MGA SALITANG HIRAM SA ENGLISH

1. Tuwirang Hiram - hinihiram ng buo ang salitang banyaga at inaangkop ang bigkas at ispeling sa
ortograpiyang Filipino.
Halimbawa:
Barco
Antenna
Repollo
Silla
Pia
Nitrogen
Phonology
Produce
Chemistry

Barko
Antena
Repolyo
Silya
Pinya
Naytrodyen
Ponoloji
Prodyus
Kemistri

2. Ganap na hiram - dahil sa praktikalidad hinihiram ng buo ang salitang banyaga nang
walang pagbabago sa anyo. Halimbawa ang mga salitang cake, ice cream, computer, door
bell, humburger, physics, laser, atbp.
Noong mga nakakaraang panahon kapag nanghihiram ng salita, ang unang preperens ay
Kastila sapagkat konsistent ang ispeling nito (Kastila) tulad ng Filipino. Ngunit ngayon, higit na
pinipili ang Ingles.
Noon
Sorbetes
Klinika

Ngayon
Ice cream
Clinic

Laboratoryo
Sikolohiya
Kimika
Pisika
Ehinyero

Laboratory/Laboratori
Psychology/Saykoloji
Kemistri
Physics
Engineer

Halimbawa ng maugnayang Pilipino

Daktinig (mikropono)
Agsikap (inhinyero)
Miksipat (mikroskopyo)
Batidwad (telegrama)
Sipnayan (matematika)
Liknayan (pisika)
Dr. Alfonso Santiago ang nagtakda ng mga tuntunin o paran ng panghihiram sa Ingles sa aklat
niyang Sining ng Pananaliksik.
1.) Paraan I.
Pagkuha ng katumbas sa Kastila ng hihiraming salitang Ingles at pagbaybay
dito ayon sa palabaybayang Filipino.
Halimbawa:
Liquid
=
Cemetery
=

liquid
cementerio

=
=

likido
sementeryo

2.) Paraan II. Kung hindi maaari ang paraan I (walang katumbas sa Kastila), hiramin ang salitang
Ingles at baybayin sa palabaybayang Filipino.
Halimbawa:
Tricycle
Truck
Train

=
=
=

trisikel
trak
tren

3.) Paraan III. Kapag hindi maaari ang Paraan I at Paraan II, hiramin ang salitang Ingles at walang
pagbabagong gawin sa pagbaybay.
Halimbawa:
Manila Zoo
Visa
Xylem
Zygote
Xerox
Sandwich
Zamboanga
Francisco
Roxas
Villiviza

=
=
=
=
=
=
=
=
=
=

Manila Zoo
Visa
Xylem
Zygote
Xerox
Sandwich
Zamboanga
Francisco
Roxas
Villiviza

Mga alituntunin hinggil sa mga bagong hiram na salita

1.

Hinggil sa mga Bagong Hiram na Salita

1.1 Baybayin alinsunod sa paraan ng wikang Filipino ang mga bagong
Hiram na salita, maliban sa sumusunod na kaso:
1.1.1

Pangngalang pantangi. Halimbawa, Victoria, Galicia,

Washington Circle
, Shinjuko, Czech, National Basketball
Association, Halili Beer, Ma Mon Luk.

1.1.2

Teknikal o siyentipikong salita. Halimbawa, carbon dioxide,

Chemotherapy, green house effect, pizzicato, sodium glumate, varicose, xray.

1.1.3. Salitang may natatanging kahulugang pangkultura. Halimbawa,bolshoi, feng

shui, geisha, gourmet, jazz, joie de vivre, kibbutz, mardi gras, pizza.
1.1.4. Malayo na ang anyo sa orihinal kaya mahirap makilala o nagiging kakatwa ang
anyo kapag binaybay sa Filipino. Halimbawa,jeywoking
(jaywalking), rendevu (rendevous), ispid (speed),ordev (hors
deuvre), feris wil (ferris
wheel), pastits(pastiche), montadz (montage), tsokoleyt
keyk (chocolate cake).
1.1.5. Kilala na sa orihinal at banyagang anyo ng mga hiram na salita.
Halimbawa, box, cat, coke,duty-free, exit, faux pas, fax, fike, jai alai,
jogging, mall, save, shabu, shop, stop, store, taxi, whisky, x-rated.
1.2

Sa pagbaybay ng mga salitang hiram na naglalaman ng alinman sa 11 tunog patinig

sa Ingles, piliin ang pinakamalapit sa tunog at anyo ng palabaybayang Filipino.
Halimbawa, drayb (drive), geyt (gate),istandardiseysiyon (standardization), layt (light).

1.3

Iwasan ang gitlapi kapag ginagamit na pandiwa ang mga hiram na salita at hindi binago
ang baybay. Inihihiwalay ng gitling ang panlapi sa hiram na salita. Halimbawa, magdelete, i-delete, nag-hot-oil, i-salvage, mag-email-han. Ngunit kung hindi maiwasan
ang gitlapi, baybayin sa Filipino ang hiram na salita. Halimbawa, dumelit,hinat-oyl,
sinalveyds, inimeyl.