Professional Documents
Culture Documents
Łotewsko-Polski Słownik Tematyczny (Latviešu-Poļu Tematiskā Vārdnīca)
Łotewsko-Polski Słownik Tematyczny (Latviešu-Poļu Tematiskā Vārdnīca)
OTEWSKO-POLSKI
SOWNIK TEMATYCZNY
- wspczesne sownictwo
- 5500 sw i wyrae
- ponad 110 tematw
publikacja darmowa
Owicim 2013
OD AUTORA:
"otewsko-polski sownik tematyczny" to publikacja majca za zadanie uatwi
nauk sownictwa wszystkim mionikom jzyka otewskiego oraz otyszom uczcym si
jzyka polskiego. Sownik skada si z dwunastu blokw tematycznych, w ktrych
znajdziecie 118 rnych tematw. W pojedynczych tematach umieciem podstawowe
sowa, przydatne przede wszystkim dla pocztkujcych. Przy doborze sw kierowaem
si wieloletnim dowiadczeniem, ale moe si zdarzy, e wrd swek nie bdzie
jakiego wanego sowa.
Sownik ten jest prac hobbystyczn, ktra powstaa bez jakiegokolwiek wsparcia
merytorycznego i finansowego. Na pewno znajduj si w nim bdy. Po korekcie i
rozbudowie mgby by sownikiem tematycznym z prawdziwego zdarzenia. Niestety,
jzyk otewski znam zbyt sabo, aby w publikacji umieszcza np. cae zdania zaczerpnite
z prasy i literatury. Nie porwnujcie tego sownika z pracami naukowcw, ktrzy mog
korzysta z bardzo wysokich grantw, maj dostp do specjalistycznej literatury, a na
jeden projekt mog powici kilka lat.
Spis treci zosta bardzo uproszczony, poniewa jeden temat zwykle zajmuje okoo p
strony, nie byo wic sensu robi szczegowego spisu, zajmujcego ponad 10 procent
sownika. Publikacja jest darmowa i moe by rozpowszechniana bez mojej wiedzy i
zgody w dowolny sposb.
Dariusz Sieczkowski
SPIS TRECI:
1. ycie codzienne
2. Czowiek
3. Handel i usugi
4. Cywilizacja
5. Biznes
6. Nauka
7. Podr
8. Sport
9. Technika
10. Kultura
11. wiat wok nas
12. Przyroda
4
11
17
23
31
37
43
47
52
56
62
68
BIBLIOGRAFIA:
Latvieu literrs valodas vrdnca (www.tezaurus.lv/llvv)
Sowniki internetowe wydawnictwa Lingea (www.dict.com)
Chojnicka Joanna, otewsko-polski sownik dla studentw, skrypt, 2008
opracowanie zbiorowe, Sporta vrdnca (lat-ang-vac-kri), Riga 2010
portal informacyjny www.diena.lv
sklep internetowy brivi.lv
strony internetowe rnych otewskich szk, hoteli i szpitali
Wikipedia
1. YCIE CODZIENNE
1.1 KOLEJE YCIA
bebtis - dzidziu
brnba - dziecistwo
brnbas atmias - wspomnienia z dziecistwa
brnbas draugi - przyjaciele z dziecistwa
brns - dziecko
bezrpga brnba - beztroskie dziecistwo
bt stvokl - by w ciy
dzve - ycie
dzves - yciowy
dzves pieredze - dowiadczenie yciowe
dzves prieks - rado z ycia
dzves stils - styl ycia
dzves uzskati - pogldy yciowe
dzves veids - tryb ycia
dzvot - y
grtniecba - cia
izaugt - dorosn
jaunatne - modzie
jauneklis - mody czowiek; modzieniec
jaunba - modo
jaunbas gadi - lata modoci
jaunbas laime - modziecze szczcie
jaunbas prieki - modziecza rado
jaunbas sapi - modziecze marzenia
jauniei - modzie
jauns - mody
knupis - smoczek
laimga brnba - szczliwe dziecistwo
mtes stvoklis - macierzystwo
novecot - zestarze si
otr jaunba - druga modo
palikt stvokl - zaj w ci
pieaudzis - dorosy; dojrzay
pieaudzis - dorosy (przymiotnik)
pieauguais - dorosy (czowiek)
piedzimt - urodzi si
pusaudzis - nastolatek
sirmgalva - staruszka
sirmgalvis - starzec
sirms vecums - sdziwy wiek
pulis - koyska
uzaugt - dorosn
veca sieviete - staruszka
veco auu pansionts - dom starcw
vecs - stary
vecs cilvks - stary czowiek
vecumdienas - stare lata
vecums - 1. staro 2. wiek
vra gadi - doroso
zdainis - dzidziu; niemowl
nazis - n
palags - pociel
pts krsls - krzeso z wikliny
pudele - butelka
saliekamais krsls - krzeso skadane
salvete - serwetka
sega - koc
sienas lampa - kinkiet
silta sega - ciepy koc
skapis - szafa
spilvens - poduszka
spogulis - lustro
sklis - gbka
svece - wieca
sveturis - wiecznik
vis - talerz
pulis - koyska
pukrsls - fotel bujany
tase - filianka
tjkarote - yka do herbaty
trauda nazis - n ze stali
trauks - naczynie
trauku skapis - szafka
trsdurvju skapis - szafka trzydrzwiowa
truls nazis - ostry n
tualetes paprs - papier toaletowy
vanna - wanna
veas ziepes - szare mydo
virtuves galds - st kuchenny
virtuves iekrta - urzdzenia kuchenne
virtuves nazis - n kuchenny
virtuves piederumi - naczynia kuchenne
virtuves skapis - szafka kuchenna
ziepes - mydo
zupas karote - yka do zupy
1.5 SZKOA
abiturients - abiturient
alfabts - alfabet
angu valoda - jzyk angielski
apmacbas grmata - zeszyt wicze
atzme - ocena
bibliotka - biblioteka
bibliotekre - bibliotekarka
burtnca - zeszyt
akls skolnieks - pilny ucze
filozofija - filozofia
globuss - globus
eogrfija - geografia
imnzija - liceum
iemct - nauczy
iestties skol - zapisa si do szkoy
informtika - informatyka
interntskola - szkoa z internatem
izmantot pikeri - ciga
izslgt no skolas - wyrzuci ze szkoy
kavt mcbas - chodzi na wagary
klase - klasa
klasesbiedrs - kolega z klasy
komplektana - rekrutacja
krievu valoda - jzyk rosyjski
krts - kreda
kulturoloija - wiedza o kulturze
mija - chemia
latvieu valoda - jzyk otewski
licejs - liceum
liecba - wiadectwo szkolne
lme - klej
lniju burtnca - zeszyt w lini
mcbu gads - rok szkolny
mcbu grmata - podrcznik
mcbu iestde - szkoa zawodowa
mcbu stunda - godzina lekcyjna
mcana - nauczanie
mct - uczy
mcties skol - uczy si w szkole
matemtika - matematyka
matemtikas skolotjs - nauczyciel matematyki
nou burtnca - zeszyt do nut
pamatskola - szkoa podstawowa
pedagogs - pedagog
pedagoisk padome - rada pedagogiczna
penlis - pirnik
politika un tiesbas - wiedza o spoeczestwie
prasgs skolotjs - wymagajcy nauczyciel
psihologs - psycholog
rtiu burtnca - zeszyt w kratk
skumskolas skolotja - nauczycielka nauczania
pocztkowego
sekretre - sekretarka
Siguldas 1. pamatskola - Szkoa Podstawowa nr 1 w
Siguldzie
skola - szkoa
skolas - szkolny
skolas direktors - dyrektor szkoy
skolas forma - mundurek szkolny
skolas gadi - lata szkolne
skolas izbraukums - wycieczka szkolna
skolas medicnas msa - pielgniarka szkolna
skolas sols - awka szkolna
skolas soma - tornister
skolas vecums - wiek szkolny
skolniece - uczennica
skolnieks - ucze
skolotja - nauczycielka
skolotjs - nauczyciel
skolotju istaba - pokj nauczycielski
skolu - szkolny
skolu jaunatne - modzie szkolna
skolu tkls - sie szk
spjgs skolnieks - zdolny ucze
sports - wychowanie fizyczne
stingrs skolotjs - surowy nauczyciel
pikeris - ciga
tfele - tablica
tres klases skolniece - uczennica trzeciej klasy
vcu valoda - jzyk niemiecki
valodu skola - szkoa jzykowa
vsture - historia
vidusskola - szkoa rednia
vidusskolnieks - ucze szkoy redniej
vizul mksla - plastyka
1.6 STUDIA
absolvents - absolwent
akadmisk izzia - zawiadczenie o studiowaniu
akadmisk stunda - godzina akademicka
akadmiskais ceturksnis - kwadrans akademicki
akadmiskais gads - rok akademicki
akadmisks - akademicki
augstskola - szkoa wysza
aula - aula
bakalaura - licencjacki
bakalaurs - licencjat
bioloijas fakultte - wydzia biologii
datorikas fakultte - wydzia informatyki
dekns - dziekan
docente - docent (kobieta)
docents - docent (mczyzna)
doktora grds - doktorat
doktorands - doktorant
doktors - doktor
ekonomikas fakultte - wydzia ekonomii
eksmens - egzamin
eksmens mutvrdos - egzamin ustny
eksmens rakstveid - egzamin pisemny
eksmenu sesija - sesja egzaminacyjna
tikas kodekss - kodeks etyczny
tikas komisija - komisja etyki
fakultte - wydzia
humanitro zintu fakultte - wydzia nauk
humanistycznych
institts - instytut
izstudt - ukoczy studia
juridisk fakultte - wydzia prawa
kabinets - gabinet
kanclers - kanclerz
kolokvijs - kolokwium
mcbu maksa - czesne
maistra darbs - praca magisterska
maistrs - magister
1.8 RODZINA
adopcija - adopcja
adoptt - adoptowa
aizbildnis - rodzic zastpczy
atraitne - wdowa
atraitnis - wdowiec
audumeita - pasierbica
brns - dziecko
bijus sieva - bya ona
brlns - kuzyn
brlis - brat
brasieva - szwagierka
dlns - synek
dls - syn
dvi - dwojaczki; bliniaki
dzimta - rd
dzvasbriedrs - maonek
dzvebriedre - maonka
imene - rodzina
imenes - rodzinny
imenes galva - gowa rodziny
imenes gods - honor rodziny
jaunkais brlis - modszy brat
krustmte - matka chrzestna
vectvs - dziadek
vecvecki - dziadkowie
vedekla - synowa
viengais brns - jedynak; jedynaczka
vientu mte - samotna matka
vramte - teciowa (matka ma)
vratvs - te (ojciec ma)
znots - zi
1.9 MAESTWO
apprect - wzi lub
bijus sieva - bya ona
diamanta kzas - diamentowe gody
dzintara kzas - krysztaowe gody (15 lat)
janlaultie - nowoecy
kzas - lub; wesele
kzu - lubny; weselny
kzu ceojums - podr polubna
kzu dvana - prezent lubny
kzu fotogrfija - zdjcie lubne
kzu kleita - suknia lubna
kzu kortes - orszak lubny
kzu mielasta - przyjcie lubne
kzu nakts - noc polubna
kzu paraas - zwyczaje lubne; zwyczaje weselne
kzu viesi - gocie weselni
laulties - bra lub
laults pris - maestwo
laulba - maestwo
laulbas - maeski
laulbas apliecba - akt lubu
laulbas gredzens - obrczka lubna
laulbas irana - rozwizanie maestwa
lgava - 1. panna moda 2. narzeczona
lgavainis - pan mody
medusmnesis - miesic miodowy
salaulties - bra lub
sieva - ona
stties laulb - polubi; zawrze maestwo
strdties - kci si
strds - ktnia
sudraba kzas - srebrne gody
iras - rozwd
ries - rozwiedziony
irties - rozwie si
vrs - m
zelta kzas - zote gody
1.10 MIER
agra nve - przedwczesna mier
apbedt - pogrzeba
apglabt - pochowa
bres - pogrzeb
bru - pogrzebowy
bru ceremonija - ceremonia pogrzebowa
bru gjiens - kondukt pogrzebowy
bru mise - msza pogrzebowa; msza aobna
bru runa - mowa pogrzebowa
bioloisk nve - mier biologiczna
eutanazija - eutanazja
gaidt nvi - czeka na mier
gult uz nves gultas - lee na ou mierci
izdart panvbu - popeni samobjstwo
izrakt kapu - wykopa grb
kaplia - grobowiec
kapracis - grabarz
kaps - grb
kapsta - cmentarz
klnisk nve - mier kliniczna
kopt kapu - dba o grb
la sekcij - sekcja zwok
10
11
2. CZOWIEK
2.1 CZCI CIAA
acs - oko
da - skra
aknas - wtroba
apakstilba kauls - ko goleniowa
asinis - krew
astes kauls - ko ogonowa
atslgas kauls - obojczyk
augdelms - rami
auss - ucho
brda - broda
celis - kolano
deguns - nos
delna - do
elkonis - okie
elkoa kauls - ko okciowa
galva - gowa
gudrbas zobs - zb mdroci
gurns - biodro
iegurnis - miednica
kis - kciuk
kja - noga
kjas kis - duy palec u nogi
kjas pirksts - palec u nogi
kjstarpe - krocze
kakls - szyja
kauls - ko
kunjuktva - spojwka
kuis - odek
ermenis - ciao
lca - soczewka
loctava - staw
lpa - warga
mats - wos
mazais pirksti - may palec
mle - jzyk
mles kauls - ko gnykowa
mugura - plecy
mugurkauls - krgosup
muskulis - misie
mute - usta
nags - paznokie
niere - nerka
papdis - pita
pda - stopa
piere - czoo
pirksts - palec
plaksti - powieka
plauksta - do
plecs - rami
potte - kostka
rdtjpirksts - palec wskazujcy
rikle - gardo
roka - rka
seja - twarz
samvieta - poladki; tyek
sirds - serce
skropsta - rzsa
smadzenes - mzg
tklene - siatkwka
uzacis - brew
varavksnene - tczwka
vderplve - otrzewna
vders - brzuch
vna - ya
vidjais pirksts - rodkowy palec
zarna - jelito
zeltnesis - palec serdeczny
zlte - renica
zobs - zb
zods - szczka; uchwa
oklis - szczka; uchwa
novjt - chudn
pilnbrda - broda
plikpaurains - ysy
pliks pakausis - ysina
resns - gruby
rta - blizna
ruda - ruda
rudmatis - rudzielec
ruds - rudy
sejas vaibsti - rysy twarzy
sirmmatis - siwowosy
sirmot - siwie
sirms - siwy
skaists - pikny
skaistulis - przystojniak
slaids - szczupy
trausls - smuky
sas - wsy
vasarraibumains - piegowaty
vasarraibums - pieg
zirgaste - koski warkocz
mlestba - mio
mlestbas vstule - list miosny
mlt - kocha
mlt sevi - kocha siebie
naida pilns - peen nienawici
naids - nienawi
nves bailes - strach przed mierci
negants - wcieky
nemiers - niepokj
nervozitte - nerwowo
nevaldms - niepohamowany
pamirt aiz bailm - dre ze strachu
paniskas bailes - paniczny strach
paraustt plecus - wzruszy ramionami
patikt - lubi
platonisk mlestba - platoniczna mio
priecgs - radosny
prieka asaras acs - zy radoci w oczach
prieks - rado
raudas - pacz
raudt - paka
sautis - rozgoryczony
skaudba - zawi
skumjas - smutek; tsknota
skumj - smutny
smieties ldz asarm - mia si do ez
ausmas - obawa
vilans - rozczarowanie
12
13
2.5 ZDROWIE
ambulance - przychodnia; ambulatorium
apsjs - opatrunek
aptieka - apteka
rsta vizte - wizyta lekarska
rstt - 1. opatrzy 2. leczy
rstniecisks - leczniczy, zdrowotny
trs paldzbas mana - karetka
atveseoans - powrt do zdrowia
banda - banda
dakteris - lekarz, doktor
diagnostika - diagnostyka
diagnoze - diagnoza
epidmija - epidemia
galvas spes - bl gowy
griezties pie rsta - skonsultowa si z lekarzem
ipsis - gips
holesterns - cholesterol
izdart operciju - przeprowadzi operacj
izmeklt - zbada
krustos spes - bl plecw
kukla spes - bl garda
kua spes - bl brzucha
laba veselba - dobry stan zdrowia
lzums - zamanie
masa - masa
medicnisks - medyczny
medmsa - pielgniarka
medmsu istaba - dyurka pielgniarek
miega zles - lek nasenny
noaukties - wysmarka si
noteikt diagnozi - postawi diagnoz
opercija - operacja
prciest operciju - przej operacj
pareiza diagnoze - waciwa diagnoza
2.6 SZPITAL
rsta kabinets - gabinet lekarski
rste - lekarka
rstties slimnc - hospitalizacja; leczenie szpitalne
rsts - doktor; lekarz (mczyzna)
brnu slimnca - szpital dziecicy
deurjoais rsts - lekarz dyurujcy
dzemdba - porodwka
dzemdbu nodaa - oddzia pooniczy
galvenais rsts - ordynator
infekcijas slimnca - szpital chorb zakanych
infekciju slimbu nodaa - oddzia chorb zakanych
izrakstt no slimnca - wypisa ze szpitala
kardioloija - kardiologia
irurgs - chirurg (mczyzna)
irurija - chirurgia
irurisks - chirurgiczny
nefrologs - nefrolog (mczyna)
nefroloe - nefrolog (kobieta)
niroloijas nodaa - oddzia neurologiczny
oftalmoloij - oftalmologia
okuliste - okulistka
okulists - okulista
operciju zle - sala operacyjna
ortopds - ortopeda (mczyzna)
paliatvs aprpes nodaa - oddzia opieki
paliatywnej
pediatrs - pediatra (mczyzna)
pieemana slimnc - przyjcie do szpitala
pilstas slimnca - szpital miejski
pneimonologs - pneumonolog (mczyzna)
pneimonoloe - pneumonolog (kobieta)
psihiatrisk slimnca - szpital psychiatryczny
psihiatrs - psychiatra (mczyzna)
rajona slimnca - szpital rejonowy; szpital powiatowy
slimnca - szpital
slimncas - szpitalny
uroloijas nodaa - oddzia urologiczny
14
izsitumi - wysypka
karcinoma - rak
katars - katar
kaulu tuberkuloze - grulica koci
klepot - kaszle
klepus - kaszel
konjuktivts - zapalenie spojwek
leikmija - biaaczka
aundabgs audzjs - nowotwr zoliwy
malrija - malaria
masalas - odra
mris - duma
migrna - migrena
multipl skleroze - stwardnienie rozsiane
nelabums - nudnoci
Prkinsona slimba - choroba Parkinsona
piepampt - opuchn
plnprtba - otpienie
plauu karsonis - zapalenie puc
pneimonija - zapalenie puc
profesionla slimba - choroba zawodowa
prostatas vzis - rak prostaty
putnu gripa - ptasia grypa
reimatodais artrts - reumatoidalne zapalenie
staww
saaukstans - przezibienie
sapampana - opuchlizna
saslimt - zachorowa
siena drudzis - katar sienny
sirds slimbas - choroby serca
slptais slimbas periods - okres utajenia choroby
staru slimba - choroba popromienna
sviedri - pot
svst - poci si
tuberkuloze - grulica
vemana - wymioty
vemt - wymiotowa
vzis - nowotwr
viroze - choroba wirusowa
15
2.8 U DENTYSTY
anestzija - znieczulenie
baltinoa zobu pasta - wybielajca pasta do zbw
bojjums - ubytek
dentns - zbina
emalja - szkliwo
gudrbas zobs - zb mdroci
implants - implant
izraut zobu - wyrwa zb
iztrt zobus - umy zby
kariess - prchnica
lokl anestzija - znieczulenie miejscowe
mutes skalojamais ldzeklis - pyn do pukania jamy
ustnej
nedzvs zobs - martwy zb
nerva - nerw
ortodontija - ortodoncja
piena zobi - zby mleczne
plomba - plomba
protze - proteza
protezana - protetyka
smaganas - dziso
2.9 NAOGI
aizsmt cigareti - zapali papierosa
akoholisms - alkoholizm
alkoholiis - alkoholik
alkoholiu rstana - leczenie alkoholikw
alkoholisks - alkoholowy
alkoholisks dzriens - napj alkoholowy
alkohols - alkohol
cigareu pacia - paczka papierosw
cigarete - papieros
cigarete ar filtru - papieros z filtrem
dzrjs - pijak
hais - haszysz
herons - heroina
kokans - kokaina
lietot narkotikas - zaywa narkotyki
marihuna - marihuana
narkomnija - narkomania
narkomns - narkoman
narkotika - narkotyk
narkotisks - narkotykowy
nelabojams - naogowy
nikotns - nikotyna
pelnu trauks - popielniczka
piedzries - pijany
piedzerties - upi si
ppe - fajka
slikts ieradums - nag
smt - pali
smtjs - palacz
tabaka - tyto
toksikomns - narkoman
vi daudz sm - duo pali
pot - chla
2.10 CHARAKTER
agresvs - agresywny
alkatba - chciwo
alkatgs - chciwy
apnicgs - wcibski
atklts - szczery; prostolinijny
garlaicgs - nudny
godgs - uczciwy
godgums - uczciwo
iecietgs - pobaliwy
iedomgs - zarozumiay
kautrgs - wstydliwy
laipns - miy; uprzejmy
ldzsvarots raksturs - zrwnowaony charakter
lielgs - chepliwy
lojls - lojalny
auns - zy; zoliwy
maigs raksturs - agodny charakter
naiva - naiwna
naivs - naiwny
nedros - niemiay
neiecietgs - nietolerancyjny
nioties - by niegrzecznym
optimists - optymista
pacietgs - cierpliwy
pakalpgs - uczynny
pc rakstura - z charakteru
personba - osobowo
pesimists - pesymista
piekljgs - uprzejmy; grzeczny
raksturs - charakter
rupj - chamski
sirsngs - serdeczny
slinks - leniwy
slinkums - lenistwo
2.11 INTELIGENCJA
apgt zinanas - zdobywanie wiedzy
apmierint zikrbu - zaspokoi ciekawo
doma - myl; pomys
domt - myle
domtjs - myliciel
dzia doma - gboka myl
dzves gudrba - mdro yciowa
gudrba - mdro
gudrs - mdry
ienk prt doma - myl przychodzi do gowy
intelekts - intelekt; inteligencja
intelektuls - 1. intelektualista 2. intelektualny
intelience - inteligencja
intelients - inteligentny
izgltba - wyksztacenie
izgltots cilvks - czowiek wyksztacony
izlgoties - wyksztaci si
izprast - zrozumie
izskaidrot - wyjani
izteikt domu vrdos - wyrazi myl sowami
last doma - czyta w mylach
muba - gupota
mugs - gupi
muis - gupiec
prprast - le zrozumie
prast - umie; potrafi
profesionlas zinanas - wiedza zawodowa
robi zinans - braki w wiedzy; luki w wiedzy
saprast - zrozumie
saprotams - zrozumiay
socilais intelekts - inteligencja spoeczna
viszinis - mdrala
zinana; zinanas - wiedza
zint - wiedzie
zintkre - ciekawo
zikrba - ciekawo
16
3. HANDEL I USUGI
3.1 ZAKUPY
apskatt preces - oglda towar
atlikums - reszta
cena - cena
cena par gabalu - cena za sztuk
hipermrkets - hipermarket
ielas prdavjs - sprzedawca uliczny
iepirkana - zakupy
iepirkans soma - torba na zakupy
iepirkties - robi zakupy; zrobi zakupy
iesaiojums - opakowanie
izdevums - wydatek
izprdoana - wyprzeda
iztrt - wyda (pienidze na co)
kase - kasa
klients - klient
lielveikals - supermarket
makst - 1. paci 2. kosztowa
nakts veikals - sklep nocny
nauda - pienidze
nopirkt - kupi
nopirkt izdevgi - kupi okazyjnie
prdavja - sprzedawczyni
prdavjs - sprzedawca
prdot - sprzeda
prtikas veikals - sklep spoywczy
paapkalpoans - sklep samoobsugowy
pircjs - kupujcy
pirkums - kupno
portmonejs - portfel
prece; preces - towar
samakst - zapaci
supermrkets - supermarket
trt - wydawa (pienidze na co)
tirdzniecbas centrs - centrum handlowe
tirdzniecbas nams - dom handlowy
veikals - sklep
medus - mid
meln okolde - gorzka czekolada
milti - mka
ola - jajko
prslas - patki niadaniowe
prtika - ywno
piena okolde - czekolada mleczna
pipari - pieprz
prgs - ciasto
putra - kasza
radzi - rogal
rss - ry
rsu - ryowy
rozne - rodzynki (suszone)
rudzu maize - ciemny chleb
saldumi - sodycze
sls - sl
siers - ser
siers lts - ser w plasterkach
sinepes - musztarda
sviests - maso
iis - szynka
okolde - czekolada
okoldes konfoekts - czekoladka
okoldes tfele - tabliczka czekolady
vista - kura; kurczak
zilais siers - ser pleniowy
elatns - elatyna
17
3.3 NAPOJE
bolu sula - sok jabkowy
alkoholiskie dzrieni - napoje alkoholowe
alus - piwo
alus pudels - piwo butelkowe
alus skrden - piwo w puszce
apelsnu sula - sok pomaraczowy
balta kafija - kawa z mlekiem
baltvns - biae wino
bezalkoholiskie dzrieni - napoje bezalkoholowe
bezalkoholisks alus - piwo bezalkoholowe
brendijs - brandy
degvns - wdka
deserta vns - wino deserowe
dzelten tja - ta herbata
dzriens - napj
enerijas dzriens - napj energetyzujcy
gaiais alus - jasne piwo
galda vns - wino stoowe
gzts dens - woda gazowana
izlejamais alus - piwo lane
jogurts - jogurt
kafija - kawa
kanda - bimber
kapuno - cappuccino
karst okolde - gorca czekolada
kofens - kofeina
kokosa piens - mleczko kokosowe
kokteilis - koktajl
kompots - kompot
3.4 GASTRONOMIA
apst - zje
auzu biezputra - owsianka
brs - bar
cept - piec
cept e - smay
cepta vista - kurczak pieczony
cepti kartupei - ziemniaki opiekane
cieti vrtas olas - jajka na twardo
ckas gaa - wieprzowina
drzeu zupa - zupa jarzynowa,
deserts - deser
dubult porcija - podwjna porcja
dzrienu karte - karta napojw
dienkarte - karta da
diens - danie
e cepts - smaony
st - je
stgriba - apetyt
fileja - ryby
fr kartupei - frytki
gala - miso
galvenais diens - danie gwne
gardums - przysmak
grilt - grillowa
grillts - grillowany
hamburgers - hamburger
izsniedzams promneanai - danie na wynos
jra gaa - jagnicina
karstie dieni - ciepe dania
kartupeu zupa - kartoflanka
kebabs - kebab
iploku zupa - zupa czosnkowa
liellopa gaa - woowina
mjas virtuve - kuchnia domowa
makaroni - makaron
manna - 1. kasza manna 2. grysik
meksiku virtuve - kuchnia meksykaska
mksti olas - jajka na mikko
neilgu laiku vart - gotowa na wolnym ogniu
ndeles - makaron
olu kultenis - jajecznica
pavre - kucharka
pavrgrmata - ksika kucharska
pavrs - kucharz
pica - pizza
prgs - pierg
polu zupa - zupa cebulowa
porcija - porcja
18
vrties - gotowa si
vracs - jajko sadzone
viesmle - kelnerka
viesmlis - kelner
vistas zupa - ros z kury
ziru zupa - grochwka
zivju zupa - zupa rybna
zupa ar ndelm - zupa z makaronem
3.5 OWOCE
bols - jabko
ananass - ananas
apelsns - pomaracza
aprikoze - morela
arbzs - arbuz
auglis - owoc
augi - owocowy
avokado - awokado
banns - banan
brklene - urawina
bumbieris - gruszka
cidonija - pigwa
citrons - cytryna
emurs - ki
rkoga - agrest
greipfrts - grejpfrut
jogas - porzeczka
irsis - winia
lazdu rieksts - orzech laskowy
lija - liczi
mango - mango
meln plkoka oga - czarna jagoda
melone - melon
mea zemene - poziomka
oga - jagoda
papaija - papaja
persiks - brzoskwinia
plme - liwka
rieksts - orzech
riekstskoks - orzech woski
saldais irsis - czerenia
sarkans jogas - czerwona porzeczka
sila oga - borwka
upenes - czarna porzeczka
valrieksts - orzech woski
ve - figa
vnogas - winogrono
vnogu ekars - ki winogron
zemene - truskawka
zemesrieksts - orzech ziemny
3.6 WARZYWA
artioks - karczoch
aunaziri - ciecierzyca
baklans - bakaan
biete - burak
Briseles kposts - brukselka; kapusta brukselska
brokoi - broku
burkns - marchew; marchewka
cikori - cykoria
cukurbiete - burak cukrowy
ili - papryka chili
drzei - warzywa
galvisalti - kapusta gowiasta
guris - ogrek
kposti - kapusta
kartupelis - ziemniak
kolrbis - kalarepa
kukurza - kukurydza
iploks - czosnek
irbis - dynia
19
3.7 ODZIE
da - skra
aprbs - odzie
apkakle - konierz
apmetnis - szal
ar garm piedurknm - z dugim rkawem
ar sm piedurknm - z krtkim rkawem
ar pogm - na guziki
audums - tkanina
bikini - bikini
bikses - spodnie
blze - bluza; bluzka
cepure - czapka
cepure ar nagu - czapka z daszkiem
demperis - sweter
dinsi - dinsy
dinsu bikses - spodnie dinsowe
halts - szlafrok
jaka - kurtka
kaklasaite - krawat
kapuce - kaptur
kaoks - futro
kleita - sukienka
kokvilna - bawena
kostms - kostium
krekls - koszula
krturis - biustonosz
lietusmtelis - paszcz przeciwdeszczowy
mtelis - paszcz
minisvrki - spdnica mini
naktskrekls - koszula nocna
neilons - nylon
piedurkne - rkaw
platmale - kapelusz
poga - guzik
polo krekls - polo
prieka - rozporek
rvjsldzjs - zamek
rtasvrki - szlafrok
sievieu vea - bielizna damska
sporta aprbs - odzie sportowa
stara - nogawka
svrki - spdnica
T-krekls - T-shirt
tunika - tunika
uzvalks - garnitur
velrs - welur
vea - bielizna
veste - kamizelka
vilna - wena
zamda - zamsz
zee - skarpetka
zds - jedwab
ziemas mtelis - paszcz zimowy
3.8 OBUWIE
apauties - woy buty
apavi - obuwie
apavi bez papiem - but na paskim obcasie
apavu krms - pasta do butw
apavu lpstia - yka do butw
augsti papdi - wysokie obcasy
augstpapu kurpes - buty na wysokim obcasie
garie zbaki - kozaczki
gumijas zbaki - kalosze; gumiaki
ieliekams zoltes - wkadki do obuwia
koku skarpe - drewniak
kurpe - but
20
21
22
3.10 DROGERIA
acu kontrzmulis - kredka do oczu
mitrinos krms - krem nawilajcy
balzams - balsam
mutes skalojamais dens - pyn do pukania ust
barojos krms - krem odywczy
nagu laka - lakier do paznokci
depilcijas krms - krem do depilacji
nagu lakas nomjs - zmywacz do paznokci
dezodorants - dezodorant
nakts krms - krem na noc
duas eleja - el pod prysznic
odekolons - woda po goleniu
ea smalkiem matiem - olejek do wosw delikatnych parfims - perfumy
kermea ea brniem - olejek dla dzieci
pieni - mleczko
kondicioneris - odywka
pretblaugznu ampns - szampon przeciwupieowy
kosmtika - kosmetyki
pretsviedru dezodorants - antyperspirant
kosmtikas - kosmetyczny
pderis - puder
kosmtikas veikals - drogeria
roku krms - krem do rk
krms - krem
sauoans krms - krem do opalania
krms kjm - krem do stp
sejas krms - krem do twarzy
krms pret novecoanos - krem przeciw starzeniu serums - serum
si skry
skropstu tua - tusz do rzs
krms pret strijm - krem na rozstpy
ampns - szampon
ermea losjons - mleczko do ciaa
toniks - tonik
lpu balzams - pomadka
tualetes dens - woda toaletowa
matu krsa - farba do wosw
vannas putas - pyn do kpieli
matu laka - lakier do wosw
vannas sls - sl do kpieli
matu suka - szczotka do wosw
zobbirste - szczoteczka do zbw
matu eleja - el do wosw
zobu pasta - pasta do zbw
mitrs salvetes - chusteczki nawilone
23
4. CYWILIZACJA
4.1 SPOECZESTWO
aglomercija - aglomeracja
aizspriedums - uprzedzenie
anarhija - anarchia
antisemtisms - antysemityzm
rj migrcija - migracja zewntrzna
rvalsts pilsonis - cudzoziemiec
autoritrisms - autorytaryzm
bgi - uchodca
bgu nometne - obz uchodcw
beziru sabiedrba - spoeczestwo bezklasowe
brvdiena - wito
buruzija - buruazja
cilts - plemi
cilts virsaitis - wdz plemienny
cilvka tiesbas - prawa czowieka
civilizcija - cywilizacja
civiltiesbas - prawa obywatelskie
demogrfija - demografia
demokrtiska valsts - pastwo demokratyczne
diaspora - diaspora
diskrimincij - dyskryminacja
dzves lmenis - poziom ycia
dzvesveids - styl ycia
emigrcija - emigracja
feminisms - feminizm
feodlisms - feudalizm
globalizcija - globalizacja
erbonis - godo
iedzvotju blvums - gsto zaludnienia
iekj migrcija - migracja wewntrzna
imigrcija - imigracja
izpildvara - wadza wykonawcza
jaunattstbas valstis - kraje rozwijajce si
karogs - flaga
konstitcij - konstytucja
likumdevjvara - wadza ustawodawcza
multikulturlisms - wielokulturowo
24
4.2 POLITYKA
aizkltas vlanas - tajne wybory
aktvs vlanu tiesbas - czynne prawo wyborcze
rj politika - polityka zagraniczna
rpolitika - polityka zagraniczna
atkltas vlanas - wybory jawne
demagoija - demagogia
demisija - dymisja
demokrtija - demokracja
diplomtisk pase - paszport dyplomatyczny
diplomtiskais korpuss - korpus dyplomatyczny
diplomtiskais pasts - poczta dyplomatyczna
diplomtisks - dyplomatyczny
diplomts - dyplomata
dplomtija - dyplomacja
iekj politika - polityka wewntrzna
iekpolitika - polityka wewntrzna
koalcija - koalicja
koalcijas valdba - rzd koalicyjny
konsults - konsulat
konsuls - konsul
kreisa politika - lewica
labja politika - prawica
ministrija - ministerstwo
ministrs - minister
monarhija - monarchia
opozcija - opozycja
parlamenta vlanas - wybory parlamentarne
4.3 HISTORIA
annles - roczniki
renesanse - renesans
antka - staroytno
revolcija - rewolucja
apstklis - okoliczno
sacelans - powstanie
archivt - archiwizowa
senie laiki - staroytno
arheologs - archeolog
trsdesmitgadu kar - wojna trzydziestoletnia
arheoloija - archeologia
verdzba - niewolnictwo
arheoloijas ptjumi - badania archeologiczne
verdzbas atcelana - zniesienie niewolnictwa
arheoloiskie izrakumi - wykopaliska archeologiczne vsture - historia
arhivcija - archiwizacja
vstures avoti - rda historyczne
arhivrs - archiwista
vstures fakti - fakty historyczne
arhivs - archiwum
vstures liecbas - dowody historyczne
dokuments - dokument
vsturiskie apstki - to historyczne
hronika - kronika
vsturisko notikumu gaita - bieg historycznych
jaunko laiku vsture - historia wspczesna
wydarze
kolonilisms - kolonializm
vsturisks - historyczny
kolonija - kolonia
vsturnieks - historyk
Minhenes vienoans - ukad monachijski
viduslaiki - redniowiecze
pagtne - przeszo
viduslaiku - redniowieczny
personlnija - unia personalna
viduslaiku vsture - historia redniowiecza
raksttie dokumenti - pisemne dokumenty
25
4.4 PRAWO
administratvs tiesbas - prawo administracyjne
advokts - adwokat
aizstvbas liecinieks - wiadek obrony
apsdzeana - oskarenie
apsdzt - oskary
apsdzetais - oskarony
apsdzba - akt oskarenia
apsdzbas liecinieks - wiadek oskarenia
atcelt spriedumu - uchyli wyrok
attaisnojos spriedums - uniewinnienie
attaisnot - uniewinni
bandtisks uzbrukums - napad rabunkowy
cietuma sods - kara pozbawienia wolnoci
disciplinrs sods - kara dyscyplinarna
huligns - chuligan
izciest sodu - odby kar
kriminlais - kryminalista
kriminlpolicija - policja kryminalna
liecinieka liecba - zeznania wiadka
liecinieks - wiadek
nves sods - kara mierci
nolaupana - porwanie
nopratinana - przesuchanie
nopratint - przesuchiwa
nosacts sods - kara w zawieszeniu
noziedznieks - przestpca
prkpums - przestpstwo
prsdzt spriedumu - odwoa si od wyroku
policija - policja
policijas - policyjny
policists - policjant
prva - proces
prokuratra - prokuratura
prokurors - prokurator
slepkavba - zabjstwo; morderstwo
slepkavba bez iepriekja nodoma - nieumylne
spowodowanie mierci
sods - kara
sods par zdzbu - kara za kradzie
spriedums - wyrok
tiesa - sd
tiesas - prawny; prawniczy
tiesas process - rozprawa
tiesas sde - postpowanie sdowe
tiesas vara - wadza sdownicza
tiesas zle - sala sdowa
tiesbas - prawo
tiesbu - prawny; prawniczy
tiesbu normas - normy prawne
tiesbu principi - zasady prawne
tiesbu sistma - system prawny
tiesbu teorija - teoria prawa
tiesbu zintne - prawo (nauka)
tiesisks - prawny; prawniczy
tiesnesis - sdzia
tiesu sistma - sdownictwo
turts aizdoms - podejrzany
uzbrukums - napad
vaina - wina
vaings - winny
valsts iekjs tiesbas - prawo krajowe
vandlis - wandal
zdzba - kradzie
4.5 WOJSKO
aizstvans kar - wojna obronna
armija - armia; wojsko
artilrija - artyleria
atombumba - bomba atomowa
bataljons - batalion
bombardt - bombardowa
brigde - brygada
bumba - bomba
divzija - dywizja
granta - granat
grantmetjs - granatnik
enerlis - genera
haubice - haubica
ierocis - bro
karadienests - suba wojskowa
karavrs - onierz
kar - wojna; wojenny
komandieris - dowdca
lielgabals - armata
lometjs - karabin maszynowy
mnmetjs - modzierz
muncija - amunicja
nodaa - druyna
okupcija - okupacja
pietekt karu - wypowiedzie wojn
pilsokar - wojna domowa
pistole - pistolet
pulks - puk
raete - rakieta
reids - nalot
revolveris - rewolwer
rota - kompania
stobrs - lufa
aujamierocis - bro palna
tbs - sztab
uguns prtraukana - zawieszenie broni
uzbrukuma dalbnieks - najedca
uzbrukums - ofensywa
uzvart karu - wygra wojn
vads - pluton
zaudt karu - przegra wojn
26
4.7 RELIGIA
apokalipse - apokalipsa
apustulis - aposto
arhibskaps - arcybiskup
ateists - ateista
bazilika - bazylika
baznca - koci
bazncas tornis - wiea kocioa
Bbele - Biblia
bskaps - biskup
budisms - buddyzm
dekns - dziekan
diakons - diakon
dieva - boski
dievba - boek
Dievs - Bg
dogma - dogmat
evalijs - ewangelia
grks - grzech
herze - herezja
iedzimtais grks - grzech pierworodny
iet baznc - i do kocioa
islams - islam
kalvinisms - kalwinizm
kapela - kaplica
katedrle - katedra
Katou baznca - Koci katolicki
klosteris - klasztor
konfesija - wyznanie
krist - chrzci
kristbas - chrzciny
kristbas - chrzest
kristbu - chrzestny
kristietba - chrzecijastwo
kristietis - chrzecijanin
kristgs - chrzecijaski
krusts - krzy
kults - kult
ecerba - herezja
lgana - modlitwa
lgt - modli si
Luteru baznca - Koci Luteraski
mctjs - ksidz; pastor
morle - moralno
moeja - meczet
mks - mnich; zakonnik
mene - mniszka; zakonnica
Noasa irsts - Arka Noego
ordenis - zakon
Pareizticgo baznca - Koci prawosawny
patriarhs - patriarcha
pvests - papie
Pdjais vakardiens - Ostatnia Wieczerza
prelts - praat
priesteris - kapan
reliija - religia
rituls - rytua
sinagoga - synagoga
Svt trsvienba - wita Trjca
svtais - wity (o osobie)
svts - wity (o miejscu)
irt bazncu no valsts - oddzieli Koci od
pastwa
templis - witynia
ticba - wiara
Ziemassvtku diena - Boe Narodzenie
zvans - dzwon
27
4.8 MIASTO
apskatt pilstu - zwiedzi miasto
atrakciju parks - wesoe miasteczko
augstceltne - wieowiec
autoosta - dworzec autobusowy
baznca - koci
bibliotka - biblioteka
biroju ka - biurowiec
bulvris - bulwar
debesskrpis - drapacz chmur
dzelzcea tilts - most kolejowy
dzvojamais rajons - osiedle
dzvot pilst - mieszka w miecie
gjju zona - deptak
galven iela - gwna ulica
iela - ulica
iepirkumu centrs - centrum handlowe
ietve - chodnik
karte - mapa
koka tilts - drewniany most
laukums - plac
lidosta - lotnisko; port lotniczy
lielpilsta - due miasto; wielkie miasto
mazpilsta - mae miasto; miasteczko
mikrorajons - osiedle
osta - port
ostas pilsta - miasto portowe
paceamais tilts - most zwodzony
panu mja - blok mieszkalny
parks - park
4.9 WIE
aglgs - urodzajny
art - ora
dzirnavas - myn
dzvot laukos - mieszka na wsi
gailis - kogut
garlaicba - nuda
govju ferma - obora
govs - krowa
izkapts - kosa
klts - stodoa
klusums - spokj
kombains - kombajn
labiba - zboe
laucinieks - wieniak
lauki - wie
lauks - pole
lauksaimniecbas darbi - prace rolnicze
lauku - wiejski
lauku ainava - krajobraz wiejski
28
4.10 PASTWA
Afganistna - Afganistan
Albnija - Albania
Alrija - Algieria
Andora - Andora
Apvienotie Arbu Emirti - Zjednoczone Emiraty
Arabskie
Armnija - Armenia
Austrlija - Australia
Austrija - Armenia
Austrumtimora - Timor Wschodni
Azerbaidna - Azerbejdan
Bahreina - Bahrajn
Baltkrievija - Biaoru
Bangladea - Bangladesz
Beija - Belgia
Bosnija un Hercegovina - Bonia i Hercegowina
Brazlija - Brazylia
Bruneja - Brunei
Bulgrija - Bugaria
Butna - Bhutan
Centrlfrikas Republika - Republika rodkowej
Afryki
ehija - Czechy
le - Chile
Dnija - Dania
Dienvidfrika - Republika Poudniowej Afryki
Dienvidsudna - Sudan Poudniowy
ipte - Egipt
Ekvatoril Gvineja - Gwinea Rwnikowa
Filipnas - Filipiny
Francija - Francja
Gajna - Gujana
Grieija - Grecja
Gruzija - Gruzja
Horvtija - Chorwacja
Igaunija - Estonia
Indija - Indie
Indonzija - Indonezja
Irka - Irak
Irna - Iran
rija - Irlandia
Islande - Islandia
Itlija - Wochy
Izrala - Izrael
Japna - Japonia
Jaunzlande - Nowa Zelandia
Kaboverde - Wyspy Zielonego Przyldka
Kazahstna - Kazachstan
Kipra - Cypr
Korejas Republika - Korea Poudniowa
Kosova - Kosowo
Kotdivura - Wybrzee Koci Soniowej
Krievija - Rosja
na - Chiny
Latvija - otwa
Lielbritnija - Wielka Brytania
Lietuva - Litwa
Lihtenteina - Liechtenstein
Luksemburga - Luksemburg
Maedonija - Macedonia
Malta - Malta
Melnkalne - Czarnogra
Mjanma - Birma
Moldova - Modawia
Monako - Monako
Nderlande - Holandia
Norvija - Norwegia
Polija - Polska
Portugle - Portugalia
Rumnija - Rumunia
Sanmarno - San Marino
Serbija - Serbia
Slovkija - Sowacja
Slovnija - Sowenia
Somija - Finlandia
Spnija - Hiszpania
veice - Szwajcaria
Taivna - Tajwan
Taizeme - Tajlandia
Turcija - Turcja
Ukraina - Ukraina
Ungrija - Wgry
Urugvaja - Urugwaj
Vcija - Niemcy
Vatikns - Watykan
Venecula - Wenezuela
Zlamana Salas - Wyspy Salomona
Zviedrija - Szwecja
29
4.11 MIASTA
Antverpene - Antwerpia
Atnas - Ateny
Barselona - Barcelona
Bzele - Bazylea
Berlne - Berlin
Berne - Berno
Bidgoa - Bydgoszcz
Bjalistoka - Biaystok
Brige - Brugia
Brisele - Bruksela
Csis - Kie
Crihe - Zurych
Daugavpils - Dyneburg
Drzdene - Drezno
Denova - Genua
Gdaska - Gdask
Gente - Gandawa
Grca - Graz
Helsinki - Helsinki
Insbruka - Innsbruck
Jelgava - Jegawa
Jrmala - Jurmaa
Kaua - Kowno
Kijeva - Kijw
Klaipda - Kajpeda
Kopenhgena - Kopenhaga
Krakova - Krakw
le - Kilonia
Liepja - Lipawa
Linca - Linz
Liona - Lyon
Lisabona - Lizbona
Lja - Liege
Lodza - d
Madride - Madryt
Marsea - Marsylia
Maskava - Moskwa
Milna - Mediolan
Minhene - Monachium
Minska - Misk
Neapole - Neapol
Neiatele - Neuchatel
Nica - Nicea
Paneva - Poniewie
Parze - Pary
Poznaa - Pozna
Prga - Praga
Rga - Ryga
Roma - Rzym
Sevilja - Sewilla
Sidneja - Sydney
Stambula - Stambu
Stokholma - Sztokholm
Strasbra - Strasburg
arlru - Charleroi
aui - Szawle
ecina - Szczecin
tutgarte - Stuttgart
Tallina - Tallin
Valensija - Walencja
Varava - Warszawa
Vencija - Wenecja
Ventspils - Windawa
Via - Wilno
Vne - Wiede
Vroclava - Wrocaw
Zalcburga - Salzburg
4.12 NARODOWOCI
albnis - Albaczyk
ameriknis - Amerykanin
anglis - Anglik
austrlietis - Australijczyk
austrietis - Austriak
baltkrievs - Biaorusin
beis - Belg
bosnietis - Boniak
brazlietis - Brazylijczyk
ehs - Czech
dnis - Duczyk
franczis - Francuz
grieis - Grek
horvts - Chorwat
igaunis - Estoczyk
rs - Irlandczyk
itlis - Woch
kandietis - Kanadyjczyk
krievs - Rosjanin
latvietis - otysz
lietuvietis - Litwin
maedonietis - Macedoczyk
nderlandietis - Holender
norvis - Norweg
polis - Polak
portuglis - Portugalczyk
serbs - Serb
slovks - Sowak
slovnis - Soweniec
soms - Fin
spnis - Hiszpan
veicietis - Szwajcar
turks - Turek
ungrs - Wgier
vcietis - Niemiec
zviedrs - Szwed
30
31
5. BIZNES
5.1 PRACA
akorda darbs - praca na akord
alga - paca, wynagrodzenie; pensja
alga par stundu - stawka godzinowa
algas diena - dzie wypaty
algu saraksts - lista pac
atlaist no darba - zwolni z pracy
bada streiks - strajk godowy
bezdarbnieks - bezrobotny
bezdarbs - bezrobocie
brigde - praca dorywcza
bt bez darba - by bez pracy
cikliskais bezdarbs - bezrobocie cykliczne
ca ar bezdarbu - walka z bezrobociem
dabt darbu - dosta prac
darba atauja - pozwolenie na prac
darba bira - gieda pracy
darba devjs - pracodawca
darba disciplna - dyscyplina pracy
darba kodekss - kodeks pracy
darba laiks - czas pracy
darba lgums - umowa o prac
darba neda - tydzie pracy
darba nespja - niezdolno do pracy
darba nespjas lapa - niezdolno do pracy
darba prtrauana - przerwa w pracy
darba sts - sta pracy
darba tirgus - rynek pracy
darbaholiis - pracoholik
darbavieta - miejsce pracy
darbiniece - pracownica
darbinieks - pracownik
darbs - praca
fizisks darbs - praca fizyczna
flaksibls darba laiks - elastyczny czas pracy
32
5.2 ZAWODY
administratvs darbinieks - pracownik
administracyjny
advokts - adwokat
ainavu arhitekts - architekt krajobrazu
aktieris - aktor
aktrise - aktorka
apkopja - sprztaczka
aptiekrs - aptekarz
arhitekts - architekt
rsts - lekarz
aukle - niania
autobusa vadtjs - kierowca autobusu
brmene - barmanka
brmenis - barman
bibliotekrs - bibliotekarz
braukanas instructors - instruktor nauki jazdy
brutjs - brukarz
bvstrdnieks - budowlaniec
celtnieks - budowniczy, budowlaniec
drznieks - ogrodnik
dejotjs - tancerz
dekorators - dekorator
direktors - dyrektor
dramaturgs - dramaturg
dzelzcenieks - kolejarz
dziedtjs - piewak
elektriis - elektryk
farmaceits - farmaceuta
fizioterapists - fizjoterapeuta
florists - florysta
fotogrfs - fotograf
frizieris - fryzjer
galdnieks - stolarz
grmatvedis - ksigowy
ierdne - urzdniczka
ierdnis - urzdnik
inenieris - inynier
jurists - prawnik
jrnieks - marynarz
kokcirtjs - drwal
irurgs - chirurg
lektors - lektor
maiznieks - piekarz
mkslinieks - artysta
msia - pielgniarka
mehniis - mechanik
menederis - meneder
miesnieks - rzenik
modelis - model
mziis - muzyk
nekustam pauma aents - agent nieruchomoci
oficiante - kelnerka
oficiants - kelner
optometrists - optyk
prdevja - sprzedawczyni
prdevjs - sprzedawca
pastnieks - listonosz
pavrs - kucharz
pilots - pilot
policists - policjant
politiis - polityk
programmtjs - programista
psihiatrs - psychiatra
rakstnieks - pisarz
remontstrdnieks - konserwator (cie)
santehniis - hydraulik
sekretre - sekretarka
skolotja - nauczycielka
skolotjs - nauczyciel
smags automanas oferis - kierowca ciarwki
stjuarte - stewardesa
efpavrs - szef kuchni
tulkotjs - tumacz
ugunsdzsjs - straak
vadtjs - kierowca
veterinrs - weterynarz
web designer - projektant stron internetowych
zemnieks - rolnik
zintnisks darbinieks - pracownik naukowy
zobrsts - dentysta
urnlists - dziennikarz
5.3 BANKOWO
rvalstu valtas tirgus - rynek dewizowy
atlikus vrtba - warto ksigowa
attstbas banka - bank rozwoju
atvrt kontu - otworzy konto
bankas izraksts - wycig z konta bankowego
bankas maksjums - patno bankowa
bankas noguldjums - depozyt bankowy
bankas noslpums - tajemnica bankowa
bankas prskaitjums - przelew bankowy
banknote - banknot
bankomts - bankomat
banku politika - polityka bankowa
banku sistma - system bankowy
banku tiesbas - prawo bankowe
banku uzraudzba - nadzr bankowy
bezprocentu kredts - kredyt nieoprocentowany
bruto - brutto
centrl banka - bank centralny
finanu instrumenti - instrumenty finansowe
finanu tirgus - rynek finansowy
hipotku banka - bank hipoteczny
iekjs atdeves koeficients - wewntrzna stopa
zwrotu
ilgtermia kredts - kredyt dugoterminowy
investciju banka - bank inwestycyjny
kapitla tirgus - rynek kapitaowy
konta bilance - saldo konta
konta numurs - numer konta
konta prskats - wycig z konta
konta prtrana - przekroczenie stanu konta
5.4 WALUTY
albnijas leks - lek albaski
austrlijas dolrs - dolar australijski
baltkrievijas rublis - rubel biaoruski
bosnijas marka - marka boniacka
bulgrijas leva - lew bugarski
ehijas krona - korona czeska
dnijas krona - korona duska
dolrs - dolar
eiro - euro
franks - frank
indijas rpija - rupia indyjska
japnas jena - jen japoski
juas - yuan
kips - kip
33
34
5.6 GIEDA
akcijas - akcje
akciju skaits - liczba akcji
akciju tirgus - rynek akcji
akcionrs - akcjonariusz
apgrozjums - obrt
bira - gieda
biras darjums - transakcja giedowa
biras ka - budynek giedy
biras saraksts - notowanie
diversifikcija - dywersyfikacja
dividende - dywidenda
dividenu ienesgums - stopa dywidendy
emisijas prospekts - prospekt emisyjny
fonds - fundusz
indekss - indeks
investors - inwestor
mkleris - makler
naudas tirgus fonds - fundusz rynku pieninego
obligcija - obligacja
obligciju fonds - fundusz obligacji
obligciju tirgus - rynek obligacji
opcija - opcja
parast akcija - akcja zwyka
partneris - udziaowiec
pensiju fonds - fundusz emerytalny
portfelis - portfel
preu bira - gieda towarowa
procentu likme - stopa procentowa
riskt - ryzykowa
risks - ryzyko
spekulcija - spekulacja
spekulants - spekulant
spekulatvais burbulis - baka spekulacyjna
vrtspaprs - papier wartociowy
vrtspapru bira - gieda papierw wartociowych
35
5.7 GOSPODARKA
akcze - akcyza
krze - kryzys
akczes nodoklis - podatek akcyzowy
liberlisms - liberalizm
rvalstu tirgus - rynek zagraniczny
mantojuma nodoklis - podatek spadkowy
atskaitties no nodoka - odliczy od podatku
nekustam pauma tirgus - rynek nieruchomoci
attstba - rozwj
nodoklis - podatek
brv tirdzniecba - wolny handel
nodoka makstjs - podatnik
budets - budet
oligopols - oligopol
deflcija - deflacja
pasaules ekonomika - gospodarka wiatowa
ekonomika - gospodarka
piedvjums - poda
ekonomikas atveseoans - oywienie
piekuve tirgum - dostp do rynku
gospodarcze
pieprasjums - popyt
ekonomikas cikls - cykl gospodarczy
pievienots vrtbas nodoklis - podatek od wartoci
ekonomikas pieaugums - wzrost gospodarczy
dodanej
ekonomikas prognozana - prognoza gospodarcza pirktspjas paritte - parytet siy nabywczej
ekonomikas stvoklis - sytuacja gospodarcza
privatizcija - prywatyzacja
ekonomisk paldzba - pomoc gospodarcza
rdtjs - wskanik
eksportt - eksportowa
recesija - recesja
eksporttjs - eksporter
reforma - reforma
eksports - eksport
reionlais tirgus - rynek regionalny
finanu tirgus - rynek finansowy
saimniecba - gospodarka
ienkuma nodoklis - podatek dochodowy
sastingums - stagnacja
importt - importowa
sektors - sektor
importtjs - importer
starptautiskais tirgus - rynek midzynarodowy
imports - import
statistika - statystyka
inflcija - inflacja
tautsaimniecba - gospodarka narodowa
infrastruktra - infrastruktura
tirgus uzraudzba - kontrola rynku
integrcija - integracja
valsts paums - wasno pastwowa
pauma tirgus - rynek mieszkaniowy
vienotais tirgus - rynek jednolity
kapitlisms - kapitalizm
vietjais tirgus - rynek wewntrzny
konverence - konwergencja
36
5.8 FIRMA
akciju sabiedrba - spka akcyjna
akcionru aizsardzba - ochrona udziaowcw
apgrozjums - obrt
aprins - rozliczenie
atbalsts uzmumiem - pomoc dla przedsibiorstw
audits - audyt
biznesa plns - biznesplan
direktors - dyrektor
faktrrins - faktura
firma - firma
firmas - firmowy
firmas vadba - zarzdzanie firm
grmatvedba - ksigowo
enerldirektors - dyrektor generalny
imenes uzmums - przedsibiorstwo rodzinne
investcija - inwestycja
izemana no tirgus - wycofanie si z rynku
izrakstt faktrrinu - wystawi faktur
kapitls - kapita
komandtsabiedrba - spka komandytowa
konkurence - konkurencja
lielraoana - produkcja masowa
makstnespjas procesa administrators - syndyk
masy upadociowej
prvaldba - zarzdzanie
pea - zysk
pieskaitmie izdevumi - koszty stae
pircju apkalpoana - biuro obsugi klienta
produkts - produkt
produktu lnija - linia produktw
razt - produkowa
raojums - produkt
raoana - produkcja
raoanas - produkcyjny
raotjs - producent
sabiedrba - spka
sabiedrba ar ierobeotu atbildbu - spka z
ograniczon odpowiedzialnoci
sadarbba - wsppraca
saimniecisk darbba - dziaalno gospodarcza
tirgus izpte - badanie rynku
uzmuma dibinana - zaoenie firmy
uzmuma izpirkana - przejcie przedsibiorstwa
uzmums - firma; przedsibiorstwo
viena panieka uzmums - firma jednoosobowa
5.9 UBEZPIECZENIA
apdroinana - ubezpieczenie
apdroinana nelaimes gadjumiem - ubezpieczenie od nastpstw nieszczliwych wypadkw
apdroinanas - ubezpieczeniowy
apdroinanas kompnija - zakad ubezpiecze
apdroinanas lgums - ubezpieczenie spoeczne
apdrointais - ubezpieczony
apdrointjs - ubezpieczyciel
atlidzba - odszkodowanie
atldzbas apdroinana - ubezpieczenie od szkody
ceojumu apdroinana - ubezpieczenie turystyczne
dzvbas apdroinana -ubezpieczenie na ycie
pauma apdroinana - ubezpieczenie majtkowe
kredtu apdroinana - ubezpieczenie kredytu
noslgt apdroinanu - ubezpieczy si
obligt apdroinana - ubezpieczenie obowizkowe
papildapdroinaana - ubezpieczenie dodatkowe
polise - polisa
transportldzeku apdroinana - ubezpieczenie autocasco
veselbas apdroinana - ubezpieczenie spoeczne
visprj veselbas apdroinana - powszechne ubezpieczenie zdrowotne
zaudjumu atldzinana - odszkodowanie
37
6. NAUKA
6.1 NAUKA - POJCIA OGLNE
analze - analiza
apaubmba - wtpliwo
argumentcija - argumentacja
arguments - argument
atklana - odkrycie
atklt - odkry
attstba - rozwj
attstt - rozwija
dabas zintnes - nauki przyrodnicze
defincija - definicja
eksakts zintnes - nauki cise
eksperiments - eksperyment
hipottisks - hipotetyczny
hipotze - hipoteza
humanitrs zintnes - nauki humanistyczne
izcila zintniece - wybitny naukowiec (kobieta)
izgudrojums - wynalazek
izgudrotjs - wynalazca
laboratorija - laboratorium
liels zintnieks - wielki naukowiec
lietis zintnes - nauki stosowane
mrana - pomiar
metode - metoda
6.2 ASTRONOMIA
apriojuma periods - okres orbitalny
apsda - apsyda
asterods - planetoida
astrologs - astrolog
astronome - astronom (kobieta)
astronomija - astronomia
astronoms - astronom (mczyzna)
atmosfra - atmosfera
azimuts - azymut
baltais punduris - biay karze
bezsvara stvoklis - stan niewakoci
brvs krianas patrinjums - przyspieszenie
ziemskie
citplanta - planeta pozasoneczna
dabiskais pavadonis - naturalny satelita
debess sfra - sfera niebieska
ekliptika - ekliptyka
ekvinokcija - rwnonoc
galaktika - galaktyka
galaktiku kopa - gromada galaktyk
gravitcija - grawitacja
gravitcijas lauks - pole grawitacji
Habla teleskops - teleskop Hubble'a
Jupiters - Jowisz
Koipera josla - Pas Kuipera
komta - kometa
kosmisk telpa - przestrze kosmiczna
kosmiskais lidojums - lot kosmiczny
kosmodroms - kosmodrom
kosmosa kuis - statek kosmiczny
Lielais sprdziens - Wielki Wybuch
Marss - Mars
melnais caurums - czarna dziura
Mness - Ksiyc
mness aptumsums - zamienie ksiyca
Merkurs - Merkury
meteorods - meteoroid
meteors - meteor
meteoru plsma - rj meteorw
migljs - mgawica
Neptns - Neptun
nesjraete - rakieta nona
observatorija - obserwatorium
orbta - orbita
Orta mkonis - obok Oorta
ozona slnis - ozonosfera
prnova - supernova
Piena Ce - Droga Mleczna
planta - planeta
Plutons - Pluton
pundurplanta - planeta karowata
radioteleskops - radioteleskop
raedegviela - paliwo rakietowe
raete - rakieta
rta zvaigzne - jutrzenka
rotcijas periods - okres obrotu
Urns - Uran
Venra - Wenus
visums - wszechwiat
Zeme - Ziemia
zemeslode - kula ziemska
zvaigznjs - gwiazdozbir
zvaigzne - gwiazda
6.3 FIZYKA
absolt nulle - zero bezwzgldne
agregtstvoklis - stan skupienia materii
Arhimda likums - prawo Archimedesa
atoms - atom
trums - prdko
berze - tarcie
berzes spks - sia tarcia
blvums - gsto
brvais kritiens - swobodny spadek
cieta viela - ciao stae
darbs - praca
Doplera efekts - efekt Dopplera
elektrba - elektryczno
elektrisk strva - prd elektryczny
elektriskais ldi - adunek elektryczny
elektriskais lauks - pole elektryczne
elementrdaia - czstka elementarna
entropija - entropia
fu likums - regua faz
fizika - fizyka
fizikls lielums - wielko fizyczna
fiziis - fizyk
gze - gaz
enerators - generator
idela gze - gaz doskonay
iztvaikoana - parowanie
jauda - moc
kintisk enerija - energia kinetyczna
kondenscija - skraplanie
Kulona likums - prawo Coulomba
kustba - ruch
kuana - topnienie
kuanas temperatra - temperatura topnienia
ermenis - ciao
laiks - czas
ldzsvars - rwnowaga
lklnijas kustba - ruch obrotowy
magnts - magnes
masa - masa
mehnika - mechanika
molekula - molekua
neitrons - neutron
Oma likums - prawo Ohma
patrinjums - przyspieszenie
prvietojums - przemieszczenie
potencil enerija - energia potencjalna
potencils - potencja
protons - proton
radioaktivitte - radioaktywno
siltums - ciepo
spka moments - moment siy
spks - sia
spiediens - cinienie
spriegums - napicie
sublimcija - sublimacja
svars - sia cikoci
idrums - ciecz
telpa - przestrze
temperatra - temperatura
termodinamik - termodynamika
termometrs - termometr
vakuums - prnia
vektors - wektor
vilnis - fala
via garums - dugo fali
viu fronte - czoo fali
virsmas spraigums - napicie powierzchniowe
virana; vrans - wrzenie
viranas temperatra - temperatura wrzenia
38
6.4 CHEMIA
almija - alchemia
aminoskbe - aminokwas
amonjaks - amoniak
analtisk mija - chemia analityczna
atomskaitlis - liczba atomowa
Avogadro skaitlis - staa Avogadra
baldrinskbe - kwas walerianowy
bze - zasada
citronskbe - kwas cytrynowy
destilcija - destylacja
etiskbe - kwas octowy
hidrolze - hydroliza
jons - jon
jonu saite - wizanie jonowe
klija nitrts - azotan potasu
katalizators - katalizator
koncentrcija - stenie
kovalent saite - wizanie kowalencyjne
kristls - kryszta
mija - chemia
miis - chemik
misk formula - symbol chemiczny
misk reakcija - reakcja chemiczna
misk viela - zwizek chemiczny
miskais elements - pierwiastek chemiczny
misks saite - wizanie chemiczne
metls - metal
metns - metan
molmasa - masa molowa
ogleka dioksds - dwutlenek wgla
oksidanas pakpe - stopie utlenienia
oksidtjs - utleniacz
oksds - tlenek
organisk mija - chemia organiczna
peroksds - nadtlenek
sls - sl
sviestskbe - kwas masowy
dums - roztwr
deraa saite - wizanie wodorowe
6.5 PIERWIASTKI
alumnijs - glin
alva - cyna
argons - argon
arsns - arsen
astats - astat
berilijs - beryl
bors - bor
broms - brom
crijs - cer
czijs - cez
cinks - cynk
cirkonijs - cyrkon
dzelzs - elazo
dzvsudrabs - rt
elementu periodisk tabula - ukad okresowy
pierwiastkw
fluors - fluor
fosfors - fosfor
hlijs - hel
hlors - chlor
hroms - chrom
jods - jod
kadmijs - kadm
kalcijs - wap
klijs - potas
kobalts - kobalt
litijs - lit
magnijs - magnez
mangns - mangan
molibdns - molibden
ntrijs - sd
nielis - nikiel
ogleklis - wgiel
osmijs - osm
platns - platyna
plutonijs - pluton
polonijs - polon
rubdijs - rubid
selns - selen
skbeklis - tlen
slpeklis - azot
stroncijs - stront
svins - ow
deradis - wodr
vandijs - wanad
var - mied
volframs - wolfram
39
40
6.6 MATEMATYKA
absolt vrtba - warto bezwzgldna
algebra - algebra
algoritms - algorytm
aritmtika - arytmetyka
atemana - odejmowanie
atvasinjums - pochodna
cipars - cyfra
dalmbas pazmes - cecha podzielnoci
daljums - iloraz
dalana - dzielenie
daltjs - dzielnik
daskaitlis - uamek
fraktlis - fraktal
imaginr vienba - jednostka urojona
integrlis - caka
kpinmais - podstawa potgi
kpinana - potgowanie
kpintjs - wykadnik
kombinatorika - kombinatoryka
kopa - zbir
kopu teorija - teoria mnogoci
kvadrtsakne - pierwiastek kwadratowy
kvadrtviendojums - rwnanie kwadratowe
linera funkcija - funkcja liniowa
matemtika - matematyka
matemtiis - matematyk
matemtiska darbba - dziaanie matematyczne
naturls skaitlis - liczba naturalna
negatvs skaitlis - liczba ujemna
nepra skaitlis - liczba nieparzysta
neviendba - nierwno
pra skaitlis - liczba parzysta
periodiska funkcija - funkcja okresowa
pirmskaitlis - liczba pierwsza
procents - procent
promile - promil
racionls skaitlis - liczby wymierne
rels skaitlis - liczba rzeczywista
reizinana - mnoenie
reizinana ar 0 - mnoenie przez 0
robea - granica
saskaitana; summana - dodawanie
skaitlis - liczba
skaitu kopa - zbir liczb
skaitu teorija - teoria liczb
trigonometriska funkcija - funkcja trygonometryczna
varbtbu teorija - teoria prawdopodobiestwa
vesels skaitlis - liczba cakowita
viendojums - rwnanie
6.7 GEOMETRIA
astostris - omiokt
augstums - wysoko
bezgalba - nieskoczono
cilindrs - walec
etrstris - czworokt
daudzstris - wielokt
elipse - elipsa
eometrija - geometria
hiperbola - hiperbola
konuss - stoek
koordintu sistma - ukad wsprzdnych
kubs - szecian; kostka
kvadrts - kwadrat
leis - kt
lnija - krzywa
lode - kula
nogrieznis - odcinek
parabola - parabola
paralelograms - rwnolegobok
parallskaldnis - rwnolegocian
perimetrs - obwd
piecstris - piciokt
piramda - piramida
plakne - paszczyzna
platlea trijstros - trjkt rozwartoktny
prizma - graniastosup
punkts - punkt
rdiuss - promie
ria lnija - okrg
riis - koo
rombs - romb
sekante - sieczna
septistris - siedmiokt
sestris - szeciokt
sfra - sfera
simetrija - symetria
simetrijas ass - symetria osiowa
skaldne - ciana
stars - pprosta
aurlea trijstros - trjkt ostroktny
taisne - prosta
taisnlea trijstros - trjkt prostoktny
taisnstra parallskaldnis - prostopadocian
taisnstris - prostokt
trapece - trapez
trsstris - trjkt
vektors - wektor
viendmalu trijstris - trjkt rwnoboczny
viendsnu trijstris - trjkt rwnoramienny
vienbas vektors - wektor jednostkowy
virsma - powierzchnia
virsotne - wierzchoek
41
6.8 BIOLOGIA
baktrijas - bakteria
biomija - biochemia
bioloija - biologia
biotehnoloija - biotechnologia
biotops - biotop
botnika - botanika
cilmes na - komrka macierzysta
dzimta - rodzina (w taksonomii)
dzvba - ycie
embrijs - zarodek
evolcija - ewolucja
fizioloija - fizjologia
fotosintze - fotosynteza
hemoglobns - hemoglobina
hlorofils - chlorofil
ihtioloija - ichtiologia
6.9 FILOZOFIA
agnosticisms - agnostycyzm
apzia - wiadomo
askze - asceza
biheiviorisms - behawioralizm
brvba - wolno
clonba - przyczynowo
domana - mylenie
emprisms - empiryzm
epistemoloija - epistemologia
esttika - estetyka
tika - etyka
filozoft - filozofowa
filozofija - filozofia
filozofisks - filozoficzny
filozofs - filozof
gribas brvba - wolna wola
hedonisms - hedonizm
hermeneitika - hermeneutyka
intelekts - intelekt
stenba - rzeczywisto
izzia - poznanie
6.10 JZYKOZNAWSTWO
alfabts - alfabet
antonms - antonim
apstka vrds; adverbs - przyswek
darbbas vrds - czasownik
dzimt valoda - jzyk ojczysty
etimoloija - etymologia
filoloija - filologia
fonma - fonem
fontika - fonetyka
fonoloija - fonologia
frazeoloija - frazeologia
gramatika - gramatyka
homonms - homonim
indoeiropieu valoda - jzyk indoeuropejski
interpunkcija - interpunkcja
pabas vrds; adjektv - przymiotnik
konteksts - kontekst
lraksts - pismo klinowe
latniskais alfabts - alfabet aciski
leksikoloija - leksykologia
lietvrds; substantvs - rzeczownik
ortogrfija - ortografia
runas akts - akt mowy
semantika - semantyka
sinonms - synonim
sintakse - skadnia
slvu valoda - jzyk sowiaski
stilistika - stylistyka
svevrdu vrdnca - sownik wyrazw obcych
tematiska vrdnca - sownik tematyczny
valoda - jzyk
valodniecba; lingvistika - jzykoznawstwo
valodu saime - rodzina jzykowa
valsts valoda - jzyk urzdowy
vrdnca - sownik
vrdira - cz mowy
vietniekvrds - zaimek
42
43
7. PODR
7.1 PODR - POJCIA OGLNE
aizbraukana - wyjazd (na urlop)
apskate ar gidu - zwiedzanie z przewodnikiem
apskates brauciens - zwiedzanie
apskatt - zwiedzi
apskatt pilstu - zwiedzi miasto
rzemju ceojums - podr zagraniczna
atpsties - odpoczywa; wypoczywa
atpta - wypoczynek; wczasy; urlop
atpta pie jras - urlop nad morzem
biete - bilet
brauciens - 1. wczasy; wyjazd 2. przejazd
braukt rzems - jecha za granic
cea izdevumi - koszty podry
ceojums - podr
ceojums ap zemeslodi - podr dookoa wiata
ceojumu aentra - biuro podry
ceojumu apdroinana - ubezpieczenie
turystyczne
ceoana - podrowanie
ceot - podrowa
ceotjs - podrnik
cevedis - przewodnik (ksika)
cena - cena
gids - przewodnik (osoba)
iedegums - opalenizna
izbraukums - wycieczka
kjnieku trisms - piesza turystyka
karte - mapa
komandjums - podr subowa
metro - metro
nusauoties - opali si
pase - paszport
pasu kontrole - kontrola paszportowa
pilstia - miasteczko
robea - granica
robeas rsoanas punkts - przejcie graniczne
sauoties - opala si
stvvieta - postj takswek
taksometrs - takswka
tramvajs - tramwaj
trolejbuss - trolejbus
trisma - turystyczny
trisms - turystyka
trists - turysta
tristu - turystyczny
valtas maias punkts - kantor wymiany walut
velo noma - wypoyczalnia rowerw
lokomotve - lokomotywa
magntisks levitcijas vilciens - pocig
magnetyczny
pasaieris - pasaer
pasaieru vagons - wagon pasaerski
pasta vagons - wagon pocztowy
perons - peron
sniegtris - pug nieny
stacijas ka - budynek stacji
aurslieu dzelzce - kolej wskotorowa
tlsatiksmes vilciens - 1. pocig dalekobieny 2.
skad wagonowy
tristu vilciens - pocig turystyczny
tvaika lokomotve - lokomotywa parowa
vilciens - pocig
vilcienu katastrofa - katastrofa kolejowa
lidojums - lot
lidosta - lotnisko; port lotniczy
lidotjs - lotnik
lidsabiedrba - linia lotnicza
nolaisties - ldowa
nolaians - ldowanie
pacelans - start
pacelties - startowa
panormas lidojums - lot widokowy
piespiesta nolaians - ldowanie awaryjne
pilots - pilot
planieris - szybowiec
rokas baga - baga podrczny
skrejce - pas startowy
starptautisk lidosta - lotnisko midzynarodowe
stjuarte - stewardesa
stjuarts - steward
tranztzle - hala tranzytowa
turbulence - turbulencja
vieta pie ejas - miejsce przy przejciu
vieta pie loga - miejsce przy oknie
44
krustojums - skrzyowanie
lauku ce - droga polna
lielce - autostrada
luksafors - sygnalizacja wietlna
mana - samochd
mehniis - mechanik
miglas lukturi - wiata przecimgielne
motocikls - motocykl
naudas sods - mandat
nolikt manu - zaparkowa samochd
patrint - przyspieszy
prslgt trumu - zmieni bieg
piesprdzties - zapi pasy
sadauzana - wypadek
sadaut automainu - mie wypadek
samazint trumu - zwolni
satiksme - ruch
satiksmes ldzeklis - pojazd
satiksmes negadjums - wypadek
semafors - sygnalizacja wietlna
smag automana - samochd ciarowy
sodu nauda - mandat; kara pienina
stvt - parkowa
stvgaismas - wiata pozycyjne
stvvietas skaittjs - parkomat
stopoana - autostop
rsiela - boczna uliczka
tuvs gaismas lukturi - wiata mijania
vadana alkohola reibum - jazda po pijanemu
vadt automnu - kierowa samochodem
vadtjs - kierowca
vienvirziena iela - ulica jednokierunkowa
zaais vilnis - zielona fala
45
46
7.7 ZAKWATEROWANIE
administratore - recepcjonistka
administrators - recepcjonista
apartamenti - apartament
apkalpotja - pokojwka
apmakst rinu - uregulowac rachunek
atslga - klucz
autostvvieta - parking
banketzle - sala bankietowa
brs - bar
brokastis - niadanie
cenas nesezon - ceny poza sezonem
cenas sezon - ceny w sezonie
divvietigs - dwjka (pokj 2-os.)
divvietgs numurs - pokj dwuosobowy
divvietu istaba - pokj dwuosobowy
dua - prysznic
gaisa kondicionana - klimatyzacja
ieraans datums - data przyjazdu
istabas numurs - numer pokoju
izrakstties - wymeldowa si
konferenu zle - sala konferencyjna
lifts - winda
47
8. SPORT
8.1 RYWALIZACJA
bronzas medaa - brzowy medal
bt vadb - prowadzi
ceturtdafinls - wierfina
empionts - mistrzostwa
empions - mistrz
diskvalifict - dyskwalifikowa; zdyskwalifikowa
diskvalifikcija - dyskwalifikacja
fans - kibic; fan
finlists - finalista
finls - fina
intensvi trenties - intensywnie trenowa
just ldzi - kibicowa; dopingowa
komanda - druyna
lderis - lider
ldzjutjs - kibic
lietot dopingu - bra doping
neizirts - remis
nodarboties ar sportu - uprawia sport
Olimpisks sples - Igrzyska Olimpijskie
Olimpisks uguns - ogie olimpijski
pankums - sukces
Paralimpisks sples - Igrzyska Paraolimpijskie
prsvars - przewaga
pasaules rekords - rekord wiata
pieple - wysiek
pusfinla - pfinaowy
pusfinls - pfina
rekordists - rekordzista
rezultts - wynik; rezultat
sacensbas - rywalizacja
sakve - poraka; klska
sncensis - rywal
sncesba - rywalizacja
saemt sudraba medau - zdoby srebrny medal
spltjs - gracz; zawodnik
sporta - sportowy
sporta skola - szkoa sportowa
sportisks - sportowy
sports - sport
Starptautisk Olimpisk komiteju Midzynarodowy Komitet Olimpijski
sudraba medaa - srebrny medal
treneris - trener
trenties - trenowa
turnirs - turniej
universide - uniwersjada
uzvara - zwycistwo
uzvart - zwyciy
uzvart pc noklusjuma - wygra walkowerem
uzvartjs - zwycizca
valstsvienba - reprezentacja
Vasaras Olimpisks sples - Letnie Igrzyska
Olimpijskie
visu vai neko - wszystko albo nic
zaudt - przegra
zelta medala - zoty medal
Ziemas Olimpisks sples - Zimowe Igrzyska
Olimpijskie
paukoana - szermierka
peldana - pywanie
pludmales futbols - pika plaowa
pludmales volejbols - siatkwka plaowa
regbijs - rugby
ritebraukanas sports - kolarstwo
rokasbumba - pika rczna
septica - siedmiobj
sinhron peldana - pywanie synchroniczne
skeitbords - skateboard
snkers - snooker
spdvejs - uel
sporta veids - dyscyplina sportu
svarcelana - podnoszenie ciarw
auana - strzelectwo
osejas ritebraukana - kolarstwo szosowe
telpu futbols - pika halowa
treka ritebraukana - kolarstwo torowe
triatlons - triathlon
denspolo - pika wodna
velokross - kolarstwo przeajowe
volejbols - siatkwka
8.4 LEKKOATLETYKA
aplis - okrenie
apa laika - czas okrenia
atgrdiens - odbicie
augstlcjs - skoczek wzwy
augstlkana - skok wzwy
barjerskrjiens - bieg przez potki
desmitca - dziesiciobj
diska meana - rzut dyskiem
diska metjs - dyskobol
falstarts - falstart
finia lnija - linia mety
hronometrs - stoper
ieskrjiena celi - rozbieg
krtslkana - skok o tyczce
lcjs - tyczkarz
lodes grana - pchnicie kul
maratons - maraton
mrlente - tama miernicza
mest veseri - rzuci motem
meanas aplis - koo do rzutw
pragrs starts - falstart
piecca - piciobj
priekskrjiens - przedbiegi
septica - siedmiobj
skrejceli - tor; bienia
sooana - chd
stafete - sztafeta
starplaiks - midzyczas
starta lnija - linia startu
starta numurs - numer startowy
starta palikti - bloki startowe
starta pistole - pistolet startowy
pa meana - rzut oszczepem
pmetjs - oszczepnik
ps - oszczep
rslis - potek
ru skrjiens - bieg z przeszkodami
tllcjs - skoczek w dal
tllkana - skok w dal
trases celi - tor
trssolkana - trjskok
vesera meana - rzut motem
veseris - mot
48
nokauts - nokaut
pussmagais svars - waga pcika
pusvidjais svars - waga prednia
raunds - runda
ringa tiesnesis - sdzia ringowy
rings - ring
sitiens - cios
smagais svars - waga cika
sumo - sumo
supersmagais svars - waga supercika
svara kategorija - kategoria wagowa
taizemieu bokss - boks tajski
teikvando - taekwondo
uzvart ar nokautu - wygra przez nokaut
vidjais svars - waga rednia
vieglais svars - waga lekka
49
skeletons - skeleton
slpe - narta
slpju njas - kijki do nart
slpju stiprinjums - wizanie (narciarskie)
slpju zbaki - buty narciarskie
slpoana - narciarstwo
slpoanas bikses - spodnie narciarskie
slpot - jedzi na nartach
slidotjs - ywiarz
sniega motocikls - skuter nieny
snovbords - snowboard
orttreks - short-trek
tramplna - skocznia narciarska
tramplnlcjs - skoczek narciarski
tramplnlkana - skoki narciarskie
trase - trasa; szlak
ziemeu divca - kombinacja norweska
8.9 GIMNASTYKA
balanss - rwnowaga
enertisk eleja - el energetyczny
enertiskais batoni - baton energetyczny
fitnesa klubs - klub fitness
ieelpa - wdech
iesildans - rozgrzewka
iespiesana - pompka
ievikt elpu - zrobi wdech
individulais treneris - osobisty trener
izelpa - wydech
izotonisks dzriens - napj izotoniczny
korijo vingroana - gimnastyka korekcyjna
klenis - przewrt
lecamaukla - skakanka
lkt pr zirgu - skok przez konia
ldztekas - porcz
mkslas vingroana - gimnastyka artystyczna
medicnas bumba - pika lekarska
nostiprint muskuus - wzmocni minie
oghidrtu dzriens - napj wglowodanowy
olbaltumvielu batoni - baton biakowy
pakljs - mata
pavingrot - powiczy
piecelans sdus - brzuszek
pietupans - przysiad
pilates - pilates
protena batoni - baton proteinowy
protena kokteilis - koktajl proteinowy
riis - kko
ritenis - przerzut
salto - salto
stars - rwnowania
stiepnis - drek
stpa - obrcz
trenaieru zle - siownia
veiklba - zwinno
vingrojumi uz zirga - wiczenia na koniu
vingrojums - wiczenie
vingroana - gimnastyka
vingroanas - gimnastyczny
vingrot - wiczy
vingrotja - gimnastyczka
vingrotjs - gimnastyk
zirgs - ko (gimnastyczny)
50
8.10 TENIS
apa prkpana - bd przekroczenia linii
bumbiu padevja - dziewczyna podajca piki
Deivisa kauss - Puchar Davisa
dubulsple - debel
dubultkda servjot - podwjny bd serwisowy
dubultsples - gra podwjna
gala lnija - linia kocowa
geims - gem
Grand Slam turnrs - turniej wielkoszlemowy
korts - kort
laukuma aizmugurj zona - backcourt
ldzvrtgs stvoklis - rwnowaga
lnijtiesnesis - sdzia liniowy
parakums - przewaga
piecpadsmit - pitnacie
pretuzbrukums - kontratak
rakete - rakieta
ranga - ranking
sna lnija - linia boczna
51
52
9. TECHNIKA
9.1 BUDOWNICTWO
apmetums - tynk
baltie ieei - biae cegy
betona mikseris - betoniarka
betons - beton
bvt - budowa
bvlaukums - plac budowy
bvniecbas vadtjs - kierownik budowy
celt - budowa
celtne - budowla
celtniecba - budownictwo
celtniecbas darbi - roboty budowlane
celtniecbas materils - materia budowlany
celtnieks - budowniczy
cements - cement
dzelzsbetons - elbet
dzrve - dwig
ekskavatorists - operator koparki
ekskavators - koparka
graut - burzy
java - zaprawa
kanalizcija - kanalizacja
9.2 PRZEMYS
alumnija rda - ruda aluminium
apavu rpniecba - przemys obuwniczy
aprbu rpniecba - przemys odzieowy
automanu rpnca - fabryka samochodw
avicijas rpniecba - przemys lotniczy
cementa rpnca - cementownia
cukurfabrika - cukrownia
cukurrpniecba - przemys cukrowniczy
dimanta raktuve - kopalnia diamentw
dzelzs raktuve - kopalnia elaza
dzelzs rda - ruda elaza
elektronikas rpniecba - przemys elektroniczny
fabrika - fabryka
gzes rpniecba - przemys gazowniczy
ieguve - wydobycie
ierou rpnca - fabryka broni
keramikas rpnca - fabryka ceramiki
konveijerraoana - produkcja tamowa
ieefabrika - cegielnia
misk rpnca - zakady chemiczne
manbves rpnca - fabryka maszyn
metalurija - metalurgia
metalurisk rpnca - huta elaza
53
9.3 ENERGETYKA
atjaung enerija - energia odnawialna
atomelektrostacija - elektrownia atomowa
dabasgze - gaz ziemny
elektrba - elektryczno
elektroapgde - zaopatrzenie w energi elektryczn
elektrostacija - elektrownia
energotaupba - oszczdno energii
enertika - energetyka
enerijas patri - zuycie energii
enerijas raoana - produkcja energii
enerijas sadale - dystrybucja energii
gze - gaz
gzes apkure - ogrzewanie gazowe
gzes konteiners - zbiornik gazu
gzes rpnca - gazownia
gzes skaittjs - gazomierz
gzes vads - gazocig
enerators - generator
hidroelektrostacija - elektrownia wodna
jlnafta - ropa
katls - kocio
katlu telpa - kotownia
kdra - torf
kdras elektrostacija - elektrownia torfowa
mazuts - mazut
naftas vads - ropocig
ogu elektrostacija - elektrownia wglowa
pieejamie energoresursi - dostpne zasoby energii
pldmaiu enerija - energia pyww
reaktors - reaktor
saules elektrostacija - elektrownia soneczna
siltumenerija - energia cieplna
strva - prd
termoelektrostacija - elektrownia cieplna
turbna - turbina
urbanas iekrta - platforma wiertnicza
vja elektrostacija - elektrownia wiatrowa
9.4 ELEKTRONIKA
amprs - amper
bze - baza
bipolrais tranzistors - tranzystor bipolarny
dielektriis - dielektryk
diode - dioda
elektriskais lauks - pole elektryczne
elektronika - elektronika
emiters - emiter
frekvence - czstotliwo
induktivitte - indukcyjno
induktivittes spole - cewka indukcyjna
jauda - moc
kolektor - kolektor
kondensators - kondensator
Kulona likums - Prawo Coulomba
de - obwd
lauktranzistors - tranzystor polowy
54
9.5 SAMOCHD
aizdedzes spole - cewka zaponowa
aizdedzes svece - wieca zaponowa
akumultors - akumulator
apvidus automana - samochd terenowy
atpakagaita - bieg wsteczny
atpakaskata spogulis - lusterko wsteczne
truma prslgs - dwignia zmiany biegw
trums - 1. bieg 2. prdko
automana - samochd
automtisk prnesumkrba - automatyczna
skrzynia biegw
automobiu kapsta - cmentarzysko samochodw;
wrakowisko
bagnieks - baganik
benzns - benzyna
bremze - hamulec
bremu pedlis - peda hamulca
bremu idrums - pyn hamulcowy
brdinjuma trijstris - trjkt ostrzegawczy
carburators - ganik
cauruveida - opona bezdtkowa
dzemotors - silnik dieslowski
drobas spilvens - poduszka powietrzna
durvis - drzwi
dzinjs - silnik
ea - olej
9.6 KOMPUTER
atmia - pami
atmias karte - karta pamici
baroanas bloks - zasilacz
bezvadu tkls - sie bezprzewodowa
cietais disks - dysk twardy
darbstacija - stacja robocza
datorpele - mysz komputerowa
dators - komputer
datortkls - sie komputerowa
keatmia - pami podrczna (cache)
klaviatra - klawiatura
klpjdators - notebook; laptop
lzerprinteris - drukarka laserowa
loklais tkls - sie lokalna
mtes plate - pyta gwna
mikrofons - mikrofon
mikroprocesors - mikroprocesor
modems - modem
monitors - monitor
multimediju tastatra - klawiatura multimedialna
operatv atmia - pami operacyjna
55
9.7 OPROGRAMOWANIE
algoritms - algorytm
bezmaksas programmatra - freeware
biroja programmatras pakete - pakiet biurowy
datubze - baza danych
datubu vadbas sistma - system zarzdzania
baz danych
ftp klients - klient FTP
grafikas redaktors - edytor graficzny
ielps - ata; patche
izkljlapa - arkusz kalkulacyjny
kodols - jdro (systemu operacyjnego)
kompiltors - kompilator
lietojumprogrammatra - aplikacja
lietotja saskarne - interfejs uytkownika
mzikas atskaotjs - odtwarzacz muzyki
10. KULTURA
10.1 SZTUKA
abstrakcija - abstrakcja
abstraktais - abstrakcyjny
attlot - przedstawi; opisa
attls - wyobraenie
avangards - awangarda
dairade - twrzczo
dairades process - proces twrczy
ekspresionisms - ekspresjonizm
esttika - estetyka
folklora - folklor
gotika - gotyk
gravt - grawerowa
gravieris - grawer
inspircija - inspiracja
inspirt - inspirowa
iztle - wyobrania
jgendstils - secesja
kigs - kiczowaty
kis - kicz
kubisms - kubizm
mksla - sztuka
Mkslas akadmija - Akademia Sztuk Piknych
mkslas darbs - dzieo sztuki
mkslas dzve - ycie artystyczne
10.2 MALARSTWO
ainava - pejza
ainavists - pejzaysta
ainavu gleznotjs - pejzaysta
akts - akt
akvarelis - akwarela
audekls - ptno
batlais anrs - batalistyka
brna portrets - portret dziecka
dekoratv glezniecba - malarstwo dekoracyjne
eas glezna - malarstwo olejne
glezna - obraz
gleznas skice - szkic obrazu
glezniecba - malarstwo
gleznot ar otu - malowa pdzlem
gleznot kluso dabu - malowa martw natur
gleznotjs - malarz
gleznu galerija - galeria obrazw
izcils gleznotjs - doskonay malarz
karikatra - karykatura
klus daba - martwa natura
kompozcija - kompozycja
krsa - farba
56
57
10.3 LITERATURA
amfibrahijs - amfibrach
antoloija - antologia
atskaa - rym
balde - ballada
brnu grmata - ksika dla dzieci
brnu literatra - literatura dla dzieci
bruinieku romns - powie rycerska
dailiteratra - beletrystyka
daktils - daktyl
drma - dramat
dramaturija - dramat
dzeja - liryka; poezja
dzejniece - poetka
dzejnieks - poeta
dzejolis - wiersz
dziesmu grmata - piewnik
elija - elegia
enciklopdija - encyklopedia
epika - epika
eposs - epos
eseja - esej
fabula - bajka
feetons - felieton
fikcija - fikcja
grmata - ksika
grmatu izstde - targi ksiki
grmatu veikals - ksigarnia
himna - hymn
humoreska - humoreska
iteratras zintnieks - literaturoznawca
izdevjs - wydawca
izdevniecba - wydawnictwo
jambs - jamb
jaunk literatra - literatura wspczesna
jaunatnes literatra - literatura dla modziey
klasicisms - klasycyzm
komdija - komedia
kriminlromns - powie kryminalna
last grmatu - czyta ksiki
leendrs varonis - legendarny bohater
lirika - liryka
literr dairade - twrczo literacka
literrais varonis - bohater literacki
literrs - literacki
literrs vakars - wieczr literacki
literatras kritika - krytyka literacka
literatras kritiis - krytyk literacki
literatras teorija - teoria literatury
literatras veids - rodzaj literacki
literatras vsture - historia literatury
literatras zintne - literaturoznawstwo
miniatra - miniatura
nodaa - rozdzia
noslgt lgumu ar izdevniecbu - podpisa umow z
wydawnictwem
novele - nowela
oda - oda
pasaka - bajka; ba
pastorle - sielanka
poma - poemat
populra dzejniece - popularna poetka
pozitvais varonis - pozytywny bohater
proza - proza
psiholoiskais romns - powie psychologiczna
rakstt grmatu - napisa ksik
rakstniece - pisarka
rakstnieka dzve un dairade - ycie i twrczo
pisarza
rakstnieks - pisarz
romnists - powieciopisarz
romns - powie
romantisks varonis - bohater romantyczny
sga - saga
satra - satyra
sdt pie grmatm - siedzie nad ksikami
sentimentlisms - sentymentalizm
socilais romns - powie spoeczna
sonets - sonet
ststjums - narracja
ststtjs - narrator
ststs - opowiadanie
tradija - tragedia
trohajs - trochej
vsturiskais romns - powie historyczna
anrs - gatunek
10.4 FILM
aktieris - aktor
aktriese - aktorka
animcija - animacja
B klases filma - film B klasy
daudzsriju piedzvojumu filma - superprodukcja
dokumentl filma - film dokumentalny
dubla - dubbing
dublt - dubbingowa
dubltjs - dubler
dublts - dubbingowany
filma - film
filma brniem - film dla dzieci
filmt - filmowa
filmia - ujcie
smetras filma - film krtkometraowy
kadrs - kadr
kara filma - film wojenny
kaskadieris - kaskader
katastrofiska filma - film katastroficzny
kinematogrfija - kinematografia
kino - kino
kinotetris - kino
kinozle - sala kinowa
kriminla filma - krymina (film)
mmais kino - kino nieme
monta - monta
piedzvojumu filma - film przygodowy
pilnmetras filma - film fabularny
reija - reyseria
reist - reyserowa
reisors - reyser
scenrijs - scenariusz
scenrists - scenarzysta
spraiga sieta filma - film akcji
ausmu filma - horror
trilleris - dreszczowiec
uzemt film - zekranizowa
vesterns - western
10.5 TEATR
amfitetris - amfiteatr
nu teatris - teatr cieni
farss - farsa
festivls - festiwal
improvizcija - improwizacja
izrde - przedstawienie
kostims - kostium
kulise - kulisa
leu tetris - teatr lalek
loma - rola
loa - loa
luga - sztuka (spektakl)
masku tetris - teatr masek
mistrija - misterium
mizanscna - mise-en-scne
moralit - moralitet
muzikls - musical
opera - opera
operas rija - aria operowa
operete - operetka
orhestra - orkiestra
pdj izrde - ostatnie przedstawienie
proscnijs - proscenium
publika - publiczno
raksturojums - charakteryzacja
raksturot - charakteryzowa
rampa - rampa
rekvizts - rekwizyt
reperturs - repertuar
skattjs - widz
skattju zle - widownia
skatuve - scena
skatuves meistars - mistrz sceny
splt lomu - odgrywa rol
splt tetri - wystpowa w teatrze
sufliera bda - budka suflera
suflieris - sufler
tetra - teatralny
tetra minjums - prba teatralna
tetra zintne - teatrologia
tetris - teatr
tetru - teatralny
televzijas tetris - teatr telewizji
tlot galveno lomu - gra gwn rol
vizists - charakteryzator
58
10.6 MUZYKA
ansamblis - zesp
metls - metal
blzs - blues
metrs - metrum
bundzinieks - perkusista
minors - skala minorowa
deju mzika - muzyka taneczna
muzikl notcija - notacja muzyczna
dinamika - dynamika
muzikls - muzyczny
dziedana - piew
mzikas teorija - teoria muzyki
dziedt - piewa
mzikas vsture - historia muzyki
dziedtja - piewaczka
mzikas zintne - muzykologia
dziedtjs - piewak
mzikas anri - gatunki muzyczne
dziesma - utwr; pie; piosenka
muzikoloija - muzykologia
dziesmu grmata - piewnik
mziis - muzyk
dezs - jazz
nves metls - death metal
elektronisk mzika - muzyka elektroniczna
nots - nuta
fankmzika - funk
oratorija - oratorium
filharmonija - filharmonia
pavadjums - akompaniament
gamma - gama
popmzika - pop
grands - grunge
pustonis - pton
hausmzika - house
regejs - reggae
hip-hops - hip-hop
ritms - rytm
hits - hit
roks - rock
hromatisk gamma - skala dwunastodwikowa
simfonisk mzika - muzyka symfoniczna
instrumentl mzika - muzyka instrumentalna
ska - ska
intervls - interwa
skadarbs - utwr
kamermzikas koncerts - koncert muzyki kameralnej smagais metls - heavy metal
kantr mzika - country
solo koncerts - koncert solowy
klasisk mzika - muzyka klasyczna
taktsmrs - metrum
klausties koncertu - sucha koncertu
tautas dziesma - pie ludowa
komponists - kompozytor
tautas mzika - muzyka ludowa
koncerts - koncert
tehno - techno
koncertu sezona - sezon koncertowy
temps - tempo
koncertzle - sala koncertowa
tonis - ton
koris - chr
transs - trance
maors - skala durowa
vokl mzika - muzyka wokalna
melnais metls - black metal
vokliste - wokalistka
melodija - melodia
voklists - wokalista
59
60
10.8 TANIEC
balets - balet
deja - taniec
dejas solis - krok taneczny
dejas teorija - teoria taca
dejot - taczy
dejotja - tancerka
dejotjs - tancerz
deju dziesma - piosenka do taca
deju kolektvs - zesp taneczny
deju konkurss - konkurs taneczny
deju mzika - muzyka taneczna
deju skola - szkoa taca
deju stundas - lekcja taca
deju vakars - wieczr taneczny
dziesmu un deju ansamblis - zesp pieni i taca
flamenko - flamenco
horeogrfija - choreografia
horeogrfs - choreograf
kadria - kadryl
kustbu kopums - zestaw ruchw
ln deja - wolny taniec
moderna deja - taniec nowoczesny
msdienu deja - taniec nowoczesny
partneris - partner
polka - polka
polonze - polonez
prieknesuma deja - wystpy taneczne
rumba - rumba
salsa - salsa
samba - samba
tautas deja - taniec ludowy
tautisko deju ansamblis - ludowy zesp taneczny
valsis - walc
vderdejas - taniec brzucha
Vnes valsis - walc wiedeski
61
10.9 RZEBIARSTWO
akmens - kamie
asint - szlifowa
atljums - odlew
biste - popiersie
cilnis - relief
cirst - ciosa
dekoratv tlniecba - dekoracyjna rzeba
ipsis - gips
izcirst - wyciosa
keramika - ceramika
kokgrebjs - drzeworytnik
kokgrebums - drzeworyt
koks - drewno
ledus skulptra - rzeba z lodu
10.10 FOTOGRAFIA
albms - album
analog fotogrfija - fotografia analogowa
atmias karte - karta pamici
balts krsas balansa - balans bieli
baroana - zasilanie
bilde - zdjcie; fotka
digitl fotogrfija - fotografia cyfrowa
digitl fotokamera - aparat cyfrowy
digitla tlummaia - zoom cyfrowy
digitlais fotormtis - ramka cyfrowa
displejs - wywietlacz
ekspozcija - ekspozycja
foto aksesuri - akcesoria fotograficzne
fotoaparts - aparat fotograficzny
fotogrfija - zdjcie; fotografia
fotogrfisks - fotograficzny
fotolaboratorija - laboratorium fotograficzne
fotopaprs - papier fotograficzny
62
nokrsa - odcie
nosakrt - czerwieni si
orans - pomaraczowy
pelks - szary
purpurs - purpurowy
roz - rowy
ruds - rudy
sarkana blzma - czerwona powiata
sarkanbrns - czerwonawy
sarkans - czerwony
sarkans k biete - czerwony jak burak
sarkanums - czerwie
silta krsa - kolor ciepy
smilu krsa - piaskowy
tirkzs - turkusowy
tumi zils - ciemnoniebieski
tums - ciemny
ugungi sarkans - ognisto czerwony
violets - fioletowy
zaibrns - zielonkawy
za - zielony
zaumi - ziele
zilokaula krsa - kolor koci soniowej
zils - niebieski
11.2 RUCH
aiziet - odej; opuci; wynie si
apgriezties - odwrci si; okry
apgriezts - odwrcony
atgrst - odsun
atnest - przynie
auto apstjs - samochd si zatrzyma
bzt - wsun; wepcha; woy
braukt - jecha
ieiet - wej
ieiet mj - wej do domu
iet - i
iziet - wyj
iziet no stadiona - opuci stadion
koordint kustbas - koordynowa ruchy
kritiens - upadek
kustba - ruch
ermea kustbas - ruchy ciaa
lidot - lecie
mart - maszarowa
nest - nie
nokrist - spa; upa
pacelt - podnie
pakustint - ruszy; poruszy
panest - unie
peldt - pywa
piecelties - wsta
pienkt pie loga - podej do okna
piestiprint - przymocowa
pieturt - zatrzyma
ripint bumbu - turla pik
saert - chwyci; zapa
skriet - biec; biega
skriet uz vietas - biega w miejscu
soli pa solim - krok po kroku
solis - krok
soot - kroczy
spraukties - pcha si
staigt - chodzi
staigt ar kruiem - chodzi o kulach
staigt uz rokm - chodzi na rkach
stvt - sta
stvt uz pirkstgaliem - sta na palcach
stvt uz vienas kjas - sta na jednej nodze
poties - 1. koysa si 2. huta si
vj pakustina koka zarus - wiatr porusza gaziami
drzew
zirgs pakustina asti - ko porusza ogonem
63
11.3 PRZESTRZE
apkrt - wok
apkrtne - otoczenie
apvrsnis - horyzont
attlums - odlego; dystans
austrumi - wschd
austrumos - na wschodzie
austrumu - wschodni
bezdibenis - otcha
debess puses - cztery strony wiata
dienvidi - poudnie
dienvidrietumi - poudniowy zachd
dienvidu - poudniowy
doties austrumu virzien - zmierza w kierunku
wschodnim
garm - obok
horizonts - horyzont
izmrt attlumu - zmierzy odlego
jebkur - gdziekolwiek
katrs aizgja uz savu pusi - kady poszed w swoj
stron
kaut kur - gdzie
kosmoss - kosmos
oti tuvu - bardzo blisko
maint kursu uz ziemeiem - zmieni kurs na pnoc
netlu - niedaleko
no tlienes - z oddali
11.4 KSZTAT
apa - okrgy
aplis - koo
apveida - okrgy
biezs - gruby (np. materia)
biezums - grubo
caurums - dziura
ieliekts - wklsy
kontra - kontur
konvekss - wypuky
lkumains - krty
lnija - linia
lode - kula
mala - krawd
mct - gnie; ugniata
prplst - pkn
11.5 WIATO
apgaismojums - owietlenie
apgaismot - owietli
aptumot - przyciemni
atstarot gaismu - odbija wiato
blzma - blask
dabisk gaisma - wiato naturalne
dienas gaisma - wiato dnia
na - cie
gaismas avots - rdo wiata
gaismas ermenis - lampa
gaiums - jasno
izstarot gaismu - emitowa wiato
krsla - zmierzch
liesma - pomie
mkslg gaisma - sztuczne wiato
mkslgais apgaismojums - sztuczne owietlenie
11.6 PRDKO
ar lielu trumu - z du prdkoci
tri - szybko
tri braukt - szybka jazda
trs - szybki
trs temps - szybkie tempo
truma rdtjs - prdkociomierz
trums - prdko
braukanas trums - prdko jazdy
gaismas trums- prdko wiata
iet triem soiem - i szybkim krokiem
kosmiskais trums - prdko kosmiczna
lni - powoli
lns - powolny
lns temps - wolne tempo
liel trum - dua prdko
patrinjums - przyspieszenie
patrint - przyspieszy
palnint - zwolni
palnint soli - zwolni kroku
skaas trums - prdko dwiku
spidometrs - prdkociomierz
temps - tempo
uzemt trumu - zwikszy prdko
vilkties - wlec si
11.7 DWIK
atbalss - echo
augsta skaa - wysoki dwik
balss - gos
blkis - trzask
burbuot - bulgota
aukstt - szeleci
ukstt - szepta; szepn
ukstus - szeptem
dimdt - dudni
dobjas skaas - guchy dwik
ielas troksnis - haas ulicy
kapa klusums - grobowa cisza
kliedziens - krzyk
kliegt - krzycze; wrzeszcze
klust - by cicho
klusi - cicho
klusi soi - ciche kroki
kluss - cichy
kluss sauciens - cichy pacz
klusums - 1. cisza 2. milczenie
lapas aukst zem kjm - szelest lici pod nogami
64
11.8 ZMYSY
absolt dzirde - such absolutny
aizskart - dotkn
aiztikt - dotkn
akls - lepy
aklums - lepota
aromts - aromat
asa redze - ostry wzrok
ass - ostry
trs skatiens - szybki rzut oka
bez garas - bez smaku
deguns - nos
dzirde - such
dzirdes atmia - pami suchowa
dzirdes nervs - nerw suchowy
dzirdes orgns - narzdy suchu
dzirdt - sysze
gara - smak
ieraudzt - zobaczy
intucija - intuicja
izplatt smaku - wydziela smrd
jutga oa - wraliwy wch
klausties - sucha
krsu aklums - daltonizm
kurlmms - guchoniemy
kurls - guchy
kurlums - guchota
laba dzirde - dobry such
mest skatienu - rzuci okiem
muzikl dzirde - such muzyczny
neredzgs - niewidomy
ost pc iplokiem - mierdzie czosnkiem
ost pc odekolona - pachnie wod kolosk
oa - wch
65
66
11.9 CZAS
agra stunda - wczesna godzina
agri - wczenie
agrs rts - wczesny poranek
aizvakar - przedwczoraj
atomu pulkstenis - zegar atomowy
balts naktis - biae noce
brd - w tej chwili
brdis - chwila
bronzas laikmets - epoka brzu
ceturksnis - kwadrans
diena - dzie
divdesmitais gadsimts - dwudziesty wiek
dzia nakts - gboka noc
gadadiena - rocznica
gada laiks - pora roku
gads - rok
gadsimts - wiek, stulecie
garais gads - rok przestpny
ss laika posms - w krtkim czasie
Jaunais gads - Nowy Rok
kalendra gads - rok kalendarzowy
katru dienu - kadego dnia
katru otro dienu - co drugi dzie
kolonilisma laikmets - era kolonializmu
komunisma laikmets - era komunizmu
laika bezgalba - nieskoczono czasu
laika izjta - poczucie czasu
laika plsma - upyw czasu
laika posms - okres
laika ritums - upyw czasu
laikmets - era; epoka
laiks - czas
laiks rit tri - czas mija szybko
ledus laikmets - epoka lodowcowa
mness nakts - noc ksiycowa
minte - minuta
moments - moment
msdienas - teraniejszo; wspczesno
nkamaj gad - w przyszym roku
nkotne - przyszo
litrs - litr
lj - liga
lukss - luks
mrcia - funt
mrvienba - jednostka miary
metrs - metr
mezgls - wze
milimetrs - milimetr
mols - mol
nanometrs - nanometr
tons - niuton
oms - ohm
parseks - parsek
paskls - paskal
pda - stopa
puds - pud
radins - radian
sekunde - sekunde
smenss - siemens
steradins - steradian
sters - metr przestrzenny
stops - kwarta
terabaits - terabajt
tonna - tona
vats - wat
vbers - weber
versts - wiorsta
volts - wolt
zverts - siwert
67
68
12. PRZYRODA
12.1 KRAJOBRAZ
ainava - krajobraz
aiza - wwz; jar
ala - jaskinia
arhipelgs - archipelag
atols - atol
augstiene - wyyna
avots - rdo
ezera sala - wyspa na jeziorze
ezeri - jeziorko
ezers - jezioro
geizer - gejzer
gleznainas - malowniczy
ieleja - dolina
jra - morze
kalns - gra
kalnu ainava - krajobraz grski
kalnu strauts - grski potok
kpa - wydma
korau sala - wyspa koralowa
krasts - brzeg
lapu koku mes - las liciasty
mes - las
okens - ocean
pakalns - wzgrze
parks - park
12.2 POGODA
apledojums - gooled
atkala - gooled
atkusnis - odwil
brzmains vj - porywisty wiatr
dmaka - mga
slaicgs lietus - przelotny deszcz
jauks laiks - przyjemna pogoda
karstums - upa
krusa - grad; gradobicie
laika prognoze - prognoza pogody
laiks - pogoda
ledus - ld
lietains laiks - deszczowa pogoda
lietus - deszcz
lietusgze - oberwanie chmury
lt - pada
lt k (ar) spaiiem - la jak z cebra
mkonis - chmura
migla - mga
negaisa mkonis - chmura burzowa
prkona negaiss - burza z piorunami
pst - wia
rta migla - poranna mga
rudenga saule - jesienne soce
sals - mrz
salts - mrony
sarma - szron; szad
saulains laiks - soneczna pogoda
saule silda - soce grzeje
saules lkts - wschd soca
saules riets - zachd soca
skaidrs laiks - bezchmurna pogoda
smidzint - my
smilu vtra - burza piaskowa
sniega prsla - patek niegu
sniegs - nieg
sniegana - opady niegu
sniga sniegs - pada nieg
spcgs lietus - intensywny deszcz; ulewny deszcz
stiprs sals - silny mrz
odien lst - dzi pada deszcz
tropiskais karstums - tropikalny upa
vakara migla - wieczorna mga
varavksne - tcza
vja trums - prdko wiatru
vja psma - powiew wiatru
vja virziens - kierunek wiatru
vj - wiatr
69
12.3 EKOLOGIA
aizsardzbas statuss - status ochronny
atjaunojamie enerijas resursi - odnawialne rda
energii
atkritumi - mieci, odpady
augsnes piesrojums - zanieczyszczenie gleby
biomasa - biomasa
dabas aizsardzba - ochrona rodowiska
dabas bagtbas - bogactwo naturalne
dabas pardbas - zjawiska przyrodnicze
dabas piemineklis - pomnik przyrody
ekologs - ekolog
ekoloija - ekologia
ekoloisks - ekologiczny
ekosistma - ekosystem
eoterml enerija - energia geotermalna
izgztuve - wysypisko
izmirana - wymieranie
kanls - kana
kontamincija - skaenie
kontamints - skaony
mea skola - zielona szkoa
nacionlais parks - park narodowy
notekdeni - cieki
notekdeu attrana - oczyszczanie ciekw
notekdeu attranas iekrtas - oczyszczalnia
ciekw
organisms - organizm
otrreizja prstrde - recykling
piesrojums - zanieczyszczenie
radioaktvais piesrojums - zanieczyszczenie
radioaktywne
rezervts - rezerwat
Sarkan grmata - Czerwona Ksiga
saules enerija - energia soneczna
dintju reenercija - odzysk rozpuszczalnikw
ugunsgrks - poar
vide - rodowisko
12.4 SSAKI
aita - owca
alnis - o
psis - borsuk
auns - baran
zis - kozio
bizons - bizon
briedis - jele
cauna - kuna
cka - winia
degunradzis - nosoroec
dromedrs - dromedar
zelis - osio
gepards - gepard
govs - krowa
grauzejs - gryzo
hipopotams - hipopotam
jaks - jak
jenotsuns - jenot
jrasccia - winka morska
kans - koci
kais - kot
kamielis - wielbd
kmis - chomik
kaza - koza
kaokda - sier
kucns - szczeni
engurs - kangur
lcis - niedwied
lama - lama
lapsa - lis
lauva - lew
lsis - ry
mjas sesks - fretka
mtte - samica
meduspsis - ratel
mea cka - dzik
nagainis - ssak kopytny
nlzirgs - hipopotam
parastais jenots - szop pracz
pele - mysz
prtiis - mapa
polrlcis - niedwied polarny
primts - ssak naczelny
puma - puma
stirna - sarna
sumbrs - ubr
suns - pies
aklis - szakal
inila - szynszyla
tvi - samiec
teris - tygrys
tinis - rosomak
trusis - krlik
dens bifelis - baw
drs - wydra
vrsis - byk
vilcene - wilczyca
vilks - wilk
vilku bars - stado wilkw
vilku kaucieni - wycie wilkw
zais - zajc
zebra - zebra
zdtjs - ssak
ziemebriedis - renifer
zilonis - so
zirgs - ko
irafe - yrafa
urka - szczur
12.5 PTAKI
balodis - gob
bezdelga - jaskka (dymwka)
bezdelgu piekns - kobuz
biu dzenis - ona
dadztis - szczygie
dzeguze - kukuka
gjputns - ptak wdrowny
grifs - sp
kovrnis - kawka
krauklis - kruk
lakstgala - sowik
laukirbe - kuropatwa
liel zlte - sikora bogatka
ligzda - gniazdo
mjas urkste - jaskka oknwka
ornitoloija - ornitologia
papagailis - papuga
piekns - sok
ple - kaczka
plsgs putns - ptak drapieny
pce - sowa
pupuis - dudek
putns - ptak
putnu migrcija - migracja ptakw
silis - sjka
spalva - piro
stris - bocian
strauss - stru
svilpis - gil
svre - jerzyk
tukans - tukan
pis - puchacz
vanags - jastrzb
vrna - wrona
vista - kura
za dzilna - dzicio zielony
zdaste - jemiouszka
zoss - g
zvirbulis - wrbel
ubte - ziba
12.6 RYBY
lants - ja
amrs - amur
apakmute - winka
asaris - oko
barbe - brzana
grundulis - kieb
ikri - ikra
jras zivs - ryba morska
karpa - karp
karsa - kara
kaze - ciosa
sis - jazgarz
lasis - oso
ldaka - szczupak
lnis - lin
nrsts - taro
pave - piekielnica
plaudis - leszcz
plicis - krp
rauda - po
rudulis - wzdga
salate - bole
salddens zivs - ryba sodkowodna
sams - sum
sapals - jelec
ve - ukleja
zivs - ryba
zutis - wgorz
70
mua - mucha
ods - komar
odze - mija
parastais zalktis - zaskroniec zwyczajny
parazts - pasoyt
pitons - pyton
rpulis - gad
sirsenis - szersze
skudra - mrwka
skudru pznis - mrowisko
spre - waka
strops - ul
tauri - motyl
termts - termit
vabole - chrzszcz
varde - aba
vzis - rak
zirneklis - pajk
audzjska - boa dusiciel
12.8 ROLINY
mulis - jemioa
aplaistt pues - podla kwiaty
augs - rolina
auzas - owies
dama sne - grzyb jadalny
frzija - frezja
grauds - ziarno
indga sne - grzyb trujcy
kaktuss - kaktus
klierte - nagietek lekarski
krms - krzew
kukurza - kukurydza
kviei - pszenica
laputis - mszyca
lilija - lilia
lins - len
lou vrpata - perz
magnolija - magnolia
malva - malwa
mrpute - stokrotka
meroze - dzika ra
miei - jczmie
narcise - narcyz
nee - godzik
nezles - chwast
niedre - trzcina
orhideja - orchidea
pue - kwiat
rsi - ry
roze - ra
rudzi - yto
saulgrieze - sonecznik
skla - nasiono
sne - grzyb
sniegpulkstente - przebinieg
stiebrs - dbo
stubljs - odyga
stumbrs - odyga
tulpe - tulipan
viengadgs augs - rolina jednoroczna
vijolte - fioek
vst - widn
zle - trawa
71
12.9 DRZEWA
bele - jabo
apse - osika
baltalksnis - olsza szara
baltegle - joda
brzs - brzoza
blgzna - iwa
egle - wierk
goba - wiz
ve - cis
kavas - klon
koks - drzewo
koksne - drewno
lapa - li
lapegle - modrzew
lazda - leszczyna
liepa - lipa
72