NDEKLER

SMGE LSTES
KISALTMA LSTES
EKL LSTES
ZELGE LSTES
ZET1
PROJENN AMACI..2
1.GR...3
1.1 SES YALITIMI NEDR ? NASIL YAPILIR
...4
1.2 SES YALITIMI NERELERDE YAPILIR ?
.5
1.3 SES YALITIMI NASIL YAPILIR ?
5
2.SES DDET .....7
2.1 SES DDET NEDR ? NASIL FADE EDLR? .7
3.SES YALITILIMIYLA LGL TERMLER..9
4.SES ZOLASYONU & AKUSTK SES ZOLASYONU.10
5.KAYNAKA...........................................................................................................................11

PROJE ZET
NEDEN EVDE SNEMA ?
Arkadalarnzla scak bir ortamda sinema keyfi bakadr. Bazen einizle ba baa duygusal
bir ak filmi seyretmek istersiniz yada gideceiniz sinemada sizin grmek istediiniz trde bir
film yok. Hatta mzik dinlemek iin sevgilinizi yannza alr romantik anlar yaarsnz veya
ocuklarnzla kran krana oyunlar oynayabilirsiniz. stelik tm bunlar yaparken yan
komunuzun kk bebei ml ml uyuyabilecek.
Peki bu konforu yaamak iin nelere dikkat etmeliyiz ?
Piyasadan gnlerce aratrarak ses sistemleri bulacaksnz, buldunuz diyelim bunlarn
kablolamas ve montajn kime yaptracaksnz?
Ses sistemini buldunuz fakat alt komunuz, st komunuz ve yan dairedeki komularnza
vereceiniz rahatszln nne nasl geeceksiniz? Onlar kapya dayanana kadar m? Yoksa
sizi hissetmeyecekleri bir ses yaltm yaptrarak m? Peki, bu yaltm kim yapacak? Ne tr
malzemeler kullanacak? Siz ne kadar ilgilenebileceksiniz?
Filmin en gzel yerinde havalandrma sorunu yaarsanz, kime bavuracaksnz? Istma
soutma nasl olacak hi dndnz m?
SesKim Akustik Yaltm size Konforlu ve modern bir EV sinema salonu keyfi vadediyor.
Ev sinema sistemleri ile parlak grntler ve gereki surround eliinde aileniz ya da
arkadalarnzla beraber ev konforunda elenebilir; DVD, DivX* ve MPEG* izleyebilir,
Audio CD ve Mp3* dinleyebilir, resimlerinizi grntleyebilirsiniz. Eer ilk kez surround
sistem alacaksanz, gnmzde ok fazla seenek olduu iin anslsnz. Daha ok TV ve
DVD izlemeyi tercih ediyorsanz ve bir defada tm sistemi almak istiyorsanz, hepsi bir arada
olan sistemleri tercih edebilirsiniz.
Ev sinemas rnleri her geen gn yenilendiinden, satn alacanz cihazlarn son
teknolojiyi destekler olmas sizin iin avantaj olacaktr. Kapasitesi yksek olan hoparlrler ile
yksek sesle mzik dinlerken temiz bir ses ve daha az distortion duyulur. Alminyum ve
polipropilen gibi hoparlr kabin malzemeleri ile daha gl ses alnr. Glendirilmi
subwooferdaki dahili amfi hoparlrleri glendirir ve bylece receiver daha derin ve dzgn
bas sesi vermek iin zorlanmayacandan cihaznz korunur.[1]

PROJE AMACI
Teknolojinin ilerliyor olmas insan hayatn her ynden etkilemeye balamtr. nsan
salndan tutun da iletiim iin kullandmz her retimin gelitirilmesi iin byk bir aba
harcanmaktadr. Her alana yaylan bu gelimenin insanlarn evlerine kadar girebilmesi
olanan salamtr.
Dizi ve filmlerini dev ekranda seyretmeyi sevenler; ancak sinemada seyredecek vakti
ayramayanlar yahut etraftan gelen seslerden dolay filme odaklanamayanlar olarak, kendi
evlerimizde sinema keyfini yaatabilecek tm almalara ek olarak komularnz da rahatsz
etmeyecek bir proje dnyoruz. Evlerde oluturulmaya allan sinema ortamn
komularmz rahatsz etmeyeceimizi dndmz ses yaltm ile salamay
dnyoruz. Bylelikle evde kurulabilecek her trl sistemden kimse rahatsz olmayacak,
dier odadakilerin de hareket edebilmesini salayacaz.

GR
1.1 SES YALITIMI NEDR ? NASIL YAPILIR ?
Titreim yaratan bir kaynan havada dalmasyla oluan fiziksel olaya ses denir. Ses yaltm
sesi az geiren veya ok geiren malzemelerin kullanlmas grlty nler. nsanlarn
yaamn kolaylatrmak iin gerekli olan her yerde kullanmak herkes iin nemlidir. Ses
yaltmn sosyal alanlarda da kullanmak mutlaka gereklidir. Gnmzde grlty nleyen
ses yaltm malzemeleri ileri teknoloji ile retilmitir.Bu malzemeler sayesinde rahat sessiz bir
yaam srebilirsiniz.

ekil 1.1. Ses yaltmnn ev iinde kullanm yerleri

Ses yaltm sesin olumsuz etkilerini en aza indirmek amacyla yaplan yaltm trdr.Ses
yaltmnn amac sesin ortamdaki yaylmasn kontrol altna almaktr. Ses bir ortamda
yaylrken nne bir engel kt zaman, dier fiziksel olaylar gibi davranr. Yani sesin bir
blm arparak geri yansr. Bir blm nnde bulunan engel tarafndan yutulur. Bir ksm
da nnde bulunan engelin dier tarafna geer. Bu sebeple her malzemenin bir ses yutma
potansiyeli vardr. Ses yaltm yaplrken bu ses yutma potansiyelleri en yksek olan
maddeler kullanlr.[2]

1.2 SES YALITIMI NERELERDE YAPILIR ?

Ses yaltm i ortamlar fabrika gibi grltnn youn olduu sesin zararl etkisi bulunan
hastaneler,okullar ve konutlar gibi yerlerde yaplmas tercih edilir.Tabi sadece byle yerlerde
deil evreye yaydklar sesler sonucu rahatszlk veren malzemelerin olduu yerlerde
kullanlr. Elence yerleri,kalorifer,hidrofor,jeneratr,tekne motorlar vb. rnein; sinema
salonlar,konser alanlar,tiyatro salonlar,konferans salonlar,ses kayt stdyolar vb.

1.3 SES YALITIMI NASIL YAPILIR ?

Ses karmaalarnn etrafa yaylmasna etki olarak yaplan uygulamalar arasnda ses yaltm
uygulamalar yer almaktadr. Ses Yaltm yaplrken sesi geirmeyen veya daha az ses geii
salayan malzemelerin kullanlmas nerilmektedir. Ar grltl ortamlarda yaltm
malzemelerinin kullanlmas grlty nler yani etkili bir ses yaltm salanr. Ses
dalgalarnn etrafa yaylmadan direk ses geiini engelleyen ses yaltm malzemeleri ile bir
ok alanda ses kesintisi salayabilirsiniz.
Yaanlan okul, konut, i yeri vb. binalar ile evrede istenmeyen sesleri yaltarak grltnn
zararl etkilerinden kurtulabilirsiniz. Ses Yaltm Uygulamalar genel olarak Kayt Stdyolar,
Sinema, Konser Salonu vb. mekanlar istenmeyen seslerden yaltarak gerekli kullanm
koullarn oluturmak; Jeneratr, Hidrofor, Kalorifer vb. grltl mahalleri yaltarak
evreye yaydklar grlty azaltmak amac ile yaplan uygulamalara Ses Yaltm denir.
nsan zerinde zararl etkileri en aza indirgemek iin alnan nlemleri kapsayan ses yaltm
uygulamalar temel olarak bilinmektedir. Ses geiinde etkili bir zm sunan ses yaltm
uygulamalar ile daha huzurlu bir ortam elde edilebilmektedir. Kentlemenin plansz
yrd blgelerde, grlt insan saln ve konforunu olumsuz etkilemektedir. Trafik
sesleri, havaalan evresindeki yerleim blgesinde duyulan iddetli grlt, satc sesleri,
komudan gelen konumalar insanlar tarafndan farkl dozlarda grlt olarak
alglanabilmektedir.
Baz alanlarda alanlarda ise, dk ses seviyesi, iin gereklerinden biridir.Radyo
yaynclnda ve mzik stdyolarnda ses seviyesinin dk olmasnn gerekmesi, bir
hastanede hastalara sessiz ve huzurlu bir ortam oluturmak iin, okulda dardan gelen sesleri
kesmek, bina yapm aamasnda zlmesi gereken sorunlardandr.
Sesin kaynanda azaltlmas veya nlenmesi iin, rnein;
Sesin kaynann ses iletimin azaltan bir muhafaza iine alnmas
Titreimi nleyecek ekilde yerletirme
4

Sese yol aan paralarda (bilya ve zincirler gibi) yapsal deiiklikler

Sese yol aan eski makinalarn, daha az grlt karan yeni makinalarla deitirilmesi
Ses yaltmn salayan materyallerin kullanlmas, rnein;
Sesten koruma iin duvarlar
Titreim azaltmlar
Tavan ve duvar kaplamalar
Ses geirmeyen hcreler yaplmas
Pasif grlt korumas ,rnein;
Grltye maruz kalanlarn bulunduklar yerlere ses geirmeyen pencereler taklmas
Grlt nleyici duvarlar yaplmas
Grltye maruz kalan insanlara kulaklk verilmesi
letmede altyap ve organizasyonun deitirilmesi ,rnein;
Mutlak surette gerekli olan ve nlenemeyen grlt karan almalarn dinlenme srelerinin
(le aras, sabah ve akam saatleri) dna karlmas Grlt karan i safhalar arasnda
daha sk dinlenme srelerinin konulmas.[3]
Sesin younluu, belli bir alan baz alnarak llr. nsan kula belli bir seviyeden sonraki
sesleri duyabilir, Ancak sesin seviyesi duyulabilecek en dk seviyenin trilyonlarca katna
kadar ulalabilir. Byle ok byk rakamlarla karlamamak iin akustikte sesin seviyesini
belirtmek iin birim olarak desibel (dB) kabul edilmitir. desibel skalas logaritmiktir.
Bylece duyulabilen ses seviyesini 1 kabul edip, ac verici olarak kabul edilen ve bunun 10
trilyon katna kadar olan sesleri 1 dB ile 130 dB arasnda ifade etmek mmkn olmutur.[4]
Ses, kaynaa bal kresel yzeyler halinde hava iinde yaylr. Bu yaylan enerjinin bir
blm kapal mekanlarda karsna kan engelden yansr, bir ksm geer, bir ksm da
yutulur. Ses yutma katsays, yutulan ses enerjisinin yzeye gelen ses enerjisine orandr. Bu
deer 0 ile 1 arasnda deiir. Bir yzeyin alanyla o yzeyin ses yutma katsaysnn
arpmyla elde edilen deere, o yzeyin ses yutumu denir; birimi sabine?dir. Yzeyin ses
yutma katsays (a) alfa ile simgelenir. rnein bir yzey gelen sesin % 60'n yanstyorsa, o
yzeyin yutma arpan 0.40'dr.

Eitim yaplar ile ilgili akustik dzenleme ve grlt yaltm asndan daha yaplabilecek
ok ey var. Bizim ynetmeliklerimizde tm detaylar bulabilmek (ngilizler'in BB93' gibi)
mmkn deildir. Bir ok bilgiyi ngiliz, Amerikan ve Alman kaynaklarndan bularak
yapmz doru olarak planlayabiliriz. Bizim tip projelerimiz hala 1955-60'lardaki
dzenlemeler. Ne yazk ki onun zerine pek bir ey koyamamz. Ynetmeliimiz diyor ki
"dersliklerde arka plan grlts 35 dB olsun". Bir retim grevlisinin zmit'te yapt
lm, dersliklerin iindeki grlt dzeyinin 55-65 dB, teneffslerde ise 85 dB olduunu
gsteriyor. retmenlerimizin barmadan ders anlatabildii, rencilerin grltden rahatsz
olmad, akustik adan da anlatlan en iyi ekilde anlayabilecei snflar umarz yakn bir
gelecekte Milli Eitim Bakanl'nn planlar arasna girer.[5]

2.SES DDET
2.1 SES DDET NEDR ? NASIL FADE EDLR?
Ses iddeti, birim zamanda birim alana gelen ses enerjisi
miktardr. Byklk olarak ise dB (desibel) ile ifade edilir. Ses seviyesi ile ilgili u rnekleri
verebiliriz:
Ses Kayna ve Konumu
Kalk halindeki uak (25 m mesafede)
Yol kazs (7 m mesafede)
alar saat zili (1 m mesafede)
50 km/h hzla giden otomobilin ii
Normal konuma (1 m mesafede)
Sakin yatak odalar (olmas gereken)

Ses Basn Seviyesi dB (A)

140dB(A)
90dB(A)
80dB(A)
70dB(A)
50dB(A)
35dB(A)

izelge2.1.Ses Seviyesi ile lgili rnekler

ncelikle ses yaltml ortamlar oluturmal ve yksek grlt dzeyine sahip ortamlarda
uzun sre bulunmamaya zen gstermeliyiz.
Grltye Maruz Kalnan Sre (saat/gn)
7,5
4
2
1
0,5 (30 dakika)
0,25 (15 dakika)
1/8 (7,5 dakika)

Maksimum Grlt Seviyesi dB (A)

80
90
95
100
105
110
115

izelge 2.1.2 Grlt Seviyesi Maruz Kalma

Ses mekanik titreimlerden meydana gelerek, temas ettii malzemeye gre farkl davranlar
sergilemektedir. Ses seviyesinin (basncnn) lm, desibel (dB) birimi zerinden
yaplmaktadr. Frekans (Hz) ise ses dalgalarnn bir saniyedeki titreimlerini belirlemekte
kullanlan dier bir l birimidir ve ses iddetini dorudan etkilemektedir.

Biroumuzun da bildii gibi yaltm; s yaltm, yangn yaltm, ses yaltm ve nem
yaltm olarak drde ayrlmaktadr. Bu yaltmlarn bireysel olarak yaplmas dnldnde
piyasada ok fazla yaltm malzeme alternatiflileri yer almaktadr. Ancak bu drt yaltmnda
ayn anda yaplmas iin tayn tek bana yetebilmektedir. zellikle yangn ve ses yaltm
istenilen ve gereken yerlerde tayn kullanm mecburidir.[6]
Doada bulunan inorganik talarn 1600 Cde eritildikten sonra merkezka kuvveti
(pamuk ekeri yapm gibi) yntemiyle elyaf haline getirilmesi sreci olan mineral tayn
muhteviyat ta olduu iin yangn yaltmn en st dzeyde yapmaktadr. Trkiyede yangn
yaltm en az bilinen yaltm trleri arasnda yer almaktadr. 2002 ylnda kan, binalarn
yangndan korunmasna ynelik ynetmelik sonras projeler yangn yaltm olarak
uygulanmaya balam ve zellikle insanlarn youn olarak bulunduu alveri merkezleri,
sinemalar ve ticari yaplarda yangn yaltm zorunlu hale gelmitir. Evlerde ve iyerlerimizde
kullanlan malzemelerin byk ounluu yanc olduundan yangn riskini artrr. Byle bir
durumda bize gereken zaman ve ka yolunu ise yangn yaltm salayacak. TSE ve CE
standartlarna gre EN 13501-1 yangna kar dayanm snfnda tayn yangna kar diren
gsteren malzemeler arasnda en st dzey olup A1 snf yanmaz malzemeler listesinde olup
en yksek yangn direncine sahip malzemedir. Bu zellii ile yangn yaltm iin mineral
tayn vazgeilmez bir yaltm malzemesidir.[7]

Grlt kirlilii i yaamndaki verimlilii drmekte okullardaki eitim kalitesini

azaltmaktadr. Bu sebeple ses yaltm yaplmas zorunludur. Mineral tayn uzun ve ince lif
yaps sayesinde ses yaltmn en st dzeyde yapmakta ve yaam kalitenizden dn
vermeden yaamanza olanak klmaktadr. Yine ayn ekilde elence meknlarnda,
sinemalarda tayn ses yaltm olmazsa olmazlardandr. Ayrca yol ve havaalan gibi
grlt seviyesi yksek olan yerlere yakn yerleim alanlarnda ses yaltm zellii sayesinde
yaanan meknlar da konfor artlarnn olumasn salamas iin zorunludur. lkemizdeki
almalarda ise konutlarn ses yaltm durumlarnn Avrupa'daki konutlara gre daha kt
olduunu gstermektedir. Hatta stanbul ve zmir 'deki konutlarn ounluunda konut ii
grlt dzeyinin rahatsz edici dzeylerde olduu bile saptanmtr. Bu durum, konutlardaki
ses yaltmna Trkiye 'de henz gerekli zenin verilmediini ortaya koymaktadr. Tayn
uzun ve ince lif yaps sayesinde sesi bnyesinde absorbe etmektedir. Bu zellii itibariyle ses
yaltm gereken yerlerde tayn kullanm zorunludur.
7

Taynn yine uzun ve ince lif yaps sayesinde bnyesinde bulundurduu hava kesitlerini
birbirlerinden ayrd iin ok iyi s yaltm da yapmaktadr. Tayn doal yaps
sayesinde rmez, kflenmez ve bozulmaz bir yapya sahip olduu iin yllar boyu ayn sl
iletkenlik direncini koruyarak s yaltm iin tercih edilmesi gereken yaltm malzemesidir.
Nem yaltm; yap kesitlerinin nefes alabilmesi bakmndan, duvar yap kesitini oluturan
malzemelerin buhar difzyon direncinin dk olmas gerekmektedir. Tayn buhar
difzyon direnci 1dir ve bu deer hava ile ayn deerdedir. Petrol trevli EPS ve XPS
rnlerinde ise buhar difzyon deeri 80 ile 250 arasnda deimektedir. Bu adan da
bakldnda yap kesitlerinin nefes alabilmesi ve nem yaltm yaplmas iin tayn
kullanm gereklidir.
Yazmzn banda da bahsettiimiz gibi tayn s yaltm zelliinin yannda yangn, ses ve
nem yaltm zellikleriyle artk lkemizde de youn olarak tercih edilmektedir hatta
alternatifi olmad iin bir deil birden ok yaltm grubu konforundan yararlanmak iin
tayn yaltm malzemesi kullanmak olmazsa olmazlardandr. [8]

3.SES YALITILIMIYLA LGL TERMLER

Baffle: Genelde tavanlarda kullanlan dik olarak aslan ses sourma niteleridir. Mekanlarda
yansma sresini ve ses iddetini azaltr.
Bariyer:Ses kaynann yaknlarna engel olarak konulan, sesin nn kesen, dorudan gelen
ses etkisini azaltan ses yaltm rnleridir.
Bulut (cloud): Baffle larn tersine yatay olarak aslan akustik panellerdir.
Darbeli ses: Hava douumlu olamayp, iki sert objenin arpmasyla oluur. Zeminden gelen
ayak sesi, zemine den obje vb. rnektir.
Decibel ( dB ): Logaritmik oran olarak tanml ses iddeti seviyesidir. rnek olarak: nefes sesi
5 dB, ofis alma alan sesi 50 dB, 100 mt uzakta kalkan jet ua sesi 130 dB dir
Frekans: Birim zamandaki titreim saysdr. Akustik frekans Hertz (Hz) olarak kullanlr.
Hertz bir saniyede olan itreim saysdr.
Grlt: Dinleyici tarafndan engellenen, rahatsz edici, istenmeyen sestir. Grltnn her
zaman ok yksek seviyede olmas gerekmez.
Ses Basn Seviyesi: Yksek ses seviyesini tanmlar. Ses basn seviyesi decibel ile
tanmlanr ve ses seviye metresi ile llr. ki kiinin konuma sesi seviyesi arlkl
ortalama ile 50-55 seviyesindedir.
Ses iletim Kayb: Bir blmeye gelen ve blmeden geen ses kuvvetleri arasndaki farktr.
Hava Douumlu Ses: Ses kaynann havada (herhangi bir yere temas etmeden ) olumas ve
yaylmasdr. Konuma sesi buna rnek verilebilir.
Hertz (Hz): Ses frekans birimi. Bir saniyedeki titreim says.Ses yaltm uygulamalar
yaplmadan nce lm yaplr.
Mimari Akustik: Yapsal mekanlarda ses iletim fonksiyonunun en iyi ekilde kontrol altna
alnmas iin yaplan almalardr.
Oktav Band: Geni frekans alanlarna sahip enerji ieren ses, bant dediimiz blmlere
ayrlmtr. Bunlar genel olarak 10 oktav bantta tanmlanmtr ve blgelerine den merkez
frekanslarla isimlendirilir. Bunlar ; 31.5,63,125,250,500,1000,2000,4000 Hz.
Resonans: Belli bir frekansta sreklilik.Ses yaltm konusu.
Sabin: Malzemenin ses sourma birimi. Akustik malzemenin sabin deeri, malzemenin
sourma katsays ve malzemenin miktaryla tanmlanr.
Ses yaltm: Sesin etkisini yok etmek iin zel malzemelerin yaplarda kullanlmasna ses
yaltm uygulamalar denmektedir.
Sourma: Ses enerjisinin s enerjisine evrilip yansma enerjisinin azaltlmasdr.Ses yaltm
terimleri.
Spectrum: Ses dalgasnn frekans ve genlik bilgilerinin tanmdr.
Titreim yaltm: Tahrik edilen mekanik sistemlerin hareketlerini souran esnek desteklerin
uygulamas.
Titreim: Tanml referans noktas evresinde salnm kuvvetidir.Titreim genel olarak
frekans,Hz,Dakikadaki evrim, dakikadaki darbe gibi tanmlanabilir. Bu salnm hareketinin
genlii (salnmn genilii) kuvvetin bykln gsterir.
Ultrasounds: 20,000 Hz den yksek frekanstaki seslerdir. nsan kulan bu sesleri duymaz.
9

Yansma: Sesin mekanlarda dz ve sert sathlara arparak tekrar duyulmas

yansmadr(reverbaration). Yansma sresi (reverberation time, RT ) sesin ne kadar sre
duyulabilir olduunun saniye olarak deeridir.Ses yaltm uygulamalar bu yansmalar olduu
iin yaplmaktadr.[9]

4.SES ZOLASYONU &AKUSTK SES YALITIM ZOLASYONU

Ses izolasyonu temel olarak grltnn insan zerinde oluturaca zararl etkileri en aza
indirmek iin alnacak nlemleri kapsar. Grlt, dzensiz yapl, farkl frekans bileenlerine
sahip olan ve genellikle zamana gre, deiken olan istenmeyen ses topluluudur.
Ksaca rahatsz edici ses olarak tanmladmz grlt, gnmzde, kentlemenin doal bir
sonucudur.
Ortamdaki sesin akustii iin kullanlr Makina Dairelerinde Ses yaltm amal Jeneratr
Odalarnda Ses Yutum zellii Prova Ve Kayt Stdyolarnda Mix Odalarnda Mzik
Odalarnda Birok Alanda Dk Maliyetli Olduundan Dolay En ok Tercih Edilen
rnler Arasndadr.
Ar grltl ortamlarda ses dalgalarnn iddeti fazla olduu iin bu ortamlar salk
sorunlarna neden olur. Bu nedenle ar grltl ortamlarda yaltm malzemelerinin
kullanlmas grlty nler yani ses izolasyonu salar. Jeneratr, hidrofor, kompresr gibi
bir ok makine dairesinde ses izolasyonu uygulamalar rahatszlk veren sesleri engellemek
amacyla yaplmaktadr. Her probleme kar zm nerebilir uygulamasn yapabiliriz.[10]

10

5.KAYNAKA
[1] http://www.evdesinemasalonu.com/sizin-icin
[2] http://www.egegrupdekorasyon.com.tr/
[3] http://www.egegrupdekorasyon.com.tr/
[4] https://www.sesyalitimi.org
[5] https://www.sesyalitimi.org
[6] http://www.matamimarlik.com.tr/
[7] http://www.egegrupdekorasyon.com.tr/
[8] http://www.egegrupdekorasyon.com.tr/
[9] "https://www.sesizolasyonu.com
[10] "https://www.sesizolasyonu.com

11