You are on page 1of 1051
TRUNG TAM TU VAN XUAT BAN CHU BIEN : PGS - TS. NGUYEN VIET TRUNG \) wetcons TRUNG TAM DAO TAO XAY DUNG VIETCONS CHUONG TRINH MOI NGAY MOT CUON SACH THIET KE KET CAU BE TONG COT THEP HIEN DAI THEO.TIEU CHUAN ACI TRUNG TAM TU VAN XUAT BAN CHU BIEN : PGS - TS. NGUYEN VIET TRUNG \V metcons THIET KE KET CAU BE TONG COT THEP HIEN DAI THEO TIEU CHUAN ACI noo sNMADUAT BABLISIAO THONG VAN TAI http://www.vietcons.org -ALUINYS BESIDE YOUR SUCCESS, VY VIETCONS LOI TUA Bat di tic khodng ddu nhing ndm 60, cing véi se phat trida nhanh chéng eta khoa hoc wi thucc 1ién xéiy dung, vide thiet ke’ ket cdiu bé tong cét thép ngay cang doi héi k¥ su cb nhiéu kién thi sdu vd rong hon. Cae tiéu chudn thiét ke két odu BICT & hdu het ede nude déu tré nén ngdy cang rac réi, phite tap hon va khi cde méy tink duge sit dung dé tinh todn cing nhc v chi tiét cdc cdu kign bé tong thi cde nha thiét ké cang phdi luén ludn hoc hoi them, Hu hét cde sch vé két ediu bé tong dt thép hign nay déu duge bién soan dua trén noi dung ctia cde Tieu chudn Viée Nam ma thc chat la dua trén Tidu chudn cia Lién Xb ef Tuy nhién nhiéw dic dn xdy ding cong tink giao théng (edu dudng, cdng) va nha cuo ting hien dai bdug vOn vay nude ngodi trong nhitng ndm gan day & nude ta lai dae thiet ké va xy ding theo cdc Tiéu chudn ctia Hou Ky (ulue ACI, AASHTO), Phap (NF), Anh (BS Ostraylia (AS), Nhat Ban (JIS) v.v... ma nhiéu ky su chua 66 dip lam quen k¥ lug. Vi vay té dd lam view lam quen voi ngi dung cia cde tiéu chudn que St hu cave thc té Cuén séch ndy duge bién soan én co so tham khido mét 36 tdi liéu gdn dy cia Tiew chudn ACI (b6 séch nm tép cita Sé tay Ung hanh bé tong, bin in méi nhdt ndm 1999) va vai tai lidu kde vila cde tae gid MS xudt bdn 1998. Nhing ngudi bién soun mong miudn gici thigu véi ban doc Viét Nam vé ccich thiét ké két edu BCT theo Tiéu chudn ACI cha M3, la riéw cluuin dang degc tham khdo dp dung trong nhiéu dit dn xdy dung bVigt Nam véi neuon von dau tn mie ngodi, dc bigt 1a cite: cong trinh giao thong lén Cuéin scich nay tinh bay If thuyét vé bé tong cot thép qua ut dp dung true tiép cae din lugt vé tinh hoc va tée dong vita bé tong cot thép. Trong sée trinh bay ede chi dé kha whan: momen udn, luc cat, cde c6t va v.v... hai mite d6. Méi van dé bat dau bang sit rink hay co bin pha hop véi loi viet vita cde gido trinh dai hoc vé bé téng ct thép. Sau db, se chuyén sang cae chit dé cdp cao hon ma thong khong tim thdy trong cdc cudn stich gido Khoa, vi die nhue cae cot va ddm khong d6i xing, cdich gidi quyét van dé bién dang cé tinh ket hop ctia céc dam, cae phan tich P - A vé cée khung, cach thiét ké cde dim cao va méi néi ‘Trung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www.vietcons ww c9t - dam, Nhitng noi dung dé nhdm cung cdp mét tai liéu tham khdo hitu ich trong cde co quan thiét ké Mot s6 vi du tink todn dd duge kem theo sau phdn rink bdy ly thuyét. Cae vi du dug thie hign thie ne ting bude mét va méi bud: duoc gidi hoan toan tit cde nguyén tde déu tien. Nhing vi du nay 4d duge chon lua dé mink hoa ede te déng cita nhip khéng déu va cde tinh ining khde thidng gdp phdi trong thiét ké’ ma thudng khéng c6 trong ede sdch gido khou. Cav huéng dan trong phan Ij thuyét va tong cde vi du 66 thé gitip chon duge ede quyét dinh thiét ké ding dén edn thiéh Chuang I néu ra céc dink nghia va cde minh hoa vé céc kiéu edu kign khde nhaw doe auy dung bang bé tong vét thép. Chuong nay hao gém lich sit tém tat vé bé tong, bé rong cot thép va cde Tiéu chudn déi v6i bé tong c6t thép. Chnwong 2 thao t dn vé muc tiéu ciia vide thiét ke’ két trong phdn nay trink bdy khdi niém tinh todn cde trang thdi gidi han (TTGH). Khdi ni¢m nay dd rat quen thude o Viet Nam vi tit vai chuc ndm nay cde ky ste Viét Nam dd quen tinh todn dita theo Tiéu chudn ctia Lién X6 cit. Tink todin theo cde TTGH chi la phuong phap kj thudt truyén thong vé viec du dodn tude tat cd cdc cach ma moi thit c6 thé hong va chon cdc bude dé ddim bio réng diéu dé khong xdy ra. C6 mot thue té'la cic ket « du bé tng dd tré nén nyay cang ditac thiét ké' thanh nuinh va ngdy cang c6 xu hudng biéu Id cde vet niit, ede dd véng hode dao d ong rung qué mite, Chitong 2 cling gidi thiéu ngdn gon vé ly thuyét an toan, vé ede tdi wong cdn duce xét trong thiét ké, va thio ludn vé bign phup thidt ké hop ly nhém tréinh lang phi. Chiuong 3 trinh bay ede: déc tink quan trong cia bé tong va cét thép nut mot nén ting cho sit phat trién by thuyét udn, thdo ludn vé dé véng phat trién theo théi gian, va v.v Chirong nay cing néu ra mot tt ligu tham kinio vé cde khia canh két cdiu cite cong nghe hé tong hién dai. Cac Chuong 4 dén 8 va 11 dén 13 ban vé ty thuyét va cach tinh todn theo cde trang thi gidi han khiée nheu. Chdng han nlue van dé ud, hire ¢ t, see neo va vv... O méi trudng hop, sé xem sét tic dong cia cdc cdiu kign bé tong va dia vao clic nguyén ly co hoe dé gidi thich ide dong nay. Cac khia canh thue hanh cata vie thiét ké' va xdy dung duge gigi thiéu dé gidi thich cdc gidi han trong tiéu chudn va lim ré cdc luge. Phu lye B ctia Tiéu chudn ACT 1999 da gidi thigu phuong phdp moi thiét lap mét gidi han cao hon déi véi ham hugng cot thép trong cae dam. Phuong phap nay dd ting duoc st dung uhiéu hon plutons phap i lé cot thép cin bang vi nd dé dp dung Chuong 7 viet vé tinh todn ket cdu chiu xodn Chuong 8 viet vé chiéu dai phat trién da lan 70 cde quy dinh cia Tiéu chudin ACT 1999, kém theo mot s6vi du tinh todn chién dai phdt trién. Cae trang thét gidi han khai thac, dc biét la TTGH vé vét nit va dé ving, la chit dé cia Chuong 9, trong dé thao luén vé cde phutong phap tinh toan dé kiém tra % rong véi nia, cde gidi han nén duige dit ra cho ede gid tri nay, va tai suo vn phi Cae Chuong 10 va 13 dén 15 trinh hay viée thiét ké cde ban lién tuc, dim lign tue va bein hai hudng. Chucong 13 bit ddu v6i Khai quit vé cde momen trong cdc ban va dé bén chiu at etia ede bdn hai hudng, va tie dé di dén trink bay phuiong phap tink todn tre tigp bang ede wi du. Muc 13-12 noi dén vige tinh dé vong ciia ban. Chuong 14 dé cap dén phicong Phap Khung twong duong. Phép phan tich tink dan hdi ciia ede bin, thuyct duéng cong chy deo. phucong php dé van Khuon tien vigh duge wink bay trong Chuong 15 véi eve vi du Clucong 11 thio tudn vé trang thai tam vige cha cbt va vige thigt ké cot. Phép tinh doi ¥6t su hue hong do kéo dues vdo Phu Ine B vita Tiéu chudn ACI 1999. Chuong 12 néi vé edu c6t mdnh theo quy diuh ctia Tiéu chudn ACT 1999. Cae van dé thidt ke’ be méng duege thio udu trong Chicony 16. Chuomg 17 trinh bay vé ma sat do cat, ste truyén tue ‘at theo chiéu ngang va mot mat vat méi trén ede ddim bé tong lién hop. Khdi niém vé cde ving - D, cde ving gan ké vdi diém gidn doan, duce gidi thigu d mét vai noi. Ton b6 Chucong 18 danh dé winh bay chi tidt vé 15 thuyét va vide tink cde ving -D vd bao gdm mét vai vi die Tinh todn vé cde tae dng do dong dat duge tinh bay trong Chuong 19 cb kem theo ede W du tong hap vé thiét ké dim, e6t, véi méi ndi trong mot cong trinh & ving 6 nguy co dong dit cao Phuc luc A trink bay 34 bing tinh va 14 bid dé tinh duoe dé cap dén trong toan bd cudn sdch. Chiing duge tip trung tai dé dé tra cit. Cé 10 bing theo he dom vi quéc té SI. Cac biéu dé vé se twang tic Ot dd duge vé véi @dya vao Phu luc Betta Tieu chudn ACL Khoi hong kién thite co ban vé bé tong cbt thép 66 thé bao gém cde Mue 2.1 dén 2.4 va 2.6 dén 2.8 vé cde co 36 cho thiét ké, etic hé $8 an toan, tdi trong va bién phap thiet ke’ et Midi, cde Mue 3.2, 3.3 ve 3.9 vé cic dc tinh vat lieu: Chitong 4 vai cdc Muc 5.1 dén 5.3 ve hiéu ucong u6n. Cae Muc 6.1 dén 6.3 va 6.5 vé luc edt: Chuong 8 vé su neo, cde Mue 9.1 ‘Trung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www. vietcons or 7 den 9.5 115 vé cae c6t va céc Muc 16.1 dén 16.5 vé d& mong. Mot khéi luong kigh thite nang cao hon ¢6 thé gam Chuong 7 va hién tuong xodn; cdc Mu 12.1 va 12.2 vé cde cot manh va cde Muc 13.3 én 13.10 vé ban hai huéng. khd ndng khai théc; Chuong 10 vé cdc ddm va bdn lién tuc, cdc Muc 11.1 dén Mac dit hé don vi ft - pound - gidy la hé don vi chin trong ton b6 cudn sdch nay, nhing 8 vi du trong cde chit dé chinh dé duoc tinh thém mdt ln nita hon todn theo hé don vi SI (hé mét). M6t s6'lén cdc biéu dé tro gitip tinh todn theo hé mét duge cho trong Phu luc A. Vain dé tinh todn theo Tiéu chudn ACI va Tiéu chudn AASHTO cilia Hoa Ky méi duge gidi thiéu chua nhiéu voi ban doc Viet Nam. Nhém bién soan hy vong la cuén sdch sé mang Jui mt so théng tin hitu ich cho ban dov. Tuy uhién chde la khéng tanh Khoi thidi sét, cling 101 xin cdm on moi § kiéin nhdn xét ctia cée ban doc. Moi lién lac xin gitt dé Trung tim tu van xudt bdn Nha xudt bdu Giuo thong van tdi, 666 Trung Dinh Ha Noi, Dién thoui 04.8647229. PHO GIAO SU - TIEN ST NGUYEN VIET TRUNG x http://www.vietcons VIETCONS Chuong 1 ALWAYS BESIDE YOUR SUCCESS KHAI NIEM CHUNG 1.1. KET CAU BE TONG COT THEP Be tong va be tong cot thép duge sir dung rong ri Lam vat ligu xay dung chit yéu 6 tat ca cde nutéc. D6 1a do két cau bé tong c6t thép c6 nhidu wu diém so véi cic dang két cau khic: nguyen vat ligu eita ket céfu be tong c6t thép nhu céc thank c6t thép, s6i, cét, xi mang déu la vat ligu dia phuong va c6 gid thanh hgp 19, ky thuat thi cong tuong d6i don gin, c6 céc dic tinh chiu luc t6t, tudi tho cao, chi phi khai th4c duy tu thap, c6 thé tao dang kién tric dep, v.v.... Be tong va bé tong cét thép duge sir dung trong vige xay dung edu, céc kiéu nha (Minh 1-1), két cdu dudng him, cc bé nude, thap truyén hinh, két cdu cia din khoan khai théc va sdn xuat dau trén bién (Hinh 1-2), dap chiin, vo 1d phan ting hat nhan va tham chi cd tdu thily nifa. 1.2. CO HOC BE TONG COT THEP Site chiu nén cha bé tong rat khée nhung stic chiu kéo lai rt yéu. Do vay, cdc vét nit sé xuat hign va phat trién ting Ién khi cdc tai trong hoe nhiing thay déi do co ngét hay nhiet 46 gay ra ting suat kéo vuot qué cutmg dd chiu kéo cita bé tong. DSi véi dm be tong khong 66 c6t thép nhu 6 Hinh 1-3b, céc momen quay quanh O do tai trong gay ra sé duge can bing bai mot ngdu luc. Luc kéo trong be tong sé gay ra vet mit & ving be tong chiu kéo. Dim nhu thé sé bi gay dot ngot va hodn toan khi mot vét nut xudt hién. Di véi ddm bé tong ct thép (Hinh 1-3c), cdc thanh c6t thép dugc dat trong phan dudi ciia dém dé chju duce céc luc kéo do momen duong ngoai tai gay ra, dm cé thé bj mift nhung vin cé kha niing chiu tai cho dén khi momen udn phat trién qué 16n_khién cét thép chiu kéo bi duit va phan be tong chiu nén bi vo. Khi dé dém coi nhu bi phd hiry hoan toan. Néu c6t thép duoc dat vao trong mot éng theo chiéu doc, sat véi déy dim, nhu & Hinh 1- 4, sau d6 duge kéo cing thi sé xuét hign dir img luc kéo trong c6t thép, déng thi xuat hign ducting lye nén vao be tong dam. Dur ting luc nén nay sé can trd su nit be tong cita dim. Mot edu kign nhu vay sé due goi 1a mot ddim bé tong dir tmg luc. Cot thép trong mot dam nh. vay d6ng vai tr Lm nhig thanh cng tao dy ving suat va phdi lam bing loai thép c6 cutmg 46 cao, ching c6 ten goi chung Ia cét thép cudmg d6 cao. Toa do chinh thanh ph6 Tordnt6 g6m hai ta thép. Nin giita hai (da thép nay - mt cao 20 ting, mét cao 27 ting - 1a phdng hop hgi déng hinh trdn, Céc cong tinh nay cing véi sn hién bao quanh, céc h6 nuéc va quang truéng da ching 1 ring kign tnic va ky thuat xay dung 6 thé két hop 4é tao ra mot quan thé ki€n triic s6ng dong. Quin thé nay da tré thanh nét dic trumg va 1a trung tam van hoa xa hoi cba Toronto. Phong hop hoi déng 6 hinh dia, dutoc lim bing be tong cét thép trong 6 ©6 cc khu danh cho hoi déng, danh cho béo chf va danh dé tip dan. N6 duge che béi mot mai ‘Trung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www. vietcons or 9 vom bé tong. Site chiu gié cla hai ta thép nay duge tao ra chi yéu [a nh nhimg bite tutmg cong thing bao quarh phfa sau thap. Hinh 1-1, Téa do chinh thanh pho Térénté Canada ‘Cong trinh gian khoan déu theo kiéu hn dio be tong bao gém mot dé bin c6t thép, mot bO phan bing bé tong 16 ong 230 ft? vudng, mot hé théng sin boong c6 thiét bj khoan diu, mot dién tich chifa duoc 80 cong nhan va thuc phim du trir dit trong mudi thang. Céng trinh nay duoc thiét ké dé hoat dong duge & do sau tir 35 dén 60 ft 6 Bic Bing Duong. Lyc tit cfc ting bang duge chju béi cic 6p tug bé tong dy. ‘Tung tém dao tao xay dung VIETCONS: 0) hittp:/www.vietcons.org Hinh 1-2. Gidn khoan Glomar Beaufort Sea I (CIDS) dang due kéo qua eo bién Bering 16i bién Beaufort, Alaska (a) Dém va c6c 161 Hn © (©) Ging suat trang mot (2) Ging suét trong mot dém bé tong cét Ihép Hinh 1-3, Cav ddm bé tong khéng cét thép va bé tong cot thép ‘Tung tm dao tao xay dung VIETCONS http://www. vietcons.org I Két cdu cia mot cau kien be tong cét thép cé li€n quan t6i viée tao khuén hoc 1A viéc dic theo hinh dang ciia cau kién dang duoc tao ra. Hé théng van khuén phai di cimg dé do trong lugng va 4p luc thily tinh cia hén hop bé tong long va bat ky luc nao do cong nhan di lai, do xe day bé tong, do gid, v. v. .. gay ra. Cot thép duge dat yao van khuén nay va duoc gilt c6 dinh trong qué tinh dé bé tong. Sau khi bé tong da héa ran, cdc van khuon dé sé duge ro bd, Hinh 1-4. Ddm bé tong die tng tue 1.3. CAC CAU KIEN BE TONG COT THEP Két cil bé tong cét thép ( BTCT) bao gém rit nhiéu "edu kién" thanh phan duge lien két v6i nhau tao thank mot hé théng két cu khong gian hodn chinh nham chiu céc loai tai trong gt len két cau 46. Tang hai cia mot toa nha nhu & Hinh 1-5 duge tao nén bai cdc Két cfu. dim va bin BTCT. Cé rat nhiéu gir song song va dim mai dé 46 tai trong tir bin minha. Cac dim méi sé trayén tai trong lén céic dém chit ma céc dm nay Iai direc dé boi cdc cot Nhu vay, bin BTCT mai nha sé cé hai chife nang: truyén tai trong theo cde canh bin dén céc dam mai va 14 ban cénh trén chia dim mdi, ma dém mdi nay déng vai 1 tam dém mat eat chit T dé truyén tai trong sang nhing dim chit nim vuong géc vi dém mai Kiéu ban nhu vay goi 1a bin mot huéng ( ban hai canh). ‘Tang thir nhdt cia tba nha & Hinh 1-5 cé thiét ké ban - dam, theo thiét ké nay ban dé sé tua lén cdc diim va cdc dam sé truyén tai trong len cdc cot. Céc tai trong cot lai duge dat len méng mé rong, phdin méng nay sé phan phdi tdi trong ra déu khdp phn dién tich dat nén sao cho phi hop kha nang chiu tai cita dat nén. Mét s6 nén dat cé thé s# ddi hdi ding méng coc hodc cdc loai méng sau khéc. Trong pham vi tda nha, tai trong san do ca céc bite tuéng 3 truc tigp nhur é Hinh 1-5 in cée cot bén ngodi nhu & Hinh 1-6. Lén luot, cdc bie tuong hode cdc cot sé duoc dd bi mot bd ting ting hém va cdc méng tudng. Céc bin & Hinh 1-5 durge gid dinh Ia d@ cdc tdi trong theo huéng tir Nam sang Bic (xem mii tén chi) 161 cdc dm mi hodc cdc dim ma truyén cdc tai trong theo huéng tir Tay sang Dong ti cdc dim, xd, cot hodc cae bite wimg khiic. Diéu nay duge xem nhu 1a anh hudng cha bdn mét ncong va tuong tu nhu san gé trong mot ngéi nha ma trong d6-san mii truyén tai trong tir cdc dim mai sin vudng géc, nhimg d4m nay sé truyén céc tdi trong ti cdc dim chil va vv... thang Hinh 1-6. Cac chi tiét cia mét cong trinh bé tong cot thép ‘Tung t4m dao tao xay dung VIETCONS: ‘Dittp://www.vietcons.org Cling c6 thé tao ra cdc ban BICT kiéu két cau phing ma khong c6 dim dé dui nhu 6 Hinh 1-6. Tai day, nhting tai-trong duge dat Jen mdi hoc san sé dugc truyén theo hai huéng 16i cde cOt béi tc dung ban. Kiéu bin nhu vay duge goi la ban Aai huéng (hoac bin bén canh), ‘San ving thir nhat & Hinh 1-6 chinh 1a mot bén phdng 6 nhimg ché duge lam day len & trén méi cét goi 14 ban d4u cét. Ngoai ra, phin dinh cdc cét dugc lam loe rong ra theo hinh dau cot hoac cong xon cot. Viec 1am day lén sé tao thém do day lién ké véi cot dé chéng lai mémen va luc cat. Chting eting cé téc dung lam gidm nhimg bién dang ciia ban. San méi cita téa nha & Hinh 1-6 cé d6 day déng nhat ma khéng cé cac panen dau cot hay cdc dau c6t. Mot sn nha nhu vay la mot kiéu ban phing dac biét dugc goi 1a tdm phdng. Céc s&n tim phing duge sir dung rong rai trong céc toa nha nhiéu can ho bai vi mat duéi ciia ban rat phdng va cling vi ly do nay né cé thé dugc sit dung iuén lam tran cho can phdng bén dudi. Mot ly do khong kém phin quan trong nifa 1a, viée tao cdc ban phing thutmg ré hon so véi vige tao cac tm phang cé panen dau cét hay tgo san dam va bin mét chiéu. 1.4. CAC YEU 16 ANH HUONG DEN THIET KE KET CAU BE TONG Vic Iya chon xem két c4uu nén durgc xay dimg bing bé tong, thép, khéi xay gach di hay ket cdlu 26 phu thudc vao vite cdc vat ligu efn ding da cé sn hay khong va mot s6 nhiing quyét dinh vé gid ci. 1.4.1. Tinh kinh té Truéc tien céin xét dén téng chi phi cho két cau. Tat nhién, day 1a mot ham sé vé chi phi cho vat ligu, nban cong, va thdi gian cn thiét dé dung len két cau d6. Cac hé théng sin ben trong mot nha bang BTCT thu’ng méng hon céc hé thong tuong ty trong mét nha ding két cu thép béi vi cdc xa, dim va dim mai déu cé cing mot do day, nhu minh hoa 6 ting tht hai trong Hinh 1-5, hodc céc sin tim phing & Hinh 1-6. Diéu nay sé Im gidm dugc toan bd chigu cao cia toa nha BTCT so véi toa nha tuong ty xay dig bing két cdiu thép, diéu 46 cing kem theo cdc uu diém khéc nhu: Iam gidm dugc tai trong gié do dién tich tiep xiic hing gid duoc gidm bt; ti&t kiém duce chi phi cho cdc 16p son phil trong nha, ngoai nha va chi phi céng sudt clia cae thang my. Tuy nhién, nhiéu khi ton b6 chi phi bi anh hudng rét nhiéu béi toan bo thoi gian xay dung cong trinh ké tir khi nha thdu va chi du ur xudt tién dé xay dumg cong trinh va sé khong nhan duge mot déng tién léi nao cia khoan du tr cha ho cho t6i khi cng trinh duoc hoan thién, Do vay, viéc tiét kigm (i chinh nbd tién d6 thi cOng nhanh sé bi lai nhing chi phi phét sinh trong qué trinh xay dumg cOng trinh, Cac vat ligu ding cho cdc két eu bé tong c6t thép sin cé & kh4p noi va c6 thé duge dem ra sit dung dting khi ndo cn thiét trong qué trinh xay dung. Diéu nay déi lap véi cdc sn phdm thép két cu, 18 loai vat liu phai dat va (rd tién trude mot phan dé sip xép cong vie & mot nha may sdn xudt két cu thép. Céc nha thiét ké ludn 4p dung viec ti¢u chudn héa va didn hinh héa trong thiét ké két cu BICT dé gidm téng chi phi. Vi du, cdc kich thuée cot c6 thé Idy bing nhau cho mot vai ting san nha dé tiét kim tién do ding chung lap duge nhiéu Idn mot bd vén khudn, trong khi vin ‘Tung t4m dao tao xay dung VIETCONS: 14 http://www. vietcons. org ©6 thé thay déi cudmg 49 bé tong hoe ham lung cot thép cua mor céu kién cua cdc ting nha khdc nhau nhim cho phép két cu chiu yc hop ly va an toan 6 tat ca cde ting nha. 1.4.2. Tinh phd hgp cua vat liéu déi vGi chic nang kién trite va két cdu Khi sit dung hé théng ket cau bé tong cét thép, cdc ky su thiet ke dé ding két hop céc chiic nang kign tic va két cdu mot cdich hop 1¥. Bé tong c6 thuan loi la duoc ché tao & trang thai hn hop déo va khi 64 héa ciing thi cé hinh ding két eu nhu dy kin. Digu nay cho phép tao ra céc sin phing, méi phing hay cong vita c6 kha nang chiu tdi tt via cé bé mat dep nhin hoc duoc trang tri nhu theo dy kién. Tuong tu, céc bic tuémg bé tong c6t thép thé hign duge cdc bé mat Kign tnic dep ngoai vie 6 kha nang dé chiu tinh tai, luc gid, hode c4c ti trong dia chéin. Cui cing, cde nha thiét ké vin c6 thé tu do lua chon, xéc dinh cfc kich 06, hinh ding sao cho phit hop moi yeu cu vé chiu luc, khai théc, kién tic ma khong bi bs hep phai ding céc cau kign ché sin da duge djnh hinh béa, tiéu chudn ha. 1.4.3. Tinh chéng chéy Hé thdng két cau tda nha phai chiu duge anh hudng cia lita chy va vin ding ving trong Khi dan cu tda nha nay duge so tén va lita bi dap tét. Mot tda nha BTCT thong thuing mac dit Khong cé trang bi chiu lita dac biét vin cé thé chju duge mot dm chdy kéo dai dén ba tiéng. Mot ta nha cé ket cfu khung thép hoc tda nha g6 phai c6 bign ph4p trang bi dac biét chong chay thi méi c6 duge kha nang chiu dim chéy tuong tu. 1.4.4. Tinh bén ving Ngudi 6 trong tda nha cé thé bi phién nhigu, khé chiu néu nha ctia ho dao dong bai gid hoac cc nén nha chin dong. Céc nha khung BTCT thutmg cé d0 cing khdng gian lén va ving chdc nén it rung déng. 1.4.5. Chi phi duy tu, khai thac thép Cée calu kign be tOng ddi hoi it bio quan hon két cu thép hodc céc két cau g8. Digu nay to ra dic bidt hip din d6i v6i cdc két cau cdu, hém giao thong 6 nhiing noi xa xi, héo Iénh 1.4.6. Tinh sn c6 cla c&c logi vat liéu Cat, dé, s6i, xi mang va céc phuong tign tron bé tong déu cé sfn & moi dia phuong, céc loai c6t thép 6 thé duge van chuyén dén hau het cdc cong trudng dé dang hon cdc edu kien thép két cdu. Vi thé, cdc két cu BICT thudng dugc sit dung & nhiing ving xa x0i. 1.4.7. Cée yéu t6 khac Ngodi ra, con 06 mot s6 yéu 16 khi¢n cho mot loai vat ligu khdc c6 thé t6 ra 1a hop ly sit dung hon 18 vat ligu bé tong ¢6 ct thép trong mot s6 tinh hudng cu thé. hing yéu 16 nay bao gém: V/, Cusng 46 chiu kéo thép cita bé tong. Nhu da néi 8 phén truéc, cutng do chiu kéo cba be tong thap hon nhiéu so véi cudmg dd chiu nén ( chi bing khodng 1/10), va do vay be tong dé bi ran nét. Trong két eu BTCT, digu nay duge khic phuc bing sir dung cét thép, ‘Teung tam dao tao xdy dung VIETCONS 15 ‘http://www vietcons.org nhv trinh bay trong Hinh 1-3c, 68 chiu céc luc kéo va han ché dd md rong vet mit trong pham vi cdc tri s6cé thé chip nhan duoc. Thy timg tinh hung cu thé, céc vet mit nay c6 thé khOng nhin thay hodc c6 thé cho phép nudéc thm vao. 2/. Van khuén va da gido chong dé. Qué trinh xay dung mot két cfu dé tai ché bao g6m ba budéc khéng tring lap nhu-trong xay dumg két cau thép hodc két cau gd. Céc bubc nay Ta: ©) thiét ké, lip dung vin khuon © thao dé van khudn © chéng da da gido ben duéi van khun dy cila be tong méi dé 46 trong Iuong dén khi 46 bén vita di M6i bude ndi trén ddi hai cdc chi phi vé lao dong va / hodc céc vat liéu ma cé thé 1A Khéng cfin thiét néu chon céc dang két cfu bing thép hay bing g6 khac. 3/, BO bén thap tuong doi trén don vi trong Iugng hodc thé tich. Cudng do chiu nén ciia bé tong chi bing khoang tiv 5% dén 10% cutmg do chiu nén cia thép, trong khi t} trong cita bé tong la bing 30% ty trong cita thép. Do dé, két ctu BECT cé thé tich ln hon va trong lugng 1én hon so véi két cu thép tuong tu cing céng dung. Chinh vi thé, cdc két cfu nhip dai thudng duge xay dung bang két c4u thép. Vi du chiéu dai nhip cia mét cau treo thép & Nhat Ban dat dén x4p xi 1600 m. 4/. Su thay déi thé tich phy thude vao thoi gian. Vat ligu be tong va vat ligu thép c6 cing hé 6 co gian nhiét xp xi nhau. Vi thép 14 mot chit din nhiet tt hon bé tong, nén két cau thép nhin chung bi anh huimg bai thay déi nhiet do t6i mot chimg muc Ién hon so voi ket ciiu BTCT. Mat khac, be tong bi co ngét do kh6, khi dug nén lai cé thé gay ra vong hoic nut. Hon n&a, mite d6 uén cong sé cé xu hung ting cing thdi gian, cé thé din din tang géip doi dut6i céc ti trong téc dung dai han. 1.5. LICH SU PHAT TRIEN CUA BE TONG VA BE TONG COT THEP VOI TU CACH LA CAC VAT LIEU KET CAU 1.5.1, Xi m&@ng va bé téng Vita bing voi d4u tien duge sit dung trong nén van minh Minoan & Crete khoang 2000 nam truéc Cong nguyén va van con six dung dén nay & nhiéu noi nhu nude ta. Loai vita nay c6 nhuge diém 1a bi hda tan khi bj ngam trong nude va do vay khong thé sir dung cho céc méi néi dé 18 ra hdc céc méi ndi duéi nude. Khoing thé ky tht ba true Cong nguyen, ngudi La Ma da khdm pha ra mot loai tro ndi lita chifa cdt min, khi duge tron véi via voi, cho ra mét loai vita chac hon nhiéu cé thé sit dung duéi nuée. Keét cu bé tong dang liu ¥ nhat do ngudi La Ma xay dung la mai vom Pantheon 6 Roma, duge hoin thanh yao nam 126 sau Cong nguyen. Mai vom nay e6 mot khdu do 144 ft, gitt ky luc nhip dai nhat cho dén tan thé ky 19. Bé tong mai vom nay cé chita cde manh gach va. Trong pham vi gin dinh mai vom ngudi ta da sit dung c4c vat ligu bé tong nhe hon, st dung ‘Tung t4m dao tao xay dung VIETCONS: http:/www.vietcons.org loai dd bot tai dink vom dé gidm ce momen tinh ti. Mac da bén ngoai mai vom duge trang tf dgp dé, van cdn e6 thé nhan thay céc da vét ciia van khudn khi nhin tic ben trong. Trong khi thiét k¢ hai dang Eddystone cach bo bién phia Nam cia Anh truéc nam 1800 sau Cong nguyén, ky su ngudi Anh John Smeaton 44 phat hién ra ring hén hop dé voi nung va dal sét c6 thé duce str dung dé lam xi mang ma sé ha cimg dudi nude va chiu duge nude. Vio nhiing nam tiép theo, ¢6 nhiéu ngudi sit dung vat li¢u cia Smeaton, nhung diéu khé khan dé tim d4 voi va dat sét & cing mot mo di dd han ché su sir dung cia né. Vao nam 1824, Joseph Aspdin a tron da voi_va dat sét tit cic mo dé khdc hau va nung hén hop niy trong mot 10 dé lam xi mang. Aspdin da dat tén san phdm cia minh IA xi mang Portland béi vi be tong lam tir no gidng nhu dé Portland, 1a én ciia loai da voi cao cp tir do Portland & phia Nam nude Anh, Xi mang nay duge Brunel sic dung vio nim 1828 lam vita dém lot phan xay né cia mot dung him dui song Thames va vio nim 1835 lam cdc tru cdu be tong khéi_ ton cho cfu, Déi khi trong sin xudt xi mang, hon hop nay bi néng qué rdi tao Tekéo (@WINSi ngdu lye Hinh 2-2. Noi momen khéng Dim & Hinh 2-2 sé dé cdc tai trong mot cach an toan név tai moi mat cat, site bén cua caiu kién In hon anh hug tai trong. stic bén > anh hudng tai trong @-1) Dé tinh dén kha nang ma stte bén c6 thé nhé hon tinh ton va anh hudng tai trong ¢6 thé lén hon tinh todn, thi hé sé giém dO bén, ki higu 1 ¢, nho hon 1, va hé s6 ti trong « lon hom I, duge dua vao céng thife sau: OR, > aS, + aSy. trong d6 R, dai dién cho stéc bén danh dinh va S dai dign cho inh huong tai trong cde tai trong ring. Viét bang thuat ngit cia momen, Phuong trinh 2-2 tro thanh: byM, > aM,,+ a, M,+. (2-3 ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: a http://www.vietcon: trong 46M, TA momen khang dant ¢ zh. ‘Tie "danh dinh" ¥ mudn néi ring ste bén nay Ta mor gid tri duc tinh dura trén mae bé tong cu thé vi cudng dO cia cét thép voi kich thude duge trinh bay tren bain v8. M,, va M, Ru cdc momen uén (anh hudng tai trong) do cde tinh tai vi hoat ti da chi r 1A hE 86 gidm d6 bén voi momen; @, va a, tuong ting la he 86 tai trong doi véi finh tai va hoat tai. H1é sé giam do bén doi khi cdn duge goi 1a hé $6 do bén. Cae phuong trinh wong ty e6 thé duge viet déi véi tue cat, V, hoac tuc huéng truc, P: AV. 2 OV st GV 4. (2- 3b) Op Py 2 a,P), + a P, +. (2-30) Phuong tinh 2-1 1 phuong trinh tinh todn thiél ké trang thai gidi han co bin, Cic Phwong trinh cac dang die biét cila phuong trinh co bin nay. Vi du, Phuong trinh 1 - 1 cua Tigu chutin ACI (Vien nghien extu Be tong Hoa Ky) tong ty nhu Phuong trinh 2-3b ngoai trit trong phuong tinh dé, nhém so hang (a,V,,+ @,V,+...) duge bidu dién bing V,, mA né duge xac dinh nbw Ja luc cat nhan he s6. Trong Ticu chudn ACT, ki higu U duce sit dung dé néi ti 16 hop (aD + aL +...). Té hop n’y duce xem nhu la d6 ben yeu edu hote cdc tai trong uhan hé s6. Cac ky hicu M,, V,. 7, ... dé cap dén dah hiéng tai trong nhan he 86 duge tinh ti ede tai trong nban he s6 U. do dé c6 chi s6 dus w 2.4. AN TOAN KET CAU C6 ba l¥ do chinh dé gidi thich tai sao mot vai logi yeu t6 an toan, nhu la hé s6 tai trong A site bén, cin thiét trong viée thiét ké ket cau! thue té cla dim, cot hoac cau kien xay dimg khdc hau ahi ludn khée véi gid tri do ngudii thiet ké tinh tofin ra Ic du. Nguyén nhan chinh déi véi su bién déi eda sie bén 1a: bén. (a) Su bién d6i euding do cita bé tong va ca cot thép {b) Su kha nhau gid eau kich thude xay dung thye té véi cdc kich thude ghi én ban VE két (c) Anh huéng ciia vige don gin héa duge tién hanh trong viée bién d6i céc phuong wink doi vdi stic bén eda cau kign Mot biéu dé ti 1é kha nang chiu momen cia dim duoc do trong cae thit nghiém, M,., Véi site bén danh dinh do ngudi thigt ké tinh tosn, M,, duge vé & trén Hinh 2-3. Mac di site bén trang binh xap xi 1,05 [in site bén danh dinh trong mau nay nhung van c6 khé nang [i cde mat cit gang, céta dim s& e6 kha nang chiu ti thap hon so véi tinh toan. Su bién doi & day chit yéu 1 do ete gia dink don gin héa di duoc chip nban trong khi tinh toan momen khing, Mf, 2/, Su bién doi cdc t: trong, Tat cd cae (di trong déu bién déi theo théi gian va khong glan, dic biet 1A hoat 13 trong méi trudng do truyén séng, gid hose déng dat. Hinh 2- 4a so sinh cde thinh phin hoat 141 lau dai do dutge trong cic phong c6 dign tich 151 f° (14 1 mot hd gia dink, Mac da tong miu nay hoat tai dai han trung binh [a 13 psf (622 Nar), 66 1% tdi trong do duge da vugt qua 44 psf (2107 N/m’). Déi vai kigu cic ngu va dion ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www. vietcon: tich may thi tigu-chndn xay dung qui dinh hoat ti 18 SO psf (2394 N/m®), D6i véi dien tich J6n hon thi: hoat téi dai han trung binh vin xp xi 13 psf (622 N/m*) nhumg tinh bign déi gilm xu6ng nhu trong Hinh 2-4b, Hoat tdi ngin han dic trmg cho hoat tdi bat thutng do 4c euge lién hoan, kho chifa tam thii, v.v.... phai duoc cong them vao dé thu duoc tng boat tai. Do d6 howt tai t6i da trong mot ean phong thudng sé l6n hon tir 13 (622 N/m’) dén 44 psf (2107 N/m’) nhw da an dinh & trén. ae 50 ba} ay — 0.105 as é 2 ramwaaeis f= 3 s = 10 fa Ph 08 10 2 44 X= Mig/My Hinh 2-3. So sdnh cae md men gay ine hong dite do ve die tinh rodn dua trén tat ca cde dit ligu etia dm bé tong eb thép véi f.. > 2000 psi (13790 KNini) yoo Bos 0.20 1 0 0 9 4 0 60 o 0 mo me ‘Cudng 49 181 trong (pat) ‘Cudng dé tai trong tps) (0) Dign ich = 181 17 (14m?) (©) Dig fich = 2069 f° (192m) Hinh 2 ~4. Su phan bé'tén sudt ctia hoat tai lau dai trong cde phong Ngoai céc thay déi thuc trong chinh tdi trong, céc gid dinh va su lay géin dting duoc tién hanh trong khi phan tich két cau sé dan dén su khéc nhau gitta luc vA mémen thu té véi luc va md men do ngudi thiét ké tinh todn ra. Do su bign déi cilia sttc bén va anh hung tai trong, nén 6 thé xdy ra finh hudng 1a mot két cdu yeu hon mite trung binh cé thé phai chiu mor tli trong cao hon mic trung binh. Trong trudng hop tai trong qua J6n thi sur hu héng c6 thé xay ra. Cac hé s6 tdi trong va ede hé sd stfe bén trong Phuong trinh 2-2 va 2-3 due chon dé lam gidm xéc suat hu héng xuéng mie rat nho. ‘Yéu t6 thit ba phai duge xét téi trong viée thiét lap miic do an toan duge qui dinh trong kéi cau die bigt 12: 3. Hau qua ciia su hu héng. Nhiéu yéu t6 chit quan phai duoc xem xét trong vige xdc dinh miic do an toan co thé chap nhan duge déi véi mot nhém ket cau dic biét. Nhing yéu (6 dé nhu: (a) Chi phi cla viéc don sach céc manh vun vd va viée thay thé két edu va cdc chi tict cla né. (b) Su mat tudi tho tiém tang. Doi vi phdng nghe hda nhac ching han thi yéu 16 an toan duoc mong mudn cao hon so véi nha kho. (©) Chi phi x4 hoi v6i thei gian bj mat, thu nhap bi mat hod tén thit vé tudi tho hode (ai sdn mot cach gidn tiép do hu hong. Vi dy, su hu héng cia mot chiée cdu c6 thé dan dén chi phi vo hinh do tic nghén giao thong v.v... ma cé thé dat tdi tng chi phi thier hai rat 16n déi v6i cA ving dia phuong. (d Kiéu hu hang, canh béo su hy hong, sy t6n tai ciia céc chiéu huéng tai trong khac. Néu sit hur héng cia mét cau kién dugc bao tude nho 46 bign dang un qua miic, nhur trong trudng hop hur hong do uén eta dim BTCT, moi ngudi gap nguy hiém do su sup dé sip xy ra sé duge canh béo va c6 co hoi roi khdi toa nha truée khi hu héng. Diéu nay Khong thé thuc hign duoc néu nhu mot cau kign bi hu hing bat thinh Tinh ma khong e6 su bdo trude, nhu cé thé c6 trong trudng hop cét cé giling cét dai vudng géc. Do vay matic d6 an toan yéu cau déi véi dim cé thé khong cin cao nhu d6i voi cot. Trong mot vai két cau, su chay déo hoae hu héng ciia mot cdiu kién chi dan dén sir phan b6 lai tai trong dén cdc cau kign gain ké. Trong mét so két cau thi her hong ciia mot cau kign sé din dén sup dé roan bd. Néu khong thé phan bé tai ci cén phdi cé mufe do an toan cao hon 2.5. TINH TOAN XAC SUAT CUA CAC YEU 16 AN TOAN Si phan bé cita mot tap hop sic khéng, R, ciia mot nhém ket cau tong wy duge ve tren truc nm ngang trong Hinh 2-5. Sy phan bé mat dé nay duoc so s4nh véi st phan bé cia anh hung tai trong ti da, S, duge dy kign ¢6 thé sé xudt hign tren céc ket cfu dé trong thoi gian t6n tai cita ching, duge lap dé thi trén truc thing dimg trong cing mét hinh vé. Déi voi do cing, c sii bén Hin Anh huéng tai trong déu duoc dign dat theo mét dai hugng, nhu 1 momen udn. Dudng 45° trong hinh vé nay tong tng véi tinh huéng ma anh hudng tai trong can bing véi sic bén, Su két hop ca S va R nam 6 wen dudng nay tong tng voi S > R vi do a6 bi hu héng. Do vay, anh hudng tai trong S, téc dong lén mot két cau 6 sti bén R, sé ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘hittp://www.vietcons.org 27 gay ra hu héng, trong khi dé anh huéng cua ti tong S, tic dong len mot két edu 6 site bén R, tuong ting véi su két hop an toan. Ann huéng cia tai trong, § Sic bén, Hinh 2-5. Su kéi hgp an todn vat khong an todn ctia cde tdi trong vd site bén phan bé da xdc dinh cia anh hutng tai trong thi cé thé giim duge nguy ex hu hong bing cich tang sttc bén. Vige tang stic bén nay sé tong ting véi viée chuyén phan bo sf bén sang bén phai trong Hinh 2-5. Xéc suat hu héng ceding cé thé due gidm di bing cach gidm sv phan tn ea site bén Digu kin ¥ = K - S duge goi IA ‘gidi han an toan’, Theo dinh nghia, hut héng sé xy ra néu ¥ nin gid tri am, xem phan gach chéo trong Hinh 2-6. Xée sud fut hhdng, P, La kh nang ma su két hop dac biét cita R va S sé dua ra mot gid tri ¥ am. Xde suat may bing ci 1s cia phan gach chéo véi toan bé ving nim dusi dung cong trong Hinh 2-6. C6 thé trinh bay digu nay nhur sau: it ma {¥< 0] Q-4 Ilim ¥ co gid tri rung binh Y va dé Jéch chuan, . Tir Hinh 2-6 c6 the thay ring ¥ = + fio trong d6 f= ¥ /o, . Néu nhu du’ng cong phan b6 duge di chuyén sang bén phai nhir liy Flan hom, 8 se tang én va ving gach chéo, P, sé gid xudug. Do vay PJ mot ban cita 2 H8 86 due god IA chi sd'an ton. Néu ¥ tuan theo phan phéi théng ké chudin va néu Y va o, di bict thi xde suat hu hong co thé duge tinh todn hode nit ra tir cdc bang théng ke nhu mot ham cia kigu phan phoi vi gid tri cba f. Do vay, néu ¥ theo phan phéi chusin va f bing 3.5, khi dé ¥ = 3,507, vatirede bing phan phoi chudn, ?, bang 1/9091 hoge 1,1 x 10°. Diéu B= 3,5 sé héng do tai trong Ién hon. doi khi thiéu do bén trong thai gian t6n tai chia nd y ngu ¥ rang xap xi | Gong 10,000 cau kign xay dung duge thiét ké dua tren co's cho phép hog a Yea-s PUR ~ 5) < 0) =Ving gach ehéo =P; Gi6i non on ton Hinh 2 - 6. Gidi han an toan, xac sudt hit hong, chi s&an toan Cie gid tri thich hop 1a P, va do d6 f ditgc chon dita trén sur ghi nhé vé hau qua cita céc sire hu hong. Dua trén thyc t€ tinh todn hign thoi, # duoc lay trong khoang tix 3 dén 3,5 v6i nhiing hr héng do ¢6 hau qua hu hong & mic trung binh va trong kho’ng 3,5 dén 4 véi nhing hu héng bait ng’ hoac nhiing hu hong cé hau qua nghiém trong. Do stfe bén cia két célu va cdc tdi trong thay déi mot cdch ddc lap véi nhau, nén cn dé ra MOL hé $6 hoge mot loat hé sO xét dén kha nang bién di cita site bén (goi 1a cdc he 56 site bén 9) va cin dé ra mot loat hé 86 khéc dé tinh dén kha nang bién déi cde anh hudng tai trong (duge goi Ia céc hé s6 tdi trong @). Céc phutong trinh tinh todn thiét ké thu dugc 1a Phuong trinh 2-2 va 2-3. Din suait ctia cde phuong trinh mang tinh xéc suat d6i véi vigc tinh todn cdc gid tri cia va a di duoc téng két va dp dung. Cfe hé 86 site bén va tai trong trong Ti¢u chun ACI dua trén m6t mo hinh thong ké ma gid dinh ring néu c6 xéc suat 1/1000 rudng hop qué tai va xc sudt 1/100 trgg hop thiéu do bén thi xée suat mot trudng hop qué tai va mot trudmg hop thiéu do bén xay ra déng thai bang 1/1000 x 1/100 hoac bang 1 x 10°. Do vay, hé s6 ¢ duge suy dn ban diiu sao cho dé bén cita R, sé vuot qua 99 gin dén 100 lin. Sau dé hé s6 $ d6i véi cdc cot duoc chia cho 1,1 béi vi sur hur hing cita ct e6 hau qua nghiém trong. Céc hé s6 # d6i v6i cde cot c6 gidng e6t dai vuong géc ma héng theo kiéu duoc chia cho 1,1 lén thit hai dé phan anh céc hau qua ciia hu hong. 2.6. CAC PHUONG PHAP THIET KE CUA TIEU CHUAN ACI Tiéu chudn ACI - 1995 cho phép t6n tai déng thai hai phuong phap thiét ké khée nhau. Phuong php thiét k€ phé bign nhat duge sir dung lign quan dén hé s6 tai trong va hé s6 site bbén va duge nhiic dén nhu a phuong phép thiet ké'theo do bén. Vé co bin thi phuong phép nay 1 thiét ké trang thai gidi han nhung Iudn uu y nhdt dén viec kiém todn theo nhém trang thai gidi han t6i hau, cdn céc trang thai giéi han khai théc sé duoe kiém todn sau khi thigt ké ban du di hodn thanh. Muc 9.1.1 va 9.1.2 cia Tiéu chudin ACI trinh bay triét Ii thiét ké céc wang thai gidi han co ban cia tiu chudn dé. 9.11, Ket cdiu vat edu kign xdy dung sé duce thiét ké dé c6 site bén thigh ké tai tat ca cdc mat cdt 16% thidu la bang véi sttc bén yéu cdu dugc tinh todn cho tdi trong va luc, theo nhiing két hop nhic duow quy dinh trong tiéu chudn nay. Thuat ngit site bén thidt ké'néi dén OR, va thuat ngit dé ben yéu edte ndi dén anh hudng tai trong duc tinh toan tir cdc tai trong nhan hé 86, a,D + a,b +... 9.1.2, Cru kién ciing sé phdi théa man tat ed cdc yéu edu khdc cia tiéu chudn nay dé dim bdo tink nang ddy ati 1qi mite tai trong khai théc. Diéu khoan nay chi yéu ndi dén su khéng ché bién dang va dé rong vét mit qué mic Ben canh vic ap dung phuong phap wen thi phuong phép thié? ké theo tng sudt khai théc c6 thé duge sit dung. Viéc thiét ké & day dua trén cdc tdi trong khai thc con duge xem nhu cc tai trong khong nhan hé s6. Déi véi kiém todn vé udn, ting suat dan héi t6i da duge tinh ra khong thé vuot qué ting sudt cho phép hodc iny sudt khai théc, ma cdc gid vi may bing khoang tir 0,4 dén 0,5 ln cutdng d6 gidi han cia bé tong va thép. Tiéu chuén ACI 1995 dé cap dén phuong php nay nhu mot phuong phdp thiét ké thay thé. N6 duge thita nhan trong Mue 8.1.2 ciia Tiéu chudn ACI va cdc chi tiét duge dua ra trong Phu luc A cia Tiéu chuan ACI. Phuong phap thiét ké' theo ting suat khai théc gid dinh rang trang thai gidi han t6i hau sé duge théa min mét céch tr dong bang viéc Khéng ché img suat trong cu kign luén nh hon ting sudt cho phép. Tay thudc vio kha nang thay ddi cia vat ligu va tai trong thi diéu nay khong cfin thiét. Muc A. 1.4 cia Tidu chudn ACI dai héi ngudi thiét ké phai xét tori trang that gidi han do bién dang udn va trang thdi gidi han do rong vét nit. Phuong phap thiét ké theo ing sudt khai théc c6 nhing trong nhat xuat phat tir su thiéu kha nang dé"tinh mot cdch thich hop d6i véi su bién déi cua sife bén va tai trong; su thiéu nhan biét vé mic dO an toan; va khong c6 kha nang xir ly cdc nhém tai trong trong dé mot tai trong tang Jén v6i mttc 46 khdc so véi cac tai trong khac. Han ché cuéi ciing nay dic biét quan trong khi cdc tai trong ft thay d6i nhu tinh tai dem so voi tc dong cia loai tai trong bién déi nhiéu nhu tai trong gid, duge minh hoa trong Hinh 2-7. Sy tang 20% tai trong 6 day dan tdi su tang 20% img suat udn t6i da (tir 500 psi lén 600 psi) (tir 3447 KN/m? len 4137 KN/m’) nhu du tinh, nhung gay ra su tang 100% ting sudt 6 diém A trong Hinh 2-7d. Phuong phdp thiét ké' theo bién dang déo, cin dugc goi la thiét ke’ gidi han (khong duoc nh4m vi thiét ké trang thai gidi han) hay 1a thiét ke theo khd ndng chiu tdi, Ya qué trinh thiet ké ma xét (6i su phan bé lai cdc momen khi mat cat ngang ké tiép cong, tao thanh cdc Khép déo ma dan dén mot co cau déo. Cac khai niém nay cé tam quan trong dang ké trong thiét ké khdng dong dat, khi ma tinh déo cba két cu din dén su lam gidm cdc luc ma két edu phai chiu. han ché. Han ché nghiém ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 30 http://www.vietcons org Teitiong gio A (@) KBt cB : ° LE 7 a (©) Cée Ling suét fink 181 x NY | ety S 500 ps: 600 Ds (©) Cac ing su6t tai trong gi5 200 pst +00 psi qq S x ‘ (2) Cac ting suit tai trong két hop Hinh 2-7. Ong sudt do cde tdi trong phan tac dung 2.6.1. Cac tai trong nhGn hé sé, stic bén yéu céu Tieu chudn ACI trinh bay hai nhém khéc nhau cila hé s6 tai tong va t6 hop tai trong. Cac he s6 tai trong va cac té hop tai trong da duoc gidi thiéu trong Tiéu chuan ACI 1963 va sita déi trong Ti¢u chudn ACT 1971 duge trinh bay cing nhau trong Muc 9.2.1 dén 9.2.7 cla Tieu chudn ACT. Nam 1982, Vign tieu chudén Quéc gia My da phat hanh cu6n Tdi trong thiét ké t6i thiéu déi véi cde toa nha va cde két etiu khdc, ANSI A 58.1-1982 (gan day duoc xuat bin duéi dang ASCE7 - 95) bao gém mot tap hop thong nhat cdc hé sé tai trong va cdc két hp tai trong, dé sir dung trong viéc thiét ké két cu thép, g6, gach va bé tong. Hé s6 ti trong va két hap tai trong nay khdc vi yéu 16 va su ket hop trong Tieu chuan ACI. Thiét ke dugc dua hoan toan trén hé s6 tai trong va stic bén trong Chuong 9 cia Tiéu chudn ACI hoac hoin toin dya vao hé’s6 tai trong va su két hop tdi trong trong Phu luc C cia tieu chun ACT. Khi sit dung hé s6 tai trong trong Phu luc C cia Tiéu chudn ACT thi cae hé 56 ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: http://www.vietcons.org 31 ste bén ¢ trong Phu luc C cia Tiéu chudn ACI cing phai duge sit dung. ‘Trong cuén sich nay, he sO tdi trong trong Chuong 9 cita Tiéu chudin ACL sé duge sit dung tix dau dén cudi Muc tir 9.2.1 dén 9.2.7 cha Tiéu chudn ACI trinh bay mét loat hé sé tai trong va sur két hop cdc tai trong nhan hé s6 due sit dung trong viée tinh todin anh hudng ciia tai trong higu U néi dén su két hop cia tai trong nhan he s6, céc ki hieu M,, dén anh hudng tai trong nhan he s (momen, luc cat, lye xoan) duge tinh tir U. Chi s6 dudi w 1a dinh cho anh hudng tai trong duge tinh tir ti trong nhan he sO U. ‘View chudn ACT sir dung thuat ngit sti hén yeu cau dé n6i dén anh hudng tai trong nhan hé so. Trong viéc thiét ké cdc cong tinh ma khong phai chiu luc cia gid va dong dat ding ké, cau kién khéng bi anh hudng béi gié va dong dat, thi tai wong nhan he s6 duge tinh tit cong thife: U=14D+ LIL (2-5) (Phuong tinh 9-1 cia ACL) trong dé D va L 1a hoat tai va tinh tai quy dinh. Néu nhu tai trong gid anh hudmg dén két edu, Muc 9.2.2 cia Tiéu chudn ACI phai xét ti té hop ba tai trong va viée thiét ké dua trén cdc gid tri lon nhat U’ cua p hiu tai mdi mat cat téi han. 1/. Noi ma anh hudng tai trong do gié cong véi anh hutmg ciia hoat tai hodc tinh tai U=0,75(1,4D + 1,7L + 1.7W) (2-6) (Phuong trinh 9-2 cia ACI) U=0,75(1,4D + 1,7 W) (2-7) 2/, Noi ma anh hung cia tinh tai Fim én dinh két cau chéng lai tai trong gi6, nhwe trong Hinh 2-7. U=09D+13W (2-8) : (Phuong trinh 9-3 cita ACD Nhung déi véi bat ky su két hop no cia D, L va W thi sti: hén yeu cdu khong duge nhd hon gid tri tinh duoc theo Phuong tinh (2-5) (Phuong trinh 9-1 cla ACD. Su két hop tai trong tuong tu dugc dua ra trong Muc 9.2.3 cia Tiu chudn ACI d6i véi tai wong do dong dat, trong Muc 9.2.4 déi véi dp luc dat ben, trong Myc 9.2.5 dai véi ap lye chat long (trong cac bé, v.v...), trong Muc 9.2.6 déi vi tai trong va dap va trong Muc 9.2.7 d6i véi hign tugng hin, tir bién, co ngét va thay déi nhiét do khdc nhau. Sit dung Phuong trinh 2-8 dé tinh cdc img suat tai diém A trong Hinh 2-7. Tai diém B, cdc phuong trinh vé tinh dan héi tir 2-5 d€n 2-7 sé dugc dp dung. Khi phan tich khung cia cong trinh xay dumg thi nén phan tich két cu ba [dn vé tinh dan. héi Ja t6t nhat, méi mot 1dn tong ting voi 1,0D, 1,0L, 1,0W va két hop céc téng momen, cac hop luc trugt, v.v... mi cau kign theo céc Phuong trinh 2-5 dén 2-8. (Ngoai trit su phan tich cée truémg hgp trong dé su xép chéng chiéu dai khong dugc img dung, nhu 1a cich phan sich tht hai d6i véi cdc khung. Nhitng diéu nay phai duoc tién hanh tai mde ti trong nhan hé s6). Sau day la minh hoa phitong phép tinh ton néi uén qua Vi du 2-1. 39 ‘Inung-tém dao tao xdv dung VIETCONS: http://www. vietcons.org Vi dy 2-1. Tinh todn énh hung tai trong nhan hé so Hinh 2-8 thé hign mot dém va cot ciia khung be tong cong trinh xay dung. Céc ti trong rai déu tren dam 1a tinh tdi D = 1,8 kip/ft va hoat tai L = 0,75kip/ ft. Momen va luc cit trong dm va cfc cot ben tren va bén dui dém do 1,0D, 1,0L va 1,0W duoc trinh bay trong Hinh 2:86 dén 2-8d. 2kip me 9s woe 1.58 Kip / tt pisusareunan 2 as: ay 95: (6) Cécmémen do 1,06, tt-kie 105 36 195 “ (0) Cc mmen do 100, ft-kip (CSc mdmendo 1,0, N-xip Hinh 2-8. Cac biéu dé mémen -Vi du 2-1 Tinh todn se bén yeu edu sit dung cic Phuong trinh tir 2-5 dén 2-8, Déi v6i momen tai mat cit A: (@)U=14D447L A(-39) + 1,7(-19) = -86,9 ft-kip (b) U=0,75(1,4D + 1,7L + 1,7) = 1,05(-39) + 1,275(-19) + 1,275(84) =-172,3 fi- kip va +419 fi-kip Céc gid tri am va duong cilia momen tai trong gié 18 do gié théi lan lugt tit hai bén cia cOng trinh xay dimg (©) U=0,75(14D+ 1,7 W) = 1,05 x 39+ 1,275 x 84 = -148,1 ft-kip va + 66.2 ft-kip Kiém tra trutng hgp tai trong In thir tr 1a khong cén thiét vi bai todn nay khOng lién quan dén vigc nang lén hay lat dp xu6ng. Do vay sie hén yéu edu M,, tai mat oat A-A 1A + 66,2 ft- kip va =172,3 ft - kip. ‘Tinh todn nay duge lap lai d6i véi s6 ugng di céc mat cat dé 6 khd nang vé dung bao luc cét va dutng bao mémen uén cita dim. (Dudng bao momen uén duge ndi dén trong Muc 10-3). Lai gidi cia bén phuong trinh dua ra 6 trén c6 thé duoc lap chuong tinh mot each dé dang. Khi tinh todn bang chuong trinh 46 thi cdc gid tri D, L va W la cdc gid tri ban ddu nhap vao va bay gid tri cba U va /hoic cdc gid tri Am va dirong Ién nhat cita cdc anh hung tai trong nan hé s6 nhur la céc gid tri dau ra. 2.6.2. Sic bén nhan hé s6, siic bén thiét ké ‘Trong céc phuong trinh thiét ké' theo trang thdi giéi han co bin 2-2 va 2-3, vé phii (R,. $M,, v.v...) duige coi nhwr [a site bén nhan hé s6 hay cdn goi [a gidi han thigt ké. Muc 9-3 cla Tigu chudn ACI sis dung thuat ngi si: bén thiét ke’ dé n6i dn site bén nhan hé 86. Cac hé sO stic bén, ki higu 1a g, duge dua ra trong Muc 9.3.2 cia Tiéu chudn ACI véi tén goi I hé s6 gid d6 bén. Cac gid tri duge xéc dinh nhu sau: 1. U6n, 6 hode khong e6 Ie kéo doc truc ¢=0.90 2. Kéo doc tryc 0,90 3. Nén doc truc, cé hoac khong cé uén (a) Cu kien c6 c6t thép xodn 6c tuan theo Myc 0.75 10.9.3 cia ACI (b) Cau kign 06 cot thép khéic 0,70 Chi y 1a 66 thé tang lén d6i véi cdc lye doc true rat nhé nhu da giai thich va minh hoa trong Mue 11-4. 4. Lye trugt va xoin 0,85 5. Lién quan dén bé tong khéng cé cét thép 0,70 Mac dit khong giai thich tren nhung Muc 9.3.2.2 cia Tiéu chudn ACI xdc dinh sy thay déi tit = 0,90 d6i véi luc udn hodc Iyc kéo doc truc thanh ¢ = 0,75 hay = 0,70 déi voi luc nén doc truc c6 hodc khOng c6 luc udn. Phu luc Bciia Tigu chudn ACI 318-95 trinh bay dinh nghia thay déi nay khdc so véi Muc 9.3.2.2 cia Tieu chuan ACI. Phuong phép trong Phu luc B théng nat cdc khdi nigm sir dung trong viéc dua ra thay déi nay doi v6i BTCT thudng va BTCT du dng Ive, va d6i véi dim va cot. Véi ly do nay, Phu luc B cita Tieu chudn ACI dugc sit dung dé xc dinh céc hé s6 ¢ trong cuén sich nay. Cac khdi niem sé ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 34 http-/www.vietcons.org duge dé cap t6i va minh hoa trong céc Muc 4-3 va 11-4. Phdi lau ¥ ring néu sir dung mot phan nao d6 trong Phu luc B cia Tiéu chuén ACT thi tat cd cde muc cia né phai duge sit dung. 2.7. TAITRONG VA TAC DONG 2.7.1. Tac déng tryc tiép va gién tiép Thuat ngit téc dong néi dén bat cit vide gi lam tang img sudt trong mot két cfu. Thuat ngit tdi trong hode tdc dong tru tiép ndi dén luc tap trung hay phan bé do trong lugng cia ket calu va cdc thanh phén cita né, hoc 4p Ine do gid, nuée hay Ia dat. Mot tdc dong gidin tip ho'c bién dang gidn tiép cuong bite sé dugc hiéu 1a chuyén vi cudng biic hodc bién dang cuéng bic ma khong do céc tdi trong téc dung, nhumg van gay ra cdc ting sudt trong mot két cau. Vi du, do hin khong déu cia cac try dé dam lién tuc va su co ngét bi kiém che cila bé tong. Vi cdc ting suat do bién dang cuimg bic khong khéng lai tdi trong téc dung, nén ching thudng ty cin bang. Vi du, xét mot kh6i be tong hinh Lang tru c6 cot thép doc theo truc cia 6, Khi bé tong co lai, sur nit ngin cia né bi cét thép cén lai. Két qua 1A lye nén ting len trong thép, Ic kéo ngugc chiéu va can bang tang tén trong kh6i bé tong nhu & Hinh 2-9. Néu vét nit cia bé tong do luc kéo nay gay ra thi luc kéo tai vét nit trong kh6i be tong bang 0 va dé can bang thi luc ciia cét thép cting phai tri¢t tigu tai mat cat nit. (@) Lang ty rau khi co ngét Ging sudt ko. trong ba tong ng suét nén. trong c6t thép (©) Céc ting sudt tr mit eft AA Hinh 2-9. Ung sudt ne cdn bang do co ngét 2.7.2. Phan logi tdi trong ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘ittp:/www.vietcons.org. 35 Céc tdi trong 06 thé duge mo 14 theo su bién déi cita né theo thdi gian va khong gian. M6t tai trong cé’ dink duy ti gn nhu khéng thay déi khi két cdiu duge hoan thanh. Vi du nhu trong ltrgng ban than cia két cau, dp luc cia dit tigp xtic véi méng. Tai trong bin adi nhu ti trong do ngudi cu ngu va tai trong gié thi thay déi theo thoi gian. Tai trong bién déi 6 thé 1A tdi trong duy tri dai han trong suét thdi gian dai, vi du nhu trong luong cita cdc ti hé so trong mt van phong hoac Ia tai trong trong thai gian nydn (tdi trong ngdn han) nbat trong long cita con ngudi trong ciing van phong dé. Bign dang tir bin cia két cau bé tong do tai trong ¢6 dinh va ph4n duy tri cia ti trong bién déi. Loai thi ba 1a tdi trong ngdu nhién, vi du su va cham cia cdc phuong tién giao thong, su chay nd. Tai trong bién d6i c6 vi tri cd dinh hodc nu do. Do vay viée dat tai trong mot tda nha van phang 1a ty do vi nd cé6 thé xy ra tai bat ki diém nao trong viing chiu tai. Tai trong doan thu trén mot két cu c4u 1a khOng c6 dinh theo chiéu dai nhung lai la c6 dinh theo chiéu ngang bai duémg ray. Thong thudng cdc tai trong duce phan loai thanh tdi zrong inh néu nu ching khong gay ra su tang t6éc hodc rung dong cu kién xay dung hoac két cu mét c4ch ding ké, va thinh idi trong déng n€u nh ching gay ra nhing diéu ndi tren. Sy tang t6c nhé thudng duge xét én véi vide ting tinh tai quy dinh dé tinh dén su tang tg suat do su ting t6c va rung dong nhy vay. Su ting t6c én nhu su tang téc ma cé thé xy ra trén két c&u nhip céu, trén dudng ray cfn tryc hoac gid dé thang may duge tinh dén bang viée nhan hoat tai v6i hé so va cham, hoac cé thé sir dung vige phan tich dong luc. Ba cAip hoat tai hodc tai trong gié cé thé c6 ¥ nghia quan trong. Tdi trong duge xét trong tinh todn lién quan dén trang th4i giéi han 161 hu sé tuong ting véi tai trong tdi da tren ket cau trong thdi gian khai thdc né. Do dé bat ctr noi nde cé thé dugc thi tai trong gid, tuyét hodc hoat tdi quy dinh s@ niong img vdi gid ti trung binh cila tai trong tén tai t6i da. Khi kiém todn theo trang thai giéi han khai thac, cé thé sit dung hoat tai shudng xuyén, bing mot phan nao d6 ciia tai trong t6n tai ti da trung binh (thudmg vao khoang 50 dén 60%). Khi tinh ndi luc u6n do tinh tai thi c6 thé xét hoat ti gan nhu 1a c6 dinh hodc hoat tai duy tf di han ma thutmg vao khodng 20 dén 30% hoat tai quy dinh. Sy khéc nhau nay khong duoc dua ra trong Tiéu chudn ACT ma gid dinh ring téng tai trong quy dinh sé Ia tdi trong trong khai théc. Do d6 ndi luc uén do tai trong khai théc va ndi luc udn do tir bién cla cdc cét manh cé khuynh huéng duge uéc tinh qua cao. 2.7.3. Théng $6 ky thuGt dat tai trong ‘Thong thudng, céc thanh ph6 cba MY bien soan Tieu chudn x4y dung cla ho dua trén mot trong ba tiéu chudn hién dai: Tiéu chudn xdy dung déng bb, Tiéu chudn xdy dung chudn hode Tiéu chudn xdy dung co ban. Ba titu chudn nay cé khuynh huéng tuong ty trong nhiéu khia canh vé viéc dat hoat tai nhung cé su khéc nhau déng ké trong pham vi dat tai gi. Vide iit tai xde dinh theo ba tieu chudn hign dai duge dua tren phan Ién vigc dat tdi da gidi thigu trong tai liu : Ti trong thiét ké't0i thidw d6i véi téa nha va cdc két cdu khdc (ASCE 7-95), trude day Ia ANSI AS8.1. ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 36 ‘http://www. vietcons.org Phai nhain manh ring phuong trinh thiét ké két cau xay dung co ban 2-2 him y la néu cde tai trong S,, S,v. v... khéc nhau gidia cdc Tieu chufn, thi khi d6 cdc hé s6 tdi trong @,, a. v.v... cing phai khée nhau ‘Trong cdc muc sau, céc loai tai trong da trinh bay trong ASCE 7-95 sé duge nhic lai rat ngin gon. Viéc xem lai nay nhim mo t4 nét dic ung cita cde ti trong bién déi. DOi véi cic gid tri cu thé, ngudi doc nén tham khdo Tiéu chudn hign hanh d6i véi du én cu thé cua minh, 2.7.4, Tinh tai Tink tdi tac dung lén mot cau kién xay dung 1a trong Iuong cia chinh cau kién dé cong them trong hyong c6 dinh oiia tat ca cae vat liu két hop thanh két c&u va duge dé bang chinh cdu kign dang xét. Tinh tai nay bao gém trong lung cila vach nga hoc tudng ngin od dinh, trong lugng ca he dutmg dng, cdc thiét bi cung cap dign, thiét bi co khf c6 dinh v. y... Bing cdc tinh tai duge dia ra trong ASCE 7- 95 Khi thiét ké cau kién bé tong c6t thép, cain phai dy tinh so b6 hic déu vé trong iuong cia cau kién. Cae phuong php du tinh nay duge dua ra trong Chuong 4 va 10. Khi kich thude cia clu kign da duge chon thi trong luong clia né sé duge tinh bang céch nhan thé tich véi ti trong cia bé tong, lay 145 Ib/ ft’ d6i voi bé tong va 150 Ib/ ft" doi vi be tong cét thép (5 Ib/ft? due them vio dé tinh dén cot thép). Déi véi cc cau kign bé tong nhe thi ti trong bé tong phai duge xéc dinh tit cic mé tron thir nghiém hoac xéc dinh theo chi din cha Hing san xuat bé tong nhe dé. Trong cdu kign BTCT nang thi ti rong bé tong c6t thép 06 thé vuot qué 150 Ib/ ft’ khi tinh dén trong lugng cila cét thép dai va thép doc. Trong viéc thiét ké céc tnréng hop dac biét, phai dua trén su ude tinh ti trong cit cdc cau kién dang xét. Khi tinh todn theo hé don vi SI (don vi mét) nhu & Viét Nam thi trong lugng cfu kién dugc tinh bang cach nhan thé tich vai ti trong khdi bé tong va hang s6 trong luc 9,81 N/kg. Trong tinh todn nay thudng lay ti trong khdi be tong, ti trong thutmg c6 mot lung ct thép trung binh (xdp xi 2% theo thé tich) bing 2450 kg/ m’, tao thanh béi 2300 kg/m? di v6i bé tong va 150 kg/m’ déi véi cét thép. Do vay, trong luong ciia mot mét khéi be tong cot thép bing 1 m’ x 2450 kg/m’ x 9,81 N/kg/1000 = 24,0 kN va ti trong cia né sé bing 24 kN/m'. Tinh tai duoc néi dén trong cdc Phuong tinh 2-5 dén 2-8 1a tai trong duge tinh tir kich thuéc trinh bay trén cdc ban vé va ty trong gia dinh. Do vay, né gan véi gid tri trung binh cila tai trong nay. C4c tinh tdi thc 1€ sé thay déi so véi gid tri da tinh todn vi kich thuée va ti trong thuc t6 cé thé khic véi kich thuée va ti trong da sir dung trong tinh todn. Doi khi vat ligu cba méi, vach ngan hodc tuéng duoc chon trén co sé ciia gid thdu th4p va trong luong thuc 1€ cia ching c6 thé khong duoc biét tai thoi diém thiet ké. Ti trong cia céc vat ligu dugc lap bang thuémg cé chiéu hudng danh gid thap tinh tai thuc t€ ciia vat liéu phi hop trong mot két cau, Mot vai loai tinh tai cé khuynh huéng rat dé thay déi. Ching bao gém lép phi trén mat cu ma c6 thé duoc rai nhya vai lén trong mot khoang thei gian hoac & noi ma dO day cla lép be tong nhua dutng Ién hon cé thé dugc dp dung 4é khdc phuc cac vin dé vé dé ving hoc san bing. Mot cach tuong ty, viéc lap day dat che phi bén trén mot két cdu ngém (cong, hdm) c6 thé len 161 mot vai feet 1én hon so véi gid dinh, va cé thé hodc khong thé bi ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: http:/Awww.vietcons.ora 37 ngtim nude. Trong két cifu ciia mai vd mang hode mai c6 trong ung ahe thi do day ca be tng c6 thé vugt qué gid tri theo thiét ké va mai 6 thé nang hon so véi gia dinh din dén bi qua tai Néu momen, lye hoge img suat do tinh tai nhim chéng lai momen, luc, tng suat do hoat tdi hod tdi trong gid thi ngudi thiét ké phai kiém tra mot cach cn than xem finh tdi chong lai co won t6n tai hay khong. Do vay, tinh tai do dat hoac may méc khong thé duoc tac dung mot cdch déu dn véi tit ca cée phin cia két cd tai cing mét lic dan dén mot tap hop (oi han cia cde momen, luc hodc ting sudt duéi cdc tai trong timg phan. ‘Thong thudng, viée kiém tra trong Iuong ban than cia két céiu blag céch sit dung c4e he 36 tinh tai a, = 0,9 va 1,4 wong cdc nhip lien tiép 1A khong céin thigi vi tinh tai trong cdc nhip lien tiép cé khuynh huéng tuong quan véi nhau. Mat khdc, c6 thé cdn kiém tra tinh tai phu them bing cdch sir dung cdc hé s6 tai trong a, = 0 hodc 1,4 trong céc trudmg hop noi ‘ma tinh tai chéng lai cé thé khong ¢6 6 mot giai doan xay dung hoac sit dung 2.7.5. Hoat tdi do su dung va ngudi cu ngy Han hét céc Tigu chudn xay dumg déu 6 mot bang hoat (ai qui dinh hoac hoat tai thiét ké. Dé don gian héa viéc tinh todn, cdc hoat tai nay duge dién dat nhu tai trong rai déu wrén dign tich san. Thong thudng, hoat ti cong tinh bao gém mot phan duy tri do sir dung hang ngiy (xem Hinh 2-4) va mot phdn thay d6i tao ra bai cdc suf kin khdc thuéng. Phin duy tri thay déi nhiéu Ién trong qua tinh tén tai cita cOng tinh khi ngudi thue nha thay déi, céc phong duoc sip xép lai, v.v... Ddi khi sy tap trung hoat tdi cao o6 thé xay ra trong thai ki khi cdc khong gian ké cn duge sita Iai, kho chita tam thai, ce busi lién hoan trong phong v.v... Vite dat t4i duge dua ra trong cdc Tieu chudn xay dumg tuong tg véi téng t6i da cia ce tai trong nay ma sé xdy ra trén mért dién tich nhd trong suét thdi gian si dung cOng trinh. Hoat tdi quy dinh titu biéu duoc dua ra trong Bang 2-1. Bang 2-1. Cac hoat tai dién hinh dugc dinh ro trong ASCE7-95 Nha chung cu Dien tich nha & va hanh lang phuc vu 40 psf (1915 KN/m’) Phong cong cong va hanh lang phuc vu 100 psf (4788 N/m?) Toa nha van phong Phong doi va hanh lang tdng thit nhat 100 psf (4788 N/m*y Van phong SO psf (2394 N/m’) Hanh lang bén trén tang thi nhat 80 psf (3830 N/m?) Phong van thu va phdng may tinh sé duoc thiét ké doi V6i cdc tai trong Idn hon dua trén su sit dung dur tinh Trudng hoc Phong hoe 40 psf (1915 N/m’) Hanh lang phia trén ting mot 80 psf (3830 N/m’) ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 38 ‘hittp://www.vietcons.org Hanh lang ting mot 100 psf (4788 Nim?) thang va I6i ra 100 psf (4788 N/m?) Nha kho bao quan Nhe 125 psf (5985 N/m*) Nang 250 psf (11970 N/m?) Cita hang bach héa Ban 1é Tang wat 100 psf (4788 N/m?) Cac ting ben wen 75 psf (3591 N/m’) Ban buon, tat cd cdc ting _ 125 psf __(5985 N/m?) Trong cac cong trinh xay dung, noi véch ngin khong e dinh c6 thé duce dung len hose sap xép lai trong thdi gian sit dung cita cong trinh thi phai tinh dén sai s6 d6i véi trong hugng ciia cdc vach ngén nay, ASCE 7-95 quy dink rang phai tinh dén sur du phong déi vai trong lugng vdch ngin cho dit cé bay khong cé vach ngan trinh bay trong so dé ti khi hoat tai theo ly thuyét vuot qua 80 psf. Thudng thay thé trong luong vach ngan bing mot tdi trong ri déu 20 psf hoae mot tdi trong rai déu duoc x4 dinh tir trong lugng dir tinh hoac thye t€ cita cae véch ngan dat 6 bat Ki vi ti nao c6 thé. ASCE 7-95 coi trong Iueng nay nhut mot hoat tai béi vi n6 c6 thé c6 hoe khong cé trong mot trudng hop nhat dinh. Khi dign tich chin ti ting len thi tai trong t6n tai ti da trung binh gidm vi (mac dii né hoan to’in c6 thé cé tai trong 1én xuat hién trén mot dién tich nho) khong chic ring tai trong nay sé xuat hign tren mot dign tich rong (Hinh 2-4). Diéu nay dugc tinh dén nha viée nhan hoat tai quy dinh v6i hé sé’ gidm hoat tdi, Trong lan xuat ban cia ASCE 7-95 nam 1988, hé 86 nay duge dya trén dign tich dnh huéng, A,, doi voi cu kien duge thiét ke. Dé xéc dinh dign tich anh hudmg cia edu kien di biet, ngudi ta gid dinh ring cA kién dang néi t6i duoc tang len mot Iuong don vi, cho 1a | in. Phan dign tich chiu tdi ma tang lén khi dé goi la dién lich anh hung, do dé tai trong tac dong bat ki ché ndo trong dién tich may sé c6 anh hutng quan trong lén cic anh huéng tai trong trong cu kién dang noi dén. Khéi niém nay duge minh hoa trong Hinh 2-10 cita dém mai trong va cot bien. Déi véi dém A, g&p d6i dién tich phy thém cia ddim. 96i v6i c6t thi gdp bén ln. Vi vigc thiét ké bin hai huéng dua trén cfc tng momen céa mot tam panen nén dién tich anh huéng doi véi mot ban nhu vay duge xéc dinh béi ASCE nhu Ia dién tich céa tim panen. ASCE 7 - 95 cho phép céc hoat tai giim, L, duoc sit dung trong ban thiét ké cu kign véi dign tich anh hung, A, = 400 ft? hodc hon, theo cong thitc: L=Lk, [oas, !%| (2-9) fy. trong d6 [18 hoat tai khong gidm, ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org 39 Hinh 2-10. Cée ving chiu dnh hudng Sit gidm hoat ti chi 4p dung d6i v6i hoat tai do sir dung va cu ngu (khong phai do dong nuée mua, tuyét v. v...). Khong tién hinh gidm véi cdc ving sit dung nhu 1a noi tap trung cong cong, déi véi gara hodc mai nha. Trong ASCE 7-95, hoat tai gidm khéng thé thiip hon 50% hoat t&i khong gidm d6i véi cot do sin nha hodc déi véi cu kién chit uén, Va khong thap hon 40% d6i véi céc edi kign khéc. Vi hoat t8i vuot qué 100 psf (4788 N/m*), ASCE 7-95 khong cho phép gidm ngoai trir hoat tai thigt ké trén cdc cbt d6 nhiéu sin c6 thé ditgc giim 20%. Khi d6, hoat ti déng déu gidm duge dp dung vao nhip hoae céc phan cia nhip ma sé cho luc ct, momen Ién nhit, v.v... tai mdi mat cat ti han. Diéu ny dic minh hoa trong Chuong 10. Tai ligu ASCE yeu céu sin van phong va gara, via hé duge thiét ké dé do m6t cach an ton cdc tai trong thiét ké déng déu gidm, hoac Fi mot tai trong tap trang ti 2000 dén 8000 Ib (908 dén 3632 kg) phu thude vao sir cu ngu trai ra trén mot dién tich bang 30 x 30 in (1,6 ‘tung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 40 http://www.vietcons.org x 1,6 m), hay bat ed cdi gi dan dén anh hudmg x4u nhat. Tai trong tp trang duoc du dinh dé tuong ting véi cic dé nang nhu Ja két sat van phong, dan piano, xe 6 16. Hoat tdi dugc gid dinh dit lén dé tinh dén anh hudng va dap cia vige sit dung va giao thong thong thutmg. Céc yéu t6 va dap dac biét duge dua ra trong thong sO ky thuat dt ti doi véi tru dé cila cdu thang may, bang tai chuyén dong qua lai hoac may quay Ién, cin truc. 2.7.6. Phan logi cng trinh x4y dung déi véi cdc tdi trong do gid, va dang dét Yeu cdu cla ASCE 7-95 déi vai vige thiét ké lien quan dén gid, va dong dat ngay cing td nen khat khe khi mite 46 nguy hiém téi sinh mang con ngudi trong sur c6 sup dé tang lén, Nhig cach phan loai céng tinh nhu sau dugc 4p dung: Loai 1. Toda nha va cdc ket cu khdc c6 mic 46 nguy hiém khong dang ké déi véi sinh mang con ngudi, nhu 1a cong tinh néng nghiép. Loai IL. Tea nha hoac cdc két cdu khdc khong n&m trong Joai I, III hodc IV. Loai IIT. Toa nha hoac cdc ket cau khéc c6 nguy hiém dang ké dén sinh mang con ngudi trong truéng hop hu héng, nhu phdng hop, trong hoc, tring cao dang, nha ta va cdc cong trinh chtta lugng chat dc hai hoac chat dé nd. Loai IV. Toa nha va cac két cdu khac duge thiét ké duéi dang cong trinh thiét yéu, nh Ta benh vign, dén cdnh sét va tram ctfu hod, trung tam truyén théng, tram phat dién. 2.7.7. Tai trong mai Mai nha phai duge thiét ké adi véi cac tai trong t6i thiéu ndo dé dé xét dén ngudi cong nhan di lai hodc vat ligu xay dung xép tam théi trén mdi trong qué tinh lap rép hoac tién hanh sia chita. Cling phai xem xét d6i véi tai trong do nue mua. Do it khi kim tra dung thoat muéc cia mai dé loai bd 14 rung hoa nhimg manh vo khéc, ASCE 7-95 yéu cdu mai nha phai c6 kha nang d@ tdi trong cita nude mua ma cé thé dong lai trén mot phdn riéng bit nao d6 cia mai néu dudng thodt muéc chit yéu cla mai bi tic. Néu xét nhip mai rong hon 25 ft (7,6 m) thi nuée mua sé c6 chiéu huéng tao thank ving trong ving cé do vong 1én nhat. Trong lugng cia nude trén ving dé sé dan dén su tang 46 vong lam cho nuéc mua dong lai nhiéu hon v. v.. . Néu nhw mdi khéng di cing mot céch hoan toan, suv jue hong tao thdnh viing sé xay ra khi trong lugng ciia nuéc trong viing dat dén kha ning chju tdi cla cau kién mdi. 2.7.8. Tai trong thi céng Trong qué trinh xay dung két c4u bé tong, trong lugng hén hop bé tong léng chua héa ctmg duge dé bang da gido dat trén sin cia ting bén duéi. Ngoai ra, vat ligu xay dung thugng duoe dat trén san hoac mai trong qué trinh xay dumg. Vi thé cn phan tich két cdu dé xde dinh 16 stic bén sao cho dit dé chiu cdc 16 hop tai trong thi cong bat loi nhét. ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www.vietcons.org: 4t 2.7.9. Tai trong gid Ap luc do gié gay ra lién quan dén binh phuong van tc cita gi6. Do bé mat cua trai dat g6 ghé nén van téc gid tai bat ky thdi diém dac bigt ndo dé gém cé van 16 trung binh cong Véi xody T6c chéng chat, duoc goi la con gié gidt. Do d6, két c4u phai chiu tai trong gi thira nhén mot vi tf uén co ban do Ap luc gid véi van We trung binh va két cau sé dao dong tit vi tri nay do dp luc eda con gid giat. Ngoai ra, thudng sé xay ra su uén ngang huéng gid do su dich chuyén ciia gié xody khi gié théi qua toa nha, Dao dong do céc con gié giit manh dot ngét la ham sé cua (1) méi quan he gidta nang long tr nhién cia con gid giat va nang hrong cin thigt dé dich chuyén céng trinh, (2) méi quan hé gitta tin sé 6 giat manh va tin s6 dao dong riéng cla céng trinh, (3) higu qua cdc bign phap tam gidm chan dong cia cong tinh. Trong ASCE 7-95 da xdc dinh ba phuong phap dé tinh toan 4p luc cua gié len cong Irinh xay dung. Ching bao gém phép tinh ton "phan tich” thong thutng dua trén cae hé s6 dutue lap bang, mot bang tinh toan chi tiét déi véi cong trinh xay dung cao manh hoic cong tinh xay dung dé u6n dua trén tin s6 ty nhién va kich thude cita cong trinh, va mot chi din ring trong truéng hop bat thudmg, sy phan tich cu thé hon s& duge thye hién, c6 kha nang bao gém nghien citu mo hinh trong Ong thir khi dong hoc. Trong qué trinh phan tich, phuong trinh tinh todn co ban 4p luc gié trén mot ket cau IA p=qGl, (2-10) trong dé q hoae 1a dp luc g, tai do cao z so véi mat dat tren bite tuéng theo huéng cé gid, hodc 1a 4p luc g, tai 4 cao trung binh A tren mdi, bite tong rong va bite tuéng phia khuat gid. Doi khi cn xét anh hung cia 4p luc bén trong. Thutng diéu nay khong ding nhu vay khi xem xét hé théng chiu gié chinh trong cong trinh xay dung nhiéu tng. 1. Ap luc thiét ké, p. Ap luc thiet ké 1a mot 4p luc tinh tuong duong hodc ste hiit theo dom vi psf gid dinh tac dung vudng géc véi bé mat két cdu dang xét. Trén mot s6 bé mat, né thay 6i khp chiéu cao; tén cdc bé mat Khdc thi né duge gid dinh Ta khong thay di 2, Ap luc do van téc, g. Ap luc do van t6c gi6, q (don vj do psf ), 1a Ap Iuc do gid gay ra trén mét tm phang treo trong luéng gid. Né duge tinh todn nhu sau: ¢, = 0,00256 K.K,VI (2-11) trong d6: V= tée do cia gid manh 3-giay co sé tinh bing dam/git (10 m) trén mat dat tren dia hinh tréng trai ) hé s6 p luc van t6c tang cing véi dé cao trén mat dat va phan anh do g6 ghé trén dia hinh bé mat dat tinh dén téc dO gié trén toan b6 déi {= hé s6 vim quan trong, 1& him s6 cia loai cong trinh xay dung ai do cao 33 ft Hang s6 0,00256 phan énh ty trong kh6i cia khong khi va tinh dén su hén hop céc don vi trong Phuong trinh 2-11. 42 ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org Trude nim 1995, V cutee dita trén “gi6 theo dam nhanh nhat” ma c6 thé c6 xée sustt bing Hrong 50 Hin duge von qua 6 bit ky thoi gian no trong nim. Day Ia van tc tuong tng v6i this gian can dé ludng gié dai mot dim di qua phong ké. Trong ASCE 7-95, dinh nghia cia V thay d6i thanh van 16c cilia com gié gidt manh trong ba gidy ma cé xdc suit 1 trong 50 lin duge vuen qua & bit ky thai gian nao trong nim. Dinh nghia nam 1995 dima ra mot gi tri V cao hon rat nhiéu so v6i dinh nghia tude dé. Tuy nhien, vi anh hudng cita gié thudng dure nh bang each sit dung t6c do gid giat ba giay, nén hé sO con gié giat G trong Phung trinh 2-10 gain bang 1,0. Két qua ton bo thay déi tung Adi nhé theo 4p Ine thiét ké, p. Cie bidu a6 va bang van te V di duge dura ra trong Tiéu chudn. Phai liu ¥ dae bit 461 véi dia inh 461 ndi, hém niti va cde mai dat phdi chiu digu kign gi6 khéc thudng va vang phai chi cdc con t6e xody, Hé s6 tim quan trong, f, nam trong khoang tit 0,87 d6i vai cong trinh loai I, va 1,0 ddi véi cong trinh thug (cong trinh Jogi IT) dén 1.15 d6i véi cong trinh Joai III va LV. Céic gid tri nay wong img véi khoang thdi gian téi dién trung binh cia mot lin trong 25 nam doi véi cong trinh loai 1, mot lén trong 50 ném d6i v6i cOng trinh loai I va mot lin trong 100 nam déi véi cong trinh loai III va IV. $500 & Ik 8 000 = & Ke 00 ig kign WA: DigUKIGN IDB: Coe —igukign WC: bu kign 1 D: Mop ‘Trung tam thénh phé i6n ving 86 thi vanges!8 Dla hinh thotng ving chia nude tin Hinh 2-11. Sardé vé hé 36 diéw kién 16 ép lite van t6c, K,, Abi v6i cdc dia hinh khée nhaw ‘Tai bait ky vi tri nao, van te gid trung binh cing bi inh huéng béi sy g6 ghé ciia dia hinh theo chiéu gi6 théi ti két cu dang néi dén. Tai do cao tir 700 dén 1500 fi, gid dat téi van tc déu dan nh trinh bay theo dé thi X, trong Hinh 2-11. Duéi dd cao nay, van téc gidm va su chuyén dong hén loan hoac chuyén dong manh dot ngot tang len khi gin dén bs mat. Anh hug nay [8 lén hon trong ving do thi so véi trong ving nong thon do do g6 ghé cia bé mat_dat lén hon trong khu vue xay dung. Hé s6 K, trong Phuong trinh 2-11 lién quan den dp luc gid tai bait ky do cao z ft t6i do cao 33 ft (10 m) tinh tie mat dat déi voi cho 10 hosing. ASCE 7-95 dua ra bing va phuong trinh cho K, nhur mot ham cita loai 16. sing (40 thi, nong thon...) va do cao tren mat dat. http://www. vietcons or 43 3. Hé sé phan img gid manh, G. Hé s6 gié manh G trong Phuong trinh 2-10 lign quan dén dic tinh dong luc cia gid va ket ctu. N6 duge tinh toan d6i véi cong trinh xay dug dé udn. Doi véi hdu hét cdc céng tinh khé cting thi hé so nay bing 0.8 d6i véi digu kien 16 A va B va bing 0,85 déi véi diéu kign 10 C va D. 4. Hé sO ap Ie bén ngoai, C,. Khi gid théi qua mét cong trinh, né gay ra mét Ap luc duong trén bic twong theo hudng gié vi mot dp Ive am (site huit) tren bic tu’mg phia khudt gid, cdc bite twang bén va mai nh trinh bay trong Hinh 2-12. Sit dung 4p luc téng thé trong vide thiét ké mot khung két céiu duge tinh toan bang vigc sit dung Phuong trinh 2-10, trong 46 C, 18 tng cde he 86 Ap luc déi v6i céc bite tu’mg theo huéng gis va cdc bic tudmg hung khudt gid. Gid tri cha hé s6 4p luc dutoc cho trong ti¢u chudn dat ti, Céc gid tri dién hinh duge trinh bay trong Hinh 2-12 cho mot cong trinh xay dung co hinh dang va céc wy 1é da thé hién. SG gi6 trye tip ——> ©, = -07 p= +08 GCp Gp = -05 op = +08 \ Gazi OF Gey Hinh chidu phang Hinh chiéu ding Hinh 2-12. Ap luc gid va site hit gid trén mét cong trinh 2.7.10. Tai trong dong dét ‘Tdi trong dng dat va viee thiét ké chju dong dat duge dé cAp dén trong Chuong 19. 2.7.11. Cac tai trong khac ASCE 7- 95 cing dua ra tai trong cia dat tén cdc tuéng méng, tai trong do tO lut va tai trong do su ich ty bang tuyét. 2.8. THIET KE CHO MYC DICH TIET KIEM Mot mvc dich quan trong ciia viée thiét ké cong tinh Ia tiét kiem. Chi phi téng thé cia mot dy dn xay dung chiu anh hudng 16n béi cd chi phi cia cOng trinh xay dimg Tan phi tén i chinh ma [a ham s6 ciia tc d6 xay dung. ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 44 htto://www.vietcons.org ‘Trong mot cong trinh dtic bé tong tai chd, chi phi cia hé thong sin’va mai chiém gain 90% t6ng chi phi két edu. Chi phi cita hé théng stn dugc phan chia gitfa chi phf cia viée xay dung va thao van khudn; vige cung ciip, viée uén va dat cot thép; vide cung cap, dé va hoan thien bé tong. Bang 2-2 liet ke céc chi phi tuong d6i dién hinh tren mot ft d6i v6i mot vai he théng khung sin 6 My dé ban doc tham khdo va phan tich céc ty Ié chi phi. H¢ théng sn duge dua vao theo thit ty do phic tap ting dan cia su tao dung van khudn két cfu. Cé hai diéu ding chi ¥: (1). Kh6i lugng vat ligu ting lén khi khoang cach cot tang va do dé chi phi tang lén. (2). Chi phi vin khuon 1a mot muc Ién nhat trong téng chi phi, chiém 40 dén 60%. Khi d6 ar khdc nhau lén gitta cac hé thong xudt hign tir viée kh6i luong vat ligu tang len khi cdc nhip tang Jen va tang chi phf thi cong khi tang muic d6 phite tap cia van khudn. Trong trudng hop hé théng sin kiéu bin mot huéng, mot phén cila chi phi van khuon 1a dé thué van khuén lim sén. S6 ligu chi pli dua ra trong Bang 2-2 ngu ¥ ring chi phi hinh thanh sin phai duge can nhac chit yéu trong ban phéc thao thiet ké' hé thong ket cu. Cé thé gidm chi phi van khudn bang viée tdi sir dung vin khuon tir ving nay dén ving khéc hodc tit sin nay dén san khéc. Kich thude cua dim, tim va cot nén duge Iva chon dé cho phép t4i sit dung van khuon & mic t6i da. Thudng lakhong kinh té khi co ging tiét kiém bé téng va thép bang cach tinh toan mot céch ti mi kich thuée cia méi dim va cot dé phii hop véi céc tai trong mot céich chinh xée, vi mae dit vig: Lam nay c6 thé tigt kigm chiit it tién vat ligu, nhumg 6 thé phai chi phi nhiéu tién cho thi cing. Hon nifa, vige thay déi kth thude mat cit Lim cho ket edu tré nén phic tap hon, nhu vay cling sé tang them nguy co nic 16i trong thiét ké va 1éi trong xay dung hon. Mot thiét ké don gidn ma hoan tat toan bd cic yeu cu t6i han sé tigt ki€m thai gian thiét ké va xay dung va thudng Ia giai phép két cfu ki te, Nén han ché viéc chon bé rona dim khéc véi bé rong cot, cdc dim nén c6 cing chiéu rong v6i céc cot chiing tip gidp Ve nhau di cé lien két cimg véi nhau hay khong. Dim img cao lam khé khan cho viéc di chyyén vén khu6n tif sin nay dén san khdc va nén trénh, Trong sin dim kiéu bin mot hung, ne sir dung cdc dim dé sin cing chiéu cao 6 khap noi hon 18 vige chon dim cao dé do sin dé véi nhip dai va chon dim thap dé da san d6i véi nhip ngin. Vige tiét kigm bé tong do st thay déi nh vay Ia khong ding ké va thudng Khong chénh cia nhan cong phy thém chovat ligu yeu cu cong them nhu céu thué va sép xép hai kich thuéc khéc nhaw cia van khuot dim d& sn 1a Wén hon. Trong sin dém, ddim chit nén cé6 cling chiéu cao véi dam dé sin. Néu c6 thé, nén Iya chon mot vai kich thue o¢ chudn, nghia 1a céc kich thuée cot giéng nhau nén duge sit dung cho ba, bén tang hoac to&t.bo cong trinh. Luong cét thép va mac bé tong duge sit dung cé thé thay déi khi cdc tai tongthay déi. Cae c6t phai duoc xép thing hang trén mot Iu6i toa do déu trén mat bang cila tanha néu cé thé va nen am chiéu cao cdc tng bang nhau. C6 thé tiet kigm duge nhiéu khi chon duge cach at 6t thép hop ly, C6t thép phic tap hoae qué day sé tng chi phi lip dat thanh cét thép. Do d6,hudmg t6t nhat 1a thiet k€ cot véi ty lé cot thép tir 1,5 dén 2% va a Ei Soe thép khong vuenqué tir 1/2 dén 2/3 clia ty 18 cot http://www vietcons.or 45 thép cé thé cho phép lon nat. Cét thép loai 60 duge sit dung phé bi¢n cho cét thép ct vi c6t thép chiu u6n trong cée dim. Véi ban san ma ty Ié cét thép t6i thiéu bi khong ché thi nén sit dung cét thép loai 40. Digu tuong tu 6 thé diing véi e6t thép dai trong dam néu nhu khodng céch cét dai bi chi phdi bai diéu kign vé khodng céch t6i da. Tuy nhién, trée khi quyét dinh chon c6t thép Toai 40 thi ngudi thiét ké phai kiém tra xem ligu vat tu nay c6 sin & dia phuong véi kich thude cn thiét hay khong. Bang 2-2. S phan loai chi phi xay dung san* 6 My 20 ft x 20 ft panen 25 ft x 25 ft panen Quanhé Phantram Quanhé Phan tram chi phifft? chi phi/f? Tim phing Vén khuon 043 4B 0,44 38 Be tong 032 «32 03° 33 Cot thep 0.25 25 053 29 1,00 15 Daim x8 mot huéng” Van khuon 0,62 58 061 34 Be tong 0,27 25 0,29 26 Cot thép a9 7 0.23 20 1,08 113 Dam va ban mot huéng Vain khuon 0,58 8 0,62 45 Be tong 029 25 0,33 oy COt thép 0,32 17 0,42 31 Lig 137 * Chi phi ciia cdc hé thing san khéc nhau dugedién dat lién quan ti chi phi cia mot tém panen phing 20 ft x 20 ft. Ti le chi phi nay dya trén 4p hop cu thé céc thiét ké d6i véi hoat tai thong thuemg va tip hop céc chi phi da cho. °. Kich thutéc panen xem xét 1a 20 ft x 20 F va 20 ft x 30 ft. Vi siic bén u6n cita mot san tuong i it phu thugc vio cudng d6 bé tong, nén chi cé loi chit it néu sit dung bé tong cu’mg d6-a0 dé Tam he thong sin. Cé mot ngoai le doi voi diéu ny Ta mot hé thdng tim phdng nema kha nang chiu luc cat c6 thé chi phoi 49 day sin. Mat khdc, d6 bén cita cot cé quanné truc tiép vdi do bén bé tong va cot tiet kigm nhat sé 1a cét c6 sit dung bé tong cud’mg deao. ‘Trung tam dao tao xay dung VIETCONS: 46 http:/www_vietcons.org 2.9. DUNG SAI XAY DUNG VA CAC KICH THUOC THONG THUONG Su lua chon kich thude cau kign BTCT duge dura trén kich thuée yéu cu d6i véi do bén, cong them cdc khia canh khéc nay sinh tir viée xem xét két cfu. Chiéu rong, chiéu day cia dam va kich thuéc ct thug bién déi véi s6 gia 1, 2, 3 hodc 4 in va cdc do day tm thay Gi theo s6 gia 1/2 in. D6i véi trémg hop quen dling he dom vi SI thi nguti ta thudng chon $6 gia Ia bOi s6 ciia 3 cm. Kich thuée thuc t€ sé khée mot chit so v6i kich thude trinh bay trén bin vé do su khong chinh xéc khi thi cong. Tiéu chudn 347 cia Tiéu chun ACI vé van khuén dua ra dung sai cho phép kich thuée mat ct ngang cita cot va dim bé tong bing +1/2 in, va dung sai do day {iim va ede biic tung thi bing +1/4 in, D6i v6i mong; ho dua ra dung sai cho phép bing +2 in va bing -1/2 in dua wen kich thuéc ban vé va biing -5% do day quy dinh. Thutng cho phép chiéu dai cia thanh cét thép tang 2 in. Dung sai déi Véi viée bé tri cét thép lién quan dén sur bién déi chiéu cao d cia dim, 1ép phii t6i thiéu va vi tri udn doc va céc dau thanh c6t thép. 2.10. MUC BO CHINH XAC. CUA TINH TOAN Trong thiét ké xy dumg, cdc tii trong, ngoai trit finh tai hode cée tai trong chat long trong mot bé, hiém khi duge thay nhiéu hon hai chit s6 c6 nghia. Do vay, cho di su tinh toan phai gém vai chit s6 6 nghia nhung hiém khi can ghi nhiéu hon. Can phai cn than v6i bai todn trong dé cdc tai trong, luc hoac tg suat cn bang ln nhau vi gid tri cudi cing c6 thé 6 suchénh Iéch cita hai s6 tong tu lon. Hau hét 16i trong thiét ké xay dug nay sinh tir ba nguyén nhan: 16i trong viée tang hoac gidm cac s6, 14i do su chuyén déi don vi va'thiéu hiéu biét mot cdch day di vé finh hoc hoae te dong cia két edu dang duoc phan tich va thiét ké. Kiéu 181 cudi cing dac bist nghiém trong vi viée quén xem xét loai tai trong dic biét hodc viée sir dung mo hinh tinh hoc sai cé thé dan dén nhiing vain dé sita chifa tn kém hodc sup 46 nghiém trong. Vi ly do nay, nha thiét ké phai tinh todn theo moi trang thai gidi han dé xem xét tat cd cdc kiéu hu hong cé thé xy ra va sir dung biéu dé vat thé tu do dé nghién cifu trang thai can bing cia céc b6 phan hodc toan bd két cau, Chuong 3 VAT LIEU 3.1. BE TONG Bé téng Ja mot vat lide hn hop gdm cé c6t ligu, thug Ia cét va dé, vé mat hoa hoc duge lién két véi nhau bdi xi mang podc lang thiy héa. Nhin chung, cét ligu dugc xép loai theo kich c& tir cdt dén dé, véi kich c& dé lén nhit trong be tong két clu cot Tigu thudng 1a */, in, mac di */, in hoge 1'/,c6 thé duge sit dung. 3.2. DO BEN CUA BE TONG. 3.2.1. Co ché tgo thanh vét nét va sy hu héng trong bé téng chiu nén Bé tong 1A mét hén hop via xi mang va cét liéu, vé co ban méi vat liéu trong s6 cdc vat ligu nay cé mot méi quan hé tng svat - bién dang gidn va tuyén tinh trong sttc nén. Cac vat ligu gidn céchiéu huéng phat trién nhing vét nit do kéo vudng géc véi hudng cia bién dang do kéo Ién nhat. Bai vay, khi bé tong chju tai trong nén mot truc thi cdc vét nit c6 chiéu huéng phat trién song song véi tng suat nén t6i da. Trong mot mau bé tong hinh tru é thir nén thi:_ma sét gitta cdc déu cia may thit nghigm va céc ddu mét cudi cia lang tru ngan ngita su gidn nd ngang 6 c4c déu mit khdi tru va trong khi thyc hin nén mau, né kiém ché su tao thanh vét nuit thing dimg trong c4c ving dé. Diéu nay lam ting cudng cdc ving hinh nén tai méi dau khéi tru. Céc vét nit ching dig xudt hién & gitta 46 cao cia ling tru khéng an sau vao nhimg ving hinh nén nay va bé mat hu hong dudng nhu bao gém hai nén. Mac dit bé tong dugc hop thanh chit yéu ti céc vat ligu dan hdi, gion, duéng cong img suat - bién dang cia né Ia phi tuyén va dudng nhu hei dé uén. Diéu nay c6 thé dude giai thich bai su phat trién dan dan cita viée tao thanh cdc vét ntit v6 cing nhé trong bé tong va sur phan phi lai két qua tng suat tir phn nay sang phin khéc trong bé tong. Nhimg vét nit vo cng nhd Id cdc vét nut ben trong dai '/, dén '/, in. Céc vet nift v6 cing nhé xust hién doc theo bé mat gia vita va cét liu dugc coi nhu céc vét mit lién kéh, cde vet nit vO cing nhd cat ngang qua vila giita cdc doan cét li¢u duoc goi 18 cde vét mitt vita. C6 b6n giai doan quan trong cia su phat trién nhimg vet nift vO cing nhé va su hu hong trong bé tong chiu tai nén mot truc. 1. Trong qué trinh thiy ha va Lam kh6 bé tong, suf co ngét cia vita bi kiém ché bi cét ligu, C&c img suat kéo két qua din dén céc vét iat lién két khéng tdi, trudc khi be tong chiu tai. Nhing vét mit nay cé anh huéng nhd dén bé tong tai cdc tai trong thap va dutmg cong img sudt - bién dang duy tr tuyén tink t4i 30% do bén nén cia be tng, nhur duge thé hién béi dudng nét lién trong Hinh 3-1. ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: 48 itto/www vietcons.ora 2. Khi be téng chiu tng sudt 1én hon 30 dén 40% do bén nén cia n6, cdc img suat en bé mat déc cilia nhing mau cét ligu sé vuot qué d6 bén kéo va do bén cat cha bé mat c6t ligu-vita va cdc vét nit méi dugc biét nhu cdc vét nuit lién két s€ phat wién. Nhiing vét mit nay 6n dinh va phat trién chi khi tdi trong gia tang. Tuy nhién, khi mot vét mit nhu vay da hinh thanh, tai trong thém vao nao 6 da duge chuyén qua bé mit bi mitt duge phan bé lai téi céc bé mat khong bi vi cin lai va t6i vita. Su phan bé lai t4i trong nay gay sur uén dan din duémg cong img suat - bién dang cho cdc img sudt tren 40% d6 bén thdi gian ngin. Viee mat lien két din t6i mot téc dong ném, gay nén sife kéo ngang trén va du6i cdc mau cét ligu. 3. Khi tii trong dugc tang vuot qué t6i da 50 hode 60% thi cde vér nit vite cuc bO phat trién gitta céc vél nut lién két. Nhimg vét nuit nay phat trién song song véi viée tai nén, do cac bién dang cang ngang. Trong théi ky nay cé su phat trién vét mit én dinh; viéc tao vét ntit tang theo vige tang tai trong nhumg kh6ng tang du6i tai trong khong déi. Su bat dau giai doan dat tai nay duge goi la gidi han khong lién tuc 4. Tai 75-80% tdi trong téi han, s6 luong céc vét nift via bat déu ting va mé hinh liga tuc cla cdc vét mit v6 cing nhé bat dau hinh thanh. Do 46, ¢6 it hon cdc phin khong bi hur hang chin t4i trong va duémg cong ting suat - bién dang doc tham chi tr nén phi tuyén nhiéu hon. Sy bat dau thai ky tao vét niit nay duoc goi 1a zing sudt tdi han. Néu bién dang ngang, €,, duoc vé dya vao img sudt nén doc, thu dugc dudng cong ditt nét trong Hinh 3-1. Cac bién dang ngang 1a bién dang kéo va ban dau tang nhu mong doi tir he s6 Poisson. Khi_ cdc vét nit vO cing nhé tré nén rong hon, cdc vét mit nay phan b6 ti nhiing bign dang ngang 16 10. Khi tdi trong vuot qué 75 dén 80% 46 bén nén t6i da, cdc vet nit va bién dang tng nhanh va su bign dang theo thé tfch (tang tuong d6i theo thé tich), €,, bat dau tang nhu duoc thé hién bai dutmg dift nét trong Hinh 3-1. ng suct [Bién dang thé fick — 1, 4 2.) D&béonén Se nit khng 8n dink ~ yc kéo Bién dang lye nén Hinh 3-1. Cde ducdng cong tig sudt - bién dang cho bé tong chiu tdi trong nén mét truc ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org 49 Ung suat t6i han‘quan trong vi mot sé ly do. Sy gia ting ti€p tuc theo thé tich gay nén 4p Iyc ngoai trén cdc thanh chiu kéo, thanh xoan 6c hoic cét thép gidi han va chting In lugt co tée dung kiém ché sy gian né ben cha bé tong, béi vay tri hoan sy phan idp bé tong. Mor digu cling quan trong nifa la trén thuc té cdu tnic cita bé tong c6 xu hudng tr nén khong én dinh khi cdc tai trong Jén hon tai trong t6i han. Duéi cde tig suat 16n hon khoang 75% do bén ngén han, nhing bién dang ngay cang tang mét cach nhanh chéng cho dén khi su hu hong xay ra. Hinh 3-2a thé hién dung dac trumg thdi gian mg suat - bién dang cia be t6ng chiu tai di mot céch nhanh chéng dat téi cdc phiin c6 49 bén ngén han khdc nhav, véi 14] trong nay dang dugc duy tri trong thi gian dai hodc cho dén khi hu héng xay ra. Nhur trinh bay trong Hinh 3-2b, bé tong chiu tai tong doc tme duy tri 1én hon tai trong téi han cudi cing sé hu hong duéi tai trong dé. Ung suat ti han nim gitfa 0,75 va 0,80’. Duéi céc tai trong nén tudn hoan, bé tong chiu tai trong huténg doc true c6 gidi han [dc auéng xp xi bang su bt dau cia viée tao vét nuit vita dang ké tai tng suat t6i han. Cac ime suat doc truc tuan hoan cao hon ting suat tdi han cudi cling sé gay nén hu héng. Khi vét mift vita mé rong qua bé tong, cang hic cang it phan két cu khong bi anh hudng. ‘Cudi cing, kha nang chiu tai trong ciia cdc phéin khong bi niit cia bé tong dat t6i mot gid tri 16i da duge dé cp t6i nhur d6 bén nén (Hinh 3-1). Su bién dang hon nita kém theo su gidm img sudt ma bé tong c6 thé chiu dugc, nhu duce chi ra béi phan chdm cham cia duimg ¢, trong Hinh 3-1. Khi bé tong chiu lyc nén c6 mét gradien bién dang, nhu sé xay ra trong khu vue chiu nén ciia dim, anh huémg ciia giai doan phat trién vet nit khong én dinh dugc thé hién trong Hinh 3-1 gidm xudng bai vi khi vét nit vita am mém bé tong bién dang cao, tdi trong dugc chuyén thanh be tong cig, én dinh hon tai cdc diém bign dang thap hon gan truc trung hoa hon. Ngoai ra, su bién dang lién tuc va viée tao vét mit vita phéi hop ciia ving chiu img suat cao duge ngan ngita béi trang thdi bién dang én dinh trong bé tong gn véi truc trung hda hon. Do dé, giai doan phat trién vet nift én dinh hau hét kéo dai t6i do bén téi han cua be tong. Cac thir nghiem ngu ¥ ring khong cé su khdc biét ding ké gitta cdc dutmg cong tmg suat - bién dang cia bé tong duge ti cé hodc khong cé mot gradien bién dang lén t6i diém tmg suat t6i da. Tuy nhién, sy hién dién cia gradien bién dang dudng nhur lam tang nhiing bign dang t0i da cé thé dat duoc trong cau kién. Dutng ditt nét trong Hinh 3-2c trinh bay muc tang do bén nén ngan han theo théi gian. Cac dutmg nét lién nghiéng 18 dung gidi han hu héng tit Hinh 3-2b duoc vé dé thi dua én thang do thai gian logarit. Cac duémg nay chi ra ring c6 sy gidm thudng xuyen do bén do cdc tai trong cao duy tri. Véi bé tong chiu tai tuéi non thi do bén ti thiéu dat duge sau mot vai gid. Néu bé tong khong hong thdi diém nay, thi_n6 cé thé duy tA tdi trong nay mot céch khong xc dinh. Véi be tong chiu tai & tudi cao hon, str gidm dQ bén do céc tai trong cao duy tri cé thé khéng khoi phuc duoc. CEB-FIP Model Code 1990 dua ra céc phuong trinh cho ca dudng cong dit nét lin dudmg cong lién nét trong Hinh 3-2c. Dudng cong dit nét (d@ bén nén ngan han theo thdi gian) cing cé thé duoc thé hién theo Phuong trinh 3-5, sé gidi thiéu sau trong chuong nay. ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 50 http://www.vietcons.org Gidingnhu hing 0,75, foe Bign dang bé long, « 910 phat 100 phat 1000 phit 7 ngay 70 ngay 700 ngay Loga thee indi gian (2) Quan h@ bién deng- thai gion Zip z fF BE as £3 geen } Z o2 ®a 0,002 0,004 0,006 0,008 9810 Bién dang bé ting: (b) Quan he bin dong - ing sust 181= TOngey Hinh 3-2. Ank hudng cia cdc tdi trong duy tri t6i trang thai lam vie cia bé tong chin nen mot trac ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www vietcons.org 31 Dudi cdc ti trong kéo mét truc, cc vét nit cuc b6 nho duge bat déu vao Iie tap tung bign dang kéo va lam giém nhimg t4p tung bign dang nay. Giai doan tai du tien nay vé co ban dan dén mot dudng cong bign dang - ting suat tuyén tinh trong giai doan bt dau vét nitt én dinh. Khong bao Lau sau khi phat trién vét net én din, sur phét tién vét nit khong én dinh va khe nit xudt hién. Hung ciia vet nit vuong géc véi bién dang va ting sudt kéo chinh, 3.2.2. D6 bén nén cilia bé tong Nhin chung, thuat ngit dé bén bé téng, cdn goi 18 cuong dé bé tony, duoc chon dé dé cap t6i do bén nén mét truc nhu duge do béi thit nghiém nén cia khéi tru thit nghiém chudn, boi vi thitnghiém nay duge sit dung dé kiém soat dO bén bé tong cho viée diéu chinh chat lugng hoac cdc muc dich nghiém thu. Dé thuan tién, céc tham s6 d6 bén khac, ching han do bén kéo hoac dé bén lién két, due gan lién véi do bén nén. 3.2.2.1. Thi nghiém a9 bén nén chudn ‘Thit nghiém nghiém thu chudn cho viéc do dé bén bé tong bao ham ede thir nghiém nén ngdn han ten céc khéi try dudng kinh 6 in va d6 cao 12 in, duge ché tao, bio dudng, va duge thir nghiém theo tiu chudn ASTM C31 va C39. Céc kh6i tru thc nghigm cho mot thir nghiém nghiém thu phai duge phép h6a rin trong khu6n cia chiing trong 24 gid tai cong truéng xay dung 6 60 dén 80°F (15°C dén 26,6°C), duge bao vé dé khong mat dé 4m va nhiét vet qué quy dinh va sau dé phdi duoc bao dudng 6 73°F (22,8°C) trong mot phdng 4m hoa duge ngam trong mutéc bi bio hoa voi, Thit nghiém nghiém thu chudn dugc thyc hién Khi bé tong dugc 28 ngay tudi. Cac khdi tru thir nghiém duge bao duéng tai hin trudng duge sit dung thuong xuyén 6& xac dinh khi nao cdc van khuén cé thé duge théo di hoac khi nao két cau 66 thé duge sit dung. Céc van khuén nay nén duoc gift cing gén vi ti cita bé tong trong két edu chng wt va nén dugc bao duimg theo kiéu cing giéng bé tong trong két cu cang tt. “Thit nghiém” do bén chudn 14 gid tri trung binh cia nhiing do bén cia hai Ong tru tir cing mot mau thir nghiém 6 28 ngay hodc mot ngay sém hon néu dugc dinh 15. Nhimg do bén nay duge thir nghi¢m & téc do dat tdi khodng 35 psi (241,3 KN/m*) trén gidy, tao ra her hong cia khdi try 6 1'/, dén 3 phiit. V6i bé tong do bén cao, nhimg thit nghiém nghiém thu hoan thanh trong 56 hodc 90 ngay bai vi mot sO bé tong dé bén cao dat t6i do bén thigt ké cha chting lau hon bé tong chudn. 3.2.2.2. Nhimg bién déi thong ké vé do bén bé tong Bé tong Ia hn hop cia nude, xi mang, c6t liu va khong kh. Nhimg thay déi vé dc tinh hod ty 1é ca céc thinh phén nay, cing nhu nhiing thay déi trong viée vin chuyén, dé va Jan chat bé tong, dn dén nhimg thay 46i d6 bén cla bé tong thanh phdm. Ngodi ra, nhing sai s6 kép trong céc thir nghiém sé dn dén nhimg khdc biét 16 rét vé do bén. Ving sim trong Hinh 3-3 thé hién su phan phdi d6 bén cia mot mu trong s6 176 thit nghi¢m dé bén bé tong. Do bén trung binh 1a 3940 psi nhung mot thir nghiém c6 do ben thp 2020 psi va mot thir nghiém c6 d6 bén cao 6090 psi. ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: 52. http:/www.vietcons.org ‘86 Kin thir nghiem Hinh 3-3. Phan phdi dé bén bé tong Néu s6 lan thir nghiém lén hon 30 lén 1a sin c6, nhin chung nhimg d6 bén sé xdip xi mite phan phoi chun. Duéng cong phan phdi chudn, duge biéu thi béi du’ng uén cong trong Hinh 3-3, la doi ximg gén bing gid tri trung binh, ¥, cia dif ligu. Su phan tén s6 liu c6 thé duge do bai dé léch chudn mau, s, 46 1a d9 lech binh phuong trung binh can bac hai cia do bén tir gid tri wung binh cia ching: ) x, ~x} +(e, -x) +(e, -x) 4.4, x) a-l s= B-1) Dé léch chudin chia cho gid tri trung binh duoc goi la hé s6 phuong sai, V: Ke G-2) Diéu nay lam cho cé thé thé hign mic do phan t4n tren co so phan s6 hoac phiin tram hon 1a wen co sé tuyet doi. Dit ligu thir nghiém bé tong trong Hinh 3-3 c6 dé léch chudin 615 psi va hé s6 phuong sai 14 615/3940 = 0,156 hoac 15,6%. Néu dit ligu phii hgp véi mic phan phi chudn, su phan phéi cia chting c6 thé dugc du doin tir ede die tinh cita duémg cong dé. Boi vay 68,3% dif ligu sé nim trong pham vi mot do lech chudn trén hoc duéi mite trung binh. Thay vio d6, 15,9% dif ligu sé c6 céc gid tri hd hon (x —s). Tuong ty, véi su phn phoi chuiin, 10% dit ligu hoac mot thir nghigm trong 10 thit nghigm sé cé cac gid tri nhé xX (1—aV), trong 46 a = 1,282. Céc gid tri a phd hop véi cde xde suat khic 6 thé duoc tim thay trong cdc sich vé théng ke. Hinh 3-4 thé hign do bén bé tong trung binh , f,, céin phai cé cho cdc gia tri kha cita hé s6 phuong sai néu khong co nhiéu bn mot thir nghiém trong 10 thir nghiém dé cé do bén nhd hon 3000 psi. Nhu di thé hign tng hinh nay, khi céc hé s6 phuong sai gidm, gid tri cita do bén trung binh , f_, can phai cé dé théa min yéu cau nay cfing c6 thé ofing bi gidm. nhaw Dya trén kinh nghiém cita Uy ban khoi phuc vé céc dy an Ién cita MY, Hoi déng ACL 214 da xée dinh cdc tiéu chudn diéu chinh khéc nhau d6i v6i nhimg bé tong cé cudng do trung binh. Hé s6 phuong sai 15 % thé hién diéu chink trung bink (xem Hinh 3-4). Khoang mot phan mudi cdc dy én da nghién cttu e6 cc hé sé phuong sai nhd hon 10%, duge goi 1a ww diéu chink tuyét hdo, va mot phin mudi khéc cé céc gid tri lon hon khong 20%, duge goi 1a didu chinh tdi. Véi b8 tong d6 bén thdp, hé s6 phuong sai trong img véi diéu chinh trung binh c6 gid tri V = 0,15 7, Trén do bén trung binh khoang 4000 psi, dé {éch chudn c6 xu huéng déc lap véi dé bén trung binh va véi diéu chinh trung binh s 1a Khoang 600 psi s* “| 3 z de ¢ 3 i sy 8 + La ee 2000 72800 “4800 5200 86 bén nén, psi Hinh 3-4. Cac dudng cong tén s6 chudn vai cic hé s6 phuong sai la 10, 1S va 20% 3.2, Dé bén nén xde dink , f’, duge do béi cdc thit nghiém nén ten cdc mau kh6i tru 6 in x 12 in duge thir nghiém sav 28 ngay bao duéng dim. Day 1a do bén duoc xéc dinh trén cde bin vé xay dumg va dugc sit dung trong cc tinh todn. Nhu da trinh bay trong Hinh 3-4, do bén xéc dinh nhé hon dé bén trung binh. Dd bén tung binh yeu céu cia be tong , f,,, it nhat phi I (Mue 5.3.2 cia ACD: f= fi + 1,348 3-3) 3. Xée dinh 9 bén nén theo tiéu chudn xay dung hole: f’ + 2,335 - 500 psi @-4) ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: a4 http://www.vietcons.org trong dé s 14 do lech chudn duoc xéc dinh phi: hop véi Muc 5.3.1 cla ACI. Céc quy tac dac biét duoc dua ra néu chua biét dé Jéch chudn. Phuong tinh 3-3 dua ra do bén trung binh th4p nhat cin phai c6 dé bao dim kha nang khong Ién hon 1 trong 100 ma mic trung binh ciia ba thir nghiém do bén lien ti¢p nao dé sé thap hon do bén xdc dinh d6. Thay vao d6, né dim bdo kha nang khong lén hon | trong 11 mA bat cu thir nghiém nao sé thap hon f-’. Phuong trinh 3-4 dua ra 46 bén trung binh thap nhét dé dam bao kha nang khéng 16a hon I trong 100 ma bat ctf thir nghiém d6 bén ring ré nao sé déu In hon 500 psi thap hon do bén xéc dinh. Cac dudng chi bao céc dO bén trung binh yéu cdu tuong tng, f,, use vé so dé trong Hinh 3-4. Trong nhiing xéc dinh nay, mot thir nghiém 1a gid tri trang binh cila hai thir nghim khoi tru. 3.2.2.4. Cac hé sé Anh hudng dén do bén nén cita be tong Trong s6 mot luong Ién cdc hé sé anh huéng dén do bén nén cita bé tong, phan dudi day c6 kha nang 18 quan trong nhat véi bé tong duoc sit dung trong cdc két cau. 1. Ty Ié nude/xi mang. Do bén cita bé tong chiu su chi ph6i rat 16m cita ty Ie gidta trong lugng cla nude véi trong Iuong xi mang cho mot Khéi bé tong cho trudc. Ty 16 nutéc/xi mang thap hon tam gidm a6 x6p cita bé tong da héa cting va do dé lam tang s6 luong cdc thé rin két chat vdi nhau. Cac ré khi do sur tao bot khi cé xu huéng lam gidm d6 bén bé téng. Cac khoang réng do su dam nén khong thich hop ciing sé c6 chiéu huéng lim gidm 46 bén xudng duéi mite dé bén trong tg véi ty 1é nudc/xi mang. TY Ié nute/xi mang 0,45 tuong tmg véi céc db bén 28 ngdy 4000 dén 5000 psi déi véi bé tong tao bot khi va 5000 dén 6500 psi doi vdi be tong khong tao bot khi. Vi ty 1¢ nudc/xi mang 0,65, cde mign gid tri tung ting 1a 2500 dén 3300 psi va 3300 psi d&n 4500 psi 2, Loai xi mang, Cé nam loai xi mang co ban duge sn xuat 1: * Loai chudn, Loai 1: dugc sit dung trong cong trinh binh thudng & noi khong can phai c6 cae thudc tinh dac biét. * Loai da duoc bien déi, Loi 2: nhiét thi héa thap hon Loai 1; xi mang may duge sit dung 6 noi chiu anh huéng vita phai cia su an man do sunfat hac & noi nhiét thay héa vita phai mong muén. Loai c6 do bén cao sém, Loai 3: duge sit dung khi mong muén dat duoc do bén cao sém; 6 nhiét thay héa cao hon nhiéu so véi xi mang Loai 1. * Loai toa nhi¢t thap, Loai 4: duge sit dung trong cc dap bé tong kh6i va cdc két cau khdc 6 noi nhiét thiy hoa gidm cham. = Loai chiu duoc sunfat, Logi 5: duge sir dung trong cc dé méng, céc tutmg ting ham, céng ranh, v.v... tip xtc v6i dat chita cdc sunfat. Hinh 3-5 minh hoa mic tang 46 bén véi cdc loai xi mang khdc nhau. Be tong dugc Fam bang xi mang Loai 3, xi mang d6 bén cao sém dat duoc dé bén nhanh hon so véi be tong dugc lam bing xi mang chudn Loai 1, dat duge gén bing dé bén tuong tu tai 7 ngay trong khi mot hén hop tuong tng chifa xi mang Loai 1 sé dat duoc & 28 ngay. Tuy nhién tat cd nam loai xi mang déu cé xu huéng dat duoc cing mot 6 bén sau mot khong théi gian dai. ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org 55 DO bén nan (psd) o § § $8 Tudt- thang do'togority Hinh 3-5. Anh hung ctia logi xi mang dén yiée tang dé bén cit be tong (duce bdo dudng dim, 1§ 18 nitézc| xi ming = 0.49) 3. Cae vat liéu két dinh bé sung. Doi khi mot phan xi mang duce thay thé bing cdc vat ligu nhu tro bay, xi 18 cao mudi silic dé dat duge tinh kinh té, gidm nhiet thity héa, va phu thude vio vat iinh dé gia cong sé dugc nang cao. Céc vat ligu nhur vay duge xem nh la céc chat phu gia thity héa (vat liu puzolan), duge xdc dinh 1a cdc vat ligucé chita silic va nhom, bin than chting c6 it hode khong ¢6 cfc thudc tinh két dinh, nhumg khi gap 4m, né sé phin tmg véi hydroxit canxi dé tao thinh edc hén hop c6 céc dic tinh dé. Khi cde vat lieu két dinh bé sung duge sit dung trong tinh tosn hn hop, ty lé nuéc/xi mang, w/e duge quy dinh lai vé ty 1é vat liéu chat két dinhinwéc, wiem, trong 46 cm thé hién téng trong luong xi ming va cdc vat liu két dinh bé sung, nhu dutge xc dinh trong Mue 4.1.1 cia ACT Tro bay, duge két tia tit cde khi dot cia 6ng khéi tit céc nha may nang luong than dot, thong thutng din dén tinh dé gia cong duoc cai thién cita bé tong tuoi. N6 c6 thé fam cham (6c d6 ting dd bén bé tong nhumg thudng khong phai 1a. do bén cudi cing va phu thudc vio thanh phan cita tro bay, c6 thé 1am gidm tuéi thovcita be tong da héa crng. Xi 16 cao cé xu huéng giam do bén sém va nhiét thay 6a bé tong. DO bén & tudi 1én hon néi chung sé lén hon do bén véi be tong chulin c6-ciing ty I¢ w/em., Xi cé xu hudng Lam gidm tinh tham cila bé tong va stic khéing cilia né véi céc héa chit nhat dinh. Mudi silic gém céc hat silic hinh edu rat nhé ditge tao ra nhu sin phém phu tong qué trinh san xuat cdc hop kim ferosilic. Do min bién va ham Iuong silic cao trong khéi silic lam né tro thanh vat ligu puzolan higu qua cao. Vat ligu puzolan duoc sit dung dé sn xudt be t6ng c6 tinh tham cham véi tudi tho ky thuat nang cao vi/hoac bé tong do bén cao. 4, Cot ligu. Do bén cita be tong chiu anh hudng cita d6 bén cét ligu, két cau bé mat cla né, thinh phan hat cia nd, va & mot chimg myc nao dé ahd hon kich cé l6n nhat cita cot ligu, Céc c6t ligu khoé ching han nhur fenrit, dé trap, hoac dé quacsit cn thigt dé 1am cdc betong c6 cutmg do rat cao, Céc cét liu yéu gém da cat két, dé hoa, va mot sé dé bi€n chat, trong khi cée c6t ligu dé voi va granit c6 do bén trung gian. BE tong cé cudmg do binh thuing duge Lim bing cdc cét lieu do bén cao bi hur hong do vét nit vita voi hu hong cot 56 http://www.vietcons.or ligu rat nh, Dutng cong img suat - bién dang cia bé tong nhu vay cé xu huéng-eé mot nhdnh nghiéng ding ké sau khi dat t6i tmg suat lon nha. Mat khde, néu su Ine hong cot figo truée khi c6 vet nit vita, thi su hu hong c6 chiéu huéng xudt hién dot ngot mot nhénh cue déc. Trrémg hop nay xay ra-trong bé tong ¢6 cudmg dé rét cao (xem Hinh 3-17) va trong mOt s6 bé tong trong lugng nhe (xem Hinh 3-25), DQ bén cia bé tong chiu anh hudng cita luc lien ket gitta cét ligu va vita xi mang. Luc lién két c6 xu hudng t6t hon d6i vai cic manh cét ligu nghién, 6 géc canh. Cot ligu nhé 6 thanh phan hat tot tao ra mot be tng ft 16. Be tong nhu vay ¢6 xu hung khoe hon. D6 bén bé tong cé xu hudng giém Khi kich c@ cét ligu lon nhat tang. Hién tuong nay xuit hign do cdc img suat cao hon & mat phan cdch c6t ligu - vita. Mot s6 cét ligu phan img véi kiém trong xi mang, gay ra su gifin né lau dai trong bé tong phd hong ket cat bé tong. Nhtng cét ligu 6 bign chua rit cing din dén lam v6 cfu tric nay theo thi gian. 5, Cac diéu ki¢n do 4m trong khi bao duéng. Su phat trién do bén nén cia bé tong chiu anh huéng manh béi cac diéu ki¢n do dm trong khi bio dudng. Viée bio dutng dm kéo dai din dén do bén bé tong cao nha, nhu thé hin trong Hinh 3-6. Hinh 3-6. Anh Intong cia cic diéu kién bdo duéng tuéi née 6 70°F (21°C), va ham htgng di cita bé tong tai théi gian thit nghiém dén dé bén nén vita bé tong 6. Cae diéu kign nhigt 40 trong khi bao dudng. Sy inh hudng cila nhiet d6 bio duing En mite tang do bén ditoc thé hién trong Hinh 3-7 cho céc mau thit dugc dé va bio dirtng ‘im trong 28 ngay dui céc nhiét do khong d6i duce thé hign trong hinh ndy, vA sau a6 duce bio dudng dm & nhiet do 73°F (22,8°C). Céc do bén 7 va 28 ngay gidm vi nhiet do bio duong lanh, mac dit do ‘bén lau dai c6 chiéu huéng nang len. Mat khée, nhiét dd cao trong thing dau tién tang do bén 1 va 3 ngay, nhung ¢6 xu huéng giim do'bén mot nam. Nhiet do trong thii ky dong cig la dae bigt quan trong. Bé tong duoc dé va cho phép dong cing & http://www. vietcons.orc S7 cae nhiét do 1én han 80°F (26,6°C) sé khong bao gits dat due do bén be tong 28 ngdy duge 6 & cde nhigt do thap hon. wr 1 Z 4° os Bs Fae 25 0 $8 ol = GAS £? 3 L | a Tudi the ngnigm ingay) Hinh 3-7. Anh luting ctia nhiét dd trong 28 ngdy déu tién dén do bén bé tong (13 le muéévixi mang = 0.41, ham biong khong khi = 45%, xi mang Loai I, cée mdu duge dic hoa duge bdo dudng dm di nhiét db duce dinh 15 trong 28 ngay Adu tien. Tat cd duce bio duang dm 6 73°F (22,8°C). Doi khi, cde Sng tru kiém tra duoc dé lai trong céic hop kin tai cong tru’mg xay dung trong 24 gié dau tién. Néu nhiét dé cao hon nhiét dé xung quanh bén trong cdc hop nay thi do bén cilia cdc kh6i try kiém tra c6 thé bi anh huong. 7. Tudi bé tong. Bé tong dat dugc do bén theo tuéi, nh duoc thé hién trong Hinh 3-5 dén 3-7. Trude nam 1975, dQ bén be tong 7 ngay lam bang xi mang Loai 1 thudng bing 65 dén 70% do bén 28 ngay. Cic thay déi theo sin phdm xi mang vi khi d6 da din t6i tang do bén sém nhanh hon va ft ting do bén Tau dai. Uy ban 209 cia ACT da dé xuat phuomg tinh sau day dé biéu dién mie ting do bén cho bé tong duge Tami tir xi mang Loai 1 va duoc bao dusng am & 70° F (21°C) fia fon (aes) trong d6 f,’, 14 do bén nén & ww6i ¢. Véi xi mang Loai 3, cdc hé s6 4°va 0,85 tro thanh 2,3 va 0,92. Bé tong duge bio dudng dudi nhiet do khée 70°F (21°C) 6 thé dong etmg nhanh hon hoac chim hon so v6i thdi gian da duoc chi ra trong c4e phyong tinh nay, nhu thé hign trong Hinh 3-7. 8. Do trudng thanh cita bé tong, Téng tich s6 gitia nhigt do bio duong va thoi gian be tong di bio during & nhigt do d6 duoc goi 1a dé iucng thanh cha be tong, nh d& duge xéc dinh bai: ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: 58 http:/Awww.vietcons.or¢ @-5) do trudng thinh = Mf =" (F, ~10)(,) G-6) ‘Trong dé 7; [8 nhi¢t do Fahrenheit trong khoang thdi gian tht i ya 1,12 sO ngay bio dudng 6 nhigt do d6, Hinh 3-8 thé hién dang quan hé gitta do truéng thanh va do bén nén ca bé tong. Mic di khong cé m6i quan hé don nhat nio tén tai, nhumg Hinh 3-8 c6 thé duge sir dung dé huéng din vige xc dinh thai diém da van khudn, 10 50 100 soa 1000 1764 = $000 10000, 136 trudng thdnh CF = agay) Hinh 3-8. D6 bén nén ducge tiéu chudn héa so véi d6 truéng thanh. 9. Tée do dat tai. Thit nghiém kh6i tru chudin duge thuc hién tai t6c d6 dat tdi xp xi 35 psif giay VA tdi trong Iém nit dat duge trong 1'/, dén 2 phiit, tumg img v6i tc do bign dang khoing 10 bién dang cuc nhé/giéy. Duéi cdc te d6 dat tai rat chim, 46 bén nén doe truc gidim xudng khodng 75% do bén thir nghi¢m chuéin, nhu thé hign trong Hink 3-2. Phiin giim nay 1a khoing chénh béi su trudmg thinh lien thc cia bé tong trong thdi ky dat ti. O ce t6c 0 dat tai cao, do bén tang, dat duoc 115% do bén thir nghiem chudn khi duge thir nghigm & We do 30000 psifgiay (t6e do bién dang 20.000 bién dang cue nhd/eiay). Diéu nay twong ‘img voi viee dat tai dén hong mot khéi tru trong khoding 0,10 dén 0,15 giay va sé xp xi t6e 46 dat ti da trai qua trong mét tran dong dat khéc ligt. http://www.vietcons.or 59 3.2.2.5. Cac thir nghiém Idi khoan Jay ra tir két cau Do bén bé tong trong mot két cu (dé bén ban dau) thudmg xuyén dude tinh bang cach sir dung cac ldi duge khoan ti két cu d6. Cac 16i nay duge thir nghiém va duge chon theo cich thie twong wr nhy khéi tu. Phong phdp chudn ASTM C42-90 dé cé duge va thit nghiém ede 18) duge khoan va cdc dam bé tong duge cua 16 cdc thir nghiém nhu vay phai duge thuc hién nhu thé nao. Cac dé bén thi nghiém Idi cho thay mot lugng phat tan 16n do céc do bén 16i bi anh hudng cua rt nhiéu bién. Céc thir nghiém I6i c6 hai téc dung chinh. Tac dung phd bién nhat 1a danh gid xem liu bé tong trong mot két cdu méi 6 thé chap nhan duge hay khong. Muc 5.6.4.2 cia ACI cho phép sir dung cac thi nghiém Idi trong cac truéng hop dé va yéu edu cé ba 1di cho moi thir nghiém 46 bén hon 500 psi thap hon gid tri f,’ xc dinh. Néu két cdu nay ding khé, cic 16i dugc hong gié tong bay ngay trudc khi thir nghiém va duge thir nghiém 1a khé. Néu ket cau nay ding uét, cdc Iéi dutge ngam trong nude it nhit 40 gid trude khi thir nghiém hoac duge thit nghiém 1a uét. Myc 5.6.4.4 cia ACI dinh 16 rang bé tong dugc dinh gid bang cach sit dung cdc 16i o6 do bén day dit néu do bén trung binh cba Idi it nhat bing 85 % do bén xdc dinh va khong c6 16i don nao thé hign do bén nhé hon 75% f.’. Day chi 1a mot nguyen ti nghiém thu. Béi vi 85% gid tri nay cé xu huéng nho hon ty 1é thuc cita dO bén J6i véi do bén khéi try, nén ta lay 46 bén ban dau bang (d6 bén 15i)/ 0,85 danh gid qua cao dd bén ban dau Tac dung tht hai cua dif lieu thit nghiém 16i 18 xac dinh do bén ban dau ciia bé tong ma. tuong duong véi /’ duoc sit dung trong cdc phuong tinh tinh todn thiét ké di dua ra trong ti@u chudn, Do bén nay duge dé cap dén nhu d6 bén ditac xc dinh tuong ditong va duce sit dung khi danh gid do bén cita mot cau kign ho3c mot két cu hién 6. Bartlett va MacGregor 43 dua ra phuong ph4p sau day cho viée ude tinh do bén xéc dinh tong duong cia bé tong trong mot két cau sir dung cfc thir nghiém 160i. 1. Lap so dé pham vi khao sat. Cac khu vuc duge khoan Idi phai nhat quan véi thong tin da tim kiém. C6 nghia 1a, hoac cfc cu kign dang nghién ctu phai duoc khoan Idi, hodc néu diéu d6 khong thuc hign duge trén thuc té thi nhiimg khu vuc dugc khoan Idi nay phi 6 kiéu bé tong, c6 cing tudi va duge bao duéng cing cach thic nhu khu vue nghi ng’. Mot mat, s6 Idi duoc khoan phu thude vio chi phi va méi nguy hiém do vige lay Idi ra khdi nhing phan téi han cia két cfu va mat khdc, phu thude vio do chink xdc mong mudn cia du todn do bén. Néu c6 thé, it nhdt séu 16i phai duge ly ra khdi loai bé tong dang nghién ctu cho true. Diéu khong thé [a phat hin cdc gid tri qui léch (cdc gid tri gia) trong nhiing méu nhé hon va hinh phat déi véi nhiing kich cé mu nhé (da biét &, trong Phuong trinh 3- 8) [8 hét sic quan trong. Dutng kinh cia 16i phai khong nhé hon ba lin kich cé t6i da danh dinh cita cét ligu tho va chiéu dai 10i phai nim trong khoang tir mot dén hai Ldn dudng kinh. Néu c6 thé, duomg kinh 16i phai khong nhé hon 4 in, bai vi tinh bign déi ciia nhimg dé bén Idi tang dang ké véi nhing dudng kinh nhé hon. 2. Lay miu va thir nghiém Tdi. Sir dung cdc phuong phép chudn dé c6 duoc va thit nghigm cac 16i nhu 44 cho trong ASTM C42-90. Ghi chép cn than vi trf nay trong két cfu clta mi 18i, trang thai ca 16i truéc khi thit nghiém va dang bi héng. Thong tin ndy cé thé hau dung trong vige gifi thich timg do bén 16i thap. Mot so 6 hanh tinh tai trong tir thir nghigm 1oi cé thé hitu dung vé mat nay. Digu quan trong dac biét 1a diéu kién dm cia 135i ‘tung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 60. http://www.vietcons.org: tuong duong véi mot trong hai diéu kign chudn due quy dinh trong ASTM C42-90 va dugc ghi lai. 3. Ddi d6 bén 16i , /,;, sang do bén ban dau tuong duong, f.,,. Diu nay di duge thuc hien bing cach sir dung cong thite: So = fis * Pag X Fag X FMF iy XE) B-D trong d6 cdc hé s6 trong bé déu ngodc don dau tién chinh dé bén 16i thanh do bén Idi c6 165 chudn dudng kinh 4 in, c6 ty s6 chiéu dai/ duémg kinh bing 2, khong chia cét thép. F ,g= sur higu chinh ty s6 chiéu dai/ dudmg kinh da cho trong ASTM C 42-87 = 0,87; 0,93; 0,96; 0,98; va 1,00 véi 4d =1,0; 1,25; 1,50; 1,75; va 2,0 F = su higu chinh dudng kinh 161 = 1,06 véi 16i 2 in, 1,00 véi Idi 4 in; va 0,98 v6i 165i 6 in. F. = diéu chinh su cé mat cae thanh cot thép. = 1,00 khi khong cé thanh cét thép, 1,08 véi mét thanb cét thép va 1,13 véi hai thanh. Cac hé s6 trong bé dau ngoac don thi hai giai thich ahimg khéc biét gitta tinh trang cia 16i va tinh trang cia bé tong trong két edu dé. F,, = gidi thich anh hug cia diéu kién 4m ciia loi vao thei diém thir nghiém lai. = 1,09 néu 16i di duoc nhiing uét truée khi thit nghiem, va 0.96 néu loi durge hong kho vao thi diém thir nghiém. F, thich sy thiét hai déi véi bé mat cia 16i do khoan, = 1,06 4, Kiém tra cac gid tri qua léch thap trong tap hop 46 bén ban dau tuong duong. Nu mot gid tri qud lech duge phat hien bing céch sir dung thit nghiém théng ke thi ngudi ta phai cd gang xdc dinh nguyén nhan vat ly din dén d6 bén thap. 5, Tinh ton 46 bén xac dinh tuong duong tir nhimg do bén ban dau. Dd bén xde dinh ttong duong, f. . By dg bén phai duge sit dung trong nhimg phuong trinh tinh todn thiét k€ khi kiém tra kha nang cita cdu kién nghién ctfu. Dé tinh todn tri sO nay, tude tién ta tinh gid tri trung binh, f,,., va dd léch chudn mau, s,,,, cla tap hop do bén ban diu tuong duong, f;j, con lai sau khi cdc gid tri qu l¢ch nao d6 44 duge loai ra. Bartlett va MacGregor dura ra phuong tinh dudi day, cho biét /_,, . N6 sit dung dit ligu thir nghiém I6i dé dat duoc uéc tinh bién thap hon 10% diém phan vi cia do bén ban déu. —— Sag =e] fon = taser +7 etVE er ere +e]] G-8) trong dé: hé s6 phu thudc vio sé lain thir nghiem Ioi, bing 2.40 voi hai thir nghiém; 1,47 véi 3 thir nghiém; 1,20 voi 5 thir nghiém; 1,10 véi 8 thir ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org 61 nghi¢m; 1,05 véi 16 thir nghiém; va 1,03 v6i 25 thi nghigm. hé s6 phu thude vao s6 mé tron bé tong trong cau kién hode két cau dang duoc danh gid, twong ting bing 0,90 va 0,85 véi cu kién hoac két cau dtic ‘hé c6 mot mé tron hoac nhiéu mé tra, va 0,90 véi cau kién hodc két cau diic sin, Iugng 16i sau khi loai bd cdc gid tri qua Iéch. hé so phuong sai do su hiéu chinh chiéu dai / dudng kinh, bang 0,025 véi tid = 1,0; 0,006 véi Hid = 1,5 va 0 véi Sid = 2. V,,= hé s6 phuong sai do su higu chinh dutng kinh bang, 0.12 véi cdc Idi dudmg kinh 2 in, 0 véi céc 16i 4 in, vA 0,02 véi cdc 18i duémg kinh 6 in V,= hé sd phuong sai do su cé mat cia cdc thanh cét thép trong Idi, bang khong néu khong cé 16i nao chifa cdc thanh va bing 0,03 néu 16i thtt ba trong sé chiing chifa cac thanh. hg s6 phuong sai do sy thay ddi diéu kién 4m cita 16i vao thoi diém thir nghiém, bang 0,025. hé s6 phuong sai do sur pha hdng t6i 16i khi khoan, bang 0,025. Cac he s6 phuong sai ring biét trong sO hang thi hai cia Phuong trinh 3-8 duce ly 14 0 néu hé s6 hieu chinh tang tg, F, dugc lay 1a 1,0 trong Phuong trinh 3-8, Vi dy 3-1. Tinh dé bén xéc dinh tuong duong ti cdc thir nghiém Idi Nhu m6t phén cila dao gid két ctu hién o6, diéu cén thiét Ia tinh do bén cla ban day 6 in. Dé lim duge nhur vay, diéu cén thiét 18 phai c6 d9 bén nén xéc dinh twong duong , f-.,, dé sir dung thay cho f,, trong cdc phuong trinh tinh todn thiét ké, Mot s6 mé tron bé tong duce dé vio bin 1. Lap sv dé pham vi khao sat, Tir mot vi tri tham dd duye xéc dinh 1a c6 nm Idi ¢6 thé dr lay ra. Bé [a nhiing (Oi dug kinh 4 in duoc khoan thing dimg qua ban dé, biét cdc 15i dai 6 1 Ching duoc lay khei nhiing vi ti dugc Iva chon ngdu nhién quanh toan bé sin dang khao sdt. 2. ‘Thir nghiém céc loi. Cac Ioi da duoc thir nghiém tong diéu kign biét duce hong kh6. Khovs, m6t Idi nao chifa céc thanh cét thép. Céc do bén loi Hémg diet 1 5950, 5850, 5740, 5420, va 4830 psi. 3. Bign déi 46 bén 16i thanh do bén ban dau tuwomg duong. Tir Phuong tinh 3-7 Son = fod naX Fig X F. Fe * Fy) éfd cita 16i Ia 6 in/4 in =1,50. Tir ASTM C42-90, F,, = 0,96. fox = fis(0,96% 1,0 x 1,0)(0,96 x 1,06) = fgg 0,977 18 5812, $715, 5607, 5295, vi 4720 psi 4. Kiém tra cdc gia tri qué lech thap. Mac di o6 su khic biét dang ké gitta cic gid tri thép nhat va thap nhdt thi hai, nhumg chiing ta sé gid dinh ring ca nam thit nghiém déu hop Jé 5. Tinh toan do bén xae dinh tuong duong Trung-tim dao tao xdy dung VIETCONS = http://www. vietcons or Cc dé bén rigng biet. f, 7 i282. 72 n ose = Woarzereav2 sve] B-8) Bo lech chudin mau va trung binh cla céc gid tri f.,1a F.= 5430 psi va Suis = 422 psi. Cac s& hang khdc trong Phuong trinh 3-8 1a k, = 1.20 véi 5 thir nghiém, k; = 0,85 voi mot vai mé tran, = 5 thir nghigm. Vi khong c6 sy hiéu chinh nao trong buée 3 46i véi nhing anh huémg cia dung kinh 16i hoac c6t thép trong 16i (F,, va F, =1,0), Mg, va V, bing khong. Céc s6 hang du6i dau can bac hai trong Phuong trinh 3-8 1a: su) (1,20 x 442 f ee fa 3 = 56.265 ib), +V2, +¥2 +¥2 +17)=5430"[0.0067+0,07+0,070025 0,025? = 37918 f,, = 0.85 (5430 ~ 1,282 /56.265 + 37.518 ) = 4281 psi HO bén be tong trong ban phai duge lay 1a 4281 psi (inh toan kha nang cia ban. 3.2.2.6. DO bén bé tong trong két cau Do bén bé tong trong mot ket cu c6 xu hudng hoi thap hon do bén cdc khéi tru kiém tra duoc lam tir cling mot bé tong. Sir khéc bigt nay 1a do nhimg 4nh hudng cita céc phuomg php d6, dim chat, va bio duéng khéc nhau; nhimg anh hudg cha su di chuyén nude thing dig khi dé be tong trong cdc cau kien sau; cdc anh hung cia su khdc biét kich c& va hinh dang; va anh hudng cia nhing ché d6 ting suat khdc nhau trong két cau va mau thir ‘Be tong gin dinh cia céc cau kign sau ¢6 xu huéng yéu hon bé tong théip hon phia duéi, 6 thé do ty 1é nuéc/xi mang tang lén tai din do su di chuyén nuéc di lén sau khi bé tong duoc dé va do sur dam chat 1én hon cia bé tong nam gin day do trong Itong ciia be tong cao hon trong van khuén 3.2.3. Dd bén kéo cia bé tong Do bén kéo clia be tong thay déi gitia 8 dén 15% da 's's. nén. Gid ti thuc bi anh hung manh cila kiéu thir nghiém duoc thyc hién dé x4c dinh do bén kéo, kigu cét ligu, 46 bén nén cila bé tong, va sureé mat cla ting sudt nén ngang véi ting sudt kéo 3.2.3.1, Cac thir nghiém kéo chuan Hai kiéu thir nghiém duge sir dung rong ri. Kiéu dau tién trong hai kiéu thir nghiém nay la gid? han bén uédn hay thit nghiém uén. (ASTM C78 hoac C293), trong d6 dam be tong khong cét thép, thudng dai 6 in x 6 in x 30 in, chju tai trong u6n 6 cc diém thé ba ciia nhip 24 in cho dén tan khi né hong do sr hinh thanh vét net trén mat chiu kéo. D6 bén chju kéo udn hay gidi han bén u6n , f., tir mot thir nghiém bén udn dugc tinh todn bing cach sit dung phuong trinh du6i day, gid dinh be tong [a dan héi tuyén tinh. ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org 63 6M bh? trong dé: M=mémen b = 6 tong mau thi A = 6 cao toan bd cba mau thir Thir nghiem kéo thong thudng thit hai 1a thit nghiém kh? ery che (ASTM C496), trong dé Kh6i tru thir nghiem nén 6 in x 12 in chun duoc dat 6 phia bén cia né va chiu tai trong nén doc theo dutng kinh nhu da thé hin trong Hinh 3-9a. (0) H@ Wye doa gin hos ( (©) Cc Ging su8t lén phéin tir «@) Syphon b6 5, én dudng kinh thdng dang Hinh 3-9. Thit nghiém khdi tru ché Trong thir nghiém kh6i tru ché, mot chi tict trén dudng kinh ding cia mau thir chiu ting sudt nén va kéo hai truc, nhu thé hign trong Hinh 3-9e. Cac tg sudt téc dung qua duéng kinh thang dimg, thay d6i tir ede luc nén ngang cao tai dinh va d4y t6i luc gén déu qua phan dudng kinh cdn lai, nhu da thé hin trong Hinh 3-94. D9 bén chiu kéo khi ché, f, , tir thir nghiém mu hinh tru chi duge tinh nu sau: ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: 64 http://www vietcons.org 2P ia @-10) trong d6 P = tdi trong tic dung lén nhat trong thir nghiem ¢ = chiéu dai mu thir d= dutng kinh mau thit Cie kiéu thir nghi¢m kéo khée nhau dua ra céc do bén khéc nhau. Noi chung, do bén sim di khi khoi Iugng bé tong chiu tng suat kéo cao tang lén. Thit nghiém giéi han bén on chiu tdi diém thitba tren dim vuong 6 in cho biét do bén gidi han bén uén, /,, ma wig {ri trung binh Ta 1,5,f,,, trong khi lang tru vuong 6 in duge thit nghiém Iue kéo chuiin cho biét do bén kéo truc tiép trung binh khong 86% /, 3.2.3.2. Quan hé gitta dO bén nén va kéo cilia bé tong Do bén kéo ciia be tong ting theo dé bén nén, nhumg ty $6 gitta do bén kéo va.do bén nén gidm khi do bén nén tang. Do vay, do bén kéo xap xi ty 18 véi can bac hai cia dé bén nén. Do bén khoi tru tung binh, f,,, tir mot $6 Tong lén ede thit nghiém tir nhimg vi trf Khdc nhau da duge tim thay a: 09 bén kéonit chat, (psd D6 bén nén, 1. (psi) Hinh 3-10. Quan hé gitta dé bén nén va dé bén kéo nit ché @B-11) 65 trong dé, f,, f’ va Jf, déu tinh theo psi. Phuong trinh 3-11 duge so sénh v6i dit lieu this nghiém khdi tra ché trong Hinh 3-10. Diéu quan trong 1a phai luu ¥ té1 su phan tan rong trong dit litu thir nghiém. Ty s6 gitta d6 bén khi ché do dugc va do bén Khi ché tinh toan vé co ban tuan theo luat phan bé chudn. Tuong tu, gidi han bén uén trung binh, 7, , 6 thé duge thé hién 1a: 7. =83Vf, (3- 12a) Hon nffa, c6 sy phan tan gidi han bén uén. Sy phan b6 ty s6 gitla gidi han bén udn do duge va gidi han bén un tinh todn tién gan ¢6i su phan bo logarit chuiin. Muc 9.5.2.3 ciia ACI dinh nghia gidi han bén un dé sit dung khi tinh toan do vong 1a: S.= TSF, 3 - 12b) ‘Mot gid tri thap hon duoc sit dung trong cdc tinh ton dé bén (Muc 11.4.2.1 cia ACI): fae fe (3 - 12c) 3.2.3.3. Cac hé so Anh hutmg dén do bén kéo cia bé tong Do bén kéo ciia be tong chiu anh hudng cita cdc hé s6 tong ty nhu d6 bén nén. Ngodi ra, do bén kéo cha bé tong 1am ti dé dam cé thé 1én hon t6i 20% do bén kéo cia bé tong lim tir sdi tron. Dé bén kéo eila bé tong lim tir cét ligu nhe c6 xu huémg nhd hon be tong sdi va cat chudn, mac dit diéu nay thay d6i nhiéu phy thudc vao céc dic tinh cita cét liéu dic biét dang xem xél. DO bén kéo clia bé tong phat trién nhanh hon do bén nén. Do vay, nhiing thit nh d6 bén cat va cu’ng dé lién két chiu anh hudng manh ciia do bén kéo cia bé tong, cé xu hudng phat trién nhanh hon d6 bén nén. Tuy nhién, déng thi do bén kéo tang cham hon sé duge ngu y béi can bac hai cia do bén nén & tuéi dang nghién citu. Do vay, bé tong c6 cudng do nén 28 ngay 3000 psi sé c6 do bén kéo khi ché khong 64,[f, = 350 psi. 7 ngay, be tong nay sé cé do bén nén khoang 2100 psi (0,70 Man 3000 psi) va do bén kéo khoang 260 psi (0,75 lan 350 psi). Tri sé nay nhé hon d6 bén kéo 18 6,4 2100 = 293 psi ma ta sé tinh tir do bén nén 7 ngay. Diéu nay déng vai td quan trong trong viéc la chon s6 {an dé vin Khuon d6i véi céc san ban phing, né cé xu huéng chju chi phéi cila d@ bén cat cla nhing lién két cot - ban. 3.2.4. D6 bén dudi cdc tdi trong tac dung theo hai truc vé ba truc 3.2.4.1. Tai trong hai truc Bé tong duoc ndi 14 chiu tdi trong hai truc khi né chiu tai trong theo hai huéng vudng géc Vin nhau vé co ban khong c6 ting suat hodc su ngim chéng bign dang theo huéng thi ba nhu thé hién trong Hinh 3-1 1a. Mot vi du thong thudng thé hién trong Hinh 3-116. Do bén va kigu hur hong ciia be tong chiu trang th4i tmg suat mat thay déi nhu mot ham cia su két hop img suat nhu thé hién trong Hinh 3-12. Dudmg dang qua Ié trong Hinh 3-12a ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 66 http//www.vietcons.org thé hign nhing két hop cita céc tng suat hai true, 3, vi o>, ma 1am hu héng bé tong. Duong nay di qua do bén nén mot truc, f_,, tai A va.A' va do bén kéo mot true, f, tai B va B’. Dui bye kéo hai truc (ca 6, va 0, déu 1a cdc ting sudt kéo), do bén nay gan bing do bén chju kéo mot truc, nhu thé hién & mién B - D - B' (ving 1) trong Hinh 3-12a. @ day sut hur hong xuat hign béi dit gay do kéo vudng géc véi ing sudt kéo chinh 1én nbdt nhu da thé hign trong Hinh 3-12b, twong img véi diém B trong Hinh 3-12a Khi mot ting suat chinh 1a tmg suat kéo va mot ting sudt khdc I img suat nén, nhu thé hign trong Hinh 3-11a, thi bé tong héng tai ning tmg suat thdp hon so véi tmg swat ma tai 6 bé tong sé héng néu chiu img sudt kéo vA nén mot truc. Diéu nay duoc thé hién & cde mién A-B va A’-B' trong Hinh 3-12. Trong mién nay, ving 2 trong Hinh 3-12a, sus hu hong xuat hién do nhimg dit gay do kéo trén nhimg mat _vudng géc véi cdc tng suat kéo chinh. Céc do bén thap hon trong mién nay ngy ¥ rang su hu héng cé thé chiu sy chi ph6i cita bién dang kéo gidi han hon Ia ng suat kéo giéi han. 1 (0) Trang thai dng sudt song trye (7 Trong thé ing sud zong te trong than dm Hinh 3-11. Ung suit hai rue ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘hittp://www.vietcons.org 67 $F Aue nm) (2) Dang dit gay ving 4 (2 CBe tng suet kh pas“ ve kbc) héng dud ing sudit song tryc ‘g-6 (2) Deng at gby ving 1 2 Pena (©) Dang di gay ving 3 Hinh 3-12. D6 bén va céc dang hut hong ctia bé tong chin cae iing sudt hai truc Dudi lye nén mot true (cdc diém A va A’ va ving 3 trong Hinh 3-12a), su hu hang bat dau xuat hién do hinh thanh nhiing vét nit do kéo trén nhiing mat song song v6i huéng ctta cdc ing sudt nén. Nhéing mat nay 1a nhiing mat cé bién dang do kéo chinh I6n nat. Dudi le nén hai truc (mién A-C-A' va ving 4 trong Hinh 3-12a), dang hur héng thay déi thanh hang loat céc bé mat ditt gy song song trén cdc mat song song véi céic phia khong chiu ti cia cau kign nhur da thé hién. Céc mat phang nhu vay bi tac déng boi céc bidn dang do kéo lén nhat. Céc tai trong nén mot truc va hai truc [am cham su hinh thanh cdc vet nuit fien ket va cde vét nut vita. Do 46, khong thi gian phat trién vét ntit én dinh lau hon, va be tong déo hon. Nhu duge thé hign trong Hinh 3-12, do bén bé tong chiu lye nén hai truc én hon dé bén nén médt truc. Dui cae tng suat nén hai truc tong duong, dé bén khodng 107% f" , nhurthé hin boi diém C. Trong cae than dim, cdc img sudt nén va kéo chinh gay ra trang thai tmg sudt kéo ~ nén hai truc nhu thé hién trong Hinh 3-11b. Dudi tai trong nhu vay, do bén kéo va do bén nén 1a nhé hon nhing 46 bén Khi chju ting sudt mot truc, nhu dugc thé hign bai cung phan tw AB hoac A’B” trong Hinh 3-12a. Trang thai ting sudt hai truc tvong tu tén tai trong thit nghigm khdi tru ché nhu thé hién trong Hinh 3-9c. O mét gidi han ndo dé. diéu nay giai thich tai sao do bén kéo khi ché nhé hon d6 bén kéo uén. Trong cic ving 1 va 2 trong Hinh 3-12, su hu héng xay ra khi bé tong bi nit, va trong ving 3 va 4, suv hu hong xay ra khi be tong bi dap vun. Trong mot cu kién bé tong cét thép 6 cét thép vita dit song song véi cdc ting suat kéo, dudmg nift khong thé hign su hu hong ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: 68 http://www.vietcons.ora cita cat kign béi vi cét thép chiu dung duoc cdc Ie kéo sau khi nuit. Cudng do tai trong hai true cia bé tong c6t thép bi ntit duge dé cAp trong tiéu muc tiép theo. 3.2.4.2. DO bén nén cua bé tong cot thép bi nut Néu vet nit xuat hign trong bé tong cét thép dudi tai trong kéo - nén hai truc va c6 cét thep qua cdc vét nit, thi do bén va d6 cing cita bé tong dudi luc nén song song véi cdc vét nuit sé giam. Hinh 3-13a thé hign mot thanh phan bé tong di bi nitt do cdc ting suat kéo nim ngang. Tinh khong theo quy luét ty nhién cia hinh dang vét min dan dén nhig thay déi do rong cia phan gitta hai vét mit, nhu da duoc thé hién. Ung suat nén téc dong len dinh cia phan che khuat duoc 1am can bing béi cdc tmg sudt nén tic dong len day va bai cdc img suat cit doc cde mép, nhu thé hién trong Hinh 3-13b. Khi do rong vét nit nhd, céc ting suat cat dich chuyén tai trong day dit qua cdc vét att ma tng sudt nén tren dy phan bi che khuat khong 16n hon nhiéu ting sudt nén trén dinh va do bén khong bi anh hudng béi cdc vet nuit. Khi do rong vet nti ting, kha nang dich chuyén lye ct qua cde vét nit gidm. V6i trang théi can bang, img suat nén lén day phn che khuat khi dé phai tang. Su hu hong xay ra khi tmg suat cao nhat trong cdc thanh ph4n dat duoc do bén nén mot truc chia bé tong. lye nén % lye kéo @ co Hinh 3-13. Ung sudt trong cde thénh phan bé tong bi mit Thit nghiém cac panen bé tong chiu tai trong ct trén mat phdng, do Vecchio va Collins thuc hién, da thé hién méi quan he gitta su bin dang kéo ngang, ¢,, vi do bén nén song song voi cde vet mutt, fama : ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘hittp://www.vietcons.org 69 Bién dong ngang, ¢. We kéo @ 1 —_ @G-13 08+1,70€, eee) trong d6 &, 1a bién dang ngang trung binh duge do trén chiéw dai chudn do cé mot hotc nhiéu hon céc vét niit. Phuong tinh 3-13 dugc vé trong Hinh 3-14. Sy tang theo bién dang €, dan téi gidm 40 bén. Céc téc gid nay di 4m chi moi quan he img suat - bién dang, f:—€;, 66i V6i be tong bi nit ngang: ronal f3)-(2)| e19 trong 46 /,,,., duge cho béi Phuong trinh 3-13, va €. Ia bign dang tai diém cao nhét trong duéng cong img suat - bién dang nén, céc téc gid My 18 0,002. $6 hang nay trong dau ngo’ic Yudng mé ta mot dudng cong tng sudt - bién dang parabon véi dinh tai €. va mot tg sudt cao nhat gidm khi e, tang. 3.2.4.3. Cac tai trong ba truc Duéi cac tg suat nén ba truc, kiéu hu héng bao him hoic sy dint gay do kéo song song vGi ting suat nén In nhat va do dé tryc giao véi bién dang do kéo 1én nhit néu cé, hodc mot kidu hu héng do cat. Do bén va tinh déo cita bé tong duéi luc nén ba truc lon hon do bén vA tinh déo duéi lye nén mot truc, nhu thé hién trong Hinh 3-15. Hinh nay thé hién céc dutmg cong tg sudt - bién dang doc 46i véi céc khdi tru chiu dp suat chat long ngang khong déi ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ce http://www. vietcons or ©; = 0, trong khi dé img sudt doc, o;, tang dén khi hang. Céc thir nghiém nay ham ¢ ring ing sudt doc khi hur héng Ia: a= f+ 4loy (3-15) 20000 T tL Po arg = 4090 psi 18000 12000 8000 4000 ng suast huéng tye, Bin dang cin/in) Hinh 3-15. Cc dung cong ting sudt - bién dang huéng truc tit cdc thit nghiem nén ba truc trén cdc kh6i tru bé tong, dé bén nén khéng gidi han, f. = 3600 psi Thir nghigm cac bé tong nhe, dd bén cao cho thay rang céc do bén nén cia ching it chiu Anh hudng ciia ap luc gidi han, véi ket qua 18 he s6 4,1 trong Phuong trinh 3-15 gidm xuéng khoing 2,0. Hinh 3-16. Dudng bao ditt gdy Mohr Adi v6i cdc thit nghiém bé tong tit Hinh 3-15 ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: http://www.vietcons.org: 71 Do bén bé tong dudi cdc ing suat ket hap ciing c6 thé dugc biéu thi bing céch sir dung dudng bao ditt gy Mohr. Cac dutng tron Mohr duc vé trong Hinh 3-16 tuong tmg véi ba truimg hop duge vé trong Hinh 3-15, Cac duong trdn Mohr tigp tuyén vi dudng bao ditt gay Mohr thé hien bang dutmg ngoai Trong cac ct bé tong hodc trong cde méi noi dém - cot, be tong chiu nén d6i khi duge bao quanh bang céc cét dai hodc céc dai xolin dc duge dat khit nhau, Khi chigu rong cita thanh phan be tOng ting do hé s6 Poisson va vét ntit cuc nhd, cdc méc dai hodc duéng xoan Sc nay chiu ng suat kéo, gay ra su dich chuyén ting sudt nén trong be tong duc bao boc. ‘Trang théi img suat ba truc dat duac trong be tong duge bao boc hode duce gidi han bing cae méc dai hdc cét dai xoan 6c 1am tang tinh déo va do bén cila bé tong gidi han. Diéu nay duge dé ¢4p trong Chuong 11. 3.3. CAC DAC TINH CO HOC CUA BE TONG Trang thai lam viée va dé bén clia cdc edu kign bé tong cét thép chiu su chi phdi cita kich c@ va hinh dang ciia céc cau kién va céc dic tinh bin dang - ing sudt cia bé tong va cét thép. Trang théi bién dang - ing suat dé cap trong myc nay sé duoc sit dung trong céc chuong sau dé tang cudng céc mi quan hé véi do bén va trang th4i 1am viéc cita dam va céc cot bé tong e6t thép. 3.3.1. Bung cong bién dang - ding suat déi v6i bé téng chiu nén trong lugng chudn Cac dung cong bién dang - img suat dién hinh 66i véi bé tong c6 cudmg do khic nhau dugc thé hién trong Hinh 3-17. Céc dung cong nay dat duoc trong cdc thir nghiém kéo dai khoang 15 phi trén cdc mau thit giéng nhu ving chiu nén cita dam Céc dug cong bién dang - tng sudt trong Hinh 3-17 déu duge nang dén ting suat 161 da, dat duge & bién dang nim gitta 0,0015 va 0,003, theo sau I& mot nhanh di xuéng. Hinh dang cita duémg cong ndy do sit hinh thanh dan dan cdc vét nift cue nhé trong két cdu chia be tong, nhu di duge dé cap t6i & phan déu cia chuomg nay. D9 dai céc nhdnh di xudng ciia du’ng cong chiu anh huéng manh bdi cAc digu kién thir nghiém. Thong thurng, mot kh6i tru thir nghiém bé tong chiu tdi trong huéng truc sé bi héng mot céch dé dang tai diém ing sust cue dai. Diéu nay sé xay ra trong nhimg méy thir nghiém tinh déo doc truc néu may thir nghiém giai phéng nang Iuong bién dang khi tai trong giam vuot qué nang Ivong ma mdu thi nghiém cé thé hap thu. Néu mot cau kien chiu tdi trong un, hay nén-udn két hop hay kéo - uén két hop thi nhdnh déc xudng sé t6n tai vi_khi ting sudt gidm trong céc thé bi bién dang nhiéu nha, nhing thé bi bién dang it hon nhiéu c6 thé tham gia chiu tai, do vay lam cham sy pha héng cita nhing thé da bj bién dang nhiéu. Cac dung cong tng suat - bign dang trong Hinh 3-17 inh bay nim dac tinh sit dung trong vige thiét lap cdc mo hinh todn duge thé hign tong Hinh 3 -18 d6i véi du’ng cong ting suat - bién dang cla bé tong chiu nén. 1, Do déc céc dudng cong ban déu (médun dan hdi truot ban déu) tang theo sir tang cutmg d6 chiu nén. 72 http:/www.vietcons.org Modun dan hdi cita bé tong 'E,' bi anh huéng béi modun dan héi ciia vita xi mang va modun dan di cia cét ligu. Sy tang ti 1é nude xi mang sé am tang d6 réng cia vita, lam gidm modun dan héi va gidm cutng dO bé tong. Diéu nay due xét dén trong viéc lap ra biéu thie E,. dudi dang mot ham cita_f, 12000 0009 Gng sust nén (psi) § T ° ool 0.002 0.003 0.004 Bin dong bé tong (in/in) Hinh 3-17. Cae duémg cong ting suit - bién dang dién hinh cia bé tong chiu nén Mot dac trung cing quan trong ntia 14 médun din héi cila cét ligu. Nhiing cét ligu nang thudng cé cde gid tri modun dan héi nim trong khodng tir 1,5 dén 5 lén gid tri modun dan héi cia vita xi mang. Do vay, mé6t cap phéi nhiéu cét figu tho cing anh hudng dén E, Nhimng cét ligu nhe ding trong bé tong nhe c6 gid tri médun dan héi cé thé so sénh véi vita nén chi dnh huimg ft dén £, cita bé tong nhe. Médun dan h6i cita bé tong thug cé thé lay theo Muc 8.5.1 cia Tiéu chudn ACI nh sau: E.= 3300" Vf. psi (G- 16) trong d6 : w 1a trong lugng cia bé tong tinh theo 1b/ft. Phuong trinh nay nit ra tir nbime thit nghigm ngén han trén mau thit be tong véi nhing ti trong trong khong tir 90 dén 155 lb/ft? va tuong tmg voi médun din héi c4t tuyén khoang 0,50 f.. Modun trot ban du lém hon tri 86 néi trén khoang 10%. Vi phuong trinh nay khong tinh dén loi o6t liéu, nén su phan tin 86 ligu sé 1a rat rong. Phuong trinh 3-16 dénh gid qué cao E, mot céch co hé théng trong ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www.vietcons.org: 73 nhing pham vi noi ma nhiing cét li¢u cé modun thap IA phé bin. Néu céc do un hay céc dic tramg rung 1a t6i han trong mot thidt ke, thi E, phi duoc do A6i voi bé tong thuc té. D6i Vi bé tong trong Iuong tieu chudn cé ti trong 145 Ib/ft’, trong Muc 8.5.1 cia Tieu chun ACI dua ra cong thtéc tinh médun din hdi 12 : E, = 57.000) f. psi G-17) 2. Phan cao lén ofa dutng cong tng suit - bi&n dang c6 dang parabol, tai dinh sé dat gid tri tmg suat téi da. Tren co sé thi nghiém bang méy do chinh x4c va tinh todn théng qua méy tinh, phdn cao Ién cia cdc dung cong nay thudng duoc I4y gdn déing 1A mot duéng cong parabol. Dudng cong nay cé xu hung tr nén thang hon khi cudng do bé tong tang. 3. Bién dang, &p, tai diém tong img véi tng sudt t6i da sé ting khi cudng do bé tong tang. 4. DQ dée nhénh di xung ciia dung cong tng suat - bin dang c6 xu huéng nho hon dé déc nhénh di Jén d6i véi nhimg bé tng cé cudng do trung binh. DO déc nay tang theo do tang cudmg do chiv nén. 5. Bign dang t6i da dat t6i, €,, , sé gidm theo su ting cutmg do bé tong. Phan dung cong tng sudt - bién dang di xuéng sau khi dat t6i tng sudt 165 da IA thay déi nhiéu va phu thude nhiéu vao phuong php thit nghi¢m. Tuong ty, bién dang t6i da hay gidi han, €,,, phu thudc rat nhiéu vao mu thir nghiém, kiéu tai trong va t6c d6 thi nghiém. Bién dang gidi han c6 xu huéng tang lén n€u cé kha nang phan b6 lai tdi tng véi cdc tai trong lon. Trong thi nghiém chiu uén thi da do dugc céc gid trie,, tir 0,0025 dén 0,006 (xem Muc 41). pe thkeled recor, | V+ te/eo co“ LOPE, 0.0038 eel, bw Bidn dong, «, Bién dang. « (0) Hognestag 8 bién ©) Todeschin! Hinh 3-18. Nhing phuong phap phan tich gdn ding cho duéng cong ting sudt - bién dang 6% véi bé tong Hai cdch biéu thi duémg cong tng suat - bién dang phé bién nhit 1&: mot parabol duoc ni sip ba dude dBc doe mo 14 trons Minh 3-18, ket thic tai bién dang gist han bing 74 ~~ http://www.vietcons.org 0.0038, hoae mot parabol duge noi tiép véi mot dudng nim ngang r6i kat thic tai bién dang gidi han bang 0,003 hoac 0,0035, tri sé nay thudng duge sit dung rong rai trong Tiéu chudn thigt ké cila cdc nude & Chau Au. Biéu dé img sudt - bién dang trong Hinh 3-18a duoc mo ti nhu mot dudmg cong tng suat - bién dang Hognestad bign déi. Dudng cong ng suat - bién dang tinh bay trong Hinh 3-18b t6 ra la thudn tién cho viée st dung trong ohing nghien ctu phan tich vi né ki mot ham lign tye. Diém cao nhat trong duong cong, /,, duge lay bling 0,9 - dé cho nhimg dic tinh kh6i tmg suat tuong tu véi Khoi img suit hinh chit hat cia Muc 4-2 khi ¢,,, = 0,003 dé f, len t6i 5000 psi. Bién dang <,, tuong img vi tmg sudt i da, duge lay bing 1.71f /E.. Déi véi mot bién dang © da cho nao 6,4 = €/e,, Ung suat trong ting véi bién dang dé 1a fix lex? Ung sudt trung binh theo khéi img sudt tir © =Odén 1a B,f. trong 46: B _lnlis x") @-19) x Trong tam dign tich cia dugg cong ting suat - bién dang gitta < = 0 va € tai k,€ tir trong d6- r (3-18) (3 - 20) trong d6 x tinh theo radian khi tinh san;'. Dung cong tg suat - bién dang 1a phd hop voi nhimg loai bé tong e6 dutmg cong img suat - bién dang di xuéng dén din tai nhiing diém c6 bign dang lin hon €,. Vi vay n6 c6 thé duge 4p dung cho céc inémg hop maf len téi khoang 5000 psi d6i véi be tong thudng va khong 4000 psi d6i véi bé tong nhe .001 0,002 0,003 0,004 0,005 0,008 0,007 0.008 Bién dang éin/in) Hinh 3-19. Duong cong ttng sudt - biéh dany nén v6i ede tai trong chu ky ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: - http://www. vietcons org - Nhu di trinh bay trong Hinh 3-15, 4p luc g be tong, va ting cdc bien dang kha lén tai thoi diém pha héng. Dd bén va tinh déo bé sung ciia bé tong gidi han duoc sit dung trong diéu kign nhimg ving cé khép cita nhimg két cu trong ving cé thé x4y ra dong dat manh. Khi mot mu thir nghiém chiu nén duoc chat tai, r6i dé tdi, ri lai chat tdi thi nd 66 duimg dac tnmg ting suat - bién dang thé hién nhu trong Hinh 3-19. Dutmg bao déi véi dung cong nay rat gan véi dudmg cong ting suat - bién dang trong truing hop thir nghiém chat tai déu. Diéu nay cing véi ede bién dang du cén Jai sau khi dé tdi cho thay rang dac trumg khong dan héi 1a do su pha hing két ctu bé tong bén trong theo thuyét nuit min di dugc trinh bay tric day 3.3.2. Dudng cong ting suét - bién dang déi véi bé téng trong !ugng tiéu chuén chiu kéo. Dutng dac trumg tng suat - bién dang ciia bé tong chiu tai trong kéo doc truc c6 thé chia thanh hai giai doan. Truéc khi dat dén img suat t6i da thi dudng cong quan hé img suai - ign dang hoi cong. Bigu dé cé dang tuyén tinh khi ting sudt dat dén xdp xi 50% cutmg do chiu kéo. Bién dang tai ing suat tdi da dat khoang 0,0001 Kkhi chiu kéo doc tuc va tir 0,00014 dén 0,002 khi chiu kéo uén. Phin duéng cong tg suat - bién dang cao len cé thé duge lay gan ding nhu mot duéng thang véi do déc E, va tng suat t6i da bing do bén kéo, f, hay parabon véi bién dang ti da €, = 1,8f JE, va ting suat t6i da, f/. Dutng cong cudi cing dugc minh hea trong Hinh 3-20a véi_f, va £, dua trén Phuong tinh 3-11 va 3-17 i han ben gay ra. sur tang cuig do nén ciia ng sud ko 1 1 1 ° ‘0,0001 10,0002, ° 0.0005 Bin dang kéo, « Khe hd v1 nit, w (in) @ ry Hinh 3-20. Duong cong ting sudt - bién dang va cae ditang cong ting sudt - khe hd véi mitt 6i véi bé tong chiu tdi trong kéo Sau khi dat ti d6 bén kéo, hign tuong ran nit min xay ra trong ving dién ra qua trinh nutt gin diém tmg suat kéo cao nhat, va kha nang chiu kéo cia bé tong nay gidm rit nhanh ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: 76 http://www.vietcons.org cing véi muic tang do gidn dai. Trong giai doan nay, dé gidn tap trung xuat hién tai ving dién ra qué winh nif trong khi phan be tong cdn lai dang khéng chiu tdi dan héi, Dutmg cong khong tai sé duge mo ta tot nhét nho mot bid dé khe he vet mit chéng ing sudi nhu trinh bay trong Hinh 3-20b. Cac bé rong vét mit trinh bay trong hinh nay cé dé Ién thich hop. Cac gid tri thuc phy thuge vao trang thai nay. Kha nang chiu kéo gidm xuéng 0 khi vet nit duoc hinh thanh hoan tan. Diéu nay xy ra v6i do rong vét mit rat nh. He sé Poisson Khi ma ting suat cdn nhé hon tri s6 tmg suat t6i han (xem Hinh 3-1) thi hé s6 Poisson d6i V6i bé tong thay di trong khong ti 0,11 dén 0,21 va thutmg nim trong khoang 0,15 dén 0,20. Dua vao nhting lan thit nghigm bé tong chiu tai theo hai true; Bio cdo cila Kupfer va nhiing nha nghién citu khdc di uéc tinh hé s6 Poisson 14 0,20 d6i v6i bé tong chiu nén theo mét hoac hai truc va 0,18 déi véi bé tong chiu kéo theo mot hodc hai truc, vi 0,18 dén 0,20 461 véi be tong chiu tai trong kéo va nén. He s6 Poisson vin gin nhu khong thay déi dudi nhimg tai trong duy tri dai han 3.4. THAY DG! THE TICH PHU THUGC THO! GIAN Bé tong trai qua ba thay d6i thé tich chit yéu c6 thé gay ra cdc img suat, vet nut, hay bign dang udn ma anh huémg t6i trang thai am vige eta cdc ket cai be tong cot thép trong qua trinh khai théc. Dé 1a cdc hién tugng co ngét, tir bién va su gidn nd do nhiét. 3.4.1. Co ngét Co ngét 1a sy co ngan Iai cia be tong trong qué trinh héa cting vi kho duéi nhiét do khong d6i. Lurong co ngét ting theo thai gian nh trinh bay & Hinh 3-2La, Kigu co ngét ban dau duoc goi 1a co ngét do khd hoac don gian 8 co ngét. N6 xay ra do. indi 6p nude hap thy tir bé mai cita c&e hat keo. Lép nay c6 46 day xdp xi do day cia mot phan tir nude hay khoang 1% kich thudc cita ede hat keo. Su mat nuéc khong hap thu tr do c6 anh huimg it dén luong co ngét. Bién dang co nod! 2 to 8) Sy congét cia mau thir khéng tai ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org 7 Teitiong Bién dang 7 Hinh 3-21, Nhitng bién dang phu thude thai gian Nhiing bin dang do co ngét phy thuge vao 49 4m tuong déi va sé dat dén tri sé 1én nhat Khi d6 dm tuong d6i bing 40% hay nhé hon. Céc bién dang nay c6 thé phuc héi mot phan nha vigc 1am 4m lai bé tong. Ngoai ra, nhing két cau 19 séng chiu nhimg thay déi do dm theo miia cé thé gidn ra va co lai khong dang ké do nhiing thay déi trong nhiing bién dang do co ngét. D6 \én cisa bién dang do co ngét cing phu thudc vao thanh phin bé tong. Vita xi mang héa cing sé co lai, trong Khi c6t liu thi khéng co Iai. Do vay phéin téng thé tich bé tong duge tao ra bang vita xi mang thily héa cang |én, thi su co ngét cang Ién, Cac cot ligu gay ra tée dong han ché su co ngét. Co ngét cia loai bé tong ding nhing cot ligu thach anh hay granit thumg it hon co ngét cla loai be tong diing cét ligu da cat két vi thach anh cé médun an héi cao hon. Ti lé nuée/xi mang (N/X) anh huéng dén hugng co ngét vi him ivong nué. cao 1am gidm thé tich c6t liéu, do vay lam gidm sy han ché co ngét bang cét ligu. Xi m ma dugc nghién cing min hon, thi né c6 dién tich bé mat cang lén hon, nhu vay cé nhiér nude h4p thu bi mat trong khi co ngét va do dé mic dé co ngét sé nhiéu hon Su co ngét do kho xay ra khi hoi 4m thodt ra khdi bé tong. Do vay, phan bé tong ben ngoai co lai nhanh hon phan bé tong bén trong. Diéu nay gay ra ting suat kéo trong Iép ngoai cita bé tong va tng suat nén & cdc Iép ben trong ciia bé tong. D6i vdi nhiing cau kién 16n, ti 1é thé tich véi dién tich bé mat 14 1én nén mic d6 co ngét it hon do cé nhiéu bé tong dm dé han ché su co ngét. Trong cac cau kién Idn thi sy co ngét phat trién cham hon. Dang co ngét thit hai duge goi 1A "co ngét do qué trinh cacbonat héa” xay ta trong nhimg moi trutmg giau dioxit cacbon chang han nhu nhimg m6i tong trong nhing gara dd xe 6-10. Voi do dm tuong déi 12 50% thi lugng co ngét do cacbonat héa cé thé bing co ngét do kho, do vay thuc té thing nhan doi téng lugng co ngét do mat nude. Tai nhimg moi tung cé do dm cao hon hay thap hon thi su co ngét do cacbonat hod giém. Bién dang co ngét do khé t6i da, 4 voi mdu hinh tru kich thuée 6 in x 12 in duy tri trong thdi gian rat dai tai do dm tong doi 40% nim trong khoang tir 0,000400 dén ‘Trung tm dao tao xéy dung VIETCONS: 78 http//www.vietcons.org 0,001 100 (bién dang 400 dén 1100 x 10°}, vi mite trung binh khodng 0,000800. Do vay, véi khdu do 25 ft trong mét c6ng trinh xay dung, bién dang co ngét trung binh sé gay ra suv co ngin khoang 1/4 in trong bé tong khong cé cét thép. Tuy nhién, trong mét két cau, cdc bign dang co ngot sé cé xu hung it hon d6i véi bé tong tuong tu vi 1, Tig thé tich véi dién tich bé mat nhin chung sé Ién hon so véi kh6i tru, va do vay, su lam khé dién ra cham hon nhiéu. 2, MOt két cau duge t20 nén theo nhiéu giai doan lan luot sé khong con nig co ngét trude khi nhimg giai doan tiép theo duge hoan thanh. 3. Cot thép han ché su phat trién co ngét. Uy ban Be tong Quédc té - Chau Au (CEB) va Vién Bé tong Hoa ky (ACT) déu cong bd nhiing phuong phap dinh gia nhiing bién dang do co ngét. Phuong php cia CEB day di hon so véi phuong phap cia ACI va tinh dén kich c@ cdu kién theo kigu tt hon. Phuong phap nay sé duge trinh bay 6 day. Cac phuong trinh ma cho phép chi ap dung cho cac bién dang do co ngét theo chiéu dai cla nhimg phan tir bé tong trong Iuong tiéu chudn 6 cét thép it hay bé tong tron. Cac bién dang do co ngét huéng truc, €,,, xay ra gitta cic thoi diém ¢, tai diém bat dau co ngét va / ong bé tong khong cét thép cé thé duoc du doan thong qua céng thitc: Eo (tet) (3-21) trong dé é,,, 18 bién dang do co ngét co ban cho mot bé tng cu thé véi do dm tong déi duc dua ra boi Phuong trinh 3-22, va f (t, #,) 12 hé s6 dua ra boi Phuong tinh 3-25 dé mo ta su phat trién co ngét gitia thai diém ¢, va t duéi dang mot ham ciia chiéu day higu dung, cita cau kién bé tong: ett) Ean = Elfen) Baw G - 22) trong do € ff) = (160 + 2.9 - f/f. ne) x 10° @ - 23) trong dé f,,, 18 dé bén nén trung binh tai thai diém & ngay thit 28, psi. N6 cé thé duac lay bing f, theo Phuong trinh 3-3. Déi véi bé tong c6 dé léch chudn, s, bing 0,15 f., f,, sé 1a 1,20 f, . Chring ta sé sit dung gid tri nay. Co ngét khong phai 1 ham s6 cia do bén nén. N6 giam theo su gidm ti 1é nuéc/xi mang va su gidm him luyng xi mang. Do bén f,, trong Phuong trinh 3-23 duoc sit dung nhu mét sé do thue nghiém cia nhitng s6 wong nay. fine = 1450 psi B. he s6 phu thuge vio loai xi mang = 50 déi voi xi mang Loai I va 80 d6i véi xi mang Loai IIL. Aan = he sO tinh d€n anh hudng cita do Am tong déi len sco ngst V6i RH gitia 40 va 99%; ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www.vietcons.org: 79 e RH 1,55) 1-| — (3 - 24) | (zi) | aie ° Bess v6i RH bang hoac Ién hon 99%. Bru = + 0,25 6 dm tuong déi RH cia moi trang bao quanh tinh theo phén tram: RH, = 100% Anh huéng ciia do dm tuong d6i den 46 co ngot téng céng duge minh hoa trong Hinh 3 - 22. Sir co ngét Ién hon khi xy ra trong nhiing diéu kién moi trudng bao quanh Kho. Sytntong nd Pas sycongét 50 75 190 D6 &m tuong 665i (%) Hinh 3-22, Anh inténg cita do dim twong d6i dén co ngot Su phat trién co ngét theo thai gian dutoc dua ra béi cong thite: 0s wot | (3-25) 350(h, / Ay P+ (t-2,)/ 6 | trong d6 A, 1A chiéu day higu dung bang don vi in dé xét dén ti le thé tich/dién tich bé mat va duge tinh theo céng thie: Alt t= h,= 2A ju (3-26) trong dé: Ala dién tich cia mat c4t ngang, in? wla chu vi ciia mat cat ngang 16 ra ngoai trdi, in hy= 4in 114 tdi tho kf thuat ciia bé tong tinh theo ngay ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: 80 http//www.vietcons.ora 1,14 tuéi tho kf thudt cia bé tong tinh theo ngay khi co ng6t hay su truong né bat dau, thudng duoc lay bang tuéi tho k¥ thuat tai thai diém ket thic su bao dudng bé tong & ché d6 am = Ingay Sur phat trign co ngét theo thi gian duge du dodn nhd sit dung Phuong trinh 3-25 duoc thé hign trong Hinh 3-23 d6i vi nhtng do day higu dung, 4 in va 24 tm. Sy co ngét phat trién nhanh hoo abigu trong nhimg ciu kign mong vi dé im khu€ch tn khdi bé tong nhanh how. | [ Hinh 3-23. Anh huidng ctia dé day hiéu dung, h,, dén tc a6 phat trién co ngét 5 1 9 so fwongdyinam2 34 10 2030 30 100 Vi Bay 1a tri 86 am, nén bién dang do co ngét duge tinh cing 14 tri sé am, ¥ néi rang be téng co ngan lai do co ngét. Trong nhiing moi trudng cé do dm tuong déi Ién hon 99%, Bay 1a tri s6 duong, cho thay bé tong no trong nhimg méi trudng nhu vay. Co ngét duoc du doan theo Phuong tinh 3-21 ¢6 hé s6 bién rang 10% thoi ditm co ngot sé it hon 0,55 lin co ngét da du dodn, va 10% thai diém no sé vugt qua 1,45 lan gid tri du dodn, Day 1a mot khoang xé dich rat lon. Néu suf co ngét cé anh hung ti han tren mét két cau da che, thi nhimg thir nghiém co ngé1t phai duge tién hanh sit dung bé tong dang xem xét. Néu c6 thé chap nhan mie chinh x4c thap hon , cdc gid tri dudi day 1a nhimg gid tri dac trung cia co ngét ma sé xy ra trong 70 nam v6i bé tong két cau trong luong thuimg cd cde do bén gitta 3000 va 7500 psi. Nhiing diéu kign moi tru’ng kh6 hay ben trong, RH = 50%; Do day higu dung, h, = 6 in, €,,(70y) = - 0,000560 bien dang Do day hiéu dung = 24 in, €.,(70y) = - 0,000470 bign dang Nhiing diéu kign 3 m6i truémg am, RH = 80% DO day higu dung, =6 in, ¢,,(70y) = - 0,000310 bién dang i khoaing 35%, ed nghia ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: httov/www. vietoons org 81 Do day higu dung = 24 in, ¢,,(70y) = - 0,000260 bién dang Vi dy 3-2. Tinh fodn bién dang do co ngét Mot sin day 6 in ©6 cot thép it nim trong mot gara dé xe dudi mat dat duge da xung quanh canh ben ngodi boi tudng ting ham day 16 in, Nhimg vét nit phét trién trong bin vuong gée véi 1uong Wing hém_ véi xdp xi 6 ft trén céc tim. Bain nay c6 tu6i 24 thing va twang cé tudi 1d 26 thang. BE tong 1a 3000 psi, ChE 190 tit xi mang Loai I, va duge bio duéng dm tong S ngiiy d6i var tuéng him va bin san, DO Am tuong d6i 1a 50%. Tinh bé rong ciia nhing vér nit nay, gid dinh ring ching do vit han ché co ngét bin song song véi tubng béi {uemg mong, TAM SAN L. Tinh bién dang do co ngét eo ban €,., a0 = lfm) Bur (3-22) © ho) = N60 + BO = fodfoam)) 10° G - 23) trong dé, B. = 30 d6i véi xi mang Loai I. fon = 46 bén be tong teung binh = 1,20" = 3600 psi Elfin) = [160 + 50 (9 - 3600/1450)] x 10 = 486 x 10° = 0,000486 bién dang pu =nissl (zi) (3-24) trong dé RH = 50%, RH, = 100%, vA Pau == 1,55 [1 (50/100)] 1,356 Bai vay, co ngét co ban la: Exo = 0,000486 x — 1,356 =~ 0,000659 bién dang 2. Tinh hé sé d6i véi su phat trién co ngét theo thai diém os (1,)/t, Bett) = (3-25) 350(h, / hy) trong d6 h, fa 46 day hiéu dung = 2A fu. Tinh cho dai rong 1- ft cita ban tiép xtc véi khong khi trén dinh va day. +11, jy = 4in 1 = 730 ngay n=Sngiy = 1 nghy http://www. vietcon: ps s0-syt | i350 (6/4F +(730-5)/1} = 0.692 Phuong tinh nay o6 nghia ring sau hai nam, 69% sir co ngét ban sé xay ra Blot, inh bién dang do co ngat, €.(61,) AML) G-2) = - 0,000659 « 0.692 €.4.,) = — 0,000456 bien dang htt j= TUONG MONG 1. Tinh bién dang do co ngot co ban, &,... Tinh tuong tu nhu ban sin vif, A. va RHA nh uhan 2. Tinh hé sé doi vai su phat trién co ngét theo thai diém. Tinh d@ day higu dung, h, = 24/1 Ching ta ciing tinh toain voi dai rong 1- ft ciia twéng. N6 tig xic v6i khong khi 6 mat ben trong. (1612) _ 45 12 Jy=4in, — ¢=79ingay, t.=Sngay, =I ngay pata, Goi-sya save 350% (32/4) (791—5)/1] 3. Tinh bién dang do co ngét, &,.(6.t) Eeftst,) = -0,000659 x 0,184 = - 0,000121 bign dang CO NGOT TUONG DOI VA BO RONG VET NUT Theo cach nay bign dang do co ngét tong déi giita ban va tu’mg khi ban duge mot nim a — 9.000456 - (— 0.000121) 0,000335. Néu khoang cach vet ntit wung binh 12 6 ft, su co ngan giffa cic vei mit s& 12.6 * 12 x ~ 0,000335 = ~ 0.024 in. Do vay cac vét mit sé rong trung binh khoing 0,024 in, ‘Tinh tosn nay khong tinh dén anh hubng cia cét thép os tic dung han ché céc bién dang do co ng6t. Surco ngét thye sé 1a 75 dén 100% cic gid tri duge tinh. 3.4.2. Td bién Khi bé tong chiu tai, sur bién dang din héi tc thoi phat trién hu duge thé hien & Hinh 3- 2b, Néu tai trong nay vin duy wi tren cau kign dé, ciic bien dang do tir bién phat trién theo thoi diém. Nhimg bién dang nay xdy ra do cc lép nuée hip thy c6 xu huéng tra nén mong hom gitia cdc hat keo ma dang truyén tng suat nén, Lic du su thay déi do day nay xay ra nhanh chéng, réi cham dan theo thii gian. Dan dan theo théi gian, nhimg lién két sé hinh thanh giita cdc hat keo trong vi tri méi ciia chting. NEu 1ai trong khong cdn tée dung len kéi ‘iu, thi mot phiin bién dang duge phuc hoi mot cach dan héi va phan khdc do su tit bién, ‘tung tam dao tao xay dung VIETCONS: http://www. vietcons.or¢ 83 nhung bign dang du van t6n tai, nhu thé hién trong Hinh 3 - 2b, do lign két cita céc hat keo trong vi tri bi bign dang. Cac bién dang do tir bin, €,, ting dan theo thé tu tir mot dén ba Hin cdc bién dang dan hGi ttic thoi. Bién dang do tir bién din dén sur tang dO 1éch tam theo thi gian; c6 thé din dén su phan phdi lai (mg suat trong nhting mat cat thang géc véi trac cau kién; gay ra mat mat Ung sudt tude trong cdu kign bé tong cét thép du ting luc. Ti le gia phan bién dang do tir bign sau mot théi diém rat lau véi phan bign dang dan hi, €,/e, duoc goi 1a hé sé tit bién, 6. Gid tri cha hé s6 tit bin phu thuge vao ti sé tg suit duy tri v6i d9 bén bé tong, do dm ciia moi trudng, cdc kich thude cu kién, va thanh phan be (ng. Hé so tir bign 18 1én nhat trong bé tong eo ham Inong vita xi mang cao, Be tong chia mot phan cét ligu 1én bi tir bién it hon vi chi c6 vita 1a xy ra tit bign, va mite do. tit bien dé bj han ché bei cét ligu. Tée do phat trién cdc bién dang do tit bién cing bi anh huéng boi nhiét do, dat dén su binh én khoang 160° F. Tai cdc nhiét dé cao gap phai trong su 6 chay nha chang han, thi cé thé xay ra cdc bién dang do tir bién rat 1én. Loai xi mang (c6 nghia 1a xi mang cé cudmg do dat duge nhanh hay cham) va ti 1¢ nuéc/xi mang (N/X) chi quan (rong & ché ching nh huéng dén dé bén tai thoi diém khi bé tong chiu tai, Tuong ty nhu d6i véi_ co ngét, hién nay cé mot s6 phuong phap tinh todn mic do tir bien Phuong phap dua ra 6 day dua trén co sé Qui téc mdu cia CEB - FIB nam 1990. Né c6 thé duge dp dung cho nhimg bé tong cé cudng dé nén lén t6i khong 10.000 psi phai chiv tai trong nén lén t6i khodng 0,40 f” tai tudi f,. tiép xtc v6i do 4m tuong 46i 40% hoac cao hon va nhigt do tung binh gitta 40° va 90° F. Déi véi nhimg img sust nho hon 0.40 f°, bien dang do tir bién duc gid dinh Ta cé quan hé tuygn tinh véi tg sudt. Néu tng suit thuc 1 Jon hon céc tri s6 ting suat nay, thi nhing bien dang do tir bién tang nhanh hon va co thé din én phd hong cu kién tai nhimg tg sudt Ion hon 0,75 f, nhu da trinh bay & Hinh 3-2a. Déng thai, tir bién cling tang dang ké 6 nhiet dé trung binh Ién hon 90°F. Tong bién dang, ¢,(1), tai thdi diém ¢ trong mot cu kign bé tong chiu tdi mot truc C6 ting suait khong déi o;(t,) tai thoi diém f, 1a: EDF Elly) + EAD + EAD + Ef) @-27) trong 46: €,flp) = bin dang ban dau khi chiu tai = 0, (1,VE,(t) ¢.{0) = bién dang do tir bién tai thdi diém # khi r 16n hon 1, €,,(t) = bién dang do co ngot tai thai diém + €,,(t) = bién dang do nhiét tai thdi diém ¢ E,(ty) = modun dan hi tai thoi ky chiu tdi Bién dang phu thudc tmg sudt tai thdi diém sla: Edt) = EAtg) + Edt) (3-28) Déi véi tmg suat o, 4p dung tai thoi diém s, ma vin khong thay déi cho dén thai diém f, bien dang te bién c,. gita thoi diém fag Hi 84 httpy/www.vietcons org , oto) dts by) = LO? gry, 3 - 29 Eady ba) E28) fo) ¢ ) trong d6 E,(28) 14 modun dan héi 6 tdi 28 ngay, due cho béi céc Phuong trinh 3-16 hoac 3-17 va Wtsta) Ta he 86 tir bién duge dura ra bai cong thite: Atte) = PoBAtto) (3-30) trong d6 g, 14 d9 tir bién cg ban tinh theo Phuong trinh 3-31, va B/r2,) 12 hé sé tinh dén su phat trién tir bign theo thei diém, dugc cho boi Phuong trinh 3-35 $= PlKfn) tod @G-31) trong d6 1, JE RH/RH, : Pau = "+O a6lh,/h) 3 - 32) BU. a (3-33) 1 Als,)= oral? (@-34) trong d6 h,, hg, RH, RHy, fas fimo Va t, 18 cc thong $6 c6 méi quan hé duge xéc dinh béi céc Phuong tinh tit 3-21 dén 3-26. He 86 tir bin cor ban, ¢,, thu té Ta ham cita do im tong déi, thanh phén bé tong, mic thay hod tai diém bat déu chiu tai. Hai y€u 16 cudi trong ba yéu 16 duge ly theo kinh nghiém trong céc Phuomg trinh 3-33 va 3-34 duéi dang céc ham cia do bén trung binh & tudi 28 ngay, f,, va tudi vao thoi diém dat tdi, 1. Su phat trién tir bién theo thai diém duge tinh theo cong thitc: Bltst,)= ees] : (3-35) RH, fo 1 Bu =sfu(i mt) Jfsrasoct G-36) Céc anh huéng ciia do day higu dung va tudi tai thai diém dat tdi dén he s6 tir bign (tt) duge minh hoa trong Hinh 3-24, He 6 tit bin di véi be tong chiu tai trong mot nam Ién hon khoang mot nita d6i véi bé tong chju tai trong 7 ngay. Dé day hieu dung ft anh hung den he s6 tir bién hom 1 tuéi vao thdi diém dat tai (Hinh 3-23), Lam gidm gid tri #(t1,) khoang 20% d6i véi vi du da trinh bay. Khi so sdnh véi s6 ligu thi nghiém ti bién, hé 36 tir Bién g./,) duoc tinh theo phuong phap nay c6 mot hé s6 phuong sai khoang 20%. 10% thai gian gid trj thuc #(¢,1,) sé nh hon 75% gif ti duge tinh va 10% thé gian n6 sé vuot qué 125% gid tri duoc tinh. Neu nhing ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: ‘http://www. vietcons.org 85 do léch tam do tir bién gay ra 1a mot vn dé nghiém trong déi vai mot két cu cu thé thi cn thiet phai tign han nhiing thir nghiém tir bién trén bé tong sé dua vio si dung 50 Ht fo 1 79 w 0 Wongdy Indm2 3 0 23 Tabi tho be tong Hink 3-24, Anh hucdng cha do day higu dung, h,, va tudi tai thei did dit tai, 1,, dén hé 36 tit Digi, b(t, tp) Bang 3-1. Hé s6 tu bién, 4(70y,1,) ddi vGi bé téng trong lugng thudéng sau 70 nam chiu tai Cac diéu kién méi truéng kho Cfc diéu kién m6i trusng 4m (RH = 50%) (RH = 80%) TuGi tho véi tai DO day higu dung f, (Phuong trinh 3-26) trong #, (ngay) 6in 24 in 6in Min pg TTT 3g 34 30 7 33 27 24 21 28 2,6 21 18 16 90 21 17 1s 13 365 16 13 it 1o ‘Trong nhimg trudng hgp ma do chinh xac thaip hon cé thé chap nhan duac, thi hé s6 tir bién & 70 nam, ((70y.t,), 6 thé My tr Bang 3-1 Téng mife d6 co ngét cita cfu kign bé tong khong e6t thép tai thisi diém ¢ gm 6 phan bién dang dan héi va ty bign do ting suat khong thay déi o, téc dung tai thai diém 1, 6 thé duge tinh théng qua Phuong trinh 3-28, hoac tinh theo c6ng thife sau: ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: 86 http://www.vietcons.org 1 eta) 2 (t)=0,.,} +S 3 - 37, co =o. Ea)” £08) (3-37) S6 hang trong nhimg ddu ngoac vudng la hdm thudn ciia dé tit biéh, Jit, tp}, thé hién téng bién dang phu thuoc img sudt tinh theo img suat don vi Vi du 3-3. Tinh cde bin dang ti bién khéng bi hgn ché Mot két cA be bing bé tong khng cot thép 24 in x 24 in x chiéu cao 10 ft phai chiu tng suat Trung binh 1000 psi, Yeu cdu tinh 46 co ngét tng céng trong 5 nim néu két edu chiu tai trong hai tun sau Khi diic xong bé tong. Céc dic tinh cia bé tong va su 19 sing twong tur nhur trong 1, Tinh hé sé ta bién co ban, 4 to = Par Bhim) Alo) G3-3b aye RHR i535) 0,46(h, / hy? tong dé RH = 50%, RH, = 100%, hy=4 in. h, = 2A lu = 2x 24 x 24/4 x 24 = I2in den = 14 AZO as4 0,46(12 74)! 53 — 3 3-33) Con / fom Y trong dé fu =120f2 =3600 psi f,,,= 1450 psi 53 fm )= oe = 33864 An) (3600 71450 )°> 1 (¢.,) = ——____ 3-34) Ale)= =Gray® trong 46 f= 14 ngay. f, = I ngay 1 ty = 7-5 = 0,557 Alto) 01+ (4 71)" Do vay 4 = 1,754 x 3,364 x 0,557 = 3,29. He s6 tir bién cor ban 1a 3,29. 2. Tinh sy phat trién tir bién theo thai dim, f,(t.1,) it, ° B.(tt,)= esa] (3-35) ) [Bu + @-)4 trong dé: RH" la, = RH) he 3 - 36) Bun volt o(sat) [fea eis ¢ ) ‘Trung tam dao tao xéy dung VIETCONS: http://www.vietcons.or¢ 87

You might also like