Professional Documents
Culture Documents
NASHATLER KTABI
(Risletn Nushiyye)
Yunus Emre
NASHATLER KTABI
(Risletn Nushiyye)
Yunus Emre
Hazrlayan
Do. Dr. Ziya AVAR
indekiler
Sunu - Dr. Kadir KODEMR/07
nsz - Do. Dr. Ziya AVAR/09
Yunus Emre Hayat/11
Nasihatler Kitab (Risletn Nushiyye)/17
Akln Tarifi/23
Akl ve Ruh Destan/27
Kibir Destan/41
fke ve Gazap Destan/61
Sabr Destan/81
Haset ve Cimrilik Destan/89
ftira ve Gybet Destan/117
SUNU
Akll insan bakalarnn bilgi ve tecrbelerini hayat
denklemine katar. Kendisinden nce yaayanlarn birikimini
devralr. Bu birikimin zerine kendi bilgi ve tecrbelerini
ilave eder. Eer her bilgiyi batan renseydik ilerleme
olmazd.
Nasihat, bilgi ve tecrbeyi aktarma aralarndan biridir.
Nasihatin etkili olmas syleyenin samimiyetine baldr.
z sz bir olann sylediine inanlr.
z sz bir olmaktan sz edildiinde ilk akla gelen
isimlerden birisi Yunus Emredir. yle olduu iin o
Eskiehirin evld olmakla kalmam, herkesin Bizim
Yunusu olmutur.
Yunus Emre, Nasihatler Kitab (Risletn Nushiyye)'nda
hayattaki zehir ve panzehirleri aklar. Bu nasihatlerin deeri
onun samimiyetinden kaynaklanr. O nasihat edicilerin
en bynden rendiklerini asrlarca anlalabilecek bir
biimde dile getirmitir.
Eserde emei geenleri ve bilhassa Yunus yazm gibi
gnmze aktaran Sayn Ziya Avar kutluyorum. Yunus
Emre'nin az bilinen bu kymetli eserinin, yeni nesillerin Trk
kltr mirasn devralmalarna, onu daha da zenginletirip
sonraki kuaklara aktarmalarna vesile olmasn diliyorum.
Dr. Kadir KODEMR
Eskiehir Valisi
7
NSZ
Elinizdeki eser, varln, Eskiehir Valiliinin Yunus
Emre odakl, takdire deer kltrel etkinliklerine borludur.
Eskiehir Valilii, bendenizden Yunus Emrenin az bilinen
ancak ok nemli bir tasavvuf reti kitab olan RisletnNushiyyesini yeni kuaklarn anlayaca bir ekilde nazma
ekme teklifinde bulununca dorusu tereddt ettim. Bu
teredddm bu ii baarp baaramayacama ilikin
endiemden kaynaklanyordu.
Geri Mevlnann rubailerini ve Mesnevisinin ilk
cildini nazma ekmek gibi deneyimlerim vard, ancak
Farsadan nazmen eviri yapmakla Trkeden Trkeye dil
ii eviri yapmak ok ayr eylerdi. Bu dncenin sevkiyle
teklif sahibinden iki haftalk bir deneme sresi isteyerek bu
zen ve dikkat isteyen ii yapp yapamayacam grmek
istedim. Zihnimin bir tarafnda da Yunus Emre dilinin
yeni kuaklarca rahat anlalaca yargs vard. tiraf
etmeliyim ki, kendimin bile ou beyti szlk yardmyla
anlamaya almam ve hatta kimi beyitlerin iletisini mulak
anlamam sarsc bir deneyim oldu. Anladk ki, dnemine
gre yaln bir dille sylenmi bir eser bile sre ierisinde
bir yerlerinden eskiyip kopmaya balyor. Bu kavray bizi,
Risletn-Nushiyyenin dil ii evirisinin gen kuaklarn
faydalanmas iin bir gereklilik olduu fikrine gtrd.
9
10
YUNUS EMRE
Hayat
Yunus Emrenin doum tarihiyle ilgili bilgiler farkllk
gstermekle birlikte, Adnan Erzinin Bayezid Devlet
Ktphanesindeki bir yazmaya dayanarak yaynlad
belge, bizi en azndan Yunusun doumuyla ilgili yorum ve
tahminlerden kurtarmtr. Yazmadaki kayt udur: Veft-
Ynus Emre: Mddet-i mr 82, sene 720. Bu belgeye
gre Yunus Emre, 1240-41 ylnda domu ve 82 yl mr
srmtr. Hicr tarihten gelen iki artk yl karrsak
Yunusun 1320-21 ylnda vefat ettii ileri srlebilir.
Belgedeki tarih aralnn Yunusun hayat seyriyle ok isabetli
bir ekilde rtmesi, doruluunu kuvvetlendirmektedir.
Yunus Emrenin hayatyla ilgili kendi kaleminden kan
yegane kayt, Risletn Nushiyye adl mesnevsinde yazm
ylnn zikredildii u beyittir:
Sze trh yidi yz yidiyidi
Ynus cn bu yolda fidiyidi
Beyitten anlaldna gre eser, H. 707/M. 13078 ylnda tamamlanmtr. Belgedeki tarihle eserdeki tarihi
karlatrdmzda Yunusun bu eseri, lmnden 13 yl
nce nazma ektii bilgisine ulalmaktadr. Bu da demektir
ki Yunus bu eseri, 67 yan olgunluuyla kaleme almtr.
11
16
NASHATLER KTABI
(Risletn Nushiyye)
Yunus Emre
17
18
Bismillahirrahmanirrahim
Padiahn hikmeti gr neyledi;
Ate, su, toprak ve yele syledi.
Getirdi topra ekip besmele,
Kendi de hazrd orda heybetle.
Toprakla sudan yaratp bir cisim,
Verdi bu cisme dem diye isim!
Sonra rzgr gelip kuruttu onu,
demin cismi ondandr, bil bunu!
En son ate gelerek stt onu,
Isnnca girdi bedene can.
Padiah: Hkmdar,
yaratc, Allah.
Hikmet: Allah'n
insanlar tarafndan
anlalamayan amac.
Heybet: Korku ve
sayg uyandran
grn, ululuk,
azamet.
Cisim: Beden, vcut.
19
Ten: Beden.
Ferman: Buyruk.
Rahman: Allah'n
99 isminden biri.
Merhameti her eyi
kuatan.
Tevekkl: Herhangi
bir ite elinden geleni
yapp daha sonrasn
Allaha brakma.
Ltuf: nem verilen,
saylan birinden gelen
iyilik, yardm, ihsan.
Visal: Kavuma,
erime.
20
Riya: kiyzllk,
gsteri.
Nefs: Kulun kt ve
gnah olan hl ve
huylar, arzular.
ehvet: Ar istek.
Haset: Kskanlk,
ekemezlik.
21
22
AKLIN TARF
23
24
25
Cemal: Yz gzellii.
26
27
28
29
Rahman: 1. Allah
ile ilgili, ilahi. 2.
Allahtan gelen, her
hususta hayrl olan.
Alp: Yiit, kahraman.
Nefer: Er.
Haert: Zararl
bcekler. Eserde kt,
deersiz kiiler.
Dyim: Srekli, daima.
30
31
eri: Asker.
Lakrd: Bo laf, sz.
32
ah: Ynetici.
Beniz: Yz rengi.
Hrs: Agzllk.
33
Cengver: Savata
kahramanlk gsteren.
34
35
Haerat: Deersiz ve
zararl kimseler.
Hlik: Allah, yaratc.
36
Naar: aresiz.
Hay huy: Bo grlt,
ar.
Velvele: Grlt,
patrt.
Figan: lk, feryat.
37
El: 1.Yabanc.
2.Yurt.
Afet: Felaket.
Tcir: Ticaretle
uraan kimse, tccar.
Mat: Malubiyet,
yenilgi.
Arif: Bilen, bilgili.
Cam: Kadeh.
38
Saki: kili
toplantlarda iki
datan kimse.
Mey: arap.
Pek: Sk, salam.
Rezzk: Allah'n 99
isminden biri. Rzk
verici.
Mihmandar:
Konuku, misafir
arlayan.
Zerre: ok kk
para.
39
40
KBR DESTANI
41
42
Kibir: Kendini
beenme,
bakalarndan stn
tutma.
43
s: syan eden.
44
45
Vefa: Dostluk ve
sevgide devamllk.
46
Marur: Kibirlenmek,
bbrlenmek.
Hner: Marifet,
yetenek.
47
Havale: Ismarlama,
yollama, gnderme.
Menzil: Yolculukta
dinlenmek amacyla
durulan yer, konak.
48
Aymazlk: Baboluk,
evresinde olup
bitenlerin farkna
varamama durumu.
Yelmek: Bireyin
peinde koturmak.
Mevla: Yaratc, Allah.
49
Yrk: ok yryen,
yrk.
Biare: aresiz.
50
Fani: lml.
51
tlmek: Yenilmek,
elindekileri kaybetmek.
Tevazu: Alakgnlllk.
52
Siccn: Cehennemde
bir vadinin ad.
Medet: Yardm.
Aziz: Saygdeer.
53
Arasat: slamiyet'e
gre, kyamet gn
btn llerin
toplanacaklar yer.
Maher yeri.
54
Muhal: Mmkn
olmayan, imkansz.
55
Bahr: Deniz.
Ar: Saf, temiz.
Tevazu: Alakgnlllk.
56
57
Mutuluk: Sevindirici
haber getirene verilen
armaan.
58
59
60
61
62
Gazap: fke.
Yegne: Biricik, tek.
Hm: fke,
kzgnlk.
Merdane: Merte,
erkeke.
Hemdem: Dost,
arkada.
63
Bahadr: Savalarda
gc ve ylmazlyla
stnlk kazanan
kimse.
64
Od: Ate.
Dalalet: Sapn,
sapknlk, doru
yoldan ayrlma.
Halet: Durum.
65
Sret: Grnte.
Asa: Baston.
mame: Tesbih
bal.
66
taat: nan.
Hrmet etmek: Sayg
duymak, boyun emek.
67
Divan: Buyruk,
hkm.
Yr: Allah.
Ar: Temiz.
68
Gafil: evresinde
olup bitenlerin farkna
varmayan (kimse).
69
Zulmet: Karanlk.
Gaflet: evresinde
olup bitenlerin farkna
varamama durumu.
Daim: Srekli,
devaml.
70
Ar: Kurn-
Kerimden on yet
miktarlk ksm.
Yummak: Abdest
alma.
Riya: kiyzllk, z
sz bir olmamak.
ar: ehir, kent.
Znnr: Puta
tapanlarn, papazlarn
bellerine baladklar
rme kuak.
71
Btn: yz, i.
Zhir: Suret, d yz,
grn.
Amel: , eylem.
72
73
tmek: Oyunda
yenmek, kumarda
kazanmak.
74
Vehim: Kuruntu.
Devran: 1. Dnya.
2. Kader, talih.
3. Zaman, a.
Rahle: zerinde
kitap okunan, yaz
yazlan, bazlar
alp kapanabilen
alak, kk masa.
Ar Ayeti: Kur'an-
Kerim'den on ayet.
Nkte: Mizahi sz.
75
Gaflet: evresinde
olanlarn farkna
varmama durumu.
Gafil: evresinde
olup bitenlerin farkna
varmayan (kimse).
76
77
brahim Edhem:
slam byklerinden.
Ak arabyla
sarho olmak: Allah
sevgisiyle kendinden
gemek.
Lahza: Zamann en
ksa paras, an.
Safa: Huzurlu, rahat.
ye: Sahip.
78
79
80
SABIR DESTANI
81
82
Yd: Hatrlamak,
bahsetmek.
Bilii: Bildik, tandk.
83
84
85
Ar: Gkyznn en
yksek yeri.
Au: Zehir.
Nebi: Peygamber.
Veli: Allah'n sevgili
kulu, eren.
86
Mira: Peygamberimizin
ge kt(Allah'n
huzuruna) gece.
Tr: Hazreti Musaya
Allahnn tecelli ettii da.
87
Harami: Ekiya,
haydut.
Pusu: Tuzak.
88
89
90
Haset: Kskanlk,
ekememezlik.
Serasker: Komutan.
91
92
Himmet: Gayret,
alp abalama.
93
Nazar: Bak.
Hazer: Saknma.
Korunma.
Amel: .
94
95
96
97
bret: Kt bir
olaydan alnmas
gereken ders.
Sultan: Allah.
Gan: Zengin.
kilik: irk.
Visal: Kavuma.
98
Mey: arap
Merep: Yaradl,
huy, karakter, miza
ah: Ynetici.
Rahim: Acma,
esirgeme.
Har: Dirilme, dirili.
99
100
Suret: Yz.
Azap: ile.
Ahd: Antlama,
szleme.
101
102
Avam: Halk.
Has: Sekin kiiler.
103
ciz: Zavall
Bp: Kap,ksm.
104
L: Hayr.
Mecal: G,
kudret.
105
Kadir: 1.Deer.
2.Allah'n 99
isminden birisi.
106
Baki: lmsz.
Feryat: Alay,
inleyi, yardm.
107
Yordam: Yntem.
Berk: Sert, kat, gl.
108
Yr: Allah.
Enbiy: Peygamberler.
Evliya: Veliler,
erenler, ermiler.
109
Muhal: mkansz,
olanaksz.
Meyletmek: Gnl
vermek.
110
Tecelli: Belirme,
grnme, ortaya
kma.
111
Pazar etmek:
Alveri yapmak.
112
113
Od: Ate.
Padiah: Allah.
Devirmek: Derlemek,
toplamak.
114
Visal: Kavuma.
Berk: Salam,
kuvvetli.
Eren: Dini olgunlua
ulam kimse.
115
116
117
118
Gybet: Bakalar
hakknda konuma.
Baht: Talih, kader.
Cz: Az, azck, pek az.
Dem: Nefes, soluk.
119
re: inde.
Eli bir etmek:
El birlii etmek,
birlemek.
Akibet: Sonu, son.
Melmet: Knama,
ayplama.
Kadem: Uurlu, iyi i.
Mat olmak: Yenilmek.
120
Hayz: Pislik.
Rahmet: Bolluk, bereket.
ah: Allah.
Hacet: htiya.
Taat: nan.
Feragat: Kendi
isteiyle vazgeme.
121
Yumak: Ykamak.
Katran: Zift.
Visal: Kavuma.
Define: Hidayet,
ktlkten arnma.
122
Emel: stek.
eker: Dnyevi
istekler, zevler.
Paha: Deer, eder,
fiyat.
123
124
Sebil: Parasz,
karlksz.
Miskin: Uyuuk,
tembel.
Haset: Kskanlk.
125
126
127
Amel: .
128
Sultan: Allah.
Canan: Sevgili.
129
130
131
Meyletmek: Ynelmek,
gnl vermek.
132
133
134
Basret: 1. Uza
grme, sezi, sezgi,
uyanklk.
2. Anlay, kavray.
Akibet: veya
durumun sonu, sonu.
Yein: ok, fazla.
Yr: Yardm.
135
Fer: Yeryz.
Yavuz: Zorlu, etin.
136
Tecelli: Hakkn
hkmnn ortaya
kmas, kader, baht.
Zhir: D, d yz,
grn.
Btn: Gizli,
grnmeyen, i, dhil.
Hicap: Perde, engel.
Od: Ate.
137
Bgne: 1. Yabanc.
2. lgisiz.
Kaftan: pekten
yaplm ssl giysi.
138
Hrsz: Yanllk,
gybet, fitne, fesat,
kt huylar.
Fitne: Mihnet, sknt,
fesat, ara bozma.
139
Gafil : Aymaz.
Vallahu lem: En
dorusunu Allah bilir.
Samed: Her ey
kendisine muhta
olan, ama kendisi
hibir eye muhta
olmayan Allah.
Malik: Her eyin
sahibi Allah.
140
29