Professional Documents
Culture Documents
Literatuur
- Gericht op het nut. Predikt inzicht en deugd. Zeer grote invloed op de duitse
“bürgertum”, dus cultuur. Niet van grote literaire of poëtische waarde.
- Vaak geschreven in de vorm van fabels
- Schrijver: Gellert.
Klassicisme
- Franse invloed, maar alles bleef toch nuchterder en moralistischer.
- Gottsched: vecht tegen overdrijving van barok. Beveelt de strenge vorm van
classicistische drama’s aan (plek, tijd en handeling)
Tegenstroming: Empfindsamkeit
- Ontwikkelt zich overal in europa
- Gericht op het uiten van gevoel i.p.v. verstand, buiten de dogma’s van de kerk.
Lichtelijke sentimentele gemoedstoestand
- Veel Engelse invloeden (o.a. Ossian door Macphersons)
Goethe
Goethe en Schiller bevriend.
Goethe werd geinspireerd door Herder en door zijn liefde voor een meisje. Hij verlaat zijn
geliefde en houdt hieraan een schuldgevoel aan over “Gretchentragödie”
- Faust: gebaseerd op volkboeken, maar eigen verhaal. Faust sluit verbond met de
duivel Memphistopheles om op die manier alles over de wereld te weten te komen en
het hoogst mogelijke te halen. Faust staat bij duivel in de schuld hij verlaat zijn
geliefde Zij vermoord hun 2 kinderen en in afwachting van de doodstraf wordt ze
waanzinnig (= Gretchentragödie). Ondanks alles blijft Faust optimistisch, want hij is
verlost omdat hij streeft naar het hogere.
o Faust = representatief voor de westerse mens\
- Op een gegeven moment wordt Faust minister. Alleen nog goede gedichten o.a.
Grenzen der Menschheit.
- Goethe wil kunstenaarsleven naar Italie nieuw ideaal: Humaniteit =
edelemensheid door het jezelf in de hand houden en door jezelf vrijwillig te
onderwerpen aan de gebruiken en het gezag.
- Duidelijke afkeer sturm und drang: het gaat niet meer alleen over individu maar
ook over gemeenschap. (Niet wat bevalt, is geoorloofd. Maar: wat gepast is, is
geoorloofd)
- Prometheus vrije ritmen, hierin lopen de krachtgevoelens en reusachtige trots van
jonge hemelbestormers.
Schiller
- Don Carlos: Posa – Philipp II.
o Philipp II (= Don Carlos) is de hoofdpersoon. Hij wordt door zijn vriend
Marquis posa gestimuleerd om tot een menselijkere regerinsvorm over te gaan.
Hieronder valt o.a. de (nederlandse) vrijheid van godsdienst. Don Carlos wordt
verliefd op zijn jonge stiefmoeder wordt vijand van zijn vader beslist om
te sterven. Daarvóór heeft Posa al opgeofferd om te zorgen dat het de plicht
werd van PhII zich voor hun gemeenschappelijke ideaal in te zetten.
o Beïnvloed door Nathan der Weise: tolerantie en “fünfjambigen Vers”
- Centrale Thema’s: moraal en schoonheid. In een bep boek: Schiller zoekt de grote
betekenis van de opvoedkundige waarde van de schoonheid van de menselijke kultuur.
De kunst heeft de opgave om mensen de ideale moraal bij te brengen en daardoor de
menselijkheid te verwerkelijken. = klassieke opvatting