`

1qTP CNG BI GING CHO LP

N THI HCKT I HC NGNH QTKD
Bi 1: AI CNG VE QUAN TR

Ni dung ca chng :
1. QUN TR L G?
1.1. Khi nim v qun tr
1.2. Qun tr l mt khoa hc hay l mt ngh thut?
1.2.1. Qun tr l mt khoa hc
1.2.2. Qun tr l mt ngh thut
1.3. Cc chc nng qun tr
1.4. Vai tr v ngha ca hot ng qun tr
2. NH QUN TR
2.1. Th no l nh qun tr?
2.2. Vai tr v k nng ca nh qun tr
1.2.2.1. Vai tr ca nh qun tr
1.2.2.2. Cc k nng qun tr (Managerial Skills)

1/ Qun tr l g ?

1.1. Khi nim v qun tr

Ve noi dung, thuat ng Quan tr la mot danh t kho

nh ngha. Moi mot tac gia khi e cap en quan tr eu co
mot nh ngha cua rieng mnh.

T quan tr Management c dch t tieng Anh, do o

co ni, co luc co ngi goi la quan ly, co ngi goi la
quan tr.

Koontz va ODonnell trong giao trnh Nhng van e cot

yeu cua quan ly nh ngha:Co le khong co lnh vc hoat
ong nao cua con ngi quan trong hn la cong viec quan ly,
bi v moi nha quan tr moi cap o va trong moi c s eu
co mot nhiem vu c ban la thiet ke va duy tr mot moi
trng ma trong o cac ca nhan lam viec vi nhau trong cac
nhom co the hoan thanh cac nhiem vu va cac muc tieu a
nh .

James H.Donnelly,JR., James L.Gibson va John M.Ivancevich cho

rang, Quan tr la mot qua trnh do mot hay nhieu ngi thc
hien, nham phoi hp cac hoat ong cua nhng ngi khac
e at c nhng ket qua ma mot ngi hanh ong rieng
re khong the nao at c

Stoner va Robbins nh ngha:Quan tr la mot tien trnh bao

gom viec hoach nh, to chc, quan tr con ngi, va kiem tra
cac hoat ong trong mot n v, mot cach co he thong,
nham hoan thanh muc tieu cua n v o.

Ly thuyet hanh vi (Behaviourism) lai xac nh Quan tr la

hoan thanh cong viec thong qua con ngi.


Noi mot cach tong quat, quan tr la hoat ong can
thiet phai c thc hien khi con ngi ket hp vi nhau trong
cac to chc nham at c nhng muc tieu chung.

Qua cac nh ngha tren, chung ta muon

xac nh:

ay la mot nganh hoc can thiet cho con ngi khi ket
hp vi nhau cung lam viec trong tap the. Neu moi ca nhan
t mnh hoat ong, song mot mnh khong lien he vi ai th
khong can en hoat ong quan tr.

Hoat ong quan tr la e cung lam viec v muc tieu

chung. Muc tieu o co the la kinh te, giao duc, y te hay xa
hoi va cac tap the v.v

Khac vi cong viec quan tr cu the, Quan tr hoc lai la

khoa hoc nghien cu, phan tch ve cong viec quan tr trong to
chc, tc la tm ra va s dung cac quy luat trong cac hoat
ong quan tr e duy tr va tao ieu kien thuan li cho to
chc hoat ong co hieu qua.

Mc tiu cn bn ca qun tr
HIU QU - EFFICIENTLY
S DNG CC NGUN LC KHN NGOAN
V TRONG MT CCH CHI PH C HIU QU
(Using resources wisely and in a cost-effective way)
KT QU - EFFECTIVELY
Ra cc quyt nh ng n v thc hin chng thnh cng
(Making the right decisions and successfully implementing them )

Muc tieu cua quan tr hoc la nham giup chung ta co

nhng kien thc va ky thuat can thiet e gia tang hieu qua
trong cac hoat ong tap the, kinh doanh hoac khong kinh doanh.

1.2. Quan tr la mot khoa hoc hay la mot

nghe thuat?

Quan tr la mot khoa hoc

- Cho rng, cc vn cn c tip cn gii quyt mt cch khoa hc, logic,

hp l, ng quy lut khch quan v c h thng
- i hi chuyn mn, d bo, cc k nng ra quyt nh v Phng php, k
thut gii quyt cc vn
Kha cnh ngh thut ca qun tr
- Vic ra quyt nh v gii quyt cc vn c thc hin nh s tng hp pha
trn ca trc gic, kinh nghim, bn nng v s sng sut c nhn
- i hi cc k nng v quan nim, giao tip, gia cc c nhn v qun tr thi
gian thc hin cc cng vic c kt hp vi cc hot ng qun tr.
- Khoa hc l s hiu bit kin thc c h thng, cn ngh thut l s tinh lc kin
thc. Ngh thut qun tr trc ht l ti ngh ca nh qun tr trong vic gii
quyt nhng nhim v ra mt cch kho lo v c hiu qu nht. y mun
ni n ti nng ca qun tr gia, nng lc t chc, kinh nghim gip h gii quyt
sng to xut sc nhim v c giao.

1.3. Cc chc nng qun tr

Hoch nh-Planning

Setting an organizations goals and selecting a course of action from a

set of alternatives to achieve them.

T chc- Organizing
Determining how activities and resources are grouped.
Lnh o- Leading
Getting organizational members to work together to
advance the interests of the organization.
Kim tra - Controlling
Monitoring organizational progress towards goals.

S v mi lin h gia cc chc nng qun tr

2. NH QUN TR

2.1. Th no l nh qun tr?

Qun tr vin cao cp (Top Managers)

Qun tr vin cp gia hay cp trung gian (Middle Managers)
Cc qun tr vin cp c s(First-Line Managers)

Cc
quyt nh
chin lc
Cc quyt nh
chin thut

Cc quyt nh
tc nghip

2.2. Vai tr v k nng ca nh qun tr

2.2.1. Vai tr ca nh qun tr
a) Vai tr quan h vi con ngi:- vai tr i din; vai tr ca ngi lnh
o; vai tr lin h, quan h vi ngi khc;
b) Vai tr thng tin;
c) Vai tr quyt nh: vai tr ch tr; vai tr ngi gii quyt xo trn;
vai tr ngi phn phi ti nguyn v vai tr nh thng thuyt.

2.2.2. Cc k nng qun tr (Managerial Skills)

2.3. Lm th no qun tr thnh cng

Robert Kreitner cho rng qun tr thnh cng c ba yu t cc

k quan trng, l Nng lc Ability ( A), ng c qun tr Motivation to manage (M) v C hi i vi qun tr - opportunity to
manage (O).

Cng thc ca s thnh cng- Success ( S) c th c trnh by

theo cc ch vit tt bng ting Anh nh sau : S = A x M x O.

Nng lc v qun tr. Theo cc cng trnh nghin cu ca Hi

ng cc trng i hc v kinh doanh ca M ( AACSB) nhng im
mu cht c th gip cho mi ngi hiu tt nht v nng lc qun tr,
l :
1/ Kh nng lnh o
2/ K nng trnh by v giao tip bng li ni
3/ Giao tip bng vn bn
4/ Hoch nh v t chc
5/ Thu thp thng tin v phn tch vn
6/ Ra quyt nh
7/ U quyn v kim tra
8/ T bn thn khch quan ( Nhn thc c mt mnh v mt yu ca mnh)
9/ C khuynh hng lnh o ( c mt quyt tm cao v mong mun lnh o
ngi khc mt kiu ch huy iu khin mi).

ng c qun tr

Trc nghim ca Miner gip chng ta xc nh c mc mong mun tr

thnh nh qun tr ca mi ngi theo 7 Phng din ca ng c tr thnh
nh qun tr di y :
1/ C thi quan im tch cc theo hng quyn lc v d nh mun tr
thnh ngi cp trn;
2/ Mong mun, kht khao thc hin cc tr chi hay th thao c tnh cnh
tranh vi nhng ngi ng hng;
3/ Kht khao , mong mun thc hin cnh tranh v ngh nghip hay trong cc
cng vic c lin quan vi nhng ngi ng hng;
4/ Mong mun thit tha c t quyt nh v chu trch nhim;
5/ Mong mun s dng sc mnh v quyn lc i vi k khc;
6/ Thch i x theo li c bit, k c khi khng chn ng ngi;
7/ thc v trch nhim khng ch i vi bn phn thng thng m cn
c kt hp vi cng vic qun tr.

C hi i vi qun tr
C hi cho cc nh qun tr nc ta , ang v s c rt nhiu. C hi
khng t n bin thnh thnh cng. Thnh cng ca cc nh qun tr l s kt
hp ch yu gia nng lc, ng c , c hi v s nhiu yu t khc na.

BI S 2

LCH S CC T TNG
V HC THUYT V QUN TR
Mc tiu nghin cu
C nhng trng phi t tng qun tr no v s pht trin
ca chng ra sao?
Nhng t tng qun tr ng gp g i vi cng vic ca
cc nh qun tr?
5

 Cc trng phi t tng v l thuyt qun tr y c nhng

hn ch g ?
Nhng cch tip cn hin i trn nn tng tng hp cc
trng phi qun tr l g?

Ni dung ca chng
2.1. CC L THUYT C IN V QUN TR
2.1.1. L thuyt qun tr khoa hc
2.1.2. Trng phi qun tr hnh chnh
2.2. L THUYT TM L X HI TRONG QUN TR
2.3. L THUYT H THNG V NH LNG V QUN TR
2.4. TRNG PHI TCH HP TRONG QUN TR
2.4.1. Phng php qun tr qu trnh (Management process
approach)
2.4.2. Phng php tnh hung ngu nhin (Contingency
approach)
2.4.3. Trng phi qun tr Nht Bn
2.1. CC L THUYT C IN V QUN TR

Trng phi qun tr khoa hc - Scientific Management

Bi cnh u th k 20
Tp trung vo vic hon thin tng ng tc lao ng
ca ngi cng nhn nng caoNSLD v HQ cng
vic .
Trng phi qun tr hnh chnh-Administrative Management
Cc l thuyt ny tp trung ch yu vo vic qun tr
tng th mt doanh nghip hn l tng ngi c th
2.1.1. Cc l thuyt qun tr khoa hc
Charler Babbage (1792 1871):
ng l mt nh ton hc Anh tm cch tng nng sut lao ng. Cng
vi Adam Smith ng ch trng chuyn mn ha lao ng, dng
ton hc tnh ton cch s dng nguyn vt liu ti u nht.
ng cho rng, cc nh qun tr phi nghin cu thi gian cn thit
hon thnh mt cng vic, t n nh tiu chun cng vic, a ra
vic thng cho nhng cng nhn vt tiu chun.
ng cng l ngi u tin ngh phng php chia li nhun
duy tr quan h gia cng nhn v ngi qun l.
Frank B. Gilbreth (1868 1924) v Lillian M. Gilbreth (1878 1972)
ng b l nhng ngi tin phong trong vic nghin cu thi gian
ng tc
Hai ng b ch ra rng , c nhiu c ng ca ngi th n (ci,
vi, khom lng, cm bay san va) c th kt hp li hay loi b .
Da trn qu trnh nghin cu v quan st hai ng b pht trin
mt h thng cc thao tc hon thnh mt cng vic v a ra
mt h thng xp loi bao trm cc ng tc nh cch nm vt,
cch di chuyn
H thng cc ng tc khoa hc nu ln nhng tng quan gia loi
ng tc v tn s vi s mt nhc trong lao ng

 Xc nh v loi b nhng ng tc d tha lm ph phm nng lc,

ch tm vo nhng ng tc thch hp lm gim mt mi v tng
nng sut lao ng.
Henry L. Gantt (1861 1919):
ng vn l mt cng tc vin gn gi ca Taylor v l mt k s
chuyn v h thng kim sot trong cc nh my.
ng quan tm ti nhng vn v nng cao NSL cp phn
xng.
ng gp quan trng nht ca ng l s m t dng cng vic
cn hon thnh mt nhim v, vch ra nhng giai on ca cng
vic theo k hoch, ghi c thi gian hoch nh v thi gian thc s.
Ngy nay s ny c mang tn ng v c s dng rng ri
trong qun tr tc nghip.
Trong khi Taylor v hai v chng Gilbreth tp trung vo cng nhn, th
Gantt li cho rng cch lm vic ca cc nh qun tr cng c th ci
tin v lm cho n c nng sut hn.
ng tin rng trnh ngh nghip l tiu ch duy nht thc hin
quyn lc v rng, cc nh qun tr c ngha v o l l ra nhng
quyt nh bng phng php khoa hc ch khng phi theo cm
ngh ca mnh.
ng cng m rng phm vi ca qun tr khoa hc bng vic a vo
cng vic ca cc nh qun tr mt mc dnh ring cho vic phn tch
Gantt cng a ra mt h thng ch tiu cng vic v h thng khen
thng cho cng nhn v qun tr vin t v vt ch tiu.
Frederick Taylor (18561915)
ng c gi l cha ca phng php qun tr khoa hc
Tn gi ca l thuyt ny xut pht t tc phm ca Taylor. Cc
nguyn tc qun tr mt cch khoa hc (Principles of scientific
management- XB 1911)
Theo ng cc nhc im chnh ca cch qun l c l:
1. Thu mn cng nhn trn c s ai n trc mn trc,
khng lu n kh nng v ngh nghip ca cng nhn.
2. Cng tc hun luyn nhn vin hu nh khng c h thng t
chc hc vic.
3. Cng vic lm theo thi quen, khng c tiu chun v phng
php. Cng nhn t mnh nh ot tc lm vic.
4. Hu ht cc cng vic v trch nhim u c giao cho cng
nhn.
5. Nh qun tr lm vic bn cnh ngi th, qun mt chc
nng chnh l lp k hoch v t chc cng vic. Tnh chuyn
nghip ca nh qun tr khng c tha nhn.
a. Sau ng nu ra 4 nguyn tc qun tr khoa hc nh sau :
1. Pht trin khoa hc thay th phng php kinh nghim c cho
tng yu t cng vic ca mi ngi.
2. Tuyn chn mt cch khoa hc, hun luyn, dy v bi dng
cng nhn ;

3. Hp tc vi cng nhn m bo chc chn rng, mi vic

u c lm ng theo khoa hc c pht trin;
4. Tha nhn rng, hu nh bao gi cng c s chia u cng
vic v trch nghim gia nhng nh qun tr v cng nhn.
Cng tc qun tr tng ng l:
1. Nghin cu thi gian v cc thao tc hp l nht thc hin
cng vic.
2. Dng cch m t cng vic (Job Description) chn la cng
nhn, thit lp h thng tiu chun v h thng hun luyn
chnh thc.
3. Tr lng theo nguyn tc khuyn khch theo sn lng, bo
m an ton lao ng bng dng c thch hp.
4. Thng tin trong cng vic, ch trng lp k hoch v t chc
hot ng.
2.1.2. Trng phi qun tr hnh chnh-Administrative
ManagementTheory
Max Weber (1864 1920)

ng l mt nh x hi hc ngi c,c nhiu ng gp vo

l thuyt qun tr.
Khi nim quan liu bn giy c nh ngha l h thng
chc v v nhim v c xc nh r rng, phn cng, phn
nhim chnh xc, cc mc tiu phn bit, h thng quyn
hnh c tn ti trt t.
C s t tng ca Weber l nim thm quyn hp php
v hp l.
Ngy nay thut ng quan liu hon ton xa l vi t tng
ban u ca Weber.
Thc cht nhng c tnh v ch ngha quan liu ca Weber l:
Phn cng lao ng vi thm quyn v trch nhim c quy
nh r rng v c hp php ha nh nhim v chnh
thc.
Cc chc v c thit lp theo h thng ch huy, mi chc
v nm di mt chc v khc cao hn.
Nhn s c tuyn dng v thng cp theo kh nng qua
thi c, hun luyn v kinh nghim.
Cc hnh vi hnh chnh v cc quyt nh phi thnh vn
bn.
Qun tr phi tch ri s hu.
Cc nh qun tr phi tun th iu l v th tc. Lut l
phi cng bng v c p dng thng nht cho mi ngi.
Henry Fayol (1841-1925): l mt nh qun tr hnh chinh ngi
Php

 Tc phm Qun tr cng nghip v qun tr tng qut

(administration industrielle et gnrall) (1916).
Khc vi Taylor cho rng nng sut lao ng km l do cng
nhn khng bit cch lm vic v khng c kch thch kinh
t y , Fayol cho rng nng sut lao ng ca con ngi
lm vic chung trong tp th ty thuc vo s sp xp, t
chc ca nh qun tr.
Vic sp xp, t chc c Fayol gi l vic qun tr tng
qut v ng cng tin rng cng vic ca cc nh qun tr c
th c phn thnh nm chc nng, hay nm lnh vc
thuc trch nhim qun l, l: hoch nh, t chc, ch
huy, phi hp v kim tra
Fayol ngh cc nh qun tr nn theo 14 nguyn tc
c gi l 14 nguyn tc qun tr sau:
1. Phi phn cng lao ng.
2. Phi xc nh r mi quan h gia quyn hnh v trch nhim.
3. Phi duy tr k lut trong x nghip.
4. Mi cng nhn ch nhn lnh t mt cp ch huy trc tip duy
nht.
5. Cc nh qun tr phi thng nht kin khi ch huy.
6. Quyn li chung lun lun phi c t trn quyn li ring.
7. Tr th lao tha ng.
8. Quyn quyt nh trong x nghip phi tp trung v mt mi.
9. H thng thng tin thng sut.
10. Sinh hot trong x nghip phi c trt t.
11. S i x trong x nghip phi cng bnh.
12. Cng vic ca mi ngi trong x nghip phi n nh.
13. Ch ng trong cng vic;
14. X nghip phi xy dng cho c tinh thn tp th.
2.2. CC L THUYT TM L X HI TRONG QUN TR

Emphasized individual attitudes and behaviors, and group

processes, and recognized the importance of behavioral processes in the
workplace.
Robert Owen (1771-1858): l k ngh gia ngi Anh, l ngi
u tin ni n nhn lc trong t chc. ng ch trch cc nh cng
nghip b tin ra pht trin my mc nhng li khng ci tin s phn
ca nhng my mc ngi.
Hugo Munsterberg (18631916)
A German psychologist, nghin cu tm l ng dng trong
mi trng t chc,
ng c coi l cha ca ngnh tm l hc cng nghip.
Trong tc phm nhan Tm l hc v hiu qu trong cng
nghip xut bn nm 1913, ng nhn mnh l phi nghin
cu mt cch khoa hc tc phong ca con ngi tm ra
nhng mu mc chung v gii thch nhng s khc bit.

 ng cho rng nng sut lao ng s cao hn nu cng vic

giao ph cho h c nghin cu, phn tch chu o v hp
vi nhng k nng cng nh tm l ca h.
Mary Parker Follett (1868-1933)
L nh nghin cu v tm l qun tr.
B tin chc chn rng, cc nh qun tr s nhn thc c
mi mt ngi lao ng l mt th gii phc tp ca nhng
cm xc, nim tin, thi v thi quen.
trao cho ngi lao ng nhng cng vic kh khn vt
v, B tin rng, cc nh qun tr phi nhn thc c nhng
mong mun v ng c thc y ca mi c nhn.
Follett thuyt phc cc nh qun tr nn ng vin s c hiu
qu hn l ch n thun yu cu ngi ta lm vic.
Hp tc (c coi l linh hn ca s thng nht) v t kim
tra c xem nh cha kha ca c nng sut v dn ch
trong cuc sng.
B c cc nh s hc cho l mt trong mi ngi i tin
phong v l thuyt hnh vi v qun tr h thng.
Abraham Maslow (1908-1970)
ng l nh tm l hc xy dng mt l thuyt v nhu cu ca
con ngi gm 5 bc c xp t thp ln cao theo th t:
Nhu cu vt cht;
Nhu cu an ton;
Nhu cu x hi;
Nhu cu c tn trng ;
Nhu cu t hon thin.
i vi cc nh qun tr, l thuyt ca ng gp phn gii thch
v s hnh thnh nhu cu v ng c hnh ng ca con ngi trong qu
trnh lm vic, v v th n cn c p dng rng ri cho n ngy nay.
Douglas Mc Gregor (1906-1964): Mc Gregor cho rng cc nh
qun tr trc y tin hnh cc cch thc qun tr trn nhng gi
thuyt sai lm v tc phong v hnh vi ca con ngi.
Thuyt X cho rng:
phn ng mi ngi u khng thch lm vic,
thch c ch huy hn l t chu trch nhim,
hu ht mi ngi lm vic v li ch vt cht
cc nh qun tr xy dng nhng b my t chc vi
quyn hnh tp trung t ra nhiu quy tc th tc, ng thi
vi mt h thng kim tra gim st cht ch.
Thuyt Y cho rng
Con ngi s thch th vi cng vic nu c c nhng
thun li v h c th ng gp nhiu iu hn cho t chc.
Mc Gregor cho rng thay v nhn mnh n c ch kim tra
th nh qun tr nn quan tm nhiu hn n s phi hp
hot ng.

10

Nghin cu ti nh my Hawthorne do Elton Mayo (18801949) Gio s ca i hc kinh doanh Havard ni ting M thc hin
v tri qua nhiu kt qu nghin cu thc nghim khc ca cc nh tm
l cng nghip,
Nhm ny cho rng, s tha mn cc nhu cu tm l ca con
ngi nh
mun c ngi khc quan tm,
mun c ngi khc knh trng,
mun c vai tr quan trng trong s nghip chung,
mun lm vic trong bu khng kh thn thin gia cc ng
s v.v
c nh hng ln n nng sut v thnh qu lao ng ca con ngi.
T tng chnh ca nhm cc l thuyt v tm l x hi:
Doanh nghip l mt h thng x hi.
Khi ng vin khng ch bng yu t vt cht m cn phi quan
tm n nhng nhu cu x hi.
Tp th nh hng trn tc phong c nhn (tinh thn, thi ,
kt qu lao ng ).
Lnh o khng ch l quyn hnh do t chc, m cn do cc
yu t tm l x hi ca t chc chi phi.
Tuy vy n cng cn mt s hn ch:
Qu ch n yu t x hi Khi nim con ngi x hi ch
c th b sung cho khi nim con ngi kinh t ch khng th
thay th.
L thuyt ny coi con ngi l phn t trong h thng khp kn
m khng quan tm n yu t ngoi lai.
2.3. L THUYT H THNG V NH LNG V QUN TR

Ra i t sau khi kt thc th chin th 2 vi cc tn gi :

Quantitative Management
Management Science
Operations Management
System theory
Trng phi ny da trn suy on l tt c cc vn u c
th gii quyt c bng cc m hnh ton, v n c cc c
tnh sau:
1. Nhn mnh phng php khoa hc
trong khi gii quyt cc vn qun tr.
2.p dng phng php tip cn h
thng gii quyt cc vn .
3. S dng cc m hnh ton hc.
4. nh lng ha cc yu t c lin
quan v p dng cc php tnh ton
hc v xc sut thng k.
5. Ch cc yu t kinh t k thut
trong qun tr hn l cc yu t tm l x hi.

11

6. S dng my tnh in t lm cng c.

7. Tm kim cc quyt nh ti u trong h thng khp kn
Theo l thuyt nh lng, h thng c cc tc gi nh ngha
nh sau:
Berthalanfly: H thng l phi hp nhng yu t lun lun
tc ng qua li vi nhau.
Miller: H thng l tp hp cc yu t cng vi nhng mi
quan h tng tc.
Tng hp nhng khi nim trn, chng ta c th thy h thng
l phc tp ca cc yu t:
To thnh mt tng th.
C mi quan h tng tc.
Tc ng ln nhau t mc tiu.

ng gp ca trng phi l thuyt h thng v nh lng l:

nh lng l s ni di ca trng phi c in (qun tr mt
cch khoa hc).
Trng phi l thuyt h thng v nh lng thm nhp vo
hu ht mi t chc hin i vi nhng k thut phc tp.
Ngy nay cc cng c ca l thuyt ny cng vi k thut my
tnh tin hc ang l mt phn quan trng khng th thiu trong
cng tc qun tr cc doanh nghip
Cc k thut ca trng phi ny ng gp rt ln trong vic
nng cao trnh hoch nh v kim tra hot ng.
Hn ch ca trng phi ny l:
t ch trng n yu t con ngi trong t chc qun tr.
Cc khi nim v k thut qun tr ca l thuyt ny kh hiu,
cn phi c nhng chuyn gia gii, do vic ph bin l
thuyt ny cn rt hn ch.
2.4. TRNG PHI TCH HP TRONG QUN TR
2.4.1. Phng php qun tr qu trnh
Thc cht cch tip cn ny c cp t u th k 20
qua t tng ca Henri Fayol
ch thc s pht trin mnh t nm 1960 do cng ca Harold
Koontz v cc ng s.

12

 T tng ny cho rng qun tr l mt qu trnh lin tc ca cc

chc nng qun tr l hoch nh, t chc, nhn s, lnh o
v kim tra

T khi c Koontz pht trin th phng php qun tr qu

trnh tr thnh mt lnh vc c ch nht, v c rt
nhiu nh qun tr t l thuyt n thc hnh u a chung.
2.4.2. Phng php tnh hung ngu nhin
Fiedler l tc gi i din cho phng php tnh hung qun
tr, cn gi l phng php theo iu kin ngu nhin
Phng php tnh hung ngu nhin mun kt hp nhng
nguyn tc qun tr vo trong khun kh hon cnh.
N c xy dng trn lun nu c X th tt c Y nhng
ph thuc vo iu kin Z, nh vy iu kin Z l nhng
bin s ngu nhin.
Phng php tnh hung ngu nhin c cho l hp l theo
trc gic, nn kh c th c nhng nguyn l chung p dng
mt cch khi qut.
2.4.3. Trng phi qun tr Nht Bn
Bi cnh ra i
- Thuyt Z
- Kaizen
- Jit
L thuyt Z (William Ouchi):

L thuyt Z c mt gio s ngi M gc Nht Bn l gio s

William Ouchi xy dng v ra i nm 1978
L thuyt Z ch trng n quan h x hi v yu t con ngi
trong t chc v c cc c im sau: cng vic di hn, quyt nh
thun hp, trch nhim c nhn, xt thng thng chm, kim sot kn
o bng cc bin php cng khai, quan tm n tp th v c gia nh
nhn vin
K thut qun tr ca Nht Bn cn ch trng ti Kaizen (ci tin)
ca Masaakiimai.
Kaizen ch trng n qu trnh ci tin lin tc,tp trung vo 3 yu
t nhn s: gii qun l; tp th v c nhn.
c im ca Kaizen trong qun l :
- bao hm khi nim sn xut va
ng lc (JIT: Just-In-Time)
- cng ty lun ghi nhn cc kin ng gp ca cng nhn,
khuyn khch cng nhn khm ph v bo co mi vn pht sinh
trong qu trnh lm vic gii qun l kp thi gii quyt.
BI 3: RA QUYT NH
13

MC TIU NGHIN CU

Sau khi nghin cu chng ny ngi hc phi:

Hiu r Khi nim, mc tiu, bn cht, phn loi, chc nng v

nguyn tc ra quyt nh

Bit cch vn dng cc phng php v quy trnh ra quyt nh

vo thc t
NI DUNG CA CHNG
1. KHI NIM, BN CHT V VAI TR CA QUYT NH TRONG QUN TR
2. CHC NNG CA CC QUYT NH
3. MC TIU CA CC QUYT NH
4. MI TRNG RA QUYT NH
5. C S KHOA HC CA VIC RA QUYT NH
6. NGUYN TC CA VIC RA CC QUYT NH
7. NI DUNG CA CC QUYT NH
8. HNH THC CA CC QUYT NH
9. PHNG PHP V NGH THUT RA QUYT NH
10.QUY TRNH V M HNH RA QUYT NH
11.NHNG YU T V PHM CHT C NHN CN THIT CHO VIC RA QUYT NH
12.T CHC THC HIN V KIM SOT CC QUYT NH
1. KHI NIM, BN CHT V VAI TR CA QUYT NH TRONG QUN TR

Khi nim
Vai tr
Bn cht : quyt nh qun tr l hnh vi sng to ca nh qun

tr nhm gii quyt mt vn chn mui, trn c ss hiu bit cc

quy lut vn ng khch quan ca h thng b qun tr v vic phn tch
cc thng tin v hin tng ca h thng .

Phn loi
1. Phn loi theo tnh hung

Decision Making Under Certainty

Decision Making Under Risk

Decision Making Under Uncertainty

2. Phn loi theo thi gian
3. Phn loi theo mc quan trng
4. Phn loi theo tnh kt cu

Programmed Decisions

Nonprogrammed decisions

2. CHC NNG CA CC QUYT NH

1- La chn phng n ti u;
2345678-

nh hng,
Bo m cc yu t thc hin;
Phi hp hnh ng.
Chc nng ng vin, cng bc;
Bo m tnh thng nht trong thc hin;
Bo m tnh hiu qu trong kinh doanh;
Bo m tnh hiu lc;

14

9- Bo mt .

3. C S KHOA HC CA VIC RA QUYT NH

Nhu cu;

Hon cnh thc t;

Kh nng ca n v;

Mc tiu v chin lc kinh doanh;

Thi c v ri ro;

Tnh quy lut v ngh thut sng to.

4. NGUYN TC CA VIC RA CC QUYT NH
Quyt on;
Khoa hc;
Khch quan;
Thng nht;
Gn cht quyn li, quyn hn v trch nhim;
To ra s nng ng sng to trong t chc;
Khng chng cho;
Kp thi;
Hiu qu.
5. NI DUNG CA CC QUYT NH

Ni dung ca mt quyt nh thng bao gm nhng yu t sau:

1- Cn c ra quyt nh;
2- Quyt nh v vn g, v ai hay v vic g;
3- Hiu lc ca quyt nh i vi ai, i vi ci g, u v trong khong thi
gian no;
4- Trch nhim, quyn hn, quyn li, khen thng, x pht (nu thy cn
thit phi quy nh r).
6. HNH THC CA CC QUYT NH

1. Nhng hnh thc ra quyt nh ch yu: bng ming, bng vn bn, thng
bo, ngh quyt, quyt nh chnh thc v.v
2. Yu cu: Hnh thc ca cc quyt nh phi n gin d hiu, gy n tng,
ph hp vi ni dung, ph hp vi i tng thc hin quyt nh.
3. La chn hnh thc thch hp: cng mt ni dung ngi ta c th ra quyt
nh bng nhiu hnh thc khc nhau, do cn la chn hnh thc ph hp v
c hiu qu nht.
7. PHNG PHP V NGH THUT RA QUYT NH

7.1. Phng php ra quyt nh

1 Phng php c nhn ra quyt nh;
2 Phng php quyt nh tp th: (Phng php ng no tp th, k thut
Delphi), quyt nh theo nhm danh ngha

Quyt nh theo nhm danh ngha

Mi thnh vin t ghi nhng kin mt cch c lp
Tp hp tt c cc kin ca nhm
Nhm tho lun tng kin v nh gi
Mi thnh vin cho im tng gii php mt cch c lp. Quyt
nh cui cng l quyt nh c im cao nht

K thut Delphi
Thit k bn cu hi v mi thnh vin s tr li cc cu hi mt
cch c lp & v danh
Cc tr li s c tp hp li v in ra

Mi thnh vin s nhn c mt bn tr li tng hp

15

Mi thnh vin s a ra cc gii php

Lp li bc 2, 3 v 4 nhiu ln cho n khi t c s nht tr

3 Phng php so snh;

4
5
6
7
8
9-

Phng
Phng
Phng
Phng
Phng
v.v...

php
php
php
php
php

kinh nghim;
ton hc;
th nghim tht bi;
cy quyt nh;
cy mc tiu v nhim v;

7.2. Ngh thut ra quyt nh

Tnh cn i: Cc quyt nh mun p th phi cn i. Tnh cn i th
hin nng lc v quyt tm cn t, cn i ngi ra quyt nh v
ngi thc hin quyt nh.
Tnh hi ha: Th hin s hi ha quyn li v trch nhim, hi ha gia
hon cnh v quyt tm, hi ha gia cp trn v cp di v.v
Tnh hiu qu: t c hiu qu cao khng phi l mt vic d dng, Tuy
nhin ngh thut ra quyt nh cng cao th cng ng ngha vi kh nng
t hiu sut (hay hiu qu) cng cao ca cc quyt nh.

tng kh nng sng to cn trnh nhng iu sau:

ng c tm mt cu hi ng;

ng c gng tun theo logc;

ng tun theo nguyn tc cng nhc;

ng qu l thuc vo hin thc;

ng c trnh nhng s khng r rng;

ng qu lo s v c trnh tht bi;

ng mt kh nng hi tng;

Trnh tnh trng bit lp thi qu;

ng qu quan trng vn ;

ng ngh rng mnh khng bit sng to.

8. QUY TRNH RA QUYT NH

Bc 1: Xc nh vn
xc nh c vn ng n chng ta cn cn c vo cc tn hiu
cnh bo. Nhng tn hiu cnh bo thng l:

Nhng sai lch so vi thnh tch c t c.

S sai lch so vi k hoch.

S ph phn t bn ngoi..

Bc 2: Xem xt cc yu t nh
hng n quyt nh

Bc 3: Thu thp v chn lc ,thng tin c lin quan.

Bc 4: Xy dng v quyt nh gii php

a ra nhiu phng n khc nhau chn.
nh gi cc phng n xy dng..
La chn phng n tt nht.

Bc 5: T chc thc hin quyt nh.

Bc 6: Kim tra v nh gi kt qu thc hin quyt nh

9. NHNG YU T V PHM CHT C NHN CN THIT CHO VIC RA
QUYT NH

16

1- Thng tin
2- Trit l kinh doanh v chin lc cng ty
3- Kin thc
4- Kh nng t duy
5- ng c ra quyt nh
6- Phm cht nh kinh doanh
7- o c
8- thc trch nhim
9- Sc khe
10-Kinh nghim
11-Kh nng nh lng

BI S 4 :HOCH NH
MC TIU NGHIN CU

Sau khi nghin cu bi ny bn phi c kh nng :

1/ Hiu c khi nim, bn cht, mc tiu, chc nng, nguyn tc, c s khoa
hc, ni dung, hnh thc, phng php v quy trnh hoch nh
2/ Bit cch xy dng v thc hin cc loi k hoch kinh doanh
3/ T tm hiu v hc hi nhng kinh nghim v hoch nh ang c thc
hin cc doanh nghip
NI DUNG NGHIN CU
1. KHI NIM V VAI TR CA HOCH NH
2. MC TIU V C S KHOA HC CA HOCH NH
3. CHC NNG, NGUYN TC, NI DUNG V PHNG PHP HOCH NH
4. HNH THC HOCH NH
5. QUY TRNH HOCH NH
6. T CHC, IU HNH V KIM SOT TRONG CNG TC HOCH NH

1. KHI NIM V VAI TR CA HOCH NH

1.1. Khi nim, i tng , phn loi v phm vi ca hoch nh

+ Khi nim
Hoch nh bao gm vic xc nh mc tiu, hnh thnh chin lc tng
th nhm t c mc tiu v xy dng cc k hoch hnh ng phi hp
cc hot ng trong t chc
+ i tng
+ Phn loi
+ Phm vi
1.2. Vai tr ca hoch nh
Thc hin cc mc tiu
ng ph vi nhng yu t thay i ca mi trng
To ra hiu qu kinh t cao
Phng tin quan trng lin kt phi hp n lc ca cc b phn li vi
nhau.
Pht trin tinh thn lm vic tp th
Thc hin vic kim tra tnh hnh thc hin cc mc tiu thun li v d
dng.
2. C S KHOA HC CA HOCH NH

Mc tiu v quyt tm thc hin mc tiu ra;

17

Phn cp v quyn hn v trch nhim trong t chc;

i hi ca cc quy lut khch quan chi phi hot ng qun tr trong lnh
vc hoch nh;
Hon cnh khch quan thuc v bn trong v bn ngoi t chc;
H thng nh mc kinh t, k thut tin tin;
D bo khoa hc.
3. CHC NNG, NGUYN TC, NI DUNG V PHNG PHP
HOCH NH

3.1. Chc nng

nh hng ng n mi hot ng chin lc ca t chc;
m bo ch ng trong cc hot ng ca n v;
La chn phng thc ti u hon thnh cc nhim v c xc
nh;
m bo huy ng v s dng tt nht nhng ngun tim nng hin c
m bo phn ng linh hot, nng ng v c hiu qu i vi mi yu
t tc ng t bn ngoi;
m bo phc v tt nht nhu cu ca khch hng v lu di;
Phi hp cc mt hot ng ca t chc sao cho cc hot ng ny n
khp, ng b, nhp nhng v c hiu qu;
v.v
3.2. Nguyn tc hoch nh
1. Nguyn tc h thng;
2. Nguyn tc khoa hc;
3. Nguyn tc tp trung vo mt xch ch yu;
4. Nguyn tc tha k;
5. Nguyn tc xut pht t nhu cu ca khch hng;
6. Nguyn tc kt hp quyn hn, quyn li v trch nhim;
7. Nguyn tc hiu qu;
8. Nguyn tc nng ng, linh hot v tn dng thi c;
9. Nguyn tc chuyn mn ha;
10.Nguyn tc pht huy ti a tnh nng ng v t ch ca cc cp
tha hnh;
11.Nguyn tc b mt trong kinh doanh;
12.Nguyn tc mo him khoa hc.

3.3. Ni dung hoch nh

Phn vic
hoch nh
1/ Cc mc
tiu

Nhng quyt nh qun tr ch cht

1- S cn phi t nhng mc tiu no ?
2- ngha quan trng tng i ca tng mc tiu l g ?
3 - Cc mi quan h gia cc mc tiu y nh th no ?
4- Khi no phi t cc mc tiu ?
5-Lm th no c th o lng c tng mc tiu ny ?

2/ Cc bin
php

6-Ngi no hay n v t chc no phi chu trch nhim v vic

t ti mc tiu ?
1-Nhng bin php quan trng no lin quan n vic thc hin
thnh cng cc mc tiu ?
2-C nhng thng tin g v tng bin php ?
3- K thut thch hp d bo tnh trng tng lai ca tng bin
php quan trng l g ?

18

4- Ngi no hay n v t chc no phi chu trc nhim v bin

php ?
3/ Cc ngun
ti nguyn

1-Nhng ngun ti nguyn no cn a vo k hoch ?

2-Nhng mi quan h qua li gia cc ngun ti nguyn khc nhau
l nh th no ?
3- Cn phi s dng k thut d ton ngn sch no ?
4-Ngi no hay n v t chc no phi chu trch nhim lp d
ton ngn sch ?

4/ Vic thc
hin

1- K hoch c th c thc hin thng qua quyn lc hay s

thuyt phc ?
2-Ni dung no ca chnh sch cn thit cho vic thc hin ton b
k hoch ?
3- Ni dung ca chnh sch phi ton din, linh hot , c phi hp,
c o c v c trnh by r rng n mc no ?
4- Ai hay n v t chc no s chu nh hng ca cc ni dung
chnh sch ?

3.4. Phng php hoch nh

1
2
3
4

Phng php hoch nh theo mc tiu v nhim v;

Phng php hoch nh theo kinh nghim;
Phng php hoch nh th cng;
Phng php hoch nh ti u bng cc
phng php ton hc;
5 Phng php hoch nh bng k thut my tnh;
6 Phng php hoch nh bng s mng;
7 Phng php hoch nh bng cc chun mc c xc
nh t trc;
8 Phng php hoch nh t di ln;
9 Phng php hoch nh t trn xung;
10 Phng php hoch nh theo cc ch tiu;
11 Phng php hoch nh nh hng;
12 Phng php hoch nh kt hp;
13- v.v
4. HNH THC HOCH NH
4.1. Khi nim
Nhng hnh thc hoch nh ch yu hin nay hay c p dng l:
- Hoch nh ngn hn;
- Hoch nh trung hn;
- Hoch nh di hn;
- Hoch nh chin lc;
- Hoch nh chin thut;
- Hoch nh tc nghip;
- Hoch nh nh hng;
- Hoch nh tp trung;
- Hoch nh phn tn;
- Hoch nh nh k;
- Hoch nh t xut;
- Hnh thc hoch nh th cng;

19

- Hnh thc hoch nh in t ha;

- v.v...
4.2. Hoch nh chin lc
1. Chc nng ca hoch nh chin lc l:

nh hng chin lc cho hot ng ca t chc;

m bo th ch ng chin lc khi tin cng cng nh phng th trong

kinh doanh;

Huy ng, khai thc v tp trung s dng nhng th mnh chin lc trong
t chc;

m bo tnh thch nghi chin lc vi mi iu kin v thay i ca th

trng ni ring v mi trng ni chung trong tng lai di hn;

Phng nga chin lc mi ri ro v nguy c nu n c kh nng xut hin

v tn dng mi c hi, thi vn trong tng lai;

Xy dng v pht trin th v lc mi ngun ti nguyn trong t chc.

2. Nhim v ca hoch nh chin lc l:

Xy dng cc k hoch , chng trnh di hn, hoc mang tnh quan trng
v quyt nh lm nn tng trin khai cc hot ng thng xuyn lu
di mt t chc;
Vch k hoch v t chc thc hin cc loi chin lc v sch lc nh
chin lc kinh doanh, u t, marketing, nhn s v.v.;

Phi hp hot ng chin lc gia cc b phn vi nhau.

3.Ni dung ca hoch nh khng qu tp trung vo vic gii quyt
nhng vn nh nht, th yu khng c ngha quyt nh sng cn vi t
chc. Ni dung hoch nh chin lc tuy khng cn t mc tuyt i chnh
xc, nhng iu quan trng nht l n phi mang tnh logic, tnh khoa hc cao.
N phi tp trung vo gii quyt nhng mt xch chin lc ch yu.
4.3. Hoch nh chin thut v hoch nh tc nghip

Mc tiu

Mc tiu ca hoch nh chin thut v tc nghip l trin khai t

chc thc hin nhng mc tiu, ch trng phng chm chin lc c
la chn.

Ni dung

Ni dung ca cc k hoch chin thut v tc nghip thng c trin

khai c th thng qua cc ch tiu c nh lng r rng.

T chc thc hin

Hoch nh chin lc mang tnh nh hng l chnh, cn hoch

nh chin thut v hoch nh tc nghip li tp trung vo vn t
chc thc hin l c bn.

Vn tha mn quyn li, li ch ca nhng ngi tham gia thc

hin l ht sc quan trng.
5. QUY TRNH HOCH NH

20

Tm hieu
va nhan
thc van
e (1)

anh gia va so sanh

cac phng an (5)

Thiet lap
cac
muc tieu
(2)

La chon phng an toi u

(6)

Xem xet
nhng tien
e va c
s khach
quan (3)
Xac nh
cac phng
an co kha
nang thc
hien (4)

Lap ke hoach ho tr (7)

Lap ngan quy va

cac chi ph thc hien (8)

BI S 5:T CHC TRONG QUN TR

MC TIU NGHIN CU
Sau khi nghin cu xong phn ny ngi hc phi c kh nng
Xc nh cc yu t cu thnh cng tc t chc;
Bit cch phn chia cc b phn v cc dng m hnh c
cu t chc b my c bn;
Bit cch t chc cng vic, t chc nhn s v vn ho t
chc.
Bit cch thc u quyn trong qun tr.
NI DUNG NGHIN CU

KHI NIM, MC TIU V NGUYN TC CA CNG TC T CHC

PHNG PHP PHN CHIA B PHN TRONG C CU T CHC
CC KIU C CU T CHC QUN TR
THIT K T CHC CNG VIC, T CHC CN B V VN HA
T CHC
QUYN HN, QUYN LC V Y QUYN TRONG QUN TR

1. KHI NIM, MC TIU V NGUYN TC CA CNG TC T CHC

1.1/ Khi nim v vai tr ca c cu t chc

Khi nim
+Theo Chester I. Barnard th t chc l mt h thng nhng hot ng
hay n lc ca hai hay nhiu ngi c kt hp vi nhau mt cch c thc.
+ Theo Harold Koontz; Cyril Odonnell v Heinz Weihrich th Cng tc t
chc l vic nhm gp cc hot ng cn thit t c cc mc tiu, l
vic giao ph mi nhm cho mt ngi qun l vi quyn hn cn thit gim

21

st n, v l vic to iu kin cho s lin kt ngang v dc trong c cu ca

doanh nghip
Phn loi
T chc c cu b my;
T chc cng vic
T chc nhn s
c tnh
Phi hp cc n lc;
Cng c mc ch hay mc tiu chung;
Phn chia cng vic;
Th bc ca quyn lc;
Lin kt sc mnh ca tt c cc b phn.
Vai tr
1.2. Mc tiu ca cng tc t chc t chc
1.3. Nguyn tc t chc
2. PHNG PHP PHN CHIA B PHN TRONG C CU T CHC
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.

Phn
Phn
Phn
Phn
Phn
Phn
Phn

chia
chia
chia
chia
chia
chia
chia

theo
theo
theo
theo
theo
theo
theo

tm hn qun tr
thi gian
chc nng
lnh th
sn phm
khch hng
quy trnh hay thit b

3. CC KIU C CU T CHC B MY QUN TR

a) C cu t chc qun tr trc tuyn
u im
+ Tun th nguyn tc mt th trng.
+ To ra s thng nht, tp trung cao .
+ Ch trch nhim r rng.
Nhc im:
+ Khng chuyn mn ha, i hi
nh qun tr phi c kin thc
ton din.
+ Hn ch vic s dng cc chuyn gia
c trnh .
+ D dn n cch qun l gia trng.
S c cu t chc qun tr trc tuyn
C cu ny rt ph hp vi nhng x nghip c quy m nh, sn phm khng
phc tp v tnh cht sn xut lin tc.
b) C cu t chc qun tr theo chc nng

22

S c cu t chc qun tr kiu chc nng

u im:
+ C cu ny c s gip sc ca cc chuyn gia hng u.
+ Khng i hi ngi qun tr phi c kin thc ton din.
+ D o to v d tm nh qun tr.
Nhc im:
+ Vi phm ch mt th trng.
+ Ch trch nhim khng r rng.
+ S phi hp gia lnh o v cc phng ban chc nng v gia
cc phng ban chc nng gp nhiu kh khn.
+ Kh xc nh trch nhim v hay trch nhim cho nhau.
c) C cu t chc qun tr trc tuyn-chc nng

S c cu t chc qun tr trc tuyn-chc nng

u im:

23

+ C c u im ca c cu trc tuyn v c cu chc nng.

+ To iu kin cho cc gim c tr.
Nhc im:
+ Nhiu tranh lun xy ra. Do nh qun tr thng xuyn phi gii
quyt.
+ Hn ch s dng kin thc chuyn mn.
+ Vn c xu hng can thip ca cc n v chc nng.
d) C cu t chc theo ma trn

S c cu t chc kiu ma trn

u im:
y l hnh thc t chc linh ng.
t tn km, s dng nhn lc c hiu qu.
p ng c tnh hnh sn xut kinh doanh nhiu bin ng.
Vic hnh thnh v gii th d dng, nhanh chng.
Nhc im:
+ D xy ra tranh chp nh hng gia ngi lnh o v cc b phn.
+ C cu ny i hi nh qun tr phi c nh hng ln.
+ Phm vi s dng cn hn ch v i hi mt trnh nht nh.
e) C cu t chc phn theo a d
+
+
+
+

S phn chia theo a d

24

f) C cu t chc theo sn phm

g) C cu t chc theo khch hng

4. THIT K T CHC CNG VIC, T CHC CN B V VN

HA T CHC
4.1. T chc v thit k cng vic
a. Chuyn mn ha cng vic
b. Xoay vng cng vic
c. M rng cng vic
d. Lm phong ph cng vic
e. T i lao ng
Quy trnh t chc thit k cng vic
f. Xc nh ni dung ca nhng cng vic cn lm v mc tiu
cn t c ca nhng cng vic ;
g. Thu thp thng tin v phn tch kh nng thc hin cng
vic
h. Thit k v phn chia cng vic mt cch khoa hc, hp l
v ti u thnh nhng phn vic lm c th;
i. Xy dng cc phng n t chc b tr sp xp v thc hin
cng vic;

25

j. La chn phng n ti u;
k. T chc thc hin v iu chnh cng vic cho ph hp vi
hon cnh thc tin;
l. T chc rt kinh nghim v hon thin cng tc thit k v
t chc thc hin cng vic.
4.2. T chc cn b
Ni dung ca cng tc t chc cn b
Tnh ton v d bo nhu cu v cn b qun tr;
Hoch nh v tuyn chn cn b;
o to, hun luyn cc nh qun tr;
La chn, bt v s dng cc nh qun tr;
nh gi cn b qun tr;
Cc cng vic khc c lin quan n cn b qun tr.
4.3. Vn ha t chc
Nhng hnh thc ca vn ha t chc c bn l:
Biu tng (ca cc gi tr, mc tiu, nhn vt anh hng);
Ngn ng (ting lng, khu hiu, hi hc);
Cu chuyn (truyn thuyt, huyn thoi);
Thc hnh (nghi l, l lc, v cc hot ng mang tnh vn ha
khc).
5. Y QUYN TRONG QUN TR
Khi nim
y quyn (delegation) l giao ph quyn hn v trch nhim cho
ngi khc h thay quyn thc hin mt nhim v ring bit.
Quy trnh y quyn
Xc nh kt qu mong mun.
Chn ngi v giao nhim v;
Giao quyn hn thc hin cc nhim v ;
Yu cu ngi c y quyn phi chu trch nhim.
Nguyn tc y quyn
1.y quyn cho cp di trc tip
2.S y quyn khng lm mt i hay thu nh trch nhim ca ngi
c y quyn;
3.Quyn li, ngha v trch nhim ca ngi y quyn v ngi c y
quyn phi bo m v gn b vi nhau;
4.Ni dung, ranh gii ca nhim v c y quyn phi xc nh r rng;
5.y quyn phi t gic khng p t;
6.Ngi c y quyn phi c y thng tin trc khi bt tay vo
vic;
7.Lun lun phi c s kim tra trong qu trnh thc hin s y quyn.

BI S 6: LNH O
NI DUNG NGHIN CU

1. LNH O V YU T CON NGI TRONG QUN TR

2. CC L THUYT V NG C V NG VIN TINH THN LM VIC CA
NHN VIN
2.3. L thuyt tm l x hi hay quan h con ngi
2.4. L thuyt hin i v ng c v ng vin
2.4.1. Thuyt cp bc nhu cu ca Maslow
2.4.2. Thuyt ca David McCleland

26

2.4.3. Thuyt E.R.G

2.4.4. Thuyt hai nhn t ca Herzberg
2.4.5. Thuyt mong i
2.4.6. Thuyt v s cng bng
3. HNH VI C NHN V HNH VI NHM
3.1. Hnh vi c nhn
3.2. Hnh vi nhm
4. PHONG CCH LNH O
5. LA CHN PHNG PHP LNH O V S DNG NHN VIN THCH HP
1. LNH O V YU T CON NGI TRONG QUN TR
1.1. Bn cht ca lnh o v ngi lnh o trong qun tr
Theo Keith Davis, Lnh o l mt phn ca qun tr,... Lnh o l
nng lc thuyt phc nhng ngi khc hng hi phn u cho nhng mc tiu
xc nh.
Theo George R.Terry, lnh o l mt hot ng gy nh hng n con
ngi nhm phn u mt cch t nguyn cho nhng mc tiu ca nhm.
Robert Tannenbaum, Irving R.Weschler v Fred Massarik li nh ngha lnh o
l nh hng lin nhn cch c thc hin trong tnh hung v c nh
hng thng qua qu trnh giao tip nhm t c mc ch hoc nhng mc
ch chuyn bit.
Harold Koontz v Cyril ODonnell th cho rng, lnh o l s gy nh
hng n con ngi nhm theo ui vic t c mt mc ch chung.
Theo Paul Hersey v Ken Blanc Hard th phn ln cc nh nghin cu v
qun tr u cho rng: lnh o l mt qu trnh gy nh hng n cc hot
ng ca mt c nhn hay mt nhm nhm t c mc ch trong tnh
hung nht nh .
Nhng phng cch ch yu m cc nh qun tr gy nh hng ti
ngi khc l:
a. Bng quyn lc;
b. Bng nhng tc ng nh hng n quyn li ca ngi khc;
c. Bng uy tn;
d. Bng s thuyt phc;
e. Bng s gng mu;
f. Bng s ng vin;
g. Bng th on;
h. v.v...
Nh lnh o
H l ai
Lm vic g
Vai tr ca nh lnh o
H cn c nhng phm cht v tnh cch no
1.2. Nhng quan im khc nhau v bn cht ca con
1.2.1. Quan nim v con ngi ca Edgar H.Schein
a) u tin ng a ra m hnh da trn gi thit v li ch kinh t .
y con ngi thc cht l th ng, b s dng, b thc y v b gim st
theo hng x nghip mong mun.
b) M hnh th hai gn lin vi nhng gi thit v mt x hi, n da
trn quan im ca Elton Mayo cho rng, v c bn con ngi b thc y bi
nhng nhu cu x hi.ngi v mi quan h mt thit ca chng i vi cng
tc qun tr

27

c) M hnh th ba gn lin vi cc gi thit v t thn vn ng. y,

cc ng c c chia thnh 5 nhm. Theo quan im ny th con ngi t
thc y mnh. H mun c v c th c hon thin.
d) M hnh th t da trn nhng gi thit phc hp, th hin quan im
ring ca Schein v con ngi. Nhng gi thit c bn ca ng l, con ngi l
mt thc th phc hp v c kh nng thay i, c nhiu ng c kt hp
thnh mt mu vn ng phc hp. Con ngi cn c kh nng hc hi nhng
cch vn ng mi v c kh nng p ng li cc chin lc qun tr khc
nhau.
1.2.2. Cc gi thit v bn cht con ngi ca Mc Gregor
Nm 1960 ng tng hp v a ra hai loi gi thuyt v con ngi
Trong tc phm Human Side of Enterprise (phng din con ngi trong doanh
nghip)
Thuyt X
a) Cng vic khng c g thch th i vi phn ln mi ngi;
b) Hu ht mi ngi khng c kht vng, t mong mun trch nhim
v thch c ch bo;
c) Hu ht mi ngi t c kh nng sng to trong vic gii quyt
cc vn t chc;
d) ng c thc y ch pht sinh cp sinh l v an ton;
e) Hu ht mi ngi phi c kim sot cht ch v thng b
buc phi t nhng mc tiu ca t chc.
Thuyt X cho rng bn cht con ngi l li bing v thiu tinh
thn trch nhim ;
Thuyt X tin rng nh qun tr phi ginh c quyn lc tuyt
i i vi nhng
cng s ca mnh.
Ch c tin bc, li nhun v bng e da hnh pht mi thc y
c ngi ta lm
vic.
Thuyt X tn thnh cch tip cn nghim khc v ng h cch
qun tr bng lnh o v kim tra.
Thuyt Y cho rng :
a) Lm vic l mt hot ng bm sinh, cng ging nh ngh ngi
hay gii tr;
b) Mi ngi u c kh nng t iu khin v kim sot bn thn,
nu nh nh h c y nhim t c cc mc tiu;
c) Ngi ta s tr nn tn ty gn b vi cc mc tiu ca t chc,
nu h c khen thng kp thi v ng lc;
d) Mt con ngi bnh thng c th hc c cch chp nhn v t
nhn trch nhim;
e) Trong dn chng ni chung c rt nhiu ngi c tr tng tng
phong ph, kho lo v sng to.
Thuyt Y l mt khoa hc qun tr thng qua t gic v t ch.
Mc Gregor
ku gi s dng bin php t ch thay cho cch lnh o v iu
khin thng
thng.
Theo cch mi ny th nhng g m mt nh qun tr trng i
nhng

28

ngi di quyn ca mnh v cch ngi c x vi h c tc

dng quyt
nh to ln n thnh tch v s tin b trn con ng s nghip
ca h.

2. CC L THUYT V NG C V NG VIN TINH THN

LM VIC CA NHN VIN
2.1. Khi nim v vai tr ca ng c v ng vin trong lnh o
v qun tr
2.2. L thuyt c in
Vo u th k 20 Taylor cho rng mt trong nhng cng vic quan
trng m cc nh qun tr phi lm l phi bo m cng nhn s thc hin
nhng cng vic thng xuyn lp i lp li mt cch nhm chn nhng vi
hiu qu cao nht.
Nh qun tr phi tm ra cch lm tt nht dy cho cng nhn, v
dng cc kch thch v kinh t nh tin lng v tin thng ng vin cng
nhn lm vic.
Quan im cho rng ngi lao ng ch c th c ng vin bng cc
phn thng kinh t, v bn thn h cng khng c g ng gp cho x
nghip ngoi sc lao ng ca h.
Thc tin qun tr ti nhiu x nghip cho thy quan im ny khng
phi l khng ng, v s kch thch bng tin bc thng cng a li s lm
vic tch cc.
2.3. Cc l thuyt tm l x hi hay quan h con ngi
Quan im c in v s ng vin c chng minh l khng
phi lc no cng chnh xc.
L thuyt v quan h con ngi cho thy rng nhng quan h x
hi trong lc lm vic c tc dng thc y hoc kim hm s
hng hi lm vic ca cng nhn.
L thuyt ny cng cho thy con ngi cng km s hng hi khi
phi thng xuyn thc hin nhng cng vic nhm chn v n
iu.

Cc nh l thuyt tm l x hi cho rng cc nh qun tr c th ng

vin con ngi bng cch tha nhn nhu cu x hi ca h, v to
iu kin cho ngi lao ng cm thy hnh din v s hu ch v
quan trng ca h trong cng vic chung.
Nhng bin php ng vin ngi lao ng l cho ngi lao ng
nhiu t do hn lm cc quyt nh lin quan n cng vic c
giao, quan tm nhiu hn n cc nhm khng chnh thc trong x
nghip, thng tin nhiu hn cho ngi lao ng bit cc k hoch v
hot ng ca x nghip.
2.4. L thuyt hin i v ng c v ng vin
2.4.1. Thuyt cp bc nhu cu ca Maslow

29

S v s phn
cp nhu cu ca

Maslow

Thuyt cp bc nhu cu ca Abraham Maslow l thuyt c ph bin

rng ri.Maslow chia cc nhu cu thnh hai cp: cp cao v cp thp. Nhu
cu cp thp l cc nhu cu sinh l v an ton, an ninh. Nhu cu cp cao
bao gm cc nhu cu x hi, t trng, v t th hin.
Nhu cu cp thp c tha mn ch yu t bn ngoi trong khi cc
nhu cu cp cao li c tha mn ch yu l t ni ti ca con ngi.
Maslow cho rng lm tha mn cc nhu cu cp thp l d lm hn so
vi vic lm tha mn nhng nhu cu cp cao v nhu cu cp thp l c gii
hn v c th c tha mn t bn ngoi.
2.4.2. Thuyt ca David Mc Cleland
1.Nhu cu thnh tu. c tnh chung ca nhng ngi c nhu cu thnh
tu cao:
Lng mong mun thc hin cc trch nhim c nhn.
Xu hng t ra cc mc tiu cao cho chnh h.
Nhu cu cao v s phn hi c th, ngay lp tc.
Nhanh chng, sm lm ch cng vic ca h.
2) Nhu cu lin minh: Cng ging nh nhu cu x hi ca Maslow, l
c chp nhn tnh yu, bn b Ngi lao ng c nhu cu ny mnh s
lm vic tt nhng loi cng vic to ra s thn thin v cc quan h x hi.
3) Nhu cu quyn lc: L nhu cu kim sot v nh hng n mi
trng lm vic ca ngi khc, kim sot v nh hng ti ngi khc.
Mt s ngi cn cho rng nh qun tr thnh cng l ngi c nhu cu
quyn lc mnh nht, k n l nhu cu thnh tu v sau cng l nhu cu cn
lin minh
2.4.3. Thuyt E.R.G
Clayton Alderfer gio s i hc Yale tin hnh sp xp li nghin cu
ca Maslow v a ra kt lun ca mnh.
ng cho rng: con ngi cng mt lc theo ui vic tha mn ba nhu
cu c bn di y
a) Nhu cu tn ti (Existence needs) bao gm nhng i hi vt cht
ti cn thit cho s tn ti ca con ngi, nhm nhu cu ny c
ni dung ging nh nhu cu sinh l v nhu cu an ton ca
Maslow.
b) Nhu cu quan h (Relatedness needs) l nhng i hi v quan h
v tng tc qua li gia cc c nhn. Nhu cu quan h bao gm
nhu cu x hi v mt phn nhu cu t trng (c tn trng).
c) Nhu cu pht trin (Growth needs) l i hi bn trong mi con
ngi cho s pht trin c nhn, n bao gm nhu cu t th hin
v mt phn nhu cu t trng (t trng v tn trng ngi khc).
iu khc bit thuyt ny l Alderfer cho rng con ngi cng mt lc
theo ui vic tha mn tt c cc nhu cu ch khng phi ch mt nhu cu
nh quan im Maslow. Hn na, thuyt ny cn cho rng khi mt nhu cu no

30

 b cn tr v khng c tha mn th con ngi c xu hng dn n lc

ca mnh sang tha mn cc nhu cu khc.
2.4.4. Thuyt hai nhn t ca Herzberg

2.4.5. Thuyt mong i

Thuyt mong i c nh tm l hc Vichtor Vroom gii thiu ln u
tin vo nm 1964.Thuyt ny cho rng ng c l kt qu t nhng mong
i ca mt c nhn.
ng c ca con ngi ph thuc vo hai nhn t:

Mc mong mun thc s ca c nhn i vi vic gii quyt

cng vic;

C nhn ngh v cng vic th no v s t n n nh th

no.
ng vin nhn vin chng ta cn quan tm n nhn thc v mong i
ca c nhn v cc mt: 1 Tnh th;2 Cc phn thng (S d dng thc
hin theo cch m s t n phn thng; S bo m l phn thng
c tr).
Nh qun l phi hiu bit nhng mong i ca ngi lao ng v gn
nhng mong i ny vi nhng mc tiu ca t chc. Mun vy nh qun tr
nn:
To ra cc kt cc m ngi lao ng mong mun.
To ra s cn thit thc hin t mc tiu t chc.
Bo m mc thc hin mong mun l c th t ti.
Gn cht kt qu mong i vi vic thc hin cn thit.
nh gi tnh th i vi nhng mong i khc nhau.
Bo m phn thng l sc hp dn cn thit.
Bo m h thng l cng bng i vi tt c mi ngi.

31

2.4.6. Thuyt v s cng bng

L thuyt v s cng bng tr nn ph bin nh cng trnh ca gio
s J. Stacy Adams thuc trng i Hc Bc Carolina M .
Theo thuyt ny ngi lao ng trong t chc mun c i x mt
cch cng bng, h c xu hng so snh nhng ng gp v phn thng ca
h vi nhng ngi khc.
Khi so snh, nh gi c th c ba trng hp xy ra:
Nu ngi lao ng cho rng h c i x khng tt, phn thng l
khng xng ng vi cng sc h b ra th h s bt mn v t h
s lm vic khng ht kh nng v thm ch h s b vic;
Nu ngi lao ng tin rng h c i x ng, phn thng v i
ng l tng xng vi cng sc ca h b ra th h s duy tr mc
nng sut nh c;
Nu ngi lao ng nhn thc rng phn thng v i ng l cao hn
so vi iu m h mong mun h s lm vic tch cc hn, chm ch
hn. Song trong trng hp ny, h c xu hng gim gi tr ca phn
thng.
Ngi lao ng thng c xu hng nh gi cao cng hin ca mnh v
nh gi cao phn thng m ngi khc nhn c.
Khi i mt vi s khng cng bng ngi lao ng thng c xu hng
chp nhn, chu ng. Song nu h phi i mt vi s khng cng bng
lu di th h s bt mn, phn ng li v thm ch h s b vic.
Khng c s cng bng tuyt i. Cng bng y khng phi l
ngi lao ng nhn c bao nhiu m l cng bng c nhn thc.
Nh qun tr phi quan tm ti cc nhn t chi phi n nhn thc ca
ngi lao ng v s cng bng v t tc ng to cho ngi lao
ng c c mt nhn thc v s cng bng.
3. HNH VI C NHN V HNH VI NHM
3.1. Hnh vi c nhn
Mun hiu bit v hnh vi t chc th phi xem xt thi , nhn cch,
tri gic v qu trnh lnh hi nh hng n ngi lao ng v hnh vi ca h
nh th no?
Thi . Thi l cch ngi ta by t vic nh gi (mt trong hai
kh nng tn thnh v khng tn thnh) v mc tiu, i tng, con ngi hay
s kin, kt qu.
Nu mt ngi lao ng no ni rng: Ti rt thch cng vic ca
ti, th l mt s by t thi ca h i vi cng vic.
Nhng thi ph bin v quan h vi cng vic bao gm :
a) Tha mn cng vic: l mt thi chung ca ngi lao ng i vi
cng vic ca h.
b) Dnh lu, lin quan n cng vic: Mc m i vi mc y mt
ngi lao ng ng nht vi cng vic ca h, tham gia tch cc trong
n v xem xt vic thc hin ca h c quan trng i vi s c gng
rng sc ca h hay khng?
c) S rng buc v t chc: Mt s nh hng ca ngi lao ng hng
ti t chc di dng trung thnh, ng nht cng vi n v dnh lu
trong t chc ca mnh.
Nhn cch
C rt nhiu c tnh nhn cch

32

Ngi ta thng hay ch ti mt s c tnh nhn cch nm v tr

kim sot, tnh c ti, th on xo quyt v xu hng mo him.
Mt s ngi tin rng h l ch nhn s phn ca chnh bn thn h.
Mt s khc li xem mnh nh con tt en ca s phn v tin rng
nhng g xy ra vi h trong cuc sng l do may ri hay tnh c.
Tnh c on m ch nhng ngi thng khng mun lng nghe,
tham kho kin ngi khc khi thc hin mt cng vic no y.
Tnh mnh khe xo quyt c h hng gn gi vi tnh c on l
c tnh nham him xo quyt. Nu t mc ch th hy s dng
n l rt ph hp vi nhng ngi cc k mnh khe xo quyt.
So vi nhng ngi c xu hng t mo him, nhng ngi c xu
hng mo him nhiu thng a ra cc quyt nh mt cch rt
nhanh chng v cn t thng tin hn trong khi la chn cc phng
n.
Tri gic
Tri gic l mt qu trnh m bng qu trnh ny mi c nhn v t chc
hiu nhng cm gic thu nhn c theo mt trt t mang li mt
ngha no i vi mi trng, hon cnh xung quanh ca h.
Cc c tnh ca tri gic
Khi mt c nhn nhn vo mt ci g v c gng gii thch ci g h
nhn thy, th nhng c im v c nhn ca h c nh hng rt ln
ti s l gii ny. Nhng c im c nhn y l thi , nhn cch,
ng c, s thch, kinh nghim tng tri, v s mong ch
Lnh hi
Lnh hi l mt qu trnh din ra trong c i ngi.
lnh hi chnh l bt c mt s thay i tng i c nh no trong hnh
vi m hnh vi xut hin nh mt kt qu ca kinh nghim kinh
qua.

S v nhng yu t ch yu nh hng n hnh vi c nhn

3.2. Hnh vi nhm
Khi nim v phn loi nhm
V sao ngi ta hp thnh nhm?
An ton. Ni l sc mnh v s ng;
a v. khi tham gia vo nhm ngi ta c th tm v nhn c s tha
nhn to ra th lc v a v i vi cc thnh vin ca n;
T trng. Cc nhm c th lm tng thm nhng cm gic ca con ngi v

33

s t ng gi ca h. iu c ngha l khi ngi ta gia nhp vo nhm

th t cch hi vin cng c th lm tng thm nhng cm gic ca lng t
trng
Hi nhp. cc nhm c th p ng nhng nhu cu x hi ca nhng ngi
tham gia vo cc nhm
Sc mnh. mt trong nhng kha cnh quyn r ca nhm l ch, chng
c th to ra sc mnh.
Mc tiu thnh t . d ti gii n u con ngi ta nhiu khi vn cn phi
hp thnh nhm chung sc chung lng gii quyt nhng vn m mi
c nhn khng lm ni hay khng hiu qu bng

Nhng hiu bit c bn v nhm:

Vai tr;
Chun mc v s tun theo ;
H thng a v ;
Tnh c kt bn vng ca nhm.

4. PHONG CCH LNH O

Phong cch lnh o l l li, kiu cch, phng php v cch
ng x bn vng ca cc nh qun tr trong khi lm vic.
Phong cch lnh o c phn loi theo nhng tiu ch c bn sau:
1- Mc tham gia ca nhng ngi tha hnh vo qu
trnh qun tr
1.1/ c quyn
c ti (Nh qun tr t mnh quyt nh tt c, nhng ngi tha hnh
phi thc hin di s e da b trng pht)
Chuyn ch (nh qun tr c mt b my chnh quyn rt rng ln di
quyn iu khin ca mnh)
Quan liu (quyn uy ca nh qun tr c c l nh da vo cc quy ch
quy nh mang tnh th bc trong h thng b my chnh quyn)

34

Gia trng (nh qun tr c c quyn uy kiu l ci u ca gia nh,

nhn vin di quyn tin tng vo nh qun tr v b bn)
Rng ri( Nh qun tr s dng cc phm cht c nhn c o v uy tn c
nhn cao. Nhn vin di quyn t gic tun theo cc quyt nh ca nh
qun tr)
1.2/ Cng tham gia
Phong cch giao tip (Nh qun tr gp kh khn trong vic ra quyt nh v
thng bo cho nhn vin di quyn, nhn vin di quyn t ra cc cu
hi, trnh by kin ca mnh, tuy nhin cui cng h u cn phi tun th
kin ch o ca nh qun tr)
Phong cch t vn trong qun tr (cng trong tnh hung nh th, nhng
mi ngi c cng nhau a ra quyt nh)
Cng tham gia quyt nh (Nh qun tr a ra vn , ni r nhng hn
ch, nhn vin di quyn t mnh a ra cc quyt nh, nh qun tr gi
quyn ph quyt)
1.3/ T tr
Nh qun tr gi vai tr cm cng ny mc , nhng ngi tha hnh
t gii quyt ly (thng l phn ln) cng vic ca mnh
2/ Phn loi theo chc nng qun tr
- Qun tr thng qua i mi ( tho ra vn mi nh mt nhim v ca
nh lnh o)
- Qun tr vi s gip t cc nhim v t mc tiu (ngi ta t
ra mc tiu cho mi cp bc qun tr, cho t do la chn phng php t
mc tiu nhng phi chu s kim tra v nm trong s hn ch v d ton)
- Qun l thng qua s ng thun v mc tiu (y l mt dng qun
tr pha trn thng qua nhim v t mc tiu v thng qua s tham gia ca
cc nhn vin di quyn. Cc nhn vin di quyn tham gia vo vic thit
lp cc mc tiu)
- Qun tr thng qua quy tc ra quyt nh
- Qun tr thng qua ng vin
- Qun tr thng qua phi hp
- Qun tr ch trong nhng trng hp c bit (nh qun tr cho nhn
vin di quyn c t a ra cc quyt nh. S can thip ch xy ra i vi
cc trng hp tht c bit- c bit l nhng tnh hung sng cn, b qua
kh nng ra quyt nh, i trch khi mc tiu xc nh)
3/ Phn loi theo nh hng v nhn vin di quyn hay v
vic thc hin nhim v
Phong cch 1.1
t qun tr
Phong cch 9.1
Qun tr
theo nhim v
Phong cch 1.9
Qun tr kiu
cu lc b
Phong cch 5.5
Qun tr theo con ng trung bnh
Phong cch 9.9
Qun tr mnh phong cch l tng

35

5. LA CHN PHNG PHP LNH O V S DNG NHN VIN

THCH HP
Nhng phng php lnh o ch yu hay c s dng:
a) Phng php lnh o bng cng c hnh chnh, mnh lnh;
b) Phng php lnh o bng cng c kinh t;
c) Phng php lnh o bng tm l, gio dc, thuyt phc, ng vin;
d) Phng php lnh o trc tip;
e) Phng php lnh o gin tip;
f) Phng php lnh o bng cch nu gng;
g) Phng php lnh o tp trung;
h) Phng php lnh o c on;
i) Phng php lnh o dn ch;
j) Phng php lnh o t do;
k) Phng php lnh o ly c tr c;
l) Phng php lnh o d ha vi qu;
m) Phng php lnh o theo kiu cy gy v c c rt;
n) Phng php lnh o theo kiu rn e;
o) Phng php lnh o theo kiu th on;
p) Phng php lnh o bng vt cht;
q) Phng php lnh o kt hp;
r) v.v...

BI S 7 :KIM TRA
NI DUNG NGHIN CU
1.
2.
3.
4.

TIN TRNH KIM TRA

CC LOI HNH KIM TRA
CC YU T V IM THEN CHT GP PHN LM CHO KIM TRA C HIU QU
CC NGUYN TC KIM TRA

1. TIN TRNH KIM TRA

1.1. Xy dng cc tiu chun v chn phng php o lng vic

thc hin
1.2. o lng vic thc hin
1.3. iu chnh cc sai lnh

2. CC LOI HNH KIM TRA

2.1. Kim tra lng trc
2.2. Kim tra ng thi
2.3. Kim tra phn hi

36

3. CC YU T V IM THEN CHT GP PHN LM CHO KIM

TRA C HIU QU
a)
b)
c)
d)
e)

1/
2/
3/
4/
5/

Nhm
Nhm
Nhm
Nhm
Nhm

yu
yu
yu
yu
yu

t
t
t
t
t

thuc v tin b khoa hc k thut

v c s vt cht
v con ngi
v cng tc qun l
v mi trng

Nhng im then cht nh hng n cng tc kim tra

4. CC NGUYN TC KIM TRA

a) Kim tra phi c thit k cn c trn k hoch hot ng ca
b) Cng vic kim tra phi c thit k theo c im c nhn cc
nh qun tr
c) S kim tra phi c thc hin ti nhng im trng yu
d) Kim tra phi khch quan

37

e) H thng kim tra phi ph hp vi bu khng kh ca doanh

nghip
f) Vic kim tra cn phi tit kim v bo m tnh hiu qu kinh t
g) Vic kim tra phi a n hnh ng
TP. H Ch Minh, Ngy 04/09/2008
TS. Phan Thng

38