You are on page 1of 40

stergiu@otenet.

gr Σελίδα 1 από 40

Γενικά Θέματα στην Κατεύθυνση της Γ΄


Αγαπητοί συνάδελφοι - Φίλοι μαθητές !
Προσπάθησα να συγκεντρώσω ηλεκτρονικά μερικά γενικά επαναληπτικά θέματα που έφτιαξα ο ίδιος ή
συνάντησα , σε ξένα κυρίως βιβλία ή περιοδικά . Η πληκτρολόγηση διαρκεί δυστυχώς πολύ και για το
λόγο αυτό ο αριθμός των θεμάτων είναι σχετικά περιορισμένος. Τα θέματα λύθηκαν όλα κατά την
προηγούμενη σχολική χρονιά μαζί με τους μαθητές μου , αλλά και από άλλους συναδέλφους .Έχω και
τις λύσεις όλων των ασκήσεων , αλλά αυτές δυστυχώς δεν είναι πληκτρολογημένες. Ωστόσο πολλές
από αυτές μπορείτε να τις βρείτε στα βιβλία μου που ήδη γνωρίζετε , αν και οι περισσότερες ασκήσεις
είναι νέες .

Μπάμπης Στεργίου - Μαθηματικός

Α. ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
ο
Θέμα 1

∆ίνονται οι διαφορετικοί μεταξύ τους μιγαδικοί αριθμοί α ,β, γ που έχουν ίσα μέτρα και α + β + γ = 0

Να αποδείξετε ότι

α) αβ + βγ + γα = 0 β) α 3 = β 3 = γ 3

γ) Οι εικόνες των αριθμών α , β, γ είναι κορυφές ισοπλεύρου τριγώνου

δ) Οι εικόνες των αριθμών αβ , βγ, γα είναι επίσης κορυφές ισοπλεύρου τριγώνου.

Θέμα 2ο

∆ίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί α, β, γ οι οποίοι έχουν εικόνες τα διαφορετικά σημεία Α, Β, Γ αντίστοιχα.

β−α
Αν α β +β γ +γ α = 1 και w = , να αποδείξετε ότι:
γ −α

α) w=w .

β) Ο w είναι πραγματικός αριθμός. γ) Τα σημεία Α, Β, Γ είναι συνευθειακά.

Θέμα 3ο

∆ίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί z, w με z,w ≠ 0, w 2 = z και z 2 = – w .


A. Να αποδείξετε ότι:

1 1
α)|z| = |w| = 1. β) z= και w = .
z w

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 2 από 40

γ)z = – w. δ) w 3 = – 1 και z 3 = 1.

Β. α) Να βρείτε τους μιγαδικούς z, w

β) Να βρείτε τον z2004.

Θέμα 4ο

I. ∆ίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί α , β , γ με |α| = |β| = |γ| = 1

Να αποδείξετε ότι:

α+β β+ γ γ +α
α) Ο αριθμός V= + + είναι πραγματικός και ο αριθμός
γ α β
α −β β − γ γ −α
U= + + είναι φανταστικός .
γ α β
αβ + βγ + γα
β) Ο αριθμός w= έχει μέτρο 1 και οι εικόνες των α , β , γ , w είναι ομοκυκλικά σημεία.
α+β+ γ

γ) |α + 1 | + |β + 1| + |αβ + 1| ≥ 2 , |α – β| ≤ 2 και Re( αβ ) ≥ −1


δ) |α + 1 | + |α2 + 1| + |α3 + 1| ≥ 2

ε) |α + β - γ | + |β + γ - α| + |γ + α – β | ≥ 3

II. Για τους παραπάνω μιγαδικούς αριθμούς α , β , γ δίνεται επιπλέον ότι α + β + γ = 0.

Α. Να αποδείξετε ότι:

α) αβ + βγ + γα = 0 , α2 + β2 + γ2 = 0 και |α2 + β2 + γ2 | = | α2 β2+ β2 γ2+ γ2 α2|

β) α2 = βγ , β2 = γα , γ2 = αβ και α3 = β3 = γ3

1
γ) Re( αβ ) = Re( β γ ) = Re( γα ) = −
2
B. Να αποδείξετε ότι :

α) οι αριθμοί α , β , γ είναι διαφορετικοί μεταξύ τους.

β) |α – β| = |β – γ| = |γ – α| = 3
Γ. Να αποδείξετε ότι :

i) Οι εικόνες Α , Β , Γ των μιγαδικών α , β , γ είναι κορυφές ισοπλεύρου τριγώνου.

ii) Οι εικόνες Κ , Λ , Μ των μιγαδικών αριθμών κ = α2 , λ = β2 , μ = γ 2 αντίστοιχα ,

είναι κορυφές ισοπλεύρου τριγώνου.

iii) Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΚΛΜ έχουν το ίδιο περίκεντρο .

Θέμα 5ο

∆ίνονται οι μιγαδικοί αριθμοί α , β , γ , δ με αντίστοιχες εικόνες τις κορυφές Α , Β , Γ , ∆ ενός

τετραπλεύρου ΑΒΓ∆.

Α. Αν α + γ = β + δ και οι μιγαδικοί α , β , γ , δ έχουν ίσα μέτρα , να αποδείξετε ότι

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 3 από 40

α) το τετράπλευρο ΑΒΓ∆ είναι παραλληλόγραμμο

β) το τετράπλευρο ΑΒΓ∆ είναι ορθογώνιο

α −β γ −δ β− γ δ−α
Β. Έστω ότι + = + . Να αποδείξετε ότι α + γ = β + δ
α −β γ −δ β− γ δ−α

α −β γ −δ β− γ δ−α
Γ. Αν α + γ = β + δ , αν αποδείξετε ότι + = +
α −β γ −δ β− γ δ−α

ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ – ΟΡΙΑ – ΣΥΝΕΧΕΙΑ


Θέμα 6ο

Μια συνάρτηση f: R→R έχει την ιδιότητα ( f D f )(x) = 2 – x, για κάθε x∈R.

Να αποδείξετε ότι:

α) f(1)=1. β) Η f έχει σύνολο τιμών το R.

γ) Η f αντιστρέφεται. δ) Η f δεν είναι γνησίως μονότονη

Θέμα 7ο

Μια συνάρτηση f: (0,+∞)→R έχει την ιδιότητα : xylnxy ≤ yf(x) + xf(y) ≤ f(x·y), για κάθε x,y > 0.

Να αποδείξετε ότι:

⎛ 1⎞ 1
α) f(1) = 0. β) f ⎜ ⎟ = − 2 f(x), για κάθε x > 0. γ) f(x) = xlnx, x>0.
⎝ x⎠ x

Θέμα 8ο

Έστω f: R→R μία συνάρτηση με τις ιδιότητες f(xy) = f(x)f(y) και f(x+y) = f(x)+f(y)+2xy,

για κάθε x,y∈R.

Να αποδείξετε ότι:

α) f(0) = 0, f(1) = 1 και f(–1) = 1.

β) Η f είναι άρτια.

γ) f(x) = x 2 , για κάθε x∈R.

Θέμα 9ο

4z 2 − z
∆ίνεται ο μιγαδικός w = , z∈C
4z 2 + z
2
α) Να λυθεί στο σύνολο των μιγαδικών η εξίσωση 4z + z =0

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 4 από 40

4z 2 − z
β) Αν ο μιγαδικός w = , z∈C είναι φανταστικός , να βρείτε το γεωμετρικό τόπο C των εικόνων
4z 2 + z
του z
γ) Αν οι εικόνες των μη μηδενικών μιγαδικών z1 , z2 , w1, w2 είναι εσωτερικά σημεία του παραπάνω

γεωμετρικού τόπου , να αποδείξετε ότι υπάρχει x∈(0,1) για τον οποίο ισχύει

|x⋅z1-z2|+|x⋅w1-w2|= x

Β. ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ

Θέμα 10ο

Μια συνάρτηση f: IR→IR έχει την ιδιότητα f(xy) + f(x) + f(y) + 3 = x + y + xy,

για κάθε x,y ∈ R.

α) Να αποδείξετε ότι: f(1) = 0.

xσυν2x
β) Να βρείτε τον τύπο της f. γ) Να βρείτε το lim .
x → +∞ f 2 (x) + 1

Θέμα 11ο

∆ίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f: R→R για την οποία ισχύει ότι:


3 2
f (x) + αf (x) + βf(x) = x 5 + 5x 3
– 20x + 4,

για κάθε x∈R, όπου α,β∈R και α2 < 3β.

α) Να βρείτε τα κρίσιμα σημεία της f.

β) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και να βρείτε τις θέσεις των τοπικών ακροτάτων.

γ) Να αποδείξετε ότι η εξίσωση f(x) = 0 έχει μοναδική ρίζα στο διάστημα (0,1).

Θέμα 12ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = x 3 – x 2


– lnx , x > 0.

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία. β)Να αποδείξετε ότι: x 3 ≥ x 2 + lnx, για κάθε x > 0.

γ) Αν x 3 ≥ x 2 + αlnx, για κάθε x > 0, να αποδείξετε ότι: α = 1.

Θέμα 13ο

Αν η συνάρτηση f παραγωγίζεται στο x0=0, με f ΄(0) = 1 και f(0) = 0, τότε:

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 5 από 40

ημx − xex
α) Να βρείτε το Α = lim .
x→0 x2
f(x)
β) Να βρείτε το Β = lim .
x→ 0 x
xf(x)
γ) Να αποδείξετε ότι lim = −1.
x → 0 ημx − xex

Θέμα 14ο

Έστω συνάρτηση f : IR → IR , όχι σταθερή , με την ιδιότητα


f(x + y) = f(x)f(y) , για κάθε x , y ∈ IR. Να αποδείξετε ότι
α) f(0) = 1

β) η Cf δεν έχει κοινά σημεία με τον άξονα x΄x

γ) f(x) > 0 , για κάθε x ∈ IR


δ) αν η f είναι συνεχής στο 0 , τότε είναι συνεχής στο IR

ε) αν η f είναι συνεχής στο α , τότε είναι συνεχής στο IR

στ) αν η f παραγωγίζεται στο 0 με f΄(0) = 3 , τότε :

i) η f παραγωγίζεται στο IR με f΄(x) = 3 f(x) ii) η f είναι γνησίως αύξουσα

iii) η συνάρτηση g(x) = f(x) ⋅ e-3x είναι σταθερή συνάρτηση στο IR και f(x) = e3x ,

για κάθε x ∈ IR.


iv) η Cf εφάπτεται στην ευθεία (ε) : y = 3x + 1

Θέμα 15ο

α x
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = 2lnχ – 2lnα - + , όπου α > 0
x a
α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία β) Να βρείτε το πρόσημο της f
α β2 - α2
γ) Αν β > α , να αποδείξετε ότι ln <
β 2αβ

Θέμα 16ο

∆ίνονται οι συναρτήσεις
1
f(x) = (e x +1) x , x > 0 και g(x) = xe x – (1+e x )ln(1+e x ).

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 6 από 40

Να αποδείξετε ότι:

α) Η g είναι γνησίως φθίνουσα. β) g(x) < 0, για κάθε x>0.

γ) Η f είναι γνησίως φθίνουσα στο (0,+∞).

Θέμα 17ο

⎛ x⎞
Μια παραγωγίσιμη συνάρτηση f:(0,+∞)→R έχει την ιδιότητα f(xy) + f ⎜⎜ ⎟⎟ = 2f(x), για κάθε x , y > 0.
y
⎝ ⎠
Αν f(1) = 0 και f ΄(1) = 1, να αποδείξετε ότι:

⎛ 1⎞
α) f(x) + f ⎜ ⎟ = 0, για κάθε x > 0.
⎝ x⎠
1 ⎛ 1⎞ 2
β) f ΄(x) + 2
f ΄ ⎜ ⎟ = , για κάθε x > 0. γ) f(x) = lnx, x > 0.
x ⎝ x⎠ x

Θέμα 18ο

Έστω f: (0,+∞)→R γνησίως αύξουσα και δύο φορές παραγωγίσιμη συνάρτηση με f(1) = 0, η οποία

ικανοποιεί τη σχέση:

f(f ΄(x))+f(x) = 0, για κάθε x > 0.

Να αποδείξετε ότι:

α) f ΄(1)=1. β) ( f ΄ D f ΄ )(x) = x, για κάθε x>0.

γ) xf ΄΄(x)+f ΄(x) = 0, για κάθε x>0. δ) f(x) = lnx, για κάθε x > 0.

Θέμα 19ο

∆ίνεται η δύο φορές παραγωγίσιμη συνάρτηση f : IR → ΙR με την ιδιότητα


2f(x 3) – f 2 (x) ≥ 1 για κάθε x ∈ IR
Να αποδείξετε ότι

α) η εξίσωση f ΄ (x) = 0 έχει δύο τουλάχιστον ρίζες στο διάστημα ( - 1 , 1)

β) f ΄ (- 1) = f ΄ (0) = f ΄ (1)

γ) η συνάρτηση f έχει τουλάχιστον 4 πιθανά σημεία καμπής στο

διάστημα ( - 1 , 1).

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 7 από 40

Θέμα 20ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = (x - 2)e - x + 2x2 – 3x + 2

α) Να βρείτε τις συναρτήσεις f , f΄, f΄΄

β) Na αποδείξετε ότι f΄΄(x) > 0 , για κάθε x > 0 .

γ) Να μελετήσετε την f ως προς τα κοίλα και τα σημεία καμπής

δ) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και τα τοπικά ακρότατα

ε) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f

ε) Να λύσετε την εξίσωση f(x) = 0 και να βρείτε το πρόσημο της f

στ) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της Cf

ζ) Να κάνετε τον πίνακα μεταβολών της f και να γίνει η γραφική παράσταση της f

Θέμα 21ο

∆ίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f : IR → IR με την ιδιότητα

f(x) - e − f(x) = x – 1 , για κάθε x ∈ IR.

α) Να εκφράσετε την f ΄ (x) και την f ΄΄ (x) ως συνάρτηση της f(x)

β) Να αποδείξετε ότι

−x
i ) η εξίσωση x + 1 = e έχει μοναδική ρίζα , την οποία να βρείτε
ii ) f(0) = 0
γ) Να μελετήσετε την f(x) ως προς τη μονοτονία και τα κοίλα και να βρείτε το πρόσημό της.
x
δ) Να αποδείξετε ότι ≤ f ( x) ≤ x f ' ( x) , για κάθε x ∈ IR.
2
Θέμα 22ο

∆ίνεται η συνάρτηση f : IR → IR με την ιδιότητα


f 3 (x) + 2f(x) = x , για κάθε x ∈ IR

α) Να αποδείξετε ότι η f είναι αντιστρέψιμη

β) Να αποδείξετε ότι η f έχει σύνολο τιμών το IR

γ) Να βρείτε την αντίστροφη της f δ) Να αποδείξετε ότι η f είναι συνεχής

ε) Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη και γνησίως αύξουσα.

Θέμα 23ο

Μια παραγωγίσιμη συνάρτηση f: IR → ΙR , με f(0) = 1 ,έχει την ιδιότητα :

f(χ) f ΄(-χ) = 1 , για κάθε χ ∈ ΙR . Να αποδείξετε ότι :

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 8 από 40

α) f ΄(χ) f(-χ) = f(χ) f ΄(-χ) , για κάθε χ ∈ ΙR.

β) η συνάρτηση g(x) = f(χ) f(-χ) είναι σταθερή στο IR.Ποια είναι η τιμή της g(χ);

γ) f ΄(χ) = f(χ), για κάθε χ ∈ ΙR .Ποιος είναι ο τύπος της f(χ) ;

Θέμα 24ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = е x + x2 – x - 1.

α) Να βρείτε την f ΄(x) και την f ΄΄(x)

β) Να εξετάσετε αν η Cf έχει οριζόντια εφαπτομένη στο σημείο Α (0 , f(0))

γ) Να βρείτε τη μονοτονία και το πρόσημο της f ΄(x)

δ) Να βρείτε τη μονοτονία και το πρόσημο της f(x) ε) Να αποδείξετε ότι η f(x) έχει ολικό ελάχιστο

στ) Να λύσετε την εξίσωση е x + x2 = x +1.

ζ) Να αποδείξετε ότι е x - 1 ≥ x (1- x ) , για κάθε x ∈ IR

Θέμα 25ο

x 3 − 4x
∆ίνεται η συνάρτηση f με τύπο f(x) =
x 2 −1
α) Να βρείτε το πεδίο ορισμού της f

β) Να βρείτε τα κοινά σημεία της Cf με τον άξονα χ΄χ

γ) Να βρείτε τα διαστήματα στα οποία η Cf είναι πάνω από τον άξονα χ΄χ

δ) Να εξετάσετε αν η Cf έχει άξονα ή κέντρο συμμετρίας ε) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία

στ )Να βρείτε το σύνολο τιμών της f σε καθένα από τα διαστήματα του πεδίου ορισμού της

ζ) Να βρείτε το πλήθος των ριζών της εξίσωσης x 3 – αx 2 – 4x + α = 0 , όπου α ∈ ΙR

Γ. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΑ
Θέμα 26ο

Έστω f:IR →R συνεχής και άρτια συνάρτηση με f(1) = 3. Αν F είναι αρχική της f με την ιδιότητα

⎛ 1⎞ 3
f(x) · F ⎜ ⎟ = , για κάθε x > 0, να αποδείξετε ότι:
⎝ x⎠ x

⎛ 1⎞
α) Η συνάρτηση h(x) = F(x)·F ⎜ ⎟ , είναι σταθερή στο (0,+∞).
⎝ x⎠

⎛ 1⎞
β) F(x)·F ⎜ ⎟ = 1, για κάθε x > 0.
⎝ x⎠

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 9 από 40

F(x)
γ) Η συνάρτηση φ(x) = είναι σταθερή στο (0,+∞).
x3
δ) Ο τύπος της f είναι f(x) = 3x2 , για κάθε x ∈ IR.

Θέμα 27ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = x3 – x2 + x + 2

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και να βρείτε το σύνολο τιμών της.

β) Να εξετάσετε αν υπάρχει η αντίστροφη της f και αν ναι , να βρείτε το πεδίο ορισμού

και το σύνολο τιμών της.

γ) Να λύσετε την εξίσωση f -1 (x) = x και να βρείτε τα κοινά σημεία της ευθείας y = x

με την Cf-1

δ) Να λύσετε την εξίσωση f-1(x) = 1

ε) Να αποδείξετε ότι η εξίσωση f(x) = 0 έχει μία ακριβώς ρίζα στο διάστημα ( -1 , 0)

στ) Να βρείτε το πλήθος των ριζών της εξίσωσης f(x) = 0

ζ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , τον άξονα x΄x και

τις ευθείες με εξισώσεις x = 0 και x = 1.

η) Να λύσετε την εξίσωση

(λ2 - 3)3 = (λ2 – 3)2 - λ2 + 4


3
θ) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα Ι= ∫ 2
f −1 (x)dx

Θέμα 28ο

∆ίνεται μια συνάρτηση f , δύο φορές παραγωγίσιμη , με την ιδιότητα :

f(1) = 1 και f ΄(x) = x(4 - f ΄΄(x) ) για κάθε x ∈IR


Α. Να αποδείξετε ότι :

α) xf ΄(x) = 2x2 , για κάθε x ∈IR


β) f(x) = x2 , για κάθε x ∈IR
Β. Να βρείτε :

α) Τις εξισώσεις των εφαπτομένων της Cf που διέρχονται από το σημείο Σ( 2 , - 5).

β) Το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf και τις παραπάνω δύο εφαπτομένες .

Θέμα 29ο

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 10 από 40

Μια παραγωγίσιμη συνάρτηση f : IR → IR έχει την ιδιότητα

f 3 (x) + f(x) = x , για κάθε x ∈ IR

α) Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτομένης στην αρχή των αξόνων.

β) Να αποδείξετε ότι η f είναι γνησίως αύξουσα

γ) Να λύσετε την εξίσωση f(x) = 0 και να βρείτε το πρόσημο της f(x).

δ) Να αποδείξετε ότι

f(x) = 3x f ΄(x) – 2 f(x)⋅ f ΄(x) , για κάθε x ∈ IR

ε) Να αποδείξετε ότι
x
3xf ( x ) − f 2 ( x )

0
f ( t )dt =
4
στ) Να αποδείξετε ότι η f έχει σύνολο τιμών το IR και να βρείτε την f -1

Θέμα 30ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ex + x - 1

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και να βρείτε το σύνολο τιμών της.

β) Να εξετάσετε αν υπάρχει η αντίστροφη της f και αν ναι , να βρείτε το πεδίο ορισμού

και το σύνολο τιμών της.

γ) Να λύσετε την εξίσωση f -1 (x) = x και να βρείτε τα κοινά σημεία της ευθείας y = x

με την Cf-1

δ) Να λύσετε την εξίσωση f - 1(x) = 1 ε) Να βρείτε το πλήθος των ριζών της εξίσωσης f(x) = 0

στ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , τον άξονα x΄x και τις ευθείες με

εξισώσεις x = 0 και x = 1.
e
ζ) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα Ι= ∫ 0
f −1 (x)dx
η) Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτομένης (ε) της Cf , η οποία διέρχεται από το σημείο Σ(1 , e)

θ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , την παραπάνω εφαπτομένη (ε) και τον

άξονα y΄y.

Θέμα 31ο

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 11 από 40

⎧ 1 − 1x
⎪ e ,x >0
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ⎨ x 2
⎪ 0 , x =0

α) Να αποδείξετε ότι η f είναι συνεχής. β) Να βρείτε τη μονοτονία της συνάρτησης f.


1
γ) Να βρείτε το ολοκλήρωμα I(x) = ∫ x
f (t)dt ,x >0

δ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου μεταξύ της Cf , του άξονα x΄x και της ευθείας x = 1.

ε) Να βρείτε τις οριζόντιες ασύμπτωτες της Cf.

Θέμα 32ο

∆ίνεται συνάρτηση f , ορισμένη στο IR , με συνεχή δεύτερη παράγωγο που έχει την ιδιότητα

x 0 1
∫ 0
(t 2 + 1 )f ΄΄(t) dt = 2 ∫ x
tf ΄ (t) dt - 4 ∫ 0
x tf (x) dt
για κάθε χ , f(0) = 0 και f ΄(0) = 2

2x
α) Να αποδείξετε ότι f(x) =
x +1
2

β) Να βρείτε το εμβαδόν Ε (α) του χωρίου μεταξύ της C f , του άξονα χ΄χ και των ευθειών
χ = 0 , χ = α , με α θετικό .
10
γ) Αν το α είναι θετικό και μεταβάλλεται με ρυθμό cm / sec , να βρείτε το ρυθμό μεταβολής του
3
εμβαδού τη χρονική στιγμή που αυτό είναι ίσο με ln10

Δ. ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Θέμα 33ο

∆ίνονται οι μιγαδικοί α, β, γ με α+β+γ ≠ 0. Αν α2 + β2 + γ2=0 και οι εικόνες των α, β, γ βρίσκονται στο

μοναδιαίο κύκλο, να αποδείξετε ότι:

1 1 1 1 1 1
α) |α + β + γ|2 = 2 + + . β) α= , β = και γ = .
α β γ α β γ
γ) το μέτρο του μιγαδικού w = α + β+ γ είναι ίσο με 2 , δηλαδή |α+β+γ|=2.

Θέμα 34ο

x +β x β
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ln - lnχ - lnβ , όπου β > 0
2 x +β x +β

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 12 από 40

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία

α +β α β
β) Αν 0 < α < β ,να αποδείξετε ότι ln < lnα + lnβ
2 α +β α +β

Θέμα 35ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = α χ – χ , με 0 < α < 1.

α) Να μελετήσετε την f(x) ως προς τη μονοτονία


2
β) Να λύσετε την ανίσωση α x - χ 2 ≥ α χ +2 – (χ +2)
x2 − 4
γ) Να λύσετε την εξίσωση α - α χ -2 = (χ2 - 4) – (χ -2)

Θέμα 36ο

ln x
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = , όπου x > 0
x
α) Να μελετήσετε την f(x) ως προς τη μονοτονία β) Να αποδείξετε ότι e π > π e

γ) Να αποδείξετε ότι e x ≥ x e , για κάθε χ > 0 δ) Να αποδείξετε ότι α α +1 > (α+1)α , για κάθε α > e

ε) Να λύσετε την εξίσωση 2 χ = x2 , με x > 0

Θέμα 37ο

∆ίνεται η συνάρτηση f: IR → IR με την ιδιότητα 2f(x) + f(1 –x) = 3x2 –2x + 4 για κάθε πραγματικό

αριθμό x .

Α. Να αποδειχθεί ότι :

α) 2f(1-x) + f(x) = 3x2 – 4x +5

β) ο τύπος της f δίνεται από τη σχέση f(x) = χ2 + 1

B. ∆ύο εφαπτόμενες της Cf διέρχονται από το σημείο Μ ( 3 ,9). Να βρείτε :

α) τα σημεία επαφής της Cf με τις εφαπτόμενες αυτές β) τις εξισώσεις των εφαπτόμενων αυτών

Θέμα 38ο

π xημx
Δίνεται το ολοκλήρωμα Ι = ∫ −π ex + 1
dx . Να αποδείξετε ότι:

π xexημx
α) Ι= ∫ − π ex + 1 dx . β) Ι = π.

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 13 από 40

Θέμα 39ο

1 1 2
Μια συνάρτηση f: R→R* έχει την ιδιότητα: + = x , για κάθε x∈R. Αν f(0) = 1:
f ( x ) f ′( x ) e


x
α) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι = (f(x) + f ΄(x))e dx .

β) Να αποδείξετε ότι f(x) = e x , x∈R.

Θέμα 40ο
1
Έστω f: R→R συνεχής συνάρτηση με την ιδιότητα f(x)= x ∫ 0
f(xt)dt + e x , για κάθε x∈R.

Να αποδείξετε ότι:
α) Η f είναι παραγωγίσιμη.
– x
β) Η συνάρτηση g(x) = e f(x) – x – 1 είναι σταθερή στο R.

γ) f(x) = (x + 1)e x , για κάθε x∈R.

Θέμα 41ο

∆ίνεται η συνεχής συνάρτηση f : (0,+∞)→R με την ιδιότητα


x
− ∫ 1 f ( t )dt
f(x) = e , για κάθε x > 0.
A. Nα αποδείξετε ότι:
α) η f είναι παραγωγίσιμη.
β) f ΄(x) = – f 2 (x), για κάθε x > 0.
1
γ) f(x) = , για κάθε x > 0.
x
Β. Η εφαπτομένη της Cf στο μεταβλητό της σημείο Μ τέμνει τους άξονες στα σημεία Α και Β. Να
αποδείξετε ότι:
α) ΜΑ = ΜΒ.
β) Το τρίγωνο ΟΑΒ έχει σταθερό εμβαδόν, ανεξάρτητο δηλαδή από τη θέση του σημείου Μ.

Θέμα 42ο

Έστω f, g συνεχείς συναρτήσεις από τις οποίες η f είναι άρτια και η g έχει την ιδιότητα
g(x) + g( – x) = 1, για κάθε x∈R.
0 α
α) Να αποδείξετε ότι: ∫−α f(x)g(x)dx = ∫0 f(x)g(− x)dx .
α α
β) Να αποδείξετε ότι: ∫−α f(x)g(x)dx = ∫0 f(x)dx .

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 14 από 40

π
συνx
γ) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα: Α= ∫ −
2
π
1+ e2x
dx .
2

Θέμα 43ο

x2
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ∫4 et t dt , x∈R.

α) Να βρείτε την f ΄(x). β) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία.


2
γ) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα Ι = ∫ 0
3f(x)dx .

Θέμα 44ο

∆ίνονται οι συναρτήσεις:
1
1 − x2
f(x)=
(1 + x2 ) 1 + x4
και g(x)= ∫ x
x f(t )dt , με x≠0.

α) Να αποδείξετε ότι: g΄(x)=0, για κάθε x∈R*.


1
β) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι = ∫ α
α f(x)dx , όπου α∈R*.

Θέμα 45ο
β β
Έστω f συνεχής συνάρτηση στο IR και α < β. Αν ∫ f(x + t)dt ≥ ∫ f(x)dx , για κάθε x∈ ΙR , τότε :
α α

β+χ β
α) Να αποδείξετε ότι ∫ f(t)dt ≥ ∫ f(x)dx , για κάθε χ∈ ΙR.
α+χ α

β β
β) Να βρείτε την παράγωγο της συνάρτησης g(x) = ∫ α
f(x + t)dt - ∫ α
f(t)dt

γ) Να εξετάσετε αν η g έχει ολικό ελάχιστο

δ) Να αποδείξετε ότι f(α) = f(β)

ε) Αν η f είναι παραγωγίσιμη , να αποδείξετε ότι υπάρχει ξ ∈ ΙR τέτοιο , ώστε f΄(ξ) = 0

Θέμα 46ο

Μια συνάρτηση f : (0, + ∞ ) →IR έχει την ιδιότητα f(x y ) = f(x) + f(y) + xy - x - y , για κάθε x , y > 0

Α. α) Να βρείτε το f(1)

β) Αν η f είναι συνεχής στο 1, να αποδείξετε ότι είναι συνεχής στο (0, + ∞ )

γ) Αν η f είναι συνεχής στο α > 0, να αποδείξετε ότι είναι συνεχής στο (0, + ∞ )

Β. Αν η f είναι παραγωγίσιμη στο xo = 1 , με f ΄(1) = 2 ,

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 15 από 40

α) Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο (0, + ∞ )

β) Να βρείτε τον τύπο της f γ) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι = ∫ f(x)dx

Θέμα 47ο

Έστω F μια αρχική της συνεχούς συνάρτησης f : ΙR → ΙR , με την την ιδιότητα F 2(x) ≤ F(x) F(α -x)
για κάθε χ ∈ ΙR , όπου α ≠ 0 . Να αποδείξετε ότι :
α) F(0) = F(α) β) η εξίσωση f(x) = 0 έχει μία τουλάχιστον ρίζα στο IR

Θέμα 48ο
π
∆ίνεται μια συνάρτηση f συνεχής στο [0 , π ] , με ∫0
f ( x )dx = 2 και F μια αρχική της f

α) Να βρείτε τον αριθμό F(0) – F(π)

β) Να αποδείξετε ότι υπάρχει ξ∈ (0 , π) τέτοιο , ώστε f(ξ) = ημξ

Θέμα 49ο
β
Έστω μια συνεχής και άρτια συνάρτηση f: IR → IR και η συνάρτηση g(x) = ∫ f (x − t )dt , x ∈ ΙR
α

με α < β .

α) Να βρείτε την παράγωγο της g β) Να αποδείξετε ότι g(α) =g(β)

γ) Να αποδείξετε ότι υπάρχει ξ∈ (α , β) τέτοιο , ώστε f(ξ-α) = f(ξ – β)

Θέμα 50ο

1 ln(x + 1)
∆ίνεται το ολοκλήρωμα Α = ∫ ln ( 2 + x − x )dx .
0 2

α) Να αποδείξετε ότι
1 ln(2 − x)
Α= ∫ dx
ln(2 + x − x2 )
0

β) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Α

Θέμα 51ο

ν
αχ ⎞
∆ίνεται ο αριθμός α , με 0 < α ≠ 1 και αx ≥ ⎛⎜ ⎟ για κάθε x >0 , όπου ν είναι φυσικός αριθμός .
⎝ ν ⎠
α) Να βρείτε την παράγωγο της συνάρτησης
ν
⎛ αχ ⎞
g(x) = αx - ⎜ ⎟ , με χ > 0
⎝ ν ⎠
β) Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση g(x) έχει ελάχιστο γ) α = e

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 16 από 40

Θέμα 52ο

∆ίνονται οι συναρτήσεις f (x) = 2 + ln(x – 1) και g(x) = 2 - ln(x – 1) , με χ > 1,

και γραφικές παραστάσεις Cf και Cg αντίστοιχα.

A.Να βρείτε :

α) τα κοινά σημεία των Cf και Cg β) τη μονοτονία και το σύνολο τιμών των f και g

Β.Να αποδείξετε ότι οι Cf και Cg έχουν κάθετες εφαπτόμενες στα σημεία τους με την ίδια τεταγμένη.

Θέμα 53ο

Σε ένα βαθμολογικό κέντρο φτάνουν 800 γραπτά θετικής κατεύθυνσης. Κάθε γραπτό διορθώνεται από

δύο διαφορετικούς βαθμολογητές. Κάθε βαθμολογητής διορθώνει 4 φακέλους των 25 γραπτών την ημέρα.

Για τη διόρθωση κάθε γραπτού ο βαθμολογητής αμείβεται με 2 ευρώ .Τη διόρθωση συντονίζoυν δύο

σχολικοί σύμβουλοι που αμείβονται με 20 ευρώ την ημέρα. Στο τέλος της διόρθωσης όλων των γραπτών

κάθε βαθμολογητής παίρνει επιπλέον ως επίδομα 40 ευρώ , ανεξάρτητα από τον αριθμό των ημερών που

απασχολήθηκε.

α) Να αποδείξετε ότι το κόστος Κ(χ) για τη διόρθωση όλων των γραπτών δίνεται από τη συνάρτηση

16
Κ(χ) = 40 ( χ + + 80 ) ευρώ ,
χ
όπου χ είναι ο αριθμός των διορθωτών που απασχολούνται.

β) Πόσοι πρέπει να είναι οι βαθμολογητές , ώστε το κόστος της διόρθωσης να είναι ελάχιστο ;

γ) Να βρείτε το ελάχιστο αυτό κόστος και τη συνολική διάρκεια διόρθωσης των γραπτών.

Θέμα 53ο

∆ίνονται οι συναρτήσεις f , g : IR → IR , για τις οποίες ισχύει ότι


f(x) – g(x) = x – 4 , για κάθε χ∈ IR .

Έστω ότι η ευθεία y = 3χ – 7 είναι ασύμπτωτη της Cf στο + ∞ .

α) Να βρείτε τα όρια :

g( x ) g(x ) + 3x + ημ2x
i) lim ii) lim 2
x → +∞ x x → +∞ xf (x ) − 3x + 1
β) Να αποδείξετε ότι η ευθεία με εξίσωση y = 2χ –3 είναι ασύμπτωτη της C g στο + ∞

Θέμα 55ο

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 17 από 40

∆ίνεται η συνάρτηση f : (1 ,+ ∞) → IR , με

f(x) = 2000 + ln(x − 1)


Έστω c πραγματικός αριθμός μεγαλύτερος του 2000.Αν η ευθεία y = c τέμνει τη Cf στα διαφορετικά

σημεία Α(χ1 , y1) και Β(χ2, y2), με χ1 <χ2 , τότε :

α) Να βρείτε την κατακόρυφη ασύμπτωτη της Cf

β) Να βρείτε την παράγωγο και τη μονοτονία της f γ) Nα αποδείξετε ότι χ1 < 2 και χ2 > 2

δ) Nα αποδείξετε ότι οι εφαπτόμενες της Cf στα Α και Β είναι κάθετες.

Θέμα 56ο

∆ίνονται οι συναρτήσεις f(x) = x 2 (e- x – 2) και g(x) = x 2 (x 2 – e x)

α) Να αποδείξετε ότι f(x) ≥ g(x) , για κάθε x ∈ ΙR β) Να λύσετε την εξίσωση f(x) = g(x)

γ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου μεταξύ των Cf , Cg και της ευθείας x=1

Θέμα 57ο

x 3 + x 2 + 3x − 1
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) =
x2
α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία β) Να μελετήσετε την f ως προς τα κοίλα

γ) Να βρείτε τα σημεία καμπής της Cf δ) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της Cf

ε) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f στ) Να γίνει η γραφική παράσταση της συνάρτησης f

ζ) Να βρείτε το πλήθος των πραγματικών ριζών της εξίσωσης

x 3 + (1 - λ)x 2 + 3x – 1 = 0 , όπου λ ∈ IR.


η) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , την πλάγια ασύμπτωτη της Cf και

την ευθεία x = 1

Θέμα 58ο

e t + συνt
x
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ∫ dt , με x∈IR
−x 1+ et
α) Να βρείτε την f ΄(x) β) Να αποδείξετε ότι f (x) = x + ημx , για κάθε x∈IR

γ) Να αποδείξετε ότι ορίζεται η f -1 : [ ο , π ] → [ο,π]


δ) Να αποδείξετε ότι το εμβαδόν του χωρίου μεταξύ των Cf , Cf – 1 και των ευθειών x = 0 , x = π

είναι Ε = 4 τ.μ.

Θέμα 59ο

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 18 από 40

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = (x -1) lnx , x > 0 .

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία

β) Να αποδείξετε οτι η f έχει ολικό ελάχιστο , το οποίο και να βρείτε

γ) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f

δ) Να εξετάσετε αν η Cf έχει κατακόρυφη ή οριζόντια ασύμπτωτη

ε) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι= ∫ f ( x )dx


στ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , τον άξονα χ΄χ και την ευθεία χ = e

Θέμα 60ο

x t + ln t
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ∫
t2 + 1
1
x
dt , με x ≠ 0

α) Να αποδείξετε ότι f(x) = ln x , για κάθε x ≠ 0


β) Να βρείτε το εμβαδόν μεταξύ της Cf ,του άξονα χ΄χ και της ευθείας y =1

. Θέμα 61ο

Έστω f δύο φορές παραγωγίσιμη συνάρτηση με f(1) = f΄(1) = 0


α) Να αποδείξετε ότι
1 1 1 2
∫ 2∫0
f(x)dx = x f΄΄(x)dx
0

6 1
β) Αν f΄΄(x) = , να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι = ∫ f(x)dx
χ +13 0

. Θέμα 62ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = 2x + ημx ,x ≥ 0.


α) Να βρείτε τη μονοτονία της f(x) β) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f

γ) Να αποδείξετε ότι ορίζεται η f –1 και να βρείτε το πεδίο ορισμού της

2 π

−1
δ) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι= xf (x)dx
0

Θέμα 63ο

xημx 2x
∆ίνονται οι συναρτήσεις g(x) =
e x +1
και f(x) = ∫ 0
g(x − t)dt

Α. α) Να βρείτε το πεδίο ορισμού των συναρτήσεων f και g

β) Να αποδείξετε ότι η f παραγωγίζεται γ) Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f

Β. α) Να βρείτε τη μονοτονία και το πρόσημο της συνάρτησης f στο διάστημα ∆ = [-π , π]

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 19 από 40

β) Να αποδείξετε ότι η f αντιστρέφεται στο ∆ και να βρείτε το πεδίο ορισμού της.

γ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου μεταξύ της Cf , του άξονα x΄x και των ευθειών

x=-π,x=π
π
δ) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι = ∫ -π
f -1 (x)dx

Θέμα 64ο

∆ίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f με την ιδιότητα

f ' (x) = e 2x f(− x) για κάθε x ∈IR και f(0) = 1


α) Να αποδείξετε ότι
f ΄΄(x) = 2 f ΄(x) - f (x) για κάθε x ∈IR
β) Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f

γ) Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτόμενης (ε) της Cf που διέρχεται από την αρχή των αξόνων

δ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από Cf , την παραπάνω εφαπτομένη (ε) και τον
άξονα y΄y

Θέμα 65ο

Έστω f: R→R παραγωγίσιμη συνάρτηση με την ιδιότητα:


x
∫1 f(t)dt ≥ (x − 1)e
1− x
, για κάθε x∈R.

α) Να βρείτε το f(1).
β) Αν f ΄(1)=2, να βρείτε την εξίσωση της εφαπτόμενης της Cf στο σημείο Α(1,f(1)).
f(x) − x3
γ) Να βρείτε το Α= lim .
x →1 x − 1

Θέμα 66ο

Έστω μια συνάρτηση f: R→R, με την ιδιότητα f(x)f(y) = 2f(x + y), για κάθε x,y∈R.

Α) Αν f(0) = 0, να αποδείξετε ότι η f είναι σταθερή.

Β) Αν η f δεν είναι σταθερή, να βρείτε το f(0).

Γ) Αν υπάρχει α∈R, ώστε f(α) = 0, να αποδείξετε ότι f(x) = 0, για κάθε x∈R

δ) Αν f(0) = 2, να αποδείξετε ότι f(x) > 0 , για κάθε x∈R

ε) Έστω ότι η f είναι συνεχής στο x = β, με f(β) ≠ 0.

Να αποδείξετε ότι:

i) η f είναι συνεχής στο x0 = 0. ii) η f είναι συνεχής στο R

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 20 από 40

Θέμα 67ο

Έστω f: R→R συνεχής συνάρτηση με την ιδιότητα: f(x) + f(– x) = 2003, για κάθε x∈R.
Να αποδείξετε ότι:
π π π
f(x) f(− x) f(x)
α) ∫ −
4
π 2
συν x
dx = ∫ 4π
− συν x
2
dx . Β) ∫ −
4
π
συν2x
dx = 2003
4 4 4

Θέμα 68ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = x 3 – 3x 2 + 3x .

i) Να αποδείξετε ότι η f αντιστρέφεται.

ii) Να βρείτε τα κοινά σημεία της Cf με την ευθεία η : y = x.

iii) Να υπολογίσετε το εμβαδόν μεταξύ της Cf και της Cf –1.

Θέμα 69ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ημ 2 (ημx) + συν 2 (συνx).

π π
π π
α) Να αποδείξετε ότι: ∫0 f(x)dx = 2∫
0
2 f(x)dx ή ∫ 0
f(x)dx = 2π − 2∫ 2 f(x)dx
0

π
π π2
β) Να βρείτε το Α= ∫ 0
2 f(x)dx . γ) Να αποδείξετε ότι: ∫0 xf(x)dx =
2
.

Θέμα 70ο

Μια συνάρτηση f: (–1,+∞)→R έχει συνεχή πρώτη παράγωγο και για κάθε x>–1 ικανοποιεί τη σχέση:

x2 + 2∫ ⎛⎜ ∫ f(u)du⎞⎟ dt = (x2 + 2x)f(x) − ∫ (t 2 + 2t )f ′(t )dt .


x t x
0⎝ 0 ⎠ 0

α) Να αποδείξετε ότι:

x
x + ∫ f(t )dt = (x + 1)f(x) , για κάθε x > –1.
0

β) Να βρείτε τον τύπο της f.

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 21 από 40

γ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , τον άξονα χ ’ χ και τις ευθείες x = 0 ,

x=1

Θέμα 71ο

x3 − 4
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = .
x2

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και τα τοπικά ακρότατα.

β) Να μελετήσετε την f ως προς τα κοίλα και τα σημεία καμπής.

γ) Να γράψετε τον πίνακα μεταβολών της f. δ) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της Cf.

ε) Να χαράξετε τη γραφική παράσταση Cf της f.

στ) Να βρείτε για τις διάφορες τιμές του λ∈R το πλήθος των πραγματικών ριζών της εξίσωσης

x3 – λx2 – 4 = 0.

ζ) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f.

Θέμα 72ο

Έστω ότι υπάρχει συνεχής συνάρτηση f: R → R* με την ιδιότητα:


f(x) + f(–x) = f(x)f(–x), για κάθε x∈R.
Να αποδείξετε ότι:
π συν2x π
α) f(x) ≠ 1, για κάθε x∈R. β) ∫ − π f(x) dx = 2 .
Θέμα 73ο
x
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ∫ 0
συν(xt)dt .

α) Να βρείτε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f

β) Να αποδείξετε ότι η f είναι συνεχής

f(x)
γ) Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη στο IR και f ’ (x) = 2συνx2 - ,x ≠ 0
x

δ) Να αποδείξετε ότι η f’ είναι συνεχής ε) Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f.

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 22 από 40

Θέμα 74ο

1
∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = (1 – x)lnx + + x−2
x
α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και τα ακρότατα

β) Να μελετήσετε την f ως προς τα κοίλα και τα σημεία καμπής

γ) Να κάνετε τον πίνακα μεταβολών της f δ) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f

ε) Να λύσετε την εξίσωση f(x) = 0 και να βρείτε το πρόσημο της f

στ) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της Cf ζ) Να γίνει η γραφική παράσταση της f

η) Να βρείτε το πλήθος των ριζών της εξίσωσης (x – x 2)lnx - λx = 2x – x 2 – 1 , λ ∈ IR


θ) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη Cf , τον άξονα x΄x και την ευθεία x = 2

Θέμα 75ο

∆ίνεται η συνάρτηση
x u
f(x) = ∫ ( ∫ 6e t dt)du
3

1 1

α) Να βρείτε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f(x)

β) Να αποδείξετε ότι η f είναι παραγωγίσιμη

γ) Να βρείτε την πρώτη και δεύτερη παράγωγο της f(x)

δ) Να μελετήσετε την f ως προς την κυρτότητα και τη μονοτονία

ε) Να βρείτε το πρόσημο της f(x) και να λύσετε την εξίσωση f(x) = 0


1
στ) Να βρείτε το ολοκλήρωμα Ι = ∫ 0
f(x)dx

Θέμα 76ο

∆ίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f: IR → IR με την ιδιότητα


x
xf(x) + ∫
1
f(t)dt = f ’ (x)

για κάθε x ∈ IR . Na αποδείξετε ότι :

α) η f είναι δύο φορές παραγωγίσιμη


1
β) υπάρχει χο ∈ ( 0 , 1) τέτοιο , ώστε f’’ (χο) = f(1) + ∫ f(t)dt
0

γ) f(0) = f(1)

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 23 από 40

f(0)
δ) υπάρχει ξ ∈ ( 0 , 1) τέτοιο , ώστε f(ξ) =
ξ2 + 1
Θέμα 77ο

1 x tf(t)
Α. ∆ίνεται η συνεχής συνάρτηση f στο Α= (0 , + ∞ ) με την ιδιότητα f(χ) =
x
+ ∫1 x2
dt

για κάθε χ > 0

α) να αποδείξετε ότι η f παραγωγίζεται στο Α= (0 , + ∞) β) Να βρείτε τη συνάρτηση f

ln x + 1
B.∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = ,χ>0
x
α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και τα τοπικά ακρότατα

β) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της Cf γ) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f

δ) Να μελετήσετε την f ως προς τα κοίλα και να βρείτε τα σημεία καμπής της Cf

ε) να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από την Cf , τον άξονα χ΄χ

και τις ευθείες χ = 1 , χ = e

Θέμα 78ο

∆ίνεται η συνεχής συνάρτηση f : (0,+∞)→R με την ιδιότητα


x
− ∫ 1 f ( t )dt
f(x) = e , για κάθε x > 0.
A. Nα αποδείξετε ότι:
α) η f είναι παραγωγίσιμη.
β) f ΄(x) = – f 2 (x), για κάθε x > 0.
1
γ) f(x) = , για κάθε x > 0.
x
Β. Η εφαπτομένη της Cf στο μεταβλητό της σημείο Μ τέμνει τους άξονες στα σημεία Α και Β. Να
αποδείξετε ότι:
α) ΜΑ = ΜΒ.
β) Το τρίγωνο ΟΑΒ έχει σταθερό εμβαδόν, ανεξάρτητο δηλαδή από τη θέση του σημείου Μ.

Θέμα 79ο
x +1
∆ίνεται η συνεχής συνάρτηση f : IR → IR και η συνάρτηση g(x) = ∫ x
f(t)dt .

Αν η γραφική παράσταση Cf ΄ της f΄ έχει στο + ∞ πλάγια ασύμπτωτη την ευθεία με εξίσωση

y = 2x + 3 , τότε :

f '(x)
α) Να βρείτε τα όρια A = lim και Β = lim (f '(x) − 2x)
x →+ ∞ x x →+ ∞

β) Να αποδείξετε ότι η g παραγωγίζεται και να βρείτε την g΄ ως συνάρτηση της f

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 24 από 40

γ) Να αποδείξετε ότι υπάρχει ξ(x) ∈ (x , x + 1) τέτοιο ώστε g(x) = f(ξ(x))


δ) Να αποδείξετε ότι lim f(x) = + ∞ ε) Να αποδείξετε ότι lim g(x) = + ∞
x →+ ∞ x →+ ∞

g(x)
στ) Να βρείτε το όριο Γ = lim
x →+ ∞ x 2

Θέμα 80ο
x +1
∆ίνεται η συνεχής συνάρτηση f : IR → IR και η συνάρτηση g(x) = ∫ x
f(t)dt .

Αν η γραφική παράσταση Cf ΄ της f΄ έχει στο + ∞ πλάγια ασύμπτωτη την ευθεία με εξίσωση

y = 2x + 3 , τότε :

f '(x)
α) Να βρείτε τα όρια A = lim και Β = lim (f '(x) − 2x)
x →+ ∞ x x →+ ∞

β) Να αποδείξετε ότι η g παραγωγίζεται και να βρείτε την g΄ ως συνάρτηση της f

γ) Να αποδείξετε ότι υπάρχει ξ(x) ∈ (x , x + 1) τέτοιο ώστε g(x) = f(ξ(x))


δ) Να αποδείξετε ότι lim f(x) = + ∞ ε) Να αποδείξετε ότι lim g(x) = + ∞
x →+ ∞ x →+ ∞

g(x)
στ) Να βρείτε το όριο Γ = lim
x →+ ∞ x 2

Θέμα 81ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = 2lnx + x 2 – 1

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία.

β) Να μελετήσετε την f ως προς τα κοίλα και να βρείτε τα σημεία καμπής.

γ) Να βρείτε το πρόσημο της συνάρτησης f .

δ) Να βρείτε το σύνολο τιμών της συνάρτησης f .

ε) Να λύσετε την εξίσωση :

f(x) + f(x 2) = f(x 5) + f(x 10)

α
στ) Αν α, β > 0 και ( ) 2 = e( β−α )(β+α ) , να αποδείξετε ότι α = β.
β
ΥΠΟΔΕΙΞΗ

α) Γνησίως αύξουσα
β) Κοίλη στο (0 ,1] και κυρτή στο [1, +∞ ) .Το Α(1,0) είναι σημείο καμπής
γ) Αρνητική στο (0 ,1) και θετική στο (1, +∞ )

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 25 από 40

δ) Το IR
ε) Το χ = 1 προφανής λύση. Αν x > 1 , τότε x < x 2 , x 5 < x10 και έτσι τελικά
f(x)+ f(x 2) < f(x 5) + f(x 10) .Αν 0 < x >1, τότε x > x2 και x5 > x10 , οπότε τελικά
f(x)+ f(x 2) > f(x 5) + f(x 10)
στ) Λογαριθμίζουμε και γίνεται ισοδύναμη με την f(α) = f(β) κλπ

Θέμα 82ο

∆ίνονται οι μιγαδικοί αριθμού α , β , γ διαφορετικοί ανά δύο με α 3 = β 3 = γ 3. Να αποδείξετε ότι :

α) Οι αριθμοί είναι μη μηδενικοί και έχουν ίσα μέτρα.

β) α 2 + αβ + β 2 = 0 και α + β + γ = 0

γ) Οι εικόνες των α , β , γ σχηματίζουν ισόπλευρο τρίγωνο.

δ) Οι εικόνες των α2 , β2 , γ2 σχηματίζουν ισόπλευρο τρίγωνο.

Υπόδειξη

γ) Η σχέση α 2 + αβ + β 2 = 0 δίνει (α - β) 2 = - 3αβ , οπότε :

| (α - β) 2| = |- 3αβ| ή |α – β | = 3θ2 , όπου θ = |α|

Όμοια |β – γ | = 3θ2 και |γ – α | = 3θ2

Επομένως

|α – β | = |β – γ | = |γ – α | =3θ2

Θέμα 83ο

4z 2 − z
∆ίνεται ο μιγαδικός w = , z∈C
4z 2 + z
2
α) Να λυθεί στο σύνολο των μιγαδικών η εξίσωση 4z + z =0

4z 2 − z
β) Αν ο μιγαδικός w = , z∈C είναι φανταστικός , να βρείτε το γεωμετρικό τόπο C των εικόνων
4z 2 + z
του z
γ) Αν οι εικόνες των μη μηδενικών μιγαδικών z1 , z2 , w1, w2 είναι εσωτερικά σημεία του παραπάνω

γεωμετρικού τόπου , να αποδείξετε ότι υπάρχει x∈(0,1) για τον οποίο ισχύει

|x⋅z1-z2|+|x⋅w1-w2|= x
Θέμα 84ο

∆ίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f: IR → IR με την ιδιότητα


x
xf(x) + ∫1
f(t)dt = f ’ (x)

για κάθε x ∈ IR . Na αποδείξετε ότι :

α) η f είναι δύο φορές παραγωγίσιμη

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 26 από 40

1
β) υπάρχει χο ∈ ( 0 , 1) τέτοιο , ώστε f’’ (χο) = f(1) + ∫ f(t)dt
0

γ) f(0) = f(1)

f(0)
δ) υπάρχει ξ ∈ ( 0 , 1) τέτοιο , ώστε f(ξ) =
ξ2 + 1
Θέμα 85ο

∆ίνονται οι παραγωγίσιμες συναρτήσεις f , g :( −1, + ∞ ) → IR * με f(0) = g(0) = 1 και

2f '( x ) + f 2 ( x )g( x ) = 2g '( x ) + g 2 ( x )f ( x ) = 0 , για κάθε x > − 1 .


α) Να αποδείξετε ότι οι συναρτήσεις f , g είναι θετικές και f = g

β) Να βρείτε τις συναρτήσεις f , g

γ) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και να βρείτε τις ασύμπτωτες της γραφικής

της παράστασης.

δ) Να υπολογίσετε το εμβαδόν Ε(α) του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση της

συνάρτησης f , τον άξονα x’x και τις ευθείες x = α, x = α +1 όπου α >0 , καθώς και το όριο :

A = lim E(α )
α→+∞

ΛΥΣΗ

α) Η f είναι συνεχής στο διάστημα (-1, +∞ ) και f(x) ≠ 0 για κάθε x ∈ (−1, +∞) ,οπότε η f διατηρεί

σταθερό πρόσημο στο (-1, +∞ ).Επειδή f(0) =1 >0 , η f διατηρεί σταθερό θετικό πρόσημο. Όμοια η g διατηρεί

σταθερό θετικό πρόσημο .

Άρα f ( x) > 0, g ( x) > 0 για κάθε x ∈ (−1, +∞) .

Είναι

2 f ′( x) + f 2 ( x) g ( x) = 0 ⇔ 2 f ′( x) g ( x) + f 2 ( x) g 2 ( x) = 0 (1)

και

2 g ′( x) + g 2 ( x) f ( x) = 0 ⇔ 2 g ′( x) f ( x) + g 2 ( x) f 2 ( x) = 0 (2)

Αφαιρούμε κατά μέλη τις (1) , (2) και παίρνουμε

f ′( x) g ( x) − g ′( x) f ( x) ⎛ f ( x) ⎞′
2 f ′( x) g ( x) − 2 g ′( x) f ( x) = 0 ⇔ = 0 ⇔ ⎜ ⎟ =0
g 2 ( x) ⎝ g ( x) ⎠

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 27 από 40

f ( x)
Άρα υπάρχει c ∈ \ ,ώστε = c , για κάθε x > − 1
g ( x)

f ( x)
Για x = 0 προκύπτει ότι c = 1 , επομένως = 1 ⇔ f ( x) = g ( x) για κάθε x > − 1 .
g ( x)

Επιπλέον ισχύει ότι D f = Dg , οπότε f = g για κάθε x ∈ (−1, +∞) .

β) Η σχέση 2 f ′( x) + f 2 ( x) g ( x) = 0 γίνεται

2 f ′( x) + f 2 ( x) f ( x) = 0 ⇔ 2 f ′( x) + f 3 ( x) = 0 ⇔

2 f ′( x) ⎛ 1 ⎞′
2 f ′( x) = − f 3 ( x) ⇔ − = 1 ⇔ ⎜ 2 ⎟ = ( x)′
f 3 ( x) ⎝ f ( x) ⎠

1
Άρα υπάρχει c ∈ \ , ώστε 2
= x + c , για κάθε x > −1 .
f ( x)

1 1
Για x = 0 ,η τελευταία δίνει c = 1. Έτσι = x + 1 > 0, οπότε f 2 ( x) = , για κάθε x > −1 .Η
2
f ( x) x +1

1
f διατηρεί σταθερό θετικό πρόσημο , άρα f ( x) = , x > −1 ,
x +1

1
και g ( x) = , x > −1 .
x +1

( x + 1)′ 1
γ) Η f είναι συνεχής στο (-1,+ ∞ ) και f ′( x) = − = − < 0,
( x + 1)2 2( x + 1) x + 1

άρα η f είναι γνησίως φθίνουσα στο (-1,+ ∞ ) .

1
Είναι lim+ f ( x) = lim+ = + ∞ ,διότι lim x + 1 = 0 και x +1 ; 0
x →−1 x →−1 x +1 x →−1+

για x δεξιά του -1. Άρα η ευθεία x = - 1 είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης. Είναι

1 1
lim f ( x) = lim = lim =0 .
x →+∞ x →+∞ x + 1 x→+∞ 1
x 1+
x

Άρα η ευθεία y = 0 είναι οριζόντια ασύμπτωτη της γραφικής παράστασης της f στο + ∞ .

δ) Είναι

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 28 από 40

a +1 a +1 1 a +1 1
E (a) = ∫ f ( x) dx = ∫ dx = ∫ dx =
a a
x +1 a
x +1

a +1 a +1
=∫ (2 x + 1)′dx = ⎣⎡ 2 x + 1 ⎦⎤ = 2 a + 2 − 2 a + 1τ .μ .
a a

Είναι

( a + 2) 2 − ( a + 1) 2
lim E (a) = lim (2 a + 2 − 2 a + 1) = 2 lim =
a →+∞ a →+∞ a →+∞ a + 2 + a +1
1
2 lim =0
a →+∞ 2 1
a ( 1+ + 1+ )
a a

Θέμα 86ο

∆ίνεται η συνάρτηση f(x) = α lnx - xlnα με 0 < α < 1

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία , τα κοίλα και να βρείτε το σύνολο τιμών της.

β) Να λύσετε την εξίσωση α x = x α και να αποδείξετε ότι αν β >α , τότε βα > αβ

γ) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της Cf

δ) Να βρείτε το εμβαδόν E(λ) του χωρίου που σχηματίζει η Cf με τον άξονα x’x και την ευθεία x = λ , με

λ > 0 και διάφορο του α .

ε) Να βρείτε τα όρια

lim E(λ ), lim E( λ )


λ→0 λ →+∞
Θέμα 87ο

∆ίνεται η συνάρτηση f : IR → IR με την ιδιότητα

f ( xf ( y )) + f ( yf ( x)) = 2 xy για κάθε x, y ∈ IR .


Α.α) Να βρείτε το f(0) και να αποδείξετε ότι f(1) = 1 ή f(1) = - 1

1 1
β) Αν η f είναι 1-1 , να αποδείξετε ότι f ( )= , για κάθε x ≠ 0
x f ( x)
Β. Αν f(1) = 1 , να αποδείξετε ότι

α) f ( x ) + f ( f ( x )) = 2 x για κάθε x∈ IR .

β) η f είναι 1 – 1 γ) f(x) = x , για κάθε x∈ IR .

Γ. Αν f(1) = - 1 , να αποδείξετε ότι :

α) f(-1) = 1 β) f ( x ) + f (− f ( x)) = − 2 x για κάθε x∈ IR

γ) η f είναι 1 – 1 δ) f(x) = - x , για κάθε x∈ IR .

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 29 από 40

Μπάμπης Στεργίου , Μάης 2007


Υπόδειξη

Α.α) Για x = y = 0. Θέτουμε ακόμα y = x και στη νέα σχέση τα x = 1 , x = f(1)

1 1 1
β) Στην f(x(f(x)) = x 2 θέτουμε όπου x το και στην αρχική θέτουμε y = f( )
x x x

Β.α) Για y = 1 στην αρχική .

β) Με τον ορισμό.

1
γ) Θέτουμε όπου x το στο α) .
x
Γ. α) Θέτουμε στην f(xf(x)) = x 2 όπου x το -1 και στη συνέχεια x = - f(-1). Έτσι

f(-1) = -1 ή f(-1) = 1 . Αν είναι f(-1) = -1 , τότε η f(- f(-1)) = 1 δίνει f(1) = 1 , άτοπο.

β) Στην αρχική σχέση θέτουμε y = -1 κλπ

γ) Με τον ορισμό.

1
δ) Θέτουμε όπου x το στο β).
x
Θέμα 88ο

Μια συνάρτηση f έχει αρχική F στο IR και ισχύει :

f(x)F(y) ≥ f(y)F(x) για κάθε x , y στο IR.

Αν f(0)=2 , F(0) = 1 , τότε :

α) Να αποδείξετε ότι f(x) = 2F(x) για κάθε χ στο IR.

β) Να αποδείξετε ότι f(x) = 2e2x , για κάθε x στο IR.

γ) Να βρείτε την εφαπτομένη της γραφικής παράστασης της f που διέρχεται από την αρχή των αξόνων

καθώς και το εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται από τη γραφική παράσταση , την παραπάνω εφαπτομένη

και τον άξονα y'y. ''

Θέμα 89ο

∆ίνεται η συνάρτηση f (x) = 1 + x2 + 1 − x .


α) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της συνάρτησης f.

β) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία και να βρείτε το σύνολο τιμών της.

1 x2
γ) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα I=∫ dx
−1 f (x)
Υπόδειξη
Θέτουμε x = - u και παίρνουμε

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 30 από 40

2005 u 2006 2005 x 2006


I=∫ du = ∫ dx
− 2005 − 2005
1 + u2 + 1 + u 1 + x2 + 1 + x
Επομένως

2005 x 2006 2005 x 2006


2I = I + I = ∫ dx + ∫ dx =
− 2005 − 2005
1 + x2 + 1 − x 1 + x2 + 1 + x
2005 x 2006 x 2006 2005 20052007
=∫ ( + )dx = .... = ∫ x dx = 2 ⋅
2006
− 2005
1 + x2 + 1 − x 1 + x2 + 1 + x − 2005 2007

20052007
I=
και τελικά 2007

Άλλος τρόπος

Πολύ λίγοι μαθητές είναι εξοικειωμένοι με τη μέθοδο της αντίστροφης πορείας:

‘’ Αντί να ολοκληρώσουμε , ας παραγωγίσουμε’’ :

Ας δούμε πως εφαρμόζεται αυτή η μέθοδος.

x 2006 x
Θέτουμε f ( x ) = και I( x ) = ∫ f ( t )dt , οπότε :
−x
1 + x2 + 1 − x

x 1 1
I '( x ) = ( ∫ f ( t )dt )' = f ( x ) + f ( − x ) = x 2006 ( + )=
−x
1+ x +1− x
2
1+ x +1+ x2

2( 1 + x 2 + 1)
x 2006
= x 2006 , I(0) = 0
( 1 + x + 1) − x
2 2 2

Επομένως , τελικά, παίρνουμε :

x 2007 20052007
I( x ) = και I = I( 2005) =
2007 2007
Θέμα 90ο

∆ίνονται οι μιγαδικοί z1 και z2 με z2 = 1 , και η συνάρτηση f(x)= z 1 ημx + z 2 συνx για την οποία
ισχύει f(x)≤1 για κάθε x∈ℜ. Να αποδείξετε ότι:
f (x)= z 1 ημ x + συν x + Re(z 1 z 2 )ημ2x
2 2 2 2
1.

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 31 από 40

z1
2. O μιγαδικός w= είναι φανταστικός.
z2
3. O γεωμετρικός τόπος των εικόνων του z1 είναι ο κύκλος με εξίσωση x2+ψ2=1 και το εσωτερικό του.
⎛ π⎞
4. Η εξίσωση f(x)=x έχει ακριβώς μία πραγματική λύση στο ⎜ 0, ⎟.
⎝ 2⎠
Θέμα 91ο

Έστω η γραφική παράσταση μιας συνάρτησης f που είναι συνεχής στο ℜ και έχει στο + ∞ ασύμπτωτη
την ευθεία ψ= 3x+4. Υπολογίστε τα όρια:
f (x )
α) lim
x → +∞ x x → +∞
[
β) lim f (x ) − 3x ]

f (x ) + lnx f (x ) + 4 x
γ) lim δ) lim
x → +∞ x x → +∞ 2f (x ) + x
⎡ ⎛ 1 ⎞ lnx ⎤ ⎡ ⎛ 2007 ⎞⎤
ε) lim+ ⎢ xf ⎜ ⎟ - ⎥ στ) lim+ ⎢ xf ⎜ ⎟⎥
x →0
⎣ ⎝x⎠ x ⎦ x →0
⎣ ⎝ x ⎠⎦

Θέμα 92ο

lnx
Έστω η συνάρτηση f(x)=x - .
x
1. Να μελετήσετε τη μονοτονία και να βρείτε τα ακρότατα της f.
1
2. Να αποδείξετε ότι x ≤ e
x -1
για κάθε x>0. x

3. Να βρείτε την εξίσωση της εφαπτομένης της Cf που διέρχεται από το σημείο Μ(0, 1).

Θέμα 92ο

Να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει παραγωγίσιμη συνάρτηση f : IR → IR για την οποία να ισχύεί ότι η f
f ( x) F ( x)
έχει αρχική την F και η e έχει αρχική την e .

Απόδειξη

Έστω ότι ισχύουν F ′( x) = f ( x) για κάθε x ∈ IR (1)


και (e )′ = e
F ( x) f ( x)
για κάθε x ∈ IR ⇒ F ′( x )e
F ( x)
= e f ( x) ,
από (1) ⇒ f ( x )e = e f ( x ) για κάθε x ∈ IR (3)
F ( x)

Πρέπει f ( x ) > 0 για κάθε x ∈ IR .


Από (3) ⇒ ln f ( x)e ( F ( x)
)
= ln e f ( x ) ⇒ ln f ( x) + F ( x) = f ( x ) για κάθε x ∈ IR . Οι συναρτήσεις στα δύο
′ ′ f ′( x)
μέλη είναι παραγωγίσιμες οπότε (ln f ( x) + F ( x) ) = ( f ( x) ) ⇒ + f ( x) = f ′( x) ⇒
f ( x)
f ′( x) f ′( x)
f ′( x) + f 2 ( x) = f ( x) f ′( x) ⇒ f ′( x) f ( x) − f ′( x) = f 2 ( x) ⇒ − =1 ⇒
f ( x) f 2 ( x)

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 32 από 40


⎛ 1 ⎞
⎜⎜ ln f ( x) + ⎟⎟ = ( x )′ για κάθε x ∈ IR .
⎝ f ( x) ⎠
1
Οπότε υπάρχει σταθερά c ∈ IR τέτοια ώστε ln f ( x) += x + c για κάθε x ∈ IR .(4)
f ( x)
1 1 1 x −1
Θεωρούμε τη συνάρτηση g ( x) = ln x + με x > 0 . Είναι g ′( x) = − 2 = , x > 0 . Άρα η g
x x x x2
1
παρουσιάζει ελάχιστο στο 1 το g (1) = 1 , δηλαδή g ( x) = ln x + ≥ 1 για κάθε x > 0 .
x
Από (4) ⇒ x + c ≥ 1 για κάθε x ∈ IR το οποίο φυσικά είναι ΑΤΟΠΟ.

Θέμα 93ο

Έστω συνάρτηση f παραγωγίσιμη στο [ 0 , 1 ] με 0 < f ΄ ( x ) ≤ 4 για κάθε x ε [ 0 , 1 ] (1) , και


f ( 0 ) + f ( 1 ) = 0 (2)
Να αποδειχτεί ότι f ( x ) ≤ 2 x για κάθε x ε [ 0 , 1 ] (3) .

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Από ΘΜΤ στο [0 , 1] υπάρχει χ0 ε (0 , 1) ώστε:


f (1) − f (0)
f΄(χ0)= = f (1) − f (0) = − 2 f (0) = 2 f (1)
1− 0
Από (1) ισχύει: 0 < f ′( x 0 ) ≤ 4 , άρα 0 < −2 f (0) και 2 f (1) ≤ 4 οπότε
f (0) < 2 ⋅ 0 και f (1) ≤ 2 ⋅1 . Αποδείξαμε δηλαδή την (3) για χ=0 και για χ=1.

Έστω x ε(0 , 1).


Από ΘΜΤ στα διαστήματα [0 , x] και [x , 1] υπάρχουν x1 ε (0 , x) και
f ( x) − f (0) f (1) − f ( x)
x 2 ε (x , 1) ώστε: f ′( x1 ) = και f ′( x 2 ) = .
x−0 1− x
f ( x) − f (0) f (1) − f ( x)
Από την ανίσωση (1) ισχύουν: f ′( x1 ) = ≤ 4 και f ′( x 2 ) = >0 .
x−0 1− x
Άρα f ( x) − f (0) ≤ 4 x και f ( x) − f (1) < 0 , οπότε προσθέτοντας κατά μέλη και χρησιμοποιώντας την (2)
έχουμε: 2 f ( x ) < 4 x ή f ( x ) < 2 x .

Τελικά
f(x) ≤ 2 x για κάθε x ∈ [ 0 , 1 ] .Το ίσον μπορεί να ισχύει μόνο για χ=1.
Θέμα 94ο

1
∆ίνεται συνάρτηση f : IR → IR για την οποία γνωρίζουμε ότι: f (0) = 0 και f ′( x) = για κάθε
3 f ( x) + 1
2

x ∈ IR .
α). Να δείξετε ότι η συνάρτηση h( x) = f 3 ( x) + f ( x) − x , x ∈ IR είναι σταθερή.

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 33 από 40

f 3 ( x)
β). Να βρεθεί το όριο lim
x →∞ x
Απάντηση
α). Εύκολο. Αποδεικνύεται επιπλέον ότι: h( x) = f 3 ( x) + f ( x) − x = 0 , x ∈ IR .(1)
β). Ισχύουν f ′(0) = 1 , f γνησίως αύξουσα στο IR οπότε για κάθε x > 0 ⇒ f ( x ) > 0 .
−6 f ( x) f ′( x)
Ακόμη f ′′( x ) = < 0 για κάθε x > 0 , οπότε η f είναι κοίλη στο [0, +∞) .
( 3 f 2 ( x) + 1)
2

Η εφαπτομένη της γραφικής παράστασης της f στο Ο(0,0) είναι η y = x και είναι, στο [0, +∞) , «πιο
πάνω» από την γραφική παράσταση της f , δηλαδή
f ( x) 1 f ( x)
f ( x ) < x για κάθε x > 0 ⇒ 0 < 3
< 2 για κάθε x > 0 . Άρα lim 3 = 0
x x x →∞ x
3 3
f ( x) 1 ⎛ f ( x) ⎞ ⎛ f ( x) ⎞ f ( x)
Από (1) − 3 + 2 = ⎜ ⎟ για κάθε x > 0 και έτσι lim ⎜ ⎟ = 0 ⇔ lim = 0.
x x ⎝ x ⎠ x →∞
⎝ x ⎠ x →∞ x
f 3 ( x) f ( x) f 3 ( x)
Από (1) = 1− για κάθε x > 0 Άρα lim =1
x x x →∞ x

Σημείωση

Η συνάρτηση f είναι γνησίως αύξουσα , οπότε

lim f ( x ) = l ∈ IR ή lim f ( x ) = + ∞
x →+∞ x →+∞

Το πρώτο ερώτημα δίνει ότι f 3 (x) + f(x) = x . Η σχέση αυτή εξασφαλίζει (με άτοπο) ότι

lim f ( x ) = + ∞ (1)
x →+∞

Επομένως

f 3( x) 3 f 2 ( x) 3
lim = lim (3 f ( x ) f '( x ) = lim
2
= lim =1
x →+∞ x x →+∞ x →+∞ 3 f 2 ( x ) + 1 x →+∞ 1
3+ 2
f ( x)

ΣΧΟΛΙΟ 2o

Η σχέση f 3 (x) + f(x) = x γράφεται x = f ( x )( f 2 ( x ) + 1) ≥ f ( x ) για κάθε θετικό x , αφού f(x) >0 για
χ > 0. Έτσι 0 < f ( x)< x , οπότε η λύση του kser συντομεύει .

ΣΧΟΛΙΟ 3o

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 34 από 40

Βλέπω ότι η f -1
+∞ καθώς το χ τείνει στο +∞ . Με μια αλλαγή μεταβλητής νομίζω
βρίσκεται και έχει όριο

ότι θα προκύψει ότι και το όριο της f στο +∞ είναι ίσο με +∞ .Επομένως η σχέση (1) στο πρώτο σχόλιο

προκύπτει και διαφορετικά. ∆οκιμάστε το αν θέλετε .

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 35 από 40

Θέμα 95ο

Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f με την ιδιότητα f (x)ef (x) = x , x∈D =[ 0 , + ∞ ) έχει σύνολο τιμών το

f (D) = [ 0 , + ∞ )
Απόδειξη

Θεωρούμε b ≥ 0 . Θα αποδείξουμε ότι υπάρχει a ≥ 0 , ώστε f (a) = b .

Θεωρούμε τη συνάρτηση h(x) = xex με x ≥ 0 .( Αυτή είναι η πιθανολογούμενη αντίστροφη της f ) .Με την
βοήθεια της παραγώγου βλέπουμε αμέσως ότι η h είναι γνησίως αύξουσα , άρα και 1 – 1.

Θεωρούμε λοιπόν a = beb και θα αποδείξουμε ότι f (a) = b . Όμως :

f (a) = b ⇔ h(f (a)) = h(b) ⇔ f (a)ef (a) = beb ⇔ a = beb ,


που ισχύει. Άρα f (D) = [ 0 , + ∞ ) .

Άλλος τρόπος

Εύκολα συμπεραίνουμε ότι f (x) ≥ 0 για κάθε x≥ 0.

Έστω b≥0 και a = beb .

♦ Αν ήταν f (a) > b , τότε ef (a) > eb και αφού f (a) > b ≥ 0 , παίρνουμε(με πολλαπλασιασμό) ότι

f (a)ef (a) > beb ⇔ a > beb , άτοπο!

♦ Αν ήταν f (a) < b , τότε ef (a) < eb και αφού 0 ≤ f (a) < b , παίρνουμε(με πολλαπλασιασμό) ότι

f (a)ef (a) < beb ⇔ a < beb , άτοπο!

Επομένως θα είναι f (a) = b και τελειώσαμε.

Θέμα 96ο

Έστω f παραγωγίσιμη συνάρτηση στο διάσημα Δ = [ 0, + ∞ ) με f(2) = 0 και

f (x)
f '(x) = − 3x για κάθε x > 0
x
f (x)
α) Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης g(x) = , x>0
x
β) Να αποδείξετε ότι

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 36 από 40

f (x) = 6x − 3x 2 ,x ∈ Δ
γ) Να υπολογίσετε το εμβαδόν του χωρίου Ω που περικλείεται από τη Cf και τον

άξονα x’x

δ) Να βρείτε την εξίσωση της ευθείας που διέρχεται από την αρχή των αξόνων και χωρίζει το παραπάνω

χωρίο Ω σε δύο νέα χωρία με ίσα εμβαδά.

Υπόδειξη

α) Βρίσκουμε την παράγωγο της g, οπότε τελικά g(x) = 6 − 3x , μια και g(2) = 0

β) Βασιζόμαστε στο α).

Επιπλέον είναι f (0) = limf (x) = … = 0 , διότι η f είναι συνεχής στο 0.


x→ 0

2
γ) Ε(Ω) = ∫ 0
(6x − 3x 2 )dx = 4
δ) Πρέπει
6− α

∫0
3
(6x − 3x 2 − αx)dx = 2
∆εν αναπτύσσουμε τις ταυτότητες , αλλά με κοινό παράγοντα το (6 – α)2 καταλήγουμε εύκολα στην

εξίσωση

(6 − α )3 = 108 ⇔ ... ⇔ α = 6 − 3 ⋅ 3 4
Θέμα 97ο

e4x − 4x − 1
Α. ∆ίνεται η συνάρτηση f ( x) = , x ≠ 0.
x2
α. Να αποδείξετε ότι f ( x) > 0 για κάθε x≠0
β. Να βρείτε τα όρια lim f ( x ) , lim f ( x ) .
x → −∞ x→0

Β. α. Αν για κάθε πραγματικό αριθμό x ισχύει: e 4 x ≥ αx 3 + β x 2 + 4 x + 1 , να αποδείξετε


ότι: α ≥0 και β ≤8
32 3
β. Να αποδείξετε ότι e4x ≥ x + 8 x 2 + 4 x + 1 , για κάθε πραγματικό αριθμό x .
3
ΛΥΣΗ

Α. α. Έστω η συνάρτηση g ( x) = e − x − 1 , x ∈ IR . Είναι g ′( x ) = e − 1 , x ∈ IR οπότε


x x

g ′( x) = e x − 1 > 0 ⇔ x > 0 και g ′( x) = e x − 1 < 0 ⇔ x < 0 .


Άρα η g είναι γνησίως φθίνουσα στο (− ∞,0] και γνησίως αύξουσα στο [0,+∞ ) .
Έτσι, για κάθε x > 0 θα είναι

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 37 από 40

g ( x) > g (0) ⇔ g ( x) > 0


και για κάθε x < 0 θα είναι
g ( x) > g (0) ⇔ g ( x) > 0 ,
δηλαδή για κάθε x ≠ 0 ισχύει g ( x) > 0 ή e x − x − 1 > 0 (1).
Για x : 4 x η (1) γίνεται e 4 x − 4 x − 1 > 0 για κάθε x ≠ 0 (2)
e 4x
− 4x − 1
Συνεπώς f ( x) = > 0 για κάθε x ≠ 0 .
x2
ΣΧΟΛΙΟ
Μπορούμε να θέσουμε από την αρχή g( x ) = e4x − 4x − 1 κλπ

⎛ 1 4 1 ⎞
β. Είναι lim f ( x) = lim ⎜ 2 e 4 x − − 2 ⎟ = 0 ⋅ 0 − 0 − 0 = 0
x →−∞

x → −∞ x x x ⎠
Επίσης με τον κανόνα de L’Hospital βρίσκουμε :

′ ′
lim f ( x) = lim
0
e4x − 4x − 1 0
= lim
e4x − 4x − 1
= lim
( 0
4e 4 x − 4 0 )
= lim
4e 4 x − 4 ( )
2 ′
x →0 x →0 x2 x →0
x
x →0 2 ( )
x x →0
(2 x )′
16e 4 x
= lim =8
x →0 2

Β. α. Για κάθε πραγματικό αριθμό x ισχύει: e 4 x ≥ αx 3 + β x 2 + 4 x + 1 , άρα


e 4 x − 4 x − 1 ≥ αx 3 + β x 2 για κάθε x ∈ IR .
∆ιαιρούμε με x για x ≠ 0 και παίρνουμε
2

f ( x) ≥ αx + β για κάθε x ≠ 0 .
Αν υποθέσουμε ότι α < 0 τότε lim (αx + β ) = +∞ ενώ lim f ( x ) = 0 ,
x → −∞ x → −∞

ΑΤΟΠΟ αφού f ( x ) ≥ αx + β για κάθε x ≠ 0 . Πρέπει συνεπώς α ≥ 0.


Ακόμη, lim(αx + β ) = β , lim f ( x) = 8 και f ( x) ≥ αx + β για κάθε x ≠ 0 . Πρέπει β ≤ 8 .
x →0 x →0

32 3
β. Για να αποδείξουμε την ανίσωση e4x ≥
x + 8 x 2 + 4 x + 1 για κάθε x ∈ IR …
3
32
Θεωρούμε τη συνάρτηση h( x ) = e − x 3 − 8 x 2 − 4 x − 1 , x ∈ IR και έχουμε:
4x

3
• h′( x) = 4e − 32 x − 16 x − 4 , x ∈ IR
4x 2

• ( )
h ′′( x) = 16e 4 x − 64 x − 16 = 16 e 4 x − 4 x − 1 >0 για κάθε x ≠ 0 ,
(από τη σχέση (2) του Αα). Όμως h ′ συνεχής στο 0 οπότε h ′ γνησίως αύξουσα στο IR .
Επίσης είναι h ′(0) = 0 .
Για κάθε x > 0 θα είναι
h ′( x) > h′(0) ⇔ h′( x) > 0
Για κάθε x < 0 θα είναι
h ′( x) < h′(0) ⇔ h ′( x) < 0

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 38 από 40

Έτσι, η h είναι γνησίως φθίνουσα στο (− ∞,0] και γνησίως αύξουσα στο [0,+∞) . Συνεπώς στο 0
παρουσιάζει ελάχιστο το h(0) = 0 . Άρα
32 3
h( x) ≥ 0 για κάθε x ∈ IR ⇔ e ≥ x + 8x 2 + 4x + 1
4x
για κάθε x ∈ IR .
3
Θέμα 98ο
x 5
∆ίνεται η συνάρτηση f ( x ) = e 2 − e x .

α) Να μελετήσετε την f ως προς τη μονοτονία .

β) Να βρείτε το σύνολο τιμών της f.

γ) Να βρείτε τις ασύμπτωτες της γραφικής παράστασης της f.


5 f (x)
δ) Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα I=∫ dx
2 x
Υπόδειξη

10
δ) Θέτουμε x= και βρίσκουμε Ι = - Ι , δηλαδή Ι = 0
u

Θέμα 99ο

∆ίνεται παραγωγίσιμη συνάρτηση f : IR → IR , με f (1) = 6 , f (3) = 10 και

x
f '(x) = 2 + f (α )∫ ef (t )dt , για κάθε x ∈ IR , όπου α είναι σταθερός αριθμός.
0

α) Να αποδείξετε ότι f (α ) = 0
β) Να βρείτε τη συνάρτηση f και την τιμή του α.

γ) Αν για τη συνάρτηση g ισχύει ( (f D g)(x) = (g D f )(x) για κάθε x∈ IR , να

αποδείξετε ότι η εξίσωση g(x) = x έχει μία τουλάχιστον λύση.

δ) Να αποδείξετε ότι η Cf εφάπτεται με τη Ch , όπου h(x) = − x2 − 2x


ε) Να βρείτε το εμβαδόν του χωρίου που σχηματίζουν η Cf , η Ch και ο άξονας y’y.

Θέμα 100ο

∆ίνεται η παραγωγίσιμη συνάρτηση f στο ∆= [0, +∞ ) με f (x)ef (x) = x για κάθε x ≥0.
α) Να βρείτε τη μονοτονία της f.

β) Να αποδείξετε ότι η f αντιστρέφεται και να βρείτε την f -1 , αν f(∆)= [0, +∞ )


γ) Να βρείτε το ολοκλήρωμα

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 39 από 40

1
I = ∫ f (x)dx , αν f(1) = α.
0

ΜΕΘΟΔΟΣ : Η ειδική αντικατάσταση

Να υπολογίσετε το ολοκλήρωμα

π 2x
I =∫
2
e πx − x ημ(1 − ) dx
0 π
Μπάμπης Στεργίου, Απρίλης 2007
Υπόδειξη

Θέτουμε x = π – u και τελικά βρίσκουμε Ι = - Ι.


Απάντηση : Ι = 0

Θέμα 101ο

Έστω f συνεχής και θετική συνάρτηση στο IR. Να αποδείξετε ότι :

x
α) ∫ 0
t 2 f (t)dt > 0 , για κάθε x > 0

x x
β) ∫ 0
t f (t)dt < x ∫ f (t)dt , για κάθε x > 0
0

1 x
γ) Η συνάρτηση h(x) = x ∫ t 2 f (t)dt , x ≠ 0 είναι :

0
f (t)dt
0

i) γνησίως αύξουσα στο διάστημα (0, + ∞) .


ii) γνησίως φθίνουσα στο (− ∞ , 0 ) .
δ) Η συνάρτηση
1 x
h(x) = x ∫ f (t)ημt dt

0
f (t)συνt dt
0

π
είναι γνησίως αύξουσα στο διάστημα (0, ) .
2
ε) Αν η f είναι επιπλέον γνησίως αύξουσα , τότε :
x
i) 2 ∫ t f (t)dt < x 2 f (x)
0

1 x
x ∫0
ii) Η συνάρτηση g(x) = f (t)dt , x > 0 είναι γνησίως αύξουσα στο διάστημα (0, + ∞) .

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008


stergiu@otenet.gr Σελίδα 40 από 40

Μπάμπης Στεργίου – Μαθηματικός 15/3/2008

You might also like