UNIVERZITET U BANJOJ LUCI

ARHITEKTONSKO-GRAEVINSKI FAKULTET

UVOD U GRAEVINARSTVO

STAKLENE FASADE
seminarski rad

Student:

Mentor:

Banja Luka,Januar 1992.

SADRAJ
UVOD........................................................................................ 2
1

STAKLENE FASADE................................................................2

2 PRIMJENA STAKLA ZA OBLAGANJE FASADA ARHITEKTONSKIH

OBJEKATA..................................................................................3
2.1

Proizvodnja ravnog stakla.........................................................4

2.2

Specijalne vrste stakla..............................................................4

2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
2.2.5
2.2.6
2.2.7
2.3

Podjela staklenih fasada...........................................................7

2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.3.7
2.3.8
2.4

Toplotno-apsorbujue staklo..................................................................................5
Reflektujua stakla.................................................................................................5
Stakla niske emisije...............................................................................................6
Fotohromatska stakla.............................................................................................6
Kaljena stakla.........................................................................................................6
Slojevita stakla.......................................................................................................7
Emajlirano staklo...................................................................................................7
Vrste fasadnih konstrukcija....................................................................................7
Okvirne konstrukcije zid zavjesa...........................................................................8
Ploaste konstrukcije.............................................................................................8
Uvrivanje zid zavjese za konstrukciju objekta.................................................9
Toplotna zatita......................................................................................................9
Zatita od vlage - (difuzija i kondenzacija vodene pare).....................................10
Zatita od buke.....................................................................................................10
Zatita od poara..................................................................................................11

Prednosti i problemi staklenih fasada......................................11

ZAKLJUAK..............................................................................12
LITERATURA............................................................................. 13

UVOD
Staklo je tvrdi materijal obino izbruen i providan, napravljen u najveem dijelu
od silicijuma i baza spojenih na visokoj temperaturi. Venecija je jedan od napoznatijih
gradova po pravljenju predmeta od stakla.
Staklo je bilo otkriveno oko 3.000 godine p. n. e. u Egiptu. U poetku tehnologija
nije omoguavala proizvodnju istoga stakla i upotrebljavalo se uglavnom za
proizvodnju ukrasa.
Staklo se nalazilo i u prirodi i stvarano je iz vulkanizacija. Druga forma prirodnog
stakla je udar munje u silicijumski pijesak.
Primjena stakla u opremanju modernih enterijera je gotovo obavezna. Svojom
transparentnou, mogunostima obrade i oblikovanja, staklo se nametnulo kao
materijal idealan za ureivanje stambenih, poslovnih i javnih prostora.
Moe se konstatovati da moderna istorija stakla poinje sa Joseph Paxton-om. On
je, 1851. godine, projektovao objekat Kristalnu palatu (eng.Cristal palace) na kome je
primjenio staklo kao inovativni materijal. Ovaj objekat namjenski je projektovan za
svijetsku izlobu u Londonu.
Staklo je moderni graevinski materijal. Ono je simbol demokratije i modernizacije,
daje transparentnost i jednostavnost, doputa proimanje unutranjosti i spoljanjosti
te redukuje prvobitnu namjenu graevinskih objekata: zatitu ljudi od prirodnih sila.
Prednosti tog proizvoda su evidentne: sirovine za proizvodnju stakla pijesak, natron
i kre - zastupljeni su u prirodi u neogranienim koliinama, ekstremno je postojan na
vremenske uticaje, stabilne forme i postojan na ogrebotine.

1 STAKLENE FASADE
Iz godine u godinu staklo uzima sve vei znaaj u graevinarstvu kao materijal
budunosti koji moe da zamjeni dosadanje materijale, npr. ciglu, blok, itd... Svojim
karakteristikama postie kompletnu termoizolacionu, akustinu, solarnu, UV zatitu te
se kompletne zgrade oblau staklima - staklenim fasadama.
Staklena fasada je slobodnostojea struktura u metalnom ramu. Ona, takoe, titi
unutranju betonsku strukturu od kie i vjetra.
Kada se vri izbor fasade, profila i stakla mora de se vodi rauna o sledeim
faktorima:

namjena objekta, geografski poloaj istog, prosjena brzina vjetrova za to

podruje, statiki proraun nosivosti cijele konstrukcije, dilatacija objekta u
radnim uslovima, godinje slijeganje objekta, i to sve u cilju pravilne instalacije
profila i stakala. Ako se ne potuju pravila prorauna fasade dolazi da pucanja
odnosno razdvajanja stakla od konstrukcije.
propustnost spoljanje svijetlosti,
spoljanja refleksija,
K-vrednost (koeficijent termike propustljivosti).

Problemi koji se javljaju kod izbora i izrade staklenih fasada najveim dijelom
odnose se na izbor odgovarajueg stakla na osnovu karakteristinih potrebra objekta
i zahtjeva budueg korisnika objekta.U prvom planu misli se na namjenu samog
objekta kao i klimatske uticaje kojima e objekat biti izloen u periodu eksploatacije.
Ti se problemi najee odnose na postizanje energetske efikasnosti objekta
,odnosno dobra termoizolaciona svojstva fasade ,spreavanje prodiranja vlage unutar
objekta kroz konstrukciju same fasade , koeficijent termike propustljivosti (K) , zatitu
od tetnog UV zraenja kao i osvjetljavanje prostora prirodnom svijetlou i dobra
mehanika svojstva stakla.Sve ove zahtjeve nemogue je ispuniti upotrebom obinog
stakla.Razvojem nauke dolo se do novih otkria i nainu proizvodnje stakla
.Primjenom raznih aditiva i metoda koje se koriste pri proizvodnji danas se svi
prethodno nabrojani problemi uspjeno reavaju.

2 PRIMJENA
STAKLA
ZA
OBLAGANJE
ARHITEKTONSKIH OBJEKATA

FASADA

Preuzimanje funkcije omotaa, naroito u savremenoj arhitekturi, postavilo je

pred staklo kao graevinski materijal veliki broj zahtjeva kao to su:
smanjenje na najmanju moguu mjeru trokova za grijanje i hlaenje
objekta tokom cijele godine u svim klimatskim uslovima uz istovremeno
obezbjeenje toplotnog komfora korisnika;
omoguavanje dobrog i kvalitetnog prirodnog osvjetljenja;
spreavanje nepovoljnog uticaja direktnog sunevog zraenja ;
spreavanje pogleda u unutranjost objekta;
obezbjeivanje akustikog komfora;
zadovoljavanje svih standarda i propisa vezanih za uslove sigurnosti
korienja objekta ;
obezbjeivanje dovoljne trajnosti i lako odravanje bez smanjenja kvaliteta;
zadovoljavanje estetskih kriterijuma.
Razvojem i unapreenjem procesa proizvodnje obrade stakla, kombinovanjem
stakla sa drugim proizvodima, industrija stakla uspjela je, u najveoj mjeri, da
odgovori ovako brojnim i raznovrsnim zahtjevima graevinarstva. Razvijen je veliki
broj specjalnih vrsta stakala za razliite uslove primjene i zahteve korisnika i
projektanata.

Proizvodnja ravnog stakla

Osnovni oblik stakla koje se koristi u graevinarstvu je ravno staklo. Tehnologija

proizvodnje stakla bitno je izmjenjena i usavrena tokom poslednjih pedeset godina.
Metod duvanja, kojim se dobijalo ravno staklo ogranienih dimenzija (koristi se i
danas samo za specijalne svrhe), zamjenjen je kontinualnim nainom dobijanja
staklenih traka. Razvijeni su procesi vertikalnog izvlaenja (Furko), horizontalnog
izvlaenja (Libi-Ovens), a zatim i kombinovani postupak (Picburg). Kod navedenih
postupka moe se pojaviti isti nedostatak: talasavost dobijenog stakla.

Prevazilaenje ovog nedostatka i poboljanje optikih karakteristika stakla postie

se poliranjem i bruenjem stakla sa jedne ili sa obe strane, ime se dobija paralelnost
povrina staklene ploe.

Specijalne vrste stakla

Specijalne vrste stakla nastale su kao rezultat tenje da se staklom udovolji

brojnim zahtjevima savremene arhitekture ali i uslovima u kojima nastaje (energetska
kriza, brojni propisi i standardi).
S obzirom da se staklo javlja kao zavrna obloga, veoma esto i na cijelom
objektu, to se u zavisnosti od mjesta ugradnje moe podijeliti u nekoliko kategorija:

staklo koje se postavlja ispred zidnih otvora;

staklo koje se postavlja ispred punih zidnih i parapetnih povrina i ispred
meuspratnih konstrukcija; za sve ove tipove koristi se naziv paraperno staklo;
krovna zastakljenja i kose zidne povrine;
staklo u prizemnoj etai

Za svaku od ovih kategorija stakla, prema mjestu ugradnje, postavljaju se

specifini zahtjevi, pa se i razvoj specijalnih stakala moe pratiti kroz:

razvoj i unapreenje termikih i optikih karakteristika stakla;

poboljanje toplotno izolacionih osobina stakla;
poboljanje sigurnosnih osobina stakla;
poboljanje akustikih osobina stakla;
razvoj i unapreenje protivpoarnih osobina stakla itd.
1

Toplotno-apsorbujue staklo

Dodavanjem aditiva (metalnih oksida) u rastopljenu staklenu masu dobijaju se

stakla razliitih boja. Ova obojena stakla apsorbuju veu koliinu zraenja Sunca od
obinog providnog stakla. Mada obojena stakla smanjuju prolaz svijetlosti, obino ne
smanjuju u velikoj mjeri toplotne dobitke s obzirom da se dio apsorbovane energije
ponovo oslobaa u prostor. Takoe, u zavisnosti od toga koji dio vidljivog dijela
spektra apsorbuje, ovo staklo moe da ima negativne osobine u pogledu kvaliteta
vienja u prostoru. Predmeti se ne vide u prirodnoj boji kao kada su obasjani
Sunevom svijetlou, ve imaju izmijenjenu boju u zavisnosti od toga koji dio spektra
je apsorbovan.
Specijalna vrsta obojenog stakla koja apsorbuje dio infracrvenog kratkotalasnog
dijela spektra, a proputa vei dio vidljivog dijela spektra naziva se toplotnoapsorbujue staklo. Upravo radi toga, ovo staklo ne smanjuje u velikoj mijeri kvalitet
6

opaanja u prostoru, a smanjuje toplotne dobitke. Proizvodi se u zelenoj, braon, sivoj

i plavoj boji.

2
Reflektujua stakla
Refleksija, do koje dolazi na povrini stakla, zavisi od prirode povrine i upadnog
ugla zraenja (upadni ugao je ugao koji zrak zaklapa sa normalom na povrinu
stakla), dok je transmisija kroz staklo skoro konstantna za upadne uglove od 0- 45.
Kod uglova veih od 70 bitno se smanjuje transmisija solarnog zraenja kroz staklo.
Ukupan toplotni dobitak od upadnog Sunevog zraenja sastoji se od prenijete i
ponovo izraene komponente. Kod providnog stakla oko 90% upadnog zraenja
predstavlja toplotni dobitak.
Izborom boje stakla, vrste prevlake i njene debljine utie se na karakteristike
stakla, odnosno na koliinu vidljivog i toplotnog dijela spektra koje prolazi kroz staklo.
Reflektujua stakla imaju bolje karakteristike u pogledu smanjenja prolaska Sunevog
zraenja od toplotno-apsorbujuih stakala, a pri tome proputaju vei dio zraenja
vidljivog dijela spektra, pa manje utiu na kvalitet osvijetljavanja u prostoru.
3
Stakla niske emisije
Stakla niske emisije (eng.low emisivity glass) su posebna vrsta reflektujuih
stakala kod kojih se specijalna vrsta prevlake nanosi na providno ravno flot staklo.
Prevlaka omoguava prolaz Sunevog zraenja u unutranji prostor, a kada je na
unutranjoj strani ili na spoljnoj strani unutranjeg stakla vrlo efikasno spreava prolaz
i reflektuje nazad u prostor, infracrveno toplotno zraenje nastalo od sistema za
grijanje, raznih ureaja i korisnika. Prevlaka takoe reflektuje i dugotalasna zraenja
koja emituju elementi strukture i opreme objekta prethodno izloenih zraenju Sunca
koje prolazi kroz staklo. Radi takvih karakteristika, pogodna su za primenu kod
objekata kod kojih je potrebno smanjiti toplotne gubitke, uz istovremeno
omoguavanje transmisije veeg dijela Sunevog zraenja.
Efekti primjene ovakvog stakla najbolje se vide u poreenju sa troslojnim
izolacionim staklom. Koricenjem stakla niske emisije zamjenjuje se jedan sloj stakla i
vazduha u obinom izolacionom staklu, a konstrukcija rama je jednostavnija i prozor
ima manju teinu.
4
Fotohromatska stakla
Fotohromatska stakla, zahvaljujui sadraju aktivne hemijske supstance mijenjaju
automatski svoje karakteristike pod uticajem razliitog intenziteta svetlosnog zraenja
Sunca. Mijenjanjem boje, ova stakla su u mogunosti da, u uslovima promjene
7

intenziteta osvijetljenja u spoljnoj sredini, omogue konstantano osvijetljenje u

unutranjem prostoru. Zbog cijene ova stakla imaju ogranienu primjenu.

5
Kaljena stakla
Kaljeno staklo je staklo bilo kakvog sastava, boje, oblika i dimenzija koje je
podvrgnuto specijalnom termikom procesu- kaljenju. Dok je kod obinog ravnog
stakla cilj da se ravnomijernim zagrijavanjem i hlaenjem dobije staklo u kome nema
napona (eng.annealed glass), dotle je kaljenje proces koji ima za cilj stvaranje
ravnomijerno rasporeenih napona u staklu.
Proces kaljenja se sastoji u zagrijavanju stakla skoro do temperature
omekavanja, a zatim, nakon to je cijela ploa omekala, ona se ravnomijerno ali
naglo hladi. Tom prilikom, s obzirom da je staklo relativno lo provodnik toplote,
povrine staklenih ploa hlade se bre od unutranjeg sloja. Na taj nain u
povrinskim slojevima stvaraju se naponi pritiska, a u unutranjem dijelu naponi
zatezanja.
6
Slojevita stakla
Slojevita ili lijepljena stakla nastaju kombinacijom dvije ili vie staklenih ploa
izmeu kojih su, kao elastian meusloj, postavljeni slojevi providne plastine folije
razliitih debljina. U praksi, najece se koristi folija od polivinilbutirala, debljine 0.38 0.76 mm. Slojevito staklo ima providnost i jasnou kao i obino staklo s obzirom da je
refleksija folije bliska staklu.
Proizvodnja slojevitih stakala vri se na taj nain to se izmeu opranih i osuenih
stakala eljenih dimenzija umee folija i poslije takozvanog predspajanja (isterivanje
vazduha i postizanje adhezije) vri hemijsko vezivanje folije za staklo u autoklavima.
Po zavrenom spajanju vri se finalna obrada stakla i rezanje na traenu mijeru.
Zavisno od karakteristika koje se ele postii i namijene stakla, u slojevitom staklu
mogu se, pored obinog stakla, koristiti i druge vrste stakla kao to su reflektujue,
toplotno-apsorbujue, staklo niske emisije, bojeno staklo kao i folije razliitih boja i
osobina.
7
Emajlirano staklo
Emajlirana stakla su stakla kod kojih se u procesu proizvodnje, na temperaturi od
oko 650 C, na jednu stranu nanosi emajl. Kao osnova za proizvodnju emajliranog
stakla mogu se koristiti obina stakla ali i specijalne vrste stakala kao to su
reflektujua stakla, stakla u boji i reljefna stakla. Takoe, emajlirana stakla mogu da
se proizvode i kao kaljena ili polu kaljena stakla.

Emajlirana stakla su otporna na temperaturne promene do oko 200C, toplotne i

mehanike okove i nisu podlona procesu starenja.Emajlirana stakla najece se
koriste na fasadama kao parapetna stakla, ili kao stakla koja se postavljaju ispred
punih zidnih povrina.

Podjela staklenih fasada

1
Vrste fasadnih konstrukcija
1) Klasine-koje se formiraju od horizontalnih i vertikalnih noseih aluminijumskih
profila koji su u punoj veliini vidljivi na fasadi.
2) Polustrukturalne - tipovi staklenih fasada kod kojih su vidljivi nosivi aluminijski
profili. Mogu se prilagoditi vidljivosti profila i raster. Koriste izolacijska stakla sa
reflektirajuim efektom. Ovakvo reenje je relativno skupo zbog komplikovanih
spojeva i visoke cijene ugraenih materijala, meutim, znatne utede se
ostvaruju u toku korienja objekta jer se neuporedivo manje energije troi na
grijanje i hlaenje
3) Strukturalne - koji se razlikuju po nainu fiksiranja profila i stakala. Kod ovakvih
staklenih fasada nisu vidljivi aluminijski nosivi profili, te se dobija jednolina
staklena povrina. Staklene ploe se lijepe na aluminijske profile.

2
Okvirne konstrukcije zid zavjesa
Podrazumevaju konstrukciju iz preki (koje formiraju okvir) i ispune od razliitih
materijala. Zavisno od stepena izrade u fabrici na objektu se mogu montirati:

iz pojedinanih dijelova
kao gotovi, prefabrikovani okviri
Montaa iz pojedinanih dijelova
Ova vrsta montae podrazumeva da se elementi zid zavjese (horizontalne i

vertikalne preke, prozori i parapeti), koji su pojedinano formirani po obliku veliini i

sklope u fabrici, montiraju na gradilitu.
Montaa gotovih prefabrikovanih okvira
Paneli okvirne konstrukcije koji su kompletno zavreni u fabrici montiraju se na
objektu, a za noseu konstrukciju objekta mogu biti vezani:

neposredno - podrazumeva vezu preko kotvi (ankera) direktno za konstrukciju

objekta
posredno preko vertikalne nosee preke - podrazumeva vezivanje gotovih
okvira za vertikalnu preku (koja moe biti vidna na fasadi ili skrivena). Ona se
9

vezuje za konstrukciju objekata kao kod montae pojedinanih dijelova. Gotovi

paneli se za posrednike vezuju elastino.
posredno preko horizontalne nosee preke gde vae sva pravila kao kod
montae iz pojedinanih dijelova.

3
Ploaste konstrukcije
Obiljeja ove konstrukcije predstavljaju ploe spratne visine, a irine od 80 -180
cm (to zavisi od konstruktivnog sklopa ploe, primenjenih materijala, i veliine
prozorskih otvora ako postoje). Osnovna konsrrukcija panela je uglavnom materijal
spoljne obloge ali moe biti udruena sa materijalima i elementima u svom sklopu.
Zavrni materijali spoljne obloge mogu biti: metalni limovi (aluminijum, bakar, elik),
plastini materijali kao to su tvrdi PVC, poliester ojaan staklenim vlaknima ili ploe
od akrila, kamen.
Zid zavjese ploaste konstrukcije mogu se montirati:
iz pojedinih slojeva (to podrazumeva montau svih slojeva pojedinano na
objektu);
kao gotove ploe kompletno proizvedene u fabrici (sa svim potrebnim
slojevima - spoljna obloga, termoizolacija, unutranja obloga) i montiraju se na
objektu. Elementi ploaste konstrukcije pored toga to zatvaraju prostor u stanju su
da optereenje od sopstvene teine i optereenje od vjetra prenesu na objekat. Veza
sa objektom moe biti neposredna ili posredna preko vertikalnih ili horizontalnih
noseih preki koje mogu da uestvuju u izgledu objekta.
Ova dva naina montae se mogu kombinovati medusobno ili sa okvirnim
sistemima zid zavjese.
4
Uvrivanje zid zavjese za konstrukciju objekta
Prije poetka montae potrebno je izvriti, odgovarajua mjerenja, kako bi se
postigla potpuna pravilnost poloaja, i fasada montirala prema projektu. Montaa se
moe vriti sa spoljne i unutranje strane objekta. Veoma je vaan nain uvrivanja
zid zavjese za konstrukciju objekta, to se reava specijalnim kotvama (ankerima).
Kotve se mogu ugraditi istovremeno sa izvoenjem osnovne konstrukcije objekta, ili
na ve zavrenu konstrukciju. Celine kotve bi trebalo da budu tako konstruisane da
omogue podeavanje kako bi se postigla horizontalnost odnosno vertikalnost
fasade, da budu pravilno dimenzionisane da prime: sopstveno optereenje zid
zavjese i horizontalne sile od vjetra. Trebalo bi da omogue laku i brzu montau .
Kotve se rade obino od elika pa ih je potrebno prije ugradnje zatititi kako ne bi
dolo do korozije. Potrebno je isto tako ispitati i njihovu nosivost.
Kotve se mogu ugraditi:
1. na spoljni nosei zid zgrade;
10

2. na stubove, ukoliko su ovi gusto rasporeeni i odgovaraju fasadnom rasteru;

3. na plou tavanice ili na fasadnu podvlaku
4. na parapet (odozgo i neposredno na lice uz ivicu parapeta).
5
Toplotna zatita
Toplotna zatita zgrade preduzima se u cilju postizanja i odravanja odgovarajue
klime u prostoru zgrade, racionalnog koricenja toplotne energije za grijanje odnosno
hlaenje kao i u cilju spreavanja gradevinskih teta (temperaturni rad, kondenzacija
vodene pare...) Nepoznavanje ili nepotovanje osnovnih zakonitosti graevinske
fizike u procesu projektovanja, kasnije kod ve izvedenog objekta dovodi do
oteenja koja je mnogo tee sanirati jer se objekat koristi. Ovo takoe dovodi do
naknadnih, obino znaajnih trokova. Zato je prilikom projektovanja potrebno
preduzeti sve mjere radi ispunjavanja gore navedenih ciljeva.

6
Zatita od vlage - (difuzija i kondenzacija vodene pare)
Kod prouavanja difuzije vodene pare kroz neku graevinsku konstrukciju vano
je da se unutar te konstrukcije vodena para ne kondenzuje jer tada dolazi do njenog
oteenja i smanjenja toplotne izolacije.
Za nae klimatske uslove, u sluajevima normalnih mikro klimatskih uslova u
zgradama, propisane maksimalne vrijednosti koeficijenta prolaza toplote k spoljnih
zidova su takve da ne bi trebalo da doe do povrinske kondenzacije. Problemi
nastaju u dijelovima spoljne konstrukcije koji su loije izolovani, kod takozvanih
termikih mostova. Sve potencijalne termike mostove zato je potrebno dodatno
toplotno izolovati. Kod viseih fasada sa noseom aluminijumskom konstrukcijom,
zbog velike toplotne provodljivosti aluminijuma trebalo bi koristiti aluminijumske profile
sa prekinutim toplotnim mostom. Kondenzacija vodene pare na noseim elementima
moe dovesti do stvaranja korozije i ugroavanja stabilnosti fasade.
Kada je dihtovanje staklenih fasada u pitanju, nije cilj sprijeiti vodu da proe sa
spoljanje strane u konstrukciju, nego da se voda koja proe sa spoljanje strane
odvede iz konstrukcije. Pod tim smatramo i odvod kondeza koji se eventualno
pojavljuje usljed velike razlike u temperaturi i pored prekida hladnog mosta.
Diht-guma kod fasada ima svoj vijek trajanja, karakteristike i svojstva a neka od
njih su skupljanje i irenje usljed temperaturnih razlika i rada fasade. I posijle nekoliko
godina kada guma izgubi svoja svojstva i voda pone povremeno da prodire u
unutranjost - nee biti nikakvog curenja ako se na poetku pravilno izradila i ugradila
konstrukcija.

11

7
Zatita od buke
Zatita unutranjeg prostora od uticaja buke sa spoljne strane kao i prenoenje
buke u okviru samog objekta u savremenim uslovima ivota sve vie predstavlja bitan
faktor kvaliteta neke zgrade.
Kvalitet izolacije od zvuka kod lakih aluminijumskih fasada zavisi od vrste
primjenjenih materijala, njihovog meusobnog sklopa i veze, kao i veze sa
konstrukcijom objekta. Sastavljene su iz vie lakih elemenata sa velikim brojem
spojnica. Veoma esto se u praksi gubici na kvalitetu zvune izolacije javljaju usljed
nedovoljne ili nepravilne izolacije spojnica. Zastakljene spoljne povrsine, kakve su
uglavnom visee aluminijumske fasade, predstavljaju slaba mjesta sa aspekta
prenoenja zvuka. One se svrstavaju u spoljne nenosee zidove i podleu istim
zakonima termike i zvuka, a zbog svoje male teine, postiu male vrijednosti
izolacione moi. Ovde se mora analizirati prolaz zvuka kroz aluminijumske okvire,
staklo i spojnice. Prolaz zvuka kroz spojnice je direktno zavistan od propustljivosti
vazduha pa je zato neophodno pravilno zaptivanje spojnica.
8
Zatita od poara
Primjenjeni materijali za osnovnu konstrukciju fasade, spoljnu i unutranju oblogu,
materijali ispune - (izolacioni materijali od toplote i zvuka) i naini njihovog spajanja
kao i veze sa konstrukcijom objekta imaju uticaja na zatitu objekta od poara.
Arhitektonskim mjerama koje se preduzimaju u fazi projektovanja i izvoenja
objekta moe se uticati da se svedu na minimum uzroci izbijanja poara i njegovo
irenje. U tom cilju potrebno je upoznati se sa ponaanjem u poaru materijala
primjenjenih u materijalizaciji visee lake fasade. Za ovu vrstu fasade propisuju se
sledea pravila :
izvoenje vatrootpornih parapeta (po vaeim propisima visine 1,00 m) ili
horizontalnih ispusta;
primjenu fasadnih obloga od negorivog materijala;
zaptivanje spojnica izmeu visee fasade i konstrukcije objekta negorivim
materijalom.

Ovde bi trebalo imati u vidu da konstrukciju visee fasade ine aluminijumski

profili koji u uslovima poara veoma brzo gube svoju nosivost. Aluminijum na 400 C
omekava i dobija vidne deformacije, na 650 C se deforrnie i topi.
Smatra se da aluminijumska fasada pri direktnom plamenu moe max. da izdri u
poaru oko 1/2 h. Danas se u velikoj mjeri kod aluminijumskih viseih fasada kao
fasadna obloga upotrebljava staklo (u prozorskom i parapetnom delu) koje u poaru
12

puca i rui se stvarajui tako prostor za prenoenje poara. Staklo na 500 - 600 C
omeksava, na 800 C dolazi do lakog viskoznog teenja.

Prednosti i problemi staklenih fasada

Prednost ove fasade je to se moe izvesti u savijenoj formaciji s pravilnim lukom.

Takoe, ova vrsta fasade ima visoku toleranciju odstupanja od pravilnih linija to
omoguava da se trodimenzionalno obuhvate svi dijelovi graevine, a isto tako nema
dodatnih dilatacija.
Razvojem tehnologije proizvodnje dolo se do velikog asortimana stakala koja
mogu da zadovolje i najzahtjevnije potrebe korisnika i pri tom ispotuju sve potrebne
zahtjeve.Najee se to odnosi na postizanje to boljeg kvaliteta boravka u objektu.
Trajnost stakla je odraz hemijske postojanosti i velike tvrdoe. Staklo je otporno na
kiseline, soli i njihove rastvore i kratkotrajno dejstvo baza na niim temperaturama
Kao glavni nedostatak staklenih fasada je visoka cijena ugradnje zbog
komplikovanih spojeva i visoke cjene ugraenih materijala. Meutim, znatne utede
se ostvaruju u toku korienja objekta jer se neuporedivo manje energije troi na
grijanje i hlaenje.

13

ZAKLJUAK
Staklo je jedini graevinski materijal koga emo sigurno sresti na skoro svakom
objektu: od oblakodera u poslovnoj etvrti najveih gradova do individualnih objekata
u nerazvijenim i siromanim oblastim irom svijeta.Ono je oduvjek zauzimalo
posebno mjesto u ovjekovom okruenju, i danas je nemogue na jednom mjestu
nabrojati sve uloge koje u arhitekturi, enterijeru, nametaju i opremanju prostora
jedino staklo moe preuzeti na sebe: od fasada i otvora, preko enterijera, upotrebnih i
ukrasnih predmeta.Ono je odraz transparentnosti i demokratije.Materijal koji e u
velikom obimu obiljeiti graevinsku industriju 21.vijeka. Danas se primjena staklenih
fasada dovodi u direktnu vezu sa odrivom gradnjom zahvaljujui dugotrajnosti,
prirodnom svjetlu koje obezbjeuje unutranjem prostoru i ventilisanom fasadnom
sistemu.
Razvoj tehnologije graenja zapravo se moe posmatrati i kao razvoj tehnologije
koja treba da podri staklo kao dominantni materijal: sistemi i proizvodi za zatitu od
pregrijavanja prostora, UV zraenja i mehanikih oteenja (folije, zastori, brisoleji,
itd), kao i razvoj profila i sistema kaenja (smanjenje uticaja toplotnih mostova,
poloaj termoizolacije, zaptivanje, itd).
Upotrebom stakla kao materijala za izradu fasade daje se veliki doprinos
arhitektonskom oblikovanju odredjenog naselj u kojem se objekat nalazi.Postie se
savremeniji izgled naselja time to konstrukcija objekta izgleda mnogo jednostavnija
nego sto je to sluaj kod masivnih betonskih i zidanih zidova.Isto tako staklo sa
lakoom komunicira sa svim drugim graevinskim materijalima.
Ako zanemarimo cjenu staklenih fasada koja je iz opravdanih razloga veoma visoka i
proizilazi iz injenice da je postupak za dobijanje stakla koje zadovoljava sve
zahtjeve korisnika veoma sloen proces ,te da je potreban veliki broj elemenata za
izradu nosive konstrukcije, dolazimo do konstatacije da ove fasade zbog svojih
mogunosti koje nude investitoru u pogledu energetske efikasnosti ,kvaliteta zivota
unutar objekta i komunikacije sa okolinom , opravdano zauzimaju prvo mjesto u
nainu oblikovanja eksterijera objekta

14

LITERATURA
Christian Shittlih Glass Construction Manuel
http://eng.archinform.net/stich/479.htm
http://www.gradimo.hr/Staklene-fasade-%28kompletne-staklene-fasade%29/hrHR/10469.aspx
http://www.gradjevinarstvo.rs
http://www.staklorez-buric.hr

15