You are on page 1of 4

nMerb Am{U _mPm AZw^d

`emoJmWm

MmU` _S>b n[adma`m gXm{ed noR>


dmVy_Yrb EH$m dJmV Am_Mm A{dZme
Y_m{YH$margamgmo~V Pmbobm Vmo ~hVoH$
n{hbm Vmg Agmdm. nYm narjomam H$am``m
H$[a`aMo nMerb ho `mZr Amhmbm gm{JVbo
hmoVo. Y_m{YH$mar gamMo ho nMerb Vgo {g
AmhoM, nU `m H$moUr `VrZo `m~b EoH$bo
Zgob, `m`mgmR>r nwhm EH$Xm WmoS>`mV
gmJVmo {gphb gphg_`o H$[a`a H$m H$amdo mMr
nmM H$maUo ga XoVmV 1. MmJbm Am{U m_m{UH$nUo {_iUmam
nJma
2. W` Am{U gwa{jVVm
3. Q>oQ>g
4. nmda - gmm
5. godoMr gYr
BVa H$moU`mhr jomVrb H$[a`g `m nmM
nH$s XmoZ qH$dm VrZ Jmo>r XoVrb. nU nmMr`m
nmM ~m~V Imr XoVm `oBb Ago H$[a`aMo n`m`
H$_r AmhoV Am{U CnbY n`m`mnH$s gdmV
MmJbm n`m` hm {gphb gphgogMm Amho
Am{U `mVhr _w`V IAS. gamMo ho nMerb
_bm Vohm nyUnUo nQ>bo. _bm nJma, W`
Am{U Q>oQ>g `m~b OmV AmH$fU ZhVo,
godo`m gYrgmR>r _r Iao Va OmV CgwH$ hmoVmo. Ver godm H$am`Mr
Va `mgmR>r nmda-gmm ho Ho$di EH$ gmYZ Amho, Ago _mPo _V
hmoVo. Vo bjmV R>odyZ _r narjo`m V`marbm gwdmV Ho$br.
_mPm nYmnarjo`m AmYrMm Am{U V`mar`m H$mimVbm dmg
WmoS>`mV gmJVmo. J`wEeZZVa _r EH$m gmQ>doAa H$nZrV H$mhr
df} Om~ Ho$bm. Amn`mbm IAS hmoVm `mdo hUyZ 2008 _`o _r
mna nVrZo A`mg gw$ Ho$bm. `mgmR>r _bm AmdS>V Agbobm
MmJbm Om~ gmoS>bm. V`mar ZrQ> H$aVm `mdr `mgmR>r _r MmU`
_S>b `oWrb {{b_gmR>r H$mog OmBZ Ho$bo. Vohm _mPm {Xdg
dmVyV Agbo`m dJmV Am{U bm`~arV OmV Ago. _r 2009 Mr
{{b_ nmg Pmbmo. _J `mM dfuMr _ogMr narjm {Xbr. `m
H$mimV _r {Z_m {Xdg MmU` _S>b_`o {eH$dV Ago Am{U
{Z_m {Xdg "n[aga' Zmdm`m EH$m NGO _`o H$m_ H$aV Ago.
2010 _`o _bm BQ>ayMm H$mb Ambm. EHy$U _mg bjmV KoVm
2010 `m A{V_ `mXrV _mPo Zmd hmoVo. `m {ZH$mbmVrb rank
Zwgma _r ^maVr` amOd godoV (IRS) Oy Pmbmo. nwT>o IAS gmR>r
AmUIr XmoZ doim `Z Ho$bo nU `mV `e {_imbo Zmhr.
_mPo IRS Mo Q>oqZJ Pm`mda _bm m{VH$a {d^mJmV AZoH$
O~m~Xm`m hmVmi`mMr gYr _bm {_imbr Amho. Iao hQ>bo
Va 30 dfmMr gphg AgVo Agm {dMma Ho$bm Va 6 dfo hUOo
\$V 20% R>aVmV, `m_wio _r dVbm Iyn H$mhr "AZw^dr' hUy
eH$V Zmhr. nU Oohm _r _mJo diyZ ~KVmo Vohm _bm narjo`m

g{bb {~Owa (IAS, 2004)


Am`wH$a Cnm`wV, Zdr {Xbr `oWo H$m`aV.
V`marMo {Xdg AmR>dVmV. _J Y_m{YH$mar gamMo Vo "nMerb'
gwm AmR>dVo. Am{U `j AZw^dm`m AmYmao `m nM{ebmVrb
_wXmMo {dcofU H$am`Mm _moh AmdaV Zmhr. AmVm AmnU
nMerbMm EH$ EH$ _wm ~Ky`m 1. MmJbm nJma
EHo$ H$mir, "{gphb gphg' _Yrb doVZ ho Xoem`m ~mH$s
H$[a`g`m VwbZoV gdm{YH$ hmoVo. `mH$mir ImgJr jomV
ZmoH$`m H$_r hmo`m. OmVrV OmV bmoH$ gaH$mar ZmoH$`mgmR>r
OmV AgV. AmO`m H$mimV ImgJr jomV, _w`V "H$mnm}aoQ>'
jomV, gwdmVrMm gamgar nJma hm {gphb gphg_Y`m nJmamer
"H$noAao~b' Amho, Am{U ~`mM {R>H$mUr Va `mhZ IynM A{YH$
AgVmo.
Amb-B{S>`m gphg, hUOo IAS Am{U IPS mMo gwdmVrMo
nmopQ>g {Ohm hoS>dmQ>g qH$dm N>moQ>m eham_Yo AgyZ, amhm`Mr
gmo` MmJbr AgVo. `m godm dJiVm BVa gphgog _Yrb nmopQ>J
gmYmaUnUo _moR>m ehamV AgVmV, {OWo OrdZmd`H$ IM (H$mQ>
Am\$ {bphJ) OmV Amho. A{YH$Var`m {_iUmar Kao, `mZm
"$mQ>g' hUVmV, Vr ghO CnbY hmoV Zmhr, hUyZ _J dVMr

MmU` _S>b n[adma nYmnarjm V`mar (_m{gH$)

Zmoh|~a 2016

df ~mamdo

AH$ AH$amdm

37

emgZmV Jo`mda Vwhmbm VUd`mVM


Aem O~m~Xm`m XoD$Z T>H$bbo OmVo
H$s H$moUVrhr gmonr-H$R>rU n[apWVr
hmVmiVm `o`mMr Am{U doJmZo AMyH$
{ZU` Ko`mMr j_Vm {Z_mU hmoVo. Aem
H$m_mgmR>r ej{UH$ nm^y_r qH$dm
narjogmR>r {ZdS>bobo dH$pnH$ {df`
mMr AQ> ZgVo. AmO`m H$mimVrb
nYmnarjo`m aMZoV ~Xb KS>dyZ
AmUUo Amn`m hmVmV ZgyZ Agbo`m
{Z`_mZrM IoiUo Am{U Vo gwm
Amn`m j_VmMm nyU dmna H$$Z
Cm_M IoiUo ho Amn`mH$Sy>Z
Ano{jV Amho.

gmo` H$amdr bmJVo. _moR>m eham_Yo KamMo ^mSo> OmV AgVo Am{U
nJmamVbm "HRA' AZoH$ doim H$_r nS>Vmo.
_mPr n{hbr nmopQ>J ~Jbmoabm hmoVr Am{U _r $mQ>ggmR>r
Agbo`m doqQ>J {bQ>_`o _mJo hmoVmo. `m_wio $mQ>g {_ion`V
n{hbo 9 _{hZo _r EH$ bQ> BVa 2 OUmgmo~V eoAa Ho$bm. Vohm
_r A{ddm{hV hmoVmo Am{U KaMr O~m~Xmar H$_r hmoVr. _m`m
dV`m JaOm H$_r hmo`m. OodU Am{U KamMo ^mSo> gmoSy>Z AmUIr
H$mhr IM Zgm`Mm. _mPr _m`m nJmam~bgwm H$YrM VH$ma
ZhVr. bmZVa _mPr ~m`H$mogwm gphg_`o Ag`mZo, Am_Mo
KaIM H$_r R>odyZ Am{U `mo` nVrZo ngo dmMdyZ AmVmn`VMo
Am`w`gwm ~`mnH$s Amam_mV H$mT>Vm Ambo Amho. _m, `oH$mMo
Vgo AgobM Ago Zmhr. AZoH$Xm _bm _m`m ~M_Yrb ~M_oQger
~mobVmZm `m`m doVZm{df`r`m VH$margwm EoH$m`m bmJVmV
ho gwm gmJm`bm haH$V Zmhr. _bm ho _m` Amho H$s BVam`m
O~m~Xm`m Amn`mhZ A{YH$ Agy eH$VmV. VgoM `mZr godoV
`o`mnydu Om~ Epn[a`g KoVbobm Zg`mZo `mMr ~MV H$_r
Agy eH$Vo. ho bjmV KoVm _bm `m`m{df`r ghmZw^yVr dmQ>Vo.
gmV`m doVZ Am`moJmH$Sy>Z AZoH$mMr IynM OmV Anojm hmoVr.
nJmamV dmT> Pmbobr AgyZ gwm AZoH$ bmoH$ {Zame {XgVmV.
H$Xm{MV ~`mM OUmMr "Am{\$ga' hmoD$Z EH$ {d{e> OrdZebr
OJ`mMr BN>m AgVo. _m {_iUmam nJma Anojonojm H$_r
Ag`mZo {Zamem Am{U dVmJ gw$ hmoVmo. Am{U mMo Xn[aUm_
_bm dmQ>Vo {d{dY VhoZo g_moa `oVmV.
2. W` Am{U gwa{jVVm
AmO`m H$mimV emgH$s` H$m`mb`m_`o AZoH$ Imb`m
VamVrb H$_Mmar CXm : {enmB, `yZ, Q>m`{nQ> dJao "AmCQ>gmoAg'
Ho$bo OmV AmhoV. `mZm "H$mQ>Q> ~o{gg' da KoVbo OmVo.
_m`m Am\$sg_`o gdmV OmV H$m_ ho "AmCQ>gmoAg' Ho$bobo
qH$dm "H$mQ>Q>'da Agbobo H$_Mmar H$aVmV. EImm n_ZQ>
H$_Mm`mnojm ho bmoH$ XnQ> H$m_ H$aVrb, H$mhrhr VH$ma Z H$aVm.
nU `mZr MmJbo H$m_ Ho$bo Zmhr Va `mZm H$m_md$Z H$mTy>Z
Q>mH$bo OmBb. `m CbQ>, Ago AZoH$ n_ZQ> H$_Mmar AmhoV, Oo
ZwgVo Amier Am{U AH$m`j_ Va AmhoVM, nU `mhZ dmBQ>
hUOo Vo _wOmoagwm PmboV. ImgJr jomV Aem bmoH$mZm H$YrM

38

AH$ AH$amdm

df ~mamdo

Zmoh|~a 2016

H$m_md$Z H$mTy>Z Q>mH$bo AgVo. naVw emgH$s` ZmoH$ar Ag`m_wio


ho H$aVm `oV Zmhr. ^> A{YH$mar Am{U H$_Mmargwm gphg_`o
XrKH$mi amh eH$VmV H$maU Omon`V `mMo Jwho {g hmoV
ZmhrV, Vmon`V `mZm H$m_md$Z H$mT>Vm `oV Zmhr. "W`' Am{U
"gwa{jVVm' mMo ho Xn[aUm_ AmhoV!
AZoH$ {dH${gV XoemZr `m`m emgH$s` aMZoV gwYmaUm
Ho$`m AmhoV. {VWo H$mQ>Q> nVrZo bm`H$ Am{U H$m`j_
C_oXdmamZm emgZmV doe {Xbo OmVmV. `m_wio Oa H$m_mV CUrdm
Ag`m qH$dm `mMr H$m_{Jar Ag_mYmZH$maH$ R>abr, Va H$mQ>Q>
[a`y Z H$aVm `mZm ~mhoa H$mT>Vm `oVo. `m_wio `mZm `mMo emgZ
C XOmMo R>odVm `oVo. Amn`m XoemVgwm Aer gwYmaUm hmoD$
eHo$b H$m?
3. Q>oQ>g
UPSC Mr nYm narjm hr EH$ Aer narjm Amho H$s Vwhr
nmg Pm`mZVa bmoH$mMo Vw_`m~amo~arMo dmJUo AMmZH$ ~XbVo.
AZoH${dY _mZ-g_mZ Vw_`mda bmXbo OmVmV. {gboeZZVa`m
\$mCSo>eZ H$mog_`o "phboO ph{OQ>' ZmdmMm EH$ H$m`H$_
AgVmo {OWo EH$m JmdmV OmD$Z amhmdo bmJVo. Am_`m phboO
ph{OQ>`mdoir Amhmbm JmdmV`m bmoH$mH$Sy>Z IynM AmXa {Xbm
Jobm. `mMo H$maU EdT>oM hmoVo H$s Amhr A{YH$mar AmhmoV. {hboO
ph{OQ>_`o Amhmbm Vmbw`m`m A{YH$m`mMo H$m_ {eH$mdo
bmJbo.
Vmbw`mVrb SDM qH$dm A` A{YH$mar `mZr ImobrV doe
Ho$bm H$s gd JmdH$ar VmR> C^o amhV. A{YH$m`mZm AJXr amOnw
Ag`mgmaIo g_mZ {Xbm OmV Ago. Am{U A{YH$margwm `mM
^mdZoZo dmdaV hmoVo. ho hmoVo `mMo "Q>oQ>g'!
naVw `mnojm AJXr doJio {M _r AZw^dbo hmoVo, nw`mV`m
ZmJar gWm Am{U NGO _`o H$m_ H$aVmZm. _hmnm{bH$m Am`wV
dm BVa A{YH$m`mer AZoH$ doim gnH$ hmoV Ago. Am`wV ImobrV
Ambo H$s `mMo `w{ZAg VmR> C^o amhV AgV, nU Amhr ZmJ[aH$
_m ~gyZ amhZ eham`m H$m_mer g~{YV Z {dMmaV Agy.
A{YH$mar ho OZVoMo godH$ AmhoV hr Am_Mr g_OyV Agm`Mr.
ehar Am{U Jm_rU ^mJm_`o hm \$aH$ H$m nS>mdm? H$Xm{MV
`m g_mOmV WmoS>r \$ma g_Vm Amho qH$dm gd `Vr g_mZ AmhoV
Ago _mZbo OmVo, {OWo C-ZrM, OmV-nmV `m_YyZ hmoUmam
^oX^md H$_r AgVmo. VoWrb `VtZm Ago C "Q>oQ>g' {_iUo
AdKS> AgVo. VgoM Jm_rU ^mJm`m VwbZoV ehamV {dH$mgm`m,
g_Vo`m >rZo A{YH$ gYr AgVmV. AWmV `mMm AW Agm
Zmhr H$s eham_`o ^oX^md hmoV Zmhr. _m ^oX^mdmbm ~mOybm
gma`m`m qH$dm `mVyZ ~mhoa nS>m``m gYr ehamV OmV Agy
eH$VmV. ehamVrb OrdZmV amoO`m OJ`mgmR>r emgZmda \$ma
Adb~yZ amhmdo bmJV Zmhr. CbQ> Jm_rU ^mJmV OZVoMm gmV`mZo
emgZmer doJdoJ`m H$maUmZr g~Y `oVM amhVmo. `m_wio
A{YH$m`mH$So> H$go nmhmdo `mMm ehamVrb Am{U Jm_rU ^mJmVrb
pQ>H$moZ `mV _yb^yV \$aH$ nSy> eH$Vmo.
_m`m AZw^dmZwgma EH$m A{YH$m`mMo g_mOmVrb WmZ dm
XOm JmdmV qH$dm N>moQ>m ehamV EH$m _hmZJamnojm IynM OmV
AgVo. _w~B gma`m _hmZJamV EImXm Q>rhr {g[a`b_Ybm ZQ>
a`mda AmoiIbm OmVmo. nU Hw$Umbmhr {dMm$Z Va ~Km H$s
ehamMo Am`wV H$moU qH$dm {OmMo H$boQ>a H$moU AmhoV. Cma
ghO {_iUma Zmhr!
Aem doir "Q>oQ>g' Mr ^yH$ Agbobm A{YH$mar Amnbm XOm
AmUIr dmT>mdm `mgmR>r Iyn `Z H$aVmo. Am{U `m_YyZM gw$
hmoVo bmb-~mrMr gH$Vr! Udm{hH$m, nmobrg Aem B_Ogr
godm`m H$m_mMo d$n bjmV KoVm bmb ~mrMr JmS>r Agmdr
ho gmh{OH$ Amho. naVw ZwgVo Am\$sgbm OmD$Z `m`bm EH$m

(_m{gH$) nYmnarjm V`mar MmU` _S>b n[adma

A{YH$m`mbm bmb~mr`m JmS>rMr JaO H$m Agmdr, ho _bm H$Yr


H$iVM Zmhr. ^`H$a Q>{\$H$_Yo B_Ogr S>yQ>rda Zgbobr bmb~mrMr JmS>r hr "npbH$ `ygg' R>aVo.
BWo `wamonmVrb H$mhr CXmhaUo {Xbr Va hm _wm AmUIr n>
hmoD$ eHo$b. n{_ `wamonmVrb ZoXabSg `m XoemMo nVYmZ AZoH$Xm
gm`H$bZo Am\$sgbm OmVmV. ZwH$VoM {~Q>ZMo _mOr nVYmZ So>{dS>
H$_oamZ mMm _oQ>mo Q>oZZo dmg H$aV AgVmZm KoVbobm \$moQ>mo Iyn
JmObm. Aem Jmo>r Amn`mgma`m OmgmmH$ XoemV H$Yr hmoVrb
`mMo dZ Var nmhVm `oBb H$m?
4. nmda - gmm
ga Amhmbm Zoh_r gmJV AgV gmm hr AmJrgmaIr
Amho - AmnU Vr Myb noQ>m`bm dmn$ eH$Vmo Am{U _mb_mm
Omim`bmgwm dmn$ eH$Vmo. ho hUUo {H$Vr Iao Amho, ho godoV
Am`mZVa _r AZw^dbo.
ggX Am{U {dYmZg^ogmaIo H$m`Xo_S>i H$m`Xo {Z_mU
H$aVo. m H$m`mMr A_b~OmdUr H$a`mgmR>r A{YH$m`mZm
{Za{Zam`m nmdg {X`m OmVmV. ^maV gaH$maMo A{YH$ma
A{YH$m`m`m Amnmn`m {d^mJmer g~{YV AgVmV. VgoM Vo
H$m`m`m MmH$Q>rV _`m{XV AgVmV. CXm : IRS A{YH$m`mZm
H$a dgwbrgmR>r Am{U H$a emgZmgmR>r A{YH$ma AgVmV, Ogo
`dgm`m`m ImVr nwVHo$ _mJdyZ KoUo, `mMo Iao CnmMo
_y`mH$Z H$$Z H$adgwbrgmR>r AmS>a nmg H$aUo, dmaQ>ghrV
ge`mnX KamMr PS>Vr KoUo dJao.
H$m_ H$a`mgmR>r {Xbobo A{YH$ma EH$m `Vrbm {Xbobo
ZgyZ Vo `m`m nXmbm {Xbobo AgVmV. hUyZM hmVmV nmda
Ag`m~b H$mhr {deof A{^_mZ dmQ>m`Mr JaO Zmhr. {dW
JoQ> nmda H$O JoQ> aonmpg{~{bQ>r hm nm`S>a_Z {MnQ>mVbm
S>m`bmJ Vwhr EoH$bmM Agob. Omon`V "nmda' ho EH$ gmYZ Amho,
EH$ "BQ> _|Q>' Amho, Vmon`V `mMm dmna H$aUo ho A{YH$m`m`m
kmZ Am{U {ddoH$~wrda Adb~yZ Amho. naVw godoV Am`mZVa
Ago {XgVo H$s ~`mM OUmgmR>r nmda ho gmYZ ZgyZ EH$ `o`
AgVo. `m_wio Ago bmoH$ hmVmVrb nmda OmVrV OmV dmT>dm`Mo
`Z H$aVmV. gmoMm Xn`moJ Ho$bm OmVmo, Agbo`m nmdaMm
Ja\$m`Xm KoVbm OmVmo. AZoH$ doim dVMr gnmr qH$dm Q>oQ>g

dmT>d`mgmR>rgwm hmVmVrb
A{YH$ma dmnabo OmVmV. Vwhr
EH$ {g H$moQ> EoH$boM Agob
- 'Power tend to corrupt

and absolute power corrupts


absolutely'. PQnQ> hmVr Ambobr

gmm bdH$aM S>mo`mV OmD$ eH$Vo.


Ago Pmbo H$s _J Aem `Vr
AhH$mar hmoD$ eH$VmV, `mMo
dmJUo _Jwar Am{U ^> dmJUwH$s_`o
~Xbm`bm OmV doi bmJV Zmhr.
5. godoMr gYr
_bm dmQ>Vo ZmoH$arVyZ `oUmao g_mYmZ (Job satisfaction)
ho H$moU`mhr H$[a`a_Yrb _hdmMm {ZH$f Amho. emgZmV H$m_
H$aUo, mbm "Om~' EodOr "gphg' hUUo OmV `mo` Amho. Iao
nmhVm gphg-g{Q>\$eZ hUOo bmoH$m`m godoMo g_mYmZ ho
_m`m _Vo nYmnarjm nmg H$$Z emgZmV H$m_ H$a`mMo gdmV
_hdmMo H$maU Amho.
Xoegodobm Vem H$mhr _`mXm Zmhr, nU emgZmV H$m_ H$aVmZm
Vr OmV gYr AgVo. A{YH$mar hUyZ Vw_`m A{YH$mamZm
O~m~XmarMr OmoS> {Xbobr AgVo. Am{U ho A{YH$ma H$m`m`m
MmH$Q>rV _`m{XV AgVmV. CXm: IAS A{YH$ar Am`H$a dgwbr
H$$ eH$V Zmhr, Va IRS A{YH$m`mbm dmhVwH$ {Z`U H$aVm `oV
Zmhr Am{U IPS A{YH$m`mbm {_S>-So> _rb H$s_da XoIaoI H$aVm
`oV Zmhr. godo`m AmV ZgVmZm ~mho$Z Ago dmQ>Vo H$s AmnU
godoV OmD$Z PQ>`mV OJ ~Xby, Am{U ho H$aUo ghO e` Amho.
emgZmMo H$m_ hUOo "Q>r_dH$' AgVo. godoV "gmobmo na\$m_g'
gmR>r OmJm H$_r AgVo. IwMuda ~g`mMr EH$ "Q>o`moa' (R>am{dH$
H$mbmdYr) AgVmo. Vmo gn`mda A{YH$ma Xg`mbm hVmV[aV
H$amdo bmJVmV. {VWbo H$m_ H$YrM gnV Zmhr. EH$m "[abo aog'
gmaIo Vo H$m`_ Mmby amhVo. AmnU ho gwm {dg$Z OmVmo H$s godm
hr 400 _rQ>aMr Ymd ZgyZ EH$ _aoWmZ Amho. Vr Iyn doi KoD$Z
Am{U MS> {MH$mQ>r Am{U g`_mZoM nmimdr bmJVo. H$mhrhr
~Xb KS>dyZ AmUm`Mo AgmoV H$s godoVrb g_mYmZ mV H$am`Mo
Agmo, hr _aoWmZ nyU H$amdr bmJVo. nU
{MH$mQ>r R>odyZ _oamWmZ Ymdbmo hrM Jmo>
{deof g_mYmZH$maH$ AgVo.
mMm AW Agm Zho H$s {gphb
gphg hUOo Xoegodm H$a`mMm hm
EH$M EH$ _mJ Amho. narjm bmImo bmoH$
XoVmV. nU H$mhrM OUmZm Vr nmg hmoD$Z
`m _mJmda Mmbm`Mo ^m` {_iVo.
~mH$s`mZm godogmR>r mhZ OmV _mJ
CnbY hmoVmV. _r _wm_ ^m` hUVmo`
H$maU hr narjm Ver "AZ[abm`~b'
Amho {OWo "bH$ ZmdmMm \$Q>a'Mm Iyn
^mdr AgVmoM AgVmo. _bm _mhrV
Agbobo AZoH$ hema, Hw$eb Am{U
gj_ _wbo {gboQ> Pmbobr ZmhrV.
VgoM hohr bjmV R>odm`bm hdo
H$s nwT>o `j gphg_`o, nYm
narjm_Yrb {df`mMm godoV`m Zo_`m
H$m_mer g~Y Vgm H$_r AgVmo. Oar Vo
H$m_ H$aemgZ, nmobrg qH$dm naam>r`

A{dZme Y_m{YH$mar `m`mgmo~V g{bb {~Oya

MmU` _S>b n[adma nYmnarjm V`mar (_m{gH$)

Zmoh|~a 2016

df ~mamdo

AH$ AH$amdm

39

YmoaUm `mMo Agmo H$s Zgmo. {~{Q>e amO`m H$mimV `m narjoMm hoVy hm hmoVm H$s gj_ Am{U H$m`j_ VUmZm {gboQ> H$amdo Am{U `mZm
ghOnUo {d{dY jomVrb H$m_mMo Q>oqZJ mdo. _bm dmQ>Vo H$s emgZmMo Iao Q>oqZJ ho \$sS>daM hmoVo. `j H$m_ H$$Z OmV {eH$Vm
`oVo. Am{U `m nm`mV Hw$Umbmhr T>H$bbo Va `mZm nmohm`bm {eH$`m{edm` BVa n`m` Zmhr. emgZmV Jo`mda Vwhmbm VUd`mVM
Aem O~m~Xm`m XoD$Z T>H$bbo OmVo H$s H$moUVrhr gmonr-H$R>rU n[apWVr hmVmiVm `o`mMr Am{U doJmZo AMyH$ {ZU` Ko`mMr j_Vm
{Z_mU hmoVo. Aem H$m_mgmR>r ej{UH$ nm^y_r qH$dm narjogmR>r {ZdS>bobo dH$pnH$ {df` mMr AQ> ZgVo. hUyZ hr narjm Ver
"OZ{bQ>' godogmR>r `mo` Amho.
naVw AmO`m H$mimV, hUOo EH$m AmYw{ZH$ bmoH$emhr am`mV Am{U doJmZo {dH${gV hmoUm`m AW`dWoV emgH$s` O~m~Xm`mMo
d$n ~XbV Amho. emgZmVrb H$m_o A{Ve` Q>o{ZH$b Am{U H$mbog hmoV OmV AmhoV. Aem H$m_mgmR>r {e{jV Am{U mo\o$eZb
Aem `m `m {df`mVrb VkmMr JaO dmT>V Amho. hr JaO "OZ{bQ>' A{YH$mar {gboQ> H$aUmar narjm ^mJdy eHo$b H$m hm EH$ Vgm
dmXmMm {df` Amho. `m_wio nYm narjo`m d$nmV AZoH$ gwYmaUm hmo`mMr Anojm R>odUo gmh{OH$ Amho.
Var gwm, AmO`m H$mimVrb nYmnarjo`m aMZoV ~Xb KS>dyZ AmUUo Amn`m hmVmV ZgyZ Agbo`m {Z`_mZrM IoiUo Am{U Vo
gwm Amn`m j_VmMm nyU dmna H$$Z Cm_M IoiUo ho Amn`mH$Sy>Z Ano{jV Amho. Oo nYmnarjoMr V`mar H$aV AmhoV qH$dm `m
d
jomV `m`Mm {dMma H$aV AmhoV `mZm narjogmR>r Am{U narjo`{V[aV Am`w`mgmR>r ew^oN>m!

...eemH$ XodJS>H$a `mMm boI... nmZ H$. 32 d$Z nwT>o Mmby...


India to uphold law with fairness and integrity.
It has to be stated that the blindfolded Goddess of Justice holds Scales of Justice in one hand and a Sword in
the other hand. Most of us only remember the Blindfolded Goddess with Scales of Justice (TARAZU). But it has
to be remembered that the Sword of Investigation has
to be sharp in order that the Scales of Justice are filled
with proper evidences leading to fairness of justice. The
Blindfold, symbolic of Blind Justice, represents equality,
knowing no differences in the parties involved. The
Sword of Justice is the active force, a symbol of power,
protection, authority, vigilance and might. This doubleedged sword in Justices left hand, recognizes the power
of Reason and Justice, which may be wielded either for or
against any party. It serves as a reminder of the necessity
of real punishment, the power of the law. Being posted in
Investigation Wing is u become the Sword. That is true of
any enforcement agencies. As I am writing this, I am into
my 8th year of Government Service and 4th year in the
Investigation Wing.
Shashank Deogadkar
It simply cannot be put in words what Chanakya
Mandal and Avinash Dharmadhikari Sir have given me. Its like they have inserted into me a magnetic compass
wherein Conscience is the Northern Direction in which it always points shows the way. To me, Sir is akin to
Morpheus of Matrix movies having many Neos. To me, the lecture I attended in New English School in the summer
of 2003 was akin to Sir coming up, grabbing me by the collar and asking me,
"You take the blue pill, the story ends. You wake up in your bed and believe whatever you want to believe. You
take the red pill, you stay in Wonderland, and I show you how deep the rabbit hole goes."
Morpheus, to Neo
I leave it to the imagination of many out there to guess which pill was taken. But it did not end there. Once I
entered the world of Civil Services, there were and are frustrating times when all it feels is why we are into all this?
Is this really working? Am I going to survive all this? Then, from nowhere comes the reply. It may not necessarily
be in the form of words spoken by Sir. Most of the times, the answer comes through books/reading. The reading
habit inculcated in me by Sir and the Chanakya Mandal Library. Most of the answers were found by reading _ZmMo
bmoH$ - am_Xmg dm_r In times of greatest despair, I used to just open any page of it and therein I would always find
my answer. It still continues to be my guide.
I would also like to oppose those who say, {gpQ>__`o Jo`mda H$mhr JmoQ>r H$am`mM bmJVmV. Vwhr survive Zmhr H$$
eH$Uma. This is all rubbish and those who say are justifying their behaviour. Its not that. Never. You can very well
tread your own path. No doubt there will be obstacles and problems created. But once you put those behind and deal
with them, then nobody dares to cross you again.
I would like to convey my whole hearted thanks to all the team from Chanakya Mandal Poorna Tai, Sheetal
Tai, Rupali Tai, Vaishali Tai, Smita Tai, my friends my friends and colleagues whom I met in Chanakya.
This list is also not exhaustive. It may very well run into pages. Those were the best days of my life. Thank
you Sir, for everything. All the best to all aspirants!

40

AH$ AH$amdm

df ~mamdo

Zmoh|~a 2016

(_m{gH$) nYmnarjm V`mar MmU` _S>b n[adma

You might also like