Professional Documents
Culture Documents
Ligji Per Trashegimine 2004 - 26 - Al PDF
Ligji Per Trashegimine 2004 - 26 - Al PDF
UNMIK
NATIONS UNIES
Mission dAdministration
Intrimaire des Nations Unies
au Kosovo
LIGJI
PR TRASHGIMIN
I KOSOVS
PRMBAJTJA
LIGJI PR TRASHGIMIN I KOSOVS
Prmbajtja
PJESA E PAR
7
KREU I PAR DISPOZITA T PRGJITHSHME
7
Neni 1. Objekti i Ligjit t Trashgimis
7
Neni 2. Objekti i trashgimit
7
Neni 3. Barazia n trashgimi
7
Neni 4. Fitimi i trashgimit
7
Neni 5. Koha dhe vendi i hapjes s trashgimit
7
Neni 6. Marrveshjet pr trashgimin e ardhshme
8
Neni 7. Zotsia pr t trashguar
8
Neni 8. Bazat pr thirrjen n trashgimi
8
Neni 9. Trashgimia ligjore n prgjithsi
8
Neni 10. Disponimet n rast vdekje (mortis causa)
8
KREU I DYT TRASHGIMIA ME LIGJ
9
Neni 11. Trashgimtart ligjor
9
I RADHT E TRASHGIMIS
9
1. - Radha e par e trashgimis
9
Neni 12. Pasardhsit dhe bashkshorti i trashgimlnsit
9
Neni 13. E drejta e prfaqsimit
9
2. - Radha e dyt e trashgimis
9
Neni 14. Prindrit dhe bashkshorti i trashgimlnsit
9
Neni 15. Vllezrit dhe motrat e trashgimlnsit dhe pasardhsit e tyre
10
Neni 16. Trashgimi i nj prindi q ka vdekur pa pasardhs
10
3. - Radha e tret e trashgimtarve
10
Neni 17. Trashgimi i prindrve q kan vdekur pa pasardhs
10
Neni 18. Gjyshrit dhe gjyshet e trashgimlnsit
11
Neni 19. T drejtat e gjyshit dhe t gjyshes t t njjtit trung
11
Neni 20. Trashgimi i gjyshit dhe i gjyshes t t njjtit trung t cilt
kan vdekur pa pasaradhs
11
1. Trashgimi nga ana e autoriteteve publike
11
Neni 21. Komuna si trashgimtar ligjor i radhs s fundit
11
II DISPOZITA T VEANTA PR DISA TRASHGIMTAR
12
1. - Fmijt
12
Neni 22. Trajtimi i barabart i fmijve t trashgimtarit
12
Neni 23. Shtimi i pjess trashgimore t fmijve
12
2. - T adoptuarit dhe adoptuesit
12
Neni 24. Barazia n trashgimi
12
Neni 25. Pasojat e krkess pr pushimin e adoptimit
12
3. - T drejtat e bashkshortit
12
Neni 26. Regjimi i pasuris bashkshortore
12
Neni 27. Kur bashkshorti nuk ka t drejt pr t trashguar
13
4. - Personat q jetojn n bashksin jashtmartesore
13
Neni 28.
13
5. Personat q prfitojn nga detyrimi pr ushqim ose mbajtja
13
Neni 29. T drejtat e personave ndaj t cilve trashgimlnsi ka paguar detyrimin pr
ushqim ose mbajtjen
13
III.
Trashgimtart e domosdoshm
14
2
PJESA E PAR
KREU I PAR
DISPOZITA T PRGJITHSHME
Objekti i Ligjit t Trashgimis
Neni 1.
1.1.Me kt ligj rregullohet e drejta e trashgimis.
1.2.Trashgimia sht kalimi me ligj ose n baz t testamentit i pasuris (trashgimit) s
personit t vdekur (trashgimlnsit) tek nj ose m shum persona (trashgimtart ose
legatart), sipas rregullave t caktuara n kt ligj.
1.3. Me kt Ligj rregullohen procedurat n baz t t cilave gjykata, organet tjera dhe
personat tjer t autorizuar duhet t veprojn n shtjet trashgimore
1.4.N kuptim t ktij ligji emrat n gjinin mashkullore nnkuptojn edhe emrat n
gjinin femrore dhe anasjelltas pa diskriminim.
Objekti i trashgimit
Neni 2.
Mund t trashgohen sendet dhe t drejtat t cilat i prkasin individve.
Barazia n trashgimi
Neni 3.
3.1.T gjith personat fizik n kushte t njejta jan t barabart n trashgimi.
3.2.Fmijt e lindur jasht martese, kur atsia sht njohur rregullisht ose sht vrtetuar
me vendim t gjykats apo t organit kompetent si dhe fmijt e adoptuar barazohen me
fmijt legjitim.
3.3.I adoptuari nuk trashgon n familjen e origjins s tij dhe as kjo nuk e trashgon at.
3.4.T huajt jan t barabart n trashgimi me kosovart, me kusht reciprociteti.
Reciprociteti prezumohet.
Fitimi i trashgimit
Neni 4.
4.1.Trashgohet pr shkak t vdekjes dhe n momentin e vdekjes s personit fizik.
4.2.Mund t trashgohet secili person fizik.
Zotsia pr t trashguar
Neni 7.
7.1.Personi q n kohn e hapjes s trashgimis sht gjall, ose sht zn para vdekjes
s trashgimlnsit dhe ka lindur i gjall, ka zotsi pr t trashguar.
7.2.Konsiderohet se ka qen zn n kohn e hapjes s trashgimis, ai person q ka
lindur i gjall brenda 300 ditve nga vdekja e trashgimlnsit.
KREU I DYT
TRASHGIMIA ME LIGJ
Trashgimtart ligjor
Neni 11.
11.1.Trashgimtar ligjor jan: fmijt e trashgimlnsit, t adoptuarit e tij dhe
pasardhsit e tyre, bashkshorti, prindrit, vllzrit e motrat dhe pasardhsit e tyre,
gjyshi e gjyshja dhe pasardhsit e tyre.
11.2. Me ligj trashgimlnsin e trashgon edhe bashkshorti i tij jashtmartesor, i cili
barazohet me bashkshortin martesor. Bashksi jashtmartesore n kuptim t ktij Ligji
konsiderohet bashksia jetsore e gruas s pamartuar dhe e burrit t pamartuar e cila ka
zgjatur nj koh t gjat dhe q ka pushuar me vdekjen e trashgimlnsit, me kusht t
ken qen plotsuar prezumimet pr vlefshmrin e martess.
11.3.Kta persona thirren n trashgim sipas radhs s caktuar n kt Ligj.
11.4.Trashgimtart e radhs m t afrt t trashgimis i prjashtojn nga trashgimia
personat e radhs m t largt.
I RADHT E TRASHGIMIS
1. - RADHA E PAR E TRASHGIMIS
Pasardhsit dhe bashkshorti i trashgimlnsit
Neni 12.
12.1.Trashgimlnsin e trashgojn para t gjithve fmijt e tij dhe bashkshorti i tij.
12.2.Personat nga paragrafi (1) i ktij neni trashgojn n pjes t barabarta.
E drejta e prfaqsimit
Neni 13.
13.1.Kur nj nga fmijt ka vdekur para trashgimlnsit, n vend t tij hyjn me
zvendsim fmijt e tij, e kur edhe t paslindurit pr shkaqet e parapara me ligj nuk
mund t jen trashgimtar, hyjn n trashgim t paslindurit e tyre pa kufizim.
13.2.Personat nga paragrafi (1) i ktij neni trashgojn n pjes t barabarta.
10
11
3. - T DREJTAT E BASHKSHORTIT
Regjimi i pasuris bashkshortore
Neni 26.
26.1. Bashkshorti i trashgimlnsit ka t drejt t krkoj pjesn q i takon n pasurin
e prbashkt t fituar me pun nga bashkshortt gjat martess.
26.2.Nse trashgimlnsi dhe bashkshorti i tij kan pasur pasuri t prbashkt sipas
regjimit t tyre t pasuris bashkshortore, vetm pjesa q i takon trashgimlnsit pas
ndarjes s pasuris s prbashkt bhet objekt i trashgimis.
26.3.Asgj n kt ligj nuk do t interpretohet n frymn e kufizimit t s drejts s
bashkshortit pasjetues pr kado q atij i takon sipas dispozitave t Ligjit t Familjes n
lidhje me mbarimin e regjimit t pasuris bashkshortore.
12
III.
Trashgimtart e domosdoshm
Legu i privilegjuar
Neni 41.
N qoft se trashgimlnsi ka ln disa leg dhe ka urdhruar q ndonj leg t paguhet
para t tjerve, ky leg do t zvoglohet vetm nse vlera e legve t tjer nuk mjafton pr
tu plotsuar pjesa e domosdoshme.
42.2.Dispozita nga paragrafi 1 i ktij neni vlen edhe pr legatarin t cilin trashgimlnsi
e ka urdhruar t paguaj dika nga legu i vet.
Radha e kthimit t dhurimeve
Neni 43.
43.1.Kthimi i dhurimeve bhet duke filluar nga dhurimi i fundit dhe vazhdon n t
kundrtn me radh tek dhurimet m t hershme .
43.2.Dhurimet e bra njkohsisht kthehen n mnyr proporcionale nga vlera e dhurimit.
Parashkrimi i krkess
Neni 46.
Zvoglimi i disponimeve me testament mund t krkohet brenda afatit prej tri vitsh nga
shpallja e testamentit dhe kthimi i dhurimeve brenda afatit prej tri vitsh nga vdekja e
trashgimlnsit, prkatsisht nga dita q ka marr formn e prer vendimi pr shpalljen e
tij si t vdekur ose vendimi me t cilin konfirmohet vdekja e tij.
18
Borxhet e ceduesit
Neni 65.
65.1.Pasardhsit midis t cilve ceduesi ka pjestuar pasurin e vet nuk prgjigjen pr
borxhet e tij, po qe se nuk sht caktuar gj tjetr me rastin e cedimit dhe t pjestimit.
65.2.Kreditort e ceduesit mund t kundrshtojn cedimin dhe pjestimin sipas
dispozitave t parapara pr kundrshtimin e disponimeve pa shprblim t debitorit.
Shuarja e kontrats
Neni 66.
66.1.Ceduesi ka t drejt t krkoj q pasardhsi tia kthej at q ka marr me an t
cedimit dhe pjestimit, po qe se ky ka treguar nj mosmirnjohje t vrazhdt t tij. Nse
kthimi (restitucioni) i sendit nuk sht i mundur si i till (in rem), pasardhsit duhet t
kthejn vlern n pajtim me dispozitat pr pasurimim pa baz.
66.2.T njjtn t drejt e ka ceduesi n qoft se pasardhsi nuk i jep atij ose dikujt tjetr
ushqimin e caktuar me marrveshjen e cedimit dhe t pjestimit, apo nse nuk paguan
borxhet e ceduesit pr pagimin e t cilave sht ngarkuar me t njjtn marrveshje.
66.3.N rastet e tjera t detyrimeve t paprmbushura t prcaktuara n marrveshjen e
cedimit dhe t pjestimit gjykata, duke i kushtuar kujdes rndsis s detyrimit pr
cedimin dhe rrethanave t tjera t rastit, do t vendos se a ka t drejt ceduesi t krkoj
kthimin e t mirave q i ka dhn apo vetm t drejtn t pr mbushjen e detyrimeve.
21
KREU I KATRT
TRASHGIMIA ME TESTAMENT
Kuptimi i testamentit
Neni 69.
69.1.Testament do t thot shprehje e vullnetit t fundit e dhn n formn e parapar me
ligj, me t cilin trashigimlnsi (testatori) urdhron si t veprohet me pasurin e tij pas
vdekjes s tij.
69.2.Dy ose m shum persona nuk mund t bjn nj testament me t njjtin akt, as n
dobi t nj t personi t tret, as sa i prket disponimeve reciproke.
II FORMAT E TESTAMENTIT
A). TESTAMENTI I SHKRUAR NGA VET TESTATORI
Neni 74.
74.1.Testamenti sht i vlefshm n qoft se testatori e ka shkruar at, datuar dhe
nnshkruar me dorn e vet ose ka vn gishtin e vet.
74.2.Data e testamentit duhet t tregoj ditn, muajin dhe vitin.
74.3.Nnshkrimi duhet t prmbaj mbiemrin e testatorit si dhe t paktn njrin prej
emrave t tij dhe duhet vn n fund t testamentit.
23
26
Interpretimi i testamentit
Neni 91.
91.1.Dispozitat e testamentit interpretohen sipas qllimit t vrtet t testatorit.
91.2.N rast dyshimi duhet prmbajtur asaj q sht m e prshtatshme pr trashgimtarin
ligjor ose pr personin q i sht ngarkuar me testament ndonj detyrim.
IV LEGU
Lnia e legut
Neni 92.
Testatori mund t lr me testament nj ose m shum lege.
27
Prmbajtja e legut
Neni 93.
93.1.Testatori mund t lr me testament nj ose m shum sende t caktuara ose ndonj
t drejt personit t caktuar, t urdhroj trashgimtarin ose ndonj person tjetr, t cilit i
l dika q nga ajo q i sht ln t jap ndonj send nj personi t caktuar, ti paguaj
nj shum t hollash, ta liroj nga ndonj borxh e ta mbaj ose n prgjithsi t bj
dika, t prmbahet nga ndonj veprim ose t fitoj dika n dobi t tij.
93.2.Kjo mnyr e t trashguarit quhet leg, kurse personi t cilit i sht destinuar legu
quhet legatar.
Ekzekutimi i legut
Neni 96.
96.1.Kur trashgimtari i ngarkuar me legun ose barrn ka vdekur para testatorit ose sht
br i padenj, ka hequr dor nga trashgimi dhe testatori nuk ka caktuar nj trashgimtar
tjetr n vend t tij pr prmbushjen e detyrimeve n lidhje me legun ose me barrn,
ngarkohen bashktrashgimtart ose trashgimtart ligjor, t cilve u shtohet ose u kalon
pjesa e atij q pr shkaqet e msiprme nuk mund ose nuk do t jet trashgimtar.
96.2.N qoft se prmbushja e detyrimeve n lidhje me legun ose barrn sht lidhur
ngusht me personin q pr shkaqet e msiprme nuk mund ose nuk do t jet
trashgimtar, legu dhe barra bhet e pavlefshme.
Ekzekutimi proporcional
Neni 97.
N rast se ndrmjet trashgimtarve asnjri prej tyre nuk sht ngarkuar nga
trashgimlnsi testamentar pr t prmbushur legun, secili trashgimtar detyrohet t
kontribuoj pr prmbushjen e tij sipas pjess takuese.
28
Parashkrimi i legut
Neni 101.
E drejta pr t krkuar ekzekutimin e legut parashkruhet brenda 1 viti nga dita kur
legatari ka marr dijeni pr t drejtn e vet dhe ka qen i autorizuar t krkoj
ekzekutimin e legut, e m se voni prej 3 vjetve nga dita kur ka pasur mundsi t krkoj
ekzekutimin e legut.
V EKZEKUTUESIT
Caktimi i ekzekutuesit t testamentit
Neni 102.
102.1.Testatori mund t caktoj me testament nj ose m shum persona si ekzekutues t
testamentit.
102.2.Ekzekutues i testamentit mund t jet do person q ka zotsi pr t vepruar.
102.3.Personi q sht caktuar t jet ekzekutues i testamentit nuk sht detyruar t marr
prsipr kt detyr.
29
VI REVOKIMI I TESTAMENTIT
Neni 107.
107.1.Trashgimlnsi mund t revokoj kurdoher testamentin n trsi ose pjesrisht n
njrn nga format e parapara me ligj pr prpilimin e testamentit.
107.2.Trashgimlnsi mund t revokoj testamentin me shkrim dhe me asgjsimin e
dokumentit.
30
K R E U I PEST
PADENJSIA DHE PRJASHTIMI I TRASHGIMTARVE T DOMOSDOSHM
I Padenjsia
Padenjsia n prgjithsi
Neni 110.
110.1.Nuk mund t trashgoj personi i padenj pr t trashguar.
110.2.Padenjsia nuk i pengon pasardhsit e personit t padenj t trashgojn njsoj
sikur personi i padenj t kishte vdekur para trashgimlnsit.
Padenjsia pr trashgim
Neni 111.
I padenj pr t trashguar sht ai person q:
a) Me dashje ka vrar ose ka tentuar t vras trashgimlnsin, bashkshortin,
fmijt dhe prindrit e tij;
b) Ka br ndaj trashgimlnsit kallzim ose dshmi t rreme, pr kryerjen e nj
vepre penale pr t ciln parashikohet dnim me heqje lirie;
c) Me mashtrim, kanosje e dhun ka shtyr trashgimlnsin t bj, t ndryshoj
ose t shfuqizoj testamentin ose ka prpiluar vet nj testament t rrem ose e ka
prdorur at pr interesa t tij apo t t tjerve;
d) sht sjell ndaj trashgimlnsit n mnyr poshtruese dhe e ka keqtrajtuar at;
e) Nuk e ka prmbushur detyrimin pr t mbajtuar apo ndihmuar trashgimlnsin.
31
Falja e padenjsis
Neni 113.
Trashgimlnsi ka t drejt t fal personin e padenj pr ta trashguar, me kusht q
falja t bhet shprehimisht me testament, ose kur faljen, ndonse nuk sht br
shprehimisht, trashgimlnsi ka shnuar n testament se e ka njohur padenjsin dhe
megjithat e cakton at si trashgimtar.
32
Pasojat e prjashtimit
Neni 117.
Me prjashtimin trashgimtari humb t drejtat trashgimore n vllimin n t cilin sht
prjashtuar, kurse t drejtat e personave t tjer q mund t trashgojn trashgimlnsin
caktohen sikur i prjashtuari t kishte vdekur para trashgimlnsit.
KREU I GJASHT
KREDITORT E PASURIS
Borxhet e trashgimis n prgjithsi
Neni 119.
119.1.Trashgimtart jan prgjegjs pr borxhet q ngarkojn trashgimin n
proporcion me pjesn e tyre dhe deri n vlern e tyre t pjess trashgimore.
119.2.Borxhet q ngarkojn trashgimin jan: barrt mbi trashgimin, borxhet
personale t trashgimlnsit, shpenzimet e varrimit, shpenzimet e nevojshme pr ruajtjen
dhe administrimin e pasuris deri n momentin e ndarjes s trashgimis.
Legu i ln kreditorit
Neni 121.
Kur testatori i ka ln legun kreditorit t vet, ky ka t drejt t krkoj prmbushjen e
detyrimit ndaj tij, po qe se nga testamenti nuk rezulton se qllimi i trashgimlnsit ka
qen ndryshe.
33
PJESA E DYT
KALIMI I PASURIS TRASHGIMORE TE TRASHGIMTART
I Hapja e trashgimit
Vdekja dhe shpallja e personit i vdekur
Neni 124.
124.1.Me vdekjen e personit hapet trashgimi i tij.
124.2.T njjtin efekt e ka edhe shpallja e personit si t vdekur.
34
Zotsia pr t trashguar
Neni 126.
126.1.Trashgimtar mund t jet vetm personi i cili sht i gjall n astin e hapjes s
trashgimit.
126.2.Fmija i zn n astin e hapjes s trashgimit do t konsiderohet si i lindur, n
qoft se lind i gjall.
126.3.N qoft se dy ose m shum persona humbin jetn n t njjtin aksident, ose kur
nuk dihet rendi kronologjik i vdekjes s tyre, konsiderohet se asnjri prej tyre nuk ka
qen i gjall n astin e hapjes s trashgimis s tjetrit.
Trashgimtart e panjohur
Neni 127.
127.1.N qoft se nuk dihet nse ka trashgimtar, gjykata me an t shpalljes do ti
thrras personat q pretendojn se kan t drejt pr trashgim q t paraqiten n gjykat.
127.2.N qoft se me kalimin e nj viti nga dita e shpalljes nuk paraqitet asnj
trashgimtar, pasuria trashgimore i dorzohet komuns kompetente, por me kt
trashgimtari q do t paraqitej m von nuk privohet nga e drejta q ti dorzohet
pasuria trashgimore ose pjesa q i takon.
Shtimi
Neni 136.
Pjesa e trashgimtarit me testament q ka hequr dor nga trashgimi i takon trashgimtarve
ligjor t trashgimlnsit, po qe se nga vet testamenti nuk parashikohet ndryshe.
Bashksia e trashgimis
Neni 140.
140.1.Gjer n kohn e ndarjes trashgimtart e administrojn dhe e disponojn
bashkarisht pasurin trashgimore.
140.2.N qoft se nuk ka ekzekutues t testamentit e trashgimtart nuk pajtohen pr
administrimin e pasuris trashgimore, gjykata me krkesn e njrit prej tyre do t
caktoj administratorin, i cili pr t gjith ata do t administroj pasurin trashgimore.
Gjykata mund ti caktoj secilit trashgimtar pjesn e pasuris trashgimore q do t
administroj.
140.3.Gjykata mund t caktoj administrator edhe ndonjrin nga trashgimtart.
140.4.Administratori me lejen e gjykats mund t disponoj sende nga pasuria
trashgimore, po qe se sht i autorizuar pr kt me testament apo nse kjo i nevojitet
pr ti paguar shpenzimet ose pr t mnjanuar ndonj dm.
38
Hyrja n fuqi
Neni 149.
149.1.Pas miratimit nga Kuvendi i Kosovs ligji i drgohet PSSP-s pr tu shpallur.
149.2.Ky ligj hyn n fuqi pas shpalljes nga PSSP-ja.
Ligji Nr.2004/26
28 korrik 2004
41