berate Na (oars remava Toll NOT | oe Nar guna
Peale eres
Mee
IWXO'S
bbietaatseiae
van Maastricht
over de affaire
Dee 4 ly
Poor
Siete
zijn fouten
Caos
RTD aBuiten bereik
Reportage
De smartphone ligt eeuwig onder handbereik, we zijn altijd
bereikbaar én nieuwsgierig. Kan het ook een tijdje zonder?
Ja dat kan. Verslaggever Ianthe Sahadat dééd het. Even.
Foto's Niels Stomps
edineenverlatenduin- _deachtergrondverdwenen.De
nog meteen kostelazeenis™
seen vrouw Eras stiltewerdnietgevulddooreigen Ik hunker naat ende wifidekking marti
zand,ergonsdeninsecten,dezon _gedachten, maar doorde iin fetid waati lijkt te keren,Bijhetraamoare®
scheen. Verderwas erniets. Of Naneensociaal medium, dodetidwaatin —\cietentin iba
wachceven, 4G, jadatwas erook inija brein kan Dordje:wif-vn-binnenontie
Devrouwhoordedegolisiagin Welevenincenverbondenwe. _ dwalen en ken de laptops, demeestembit
devertwenvoeldeeenlomeslape _reld,zeggenbedrjvenalsGoogle mjmeren tes blijvenverstopt.
righeldopkomen tothaarhand-swipe,klik, en Facebookvaakbijna poetisch,
scroll-Facebookopende.Hé,zezittenophet _llewereldburgersaan een draad- Documentairemaaksteis
terras.Watzichaarhaartochaltijd goed. Weer Joosinfuusvan internet ledereen van der Haakmaakteret0
een baby: Black lives matter Evaisjarg,feliciter _altiden overal online. Datklinkt VPRO-Tegenlicht de document
haar Kijkdiesalto. Moetjelezen Festival. Like fraai, maarheeften keerziide- Offine as hue, Geli
mijn pagina, Vluchtelingen. sie in Berlijn? __die steeds meermensen beginnen ceerde de omroep-o, tone
Alseen geconditioneerdlabdier haddehand tevoelen. ‘white spots app die prover ®
hetmobieltje gevonden.Deduinpanwasnaar __Demeeste plekken adverteren wifl-vrijezonesin deomgepe InNederland biijken dienogal
schars Behalve het ondergrondse aquarium
vandeAmhemsedierentuin,eenenkele'stra-
Ings campingencen kleine cirkel opde
\eweiser geen ontsnappen aan.
‘okikhunker naar dode ti waarin mijn
tieinkan dwalenen mijmeren. Want hoewel
ikdoorgaans redeliikgedisciplineerdinhet
leven sta kt het me niet om mijn smartpho-
regebrukaan banden teleggen,
Deeindeloze stroom berichten en achte-
bosteopenenappszijn alshet obligate tijd
sehfuinde wachtkamervan de tandarts.
‘ochmaar even bladeren. Maarbij detand-
.xskomikvriwwel nooiten die smartphone
‘déntin mijnbroekzak, tas of op de bank
astm.
Benikhetofishet mijn generatie? Derti-
sersenouder digitale migranten die pasals
solvassenen kennismaakten met email en
nobilis. Apparaten zijn gemaakt omte
rulasken, mensen nit. Tal van neurowe-
‘enschappers schreven de latste jaren over
ecthema, Demultitaskende mensiseen my-
the-Ook hetkind dateerderkan swipen dan
praten,kanhet niet.
Herhaaldelikheeft onderzoekuitgewezen
dat multtasken nietsandersis dan het uit
toerenvanlossetaken achterelkaar. Het
breinspringtalshet warevan deene naarde
andere aaken heeft telkenstijd (alleen over
deboeveetheid tdverschillen de meningen)
sodigom weer in de diepe concentratie te ko-
mendie enodig hebt omeen taakzogoed
mogelikafteronden,
‘aa hoe komt het dan dat we ons zomoet-
lkkunnen onttrekken aaniets datonsz0af-
le opjaagt en misschien zelfs minder ge
Tukkigmaakt? Het allemaal de schuld ~god-
dank wedoen het niet elf-van ons reflex-
breindaralseenddopaminejunkzoekt naar
vonkjesbevrediging, Elk appjeelkberichte,
«lke ping doet datbrein opverenalseen kleu-
terineen speelgoedwinkel-zelfsals deont
‘angen informatievolslagen oninteressant of
inelevants.
Datrellexbrein,ook wel hetintuitieve brein
genoemnd, stuurtonsgedurendede dag, Het
‘eageertop emoties en gemoedstoestanden
envooralophethieren nu, legt psychologi
hoogleraraan de Universiteit Twente José
Kerstolt ut
Friseensoort'strijd gaande met onsden-
sendebrein, datreflecteet,logisch,analy-
tischencreatef denkt, vooruitkijkten proble-
‘men oplot. Maar juist dat reflecterende deel
hebjenodigomde informatie te selecteren
enerzin en betekenis aan te geven.
\oor optimale creativiteit heb jenogeen
del vanhet brein nodig dat de Vlaamse neu-
rowetenschapper en publicist Theo Comper-
nollehetarchiverende brein noemt.Om zijn
‘werkce Kunnen doen, hetleggen van nieuwe
-ssociatieve verbindingen, wacht ditdeelvan,
Zoektocht naar de juiste mix
Patty
Golsteljn 31)
‘Ondernemer
Ze beantwoordt haar
mall niet elke dag. Zo-
als vee! digitale ijners
Is ze een potentiee!
grootgebrulker. En~
thousiasme, atid
meer, altijd ‘aan’,
noemt ze haar valkull.
(Om zichzelt in be-
scherming tenemen
experimenteerde ze
‘met het verwilderen
van alle sociale apps
vvan haar telefon,
‘Die heb ik toch jaren
‘lét gehad, maar ik
heb ze teruggezet en
zebeginnen alweerte
veel van mijn aan-
dacht op te slokken.
Ze probeerde ook de
telefon van reclame-
‘maker John Doe:
John's Phone, een
‘moblel waarmee je.
len kunt bellen.
Hield ze vier maanden
vol. ‘Je kanerniet
mee sms’en en ik
iste Google Maps?
Golsteljn wil ook niet
echt stoppen, zoals
de meeste minde-
raars, Want wif
ciate media ziin
‘vooral hartstikke leuk
‘en handig. Het is 0
kennaer ‘de juiste
mie.
dehersenen permanent op pauze-
‘momenten.Alduren diemaareen
nuten, Geen wonder dat
geregeld onder de
douche ontstaan.
Volgens Compernolle zien men:
sen rustpauzes tegenwoordigal
snelals verloren tijd dieze opvut
len met kleine taakjes. Even wat
mailwegwerken, denken zetevre
den over hun eigen efficientie.
Maar wanneerje die tijd leeg
houdt verhoog je uist je product
vitelt en tevredenheid isde ge-
dachte
Minderinternetten bevordert
‘ons concentratievermogen. En
hoe beterwe ons kunnen concen-
treren,des te tevredener,gelukki
ger, creatiever én productiever we
rouden zijn, volgens Comper.
nalle.
Zou het echt? Om dat eonder-
zocken legikmezelf een digitale
pauze open reisaf naar Wapser-
ven. Daar organiseert’stiltema-
ker Sharon Huismanstilteretra
tes, inclusief ingeleverd mobiel-
tje Huisman (36)en haar vriend
verruilden zes jaargeleden hun
stadse leven in Utrecht vooreen
bestaan in een viftigaaroude
Drentse leefgemeenschap aande
rand van de hei, Aan een Wapser-
veens landweggetje, ingeklemd
cussen Darp, Havelteen Utfelte
Waar niemand techniekschuw
(erisgewoonwitl eneen
communegroepsapp) is, maar
het dagelijks leventoch vooral
bestaat uit moestuinieren, tim-
merenenandere neo-hippieéske
activteiten.
Huisman type zachte tem,
lichte tred, VijeSchool-deed een
jaar of ten geleden eens een vi-
passana,zo'n Indiase meditate
meerdaagse, waar je per dag tien
uur zwijgend op een kussentje
zit’, Vond ze niks. Latervolgdeze
een ander soort stiltekamp bi}
een vijwilligersclub. Daar werd
fikkie gestookt, gezwommen in
een meer en geschilderd.Als je e-
‘mand aankeek macht je gewoon
glimlachen. Datleeker meer op
enenkele aren terug besioot ze
ze iets soortgelijksaan te bie-
den,
Duslopen op zomaar een vj
daginjulivijfvrouwenen een
‘man instilteachterelkaar op de
heidebijHalsterberg.Metis >> nogvroeg,dedauwdampt boven de
sgrond,de zon kruipthovendeboombkruinen
Ltt. Fen groep militairen van de nabijgelegen
basis jogtrakelings voorbij.Goedemorgen
roept de voorste. Het klinkt alseen com:
‘mando, Fen iemand zegt iets terug,
Vijfvrouweneneen man, globaal tussen de
30 en de4o, levend in steden, vastgeklonken
aan hun smartphones, drukkebanen de hell
een gezin, zoeken stilte. Fen voor een leveren
zehuntelefoonin, Tweedeelnemers besluiten
hunapparaatuitgeschakeld in hu
aren. Achteraf zegteen van hen: Tkheb et
die keer mee in mijn hand gestaan en moest
mezelf enorm bediwingen,
en paarseconden langvoelt het alsofikal
mijn vrienden en het contact met de wereld
‘weggeef.Fen genante observatie,al verzocht
de kalmestem van Huismanons zojuist een
ordelentevellen overdedingen die we 20u
den gaanvoelen, Het duurt even voordatde
tijd verstild. Als wena het avondmaal de heide
‘opwandelen denk iknog een paar keer aan de
foto's dieik met mijntelefoon had kunnen ma-
ken,
Het zwijgen is daarentegen vrijwel onmid
dellijkweldadig. Geen beleefdheidsfrasen, niet
luisteren naar ratelendemensen die een reac
tdeverwachten. Maarhoestiller hetomme
heen wordt, hoe drukker het van binnen blijkt.
Inmijis het helemaal niet sti. Het ijke er wel
een overvol café. Gedachten diezichaandie-
nen alsrinkelende glazen, gelach, muziek, ge-
schreeuw en geroezemoes, Grote Levensvra:
genafgewisseld metalledaagse trivia, Wat zal
skmorgen eten? Ben ikwel gelukkig? Alsof je
Dromen van de
Wouter van
der Goes (43)
Radio-d
Van der Goes stopte
zlin smartphone en
Pad afgelopen win-
ter een wook in een
Kluls.en deed op de
radio verslag van zijn
experiment. Tot zijn
‘ergernis vond hi hot
afschuwelifk. Dat
vreesde hij al Het
Idee voor het exper
‘ment ontstond ti-
dens een autorit na
huis toen hi peron-
geluk zijntelefoonin
2 jas aten zitten en
de achter in de auto
‘gegooid. Hij kon er
‘let bij en ‘dat trok hi
niet’. Op een parkeor-
plats haatee hij zijn
geliefde object terug,
‘om tljdens het rjden
wat berichtjos te kun-
nen sturen.
‘Om de ingesteten ge-
‘woonte van het tele
foon grilpen te door-
broken, begon hij zijn
pre-digitale tid
detox-week. Goed,
do rust en stilte w:
ron weldadig, maar
hij had vooral continu
het gevoet dingen te
missen.
De week kreeg geen
vervolg, al probeert
hij zlin mobiel nu lets
vaker In zijn tas te la-
ton en als hij met ie-
mand uit etenis en
diegene gaat naar de
we weerstaat hij de
aandrang om meteen
aljntelefoon te grij-
pen. Hi bilift soms