Natuurkunde voor Delfstofproductie

P Presentatie t ti 01: 01

Begrippen en procedures

Docent: Dhr. Ir. D. C C. W Wip. p Telefoonnummer: 465558, Ext.: 372. Email-adres: d.wip@uvs.edu. Gebouw: 16, Kamernummer: 78. Studierichting: Delfstofproductie.
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.1

Fysische media Homogene media media. Inhomogene media. Isotrope media media. Anisotrope media. Polaire media. Nonpolaire media.

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.2

Figuur 1

Homogene media en Inhomogene media Homogene media zijn materialen die, die voor bepaalde fysische grootheden, in meerdere willekeurig gekozen punten in 1(n) bepaalde p richting g de bepaalde p fysische y grootheid met dezelfde waarde of intensiteit doorlaten.

Figuur 2 Collegejaar 20072008

Inhomogene media zijn materialen, die voor bepaalde fysische grootheden, in meerdere willekeurig gekozen punten in 1(n) bepaalde richting de bepaalde fysische grootheid met verschillende waarde of intensiteit doorlaten.
AdeK-UvS FTeW 1.3

Figuur 3

Isotrope media en Anisotrope media Isotrope media zijn materialen, materialen die voor bepaalde fysische grootheden, in meerdere gekozen punten de bepaalde fysische grootheid in elk van de punten in dezelfde richting dezelfde intensiteit heeft, tevens heeft de bepaalde fysische grootheid in 1(n) punt in elke willekeurige richting dezelfde waarde of intensiteit intensiteit.
Anisotrope media zijn materialen, die voor bepaalde fysische grootheden, in meerdere gekozen punten de bepaalde fysische grootheid in elk van de punten in dezelfde richting een andere intensiteit heeft, tevens heeft de bepaalde fysische grootheid in 1(n) punt in elke willekeurige richting een andere waarde of intensiteit.
AdeK-UvS FTeW 1.4

Figuur 4

Collegejaar 20072008

Polaire media
Moleculen van sommige materialen of stoffen hebben permanente dipoolmomenten. Vanwege de thermische agitatie zal de orintatie van de moleculen niet gelijk zijn en eveneens steeds van richting veranderen. In dergelijke materialen, die men polaire dilectrica noemt, hebben de dipolen p de neiging g g zich te richten naar een uitwendig g opgelegd elektrisch veld. Naarmate het uitwendig opgelegd elektrisch veld sterker is, zal de thermische bewegelijkheid steeds meer overheerst worden. worden De moleculen zullen zich dan steeds meer richten naar het uitwendig opgelegd elektrisch veld. Binnen het materiaal zal het netto elektrisch veld een kleinere waarde hebben. Dit daar de oplijning van de dipolen een aan het uitwendig elektrisch veld een tegengesteld elektrisch veld veroorzaakt.
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.5

Polaire media (vervolg)

Figuur 5 Figuur 6

Polair media zonder Eveld

Polair media met Eveld

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.6

Nonpolaire media
Moleculen van materialen of stoffen waar er geen sprake is van permanente dipoolmomenten, kunnen bij het opleggen van een uitwendig elektrisch veld een dipoolmoment bekomen, vanwege elektrische inductie. Dit daar het ladingscentrum van het molecuul enigszins verschuift en de positieve en negatieve p g lading g uit elkaar g gerekt worden. Het genduceerd elektrisch veld is tegengesteld aan het uitwendig opgelegd elektrisch veld. Binnen het materiaal zal het netto elektrisch veld kleiner zijn dan het opgelegd uitwendig veld. veld

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.7

Nonpolaire media (vervolg)

Figuur 7 Figuur 8

Nonpolair media zonder Eveld

Nonpolair media met Eveld

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.8

Scalairen en Vectoren
Een scalar is een grootheid waaraan een getalwaarde toegevoegd moet worden om haar intensiteit aan te geven. Voorbeelden van een scalaire grootheid zijn onder andere: de temperatuur, de elektrische spanning, de tijd en de massa.

Figuur 9

Een vector is een g grootheid waaraan zowel een g getalwaarde als een richting toegekend moeten worden om haar specifieke grootte en richting aan te geven. Voorbeelden van een vector zijn onder andere: de snelheid, snelheid het elektrisch veld en het magnetisch veld.
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.9

Velden Een veld is gedefinieerd als de wiskundige specificatie in termen van de tijd- en plaatsvariabelen van een fysische grootheid, zoals de temperatuur en het elektrisch veld, in een bepaald gebied. (Een veld is een fysische omstandigheid die ontstaat in een bepaald gebied waarin een entiteit geplaatst is, die als oorzaak van de nieuwe omstandigheid g aangewezen g kan worden). Velden kunnen onderverdeeld worden in scalaire- en vectorvelden. ld Bijvoorbeeld: Bij b ld h het temperatuurveld ld i is een scalairveld en het elektrisch veld een vectorveld. Conservatieve velden zijn velden waarin door een uitwendige grootheid verrichte arbeid in het veld geconserveerd of opgeslagen kan worden in de vorm van potentile energie. Deze energie is terug te winnen. winnen
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.10

Velden (vervolg)
Figuur 10 Figuur 11

Scalair veld

Vector veld

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.11

Inproduct en Uitproduct
Het inproduct en uitproduct zijn wiskundige procedures die enkel en alleen tussen vectoren uitgevoerd kunnen worden. De hoek tussen de vectoren in beide procedures zijn van grote importantie. In de procedure proced re van an het inproduct inprod ct is de volgorde olgorde van an de vectoren niet van invloed op het resultaat, dit resultaat is een scalaire grootheid. In de procedure van het uitproduct is de volgorde van de vectoren t van invloed i l d op de d richting i hti van het h t resultaat, lt t welke lk een vectorieel resultaat is.

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.12

Inproduct
Het inproduct van 2(twee) vectoren is de procedure waarbij de ene vector geprojecteerd wordt op de andere. De grootte van de projectie wordt dan vermenigvuldigd met de grootte van de andere vector. In formule:

a b = a b cos

(1)
Figuur 12

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.13

Uitproduct
Het uitproduct van 2(twee) vectoren is de procedure waarbij de grootte het oppervlak opgespannen door de 2(twee) vectoren wordt bepaald en de richting van het oppervlak in de 3(drie) dimensionale ruimte wordt aangegeven. In formule:

a b = a b sin e loodrecht

(2)
Fi Figuur 13

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.14

Bepaling van oppervlakken en volumina met de lijnintegraal 1 Bepaling oppervlak van: 1. a. een rechthoek. b. een driehoek. c. een cirkel. d. een bol. e. een kegelmantel.
2. Bepaling volume van: a. een bol. b een kegel. b. k l c. een omwentelingslichaam.

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.15

1. a. Bepaling oppervlak van een rechthoek

Figuur 14

xxxxx
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.16

1. b. Bepaling oppervlak van een driehoek

Figuur 15

xxxxx
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.17

1. c. Bepaling oppervlak van een cirkel

Figuur 16

xxxxx
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.18

1. d. Bepaling oppervlak van een bol

Figuur 17

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.19

1. d. Bepaling oppervlak van een bol (vervolg)

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.20

1. e. Bepaling oppervlak van een kegelmantel

Figuur 18

Figuur 19

Figuur 20

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.21

1. e. Bepaling oppervlak van een kegelmantel (vervolg)

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.22

2. a. Bepaling volume van een bol

Figuur 21

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.23

2. a. Bepaling volume van een bol (vervolg)

Verdeel het volume van de bol in een zeer groot aantal infinitesimale schijfjes, waarbij de doorsnede r2 en de dikte dz is. Bereken B k het h t volume l van zo een schijfje. hijfj Het volume van dit schijfje is gelijk aan het product van de doorsnede en de dikte: dV = r2 dz = = [R2 z2] dz, want r2 = [R2 z2]. Het volume V is dus de integraal van dV. Integreer van 0 naar R om het totaal volume van de bol te krijgen:

Het Het volume van de vol is dan: Vbol = 4 R 3

3
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW

()
1.24

2. b. Bepaling volume van een kegel

Figuur 22

Verdeel het volume van de kegel in een zeer groot aantal infinitesimale schijfjes. Bereken het volume van zo een schijfje. schijfje Het volume van dit schijfje is dan: dV = r2 dz Uit de verhouding g in de driehoeken PQC Q en ABC die in de kegel voorkomen volgt:
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW 1.25

2. b. Bepaling volume van een kegel (vervolg)

r (h z) ) R = r = (h z) R h h ()

Het volume van het schijfje kan dan als volgt geschreven worden:

R dV = (h z) 2 dz h

()

Het volume V is dus de integraal van dV. Integreer I van 0 naar h om h het totaal l volume l van de d kegel te krijgen: V = dV =
h kegel 0

Vkegel

R R = (h z) 2 dz = h h 0 R = h
2

2 h

(h
0

2 h z + z 2 dz =
2

2 z2 z3 R h z 2 h + = 2 3 0 h
AdeK-UvS

3 h3 1 3 2 h h + = R h 3 3

()
1.26

Collegejaar 20072008

FTeW

2. b. Bepaling volume van een kegel (vervolg)

Het volume van de kegel is dan: 1 V kegel = R 2 h () 3 Het volume van de kegel kan herschreven worden tot: 1 2 Vkegel = R h () ege { { 3A h kegel
grondvlak

Vkegel

1 = A grondvlak h kegel 3

()

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.27

2. c. Bepaling volume van een omwentelingslichaam

Figuur 23

Verdeel het volume van het omwentelingslichaam in een zeer groot aantal l infinitesimale i fi i i l schijfjes. hijfj Bereken het volume van zo een schijfje. Het volume van dit schijfje is dan: dV = r r2 dx = = y2 dx = f2(x) dx. Algemeen geldt voor omwentelingslichamen: V = f (x) dx ()
x2 2 2 x1

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.28

2. c. Bepaling volume van een omwentelingslichaam (vervolg) In onderhavig geval is y = k x en voor het volume van een schijfje volgt dan: dV = (kx)2 dx. Het volume V is dus de integraal g van dV. Integreer van 0 naar h om het totaal volume van de kegel te krijgen:
Vlichaam = Vkegel = dV =
0 h

2x 2 h3 = Vlichaam = (kx) dx = k x dx = k k = 3 0 3 0 0 1 2 1 = (kh) h = h Agrondvlak () 1 2 33 3 R2 1 2 3

h h 2 2 2 3 Agrondvlak

Vlichaam =
Collegejaar 20072008 AdeK-UvS FTeW

1 h A grondvlak 3

()
1.29

2. c. Bepaling volume van een omwentelingslichaam (vervolg) Het volume van de kegel is dan:
Het volume van het omwentelingslichaam kan herschreven worden tot: 1 () Vlichaam = A g grondvlak h lichaam 3

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.30

Einde van Presentatie 01

Collegejaar 20072008

AdeK-UvS

FTeW

1.31