STUDIJA O SEVDALINKAMA Dr.

Raida Duria
Dr. Raid Duri http://www.facebook.com/home.php#!/note.php?note_id=1 !1"# $%!%1& #

'po(na)ni i et*tet*ko+mu(i,ki antipodi u *tudi)i -'e.da/inka0 1/ade 2i/oe.ia. 3n)i4a !. 5an)a/uka 1& 6.

7.odna ri)e,: *mi*ao i *adr8a) 7 o.om tek*tu *a8imam mu(iko/oko+teori)*ke i e*tet*ko+kn)i8e.ne ,in)enice u na*/o.u na.edene *tudi)e 9'e.da/inka: akademika i etnomu(iko/o4a 1/ade 2i/oe.ia. Recen(i)u i *a8etak *tudi)e -'e.da/inka0 1/ade 2i/oe.ia na.)eta.am po,etnim *tihom p)e*nika i an*on)era ;r*ena Dedia: -7.i)ek< kad *e .ratim u (a.i,a)< h.ata me nada i o,a)!0 =>( (birke -'/u8bena dua< ?a4reb $@@"A. Bitate/) e *e *am u.)eriti u prim)ereno*t o.ih *tiho.a mo)o) (nan*t.eno) .a/ori(aci)i i recepci)i *tudi)e 1/ade 2i/oe.ia. Cakon to pro,ita mo) *a8etak i recen(i)u u n)eno) c)e/ini. Ri)e, )e o 2i/oe.ie.o) *tudi)i i*pun)eno) .ri)edno*no+*po(na)nim antipodima. D *e.da/inci *u naime napi*ane bro)ne *tudi)e< da ni u )edno) od n)ih< kao u *tudi)i 1. 2i/oe.ia ni)e tako preci(no i )edno*ta.no i(re,ena mu(i,ko+um)etni,ka *utina *e.da/inke: u d)e/o.an)u emoci)e na emoci)u. 3ro( o*obenu interpretaci)u i recepci)u *e.daha u p)e.an)u< u 4/a*u p)e.a,a. Eo )e med)utim )edna *trana na.edene *tudi)e 1/ade 2i/oe.ia. Dru4a )e bitna *trana u ne4iran)u ./a*titih *udo.a o *e.da/inci. > u *ro(a.an)u *e.da/inke n)enim poi*to.)een)em *a -narodnim /a4erom - i -mu(i,kim ki,em.0 D.e ope oc)ene doka(u)em u predn)o) ana/i(i 2i/oe.ie.e *tudi)e. Frimarni *mi*ao *a8etka *tudi)e -'e.da/inka0 1. 2i/oe.ia ni)e u doka(i.an)u n)enih e*tet*kih i *po(na)nih antipoda< .e u n)eno) teori)*ko) i prakti,no) prim)eni na p)e.an)e i na in*trumenta/no mu(iciran)e p)e*me *e.da/inke u opem *mi*/u. 7 prakti,no) prim)eni pri u,en)u umi)ea p)e.an)a *e.da/inke. 7 prim)eni p)e.a,ko4 i in*trumenta/no mu(i,ko4 u,en)a *.iran)a i p)e.an)a *e.da/inke. 7 prim)eni ko)a pretpo*ta./)a *po(na)nu i e*tet*ku kontradiktorno*t i(med)u ana/iti,ko4 i *inteti,ko4 di)e/a *tudi)e 1/ade 2i/oe.ia. Ri)e, )e naime o (ak/)u,cima na *tranicama $1+$%. *tudi)e 9'e.da/inka: ko)i *u nekon(ek.entni< a/o4i,ni *tranicama ana/i(e< od po,etne *tranice do *tr. $1. 5itno )e u o.o) opo) po,etno) oc)eni markirati da *e e*teti,ka di*onantno*t ne odno*i na *eo*ku< ra.nu i .aroku tradiciona/nu p)e*mu ko)e *u teori)*ko+mu(i,ki takod)e u *tudi)i G'e.da/inka: opi*ane. ;ntipodi H e*tet*ki i *po(na)ni + 1/ade 2i/oe.ia *u *amo u 8anru *e.da/inke. Dru4i dio

1. 'a8etak *adr8a)a ana/iti,ko4a di)e/a *tudi)e -'e.da/inka0 1/ade 2i/oe.ia

'.e to )e na pr.ih d.ade*et *tranica napi*ano< (a*i4urno )e bitan mu(i,ko+teori)*ki doprino* etno/o4i)i< fo/k/ori*tici. Ca pr.ih pet *tranica autor kon*tantira ,in)enicu da *e o *e.da/inci pi*a/o *a -*upti/nim o*)ean)em (a 4o.ornu i p)e.anu ri)e, ... do*ta .ie ne4o to bi *e u pr.i mah rek/o< a/i u4/a.nom po.rno< neod4o.orno< ... be( udub/)i.an)a u prob/em.0 '.e *u to< po 2i/oe.iu -/ir*ke meditaci)e. Ciko ni)e odredio po*tanak i ra(.o)< ob/ik< *tih i metriku *e.da/inke. Cemamo komp/etne *tudi)e ko)a bi donek/e bi/a pandan rado.ima 2aretia< Imau*a i dru4ih o ep*kom de*etecu. =...A be( ob(ira na .ri)edno*t po)edinih rado.a< *.i autori piu o /)epoti ri)e,i i *tiha< o i(ra(u< o .remenu u kome )e ta /irika na*ta/a i c.)eta/a< a/i o mu(i,kim *.o)*t.ima 4oto.o da nema pomena.0 =1A

Cakon tak.a u.oda /o4i,no )e o,eki.ati od etnomu(iko/o4a popun)a.an)e na.edenih pra(nina< *a na.i)etenim di*tanciran)em od -)edno*trano< apodikti,nih i/i .r/o ne4ati.nih *udo.a.0 =1A Ca naredne ,etiri *tranice 2i/oe.i opi*u)e *eo*ko i .aroko p)e.an)e< potom kriti,ki komentira< di)e/om citira n)e4o.e prethodnike H fo/k/ori*te< kn)i8e.nike< H J. >/ia< K. 3ubu< L. Di(dara< M. Me*emana< 2. Di(dara< 2. 1a*i/)e.ia< R. 2edenicu. ?atim opi*u)e nota/no me/i)*ki *adr8a) *trano4 ut)eca)a na *e.da/inku u d.a kru4a< -tur*ko+mu*/iman*kom0< i u irem i *tari)em -/e.antin*ko+ mediteran*kom.0 Doka(u)e o.a) ut)eca) nota/nim (api*om me/i(mati,ki bu)ne i ra(i4rane *e.da/inke -5o*tan p/i./a 2ahmud+painica0 =notni prim)er br. 1A *a *tarim p)e.an)em ra.ne p)e*me -'.u no m/ada kra) pend8era *ta)ah.0 =*a notaci)om na *tr. !< notni prim)er br. $A.

2i/oe.i kon*tantira da u odno*u na *e.da/inku ra.na p)e*ma -odie )edno*ta.nou< mirnom i *kri.enom /)epotom< pa emo .id)eti da /)epote i )edno*ta.no*ti ima i u .arokom p)e.an)u< i to u i*tom tipu p)e*me.0 =!A 2i/oe.i me/odi)*ku *utinu *taro.aroko4 p)e.an)a poi*to.)eu)e *a ra.nom p)e*mom ko)a *e mirno i i(du8eno p)e.a< i ko)a )e< i*to.remeno me/odi)*ki iroka i bu)na. ?a karakteri*ti,ne ra.ne p)e*me na.odi prim)ere notaci)e u kn)i(i -5o*an*ke narodne p)e*me<0 kn)i4a >< bro) 16!< 16#< 16&. >( kn)i4e >1 bro) !%@+ !!@. Fotom 2i/oe.i definira *e.da/inku< tipo/oki )e =na po,etku o.o4 opi*a !A *matra dru4a,i)om od ra.ne p)e*me ko)a )e< po n)emu< )edno*ta.ni)a i *a man)e ukra*a. 'e.da/inku po 2i/oe.iu od/iku)e n)ena me/i(mati,no*t: -Ca kra)u ipak proi(/a(i da *u kamen *potican)a: arabe*ke< ornamenti< me/i(me< ukra*i< ro/ade itd. Ddno* i(med)u *i/abi,ko4 i ukra*no4 p)e.an)a =accentu* i concentu*A< recitati.no+dek/amator*ko4 i ario(no4 )e u mu(ici pitan)e *ti/a< i pitan)e ko)e )e u.i)ek aktue/no. 7 naim pri/ikama i u o.om */u,a)u )e to u kra)n)o) /ini)i pitan)e *eo*ke i .aroke ku/ture. 2i mo8emo 4o.oriti o uku*u i m)eri< inte/i4entno) i pro*ta,ko) prim)eni ukra*a a/i )e u*t.ari ukra*no p)e.an)e nera(d.o)ni i *a*ta.ni dio .aroko4 p)e.an)a. 7 o.im po *ebi i(.e*no dekorati.nim e/ementima /e8i ba dua o.e pe*me.0 = A 7 predn)o) )e mu(i,ko) k.a/ifikaci)i )a*no da )e *e.da/inka .aroki tip p)e.an)a< *rodan ra.no) p)e*mi< i/i n)en tip nado4radn)e ornamentima< me/i(mimam< ukra*ima.

7 da/)nim opi*ima 2i/oe.i preferira -ra.nu p)e*mu< onu *tandardnu ... )edno*ta.nu *a man)e ukra*a0 = A od *e.da/inke< p)e*me me/i(mati,ni)e4 tipa ko)u preferira .eina. D.o )e preferiran)e po 2i/oe.iu po*/)edica -.a*pitan)a< *redine u ko)o) )e ,o.)ek odra*tao< p*ihi,ke di*po(ici)e< na.ike< pa ,e*to i */u,a)a. ... ?ato /)udi .ie .o/e /a8an *)a) ne4o 4orku i*tinu i (ato .o/e /a8nu ornamentiku od dep/a*irane arabe*ke< i/i ta,ni)e i /)epe re,eno /epra.u dekorati.no*t ne4o /)epotu u )edno*ta.no*ti i dubok do8i./)a) u monumenta/no*ti. Ca o.o pitan)e ni)e teko od4o.oriti< a/i bi to pre/o ok.ir o.o4 ,/anka i mo)u kompetenci)u.0 =!A '.o)e preferiran)e ra.ne p)e*me podupire *rodnim *ta.om diri4enta beo4rad*ke opere Ni.o)ina ?dra.ko.ia ko)i t.rdi da nai /)udi */ua)ui no.okomponiranu narodnu mu(iku na radi)u -ni*u .ie u *tan)u da o*ete dra8i pra.e i(.orne i (dra.e narodne mu(ike< ,i)a )e /epota u )edno*ta.no*ti i monumenta/no*ti< a ne u ba/a*tu komp/iko.ano4 i konfu(no4 mu*/iman*ko4 *.eta< )e(ika< i(ra(a i menta/iteta ko)i ni)e na.0 =!A

Fredn)i )e citat bio neophodan da *e ra(umi)e preferiran)e ra.ne p)e*me u odno*u na *e.da/inku. D.o preferiran)e (a.ra.a kontradiktornim (ak/)u,cima na *tr. $1< $$. Ei *u (ak/)u,ci neo,eki.ani< )er *u nekon(ek.entni ana/i(i. 3o/iko4od )e naime na.edeno preferiran)e po*/)edica uku*a< od4o)a< etc.< u )ednako) )e m)eri a/o4i,no ruiniran)e *e.da/inke do ni.oa de*trukci)e u ni(u (ak/)u,nih te(a u *tudi)i -'e.da/inka.0 Ca.edenu opu oc)enu o kontradiktorno*ti ana/i(e *a *inte(om u *tudi)i -'e.da/inka0 doka(u)em *u,e/)a.an)em oba o.a di)e/a *tudi)e. 7pra.o )e ta) contradictio in adiecto 4/a.ni po.od o.o) recen(i)i. Ltio *am naime *ebi ob)a*niti ra(/o4e o.o) kontradiktorno*ti. Eakod)e otkriti *rodno*ti *a antipodnom recepci)om po.ratka u (a.i,a) u na.edenim *tiho.ima ;r*ena Dedia< citiranim na po,etku mo4a ,/anka. Recepci)om u ko)o) *u *ra*/i nada i o,a). Cera(d.o)i.o. Bitate/) e *e *am u.)eriti u /o4i,no*t antipodne recepci)e i,ita.an)em o.o4a ,/anka. Jer mo) (a.i,a) )ednako )e i *e.da/inka i etnomu(iko/o4i)a akademika 1/ade 2i/oe.ia i Dedie.a poe(i)a i an*ona. Ca.edenu antipodno*t pr.o doka(u)em u tipo/okom< me/odi)*kom i p)e.nom< *pa)an)u ra.ne p)e*me i *e.da/inke kao )edno4 8anra< potom u n)iho.u ra(d.a)an)u kao d.a 8anra. 2oti. *pa)an)u< potom ra(d.a)an)u )e u 2i/oe.ie.om preferiran)u ra.ne p)e*me u odno*u na *e.da/inku. Ra(/o4 o.o) kontra.er(i doka(u)em citatima i n)iho.im kratkim komentarom. -Ra.ne p)e*me u bu)nom i me/i(mat*kom i(.od)en)u podudara)u *e *a *e.da/inkom< a to (na,i da *e ra.na p)e*ma mo8e i(.oditi na *e.da/i)*ki na,in.0 =1!A 2i/oe.i )e (a *e.da/inku o(na,io -prekom)ernu *ekundu0 kao n)en (a,etak< i kao *utin*ko n)eno me/i)*ko *.o)*t.o. =7p. *tr. 1#.A Eakod)e )e me/i(me i ukraa.an)e odredio pre*udnim (a *e.da/inku< budui da u -dekorati.nim e/ementima /e8i ba dua o.e p)e*me.0 = A Da ra.na p)e*ma ima ./a*titu me/odi)u i (a*eban na,in p)e.an)a od *e.da/inke< 2i/oe.i doka(u)e kraim n)iho.im komparati.nim opi*ima =up. *tr. 1#. i 1"A. Fo*ebice u kn)i(i 5o*an*ke narodne p)e*me< >>< 5an)a/uka 1&! < *trana . i #: 7porediti takod)e na kra)u o.o4a ,/anka citat i( na.edene dru4e kn)i4e< *tr. . i #. opi*

p)e.an)a ra.ne p)e*me i *e.da/inke. Fored */i,no*ti u p)e.an)u< ri)e, )e (apra.o o me/odi)om i tonom d.a ra(/i,ita mu(i,ko+fo/k/orna 8anra.

'/i)edi ar4umentaci)a moti.a 1/ade 2i/oe.ia u preferiran)u ra.ne p)e*me. Eakod)e mo)a protuar4umentaci)a tom moti.u. Da 2i/oe.i e*tet*ki =*ada ne i me/odi)*ki .e i p)e.no!A ra(d.a)a ra.nu p)e*mu od *e.da/inke< po*ta)e )a*no u n)e4o.u komentaru pori)ek/a p)e*me -Ddkako )e 5an)a/uka po*ta/a.0. E.rdn)om -da )e ta p)e*ma na*ta/a i(.an naih etni,kih 4ranica i da ni)e naa u u8em autohtonom fo/k/ornom *mi*/u.0 =1% A D.o) te(i *uprot*ta./)am protute(u da na.edena p)e*ma pripada bo*an*kom mu(i,kom fo/k/oru< *a ar4umentaci)om ko)a */i)edi i(a ar4umentaci)e 1. 2i/oe.ia. 2i/oe.i naime na.odi da )e i(.ornu p)e*mu *a i*tom me/odi)om pod na(i.om -Ddkako )e Oari4rad po*tao0 */uao 1&!". kada )e u 'ofi)i po*)etio >n*titut (a fo/k/or. Da )e po po.ratku u 5o*nu tra8io notni tek*t kako bi -o*.i)et/io prob/em po*tanka te cari4rad*ke p)e*me< a/i )e bi/o *.e u(a/ud. 2o8da )e to cari4rad*ka p)e*ma< pa )u )e neko donio nama u 5o*nu< a tak.ih )e */u,a)e.a bi/o =.. 5.n. p).< >1A< i/i )e ta p)e*ma na*ta/a kod na* pa *u )e ra(ni)e/i putu)ui *.ira,i =Oi4aniA ,ak do Erno.a i Oari4rada. D tome ne mo4u nita pou(dano da ka8em. >pak bi *e po me/odi)*kim karakteri*tikama< mo4/o (ak/)u,iti da )e ta p)e*ma na*ta/a i(.an naih etni,kih 4ranica< i da ni)e naa u u8em autohtono+fo/k/ornom *mi*/u.0 =1%A. Fo mo)em mu(iko/okom i*ku*t.u i (nan)u fo/k/orne tradici)e neprih.at/)i.o )e naime i(opa.an)e i/i i*k/)u,i.an)e na.edene p)e*me kao re/ati.no autohtone bo*an*ke p)e*me. ;r4ument mo)o) hipote(i )e u ne.a/idno*t kriteri)a fo/korno+me/odi)*ke autohtono*ti u 1/ade 2i/oe.ia u */u,a)u na.edene p)e*me. Ee kriteri) naime 2i/oe.i ni)e primi)enio. Cedo*ta)e me/odi)*ka< nota/i(aci)*ka i/i p)e.na ar4umentici)a po ko)ima na.edena p)e*ma ne bi mo4/a biti =re/ati.no!A autohtonom bo*an*kom p)e*mom. F)e*ma 9Dtkako )e 5an)a/uka po*ta/a: )e naime mo) ar4ument o*pora.an)a na.odne neuatohtono*ti *e.da/inke kao bo*an*ke tradiciona/ne p)e*me ko)o) 2i/oe.i *po,ita.a i/i )o) odbacu)e autohtono*t. Ee(u o na.odno) nei(.orno*ti o.e p)e*me na na.edeno) *tranici 2i/oe.i proiru)e i prim)en)u)e na *e.da/inku kao bo*an*ku tradiciona/nu p)e*mu uope. 7 tome )e bitan nedo*tatak i (nan*t.ena mu(iko/oko+fo/k/orna neodr8i.o*t te(e 1/ade 2i/oe.ia. 2o)i ar4umenti o.e mu(iko/oki neprim)en)i.e tran*formaci)e< *a )edne p)e*me na ci)e/i 8anr!< po*ebice *u ra(raPeni u (a.rnom ,et.rtom=!A di)e/u mo)e *tudi)e. F)e*ma 9Dtkako )e 5an)a/uka po*ta/a: )e (apra.o 2i/oe.iu 1/adi po.od neodr8i.a o*pora.an)a c)e/okupno4 8anra *e.da/inke kao bo*an*ko4 autohtono4 mu(i,ko+fo/k/orno4a 8anra. EakoPe i 2i/oe.ie. ar4ument me/odi)*ko4 i p)e.no4 preferiran)a ra.ne p)e*me u odno*u na *e.da/inku. 7*/)ed ,in)enice da *e.da/inku< prema 2i/oe.iu< od/iku)u me/i(mi< ukra*i ko)i ni*u */a.en*ko+bo*an*ko4a .e or)enta/no+mu*/iman*ko4a pori)ek/a. 2o)e )e naime *ta)a/ite da *u i ra.ne p)e*me i *e.da/inke re/ati.no autohtone i )ednako .ri)edne bo*an*ke mu(i,ko+fo/k/orne t.ore.ine. 'a p)e*mom -Ddkako )e 5an)a/uka po*ta/a0 do4odi/a *e naime n)ena i me/odi)*ko+p)e.na i tek*tua/na tran*formaci)a< n)eno bo*ni(iran)e. Froce*i adaptaci)e< a*imi/aci)e i inte4raci)e kao ob/ici tran*formaci)e =!A *u karakteri*ti,ni (a =mu(i,kiA fo/k/or uope. > (a *e.da/inku po*ebno. 3ro( n)eno tradiran)e u .ie 4eneraci)a na /oka/no ban)a/u,kom< potom u bo*an*kom pro*toru p)e*ma )e ponaena< po*.o)ena. >ma bo*an*ki tek*t. 1/a*tito mu(i,ko i(.od)en)e. >ma i(.orite *i8ea i moti.a u 5an)a/uci u *t.arnim /i,no*tima * kra)a 1". *to/)ea. 7 udo.ici D8aferbe4o.ici 3apetano.i i Qne*u >*mai/o.iu< bekri)i<

(a ko)e4 *e /i)epa udo.ica uda/a. =7poredi *tr. 1$. u *tudi)i -'e.da/inka.0A D.om di*putu o na.odno) autohtono*ti ra.ne p)e*me u odno*u na *e.da/inku doda)em 2i/oe.ie. ob)ekti.ni di*kur* H proce* prirodne tran*formaci)e i a*imi/aci)e ko)i *u tra)no pri*utni i nemino.ni u mu(i,kom fo/k/oru uope: -Carodni )e p)e.a, te *trane e/emente i moti.e be( ob(ira * ko)e *trane do/a(i/i< a*imi/irao< i preobra(io u *.o) na,in p)e.an)a< i/i )e u(imao *ti/ i na,in to4a *trano4 p)e.an)a.0 =%A

'E7D>J; D 'Q1D;K>C3;2; Dr. Raida Duria %.dio

$.'a8etak *utin*ko4a doprino*a *tudi)e 1/ade 2i/oe.ia u teori)*ko+mu(i,kom opi*u *taro.aroke p)e*me i *e.da/inke

'utin*ki )e doprino* *tudi)e -'e.da/inka0 u me/odi)*ko+nota/i(aci)*kom i p)e.nom definiran)u *taro.aroke bo*an*ke p)e*me i *e.da/inke ko)e na/a(imo na *tr. 1#. do $1. >( o.o4a opi*a citiramo na)bitni)i dio ko)i )e R*panS*uta*t.enR/*panS< bitan< po*ebice kori*tan (a mu(i,are i p)e.a,e *e.da/inke. Eakod)e prim)en)i. i u*poredi. *a na,inom p)e.an)a Lim(e Fo/o.ine. Fritom )e bitno markirati da *u o.i opi*i *tarobo*anke .aroke p)e*me i *e.da/inke + kontra*ti.ni. -'tarobo*an*ke .aroke p)e*me *u *.e one me/odi)e ko)e *e po *.o)o) ton*ko) 4rad)i ne mo4u *.r*tati u dur*ke i mo/*ke /)e*t.ice. 7 n)ima *e i*po/)a.a man)e i/i .ie pentatoni,ka o*no.a i crk.eni modu*i: dor*ki< fri4i)*ki< donek/e /idi)*ki< mik*o/idi)*ki i eo/*ki< odno*no tetrakordi< pentakordi i/i hek*akordi doti,nih modu*a *a (a.retkom na > *tupn)u. 3arakteri*tike *tarobo*an*ko4 .aroko4 p)e.an)a *u */i)edee: 1. ma/o tono.a u obimu )edne p)e*meT ni na)*/abi)e prib/i8a.an)e danan)im /)e*t.icamaT nikak.a a/teraci)a ni hromatika ni prekom)erna *ekundaT =!A u*ki me/odi)*ki pomaciT 4u*ti i/i to 4ue *ti*nuti po)edini tono.i me/odi)e oko o*no.no4 tona oko ko)e4 *e me/odi)*ko pokretan)e .rti i kome *e *ta/no .raaT $. ritam poka(u)e )e(i,ku arhitektonikuT akcent ri)e,i i prete8no *i/abi,no*t *u ritmi,ki re4u/atoriT ra*pon me/odi)*ko4 di)e/)en)a )e u8i i me/odi)*ki di)e/o.i *u u*ko po.e(aniT %. me/odi)a poka(u)e .ie )e(i,ko+akcenat*ku profi/aci)uT 6. me/i(me ni*u primaran i i*taknut faktor u me/odi)*kom tkan)u =!AT !. prekidan)e me/odi)e u*red ri)e,i =...A Frim)ere *tarobo*an*ke .aroke p)e*me ima u 5.n.p. >< br. @< "1< "$<< &"< 1@"< 11$< 1%$T u >> kn).: 1@#< 1$%< i dru4e< u >> kn).: ! < !#< @< 1< #+ & i dru4eT naro,ito ih ima mno4o u >1 kn)i(i.0 1)ero)atno da *u to one p)e*me u ko)ima *e o*)ea -dah

bo4umi/*ke 5o*ne0. =.. Dod. >1A< *amo to *e ne */a8em *a 7mie.iem u na*/o.u< )er ta -tiha i mirna0 p)e*ma ni)e *e.da/inka0 =Ca.. i(.or< *tr< 1# i 1"A. Cota/ni prim)er (a *taro.aroku p)e*mu: Erepet/)ike trepeta/e. =7: 'e.da/inka< op. cit. 1#A.

Dpi* me/odi)e *e.da/inke: 0'e.da/inke )e teko *.r*tati u forma/ne ok.ire< ona ni)e odred)en tip p)e*me kao to )e to napr. p)e*ma u( *.ato.*ko ko/o< obredne u( krnan)e< *obet*ke p)e*me< u*pa.anke< itd. 'e.da/inka mo8e da bude *.aka p)e*ma /)uba.no4 *adr8a)aT *.e (a.i*i od to4a kako *e ona i(.odi< a/i i pored to4a *e.da/inka ima *.o)e mu(i,ke karakteri*tike po ko)ima )e ona ned.o)beno ba *e.da/inka i nita dru4o. Fri)e *.e4a prekom)erna *ekunda )e ona) ,ude*ni inter.a/ ko)i p)e*mi da)e *pecifi,nu te8inu *e.daha< */iko.ito*t da/ekih hori(onata i nepo(natih pred)e/a< nemir neo*t.arenih *no.a< bo/ ,e8n)e< i mno4o to4a to ni)e /ako i*ka(ati. Ja bih to ukratko na(.ao -mo prekom)erne *ekunde.0 =D crk.enom p)e.an)u< o*mo4/a*niku i prekom)erno) *ekundi .. u Dodatku UU>A.

Frekom)erna *ekunda opo)no d)e/u)e kao i )ako pie. Fre,e*ta prim)ena o.o4 inter.a/a u )edno) i/i .ie p)e*ama i(a(i.a umor< ne/a4odno*t i (a*ieno*t. =...A 2u(i,ke karakteri*tike *e.da/inke *u: aA prekom)erna *ekundaT bA mik*o/idi)*ka< dur*ka i harmon*ka mo/*ka /)e*t.ica *a (a.retkom na dru4om *tupn)uT cA a/teraci)aT dA me/i(matikaT eA re,enice iroko4 daha i ra*pona.

Ra.ne p)e*me *u na),ee u mik*o/idi)*kom modu*u *a po.remenim *ni8en)em >> i 1>< i po.ien)em 1>> *tupn)a. Ce mora *.aka *e.da/inka da ima *.e nabro)ene o*obineT napr. ra.ne p)e*me *u ,e*to be( prekom)erne *ekunde < =!A a/i *u one po *.im dru4im o*obinama mo4u *.r*tati u *e.da/inke. Ja *am u pr.i p/an po*ta.io prekom)ernu *ekundu )er ona udara neobi,nom *na4om na */uh */uaoca< namee *e n)e4o.o) pa8n)i i (are(u)e u n)e4o.u *.i)e*tT ona karakterie me/odi)*ki tok *e.da/inke i da)e p)e.an)u ori)enta/nu bo)uT ona )e faktor ko)i ob)edin)u)e *.e p)e*me */i,no4 mu(i,ko4 *adr8a)a na podru,)u /e.an*tko4 ku/turno4 kru4a. 'e.da/inke u notnim prim)erima: -2u)o *e *prema na .o)*ku0< - ;)< *.e *am dert/i i kahar/i ...0 =Ca.edeni i(.or< *tr. 1" i 1&A. 2ada )e ra.na p)e*ma po me/odi)i i po p)e.an)u *rodna *e.da/inci< (a*ebnu me/odi)u ra.ne p)e*me 2i/oe.i doka(u)e notnim (api*ima -'.u no m/ada kra) pro(ora *ta)ah0 =!A i upuu)e na nota/ne prim)ere ra.ne p)e*me *a ra*konim me/i(mima u *.o)o) pr.o) kn)i(i 5o*an*ke narodne p)e*me >< pod br. 16!< 16#+16&T potom u kn). >1

na nota/ne (api*e br. !%%+! . Fo 2i/oe.iu prekom)erna *ekunda (na,i karakter i po,etak p)e.an)a *e.da/inke. Frekom)erna *ekunda po 2i/oe.iu ni)e karakteri*ti,na niti )e bitna (a i(.od)en)e *taro.aroko4 p)e.an)a< niti p)e.an)a ra.ne p)e*me. Frekom)erna *ekunda 4radi karakter me/odi)e< p)e.an)a *e.da/inke! Ito (na,i prekom)erna *ekunda< i/i .)eto .a)an)e tono.a od na).ie4 do na)ni8e4 re4i*tra u 4/a*u p)e.a,a< 2i/oe.i tuma,i ana/o4i)om crk.eno4 po)an)a. Dpi*om *)ean)a na *.o4 crk.eno4 u,ite/)a< horo.od)u< ,i)i )e inter.a/ -o*ta./)ao na mene (apan)u)ue ,udno de)*t.o.0=$!A Da /i )e i u ko)o) m)eri< me/odi)*ko+p)e.no)< o.o po)an)e *rodno 4re4ori)an*kom< takod)e na *e.da/inku prim)en)i.o< u 2i/oe.ie.o) *tudi)i ni)e doka(ano< ni)e nota/i(irano. Ri)e, )e o emociona/nom pro8i./)a.an)u prekom)erne *ekunde i( ko)e4 i(d.a)am na)*en*ibi/ni)i dio:

-7,e*t.o.an)e na* mu(ika/ni)ih u,enika u od4o.aran)u na )ektani)a< u ,itan)u -apo*to/a0 i antifona< te ono< na(.ao bih 4a< *.ako nede/)no p)e.an)e nae4 u,ite/)a ni)e bi/o nita u pored)en)u *a onim me/odi)ama 1 i 1> 4/a*a D*mo4/a*nika ko)e )e na u,ite/) tako di.no .a)ao *a me/odi)*kom f/ek*i)om prekom)erne *ekunde. '/uan)e tih ori)enta/no obo)enih me/odi)a bi/o )e (a mene neobi,an i *.e,an do8i./)a). Ceto */i,no *am o*)etio =mno4o ka*ni)eA kada *am u Kataki)i ='iri)aA */uao u 4r,ko+ *iri)*ko) crk.i kako .)et p)e.a, tka Leru.im*ku p)e*mu od na)ni8e4 re4i*tra do na).ie4< u me/i(mati,kom u*ponu< protki.a)ui *.o)e p)e.an)e kao *omot tamno+ baruna*tim nitima prekom)erne *ekunde.0 =$ A 'E7D>J; D 'Q1D;K>C3;2; Dr. Raida Duria 6.dio

%. Q*tet*ko+*po(na)ni antipodi u *tudi)i -'e.da/inka0 *a n)iho.om ar4umentaci)om i komentarom

2i/oe.i )e *tudi)u na*/o.io -'e.da/inka0. 7 *adr8a)u )e *tudi)e opi*ao *taro.aroku bo*an*ku p)e*mu i ra.nu p)e*mu< *a nakanom da dokine -(abunu oko *e.da/inke.0 =$A Dpa )e naa oc)ena da )e< i pored napri)ed na.edena (nan*t.eno ne*porna mu(i,ko+ teori)*ko4a di*kur*a =po*ebice na citirano) 1#. i 1".*traniciA 2i/oe.i (apra.o (abunu oko *e.da/inke produbio< radika/i(irao. '/i)edi naa ar4umentaci)a (a o.u< (a*ad< apodikti,nu =!A hipote(u. D.a )e naime opa oc)ena o,i4/edna u pored)en)u pr.ih d.ade*et *tranica ana/i(e *a naredne d.i)e *tranice *inte(e u *tudi)i: (ak/)u,ci *u i *po(na)no i e*tet*ki kontradiktorni ana/i(i. Dpre,ni *u takod)er Dodatku =*tr. $!<$ A u ko)em *u citati i( /iterature ko)u )e autor kori*tio u *.o)o) *tudi)i. 7kratko< ri)e, )e o (ak/)u,nim te(ama ko)e u teme/)u ne4ira)u te(e i( ana/i(e. Eakod)e ne4ira)u tek*to.e dru4ih etno/o4a< fo/k/ori*ta< e*teti,ara o *e.da/inci. > onih ko)e autor citira u Dodatku *tudi)i na *tr $% + $#. D ra(/o(ima o.e di*krepance po4/edati ar4umentaci)u na kra)u mo)e *tudi)e u ,et.rtom di)e/u! Frethodno *uprot*ta./)am neko/icinu te(a i( ana/iti,ko4 *inteti,kom di)e/u. 7( kratak komentar citiranih te(a< kako bi ,itate/) *am pro*ud)i.ao te(e o kontradiktorno*ti i(med)u d.a di)e/a *tudi)e -'e.da/inka.0

-3ad *e *pomene ri)e, *e.da/inka< )a odmah pomi*/im na dekadentnu< i*k.ernu narodnu mu(iku.0 =$1A D.u odbo)no*t kao po*/)edicu o*obno4a mu(i,ko4a uku*a neum)e*no )e propiti.ati. D.u )e recepci)u med)utim um)e*no u*porediti 2i/oe.ie.o) recepci)i u ana/i(i da *e po)mi naa oc)ena o kontradiktorno*ti: -'e.da/inka )e um)etno*t na*ta/a u feuda/no) bh. *redini i (ato *pecifi,an p)e*ni,ki *imbo/< )a*no profi/iran u*p)e/im *retnim pro8iman)em nano*ima i*to,nih ku/tura< tako da )e *a*.im )a*no< bar u 4/a.nim crtama< ta )e *e.da/inka.0 =$A >( *inte(e: -'e.da/inka )e potpuno prik/adan i(ra( to )a pod *e.da/inkom podra(umi)e.am. 'e.da/inka )e profani*an i(ra( i fonet*ki i *emanti,ki< *a o*t.arenim *adr8a)em hipertrofirana *en*ua/i*ma ko)i *e ra*c.)eta.ao u( raki)u i .ino< pa 4a treba o*ta.iti tamo 4d)e *e ra(.io.0 =$1A >( ana/i(e: -Carodni )e p)e.a, te *t.arne e/emente i moti.e< be( ob(ira * ko)e *trane do/a(i/i< a*imi/irao i preobratio u *.o) na,in p)e.an)a. 'e.da/inka *e ra(.i)a/a u *redini ko)a )o) )e po4odo.a/a i u tak.o) ku/turno) atmo*feri ko)a )e ima/a puno ra(umi)e.an)e (a ba ta) i taka. ra(.o) bo*an*ke /)uba.ne p)e*me. Fretapan)em *a *tranim fo/k/ornim e/ementima na*ta/a )e u *trukturi me/odi)e i u tehnici n)eno4 p)e.an)a )edna no.a< *a.reni)a t.ore.ina.0 =%A >( (ak/)u,ka: -2ene )e ri)e, *e.da/inka odu.i)ek =!A bi/a na kra)u ,u/a< nikad mi ni)e /e4/a u mo)u *.i)e*t< niti *am )e mo4ao u*.o)iti kao neto intimno *.o)e.0=$1A

>( ana/i(e: -Ci)e *.a,i)e da p)e.a *e.da/inku< )er ni)e do.o/)no biti dobar p)e.a, * /i)epim 4/a*om< ne4o taka. p)e.a, mora pri)e *.e4a biti um)etnik< a um)etnika med)u p)e.a,ima )e ma/o< kao to ih mno4o nema ni med)u */uaocima. ?ai*ta */uan)e pra.e p)e*me i pra.o4a p)e.a,a )e po*eban do8i./)a)< neobi,no p*ihi,ko *tan)e nabi)eno .e/ikom naponom ,i*te emoci)e i *en*ibi/iteta.0=&A

>( *inte(e: -Ja *am *ta/no upotreb/)a.ao =!A ri)e, *e.da/inka kao opti po)am (a )ednu .r*tu poet*ko mu(i,ke /irike da bih o.a) ,/anak do.eo do kra)a< i da bih i(rekao ono to mi*/im. ;/i kad bi *e mene pita/o i kad bi *e to mo4/o *pro.e*ti< )a bih imenom *e.da/inka o(na,a.ao: aA u tek*tu ono to *am na.eo pod br. >U /iterarni prika( tek*to.a o *e.da/inkamaT bA *.e p)e*me bi/o po tek*tu i me/odi)i ko)e *u na*ta/e u no.i)e .ri)eme< una(ad e(de*et i/i *edamde*et 4odinaT cA *.u ci4an*ko+kafan*ku mu(ikuT dA afekti.no i pro*ta,ko p)e.an)e *a neprirodnim akcento.an)em predudara< *krai.an)em pr.ih */o4o.a i(ra8enim u ritmu /ombardnih fi4ura< *a ra(.u,enim pro*ta,kim portamentom i tremo/om .e/ikih amp/ituda< *a preobi/)em ukra*a i dru4im ne4ati.nim o*obinama ko)e *am .e *pomenuo be( ob(ira ko o.ako p)e.a< profe*iona/ni i/i neprofe*iona/ni

p)e.a,iT eA i na kra)u: ono to )e na)ni8e u o.o) .r*ti p)e.an)a< und i ki,. 7 *mi*/u mo4a *h.atan)a treba ra(/iko.ati *tari)u *e.da/inku< napr. 3ad *am nekad kro( maha/e u *e.dahu u8i.ao< i no.i)e i na)no.i)e -narodne p)e*me0< kao napr. 'ino mi )e ru8a proc.)eta/a =.)ero)atno -Jutro* mi )e ...prim. R. D.A< tek*t i mu(ika Fetra Eana*i)e.ia: 7 kafani *)edim< pi)em ru)na .ina i Ddkako *am *e.dah *.e(o< )ote rahat ni*am bio. D *e.da/inkama pi*a/i *u 2ak Di(dar i Radomir D. 'tani.0 =$$A Fredn)i citati doka(u)u contradictio in adiecto. Fo*ebica )e indikati.an po*/)edn)i citat u ko)em *e *e.da/inka )edna,i *a t(.. narodnim /a4erom< potom *a ki,em. > )o ra(orni)e + *a undom. =Ca *tranici *tudi)e V'e.da/inkaV $$A.

'E7D>J; D 'Q1D;K>C3;2; Dr. Raida Duria !.dio

6. Ra(/o(i antipodima

Ca po,etku mo4a tek*ta markirana ambi.a/entna ar*endedie.*ka recepci)a po.ratka u (a.i,a)< recepci)a u ko)o) *u nada i o,a) *ra*/i< nera(d.o)i.i< bit e /o4i,ni)a i )a*ni)a po*/i)e i,ita.an)a raciona/nih ra(/o4a antipodima< kontradikci)i u *tudi)i 1/ade 2i/oe.ia. Eek )e naime na po*/)edn)e d.i)e *tranice *tudi)e -'e.da/inka0 =,i)i *mo dio citira/iA po*ta/o )a*no da 1/ado 2i/oe.i pod *e.da/inkom uope ne podra(umi)e.a narodnu p)e*mu -pro,ienu *e/ekci)om i i(bruenu u p)e.a,ko) prak*i mno4ih 4eneraci)a< dopr/u do naih dana kao tradici)om nepriko*no.ena .ri)edno*t.0 =$$A =...A Frema 2i/oe.ie.u *ta.u V*e.da/inka )e na*ta/a *a pr.om kafanom =...A Ito *e .ie prib/i8a.amo naem .remenu a uda/)a.amo od .remena po*tanka< *e.da/inka *e mi)en)a i po*ta)e *.e .ie /aka i .odn)ika.a< po.rna i be( *adr8a)a. Dd medne ro*e to )e (imo.a/a u d)e.o)ke pod bi)e/im .ratom< pa do raki)e be( ko)e -nema 8i.o.an)a.0 =$1A

7 predn)em )e e*tet*kom *ta.u akademika i etnomu(iko/a 1/ade 2i/oe.ia ri)e, o tota/nom e*tet*kom *ro(a.an)u *e.da/inke u kafan*ki ki,. D poi*to.)een)u *e.da/inke *a mu(i,kim ki,em. Ja< mePutim hou i da/)e da *e u(dam u 2i/oe.ie.u potpuno ob)ekti.nu te(u da *u kafan*ka< .aar*ka p)e*ma i t(.. narodni /a4er deceni)ama urua.a/i< de*truira/i *e.da/inku! Foiman)e i/i pokua) (am)en)i.an)a i/i poi*to.)een)a *e.da/inke *a kafan*kim ki,em i/i narodnim /a4erom =ko)i )e i( predn)ih citata 1/ade

2i/oe.ia o,i4/edanA u *.o)o) o*no.i mePuti (a.red)u)e k.a/ifikaci)u pod.a/e! Ri)e, )e o (am)en)i.an)e ki,a *a um)etnou! 5e( ob(ira to )e 2i/oe.i u *.o)o) nota/no)< me/odi)*ko) i p)e.no) ana/i(i *e.da/inku definirao mu(i,kom um)etno*ti. D.e opi*e )e naime u *inte(i de4radirao< dero4irao. > to )e (apra.o ko/iko ob)ekti.na ,in)enica to/iko )e i mo)a o*obno ra(o,ara.a)ua i deprimira)ua recepci)a *po(na)ne i e*tet*ki ambi.a/entne *tudi)e 1/ade 2i/oe.ia 9'e.da/inka.: Dna recepci)a u ko)o) *u *e *a*ta/i i *ra*/i ar*endedie.*ki do8i./)a) 9nade i o,a)a: u p)e*mi pro8i./)a.an)a n)e4o.a iben*ko4 mediteran*ko4 (a.i,a)a i ra.nokotar*ko4 kra u (a/ePini!

Ra(/o(i na.edeno) di*krepanci *u )a*ni)i u */i)edeem *ta)a/itu akademika 2i/oe.ia: ->( 1a*i/)e.ia ,/anka *e .idi da *u bo*an*ka *e.da/inka i bo*an*ka p)e*ma *inonimi< a/i on .)ero)atno ni)e mi*/io na p)e.an)e ko)e Jo.an >/i romanti,ar*ki (ano*no u(no*i i u kome *a odue./)en)em 4o.ori Merhard Me*eman< a to )e ona) ,i*ti *e.da/i)*ki *ti/< i(.orna i nepat.orena narodna um)etno*t ko)a u *ebi no*i re/)ef patri)arha/ne *redine i( ko)e )e potek/a.V =...A ;ko )e 1a*i/)e.i ci/)ao na -kafan*ku *e.da/inku0 i/i na i*k.areno kafan*ko p)e.an)e< on onda ima pra.o kad tak.u p)e*mu odbi)a< *matra)ui da )e to na*rta) na ,i*totu narodne p)e*me.0 =16A D.d)e 2i/oe.i po./aPu)e u mi/)en)u ko/e4e takoe etnomu(iko/4a 2iodra4a 1a*i/)e.ia. ?atim p)e*nika 1o)i*/a.a >/ia i etno/o4a Merharda Me*emanna< ko)i *u *tro4o /u,i/i -,i*t *e.da/i)*ki *ti/< i(.ornu i nepat.orenu narodnu um)etno*t0 od t(.. -narodne *e.da/inke0 kao forme i*k.arena kafan*ko4a p)e.an)a i(.orno narodne *e.da/inke. Lou naime da .)eru)em da )e u predn)em citatu *utina moti.a 1/ade 2i/oe.ia u potpuno dru4a,i)em< i(okrenutom poiman)u *e.da/inke kao kafan*ko4a mu(i,ko4a ki,a. Foiman)u ko)e *a 2i/oe.iem ne di)e/i ni)edan etno/o4 ni fo/k/ori*t ko)e )e on u *tudi)i citirao!Eak.o poiman)e *e.da/inke u 1/ade 2i/oe.ia kao kafan*ke p)e*me )e prema predn)em citatu po*/)edica me/odi)*ko4a i p)e.no4a de*truiran)a *e.da/inke upra.o kro( (a,etak tih no.i)ih mu(i,ko+fo/k/ornih 8anro.a. Eak.o )e *ta)a/ite 2i/oe.ia i aktua/no< ob)ekti.no i kro( e*tet*ku ra(inu na m)e*tu. Dpeprih.at/)i.o. Eo )e *ta)a/ite ta,no. Ea) )e *ta. mePutim e*tet*ki neprih.at/)i. u di)e/u (ami)en)enih te(a: (am)en)i.an)e *e.da/inke *a kafan*kom p)e*mom! Fo4oto.u )e e*tet*ki neprih.at/)i.o 2i/oe.ie.o )edna,en)e *e.da/inke *a mu(i,kim ki,em. Eak.o )e (am)en)i.an)e o,i4/edno i( mo)ih predn)ih citata 1/ade 2i/oe.ia. 7 etnomu(iko/o4i)i naime< u n)enu di)e/u ko)i prou,a.a narodnu p)e*mu< *u naime termini -kafan*ka *e.da/inka0 i -narodni /a4er0 neprih.at/)i.i. Ceprih.at/)i.i *u )er ni*u e*tet*ki profi/irani niti (a*ebni kao 8anro.i! Eo )e*u po/u8anro.i i/i mu(i,ki hermafroditi ko)i *u de*truira/i p)e.no+nota/no bo4at*t.o i rafinman *e.da/inke. Eo *u mePutim d.a nota/no i p)e.no nedefenirana po/u8anra ko)a nema)u ni .remen*ki kontinuitet niti e*tet*ku ra(inu *e.da/inke. Ea *u d.a po/umu(i,ka (akr8/)a/a hermafrodita ko)i ni*u do*p)e/i da *e ra(.i)u u (a*eban mu(i,ki 8anr. Dakako u*/)ed n)iho.a ni*ko4a i ton*ko4 i p)e.no+ i(.oPa,ko4 ni.oa. Ca.edeni hermafroditi ne po*to)e u mu(i,ko+fo/k/orno) (nano*ti kao (a*ebni 8anro.i. ;ko i po*to)e u narodu< ni*u .ri)edno*no *e.da/inci dora*/i< e*tet*ki poredi.i.

Ceko/iko (a.rnih oc)ena. Qtnomu(iko/o4 i akademik 1/ado 2i/oe.i )e u o*no.i po4reno opo)mio i po4reno e*tet*ki ok.a/ificirao *e.da/inku. ?a tak.o po4reno definiran)e i (a po4reno ra(umi)e.an)e e*tet*ke recepci)e *e.da/inke kod 1/ade 2i/oe.ia ima u n)e4o.o) *tudi)i )o neko/iko ar4umenata od ko)ih i(d.a)am */i)edei. 2i/oe.i naime e*tet*ki ra(/iku)e i (au(ima *e (a t(.. harem*ko+8en*ku< n)e8nu i me/odi)*ki+p)e.no i*tan,anu i *upti/nu *e.da/inku. Ddbacu)e muku *e.da/inku< u*/)ed artifici)e/no*ti< pret)eri.an)a u me/i(mima< *a moti.ima u *iro.o) erot*ko) *en*ua/no*ti< u p*ihokom ra*tereen)u u kafan*ko) p)e*mi. Fo 2i/oe.iu -treba ra(/iko.ati p)e.an)e 8ena od p)e.an)a mukaraca< pa prema tome ne treba .e(ati harem*ko *a be4o.*kim p)e.an)em.0 =6A

Recen(i)u *tudi)e -'e.da/inka0 mo4ue )e *mi*aono i e*tet*ki (a.riti mi*/ima Merharda Me*emanna ko)e di)e/i 2i/oe.i i citirani autori u n)e4o.o) *tudi)i: -'e.da/inka )e oda.no pre 1uka (apo,e/a *.o) pobedni pohod preko ce/o4 5a/kana. =...A D.a umetno*t )e u rani)a .remena *ta)a/a na .i*okom *tupn)uT n)u )e< * ob(irom na tek*t< mu(iku i i(ra(< *tro4o kontro/i*a/a cen(ura =!A onih drut.enih */o)e.a ko)i *u *t.ori/i o.e p)e*me i n)iho.u mu(iku. ;ko *e danan)o) pub/ici dopada ona) .ar.ar*ki i neinte/i4entni na,in na ko)i *e dana* u*ud)u)u da )o) u kafanama *er.ira)u o.e pe*me< onda to ni)e kri.ica *.ira,a .e pub/ike ko)a .ie nema ni po)ma =!A o tome ta )e o.a umetno*t u *t.arno*ti )ednom (na,i/a.0 =$!A

Jedna,en)e *e.da/inke *a fo/k/ornim R*panSki,omR/*panS u *tudi)i -'e.da/inka0 mo4ue )e ra(um)eti =a/i ne i mu(iko/oki (nan*t.eno opra.dati!A i kao po*/)edicu ofici)e/ne ku/turno+mu(i,ke po/itike< ,i)e )e *udionikom bio i 2i/oe.i. D.u te(u doka(u)emo ,in)enicama i( *tudi)e ko)e ukratko citiramo i komentiramo. Frema na.odima i( *tudi)e -'e.da/inka0 *redinom pede*etih i( medi)a *e naime na*to)i i*ti*nuti *e.da/inka -kao ba/a*t komp/iko.ano4 i konfu(no4 mu*/iman*ko4 *.eta< )e(ika i i(ra(a ko)i ni)e na.0 =%A. 2i/oe.i o.d)e citira u/omak i( ,/anka 2iodra4a ;. 1a*i/)e.ia *a na*to)an)em u -Radio+5eo4radu no.e Ju4o*/a.i)e da *e ta/a* iren)a *e.da/inke *.ede na man)u meru.0 =%A

2i/oe.i komentira ,/anak diri4enta beo4rad*ke Dpere Ni.o)ina ?dra.ko.ia ko)i )e pro,itan na Radio 5eo4radu 1#. 1$. 1&!#< *a napri)ed citiranom oc)enom o *e.da/inci -kao ba/a*tu ...0 B/anak direktora beo4rad*ke opere Ni.o)ina ?dra.ko.ia )e kritiko.ao parti(an*ki *pomeni,ar Iukri)a 3urto.i< (au(ima)ui *e (a o,u.an)e *e.da/inke. 1/ado 2i/oe.i pritom *e ne i()an)a.a -ko )e u pra.u< on i/i ?dra.ko.i.0 =!A Ca.edeno di*tanciran)e upuu)e na hipote(u da )e 2i/oe.i */i)edio ku/turno+mu(i,ku po/itiku beo4rad*kih medi)a. 2o8da )e i *am na(i. 0*e.da/inka0 u*/)ed profani*ano*ti u narodu ra(/o4 poiman)u *e.da/inke kao pro*te kafan*ke p)e*me u 1/ade 2i/oe.ia. Da )e um)e*to to4 na(i.a u narodu i u mu(i,kom fo/k/oru

bio korien domai termin -bo*anka0 (a *e.da/inku< mo8da ne bi bi/o na.edeno4a poi*to.)een)a. 'E7D>J; D 'Q1D;K>C3;2; Dr. Raida Duria .dio

Ca kra)u mo)e *tudi)e doda)em napri)ed na.i)eteni opi* *taro.aroko4 bo*an*ko4 p)e.an)a< ra.ne p)e*me i *e.da/inke. Ri)e, )e o de/ikatnom i mu(iko/oki re/e.antnom opi*u. D opi*u ko)i )e dra4oc)en (a mu(i,are< p)e.a,e< fo/k/ori*te. 7( bitnu napomenu da opi* ni)e i( *tudi)e V'e.da/inka: ko)u *am u mo)o) *tudi)i recen(irao< .e )e i( dru4e i i( ,et.rte kn)i4e akademika i etnomu(iko/o4a 1/ade 2i/oe.ia -5o*an*ke narodne p)e*me<0 5an)a/uka 1&! < 1& 6. -' bo*an*kim p)e.an)em )e u ti)e*no) .e(i po)am -ra.no4 p)e.an)a0 =ra.ne pora.ne p)e*meA. Ra.na )e ona p)e*ma ko)a )e ote4nuta< iroka< ko)a /a4ano i mino te,e. Foto ni)e .e(ana (a ritam pokreta< po)edini *e tono.i u n)o) *krau)u i/i du8e i(ra8a.a)u< to opet (a.i*i od predaha i p/ua p)e.a,e.ih. ;/i to rubato p)e.an)e< i pored to4a to ra.na p)e*ma ni)e .e(ana u( ritam pokreta< (a.i*i na).ie od emoci)e p)e.a,a i ba (bo4 to4a pod/i)e8e indi.idua/nom na,inu interpretaci)e. 3ad )e p)e.a, ra*po/o8en< onda p)e.a onako kako mu na).ie 4odi< ka(a/a mi )e )edna od p)e.a,ica .arokih p)e*ama. Ra.ne p)e*me ne p)e.a)u *e po odred)enom me/odi*kom obra*cu< ne4o *.aka od n)ih ima *.o)u me/odi)u =ka)duA. 1idi prim)er pod br. 1$!+1$".< 1%@ i dru4e. =...A Foto o.e p)e*me ima)u odred)ene karakteri*tike + irok ambitu*< bo4atu me/i(matiku< ,e*tu prim)enu a/ternaci)a< pona./)an)e re,enica i/i re,eni,nih di)e/o.a< .arirane i/i *a no.im moti.ima< umetan)e u(.ika -aman0< ko)i *e p)e.a *i/abi,no< a/i i me/i(mati,no< kao .oka/i(a< iru *trukturu t). ob/ik ma/e d.od)e/ne i trod)e/ne p)e*me H n)ih )e /ako prepo(nati. =... A Jer kad bi *e odbaci/i *.i ukra*i i p)e*ma *.e/a na *.o) pr.otni ritmi,ki ob/ik< .id)e/o bi *e da )e to ona )edno*ta.na< na),ee *i/abi,na p)e*ma< ko)a< kako )e re,eno< mirno i iroko te,e. Ra.ne p)e*me u bu)nom i me/i(mati,nom i(.od)en)u podudara)u *e *a *e.da/inkama< a to (na,i da *e ra.na p)e*ma mo8e i(.oditi i na *e.da/i*ki na,in. Fo)am *e.da/inke )e< dak/e< .e(an u( naro,it na,in i(.od)en)a< a *ama ri)e, ka8e da ima)u i(ra(ito /)uba.ni *adr8a). 7 interpretaci)i p)e*me br. 161 =p)e.an)e Laki)e 3arabe4o.ia i( 5an)a/ukeA dat )e mak*imum i(ra(a *e.da/i*ko4 p)e.an)a. '.i e/ementi ko)i ,ine to p)e.an)e< a to *u: /i)ep i no*i. 4/a*< top/ina preda.an)a< i*tinito u8i./)a.an)e u p)e.ani tek*t< a4o4ika i uku*no< * m)erom primi)en)eni ukra*i< + do/i *u do .idno4 i(ra(a< (apra.o do *.o)e kra)n)e e*tet*ke 4ranice. '.e to )e preko to4a i(.)eta,eno )e< pretrpano i neuku*no =br. 1%&A. Eime to p)e.an)e 4ubi *.o)e pr.obitne o*obine i pre/a(i u dekadentni manir. =...A Fri/ike i drut.eni 8i.ot ko)i *e po,eo mi)en)ati po*/i)e 1"#". 4.< u,ini/i *u da *e o.ak.o *e.da/i*ko p)e.an)e inten(i.ni)e 4a)i/o po kafanama. Cara.no< profe*iona/ni p)e.a,i *u i( komerci)a/nih ra(/o4a )o .ie ra(.i)a/i *po/)ni dopad/)i.i e/ement =me/i(mati,nu bu)no*t< te na4/e i ,e*te prom)ene u dinamiciA< tako da *u /)ubite/)i p)e*me< odno*no ,e*ti po*)etioci kafana prima/i taka. na,in p)e.an)a i

preno*i/i 4a da/)e. Ca*uprot tome< *taro bo*an*ko p)e.an)e )e .ie *i/abi,no< )edno*ta.ni)e i odm)ereni)e u me/i(matici. Eo )e p)e.an)e (abi/)e8eno u .ie prim)era o.e kn)i4e< a naro,ito u p)e*mama ko)e *u p)e.a/i 2unira Mui i *in )o) 2uharem =br. 11 +1$&A.

Ceki p)e.a,i p)e.a)u *e.da/inke *a ma/o tona< po/u4/a*no< a/i i * mno4o top/ine i (ano*a. Eo )e *upti/no< rekao bih< *koro kamerno i(.od)en)e.Ca taka. na,in p)e.ao )e *e.da/inke Fredra4 2arko.i 2i/ano.< rodom i( 2odri,e< 4/umac< du4o4odin)i ,/an Drame Lr.at*ko4 narodno4 ka(a/ita u ?a4rebu. Dn )e 4o.orio -da *tari p)e.a,i po bo*an*kim .aroicama p)e.a)u po/u4/a*no< .ie (a *ebe.0 5i/o )e p)e.a,a u 5an)o) Kuci i na dru4im *tranama ko)i na o.a) na,in p)e.a)u *e.da/inke. Foto *e u o.ak.om p)e.an)u man)e i*ti,e *na4a i )a,ina tona< */ua/ac .ie prim)eu)e 4o.orni dio u p)e*mi ne4o kad p)e.a, p)e.a punim 4/a*om. R*panSFa8n)uR/*panS */uaoca u o.om R*panS*/u,a)u ne ap*orbu)e *i/ina i /)epota tona< pa mu i(4/eda da )e kod o.o4 po/u4/a*no4 p)e.an)a dikci)a i(ra(iti)a. 7 nekim */u,a)e.ima ona to *t.arno i )e*t. Eako 'adi)a Lamedo.i i( 3/)u,a =br. 1% A p)e.a * i(.)e*nom 4racio(nom /akoom kao da 4o.ori. Dru4i opet p)e.a)u po/u4/a*no u ra.no) dinami,ko) /ini)i< be( .idno4 (naka u(bud)en)a< mirnih crta na /icu< po.u,eni u *ebe kao da .re neki *tarin*ki obred. '.e ono to )e karakteri*ti,no (a p)e.an)e po)edinih p)e.a,a na.edeno )e i*pod *.ake p)e*me.R/*panS R*panSDru4i na,in u interpretaci)i )e ona) 4d)e p)e.a, i( punih pr*a< /)epotom< no*i.ou i *i/inom 4/a*a pri./a,i i dr8i */uaoca. 3od o.ih p)e.a,a i(dr8a.an)e tono.a i fra(a )e du8e< dinami,ki u*pon i pad )a*no )e odm)eren< a 4/a* dobro po*ta./)en tako da )e *.e podred)eno i(ra8a.an)u< odno*no do8i./)a)u p)e*me. Ca o.a) na,in p)e.a)u braa 3arabe4o.ii< Laki)a i 2u)o i( 5an)a/uke. R/*panS R*panSCeki p)e.a,i da)u p)e*mama ko)e i(.ode< .r/o .e/iki di)apa(on u dinami,kom ni)an*iran)u< a to n)iho.om p)e.an)u da)e *tra*nu ,u/no*t =br. 1%& i 16@A.R/*panS R*panSDpta karakteri*tika u p)e.an)u< naro,ito .arokih p)e*ama< )e*t a4o4i,ko ni)an*iran)e =kod nekih p)e.a,a man)e< kod nekih .ieA. Fitan)e )e da /i )e to -pro8i./)a.an)e0 p)e*me< dak/e o*)ea)ni momenat i/i neko /ako u(bud)en)e< ko)e )e< kao naro,it do8i./)a)< norma/no (a .ri)eme p)e.an)a. 1)ero)atno da *e radi i o )ednom i o dru4om. 7kra*i< ko)i *u o.d)e o(na,eni *itnim notama< p)e.a)u *e tie< */i.eno< 4oto.o ne,u)no< i(med)u d.a tona med)u ko)ima *e na/a(e. Rek/o bi *e da ti ukra*ni tono.i katkada nema)u ni odred)enu .i*inu. >ma ukra*a ko)i *e p)e.a)u punim 4/a*om i *tabi/nim< odred)enim ritmom. Eak.i *u ukra*i (abi/)e8eni obi,nim =krupnimA notama =br. $ < $"< %@. i dru4iA. Ceki *e p)e.a,i ,ee */u8e ukra*om< ko)im *am (abi/)e8io kao *itnu notu be( notno4 .rataT to )e .ie neko treperen)a 4/a*om< ko)e *e )ed.a prim)eu)e =br. 116< 1$6 i 1%$A. Fortamento i 4/i*ando *u obi,ne po)a.e< naro,ito u .arokom p)e.an)u< a u */u,a)e.ima 4d)e )e portamento i(ra(iti)i< na(na,eno )e -port.0. Fored na.edenih< po*ebne *u karakteri*tike u .arokom p)e.an)u: unoen)e 4/a*a L< i(med)u */o4o.a =kod *tari)ih p)e.a,aA< naro,it r)e,nik i i(4o.or< a ,e*to i na(a/no p)e.an)e.0 =7: 5o*an*ke narodne p)e*me. 1/ado 2i/oe.i. 3n)i4a >>< Carodni mu(e) 5an)a/uka 1&! < . i #A.R/*panS

- F)e.a,ice i( 3o(arca p)e.a)u u dubokom re4i*tru< po/a4ano< mirno i *.e,ano< i(4o.ara)ui tek*t .r/o )a*no a/i be( (ano*a i odue./)en)a< rek/o bi *e uko,eno. Qefa 2emi i( 5o*an*ko4 Co.o4 i D8emi/a Latibo.i i( Een)a< p)e.a)u *a*.im druk,i)e< opo)nim 4/a*om< (ano*no i afekti.no u akam/u,ar*ko+bear*kom maniru =.. me/odi)e !1 < !$# i !%!AA. 'redinu i(med)u o.e d.i)e kra)no*ti ,ine ban)a/u,ki p)e.a,i. Ca.odim Laki)u 3arabe4o.ia< pr.o4 med)u na)bo/)im. Dn p)e.a punim 4/a*om u re4i*tru ko)i mu na)bo/)e od4o.ara< mirno< a/i *a mno4o di*kretno4 i /atentno4 *en*ibi/iteta< onako kako to *amo rod)eni um)etnik mo8e da interpretira. Fomou ma4netofona me/o4raf i/i tran*kribent u o.om */u,a)u mo8e .)erno da (abi/)e8i *.e ono to p)e.a, p)e.a< o*im bo)e i top/ine /)ud*ko4 4/a*a i finih ni)an*i u treperen)u< to *e )a./)a kad p)e.a, do8i./)a.a ono o ,emu p)e.a< i o*im ono4 to )e u p)e.an)u na)intimni)e /)ud*ko. napr. -3on)a ku)e Di(dare.i 2eho0 =bro) me/odi)e 6"&A )e kao notni prim)er b/i)eda */ika =!A< eho =!A ono4 to )e na traci fik*irano! =...A Modine i*pi*ane na kra)u< i*pod notno4 prim)era o(na,u)u kad *am ko)u p)e*mu (abi/)e8io i uh.atio na ma4netofon*ku traku. >( tih podataka *e .idi i mo) me/o4raf*ki rad ko)i *e di)e/i u pet 4/a.nih etapa: 1&%6< 1&%&+1&61.< 1&6". i 1&!$. te period od 1&!%+1& %. 7pra.o kad *am nam)era.oa da *.o)e */obodno .ri)eme upotrebim na puto.an)a i bi/)e8en)a narodnih p)e*ama =me/odi)aA< i(bio )e dru4i *.)et*ki rat< tako da *am *.o)e p/ano.e u4/a.nom o*t.ario ka*ni)e< pre/a*kom na rad u 2u(e) 5o*an*ke kra)ine u 5an)a/uci.0 =7: 5o*an*ke narodne p)e*me< kn)i4a >1< 5an)a/uka 1& 6< !< A.

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++ >(abrana teori)*ko+mu(i,ka i kn)i8e.no+po.i)e*na /iteratura o *e.da/inci< *a popi*om hrono/oki na)rani)ih podataka o 4ramofon*kim i (.u,nim *nimkama *e.da/inki : +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++ + 2i/oe.i 1/ado: 'e.da/inka. 2u(e) 5o*an*ke kra)ine 5an)a/uka 1& 6< 3n)i4a !. >*ti: 5o*an*ke narodne p)e*me. 3n)i4a >< >>< >>< >1. 5an)a/uka 1&!6+1& 6T >*ti: Ra.na p)e*ma. 5an)a/uka 1&"6T 1/ado 2i/oe.i: )edan .i)ek. =Frir. R. Ri*o)e.iA. 5an)a/uka $@@1. 3en)a/o.i 2i/orad: 1/ado 2i/oe.i etnomu(iko/o4. 5an)a/uka $@@$. =*a OD+ om i fono4rafima *e.da/inki p)e.anih od ban)a/u,kih na)bo/)ih i(.ornih i(.od)a,a Qdine 'ma)i< Ra*eme 3atane< Laki)e 3arabe4o.ia ...A +3uba Kud.i4:Carodne p)e*me i nap)e.i i( 5o*ne i Lerce4o.ine. 'ara)e.o 1&"6. =5ib/ioteka -3u/turno na*/)ed)e0A. + 3u,uka/i ?i)o: Ehe De.e/opment of 2u*ica/ Ou/ture in 5o*nia and Lerce4o.ina. 'ara)e.o 1& #. + 3uha, Wran)o: Ju8no*/a.en*ke narodne popie.ke. 3n). >+>1. ?a4reb 1"#"+1&61. Der*: Da* tXrki*che Q/ement in der 1o/k*mu*ik der 3roaten< 'erben und 5u/a4ren. Yien 1"&&. + 5artok 5e/a< Kord 5. ;/bert: 'erbo+Oroatian Wo/k*on4: EeZt* and Eran*cription*

'e.ent[ Wi.e 'on4* from 2. Far[ Oo//ection ... Lar.ard 1&!1T Der*.: \u4o*/a. Wo/k 2u*ic. 1o/*. >+>1. Cew \ork 1&#". + 2ari)iR*panSR/*panS 5ranimir: Fentatonika u bo*an*koherce4o.aR*panS,ko) pu,ko) mu(ici. ?a4reb 1&%".R/*panS + Fennanen Ri*to Fekka: ?abora./)eni ko.,e4 *a b/a4om: Fr.i 4ramofon*ki *nimci *.ih .remena u 'ara)e.u< ma) H )uni 1&@#. 7: >>> 2ed)unarodni *impo(i) -2u(ika u drut.u0< 'ara)e.o $6+$ . oktobar $@@$. 'ara)e.o $@@%. Der*.: Rane *ara)e.*ke *.irke *nimate/)a H *nimate/)*ka ek*pedici)a u 5o*ni 1&@". 4odine.7 ,a*opi*u: 2u*ika =2u*icA< 1>>< br. $< )u/i+ decembar 'ara)e.o $@@%< !&+ ". %%. + Rihtman O.)etko: ?bornik nap)e.a narodnih p)e*ama 5o*ne i Lerce4o.ine. 'ara)e.o 1&#6. + Fri/o(i prou,a.an)u mu(i,ke ku/ture batine u 5o*ni i Lerce4o.ini. ?bornik *a8etaka. 'ara)e.o 1&&6. + 2okran)ac 't. 'te.an: ?api*i narodnih me/odi)a. Fo*ebna i(dan)a. 3n). 1%. 2u(iko/oki in*titut 5eo4rad 1& . + Fetro.i ;nkica:Oorre/ation between the 2u*ica/ Oontent of Jewi*h 'ephardic 'on4* and Eraditiona/ 2u*/im /[ric* *e.da/inka in 5o*nia. >n: Yor/d Oon4re* of Jewi*h 'ephardic 'on4* . Jeru*a/em 1&&@< 1 !+1#1. Der*: FaradoZe* of 2u*/im 2u*ic in 5o*nia and Lerce4o.ina. >n: ;*ian 2u*ic< UU> =1&""A< 1$"+16#. + ?ubo.i ;/ma: 2u(ika 5on)aka u 5o*ni i Lerce4o.ini u doba tur*ke upra.e. 2u(i,ka akademi)a 'ara)e.o 'ara)e.o 1&&&. =ma4i*tar*ki radA + Erako Iukri)a: 'a( u 5o*ni. >n*titut *e.daha 1i*oko. Wondaci)a Dmera Fobria. $@@%. + Fai ;(ra: 2u(i,ko+*ti/*ke od/ike p)e.an)a mu*/iman*kih 4rad*kih p)e*ama 5o*ne i Lerce4o.ine u interpertaci)i Qmine ?e,a). 2u(i,ka akademi)a u 'ara)e.u. 'ara)e.o 1&&@. =dip/om*ki radA + 3ara,a Eamara: 'e.da/inka: me/opoet*ki ob/ik bo*an*koherce4o.a,ke 4rad*ke *redine. 2u(i,ka akdemi)a u 'ara)e.u< 'ara)e.o $@@@$. =ma4i*tar*ki radA + Eahirbe4o.i Warah =ur.A: Qmina ?e,a) H 2ehmed Mriba),e.i: 'e.da/inke< 'ara)e.o 1&"&. >*ti: F)e*me mo4a *rca. 'totinu na)/)epih p)e*ama ?aima >mamo.ia. 'ara)e.o $@@6.

+ Fobri Dmer: 2iruh 5o*ne. =1$! *e.da/inki *a notnim i audio (api*imaA. 1i*oko $@@$T >*ti: 5an)a/u,ki *e.dah u .remenu. 1i*oko $@@6. =!" ban)a/u,kih *e.da/inki *a notnim< tek*tua/nim i audio (api*imaA.

+ Iahinpai Lamdi)a: Fo Ea*/id8i pa/a ma4/a. Carodne p)e*me i( 'and8aka po p)e.an)u L. Iahinpaia. 'ara)e.o $@@$. + 1a*i/)e.i 2iodra4 ;.: Carodne p)e*me i( 'and8aka. ';C7. Fo*ebna i(dan)a< kn). $@!. 5eo4rad 1&!%. + 2u)ano.i Qne*: Cotna abeceda. >n*titut *e.daha Dmer Fobria. 1i*oko $@@6. + Nero 2ehmed: 'e.dah 5on)aka. 'ara)e.o 1&&!. =6%@ *e.da/inki *a notnim (api*ima i tek*tomA. + Di(dar 2ak: Md)e )e ona ,udno.ata d)e.o)ka ko)a *e *uncem po.e(a/a< a m)e*ecom opa*a/a. 7: 'abrana d)e/a. 3n). >>> *tr. $#+$#1. 'ara)e.o 1&"1. + Ri(.i 2uh*in: D /ir*ko+p*iho/oko) *trukturi *e.da/inke 7: ;nto/o4i)a bon)a,ko4 e*e)a UU .i)eka. Frir. ;. >*ako.i. 'ara)e.o 1&& . + 2a4/a)/i 2unib: 1@1 *e.da/inka Fr.a kn)i8e.na komuna 2o*tar 1&#"T >*ti: Dd (bi/)e do p)e*me< 5an)a/uka 1&"%T >*ti: 5ib/io4rafi)a rado.a o narodno) kn)i8e.no*tri. 3n). 1. 'ara)e.o 1&#&T + 5i/ten >n*tituta (a prou,a.an)e fo/k/ora. 'ara)e.o 1&!1+1&!!. + ]umuri)a >*met: 1e/ikan mu(i,ke batine. Fo.odom 1! 4odina *mrti Lim(e Fo/o.ine. 7: ,a*opi*u 2o*t =C'A $@@6< 1"1< *tr. #&+"@. =R*panSR*panSwww.mo*t.baR/*panSR/*panSA + 3adra4i La*an: D bo*an*koherce4o.a,ko) *e.da/inci. 'ara)e.o 1&%6. + 'ara)/i Iem*udin: 'e.da/inka. >n =,a*opi*A Carodna u(danica< 3a/endar< 'ara)e.o 1&6%< 1$%+1$#. + 3urto.i Iefki)a: 'e.da/inka naa narodna p)e*ma. 7: =,a*opi*uA M/a*nik .rho.no4 i*/am*ko4 *tar)ein*t.a WCRJ< 4od. >U< *.. %+!< 'ara)e.o 1&!"< 1"6+1"#. + 7mie.i Duanka: 'e.da/inke u 5o*an*ko) kra)ini. 7: ,a*opi*u R a ( . i t a k< 4odina 6< bro) 1$< *tr. % 1+% !. 5an)a/uka 1&%"T >*ti: 2u(i,ka obrada narodne p)e*me u 5o*an*ko) kra)ini. 7: Ra(.itak< 1< 11< %$!+%%%. + 2ahmuteha)i Ru*mir: ?api* o mu(ici i( 1# #. 4odine i( kodek*a Ma(i Lu*re.+ be4o.e bib/ioteke u *.)et/u nekih karakteri*tika mu(i,ko4 fo/k/ora 5iL. 7:;na/i Ma(i Lu*re.+be4o.e bib/ioteke. 1o/. >>+>>>< 'ara)e.o 1&#6< 16!+16#. + 3adribe4o.i ;(i(: 'e.da/inko< p)e*mo na)mi/i)a. 7: =ka/endaruA Eak.im< Ri)a*et >*/am*ke (a)ednice 'ara)e.o $@@$< $ %+$##. + 3a(a( Qn.er: 'e.da/inka =...A 7 ,a*opi*u Co.i i(ra(< 1>< br. $%< 'ara)e.o $@@6< 1@$+ 116. + Muni 1ehid: 2erak/i)e >< >>. Eu(/a 1&&6.

+ Kooc.ood \. R.: EeZt and conteZt fo/k*on4 in a 5o*nian 2u*/ime .i//a4e. '/a.ic Fub/i*her Oo/umbu* 1&& . + Duri Raid: 'e.da/inka i no.okomponirana narodna p)e*ma: mu(iko/oka i fi/o/oka ra(med)a. 7: Era)na tradici)a< Yupperta/ $@@@T Der*: Lomma4e p)e.a,u *e.da/inki 5a)ri Red8iu. 7: 2u(ika< ,a*opi* (a mu(i,ku ku/turu< 4odite U>< 1< =$&A < )anuar+)uni< 'ara)e.o $@@#< "$+"#. +internet i(.ori: www.in*titut*e.daha.baT www. artkuca*e.daha.baT R*panSR*panSwww.*e.da/inke.comR/*panSR/*panS R*panSR*panSwww.mo*tar*e.dahreunion.deR/*panSR/*panS. R*panSR*panSwww.*e.da/inke.b/o4*pot.comR/*panSR/*panS. R*panSR*panSwww.bo*ona.comR/*panSR/*panS www. *e.dah mp % www.bo*n)aci.net +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++