DETYRE KURESI

FAKULTETI I DREJTESISE
Viti:III
Sistemi : Dita
Lnda: E Drejta Evropjane


Tema:. Traktati i Mastrihtit!


Studenti:Xhensila Dragoj Pedagogu:Mec.Erjola Xhuvani


Tirane -2014






Tema: Traktati i Mastrihtit

Traktati i Mastrihtit njihet m shum si Traktati i Bashkimit Europian, pasi me t, nisi rruga
q do t onte n vitin 2002 n hyrjen n qarkullim t monedhs s prbashkt europiane, Euro.
Negociatat pr traktatin e Mastrihtit lindn me vullnetin pr t realizuar mes shteteve antare t
Komunitetit, nj integrim n sektorin e politiks ekonomike, prmes nj prputhjeje t fort
ekonomike t vendeve antare, prmes hedhjes n qarkullim t nj monedhe t vetme europiane.
Traktati i Mastrihtit nuk sht i rndsishm vetm sepse shnon hapin e par konkret drejt
Bashkimit Ekonomik dhe Monetar, por sepse nprmjet tij u kalua n Komunitetin Europian dhe
n Bashkimin Europian, u prforcua bashkpunimi mes shteteve antare n fushn e politiks s
jashtme dhe arrihet n konceptin e qytetarit europian.
N qershor 1992, prmes referendumit, Danimarka i tha "JO" ratifikimit t Traktatit t Mastrihtit.
Ndrkoh q n Franc, Traktati i Mastrihtit, i shtruar pr referendum merr vetm 50,4 pr qind
t votave: nj gjysm fitore dhe nj goditje ndaluese pr Europn. Por megjith kto vshtirsi,
Traktati i Mastrihtit eci prpara, u krkuan zgjidhje politike duke u bazuar n rezultatet e
referendumit danez dhe pak nga pak u kaprcye edhe "jo"-ja e francezve.
Traktati i Mastrihtit u firmos zyrtarisht nga ministrat e Punve t Jashtme t vendeve antare, n
7 shkurt 1992, n nj qytet t vogl t Hollands, prej nga mori dhe emrin, pran kufirit me
Gjermanin dhe Belgjikn. Por, Traktati i Mastrihtit, mnjher pas nnshkrimit t tij, nuk pati
jet t leht. Pikrisht sepse shnonte nj hap t rndsishm prpara n procesin e integrimit
europian, disa vende nuk e pritn mir, veanrisht vendet "europianiste". Pr nga rndsia q
pati dhe bazat q hodhi, mund t thuhet se ai shkoi shum m larg se objektivi ekonomik, t cilin
kishte prcaktuar n fillim Komuniteti. Ai shnoi nj etap t re t procesit "t nj bashkimi t
vazhdueshm m t ngusht midis popujve t Evrops", duke e veshur n kt mnyr objektivin
ekonomik me nj frym politik.




Me hyrjen e tij n fuqi m 1 nntor 1993, u krijua Bashkimi Evropian me 12 vende antare t
Komunitetit, t cilat ishin: Belgjika, Danimarka, Franca, Greqia, Gjermania, Holanda, Irlanda,
Italia, Luksmeburgu, Mbretria e Bashkuar, Portugalia dhe Spanja. Numri i antarve do t
shkonte n 15 n vitin 1995.
N trsin e tij, Traktai i Maastrihtit mund t prmblidhet n tri element kryesore ose tri shtylla
- S pari, veshja e Komunitetit europian (ei cili zvendsoi Komunitetin Ekonomik Europian),
me kompetenca t gjera mbikombtare;

- S dyti, bashkpunimi n fushn e nj politike t prbashkt t jashtme dhe t siguris;
- S treti, bashkpunimi n fushn e marrdhnieve t brendshme dhe t drejtsis.

Nj qytetari europiane
Traktati i Maastrihtit i njeh qytetarin europiane do personi q ka shtetsin e nj vendi antar
t Bashkimit Europian. N kt mnyr, qytetaria europiane sht e kushtzuar nga qytetaria
kombtare, por ve ksaj, ajo t pajis edhe me disa t drejta t reja shtes, t cilat jan:

- e drejta e qarkullimit dhe e qndrimit t lir n vendet e Komunitetit;

- e drejta pr t'u mbrojtur, jasht vendit, nga ambasada apo dhe konsullata e secilit vend antar;

- e drejta e vots dhe pr t'u zgjedhur n vendin ku je resident, pr zgjedhjet europiane dhe
bashkiake, me disa kushte;



Nj bashkim ekonomik dhe monetar
Vendimi pr t krijuar nj monedh t prbashkt m 1 janar 1999, nn drejtimin e Banks
qendrore europiane, ishte hapi final i integrimit ekonomik dhe monetar n gjirin e tregut t
prbashkt. Bashkimi ekonomik dhe monetar u realizua n tri etapa:

- S pari, liberalizimi i lvizjeve t kapitaleve, etap e cila prfundoi m 31 dhjetor 1993.

- S dyti, bashkrendimi i politikave ekonomike t vendeve antare, me qllim uljen e
inflacionit, t normave t interesit dhe t luhatjeve t kurseve t kmbimit, si dhe kufizimin e
deficiteve dhe t borxhit t vendeve antare. Vendosja e ktyre kritereve, q njihen si "kriteret e
Maastrihtit", ishte parakushti pr sigurimin e konvergjencs s ekonomive t vendeve antare, e
cila nga ana esaj sht kusht i domosdoshm pr kalimin n nj monedh t prbshkt. Kjo sht
arsyeja q kriteret e Maastrihtit rndom quhen edhe "kriteret e konvergjencs". Kalimi n
monedhn e prbshkt u prgatit nga Instituti Monetar Evropian, pararendsi i banks qendrore
evropiane.
- S treti dhe s fundi, krijimi i nj monedh t prbashkt n 1 janar 1999, dhe i Banks
qendrore evropiane.

Zgjerimi i kompetencave t Komunitetit
Me Traktatin e Maastrihtit, kompetencat komunitare u shtrin edhe n fusha t tjera si ishin:
arsimi, formimi profesional, kultura, shndeti publik, mbrojtja e konsumatorve, rrjetet
transevropiane, politikat industriale. Zgjerimi i ktyre kompetencave u mbshtet n parimin e
subsidiaritetit, q do t thot se kto kompetenca u zgjeruan n at mas q objektivat e
parashikuara nuk mund t realizoheshin plotsisht nga vendet antare n nivel kombtar ose
lokal. Pra, iniciativat komunitare nuk kishin pr qllim t zvendsonin iniciativat e secilit vend
antar n rrafshin kombtar, por konsideroheshin si nj plots i ktyre t fundit.



Me Traktatin e Maastrihtit, edhe politika sociale bhet pjes e fushs komunitare. Protokolli
social, ndonse nuk u nnshkruar nga Mbretria e Bashkuar, u prfshi n Anekset e Traktatit.
Kshtu, nga gjith vendet antare (me prjashtim t Mbretsris s Bashkuar), u adoptuan
dispozita t prbashkta lidhur me kushtet e puns, me barazin midis burrit dhe gruas, me
integrimin e perosnave t prjashtuar nga tregu i puns, me sigurimet shoqrore etj..
Politika e jashtme dhe e sigurimit e prbashkt
Shtylla e dyt e Traktatit t Maastrihtit, e cila mbshtetet n mekanizmin e bashkpunimit politik
t institucionalizuar me Aktin Unik, ka t bj me hartimin e nj politike t jashtme dhe t
siguris t prbashkt. Kjo politik do t mundsonte ndrmarrjen e veprimeve t prbashkta n
fushn e politiks s jashtme. N kt kndvshtrim, vendimmarrja duhej t ishte unanime,
ndrsa masat shoqruese t miratuara me shumicn e votave.
Politikat e ndrmarra nga Bashkimi evropian n fushn e siguris, kan si objektiv mbrojtjen e
prbshkt, duke u mbshtetur n Bashkimin e Evrops Perndimore. Gjithnj n kt pikpamje,
vendet antare mund t veprojn pr llogai t tyre, por me kusht q veprimet e tyre t mos bien
ndesh me vendimet e miratuara s bashku
shtjet e brendshme dhe drejtsia
Shtylla e tret e Traktatit u konceptua pr t lehtsuar dhe siguruar lvizjet e lira t individve
midis vendeve t Bashkimit Evropian. Edhe ktu, vendimet merren n unanimitet; ato mbulojn
fushat e mposhtme:
- rregullat e kalimit t kufijve t jashtm t hapsirs s Komunitteit dhe forcimin e kontrolleve
(duke filluar nga 1996, masat e marra n lidhje me vizat duhet t miratohen me shumic votash;
megjithat nj vend mund t miratoj dispozita t nevojshme me qllim sigurimin e brendshm
dhe rdnin publik);

- lufta kundr terrorizmit, kriminalitetit, trafikut t drogs dhe mashtrimeve ndrkombtare;
- bashkpunimi n fushn e drejtsis penale dhe civile;

- krijimi i Zyrs evropiane t policis (Europol), e pajisur me me nj sistem kmbimi
informacioni midis policive t vendeve antare;

- lufta kundr migracionit t paligjshm;

- politika t prbashkt azilimi.
Rishikimi i Traktatit
N Traktat parashikohet edhe rishikimi i tij, kryesisht lidhur me institucionet komunitare, n
kushtet e zgjerimit. Konferenca ndrqeveritare e mbledhur n vitet 1996-97, u finalizua me
nnshkrimin nga ana qeverive t vendeve antare t nj Traktati tjetr, atij t Amsterdamit, i cili
ishte vazhdim i fushave dhe kompetencave t parashikuar n Traktatin e Maastrihtit.



Biblografia :
Literaturae Drejta NderkombtarePrivateProf.Dr
Cikl Leksionesh Prof.Erjo;a Xhuvni