Professional Documents
Culture Documents
ΦΩΤΙΕΣ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ
ΦΩΤΙΕΣ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ
Πρώτη μου δουλειά μόλις έφθασα στο σπίτι Έτσι βρέθηκα να μελετώ την οικολογία των
ήταν να απαλλαγώ από τα καπνισμένα ρούχα δασικών πυρκαγιών. Η εξειδίκευσή μου στη
μου και να κεράσω τον εαυτό μου μια φυτοκοινωνιολογία, δηλαδή στη μελέτη των
παγωμένη μπίρα, τη μόνιμη φαντασίωση κάθε κοινωνικών σχέσεων που αναπτύσσουν τα
εμπλεκόμενου σε δασική πυρκαγιά. Στην φυτά τόσο μεταξύ τους όσο και σε σχέση με
τηλεόραση οι φωτιές είχαν και πάλι τη θερινή το περιβάλλον τους, αποτέλεσε τη βάση για
τιμητική τους. Η ρουτίνα των ειδήσεων και η μια βαθύτερη κατανόηση της σχέσης των
φοβερή κούραση με είχαν σχεδόν φυτών με το φαινόμενο των δασικών
αποκοιμίσει, όταν συνέβη ένα γεγονός πυρκαγιών.
καθοριστικό για τη μετέπειτα επιστημονική
μου διαδρομή. Ο Τέρενς Κουίκ - όταν ήταν
στον ΑΝΤ1 - είχε καλέσει τον καθηγητή και
Σελίδα 1 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
να μειώσουν την απώλεια νερού από τους
επιδερμικούς πόρους (εφυμενική διαπνοή), τα
φυτά συγκεντρώνουν κάτω από την
επιδερμίδα των φύλλων τους αδιάβροχες
κηρώδεις ουσίες που τους προσδίδουν
χαρακτηριστική σκληρότητα. Έτσι
παγιδεύουν το νερό, που αλλιώς θα
εξατμιζόταν κατά τη διάρκεια των υψηλών
θερινών θερμοκρασιών.
Θερμά, ξηρά καλοκαίρια και μέτρια Η διαπνοή είναι μια απαραίτητη φυσιολογική
βροχεροί, ήπιοι χειμώνες χαρακτηρίζουν το δραστηριότητα των φυτών που συμμετέχει
μεσογειακό κλίμα. Απαντά στη Μεσογειακή στη μεταφορά νερού και διαλυμένων
λεκάνη, στην Καλιφόρνια, στη Χιλή, στο ανόργανων στοιχείων από τις ρίζες προς τα
νοτιοδυτικό άκρο της Αφρικής και της φύλλα. Προκειμένου να μην εξαντληθεί το
Αυστραλίας, μεταξύ του 30ού και του 40ού εδαφικό νερό στη διάρκεια του καλοκαιριού,
παραλλήλου του βόρειου και νότιου τα μεσογειακά φυτά κλείνουν τα στόματα των
ημισφαιρίου. Στις περιοχές αυτές η φύλλων - από τα οποία διαχέεται η υγρασία
προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία είναι ίση στο περιβάλλον - κατά τις θερμές ώρες.
με την ανακλώμενη. Τα ψυχρά ρεύματα των Μεταπίπτουν δηλαδή σε θερινή νάρκη,
δύο ημισφαιρίων διασχίζουν τις θάλασσες μειώνοντας στο ελάχιστο τη βιολογική τους
που τις βρέχουν. Ορισμένοι επιστήμονες δραστηριότητα.
πιστεύουν ότι, αν εκλείψουν τα ρεύματα
αυτά, το μεσογειακό κλίμα θα εξαφανιστεί. Σ' Μια φυτοκοινωνία αναπτύσσεται σε
αυτές τις τόσο απομακρυσμένες μεταξύ τους ανοιχτούς χώρους. Εκατομμύρια σπόροι
περιοχές, που δεν είχαν καμία χλωριδική διάφορων ετήσιων φυτών μεταφέρονται με
επαφή, αναπτύσσεται ένας πανομοιότυπος τον άνεμο. Παπαρούνες, μαργαρίτες,
τύπος βλάστησης, γνωστός ως "αείφυλλη αγριοφράουλες κάνουν το μοναδικό ταξίδι
σκληρόφυλλη βλάστηση". Η ομοιότητα δεν της ζωής τους με τη μορφή των σπόρων, πριν
είναι τυχαία. Τα φυτά που συνθέτουν τη ριζώσουν κάπου. Αν φύτρωναν όλοι, κάθε
βλάστηση στις περιοχές με μεσογειακό κλίμα φυτό θα απαιτούσε μέρος του ελάχιστου
πρέπει να επιβιώσουν στη μακριά άνομβρη εδαφικού νερού για να αναπτύξει τη βιομάζα
θερινή περίοδο. Σιγά σιγά, άρχισε να του. Αντιμέτωπες με αυτό τον κίνδυνο, οι
σχηματίζεται στο μυαλό μου το εκπληκτικό μεσογειακές φυτοκοινωνίες ανέπτυξαν δύο
παζλ της μεσογειακής βλάστησης: Λεπτές αμυντικούς μηχανισμούς. Ο πρώτος είναι η
ισορροπίες εκατομμυρίων χρόνων, μεγάλη πυκνότητα των θάμνων, που,
ασύλληπτες λογικές επιβίωσης, προσαρμογές κυριολεκτικά, κρύβουν τον ήλιο από το
στις αντιξοότητες. Μια ισχυρή θέληση για έδαφος και δεν επιτρέπουν στους νέους
ζωή από όντα που δεν διαθέτουν εγκέφαλο, σπόρους να φυτρώσουν. Ο δεύτερος, μια
δεν περπατούν ούτε αισθάνονται όπως τα ζώα εκπληκτική προσαρμογή, η αλληλοπάθεια.
και ο άνθρωπος. Ορισμένοι μεσογειακοί θάμνοι τροφοδοτούν
το έδαφος με ουσίες που εμποδίζουν την
Ας πάρουμε για παράδειγμα την αειφυλλία. ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των
Αν τα είδη που συνθέτουν τις μεσογειακές ετήσιων φυτών. Γι' αυτό δεν υπάρχουν στα
φυτοκοινωνίες ήταν φυλλοβόλα, θα μεσογειακά οικοσυστήματα τα συνήθη ετήσια
χρειάζονταν κάθε άνοιξη έως και 5πλάσια φυτά άλλων δασικών τύπων.
ποσότητα νερού για την παραγωγή νέων
φύλλων. Ως αείφυλλα, εξοικονομούν Η πυκνότητα των θάμνων και η
τεράστιες ποσότητες νερού, που το αλληλοπάθεια, όμως, επιδρούν και στους
χρησιμοποιούν τους θερινούς μήνες. σπόρους των ίδιων των μεσογειακών θάμνων
και πεύκων' ενώ οι θάμνοι
Άλλη προσαρμογή είναι η σκληροφυλλία. Για πολλαπλασιάζονται με πρεμνοβλάστηση και
Σελίδα 2 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
ριζοβλάστηση, τα πεύκα δεν διαθέτουν τέτοια φυτά ανέπτυξαν και άλλες προσαρμογές,
ικανότητα. Κάτω από αυτές τις ασφυκτικές δημιουργώντας μια ιδιόμορφη βλάστηση
συνθήκες, οι σπόροι τους που πέφτουν στο εξαιρετικής αντοχής στις πυρκαγιές: την
έδαφος δεν επιβιώνουν. Τα μεσογειακά πεύκα πυρόφυτη βλάστηση.
αδυνατούν να ανανεωθούν, εκτός και εάν
υπάρξει προσωρινή απελευθέρωση του Υπάρχουν δυο βασικές μορφές πυρόφυτων.
εδάφους από τον ανταγωνισμό των πυκνών Τα παθητικά πυρόφυτα ανέπτυξαν ιδιαίτερη
θάμνων και την αλληλοπάθεια που αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες αλλά και
προκαλούν. Η φύση δεν διαθέτει ούτε πριόνια στις ίδιες τις φλόγες, ως αποτέλεσμα
ούτε τσεκούρια. Την ευκαιρία αυτή θα τους ποικίλων μηχανικών και χημικών διεργασιών.
προσέφερε μόνο μια πυρκαγιά. Ορισμένα είδη αντέχουν τις υψηλές
θερμοκρασίες χάρη στον παχύ φλοιό τους
(φελλοφόρος δρυς), άλλα αναφλέγονται
δύσκολα γιατί έχουν πολύ σκληρό ξύλο
(ίταμος και κάποιες δρύες) ή υψηλή
περιεκτικότητα μεταλλικών στοιχείων στο
ξύλο τους (αλμυρίκι). Η κουκουναριά ρίχνει
τα χαμηλά κλαδιά της, δημιουργώντας
ομβρελοειδή κόμη πολλά μέτρα πάνω από το
έδαφος, όπου καμιά φλόγα δεν τη φθάνει.
Μερικές πτέριδες και άλλα φυτά
προφυλάσσουν τα αναπαραγωγικά τους
όργανα κάτω από το έδαφος.
Σελίδα 3 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
βιομάζα ιδιαίτερα εύφλεκτη, λόγω και της
Τέλος, υπάρχει και η υποομάδα των θερινής ξηρότητας, η οποία απλώς περιμένει
ενεργητικών πυρόφυτων με διασπορά σπόρων τον κεραυνό, την ανθρώπινη αμέλεια ή τον
που διεγείρονται από τη φωτιά. Σ' αυτήν εμπρησμό για να εκδηλωθεί ξανά το
ανήκουν τα θερμόβια πεύκα, ιδίως η φαινόμενο. Τα μεσογειακά πεύκα είναι
χαλέπιος, που μαζί με την τραχεία και την φωτόφιλα, όταν τα χαμηλότερα κλαδιά δεν
κουκουναριά σχηματίζουν τα μεσογειακά φωτίζονται, αχρηστεύονται και ξηραίνονται,
πευκοδάση μας. Βρισκόμαστε μπροστά σε δεν πέφτουν όμως από τα δέντρα. Χρόνια
νέα μεγαλειώδη επίδειξη της δυνατότητας ολόκληρα κρέμονται νεκρά κλαδιά με ξηρές
προσαρμογής που διαθέτει το φυτικό βελόνες κοντά στο έδαφος. Έτσι, μια απλή
βασίλειο. Σε όλα σχεδόν τα φυτά, οι ώριμοι έρπουσα φωτιά μετατρέπεται εύκολα σε
καρποί πέφτουν στο έδαφος' στα θερμόβια επικόρυφη, άρα και με δυναμικότερη
πεύκα, όμως, το 30% των ώριμων κώνων προοπτική εξέλιξης. Εξάλλου τα πεύκα είναι
παραμένει κλειστό στο δέντρο από 5 ως και διαποτισμένα με την εύφλεκτη ρητίνη, όπως
10 χρόνια. Αν ξεσπάσει πυρκαγιά, εύφλεκτα είναι και τα αιθέρια έλαια των
διεγείρονται ειδικοί μηχανισμοί και τα θάμνων που εμπλουτίζουν το δασικό
κουκουνάρια ανοίγουν, διασκορπίζοντας μικροπεριβάλλον. Όσο μεγαλύτερο είναι το
μερικές χιλιάδες σπόρους σε έκταση 4 διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών πυρκαγιών,
στρεμμάτων γύρω από κάθε δέντρο. Καθώς τόσο μεγαλύτερη είναι η συγκεντρωμένη
τα δέντρα βρίσκονται σε αποστάσεις καύσιμη βιομάζα και τόσο η εκδήλωση του
μικρότερες από 10 μέτρα μεταξύ τους, φαινομένου πιο βίαιη.
φαντάζεστε την πυκνότητα των νέων φυτών...
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ώριμο
μεσογειακό δάσος που κάηκε και
προστατεύθηκε, χωρίς να αναγεννηθεί με
φυσικό τρόπο. Αντίθετα, σε περιοχές που
δεν κάηκαν τον τελευταίο αιώνα τα πεύκα
λιγοστεύουν κάθε χρόνο, χωρίς δυνατότητα
αναγέννησης.
Σελίδα 4 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
πυρκαγιές. Τα μεσογειακά οικοσυστήματα θα Συνέδριο της Ελληνικής Δασολογικής
αντιδρούν σε κάθε προσπάθεια αλλαγής του Εταιρίας στην Καλαμάτα, τον Φεβρουάριο
αιώνιου κύκλου φωτιάς-αναγέννησης. του 1992, όπου παρουσίασα τα πρώτα
αποτελέσματα των μετρήσεών μας. Πώς θα
Έντονη είναι η ανησυχία για τις επιπτώσεις δέχονταν ότι όλα όσα γνωρίζαμε πριν από δύο
των πυρκαγιών στην πανίδα των μεσογειακών χρόνια για τις πυρκαγιές είχαν ανατραπεί;
οικοσυστημάτων. Οι έρευνες, σε παγκόσμιο "Εάν υπερπροστατεύσουμε το μεσογειακό
επίπεδο, δεν συμφωνούν ως προς τις δάσος από τη φωτιά, φοβόμαστε ότι θα
εκτιμήσεις, επειδή κάθε πυρκαγιά διαφέρει μοιάσουμε στη μητέρα που, στην προσπάθεια
από τις υπόλοιπες σε ένταση, συχνότητα, να προστατέψει το παιδί της από το κρύο, το
διάρκεια, μορφή κ.λπ. Γενικά όμως, με βάση σφίγγει τόσο δυνατά πάνω της ώστε τελικά το
τη λογική, θα έλεγα ότι, εάν οι φωτιές πνίγει". Θερμό χειροκρότημα ακολούθησε το
επηρέαζαν σοβαρά την πανίδα, πολλά ζώα θα τελικό συμπέρασμα της εισήγησής μου. Η
αποτελούσαν μουσειακά είδη στη χώρα μας αρχή είχε γίνει και ήταν πετυχημένη.
εδώ και αιώνες. Έρευνες στις ΗΠΑ έδειξαν
ότι, με το ξέσπασμα δασικής πυρκαγιάς, τα Το 1994 ξεκίνησε, με επιστημονικό υπεύθυνο
ρακούν απλώς έτρεχαν μακριά της και στη τον καθηγητή της Δασολογικής Σχολής Νίκο
συνέχεια, ούτε απέφευγαν ούτε προτιμούσαν Στάμου, το μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα
περισσότερο από ό,τι συνήθως τις περιοχές "Science for Stability". Στους πολύπλευρους
που είχαν καεί. Σε πειράματα στο Ινστιτούτο στόχους του κυριαρχούσε η ίδρυση του πιο
Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης σύγχρονου εργαστηρίου δασικών πυρκαγιών
διαπιστώσαμε ότι κατά τη διάρκεια καύσης στη χώρα μας στο Ινστιτούτο Δασικών
βελονοτάπητα οι θερμοκρασίες κάτω από την Ερευνών Θεσσαλονίκης. Τη διεύθυνσή του
επιφάνεια του εδάφους είναι ιδιαίτερα ανέλαβε ο ειδικός πυρκαγιολόγος Κώστας
ανεκτές από τα περισσότερα ζώα που ζουν ή Καλαμποκίδης. Φορτωμένος με πολλές
φωλιάζουν εκεί΄ τα μυρμήγκια ή τα εμπειρίες από το Πανεπιστήμιο του
σκουλήκια, μάλιστα, συνέχιζαν τη Κολοράντο όπου δίδασκε, ο Κώστας ήρθε
δραστηριότητά τους κάτω από τις φλεγόμενες ειδικά γι' αυτό το πρόγραμμα. Ακολούθησαν
βελόνες. τρία ακόμη ερευνητικά προγράμματα, όπως
αυτό για τη μεταπυρική συμπεριφορά του
Όλοι οι ερευνητές συμφωνούμε ότι το περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης, με
οικολογικό πρόβλημα που δημιουργείται επιστημονικούς υπεύθυνους τον Στέλιο
τις τελευταίες δεκαετίες δεν οφείλεται τόσο Γκατζογιάννη και τον Αλέξη Καραλίβανο. Η
στις πυρκαγιές όσο, κυρίως, στην αυξημένη συμμετοχή μου στα προγράμματα αυτά μου
συχνότητά τους. Εξαιτίας του ανθρώπου, προσέφερε, πέρα από τις εμπειρίες, το κέρδος
ένα μεσογειακό δάσος δεν καίγεται πλέον της συνεργασίας με λαμπρούς επιστήμονες.
μία φορά τον αιώνα, αλλά πολύ συχνότερα. Έπρεπε να καταγράψουμε τι πραγματικά
συμβαίνει στη χώρα μας, χωρίς
προκαταλήψεις ούτε προς το ανθρώπινο
δυναμικό ούτε προς το φαινόμενο των
πυρκαγιών.
Σελίδα 6 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
επικίνδυνο με το κτίσιμο σε χείμαρρους, εμπρησμοί ανέρχονταν σε 2,351 (18%). Ένα
σεισμογενή ρήγματα ή στην άμμο της ποσοστό 75% των πυρκαγιών οφείλεται σε
παραλίας. Η φωτιά, ως φαινόμενο, θα αμέλεια... Όμως, οι κρατικές υπηρεσίες,
εκδηλώνεται πάντα με την ίδια προσπαθώντας να δικαιολογήσουν την
σφοδρότητα όσο κι αν ο άνθρωπος αναποτελεσματικότητα των αντιπυρικών
βελτιώσει τα μέσα δασοπυρόσβεσης που μέτρων, καλλιέργησαν το μύθο ότι κάθε
διαθέτει, είτε υπάρχουν εμπρηστές είτε όχι. φωτιά οφείλεται σε εμπρησμό. Το
Είναι βέβαιο ότι, εάν αυτή η σκληρή αποτέλεσμα ήταν να πιστέψουν όλοι ότι για
αλήθεια είχε ειπωθεί πριν από καιρό, να κάψεις ένα δάσος πρέπει να είσαι
πολλές νόμιμες ή παράνομες επιστήμονας-εμπρηστής, με αυξημένες
οικοπεδοποιήσεις δασικών εκτάσεων θα γνώσεις στην τοπογραφία, τη σύνθεση της
είχαν αποτραπεί. βλάστησης, την πρόβλεψη του καιρού και να
διαθέτεις εμπρηστικούς μηχανισμούς
Βλέπουμε καθημερινά πόσο εύκολα τελευταίας τεχνολογίας. Αυτό φυσικά είχε
καίγονται τα "επώνυμα", υψηλής προστασίας τρομακτική επίδραση στην αύξηση των
περιαστικά δάση. Εκατομμύρια πολίτες και πυρκαγιών. Ο αποπροσανατολισμένος
ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός απλώς πολίτης είναι πεπεισμένος ότι, εφ΄ όσον δεν
παρακολουθούν το φαινόμενο, ανήμποροι να έχει δόλο, δεν μπορεί να προκαλέσει
αντιδράσουν. Μπορούμε επομένως να πυρκαγιά. Έχουμε μετατραπεί σε μια
συμπεράνουμε τι δυνατότητες προστασίας εφησυχάζουσα κοινωνία που δεν προσέχει
παρέχονται στα ανώνυμα δάση μας, τα ούτε πού πετά ένα αναμμένο τσιγάρο.
μονίμως κακοδιαχειρισμένα και Αξίζει να σημειώσω ένα περιστατικό προς
εγκαταλειμμένα, που ούτε δεξαμενές νερού μίμηση. Ένα ζευγάρι νέων, πάνω σε μια
διαθέτουν στην περιοχή τους ούτε κοντινή μοτοσικλέτα, στον περιφερειακό της
δύναμη πυρόσβεσης ούτε είναι στόχος Κατεχάκη είδε έναν οδηγό να πετά το τσιγάρο
προτεραιότητας για τα πυροσβεστικά του έξω από το παράθυρο. Τον πλησίασαν και
αεροπλάνα και ελικόπτερα. Και όμως, μέσα ευγενικά του είπαν πόσο εύκολα μπορεί η
και γύρω από τα δάση αυτά δίνονται διαρκώς πράξη του να προκαλέσει πυρκαγιά. Ο οδηγός
άδειες οικοδόμησης, χωρίς να απαιτείται σταμάτησε και έσβησε το τσιγάρο του. Η
αντιπυρική μελέτη, χωρίς να εξηγεί κανείς αξιέπαινη αντίδραση όσων συμμετείχαν στο
στους ανυποψίαστους πολίτες τους κινδύνους συμβάν αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα
που διατρέχουν, όταν μάλιστα εμπλουτίζουν πως εμείς οι ίδιοι μπορούμε να βοηθήσουμε
εξωτερικά τις οικίες τους με κάθε είδους στην προστασία των δασών μας.
ξύλινες κατασκευές για να τις δέσουν με το
περιβάλλον. Η ιδέα των εμπρηστών πολλές φορές
προκάλεσε την υστερική αντίδραση των
Μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα αποτελεί η διωκτικών Αρχών και τη σύλληψη
παγιωμένη άποψη ότι πίσω από κάθε φωτιά οποιουδήποτε καταγγέλλεται ότι κυκλοφορεί
υπάρχει και μια οργανωμένη ομάδα ύποπτα στο δάσος. Κι όμως, μέσα στα ίδια
εμπρηστών. Δυστυχώς, κανείς δεν δάση, οι ίδιοι οι καταγγέλλοντες καίνε τα
αμφιβάλλει πια ότι, ακόμη και δίπλα στο ξερά χόρτα τους ή ανάβουν ψησταριές ενώ
σκουπιδότοπο, τη φωτιά την ανάβουν επικρατούν θερμοκρασίες πάνω από 35ο C
αποσταθεροποιητές ή οικοπεδοφάγοι, βοσκοί και άνεμοι ισχυρότεροι από 7 μποφόρ, χωρίς
ή ψυχοπαθείς. κανείς να τους κάνει έστω μια παρατήρηση.
Σελίδα 7 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
μικρότερες πυρκαγιές επικρατεί συνήθως το
χάος. Είναι ίσως φοβερό, αλλά ακόμη και
επαγγελματίες πυροσβέστες ελάχιστα
γνωρίζουν πώς πρέπει να πράξουν την ώρα
της φωτιάς. Παρασύρονται από
τρομοκρατημένους πολίτες και υποχωρούν σε
ικεσίες ή απειλές, εγκαταλείποντάς τους
οποιουδήποτε στοιχειώδεις σχεδιασμούς.
Σελίδα 9 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
παράθυρα των τηλεοπτικών σταθμών τα σπόροι των πεύκων σκεπάζονται με το
μέτρα αποκατάστασης της βλάστησης. χώμα του οργώματος ή συνθλίβονται από
Αναγγέλθηκαν αλλαγές στον τύπο της τις ρόδες των οχημάτων. Στη θέση των
βλάστησης, κυρίως η αντικατάσταση της ντόπιων, άριστα προσαρμοσμένων, φυτών
εύφλεκτης πεύκης από δύσφλεκτα τοποθετείται ό,τι διαθέσιμο έχουν τα
πλατύφυλλα φυλλοβόλα δέντρα, η άμεση κρατικά φυτώρια, όπως αγγελικές,
αποψίλωση και αναδάσωση κ.α. Οι προτάσεις πικροδάφνες, πυράκανθοι, που
αυτές υλοποιήθηκαν, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς προορίζονται για τα πάρκα ή τις αυλές των
σχέδιο. Η ζημιά που έκανε η φωτιά ωχριά σπιτιών και είναι τελείως ακατάλληλα για
μπροστά στη μη αναστρέψιμη καταστροφή δασικά οικοσυστήματα.Ο φόβος των
που ήδη έγινε στο οικοσύστημα. πλημμύρων οδηγεί στην υπερβολή των
αντιπλημμυρικών έργων. Υπερεκτιμώντας
Η παραπληροφόρηση διέπει και τις την προστασία που προσφέρουν τα δάση από
μεταπυρικές πρωτοβουλίες. Ο ακροατής, που τις πλημμύρες, φορείς όπως η Δασική
δεν έχει καμιά επιστημονική γνώση για τη Υπηρεσία και οι Οργανισμοί Αποχέτευσης
λειτουργία των οικοσυστημάτων, κατασκευάζουν φράγματα λίγα μόλις μέτρα
βομβαρδίζεται από τηλεοπτικές συζητήσεις μακρύτερα το ένα από το άλλο. Ωστόσο, τα
για τις επιπτώσεις της φωτιάς στο περιβάλλον φράγματα οικολογικά κάνουν το μικρότερο
και στην υγεία όλων μας, όπου περισσεύει η κακό. Μεγαλύτερο προκαλούν τα
καταστροφολογία. Νιώθει ότι η ζωή του θα αντιδιαβρωτικά έργα. Για την προστασία του
τελειώσει μέσα σε πλημμύρες εξαιτίας των εδάφους από τη διάβρωση σε περίπτωση
δασών που κάηκαν. Είναι φοβερό για τα ισχυρής βροχής τοποθετούνται τα τελευταία
παιδιά-ακροατές από τη μία να τους ζητάμε χρόνια χιλιάδες μέτρα ξηρών κλαδιών, που
να μορφωθούν περισσότερο για να ζήσουν προέρχονται από τα καμένα δέντρα, ή και
καλύτερα στο μέλλον, και από την άλλη να ολόκληρων κορμών. Τα κλαδοπλέγματα και
ακούν ότι στο χώρο που ζουν δεν υπάρχει τα κορμοδέματα, όπως ονομάζονται,
αυτό το μέλλον. τοποθετούνται σε γραμμές, κατά μήκος των
χωροσταθμικών καμπυλών, σε απόσταση 10
Παγιδευμένοι σ' αυτό το κλίμα, οι πολίτες μέτρων περίπου η μία γραμμή από την άλλη.
ζητούν την άμεση λήψη μέτρων, ασκώντας Οι εμπνευστές τους θεώρησαν ότι, όταν η
ισχυρή πίεση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, που αναγέννηση του οικοσυστήματος αρχίσει από
στη συνέχεια μεταφέρεται στην κυβέρνηση' η μόνη της να προστατεύει το έδαφος, τα
τελευταία, αντί να λειτουργήσει ως βαλβίδα κλαδοπλέγματα, ως οργανική ύλη, θα έχουν
εκτόνωσης της κατάστασης, μεταφέρει με τη αποσυντεθεί. Δεν υπολόγισαν, όμως, ότι οι
σειρά της την πίεση στις Δασικές Υπηρεσίες. σαπροφυτικοί μύκητες δυσκολεύονται να
Οι εντολές αποκατάστασης των καμένων αναπτυχθούν στις ιδιαίτερα θερμές και ξηρές
εκτάσεων έχουν μόνο ποσοτικές μεσογειακές κλιματικές συνθήκες. Όταν
παραμέτρους. Ποτέ ποιοτικές. υπάρχουν κλαδοπλέγματα που τρία χρόνια
Κανέναν δεν ενδιαφέρει τι φυτεύεται, αρκεί μετά την τοποθέτησή τους δεν έχουν ακόμη
οι φυτεύσεις να καλύπτουν μεγάλη έκταση. χάσει της ξηρές βελόνες τους, πόσος χρόνος
Στο πληγωμένο από τη φωτιά οικοσύστημα θα χρειαστεί για να διαλυθεί ένα κλαδί
καλούνται τα σχολεία, οι φορείς, οι πάχους 2 έως 3 εκατοστών; Έτσι,
σύλλογοι, οι πολίτες γενικά, να τοποθετούνται στα δάση μας χιλιάδες μέτρα
συμμετάσχουν σε άχρηστες και πολλές ξηρής, ιδιαίτερα εύφλεκτης ύλης σε διάταξη
φορές επιζήμιες αναδασώσεις. Αγνοείται καύσης. Το 1998 μεγάλο μέρος της Πεντέλης
απ' όλους ότι η φύση έχει προστατέψει και ξανακάηκε μέσα σε τρία χρόνια, καθώς η
έχει φυλάξει πλούσιο αναγεννητικό υλικό, φωτιά εκμεταλλεύτηκε αυτές τις κατασκευές
που είναι έτοιμο να ξαναδημιουργήσει το για την εξάπλωσή της. Σε 17,000 στρέμματα
δάσος. Βαριά μηχανήματα, προκειμένου να διπλοκαμένου δάσους η υποβάθμιση του
ανοίξουν χώρους φύτευσης, ξηλώνουν τους οικοσυστήματος είναι μη αναστρέψιμη.
θάμνους, που θα παραβλάσταιναν σύντομα Πραγματική καταστροφή.
και θα προστάτευαν άμεσα το έδαφος. Οι
Σελίδα 10 από 11
ΦΩΤΙΕΣ
Πρέπει, τέλος, να αναφερθούν και οι τρομοκρατημένοι πολίτες. Χρειάζεται επίσης
πρωτόγνωρες για την Ελλάδα φωτιές που γενναιότητα. Είναι δύσκολο να λες δημόσια
κατέκαψαν μεγάλα τμήματα της Πίνδου και ότι πρέπει να μειωθούν οι αναδασώσεις, ότι ο
του Μαινάλου. Δυστυχώς, η επιστημονική εμπλουτισμός με φυλλοβόλα είναι μια
καταγραφή δεν έχει ακόμη μελετήσει αυτές εγκληματική οικολογικά ενέργεια, ότι με τα
τις πυρκαγιές, γιατί είναι σπανιότατες. κλαδοπλέγματα είναι σαν να τοποθετείς
Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι και στην μπαρούτι στο δάσος που αναγεννιέται, ότι η
περίπτωση αυτή, η φύση θα κάνει τη δουλειά Πολιτεία πρέπει να σταματήσει τη δαπάνη
της με τον τρόπο που αυτή γνωρίζει. Όπως δισεκατομμυρίων για άχρηστες παρεμβάσεις,
έκανε πάντα. δίνοντας οικονομικό κίνητρο σε όσους
επωφελούνται ώστε να προκαλέσουν νέες
πυρκαγιές.
Σελίδα 11 από 11