Druk nr 459

Warszawa, 23 maja 2012 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja

Pani Ewa Kopacz Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niej podpisani posowie wnosz projekt ustawy:

- o zmianie ustawy - Prawo prasowe.

Do reprezentowania wnioskodawcw w pracach nad projektem ustawy upowaniamy pana posa Jarosawa Grczyskiego. (-) Jan Bury; (-) Marek Gos; (-) Jarosaw Grczyski; (-) Eugeniusz Tomasz Grzeszczak; (-) Stanisaw Kalemba; (-) Mieczysaw Kasprzak; (-) Eugeniusz Kopotek; (-) Jan opata; (-) Mieczysaw Marcin uczak; (-) Krystyna Ozga; (-) Janusz Piechociski; (-) Jzef Racki; (-) Henryk Smolarz; (-) Andrzej Sztorc; (-) Genowefa Tokarska; (-) Piotr Walkowski; (-) Zbigniew Wodkowski; (-) Piotr Zgorzelski; (-) Stanisaw elichowski.

USTAWA z dnia 2012 r. o zmianie ustawy Prawo prasowe Art. 1. W ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z pn. zm.1)) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) art. 2 otrzymuje brzmienie: Art. 2. Rzeczypospolita Polska stwarza prasie warunki niezbdne do wykonywania jej funkcji i zada, dbajc przy tym o umoliwienie dziaalnoci redakcjom dziennikw i czasopism, zachowania zrnicowania pod wzgldem linii programowej, zakresu tematycznego oraz prezentowanych postaw.; 2) art. 3 otrzymuje brzmienie: Art. 3. Nie mona ogranicza ani w jakikolwiek inny sposb utrudnia

rozpowszechniania, drukowania lub nabywania przyjtych do druku dziennikw, czasopism lub innych publikacji prasowych, w tym w formie elektronicznej, z powodu ich linii programowej albo treci, chyba e s one niezgodne z powszechnie obowizujcymi przepisami prawa.; 3) w art. 4 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Podmioty niezaliczone do sektora finansw publicznych, w szczeglnoci przedsibiorcy, stowarzyszenia, fundacje, spdzielnie, wsplnoty mieszkaniowe, zakresie w jakim prowadz dziaalno publiczn, s obowizane do udzielenia prasie informacji o swojej dziaalnoci, o ile na podstawie odrbnych przepisw informacja ta nie jest objta tajemnic lub nie narusza prawa do prywatnoci.;
Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 90, poz. 999, z 2001 r. Nr 112, poz. 1198, z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 111, poz. 1181, z 2005 r. Nr 39, poz. 377, z 2007 r. Nr 89, poz. 590, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228, Nr 235, poz. 1551 oraz z 2011 r. Nr 85, poz. 459, Nr 156, poz. 934, Nr 205, poz. 1204, Nr 282, poz. 1660.
1

4) w art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Kady, zgodnie z zasad wolnoci sowa i prawem do krytyki, moe udziela informacji prasie.; 5) w art. 6: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Prasa jest zobowizana do przedstawiania kadej sprawy w sposb rzetelny i zgodny z prawd, b) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Podmioty tworzce sektor finansw publicznych, o ktrych mowa w art. 9 pkt 1 13 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z pn. zm.2)), inne pastwowe lub samorzdowe osoby prawne utworzone na podstawie odrbnych ustaw w celu wykonywania zada publicznych, w tym przedsibiorstwa, instytuty badawcze, banki i spki prawa handlowego, jak rwnie partie polityczne i organizacje spdzielcze s obowizane do udzielenia odpowiedzi na przekazan im krytyk prasow bez zbdnej zwoki, nie pniej jednak ni w terminie 7 dni od dnia otrzymania krytyki prasowej; w sprawach szczeglnie zawiych termin ten wynosi 14 dni.,

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 96, poz. 620, Nr 123, poz. 835, Nr 152, poz. 1020, Nr 238, poz. 1578, Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 185, poz. 1092, Nr 201, poz. 1183, Nr 234, poz. 1386, Nr 240, poz. 1429, Nr 291, poz. 1707.

c) po ust. 3 dodaje si ust. 3a w brzmieniu: 3a. W sprawach spornych stosuje si odpowiednio przepisy art. 4 ust. 3 i 4.; 6) w art. 7 a) ust. 2: pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) prasa oznacza zarejestrowane publikacje periodyczne, ktre nie tworz zamknitej, jednorodnej caoci, ukazujce si nie rzadziej ni raz w roku, opatrzone staym tytuem albo nazw, numerem biecym i dat, a w szczeglnoci: dzienniki, czasopisma, serwisy agencyjne, biuletyny oraz programy radiowe i telewizyjne; pras s take wszelkie istniejce i powstajce w wyniku postpu technicznego zarejestrowane rodki masowego przekazu, w tym rodki komunikacji elektronicznej, upowszechniajce publikacje periodyczne za pomoc druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania;, pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) dziennikiem jest oglnoinformacyjny przekaz periodyczny, upowszechniany za pomoc druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania, w tym za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej, ukazujcy si czciej ni raz w tygodniu,, pkt 3 otrzymuje brzmienie: 3) czasopismem jest przekaz periodyczny upowszechniany za pomoc druku, ukazujcy si nie czciej ni raz w tygodniu, a nie rzadziej ni raz w roku; przepis ten stosuje si odpowiednio do przekazu upowszechnianego za pomoc wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania, w tym rodkw komunikacji elektronicznej, innego ni przekaz okrelony w pkt 2,, pkt 5 otrzymuje brzmienie:

5) dziennikarzem

jest

osoba

zajmujca

si

redagowaniem,

tworzeniem

lub

przygotowywaniem materiaw prasowych, pozostajca w stosunku pracy z redakcj albo zajmujca si tak dziaalnoci na rzecz i z upowanienia redakcji na podstawie innego stosunku prawnego,, pkt 7 otrzymuje brzmienie: 7) redaktorem naczelnym jest osoba upowaniona do kierowania caoksztatem dziaalnoci redakcji,, pkt 8 otrzymuje brzmienie: 8) redakcj jest jednostka, w ktrej jest organizowany proces przygotowywania materiaw do publikacji w prasie polegajcy w szczeglnoci na zbieraniu, ocenianiu lub opracowywaniu tych materiaw., b) dodaje si ust. 3 w brzmieniu: 3. Za pras nie uwaa si niezarejestrowanych przekazw niepodlegajcych procesom przygotowywania redakcyjnego w rozumieniu ust. 2 pkt 8, w szczeglnoci: blogw, korespondencji elektronicznej, serwisw spoecznociowych sucych do wymiany treci tworzonej przez uytkownikw, przekazw uytkownikw prywatnych w celu udostpnienia lub wymiany informacji w ramach wsplnoty zainteresowa oraz stron internetowych uytkownikw prywatnych.;

7) art. 8 otrzymuje brzmienie: Art. 8. 1. Wydawc moe by osoba fizyczna, osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, nieposiadajca osobowoci prawnej; w szczeglnoci organ wadzy publicznej, przedsibiorstwo pastwowe, partia polityczna, zwizek zawodowy, organizacja spdzielcza, organizacja samorzdowa lub inna organizacja spoeczna oraz koci lub inny zwizek wyznaniowy.

2. Kady wydawca moe realizowa uprawnienia wydawnicze bezporednio lub za porednictwem wydawnictw wasnych, jak rwnie innych wydawnictw, dziaajcych jako nakadca.; 8) art. 9 otrzymuje brzmienie: Art. 9. Przepisw niniejszej ustawy nie stosuje si do: 1) dziennikw urzdowych, o ktrych mowa w art. 8 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogaszaniu aktw normatywnych i niektrych innych aktw prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172, z pn. zm. 3)), 2) Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej, 3) Diariusza Sejmowego oraz wasnych sprawozda z dziaalnoci Sejmu, Senatu oraz Zgromadzenia Narodowego, 4) Biuletynu Informacji Publicznej, 5) Monitora Sdowego i Gospodarczego, 6) publikacji orzecznictwa sdw oraz innych urzdowych publikacji o tym charakterze, 7) wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzdw konsularnych i organizacji midzynarodowych, ktre na podstawie ustaw, umw i zwyczajw midzynarodowych korzystaj z prawa prowadzenia dziaalnoci wydawniczej.; 9) art. 10 otrzymuje brzmienie: Art. 10. 1. Zadaniem dziennikarza jest suba spoeczestwu, w szczeglnoci w zakresie realizacji prawa dostpu do informacji oraz tworzenia form rzetelnej debaty publicznej. Dziennikarz ma obowizek dziaania zgodnie z etyk zawodow i zasadami wspycia spoecznego, w granicach okrelonych przepisami prawa. 2. Dziennikarz, w ramach stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, ma obowizek realizowania ustalonej w statucie lub regulaminie redakcji, w ktrej jest zatrudniony, oglnej linii programowej tej redakcji. 3. Dziaalno dziennikarza sprzeczna z ust. 2 stanowi naruszenie obowizku pracowniczego lub jest naruszeniem innego stosunku prawnego.;

10) w art. 11: a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Kierownicy jednostek organizacyjnych s obowizani umoliwia dziennikarzom nawizanie kontaktu z pracownikami lub osobami bezporednio wsppracujcymi z jednostkami na podstawie innego stosunku prawnego oraz swobodne zbieranie wrd nich informacji i opinii., b) uchyla si ust. 4; 11) art. 14 otrzymuje brzmienie: 1. Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposb informacji utrwalonych za pomoc zapisw, w tym zapisw fonicznych i wizualnych wymaga zgody osb udzielajcych informacji. 2. Osoba udzielajca informacji moe z wanych powodw spoecznych lub osobistych zastrzec termin i zakres jej opublikowania. 3. Udzielenia informacji nie mona uzalenia, z zastrzeeniem wynikajcym z ust. 2, od sposobu jej skomentowania lub uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. 4. Dziennikarz nie moe opublikowa informacji, jeeli osoba udzielajca jej zastrzega to ze wzgldu na tajemnic zawodow. 5. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikowa informacji oraz danych dotyczcych prywatnej sfery ycia, chyba e wie si to bezporednio z dziaalnoci publiczn danej osoby.;

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378.

12) po art. 14 dodaje si art. 14a w brzmieniu: Art. 14a. 1. Dziennikarz nie moe odmwi osobie udzielajcej informacji autoryzacji dosownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie bya ona uprzednio publikowana. 2. Osoba udzielajca informacji autoryzuje wypowied niezwocznie, nie pniej jednak ni w cigu 1 dnia w odniesieniu do dziennikw lub 2 dni w odniesieniu do czasopism, chyba e strony ustaliy inaczej. 3. Bieg terminw, o ktrych mowa w ust. 2, rozpoczyna si od chwili dorczenia materiau prasowego osobie udzielajcej informacji, w ktrej osoba ta moga si zapozna z treci materiau. 4. W przypadku nieautoryzowania wypowiedzi przez osob udzielajc informacji w terminach okrelonych w ust. 2 uznaje si, e wypowied uzyskaa zgod na publikacj. 5. Nie stanowi autoryzacji: 1) przedstawienie cakowicie nowych pyta, 2) przedstawienie cakowicie nowych odpowiedzi.; 13) w art. 15: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Autorowi materiau prasowego przysuguje prawo do zachowania w tajemnicy danych pozwalajcych na jego identyfikacj, w szczeglnoci jego imienia i nazwiska., b) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Obowizek, o ktrym mowa w ust. 2, dotyczy rwnie innych osb zatrudnionych zarwno w ramach stosunku pracy lub innego stosunku prawnego w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.;

14) w art. 16: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy zawodowej, o ktrej mowa w art. 15 ust. 2, w przypadku gdy informacja, materia prasowy, list do redakcji lub inny materia o tym charakterze dotyczy przestpstwa okrelonego w art. 240 1 Kodeksu karnego albo autor lub osoba przekazujca taki materia wycznie do wiadomoci dziennikarza wyrazi zgod na ujawnienie danych pozwalajcych ich identyfikacj lub ujawnienie tego materiau., b) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Zwolnienie, o ktrym mowa w ust. 1, dotyczy rwnie innych osb, o ktrych mowa w art. 15 ust. 3.; c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

3. Redaktor bezporednio nadrzdny nad dziennikarzem albo redaktor naczelny powinni by w niezbdnych granicach poinformowani o sprawach zwizanych z tajemnic zawodow dziennikarza; powierzon im informacj albo inny materia mog oni ujawni jedynie w wypadkach okrelonych w ust. 1. 15) uchyla si rozdzia 3; 16) w art. 20: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sdzie okrgowym waciwym miejscowo dla siedziby wydawcy, zwanym dalej organem rejestracyjnym. Do postpowania w sprawach rejestracji stosuje si przepisy ustawy z dnia z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks

postpowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z pn. zm.4)) o postpowaniu nieprocesowym, jeeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowi inaczej., b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Wydawanie dziennika lub czasopisma mona rozpocz, jeeli organ rejestracyjny nie rozstrzygn wniosku o rejestracj w cigu 21 dni od jego zgoszenia.; 17) art. 21 otrzymuje brzmienie: Art. 21. 1. Organ rejestracyjny wzywa wnioskodawc, pod rygorem zwrotu wniosku, do poprawienia lub uzupenienia wniosku w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, jeeli wniosek nie zawiera danych, o ktrych mowa w art. 20 ust. 2. Wezwanie powinno wskazywa wszystkie braki wniosku oraz zawiera pouczenie o treci ust. 2. 2. W razie bezskutecznego upywu terminu lub ponownego zoenia wniosku o rejestracj dotknitego brakami organ rejestrowy zarzdza zwrot wniosku.

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15. poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157, Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82, Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21, Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318, Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92, Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350, Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940, Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i poz. 1193, Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368, Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz. 1849, Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939, Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356, Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205, Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208, poz. 1537 i 1540, Nr 226, poz. 1656, Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz. 331, Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831, Nr 123, poz. 849, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378, Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59, poz. 367, Nr 96, poz. 609 i poz. 619, Nr 110, poz. 706, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779, Nr 122, poz. 796, Nr 171, poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 231, poz. 1547, Nr 234, poz. 1571, z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr 67, poz. 571, Nr 69, poz. 592 i 593, Nr 131, poz. 1075, Nr 179, poz. 1395, Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 3, poz. 13, Nr 7, poz. 45, Nr 40, poz. 229, Nr 108, poz. 684, Nr 109, poz. 724, Nr 125, poz. 842, Nr 152, poz. 1018, Nr 155, poz. 1037, Nr 182, poz. 1228, Nr 197, poz. 1307, Nr 215, poz. 1418, Nr 217, poz. 1435 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 173, Nr 85, poz. 458, Nr 87, poz. 482, Nr 92, poz. 531, Nr 112, poz. 654, Nr 129, poz. 735, Nr 138, poz. 806 i 807, Nr 144, poz. 854, Nr 149, poz. 887, Nr 224, poz. 1342, Nr 233, poz. 1381, Nr 234, poz. 1391.

3. W zakresie wezwania, o ktrym mowa w ust. 1 przepisy art. 130 Kodeksu postpowania cywilnego stosuje si odpowiednio. 4. Organ rejestracyjny odmwi rejestracji, jeeli jej udzielenie stanowioby naruszenie prawa do zarejestrowanego ju tytuu prasowego.; 18) uchyla si art. 22; 19) w art. 25: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma moe by osoba, ktra ma pen zdolno do czynnoci prawnych i nie jest pozbawiona praw publicznych., b) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie moe by osoba, ktra zostaa skazana prawomocnym wyrokiem za przestpstwa okrelone w przepisach rozdziaw XXXIII-XXXVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 z pn. zm.5))., c) po ust. 3 dodaje si ust. 3a i 3b w brzmieniu: 3a. Zakaz, o ktrym mowa w ust. 3, ustaje z upywem pitego roku od dnia uprawomocnienia si wyroku skazujcego, jednake nie moe zakoczy si wczeniej ni z upywem trzech lat od dnia zakoczenia okresu odbywania kary.
5

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729, Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027, Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935, Nr 228, poz. 2255, 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479, Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592, Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859, Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080, Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540, Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i poz. 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474, Nr 240, poz. 1602, z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130. Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549, Nr 117, poz. 678, Nr 129, poz. 734, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, poz. 1381, Nr 240, poz. 1431.

3b. W terminie trzech miesicy od dnia uprawomocnienia si wyroku, o ktrym mowa w ust. 3, skazany moe zoy wniosek do sdu, ktry wyda wyrok, o zwolnienie go z zakazu penienia funkcji redaktora naczelnego lub o skrcenie czasu obowizywania zakazu. Nie dotyczy to przestpstw popenionych umylnie. Sd rozstrzyga o wniosku, wydajc postanowienie., d) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Redaktor naczelny odpowiada za tre przygotowywanych przez redakcj materiaw prasowych, w tym materiaw, o ktrych mowa w art. 15 oraz za sprawy redakcyjne i finansowe redakcji w granicach okrelonych w statucie lub waciwych przepisach. Jest rwnie obowizany do dbania o poprawno jzykow materiaw prasowych oraz przeciwdziaania wulgaryzacji jzyka.; 20) art. 27 otrzymuje brzmienie: Art. 27. 1. Na kadym egzemplarzu prasowych publikacji periodycznych oraz innych podobnych drukw prasowych naley w widocznym i zwyczajowo przyjtym miejscu poda: 1) nazw i adres wydawcy lub innego waciwego organu, 2) adres redakcji oraz imi i nazwisko redaktora naczelnego, 3) miejsce i dat wydania, 4) nazw zakadu wykonujcego dany druk prasowy, 5) (skrelony), 6) midzynarodowy znak informacyjny, 7) biec numeracj. 2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do audycji radiowych i telewizyjnych oraz serwisw agencyjnych.;

21) art. 31 otrzymuje brzmienie: Art. 31. Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej nieposiadajcej osobowoci prawnej redaktor naczelny redakcji waciwego dziennika lub czasopisma jest obowizany opublikowa bezpatnie rzeczowe i odnoszce si do faktw owiadczenie tej osoby lub jednostki zawierajce zaprzeczenie informacji nieprawdziwej lub korekt informacji niecisej zawartej w prasie (sprostowanie). 22) art. 32 otrzymuje brzmienie: Art. 32. 1. Sprostowanie naley opublikowa w: 1) dzienniku w najbliszym od momentu otrzymania sprostowania wydaniu dziennika, a w przypadku braku moliwoci technicznych, w kolejnym wydaniu dziennika, nie pniej jednak ni w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprostowania, 2) czasopimie w najbliszym lub w nastpnym po nim przygotowywanym do opublikowania numerze, 3) innym ni dziennik przekazie za pomoc dwiku oraz dwiku i obrazu w najbliszym analogicznym przekazie, nie pniej jednak ni w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprostowania. 2. Sprostowanie naley dodatkowo opublikowa w odpowiednim dzienniku, w cigu miesica, na wniosek zainteresowanej osoby, na koszt wydawcy, gdy moliwy termin opublikowania sprostowania lub odpowiedzi przekracza 3 miesice. 3. Terminy, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie maj zastosowania, jeeli strony na pimie umwiy si inaczej. 4. Sprostowanie w prasowych publikacjach periodycznych powinno by opublikowane w sposb najbardziej odpowiadajcy poprzedzajcym je publikacjom. W szczeglnoci by powinno by opublikowane rwnorzdn czcionk w tym samym dziale oraz pod widocznym tytuem z zaznaczeniem, i s sprostowaniem. 5. Sprostowanie w publikacjach innych ni wymienione w ust. 4 powinno by upowszechnione w zblionym czasie i w analogicznej audycji; przepis ust. 4 w zakresie sposobu upowszechniania stosuje si odpowiednio. 6. W tekcie nadesanego sprostowania nie wolno bez zgody zainteresowanego dokona skrtw ani innych zmian, ktre osabiayby jego znaczenie lub znieksztacay intencj autora sprostowania.

7. Tekst sprostowania nie moe by komentowany w tym samym numerze lub audycji; nie wyklucza to jednak prostej zapowiedzi polemiki lub wyjanie. 8. Tekst sprostowania nie moe by duszy od dwukrotnej objtoci fragmentu materiau prasowego, ktrego dotyczy.; 23) art. 33 otrzymuje brzmienie: Art. 33. 1. Redaktor naczelny odmawia opublikowania sprostowania, jeeli: 1) nie odpowiada wymaganiom okrelonym w art. 31, 2) podwaaja fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem, dotyczcym osoby dochodzcej publikacji sprostowania. 2. Redaktor naczelny moe odmwi opublikowania sprostowania, jeeli: 1) zawiera treci wulgarne, powszechnie obraliwe lub w inny sposb raco naruszajce zasady wspycia spoecznego. 2) nie dotyczy treci zawartych w materiale prasowym, 3) jest wystosowana przez osob, ktrej nie dotycz fakty przytoczone w materiale prasowym, chyba e sprostowania, po mierci osoby bezporednio zainteresowanej, dokonuje osoba zainteresowana z uwagi na stosunek subowy, wspln prac lub dziaalnoci albo w zwizku z wizami pokrewiestwa lub powinowactwa, czcymi j ze zmar osob bezporednio zainteresowan, 4) odnosi si do informacji poprzednio sprostowanej, 5) zostao nadesana po upywie miesica od dnia opublikowania materiau prasowego, chyba e zainteresowana osoba nie moga zapozna si wczeniej z treci publikacji, nie pniej jednak ni w cigu 3 miesicy od dnia opublikowania materiau prasowego, 6) nie jest zgodne z wymaganiami okrelonymi w art. 32 ust. 8 lub nie zostaa podpisana w sposb umoliwiajcy identyfikacj autora. 3. Odmawiajc opublikowania sprostowania redaktor naczelny jest obowizany przekaza niezwocznie, lecz nie pniej jednak ni w terminie 7 dni od otrzymania sprostowania, zainteresowanemu pisemne zawiadomienie o odmowie i jej przyczynach. Jeeli odmowa nastpia z przyczyn wymienionych w ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 4, naley wskaza fragmenty, ktre nie nadaj si do publikacji; do poprawionego w ten sposb sprostowania termin okrelony w ust. 2 pkt 5 biegnie na nowo od dnia dorczenia zawiadomienia o odmowie i jej

przyczynach. Redaktor naczelny nie moe odmwi zamieszczenia sprostowania, jeeli zastosowano si do jego wskaza. 4. Jeeli zasadne sprostowanie nadesane przez osob zainteresowan nie moe by opublikowane z przyczyn okrelonych w ust. 1 i 2, redaktor naczelny, za zgod zainteresowanego, moe zamieci wasne wyjanienie dotyczce informacji podlegajcej sprostowaniu. 5. Sprostowanie moe by podpisane pseudonimem, gdy podstaw sprostowania jest zagroenie dobra zwizanego z pseudonimem; dane identyfikujce zainteresowanego podaje si wtedy tylko do wiadomoci redaktora naczelnego lub upowanionych przez niego dziennikarzy z kierowanej przez niego redakcji.; 24) w art. 34 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Redaktor naczelny jest obowizany opublikowa nieodpatnie, w miejscu i w czasie waciwym ze wzgldu na tematyk i na charakter publikacji, komunikat urzdowy pochodzcy od organw wadzy pastwowej, w tym pochodzcy od naczelnych i centralnych organw administracji pastwowej, jeeli zosta nadesany przez waciw osob uprawnion do reprezentacji ze wskazaniem, e publikacja jest obowizkowa.; 25) tytu rozdziau 7 otrzymuje brzmienie: Odpowiedzialno cywilna i karna; 26) art. 37a otrzymuje brzmienie: Art. 37a. W razie skazania za przestpstwo popenione przez opublikowanie materiau prasowego, sd moe orzec jako rodek karny przepadek materiau prasowego.; 27) uchyla si art. 37b; 28) w art. 38 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Odpowiedzialno cywiln za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiau prasowego ponosz autor, redaktor lub inna osoba, ktra spowodowaa opublikowanie tego

materiau; nie wycza to odpowiedzialnoci wydawcy. W zakresie odpowiedzialnoci majtkowej odpowiedzialno tych osb jest solidarna.; 29) po art. 38 ust. dodaje si art. 38a w brzmieniu: Art. 38a. Odpowiedzialno cywiln za naruszenie prawa spowodowane komentowaniem tekstu sprostowania w tym samym numerze lub audycji ponosz autor, redaktor lub inna osoba, ktra spowodowaa opublikowanie tego komentarza; nie wycza to odpowiedzialnoci wydawcy. W zakresie odpowiedzialnoci majtkowej odpowiedzialno tych osb jest solidarna.; 30) w art. 39 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Osoba zainteresowana moe dochodzi roszczenia o opublikowanie sprostowania, jeeli redaktor naczelny odmwi opublikowania sprostowania albo one jest ono niewystarczajce bd nie ukazao si w terminie okrelonym w art. 32 ust. 1 3 lub ukazao si z naruszeniem art. 32 ust. 4 7.; 31) art. 41 otrzymuje brzmienie: Art. 41. Publikowanie zgodnych z prawd i rzetelnych sprawozda z jawnych posiedze Zgromadzenia Narodowego, Sejmu, Senatu oraz organw jednostek samorzdu terytorialnego, a take publikowanie rzetelnych, zgodnych z zasadami wspycia spoecznego ocen dzie naukowych lub artystycznych albo innej dziaalnoci twrczej, zawodowej lub publicznej suy realizacji zada okrelonych w art. 1 i pozostaje pod ochron prawa; przepis ten stosuje si odpowiednio do satyry i karykatury.; 32) uchyla si art. 45; 33) uchyla si art. 46; 34) art. 47 otrzymuje brzmienie: Art. 47. Kto wbrew obowizkowi wynikajcemu z art. 34 i art. 35 uchyla si od opublikowania komunikatu urzdowego, prawomocnego wyroku sdu lub innego orzeczenia

zawierajcego klauzul o opublikowaniu, ogoszenia sdu lub innego organu wadzy publicznej, albo listu goczego podlega karze grzywny od 1.000 do 5.000 zotych.; 35) art. 48 otrzymuje brzmienie: Art. 48. Kto rozpowszechnia materia prasowy objty przepadkiem lub pras zabezpieczon jako dowd rzeczowy w sprawie podlega karze grzywny od 1.000 do 5.000 zotych.; 36) art. 49 otrzymuje brzmienie: Art. 49. Kto wbrew przepisom art. 3 ogranicza lub w jakikolwiek inny sposb utrudnia rozpowszechnianie, drukowanie lub nabywanie przyjtych do druku dziennikw, czasopism lub innych publikacji prasowych, w tym elektronicznych z powodu ich linii programowej albo treci podlega karze grzywny od 3.000 do 5.000 zotych.; 37) art. 49a otrzymuje brzmienie: Art. 49a. Redaktor, ktry nieumylnie dopuci do opublikowania materiau prasowego zawierajcego znamiona przestpstwa podlega karze grzywny od 1.000 do 3.000 zotych.; 38) po art. 49a dodaje si art. 49b, art. 49c, art. 49d i art. 49e w brzmieniu: Art. 49b. Kto wbrew przepisom art. 27 nie podaje na kadym egzemplarzu prasowych publikacji periodycznych, a take odpowiednio w audycjach radiowych i telewizyjnych, serwisach agencyjnych, oraz w prasie ukazujcej si w formie dokumentu elektronicznego, jeeli dany tytu prasowy zosta zarejestrowany: a) nazwy i adresu wydawcy lub innego waciwego organu, b) adresu redakcji oraz imienia i nazwiska redaktora naczelnego, c) miejsca i daty wydania, d) nazwy zakadu wykonujcego dany druk prasowy,

e) midzynarodowego znaku informacyjnego, f) biecej numeracji, podlega karze grzywny do 1.000 zotych. Art. 49c. Kto wbrew przepisom art. 11 ust. 2 i 3: a) nie udziela informacji w imieniu jednostek organizacyjnych, b) uniemoliwia dziennikarzom nawizanie kontaktu z pracownikami lub osobami wsppracujcymi z jednostkami na podstawie innego stosunku prawnego lub uniemoliwia swobodne zbieranie wrd nich informacji i opinii, podlega karze grzywny od 1.000 do 3.000 zotych. Art. 49d. Kto wbrew przepisom art. 14: a) publikuje informacje wbrew zastrzeeniu osoby udzielajcej informacji ze wzgldu na tajemnic zawodow, b) publikuje informacje oraz dane dotyczce prywatnej sfery ycia, bez zgody osoby zainteresowanej, chyba e wie si to bezporednio z dziaalnoci publiczn danej osoby, podlega karze grzywny od 1.000 do 5.000 zotych. Art. 49e. Kto wbrew przepisom art. 15 ust. 2 nie zachowuje w tajemnicy danych umoliwiajcych identyfikacj autora materiau prasowego, listu do redakcji lub innego materiau o tym charakterze, jak rwnie innych osb udzielajcych informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeeli osoby te zastrzegy nieujawnianie powyszych danych albo wszelkich informacji, ktrych ujawnienie mogoby narusza chronione prawem interesy osb trzecich, podlega karze grzywny od 3.000 do 5.000 zotych.; 39) w art. 53: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Sprawy o przestpstwa okrelone w art. 43 i art. 44 podlegaj rozpoznaniu przez sd okrgowy, a sprawy o przestpstwa okrelone w art. 45 49a oraz o przestpstwa popenione w prasie podlegaj rozpoznaniu przez sd rejonowy.,

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Minister Sprawiedliwoci moe, w drodze rozporzdzenia, wyznaczy sdy rejonowe waciwe do rozpoznawania spraw o przestpstwa, o ktrych mowa w art. 45 49a, oraz o przestpstwa popenione w prasie na obszarze waciwoci danego sdu okrgowego.. Art. 2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy zmienianej zachowuj moc do dnia wejcia w ycie nowych przepisw wykonawczych wydanych na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy zmienianej, w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw, nie duej jednak ni przez 6 miesicy od dnia wejcia w ycie niniejszej ustawy. Art. 3. Ustawa wchodzi w ycie po upywie 6 miesicy od dnia ogoszenia.

UZASADNIENIE 1) Potrzeba i cel zmiany ustawy Projekt ustawy wynika z dwch zasadniczych potrzeb determinujcych konieczno dokonania niezbdnych nowelizacji ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z pn. zm.), zwanej dalej: Ustaw. Po pierwsze, jest to potrzeba dostosowania postanowie Ustawy do wyrokw Trybunau Konstytucyjnego z dnia 1 grudnia 2010 r. (K 41/07), z dnia 14 grudnia 2011 r. (sygn. SK 42/09), jak rwnie z dnia 5 maja 2004 r. (sygn. P 2/03) oraz uwzgldnienia w polskim systemie prawnym wyroku Europejskiego Trybunau Praw Czowieka z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie Wizerkaniuk przeciwko Polsce. Po drugie, jest to konieczno wyeliminowania z Ustawy postanowie nieprzystajcych do demokratycznego systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, a bdcych pozostaociami po socjalistycznym systemie prawnym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W tym kontekcie celem projektu jest dostosowanie Ustawy do wymogw wskazywanych przez orzecznictwo, jak rwnie skorelowanie jej z obecnymi regulacjami prawnymi. Niezalenie od tego celem projektu jest rwnie depenalizacja oraz liberalizacja Ustawy, jak rwnie wprowadzenie uatwie dla osb prowadzcych dziaalno indywidualn, przy uyciu nowoczesnych rodkw masowego przekazu, w tym Internetu. W szczeglnoci chodzi tu o wykorzystanie tzw. mediw spoecznociowych. 2) Obecny stan regulacji prawnych W obecnym stanie prawnym postanowienia Ustawy znaczco odbiegaj od uwarunkowa spoeczno-gospodarczych i cechuj si duym archaizmem. Wymieni tu naley chociaby regulacje odnoszce si do socjalistycznego systemu prawnego. Bd to m.in. art. 2 Ustawy, w wietle ktrego organy pastwowe zgodnie z Konstytucj Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stwarzaj prasie warunki niezbdne do wykonywania jej funkcji i zada, w tym rwnie umoliwiajce dziaalno redakcjom dziennikw i czasopism zrnicowanych pod wzgldem programu, zakresu tematycznego i prezentowanych postaw, czy te art. 9 (przepisw niniejszej ustawy nie stosuje si do: Diariusza Sejmowego i wasnych sprawozda z dziaalnoci Sejmu i jego organw, a take wewntrznych wydawnictw rad narodowych), art. 20. ust. 1 (wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sdzie wojewdzkim waciwym miejscowo dla siedziby wydawcy ()), czy te art. 25 ust. 3

(redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie moe by osoba skazana za zbrodnie przeciwko podstawowym interesom politycznym i gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ()). Do archaicznych regulacji prawnych, ktrych przestarzay charakter wynika z odniesienia si do niewystpujcych ju w powszechnym uyciu lub niewykorzystywanych ju technologii, czy te sposobw organizowania aktywnoci prasy wymieni naley chociaby art. 7 ust. 2, zgodnie z ktrym w rozumieniu ustawy prasa oznacza publikacje periodyczne (), a w szczeglnoci: () stae przekazy teleksowe () oraz kroniki filmowe (); pras s take () rozgonie oraz tele- i radiowzy zakadowe (), art. 32 ust. 2 (sprostowanie lub odpowied dotyczce wiadomoci lub stwierdzenia zamieszczonych w kronice filmowej naley opublikowa, na koszt wydawcy kroniki filmowej, w cigu miesica, w dzienniku o zasigu oglnokrajowym; informacja o tym powinna by podana w najbliszej kronice filmowej), czy te art. 17, stosownie do ktrego tworzy si Rad Prasow (w praktyce nigdy niepowoan po 1989 r.). Obecny stan prawny by rwnie przedmiotem negatywnej oceny Trybunau Konstytucyjnego, ktry w wymienionym ju wyroku z 1 grudnia 2010 r. uzna, i art. 46 ust. 1 oraz art. 31 i art. 33 ust. 1 Ustawy s niezgodne z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji RP przez to, e nie zachowuj wymaganej precyzji okrelenia znamion czynu zagroonego kar. Rwnie z negatywn ocen Trybunau spotka si art. 45 Ustawy (w zwizku z art. 7 ust. 2 pkt 1 i pkt 3 oraz w zwizku z art. 20 ust. 1 zdanie pierwsze Ustawy), w zakresie w jakim dotyczy on czasopism drukowanych. W wyroku z dnia 14 grudnia 2011 r. zosta on uznany niezgodnym z art. 31 ust. 3 w zwizku z art. 54 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim wprowadza odpowiedzialno karn za wydawanie czasopisma drukowanego bez rejestracji. 3) Rnice pomidzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym W Ustawie zmienia si przywoany ju art. 2, tworzc konstrukcje, w wietle ktrej Rzeczypospolita Polska ma stwarza prasie warunki niezbdne do wykonywania jej funkcji i zada, dbajc przy tym o umoliwienie dziaalnoci redakcjom dziennikw i czasopism zachowania zrnicowania pod wzgldem linii programowej, zakresu tematycznego oraz prezentowanych postaw i pogldw. Uycie konstrukcji podmiotowej poprzez odwoanie si do Rzeczypospolitej Polskiej koreluje postanowienia ustawy z postanowieniami Konstytucji RP, w zakresie w jakim odwoano si w nich do takiego dobra jak wolno prasy i innych rodkw spoecznego przekazu (Art. 14 Konstytucji RP Rzeczpospolita Polska zapewnia

wolno prasy i innych rodkw spoecznego przekazu). Sama konstrukcja zastosowana w art. 2 Ustawy jest zbiena z konstrukcj funkcjonujc na gruncie Konstytucji RP. Wymieni tu naley art. 6, zgodnie z ktrym Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i rwnego dostpu do dbr kultury, bdcej rdem tosamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Prezentowane podejcie skutkowa ma w podniesieniu rangi prasy i koniecznoci ochrony jej wolnoci. W praktyce ochron t sprawowa bd organy Rzeczypospolitej Polskiej. Podobny charakter zmian dostrzec naley w art. 3. Zmieniajc przepis wychodzi si z zaoenia, i prasa jest dobrem szczeglnie chronionym na co wskazuj wymienione ju postanowienia Konstytucji RP, ale i nowe brzmienie art. 2 koniecznym jest rozszerzenie katalogu podmiotowego w odniesieniu do ograniczenia lub utrudniania drukowania lub nabywania przyjtych do druku lub rozpowszechniania dziennikw, czasopism lub innych publikacji prasowych, w tym elektronicznych, z powodu ich linii programowej albo treci. Co wicej w obecnym stanie prawnym zakaz ten ogranicza si wycznie do pracownikw poligrafii oraz kolportau, co z uwagi na zmieniajce si uwarunkowania rynku prasy spowodowane rozwojem nowych rodkw masowego przekazu, w tym tych wykorzystujcych rodki komunikacji elektronicznej z Internetem wcznie, jest regulacj rozmijajc si z rzeczywistym wymiarem tego rynku. Ratio legis tego unormowania jest urzeczywistnienie wolnoci prasy (i wolnoci wyraania pogldw i rozpowszechniania informacji), ktre na gruncie obowizujcych przepisw pomimo podnoszonych w doktrynie przedmiotu postulatw dotyczcych koniecznoci zastosowania wykadni rozszerzajcej6 na gruncie wykadni literalnej byo interpretowane bardzo wsko. Pewnym ograniczeniem jest tu niezgodno z powszechnie obowizujcymi przepisami prawa, ktra powodowa ma ochron dziaa podejmowanych przez organy pastwowe w imi innego interesu prawnego (np. wykonania orzeczenia sdu wydanego na podstawie art. 37a. Ustawy, zgodnie z ktrym w razie skazania za przestpstwo popenione przez opublikowanie materiau prasowego, sd moe orzec jako rodek karny przepadek materiau prasowego). W art. 4 ust. 1 wprowadza si zmian polegajc na dookreleniu zakresu podmiotw zobowizanych do udzielenia prasie informacji o swojej dziaalnoci. W obecnym stanie prawnym zakres tych podmiotw skada si z przedsibiorcw oraz podmiotw niezaliczanych do sektora finansw publicznych oraz niedziaajce w celu osignicia zysku. Zasadnym jest jednak literalne wskazanie tych podmiotw, co umoliwia przyjta konstrukcja wyliczenia
6

Por. A. Augustyniak, Komentarz do art. 3a, [w:] G. Kuczyski (red.), Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2011.

nieenumeratywnego, tworzona przy pomocy zwrotu w szczeglnoci. Co wicej w ramach art. 4 wprowadza si pojcie podmiotw niezaliczanych do sektora finansw publicznych, ktre koresponduje z postanowieniami art. 6 ust. 2, w ktrym zastosowanym kryterium w odniesieniu do udzielania odpowiedzi na przekazan krytyk prasow jest moliwoci zakwalifikowania danego podmiotu do sektora finansw publicznych. W czci dotyczcej ochrony informacji na podstawie odrbnych przepisw (jeeli informacja bya objta tajemnic lub narusza prawa do prywatnoci) pozostawia si obowizujce regulacje prawne. Udzielanie przez wskazane podmioty informacji dotyczy zakresu spraw, w jakich prowadz ono dziaalno publiczn. Kolejna zmiana dotyczy liberalizacji art. 5 ust. 1 poprzez wykrelenie zwrotu obywatel. Wolno sowa i prawo do krytyki s wartociami z ktrych korzysta ma prawo kady czowiekowi. Ograniczanie ich tylko do obywateli jest pozostaoci systemu socjalistycznego i w demokratycznym pastwie prawa nie ma racji bytu. Podobnie archaiczny charakter ma art. 6 ust. 1 Ustawy, w ktrym stanowi si, i prasa jest zobowizana do prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk. Nowelizacja przepisu polega na zastpieniu pojcia zjawisk i omawianie bardziej uniwersalnymi zwrotami sprawa i przedstawianie wraz z ustanowieniem zasad, tj. czynieniem tego w sposb rzetelny i zgodny z prawd. Zaznaczy naley, i kwestia rzetelnoci pojawia si rwnie w kontekcie art. 10. W art. 6 ust. 2 na podmioty tworzce sektor finansw publicznych, o ktrych mowa w art. 9 pkt 1 13 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z pn. zm. ) nakada si obowizane do udzielenia odpowiedzi na przekazan im krytyk prasow bez zbdnej zwoki. Podmiotami tymi s: organy wadzy publicznej, w tym organy administracji rzdowej, organy kontroli pastwowej i ochrony prawa, sdy i trybunay, jednostki samorzdu terytorialnego oraz ich zwizki, jednostki budetowe, samorzdowe zakady budetowe, agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budetowej, pastwowe fundusze celowe, Zakad Ubezpiecze Spoecznych i zarzdzane przez niego fundusze, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego i fundusze zarzdzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego, Narodowy Fundusz Zdrowia, samodzielne publiczne zakady opieki zdrowotnej, uczelnie publiczne, Polska Akademia Nauk i tworzone przez ni jednostki organizacyjne, pastwowe i samorzdowe instytucje kultury oraz pastwowe instytucje filmowe. Katalog ten uzupenia si o inne pastwowe lub samorzdowe osoby prawne utworzone na podstawie odrbnych ustaw w celu wykonywania zada publicznych, w tym przedsibiorstwa, instytuty badawcze, banki i spki prawa handlowego, jak rwnie partie polityczne i organizacje spdzielcze. Jest to moliwie najszersze podejcie realizujce ide,

jak jest wolno prasy i jej kontrolna funkcja wzgldem wadzy ustawodawczej, wykonawczej i sdowniczej. Jeeli chodzi o sam obowizek udzielenia odpowiedzi naley wypeni w terminie 7 dni od dnia otrzymania krytyki prasowej. Rozumiejc pewne okolicznoci utrudniajce dopenienie tego terminu w sprawach skomplikowanych (szczeglnie zawiych) termin ten zostaje wyduony do 14 dni. Wychodzc z zaoenia, i krytyka prasowa powodowa moe odmow udzielenia odpowiedzi w art. 6 ust. 3 wprowadza si ust. 3a, zgodnie z ktrym w sprawach spornych, ktre mog powsta na kanwie opisanych regulacji, naley odpowiednio stosowa przepisy art. 4 ust. 3 i 4 Ustawy. Stosownie do nich w przypadku odmowy udzielenia informacji, na danie redaktora naczelnego, odmow dorcza si zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawiera oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od ktrej pochodzi, dat jej udzielenia, redakcj, ktrej dotyczy, oznaczenie informacji bdcej jej przedmiotem oraz powody odmowy. Odmow, o ktrej mowa w ust. 3, lub niezachowanie wymogw okrelonych w tym przepisie, mona zaskary do sdu administracyjnego w terminie 30 dni; w postpowaniu przed sdem stosuje si odpowiednio przepisy o zaskaraniu do sdu decyzji administracyjnych. W art. 7 ust 2 pkt 1 Ustawy zmienia si definicj prasy, korelujc j z postulowanym przez rodowisko dziennikarzy i wydawcw obowizkiem zarejestrowania majcym zabezpiecza bezpieczestwo prawne rynku prasy (prasa oznacza zarejestrowane publikacje periodyczne () oraz ,pras s take wszelkie istniejce i powstajce w wyniku postpu technicznego zarejestrowane rodki masowego przekazu). Definicja ta nie obejmuje przekazw teleksowych, kroniki filmowe oraz rozgoni, a take tele- i radiowzw zakadowych z uwagi na coraz mniejsz (jak nie zerow np. przekazy teleksowe) skal wykorzystania oraz nieprzystawanie do obecnych uwarunkowa spoeczno-gospodarczych prowadzenia dziaalnoci prasowej. Wartym podkrelenia jest fakt rozbudowania definicji elementy dookrelajce wszelkie istniejce i powstajce w wyniku postpu technicznego rodki masowego przekazywania. Chodzi tu o rodki komunikacji elektronicznej wykorzystujce Internet, ktre w przeciwiestwie do wymienionych ju technologii schodzcych z rynku prasowego, s technologiami dominujcymi na tym rynku. Okoliczno ta powinna by odnotowana na poziomie ustawowym, std te znajduje ona swoje uregulowanie w ramach art. 7 ust. 2 Ustawy. W tym aspekcie z definicj prasy skorelowane s definicje dziennika (art. 7 ust. 2 pkt 2 Ustawy) oraz czasopisma (art. 7 ust. 2 pkt 3 Ustawy) zbiorczo okrelane mianem przekazu periodycznego upowszechnianego za pomoc nieenumeratywnego katalogu technik rozpowszechniania, w ramach ktrego w sposb szczeglny wyrniono rodki komunikacji

elektronicznej (przede wszystkim chodzi tu o te wykorzystujce Internet vide powysza uwaga). Definicje te maj przesdzi o tym, e dzienniki i czasopisma przez to, i ukazuj si w formie przekazu internetowego, nie trac znamion tytuu prasowego i to zarwno wwczas, gdy przekaz internetowy towarzyszy przekazowi utrwalonemu na papierze, drukowanemu, stanowic inn, elektroniczn posta w systemie online, jak i wwczas, gdy przekaz istnieje tylko w formie elektronicznej w Internecie7. Do takiego wniosku na gruncie stanu prawnego sprzed przedmiotowej nowelizacji mona doj przy zastosowaniu wykadni. Przekaz internetowy nie jest bowiem ani drukiem, ani dwikiem, ani dwikiem i obrazem, a tylko tak wyraone treci s zgodnie z wykadni literaln pras w obecnym stanie prawnym8. Odwoanie si do ugruntowanej ju w polskim systemie prawnym definicji rodkw komunikacji elektronicznej, wystpujcej m. in. ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego, ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opatach lokalnych, ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne, czy te kluczowej dla rozumienia wymienionej definicji ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. o wiadczeniu usug drog elektroniczn, w sposb jednoznaczny rozstrzyga t kwest. Z definicji pracy usuwa si archaizm (zespoy ludzkie) pozostawiajc jednak powszechnie uywane sformuowanie prasy rozumiane przez pryzmat podmiotowy (prasa obejmuje rwnie poszczeglne osoby zajmujce si dziaalnoci dziennikarsk). Wprowadzenie nowej definicji prasy (wraz z dodanym ust. 3) jest rwnie przejawem liberalizacji umoliwiajcym w sposb jednoznaczny przesdzenie o tym, i pewne postanowienia Ustawy nie obejmuj dziaalnoci nieprofesjonalnej, ktra na gruncie obowizujcych regulacji moga by i bya obciona obowizkami wynikajcymi przepisw dotyczcych m.in. rejestracji dziaalnoci prasowej, czy te sankcjami za niedokonanie tej rejestracji. Z racji tego, i pras s take publikacje rozpowszechniane za pomoc Internetu (przekazy periodyczne rozpowszechniane za porednictwem Internetu, dostpne dla nieograniczonej liczby osb, mog mie posta dziennikw bd czasopism w zalenoci od czstotliwoci ukazywania si) niejednokrotnie spotykao si to z problemami dotyczcymi koniecznoci rejestrowania prowadzonych przez osoby fizyczne indywidualnych form wyraania wasnych pogldw, ktre mogyby kwalifikowa si jako wypeniajce ramy definicji prasy, dziennika, czy te czasopisma. Okoliczno, i osoba rozpowszechniajca bez rejestracji w waciwym sdzie okrgowym dziennik bd czasopismo za porednictwem
7 8

Zob. J. Sobczak, , Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2008, s. 318. Por. E. Ferenc-Szydeko, Komentarz. Prawo prasowe, Warszawa 2008, s. 80 81.

Internetu zarwno wwczas, gdy przekaz taki towarzyszy przekazowi utrwalonemu na papierze, stanowic inn elektroniczn jego posta, jak i wwczas gdy istnieje tylko w formie elektronicznej w Internecie wyczerpuje znamiona przestpstwa z art. 45 Ustawy (Kto wydaje dziennik lub czasopismo bez rejestracji albo zawieszone podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci). Wypada zauway, e podmiot taki mia take obowizek wskaza nazw i adres wydawcy imi i nazwisko redaktora naczelnego9. Sytuacj t rozstrzyga si we wspomnianym ust. 3. W jego ramach dokonuje si wyczenia niezarejestrowanych przekazw niepodlegajcych procesom przygotowywania redakcyjnego w rozumieniu ust. 2 pkt 8 spod zakresu definicji prasy. W szczeglnoci dotyczy to blogw, korespondencji elektronicznej, serwisw spoecznociowych sucych do wymiany treci tworzonej przez uytkownikw, przekazw uytkownikw prywatnych w celu udostpnienia lub wymiany informacji w ramach wsplnoty zainteresowa oraz stron internetowych uytkownikw prywatnych. Wyczenie to ma na celu rozstrzygnicie o braku koniecznoci rejestrowania nowych form komunikacji spoecznej wykorzystywanych przez uytkownikw dla swoich wasnych celw. Nie wyklucza to jednak tzw. dziennikarstwa obywatelskiego, ktre moe z formalnego punktu widzenia moe by pras (ze wszelkimi konsekwencjami, w tym obowizkami), w przypadku wypenienia kryteriw zarejestrowania i pewnej profesjonalizacji prowadzenia dziaalnoci (tworzenia przekazw podlegajcych kryteriom przygotowania redakcyjnego w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 8). Kolejna ze zmian z zakresu definicji wskazanych w Ustawie dotyczy dziennikarza. Z uwagi na fakt, i stosunek pracy nie jest jedyn form aktywnoci zawodowej prowadzonej przez dziennikarzy zasadnym jest uregulowanie tej kwestii, w ramach szerokiej kategorii innego stosunku prawnego. Zawieraj si w niej powszechnie stosowane umowy cywilnoprawne (o dzieo, zlecenie) zawierane z dziennikarzami, jak rwnie prowadzenie tej aktywnoci przez dziennikarzy, jako dziaalnoci gospodarczej. W tym aspekcie sprawy jest to szersze i bardziej przejrzyste od obecnego podejcie do definiowania pojcia dziennikarza na kanwie Ustawy (dziennikarzem jest osoba zajmujca si redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiaw prasowych () zajmujca si tak dziaalnoci na rzecz i z upowanienia redakcji). Zmianie ulega rwnie definicja redaktora naczelnego. Zamiast konstrukcji uprawnienia do decydowania o caoksztacie dziaalnoci redakcji wprowadza si instytucj kierownictwa, co tym samym nawizuje do art. 25 Ustawy. Instytucja ta konsumuje w peni wskazane uprawnienie, powstajce na podstawie upowanienia waciwego podmiotu (wydawcy). Ostatni zmian w tym zakresie jest zmiana dotyczca pojcia redakcji,
9

Zob. ibidem, s. 319

polegajca na wprowadzeniu bardziej czytelnego formuy tego przepisu. W nawizaniu do wymienionego ju pojcia wydawcy dokonuje si kolejnego rozszerzenia i liberalizacji oraz odpowiedniego dookrelenia regulowanej materii. W art. 8 ust. 2 wprowadza si moliwo realizowania uprawnie wydawniczych bezporednio lub za porednictwem wydawnictw wasnych, jak rwnie innych wydawnictw dziaajcych jako nakadca dla kadego wydawcy (osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna itd.). W art. 9 dokonuje si z kolei uporzdkowania katalogu wyczenia stosowania Ustawy (wprowadzajc m.in. do tego katalogu Biuletyn Informacji Publicznej, czy Monitor Sdowy i Gospodarczy), jak rwnie wyeliminowania z niego postanowie odnoszcych si do socjalistycznego systemu prawnego. Przepis ten uzupenia si o dzienniki urzdowe wymienione w art. 8 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogaszaniu aktw normatywnych i niektrych innych aktw prawnych wprowadzajc odesanie do wskazanej ustawy z uwagi na fakt, i z dniem 1 stycznia 2013 r. wchodzi w ycie nowelizacja art. 8 zmieniajca katalog dotychczasowych dziennikw urzdowych. Chcc unikn potrzeby kolejnej nowelizacji Ustawy wprowadza si wymienione odesanie, zgodnie z ktrym do 31 grudnia 2012 r. dziennikami tymi bd Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Urzdowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, Dziennik Urzdowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski B, dzienniki urzdowe ministrw kierujcych dziaami administracji rzdowej, dzienniki urzdowe urzdw centralnych oraz wojewdzkie dzienniki urzdowe. Z racji tego, i w art. 8 nie ujto Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej, ktry znajduje swoje oddzielne uregulowanie na gruncie przywoanej ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogaszaniu aktw normatywnych i niektrych innych aktw prawnych (zgodnie z art. 1 ust. 3 tej ustawy), rozrnienie to jest podtrzymywane w Ustawie i Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej rwnie zostaje oddzielnie wymieniany, w art. 9 pkt 2 Ustawy. Nowelizacja obejmuje swoim zakresem rwnie art. 10. Majc na uwadze przywoan ju kontroln funkcj dziennikarstwa trudno wskazywa sub pastwu, jako zadanie dziennikarza. Zasadnym jest natomiast pozostawienie zadania jakim jest suba spoeczestwu, jak rwnie dookrelenie jej zakresu, jakim jest realizacja prawa dostpu do informacji oraz tworzenie form rzetelnej debaty publicznej. Postanowienie to jest wzorowane na obowizujcych w Polsce kodeksach (dobrych praktykach) normujcych zasady etyki dziennikarskiej. W art. 10 wprowadza si take przywoany ju inny stosunek prawny, zarwno w kwestii realizowania ustalonej w statucie lub regulaminie redakcji, w ktrej jest

zatrudniony, oglnej linii programowej tej redakcji, jak i sankcji zwizanej racym naruszeniem oglnej linii programowej. Nowe brzmienie art. 11 ust. 3 to kolejny przykad uatwie w zakresie realizacji funkcji kontrolnej przez pras. Celem tego przepisu jest rozszerzenie krgu osb z ktrymi kierownicy jednostek organizacyjnych maj umoliwi dziennikarzom nawizanie kontaktu. Oprcz pracownikw, wyrnianych na podstawie stosunku pracy, osobami tymi s rwnie inni bezporedni wsppracownicy tych jednostek (umowy cywilnoprawne, czy te rwnie indywidualna dziaalno gospodarcza). Formua bezporedniej wsppracy umoliwia ograniczenie krgu tych osb, do tych na ktre kierownik jednostki ma rzeczywisty wpyw, nie za do kadych wsppracownikw tych jednostek co mogoby rodzi naduywanie tej regulacji, w stosunku do danego kierownika (w takim wypadku naley zwrci si do innego kierownika). W artykule 11 uchyla si rwnie ust. 4 dotyczcy obligacji Rady Ministrw do wydania rozporzdzenia okrelajcego organizacj i zadania rzecznikw prasowych w urzdach organw administracji rzdowej. Tym samym jest to pozbawienie podstawy prawnej rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji i zada rzecznikw prasowych w urzdach organw administracji rzdowej (Dz. U. Nr 4, poz. 36). Materia uregulowana w art. 14 zostaje podzielona pomidzy art. 14 i art. 14a. W art. 14 normuje si kwestie dotyczce wymaga zgody osb udzielajcych informacji w przypadku publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposb informacji utrwalonych za pomoc zapisw, w tym zapisw fonicznych i wizualnych, zastrzee udzielajcego informacji co do termin i zakres jej opublikowania oraz pewnych ogranicze co do moliwoci opublikowania informacji (tajemnica zawodowa, dane dotyczce prywatnej sfery ycia). W art. 14a. wprowadza si natomiast now procedur autoryzacji wypowiedzi. Chodzi tu przede wszystkim o konieczno dokonania autoryzacji niezwocznie. Niezwoczno dookrelana jest tu jako 1 dzie (dziennik) lub 2 dni (czasopismo), liczona od chwili dorczenia materiau prasowego osobie udzielajcej informacji, w ktrej to chwili osoba ta moga si zapozna z treci materiau. W przypadku niezachowania wskazanych terminw dziaanie takie naley zakwalifikowa jako nieautoryzowania wypowiedzi, a tym samym uzna, e wypowied uzyskaa zgod na publikacj. W art. 5 ustawowo okrela si dziaania, ktrych nie mona uzna za autoryzacj. S nimi przedstawienie cakowicie nowych pyta oraz cakowicie nowych odpowiedzi, traktowane zbiorczo, jako aktywno niezwizana z wczeniejszym udzieleniem informacji (rnica przedmiotu odniesienia co do dokonania autoryzacji). W art. 15 wzmacnia si ochron autorw materiaw prasowych chccych zachowa anonimowo poprzez ustanowienie prawa do zachowania w tajemnicy danych pozwalajcych

na ich identyfikacj, w szczeglnoci jego imienia i nazwiska. W obecnym stanie prawnym dane osobowe autora ograniczone s wycznie do nazwiska (autorowi materiau prasowego przysuguje prawo zachowania w tajemnicy swego nazwiska). Uzupenieniem wymienionego przepisu jest ust. 3, w ktrym rozszerza si dziennikarski obowizek zachowania w tajemnicy danych umoliwiajcych identyfikacj autora materiau prasowego, listu do redakcji lub innego materiau o tym charakterze, jak rwnie innych osb udzielajcych informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeeli osoby te zastrzegy nieujawnianie powyszych danych oraz wszelkich informacji, ktrych ujawnienie mogoby narusza chronione prawem interesy osb trzecich do innych osb zatrudnionych zarwno w ramach stosunku pracy lub innego stosunku prawnego w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych. Art. 15 odpowiada swoim zakresem nowelizowany art. 16 (ust. 1, 2 i 3). Dodatkowo w art. 16 zmienia si nieobowizujcy ju art. 254 ustawy z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karnego na art. 240 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, co jest poprawnym odesaniem. Zgodnie z art. 240 1 kto, majc wiarygodn wiadomo o karalnym przygotowaniu albo usiowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego okrelonego w art. 118, 118a, 120124, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166, 189, 252 lub przestpstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia niezwocznie organu powoanego do cigania przestpstw, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Kolejnym dziaaniem regulacyjnym zmierzajcym do dostosowania Ustawy do obowizujcych uwarunkowa spoeczno-gospodarczych jest usunicie z systemu prawnego instytucji Rady Prasowej poprzez uchylenie rozdzia 3 Ustawy. Podkreli naley, i w Polsce rol regulatora w zakresie radiofonii i telewizji peni Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji10. W chwili obecnej Rada Prasowa jest natomiast instytucj martw, ktrej powoania zaniedbali kolejni Prezesi Rady Ministrw11. Bdc jedynie organem opiniodawczym i wnioskujcym, ma ona z samego zaoenia pozycj sabsz od Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji bdcej konstytucyjnym, niezalenym od rzdu organem administracji pastwowej, czcej w sobie funkcje zarzdzajce i kontrolne, autonomicznej wobec Rady Ministrw i jej Prezesa. Konstatujc fakt, i Rada Prasowa faktycznie nie istnieje, wypada take zauway, i powoania jej nie przewiduj projekty prawa prasowego, zgoszone w cigu ostatnich dziesiciu lat. Jedynym wyjtkiem wydaje si by projekt B. Michalskiego, proponujcy funkcjonowanie Rady Prasowej jako organu samorzdu dziennikarzy i edytorw12. Naley
J. Sobczak, op. cit., s. 678. Instytucja Rady Prasowej jest uregulowana w Ustawie, ale od wielu lat nie zostaa powoana (ostatni Rad Prasow powoa premier Z. Messer), zob. I. Dobosz, Prawo prasowe, Warszawa 2011, s. 97. 12 J. Sobczak, op. cit., s. 682 683.
11 10

take zaznaczy, e w pewnym stopniu w zakresie oceny etycznoci dziaa dziennikarzy rol przewidzian dla Rady Prasowej peni Rada Etyki Mediw, std te jest to dodatkowy argument za usuniciem przedmiotowego Rozdziau 3. Kolejne zmiany z grupy zmian liberalizujcych Ustaw to nowelizacja art. 20 ust. 1 i 4. W ust. 1 wprowadza si waciw dla postpowania cywilnego nomenklatur (w miejsce sdu wojewdzkiego wprowadza si sd okrgowy oraz uzupenia si przepis o miejsce publikacji ustawy Kodeks postpowania cywilnego wraz z jej prawidow dat). Przypiesza si take moliwo rozpoczcia wydawanie dziennika lub czasopisma, w przypadku gdy organ rejestracyjny nie rozstrzygn wniosku o rejestracj w cigu 14 dni od jego zgoszenia, nie za 30 dni, jak jest to ustanowione obecnie. Kolejn zmian odwoujc si do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postpowania cywilnego jest literalne wprowadzenie w ramach Ustawy moliwoci wezwania strony do poprawienia lub uzupenienia wniosku o rejestracj w terminie 7 dni, skutkujcego zwrotem wniosku w razie bezskutecznego upywu terminu. Pozostawia si natomiast zmodyfikowan przesank odmowy rejestracji, jak jest naruszenie zarejestrowanego ju tytuu prasowego. Ta formua umoliwia dodatkow opcj ochrony tytuu prasowego, przeznaczon dla zarejestrowanych tytuw. W kontekcie ochrony oznacze podmiotw niedokonujcych rejestracji wskaza trzeba drog sdow. Chcc liberalizowa ustaw uchyla si kolejno art. 22 pozbawiajc tym samym moliwoci zawieszenia wydawanie dziennika lub czasopisma (na czas okrelony, nie duszy ni rok), jeeli w cigu roku co najmniej trzykrotnie w tym dzienniku lub czasopimie zostao popenione przestpstwo przez organ. W art. 25 nowelizuje si ust. 2 usuwajc wymg obywatelstwa polskiego, co jest efektem internalizacji rynku prasy skutkujcym koniecznoci dostosowania Ustawy do warunkw tego rynku. W ust. 3, 3a i 3b wprowadza si natomiast konstrukcj prawn wystpujca w polskim systemie prawnym na gruncie ustawy z dnia 15 wrzenia 2000 r. Kodeks spek handlowych. Chodzi tu o art. 18 tej ustawy, w ktrym okrela si negatywne kryteria penienia funkcji w organach spek kapitaowych, czas trwania zakazu penienia funkcji w organach spek kapitaowych oraz moliwo skrcenia trwania tego zakazu. Zmiana ust. 4 suy doredagowaniu normowanej materii (poprawno jzykowa). Podobny charakter maj zmiany przewidziane w art. 27, ktrych celem jest uporzdkowanie ujtej w przepisie materii. Istotne zmiany wprowadza si w art. 31 33 Ustawy normujcych kwestie reglamentacji prawnie reakcji na teksty opublikowane w prasie. W doktrynie wyrnia si zasadniczo dwa systemy reglamentowanej tej reakcji, a mianowicie: francuski (zwany take romaskim) i

niemiecki (noszcy miano germaskiego). Kryterium podziau stanowi przy tym przedmiot sprostowania. Niektrzy z badaczy skonni s wyrnia take system mieszany. W modelu francuskim (zwanym take systemem odpowiedzi) prawo do reakcji na zamieszczony w prasie tekst ma charakter oglny i bezwarunkowy. Oglno tego prawa polega na tym, i samo wymienienie lub wskazanie w prasie jakiej osoby rodzi dla niej prawo do dania zamieszczenia tekstu prostujcego opublikowane treci. Ustawodawca przy tym nie da, aby osoba wymieniona lub wskazana w prasie wykazaa, i zosta naruszony w ten sposb jaki jej interes lub dobro. Modelowi temu hoduj m.in. systemy prawne Belgii, Hiszpanii, Portugalii i Woch. Rozwizania te przyjmuj, i reakcja na tekst prasowy (rsponse) moe by wstpem do kontynuowania wymiany zda. Cz doktryny uwaa przy tym, e odpowied ma charakter rodka obrony przed atakiem ze strony prasy. Inni s zdania, i istnienie ataku, zarwno w sensie subiektywnym, jak i obiektywnym, nie jest koniecznym warunkiem dla powstania prawa do odpowiedzi. W modelu francuskim samo wymienienie w prasie daje zainteresowanemu prawo do korzystania ze rodka ochrony, jak jest odpowied (rsponse), pozwalajc na polemik zarwno z faktami, jak i ocenami zawartymi w prostowanej publikacji. Odpowied moe tu by wstpem do kontynuowania wymiany zda. W modelu niemieckim (zwanym take systemem sprostowania) moliwe jest jedynie prostowanie faktw, i to wycznie przez osob zainteresowan. Przez pojcie faktw zazwyczaj rozumie si stany lub wydarzenia, ktre dotycz teraniejszoci lub przeszoci. Podwaa si moliwo prostowania stanw i wydarze, ktre dotycz przyszoci. Moliwe jest prostowanie przypisywanych przez piszcego drugiej osobie zamierze, pogldw i opinii. Natomiast niedopuszczalne jest sprostowanie ocen, ktrych dokonuje dziennikarz. W ramach tego modelu istniej rozbienoci w doktrynie co do moliwoci obiektywizowania prostowanych faktw, w szczeglnoci za, czy przedmiotem odmowy zamieszczenia sprostowania moe by przekonanie, i zawarte w tekcie sprostowania treci s nieprawdziwe. Charakterystyczny dla systemu niemieckiego jest te zakaz komentowania wypowiedzi stanowicej sprostowanie. W systemie niemieckim prostowa mona jedynie fakty. Z przedstawionych rnic midzy wspomnianymi modelami wynikaj dalsze. W systemie francuskim, w ktrym odpowied peni funkcj rodka szeroko rozumianej debaty publicznej, istnieje potrzeba zagwarantowania moliwoci kontynuowania wymiany zda. Std te korzystanie z rsponse skutkuje prawem do repliki. Odmiennie sytuacja wyglda w modelu niemieckim, gdy tutaj ograniczenie prostujcego do podania faktw powoduje oczywist konsekwencj wyraajc si w cisym limitowaniu ewentualnego opatrywania sprostowania komentarzem13.
13

Ibidem, s. 728 730.

Porzdki prawne poszczeglnych pastw odbiegaj jednak od modeli. Spord pastw, ktre przyjy niemiecki model sprostowania, tylko Szwajcaria wprowadzia absolutny nieomal zakaz komentarza redakcyjnego: wydawcy wolno jedynie poda, czy trwa przy swojej wersji, bd te na jakich rdach informacja prasowa zostaa oparta. W Niemczech zakaz ten przybiera wzgldn posta: komentujcy musi ogranicza si do faktw. Prawo niemieckie, ograniczajc sprostowanie do sfery faktw, daje w zamian domagajcemu si publikacji swoist gwarancj w postaci bezwzgldnego albo daleko posunitego zakazu komentowania nadesanego tekstu. Inaczej w systemach wzorowanych na prawie francuskim, gdzie rwnowaga pomidzy stronami osignita zostaje na przeciwlegym biegunie. Korzystajcemu z prawa do odpowiedzi wolno w zasadzie podnosi wszelkie okolicznoci pozostajce w zwizku z pierwotn publikacj, ekwiwalentem tego rozszerzonego uprawnienia staje si jednak przyznane rodkom masowego przekazu prawo do natychmiastowego ustosunkowania si do wypowiedzi zainteresowanego. W Austrii dopuszczony zosta komentarz w penym zakresie, musi on jednak odrnia si w sposb wyrany od samego tekstu sprostowania. W sposb odmienny od prezentowanych problem komentarza rozwiza ustawodawca grecki, ktry mimo e wobec komentarza jest nieprzychylny, nie wprowadzi jego cakowitego zakazu. rodki masowego przekazu s zniechcane zasad, w myl ktrej komentarz redakcji traktowany jest jako nowa publikacja skutkujca powstaniem roszczenia o sprostowanie o zwikszonej objtoci. Take rozwizania dotyczce sprostowa przyjte w pastwach wzorujcych si na modelu francuskim cechuje brak jednolitoci. W samej Francji komentowanie jest wyranie dozwolone i moe pociga za sob ponowne zabranie gosu replik zainteresowanego. Ju jednak w Hiszpanii i Portugalii dokonano poczenia sprostowania nieograniczonego do faktw z zakazem komentowania tekstu w tym samym numerze. W doktrynie wyrnia si take czasem inny podzia systemw reakcji na treci zawarte w opublikowanych materiaach prasowych: francuski, niemiecki, anglo-amerykaski oraz mieszane. Stanowisko to spotyka si jednak z krytyk, w ktrej podkrela si, i w Wielkiej Brytanii nie istnieje powszechnie obowizujcy system sprostowa prasowych, a w USA funkcjonuje on w szcztkowej postaci. Jako system mieszany wskazuje si jedynie rozwizania polskie, podkrelajc, e w rnych narodowych porzdkach prawnych do swobodnie wkomponowano elementy charakterystyczne zarwno dla systemu niemieckiego, jak i francuskiego14. W tym kontekcie, w odniesieniu do polskich regulacji prawnych, w doktrynie i orzecznictwie podkrela si potrzeb okrelenia terminw sprostowania i odpowiedzi
14

Ibidem, s. 730 731.

zaznaczajc przy tym, i w obecnym stanie prawnym nie wytyczono precyzyjnych granic pomidzy sprostowaniem, a odpowiedzi. Fakt ten, wobec rnych wymogw stawianych przez ustaw sprostowaniu i odpowiedzi, rodzi moe rne nieporozumienia15. Stanowisko to zostao potwierdzone w wyroku Trybunau Konstytucyjnego z dnia 1 grudnia 2010 r. (sygn. K41/07), ktry dostrzeg, e regulacja art. 31 prawa prasowego zawiera podstawowe wady konstrukcyjne, a mianowicie brak precyzyjnych kryteriw pozwalajcych rozrni sprostowanie od odpowiedzi. W wymienionym wyroku Trybuna opowiedzia si za tym by ustawodawca rozway celowo utrzymywania w przyszoci sprostowania prasowego w jego dwch konstrukcjach prawnych, a wic zarwno sprostowania, jak i odpowiedzi. Dostrzegajc konieczno dokonania odpowiednich zmian w opisanym zakresie w Ustawie wprowadza si system sprostowa, odchodzc od systemu mieszanego. W art. 31 dookrela si definicj sprostowania (rzeczowe i odnoszcym si do faktw owiadczenie osoby lub jednostki zawierajce zaprzeczenie informacji nieprawdziwej lub korekt informacji niecisej zawartej w prasie) Wybr systemu sprostowa jest zarazem odpowiedzi na postulaty rodowiska dziennikarzy i wydawcw, potwierdzone rwnie podczas przeprowadzonych konsultacji spoecznych. W art. 32 wprowadza si natomiast terminy przyspieszajce opublikowanie sprostowania. Chodzi tu o umoliwienie realnej obrony wasnego stanowiska na gruncie Ustawy. W postanowienia art. 32, podobnie jak ma to miejsce w obecnym stanie prawnym, reguluje si kryteria opublikowania sprostowania (ust. 4 8). W nowelizacji usuwa si take zbdne uprzywilejowanie sprostowa pochodzcych od naczelnych i centralnych organw pastwowych, w tym pochodzcych od naczelnych i centralnych organw administracji pastwowej, jeeli zostay nadesane przez rzecznika prasowego rzdu. W art. 33 ust. 1 i 2 wprowadza si katalog przesanek odmownych (obligatoryjnych i fakultatywnych) opublikowania sprostowania. Jeeli chodzi o te pierwsze (obligatoryjne) to odwouj si one do zmienionej w art. 31 definicji sprostowania, jak rwnie podwaania faktw stwierdzone prawomocnym orzeczeniem. W odniesieniu do przesanek fakultatywnych wprowadza si moliwo odmowy opublikowania sprostowania gdy nie dotycz one treci zawartych w materiale prasowym, s wystosowane przez nieprawidow osob , odnosz si do informacji poprzednio sprostowanej, czy te zostay nadesane po upywie terminu (co do zasady jednego miesica) od dnia opublikowania materiau prasowego, jak rwnie sprostowanie nie jest zgodne z wymaganiami okrelonymi w art. 32 ust. 8 lub nie zostao podpisane w sposb umoliwiajcy identyfikacj autora. Fakultatywn przesank odmown
15

Zob. ibidem, s. 732 738.

jest take zawarcie w sprostowaniu treci wulgarnych, powszechnie obraliwe lub w inny sposb raco naruszajce zasady wspycia spoecznego. Majc wiadomo generalnego charakteru tych poj wprowadza si pewne elementy je dookrelajce (powszechnie obraliwe, raco naruszajce). Z uwagi na te uwarunkowania przesank t wprowadza si do katalogu przesanek fakultatywnych, nie za obligatoryjnych. Kolejno w art. 33 ust. 3 dookrela si termin przesania zainteresowanemu pisemne zawiadomienie o odmowie i przyczynach opublikowania sprostowania (nie pniej jednak ni w terminie 7 dni od otrzymania sprostowania). W ust. 5 wprowadza si sformuowanie dane identyfikujce zainteresowanego, w kontekcie podania ich do tylko do wiadomoci redaktora naczelnego lub upowanionych przez niego dziennikarzy z kierowanej przez niego redakcji, w miejsce istniejcego w obecnym stanie prawnym nazwiska. Zmiana w zakresie art. 34 dotyczy dostosowania terminologii tego przepisu do zmian w nomenklatury stosowanej w Ustawie (organy wadzy pastwowej) oraz rozszerzenia krgu podmiotw mogcych nadesa komunikat (waciwa osoba uprawniona do reprezentacji , nie za rzecznik rzdu), tym bardziej, i w ust. 2 katalog ten rozszerza si o inne podmioty. Nowelizacji ulega tytu rozdziau 7. Zasadnym jest wyrnienie kategorii odpowiedzialnoci cywilnej i odpowiedzialnoci karnej. W art. 37a. dostosowuje si nomenklatur do obowizujcych przepisw karnych (rodek karny). Z uwagi na charakter zmian (liberalizacja) uchyla si art. 37b. W art. 38 ust. 1 dokonuje si pewnych nieznacznych zmian redakcyjnych. Z art. 38 koresponduje art. 38a, w ramach ktrego reguluje si w analogiczny sposb odpowiedzialno za naruszenie prawa spowodowane komentowaniem tekstu sprostowania w tym samym numerze lub audycji. Zmiana art. 39 ust. 1 wymuszana jest zmianami odnoszcymi si do sprostowania. Art. 41 jest z kolei dostosowywany do obowizujcych przepisw prawa (dodanie Senatu, usunicie rad narodowych) oraz rozszerzany o katalog ocen dzie naukowych lub artystycznych albo innej dziaalnoci twrczej, zawodowej lub publicznej (nie tylko oceny ujemne, ale wszystkie oceny). Uchyla si art. 45 oraz art. 46 zastpujc je inn form odpowiedzialnoci. W kolejnych przepisach, tj. art. 47, 48, 49, 49a, 49b, 49c, 49d oraz 49e wprowadza si tylko i wycznie sankcj karn w postaci kary grzywny, wahajcej si odpowiednio od minimalnej wysokoci 1.000 z albo 3.000 z do maksymalnej wysokoci 5.000 z. Zmiany w art. 53 dotycz dostosowania nomenklatury do obowizujcych przepisw prawa (ust. 1 i 2 sd okrgowy w miejsce sdu wojewdzkiego). 4) Przewidywane skutki spoeczne, gospodarcze, finansowe i prawne

Projekt ustawy spowoduje liberalizacj dziaalnoci przedsibiorcw funkcjonujcych na rynku pracy i w sposb pozytywny wpynie na konkurencyjno tego rynku. Zakada naley wzrost aktywnoci mediw, uwarunkowany przejrzystoci regulacji prawnych oraz efektywnoci systemu prawnego waciwego dla systemu medialnego w Polsce. Wanym elementem wymienionego wzrostu aktywnoci bdzie take aktywno tzw. mediw spoecznociowych kreowana przez niebdcych przedsibiorcami uytkownikw Internetu. Projekt ustawy bdzie mia take pewien wpyw na rynek pracy z uwagi na zniesienie wymogu obywatelstwa polskiego dla sprawowania funkcji redaktora naczelnego, ktry w dobie internacjonalizacji prowadzonej dziaalnoci gospodarczej, by archaicznym rozwizaniem prawnym. Innym czynnikiem, ktry moe przyczyni si do rozwoju rynku pracy jest rozszerzenie katalogu podmiotw mogcych realizowa uprawnienia wydawnicze bezporednio lub za porednictwem wydawnictw wasnych, jak rwnie innych wydawnictw, dziaajcych jako nakadca. Zakada si take, i z uwagi na wycznie spod zakresu rejestracji prasy, o ktrym mowa w art. 7 ust. 3 odciy si organy rejestracyjne uzyskujc dziki zmniejszeniu skali rejestracji oszczdno w odniesieniu do nakadw pracy niezbdnych dotychczas do waciwej realizacji procedury rejestracji. Tym samym moliwym bdzie dokonanie odpowiednich przesuni w ramach posiadanych etatw i realizowanych przez sdy dziaa, niezwizanych ju bezporednio z wskazan w Ustawie procedur rejestracji. 5) Wskazanie rde finansowania, jeeli projekt ustawy pociga za sob obcienie budetu pastwa lub budetw jednostek samorzdu terytorialnego Nowelizacja nie powoduje zmiany wydatkw budetu pastwa, ani nie niesie za sob dodatkowych wydatkw samorzdw. 6) Zaoenia projektw podstawowych aktw wykonawczych Zgodnie z nowelizowanym art. 53 ust 2. Ustawy Minister Sprawiedliwoci moe, w drodze rozporzdzenia, wyznaczy sdy rejonowe waciwe do rozpoznawania spraw o przestpstwa, o ktrych mowa w art. 45 49a, oraz o przestpstwa popenione w prasie na obszarze waciwoci danego sdu okrgowego. Stosownie jednak do postanowie art. 2 ustawy nowelizujcej dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 53 ust. 2

Ustawy zachowuj moc do dnia wejcia w ycie nowych przepisw wykonawczych wydanych na podstawie art. 53 ust. 2 Ustawy, w brzmieniu nadanym ustaw nowelizujc. Przepisy te zostaj utrzymane w okresie 6 miesicy od dnia wejcia w ycie ustawy nowelizujcej. Zakada si, i przepisy wykonawcze bd w przewaajcej mierze odpowiada obecnie obowizujcym regulacjom, tj. rozporzdzeniu Ministra Sprawiedliwoci z dnia 16 padziernika 2002 r. w sprawie wyznaczenia sdw rejonowych rozpoznajcych sprawy o przestpstwa prasowe16.

16

Dz.U. Nr 180, poz. 1509 ze zm,

7)

Owiadczenie o zgodnoci projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo owiadczenie, e przedmiot projektowanej regulacji nie jest objty prawem Unii Europejskiej Projektowana regulacja jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

8)

Informacja o konsultacjach spoecznych Projekt Ustawy zosta poddany konsultacjom spoecznym. 26 kwietnia 2012 r. projekt

przekazano do konsultacji nastpujcym podmiotom:

Izba Wydawcw Prasy, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, Stowarzyszenie Dziennikarzy RP, Rada Etyki Mediw, Helsiska Fundacja Praw Czowieka, Stowarzyszenie Wolnego Sowa, Instytut Ksiki, Fundacja Media Pro Bono, Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy, Stowarzyszenie Dziennikarzy Obywatelskich, Syndykat Dziennikarzy Polskich, Polska Agencja Prasowa, Zwizek Pracodawcw Prywatnych Mediw Lewiatan, Katolicka Agencja Informacyjna, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Zwizek Zawodowy Dziennikarzy, Konfederacja Pracodawcw Polskich, Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR,

Centrum Monitoringu Wolnoci Prasy, Polska Izba Druku, Polskie Badania Czytelnictwa Sp. z o.o., Polskie Towarzystwo Wydawcw Ksiek,

 Stowarzyszenie Gazet Lokalnych, Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR, Stowarzyszenie Polskich Mediw, Stowarzyszenie Prasy Firmowej, Stowarzyszenie Prasy Lokalnej, Zwizek Kontroli Dystrybucji Prasy,

Agora SA, Presspublica, Polskapresse, Wydawnictwo Bauer, Edipresse Polska, Axel Springer Polska, Gruner+Jahr Polska, Wydawnictwo Bauer. Niezalenie od powyszego projekt (wersja z 26 kwietnia 2012 r.) by rwnie dostpny

w Internecie (www.psl.org.pl). Dodatkowo, w ramach konsultacji spoecznych w dniu 17 maja 2012 r. zorganizowano otwart konferencj konsultacyjn, na ktr zaproszono wszystkich zainteresowanych, w tym przedstawicieli brany wydawniczej i rodowisko dziennikarskie (uwzgldniajc ww. podmioty). W toku prowadzonych konsultacji du aktywnoci wykazaa si Izby Wydawcw Prasy. Co wicej w ramach konsultacji Izba nie tylko przedstawia swoje kompleksowe uwagi, ale i udostpnia porwnawczy materia analityczny prowadzonych obecnie prac legislacyjnych w zakresie Ustawy. Sam zaprezentowany przez PSL projekt nowelizacji, w ocenie Izby, zawiera szereg rozwiza, z ktrymi rodowisko prasy ju wielokrotnie wystpowao, std te zasuguje generalnie na poparcie. Realizuje on bowiem cel, jaki postawio sobie rwnie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, po konsultacjach z organizacjami dziennikarskimi i wydawcami, czyli dostosowanie przepisw ustawy zarwno do zmian ustrojowych, jak i warunkw oraz wyzwa technologicznych, z ktrymi obecnie maj do czynienia media. W projekcie realizowany jest jeden z nadrzdnych priorytetw nowelizacji, czyli jej zdekomunizowanie. Izba wskazaa take, i cz postulowanych i zaproponowanych przez PSL zmian zostaa porednio lub bezporednio wyraona w ostatnich orzeczeniach Trybunau

Konstytucyjnego czy te Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej. Jeeli chodzi o rozwizania szczegowe cz z nich zostaa przez Izb zaaprobowana (m.in. projektowany art. 3, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 2, art. 6 ust. 3a, art. 16 ust. 2 i 3, art. 20), do czci Izba odniosa si krytycznie (m.in. projektowany art. 24a, czy utrzymanie systemu odpowiedzi, o ktrym mowa w Rozdziale 5 projektu z 26 kwietnia 2012 r.). W wyniku przeprowadzonych konsultacji powstaa przedmiotowa wersja projektu. Uwzgldnia ona zasadnicz cz wskazanych przez rodowisko dziennikarskie i wydawnicze uwag odnoszcych si do projektu z 26 kwietnia 2012 r. Wymieni tu trzeba przede wszystkim odejcie od proponowanego wczeniej zmodyfikowanego i dookrelonego systemu mieszanego (definicji sprostowania i odpowiedzi oraz wprowadzenia regu kwalifikacyjnych w razie powstaych wtpliwoci) i utrzymania jedynie instytucji sprostowania. Innymi wprowadzonymi do niniejszego projektu regulacjami s zmiany oparte o materia otrzymany od Izby Wydawcw Prasy. Wskaza tu naley m.in. zmiany w odniesieniu do art. 7 ust 2 pkt 1 (definicja prasy) oraz pkt 8 (definicja redakcji), art. 7 ust. 3 (dodanie wyczenia spod zakresu definicji prasy), art. 10 ust. 3 (usunicie zwrotu raco), art. 14a ust. 5 (dodanie sformuowania cakowicie w odniesieniu do negatywnych kryteriw autoryzacji, art. 16 ust. 3 (wprowadzenie konstrukcji redaktor bezporednio nadrzdny nad dziennikarzem), art. 21 ust. 4 (formua odmowy rejestracji, jeeli jej udzielenie stanowioby naruszenie prawa do zarejestrowanego ju tytuu prasowego), art. 24a i art. 27 ust. 3 (usunicie przepisw), art. 34 ust. 1 (rozszerzenie katalogu podmiotw uprawnionych do nadsyania komunikatw urzdowych), czy te art. 41 (dodanie Zgromadzenia Narodowego).

Warszawa, 6 czerwca 2012 r. BASWAPEiM1299/12 Pani Ewa Kopacz Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna w sprawie zgodnoci z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe (przedstawiciel wnioskodawcy: pose Jarosaw Grczyski)
Na podstawie art. 34 ust. 9 uchway Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32) sporzdza si nastpujc opini:

I. Przedmiot projektu ustawy Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe przewiduje kompleksow zmian nowelizowanej ustawy. Zmiany dotycz m.in. zasad rozpowszechniania prasy, udzielania prasie informacji, odpowiedzi na krytyk prasow, definicji wystpujcych w ustawie poj, zakresu wyczenia stosowania ustawy, zada dziennikarzy, autoryzacji wypowiedzi, tajemnicy dziennikarskiej, zniesienia wymogu posiadania obywatelstwa polskiego przez redaktora naczelnego, uchylenia przepisw dotyczcych Rady Prasowej, trybu rejestracji dziennika lub czasopisma oraz przewidzianych w ustawie sankcji. Ustawa ma wej w ycie po upywie 6 miesicy od dnia ogoszenia. II. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objtej projektem Ze wzgldu na przedmiot projektu ustawy naley zwrci uwag na art. 45 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE) oraz na dyrektyw 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczc usug na rynku wewntrznym (Dz. Urz. UE L 376 z 27.12.2006 r., s. 36; dalej: dyrektywa).

III. Analiza przepisw projektu pod ktem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej III.1. Przepis art. 45 TfUE reguluje swobodny przepyw pracownikw wewntrz Unii. Swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze wzgldu na przynaleno pastwow midzy pracownikami pastw czonkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunkw pracy. Propozycj zniesienia wymogu posiadania obywatelstwa polskiego przez osoby zajmujce stanowisko redaktora naczelnego dziennika lub czasopisma (art. 1 pkt 19 projektu, w zakresie, w ktrym zmienia art. 25 ust. 2 ustawy Prawo prasowe) naley oceni jako zgodn z art. 45 TfUE. III.2. Dziaalno wydawnicz w zakresie wydawania dziennikw lub czasopism naley uzna za prowadzenie przedsibiorstwa w rozumieniu art. 4 pkt 5 dyrektywy. Podlega ona zatem reimowi okrelonemu w dyrektywie. Szczeglnej analizie naley podda projektowan regulacj rozpoczcia dziaalnoci wydawniczej. Zgodnie z projektem (art. 1 pkt. 16 w zw. z art. 1 pkt 7 i art. 1 pkt. 32 projektu) prowadzenie takiej dziaalnoci uzalenione jest od uzyskania wpisu do rejestru prowadzonego przez waciwy miejscowo sd okrgowy. Brak rozstrzygnicia wniosku o rejestracj w cigu 21 dni oznacza ma moliwo rozpoczcia wydawania dziennika lub czasopisma. Projekt przewiduje rwnie zniesienie kary za wydawanie dziennika lub czasopisma bez rejestracji. Tak regulacj naley zakwalifikowa jako system zezwole w rozumieniu art. 4 pkt 6 dyrektywy. System ten spenia wymogi okrelone w art. 9 i art. 10 dyrektywy, gdy jest niedyskryminacyjny, konieczny i proporcjonalny. Wpis do rejestru ma by dokonywany w sposb, ktry w aden sposb nie bdzie dyskryminowa podmiotw z innych pastw czonkowskich Unii Europejskiej. Jest konieczny, gdy zapewnia nadzr nad wydawcami dziennikw lub czasopism, co jest usprawiedliwione wzgldami porzdku publicznego, z uwagi na rol prasy w ksztatowaniu opinii publicznej. Jest rwnie proporcjonalny, gdy nie wykracza poza to co konieczne dla osignicia celu, jakim jest nadzr nad wydawcami. Zarejestrowanie wydawania dziennika lub czasopisma nie jest dolegliwym wymaganiem, a pozwala organom wadzy publicznej na uzyskanie wiedzy o wydawcach. Jednoczenie projekt gwarantuje, e procedura rejestracji nie bdzie dugotrwaa. W konsekwencji naley uzna, e projekt, w zakresie w jakim przewiduje sdow rejestracj dziennikw lub czasopism nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. III.3. W pozostaym zakresie projekt ustawy nie jest objty zakresem prawa Unii Europejskiej.

IV. Konkluzje Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe: w zakresie zniesienia wymogu posiadania obywatelstwa polskiego przez redaktora naczelnego dziennika lub czasopisma (art. 1 pkt 19 projektu) jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, w zakresie dotyczcym rejestracji dziennikw lub czasopism (art. 1 pkt. 16 w zw. z art. 1 pkt 7 i art. 1 pkt. 32 projektu) nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, w pozostaym zakresie nie jest objty prawem Unii Europejskiej. Szef Kancelarii Sejmu Lech Czapla

Warszawa, 6 czerwca 2012 r. BAS-WAPEiM-1300/12 Pani Ewa Kopacz Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe (przedstawiciel wnioskodawcw: pose Jarosaw Grczyski) jest projektem ustawy wykonujcej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe przewiduje kompleksow zmian nowelizowanej ustawy. Zmiany dotycz m.in. zasad rozpowszechniania prasy, udzielania prasie informacji, odpowiedzi na krytyk prasow, definicji wystpujcych w ustawie poj, zakresu wyczenia stosowania ustawy, zada dziennikarzy, autoryzacji wypowiedzi, tajemnicy dziennikarskiej, uchylenia przepisw dotyczcych Rady Prasowej, trybu rejestracji dziennika lub czasopisma oraz przewidzianych w ustawie sankcji. Projekt zawiera przepisy objte zakresem prawa Unii Europejskiej. Projekt przewiduje m.in. zniesienie wymogu posiadania obywatelstwa polskiego przez redaktora naczelnego dziennika lub czasopisma (art. 1 pkt 19 projektu), co jest zgodne z art. 45 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ktry reguluje swobodny przepyw pracownikw wewntrz Unii. Swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze wzgldu na przynaleno pastwow midzy pracownikami pastw czonkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunkw pracy. Usunicie z prawa krajowego przepisu niezgodnego z prawem Unii Europejskiej stanowi wykonanie prawa Unii Europejskiej. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe jest projektem ustawy wykonujcej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu. Szef Kancelarii Sejmu Lech Czapla