UNIVERSITETI KADRI ZEKA UNIVERSITY

Zija Shemsiu, 60000, Gjilan, Kosov

www.uni-gjilan.net tel: 0280-390-112

SYLLABUS
Lnda: E DREJTA E UNIONIT EVROPIAN
T dhna bazike t lnds
Njsia akademike:
Titulli i lnds:
Niveli:
Statusi lnds:
Viti i studimeve:
Numri i orve n jav:
Vlera n kredi ECTS:
Koha / lokacioni:
Msimdhnsi i lnds:
Detajet kontaktuese:

Prshkrimi i lnds

Fakulteti Juridik
E Drejta e Unionit Evropian
Bachelor
Obligative
viti i 3-t, semestri i 6-t
2+1
6
Ligjrata:
Ushtrime:
Prof.
Asistent:
Email:
Cel:
E Drejta e Unionit Evropian, si nj ndr lndt m t
rndsishme pr studimet n drejtsi, ka nj dinamik tejet t
shpejt t zhvillimit. Si e till, lnda mbi t Drejtn e Unionit
Evropian sjell risit e saj gjat evolucionit dhe ngritjes s saj
si disiplin shkencore.
Megjithat kjo lnd ka si qllim parsor, ofrimin pr
student t njohurive t prgjithshme dhe atyre konceptuale
mbi t Drejtn e Unionit Evropian. N kt kuadr, lnda e
s Drejts s UE-s do tu ofroj studentve mundsi q ti
zhvillojn njohurit e tyre mbi sistemin juridik t Unionit
Evropian dhe mnyrn e funksionimit t tij. Konsiderat t
veant do ti jepet Traktateve Themeluese t Komuniteteve
t Para q shrbyen si baz pr themelimin e mvonshm t
vet UE-s. N kt kontekst, studentt s pari do t
ballafaqohen me aktet themeluese, si burime primare t s
drejts s Unionit Evropian, mbi t cilat jo vetm q sht
themeluar kjo organizat por, edhe shrbejn si baz

kryesore pr funksionimin dhe avancimin e rolit t saj n

arenn ndrkombtare. M pas, prqendrimi do t jet n
burimet sekondare t Unionit Evropian, t cilat s bashku me
burimet primare formojn sistemin e normave juridike apo
at sistem t rregullave norma-vnse, i cili njihet si i
ashtuquajturi acquis communautaire.
Si pjes e ksaj lnde do t shqyrtohet origjina dhe
evolucioni i nj prej organizatave m t shnuara dhe/ose
komplekse ndrkombtare q njihet sot n bot-Unioni
Evropian. Burimet e ksaj t drejte, si ato primare dhe
sekondare, jan gjithashtu, pjes e domosdoshme e njohurive
t para me t cilat studentt duhet t pajisen, duke vazhduar
m pas edhe me institucionet themelore, procedurat e tyre t
vendimmarrjes si dhe kompetencat e tyre, prej t cilave nj
vmendje e posame do ti kushtohet Gjykats Evropiane t
Drejtsis dhe rolit t saj unik n krijimin e vet t Drejts s
UE-s. Ky rol i Gjykats do paraqitet nprmjet trsis s
rasteve t paraqitura dhe vendimeve t marra prej saj qoft
nprmjet vet praktiks klasike gjyqsore qoft edhe me an
t interpretimit t legjislacionit primar dhe sekondar prmes
t ashtuquajturs procedur preliminare.
Prve pr burimet primare dhe sekondare, studentve
njkohsisht do tu ofrohen njohuri t prgjithshme lidhur
m Kartn e t Drejtave Themelore t UE-s, karakteristikat
themelore t saj si dhe dallimet dhe ngjashmrit m aktet
juridike t natyrs s ngjashme. Karta ka fuqin juridike t
njjt m at t traktatve prkatsisht t Traktatit t
Lisbons. Institucioni prgjegjs pr zbatimin uniform t
ksaj karte sht Gjykata e Drejtsis s UE-s.
Zhvillimi i ksaj organizate prej nj Komuniteti Ekonomik
Evropian e deri n nj organizat q prfshihen n nj
bashkpunim t ngusht ekonomik, duke u shtrir kshtu m
tej n nj bashkpunim ndrqeveritar n fushn e policis
dhe gjyqsis pr shtjet penale e at t punve t jashtme,
paraqet nj ndr zhvillimet m t mahnitshme t
bashkpunimit n mes shteteve bashkkohore. Gjithashtu,
roli i Unionit Evropian dhe sfidat e tij t brendshme rreth
ndikimit n politikn botrore, do tu mundsoj studentve
t krijojn nj vizion t prgjithshm rreth dinamiks s
marrdhnieve ndrkombtare n kohn e globalizimit.
Tregu i brendshm i UE-s do t jet pjes prbrse e ksaj
lnde gjithashtu. Kjo pjes shqyrton substancn e projektit
evropian, i cili mbshtetet n pjesn m t madhe t tij n nj
projekt t integrimit ekonomik. Kjo lnd do t prqendrohet
n lirit themelore t tregut t brendshm n prgjithsi:
lvizjen e lir t mallrave (kufizimet sasiore dhe cilsore n

Qllimet e lnds:

tregti), personave, shrbimeve, kapitalit (dhe tregun financiar

t integruar), e drejta themeltare n dritn e jurisprudencs te
GJED dhe Unionin Monetar Evropian dhe menaxhimin
sovran t krizave (rastet n Eurozon me piknisje Greqin).
Gjithashtu studentve do tu ofrohen njohuri sa i prket
zgjerimit t UE-s, fazave t zgjerimit, sfidave q kan
prcjell kt proces qofshin ato t karakterit substancial
apo me pak substancial. Pastaj kriteret formale pr
antarsim n Unionin Evropian, karakteri i pergjithshm i
tyre, sfidat e prmbushjes s ktyre kritereve nga vendet
aspirante. Prve kritereve formale pr antarsim ekzistojn
edhe kriteret jo formale t cilat nuk jan kritere q u
adresohen vendeve antare por me tepr jan kritere t
brendshme t UE-s.
Si pjes e prmbylljes s ksaj lnde, studentve do tu
ofrohet mundsia q t zhvillojn njohurit mbi proceset e
integrimeve evropiane dhe marrdhniet e Unionit Evropian
me Ballkanin Perndimor nprmjet Procesit t StabilizimAsociimit. Kjo pjes e lnds do tu mundsoj studentve t
fokusohen edhe mbi sfidat praktike me t cilat ballafaqohet
Ballkani Perndimor n prgjithsi dhe Republika e Kosovs
n veanti n reformimin e sistemeve t brendshme n
mnyr q t prparojn n rrugn e tyre drejt integrimeve
evropiane.
Prgjat gjith semestrit dhe shtjellimit t aspekteve t
msiprme, do t ofrohen ndryshimet m t reja t sjella me
vet Traktatin e Lisbons. Pra ky Traktat do shrbej si pik
referuese pr t trhequr trajektoret krahasuese mbi
ndryshimet e sjella n seciln fush t trajtuar.
Duke pasur parasysh rolin e s Drejts s Unionit Evropian,
si nj e drejt n mes s drejts ndrkombtare dhe s drejts
s mbrendshme, si dhe duke par q roli i Unionit Evropian,
q nga krijimi i tij, e sidomos n fundvitet e shekullit XX dhe
n fillim t shekullit XXI sht duke u rritur jo vetm n
Evrop, por edhe m gjer, fare leht mund t konkludohet se
nevoja pr nj lnd t till pr tu studiuar sht shum e
madhe, e sidomos pr studentt e fakultetit juridik, pasi q
sot Unioni Evropian ka arritur pothuajse n kulminacionin e
procesit t integrimit, duke u br kshtu nj organizat
regjionale supranacionale, me karakteristika sui-generis t
funksionimit t saj. Pr kt arsye sot shumica e
universiteteve t njohura ndrkombtare n bot kan lndn
E Drejta e Unionit Evropian, si lnd t veant, prandaj
edhe ne si Fakultet Juridik i Universitetit Kadri Zeka n
Gjilan nuk mund t bjm nj prjashtim dhe e kemi par
mse t nevojshme q kjo lnd t futet n kurrikuln

Rezultatet e pritura t
nxnies:

msimore t Fakultetit Juridik, Universiteti Kadri Zeka n

Gjilan.
E Drejta e Unionit Evropian sht nj lnd sfiduese pasi
operon n nj aren politike dhe ekonomike q pr nga
struktura dhe dinamika dallon nga e arena e brendshme e
shteteve me t ciln studentt jan m t familjarizuar.
Pas prfundimit me sukses t ksaj lnde, studentt jan n
gjendje t:
-

T njohin, kuptojn dhe shpjegojn strukturn

institucionale t Unionit Evropian, duke prfshir edhe
institucionet q kan lindur me marrveshjet e para
historike t vet ksaj organizate;
Q t kuptojn dhe shpjegojn konceptet themelore t s
Drejts s UE-s, strukturn ligjore, vendim-marrjen dhe
burimet e s drejts s UE-s;
Q t kuptojn dhe shpjegojn funksionin e Gjykats s
Drejtsis s UE-s, e n veanti, raportit ndrmjet t
Drejts s UE-s dhe t Drejts kombtare t shteteve
antare t UE-s, si dhe vet efektet e s Drejts s UE-s
n vet organizatn dhe shtetet antare t saj;
Q t kuptojn dhe shpjegojn tregun e brendshm dhe
lirit themelore t tij;
Q t kuptojn dhe shpjegojn gjithashtu edhe Kartn e t
drejtave themelore t UE-s, si nj prej dokumenteve
kryesore p t drejtat dhe lirit themelore t qytetarve t
UE-s;
Q t kuptojn dhe shpjegojn procesin e zgjerimit t
UE-s dhe kriteret e antarsimit n UE, relacionet e
UE-s dhe Ballkanit Perndimor dhe krejt n fund
gjithashtu edhe vet relacionet e Republiks s Kosovs
me UE-n.

Kontributi n ngarkesn e studentit (duhet t korrespondoj me rezultatet e t

nxnit t studentit)
Aktiviteti
Or
Dit/jav
Gjithsej
Ligjrata
2
Jav
4
Ushtrime teorike/laboratorike
1
Jav
2
Kontaktet me
2
Jav
2
msimdhnsin/konsultimet
Kollokfiume,seminare
2
Jav
2
Kollokfiume
1 Punim pr
Student
Detyra t shtpis
10
Jav
10
Koha e studimit vetanak t

studentit (n bibliotek ose n

shtpi)
Prgatitja prfundimtare pr
provim
Koha e kaluar n vlersim (teste,
provim final)
Projektet, seminare, prezantimet
,etj
Totali

Metodologjia e
msimdhnies:

Kjo lnd ndr t tjera ofron nj qasje inovative sa i takon

msimdhnies pr t Drejtn e Unionit Evropian. N vend t
msimdhnies si doktrin sistematike, ne do t punojm me
nj mori problemesh t dizajnuara pr t prcjell njohurit
baz n mnyr dinamike, realiste dhe komparative. Metodat
akademike jan t ndryshueshme dhe jan sfid e veant.
Prqendrimi n mendimin kritik, analitik dhe kreativ do t
jet filozofia baz e organizimit dhe mbarvajtjes s ksaj
lnde. Rndsi t veant do ti kushtohet diskutimit dhe
pjesmarrjes aktive t studentve gjat orve t mbajtjes s
ksaj lnde.
Metodologjia e msimdhnies q do t prdoret n zbatimin
e programit t ksaj lnde mbshtetet n analizn e thell t
materialeve t przgjedhura. Studentt duhet t ballafaqohen
me problemet e jets s prditshme t hulumtimit dhe
interpretimit, t zgjedhura midis atyre m t shpeshta dhe
tipike n proceset vendimmarrse dhe t ligj-brjes
ndrkombtare n fushn e t drejtave t njeriut, me prioritet
ndaj atyre q kan ose mund t ken nj korrelacion m t
prafrt me prvojat dhe nevojat n Kosov. Me fjal t tjera,
nuk do t prezantohen vetm rregullat themelore n burimet
e prshkruara, por problemet m t shpeshta q shfaqen gjat
aplikimit t tyre, pr t ndriuar strukturn e tyre dhe
problemet interpretuese q lidhen me to.
Do t bhet, gjithashtu, prpjekje pr nj ekuilibrim t
prhapjes s njohuris mbi tiparet kryesore t sistemit
institucional ndrkombtar dhe nocioneve m t
specializuara, ndonse orientimi parsor do t jet i motivuar
nga filozofia udhheqse, n kt rast njohuria baz mund t
prftohet leht si derivat i diskutimit t prqendruar n
probleme t specializuara, prparsia e t cils empirikisht
qndron n nj shkall m t lart probabiliteti t ngritjes apo
rritjes s aftsis ose shkathtsis dhe kapacitetit pr t
zotruar nocione m specifike dhe pr t vepruar n

kontekste m praktike.
Pastaj metodat e tjera bashkkohore, t cilat do t prdoren
gjat procesit t msim-dhnies dhe msim-nxnies do t
jen edhe metodat interaktive, prmes pyetjeve dhe
prgjigjeve, ndarja n grupe t vogla diskutuese, prmes
prezantimeve, punimeve seminarike, testeve provuese,
pregaditjes s rasteve t ndryshme pr studim, analizimi i
rasteve q kan t bjn me mbrojtjen e lirive dhe t drejtave
t njeriut, si n aspektin e mbrendshm, poashtu edhe n
aspektin ndrkombtar, etj.
Metodat e vlersimit:

Testi i par: 30 pik

Testi i dyt: 50 pik
Detyrat e shtpis:
10 pik ( 1 detyra x 10 pik)
Vijimi i rregullt dhe aktiviteti n klas: 10 pik
Totali: 100 pik.
Provimi prfundimtar: 100
pik
Vlerat e pikve:
Provimi ka 100 pik.
51-60 = 6; 61-70 = 7; 71-80 = 8; 81-90= 9; 91-100 = 10
Pikt nn 50 nuk mbrrijn notn kaluese.

Literatura
Literatura baz:

Literatura shtes:

Blerim Reka & Ylber Sela: E Drejta e Unionit Evropian;

Paskal Milo, Bashkimi Evropian (Ideja, Integrimi,
Identiteti, e Ardhmja), Tiran 2002.
Anthony Luzzatto Gardner and Stuart E. Eizenstat, New
Treaty New Influence: Europes Chance to Punch Its
Weight, Foreign Affairs, March/April 2010
Tom Casier and Sophie Vanhoonacker (2007), 'The EU
as a global player. In: T. Blom (ed.), Reviewing Europe.
Maastricht University Press, 107-138
Ulrike Gurot, After Lisbon: Is Europe Becoming a
Global Power? Global Issues, 2010.
Pedro Solbes and Richard Youngs, Europe is failing to
shape the Global Governance Debate Europes World,
Summer 2010.
Pedro John Fairhurst, Law of the European Union,
Seventh Edition 2010, British Library Cataloguing-inPublication Data.
Margot Horspool & Matthew Humphreys, European
Union Law Oxford University Press, 2008, faqe 13-33.
Erjona Canaj dhe Sokol Bana, E Drejta e Bashkimit
Europian Tiran 2010, faqe 1-37.
Ralph H. Folsom Principles of European Union Law
Second Edition 2009 Thomson Reuters, faqe 1-29.

 Paul Craig and Grainne DE Burca EU LAW- Text,

Cases and materials Fourth Edition, 2008 faqe 268-304.
Tim Corthaud Plus a change, plus cest la mme chose:
A Comparison of the Lisbon Treaty and the
Constitutional Treaty (2008). Maastricht Journal of
European and Comparative Law (17).
G de Brca, The Lisbon Treaty No-Vote: An Irish
Problem or a European Problem? (2009).
Traktati mbi Unionin Evropian (TEU) dhe Traktati pr
Funksionimin e Unionin Evropian (TFEU).
Diego Acosta The Good, the Bad and the Ugly in EU
Migration Law: Is the European Parliament Becoming
Bad and Ugly? (2009) European Journal of Migration
and Law
Anton Bebler Hyrje ne Integrimet Evropiane, prkthyer
nga Kolegji Universitar Victory Prishtin, faqe 202212.
Caner nkel The Eastern Enlargement of the European
Union, Lambert Academic Publishing 2009.
Deirdre Curtin, Excecutive Power of the European
Union: Law, Practices, and the Living Constitution,
Oxford 2009, fq. 69-103.
Robert Soin, Evropa Politike, Tiran 2008.
Ueb-faqja e UE-s: http://europa.eu/index_en.htm
Gjykata
Evropiane
e
Drejtsis
(ECJ):
http://curia.europa.eu/
EURLEX
pr
legjislacionin
e
KE-s:
http://europa.eu/documents/eur-lex/index_en.htm
Traktatet
e
UE-s:
http://eurlex.europa.eu/en/treaties/index.htm
Plani i dizajnuar i msimit:
Java
Java e par:

Java e dyt:

Ligjrata q do t zhvillohet
HYRJE
Prezentim i prmbajtjes s lnds, metodave, organizimit dhe
krkesat e lnds; Diskutime dhe sqarime pr t gjitha
shtjet q studentt mund ti preokupojne e q kan lidhje
me lndn.
HISTORIKU I UE-s, TRAKTATET THEMELTARE
DHE AMENDAMENTUESE(PERIUDHA NGA ROMA
DERI NE LISBON)
Kjo pjes do t prfshij nj informacion t prgjithshm
mbi themelimin e Bashksive t para Evropiane (
Bashksia pr thngjill dhe Celik, Bashksia Ekonomike
Evropiane dhe Euroatomi), pastaj mbi themelimin e Unionit

Java e tret:

Java e katrt:

Java e pest:

Evropian (traktati i Mastrihtit 1993), Traktati i Amsterdamit,

Nics e deri t Traktati i Lisbons.
Prve q do ti casemi n aspektin historik ktyre traktatve,
do t japim edhe nj vshtrim t shkurtr mbi qllimin e
nxjerrjes s tyre si dhe do t prmendim aspektet juridike
m rndsi t trajtuara/adresuar nga kto traktate.
Traktati i Lisbon do t shtjellohet m gjersisht n nj
ligjerat t veant n javt n vijim.
NOCIONI, KUPTIMI I T DREJTS S UE-s,
BURIMET
PRIMARE
DHE
SEKONDARE,
RELACIONI I T DREJTES SE UE-s ME T
DREJTAT E VENDEVE ANTARE DHE T
DREJTN NDERKOMBTARE
ZBATIMI I T DREJTS S UE-s-PARIMI I
EFEKTIT DIREKT DHE PARIMI I SUPREMACIS)
DHE PARIMET E VEANTA T S DREJTS S UEs
N kt ligjerat do t ipet nj pasqyr e prgjithshme q
ndrlidht drejtprdrejt m burimet e t Drejts s UE-s
ku n detaje do t flitet pr burimet primare dhe
sekondar t UE-s duke elaboruar sciln nga ato
prfshir hierarkin n mes tyre, efektin juridik etj. Pastaj
do t bht nj shpjegim i prgjithshm sa i prket
relacionit t s Drejts s UE-s m t Drejtn e vendeve
anatre dhe t Drejtn Ndrkombtare.
Zbatimi i t Drejts s UE-s, dhe parimet e ksaj t
drejte do t shpjegohen n prgjithsi. Kurse parimi i
efektit direkt dhe parimi i supremacis shpjegohen m n
detaje t ligjrata q do ti kushtohet Gjykats s
drejtsis s UE-s.
RATIFIKIMI I TRAKTATIT TE LISBONES,
RISTIT/NDRYSHIMET Q KA SJELL KY
TRAKTAT
Kjo ligjerat sht vendosurn kt pjes t ktij
planprogrami m qllim q t shpjegohen rist q ka sjll
Traktati i Lisbons n prgjithsi pe UE-n e n veanti
n strukturen institucionale dhe funksionimin e saj. Prveq
tjerash ktu do t shtjellohen t gjitha ndryshimet dhe
risit m domthnse q ka sjell ky traktat pr UE-n.
Ndryshimet e sjalla nga ky traktat t prmendura n
mnyr t prgjithsuar n kt pjes do t
konkretizohen n vazhdim t ktij planprogrami n
ligjratat e ardhshme.
STRUKTURA INSTITUCIONALE E UE-S
KSHILLI I UE-s, PARLAMENTI EVROPIAN,
KOMISIONI, KSHILLI I MINISTRAVE T UE-s,

Java e gjasht:

BANKA QENDRORE EVROPIANE-ROLI,

FUNKSIONET DHE KOMPETENCAT E
INSTITUCIONEVE T UE-s
Struktura institucionale e UE-s e ndryshuar dhe e
avancur mjaft shum m Traktatin e Lisbons tani do t
shtjellohet n detaje duke filluar nga Kshilli i UE-s,
Parlamenti Evropian, Kshilli i Ministrave t UE-s,
Komisioni, Gjykata e Drejtsis s UE-s, Banka Qendrore
Evropiane e deri tek instutucionet ndihmse t quajtura
kshtu pr shkak t funksionit q kan. Ndryshimet t ka
sjell Traktati i Lisbons prveq t manifestuara n
strukturen institucionale njkohsisht manifestohen edhe
n funksionimin, prbrjen dhe kompetencat e ktyre
institucioneve. Ndryshimi i kompetencave
t ktyre
institucioneve nuk sht br substancialisht, por m
tepr sht theksuar n kuptim t zgjerimit t
kompetencave. Gjykata e Drejtsis s UE-s do t
spjegohet n nj ligjerat t veant n ligjeratn e
ardhshme.
GJYKATA E DREJTSIS E UNIONIT EVROPIAN,
JURISDIKSIONI, FUNKSIONI, KOMPETENCAT,
RELACIONI ME GJYKATAT NACIONALE,
ANALIZ E RASTEVE
Kjo ligjrat ofron nj baz t mjaftueshme pr t kuptuar
aplikimin dhe zbatimin e s Drejts s UE-s n shtetet
antare. Me tej shpjegon marrdhniet n mes t drejts s
UE dhe t drejts nacionale t vendeve antare (e drejta e
UE-s paravlen dhe ka supremaci mbi t gjith legjislacionin
kombtar) dhe prshkruan dhe analizon parimet ligjore,
parimin e efektit direkt dhe prgjegjsin e shtetit t zhvilluar
nga ana e Gjykats s Drejtsis pr t lehtsuar zbatimin e
ligjit, t drejtave t UE-s nga individt/personat fizik pran
gjykatave kombtare, edhe kur shtetet antare kan dshtuar
t inkorporojn ose implementojn parimet m t
rndsishme t dispozitave t s Drejts s UE-s.
Nj rndsi t veante do ti jepet natyrs se funksionimit t
UE-s si trsi dhe praktiks gjyqsore dhe Gjykats s
Drejtsis s UE-s (emrtimi zyrtar t cilin ia ka vn
Traktati i Lisbons. The Court of Justice of EU).
Jurisdiksioni i GJD pashmangshm do t elaborohet. Praktika
e saj, ve te tjerash, do t nis me shqyrtimin e rastit t
famshm, me nr. 26/62 Van Gend en Loos t v. 1963. Raporti
ndrmjet t Drejts s UE-s dhe t Drejts nacionale. Rastet
m t spikatura: 26/62, 41/74 & 152/84. Efekti jo horizontal i
drejtprdrejt i Direktivave; Parimi i prgjegjesis s shtetit.
Supremacia e s Drejts s UE-s: Rastet: 6/64 106/77

213/89. Q t dyja s bashku, doktrina e efektit direkt dhe ajo

e supremacis (mbizotrimit) nga Gjykata Evropiane e
Drejtsis, jan par si themelet e vizionit kushtetues klasik
t rendit evropian ligjor. Jan perceptuar si pjes e asaj q ka
br Komuniteti Evropian (paraardhsi i Unionit Evropian),
nisjes s vrtet t nj rendi t ri ligjor ndrkombtar dhe nj
sistemi shum efektiv dhe t integruar ligjor, i ndryshm nga
iniciativat e tjera shum transnacionale ligjore (OKB ose
OBT, ta zm).

Java e shtat:

Java e tet:
Java e nnt:

Java e dhjet:

PROCEDURAT LEGJISLATIVE N KUADR T UEs: KONSULTIMI, BASHKPUNIMI,

BASHKVENDIMI DHE PLQIMI
Institucionet e UE-s konform Traktatit t Lisbons prveq
q kan kompetenca specifike dhe t veanta n raportin
mes tyre, t njjtat kan edhe funksione prkatsisht
kompetenca thuajse t prbashkta n kuptimin e krijimit t
s drejts posaqerisht Parlamenti i UE-s, Kshilli i
Ministrave dhe Komisioni. Varsisht nga roli i
Parlamentit t UE-s procedurat legjislative t msiprme
marrin edhe emrtimin e tyre. N kt pjes do t ipen
shkurtimisht edhe rastet pr t cilat prdoret njra apo
tjetra procedur legjislative.
TESTI MES-SEMESTRAL
KARTA E TE DREJTAVE THEMELORE E UNIONIT
EVROPIAN, FUQIA JURIDIKE, ZBATIMI I SAJ,
DALLIMET DHE NGJASHMRIT ME AKTET
TJERA JURIDIKE NDERKOMBTARE T KSAJ
NATYRE
Pjes mjaft m rndsi n kt planprogram do t jet
edhe ligjerata e parapar pr kt jav e cila n mnyr
t detajuar do t ofroj njohurit e nevojshme sa i prket
Karts s t drejtave themelore t UE-s. Do t bht nj
prshkrim dedikuar pikave lidhse dhe ndarse n
prgjithsi sa i prket ksaj karte dhe akteve juridike
ndrkombtare t natyrs s njjt.
N mnyr t veant do t trajtohet fuqia juridike e
karts, zbatimi i saj, respektimi nga vendet anatre t UEse si dhe sfera rregullative e ksaj karte dhe vendi i saj n
piramiden hirakike n raport m aktet e natyrs ngjashme.
TREGU I BRENDSHM I UE-s, LIRIT
THEMELORE T TREGUT T BRENDSHM
Kjo ligjerat do t ofroj njohuri t prgjithshme q nga
fillet e para t themelimit t tregut t brendshem t UE-

10

Java e njmbdhjet:

Java e dymbdhjet:

Java e trembdhjet:

s, dhe n veanti do t ofrohen njohuri specifike lidhur

me lirit themelore t tregut t brendshm si dhe pr
komponentt themelore t ktyre lirive.
ZGJERIMI I UE-s, FAZAT E ZGJERIMITKRITERET FORMALE DHE JO FORMALE T
ANTARSIMIT N UE
Aspektii zgjerimit t UE-s zn nj pjes mjaft m
rndsi n kuadr t ktij planprogrmi. Ligjerata n fjal
do t jap informacionin shum adekuat sa i prket
fazave t zgjerimit t UE-s e deri t strategjia aktuale
pr zgjerimin e UE-s. Procesi i zgjerimit n kuptim te
brendshm quhet si till por n kuptimin e jashtm apo t
vendeve q aspirojn pr tu br pjes e UE-s quhet si
proces i antarsimin i cili sht i prcjellur nga nj
varg kriteresh t emrtuara si formale (t prcaktuara n
Kshillin e Kopenhags dhe Madridit) dhe jo formale (apo
kritere t brendshme pr vet vendet antare) e t cilat n
detaje do t shtjellohen n kt pjes t planprogramit.
BALLKANI PRENDIMOR DHE UE-ja,
MARRVSHJA E STABILIZIM ASOCIMIT DHE
LIBERALIZIMI I VIZAVE
Samiti i Selanikut thuajse hapur perspektiven e
integrimeve evropiane pr ballkanin prendimor. Me
progresin e shnuar nga vendet e ballkanit prnedimore
UE shfaq nj
mekanizo-marrveshje
e
karakterit
kontraktual e cila sht pashikuar t lidhet me vendet e
ksaj pjes si aspirant pr tu antarsuar n UE.
Marrveshja e till quhet mArrveshja e Stabilizim
Asocimit tani m e lidhur me shumicn e vendeve t
Ballkanit prendimor.
Rreth liberalizimit t vizave do t jet nj shpjegim i
shkurtr dhe n mnyr specifike do ti kushtohet rastit t
Kosovs prve asaj q prgjithsisht do shpjegohet pr
rajonin.
REPUBLIKA E KOSOVS DHE UE-ja, DIALOGU I
PROCESIT T STABILIZIM ASOCIMIT,
NEGOCIATAT PR MSA, MEKANIZMAT E UE-S
N REPUBLIKN E KOSOVS
N kohn kur perspektiva evropiane hapet pr gjith
ballkanin perndimor po n at koh hapej edhe pr
republikn e Kosovs n at koh nn administrim t
prkohshm ndrkombtar. UE-ja n mnyr q mos ta
l jasht proceseve integruese Kosovn dhe prshkka t
rrethanave politike n at koh kishte themeluar nj
mekanizm t veant dhe enkas pr Kosovn q quhej
Mekanizmi Prcjells i Procesit t Stabilizim Asocimit.

11

Java e katrmbdhjet:

Java e pesmbdhjet:

M progresin e arritur nga republika e Kosovs e

sidomos pas shpalljes s pavarsis ky mekanizm
avancon duke u shndrruar n Dialogun e Procesit t
Stabilizim Asocimit pr t avancuar n ditt e sotme deri
n prag t hapjes s negociatave pr Marrveshjen e
Stabilizim Asocimit.
Gjithashtu n mnyr t prgjithsuar do t flitt pr
mekanizmat e UE-s n Republikn e Kosovs.
SHTJET AKTUALE N UNIONIN EVROPIAN
DHE REKAPITULIM I LNDS PARA MBAJTJES S
PROVIMIT
Paraprakisht do t shpjegohen shtjet aktuale n Unionin
Evropian dhe konform krkess s studentve do t
organizohet edhe nj or e veant q do ti kushtohet
pyetjeve t studenteve rreth lnds n prgjithsi.
Gjithashtu studentt n kt or do t marrin edhe
informacionet mbi organizimin e provimit prfundimtar.
TESTI PRFUNDIMTAR
PROVIMI PRFUNDIMTAR

Politikat akademike dhe rregullat e mirsjelljes:

12