You are on page 1of 71

UNITED NATIONS

United Nations Interim


Administration Mission
in Kosovo

UNMIK

NATIONS UNIES
Mission dAdministration
Intrimaire des Nations Unies au
Kosovo

PROVISIONAL INSTITUTIONS OF SELF GOVERNMENT

_________________________________________________________________

Ligji Nr. 2004/32

LIGJI PR FAMILJEN I KOSOVS

PJESA E PAR
DISPOZITA T PRGJITHSHME
I. PARIMET
Neni 1. Fushveprimi i rregullativs
Ky Ligj rregullon fejesn, martesn, marrdhniet ndrmjet prindrve dhe fmijve,
adoptimin (birsim), kujdestarin, mbrojtjen e fmijve pa prkujdesje prindrore,
marrdhniet pasurore n familje dhe procedurat e posame t gjykats prkitazi me
kontestet lidhur me marrdhniet familjare.
Neni 2. Familja
(1) Familja sht bashksi vitale e prindrve dhe fmijve t tyre si dhe personave
tjer n gjini.
(2) Familja sht brtham natyrore dhe themelore e shoqris dhe si e till gzon t
drejtn n mbrojtje.
Neni 3. Parimet mbi rregullimin e marrdhnieve familjare
Rregullimi i marrdhnieve familjare bazohet n parimet:
1. Barazin ndrmjet burrit dhe gruas, respektit dhe ndihms s ndrsjellt
ndrmjet tyre dhe antarve t familjes;
2. Mbrojtja e t drejtave t fmijve dhe prgjegjsia e t dy prindrve pr rritjen
dhe edukimin e fmijve t tyre, ku fmij nnkupton personin nn moshn 18
vjeare;
3. Prindrit dhe fmijt detyrohen n ndihm dhe konsiderat t ndrsjellt gjat
tr jets s tyre;
4. Fmijt e prindrve t cilt nuk kan qen t martuar n kohn e lindjes s tyre
gzojn t drejtat e njjta dhe kan detyrime t njjta sikurse fmijt e lindur
nga prindrit t cilt kan qen t martuar n kohn e lindjes s tyre.
Neni 4.
T gjith personat gzojn trajtim t barabart t t drejtave dhe detyrimeve t
parapara me kt Ligj. Nuk do t ket diskriminim t drejtprdrejt apo t trthort
ndaj asnj personi apo personave n baz t gjinis, moshs, gjendje martesore,
gjuhs, paaftsis mendore apo fizike, orientimit seksual, prkatsis apo bindjeve
politike, prejardhjes etnike, kombsis, religjionit apo besimit, racs, prejardhjes
shoqrore, pasuris, lindjes apo gjendjes tjetr.
II. MBROJTJA E T DREJTAVE
Neni 5. Mbrojtja sociale
(1) Fmijt pa prkujdesje prindrore dhe ata me rregullime mentale ose fizike t
diagnostifikuara, si dhe prindrit t cilt nuk jan t aft t krijojn kushtet e
domosdoshme jetsore pr vete dhe pr fmijt e tyre, jan nn prkrahjen e veant
financiare dhe shoqrore;
(2) Bashksia shoqrore prkujdeset pr personat e moshuar n rastet kur ata nuk jan
n gjendje t sigurojn kushtet jetsore dhe kur nuk kan persona tjer n gjini t cilt
sipas ligjit jan t detyruar t kujdesen pr ta.
Neni 6. Mbrojta Institucionale e t drejtave
(1) Punt e mbrojtjes dhe t ndihms familjare do ti ushtron organi kompetent i
administrats komunale i cili sht kompetent pr punt e mbrojtjes sociale.
2

(2) Organi i Kujdestaris sht nj organ komunal administrativ kompetent pr


shtje sociale. Ai prbhet nga nj grup i ekspertve me prvoj profesionale n
fushn e veant t prgjegjsis.
(3) Organi i Kujdestaris mundet gjithashtu t jet organ (grup i ekspertve si sht
cekur m lart) i veant i institucionit social i themeluar nga Kuvendi Komunal pr t
kryer detyrat e tilla.
(4) Organi i Kujdestaris pjesmarrs n procedur sht i autorizuar t bj
propozime pr mbrojtjen e t drejtave dhe interesave t fmijve, t paraqes fakte t
cilat nuk jan prfshir, t propozoj administrimin e provave t domosdoshme, t
ushtroj mjetet juridike dhe t ndrmerr veprime tjera gjyqsore. Gjykata sht e
obliguar t ftoj n gjyq Organin e Kujdestaris pjesmarrs n procedur n t gjitha
seancat gjyqsore dhe ti dorzoj atij t gjitha vendimet.
Neni 7. Forma e mbrojtjes
(1) Pr realizimin e t drejtave nga marrdhniet familjare, nns dhe fmijs u
sigurohet mbrojtje e posame me mjete t mirqenies sociale.
(2) Fmijve pa kujdes prindror u sigurohet mbrojtja e posame prmes formave t
mbrojtjes si jan kujdestaria, strehimi familjar, strehimi rezidencial dhe adoptimi.
Neni 8. Mbshtetja
(1) Gjat zbatimit t ktij Ligji, personat juridik dhe fizik t cilt ofrojn ndihm
profesionale ose zgjidhin kontestet ndrmjet antarve t familjes do t bashkpunojn
reciprokisht.
(2) N kt Ligj, prve rasteve kur konteksti e krkon ndryshe:
(a) njjsi prfshin shumsin dhe shumsi njjsin dhe
(b) ai prfshin ajo dhe atij prfshin asaj.
PJESA E DYT
FEJESA DHE MARTESA
I. FEJESA
Neni 9. Fejesa
Fejesa sht premtim reciprok i dy personave me gjini t kundrta pr tu martuar n
t ardhmen.
Neni 10. Jo paditshmria pr premtimin e gjobs
(1) Askush nuk mund t paraqes padi pr lidhjen e martess nga fakti q ai ka qen i fejuar.
(2) sht i pavlefshm premtimi i gjobs nse lidhja e martess nuk do t realizohet.
Neni 11. Prgjegjsia pr t shprblyer dmin n rastin e heqjes dor
(1) Nse personi i fejuar heq dor nga fejesa, ai sht i detyruar t paguaj pr do
dm t shkaktuar t fejuarit tjetr ose prindrve t t fejuarit tjetr apo personave tjer
t cilt kan vepruar n emr t tyre. I fejuari sht prgjegjs pr do shpenzim apo
detyrim t investuar n pritje t martess. Ai sht po ashtu prgjegjs pr shpenzimet
apo detyrimet q i fejuari tjetr i ka br n pritje t martess, pra ato t cilat ndikojn
n punsimin apo pasurin e tij.
(2) Prgjegjsia pr dmet sht e kufizuar deri n shkalln q shpenzimet apo
detyrimet jan t arsyeshme n baz t rrethanave.
(3) Nuk ka prgjegjsi nse ka pasur arsye t fort pr revokim.
(4) Sipas rregullave pr fejesn, kufizimi kohor pr fardo padie sht dy vjet.
3

Neni 12. Prgjegjsia e t fejuarit tjetr pr revokim


Nse i fejuari sht prgjegjs pr revokimin e tjetrit pr shkak t arsyes s
rndsishme, ai sht prgjegjs pr do dm t prcaktuar me kt Ligj.
Neni 13. Kthimi i dhuratave
Nse fejesa nuk prfundon me martes, secili i fejuar mund t krkoj nga tjetri kthimin
e dhuratave t cilat i ka dhn me rastin e fejess. N kt rast duhet t zbatohen
rregullat pr pasurimin pa baz sipas Ligjit pr Detyrimet t Kosovs. N rast se njri
nga t fejuarit vdes e drejta pr t krkuar shprblimin e dmit nuk do t ekzekutohet.
II. MARTESA
1. Parimet
Neni 14. Martesa
(1) Martesa sht bashksi e regjistruar ligjrisht n mes t dy personave t sekseve t
ndryshme, me an t s cils ata lirshm vendosin q t jetojn s bashku me qllim
t krijimit t familjes.
(2) Mashkulli dhe femra kan t drejt t lidhin martes dhe t formojn familje pa
ndonj kufizim n baz t racs, kombsis apo religjionit, si dhe jan t barabart
gjat lidhjes s martess, vazhdimit t martess dhe zgjidhjes s saj.
Neni 15. Aftsia pr martes
(1) Aftsia pr t lidhur martes fitohet me an t aftsis pr t vepruar.
(2) Mosha madhore fitohet me t mbushur 18 vjet.
(3) Aftsia e plot pr t vepruar fitohet me arritjen e moshs madhore dhe me lidhjen
e martess para arritjes s ksaj moshe
2. Kushtet pr martes
Neni 16. Kushtet pr lidhjen e martess
(1) Personi i cili nuk ka mbushur moshn tetmbdhjet vjeare nuk mund t lidh martes.
(2) Pr shkaqe t arsyeshme dhe sipas krkess s tij, gjykata kompetente mund ti
lejoj martesn personit t mitur m t vjetr se gjashtmbdhjet vjet, nse konstaton
se personi i till ka arritur pjekurin e nevojshme fizike dhe psikike pr t ushtruar t
drejtat e veta martesore dhe pr t prmbushur detyrimet martesore.
(3) Para se t marr vendimin, gjykata do t krkoj mendimin e Organit t
Kujdestaris, do ta dgjoj t miturin dhe prindrit prkatsisht kujdestarin e tij.
Gjykata gjithashtu do t dgjoj personin me t cilin i mituri ka pr qllim t lidh
martes, mendimin e institucionit prkats shndetsor dhe do t hetoj rrethanat tjera
t rndsishme pr vendimin.
Neni 17. ertifikata pr martes E drejta e shtetasve t huaj
(1) Personat me shtetsi t huaj duhet t sjellin ertifikatn pr martes t ofruar nga
autoritetet e vendit t vet e q dshmon t drejtn e tyre pr martes sipas rregullave
t ktij ligji, se nuk ka ndalesa dhe pengesa pr martes.
(2) ertifikata bhet e pavlefshme nse martesa nuk lidhet gjasht muaj pas lshimit t
ertifikats. Nse ertifikata cakton afat m t shkurt kohor, ky afat do t aplikohet.
4

3. Ndalesat dhe pengesat martesore


Neni 18. Vullneti i lir
Martesa nuk do t jet e plotfuqishme, nse plqimi sht arritur prmes shtrngimit,
krcnimit ose lajthimit, apo t ndonj mungese tjetr t vullnetit t lir nga ana e
bashkshortve t ardhshm.
Neni 19. Martesa e mparshme
Askush nuk mund t lidh martes t re, prderisa martesa e par nuk pushon juridikisht.
Neni 20. Aftsia pr t vepruar
(1) Personi i cili ka qen i privuar nga zotsia e tij/saj juridike me vendim t gjykats
nuk do t lidh martes.
(2) Pavarsisht nga paragrafi (1) i ktij neni, prjashtimisht, gjykata mund t lejoj
personin e till q t martohet me krkes. N raste t tilla, gjykata mund t krkoj
mendimin e prindit, t mbikqyrsit ose t kujdestarit t personit dhe t organit t
kujdestaris (Qendrs Komunale pr Pun Sociale).
Neni 21. Gjinia e gjakut
(1) Nuk mund t lidhin martes personat n gjini t gjakut n vij t drejt, ose n
vij t trthort si jan vllau dhe motra prej nj ati dhe nj nne, motra dhe vllau
prej atit ose nns, xhaxhai dhe mbesa, daja dhe mbesa, tezja dhe nipi, as fmijt e e
vllezrve dhe motrave t nj ati dhe nne dhe fmijt e vllezrve dhe t motrave
prej atit ose nns;
(2) Kjo do t zbatohet edhe pr vllezrit dhe motrat prej nj ati ose nns, si dhe
nse marrdhnia e till ka pushuar s ekzistuari pr shkak t adoptimit.
(3) Gjinia e gjakut e bashksis jashtmartesore sht penges pr martes sikurse
edhe ajo martesore.
Neni 22. Adoptimi
(1) Adoptimi sht penges martesore.
(2) Gjinia e themeluar me adoptim sht penges pr martes sikurse edhe gjinia e gjakut.
Neni 23. Krushqia
(1) Nuk mund t lidhin martes personat n gjini krushqie; vjehrri dhe e reja, dhndri
dhe vjehrra, njerka dhe thjeshtri, njerku dhe thjeshtra, pa marr parasysh faktin se a
ka pushuar martesa lidhja e s cils ka sjell kt marrdhnie.
(2) Pr shkaqe t arsyeshme, gjykata kompetente mund t lejoj lidhjen e martess
midis personave n gjini t krushqis, pasi t ket marr mendimin e Organit t
Kujdestaris.
Neni 24. Kujdestaria
(1) Martesa midis kujdestarit dhe personit nn kujdestari sht e ndaluar gjat kohs
s kujdestaris.
(2) Pr shkaqe t arsyeshme, gjykata kompetente mund t lejoj martesn midis
personave si sht prcaktuar n nenin 23 t ktij Ligji, nse ka marr mendimin nga
Organi i Kujdestaris.
(3) Kujdestaria pushon pas martess midis ktyre personave, ndrsa martesa vazhdon
t mbetet n fuqi.
5

4. Krkesa pr lidhjen e martess


Neni 25. Krkesa pr lidhjen e martess
(1) Personat q dshirojn t lidhin martes duhet t paraqesin krkes pran ofiqarit
t kuvendit komunal.
(2) Krkess pr lidhjen e martess duhet ti bashkngjitet ertifikata e lindjes dhe
sipas nevojs edhe dokumente t tjera n baz t krkess s ofiqarit;
(3) Pr datn e lidhjes s martess vendos ofiqari n marrveshje me personat q
dshirojn t lidhin martesn.
Neni 26. Informatat e ndrsjella
Pas parashtrimit t krkess pr lidhjen e martess, ofiqari do tu rekomandoj
personave q dshirojn t lidhin martes q deri n datn e lidhjes s martess, q n
mnyr t ndrsjellt t informohen lidhur me gjendjen e tyre shndetsore, t
vizitojn konsulentin familjar pr t siguruar mendimin profesional prkitazi me
zhvillimin e marrdhnieve harmonike martesore dhe familjare, t njihen me
mundsit dhe prparsit e planifikimit t familjes, si dhe t pajtohen lidhur me
mbiemrin e ardhshm.
5. Procedura pr lidhjen e martess
Neni 27. Vendi pr lidhjen e martess
(1) Lidhja e martess bhet n mnyr solemne n lokalet posarisht t caktuara pr
kt qllim.
(2) Lidhja e martess mund t bhet edhe n lokale tjera, nse kjo krkohet nga
bashkshortt e ardhshm dhe nse krkesa e tyre bhet pr shkaqe t arsyeshme.
Neni 28. Procedura para ofiqarit (npunsit t gjendjes civile)
(1) Pr t lidhur martes sht e nevojshme q dy persona t gjinis s kundrt, n
prani t t tjerve, t shprehin n mnyr t lir vullnetin dhe pajtimin e tyre pr
martes prpara ofiqarit.
(2) Deklarata duhet t jet pakushtzuar dhe e menjhershme.
(3) Palt pjesmarrse gjat lidhjes s martess jan bashkshortt, dy dshmitar dhe ofiqari.
(4) Secili person me aftsi pr t vepruar mund t jet dshmitar gjat lidhjes s martess.
Neni 29. Pajtimi i ofiqarit
Ofiqari sht i detyruar t lejoj procedurn pr lidhjen e martess nse nuk
ekzistojn pengesa dhe ndalesa. Ofiqari sht i detyruar t refuzoj bashkpunimin n
procedurn e martess nse ekziston ndonj penges apo ndales. Ofiqari nuk ka t
drejt t refuzoj bashkpunimin nse nuk ekzistojn pengesa apo ndalesa.
Neni 30. Lidhja e martess
Lidhja e martess fillon me raportin e paraqitur nga ofiqari, duke treguar prezencn e
bashkshortve t ardhshm dhe mosekzistimin e pengesave dhe ndalesave martesore
t parapara me kt Ligj. Kjo konstatohet n baz t dokumenteve t parashtruara dhe
deklaratave t bashkshortve t ardhshm, si dhe deklaratave t dshmitarve.
Neni 31. Lidhja e martess
(1) N rast se ofiqari konstaton mosekzistimin e pengesave dhe ndalesave pr lidhjen
e martess, ai i njofton bashkshortt e ardhshm mbi dispozitat e ktij Ligji prkitazi
me t drejtat dhe detyrimet e tyre edhe gjithashtu ua lexon kto dispozita.
(2) Ofiqari duhet ti pyes bashkshortt e ardhshm ve e ve nse pajtohen t
martohen me njeri-tjetrin.
6

(3) Pasi ti ket siguruar deklaratat mbi pajtimin pr hyrje n martes, ofiqari e shpall
martesn t lidhur.
6. Refuzimi pr lidhjen e martess
Neni 32. Refuzimi pr lidhjen e martess
N qoft se ofiqari konstaton ekzistimin e fardo pengese apo ndalese martesore, ai i
komunikon gojarisht parashtruesve t krkess se nuk mund t lidhin martes dhe
harton procesverbalin lidhur me kt.
Neni 33. Procedura administrative
(1) Nse personat q kan paraqitur fletparaqitjen pr lidhjen e martess nuk
pajtohen me komunikimin verbal si sht prcaktuar n nenin 32 t ktij Ligji, ata
mund t krkojn nga ofiqari q t nxjerr aktvendim pr refuzimin e fletparaqitjes
pr lidhjen e martess.
(2) Paraqitja e ankess kundr aktvendimit nga paragrafi 1 i ktij neni mund t bhet
brenda 8 ditve nga dita e njoftimit mbi moslejimin pr lidhjen e martess nga
organet kompetente. Sipas krkess nga paragrafi 2 i ktij neni, organi kompetent
sht i detyruar q n procedurn administrative t nxjerr vendim n afat prej 15
ditsh nga dita e pranimit t krkess.
Neni 34. Pjesmarrja
N rast se n datn e lidhjes s martess nusja, dhndri apo q t dy nuk paraqiten
dhe mungesn e tyre nuk e arsyetojn, krkesa pr lidhjen e martess do t
konsiderohet se sht trhequr.
Neni 35. Libri amz i kurorzimit
(1) Ofiqari e regjistron lidhjen e martess n Librin amz t kurorzuarve dhe i njjti
libr nnshkruhet nga bashkshortt, dy dshmitart dhe ofiqari.
(2) Menjher pas lidhjes s martess, bashkshortve u lshohet ertifikata nga Libri
amz i t kurorzuarve.
7. Rregullativa pr martesn religjioze
Neni 36. Preliminaret (shtjet paraprake)
Personat q dshirojn t lidhin martes n pajtim me rregullat fetare (religjioze) nuk
mund ta bjn nj gj t till, prderisa ata nuk e dshmojn lidhjen e martess ligjore
me ertifikat t lshuar nga regjistri i ofiqarit.
Neni 37. Dokumentacioni
(1) Zyrtari nga bashksia religjioze, prpara t cilit sht lidhur martesa sipas
rregullave fetare, i drgon ofiqarit dokumentin e nnshkruar nga bashkshortt,
dshmitart dhe nga prfaqsuesi i bashksis fetare, duke e dokumentuar me kt
lidhjen e martess.
(2) Dokumenti i parapar n paragrafin 1 t ktij neni do ti drgohet ofiqarit brenda
afatit prej pes ditsh nga dita e lidhjes s martess.
Neni 38. Regjistrimi
(1) Ofiqari sht i detyruar q t regjistroj martesn e lidhur n mnyr religjioze
brenda tri ditsh pas pranimit t dokumentit t parapar n kt Ligj.
(2) Menjher pas regjistrimit t martess religjioze n librin amz t t kurorzuarve,
ofiqari do t lshoj ertifikatn e martess fetare (religjioze).
7

8. Bashksia faktike (Bashksia jashtmartesore)


Neni 39. Prkufizimi
(1) Bashksia faktike (Bashksia jashtmartesore) konsiderohet marrdhnia faktike
midis burrit dhe gruas q jetojn n ifte, e karakterizuar nga nj jet e prbashkt q
paraqet nj karakter stabiliteti dhe vazhdueshmrie.
(2) Bashksia faktike (Bashksia jashtmartesore) sht e barabart me statusin
martesor nga aspekti i t drejtave dhe detyrimeve pr prkujdesje, mbshtetje
financiare reciproke, dhe t drejtat pasurore ashtu si sht specifikuar n kt ligj.
(3) Bashksia faktike nuk e jep efektin nga paragrafi 2 i ktij neni nse n kohn e
formimit t saj kan ekzistuar kto pengesa martesore: martesa ekzistuese, gjinia e
gjakut n shkalln e ndaluar nga ky ligj, gjinia adoptuese, smundja psikike dhe
paaftsia pr t gjykuar, prve nse ndonj penges ka pushuar ndrkoh.
Neni 40. Krkesat
Njerzit konsiderohet se jetojn n bashksi faktike (bashksi jashtmartesore) nse ata:
1. Kan t drejt t martohen, por nuk kan lidhur martes ligjore;
2. Kan bashkjetuar haptazi sikur nj ift bashkshortor.
Neni 41. Prfitimet
N bashksi faktike (bashksi jashtmartesore), bashkshortt detyrohen ndaj njri
tjetrit pr respekt t njjt, mirkuptim t dyanshm dhe ndihm sikur n baz t
martess ligjore.
III. T DREJTAT DHE DETYRIMET E BASHKSHORTVE
Neni 42. Bashkjetesa martesore
(1) Bashkshortt n martes jan t barabart, n t gjitha marrdhniet personale
dhe pronsore.
(2) Martesa lidhet pr tr kohzgjatjen e jets.
(3) Bashkshortt jan t detyruar t jen besnik ndaj njri tjetrit dhe n mnyr
reciproke ta ndihmojn, respektojn dhe mbshtesin financiarisht njeri tjetrin, posarisht
n rastet kur njri prej tyre nuk ka baz t mjaftueshme materiale pr jetes.
(4) Bashkshortt do t zhvillojn dhe shprehin ndjenjn e solidaritetit reciprok, si
dhe solidaritetin ndaj fmijve t tyre t lindur n martes apo t adoptuar.
Neni 43. Mbiemri martesor
(1) Bashkshortt duhet t caktojn mbiemrin e tyre t prbashkt.
(2) Me rastin e lidhjes s martess, bashkshortt me marrveshje mund t vendosin:
1. q secili ta mbaj mbiemrin e vet;
2. q i prbashkt t jet mbiemri i njrit prej bashkshortve;
3. q tia bashkngjisin mbiemrin e vet mbiemrit t njrit prej bashkshortve.
(3) Kombinimi i mbiemrit nuk do t jet i mundur, nse mbiemrat e bashkshortve
tanim prbhen nga mbiemri i dyfisht. N rast t till vetm njeri nga mbiemrat
mund t kombinohet me emrin e bashkshortit tjetr dhe t bhet mbiemr martesor.
(4) N rast se bashkshortt nuk vendosin lidhur me mbiemrin martesor, secili prej
tyre mban mbiemrin e vet.
Neni 44. Vendbanimi, Ekonomia familjare, Profesioni
(1) Bashkshortt vendosin pr vendin e banimit me marrveshje.
(2) Bashkshortt vendosin pr udhheqjen e ekonomis s prbashkt familjare me
marrveshje.
8

(3) N rast se njri nga bashkshortt sht prgjegjs pr mirmbajtjen e shtpis, ai


udhheq shtpin n prgjegjsin vetanake.
(4) Q t dy bashkshortt kontribuojn n mirmbajtjen e familjes n proporcion me
aftsit e tyre individuale.
(5) Secili bashkshort sht i pavarur n zgjedhjen e puns dhe profesionit.
IV. MARRDHNIET PASURORE T BASHKSHORTVE
Neni 45. Parimet themelore
N baz t institucionit ligjor t Pronsia e prbashkt e prons s fituar m von
pasuria e bashkshortve mund t jet pasuri e veant ose e prbashkt.
Neni 46. Pasuria e veant e bashkshortve
(1) Pasuria e cila i ka takuar bashkshortit n astin e lidhjes s martess do t mbetet
pasuri e veant e tij;
(2) Pasuria e veant sht gjithashtu edhe pasuria e fituar gjat kohzgjatjes s martess
prmes trashgimit, dhurimit apo ndonj forme tjetr ligjore t fitimit t pasuris;
(3) Pasuria q i takon bashkshortit duke u bazuar n proporcionin e pasuris s
prbashkt sht gjithashtu pasuri e veant;
(4) Nj prodhim arti, pun intelektuale apo pron intelektuale konsiderohet pasuri e
ndar e bashkshortit/s q e ka krijuar;
(5) Secili bashkshort n mnyr t pavarur e administron dhe e posedon pasurin e
vet t veant gjat gjith kohs s martess.
1. Pasuria e prbashkt e bashkshortve
Neni 47. Pasuria e prbashkt
(1) Pasuri e prbashkt e bashkshortve sht pasuria e fituar me pun gjat
vazhdimit t martess, si edhe t hyrat q rrjedhin nga pasuria e till;
(2) Pasuria e prbashkt mund t prfshij gjithashtu t drejtat sendore dhe t detyrimeve;
(3) Pasuria e bashkshortve e fituar bashkrisht prmes lojrave t fatit konsiderohet
pasuri e prbashkt.
(4) Bashkshortt jan pronar t prbashkt n pjes t barabarta t pasuris s
prbashkt nse ndryshe nuk jan marr vesh;
Neni 48. Zbatimi
Ligjet n fuqi me t cilt rregullohen t drejtat dhe detyrimet n pasuri t patundshme
do t zbatohen pr pasurin e prbashkt, prve rasteve kur me kt Ligj parashihet
ndryshe.
Neni 49. Administrimi i pasuris s prbashkt
Pasurin e prbashkt bashkshortore gjat martess bashkshortt e administrojn
dhe e disponojn bashkrisht dhe me marrveshje
Neni 50. Pasuria e paluajtshme
(1) T drejtat e bashkshortve pr sendet e paluajtshme, t cilat jan pasuri e tyre e
prbashkt, ashtu si parashihet n nenin 47 t ktij Ligji, regjistrohen n Regjistrin
publik t pasurive t paluajtshme n emr t t dy bashkshortve, si pasuri e
prbashkt n pjes t paprcaktuara.
(2) Kur vetm njri prej bashkshortve regjistrohet si barts i s drejts pronsore
pr pasurin e prbashkt n regjistrin e t drejtave n pasuri t patundshme, do t
konsiderohet se regjistrimi sht br n emr t dy bashkshortve. Pasuria nuk
9

mund t tjetrsohet pa plqimin e t dy bashkshortve, ashtu si sht prcaktuar me


ligjin n fuqi.
(3) N rastet kur q t dy bashkshortt jan t regjistruar n Regjistrin publik t
paluajtshmrive si pronar t prbashkt n pjes t caktuara, konsiderohet se ata n
kt mnyr e kan br pjestimin e pasuris s prbashkt
Neni 51. Marrveshjet kontraktuese pr posedim dhe administrim
(1) Bashkshortt mund t kontraktojn q administrimi dhe disponimi i pasuris s
prbashkt, n trsi ose pjes t saj, t bhet nga njri prej bashkshortve.
(2) Kontrata mund t kufizohet edhe vetm n administrim ose vetm disponim . Kur
nuk sht kontraktuar ndryshe, administrimi prfshin edhe posedimin n kuadr t
aktiviteteve t rregullta.
(3) Kontrata po ashtu mund ti referohet t gjitha akteve t veanta t administrimit t
rregullt ose akteve t veanta t prcaktuara.
2. Pjestimi i pasuris s prbashkt t bashkshortve
Neni 52. Parimet
Asnjri nga bashkshortt nuk mund q n mnyr arbitrare t privohet nga pasuria e tij.
Neni 53. Pjestimi me marrveshje
(1) Bashkshortt, n do koh, mund t pjestojn pasurin e tyre t prbashkt me
marrveshje.
(2) Pjestimi i pasuris s prbashkt mund t bhet kur bashkshortt caktojn ose
krkojn tu caktohen pjest e tyre n pasurin e prbashkt dhe kshtu bhen pronar
n pjes t caktuara.
(3) Marrveshja nga paragrafi 1 dhe 2 e ktij neni duhet t bhet medoemos me
shkrim n pajtim me krkesat formale, t prcaktuara me ligjin n fuqi mbi pasurin
pr arritjen e marrveshjeve t tilla.
Neni 54. Vlersimi i pasuris s prbashkt n rast t mosmarrveshjes
(1) Nse nuk arrihet marrveshja n kohn kur pjesa e secilit prej bashkshortve i
takon pasuris s prbashkt, ajo duhet t vendoset nga gjykata. Vendimi duhet t
bazohet n kontributin e bashkshortve, prmes vlersimit t t gjitha rrethanave dhe
jo duke marr parasysh vetm t ardhurat personale dhe t hyrat e tjera t secilit
bashkshort, por edhe ndihmn e njrit prej bashkshortve t ofruar bashkshortit
tjetr, si kujdesin pr fmijt, udhheqjen e punve t shtpis, prkujdesjen dhe
mirmbajtjen e pasuris si dhe fardo forme tjetr t puns dhe t bashkpunimit
lidhur me administrimin, mirmbajtjen dhe shtimin e pasuris s prbashkt.
(2) Gjykata kompetente vendos po ashtu n rast t mosmarrveshjes lidhur me pjest
e pasuris s bashkshortve t parapar sipas ktij neni.
Neni 55. Prcaktimi i pjesve
(1) Pjesa e pasuris s bashkshortve prcaktohet duke prdorur kriteret e njjta
ashtu si jan prcaktuar n nenin 54 (1).
(2) Pjesa m e madhe e pasuris s bashkshortit n nj send apo n t drejtn e
caktuar, mund t prcaktohet nga gjykata vetm nse ai send ose e drejt
ekonomikisht sht e pavarur n krahasim me sendet dhe t drejtat e tjera n pasurin
e prbashkt, dhe bashkshorti pr fitimin e atij sendi apo t drejte ka marr pjes me
t hyrat nga pasuria e tij e veant.
(3) Bashkshorti, i cili pas pushimit t bashksis martesore, prmes investimit, rrit
vlern e sendeve t pasuris s prbashkt, ka t drejtn t krkoj nga bashkshorti
10

tjetr kompensimin nse investimet kan qen t domosdoshme dhe t dobishme.


Kompensimi do t jet n proporcion me pjesn e tij n at send.
(4) Bashkshorti tjetr mund t lirohet nga detyrimi i till nse pranon pjesn m t
madhe s pjess t atij sendi n proporcion me investimet e bra.
Neni 56. Afatet dhe subjektet
(1) Ndarja e pasuris s prbashkt t bashkshortve mund t krkohet gjat
martess dhe pas pushimit t saj.
(2) T drejtn q t krkojn pjestimin e pasuris s prbashkt jan: bashkshortt,
trashgimtart e bashkshortit t vdekur ose t bashkshortit t shpallur t vdekur, si
dhe kreditori i njrit prej bashkshortve, nse krkesa e kreditorit nuk mund t
realizohet nga pasuria e pjestuar e atij bashkshorti.
Neni 57. Prgjegjsit dhe detyrat
(1) Bashkshortt jan prgjegjs pr detyrimet e tyre personale q rezultojn nga pasuria e
pjestuar dhe detyrimet e tyre q rezultojn nga pjesa e tyre n pasurin e prbashkt.
(2) T dy bashkshortt jan t ngarkuar me detyrimet e prbashkta dhe individuale
prmes pasuris s tyre t prbashkt dhe t pjestuar, pr detyrimet q njri nga
bashkshortt duhet t prmbush kundrejt personave t tret si dhe detyrimet q
duhet t prmbushen nga t dy bashkshortt.
(3) Bashkshorti, i cili prmes pasuris s tij t veant e ka prmbushur detyrimin
solidar, ka t drejt t krkoj q bashkshorti tjetr tia shprblej pjesn e detyrimit
q e ka prmbushur.
3. Marrdhniet pronsore t bashkshortve jashtmartesor
Neni 58. Parimet
(1) Pasuria e fituar prmes puns s prbashkt t burrit dhe t gruas n marrdhniet
jashtmartesore (partneritet pa bashkjetes) konsiderohet pasuri e tyre e prbashkt.
(2) Pasuria e fituar gjat bashksis faktike (bashksis jashtmartesore) dhe e cila
pasuri i nnshtrohet ndarjes ose pjestimit konsiderohet pasuri e prbashkt.
Dispozitat e ktij Ligji lidhur me ndarjen e pasuris s prbashkt t bashkshortve
t nj martese ligjrisht t regjistruar zbatohen n mnyr analoge pr marrdhniet
pronsore t personave n bashksi faktike (bashksi jashtmartesore).
PJESA E TRET
SHUARJA E MARTESS
I. PARIMET
Neni 59. Parimet e prgjithshme
Gjykata dhe do person i interesuar pr shuarje t martess do ti ket parasysh
parimet e mposhtme t prgjithshme.
1. institucioni i martess duhet t ruhet;
2. bashkshortt n martes e cila mund t jet shkputur duhet t inkurajohen ti
marrin t gjitha hapat e zbatueshm prmes kshillimit pr martes, procedurave
t pajtimit t parashikuara n kt ligj, ose tjera pr ta ruajtur martesn.
3. martesa e cila n mnyr t pakthyeshme sht shkputur duhet t shuhet:
a. me nj minimum t shqetsimit pr palt dhe fmijt e prekur
b. t zgjidhet n at mnyr q t promovojn sa m mir marrdhnie t vazhdueshme
mes palve dhe fmijve t prekur si sht e mundur n rrethanat, dhe
c. pa shpenzime t paarsyeshme t prfshira n lidhej me procedurat q duhet
ndjekur n sjelljen e martess n nj prfundim, dhe
11

4. Se do rrezik pr t keqe ose dhun ndaj bashkshortve dhe fmijve duhet t


shmanget.
Neni 60. Mnyrat e shuarjes s martess
(1) Martesa shuhet me vdekjen e bashkshortit, shpalljen e bashkshortit t zhdukur
t vdekur, anulimit dhe shkurorzimit.
(2) Martesa zgjidhet vetm pas parashtrimit t padis dhe me vendim t gjykats
prmes anulimit (martesa e pavlefshme) ose zgjidhjes (shkurorzimit)..
(3) Anulimi ose shkurorzimi prodhojn efekte juridike kur aktgjykimi i gjykats pr
anulimin ose shkurorzimin e martess marrin formn e prer.
(4) Kur bashkshorti i zhdukur shpallet i vdekur, martesa zgjidhet n ditn kur vdekja
e bashkshortit t zhdukur arrihet me aktvendimin e forms s prer.
Neni 61. Nuk krkohet veprim ligjor zyrtar
Pr ta shuar nj bashksi faktike apo nj bashksi jashtmartesore nuk krkohet
veprim ligjor zyrtar.
II. ANULIMI I MARTESS
Neni 62. Kolizioni i martess
(1) Martesa e lidhur n kohn e ekzistimit t martess s mparshme t njrit nga
bashkshortt sht nule.
(2) Martesa e re e lidhur n kohn e ekzistimit t martess s mparshme t njrit nga
bashkshortt nuk do t anulohet, nse martesa e mparshme sht zgjidhur ndrkoh.
(3) Kur t dy martesat zgjidhen njkohsisht pr shkak t vdekjes s bashkshortit i
cili ka hyr n martes t re duke qen i martuar me person tjetr, martesa e re do t
anulohet, prve n rastet kur martesa e re ka zgjatur pr disa vite, dhe kur
bashkshorti nga martesa e mparshme nuk ka ndrmarr veprime pr t rithemeluar
bashksi martesore dhe bashkjetes.
Neni 63. Frika, dhuna, krcnimi
Martesa do t anulohet nse bashkshorti e ka dhn plqimin me an t friks,
dhuns ose krcnimit serioz.
Neni 64. Mungesat formale
Martesa mund t anulohet nse krkesat formale pr martes t parapara n nenet 1425 dhe 28 t ktij ligji nuk jan plotsuar. Respektivisht nse:
(1) bashkshorti nuk ka aftsi pr t vepruar pr shkak t smundjes psikike t
diagnostifikuar apo shkaqeve tjera,
(2) martesa sht e lidhur n mes t personave n gjini gjaku, ose personave n
gjini t adoptimit apo n gjini t krushqis.
Neni 65. Lajthimi dhe mashtrimi
(1) Martesa mund t anulohet nse sht lidhur n lajthim pr sa i prket identitetit t
bashkshortit;
(2) Martesa e lidhur me mashtrim t paramenduar pr faktet t cilat po t njiheshin
me koh do ta ndalonin bashkshortin tjetr ta lidhte kt martes dhe q tani e bjn
jetn e prbashkt t padurueshme do t anulohet.
Neni 66. Mungesa e qllimit
(1) Martesa e lidhur pa qllim t bashkjetess n mes bashkshortve sht nule.
(2) Martesa sht e pavlefshme kur bashkshortt me an t martess n t vrtet nuk
kan qen t interesuar t krijojn bashkjetes, por t fshehin disa veprime juridike
12

ose fillimisht dshirojn t arrijn qllime tjera (si jan trashgimi ligjor, pensioni
familjar, ikja nga prgjegjsia penale, dhe keqprdorimi i fardo t drejte tjetr).
(3) Martesa e till nuk do t anulohet nse m von vendoset t krijohet bashkjetesa.
Neni 67. E drejta pr t parashtruar padi
(1) Personat q kan t drejt t parashtrojn padi pr anulimin e martess pr
shkaqet parapara n kt Ligj jan bashkshortt, prokurori publik dhe t gjith
personat tjer t cilt kan interes t drejtprdrejt juridik pr anulimin e martess..
(2) Kur shkaqet e parapara n kt Ligji shuhen, e drejta pr t parashtruar padi pr
anulimin e martess i takon vetm bashkshortit i cili ka psuar smundje psiqike apo
pr shkaqe tjera ka qen i paaft pr t vepruar. Padia duhet t parashtrohet brenda nj
viti nga data kur shkaqet e lartprmendura shuhen.
III. SHKURORZIMI
Neni 68. Shkurorzimi
(1) Martesa mund t zgjidhet me shkurorzim vetm n baz t vendimit t gjykats
(2) Njri apo t dy bashkshortt me marrveshje t dyanshme mund t krkojn
shkurorzim duke parashtruar padi n gjykatn kompetente.
(3) E drejta pr ngritjen e padis pr shkurorzim nuk mund t kalohet te
trashgimtart, por trashgimtart e paditsit mund t vazhdojn procedurn e filluar
pr t verifikuar bazn e padis.
(4) Nse njri nga bashkshortt paraqet padi pr shkurorzim, kurse bashkshorti
tjetr m s voni deri n prfundimin e seancs kryesore gjyqsore, deklaron
shprehimisht se nuk e kundrshton bazueshmrin e krkespadis, do t konsiderohet
se bashkshortt kan paraqitur propozimin pr shkurorzim me marrveshje.
Neni 69. Shkaqet pr shkurorzim
(1) Bashkshorti mund t krkoj shkurorzim kur marrdhniet martesore jan
rregulluar seriozisht ose n mnyr t vazhdueshme, ose kur pr shkaqe t tjera
sht zgjidhur n mnyr t pa kthyeshme.
(2) Shkaqet e shkurorzimit jan mes tjerash: jeta e padurueshme e bashkshortve,
shkelja e besnikris bashkshortore, veprat penale kundr jets s bashkshortit,
keqtrajtimi serioz, lnia qllimkeqe dhe e paarsyeshme, smundja psikike e
pashrueshme dhe paaftsia e vazhduar pr t vepruar, ndrprerja e paarsyeshme e
jets faktike pr m shum se nj vit dhe shkurorzimi me marrveshje t dyanshme.
IV. MBROJTJA E FMIJVE DHE BASHKSHORTVE
Neni 70. Parimet e mbrojtjes
(1) Bashkshortt nuk do t parashtrojn padi pr shkurorzim gjat shtatznis s
gruas dhe derisa fmija i tyre i prbashkt ti kt mbushur nj vit.
(2) S bashku me propozimin pr shkurorzim me marrveshje t dyanshme,
bashkshortt jan t detyruar t parashtrojn marrveshjen me shkrim pr
prkujdesje, edukim dhe ushqim t fmijve t tyre t prbashkt si dhe propozimin
me shkrim mbi at se si kontaktet personale mes fmiut dhe t dy prindrve do t
garantohen n t ardhmen.
(3) Leja pr shkurorzim mund t mos jepet ose mund t shtyhet edhe pse martesa ka
dshtuar vetm n raste t veanta nse dhe prderisa ruajtja e martess bhet pr arsye
specifike, t domosdoshme pr interesin e fmijs.
13

Neni 71. Mbajtja e domosdoshme e bashkshortit


(1) Gjat procedurave t kontesteve martesore, gjykata me vendim duke u bazuar n
padi, mund t caktoj masa t prkohshme pr sigurimin e mbajtjes financiare pr
bashkshortin dhe vendosjen e tij.
(2) Ankesa kundr vendimit nga paragrafi 1 i ktij neni nuk e ndal ekzekutimin e
vendimit.
V. PROCEDURA N KONTESTET MARTESORE
1. shtjet paraprake
Neni 72. Kompetenca
N kontestet martesore kompetencn territoriale prve gjykats me kompetenc t
prgjithshme territoriale e ka edhe gjykata n territorin e t cils bashkshortt kan
pasur vendbanimin e fundit t prbashkt.
Neni 73. Kolegji i gjykats
Procedurn n kontestet martesore n shkalln e par e zhvillon dhe i merr vendimet
kolegji i prbr prej nj gjyqtari dhe dy gjyqtarve porot, kurse n shkalln e dyt
kolegji prej tre gjyqtarve.
Neni 74. E drejta e kujdestarit
Kujdestari mund t parashtroj padi pr shkurorzim n emr t bashkshortit i cili
vuan nga smundjet psikike t diagnostifikuara, ose n emr t personit t paaft pr
t vepruar vetm me plqimin e mparshm t Organit t Kujdestaris.
Neni 75. Prjashtimi i Publikut
Publiku prjashtohet nga procedurat e kontestit martesor.
2. Prpjekjet pr Pajtim
Neni 76. Parimet
(1) Aktgjykimi pr shkurorzim duhet t merret pas nj periudhe t prpjekjeve pr
pajtim t zhvilluara nga gjykata n seanca t veanta prve kur:
1. nj nga bashkshortt sht i paaft pr t vepruar
2. kur nj apo t dy bashkshortt jetojn jasht vendit
3. kur nuk dihet vendbanimi i njrit nga bashkshortt
(2) Periudha e pajtimit do tu mundsoj bashkshortve nj periudh pr t shqyrtuar
dhe vlersuar vendimin e tyre duke marr parasysh t gjitha rrethanat dhe pasojat.
Neni 77. Procedurat e pajtimit
(1) N kontestin e shkurorzimit gjykata sht e detyruar t tentoj t arrij pajtimin
formal.
(2) Aktgjykimi pr shkurorzim u drgohet palve vetm pas prfundimit t
procedurs dhe vetm nse pajtimi nuk ka pasur sukses.
Neni 78. Seanca e pajtimit
Kur gjykata udhheq procedurn e pajtimit t bashkshortve, ajo do t caktoj
seanca t veanta n prpjekje pr t arritur pajtimin prderisa konstaton se gjasat pr
arritjen e pajtimit akoma ekzistojn.
Neni 79. Pjesmarrja, trheqja e lutjes
(1) N seancn pr prpjekjen q t arrihet pajtimi ftohen t dy bashkshortt pr t
marr pjes personalisht;
14

(2) Nse njri ose q t dy bashkshortt edhe pse jan ftuar n mnyr t rregullt,
mungojn nga seanca pr prpjekjen q t arrihet pajtimi, dhe asnjri prejt tyre nuk e
arsyetojn mungesn gjykata, do t moj se a do t caktoj seancn e re pr
prpjekjen e arritjes s pajtimit ose do t konsideroj se pajtimi ka dshtuar;
(3) Kur njri apo t dy bashkshortt t cilt me propozimin e prbashkt kan filluar
procedurn pr shkurorzim me marrveshje nuk paraqiten n seancn pr prpjekje
q t arrihet pajtimi, dhe mungesa e tyre nuk arsyetohet, do t konsiderohet se kan
trhequr propozimin.
Neni 80. Kompetenca lndore e Organit t Kujdestaris n procedurn e pajtimit
(1) nse bashkshortt kan nj apo m shum fmij t prbashkt t mitur,
procedura e pajtimit zhvillohet para Organit t Kujdestaris duke zbatuar metodat e
puns sociale, metodat tjera profesionale dhe duke shfrytzuar shrbimet e
kshillimores pr martes dhe familje si dhe institucioneve tjera profesionale
(2) procedurat duhet t mbshteten nga parimet e vullnetit t mir dhe bashkveprimit
(3) n raste t tjera, procedurn e pajtimit t bashkshortve e zbaton gjykata nse
kryetari i kolegjit gjyqsor nuk e mon se do t ishte e arsyeshme q procedura e
pajtimit ti kaloj Organit t Kujdestaris.
(4) N shkresn me t ciln procedura e pajtimit i kalon organit t kujdestaris do t
shnohen emrat dhe adresat e bashkshortve, data e fillimit t procedurs pr
shkurorzim si dhe shkaqet kryesore pr t cilat krkohet shkurorzimi. Nse n
martes ka fmij t mitur do t shnohen edhe t dhnat pr fmijt.
Neni 81. Kompetenca Territoriale Ligjore
(1) Pr procedurn e pajtimit, prve Organit t Kujdestaris n territorin e t cilit
ndodhet vendbanimi ose vendqndrimi i t paditurit, sht kompetent edhe Organi i
Kujdestaris n territorin e t cilit bashkshortt kan pasur vendbanimin e fundit t
prbashkt;
(2) Kur procedura fillon me propozimin pr shkurorzim me marrveshje t
dyanshme, kompetent pr procedurn e pajtimit t bashkshortve sht Organi i
Kujdestaris n territorin e t cilit e ka vendbanimin ose vendqndrimin njri prej
bashkshortve si dhe Organi i Kujdestaris n territorin e t cilit bashkshortt e
kan pasur vendbanimin e fundit t prbashkt.
Neni 82. Mbrojtja e Fmijve n procedurn e pajtimit
N procedurn e pajtimit, Organi i Kujdestaris konstaton se n far kushte pr jet
dhe zhvillim ndodhen fmijt e prbashkt t bashkshortve dhe ndrmerr t gjitha
masat e nevojshme q t siguroj edukimin, sigurin dhe mbajtjen financiare, duke u
prpjekur q t arrij marrveshje ndrmjet bashkshortve n mnyr q t mbroj
interesat e fmijve.
Neni 83. Afati n procedurn e pajtimit pran Organit t Kujdestaris
(1) Procedura e pajtimit pran Organit t Kujdestaris nuk mund t zgjas m shum
se tre muaj, por mund t vazhdohet, nse bashkshortt pajtohen q t vazhdojn nj
procedur t ktill pas prfundimit t ktij afati.
(2) Organi i Kujdestaris sht i detyruar pa vones t drgoj n gjykat raportin m
shkrim lidhur me rezultatin e procedurs s pajtimit.
3. Procedurat e Gjykats
Neni 84. Hetimet \ krkimet e gjykats
(1) Kur procedura ka filluar me propozimin e bashkshortve pr shkurorzim me
an t marrveshjes s dyanshme, faktet n t cilat sht mbshtetur propozimi nuk
15

hetohen , sidoqoft gjykata mund t vendos q t zhvillohet procedura e provave,


sikurse sipas padis pr shkurorzim, nse n procedurn e pajtimit mon se pr arsye
fundamentale fmijt e prbashkt t mitur krkojn q t ruhet martesa.
(2) Nse bashkshortt kan fmij t prbashkt gjykata mund ti hetoj faktet dhe
ta zbatoj procedurn e provave rreth pjess s propozimit t bashkshortve q ka t
bj me ruajtjen, edukimin dhe mbajtjen financiare t fmijve, nse bindet se
propozimi i prindrve lidhur me kto shtje nuk ofron garanci t nevojshme se
interesat e fmijve t tyre t mitur ose t paaft me kt marrveshje do t mbrohen
n mas t duhur.
Neni 85. Prcaktimi i fakteve, n t cilat mbshtetet krkesa
(1) Faktet n t cilat pala e mbshtet krkesn e vet n kontestet martesore gjykata
mund ti konsideroj si t kontestueshme edhe ather kur ato fakte jan t pa
kontestueshme ndrmjet palve.
(2) N kontestet martesore nuk mund t nxirret aktgjykim pr shkak t mungess ose
aktgjykimit n baz t pranimit.
Neni 86. Trheqja e padis
(1) N kontestet pr shkurorzim paditsi mund ta trheq padin deri n prfundimin
e seancs kryesore gjyqsore pa pajtimin e t paditurit, kurse me pajtimin e t
paditurit derisa procedura nuk ka prfunduar n form t prer.
(2) Propozimin e prbashkt pr shkurorzim me marrveshje bashkshortt mund ta
trheqin derisa aktgjykimi mbi shkurorzimin t marr formn e prer. Do t konsiderohet
se sht trhequr propozimi edhe kur nga propozimi heq dor njri bashkshort.
Neni 87. Kufizimi i ankess
Aktgjykimi me t cilin zgjidhet martesa sipas propozimit t prbashkt t bashkshortve
pr shkurorzim me marrveshje t prbashkt mund t goditet vetm pr shkak:
1. T shkeljes thelbsore t dispozitave t procedurs kontestimore ose
2. Pr arsye se propozimi sht dhn n lajthim ose nn ndikimin e shtrngimit,
ose t mashtrimit.
Neni 88. Nuk lejohen mjetet e jashtzakonshme juridike
Nse martesa sht zgjidhur ose sht anuluar me aktgjykimin e forms s prer,
vendimi pr shkurorzimin, prkatsisht pr anulimin e martess nuk mund t goditet
me mjete t jashtzakonshme juridike.
4. Marrdhniet Pasurore pas Shkurorzimit
Neni 89. Pjestimi i pasuris s prbashkt
Pjestimi i pasuris s prbashkt t bashkshortve mund t krkohet gjat martess
dhe pas mbarimit t saj me shkurorzim.
Neni 90. Udhzime t pjestimit
(1) Me rastin e pjestimit t pasuris s prbashkt, borxhi i pasuris s prbashkt do
t llogaritet n pjesn e secilit bashkshort.
(2) Kur bhet pjestimi i pasuris me krkes t njrit prej bashkshortve t nj
martese ligjrisht t regjistruar, duhet kushtuar vmendje pr t siguruar q pjesa e
tij/saj prfshin ato sende t pasuris s prbashkt, t cilt i shrbejn zanatit apo
profesionit t tij/saj.
(3) Nse vlera e sendeve nga paragrafi 2 i ktij neni sht jo proporcionalisht e madhe
n krahasim me vlern e pasuris s prgjithshme t prbashkt, do t bhet pjestimi
edhe i atyre sendeve, prve nse bashkshorti t cilit kto pjes duhet ti takojn nuk
16

ia siguron bashkshortit tjetr pagimin prkats n para apo vlern prkatse ose t
prafrt ose nuk ia cedon bashkshortit tjetr sipas plqimit t tij sendet e tjera me
vler prkatse ose t prafrt. Pr kto kompensime qllimi krkohet t miratohet
nga t dy bashkshortt.
(4) Kur pjestimi fillohet me krkesn e njrit bashkshort, atij do ti dorzohen ato
sende t pasuris s prbashkt q i shrbejn ekskluzivisht prdorimit t tij personal.
Neni 91. Pagimi n para
N rast se pjesa e njrit bashkshort n pasurin e prbashkt sht jo proporcionalisht
m e vogl se pjesa e bashkshortit tjetr, gjykata, me krkesn e njrit nga
bashkshortt, duke pasur parasysh t gjitha rrethanat dhe vlern e pasuris s tij atij
bashkshorti mund tia caktoj shprblimin n t holla sipas vlers s pjess s tij.
Neni 92. Sendet e luajtshme
(1) Secili prej bashkshortve mund t krkoj q sendet e luajtshme n pasurin e
prbashkt ti ndahen n emr t pjess n pasurin e prbashkt bashkshortit tjetr i
cili ato sende i ka ndalur pas ndrprerjes s bashksis s jets dhe ka qen n
posedim t tyre t qet t pandrprer s paku 3 vjet.
(2) N zbatim t paragrafit 1 i ktij neni bashkshorti tjetr mund t krkoj ti
ofrohet pjesa prkatse nga sendet tjera t luajtshme dhe nse vlera e ktyre sendeve
nuk sht e mjaftueshme ka t drejt q dallimi ti paguhet n t holla.
Neni 93. Mbrojtja e pasuris s fmijve
(1) Bashkshortit q i besohen fmijt e prbashkt pr ruajtje dhe edukim prve pjess
s tij, i jepen edhe sendet q i shrbejn vetm fmijve ose q jan t destinuara vetm
pr prdorimin e tyre t drejtprdrejt, prve nse vlera e tyre sht jo proporcionalisht e
madhe n krahasim me vlern e pasuris s prgjithshme t prbashkt.
(2) Me kt rast veprohet n t njjtn mnyr sikurse edhe n dispozitat e nenit 91
t ktij Ligji.
Neni 94. E drejta e parablerjes
Kur pjesa e bashkshortit nga pasuria e prbashkt prcaktohet n form t prer,
bashkshorti tjetr ka t drejtn e parablerjes s asaj pjese.
Neni 95. Vendimi gjyqsor mbi mosmarrveshjet
(1) Nse bashkshorti n procedurn e shkurorzimit nuk pajtohet mbi at se kujt duhet
ti jepet e drejta q t jetoj n t ardhmen n banesn nga martesa ose pr ndarjen e
pajisjeve t shfrytzuara bashkrisht dhe gjrave t tjera q i takojn shtpis, vendimi
duhet t nxjerrt nga gjykata n krkes t njrit apo t dy bashkshortve.
(2) Gjykata do t vendos duke pasur parasysh do rast individual, e n veanti rastet
kur vendimi prek mirqenien e fmijve dhe pozitn sociale t bashkshortve.
VI. T NDRYSHME
Neni 96. Mbiemri
(1) Bashkshorti i cili n rastin e martess e ka ndryshuar mbiemrin, pas zgjidhjes s
martess mund t marr mbiemrin e mparshm.
(2) Deklarata pr marrjen mbiemrit t mparshm duhet t jepet brenda afatit prej
gjasht muajve pas zgjidhjes s martess.
(3) Deklarata i paraqitet ofiqarit i cili mban regjistrin am t t martuarve pr vendin
n t cilin sht lidhur martesa sipas vendbanimit t deklarat dhnsit.
17

Neni 97. Kufizimet e prgjegjsis


Bashkshorti tjetr nuk sht prgjegjs pr detyrimet q njri nga bashkshortt i ka
pasur para lidhjes s martess, si dhe pr detyrimet personale q i pranon gjat martess.
Neni 98. Trashgimi
Nse martesa zgjidhet apo anulohet me vendim t gjykats, bashkshorti humb t
drejtn pr trashgim ligjor pr shkak t martess s mparshme.
PJESA E KATRT
MARRDHNIET NDRMJET PRINDRVE DHE FMIJVE
I. ATSIA DHE AMSIA
1. Atsia
Neni 99. Parimi
(1) At i fmijs s lindur n martes, do t konsiderohet burri i nns s fmijs nse
fmija sht lindur gjat martess ose brenda afatit prej 300 ditsh pas mbarimit s
martess.
(2) Nse fmija sht lindur n martesn e mvonshme t nns s vet pas kalimit t
afatit prej 270 ditsh e deri n afatin prej 300 ditsh pas zgjidhjes s martess s saj t
mparshme, at do t konsiderohet burri i nns nga martesa e mparshme, prve nse
burri i nns nga martesa e mvonshme me plqimin e saj e pranon fmijn pr t vetin.
Neni 100. Fmijt e lindur n martes
(1) Konsiderohet se fmija ka lindur n martes nse prindrit e tij jan t martuar n
kohn e lindjes s fmijs.
(2) Nse prindrit e fmijs t lindur jasht martess kan pasur qllimin q ta lidhin
martesn dhe n kt gj kan qen t penguar me vdekjen e njrit prej tyre ose me
ndonj penges martesore q ka lindur pas znies s fmijs, n baz t krkess s
njrit prind t fmijs, gjykata n procedur jashtkontestimore do t shpall se
fmija ka lindur n martes.
(3) Nse asnjri prej prindrve nuk sht i gjall ose prindit t gjall i sht hequr
aftsia pr t vepruar apo i sht hequr e drejta prindore, procedurn pran gjykats pr
shpalljen se fmija i mitur ka lindur n martes mund ta inicoj Organi i Kujdestaris.
(4) Nn kushtet nga paragrafi 2 i ktij neni krkesa pr shpalljen e fmijs martesor
mund t parashtrohet gjithashtu edhe n kontestin pr vrtetimin e atsis, nse atsia
nuk sht vrtetuar m par me pranimin ose me vendimin e gjykats.
Neni 101. Fmijt e lindur jasht martess
At i fmijs, i cili nuk ka lindur n martes, as brenda afatit prej 300 ditsh pas
zgjidhjes s martess, konsiderohet burri i cili e pranon pr t vetin ose atsia e t cilit
sht vrtetuar me vendimin e gjykats.
Neni 102. E drejta pr njohjen e atsis
Atsia mund ti njihet mashkullit i cili ka aftsi t veprimit dhe i cili ka arritur moshn
16 vjeare, si dhe personit i cili pjesrisht ka qen i zhveshur nga aftsia pr t vepruar,
nse sht n gjendje t kuptoj prmbajtjen e deklarats pr njohjen e atsis.
Neni 103. Parimet mbi njohjen e atsis
(1) Personi i cili e konsideron vetn at t fmiut mund t pranoj atsin n
procesverbal para ofiqarit.
18

(2) Atsia mund t njihet para Organit t Kujdestaris, gjykats apo organit tjetr t
autorizuar me ligj. Kto organe jan t detyruara q pa vones t drgojn
procesverbalin e vrtetuar tek ofiqari kompetent, i cili duhet t regjistroj fmiun n
regjistrin e t lindurve.
(3) Atsia gjithashtu mund t njihet edhe me testament
(4) Deklarata pr njohjen e atsis nuk mund t jepet prmes prfaqsuesit me prokur.
Neni 104. Procedurat e gjykats
(1) Nna e fmijs s lindur jasht martess, n paraqitjen e lindjes s fmijs mund ta
shnoj personin t cilin e konsideron at t fmijs s vet. Ajo mund t ofroj deklarat
me goj q do t shnohet n procesverbal te ofiqari ose te organi i autorizuar pr
prpilimin e dokumenteve publike, n dokumentin e vrtetuar ose n testament.
(2) Nse nna n paraqitjen e lindjes s fmijs nuk e ka shnuar personin q e konsideron
at t fmijs, ofiqari do ta udhzoj pr t drejtn e saj q ta bj kt gj.
(3) Kur e merr deklaratn e nns pr identitetin e atit t fmijs s saj, ofiqari do ta ftoj
personin e shnuar t deklarohet pr atsin e vet drejtprdrejt para ofiqarit ose t ofroj
dokumentin e vrtetuar brenda afatit prej 30 ditsh. Letrthirrja pr nj person t ktill
medoemos i dorzohet personalisht dhe sipas mnyrs me t ciln sigurohet fshehtsia.
(4) Pr veprimet q i ndrmerr dhe pr deklaratat me goj t nns s fmijs dhe t
personit pr t cilin nna pohon se sht at i fmijs, ofiqari do t prpiloj procesverbalin.
(5) Nse personi i ftuar deklaron se nuk sht at i fmijs ose brenda afatit prej 30 ditsh
nuk deklarohet pr atsin e fmijs, ofiqari lidhur me kt gj do ta informoj nnn e
fmijs.
(6) Nse personi i ftuar deklaron n procesverbal para ofiqarit se konsideron veten at t
fmijs, dhe kjo sht e regjistruar n procesverbal ose n dokumentin e verifikuar, ofiqari
zyrtarisht do ta regjistroj si at t fmijs, n regjistrin am t t lindurve dhe pr
regjistrimin duhet t informoj nnn e fmijs.
Neni 105. Njohja e atsis para lindjes dhe pas vdekjes s fmijs
(1) Deklarata pr njohjen e atsis mund t jepet edhe para lindjes s fmijs.
Deklarata e till prodhon efektin juridik me kusht q fmija t lindet i gjall.
(2) Pas vdekjes s fmijs atsia mund t vrtetohet vetm me vendimin e gjykats
me krkesn e personave t autorizuar, nse pr kt gj kan interes juridik.
Neni 106. Plqimi i nns
(1) Njohja e atsis prodhon efekt juridik dhe regjistrohet n librin am t t lindurve
vetm nse me njohjen pajtohet nna e fmijs.
(2) Deklaratn mbi plqimin pr njohjen e atsis mund ta jap nna sipas rregullave
t prcaktuara me nenin 103 t ktij Ligji pr njohjen e atsis.
(3) Ofiqari ka pr detyr ta ftoj nnn e fmijs q brenda afatit prej 30 ditsh t
deklarohet pr njohjen e atsis nse ajo nuk e ka paraqitur m par personin e njjt
si at t fmijs.
Neni 107. Plqimi i fmijs
(1) Nse fmija sht m i vjetr se 16 vje sht i nevojshm edhe plqimi i tij pr
njohjen e atsis. Ky plqim jepet sipas mnyrs s rregulluar me nenin 109 t ktij Ligji.
(2) Nse fmija pavarsisht nga kjo mosh, sht i paaft pr t gjykuar n mnyr t
vazhdueshme, ose nna nuk sht m e gjall, apo ka vendqndrimin e panjohur ose
sht shpallur e vdekur apo plotsisht i sht hequr aftsia pr t vepruar, deklaratn
mbi plqimin pr njohjen e atsis e jep kujdestari i fmijs me lejen e Organit t
Kujdestaris.
19

Neni 108. Procedura gjyqsore pr mospajtimin


(1) Nse nna e fmijs ose fmija q sht m i vjetr se 16 vje, ose kujdestari i
fmijs kur nevojitet plqimi i tij, nuk pajtohen pr njohjen e atsis, ose nuk
deklarohen lidhur me kt gj brenda afatit prej 30 ditsh, pasi t marrin n dijeni
njohjen, personi i cili e ka njohur fmijn pr t vetin mund tia paraqes padin
gjykats pr vrtetim se ai sht at i fmijs.
(2) Padia mund t paraqitet brenda afatit prej tri vjetsh pas marrjes s njoftimit pr
mospajtimin e nns, prkatsisht t fmijs. Nse n ndrkoh sht vrtetuar atsia
e personit tjetr, padia nuk mund t paraqitet pas kalimit t afatit pr kundrshtimin e
atsis atij personi.
Neni 109. Efekti juridik i deklarats s njohjes
(1) Deklarata pr njohjen e atsis, si dhe deklaratat e nns dhe t fmijs, si dhe
plqimi pr njohjen e atsis, nuk mund t revokohen.
(2) Personi i cili ka dhn deklaratn pr njohjen e atsis, mund t krkoj anulimin e
deklarats nse ajo sht dhn me shtrngim, pr shkak t mashtrimit ose n lajthim.
(3) Padia pr anulimin e deklarats mund t paraqitet brenda afatit prej gjasht
muajsh nga data kur shtrngimi sht br i ditur, apo gabimi sht vrejtur.
Neni 110. Fmijt jashtmartesor
(1) Padin pr vrtetimin e atsis s fmijs s lindur jasht martess, prve
personit i cili e konsideron vetn at t fmijs mund ta paraqesin fmija dhe nna e
fmijs.
(2) Fmija i lindur jasht martess mund t paraqet padin pr vrtetimin e atsis n
do koh.
(3) Nse fmija sht i mitur ose nuk e ka aftsin pr t vepruar, padin n emr t
tij mund t paraqet nna. Nse nna nuk sht e gjall ose i sht hequr aftsia pr t
vepruar, prkatsisht nga kujdesi prindror dhe kur nna ka vendqndrimin e
panjohur, padin mund t paraqet kujdestari me lejen e Organit t Kujdestaris.
(4) Nna mund t paraqet padin pr vrtetimin e atsis derisa t ket t drejtn t
ushtroj t drejtn prindrore.
Neni 111. Veprimi sipas detyrs zyrtar
(1) Nse nna ka shnuar personin e caktuar si at t fmijs s vet, kurse brenda nj viti
nga dita e lindjes s fmijs nuk e fillon procedurn pr vrtetimin e atsis, organi i
kujdestaris sipas detyrs zyrtare mund t filloj procedurn n emr t fmijs. Me at
rast fmijs i caktohet kujdestari i posam pr zhvillimin e procedurs.
(2) Organi i kujdestaris nuk do t filloj procedurn pr vrtetimin e atsis sipas
detyrs zyrtare nse nna pr shkaqe t arsyeshme kundrshton kt gj.
2. Amsia
Neni 112. Vrtetimi i amsis
Dispozitat e ktij ligji pr vrtetimin e atsis gjithashtu zbatohen edhe me rastin e
vrtetimit t amsis.
3. Kundrshtimi i atsis dhe i amsis
Neni 113. Kundrshtimi i atsis nga burri
(1) Burri mund t kundrshtoj atsin e fmijs t cilin e ka lindur gruaja e tij gjat
martess ose para kalimit t 300 ditve nga zgjidhja e martess, nse konsideron se
nuk sht at i fmijs.
20

(2) Padia pr kundrshtimin e atsis mund t paraqitet brenda afatit prej gjasht
muajsh nga dita e marrjes n dijeni t faktit q v n dyshim atsin e tij. Krkesa nuk
mund t drgohet m von se afati prej 10 vjetsh nga lindja e fmijs.
(3) Nse burrit t nns s fmijs i sht hequr plotsisht aftsia pr t vepruar,
padin pr kundrshtimin e atsis s tij mund ta ngrit kujdestari i tij me lejen e
Organit t Kujdestaris.
Neni 114. Kundrshtimi i atsis nga Nna
(1) Nna mund t kundrshtoj se sht at i fmijs s saj personi i cili, sipas
paragrafit (1) t nenit 99 t ktij Ligji, konsiderohet at i fmijs.
(2) Padia pr kundrshtimin e atsis nga nna duhet t paraqitet brenda afatit prej
gjasht muajsh nga lindja e fmijs.
Neni 115. Kundrshtimi i atsis me iniciativn e fmijs
(1) Fmija mund t kundrshtoj atsin e personit i cili me kt ligj konsiderohet si
at i tij.
(2) Fmija mund t paraqes padin pr kundrshtimin e atsis. Nse fmija sht i
mitur ose nuk ka aftsi pr t vepruar, padin n emr t tij mund ta paraqet nna, e
nse nna nuk sht e gjall ose ka vendqndrimin e panjohur, apo i sht hequr
aftsia pr t vepruar ose i sht hequr e drejta prindore, padin mund ta paraqet
kujdestari me lejen e organit t kujdestaris.
(3) E drejta e padis s fmijs nuk parashkruhet.
Neni 116. Kundrshtimi i atsis nga personi i tret pr fmijn jashtmartesor
(1) Personi q e konsideron veten at i fmijs s lindur jasht martess, mund t
krkoj pavlefshmrin e atsis s personit tjetr i cili at fmij e ka pranuar si t
vetin, me kusht q me po at padi t krkoj q t vrtetohet atsia e tij.
(2) Padia mund t paraqitet brenda afatit prej nj viti nga regjistrimi i atsis s
kundrshtuar n regjistrin am t t lindurve.
Neni 117. Kundrshtimi i atsis nga personi i tret pr fmijn e lindur n martes
(1) Personi q e konsideron vetn at i fmijs t lindur n martes mund tia
kundrshtoj atsin personit i cili, sipas ktij ligji, konsiderohet at i fmijs.
(2) Kjo vlen vetm n rastet kur personi ka jetuar n bashksi me nnn e fmijs n
kohn e znies s fmijs, me kusht q me po at padi t krkoj q t vrtetohet
atsia e tij.
(3) Padia pr kundrshtimin e atsis n rastin nga paragrafi 1 i ktij neni duhet t
paraqitet brenda afatit prej nj viti nga lindja e fmijs.
Neni 118. Kundrshtimi i amsis
(1) Gruaja, e cila sht regjistruar n regjistrin am t t lindurve si nn e fmijs,
mund ta kundrshtoj amsin e vet nse konsideron se nuk sht nn e fmijs.
(2) Padia pr kundrshtimin e amsis mund t paraqitet brenda afatit prej gjasht
muajsh nga marrja n dijeni e faktit se nuk sht nn e fmijs, e m s voni brenda
afatit pre 7 vjetsh nga lindja e fmijs.
Neni 119. Kundrshtimi i amsis nga personi i tret
(1) Gruaja e cila e konsideron vetn nn e fmijs mund tia kundrshtoj amsin
gruas tjetr e cila n regjistrin am t t lindurve sht regjistruar si nn e atij fmije,
me kusht q me po at padi t krkoj q t vrtetohet amsia e saj.
(2) Padia e ktill do t paraqitet brenda afatit prej gjasht muajsh nga marrja n
dijeni se ajo sht nn e atij fmije, e m s voni brenda afatit prej 7 vjetsh nga
lindja e fmijs.
21

Neni 120. Kundrshtimi i amsis me iniciativn e fmijs


(1) Fmija mund ta kundrshtoj amsin e gruas e cila sht regjistruar n regjistrin
am t t lindurve si nn e tij.
(2) Deri n moshn madhore t fmijs, si dhe n rastin kur fmijs i sht hequr
aftsia pr t vepruar, Organi i Kujdestaris apo kujdestari n emr t Organit t
Kujdestaris mund t paraqet kt padi n emr t tij.
(3) E drejta e padis s fmijs pr kundrshtimin e amsis nuk parashkruhet.
Neni 121. Trashgimi i t drejtave
(1) E drejta pr padi pr kundrshtimin e atsis, si dhe e drejta pr padi pr
kundrshtimin e amsis nuk kalon n trashgimtart e personave t autorizuar,
sidoqoft trashgimtart mund t vazhdojn procedurn e filluar nse pr kt gj
kan interes juridik.
(2) Prjashtimisht nga dispozitat e paragrafit 1 t ktij neni, trashgimtart e personit
q, sipas ktij ligji, konsiderohet at i fmijs mund t paraqesin padin pr
kundrshtimin e atsis nse ai person nuk ka qen i njoftuar as pr znien e nns as
pr lindjen e fmijs, e as n kohn e znies s fmijs nuk ka jetuar n bashksi me
nnn e fmijs.
Neni 122. Prjashtimi
Pas vdekjes s fmijs nuk lejohet kundrshtimi i atsis dhe i amsis.
4. Dispozita t posame pr atsin dhe amsin e fmijve t zn me asistenc mjeksore
Neni 123. Parimi
Nuk lejohet prcaktimi ose kundrshtimi i atsis ose amsis i fmijs i cili sht
zn me asistenc mjeksore dhe me plqimin e donatorit.
Neni 124. Prjashtimet
(1) Prjashtimisht, burri i nns mund t kundrshtoj atsin e fmijs s lindur n
kohn e martess ose pas 300 ditve nga mbarimi i martess, nse fmija sht zn
me mbarsim artificial me farn e personit t tret pa plqimin me shkrim t burrit.
(2) Gruaja, e cila ka lindur fmijn e zn me qelizn vezore t nj gruaje tjetr, ka t
drejt t kundrshtoj amsin nse mbarsja sht br me asistenc mjeksore dhe pa
plqim me shkrim t saj.
(3) Gruaja, me qelizn vez t t cils sht zn fmija pa plqimin me shkrim t saj,
ka t drejt t kundrshtoj amsin e gruas e cila e ka lindur fmijn, nse n t
njjtn koh krkon verifikimin e amsis s saj.
(4) Padia pr kundrshtimin e atsis ose amsis mund t parashtrohet brenda
gjasht muajve nga data kur sht informuar lidhur me znien nga Paragrafi (1), (2)
dhe (3) t ktij neni. Kjo nuk do t bhet pasi q fmija ka arritur moshn shtat vje.
(5) Nse personat nga Paragrafi (1), (2) dhe (3) t ktij neni, msojn pr znien para
lindjes s fmijs, do t parashtrojn padi pr kundrshtimin e atsis ose amsis
brenda gjasht muajve nga lindja e fmijs.
II. MBROJTJA E FMIJVE DHE PRGJEGJSIA PRINDRORE
1. Mbrojtja e Fmijve
Neni 125. Parimet pr mbrojtjen e fmijve
(1) do fmij ka t drejtn e pamohueshme pr t jetuar.
(2) Fmijt kan t drejt t rriten n familje me prindr. Fmijt q nuk jetojn bashk
me t dy prindrit kan t drejt ti takojn rregullisht prindrit me t cilt nuk jetojn;
22

(3) Fmijt me t meta t diagnostifikuara mendore ose fizike kan t drejt pr


kujdes t posam, pr nj jet t prshtatshme, n kushte t jets q garantojn
dinjitetin e tyre dhe lehtsojn pjesmarrjen e tij aktive n jetn shoqrore.
(4) Fmijt kan t drejtn e shkollimit fillore falas, t marrjes s informimit pr
profesione t ndryshme si dhe pr shkollat q ekzistojn.
(5) Fmijt gzojn t drejtn e mbrojtjes nga shfrytzimi ekonomik, eksploatimit t
fmijve, trafikimit dhe eksploatimit seksual dhe nga kryerja e do pune q paraqet
rrezik ose q cenon edukimin ose dmton shndetin e tyre.
(6) Fmijt duhet t mbrohen nga keqtrajtimi dhe dhunimi seksual.
(7) Fmijt duhet mbrojtur nga prdorimi i paligjshm i drogave dhe substancave
psikotrope dhe nuk duhet lejuar q fmijt t prdoren pr prodhimin dhe trafikimin e
paligjshm t ktyre lndve.
Neni 126. Banimi i prbashkt dhe i ndar
(1) Fmijt e mitur kan t drejt t jetojn me prindrit e tyre.
(2) Fmijt e mitur mund t jetojn ndaras nga prindrit e tyre vetm kur kt gj e
krkojn interesat e prbashkta t fmijve dhe t prindrve.
Neni 127. Kthimi i fmijs n banim t prbashkt me prindrit
Prindrit mund t krkojn kthimin e fmijs s tyre t mitur, kur fmija nuk jeton me
ata ose mbahet pa t drejt nga persona tjer.
2. Prgjegjsia Prindrore
Neni 128. Parimet
(1) Prgjegjsia prindrore rezulton fillimisht nga e drejta pr kujdes prindror
(2) Fmija sht nn prgjegjsi prindrore deri n moshn madhore.
(3) Prindrit jan t detyruar t sigurojn n do koh q parimet e prcaktuara n
nenin 125 t ktij Ligji prdoren pr mbrojtjen e fmijve t tyre t mitur.
(4) Prgjegjsia prindrore prfshin t drejtat dhe detyrat q kan pr qllim t
sigurojn mirqenien emocionale, sociale dhe materiale t fmijs, duke u kujdesur
pr t, duke mbajtur raporte vetjake me t, duke i siguruar atij mirrritjen, edukimin,
arsimimin, prfaqsimin ligjor dhe administrimin e pasuris.
(5) Duke i zbatuar kto parime, prindrit duhet ti ken n konsiderim aftsit, prirjet
dhe dshirat e fmijve t tyre.
Neni 129. Kontributi personal dhe shfrytzimi i shrbimeve publike
Pr t realizuar kujdesin prindror dhe pr t zbatuar parimet e nenit 128 t ktij Ligji
prindrit jan t detyruar personalisht t japin kontributin e tyre si dhe t shfrytzojn
shrbimet e institucioneve shoqrore nse sht e nevojshme.
3. Mbiemri i Fmijs
Neni 130. Prcaktimi i Mbiemrit t Fmijs
(1) Fmijs ia caktojn mbiemrin prindrit me marrveshje.
(2) Fmija e merr mbiemrin sipas mbiemrit t njrit ose t t dy prindrve.
(3) Fmijve t prbashkt prindrit nuk mund tua caktojn mbiemra t ndryshm.
(4) Kur prindrit nuk mund t arrijn marrveshjen pr mbiemrin e fmijs, mbiemri
prcaktohet nga Organi i Kujdestaris, n pajtim me dispozitat e paragrafit 2 t ktij
neni, pasi ti dgjoj t dy prindrit.
23

Neni 131. Prjashtimet


(1) Nse njri prind nuk sht i gjall, ose nuk ka mundsi q ti ushtroj t drejtat
dhe detyrat prindrore, ose sht i panjohur, mbiemrin e fmijs e cakton prindi tjetr.
(2) Nse prindrit e fmijs nuk jan t gjall ose nuk jan t aft q t ushtrojn kujdesin
prindror ose jan t panjohur, mbiemrin e fmijs e cakton organi i kujdestaris.
Neni 132. Mbiemri i fmijs pas ndryshimit n statusin e familjes
(1) Fmijs s mitur t cilit i sht caktuar mbiemri pas ndrrimit t statusit familjar me
njohjen e atsis, me lidhjen e martess ndrmjet prindrve, me vrtetimin e atsis ose
t amsis, prkatsisht me kundrshtimin e atsis ose t amsis, mund ti caktohet
mbiemri i ri, brenda afatit prej dy muajsh pas ndrrimit t statusit t familjes.
(2) Nse mbiemri i ri i caktohet fmijs me t vjetr se dhjet vje, sht i nevojshm
edhe plqimi i tij.
(3) Deklarata pr caktimin e mbiemrit i paraqitet ofiqarit i cili mban regjistrin am t
t lindurve pr fmijn, ose ofiqarit sipas vendbanimit t deklarat dhnsit.
4. Prfaqsimi dhe administrimi me pasurin e fmijs
Neni 133. Prfaqsimi
(1) Prindrit kan t drejt dhe detyr ligjore ti prfaqsojn fmijt e tyre t mitur.
(2) T gjitha drgimet dhe deklaratat q duhet ti bhen fmijs, mund ti drgohen njrit
ose tjetrit prind, e nse prindrit nuk jetojn s bashku, prindit me t cilin jeton fmija.
Neni 134. Administrimi i Pasuris
Pasurin e fmijs deri n moshn madhore t tij e administrojn n dobi t fmijs
prindrit e tij.
5. Disponimi i t ardhurave t Fmijs
Neni 135. Parimi
(1) Prindrit, t ardhurat nga pasuria e fmijs s tyre mund ti disponojn, n radh
t par: pr ushqimin, edukimin dhe arsimimin e tij, si dhe pr nevojat e
domosdoshme t bashksis familjare, nse nuk kan mjete t mjaftueshme.
(2) Prindrit me lejen e Organit kompetent t Kujdestaris mund ta tjetrsojn ose ta
ngarkojn pasurin e fmijs vetm pr mbajtje, kujdes dhe edukim.
Neni 136. Punt juridike, marrdhniet e puns
(1) Fmija i cili ka mbushur 14 vjet mund t ndrmerr veprime juridike, por pr
plotfuqishmrin e ktyre veprimeve, me prjashtim t veprimeve me rndsi m t
vogl, nevojitet leja e prindrve t tij, prkatsisht leja e organit t kujdestaris pr
veprimet juridike nse me ligj nuk sht caktuar ndryshe.
(2) Fmija q ka mbushur 15 vjet, me plqim t prfaqsuesit t tij statutor n mnyr
t pavarur mund t themeloj marrdhnien e puns dhe t disponoj me t ardhurat e
veta personale dhe me pasurin q e ka fituar me punn e vet, por sht i detyruar q
nga kto t hyra t kontribuoj pr ushqimin, edukimin dhe arsimimin e vet.
6. Ushtrimi i kujdesit prindror
Neni 137. Prkufizimi i kujdesit prindror, ushtrimi nga prindrit
(1) Kujdesi prindror prfshin t gjitha t drejtat dhe detyrat e kujdesit t prcaktuara
m kt ligj.
(2) Kujdesin prindror e ushtrojn prindrit bashkrisht dhe me marrveshje.
(3) Nse njri nga prindrit ka vdekur ose sht shpallur i vdekur,ose nuk i sht
dhn kujdesi prindror ose i sht marr ajo, kujdesi prindror i takon prindit tjetr.
24

E njjta do t aplikohet nse pr shkak t rrethanave tjera njri prind nuk sht i aft
pr ushtrimin e kujdesit prindror.
Neni 138. Ushtrimi i kujdesit nga Organi i Kujdestaris
Organi i Kujdestaris vendos n emr t interesave t fmijs vetm me krkesn e
njrit ose t dy prindrve, me krkesn e personit t tret, n rastet kur kujdesi
fmijs sht nn mbikqyrjen e tij ose me vendimin e gjykats.
Neni 139. Ushtrimi i kujdesit n rastin e ndarjes s prindrve
(1) Nse prindrit jetojn ndaras , kujdesin prindror e ushtron prindi me t cilin
jeton fmija nse me kt pajtohet prindi tjetr.
(2) Nse n rastin e jets s ndar prindrit nuk merren vesh se me cilin prej tyre do
t jetoj fmija, vendimin lidhur me kt gj e merr gjykata kompetente, nse me kt
ligj nuk sht caktuar ndryshe.
(3) N rastet kur prindrit jetojn t ndar, jan t shkurorzuar ose martesa e tyre
sht e anuluar me vendim t gjykats ose t organit tjetr kompetent, dhe fmija i
sht besuar pr ruajtje dhe edukim njrit prind, kujdesin prindror e ushtron prindi t
cilit i sht besuar fmija.
(4) Gjat kohs s ekzekutimit t mass gjyqsore, kujdesin prindror e ushtron
prindi t cilit me aktvendim i sht urdhruar t zbatoj masn.
Neni 140. Vendimi i gjykats pr ushtrimin e t drejtave dhe detyrave prindrore
(1) Kur gjykata kompetente n kontestin martesor e merr aktgjykimin me t cilin
zgjidhet ose anulohet martesa me at aktgjykim gjykata do t vendos pr ruajtjen
dhe edukimin e fmijve t mitur.
(2) Nse prindrit nuk jan marr vesh pr rastin e cekur n paragrafin (1) ose nse
marrveshja e tyre nuk u prgjigjet interesave t fmijve, gjykata, pasi t marr
mendimin dhe propozimin e Organit t Kujdestaris dhe t hetoj t gjitha rrethanat,
do t vendos: q t gjith fmijt t mbeten pr ruajtje dhe edukim te njri prind, q
disa t mbesin te nna, kurse disa tek i ati, q t gjith ose disa fmij ti besohen
ndonj personi t tret.
(3) Nse prindi i cili ushtron kujdesin prindror pengon kontaktet personale t fmijs
me prindin tjetr, gjykata me aktgjykim do t rregulloj edhe mnyrn e mbajtjes s
kontakteve personale t fmijs me prind, i cili nuk e ushtron kujdesin prindror, nse
vlersimi i t gjitha rrethanave t rastit tregon se kjo sht e domosdoshme pr
mbrojtjen e fmijs
(4) Gjykata, me krkesn e njrit prind ose t Organit t Kujdestaris, do t ndryshoj
vendimin mbi kujdestarin, nse kt gj e krkojn rrethanat e ndryshuara.
(5) Mendimi i fmijs, i cili sht i aft t jap pikpamjet e tij/saj, do t merret
parasysh nga gjykata n do procedur q i prket atij. Mendimit t tij do ti jepet
pesha e duhur n pajtim me moshn dhe aftsin e tij pr t kuptuar.
Neni 141. shtje t rndsis thelbsore pr zhvillimin e fmijs
(1) T dy prindrit do t vendosin me marrveshje pr shtjet e rndsis thelbsore
pr zhvillimin e fmijs, edhe n rastet kur duke u bazuar n marrveshjen e tyre ose
vendimin e Organit t Kujdestaris ose vendimin e gjykats vetm njri nga ata
ushtron kujdesin prindror.
(2) Ku prindi i cili nuk ushtron kujdesin prindror nuk pajtohet me ndonj mas ose
veprim t prindit tjetr n ushtrimin e kujdesit prindror n shtjet e rndsishme ai
mund t informoj gjykatn kompetente i cili sht i obliguar t vendos se a sht
masa apo veprimi i till n favor t interesave t fmijs.
25

7. Besimi i fmijs
Neni 142. Besimi i prkohshm nga prindrit pals s tret
(1) Kur kt e krkojn interesat e fmijs, prindi ose prindrit munden prkohsisht
tia besojn fmijn pals s tret pr kujdes dhe edukim, nse ky person i plotson
kushtet e kujdestarit.
(2) Nse prindrit ose prindi i cili e ushtron kujdesin prindror shkojn prkohsisht
n vend tjetr t banimit brenda apo jasht Kosovs, ata ose ai mund tia besojn
fmijn pr kujdes dhe edukim vetm personit i cili i plotson kushtet e kujdestarit.
Neni 143. Besimi i fmijs njrit prind ose personit t tret
(1) N rast t vdekjes s prindit i cili e ka ushtruar vet kujdesin prindror sipas
vendimit t gjykats ose sipas vendimit t Organit t Kujdestaris ose sipas
marrveshjes me prind tjetr, si dhe n rast kur ai prind e humb aftsin pr t vepruar
ose e braktis fmijn, prindi tjetr ka t drejt t krkoj q personi te i cili ndodhet
fmija tia dorzoj fmijn pr ruajtje dhe edukim.
(2) N rast t kontestit ndrmjet prindrve dhe personit t tret, gjykata kompetente
mund t vendos q fmija ti besohet pr ruajtje dhe edukim personit te i cili ndodhet
fmija, ndonj personi ose institucioni tjetr, nse n baz t mendimit dhe
propozimit t marr nga Organi i Kujdestaris, pasi ti hetoj t gjitha rrethanat,
konstaton se interesat e fmijs e krkojn nj gj t till.
Neni 144. Shqyrtimet e gjykats
(1) Gjykata ose Organi i Kujdestaris, i cili e merr vendimin mbi besimin e fmijs
pr ruajtje dhe edukim, ka pr detyr q n mnyr t prshtatshme ti hetoj t gjitha
rrethanat q jan me rndsi pr zhvillimin e drejt psikik dhe fizik dhe pr edukimin
e fmijs.
(2) N rast se fmiu sht me mosh mbi 10 vje, gjykata do t marr parasysh
posarisht nevojat emocionale dhe dshirat e fmijs. Nse e mendon t nevojshme,
gjykata do t merr parasysh mendimin e ekspertve.
Neni 145. Kontaktet personale
(1) Nse fmija jeton vetm me njrin prind ose me personin e tret ose n institucion,
prindrit do t merren vesh pr mnyrn e mbajtjes s kontakteve personale me
fmijn. N rast t kontestit, vendimin lidhur me kt gj e merr gjykata kompetente.
(2) Gjykata kompetente prsri mund t rregulloj mnyrn e mbajtjes s kontakteve
personale t prindrve me fmijt, nse kt gj e krkojn rrethanat e ndryshuara.
III. MBIKQYRJA NDAJ KUJDESIT PRINDROR
Neni 146. Mbikqyrja nga Organi i Kujdestaris
Organi i Kujdestaris ushtron mbikqyrjen e prgjithshme dhe t vazhdueshme ndaj
ushtrimit t t drejtave dhe detyrave prindrore.
Neni 147. Masat urgjente t Organit t Kujdestaris
(1) Nse Organi i Kujdestaris mson pr rrezikun ekzistues pr fmiun pr shkak t
abuzimit t t drejts prindrore ose fardo rreziku pr fmijn nga neglizhenca
serioze e detyrave prindrore, sht i detyruar q urgjentisht t ndrmerr masa pr
mbrojtjen e personalitetit, t drejtave dhe interesave t fmijs.
(2) Ofiqari ka pr detyr q t lajmroj Organin e Kujdestaris pr lindjen e fmijs,
njri ose t dy prindrit e t cilit jan t panjohur, si dhe pr marrjen e masave t
domosdoshme pr mbrojtjen e tij.
26

Neni 148. Marrja e fmijs nga kujdesi i prindrve


(1) Fmija nuk do t largohet nga kujdesi i prindit/prindrve t tij/saj ose t
kujdestarit t tij ligjor pa lejen e tyre apo pa urdhr t gjykats.
(2) Prjashtimisht, kur organi i kujdestaris ka arsye t bazuar pr t besuar se ekziston
rrezik serioz i drejtprdrejt pr shndetin, sigurin apo mirqenien e fmijs, organi i
kujdestaris mund t hyj n cilin do vend dhe t largoj fmijn n nj vend t sigurt,
ku ai/ajo do t ket prkujdesje pr nj periudh q nuk kalon 72 or.
(3) Para se t skadoj afati prej 72 orve, organi i kujdestaris rastin duhet ta paraqes
n gjykatn kompetente, e cila vendos pr kujdestarin e fmijs. Nse e krkojn
rrethanat, gjykata mund t jep urdhr pr vlersim pr nj periudh 21 ditsh, pr t
mundsuar hetime t mtutjeshme dhe vlersime, deri n t ciln koh shtja duhet
t paraqet n gjykat pr shqyrtim t mtejm.
(4) Me kt marrje t fmijs nuk pushojn t drejtat e tjera q u takojn prindrve, as
detyrat e tyre ndaj fmijs.
IV. PRIVIMI NGA KUJDESI PRINDROR
Neni 149. Privimi nga Kujdesi
(1) Prindrit t cilt e keqprdorin ushtrimin e t drejts prindrore ose n mnyr
serioze e neglizhojn ushtrimin e t drejts prindrore, privohen nga Kujdesi.
(2) Prindi mund t privohet nga kujdesi pr t gjith fmijt, e nse kt gj e
krkojn rrethanat e posame, ata privohen nga kujdesi vetm ndaj njrit fmij.
(3) Vendimin mbi privimin e prindrve nga kujdesi prindror e merr gjykata
kompetente n procedur jashtkontestimore pasi t ket marr mendimin nga Organi
i Kujdestaris dhe pasi t ket hetuar t gjitha rrethanat relevante lidhur me rastin
individual.
Neni 150. Procedura
(1) Vendimi pr privimin e kujdesit prindror mund t inicohet nga prindi tjetr,
Organi i Kujdestaris ose Gjykata.
(2) Organi i Kujdestaris sht i detyruar t filloj procedurn pr privimin e kujdesit
prindror nse mson pr ekzistimin e shkaqeve t ofruara n kt Ligj.
Neni 151. Rikthimi i kujdesit prindror
(1) Kur arsyet q kan shkaktuar privimin e kujdesit prindror pushojn t ekzistojn,
prindit ose prindrve me vendim t gjykats u kthehet kujdesi prindror.
(2) Krkesa pr rikthimin e kujdesit prindror mund t parashtrohet nga prindi dhe
Organi i Kujdestaris.
(3) N kontestet martesore dhe kontestet lidhur me marrdhniet mes prindrve dhe
fmijve, gjykata q merret me kto shtje mundet ex officio t merr vendim pr
kthimin e kujdesit prindror, nse konkludon se jan plotsuar kushtet pr kt.
V. ZGJATJA KOHORE E KUJDESIT PRINDROR
Neni 152. Parimi
Kujdesi prindror mund t zgjatet edhe pas moshs madhore t fmijs nse ai pr
shkak t smundjes psikike t diagnostifikuar, zhvillimit psikik t ngecur ose t t
metave fizike apo pr shkaqe t tjera mjeksore nuk sht i aft q t kujdeset vet
pr personalitetin, t drejtat dhe interesat e veta.
Neni 153. Procedura
(1) Vendimin pr zgjatjen e kujdesit prindror e merr gjykata kompetente n
procedurn jashtkontestimore me krkesn e prindrve ose t Organit t Kujdestaris.
27

(2) Propozimi pr zgjatjen e kujdesit prindror paraqitet para s t mbush fmija


moshn madhore, sidoqoft gjykata mund ta zgjas kujdesin prindror edhe n rastin
kur krkesa nuk sht paraqitur me koh, nse n kohn e arritjes s moshs madhore
kan ekzistuar shkaqet pr zgjatjen e kujdesit prindror.
(3) N vendimin pr zgjatjen e kujdesit prindror gjykata do t specifikoj se personi
ndaj t cilit sht zgjatur kujdesi prindror sht barazuar n t miturin e ri apo m t
vjetr se 14 vjet.
Neni 154. Pushimi i zgjatjes kohore
Kur pushojn shkaqet pr shkak t t cilave sht zgjatur kujdesi prindror ndaj
personit madhor, gjykata, me krkesn e atij personi, t prindrve ose t organit t
kujdestaris, do t marr vendimin mbi pushimin e kujdesit prindror.
Neni 155. Shnimet
Vendimi mbi zgjatjen ose prfundimin e kujdesit t zgjatur prindror do t shnohet
n regjistrin am t t lindurve, e nse ai person ka pasuri t paluajtshme edhe n
regjistrat publike pr evidencn e pasuris s paluajtshme.
PJESA E PEST
FORMAT E VEANTA T MBROJTJES S FMIJVE PA KUJDES
PRINDROR
I. DISPOZITAT E PRBASHKTA
Neni 156. Fmijt pa kujdes prindror
(1) Fmij pa kujdes prindror konsiderohet fmija prindrit e t cilit nuk jan gjall,
prindrit e t cilit jan t panjohur ose jan zhdukur;
(2) Fmij pa kujdesin prindror sht edhe fmija prindrit e t cilit pr fardo
arsye, n mnyr t prkohshme ose t prhershme nuk i kryejn detyrat e tyre
prindrore ose kujdesin prindror.
Neni 157. Parimet e ruajtjes s fmijs
(1) Fmija pa kujdesin prindror gzon mbrojtje t posame shoqrore.
(2) Format themelore t mbrojtjes juridike dhe familjare t fmijve pa kujdesin
prindror n kuptim t ktij ligji jan: kujdestaria, strehimi familjar, strehimi
rezidencial dhe adoptimi.
Neni 158. Zbatimi i mbrojtjes
Vendimi mbi zbatimin e cilsdo form t mbrojtjes s fmijve pa kujdes prindror
merret pas shqyrtimit t hollsishm t secilit rast individualisht. Organi kompetent
do t nxjerr prfundim pr formn e mbrojtjes s familjes pr fmijn q i plotson
krkesat e fmijs n masn m t madhe.
Neni 159. Kompensimi pr humbjen e kujdesit prindror
Mbrojtja e fmijve pa kujdes prindror, n pajtim me nevojat e ktyre fmijve
realizohet prmes sigurimit t kushteve pr zhvillim t till t fmijve, t cilat do t
kompensojn n mnyrn m t mir humbjen e prindrve ose kujdesit prindror.
28

II. ADOPTIMI
1. Ndrmjetsimi i adoptimit
Neni 160. Ndrmjetsimi i adoptimit
(1) Qllimi i ndrmjetsimit t adoptimit sht t arrij vendosjen e fmiut (t
adoptuarit) nn kujdestari t personit i cili dshiron t marr fmiun nn prkujdesjen
dhe prgjegjsin e tij (adoptuesi).
(2) Ndrmjetsimi i adoptimit gjithashtu nnkupton realizimin dhe administrimin e t
dhnave lidhur me fmijn i cili do t vendoset, si dhe t dhnat pr prindrit e
ardhshm t cilt dshirojn t adoptojn fmiun edhe nse fmija nuk ka lindur n
kohn kur njoftimi sht dhn.
Neni 161. Autoriteti kompetent pr adoptim
(1) Procedura e adoptimit sht n kompetenc t gjykats. Gjykata mund t krkoj
kshilla nga organi i kujdestaris gjat marrjes s vendimit mbi adoptim.
(2) Organi i Kujdestaris do t caktoj vetm personel t trajnuar posarisht i cili do
t jet i prshtatshm pr detyrn, kjo pr shkak t veorive personale si dhe i cili do
t ket prvoj profesionale t puns me fmij.
Neni 162. Konfidencialiteti dhe mbrojtja e t dhnave
(1) Gjykata kompetente dhe organi i kujdestaris jan prgjegjs pr mbrojtjen e t
dhnave dhe privatsin e informacioneve, t mbledhura gjat procesit t adoptimit.
(2) Vendimi mbi adoptimin u dorzohet vetm palve t cilat marrin pjes n
procedurn e adoptimit n pajtim me ligjin.
2. Parimet e Adoptimit
Neni 163. Lejueshmria e adoptimit
(1) Adoptimi i fmijs sht i lejuar nse i shrben mirrritjes s fmijs dhe nse
pritet q mes prindit adoptues dhe fmijs do t krijohet marrdhnia prind-fmij.
(2) Personi i cili sht kyur n veprime t paligjshme, ose n veprime q jan n
kundrshtim me moralin, n marrjen ose prurjen e fmijs pr qllim t adoptimit apo
i cili e ka autorizuar ose i ka dhn shprblim personit t tret pr ta br kt mund
vetm ta adoptoj fmijn nse kjo sht e domosdoshme pr mirrritjen e fmijs.
Neni 164. Personat q mund t adaptojn
(1) Bashkshortt mund ta adoptojn fmijn vetm bashkrisht;
(2) Personi i pamartuar mundet ta adoptoj fmijn vetm.
Neni 165. Prjashtimi nga krkesat martesore
(1) Prjashtimisht vetm njri nga bashkshortt mund ta adoptoj fmijn, por kjo
krkon edhe plqimin e bashkshortit tjetr.
(2) Ai mundet gjithashtu t adoptoj fmijn vetm, nse bashkshorti tjetr nuk
mund t adoptoj fmijn pr shkak t paaftsis pr t vepruar apo pr shkak se ai
ende nuk ka mbushur moshn 21 vje.
(3) Me krkesn e pals adoptuese dhe me plqimin e personave t cilt kan marr
pjes n procedurn e adoptimit, bashkshorti tjetr mund t prfshihet m von n
adoptim nse i plotson kushtet e parashikuara me ligj.
29

Neni 166. Periudha provuese


(1) Adoptimi, si rregull nuk do t themelohet derisa adoptuesi t kujdeset pr fmijn
pr nj koh t arsyeshme t prcaktuar nga gjykata por q nuk kalon periudhn tre
(3) muajsh.
(2) Periudha provuese do t inicohet, mbikqyret dhe vlersohet vazhdimisht nga
Organi i Kujdestaris q gjykats i siguron raport sipas nevojs.
(3) Gjykata merr vendim n fund t gjykimit. Mirpo, gjykata mund t vazhdoj
gjykimin pr nj periudh shtes deri n tre muaj nse n mes t palve ka
mospajtime ose pr shkak t rrethanave t tjera t arsyeshme, t cilat i jan vn n
dijeni nga organi i kujdestaris ose nga ekspertt pr fmij t prfshir n procedure.
Neni 167. T drejtat dhe detyrimet
Adoptimi, mes pals adoptuese dhe t adoptuarit themelon t njjtat t drejta dhe
detyrime q ekzistojn mes prindrve dhe fmijve.
3. Plqimi pr adoptim
Neni 168. Plqimi i fmijs
(1) Pr adoptim krkohet plqimi i fmijs. Plqimi pr fmijn me paaftsi pr t
vepruar ose q sht m i ri se 14 vjet, mund t jepet vetm nga prfaqsuesi i tij
ligjor prkatsisht kujdestari i t adoptuarit.;
(2) N t kundrtn, fmija mund ta jap vet plqimin;
(3) N rast se shtetsia e prindit adoptues dallon nga ajo e fmijs, Organi i
Kujdestaris duhet ta miratoj procedurn.
Neni 169. Plqimi i Prindrve
(1) Pr adoptimin e fmijs krkohet plqimi i prindrve;
(2) Plqimi nuk mund t jepet para se ti ket mbushur fmija tet jav;
(3) Nuk krkohet plqim nga bashkshorti i cili me vendim t gjykats e ka humbur
kujdestarin ose e ka humbur aftsin pr t vepruar, ose vendbanimi i t cilit nuk
dihet pr m shum se nj vit.
(4) sht valid edhe kur personi q e jep plqimin nuk i din personat e caktuar adoptues.
Neni 170. Hetimet
N rast se i adoptuari e ka t gjall vetm njrin prind, gjykata do ti drejtohet antarve
t afrt t familjes t prindit t vdekur t t miturit pr t dhnat q do t ishin t
rndsishme pr vendimin pr adoptim. Sidoqoft nuk krkohet plqimi.
Neni 171. Zvendsimi i plqimit t njrit prind
(1) Organi i Kujdestaris me krkesn e fmijs, do t zvendsoj plqimin e njrit
prind, nse ky i fundit vazhdimisht dhe n mas t madhe i cenon detyrat e tij ndaj
fmijs ose me sjelljen e tij ka demonstruar indiferenc ndaj fmijs, dhe nse
adoptimi nuk bhet, kjo do t shkaktonte humbje t konsiderueshme pr fmijn.
(2) Plqimi po ashtu mund t zvendsohet me vendim t gjykats nse cenimi i
detyrave, edhe pse jo i vazhdueshm, sht po ashtu i madh dhe parashihet q fmija
nuk mund ti besohet mtutje prindit pr kujdes n mnyr t prhershme.
(3) Plqimi do t zvendsohet kur sht e qart se njri prind e ka braktisur fmijn
pr m shum se gjasht muaj dhe nuk dihet vendqndrimi i tij;
(4) Plqimi i njrit nga prindrit mund t zvendsohet nse ai sht vazhdimisht i
paaft pr t siguruar kujdes t nevojshm pr mirrritjen e fmijs pr shkak t
smundjes s rnd psikike t diagnostifikuar apo paaftsis s rnd psikike dhe
30

emocionale t diagnostifikuar dhe nse fmija nuk mundet pa adoptim t rritet n


familje nse adoptimi nuk themelohet dhe si rezultat i ksaj zhvillimi i tij do t
dmtohej seriozisht.
Neni 172. Deklarata e plqimit
(1) Plqimi duhet ti deklarohet gjykats dhe bhet i plotfuqishm n kohn e
dorzimit.
(2) Plqimi nuk mund t bhet me kusht dhe me prcaktimin e kohs e as nuk mund
t bhet nga prfaqsuesi. Ai sht i parevokueshm pr aq sa plqimi nuk sht
dhn me lajthim apo me shtrngim ose mashtrim.
(3) Nse personi q jep plqimin sht me aftsi t kufizuar t veprimit, plqimi i tij
nuk krkon miratimin e prfaqsuesit t tij ligjor.
(4) Plqimi do t bhet i joplotfuqishm nse krkesa sht trhequr ose adoptimi
sht refuzuar.
(5) Plqimi i prindit do t bhet i joplotfuqishm nse fmija nuk adoptohet brenda tri
viteve nga data kur plqimi bhet efektiv.
Neni 173. Pavlefshmria e adoptimit
Nj adoptim sht i pavlefshm nse gjat procedurs s dhnies s adoptimit t ktill,
shihet qart se kushtet nga nenet 160-162, 166, 169 dhe 172 nuk jan plotsuar.
4. I adoptuari
Neni 174. Vetm Fmija i Mitur
Mund t adoptohet vetm fmija i mitur.
5. Adoptuesi
Neni 175. Parimi
Pal adoptuese mund t jet vetm personi q e ka aftsin pr t vepruar dhe q i ka
cilsit personale t nevojshme pr ushtrimin e suksesshm t t drejtave dhe
detyrimeve prindrore.
Neni 176. Mosha minimale
(1) Prindi i ardhshm adoptues duhet ta ket arritur moshn 21 vjeare.
(2) Nse bashkshortt kan ndrmend t adoptojn fmij, njri nga bashkshortt
duhet ta ket arritur moshn 25 vje dhe bashkshorti tjetr duhet ta ket arritur
moshn 21 vje.
Neni 177. Marrdhniet ndr personale
(1) Nuk mund t adoptohet personi n gjini n vijn e drejt, as vllai dhe motra.
(2) Kujdestari nuk mund ta adoptoj t kujdesurin e vet prderisa organi kompetent t
mos e shkarkoj nga detyra e kujdestarit.
Neni 178. Prgjegjsia ligjore e adoptuesit
Nuk mund t adoptojn personat e posht shnuar:
1. Personi t cilit me vendim gjyqsor i sht hequr kujdesi prindror;
2. Personi pr t cilin ekziston dyshimi i bazuar se do ti keqprdor t drejtat e
adoptuesit q rezultojn n t keq t t adoptuarit ose se e krkon adoptimin pr
prfitime materiale.
3. Personi q lngon nga ndonj smundje psikike t diagnostifikuar ose ka
ngecur n pikpamje psikike, si edhe personi q lngon nga smundja e cila mund
ta vr n rrezik shndetin dhe jetn e t adoptuarit.
31

Neni 179. Shtetsia


(1) Adoptues mund t jet vetm qytetari i Kosovs.
(2) Prjashtimisht, shtetasi / banori i huaj mund t jet pal adoptuese nse fmija
nuk mund t adoptohet ose t birsohet n Kosov dhe / ose ekzistojn arsye t
bazuara pr veprimin e till nse fmija ka nevoja t veanta dhe ka nevoj pr trajtim
t specializuar, q nuk mund ti ofrohet n Kosov.
(3) Pr adoptimin e fmijs nga shtetasi i huaj nevojitet plqimi paraprak nga organi
administrativ, kompetent pr punt e politiks sociale.
6. Procedura e adoptimit
Neni 180. Vendimi i gjykats, Krkesa
(1) Adoptimit themelohet para gjykats pas krkess nga prindrit adoptues.
(2) Krkesa nuk mund ti nnshtrohet kushtit ose afatit kohor dhe nuk mund t bhet
nga prfaqsuesi.
Neni 181. Kompetenca territoriale dhe prjashtimi i publikut
(1) Adoptimi themelohet para gjykats sipas vendbanimit ku aplikuesit e kan pasur
vendbanimin e fundit t prbashkt si dhe para gjykats sipas vendbanimit t t
adoptuarit.
(2) N procedurn e adoptimit prjashtohet publiku.
Neni 182. Procedura pr inicimin e krkess pr adoptim
(1) Personi i cili dshiron t adoptoj, s bashku me prindrit e t miturit i cili do t
adoptohet, mund t prezantojn nj krkes pr adoptim pran gjykats.
(2) Krkess duhet ti bashkngjitet plqimi i shkruar t prindrve natyror t fmijs.
ertifikatn e lindjes s fmijs dhe dokumentet tjera relevante pr t prezantuar
dshmi pr mirrritjen e ardhshme t fmijs respektivisht informatat pr adoptuesin
dhe t adoptuarin si dhe pr kushtet e adoptimit.
(3) Gjykata ka t drejt t mbledh t dhna dhe dshmi t tjera nga organi i
kujdestaris, nga shrbimet shoqrore dhe nga ekspert t tjer n lmin e prkujdesjes
s fmijs mbi kushtet e adoptimit.
(4) Fmija i prcaktuar pa prkujdesje prindrore nga organi kompetent mund t
adoptohet nga persona t cilt krkojn t adoptojn dhe t cilt jan regjistruar tek
organi prkats i cili sht i autorizuar pr t iniciuar procedurn.
Neni 183. Kshilla ligjore dhe asistenca
(1) Gjykata pr ndrmjetsimin e adoptimit duhet t administroj t gjitha krkesat
pr adoptim dhe tu ndihmoj t gjitha palve n t gjitha fazat e procedurs.
(2) Gjykata ka pr detyr t njoftoj n mnyr adekuate t adoptuarin dhe adoptuesin
pr qllimet ligjore, edukative dhe morale si dhe pasojat e adoptimit.
(3) Gjykata do ta informoj t adoptuarin pr natyrn juridike, t drejtat dhe detyrat e
ardhshme si dhe do t jap konsultime dhe ndihm relevante n kt drejtim.
Neni 184. Hetimet dhe prgatitjet
(1) Pr t marr vendim pr prshtatshmrin e adoptuesit dhe t adoptuarit, gjykata
duhet t marr parasysh t gjitha mendimet e arsyetuara t sociologut psikologve,
mjekut, dhe t ekspertve tjer.
(2) Gjat kohs s procedurs s mbledhjes s t dhnave dhe t provave pr kushtet
pr themelimin e adoptimit, organi i kujdestaris drejtprdrejt ose prmes shrbimit
prkats profesional social, siguron prgatitjen e domosdoshme t prindrve t t
adoptuarit, t adoptuesit, prkatsisht t kujdestarit ligjor t t adoptuarit.
32

Neni 185. Refuzimi i krkess pr adoptim


(1) Nse gjykata n baz t provave t siguruara dhe t bashkangjitura dhe mendimit t
marr sipas detyrs zyrtare nga neni vijues dhe muarjes s t gjitha rrethanave t tjera t
konstatuara n procedurn e cila i paraprin themelimit t adoptimit, kushtet e
prcaktuara me kt ligj pr adoptim ose se adoptimi nuk sht i dobishm pr t
adoptuarin, do t marr aktvendimin pr refuzimin e krkess pr adoptim.
(2) Kundr aktvendimit pr refuzimin e krkess pr adoptim mund t ushtrohet
ankes brenda afatit prej 15 ditsh nga dita e marrjes s aktvendimit.
Neni 186. Miratimi i krkess pr adoptim
(1) Nse gjykata konstaton se jan plotsuar kushtet pr adoptim t parapara me kt
Ligj do t themeloj adoptimin.
(2) Pr themelimin e adoptimit nevojitet prania e adoptuesit, e bashkshortit t tij, e
prindrve, prkatsisht e kujdestarit t t adoptuarit, si dhe prania e t adoptuarit nse
sht m i vjetr se 10 vjet, me prjashtim kur deri n kt mosh ka qen n kujdes
juridik, ruajtje dhe edukim te personi i cili dshiron q ta adoptoj.
(3) Deklarata e plqimit e palve pjesmarrse duhet t shnohet n procesverbalin e
procedurs.
(4) M prfundimin e procedurs s adoptimit duhet t nnshkruhet procesverbali nga
palt dhe duhet tu lexohet personave prezent.
Neni 187. Procesverbali
(1) Pr themelimin e adoptimit mbahet procesverbali i veant.
(2) Procesverbali i themelimit t adoptimit prmban t dhnat pr t gjitha veprimet e
marra, pr t gjitha informatat e mbledhura nga gjykata dhe pr deklaratat dhe
marrveshjet e t adoptuarit dhe prindrve si dhe shpalljen prfundimtare t adoptimit.
(3) Procesverbali mbi themelimin e adoptimit prmban mbiemrin e t adoptuarit sipas
mbiemrit t pals adoptuese. do ndryshim i emrit t par, respektivisht shtim i emrit
t par duhet gjithashtu t shnohet.
(4) Procesverbali pr themelimin e adoptimit ofron t dhna pr prindrit e t
adoptuarit si dhe t dhna pr paln adoptuese.
(5) Procesverbali duhet t nnshkruhet nga t gjith personat t cilt kan qen t
involvuar n procesin e adoptimit, si dhe nga prfaqsuesi i gjykats i cili e ka
zhvilluar procedurn.
(6) Gjykata sht e detyruar t mbaj t gjitha shnimet dhe ti ruaj dokumentet pr
personat e adoptuar dhe procesin e adoptimit.
Neni 188. Regjistrimi
Gjykata kompetente ia drgon menjher procesverbalin pr themelimin e adoptimit
organit kompetent pr regjistrim n librin amz t t lindurve, pals dhe Organit t
Kujdestaris. Pala adoptuese regjistrohet si prind i t adoptuarit.
Neni 189. Nuk ka themelim t adoptimit pas vdekjes s fmijs
Nuk mund t ket themelim t adoptimit pas vdekjes s fmijs.
7. Efekti ligjor i adoptimit
Neni 190. Efekti ligjor
(1) Nse fmija adoptohet nga bashkshortt ose nse bashkshorti e adopton fmijn
e bashkshortit tjetr, ai fmij e fiton statusin ligjor t fmijs s prbashkt t
bashkshortve.
(2) N raste tjera, fmija e fiton statusin ligjor t fmijs t prindit adoptues.
33

(3) N t gjitha rastet nga paragrafi (1) i ktij neni, bashkshortt kan t drejt n
kujdes t prbashkt prindror, n rastet nga paragrafi (2) i ktij neni prindi adoptues
ka t drejt n kujdes prindror.
Neni 191. Shuarja e marrdhnieve t fmijs me t afrmit dhe krkesat
(1) Me prfundimin e adoptimit, marrdhnia ligjore mes fmijs dhe pasardhsve t tij
dhe t kushrinjve t tij shuhet s bashku me t drejtat dhe detyrimet q rrjedhin nga kjo.
(2) Krkesat e fmijs t cilat jan br para adoptimit veanrisht ato q kan t bjn
me anuitetet, pensionin pr bonjak dhe pagesat tjera periodike q korrespondojn, nuk
do t preken me adoptim, kjo nuk do t zbatohet pr krkesat pr mbajtje.
Neni 192. Vazhdimi i marrdhnies me t kushrinjt
(1) Nse prindrit adoptues jan kushrinj t shkalls s dyt ose t tret t fmijs
n vij t gjakut ose nga martesa, do t ndrprehet vetm marrdhnia mes fmijs
dhe pasardhsve t tij n njrn an dhe prindrve t tij n ann tjetr, juridikisht
prfundojn s bashku me t drejtat dhe detyrimet q dalin nga kjo.
(2) Nse bashkshorti e adopton fmijn e bashkshortit tjetr, marrdhnia nuk
shuhet juridikisht n raport me kushrinjt e prindit fillestar nse ky prind e ka pasur
kujdesin prindror dhe ka vdekur.
8. Mbiemri i fmijs
Neni 193. Mbiemri i fmijs
1) Fmija e merr mbiemrin e personit adoptues sikur t ishte mbiemri i tij.
2) Nse ifti i martuar adopton fmij ose nse njri nga bashkshortt e adopton
fmijn e bashkshortit tjetr dhe bashkshortt nuk kan mbiemr t prbashkt t
martess, ata duhet t prcaktojn mbiemrin e lindjes s fmijs duke br deklarat
n gjykat para se t shqiptohet adoptimi.
3) Gjykata mundet gjat shqiptimit t adoptimit:
1. T ndryshoj emrin e par t fmijs ose t shtoj nj apo m shum emra t
par nse kjo sht n interes t mirrritjes s fmijs;
2. Familja e re, me plqim t fmijs vendos ti jap mbiemrin e ri para ose pas
mbiemrit t mparshm, nse kjo sht n interes t mirrritjes s fmijs.
4) Kur i adoptuari sht m i vjetr s dhjet vjet, plqimi i tij krkohet pr
ndryshimin e mbiemrit dhe do ndryshim t emrit.
9. Ndalimi i zbulimit dhe hetimeve
Neni 194. Parimet
(1) T dhnat pr adoptimin dhe rrethanat e tij nuk duhet t zbulohen ose hetohen pa
plqimin e adoptuesit dhe fmijs prve nse kt e krkojn arsye t veanta t
interesit publik.
(2) N moshn madhore i adoptuari ka t drejt n qasje n t gjitha informatat lidhur
me adoptimin e tij dhe me krkes t tij do ti ofrohen informata personale pr
prindrit e tij biologjik.
10. Shuarja e adoptimit
Neni 195. Parimi
Marrdhnia e adoptimit mundet t shuhet vetm n baz t rregullave t neneve t
mposhtm 196 deri 200.
34

Neni 196. Anulimi i adoptimit


(1) Gjykata mundet t anuloj marrdhnien e adoptimit n baz t krkess, nse kjo
ka qen e themeluar pa krkes t adoptuesit, pa plqimin e fmijs ose prindit.
(2) Krkesa t cils i mungon plqimi i nevojshm sht e pavlefshme vetm nse
deklaruesi:
1. n kohn e deklarimit ka qen n gjendje t pavetdijshme ose t menduris s
prkohshme, nse krkuesi ka qen juridikisht jo kompetent pr t kryer pun
juridike, ose nse fmija m i ri se 14 vjet ose i paaft pr t vepruar e ka dhn
personalisht plqimin e tij dhe t vendimit t br pr kt arsye;
2. ka dshtuar t kuptoj procedurat e adoptimit ose edhe pse ai ka qen n dijeni
pr kt, nuk ka pasur pr qllim t krkoj adoptim ose t shpreh plqimin e tij
pr procedurat e adoptimit;
3. ka br gabim lidhur me identitetin e fmijs ose fmija q adoptohet ka br
gabim lidhur me identitetin e adoptuesit;
4. sht shtyr t bj deklarat n mashtrim lidhur me rrethanat materiale;
5. padrejtsisht me krcnim sht shtyr t bj deklarat.
(3) Anulimi mund t mos bhet nse deklaruesi e ka ratifikuar krkesn ose plqimin
pas shuarjes s metave t prmendura n paragrafin (2) t ktij neni.
(4) Padia pr anulim mund t paraqitet brenda afatit prej gjasht muajsh nga dita kur
sht marr n dijeni shkaku i anulimit e m s voni brenda prej nj viti nga data e
themelimit t adoptimit.
Neni 197. Nuk ka shuarje pr shkak t mungess s plqimit
Marrdhnia e adoptimit nuk mund t shuhet, nse mirqenia e fmijs do t dmtohej
qensisht, prve nse interesat predominante t adoptuesit e krkojn shuarjen.
Neni 198. Shuarja ex officio
(1) Gjat moshs s mituris s fmijs, Gjykata kompetente mund t shuaj
marrdhnien e adoptimit me procedur t vetn, nse pr fardo arsye kjo bhet e
nevojshme pr mirqenien e fmijs.
(2) Nse fmija sht adoptuar nga qifti i martuar, marrdhnia e adoptimit mes
fmijs dhe vetm njrit nga bashkshortt po ashtu mund t mbarohet.
(3) Marrdhnia e adoptimit mund t shuhet vetm nse:
1. nse n rastin nn paragrafin (2) bashkshorti tjetr ose prindi biologjik sht i
pajtimit t marr prsipr kujdesin dhe rritjen e fmijs dhe nse ushtrimi i
kujdesit prindror nga ai nuk do t ishte n kundrshtim me mirqenien e
fmijs ose
2. nse shuarja do t lejonte adoptim t ri t fmijs.
Neni 199. Pasojat e shuarjes
(1) Shuarja ka efekt vetm pr t ardhmen. Nse Gjykata e shuan marrdhnien e
adoptimit me aplikimin e adoptuesit pas vdekjes s tij ose me aplikimin e fmijs pas
vdekjes, kjo ka efekt t njjt si shuarje e marrdhnies s adoptimit para vdekjes.
(2) Me shuarjen e adoptimit , marrdhnia e fmijs dhe pasardhsve t tij me
kushrinjt e mparshm bazuar n adoptim ndrprehet s bashku me t drejtat dhe
detyrat e krijuara.
(3) N t njjtn koh marrdhnia mes fmijs dhe pasardhsve t tij dhe kushrinjt
natyral s bashku me t drejtat dhe detyrat q dalin nga kjo riprtrihen me prjashtim
t autoritetit prindror i cili varet vetm nga e drejta pr kujdes;
(4) Gjykata do tia kthej kujdesin prindror prindrve biologjik, nse dhe prderisa
kjo nuk sht n kundrshtim me mirqenien e fmijs; n t kundrtn do t emroj
nj kujdestar.
35

(5) Nse prindrit adoptues jan qift i martuar dhe shuarja prek vetm t drejtat e
njrit bashkshort, efektet e cekura n paragrafin (2) rezultojn vetm n mes fmijs
dhe pasardhsve t tij n njrn an dhe bashkshortit t ktij t fundit dhe
kushrinjve t tij n ann tjetr; efektet nn paragrafin (3) nuk rezultojn.
Neni 200. Pasojat n mbiemr
(1) Me shuarjen e adoptimit, fmija humb t drejtn t bart mbiemrin e adoptuesit si
mbiemr t tij.
(2) Gjykata kompetente mundet me krkes t fmijs, t vendos q fmija t mbaj
mbiemrin q e ka fituar prmes adoptimit, nse fmija ka interes t arsyetuar q ta
bart kt mbiemr.
11. T drejtat dhe detyrimet e pals s adoptuar dhe adoptuesit
Neni 201. Krijimi dhe prfundimi i marrdhnieve familjare
(1) Me adoptim krijohen marrdhnie familjare ndrmjet adoptuesit dhe personave
n gjini n njrn an, dhe ndrmjet t adoptuarit dhe pasardhsve t tij n ann tjetr,
me t gjitha t drejtat dhe detyrimet.
(2) Me themelimin e adoptimit shuhen t drejtat dhe detyrimet e t adoptuarit ndaj
prindrve t tij dhe personave n gjini t tjer n familje si dhe t drejtat dhe
detyrimet e prindrve dhe familjes ndaj tij.
Neni 202. Nuk mund t ket dshmi t amsis dhe t atsis pas adoptimit
Pas adoptimit nuk lejohet vrtetimi i amsis ose atsis s fmijs s adoptuar.
III. VENDOSJA E ORGANIZUAR N FAMILJE
Neni 203. Parimet
(1) Vendosja e fmijs n familje sht form e organizuar shoqrore e prkujdesjes
s fmijve n familjen tjetr.
(2) Fmijt pa prindr ose pa kujdesin prindror dhe fmijt zhvillimi i t cilve sht
penguar nga rrethanat n familjen e tyre, vendosen n familjen tjetr pr tua siguruar
kushtet e domosdoshme pr zhvillimin, edukimin dhe aftsimin e tyre pr jet dhe pr
pun t pavarur.
(3) N familjen tjetr mund t vendosn fmijt e ln pasdore n edukimin, si dhe
fmijt me zhvillim t penguar.
(4) Gjendja materiale e prindrve nuk mund t jet arsye pr vendosje n familjen
tjetr. Familja, fillimisht do t prkrahet me t gjitha mjetet e ndihms sociale.
(5) T drejtat dhe detyrat e prindrve dhe kujdestarit t fmijs n prputhje t
dispozitave t ksaj pjese t ligjit, kufizohen pr kohzgjatjen e vendosjes n familje.
Neni 204. Vendosja
(1) Fmijve pa prindr dhe fmijve pa kujdesin prindror u garantohet vendosja n
familje deri sa t mos aftsohen pr jet dhe pun t pavarur.
(2) Vendosja e fmijs sht e mundshme n familjen q i ka t dy prindrit ose
njrin prind.
(3) Vendosja sht e prcaktuar me plqim paraprak t prindrve biologjik t fmijs
dhe si rregull vendosja do t zgjas pr aq sa do t vazhdonin rrethanat t cilat e kan
shkaktuar at.
(4) Pas vendosjes s fmijs n familjen tjetr, Organi i Kujdestaris ndrmerr
menjher t gjitha masat e domosdoshme q t adresoj dhe n t ardhmen t
36

mnjanoj t gjitha rrethanat t cilat e kan br t domosdoshme vendosjen n


familje prkujdesse.
Neni 205. T drejtat e prindrve prkujdess
(1) Vendosja n familje bhet n familjen e cila mund ti prmbush me sukses
detyrimet prindrore, posarisht n pikpamje t kujdesit, t edukimit, t arsimimit
dhe t aftsimit t drejt t fmijs pr jet t pavarur.
(2) Vendosja e fmijs n familje do t bhet vetm n familjen n t ciln prindi ose
prindrit t cilit i besohet fmija i plotson t gjitha kushtet e parashikuara me kt
ligj pr fmij dhe prgjegjsin prindore.
Neni 206. Vendosja e fmijve me nevoja te veanta, t ln pas dore dhe atyre me
aftsi t kufizuar
Zgjedhja e familjes n t ciln vendoset fmija me nevoja t veanta, t ln pasdore, apo
fmija me aftsi t kufizuar, bhet me propozim t grupit profesional t caktuar nga
Organi i Kujdestaris, i cili duhet t prbhet nga puntort social, pedagogt, psikologt
dhe mjekt si dhe nga ekspertt tjer, t zgjedhur varsisht nga shkaqet q krkojn
vendosjen e fmijs n familje.
Neni 207. Kompetenca Ligjore, Dokumentimi
(1) Organi i Kujdestaris i komuns n territorin e s cils fmija ka vendbanimin apo
vendqndrimin, merr vendim pr vendosjen e fmijs n familje.
(2) Para marrjes s vendimit pr vendosjen n familje, Organi i Kujdestaris nga
paragrafi 1 i ktij neni siguron dokumentacionin e plot mbi t gjitha t dhnat me
rndsi pr marrjen e vendimit pr vendosjen e fmijs n familje, si dhe pr familjen
n t ciln vendoset fmija.
Neni 208. Kontrata me shkrim, E drejta n Vizit, Shprblimi
(1) N baz t vendimit pr vendosjen e fmijs n familje, Organi i Kujdestaris
lidh kontratn me shkrim me njrin prej prindrve t familjes n t ciln do t
vendoset fmija.
(2) Familja n t ciln sht vendosur fmija ka pr detyr q ti bj t mundur
vizitat e prindrve t fmijs, prve kur Organi i Kujdestaris cakton ndryshe pr
interes dhe mirqenie t fmijs.
(3) Familja n t ciln fmija sht vendosur ka t drejt n shprblim.
Neni 209. Prfundimi i vendosjes
(1) Vendosja n familje pushon:
1. Me marrveshjen e palve kontraktuese,
2. Me heqjen dore nga kontrata,
3. Me arritjen e moshs madhore t fmijs, prkatsisht me aftsimin e tij pr
jet t pavarur ose kur fmija martohet para ksaj moshe.
4. Me adoptimin e fmijs,
5. Me vdekjen e fmijs ose me vdekjen e antarit t familjes i cili ka lidhur
kontratn pr vendosjen n familje.
(2) N rast t vdekjes s njrit nga prindrit e familjes nga paragrafi 1 i ktij neni,
kontrata pr vendosjen n familje mbetet n fuqi nse prindi tjetr, brenda afatit prej
nj muaji e njofton Organin kompetent t Kujdestaris pr vazhdimin e vendosjes s
fmijs n familje dhe nse disponon me garancionin se familja n t ardhmen do ti
plotsoj kushtet e prcaktuara me kt ligj.
37

Neni 210. Shuarja e Kontrats


(1) Familja n t ciln sht vendosur fmija mund t heq dor nga kontrata brenda
afatit t parashikuar n kontrat.
(2) Organi i Kujdestaris mund ta renoncoj kontratn pr vendosje n familje vetm
n rastin kur rrethanat e ndryshuara n familjen e fmijs tregojn se nuk ka nevoj
t mtutjeshme pr t vazhduar vendosjen.
Neni 211. Heqja dor nga kontrata
(1) Nse familja n t ciln sht vendosur fmija pushon t plotsoj ndonjrin prej
kushteve nga neni 205 i ktij ligji, prkatsisht nse nuk sht realizuar qllimi i
vendosjes, Organi i Kujdestaris mund t vendos pr heqjen dor nga kontrata pr
vendosjen n familje.
(2) Me vendimin nga paragrafi 1 i ktij neni caktohet dita e pushimit t vendosjes s
fmijs.
(3) Organi i Kujdestaris i cili ka marr vendimin pr zgjidhjen e kontrats pr vendosjen
n familje e siguron ruajtjen, kujdesin dhe shkollimin e mtejshm t fmijs.
Neni 212. Mbikqyrja
(1) Organi i Kujdestaris mbikqyr zhvillimin e fmijs, siguron se mbrojtja, kujdesi
dhe edukimi i fmijs bhet n prputhje me dispozitat e ktij ligji si dhe me
dispozitat e kontrats pr vendosjen e fmijs.
(2) Organi kompetent i Kujdestaris i kushton vmendje t posame zhvillimit t
fmijs lidhur me qllimet t cilat kan shkaktuar vendosjen e fmijs n familje.
(3) Organi i Kujdestaris ka obligim t informoj familjen n t ciln sht vendosur
fmija pr arsye (mangsit n sigurimin e kujdesit, mbrojtjen dhe edukimin e
fmijs) q kan shkaktuar vendosjen e fmijs. Ky duhet t jap propozime pr
mnjanimin e ktyre fakteve n t ardhmen, dhe t marr masa sociale t rregullta dhe
me koh t cilat jan parashikuar n kt ligj.
Neni 213. Detyrimet e familjes prkujdesse pr t informuar
Familja prkujdesse ka pr detyr ta njoftoj organin kompetent t mbikqyrjes pr
shtjet q kan t bjn me gjendjen shndetsore, edukimin si dhe t gjitha
rrethanat q jan me rndsi pr zhvillimin e fmijs.
Neni 214. Informatat reciproke t organeve kompetente
(1) Nse vendosjen n familje e ka caktuar nj organ, kurse mbikqyrjen e ushtron
organi tjetr, organi i cili e ushtron mbikqyrjen ka pr detyr q pr zhvillimin e
fmijs ta informoj organin q ka caktuar vendosjen n familje.
(2) Nse organi mbikqyrs nga paragrafi 1 i ktij neni nxjerr prfundim se sht
shkaktuar ndonj nga kushtet e prcaktuara n nenet 209-211 pr zgjidhjen e kontrats,
lidhur me kt gj pa vones e njofton organin q ka caktuar vendosjen n familje.
PJESA E GJASHT
KUJDESTARIA
I. VENDOSJA DHE QLLIMI I KUJDESTARIS
Neni 215. Parimet e kujdestaris pr t miturit dhe t rriturit
(1) Fmijt e mitur vendosen n kujdestari dhe gzojn mbrojtje t veant nga
institucionet publike
1. kur prindrit e tyre jan n pamundsi pr t ushtruar kujdesjen prindrore,
38

2. pr shkak se t dy prindrit kan vdekur ose nuk njihen, jan shpallur t zhdukur,
u sht hequr kujdesi prindror ose kan humbur aftsin pr t vepruar,
3. apo pr do shkak tjetr i cili me vendim t gjykats jep arsye pr vendosje n t
mir t mirqenies s fmijs.
(2) Qllimi i kujdestaris ndaj personave t moshs madhore sht mbrojtja e
personalitetit t tyre dhe do t manifestohet n radh t par me kujdesin personal,
aftsim pr jet t pavarur dhe me mjekim.
(3) Kujdestaria ka pr qllim gjithashtu sigurimin e t drejtave pasurore dhe t t
drejtave t tjera dhe interesave t personave nn kujdesje.
II. KUJDESTARIA NDAJ T MITURVE
Neni 216. Kompetencat dhe qllimet e kujdestaris pr t miturit
(1) Organi i kujdestaris e v nn kujdestari personin e mitur i cili nuk sht nn
kujdesin prindror.
(2) Kujdestari i personit t mitur ka pr detyr q t kujdeset me mirbesim pr
personalitetin e t miturit, posarisht pr shndetin e t miturit, edukimin e
arsimimin e tij dhe pr zhvillimin e aftsis pr t br jet t pavarur.
Neni 217. Aftsia pr t vepruar, prdorimi i t ardhurave
(1) I mituri nn kujdestari q nuk ka mbushur 14 vjet, nuk mund t ushtroj vet
punt juridike, me prjashtim t veprimeve m rndsi t vogl. Pr veprimet t cilat
nuk mund ti ushtroj vet sht e nevojshme leja e kujdestarit t tij pr ti br kto
veprime t vlefshme, kurse pr veprimet t cilat kujdestari nuk mund ti ndrmarr vet
sht e nevojshme leja e Organit t Kujdestaris.
(2) I mituri nn kujdestari q e themelon marrdhnien e puns, mund ti disponoj vet
t ardhurat e tij personale dhe pasurin q e ka fituar me punn e tij. Prve ksaj ai ka
pr detyr q t kontribuoj pr ushqimin e tij, edukimin dhe arsimimin n nivel t
arsyeshm.
Neni 218. E drejta e ankess
I mituri q ka mbushur 14 vjet ka t drejt t ushtroj ankes kundr vendimit t
Kujdestarit, t Organit t Kujdestaris dhe kundr organeve t tjera t cilat mohojn
lejen e nevojshme pr plotfuqishmrin e cilitdo veprim juridik nga ana e tij.
Neni 219. Kompetenca e kujdestarit
Kujdestari mund t ndrmarr veprimet e poshtshnuara vetm me lejen paraprake t
Organit t Kujdestaris:
1. tia besoj t miturin shtpis s bonjakve ose ndonj organizate tjetr pr
fmij dhe t mitur pr ruajtje, edukim dhe arsimim, tia besoj t miturin
ndonj personi pr edukim, mirrritje dhe kujdes ose q ta vendos t miturin
pr nj koh t gjat pr mjekim n institucionin shndetsor;
2. t inicoj ndrrimin e shkolls;
3. t vendos pr zgjedhjen e profesionit ose ushtrimin e profesionit t t miturit;
4. t marr edhe masat e tjera t rndsishme, lidhur me personalitetin dhe
interesat e t miturit.
Neni 220. Informacionet nga Organi i Kujdestaris
(1) Qendra sociale s cils i sht besuar i mituri ose institucioni n t cilin sht
drguar, si dhe personi t cilit i sht besuar pr ruajtje dhe edukim apo institucioni
shndetsor n t cilin sht vendosur pr mjekim, kan pr detyr ta informojn
kujdestarin dhe Organin e Kujdestaris pr t gjitha shtjet e rndsishme pr jetn,
39

shndetin, edukimin dhe arsimimin t t kujdesurit, si dhe lshimin e mundshm nga


institucionet dhe t vendqndrimit t tij t ri.
(2) Personat dhe institucionet nga paragrafi 1 i ktij neni kan pr detyr q para
lshimit t t kujdesurit t mitur ta informojn me koh lidhur me kt gj Organin e
Kujdestaris, n mnyr q t mund ti ndrmarr me koh masat pr mbajtjen dhe
sigurimin e t miturit.
Neni 221. Prfundimi i kujdestaris
Kujdestaria ndaj t miturit pushon:
1. Me arritjen e moshs madhore t tyre;
2. Me lidhjen e martess para mbushjes s moshs madhore;
3. Me adoptim
4. Me kthimin e kujdesit prindror te prindrit e tij.
Neni 222. Pasuria e kujdestarit dhe raportet
(1) N rast t pushimit t kujdestaris, Organi i Kujdestaris krkon nga kujdestari q
brenda afatit t caktuar t prgatis raportin pr punn e vet dhe t shprndaj pasurin
e t kujdesurit dhe tia dorzoj personit n kujdestari pr administrim, respektivisht
te prindit ose adoptuesi.
(2) Dorzimi i pasuris bhet n pranin e kujdestarit, personit nn kujdestari,
prkatsisht t prindit ose adoptuesit dhe t prfaqsuesit t Organit t Kujdestaris.
III. KUJDESTARIA NDAJ PERSONAVE T CILVE U SHT HEQUR
AFTSIA PR T VEPRUAR OSE T CILT NUK E KAN AFTSIN E
PLOT PR T VEPRUAR
Neni 223. Heqja e plot apo e pjesshme e aftsis s veprimit
(1) Personit t moshs madhore q nuk sht i aft pr t gjykuar normalisht
(smundja psikike e diagnostifikuar, ngecja psikike ose ndonj shkak t ngjashm)
dhe pr kt arsye nuk sht n gjendje t kujdeset vet pr t drejtat dhe interesat e
tij, duhet ti hiqet aftsia pr t vepruar.
(2) Personit t moshs madhore q me veprimet e veta ashprsisht i rrezikon t drejtat
dhe interesat e tij ose t drejtat dhe interesat e personave t tjer pr shkak t
smundjes psikike t diagnostifikuar, t ngecjes psikike apo keqprdorimit t alkoolit
ose t mjeteve narkotike, t paaftsis nga pleqria duhet pjesrisht ti hiqet aftsia pr
t vepruar.
(3) Vendimin mbi heqjen e aftsis pr t vepruar ose pr t kufizuar aftsin juridike
e merr gjykata kompetente n procedurn jashtkontestimore.
Neni 224. Procedurat
(1) Personat t cilve me vendimin e gjykats pjesrisht ose plotsisht u sht hequr
aftsia e tyre pr t vepruar, vhen nn kujdestari t Organit t Kujdestaris.
(2) Gjykata brenda afatit dhjet ditor duhet t prcjell vendimin tek Organi
kompetent i kujdestaris i cili brenda 30 ditsh nga dita e nxjerrjes s vendimit duhet
t siguroj kujdestarin.
Neni 225. Detyrimet e Kujdestarit
(1) Kujdestari i personit t cilit i sht hequr aftsia pr t vepruar ka pr detyr t
kujdeset pr personalitetin e tij, dhe n veanti pr kushtet e vendosjes s tij.
(2) Kujdestari posarisht do t kujdeset pr gjendjen e veant t personit nn
kujdesjen e tij me shqyrtim t veant t shkaqeve pr t cilat personit i jan hequr
40

ose kufizuar t drejtat. Kujdestari do ti mundsoj personit nn kujdesin e tij t jetoj


jet t pavarur dhe me dinjitet pr aq sa sht e mundur.
(3) Nse kujdestari konkludon se rrethanat tregojn nevojn pr t rikthyer aftsin
pr t vepruar prkatsisht n rast t nevojs, ndryshimin e vendimit t mparshm, ai
ka pr detyr t informoj Organin e Kujdestaris pa vones.
Neni 226. Analogji me rregullat pr kujdesin pr t miturit
(1) Kujdestari i personit q i sht hequr plotsisht aftsia pr t vepruar ka detyrat
dhe t drejtat e kujdestarit t personit t mitur q nuk ka mbushur 14 vjet.
(2) Kujdestari i personit t cilit pjesrisht i sht hequr aftsia pr t vepruar
(kufizime t aftsis juridike) ka detyrat e kujdestarit personit t mitur q ka mbushur
14 vjet. Nn rrethana t caktuara Organi i Kujdestaris do t lejoj t gjitha punt
juridike t cilat mund t ndrmerren nga personi me aftsi t plot pr t vepruar.
Neni 227. Masat e prkohshme
(1) Gjykata pran s cils ka filluar procedura pr heqjen e aftsis pr t vepruar ka
pr detyr q lidhur me kt gj ta informoj menjher Organin e Kujdestaris, i cili,
kur sht e nevojshme, atij personi do tia caktoj kujdestarin e prkohshm.
(2) Ndaj t drejtave dhe detyrave t kujdestarit t prkohshm nga paragrafi 1 i ktij
neni zbatohen dispozitat pr kujdestarin ndaj t miturve q kan mbushur 14 vjet, por
organi i kujdestaris, kur sht e nevojshme nj gj e till, ndaj tij mund ta zgjeroj
zbatimin e dispozitave pr kujdestarin ndaj t miturve q nuk kan mbushur 14 vjet.
(3) Detyrat e kujdestarit t prkohshm pushojn kur caktohet kujdestari i prhershm
ose me vendimin e gjykats me t cilin mohohet privimi i aftsis pr t vepruar.
Neni 228. Mbikqyrja
(1) Organi i Kujdestaris ka pr detyr t bj mbikqyrje t prhershme t kushteve
t jets t personit t privuar nga aftsia pr t vepruar, kushtet e tij mjeksore dhe n
veanti kushtet q shkaktojn humbjen ose kufizimin e aftsis s tij pr t vepruar.
Organi i Kujdestaris merr raporte t rregullta nga kujdestari ose nga institucioni ku
sht vendosur personi, respektivisht institucioni shndetsor ku personi nn
kujdestari trajtohet ose sht vendosur pr trajtim.
(2) N prputhje me detyrn e tij zyrtare, Organi i Kujdestaris fillon t gjitha
procedimet e nevojshme gjyqsore pr tia rikthyer aftsin pr t vepruar personit
nn kujdestari, nse nxjerr prfundim se ndryshimi i kushteve e krkon kt.
IV. KUJDESTART PR RASTE T VEANTA
Neni 229. Kujdestaria pr shkak t Pasuris s paqart
(1) Organi i Kujdestaris ka t drejt t emroj kujdestar pr raste t veanta
(kujdestari special) n emr t pasuris s supozuar t personit n rastet kur pronari i
pasuris sht i panjohur dhe kur personi i till nuk ka prfaqsues statutor dhe kur
kujdestaria sht e paevitueshme pr t mbrojtur interesat ligjore t pronarit.
(2) Kujdestari mund t caktohet ndaj personit t cekur n paragrafin 1 t ktij neni
nga gjykata nn kushtet e cekura me ligj. Gjykata dhe kujdestari kan pr detyr t
njoftojn Organin kompetent t Kujdestaris pr kt shtje pa vones.
(3) Organi i Kujdestaris mund ti ushtroj t drejtat e cekura n paragrafin 1 dhe 2 t
ktij neni n mnyr t drejtprdrejt.
(4) Kjo e drejt pushon n astin kur personi n emr t t cilit sht themeluar
kujdestaria e veant, krkon dhe dshmon t drejtat dhe identitetin e tij pran
Organit t Kujdestaris.
41

Neni 230. Kujdestaria e veant pr vlersimin e kontesteve


(1) Kujdestari pr raste t veanta do t emrohet pr fmijn n rastet kur edhe pse
prindrit e ushtrojn kujdesin prindror, mes tyre dhe fmijs ekziston kontest, pra
pr pun juridike t dukshme q kan t bjn me pasurin e fmijs.
(2) Personit nn kujdestari mund ti caktohet prkohsisht kujdestari special pr
kontestet e rnda mes tij dhe kujdestarit.
(3) Prindrit, palt adoptuese, kujdestart, kushrinjt dhe fqinjt jan t detyruar t
njoftojn Organin e Kujdestaris kur t vihen n dijeni pr shtjet ose rastet e cekura
n paragraft 1 dhe 2 t ktij neni.
Neni 231. Dispozitat e prgjithshme
(1) Me rastin e emrimit t kujdestarit pr rastet e veanta, Organi i Kujdestaris do
t caktoj vllimin, detyrimet dhe t drejtat e kujdestarit t veant, duke pasur
parasysh rrethanat e secilit rast individual.
(2) Dispozitat mbi t drejtat, detyrimet dhe prgjegjsit e kujdestarit t cekura n
paragrafin 2 dhe 3 t nenit 215 zbatohen me analogji edhe ndaj kujdestarit t veant.
(3) Kujdestari i veant ka pr detyr ti paraqet raporte t rregullta pr punn vet
Organit t Kujdestaris.
V. KOMPETENCA LIGJORE N PUNT E KUJDESTARIS
Neni 232. Kompetenca ligjore
Punt e kujdestaris t prcaktuara me kt Ligj i kryen dhe i realizon Organi i
Kujdestaris nga neni 6 i ktij Ligji.
Neni 233. Praktikat m t mira
(1) Pr t mbrojtur t drejtat dhe interesat e personit nn kujdestari, Organi i
Kujdestaris i ndrmerr t gjitha masat e nevojshme pr t realizuar qllimin e
kujdestaris n mnyrn m t mir.
(2) Organi i Kujdestaris gjat prgatitjes, realizimit dhe zbatimit t vendimeve dhe
masave t veta , do ti shfrytzoj t gjitha format e prshtatshme t mbrojtjes
speciale, metodat e puns sociale dhe punve tjera profesionale q do t thot
shrbimet e organizatave sociale si dhe institucioneve shndetsore dhe edukative.
Neni 234. Prgjegjsia e Organit t Kujdestaris
(1) Organi i Kujdestaris siguron se t gjitha t drejtat dhe interesat e personit nn
kujdestari jan t garantuara n prputhje me dispozitat e ktij ligji.
(2) Organi i Kujdestaris siguron gjithashtu format tjera t mbrojtjes t siguruara me
ligj pr t ndihmuar t miturit dhe personat e moshs madhore.
(3) Organi i Kujdestaris zbaton masat edukative dhe masat tjera t prcaktuara nga
gjykata. Ky organ i ndrmerr dhe i mbikqyr t gjitha aktivitetet nn kompetencn e tij.
Neni 235. Kujdestari
Kujdestarit si nj person i caktuar posarisht, i besohen t gjitha t drejtat dhe detyrimet
e domosdoshme pr t realizuar kt qllim.
VI. KUJDESTARI
1. Prcaktimi i Kujdestarit
Neni 236. Kujdestari
(1) Personit nn kujdesje Organi i Kujdestaris ia cakton kujdestarin.
42

(2) Si kujdestar mund t jet do person i cili i ka cilsit personale dhe aftsit e
nevojshme pr prmbushjen e detyrave t kujdestarit dhe i cili m par jep plqimin
q t bhet kujdestar.
(3) Kujdestari n radh t par caktohet nga mesi i personave n familjen e personit
nn kujdestari. Organi i Kujdestaris do t vendos nse kjo gj sht n interes t t
kujdesurit.
Neni 237. Prjashtimet nga e drejta pr kujdestari
Nuk mund t jet kujdestar:
1. Personi i cili paraprakisht ka humbur t drejtn ligjore ose prindore t
kujdestaris me vendim t gjykats;
2. Personi i cili pjesrisht apo plotsisht ka humbur aftsin pr t vepruar;
3. Interesat e t cilit jan n konflikt t dukshm me interesat e personit q do t
vendoset nn kujdestari;
4. Personi, veorit personale ose interesat materiale t t cilit mund t jen n
konflikt me interesat e kujdestarit dhe kur dyshohet se marrdhnia me personin
nn kujdestari ose me prindrit natyral mund t shkaktoj konflikt.
Neni 238. Detyrimi pr t pranuar kujdestarin dhe prjashtimet
(1) Personat n gjini t gjakut me personin q do t vendoset nn kujdestari n vij t
drejt dhe pasardhsit n vij t drejt, vllezrit dhe motrat e babait apo nns t
personit nn kujdestari, jan t detyruar me ligj q t pranojn detyrn e kujdestarit
nse ata pajtohen me nevojat pr kujdestari n baz t dispozitave t ktij ligji.
(2) Personat n gjini gjaku nuk jan t detyruar t pranojn detyrn e kujdestarit nse:
1. nuk kan mbushur moshn gjashtmbdhjet vjeare;
2. nse pr shkak t smundjes, t metave trupore ose pr shkak t natyrs s profesionit
ose t shrbimit ata nuk jan mjaft t aft pr t prmbushur kt detyr;
3. nse ata tashm kan detyrn e kujdestarit ose nse ata tashm kujdesen pr dy
ose m shum fmij t huaj;
4. nna e cila konsiderohet pr kt detyr ka fmijn m t ri se shtat vje dhe
pr kt arsye refuzon detyrn;
5. personi i cili tashm kujdeset pr tre ose m shum fmij t tij t mitur.
Neni 239. Shqyrtimi i Krkess
Me rastin e caktimit t kujdestaris, Organi i Kujdestaris do t merr parasysh
krkesn e personit nn kujdestari, nse ai sht n gjendje t shpreh interesin e tij.
Dshirat e t afrmve do t merren gjithashtu parasysh nse kjo sht n interes t
personit i cili do t vendoset nn kujdestari.
Neni 240. Kujdesi i ushtruar drejtprdrejt nga Organi i Kujdestaris
(1) Nse kjo sht n interes t personit i cili do t vhet nn kujdestari, Organi i
Kujdestaris mund t vendos q t mos caktoj kujdestar, por q detyrat e kujdestarit
ti prmbush drejtprdrejt. Me aktvendimin mbi ushtrimin e drejtprdrejt t punve
t kujdestarit prfaqsuesi i Organit t Kujdestaris sht i caktuar q t drejtoj
detyrat n emr t kujdestarit.
(2) Detyrat e kujdestarit t cilat krkojn autorizimin nga Organi i Kujdestaris apo
pjesmarrja e organit n cilndo mnyr tjetr, n mnyr q t vrtetohet vendimi,
mund t drejtohet nga prfaqsuesi i Organit t Kujdestaris vetm nse ky person e
ka autorizimin administrativ t Organit t Kujdestaris. Ai do t veproj n prputhje
me fardo urdhrese nga ana e Organit t Kujdestaris dhe t veproj n prputhje me
dispozitat e ktij ligji.
43

Neni 241. Kujdesi i m shum se nj personi


Personi i njjt me an t marrveshjes mund t emrohet si kujdestar i m shum se
nj personi, nse kjo nuk sht n kundrshtim me interesat e personave nn kujdestari.
2. Kujdestaria
Neni 242. Delegimi i detyrimeve
Nse Organi i Kujdestaris prgjithsisht e merr rolin e kujdestarit ose kryen detyrat
speciale t kujdestarit drejtprdrejt, sht i autorizuar tia besoj detyrat e caktuara
profesionistve tjer t cilt mund t veprojn n emr t tij dhe nn mbikqyrje t tij.
Neni 243. Besimi
(1) Organi i Kujdestaris i cili vendos pr emrimin e kujdestarit i definon detyrat e
kujdestarit dhe fushn e veprimit.
(2) Para marrjes s vendimit nga paragrafi 1 i ktij neni, Organi i Kujdestaris e informon
kujdestarin pr rndsin e kujdestaris, t drejtat dhe detyrimet dhe siguron t gjitha
informatat tjera t rndsishme t nevojshme pr kryerjen e detyrave t kujdestarit.
Neni 244. Detyrat e Kujdestarit
(1) Kujdestari posarisht sht i detyruar q t kujdeset me mirbesim pr personalitetin,
dhe t drejtat dhe interesat e t kujdesurit, dhe ta administroj pasurin e tij me kujdes si
dhe ta informoj Organin e Kujdestaris pr drejtimin e kujdestaris.
(2) Kujdestari posarisht sht i detyruar, me ndihmn e Organit t Kujdestaris, t
shfrytzoj t gjitha mjetet e domosdoshme t ndihms sociale me qllim q t
sigurohen t gjitha krkesat materiale t nevojshme pr zbatimin e masave t caktuara
t kujdestaris.
Neni 245. Inventari i pasuris
(1) Nse i kujdesuri ka pasuri baz, Organi i Kujdestaris sht i obliguar tia
bashkangjes raportit t tij t puns nj inventar dhe raportin e vlersimit pr kt
pasuri. E njjta vlen edhe pr personin i cili i kryen detyrat e kujdestarit n emr t
Organit t Kujdestaris.
(2) Inventari i pasuris duhet t ofroj t dhnat e mposhtme:
1. T dhnat pr personin nn kujdestari
2. T dhnat pr kujdestarin, respektivisht personin i cili vepron si kujdestar n emr
t Organit t Kujdestaris pr t administruar pasurin e personit nn kujdestari
3. T dhnat pr personin i cili i mban sendet e pasuris n emr t t kujdesurit.
(3) Nse Organi i Kujdestaris kur kjo sht juridikisht e lejuar, ka filluar procedurn
e kujdestaris, mund t bj inventarin dhe vlersimin e pasuris s personit nn
kujdestari dhe t ndrmerr masat e nevojshme q t mbrohet pasuria edhe para
marrjes s vendimit prfundimtar mbi vnien nn kujdesje.
3. Prfaqsimi
Neni 246. Prfaqsimi
(1) Kujdestari sipas ligjit e prfaqson personin nn kujdestari (prfaqsuesi ligjor).
(2) Nse detyrimet e kujdestarit ushtrohen drejtprdrejt nga Organi i Kujdestaris
apo nse kujdestari ka autorizim t kufizuar, Organi i Kujdestaris prfaqson
personin nn kujdestari prmes njrit nga prfaqsuesit apo ndonj personi
profesional t autorizuar.

44

(3) Personi i cili n emr t organit t kujdestaris prfaqson t kujdesurin mund ti


ndrmarr veprimet dhe masat e cekura nga neni 248 i ktij ligji, vetm me lejen
paraprake t Organit t Kujdestaris.
Neni 247. Ndalimi i prfaqsimit
Kujdestari nuk mund t prfaqsoj personin nn kujdestari n punt e mposhtme
juridike:
1. N punt juridike mes personit nn kujdestari dhe bashkshortit t tij, partnerit
(n bashkjetes nga raportet jashtmartesore apo nga bashksia faktike) ose
njrit nga t afrmit e tij n vij t drejt, prve nse punt juridike jan t
kufizuara n prmbushjen e ndonj detyrimi.
2. N punt juridike t cilat prfshijn transferin ose barrn nga e drejta e pengut,
hipoteks ose dorzani, nse kjo nnkupton nj krkes t siguruar t t miturit
ndaj kujdestarit.
3. N punt juridike t cilat prfshijn heqjen apo zvoglimin e t drejtave t
siguruara t cekura m lart apo t cilat shkaktojn detyrimin e personit nn
kujdestari n nj dispozit t ktill.
4. N krkesat juridike n mes t personave t cekur n paragrafin 1 si dhe n
krkesat juridike t nj shtjeje t caktuar n paragrafin 2 dhe 3 t ktij neni.
Neni 248. Krkesa e lejes pr punt juridike
(1) Kujdestari krkon lejen e Organit t Kujdestaris:
1. pr t hyr n pun juridike, me t cilat personi nn kujdestari sht i detyruar
n disponim t pasuris n trsi ose t trashgimis, ose trashgimis s
ardhshme ose pjess s nj trashgimie t tij t ardhshme.
2. Pr heqjen dor t personit t nga trashgimia n trsi apo pjesrisht
3. Pr kontratn e cila prkrah shitjen e firms si trsi ose kontratn e cila
prkrah themelimin e kompanis s bashku me personat e tjer;
4. Pr kontratn e lizingut t paluajtshmrive apo ndrmarrjeve komerciale,
5. Pr rent apo leizing apo kontrata tjera me t cilat personi i bindet detyrimeve
t tij t rregullta, nse ksaj kontrate i kalon koha prej nj viti pasi q personi
e arrin moshn madhore.
6. T nj kontrate t stazhit t puns, nse kjo kontrat e obligon personin n m
shum se nj vit,
7. Pr raporte kontraktuale t puns, nse ato e detyrojn personin n m shum
se nj vit,
8. Pr pranimin e parave n kredin e personit nn kujdestari,
9. Pr prvetsimin e dftess s borxhit ose dftess s borxhit nga detyrimi apo
t hyrjes n angazhim t ndrrimit apo t ndonj letre tjetr e cila mund t
bartt me nnshkrim,
10. Pr marrje nga obligimi financiar apo t nj nnshkrimi,
11. Pr garantim t dhnies s kompetencs me prokurs,
12. Pr t hyr n nj marrveshje miqsore apo nj marrveshje t arbitrazhit,
prve nse sendi diskutabil mund t vlersohet dhe nuk tejkalon 200 Euro.
Ose prve nse marrveshja korrespondon saktsisht me propozim t gjykats.
(2) Nse kujdestari ka hyr n pun juridike pa lejen e Organit t Kujdestaris,
validiteti i puns juridike varet nga miratimi i mvonshm nga Organi i Kujdestaris.
Neni 249. Krkesat pr leje
Leja mund ti jepet vetm kujdestarit personalisht.
45

Neni 250. Krkesa pr veprimet q duhet t ndrmerren


(1) Kujdestari, prokurori publik, komuna n territorin e s cils personi nn kujdestari
ka vendbanimin ose vendqndrimin, personi i afrt n gjini i t kujdesurit, organizatat
humanitare ose personat e tret t pa prfshir, mund t bjn krkes apo propozim
pr do shtje para Organit t Kujdestaris pr t ndrmarr veprimet dhe masat e
nevojshme t kujdestaris pr t mbrojtur interesat e personit nn kujdestari.
(2) Kundr aktvendimit t Organit t Kujdestaris m t cilin refuzohet ndrmarrja e
veprimeve dhe masave t kujdestaris, paraqitsi i krkess nga paragrafi 1 i ktij
neni mund ti parashtron ankes organit t shkalls s dyt brenda afatit prej 15 ditsh
nga dita e marrjes s vendimit.
Neni 251. Punt juridike n mes t kujdestarit dhe personit nn kujdestari
Kujdestari mund t kryej pun juridike me personin nn kujdestari vetm nse Organi
i Kujdestaris konstaton se ajo sht n interes t personit nn kujdestari.
4. Raporti i Puns dhe Vlersimi
Neni 252. Raporti i rregullt pr Punn
(1) N fillim t do viti, kujdestari duhet ti paraqet raport Organit t Kujdestaris dhe t
jap arsyetim pr punn e tij gjat vitit t kaluar. Raportet mujore duhet t jepen me
krkes t Organit t Kujdestaris si dhe nj raport final q e ndrpren kujdestarin e tij.
(2) Raporti i kujdestarit duhet t dshmoj punn dhe kujdesin e tij pr personalitetin
e personit nn kujdestari e n veanti kushtet e vendosjes dhe pr aq sa sht zbatuar
pr shndetin, edukimin, arsimimin si dhe t gjitha shtjet tjera t rndsishme pr
personalitetin e personit nn kujdestari.
(3) Raporti duhet t prmbaj gjithashtu informacionet pr t gjitha shtjet pronsore.
Neni 253. Shqyrtimi i Raportit t Puns
Organi i Kujdestaris ka pr detyr t shqyrtoj me ndrgjegje t gjitha raportet pr
punn e kujdestarit, si dhe nse sht e nevojshme, t ndrmarr t gjitha masat pr t
mbrojtur interesat e personit nn kujdestari.
Neni 254. Vrejtjet mbi punn e kujdestarit
(1) Personi nn kujdestari mund t jap vrejtje pr punn e kujdestarit, mirpo
vrejtjet gjithashtu mund t bhen nga t afrmit e tij si dhe nga personat e tret.
(2) Vrejtjet pr punn e kujdestarit do ti drgohen Organit t Kujdestaris pr t
vendosur lidhur me shtjet e kujdestaris
(3) N rast se Organi i Kujdestaris i prmbush detyrimet n mnyr t drejtprdrejt,
vrejtjet mbi punn e Organit t Kujdestaris i drgohen gjykats s shkalls s dyt
pr t vendosur pr shtjet e kujdestaris.
Neni 255. Kontrollimi i vrejtjeve
(1) Organi i Kujdestaris kontrollon vrejtjet dhe n rast se vrejtja gjen baz pr
ndrhyrje, ndrmerren hapat e nevojshm.
(2) N rast se Organi i Kujdestaris prmbush detyrimet n mnyr t drejprdrejt
dhe gjykata e shkalls s dyt vjen n prfundim se vrejtjet jan t bazuara ai i jap
udhzime Organit t Kujdestaris pr ti ndrmarr t gjith hapat e domosdoshm.
Organi i Kujdestaris pas udhzimeve do t vendos se cilat masa ti ndrmarr dhe e
informon organin e instancs s dyt pr kt gj.
46

5. Shprblimi pr shpenzimet dhe dmet


Neni 256. Shprblimi
(1) Kujdestari i prmbush detyrat e tij pa shprblim, mirpo Organi i Kujdestaris mund
ti jap shprblim kujdestarit i cili prkushtohet n mas t madhe detyrs s dhn.
(2) Kujdestari ka t drejt pr kompensimin e shpenzimeve t arsyeshme t bra gjat
kryerjes s punve t kujdestarit.
Neni 257. Prgjegjsia pr dmet
Kujdestari ka pr detyr tia shprblej dmin personit nn kujdestari, t cilin ia ka
shkaktuar me refuzimin e pabaz q t pranoj detyrn e kujdestarit, me lshimin e
paarsyeshm q me koh t prmbush detyrn e kujdestarit, nga sjellja neglizhente,
nga shkelje rregullave t ktij ligji apo me braktisje arbitrare t prgjegjsive t tija.
Neni 258. Detyrimi pr t mbajtur, krkesa pr shprblim t shpenzimeve
(1) N rast t sjelljes s parregullt t kujdestarit, Organi i Kujdestaris ka pr detyr
t ndrmarr t gjitha masat e nevojshme pr t mbajtur prfaqsimin e t drejtave t
personit nn kujdestari.
(2) Sa i prket shprblimit pr dmet, Organi Kujdestaris duhet t siguroj menjher
shprblimin pr t gjitha dmet ndaj personit nn kujdestari dhe duhet ti jap
kujdestarit nj afat t kufizuar kohor pr kthimin e shums.
(3) N rast se shprblimi i shpenzimeve nuk sht siguruar brenda afatit kohor Organi
i Kujdestaris drejtprdrejt apo nprmjet kujdestarit t caktuar n kt rast,
parashtron padi n gjykatn kompetente lidhur me prgjegjsin e kujdestarit.
6. Shkarkimi dhe Lirimi
Neni 259. Shkarkimi i kujdestarit
(1) Organi i Kujdestaris pa vones duhet t shkarkoj kujdestarin nse ai vjen n
prfundim se kujdestari ka keqprdorur autorizimet e tij apo ka krcnuar interesat e
personit nn kujdestari.
(2) E njjta aplikohet n rastet t cilat kujdestari pr ndonj arsye ka humbur t
drejtn pr t qen kujdestar.
(3) Organi i Kujdestaris do t shkarkoj kujdestarin m s voni brenda afatit 30
ditsh nse ai gjen se kujdestari ka qen neglizhent n prmbushjen e obligimeve t
tija ose konsideron se do t jet me dobi pr personin nn kujdestari q t caktohet nj
kujdestar tjetr.
(4) Kur vepron Organi i Kujdestaris nn autorizimet e dala nga Paragrafi (1) dhe (2)
t ktij neni, ai sht i detyruar ti ndrmerr t gjitha masat e nevojshme q t mbaj
prfaqsimin e t drejtave deri n caktimin e kujdestarit t ri.
Neni 260. Lirimi i Kujdestarit nga detyrimet
(1) Organi i Kujdestaris duhet t liroj kujdestarin nga detyrimet me krkesn e tij jo
m von se tre muaj nga dita kur kujdestari ka br krkes.
(2) I afrmi i personit nn kujdestari i cili sht n linj t drejt t gjakut, vllau ose
motra nga babai apo nna t cilt shrbejn si kujdestar duhet t lirohet nga obligimet
me krkesn e tij vetm nse pr kt nuk ka rregulla n baz t s cilave krkesa
mund t refuzohet.
(3) Kur veprimet e Organit t Kujdestaris jan n prputhje me nenin 259 ose 260
dhe paragrafin 1 dhe 2 t ktij neni, ai sht i obliguar t ndrmarr t gjitha masat e
nevojshme pr t mbrojtur, siguruar dhe ruajtur t gjitha t drejtat dhe interesat e
47

personit nn kujdestari. Ai duhet t zgjedh dhe t caktoj kujdestarin e ri sa m


shpejt q t jet mundur.
Neni 261. shtjet pronsore pas shkarkimit ose lirimit nga detyrimet
(1) Nse personi nn kujdestari ka pasuri, Organi i Kujdestaris ndrmerr t gjitha
masat e nevojshme pr t vrtetuar pushtetin e menjhershm n pronn me qllim t
vlersimit t inventarit dhe t prons.
(2) Tr pasuria nn kujdestari sa m shpejt q t jet e mundur do ti lihen n besim
kujdestarit t ri apo t personit i cili n emr t Organit t Kujdestaris ushtron detyrat
e kujdestarit.
(3) Inventari, vlersimi dhe dorzimi i prons s personit nn kujdestari do t bhet
nga nj komision i caktuar nga Organi i Kujdestaris. Procedimet do t mbahen n
prezenc dhe pjesmarrje t kujdestarit t shkarkuar ose t liruar, kujdestari i ri
respektivisht personi i cili n emr t Organit t Kujdestaris drejtprdrejt i ushtron
detyrat e kujdestarit dhe personi nn kujdestari n rastin kur ai psiqikisht sht i aft
pr ta kuptuar shtjen.
VII. PUSHTETET DHE PROCEDURA
Neni 262. Kompetenca Territoriale
(1) Kompetenca territoriale e organit i cili n prputhje me dispozitat e ktij Ligji
prkujdeset dhe kryen detyrat dhe punn e kujdestaris, caktohet sipas vendbanimit
(vendi ku jeton i regjistruar) e nse ai nuk ekziston ather sipas vendqndrimit
(vendi ku nuk jeton si i regjistruar) personit nn kujdestari.
(2) Kompetenca territoriale nga Paragrafi 1 i ktij neni caktohet n momentin kur
jan arritur kushtet pr vendosje nn kujdestari.
Neni 263. Ndrrimi i vendbanimit
(1) Nse ndrrohet vendbanimi, prkatsisht nse ndrrohet vendqndrimi i personit
nn kujdestari, kompetenca territoriale e Organit t Kujdestaris ndryshon n
prputhje me ndrrimet.
(2) Organit i ri kompetent i Kujdestaris duhet t vendos nse kujdestari i ri do t
caktohet dhe nse masat e vendosura nga organi i mparshm kompetent ndrrojn
ose mbesin.
Neni 264. Detyrimet zyrtare dhe rregulli pr procedurn e shkurtr
(1) Procedura pr vnien nn kujdestari fillon dhe do t zhvillohet sipas detyrs zyrtare.
(2) Procedura nga paragrafi 1 i ktij neni sht urgjente.
Neni 265. Organet q duhet informuar
Organi i Kujdestaris do t informohet si shtje obligimi nga organet e cekura m
posht pr nevojn e personit q t jet nn kujdestari apo n form tjetr t mbrojtjes
s nevojshme, respektivisht pr mbarimin e kujdestaris:
1. ofiqari,
2. organet e judikaturs dhe organet e administrats, nse gjat kryerjes s detyrs
merr dijeni pr rastin e ktill;
3. personat n gjini, antart e familjes dhe personat e tret t paprfshir.
Neni 266. Procedura
(1) Kur organi i kujdestaris merr n dijeni se ndonj person duhet vihet nn
kujdestari, menjher i merr masat e nevojshme pr mbrojtjen e personalitetit, t
pasuris, t t drejtave dhe t interesave t personit t till dhe fillon procedurn pr
vnien e tij nn kujdestari, q do t thot se cakton kujdestarin, cakton detyrat e tij
48

dhe vllimin e autorizimeve t tij, prkatsisht merr vendimin q t prmbush


detyrn e kujdestarit drejtprdrejt.
(2) Pas caktimit, Organi i Kujdestaris do tia caktoj menjher detyrimet e veta
kujdestarit.
(3) N procedurn e dorzimit, duhet t marrin pjes personat e poshtshnuar:
1. kujdestari,
2. personi nn kujdestari, n rast se sht n gjendje q t kuptoj shtjen n fjal,
3. antart e familjes me t cilt jeton personi nn kujdestari
(4) Prfaqsuesi i Organit t Kujdestaris gojarisht informon t gjith personat pr
detyrimet dhe kompetencat e kujdestarit dhe personin nn kujdestari si dhe pr
qllimet dhe aspiratat e kujdestarit.
(5) Me dorzimin dokumentacionit pr pasurin e cila duhet t administrohet nga
kujdestari n prputhje me dispozitat e ktij Ligji, detyrimet e kujdestarit n lidhje me
kt bhen juridikisht efektive.
(6) Organi i Kujdestaris mund t caktoj kujdestarin e prkohshm deri sa vendimi
nuk merret.
Neni 267. Me rndsi
Me rastin e vendosjes pr formn adekuate t kujdestaris, Organi i Kujdestaris
duhet t marr parasysh t gjith interesat e personit nn kujdestari dhe ti prcaktoj
t gjitha metodat bashkkohore profesionale t puns dhe mbrojtjes shoqrore, si dhe
ti marr parasysh t gjitha mundsit materiale dhe n para.
Neni 268. Regjistrimi
(1) Akti pr vnien e personit nn kujdestari, si dhe akti pr pushimin e kujdestaris,
duhet t drgohet n regjistrin kompetent brenda afatit 15 ditor pas s cilit ai bhet
juridikisht efektiv. Efekti ligjor arrihet kur t nxirren vendimet.
(2) Nse personi ka pasuri t paluajtshme, akti nga paragrafi 1 i ktij neni i drgohet
edhe organit kompetent brenda afatit t njjt pr regjistrimin e ktij fakti n regjistrat
publik n evidenc t pasurive t paluajtshme.
Neni 269. Prova e shkruar
Organi i Kujdestaris ka pr detyr t mbledh dhe t mbaj dshmit e shkruara lidhur
me procedurat, e n veanti pr kujdestarin ndaj t miturve, kujdestaris ndaj
personave t moshs madhore si dhe t kujdestaris pr rastet e veanta.
Neni 270. Shpenzimet
(1) Shpenzimet pr zbatimin e masave t caktuara q merren me interes t personit t
cilit i sigurohet mbrojtja sipas dispozitave t ktij ligji paguhen n pajtim me
prioritetin nga:
1. Nga t hyrat e personit q i jepet mbrojtja;
2. Nga mjetet e fituara prej prindrve dhe personave t tjer t cilt kan pr detyr
t sigurojn mbajtjen financiare pr personin i cili sht i mbrojtur;
3. Nga mjetet e fituara n baz t mbrojtjes sociale dhe formave tjera t mbrojtjes sociale.
(2) Mjetet e realizuara n baz t mbrojtjes sociale do t shfrytzohen nn udhzimin
e kujdestarit pr t ndrmarr t gjitha masat e domosdoshme n interes t personit t
cilit i jepet forma e caktuar e mbrojtjes n baz t dispozitave t ktij Ligji.;
(3) Kjo gjithashtu do t aplikohet kur ky person ka sasi t mjaftueshme t mjeteve por
krkesa e br te ata t cilt kan pr detyr t sigurojn mbrojtjen shkakton
vshtirsit n kushtet e mbrojtjes n mnyr q ato rrezikojn jetn e tij, shndetin
apo edukimin e rregullt.
49

(4) Organi i Kujdestaris ka t drejt t krkoj shpenzimet e bra nga Paragrafi 2 dhe 3
t ktij neni kundr personit nevojat e t cilit jan plotsuar, respektivisht t vazhdoj
krkesn e tij n drejtim t atyre t cilt kan pr detyrim t sigurojn mbrojtjen.
PJESA E SHTAT
MARRDHNIET PASURORE T ANTARVE T BASHKSIS
FAMILJARE
Neni 271. Bashksia Familjare
Bashksia familjare prfshin bashkshortt dhe familjen e tyre t ngusht, q n kt
Ligj prfshijn fmijt dhe prindrit e bashkshortve. Personat tjer t afrm t
familjes si dhe personat t cilt kryesisht jan t varur ekonomikisht dhe t cilt
jetojn n shtpi t prbashkt me bashkshortt, mund t konsiderohen antar t
bashksis familjare pr qllimet e ktij ligji.
Neni 272. Prvetsimi i Prons
Tr pasuria e fituar gjat kohzgjatjes s ktij bashkimi konsiderohet t jet pasuri e
prbashkt e t gjith antarve t cilt kan marr pjes n fitimin e saj.
Neni 273. Administrimi i Pasuris
(1) Pasurin e prbashkt antart e bashksis familjare e administrojn dhe e
disponojn bashkrisht dhe me marrveshje t ndrsjellt.
(2) T miturit t cilt jan antar t bashksis familjare dhe t cilat i kan mbushur
15 vjet, marrin pjes n administrim dhe kan t drejta t barabarta lidhur me
disponimin e pasuris s prbashkt.
(3) Administrimi i pasuris s prbashkt me marrveshje t ndrsjellt t t gjith
antarve mund ti besohet nj apo m shum antarve t bashksis familjare.
(4) Secili antar i bashksis familjare mund t krkoj q vendimi mbi besimin e
administrimit t pasuris s prbashkt t revokohet. Nse antart e tjer t bashksis
familjare nuk pajtohen, vendimi merret ex-officio n procedur jashtkontestimore.
Neni 274. Pasuria e Paluajtshme
(1) T drejtat e antarve t bashksis familjare n lidhje me sendet e paluajtshme
regjistrohen n regjistrat publik pr vrtetimin e pronsis (Regjistri i Toks).
Regjistrimi bhet n emr t t gjith antarve t bashksis familjare t cilt m
punn e tyre kan marr pjes n fitimin e pjesve t pacaktuara.
(2) Nse n ato regjistra sht regjistruar si pronar nj antar i bashksis familjare n
cilsin e pronarit (pronar i vetm), gjer sa nuk ndryshohet me an t nj propozimit
t prbashkt t t gjith antarve t tjer t bashksis familjare, faktet q kan t
bjn me t drejtn e pasuris s prbashkt nuk ndryshojn n statusin juridik t
pronsis s prbashkt..
(3) Kontrata me t ciln antari i bashksis familjare, i cili sht regjistruar si
pronar i vetm n regjistrat publik e tjetrson apo ngarkon paluajtshmrin e fituar
brenda bashksis familjare, antart tjer t bashksis familjare mund ta godasin
kt veprim. Kjo mund t jet e mundshme vetm nse n kohn e lidhjes s kontrats
regjistri prmban fakte mbi t drejtn e pronsis s prbashkt apo nse n kohn e
lidhjes s kontrats me paln e tret pronari i vetm e ka br publike padyshim se
pronsia sht nn bashksin familjare.
(4) Tjetrsimi i paautorizuar i sendit t paluajtshm mund prndryshe t atakohet
vetm nse marrsi ka qen me keqbesim.
(5) Nse antari i bashksis familjare n mnyr t paautorizuar e tjetrson pasurin
e fituar bashkrisht n bashksin familjare, antart e tjer t bashksis familjare
50

kan t drejt t krkojn nga gjykata kompetente nj vlersim t pjess s tyre dhe
vendimin pr shprblim me para.
Neni 275. Analogjia
Nse ligji nuk parasheh ndryshe, marrdhniet pronsore ndrmjet antarve t
bashksis familjare n kt ligj do t aplikohen n analogji lidhur me udhheqjen e
marrdhnieve pasurore n mes t bashkshortve.
Neni 276. Marrveshjet Kontraktuese dhe dokumentimi
(1) Antart e bashksis familjare me kontrat mund ti rregullojn marrdhniet
reciproke pasurore.
(2) Kontrata nga paragrafi 1 i ktij neni duhet t bhet me shkrim, t numroj t
gjith antart e bashksis familjare me mnyrn e pjesmarrjes s tyre dhe duhet t
vrtetohet nga gjyqtari.
(3) Me rastin e vrtetimit, gjyqtari do ta lexoj kontratn dhe do t informoj palt
kontraktuese pr pasojat e kontrats.
(4) Nse n lidhjen e kontrats marrin pjes antart e mitur, gjykata, para se ta bj
vrtetimin e kontrats, do t krkoj mendimin e Organit t Kujdestaris.
Neni 277. Rregullat e prgjithshme mbi t drejtat pronsore
N marrdhniet pasurore ndrmjet antarve t familjes, t cilat nuk jan rregulluar
me kt ligj, zbatohen rregullat e prgjithshme t s drejts pasurore.
PJESA E TET
MBAJTJA FINANCIARE
I. PARIMET
Neni 278. Parimi
(1) Mbajtja financiare n kuptimin e ktij Ligji nnkupton detyrimin financiar dhe material.
(2) T afrmit n vij t drejt jan t detyruar t sigurojn mbajtje financiare reciprok.
Neni 279. Gjendja e nevojshme (skamja)
Vetm personat t cilt financiarisht nuk munden t mbajn vetn jan t pranueshm
pr mbajtje financiare.
Neni 280. Aftsia e shrbimit
(1) Personat t cilt duke marr parasysh t gjitha detyrimet personale nuk jan n
gjendje t sigurojn mbajtje financiare pa rrezikuar mjetet e tyre financiare t
arsyeshme nuk jan t detyruar t sigurojn mbajtje financiare.
(2) Prindrit t cilt biejn n paragrafin 1 jan t detyruar t sigurojn mbajtje
financiare n mnyr t arsyeshme pr fmiun e tyre t mitur dhe t pa martuar. Kjo
gjithashtu vlen pr fmijt n moshn n mes 18 dhe 26 vje prderisa ata jetojn n
shtpin e prindrve t tyre apo njrit prind dhe jan ende n shkollim t prgjithshm.
(3) Detyrimi i cekur n paragrafin 2 nuk sht i zbatueshm nse sht ndonj i afrm
tjetr i cili sht i detyruar t siguroj mbajtje financiare. Ai gjithashtu nuk do t
zbatohet nse mbshtetja e fmiut mund t merret nga pasuria e fmiut.
Neni 281. Detyrimet pr njoftim t ndrsjell pr gjendjen financiare
(1) T afrmit n vij t drejt jan t detyruar, n baz t krkess ti paraqesin njri
tjetrit t hyrat dhe gjendjen financiare.
(2) N baz t krkess, personi i cili sht i detyruar t jap mbajtje, do t paraqes dshmi
me shkrim dhe dokumente pr t dshmuar t ardhurat e tij dhe gjendjen financiare.
51

Neni 282. Radha e personave t detyruar


(1) Bashkshorti sht fillimisht i detyruar ti jap mbajtje financiare bashkshortit tjetr.
(2) N rast se detyrimi pr mbajtje financiare ekziston ndrmjet disa t afrmve, s
pari kan detyrim pasardhsit e pastaj t afrmit e vijs paraardhse.
(3) Detyrimi pr dhnien e mbajtjes financiare pr personat n gjini t gjakut caktohet
sipas radhs me t ciln mund t thirren n trashgimi.
(4) Ndrmjet disa t t afrmve t cilt jan n marrdhnie t natyrs s njjt, t
gjith kta kan detyrime n proporcion me mundsit e tyre financiare. Personi i cili
drejtprdrejt prkujdeset pr fmiun n kujdesin e tij shtpiak e prmbush pjesn e
tij duke siguruar kujdesin dhe shkollimin.
Neni 283. Ndryshimi i radhs s detyrimit
(1) Deri sa i afrmi nuk sht i detyruar t jap mbajtje financiare, detyrimi kalon n t
afrmit e radhs n baz t radhs s pastajme t detyrimit
(2) Prgjegjsia e bashkshortit pr ti dhn mbajtje financiare bashkshortit t tij
kalon n t afrmit e personit q ka nevoj vetm n rastet e pamundsis financiare
si sht cekur ne nenin 280 (1).
Neni 284. Rregulla e ndarjes s detyrimit t m shum personave pr dhnien e
mbajtjes financiare
N rast se m shum se nj person ka nevoj dhe personi q ka detyrim t siguroj
mbajtje financiare pr t gjith nuk sht n gjendje t ofroj mbajtje t plot nn
arsyet e cekura n nenin 280, detyrimi ndahet mes t gjith t afrmve q jan t
detyruar derisa mbajtja financiare t jet garantuar plotsisht.
Neni 285. Shtrirja e mbajtjes
(1) Shtrirja e mbajtjes duhet t jet adekuate me kushtet nn t cilat ka jetuar personi q
ka t drejt n mbajtje. N rast se personi ka jetuar n kushte t rnda, mbajtja duhet t
siguroj s paku minimumin q nevojitet pr t mbajtur nj jet t rndomt dinjitoze.
(2) Mbajtja prfshin t gjitha krkesat e domosdoshme pr jet, duke prfshir t
gjitha shpenzimet e domosdoshme pr trajnim dhe shkollim pr t fituar profesion.
Neni 286. Forma e mbajtjes
(1) Mbajtja n radh t par duhet t jet n para.
(2) Personi i detyruar t ofroj mbajtje n t holla mund t krkoj leje nga Organi i
Kujdestaris q ti lejohet t ofroj mbajtje n ndonj form tjetr nse situata e
veant e krkon kt.
(3) Mbajtja duhet t jepet n paradhnie pr do muaj.
Neni 287. Mos heqja dor nga mbajtja
Personi i cili ka t drejt n mbajtje nuk mund t heq dor nga e drejta e tij pr
mbajtje n t ardhmen.
Neni 288. Prfundimi i t drejts pr mbajtje financiare
(1) E drejta e mbajtjes ndrmjet dy personave prfundon nse ndonjri nga ata vdes.
(2) Kjo nuk do t zbatohet pr detyrimet e prindit ndaj fmiut. N kt rast detyrimet
e tij kalojn tek trashgimtari ligjor.
52

II. MBAJTJA FINANCIARE DHE USHQIMI (ALIMENTACIONI)


1. Mbajtja Financiare e Fmijve
Neni 289. Zbatimi i parimeve
Parimet e prgjithshme t prgjegjsis s prindrve t parashikuara me kt Ligj do
t aplikohen n rast se nuk sht rregulluar ndryshe n nenet vijuese.
Neni 290. Mbajtja financiare
(1) Prindrit jan t detyruar t ofrojn mbajtje financiare pr fmijt e tyre t mitur.
(2) Nse fmiu nuk e ka prfunduar shkollimin deri n moshn madhore, prindrit
kan detyrim t ofrojn mbshtetjen e nevojshme pr t siguruar shkollimin,
respektivisht edukimin n fakultet deri sa fmiu t arrin moshn 26 vje.
Neni 291. Mbajtja e fmiut t mitur n rastet e veanta
Nse fmiu i moshs madhore nuk sht n gjendje t punoj pr shkak t smundjes,
t metave fizike dhe mentale, dhe i cili nuk ka sasi t mjaftueshme t mjeteve
financiare pr shpenzimet e tij financiare, prindrit kan pr detyrim t sigurojn
ndihmn financiare deri sa nj situat e till t mbaroj.
Neni 292. Detyrimi i fmiut
Nga mosha 15 vjeare e tutje, fmiu i cili fiton t ardhura me punn e tij, sht i
detyruar q financiarisht t kontribuoj pr mbajtjen e tij dhe nse e krkon nevoja
edhe pr kontribut t arsyeshm pr mbajtjen e familjes me t ciln jeton.
Neni 293. Mos shuarja e detyrimeve me humbjen e kujdesit prindror
Prindit t cilit i sht hequr kujdesi prindror nuk lirohet nga detyrat pr ti mbajtur
fmijt e tij.
Neni 294. Detyrimet e femijve ndaj prindrve t vet
(1) Fmijt kan pr detyrim t japin mbajtje financiare pr prindrit e tyre nse ata
nuk nuk jan t aft pr pun dhe nuk kan t ardhura minimale pr t jetuar.
(2) Prjashtimit, gjykata mund t refuzoj krkesn pr mbajtje financiare, nse
prindit iu ka hequr kujdesi prindror ose nuk ka ofruar mbajtje financiare pr fmijn
prkundr mundsive financiare.
(3) Prjashtimi i cekur n paragrafin (2) t ktij neni do t zbatohet nse gjykata pas
vrtetimit t t gjitha rrethanave t rastit konkludon se detyrimi i fmiut do t
paraqiste nj padrejtsi t hapur ndaj fmiut.
Neni 295. Detyrimet e njerkut/s ndaj thjeshtrit/s
(1) Njerku dhe njerka kan pr detyrim t ofrojn mbajtje financiare pr thjeshtrit e
tyre nse ata nuk kan t afrm t tjer t cilt n prputhje me kt ligj kan pr
detyrim t sigurojn mbajtje financiare apo kan vetm t afrm t cilt jan
financiarisht t paaft.
(2) Detyrimi i njerks apo njerkut vazhdon edhe pas vdekjes s partnerit t tyre i cili
ka qen prind natyror i fmiut, nse thjeshtri/ra dhe njerku apo njerka bashkjetojn
para vdekjes s njrit bashkshort.
(3) Kjo nuk do t aplikohet nse martesa ndrmjet prindit dhe njerks apo njerkut t
fmiut sht anuluar.
Neni 296. Detyrimet e thjeshtrit/s ndaj njerkut/s
Thjeshtri/ra kan pr detyrim t ofrojn mbajtje financiare pr njerkun dhe njerkn
n prputhje me nenin 294 nse kta kan ofruar mbajtje financiare dhe kujdes pr nj
53

koh t arsyeshme. Nse njerku apo njerka kan fmij t tyre, ather kto detyrime
ndahen me fmijt tjer.
2. Mbajtja martesore (Ushqimia)
Neni 297. Definicioni i ushqimis
Ushqimia sht mbajtje financiare e bashkshortve apo ish-bashkshortve.
Neni 298. E drejta e bashkshortve n ushqimi
(1) Bashkshorti i cili nuk ka mjete t mjaftueshme pr mbajtje financiare, i cili nuk
sht i aft t punoj ose q pr arsye tjera nuk mund t punsohet, ka t drejt n
mbajtje financiare nga bashkshorti tjetr n proporcion me mundsit e tij financiare.
(2) Gjykata duke i marr parasysh t gjitha rrethanat e rastit mund t refuzoj
krkesn pr ushqimi, nse ushqimia sht krkuar nga bashkshorti me keqbesim ose
nse ai e ka braktisur bashkshortin pa ndonj arsye t bazuar.
Neni 299. Ushqimia pr kujdesin e fmiut
Bashkshorti i ndar mund t krkoj ushqimin nga bashkshorti tjetr prderisa ai
do t kujdeset dhe e mban fmiun e prbashkt dhe pr kt arsye i bhet e pamundur
t punoj.
Neni 300. Ushqimia pr shkak t moshs
Bashkshorti i ndar mund t bj krkes pr ushqimi ndaj bashkshortit tjetr q
nga momenti i:
1. shkurorzimit
2. mbarimit t kujdesit dhe mbajtjes s fmiut t prbashkt
3. prfundimit t kushteve t parashikuara n nenin 301 dhe 302 t ktij ligji ai
nuk mund t pranohet n marrdhnie t puns pr shkak t moshs s tij.
Neni 301. Ushqimia pr shkak t smundjes apo paaftsis
Bashkshorti i shkurorzuar mund t bj krkes pr ushqimi nga bashkshorti
tjetr nse dhe q nga momenti i shkurorzimit, mbarimit t kujdesit dhe mbajtjes s
fmiut t prbashkt dhe prfundimit t kushteve t parashikuara n nenin 302 t ktij
ligji ai nuk mund t pranohet n marrdhnie t puns pr shkak t smundjes,
paaftsis apo t metave t tija psikike apo mentale.
Neni 302. Ushqimia pr shkak t papunsis, krkesa pr ndryshim
(1) Pr aq sa ushqimia nuk mund t sigurohet nn dispozitat e parashikuara n nenet
299-301, bashkshorti i shkurorzuar mund t krkoj ushqimi nse dhe pr aq sa ai
nuk sht n gjendje t gjej punsim pas momentit t shkurorzimit.
(2) N rast se t hyrat nga punsimi nuk i plotsojn nevojat dhe ai nuk ka t drejt
pr ushqimi nga nenet 298-301, ai ka t drejt t krkoj ndryshimin si ushqimi pr t
arritur mbajtje financiare.
Neni 303. Punsimi i prshtatshm
(1) Nga bashkshorti i shkurorzuar mund t krkohet q t angazhohet n pun t
prshtatshme.
(2) Punsimi sht i prshtatshm nse ai sht n prputhje me arsimimin, aftsit
dhe shndetin e bashkshortit t shkurorzuar dhe ai prshtatet nivelit t jetess. Kjo
varet nga kohzgjatja e martess dhe koha q bashkshorti i shkurorzuar ka qen i
angazhuar n prkujdesje dhe arsimim t fmiut t prbashkt.
(3) Bashkshorti i shkurorzuar duhet t angazhohet pr arsimimin e mtejshm apo
rikualifikimin, nse kjo sht e mundur dhe e domosdoshme pr t gjetur pun.
54

Neni 304. Nevojshmria


Bashkshorti i shkurorzuar nuk mund t krkoj ushqimin pr derisa ai sht n
gjendje t mbaj vetn nga t ardhurat apo nga pasuria e tij.
Neni 305. Shtrirja e ushqimis
Vllimi i ushqimis varet nga standardi jetsor n martes. Mbajtja e gjendjes s jetess
krkon gjithashtu shpenzime pr sigurim t prshtatshm shndetsor dhe shpenzimet pr
arsimim t mtejm apo rikualifikim n prputhje me nenin 306 paragrafi (3).
Neni 306. Kufizimi apo shuarja e detyrimit
(1) Krkespadia pr ushqimi duhet t kufizohet apo t refuzohet. Kjo varet nga ajo
se deri n far mase krkesa sht e paarsyeshme.
(2) Krkespadia do t jet e paarsyeshm nse:
1. Periudha e kohzgjatjes s martess apo periudha pr t ciln sht ofruar
mbajtja pr fmijn e prbashkt ka qen shum e shkurt dhe pr faktin e
martess ose mbajtjes pr ka krkohet ushqimia;
2. Paditsi sht fajtor pr krim apo sulm t rnd t paramenduar kundr
bashkshortit tjetr;
3. Paditsi me qllim shkakton nevojshmrin e tij.
Neni 307. Mundsia pr t dhn ushqimi
(1) Personat t cilt duke marr parasysh t gjitha detyrimet tjera nuk jan n gjendje
t japin ushqimi pa rrezikuar mbajtjen e tyre t arsyeshme, nuk jan t detyruar t
japin mbajtjen.
(2) Detyrimi mbetet pr aq sa ata jan n gjendje t sigurojn ushqimi.
Neni 308. Detyrimi pr njoftim t ndrsjellt pr gjendjen financiare
(1) Bashkshortt e shkurorzuar jan t detyruar ti paraqesin njri tjetrit t hyrat
dhe gjendjen financiare sipas krkess.
(2) N baz t krkess do t ofrohen prova me shkrim dhe dokumente tjera n
mnyr q t provohen pr t hyrat dhe gjendjen financiare.
Neni 309. Rregulla e radhs s detyrimit t ushqimis
(1) Detyrimin pr ushqimi s pari e mban bashkshorti i shkurorzuar.
(2) Nse dhe deri sa bashkshorti i shkurorzuar nuk ofron alimentacion t
mjaftueshm, detyrimi kalon njjt sikur mbajtja financiare, n t afrmit e t
paditurit sipas radhs s trashgimis.
Neni 310. Forma e ushqimis
(1) Ushqimia s pari duhet t bhet n t holla
(2) Personi q ka detyrim t jap ushqimi mund t krkoj leje nga Organi i
Kujdestaris ose Gjykata q t jet i lejuar t jap mbajtje n ndonj form tjetr nse
situata e veant e krkon nj gj t till.
(3) T hollat duhet t ipen pr do muaj n paradhnie.
(4) N vend t pagess mujore krkuesi mund t krkoj pr nj shum satisfaksioni
nse ka baza t arsyeshme dhe kjo pjes e shums nuk do t rezultoj n nj ngarkes
t pa ndershme te personi i cili sht i detyruar t siguroj ushqimi.
Neni 311. Ujdia
Bashkshortt mund t lidhin ujdi pr alimentacion pran Gjykats n t ciln
zhvillohet procedura pr ushqimi.
55

Neni 312. Shuarja e t drejts s ushqimis


E drejta e bashkshortit t shkurorzuar pr alimentacion pushon kur kushtet nga
nenet 298-302 t ktij ligji nuk zbatohen m, kur koha pr t ciln gjykata ka
prcaktuar alimentacionin kalon, kur bashkshorti i shkurorzuar i cili gzon kt t
drejt rimartohet ose hyn n bashksi jashtmartesore (bashksi faktike) ose vdes.
Neni 313. Vazhdimi i t drejtave
(1) Detyrimi pr ushqimi nuk shuhet me vdekjen e personit t detyruar por kalon tek
trashgimtart ligjor. N kt rast t gjitha kufizimet n vlern e alimentacionit
pushojn dhe shuma prcaktohet srish, varsisht nga aftsit financiare t trashguesit.
(2) Kjo gjithashtu zbatohet pr krkesn pr alimentacion pr muajin kur pretenduesi
lidh nj martes t re ose vdes.
Neni 314. Rishfaqja e t drejts pr t pranuar ushqimi
N rastin kur nj person i cili ka t drejt pr ushqimi lidh martes t re dhe kjo m
von zgjidhet me shkurorzim, dhe nse ai kujdeset pr fmijn e prbashkt nga
martesa e par ka t drejt t paraqes krkes pr ushqimi ndaj bashkshortit t
mparshm.
Neni 315. Procedurat gjyqsore
(1) Bashkshorti ka t drejt t krkoj q n t njjtin proces gjyqsor n t cilin
zgjidhet martesa, gjykata t vendos edhe lidhur me alimentacionin.
(2) Bashkshorti i cili nuk ka krkuar alimentacion nga bashkshorti tjetr n
kontestin e shkurorzimit, pr shkak t bazs s arsyeshme mund t paraqes nj
krkes t ktill n nj kontest t ndar gjyqsor brenda afatit prej 2 vitesh dhe
vetm nse plotsohen kushtet e mposhtme:
1. Nse kushtet pr dhnien e ushqimis kan ekzistuar para shkurorzimit dhe
kan vazhduar deri n mbylljen e seancs gjyqsore n kontestin pr ushqim ose
2. nse brenda ktij afati sht shkaktuar paaftsia pr pun, si pasoj e lndimit
trupor ose shndetit t dmtuar nga koha para shkurorzimit.
Neni 316. Ushqimia n rastet e anulimit t papritur t martess
N rast se martesa sht anuluar, bashkshorti i cili n kohn e lidhjes s martess
nuk i ka ditur arsyet e pavlefshmris s saj, mund ti krkoj bashkshortit tjetr q
ta siguroj ushqimi nn kushtet n t cilat bashkshorti i shkurorzuar duhet t
plotsoj krkesn pr ushqimi.
3. Dispozitat e veanta pr mbrojtjen e fmijve t prindrve t pamartuar.
Neni 317. Detyrimet e babait t pamartuar
(1) Babai i fmiut sht i detyruar t jap mbajtje financiare gjat intervalit kohor prej
6 javsh para lindjes s fmiut dhe tet javsh pas lindjes s fmiut.
(2) Kjo sht e lidhur gjithashtu me t gjitha shpenzimet e shtatznis dhe lindjes s
fmiut.
(3) Pr deri sa nna nuk mund t siguroj marrdhnie t puns pr shkak t smundjes
s shkaktuar nga shtatznia apo nga lindja, detyrimi pr t siguruar mbajtje financiare
pr fmiun dhe ushqimi pr gruan mund t zgjatet..
(4) E njjta do t aplikohet nse nna nuk mund t punoj pr shkak t kujdesit dhe
mirrritjes s fmijs.
(5) Kjo do t aplikohet gjithashtu n rastet kur fmiu ka lindur i vdekur apo ka vdekur
pas lindjes apo gjat paaftsis s fmiut t shkaktuar me lindje.
56

Neni 318. Kufizimet


(1) Detyrimet pr t siguruar shprblimin fillojn 4 jav para lindjes dhe prfundojn
tre vite pas lindjes s tij.
(2) Kufizimi tre vjear mund t shtrihet nse pikrisht mendohet pr nevojn q t
sigurohen kushtet jetsore t gruas dhe fmiut.
Neni 319. Rregullat e prgjithshme pr detyrimet e mbajtjes ndrmjet t afrmve
(1) T gjitha dispozitat nga detyrimi i mbajtjes ndrmjet t t afrmve do t zbatohen
po ashtu edhe pr fmijt nga prindrit e pamartuar.
(2) Detyrimin pr ushqimi n radh t par e ka babai e pastaj t afrmit tjer.
Neni 320. Detyrimet e nns s pamartuar
Nse babai sht i detyruar pr kujdesin dhe edukimin e fmiut ai mund t krkoj
mbajtje financiare t cekur n nenin 317 paragrafi 4.
Neni 321. Refuzimi i krkess
Gjykata mund t refuzoj krkesn pr ushqimi vetm nse krkuesi sht fajtor pr
fyerje t rnd t paramenduar kundr partnerit.
Neni 322. Pavlefshmria e refuzimit
Nuk mund t hiqet dor nga e drejta pr ushqimi n mes t partnerve t pamartuar.
III. PROCEDURAT
1. Parimet dhe procedurat e mbajtjes dhe ushqimis
Neni 323. Kompetenca territoriale
N kontestet pr ushqimi, fmiu prkatsisht prfaqsuesi i tij ligjor mund t paraqet
padi n gjykatn me kompetenc t prgjithshme territoriale ose n gjykatn n
territorin e t cils paditsi e ka vendbanimin ose vendqndrimin.
Neni 324. Kolegji gjyqsor
Procedura pr kontestin e ushqimis n instancn e par gjyqsore drejtohet dhe
vendoset nga kolegji gjyqsor i prbr nga nj gjyqtar dhe dy gjyqtar porot, kurse
n instancn e dyt gjykata prbhet nga kolegji prej tre gjyqtarsh.
Neni 325. Vendimi ex-officio
(1) N do rast q t jet e mundshme, vendimet pr mbrojtjen dhe mbajtjen e
fmijve n kontestet martesore do t jen ex-offitio (ne baz t detyrs zyrtare),
(2) Gjykata duhet t pranoj nj marrveshje t prindrve pr mbajtjen financiare n
prputhje me kt ligj vetm nse marrveshja sht n prputhje me dispozitat e
ktij ligji mbi shtjet pr mbajtjen financiare.
(3) Gjykata vendos ex officio pr mbajtjen financiare t fmiut vetm nse sht
vrtetuar se i padituri sht baba i fmiut, respektivisht sht e vrtetuar se e paditura
sht nna e fmiut.
Neni 326. Prfshirja e Organit t Kujdestaris
(1) Organi i Kujdestaris n emr t fmiut t mitur mund t inicoj dhe t
prfaqsoj procesin gjyqsor.
(2) Ai gjithashtu mund t inicoj procesin gjyqsor pr rritjen e alimentacionit nse
prindi i cili ka kujdestarin pr fmiun nuk ushtron nj t drejt t till pr shkaqe t
paarsyeshme.
57

(3) Nse prindi nuk krkon zbatimin e vendimit me t cilin gjykata ka vendosur pr
alimentacion, Organi i Kujdestaris n emr t fmiut t mitur mund t krkoj
prmbarimin e vendimit t forms s prer n Procedurn e Prmbarimit.
Neni 327. Masat e prkohshme ex-officio pr mbajtjen e fmijs
(1) N kontestet pr mbajtje financiare t fmijve, n kontestet pr kujdestarin dhe
n kontestet ku mbajtja financiare e fmijs vendoset ex officio, gjykata prcakton ex
officio masa t prkohshme pr mbajtje financiare nse t dy prindrit nuk
kontribuojn efektivisht ne mbajtjen financiare t fmijs.
(2) Nse prindi i cili mbi baz t vendimit t gjykats sht i detyruar t ofroj shumn
e prcaktuar pr mbajtje financiare, nuk i kryen detyrimet e tij rregullisht, Organi i
Kujdestaris n baz t krkess s prindit tjetr apo si pjes e detyrs s tij zyrtare
ndrmerr t gjitha masat e domosdoshme pr ti ofruar fmijs mbajtje financiare t
prkohshme n prputhje me dispozitat mbi mbrojtjen sociale t fmijve.
(3) Masa duhet t zgjas pr aq sa prindi nuk i prmbush detyrimet e tija.
(4) Ndaj ktij prindi do t inicohet zbatimi i masave nse kjo sht e domosdoshme.
Neni 328. Masat e prkohshme pr mbajtjen e fmijve
(1) N kontestet pr alimentacion apo mbajtje financiare t fmijve t moshs
madhore, gjykata mund t prcaktoj masa t prkohshme pr alimentacionin e tyre
ose mbajtjen financiare vetm me krkesn e paditsit.
(2) Zbatimi i masave mund t inicohet sipas krkess s paditsit.
Neni 329. Inkurajimi i marrveshjes jasht gjyqsore
Organi i Kujdestaris sht i detyruar q t inkurajoj fmijt dhe prindrit q t
lidhin marrveshje jasht gjyqsore.
Neni 330. Parimet e prcaktimit t mbajtjes dhe alimentacionit
(1) Detyrimi pr t dhn mbajtje financiare ose alimentacion prcaktohet n proporcion
me t gjitha mjetet e t paditurit dhe brenda kufijve t nevojave t paditsit.
(2) Gjykata duhet t ket parasysh gjendjen financiare t t paditurit, aftsin pr t
punuar, mundsin faktike pr punsim, kushtet shndetsore, nevojat personale,
detyrimet ligjore dhe t gjitha kushtet tjera relevante.
(3) Kur alimentacioni krkohet pr fmiun, gjykata merr parasysh moshn e fmiut
dhe t gjitha nevojat pr edukim dhe arsimimin.
Neni 331. Prshtatja e vendimeve pr mbajtje
(1) gjykata me krkesn e paditsve apo personave t detyruar mund t ndryshoj
vendimin ashtu q t ndrprej t shtoj, t zvogloj mbajtjen financiare ose
alimentacionin i cili sht prcaktuar me an t vendimit t mparshm gjyqsor nse
rrethanat mbi t cilat sht bazuar vendimi kan ndryshuar.
(2) Kushtet t cilat mund t ndryshojn jan nevoja personale dhe rritje e
shpenzimeve t jetess n an t krkuesit si dhe statusit financiar t t pandehurit n
ann tjetr.
Neni 332. Zgjerimi i padis
(1) Kur gjykata vjen n prfundim se prindrit vetm apo s bashku nuk mund t
prmbushin nevojat e alimentacionit t fmiut t mitur pr shumn e cila konsiderohet
e nevojshme nga gjykata, Organi i Kujdestaris do t informohet pr kt aspekt.
(2) N nj rast t ktill, Organi i Kujdestaris mund t zgjeroj padin n procesin
gjyqsor pr mbajtjen financiare dhe prfshin persona t tjer t cilt n prputhje me
ligjin jan t detyruar t sigurojn mbajtjen financiare.
(3) Vendimi pr prfshirjen e ktyre personave sht i pakontestueshm.
58

(4) Prfaqsuesi ligjor i fmijs s mitur ka t drejt t krkoj nj zgjerim t padis


nn kushtet e prcaktuara n paragrafin 2 t ktij neni.
(5) Nse n procedurn e mtejme, gjykata vjen n prfundim se t afrmit t tjer
gjithashtu nuk kan mjete pr t plotsuar nevojat e fmijs, Organi i Kujdestaris do
ti merr t gjitha masat e domosdoshme pr t siguruar nevojat e alimentacionit t
fmijs n prputhje me dispozitat mbi mbrojtjen sociale e posarisht ato t cekura
n nenet 316-327.
Neni 333. Zbatimi i Vendimit gjyqsor
(1) Vendimi pr t shtuar mbajtjen financiare ose ushqimi n krkesn e personit q
ka t drejt apo n baz t propozimit t Organit t Kujdestaris nxirret nga gjykata
kompetente. Bazuar n vendimin n procedurn e zbatimit n prputhje me rregullat
mbi lshimin e zbatimit t vendimit i bazuar n vendimin ekzekutiv t gjykats dhe t
informacionit t organit kompetent t shtjeve statistikore.
(2) Nse i detyruari i ushqimis kundrshton vendimin n vijim t paragrafit 1 t ktij
neni, n shenj t kundrshtimit se t hyrat e tija nuk kan rritje n proporcion me
rritjen e shpenzimeve t jetess apo t kushteve tjera q kan ndodhur t cilat nuk
ndihmojn rritjes e mbajtjes financiare apo ushqimi, gjykata do t udhzoj personin
e till q t inicoj shtjen gjyqsore brenda afatit kohor t urdhruar pr t
shfuqizuar zbatimin si t papranueshm.
(3) Gjer sa zbatimi i shtjes gjyqsore t bhet final, zbatimi i vendimit pr t paguar
shumn e vlersuar pr mbajtje financiare apo ushqimi do t zgjas por gjykata mund
t vendos q t mos vazhdoj zbatimin nse ajo mendon se debitori nuk do t
dmtohet nga nj veprim i till.
Neni 334. Bashkpunimi n zbatim
Pundhnsi i personit ndaj t cilit vendimi gjyqsor pr ushqimi apo mbajtje financiare
sht br i zbatueshm, sht i detyruar t bashkpunoj me autoritetin pr t ofruar
zvoglimin e detyrueshm t kontributit t ushqimis nga paga e personit ose fitimi.
Neni 335. Prjashtimi i publikut
N mnyr q t garantohet mbrojtja e t drejtave personale t prindrve dhe fmijve,
publiku prjashtohet nga i tr procesi gjyqsor pr mbajtje financiare dhe ushqimi.
Neni 336. Revizioni
Revizioni sht i lejuar n t gjitha kontestet pr mbajtje financiare dhe ushqimi.
2. Parimet dhe procedurat e kontesteve n marrdhniet ndrmjet prindrve dhe
fmijve
Neni 337. Kompetenca Territoriale
N konteste pr vrtetim apo kundrshtim t atsis apo t amsis, fmija
respektivisht prfaqsuesi i tij ligjor mund t paraqes padin edhe para gjykats me
kompetenc territoriale t prgjithshme apo n gjykatn n territorin e s cils personi
ka vendbanimin apo vendqndrimin.
Neni 338. Kolegji Gjyqsor
Procedura gjyqsore ndrmjet prindrve dhe n mes t prindrve dhe fmijve n
shkalln e par do t drejtohet dhe vendoset nga kolegji i prbr nga nj gjyqtar dhe dy
porot, ndrsa n Gjykatn e shkalls s dyt kolegji do t prbhet nga tre gjyqtar.
59

Neni 339. Palt pjesmarrse


(1) N kontestet pr vrtetim t atsis, jan personat atsia e t cilve vrtetohet
fmija dhe nna e fmijs.
(2) N kontestet pr kundrshtim t atsis s personit i cili n prputhje me ligjin
sht menduar t jet ati i fmijs, pal n procedur gjyqsore: personi q
kundrshton atsin, fmija dhe nna e fmijs.
(3) N kontestet ku personi i cili ka menduar se sht baba i fmijs, kundrshtimi i
atsis s personit i cili e ka njohur fmijn si t tijin, palt n kt kontest jan:
personi i cili refuzon t njoh dhe pranoj atsin, personi atsia e t cilit sht
kundrshtuar, fmija dhe nna e fmijs.
Neni 340. Procedurat e Prgjithshme Gjyqsore mbi vrtetimin e Atsis dhe Amsis
(1) N kontestet nga marrdhniet familjare ndrmjet prindrve dhe fmijs s mitur
dhe procedura pr verifikim t refuzimit t atsis apo amsis, vetm n rastin e
fmijs s mitur, gjykata mund gjithashtu t merr parasysh faktet t cilat nuk jan
marr parasysh nga palt.
(2) N nj kontest t till nuk mund t ket vendim t shpallur pr shkak t mungess
apo mos lejimit.
(3) N kontestet nga vrtetimi apo refuzimi i atsis ose amsis, marrveshja
gjyqsore nuk sht e lejuar.
(4) Nse n procedurn gjyqsore pr vrtetimin e atsis apo amsis i padituri e
njeh atsin e tij respektivisht amsin, procedura do t suspendohet dhe gjykata
menjher do t drgoj nj kopje t ertifikuar t protokolit s bashku me deklaratn
pr njohjen e atsis respektivisht amsis te zyrtari kompetent pr regjistrimin e
fmijs n librin amz.
Neni 341. Sigurimi i pjesmarrjes s domosdoshme, Refuzimi i krkess
(1) Nse me padin pr vrtetimin, prkatsisht pr kundrshtimin e atsis si padits
dhe t paditur nuk jan prfshir t gjith personat nga neni 339 t ktij ligji, gjykata
do ta ftoj paditsin q ta zgjeroj me persona t tjer. Ata persona nuk mund ti
bjn kundrshtim zgjerimit t padis.
(2) Nse n kontestin pr kundrshtimin e atsis paditsi brenda afatit q e ka
caktuar gjykata nuk e zgjeron padin me personat, t cilt nuk jan prfshir n padi
ose nse kta persona brenda afatit t njjt nuk i bashkohen padis si padits t rinj,
padia do t hudhet posht.
(3) Nse n kontestin pr vrtetimin e atsis paditsi brenda afatit q e ka caktuar
gjykata nuk e zgjeron padin me personat t cilt nuk jan prfshir n padi, ose nse
ata persona brenda afatit t njjt nuk i bashkohen padis si padits t rinj, gjykata
lidhur me kt gj do t njoftoj Organin e Kujdestaris dhe do t ia caktoj afatin
brenda t cilit mund ta zgjeroj padin me personat q nuk jan prfshir n padi.
(4) Nse nuk ka pal tjetr pjesmarrse n procesin gjyqsor brenda afatit t dhn,
krkesa do t refuzohet.
Neni 342. Prfshirja e Organit t Kujdestaris
(1) Pr kontestet nga marrdhniet familjare ndrmjet prindrve dhe fmijve t mitur
gjykata do ta njoftoj Organin e Kujdestaris, nse konstaton se prfaqsuesi ligjor nuk
tregon kujdes t duhur n prfaqsim qoft pr shkak t mosdijes ose t pakujdesis.
(2) Organi i Kujdestaris ka t drejt t marr pjes n kontestin e atill gjithmon kur
mon se kt gj e krkojn interesat e arsyeshme t fmijs q sht pal n kontest.
(3) Si pjesmarrs n procedur, Organi i Kujdestaris sht i autorizuar q t jep
propozime pr mbrojtjen e t drejtave dhe t interesave t fmijve, q ti paraqet
60

edhe faktet t cilat nuk i kan theksuar palt dhe t propozoj q t mblidhen provat e
nevojshme, t ushtroj mjete juridike dhe t ndrmerr veprime tjera kontestimore.
(4) Gjykata sht e detyruar t ftoj Organin e Kujdestaris pjesmarrs n procedur
n t gjitha seancat dhe t drgoj t gjitha vendimet e saja te ky organ.
Neni 343. Mbrojtja e Fmijve me an t Kujdestarit t veant
(1) Nse fmija dhe prindi i cili sipas Ligjit e prfaqson fmijn s bashku e
paraqesin padin pr vrtetimin ose kundrshtimin e padis, prkatsisht nse jan t
paditur me padi t njjt ai prind do ta prfaqsoj fmijn edhe n kontest por
Organi i Kujdestaris mund ti caktoj fmijs kujdestarin e veant nse ndrmjet
prindit dhe fmijs n at kontest ekzistojn interesa t kundrta..
(2) Nse fmija dhe prindi i cili sht prfaqsues ligjor i fmiut, kan interesa t
kundrta dhe jan pal t kundrta n procedur si t paditur dhe padits, Organi i
Kujdestaris do t emroj kujdestarin e veant pr kt fmij.
Neni 344. Masa ex officio t prkohshme pr mbrojtjen e fmijve
(1) N procedurat pr kujdestarin, gjykata ex officio mund t caktoj masa t
prkohshme pr mbrojtjen, edukimin dhe vendosjen e fmijs.
(2) Masat e prkohshme mund t zbatohen pavarsisht nga vendimi i marr n kontestin
themelor ose natyra e procesit themelor nse kjo konsiderohet e domosdoshme.
(3) Kundrshtimi ndaj vendimit mbi masat e prkohshme nuk e ndal ekzekutimin e
vendimit.
Neni 345. Prjashtimi i Publikut
N kontestet pr vrtetim apo kundrshtim t atsis dhe n kontestin pr kujdestari t
personit t mitur, publiku sht i prjashtuar nga procesi gjyqsor me qllim t
sigurimit t mbrojtjes pr fmijn.
Neni 346. Procedura e Kontestit t prbashkt
Palt t cilat bashkrisht inicojn kontestin pr refuzimin ose vrtetimin e atsis apo
amsis, respektivisht t cilat jan padits n procesin gjyqsor t njjt, konsiderohen
sikur t ishin nj pal kontestuese, kshtu q nse ndrgjyqsit pengojn ndonjrin nga
veprimet kontestuese, efektet e veprimit t kontestueshm t ndrmarra nga pala tjetr
ndrgjyqse shtrihen mbi paln e cila nuk ka ndrmarr nj veprim t till.
Neni 347. Shpenzimet
Gjykata vendos sipas diskrecionit t saj mbi shpenzimet e procedurs.
Neni 348. Masat ex officio n shkall t par
(1) N procedurn ankimore pr vrtetimin e atsis apo amsis dhe n kontestin
mbi mbrojtjen, edukimin apo mbajtjen financiare t fmijs t mitur, Gjykata e
Shkalls s Dyt do t ndrmarr ex officio vendimin n interes t fmijs s mitur
kurdoher q kjo t jet e mundur.
(2) N rast t kontestit nn Paragrafin (1), Gjykata e Shkalls s Dyt do t
kontrolloj edhe pjest e vendimit t cilat nuk jan kundrshtuar me ankes.
IV. DISPOZITAT E PROCEDURS CIVILE
Neni 349. Zbatimi i Ligjit mbi Kontestet Gjyqsore
N kontestet martesore dhe ndrmjet antarve t familjes zbatohen dispozitat e
Ligjit t Procedurs Kontestimore nse ky ligj nuk parashikon ndryshe.
61

Neni 350. Zbatimi i Ligjit t Procedurs Jasht Kontestimore


N shtjet juridike pr t cilat me kt Ligj sht rregulluar se do t zgjidhen n
procedurn jasht kontestimore, do t zbatohen dispozitat e Ligjit t Procedurs jasht
kontestimore.
V. PROCEDURA E PRMBARIMIT
Neni 351. Kompetenca Territoriale
(1) Lidhur me vendimin pr prmbarimin e vendimit t gjykats me t cilin
urdhrohet dorzimi i fmijs prindit ose personit tjetr, t cilit i sht besuar fmija
n ruajtje dhe shkollim, kompetente sht gjykata e cila e ka kompetencn e
prgjithshme territoriale pr paln q krkon prmbarimin, si dhe gjykata n territorin
e t cils gjendet fmija.
(2) Gjykata n territorin e s cils sht fmija ka juridiksion territorial pr tu
kujdesur pr zbatimin e prmbarimit.
Neni 352. Procedurat Zbatuese
(1) Me rastin e zbatimit t prmbarimit t dhunshm gjykata kujdeset pr karakterin e
ngutshm t procedurs dhe pr nevojn q n masn maksimale t mbrohet
personaliteti i fmijs.
(2) Gjykata pasi ti moj t gjitha rrethanat e rastit vendos a thua prmbarimi do t
zbatohet me caktimin e gjobave kundr personit te i cili ndodhet fmija ose me
marrjen e fmijs prej atij personi.
(3) Nse qllimi i prmbarimit nuk mund t arrihet me caktimin e vendimit pr
gjobat, prmbarimi do t zbatohet me marrjen e fmijs prej personit te i cili ndodhet
fmija dhe me dorzimin e fmijs prindit, prkatsisht personit tjetr t cilit i sht
besuar fmija dhe me dorzimin e fmijs prindit prkatsisht personit tjetr t cilit i
sht besuar ai pr ruajtje dhe edukim.
(4) N procedurn e prmbarimit gjykata do ta krkoj ndihmn e organit t kujdestaris.
VI. DISPOZITAT KALIMTARE DHE PRFUNDIMTARE
Neni 353. Procedura e Ligjit t familjes
Rregullat e procedurs pr gjykatat, Organin e Kujdestaris, organet tjera dhe
personat e autorizuar si jan cekur n kt ligj rregullohen me ligjin e aplikueshm,
deri n nxjerrjen e ligjit t ri q rregullon kt materie.
Neni 354. Dispozitat Kalimtare
(1)shtjet q jan n procedim e sipr pr gjykim do t prfundojn sipas ligjeve q
kan qen ne fuqi.
(2) Afatet e prcaktuara m kt ligj pr paraqitjen e padis do t zbatohen n t
gjitha ato raste te t cilat nuk kan kaluar afatet sipas dispozitave t ktij ligji.
Neni 355. Hyrja n Fuqi
Ky ligj hyn n fuqi pas miratimit nga ana e Kuvendit t Kosovs dhe shpalljes nga
Prfaqsuesi Special i Sekretarit t Prgjithshm.
Ligji Nr. 2004/32
20 Janar 2006

Kryetari i Kuvendit t Kosovs,


_______________________
akademik Nexhat Daci
62

PRMBAJTJA
PJESA E PAR DISPOZITA T PRGJITHSHME
I. PARIMET
Neni 1. Fushveprimi i rregullativs
Neni 2. Familja
Neni 3. Parimet pr rregullimin e marrdhnieve familjare
Neni 4.
II. MBROJTJA E T DREJTAVE
Neni 5. Mbrojtja sociale
Neni 6. Mbrojta Institucionale e t drejtave
Neni 7. Forma e mbrojtjes
Neni 8. Mbshtetja
PJESA E DYT FEJESA DHE MARTESA
I. FEJESA
Neni 9. Fejesa
Neni 10. Jo paditshmria pr premtimin e gjobs
Neni 11. Prgjegjsia pr t shprblyer dmin n rastin e heqjes dor
Neni 12. Prgjegjsia e t fejuarit tjetr pr revokim
Neni 13. Kthimi i dhuratave
II. MARTESA
1. Parimet
Neni 14. Martesa
Neni 15. Aftsia pr martes
2. Kushtet pr martes
Neni 16. Kushtet pr lidhjen e martess
Neni 17. ertifikata pr martes
3. Ndalesat dhe pengesat martesore
Neni 18. Vullneti i lir
Neni 19. Martesa e mparshme
Neni 20. Aftsia pr t vepruar
Neni 21. Gjinia e gjakut
Neni 22. Adoptimi
Neni 23. Krushqia
Neni 24. Kujdestaria
4. Krkesa pr lidhjen e martess
Neni 25. Krkesa pr lidhjen e martess
Neni 26. Informatat reciproke
5. Procedura pr lidhjen e martess
Neni 27. Vendi pr lidhjen e martess
Neni 28. Procedura para npunsit t gjendjes civile
Neni 29. Pajtimi i npunsit t gjendjes civile
Neni 30. Fillimi i lidhjes s martess
Neni 31. Lidhja e martess
6. Refuzimi i martess
Neni 32. Refuzimi i martess
Neni 33. Procedura administrative
Neni 34. Pjesmarrja
Neni 35. Libri amz i kurorzimit
7. Rregullativa pr martesn religjioze
Neni 36. Preliminaret (shtjet paraprake)
Neni 37. Dokumentacioni

2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
4
4
4
4
4
4
5
5
5
5
5
5
5
6
6
6
6
6
6
6
7
7
7
7
7
7
63

Neni 38. Regjistrimi


8. Bashksia faktike (Bashksia jashtmartesore)
Neni 39. Prkufizimi
Neni 40. Krkesat
Neni 41. Prfitimet
III. T DREJTAT DHE DETYRIMET E BASHKSHORTVE
Neni 42. Bashkjetesa martesore
Neni 43. Mbiemri martesor
Neni 44. Vendbanimi, Ekonomia familjare, Profesioni
IV. MARRDHNIET PASURORE T BASHKSHORTVE
Neni 45. Parimet themelore
Neni 46. Pasuria e veant e bashkshortve
1. Pasuria e prbashkt e bashkshortve
Neni 47. Pasuria e prbashkt
Neni 48. Zbatimi
Neni 49. Administrimi i pasuris s prbashkt
Neni 50. Pasuria e paluajtshme
Neni 51. Marrveshjet kontraktuese pr posedim dhe administrim
2. Pjestimi i pasuris s prbashkt t bashkshortve
Neni 52. Parimet
Neni 53. Pjestimi me marrveshje
Neni 54. Vlersimi i pasuris s prbashkt n rast t mosmarrveshjes
Neni 55. Prcaktimi i pjesve
Neni 56. Afatet dhe subjektet
Neni 57. Prgjegjsit dhe detyrat
3. Marrdhniet pronsore t bashkshortve jashtmartesor
Neni 58. Parimet
PJESA E TRET MBARIMI I MARTESS
I. PARIMET
Neni 59. Parimet e prgjithshme
Neni 60. Mnyrat e shuarjes s martess
Neni 61. Nuk krkohet veprim ligjor zyrtar
II. ANULIMI I MARTESS
Neni 62. Kolizioni i martess
Neni 63. Frika, dhuna, krcnimi
Neni 64. Mungesat formale
Neni 65. Lajthimi dhe mashtrimi
Neni 66. Mungesa e qllimit
Neni 67. E drejta pr t parashtruar padi
III. SHKURORZIMI
Neni 68. Shkurorzimi
Neni 69. Shkaqet pr shkurorzim
IV. MBROJTJA E FMIJVE DHE BASHKSHORTVE
Neni 70. Parimet e mbrojtjes
Neni 71. Mbajtja e domosdoshme e bashkshortit
V. PROCEDURA N KONTESTET MARTESORE
1. shtjet paraprake
Neni 72. Kompetenca
Neni 73. Kolegji i gjykats
Neni 74. E drejta e kujdestarit
Neni 75. Prjashtimi i Publikut

7
8
8
8
8
8
8
9
9
9
9
9
9
10
10
10
10
10
11
11
11
11
12
12
12
12
12
12
12
13
13
13
13
14
14
14
14
14
64

2. Prpjekjet pr Pajtim
Neni 76. Parimet
14
Neni 77. Procedurat e pajtimit
14
Neni 78. Seanca e pajtimit
14
Neni 79. Pjesmarrja, trheqja e lutjes
14
Neni 80. Kompetenca lndore e Organit t Kujdestaris n procedurn e pajtimit
15
Neni 81. Kompetenca Territoriale Ligjore
15
Neni 82. Mbrojtja e Fmijve n procedurn e pajtimit
15
Neni 83. Afati n procedurn e pajtimit pran Organit t Kujdestaris
15
3. Procedurat e Gjykats
Neni 84. Hetimet/krkimet e gjykats
15
Neni 85. Prcaktimi i fakteve n t cilat mbshtetet krkesa
16
Neni 86. Trheqja e padis
16
Neni 87. Kufizimi i ankess
16
Neni 88. Nuk lejohen mjetet e jashtzakonshme juridike
16
4. Marrdhniet pasurore pas shkurorzimit
Neni 89. Pjestimi i pasuris s prbashkt
16
Neni 90. Udhzime t pjestimit
16
Neni 91. Pagimi n para
17
Neni 92. Sendet e luajtshme
17
Neni 93. Mbrojtja e pasuris s fmijve
17
Neni 94. Parablerja
17
Neni 95. Vendimi gjyqsor mbi mosmarrveshjet
17
VI. T NDRYSHME
Neni 96. Mbiemri
17
Neni 97. Kufizimet e prgjegjsis
18
Neni 98. Trashgimi
18
PJESA E KATRT MARRDHNIET NDRMJET PRINDRVE DHE FMIJVE
I. ATSIA DHE AMSIA
1. Atsia
Neni 99. Parimi
18
Neni 100. Fmijt e lindur n martes
18
Neni 101. Fmijt e lindur jasht martess
18
Neni 102. E drejta pr njohjen e atsis
18
Neni 103. Parimet mbi njohjen e atsis
18
Neni 104. Procedurat e gjykats
19
Neni 105. Njohja e atsis para lindjes dhe pas vdekjes s fmijs
19
Neni 106. Plqimi i nns
19
Neni 107. Plqimi i fmijs
19
Neni 108. Procedura gjyqsore pr mospajtimin
20
Neni 109. Efekti juridik i deklarats s njohjes
20
Neni 110. Fmijt jashtmartesor
20
Neni 111. Veprimi sipas detyrs zyrtare
20
2. Amsia
Neni 112. Verifikimi i amsis
20
3. Kundrshtimi i atsis dhe i amsis
Neni 113. Kundrshtimi i atsis nga burri
20
Neni 114. Kundrshtimi i atsis nga Nna
21
Neni 115. Kundrshtimi i atsis me iniciativn e fmijs
21
Neni 116. Kundrshtimi i atsis nga personi i tret pr fmijn jashtmartesor
21
Neni 117. Kundrshtimi i atsis nga personi i tret pr fmijn e lindur n martes 21
65

Neni 118. Kundrshtimi i amsis


21
Neni 119. Kundrshtimi i amsis nga personi i tret
21
Neni 120. Kundrshtimi i amsis me iniciativn e fmijs
22
Neni 121. Trashgimi i t drejtave
22
Neni 122. Prjashtimi
22
4. Dispozita t posame pr atsin dhe amsin e fmijve t zn m asistenc mjeksore
Neni 123. Parimi
22
Neni 124. Prjashtimet
22
II. MBROJTJA E FMIJVE DHE PRGJEGJSIA PRINDRORE
1. Mbrojtja e Fmijve
Neni 125. Parimet pr mbrojtjen e fmijve
22
Neni 126. Banimi i prbashkt dhe i ndar
23
Neni 127. Kthimi i fmijs n banim t prbashkt me prindrit
23
2. Prgjegjsia Prindrore
Neni 128. Parimet
23
Neni 129. Kontributi personal dhe shfrytzimi i shrbimeve publike
23
3. Mbiemri i Fmijs
Neni 130. Prcaktimi i mbiemrit t fmijs
23
Neni 131. Prjashtimet
24
Neni 132. Mbiemri i fmijs pas ndryshimit n statusin e familjes
24
4. Prfaqsimi dhe administrimi me pasurin e fmijs
Neni 133. Prfaqsimi
24
Neni 134. Administrimi i Pasuris
24
5. Disponimi i t ardhurave t Fmijs
Neni 135. Parimi
24
Neni 136. Punt juridike, marrdhniet e puns
24
6. Ushtrimi i kujdesit prindror
Neni 137. Prkufizimi i kujdesit prindor, ushtrimi nga prindrit
24
Neni 138. Ushtrimi i kujdesit nga Organi i Kujdestaris
25
Neni 139. Ushtrimi i kujdesit n rastin e ndarjes s prindrve
25
Neni 140. Vendimi i gjykats pr ushtrimin e t drejtave dhe detyrave prindrore
25
Neni 141. shtje t rndsis thelbsore pr zhvillimin e fmijs
25
7. Besimi i fmijs
Neni 142. Besimi i prkohshm nga prindrit pals s tret
26
Neni 143. Besimi i fmijs njrit prind ose personit t tret
26
Neni 144. Shqyrtimet e gjykats
26
Neni 145. Kontaktet personale
26
III. MBIKQYRJA NDAJ KUJDESIT PRINDROR
Neni 146. Mbikqyrja nga Organi i Kujdestaris
26
Neni 147. Masat urgjente t Organit t Kujdestaris
26
Neni 148. Marrja e fmijs nga kujdesi i prindrve
27
IV. PRIVIMI NGA KUJDESI PRINDROR
Neni 149. Privimi nga Kujdesi
27
Neni 150. Procedura
27
Neni 151. Rikthimi i kujdesit prindror
27
V. ZGJATJA KOHORE E KUJDESIT PRINDROR
Neni 152. Parimi
27
Neni 153. Procedura
27
Neni 154. Pushimi i zgjatjes kohore
28
Neni 155. Shnimet
28
66

PJESA E PEST FORMAT E VEANTA T MBROJTJES S FMIJVE PA


KUJDES PRINDROR
I. DISPOZITAT E PRBASHKTA
Neni 156. Fmijt pa kujdes prindror
28
Neni 157. Parimet e ruajtjes s fmijs
28
Neni 158. Zbatimi i mbrojtjes
28
Neni 159. Kompensimi pr humbjen e kujdesit prindror
28
II. ADOPTIMI
1. Ndrmjetsimi i adoptimit
Neni 160. Ndrmjetsimi i adoptimit
29
Neni 161. Autoriteti kompetent pr adoptim
29
Neni 162. Konfidencialiteti dhe mbrojtja e t dhnave
29
2. Parimet e Adoptimit
Neni 163. Lejueshmria e adoptimit
29
Neni 164. Personat q mund t adaptojn
29
Neni 165. Prjashtimi nga krkesat martesore
29
Neni 166. Periudha provuese
30
Neni 167. T drejtat dhe detyrimet
30
3. Plqimi pr adoptim
Neni 168. Plqimi i fmijs
30
Neni 169. Plqimi i Prindrve
30
Neni 170. Hetimet
30
Neni 171. Zvendsimi i plqimit t njrit prind
30
Neni 172. Deklarata e plqimit
31
Neni 173. Pavlefshmria e adoptimit
31
4. I adoptuari
Neni 174. Vetm Fmija i mitur
31
5. Adoptuesi
Neni 175. Parimi
31
Neni 176. Mosha minimale
31
Neni 177. Marrdhniet ndr personale
31
Neni 178. Prgjegjsia ligjore e adoptuesit
31
Neni 179. Shtetsia
32
6. Procedura e adoptimit
Neni 180. Vendimi i gjykats; Krkesa
32
Neni 181. Kompetenca territoriale dhe prjashtimi i publikut
32
Neni 182. Procedura pr inicimin e krkess pr adoptim
32
Neni 183. Kshilla ligjore dhe asistenca
32
Neni 184. Hetimet dhe prgatitjet
32
Neni 185. Refuzimi i krkess pr adoptim
33
Neni 186. Miratimi dhe krkesat pr miratimin e krkess
33
Neni 187. Procesverbali
33
Neni 188. Regjistrimi
33
Neni 189. Nuk ka themelim t adoptimit pas vdekjes s fmijs
33
7. Efekti ligjor i adoptimit
Neni 190. Efekti ligjor
33
Neni 191. Prfundimi i marrdhnieve t fmijs me t afrmit dhe krkesat
34
Neni 192. Vazhdimi i marrdhnies me kushrinjt
34
8. Mbiemri i fmijs
Neni 193. Mbiemri i fmijs
34
9. Ndalimi i zbulimit dhe hetimeve
67

Neni 194. Parimi


34
10. Anulimi i adoptimit
Neni 195. Parimi
34
Neni 196. Anulimi pr arsye t krkess s mangt
35
Neni 197. Ska anulim pr shkak t mungess s plqimit
35
Neni 198. Anulimi ex officio
35
Neni 199. Efektet e anulimit
35
Neni 200. Pasojat n mbiemr
36
11. T drejtat dhe detyrimet e pals s adoptuar dhe adoptuesit
Neni 201. Krijimi dhe prfundimi i marrdhnieve familjare
36
Neni 202. Nuk mund t ket dshmi t amsis dhe t atsis pas adoptimit
36
III. VENDOSJA E ORGANIZUAR N FAMILJE
Neni 203. Parimet
36
Neni 204. Vendosja
36
Neni 205. T drejtat e prindrve prkujdess
37
Neni 206. Vendosja e fmijve t paaft dhe atyre me aftsi t kufizuar
37
Neni 207. Kompetenca Ligjore, Dokumentimi
37
Neni 208. Kontrata e shkruar, E drejta n vizit, shprblimi
37
Neni 209. Prfundimi i vendosjes
37
Neni 210. Prfundimi i Kontrats
38
Neni 211. Renoncimi i kontrats
38
Neni 212. Mbikqyrja
38
Neni 213. Detyrimet e familjes prkujdesse pr t informuar
38
Neni 214. Informatat reciproke t organeve kompetente
38
PJESA E GJASHT KUJDESTARIA
I. VENDOSJA DHE QLLIMI I KUJDESTARIS
Neni 215. Parimet e kujdestaris pr t miturit dhe t rriturit
38
II. KUJDESTARIA NDAJ T MITURVE
Neni 216. Kompetencat dhe qllimet e kujdestaris pr t miturit
39
Neni 217. Aftsia pr t vepruar, shfrytzimi i t ardhurave
39
Neni 218. E drejta e ankess
39
Neni 219. Kompetenca e kujdestarit
39
Neni 220. Informacionet nga Organi i Kujdestaris
39
Neni 221. Prfundimi i kujdestaris
40
Neni 222. Pasuria e kujdestarit dhe raportet
40
III. KUJDESTARIA NDAJ PERSONAVE T CILVE U SHT HEQUR
AFTSIA PR T VEPRUAR OSE T CILT NUK E KAN AFTSIN E
PLOT JURIDIKE
Neni 223. Heqja e plot apo e pjesshme e aftsis s veprimit
40
Neni 224. Procedurat
40
Neni 225. Detyrimet e Kujdestarit
40
Neni 226. Analogji me rregullat pr kujdesin pr t miturit
41
Neni 227. Masat e prkohshme
41
Neni 228. Mbikqyrja
41
IV. KUJDESTART PR RASTE T VEANTA
Neni 229. Kujdestaria pr shkak t Pasuris s paqart
41
Neni 230. Kujdestaria e veant pr vlersimin e kontesteve
42
Neni 231. Dispozitat e prgjithshme
42
V. KOMPETENCA LIGJORE N PUNT E KUJDESTARIS
Neni 232. Kompetenca ligjore
42
Neni 233. Praktikat m t mira
42
68

Neni 234. Prgjegjsia e Organit t Kujdestaris


42
Neni 235. Kujdestari
42
VI. KUJDESTARI
1. Prcaktimi i Kujdestarit
Neni 236. Kujdestari
42
Neni 237. Prjashtimet nga e drejta pr kujdestari
43
Neni 238. Detyrimi pr t pranuar kujdestarin dhe prjashtimet
43
Neni 239. Shqyrtimi i Krkess
43
Neni 240. Kujdesi i ushtruar drejtprdrejt nga Organi i Kujdestaris
43
Neni 241. Kujdesi i m shum se nj personi
44
2. Kujdestaria
Neni 242. Delegimi i detyrimeve
44
Neni 243. Besimi
44
Neni 244. Detyrat e Kujdestarit
44
Neni 245. Inventari i pasuris
44
3. Prfaqsimi
Neni 246. Prfaqsimi
44
Neni 247. Ndalimi i prfaqsimit
45
Neni 248. Krkesa e lejes pr punt juridike
45
Neni 249. Krkesat pr leje
45
Neni 250. Krkesa pr veprimet q duhet t ndrmerren
46
Neni 251. Punt juridike n mes t kujdestarit dhe personit nn kujdestari
46
4. Raporti i Puns dhe Vlersimi
Neni 252. Raporti i rregullt pr punn
46
Neni 253. Shqyrtimi i Raportit t puns
46
Neni 254. Vrejtjet mbi punn e kujdestarit
46
Neni 255. Kontrollimi i vrejtjeve
46
5. Shprblimi pr shpenzimet dhe dmet
Neni 256. Shprblimi
47
Neni 257. Prgjegjsia pr dmet
47
Neni 258. Detyrimi pr t mbajtur, krkesa pr shprblim t shpenzimeve
47
6. Shkarkimi dhe Lirimi
Neni 259. Shkarkimi i kujdestarit
47
Neni 260. Lirimi i Kujdestarit nga detyrimet
47
Neni 261. shtjet pronsore pas shkarkimit ose lirimit nga detyrimet
48
VII. PUSHTETET DHE PROCEDURA
Neni 262. Kompetenca Territoriale
48
Neni 263. Ndrrimi i vendbanimit
48
Neni 264. Detyrimet zyrtare dhe rregulli pr procedurn e shkurtr
48
Neni 265. Organet q duhet informuar
48
Neni 266. Procedura
48
Neni 267. Me rndsi
49
Neni 268. Regjistrimi
49
Neni 269. Prova e shkruar
49
Neni 270. Shpenzimet
49
PJESA E SHTAT MARRDHNIET PASURORE T ANTARVE T
BASHKSIS FAMILJARE
Neni 271. Bashksia Familjare
50
Neni 272. Prvetsimi i Prons
50
Neni 273. Administrimi i Pasuris
50
Neni 274. Pasuria e Paluajtshme
50
69

Neni 275. Analogjia


Neni 276. Marrveshjet Kontraktuese dhe dokumentimi
Neni 277. Rregullat e prgjithshme mbi t drejtat pronsore
PJESA E TET MBAJTJA FINANCIARE
I. PARIMET
Neni 278. Parimi
Neni 279. Gjendja e nevojshme (skamja)
Neni 280. Aftsia e shrbimit
Neni 281. Detyrimet nga informimi i ndrsjell dhe demaskimi
Neni 282. Rregulli i prparsis s personave t detyruar
Neni 283. Zhvendosja e prparsis
Neni 284. Rregulli i prparsis te personat e pranueshm
Neni 285. Shtrirja e mbajtjes
Neni 286. Forma e shprblimit
Neni 287. Mos heqja dor nga mbajtja
Neni 288. Prfundimi i t drejts pr mbajtje financiare
II. MBAJTJA FINANCIARE DHE ALIMENTACIONI
1. Mbajtja Financiare e Fmijve
Neni 289. Zbatimi i parimeve
Neni 290. Mbajtja financiare
Neni 291. Mbajtja e fmiut t mitur n rastet e veanta
Neni 292. Detyrimi i fmiut
Neni 293. Mos shuarja e detyrimeve me humbjen e kujdestaris prindore
Neni 294. Detyrimet e fmijve ndaj prindrve t vet
Neni 295. Detyrimet e njerkut/s ndaj thjeshtrit/s
Neni 296. Detyrimet e thjeshtrit/s ndaj njerkut/s
2. Mbajtja martesore ( Alimentacioni)
Neni 297. Definicioni i Alimentacionit
Neni 298. E drejta e bashkshortve n alimentacion
Neni 299. Alimentacioni pr kujdesin e fmiut
Neni 300. Alimentacioni pr shkak t moshs
Neni 301. Alimentacioni pr shkak t smundjes apo paaftsis
Neni 302. Alimentacioni pr shkak t papunsis, krkesa pr ndryshim
Neni 303. Punsimi i prshtatshm
Neni 304. Nevojshmria
Neni 305. Shtrirja e alimentacionit
Neni 306. Kufizimi apo prfundimi i detyrimit
Neni 307. Mundsia e shrbimit
Neni 308. Detyrimi pr Informim reciprok dhe demaskimi (shpalosja)
Neni 309. Rregulli i prparsis te personat e obliguar
Neni 310. Forma e alimentimit
Neni 311. Marrveshja
Neni 312. Prfundimi i t drejtave
Neni 313. Vazhdimi i t drejtave
Neni 314. Rishfaqja e t drejts pr t pranuar alimentacionin
Neni 315. Procedurat gjyqsore
Neni 316. Alimentacioni n rastet e anulimit t papritur t martess
3. Dispozitat e veanta pr mbrojtjen e fmijve t prindrve t pamartuar
Neni 317. Detyrimet e babait t pamartuar
Neni 318. Kufizimet
Neni 319. Rregullat e prgjithshme mbi detyrimet e mbajtjes ndrmjet t afrmve

51
51
51
51
51
51
51
52
52
52
52
52
52
52
53
53
53
53
53
53
53
53
54
54
54
54
54
54
54
55
55
55
55
55
55
55
55
56
56
56
56
56
56
57
57
70

Neni 320. Detyrimet e nns se pa martuar


57
Neni 321. Refuzimi i krkess
57
Neni 322. Pavlefshmria e refuzimit
57
III. PARIMET DHE PROCEDURAT E MBAJTJES DHE ALIMENTACIONIT
Neni 323. Kompetenca territoriale
57
Neni 324. Paneli gjyqsor
57
Neni 325. Vendimi ex-offitio
57
Neni 326. Prfshirja e Organit t Kujdestaris
57
Neni 327. Masat e prkohshme ex-officio pr mbajtjen e fmijs
58
Neni 328. Masat e prkohshme pr mbajtjen e fmijve
58
Neni 329. Inkurajimi i marrveshjes jasht gjyqsore
58
Neni 330. Parimet e prcaktimit t mbajtjes dhe alimentacionit
58
Neni 331. Prshtatja e vendimeve pr mbajtje
58
Neni 332. Shtrirja e procesit gjyqsor
58
Neni 333. Zbatimi i Vendimit gjyqsor
59
Neni 334. Bashkpunimi n zbatim
59
Neni 335. Prjashtimi i publikut
59
Neni 336. Rishikimi
59
IV. PARIMET DHE PROCEDURAT E KONTESTEVE N MARRDHNIET
MES PRINDRVE DHE FMIJVE
Neni 337. Kompetenca Territoriale
59
Neni 338. Paneli Gjyqsor
59
Neni 339. Palt pjesmarrse
60
Neni 340. Procedurat e Prgjithshme Gjyqsore pr Vrtetimin e Atsis dhe Amsis 60
Neni 341. Sigurimi i pjesmarrjes s domosdoshme, refuzimi i krkess
60
Neni 342. Prfshirja e Organit t Kujdestaris
60
Neni 343. Mbrojtja e Fmijve me an t Kujdestarit t veant
61
Neni 344. Masa ex offitio t prkohshme pr mbrojtjen e fmijve
61
Neni 345. Prjashtimi i Publikut
61
Neni 346. Procedura e Kontestit t prbashkt
61
Neni 347. Shpenzimet
61
Neni 348. Masat Ex Offitio t Instancs s par
61
V. DISPOZITAT E PROCEDURS CIVILE N MOSMARRVESHJET JASHT
KONTESTIMORE DHE RREGULLAT JASHT PROCEDURS GJYQSORE
Neni 349. Zbatimi i Ligjit pr Kontestet Gjyqsore
61
Neni 350. Zbatimi i Rregullave pr Procedurn Jasht Kontestimore
62
VI. PROCEDURAT E ZBATIMIT T VEANT
Neni 351. Kompetenca Territoriale
62
Neni 352. Procedurat Zbatuese
62
Neni 353. Procedura e Ligjit pr familjen te Kosovs
62
Neni 354. Dispozitat kalimtare
62
Neni 355. Hyrja n fuqi
62

71

You might also like