Professional Documents
Culture Documents
Borrador
Pxina 1 de 913
Pxina 2 de 913
ndice
1.
2.
Anexos ..................................................................................................................... 53
2.1
2.1.2
2.1.3
Bioloxa ......................................................................................................................................... 87
Introducin ........................................................................................................................................ 87
2 de bacharelato .............................................................................................................................. 87
2.1.4
2.1.5
2.1.6
2.1.7
2.1.8
2.1.9
Pxina 3 de 913
Pxina 4 de 913
2.2
2.2.2
2.2.3
2.2.4
2.2.5
2.2.6
Pxina 5 de 913
2.2.7
2.2.8
2.2.9
Pxina 6 de 913
2.3
2.4
2.5
2.5.2
Pxina 7 de 913
Pxina 8 de 913
1.
Borrador do Decreto
Anteproxecto de Decreto ..../2015, do ..... de ........................., polo que se establece o currculo da educacin secundaria obrigatoria e do bacharelato na
Comunidade Autnoma de Galicia.
A Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa,
modificou a Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, en distintos aspectos coa finalidade de desenvolver medidas que permitan seguir avanzando cara
un sistema educativo de calidade, inclusivo, que garanta a igualdade de oportunidades e faga efectiva a posibilidade de que cada alumno e alumna desenvolva ao
mximo as sas potencialidades.
Coa finalidade de establecer as condicins propicias para afondar nos cambios
metodolxicos necesarios para acadar os obxectivos propostos, a regulacin
educativa aborda unha nova configuracin do currculo de Educacin Secundaria
Obrigatoria e Bacharelato.
A Lei Orgnica 8/2013, do 9 de decembro, lle deu unha nova redaccin ao artigo
6 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio, de Educacin, para definir o currculo
como a regulacin dos elementos que determinan os procesos de ensino e
aprendizaxe para cada unha das ensinanzas. O currculo estar integrado polos
obxectivos de cada ensino e etapa educativa; as competencias, ou capacidades
para activar e aplicar de forma integrada os contidos propios de cada ensinanza e
etapa educativa, para lograr a realizacin adecuada de actividades e a resolucin
eficaz de problemas complexos; os contidos, ou conxuntos de coecementos,
habilidades, destrezas e actitudes que contriben ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa e adquisicin de competencias; a metodoloxa
didctica, que comprende tanto a descricin das prcticas docentes como a organizacin do traballo dos docentes; os estndares e resultados de aprendizaxe
avaliables; e os criterios de avaliacin do grao de adquisicin das competencias e
do logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa. Os contidos ordnanse en disciplinas, que se clasifican en materias, mbitos, reas e mdulos en
funcin das ensinanzas, as etapas educativas ou os programas nos que participe
o alumnado.
O novo artigo 6 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, define a distribucin de
competencias entre as distintas administracins educativas e, mesmo, con respecto aos centros. Nesta distribucin competencial correspndelle ao Goberno do
Estado, entre outras funcins, o deseo do currculo bsico. En exercicio desta
competencia, ditouse o Real decreto 1105/2014, do 26 de decembro, polo que se
establece o currculo bsico da Educacin Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato, no que desenvolve os aspectos do mesmo en atencin nova configuracin
do currculo.
O Estatuto de autonoma de Galicia, no seu artigo 31, establece que competencia plena da Comunidade Autnoma o regulamento e administracin do ensino
Pxina 9 de 913
en toda a sa extensin, niveis e graos, modalidades e especialidades, sen prexuzo do disposto no artigo 27 da Constitucin e nas leis orgnicas que, conforme
o pargrafo primeiro do seu artigo 81, o desenvolvan.
Este decreto ten por obxecto establecer o currculo da Educacin Secundaria
Obrigatoria e do Bacharelato no sistema educativo galego, dentro do marco de
distribucin de competencias da Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, e en
atencin nova configuracin curricular que establece o agrupamento de disciplinas en tres bloques: troncais, especficas e de libre configuracin autonmica.
O currculo, as mesmo, regula a relacin entre os obxectivos, os contidos, os criterios de avaliacin, os estndares de aprendizaxe avaliables e as competencias
clave nas diferentes materias
O primeiro bloque, correspondente s disciplinas troncais, trata de garantir os
coecementos e as competencias que permitan adquirir unha formacin slida e
continuar con aproveitamento as etapas posteriores naquelas disciplinas que deben ser comns a todo o alumnado, e que, en todo caso, deben ser avaliadas
nas avaliacins finais de etapa. Neste bloque correspndenlle ao Goberno do
Estado a determinacin dos contidos comns, os estndares de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliacin, as como o horario mnimo. Pola sa banda,
Comunidade Autnoma correspndelle completar e secuenciar en cursos os contidos, adaptndoos nosa realidade, realizar recomendacins metodolxicas,
completar os criterios de avaliacin e fixar o horario lectivo mximo. Os centros
podern completar contidos e desear e implantar mtodos pedagxicos e didcticos propios.
O bloque de disciplinas especficas permite unha maior autonoma hora de fixar
horarios e contidos das disciplinas. O Goberno do Estado determina os estndares de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliacin, e correspndelle
Comunidade Autnoma establecer os contidos, completar os criterios de avaliacin, realizar recomendacins metodolxicas e fixar o horario correspondente. Os
centros docentes podern completar os contidos e desear e implantar mtodos
pedagxicos e didcticos propios.
O bloque de disciplinas de libre configuracin autonmica supn o maior nivel de
autonoma. Nestas disciplinas a Comunidade Autnoma establece os contidos e
os estndares de aprendizaxe avaliables, os criterios de avaliacin e o horario,
as como as recomendacins metodolxicas. Os centros docentes podern completar os contidos e configurar a sa oferta formativa, ademais de desear e implantar mtodos pedagxicos e didcticos propios e determinar a carga horaria.
Neste bloque encdrase o desenvolvemento curricular da disciplina de Lingua
Galega e Literatura, competencia exclusiva da Comunidade Autnoma, que lle
corresponde un tratamento anlogo ao da disciplina de Lingua Castel e Literatura, tratamento que se enmarca dentro do establecido no Decreto 79/2010, do 20
de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario en Galicia.
O desenvolvemento dos currculos das distintas linguas incorporan unha referencia expresa ao plurilingismo, na medida en que a competencia en cada lingua
interacta e se enriquece co coecemento das outras linguas, e contribe a desenvolver destrezas e capacidades que son a base da competencia en comuniPxina 10 de 913
Pxina 11 de 913
Pxina 13 de 913
b) Competencias: son as capacidades para aplicar de forma integrada os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, co fin de lograr a realizacin
axeitada de actividades e a resolucin eficaz de problemas complexos.
c) Contidos: son o conxunto de coecementos, habilidades, destrezas e actitudes
que contriben ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e
adquisicin de competencias. Os contidos ordnanse en disciplinas, que se clasifican en materias, mbitos, reas e mdulos en funcin das ensinanzas, as etapas educativas ou os programas en que participe o alumnado.
d) Criterios de avaliacin: son o referente especfico para avaliar a aprendizaxe
do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto en coecementos coma en competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada disciplina.
e) Estndares de aprendizaxe avaliables: son especificacins dos criterios de
avaliacin que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o
que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben
ser observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o rendemento ou logro
alcanzado. Deben contribur a facilitar o deseo de probas estandarizadas e
comparables.
f) Metodoloxa didctica: o conxunto de estratexias, procedementos e accins
organizadas e planificadas polo profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa
finalidade de posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos suscitados.
4. O currculo da Educacin Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato nos centros
educativos correspondentes ao mbito de xestin da Comunidade Autnoma de
Galicia ser o que se recolle para as distintas disciplinas nos anexos I, II e III deste decreto.
Artigo 3. Competencias clave
1. Para os efectos deste decreto, as competencias clave do currculo sern as
seguintes:
1 Comunicacin lingstica (CCL).
2 Competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa
(CMCCT).
3 Competencia dixital (CD).
4 Aprender a aprender (CAA).
5 Competencias sociais e cvicas (CSC).
6 Sentido de iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE).
7 Conciencia e expresins culturais (CCEC).
2. A descricin das relacins entre as competencias, os contidos e os criterios de
avaliacin na educacin secundaria e o bacharelato sern as establecidas de
conformidade coa Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola que se describen
Pxina 14 de 913
to emprendedor, adquisicin de competencias para a creacin e desenvolvemento dos diversos modelos de empresas e ao fomento da igualdade de oportunidades e do respecto ao emprendedor e ao empresario, as como tica empresarial. A consellera con competencias en materia de educacin fomentar as
medidas para que o alumnado participe en actividades que lle permita afianzar o
esprito emprendedor e a iniciativa empresarial a partir de aptitudes como a creatividade, a autonoma, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e
o sentido crtico.
4. No mbito da educacin e a seguridade viaria, incorporaranse elementos curriculares e promovern accins para a mellora da convivencia e a prevencin dos
accidentes de trfico, coa finalidade de que o alumnado coeza os seus dereitos
e deberes como usuario das vas, en calidade de pen, viaxeiro e condutor de bicicletas ou vehculos a motor, respecte as normas e sinais, e se favoreza a convivencia, a tolerancia, a prudencia, o autocontrol, o dilogo e a empata con actuacins adecuadas tendentes a evitar os accidentes de trfico e as sas secuelas.
Artigo 5. Autonoma dos centros docentes
1. Os centros docentes, dentro do marco establecido pola consellera con competencias en materia de educacin, desenvolvern a sa autonoma pedagxica e
organizativa, favorecern o traballo en equipo do profesorado e estimularn a actividade investigadora a partir da sa prctica docente.
2. Os centros docentes desenvolvern e complementarn, no seu caso, o currculo e as medidas de atencin diversidade establecidas pola consellera competente en materia educativa, adaptndoas s caractersticas do alumnado e sa
realidade educativa coa finalidade de atender a todo o alumnado. As mesmo, arbitrarn mtodos que tean en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe do
alumnado, favorezan a capacidade de aprender por si mesmos e promovan o
traballo en equipo.
3. O proxecto educativo do centro recoller os valores, obxectivos e prioridades
de actuacin. As mesmo, incorporar a concrecin dos currculos establecidos
pola consellera con competencias en materia de educacin que lle corresponde
fixar e aprobar ao claustro, as como o tratamento transversal nas materias da
educacin en valores e outras ensinanzas.
Artigo 6. Participacin de pais, nais e titores legais no proceso educativo
1. De conformidade co establecido no artigo 4.2.e) da Lei Orgnica 8/1985, do 3
de xullo, reguladora do Dereito Educacin, os pais, nais ou titores legais debern participar e apoiar a evolucin do proceso educativo dos seus fillos ou tutelados, as como coecer as decisins relativas avaliacin e promocin, e colaborar nas medidas de apoio ou reforzo que adopten os centros para facilitar o seu
progreso educativo, e tern acceso aos documentos oficiais de avaliacin e aos
exames e documentos das avaliacins que se realicen aos seus fillos ou tutelados, sen prexuzo do respecto s garantas establecidas na Lei Orgnica
Pxina 16 de 913
15/1999, do 13 de decembro, de Proteccin de Datos de Carcter Persoal, e demais normativa aplicable en materia de proteccin de datos de carcter persoal.
2. Os centros promovern compromisos coas familias e cos propios alumnos e
alumnas nos que se especifiquen as actividades que uns e outros se comprometen a desenvolver para facilitar o progreso educativo.
Artigo 7. Alumnado con necesidades especficas de apoio educativo
1. Para que o alumnado con necesidades especficas de apoio educativo que requira unha atencin educativa diferente ordinaria por presentar necesidades
educativas especiais, dificultades especficas de aprendizaxe, trastorno por dficit
de atencin e hiperactividade (TDAH), altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por condicins persoais ou de historia escolar poida alcanzar o mximo desenvolvemento das sas capacidades persoais
e os obxectivos e as competencias da etapa, estableceranse as medidas curriculares e organizativas oportunas que aseguren o seu progreso axeitado, de conformidade co disposto nos artigos 71 a 79 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de
maio.
2. Entre as medidas indicadas na epgrafe anterior considranse as que garantan
que as condicins de realizacin das avaliacins se adapten s necesidades do
alumnado con necesidades especficas de apoio educativo.
3. A escolarizacin do alumnado con necesidades especficas de apoio educativo
rexerase polos principios de normalizacin e inclusin e asegurar a sa nondiscriminacin e a igualdade efectiva no acceso e permanencia no sistema educativo.
4. A identificacin e valoracin do alumnado con necesidades especficas de apoio educativo e, de ser o caso, a intervencin educativa derivada desa valoracin,
realizarase da forma mis temper posible, nos termos que determine a consellera competente en materia de educacin. Os centros educativos debern adoptar
as medidas necesarias para facer realidade esa identificacin, valoracin e intervencin.
5. Correspndelle a consellera competente en materia de educacin establecer
as condicins de accesibilidade e deseo universal e os recursos de apoio que
favorezan o acceso ao currculo do alumnado con necesidades educativas especiais e adaptar os instrumentos, e no seu caso, os tempos e apoios que aseguren unha correcta avaliacin deste alumnado.
A consellera con competencias en materia educativa, coa finalidade de facilitar a
accesibilidade ao currculo, establecer os procedementos oportunos cando sexa
necesario realizar adaptacins significativas dos elementos do currculo, coa finalidade de atender ao alumnado con necesidades educativas especiais que as
precise. Estas adaptacins realizaranse buscando o mximo desenvolvemento
posible das competencias; a avaliacin continua e a promocin tomarn como referente os elementos fixados nas devanditas adaptacins. En calquera caso os
alumnos con adaptacins curriculares significativas debern superar a avaliacin
final para poder obter o ttulo correspondente.
Pxina 17 de 913
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coecer e exercer os seus dereitos no respecto aos demais, practicar a tolerancia, a cooperacin e a solidariedade entre as persoas e grupos, exercitarse no dilogo afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como
valores comns dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio da cidadana democrtica.
b) Desenvolver e consolidar hbitos de disciplina, estudo e traballo individual e en
equipo como condicin necesaria para unha realizacin eficaz das tarefas da
aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminacin das persoas por razn de sexo ou por
calquera outra condicin ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoan discriminacin entre homes e mulleres, as como calquera
manifestacin de violencia contra a muller.
d) Fortalecer as sas capacidades afectivas en todos os mbitos da personalidade e nas sas relacins cos demais, as como rexeitar a violencia, os prexuzos
de calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas bsicas na utilizacin das fontes de informacin para,
con sentido crtico, adquirir novos coecementos. Adquirir unha preparacin bsica no campo das tecnoloxas, especialmente as da informacin e a comunicacin.
f) Concibir o coecemento cientfico como un saber integrado, que se estrutura
en distintas disciplinas, as como coecer e aplicar os mtodos para identificar os
problemas nos diversos campos do coecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o esprito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participacin, o sentido crtico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisins e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con correccin, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castel, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coecemento, na lectura e no estudo da literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou mis linguas estranxeiras de maneira
apropiada.
j) Coecer, valorar e respectar os aspectos bsicos da cultura e da historia propias e das outras persoas , as como o patrimonio artstico e cultural, coecer mulleres e homes que realizaron achegas importantes a cultura e sociedade galega
ou a outras culturas do mundo.
k) Coecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respectar
as diferenzas, afianzar os hbitos de coidado e sade corporais e incorporar a
educacin fsica e a prctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coecer e valorar a dimensin humana da sexualidade en toda a
sa diversidade. Valorar criticamente os hbitos sociais relacionados coa sade,
Pxina 19 de 913
6. A consellera competente en materia educativa e, no seu caso, os centros podern elaborar itinerarios para orientar ao alumnado na eleccin de materias
troncais. S se poder limitar a eleccin de materias de opcin cando haxa un
Pxina 24 de 913
dade que adopte cada centro formarn parte do seu proxecto educativo, de conformidade co que establece o artigo 121.2 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio,
de Educacin.
3. A escolarizacin do alumnado con necesidades educativas especiais en centros ordinarios poder prolongarse un ano mis, sen menoscabo do disposto no
artigo 28.5 da devandita Lei Orgnica, segundo o cal, o alumno ou alumna poder repetir o mesmo curso unha soa vez e das veces como mximo dentro da
etapa. Cando esta segunda repeticin deba producirse en terceiro ou cuarto curso, prolongarase un ano o lmite de idade ao que se refire o apartado 2 do artigo
4 de a Lei Orgnica 2/2006, de 3 de maio. Excepcionalmente, un alumno ou
alumna poder repetir unha segunda vez en cuarto curso se non repetiu nos cursos anteriores da etapa.
Artigo 18. Integracin de materias en mbitos de coecemento
Coa finalidade de facilitar o trnsito do alumnado entre a Educacin Primaria e o
primeiro curso de Educacin Secundaria Obrigatoria, a consellera competente en
materia educativa e, no seu caso, os centros docentes, podern agrupar as materias do primeiro curso en mbitos de coecemento. Este tipo de agrupacin deber respectar os contidos, estndares de aprendizaxe avaliables e criterios de avaliacin de todas as materias que se agrupan, as como o horario asignado ao
conxunto delas. Esta agrupacin ter efectos na organizacin das ensinanzas pero non as nas decisins asociadas avaliacin e promocin.
Artigo 19. Alumnado que se incorpora de forma tarda ao sistema educativo
1. A escolarizacin do alumnado que se incorpora de forma tarda ao sistema
educativo ao que se refire o artigo 78 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio, realizarase atendendo s sas circunstancias, coecementos, idade e historial acadmico; cando presente graves carencias na lingua galega e/ou na lingua castel
recibir unha atencin especfica que ser, en todo caso, simultnea sa escolarizacin nos grupos ordinarios, cos que compartir o maior tempo posible do
horario semanal.
O alumnado que presente un desfasamento no seu nivel de competencia curricular de mis de dous anos podern ser escolarizados no curso inferior ao que lles
correspondera por idade. Para este alumnado adoptaranse as medidas de reforzo necesarias que faciliten a sa integracin escolar e a recuperacin do seu
desfasamento e lle permitan continuar con aproveitamento os seus estudos. No
caso de superar o devandito desfasamento, incorporaranse ao curso correspondente sa idade.
Artigo 20. Programas de mellora da aprendizaxe e do rendemento
1. O Programa de mellora da aprendizaxe e do rendemento constite unha medida de atencin a diversidade que pode desenvolverse a partir de segundo curso
da Educacin Secundaria Obrigatoria segundo o procedemento establecido pola
consellera competente en materia educativa.
Pxina 26 de 913
Pxina 27 de 913
5. En todo caso, as repeticins estableceranse de maneira que as condicins curriculares se adapten s necesidades do alumno ou alumna e estean orientadas
superacin das dificultades detectadas.
6. Esta medida deber ir acompaada dun plan especfico personalizado, orientado superacin das dificultades detectadas no curso anterior. Os centros organizarn este plan de acordo co que estableza a consellera con competencias en
materia educativa.
7. Coa finalidade de facilitar que todos os alumnos e alumnas logren os obxectivos e acaden o adecuado grao de adquisicin das competencias correspondentes, a consellera con competencias en materia de educacin establecer medidas de reforzo educativo, con especial atencin s necesidades especficas de
apoio educativo. A aplicacin personalizada das medidas revisarase periodicamente e, en todo caso, ao finalizar o curso acadmico.
Ao final de cada un dos cursos de Educacin Secundaria Obrigatoria entregarase
aos pais, nais ou titores legais de cada alumno ou alumna un consello orientador,
que incluir unha proposta a pais, nais ou titores legais ou, no seu caso, ao
alumno ou alumna do itinerario mis adecuado a seguir, as como a identificacin, mediante informe motivado, do grao do logro dos obxectivos da etapa e de
adquisicin das competencias correspondentes que xustifica a proposta. Se se
considerase necesario, o consello orientador poder inclur unha recomendacin
aos pais, nais ou titores legais e no seu caso ao alumnado sobre a incorporacin
a un programa de mellora da aprendizaxe e do rendemento ou a un ciclo de Formacin Profesional Bsica.
O consello orientador incluirase no expediente do alumno ou da alumna.
Artigo 24. Ttulo de Graduado en Educacin Secundaria Obrigatoria e certificacins
1. Para obter o ttulo de Graduado en Educacin Secundaria Obrigatoria ser necesaria a superacin da avaliacin final, as como unha cualificacin final desta
etapa igual ou superior a 5 puntos sobre 10. A cualificacin final da Educacin
Secundaria Obrigatoria deducirase da seguinte ponderacin:
a) cun peso do 70 %, a media das cualificacins numricas obtidas en cada
unha das materias cursadas en Educacin Secundaria Obrigatoria;
b) cun peso do 30 %, a nota obtida na avaliacin final da Educacin Secundaria Obrigatoria. En caso de que o alumno ou alumna superase a avaliacin polas das opcins de avaliacin final, a que se refire o artigo 22.1, para a cualificacin final tomarase a mis alta das que se obtean tendo en conta a nota
obtida en ambas as das opcins.
En caso de que se obtea o ttulo de Graduado en Educacin Secundaria Obrigatoria pola superacin da proba para persoas maiores de dezaoito anos, a cualificacin final da Educacin Secundaria Obrigatoria ser a obtida na devandita proba.
Pxina 32 de 913
CAPTULO I
Principios e obxectivos
Pxina 34 de 913
favorezan o acceso ao currculo do alumnado con necesidades educativas especiais, e adaptar os instrumentos e no seu caso os tempos e apoios que aseguren
unha correcta avaliacin deste alumnado
A escolarizacin do alumnado con altas capacidades intelectuais, identificado
como tal segundo o procedemento e nos termos que estableza a consellera
competente en materia de educacin, flexibilizarase nos termos que determine a
normativa vixente
6. Os centros impartirn de xeito integrado o currculo de todas as linguas da sa
oferta educativa, co fin de favorecer que todos os coecementos e as experiencias lingsticas do alumnado contriban ao desenvolvemento da sa competencia comunicativa plurilinge. No proxecto lingstico do centro concretaranse as
medidas tomadas para a imparticin do currculo integrado das linguas. Estas
medidas incluirn, polo menos, acordos sobre criterios metodolxicos bsicos de
actuacin en todas as linguas, acordos sobre a terminoloxa que se vai empregar, e o tratamento que se lles dar aos contidos, aos criterios de avaliacin e
aos estndares de aprendizaxe similares nas distintas materias lingsticas, de
xeito que se evite a repeticin dos aspectos comns aprendizaxe de calquera
lingua.
7. A accin titorial e a orientacin acadmica e profesional tern un papel relevante nesta etapa. O profesor titor coordinar a intervencin educativa do equipo
docente e manter unha relacin permanente coa familia a fin de garantir o exercicio dos dereitos recoecidos no artigo 4.1.d) e g) da Lei Orgnica 8/1985, de 3
de xullo, reguladora do Dereito Educacin.
CAPTULO II
Organizacin
Artigo 28. Organizacin xeral
1. Podern acceder aos estudos de Bacharelato os alumnos e alumnas que estean en posesin do ttulo de Graduado en Educacin Secundaria Obrigatoria e superasen a avaliacin final de Educacin Secundaria Obrigatoria pola opcin de
ensinanzas acadmicas.
De acordo co artigo 53.2 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio, o ttulo de Tcnico de Artes Plsticas e Deseo permitir o acceso directo a calquera das modalidades de Bacharelato.
As mesmo, conforme ao artigo 65.3 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio, o ttulo de Tcnico Deportivo permitir o acceso a calquera das modalidades de Bacharelato.
2. O Bacharelato comprende dous cursos, desenvolverase en modalidades diferentes, e organizarase de modo flexible, coa finalidade de que poida ofrecer unha
preparacin especializada ao alumnado acorde coas sas perspectivas e intereses de formacin ou permita a incorporacin vida activa unha vez finalizado este.
Pxina 36 de 913
Pxina 38 de 913
2. S podern presentarse a esta avaliacin aqueles alumnos e alumnas que obtivesen avaliacin positiva en todas as materias. Para estes efectos, s se computarn as materias que como mnimo o alumno ou alumna debe cursar en cada
un dos bloques. No bloque de materias de libre configuracin autonmica s se
computar Lingua Galega e Literatura, con independencia de que os alumnos e
alumnas poidan cursar mis materias do devandito bloque.
3. O Ministerio de Educacin, Cultura e Deporte, establecer para todo o Sistema
Educativo Espaol as caractersticas das probas, e desearaas e establecer o
seu contido para cada convocatoria.
Correspndelle consellera con competencias en educacin fixar os criterios de
avaliacin, os estndares de aprendizaxe avaliables e o deseo das probas que
se apliquen a Lingua Galega e Literatura, que se realizarn de forma simultnea
co resto das probas que compoen as avaliacins finais.
A materia de Lingua Galega e Literatura terase en conta para o clculo da nota
obtida nas devanditas avaliacins finais na mesma proporcin que a materia Lingua Castel e Literatura.
Estarn exentos da realizacin destas probas os alumnos e alumnas que estean
exentos de cursar ou de ser avaliados da materia Lingua Galega e Literatura, segundo a normativa autonmica correspondente.
4. A superacin desta avaliacin requirir unha cualificacin igual ou superior a 5
puntos sobre 10.
Os alumnos e alumnas que non superasen esta avaliacin, ou que desexen elevar a sa cualificacin final de Bacharelato, podern repetir a avaliacin en convocatorias sucesivas, previa solicitude.
Tomarase en consideracin a cualificacin mis alta das obtidas nas convocatorias s que se concorreu.
5. Celebraranse cando menos das convocatorias anuais, unha ordinaria e outra
extraordinaria.
6. No caso de alumnos e alumnas que desexen obter o ttulo de Bacharelato por
mis dunha modalidade, podern solicitar que se lles avale das materias xerais e
de opcin da sa eleccin do bloque de materias troncais, correspondentes s
modalidades escollidas.
7. A administracin educativa poder realizar actuacins de mellora naqueles
centros pblicos con resultados inferiores aos valores que, a tal obxecto, tea establecido. En relacin cos centros concertados estarase normativa reguladora
de concertos.
8. A consellera con competencias en educacin poder establecer medidas de
atencin personalizada dirixidas a aqueles alumnos e alumnas que, tndose presentado avaliacin final de Bacharelato, non a superasen.
Artigo 35. Promocin
Pxina 43 de 913
tablecidos na Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio. Entre tales criterios non se incluirn requisitos lingsticos.
3. A lingua galega ou castel s se utilizarn como apoio no proceso de aprendizaxe da lingua estranxeira. Priorizaranse a comprensin e a expresin oral.
4. Procurarase que ao longo da etapa o alumnado adquira a terminoloxa propia
das materias nas linguas cooficiais correspondentes e na lingua estranxeira.
5. Estableceranse medidas de flexibilizacin e alternativas metodolxicas na ensinanza e avaliacin da lingua estranxeira para o alumnado con discapacidade,
en especial para aquel que presenta dificultades na sa expresin oral. Estas
adaptacins en ningn caso se tern en conta para minorar as cualificacins obtidas.
Disposicin adicional terceira. Ensinanzas de relixin
1. As ensinanzas de relixin incluiranse na Educacin Secundaria Obrigatoria e o
Bacharelato de acordo co establecido nos artigos 13, 14, 30 e 31 deste decreto.
2. As Administracins educativas garantirn que, ao inicio do curso, os pais, nais
ou titores legais e no seu caso o alumnado poidan manifestar a sa vontade de
que estes reciban ou non reciban ensinanzas de relixin.
3. A determinacin do currculo da ensinanza de relixin catlica e das diferentes
confesins relixiosas coas que o Estado espaol subscribiu Acordos de Cooperacin en materia educativa ser competencia, respectivamente, da xerarqua eclesistica e das correspondentes autoridades relixiosas.
4. A avaliacin da ensinanza da relixin realizarase de acordo co indicado nos artigos 23 e 35 deste decreto.
Disposicin adicional cuarta. Educacin de persoas adultas
1. Por va regulamentaria poderanse establecer currculos especficos para a
educacin de persoas adultas que conduzan obtencin dos ttulos de Graduado
en Educacin Secundaria Obrigatoria e de Bacharelato.
2. Nos centros educativos pblicos ou privados autorizados para impartir ensino a
distancia de persoas adultas, as avaliacins finais para a obtencin de ttulos oficiais previstos neste decreto sern realizadas na forma que se determine pola
Administracin educativa que autorizase ou s que estean adscritos os devanditos centros.
3. Se o alumno ou alumna reside fra da localidade na que o centro autorizado
estea situado, as avaliacins externas poderanse realizar fra da devandita localidade, de acordo co establecido por convenio de colaboracin entre os centros
de educacin a distancia de persoas adultas, ou a travs doutras formas que garantan o correcto desenvolvemento das probas.
Disposicin adicional quinta.Documentos oficiais de avaliacin
1. Os documentos oficiais de avaliacin son: o expediente acadmico, as actas
de avaliacin, o informe persoal por traslado, o consello orientador de cada un
Pxina 47 de 913
A consellera con competencias en materia educativa poder arbitrar procedementos para outorgar unha Mencin Honorfica ou Matrcula de Honra aos alumnos e alumnas que demostrasen un rendemento acadmico excelente ao final de
cada etapa para a que se outorga ou na avaliacin final.
3. As actas de avaliacin estenderanse para cada un dos cursos e pecharanse ao
termo do perodo lectivo ordinario e na convocatoria das probas extraordinarias.
Comprendern a relacin nominal do alumnado que compn o grupo xunto cos
resultados da avaliacin das materias, expresados nos termos dispostos para cada etapa no apartado 2 desta disposicin, e as decisins sobre promocin e permanencia.
Nas actas de segundo e posteriores cursos de Educacin Secundaria Obrigatoria
e de segundo curso de Bacharelato figurar o alumnado con materias non superadas do curso anterior. En cada un destes cursos estenderanse actas de avaliacin de materias pendentes ao termo do perodo lectivo ordinario e da convocatoria da proba extraordinaria.
Nas actas correspondentes ao cuarto curso de Educacin Secundaria Obrigatoria
e ao segundo curso de Bacharelato, farase constar que o alumno rene as condicins necesarias para poder presentarse avaliacin final da etapa correspondente.
As actas de avaliacin sern asinadas por todo o profesorado do grupo en Educacin Secundaria Obrigatoria e Bacharelato, e levarn o visto bo do director do
centro. A sa custodia e arquivo correspndelles aos centros escolares. A xestin
electrnica das mesmas realizarase, no seu caso, de acordo co procedemento
que se determine.
4. O expediente acadmico recoller, xunto cos datos de identificacin do centro,
os do alumno ou alumna, as como a informacin relativa ao seu proceso de avaliacin. Abrirase no momento de incorporacin ao centro e recoller, cando menos, os resultados da avaliacin coas cualificacins obtidas, as decisins de promocin de etapa, as medidas de apoio educativo e as adaptacins curriculares
que se adoptasen para o alumno ou alumna.
A custodia e arquivo dos expedientes acadmicos do alumnado correspndelles
aos centros docentes nos que se realizaron os estudos das ensinanzas correspondentes e a sa cobertura e custodia ser supervisada pola Inspeccin educativa.
5. A consellera competente en materia educativa adoptar as medidas adecuadas para a conservacin e traslado en caso de supresin ou extincin do centro.
6. O historial acadmico de Educacin Secundaria Obrigatoria e o historial acadmico de Bacharelato son os documentos oficiais que reflicten os resultados da
avaliacin e as decisins relativas ao progreso acadmico do alumnado na etapa
correspondente; os devanditos documentos estenderanse en impreso oficial, levarn o visto bo do director e tern valor acreditativo dos estudos realizados; como mnimo recollern os datos identificativos do estudante, a modalidade ou opcin elixida e as materias cursadas en cada un dos anos de escolarizacin xunto
Pxina 49 de 913
cos resultados da avaliacin obtidos para cada unha delas e a expresin da convocatoria concreta (ordinaria ou extraordinaria), as decisins sobre promocin e
permanencia, a nota media da etapa, a informacin relativa aos cambios de centro, as medidas curriculares e organizativas aplicadas, e as datas nas que se
produciron os diferentes feitos.
As mesmo, con respecto avaliacin final de etapa debern consignarse, para
cada modalidade ou opcin superada polo alumno ou alumna, a cualificacin
numrica obtida en cada unha das materias, as como a nota obtida na avaliacin
final e a cualificacin final da etapa resultante para a devandita modalidade.
No caso do historial da Educacin Secundaria Obrigatoria incluiranse ademais as
conclusins dos consellos orientadores.
Cando o alumno ou alumna se traslade a outro centro para proseguir os seus estudos, o centro de orixe remitir ao de destino, e por peticin deste, o historial
acadmico da etapa correspondente e o informe persoal por traslado, no seu caso. O centro receptor abrir o correspondente expediente acadmico. A matriculacin adquirir carcter definitivo unha vez recibido o historial acadmico. O informe persoal por traslado conter os resultados das avaliacins parciais que se
realizaron, a aplicacin, no seu caso, de medidas curriculares e organizativas, e
todas aquelas observacins que se consideren oportunas relativas ao progreso
xeral do estudante.
O historial acadmico correspondente a cada unha das ensinanzas entregarase
ao alumnado cando remate esta e, en calquera caso, ao finalizar a sa escolarizacin na ensinanza en rxime ordinario. Esta circunstancia reflectirase no correspondente expediente acadmico.
7. O informe persoal por traslado servir para garantir a continuidade do proceso
de aprendizaxe de quen se traslade a outro centro sen conclur o curso na Educacin Secundaria Obrigatoria ou Bacharelato. Conter os resultados das avaliacins parciais que se realizaron, a aplicacin, no seu caso, de medidas curriculares e organizativas, e todas aquelas observacins que se consideren oportunas
sobre o progreso xeral do alumno.
O informe persoal por traslado ser elaborado e asinado polo titor, co visto bo do
director, a partir dos datos facilitados polos profesores das reas, materias ou
mbitos.
8. No referente obtencin dos datos persoais do alumnado, cesin dos mesmos duns centros a outros e seguridade e confidencialidade destes, estarase
ao disposto na lexislacin vixente en materia de proteccin de datos de carcter
persoal e, en todo caso, ao establecido na disposicin adicional vixsima terceira
da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio.
9. Os documentos oficiais de avaliacin e os seus procedementos de validacin
descritos nos apartados anteriores podern ser substitudos polos seus equivalentes realizados por medios electrnicos, informticos ou telemticos, sempre
que quede garantida a sa autenticidade, integridade, conservacin, e se cumpran as garantas e os requisitos establecidos pola Lei Orgnica 15/1999, do 13
Pxina 50 de 913
Pxina 51 de 913
Danza, de conformidade, respectivamente, cos artigos 44.4 e 50.2 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio.
Disposicin final segunda. Desenvolvemento
Facltase persoa titular da Consellera de Cultura, Educacin e Ordenacin
Universitaria para ditar cantas disposicins sexan precisas, no mbito das sas
competencias, para a execucin e desenvolvemento do presente decreto.
Disposicin final terceira. Entrada en vigor
Este decreto entrar en vigor o da seguinte ao da sa publicacin no Diario Oficial de Galicia.
Pxina 52 de 913
2.
Anexos
2.1
2.1.1
Artes Escnicas
Introducin
As artes escnicas constiten manifestacins artsticas e socioculturales que se caracterizan tanto polos procesos comunicativos singulares que promueven como polo feito de que se materializan na escena a travs da integracin e da sntese doutras expresins artsticas, desde as literarias ata as plsticas.
A teatralidade, elemento diferencial do feito escnico,presenta mltiples formas. Manifstase nunha danza popular, nunha comedia rural ou nas propostas mis novedosas de presentacin escnica, sen esquecer outras manifestacins de carcter
tradicional que anda hoxe se celebran en multitude de comunidades como, por exemplo, as festas populares, onde se fai uso, implcita ou explcitamente, de recursos e instrumentos expresivos tpicos do drama.
A expresin teatral, caracterstica singular e diferencial das artes escnicas, entndese como unha manifestacin humana de carcter cultural e artstico, na que se produce un acto comunicativo entre un actor e un espectador, considerando que
trminos como actor e espectador pdense aplicar a unha gama variada de suxeitos, sen circunscribirlos necesariamente ao espazo dunha sala de teatro. A expresin teatral ten a sa xnese e fundamento na expresin dramtica, aquel tipo de
conduta na que os seres humanos, no seu comportamento cotin, fan uso do xogo de roles nos seus procesos de expresin e comunicacin.
A materia Artes Escnicas pretende ofrecer ao alumnado un amplo repertorio de coecementos, aptitudes e destrezas propiasde las artes escnicas, manifestaciones de naturaleza social, cultural y artstica poseedoras de cdigos especficos y significativamente diferenciadores, con posibilidades de sinergias con el resto de las expresiones del arte.
Como materia del nivel de enseanza de Bachillerato, la dicotoma teora-prctica debe manter un equilibrio a lo largo de todo el curso.
Os alumnos e as alumnas, ademais dos contidos puramente tericos, podern desenvolver competencias comunicativas, sociais, expresivas, creativas e aquelas relacionadas coa resolucin de problemas e a autonoma persoal, estimulando a sa
interaccin co medio e garantindo, polo tanto, o logro de fins formativos e propeduticos asignados a esta etapa. Ao entender a dimensin integral das artes escnicas, os alumnos e alumnas sern capaces de relacionar estas artes coas demais.
Ademais, o alumnado que cursa esta materia aprende a expresar, comunicar e recibir pensamentos, emocins, sentimentos e ideas, propias e alleas, mediante o uso das mis variadas tcnicas e destrezas inherentes s artes escnicas.
Os contidos da materia se articulan en torno a dous eixes de actuacin: por unha banda, potenciar a formacin integral do individuo e, por outra, incidir na sa formacin humanista e artstica a travs da apropiacin dun coecemento amplo das artes escnicas, como son o teatro, o circo, a danza, a pera e outras de creacin mis recente, como a performance, consideradas desde diferentes perspectivas e partindo da vivencia e experiencia de conceptos e situacins. A materia Artes Escnicas concibiuse en torno a cinco grandes bloques:
O primeiro bloque, as artes escnicas e o seu contexto histrico, permite ao estudante o descubrimento das artes escnicas desde un punto de vista histrico, tanto diacrnica como sincrnicamente, e xeogrfico, ao mesmo tempo que lle proporciona un panorama xeral das artes escnicas tanto nos elementos comns como nas diferenzas significativas e diferenciadoras.
O segundo bloque, a expresin e a comunicacin escnica orintase ao desenvolvemento das capacidades expresivas e creativas, por medio dun conxunto de actividades cunha dimensin fundamentalmente prctica que permitan a exploracin,
anlise e utilizacin dos diferentes sistemas, medios e cdigos de significacin escnica.
O terceiro bloque, a interpretacin nas artes escnicas, ocpase das destrezas, capacidades e habilidades expresivas e creativas, coa finalidade de abordar a recreacin e representacin da accin dramtica a partir dos mis variados estmulos, en
proxectos de traballo orientados construcin de escenas que mostren todo tipo de personaxes, situacins e conflitos.
O cuarto bloque, a representacin e a escenificacin, ten carcter integrador. O estudo prctico das diferentes tipologas de espectculo, dos procesos de comentario, anlise e adaptacin de textos dramticos e non dramticos e dos procedementos de dramaturgia culmnase coa realizacin dun proxecto global de posta en escena dun espectculo concreto, establecendo e estructurando os elementos de significacin a utilizar e as relacins entre os mesmos. Tamn require a organizacin e
planificacin dos ensaios e a distribucin de tarefas aos equipos de traballo. Trtase entn de ejemplificar, con casos concretos, o camio que leva do texto ao espectculo e o papel que habern de cumprir os integrantes da nmina teatral, as sas
funcins e responsabilidades.
Para rematar, o quinto bloque, a recepcin de espectculos escnicos, orintase ao desenvolvemento de competencias en anlises, a interpretacin e o comentario de espectculos escnicos. Partindo do concepto de pblico e en funcin da forte
dimensin social e colectiva da recepcin teatral, abordarase o estudo dos instrumentos e estratexias analticas propias do proceso de recepcin a partir de casos prcticos que permitan o desenvolvemento de debates e a confrontacin de opinins,
coa finalidade de potenciar unha lectura reflexiva e crtica do acontecer artstico e cultural, realizada con rigor e coherencia.
Con iso se potencia por igual o saber, o saber facer e o saber ser, utilizando para iso un amplo corpus de coecementos, tcnicas, recursos e actividades que inciden favorablemente na adquisicin dun amplo capital cultural e dunha cultura escnica
suficiente.
Ao mesmo tempo, a travs das diferentes modalidades de expresin escnica pdense recrear todo tipo de problemas, situacins e conflitos e a anlise e elaboracin de discursos, xa sexan artsticos, ideolxicos, sociais ou doutro tipo, permite
Pxina 53 de 913
afondar nun coecemento reflexivo do mundo que nos rodea e nunha relacin dinmica e crtica coa nosa contorna, favorecendo a autonoma persoal e a transicin vida adulta, as como na capacidade de discriminacin entre o susceptible de pervivencia no tempo e o pasaxeiro. Nesa direccin, faise necesario incidir no feito de que a materia orintase ao desenvolvemento do potencial expresivo e creativo do alumnado, promocin dun coecemento diverso das artes escnicas, para acabar formando persoas autnomas, tolerantes, participativas, solidarias, creativas e cunha slida cultura artstica. Como todas as disciplinas artsticas, o seu estudo mellora as capacidades do estudante que as cursa, potenciando a sa creatividade, a
sa capacidade de tomar decisins de xeito global, desenvolvendo reas de pensamento diferentes s puramente racionais e mellorando a expresin e a comunicacin a todos os niveis.
Finalmente persegue que o alumnado valore positivamente as artes escnicas como unha forma de lecer, tanto na recepcin como na creacin, ou como unha va futura de especializacin profesional.
2 de bacharelato
Artes Escnicas. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
k
l
i
B2. Identificar, comprender e explicar as caractersticas fundamentais das diferentes formas da representacin e o espectculo escnico, nunha perspectiva
histrica.
CCEC
CAA
CD
CCL
CAA
CD
CSC
CAA
CSIEE
CAA
CCL
CMCCT
b
d
h
Pxina 54 de 913
b
j
l
k
l
j
c
Contidos
Criterios de avaliacin
B2.1. Demostrar as capacidades expresivas e creativas necesarias para a recreacin da accin dramtica
e dos elementos que a configuran.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CSC
CAA
CCL
CAA
CD
CMCCT
CSC
CCEC
CAA
CAA
CD
CAA
CD
CCL
Pxina 55 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
k
l
d
CCL
CSC
h
b
B3.3. Desenvolver destrezas, capacidades e habilidades expresivas e creativas coa finalidade de abordar a
recreacin e representacin da accin dramtica.
CSIEE
B4.1. O espectculo escnico: concepto e caractersticas de cada unha das artes escnicas(teatro, danza,
pera...)
B4.2. Tipoloxas bsicas do espectculo escnico:
clsico, de vangarda, corporal, occidental, oriental, de
obxectos, musical, de interior, de ra.
B4.3. Outras formas de presentacin escnica:
happening, performance, vdeo-teatro ou teatro-danza.
B4.4. O deseo dun espectculo: equipos, fases e
reas de traballo.
B4.5. A dramaturxia no deseo dun proxecto escnico.
B4.6. A producin e realizacin dun proxecto de
creacin escnica.
B4.7. A direccin de escena de proxectos escnicos.
B4.8. Os ensaios: tipoloxa, finalidades e organizacin.
B4.9. Exhibicin e distribucin de produtos escnicos.
B4.10. A coreografa na creacin dun proxecto escnico.
AEB4.1.1 Valora a implicacin na creacin e a exhibicin de espectculos escnicos, asumindo e realizando as tarefas do rol que en cada caso deba desempear.
CAA
CSIEE
CSC
I
H
j
B4.1. O espectculo escnico: concepto e caractersticas de cada unha das artes escnicas(teatro, danza,
pera...)
B4.2: Tipoloxas bsicas do espectculo escnico:
clsico, de vangarda, corporal, occidental, oriental, de
obxectos, musical, de interior, de ra.
B4.3. Outras formas de presentacin escnica:
happening, performance, vdeo-teatro ou teatro-danza.
B4.4. O deseo dun espectculo: equipos, fases e
CSIEE
Pxina 56 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
reas de traballo.
B4.5. A dramaturxia no deseo dun proxecto escnico.
B4.6. A producin e realizacin dun proxecto de
creacin escnica.
B4.7. A direccin de escena de proxectos escnicos.
B4.8. Os ensaios: tipoloxa, finalidades e organizacin.
B4.9. Exhibicin e distribucin de produtos escnicos.
B4.10. A coreografa na creacin dun proxecto escnico.
g
j
l
c
B4.1. O espectculo escnico: concepto e caractersticas de cada unha das artes escnicas (teatro, danza,
pera...).
B4.2. Tipoloxas bsicas do espectculo escnico:
clsico, de vangarda, corporal, occidental, oriental, de
obxectos, musical, de interior, de ra.
B4.3. Outras formas de presentacin escnica:
happening, performance, vdeo-teatro ou teatro-danza.
B4.4. O deseo dun espectculo: equipos, fases e
reas de traballo.
B4.5. A dramaturxia no deseo dun proxecto escnico.
B4.6. A producin e realizacin dun proxecto de
creacin escnica.
B4.7. A direccin de escena de proxectos escnicos.
B4.8. Os ensaios: tipoloxa, finalidades e organizacin., finalidades e organizacin.
B4.9. Exhibicin e distribucin de produtos escnicos.
B4.10. A coreografa na creacin dun proxecto escnico.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CAA
CSIEE
CCEC
AEB5.1.1 Identifica e reflexiona sobre as caractersticas e presupostos de textos dramticos y e espectculos teatrais con esprito crtico.
CAA
CSIEE
CCEC
CSC
Pxina 57 de 913
B
A
k
B
j
2.1.2
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
AEB5.1.3 Consulta as fontes de informacin adecuadas para a elaboracin dos traballos encomendados.
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
CCEC
CAA
Bioloxa e Xeoloxa
Introducin
A materia de Bioloxa e Xeoloxa tanto na etapa da Educacin Secundaria Obrigatoria (ESO) como en Bacharelato, debe contribur a que o alumnado desenvolva as competencias clave de cada etapa educativa, poendo especial atencin na adquisicin da competencia cientfica en todas as sas dimensins. Non se trata pois unicamente de adquirir coecementos relacionados coa Bioloxa e Xeoloxa, senn de que o alumnado aprenda a observar e reflexionar sobre situacins reais, recoller
datos, tomar decisins, ter curiosidade, iniciativa, motivacin e moitos outros aspectos que o leven a un mellor desenvolvemento da sa contorna e un mellor benestar social. A Bioloxa e a Xeoloxa debern tamn contribur a que as persoas melloren a sa autoestima e a superar prexuzos, respectar diferenzas, e participar na toma de decisins democrticas a tdolos niveis mediante o uso do dilogo e respectando a diversidade cultural.
Durante estas etapas persguese asentar as competencias xa adquiridas, para ir mellorando un nivel competencial que lles conduza a non perder o interese que teen dende o comezo da sa temper actividade escolar por non deixar de aprender.
Durante o primeiro ciclo da ESO, o eixe vertebrador da materia xirar en torno aos seres vivos e a sa interaccin coa Terra, incidindo especialmente na importancia que a conservacin do medio ambiente ten para todos os seres vivos. Tamn
durante este ciclo, a materia ten como ncleo central a sade e a sa promocin. O principal obxectivo que o alumnado adquira as capacidades e competencias que lle permitan coidar o seu corpo tanto a nivel fsico como mental, as como valorar
e ter unha actuacin crtica ante a informacin e ante actitudes sociais que poidan repercutir negativamente no seu desenvolvemento fsico, social e psicolxico; pretndese tamn que entendan e valoren a importancia de preservar o medio
ambiente polas repercusins que ten sobre a sa sade; as mesmo, deben aprender a ser responsables das sas decisins diarias e as consecuencias que as mesmas teen na sa sade e na contorna que lles rodea, e a comprender o valor que
a investigacin ten nos avances mdicos e no impacto da calidade de vida das persoas.
Neste primeiro ciclo, o bloque 1 do currculo: Habilidades, destrezas e estratexias. Metodoloxa cientfica e o bloque 7: Proxecto de investigacin, son comns a primeiro da ESO e terceiro da ESO. Dado que a Bioloxa e Xeoloxa son disciplinas
de carcter cientfico, debemos ter sempre eses bloques como marco de referencia no desenvolvemento do currculo. Non se trata, polo tanto, de bloques illados e independentes dos demais, senn que estn implcitos en cada un deles e son a base para a sa concrecin.
Na Bioloxa e Xeoloxa de primeiro da ESO, o currculo parte do mundo macroscpico, mis concreto, observable e identificable polo alumnado, como: a Terra no Universo, a biodiversidade no planeta Terra e os ecosistemas; para achegarse en
terceiro da ESO a un nivel mis abstracto como o estudio microscpico da clula, o ser humano e a sade, o relevo terrestre e a sa evolucin.
Finalmente, no cuarto curso da ESO, inciase ao alumnado nas grandes teoras que permitiron o desenvolvemento mis actual desta ciencia: a tectnica de placas, a teora celular e a teora da evolucin, para finalizar co estudo dos ecosistemas, as
relacins trficas entre os distintos niveis e a interaccin dos organismos entre eles e co medio, as como a sa repercusin na dinmica e evolucin de devanditos ecosistemas.
No Bacharelato, a materia de Bioloxa e Xeoloxa afonda nas competencias adquiridas na ESO, analizando con maior detalle a organizacin dos seres vivos, a sa biodiversidade, a sa distribucin e os factores que nela inflen, asi como o
comportamento da Terra como un planeta en continua actividade.
A Xeoloxa toma como fo condutor a teora da tectnica de placas. A partires dela farase nfase na composicin, estrutura e dinmica do interior terrestre, para continuar coa anlise dos movementos das placas e as sas consecuencias: expansin
Pxina 58 de 913
ocenica, relevo terrestre, magmatismo, riscos xeolxicos, entre outros e finalizar co estudo da xeoloxa externa.
A Bioloxa presntase co estudo dos niveis de organizacin dos seres vivos: composicin qumica, organizacin celular e estudo dos tecidos animais e vexetais. Tamn se desenvolve e completa nesta etapa o estudo da clasificacin e organizacin
dos seres vivos, e moi en especial dende o punto de vista do seu funcionamento e adaptacin ao medio no que habitan.
Ao longo das das etapas: ESO e Bacharelato, a materia de Bioloxa e Xeoloxa permitir ao alumnado desenvolver as competencias esenciais que se inclen no currculo as como as estratexias do mtodo cientfico. Entre estas competencias haber que considerar a lingstico e a dixital, a travs da realizacin de tarefas en grupo que supoan recompilar e organizar informacin, expoela de xeito oral e escrito, elaborar presentacins, defender as opinins propias en debates na aula. Os
alumnos e as alumnas debern desenvolver tamn nesta estapa a comprensin lectora, a expresin oral e escrita, a argumentacin en pblico e a comunicacin audiovisual ; igualmente debern potenciar actitudes conducentes reflexin e a anlise sobre os grandes avances cientficos da actualidade, as sas vantaxes e as implicacins ticas que en ocasiones se suscitan, e coecer e utilizar as normas bsicas de seguridade e uso do material de laboratorio.
En adicin ao anterior, e debido aos grandes retos biotecnolxicos actuais, a materia de Bioloxa e Xeoloxa deber ter, no seu tratamento metodolxico, un carcter eminentemente prctico, baseado na realizacin de variadas e axeitadas tarefas
experimentais, adaptadas a cada nivel, que permitan ao alumnado acadar as destrezas necesarias no manexo de material de laboratorio, microscopios, material de campo, recollida de mostras, resolucin de problemas e todos aqueles aspectos
que lle permitan ao alumnado afrontar no futuro estudos cientficos coa formacin necesaria para o seu correcto desenvolvemento. Para acadar estes obxectivos ao longo do currculo presntanse actividades de laboratorio e manexo de modelos baseados nas novas tecnoloxas que se engaden formacin terica que se recolle nos contidos.
Polo tanto, a materia de Bioloxa e Xeoloxa na ESO e no Bacharelato permitir que alumnos e alumnas adquiran un nivel competencial que lles axude a ser cidadns e cidads respectuosos consigo mesmos, cos demais e co medio, co material que
utilizan ou que est a sa disposicin, responsables, capaces de ter criterios propios e de manter o interese por aprender e descubrir.
1 de ESO
Bioloxa e Xeoloxa. 1 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
BXB1.1.1. Identifica os termos mis frecuentes do vocabulario cientfico, expresndose de forma correcta tanto
oralmente como por escrito.
CCL
CMCCT
b
e
f
g
h
k
CD
CAA
CD
CCL
CAA
CCL
CMCCT
CSC
CSIEE
CMCCT
CAA
b
f
g
Pxina 59 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
f
j
CMCCT
CMCCT
CMCCT
BXB2.5.1. Categoriza os fenmenos principais relacionados co movemento e a posicin dos astros, deducindo a
sa importancia para a vida.
CMCCT
BXB2.5.2. Interpreta correctamente en grficos e esquemas, fenmenos como as fases lunares e as eclipses,
establecendo a relacin existente coa posicin relativa da
Terra, a La e o Sol.
CMCCT
BXB2.6.1. Describe as caractersticas xerais dos materiais mis frecuentes nas zonas externas do planeta e
xustifica a sa distribucin en capas en funcin da sa
densidade.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CCEC
CSC
CMCCT
f
g
l
Pxina 60 de 913
Contidos
seus compoentes. Efecto invernadoiro. Importancia da
atmosfera para os seres vivos.
Criterios de avaliacin
fera e as propiedades do aire.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
atmosfera.
BXB2.8.2. Recoece a composicin do aire, e identifica
os contaminantes principais relacionndoos coa sa orixe.
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
k
CSC
CSIEE
f
k
CSC
CMCCT
f
k
CMCCT
a
f
g
k
CSC
CSIEE
f
k
CSC
CMCCT
CCEC
Pxina 61 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
j
k
pos taxonmicos.
CMCCT
BXB3.2.1. Identifica e recoece exemplares caractersticos de cada un destes grupos, destacando a sa importancia biolxica.
CMCCT
f
k
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B3.6. Plantas: brins, fieitos, ximnospermas e anxiospermas. Caractersticas principais, nutricin, relacin e reproducin.
BXB3.5.1. Detalla o proceso da nutricin auttrofa relacionndoo coa sa importancia para o conxunto de todos
os seres vivos.
CMCCT
CMCCT
f
k
b
e
g
CAA
g
j
CMCCT
BXB3.7.2. Relaciona a presenza de determinadas estruturas nos animais e plantas mis comns coa sa adaptacin ao medio.
CAA
CMCCT
Pxina 62 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CMCCT
f
g
k
B4.2. Identificar nun ecosistema os factores desencadeantes de desequilibrios e establecer estratexias para restablecer o equilibrio do mesmo.
CMCCT
a
g
k
CSC
CSIEE
CAA
CMCCT
b
f
g
CCL
BXB5.3.1. Utiliza diferentes fontes de informacin, apoindose nas TIC, para a elaboracin e presentacin das
sas investigacins.
CMCCT
CD
a
b
c
CSC
CSIEE
a
b
d
h
CSIEE
CD
CCL
CCEC
Pxina 63 de 913
3 de ESO
Bioloxa e Xeoloxa. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
BXB1.1.1. Identifica os termos mis frecuentes do vocabulario cientfico, expresndose de forma correcta tanto
oralmente como por escrito.
CCL
CMCCT
b
e
f
g
h
k
CD
CAA
CD
CCL
CAA
CCL
CMCCT
CSC
CSIEE
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
b
f
g
Pxina 64 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
elas.
Bloque 3. As persoas e a sade. Promocin da sade
f
CAA
BXB3.1.2. Diferenza os distintos tipos celulares, describindo a funcin dos orgnulos mis importantes.
CMCCT
CMCCT
f
k
CSC
f
k
B3.4. Clasificar as enfermidades e determinar as enfermidades infecciosas e non infecciosas mis comns que
afectan poboacin, causas, prevencin e tratamentos.
CMCCT
CMCCT
CSC
CSIEE
CSC
B3.5. Valorar e Identificar hbitos e estilos de vida saudables como mtodo de prevencin das enfermidades.
a
c
d
e
k
CSC
CSIEE
f
k
BXB3.7.1. Explica en que consiste o proceso de inmunidade, valorando o papel das vacinas como mtodo de
prevencin das enfermidades.
CMCCT
CSC
a
b
CSC
Pxina 65 de 913
Contidos
c
k
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
ganos.
Competencias clave
f
g
k
CSC
CSIEE
a
d
g
k
BXB3.10.1. Identifica as consecuencias de seguir condutas de risco coas drogas, para o individuo e a sociedade.
CSC
f
k
CMCCT
CMCCT
f
g
k
CAA
CD
c
k
CAA
CSC
f
k
CMCCT
f
k
CMCCT
f
k
CMCCT
f
k
CMCCT
Pxina 66 de 913
Contidos
B3.17. A funcin de relacin. Sistema nervioso e sistema
endcrino.
B3.18. rganos dos sentidos: estrutura e funcin, coidado
e hixiene.
Criterios de avaliacin
B3.18. Describir os procesos implicados na funcin de
relacin, sistemas e aparatos implicados na mesma, recoecer e diferenciar os rganos dos sentidos e os coidados do odo e a vista.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
BXB3.18.3. Clasifica distintos tipos de receptores sensoriais e relacinaos cos rganos dos sentidos nos que se
encontran.
CMCCT
f
k
CMCCT
CSC
f
k
CMCCT
f
k
CMCCT
CMCCT
f
k
CMCCT
f
k
CSC
CAA
f
k
CMCCT
f
k
BXB3.26.1. Describe as principais etapas do ciclo menstrual indicando que glndulas e que hormonas participan
na sa regulacin.
CMCCT
CMCCT
Pxina 67 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
CMCCT
CMCCT
CSC
CCEC
e
g
k
CMCCT
a
c
d
k
CSC
CCEC
f
k
Competencias clave
BXB4.1.1. Identifica a influencia do clima e das caractersticas das rochas que condicionan e inflen nos distintos
tipos de relevo.
CMCCT
BXB4.2.1. Relaciona a enerxa solar cos procesos externos e xustifica o papel da gravidade na sa dinmica.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
f
k
B4.4. Valorar e analizar a importancia das augas subterrneas, xustificar a sa dinmica e a sa relacin coas
augas superficiais.
CSC
CMCCT
CMCCT
Pxina 68 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B4.7. Analizar a accin xeolxica dos glaciares e xustificar as caractersticas das formas de erosin e depsito
resultantes.
CMCCT
f
j
BXB4.8.1. Indaga a paisaxe da sa contorna mis prxima e identifica algns dos factores que condicionaron a
sa modelaxe.
CCEC
CAA
f
g
k
B4.9. Accin xeolxica dos seres vivos. A especie humana como axente xeolxico.
CMCCT
CSC
CCEC
CMCCT
CMCCT
CMCCT
f
g
CAA
f
g
CAA
CSC
BXB5.1.1. Recoece que o solo o resultado da interaccin entre os compoentes biticos e abiticos, sinalando
algunha das sas interaccins.
CMCCT
f
g
k
CMCCT
CSC
Pxina 69 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
b
f
g
CCL
BXB6.3.1. Utiliza diferentes fontes de informacin, apoindose nas TIC, para a elaboracin e presentacin das
sas investigacins.
CMCCT
CD
a
b
c
CSC
CSIEE
a
b
d
h
CSIEE
CD
CCL
CCEC
4 de ESO
Bioloxa e Xeoloxa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Pxina 70 de 913
CAA
CMCCT
CD
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
g
CCL
CAA
g
f
CMCCT
g
f
BXB1.4.1. Recoece as fases da mitose e meiose, diferenciando ambos procesos e distinguindo o seu significado
biolxico.
CMCCT
CAA
g
f
CAA
CSIEE
CAA
g
b
B1. 7. Comprender e ilustrar como se expresa a informacin xentica, utilizando o cdigo xentico e resolvendo
problemas sinxelos.
CAA
CSIEE
b
a
CMCCT
CAA
f
g
B1. 9. Formular os principios bsicos de Xentica Mendeliana, aplicando as leis da herdanza na resolucin de problemas sinxelos e recoecer a base cromosmica das leis
de Mendel.
CMCCT
CAA
CCEC
CAA
CSIEE
a
c
g
CMCCT
CSC
CMCCT
CSIEE
g
h
CSC
CAA
Pxina 71 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
c
g
CSC
CSIEE
a
c
d
CSC
a
c
g
CMCCT
CAA
CAA
CAA
g
h
b
CMCCT
CCL
CAA
CAA
CSIEE
g
h
CMCCT
Pxina 72 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B2.4. Recoecer e datar os ens, eras e perodos xeolxicos, utilizando o coecemento dos fsiles gua.
BXB2.4.1. Relaciona algn dos fsiles gua mis caracterstico coa sa era xeolxica.
CAA
e
f
B2.5. Interpretar cortes xeolxicos sinxelos e perfs topogrficos como procedemento para o estudo dunha zona ou
terreo.
CMCCT
CCL
BXB2.5.2. Resolve problemas sinxelos de datacin relativa, aplicando os principios de superposicin de estratos,
superposicin de procesos e correlacin.
CMCCT
CAA
g
f
CAA
CSIEE
CAA
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CCL
g
b
CAA
CMCCT
Pxina 73 de 913
Contidos
de e bitopo. Hbitat e nicho ecolxico.
Criterios de avaliacin
poboacin, comunidade, ecotono, hbitat e nicho ecolxico.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
os seus compoentes.
BXB3.1.2. Analiza as relacins entre bitopo e biocenose,
avaliando a sa importancia para manter o equilibrio do
ecosistema.
CAA
CSIEE
CCL
g
b
f
CSC
CAA
a
b
B3.3. Categorizar os factores ambientais e a sa influencia sobre os seres vivos e recoecer o concepto de factor
limitante e lmite de tolerancia.
BXB3.3.1. Recoece os factores ambientais que condicionan o desenvolvemento dos seres vivos nun ambiente
determinado, valorando a sa importancia na conservacin
do mesmo.
CMCCT
CAA
g
f
CMCCT
CAA
CSC
CCL
a
c
g
CSC
CCEC
a
c
k
CAA
a
c
CSC
CCL
CCEC
CMCCT
CAA
CCL
Pxina 74 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
f
BXB3.9.1. Describe os procesos de tratamento de residuos, valorando criticamente a recollida selectiva dos
mesmos.
CSC
CSIEE
k
c
a
B3.10. Contrastar argumentos a favor da recollida selectiva de residuos e a sa repercusin a nivel familiar e social.
CSC
CAA
a
g
B3.11. Asociar a importancia que teen para o desenvolvemento sostible, a utilizacin de enerxas renovables.
BXB3.11.1. Destaca a importancia das enerxas renovables para o desenvolvemento sostible do planeta.
CSC
CCL
CAA
CMCCT
b
f
g
CCL
BXB4.3.1. Utiliza diferentes fontes de informacin, apoindose nas TIC, para a elaboracin e presentacin das sas
investigacins.
CMCCT
CD
a
b
c
CSC
CSIEE
a
b
d
h
CSIEE
CD
CCL
CCEC
Pxina 75 de 913
1 de bacharelato
Bioloxa e Xeoloxa 1 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
j
d
CAA
d
i
CAA
CAA
CMCCT
CMCCT
k
g
CMCCT
CAA
CCL
e
i
Pxina 76 de 913
Contidos
B2.5. O ciclo celular. A divisin celular: A mitose e
a meiose. Importancia na evolucin dos seres vivos.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CD
Bloque 3. Histoloxa.
i
g
CAA
i
j
CMCCT
g
k
CAA
CD
Bloque 4. A biodiversidade.
d
j
CMCCT
b
d
CSIEE
CSIEE
BXB4. 3.1. Coece o concepto de biodiversidade e relaciona este concepto coa variedade e abundancia de especies.
CCEC
CMCCT
CSC
CMCCT
CCL
e
a
j
h
Pxina 77 de 913
h
i
Contidos
B4.4. As grandes zonas bioxeogrficas.
B4.5. Patrns de distribucin. Os principais
biomas.
Criterios de avaliacin
B4.5. Situar as grandes zonas bioxeogrficas e os
principais biomas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CCEC
CAA
CD
CCL
CMCCT
CMCCT
CAA
BXB4.8.1. Relaciona a latitude, a altitude, a continentalidade, a insularidade e as barreiras oroxnicas e marias coa
distribucin das especies.
CMCCT
CD
CSC
CMCCT
CCL
CMCCT
CSIEE
CD
CSC
CCEC
CCEC
CMCCT
h
j
Pxina 78 de 913
e
g
Contidos
relacin coa biodiversidade.
Criterios de avaliacin
lugares que contriben biodiversidade e evolucin
das especies.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CMCCT
CCEC
j
b
h
B4.14. Coecer e relacionar as aplicacins da biodiversidade en campos como a sade, a medicina, a alimentacin e a industria.
BXB4.14.1. Enumera as vantaxes que se derivan do mantemento da biodiversidade para o ser humano.
CSC
a
b
h
CMCCT
CSC
CSC
a
h
CSC
CSIEE
a
c
BXB4.17.1. Coece e explica os principais efectos derivados da introducin de especies alctonas nos ecosistemas.
CMCCT
CCEC
CSIEE
CD
CMCCT
i
j
CMCCT
CCL
CMCCT
Pxina 79 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
gases e gutacin.
CCL
CMCCT
B5.5. A fotosntese.
BXB5.5.1. Detalla os principais feitos que acontecen durante cada unha das fases da fotosntese asociando, a nivel de
orgnulo, onde se producen.
CMCCT
i
j
CCL
CSC
CMCCT
CAA
e
g
CMCCT
e
j
CAA
i
j
CAA
j
i
CCL
d
j
CMCCT
j
i
CMCCT
CMCCT
BXB5.14.1. Explica os procesos de polinizacin e de fecundacin nas espermafitas e diferenza a orixe e as partes da
semente e do froito.
CMCCT
CCL
j
i
Pxina 80 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
j
CMCCT
i
j
CMCCT
CAA
i
j
CAA
k
g
BXB5.18.1. Realiza experiencias que demostren a intervencin de determinados factores no funcionamento das plantas.
CSIEE
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CCL
CCL
CMCCT
j
e
B6.6. Comprender e describir os conceptos de circulacin aberta e pechada, circulacin simple e dobre incompleta ou completa.
CAA
CD
CMCCT
Pxina 81 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CMCCT
j
e
CD
CCL
e
j
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
j
e
B6.15. Comprender e describir o funcionamento integrado dos sistemas nervioso e hormonal en animais.
CAA
CCL
CMCCT
CCL
Pxina 82 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
e
j
CMCCT
e
j
CAA
CSIEE
B6.22. Enumerar as glndulas endcrinas en vertebrados, as hormonas que producen e as funcins destas.
CCL
CMCCT
BXB6.22.2. Discrimina que funcin reguladora e en que lugar se evidencia, a actuacin dalgunhas das hormonas que
actan no corpo humano.
CMCCT
BXB6.22.3. Relaciona cada glndula endcrina coa hormona ou hormonas mis importantes que segrega, explicando
a sa funcin de control.
CMCCT
CAA
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CAA
CAA
i
j
B6.8. A gametoxnese.
B6.23. Coecer e identificar as hormonas e as estruturas que as producen nos principais grupos de invertebrados.
Pxina 83 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CAA
j
i
CAA
CAA
CAA
CSIEE
k
g
i
j
CMCCT
CD
d
j
CCL
CMCCT
CD
CCEC
Pxina 84 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCEC
B7.5. Clasificar os bordos de placas litosfricas, sinalando os procesos que acontecen entre eles.
CD
CMCCT
CD
CMCCT
CSC
CMCCT
BXB8.2.1. Discrimina os factores que determinan os diferentes tipos de magmas, clasificndoos atendendo sa composicin.
CAA
i
j
BXB8.3.1. Diferenza os distintos tipos de rochas magmticas, identificando con axuda de claves as mis frecuentes e
relacionando a sa textura co seu proceso de formacin.
CAA
CAA
CMCCT
i
j
CSC
Pxina 85 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
B8.6. Detallar o proceso de metamorfismo, relacionando os factores que lle afectan e os seus tipos.
CMCCT
CAA
CAA
CMCCT
CCL
i
j
CAA
CSIEE
CAA
CD
CMCCT
CAA
CMCCT
k
g
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CMCCT
Pxina 86 de 913
2.1.3
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
cortes xeolxicos sinxelos. Grandes divisins xeolxicas: A tboa do tempo xeolxico. Principais
acontecementos na historia xeolxica da Terra.
Oroxenias.
relativa de formacins xeolxicas e deformacins localizadas nun corte xeolxico. Describir as grandes divisions do tempo en xeoloxa. Oroxenias e grandes acontecementos xeolxicos.
CAA
d
j
CAA
CMCCT
Bioloxa
Introducin
A Bioloxa de segundo curso de Bacharelato ten como obxectivo fundamental favorecer e fomentar a formacin cientfica do alumnado, partindo da sa vocacin polo estudo das ciencias. Deste xeito, a Bioloxa representa a porta de entrada ao puxente mundo das ciencias biosanitarias e biotecnolxicas e contribe a consolidar o mtodo cientfico como ferramenta habitual de traballo, fomentando no alumnado o estmulo da sa curiosidade, capacidade de razoar, formulacin de hipteses e
deseos experimentais, interpretacin de datos e resolucin de problemas, facendo que o alumnado acade satisfactoriamente . as competencias clave, afondando en aspectos xa contemplados en cursos anteriores. Deste xeito, competencias como
a matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa, competencia dixital e a competencia sentido da iniciativa e esprito emprendedor, trabllanse en profundidade neste curso grazas ao desenvolvemento cognitivo e madurez que o alumnado chega a acadar ao final do ciclo de bacharelato que favorecen unha mellor consecucin delas. Pero as contribucins doutras competencias como aprender a aprender, as competencias sociais e cvicas ou a competencia comunicacin lingstica, presentes tamn noutras etapas anteriores, van tamn permitir que o alumnado poda seguir, sen atrancos, con estudos posteriores.
Os grandes avances e descubrimentos da Bioloxa, que se suceden de xeito constante nas ltimas dcadas, non s posibilitaron a mellora das condicins de vida dos cidadns e o avance da sociedade, senn que ao mesmo tempo, xeraron algunhas controversias que, polas sas implicacins sociais, ticas, econmicas, etc. non se poden obviar e tamn son obxecto de anlise durante o desenvolvemento da materia.
Os retos das ciencias en xeral e da Bioloxa en particular son continuos, e precisamente eles son o motor que mantn investigacin biolxica, desenvolvendo novas tcnicas de investigacin no campo da biotecnoloxa ou da enxeara xentica,
as como novas ramas do coecemento como a xenmica, a protemica, ou a biotecnoloxa, de maneira que producen continuas transformacins na sociedade, abrindo ademais novos horizontes froito da colaboracin con outras disciplinas, algo
que permite o desenvolvemento tecnolxico actual. Precisamente debido a estes grandes retos biotecnolxicos, a materia de Bioloxa ten que ter, no seu tratamento metodolxico, un carcter eminentemente prctico, baseado na realizacin de variadas e axeitadas tarefas experimentais que permitan ao alumnado acadar as destrezas necesarias no manexo de material de laboratorio, microscopios, tcnicas de preparacin e tinguidura de mostras, resolucin de problemas e todos aqueles aspectos que lle permitan afrontar no futuro estudos cientficos coa formacin necesaria para o seu correcto desenvolvemento. Para acadar estes obxectivos ao longo do currculo se formulan actividades de laboratorio e manexo de modelos baseados
nas novas tecnoloxas que se engaden formacin terica que se recolle nos contidos.
Os contidos distribense en cinco grandes bloques nos cales pretendese afondar, a partir dos coecementos previos xa adquiridos en cursos anteriores , tomando como eixe vertebrador a clula, a sa composicin qumica, estrutura e ultraestructura e funcins. Deste xeito o primeiro bloque cntrase no estudo da base molecular e fisicoqumica da vida, con especial atencin ao estudo dos bioelementos, e enlaces qumicos que posibilitan a formacin das biomolculas inorgnicas e orgnicas. O segundo bloque fixa a sa atencin na clula como un sistema complexo integrado, analizando a influencia do progreso tcnico no estudo da estrutura, ultraestructura e fisioloxa celular. O terceiro cntrase no estudo da xentica molecular e
os novos desenvolvementos desta no campo da enxeara xentica, coas repercusins ticas e sociais derivadas de devandita manipulacin xentica, e relacinase o estudo da xentica co feito evolutivo. No cuarto abrdase o estudo dos microorganismos, a biotecnoloxia, as como as aplicacins desta e da microbioloxa en campos variados como a industria alimentaria, farmacutica, a biorremediacin, etc. O quinto, cntrase na inmunoloxa e as sas aplicacins, centrndose no estudo
do sistema inmune humano, as sas disfuncins e deficiencias.
Grazas a estes contidos, a Bioloxa aporta aos alumnos e s alumnas todas as competencias clave, imprescindibles para a formacin cientfica, as como as destrezas necesarias para a persoal, que lle van permitir madurar como persoas e acadar
un pleno desenvolvemento cvico como cidadns libres e responsables na nosa sociedade.
2 de bacharelato
Bioloxa. 2 Bacharelato
Pxina 87 de 913
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
B1.4. Biomolculas inorgnicas. Estrutura e propiedades fisico-qumicas da auga que a fan unha molcula
imprescindible para a vida. Funcins dos sales minerais.
B1.5. Fisicoqumica das dispersins acuosas. Difusin,
osmose e dilise.
CMCCT
BB1.1.2. Clasifica os tipos de bioelementos relacionando cada un deles coa sa proporcin e funcin biolxica.
CAA
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
BB1.2.3 . Contrasta e realiza experiencias dos procesos de difusin, osmose e dilise, interpretando a sa
relacin coa concentracin salina das clulas.
CMCCT
CAA
CD
CSIEE
CSIEE
CMCCT
CAA
CMCCT
CD
CMCCT
CD
CCL
Pxina 88 de 913
Bioloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.7. Os enzimas . Concepto, clasificacin, propiedades e funcins. Catlise enzimtica. Activacin e inhibicn enzimtica. Alosterismo.
B1.6. Comprender e diferenciar a funcin biocatalizadora dos encimas valorando a sa importancia biolxica.
CMCCT
CAA
CCEC
CMCCT
CD
d
j
CSIEE
BB2.2.2. Analiza a relacin existente entre a composicin qumica, a estrutura e a ultraestructura dos orgnulos celulares e a sa funcin.
CSIEE
CAA
CCL
CD
e
j
CMCCT
CD
CSIEE
Pxina 89 de 913
Bioloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
i
k
CCL
CSIEE
B2.7. Comprender e diferenciar os procesos de catabolismo e anabolismo establecendo a relacin entre ambos os dous.
CSIEE
CCL
i
f
B2.8. Describir as fases da respiracin celular, identificando rutas, as como produtos iniciais e finais.
CAA
CMCCT
CMCCT
CCEC
CSC
B2.16. A fotosntese: Localizacin celular en procariotas e eucariticas. Etapas do proceso fotosinttico. Balance global.
CSIEE
CAA
a
j
B2.11. Xustificar a importancia biolxica da fotosntese como proceso de biosntese, individual para os organismos pero tamn global no mantemento da vida na
Terra.
CSC
CCEC
e
i
B2.18. A quimiosntese.
CCEC
Pxina 90 de 913
Bioloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CCEC
CAA
CMCCT
i
j
CAA
CMCCT
CAA
BB3.4.2. Recoece e indica as caractersticas fundamentais do cdigo xentico aplicando dito coecemento resolucin de problemas de xentica molecular.
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CAA
CD
BB3.6.1. Describe o concepto de mutacin establecendo a sa relacin cos fallos na transmisin da informacin xentica.
CCL
CAA
CSC
g
k
Pxina 91 de 913
Bioloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
h
j
Contidos
B3.9. Mutacins e cancro.
B3.10. Implicacins das mutacins na evolucin e
aparicin de novas especies.
Criterios avaliacin
B3.7. Relacionar mutacin e cancro. Destacar a importancia das mutacins na evolucin das especies.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CSC
CCEC
a
g
CSIEE
CSC
CCEC
a
c
d
CSC
CCEC
k
b
CMCCT
b
i
CSIEE
CCL
CAA
CMCCT
CMCCT
CSIEE
d
j
CSC
CCEC
j
a
CCEC
CAA
Pxina 92 de 913
Bioloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CSIEE
j
k
CMCCT
a
j
CCL
CMCCT
b
c
d
CSC
CD
g
c
a
CCEC
CSC
CMCCT
CCEC
CSC
CMCCT
CD
CMCCT
Pxina 93 de 913
CAA
CSIEE
Bioloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
j
i
B5.2. Distinguir entre inmunidade inespecfica e especfica diferenciando as sas clulas respectivas.
CCL
i
j
CAA
g
i
BB5.4.1. Define os conceptos de antxeno e de anticorpo, e recoece a estrutura e composicin qumica dos
anticorpos.
CCL
CAA
i
j
CAA
i
j
CAA
k
h
B5.7. Investigar a relacin existente entre as disfuncins do sistema inmune e algunhas patoloxas frecuentes.
CCL
CSIEE
h
g
a
CD
CCL
e
i
CSIEE
CSC
CCEC
e
a
c
B5.10. Argumentar e valorar os avances da Inmunoloxa e a enxeara xentica nos tratamentos con anticorpos monoclonais e os transplantes de rganos e a
problemtica do rexeitamento.
BB5.10.1. Recoece e valora as aplicacins da Inmunoloxa e enxeara xentica para a producin de anticorpos monoclonais.
CSC
CCEC
BB5.10.2. Describe os problemas asociados ao transplante de rganos identificando as clulas que actan.
CSC
CCEC
CSC
CCEC
Pxina 94 de 913
2.1.4
4 de ESO
Ciencias Aplicadas Actividade Profesional. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CMCCT
a
b
f
CSC
CMCCT
Pxina 95 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
k
e
f
g
h
CSIEE
CD
e
f
CMCCT
e
f
g
CAAB1.5.1. Decide que tipo de estratexia prctica necesario aplicar para o preparado dunha disolucin concreta.
CMCCT
CAA
e
f
g
CMCCT
CAA
e
f
g
CMCCT
CAA
e
f
g
CMCCT
CAA
e
f
g
CMCCT
CAA
CSIEE
e
f
g
CMCTT
CAA
e
f
j
B1.6. Anlise da aplicacin da ciencia en campos profesionais directamente relacionadas con Galicia.
CMCTT
CCEC
Pxina 96 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
f
g
B2.1. Precisar en que consiste a contaminacin e categorizar e identificar os tipos mis representativos.
CMCCT
CSC
f
g
h
k
CMCCT
CSC
CMCCT
CSC
f
g
k
CMCCT
CSC
e
f
g
h
k
B2.4. Identificar os axentes contaminantes da auga, informar sobre o tratamento de depuracin da mesma e recompilar datos de observacin e experimentacin para detectar
contaminantes na auga.
CAAB2.4.1 Discrimina e identifica os axentes contaminantes da auga, coece o seu tratamento e desea algn ensaio sinxelo de laboratorio para a sa deteccin.
CMCCT
CSIEE
CAA
CSC
e
f
g
h
k
CMCCT
CSC
e
f
g
h
k
CAAB2.6.1. Recoece e distingue os efectos da contaminacin radioactiva sobre o medio ambiente e a vida en xeral.
CMCCT
CSC
e
f
h
k
CMCCT
CSC
CMCCT
Pxina 97 de 913
Contidos
e
h
k
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CSC
e
f
CMCCT
CSIEE
b
e
f
h
k
CAAB2.10.1. Identifica e describe o concepto de desenvolvemento sostible, enumera posibles solucins ao problema
da degradacin medioambiental.
CMCCT
CSC
CAA
a
b
d
e
g
k
CSC
CCL
CD
CAA
a
b
e
g
h
k
CSC
CCL
CD
CAA
B3.1. Analizar a incidencia da I+D+i na mellora da produtividade e no aumento da competitividade no marco globalizador actual.
CSIEE
CSC
b
e
g
g
CSIEE
CSC
CSIEE
Pxina 98 de 913
Contidos
b
e
f
g
b
e
f
g
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CSC
CAAB3.3.1. Precisa, analiza e argumenta como a innovacin ou pode ser un factor de recuperacin econmica
dun pas.
CSIEE
CSC
CCL
CSIEE
CAAB3.4.1. Recoece a importancia que teen as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin no ciclo de investigacin e desenvolvemento.
CSIEE
CSC
CD
CMCCT
CSIEE
CAA
b
e
f
h
CMCCT
b
e
f
h
CAAB4.3.1. Utiliza diferentes fontes de informacin, apoindose nas TIC, para a elaboracin e presentacin das
sas investigacins.
CCL
CD
b
d
g
CSC
CSIEE
b
e
g
h
CSIEE
CCL
CD
Pxina 99 de 913
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
CAAB4.5.2. Expresa con precisin e coherencia tanto
verbalmente como por escrito as conclusins das sas investigacins.
2.1.5
Competencias Clave
CCL
Cultura Audiovisual
Introducin
Esta materia pretende iniciar os estudantes na fabricacin das sas propias imaxes e produtos audiovisuais, xa sexan de natureza esttica como a fotografa ou dinmicas como o vdeo. Para isto necesario que o alumnado estea en situacin de
analizar, relacionar e comprender os elementos que forman parte da cultura audiovisual do noso tempo.
A cantidade de informacin que circula na actualidade, construda a partir de elementos tcnicos audiovisuais (fotografa, cine, vdeo, televisin, e mesmo radio) dunha importancia tal e unha magnitude de tal dimensin como nunca se deu na historia da humanidade en pocas precedentes. A sociedade moderna ten como un dos seus sinais de identidade a presenza de imaxes dixitais en practicamente calquera actividade que desenvolva.
Dende as orixes da humanidade, no paleoltico, a evolucin social dos pobos tivo a sa plasmacin grfica, en representacins icnicas ao longo do tempo, reflectindo nelas o mbito no que viven, utilizando para iso variadas ferramentas ao longo de
discorrer do tempo (principalmente debuxo, escultura ou pintura). A aparicin da fotografa e o cine no sculo XIX trouxo un novo xeito de reflectir a realidade, baseada na impresin da imaxe nunha pelcula. Unha das novidades do novo produto foi
que a imaxe obtida gozou dende a sa orixe de percepcin por parte da sociedade de imaxe verosmil e sen manipular, dicir, de reflexo certo do real reflectido al. Xunto a isto, a posibilidade de reproducin, practicamente ilimitada, destes elementos permitiu o acceso a esta informacin maiora da sociedade, preferentemente occidental, afectando, probablemente por primeira vez na historia, a todas as capas sociais. Dende entn, a sociedade viviu unha nova relacin de comunicacin entre os seus elementos, comunicacin baseada dun modo crecente en medios audiovisuais. A historia do sculo XX non se pode concibir sen o uso da imaxe e o son como ferramentas de datacin e avaliacin dos feitos acontecidos; analizar calquera fito histrico e non recorrer a algn tipo de imaxe fotogrfica ou cinematogrfica asociada unha tarefa difcil de concibir na mentalidade actual.
O sculo XXI presenta na sa cabeceira unha nova revolucin social nas comunicacins: a era dixital e internet. Estes dous elementos estn a supoer un cambio tal nos comportamentos sociais que custa aventurar cara a onde camian as novas
xeracins nacidas dentro deste sistema de informacin e intercambio de datos. Por primeira vez na historia practicamente todo o mundo, en todos os pases, ten ferramentas de recepcin e envo de informacin no instante, informacin que se constre coas ferramentas, que esta materia trata de analizar para facilitar a aprendizaxe.
Unha circunstancia novidosa xurdida das novas plataformas dixitais a posibilidade que se ten de publicar na rede produtos construdos con moi poucos medios tcnicos e marxe da industria dedicada producin dixital. Estas producins individuais poden ser vistas e/ou escoitadas por millns de persoas. Por primeira vez na historia, os creativos poden alcanzar o recoecemento da sa obra sen pasar polo filtro da industria audiovisual. Este apoio inicial serve como indicativo de calidade
para unha posterior integracin dos novos creadores dentro da industria audiovisual. Por outro lado, a facilidade de exposicin do material ("subir rede") non supn un aumento da calidade do creado; moi ao contrario, a realidade indcanos que a
posibilidade ilimitada de xerar fotos, vdeos, blogs e pxinas web sen a axuda do criterio razoado da industria est a inundar o mercado audiovisual de produtos de calidade moi deficiente. Resulta pertinente, polo tanto, que os alumnos e alumnas
entendan a importancia do proceso creativo e a sa relacin inescusable coa industria que se encarga de xestionalo.
Outra das novidades que presenta o mundo dixital actual, que o diferencia das sas orixes (sistemas analxicos), a posibilidade de xeracin de imaxes artificiais ou alteradas dun modo dificilmente distinguible da imaxe obtida por pura impresin da
realidade. Os modernos sistemas dixitais de edicin permiten crear ou modificar a realidade da imaxe cunha calidade dificilmente distinguible da simple plasmacin da realidade nun fotograma de celuloide.
Polo tanto, faise necesario e pertinente, facilitar aos alumnos e alumnas ferramentas tcnicas e educativas que lles axuden a xestionar a marea de datos, informacin, imaxes, sons, e posibilidades creativas que diariamente reciben en case todos os
mbitos nos que se desenvolve a sa vida. A intensidade e efectividade que conseguen as creacins plsticas realizadas en soporte dixital son, indubidablemente, dunha forza impresionante, posto que combinan sabia ou atinadamente, imaxes,
msica e mensaxes sonoras.
Se trata polo tanto de que o alumnado comprenda e analice a cultura audiovisual da sociedade na que vive e os medios de producin utilizados para xerala; deste xeito, poder ser capaz de desenvolver un sentido crtico e persoal, para ordenar a informacin recibida e temperar a intensidade da potencia icnica que o mundo audiovisual xera.
A adquisicin de competencias para a anlise dos elementos expresivos e tcnicos, e a dotacin de conciencia crtica, debe servir para crear unha cidadana mis responsable, crtica e participativa.
Esta materia ten un carcter propedutico necesario e bsico para o seu desenvolvemento en etapas posteriores, xa sexa en estudos universitarios de comunicacin audiovisual e publicidade, belas artes (entre outros); como para os de formacin
profesional de imaxe e son e ensinanzas artsticas.
Neste sentido, o ensino desta materia estrutrase en dous camios paralelos e complementarios. O primeiro deles a anlise dos produtos que se presentan por medios dixitais. Aprender a ver, a escoitar, a discernir o que se di, como se di e por
que se presenta ao espectador dun xeito determinado.
O segundo deles a creacin por parte do alumnado de produtos audiovisuais. Aprender o proceso creativo dos produtos audiovisuais , probablemente, unha das mellores ferramentas para o desenvolvemento persoal e humano, que podemos facilitar aos alumnos e alumnas para a comprensin dos contidos que reciben por medios dixitais.
Estas das vas son, polo tanto, imprescindibles e complementarias na formacin. Cada unha delas axuda outra para camiar xuntas no obxectivo de formar os alumnos e alumnas en materia tan apaixonante como a creacin audiovisual.
O alumnado necesitar saber ler os produtos audiovisuais para comprender a sa mensaxe e, de forma complementaria, empezar a xerar produtos dixitais, co fin de comunicarse e coecer mellor a realidade da cultura audiovisual.
Cultura Audiovisual desenvlvese durante dous cursos acadmicos, co criterio organizador de afianzar no primeiro curso de Bacharelato as habilidades e coecementos necesarios para o seu desenvolvemento e aplicacin tcnica no segundo curso.
No primeiro curso o alumnado analizar a evolucin dos medios e linguaxes audiovisuais e as funcins e caractersticas da imaxe fixa e en movemento, co fin de crear narracins audiovisuais sinxelas.
No segundo curso o alumnado analizar a importancia da funcin expresiva da imaxe, o son e a msica no proceso de creacin de audiovisuais; as mesmo, comprender a organizacin da producin de audiovisuais, e as caractersticas dos novos
media e das mensaxes publicitarias, co fin de valorar e realizar produtos audiovisuais sinxelos.
1 de bacharelato
Cultura Audiovisual I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1. Explicar as diferentes funcins da imaxe representada: simblica, relixiosa, ldica, decorativa, xerrquica, educativa, etc.
CCL
b
d
g
h
l
CCEC
b
d
g
h
l
B1.3. Analizar as caractersticas principais da fotografa, o son, o cine, a televisin e os produtos dixitais en
internet.
CCEC
CCEC
b
d
g
h
i
l
CCL
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CD
CD
b
d
g
k
l
CD
b
d
g
h
i
k
l
CCEC
CD
b
d
g
h
i
l
CMCCT
CCEC
b
d
g
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
k
l
b
d
g
h
l
CSC
b
d
g
h
k
l
CSC
b
d
g
h
l
CCL
b
d
g
h
l
CAA
b
d
g
h
i
l
CCEC
CCEC
CA1B2.10.3 Valora os distintos usos da imaxe fotogrfica nos medios de comunicacin e nos novos medios.
CSC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CMCCT
b
d
g
h
l
CA1B3.2.1. Analiza os elementos espaciais e temporais, as caractersticas bsicas, o significado e o sentido na lectura de imaxes en movemento.
CCEC
CA1B3.2.2. Identifica e analiza os elementos expresivos e estticos utilizados nas producins audiovisuais:
pelcula cinematogrfica, programa de televisin, entre
outros.
CSIEE
b
d
g
i
l
B3.3. Caractersticas tcnicas da imaxe cinematogrfica e videogrfica, a imaxe televisiva e dos audiovisuais. O 3D.
CCEC
CD
CSIEE
b
d
g
h
i
l
B3.4. Sistemas de captacin de imaxes en movemento. Sistemas tradicionais analxicos e modernos sistemas dixitais.
CA1B3.4.1 Analiza pezas videogrficas ou cinematogrficas nas que se apliquen efectos de movemento
(intencionados ou tcnicos).
CMCCT
b
d
g
h
i
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
l
Bloque 4. Narrativa audiovisual
b
d
g
l
CAA
b
d
g
h
l
CAA
CA1B4.2.2. Comenta a partir dunha obra cinematogrfica, a construcin do plano-contraplano nun dilogo.
CMCCT
CA1B4.2.3. Explica a complexidade tcnica da construcin dun plano secuencia, utilizando, entre outras
pezas posibles: "A soga" de Alfred Hitchcock; "Sede
de Malo" de Orson Welles; "Son Cuba" de MikhailKalatofov.
CD
CSIEE
CAA
b
d
g
h
l
b
d
g
h
l
CCL
b
d
g
h
l
CAA
CA1B4.5.2. Especifica a tipoloxa de xnero, a intencionalidade comunicativa e os cdigos expresivos empregados na realizacin de pelculas e programas de
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
b
d
g
h
l
CCEC
2 de bacharelato
Cultura Audiovisual II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
d
g
i
k
CD
CAA
b
d
g
i
k
CD
b
d
B1.4. A relacin perceptiva entre imaxe e son: dilogos, voz en off, efectos especiais, msica.
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
g
h
l
B1.5. A adecuacin da msica e dos sons s intencins expresivas e comunicativas. Integracin do son
nas producins audiovisuais
CSIEE
CD
b
d
g
h
l
CAA
b
d
g
h
l
CCEC
b
d
g
h
i
l
CMCTT
CSIEE
b
d
g
h
l
CD
CCL
g
i
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
d
g
h
l
Lloyd.
e sonoros no cine.
b
d
g
h
l
CA2B1.11.1 Analiza a composicin visual nas comedias corais, explicando a complexidade tcnica da sa
resolucin narrativa.
Competencias clave
CMCCT
CCEC
b
d
g
h
l
CSC
CD
CAA
b
d
g
h
l
CD
b
c
CCEC
Contidos
dixital.
B2.7. Condicionantes do deseo para todos.
Criterios de avaliacin
televisin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CA2B3.1.1 Analiza producins radiofnicas e televisivas identificando as caractersticas dos distintos xneros e distinguindo os estereotipos mis comns presentes nos produtos audiovisuais.
CCL
b
d
g
h
l
B3.2. Analizar a importancia creativa, tcnica e histrica dos principais realizadores da Televisin en Espaa.
CCEC
b
d
g
h
l
CAA
b
d
g
h
l
CCEC
CCEC
b
d
g
h
B3.7. Estudo de audiencias e programacin. Caractersticas da obtencin dos datos de audiencia. Sistemas
de elaboracin estatstica de resultados e transcendencia na producin audiovisual.
CMCCT
b
d
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
comunicacin e a creacin.
B3.10. O uso responsable da rede.
B3.11. Liberdade de expresin e dereitos individuais
do espectador.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CA2B3.6.2. Compara a mesma noticia relatada segundo diferentes medios de comunicacin e establece
conclusins.
CSIEE
CSC
CA2B4.1.1. Recoece as distintas funcins da publicidade, diferenciando os elementos informativos daqueles outros relacionados coa emotividade, a seducin e
a fascinacin.
CCL
CSIEE
CCL
CSC
CSIEE
CCEC
CAA
Bloque 4. A publicidade
b
d
g
h
l
b
d
g
h
b
d
g
h
l
b
d
g
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
2.1.6
b
d
g
h
l
CCEC
b
d
g
h
k
l
CSC
CCL
CAA
CA2B5.2.4. Elabora unha pequena producin audiovisual aplicando solucins expresivas segundo o xnero
e formato seleccionado.
CD
Debuxo Tcnico
Introducin
Entre as finalidades do Debuxo Tcnico figura de xeito especfico o dotar o alumnado das competencias necesarias para poder comunicarse graficamente con obxectividade, nun mundo cada vez mis complexo que require do deseo e fabricacin
de produtos que resolvan as necesidades presentes e futuras. Esta funcin comunicativa, grazas acordo dunha serie de convencins a escala nacional, comunitaria e internacional, permtenos transmitir, interpretar e comprender ideas ou proxectos de maneira fiable, obxectiva e inequvoca.
O Debuxo Tcnico, polo tanto, emprgase como medio de comunicacin en calquera proceso de investigacin ou proxecto que se valla dos aspectos visuais das ideas e das formas para visualizar o que se est a desear e, no seu caso, definir dun
xeito claro e exacto o que se desexa producir, dicir, como linguaxe universal nos seus dous niveis de comunicacin: comprender ou interpretar a informacin codificada, e expresarse ou elaborar informacin comprensible polos destinatarios.
O alumnado, adquirir competencias especficas na interpretacin de documentacin grfica elaborada de acordo norma nos sistemas de representacin convencionais, pode coecer mellor o mundo. Isto require, ademais do coecemento das
principais normas de debuxo, un desenvolvemento avanzado da sa visin espacial, entendida como a capacidade de abstraccin para, por exemplo, visualizar ou imaxinar obxectos tridimensionais representados mediante imaxes planas.
Ademais de comprender a complexa informacin grfica que nos rodea, preciso que o estudante aborde a representacin de espazos ou obxectos de todo tipo e elaborar documentos tcnicos normalizados que plasmen as sas ideas e proxectos,
xa estean relacionados co deseo grfico, coa ideacin de espazos arquitectnicos ou coa fabricacin artesanal ou industrial de pezas e conxuntos.
Durante o primeiro curso trabllanse as competencias relacionadas co Debuxo Tcnico coma linguaxe de comunicacin e instrumento bsico para a comprensin, anlise e representacin da realidade. Para isto, introdcense gradualmente e de
xeito interrelacionado tres grandes bloques: Xeometra, Sistemas de representacin e Normalizacin. Trtase de que o estudante tea unha visin global dos fundamentos do Debuxo Tcnico que lle permita no seguinte curso profundar distintos aspectos desta materia.
Ao longo do segundo curso introdcese un bloque novo, denominado Proxecto, para a integracin das destrezas adquiridas na etapa.
Os elementos do currculo bsico da materia agrupronse en catro bloques interrelacionados: Xeometra, Sistemas de representacin, Normalizacin e Proxectos.
No primeiro bloque, denominado Xeometra, desenvolvronse durante os dous cursos que compoen esta etapa os elementos necesarios para resolver problemas de configuracin de formas, tempo que analiza a sa presenza na natureza e no
arte longo da historia, e as sas aplicacins mundo cientfico e tcnico.
De maneira anloga, o bloque dedicado aos Sistemas de representacin desenvolve os fundamentos, caractersticas e aplicacins das axonometras, perspectivas cnicas, e dos sistemas didrico e de planos acoutados. Este bloque debe abordarse de xeito integrado para permitir descubrir as relacins entre sistemas e as vantaxes e inconvenientes de cada un. Ademais, conveniente potenciar a utilizacin do debuxo a man alzada como ferramenta de comunicacin de ideas e anlise de
problemas de representacin.
O terceiro bloque, a Normalizacin, pretende dotar o estudante dos procedementos para simplificar, unificar e obxectivar as representacins grficas. Este bloque est especialmente relacionado co proceso de elaboracin de proxectos, obxecto do
ltimo bloque, polo que, anda que a secuencia establecida sita este bloque de maneira especfica no primeiro curso, a sa condicin de linguaxe universal fai que a sa utilizacin sexa unha constante longo da etapa.
O cuarto bloque, denominado Proxectos, ten como obxectivo principal que o estudante mobilice e interrelacione os elementos adquiridos longo de toda a etapa, e os empregue para elaborar e presentar de xeito individual e colectivo os bosquexos,
esbozos e planos necesarios para a definicin dun proxecto sinxelo relacionado co deseo grfico, industrial ou arquitectnico.
1 de bacharelato
Debuxo Tcnico I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CMCCT
CAA
CAA
CMCCT
CSIEE
i
j
k
i
j
k
i
j
k
i
j
k
Contidos
Criterios
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
DT1.B1.1.7. Reproduce figuras proporcionais determinando a razn idnea para o espazo de debuxo
dispoible, construndo a escala grfica correspondente en funcin da apreciacin establecida e utilizndoa coa precisin requirida.
CSIEE
CAA
CMCCT
DT1.B1.2.2. Resolve problemas bsicos de tanxencias coa axuda de regra e comps aplicando con rigor
e exactitude as sas propiedades intrnsecas, utilizando recursos grficos para destacar claramente o
trazado principal elaborado das lias auxiliares utilizadas.
CAA
CSIEE
CSIEE
CCL
i
j
k
Contidos
B2.4. Os sistemas de representacin e o Debuxo
tcnico. mbitos de aplicacin.
B2.5. Vantaxes e inconvenientes. Criterios de seleccin.
B2.6. Clases de proxeccin.
B2.7. Sistemas de representacin e novas tecnoloxas.
B2.8. Aplicacins de debuxo vectorial en 3D.
B2.9. Sistema didrico.
B2. 10. Procedementos para a obtencin das proxeccins didricas.
B2.11. Disposicin normalizada.
B2.12. Reversibilidade do sistema. Nmero de proxeccins suficientes.
B2.13. Representacin e identificacin de puntos,
rectas e planos. Posicins no espazo. Paralelismo e
perpendicularidade. Pertenza e interseccin.
B2.14. Proxeccins didricas de slidos e espazos
sinxelos.
B2.15. Seccins planas. Determinacin da sa
verdadeira magnitude.
B2.16. Procedementos para a obtencin e disposicin
das proxeccins didricas.
B2.17. Visualiza e debuxa a man alzada axonometras
a partir das vistas principais de pezas sinxelas.
B2.18. Seccins planas. Determinacin da sa
verdadeira magnitude.
Criterios
que se desexe mostrar e dos recursos dispoibles.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CMCCT
CAA
DT1.B2.1.6. Desea ou reproduce formas tridimensionais sinxelas, debuxando a man alzada as sas
vistas principais no sistema de proxeccin ortogonal
establecido pola norma de aplicacin, dispoendo as
proxeccins suficientes para a sa definicin e identificando os seus elementos de xeito inequvoco.
CSIEE
CMCCT
CCEC
CAA
i
j
k
I
j
k
i
j
k
i
j
k
i
j
k
Contidos
Criterios
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCEC
B2.4. Debuxar perspectivas cnicas de formas tridimensionais a partir de espazos da contorna ou definidas polas sas proxeccins ortogonais, valorando o
mtodo seleccionado, considerando a orientacin das
caras principais respecto do plano do cadro e a repercusin da posicin do punto de vista sobre o resultado
final.
CCL
CSIEE
CMCCT
CCL
Bloque 3. Normalizacin
i
j
k
Contidos
B3.2. O proxecto: necesidade e mbito de aplicacin
das normas.
B3.3. Formatos. Dobrado de planos.
B3.4. Vistas. Lias normalizadas.
B3.5. Aplicacins da normalizacin.
B3.6. Escalas. Acotacin.
B3.7. Debuxo industrial.
B3.6. Escalas. Acotacin.
B3.8. Debuxo arquitectnico.
B3.9. Cortes e seccins.
Criterios
B3.2. Aplicar as normas nacionais, europeas e internacionais relacionadas cos principios xerais de representacin, formatos, escalas, acotacin e mtodos de
proxeccin ortogrficos e axonomtricos, considerando o Debuxo Tcnico coma linguaxe universal, valorando a necesidade de coecer a sa sintaxe e utilizndoo de forma obxectiva para a interpretacin de
planos tcnicos e a elaboracin de bosquexos, esquemas, esbozos e planos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
DT1.B3.2.2. Representa pezas e elementos industriais ou de construcin, aplicando as normas referidas s principais mtodos de proxeccin ortogrficos,
seleccionando as vistas imprescindibles para a sa
definicin, dispondoas axeitadamente e diferenciando o trazado de eixos, lias vistas e ocultas.
CAA
DT1.B3.2.3. Acota pezas industriais sinxelas identificando as cotas necesarias para a sa correcta definicin dimensional, dispondoas de acordo norma.
CMCCT
CMCCT
CSIEE
2 de bacharelato
Debuxo Tcnico II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
compostas por puntos, rectas e circunferencias describindo as sas posibles aplicacins resolucin de
problemas xeomtricos.
cias.
B1.7. Inversin. Determinacin de figuras inversas.
Aplicacin resolucin de tanxencias.
B1.7. Inversin. Determinacin de figuras inversas.
Aplicacin resolucin de tanxencias.
B1.8. Transformacins xeomtricas. Aplicacins
B1.6. Potencia dun punto respecto a unha circunferencia. Determinacin e propiedades do eixo radical e
do centro radical. Aplicacin resolucin de tanxencias.
B1.7. Inversin. Determinacin de figuras inversas.
Aplicacin resolucin de tanxencias.
i
j
k
i
j
k
i
j
k
i
j
k
i
j
k
i
j
k
CSIEE
DT2.B1.1.5. Resolve problemas de tanxencias aplicando as propiedades dos eixos e centros radicais,
indicando graficamente a construcin auxiliar utilizada, os puntos de enlace e a relacin entre os seus
elementos.
CMCCT
CCL
DT2.B1.2.2. Resolve problemas de pertenza, interseccin e tanxencias entre lias rectas e curvas cnicas, aplicando as sas propiedades e xustificando o
procedemento utilizado.
CAA
CSIEE
CCL
CSIEE
CMCCT
i
j
k
i
j
k
i
j
k
i
j
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CAA
CSIE
DT2.B2. 2. 1 Representa cilindros e conos de revolucin aplicando xiros ou cambios de plano para dispoer as sas proxeccins didricas en posicin favorable para resolver problemas de medida.
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CAA
Contidos
B2.18. Sistemas axonomtricos ortogonais.
B2.19. Posicin do triedro fundamental.
B2.20. Relacin entre o tringulo de trazas e os eixos
do sistema.
B2.21. Determinacin de coeficientes de reducin.
B2.22. Tipoloxa das axonometras ortogonais. Vantaxes e inconvenientes.
B2.23. Representacin de figuras planas.
B2.24. Representacin simplificada da circunferencia.
B2.25. Representacin de corpos xeomtricos e
espazos arquitectnicos. Seccins planas. Interseccins.
Criterios de avaliacin
B2.3 Debuxar axonometras de poliedros regulares,
pirmides, prismas, cilindros e conos, dispoendo a
sa posicin en funcin da importancia relativa das
caras que se desexen mostrar e/ou da conveniencia
dos trazados necesarios, utilizando a axuda do abatemento de figuras planas situadas nos planos coordenados, calculando os coeficientes de reducin e
determinando as seccins planas principais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CCEC
CMCCT
DT2.B3.1.1 Elabora e participa activamente en proxectos cooperativos de construcin xeomtrica, aplicando estratexias propias axeitadas linguaxe do
Debuxo tcnico.
CSC
CMCCT
CCEC
CCEC
B3.1. Elaborar bosquexos, esbozos e planos necesarios para a definicin dun proxecto sinxelo relacionado
co deseo industrial ou arquitectnico, valorando a
exactitude, rapidez e limpeza que proporciona a utilizacin de aplicacins informticas, planificando de
maneira conxunta o seu desenvolvemento, revisando
o avance dos traballos e asumindo as tarefas encomendadas con responsabilidade.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
2.1.7
CD
CD
CD
CD
Deseo
Introducin
O deseo converteuse nun elemento de capital importancia en todo tipo de producins humanas, e constite hoxe un dos principais motores da economa cultural. O deseo aplcase en todos os mbitos e atpase por todas partes, penetrando no
cotin de tal xeito que a sa omnipresencia trnao imperceptible. A funcin do deseo na sociedade contempornea non debe entenderse unicamente como o proceso de ideacin e proxeccin, para a producin de obxectos xa sexan estes bidimensionais ou tridimensionais. Un problema de deseo non un problema circunscrito superficie xeomtrica de das ou tres dimensins. Todo obxecto conctase sempre, directa ou indirectamente, cunha contorna, e xa que logo o conxunto de conexins que un obxecto establece con moi distintas esferas extenssimo. Por iso o deseador ha de contribur a que se estableza unha relacin recoecible e inmediata do home coa sa contorna, onde este faise accesible, amable, til e adaptado. O
deseo ha de atender tanto aos aspectos materiais, tecnolxicos e funcionais dos obxectos, como aos simblicos e de comunicacins. Un bo deseo contribe a que podamos utilizar eficazmente os obxectos dun xeito intuitivo e cmodo, ou a que
comprendamos con rapidez as mensaxes da nosa contorna.
O estudo dos fundamentos bsicos do deseo de gran importancia para capacitar ao alumnado, para a comprensin e goce da sa contorna, e para desenvolver a creatividade e o pensamento diverxente, ao potenciar a capacidade para producir
respostas mltiples ante un mesmo estmulo. O estudo e a iniciacin prctica do deseo promoven, polo tanto, posturas activas ante a sociedade e a natureza e fomentan, unha actitude analtica respecto da informacin que lle chega da contorna,
dicir, contribundo a desenvolver a sensibilidade e o sentido crtico.
A materia de Deseo ten por finalidade proporcionar unha base slida a preto dos principios e fundamentos que constiten esta actividade. unha materia de carcter terico-prctico que, sen pretender formar especialistas na materia, si debe proporcionar ao alumnado os coecementos fundamentais do mbito do deseo e as ferramentas necesarias para iniciarse no estudo, anlise e realizacin de proxectos elementais de deseo.
Por outra banda, o desenvolvemento e a adquisicin de competencias constiten elementos fundamentais hora de abordar e orientar o proceso de ensino-aprendizaxe. Os contidos da materia estrutranse en cinco bloques que agrupan contidos e
procedementos, non obstante o seu desenvolvemento non debe entenderse de forma secuencial.
O primeiro bloque estuda o devir histrico nos principais mbitos do deseo, e debe contribur a que o alumnado comprenda que a actividade de desear sempre est condicionada pola contorna natural, social e cultural no que se desenvolva.
O segundo bloque est dedicado anlise e estudo dos elementos de configuracin especficos para o deseo de mensaxes, obxectos ou espazos en funcin das sas dimensins, formais, estticas, comunicativas e simblicas.
O terceiro bloque incide na importancia da metodoloxa proxectual como unha valiosa e necesaria ferramenta que canalice a creatividade, a fantasa e a inventiva eficaz resolucin de problemas de deseo.
Tanto o cuarto como o quinto bloques pretenden ser unha aproximacin ao coecemento e prctica do deseo nos mbitos da comunicacin grfica, do deseo de obxectos e do deseo de espazos.
Para rematar indicar que a materia Deseo facilita o desenvolvemento da competencia conciencia e expresins culturais, da competencia dixital, tan necesaria para realizar todo tipo de deseos, as como as competencias aprender a aprender e
sentido da iniciativa e esprito emprendedor cando se toman decisins e se panifica o proceso de elaboracin dun produto, non podemos esquecer a finalidade comunicativa que poden ter moitas obras, finalmente, de forma mis puntual, trabllase
a competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa.
2 de bacharelato
Deseo. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
g
h
j
l
B1.1. Coecer e describir as caractersticas fundamentais dos movementos histricos, correntes e escolas
mis relevantes na historia do deseo recoecendo as
achegas do deseo nos diferentes mbitos, e valorar a
repercusin que tivo nas actitudes ticas, estticas e
sociais na cultura contempornea.
DEB1.1.1. Coece e describe as caractersticas fundamentais das principais correntes e escolas da historia
do deseo.
CCL
CCEC
CSC
CAA
CCL
Deseo. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
b
d
g
h
k
l
DEB2.2.1. Realiza composicins grficas, seleccionando e utilizando equilibradamente os principais elementos da linguaxe visual.
CD
CD
b
d
g
h
k
l
CCEC
CCEC
b
d
g
k
l
B2.6.Deseo e funcin. Relacin entre forma e funcin.Anlise da dimensin pragmtica, simblica e esttica do deseo.
CD
CAA
CCL
Deseo. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
g
h
k
l
CSIEE
b
d
g
h
k
l
CSC
CAA
b
d
g
h
k
l
CMCCT
CMCCT
b
d
g
h
k
l
DEB3.5.1. Realiza esquemas e bosquexos para visualizar a peza e valorar a sa adecuacin aos obxectivos
propostos.
CAA
CSIEE
CSC
CCEC
Deseo. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
h
k
l
e comunicativo produtos de deseo grfico, identificando os recursos grficos, comunicativos e estticos empregados.
b
d
g
h
k
l
b
d
g
h
k
l
b
d
g
h
l
b
d
g
h
k
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
DEB4.2.2. Utiliza de xeito adecuado a tipografa seguindo criterios acertados na sa eleccin e composicin.
CSIEE
CMCCT
DEB4.4.1. Relaciona o grado de iconicidade de diferentes imaxes grficas coas sas funcins comunicativas.
CAA
DEB4.4.2. Emite xuzos de valor argumentados respecto producin grfica propia e allea en base aos seus
coecementos sobre a materia, o seu gusto persoal e
sensibilidade.
CSIEE
CD
CAA
B5.1. Analizar os aspectos formais, estruturais, semnticos e funcionais de diferentes obxectos de deseo,
podendo ser obxectos naturais, artificiais, de uso cotin, ou obxectos propios do deseo.
Deseo. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
h
l
b
d
g
h
k
l
b
d
g
h
k
l
b
d
g
h
l
B5.3. Realizar un proxecto elemental de espazo habitable, seguindo unha metodoloxa idnea e seleccionando as tcnicas de realizacin apropiadas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CSIEE
2.2. Interpreta a informacin grfica aportada en supostos prcticos de deseo de obxectos e do espazo.
CCEC
CD
CAA
CCEC
CSC
CSC
CSIEE
CMCCT
2.1.8
Economa da Empresa
Introducin
A Economa da Empresa trata de explicar a realidade empresarial, sendo neste sentido unha rama da economa especializada nun determinado suxeito econmico: a empresa. Trtase dunha ciencia que, por un lado, busca a explicacin do fenmeno econmico empresa e, por outro, a actuacin sobre ela para alcanzar certos fins, a tendencia actual est dirixida a tratar de converter esta disciplina nun corpo de coecementos interdisciplinarios que traten calquera problema que se formule na
empresa.
A empresa un axente esencial da actividade econmica. As empresas constiten as clulas elementais de producin que integran o organismo econmico. A travs delas consguense os obxectivos macroeconmicos, e por iso ocupan a atencin
dos economistas. na economa contempornea onde encontra a sa plenitude, xa que a divisin do traballo, a especializacin, o desenvolvemento do sistema monetario e a amplitude do mercado, crearon o clima necesario para que se dea con
precisin e caractersticas peculiares a unidade autnoma de producin, que constite o obxecto real da Economa da Empresa. Nesta materia traballaranse cuestins como a razn da existencia das empresas, as sas caractersticas, tipos de organizacin e funcionamento e factores que inflen na toma de decisins.
A materia que emprega un enfoque de presentacin baseado na anlise das distintas reas e funcins da empresa, estrutrase nos bloques seguintes: A empresa no que se describen os seus elementos, funcins e obxectivos. Desenvolvemento da
empresa faise unha anlise das decisin de dimensin e localizacin e das estratexias de crecemento. No bloque organizacin e direccin da empresa explcase a planificacin, organizacin e xestin dos recursos da empresa. A funcin produtiva
para analizar os procesos produtivos e a estrutura de ingresos e custos derivada deles. A funcin comercial da empresa fai un repaso das principais decisins da empresa na comercializacin dos seus produtos e/ou servizos. Para comprender a importancia de contar con datos e informacin relevante e precisa na toma de decisins e no cumprimento das obrigas fiscais recllese o bloque titulado a informacin na empresa. Finalmente o bloque a funcin financeira trata de analizar os aspectos
relevantes das decisin de inversin e financiamento na empresa.
A empresa ten un significado social, crea emprego, canaliza a renda e conseguintemente constite un elemento de redistribucin da renda nacional O desenvolvemento da actividade empresarial e a accin do empresario deben estar guiados pola
responsabilidade social e comportamento tico, mis al da procura duns resultados.
A materia permitir o fomento dunha cultura e forma de pensar empresarial, onde se exercite e creza a creatividade e o esprito de innovacin, se incentve a elaboracin de reflexins persoais e a toma de decisins fundamentadas, as como a visualizacin do erro como fonte de progreso e aprendizaxe, e contribuir ao desenvolvemento da competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa, de comunicacin lingstica, dixital, da capacidade de aprender a aprender e
do sentido da iniciativa e esprito emprendedor.
2 de bacharelato
Economa de la Empresa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 1. A empresa
a.
d.
i.
j.
k.
IEE
CAA
CAA
a.
d.
h.
i.
j.
k.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
EEB1.1.4 Describe os elementos da empresa relacionndoos coas funcins que desenvolven e os obxectivos que procuran dentro do sistema.
CLL
IEE
CSC
CSC
CLL
IEE
IEE
CAA
CSC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CDI
CMT
CLL
IEE
CAA
EEB3.1.5 Aplica os seus coecementos a unha organizacin concreta, detectando problemas e propoendo melloras.
CAA
IEE
EEB4.1.1 Realiza clculos da produtividade de distintos factores, interpretando os resultados obtidos e coece medios e alternativas de mellora da produtividade
nunha empresa.
CMT
CSC
i.
j.
k.
i.
j.
k.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMT
CMT
CAA
CMT
IEE
CMT
CDI
EEB4.3.3 Valora a relacin entre o control de inventarios e a produtividade e eficiencia nunha empresa.
IEE
IEE
CAA
CSC
CLL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CDI
CLL
CSC
IEE
EEB6.1.2 Identifica, valora e clasifica os bens, dereitos e obrigas da empresa en masas patrimoniais.
CMT
CAA
CMT
IEE
CMT
CDI
IEE
IEE
a.
c.
d.
h.
i.
j.
k.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMT
CAA
IEE
CLL
CSC
IEE
CMT
EEB7.1.2 Aplica mtodos estticos(prazo de recuperacin) e dinmicos (valor actual neto) nun suposto concreto de seleccin de alternativas de inversin para
unha empresa.
CAA
CLL
EEB7.1.4 Analiza nun suposto concreto de financiamento externo as distintas opcins posibles, os seus
custes e variantes de amortizacin.
CAA
CAA
IEE
2.1.9
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CDI
CLL
CMT
CAA
Economa
Introducin
A formacin en economa faise necesaria nun contexto globalizado, no que as relacins entre os axentes econmicos e sociais son cada da mis complexas.
A consideracin do comportamento econmico das persoas na procura da satisfaccin das sas necesidades , asi como da producin e organizacin dos bens e servizos necesarios e da distribucin dos recursos escasos facilitan a compresin da
realidade social.
Calquera persoa necesita coecer as regras bsicas que explican os acontecementos econmicos e a linguaxe especfica utilizada por economistas e medios de comunicacin para analizar eses feitos. O estudo da economa axuda a percibir e coecer o mundo que nos rodea, e posibilita analizar e afondar nas relacins humanas, facilita a comprensin dos conceptos utilizados habitualmente na anlise econmico e empresarial, serve para potenciar destrezas de razoamento, abstraccin e
interrelacin, e proporciona ferramentas para examinar de forma crtica a sociedade, contribe a desenvolver a curiosidade intelectual, a capacidade analtica, o rigor e a amplitude de perspectivas hora de indagar no coecemento de variables como o crecemento, a pobreza, a educacin, a sade, a riqueza, o medioambiente, etc. Proporciona importantes coecementos matemticos e estatsticos, habilidades de comunicacin oral e escrita para explicar e transmitir ideas e conclusins con
argumentos e evidencias empricas, sentido da tica e respecto ao ser humano, as como unha intensa capacidade de traballo, tanto individual como en equipo.
O enfoque empregado pola economa na resolucin dos problemas sociais a distingue das restantes ciencias sociais. A materia de 4 de ESO distribese en seis bloques que permiten o estudo da economa como ciencia e do papel dos diferentes
axentes econmicos. No bloque 1, Ideas econmicas bsicas, recllense aspectos relativos aos principios econmicos, terminoloxa propia e metodoloxa da ciencia econmica. No dous, Economa e empresa, analzase o papel e funcionamento
do axente empresas na economa. O seguinte bloque, Economa persoal, est dedicado ao estudo da transcendencia das decisins econmicas na vida das persoas. O cuarto bloque, Economa e ingresos e gastos do estado, repasa o papel estatal
no funcionamento econmico a travs da anlise dos seus ingresos e gastos. No quinto bloque, Economa e tipos de xuro, inflacin e desemprego, repsanse os aspectos mis destacados da economa financeira e a sa repercusin na actividade
econmica e o nivel de emprego. Para rematar, Economa internacional fai un breve repaso do funcionamento do sector exterior da economa con especial fincap nas repercusins da integracin econmica e a globalizacin.
A materia de 1 de Bacharelato emprega un esquema mixto de presentacin, herdado de deseos curriculares anteriores e baseado principalmente na anlise da economa como ciencia, do papel dos distintos axentes econmicos e do funcionamento das principais institucins econmicas e os seus elementos. Estrutrase en sete bloques: No primeiro abrdase a o principal problema orixe da ciencia ecconmica , a economa e a escaseza, continuando coa organizacin da actividade
econmica para estudar a estrutura dos sistemas econmicos. Nun segundo bloque, A actividade produtiva, descrbese a producin como principal actividade econmica. No terceiro, O mercado e o sistema de prezos, repsase a principal institucin na fixacin de prezos e asignacin de recursos. A macroeconoma, seguinte bloque, cntrase na medicin da actividade econmica e no estudo do mercado de traballo. O quinto bloque, Aspectos financeiros da economa, fai un repaso da vertente financeira da actividade econmica. O sexto, O contexto internacional da economa, aborda a anlise do sector exterior e dos fenmenos de integracin econmica e globalizacin. E finalmente o bloque desequilibrios econmicos e o papel
do estado na econmica no que se reflexiona sobre o carcter cclico da actividade econmica e o papel do estado para mitigar e corrixir os desequilibrios xurdidos do funcionamento econmico.
A gran transcendencia social da economa queda reflectida na sa contribucin ao fomento da mellora na calidade de vida, ao progreso e ao benestar social, os coecemento econmicos teen cada da mas valor pola importancia de contar con cidadns informados e pola relevancia dunha boa administracin dos recursos pblicos.
O estudo da economa proporciona, xunto coa formacin tcnica, competencias lingsticas e de comunicacin, matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa, sociais e cvicas, as como sentido da iniciativa e esprito emprendedor.
4 de ESO
Economa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f,h
a,f
B1.1 Explicar a Economa como ciencia social valorando o impacto permanente das decisins econmicas na vida dos cidadns.
ECB1.1.1 Recoece a escaseza de recursos e a necesidade de elixir e tomar decisins como as claves dos problemas bsicos de toda Economa e comprende que toda
eleccin supn renunciar a outras alternativas e que toda
decisin ten consecuencias.
CSC
CAA
CLL
CSC
CMT
CSC
CSC
IEE
CAA
IEE
Economa. 4 ESO
Obxectivos
a,f,e
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
ECB2.2.1 Analiza os distintos tipos de factores produtivos e as relacins entre produtividade, eficiencia e
tecnoloxa.
CMT
CSC
e,f,
CAA
e,f
CMT
a,e,f
CAA
CSC
CMT
a,d,k
CSIEE
a,f
CSC
Economa. 4 ESO
Obxectivos
a,b,e,f,g
e,f,g
Contidos
B3.6 O dieiro.
B3.7 Contratos financeiros: contas e tarxetas de dbito
e crdito.
B3.8 Relacins no mercado financeiro: informacin e
negociacin.
B3.9 Implicacins dos contratos financeiros. Dereitos e
responsabilidades dos consumidores no mercado financeiro.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CLL
ECB3.4.2 Valora e comproba a necesidade de interpretar as clusulas dos contratos bancarios para coecer os dereitos e obrigas que se derivan delas, as como a importancia de operar en condiciones de seguridade cando se empregan procedementos telemticos.
CLL
CAA
CAA
CAA
CAA
CSC
CMT
CAA
CSC
CLL
a,e,f,
B4.1 Recoecer e analizar a procedencia das principais fontes de ingresos e gastos do Estado, as como
interpretar grficos onde se mostre a devandita distribucin.
Economa. 4 ESO
Obxectivos
a,c,d,e,f
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CAA
CSC
CAA
CMT
CAA
CSC
CAA
ECB6.1.1 Valora o grao de interconexin das diferentes Economas de todos os pases do mundo e aplica
a perspectiva global para emitir xuzos crticos.
CAA
CSC
CAA
CSC
a,c,e,f
B5.2 Valorar diferentes opcins de polticas macroeconmicas para facer fronte ao desemprego.
Economa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
1 de bacharelato
Economa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
a,h,i,j
CSC
CSC
CAA
CAA
CLL
i,j
Economa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i,j,k
ECB2.1.1 Expresa unha visin integral do funcionamento do sistema produtivo partindo do estudo da empresa e a sa participacin en sectores econmicos,
as como a sa conexin e interdependencia.
CAA
i,j
CSC
CMT
a,h,i,j,k
IEE
a,h,i,j,k
IEE
CAA
CAA
i,j,k
CAA
i,j,k
CMT
CAA
ECB2.7.1 Representa e interpreta grficos de producin total, media e marxinal a partir de supostos dados.
CMT
CMT
i,j,k
i,j,k
B3.1 Interpretar, a partir do funcionamento do mercado, as variacins en cantidades demandadas e ofertadas de bens e servizos en funcin de distintas varia-
Economa. 1 Bacharelato
Obxectivos
a,h,i,j,k
Contidos
Criterios de avaliacin
bles.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMT
CAA
CMT
CAA
CSC
CMT
CAA
CSC
CMT
CAA
CDI
Bloque 4. A macroeconoma
g,h,i,j
g,i,j,
Economa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a,g,h,i,j
B4.4 Estudar as diferentes opcins de polticas macroeconmicas para facer fronte inflacin e o desemprego.
CMT
CSC
CAA
CAA
IEE
CSC
a,d,h,i,j
CSC
i,j
CAA
a,d,h,i,j
CAA
i,j
a,h,i,j
CSC
CMT
CSC
Economa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
mas.
internacionais.
a,i,j
ECB6.2.1 Explica o proceso de cooperacin e integracin econmica producido na Unin Europea, e reflexiona para valorar as repercusins e implicacins para
Espaa nun contexto global.
CSC
a,b,h,i,j
CSC
ECB6.3.2 Describe as implicacins e efectos da globalizacin econmica nos pases e reflexiona sobre a necesidade da sa regulacin e coordinacin.
CAA
CSC
CLL
CSC
CAA
CSC
CSC
CSC
Economa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
asociados.
a,c,i,j
CMT
CLL
CSC
ECB7.2.3 Clasifica e describe os elementos integrantes dos orzamentos pblicos e argumenta a necesidade de prever os ingresos e gastos e controlar a sa
execucin.
CAA
CMT
2.1.10 Filosofa
Introducin
A travs da UNESCO, a ONU alenta aos seus estados membros a traballar na promocin, fortalecemento e extensin da Filosofa en todos os niveis do ensino porque a sociedade democrtica, formada por unha pluralidade diversa de persoas e
comunidades, proxectos e intereses, demanda un pensamento racional que axude a comprender o mundo complexo que nos rodea e forneza de instrumentos para edificar unha sociedade libre, igual e xusta. A UNESCO considera que a materia de
Filosofa, o saber mis antigo de Europa, a ferramenta adecuada que debe servir a este fin. A filosofa forma unha cidadana reflexiva, lcida, participativa, amante das institucins democrticas e con habilidades prcticas na resolucin dos problemas especficos das sociedades democrticas avanzadas.
A materia de Filosofa capacita ao alumnado para o exercicio do pensamento crtico e independente co que acadar unha mellor comprensin do mundo globalizado e de si mesmo. Grazas Filosofa adquire a aptitude de entretecer unha defensa racional e razoable da sa autonoma, dignidade e dereitos, nun contexto (mundial, nacional) en transo de globalizacin. O pensamento filosfico aporta os coecementos tericos e destrezas prcticas para entender, analizar e propoer solucins aos
desafos intelectuais e morais do sculo XXI. Asemade, a materia da Filosofa ofrece os fundamentos conceptuais dos principios e valores da paz e seguridade mundiais: democracia, imperio da lei, dereitos humanos, tolerancia, xustiza, igualdade,
liberdade (a UNESCO nomea a Filosofa como Escola de liberdade na sa estratexia internacional e no informe de 2007). Os mtodos filosficos proporcionan enfoques plurais e contrastados que permiten albiscar sadas aos problemas que afectan convivencia humana. A aprendizaxe do tratamento racional e dialogado destes asuntos disipa o recurso violencia, guerra, fomenta a paz, a seguridade global e local. En terceiro lugar, a materia de Filosofa impulsa no alumnado o valor da
indagacin e a reflexin argumentada para descubrir prexuzos, xerar claridade a respecto dos obxectivos e sentido da vida, valorar a calidade dos argumentos, detectar sofismas e falacias, resistir a presin arbitraria dos superiores e dos pares,
atopar puntos de encontro entre posicins diferentes, humanizar a aqueles cos que estamos obrigados a convivir. A materia de Filosofa axuda a desmontar os argumentos das condutas baseadas nos valores da dominacin e a vontade de poder
que provocan crises ecolxicas, econmicas, humanas. A meditacin filosfica esperta no alumnado o interese polos demais, estimula a empata para imaxinar os problemas que lles afectan, crea a capacidade para emocionalos moralmente. Merc
ao autocoecemento que promove a filosofa, o alumnado pode chegar a recoecer que a fraxilidade, debilidade e mortalidade non son aspectos negativos e odiosos da existencia humana, senn ocasins para a axuda mutua, cooperacin e reciprocidade. En cuarto lugar, grazas aos varios modelos de pensamento filosfico, a materia de Filosofa estimula a deliberacin sosegada sobre as decisins que rexen a vida coti individual e colectiva, e impulsa a tomar iniciativas razoables. Nunha
sociedade democrtica avanzada o alumnado debe formarse para aplicar o pensamento crtico anlise de principios econmicos e polticos, sopesar distintas teoras sobre a liberdade e a xustiza social, recoecer a interaccin dos fenmenos naturais e sociais, avaliar o impacto tico e social da tecnociencia, gozar con autonoma dos produtos artsticos. A materia de Filosofa proporciona a visin e comprensin holstica necesaria para realizar estas tarefas. O alumnado educado filosoficamente as activo, curioso, argumentativo, creativo, comprometido, innovador.
Como vemos, a Filosofa como materia potencia o desenvolvemento das competencias sociais e cvicas, por estar estreitamente vinculadas coa finalidade ltima de todo o seu proxecto. Pero nesa consecucin precisa de acudir Competencia en
Comunicacin Lingstica, que permite ao alumno tanto a exposicin dun pensamento rigoroso e claro coma o dilogo frutfero cos outros. A Competencia de Aprender a Aprender manifstase na obriga intrnseca do facer filosfico de xerar marcos
de sentido cada vez mis complexos, globais e enriquecedores que nos permitan tratar cunha realidade plstica, multifactica e omniabarcante, realidade que provoca en ns a moi humana sensacin de admiracin. E nesa sensacin a Filosofa non
est soa, a Matemtica e a Ciencia ntrense da mesma fonte, e a competencia neses saberes cobra mis luz cando os examinamos dende o saber que na orixe foi un con eles. Pero non chega a admiracin. Con ela aparece a curiosidade que s se
satisfai cando polo Sentido de Iniciativa e o Esprito Emprendedor animmonos accin, creacin, innovacin. O mesmo saber require de atrevemento, de ousada, de iniciativa, como nos recorda Kant. A Competencia Dixital capacita aos alumnos para o uso das novas tecnoloxas que serven para traballar coa materia mesma da razn: o sentido, que se presenta baixo as das facetas da informacin e a comunicacin. O percorrido da Filosofa, polos seus temas e pola sa historia, brinda
acceso, ao cabo, a un panorama de teoras, pensadores, correntes, ideas, argumentos, crticas e preguntas que conforman a trama onde se vieron tecendo as Expresins Culturais que nos fan ser o que somos.
Tamn son abordados no currculo de Filosofa varios dos elementos transversais de etapa, os que atinxen basicamente ao esprito emprendedor e ao estudo dos proxectos empresariais e influenza que poden ter neles as achegas das distintas
ramas da Filosofa.
Na materia de Filosofa todas estas esixencias aglutnanse en varios bloques temticos: a especificidade do saber filosfico, o coecemento humano, a pregunta pola realidade, a condicin humana, a racionalidade prctica. A travs deles o alumnado coecer os interrogantes, conceptos, formulacins e respostas da Filosofa aos grandes problemas do saber, o coecemento, a ciencia, a realidade, a natureza, o ser humano, a accin, a arte, o discurso, a innovacin. Os contidos relacionados
coa epistemoloxa, filosofa da ciencia e da natureza, metafsica, permiten afondar no coecemento que o alumnado ten do seu entorno e da sa relacin con el. O alumnado desenvolve a competencia para interpretar sucesos, avaliar o seu impacto,
localizar as sas causas, anticipar e prever as consecuencias, analizar os factores capaces de transformar a realidade. As mesmo, invitan ao alumnado a exercer o pensamento metdico (na ciencia, ontoloxa e metafsica) con rigor e precisin. Os
contidos de antropoloxa, tica e filosofa poltica deitan luz sobre a realidade individual, social, cultural. Estimulan a autocomprensin e autocoecemento, espertan a capacidade de argumentacin moral e poltica, desenvolven a conciencia normativa e a empata moral, fomentan o respecto polos dereitos humanos, invitan participacin activa na vida democrtica. Os contidos de filosofa da linguaxe, lxica, retrica e argumentacin serven para educar a interpretacin, expresin, formulacin
e exposicin do propio pensamento e do alleo en contextos comunicativos variados (deliberacin, negociacin, investigacin, dilogo, controversia, discusin crtica, conversa informal), empregando con eficacia o razoamento lxico e respectando as
mximas que rexen a conduta racional comunicativa. Os contidos de esttica proxectan ao alumnado a comprender, apreciar e valorar con esprito crtico reflexivo, actitude aberta e respectuosa, as diferentes manifestacins culturais e artsticas. A
finalidade apropiarse criticamente dun conxunto de criterios estticos para estimar o valor da producin cultural e artstica e, chegado o caso, producir obras artsticas innovadoras con contido filosfico.
Tanto estes contidos curriculares coma o tratamento das competencias clave e dos elementos transversais invitan ao profesorado da materia a emprender unha renovacin metodolxica na que os alumnos sexan quen de ocupar o papel activo fundamental que lles corresponde nos procesos de ensino-aprendizaxe. O de persoas autnomas e crticas, sociais e racionais, creativas e prudentes, donas de si e respectuosas cos outros, sabias e felices. O tipo de persoa que a mellor Filosofa nos
presenta, dende sempre, como ideal humano.
1 de bacharelato
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
FIB1.1.1. Analiza, de forma crtica, textos pertencentes a pensadores destacados, identifica as problemticas e as solucins expostas, distinguindo as teses
principais, a orde da argumentacin, e relaciona os
problemas propostos nos textos co estudado na unidade, e/ou co aportado por outros filsofos ou correntes e/ou con saberes distintos da filosofa.
CAA
b
d
e
CCL
CD
CAA
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
FIB1.4.1. Elabora con rigor esquemas, mapas conceptuais e tboas cronolxicas, etc., amosando a
comprensin dos eixos conceptuais estudados.
CAA
CAA
FIB2.1.2. Explica a orixe do saber filosfico, diferencindoo dos saberes pre-racionais, como o mito ou a
maxia.
CCEC
d
e
CAA
b
d
e
h
CCEC
CCL
B2.4. Comprender e utilizar con precisin o vocabulario filosfico fundamental, realizando un glosario de
termos de forma colaborativa mediante as posibilidades que ofrecen as novas tecnoloxas.
CCL
CCL
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
presentacin doutros intentos de comprensin da realidade, como o cientfico e o teolxico, ou outros tipos
de filosofa, como a oriental.
Bloque 3. O coecemento
d
e
h
B3.1. Coecer de modo claro e ordenado as problemticas implicadas no proceso do coecemento humano, analizadas dende o campo filosfico, os seus
graos, ferramentas e fontes, expoendo por escrito os
modelos explicativos do coecemento mis significativos.
FIB3.1.1. Identifica e expresa, de xeito claro e razoado, os elementos e as problemticas que implica o
proceso do coecemento da realidade, como o dos
seus graos, as sas posibilidades e os seus lmites.
CCL
d
e
h
g
CCEC
CD
d
e
h
i
CCL
CMCCT
CMCCT
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
d
e
h
i
d
e
h
i
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
FIB3.5.1. Extrae conclusins razoadas sobre a inquietude humana por transformar e dominar a natureza,
pondoa ao servizo do ser humano, as como das
consecuencias desta actuacin, e participa de debates acerca das implicacins da tecnoloxa na realidade social.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
Bloque 4. A realidade
d
e
h
FIB4.1.1. Coece que a metafsica e usa a abstraccin para comprender os seus contidos e actividade,
razoando sobre os mesmos.
CAA
d
e
h
B4.2. Coecer e explicar, dende un enfoque metafsico, os principais problemas que presenta a realidade.
CCEC
CCL
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
d
e
h
i
g
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
tiplicidade, devir, necesidade, continxencia, transcendencia, categora e abstraccin, materialismo, espiritualismo, existencialismo ou esencialismo, entre outros.
FIB4.2.3. Realiza unha anlise crtica ante teoras
metafsicas diverxentes de interpretacin da realidade.
CAA
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
d
e
g
h
i
CD
d
e
h
CMCCT
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
relacionando os problemas presentados nos textos co
estudado nas unidades e razoando a postura propia.
i
k
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
d
e
h
i
FIB5.2.1. Coece e explica as consideracins filosficas implicadas na teora da evolucin, como a consideracin dinmica e dialctica da vida, ou o indeterminismo, entre outras.
CMCCT
CCEC
FIB5.3.1. Identifica e expn en que consiste o compoente natural innato do ser humano, e a sa relacin
cos elementos culturais que xorden nos procesos de
antropoxnese e humanizacin, dando lugar identidade propia do ser humano.
CCEC
CSIEE
CD
CSC
d
e
g
h
i
j
a
b
c
e
h
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
b
c
d
e
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
FIB5.5.1. Contrasta e relaciona as principais concepcins filosficas que, sobre o ser humano, se vieron
dando historicamente.
CCEC
CCL
CCL
b
e
h
FIB5.6.1. Contrasta e relaciona as principais concepcins filosficas que, sobre o ser humano, se vieron
dando historicamente, no contexto da filosofa occidental coa visin filosfica oriental, budismo, taosmo
e hindusmo.
CCEC
b
d
e
h
CCL
CCL
b
c
d
e
h
CMCCT
CSC
CCEC
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
c
d
e
CSC
a
b
c
d
e
h
CSIEE
CSIEE
CSC
CCL
CSC
FIB6.4.2. Utiliza con rigor conceptos como democracia, Estado, xustiza, Dereito, dereitos naturais, Estado
democrtico e de dereito, legalidade, lexitimidade,
convencin, contractualismo, alienacin, ideoloxa,
utopa, entre outros conceptos clave da filosofa poltica.
CCL
CCEC
a
b
c
d
e
h
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
b
c
d
e
h
Contidos
B6.11. O convencionalismo nos Sofistas.
B6.12. O realismo poltico: Maquiavelo.
B6.13. O contractualismo: Hobbes, Locke, Rousseau
e Montesquieu.
B6.14. A paz perpetua de Kant
B6.15. Os fundamentos filosficos do capitalismo no
s.XIX. John Stuart Mill. Alienacin e ideoloxa segundo Marx.
B6.16. A disputa poltica entre Popper e a Escola de
Frankfurt.
Criterios de avaliacin
idea de Estado e das sas funcins, apreciando o
papel da filosofa como reflexin crtica.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
FIB6.5.3. Analiza, de forma crtica, textos significativos e breves dalgns dos autores estudados, nos que
se argumente sobre o concepto de Estado, os seus
elementos e as sas caractersticas.
CSC
CSC
a
b
c
d
e
h
CSC
a
b
c
d
e
h
CCL
b
d
e
h
l
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
dental, e analiza, de forma colaborativa, textos literarios, audicins musicais, e visualizacins de obras de
arte para explicar os contidos da unidade.
a
b
d
e
h
l
CSC
b
d
e
h
l
CCEC
CCEC
CCEC
d
g
h
l
CD
b
d
e
CCL
B6.14. Coecer en que consiste a lxica proposicional, apreciando o seu valor para mostrar o razoamen-
CAA
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
d
e
b
d
e
b
d
e
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
CSIEE
CAA
FIB6.16.3. Analiza e comenta textos breves e significativos sobre a arte da retrica e a argumentacin de
Platn, Aristteles, Cicern, Quintiliano, Tcito, as
como de autores contemporneos.
CCEC
b
d
e
k
CSIEE
b
e
k
B6.18. Comprender a importancia do modo de preguntar radical da metafsica para proxectar unha idea
ou proxecto, vital ou empresarial, facilitando os procesos de cuestionamento e definicin das preguntas
radicais e as respostas s mesmas.
CSIEE
b
k
CSIEE
b
e
k
FIB6.20.1. Coece e utiliza as ferramentas da argumentacin e o dilogo na resolucin de dilemas e conflitos dentro dun grupo humano.
CSC
Filosofa. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
a
b
c
f
k
CSC
CSC
b
k
CSC
Non debemos esquecer que o emprego das Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin, e,consecuentemente, a competencia dixital (CD), merece un tratamento especfico no estudo desta materia. O alumnado de ESO e Bacharelato para o que
se desenvolveu o presente currculo bsico nativo dixital e, en consecuencia, est familiarizado coa presentacin e transferencia dixital de informacin. O uso de aplicacins virtuais interactivas permite realizar experiencias prcticas que por razns
de infraestrutura non seran viables noutras circunstancias. Doutra banda, a posibilidade de acceder a unha gran cantidade de informacin implica a necesidade de clasificala segundo criterios de relevancia, o que permite desenvolver o esprito crtico do alumnado.
A elaboracin e defensa de traballos de investigacin sobre temas propostos ou de libre eleccin, que permite profundar e ampliar contidos relacionados co currculo e mellorar as destrezas tecnolxicas e comunicativas nos alumnos e nas alumnas,
ten como obxectivo desenvolver a aprendizaxe autnoma dos mesmos.Tanto o traballo en equipo como a creatividade na resolucin de problemas ou o deseo de experiencias e pequenas investigacins, tarefas todas elas propias da actividade cientfica, propician, nos contextos adecuados, o desenvolvemento da competencia sentido da iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE), sen a que non se entendera o progreso da ciencia.
En relacin competencia aprender a aprender, CAA, indicar que se algo caracteriza actividade cientfica a curiosidade, o interese por aprender propio da ciencia. En unin a procesos tales como a reflexin sobre un mesmo como estudante,
sobre a tarefa a desenvolver ou sobre as estratexias para aprender, que propician todas as disciplinas, a Fsica e a Qumica aportan unha estratexia, o mtodo cientfico, especialmente relevante no proceso de adquisicin de coecementos.
Para finalizar a anlise xeral da participacin da materia que nos ocupa no desenvolvemento das competencias clave, haber que referirse competencia en comunicacin lingstica (CCL). Das mltiples achegas a esta competencia clave (defensa
de traballos de investigacin, seleccin e interpretacin da informacin, comunicacin dos traballos realizados) podemos resaltar das; a relacionada coa linguaxe propia das ciencias: interpretacin de grficas, tboas, etiquetados, smbolos,
formulacin e , moi importante, a relacionada co proceso de argumentacin, entendido como o proceso de avaliacin dos enunciados de coecemento, luz das probas dispoibles.
A materia de Fsica e Qumica imprtese nos dous ciclos na etapa de ESO e no primeiro curso de Bacharelato.
No primeiro ciclo de ESO dbense afianzar e ampliar os coecementos que sobre as Ciencias da Natureza foron adquiridos polo alumnado na etapa de educacin primaria. O enfoque co que se busca introducir os distintos conceptos ha ser fundamentalmente fenomenolxico; deste xeito, a materia presntase como a explicacin lxica de todo aquilo ao que o alumnado est afeito e coece. importante sinalar que neste ciclo a materia de Fsica e Qumica pode ter carcter terminal, polo
que o seu obxectivo prioritario ha ser o de contribur cimentacin dunha cultura cientfica bsica.
No segundo ciclo de ESO e en 1 de Bacharelato esta materia ten, pola contra, un carcter esencialmente formal, e est enfocada a dotar o alumnado de capacidades especficas asociadas a esta disciplina. Cun esquema de bloques similar, en 4
de ESO asntanse as bases dos contidos que en 1 de Bacharelato recibirn un enfoque mis acadmico.
Os contidos que se recollen no currculo estn ao servizo do logro dos distintos criterios. Estes elementos, en unin s competencias clave e aos obxectivos, estrutranse en bloques. O primeiro bloque , comn a todos os niveis, est dedicado a desenvolver as capacidades inherentes ao traballo cientfico, partindo da observacin e a experimentacin como base do coecemento. Os elementos propios deste bloque deben desenvolverse de forma transversal ao longo de todo o curso, utilizando a elaboracin de hipteses e a toma de datos como pasos imprescindibles para a resolucin de calquera tipo de problema. Hanse desenvolver destrezas no manexo do aparello cientfico, pois o traballo experimental unha das pedras angulares
da Fsica e a Qumica. Traballarase, as mesmo, a presentacin dos resultados obtidos mediante grficos e tboas, a extraccin de conclusins e a sa confrontacin con fontes bibliogrficas. Os estndares deste bloque, de carcter transversal
como xa se indicou, cobran sentido ao combinalos cos doutros bloques. como resultado desta combinacin e das caractersticas das actividades de aprendizaxe deseadas polo profesorado que se poder avaliar o grado de desenvolvemento
dunhas competencias ou doutras.
Na ESO, a materia e os seus cambios trtanse nos bloques segundo e terceiro, respectivamente, abordando os distintos aspectos de forma secuencial. No primeiro ciclo realzase unha progresin do macroscpico ao microscpico. O enfoque macroscpico permite introducir o concepto de materia a partir da experimentacin directa, mediante exemplos e situacins cotis, mentres que se busca un enfoque descritivo para o estudo microscpico. No segundo ciclo introdcese secuencialmente
o concepto moderno do tomo, a ligazn qumica e a nomenclatura dos compostos qumicos, as como o concepto de mol e o clculo estequiomtrico; as mesmo, inciase unha aproximacin qumica orgnica inclundo unha descricin dos grupos
funcionais presentes nas biomolculas.
A distincin entre os enfoques fenomenolxico e formal vlvese presentar claramente no estudo da Fsica, que abarca tanto o movemento e as forzas como a enerxa, bloques cuarto e quinto respectivamente. No primeiro ciclo, o concepto de forza
introdcese, empiricamente, a travs da observacin, e o movemento dedcese pola sa relacin coa presenza ou ausencia de forzas. No segundo ciclo, o estudo da Fsica, organizado atendendo aos mesmos bloques anteriores, introduce de forma
progresiva a estrutura formal desta materia.
En 1 de Bacharelato, o estudo da Qumica secuenciouse en catro bloques: aspectos cuantitativos de qumica, reaccins qumicas, transformacins enerxticas e espontaneidade das reaccins, e qumica do carbono. Este ltimo adquire especial
importancia pola sa relacin con outras disciplinas, que tamn son obxecto de estudo no Bacharelato. O estudo da Fsica consolida o enfoque secuencial (cinemtica, dinmica, enerxa) esbozado no segundo ciclo de ESO. O aparello matemtico
da Fsica cobra, sa vez, unha maior relevancia neste nivel, polo que convn comezar o estudo polos bloques de Qumica, co fin de que o alumnado poida adquirir as ferramentas necesarias proporcionadas pola materia de Matemticas.
2 de ESO
Fsica e Qumica. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
f
k
CCEC
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CAA
CD
CSC
CAA
CCEC
CCL
CD
CMCCT
CSIEE
CAA
CSC
e
f
h
i
b
e
f
g
h
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
Bloque 2. A materia
f
B2.1. Recoecer as propiedades xerais e caractersticas especficas da materia e relacionalas coa sa natureza e as sas aplicacins.
FQB2.1.1. Distingue entre propiedades xerais e propiedades caractersticas da materia, utilizando estas ltimas para a caracterizacin de substancias.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
FQB2.2.1. Xustifica que unha substancia pode presentarse en distintos estados de agregacin dependendo
das condicins de presin e temperatura nas que se
atope.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
interese.
CMCCT
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
Bloque 3. Os cambios
f
h
FQB3.2.1. Identifica cales son os reactivos e os produtos de reaccins qumicas sinxelas interpretando a representacin esquemtica dunha reaccin qumica.
CMCCT
f
k
B3.3. Recoecer a importancia da qumica na obtencin de novas substancias e a sa importancia na mellora da calidade de vida das persoas.
CMCCT
CMCCT
CSC
FQB3.4.1. Propn medidas e actitudes, a nivel individual e colectivo, para mitigar os problemas medioambientais de importancia global.
CMCCT
CSC
f
k
b
f
Contidos
B4.1. As forzas. Efectos.
B4.2. A medida das forzas.
Criterios de avaliacin
B4.1. Recoecer o papel das forzas como causa dos
cambios no estado de movemento e das deformacins.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
B4.8. Forza gravitatoria.
Criterios de avaliacin
B4.6. Considerar a forza gravitatoria como a responsable do peso dos corpos, dos movementos orbitais e dos
distintos niveis de agrupacin no Universo, e analizar
os factores dos que depende.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
FQB4.6.1. Relaciona cualitativamente a forza de gravidade que existe entre dous corpos coas masas dos
mesmos e a distancia que os separa.
CMCCT
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
h
CCEC
CCL
CD
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CMCCT
Bloque 5. Enerxa
f
FQB5.2.1. Relaciona o concepto de enerxa coa capacidade de producir cambios e identifica os diferentes
tipos de enerxa que se poen de manifesto en situacins cotis explicando as transformacins dunhas formas noutras.
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
h
k
CAA
CMCCT
CSC
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CSC
3 de ESO
Fsica e Qumica. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
CCL
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
k
CAA
CCEC
CMCCT
B1.3. Aplicar os procedementos cientficos para determinar magnitudes e expresar os resultados co erro correspondente.
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
e
f
h
i
FQB1.5.1. Selecciona, comprende e interpreta informacin relevante nun texto de divulgacin cientfica e
transmite as conclusins obtidas utilizando a linguaxe
oral e escrita con propiedade.
CAA
CCL
CMCCT
CD
CSC
CAA
CCL
CD
CMCCT
CSIEE
CSIEE
CSC
CCEC
CMCCT
b
e
f
g
h
i
Bloque 2. A materia
f
B2.1. Recoecer que os modelos atmicos son instrumentos interpretativos das distintas teoras e a necesidade da sa utilizacin para a interpretacin e com-
Contidos
Criterios de avaliacin
prensin da estrutura interna da materia.
Estndares de aprendizaxe
FQB2.1.2. Describe as caractersticas das partculas
subatmicas bsicas e a sa localizacin no tomo.
A
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
f
k
B2.2. Istopos.
B2.3. Aplicacins dos istopos.
FQB2.2.1. Explica en que consiste un istopo e comenta aplicacins dos istopos radioactivos, a problemtica
dos residuos orixinados e as solucins para a xestin
dos mesmos.
CMCCT
CSC
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CSIEE
CCL
CMCCT
e
f
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 3. Os cambios
f
CCEC
CMCCT
b
f
B3.2. Deducir a lei de conservacin da masa e recoecer reactivos e produtos a travs de experiencias sinxelas no laboratorio ou de simulacins dixitais.
CMCCT
FQB3.2.2. Realiza os clculos estequiomtricos necesarios para a verificacin da lei de conservacin da masa en reaccins qumicas sinxelas.
CMCCT
CMCCT
FQB3.3.2. Interpreta situacins cotis nas que a temperatura infle significativamente na velocidade da reaccin.
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
CSC
CMCCT
CCEC
CMCCT
e
f
h
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
b
f
g
FQB4.3.1. Recoece fenmenos magnticos identificando o imn como fonte natural do magnetismo e describe a sa accin sobre distintos tipos de substancias
magnticas.
CMCCT
CMCCT
CSIEE
CMCT
CD
CMCCT
CCL
CD
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CSC
CCL
CMCCT
CMCCT
CSIEE
b
e
f
g
h
B4.4. O electroimn.
B4.5. Experimentos de Oersted e Faraday.
Bloque 5. Enerxa
e
f
g
h
k
f
k
b
f
g
Contidos
B5.3. Electricidade e circutos elctricos. Lei de Ohm.
Criterios de avaliacin
B5.3. Explicar o fenmeno fsico da corrente elctrica e
interpretar o significado das magnitudes intensidade de
corrente, diferenza de potencial e resistencia, as como
as relacins entre elas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
FQB5.3.3. Distingue entre condutores e illantes recoecendo os principais materiais usados como tales.
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
4 de ESO
Fsica e Qumica. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CCL
CCEC
CSC
CMCCT
CCL
CAA
CSIEE
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
h
FQB1.8.1. Elabora e defende un proxecto de investigacin sobre un tema de interese cientfico, empregando as TIC.
CMCCT
CAA
CCL
CD
CSIEE
CCEC
a
b
c
d
e
f
g
FQB1.9.1. Realiza de forma cooperativa ou colaborativa algunhas tarefas propias da investigacin cientfica: busca de informacin, prcticas de laboratorio ou
pequenos proxectos de investigacin.
CMCCT
CCL
CD
CAA
CSIEE
CSC
CCEC
FQB1.9.2 Realiza de forma cooperativa ou colaborativa algunhas tarefas propias da investigacin cientfica utilizando as TIC.
CMCCT
CCL
CD
CAA
CSIEE
CSC
CCEC
CMCCT
CCEC
Bloque 2. A materia
f
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCMT
CD
CMCCT
FQB2.2.2. Distingue entre metais, non metais, semimetais e gases nobres xustificando esta clasificacin
en funcin da sa configuracin electrnica.
CMCCT
B2.3. Agrupar por familias os elementos representativos e os elementos de transicin segundo as recomendacins da IUPAC.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSIEE
CMCCT
B2.7. Recoecer a influencia das forzas intermoleculares no estado de agregacin e propiedades de subs-
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
tancias de interese.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 3. Os cambios
f
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
FQB3.4.1. Realiza clculos que relacionen a cantidade de substancia, a masa atmica ou molecular e a
constante do nmero de Avogadro.
CMCCT
B.3.4.Concentracin molar.
B.3.5.Clculos estequiomtricos.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCTCSIEE
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CSC
b
f
h
g
B3.6. Identificar cidos e bases, coecer o seu comportamento qumico e medir a sa fortaleza utilizando
indicadores e o pH-metro dixital.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B4.3. Expresar correctamente as relacins matemticas que existen entre as magnitudes que definen os
movementos rectilneos e circulares.
CMCCT
FQB4.4.1. Resolve problemas de movemento rectilneo uniforme (M.R.U.), rectilneo uniformemente acelerado (M.R.U.A.), e circular uniforme (M.C.U.), inclundo movemento de graves, tendo en conta valores
positivos e negativos das magnitudes, e expresando o
resultado en unidades do Sistema Internacional.
CMCCT
CMCCT
CSC
FQB4.4.3. Argumenta a existencia do vector aceleracin en todo movemento curvilneo e calcula o seu
valor no caso do movemento circular uniforme.
CMCCT
Contidos
B.4.1.O movemento.Movementos rectilneo uniforme,
rectilneo uniformemente acelerado e circular uniforme.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CSIEE
CD
CCL
CAA
CSC
FQB4.6.1. Identifica as forzas implicadas en fenmenos cotins nos que hai cambios na velocidade dun
corpo.
CMCCT
CMCCT
B.4.3.Leis de Newton.
B.4.4.Forzas de especial interese: peso, normal,
rozamento, centrpeta.
CMCCT
B.4.3.Leis de Newton.
B.4.4.Forzas de especial interese: peso, normal,
rozamento, centrpeta.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSC
B.4.6.Presin.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
FQB4.13.2. Explica o abastecemento de auga potable, o deseo dunha presa e as aplicacins do sifn
utilizando o principio fundamental da hidrosttica.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B.4.7.Principios da hidrosttica.
B.4.8.Fsica da atmosfera.
b
f
g
Contidos
B.4.7.Principios da hidrosttica.
B.4.8.Fsica da atmosfera.
B.4.8.Fsica da atmosfera.
Criterios de avaliacin
B4.14. Desear e presentar experiencias ou dispositivos que ilustren o comportamento dos fludos e que
poan de manifesto os coecementos adquiridos, as
como a iniciativa e a imaxinacin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 5. A enerxa
f
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
B.5.3.Traballo e potencia.
CMCCT
FQB5.4.1. Describe as transformacins que experimenta un corpo ao gaar ou perder enerxa, determinando a calor necesaria para que se produza unha
variacin de temperatura dada e para un cambio de
estado, representando graficamente ditas transformacins.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CD
CCL
CSC
CCEC
CMCCT
B.5.3.Traballo e potencia.
B.5.5.Mquinas trmicas.
B.5.5.Mquinas trmicas.
Contidos
Criterios de avaliacin
nas trmicas, e o reto tecnolxico que supn a mellora do rendemento destas para a investigacin, a innovacin e a empresa.
Estndares de aprendizaxe
FQB5.6.2. Emprega simulacins virtuais interactivas
para determinar a degradacin da enerxa en diferentes mquinas e expn os resultados empregando as
TIC.
Competencias clave
CMCCT
CD
CCL
1 de bacharelato
Fsica e Qumica. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
CMCCT
CSIEE
CAA
CMCCT
CSIEE
FQB1.1.3. Efecta a anlise dimensional das ecuacins que relacionan as diferentes magnitudes nun
proceso fsico ou qumico.
CMCCT
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
Contidos
d
e
g
i
j
k
b
d
e
g
i
j
k
Criterios de avaliacin
B1.2. Utilizar e aplicar as Tecnoloxas da Informacin
e a Comunicacin no estudo dos fenmenos fsicos e
qumicos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CSIEE
FQB1.3.1. Realiza de forma cooperativa ou colaborativa algunhas tarefas propias da investigacin cientfica: busca de informacin, prcticas de laboratorio ou
pequenos proxectos de investigacin.
CAA
CCL
CD
CMCCT
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B2.4. Realizar os clculos necesarios para a preparacin de disolucins dunha concentracin dada e expresala en calquera das formas establecidas e levar a
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B2.7. Recoecer a importancia das tcnicas espectroscpicas que permiten a anlise de substancias e
as sas aplicacins para a deteccin das mesmas en
cantidades moi pequenas de mostras.
CMCCT
B3.1. Formular e nomear correctamente as substancias que interveen nunha reaccin qumica dada.
Levar a cabo no laboratorio reaccins qumicas sinxelas.
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCEC
CMCCT
CSC
i
e
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
FQB4.5.1. Pred a variacin de entropa nunha reaccin qumica dependendo da molecularidade e estado
CMCCT
e
g
h
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
FQB4.6.1. Identifica a enerxa de Gibbs coa magnitude que informa sobre a espontaneidade dunha reaccin qumica.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CSC
CSIEE
B4.8. Analizar a influenza das reaccins de combustin a nivel social, industrial e medioambiental e as
sas aplicacins.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
i
e
B5.5. Diferenciar as diferentes estruturas que presenta o carbono no grafito, diamante, grafeno, fullereno e
nanotubos relacionndoo coas sas aplicacins.
CMCCT
d
e
h
i
j
CCL
CMCCT
CSC
CMCCT
FQB6.1.1. Analiza o movemento dun corpo en situacins cotis razoando se o sistema de referencia elixido inercial ou non inercial.
CMCCT
CMCCT
Bloque 6. Cinemtica
i
h
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
FQB6.7.1. Relaciona as magnitudes lineais e angulares para un mbil que describe unha traxectoria circular, establecendo as ecuacins correspondentes.
CMCCT
g
i
FQB6.8.1. Recoece movementos compostos, establece as ecuacins que os describen, calcula o valor
de magnitudes tales como alcance e altura mxima,
as como valores instantneos de posicin, velocidade
e aceleracin.
CMCCT
CMCCT
CD
CMCCT
CCL
CMCCT
CSIEE
FQB6.9.2. Interpreta o significado fsico dos parmetros que aparecen na ecuacin do movemento harmnico simple.
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
do e a fase inicial.
FQB6.9.4. Obtn a posicin, velocidade e aceleracin
nun movemento harmnico simple aplicando as ecuacins que o describen.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
FQB7.3.2. Demostra que a aceleracin dun movemento harmnico simple (M.A.S.) proporcional ao
desprazamento empregando a ecuacin fundamental
da Dinmica.
CMCCT
Bloque 7. Dinmica
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
FQB7.4.1. Establece a relacin entre impulso mecnico e momento lineal aplicando a segunda lei de Newton.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCEC
B7.9. Forzas centrais. Momento dunha forza e momento angular. Conservacin do momento angular.
B7.8. Determinar e aplicar a lei de Gravitacin Universal estimacin do peso dos corpos e interaccin
entre corpos celestes tendo en conta o seu carcter
vectorial.
Contidos
Criterios de avaliacin
interaccin entre das cargas elctricas puntuais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 8. Enerxa
i
FQB8.2.1. Clasifica en conservativas e non conservativas, as forzas que interveen nun suposto terico
xustificando as transformacins enerxticas que se
producen e a sa relacin co traballo.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
2.1.12 Fsica
Introducin
A Fsica est presente en todas as nosas actividades diarias; parte de todos os sucesos naturais e de aqueles inventos que axudaron ao home a conseguir progreso tecnolxico e mellorar as sas condicins de vida. Aproveitando os coecementos fsicos modernos facilitouse a elaboracin dos produtos necesarios para a humanidade: chegouse la, colocronse satlites de comunicacins en rbita, mellorouse o desenvolvemento dos autombiles, cocese con anticipacin a formacin
de furacns e, en xeral, o estado do tempo, fabrcanse mellores electrodomsticos, barcos, avins, maquinarias pesadas e todos aqueles artefactos que o home puxo ao seu servizo na industria.
Polo seu carcter altamente formal, a materia de Fsica proporciona ao alumnado unha eficaz ferramenta de anlise e recoecemento, cuxo mbito de aplicacin transcende os obxectivos da mesma. A Fsica no segundo curso de Bacharelato
esencialmente acadmica e debe abarcar todo o espectro de coecemento da fsica con rigor, de forma que se asenten as bases metodolxicas introducidas nos cursos anteriores. sa vez, debe dotar ao alumno de novas aptitudes que o capaciten para a sa seguinte etapa de formacin, con independencia da relacin que esta poida ter coa Fsica.
A materia estrutrase en 6 bloques de contidos nos que aparecen interrelacionados todos os elementos do currculo. O primeiro bloque est dedicado actividade cientfica e constite o eixe metodolxico da rea, sendo necesario que se traballe de
forma simultnea con cada un dos bloques restantes. O ensino-aprendizaxe da Fsica implica a identificacin e anlise de problemas, emitindo hipteses fundamentadas, recollendo datos (FSB1.1.1.) que inclan a elaboracin e interpretacin de representacins grficas a partir de datos experimentais e relacionndoas coas ecuacins matemticas que representan as leis e os principios fsicos subxacentes (FSB1.1.4), as como a busca, anlise e elaboracin de informacin, sendo de interese
o emprego das TIC tanto como ferramenta para a obtencin de datos, o tratamento da informacin, a anlise dos resultados e a presentacin de conclusins, como para o emprego de aplicacins informticas de simulacin de experimentos fsicos
que sera dificultoso desenvolver no laboratorio real (FSB1.2.1.)
O segundo bloque trata a interaccin gravitatoria, facendo especial nfase no concepto de campo, a fin de poder desenvolver no bloque 3 os campos elctrico e magntico.
O bloque 4 cntrase no estudo dos fenmenos ondulatorios. O concepto de onda non se estuda en cursos anteriores e necesita, polo tanto, un enfoque secuencial. En primeiro lugar, trtase desde un punto de vista descritivo e, a continuacin, desde un punto de vista funcional. Como casos prcticos concretos estdanse o son e, de forma mis ampla, a luz como onda electromagntica.
No bloque 5 trtase a ptica xeomtrica, restrinxida ao marco da aproximacin paraxial. As ecuacins dos sistemas pticos presntanse desde un punto de vista operativo, con obxecto de proporcionar ao alumno unha ferramenta de anlise de sistemas pticos complexos.
A secuencia de bloques anterior permite introducir a gran unificacin da Fsica do sculo XIX e xustificar a denominacin de ondas electromagnticas.
O ltimo bloque dedcase Fsica do sculo XX. Os principais conceptos introdcense empiricamente, propoendo situacins que requiren unicamente as ferramentas matemticas bsicas, sen perder por iso rigorosidade. A Teora Especial da Relatividade e a Fsica Cuntica presntanse como alternativas necesarias insuficiencia da denominada fsica clsica para resolver determinados feitos experimentais. Neste apartado, introdcense, tamn, os rudimentos do lser, unha ferramenta
coti na actualidade.
En todos os bloques, a complexidade matemtica de determinados aspectos non debe ser obstculo para a comprensin conceptual de postulados e leis que xa pertencen ao sculo pasado. Por outro lado, o uso de aplicacins virtuais interactivas
suple satisfactoriamente a posibilidade de comprobar experimentalmente os fenmenos fsicos estudados.
Os estndares de aprendizaxe avaliables desta materia deseronse de xeito que a resolucin dos supostos propostos require o coecemento dos contidos avaliados, as como un emprego consciente, controlado e eficaz das capacidades adquiridas nos cursos anteriores.
A pesares de que a competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa est presente en todos os estndares, esta materia tamn contribe, de xeito importante, ao desenvolvemento do resto das competencias clave. As, traballo en equipo para a realizacin das experiencias axudar ao alumnado a acadar as competencias sociais e cvicas; a anlise dos textos cientficos, a argumentacin e defensa de proxectos ou a interpretacin da informacin afianzarn os hbitos
de lectura; o deseo de experiencias e pequenas investigacins fomentarn a autonoma na aprendizaxe, aprender a aprender, e o esprito crtico; a herdanza histrica (a ciencia na cultura europea) ou a esttica nas presentacins contribuirn
competencia conciencia e expresins culturais; o emprego de aplicacins interactivas axudar ao desenvolvemento da competencia dixital; a aplicacin mtodo cientfico e a avaliacin de resultados axudarn organizacin da propia aprendizaxe;
e, por suposto, a argumentacin, a interpretacin da informacin e a exposicin de resultados desenvolven a competencia comunicacin lingstica.
2 de bacharelato
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
FSB1.1.1. Aplica habilidades necesarias para a investigacin cientfica, propoendo preguntas, identificando e
analizando problemas, emitindo hipteses fundamenta-
CCL
CMCCT
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
g
i
j
g
i
j
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSIEE
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CD
CMCCT
CD
CCL
CMCCT
CSIEE
CD
CMCCT
FSB1.2.4. Selecciona, comprende e interpreta informacin relevante nun texto de divulgacin cientfica e
transmite as conclusins obtidas utilizando a linguaxe
oral e escrita con propiedade.
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CSC
CSIEE
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CCEC
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
CMCCT
i
j
CD
CMCCT
i
j
FSB2.7.1. Describe a dificultade de resolver o movemento de tres corpos sometidos interaccin gravitatoria mutua utilizando o concepto de caos.
CMCCT
CMCCT
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
k
CMCCT
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
CMCCT
g
i
j
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
CMCCT
g
i
j
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
i
j
Bloque 4. Ondas
d
i
j
CMCCT
CSIEE
h
I
j
FSB4.2.1. Explica as diferenzas entre ondas lonxitudinais e transversais a partir da orientacin relativa da
oscilacin e da propagacin.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
i
j
i
j
CAA
CMCCT
CMCCT
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CAA
CMCCT
h
i
j
CMCCT
CMCCT
h
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
CMCCT
h
i
j
CMCCT
B4.13. Recoecer determinadas aplicacins tecnolxicas do son como as ecografas, radares, sonar, etc.
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
i
j
h
i
j
Contidos
B4.15. Ondas electromagnticas.
Criterios de avaliacin
B4.14. Establecer as propiedades da radiacin electromagntica como consecuencia da unificacin da electricidade, o magnetismo e a ptica nunha nica teora.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
FSB4.14.1. Representa esquematicamente a propagacin dunha onda electromagntica inclundo os vectores do campo elctrico e magntico.
CMCCT
CMCT
FSB4.15.1. Determina experimentalmente a polarizacin das ondas electromagnticas a partir de experiencias sinxelas utilizando obxectos empregados na vida
coti.
CMCCT
FSB4.15.2. Clasifica casos concretos de ondas electromagnticas presentes na vida coti en funcin da
sa lonxitude de onda e a sa enerxa.
CMCCT
h
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
FSB4.18.2. Relaciona a enerxa dunha onda electromagntica coa sa frecuencia, lonxitude de onda e a
velocidade da luz no vaco.
CMCCT
CD
CCEC
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
CSIEE
h
i
j
k
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CMCCT
CMCCT
h
I
j
CMCCT
CMCCT
h
I
j
CMCCT
h
I
j
k
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
FSB6.2.1. Calcula a dilatacin do tempo que experimenta un observador cando se despraza a velocidades
prximas s da luz con respecto a un sistema de referencia dado aplicando as transformacins de Lorentz.
CMCCT
CMCCT
i
j
CCL
CMCCT
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
k
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
CMCCT
i
j
FSB6.12.1. Describe os principais tipos de radiactividade incidindo nos seus efectos sobre o ser humano, as
como as sas aplicacins mdicas.
CMCCT
CSC
i
j
CAA
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CMCCT
h
i
j
h
i
j
Fsica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
CMCCT
CMCCT
FSB6.19.2. Caracteriza algunhas partculas fundamentais de especial interese, como os neutrinos e o bosn
de Higgs, a partir dos procesos nos que se presentan.
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CCL
CMCCT
CCEC
CMCCT
CSC
CSIEE
i
j
h
i
j
h
i
j
k
B6.19. Utilizar o vocabulario bsico da fsica de partculas e coecer as partculas elementais que constiten a
materia.
1 de bacharelato
Fundamentos da Arte I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B1.2. Debater acerca das posibles explicacins simblicas das imaxes rupestres.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
d
e
h
i
l
b
d
e
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
FA1B2.1.1. Recoece as imaxes dos restos arqueolxicos relevantes e sitaas coa cultura correspondente.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B2.2. Exipto.
B2.5. Cultura sedentaria e agrcola, arquitectura e obra
civil.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B2.2. Exipto.
B2.3. China.
B2.4. Mesopotamia e Persia.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B2.8. Recoecer a escultura en terracota dos guerreiros de Xian -Mausoleo do primeiro emperador Qin.
FA1B2.8.1. Identifica a concepcin formal das esculturas do mausoleo fronte a outras obras arqueolxicas.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B2.3. China.
B2.13. A escultura en terracota china.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
d
e
l
Competencias clave
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
B3.9. Cermica grega: iconoloxa, recursos ornamentais. Tcnicas: negro sobre vermello. Andcides. Vermello sobre negro.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
h
l
Bloque 4. O Imperio occidental: Roma
b
d
e
h
l
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B4.6. A baslica.
B4.7. A obra civil e as obras pblicas romanas.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
d
e
h
l
b
d
e
h
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e romano.
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
l
ibrica.
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B6.7. Identificar os obxectos e elementos caractersticos da vida coti no Medievo, especialmente a vestimenta.
CCL
CAA
CCEC
b
d
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
e
l
b
d
e
l
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Bloque 7. O Gtico
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
FA1.B7.5.1. Analiza o proceso de fabricacin e instalacin dos vitrais en catedrais mis representativas.
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
Contidos
b
d
e
i
l
b
d
e
i
l
b
d
e
l
Criterios de avaliacin
B7.7. Identificar o proceso tcnico da pintura sobre
tboa, preparacin e resultados.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Bloque 8. O Renacemento
b
d
e
h
l
b
d
e
l
b
d
e
i
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
l
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
FA1.B8.4.4. Explica a obra de Raffaello Sanzio, especialmente "A escola de Atenas" e os retratos de "A Fornarina" e de "Baltasar de Castiglione".
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
CCL
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
e
h
i
l
b
d
e
i
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
boa.
CAA
CCEC
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
B9.1. Explicar a relacin de mecenado entre Michelangelo, os Medici e o Papa Xulio II.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
i
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
FA1.B9.4.1. Analiza a evolucin iconogrfica da escultura de Michelangelo, remarcando dun modo especial
as esculturas do final da sa vida.
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
FA1.B10.8.1. Identifica a tipoloxa do moble do Renacemento. Arcas, arquillas, bargueos, cadeiras de brazos fraderos.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
Contidos
b
d
e
l
b
d
e
l
b
d
e
l
b
d
e
l
b
d
e
l
Criterios de avaliacin
B11.3. Identificar a asimetra en elementos da arte
barroca e doutras culturas diferentes.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
FA1.B11.4.1. Describe e compara fachadas das igrexas mis representativas da arte barroca.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
FA1.B11.13.2. Comenta o uso da caixa escura, relacionado coa obra de Carel Fabritius e outros posibles.
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Estndares de aprendizaxe
d
e
l
b
d
e
l
Criterios de avaliacin
Competencias clave
CAA
CCEC
FA1.B12.5.2. Compara o diferente tratamento iconolxico dos motivos relixiosos entre Gregorio Fernndez e
Salzillo.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
FA1.B12.7.1. Describe as diferentes partes que compoen as composicins musicais mis representativas:
oratorios, misas, concertos, sonatas e sinfonas.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
b
d
e
i
l
b
d
e
i
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CCL
CCMCT
CAA
CCEC
CCL
CCMCT
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCMCT
CAA
CCEC
CCL
CCMCT
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
2 de bacharelato
Fundamentos da Arte II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 1. O Romanticismo
b
d
e
l
B1.1. As claves do Romanticismo: expresin desaforada do sentimento, oposicin ao intelectualismo racionalista do sculo XVIII.
B1.2. Orientalismo idlico. A actitude vital de Lord
Byron.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
B1.1. As claves do Romanticismo: expresin desaforada do sentimento, oposicin ao intelectualismo racionalista do sculo XVIII.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
FA2.B1.8.2. Compara a obra de Goya de caractersticas expresionistas con obras de contido formal similar
noutras pocas e culturas.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
e
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
l
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
FA2.B1.14.1 Identifica as claves estilsticas na indumentaria, mobiliario e decoracin dos estilos Regency
e Napolen III.
CCL
CAA
CCEC
a
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CSC
CCEC
CCL
Contidos
d
e
h
l
b
d
e
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
diferentes culturas.
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
B2.1. Identificar os principais feitos polticos da segunda metade do sculo XIX e a sa relacin coa arte do
seu tempo.
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
b
c
d
e
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
l
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
B2.21. A Zarzuela.
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
l
b
d
e
l
B2.21. A Zarzuela.
CCL
CAA
CCEC
Bloque3. As Vangardas
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
CCL
CAA
Contidos
e
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
poca.
Competencias clave
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
l
b
d
e
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
l
B3.22. Debater acerca da influencia do gravado xapons coas creacins europeas, sobre todo na obra de
Van Gogh e dos debuxantes da denominada "lia clara", por exemplo Herg.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
B4.1. O Modernismo.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B4.1. O Modernismo.
B4.2. A fantasa arquitectnica da fin de sculo: O Art
Nouveau.
B4.3. Caractersticas principais do Art Nouveau francs.
B4.4. O movemento en Europa: Modernismo, Jugends-
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
FA2.B4.8.1. Explica a importancia artstica das creacins en vidro de mile Gall e Louis Comfort Tiffany.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
i
l
B4.9. Analizar os elementos claves da xoiara modernista, utilizando, entre outros, as obras de Ren Lalique
e Lluis Masriera.
CCL
CAA
CCEC
Contidos
b
d
e
l
b
d
e
l
b
d
e
l
Criterios de avaliacin
B5.1. Relacionar o descubrimento da psicoloxa coas
claves plsticas do surrealismo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
FA2.B5.5.1. Explica a concepcin artstica dos neoplasticistas holandeses, o grupo "De Stijl".
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
FA2.B6.1.1. Comenta a relacin entre o desenvolvemento econmico mundial e o auxe do art dec.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
FA2.B6.2.1. Relaciona o art dec cos edificios anteriores da escola de Chicago, e os edificios de New York,
especialmente o Chrysler Building e o Empire State
Building.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
d
e
l
b
d
e
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
dec.
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
l
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B7.5. Describir o nacemento do cmic, xa sexa europeo con "Tintn", como o nacemento dos superheroes
de Estados Unidos.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
FA2.B7.5.4. Relaciona o cmic espacial co cine posterior. Utiliza, entre outras posibles as aventuras espaciais de "Flash Gordon".
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
FA2.B7.7.1. Recoece as principais pelculas espaolas da poca, relacionando a sa creacin coa produtora "Cifesa".
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B7.8. Comentar a situacin do ballet europeo, a influencia dos coregrafos soviticos no Ballet da pera
de Pars.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
B7.9. Recoecer as composicins musicais das denominadas "Big Band" americanas por exemplo a orquestra de Benny Goodman.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
e
l
Competencias clave
CCEC
b
d
e
h
l
B8.4. Fascismo. A obra cinematogrfica de Leni Riefensthal: "Olympia", "O triunfo da vontade".
B8.5. Comunismo. O cine de Sergui Eisenstein: "O
acoirazado Potemkin" (1925), "Ivn o terrible" (1943).
b
d
e
h
l
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
B8.7. Explicar a tcnica da fotografa nocturna, valorando os condicionantes tcnicos. Utilizando como
exemplo a obra grfica de Brassai entre outros.
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
h
B8.8. Comparar a tcnica da colaxe aplicada a diferentes motivos, por exemplo entre a obra de Josep Renau
e Matisse.
FA2.B8.8.1. Explica a tcnica da colaxe e a sa utilizacin no cartel de propaganda poltica, sobre todo na
obra de Josep Renau.
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
i
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
FA2.B9.2.2. Explica as claves do funcionalismo orgnico escandinavo, comentando a obra de Alvar Aalto,
Eero Aarnio, Arne Jacobsen, e o norteamericano Eero
Saarinen.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
l
FA2.B9.3.1. Identifica as principais creacins arquitectnicas de Mies van de Rohe, Frank Lloyd Wright e Lle
Corbusier.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
b
d
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
e
h
l
Competencias clave
CCEC
b
d
e
h
l
FA2.B9.6.1. Analiza o dominio europeo da cinematografa americana e a obra dos grandes directores norteamericanos, especialmente John Ford e John Houston.
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
B9.7. Analizar a gran comedia cinematogrfica, remarcando a obra do director alemn Billy Wilder.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
B9.13. Moda: alta costura. A obra de Cristbal Balenciaga. O new look de Christian Dior.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
B9.11. Recoecer a msica do mestre Rodrigo, especialmente "O concerto de Aranjuez. Analizando diferentes versins da sa obra.
CCL
CAA
CCEC
Contidos
B9.15 A danza contempornea: as coreografas de
Maurice Bjart e Roland Petit.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
FA2.B10.2.3. Identifica as claves da pintura hiperrealista e/ou pop art. Comparando as obras de David Hockney e dos espaois Antonio Lpez e Eduardo Naranjo,
entre outros posibles.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
b
d
e
h
l
b
d
e
h
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
i
l
CCL
CMCCT
CD
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
g
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
FA2.B10.13.1. Analiza a importancia da moda francesa, referenciando as creacins de Yves Saint Laurent.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
g
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
B11.4. Debater achega do ideal de beleza relacionndoo co xito meditico e social das "supermodelos".
CCL
CAA
b
d
e
g
h
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
g
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
c
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
g
h
i
l
CCL
CMCCT
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
i
l
CCL
CD
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
e
g
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
a
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
g
h
l
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
similares.
CD
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
FA2.B12.7.1. Comenta a obra cinematogrfica espaola recente, referenciando, por exemplo, os traballos de
Juan Antonio Bayona, Daniel Monzn, Jaume Balaguer, etc.
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
h
l
CCL
CAA
CCEC
b
d
e
g
h
l
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
2.1.14 Grego
Introducin
A materia de Grego na etapa de Bacharelato ten como primeira finalidade introducir ao alumnado no coecemento bsico da lingua grega antiga nos seus aspectos morfolxicos, sintcticos e lxicos, con obxecto de permitirlle acceder directamente
a algns dos textos orixinais mis importantes da tradicin literaria helnica, a travs dos cales chegou ata ns unha boa parte do denominado legado clsico. O estudo da lingua e a literatura grega serve, ademais, como instrumento idneo para iniciarse nun coecemento directo do pensamento e a cultura grega antiga, que constiten a base da civilizacin occidental.
Por outra banda, a travs do estudo das peculiaridades morfosintcticas do grego antigo posible chegar a comprender mis profundamente conceptos lingsticos que resultan esenciais para avanzar no coecemento e o uso correcto, tanto da lingua propia como doutras estudadas polo alumnado.
Partindo desta perspectiva, o estudo da materia organizouse en bloques que, con lixeiros matices, aparecen nos dous cursos. Estes bloques refrense tanto a cuestins lingsticas como a temas culturais, tendo en conta que ambos aspectos constiten das facetas inseparables e complementarias para o estudo da civilizacin grega, sen as cales non posible apreciar na sa verdadeira dimensin a importancia do seu legado.
O primeiro destes bloques parte da relacin existente entre o grego antigo e outras linguas da familia indoeuropea, para analizar o papel que estas ltimas tiveron na orixe e a formacin de moitas das linguas que se falan na actualidade. Para a explicacin deste feito, que tradicionalmente foi presentado como un dos principais argumentos para xustificar a importancia do estudo das linguas clsicas, necesario partir do marco xeogrfico no que se desenvolve a civilizacin grega, marco que
resulta determinante na configuracin do carcter dialectal da sa lingua. Ademais, estudarase a influencia que teen os acontecementos histricos na evolucin e desenvolvemento das linguas literarias e na posterior converxencia dos dialectos ata
chegar a constiturse a koin e o actual idioma grego. O alumnado que estuda grego clsico aprende grego moderno con notable facilidade, especialmente aqueles que estudaron mediante un mtodo natural de aprendizaxe, dicir, a metodoloxa
das linguas modernas aplicada ao estudo das linguas clsicas, que cada vez mis profesorado utiliza nas sas aulas.
Ao estudo dos aspectos netamente lingsticos dedcanse tres bloques: o primeiro deles, previsto s para o primeiro curso, cntrase nalgns elementos bsicos da lingua, e moi especialmente no procedemento de escritura, comezando por percorrer
os diferentes sistemas coecidos para analizar despois a orixe e evolucin do alfabeto grego e a sa pronunciacin e transcricin ao abecedario latino. Os outros dous niveis de descricin e explicacin do sistema son a morfoloxa e a sintaxe, das
realidades inseparables que conforman e integran xuntas o aspecto gramatical. Pretndese iniciar ao alumnado no concepto de flexin, facendo especial fincap na distincin entre o procedemento temtico e o atemtico, estudando a estrutura interna das palabras e os elementos formais destas que serven para definir a relacin que manteen con outras dentro da oracin. A sintaxe, sa vez, ocpase de estudar as estruturas oracionais gregas e os elementos que definen as sas construcins mis caractersticas, introducindo progresivamente niveis de maior complexidade. O fin ltimo vai ser o de analizar e comprender os propios textos, aos que se dedica outro dos bloques de contidos previstos nos dous cursos, sempre de dificultade progresiva e adaptados aos contidos que o alumnado manexa en cada momento.
Pero como os textos non estn carentes de contido, ou iso o desexable, pretndese deste xeito facer fincap na necesidade de estudar desde o primeiro momento a lingua no seu contexto real, como mecanismo de expresin intelectual e esttica
no que se exemplifican os contidos lingsticos estudados. A lingua e a cultura constiten das realidades inseparables e complementarias para afondar no coecemento da civilizacin grega que, ao fin e ao cabo constite a cerna da nosa.
Nos dous cursos dedicouse un bloque ao estudo desta civilizacin, con obxecto de identificar non s os fitos mis importantes da sa historia, senn tamn os aspectos propios da sa organizacin poltica e social e da sa identidade cultural, visibles nos roles familiares, nos traballos, nos avances cientficos e tcnicos, nas festas e espectculos e, sobre todo, nas manifestacins relixiosas. Dentro destas merece especial atencin o estudo da mitoloxa, pois a sa influencia resulta decisiva
para a configuracin do imaxinario occidental. Pretndese tamn iniciar ao alumnado no coecemento dalgunhas das manifestacins artsticas mis significativas do mundo antigo, entre as que destacan, por unha banda as relativas s artes plsticas, e mis concretamente a escultura e a arquitectura, e pola outra, s literarias. Buscouse neste bloque establecer sempre unha valoracin dende o punto de vista do mundo contemporneo, unha comparacin coa situacin actual que enriqueza a
nosa identidade.
No ltimo curso o estudo da cultura grega orintase principalmente ao coecemento das distintas manifestacins literarias, aproveitando os coecementos da lingua xa adquiridos para introducir ao alumnado no estudo da orixe e evolucin dos distintos xneros, mediante a lectura de fragmentos das obras orixinais, utilizando estas como instrumento para comprender as claves esenciais da sociedade na que viron a luz.
Para rematar dedcase un bloque ao estudo do lxico, entendendo que este resulta imprescindible para avanzar no coecemento de calquera lingua. Dentro deste mbito prstase especial atencin etimoloxa, non s porque esta serve para poer
de manifesto o mantemento das races grecolatinas nas linguas modernas, senn ademais porque axuda ao alumnado a adquirir unha mellor comprensin da sa propia lingua, axudndolle a precisar o significado de termos coecidos ou a descubrir outros que non utilizara anteriormente, incorporndoos as, pouco a pouco, ao seu vocabulario.
A comunicacin lingstica a competencia clave que mis presenza ter na materia de grego, xa que o estudo da lingua, da sa orixe e evolucin, do seu funcionamento interno, do seu lxico e dos seus textos redundar sen dbida nun maior coecemento e dominio das linguas propias. Non obstante, deberase ter en conta tamn o tratamento das outras competencias.
O labor de anlise morfosintctica e traducin non s constite por si mesmo un importante exercicio intelectual, senn que ao mesmo tempo estimula a memoria, a lxica de pensamento e os hbitos de disciplina no estudo, mellorando o razoamento e impulsando a competencia clave de aprender a aprender.
A competencia matemtica e as competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa poden ser traballadas nos temas de cultura e civilizacin, e nos apartados referidos localizacin xeografica e temporal.
A competencia dixital deber estar presente en todo momento. A busca de informacin na rede, a sa seleccin crtica e a sa utilizacin, entendidas como un proceso guiado polo profesorado, deber servirnos para programar traballos colaborativos e producir novos materiais para poer a disposicin da comunidade educativa.
As competencias sociais e cvicas poden ser traballadas particularmente nos bloques referidos civilizacin. A vida no mundo grego, na sa dimensin poltico-social ou relixiosa, prstase sempre valoracin e comparacin co mundo actual, salientando semellanzas e diferenzas, e fomentando un xuzo crtico da realidade. As, cobran nova forza conceptos como democracia, xustiza, igualdade, cidadana e diversidade.
A competencia en conciencia e expresin cultural, ademais de no estudo da literatura grega, est moi presente nos contidos referidos s artes plsticas, s festas e espectculos e nas manifestacins relixiosas entre as que tamn se contan os xogos deportivos. Coecer e valorar todas estas manifestacins culturais artsticas, diferenciando xneros e estilos, recoecendo canons estticos e estilos artsticos, lvanos a consideralas como parte do patrimonio dos pobos e a apreciar dun xeito
especial aquelas que estn dentro do noso entorno, ben sexa nas pxinas dun libro, nun museo ou nun xacemento arqueolxico.
A competencia que traballa o sentido da iniciativa e o esprito emprendedor estar presente sobre todo no bloques de contidos non lingsticos para aproveitar a metodoloxa do traballo en grupo de xeito responsable e proactivo.
O estudo das linguas clsicas, e do grego en particular, constite un instrumento fundamental para favorecer o discurso e polo tanto a estruturacin do pensamento do alumnado, o desenvolvemento da lxica lingstica e a disciplina mental que se
manteen no tempo anda que se esquezan os contidos concretos.
Por ltimo, cmpre lembrar que nesta nosa sociedade que vive por e para o utilitarismo e o inmediato ser imprescindible facer unha reflexin sobre o valor do que realmente importante para o que o noso alumnado adopte unha visin crtica da
sociedade que o rodea. Os coecementos adquiridos nas aulas que nun principio poden parecer carentes de utilidade prctica resultan verdadeiramente importantes cando capacitan persoa para adoptar criterios que lle permitan discernir entre o
xusto e o inxusto, o relevante e o accesorio, entre o e o .
1 de bacharelato
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSC
a
g
h
B1.2. Explicar a orixe da lingua grega a partir do indoeuropeo e coecer os principais grupos lingsticos
que compoen a familia das linguas indoeuropeas.
CAA
CCEC
CD
CCL
CCL
CCL
d
h
l
a
h
CD
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
CSC
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
a
d
g
h
B2.2. Coecer a orixe do alfabeto grego, a sa influencia e relacin con outros sistemas de escritura usados
na actualidade.
GR1B2.2.1. Explica a orixe do alfabeto grego describindo a evolucin dos seus signos a partir da adaptacin
dos signos do alfabeto fenicio.
CCL
CCL
a
d
e
CCL
d
e
f
CCL
d
e
f
CCL
d
e
f
CCL
Bloque 3. Morfoloxa
d
e
f
i
CCL
CCL
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
f
CCL
CAA
d
e
f
CCL
d
e
f
GR1B3.5.1. Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o
paradigma de flexin correspondente.
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
GR1B3.6.6. Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que
expresan este accidente verbal.
CCL
CCL
d
e
f
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
e
f
Criterios de avaliacin
tes en cada unha delas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 4. Sintaxe
d
e
f
h
i
CCL
CCL
e
f
B4.2 A concordancia.
CCL
e
f
CCL
e
f
CCL
e
f
CCL
e
f
CCL
CCL
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
e
f
d
e
f
g
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
GR1B4.11.1. Identifica e relaciona elementos morfolxicos da lingua grega para realizar a anlise e traducin
de textos sinxelos.
CCL
CCL
CD
CSC
CCEC
CD
CMCCT
CCEC
GR1B5.1.4. Sabe enmarcar determinados feitos histricos na civilizacin e perodo histrico correspondente
pondoos en contexto e relacionndoos con outras
circunstancias contemporneas.
CCEC
CSC
a
b
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
h
k
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
c
h
B5.3 A familia.
CSC
c
h
j
CMCCT
CSC
CSIEE
CSC
c
h
m
CCL
CCEC
CCEC
GR1B5.6.2. Recoece e ilustra con exemplos o mantemento do mtico e da figura do heroe na nosa cultura,
analizando a influencia da tradicin clsica neste fenmeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos
asocindoas a outras caractersticas culturais propias
de cada poca poca.
CCEC
CCEC
GR1B5.7.1. Enumera e explica as principais caractersticas da relixin grega, pondoas en relacin con ou-
CCEC
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
tros aspectos bsicos da cultura helnica e establecendo comparacins con manifestacins relixiosas propias
doutras culturas.
B5.5 Mitoloxa e relixin.
CCEC
Bloque 6. Textos
e
f
g
i
e
f
g
i
GR1B6.1.1. Utiliza adecuadamente a anlise morfolxica e sintctica de textos de dificultade graduada para
efectuar correctamente a sa traducin.
CCL
CCL
CAA
CCL
CCL
CAA
CCL
e
f
CCL
d
e
g
CCL
CCEC
d
e
g
CCL
Grego I. 1 Bacharelato
Obxectivos
d
g
Contidos
B6.6 Producin de textos propios breves en lingua
grega.
Criterios de avaliacin
B6.8. Redactar pequenos textos en lingua grega de
producin propia.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
CCL
CCL
Bloque 7. Lxico
e
f
e
f
CCL
e
f
CCL
e
f
GR1B7.3.2. Identifica a etimoloxa e coece o significado das palabras de lxico comn da lingua propia.
CCL
e
f
CCL
2 de bacharelato
Grego II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Bloque 1. Lingua grega
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
f
h
GR2B1.1.1. Delimita mbitos de influencia dos distintos dialectos, situando con precisin puntos xeogrficos, cidades ou restos arqueolxicos coecidos pola
sa relevancia histrica.
CCL
CD
CCEC
d
f
CCL
CAA
CCL
Bloque 2. Morfoloxa
d
e
f
B2.1. Identificar, analizar, traducir e efectuar a retroversin de todo tipo de formas nominais e pronominais.
CCL
d
e
f
CCL
d
e
f
CCL
GR2B2.4.1. Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos e buscando exemplos doutros termos
nos que estean presentes.
CCL
GR2B2.5.1. Sabe determinar a forma, clase e categora gramatical das palabras dun texto, detectando correctamente coa axuda do dicionario os morfemas que
conteen informacin gramatical.
CCL
CCL
Bloque 3. Sintaxe
d
e
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
B3.1 Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e
pronominal.
CCL
d
e
f
GR2B3.3.1. Coece, identifica e traduce correctamente os usos modais propios da lingua grega.
CCL
d
e
f
CCL
d
e
f
CCL
d
e
f
i
CCL
CCL
CCL
CCL
CCEC
Bloque 4. Literatura
d
e
h
i
B4.1. Coecer as caractersticas dos xneros literarios gregos, os seus autores e obras mis representativas e as sas influencias na literatura posterior.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
A lrica.
A oratoria.
A fbula.
B4.1 Xneros literarios:
A pica.
A historiografa.
O drama: Traxedia e comedia.
A lrica.
A oratoria.
A fbula.
CMCCT
CCEC
GR2B4.2.2. Distingue o xnero literario ao que pertence un texto, as sas caractersticas e estrutura.
CCL
CCL
CCEC
CCEC
CD
CCEC
GR2B5.1.1. Utiliza adecuadamente a anlise morfolxica e sintctica de textos gregos para efectuar co-
CCL
Bloque 5. Textos
d
e
Contidos
f
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
rrectamente a sa traducin.
Competencias clave
d
e
g
CCL
CD
d
e
f
B5.3. Realizar a traducin, interpretacin e comentario lingstico, literario e histrico de textos de grego
clsico.
CCL
CCEC
a
d
e
h
l
CSC
CCEC
d
l
CCL
Bloque 6. Lxico
d
e
f
d
e
f
l
CCL
GR2B6.2.1. Deduce e explica o significado de palabras da propia lingua ou doutras, obxecto de estudo, a
partir dos timos gregos dos que proceden.
CCL
CCL
CCL
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
f
CCL
d
e
f
CCL
CCL
2 de bacharelato
Historia da Arte. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
B1.2 Explicar a funcin social da arte grega, especificando o papel desempeado por clientes e artistas e
as relacins entre eles.
CCEC
CCL
CSC
d
e
k
l
B1.3 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte grega, aplicando un mtodo que incla
diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
A arte na Gallaecia.
Criterios de avaliacin
nndoa co seu contexto histrico e cultural.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
histricas ou historiogrficas.
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
B1.5 Explicar a funcin social da arte romana, especificando o papel desempeado por clientes e artistas e
as relacins entre eles.
CCEC
CCL
CSC
d
e
k
l
B1.6 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte romana, aplicando un mtodo que incla
diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
h
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CCL
CAA
d
e
k
l
B2.3 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte bizantina, aplicando un mtodo que incla
diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CSC
d
e
k
l
B2.7 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte romnica, aplicando un mtodo que incla
diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
B2.9 Explicar a funcin social da arte gtica, especificando o papel desempeado por clientes e artistas e
as relacins entre eles.
CCEC
CCL
CSC
CAA
d
e
k
l
B2.10Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte gtica, aplicando un mtodo que incla
diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Pennsula Ibrica. Arte hispano-musulm. O romnico
no Camio de Santiago. O gtico e a sa longa duracin.
d
e
k
l
Criterios de avaliacin
e as caractersticas esenciais da arte romnica e gtica espaola e hispano-musulm, relacionando cada
un dos seus estilos cos seus respectivos contextos
histricos e culturais.
B2.12 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte medieval espaola, aplicando un mtodo
que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CCL
CAA
d
e
g
k
l
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
h
l
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
HAB3.1.6 Explica a peculiaridade da pintura veneciana do Cinquecentoe cita aos seus artistas mis representativos.
CCEC
CCL
CAA
HAB3.2.1 Describe a prctica do patrocinio no Renacemento italiano, e as novas reivindicacins dos artistas en relacin co seu recoecemento social e a natureza do seu labor.
CCEC
CCL
CSC
d
e
k
l
B3.3 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte do Renacemento, aplicando un mtodo
que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
sula Ibrica.
d
e
k
l
Criterios de avaliacin
as caractersticas esenciais da arte espaola do Renacemento, relacionndoa co seu contexto histrico e
cultural.
B3.5 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte espaola do Renacemento, aplicando un
mtodo que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
HAB3.6.5 Compara a escultura barroca coa renacentista a travs da representacin de David por Miguel
ngel e por Bernini.
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
HAB3.6.7 Distingue e caracteriza as grandes tendencias da pintura barroca en Italia e os seus principais
representantes.
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CSC
d
e
k
l
B3.8 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte do Barroco, aplicando un mtodo que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico,
cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
k
l
B3.10 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte espaola do Barroco, aplicando un mtodo que incla diferentes enfoques (tcnico, formal,
semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
d
e
k
l
B3.12 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte do sculo XVIII, aplicando un mtodo
que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
de Marat.
CAA
d
e
g
k
l
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
h
l
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
d
e
k
l
B4.2 Clasificar, analizar e comentar obras significativas de Goya, aplicando un mtodo que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural,
sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CMCCT
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
d
e
k
l
B4.4 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arquitectura do sculo XIX, aplicando un mtodo que incla diferentes enfoques (tcnico, formal,
semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
B4.5 A evolucin da pintura: Romanticismo, Realismo, Impresionismo, Simbolismo. Os postimpresionistas, o xerme das vangardas pictricas do sculo XX.
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CSC
d
e
k
l
B4.7. Clasificar, analizar e comentar obras significativas da pintura do sculo XIX, aplicando un mtodo
que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
d
e
k
l
B4.9. Clasificar, analizar e comentar obras significativas da escultura do sculo XIX, aplicando un mtodo
que incla diferentes enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
h
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
l
e
Contidos
Criterios de avaliacin
B5.2. Clasificar, analizar e comentar obras significativas da plstica da primeira metade do sculo XX,
aplicando un mtodo que incla diferentes enfoques
(tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e
histrico).
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
e
l
B5.4 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arquitectura da primeira metade do sculo XX,
aplicando un mtodo que incla diferentes enfoques
(tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e
histrico).
CCEC
CCL
CAA
d
e
g
k
l
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
d
h
k
l
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
d
e
k
l
B6.2. Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arquitectura dende a segunda metade do sculo XX, aplicando un mtodo que incla diferentes
enfoques (tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e histrico).
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e R. Rogers; o AT & T Building de Nova York, de Philip Johnson; o Museo Guggenheim de Bilbao, de F. O.
Gehry.
l
d
e
k
l
B6.4 Clasificar, analizar e comentar obras significativas da arte dende a segunda metade do sculo XX,
aplicando un mtodo que incla diferentes enfoques
(tcnico, formal, semntico, cultural, sociolxico e
histrico).
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
i
l
CCEC
CCL
CMCCT
CD
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
HAB6.8.2 Realiza un traballo de investigacin relacionado cos bens artsticos de Espaa e Galicia inscritos
no catlogo do Patrimonio Mundial da UNESCO.
CCEC
CCL
CAA
CD
CSIEE
HAB7.1.1 Utiliza con correccin a terminoloxa especfica das artes en exposicins orais e escritas.
CCEC
CCL
h
l
2 de bacharelato
Historia da Filosofa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
Contidos
a
b
c
d
e
b
d
e
g
k
d
g
k
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
HFB1.1.3. Argumenta a explicacin das ideas presentes no texto, relacionndoas coa filosofa do autor e os
contidos estudados.
CAA
CSIEE
CSC
CAA
CAA
CD
CSIEE
CD
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
HF1.4.3. Colabora en traballos colectivos de investigacin sobre os contidos estudados utilizando as TIC.
CD
CCL
CCL
CCEC
CSC
CCEC
CCL
b
d
e
h
d
e
h
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
CMCCT
CCEC
d
e
h
B3.2. Coecer a sntese de Tom de Aquino, relacionndoo co agostiismo, a Filosofa rabe e xuda, e o
nominalismo, valorando a sa influencia no desenvolvemento das ideas e os cambios socioculturais da
Idade Media.
CCEC
CCL
CAA
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B3.3. Coecer algunha das teoras centrais do pensamento de Guillerme de Ockham, cuxa reflexin crtica supuxo a separacin razn-fe, a independencia
da Filosofa e o novo pulo para a ciencia.
CCEC
B4.1. Comprender a importancia do xiro do pensamento occidental que se deu no Renacemento e que
anticipa a modernidade, valorando o novo humanismo
que enxalza a dignitas hominis, a investigacin dos
prexuzos do coecemento de F. Bacon, as implicacins da Revolucin cientfica e coecer as teses fundamentais do realismo poltico de N. Maquiavelo.
CMCCT
CSC
b
c
d
e
h
CCEC
CCL
HFB4.2.3. Identifica os problemas da Filosofa Moderna relacionndoos coas solucins aportadas por Descartes.
CCEC
CSC
HFB4.3.1. Utiliza conceptos de Hume como escepticismo, crtica, experiencia, percepcin, inmanencia,
asociacin, impresins, ideas, hbito, contradicin,
causa, crenza, sentimento, mrito, utilidade, felicidade, contrato social, liberdade e deber, entre outros,
CCEC
b
c
d
e
Contidos
Criterios de avaliacin
h
j
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
CSC
b
c
d
e
h
CSC
b
c
d
e
h
HFB4.5.1. Aplica conceptos de Kant como sensibilidade, entendemento, razn, crtica, transcendental,
ciencia, innato, xuzo, a priori, a posteriori, facultade,
intuicin, categora, ilusin transcendental, idea, lei,
fenmeno, numeno, vontade, deber, imperativo categrico, autonoma, postulado, liberdade, dignidade,
persoa, paz e pacto, entre outros, utilizndoos con
rigor.
CAA
CCL
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
HFB5.1.1. Identifica conceptos de Marx como dialctica, materialismo histrico, praxe, alienacin, infraestrutura, superestrutura, forzas produtivas, medios de
producin, loita de clases, traballo, plusvalor e humanismo, entre outros, utilizndoos con rigor.
CCEC
CCL
CCEC
CSC
CAA
CCL
CCEC
b,
c,
d,
e,
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b,
c,
d,
e,
h
b,
c,
d,
e,
h
CSIEE
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
HFB5.4.5. Coece as teses caractersticas do pensamento postmoderno, como a crtica razn ilustrada,
idea de progreso, ao pensamento totalizador, trivializacin da existencia, o crepsculo do deber, ou a
perda do suxeito fronte cultura de masas, entre outras.
CCEC
CAA
2 de bacharelato
Historia de Espaa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CSC
CSIEE
CCEC
d
e
h
i
j
CCL
CAA
CSC
h
i
j
CMCCT
CAA
CSC
d
e
h
i
j
CMCCT
CAA
CSC
Bloque 1. A Pennsula Ibrica dende os primeiros humanos ata a desaparicin da monarqua Visigoda (711)
d
e
h
i
j
l
CCL
CCS
CCEC
CCL
CMCCT
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
HEB1.1.5 Explica o diferente nivel de desenvolvemento das reas celta e ibrica en vsperas da conquista
romana en relacin coa influencia recibida dos indoeuropeos, o reino de Tartesos e dos colonizadores fenicios e gregos.
CCL
CSC
CCEC
CAA
CSC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCL
CD
CAA
CSIEE
CCEC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CSC
Bloque 2. A Idade Media: Tres culturas e un mapa poltico en constante cambio (711-1474)
d
e
CCL
CSC
d
e
h
i
Contidos
mica e urbana; estrutura social; relixin, cultura e arte.
Criterios de avaliacin
como os cambios econmicos, sociais e culturais que
introduciron.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
d
e
h
i
CCL
CSC
d
e
h
i
B2.4. Os reinos cristins na Idade Media: do estancamento expansin econmica. Crises agraria e demogrfica.
CCL
CMCCT
CSC
d
e
g
CCL
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
h
k
l
Estndares de aprendizaxe
HEB2.5.2 Busca informacin de interese (en libros ou
Internet) sobre a importancia cultural e artstica do
Camio de Santiago e elabora unha breve exposicin.
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CSIEE
CCEC
d
e
h
i
d
e
h
i
B3.3 Explicar as causas e consecuencias da decadencia da monarqua hispnica no sculo XVII, relacionando os problemas internos, a poltica exterior e a
crise econmica e demogrfica.
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
d
e
g
h
i
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CD
CAA
CSC
CCEC
d
e
h
i
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
HEB4.2.2 Elabora un esquema comparativo do modelo poltico dos Austrias e dos Borbns.
CCL
CSC
CAA
d
e
h
i
k
Contidos
Criterios de avaliacin
B4.3. A economa e a poltica econmica: a recuperacin demogrfica; os problemas da agricultura, a industria e o comercio; a liberalizacin do comercio con
Amrica.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
CSC
d
e
h
i
k
CCL
CSC
d
e
h
i
B4.5 Expoer os conceptos fundamentais do pensamento ilustrado, identificando os seus cauces de difusin.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCL
CSC
Contidos
a
d
e
h
i
d
e
h
i
Criterios de avaliacin
B5.2 Comentar o labor lexislador das Cortes de Cdiz,
relacionndoa co ideario do liberalismo.
d
e
g
h
i
j
k
l
Competencias clave
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
B5.4 Explicar o proceso de independencia das colonias americanas, diferenciando as sas causas e fases, as como as repercusins econmicas para Espaa.
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CD
CSC
CCEC
CAA
CSC
d
e
h
i
Estndares de aprendizaxe
B6.1 Describir o fenmeno do carlismo como resistencia absolutista fronte revolucin liberal, analizando
d
e
h
i
Contidos
carlistas.
Criterios de avaliacin
os seus compoentes ideolxicos, as sas bases sociais, a sa evolucin no tempo e as sas consecuencias.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCEC
d
e
h
i
CCL
CAA
CSC
d
e
h
i
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
CSC
CCL
CAA
c
d
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
do movemento obreiro internacional.
Competencias clave
CSC
Bloque 7. A Restauracin Borbnica: implantacin e afianzamento dun novo Sistema Poltico (1874-1902)
d
e
h
i
d
e
h
i
B7.2. A oposicin ao sistema: catalanismo, nacionalismo vasco, rexionalismo galego e movemento obreiro.
d
e
h
i
d
e
h
i
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
HEB7.4.3 Especifica as consecuencias para Espaa
da crise do 98 nos mbitos econmico, poltico e ideolxico.
Competencias clave
CCL
CSC
CCEC
d
e
h
i
j
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
HEB8.2.2 Especifica as causas dos baixos rendementos da agricultura espaola do sculo XIX.
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCL
CSC
d
e
h
i
d
e
h
i
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
HEB9.2.3 Analiza as causas, principais feitos e consecuencias da intervencin de Espaa en Marrocos entre 1904 e 1927.
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CCL
CSC
HEB9.4.3 Explica os factores da evolucin demogrfica de Espaa no primeiro terzo do sculo XX.
CCL
CSC
Bloque 10. A Segunda Repblica. A Guerra Civil nun contexto de Crise Internacional (1931-1939)
d
e
h
i
a
b
d
e
h
i
b
d
HEB10.1.1 Explica as causas que levaron proclamacin da Segunda Repblica e relaciona as sas dificultades coa crise econmica mundial dos anos 30.
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
d
e
g
h
i
k
l
Contidos
a evolucin das das zonas; as consecuencias da
guerra.
Criterios de avaliacin
eo curso dos acontecementos nas das zonas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CD
CAA
CSC
CSIEE
CCEC
HEB11.1.1 Elabora un esquema cos grupos ideolxicos e os apoios sociais do franquismo na sa etapa
inicial.
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
b
d
e
g
h
i
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
HEB11.1.9 Describe as transformacins que experimenta a sociedade espaola durante os anos do franquismo, as como as sas causas.
CCL
CSC
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
CD
CSIEE
CCEC
B12.1 Describir as dificultades da transicin democracia dende o franquismo nun contexto de crise econmica, explicando as medidas que permitiron a cele-
CCL
CSC
Contidos
a Reforma Poltica; as primeiras eleccins democrticas.
a
b
c
d
e
h
i
a
b
c
d
e
h
i
Criterios de avaliacin
bracin das primeiras eleccins democrticas.
B12.2 Caracterizar o novo modelo de Estado democrtico establecido na Constitucin de 1978, especificando as actuacins previas encamiadas a alcanzar
o mis amplo acordo social e poltico.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
HEB12.2.1 Explica o proceso de elaboracin e aprobacin da Constitucin de 1978, e as sas caractersticas esenciais.
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CMCCT
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
a
b
d
e
h
CCL
CSC
1 de bacharelato
Historia do Mundo Contemporneo. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
c
d
e
h
A
b
c
d
e
h
A
b
c
B1.1 Definir e esquematizar os trazos do AntigoRxime describindo os seus aspectos demogrficos, econmicos, polticos, sociais e culturais, utilizando diferentes tipos de diagramas.
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CD
CSC
CAA
CCL
CCEC
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
HMCB2.2.2 Analiza a evolucin dos trazos do AntigoRxime do sculo XVII e o sculo XVIII.
CSC
CAA
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
d
e
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
A
b
c
d
e
g
h
CSC
CAA
CD
A
b
c
d
e
h
k
l
CSC
CCEC
CCL
CAA
a
b
c
d
e
h
j
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
a
b
c
d
e
g
h
j
Contidos
do proceso de industrializacin a outras zonas de Europa. A industrializacin extraeuropea.
A industrializacin espaola e galega.
B2.4 Cambios debidos Revolucin Industrial: transportes, agricultura, poboacin (migracins e o novo
concepto de cidade).
Criterios de avaliacin
cin, localizndoos adecuadamente e establecendo as
rexins onde se produce ese avance.
B2.4 Identificar os cambios nos transportes, agricultura e poboacin que influron ou foron consecuencia da
Revolucin Industrial do sculo XIX.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CD
HMCB2.3.2 Analiza aspectos que expliquen o desenvolvemento econmico do sector industrial dos primeiros pases industrializados, a partir de fontes historiogrficas.
CSC
CAA
CCL
CMCCT
CSC
CAA
CSC
CAA
CSIEE
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CD
HMCB2.4.4 Comenta mapas que expliquen a evolucin da extensin das redes de transporte: ferrocarril,
estradas e canais.
CSC
CCL
CD
A
b
c
d
e
h
k
CSC
CAA
CCL
A
b
c
d
e
CSC
CAA
CCL
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
h
k
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CAA
CMCCT
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
CAA
a
b
c
d
e
h
B3.3 Explicar a partir de informacin obtida en Internet, a Revolucin Francesa de 1789 inclundo cada
idea obtida nas causas, o desenvolvemento e as consecuencias.
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
a
b
c
d
e
g
h
CSC
CAA
CD
a
b
c
d
e
HMCB3.5.1 Analiza as ideas defendidas e as conclusins do Congreso de Viena relacionndoas coas sas consecuencias.
CSC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
a
b
c
d
e
g
h
CSC
CCL
CD
a
b
c
d
e
h
k
l
B3.8 Descubrir as manifestacins artsticas de comezos do sculo XIX, obtendo informacin de medios
bibliogrficos ou de Internet e presentndoa adecuadamente.
CSC
CCEC
CCL
CAA
a
b
c
d
e
h
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
a
b
c
d
e
h
a
b
c
d
e
h
CSC
CMCCT
CAA
HMCB4.2.2 Explica a partir de imaxes as caractersticas que permiten identificar a Inglaterra Victoriana.
CSC
CAA
CCL
CD
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CD
CAA
CSC
CAA
CCL
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
A
b
CSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
c
d
e
g
h
Competencias clave
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CD
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
a
b
c
CSC
CCL
CAA
B5.4 Explicar a Gran Depresin describindo os factores desencadeantes e as sas influencias na vida coti.
Contidos
Criterios de avaliacin
d
e
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSC
CCL
CMCCT
CSC
CCL
HMCB5.5.2 Distingue smbolos dos fascismos europeos da Primeira Metade do sculo XX.
CSC
a
b
c
d
e
h
k
a
b
c
d
e
h
CSC
CAA
CCL
a
b
c
d
e
h
HMCB5.7.1 Identifica e explica as causas desencadeantes da II Guerra Mundial a partir de fontes histricas.
CSC
CAA
CCL
a
b
c
d
e
h
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
a
b
c
d
CSC
CAA
CCL
B5.9. Analizar o papel da guerra mundial como elemento de transformacin da vida coti.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
h
a
b
c
d
e
h
k
a
b
c
d
e
h
HMCB5.10.1 Analiza imaxes que explican o Holocausto levado a cabo pola Alemaa Nazi.
CSC
CAA
CD
CSC
CAA
CCL
HMCB5.11.1 Sintetiza textos que explican a intervencin da ONU nas relacins internacionais e asuntos
de descolonizacin.
CSC
CCL
CAA
HMCB6.1.1 Localiza nun mapa os pases que formaban os bloques comunista e capitalista.
CSC
CD
a
b
c
d
e
h
B6.2 A evolucin das relacins entre as das superpotencias. Os conflitos: da Guerra Fra Coexistencia
Pacfica e a Distensin.
CSC
CAA
CCL
CD
a
b
c
d
e
h
CSC
CSC
CAA
CCL
CD
a
b
c
d
e
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
pertenza.
CMCCT
CSC
CCL
CMCCT
CSC
CCL
CMCCT
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
CSC
CCL
CD
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
Contidos
a
b
c
d
e
h
k
a
b
c
d
e
h
Criterios de avaliacin
B7.4 Analizar o subdesenvolvemento do Terceiro
Mundo establecendo as causas que o explican.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCL
CMCTT
CSC
CD
CSC
CCL
CSC
CCL
CAA
HMCB8.1.1 Localiza nun mapa as repblicas exsoviticas e os diferentes pases formados trala cada do
muro de Berln.
CSC
CD
CSC
CMCCT
CSC
CAA
CD
CCL
a
b
c
d
e
h
HMCB8.2.1 Describe os trazos polticos e socioeconmicos da URSS dende a poca de Breznev ata a de
Gorbachov.
CSC
CCL
a
b
CSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
c
d
e
h
i
a
b
c
d
e
h
a
b
c
d
e
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
HMCB8.5.2 Describe e analiza as causas, desenvolvemento e consecuencias da guerra dos Balcns especialmente en Iugoslavia
CSC
CCL
HMCB9.1.1 Enumera as lias de pensamento econmico do mundo capitalista na segunda metade do sculo XX.
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
a
b
c
d
e
h
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
c
d
e
h
CSC
CMCCT
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
a
b
c
d
e
h
CSC
CMCCT
CSC
CD
CAA
a
b
c
d
e
h
CSC
CAA
CCL
CSC
CD
CCL
CAA
CSC
CD
CCL
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CD
CCL
a
b
c
d
e
h
k
CSC
CD
CCL
CAA
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
CAA
HMCB10.3.2 Explica comparativamente os desaxustes que ten a Unin Europea na relacin con outros
pases ou reas xeopolticas.
CSC
CCL
CAA
a
b
c
d
e
h
k
l
CSC
CD
CCL
CAA
a
b
c
d
e
h
l
CSC
CCL
CAA
a
b
c
HMCB10.6.1 Enumera e explica os trazos econmicos, polticos, relixiosos e sociais do mundo islmico
e localiza nun mapa os pases que forman na actuali-
CSC
CD
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
d
e
h
k
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
A
b
c
d
e
h
HMCB10.7.1 Compara aspectos econmicos, polticos, relixiosos e sociais entre os principais pases do
continente africano.
CSC
CCL
CAA
a
b
c
d
e
h
CSC
CCL
CAA
HMCB10.8.2 Compara aspectos econmicos, polticos, relixiosos e sociais entre pases emerxentes de
Asia e frica.
CSC
CCL
CAA
Bloque 11. A historia contempornea: O tempo histrico. Mtodos e ferramentas propias da disciplina.
h
j
k
CSC
CMCCT
CAA
e
g
h
j
k
i
CSC
CD
CAA
CCL
e
h
i
l
CSC
CCL
4 de ESO
Iniciacin Actividade Emprendedora e Empresarial. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
IEE
CDI
CAA
b,g
CAA
a,,c,g,k
CSC
Contidos
B1.5 Dereitos e deberes derivados da relacin laboral.
B1.6 O contrato de traballo e a negociacin colectiva.
B1.7 Seguridade Social. Sistema de proteccin.
Emprego e Desemprego.
B1.8 Proteccin do traballador e beneficios sociais.
B1.9 Os riscos laborais. Normas. Planificacin da
proteccin na empresa.
Criterios de avaliacin
coecendo os seus dereitos e deberes como tal, valorando a accin do Estado e da Seguridade Social na
proteccin da persoa empregada, as como comprendendo a necesidade de proteccin dos riscos laborais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
IAEEB1.3.3 Describe as bases do sistema da Seguridade Social, as como as obrigas de persoas traballadoras e persoas empresarias dentro deste, valorando
a sa accin protectora ante as distintas continxencias
cubertas e describindo as prestacins mediante buscas nas webs institucionais.
CLL
IEE
IEE
B2.1 Crear un proxecto de empresa na aula describindo as caractersticas internas e a sa relacin co entorno as como a sa funcin social, identificando os
elementos que constiten a sa rede loxstica como
provedores, clientes, sistemas de producin e comercializacin e redes de almacenaxe entre outros.
na actividade que
a empresa desenvolve.
CAA
IEE
CLL
CAA
g,h
Contidos
B2.5 Informacin na empresa. A informacin contable.
A informacin de recursos humanos. Os documentos
comerciais de cobramento e pagamento. O Arquivo.
Criterios de avaliacin
B2.2 Identificar e organizar a informacin das distintas
reas da empresa en proxecto aplicando os mtodos
correspondentes tramitacin documental empresarial.
B2.3 Realizar actividades de producin e comercializacin propias da empresa proxectada aplicando tcnicas de comunicacin e traballo en equipo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CDI
CLL
CLL
IEE
CAA
IEE
CDI
CSC
Bloque 3. Finanzas
a,d,g,h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b,f,g
b,f,g
B3.2 Identificar as fontes de financiamento das empresas propias de cada forma xurdica, inclundo as externas e internas valorando as mis axeitadas para
cada tipo e momento no ciclo de vida da empresa.
CAA
IEE
CAA
IAEEB3.3.1 Presenta un estudo de viabilidade econmico financeiro a medio prazo do proxecto de empresa
aplicando condicins reais de produtos financeiros
analizados e previsins de vendas segundo un estudo
do mbito mediante unha aplicacin informtica tipo
folla de clculo manexando ratios-financeiros bsicos.
CDI
IEE
CAA
CAA
CSC
2.1.20 Latn
Introducin
A materia de latn na etapa da ESO ten como principal finalidade introducir ao alumnado no coecemento dos aspectos esenciais da lingua e a cultura latinas, facendo fincap ao mesmo tempo no papel que estas desempean en tanto que orixe e
fundamento das linguas romances e da cultura occidental, o que coecemos como herdanza clsica.
Esta mesma perspectiva est tamn presente no currculo bsico para bacharelato, se ben nesta etapa persguese un estudo mis en profundidade da lingua, xa que, ben pola sa estrutura interna de funcionamento, ben polo seu caudal lxico, est moi presente nas linguas utilizadas e estudadas polos alumnos.
O estudo do latn como lingua flexiva proporciona mediante a comparacin unha slida base cientfica para o estudo e perfeccionamento progresivo no manexo doutras linguas.
O idioma latino, unha vez adquiridos uns mnimos coecementos sobre os seus mecanismos morfosintcticos e o seu lxico, permite entender as linguas romances como resultado dunha evolucin e encontrar paralelismos entre elas que axuden no
seu estudo.
O estudo da orixe e evolucin do latn s linguas romances proporciona ao alumnado os instrumentos necesarios para comprender e analizar os procesos de cambios fonticos, morfosintcticos e semnticos que deron lugar aos procedementos que
rexen hoxe as sas linguas, e axuda a incrementar de xeito notable o seu lxico. A reflexin sobre o lxico coecido, a adquisicin de novas palabras e a comprensin das estruturas da lingua latina interveen de xeito notable no uso mis eficaz da
lingua propia como instrumento de aprendizaxe, comunicacin e interpretacin da realidade.
recomendable comezar o estudo do latn de 4 de ESO cun mtodo natural, no que as regras morfosintcticas se deduzan da prctica da lectura e da traducin, deixando para os cursos de 1 e 2 de bacharelato un estudo mis pormenorizado das
mesmas.
O estudo da herdanza clsica, obxecto desta materia, non s est presente na lingua latina, pois abordar tamn os diferentes aspectos que se inclen no que coecemos como civilizacin latina, berce da Europa actual. Ademais da descricin do
seu marco xeogrfico e do estudo dos principais fitos histricos, haber lugar tamn para unha anlise das sas estruturas sociopolticas, da sa vida coti e manifestacins culturais, como os espectculos pblicos ou as sas creacins literarias e
artsticas, a enxeera e o urbanismo, a mitoloxa e a relixin.
Partindo desta perspectiva, o estudo da materia organzase en bloques que, con lixeiros matices, reptense en todos os cursos.
Os devanditos bloques refrense tanto a cuestins lingsticas como a temas culturais, tendo en conta que ambos os dous aspectos constiten das facetas inseparables e complementarias para o estudo da civilizacin romana, sen as que non posible apreciar a importancia do legado latino na sa verdadeira dimensin.
O primeiro destes bloques estuda o latn como orixe das linguas romances e ten un trato lixeiramente diferente para os cursos de 4 de ESO e 1 de bacharelato e o curso de 2 de bacharelato. Os contidos dos dous primeiros cursos comezan coa
anlise das linguas do mundo, para seguir co estudo do indoeuropeo e as sas familias lingsticas, a orixe, evolucin e etapas do latn e as linguas romances. A continuacin, e xa para os tres cursos, pretndese analizar o papel que desempeou a
lingua latina na formacin do galego, do casteln e das demais linguas romances que se falan na actualidade en Europa e noutros pases do mundo, mediante o estudo da pervivencia de elementos lingsticos latinos nesas linguas e a anlise dos
procesos de evolucin fontica, morfosintctica e semntica.
O seguinte bloque, deseado s para latn de 4 ESO e 1 de BAC, aborda os elementos bsicos da lingua latina, comezando por percorrer os diferentes sistemas de escritura coecidos, para analizar despois a orixe e evolucin do abecedario latino
e a sa pronunciacin.
Os dous bloques seguintes, comns aos tres cursos, tratan aspectos netamente lingsticos, centrndose desta vez na morfoloxa e na sintaxe, os outros dous niveis de descricin e explicacin do sistema ademais da fontica e semntica, das realidades inseparables que conforman e integran xuntas o aspecto gramatical. Pretndese iniciar ao alumnado no concepto de flexin, estudando a estrutura interna das palabras e os elementos formais destas que serven para definir a relacin que
manteen con outras dentro da oracin. A sintaxe tamn se ocupa de estudar as estruturas oracionais latinas e os elementos que definen as sas construcins mis caractersticas, introducindo progresivamente niveis de maior complexidade, co
propsito fundamental da comprensin e interpretacin dos textos.
Nos cursos de 4 de ESO e 1 de BAC dedicouse un bloque ao estudo da civilizacin latina, co fin de identificar non s os feitos mis importantes da sa historia, senn tamn os aspectos propios da sa organizacin poltica, social e militar e da sa
identidade cultural, sen esquecer o estudo da vida coti, relixin e mitoloxa, cuxa influenza resulta decisiva para a configuracin do imaxinario occidental. Pretndese tamn iniciar ao alumnado no coecemento dalgunhas das manifestacins artsticas mis significativas da antigidade romana, entre as que destacan, por unha banda as relativas s artes plsticas, e mis concretamente a escultura e a arquitectura, e pola outra, s literarias.
O estudo mis en profundidade destas ltimas resrvase para o curso de 2 de Bacharelato, que conta cun bloque especfico para a literatura latina, no que un mellor coecemento da lingua permitir ao alumnado entrar en contacto directo con algns fragmentos das obras orixinais, afondando deste xeito na comprensin dos textos literarios clsicos latinos para comprender as claves da sociedade na que viron a luz e valorar a influenza que os autores latinos tiveron ao longo dos sculos.
Se, como dixemos, a lingua e a cultura constiten das realidades inseparables e complementarias para profundar no coecemento da civilizacin latina, non existe mellor instrumento para o estudo de ambas as das que os propios textos, aos que
est dedicado outro dos bloques de contidos previstos en todos os cursos. Pretndese deste xeito facer fincap na necesidade de estudar dende o primeiro momento a lingua no seu contexto real, como mecanismo de expresin intelectual e esttica
no que se exemplifican os contidos lingsticos estudados. Para lograr este obxectivo, ademais da labor de traducin, deberase tratar o latn como unha lingua viva coa que traballar tamn a comunicacin oral e escrita.
Por ltimo, nos tres cursos dedcase un bloque ao estudo do lxico, entendendo que este resulta imprescindible para avanzar no coecemento de calquera lingua. Dentro deste mbito prstase especial atencin etimoloxa, no s porque esta serve
para poer de manifesto a pervivencia das races latinas nas linguas modernas, senn ademais porque axuda ao alumnado a adquirir unha mellor comprensin da sa propia lingua, axudndoo a precisar o significado de termos coecidos ou a descubrir o doutros que non utilizara anteriormente, incorporndoos ao seu vocabulario habitual. As dedcase un especial interese composicin e derivacin culta, onde se analizan prefixos, lexemas e sufixos de orixe grega e latina.
Abondando nesta ltima idea, abrdase o estudo das locucins e expresins latinas de uso actual, non s para coecer o seu significado, senn tamn para saber empregalas nun contexto axeitado.
A comunicacin lingstica a competencia clave que mis presenza ter na materia de latn, xa que o estudo da lingua latina, da sa orixe e evolucin, do seu funcionamento interno, do seu lxico e dos seus textos, redundar sen dbida nun maior
coecemento e dominio das linguas propias. Non obstante, deberase ter en conta tamn o tratamento das outras competencias.
O labor de traducin non s constite por si mesmo un importante exercicio intelectual, senn que ao mesmo tempo estimula a memoria, a lxica de pensamento e os hbitos de disciplina no estudo, mellorando o razoamento e impulsando a competencia clave de aprender a aprender.
A competencia matemtica e as competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa poden ser traballadas nos temas de cultura e civilizacin latinas, particularmente na educacin en Roma, no urbanismo e na enxeera romana e as vas de comunicacin, en tanto que manifestacins da actividade humana.
A competencia dixital deber estar presente en todo momento. A busca de informacin na rede, a sa seleccin crtica e a sa utilizacin, entendidas como un proceso guiado polo profesor, deber servirnos para programar traballos colaborativos e
producir novos materiais para poer a disposicin da comunidade educativa.
As competencias sociais e cvicas poden ser traballadas particularmente nos bloques referidos civilizacin. A vida no mundo romano, na sa dimensin poltico-social ou relixiosa, prstase sempre valoracin e comparacin co mundo actual, salientando semellanzas e diferenzas, e fomentando un xuzo crtico da realidade. As, cobran nova forza conceptos como democracia, xustiza, igualdade, cidadana e diversidade.
A competencia en conciencia e expresin cultural, ademais de no estudo da literatura latina, est moi presente nos contidos referidos s artes plsticas en Roma, o urbanismo e a romanizacin de Hispania e a Gallaecia. Coecer e valorar todas estas manifestacins culturais artsticas, diferenciando xneros e estilos, recoecendo canons estticos ou tpicos literarios, lvanos a consideralas como parte do patrimonio dos pobos e a apreciar dun xeito especial aquelas que estn dentro do noso
entorno, ben sexa nas pxinas dun libro, nun museo ou nun xacemento arqueolxico.
A competencia que traballa o sentido da iniciativa e o esprito emprendedor estar presente sobre todo no bloques de contidos non lingsticos para aproveitar a metodoloxa do traballo en grupo de xeito responsable e proactivo.
4 de ESO
Latn. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CD
CSC
CSC
CMCCT
CD
Latn. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
CD
CD
CAA
CSC
LAB2.4.1. Le en voz alta textos latinos de certa extensin coa pronuncia correcta.
CCL
B2.3 A pronuncia.
Bloque 3. Morfoloxa
b
CMCCT
CAA
CAA
LAB3.4.1. Enuncia correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latn, distingundoos a partir do seu
enunciado e clasificndoos segundo a sa categora e
declinacin.
CD
e
b
Latn. 4 ESO
Obxectivos
b
e
Contidos
e
b
e
h
Criterios de avaliacin
B3.6. Recoecer as formas dos tempos verbais formados a partir do tema de presente e perfecto, tanto en voz
activa como en voz pasiva, as como as formas non
persoais do verbo: infinitivo de presente activo e participio de perfecto.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
LAB3.4.2. Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexin correspondente.
CCL
CAA
CCL
CAA
CD
CAA
CCL
Bloque 4. Sintaxe
f
CMCCT
h
h
CAA
CCL
Latn. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B4.3 A concordancia.
LAB4.3.1. Recoece nos textos as regras e a concordancia latina e redacta en lingua latina pequenas frases
onde practica o seu uso.
CCL
CMCCT
CAA
CCL
CSC
CAA
CD
CSC
CSIEE
LAB5.2.2. Describe a organizacin da sociedade romana, explicando as caractersticas das distintas clases
sociais e os papeis asignados a cada unha delas, comparndoos cos actuais.
CSIEE
CSC
Latn. 4 ESO
Obxectivos
j
l
Contidos
k
k
k
k
d
e
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCEC
LAB5.5.1. Recoece e ilustra con exemplos a pervivencia do mtico e da figura do heroe na nosa cultura, sinalando as semellanzas e as principais diferenzas que se
observan entre ambos tratamentos.
CAA
CD
CSC
LAB5.6.3. Describe o modo de vestir en Roma e compara co de hoxe en da, salientando semellanzas e diferenzas.
CSC
CAA
CSC
CMCCT
CCL
Bloque 6. Textos
h
Latn. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
adaptados.
ou retroversin.
Competencias clave
LAB6.2.1. Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global, relacionando estruturas
latinas con outras equivalentes nas linguas que coece.
CCL
CCL
j
f
CCEC
CMCCT
CCL
CCL
CAA
CD
CMCCT
CCL
CD
Bloque 7. Lxico
h
h
Latn. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
axeitado.
Estndares de aprendizaxe
LAB7.4.2. Sabe empregar locucins latinas no seu
contexto axeitado cando se expresa na sa propia lingua.
Competencias clave
CCL
1 de bacharelato
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CD
LA1B1.3.1. Identifica as linguas que se falan actualmente en Europa, diferenciando pola sa orixe
entre indoeuropeas e non indoeuropeas, clasificando as primeiras en familias lingsticas, e delimitando nun mapa as zonas nas que se utilizan.
CSC
CSC
d
g
CCL
CCL
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
d
Contidos
B1.5 Nocins bsicas de evolucin fontica, morfolxica e
semntica do latn ao galego e casteln.
h
h
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
LA1B1.8.1. Realiza un eixe cronolxico onde delimita as etapas do latn dende a sa orixe ata os nosos
das, describe as sas caractersticas e cita os autores principais ou aspectos mis relevantes de cada
perodo.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
CD
CAA
LAT1B2.3.1. Explica a orixe do alfabeto de diferentes linguas partindo do alfabeto latino, explicando a
sa evolucin e sinalando as adaptacins que se
producen en cada unha delas.
CSC
CSC
g
g
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
Bloque 3. Morfoloxa
d
CMCCT
LA1B3.2.1. Distingue palabras variables e invariables explicando os trazos que permiten identificalas
e definindo criterios para clasificalas.
CAA
i
j
CAA
CD
LA1B3.4.1. Enuncia e declina correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latn, distingundoos a partir do seu enunciado e clasificndoos segundo a sa categora e declinacin.
CCL
LA1B3.4.2. Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexin correspondente.
CCL
CAA
CCL
g
d
d
g
d
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
j
d
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CD
LA1B3.7.1. Distingue formas persoais e non persoais dos verbos explicando os trazos que permiten
identificalas e definindo criterios para clasificalas.
CAA
e
d
CCL
CAA
Bloque 4. Sintaxe
i
CMCCT
CAA
B4.3 A concordancia.
CCL
CMCCT
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
g
Contidos
Criterios de avaliacin
CAA
CAA
CAA
CCL
CCEC
CSC
CAA
CD
CSC
CMCCT
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B5.2. Coecer os feitos histricos principais da romanizacin de Hispania e a Gallaecia e realizar eixes crono-
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
lxicos.
l
l
a
c
l
l
l
l
h
Criterios de avaliacin
Competencias clave
Estndares de aprendizaxe
CSC
CAA
LA1B5.3.2. Descubre e relaciona as pezas arqueolxicas romanas dos museos cos coecementos
adquiridos.
CD
CSIEE
CSIEE
CCEC
CCEC
CCEC
CAA
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CSC
CS
CD
CCEC
i
d
B5.11. Identificar os trazos mis destacados das edificacins pblicas e do urbanismo romano e sinalar a sa
presenza dentro do patrimonio histrico de Espaa e
Europa.
LA1B5.11.1. Describe as caractersticas, os principais elementos e a funcin das grandes obras pblicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos
a sa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a sa influencia en modelos urbansticos posteriores.
CD
CMCCT
CSC
CCL
B5.7. O exrcito
B5.12. Describir a estrutura e funcionamento do exrcito romano e distinguir as diferentes etapas na sa evolucin.
Bloque 6. Textos
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
d
i
CAA
LA1B6.3.2. Analiza e valora correctamente a informacin gramatical includa nos manuais e nas entradas do dicionario para traducir correctamente un
texto.
CCL
CSC
CMCCT
CCL
CCL
CAA
CD
CMCCT
d
e
Bloque 7. Lxico
e
e
Latn I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
e
e
g
e
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
rivacin culta.
lingua.
CAA
CCL
CAA
CCL
CCL
2 de bacharelato
Latn II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
d
g
CCL
CD
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
restricin, ampliacin e innovacin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 2. Morfoloxa.
i
CAA
CMCCT
CMCCT
CD
LA2B2.4.2. Aplica os seus coecementos da morfoloxa nominal e pronominal latina para realizar traducins e retroversins, axudndose do dicionario.
CCL
CD
CCL
j
d
Bloque 3. Sintaxe
e
CCL
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B3.3. Relacionar e aplicar coecementos sobre elementos e construcins sintcticas en interpretacin e traducin de textos latinos.
CCL
CAA
LA2B3.5.1. Recoece nos textos propostos diferentes tipos de oracins compostas, tanto coordinadas
como subordinadas, as como os nexos que as caracterizan.
CAA
CCL
CCEC
CAA
i
g
CMCCT
CD
CCL
Contidos
l
h
Criterios de avaliacin
B4.5. Establecer relacins e paralelismos entre a
literatura clsica e a posterior.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSC
LA2B5.1.1. Utiliza adecuadamente a anlise morfolxica e sintctica de textos latinos para efectuar
correctamente a sa traducin.
CCL
B5.2. Utilizar o dicionario e buscar o termo mis apropiado na lingua propia para a traducin do texto.
CD
LA2B5.3.1. Analiza e valora correctamente a informacin gramatical includa nos manuais e nas entradas do dicionario para traducir correctamente un
texto.
CD
Bloque 5. Textos
e
CAA
CSC
CCL
CCL
Bloque 6. Lxico
e
d
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CD
CMCCT
CMCCT
CCL
En definitiva, esta materia facilita o desenvolvemento do individuo como lector competente, capaz de comparar textos literarios de distintas pocas e autores, e capaz de descubrir neles recorrencias temticas, as como semellanzas ou diverxencias
expresivas. Deste xeito, o alumnado aprender a transferir os seus coecementos, relacionando o contido e as formas de expresin dunha obra literaria co contexto histrico e cultural no que se inscribe, o que favorecer a aprendizaxe autnoma.
1 de bacharelato
Literatura Universal. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
c
h
i
j
l
c
h
i
j
l
B1.4. Analizar e comparar textos da literatura universal e da literatura galega e espaola da mesma po-
CSC
CCEC
LUB1.1.2. Interpreta obras ou fragmentos representativos de distintas pocas, situndoas no seu contexto
histrico, social e cultural, identificando a presenza de
determinados temas e motivos, recoecendo as caractersticas do xnero e do movemento no que se
inscriben as como os trazos mis destacados do estilo literario.
CCEC
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
CCEC
CCL
CSC
CSC
CCEC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
ca, poendo de manifesto as influencias, coincidencias e diferenzas que existen entre eles.
Competencias clave
CCL
CCL
CSC
b
g
h
l
CD
CCEC
b
g
h
l
CCL
CD
LUB2.3.2. Explica oralmente ou por escrito os cambios significativos na concepcin da literatura e dos
xneros literarios, relacionndoos co conxunto de
circunstancias histricas, sociais e culturais e establecendo relacins entre a literatura e o resto das
artes.
CCL
CCEC
CCL
CAA
Igualmente presentes nas aulas estn as linguas clsicas, o latn e o grego, cuxo estudo a nivel fontico, morfosintctico e lxico proporciona unha slida base para o perfeccionamento no manexo doutras linguas, Desempean, pois, un papel relevante como soporte lingstico da maiora das linguas e para a comprensin do lxico culto que forma gran parte da terminoloxa cientfica e tcnica actual nas linguas que o alumnado coece ou estuda. sen esquecer o enriquecemento cultural que
lle proporciona o coecemento dos diferentes aspectos que se inclen na Civilizacin Clsica, berce da Europa actual, como son, entre outros, a mitoloxa, a relixin ou as sas creacins literarias e artsticas, que tanta influenza tiveron en pocas
posteriores e seguen a ter hoxe en da. Polo tanto, esencial a incorporacin das linguas clsicas ao currculo integrado das linguas, para reforzar a reflexin lingstica do noso alumnado e fortalecer o seu acceso cultura literaria.
Resulta obvio que para a implementacin destes currculos integrados e o logro dos obxectivos plurilinges e interculturais que se perseguen, o profesorado un elemento determinante, xa que deber potenciar unha metodoloxa adecuada para
levar a cabo enfoques comunicativos e proxectos plurais e transversais; promover a reflexin metacomunicativa e metalingstica e o contraste entre linguas; ou asegurar accins coordinadas entre os distintos departamentos lingsticos para decidir, entre outros, desde que lingua abordar o estudo dos xneros discursivos ou as estratexias e procesos cognitivos que estn na base das diferentes actividades lingsticas. Todo isto coa finalidade de construr en cada centro educativo a coherencia pedagxica no ensino das distintas linguas.
As materias cuxos currculos se desenvolven ao abeiro desta introducin, as Linguas, teen como obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa do alumnado, entendida en todas as sas vertentes: pragmtica, lingstica, sociolingstica e literaria. As, achegan as ferramentas e os coecementos necesarios para desenvolverse satisfactoria e eficazmente en calquera situacin de comunicacin da vida privada, social e profesional. Eses coecementos, que articulan os procesos
de comprensin e expresin oral por unha banda, e de comprensin e expresin escrita por outra, constiten instrumentos esenciais para a aprendizaxe no mbito educativo e, posteriormente, ao longo da vida.
A reflexin literaria, presente nun bloque de contidos nas linguas ambientais, o Galego e o Casteln, e nas linguas clsicas, a travs da lectura, mediante a comprensin e interpretacin de textos significativos favorece o coecemento das posibilidades expresivas da lingua, desenvolve a capacidade crtica e creativa dos e das estudantes, dlles acceso memoria, creatividade, imaxinacin, ao descubrimento dos outros, ao coecemento doutras pocas e culturas, e enfrntaos a situacins,
sentimentos e emocins nunca experimentados, que enriquecen a sa visin do mundo e favorecen o coecemento deles mesmos.
En definitiva, estas materias lingsticas perseguen o obxectivo ltimo de contribur formacin de cidads e cidadns cunha competencia comunicativa que lles permita interactuar satisfactoriamente en todos os mbitos que forman e van formar
parte da sa vida. Isto esixe unha reflexin sobre os mecanismos de usos orais e escritos da sa propia lingua, e das outras linguas que estudan e coecen, e a capacidade de interpretar e valorar o mundo, de formar as sas opinins, propias, claras e fundamentadas, e de gozar, a travs da lectura crtica de obras literarias.
A materia Lingua Castel e Literatura ten como obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa do alumnado, entendida en todas as sas vertentes: pragmtica, lingstica, sociolingstica e literaria. A estruturacin do pensamento do
ser humano faise a travs da linguaxe, de a que esta capacidade de comprender e de expresarse sexa o mellor e o mis eficaz instrumento de aprendizaxe.
Co bloque de Comunicacin oral: escoitar e falar bscase que os alumnos e alumnas vaian adquirindo as habilidades necesarias para comunicar con precisin as sas propias ideas, realizar discursos cada vez mis elaborados de acordo a unha situacin comunicativa, e escoitar activamente interpretando de xeito correcto as ideas dos demais.
O bloque de Comunicacin escrita: ler e escribir persegue que o alumnado sexa capaz de entender e producir textos de distinto grao de complexidade e de xneros diversos, en distintos soportes e formatos. Comprender un texto implica activar
unha serie de estratexias de lectura. As mesmo, a escritura implica un procedemento estruturado en tres partes: planificacin, redaccin a partir de borradores de escritura e revisin destes antes de redactar o texto definitivo.
O bloque de Coecemento da lingua responde necesidade de reflexin sobre os mecanismos lingsticos que regulan a comunicacin, e afstase da pretensin de utilizar os coecementos lingsticos como un fin en si mesmos para devolverlles a
sa funcionalidade orixinal: servir de base para o uso correcto da lingua.
O bloque de Educacin literaria asume o obxectivo de facer dos escolares lectores cultos e competentes, implicados nun proceso de formacin lectora que contine ao longo de toda a vida. un marco conceptual que alterna a lectura, comprensin
e interpretacin de obras literarias prximas aos seus gustos persoais e sa madurez cognitiva, coa de textos literarios e obras completas representativas da literatura en espaol.
1 de ESO
Lingua Castel e Literatura. 1 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
LCLB1.1.1. Recoece e asume as regras de interaccin, intervencin e cortesa que regulan os debates e
calquera intercambio comunicativo oral.
CCL
CSC
a
d
g
CCL
CSIEE
CCL
CAA
Contidos
cin de textos orais. Aspectos verbais e non verbais.
Criterios de avaliacin
alleas, as como os aspectos prosdicos e os elementos non verbais (acenos, movementos, mirada).
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CD
CAA
g
h
CCL
a
d
h
k
CSC
CCL
CCL
CMCCT
CD
CD
CD
b
e
h
B2.1. Lectura, comprensin, interpretacin e valoracin de textos escritos de mbito persoal, acadmico/escolar e mbito social.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
B2.3. Aplicar progresivamente as estratexias necesarias para producir textos adecuados, coherentes e
cohesionados.
CSIE
h
j
CCL
CCL
CMCCT
CD
CAA
CAA
CCL
B3.1. Recoecemento, uso e explicacin das categoras gramaticais: substantivo, adxectivo, determinante,
pronome, verbo, adverbio, preposicin, conxuncin e
interxeccin.
B3.2. Coecemento, uso e valoracin das normas
ortogrficas e gramaticais recoecendo o seu valor
social e a necesidade de cinguirse a elas para conseguir unha comunicacin eficaz.
e
h
CD
B3.4. Recoecemento, uso e explicacin dos conectores textuais e dos principais mecanismos de referencia interna, tanto gramaticais como lxicos.
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
texto.
a
h
B3.5. Recoecemento, uso e explicacin dos diferentes recursos de modalizacin en funcin da persoa
que fala ou escribe. A expresin da obxectividade e a
subxectividade a travs das modalidades oracionais e
as referencias internas ao emisor e ao receptor nos
textos.
CSC
CCL
i
j
B3.5. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensins sobre
libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no
centro, e relacionados cos Elementos Transversais,
evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL
CAA
a
h
i
CSC
g
h
CAA
h
j
l
CCEC
CCEC
CSC
CCL
CCL
CCEC
Contidos
formais do xnero e con intencin ldica e creativa.
Criterios de avaliacin
ldica e creativa.
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCEC
CSIE
2 de ESO
Lingua Castel e Literatura. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
h
k
B1.1. Escoitar de forma activa, comprender, interpretar e valorar textos orais propios do mbito persoal,
acadmico/escolar e social.
B1.2. Escoitar de forma activa, comprender, interpretar e valorar textos orais de diferente tipo.
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
CAA
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CSIE
CD
CAA
CCL
CSC
CCL
CCL
CSC
CCL
CSC
g
h
a
d
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
b
h
j
b
e
h
g
h
B2.4. Aplicar progresivamente as estratexias necesarias para producir textos adecuados, coherentes e
cohesionados.
CCL
CCL
CCEC
CCL
CMCCT
LCLB2.2.1. Localiza informacins explcitas e implcitas nun texto relacionndoas entre si e secuencindoas e deduce informacins ou valoracins implcitas.
CCL
CMCCT
CD
CD
CSIE
LCLB2.4.2. Escribe textos usando o rexistro adecuado, organizando as ideas con claridade, enlazando
enunciados en secuencias lineais cohesionadas e
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCEC
CMCCT
CD
CAA
CCL
CCL
B3.1. Recoecemento, uso e explicacin das categoras gramaticais: substantivo, adxectivo, determinante,
pronome, verbo, adverbio, preposicin, conxuncin e
interxeccin.
B3.2. Coecemento, uso e valoracin das normas
ortogrficas e gramaticais recoecendo o seu valor
social e a necesidade de cinguirse a elas para conseguir unha comunicacin eficaz.
b
h
CCL
B3.4. Coecemento reflexivo das relacins semnticas que se establecen entre as palabras.
CCL
h
l
B3.5. Observacin, reflexin e explicacin dos cambios que afectan ao significado das palabras: causas
e mecanismos. Metfora, metonimia, palabras tab e
eufemismos.
CCEC
LCLB3.4.2. Recoece e explica os fenmenos contextuais que afectan ao significado global das palabras:
tab e eufemismo.
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
B3.6. Recoecemento, uso e explicacin dos conectores textuais e dos principais mecanismos de referencia interna, tanto gramaticais como lxicos.
CCL
a
h
B3.7. Recoecemento, uso e explicacin dos diferentes recursos de modalizacin en funcin da persoa
que fala ou escribe. A expresin da obxectividade e a
subxectividade a travs das modalidades oracionais e
as referencias internas ao emisor e ao receptor nos
textos.
CCL
i
j
B3.7. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensins sobre
libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no
centro, e relacionados cos Elementos Transversais,
evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL
CAA
a
h
i
CSC
g
h
CAA
CCL
LCLB4.1.1. Le e comprende cun grao crecente de
interese e autonoma obras literarias prximas aos
seus gustos, afeccins e intereses.
CCEC
h
j
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
mundo para lograr o desenvolvemento dos seus propios gustos e intereses literarios e a sa autonoma
lectora.
CAA
CCL
CSC
CCL
CCL
CCEC
CAA
3 de ESO
Lingua Castel e Literatura. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
B1.1. Escoitar de forma activa, comprender, interpretar e valorar textos orais propios do mbito persoal,
acadmico/escolar e social.
CCL
CSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
B1.2. Escoitar de forma activa, comprender, interpretar e valorar textos orais de diferente tipo.
CCL
CCL
h
k
B1.3. Observacin, reflexin, comprensin e valoracin do sentido global dos debates, coloquios e conversacins espontneas, da intencin comunicativa
de cada interlocutor e aplicacin das normas bsicas
que os regulan.
CSC
CCL
CD
CCL
CSC
CCL
CCL
g
h
a
d
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CAA
LCLB1.6.1. Participa activamente en debates, coloquios escolares respectando as regras de interaccin, intervencin e cortesa que os regulan, manifestando as sas opinins e respectando as opinins dos
demais.
CSC
CSC
CCL
CCL
CAA
CCL
CCEC
CSC
CAA
h
j
a
c
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CSC
b
e
h
CD
e
g
h
B2.5. Aplicar progresivamente as estratexias necesarias para producir textos adecuados, coherentes e
cohesionados.
CAA
LCLB2.5.2. Reescribe textos propios e alleos aplicando as propostas de mellora que se deducen da avaliacin da producin escrita e axustndose s normas
ortogrficas e gramaticais que permiten unha comunicacin fluda.
CCL
LCLB2.6.1. Escribe textos argumentativos con diferente organizacin secuencial, incorporando diferentes
tipos de argumento, imitando textos modelo.
CCL
CCL
CAA
CMCCT
CCL
CCEC
g
h
j
g
h
j
B2.7. Valorar a importancia da escritura como ferramenta de adquisicin das aprendizaxes e como estmulo do desenvolvemento persoal.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSC
B3.1. Recoecemento, uso e explicacin das categoras gramaticais: substantivo, adxectivo, determinante,
pronome, verbo, adverbio, preposicin, conxuncin e
interxeccin.
B3.2. Coecemento, uso e valoracin das normas
ortogrficas e gramaticais recoecendo o seu valor
social e a necesidade de cinguirse a elas para conseguir unha comunicacin eficaz.
CAA
CAA
B3.3. Recoecemento, uso e explicacin dos elementos constitutivos da palabra. Procedementos para
formar palabras.
LCLB3.2.1. Recoece e explica os elementos constitutivos da palabra: raz e afixos, aplicando este coecemento mellora da comprensin de textos escritos
e ao enriquecemento do seu vocabulario activo.
CAA
CCL
CMCCT
LCLB3.3.2. Recoece e explica nos textos o funcionamento sintctico do verbo a partir do seu significado
distinguindo os grupos de palabras que poden funcionar como complementos verbais argumentais e adxuntos.
CMCCT
LCLB3.4.1. Recoece e explica nos textos os elementos constitutivos da oracin simple diferenciando suxeito e predicado e interpretando a presenza ou ausencia do suxeito como unha marca da actitude, obxectiva ou subxectiva, do emisor.
CCL
CAA
B3.5. Recoecemento, uso e explicacin dos elementos constitutivos da oracin simple: suxeito e predicado. Oracins impersonais, activas e oracins pasivas.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CCL
B3.6. Recoecemento, uso e explicacin dos conectores textuais e dos principais mecanismos de referencia interna, tanto gramaticais como lxicos.
CCL
a
h
B3.7. Recoecemento, uso e explicacin dos diferentes recursos de modalizacin en funcin da persoa
que fala ou escribe. A expresin da obxectividade e a
subxectividade a travs das modalidades oracionais e
as referencias internas ao emisor e ao receptor nos
textos.
CCL
a
h
B3.8. Explicacin progresiva da coherencia do discurso tendo en conta as relacins gramaticais e lxicas
que se establecen no interior do texto e a sa relacin
co contexto.
CSC
CCEC
CSC
CSC
CCL
CAA
a
h
j
i
j
B3.9. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensins sobre
libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no
centro, e relacionados cos Elementos Transversais,
g
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
h
j
l
c
h
j
l
c
h
j
l
c
h
j
l
c
CSC
CSC
CSC
CSIEE
CCEC
h
j
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de Aprendizaxe
evolucin dalgns tpicos e formas literarias e expresando esa relacin con xuzos persoais razoados.
CCEC
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
CCL
CD
Competencias clave
4 de ESO
Lingua Castel e Literatura. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CCL
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
k
CSC
CCL
CCL
CSC
CAA
CSC
CD
CAA
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
d
h
CCL
LCLB1.3.3. Observa e analiza as intervencins particulares de cada participante nun debate, coloquio ou
conversacin espontnea tendo en conta o ton empregado, a linguaxe que utiliza, o contido e o grao de respecto cara s opinins dos demais.
CSC
LCLB1.3.4 Identifica o propsito, a tese e os argumentos dos participantes, en debates, faladoiros e entrevistas procedentes dos medios de comunicacin audiovisual valorando de forma crtica aspectos concretos da
sa forma e o seu contido.
CSC
LCLB1.3.5. Recoece e asume as regras de interaccin, intervencin e cortesa que regulan os debates e
calquera intercambio comunicativo oral.
CSC
LCLB1.4.1. Coece o proceso de producin de discursos orais valorando a claridade expositiva, a adecuacin, a coherencia do discurso, as como a cohesin
dos contidos.
CCL
CCL
CAA
a
d
h
B1.5. Valorar a lingua oral como instrumento de aprendizaxe, como medio para transmitir coecementos,
ideas e sentimentos e como ferramenta para regular a
conduta.
CCL
CD
a
c
d
h
a
d
Contidos
autoavaliacin en prcticas orais formais ou informais.
Criterios de avaliacin
ou informais, de forma individual ou en grupo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
CCL
CAA
CCL
CCL
CSC
LCLB1.7.3. Participa activamente nos debates escolares, respectando as regras de intervencin, interaccin
e cortesa que os regulan, utilizando unha linguaxe non
discriminatoria.
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
k
b
e
h
j
CCL
CAA
CMCCT
CCL
CAA
CCL
CCL
LCLB2.2.2. Identifica os trazos diferenciais dos distintos xneros xornalsticos informativos e de opinin:
noticias, reportaxes, editoriais, artigos e columnas, cartas direccin, comentarios e crtica.
CSC
g
h
j
b
e
h
g
e
h
j
Contidos
Criterios de avaliacin
B2.5. Aplicar progresivamente as estratexias necesarias para producir textos adecuados, coherentes e cohesionados.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CMCCT
LCLB2.2.5. Interpreta o sentido de palabras, expresins, frases ou pequenos fragmentos extrados dun
texto en funcin do seu sentido global.
CCL
CMCCT
CSC
CAA
CSC
CD
LCLB2.4.2. Coece e manexa habitualmente dicionarios impresos ou en versin dixital, dicionarios de dbida e irregularidades da lingua, etc.
CD
CAA
CMCCT
CAA
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
j
b
c
g
h
CAA
CAA
CCL
CCL
CCL
CCL
CAA
CMCCT
LCLB2.6.6. Explica por escrito o significado dos elementos visuais que poidan aparecer nos textos: grficas, imaxes, etc.
CCL
CCL
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CD
CCL
a
h
CCL
a
b
h
CCL
CCL
CAA
CCL
CCL
CD
a
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
h
outras fontes de consulta, tanto en papel como en formato dixital para resolver dbidas sobre o uso correcto
da lingua e para progresar na aprendizaxe autnoma.
consulta en papel e formato dixital resolvendo eficazmente as sas dbidas sobre o uso correcto da lingua
e progresando na aprendizaxe autnoma.
CCL
CMCCT
CAA
CAA
b
h
CCL
b
g
h
CCL
LCLB3.8.2. Coece os elementos da situacin comunicativa que determinan os diversos usos lingsticos:
tema, propsito, destinatario, xnero textual, etc.
CSC
CCL
LCLB3.8.3. Describe os trazos lingsticos mis sobresantes de textos expositivos e argumentativos relacionndoos coa intencin comunicativa e o contexto no
que se producen.
CSC
LCLB3.8.4. Recoece nun texto, e utiliza nas producins propias, os distintos procedementos lingsticos
para a expresin da subxectividade.
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
CSC
CSC
i
j
B3.11. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensins sobre
libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL
CAA
g
h
CAA
CCEC
CCEC
CSIEE
a
b
h
h
j
l
c
h
j
l
c
h
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCEC
CSC
CCL
CSC
CSIEE
CCL
CCEC
CCEC
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
CD
CCL
CSIEE
CD
1 de bacharelato
Lingua Castel e Literatura I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CCL
LCL1B1.1.3. Axusta a sa expresin verbal s condicins da situacin comunicativa: tema, mbito discursivo, tipo de destinatario, etc. empregando un lxico preciso e especializado e evitando o uso de coloquialismos, retrousos e palabras comodn.
CSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
g
B1.4. Comprensin e producin de textos orais procedentes dos medios de comunicacin social. Recursos.
CCL
LCL1B1.2.2. Recoece as distintas formas de organizacin do contido nunha exposicin oral sobre un tema
especializado propio do mbito acadmico ou de divulgacin cientfica e cultural, analiza os recursos verbais
e non verbais empregados polo emisor e valraos en
funcin dos elementos da situacin comunicativa.
CCL
CAA
CSC
CSC
LCL1B2.1.1. Desenvolve por escrito un tema do currculo con rigor, claridade e correccin ortogrfica e gramatical.
CCL
LCL1B2.1.2. Axusta a sa expresin verbal s condicins da situacin comunicativa: tema, mbito discursivo, tipo de destinatario, etc. empregando un lxico preciso e especializado e evitando o uso de coloquialismos, retrousos e palabras comodn.
CSC
CAA
e
g
h
j
b
e
g
h
Contidos
B2.2. Comprensin, producin e organizacin de textos
expositivos escritos do mbito acadmico.
Criterios de avaliacin
B2.2. Sintetizar o contido de textos expositivos e
argumentativos de tema especializado discriminando a
informacin relevante e accesoria e utilizando a lectura
como un medio de adquisicin de coecementos..
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
CSC
CCL
CSC
LCL1B2.4.1. Realiza traballos de investigacin planificando a sa realizacin, fixando os seus propios obxectivos, organizando a informacin en funcin dunha
orde predefinida, revisando o proceso de escritura para
mellorar o produto final e chegando a conclusins persoais.
CAA
CD
CCL
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
textual seleccionada, as como con outros compoentes da situacin comunicativa: audiencia e contexto.
b
d
e
d
e
B3.9. Observacin, reflexin e explicacin das estruturas sintcticas simples e complexas. Conexins lxicas
e semnticas nos textos.
CCL
CCL
CCL
CCL
CCL
CCEC
CCL
CCL
CCL
LCL1B3.5.3. Valora os recursos expresivos empregados polo emisor dun texto en funcin da sa intencin
comunicativa e do resto dos elementos da situacin
comunicativa, diferenciando e explicando as marcas de
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B3.6. Coecer e manexar fontes de informacin impresa ou dixital para resolver dbidas sobre o uso correcto
da lingua e avanzar na aprendizaxe autnoma.
CD
e
h
l
CSC
a
c
d
e
CCL
CSC
i
j
CCL
CAA
g
h
CAA
LCL1B4.1.1. Le e analiza fragmentos e obras significativas desde a Idade Media ao sculo XIX.
CCEC
B4.1. Estudo das obras mis representativas da literatura espaola desde a Idade Media ata o sculo XlX, a
travs da lectura e anlise de fragmentos e obras significativas.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
h
i
c
CAA
CCEC
d
h
i
k
CCEC
LCL1B4.3.2. Detecta as ideas que manifestan a relacin da obra co seu contexto histrico, artstico e cultural.
CCEC
d
g
h
B4.5. Planificacin e elaboracin de traballos acadmicos escritos ou presentacins sobre a literatura desde
a Idade Media ata o sculo XlX, obtendo a informacin
de fontes diversas e achegando un xuzo crtico persoal
e argumentado con rigor.
B4.6. Composicin de textos escritos con intencin
literaria e conciencia de estilo.
CSIEE
CD
CCL
2 de bacharelato
Lingua Castel e Literatura II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
LCL2B1.1.1. Recoece as distintas formas de organizacin do contido nunha argumentacin oral, analizando os recursos verbais e non verbais empregados polo
emisor e valorndoos en funcin dos elementos da situacin comunicativa.
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
d
e
g
CAA
d
e
g
B1.2. Comprensin e producin de textos orais procedentes dos medios de comunicacin social: xneros
informativos e de opinin. A publicidade.
CSC
a
b
c
d
e
g
h
k
CCL
CSC
CD
CMCCT
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
dizaxe autnoma.
Bloque 2. Comunicacin escrita: ler e escribir
h
j
b
h
j
CCL
CAA
CCL
LCL2B2.1.4. Produce textos expositivos e argumentativos propios usando o rexistro adecuado intencin
comunicativa, organizando os enunciados en secuencias lineais cohesionadas e respectando as normas
ortogrficas e gramaticais. Revisa a sa producin escrita para mellorala.
CCL
LCL2B2.2.1. Desenvolve por escrito un tema do currculo con rigor, claridade e correccin ortogrfica e gramatical, aplicando os coecementos gramaticais e
pragmticos para mellorar a expresin escrita.
CCL
CCL
CAA
b
e
g
h
Contidos
B2.3. Planificacin, realizacin, revisin e mellora de
textos escritos de diferentes mbitos sociais e acadmicos.
Criterios de avaliacin
B2.3. Realizar traballos acadmicos individuais ou en
grupo sobre temas polmicos do currculo ou da actualidade social, cientfica ou cultural planificando a sa
realizacin, contrastando opinins enfrontadas, defendendo unha opinin persoal e utilizando as Tecnoloxas
da Informacin e a Comunicacin para a sa realizacin, avaliacin e mellora.
B2.4. Analizar textos escritos argumentativos e expositivos propios do mbito acadmico, xornalstico, profesional ou empresarial, identificando os seus trazos formais caractersticos e relacionando as sas caractersticas expresivas coa intencin comunicativa e co resto
dos elementos da situacin comunicativa.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CD
CCL
CCL
CCL
LCL2B2.4.3. Recoece e explica os distintos procedementos de cita (estilo directo, estilo indirecto ou estilo
indirecto libre e cita encuberta) presentes en textos
expositivos e argumentativos, recoecendo a sa funcin no texto.
CCL
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
B3.3. Identificar e explicar os distintos niveis de significado das palabras ou expresins en funcin da intencin comunicativa do discurso oral ou escrito no que
aparecen.
CCL
CSC
CCL
LCL2B3.3.2. Recoece, analiza e interpreta as relacins semnticas entre as palabras (sinonimia, antonimia, hiperonimia, polisemia e homonimia) como procedemento de cohesin textual.
CCL
d
e
B3.11. Observacin, reflexin e explicacin das estruturas sintcticas simples e complexas. Conexins lxicas
e semnticas nos textos.
CCL
d
e
B3.11. Observacin, reflexin e explicacin das estruturas sintcticas simples e complexas. Conexins lxicas
e semnticas nos textos.
B3.12. Observacin, reflexin e explicacin das diferentes formas de organizacin textual de textos procedentes de diferentes mbitos. A intertextualidade.
B3.5. Aplicar os coecementos sobre estruturas sintcticas dos enunciados para a realizacin, autoavaliacin
e mellora de textos orais e escritos, tomando conciencia da importancia do coecemento gramatical para o
uso correcto da lingua.
CCL
CSIEE
CCL
Contidos
marcan a obxectividade e a subxectividade.
B3.14. Observacin, reflexin e explicacin da dexe
temporal, espacial e persoal.
Criterios de avaliacin
tos de distinto tipo procedentes do mbito acadmico,
xornalstico, profesional e empresarial, relacionando os
usos lingsticos (marcas de obxectividade e subxectividade; referencias decticas temporais, espaciais e
persoais e procedementos de cita) coa intencin comunicativa do emisor e o resto dos elementos da situacin
comunicativa.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CCL
LCL2B3.6.4. Recoece e explica nos textos as referencias decticas, temporais, espaciais e persoais nos textos.
CCL
CCL
CAA
B3.12. Observacin, reflexin e explicacin das diferentes formas de organizacin textual de textos procedentes de diferentes mbitos. A intertextualidade.
B3.13. Identificacin e uso dos recursos expresivos que
marcan a obxectividade e a subxectividade.
B3.14. Observacin, reflexin e explicacin da deixe
temporal, espacial e persoal.
CCL
b
d
e
B3.12. Observacin, reflexin e explicacin das diferentes formas de organizacin textual de textos procedentes de diferentes mbitos. A intertextualidade.
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSC
i
j
B3.10. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensins sobre
libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL
CAA
g
h
CAA
B4.1. Estudo cronolxico das obras mis representativas da literatura en espaol do sculo XX ata os nosos
das.
CCEC
d
h
i
c
CCEC
CCEC
CSC
d
h
i
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B4.4. Planificacin e elaboracin de traballos acadmicos escritos ou presentacins sobre temas, obras ou
autores da literatura do sculo XX ata os nosos das.
CCL
B4.4. Planificacin e elaboracin de traballos acadmicos escritos ou presentacins sobre temas, obras ou
autores da literatura do sculo XX ata os nosos das.
CAA
2.1.23 Matemticas
Introducin
As matemticas faciltannos interpretar o mundo que nos rodea, reflicten a capacidade creativa, expresan con precisin conceptos e argumentos, favorecen a competencia para aprender a aprender (CAA) e conteen elementos de gran beleza; sen
esquecer ademais o carcter instrumental que as matemticas teen como base fundamental para a adquisicin de novos coecementos noutras disciplinas, especialmente no proceso cientfico e tecnolxico e como forza condutora no desenvolvemento da cultura e as civilizacins.
As Matemticas contriben especialmente ao desenvolvemento da competencia matemtica, recoecida como clave pola Unin Europea co nome de competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa (CMCCT). Esta consiste
en formular, transformar e resolver problemas a partir de situacins da vida coti, doutras ciencias e das propias matemticas. Para lograr isto cmpre analizar a situacin; identificar o que verdadeiramente relevante; establecer relacins; facer a
modelizacin e ser quen de representala e comunicala utilizando diferentes linguaxes e rexistros; formular outros problemas, outras preguntas, e incluso atopar outras respostas que aparezan tras a anlise, traballo, argumentacin e resolucin da situacin de partida. necesario utilizar conceptos, propiedades, procedementos e as linguaxes axeitadas para expresar as ideas matemticas, e resolver os problemas asociados coa situacin en cuestin. Estas actividades esixen a argumentacin e
a anlise dos procedementos empregados e as solucins propostas. dicir, a competencia matemtica consiste en adquirir un hbito de pensamento matemtico que permita establecer hiptese e contrastalas, elaborar estratexias de resolucin de
problemas e axudar na toma de decisins axeitadas, tanto na vida persoal como na sa futura vida profesional.
O currculo de matemticas est organizado en cinco bloques, todos eles teen a mesma importancia na formacin integral do cidadn do sculo XXI, e as debe transmitirse ao alumnado, garantindo que ao remate de cada ciclo ningn deles se vexa minguado por razns de distribucin de contidos ou doutra ndole.
A este respecto sinalar que o currculo non debe verse coma un conxunto de bloques independentes. necesario que se desenvolva de xeito global, pensando nas conexins internas da materia, tanto dentro do curso, como nas distintas etapas. Esta globalidade relevante no que afecta ao bloque un, procesos, mtodos e actitudes en matemticas, que evoluciona dende a resolucin de problemas en 1 de ESO ata as demostracins formais do 2 curso do bacharelato. Trtase dun bloque
transversal a toda a materia. sa incorporacin dentro dos outros bloques ser a principal responsable da adquisicin das competencias clave, e garante da inclusin de temas interdisciplinares e transversais. Nel se establecen dous dos eixes
fundamentais no proceso de ensino e aprendizaxe das Matemticas: a resolucin de problemas e os proxectos de investigacin. A habilidade de formular, interpretar e resolver problemas e de modelizar a realidade poen en xogo distintas formas de
pensamento: o pensamento converxente, indispensable para estruturar coecementos de forma lxica; o pensamento diverxente que permite incorporar novas solucins ou asociacins non convencionais ao problema investigado; os pensamentos
abstracto, algortmico, e computacional, vinculados capacidade de abordar un problema automatizando o proceso e buscando solucins transferibles ou xeneralizables. Neste proceso estn involucradas tdalas competencias, a comunicacin lingstica (CCL), ao ler de forma comprensiva os enunciados e comunicar os resultados obtidos; o sentido de iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE), ao establecer un plan de traballo en revisin e modificacin continua na medida que se vai resolvendo o problema; a competencia dixital (CD), ao tratar de forma axeitada a informacin e, no seu caso, servir de apoio resolucin do problema, comprobacin da solucin e a presentacin de resultados; a competencia social e cvica (CSC), ao
implicar unha actitude aberta ante diferentes enfoques e solucins, a competencia aprender a aprender (CAA), tomando conciencia do proceso desenvolvido, das respostas acadadas e das que anda quedan por resolver; e a conciencia e expresins culturais (CCEC) na medida en que o proxecto incorpore elementos culturais ou artsticos con base matemtica.
Seguindo as recomendacins da Orden ECD/65/2015, para potenciar a motivacin do aprendizaxe destas competencias desexable unha metodoloxa activa e contextualizada, baseada nun aprendizaxe cooperativo, onde cada persoa poda desenvolver distintos roles, aportando ou incorporando ideas, asumindo responsabilidades e aceptando erros; unha metodoloxa baseada en actividades ou proxectos matemticos que poan en contexto os contidos aprendidos o que permitir fortalecer a
autonoma persoal e o traballo en equipo, entre outras habilidades.
No desenvolvemento do currculo se pretende que os coecementos, competencias e valores estean integrados. Os novos coecementos que deben adquirirse teen que apoiarse nos xa conseguidos: os contextos deben ser elixidos para que o
alumnado se aproxime ao coecemento de forma intuitiva mediante situacins prximas a este, e vaia adquirindo cada vez maior complexidade, ampliando progresivamente a aplicacin a problemas relacionados con fenmenos naturais e sociais e
a outros contextos menos prximos sa realidade inmediata.
Durante os primeiros cursos necesario que o alumnado acade soltura suficiente no clculo, sempre apoiado na adquisicin do sentido numrico, que incle clculo mental, estimacin, e dominio reflexivo das propiedades e operacins. Posteriormente ao longo das distintas etapas educativas, o alumnado debe progresar na adquisicin das habilidades de pensamento matemtico; debe pasar de conseguir dominar os clculos e as sas ferramentas, a centrarse, xa no bacharelato, en desenvolver os procedementos e a capacidade de analizar e investigar, interpretar e comunicar de forma matemtica diversos fenmenos e problemas en distintos contextos, as como de proporcionar solucins prcticas a estes. Os procedementos, os
razoamentos, a argumentacin, e a expresin matemtica das situacins e problemas, contribuirn de xeito especial a lograr a adquisicin das competencias clave.
1 de Eso
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
e
f
h
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
h
b
e
f
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
solucin, etc.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
b
f
h
CCL
CMCCT
a
b
c
d
e
f
g
CMCCT
CSC
CMCCT
CSIEE
MAB1.6.3. Usa, elabora ou constre modelos matemticos sinxelos que permitan a resolucin dun problema
ou problemas dentro do campo das matemticas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
MAB1.7.1. Reflexiona sobre o proceso, obtn conclusins sobre el e os seus resultados, valorando outras
opinins.
CMCCT
CAA
CSC
a
b
c
d
e
f
CMCCT
CSIEE
CSC
MAB1.8.2. Formlase a resolucin de retos e problemas coa precisin, esmero e interese axeitados ao
nivel educativo e dificultade da situacin.
CMCCT
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
g
j
k
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CAA
CCEC
CMCCT
CSIEE
CSC
b
g
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
CMCCT
CSIEE
b
g
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
CMCCT
CAA
e
f
g
B1.11. Empregar as ferramentas tecnolxicas axeitadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de
conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAB1.11.5. Utiliza medios tecnolxicos para o tratamento de datos e grficas estatsticas, extraer informacin e elaborar conclusins.
CMCCT
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
a
b
e
f
g
Contidos
B1.7. Utilizacin de medios tecnolxicos no proceso de
aprendizaxe para:
A recollida ordenada e a organizacin de datos;
A elaboracin e creacin de representacins grficas de datos numricos, funcionais ou estatsticos;
Facilitar a comprensin de conceptos e propiedades
xeomtricas ou funcionais e a realizacin de clculos de tipo numrico, alxbrico ou estatstico;
O deseo de simulacins e a elaboracin de predicins sobre situacins matemticas diversas;
A elaboracin de informes e documentos sobre os
procesos levados a cabo e os resultados e conclusins obtidos;
Consultar, comunicar e compartir, en mbitos apropiados, a informacin e as ideas matemticas.
Criterios de avaliacin
B1.12. Utilizar as tecnoloxas da informacin e a
comunicacin de modo habitual no proceso de aprendizaxe, buscando, analizando e seleccionando informacin relevante en Internet ou noutras fontes, elaborando documentos propios, facendo exposicins e argumentacins destes e compartindo estes en mbitos
apropiados para facilitar a interaccin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CCL
CCL
MAB1.12.3. Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de aprendizaxe recollendo a informacin das actividades, analizando puntos fortes e dbiles do seu proceso acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CAA
CD
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
f
g
h
Contidos
de divisibilidade.
B2.11. Nmeros primos e compostos. Descomposicin
dun nmero en factores. Descomposicin en factores
primos.
B2.12. Mltiplos e divisores comns a varios nmeros.
Mximo comn divisor e mnimo comn mltiplo de
dous ou mis nmeros naturais.
B2.13. Potencias de nmeros enteiros e fraccionarios
con expoente natural. Operacins.
B2.14. Potencias de base 10. Utilizacin da notacin
cientfica para representar nmeros grandes.
B2.8. Xerarqua das operacins.
B2.9. Elaboracin e utilizacin de estratexias para o
clculo mental, para o clculo aproximado e para o
clculo con calculadora ou outros medios tecnolxicos.
Criterios de avaliacin
dos dos nmeros en contextos de paridade, divisibilidade e operacins elementais, mellorando as a comprensin do concepto e dos tipos de nmeros.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
MAB2.2.4 Realiza clculos nos que interveen potencias de expoente natural e aplica as regras bsicas
das operacins con potencias.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
e
f
CMCCT
e
f
CMCCT
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
e
f
g
h
CMCCT
e
f
g
h
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
f
h
Bloque 3. Xeometra
f
h
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
figuras poligonais.
B3.5. Clasificacin de tringulos e cuadrilteros.
Propiedades e relacins.
e
f
e
f
e
f
j
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 4. Funcins
f
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
nados.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
sas coordenadas.
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
h
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAB4.4.4. Estuda situacins reais sinxelas e, apoindose en recursos tecnolxicos, identifica o modelo matemtico funcional (lineal ou afn) mis axeitado para
explicalas e realiza predicins e simulacins sobre o
seu comportamento.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Matemticas. 1 de ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
(intervalo mediano), a moda (intervalo modal), emprgaos para interpretar un conxunto de datos elixindo o
mais axeitado, e para resolver problemas.
e
f
h
e
f
h
b
f
h
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAB5.4.3 Calcula a probabilidade de sucesos asociados a experimentos sinxelos mediante a regra de Laplace, e a expresa en forma de fraccin e como porcentaxe.
CMCCT
2 de ESO
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1. Expresar verbalmente, de forma razoada o proceso seguido na resolucin dun problema.
CCL
CMCCT
E
f
h
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
b
e
f
g
h
b
e
f
B1.4. Afondar en problemas resoltos formulando pequenas variacins nos datos, outras preguntas, outros contextos, etc.
b
f
h
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
a
b
c
d
e
f
g
Contidos
B1.5. Prctica dos procesos de matematizacin e
modelizacin, en contextos da realidade e en contextos
matemticos, de xeito individual e en equipo.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
CMCCT
CSIEE
MAB1.6.3. Usa, elabora ou constre modelos matemticos sinxelos que permitan a resolucin dun problema
ou problemas dentro do campo das matemticas.
CMCCT
CMCCT
MAB1.6.5. Realiza simulacins e predicins, no contexto real, para valorar a adecuacin e as limitacins dos
modelos, propoendo melloras que aumenten a sa
eficacia.
CMCCT
e
f
g
MAB1.7.1. Reflexiona sobre o proceso, obtn conclusins sobre el e os seus resultados, valorando outras
opinins.
CMCCT
CAA
CSC
a
b
c
d
e
f
g
j
k
l
CMCCT
CSC
CSIEE
MAB1.8.2. Formlase a resolucin de retos e problemas coa precisin, esmero e interese axeitados ao nivel
educativo e dificultade da situacin.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CCEC
CMCCT
CSIEE
CSC
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
g
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades propias do traballo cientfico.
CMCCT
CSIEE
b
g
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades propias do traballo cientfico.
B1.10. Reflexionar sobre as decisins tomadas, aprendendo diso para situacins similares futuras.
CMCCT
CAA
b
e
f
g
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAB1.11.5. Utiliza medios tecnolxicos para o tratamento de datos e grficas estatsticas, extraer informacin e elaborar conclusins.
CMCCT
CD
CCL
CCL
CD
CAA
a
b
e
f
g
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAB2.2.1 Realiza clculos nos que interveen potencias de expoente natural e aplica as regras bsicas
das operacins con potencias.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
e
f
g
h
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
e
f
CMCCT
CMCCT
MAB2.5.1 Identifica e discrimina relacins de proporcionalidade numrica (como o factor de conversin ou clculo de porcentaxes) e emprgaas para resolver problemas en situacins cotis.
CMCCT
CMCCT
B2.6. Analizar procesos numricos cambiantes, identificando os patrns e leis xerais que os rexen, utilizando a
linguaxe alxbrica para expresalos, comunicalos, e realizar predicins sobre o seu comportamento ao modificar
as variables, e operar con expresins alxbricas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
e
f
g
h
e
f
g
h
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
f
h
Contidos
B2.17. Ecuacins de primeiro grao cunha incgnita e de
segundo grao cunha incgnita. Resolucin por distintos
mtodos. Interpretacin das solucins. Ecuacins sen
solucin. Resolucin de problemas.
B2.18. Sistemas de das ecuacins lineais con das
incgnitas. Mtodos alxbricos de resolucin e mtodo
grfico. Resolucin de problemas.
Criterios de avaliacin
B2.7. Utilizar a linguaxe alxbrica para simbolizar e
resolver problemas mediante a formulacin de ecuacins
de primeiro, segundo grao e sistemas de ecuacins, aplicando para a sa resolucin mtodos alxbricos ou grficos e contrastando os resultados obtidos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 3. Xeometra
f
h
e
f
e
f
e
f
j
l
B3.2. Analizar e identificar figuras semellantes, calculando a escala ou razn de semellanza e a razn entre lonxitudes, reas e volumes de corpos semellantes.
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
MAB4.2.2 Interpreta unha grfica e analzaa, recoecendo as sas propiedades mis caractersticas.
CMCCT
B4.2. Funcins lineais. Clculo, interpretacin e identificacin da pendente da recta. Representacins da recta
a partir da ecuacin e obtencin da ecuacin a partir
dunha recta.
B4.4. Utilizacin de calculadoras grficas e software
especfico para a construcin e interpretacin de grficas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAB4.3.4 Estuda situacins reais sinxelas e, apoindose en recursos tecnolxicos, identifica o modelo matemtico funcional (lineal ou afn) mis axeitado para explicalas e realiza predicins e simulacins sobre o seu
comportamento.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
h
Matemticas. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
e
f
h
e
f
h
b
f
h
B5.3. Diferenciar os fenmenos deterministas dos aleatorios, valorando a posibilidade que ofrecen as matemticas para analizar e facer predicins razoables acerca do
comportamento dos aleatorios a partir das regularidades
obtidas ao repetir un nmero significativo de veces a experiencia aleatoria, ou o clculo da sa probabilidade.
B5.4. Inducir a nocin de probabilidade a partir do concepto de frecuencia relativa e como medida de incerteza
asociada aos fenmenos aleatorios, sexa ou non posible
a experimentacin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
MAB5.2.1 Emprega a calculadora e ferramentas tecnolxicas para organizar datos, xerar grficos estatsticos
e calcular as medidas de tendencia central, o rango e
os cuarts.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAB5.4.3 Calcula a probabilidade de sucesos asociados a experimentos sinxelos mediante a regra de Laplace, e a expresa en forma de fraccin e como porcentaxe.
CMCCT
1 de bacharelato
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
i
j
MA1B1.2.1 . Analiza e comprende o enunciado a resolver ou demostrar (datos, relacins entre os datos, condicins, hiptese, coecementos matemticos necesarios, etc.).
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
d
i
j
CMCCT
g
i
CMCCT
CMCTT
CMCCT
CD
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.5. Planificar axeitadamente o proceso de investigacin, tendo en conta o contexto en que se desenvolve e
o problema de investigacin formulado.
MA1B1.5.1. Coece a estrutura do proceso de elaboracin dunha investigacin matemtica: problema de investigacin, estado da cuestin, obxectivos, hiptese,
metodoloxa, resultados, conclusins, etc.
CMCCT
CMCCT
CSIEE
CMCCT
b
d
h
i
j
k
l
B1.6. Practicar estratexias para a xeracin de investigacins matemticas, a partir de: a) a resolucin dun problema e o afondamento posterior; b) a xeneralizacin de
propiedades e leis matemticas; c) Afondamento nalgn
momento da historia das matemticas; concretando todo
iso en contextos numricos, alxbricos, xeomtricos,
funcionais, estatsticos ou probabilsticos.
CMCCT
MA1B1.6.2. Busca conexins entre contextos da realidade e do mundo das matemticas (a historia da humanidade e a historia das matemticas; arte e matemticas; tecnoloxas e matemticas, ciencias experimentais
e matemticas, economa e matemticas, etc.) e entre
contextos matemticos (numricos e xeomtricos, xeomtricos e funcionais, xeomtricos e probabilsticos,
discretos e continuos, finitos e infinitos, etc.).
CMCCT
CSC
CCEC
e
g
i
CMCCT
CMCCT
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
i
j
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
vestigacin.
CCL
CMCCT
CMCCT
CD
MA1B1.7.5. Transmite certeza e seguridade na comunicacin das ideas, as como dominio do tema de investigacin.
CCL
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
MA1B1.8.3. Usa, elabora ou constre modelos matemticos axeitados que permitan a resolucin do problema
ou problemas dentro do campo das matemticas.
CMCCT
CMCCT
MA1B1.8.5. Realiza simulacins e predicins, no contexto real, para valorar a adecuacin e as limitacins
dos modelos, propoendo melloras que aumenten a sa
eficacia.
CMCCT
MA1B1.9.1. Reflexiona sobre o proceso e obtn conclusins sobre os logros conseguidos, resultados mellorables, impresins persoais do proceso, etc., valorando
outras opinins
CMCCT
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
b
i
j
k
B1.13. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades propias do traballo cientfico.
b
i
j
g
i
Criterios de avaliacin
B1.10. Desenvolver e cultivar as actitudes persoais
inherentes ao quefacer matemtico.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
CSIEE
MA1B1.10.2. Formlase a resolucin de retos e problemas coa precisin, esmero e interese axeitados ao nivel
educativo e dificultade da situacin.
CMCCT
CMCCT
CAA
CSC
CSIEE
MA1B1.11.1. Toma decisins nos procesos de resolucin de problemas, de investigacin e de matematizacin ou de modelizacin valorando as consecuencias
destas e a conveniencia pola sa sinxeleza e utilidade.
CMCCT
CSIEE
B1.13. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades propias do traballo cientfico.
B1.12. Reflexionar sobre as decisins tomadas, valorando a sa eficacia e aprendendo delas para situacins
similares futuras.
MA1B1.12.1. Reflexiona sobre os procesos desenvolvidos, tomando conciencia das sas estruturas; valorando
a potencia, sinxeleza e beleza dos mtodos e ideas utilizados; aprendendo diso para situacins futuras; etc.
CMCCT
CAA
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
e
g
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MA1B1.13.5. Utiliza medios tecnolxicos para o tratamento de datos e grficas estatsticas, extraer informacin e elaborar conclusins.
CMCCT
CD
CCL
MA1B1.14.3. Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de aprendizaxe recollendo a informacin das actividades, analizando puntos fortes e dbiles do seu proceso acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CAA
CD
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MA1B2.1.5 Coece e aplica o concepto de valor absoluto para calcular distancias e manexar desigualdades.
CMCCT
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
B2.4. Analizar, representar e resolver problemas formulados en contextos reais, utilizando recursos alxbricos
(ecuacins, Inecuacins e sistemas) e interpretando
criticamente os resultados.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
MA1B2.2.1 Valora os nmeros complexos como ampliacin do concepto de nmeros reais e utilzaos para obter
a solucin de ecuacins de segundo grao con coeficientes reais sen solucin real.
CMCCT
MA1B2.2.2 Opera con nmeros complexos, e represntaos graficamente, e utiliza a frmula de Moivre no caso
das potencias, utilizando a notacin mis axeitada a
cada contexto xustificando a sa idoneidade.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 3. Anlise
g
i
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
g
i
Bloque 4. Xeometra
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MA1B3.2.3 Coece as propiedades das funcins continuas, e representa a funcin nun mbito dos puntos de
descontinuidade.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
b
d
e
i
j
MA1B5.1.1 Elabora tboas bidimensionais de frecuencias a partir dos datos dun estudo estatstico, con variables numricas (discretas e continuas) e categricas.
CMCCT
CMCCT
MA1B5.1.3 Calcula as distribucins marxinais e diferentes distribucins condicionadas a partir dunha tboa de
continxencia, as como os seus parmetros (media, varianza e desviacin tpica).
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MA1B5.3.1 Describe situacins relacionadas coa estatstica utilizando un vocabulario axeitado e elabora anlises crticas sobre traballos relacionados coa estatstica
aparecidos en medios de comunicacin e noutros mbitos da vida coti.
CCL
CMCCT
Matemticas I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
2 de bacharelato
Matemticas II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
i
j
CMCCT
CMCCT
MA2B1.2.3 . Realiza estimacins e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas a resolver, valorando a sa utilidade e eficacia.
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
d
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
B1.5. Planificar axeitadamente o proceso de investigacin, tendo en conta o contexto en que se desenvolve
e o problema de investigacin formulado.
CMCCT
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
representacin de argumentos.
g
i
i
j
k
b
d
h
i
B1.6. Practicar estratexias para a xeracin de investigacins matemticas, a partir de: a) a resolucin dun
problema e o afondamento posterior; b) a xeneralizacin de propiedades e leis matemticas; c) Afondamento nalgn momento da historia das matemticas;
concretando todo iso en contextos numricos, alxbri-
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
j
k
l
Contraexemplos.
Razoamentos encadeados, etc.
B1.6. Razoamento dedutivo e indutivo.
B1.7. Linguaxe grfica, alxbrica, outras formas de
representacin de argumentos.
B1.10. Planificacin e realizacin de proxectos e
investigacins matemticas a partir de contextos da
realidade ou contextos do mundo das matemticas, de
xeito individual e en equipo.
CSC
CCEC
e
g
i
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CD
MA2B1.7.5. Transmite certeza e seguridade na comunicacin das ideas, as como dominio do tema de investigacin.
CCL
MA2B1.7.6. Reflexiona sobre o proceso de investigacin e elabora conclusins sobre o nivel de: a) resolucin do problema de investigacin; b) consecucin de
obxectivos. As mesmo, formula posibles continuacins
da investigacin; analiza os puntos fortes e dbiles do
proceso e fai explcitas as sas impresins persoais
sobre a experiencia
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MA2B1.8.3. Usa, elabora ou constre modelos matemticos axeitados que permitan a resolucin do problema ou problemas dentro do campo das matemticas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
CMCCT
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CAA
CSC
CSIEE
b
i
j
k
MA2B1.11.1. Toma decisins nos procesos de resolucin de problemas, de investigacin e de matematizacin ou de modelizacin valorando as consecuencias
destas e a conveniencia pola sa sinxeleza e utilidade.
CMCCT
CSIEE
b
i
j
MA2B1.12.1. Reflexiona sobre os procesos desenvolvidos, tomando conciencia das sas estruturas; valorando a potencia, sinxeleza e beleza dos mtodos e
ideas utilizados; aprendendo diso para situacins futu-
CMCCT
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
ras; etc.
g
i
e
g
i
B1.13. Empregar as ferramentas tecnolxicas axeitadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
CCL
MA2B1.14.3. Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de aprendizaxe recollendo a informacin das actividades, analizando puntos fortes e dbiles do seu proceso acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CAA
CD
CSC
CSIEE
e
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MA2B3.2.2 Formula problemas de optimizacin relacionados coa xeometra ou coas ciencias experimentais e sociais, reslveos e interpreta o resultado obtido
dentro do contexto.
CMCCT
Bloque 3. Anlise
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
g
i
CMCCT
CMCCT
Bloque 4. Xeometra
i
MA2B4.1.1 Realiza operacins elementais con vectores, manexando correctamente os conceptos de base
e de dependencia e independencia lineal e define e
manexa as operacins bsicas con vectores no espazo, utilizando a interpretacin xeomtrica das operacins con vectores para resolver problemas xeomtricos.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
B4.2. Ecuacins da recta e o plano no espazo. Identificacin dos elementos caractersticos.
B4.4. Propiedades mtricas (clculo de ngulos,
distancias, reas e volumes).
Criterios de avaliacin
xeomtrico.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
MA2B4.3.4 Realiza investigacins utilizando programas informticos especficos para seleccionar e estudar situacins novas da xeometra relativas a obxectos
como a esfera.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MA2B5.2.1 Identifica fenmenos que poden modelizarse mediante a distribucin binomial, obtn os seus parmetros e calcula a sa media e desviacin tpica.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MA2B5.2.4 Calcula probabilidades de sucesos asociados a fenmenos que poden modelizarse mediante a
distribucin normal a partir da tboa da distribucin ou
CMCCT
g
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
e
i
j
MA2B5.2.5 Calcula probabilidades de sucesos asociados a fenmenos que poden modelizarse mediante a
distribucin binomial a partir da sa aproximacin pola
normal valorando se se dan as condicins necesarias
para que sexa vlida.
CMCCT
MA2B5.3.1 Utiliza un vocabulario axeitado para describir situacins relacionadas co azar e elabora anlises
crticas sobre traballos relacionados coa probabilidade
e/ou a estatstica aparecidos en medios de comunicacin e noutros mbitos da vida coti.
CCL
CMCCT
O bloque "Procesos, mtodos e actitudes en matemticas" un bloque comn aos dous cursos e transversal: debe desenvolverse simultaneamente ao resto de bloques de contido e o eixe fundamental da materia; articlase sobre procesos bsicos e imprescindibles no quefacer matemtico: a resolucin de problemas, proxectos de investigacin matemtica, a matematizacin e modelizacin, as actitudes adecuadas para desenvolver o traballo cientfico e a utilizacin de medios tecnolxicos.Incorporronse a este bloque a maiora das competencias clave e os temas transversais, o que permite a sa adquisicin e desenvolvemento, respectivamente, ao longo de toda a materia. Nel se establecen dous dos eixes fundamentais no
proceso de ensino e aprendizaxe das Matemticas: a resolucin de problemas e os proxectos de investigacin. A habilidade de formular, interpretar e resolver problemas e de modelizar a realidade poen en xogo distintas formas de pensamento: o
pensamento converxente, indispensable para estruturar coecementos de forma lxica; o pensamento diverxente que permite incorporar novas solucins ou asociacins non convencionais ao problema investigado; os pensamentos abstracto, algortmico, e computacional, vinculados capacidade de abordar un problema automatizando o proceso e buscando solucins transferibles ou xeneralizables. Neste proceso estn involucradas tdalas competencias, a comunicacin lingstica (CCL),
ao ler de forma comprensiva os enunciados e comunicar os resultados obtidos; o sentido de iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE), ao establecer un plan de traballo en revisin e modificacin continua na medida que se vai resolvendo o problema; a competencia dixital (CD), ao tratar de forma axeitada a informacin e, no seu caso, servir de apoio resolucin do problema, comprobacin da solucin e a presentacin de resultados; a competencia social e cvica (CSC), ao implicar unha actitude aberta ante diferentes enfoques e solucins, e a conciencia e expresins culturais (CCEC) na medida en que o proxecto incorpore elementos culturais ou artsticos con base matemtica.
Os elementos que constiten o currculo bsico en primeiro curso fundamentan os principais conceptos dos diferentes bloques de contido, ademais de ofrecer unha base slida para a interpretacin de fenmenos sociais nos que interveen das variables. En segundo curso afndase nas achegas da materia ao currculo do Bacharelato, en particular mediante a inferencia estatstica, a optimizacin e a lxebra lineal.
1 de bacharelato
Matemticas aplicadas s Ciencias Sociais I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MACS1B1.1.1. Expresa verbalmente, de forma razoada, o proceso seguido na resolucin dun problema, co
rigor e a precisin axeitados.
CCL
CMCCT
i
j
CMCCT
MACS1B1.2.2. Realiza estimacins e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas a resolver,
contrastando a sa validez e valorando a sa utilidade
e eficacia.
CMCCT
MACS1B1.2.3. Utiliza estratexias heursticas e procesos de razoamento na resolucin de problemas, reflexionando sobre o proceso seguido.
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
g
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
i
j
l
e
g
i
B1.4. Planificar axeitadamente o proceso de investigacin, tendo en conta o contexto en que se desenvolve
e o problema de investigacin formulado.
CMCCT
CMCCT
CSIEE
B1.5. Practicar estratexias para a xeracin de investigacins matemticas, a partir de: a) a resolucin dun
problema e o afondamento posterior; b) a xeneralizacin de propiedades e leis matemticas; c) Afondamento nalgn momento da historia das matemticas; concretando todo iso en contextos numricos, alxbricos,
xeomtricos, funcionais, estatsticos ou probabilsticos.
MACS1B1.5.1. Afonda na resolucin dalgns problemas formulando novas preguntas, xeneralizando a situacin ou os resultados, etc.
CMCCT
CMCCT
CSC
CCEC
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CD
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
MACS1B1.6.6. Reflexiona sobre o proceso de investigacin e elabora conclusins sobre o nivel de: a) resolucin do problema de investigacin; b) consecucin de
obxectivos. As mesmo, formula posibles continuacins
da investigacin; analiza os puntos fortes e dbiles do
proceso e fai explcitas as sas impresins persoais
sobre a experiencia.
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
a
b
c
B1.6. Planificacin e realizacin de proxectos e investigacins matemticas a partir de contextos da realidade ou contextos do mundo das matemticas, de xeito
CMCCT
CSC
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
individual e en equipo.
B1.7. Prctica de procesos de matematizacin e
modelizacin, en contextos da realidade.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
nuo, etc.
CMCCT
CMCCT
CAA
CSC
CSIEE
b
i
j
k
B1.9. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
CMCCT
CSIEE
b
i
j
B1.9. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
B1.11. Reflexionar sobre as decisins tomadas, valorando a sa eficacia e aprendendo diso para situacins
similares futuras.
MACS1B1.11.1. Reflexiona sobre os procesos desenvolvidos, tomando conciencia das sas estruturas; valorando a potencia, sinxeleza e beleza dos mtodos e
ideas utilizados; aprendendo diso para situacins futuras; etc.
CMCCT
CAA
g
i
B1.12. Empregar as ferramentas tecnolxicas adecuadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
g
i
CMCCT
CD
CCL
MACS1B1.13.3. Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de
aprendizaxe recollendo a informacin das actividades,
analizando puntos fortes e dbiles do seu proceso acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B2.2. Resolver problemas de capitalizacin e amortizacin simple e composta utilizando parmetros de arit-
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B2.3. Transcribir a linguaxe alxbrica ou grfica situacins relativas s ciencias sociais e utilizar tcnicas
matemticas e ferramentas tecnolxicas apropiadas
para resolver problemas reais, dando unha interpretacin das solucins obtidas en contextos particulares.
MACS1B2.3.1. Utiliza de xeito eficaz a linguaxe alxbrica para representar situacins formuladas en contextos reais.
CMCCT
CMCCT
MACS1B2.3.3. Realiza unha interpretacin contextualizada dos resultados obtidos e exponnos con claridade.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 3. Anlise
i
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
nais e irracionais sinxelas a partir das sas caractersticas. As funcins definidas a anacos.
B3.5. Idea intuitiva de lmite dunha funcin nun punto.
Clculo de lmites sinxelos. O lmite como ferramenta
para o estudo da continuidade dunha funcin. Aplicacin ao estudo das asntotas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
MACS1B3.4.1. Examina, analiza e determina a continuidade da funcin nun punto para extraer conclusins
en situacins reais.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACS1B4.1.1. Elabora e interpreta tboas bidimensionais de frecuencias a partir dos datos dun estudo estatstico, con variables numricas (discretas e continuas)
e categricas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
B4.9. Sucesos. Asignacin de probabilidades a sucesos mediante a regra de Laplace e a partir da sa frecuencia relativa. Axiomtica de Kolmogorov.
B4.10. Aplicacin da combinatoria ao clculo de
probabilidades.
B4.11. Experimentos simples e compostos. Probabilidade condicionada. Dependencia e independencia de
sucesos.
B4.12. Variables aleatorias discretas. Distribucin de
probabilidade. Media, varianza e desviacin tpica.
B4.13. Distribucin binomial. Caracterizacin e identificacin do modelo. Clculo de probabilidades.
B4.14. Variables aleatorias continuas. Funcin de
densidade e de distribucin. Interpretacin da media,
varianza e desviacin tpica.
B4.15. Distribucin normal. Tipificacin da distribucin
normal. Asignacin de probabilidades nunha distribucin normal.
CMCCT
MACS1B4.2.2. Cuantifica o grao e sentido da dependencia lineal entre das variables mediante o clculo e
interpretacin do coeficiente de correlacin lineal para
poder obter conclusins.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
probabilidade. Media, varianza e desviacin tpica.
B4.13. Distribucin binomial. Caracterizacin e identificacin do modelo. Clculo de probabilidades.
B4.14. Variables aleatorias continuas. Funcin de
densidade e de distribucin. Interpretacin da media,
varianza e desviacin tpica.
B4.15. Distribucin normal. Tipificacin da distribucin
normal. Asignacin de probabilidades nunha distribucin normal.
B4.16. Clculo de probabilidades mediante aproximacin da distribucin binomial pola normal.
e
i
Criterios de avaliacin
mediante as distribucins de probabilidade binomial e
normal calculando os seus parmetros e determinando
a probabilidade de diferentes sucesos asociados.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
2 de bacharelato
Matemticas aplicadas s Ciencias Sociais II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MACS2B1.1.1. Expresa verbalmente, de forma razoada, o proceso seguido na resolucin dun problema, co
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
resolucin de problemas.
CMCCT
i
j
CMCCT
MACS2B1.2.2. Realiza estimacins e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas a resolver,
contrastando a sa validez e valorando a sa utilidade
e eficacia.
CMCCT
MACS2B1.2.3. Utiliza estratexias heursticas e procesos de razoamento na resolucin de problemas, reflexionando sobre o proceso seguido.
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CSIEE
g
i
i
j
k
B1.4. Planificar axeitadamente o proceso de investigacin, tendo en conta o contexto en que se desenvolve e
o problema de investigacin formulado.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
g
i
i
j
B1.5. Practicar estratexias para a xeracin de investigacins matemticas, a partir de: a) a resolucin dun
problema e o afondamento posterior; b) a xeneralizacin de propiedades e leis matemticas; c) Afondamento nalgn momento da historia das matemticas; concretando todo iso en contextos numricos, alxbricos,
xeomtricos, funcionais, estatsticos ou probabilsticos.
MACS2B1.5.1. Afonda na resolucin dalgns problemas formulando novas preguntas, xeneralizando a situacin ou os resultados, etc.
CMCCT
CMCCT
CSC
CCEC
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CD
CCL
MACS2B1.6.6. Reflexiona sobre o proceso de investigacin e elabora conclusins sobre o nivel de: a) resolucin do problema de investigacin; b) consecucin de
obxectivos. As mesmo, formula posibles continuacins
da investigacin; analiza os puntos fortes e dbiles do
proceso e fai explcitas as sas impresins persoais
sobre a experiencia.
CMCCT
CMCCT
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
da realidade.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
2B1.8.1. Reflexiona sobre o proceso e obtn conclusins sobre os logros conseguidos, resultados mellorables, impresins persoais do proceso, etc.valorando
outras opinins.
CMCCT
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
CMCCT
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CAA
CSC
CSIEE
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
k
resolucin de problemas, de investigacin, de matematizacin ou de modelizacin) valorando as consecuencias destas e a conveniencia pola sa sinxeleza e utilidade.
CSIEE
b
i
j
B1.9. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
B1.11. Reflexionar sobre as decisins tomadas, valorando a sa eficacia e aprendendo diso para situacins
similares futuras.
MACS2B1.11.1. Reflexiona sobre os procesos desenvolvidos, tomando conciencia das sas estruturas; valorando a potencia, sinxeleza e beleza dos mtodos e
ideas utilizados; aprendendo diso para situacins futuras; etc.
CMCCT
CAA
g
i
B1.12. Empregar as ferramentas tecnolxicas adecuadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACS2B1.12.4. Recrea mbitos e obxectos xeomtricos con ferramentas tecnolxicas interactivas para
mostrar, analizar e comprender propiedades xeomtricas.
CMCCT
CMCCT
CD
CCL
e
g
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MACS2B1.13.3. Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de
aprendizaxe recollendo a informacin das actividades,
analizando puntos fortes e dbiles do seu proceso acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CAA
CMCCT
MACS2B2.1.2. Utiliza a linguaxe matricial para representar datos facilitados mediante tboas e para representar sistemas de ecuacins lineais.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACS2B2.2.2. Aplica as tcnicas grficas de programacin lineal bidimensional para resolver problemas de
optimizacin de funcins lineais que estn suxeitas a
restricins e interpreta os resultados obtidos no contexto do problema.
CMCCT
MACS2B3.1.1. Modeliza con axuda de funcins problemas formulados nas ciencias sociais e descrbeos
mediante o estudo da continuidade, tendencias, ramas
CMCCT
h
i
B2.8. Representacin matricial dun sistema de ecuacins lineais: discusin e resolucin de sistemas de
ecuacins lineais (ata tres ecuacins con tres incgnitas). Mtodo de Gauss.
B2.9. Resolucin de problemas das ciencias sociais e
da economa.
B2.10. Inecuacins lineais cunha ou das incgnitas.
Sistemas de inecuacins. Resolucin grfica e alxbrica.
B2.11. Programacin lineal bidimensional. Rexin
factible. Determinacin e interpretacin das solucins
ptimas.
B2.12. Aplicacin da programacin lineal resolucin
de problemas sociais, econmicos e demogrficos.
Bloque 3. Anlise
i
Contidos
anacos.
Criterios de avaliacin
te o estudo cualitativo e cuantitativo das sas propiedades mis caractersticas.
B3.2. Utilizar o clculo de derivadas para obter conclusins acerca do comportamento dunha funcin, para
resolver problemas de optimizacin extrados de situacins reais de carcter econmico ou social e extraer
conclusins do fenmeno analizado.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
MACS2B3.2.1. Representa funcins e obtn a expresin alxbrica a partir de datos relativos s sas propiedades locais ou globais e extrae conclusins en
problemas derivados de situacins reais.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
e
i
j
k
Contidos
B4.4. Poboacin e mostra. Mtodos de seleccin
dunha mostra. Tamao e representatividade dunha
mostra.
B4.5. Estatstica paramtrica. Parmetros dunha
poboacin e estatsticos obtidos a partir dunha mostra.
Estimacin puntual.
B4.6. Media e desviacin tpica da media mostral e da
proporcin mostral. Distribucin da media mostral nunha poboacin normal. Distribucin da media mostral e
da proporcin mostral no caso de mostras grandes.
B4.7. Estimacin por intervalos de confianza. Relacin
entre confianza, erro e tamao mostral.
B4.8. Intervalo de confianza para a media poboacional
dunha distribucin normal con desviacin tpica coecida.
B4.9. Intervalo de confianza para a media poboacional
dunha distribucin de modelo descoecido e para a
proporcin no caso de mostras grandes.
Criterios de avaliacin
B4.2. Describir procedementos estatsticos que permiten estimar parmetros descoecidos dunha poboacin
cunha fiabilidade ou un erro prefixados, calculando o
tamao mostral necesario e construndo o intervalo de
confianza para a media dunha poboacin normal con
desviacin tpica coecida e para a media e proporcin
poboacional cando o tamao mostral suficientemente
grande.
B4.3. Presentar de forma ordenada informacin estatstica utilizando vocabulario e representacins axeitadas
e analizar de forma crtica e argumentada informes
estatsticos presentes nos medios de comunicacin,
publicidade e outros mbitos, prestando especial atencin sa ficha tcnica, detectando posibles erros e
manipulacins na sa presentacin e conclusins.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACS2B4.2.4. Constre, en contextos reais, un intervalo de confianza para a media poboacional dunha
distribucin normal con desviacin tpica coecida.
CMCCT
MACS2B4.2.5. Constre, en contextos reais, un intervalo de confianza para a media poboacional e para a
proporcin no caso de mostras grandes.
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSC
3 de ESO
Matemticas orientadas s ensinanzas acadmicas. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
e
f
h
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
e
f
g
h
b
e
f
MACB1.2.3 Realiza estimacins e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas a resolver,
valorando a sa utilidade e eficacia.
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
f
h
CCL
CMCCT
a
b
c
d
e
CMCCT
CSC
CMCCT
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
f
g
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
e
f
g
MACB1.7.1 Reflexiona sobre o proceso, obtn conclusins sobre el e os seus resultados valorando outras opinins.
CMCCT
CAA
CSC
a
b
c
d
e
f
g
j
k
l
CMCCT
CSIEE
CSC
MACB1.8.2 Formlase a resolucin de retos e problemas coa precisin, esmero e interese adecuados
ao nivel educativo e dificultade da situacin.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CCEC
CSC
CSIEE
MACB1.9.1 Toma decisins nos procesos de resolucin de problemas, de investigacin e de matematizacin ou de modelizacin, valorando as consecuencias
destas e a sa conveniencia pola sa sinxeleza e
utilidade.
CMCCT
CSIEE
b
g
B1.6 Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes adecuadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
g
B1.6 Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes adecuadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
CMCCT
CAA
b
e
f
g
B1.11. Empregar as ferramentas tecnolxicas axeitadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de
conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCL
CD
CCL
MACB1.12.3 Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de
aprendizaxe recollendo a informacin das actividades,
analizando puntos fortes e dbiles de seu proceso
acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CAA
a
b
f
g
e
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
f
b
f
b
f
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
e
f
g
j
l
B3.1. Recoecer e describir os elementos e propiedades caractersticas das figuras planas, os corpos xeomtricos elementais e as sas configuracins xeomtricas.
B3.3. Calcular (ampliacin ou reducin) as dimensins reais de figuras dadas en mapas ou planos,
coecendo a escala.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACB3.2.2 Divide un segmento en partes proporcionais a outros dados e establece relacins de proporcionalidade entre os elementos homlogos de dous
polgonos semellantes.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
b
f
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MACB3.4.1 Identifica os elementos mis caractersticos dos movementos no plano presentes na natureza,
en deseos cotins ou obras de arte.
CMCCT
CCEC
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
CCEC
CMCCT
CMCCT
MAB B4.1.2 Identifica as caractersticas mis relevantes dunha grfica interpretndoas dentro do seu contexto.
CMCCT
MACB41.3 Constre unha grfica a partir dun enunciado contextualizado describindo o fenmeno exposto.
CMCCT
CMCCT
MACB4.1.5 Formula conxecturas sobre o comportamento do fenmeno que representa unha grfica e a
sa expresin alxbrica
CMCCT
CMCCT
Bloque 4. Funcins
f
g
b
f
Contidos
Criterios de avaliacin
materias que poden modelizarse mediante unha funcin lineal valorando a utilidade da descricin deste
modelo e dos seus parmetros para describir o fenmeno analizado.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
CMCCT
b
e
f
B5.1 Fases e tarefas dun estudo estatstico. Poboacin, mostra. Variables estatsticas: cualitativas, discretas e continuas.
B5.2 Mtodos de seleccin dunha mostra estatstica.
Representatividade dunha mostra.
B5.3 Frecuencias absolutas, relativas e acumuladas.
Agrupacin de datos en intervalos.
B5.4 Grficas estatsticas.
Contidos
Criterios de avaliacin
b
e
f
b
f
g
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
dispersin (rango, percorrido intercuartlico e desviacin tpica) dunha variable estatstica (utilizando a
calculadora e a folla de clculo) para comparar a representatividade da media e describir os datos.
B5.3. Analizar e interpretar a informacin estatstica
que aparece nos medios de comunicacin, valorando
a sa representatividade e fiabilidade.
CCL
MACB5.3.2 Emprega a calculadora e medios tecnolxicos para organizar os datos, xerar grficos estatsticos e calcular parmetros de tendencia central e dispersin.
CD
CD
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CSIEE
4 de ESO
Matemticas orientadas s ensinanzas acadmicas. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
e
f
h
CMCCT
CMCCT
MACB1.2.3 Realiza estimacins e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas a resolver,
valorando a sa utilidade e eficacia.
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
b
e
f
g
h
b
e
f
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
h
CCL
CMCCT
a
b
c
d
e
f
g
CMCCT
CSC
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
e
f
g
CMCCT
CAA
CSC
a
b
c
d
e
f
g
j
k
l
CMCCT
CSC
CSIEE
MACB1.8.2 Formlase a resolucin de retos e problemas coa precisin, esmero e interese adecuados
ao nivel educativo e dificultade da situacin.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
indagacin, xunto con hbitos de formular/se preguntas e buscar respostas adecuadas, tanto no estudo
dos conceptos como na resolucin de problemas.
CAA
CCEC
CSC
CSIEE
b
g
B1.6 Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes adecuadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
MACB1.9.1 Toma decisins nos procesos de resolucin de problemas, de investigacin e de matematizacin ou de modelizacin, valorando as consecuencias
destas e a sa conveniencia pola sa sinxeleza e
utilidade.
CMCCT
CSIEE
b
g
B1.6 Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes adecuadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
CMCCT
CAA
b
e
f
g
B1.11. Empregar as ferramentas tecnolxicas axeitadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de
conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CMCCT
CD
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCL
CD
a
b
Contidos
A recollida ordenada e a organizacin de datos;
A elaboracin e creacin de representacins grficas de datos numricos, funcionais ou estatsticos;
Facilitar la comprensin de conceptos e propiedades xeomtricas ou funcionais e a realizacin de
clculos de tipo numrico, alxbrico ou estatstico;
O deseo de simulacins e a elaboracin de predicins sobre situacins matemticas diversas;
A elaboracin de informes e documentos sobre os
procesos levados a cabo e os resultados e conclusins obtidos;
Consultar, comunicar e compartir, en mbitos
apropiados, a informacin e as ideas matemticas.
Criterios de avaliacin
dizaxe, buscando, analizando e seleccionando informacin relevante en Internet ou noutras fontes, elaborando documentos propios, facendo exposicins e
argumentacins dos mesmos e compartindo estes en
mbitos apropiados para facilitar a interaccin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
MACB1.12.3 Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de
aprendizaxe recollendo a informacin das actividades,
analizando puntos fortes e dbiles de seu proceso
acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CAA
CD
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
b
f
B2.1. Coecer os distintos tipos de nmeros e interpretar o significado dalgunhas das sas propiedades
mis caractersticas: divisibilidade, paridade, infinitude, proximidade, etc.
B2.2. Utilizar os distintos tipos de nmeros e operacins, xunto coas sas propiedades, para recoller,
transformar e intercambiar informacin e resolver
problemas relacionados coa vida diaria e outras materias do mbito acadmico.
Contidos
Criterios de avaliacin
b
f
f
g
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
MACB2.2.7 Resolve problemas que requiran conceptos e propiedades especficas dos nmeros.
CMCCT
CMCCT
MACB2.3.2 Obtn as races dun polinomio e factorzao utilizando a regra de Ruffini ou outro mtodo mis
axeitado.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 3. Xeometra
f
j
MACB3.1.1 Utiliza conceptos e relacins da trigonometra bsica para resolver problemas empregando
medios tecnolxicos, se fose preciso, para realizar os
clculos.
CMCCT
b
e
f
CMCCT
CD
CMCCT
e
f
Contidos
Criterios de avaliacin
B3.3. Coecer e utilizar os conceptos e procedementos bsicos da xeometra analtica plana para representar, describir e analizar formas e configuracins
xeomtricas sinxelas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACB3.3.5 Recoece distintas expresins da ecuacin dunha recta e utilzaas no estudo analtico das
condicins de incidencia, paralelismo e perpendicularidade.
CMCCT
CMCCT
CD
MACB4.1.1 Identifica e explica relacins entre magnitudes que poden ser descritas mediante unha relacin
funcional e asocia as grficas coas sas correspondentes expresins alxbricas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Bloque 4. Funcins
a
f
g
B4.1. Identificar relacins cuantitativas nunha situacin, determinar o tipo de funcin que pode representalas, e aproximar e interpretar a taxa de variacin
media a partir dunha grfica, de datos numricos ou
mediante o estudo dos coeficientes da expresin alxbrica.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
f
g
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACB4.2.3 Describe as caractersticas mis importantes que se extraen dunha grfica sinalando os valores puntuais ou intervalos da variable que as determinan utilizando tanto lapis e papel como medios tecnolxicos.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MACB5.1.3 Aplica tcnicas de clculo de probabilidades na resolucin de diferentes situacins e problemas da vida coti.
CMCCT
CMCCT
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MACB5.2.1 Aplica a regra de Laplace e utiliza estratexias de reconto sinxelas e tcnicas combinatorias.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCL
e
f
g
h
CSIEE
b
e
f
B5.4. Elaborar e interpretar tboas e grficos estatsticos, as como os parmetros estatsticos mis
usuais, en distribucins unidimensionais e bidimensionais, utilizando os medios mis axeitados (lapis e
papel, calculadora ou ordenador), e valorando cualitativamente a representatividade das mostras utilizadas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
3 de ESO
Matemticas orientadas s ensinanzas aplicadas. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
h
CCL
CCL
CMCCT
CMCCT
b
e
f
g
h
b
e
f
f
h
a
b
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
blemas, reconto exhaustivo, empezar por casos particulares sinxelos, buscar regularidades e leis, etc.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CAA
CCL
CMCCT
CMCCT
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
identificacin de situacins problemticas da realidade.
d
e
f
g
e
f
g
a
b
c
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
MAPB1.6.3. Usa, elabora ou constre modelos matemticos sinxelos que permitan a resolucin dun problema ou problemas dentro do campo das matemticas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSIEE
MAPB1.7.1. Reflexiona sobre o proceso, obtn conclusins sobre el e os seus resultados, valorando outras
opinins.
CMCCT
CMCCT
MAPB1.8.2. Formlase a resolucin de retos e problemas coa precisin, esmero e interese axeitados ao nivel educativo e dificultade da situacin.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSIEE
d
e
f
g
j
k
l
CAA
CSC
CSIEE
CSC
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
b
g
b
g
b
e
f
g
a
b
e
f
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
MAPB1.9.1. Toma decisins nos procesos de resolucin de problemas, de investigacin e de matematizacin ou de modelizacin, valorando as consecuencias
destas e a sa conveniencia pola sa sinxeleza e utilidade.
CMCCT
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
B1.10. Reflexionar sobre as decisins tomadas, aprendendo diso para situacins similares futuras.
CMCCT
B1.11. Empregar as ferramentas tecnolxicas axeitadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAPB1.11.5. Utiliza medios tecnolxicos para o tratamento de datos e grficas estatsticas, extraer informacin e elaborar conclusins.
CMCCT
CCL
CSIEE
CAA
CD
CD
Contidos
Facilitar a comprensin de conceptos e propiedades
xeomtricas ou funcionais e a realizacin de clculos de tipo numrico, alxbrico ou estatstico;
O deseo de simulacins e a elaboracin de predicins sobre situacins matemticas diversas;
A elaboracin de informes e documentos sobre os
procesos levados a cabo e os resultados e conclusins obtidos;
Consultar, comunicar e compartir, en mbitos apropiados, a informacin e as ideas matemticas.
Criterios de avaliacin
gumentacins destes e compartindo estes en mbitos
apropiados para facilitar a interaccin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
MAPB1.12.3. Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de aprendizaxe recollendo a informacin das actividades, analizando puntos fortes e dbiles do seu proceso acadmico e establecendo pautas de mellora.
CD
CD
CAA
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAPB2.1.5 Aplica axeitadamente tcnicas de truncamento e redondeo en problemas contextualizados, recoecendo os erros de aproximacin en cada caso
para determinar o procedemento mis axeitado.
CMCCT
MAPB2.1.6 Expresa o resultado dun problema, utilizando a unidade de medida adecuada, en forma de
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
f
b
f
f
g
h
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B3.1. Recoecer e describir os elementos e propiedades caractersticas das figuras planas, os corpos xeomtricos elementais e as sas configuracins xeomtricas.
CMCCT
CMCCT
MAPB3.1.3 Manexa as relacins entre ngulos definidos por rectas que se cortan ou por paralelas cortadas
por unha secante e resolve problemas xeomtricos
sinxelos nos que interveen ngulos.
CMCCT
MAPB3.1.4 Calcula o permetro de polgonos, a lonxitude de circunferencias, a rea de polgonos e de figuras circulares, en problemas contextualizados aplicando frmulas e tcnicas axeitadas.
CMCCT
CMCCT
MAPB3.2.1 Divide un segmento en partes proporcionais a outros dados. Establece relacins de proporcionalidade entre os elementos homlogos de dous polgonos semellantes.
CMCCT
CMCCT
f
j
l
f
j
CMCCT
CMCCT
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MAPB3.4.2 Xera creacins propias mediante a composicin de movementos, empregando ferramentas tecnolxicas cando sexa necesario.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAPB4.1.3 Constre unha grfica a partir dun enunciado contextualizado describindo o fenmeno exposto.
CMCCT
CMCCT
MAPB4.2.1 Determina as diferentes formas de expresin da ecuacin da recta a partir dunha dada (ecuacin punto-pendente, xeral, explcita e por dous puntos)
e identifica puntos de corte e pendente, e represntaas
graficamente.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCEC
Bloque 4. Funcins
e
f
g
h
b
f
h
e
f
g
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
f
B5.1. Fases e tarefas dun estudo estatstico. Poboacin, mostra. Variables estatsticas: cualitativas, discretas e continuas.
B5.2. Mtodos de seleccin dunha mostra estatstica.
Representatividade dunha mostra.
CMCCT
CMCCT
MAPB5.1.3 Distingue entre variable cualitativa, cuantitativa discreta e cuantitativa continua e pon exemplos.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAPB5.3.1 Utiliza un vocabulario axeitado para describir, analizar e interpretar informacin estatstica nos
medios de comunicacin e outros mbitos da vida coti.
CCL
B5.1. Fases e tarefas dun estudo estatstico. Poboacin, mostra. Variables estatsticas: cualitativas, discretas e continuas.
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
MAPB5.3.2 Emprega a calculadora e medios tecnolxicos para organizar os datos, xerar grficos estatsticos
e calcular parmetros de tendencia central e dispersin.
CMCCT
MAPB5.3.3 Emprega medios tecnolxicos para comunicar informacin resumida e relevante sobre unha variable estatstica que analizase.
CMCCT
4 de ESO
Matemticas orientadas s ensinanzas aplicadas. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
CMCCT
CMCCT
h
e
f
h
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
solucin, etc.
b
e
f
g
h
b
e
f
f
h
a
b
c
d
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CAA
CCL
CMCCT
CMCCT
CMCCT
e
f
g
CMCCT
CSC
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
mticos sinxelos que permitan a resolucin dun problema ou problemas dentro do campo das matemticas.
e
f
g
a
b
c
CMCCT
MAPB1.7.1. Reflexiona sobre o proceso, obtn conclusins sobre el e os seus resultados, valorando outras
opinins.
CMCCT
CMCCT
MAPB1.8.2. Formlase a resolucin de retos e problemas coa precisin, esmero e interese axeitados ao
nivel educativo e dificultade da situacin.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CSIEE
MAPB1.9.1. Toma decisins nos procesos de resolucin de problemas, de investigacin e de matematizacin ou de modelizacin, valorando as consecuencias
destas e a sa conveniencia pola sa sinxeleza e utili-
CMCCT
e
f
g
j
k
l
CMCCT
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
CAA
CSC
CSIEE
CSC
CAA
CCEC
CSC
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
dade.
b
g
b
e
f
g
a
b
e
f
g
B1.6. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes axeitadas e afrontar as dificultades
propias do traballo cientfico.
B1.10. Reflexionar sobre as decisins tomadas, aprendendo diso para situacins similares futuras.
CMCCT
B1.11. Empregar as ferramentas tecnolxicas axeitadas, de forma autnoma, realizando clculos numricos, alxbricos ou estatsticos, facendo representacins grficas, recreando situacins matemticas mediante simulacins ou analizando con sentido crtico
situacins diversas que axuden comprensin de conceptos matemticos ou resolucin de problemas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CCL
CCL
MAPB1.12.3. Usa axeitadamente os medios tecnolxicos para estruturar e mellorar o seu proceso de aprendizaxe recollendo a informacin das actividades, analizando puntos fortes e dbiles do seu proceso acadmi-
CD
CAA
CD
CD
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSC
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAPB2.1.4 Utiliza a notacin cientfica para representar e operar (produtos e divisins) con nmeros moi
grandes ou moi pequenos.
CMCCT
CMCCT
MAPB2.1.6 Aplica porcentaxes resolucin de problemas cotins e financieros e valora o emprego de medios tecnolxicos cando a complexidade dos datos o
requira.
CMCCT
CMCCT
f
g
h
Contidos
B2.9. Polinomios: races e factorizacin. Utilizacin de
identidades notables.
Criterios de avaliacin
B2.2. Utilizar con destreza a linguaxe alxbrica, as
sas operacins e propiedades.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
2.3 Obtn as races dun polinomio e factorzao, mediante a aplicacin da regra de Ruffini.
CMCCT
CMCCT
MAPB3.1.1 Utiliza os instrumentos apropiados, frmulas e tcnicas apropiadas para medir ngulos, lonxitudes, reas e volumes de corpos e figuras xeomtricas,
interpretando as escalas de medidas.
CMCCT
CMCCT
MAPB3.1.3 Utiliza as frmulas para calcular permetros, reas e volumes de tringulos, rectngulos, crculos, prismas, pirmides, cilindros, conos e esferas, e
aplcaas para resolver problemas xeomtricos, asignando as unidades correctas.
CMCCT
CMCCT
MAPB3.2.1 Representa e estuda os corpos xeomtricos mis relevantes (tringulos, rectngulos, crculos,
prismas, pirmides, cilindros, conos e esferas) cunha
aplicacin informtica de xeometra dinmica e com-
CMCCT
Bloque 3. Xeometra
e
f
g
h
e
f
B3.1. Calcular magnitudes efectuando medidas directas e indirectas a partir de situacins reais, empregando os instrumentos, tcnicas ou frmulas mis axeitadas, e aplicando, as mesmo, a unidade de medida
mis acorde coa situacin descrita.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 4. Funcins
b
e
f
g
h
e
f
g
h
MAPB4.1.1 Identifica e explica relacins entre magnitudes que poden ser descritas mediante unha relacin
funcional, asociando as grficas coas sas correspondentes expresins alxbricas.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
MAPB4.2.3 Describe as caractersticas mis importantes que se extraen dunha grfica, sinalando os valores
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CCL
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B5.2. Elaborar e interpretar tboas e grficos estatsticos, as como os parmetros estatsticos mis usuais,
en distribucins unidimensionais, utilizando os medios
mis axeitados (lapis e papel, calculadora, folla de clculo), valorando cualitativamente a representatividade
das mostras utilizadas.
Contidos
Criterios de avaliacin
b
f
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
MAPB5.3.2 Calcula a probabilidade de sucesos compostos sinxelos nos que intervean das experiencias
aleatorias simultneas ou consecutivas.
CMCCT
Pola sa parte, mediante o dilogo intercultural pense en xogo dispositivos de relacin social esenciais, como son o recoecemento do outro como lextimo; o reforzamento da identidade propia no recoecemento da identidade dos outros; a aceptacin da diversidade persoal, social e cultural, e o respecto dos dereitos fundamentais.
No contexto escolar, a aprendizaxe das linguas est dirixida ao logro de obxectivos similares, anda que con diferentes niveis de dominio. Por iso, un estudo integrado de todas as linguas posibilita, por unha banda, que os contidos, procesos e estratexias traballados nunha lingua sexan igualmente utilizados nas actividades lingsticas de comprensin e producin nas demais e, por outra, que se poida focalizar, no proceso de ensino-aprendizaxe, nos elementos diferenciadores e en todos aqueles aspectos que teen incidencia directa na capacidade de comunicarse adecuadamente. As, o coecemento morfolxico ou lxico dunha lingua pode axudar comprensin noutra lingua; as estratexias de comprensin lectora desenvolvidas nunha lingua poden ser transferidas para a lectura noutros idiomas; o coecemento da estrutura dos textos descritivos permitir producilos en calquera lingua; e o coecemento das normas que ordenan as relacins entre xeracins, sexos, clases e
grupos sociais nunha lingua, informa e sensibiliza sobre a necesidade de coecer e respectar as normas que rexen a dimensin social do uso da lingua noutra comunidade lingstica.
Por outra parte, o tratamento integrado das linguas debe considerar o punto de partida diferente de cada unha delas. As, non se pode esquecer a situacin de minorizacin da lingua galega, que cmpre atender e dinamizar adecuadamente. Con
esa finalidade, preciso favorecer o uso e a aprendizaxe desta lingua de xeito que se impulse a sa normalizacin e se venzan as dificultades da sa menor presenza e repercusin social, motivadas en moitos casos por prexuzos que necesario
desmontar e superar. O alumnado galego debe rematar a sa escolarizacin co nivel de usuario competente nas das linguas oficiais, galego e casteln, o que implica a utilizacin adecuada e eficaz das das linguas nun amplo repertorio de situacins comunicativas, propias de diferentes mbitos, cun grao crecente de formalidade e complexidade.
Finalmente, a situacin de sociedade multilinge e plural na que vivimos solicita un enfoque metodolxico de carcter plurilinge que potencie o desenvolvemento comunicativo do alumnado nas linguas que adquira ao longo da sa vida, con independencia da diferenza de fins e niveis de dominio con que as utilice. E que os faga conscientes da riqueza que supn ser unha persoa plurilinge para o desenvolvemento cognitivo e social, e o xito escolar. Isto implica un tratamento integrado das
linguas que o alumnado est a aprender nas aulas. No caso das reas de Lingua castel e literatura e de Lingua galega e literatura, os currculos presentan contidos similares en gran medida, e unha distribucin igualmente similar en cada un dos
cursos que conforman a Educacin Secundaria Obrigatoria e o Bacharelato. Evidentemente, cada lingua ten as sas caractersticas propias, que requiren dun tratamento e traballo especfico, pero hai determinados aspectos do currculo que, pola
afinidade ou similitude que presentan en ambas as reas, precisan ben seren abordados de maneira parella, ben seren presentados s nunha lingua pero traballados e practicados en cada unha delas, e utilizar a mesma terminoloxa nas das linguas para non dificultar innecesariamente o proceso de aprendizaxe do alumnado. As pois, o profesorado implicado no proceso de ensino-aprendizaxe da Lingua castel e literatura e da Lingua galega e literatura, en cada curso de ambas etapas,
deber organizar o seu labor nun currculo integrado, que transcenda as diferentes linguas nas que un aprendiz sexa capaz de comunicarse. Isto supn recoecer a existencia dunha competencia global para a comunicacin lingstica e implica non
s evitar a repeticin de contidos naqueles aspectos comns aprendizaxe de calquera lingua, como son as estratexias de lectura, ou o proceso de escritura, a tipoloxa textual ou a definicin de termos lingsticos; senn tamn, e especialmente,
priorizar a realizacin de actividades comunicativas de producin e comprensin de textos orais e escritos, pois destas depende o desenvolvemento da competencia xeral en comunicacin lingstica.
Ademais, nos centros teen presenza linguas estranxeiras que tamn son abordadas na aula desde un enfoque comunicativo e intercultural, pois o coecemento dos valores e as crenzas compartidas por grupos sociais doutros pases resulta esencial para a comunicacin nesta sociedade globalizada. As, para o tratamento integrado de linguas preciso que, igual que acontece non caso das das linguas cooficiais, haxa unha coordinacin entre o profesorado destas e o de linguas estranxeiras, para evitar a repeticin de contidos na lia das que se mencionaron para as linguas ambientais, e para unificar a terminoloxa. Pois, non se pode esquecer que o achegamento do alumnado lingua estranxeira prodcese, na maior parte dos casos, partindo das linguas prximas, materna e ambientais.
Igualmente presentes nas aulas estn as linguas clsicas, o latn e o grego, cuxo estudo a nivel fontico, morfosintctico e lxico proporciona unha slida base para o perfeccionamento no manexo doutras linguas, Desempean, pois, un papel relevante como soporte lingstico da maiora das linguas e para a comprensin do lxico culto que forma gran parte da terminoloxa cientfica e tcnica actual nas linguas que o alumnado coece ou estuda. sen esquecer o enriquecemento cultural que
lle proporciona o coecemento dos diferentes aspectos que se inclen na Civilizacin Clsica, berce da Europa actual, como son, entre outros, a mitoloxa, a relixin ou as sas creacins literarias e artsticas, que tanta influenza tiveron en pocas
posteriores e seguen a ter hoxe en da. Polo tanto, esencial a incorporacin das linguas clsicas ao currculo integrado das linguas, para reforzar a reflexin lingstica do noso alumnado e fortalecer o seu acceso cultura literaria.
Resulta obvio que para a implementacin destes currculos integrados e o logro dos obxectivos plurilinges e interculturais que se perseguen, o profesorado un elemento determinante, xa que deber potenciar unha metodoloxa adecuada para
levar a cabo enfoques comunicativos e proxectos plurais e transversais; promover a reflexin metacomunicativa e metalingstica e o contraste entre linguas; ou asegurar accins coordinadas entre os distintos departamentos lingsticos para decidir, entre outros, desde que lingua abordar o estudo dos xneros discursivos ou as estratexias e procesos cognitivos que estn na base das diferentes actividades lingsticas. Todo isto coa finalidade de construr en cada centro educativo a coherencia pedagxica no ensino das distintas linguas.
As materias cuxos currculos se desenvolven ao abeiro desta introducin, as Linguas, teen como obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa do alumnado, entendida en todas as sas vertentes: pragmtica, lingstica, sociolingstica e literaria. As, achegan as ferramentas e os coecementos necesarios para desenvolverse satisfactoria e eficazmente en calquera situacin de comunicacin da vida privada, social e profesional. Eses coecementos, que articulan os procesos
de comprensin e expresin oral por unha banda, e de comprensin e expresin escrita por outra, constiten instrumentos esenciais para a aprendizaxe no mbito educativo e, posteriormente, ao longo da vida.
A reflexin literaria, presente nun bloque de contidos nas linguas ambientais, o Galego e o Casteln, e nas linguas clsicas, a travs da lectura, mediante a comprensin e interpretacin de textos significativos favorece o coecemento das posibilidades expresivas da lingua, desenvolve a capacidade crtica e creativa dos e das estudantes, dlles acceso memoria, creatividade, imaxinacin, ao descubrimento dos outros, ao coecemento doutras pocas e culturas, e enfrntaos a situacins,
sentimentos e emocins nunca experimentados, que enriquecen a sa visin do mundo e favorecen o coecemento deles mesmos.
En definitiva, estas materias lingsticas perseguen o obxectivo ltimo de contribur formacin de cidads e cidadns cunha competencia comunicativa que lles permita interactuar satisfactoriamente en todos os mbitos que forman e van formar
parte da sa vida. Isto esixe unha reflexin sobre os mecanismos de usos orais e escritos da sa propia lingua, e das outras linguas que estudan e coecen, e a capacidade de interpretar e valorar o mundo, de formar as sas opinins, propias, claras e fundamentadas, e de gozar, a travs da lectura crtica de obras literarias.
En contextos e situacins de comunicacin real, a lingua utilzase para realizar ou acompaar accins con diversos propsitos, polo que o currculo bsico incorpora o enfoque orientado accin recollido no Marco Comn Europeo de Referencia para as Linguas e describe, en termos de actuacin e tomando este Marco como base da devandita descricin, o que os estudantes debern ser capaces de facer no idioma estranxeiro en diversos contextos comunicativos reais nos que, dada a sa
idade e as sas caractersticas dependendo das distintas etapas educativas, tern oportunidade de actuar. As actividades de recepcin, producin e interaccin orais e escritas que conforman os estndares de aprendizaxe no currculo bsico integran tanto as diversas competencias comunicativas especficas, cuxa activacin conxunta permite a realizacin desas actividades, como as competencias bsicas xerais correspondentes a cada etapa.
A materia Primeira Lingua Estranxeira, nas sas distintas modalidades, contribe en primeiro lugar, e de maneira fundamental, ao desenvolvemento da competencia en comunicacin lingstica, non s en segundas linguas senn tamn con respecto s linguas maternas. Por unha banda, a aprendizaxe das segundas linguas debe aproximarse ao proceso de adquisicin das linguas maternas para producir uns resultados de carcter natural e directamente aplicables ao uso lingstico no mundo
real; por outro, a reflexin consciente e o desenvolvemento sistemtico de competencias variadas que leva a aprendizaxe de segundas linguas pode estenderse s linguas maternas co fin de mellorar as competencias nestas para comprender, expresarse, interactuar e articular pensamentos e sentimentos sobre un mesmo, o outro, e a contorna mental e fsico no que se acta e constrense as relacins como axente social.
O uso efectivo de linguas estranxeiras supn necesariamente unha visin aberta e positiva destas relacins cos demais, visin que se materializa en actitudes de valoracin e respecto cara a todas as linguas e culturas, cara a outras persoas cuxos
usos, valores e crenzas difiren dos propios, as como na apreciacin do carcter relativo de costumes, prcticas e ideas, circunstancia que debe entenderse como unha oportunidade nica de enriquecemento mutuo e de evitacin ou resolucin de
conflitos de maneira satisfactoria para todas as partes. As competencias sociais e cvicas, e a conciencia e a expresin culturais, tanto as circunscritas s contornas mis inmediatas como as propias de mbitos cada vez mis amplos de actuacin,
forman as parte das habilidades que comprende unha competencia intercultural integrada na aprendizaxe de linguas estranxeiras.
No proceso mesmo de aprendizaxe desenvlvese outra competencia bsica, o aprender a aprender, polo que o currculo bsico incide no carcter procedimental de todos os seus elementos constituntes e das sas relacins. Os contidos necesarios
para alcanzar os estndares de aprendizaxe, cuxo grao de adquisicin valrase aplicando os criterios de avaliacin descritos as mesmo como accins, son considerados como contidos competenciais, isto , todo aquilo que o estudante debe de
forma simultnea saber, saber utilizar e saber incorporar ao seu perfil de competencias. O currculo bsico axuda ao alumnado a desenvolver a capacidade de aprender a aprender, comezando por establecer de maneira transparente e coherente os
obxectivos ou resultados pretendidos, que teen que facer os estudantes como falantes da lingua estranxeira mediante o uso da mesma; determinando o que necesitan aprender para alcanzar eses obxectivos, e indicando as estratexias que poden
aplicar para conseguilo. Marcarse obxectivos de diverso carcter segundo as necesidades de construcin do perfil persoal de competencias , as mesmo, o primeiro paso para unha eficaz aprendizaxe autnoma e ao longo da vida.
O enfoque orientado accin adoptado no currculo bsico concntrase no estudante, que quen aprende, constre as sas competencias e utilzaas, tanto para levar a cabo as tarefas de aprendizaxe na aula como as que demanda a comunicacin real. Por tanto, a materia Primeira Lingua Estranxeira contribe decisivamente ao desenvolvemento do sentido da iniciativa, en especial polo que respecta s actividades de expresin e interaccin oral e escrita, nas que, desde a sa mesma
planificacin, o alumnado ha de tomar decisins sobre que dicir e como facelo, a travs de que canle e con que medios, en que circunstancias e dependendo de que expectativas e reaccins dos interlocutores ou correspondentes, todo iso co fin de
cumprir o propsito comunicativo que persegue co maior grao posible de xito. A eleccin e aplicacin consciente das estratexias de comunicacin, de organizacin do discurso, de control sobre a sa execucin e de reparacin do mesmo, preparan
aos estudantes para asumir as sas responsabilidades, atopar seguridade nas sas propias capacidades, reforzar a sa identidade e regular o seu comportamento.
A articulacin clara e convincente de pensamentos e ideas e a capacidade de asumir riscos, xunto coa xestin adecuada da interaccin e o estmulo que supn comunicarse noutras linguas para enfrontar novos retos ou resolver problemas en escenarios complexos, son fundamentais no desenvolvemento do esprito emprendedor. As linguas estranxeiras son ademais a porta a un mundo de infinitas posibilidades no terreo laboral e profesional, e o currculo bsico pretende fomentar o emprendemento como actitude ante a vida incorporando actividades concretas nas que o estudante aprende a ser crtico, creativo e comprometido tamn nestes contextos.
Neste e en calquera outro mbito, a actividade lingstica realzase en gran parte hoxe en da a travs de medios tecnolxicos. Estes medios estn recollidos no currculo bsico como soportes naturais dos textos orais ou escritos que o estudante
haber de producir, comprender e procesar, polo que a competencia dixital entndese como parte substancial da competencia comunicativa.
Este carcter dinmico, en fin, ha de presentar as competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa e outras reas de coecemento, s que Primeira Lingua Estranxeira pode contribur facilitando e expandindo o acceso a datos, procedementos e tcnicas de investigacin, facendo posible un intercambio mis directo e frutfero entre comunidades cientficas, e propiciando a construcin conxunta do saber humano. Integrando todos estes aspectos, o currculo bsico estrutrase ao redor de actividades de lingua tal como estas descrbense no Marco: comprensin e producin (expresin e interaccin) de textos orais e escritos. Nas pxinas seguintes presntanse, en forma esquemtica, os contidos, os criterios de avaliacin e os estndares
de aprendizaxe que conforman, para cada etapa, o currculo bsico de Primeira Lingua Estranxeira. Os contidos, criterios e estndares estn organizados en catro grandes bloques que se corresponden coas actividades de lingua mencionadas, eixo
dos ensinos da materia. As relacins existentes entre este tres elementos do currculo bsico non son unvocas, debido especial natureza da actividade lingstica; isto supn que, para cada unha das tarefas comunicativas listadas e descritas nos
estndares, haber de incorporarse o conxunto dos contidos recolleitos para cada bloque de actividade respectivo; da mesma maneira, para avaliar o grao de adquisicin de cada un dos estndares de aprendizaxe dunha determinada actividade de
lingua, habern de aplicarse todos e cada un dos criterios de avaliacin recolleitos e descritos para a actividade correspondente.
1 de ESO
Primeira Lingua Estranxeira. 1 ESO
Obxetivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CCEC
PLEB1.2. Capta os puntos principais e detalles relevantes de instrucins, preguntas, explicacins, dilogos e outras mensaxes orais sinxelas articuladas con
claridade e pausadamente, relacionadas coas actividades de aula e con reas de prioridade inmediata.
CCL
CAA
CCEC
CCL
Contidos
adquiridos.
Inferencia do significado probable das palabras ou
frases que descoece.
B1.2 Tolerancia da comprensin parcial ou vaga
nunha situacin comunicativa.
B1.3 Perseveranza no logro da comprensin oral,
reescoitando o texto gravado ou solicitando repeticin
ou reformulacins do dito.
Criterios de avaliacin
vantes do texto: anticipacin do contido xeral do que
se escoita con axuda de elementos verbais e non verbais e uso dos coecementos previos sobre a situacin (quen fala a quen, con que intencins, onde, cando) que dan lugar a inferencias do significado baseadas no contexto.
B1.3. Identificar a informacin esencial, os puntos
principais e os detalles mis relevantes en textos orais
breves e ben estruturados, transmitidos de viva voz ou
por medios tcnicos e articulados a velocidade lenta,
nun rexistro estndar formal, e que versen sobre asuntos cotins en situacins habituais escolares e da familia ou do propio campo de interese, sempre que as
condicins acsticas non distorsionen a mensaxe e se
poida volver escoitar o dito.
B1.4 Comprender os puntos esenciais e os detalles
mis relevantes en conversas sinxelas, reais ou simuladas, que se refiran a necesidades prcticas ou materiais, gustos ou sensacins fsicas moi bsicas, expresadas pausadamente e con boa articulacin, e que se
poden escoitar de novo ou solicitar que se repita ou
reformule o dito.
B1.5 Recoecer as frmulas mis habituais de contacto social e as normas de cortesa mis sinxelas e comns para a sa idade, e aquelas utilizadas mis habituais para iniciar e terminar o discurso.
B1.6 Comprender o sentido xeral e a informacin
esencial predicible de textos audiovisuais sinxelos,
articulados pausadamente e con claridade, e con apoio de imaxes moi redundantes.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CAA
CCEC
PLEB1.4. Identifica o sentido xeral e os puntos principais dunha conversacin informal entre dous interlocutores que ten lugar na sa presenza, ou procedente
dunha gravacin pedagxica cando o tema lle resulta
coecido e o discurso est articulado con claridade, a
velocidade baixa.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
B2.1.Estratexias de producin:
Planificacin.
Identificacin do contexto, do destinatario e da
finalidade da producin ou da interaccin.
Adecuacin do texto ao destinatario, contexto e
canle, escollendo os expoentes lingsticos necesarios para lograr a intencin comunicativa
Percepcin da mensaxe con claridade, distinguindo a sa idea ou ideas principais e a sa estrutura bsica.
Execucin.
Contidos
Activacin dos coecementos previos sobre modelos e secuencias de interaccin, e elementos
lingsticos previamente asimilados e memorizados.
Expresin da mensaxe con claridade, coherencia
bsica, estruturndoo adecuadamente e axustndose, no seu caso, aos modelos e frmulas
de cada tipo de texto traballados en clase previamente.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin
mis modesta da tarefa) ou da mensaxe (facer
concesins no que realmente lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e os recursos
lingsticos dispoibles.
Compensacin das carencias lingsticas mediante procedementos lingsticos e paralingsticos:
Lingsticos:
Modificacin de palabras de significado parecido.
Definicin ou parafrase dun termo ou expresin.
Paralingsticos:
Pedido de axuda ou clarificacin.
Sinalizacin de obxectos, uso decticos ou
realizacin de accins que aclaran o significado.
Uso da linguaxe corporal culturalmente
pertinente (xestos, expresins faciais, posturas, contacto visual ou corporal).
Uso de elementos cuasi-lxicos (humm,
puah) de valor comunicativo.
Uso dos elementos prosdicos sinxelos
(pausas, ritmo, entoacin) como substitutos dos marcadores discursivos para indicarlle ao destinatario-ouvinte as partes do
discurso que deben ser co-interpretadas.
B2.2 Actitude de respecto cara a si mesmo/a e aos
demais para comprender e facerse comprender.
B2.3 Rutinas ou modelos elementais de interaccin
segundo o tipo de situacin de comunicacin: chegada
e sada do centro, conversa telefnica, compra-venda
e outras, igualmente cotis bsicas.
Criterios de avaliacin
acontecementos, experiencias, condicins de vida e
coecementos diversos, con certa fluidez e pronunciacin intelixible, utilizando conectores textuais, e con
dominio do vocabulario elemental para lograr a finalidade da comunicacin.
B2.4 Producir textos breves e comprensibles, en
conversacins cara a cara, nun rexistro neutro ou informal, cunha linguaxe sinxela, nos que se d, se solicita e intercambia informacin bsica sobre temas de
importancia na vida coti e asuntos coecidos ou de
interese persoal ou educativo propios da sa idade e
nivel escolar, e se xustifican brevemente e de xeito
bsico os motivos de determinadas accins e plans
sinxelos, anda que s veces haxa interrupcins ou
vacilacins, resulten evidentes as pausas e a reformulacin para organizar o discurso e seleccionar expresins e estruturas, e o interlocutor tea que solicitar
s veces que se lle repita o dito, e mesmo solicite
axuda ao interlocutor para expresar adecuadamente o
seu texto.
B2.5 Empregar para comunicarse mecanismos sinxelos o bastante axustados ao contexto e intencin
comunicativa (repeticin lxica, elipse, deixe persoal,
espacial e temporal, xustaposicin, e conectores e
marcadores conversacionais bsicos mis frecuentes).
B2.6 Manexar con certa fluidez frases curtas, grupos
de palabras e frmulas bsicas para desenvolverse de
xeito suficiente en breves intercambios en situacins
habituais e cotis, anda que se interrompa o discurso
para buscar expresins, articular palabras menos frecuentes.
B2.7 Utilizar estratexias de cooperacin na interaccin
e no traballo con outras persoas: colaborando cos demais na interaccin, verificando a comprensin propia
e dos demais mediante estratexias de compensacin
lingsticas e non verbais, e cooperando activamente
na realizacin das tarefas de comunicacin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
estudos, e responde a preguntas breves e moi sinxelas dos ontes dos e das ontes sobre o contido das
sas presentacins.
PLEB2. 3 Desenvlvese sen dificultade evidente en
xestins e transaccins cotis bsicas, e ofrece e obtn informacin bsica en situacins habituais e concretas propias das viaxes, aloxamento, transporte,
compras e lecer, seguindo normas de cortesa bsicas
(sado e tratamento).
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
PLEB2. 6 PLEB2.7 Colabora cos demais na interaccin, verificando a comprensin propia e dos demais
mediante estratexias de compensacin lingsticas e
non verbais, e cooperando activamente na realizacin
das tarefas de comunicacin, e manifesta interese e
respecto polas achegas do seus compaeiros/as.
CCL
CD
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B.3.1.Estratexias de comprensin:
Mobilizacin de informacin previa sobre o tipo de
tarefa e o tema, a partir da informacin superficial:
imaxes, organizacin na pxina, ttulos de cabeceira, etc.
Identificacin do tipo de lectura demandado pola
tarefa (en superficie ou ocenica, selectiva, intensiva ou extensiva).
Identificacin do tipo textual bsico (narrativo, descritivo, explicativo), adaptando a comprensin ao
mesmo.
Distincin de tipos de comprensin necesarios para
a realizacin da tarefa (sentido xeral, informacin
esencial, puntos principais).
Formulacin de hiptese sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hiptese sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paratextuais.
Reformulacin de hiptese a partir da comprensin
de novos elementos.
B3.2 Uso de tcnicas como subliar ou tomar notas
para lograr unha mellor comprensin do contido e da
estrutura do texto.
B3.1 Utilizar as estratexias mis adecuadas (identificacin do tema dun texto coa axuda de elementos textuais e non textuais, uso dos coecementos previos
sobre o tema, inferencia de significados polo contexto,
por comparacin de palabras ou frases similares nas
linguas que xa coecen) para a comprensin do
sentido xeral, a informacin esencial, os puntos e ideas principais ou os detalles relevantes do texto.
B3.2 Comprender instrucins bsicas e avisos, obrigas
e prohibicins (por ex. indicacins para chegar a un
lugar, frecuencia da dose dun medicamento, manexo
elemental de aparellos coecidos, etc.).
B3.3 Identificar e interpretar palabras e enunciados
clave sinxelos e contextualizados, en situacins de
comunicacin significativas para a sa idade e nivel
escolar, coa axuda de elementos textuais e non textuais, sobre temas variados e outros relacionados con
outras materias do currculo.
B3.4 Identificar a informacin esencial, os puntos mis
relevantes e detalles importantes en textos, tanto en
formato impreso como en soporte dixital, breves, sinxelos e ben estruturados, escritos nun rexistro informal
ou estndar, que traten de asuntos cotins, de temas
coecidos e previsibles de interese ou relevantes para
os propios estudos , e que contean estruturas sinxelas e un lxico bsico de uso comn e habitual.
B3.5 Identificar informacin persoal bsica (descricin
fsica, data e lugar de nacemento, idade e sexo, estado civil, orixe e nacionalidade, profesin, gustos, etc.)
e no mbito pblico, presentada ou solicitada en cartas, formularios, fichas, cuestionarios, anuncios, etc.
B3.6 Ler con certa autonoma textos adaptados de
certa lonxitude axeitados idade, intereses e nivel
escolar.
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
PLEB4.1 Escribe notas e mensaxes (p.e., posts e
chats en redes sociais), en situacins reais ou simuladas nos que d e solicita breve informacin sobre citas, preferencias, sentimentos, relacionadas con actividades e situacins da vida coti e do seu interese.
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
Competencias clave
Contidos
B5.1 Patrns sonoros, acentuais, rtmicos e de entoacin.
Sons e fonemas voclicos.
Sons e fonemas consonnticos e as sas agrupacins.
Procesos fonolxicos bsicos.
Acento dos elementos lxicos illados e no sintagma
e na oracin.
B5.2 Patrns grficos e convencins ortogrficas
Uso das normas bsicas de ortografa da palabra.
Utilizacin adecuada da ortografa da oracin: coma, punto e coma, puntos suspensivos, parnteses
e comias.
B5.3 Aspectos socioculturais e sociolingsticos:
Recoecemento e uso de convencins sociais bsicas e normas de cortesa propias da sa idade e
de rexistros informal e estndar; e da linguaxe non
verbal elemental na cultura estranxeira.
Achegamento a algns aspectos culturais visibles:
hbitos, horarios, actividades ou celebracins; condicins de vida (vivenda, contorna); relacins interpersoais (familiares, de amizade ou escolares), msica, comida, lecer, deportes, comportamentos proxmicos, lugares; e a costumes, valores e actitudes mis evidentes sobre aspectos propios da sa
idade a travs de producins multimedia e de manifestacins artsticas dos pases onde se fala a lingua estranxeira.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
elementais e mis significativas nos costumes cotins e uso das formas bsicas de relacin social
entre os pases onde se fala a lingua estranxeira e
o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4 Plurilingsmo
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Trans-
Criterios de avaliacin
B5.1 Pronunciar e entoar de xeito claro e intelixible,
anda que se cometan erros de pronunciacin polos
que os interlocutores tean que solicitar repeticins.
B5.2 Coecer e utilizar para a comprensin e producin de textos orais e escritos os aspectos socioculturais e sociolingsticos relativos vida coti (hbitos
de estudo e de traballo, actividades de lecer), condicins de vida, relacins interpersoais (entre homes e
mulleres, no traballo, no centro educativo), comportamento (xestos, expresins faciais, uso da voz, contacto visual), e convencins sociais (costumes, tradicins).
B5.3 Interaccionar segundo as convencins sociais
mis bsicas da cultura estranxeira, e utilizar os coecementos socioculturais e sociolingsticos bsicos
para unha comprensin adecuada do texto oral e escrito.
B5.4 Na propia lingua, identificar diferenzas e semellanzas nos aspectos culturais mis visibles dos pases
onde se fala a lingua estranxeira e da propia cultura, a
coas diversas culturas, se o caso, do resto do alumnado amosando curiosidade e respecto perante as
diferenzas.
B5.5 Valorar as linguas como medio para comunicarse
e relacionarse con compaeiros e compaeiras doutros pases, como recurso de acceso informacin, e
como instrumento de enriquecemento persoal ao coecer culturas e maneiras de vivir diferentes.
B5.6 Utilizar os coecementos e experiencias lingsticas adquiridos en todas as linguas que coece para
establecer similitudes e diferenzas coa nova lingua e
desenvolver unha competencia comunicativa plurilinge; e apreciar a riqueza persoal e social que aporta
ser unha persoa plurilinge.
B5.7 Levar a cabo as funcins demandadas polo
propsito comunicativo, utilizando os expoentes mis
comns e bsicos de devanditas funcins e os patrns
discursivos igualmente bsicos de uso mis frecuente
e mostrar control sobre un conxunto de estruturas
gramaticais e modelos de oracins e frases dentro dun
repertorio bsico memorizado.
B5.8 Comprender e utilizar un repertorio lxico oral
bsico suficiente para comunicar informacin, contidos
elementais doutras materias do currculo e opinins
breves, simples e directas en situacins habituais e
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
PLB5.4 Na propia lingua, identifica aspectos socioculturais bsicos dos pases nos que se fala a lingua estranxeira, analizndoos comparativamente coas diversas culturas, se o caso, do resto do alumnado evitando estereotipos e valoracins etnocntricas.
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
versais Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais, e valorando positivamente as competencias que pose como persoa
plurilinge.
B5.5 Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e
sociais bsicas propias da sa idade.
Descricin de calidades fsicas e abstractas bsicas
de persoas, obxectos, lugares e actividades.
Narracin de acontecementos pasados puntuais e
habituais, descricin de estados e situacins presentes, e expresin bsica de sucesos futuros.
Peticin e ofrecemento de informacin, indicacins,
expresin sinxela de opinins e advertencias.
Expresin do coecemento, a certeza e a dbida.
Expresin da vontade, a intencin, a decisin, a
promesa, a orde, a autorizacin e a prohibicin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, a
simpata, a satisfaccin, a esperanza, a confianza,
a sorpresa, e os seus contrarios.
Formulacin de suxestins, desexos, e expresin
bsica de condicins e hipteses.
Establecemento e mantemento bsicos da comunicacin e organizacin elemental do discurso.
B5.6 Lxico oral e escrito bsico de uso comn relativo a:
Identificacin persoal elemental; vivenda, fogar e
contorna; actividades da vida diaria; familia e amigos; traballo, tempo libre, lecer e deporte; vacacins; sade e coidados fsicos; educacin e estudo; compras; alimentacin e restauracin; transporte; lingua e comunicacin; medio ambiente, clima e
contorna natural; e Tecnoloxas da Informacin e a
Comunicacin.
Expresins fixas, enunciados fraseolxicos bsicos
e mis habituais -sados, despedidas, preguntas
por preferencias, expresin sinxelas de opinins- e
lxico sobre temas relacionados con contidos sinxelos doutras reas do currculo.
B5.7 Estruturas sintctico-discursivas propias de cada
idioma.
Criterios de avaliacin
cotis propias da sa idade e nivel escolar.
B5.9. Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
Estndares de aprendizaxe
PLEB5.8 Participa en proxectos (elaboracin de
materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de
libros e pelculas, obras de teatro...) nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos
Transversais, evita estereotipos lingsticos ou culturais, e valora positivamente as competencias que pose como persoa plurilinge.
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CD
Alemn
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(und); disxuncin (oder); oposicin (aber);
causa (weil).
Afirmacin (affirmative Aussagestze;
affirmative Zeichen).
Exclamacin (Ausrufestze, z. B. Das ist
super!, Das ist bld!).
Negacin (negative Stze mit nicht, nicht +
Adjektiv; negative Zeichen).
Interrogacin (W-Fragen mit wer, wie, was,
wo, woher, z. B. Wer ist das?, Wie heit
du?, Wo wohnst du?; Ja/Nein-Fragen, z.
B. Heit du Uxa?, Ist das ein Buch?;
Zeichen).
Expresin do tempo presente (Prsens).
Expresin do aspecto durativo (Prsens).
Expresin da modalidade: factualidade
(Aussagestze); capacidade (mgen); posibilidade/probabilidade (knnen; drfen);
permiso (drfen); intencin (Prsens).
Expresin da entidade (zusammengesetzte Nomen; Pronomen [Personal-, Demonstrativ- und Determinativpronomina]); da
calidade (z. B. gut, sehr gut).
Expresin da cantidade (Singular und
Plural; Kardinalzahlen; Quantitt, z. B. alle,
kein).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. Es ist halb neun; Zeiteinheiten, z. B.
Wochentage; Ausdruck der Zeit, z. B.
spt).
Expresin do modo (Modaladverbien, z. B.
so, sehr).
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(et); disxuncin (ou); oposicin (mais);
causa (parce que); finalidade (pour); comparacin (plus, moins); consecuencia
(alors); explicativas (parce que).
Relacins temporais (avant, aprs).
Exclamacin (Oh l l! On y va!) ; interxeccin (oui!, non! Zut!)
Negacin (ne/npas).
Interrogacin (qui est-ce ?, quest-ce que
cest ?, quoi, quand, comment, pourquoi,
o; rponses (p. ex. oui, non); est-ce que?;
adjectif interrogatif (p. ex. quel est ton
sport prfr?).
Expresin do tempo: presente; futuro
(prsent, futur proche); pass rcent; impratif.
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); habitual (prsent); terminativo
(venir de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(phrases dclaratives); capacidade (pouvoir); posibilliade/probabilidade (peut-tre);
necesidade (il faut+infinitif); obriga
/prohibicin (il faut, verbe devoir, imperativo); permiso (pouvoir : est-ce que je
peux ?); intencin/desexo (vouloir); cortesa (distinction tu/vous).
Expresin expresin da existencia (os
presentativos, par exemple, cest, ce sont);
da entidade (p. ex. articles dfinis, indfinis, noms, pronoms personnels sujet (on),
pronoms toniques); os presentativos (p.
ex. cest, voil, il est); a posesin (adxectivos posesivos dun s propietario); la existencia (p. ex. il y a, il ny a pas); a cualidade (xnero e nmero dos adxectivos regulares).
Expresin da cantidade: (plurais regulares;
nmeros cardinais ata 2 cifras; primeiros
nmeros ordinais; articles partitifs). Adverbios de cantidade e medidas (un peu,
trop,assez, beaucoup, un pot, un tube
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu avec villes et pays (en/au
+ pays, + ville), position (ici), distance,
mouvement, direction, provenance (venir
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(and, too, also); disxuncin (or); oposicin
(but); causa (because (of); due to); finalidade (to + infinitive; for); comparacin
(as/not so +Adj.+ as; more comfortable/
quickly, faster (than); the fastest); resultado (so); condicin (first conditional).
Relacins temporais (as soon as; while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags).
Exclamacin (What + Adj. + noun, e. g.
What a wonderful holiday!; How + Adj., e.
g. How interesting!; exclamatory sentences
and phrases, e. g. Well, that is a surprise!
Fine! Great!).
Negacin (negative sentences with not,
never, non (Noun, e. g. never mind, not to
worry, nobody, nothing; negative tags).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is this for?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect; presente
(present simple and continuous); futuro
(going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect); habitual (simple tenses +
Adv., e. g. usually); used to); incoativo
(start + verb+ ing); terminativo (stop +
verb+ ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able to); posibilidade/probabilidade
(may; might; perhaps); necesidade (must;
need; have (got) to); obriga (have (got) to;
must; imperative); permiso (could; allow);
intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there will
be/has been); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic); determiners); a calidade (e.
g. good at maths; rather tired).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. all (the), most, both, none. Degree: e. g.
really; quite; so; a little).
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(e); disxuncin (o); oposicin (ma); causa
(perch).
Relacins temporais (quando, prima,
dopo).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative e
proforma (s, anche).
Exclamacin (forme ellittiche: aggettivi
(p.es. buono! ottimo!); interiezioni (p.e: oh,
che sonno!)).
Negacin (frasi dichiarative negative e
proforma (no/non, neanche).
Interrogacin (totali (p.es. partite?; vuoi un
panino?), parziali introdotte da avv., pronomi e aggettivi interrogativi (p.es. come ti
chiami?; di dove sei?); disgiuntiva (p.es.
sei arrivata a piedi o in macchina?)).
Expresin do tempo (presente (presente: are. ere, -ire, -sc- + ire; verbi irregolari pi
frequenti (p.es. avere, essere, andare, dovere, venire, volere)); pasado (perfetto
composto: participi regolari ato, -uto, -ito;
essere vs. avere introduzione-); futuro
(presente (p.es. domani vado in spiaggia)
e do aspecto (puntual (tempi semplici);
durativo (presente); habitual (tempi semplici) ; terminativo (verbi intrinsecamente
terminativi, p.es. arrivare).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
necesidade (dovere + Inf.); obriga (dovere
+ Inf.); intencin (presente)).
Expresin da existencia (p.es. c, ci
sono); a entidade (nomi comuni / propri /
contabili / massa ; pronomi (tonici e atoni);
determinanti (articoli e dimostrativi
questo-)); a calidade (p.es. molto, poco).
Genere: desinenze abituali di nomi e aggettivi , lessemi diversi (p.es. mamma/pap), forme invariabili (p.es. arrosto,
rosa, blu)).
Expresin da cantidade (singolare
/plurale: desinenze abituali di nomi e aggettivi, parole straniere (p.es hotel, film),
forme abbreviate (p.es. cinema, radio),
forme invariabili (p.es. arrosto, rosa, blu);
numerali cardinali, ordinali. Quantit: p.es.
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(e, nem, e tambm, e tambm no); disjuno (ou, ouou); oposio/contraste
(mais mas, mesmo assim); causa (porque;
por isso; como); finalidade (para + Inf.);
comparao (mais/menos/ to +
Adj./Adv.+ (do) que/ como /quanto; maior /
mais pequeno...; superlativo absoluto (ssimo, -limo); resultado (assim, por isso);
condio (se, sem); discurso indireto (informaes, oferecimentos, sugestes e
ordens).
Relacins temporais (em seguida, logo,
enquanto).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; proforma (p.e eu tambm; certamente).
Exclamacin (formas elpticas: Que (+ S) +
Adj., p. e. Que dia lindo!; Que gentil!); sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Puxa, este Cd, PC est muito caro! Est
bom!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; nada, nemhum nenhum(a), ningum; proforma (p.e. eu tampouco)).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. Quem fez ou qu isso?);
interrogativas tags (p.e. Queres ir ao cinema, no queres?); interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simple simples e perfeito composto); presente (presente); futuro
(presente do indicativo + Adv.; futuro semples simples; haver-de )..
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo; continuar + Ger.;
estar a + Inf.); habitual (tempos simples (+
Adv.), p.e. No vero est calor); incoativo
(comear a + Inf.); itera- tivas (pretrito
imperfeito do indicativo; prefixo re-, p.e.
reler); terminativo (pretrito perfeito simple
simples e composto; acabar de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
Alemn
Francs
de + ville), destination (aller +ville).
Expresin do tempo: puntual (lheure,
moments du jour (le matin, le soir) ) ; indicacins de tempo (aujourdhui); duracin
(de , maintenant); anterioridade (il y
a); secuenciacin ( partir de + heure);
frecuencia (dhabitude).
Expresin do modo ( / en + medios de
transporte).
Ingls
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance,
motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. five to
(ten)); divisions (e. g. century; season),
and indications (ago; early; late) of estate;
duration (fromto; during; until; since);
anteriority (already; (not) yet); posteriority
(afterwards; later); sequence (first, next,
last); simultaneousness (while, as); frequency (e. g. often, usually).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. easily; by post).
Italiano
ognuno, altro, partitivo (della, dello, del),
qualche + nome; grado: p.es. molto simpatico, bello, poco intelligente.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo (p.es
qui), distanza (p.es. vicino), movimento
(p.es. in macchina), direzione (p.es. a Roma, in Italia), origine (p.es. vengo da Firenze, sei di Napoli?).
Expresin do tempo (lora (p.es. alle
quattro, alle nove); durata (p.es da (... a));
anteriorit ( p.es. prima); posteriorit (p.es.
pi tardi); sequenza (p.es. prima... dopo...);
intermittenza (p.es. qualche volta); frequenza (p.es. di solito).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo: p.es piano).
Portugus
(frases declarativas); capacidade ( capaz
de + Inf.; saber); posibilidade/probabilidade (poder; dever; ser possvel / impossvel + Inf.; talvez); necesidade
(ser preciso / necessrio + Inf.); obrigacin
(ter que /de, dever; imperativo); permiso
(poder + Inf.; ser possvel/permitido + Inf.);
prohibicin (imperativo negativo); intencin
(pretrito imperfeito gostar de + Inf.; pensar + Inf.; querer de /ter de + Inf.).
Expresin da existencia (p.e. estar, haver/ter); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/tnicos
tnicos); determinantes); a calidade (ssimo, -limo; muito raro; melhor).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p.e. todo (a), maioria, ambos, nenhum(a). Grau: p.e. muito; to; um pouco).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direo origem, e acomodao).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. so quinze para as trs; em
1999), divises (p. e. sculo; estao) e
indicaes (p. e. atrs, cedo, tarde) de
tempo; durao (p. e. de/desde...a; durante); anterioridade (ainda; ontem); posterioridade (depois, logo, prxima segundafeira); sequncia (primeiro, depois, finalmente); simultaneidade (ao mesmo tempo); frequncia (p. e. geralmente; usualmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo,
p.e. devagar, pior).
2 de ESO
Primeira Lingua Estranxeira. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.2 Comprender instrucins moi bsicas pronunciadas lenta e claramente e seguir indicacins sinxelas e
breves que contean vocabulario propio do nivel.
B1.3 Identificar a informacin esencial, os puntos
principais e os detalles mis relevantes en textos orais
breves e ben estruturados, transmitidos de viva voz
ou por medios tcnicos e articulados a velocidade
lenta, nun rexistro estndar , e que versen sobre
asuntos cotins en situacins habituais ou sobre temas xerais ou do propio campo de interese nos mbitos persoal, pblico e educativo, sempre que as condicins acsticas non distorsionen a mensaxe e se
poida volver a escoitar o dito.
B1.4 Comprender os puntos esenciais e os detalles
mis relevantes en conversas cotis, reais ou simuladas, que se refiran a necesidades prcticas ou materiais, sentimentos ou sensacins fsicas bsicas, expresadas con certa naturalidade e boa articulacin,
se pode escoitalas de novo ou solicitar que se repite
ou reformule o dito.
B1.5 Recoecer os puntos esenciais e a informacin
principal de textos orais ou audiovisuais breves, articulados pausadamente e con claridade, que contean
narracins e/ou descricins moi sinxelas, que traten
sobre asuntos moi previsibles da vida coti ou moi
coecidos.
B1.6 Comprender transaccins moi bsicas de bens e
servizos (datos persoais, horarios, prezos), transmitidas de viva voz ou por medios tcnicos, e articuladas
CLL
CD
CCEC
CSC
CLL
CD
CCEC
CSC
CLL
CD
CCEC
CSC
CLL
CD
CCEC
CSC
PLEB1.4. Identifica o sentido xeral e os puntos principais dunha conversacin informal espontnea, relacionada coas actividades de aula, e de simulacins
sobre temas cotis e de interese persoal con diversos
fins comunicativos se a producin articulada con
claridade, e a velocidade media pero con pausas.
CLL
CD
CCEC
CSC
CLL
CD
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
con certa lentitude e claridade, sempre que as condiciones acsticas sexan boas e se poidan escoitar
mis dunha vez.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
se, cando se lle fala con claridade, amodo e directamente e si o interlocutor est disposto a repetir ou
reformular o dito.
CSC
PLEB1.6 Identifica a informacin esencial de mensaxes sinxelas emitidas por medios audiovisuais sobre
temas concretos e coecidos (o tempo atmosfrico,
noticias presentadas con imaxes moi redundantes,
etc.) e sobre transaccins habituais de bens e servizos, pronunciadas con lentitude e claridade anda que
deba escoitalas mis dunha vez.
CLL
CD
CCEC
CSC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CSC
CLL
CD
CCEC
CSC
CLL
CD
CCEC
Contidos
Definicin ou parafraseo dun termo ou expresin.
Peticin de axuda ou clarificacin.
Paralingsticos:
Sinalizacin de obxectos, uso de decticos
ou realizacin de accins que aclaran o
significado.
Uso de linguaxe corporal culturalmente
pertinente
(xestos, expresins faciais, posturas, contacto visual ou corporal)
Uso de elementos cuasi-lxicos (humm,
puaj) de valor comunicativo.
Uso de elementos prosdicos (pausas,
ritmo, entoacin) como substitutos dos
marcadores discursivos para indicarlle ao
destinatario-onte as partes do discurso
que deben ser co-interpretadas.
B2.2 Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara
aos demais para comprender e facerse comprender.
B2.2 Rutinas ou modelos de interaccin bsicos
segundo o tipo de situacin de comunicacin propia
da sa idade e nivel escolar.
B2.3 Uso bsico da quenda de palabra: con indicadores sinxelos de se quere falar, e de recoecemento do
desexo de falar dos demais.
Criterios de avaliacin
B2. 4 Utilizar estratexias de cooperacin na interaccin e no traballo con outras persoas: colaborando
cos demais na interaccin, verificando a comprensin
propia e dos demais mediante estratexias de compensacin lingsticas e non verbais, e cooperando
activamente na realizacin das tarefas de comunicacin.
B2. 5 Manexar con certa fluidez frases feitas curtas,
grupos de palabras e frmulas bsicas para desenvolverse de xeito suficiente en breves intercambios en
situacins habituais e cotis, anda que se interrompa
o discurso para buscar expresins e articular palabras menos frecuentes.
B2.6 Intercambia informacin ou responde a preguntas directas simples e breves, relativas a informacin
persoal, hbitos, gustos ou estudos etc. relacionados
con mbitos e temas inmediatos cos que xa estea
familiarizado.
B2.7 Interactuar de xeito sinxelo en intercambiosclaramente estruturados, utilizando frmulas ou xestos
simples para tomar ou ceder a quenda de palabra,
anda que se dependa en gran medida da actuacin
do interlocutor.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
PLEB2.4 Colabora cos demais na interaccin, verificando a comprensin propia e dos demais mediante
estratexias de compensacin lingsticas e non verbais, e cooperando activamente na realizacin das
tarefas de comunicacin, e manifesta interese e respecto polas apartacins do seus compaeiros/as.
CLL
CD
CCEC
CSC
CLL
CD
CCEC
CSC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
B3.1. Utilizar as estratexias mis adecuadas (identificacin do tema dun texto coa axuda de elementos
textuais e non textuais, uso dos coecementos previos sobre o tema, inferencia de significados polo contexto, por comparacin de palabras ou frases similares nas linguas que xa coecen) para a comprensin do sentido xeral, a informacin esencial, os puntos e ideas principais ou os detalles relevantes do
texto.
B3.2 Comprender mensaxes breves e sinxelas que
contean instrucins, indicacins e informacin bsica
referida a necesidades inmediatas ou de carcter
acadmico ou ocupacional moi bsico, de estrutura
moi sinxela, especialmente se contan con apoio vi-
Contidos
Criterios de avaliacin
sual.
B3.3 Identificar a informacin esencial, os puntos mis
relevantes e detalles importantes en textos, tanto en
formato impreso como en soporte dixital, breves, sinxelos e ben estruturados, escritos nun rexistro informal ou estndar, que traten de asuntos cotins, de
temas coecidos e previsibles de interese ou relevantes para os propios estudos , e que contean estruturas e un lxico bsicos de uso comn e habitual.
B3.4 Identificar e interpretar palabras e enunciados
clave sinxelos e contextualizados, en situacins de
comunicacin significativas para a sa idade e nivel
escolar, coa axuda de elementos textuais e non textuais, sobre temas variados e outros relacionados con
outras materias do currculo.
B3.5 Comprender a informacin esencial de correspondencia persoal moi breve e sinxela en calquera
soporte, identificando o rexistro formal ou informal, o
propsito, e as frmulas de relacin social e outras
convencins bsicas propias deste tipo de texto.
B3.6 Ler con certa autonoma textos adaptados de
certa lonxitude axeitados idade, intereses e nivel
escolar.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLB3.5 Entende informacin bsica de correspondencia formal na que se lle informa sobre asuntos do
seu interese no contexto persoal, educativo ou ocupacional (p. e. sobre un curso de idiomas ou unha
compra por Internet).
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Execucin:
Elaboracin dun borrador.
Estruturacin do contido do texto.
Organizacin do texto en pargrafos abordando
en cada un unha idea principal do texto, conformando entre o significado deste ou idea global.
Expresin da mensaxe con claridade axustndose aos modelos e frmulas de cada tipo de
texto.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin
mis modesta) ou a mensaxe (facer concesins
no que realmente gustaralle expresar), tras valorar as dificultades e os recursos lingsticos e
temticos dispoibles.
Recurso aos coecementos previos (utilizar linguaxe prefabricada, etc.).
Revisin:
Identificacin de problemas, erros e repeticins.
Atencin s convencins ortogrficas e signos
de puntuacin.
Presentacin coidada do texto (marxes, limpeza, tamao da letra )
Reescritura definitiva.
B4.2 Caractersticas textuais:
Uso de recursos bsicos para elaborar textos con
coherencia e cohesin propios do seu nivel escolar.
dar ou informal, utilizando adecuadamente os recursos bsicos de cohesin, e de coherencia, e as convencins ortogrficas bsicas, os signos de puntuacin mis comns, cun control razoable de expresins
e estruturas sinxelas e un lxico de uso frecuente para a sa idade e nivel escolar; as como as convencins ortogrficas mis habituais na redaccin de textos en soporte electrnico.
B4.3 Describir de forma moi sinxela lugares, obxectos
e persoas, e narrar de xeito lineal feitos e experiencias sinxelas, as como expoer informacin bsica e
previamente preparada relacionada con temas cotis
ou con materias do currculo.
B4.4 Cubrir documentos bsicos nos que se solicite
informacin persoal relativa a actividades diarias,
intereses (deportes, msica...), gustos etc.
B4.5 Escribir mensaxes sinxelas en diferentes soportes con informacin, instrucins e indicacins moi bsicas relacionadas con actividades cotis e de inmediata necesidade.
B4. 6 Escribir correspondencia breve e sinxela en
papel ou soporte dixital, na que se expresen dea informacin persoal bsica, se expresen gustos, sentimentos e opinins.
B4.7 Presentar os textos escritos de xeito coidado
(con atencin s marxes, riscados, lias dereitas, letra
clara, letras maisculas e minsculas cando corresponda, etc) en soporte papel e dixital, adecuados aos
fins funcionais e valorando a importancia da presentacin nas comunicacins escritas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSC
CCEC
CD
PLB4.3 Completa un cuestionario sinxelo con informacin persoal e relativa aos seus datos, intereses ou
afeccins .
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
cins.
Procesos fonolxicos bsicos.
Acento dos elementos lxicos illados e no sintagma
e na oracin.
B5.2 Patrns grficos e convencins ortogrficas
Uso das normas bsicas de ortografa da palabra.
Utilizacin adecuada da ortografa da oracin: coma, punto e coma, puntos suspensivos, parnteses e comias.
B5.3 Aspectos socioculturais e sociolingsticos:
Recoecemento e uso de convencins sociais bsicas, normas de cortesa e de rexistros informais
e estndar; e da linguaxe non verbal mis habitual.
Achegamento a algns aspectos culturais visibles
prximos ao seus intereses (msica, lecer, deportes, producin escrita, lugares, poboacin ), e a
costumes, valores, e actitudes mis evidentes relacionados con aspectos propios da sa idade a travs de producins multimedia e de manifestacins
artsticas dos pases onde se fala a lingua estranxeira.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
bsicas nos costumes cotins e uso das formas
bsicas de relacin social entre os pases onde se
fala a lingua estranxeira e o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4 Plurilingsmo
Recoecemento da realidade plurilinge da propia
contorna.
Recurro aos coecementos sintctico-discursivos
da propia lingua para mellorar a aprendizaxe e da
lingua estranxeira e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais, e valorando positivamente as competencias
que pose como persoa plurilinge.
B5.5 Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e
sociais bsicas.
Criterios de avaliacin
escritos as normas ortogrficas bsicas da palabra e
da oracin.
B5.3 Incorporar producin do texto oral e escrito os
coecementos socioculturais e sociolingsticos adquiridos relativos a estruturas sociais, relacins interpersoais, patrns de actuacin, comportamento e
convencins sociais, respectando as normas de cortesa mis importantes nos contextos respectivos.
B5.4 Na propia lingua, identificar diferenzas e semellanzas nos aspectos culturais visibles dos pases onde se fala a lingua estranxeira e da propia cultura, a
coas diversas culturas, se o caso, do resto do alumnado amosando curiosidade e respecto perante as
diferenzas.
B5.5 Utilizar os coecementos e experiencias lingsticas adquiridos en todas as linguas que coece para
establecer similitudes e diferenzas coa nova lingua e
desenvolver unha competencia comunicativa plurilinge; apreciar a riqueza persoal e social que aporta
ser unha persoa plurilinge, e valorar as linguas como
medio para comunicarse e relacionarse con compaeiros e compaeiras doutros pases, como recurso
de acceso informacin,e como instrumento de enriquecemento persoal ao coecer culturas e maneiras
de vivir diferentes.
B5.6 Levar a cabo as funcins demandadas polo
propsito comunicativo, utilizando, con suficiente dominio para o seu nivel escolar, os expoentes mis
comns e bsicos de devanditas funcins e os patrns discursivos igualmente bsicos de uso mis frecuente.
B5.7 Comprender e utilizar rutinas e o lxico propio do
nivel en situacins comunicativas sinxelas reais ou
simuladas.
B5.8. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de libros
e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas,
tanto curriculares como outras presentes no centro, e
relacionados cos Elementos Transversais, evitando
estereotipos lingsticos ou culturais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
que distinguen fonemas (nasalizacin, sonorizacin...), e recoecendo e producindo comprensiblemente patrns bsicos de ritmo, entoacin e acentuacin de palabras e frases.
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB5.4 Na propia lingua, identifica aspectos socioculturais bsicos e visibles dos pases nos que se
fala a lingua estranxeira, analizndoos comparativamente coas diversas culturas, se o caso, do resto do
alumnado evitando estereotipos e valoracins etnocntricas.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLB5 5 Nas actividades de aula utiliza, para a comprensin e elaboracin de textos, o coecemento adquirido noutras linguas sobre elementos morfolxicos,
sintcticos e discursivos; e os procesos de realizacin
das actividades lingsticas de comprensin e producin.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CCL
CD
CAA
CCEC
CD
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(et); disxuncin (ou); oposicin (mais);
causa (comme); finalidade (pour); comparacin (plus, moins que, aussi que); consecuencia (donc); explicativas (car).
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(and, too, also); disxuncin (or); oposicin
(but); causa (because (of); due to); finalidade (to + infinitive; for); comparacin
(as/not so +Adj.+ as; more comfortable/
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin((e) anche, (e) neanche); oposicin
(invece); causa (per+nome (p.es. per lavoro, per amore)); finalidade (per + Inf.);
condicin (se).
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(e, nem, e tambm, e tambm no); disjuno (ou, ouou); oposio/contraste
(mais mas, mesmo assim); causa (porque;
por isso; como); finalidade (para + Inf.);
Alemn
cin (wenn); estilo indirecto (Redewiedergabe; Vorschlge).
Afirmacin (affirmative Aussagestze;
affirmative Zeichen).
Exclamacin (Ausrufestze, z. B. Wie
schade!).
Negacin (negative Stze mit nicht, nie,
nicht + Adjektiv, nichts; negative Zeichen).
Interrogacin (W-Fragen, z. B. Woher
kommen Sie?, Warum liest du gern Comics?; Ja/Nein-Fragen; Zeichen).
Expresin do tempo: pasado (Prteritum;
Perfekt); presente (Prsens).
Expresin do aspecto: puntual (Perfekt);
durativo (Prsens; Prteritum); habitual
(Prsens/Prteritum + Adverb [z. B. normalerweise]).
Expresin da modalidade: factualidade
(Aussagestze); capacidade (mgen); posibilidade/probabilidade (knnen; drfen;
vielleicht); necesidade (mssen); obriga
(mssen; sollen; Imperativ); permiso (drfen); intencin (Prsens).
Expresin da existencia (z. B. es gibt); da
entidade (zusammengesetzte Nomen;
Pronomen [Demonstrativ-, Reflexiv- und
Determinativpronomina]); da calidade (z.
B. schlecht).
Expresin da cantidade (Singular und
Plural; Kardinal- und Ordinalzahlen; Quantitt, z. B. alle, beide, kein; Grad, z. B.
ganz, so, ein wenig).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. Es ist fnf vor halb zwlf; Zeiteinheiten, z. B. Monate; Tageszeiten, z. B. der
Vormittag; Ausdruck der Zeit [vor; frh;
spt]; Vorzeitigkeit [schon (nicht)]; Nachzeitigkeit [spter]; Aufeinanderfolge
[zuerst; dann]; Hufigkeit, z. B. oft, normalerweise).
Expresin do modo (Modaladverbien, z. B.
gern).
Francs
Relacins temporais (dabord, ensuite,
puis, finalement, il y a).
Exclamacin (quel + nom !, dsol !) ;
interxeccin (si! Bravo !).
Negacin (pas de, rien, introduccin de la
negacin en tempos compostos).
Interrogacin (inversin (V + Suj.); rponses (si, pron. tonique + oui/non,) ; pronomes interrogativos (p. ex. lequel, laquelle,
etc.).
Expresin do tempo: presente; presente
progresivo (tre en train de); pasado (pass compos avec avoir et tre sans accords); futuro (futur proche). Introducin do
condicional (frmula de cortesa: je voudrais).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); habitual (frases simples + Adv.
(ex: dhabitude); incoativo (aller + Inf.) ;
terminativo (venir de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(phrases dclaratives); capacidade (savoir); posibilliade/probabilidade (probablement); necesidade (avoir besoin de + infinitif); obriga/prohibicin (il faut, verbe devoir, imperativo; cest qui de? cest
+pron. tonique/nom+ de + Inf.); permiso
(pouvoir, demander); intencin/desexo (je
voudrais); cortesa.
Expresin expresin da existencia (il y a, il
ny a pas); a entidade (p. ex. articles contracts, noms composs, pronoms rflchis, adjectifs dmonstratifs); proposicins
adxectivais (qui/que); a posesin (adxectivos posesivos dun e de varios propietarios);a cualidade (formacin regular e irregular dos adxectivos).
Expresin da cantidade: (plurais irregulares; nmeros cardinais ata 4 cifras; nmeros ordinais ata dos cifras; articles partitifs). Adverbios de cantidade e medidas
(un (tout petit) peu, trop, (beaucoup) trop,
pas assez, absolument + Adj., une bote,
un paquet, un kilo); o grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu (sur, sous,), position,
distance, mouvement, direction, provenan-
Ingls
quickly, faster (than); the fastest); resultado (so); condicin (if; unless).
Relacins temporais (as soon as; while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags)
Exclamacin (What + Adj. +) noun, e. g.
What a wonderful trip!; How + Adj., e. g.
How amazing!; exclamatory sentences and
phrases, e. g. Well, that is a surprise! Fine!
Great! Terrific!).
Negacin (negative sentences with not,
never, non (Noun, e. g. never mind, not to
worry), nobody, nothing; negative tags).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is this for?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect); presente
(present simple and continuous); futuro
(going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect; and future continuous); habitual (simple tenses (+ Adv., e. g. usually);
used to); incoativo (start ing); terminativo
(stop ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able); posibilidade/probabilidade (may;
might; perhaps); necesidade (must; need;
have (got) to); obriga (have (got) to; must;
imperative); permiso (could; allow); intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there will
be/has been); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic); determiners); a calidade (e.
g. good at maths; rather tired).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. all (the), most, both, none. Degree: e. g.
really; quite; so; a little).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance, motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. five to
(ten)); divisions (e. g. century; season),
Italiano
Relacins temporais (dopo+sintagma
nominale (p.es. dopo la partita siamo ritornati a casa)), poi, mentre).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative e
proforma (p.es. anche io, anchio)).
Exclamacin (forme ellittiche: nome (p.es.
forza! coraggio!); aggettivi p.es. beato lui!);
avverbio (p.es. benissimo! certo!); interiezioni (p.es. boh, non lo so proprio!)).
Negacin (frasi dichiarative negative con
non (mai), nessuno/nessuna) e proforma
(p.es. no, neanchio).
Interrogacin (totali (p.es. Gina ha fatto
lesame?; c Andrea?; parziali introdotte
da avv., pronomi e aggettivi interrogativi
(p.es. cosa hai fatto di bello oggi?; che
vestito preferisci?).
Expresin do tempo (presente (presente:verbi irregolari pi frequenti (p.es. dire,
potere, sapere, uscire)); pasado (imperfetto; perfetto composto: essere vs. avere
rinforzo-, participi irregolari pi frequenti
(p.es. fatto, preso, visto)) e do aspecto
(puntual (tempi semplici); durativo (presente e imperfetto; perfetto composto (+Avv.);
perifrasi stare + gerundio); habitual (tempi
semplici e perfetto composto (+Avv.); terminativo (perfetto composto (+Avv.).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade ( sapere +Inf.)); posibilidade
(potere + Inf.; forse; dovere +Inf.); necesidade (avere bisogno di + N / Inf); obriga
(imperativo informale); permiso (imperativo
informale; potere+Inf. semplice); intencin
(imperfetto e condizionale semplice di verbi volitivi + N / infinito; avere voglia di + Inf;
andare di + Inf. (p.es. ti va di andare al
cinema?)).
Expresin da existencia (p.es.
cera/cerano); a entidade (nomi comuni /
propri / contabili / massa; pronomi (relativi,
riflessivi, tonici; c locativo; ne partitivi; accordo (p.es. gli occhiali da sole li hai presi?; quante pagine hai letto? Ne ho lette
nove); determinanti (dimostrativi quello-);
a calidade (p.es. tutto, troppo, tanto). Genere: desinenze di nomi e aggettivi (p.es
Portugus
comparao (mais/menos/ to +
Adj./Adv.+ (do) que/ como /quanto; maior /
mais pequeno...; superlativo absoluto (ssimo, -limo); resultado (assim, por isso);
condio (se, sem); discurso indireto (informaes, oferecimientos oferecimentos,
sugestes e ordens).
Relacins temporais (em seguida, logo,
enquanto).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; proforma (p.e eu tambm; certamente).
Exclamacin (formas elpticas: Que (+ S) +
Adj., p. e. Que dia lindo!; Que gentil!); sentenas e sintagmas exclama tivos, p.e.
Puxa, este Cd PC est muito caro! Est
bom!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; nada, nemhum nenhum (a), ningum; proforma (p.e. eu tampouco)).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. Quem fez ou qu isso?);
interrogativas tags (p.e. Queres ir ao cinema, no queres?); interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simples e perfeito composto); presente (presente); futuro (presente do indicativo + Adv.; futuro simples;
haver-de )..
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo; continuar + Ger.;
estar a + Inf.); habitual (tempos simples (+
Adv.), p.e. Non No vero est calor); incoativo (comear a + Inf.); itera- tivas (pretrito imperfeito do indicativo; prefixo re-,
p.e. reler); terminativo (pretrito perfeito
simple simples e composto; acabar de +
Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
de + Inf.; saber); posibilidade/probabilidade (poder; dever; ser possvel / impossvel + Inf.; talvez); necesidade
Alemn
Francs
ce (venir + contraction de), destination
(aller + contraction ).
Expresin do tempo: puntual (demain
matin, jeudi soir ; divisions ( en (anne));indicacins de tempo (demain, hier);
duracin (dejusqu, en ce moment);
anterioridade (il y aque, a faitque);
posterioridade (aprs); secuenciacin (
partir de, finalement);
simultaneidade (au moment o, en mme
temps); frecuencia (dhabitude,
une/deux/ fois par).
Expresin do modo (Adv. de manire en
ment).
Ingls
and indications (ago; early; late) of estafe;
duration (fromto; during; until; since);
anteriority (already; (not) yet); posteriority
(afterwards; later); sequence (first, next,
last); simultaneousness (while, as); frequency (e. g. often, usually).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. easily; by post).
Italiano
principe-principessa, egoista).
Expresin da cantidade (singolare
/plurale, nomi difettivi al plurale (p.es. le
bretelle, gli occhiali) e al singolare (p.es. la
pazienza, il coraggio), genere diverso a
seconda del numero (p.es. luovo-le uova,il
braccio-le braccia), misure (p.es etto), collettivi (p.es. doppio, coppia). Quantit:
p.es. ogni + nome (p.es ogni cittadino);
grado: p.es. tutto sorridente, troppo costoso.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo (p.es da
Gianni), posizione (p.es davanti a), distanza (p.es. lontano da), movimento (p.es. ho
passeggiato per il centro storico), direzione
(p.es. il treno per Milano).
Expresin do tempo (lora (p.es. a mezzanotte, a mezzogiorno); divisione (p.es. la
sera, destate) e collocazione nel tempo
(p.es. due mesi fa, la settimana scorsa,
stamattina); durata (p.es fino a); anteriorit
( p.es. il giorno prima, ieri); posteriorit
(p.es.poi, il giorno dopo); contemporaneit
(p.es. mentre); sequenza (p.es. prima .. poi
... dopo...); intermittenza (p.es. ogni tanto);
frequenza (p.es. spesso, il sabato).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo: p.es insieme).
Portugus
(ser preciso / necessrio + Inf.); obrigacin
(ter que /de, dever; imperativo); permiso
(poder + Inf.; ser possvel/permitido + Inf.);
prohibicin (imperativou imperativo negativo); intencin (pretrito imperfeito gostar
de + Inf.; pensar + Inf.; querer de /ter de +
Inf.).
Expresin da existencia (p.e. estar, haver/ter); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/tnicos
tnicos); determinantes); a calidade (ssimo, -limo; muito raro; melhor).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p.e. todo (a), maioria, ambos, nenhum(a). Grau: p.e. muito; to; um pouco).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direco,direo , origem, e
acomodao).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (moumento
momento pontual (p. e. so quinze para as
trs; em 1999), divises (p. e. sculo; estao) e indicaes (p. e. atrs, cedo, tarde) de tempo; durao (p. e. de/desde...a;
durante); anterioridade (ainda; ontem);
posterioridade (depois, logo, prxima segunda-feira); sequncia (primeiro, depois,
finalmente); simultaneidade (ao mesmo
tempo); frequncia (p. e. geralmente;
usualmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo,
p.e. devagar, pior).
3 de ESO
Primeira Lingua Estranxeira. 3 ESO.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Bloque 1. Comprensin de textos orais
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Contidos
B1.1. Estratexias de comprensin:
Mobilizacin de informacin previa sobre tipo de
tarefa e tema.
Identificacin do tipo textual, adaptando a comprensin ao mesmo.
Distincin de tipos de comprensin (sentido xeral,
informacin esencial, puntos principais, detalles relevantes).
Formulacin de hipteses sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hipteses sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paralingsticos.
Reformulacin de hipteses a partir da comprensin
de novos elementos.
Adaptacin da escoita sa finalidade (global e/ou
especfica).
Inferencia do significado probable das palabras ou
frases que descoece.
B1.2. Tolerancia da comprensin parcial ou vaga
nunha situacin comunicativa.
B1.3. Perseveranza no logro da comprensin oral,
reescoitando o texto gravado ou solicitando repeticin
ou reformulacins do dito.
Criterios de avaliacin
B1.1. Coecer e saber aplicar as estratexias mis
adecuadas para a comprensin do sentido xeral, a
informacin esencial, os puntos e ideas principais ou
os detalles relevantes do texto.
B1.2. Identificar informacin xeral e especfica relevante de textos sinxelos emitidos cara a cara ou por
medios audiovisuais sobre temas concretos e coecidos (informacin bsica sobre algunha materia do
currculo, temas do seu interese ou ocupacionais propios da sa idade e nivel escolar), pronunciadas con
lentitude e claridade.
B1.3. Comprender os puntos principais e informacin
especfica en mensaxes e anuncios pblicos breves,
claros e sinxelos, que contean instrucins, indicacins ou outra informacin, sempre que as condicins
acsticas sexan boas e o son non estea distorsionado.
B1.4. Identificar a informacin esencial, os puntos
principais e os detalles mis relevantes en textos orais
breves ou de lonxitude media, claramente estruturados, e transmitidos de viva voz ou por medios tcnicos
e articulados a unha velocidade media, nun rexistro
formal, informal ou neutro, e que versen sobre asuntos
cotins en situacins habituais ou sobre temas xerais
ou do propio campo de interese nos mbitos persoal,
pblico, educativo e ocupacional, sempre que as condicins acsticas non distorsionen a mensaxe e que
se poida volver escoitar o dito.
B1.5. . Comprender o sentido xeral e a informacin
especfica de conversacins claras e pausadas que
teen lugar na sa presenza, nas que se describan,
narren ou se dean opinins sobre temas habituais
para a sa idade e nivel escolar, sempre que poida
pedir informacin.
B1.6. Comprender preguntas e a solicitude de informacins e os cambios moi evidentes de tema en situacins comunicativas cara a cara en que se lle pregunta sobre asuntos bsicos e coecidos persoais,
educativos, ocupacionais ou do seu interese, sempre
que poida pedir que se lle repita, aclare ou elabore
algo do que se lle dixo.
B1.7. Comprender o sentido xeral e a informacin
especfica sinxela de programas de televisin, tales
como boletns meteorolxicos ou informativos, cando
os comentarios conten cun apoio de imaxes moi re-
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB1.2. Capta os puntos principais e detalles relevantes de indicacins, anuncios, mensaxes e comunicados breves e articulados de xeito lento e clara (p. ex.
cambio de porta de embarque nun aeroporto, informacin sobre actividades nun campamento de vern, ou
no contestador automtico dun cine), sempre que as
condicins acsticas sexan boas e o son non estea
distorsionado.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
dundantes.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
PLEB1.7. Identifica a informacin esencial de programas de televisin sobre asuntos cotins ou do seu
interese articulados a modo e con claridade (p. ex.
noticias, documentais ou entrevistas), cando as imaxes
axudan comprensin.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
recido.
Definicin ou parfrase dun termo ou expresin.
Peticin de axuda ou clarificacin.
Paralingsticos:
Sinalacin de obxectos, uso de decticos
ou realizacin de accins que aclaran o
significado.
Usar elementos cuasi-lxicos (humm,
puah) de valor comunicativo.
Usar os elementos prosdicos (pausas,
ritmo, entoacin) como substitutos dos
marcadores discursivos para indicarlle ao
destinatario-onte as partes do discurso
que deben ser co-interpretadas.
B2.2. Rutinas ou modelos de interaccin bsicos
segundo o tipo de situacin de comunicacin propia da
sa idade e nivel escolar.
B2.3. Uso da quenda de palabra: con indicadores
bsicos e mis habituais de se quere falar, e de recoecemento do desexo de falar dos demais
B2.4. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara
aos demais para comprender e facerse comprender.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB3.3. Capta as ideas principais de textos xornalsticos breves en calquera soporte si os nmeros, os
nomes, as ilustracins e os ttulos vehiculan gran parte
CCL
CAA
CSC
Contidos
de novos elementos.
B3.2. Uso de tcnicas como subliar ou tomar notas
para lograr unha mellor comprensin do contido e da
estrutura do texto.
Criterios de avaliacin
interese ou relevantes para os propios estudos e ocupacins, e que contean estruturas sinxelas e un lxico bsico de uso comn e habitual.
B3.4. Comprender correspondencia persoal breve e
sinxela na que se describen persoas, obxectos e lugares; se narran acontecementos sinxelos e se expresan
sentimentos, desexos e opinins sobre temas xerais,
coecidos ou do seu interese.
B3.5. Comprender correspondencia formal breve
sobre cuestins prcticas relativas aos seus intereses
nos mbitos propios da sa idade e nivel escolar.
B3.6. Ler con certa autonoma textos adaptados de
certa lonxitude axeitados idade, intereses e nivel
escolar, seguindo a lia argumental, o carcter bsico
dos personaxes e as sas relacins.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
da mensaxe.
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Execucin
Elaboracin dun borrador.
Estruturacin do contido do texto.
Organizacin do texto en pargrafos abordando en
cada un unha idea principal do texto e conformacin, en grupo, do significado ou idea global deste.
Expresin da mensaxe con claridade axustndose
aos modelos e frmulas de cada tipo de texto.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin mis
modesta) ou da mensaxe (facer concesins no que
realmente gustaralle expresar), tras valorar as dificultades e os recursos dispoibles.
Apoio e aproveitamento mximo dos coecementos
previos (utilizar linguaxe prefabricada, etc.).
Revisin
Identificacin de problemas, erros e repeticins.
Atencin s convencins ortogrficas e signos de
puntuacin.
Presentacin coidada do texto (marxes, limpeza,
tamao da letra).
Reescritura definitiva.
B4.2. Caractersticas textuais
Uso de recursos bsicos para elaborar textos con
coherencia, cohesin e adecuacin propios do seu
nivel escolar.
Criterios de avaliacin
cionais propios de cada tipo de texto.
B4.3. Empregar para comunicarse mecanismos
sinxelos de cohesin textual axustados ao contexto e
intencin comunicativa (repeticin lxica, elipse,
dexe persoal, espacial e temporal, xustaposicin, e
conectores e marcadores discursivos frecuentes).
B4.4. Escribir, en soporte papel ou nas redes sociais,
textos sinxelos e breves (notas, cartas persoais, postais, felicitacins, etc) sinxelos e breves, que contean
informacin persoal ou relativa a vida coti, de primeira necesidade ou do seu interese, a partir de modelos
previos, usando as frmulas bsicas de sado e despedida propias do soporte utilizado, adaptando a presentacin ao tipo de texto e usando frases e oracins
ben estruturadas e cunha orde lxica.
B4.5. Presentar os textos escritos de xeito coidado
(con atencin s marxes, riscados, lias dereitas, letra
clara, letras maisculas e minsculas cando corresponda, ou separacin de palabras ao final de lia,
etc) en soporte papel e dixital, adecuados propsito
comunicativo e valorando a importancia da presentacin nas comunicacins escritas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
Contidos
cin
Sons e fonemas voclicos.
Sons e fonemas consonnticos e as sas agrupacins.
Procesos fonolxicos bsicos.
Acento dos elementos lxicos illados e no sintagma
e na oracin.
B5.2 Patrns grficos e convencins ortogrficas
Uso das normas bsicas de ortografa da palabra.
Utilizacin adecuada da ortografa da oracin: coma, punto e coma, puntos suspensivos, parnteses
e comias.
B5.3. Aspectos socioculturais e sociolingsticos:
Recoecemento e uso de convencins sociais,
normas de cortesa e de rexistros mis habituais; e
da linguaxe non verbal habitual propia da cultura estranxeira.
Achegamento a aspectos culturais visibles prximos
ao seus intereses (msica, traballo, lecer, deportes,
producin escrita, lugares, poboacin), e a costumes, valores, e actitudes mis evidentes relacionados con aspectos e contextos propios da sa idade a travs de producins multimedia e de manifestacins artsticas dos pases onde se fala a lingua
estranxeira.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
significativas nos costumes cotins e uso das formas bsicas de relacin social entre os pases onde
se fala a lingua estranxeira e o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4 Plurilingsmo
Recoecemento da realidade multilinge da propia
contorna.
Recurso aos coecementos sintctico-discursivos
da propia lingua para mellorar a aprendizaxe da lingua estranxeira e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou cultu-
Criterios de avaliacin
cometan erros de pronunciacin, sempre que non interrompan a comunicacin, polos que os interlocutores
tean que solicitar repeticins de cando en vez.
B5.2. Valorar as linguas como medio para comunicarse e relacionarse con compaeiros e compaeiras
doutros pases, como recurso de acceso informacin,e como instrumento de enriquecemento persoal
ao coecer culturas e maneiras de vivir diferentes.
B5.3. Producir textos escritos sen faltas de ortografa
significativas en palabras e expresins habituais propias do nivel.
B5.4. Coecer e utilizar para a comprensin e a
producin do texto oral monolxico ou dialxico, e
escrito os aspectos socioculturais e sociolingsticos
relativos vida coti (hbitos de estudo e de traballo,
actividades de lecer), estruturas sociais, condicins de
vida (contorna, estrutura social), relacins interpersoais (entre homes e mulleres, no traballo, no centro
educativo, nas institucins), comportamento (xestos,
expresins faciais, uso da voz, contacto visual), e
convencins sociais (costumes, tradicins) actuando
coa debida propiedade e respectando as normas de
cortesa mis importantes nos contextos respectivos
B5.5. Na propia lingua, identificar diferenzas e semellanzas nos aspectos culturais visibles dos pases onde se fala a lingua estranxeira e da propia cultura,
coas diversas culturas, se o caso, do resto do alumnado amosando curiosidade e respecto perante as
diferenzas.
B5.6. Distinguir, e aplicar comprensin e producin
do texto, a funcin ou funcins comunicativas mis
relevantes do texto e un repertorio dos seus expoentes mis comns e de uso mis frecuente na comunicacin oral e escrita, as como os seus significados
asociados (p. ex. estrutura interrogativa para facer
unha suxestin), e patrns discursivos de uso frecuente relativos organizacin textual (introducin do tema, desenvolvemento e cambio temtico, e pechadura
textual).
B5.7. Utilizar os coecementos e experiencias lingsticas adquiridos en todas as linguas que coece para
establecer similitudes e diferenzas coa nova lingua e
desenvolver unha competencia comunicativa plurilinge, e apreciar a riqueza persoal e social que aporta
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
ra, cunha pronunciacin clara, aceptable e comprensible dos esquemas fnicos e fonolxicos bsicos, anda
que tea que repetir algunha vez por solicitude dos
interlocutores e pide axuda aos compaeiros e aclaracins cando non progresa a comunicacin.
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
PLEB5.3. Utiliza as convencins mis habituais propias da lingua estranxeira no desenvolvemento do proceso comunicativo (sados, rutinas para iniciar ou
manter a quenda de palabra, frmulas orais breves
para manter a atencin , facer preguntas por preferencias, expresar opinins...) en rexistro estndar.
CCL
CAA
CSC
CCEC
PLEB5.4. Na propia lingua, identifica aspectos socioculturais bsicos e visibles dos pases nos que se fala
a lingua estranxeira, analizndoos comparativamente
coas diversas culturas, se o caso, do resto do alumnado, evitando estereotipos e valoracins etnocntricas.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
rais, e valorando positivamente as competencias
que pose como persoa plurilinge.
B5.5. Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e
sociais.
Descricin de calidades fsicas e abstractas de persoas, obxectos, lugares e actividades.
Narracin de acontecementos pasados puntuais e
habituais, descricin de estados e situacins presentes, e expresin de sucesos futuros.
Peticin e ofrecemento de informacin, indicacins,
opinins e puntos de vista, consellos, advertencias
e avisos.
Expresin do coecemento, a certeza, a dbida e a
conxectura.
Expresin da vontade, a intencin, a decisin, a
promesa, a orde, a autorizacin e a prohibicin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, a
simpata, a satisfaccin, a esperanza, a confianza, a
sorpresa, e os seus contrarios.
Formulacin de suxestins, desexos, condicins e
hipteses.
Establecemento e mantemento da comunicacin e
organizacin do discurso.
B5.6. Lxico oral e escrito de uso comn (recepcin)
relativo a identificacin persoal; vivenda, fogar e contorna; actividades da vida diaria; familia e amigos; traballo e ocupacins; tempo libre, lecer e deporte; viaxes
e vacacins; sade e coidados fsicos; educacin e
estudo; compras e actividades comerciais; alimentacin e restauracin; transporte; lingua e comunicacin;
medio ambiente, clima e contorna natural; e Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin.
Expresins fixas, enunciados fraseolxicos, sados,
despedidas, preguntas por preferencias, expresin
de opinins- e lxico sobre temas relacionados con
contidos sinxelos doutras reas do currculo.
B5.7. Rutinas ou modelos de interaccin bsicos e
habituais segundo o tipo de situacin de comunicacin,
propia da sa idade e nivel ou modelos de interaccin
bsicos e habituais segundo o tipo de situacin de comunicacin, propia da sa idade e nivel.
B5.8. Estruturas sintctico-discursivas propias de cada
idioma.
Criterios de avaliacin
ser unha persoa plurilinge.
B5.8.Recoecer e utilizar lxico oral e escrito de uso
comn relativo a asuntos cotins e a temas xerais ou
relacionados cos propios intereses, estudos e ocupacins.Inferir do contexto e do cotexto, con apoio visual, os significados de palabras e expresins de uso
menos frecuente ou mis especfico , e comunicar
informacin, opinins e puntos de vista breves, simples e directos en situacins habituais e cotis, anda
que en situacins menos correntes haxa que adaptar
a mensaxe.
B5.9. Reformular o sentido dun texto, resumndoo ou
reformulndoo, na propia lingua, explicandoo a un
interlocutor prximo, que descoece a lingua estranxeira, coa finalidade de facer o texto comprensible e
garantir a relacin fluda entre falantes e culturas.
B5.10. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de libros
e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas,
tanto curriculares como outras presentes no centro, e
relacionados cos Elementos Transversais, evitando
estereotipos lingsticos ou culturais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin (nini); disxuncin (ou bien); oposicin (or, par contre); causa (puisque,
car); finalidade (afin de, dans le but de +
Inf.); comparacin (plus/moins que); consecuencia (donc, alors); explicativas (ainsi, car).
Relacins temporais (de , de
jusqu, dans, il y a, en, puis, finalement,
tout de suite, enfin, pendant, pendant que
+ Indic.).
Exclamacin (Oh l l! On y va!
Quel+nom !); locutions adverbiales (Tout
fait ! Bien sr !)
Negacin (neaucun, nejamais, ne
rien, ne que, ne personne).
Interrogacin (que, quoi; inversin (V +
Suj.); rponses (si, pron. tonique +
oui/non, pron. tonique + aussi/non plus),
moi non, moi non plus).
Expresin do tempo: presente (verbos
irregulares); pasado (pass compos :
participes passs avec les accords); futuro (futur proche, futur simple). Introducin
do condicional (frmula de cortesa: je
voudrais).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); habitual (frases simples + Adv.
(ex: toujours, jamais, dhabitude); incoativo (commencer + Inf.);terminativo (terminer de, venir de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(phrases dclaratives); capacidade (tre
capable de); posibilliade/probabilidade (il
est probable que, probablement); necesidade (il faut); obriga/prohibicin (il faut,
verbe devoir, imperativo; cest qui
de? cest +pron. tonique/nom+ de +
Inf.); permiso (pouvoir, demander, donner
la permission qqun de faire qqch); intencin/desexo (penser/esprer + Inf.) ;
cortesa.
Expresin expresin da existencia (os
presentativos); a entidade (articles, noms
composs, pronoms rflchis, adjectifs
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(and, too, also); disxuncin (or); oposicin (but);
causa (because (of); due to); finalidade (to +
infinitive; for); comparacin (as/not so +Adj.+ as;
more comfortable/ quickly, faster (than); the fastest); resultado (so); condicin (if; unless).
Relacins temporais (as soon as; while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags)
Exclamacin (What + (Adj. +) noun, e. g. What a
wonderful holiday!; How + Adj., e. g. How interesting!; exclamatory sentences and phrases, e.
g. Well, that is a surprise! Fine! Great!).
Negacin (negative sentences with not, never,
non (Noun, e. g. no problem), nobody, nothing;
negative tags).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions;
What is this for?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple and
continuous; present perfect; past perfect); presente (present simple and continuous); futuro
(going to; will; present simple and continuous +
Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple tenses);
durativo (present and past simple/perfect; and
future continuous); habitual (simple tenses (+
Adv., e. g. usually); used to); incoativo (start
ing); terminativo (stop ing).
Expresin da modalidade: factualidade (declarative sentences); capacidade (can; be able); posibilidade/probabilidade (may; might; perhaps);
necesidade (must; need; have (got) to); obriga
(have (got) to; must; imperative); permiso
(could; allow); intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there will be/has
been); a entidade
(count/uncount/collective/compound nouns;
pronouns (relative, reflexive/emphatic); determiners); a calidade (e. g. good at maths; rather
tired).
Expresin da cantidade (singular/plural; cardinal
and ordinal numerals. Quantity: e. g. all (the),
most, both, none. Degree: e. g. really; quite; so;
a little).
Expresin do espazo (prepositions and adverbs
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin((e) anche, (e) neanche, n); disxuncin (o); oposicin (ma, invece (di)); causa (perch); finalidade (per/a + Inf.);
condicin (se); comparacin (pi / meno
(di); come; il pi / il meno ...(di); resultado
(allora, cos); estilo indirecto (informazione riferita, consigli, ordini, offerte).
Relacins temporais (quando, prima,
dopo, poi, mentre).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative;
proforma (p.es. anche io; credo/penso di
s).
Exclamacin (forme ellittiche: nome (p.es.
(che) peccato!); avverbio (p.es. bene!);
interiezioni (p.es. ah! eri tu; oh, che bello!)).
Negacin (proforma (p.es. no, neanchio,
(per) niente, credo di no); frasi dichiarative negative con non (mai), (per) niente,
nessuno/nessuna).
Interrogacin (totali; parziali introdotte da
avv., pronomi e aggettivi interrogativi
(p.es quanti crodini?; come mai vieni alla
festa?); disgiuntiva (p.es. preferisci caff
o t?); eco (p.es. Gianni chi?); orientate
(p.es. vero?).
Expresin do tempo (presente (presente);
pasado (imperfetto e perfetto composto);
futuro (presente e futuro)) e do aspecto
(puntual (tempi semplici); durativo (presente e imperfetto; perfetto composto
(+Avv.); perifrasi stare + gerundio; continuare a +infinito); habitual (tempi semplici
e perfetto composto (+Avv.); avere
labitudine di + infinito); iterativo (prefisso
ri-V; di nuovo); incoativo (cominciare
a/iniziare a+Inf.; stare per + Inf.); terminativo (verbi intrinsecamente terminativi,
p.es. arrivare; perifrasi finire di+ Inf.; perfetto composto (+Avv.).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade ( (non) essere capace
di+Inf.)); posibilidade (potere + Inf.; forse;
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno (e, nem, e tambm, e tambm no);
disjuno (ou, ouou); oposio/contraste (mas, mesmo assim); causa
(porque; por isso; como); finalidade (para
+ Inf.); comparao (mais/menos/ to +
Adj./Adv.+ (do) que/ como /quanto; maior
/ mais pequeno...; superlativo absoluto (ssimo, -limo); resultado (assim, por isso);
condio (se, sem); discurso indireto (informaes, oferecimientos oferecimentos,
sugestes e ordens).
Relacins temporais (em seguida, logo,
enquanto).
Afirmacin (sentenas declarativas
afirmativas; proforma (p.e eu tambm;
certamente).
Exclamacin (formas elpticas: Que (+ S)
+ Adj., p. e. Que dia lindo!; Que gentil!);
sentenas e sintagmas exclama tivos,
p.e. Puxa, este Cd PC est muito caro!
Est bom!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; nada, nemhum
nenhum (a), ningum; proforma (p.e. eu
tampouco)).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. Quem fez ou qu isso?); interrogativas tags (p.e. Queres ir
ao cinema, no queres?); interrogativas
eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simple simples e perfeito composto); presente (presente);
futuro (presente do indicativo + Adv.; futuro semples simples; haver-de )..
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito composto do indicativo; continuar +
Ger.; estar a + Inf.); habitual (tempos
simples (+ Adv.), p.e. Non No vero est
calor); incoativo (comear a + Inf.); iterativas (pretrito imperfeito do indicativo;
Alemn
tivpronomina]); da calidade (z. B. gut im
Rechnen, ziemlich mde).
Expresin da cantidade (Singular und
Plural; Kardinal- und Ordinalzahlen;
Quantitt, z. B. alle, die meisten, beide,
kein; Grad, z. B. eigentlich, ganz, so, ein
wenig).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. Viertel vor acht; Zeiteinheiten, z. B.
Jahrhundert; Jahreszeit; Ausdruck der
Zeit [vor; frh; spt]; Dauer [seit bis;
whrend; ab]; Vorzeitigkeit [noch; schon
(nicht)]; Nachzeitigkeit [danach; spter];
Aufeinanderfolge [zuerst; zunchst;
schlielich]; Gleichzeitigkeit [whrend;
als]; Hufigkeit, z. B. oft, normalerweise).
Expresin do modo (Modaladverbien und
-stze, z. B. leicht, durch Zrtlichkeit).
Francs
dmonstratifs; proposicins adxectivais
(qui/que)); a cualidade (posicin dos adxectivos, facile/ difficile ); a posesin
(adxectivos posesivos).
Expresin da cantidade: (plurais irregulares; nmeros cardinais ata 4 cifras; nmeros ordinais ata dos cifras; articles
partitifs). Adverbios de cantidade e medidas (un (tout petit) peu, trop, (beaucoup)
trop, pas assez, absolument + Adj., un
pot, une bote, un paquet, un tube, ); o
grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu, position, distance,
mouvement, direction, provenance, destination).
Expresin do tempo: puntual (lheure,
moments du jour (le matin, le soir), demain matin, jeudi soir; divisions (au
sicle, en (anne)); indicacins de tempo
(aprs-demain, avant-hier, la semaine
dernire, le mois dernier, tout de suite);
duracin (de , dejusqu, en ce
moment); anterioridade (il y aque, a
faitque); posterioridade (plus tard); secuenciacin ( partir de, finalement); simultaneidade (au moment o, en mme
temps); frecuencia (dhabitude,
une/deux/ fois par).
Expresin do modo (Adv. de manire en
ment; / en + medios de transporte).
Ingls
of location, position, distance, motion, direction,
origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. five to (ten));
divisions (e. g. century; season), and indications
(ago; early; late) of estafe; duration (fromto;
during; until; since); anteriority (already; (not)
yet); posteriority (afterwards; later); sequence
(first, next, last); simultaneousness (while, as);
frequency (e. g. often, usually).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. easily; by post).
Make and do.
Italiano
dovere +Inf.); necesidade (dovere + Inf.;
avere bisogno di + N / Inf.; essere necessario + Inf.); obriga (dovere + Inf.; imperativo); permiso (imperativo (+ pure); potere+Inf. semplice); intencin (presente,
imperfetto e condizionale semplice di
verbi volitivi + N / infinito; futuro (+Avv.);
pensare di + Inf.; avere voglia di + Inf.).
Expresin da existencia (p.es. c stato/ci
sar; eccolo); a entidade (nomi contabili /
massa / collettivi / composti; pronomi (relativi, riflessivi, tonici); determinanti); a
calidade (p.es. bravo in matematica; abbastanza stanco).
Expresin da cantidade (singolare
/plurale, numerali cardinali, ordinali, collettivi (p.es. doppio, coppia).Quantit:
p.es. ognuno, altro, partitivo (della, dello,
del), un sacco di;grado: p.es. troppo bello, abbastanza dolce.
Expresin do espazo (preposizioni,
avverbi ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza, movimento, direzione, origine e disposizione).
Expresin do tempo (lora (p.es. a mezzanotte, a mezzogiorno); divisione (p.es.
di mattino, in autunno) e collocazione nel
tempo (p.es. due anni fa, lanno scorso,
ieri mattina); durata (p.es. da (...a); fino a;
fra/tra...e...); anteriorit (p.es. prima, gi);
posteriorit (p.es. pi tardi, poi, il giorno
dopo); contemporaneit (p.es mentre);
sequenza (p.es. prima... poi... dopo...
allora); intermittenza (p.es ogni tanto);
frequenza (p.es. quasi mai, una volta alla
settimana)).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo: p.es. piano, cos, insieme).
Portugus
prefixo re-, p.e. reler); terminativo (pretrito perfeito simple simples e composto;
acabar de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz de + Inf.; saber); posibilidade/probabilidade (poder; dever; ser possvel / impossvel + Inf.; talvez); necesidade (ser preciso / necessrio + Inf.);
obrigacin (ter que /de, dever; imperativo); permiso (poder + Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibicin (imperativou negativo); intencin (pretrito imperfeito gostar de + Inf.; pensar + Inf.; querer
de /ter de + Inf.).
Expresin da existencia (p.e. estar,
haver/ter); a entidade (substantivos contveis /massivos /coletivos /compostos;
pronomes (relativos, reflexivos tonos/tnicos tnicos); determinantes); a
calidade (-ssimo, -limo; muito raro; melhor).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p.e. todo (a), maioria, ambos, nenhum(a). Grau: p.e. muito; to; um pouco).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direco,direo, origem, e
acomodao).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (moumento
momento pontual (p. e. so quinze para
as trs; em 1999), divises (p. e. sculo;
estao) e indicaes (p. e. atrs, cedo,
tarde) de tempo; durao (p. e.
de/desde...a; durante); anterioridade
(ainda; ontem); posterioridade (depois,
logo, prxima segunda-feira); sequncia
(primeiro, depois, finalmente); simultaneidade (ao mesmo tempo); frequncia (p.
e. geralmente; usualmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo,
p.e. devagar, pior).
4 de ESO
Primeira Lingua Estranxeira. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1. Coecer e saber aplicar as estratexias adecuadas para a comprensin do sentido xeral, a informacin esencial, os puntos e ideas principais ou os detalles relevantes do texto.
B1.2. Identificar o sentido xeral, a informacin esencial, os puntos principais e os detalles mis relevantes
en textos orais breves ou de lonxitude media, claramente estruturados, e transmitidos de viva voz ou por
medios tcnicos e articulados a unha velocidade media, nun rexistro formal, informal ou neutro, e que traten de aspectos concretos ou abstractos de temas
xerais, sobre asuntos cotins en situacins correntes
ou menos habituais, ou sobre os propios intereses nos
mbitos persoal, pblico, educativo e ocupacional/laboral, sempre que exista apoio visual e as condicins acsticas non distorsionen a mensaxe e que se
poida volver escoitar o devandito.
B1.3. Comprender os detalles de informacin relativa a
datos persoais, horarios, prezos e nmeros, e comprender preguntas e instruccins bsicas e seguir indicacins breves relativas a necesidades cotis ou ocupacionais relativas a situacins de comunicacin bsicas dos mbitos persoal e profesional.
B1.4. Comprender textos orais sinxelos nos que
soliciten ou dean informacin de carcter bsico e sinxelo, identificando funcins de comunicacin variadas
e captando tanto as lias xerais como os aspectos
secundarios de relevancia, sempre que se fale lentamente e nunha linguaxe estndar e poida pedir confirmacin do entendido.
B1.5. Comprender as ideas principais e outros aspectos relevantes para o propsito comunicativo de textos
orais de carcter informal que relaten experiencias
persoais (viaxes, estudos, experiencias laborais, relacins persoais, etc.), e expresen opinins ou puntos de
vista, cunha fala lenta e nunha linguaxe estndar,
identificando aspectos como a secuencia temporal das
experiencias (p. ex. dunha pelcula), e os sentimentos
que suscitan.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
PLEB1.3. Identifica a idea principal e aspectos significativos de noticias de televisin claramente articuladas
cando hai apoio visual que complementa o discurso,
as como o esencial de anuncios publicitarios, series e
pelculas ben estruturados e articulados con claridade,
nunha variedade estndar da lingua, e cando as imaxes facilitan a comprensin.
CCL
CAA
CSC
PLEB1.4. Capta os puntos principais e detalles relevantes de mensaxes gravadas ou de viva voz, claramente articuladas, que contean instrucins, indicacins ou outra informacin, mesmo de tipo tcnico (p.
ex. en contestadores automticos, ou sobre como realizar un experimento en clase ou como utilizar unha
mquina ou dispositivo no mbito ocupacional).
CCL
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
canle, aplicando o rexistro e a estrutura de discurso adecuados a cada caso, escollendo os expoentes lingsticos necesarios para lograr a intencin comunicativa.
Activacin dos coecementos previos sobre modelos e secuencias de interaccin, e elementos
lingsticos previamente asimilados e mememorizados.
Execucin:
Expresin da mensaxe con claridade, coherencia, estruturndoa adecuadamente e axustndose, no seu caso, aos modelos e frmulas de cada tipo de texto.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin
mis modesta da tarefa) ou a mensaxe (facer
concesins no que realmente lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e os recursos
lingsticos dispoibles.
Apoio e aproveitamento ao mximo dos coecementos previos (utilizar linguaxe prefabricada, etc.).
Cooperacin na interaccin con outras persoas:
verificando a comprensin propia e dos demais e
cooperando activamente na realizacin das tarefas de comunicacin.
Compensacin das carencias lingsticas mediante procedementos lingsticos e paralingsticos .
Lingsticos:
Modificacin de palabras de significado parecido.
Definicin ou reformulacin dun termo ou
expresin.
Peticin de axuda.
Paralingsticos:
Sinalacin de obxectos, uso de decticos
ou realizacin de accins que aclaran o
significado.
Uso da linguaxe corporal culturalmente
pertinente (xestos, expresins faciais, posturas, contacto visual ou corporal, proxmica).
Uso de sons cuasilingsticos e calidades
Criterios de avaliacin
B2.2. Pronunciar e entoar os enunciados de maneira
clara e comprensible, anda que os interlocutores poidan necesitar repeticins se se trata de palabras e
estruturas pouco frecuentes, en cuxa articulacin poden cometerse erros que non interrompan a comunicacin.
B2.3. Producir textos breves ou de lonxitude media,
tanto en conversacin cara a cara como por telfono
ou outros medios tcnicos, nun rexistro formal, neutro
ou informal, nos que se intercambian informacin, ideas e opinins, se xustifican de maneira simple pero
suficiente os motivos de accins e plans, e se formulan
hipteses, anda que s veces haxa titubeos para buscar expresins, pausas para reformular e organizar o
discurso e sexa necesario repetir o dito para axudar o
interlocutor a comprender algns detalles.
B2.4. Manter o ritmo do discurso coa fluidez suficiente
para facer comprensible a mensaxe cando as intervencins son breves ou de lonxitude media, anda que
poidan producirse pausas, vacilaciones ocasionais ou
reformulacins do que se quere expresar en situacins
menos habituais ou en intervencins mis longas.
B2.5. Interactuar de maneira sinxela pero efectiva en
intercambios claramente estruturados, utilizando estratexias de cooperacin na interaccin e frmulas ou
indicacins habituais para tomar ou ceder a quenda de
palabra, anda que se poida necesitar a axuda do interlocutor.
B2.6. Comprender preguntas e dar informacin bsica
sobre si mesmo e relativas aos mbitos acadmico e
persoal (datos persoais, formacin, opinins, plans,
intereses), anda que tea que solicitar aclaracins ou
repetir as sas respostas para facerse comprender.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
prosdicas convencionais.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
cados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paratextuais.
Reformulacin de hipteses a partir da comprensin
de novos elementos.
Criterios de avaliacin
lonxitude media e ben estruturados, escritos nun rexistro formal, informal ou neutro, que traten de asuntos
cotins ou menos habituais, de temas de interese ou
relevantes para os propios estudos, ocupacin ou traballo e que contean estruturas e un lxico de uso
comn, tanto de carcter xeral como mis especfico.
B3.4. Comprender a intencin de comunicacin,
frmulas de sado, despedida e outras convencins
bsicas de correspondencia de carcter persoal e formal, sempre que non contea expresins idiomticas,
e poder reaccionar de xeito adecuado a postais, felicitacins, invitacins, citas mdicas, solicitude de informacin, etc.
B3.5. Seguir instrucins bsicas que lle permitan p. ex.
poer en marcha, manexar ou instalar aparellos ou
aplicacins informticas sinxelas, sempre que contean diagramas ou imaxes que faciliten a sa comprensin; entender unha prescricin mdica, matricularse
nun centro de estudos, etc.
B3.6. Ler con fluidez textos de ficcin e literarios
contemporneos breves ou adaptados, ben estruturados, en rexistro estndar da lingua, argumento lineal e
personaxes, situacins e relacins descritas de xeito
claro e sinxelo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a credibilidade do material.
PLEB3.3. Entende o sentido xeral, os puntos principais
e informacin relevante de anuncios e comunicacins
de carcter pblico, institucional ou corporativo e claramente estruturados, relacionados con asuntos do
seu interese persoal, acadmico ou ocupacional (p. ex.
sobre lecer, cursos, bolsas, ofertas de traballo).
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB3.4. Localiza con facilidade informacin especfica de carcter concreto en textos xornalsticos en calquera soporte, ben estruturados e de extensin media,
tales como noticias glosadas; recoece ideas significativas de artigos divulgativos sinxelos, e identifica as
conclusins principais en textos de carcter claramente argumentativo, sempre que poida reler as seccins
difciles.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB3.7. Identifica informacin relevante en instrucins detalladas sobre o uso de aparellos, dispositivos
ou programas informticos, e sobre a realizacin de
actividades e normas de seguridade ou de convivencia
(p. ex. nun evento cultural, nunha residencia de estudantes ou nun contexto ocupacional).
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
ponda, etc.) en soporte papel e dixital, adecuados aos
fins funcionais e valorando importancia da presentacin nas comunicacins escritas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCL
CAA
CCL
CAA
CSC
CCEC
PLEB5.2. Produce textos escritos en diferentes soportes, sen erros ortogrficos e de puntuacin que impidan a comprensin, e utiliza o corrector informtico
para detectar e corrixir erros tipogrficos e ortogrficos
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Achegamento a aspectos culturais visibles prximos
aos seus intereses (msica, traballo, lecer, deportes, producin escrita, lugares, organizacin poltica) e a costumes, valores, crenzas e actitudes
mis relevantes para facer comprensible con carcter xeral a cultura dos pases falantes da lingua estranxeira.
Identificacin das similitudes e diferenzas mis significativas nos costumes cotins e uso das formas
bsicas de relacin social entre os pases onde se
fala a lingua estranxeira e o noso.
Actitude receptiva e respec-tuosa cara s persoas,
pa-ses e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura dife-rente propia.
B5.4. Plurilingismo
Recoecemento da reali-dade plurilinge da propia
contorna.
Recurso aos coecementos sintctico-discursivos
da propia lingua para mellorar a aprendizaxe e da
lingua estranxeira e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais, e valorando positivamente as competencias
que pose como persoa plurilinge.
B5.5. Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e sociais.
Descricin de calidades fsicas e abstractas de persoas, obxectos, lugares e actividades.
Narracin de acontecementos pasados puntuais e
habituais, descricin de estados e situacins presentes, e expresin de sucesos futuros.
Peticin e ofrecemento de informacin, indicacins,
opinins e puntos de vista, consellos, advertencias
e avisos.
Expresin do coecemento, a certeza, a dbida e a
con-xectura.
Expresin da vontade, a intencin, a decisin, a
promesa, a orde, a autorizacin e a prohibicin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, a
simpata, a satisfaccin, a esperanza, a confianza,
a sorpresa, e os seus contrarios.
Criterios de avaliacin
bito edu-cativo, ocupacional e institucio-nal), comportamento (posturas, expresins faciais, uso da voz, contacto visual, proxmica), e convencins sociais (actitudes, valores), as como os aspectos culturais xerais
que permitan comprender informacin e ideas presentes no texto (p. ex. de carcter histrico ou literario).
B5.4. Valorar as linguas como medio para comunicarse e rela-cionarse con compaeiros e com-paeiras
doutros pases, como re-curso de acceso informacin,e como instrumento de enriquece-mento persoal
ao coecer culturas e maneiras de vivir diferentes.
B5.5. Recorrer aos coecementos sintcticodiscursivos da propia lingua para identificar marcadores discursivos e tipo de expoentes lingsticos necesarios segundo o tipo de texto e a intencin comunicativa; mellorar a aprendizaxe da lingua estranxeira e
lograr unha competencia comunicativa integrada
B5.6.Apreciar a riqueza persoal e social que aporta ser
unha persoa plurilinge.
B5.7 Aplicar comprensin do texto os coecementos
sobre os constituntes e a organizacin de patrns
sintcticos e discursivos de uso frecuente na comunicacin oral e escrita, as como os seus significados
asociados (p. ex. unha estrutura interrogativa para
expresar sorpresa); e distinguir a funcin ou funcins
comunicativas mis relevantes do texto e un repertorio dos seus expoentes mis comns, as como
patrns discursivos de uso frecuente relativos organizacin e amplia-cin ou restruturacin da informacin (p. ex. nova fronte a coeci-da; exemplificacin;
resumo).
B5.8.Recoecer, e aplicar com-prensin do texto,
lxico oral e es-crito, de uso comn relativo a asuntos
cotins e a temas xerais ou relacionados cos propios
intereses, estudos e ocupacins, e un repertorio limitado de expre-sins e modismos de uso frecuen-te
cando o contexto ou o apoio visual facilitan a comprensin.
B5.9. Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
PLEB5.5. Comprende e utiliza con correccin suficiente e adecuacin sociolingstica, os recursos lingsticos propios do seu nivel, e frases feitas e locucins
idiomticas sinxelas e habituais da comunidade lingstica correspondente lingua meta.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(non seulementmais aussi); disxuncin;
oposicin/concesin (alors que, en revanche, cependant/tandis que, au lieu de +
Inf., avoir beau + Inf.); causa ( force de,
sous prtexte de, faute de + Inf.); finalidade (de faon , de manire , de peur de,
de crainte de + Inf.); comparacin (le meilleur, le mieux, le pire, aussi + Adj. /Adv.
que (ex: il a travaill aussi bien que je
lattendais); si + Adj. /Adv. que (ex: Il nest
pas si intelligent que toi); consecuencia
(cest pourquoi, par consquent, ainsi
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(and, too, also); disxuncin (or); oposicin
(but); causa (because (of); due to); finalidade (to + infinitive; for); comparacin
(as/not so +Adj.+ as; more comfortable/
quickly, faster (than); the fastest); resultado (so); condicin (if; unless); estilo indirecto (reported information, offers, suggestions and commands).
Relacins temporais (the moment (she
left); while).
Be used to/ get used to.
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin((e) neanche, non solo ... ma anche,
n; disxuncin (oppure); oposicin (per,
mentre); causa (siccome); concesiva (anche se); finalidade (da + Inf.); condicin
(se); comparacin (pi / meno (che); (cos)
... come; il pi / il meno ... (di/tra); meglio/peggio (di); resultado / correlacin
(dunque, quindi, cos/tanto che/da); estilo
indirecto (informazione riferita, consigli,
ordini, offerte).
Relacins temporais ((da) quando, prima
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(no s...como tambm; no s ... tambm); disjuno (ou, ou...ou); oposio
/concesso (mas, mesmo assim;... embora); causa (por causa disso; da que); finalidade (para + Inf.; para que); oposio/concesso comparao
(mais/menos/to/tanto + Adj./Adv./S + (do)
que/como/quanto; superlativo relativo (p.
e. o rapaz mais distrado da turma); resultado (assim, portanto;); condio (se,
sem); discurso indireto (informaes, oferecimientos oferecimentos, sugestes e
Alemn
untergegangen war]; whrend).
Afirmacin (affirmative Aussagestze;
affirmative Zeichen; ich auch; ich glaube
schon).
Exclamacin (Welch + [Adjektiv +] Nomen,
z. B. Welch schnes Geschenk!; Wie +
Adverb + Adjektiv, z. B. Wie wenig anspruchsvoll!; Ausrufestze, z. B. Das gibt
es doch nicht!).
Negacin (negative Stze mit nicht, nie,
nicht + Adjektiv, niemand, nichts; negative
Zeichen; ich auch nicht).
Interrogacin (W-Fragen, z. B. Worum
geht es in dem Buch?; Ja/Nein-Fragen;
Zeichen).
Expresin do tempo: pasado (Prteritum;
Perfekt; Plusquamperfekt; historisches
Prsens); presente (Prsens); futuro (werden + Infinitiv; Prsens + Adverb).
Expresin do aspecto: puntual (Perfekt;
Plusquamperfekt; Futur II); durativo
(Prsens; Prteritum; Futur I); habitual
(Prsens/Prteritum + Adverb [z. B. jedes
Jahr]; pflegen zu); incoativo (im Begriff
sein); terminativo (aufhren zu + Infinitiv).
Expresin da modalidade: factualidade
(Aussagestze); capacidade (mgen; fhig
sein); posibilidade/probabilidade (knnen;
drfen; vielleicht); necesidade (mssen;
haben zu); obriga (mssen; sollen; Imperativ); permiso (drfen; knnen; lassen); intencin (wollen).
Expresin da existencia (z. B. es knnte
geben); da entidade (zhlbare und nicht
zhlbare Sammelbezeichnungen; zusammengesetzte Nomen; Pronomen [Relativ-,
Reflexiv- und Determinativpronomina]); da
calidade (z. B. schn praktisch, zu teuer).
Expresin da cantidade (Singular und
Plural; Kardinal- und Ordinalzahlen; Quantitt, z. B. viele; Grad, z. B. vllig, ein bisschen).
- Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. um Mitternacht; Zeiteinheiten, z. B.
Francs
(donc)).
Relacins temporais (lorsque, avant/aprs
+ Inf., aussitt, au moment o, () chaque
fois que).
Exclamacin (Comment,
Quel/Quelle/Quels/Quelles, Cest parti!).
Negacin (Pas de, Personne ne Rien
ne).
Interrogacin (Et alors? quoi bon?
Quel, quelle? Ah bon?).
Expresin do tempo: presente, pasado
(imparfait), futuro, condicional (frmulas de
cortesa e consello).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples), durativo (en + date), habitual
(souvent, parfois), incoativo (futur proche;
ex: je vais partir dans cinq minutes), terminativo.
Expresin da modalidade: factualidade;
capacidade (arriver faire, russir ); posibilliade/probabilidade (cest (presque)
certain, il y a de fortes chances pour que, il
ny a pas de chance pour que); necesidade; obriga/prohibicin (dfense de, dfendu de+ Inf., interdit de); permiso (permettre
qqch. A qqun, permettre de faire qqch.
qqun); intencin/desexo (avoir, lintention
de faire qqch, avoir envie de faire qqch.,
dcider de faire qqch., a me plairait de,
jaimerais beaucoup faire qqch.) ; cortesa.
Expresin expresin da existencia (os
presentativos); a entidade (artigos, morfoloxa (prefixos (anti, hyper) y sufixos (-ette,
-elle), pronomes personais, pronomes demostrativos; pronomes persoais OD y OI,
en, y, proposicins adxectivais (o,
dont); a cualidade, a posesin (adxectivos
posesivos).
Expresin da cantidade: (plurais irregulares; nmeros cardinais; nmeros ordinais;
artigos partitivos).
Adverbios de cantidade e medidas (beaucoup de monde, quelques, quelques-uns,
tout le monde, plein de, plusieur(s)); o
grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu, position, distance, mou-
Ingls
Afirmacin (affirmative sentences; tags;
Me too; Think/Hope so).
Exclamacin (What + (Adj. +) noun, e. g.
What beautiful horses!; How + Adv. + Adj.,
e. g. How very nice!; exclamatory sentences and phrases, e. g. Hey, thats my bike!).
Negacin (negative sentences with not,
never, no (Noun, e. g. no chance), nobody,
nothing; negative tags; me neither).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is the book about?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect; past perfect); presente (present simple and continuous); futuro (going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect; and future continuous); habitual (simple tenses (+ Adv., e. g. every
Sunday morning); used to); incoativo (be
about to); terminativo (stop ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able); posibilidade/probabilidade (may;
might; perhaps); necesidad (must; need;
have (got) to); obriga(have (got) to; must;
imperative); permiso (may; could; allow);
intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there could
be); la entidad
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic, one(s); determiners); a cualidade (e. g. pretty good; much too expensive).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. lots/plenty (of). Degree: e. g. absolutely;
a (little) bit).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance, motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. at
midnight), divisions (e. g. term), and indications (ago; early; late) of time; duration
Italiano
di, appena).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative;
proforma (spero di s); frasi impersonali.
Exclamacin (forme elliticche: sintagma
preposizionale. (p.es in bocca al lupo!);
frase semplice (p.es. crepi (il lupo)!); interiezioni (p.es. wow, che bello!, eh!, Carlo!)).
Negacin (frasi dichiarative negative con
avverbi e quantificatori negativi ((non /
n)... n, pi, nessuno); proforma (p.es.
spero di no)).
Interrogacin (totali; parziali introdotte da
avverbi e pronomi e aggettivi interrogativi
(p.es. da quando); eco (p.es. dove non sei
mai andato?); orientate (p.es. non credi?)).
Expresin do tempo (presente (presente);
pasado (imperfetto, perfetto composto e
piuccheperfetto); futuro (presente e futuro
semplice)) e do aspecto (puntual (tempi
semplici); durativo (presente e imperfetto;
perfetto composto e piuccheperfetto
(+Avv.); continuare a + Inf.); habitual (tempi semplici e perfetto composto e piuccheperfetto (+Avv.)); iterativo (ancora); incoativo (essere sul punto di/ mettersi a +Inf.);
terminativo (smettere di+ Inf.; tempi composti (+Avv.).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade ((non) essere in grado di
+Inf.); posibilidade ((condizionale semplice); possibilmente, probabilmente; credere, pensare che + indicativo)); necesidade
(bisognare + Inf.); obriga (imperativo; aver
da + Inf.); permiso (essere permesso +
Inf.); intencin (imperfetto e condizionale
semplice di verbi volitivi + Inf.; avere
lintenzione di + Inf.; decidere di + Inf.));
prohibicin: (non) essere permesso + Inf.).
Expresin da existencia (p.es. potrebbe
esserci); a entidade (nomi contabili / massa / collettivi/ composti; pronomi (relativi,
riflessivi, tonici); determinanti); a calidade
(p.es. davvero interessante; portato per le
lingue).
Expresin da cantidade (numero: singola-
Portugus
ordens).
Relacins temporais (enquanto, antes que,
depois que, logo que, at que, sempre
que).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; frases impessoais).
Exclamacin (formas elpticas: Que + S +
(to) + Adj., p.e Que dia to lindo!); sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Ei,
esta a minha bicicleta!; Magnfica bolsa!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; (no) nada, nenhum
(a), ningum).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. de quem a culpa?);
interrogativas tag (p.e. isto fcil, no ?);
interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simple simples e perfeito composto e pretrito mais-que-perfeito
composto); presente (presente); futuro
(futuro simples; (+Adv.); haver-de).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo (+ Adv.); andar a +
Inf.; ir + Ger.); habitual (tempos simples (+
Adv.); costumar+ Inf.); incoativo (desatar a
+ Inf.); iterativas (pretrito imperfeito do
indicativo; voltar a + Inf.); terminativo (pretrito perfeito simple simples composto e
pretiro pretrito mais-que-perfeito composto; vir de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
/ incapaz de + Inf.; saber); posibilidade/
probabilidade (ser possvel / impossvel +
Inf.; tal vez); necessidade (ser preciso /
necessrio + Inf.); obrigacin (ser obrigatrio + Inf.; imperativo); permiso (poder +
Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibicin: (no) ser possvel /permitido + Inf.);
intencin (pretrito imperfeito gostar de +
Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.).
Expresin da existencia (p. e. existir, dar-
Alemn
Francs
Ingls
Italiano
re/plurale; numerali cardinali, ordinali, collettivi (p.es. dozzina, secolo), moltiplicativi
(p.es. semplice, doppio). Quantit: p.es.
ciascuno, la maggior parte, parecchio, uno
spicchio di; grado: p.es. davvero carino,
proprio bello.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza, movimento, direzione,
origine e disposizione).
Expresin do tempo (p.es. alle 17 (ore));
divisione (p.es. allalba, nel secolo scorso)
e collocazione nel tempo (p.es. dopodomani, laltro ieri); durata (p.es. tutto lanno;
da; anteriorit (p.es. prima di, (non) ancora, il mese precedente); posteriorit (p.es.
appena, il giorno seguente); contemporaneit (p.es. allo stesso tempo,
allimprovviso); sequenza (p.es. prima ..
poi ... dopo... allora); intermittenza (p.es.
ogni tanto); frequenza (p.es. (200 ) al
mese).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo: p.es. volentieri, in genere, in
fretta).
Portugus
se); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/tnicos
tnicos, determinantes); a cualidade (p.e.
bastante bom; consideravelmente caro;
timo).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p. e. bastante, a maior parte de, mais o
menos. Grau: p.e. consideravelmente;
bastante bem).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direo).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. meio-dia), divises (p. e.
perodo, fim de semana) e indicaes de
tempo (p. e. atrs, cedo); durao (p. e.
at; entre ... e); anterioridade (anteontem;
j); posterioridade (mais tarde, na semana
que vem); sequncia (em primeiro lugar,
depois, em ltimo lugar); simultaneidade
(naquele momento); frequncia (p. e. cada
semana).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo, p.
e. pressa).
1 de bacharelato
Primeira Lingua Estranxeira I. 1 Bacharelato - Galicia
Obxectivos
Contidos
Criterios de evaluacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B.1.1. Coecer e saber aplicar as estratexias adecuadas para comprender o sentido xeral, a informacin
esencial, os puntos principais, os detalles relevantes,
ou informacin, ideas e opinins tanto implcitas como
explicitas do texto se estn claramente sinaladas..
B.1.2. Identificar as ideas principais, informacin
relevante e implicacins xerais de textos de certa lonxi-
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Distincin de tipos de comprensin (sentido xeral,
informacin esencial, puntos principais, detalles relevantes, implicacins).
Formulacin de hiptese sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hiptese sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paralingsticos.
Reformulacin de hiptese a partir da comprensin
de novos elementos.
B1.2. Recoecemento dos marcadores conversacionais mis comns: verificadores, expresivos, apelativos
e fticos.
Criterios de evaluacin
tude, ben organizados e con estruturas lingsticas de
certa complexidade, nunha variedade de lingua estndar e articulados a velocidade media ou normal, que
traten de temas tanto concretos como abstractos dentro do propio campo de especializacin ou de interese
nos mbitos persoal, pblico, acadmico e ocupacional/laboral, sempre que as condicins acsticas sexan
boas e pidanse confirmar certos detalles.
B1. 3 Comprender o esencial de conversas ou debates
reais entre varios interlocutores, e de descricins e narracins breves reproducidas por medio de dispositivos
multimedia (radio, televisin, vdeo, internet, etc.), expresadas nunha linguaxe sen sentidos implcitos nin
usos idiomticos.
B1.4 Comprender o sentido xeral, a informacin esencial, os puntos principais e os detalles mis relevantes
de textos orais transmitidos por medios tcnicos
,claramente estruturados e en lingua estndar, articulados a velocidade lenta e, sempre que as condicins
acsticas sexan boas e se poida volver escoitar o que
se dixo.
B1.5 Recoecer as frmulas de contacto social e as
normas de cortesa, e aquelas utilizadas para iniciar e
terminar o discurso, as como a intencin comunicativa
dos falantes que as utilizan en situacins comunicativas variadas, relativas a temas coecidos ou de interese persoal, emitidos en lingua estndar, nun rexistro
neutro, formal ou informal, que contean variedade de
expresins, estruturas e locucins idiomticas frecuentes e termos habituais e cultos de uso comn non especializados.
B1.6 Distinguir e aplicar comprensin do texto oral os
significados e funcins especficos xeralmente asociados a diversas estruturas sintcticas de uso comn
segundo o contexto de comunicacin (por ex. unha
estrutura interrogativa para dar unha orde).
B1.7 Comprender a informacin esencial de conversas
ou discusins en que se traten temas cotis xerais ou
do seu interese (necesidades materiais, sensacins
fsicas e sentimentos, opinins e experiencias persoais)
relacionados co traballo, os estudos e o tempo de lecer, se os participantes articulan con claridade, pausadamente e en lingua estndar, e se non hai interferencias acsticas.
B1.7 Recoecer os significados e intencins comunicativas expresas de patrns sonoros, acentuais, rtmicos
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Criterios de evaluacin
e de entoacin de uso comn e mis especficos, as
como algunhas de carcter implcito (inclundo o interese ou a indiferenza) cando a articulacin clara.
B1.8 Perseverar por acceder ao sentido do texto oral
cambiando o tipo de escoita, pedindo axuda, escoitando varias veces os textos gravados- anda que, en ocasins e mesmo con frecuencia, as hipteses de significado do texto oral non poidan ser verificadas con claridade.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
Estratexias de producin:
Planificacin:
Identificar o contexto, o destinatario e a finalidade
e da producin ou da interaccin.
Concibir a mensaxe con claridade, distinguindo a
sa idea ou ideas principais e a sa estrutura bsica.
Adecuar o texto ao destinatario, contexto e canle,
aplicando o rexistro e a estrutura de discurso
adecuados a cada caso e escollendo os expoentes lingsticos necesarios para lograr a intencin comunicativa.
Activar os coecementos previos sobre modelos
e secuencias de interaccin, e elementos lingsticos previamente asimilados e memorizados.
Execucin:
Expresar a mensaxe con claridade e coherencia,
estruturndoo adecuadamente e axustndose, no
seu caso, aos modelos e frmulas de cada tipo
de texto.
Contidos
Reaxustar a tarefa (emprender unha versin mis
modesta da tarefa) ou a mensaxe (facer concesins no que realmente lle gustara expresar),
tras valorar as dificultades e os recursos linguisticos dispoibles.
Apoiarse en e sacar o mximo partido dos coecementos previos (utilizar linguaxe prefabricado,
etc.).
Cooperar na interaccin con outras persoas: verificando a comprensin propia e dos demais e cooperando activamente na realizacin das tarefas
de comunicacin.
Compensar as carencias lingsticas mediante
procedementos lingsticos e paralingsticos.
Lingsticos:
Subsituir palabras por outras de significado
parecido.
Definir ou parafrasear un termo ou expresin.
Pedir axuda ou clarificacin.
Paralingsticos e paratextuais:
Sinalar obxectos, usar decticos ou realizar
accins que aclaran o significado.
Usar linguaxe corporal culturalmente pertinente (xestos, expresins faciais, posturas, contacto visual ou corporal, proxmica).
Usar sons cuasi-lingsticos.
Usar os elementos prosdicos (pausas, ritmo,
entoacin) como substitutos dos marcadores
discursivos para indicarlle ao destinatarioonte as partes do discurso que deben ser cointerpretadas.
Criterios de evaluacin
sobre temas de interese persoal, ou asuntos cotins ou
menos habituais, nun rexistro formal, neutro ou informal, utilizando adecuadamente os recursos de cohesin mis comns, e mostrando un control razoable de
expresins, estruturas e un lxico de uso frecuente,
tanto de carcter xeral como mis especfico.
B2.6. Coecer, seleccionar con atencin, e saber
aplicar con eficacia, as estratexias adecuadas para
producir textos orais de diversos tipos e de certa lonxitude, tentando novas formulacins e combinacins
dentro do propio repertorio, e corrixindo os erros (p. e.
en tempos verbais, ou en referencias temporais ou espaciais) que conducen a malentendidos se o interlocutor indica que hai un problema.
B2.7. Realizar una presentacin oral planficada de
certa lonxitude sobre temas xerais e acadmicos propios da idade e do nivel de estudos, nunha secuencia
lineal, apoiandose en notas e elementos grficos e respondendo a preguntas complementarias de carcter
previsbel.
B2.8. Mostrar certa flexibilidade na interaccin polo que
respecta aos mecanismos de toma e cesin do quenda
de palabra, a colaboracin co interlocutor e o mantemento da comunicacin, anda que poida que non
sempre se faga de maneira acertada.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
PLEB.2 3. Segue unha entrevista cun patrn estruturado de preguntas establecido con anterioridade realizando preguntas complementarias ou respondendo a
elas, sempre que se mantean dentro mbito predicible
da interaccin.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de evaluacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
PLEB3.2 Comprende o sentido xeral, os puntos principais e os detalles mis relevantes en noticias e artigos
periodsticos ben estruturados e de certa lonxitude nos
que se adoptan puntos de vista concretos sobre temas
de actualidade ou do seu interese e redactados nunha
variante estndar da lingua.
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCL
CSC
CCEC
B3.1.Estratexias de comprensin:
Mobilizacin de informacin previa sobre tipo de
tarefa e tema (coecementos previos sobre o contido de que se trate) a partir da informacin superficial
e paratextual: proveniencia do texto, imaxes, organizacin na pxina, ttulos de cabeceira, etc.
Identificacin do tipo de lectura demandado pola
tarefa (en superficie ou ocenica, selectiva, intensiva
ou extensiva).
Distincin de tipos de comprensin (sentido xeral,
informacin esencial, puntos principais, detalles relevantes, implicacins).
Identificacin do tipo textual, adaptando a comprensin ao mesmo.
Formulacin de hiptese sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hiptese sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paratextuais.
Identificacin das palabras clave.
Recoecemento da informacin esencial que o texto
proporciona e que necesaria para lograr o obxectivo de lectura.
Supresin de informacins pouco relevantes (redundantes, de detalle, pouco pertinentes) para o obxectivo de lectura
Reformulacin de hipteses a partir da comprensin
de novos elementos.
Revisin e recapitulacin continua e autointerrogacin sobre a comprensin.
Contidos
Criterios de evaluacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
Contidos
Criterios de evaluacin
entre outros, o reforzo ou a recuperacin do tema.
B4.4 Utilizar con razoable correccin as estruturas
morfosintcticas, os patrns discursivos e os elementos
de conexin e de cohesin de uso comn con fin de
que o discurso estea ben organizado e cumpra adecuadamente a funcin ou funcins comunicativas correspondentes.
B4.5 Presentar os textos propios, en soporte papel ou
dixital, de xeito coidado (con atencin s marxes, riscados, lias dereitas, letra clara, etc) atendendo non s
correccin ortogrfica da palabra, senn tamn ao
uso de maisculas e minsculas, e signos de puntuacin.
B4.6 Elaborar resumos e sintetizar informacin e
argumentos partindo de diferentes fontes. e escribir
notas recapitulativas, con claridade, exactitude, coherencia e fidelidade ao texto orixinal.
B4.7 Escribir cartas formais e informais a persoas
ligadas ao seu mbito persoal e profesional nas que
pide ou transmite informacin sinxela de carcter inmediato, salientando os aspectos que se consideran
importantes, empregando a estrutura e caractersticas
propias deste tipo de texto (cabeceira, despedida, sinatura, marxes...).
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de evaluacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
Contidos
palabra, da oracin e do enunciado (punto, coma, punto e coma, comias, parntese, signos de interrogacin, signos de exclamacin, puntos suspensivos e
guin).
B5.4 Coecementos morfosintcticos e discursivos.
Recoecemento e uso de elementos morfosintcticos que permiten recoecer, formular e organizar
distintos tipos de texto.
Recoecemento e uso de elementos, categoras,
clases, estruturas, procesos e relacins gramaticais
habituais nos distintos tipos de discurso.
B5.5 Aspectos socioculturais e sociolingsticos:
Convencins sociais, normas de cortesa e rexistros;
costumes, valores, crenzas e actitudes; linguaxe non
verbal.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,pases e comunidades lingsticas que falan outra lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.6 Plurilingsmo
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe
e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais,
e valorando positivamente as competencias que pose como persoa plurilinge.
B5.7 Estruturas sintctico-discursivas propias de cada
idioma.
B5.7 Funcins comunicativas:
Xestin de relacins sociais no mbito persoal, pblico, acadmico e profesional.
Descricin e apreciacin de calidades fsicas e abstractas de persoas, obxectos, lugares, actividades,
procedementos e procesos.
Narracin de acontecementos pasados puntuais e
habituais, descricin de estados e situacins presentes, e expresin de predicins e de sucesos futuros
a curto, medio e longo prazo.
Intercambio de informacin, indicacins, opinins,
crenzas e puntos de vista, consellos, advertencias e
avisos.
Expresin da curiosidade, o coecemento, a certeza, a confirmacin, a dbida, a conxectura, o escep-
Criterios de evaluacin
textos para resolver dbidas ortogrficas nos textos
producidos en formato electrnico, e utilizar con eficacia as convencins de escritura que rexen na comunicacin por Internet.
B5.4 Coecer, ser consciente deles, e aplicar os trazos
socioculturais e sociolingsticos salientables das comunidades nas que se utiliza a lingua meta, e das sas
diferenzas con respecto s culturas propias, relativos a
situacins cotis e menos habituais no mbito persoal,
pblico, acadmico e ocupacional/laboral, sobre, entre
outros, a estrutura socio-econmica, as relacins interpersoais, de xerarqua e entre grupos, comportamento
(posturas e ademns, expresins faciais, uso da voz,
contacto visual, cdigos proxmicos), e convencins
sociais (actitudes, valores, tabs). os a costumes e
usos, e actuar en consecuencia, adaptndose adecuadamente s caractersticas dos interlocutores e da situacin comunicativa na producin do texto oral e escrito.
B5.5 Amosar interese por establecer relacins entre a
cultura propia e a cultura da lingua meta para cumprir o
papel de intermediario cultural, e abordar con eficacia a
resolucin de malentendidos interculturais, esforzndose por superar comparacins ou xuzos estereotipados.
B5.6 Utilizar con razoable correccin as estruturas
morfosintcticas, os patrns discursivos e os elementos
de conexin e de cohesin de uso comn con fin de
que o discurso estea ben organizado e cumpra adecuadamente a funcin ou funcins comunicativas.
B5.7 Coecer, e saber seleccionar e utilizar, lxico oral
e escrito comn e ms especializado cando se conta
con apoio visual ou contextual, relacionado cos propios
intereses e necesidades no mbito persoal, pblico,
acadmico e ocupacional/laboral, e expresins e modismos de uso habitual.
B5.8 Resumir ou parafrasear un texto para facelo
intelixible a aqueles que necesitan desta mediacin por
descoecemento ou coecemento insuficiente da lingua meta.
B5.9. Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB5.5 Coece algns aspectos significativos histricos xeogrficos e de producin cultural dos pases
onde se fala a lingua estranxeira obtendo a informacin
por diferentes medios, entre eles a biblioteca, a Internet
e outras tecnoloxas da informacin e comunicacin.
CCL
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
Contidos
Criterios de evaluacin
Competencias clave
ticismo e a incredulidade.
Expresin da vontade, a intencin, a decisin, a
promesa, a orde, a autorizacin e a prohibicin, a
exencin e a obxeccin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, o
eloxio, a admiracin, a satisfaccin, a esperanza, a
confianza, a sorpresa, e os seus contrarios.
Formulacin de suxestins, desexos, condicins e
hipteses.
Establecemento e xestin da comunicacin e organizacin do discurso.
B5.8 Lxico:
Recoecemento e uso lxico comn e mis especializado relacionados con contidos acadmicos correspondentes e de interese nos mbitos persoal,
pblico, acadmico e ocupacional, relativo descricin de persoas e obxectos, tempo e espazo, estados, eventos e acontecementos, actividades, procedementos e procesos; relacins persoais, sociais,
acadmicas e profesionais; educacin e estudo; traballo e emprendemento; bens e servizos; lingua e
comunicacin intercultural; ciencia e tecnoloxa; historia e cultura.
Recoecemento e uso de expresins fixas frecuentes (locucins idiomticas, esquemas fraseolxicos
como Est libre esta cadeira? Podo...- colocacins,
frases feitas e lxico propio de temas relativos a feitos de actualidade.
Recoecemento e uso de antnimos, sinnimos e
de procedementos de formacin de palabras mediante recursos de derivacin e de composicin, e
recoecemento de falsos amigos.
1
Estndares de aprendizaxe
CAA
CSC
CCEC
CD
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(aussi bien que); disxuncin; oposicin
(seulement si, bien que, mme si, par contre, malgr, pourtant, toutefois, tout de
mme, avoir beau, quand (bien) mme,
alors mme que + conditionnel); causa
(tant donn que, vu que, comme); finali-
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(not onlybut also; bothand); disxuncin
(or); oposicin/concesin ((not) but; ,
though); causa (because (of); due to; as);
finalidade (to+ infinitive; for); comparacin
(as/not so Adj. as; less/more + Adj./Adv.
(than); better and better; the highest in the
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin(inoltre, (e) pure, nemmeno); disxuncin (altrimenti); oposicin (comunque,
tuttavia, piuttosto di/che); causa (.p.es.
poich, visto che); concesin (bench,
malgrado); finalidade (perch, affinch);
condicin (nel caso che, a patto che);
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(no s...como tambm; no s ... tambm); disjuno (ou, ou...ou); oposio
/concesso (mas, mesmo assim;... embora); causa (por causa disso; da que); finalidade e (para + Inf.; para que); comparao (mais/menos/to/tanto + Adj./Adv./S +
Alemn
Klasse); resultado/correlacin (deshalb;
so dass; je mehr desto besser); condicin (wenn; sofern; falls); estilo indirecto
(Redewiedergabe; Vorschlge; Aufforderungen; Befehle; Wnsche).
Relacins temporais (solange; seitdem;
nachdem [wir fertig sind]).
Afirmacin (affirmative Aussagestze;
affirmative Zeichen; so scheint es).
Exclamacin (Was fr ein[e] + Nomen
[+Satz], z. B. Was fr eine berraschung!; Wie + Adverb + Adjektiv, z. B.
Wie wenig beeindruckend!; Ausrufestze,
z. B. Oh! Das ist ja toll!).
Negacin (z. B. nicht schlecht, durchaus
nicht, keineswegs!).
Interrogacin (W-Fragen, z. B. Wie kommt
es?; Ja/Nein-Fragen; So?; Zeichen).
Expresin do tempo: pasado (Prteritum;
Perfekt; Plusquamperfekt; historisches
Prsens; Konjunktiv I); presente (Prsens;
Konjunktiv I); futuro (werden + Infinitiv;
Prsens + Adverb; Perfekt + Adverb).
Expresin do aspecto: puntual (Perfekt;
Plusquamperfekt; Futur II); durativo
(Prsens; Prteritum; Futur I); habitual
(Prsens/Prteritum + Adverb [z. B. gewhnlich]; pflegen zu); incoativo (vornehmen zu); terminativo (Adverb [gerade;
schon] + Perfekt).
Expresin da modalidade: factualidade
(Aussagestze); capacidade (schaffen);
posibilidade/probabilidade (mglicherweise; wahrscheinlich); necesidade (bentigen; brauchen); obriga (brauchen / nicht
brauchen); permiso (drfen; knnen; lassen); intencin (denken zu + Infinitiv).
Expresin da existencia (z. B. es sollte/msste geben); da entidade (zhlbare
und nicht zhlbare Sammelbezeichnungen; zusammengesetzte Nomen; Pronomen [Relativ-, Reflexiv- und Determinativpronomina]); da calidade (z. B. eher unbekannte, leicht zu finden).
Expresin da cantidade (Zahlen, z. B.
Brche und Dezimalzahlen; Quantitt, z. B.
mehrere; Grad, z. B. unmig, glcklich,
Francs
dade (pour que, dans le but que, de faon
ce que, de manire ce que, afin que +
Subj.); comparacin (le meilleur, le mieux,
le pire, de mme que, plusplus,
moinsmoins, plusmoins, moinsplus);
consecuencia (si bien que, de telle manire que, de faon ce que); distributivas
(tantttantt, bien.bien); condicin (si,
mme si + Indic., condition de + Inf.,
condition de, moins de + inf., au/dans le
cas o (+ conditionnel)); estilo indirecto
(rapporter des informations).
Relacins temporais (depuis, ds, au fur et
mesure, tandis que, jusquau moment
o).
Exclamacin (Que, Hlas!, Mince alors!)
Negacin (ne pas encore, ne.plus, pas
mal (du tout), pas question, pas du tout).
Interrogacin (lequel, laquelle, auquel,
duquel).
Expresin do tempo: presente; pasado
(plus-queparfait); futuro.
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); durativo (il tait une fois, cette
poque l); habitual (de temps en
temps, chaque, tous les, n fois par
mois/an); incoativo (tre sur le point de);
terminativo (cesser de, arrter de, mettre
fin qqch.).
Expresin da modalidade: factualidade;
capacidade; posibilliade/probabilidade (il
est possible que, il se peut que); necesidade; obriga/prohibicin (se voir dans
lobligation de, se voir forc (faire)
qqch.); permiso; intencin/desexo (exprimer le souhait qui concerne un autre: j'aimerais que/ je voudrais que/ jaurais envie
que/ a me plairait que + Subj.); factitivo o
causal con el verbo faire (ex: Pierre a fait
tomber son livre/sest fait couper les cheveux); condicional (conditionnel prsent) ;
cortesa.
Expresin expresin da existencia (presentativo); a entidade (artigos, nomes,
pronomes persoais, adxectivos y pronomes demostrativos; pronomes persoais
OD y OI, en, y; proposicins adxectivais
Ingls
world); resultado (so; so that); condicin (if;
unless); estilo indirecto (reported information, offers, suggestions and commands).
Relacins temporais (the moment (she
left); while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags;
Me too; Think/Hope so).
Exclamacin (What + (Adj. +) noun, e. g.
What beautiful horses!; How + Adv. + Adj.,
e. g. How very nice!; exclamatory sentences and phrases, e. g. Hey, thats my bike!).
Negacin (negative sentences with not,
never, no (Noun, e. g. no chance), nobody,
nothing; negative tags; me neither).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is the book about?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect; past perfect); presente (present simple and continuous); futuro (going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect; and future continuous); habitual (simple tenses (+ Adv., e. g. every
Sunday morning); used to); incoativo (be
about to); terminativo (stop ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able); posibilidade/probabilidade (may;
might; perhaps); necesidad (must; need;
have (got) to); obriga(have (got) to; must;
imperative); permiso (may; could; allow);
intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there could
be); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic, one(s); determiners); a cualidade (e. g. pretty good; much too expensive).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. lots/plenty (of). Degree: e. g. absolutely;
a (little) bit).
Expresin do espazo (prepositions and
Italiano
comparacin ((tanto) quanto, pi/ meno di
quanto); resultado /correlacin (perci,
cosicch, in modo (tale) da, sia...sia); estilo
indirecto estilo indirecto (informazione riferita, consigli, ordini, offerte, suggerimenti,
promesse, avvisi).
Relacins temporais (prima che; dopo
(+Inf. composto), intanto, finch).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative; si
passivante; frasi enfatiche.
Exclamacin (Come /Quanto + frase (p.es.
come sei dolce!); interiezioni (p.es. ops!,
magari!));
Negacin (frasi dichiarative negative con
affatto, niente e senza (p.es. senza uscita,
niente concerto)); proforma (p.es. nemmeno, affatto)).
Interrogacin (totali; parziali introdotte da
avverbi, aggettivi e pronomi interrogativi; ;
eco (p.es. lo ha detto chi?); orientate (p.es.
cos?); optative-dubitative ottativedubitative (p.es. che dire?).
Expresin do tempo (presente (presente);
pasado (presente, imperfetto, perfetto
composto, piuccheperfetto, perfetto semplice); futuro (futuro semplice e composto))
e do aspecto (puntual (tempi semplici);
durativo (presente, imperfetto, perfetto
composto e piuccheperfetto (+Avv.), perfetto semplice (+Avv.); futuro stare + gerundio); habitual (tempi semplici e perfetto
composto e piuccheperfetto (+Avv.)); iterativo (imperfetto (+Avv.); incoativo (attacare
a/scoppiare a + Inf.); terminativo ( presente
storico; terminare di + Inf.; tempi composti
e perfetto semplice).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade ((non) essere bravo a +Inf.);
posibilidade (futuro semplice; verbi, sostantivi e aggettivi che esprimono opinione,
dubbio, assunzione, attesa, persuasione,
apparenza + cong.); necesidade (occorrere); obriga (essere obbligato a + Inf.)); intencin (verbi volitivi + cong.)); prohibicin
(proibire di +Inf. semplice; non + futuro
semplice).
Portugus
(do) que/como/quanto; superlativo relativo
(p. e. o rapaz mais distrado da turma);
resultado (assim, portanto;); condio (se,
sem); discurso indireto (informaes, oferecimentos, sugestes e ordens).
Relacins temporais (enquanto, antes que,
depois que, logo que, at que, sempre
que).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; frases impessoais).
Exclamacin (formas elpticas: Que + S +
(to) + Adj., p.e Que dia to lindo!); sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Ei,
esta a minha bicicleta!; Magnfica bolsa!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; (no) nada, nenhum
(a), ningum).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. de quem a culpa?);
interrogativas tag (p.e. isto fcil, no ?);
interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simple simples e perfeito composto e pretrito mais-que-perfeito
composto); presente (presente); futuro
(futuro simples; (+Adv.); haver-de).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo (+ Adv.); andar a +
Inf.; ir + Ger.); habitual (tempos simples (+
Adv.); costumar+ Inf.); incoativo (desatar a
+ Inf.); iterativas (pretrito imperfeito do
indicativo; voltar a + Inf.); terminativo (pretrito perfeito simple simples e composto e
pretiro pretrito mais-que-perfeito composto; vir de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
/ incapaz de + Inf.; saber); posibilidade/
probabilidade (ser possvel / impossvel +
Inf.; tal vez); necessidade (ser preciso /
necessrio + Inf.); obrigacin (ser obrigatrio + Inf.; imperativo); permiso (poder +
Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibi-
Alemn
Francs
ziemlich gut).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. morgen um diese Zeit, in zehn Tagen; Zeiteinheiten, z. B. Semester; Ausdruck der Zeit [eher; spter]; Dauer, z. B.
den ganzen Tag, den ganzen Sommer
lang; Vorzeitigkeit [noch; schon (nicht)];
Nachzeitigkeit, z. B. danach, spter; Aufeinanderfolge [zuerst; zunchst; schlielich];
Gleichzeitigkeit [gerade als]; Hufigkeit, z.
B. sehr oft, oftmals, Tag ein, Tag aus).
Expresin do modo (Modaladverbien und stze, z. B. hflich, aus dem Lot geraten).
Ingls
Italiano
-Expresin da existencia (p.es. dovrebbe
esserci stato; ecco fatto); a entidade (nomi
contabili / massa / collettivi/ composti; pronomi (relativi, riflessivi, tonici); determinanti); a calidade (p.es. parecchio stanco; difficile da fare).
Expresin da cantidade (numero: singolare/plurale; numerali cardinali, ordinali, collettivi (p.es. centinaio, migliaio), moltiplicativi (p.es. triplo); frazionari (p.es. un quarto); distributivi (p.es uno a uno). Quantit:
p.es. diverso, un blocchetto da dieci; grado: p.es. enormemente dispiaciuto; piuttosto stanco.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza, movimento, direzione,
origine e disposizione).
Expresin do tempo (p.es. alle 17 ore e
quarantacinque)); divisione ( p.es. al tramonto, ai nostri giorni) e collocazione nel
tempo (p.es. nel diciannovesimo secolo);
durata (p.es. in un quarto dora, da ....
che ); anteriorit (p.es. qualche mese prima); posteriorit (p.es. il giormo successivo) ; contemporaneit (p.es. intanto); sequenza (p.es. inoltre .. poi .... infine); intermittenza (p.es. ogni volta); frequenza
(p.es. raramente).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo: p.es. per caso, apposta, di
nascosto).
Portugus
cin: (no) ser possvel /permitido + Inf.);
intencin (pretrito imperfeito gostar de +
Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.).
Expresin da existencia (p. e. existir, darse); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/tnicos
tnicos, determinantes); a cualidade (p.e.
bastante bom; consideravelmente caro;
timo).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p. e. bastante, a maior parte de, mais o
menos. Grau: p.e. consideravelmente;
bastante bem).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direo).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. meio-dia), divises (p. e.
perodo, fim de semana) e indicaes de
tempo (p. e. atrs, cedo); durao (p. e.
at; entre ... e); anterioridade (anteontem;
j); posterioridade (mais tarde, na semana
que vem); sequncia (em primeiro lugar,
depois, em ltimo lugar); simultaneidade
(naquele momento); frequncia (p. e. cada
semana).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo, p.
e. pressa).
2 de bacharelato
Primeira Lingua Estranxeira II. 2 Bachillerato GALICIA
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.2. Coecer e saber aplicar as estratexias adecuadas para comprender o sentido xeral; a informacin
esencial; os puntos principais; os detalles relevantes;
informacin, ideas e opinins tanto implcitas como
PLEB1.1. Comprende instrucins, anuncios, declaracins e mensaxes detalladas, dados cara a cara ou
por outros medios, sobre temas concretos, en linguaxe estndar e a velocidade normal (p. e. declaracins
CCL
CAA
CSC
Contidos
Identificacin do tipo de escoita necesario para
realizar a tarefa (global, selectiva, detallada).
Identificacin do tipo textual, adaptando a comprensin ao mesmo.
Distincin de tipos de comprensin (sentido xeral,
informacin esencial, puntos principais, detalles relevantes, implicacins).
Formulacin de hiptese sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hiptese sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paralingsticos.
Reformulacin de hiptese a partir da comprensin
de novos elementos.
B1.2. Recoecemento dos marcadores conversacionais mis habituais: verificadores, expresivos, apelativos e fticos.
Criterios de avaliacin
explicitas do texto, formuladas de maneira clara; e
matices como a irona ou o humor, ou o uso potico
ou esttico da lingua cando a imaxe facilita a comprensin.
B.1.3. Distinguir e aplicar comprensin do texto oral
os significados e funcins especficos xeralmente
asociados a diversas estruturas sintcticas de uso
comn segundo o contexto de comunicacin (p. e.
estrutura interrogativa para expresar admiracin).
B1.4 Comprender o esencial de conversas ou debates, sobre temas acadmicos ou profesionais da sa
rea de interese, desenvolvidos nunha linguaxe sen
usos idiomticos. E extraer informacin especfica
relevante anda que non se comprenda a totalidade
dos textos.
B1.5 Recoecer os significados e intencins comunicativas expresas de patrns sonoros, acentuais, rtmicos e de entoacin de uso comn e mis especficos, as como algunhas de carcter implcito (inclundo a irona e o humor) cando a articulacin clara.
B1.6 Comprender as ideas principais e as especficas
mis relevantes de textos gravados ou audiovisuais
emitidos en lingua estndar, con claridade na fala, e
sen condicins externas que dificulten a comprensin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
ou mensaxes institucionais).
CCEC
CD
CCL
CCA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CCA
CSC
CCEC
CCL
CCA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
B2.1. Estratexias de producin:
Planificacin:
Identificacin do contexto, do destinatario e da
finalidade da producin ou da interaccin.
Percepcin da mensaxe con claridade, distinguindo a sa idea ou ideas principais e a sa
estrutura bsica.
Adecuacin do texto ao destinatario, contexto e
canle, aplicando o rexistro e a estrutura de discurso adecuados a cada caso, e escollendo os
expoentes lingsticos necesarios para lograr a
intencin comunicativa.
Activacin dos coecementos previos sobre
modelos e secuencias de interaccin, e elementos lingsticos previamente asimilados e memorizados.
Execucin:
Expresin da mensaxe con claridade e coherencia, estruturndoo adecuadamente e axustndose, no seu caso, aos modelos e frmulas
de cada tipo de texto.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin
mis modesta da tarefa) ou da mensaxe (facer
concesins no que realmente lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e os recursos lingsticos dispoibles.
Aproveitamento dos coecementos previos sacandolle o maior partido (utilizar linguaxe prefabricado, etc.).
Cooperacin na interaccin con outras persoas:
verificando a comprensin propia e dos demais
e cooperando activamente na realizacin das
tarefas de comunicacin.
Compensacin das carencias lingsticas mediante procedementos lingsticos ou paralingsticos:
Lingsticos:
Modificacin de palabras de significado
parecido.
Definicin ou parafrase dun termo ou expresin.
Producin de autocorreccin, falsos comezos, repeticins e circunloquios.
Criterios de avaliacin
B2.1. Coecer, seleccionar con coidado, e saber
aplicar eficazmente e con certa naturalidade, as estratexias adecuadas para producir textos orais de
diversos tipos e de certa lonxitude, planificando o discurso segundo o propsito, a situacin, os interlocutores e a canle de comunicacin; recorrendo parfrasis ou a circunloquios cando non se atopa a expresin precisa, e identificando e corrixindo os erros que
poidan provocar unha interrupcin da comunicacin.
B2.2. Construr textos claros e co detalle suficiente,
ben organizados e adecuados ao interlocutor e propsito comunicativo, sobre temas diversos, xerais e
mis especficos dentro do propio campo de especialidade ou de interese, e defender un punto de vista
sobre temas xerais ou relacionados coa propia especialidade, indicando os proles e os contras das distintas opcins, as como tomar parte activa en conversacins formais ou informais de certa lonxitude, desenvolvndose cun grao de correccin e fluidez que
permita manter a comunicacin.
B2.3Utilizar correctamente, sen erros que conduzan a
malentendidos, as estruturas morfosintcticas, os
patrns discursivos e os elementos de coherencia e
de cohesin de uso comn e mis especfico, seleccionndoos en funcin do propsito comunicativo no
contexto concreto (por ex. o uso da voz pasiva en
presentacins de carcter acadmico, ou de frases
de relativo para facer unha descricin detallada).
B2.4 Ler en voz alta con nfase expresiva de xeito
que poida recoecerse as ideas clave, utilizando o
ritmo e as pautas para facer a lectura comunicativa,
engadindo algn comentario persoal ao texto: aclaracin de palabras, algn novo exemplo, unha alusin a
experiencias compartidas e corrixndose con naturalidade no caso dalgunha equivocacin.
B2.5. Planificar e articular o texto oral segundo a
funcin ou funcins comunicativas principais e secundarias en cada caso, seleccionando os diferentes
expoentes das devanditas funcins segundo os seus
distintos matices de significacin, e os distintos patrns discursivos dos que se dispn para presentar e
organizar a informacin, deixando claro o que se considera importante (p. e. mediante estruturas enfticas), ou os contrastes ou digresiones con respecto ao
tema principal.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB 2.4. Toma parte adecuadamente en conversacins formais, entrevistas, reunins e debates de carcter acadmico ou ocupacional, achegando e pedindo informacin relevante e detallada sobre aspectos concretos e abstractos de temas cotis e menos
habituais nestes contextos; explicando os motivos
dun problema complexo e pedindo e dando instrucins ou suxestins para resolvelo; desenvolvendo
argumentos de forma comprensible e convincente e
comentando as contribucins dos interlocutores; opinando, e facendo propostas justificadas sobre futuras
actuacins.
CCL
CAA
CSC
CCEC
PLEB2.5 Participa na interaccin verificando a comprensin propia e dos demais e cooperando activamente na realizacin das tarefas de comunicacin,
cun bo grao de fluidez e claridade, malia algns erros
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Paralingsticos.
Pedido de axuda ou clarificacin.
Sinalizacin de obxectos, uso de decticos
ou realizacin de accins que aclaran o
significado.
Uso de linguaxe corporal culturalmente
pertinente (xestos, expresins faciais,
posturas, contacto visual ou corporal, proxmica).
Uso de sons extralingsticos e calidades
prosdicas convencionais.
Uso dos elementos prosdicos (pausas,
ritmo, entoacin) como substitutos dos
marcadores discursivos para indicarlle ao
destinatario-onte as partes do discurso
que deben ser co-interpretadas.
B2.2 Rutinas ou modelos de interaccin segundo o
tipo de situacin de comunicacin en contextos informais e formais mis habituais.
Criterios de avaliacin
B2.6. Expresarse con relativa facilidade e naturalidade, e cun grao de fluidez que permita desenvolver o
discurso sen moita axuda do interlocutor, anda que
poidan darse algns problemas de formulacin que
retarden algo o discurso ou que requiran expor de
maneira distinta o que se quere dicir.
B2.7. Xestionar a interaccin de maneira eficaz en
situacins habituais, respectando e tomando a quenda de palabra con amabilidade e cando se desexa, e
axustando a propia contribucin dos interlocutores
percibindo as sas reaccins, as como defenderse
en situacins menos rutineiras, e mesmo difciles, p.
e. cando o interlocutor acapara a quenda de palabra,
ou cando a sa contribucin escasa e haxa que
encher as lagoas comunicativas ou animarlle a participar.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
espordicos.
PLEB2.6 Realiza unha entrevista cun patrn estruturado de preguntas establecido con anterioridade, realizando preguntas complementarias ou respondendo
a elas, reaccionando ante unha resposta que non
entenda, e interactuando para pedir repeticins e confirmar a comprensin mutua.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB3.3. Comprende instrucins extensas e complexas dentro da sa rea de interese ou a sa especialidade, inclundo detalles sobre condicins e advertencias, sempre que poida volver ler as seccins difciles (p. e. sobre instrumentos de medicin ou de procedementos cientficos).
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
B3.1.Estratexias de comprensin:
Mobilizacin de informacin previa sobre tipo de
tarefa e tema a partir da informacin superficial e
paratextual: proveniencia do texto, imaxes, organizacin na pxina, ttulos de cabeceira, etc..
Identificacin do tipo de lectura demandado pola
tarefa (en superficie ou ocenica, selectiva, intensiva ou extensiva).
Identificacin do tipo textual, adaptando a comprensin ao mesmo.
Distincin de tipos de comprensin (sentido xeral,
informacin esencial, puntos principais, detalles relevantes, implicacins).
Formulacin de hiptese sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hiptese sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paratextuais.
Reformulacin de hiptese a partir da comprensin
de novos elementos.
B3.2. Coecer e saber aplicar as estratexias adecuadas para comprender o sentido xeral; a informacin
esencial; os puntos principais; os detalles relevantes;
informacin, ideas e opinins tanto implcitas como
explcitas do texto se estn claramente sinalizadas; e
matices como a irona ou o humor, ou o uso potico
ou esttico da lingua, formulados de xeito claro.
B3.3 Seguir instrucins de certa complexidade e
extensin tanto do mbito pblico como propio da
especialidade, anda que sexa necesario apoiarse
para a comprensin en soportes visuais como debuxos, bosquexos e outros.
B.3.4. Identificar as ideas principais, informacin
detallada e implicacins xerais de textos de certa lon-
Contidos
Criterios de avaliacin
xitude, ben organizados e lingisticamente complexos, nunha variedade de lingua estndar e que traten
de temas tanto concretos como abstractos, mesmo se
son de carcter tcnico cando estean dentro do propio campo de especializacin ou de interese, nos
mbitos persoal, pblico, acadmico e laboral/profesional, sempre que se poidan reler as seccins difciles.
B3.5 Recoecer globalmente e con detalle a lia
argumental no tratamento do asunto presentado en
xornais, revistas, guas, pxinas web, novelase distinguir entre informacin, opinin e persuasin, as
como comprender en textos literarios as relacins
entre os personaxes e os motivos que os impulsan a
actuar.
B3.6 Ler con fluidez textos de ficcin e literarios
contemporneos e relacionados cos propios intereses
e necesidades no mbito persoal, pblico e acadmico, e laboral/profesional ben estruturados en rexistro
estndar da lingua, e escritos sen modismos pouco
frecuentes.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
cins pblicas ou entidades privadas como universidades, empresas ou compaas de servizos, sobre
temas concretos e abstractos de carcter persoal e
acadmico dentro da sa rea de interese ou a sa
especialidade.
CSC
CCEC
PLEB3.5. Entende, en textos de referencia e consulta, tanto en soporte papel como dixital, informacin
detallada sobre temas da sa especialidade nos mbitos acadmico ou ocupacional, as como informacin concreta relacionada con cuestins prcticas en
textos informativos oficiais, institucionais, ou corporativos.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
B4.1.Estratexias de producin:
Planificacin:
Mobilizacin e coordinacin das propias competencias xerais e comunicativas co fin de realizar
eficazmente a tarefa (repasar que se sabe sobre o tema, que se pode ou se quere dicir, etc.)
Localizacin e uso adecuado de recursos lingsticos ou temticos (uso dun dicionario ou gramtica, obtencin de axuda, etc.)
Execucin:
Elaboracin dun borrador.
Estruturacin do contido do texto.
Contidos
Organizacin do texto en pargrafos abordando
en cada un unha idea principal do texto e entre
todos conformar o significado deste ou idea
global.
Discriminacin das propiedades textuais de coherencia, cohesin e adecuacin.
Expresin da mensaxe con claridade axustndose aos modelos e frmulas de cada tipo de
texto.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin
mis modesta da tarefa) ou a mensaxe (facer
concesins no que realmente lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e os recursos dispoibles.
Aproveitamento dos coecementos previos sacandolle o maior partido (utilizar linguaxe prefabricada, etc.).
Revisin:
Identificacin de problemas, erros e repeticins.
Verificacin da progresin e da coherencia.
Atencin s convencins ortogrficas e signos
de puntuacin.
Reescritura definitiva.
Presentacin coidada do texto (marxes, limpeza, tamao da letra adecuado, uso normativo de
maisculas e minsculas, etc.).
Criterios de avaliacin
de fontes diversas, ou reaxustando o rexistro ou o
estilo (inclundo lxico, estruturas sintcticas e patrns discursivos) para adaptar o texto ao destinatario
e contexto especficos.
B4.3. Escribir, en calquera soporte, textos ben estruturados sobre unha ampla serie de temas relacionados cos propios intereses ou especialidade, facendo
descricins claras e detalladas; sintetizando informacin e argumentos extrados de diversas fontes e organizndoos de maneira lxica; e defendendo un
punto de vista sobre temas xerais, ou mis especfico, indicando os proles e os contras das distintas opcins, utilizando para iso os elementos lingsticos
adecuados para dotar ao texto de cohesin e coherencia e manexando un lxico adaptado ao contexto e
ao propsito comunicativo que se persegue.
B4.4. Planificar e articular o texto escrito segundo a
funcin ou funcins comunicativas principais e secundarias en cada caso, seleccionando os diferentes
expoentes das devanditas funcins segundo os seus
distintos matices de significacin, e os distintos patrns discursivos dos que se dispn para presentar e
organizar a informacin, deixando claro o que se considera importante (p. e. mediante estruturas enfticas), ou os contrastes ou digresiones con respecto ao
tema principal.
B4.5 Elaborar resumos e notas recapitulativas, con
claridade, exactitude, coherencia e fidelidade ao texto
orixinal.
B4.6 Presentar os textos escritos de xeito coidado
(con atencin s marxes, riscados, lias dereitas,
letra clara, letras maisculas e minsculas cando corresponda, etc) en soporte papel e dixital, adecuados
aos fins funcionais e valorando a importancia da presentacin nas comunicacins escritas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
claridade, explicando as sas distintas partes ou circunstancias e ofrecendo unha opinin persoal argumentada.
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB4.8. Escribe, en calquera soporte, cartas formais de carcter acadmico ou profesional, dirixidas
a institucins pblicas ou privadas e a empresas, nas
que d e solicita informacin; describe a sa traxectoria acadmica ou profesional e as sas competencias; e explica e justifica co suficiente detalle os motivos das sas accins e plans (p. e. carta de motivacin para matricularse nunha universidade estranxeira, ou para solicitar un posto de traballo), respectando
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
PLEB 5.2 Relacinase oralmente e por escrito comunicando con eficacia informacin, noticias, ideas e
puntos de vista sobre temas tanto abstractos como
concretos; ou solicitando ou transmitindo informacin
relacionada con servizos ou outros mbitos das relacins sociais, adaptando a sa expresin e os medios
de expresalo situacin de comunicacin.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
PLEB 5.5 Desenvlvese con seguridade en transaccins e xestins cotis e menos habituais, xa sexa
cara a cara, por telfono ou outros medios tcnicos,
solicitando informacin detallada, ofrecendo explicacins claras e detalladas e desenvolvendo a sa argumentacin de xeito satisfactorio na resolucin dos
problemas que xurdan.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
Contidos
Xestin de relacins sociais no mbito persoal,
pblico, acadmico e profesional.
Descricin e apreciacin de calidades fsicas e
abstractas de persoas, obxectos, lugares, actividades, procedementos e procesos.
Narracin de acontecementos pasados puntuais e
habituais, descricin de estados e situacins presentes, e expresin de predicins e de sucesos futuros a curto, medio e longo prazo.
Intercambio de informacin, indicacins, opinins,
crenzas e puntos de vista, consellos, advertencias
e avisos.
Expresin da curiosidade, o coecemento, a certeza, a confirmacin, a dbida, a conxectura, o escepticismo e a incredulidade.
Expresin da vontade, a intencin, a decisin, a
promesa, a orde, a autorizacin e a prohibicin, a
exencin e a obxeccin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, o
eloxio, a admiracin, a satisfaccin, a esperanza,
a confianza, a sorpresa, e os seus contrarios.
Formulacin de suxestins, desexos, condicins e
hipteses.
Establecemento e xestin da comunicacin e organizacin do discurso.
B5.6 Lxico
Recoecemento e uso de lxico oral e escrito comn e mis especializado dentro das propias reas de interese nos mbitos persoal, pblico, acadmico e ocupacional, relativo descricin de
persoas e obxectos, tempo e espazo, estados,
eventos e acontecementos, actividades, procedementos e procesos; relacins persoais, sociais,
acadmicas e profesionais; educacin e estudo;
traballo e emprendemento; bens e servizos; lingua
e comunicacin intercultural; ciencia e tecnoloxa;
historia e cultura.
Recoecemento e uso de expresins fixas frecuentes (locucins idiomticas, esquemas fraseolxicos, colocacins, frases feitas e lxico propio
de temas relativos a feitos de actualidade e
Recoecemento e uso de antnimos, sinnimos e
de procedementos de formacin de palabras mediante recursos de derivacin e de composicin, e
Criterios de avaliacin
humorstico, potico ou esttico sinxelo do idioma.
B5.6 Coecer coa profundidade debida e aplicar
eficazmente comprensin do texto os coecementos sociolingsticos relativos estruturacin social,
s relacins interpersonais en diversos contextos
(desde informal ata institucional) e as convencins
sociais (inclundo crenzas e estereotipos) predominantes nas culturas en que se utiliza a lingua meta,
as como os coecementos culturais mis relevantes
(por ex. histricos , xeogrficos, literarios ou artsticos) que permitan captar as alusins mis directas
sobre estes aspectos que poida conter o texto.
B5.7 Resumir ou parafrasear un texto para facelo
intelixible a aqueles que necesitan desta mediacin
por descoecemento ou coecemento insuficiente da
lingua meta.
B5.8 Utilizar o coecemento sociocultural sobre modo
de vida da comunidade que obxecto de estudo e as
diferenzas esenciais entre as prcticas, os valores e
as crenzas desa comunidade e as propias para facer
un texto comprensible a un interlocutor que descoece a lingua estranxeira, e resolver posibles malentendidos e conflictos interculturais.
B5.9. Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de libros
e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas,
tanto curriculares como outras presentes no centro, e
relacionados cos Elementos Transversais, evitando
estereotipos lingsticos ou culturais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin; disxuncin; oposicin/concesin
(quoique, malgr que + Subj. (para un hecho real), si... que; que... ou que + Subj.,
avoir beau tre + nom/Adj./Adv., loin de,
sans); causa (du fait que); finalidade (de
peur que, de crainte que, que + Subj. (ex:
Viens que je te voie!)); comparacin (cest
le meilleur/pire que + Subj., autant/tant
que, dautant plus/moins que); consecuencia (aussi que); condicin (grondif,
ex: En faisant du sport vous vous sentirez
mieux), pourvu que, condition que); estilo
indirecto (rapporter des informations, suggestions, ordres, questions).
Relacins temporais (auparavant, dornavant, alors que en attendant, tant que).
Exclamacin (Comme si!).
Negacin (neque (ne expltif), omisin
de ne , uso de ne solo (registre soutenu, ex: Si je ne me trompe, nous sommes arrivs)).
Interrogacin (Question rapporte, ex: Il
me demande quelle heure commence le
film?).
Expresin do tempo: presente; pasado;
futuro (futur antrieur).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); durativo (de ces temps-ci);
habitual; incoativo (tre prt ); terminativo.
Expresin da modalidade: factualidade;
capacidade; posibilliade/probabilidade;
necesidade; obriga/prohibicin (navoir
qu, il ny a qu); permiso (Puisje?); intencin/desexo; voix passive;
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(neithernor); disxuncin (eitheror);
oposicin/concesin (only (it didnt work);
despite/in spite of + NP/VP/sentence);
causa because (of); due to; as; since); finalidade (so as to); comparacin (as/not
so Adj. as; far less tiresome/much more
convenient (than); the best by far); resultado/correlacin(suchthat); condicin (if;
unless; in case; supposing); estilo indirecto
(reported information, offers, suggestions,
promises, commands, wishes, warnings).
Relacins temporais ((just) as; while; once
(we have finished).
Afirmacin (emphatic affirmative sentences
/ the dummy do, e. g. I do love classic music; tags, e. g. I should have).
Exclamacin (What + noun + sentence), e.
g. What a nuisance (he is)!; How + Adv. +
Adj., e. g. How very extraordinary!; exclamatory sentences and phrases, e. g. Gosh,
it is freezing!).
Negacin (e. g. Nope; Never ever; You
neednt have).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; Says who? Why on earth did she say
that?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect simple and
continuous; past perfect simple and continuous); presente (present simple and continuous); futuro (present simple and continuous + Adv.; will be + verb+ ing; will +
perfect tense (simple and continuous)).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past sim-
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin(e poi, neppure); disxuncin (senn);
oposicin (bens, anzi); causa (per il fatto
che); concesin ((cio)nonostante, pur +
gerundio); finalidade (allo scopo di + Inf.);
condicin (purch, ammesso che); comparacin (altrettanto/quanto, pi/meno di quello che); resultado /correlacin (troppo...
per, al punto che); estilo indirecto estilo
indirecto (informazione riferita, consigli,
ordini, offerte, suggerimenti, promesse,
avvisi).
Relacins temporais (da che, nel + Inf.;
(una volta +) participio passato);
Afirmacin (frasi dichiarative affermative;
frasi con dislocazione (p.es. il libro, lha
preso Anna).
Exclamacin (frase enfatica (p.es. tutto ho
fatto!); interiezioni (p.es. macch!)).
Negacin (frasi dichiarative negative con
non, mica e non; proforma (p.es. assolutamente no).
Interrogacin (totali; parziali; indirette); eco
(p.es. Simona? Serena, vorrai dire?);
orientate (p.es. ...non cos? non trovi?);
optative-dubitative ottative-dubitative (p.es.
che sia lui? che gli sia successo qualcosa?); retoriche (p.es. non sarebbe meglio
per tutti se non ci fossero guerre?).
Expresin do tempo (pasado (presente,
piuccheperfetto, perfetto semplice; futuro
(futuro composto e condizionale composto)) e do aspecto (puntual (tempi semplici);
durativo (presente, imperfetto, perfetto
semplice (+Avv.), tempi composti (+Avv.));
seguitare a +Inf.; venire + Ger.); habitual
(tempi semplici e perfetto composto e
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(alm disso; nem sequer); oposio/concesso (prem porm; apesar de);
causa (por causa de; devido a; por consequncia); finalidade (afim de que); comparao (mais/menos/to/tanto+ Adj./Adv./S
+ (do) que / como/quanto; como se; bastante menos cansado; muito mais raro;
superlativo absoluto (p.e. -errimo); resultado/ correlao (to...que, tanto...que);
condio (se, sem que, a no ser que, a
menos que); estilo indireto (informaes,
oferecimentos, sugestes, promessas,
ordens, desejos).
Relacins temporais (assimque assim que,
at que, apenas, mal).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; deslocao de constituientes constituintes).
Exclamacin (com inverso, p. e. Un amor,
essa criana!; sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Puxa, faz muito fro!; oxal
sejam felices! felizes).
Negacin (sentenas declarativas negativas com nem; no / nem... sequer; no...
cosa coisa nemhuma nenhuma; apenas).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU-; interrogativas tag; interrogativas eco; interrogativas enfticas (p. e. Onde que vive?)).
Expresin do tempo: pasado (presente
histrico, pretrito imperfeito, perfeito simple simples e perfeito composto e pretrito
mais-mais-que-perfeito simple simples e
composto); futuro ((futuro imperfeito
(+Adv.), futuro perfeito do indicativo e con-
Alemn
(Prsens/Prteritum + Adverb; pflegen zu;
wrde); incoativo (beginnen mit); terminativo.
Expresin da modalidade: factualidade
(Aussagestze); capacidade ([dazu]
braucht es); posibilidade/probabilidade
(werden; wahrscheinlich; mssen); necesidade (bentigen; brauchen); obriga (brauchen / nicht brauchen); permiso (drfen;
knnen; lassen); intencin (denken zu +
Infinitiv).
Expresin da existencia (z. B. es soll
gegeben haben); da entidade (zhlbare
und nicht zhlbare Sammelbezeichnungen; zusammengesetzte Nomen; Pronomen [Relativ-, Reflexiv- und Determinativpronomina]); da calidade (z. B. blulich,
schn anzuschauen).
Expresin da cantidade (Zahlen, z. B.
etwa zwanzig Bcher; Quantitt, z. B.
zweimal so viele, Berge von Arbeit;
Grad, z. B. uerst schwierig, so
[pltzlich]).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Zeitpunkte, z. B.
damals, innerhalb eines Monats, jederzeit; Zeiteinheiten; Ausdruck der Zeit, z. B.
am Anfang / am Ende des Monats; Dauer, z. B. die ganze Woche hindurch,
ber die Weihnachtsfeiertage; Vorzeitigkeit [noch; schon (nicht); lange/kurz davor];
Nachzeitigkeit, z. B. spter[hin], lange/kurz
danach; Aufeinanderfolge [erstens; ferner;
schlussendlich]; Gleichzeitigkeit [gerade
als]; Hufigkeit, z. B. selten, wochenweise).
Expresin do modo (Modaladverbien und stze, z. B. vllig, verkehrt herum, in
einem Durcheinander).
Francs
condicional (oraciones condicionales (les 3
types dhypothse); conditionnel pass);
cortesa.
Expresin da existencia: os presentativos;
a entidade (artigos, sustantivos, pronomes
persoais, adxectivos y pronomes demostrativos; pronomes persoais OD e OI, en,
y, proposicins adxectivais (mise en relief
con ce qui, ce que, ce dont, ce quoi;
pron. relativos compostos (sur laquelle,
grce auquel, avec/sans lequel, entre/parmi lesquels, qui, ct duquel)); a
cualidade; a posesin.
Expresin da cantidade: environ, peu
prs, plus ou moins, le double, le triple,
un/ des tas de; artigos partitivos, Adv. de
cantidad y medidas; y do grao (extrmement, tellement, suffisamment).
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu, position, distance, mouvement, direction, provenance, destination).
Ingls
ple/perfect; and future continuous); habitual (simple tenses (+ Adv.); used to;
would); incoativo (start/begin by
+verb+ing); terminativo (cease +verb+ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (it
takes/holds/serves); posibilidade/probabilidade (will; likely; should; ought
to); necesidade (want; take); obriga (need/neednt); permiso (may; could; allow)
intencin (be thinking of +verb+ing).
Expresin da existencia (e. g. there must
have been); a entidade (count/uncount/collective/compound nouns;
pronouns (relative, reflexive/emphatic,
one(s); determiners); a cualidade (e. g.
bluish; nice to look at).
Expresin da cantidade: Number (e. g.
some twenty people; thirty something).
Quantity: e. g. twice as many; piles of
newspapers; mountains of things. Degree:
e. g. extremely; so (suddenly).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance, motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. back
then; within a month; whenever), divisions
(e. g. fortnight), and indications (e. g. earlier/later today/in the year) of time; duration
(e. g. through(out) the winter; over Christmas); anteriority (already; (not) yet;
long/shortly before); posteriority (e. g. later
(on); long/shortly after); sequence (to begin
with, besides, to conclude); simultaneousness (just then/as); frequency (e. g. rarely;
on a weekly basis).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. thoroughly; inside out; upside down, in a mess).
Uso de conectores.
Have/get causative.
Phrasal verbs.
Gerund and infinitive.
Italiano
piuccheperfetto (+Avv.); essere solito +
Inf.); iterativo (perfetto semplice (+Avv.);
incoativo (accingersi a /essere in procinto
di + Inf.); terminativo (imperfetto narrativo;
tempi composti e perfetto semplice ; cessare di+ Inf.)).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade ((non) essere bravo a + Inf. ;
posibilidade (futuro semplice e composto;
verbi, sostantivi e aggettivi che indicano
opinione, dubbio, assunzione, attesa, persuasione, apparenza + cong.; condizionale
composto; dovere + Inf. composto)); necesidade (esserci bisogno); obriga (futuro;
essere tenuto a + Inf.; andare + participio
passato); intencin (verbi volitivi + cong.);
prohibicin (non andare + participio passato).
-Expresin da existencia (p.es. dovrebbe
esserci stato; ecco tutto); a entidade (nomi
contabili / massa / collettivi / composti;
pronomi (relativi, riflessivi, tonici); determinanti); a calidade (p.es. piuttosto stanco;
facile a dirsi).
-Expresin da cantidade (numero: singolare/plurale; numerali cardinali, ordinali, colletivi (p.es. entrambi, ambedue), moltiplicativi (p.es. quadruplo); frazionari (p.es. tre
su tre); distributivi (p.es. uno a uno). Quantit: p.es. vari motivi, una pila di libri; grado: p.es. estremamente doloroso; particolarmente bravo.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza, movimento, direzione,
origine e disposizione).
Expresin do tempo (lora ((p..es. mancano) venti alle otto); divisione (p.es. ai tempi
dei miei nonni, sul presto) e collocazione
nel tempo (p.es. nel Quattrocento; nel frattempo); durata (p.es. lintera giornata, sotto
Natale); anteriorit (p.es. prima che, (non)
ancora); posteriorit (p.es. qualche anno
pi tardi); contemporaneit (p.es. nel momento in cui, contemporaneamente); sequenza (p.es inoltre ... poi ... infine); intermittenza (p.es. talvolta); frequenza (p.es.
Portugus
dicional).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro imperfeito e pretrito imperfeito do indicativo (+
Adv.); ir / vir a + Inf.; sufixos de durao, p.
e. ear, -ecer); habitual (tempos simples (+
Adv.)); terminativo (presente histrico, pretrito perfeito simple simples e composto,
pretiro pretrito mais-que-perfeito composto e futuro perfeito do indicativo; chegar a + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade (poder
com; conseguir + Inf.); posibilidade/probabilidade (pode ser que / tal vez +
Conj.; futuro do presente e futuro perfeito);
necessidade (precisar; ser preciso/necessrio + Conj.); obrigacin (ser
obrigatrio que + Conj.; presente do indicativo); permiso (ser possvel / permitido
que + Conj.); prohibicin (ser proibido
que); intencin (querer que + Conj.; ir /
haver de + Inf.).
- Expresin da existencia (p. e. faltar,
acontecer); a entidade (substantivos contveis /massivos /coletivos /compostos;
pronomes (relativos, reflexivos tonos/tnicos tnicos, determinantes); a cualidade (p.e. azulado; til para a dificuldade
em dormir).
Expresin da cantidade: Numerais (p. e.
pelo menos 20 pessoas; perto de 30 km).
Quantidade: p. e. duas vezes no mximo;
um monte de gente. Grau: p. e. totalmente;
to de repente.
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direo).
Expresin do tempo: expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. daqui a uma semana), divises (p. e. prazo; estao seca) e indicaes de tempo (p. e. a 13 dias do evento );
durao (p. e. por todo o dia; no perodo
natalcio); anterioridade (a ltima vez que,
h bocado, fazia pouco); posterioridade
(dentro de alguns dias, de hoje em diante,
em breve); sequncia (para comear, se-
Alemn
Francs
Ingls
Italiano
di rado)).
Expresin do modo (avverbi di modo: p.es.
di proposito, a dirotto, perbene).
Portugus
guidamente, em concluso); simultaneidade (no mesmo tempo que, atualmente);
frequncia (p. e. uma vez por dia, regularmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo, p
.e. em excesso; ao gosto).
2.1.28 Qumica
Introducin
A Qumica no bacharelato debe contribur a afondar no coecemento do mundo que rodea ao alumnado, familiarizacin coa actividade cientfica e tecnolxica e ao desenvolvemento das competencias clave.
Desde esta disciplina dbese seguir atendendo s relacins ciencia, tecnoloxa, sociedade e ambiente, en particular s aplicacins da qumica, sa presenza na vida coti e s sas repercursins directas en numerosos mbitos da sociedade actual. A sa relacin con outros campos de coecemento, como a Bioloxa, a Medicina, a Enxeara, a Xeoloxa, a Astronoma, a Farmacia ou a Ciencia dos Materiais, por citar algns, fai que contriba a unha formacin crtica en relacin co papel
que a qumica desenvolve na sociedade, tanto como elemento de progreso como polos posibles efectos negativos dalgns dos seus desenvolvementos.
A materia de Qumica apiase nas Matemticas e na Fsica e, sa vez, serve de base para as ciencias da vida. Desde esta posicin, a Qumica ampla a formacin cientfica do alumnado e proporciona unha ferramenta para a comprensin da natureza das ciencias en xeral, polo que unha axuda importante na toma de decisins ben fundamentadas e responsables en relacin coa sa propia vida e coa comunidade onde vive, co obxectivo final de construr unha sociedade mellor, dada a
capacidade da qumica para resolver problemas humanos e responder a diferentes necesidades sociais.
Esta materia estrutrase en 4 bloques, nos que aparecen interrelacionados todos os elementos do currculo.
O primeiro bloque, A actividade cientfica, constite o eixo metodolxico da rea, sendo necesario que se traballe de forma simultnea con cada un dos tres bloques restantes. O ensino-aprendizaxe da Qumica implica a realizacin de pequenos
proxectos de investigacin (QUB1.1.1.) que inclan experiencias de laboratorio (QUB1.2.1.), as como a busca, anlise e elaboracin de informacin (QUB1.3.1., QUB1.4.2.), sendo de interese o emprego das TIC (QUB1.4.4, QUB1.4.1.), tanto como
ferramenta para a obtencin de datos, o tratamento da informacin, a anlise dos resultados e a presentacin de conclusins como para o emprego de aplicacins informticas de simulacin de prcticas que sera dificultoso desenvolver no laboratorio real (QUB1.4.3.) . Tanto os criterios de avaliacin como os estndares de aprendizaxe deste bloque cobran sentido ao relacionalos cos doutros bloques. As, o QUB1.2.1. ter que referirse s diversas experiencias qumicas desenvolvidas ao longo do curso (QUB32.1., QUB3.4.2., QUB3.7.1, QUB3.10.1., QUB3.12.1., QUB3.15.1., QUB3.19.2, QUB3.21.1).
O segundo bloque, Orixe e evolucin dos compoentes do Universo, aborda a estrutura atmica dos elementos e a sa repercusin nas propiedades peridicas dos mesmos. A visin actual do concepto do tomo e as subpartculas que o conforman contrasta coas nocins da teora atmico-molecular coecidas previamente polo alumnado. Entre as caractersticas propias de cada elemento destaca a reactividade dos seus tomos e os distintos tipos de enlaces e forzas que aparecen entre
eles e, como consecuencia, as propiedades fisicoqumicas dos compostos que poden formar.
No terceiro bloque, Reaccins qumicas, trtanse tanto o aspecto dinmico (cintica) como o esttico (equilibrio qumico) das reaccins qumicas, os factores que modifican tanto a velocidade de reaccin como o desprazamento do seu equilibrio,
as reaccins cido-base e de oxidacin-reducin e as sas implicacins sociais e industriais.
Finalmente, o ltimo bloque, Sntese orgnica e novos materiais, con contidos de qumica orgnica, est destinado ao estudo dalgunhas funcins orgnicas e aos polmeros, abordando as sas caractersticas, como se producen, e a grande importancia que teen na actualidade a causa das numerosas aplicacins que presentan: a qumica mdica, a qumica dos alimentos e a qumica ambiental.
As estratexias metodolxicas que se propoen para desenvolver o currculo desta materia son as seguintes:
Fomentar a competencia aprender a aprender e a sentido de iniciativa e esprito emprendedor, a travs da planificacin, realizacin, presentacin e avaliacin de deseos experimentais por parte do alumnado, inclundo a incorporacin das
TIC para o desenvolvemento da competencia dixital, co obxectivo de favorecer unha visin mis actual da actividade tecnolxica e cientfica contempornea.
Partir, sempre que sexa posible, de enfrontar ao alumnado a situacins problemticas que deba resolver poendo en xogo os saberes dos que dispn.
Potenciar a dimensin colectiva da actividade cientfica organizando equipos de traballo, propiciando o traballo cooperativo na investigacin.
Considerar as implicacins ciencia-tecnoloxa-sociedade-medio natural dos problemas (posibles aplicacins, repercusins negativas, toma de decisins, ciencia e pseudociencia, etc.) e as posibles relacins con outros campos do coecemento.
2 de bacharelato
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1. Realizar interpretacins, predicins e representacin de fenmenos qumicos a partir dos datos dunha
investigacin cientfica e obter conclusins.
QUB1.1.1. Aplica habilidades necesarias para a investigacin cientfica: traballando tanto individualmente como en grupo, formulando preguntas, identificando problemas, recollendo datos mediante a observacin ou
experimentacin, analizando e comunicando os resultados e desenvolvendo explicacins mediante a realizacin dun informe final.
CAA
CCL
CMCCT
CSC
CSIEE
b
i
CMCCT
CSC
d
e
g
I
j
QUB1.3.1. Elabora informacin e relaciona os coecementos qumicos aprendidos con fenmenos da natureza e as posibles aplicacins e consecuencias na sociedade actual.
CCL
CD
CMCCT
CSC
b
e
I
j
CAA
CD
CMCCT
QUB1.4.2. Selecciona, comprende e interpreta informacin relevante nunha fonte de informacin de divulgacin cientfica e transmite as conclusins obtidas utilizando a linguaxe oral e escrita con propiedade.
CAA
CCL
CMCCT
CD
CMCCT
CCL
CD
CMCCT
CSIEE
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CMCCT
CMCCT
i
j
QUB2.2.1. Diferenza o significado dos nmeros cunticos segundo Bohr e a teora mecanocuntica que define o modelo atmico actual, relacionndoo co concepto
de rbita e orbital.
CMCCT
e
i
CMCCT
CMCCT
e
i
CMCCT
CMCCT
CMCCT
i
j
CMCCT
i
j
CMCCT
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
i
j
CMCCT
d
h
i
j
B2.12. Coecer as propiedades dos metais empregando as diferentes teoras estudadas para a formacin do
enlace metlico.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
i
j
B2.14. Recoecer os diferentes tipos de forzas intermoleculares e explicar como afectan s propiedades de
determinados compostos en casos concretos.
QUB2.14.1. Xustifica a influencia das forzas intermoleculares para explicar como varan as propiedades especficas de diversas substancias en funcin das devanditas interaccins.
CMCCT
QUB2.15.1. Compara a enerxa dos enlaces intramoleculares en relacin coa enerxa correspondente s forzas intermoleculares xustificando o comportamento fisi-
CMCCT
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
i
j
CMCCT
CMCCT
CSC
B3.3. Coecer que a velocidade dunha reaccin qumica depende da etapa limitante segundo o seu mecanismo de reaccin establecido.
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
cin.
i
j
CMCCT
i
j
QUB3.9.1. Analiza os factores cinticos e termodinmicos que inflen nas velocidades de reaccin e na evolucin dos equilibrios para optimizar a obtencin de compostos de interese industrial, como por exemplo o amonaco.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
i
j
CMCCT
CAA
CMCCT
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
i
j
CMCCT
CMCCT
i
j
B3.18. Axustar reaccins de oxidacin-reducin utilizando o mtodo do in-electrn e facer os clculos estequiomtricos correspondentes.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B3.21. Determinar a cantidade de substancia depositada nos elctrodos dunha cuba electroltica empregando
as leis de Faraday.
CMCCT
i
j
B3.22. Coecer algunhas das aplicacins da electrlises como a prevencin da corrosin, a fabricacin de
pilas de distintos tipos (galvnicas, alcalinas, de combustible) e a obtencin de elementos puros.
CMCCT
CSC
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
QUB4.2.1. Diferenza distintos hidrocarburos e compostos orgnicos que posen varios grupos funcionais, nomendoos e formulndoos.
CMCCT
CMCCT
B4.4. Identificar os principais tipos de reaccins orgnicas: substitucin, adicin, eliminacin, condensacin e
redox.
CMCCT
CMCCT
b
i
j
B4.6. Valorar a importancia da qumica orgnica vinculada a outras reas de coecemento e interese social.
CMCCT
CSC
B4.8. Macromolculas.
CMCCT
B4.9. Polmeros.
CMCCT
i
j
B4.9. Describir os mecanismos mis sinxelos de polimerizacin e as propiedades dalgns dos principais pol-
CMCCT
Qumica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
des
b
i
j
QUB4.10.1. Identifica substancias e derivados orgnicos que se utilizan como principios activos de medicamentos, cosmticos e biomateriales valorando a repercusin na calidade de vida.
CMCCT
CSC
b
i
j
CMCCT
CSC
b
i
j
CCEC
CMCCT
CSC
2.1.29 Tecnoloxa
Introducin
A tecnoloxa desenvolve un papel fundamental na sociedade actual porque proporciona un conxunto de coecementos e de tcnicas que permiten satisfacer as necesidades individuais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxa aporta ao currculo a
capacidade de analizar e redesear a relacin entre dispositivos tecnolxicos e necesidades sociais, mbito no que a innovacin e a inmediatez que lle son propias dotan a esta materia dunha gran relevancia educativa. Na resolucin de problemas
tecnolxicos conxganse, ademais da innovacin, elementos como o traballo en equipo ou o carcter emprendedor, que son imprescindibles en orde a formar unha cidadana autnoma e competente. Ademais, o coecemento da tecnoloxa proporciona unha imprescindible perspectiva cientfico-tecnolxica sobre a necesidade de construr unha sociedade sustentable formada por unha cidadana crtica con respecto ao que acontece ao seu arredor.
A materia de Tecnoloxa trata de lograr os seus fins abordando un amplo conxunto de temasno 4 curso da educacin secundaria obrigatoria. O bloque Tecnoloxas da informacin e da comunicacin, desenvolve os aspectos relativos comunicacin con e sen fos, e ao tratamento, almacenaxe e transmisin da informacin. O bloque de Instalacins en vivendas, presenta os tipos de instalacins, os seus compoentes, o seu funcionamento e os hbitos de consumo para o aforro enerxtico.
O bloque de Electrnica, imprescindible nun contexto tecnolxico que avanza a gran velocidade debido ao uso de dispositivos electrnicos cada vez maior. O bloque de Control e robtica, presenta anlises e montaxes sinxelas de sistemas automticos onde, a partir da informacin das condicins do contorno, un dispositivo sexa capaz de producir (ou simular) as actuacins programadas. O bloque de Pneumtica e hidrulica desenvolve os compoentes e os tipos de circutos pneumticos e hidrulicos, intimamente relacionados cos bloques de control e electrnica. E, finalmente, no bloque de Tecnoloxa e sociedade trtase de reflexionar sobre os avances tecnolxicos, ao longo da historia, e sobre as sas consecuencias.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intgranse coecementos de carcter matemtico e cientfico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecer a conexin con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
Desde o punto de vista metodolxico, a ensinanza desta materia require que se realicen proxectos nos que se traballe en equipo para resolver problemas tecnolxicos que permitan explorar e formalizar o deseo, a producin, a avaliacin ou a mellora de produtos relevantes desde o punto de vista tecnolxico e social. Trtase de aprender a identificar e a seleccionar solucins aos problemas tcnicos, a realizar clculos e estimacins e a planificar a realizacin de actividades de deseo, de
montaxe e de verificacin das caractersticas dos prototipos, contextos de aprendizaxe nos que son importantes a iniciativa, a colaboracin e o respecto polas normas de seguridade, e nos que as TIC son ferramentas imprescindibles para a busca
de informacin, para a elaboracin de documentos ou de planos, para a realizacin de simulacins e de clculos tcnicos e econmicos, e para a presentacin ou a publicacin de resultados.
Na ensinanza da tecnoloxa resulta, polo tanto, adecuado, reflexionar e traballar en grupo buscando solucins a problemas nos que se poidan aplicar os coecementos adquiridos, e buscar informacin adicional, se se require, para fomentar o esprito emprendedor.
A contribucin da materia de Tecnoloxa ao desenvolvemento das competencias clave depender en gran medida do tipo de actividades seleccionadas, dicir, da metodoloxa empregada. Neste sentido, a comunicacin lingstica desenvolverase
na medida en que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolxico, elabore informes tcnicos, explique conceptos ou elabore e expoa informacin. A competencia matemtica e as competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa,
competencias especficas desta materia, poden acadarse calculando magnitudes e parmetros e aplicando tcnicas de medicin e de anlise grfica no contexto do proceso de resolucin tcnica de problemas, ou construndo obxectos e verificando
o seu funcionamento, competencias que tamn se favorecen utilizando ferramentas e mquinas, analizando procesos e sistemas tecnolxicos ou mediante a anlise e a valoracin das repercusins ambientais da actividade tecnolxica. A competencia dixital desenvolverase co emprego constante das TIC para procurar e almacenar informacin, para obter e presentar datos e para simular circutos, sistemas e procesos tecnolxicos, ou para controlar e programar sistemas automticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que tome decisins cun certo grao de autonoma, que organice o proceso da propia aprendizaxe, e que aplique o aprendido a situacins cotis das que poida avaliar os
resultados. Da mesma forma, as competencias sociais e cvicas acadaranse procurando que o alumnado traballe en equipo, interacte con outras persoas e grupos de forma democrtica e respecte a diversidade e as normas, e tamn mediante a
anlise da interaccin entre o desenvolvemento tecnolxico e os cambios socioeconmicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e esprito emprendedor consguese nesta materia a travs do deseo, da planificacin e da xestin de proxectos tecnolxicos ao transformar as ideas propias en dispositivos, circutos ou sistemas. E a conciencia e as expresins culturais reflctense na anlise da influencia dos fitos tecnolxicos nas distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En funcin da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata a tecnoloxa, esta materia ofrece, sen dbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e tecnolxico e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto co contexto profesional como coa participacin cidad e co desenvolvemento persoal.
4 de ESO
Tecnoloxa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
e
f
h
TEB1.1.1. Describe os elementos e sistemas fundamentais que se utilizan na comunicacin con e sen fos.
CCL
CMCCT
CD
CCL
CMCCT
CD
CD
CAA
CSIEE
CD
CSC
b
e
f
CMCCT
CAA
CSIEE
CD
b
e
CMCCT
CD
Tecnoloxa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CMCCT
CAA
TEB2.2.2. Desea con axuda de software unha instalacins para unha vivenda tipo con criterios de eficiencia
enerxtica.
CMCC
CD
CSC
CSIEE
b
e
f
g
b
g
f
k
CMCCT
CAA
CSIEE
a
g
h
k
CAA
CSC
CSIEE
CCL
CMCCT
CCL
CMCCT
CD
CMCCT
CAA
CSIEE
Bloque 3. Electrnica
f
g
h
e
f
Tecnoloxa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
f
g
CMCCT
f
g
CMCCT
CMCCT
CSIEE
CAA
CMCCT
CSIEE
CAA
CCL
CMCCT
CMCCT
CAA
f
g
f
g
CMCCT
CAA
e
g
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
CCL
CMCCT
Tecnoloxa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
h
CCL
CMCCT
B5.4. Simboloxa.
B5.3. Coecer e manexar con soltura a simboloxa necesaria para representar circutos.
CMCCT
CAA
CSIEE
e
g
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
CMCCT
CAA
CCEC
CSC
j
l
CMCCT
CAA
CSC
CCEC
a
f
j
l
TEB6.3.1. Elabora xuzos de valor fronte ao desenvolvemento tecnolxico a partir da anlise de obxectos,
relacionado inventos e descubrimentos co contexto no
que se desenvolven.
CCL
CMCCT
CSC
CCEC
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
CCEC
1 de ESO
Xeografa e Historia. 1 ciclo ESO. 1 curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1 Coecer o Sistema Solar e establecer as relacins entre os movementos da terra e a existencia
das estacins e do da e da noite, e comprender a sa
importancia na distribucin dos climas e da Biota.
CAA
CMCTT
CD
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCTT
CD
b
e
f
g
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
g
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
g
CAA
CMCTT
CD
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
g
h
XHB1.5.1. Sita nun mapa fsico as principais unidades do relevo europeo e mundial.
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
g
h
XHB1.6.1 Localiza nun mapa fsico mundial os principais elementos e referencias fsicas: mares e ocanos, continentes, illas e arquiplagos mis importantes, ademais dos ros e as principais cadeas montaosas.
CAA
CMCTT
CD
CCL
CAA
CMCTT
CD
CCL
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
g
h
k
Competencias clave
CCL
CAA
b
e
f
g
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
h
k
CAA
CMCTT
CD
CCL
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
k
CAA
CMCTT
CD
b
e
f
g
h
k
CAA
CMCTT
CD
CCL
Bloque 3. A Historia
g
j
CSC
CCEC
g
j
CSC
CAA
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
tuais.
CAA
CSC
CAA
XHB3.3.1 Ordena temporalmente algns feitos histricos e outros feitos relevantes utilizando para iso as
nocins bsicas de sucesin, duracin e simultaneidade.
CSC
CMCCT
f
j
CSC
CMCCT
h
j
CSC
CCL
f
j
CSC
CMCCT
f
j
CSC
CMCCT
f
g
j
CSC
CMCCT
CAA
c
g
h
j
l
CSC
CCL
CAA
CSC
CAA
j
l
CSC
CCEC
a
c
d
g
XHB3.11.1 Describe formas de organizacin socioeconmica e poltica, novas ata entn, como os diversos imperios de Mesopotamia e de Exipto.
CSC
CAA
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
j
g
h
j
CSC
CAA
f
g
h
j
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CCL
g
h
j
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CAA
g
h
j
CSC
CCEC
CAA
a
c
d
g
h
j
CSC
CAA
CSC
CCL
CAA
g
j
B3.17 O mundo clsico. Grecia: a expansin comercial e poltica das polis gregas.
CSC
CAA
a
c
d
g
j
CSC
CAA
CSC
CAA
Contidos
f
g
h
j
l
a
c
d
g
j
g
j
l
g
j
l
Criterios de avaliacin
B3.19 Entender o alcance do clsico na arte e a
cultura occidentais .
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CMCCT
CAA
CCL
CSC
CAA
CSC
CAA
CSC
CCEC
CAA
CSC
CAA
CSC
CCEC
CAA
CSC
CCEC
2 de ESO
Xeografa e Historia. 1 ciclo ESO. 2 curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
Contidos
e
f
g
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CD
b
e
f
g
h
CAA
CMCCT
CD
CCL
b
e
f
g
h
B1.3 Situar no mapa de Espaa as principais unidades e elementos do relevo peninsular as como os
grandes conxuntos ou espazos bioclimticos.
CAA
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
CD
CCL
b
e
f
g
h
CAA
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
CD
CCL
b
e
f
g
h
CAA
CMCCT
CD
CCL
CAA
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
e
f
g
k
CAA
CMCCT
CD
b
e
f
g
h
k
CAA
CMCCT
CD
CCL
CAA
CMCCT
CSC
CD
CAA
CMCCT
CSC
CD
CAA
CCL
CSC
CD
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
CAA
CMCCT
CSC
CD
b
c
e
f
g
h
b
c
e
f
Contidos
Criterios de avaliacin
g
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
b
c
e
f
g
h
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
b
c
e
f
g
h
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
b
c
e
f
g
h
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
XHB2.7.1 Interpreta textos que expliquen as caractersticas das cidades de Espaa e Galicia, axudndose
CAA
Contidos
c
e
f
g
h
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
espazo urbano.
CMCCT
CSC
CD
CCL
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
CAA
CMCCT
CCL
CD
b
c
e
f
g
h
k
b
c
e
f
g
h
k
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
b
c
e
f
g
h
k
CAA
CMCCT
CSC
CD
CCL
Bloque 3. A Historia
f
j
CSC
CCEC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
histricas.
CAA
CSC
CAA
XHB3.3.1 Ordena temporalmente algns feitos histricos e outros feitos relevantes utilizando para iso as
nocins bsicas de sucesin, duracin e simultaneidade.
CSC
CMCCT
CSC
CMCCT
f
j
CSC
CMCCT
j
h
CSC
CCL
g
j
CSC
CAA
a
c
d
g
j
CSC
CAA
a
c
d
g
j
B3.25 O feudalismo.
CSC
a
c
d
f
h
j
CSC
CCEC
CSC
CCEC
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
g
h
j
l
B3.28 A expansin comercial europea e a recuperacin das cidades. A crise da Baixa Idade Media: a
Peste Negra e as sas consecuencias.
j
h
l
B3.27 Entender o proceso das conquistas e a repoboacin dos reinos cristins na Pennsula Ibrica eas
sas relacins con Al-ndalus.
XHB3.27.1 Interpreta mapas que describen os procesos de conquista e repoboacin cristis na Pennsula
Ibrica.
CSC
CAA
CSC
CCEC
CCL
XHB3.28.1 Comprende o impacto dunha crise demogrfica e econmica nas sociedades medievais europeas.
CSC
CSC
CCEC
CCL
3 de ESO
Xeografa e Historia. 1 ciclo ESO. 3 curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
CCL
CD
CAA
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
CCL
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
e
f
g
j
h
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
b
e
c
f
g
h
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
b
c
e
f
g
h
CCL
CMCCT
CAA
CSC
b
e
f
g
h
CCL
CSIEE
CCL
CAA
CSC
b
c
e
f
g
h
j
k
XHB2.5.1 Define desenvolvemento sostible e describe conceptos chave relacionados con el.
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
b
e
f
XHB2.6.1 Sita no mapa as principais zonas cerealistas como exemplo de recurso agrario no mundo e as
mis importantes masas forestais do mundo.
CAA
CD
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
g
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CD
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
CMCTT
CCL
CAA
CSIEE
CMCCT
b
c
e
f
g
h
k
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
CSIEE
b
e
f
g
h
CCL
CAA
CSIEE
b
e
f
g
h
CD
CAA
CSC
CSIEE
b
e
f
g
h
CAA
CD
CCL
CMCCT
CSIEE
b
e
f
g
h
b
c
e
f
g
h
k
Contidos
B2.11: O turismo.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
CSC
CSIEE
CAA
CCL
CSC
CSIEE
CAA
CCL
CCEC
CSIEE
CD
CAA
CCL
CCEC
CSIEE
CD
CAA
CCL
CSC
CSIEE
CD
CAA
CCL
CSIEE
CD
XHB2.12.3 Describe o funcionamento dos intercambios a nivel internacional utilizando mapas temticos e
grficos nos que se reflictan as lias de intercambio.
CAA
CMCCT
CSIEE
CD
CCL
CAA
Contidos
Solucins ao problema.
Criterios de avaliacin
con factores econmicos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSIEE
CCL
XHB2.13.2 Sinala reas de conflito blico no mapamundi e as relaciona con factores econmicos
CCL
CAA
CSC
CSIEE
Bloque 3. A Historia
f
j
CSC
CAA
CCEC
h
j
CSC
CAA
CSC
CAA
XHB3.3.1 Ordena temporalmente algns feitos histricos e outros feitos relevantes utilizando para iso as
nocins bsicas de sucesin, duracin e simultaneidade.
CSC
CMCCT
CSC
CMCCT
B3.3.Explicar as caractersticas de cada tempo histrico e certos acontecementos que determinaron cambios fundamentais no rumbo da historia, diferenciando
perodos que facilitan o seu estudo e interpretacin.
f
j
CSC
CMCCT
h
j
CSC
CCL
g
j
XHB3.30.1. Distingue diferentes modos de periodizacin histrica (Idade Moderna, Renacemento, Barroco,
Absolutismo).
CSC
CAA
f
g
CSC
CCEC
Contidos
h
j
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
j
l
CSC
CCEC
CMCCT
CCL
g
j
h
l
CSC
CCEC
CAA
CCL
a
c
d
g
j
CSC
CAA
a
c
d
g
j
CSC
CAA
f
g
h
j
k
XHB3.36.1. Explica as distintas causas que conduciron ao descubrimento de Amrica para os europeos, a
sa conquista e a sa colonizacin.
CSC
CMCCT
CAA
CCL
CSC
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
g
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
4 de ESO
Xeografa e historia. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Bloque 1. O sculo XVIII en Europa ata 1789
a
c
d
g
h
j
f
h
j
l
B1.2 A ilustracin.
f
g
j
l
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CMCCT
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
XHB2.2.1 Redacta unha narrativa sinttica cos principais feitos dalgunha das revolucins burguesas da
primeira metade do sculo XIX, acudindo a explicacins causais, sinalando os pros e os contras.
CSC
CAA
CCL
XHB2.2.2 Redacta unha narrativa sinttica cos principais feitos dalgunha das revolucins burguesas do
sculo XVIII, acudindo a explicacins causais, indicando os pros e os contras.
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
g
h
j
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
a
c
d
h
j
k
CSC
CSIEE
CCL
CSC
g
j
CSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
g
j
CSC
CAA
g
h
j
CSC
CAA
CSC
CAA
CSC
CAA
CCL
a
c
d
g
h
j
CSC
CAA
CCL
g
h
j
l
B4.5 Relacionar movementos culturais como o romanticismo, en distintas reas, recoecer a orixinalidade
de movementos artsticos como o impresionismo, o
expresionismo e outros ismos en Europa.
CSC
CAA
CCL
CCEC
CSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCEC
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CSC
CAA
CCL
a
c
d
h
j
CSC
CCL
a
c
d
g
h
j
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
g
h
j
CSC
CAA
CSC
CAA
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CAA
CCL
a
d
j
B6.3 O Holocausto.
CSC
g
h
j
XHB6.4.1 Utilizando fontes histricas e historiogrficas, explica algns dos conflitos enmarcados na poca da guerra fra.
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
a
d
g
h
j
B6.5 Organizar os feitos mis importantes da descolonizacin de posguerra no sculo XX. E comprender os
lmites da descolonizacin e da independencia nun
mundo desigual.
f
g
h
j
k
a
c
CSC
CAA
CCL
CSC
CSC
CAA
CCL
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
d
g
h
j
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CSC
a
d
g
h
j
XHB8.2.1 Analiza diversos aspectos (polticos, econmicos, culturais) dos cambios producidos tralo colapso da URSS.
CSC
CAA
CCL
a
c
d
g
h
j
CSC
CAA
CCL
CSC
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
a
c
d
g
h
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CD
CCL
CAA
CSIEE
CSC
CAA
CCL
e
f
g
h
j
CSC
CAA
CCL
CD
e
g
h
j
k
CSC
CD
CAA
CCL
CMCCT
CSIEE
Bloque 10. A relacin entre o pasado, o presente e o futuro a travs da Historia e a Xeografa
g
h
j
CSC
CMCCT
CAA
CCL
CSC
CAA
CSC
CMCCT
CAA
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
histrico e certos acontecementos que determinaron
cambios fundamentais no rumbo da historia, diferenciando perodos que facilitan o seu estudo e interpretacin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
CMCCT
f
j
CSC
CMCCT
h
j
CSC
CCL
2.1.31 Xeografa
Introducin
A Xeografa ocpase especificamente do espazo, as paisaxes e as actividades que se desenvolven sobre o territorio, analizando a relacin entre a natureza e a sociedade, as como as sas consecuencias. Ten como obxectivo a comprensin do territorio, produto da interrelacin de mltiples factores e ademais que o estudante poida explicar a realidade xeogrfica espaola, con especial atencin territorio galego, como referente e identidade prxima. Grazas a este coecemento adquirido, a
Xeografa pode transmitir a idea de responsabilidade dentro da sociedade, posto que o ser humano o principal axente de transformacin do medio natural: desta maneira, esta materia participa moi profundamente na formacin en valores no eido
dos principios do desenvolvemento sostible e o medio como recurso escaso e non renovable.
O uso dos instrumentos propios desta disciplina, entre outros a cartografa, imaxes ou estatsticas de distinto tipo, aporta a posibilidade de analizar e realizar interpretacins globais, sistemticas e integradas da realidade que nos rodea, identificar as
unidades territoriais, as paisaxes, os resultados da actividade humana para poder coecer e comprender o espazo. Deste xeito, a Xeografa proposta neste curso ten coma obxectivo fundamental dar unha interpretacin global e interrelacionada de
cada fenmeno xeogrfico, ofrecer os mecanismos que sirvan para dar respostas e explicacins aos problemas do territorio espaol. Unhas aprendizaxes que leven comprensin da coevolucin socio-ecolxica dos territorios.
A distribucin de contidos que se propn pretende afianzar os coecementos sobre a Xeografa adquiridos na ESO e, por outra banda, profundar no coecemento da ciencia xeogrfica para proporcionar as conexins con opcins posteriores.
A Xeografa de Espaa non pode concibirse s na diversidade que lle aportan as Comunidades Autnomas, senn que necesario coecer ademais as interdependencias que a vinculan co resto do mundo, en especial coa Unin Europea (UE), xa
que estes aspectos teen a sa traducin nos procesos de organizacin do territorio. Os conxuntos espaciais cos que o noso pas se relaciona: a UE, as reas xeograficamente prximas e outras zonas do mundo, cuxos aspectos polticos, sociais e
econmicos manteen relacins con Espaa, inclense nun tema final que contextualizar Espaa nas sas relacins coa UE e o resto do mundo. Ademais, a travs destes coecementos resctanse os aspectos aprendidos polo estudante que non
deben perderse
Os primeiros temas conteen os coecementos bsicos para a construcin do coecemento xeogrfico do pas e para explicar a variedade de paisaxes de Espaa.
A materia rica en achegas ao desenvolvemento competencial. A competencia chave matemtica e, moi especialmente, as competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa estn moi presentes, xa que, en Xeografa, se requiren abordar aprendizaxes
de feitos e procedementos propios das ciencias da Terra ou da Estatstica. Do mesmo xeito, a competencias sociais e cvicas reciben un tratamento moi especfico relacionado cos contidos propios Xeografa como o desenvolvemento sostible, que
ademais un elemento transversal ao longo da etapa. Pola sa banda, as competencias lingstica, dixital (fronte realidade ineludible da universalizacin da cartografa dixital e o tratamento coti das imaxes satlite) e de aprender a aprender estn presentes de maneira constante na sa vertente mis instrumental e deben impregnar todo o que sexa posible o desenvolvemento curricular da materia. A competencia clave sentido de iniciativa e esprito emprendedor debe estar moi presente
nas vertentes mis actitudinal da competencia (saber ser) e na de coecemento procedemental.
Finalmente, o tratamento metodolxico da materia debe axustarse ao nivel competencial inicial do alumnado, respectando distintos ritmos e estilos de aprendizaxe que tean en conta a atencin diversidade. A Xeografa permite desenvolver metodoloxas activas, nas que o traballo individual e cooperativo estean permanentemente presentes, con elaboracin de diferentes tipos de materiais, integrando de forma especial as TIC.
2 de bacharelato
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CAA
d
g
i
j
CMCCT
CAA
CD
d
g
i
j
CMCCT
CAA
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
XHB1.6.1 Analiza e extrae conclusins da observacin dun plano e mapa, comentando as caractersticas do espazo xeogrfico.
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CD
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
j
Bloque 2. O relevo espaol, a sa diversidade xeomorfolxica
d
e
g
i
j
B2.1 Distinguir as singularidades do espazo xeogrfico espaol establecendo os aspectos que lle confiren
unidade e os elementos que ocasionan diversidade.
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
B2.2 O relevo espaol, a sa diversidade xeomorfolxica: A localizacin dos principais accidentes xeogrficos.
XHB2.2.1 Identifica e representa nun mapa os elementos do relevo que son similares e diferentes do
territorio peninsular e insular.
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
d
e
g
i
j
XHB2.5.1 Describe someramente nun mapa a evolucin xeolxica e conformacin do territorio espaol.
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
e
g
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCL
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CA
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
atmosfrico.
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
D
e
g
i
j
CMCCT
CA
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
Bloque 4. A hidrografa
d
e
g
i
j
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
g
i
j
B4.2 Describir as cuncas fluviais espaolas situndoas nun mapa e enumerando as sas caractersticas.
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
g
i
j
CMCCT
CAA
d
e
g
i
j
B4.4 Os humedais..
As zonas hmidas en Espaa.
B4.4 Enumerar as zonas hmidas de Espaa localizndoas nun mapa. Comentar as sas caractersticas
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
d
e
g
i
j
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CCL
CSC
XHB5.2.1 Identifica e formula os problemas suscitados pola interaccin home-natureza sobre as paisaxes.
CMCCT
CAA
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CCL
CSC
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
d
e
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
g
i
j
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
paisaxes naturais localizadas en medios de comunicacin social, internet ou outras fontes bibliogrficas.
CCL
CD
CMCCT
CAA
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
B6.5 As migracins.
CMCCT
CAA
CCL
CD
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
j
d
e
g
i
j
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
B6.8 Analizar as pirmides de poboacin das diversas Comunidades Autnomas, incidindo no caso galego, comentando as sas peculiaridades.
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CCL
CAA
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CAA
CCL
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
B7.6 Polticas de reforma agraria.A situacin espaola do sector no contexto da Unin Europea.
CMCCT
CAA
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
g
i
j
d
e
g
i
j
B7.7 A actividade pesqueira: localizacin, caractersticas e problemas. Anlise dos aspectos fsicos e humanos que conforman o espazo pesqueiro.
O caso galego.
d
e
g
i
j
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CCL
CAA
CMCCT
CAA
CCL
CD
CCL
CAA
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CCL
CAA
CMCCT
CCL
CAA
CD
CMCCT
CAA
CCL
CDC
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
XHB8.5.1 Sinala nun mapa os asentamentos industriais mis importantes, distinguindo entre os distintos
sectores industriais.
CCL
CD
CAA
CCL
CAA
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
d
e
g
i
j
d
e
g
B9.1 A terciarizacin da economa espaola: influencia no PIB. A poboacin activa do sector terciario.
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
i
j
Competencias clave
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
B9.4 Describir o desenvolvemento comercial establecendo as sas caractersticas e describindo a ocupacin territorial que impn.
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
g
i
j
cin.
espazo turstico.
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CSC
d
e
g
i
j
B9.7 Identificar e comentar unha paisaxe transformado por unha importante zona turstica.
CMCCT
CAA
CCL
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
e
g
i
j
Os instrumentos do planeamento.
d
e
g
i
j
d
e
g
i
j
d
e
g
i
j
d
e
g
i
j
d
e
g
Criterios de avaliacin
rando as sas caractersticas e planificacins internas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
urbanizacin.
CAA
CCL
CAA
CCL
CMCCT
CAA
CCL
CD
CCL
CD
CAA
CMCCT
CAA
CCL
CD
XHB10.5.2 Selecciona e analiza imaxes que expliquen a morfoloxa e estrutura urbana dunha cidade
coecida.
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CAA
CCL
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
i
j
Competencias clave
CD
XHB11.1.1 Localiza e explica nun mapa a organizacin territorial espaola partindo do concello e Comunidade Autnoma.
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
d
e
g
i
XHB11.4.1 Explica as polticas territoriais que practican as Comunidades Autnomas en aspectos concretos.
CMCCT
CAA
CCL
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
j
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CAA
CCL
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CAA
CCL
Xeografa. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
d
e
g
i
j
XHB12.4.1 Identifica e describe os trazos da globalizacin con exemplificacins que afectan ao noso pas.
CMCCT
CAA
CCL
CSC
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
d
e
g
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CD
2.1.32 Xeoloxa
Introducin
A materia Xeoloxa de segundo curso de Bacharelato pretende ampliar, afianzar e afondar nos coecementos xeolxicos e competencias que se foron adquirindo e traballando na ESO e na materia de Bioloxa e Xeoloxa en 1 de Bacharelato.
A Xeoloxa unha ciencia relativamente nova, pois non foi ata mediados do sculo XIX cando se dote de mtodos propios de traballo e unha estrutura cientfica coherente, baseada, sobre todo, na descricin, clasificacin e interpretacin dos elementos inertes da natureza. O gran aporte diferencial desta ciencia ao mundo cientfico o novidoso concepto de tempo xeolxico, cuxo tratamento ser fundamental para o avance no estudio das transformacins da Terra desde a sa formacin.
Isto vai facer que, a diferenza das demais ciencias da natureza, a Xeoloxa tea moi limitadas as posibilidades de experimentar e utilizar o mtodo cientfico como ferramenta de traballo, potenciando a cambio a capacidade de observacin, curiosidade, interpretacin de datos e resolucin de problemas.
A materia contribe a que o alumnado formalice e sistematice a construcin de conceptos a travs da busca de interrelacin entre eles e, moi especialmente, ao seu uso prctico. Isto permitiralle coecer e comprender o funcionamento da Terra e os
acontecementos e procesos xeolxicos que acontecen para, en moitos casos, poder intervir na mellora das condicins de vida. Estas capacidades sern moi importantes para todos aqueles que desexen realizar estudos posteriores e que complementan a sa formacin como individuo nunha sociedade cambiante e dinmica.
A esta, flexibilidade de pensamento axuda tamn a integracin e interconexin das diversas disciplinas que a integran,ofrecendo ao alumnado unha visin global e integradora que posibilitar que poida afrontar con xito os retos que ter ante si no
futuro. O Bacharelato, debe, pois,facilitar unha formacin bsica slida sobre aqueles aspectos que permitirn ao alumnado enfrontarse con xito a estudos posteriores.
O estudio da Xeoloxa, como ciencia que nace superando unha visin da Terra dominada por supersticins e relatos bblicos, debe servir para o dominio de competencias que permitan ao alumno aprender a buscar, recompilar e procesar informacin sen temor a reflexionar e interpretar os resultados, tomando decisins baseadas en probas e argumentos, sendo capaz de un dilogo crtico e construtivo valorando todas as fontes de informacin. Debe potenciar a imaxinacin e a creatividade
necesaria para a realizacin de traballos prcticos e a realizacin e interpretacin de cortes e mapas xeolxicos, adquirindo a competencia necesaria nas novas tecnoloxas que lle permitan manexar modelos e recrear hiptesis de xeito virtual para
unha comprensin mellor dos fenmenos, valorando as fortalezas e debilidades dos medios tecnolxicos e respectando principios ticos no seu uso.
O programa estrutrase en dez bloques, cuns contidos que van permitir coecer o comportamento global da Terra considerando a orixe e a natureza dos materiais presentes, o fluxo e balance de enerxa e os procesos dinmicos que o caracterizan.
Estudaranse os principios fundamentais da Xeoloxa, a composicin dos materiais (minerais e rochas), o seu recoecemento e utilidade para a sociedade, os elementos do relevo e as sas condicins de formacin, os tipos de deformacins, a interpretacin de mapas topogrficos, a divisin do tempo xeolxico, a posibilidade da ocorrencia de feitos graduais ou catastrficos, as interpretacins de mapas xeolxicos sinxelos e cortes xeolxicos, a anlise de distintas formacins litolxicas ou a
historia da Terra. Se traballa tamn no estudo da nova ciencia da Planetoloxa que ampla os coecementos que temos da Terra ao resto dos planetas, sen esquecer que o noso planeta o nico que recicla a sa litosfera.
Introdcese un bloque sobre riscos xeolxicos no que, de xeito sinxelo e abarcable para o alumnado deste nivel, se traballen riscos derivados de procesos xeolxicos externos, internos ou meteorolxicos. Contmplase tamn o uso dos recursos renovables e non renovables, incidindo especialmente na sa exploracin e explotacin sostible. O alumnado deber aplicar moitos dos coecementos adquiridos, e valorar a sa influencia para poder localizar catstrofes futuras e a perigosidade asociada.
Presntase a xeoloxa de Espaa e, particularmente, a de Galicia para que, unha vez vistos, traballados e adquiridos os coecementos xeolxicos xerais, os poida aplicar ao seu mbito. Para elo, e como compoente bsico dun curso ao que quere
outorgrselle un enfoque fundamentalmente prctico, inclese un bloque sobre o traballo de campo, na medida que constite unha ferramenta esencial para abordar a maiora das investigacins e estudos en Xeoloxa. As, boa parte dos coecementos que se propoen encontrarn un marco natural no que aplicalos, ver a sa utilidade ou analizar o seu significado.
2 de bacharelato
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
B1.2. Aplicar as estratexias propias do traballo cientfico na resolucin de problemas relacionados coa xeoloxa.
CCEC
CAA
i
e
CMCCT
CAA
B1.4. Analizar o dinamismo terrestre explicado segundo a teora global da Tectnica de Placas.
CAA
CAA
CMCCT
XB1.6.1. Identifica distintas manifestacins da Xeoloxa no mbito diario, coecendo algns dos usos e
aplicacins desta ciencia na economa, poltica, desenvolvemento sostible e na proteccin do medio ambiente
b
a
d
CMCCT
CSC
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
j
d
CMCCT
i
e
CAA
CCL
CAA
d
i
B3.1. Concepto de rocha e descricin das sas principais caractersticas. Criterios de clasificacin. Clasificacin dos principais grupos de rochas gneas, sedimentarias e metamrficas.
B3.2. O ciclo das rochas. Relacin coa Tectnica de
Placas.
B3.3. Tcnicas de identificacin e recoecemento de
visu das rochas mis comns en Galicia.
CMCCT
CCEC
CMCCT
B3.4. A orixe das rochas gneas. Conceptos e propiedades dos magmas. Evolucin e diferenciacin magmtica.
B3.5. Clasificacin das rochas gneas. As rochas
gneas en Galicia.
CMCCT
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
e
XB3.3.1. Comprende e describe o proceso de formacin das rochas sedimentarias, dende a meteorizacin
da rea fonte, pasando polo transporte e depsito,
diaxnese, utilizando unha linguaxe cientfico axeitado
ao teu nivel acadmico.
BX3.3.2. Comprende e describe os conceptos de
facies sedimentarias e medios sedimentarios, identificando e localizando algunhas sobre un mapa e/ou no
teu mbito xeogrfico - xeolxico.
CCL
CMCCT
i
e
B3.4. Coecer e identificar a orixe das rochas metamrficas, diferenciando as facies metamrficas en funcin das condicins fisicoqumicas.
CMCCT
CSIEE
BX3.5.1 Comprende o concepto de fludos hidrotermais, localizando datos, imaxes e vdeos na rede sobre fumarolas e giseres actuais, identificando os depsitos asociados.
CD
CMCCT
j
d
CMCCT
CCEC
CAA
CD
CD
CAA
CCL
CMCCT
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
k
e
j
B4.5. Describir as caractersticas dun orxeno. Relacionar o relevo galego coas principais oroxenias.
CCL
CAA
b
i
B4.9. Relacin da Tectnica de Placas cos os principais aspectos da xeoloxa e o paleoclima do planeta.
B4.10. Sismicidade, vulcanismo e Tectnica de Placas.
CAA
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CD
CMCCT
e
g
CAA
a
b
j
CMCCT
a
e
CAA
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CAA
e
j
CMCCT
a
c
i
CMCCT
CAA
a
j
e
CAA
CSIEE
i
e
CMCCT
CAA
i
e
CMCCT
CAA
i
e
CMCCT
e
j
CMCCT
j
i
B5.12. Coecer algns relevos singulares condicionados pola litoloxa (modelado krstico e grantico).
CAA
i
j
CAA
g
j
CD
h
e
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSIEE
e
j
B6.2. O mtodo do actualismo: aplicacin reconstrucin paleoambiental. Estruturas sedimentarias e bioxnicas. Paleoclimatoloxa.
XB6.2.1. Entende e desenvolve a analoxa dos estratos como as pxinas do libro onde est escrita a Historia da Terra.
CAA
XB6.2.2. Coece a orixe dalgunhas estruturas sedimentarias orixinadas por correntes (ripples, estratificacin cruzada) e bioxnicas (galeras, pistas) e utilzaas
para a reconstrucin paleoambiental.
CMCCT
CAA
i
a
CMCCT
CAA
i
e
B6.4. Identificar as principais unidades cronoestratigrficas que conforman a tboa de tempo xeolxico.
CMCCT
CCEC
c
j
B6.6. Xeoloxa Histrica. Evolucin xeolxica e biolxica da Terra dende o Arcaico actualidade, resaltando
os principais eventos. Primates e evolucin do xnero Homo.
CMCCT
CSIEE
a
b
c
k
CSC
CAA
CMCCT
CAA
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
i
XB7.2.1. Coece os principais riscos naturais e clasifcaos en funcin da sa orixe endxena, exxeno
ou extraterrestre.
CMCCT
e
a
B7.3. Analizar en detalle algns dos principais fenmenos naturais: terremotos, erupcins volcnicas, movementos de aba, inundacins e dinmica litoral.
CAA
c
e
B7.5. Situar os principais riscos endxenos e esxenos do noso pas. Relaciona a sa distribucin coas
caractersticas xeolxicas de cada zona.
CAA
CMCCT
a
h
CAA
a
k
c
CAA
CSC
a
h
XB7.6.2. Analiza e comprende os principais fenmenos naturais acontecidos durante o curso no planeta, o
pas e o seu mbito local.
CAA
CMCCT
c
j
B8.2. Clasificacin dos recursos minerais e enerxticos en funcin do seu interese econmico, social e
ambiental.
CMCCT
CAA
a
c
h
k
CD
CAA
a
h
CMCCT
CAA
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
datos.
Competencias clave
a
b
h
CSC
CCL
e
d
CMCCT
CAA
a
b
c
h
CSC
XB9.1.1. Coece a xeoloxa bsica de Espaa identificando os principais dominios sobre mapas fsicos
e xeolxicos.
CMCCT
CSC Penso que aqu encaixa
moi ben.
e
i
CD
CMCCT
CSC Penso que aqu encaixa
moi ben.
B9.4. Evolucin dos procesos xeodinmicos do planeta relacionados coa historia xeolxica de Iberia, Baleares e Canarias.
XB9.3.1. Coece e enumera os principais acontecementos xeolxicos que aconteceron no planeta, que
estean relacionados coa historia de Iberia, Baleares e
CMCCT
CAA
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Canarias.
j
e
CAA
CSIEE
g
e
CD
CAA
CMCCT
CMCCT
CCL penso que encaixara moi
ben.
g
e
Xeoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
CMCCT
CAA
xeolxico do lugar.
h
k
e
h
CAA
CMCCT
h
a
k
CSC
2.2
2.2.1
Anlise Musical
Introducin
A Anlise Musical permite entender a msica en toda a sa dimensin e poder gozala en profundidade. Entre as sas finalidades est comprender por que unha obra musical foi composta dun determinado xeito e non doutro, que motivou a quen a
compuxo para levala a cabo e que forma lle deu, tendo en conta as caractersticas estilsticas e histricas que lle fixeron ser como .
Os elementos de Anlise Musical forman parte da educacin musical do alumnado desde os seus inicios, pois, a travs da escoita e o recoecemento de pequenos fragmentos, aprendeu a comprender as estruturas bsicas das obras musicais.
Desde este punto de vista, no bacharelato corresponde afondar nas caractersticas das obras a partir do coecemento dos elementos e procedementos bsicos da msica, abordando a comprensin da msica e da obra en si: coecer e recoecer a
organizacin da linguaxe utilizada (elementos e procedementos) e as caractersticas sonoras que nos permiten encadrar esa obra nun contexto histrico (harmona, meloda, ritmo, timbres, cadencias, forma, etc.).
A anlise formal debe ser o primeiro achegamento Anlise Musical. A travs del pretndese afondar nas diferentes estruturas das que fixeron uso as persoas compositoras ao longo da historia e que, en moitos casos, deron orixe s denominadas
formas-tipo ou formas histricas. Un dos aspectos analticos mis importantes , precisamente, a comprensin dos elementos que constiten a forma musical, a sa evolucin e cmo foron buscadas ao longo da historia, tratando que a estrutura das
obras favoreza a comunicacin co pblico.
Como pasa con todas as disciplinas artsticas, o estudo da Anlise Musical mellora as capacidades do estudante que a cursa, potenciando a sa creatividade, a sa capacidade de tomar decisins de maneira global despois dun proceso analtico,
desenvolvendo reas de pensamento diferentes s puramente racionais e mellorando a expresin e a comunicacin a todos os niveis. A Anlise Musical, en concreto, contribe a desenvolver destrezas e capacidades esenciais para a comprensin e
o goce da msica e da arte en xeral: mellora o odo interno, a atencin, a concentracin, a memoria, a curiosidade, a capacidade de relacionar, e fonte dun fondo coecemento da msica, xa que supn un contacto directo cos procesos compositivos e os procesos creativos dos autores e das autoras.
O alumnado deber comprender illadamente cada parmetro musical (rtmico, harmnico, meldico, formal, textural, etc.), e, a partir desas anlises parciais, ter en conta todos os elementos analizables e relacionalos, para entender como debe soar
a msica e por que, cales son os procedementos que utiliza a persoa autora e que sensacin nos provoca como ontes, que direccin toma a msica en cada momento, que tipo de xogo establece a persoa compositora coas persoas ontes e como
debe recrearse a interpretacin. Partindo, pois, da dimensin auditiva da anlise, dbese traballar coa partitura como apoio da audicin; dicir, pretndese afondar na percepcin sonora das obras e, se se desexa, observar como se reflicte na partitura, sen que esta sexa un elemento indispensable.
A materia Anlise Musical desenvlvese nos dous cursos do bacharelato e o seu ensino debe comezarse tendo en conta o grao de adquisicin de competencias que o alumnado lograra ao longo da educacin secundaria obrigatoria (ESO) na materia Msica.
A organizacin da materia presenta un primeiro curso mis xeral, que permite adquirir unha formacin mnima para entender as estruturas musicais, utilizando as ferramentas necesarias para comprendela fondamente, cunha estrutura que se articula
arredor de tres bloques: iniciacin aos elementos analticos, a forma musical e as formas histricas
No segundo curso afndase na anlise das formas e o caracterstico de cada estilo, basicamente da tradicin da msica occidental, incorporndose referencias da msica popular, o jazz e outras msicas urbanas, as como da msica de culturas
non occidentais, pola grande achega que realizaron msica occidental, sobre todo a partir do sculo XX. As, a sa estrutura xira arredor de once bloques: comn; a msica medieval; o renacemento; o barroco; o estilo galante e o clasicismo; o romanticismo; o post-romanticismo e os nacionalismos; o impresionismo; a msica do sculo XX; o jazz, a msica urbana (pop, rock) e o flamenco; e as msicas non occidentais.
1 de bacharelato
Anlise Musical I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1. Recoecer e explicar cunha terminoloxa adecuada os elementos que interveen na estrutura dunha
obra musical en diferentes agrupacins vocais e instrumentais.
CCL
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
AM1B1.2.1. Distingue o timbre dos diferentes instrumentos e voces, calquera que sexa a sa combinacin
CCEC
e
i
l
CCL
CCEC
CCL
CCEC
i
l
CCEC
a
b
d
l
B1.5. Consolidar os bos hbitos de escoita e de respecto aos demais durante a interpretacin da msica.
CAA
CSC
CCEC
CCEC
CCL
CCEC
CCL
AM1B2.1.3. Analiza unha obra reflectindo esquematicamente as partes, seccins e subseccins nas que
pode dividirse.
CCEC
CAA
CCEC
B 2.1.Recoecemento da forma musical e a sa percepcin visual e auditiva pola partitura e pola escoita.
B2.2. Comprensin da organizacin estrutural da
msica e utilizacin dos diferentes modos de representala graficamente, para reflectir esquematicamente as
partes, seccins e subseccins coas que se articula
unha obra musical.
B2.3. Utilizacin de partituras, formatos non estndar e
outras representacins grficas como soporte da anlise.
B2.4.Aproximacin analtica aos procedementos xeradores de forma (a repeticin, o contraste, a elaboracin
de materiais, a coherencia)
Contidos
B2.5. Comparacin de distintas versins dunha mesma
obra para determinar a calidade da interpretacin e a
adecuacin ao reflectido na partitura.
B2.6.Elaboracin e lectura de crticas das obras escoitadas, atendendo especialmente s impresins producidas pola obra, utilizando distintas fontes de informacin.
B2.7.Busca e seleccin da informacin en fontes
variadas relativas a temas musicais.
B2.8.Elaboracin de traballos, individuais ou en grupo,
sobre anlise e contextualizacin estilstica das obras
musicais.
Criterios de avaliacin
B2.2. Realizar unha crtica ou comentario dun concerto
ou dunha audicin, complementando o escoitado e o
traballado en clase con achegas e documentacin buscada polo propio alumnado
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CSIEE
CD
CAA
CMCCT
CCEC
CCEC
CCL
CAA
CCL
CCL
d
e
h
i
l
2 de bacharelato
Anlise Musical II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 1. Comn
a
b
d
e
i
l
e
i
l
CCEC
CCL
CSC
CCEC
CCEC
e
i
l
CCEC
CCL
a
b
c
e
g
h
k
CCL
CSIEE
CCL
CD
CAA
AM2B1.5.1. Distingue e describe aspectos caractersticos dos diversos estilos musicais e a diferenza entre
eles.
CCEC
CAA
CCL
h
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
h
a
b
c
d
e
g
h
l
AM2B1.7.1. Transmite certeza e seguridade na comunicacin das ideas, as como dominio do tema de investigacin.
CCL
AM2B1.7.2. Selecciona correctamente os temas obxecto de investigacin, establecendo prioridades e superando os obstculos que xurdan con creatividade.
CAA
CSC
AM2B1.7.4. Reflexiona sobre o proceso de investigacin e elabora conclusins sobre o procedemento establecido, o reparto do traballo, as conclusins obtidas e
unha posible continuacin da investigacin, facendo
explcitas as sas impresins persoais sobre a experiencia.
CAA
CSC
CSIEE
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
CCL
CCEC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CMCCT
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCEC
Bloque 4. O Barroco
d
e
h
i
l
Bloque 6. O Romanticismo
d
e
h
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
cismo.
AM2B6.1.3. Analiza obras da msica do Romanticismo,
aplicando os coecementos adquiridos.
CCEC
CMCCT
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
CCEC
CD
CAA
CCL
CCEC
CCEC
Bloque 8. O Impresionismo
d
e
h
i
l
B8. 1.O impresionismo: estudo analtico das caractersticas sonoras e estilsticas do perodo (procedementos
harmnicos, cadencias, ornamentacin, sonoridades).
Principais autores e as sas tcnicas compositivas. Influencia da msica doutras culturas. Uso da tmbrica e
tratamento da orquestra.
B9.1.O expresionismo; estudo analtico das caractersticas sonoras e estilsticas (procedementos harmnicos,
cadencias, ornamentacin, sonoridades), formas e
xneros do sculo XX. Principais movementos e compositores mis importantes. O novo concepto do tempo
c
d
e
g
h
i
l
c
h
i
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
partir do sculo XX
CCEC
CCEC
CMCCT
CD
CAA
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CCEC
CMCCT
CD
CAA
CCEC
CD
CCEC
CCEC
CSC
CSIEE
AM2B10.1.3. Investiga sobre os principais compositores, cantantes e/ou grupos destes xneros de msica
CD
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
l
d
i
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCEC
CMCCT
CSC
CCEC
2.2.2
a
b
c
h
l
a
b
h
l
Anatoma aplicada
Introducin
A materia Anatoma Aplicada pretende achegar os coecementos cientficos que permitan comprender o corpo humano e a motricidade humana en relacin coas manifestacins artsticas corporais e coa sade.
O corpo e o movemento son medios de expresin e comunicacin, polo que comprender as estruturas e o funcionamento do corpo humano e da accin motora dotar o alumnado da base necesaria para que, dentro dunhas marxes saudables, poida
mellorar o seu rendemento no proceso creativo e nas tcnicas de execucin artstica, as como, en xeral, na vida. Para iso, esta materia est integrada por coecementos, destrezas e actitudes de diversas reas de coecemento que se ocupan do
estudo do corpo humano e da sa motricidade, tales como a anatoma, a fisioloxa, a biomecnica e as ciencias da actividade fsica.
Anatoma aplicada abrangue as estruturas e funcins do corpo humano mis relacionadas coa accin motora e o seu rendemento, como son o sistema locomotor, o cardiopulmonar ou os sistemas de control e regulacin; afonda en como estas estruturas determinan o comportamento motor e as tcnicas expresivas que compoen as manifestacins artsticas corporais, e os efectos que a actividade fsica ten sobre elas e sobre a sade. Na mesma lia, abrdanse, tamn, nocins bsicas dos
sistemas de achega e utilizacin da enerxa e afndase nas bases da conduta motora.
Esta materia estrutrase en oito grandes bloques: as caractersticas do movemento, organizacin bsica do corpo humano, o sistema locomotor, o sistema cardiopulmonar, o sistema de achega e utilizacin da enerxa, os sistemas de coordinacin e
de regulacin, expresin e comunicacin corporal e elementos comns.
1 de bacharelato
Anatoma aplicada. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
i
j
l
CMCT
CMCT
CAA
CMCT
CAA
CSIEE
CMCT
CMCT
CMCCT
CMCCT
AAB2.1.4. Localiza os rganos e sistemas e relacinaos coas diferentes funcins que realizan
CMCCT
CAA
CMCT
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
poen.
d
i
j
d
i
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCT
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
AAB3.2.5. Clasifica os principais movementos articulares en funcin dos planos e eixes do espazo.
CMCCT
CAA
AAB3.2.6. Argumenta os efectos da prctica sistematizada de exercicio fsico sobre os elementos estruturais e funcionais do sistema locomotor relacionndoos
coas diferentes actividades artsticas e os diferentes
estilos de vida.
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
Contidos
d
i
j
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CSIEE
AAB4.1.1. Describe a estrutura e funcin dos pulmns, detallando o intercambio de gases que teen
lugar neles e a dinmica de ventilacin pulmonar asociada a este.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
d
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
AAB5.1.2. Xustifica o papel do ATP como transportador da enerxa libre, asocindoo coa subministracin
continua e adaptada s necesidades do corpo humano.
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
AAB5.2.1. Identifica a estrutura dos aparatos e rganos que interveen nos procesos de dixestin e absorcin dos alimentos e nutrientes, relacionndoos
coas sas funcins en cada etapa
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
d
i
j
d
i
j
b
d
i
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CAA
CSC
CMCCT
CAA
AAB6.1.2. Recoece as diferenzas entre os movementos reflexos e os voluntarios, asocindoos s estruturas nerviosas implicadas neles.
CMCCT
CAA
AAB6.1.3. Interpreta a fisioloxa do sistema de regulacin, indicando as interaccins entre as estruturas que
o integran e a execucin de diferentes actividades
artsticas.
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CSC
CCEC
d
i
j
Contidos
d
h
l
d
h
k
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCEC
CSC
CCEC
CSC
CCEC
CSC
CCEC
CSIEE
CD
CAA
CCL
CD
CSC
CMCCT
CAA
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
d
i
j
2.2.3
Contidos
cooperativa.
Criterios de avaliacin
cin de tarefas e responsabilidades.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSIEE
CAA
CSC
4 da ESO
Artes Escnicas e Danza. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 1. Comn
b
j
B1. Expoer de forma crtica a opinin persoal respecto de a funcin das artes escnicas (danza, teatro,
CCEC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
l
j
g
e
k
b
d
e
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CAA
CAA
CCEC
AEDB1.3.1. Recoece e aplica os beneficios experimentados que aportan a danza e o teatro na sade
fsica e psquica.
CMCCT
CD
J
g
B4. Realizar unha reflexin sobre os diferentes espectculos de danza, teatro e outras artes escnicas.
CCEC
CSIEE
h
i
b
CCL
CSC
CCEC
B6. Xerar recursos para desenvolver un maior coecemento de si mesmo e unha personalidade autnoma
e independente.
CAA
CCEC
CD
d
k
Bloque 2. Teatro
e
b
f
h
i
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
atrezzo...
e
j
l
l
b
f
a
b
d
e
CSC
CSIEE
CCEC
CAA
CSC
CSIEE
CCEC
CAA
CCL
CAA
CAA
CCEC
CSC
CSIEE
CAA
CMCCT
CCEC
CCL
CD
Bloque 3. Danza
b
d
e
l
f
k
l
d
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CMCCT
CAA
CCEC
CCEC
CAA
CAA
CCL
CSIEE
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CAA
2.2.4
sen esquecer toda a variabilidade de impactos ambientais que a humanidade, coas sas accins, provoca no medio natural, e que necesario abordar desde unha perspectiva integradora e holstica e dun xeito interdisciplinario e sinttico, que ,
precisamente, unha caracterstica inherente a esta materia do bacharelato: a aplicacin de coecementos e competencias adquiridas doutras ciencias, principalmente da bioloxa, da xeoloxa, da fsica e da qumica.
Coecer a problemtica ambiental e os avances cientficos contribe a facilitar a formulacin de solucins integradoras entre desenvolvemento e medio ambiente, permitindo establecer unha xestin sostible do noso planeta, o que permitir evitar, ou
cando menos diminur, o impacto sobre o medio dalgunhas actividades humanas.
As Ciencias da Terra e do Medio Ambiente abordan cuestins relacionadas coa comprensin do funcionamento dos sistemas terrestres, as sa dinmicas e as sas interaccins desde a escala local, rexional ou global Para conseguilo, necesaria
unha reflexin cientfica, aplicando modelos tericos e anlises, coa finalidade de proporcionar unha visin que permita atopar un equilibrio entre o aproveitamento dos recursos e a sostibilidade, as como comprender, de xeito global e sistmico, a
realidade que nos rodea e valorar o entorno e toda a problemtica relacionada coa actividade humana, para o que necesario valorar os riscos e propoer medidas de predicin, prevencin e correccin, que corrixan e mitiguen o risco.
O desenvolvemento da materia implica utilizar de xeito sinttico os coecementos cientficos adquiridos en cursos anteriores e outros que se adquiren dun xeito menos formal, xa que moitos dos temas que se estudan son preocupacins da sociedade actual e estn cada vez mis presentes nos medios de comunicacin social. Ademais, require relacionar de xeito explcito o estudo da ciencia, a tcnica, a sociedade e o medio ambiente, coa finalidade de analizar as diferentes situacins e as
opcins ou alternativas de xestin coas que se pode abordar toda a problemtica ambiental que se enfronta a humanidade na actualidade.
A materia divdese en 7 bloques de contidos. No bloque I, unha vez definido o medio ambiente, os contidos cntranse na Teora de Sistemas e a sa metodoloxa de traballo, as como nas diferentes fontes de informacin ambiental. Trtase de poer a disposicin do alumando as ferramentas bsicas para abordar o estudo da Terra desde un punto de vista sistmico, as como adquirir o coecemento necesario para acceder con rigor s distintas fontes de informacin medioambiental.
O bloque 2 aborda contidos relacionados coa dinmica dos subsistemas terrestres fludos, atmosfera e hidrosfera, como paso previo ao estudo dos bloques 3 e 4, nos que os contidos xirarn arredor de toda a problemtica medioambiental relacionada coa contaminacin dos anteditos subsistemas terrestres: a contaminacin atmosfrica e a contaminacin das augas.
O bloque 5 trata contidos relacionados cos riscos xeolxicos internos e externos, facendo fincap nas medidas de predicin, prevencin e correccin que se poden poer en prctica fronte a este tipo de impactos.
O bloque 6, co ttulo de Circulacin de materia e enerxa na biosfera, incle contidos relacionados coa composicin, estrutura e dinmica dos ecosistemas, a importancia da biodiversidade e a sa conservacin e, finalmente, un anlise sobre a situacin de interfases como o solo e o medio litoral, que son moi frxiles en relacin presin aos que os someten as actividades humanas e que preciso valorar e conservar.
Por ltimo e, a modo de conclusin, o bloque 7 leva por ttulo A xestin do planeta e o desenvolvemento sostible, e ten como finalidade analizar diferentes modelos de xestin do planeta, investigar sobre a informacin facilitada por diferentes instrumentos de avaliacin ambiental e achegarse lexislacin vixente en materia medioambiental a nivel local, autonmico, nacional e internacional En definitiva, reflexionar, con sentido crtico, sobre toda a problemtica medioambiental que se enfronta a sociedade utilizando diferentes fontes de informacin.
2 de bacharelato
Ciencias da Terra e do Medio Ambiente. 2 de Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CMCCT
CTMAB1.1.2. Elabora modelos de sistemas nos que representa as relacins causais interpretando as consecuencias
da variacin dos distintos factores.
CAA
i
j
B1.2. Aplicar a dinmica de sistemas aos cambios ambientais acontecidos como consecuencia da aparicin da vida e
as actividades humanas ao longo da historia.
CCEC
CAA
I
j
CMCCT
g
i
CMCCT
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CTMAB1.4.2. Extrae conclusins sobre cuestins ambientais a partir de distintas fontes de informacin.
CCL
CD
CSIEE
CMCCT
CSC
CMCCT
CMCCT
I
j
CMCCT
CAA
I
j
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CSC
CSIEE
CMCCT
CSC
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CAA
i
j
I
j
I
j
i
j
I
J
b
Contidos
B2.8. Relacin das correntes ocenicas coa circulacin dos
ventos e o clima e con algns fenmenos climticos.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
CTMAB2.7.1. Explica a relacin entre as correntes ocenicas e fenmenos como El Nio e os furacns, entre outros.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CSIEE
CMCCT
CMCCT
CAA
Competencias Clave
h
i
j
CMCCT
CAA
CSIEE
I
j
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
I
j
Contidos
B3.5. O ozono troposfrico e o ozono estratosfrico.
Criterios de avaliacin
B3.5. Distinguir a orixe e os efectos do ozono troposfrico e
do ozono estratosfrico.
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
i
j
CMCCT
h
i
j
CMCCT
CAA
CMCCT
CSIEE
CSC
I
j
CMCCT
I
j
CMCCT
CAA
h
i
j
CMCCT
CAA
h
i
j
k
B5.3. Identificar os danos que producen os riscos xeolxicos, determinando mtodos de predicin e prevencin.
CMCCT
CSIEE
CMCCT
CAA
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
interna e externa.
CAA
I
j
CMCCT
CAA
a
h
i
j
k
B5.6. Recoecer a fraxilidade da paisaxe fronte aos impactos ambientais e valorar a ordenacin do territorio como
prevencin de riscos.
CSC
CSIEE
CCEC
CSC
CCEC
i
j
CMCCT
CAA
h
i
j
CMCCT
CCEC
a
b
h
i
j
CSC
CCEC
CSC
CCEC
CSIEE
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CMCCT
CAA
I
j
CMCCT
CAA
I
j
CMCCT
CAA
h
i
j
B6.4. Comprender os mecanismos naturais de autorregulacin dos ecosistemas e valorar a repercusin da accin humana sobre os ecosistemas.
CMCCT
CAA
CTMAB6.4.2. Argumenta e relaciona as distintas actividades humanas coas repercusins na dinmica dos ecosistemas.
CMCCT
CAA
CSIEE
b
h
i
j
CMCCT
CCEC
CSC
CMCCT
CAA
I
j
B6.6. Identificar os tipos de solo, relacionndoos coa litoloxa e o clima que os orixinou.
CMCCT
CAA
b
h
i
j
CSC
CCEC
I
j
CTMAB6.8.1. Identifica o grao de alteracin dun solo aplicando distintas tcnicas de valoracin.
CMCCT
CSIEE
h
i
j
CMCCT
CAA
I
j
CMCCT
b
h
i
j
Contidos
B6.15. Importancia ecolxica dos recursos do sistema litoral,
impactos derivados da sa sobreexplotacin.
Criterios de avaliacin
B6.11. Analizar e valorar a evolucin dos recursos pesqueiros.
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CSC
CCEC
CMCCT
CAA
CCEC
CCEC
CSC
CMCCT
CSIEE
CCL
CSC
CCEC
g
i
j
CD
CAA
CSIEE
a
b
h
k
CSC
CAA
CSIEE
h
i
j
CMCCT
CAA
CCL
CCEC
CSIEE
CCL
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CAA
g
i
j
2.2.5
a
b
d
e
h
a
b
k
B7.6. Coecer os principais organismos nacionais e internacionais en materia medioambiental e a lexislacin estatal e
autonmica sobre algns impactos ambientais.
CMCCT
CCL
CSC
CMCCT
CAA
CD
CCL
CCEC
CCL
CAA
CCL
CSC
CCEC
Cultura Cientfica
Introducin
Tanto a ciencia como a tecnoloxa son alicerces bsicos do benestar das nacins, e ambas son necesarias para que un pas poida enfrontarse a novos retos e a atopar solucins para eles.
O desenvolvemento social, econmico e tecnolxico dun pas, a sa posicin nun mundo cada vez mis competitivo e globalizado, as como o benestar dos cidadns na sociedade da informacin e do coecemento, dependen directamente da sa
formacin intelectual e, entre outras, da sa cultura cientfica.
Que a ciencia forma parte do acervo cultural da humanidade innegable; de feito, calquera cultura pasada apoiou os seus avances e logros nos coecementos cientficos que se an adquirindo e que eran debidos ao esforzo e creatividade humana. A materia cultura cientfica debe pois contribuir adquisicin desta dimensin da competencia en conciencia e expresin cultural.
Individualmente considerada, a ciencia unha das grandes construcins tericas do home, ou seu coecemento forma ao individuo, proporcinalle capacidade de anlise e de procura d verdade. Na vida diaria estamos en continuo contacto con situacins de carcter cientfico que nos afectan directamente, situacins que os cidadns do sculo XXI debemos ser capaces de entender e valorar crticamente.
Repetidas veces os medios de comunicacin informan sobre cuestins cientficas e tecnolxicas de actualidade. A materia cultura cientfica contribe a que o alumnado avalie enunciados relacionados con estas cuestins, e tome decisins fundamentadas en probas de carcter cientfico, diferenciando stas das crenzasouopinins. En definitiva, trtase de que os cidadnssexan competentes para tomar decisinsbaseadas no coecemento cientfico nun marco democrtico de participacin
cidaddesenvolvendodestexeito a competencia social e cvica.
Un dos aspectos bsicos da competencia cientfica a capacidade de utilizar probas e argumentar en relacin a cuestins de carcter cientfico, tomar decisinsbaseadas en probas. A materia Cultura Cientfica debe contribuir a isto, a travs dunhametodoloxana que alumnado se enfronte reto de utilizar probas e argumentar nun contexto real e mediante o dilogo entre iguais. O traballo cooperativo e colaborativo, o plantexamento de tarefas en contextos reais, e o traballo experimental
deben, polo tanto, formar parte do desenvolvemento curricular na aula.
Partindo do enfoque competencial do currculum, a materia cultura cientfica servir para o desenvolvemento das competencias lingstica e dixital, a travs da realizacin de tarefasgrupais que supoar recopilar e organizar informacin, expoela de
xeito oral e escrito, elaborar presentacins, defender as opinins propias en debates e outrassituacins de aula.
A materia tamn contribuir o desesenvolvemento da competencia de aprender a aprender e sentido de iniciativa e espritu emprendedor, a travs dunhametodoloxa que promova situacin de aula que fomenten a responsabilidade do alumnado no
proceso de aprendizaxe, a avaliacin e autoavaliacin, a autocrtica e a promocin da iniciativa do alumnado para que sexa o protagonista do proceso.
Outro motivo polo que a materia Cultura Cientfica de interese a importancia do coecemento e utilizacin do mtodo cientfico, til non s no mbito da investigacin senn en xeral en todas as disciplinas e actividades. Ademis, o fomento de
vocacins cientficas outra das dimensinsnas que esta materia debe contribur.
Xa que logo, requrese que a sociedade adquira unha cultura cientfica bsica que lle permita entender o mundo actual e ser quen de tomar decisinsbaseadas no coecemento cientfico en distintos contextos; dicir, conseguir a alfabetizacin cientfica dos cidadns. Por iso esta materia vinclase tanto etapa da ESO como ao Bacharelato.
En 4 de ESO, a materia Cultura Cientfica establece a base de coecemento cientfico, sobre temas xerais como o universo, os avances tecnolxicos, a sade, a calidade de vida e a contribucin do coecemento dos materiais os avances da humanidade.
Para 1 de Bacharelato dixanse cuestins algo mis complexas, como a formacin da Terra e a orixe da vida, a xentica, os avances biomdicos e, para rematar, un bloque adicado ao relacionado coas Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin.
Tanto en 4 da ESO como en 1 de Bacharelato, no bloque 1 establcense os procedementos de traballo para abordar os contidos dos outros bloques de coecemento. A obtencin e seleccin crtica de informacin de carcter cintfico, a valoracin da importancia da ciencia e tecnoloxana vida diaria, a comunicacin de informacin de carcter cientfico en distintos soportes, escrito, oral e virtual, o dilogo e debate entre iguais sobre os temas cientfico tecnolxicos, o traballo cooperativo e
colaborativo, deben formar parte do desenvolvemento curricular para lograr a adquisicin das distintas competencias. Trtasepois, ademis de adquirir coecementos cientfico tecnolxicos, contribuir capacidade de avaliar de xeito crtico e comunicar de xeito eficaz cuestins de carcter cientfico e tecnolxico. Polo tanto, as estratexiasfundamentais dos procedementos de traballo deben impregnar o resto de bloques de coecemento, formando parte indivisible hora de abordar cuestins relacionadas coa cultura cientfica.
4 de ESO
Cultura Cientfica. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B.1. Obter, seleccionar e valorar informacins relacionados con temas cientficos da actualidade.
CCEC
CAA
CCL
CD
CAA
a
f
j
CAA
CCEC
a
b
e
f
g
h
CCL
CD
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
e
f
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
B3.1. Identificar os principais problemas medioambientais, as causas que os provocan e os factores que os
intensifican; as como predecir as sas consecuencias e
propoer solucins aos mesmos.
CCIB3.1.1. Relaciona os principais problemas medioambientais coas causas que os orixinan, establecendo as
sas consecuencias.
CMCCT
CCL
CAA
CSIEE
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
h
k
humana, a evolucin tecnolxica, os problemas ambientais e a necesidade dunha xestin sostible dos recursos
que proporciona a Terra.
a
d
g
h
k
CSIEE
CCIB3.3.2. Valora e describe os impactos da sobreexplotacin dos recursos naturais, contaminacin, desertizacin, tratamentos de residuos, perda de biodiversidade, e
propn solucins e actitudes persoais e colectivas para
paliarlos.
CMCCT
CSIEE
b
e
k
B3.4. Saber utilizar climogramas, ndices de contaminacin, datos de subida do nivel do mar en determinados
puntos da costa, etc., interpretando grficas e presentando conclusins.
CCIB3.4.1. Extrae e interpreta a informacin en diferentes tipos de representacins grficas, elaborando informes e establecendo conclusins.
CCL
CSIEE
f
k
CSC
f
k
CMCCT
CSC
CMCCT
c
k
B4.2. Diferenciar os tipos de enfermidades mis frecuentes, identificando algns indicadores, causas e tratamentos mis comns valorando e describindo a importancia
do uso responsable dos medicamentos.
CMCCT
CCL
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
j
CMCCT
CCL
CCEC
CCEC
CMCCT
CMCCT
CSC
a
k
CMCCT
B4.6. Valorar a importancia de adoptar medidas preventivas que eviten os contaxios, que prioricen os controis
mdicos peridicos e os estilos de vida saudables.
CSC
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
k
f
j
B5.4. Os novos materiais. Aplicacins actuais e perspectivas de futuro en distintos campos.A nanotecnoloxa.
CCIB5.1.1. Relaciona o progreso humano co descubrimento das propiedades de certos materiais que permiten
a sa transformacin e aplicacins tecnolxicas.
CCEC
CSC
CCIB5.2.1. Describe o proceso de obtencin de diferentes materiais, valorando o seu custo econmico, medioambiental e a conveniencia da sa reciclaxe.
CSC
CSC
CMCCT
CSC
CD
CCEC
1 de bacharelato
Cultura Cientfica. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B.1. Obter, seleccionar e valorar informacins relacionados con temas cientficos da actualidade.
CCEC
CAA
Contidos
a
b
e
g
k
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B2.3. Determinar as consecuencias do estudo da propagacin das ondas ssmicas P e S, respecto das capas
internas da Terra.
CAA
a
b
h
CMCCT
CCEC
j
h
CCIB2.5.1. Describe as probas biolxicas, paleontolxicas e moleculares que apoian a teora da evolucin das
especies.
CMCCT
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
B2.6. Recoecer a evolucin desde os primeiros homnidos ata o home actual e establecer as adaptacins que
nos fixeron evolucionar.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CSC
CCEC
a
j
CSC
CSC
a
h
j
CMCCT
CSC
CCL
CSIEE
CCIB4.1.1. Coece e explica o desenvolvemento histrico dos estudos levados a cabo dentro do campo da xentica.
CCEC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
g
i
j
CD
c
j
B4.3. Coecer os proxectos que se desenvolven actualmente como consecuencia de descifrar o xenoma humano, tales como HapMap e Encode.
CMCCT
CCL
a
b
CCIB4.5.1. Establece as repercusiones sociais e econmicas da reproducin asistida, a seleccin e conservacin de embrions.
CSIEE
CSC
b
j
CAA
CMCCT
a
b
c
CCIB4.8.1. Valora, de forma crtica, os avances cientficos relacionados coa xentica, os seus usos e consecuencias mdicas e sociais.
CSC
CMCCT
CSIEE
B5.1. Coecer a evolucin que experimentou a informtica, desde os primeiros prototipos ata os modelos mis
actuais, sendo consciente do avance logrado en parmetros tales como tamao, capacidade de proceso, almacenamiento, conectividad, portabilidad, etc.
CCEC
CCL
CD
CD
Contidos
B5.3. Caractersticas e especificacins de equipamentos.
Anlise e comparativa dende o punto de vista do usuario.
Criterios de avaliacin
mis significativos da tecnoloxa actual.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CD
CD
CMCCT
CD
CSC
CSIEE
CSIEE
CD
CSC
CD
CCL
CSC
a
b
c
e
g
h
a
b
c
e
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
2.2.6
Cultura Clsica
Introducin
A materia de Cultura Clsica ten como obxectivo primordial achegar o alumnado ao estudo das civilizacins grega e latina nos mbitos literario, artstico, filosfico, cientfico, sociopoltico e lingstico, de xeito que poida tomar conciencia da influencia, pervivencia e presenza destes aspectos na cultura occidental e comprender a sa identidade cultural, as como as manifestacins que a definen.
A travs da Cultura Clsica pretndese iniciar o alumnado nun exercicio de reflexin e anlise sobre as bases nas que descansan realidades moi importantes da nosa cultura, confrontndoas co que coecemos como legado clsico: un patrimonio
comn que debe ser considerado irrenunciable para os cidadns e as cidads de Europa.
De acordo con esta formulacin, o currculo bsico da materia articlase en bloques temticos pertencentes a dous mbitos diferentes: o mbito lingstico e o non lingstico.
O mbito lingstico orintase fundamentalmente a analizar a relacin de parentesco que existe entre as linguas clsicas e un bo nmero das que se falan na actualidade. Para iso, prtese do concepto de familia lingstica, centrando a atencin na
familia das linguas indoeuropeas, que pertencen o grego e o latn e da que se derivan unha boa parte das linguas modernas. O estudo da orixe e evolucin da familia lingstica indoeuropea acompase da descricin do marco histrico e xeogrfico no que ten lugar a devandita evolucin. En relacin con este aspecto, inclese un percorrido a travs da orixe e evolucin da escritura, os seus diferentes sistemas e os alfabetos. Prstase especial atencin ao importantsimo papel que o latn e
o grego desempearon na configuracin das linguas modernas, en especial na composicin culta e a formacin do lxico. O obxectivo ltimo da materia de Cultura Clsica, neste mbito, ser permitir ao alumnado profundar na comprensin da propia lingua e no uso da mesma como elemento esencial para a comunicacin e a adquisicin de coecementos.
No mbito non lingstico englbanse o resto dos bloques propostos: xeografa, historia, mitoloxa, relixin, arte, sociedade e vida coti, e literatura. Todos eles irn enfocados a iniciar o alumnado no coecemento dos aspectos mis caractersticos
da cultura grecorromana, de xeito que a travs do seu estudo sexa quen de analizar e comprender os trazos comns e os que son diversos, valorar a herdanza clsica e respectar o patrimonio cultural da humanidade. Para sentar as bases deste estudo prtese da necesidade de coecer o marco xeogrfico e histrico no que se desenvolveron as civilizacins grega e romana ao longo do tempo, orixe da civilizacin occidental. O estudo da relixin grega e romana presta atencin s manifestacins mis significativas da relixiosidade oficial, os cultos pblicos e privados, as manifestacins deportivas relacionadas, as festividades relixiosas e os valores culturais asociados a ela. Dentro deste apartado sitase o captulo da mitoloxa, no cal
se aborda a construcin do imaxinario colectivo europeo, grazas s narracins mticas e lendarias, o mundo dos deuses e heroes e a sa pervivencia na cultura contempornea.
Especial atencin merecen as manifestacins artsticas que nos legaron as civilizacins grega e romana, que serviron e serven de modelo a moitas das producins actuais. Entre elas cmpre salientar, por unha banda, as relativas s artes plsticas,
concretamente arquitectura, escultura e s artes decorativas, e, pola outra, literatura, cuxa configuracin en xneros determina toda a nosa tradicin literaria, grazas ao acervo de temas, tpicos e recursos estilsticos empregados polos seus
autores e polas sas autoras.
Dedcase un apartado sociedade e vida coti, dentro do cal trtanse aspectos como a organizacin poltica e social do mundo grecorromano, as clases sociais, a vida pblica e privada e os valores cvicos que se transmitiron cultura occidental.
En todos os bloques de contidos vai implcito o estudo inexcusable da pervivencia do legado clsico na actualidade, co que se pretende analizar todos os elementos desta herdanza clsica que continan sendo referentes na nosa cultura. Debido ao
carcter de optatividade da materia de Cultura Clsica, necesario contemplar a flexibilidade na adecuacin dos contidos s caractersticas dos centros de ensino e ao alumnado que escolla esta opcin, de xeito que o seu currculo debe ter a apertura propia das materias especficas.
A comunicacin lingstica a competencia clave con mis presenza no bloque lingstico, xa que permite descubrir as races grecorromanas do vocabulario das linguas que utiliza. Non obstante, no bloque non lingstico os propios contidos da materia fomentan, tamn, a expresin a travs da comunicacin textual, oral, audiovisual e dixital.
A presenza das novas tecnoloxas da informacin e comunicacin no mundo actual debe aproveitarse como unha vantaxe para o labor coti na aula, traballando, deste xeito, a competencia dixital. A busca de informacin guiada polo profesorado facilita o desenvolvemento do esprito crtico e o achegamento persoal ao coecemento. Nesta lia tamn hai que salientar a importancia do traballo da competencia en aprender a aprender, xa que o alumnado est inicindose na seleccin, avaliacin, comprensin e producin de informacin cada vez mis complexa. A perseverancia, os hbitos de estudo, a autonoma e o traballo en equipo son capacidades que se poden afianzar neste captulo.
O descubrimento da historia do mundo grego e do romano a travs dos seus fitos mis salientables no mbito da poltica, a sociedade e a vida coti, axudarn a potenciar as competencias sociais e cvicas as como a competencia en sentido da iniciativa e esprito emprendedor, por medio da planificacin de proxectos en equipo, reforzando os conceptos dos valores democrticos, a participacin cidad e a toma de decisins responsables.
Unha visin global da xeografa e historia de Grecia e Roma impulsar o alumnado a comprender os procesos de cambio dende o mundo antigo ata a actualidade, traballando, tamn, a competencia matemtica e as competencias bsicas en ciencia
e tecnoloxa, que capacitan para a anlise de fenmenos complexos, o razoamento lxico e o rigor cientfico.
A aproximacin s manifestacins artsticas e literarias do mundo clsico permite o desenvolvemento da competencia en conciencia e expresin culturais, xa que uns dos obxectivos principais da materia a constatacin da pervivencia das sas pegadas na actualidade.
A materia de Cultura Clsica pode significar para o alumnado de Educacin Secundaria unha excelente va de achegamento posta en valor do noso patrimonio cultural, que se aloxa nos restos arqueolxicos, nos museos e mesmo no entorno coti, as como nas manifestacins mis inmateriais da cultura grecorromana, como o pensamento, as crenzas, a mitoloxa, a esttica e a tica.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 1. Xeografa
f
CMCCT
CSC
CAA
B2.2. Coecer as principais caractersticas dos diferentes perodos da historia de Grecia e Roma, e saber situar
nun eixe cronolxico feitos histricos.
CSIEE
CCB2.2.2. Explica o proceso de transicin que se produce entre diferentes etapas da historia de Grecia e Roma,
describindo as circunstancias que interveen no paso
dunhas a outras.
CMCCT
CCB2.2.3. Elabora eixes cronolxicos nos que se representan fitos histricos relevantes, consultando ou non
diferentes fontes de informacin.
CD
CSC
Bloque 2. Historia
e
g
f
e
B2.1 Marco histrico da civilizacin grega. Das civilizacins minoica e micnica ao mundo helenstico.
B2.2 Marco histrico da civilizacin romana. Monarqua,
Repblica e Imperio.
Contidos
Criterios de avaliacin
B2.3. Coecer as caractersticas fundamentais da
romanizacin de Hispania e Gallaecia.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCB2.3.1. Explica a romanizacin de Hispania e Gallaecia, describindo as sas causas e delimitando as sas
distintas fases.
CCEC
CSC
Bloque 3. Mitoloxa
b
CD
e
a
b
B3.2. Coecer os mitos e heroes grecolatinos e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e heroes
antigos e os actuais.
CCB3.2.1. Identifica dentro do imaxinario mtico a deuses, semideuses e heroes, explicando os principais aspectos que diferencian a uns doutros.
CCEC
CAA
CCB3.2.3. Recoece e ilustra con exemplos a pervivencia do mtico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradicin clsica neste fenmeno e
sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se
observan entre ambos tratamentos, asocindoas a outros trazos culturais propios de cada poca.
CCEC
CCB3.3.1. Enumera e explica as principais caractersticas da relixin grega, pondoas en relacin con outros
aspectos bsicos da cultura helnica e establecendo
comparacins con manifestacins relixiosas propias doutras culturas.
CSC
CSC
Bloque 4. Arte
Contidos
B4.1 Fundamentos da arte clsica.
Criterios de avaliacin
B4.1. Coecer as caractersticas fundamentais da arte
clsica e relacionar manifestacins artsticas actuais cos
seus modelos clsicos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CC
CMCCT
CCEC
CCEC
CSC
B4.5. Coecer e saber localizar os principais monumentos clsicos do patrimonio espaol e europeo.
CAA
CSC
g
h
CSIEE
CCL
CSC
k
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
desempean dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a travs deles estereotipos culturais e comparndoos cos actuais.
CD
CAA
CSIEE
B6.1. Coecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as sas funcins.
CD
CAA
CD
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
h
h
CCL
CCL
CCB6.7.1. Identifica e diferenza con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais relacionndoos co termo de orixe sen necesidade de consultar dicionarios ou outras fontes de informacin.
CCA
CD
CCL
CCA
f
j
CCL
CCL
CCEC
CCEC
2.2.7
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
literatura grecolatina, encadrndoos no seu perodo histrico e citando as sas obras mis coecidas.
Competencias clave
Debuxo Artstico
Introducin
Partindo das destrezas e coecementos adquiridos polo alumnado na materia de Educacin Plstica, Visual e Audiovisual, da educacin secundaria obrigatoria (ESO), en bacharelato profundarase nas destrezas e conceptos do Debuxo como ferramenta do pensamento que participa no proceso creativo, comunicativo, plstico e visual, contribundo a adquirir as competencias necesarias para a formacin permanente da persoa.
As materias Debuxo Artstico I e II achegan coecementos tericos, tcnicos e estticos, fomentando un pensamento diverxente. A aprendizaxe esttica debe realizarse sobre bases tericas e prcticas, fomentando a creatividade, o esprito de investigacin e a formacin permanente.
De forma gradual e secuencial, os coecementos e destrezas adquiridos en Debuxo Artstico I deben ser a base sobre a que se asente Debuxo Artstico II. Ensinarase e aplicarase o principio de partir do particular para o xeral, para que o alumnado
vaia adquirindo as habilidades e conceptos para construr aprendizaxes significativas, mediante o deseo de proxectos globais.
En Debuxo Artstico I o alumnado traballa a materia de forma mis obxectiva, para dedicar o segundo curso a aspectos mis subxectivos, desenvolvendo o seu potencial creador orientado cara as mltiples alternativas formativas artsticas mis
acordes cos seus intereses.
Ao traballar de forma creativa, o alumnado desenvolve a capacidade crtica aplicndoa s sas propias creacins e s dos seus compaeiros e compaeiras; valora o feito artstico e goza del, sensibilizndose cara contorna para o goce esttico e
como aspecto motivador para o seu desenvolvemento creativo, potenciando a competencia de conciencia e expresin cultural; debe coecer os antecedentes artsticos e as achegas que se fixeron ao Debuxo e s Artes Plsticas e ao Deseo, en
xeral, por artistas a travs da historia, e sobre todo a presenza e funcin do Debuxo nas manifestacins artsticas contemporneas. O coecemento da evolucin e a sa valoracin positiva do Debuxo Artstico como linguaxe expresiva e comunicativa reforzar as aplicacins do Debuxo Artstico nunha sociedade cada vez mis tecnolxica e inmediata.
A materia de Debuxo Artstico nesta etapa debe proporcionar un panorama amplo das sas aplicacins, orientando e preparando a outras ensinanzas posteriores que o alumnado poida cursar, xa sexan artsticas ou tecnolxicas, como base para a
formacin de profesionais creativos: Ensinos Artsticos Superiores, Ensinos Profesionais de Artes Plsticas e Deseo, Belas Artes e outras afns. Ensinos creativos nas sas mltiples facetas: interiores, moda, produto, grfico, multimedia, xoiara,
ilustracin, deseo web, multimedia, etc.
Debuxo Artstico I estrutrase en cinco bloques de contido: o debuxo como ferramenta, lia e forma, a composicin e os seus fundamentos, a luz: o claroscuro e a textura , e a cor.
Debuxo Artstico II estrutrase en cinco bloques de contido: a forma: estudo e transformacin, a expresin da subxectividade, debuxo e perspectiva, o corpo humano como modelo e o debuxo no proceso creativo.
1 de bacharelato
Debuxo Artstico I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CCEC
i
k
l
CSC
DA1.B1.3.2. Mostra unha actitude autnoma e responsable, respectando o traballo propio e alleo
CSIEE
DA1.B2.1.1. Utiliza a lia na descricin grfica de obxectos expresando volume, movemento espazo e sensacins subxectivas.
CSIEE
CCEC
CSIEE
CCEC
CSIEE
CCEC
CMCCT
CSIEE
CCEC
b
i
k
l
d
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CCEC
b
i
k
l
d
g
CCL
CSIEE
CCEC
b
i
k
l
d
g
CD
CCEC
CSIEE
CCEC
Bloque 5. A cor
b
i
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
d
g
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCEC
CCEC
DA1.5.1.4. Analiza o uso da cor observando as producins artsticas de referencia en todas as sas manifestacins.
CSIEE
CCEC
CSIEE
CD
2 de bacharelato
Debuxo Artstico II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CCEC
b
i
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
mnemotcnicas
CSIEE
CCEC
b
i
k
l
d
g
CCL
CCEC
CAA
b
i
k
l
d
g
CCL
CSC
CSIEE
CCEC
CSIEE
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
i
k
l
d
g
b
i
k
l
d
g
CCEC
CMCCT
CCEC
CSIEE
CCEC
DA2.B4.3.1. capaz de representar e captar o movemento da figura humana de forma grfico-plstica aplicando diferentes tcnicas.
CAA
DA2.B4.3.2. Elabora imaxes con distintos procedementos grfico plsticos e distintas funcins expresivas coa
figura humana como suxeito.
CSIEE
CCEC
CD
b
i
k
l
d
g
CSC
CSIEE
CCEC
b
i
k
l
d
g
2.2.8
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CCL
CSC
Educacin Fsica
Introducin
A Educacin Fsica ten como finalidade principal que os alumnos e as alumnas acaden a competencia motriz, entendida como un conxunto de coecementos, procedementos, actitudes e emocins que interveen nas mltiples interaccins que realiza unha persoa no seu medio e coas demais, que permite que o alumnado supere os diferentes problemas motrices propostos tanto nas sesin de Educacin Fsica como na sa vida coti; sempre actuando de forma coherente e en concordancia
co nivel de desenvolvemento psicomotor, tendo outorgado especial sensibilidade atencin a diversidade nas aulas, utilizando estratexias inclusivas e sempre buscando a integracin dos coecementos, os procedementos, as actitudes e as emocins vinculados conduta motora.
A competencia motriz, anda que non est recollida como unha das competencias clave, fundamental para o desenvolvemento delas, especialmente as competencias sociais e cvicas, aprender a aprender, sentido de iniciativa e esprito emprendedor, conciencia e expresins culturais e competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa e, en menor medida, a competencia en comunicacin lingstica e a competencia dixital. O traballo por competencias integra un coecemento de base conceptual, outro relativo s destrezas e, por ltimo, un con gran influenza social e cultural, que implica un conxunto de valores e actitudes.
O presente currculo da Educacin Fsica mantn a coherencia e a homoxeneidade coa etapa de educacin primaria, nas etapas da ESO e do bacharelato, entendendo a materia como un continuo, tanto nos seus contidos como nas aprendizaxes
que debe conseguir o alumnado ao longo de todas as etapas do sistema educativo.
Na educacin secundaria obrigatoria e no bacharelato o alumnado utilizar o seu potencial motor vez que desenvolve todas as sas capacidades. Isto implica mobilizar toda unha serie de coecementos, habilidades motrices, actitudes e valores en
relacin co corpo, en diversas situacins de ensino-aprendizaxe, nas que a experiencia individual e colectiva permita adaptar a conduta motriz a diferentes contornas, conseguindo que o alumnado sexa un suxeito activo, responsable da xestin do
seu estilo de vida saudable.
Nestas etapas educativas a Educacin Fsica debe permitir incrementar e mellorar o seu compromiso motor, sempre axeitado s sas posibilidades, e desenvolver as habilidades motrices especficas con complexidade crecente a medida que se
progresa nos sucesivos cursos.
As propias actividades axudarn, ademais, a desenvolver a relacin coas demais persoas, o respecto, a atencin especial igualdade de xnero, entendendo as diferenzas en canto as capacidades psicofsicas entre as rapazas e os rapaces, os
condicionantes dos estereotipos sociais, a colaboracin, o traballo en equipo, o xogo limpo, a resolucin de conflitos, o recoecemento do esforzo para lograr metas, a aceptacin de regras establecidas e o desenvolvemento da iniciativa individual.
A Educacin Fsica, tanto na etapa da ESO coma no bacharelato, ter como fin estratxico introducir ao alumnado cara a prctica de actividades fsico-deportivas e artstico-expresivas, nas que poida manter un rol de practicante activo ao longo da
sa vida, tendo en conta as novas formas de prcticas motrices que xorden na sociedade actual, moitas delas vinculadas contorna prxima do alumnado pola motivacin intrnseca que representan.
Cmpre destacar os xogos e deportes tradicionais galegos, que, xunto coas danzas e bailes propios de Galicia, supoen un elemento importante de transmisin do noso patrimonio artstico e cultural, ademais de fomentar as relacins interxeracionais.
As propostas didcticas deben incorporar a reflexin e a anlise dos procesos de ensino-aprendizaxe, co fin de facilitar estratexias de transferencia dos coecementos a outras situacins.
Para facilitar a concrecin curricular de Educacin Fsica establcense dez criterios de avaliacin para o primeiro ciclo da ESO, que comprende os tres primeiros cursos, doce para o cuarto curso da ESO e nove para o primeiro curso de bacharelato,
criterios que establecen os resultados que se deben conseguir por medio dos estndares de aprendizaxe. Estes permitirn definir os resultados das aprendizaxes, e concretarn, mediante accins, o que o alumnado debe saber e saber facer na materia de Educacin Fsica. Estes estndares estn graduados e secuenciados ao longo de todas as etapas e, unha vez finalizadas estas, todos eles debern estar acadados e consolidados.
Os contidos presntanse distribudos en catro grandes bloques:
Bloque 1. Contidos comns.
Bloque 2. Actividades fsicas artstico expresivas.
Bloque 3. Actividade fsica e sade.
Bloque 4. Os xogos e as actividades deportivas.
Esta distribucin non determina mtodos concretos, unicamente responde a unha forma de organizar os contidos dun xeito enlazado atendendo configuracin cclica do ensino da materia, construndo uns coecementos sobre os outros, como unha estrutura de relacins observables, de forma que se facilite a sa comprensin e aplicacin en contextos cada vez mis enriquecedores e complexos. Tampouco implica unha organizacin pechada, xa que permite organizar os contidos de diferentes formas, adoptando a metodoloxa mis axeitada s caractersticas tanto do grupo de alumnos e alumnas como dos propios contidos.
Os contidos do bloque comn, pola sa natureza transversal, traballaranse ao longo do curso de xeito integrado cos contidos do resto dos bloques, dado que trata aspectos como a construcin das distintas fases dunha sesin, o aseo persoal, a participacin nas actividades fsicas independentemente do propio nivel de execucin, a resolucin de conflitos mediante o dilogo e a aceptacin das regras establecidas, as posibilidades que presentan as actividades fsico-deportivas como formas de
ocio activo e de utilizacin responsable da contorna, o control de riscos, o desenvolvemento da iniciativa individual e de hbitos de esforzo, as actitudes, a confianza, o uso adecuado dos materiais e espazos e a integracin das Tecnoloxas da Informacin e Comunicacin.
O bloque dous trata os contidos que teen que ver coa interpretacin e a execucin de accins motrices, utilizando tcnicas de expresin corporal, baile e outros recursos artsticos.
O bloque tres incle todos os aspectos relacionados coa sade que se poden abordar desde a prctica da actividade fsica, segundo as recomendacins dos organismos internacionais e galegos.
No bloque dos xogos e as actividades deportivas tamn estn includas todo tipo de actividades fisico-deportivas desenvolvidas no medio natural.
Os contidos asociados aos criterios de avaliacin de cada bloque en cada curso sern concretados nas programacins didcticas, de xeito que cada centro poida determinalos en funcin das instalacins e recursos materiais dos que dispn, ademais das caractersticas da contorna na que se localiza. Estes contidos sern diferentes nos primeiros cursos, para que o alumnado poida iniciarse nunha gran variedade de actividades fisico-deportivas e artstico-expresivas. Nos ltimos cursos
estes contidos podern ser perfeccionados sobre a base das aprendizaxes anteriores.
Como consecuencia de todo o anterior, establcense unha serie de orientacins metodolxicas para a materia que favorecern un enfoque competencial, as como a consecucin, consolidacin e integracin dos diferentes estndares por parte do
alumnado:
A Educacin Fsica nestas etapas ter un carcter eminentemente prctico e vivencial.
A asimilacin das aprendizaxes e a adaptacin ao traballo do alumnado en Educacin Fsica aconsella a distribucin das das sesins semanais en diferentes das.
A seleccin dos contidos e as metodoloxas activas e contextualizadas deben asegurar o desenvolvemento das competencias clave ao longo destas etapas.
O uso de estruturas de aprendizaxe cooperativo posibilitarn a resolucin conxunta das tarefas e dos problemas, e potenciarn a inclusin do alumnado.
O profesorado desear diferentes tipos de tarefas e secuencias, adaptadas aos distintos niveis e s diferentes formas e ritmos de aprendizaxe dos alumnos e das alumnas, co obxecto de atender a diversidade na aula e personalizar os procesos de construcin das aprendizaxes. Dbese potenciar o uso dunha variedade de materiais e recursos o mis ampla posible, considerando especialmente a integracin das Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin desenvolvidas nos ltimos tempos nos diferentes mbitos da Educacin Fsica.
Favoreceranse metodoloxas que tean a sa base no descubrimento guiado, a resolucin de problemas, o traballo por retos e proxectos e a cooperacin, tendo presente o desenvolvemento da creatividade do alumnado.
Deber buscarse a implicacin das familias como un factor clave para facer dos alumnos e das alumnas autnticos suxeitos activos dunha xestin cada vez mis autnoma e comprometida da sa sade, mediante a adquisicin de hbitos de
vida saudables.
Finalmente, necesaria unha axeitada coordinacin entre o equipo docente sobre as estratexias metodolxicas e didcticas que se utilicen co alumnado. Os departamentos didcticos, previa reflexin, deben formular, con criterios consensuados,
unha estratexia metodolxica comn para desenvolver ao longo do proceso de ensino-aprendizaxe do alumnado, considerando, ademais, que a promocin da prctica diaria de deporte e o exercicio fsico por parte dos alumnos e das alumnas durante a xornada escolar debe formar parte do seu desenvolvemento integral.
1 de ESO
Educacin Fsica. 1 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
k
l
a
b
c
d
j
g
k
a
c
d
g
j
B1.1. As fases de activacin e recuperacin e o seu significado como hbito saudable na prctica da a actividade
fsica.
B1.2. Execucin de xogos e exercicios apropiados para
cada unha das partes da sesin.
B1.3. Atencin ao aseo persoal e ao uso adecuado da
indumentaria.
B1.2. Recoecer as posibilidades das actividades fsicodeportivas e artstico-expresivas como formas de inclusin
social, a participacin doutras persoas independentemente
das sas caractersticas, colaborando cos demais e aceptando as sas achegas.
B1.3. Recoecer as posibilidades que ofrecen as actividades fsico-deportivas como formas de ocio activo e de utilizacin responsable da contorna prxima.
CSC
CMCCT
CSC
CAA
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
h
i
g
e
b
k
Contidos
Criterios de avaliacin
B1.5. Utilizar as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin no proceso de aprendizaxe, para buscar, analizar e
seleccionar informacin relevante, elaborando documentos
propios, e facendo exposicins e argumentacins destes,
axeitados a sa idade.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSIEE
CSIEE
EFB1.5.1. Utiliza as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin para elaborar documentos dixitais propios axeitados a sa idade (texto, presentacin, imaxe, vdeo, son),
como resultado do proceso de busca, anlise e seleccin
de informacin relevante.
CD
CCL
CD
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
B2.1. Interpretar e reproducir accins motoras con finalidades artstico-expresivas, utilizando tcnicas sinxelas de
expresin corporal.
B3.1. Recoecer e aplicar os principios bsicos de alimentacin e da actividade fsica saudable, as como recoecer
os mecanismos bsicos de control da intensidade da actividade fsica para a mellora da sa sade.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CAA
CMCCT
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
a
b
d
g
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
2 de ESO
Educacin Fsica. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
k
l
a
b
c
d
j
g
k
a
c
d
g
j
B1.2. Recoecer as posibilidades das actividades fsicodeportivas e artstico-expresivas como formas de inclusin
social, facilitando a eliminacin de obstculos participacin doutras persoas independentemente das sas caractersticas, colaborando cos demais e aceptando as sas
achegas.
B1.3. Recoecer as posibilidades que ofrecen as actividades fsico-deportivas como formas de ocio activo e de utilizacin responsable da contorna.
CSC
CMCCT
CSC
CAA
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
h
i
g
e
b
k
B1.10. A prevencin de riscos nas actividades fsicodeportivas e artstico-expresivas, baseada na anlise previa das caractersticas das mesmas.
B1.11. O protocolo bsico de actuacin (PAS) nos primeiros auxilios.
B1.12. Emprego responsable do material e o equipamento
deportivo.
B1.5. Utilizar as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin no proceso de aprendizaxe, para buscar, analizar e
seleccionar informacin relevante, elaborando documentos
propios, e facendo exposicins e argumentacins destes.
CSIEE
CSC
CSIEE
CSIEE
EFB1.5.1. Utiliza as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin para elaborar documentos dixitais propios axeitados a sa idade (texto, presentacin, imaxe, vdeo, son),
como resultado do proceso de busca, anlise e seleccin
de informacin relevante.
CD
CCL
CAA
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
k
g
f
b
B3.1. Condicin fsica. As capacidades fsicas e coordinativas nas diferentes actividades fsico-deportivas e artsticoexpresivas, e a sa vinculacin cos diferentes sistemas do
organismo.
B3.2. Os efectos sobre a sade da actividade fsica e a
alimentacin.
B3.3. Capacidade de adaptacin do organismo ante a
actividade fsica e a prctica deportiva.
B3.4. Control da intensidade do esforzo a travs da frecuencia cardaca.
B3.5. Procedementos para a avaliacin dos factores da
condicin fsica relacionados coa sade.
B3.6. A actividade fsica e o seu efecto sobre a sade.
Criterios de seleccin de actividades para a realizacin dun
plan de mellora da sade.
EFB3.1.1. Analiza de xeito bsico a implicacin das capacidades fsicas e as coordinativas nas diferentes actividades fsico-deportivas e artstico-expresivas traballadas no
ciclo.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
EFB3.1.5. Aplica con axuda procedementos para autoavaliar os factores da condicin fsica.
CMCCT
CMCCT
CSC
EFB3.2.1. Participa activamente na mellora das capacidades fsicas bsicas dende un enfoque saudable, utilizando
os mtodos bsicos para o seu desenvolvemento.
CAA
CAA
CAA
CSIEE
CAA
a
b
d
g
k
Contidos
B4.1. Execucin e avaliacin de habilidades motrices
vinculadas s accins deportivas, respectando os regulamentos especficos.
B4.2. Prctica de actividades e xogos para a aprendizaxe
dos deportes individuais.
B4.3. Adquisicin de tcnicas de progresin e orientacin
no medio natural, a sa aplicacin en diferentes contornas.
Criterios de avaliacin
B4.1. Resolver situacins motoras individuais aplicando os
fundamentos tcnicos e habilidades especficas, das actividades fsico-deportivas propostas, en condicins adaptadas.
B4.2. Resolver situacins motoras de oposicin, colaboracin ou colaboracin oposicin facilitadas, utilizando as
estratexias mis axeitadas en funcin dos estmulos mais
relevantes.
3 de ESO
Educacin Fsica. 3 ESO
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
EFB4.2.4. Reflexiona sobre as situacins facilitadas resoltas valorando a oportunidade das solucins achegadas e a
sa aplicabilidade a situacins similares.
CAA
CSIEE
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
k
l
a
b
c
d
j
g
B1.2. Recoecer as posibilidades das actividades fsicodeportivas e artstico-expresivas como formas de inclusin
social, facilitando a eliminacin de obstculos participacin doutras persoas independentemente das sas caractersticas, colaborando cos demais e aceptando as sas
achegas.
k
a
c
d
g
j
B1.3. Recoecer as posibilidades que ofrecen as actividades fsico-deportivas como formas de ocio activo e de utilizacin responsable da contorna.
k
l
g
B1.11. A prevencin de riscos nas actividades fsicodeportivas e artstico-expresivas, baseada na anlise previa das caractersticas das mesmas.
B1.12. O protocolo bsico de actuacin (PAS) nos primeiros auxilios.
B1.13. Emprego responsable do material e o equipamento
deportivo.
EFB1.1.1. Relaciona a estrutura dunha sesin de actividade fsica coa intensidade dos esforzos realizados.
CSC
CMCCT
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
EFB1.3.1 Coece as posibilidades que ofrece a sa contorna para a realizacin de actividades fsico-deportivas.
CSC
CSC
CSC
CSIEE
CSC
CSIEE
CSIEE
Contidos
B1.14. As tecnoloxas da informacin e da comunicacin
para buscar, analizar e seleccionar informacin relacionada
coa actividade fsica e a sade.
B1.15. Elaboracin de documentos e exposicin argumentada dos mesmos no soporte mis axeitado.
Criterios de avaliacin
B1.5. Utilizar as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin no proceso de aprendizaxe, para buscar, analizar e
seleccionar informacin relevante, elaborando documentos
propios, e facendo exposicins e argumentacins destes.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
EFB1.5.1. Utiliza as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin para elaborar documentos dixitais propios (texto,
presentacin, imaxe, vdeo, son..), como resultado do proceso de busca, anlise e seleccin de informacin relevante.
CD
CCL
CD
CCL
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
CMCCT
EFB3.1.3. Relaciona as adaptacins orgnicas coa actividade fsica sistemtica, as como, coa sade e os riscos e
contraindicacins da prctica deportiva.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
B3.1. Condicin fsica. As capacidades fsicas e coordinativas nas diferentes actividades fsico-deportivas e artsticoexpresivas, e a sa vinculacin cos diferentes sistemas do
organismo.
B3.2. Os efectos sobre a sade da actividade fsica e a
alimentacin.
B3.3. Capacidade de adaptacin do organismo ante a
actividade fsica e a prctica deportiva.
B3.4. Adestramento: intensidade, volume e densidade do
esforzo, e a sa relacin cos distintos sistemas metablicos
de obtencin de enerxa.
B3.5. Control da frecuencia cardaca cara a mellora dos
factores da condicin fsica.
B3.6. Procedementos para a avaliacin dos factores da
condicin fsica relacionados coa sade.
B3.7. Elaboracin e posta en prctica dun programa bsico
Contidos
Criterios de avaliacin
k
g
f
b
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
EFB3.2.1. Participa activamente na mellora das capacidades fsicas bsicas dende un enfoque saudable, utilizando
os mtodos bsicos para o seu desenvolvemento.
CAA
CAA
CAA
CSIEE
CAA
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
B4.2. Resolver situacins motoras de oposicin, colaboracin ou colaboracin oposicin, utilizando as estratexias
mis axeitadas en funcin dos estmulos relevantes.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
EFB4.2.4. Reflexiona sobre as situacins resoltas valorando a oportunidade das solucins achegadas e a sa aplicabilidade a situacins similares.
CAA
CSIEE
4 de ESO
Educacin Fsica. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
c
d
B1.1. Desea e realiza as fases de activacin e recuperacin, logo da anlise da actividade fsica que se vai a realizar.
B1.2. As fases de activacin e recuperacin como medio
de prevencin de lesins.
B1.3. Planificacin e organizacin de eventos, campionatos nos cales se utilicen sistemas que potencien as actitudes, os valores e o respecto das normas, asumindo diferentes roles e funcins.
B1.1. Desear e realizar as fases de activacin e recuperacin na prctica de actividade fsica considerando a intensidade dos esforzos.
CSC
CSC
CSC
CSC
CSC
Contidos
implicados.
g
k
a
b
c
d
e
g
k
Criterios de avaliacin
Competencias clave
B1.3. Analizar criticamente o fenmeno deportivo discriminando os aspectos culturais, educativos, integradores e
saudables dos que fomentan a violencia, a discriminacin
ou a competitividade mal entendida.
a
b
c
d
g
k
b
e
g
h
a
b
g
k
Estndares de aprendizaxe
CSC
EFB1.3.1. Valora as actuacins e intervencins dos participantes nas actividades recoecendo os mritos e respectando os niveis de competencia motriz e outras diferenzas.
CSC
EFB1.3.2. Valora as diferentes actividades fsicas distinguindo as aportacins que cada unha ten dende o punto de
vista cultural, para o goce e o enriquecemento persoal e
para a relacin cos demais.
CSC
CCEC
EFB1.3.3. Mantn unha actitude crtica cos comportamentos antideportivos, tanto dende o papel de participante, como do de espectador.
CSC
CSIEE
CSIEE
CSIEE
EFB1.5.1. Fundamenta os seus puntos de vista ou aportacins nos traballos de grupo e admite a posibilidade de
cambio fronte a outros argumentos vlidos.
CSC
CSC
EFB1.6.1. Busca, procesa e analiza criticamente informacins actuais sobre temticas vinculadas actividade fsica
e a corporalidade utilizando recursos tecnolxicos.
CD
CCL
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
i
k
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CCL
CCEC
CCEC
EFB2.1.3. Colabora no deseo e a realizacin dos montaxes artstico expresivos, aportando e aceptando propostas.
CCEC
EFB3.1.1. Demostra coecementos sobre as caractersticas que deben reunir as actividades fsicas con un enfoque
saudable e os beneficios que aportan sade individual e
colectiva.
CMCCT
EFB3.1.2. Relaciona exercicios de tonificacin e flexibilizacin coa compensacin dos efectos provocados polas actitudes posturais inadecuadas mis frecuentes.
CMCCT
CMCCT
EFB3.1.4. Valora as necesidades de alimentos e de hidratacin para a realizacin de diferentes tipos de actividade
fsica.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
b
g
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
EFB4.1.3. Adapta as tcnicas de progresin ou desprazamento aos cambios do medio, priorizando a sa seguridade
persoal e colectiva.
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
a
b
c
d
g
k
B4.2. Resolver situacins motrices de oposicin, colaboracin ou colaboracin-oposicin, nas actividades fsico deportivas propostas, tomando a decisin mis eficaz en funcin dos obxectivos.
f
g
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CSC
CMCCT
CSC
CMCCT
CSC
CMCCT
1 de bacharelato
Educacin Fsica. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CSC
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
zacin das actividades fsico-deportivas e artsticoexpresivas, actuando de forma responsable, no seu desenvolvemento, tanto individualmente como en grupo.
b
c
h
k
l
m
n
a
b
c
h
k
m
n
B1.3. Mostrar un comportamento persoal e social responsable respectndose a si mesmo, aos outros e contorna
no marco da actividade fsica.
b
d
e
f
g
j
k
m
B1.4. Utilizar as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin para mellorar o seu proceso de aprendizaxe, aplicando
criterios de fiabilidade e eficacia na utilizacin de fontes de
informacin e participando en mbitos colaborativos con
intereses comns.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CSIEE
CSC
CSC
CD
CCL
EFB1.4.2. Comunica e comparte a informacin coa ferramenta tecnolxica axeitada, para a sa discusin ou difusin.
CD
CCL
EFB2.1.1. Colabora no proceso de creacin e desenvolvemento das composicins ou montaxes artsticas expresivas.
CCEC
CCEC
CCEC
CMCCT
B2.1. Crear e representar composicins corporais individuais ou colectivas con orixinalidade e expresividade, aplicando as tcnicas mis apropiadas intencionalidade da
composicin.
b
d
i
j
k
m
Contidos
Criterios de avaliacin
rando o propio nivel e orientndoos cara s sas motivacins e cara a posteriores estudios ou ocupacins.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CMCCT
EFB3.2.1. Aplica os conceptos aprendidos sobre as caractersticas que deben reunir as actividades fsicas cun enfoque saudable elaboracin de deseos de prcticas en
funcin das sas caractersticas e intereses persoais.
CMCCT
EFB3.2.2 Avala as sas capacidades fsicas e coordinativas considerando as sas necesidades e motivacins e
como requisito previo para a planificacin da sa mellora.
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CMCCT
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
a
b
c
k
2.2.9
Competencias clave
CSC
CAA
CSIEE
EFB4.1.4. Pon en prctica tcnicas especficas das actividades en mbitos non estables, analizando os aspectos
organizativos necesarios.
CAA
CSIEE
EFB4.2.1. Desenvolve accins que lle conducen a situacins de vantaxe con respecto ao adversario, nas actividades de oposicin.
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CSC
CAA
CSIEE
CSC
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
No bloque debuxo tcnico trasldanse coecementos terico-prcticos sobre diferentes formas xeomtricas e sistemas de representacin e aplcanse estes coecementos resolucin de problemas e realizacin de distintos deseos.
No cuarto curso, considerando a madureza do alumnado e os coecementos adquiridos, incorprase o bloque de fundamentos do deseo, que vai permitir o coecemento dos fundamentos do deseo nas sas diferentes reas, desenvolvendo, dende un punto de vista prctico, os coecementos adquiridos no resto de bloques.
1 de ESO
Educacin Plstica, Visual e Audiovisual. 1 ciclo ESO, 1 curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
a
b
g
i
EPVAB1.2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observacin de elementos orgnicos, na paisaxe, nos obxectos
e en composicins artsticas, empregndoos como inspiracin en creacins grfico-plsticas.
CAA
CSIEE
CCEC
b
e
f
j
l
CCL
a
d
f
j
l
CCL
EPVAB1.4.2. Realiza composicins bsicas con diferentes tcnicas segundo as propostas establecidas por escrito.
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
a
b
d
e
l
EPVAB1.5.1. Experimenta coas cores primarias e secundarias estudando a sntese aditiva e subtractiva e as cores complementarias.
CSC
a
c
e
CSIEE
a
g
e
l
CCL
CSC
CCEC
EPVAB1.7.4. Utiliza o papel como material, manipulndoo, resgando, ou pregando creando texturas visuais e
tctiles para crear composicins, colaxes matricos e
figuras tridimensionais.
CAA
CSC
CSC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
f
j
l
CCL
CCL
EPVAB2.1.3. Crea imaxes con distintos graos de iconicidade basendose nun mesmo tema.
CD
CCL
CD
a
b
c
d
e
EPVAB2.3.1. Desea un cmic utilizando de xeito axeitado vietas e lendas, globos, lias cinticas e onomatopeas.
CCL
c
e
CSC
a
e
g
j
CSC
a
e
g
j
l
CCL
EPVAB2.6.2. Distingue a funcin ou funcins que predominan en diferentes mensaxes visuais e audiovisuais.
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
a
b
g
i
CMCCT
b
e
CD
b
e
l
CMCCT
CSIEE
b
g
B3.7. Realizar operacins con ngulos. Medidas angulares. Transporte de medidas angulares.
CMCCT
B3.8. Bisectriz dun ngulo. A bisectriz coma lugar xeomtrico bsico no plano.
CCEC
b
e
CMCCT
CMCCT
b
e
f
CCEC
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
e
CMCCT
b
e
CCEC
b
e
CAA
b
j
CSIEE
b
e
l
B3.16. O tringulo rectngulo. Caractersticas do tringulo rectngulo. Construcin dun tringulo rectngulo.
B3.15. Coecer as propiedades xeomtricas e matemticas dos tringulos rectngulos, aplicndoas con propiedade construcin destes.
CMCCT
b
j
l
CCEC
EPVAB3.17.1. Constre calquera paralelogramo coecendo dous lados consecutivos e unha diagonal.
CAA
b
j
l
CCEC
e
j
l
EPVAB3.19.1. Constre correctamente polgonos regulares de ata 5 lados, inscritos nunha circunferencia.
CMCCT
3 de ESO
Educacin Plstica, Visual e Audiovisual. 1 ciclo ESO, 3 curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
f
g
e
f
l
b
j
l
a
g
e
l
CAA
CSIEE
CSIEE
CCEC
CSIEE
CSC
CSIEE
CCL
CCEC
CCEC
CAA
B1.1. Coecer e aplicar os mtodos creativos grficoplsticos aplicados a procesos de artes plsticas e deseo.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CSC
CSC
CAA
e
f
k
CSC
CCEC
b
e
CD
c
d
e
CCL
e
g
B2.5. Describir, analizar e interpretar unha imaxe distinguindo os aspectos denotativo e connotativo desta.
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CD
e
g
j
l
e
g
j
CD
e
g
j
l
CCL
a
e
j
l
CSC
c
d
e
EPVAB2.10.1. Desea unha mensaxe publicitaria utilizando recursos visuais como as figuras retricas.
CCL
c
d
e
CCEC
e
l
B2.12. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxas dixitais e ser
capaz de elaborar documentos mediante este.
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
f
l
CCL
b
j
l
CAA
e
j
l
CMCCT
b
f
l
CMCCT
CA
b
f
l
CMCCT
b
f
l
CSIEE
b
f
l
CMCCT
b
f
g
j
l
B3.8. Estudar os conceptos de simetras, xiros e translacins aplicndoos ao deseo de composicins con mdulos.
CD
b
f
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
l
b
f
l
B3.11. Introducin as axonometras e as sas caractersticas. A axonometra cabaleira aplicada a volumes sinxelos.
CMCCT
b
f
l
CCEC
4 de ESO
Educacin Plstica, Visual e Audiovisual. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
EPVA B1.1.1 Realiza composicins artsticas seleccionando e utilizando os distintos elementos da linguaxe
plstica e visual.
CCEC
l
l
l
B1.2.Realizar obras plsticas experimentando e utilizando diferentes soportes e tcnicas, tanto analxicas coma
dixitais, valorando o esforzo de superacin que supn o
proceso creativo.
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
CSIEE
e
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
e
l
g
B1.6 Interese pola investigacin sobre materiais, soportes, tcnicas e ferramentas con fins concretos as como a
utilizacin das tecnoloxas da informacin nas creacin
propias.
B1.7 Iniciativa, creatividade e autoesixencia no proceso
de producin propio.
CCEC
CSIEE
CAA
CD
a
b
l
g
CSIEE
CCEC
e
j
e
g
j
CSIEE
CCEC
CSIEE
CCEC
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
EPVA B2.1.4. Resolve e analiza problemas de configuracin de formas xeomtricas planas e os aplica creacin
de deseos persoais.
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
b
f
b
f
B2.2 Diferenciar e utilizar os distintos sistemas de representacin grfica, recoecendo a utilidade do debuxo de
representacin obxectiva no mbito das artes, a arquitectura, o deseo e a enxeera.
Contidos
b
f
b
f
B2.7 Perspectiva cabaleira. Posicin dos eixos e coeficiente de reducin. Lias vistas e ocultas. Rotulacin. Escalas.
B2.8 Sistema axonomtrico: Isometra. Posicin dos
eixos. Lias vistas e ocultas. Rotulacin. Escalas.
B2.9 Perspectiva cnica central.
B2.10 Perspectiva cnica oblicua.
B2.11 Anlise das posibilidades da posicin do punto de
vista.
b
e
f
Criterios de avaliacin
B2.3 Utilizar diferentes programas de debuxo por ordenador para construr trazados xeomtricos e pezas sinxelas nos diferentes sistemas de representacin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
EPVA B2.2.3. Debuxa perspectivas de formas tridimensionais, utilizando e seleccionando o sistema de representacin mis axeitado.
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
CMCCT
CSIEE
CCEC
CCEC
e
l
CSIEE
CCEC
b
l
l
b
g
l
e
l
a
b
g
l
EPVA B3 .3.1. Realiza distintos tipos de deseo e composicins modulares utilizando as formas xeomtricas
bsicas, estudando a organizacin do plano e do espazo.
CSIEE
CCEC
CSIEE
CCEC
EPVA B3.3.3. Realiza composicins creativas e funcionais adaptndoas s diferentes reas do deseo, valorando o traballo organizado e secuenciado na realizacin
de todo proxecto, as como a exactitude, a orde e a limpeza nas representacins grficas.
CSIEE
CCEC
CD
CSIEE
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CCEC
CD
CSIEE
CCEC
CSIEE
EPVA B4.2.1. Visiona diferentes pelculas cinematogrficas identificando e analizando os diferentes planos, angulacins e movementos de cmara.
CD
CSIEE
CCEC
CD
CSIEE
CCEC
CD
CSIEE
CCEC
CD
CSIEE
CCEC
CD
CSIEE
CCEC
CAA
CD
CSIEE
CCEC
CD
CSIEE
j
l
l
g
e
l
b
e
g
l
b
c
e
g
l
B
g
l
c
g
Contidos
Criterios de avaliacin
mentos de esta que supoen discriminacin sexual, social ou racial.
Estndares de aprendizaxe
os compoen.
Competencias clave
CCEC
2.2.10 Filosofa
Introducin
A materia Filosofa de 4 de ESO ten como unha das sas finalidades a de contribur a dotar ao alumnado dunha capacidade bsica de comprensin. Esta capacidade, arrincando da propia experiencia humana, das vivencias e das inquedanzas e interrogantes que ela mesma suscita, debe catapultar ao alumnado ao limiar dunha capacidade de crtica, de argumentacin e sntese que, ademais da sa exemplificacin filosfica, poida servirlle para desenvolverse como persoa e como cidadn,
entendendo a radicalidade do saber filosfico como ferramenta de transformacin e cambio.
A comprensin dun mesmo e do mundo no que vive, sen esquecer, tamn, a sa vertente histrica, responde dimensin terica da filosofa como preguntar radical mediante a procura e tratamento dos grandes interrogantes filosficos. Xunto a iso,
a materia debe proxectar unha dimensin prctica, incidindo basicamente no fomento dunha actitude reflexiva e crtica que non acepte nada preconcibido e dunha capacidade de pensar que, a travs da mediacin dialxica, sexa capaz de argumentar de forma coherente e lxica. O alumnado, desta forma, deber integrar coherentemente as sas ideas e crenzas, sometndoas crtica e visin doutras persoas para ser capaz de acadar un pensamento autnomo que integre os seus coecementos e valores, comprendendo a particularidade da filosofa como saber radical e global.
Con este tratamento, que permite integrar nunha visin de conxunto a gran diversidade de saberes, capacidades e valores, a Filosofa erxese nunha ferramenta moi interesante para contribur ao logro das mis importantes expectativas descritas
nas competencias clave. patente que as competencias clave deben estar perfectamente integradas nas propostas curriculares das reas e materias, para desenvolver, de forma coherente e precisa, os resultados da aprendizaxe que o alumnado
debe conseguir. Neste sentido, esta materia, dentro da implicacin das competencias clave no sistema educativo espaol, pode contribur a desenvolver especialmente as seguintes competencias: comunicacin lingstica, aprender a aprender,
competencias sociais e cvicas, conciencia e expresins culturais. Ha de valorarse que, dunha forma especialmente relevante, a materia no seu conxunto debe motivar ao alumnado para aprender a aprender, competencia basal para a adquisicin do
amor ao saber, constitundo un eixe paradigmtico para afrontar a vida e o mundo que rodea ao alumnado, dotndoo de valiosos apeiros para, desde a iniciativa persoal, formalo como persoa.
Unha metodoloxa centrada e fundamentada nas competencias clave debe supoer novos retos e, especialmente, importantes cambios na forma de entender a concepcin do proceso de ensino-aprendizaxe, as como cambios na propia cultura escolar en xeral. Non s se fai necesaria unha estreita vinculacin do profesorado no desenvolvemento curricular senn tamn transcendentes cambios nas prcticas de traballo e nos mtodos de ensino. A avaliacin das competencias require do concurso de estratexias e instrumentos para avaliar ao alumnado de acordo cos seus desempeos na resolucin de problemas que simulen contextos reais, mobilizando os seus coecementos, destrezas, valores e actitudes. Sen esquecer, desde logo,
a flexibilidade e a variabilidade nos procedementos de avaliacin como parte inherente ao entendemento da avaliacin como parte integral do proceso de ensino e aprendizaxe e, ao cabo, como un til clave para mellorar a calidade da educacin.
Neste sentido, estratexias como a autoavaliacin, a avaliacin entre iguais ou a coavaliacin favorecen a aprendizaxe desde a reflexin activa e desde a posta en prctica das dificultades e fortalezas do alumnado, tendo o conta o horizonte de participacin dos compaeiros e das compaeiras e dende a colaboracin do profesorado na regulacin do proceso de ensino-aprendizaxe.
A materia estrutrase en seis bloques: a filosofa, identidade persoal, socializacin, pensamento, realidade e metafsica, transformacin. Pode entenderse, dun xeito escolar, que estes bloques representan globalmente un equilibrio, xa que tres deles
responden a unha dimensin marcadamente terica (filosofa, pensamento, realidade e metafsica), mentres os outros tres acentan mis a vertente prctica da reflexin filosfica (identidade persoal, socializacin, transformacin). Co desenvolvemento destes bloques o alumnado debe ser quen finalmente de, a travs da internalizacin, asimilacin e consecucin das competencias clave, adquirir unhas destrezas terico-prcticas basais para o avance e mellora no eido persoal e na interaccin social, adquirindo, ao tempo, unha visin filosfica e cultural en xeral.
4 de ESO
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Bloque 1. A Filosofa
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
B1.1. Comprender que a reflexin filosfica, diferencindoa doutros tipos de saberes que estudan aspectos
concretos da realidade e o individuo.
CAA
CCL
b
e
h
j
CCEC
FIB1.2.2. Le textos interpretativos e descritivos da formacin do Cosmos e o ser humano, pertencentes ao campo
mitolxico e ao campo racional e extrae semellanzas e
diferenzas nas formulacins.
CCEC
h
j
B1.5. A pregunta polo arch nos presocrticos: as solucins de Herclito, Parmnides e Demcrito.
CCEC
a
h
j
CSC
g
h
CAA
h
j
CCL
CCL
b
e
f
h
Competencias clave
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B2.2. A personalidade.
B2.2. Definir que a personalidade, as como os principais conceptos relacionados coa mesma.
CCL
CCEC
a
b
d
g
h
FIB2.4.1. Le textos literarios nos que se analiza a personalidade dos personaxes e identifica os trazos e os tipos
de personalidade e reflexiona por escrito sobre a temtica.
CCL
CCEC
a
b
e
h
l
CMCCT
b
e
g
CD
d
h
CCL
CAA
d
h
FIB2.10.1. Explica as ideas centrais da teora humanstica sobre a motivacin e expresa a sa opinin razoada
ao respecto.
CAA
CAA
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
h
CCL
d
h
k
CSC
b
d
g
h
B2.15. A incidencia na conduta das emocins: A curiosidade e o pracer de aprender, o desexo de lograr obxectivos, a satisfaccin pola resolucin de problemas, o agrado polo recoecemento de xito, a compracencia polo
estmulo de iniciativas
CAA
d
g
h
CSIEE
b
d
g
h
B2.17. O ser humano como centro das mltiples perspectivas que se integran no saber orixinario que a Filosofa.
CD
h
j
B2.16. Explicar as teoras da alma de Platn e de Aristtoles, reflexionando sobre a consideracin e a interrelacin entre a alma, o corpo e os afectos, que se analizan
en ditas teoras.
CCEC
CCEC
CAA
g
h
j
FIB2.17.1. Explica que a introspeccin segundo Agostio de Hipona utilizando este tipo de pensamento en primeira persoa para describirse a si mesmo.
CAA
h
j
CCEC
FIB2.18.2. Expn as sas reflexins sobre as implicacins do materialismo na sa descricin do ser humano.
CCEC
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
d
h
CCL
g
h
CSIEE
Bloque 3. Socializacin
a
b
g
h
j
B3.1. Identificar ao outro tal como na sa individualidade e, ao mesmo tempo, identificalo como un alter ego que
comparte un espazo e unhas circunstancias comns,
dando lugar intersubxectividade.
CSC
a
h
j
CCEC
a
j
FIB3.3.1. Expresa algns dos principais contidos culturais, como son as institucins, as ideas, as crenzas, os
valores, os obxectos materiais, etc.
CCEC
FIB3.3.2. Coece os niveis aos que se realiza a internalizacin dos contidos culturais dunha sociedade, isto , a
nivel biolxico, afectivo e cognitivo.
CCEC
d
h
CSC
a
h
CSC
a
b
d
j
CCEC
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e
g
h
CD
a
g
j
B3.8. Reflexionar sobre o posible papel activo dun mesmo na construcin da cultura e, en canto tal, identificarse
como ser creativo e innovador, capaz de xerar elementos
culturais.
CSIEE
a
b
e
h
j
CD
FIB4.1.1. Define e utiliza conceptos como razn, sentidos, experiencia, abstraccin, universalidade, sistematicidade, racionalismo, dogmatismo, empirismo, lmite , intelixencia, intelixencia emocional, certeza, erro.
CCL
CCL
Bloque 4. Pensamento
B4.1. Conceptos do bloque Pensamento: razn, sentidos,
experiencia, abstraccin, universalidade, sistematicidade,
racionalismo, dogmatismo, empirismo, lmite, intelixencia,
intelixencia emocional, certeza, erro.
B4.2. As caractersticas da racionalidade humana.
h
j
CCL
CCEC
d
h
j
CCEC
CSC
b
g
h
B4.7. A verdade e os seus tipos: a verdade como correspondencia, a verdade segundo o pragmatismo americano, a verdade dende o perspectivismo e o consenso.
B4.8. O papel do erro na busca da verdade. O erro como
oportunidade.
CCEC
CAA
b
h
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b
f
h
j
l
B5.1. Coecer o significado do termo metafsica, comprendendo que a principal disciplina das que compoen
a Filosofa, identificando o seu obxectivo fundamental,
consistente en realizar preguntas radicais sobre a realidade, e entendendo en que consiste o preguntar radical.
CCL
CCEC
CMCCT
CMCCT
CCL
f
h
FIB5.3.1. Define que o determinismo e que o indeterminismo no marco da reflexin sobre se existe unha orde
no Universo rexido por leis.
CMCCT
f
h
j
l
CCEC
CCEC
Bloque 6. Transformacin
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
a
b
g
h
Contidos
B6.1. Conceptos do bloque Transformacin - tica:
vontade, liberdade negativa, liberdade positiva, autodeterminacin, libre albedro, determinismo, indeterminismo,
condicionamento.
Criterios de avaliacin
B6.1. Coecer os dous significados do concepto de
liberdade de accin: a liberdade negativa e a liberdade
positiva, aplicndoos tanto no mbito da sociedade poltica como no terreo da vida privada ou liberdade interior.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
FIB6.1.2. Analiza textos breves sobre o tema da liberdade, e argumenta a propia opinin.
CSC
CCL
a
f
g
h
CMCCT
CSC
h
j
CCEC
b
d
h
CMCCT
g
h
B6.7. Identificar que a imaxinacin, en tanto que facultade especfica do ser humano, explicando como funciona e cales son as sas caractersticas.
CAA
CSIEE
FIB6.8.1. Analiza textos de literatura fantstica, considerando e reflexionando sobre os elementos especificamente creativos.
CSIEE
b
e
g
h
Filosofa. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
l
g
h
l
CSIEE
b
l
CAA
CSIEE
a
b
g
h
FIB6.11.1. Utiliza de forma colectiva a tcnica do brainstorming para reflexionar sobre temas filosficos tratados
durante o curso.
CAA
b
g
h
CSC
g
h
l
B6.13. Coecer as caractersticas das persoas especialmente creativas, como a motivacin, a perseveranza, a
orixinalidade e o medio, investigando sobre como se poden potenciar ditas calidades.
FIB6.13.1. Explica as caractersticas das persoas especialmente creativas e algunhas das formas en que pode
potenciarse esta condicin.
CSIEE
CSIEE
Constiten obxecto de estudo desta materia o conxunto de reas e funcins nas que se divide a actividade da empresa, tanto no nivel de planificacin e definicin de obxectivos como no nivel de xestin diaria dos recursos e actividades da empresa
que permitan acadar o obxectivo de consolidacin dun proxecto empresarial, todo isto enmarcado dentro da idea de fomentar o esprito emprendedor na educacin secundaria.
Prstase especial atencin ao desenvolvemento da creatividade e o esprito de innovacin para resolver situacins en diferentes mbitos, as como a relevancia de valorar e percibir o erro de forma positiva. Incentvase a elaboracin de reflexins
persoais e a toma de decisins fundamentadas, con independencia do resultado final, promvese o traballo en equipo, mantendo unha comunicacin fluda entre as persoas autoras do proxecto compartido, e d un especial impulso a utilizacin de
ferramentas informticas e audiovisuais que axuden difusin efectiva do proxecto.
Sern desenvoltas as capacidades e habilidades propias da competencia clave sentido da iniciativa e esprito emprendedor, ademais doutras vinculadas coa comunicacin lingstica, competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e
tecnoloxa, competencia dixital, competencias sociais e cvicas e aprender a aprender.
A materia estrutrase en nove bloques: innovacin empresarial, a idea de negocio: o proxecto de empresa; a organizacin interna da empresa. Forma xurdica e recursos; documentacin e trmites para a posta en marcha da empresa; o plan de
aprovisionamento; xestin comercial e mrketing na empresa; xestin dos recursos humanos; xestin da contabilidade da empresa. Investimento e xestin financeira; viabilidade da empresa; presentacin da idea de negocio.
2 de bacharelato
Fundamentos de Administracin e Xestin. 2 Bacharelato
Obxectivos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i.
j.
k.
b.
i.
j.
k.
CSC
IEE
CDI
CAA
IEE
CLL
IEE
CAA
IEE
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
prendedora.
FAXB1.3.5 Traballa en equipo mantendo unha comunicacin fluda cos seus compaeiros para o desenvolvemento do proxecto de empresa.
CLL
IEE
FAXB2.1.2 Reflexiona sobre o papel da responsabilidade social corporativa e valora a existencia dunha
tica dos negocios.
CSC
CLL
CAA
IEE
CSC
CAA
CSC
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b.
e.
g.
i.
j.
k.
b.
e.
g.
i.
j.
k.
B4.3 Planificar a xestin das relacins cos provedores, aplicando tcnicas de negociacin e comunicacin.
CAA
CMT
CLL
CDI
CAA
CLL
CAA
IEE
CAA
CLL, CSC
CDI
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B5.2 Fixar os prezos de comercializacin dos produtos ou servizos e comparalos cos da competencia.
CAA
a.
e.
g.
h.
i.
j.
k.
CLL, CEC
IEE
IEE
IEE
CAA
CAA
CSC
CAA
a.
c.
e.
g.
h.
i.
j.
k.
Criterios de avaliacin
B7.1 Contabilizar os feitos contables derivados das
operacins da empresa, cumprindo cos criterios establecidos no Plan Xeral de Contabilidade (PGC).
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
IEE
CAA
CAA
CMT
CSC
CDI
a.
g.
IEE
CAA
IEE
IEE, CSC
Criterios de avaliacin
h.
i.
j.
k.
a.
b.
g.
h.
i.
j.
k.
B8.3 Analizar e verificar o acceso s fontes de financiamento para a posta en marcha do negocio.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
IEE, CMT
FAXB8.2.3 Elabora estados de previsin de tesourara e explica diferentes alternativas para a resolucin
de problemas puntuais de tesourara.
CAA
CAA, CMT
CSC
FAXB8.3.4 Valora a importancia, no mundo empresarial, de responder en prazo os compromisos de pagamento adquiridos.
CSC
FAXB9.1.1 Utiliza habilidades comunicativas e tcnicas para atraer a atencin na exposicin pblica do
proxecto de empresa.
CLL
b.
d.
e.
g.
i.
j.
k.
CDI
2 de bacharelato
Historia da Msica e da Danza. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d
i
CCEC
CAA
CMCCT
HDMB1.1.3. Consulta e contrasta as fontes de informacin adecuadas para a elaboracin dos comentarios.
CAA
CCL
HDMB1.2.1. Consulta e contrasta as fontes de informacin adecuadas para a elaboracin dos comentarios.
CCL
CCEC
d
l
d
e
h
b
d
e
a
b
Contidos
diferentes notacins para unha mellor comprensin das
caractersticas da obra.
B1.4. Elaboracin de conclusins e valoracins estticas propias, interrelacionando a msica e a danza con
outros aspectos do contexto en que foron creadas, seleccionando informacin procedente de diversas fontes
sobre autoras e obras.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.3. Identificar as circunstancias culturais ou sociolxicas que poidan incidir no desenvolvemento evolutivo
das distintas pocas, estilos ou autores mis representativos da historia da msica e da danza.
HDMB1.2.2. Coece e explica as principais caractersticas dos estilos, os xneros ou as escolas, distinguindo
as diferenzas existentes entre varias obras.
CAA
CCL
CCEC
CCL
CCEC
CAA
CCEC
CAA
CSC
CAA
CSC
CCL
CAA
CCEC
CAA
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CLL
CD
CSIEE
HMDB1.6.1. Transmite certeza e seguridade na comunicacin das ideas, as como dominio do tema de inves-
CAA
CSIEE
Contidos
iconogrficas e sonoras.
B1.8. Elaboracin de argumentacins e xuzos persoais,
utilizando o lxico e a terminoloxa especfica e xeral,
sobre obras, textos relacionados coa msica ou a danza, coas correntes estticas ou coas autores ou autoras.
Criterios de avaliacin
msica, a danza, a literatura ou a esttica da arte de
calquera poca, actual ou pasada.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
tigacin.
CCEC
CCL
HMDB1.6.2 . Selecciona correctamente tmalos obxecto de investigacin, establecendo prioridades e superando os obstculos que vaian xurdindo con creatividade.
CCL
CCEC
CAA
CSC
CSIEE
CSC
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CD
CAA
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CD
Contidos
B2.7. Fontes iconogrficas. Iconografa ptrea en
Galicia e cdices alfonsinos.
B2.8. A lrica galaico-portuguesa. Afonso X o Sabio.
B2.9. Contexto histrico, social e cultural no que se
desenvolveron a msica e da danza na Antigidade e
na Idade Media.
Criterios de avaliacin
B2.2. Interrelacionar a historia da msica e da danza na
idade antiga e medieval, as como as sas obras mis
significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto
histrico e a sociedade do mesmo perodo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CSC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CSC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CD
Bloque 3. O Renacemento
b
d
g
k
l
Bloque 4. O Barroco
b
d
g
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CSC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CSC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CCL
CD
Bloque 5. O Clasicismo
b
d
g
k
l
b
d
g
k
l
B6.1.O romanticismo
A orquestra romntica. As formas sinfnicas. Sinfona, concerto e msica programtica.
O piano romntico. A msica de cmara.
A pera. Tendencias. Evolucin da pera como espectculo. O verismo.
O lied. A composicin no romanticismo e Posromanticismo.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CSC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CMCCT
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CSC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
gas na dispora.
B8.1.O.Serialismo Integral.
B8.2. As vangardas. Indeterminacin e aleatoriedade.
Novas grafas. Msica electroacstica e msica concreta.
B8.3. O Postserialismo.
B8.4. A msica de vangarda espaola: a Xeracin do
51. A msica galega. Autores contemporneos.
B8.5. A msica e a danza popular moderna: jazz, pop,
rock.
B8.6. A danza contempornea. Evolucin e expansin
na segunda metade do sculo XX.
CAA
CCEC
CCL
CMCCT
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CSC
CCL
HMDB.9.1. Coece e describe as principais caractersticas da msica e a danza tradicional, distinguindo diferentes estilos de canto, melodas, escalas, texturas e
ritmos.
CCEC
CCL
CD
B9.1.Danza e msica extica, tnica, folclrica e popular. Msica e danza popular galega.
B9.2. Funcin social da msica e a danza: ritos, tradicins, festas.
B9.3. Caractersticas da msica e da danza: ritmo,
meloda, morfoloxa, estilos de canto, texturas, pasos,
disposicins, movementos.
B9.4.Organoloxa. Introducin aos instrumentos tradicionais. O instrumento musical como obxecto etnogrfico.
2 de bacharelato
Imaxe e Son. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
IS.1.1.1 Identifica a tipoloxa de xnero, a intencionalidade comunicativa e os cdigos expresivos empregados na realizacin de distintos produtos audiovisuais, a
partir do seu visionado e anlise crtica.
CSC
CD
CSC
CSC
Contidos
B2.1. Os elementos tericos da montaxe audiovisual.
Tipoloxas.
B2.2. A temporalidade e o ritmo na edicin.
B2.3. Recursos tcnicos da montaxe e a edicin: corte,
fundido e encadeado.
B2.4. Os efectos e os signos de puntuacin na transmisin comprensiva da mensaxe audiovisual.
B2.5. Funciones da linguaxe. Fragmentacin. Non
fragmentacin. Construcin do significado.
B2.6. Influencia da tcnica da montaxe e a edicin na
percepcin do espazo e a temporalidade.
Criterios de avaliacin
B2.1. Analizar situacins audiovisuais extradas de
produtos cinematogrficos de diversos xneros, aplicando as tcnicas de linguaxe audiovisual e valorando
os elementos que garanten o mantemento da continuidade narrativa e formal nunha producin audiovisual.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CCEC
IS.2.1.4 Relaciona a funcionalidade narrativa e expresiva dos efectos e os signos de puntuacin, as como a
sa correccin tcnica, coa transmisin comprensiva da
mensaxe nunha producin audiovisual.
CAA
CSIEE
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
IS.3.1.5 Relaciona os procesos e fases dunha producin audiovisual multimedia coas funcins do persoal
tcnico e artstico que intervn nesta.
CAA
CCL
CSC
B4.1. Sistemas e dispositivos de captacin e reproducin visual. Percepcin visual e funcionamento das
cmaras fotogrfica e de vdeo.
B4.2. A iluminacin da escena.
B4.3. A composicin e aposta en escena: sentido
esttico e sentido narrativo.
B4.4. Tipos de movementos de imaxe. Desprazamento
do eixe e desprazamento focal.
B4.5. Aspectos tcnicos da imaxe: distancia focal,
temperatura de cor, exposicin e resolucin.
B4.6. Diferentes tipoloxa de soportes audiovisuais e os
seus formatos.
B4.7. Aplicacin dos conceptos de plano, toma, exposicin, enfoque, punto de vista e ngulo de encadre.
B4.8. Resolucin da imaxe e almacenamento.
IS.4.1.2 Xustifica o efecto da iluminacin das secuencias a captar polos sistemas tcnicos audiovisuais.
IS.4.1.3 Dispn os flashes fotogrficos ou a iluminacinlixeira necesaria para adecuar as condicins lumnicas da escena aos dispositivos de captura fotogrfica
ou de vdeo.
CMCCT
CMCCT
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CMCCT
CAA
CSIEE
CD
B6.1. Editar pezas visuais aplicando tcnicas de creacin de secuencias dinmicas de grficos e imaxes fixas e de montaxe audiovisual axustndoas a pezas
musicais.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
IS.6.1.5 Xustifica a idoneidade da edicin lineal ou da
edicin non lineal en diversos proxectos de montaxe e
posproducin.
Competencias clave
CCEC
CMCCT
CCL
IS.7.1.4 Diferenza as caractersticas estruturais, expresivas e funcionais dos xneros radiofnicos, a partir da
anlise das grellas de programacin de distintas emisoras de raio.
CD
CSC
CSC
IS.8.1.1 Analiza o proceso de captacin do odo humano e a percepcin das frecuencias audibles.
CAA
Contidos
B8.3. Sistemas de captacin de son. Tipos de micrfonos.
B8.4. Sistemas de mestura de sons: A mesa de son. Os
medios tcnicos na captacin de sons. Cableado e conectores. Dispositivos de rexistro e gravacin. O software de edicin son.
B8.5. A evolucin do rexistro sonoro na historia das
producin audiovisuais.
Criterios de avaliacin
caractersticas funcionais e operativas
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
IS.9.1.4 Valora as necesidades de usuarios con diferentes graos de accesibilidade e as esixencias tcnicas
dos diversos medios de explotacin e as opcins de
sada das aplicacins multimedia.
1 ciclo ESO
Iniciacin actividade emprendedora e empresarial. 1 ciclo ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
IEE
CAA
IEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
traballo.
b
g
b
c
d
g
h
a
f
g
h
CSC
CAA
IAEEB1.2.3. Analiza unha situacin determinada discriminando o que excedo seu propio desempeo e valorando a necesidade de axuda externa e identificando os
recursos idneos para a situacin proposta.
CAA
CLL
CLL
IAEEB1.3.3. Desempea o rol de lder cando lle corresponde con respecto, entusiasmo e autocontrol organizando as tarefas do grupo e determinando normas de
funcionamento que impliquen e motiven a todos e promovan a consecucin da tarefa grupal.
CSC
CAA
CSC
IAEEB1.4.2. Emprega coecementos previos na solucin de situacins ou problemas mostrando a adecuacin entre eles, presentando aplicacins que non se
limiten ao uso habitual e salvando posibles rutinas ou
prexuzos.
CAA
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
f
g
l
IAEEB2.1.1. Define o concepto de iniciativa emprendedora e persoas emprendedoras clasificando os diferentes tipos de emprendedores (inclundo os intraemprendedores e os emprendedores sociais) e as sas calidades persoais e relacionndoos coa innovacin e o benestar social.
CLL
IEE
CAA
IEE
CLL
CD
IAEEB2.2.3. Valora a viabilidade do proxecto de negocio a partir de clculos sinxelos de ingresos e gastos.
CMT
CAA
CLL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
d
g
B2.3. Aplicar sistemas de avaliacin do proxecto empregando as habilidades de toma de decisins e as capacidades de negociacin e liderado e analizando o
impacto social dos negocios dando prioridade ao ben
comn, a preservacin do medio ambiente e a aplicacin de principios ticos universais.
CLL
CSC
CAA
CSC
CSC
IAEEB3.1.2. Explica o papel dos intermediarios financeiros na sociedade e caracteriza e identifica os principais:
bancos e compaas de seguros.
CLL
CAA
CAA
IEE
CSC
Bloque 3. Finanzas
e
f
g
a
b
e
f
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
e
g
CAA
CMT
CLL
CSC
A materia Linguaxe e Prctica Musical debe estar orientada a espertar o interese do alumnado por participar, de forma activa, informada e ldica, como onte, intrprete ou compositor tanto na sa vida acadmica como na sa vida privada; o seu
ensino debe partir dos coecementos previos, gustos e costumes musicais do alumnado, e abordarse desde a prctica musical activa e participativa, vinculada reflexin sobre o realizado. Estes principios, orientados ao desenvolvemento das capacidades perceptivas e expresivas e comprensin do feito musical, servirn de base para consolidar aprendizaxes que transcendan o contexto no que se produciron.
Esta materia contribe ao desenvolvemento de valores como o esforzo, a constancia, a disciplina, a toma de decisins, a autonoma, o compromiso, a asuncin de responsabilidades e o esprito emprendedor, innovador e crtico. Tal e como demostran numerosos estudos publicados, a prctica musical mellora a memoria, a concentracin, a atencin, a psicomotricidade, o control das emocins, a autoestima, as habilidades para enfrontarse a un pblico ou a capacidade para traballar en grupo .
A msica favorece a adquisicin das competencias clave, procura un ensino integral e axuda na maduracin do alumnado novo, ademais de favorecer o esprito de motivacin e superacin persoal.
As disciplinas musicais non s desenvolven a creatividade, a sensibilidade artstica e o criterio esttico, tamn axudan ao alumnado, da mesma forma que o resto de materias desta etapa, a adquirir os coecementos e habilidades para construr a
sa personalidade, a traballar en equipo, desenvolver o pensamento crtico e a converterse en cidadns e cidads que acten de xeito responsable e autnomo. En definitiva, a actividade musical, nas sas diversas facetas, favorece as capacidades
sociais e expresivas do alumnado.
Esta materia estrutrase en bloques: destrezas musicais, a audicin comprensiva, a teora musical, a creacin e a interpretacin e as tecnoloxas aplicadas ao son.
1 de Bacharelato
Linguaxe e Prctica Musical. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CSC
CSC
CCEC
c
d
i
l
m
CSC
CMCCT
c
d
i
k
l
m
CMCCT
CCEC
CMCCT
CSC
CMCCT
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CMCCT
CSC
b
d
e
f
i
l
CMCCT
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
obras escoitadas.
Bloque 3. A teora musical
d
i
l
B.3.1. Coecer e aplicar na lectura e na interpretacin de partituras, os termos e signos relacionados co ritmo e coa expresin musical.
i
l
CMCCT
CCEC
CCEC
CCL
CMCCT
CCEC
CCEC
CMCCT
CCEC
CCL
B.4.1. Realizar exercicios psicomotores e improvisar estruturas rtmicas sobre un fragmento escoitado de maneira tanto individual como conxunta.
CMCCT
c
d
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
i
j
k
l
B.4.3. Utilizacin das escalas e acordes mis habituais no sistema modal e tonal.
a
b
c
d
h
i
l
LPMB.4.3.1. Coece o repertorio traballado e ten capacidade de memorizacin, sensibilidade musical e capacidade expresiva.
CCEC
CSC
CCEC
CSC
CSC
LPMB.4.3.5. Mantn unha actitude positiva para integrarse como un membro mis no grupo.
CSC
a
b
c
d
h
i
j
l
CCEC
CAA
CMCCT
CSC
CAA
a
b
c
l
B.4.8. Participacin activa na organizacin e realizacin de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos.
B.4.9. Participacin na organizacin e realizacin de
actividades con respecto e disposicin para superar
estereotipos e prexuzos, tomando conciencia, como
parte dun grupo, do enriquecemento que se produce
coas aportacins dos demais.
CSC
CSC
CD
CMCCT
Contidos
f
g
h
i
j
k
l
g
h
i
j
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
visuais.
CAA
CD
CMCCT
2.2.16 Msica
Introducin
A msica, como ben cultural e como linguaxe e medio de comunicacin non verbal, constite un elemento con gran valor na vida das persoas; ademais, favorece o desenvolvemento integral dos individuos, intervn na sa formacin emocional e A
msica, como ben cultural e como linguaxe e medio de comunicacin non verbal, constite un elemento con gran valor na vida das persoas; ademais, favorece o seu desenvolvemento integral, intervn na sa formacin emocional e intelectual, a
travs do coecemento do feito musical como manifestacin cultural e histrica, e contribe ao afianzamento dunha postura aberta, reflexiva e crtica no alumnado.
Na actualidade, a msica constite un dos principais referentes de identificacin da mocidade. Co desenvolvemento tecnolxico multiplicronse as canles de acceso s cada vez mis numerosas fontes de cultura musical, as como aos seus diversos
xeitos de creacin e interpretacin a travs de vehculos que forman parte da sa vida coti, como Internet, dispositivos mbiles, reprodutores de son ou videoxogos; ademais, fomenta o desenvolvemento da percepcin, a sensibilidade esttica, a
expresin creativa e a reflexin crtica.
As mesmo, esta materia contribe ao desenvolvemento de valores como o esforzo, a constancia, a disciplina, a toma de decisins, a autonoma, o compromiso, a asuncin de responsabilidades e o esprito emprendedor, innovador e crtico, que
contriben ao desenvolvemento integral da persoa. A prctica musical mellora a memoria, a concentracin, a atencin, a psicomotricidade, o control das emocins, a autoestima, as habilidades para enfrontarse a un pblico ou a capacidade para
traballar en grupo. A msica potencia o desenvolvemento de capacidades como a comunicacin oral e escrita, o pensamento matemtico ou o coecemento tecnolxico e cientfico, que axudan adquisicin das competencias, procura un ensino integral e axuda na maduracin do alumnado novo.
Transcendendo estes valores estticos, propios da competencia de conciencia e expresins culturais, o alumnado aprender actitudes de cooperacin e traballo en equipo ao formar parte de diversas agrupacins nas que cada quen asumir diferentes roles para poder interpretar msica en conxunto. Por outra parte, interesante fomentar actitudes emprendedoras que acheguen o alumnado s diferentes profesins no mbito musical e non musical.
Esta materia fomenta as actividades colaborativas, a integracin dos e das estudantes nun grupo, fomentando o intercambio de ideas, o respecto entre iguais, a integracin, a creatividade, o coecemento doutros contextos e o desenvolvemento da
intelixencia emocional.
O estudo desta materia parte dos coecementos previos adquiridos polo alumnado na educacin primaria e do seu desenvolvemento evolutivo, profundando con elementos que, dado o seu nivel de abstraccin, deben abordarse neste momento de
desenvolvemento do alumnado.
Dotar aos alumnos e s alumnas dun vocabulario que permita a descricin de fenmenos musicais, unha comprensin da linguaxe musical como medio de expresin artstica, unha sensibilidade cara expresin musical e o entendemento da msica como un fenmeno imbricado na historia e na sociedade son, entre outros, os obxectivos desta materia. Tamn se lle outorga un papel importante anlise das obras musicais, entendendo que se pode levar a cabo en distintos niveis de profundidade.
Os elementos do currculo bsico organizronse en catro bloques, moi relacionados entre si, que comparten mltiples elementos:
Interpretacin e creacin integra a expresin instrumental, vocal e corporal coa improvisacin e composicin musical, o que permitir ao alumnado participar da msica dunha forma activa, como msicos.
Escoita pretende crear a primeira actitude fundamental cara a esta arte e dotar ao alumnado das ferramentas bsicas para gozar da mesma a travs da audicin e comprensin do feito musical.
Contextos musicais e culturais relaciona a msica coa cultura e a historia, d a coecer o valor do patrimonio musical espaol e galego e ensina a identificar o estilo e as caractersticas distintivas da msica que delimitan cada un dos perodos histricos bsicos.
Msica e tecnoloxas pretende abarcar o coecemento e a prctica da interaccin entre msica e novas tecnoloxas. Estes aspectos teen especial importancia debido proximidade que as tecnoloxas teen na vida coti do alumnado, polo
que se pretende xerar unha vinculacin entre a linguaxe tecnolxica que utilizan habitualmente e a msica dentro do aula.
Finalmente vese necesario resaltar a importancia do uso dunha metodoloxa axeitada a este enfoque curricular, que posibilite que o alumnado sexa protagonista da sa propia aprendizaxe, traballando de xeito colaborativo, onde a prctica e vivencia
do feito musical sexa real e relevante para o alumnado, para a comunidade educativa e para a contorna social.
2 de ESO
Msica. 2 ESO
Obxectivos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CMCCT
CCEC
CMCCT
CCE C
Msica. 2 ESO
Obxectivos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.2. Distinguir e utilizar os elementos da representacin grfica da msica (colocacin das notas no pentagrama; clave de sol e de fa en cuarta; duracin das figuras; signos que afectan intensidade e matices; indicacins rtmicas e de tempo, etc.).
CCEC
CSIEE
CCEC
CAA
CCEC
MUB1.4.1. Amosa interese polo coecemento e aplicacin de tcnicas e normas do coidado da voz, o corpo e
os instrumentos.
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
CAA
CCEC
CSIEE
CCEC
b
d
a
l
B1.5. Amosar interese polas actividades de composicin e improvisacin e amosar respecto polas creacins
dos seus compaeiros.
Msica. 2 ESO
Obxectivos
L
d
Criterios de avaliacin
da memorizacin e da lectura de partituras.
B1.16. Sonorizacin de representacins dramticas,
actividades de expresin corporal e danza e imaxes
fixas e en movemento na realizacin de producins audiovisuais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
MUB1.6.3. Mostra apertura e respecto cara as propostas do profesorado e dos compaeiros e das compaeiras.
CSC
CSC
CSC
CCEC
CCEC
Bloque 2. Escoita
l
CCEC
b
a
CAA
h
l
CCL
CCEC
Msica. 2 ESO
Obxectivos
e
f
k
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
neros, tendencias e culturas musicais, inclundo as interpretacins e composicins realizadas na aula. Investigacin de msicas de distintas caractersticas e por
ampliar as propias preferencias musicais.
CCEC
MUB2.4.3. Emprega conceptos musicais para comunicar coecementos, xuzos e opinins musicais de forma
oral e escrita con rigor e claridade.
CCL
CSC
CSIEE
CD
CCEC
CCEC
CCEC
j
l
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
CSIEE
CCL
Msica. 2 ESO
Obxectivos
Criterios de avaliacin
e
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CD
CD
CSIEE
MUB4.2.1. Utiliza de xeito guiado as fontes e os procedementos apropiados para elaborar traballos sobre temas relacionados co feito musical.
CD
e
l
3 de ESO
Msica. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Bloque 1. Interpretacin e creacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Msica. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1. Distinguir e utilizar os elementos da representacin grfica da msica (colocacin das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de sol e de fa en cuarta;
duracin das figuras; signos que afectan intensidade
e matices; indicacins rtmicas e de tempo, etc.).
CCEC
l
b
B1.2. A textura.
CCEC
CAA
l
b
CCEC
k
c
d
MUB1.4.1. Amosa interese polo coecemento e aplicacin de tcnicas e normas do coidado da voz, o corpo e
os instrumentos.
CAA
CCEC
CCEC
CCEC
CCEC
CAA
B1.5. Amosar interese polas actividades de composicin e improvisacin e amosar respecto polas creacins
dos seus compaeiros.
CAA
CCEC
CSIEE
B1.11. Prctica, creacin, memorizacin e interpretacin de pezas musicais en grupo, aprendidas a travs
CCEC
a
l
Msica. 3 ESO
Obxectivos
c
d
g
l
b
Contidos
da lectura de partituras con diversas formas de notacin.
B1.12. Prctica das pautas bsicas da interpretacin:
silencio, atencin ao director/a e aos/s e outros/as
intrpretes, audicin interior, memoria e adecuacin ao
conxunto.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
actividades de interpretacin, asumindo diferentes roles, intentando concertar a sa accin coa do resto do
conxunto, aportando ideas musicais e contribundo ao
perfeccionamento da tarefa en comn.
CSIEE
CCEC
CSC
CSC
CSIEE
CSIEE
CAA
CCEC
CD
CAA
Competencias clave
Bloque 2. Escoita
k
l
B2.1. Clasificacin e discriminacin auditiva dos diferentes tipos de voces e instrumentos e das distintas agrupacins vocais e instrumentais.
CCEC
CAA
b
l
CCEC
b
l
CSC
CAA
Msica. 3 ESO
Obxectivos
l
g
h
e
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CMCCT
MUB2.5.1. Describe de xeito pormenorizado os diferentes elementos das obras musicais propostas usando
distintas linguaxes.
CMCCT
CCEC
CAA
MUB2.5.3. Emprega conceptos musicais para comunicar coecementos, xuzos e opinins musicais de forma
oral e escrita con rigor e claridade.
CCL
CCEC
CCL
MUB3.1.2. Recoece e interpreta distintas manifestacins da danza identificando e explicando con linguaxe
tcnica adecuada a poca histrica que pertencen.
CCEC
CMCCT
CCEC
CCL
j
l
CCEC
CAA
CCEC
Msica. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CCEC
CMCCT
CCEC
CCL
CCL
CCL
CD
CAA
h
l
g
g
l
B3.5. Valorar a asimilacin e emprego dalgns conceptos musicais bsicos necesarios hora de emitir xuzos
de valor ou falar de msica.
e
b
CD
CCEC
CSC
CSIEE
MUB4.2.1. Utiliza con autonoma as fontes e os procedementos apropiados para elaborar traballos sobre te-
CD
CAA
Msica. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
cais propias e alleas.
Criterios de avaliacin
feito musical.
Estndares de aprendizaxe
mas relacionados co feito musical.
Competencias clave
4 de ESO
Msica. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSC
CCEC
CSC
a
b
c
g
j
l
CCEC
CSC
b
e
f
g
j
l
CD
CMCCT
CD
a
c
e
g
j
l
CSC
CSIEE
CMCCT
CCL
CSC
Bloque 2. Escoita
b
e
f
Msica. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
h
I
l
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
musicogramas.
MUB2.1.2. Lee e analiza partituras como apoio
audicin.
CCEC
a
c
e
h
i
j
l
CCL
CCEC
h
i
j
l
CCL
CCEC
a
h
i
I
j
CCL
CCEC
CCEC
CSC
CCEC
a
e
f
g
j
l
CD
CSIEE
a
h
j
CCL
CCEC
CSC
Msica. 4 ESO
Obxectivos
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
doutras persoas.
b
c
e
f
h
j
CSC
CCEC
CSC
CCEC
CSC
CCEC
CSC
CCEC
a
b
e
j
l
a
b
e
h
g
i
j
l
CCL
CSC
CAA
a
b
c
e
h
i
j
l
CAA
CSC
CCL
CD
Msica. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CD
CMCCT
CSC
CSIEE
e
f
g
j
l
CSC
CD
e
f
g
j
l
CAA
CD
CD
CCEC
CMCCT
e
f
g
h
j
l
MUB4.4.1. Utiliza con autonoma as fontes de informacin e os procedementos apropiados para indagar
e elaborar traballos relacionados coa funcin da msica nos medios de comunicacin.
CAA
CCL
CD
a
e
f
g
j
l
MUB4.5.1. Amosa interese por coecer as posibilidades que ofrecen as novas tecnoloxas como ferramentas para a actividade musical.
CD
CCEC
CD
CCL
CAA
CAA
CL
Msica. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
utilizando distintos soportes.
Competencias clave
CD
2.2.17 Psicoloxa
Introducin
A Psicoloxa unha rama do saber cuxa finalidade esencial tanto a comprensin da propia individualidade como das condutas sociais e a sa interrelacin. Dende uns antecedentes histricos afastados, moi ligados ao desenvolvemento do saber
filosfico, a psicoloxa ten evolucionado cun cariz, en certo xeito, bifronte. Por unha banda, ten unha indubidable filiacin humanstica; por outra, parte da sa temtica busca regularidades e explicacins cientficas. Con estas caractersticas distintivas, polo seu obxecto de estudo e a sa metodoloxa, a Psicoloxa pode considerarse unha disciplina moi interesante para o alumnado de 2 de bacharelato, cunha indubidable vertente prctica, na medida en que lle axudar a coecerse mellor como individuo e a desenvolverse como persoa, e, ao tempo, a afrontar os diversos problemas e retos que a convivencia suscita.
A propia complexidade, inscrita de seu no propio ser humano, faise visible na sa capacidade de relacin con outros saberes, sinaladamente coa Bioloxa, a Socioloxa, a Qumica e, dende logo, a Filosofa. O significativo carcter dual da Psicoloxa
pode coadxuvar a desenvolver e adquirir as seguintes competencias clave: Comunicacin lingstica, Competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa, competencia dixital, aprender a aprender, competencias sociais e cvicas, conciencia e expresins culturais. Trtase, pois, dun materia que, dada a sa riqueza de contidos e amplitude de horizontes, pode converterse en paradigmtica para a adquisicin da maior parte das competencias clave.
Esta adquisicin das competencias clave, coa sa vertente de logro dos obxectivos da etapa na que se sita, debe desenvolverse, preferentemente, dende un punto de vista eminentemente disciplinar e transversal. Esta metodoloxa pasa pola xeracin de tarefas ou situacins-problema, suscitadas cun obxectivo concreto, que o alumnado debe resolver facendo un uso axeitado dos distintos tipos de coecementos, destrezas, actitudes e valores, sen deixar de pensar no respecto polos distintos
ritmos e estilos de aprendizaxe, mediante prcticas de traballo individual e cooperativo. Agora ben, esta metodoloxa require, pola parte docente, unha reflexin e revisin permanentes da sa tarefa e a procura, tamn decidida, de criterios comns e
consensuados que permitan, finalmente, abordar un tratamento integrado das competencias, facendo unha realidade palpable a construcin colaborativa do coecemento.
A materia organzase en seis bloques: a psicoloxa como ciencia; fundamentos biolxicos da conduta; os procesos cognitivos bsicos: percepcin, atencin e memoria; procesos cognitivos superiores: aprendizaxe, intelixencia e pensamento; a construcin do ser humano; motivacin, personalidade e afectividade; e psicoloxa social e das organizacins. As, dende a consideracin da disciplina como ciencia, analzanse os fundamentos biolxicos da conduta, as capacidades cognitivas como a
percepcin, a memoria e a intelixencia, afondando na aprendizaxe e a construcin da nosa personalidade individual e social. En suma, a Psicoloxa, desde a dobre vertente humanstica e cientfica, pode colaborar, dun xeito representativo e verstil,
a fomentar o esprito cientfico aplicado ao seu radio de accin, pero tamn nunha vertente prctica: como disciplina que pode cooperar na mellora xenrica das condicins de vida das persoas e, ao mesmo tempo, patrocinar, desde o autocoecemento, o xenuno desenvolvemento persoal.
2 de bacharelato
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
talt.
d
e
j
a
d
e
g
h
B1.3. Recoecer e expresar as achegas mis importantes da Psicoloxa, dende os seus inicios ata a actualidade, identificando os principais problemas formulados e
as solucins achegadas polas diferentes correntes psicolxicas contemporneas e realizando unha anlise
crtica de textos significativos e breves de contido psicolxico, identificando as problemticas formuladas e relacionndoas co estudado na unidade.
CCEC
PSB1.2.1. Explica e estima a importancia dos obxectivos que caracterizan Psicoloxa: describir, explicar,
predicir e modificar.
CMCCT
CSC
CAA
PSB1.3.1. Explica e recoece a importancia das achegas que a Psicolxica realizou na comprensin dos fenmenos humanos, identificando os problemas especficos dos que se ocupa e as conclusins achegadas.
CCEC
CAA
CCL
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
PSB2.1.1. Identifica, contrasta e valora a nivel anatmico, valndose de medios documentais, diferentes tipos
de encfalos animais comparndoos co do home.
CMCCT
CD
d
e
g
i
CD
CMCCT
CMCCT
PSB2 3.2. Analiza e aprecia o impulso que estas tcnicas de investigacin cerebral deron ao coecemento do
comportamento humano e solucin dalgunhas patoloxas existentes.
CSC
PSB2.4.1. Explica a influencia dos compoentes xenticos que interveen na conduta e investiga e valora se
estes teen efectos distintivos entre a conduta feminina
e a masculina.
CMCCT
CCL
e
h
i
j
a
c
e
g
i
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
b
c
d
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CSC
CMCCT
CCEC
CSIEE
CD
CD
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
PSB3.2.1. Discirne e elabora conclusins, en colaboracin grupal, sobre a influencia dos factores individuais
(motivacin, actitudes, intereses) e sociais (cultura, hbitat) no fenmeno da percepcin, utilizando, por exemplo, os experimentos sobre prexuzos realizados por
Allport e Kramer.
CSC
b
d
e
g
k
B3.3. Coecer e analizar a estrutura, tipos e funcionamento da memoria humana, investigando as achegas
dalgunhas teoras actuais co fin de entender a orixe, os
factores que inflen no desenvolvemento desta capacidade no ser humano e utilizar as sas achegas na sa
propia aprendizaxe.
CCL
CSIEE
CAA
CCL
CD
B4.1. As distintas teoras da aprendizaxe: Condicionamento Clsico, aprendizaxe por Ensaio-Erro, Condicio-
B4. 1. Explicar as principais teoras sobre a aprendizaxe, identificando os factores que cada unha delas consi-
PSB4.1.1. Utiliza a sa iniciativa persoal para confeccionar un cadro comparativo das diferentes teoras da
CSIEE
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
d
e
g
h
k
b
d
e
g
k
b
h
Contidos
namento Instrumental, Teora Cognitiva, Aprendizaxe
Social.
B4.2. As tcnicas de condicionamento na publicidade.
B4.3. Factores que inflen na aprendizaxe: os coecementos previos adquiridos, as capacidades, a personalidade, os estilos cognitivos, a motivacin, as actitudes e
os valores.
Criterios de avaliacin
dera determinantes neste proceso, co obxecto de iniciarse na comprensin deste fenmeno, as sas aplicacins no campo social e utilizar os seus coecementos
para mellorar a sa propia aprendizaxe.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
aprendizaxe: Condicionamento Clsico (Pavlov e Watson), aprendizaxe por Ensaio-Erro (Thorndike), Condicionamento Instrumental (Skinner), Teora Cognitiva
(Piaget), Gestalt (Khler) e Aprendizaxe Social ou Vicario (Bandura), entre outros, utilizando medios informticos.
PSB4.1.2. Analiza e aprecia os resultados da aplicacin
das tcnicas de condicionamento na publicidade, mediante a localizacin destas ltimas en exemplos de
casos concretos, utilizados nos medios de comunicacin
audiovisual.
CCEC
CCL
CAA
CSIEE
CD
CCEC
CAA
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
soal e profesional.
a
b
h
k
B4.4. Reflexionar e xulgar criticamente sobre as posibilidades da intelixencia artificial, os seus alcances e os
seus lmites, co fin de evitar a equivocada humanizacin
das mquinas pensantes e a deshumanizacin das persoas.
CMCCT
b
d
e
g
h
k
B5.1 As distintas teoras sobre a motivacin: Homeosttica, das Necesidades, do Incentivo, Cognitivas, Psicanalticas e Humanistas.
B5.2 Causas da frustracin. Clasificacin dos conflitos
de Lewin.
B5.3. Alternativas frustracin: a agresin, o logro
indirecto, a evasin, a depresin ou a sa aceptacin.
B5.4 Motivacin e consecucin de logros no mbito
laboral e no educativo.
CAA
CSIEE
CSIEE
CCEC
CSIEE
PSB5.2.3. Analiza, valorando criticamente, as limitacins dalgns mtodos e estratexias para a avaliacin
da personalidade, como son as probas proxectivas (test
de Rorschach, TAT, test da frustracin de Rosenzweig,
etc.), as probas non-proxectivas (16 FP, NEO-PI-R,
CMCCT
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
PSB5.2.5. Investiga, en traballo grupal, sobre os estados alterados de conciencia provocados polas drogas,
valorando criticamente a sa influencia nas alteracins
da personalidade e presentando as sas conclusins de
forma argumentada.
CSC
CSIEE
b
c
e
g
h
k
CMCCT
b
d
e
g
h
PSB5.4.1 Explica os distintos tipos de afectos (sentimento, emocin e paixn) especificando os seus determinantes hereditarios e aprendidos e analizando a relacin entre emocin e cognicin.
CCL
CCL
CAA
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
b
e
k
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
PSB5.4.4 Investiga, a travs de internet, algns trastornos emocionais (indiferenza emocional, dependencia
afectiva, trastorno maniaco-depresivo e descontrol emotivo, entre outros), e problemas emocionais (medo, fobias, ansiedade, estrs, depresin, etc.) exemplificndoos a travs dalgn soporte audiovisual e elaborando
as sas conclusins.
CD
CSC
CCL
CCEC
CD
CSC
CCEC
B6.1. O impacto das diferenzas culturais no comportamento individual: a sa influencia nos esquemas cognitivos, a personalidade e a vida afectiva.
B6.2. O proceso de socializacin. A influencia no
desenvolvemento persoal dos grupos, os roles e os status sociais.
B6.3. Orixe social das actitudes persoais. A sa influencia en condutas violentas en distintos mbitos.
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
b
c
d
e
g
h
k
b
e
h
k
Contidos
Criterios de avaliacin
B6.3. Entender e describir a importancia que actualmente ten a Psicoloxa no campo laboral e o desenvolvemento das organizacins, reflexionando sobre a importancia do liderado como condicin necesaria para a xestin das empresas, reflexionando sobre os erros psicolxicos que se producen na sa xestin e buscando os
recursos axeitados para afrontar os problemas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
acerca das caractersticas da conduta do individuo inmerso na masa, tales como: impulsividade, intolerancia,
inconsciencia, falta de perseveranza, volubilidade e falta
de capacidade crtica, entre outras.
PSB6.2.2. Utiliza e selecciona informacin acerca do
estudo psicolxico das masas, realizado por Gustav Le
Bon e elabora conclusins acerca do poder da persuasin, o contaxio de sentimentos e emocins que se produce nas masas e os seus efectos na perda temporal da
personalidade individual e consciente da persoa.
CSC
CCEC
CSC
PSB6.3.1. Comenta e aprecia a importancia da aplicacin da Psicoloxa no mundo laboral, en temas tales
como: os aspectos psicolxicos que inflen na produtividade e desenvolvemento empresarial, a importancia
dos mtodos e tcnicas psicolxicas para a seleccin de
persoal segundo os perfs laborais e a resolucin de
conflitos, entre outros.
CSIEE
PSB6.3.2. Busca e selecciona informacin sobre Recursos Humanos: seleccin de persoal e desenvolvemento
de programas profesionais favorecedores da integracin
do persoal traballador na empresa e a sa evolucin
persoal e profesional.
CSIEE
PSB6.3.3. Describe a importancia dos factores psicolxicos que inflen no desenvolvemento laboral, como a
adaptacin, a innovacin, o traballo colaborador, a xestin de coecementos, a creatividade e a autoestima,
identificando factores fundamentais, como a proposicin
de retos, a motivacin, o fomento da participacin, a
autonoma e a xeracin de ambientes creativos, me-
CCL
Psicoloxa. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
1 de ESO
Segunda Lingua Estranxeira. 1 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
SLEB1.4 Comprende a informacin esencial en conversas breves e moi sinxelas nas que participa, que traten
sobre temas familiares como, por exemplo, un mesmo,
a familia, a escola, o tempo libre, a descricin moi bsica dunha persoa, obxecto ou un lugar.
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CD
CAA
CCEC
SLEB2.2. Fai e responde intelixiblemente, e con accins colaborativas, preguntas sinxelas sobre un mesmo e sobre actividades moi comns da vida diaria e do
tempo libre en situacins de comunicacin significativas
para a sa idade e nivel escolar.
CCL
CAA
CCEC
CD
Contidos
trutura bsica.
Activacin dos coecementos previos sobre modelos e secuencias de interaccin, e elementos
lingsticos previamente asimilados e memorizados
Expresin da mensaxe con claridade, coherencia
bsica e estrutura adecuada e axustndose, no
seu caso, aos modelos e frmulas de cada tipo de
texto memorizados e traballados en clase previamente.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin mis
modesta) ou da mensaxe (facer concesins no
que realmente lle gustara expresar), tras valorar
as dificultades e os recursos lingsticos dispoibles.
Compensacin das carencias lingsticas mediante procedementos lingsticos e paralingsticos
Lingsticos:
Modificacin de palabras de significado parecido.
Definicin ou parfrase dun termo ou expresin.
Uso da lingua materna ou estranxeirizacin
de palabras da lingua meta.
Peticin de axuda.
Paralingsticos:
Sinalacin de obxectos, uso de decticos ou
realizacin de accins que aclaran o significado.
Uso da linguaxe corporal culturalmente pertinente (xestos, expresins faciais, posturas,
contacto visual ou corporal).
Uso de elementos cuasi-lxicos (humm, puah) de valor comunicativo.
B2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara
aos demais para comprender e facerse comprender.
B2.3. Rutinas ou modelos elementais de interaccin
segundo o tipo de situacin de comunicacin: chegada
e sada do centro, conversa telefnica, compra-venda e
outras, igualmente cotis moi bsicas.
Criterios de avaliacin
si mesmo e sobre accins e nocins (horarios, datas,
cantidades) moi habituais da vida diaria, usando un repertorio bsico de palabras e frases moi simples memorizadas, e facndose comprender anda que o interlocutor necesite que se repita ou repetir o dito.
B2.4. Dar e obter informacin sobre datos bsicos
persoais (como idade, lugar de residencia, familia, orixe, gustos, posesins, etc.), utilizando un repertorio
moi bsico de expresins moi sinxelas e habituais sobre
estes datos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
B3.1. Estratexias de comprensin:
Mobilizacin de informacin previa sobre o tipo de
tarefa e o tema, a partir da informacin superficial:
imaxes, organizacin na pxina, ttulos de cabeceira,
etc..
Identificacin do tipo de lectura demandado pola tarefa (en superficie ou ocenica, selectiva, intensiva
ou extensiva)
Distincin de tipos de comprensin necesarios para
a realizacin da tarefa (sentido xeral, informacin
esencial, puntos principais).
Formulacin de hipteses sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hipteses sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paratextuais , e do coecemento e experiencias noutras linguas.
Reformulacin de hipteses a partir da comprensin
de novos elementos.
B3.2. Soletreo e asociacin de grafa, pronunciacin e
significado a partir de modelos escritos e expresins
orais coecidas.
Criterios de avaliacin
B3.1. Utilizar estratexias de lectura (recursos s imaxes,
ttulos e outras informacins visuais, e aos coecementos previos sobre o tema ou a situacin de comunicacin, e aos transferidos desde as linguas que coece),
identificando a informacin mis importante e deducindo o significado de palabras e expresins non coecidas.
B3.2. Seguir instrucins bsicas e comprender avisos,
obrigas e prohibicins moi sinxelas e predicibles, e traballadas previamente.
B3.3. Comprender informacin relevante e previsible en
textos breves, moi sinxelos e ben estruturados, con conectores moi bsicos e relativos a temas da propia experiencia.
B3.4. Comprende textos propios de situacins cotis
prximas como invitacins, felicitacins, notas, avisos,
billetes de transporte, entradas, etiquetas ou xogos
coecidos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
SLEB4.2. Completa un cuestionario sinxelo con informacin persoal moi bsica e relativa ao seus datos
persoais e intereses ou afeccins (nome, idade, direccin, gustos, etc).
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
forma manuscrita como en formato dixital, cunha presentacin limpa e ordenada.
Competencias clave
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
SLEB5.2. Utiliza adecuadamente as convencins orais
e escritas bsicas propias da lingua estranxeira no desenvolvemento do proceso comunicativo oral e escrito
(sados, despedidas, frmulas moi bsicas de tratamento...), e amosa respecto polas diferenzas que poidan existir en aspectos culturais como hbitos, horarios,
etc.
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
Contidos
mentos proxmicos bsicos, lugares mis habituais; e a costumes, valores e actitudes moi bsicos
e mis evidentes sobre aspectos propios da sa idade nos pases onde se fala a lingua estranxeira.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
elementais e mis significativas nos costumes cotins entre os pases onde se fala a lingua estranxeira
e o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4 Plurilingsmo:
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe
e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, obras de teatro...) nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evita estereotipos lingsticos ou culturais, e valora positivamente as competencias que pose como
persoa plurilinge.
B5.5 Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e sociais bsicas propias da sa idade.
Descricin de calidades fsicas e abstractas moi bsicas de persoas, obxectos, lugares e actividades .
Narracin de acontecementos e descricin de estados e situacins presentes, e expresin moi bsica
de sucesos futuros.
Peticin e ofrecemento de informacin, indicacins,
expresin moi sinxela de opinins e advertencias.
Expresin do coecemento, o descoecemento e a
certeza.
Expresin da vontade, a intencin, a orde, a autorizacin e a prohibicin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, a
satisfaccin, a sorpresa, e os seus contrarios.
Establecemento e mantemento bsicos da comunicacin e organizacin elemental do discurso.
B5.6 Lxico oral e escrito bsico de uso comn relativo
a:
Identificacin persoal elemental; vivenda, fogar e
contorna; actividades bsicas da vida diaria; familia e
Criterios de avaliacin
B5.6 Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CD
SLEB5.5 Participa en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, obras de teatro...) nos que se utilizan varias
linguas e relacionados cos Elementos Transversais,
evita estereotipos lingsticos ou culturais, e valora positivamente as competencias que pose como persoa
plurilinge.
CCL
CAA
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
amigos; traballo, tempo libre, lecer e deporte; vacacins; sade mis bsica e coidados fsicos elementais; educacin e estudo; compras bsicas; alimentacin e restauracin; transporte, tempo meteorolxico
e Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin.
Expresins fixas, enunciados fraseolxicos moi bsicos e moi habituais -sados, despedidas, preguntas
por preferencias, expresin sinxelas de gustos- e lxico sobre temas relacionados con contidos moi sinxelos e predicibles doutras reas do currculo.
B5.7. Estruturas sintctico-discursivas propias de cada
idioma
1
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(et); disxuncin (ou); oposicin (mais);
causa (parce que); finalidade (pour); comparacin (plus, moins); explicativas (parce
que).
Relacins temporais (avant, aprs).
Exclamacin (Oh l l! On y va!) ; interxeccin (oui!, non! Zut!)
Negacin (ne/npas).
Interrogacin (qui est-ce ?, quest-ce que
cest ?, quoi, quand, comment, pourquoi,
o; rponses (p. ex. oui, non); est-ce que?;
adjectif interrogatif (p. ex. quel est ton
sport prfr?).
Expresin do tempo: presente; futuro
(prsent, futur proche); impratif.
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); habitual (prsent).
Expresin da modalidade: factualidade
(phrases dclaratives); capacidade (pouvoir); necesidade (il faut+infinitif); obriga/prohibicin (il faut, imperativo); permiso
(pouvoir : est-ce que je peux ?); intencin/desexo (vouloir); cortesa (distinction
tu/vous).
Expresin da existencia (presentativos,
cest, ce sont); da entidade (p. ex. articles
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin (and, too, also); disxuncin (or); oposicin (but); causa (because (of); due to);
finalidade (to + infinitive; for+-ing); comparacin (as/not so +Adj.+ as; more comfortable/ quickly, faster (than); the fastest);
resultado (so); condicin (first conditional).
Relacins temporais (as soon as; while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags).
Exclamacin (What + Adj. + noun, e. g.
What a wonderful holiday!; How + Adj., e.
g. How interesting!; exclamatory sentences
and phrases, e. g. Well, that is a surprise!
Fine! Great!).
Negacin (negative sentences with not,
never, (Noun, e. g. never mind, not to
worry, nobody, nothing; negative tags).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is this for?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; presente (present simple
and continuous); futuro (going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple;
habitual (simple tenses + Adv., e. g.
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(e); disxuncin (o); oposicin (ma); causa
(perch).
Relacins temporais (quando, dopo).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative
(s)).
Exclamacin (interiezioni (p.es. oh, che
sonno!)).
Negacin (frasi dichiarative negative (p.
es. no/non)).
Interrogacin (totali (p. es. Partite?);
parziali introdotte da avv., pronomi e aggettivi interrogativi (p.es come ti chiami? di
dove sei?)).
Expresin do tempo (presente (presente);
futuro (presente (p.es. domani vado in
spiaggia))) e do aspecto (puntual (tempi
semplici); durativo (presente); habitual
(tempi semplici)).
Expresin da modalidade: factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
necesidade (dovere + Inf.); obriga (dovere
+ Inf.); intencin (presente).
Expresin da existencia (p.es. c/ci sono);
a entidade (nomi; pronomi soggetto; articoli) ; a calidade (p.es. molto, poco).Genere
e numero; accordo.
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(e, nem, e tambm, e tambm no); disjuno (ou, ouou); oposio/contraste
(mas, mesmo assim); causa (porque; por
isso; como); finalidade (para + Inf.); comparao (mais/menos/ to + Adj./Adv.+
(do) que/ como /quanto; maior / mais pequeno...; superlativo absoluto (-ssimo, limo); resultado (assim, por isso); condio
(se, sem); discurso indireto (informaes,
oferecimentos, sugestes e ordens).
Relacins temporais (em seguida, logo,
enquanto).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; proforma (p.e eu tambm; certamente).
Exclamacin (formas elpticas: Que (+ S) +
Adj., p. e. Que dia lindo!; Que gentil!); sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Puxa, este PC est muito caro! Est bom!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; nada, nenhum(a),
ningum; proforma (p.e. eu tampouco)).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. Quem fez isso?); interrogativas tags (p.e. Queres ir ao cinema, no
Alemn
Expresin do modo (Modaladverbien, z. B.
sehr).
Francs
dfinis, indfinis, noms, pronoms personnels sujet (on), pronoms toniques); os presentativos (ex. cest, voil, il est); a posesin (adxectivos posesivos dun s propietario); a existencia (ex. il y a, il ny a pas); a
cualidade (xnero e nmero dos adxectivos regulares).
Expresin da cantidade: (plurais regulares;
nmeros cardinais ata 2 cifras; primeros
nmeros ordinais; articles partitifs). Adverbios de cantidade e medidas (un peu, trop,
assez, beaucoup, un kilo, un tube
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu avec villes et pays (en/au
+ pays, + ville), position (ici), distance,
mouvement, direction, provenance (venir
de + ville), destination (aller +ville).
Expresin do tempo: puntual (lheure,
moments du jour (le matin, le soir) ) ; indicacins de tempo (aujourdhui); duracin
(de ); secuenciacin ( partir de + heure); frecuencia (dhabitude).
Expresin do modo ( / en + medios de
transporte).
Ingls
usually); used to).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able to);); necesidade (must; need; have (got) to); obriga (have (got) to; must;
imperative); permiso (could;); intencin
(present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there be/has
been); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative); determiners); a
calidade (e. g. good at maths; rather tired).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. all (the), most, both, none. Degree: e. g.
really; quite; so;
a little).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance,
motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. five to
(ten)); divisions (e. g. century; season),
and indications (ago; early; late) of estate;
duration (fromto; during; until; since);
anteriority (already; (not) yet); posteriority
(afterwards; later); sequence (first, next,
last); simultaneousness (while, as); frequency (e. g. often, usually).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. easily; by post).
Italiano
Expresin da cantidade (singolare /plurale,
numerali). Quantit: p.es. un etto; grado:
p.es. molto simpatico.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, movimento, direzione e origine).
Expresin do tempo (lora; collocazione nel
tempo; posteriorit; frequenza).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo).
Portugus
queres?); interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simples e perfeito composto); presente (presente); futuro (presente do indicativo + Adv.; futuro simples;
haver-de ).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo; continuar + Ger.;
estar a + Inf.); habitual (tempos simples (+
Adv.), p.e. No vero est calor); incoativo
(comear a + Inf.); itera- tivas (pretrito
imperfeito do indicativo; prefixo re-, p.e.
reler); terminativo (pretrito perfeito simples e composto; acabar de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
de + Inf.; saber); posibilidade/probabilidade (poder; dever; ser possvel / impossvel + Inf.; talvez); e (ser preciso / necessrio + Inf.); obrigacin (ter que
/de, dever; imperativo); permiso (poder +
Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibicin (imperativo negativo); intencin (pretrito imperfeito gostar de + Inf.; pensar +
Inf.; querer de /ter de + Inf.).
Expresin da existencia (p.e. estar, haver/ter); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/ tnicos);
determinantes); a calidade (-ssimo, -limo;
muito raro; melhor).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p.e. todo (a), maioria, ambos, nenhum(a). Grau: p.e. muito; to; um pouco).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direo origem, e acomodao).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. so quinze para as trs; em
1999), divises (p. e. sculo; estao) e
indicaes (p. e. atrs, cedo, tarde) de
tempo; durao (p. e. de/desde...a; durante); anterioridade (ainda; ontem); posterio-
Alemn
Francs
Ingls
Italiano
Portugus
ridade (depois, logo, prxima segundafeira); sequncia (primeiro, depois, finalmente); simultaneidade (ao mesmo tempo); frequncia (p. e. geralmente; usualmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo,
p.e. devagar, pior).
2 de ESO
Segunda Lingua Estranxeira. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
SLEB1.4 Comprende a informacin esencial en conversas breves e moi sinxelas nas que participa, que
traten sobre temas familiares como, por exemplo, un
mesmo, a familia, a escola, o tempo libre, a descricin
moi bsica dunha persoa, obxecto ou lugar, e estados
de sade, sensacins e sentimentos moi elementais.
CCL
CAA
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
sual ou corporal).
Usar elementos cuasi-lxicos (humm, puaj) de
valor comunicativo.
B.2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara
aos demais para comprender e facerse comprender.
B2.3 Rutinas ou modelos elementais de interaccin
segundo o tipo de situacin de comunicacin: chegada
e sada do centro, conversa telefnica, compra-venda
e outras, igualmente cotis moi bsicas
Bloque 3. Comprensin de textos escritos
b
c
d
e
i
j
B3.1 Utilizar estratexias de lectura (recursos s imaxes, ttulos e outras informacins visuais, aos coecementos previos sobre o tema ou a situacin de comunicacin e aos transferidos desde as linguas que
coece ), identificando a informacin mis importante e
deducindo o significado de palabras e expresins non
coecidas.
B3.2. Seguir instrucins e consignas bsicas e comprender avisos, obrigas e prohibicins moi sinxelas e
predicibles, e traballadas previamente, referidas a necesidades inmediatas, de estrutura moi sinxela e con
apoio visual.
B3.3 Comprender informacin relevante e previsible en
textos breves, moi sinxelos e ben estruturados , con
conectores moi bsicos e relativos a coecementos e
experiencias propias da sa idade.
B3.4 Comprende textos propios de situacins cotis
prximas onde se dan a coecer bens se servizos ou
acontecementos ( anuncios publicitarios elementais,
folletos, catlogos, invitacins...) e con apoio visual
cando tea certa dificultade.
CCL
CD
CAA
CSIEE
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CD
CAA
CSIEE
SLEB4.2 Completa un cuestionario sinxelo con informacin persoal moi bsica e relativa aos seus datos
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
informacin, instrucins e indicacins moi bsicas relacionadas con actividades cotis e de necesidade inmediata.
B4.4 Producir textos curtos a partir de modelos sinxelos e bsicos, cunha finalidade determinada propia da
sa idade e nivel escolar, e cun formato preestablecido, tanto en soporte papel como dixital, amosando interese pola presentacin limpa e ordenada do texto.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CAA
CCEC
CD
CCL
CD
CAA
CCEC
Contidos
Utilizacin adecuada da ortografa da oracin: coma, punto e coma, puntos suspensivos, parnteses
e comias.
B5.3 Aspectos socioculturais e sociolingsticos:
Recoecemento e uso de convencins sociais bsicas e normas de cortesa propias da sa idade e de
rexistros informal e estndar; e da linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira.
Achegamento a algns aspectos culturais visibles:
hbitos, horarios, actividades ou celebracins mis
significativas; condicins de vida elementais (vivenda); relacins interpersoais (familiares, de amizade
ou escolares), comida, lecer, deportes, comportamentos proxmicos bsicos, lugares mis habituais; e a costumes, valores e actitudes moi bsicos e mis evidentes sobre aspectos propios da sa
idade nos pases onde se fala a lingua estranxeira.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
elementais e mis significativas nos costumes cotins entre os pases onde se fala a lingua estranxeira e o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4 Plurilingsmo
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe
e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, obras de teatro...) nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evita estereotipos lingsticos ou culturais, e
valora positivamente as competencias que pose
como persoa plurilinge.
B5.5 Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e
sociais bsicas propias da sa idade.
Descricin de calidades fsicas e abstractas moi
bsicas de persoas, obxectos, lugares e actividades.
Narracin de acontecementos e descricin de estados e situacins presentes, e expresin moi bsica
de sucesos futuros. - Peticin e ofrecemento de in-
Criterios de avaliacin
soais, comportamento e convencins sociais, respectando as normas de cortesa e da netiqueta mis bsicas nos contextos respectivos.
B5.4 Producir textos e inferir o significado probable de
palabras ou frases que descoece a partir dos coecementos e experiencias transferidos desde as linguas
que coece.
B5.5. Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
B5.6 Distinguir e levar a cabo as funcins demandadas
polo propsito comunicativo, mediante os expoentes
bsicos de devanditas funcins e os patrns discursivos de uso mis habitual, e utilizar un repertorio lxico
suficiente para comunicar no seu nivel escolar, sempre
que sexan traballados en clase previamente.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CAA
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(et); disxuncin (ou); oposicin (mais);
causa (comme); finalidade (pour); comparacin (le plus, le moins); consecuencia
(alors); explicativas (parce que).
Relacins temporais (dabord, ensuite, il y
a).
Exclamacin (quel + nom !, dsol !) ;
interxeccin (si! Bravo !).
Negacin (pas de, rien).
Interrogacin (inversin (V + Suj.); rponses (si, pron. tonique + oui/non).
Expresin do tempo: presente; presente
progresivo (tre en train de); pasado (pass compos avec avoir et tre sans accords); futuro (futur proche). Introducin do
condicional (frmula de cortesa: je voudrais).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); habitual (frases simples + Adv.
(ex: souvent); incoativo (aller + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(phrases dclaratives); capacidade (savoir); posibilliade/probabilidade (peut-tre);
necesidade (il faut); obriga/prohibicin (il
faut, verbe devoir, imperativo); permiso
(pouvoir, demander); intencin/desexo (je
voudrais) ; cortesa.
Expresin da existencia (il y a, il ny a pas);
a entidade (p. ex. articles contracts, pronoms rflchis, adjectifs dmonstratifs); a
posesin (adxectivos posesivos dun e de
varios propietarios);a cualidade (formacin
regular e irregular dos adxectivos).
Expresin da cantidade: (plurais irregula-
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(and, too, also); disxuncin (or); oposicin
(but); causa (because (of); due to); finalidade (to + infinitive; for); comparacin
(as/not so +Adj.+ as; more comfortable/
quickly, faster (than); the fastest); resultado (so); condicin (if).
Relacins temporais (as soon as; while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags)
Exclamacin (What + Adj. +) noun, e. g.
What a wonderful trip!; How + Adj., e. g.
How amazing!; exclamatory sentences and
phrases, e. g. Well, that is a surprise! Fine!
Great! Terrific!).
Negacin (negative sentences with not,
never, (Noun, e. g. never mind, not to
worry), nobody, nothing; negative tags).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions)
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect); presente
(present simple and continuous); futuro
(going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect); habitual (simple tenses (+
Adv., e. g. usually; used to); incoativo
(start+verb +ing); terminativo (stop
+verb+ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able to); posibilidade/probabilidade
(may; perhaps); necesidade (must; need;
have (got) to); obriga (have (got) to; must;
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(anche, neanche); causa (per+ sostantivo:
per lavoro, per piacere); finalidade (per +
Inf.).
Relacins temporais (poi).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative
(anche)).
Exclamacin (aggettivi (p.es. buono!
ottimo!); interiezioni (p.es. mmm)).
Negacin (frasi dichiarative negative (p.
es. neanche)).
Interrogacin (totali (p. es. Hai mangiato?);
parziali introdotte da avv., pronomi e aggettivi interrogativi (p.es dove sei stata in
vacanza?); disgiuntiva (p.es. sei arrivata a
piedi o in macchina?)).
Expresin do tempo (presente (presente);
pasado (perfetto composto)) e do aspecto
(puntual (tempi semplici); durativo (presente; perfetto composto); habitual (tempi
semplici); terminativo (verbi intrinsecamente terminativi, p.es. arrivare)).
Expresin da modalidade: factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade (sapere + Inf.); posibilidade
(potere + Inf.); permiso (potere+Inf. semplice).
Expresin da existencia (p.es. c stato); a
entidade (nomi; pronomi tonici e atoni; dimostrativi);a calidade (p.es. tutto,
cos).Genere e numero; accordo.
Expresin da cantidade (singolare /plurale,
numerali). Quantit: p.es. un pacchetto;
grado: p.es. cos bello.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(e, nem, e tambm, e tambm no); disjuno (ou, ouou); oposio/contraste
(mas, mesmo assim); causa (porque; por
isso; como); finalidade (para + Inf.); comparao (mais/menos/ to + Adj./Adv.+
(do) que/ como /quanto; maior / mais pequeno...; superlativo absoluto (-ssimo, limo); resultado (assim, por isso); condio
(se, sem); discurso indireto (informaes,
oferecimentos, sugestes e ordens).
Relacins temporais (em seguida, logo,
enquanto).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; proforma (p.e eu tambm; certamente).
Exclamacin (formas elpticas: Que (+ S) +
Adj., p. e. Que dia lindo!; Que gentil!); sentenas e sintagmas exclama tivos, p.e.
Puxa, este PC est muito caro! Est
bom!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; nada nenhum (a),
ningum; proforma (p.e. eu tampouco)).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. Quem fez isso?); interrogativas tags (p.e. Queres ir ao cinema, no
queres?); interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simples e perfeito composto); presente (presente); futuro (presente do indicativo + Adv.; futuro simples;
haver-de ).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
Alemn
gern).
Francs
res; nmeros cardinais ata 4 cifras; nmeros ordinais ata dos cifras; articles partitifs). Adverbios de cantidade e medidas
(un (tout petit) peu, trop, pas assez + Adj.,
une bote, un paquet); o grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu (sur, sous,), position,
distance, mouvement, direction, provenance (venir + contraction de), destination
(aller + contraction ).
Expresin do tempo: puntual (demain
matin, jeudi soir); divisins ( en (anne));
indicacins de tempo (demain, hier); duracin (dejusqu, en ce moment); anterioridade (il y a); posterioridade (aprs);
secuenciacin ( partir de); frecuencia
(dhabitude, une/deux/ fois par).
Expresin do modo.
Ingls
imperative); permiso (could;); intencin
(present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there will
be/has been); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic); determiners); a calidade (e.
g. good at maths; rather tired).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. all (the), most, both, none. Degree: e. g.
really; quite; so;
a little).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance,
motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. five to
(ten)); divisions (e. g. century; season),
and indications (ago; early; later) of estate;
duration (fromto; during; until; since);
anteriority (already; (not) yet); posteriority
(afterwards; later); sequence (first, next,
last); simultaneousness (while, as); frequency (e. g. often, usually).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. easily; by post).
Italiano
ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza e origine).
Expresin do tempo (lora; divisione e
collocazione nel tempo; durata; anteriorit;
posteriorit; intermittenza; frequenza).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo).
Portugus
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo; continuar + Ger.;
estar a + Inf.); habitual (tempos simples (+
Adv.), p.e No vero est calor); incoativo
(comear a + Inf.); itera- tivas (pretrito
imperfeito do indicativo; prefixo re-, p.e.
reler); terminativo (pretrito perfeito simples e composto; acabar de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
de + Inf.; saber); posibilidade/probabilidade
(poder; dever; ser possvel / impossvel +
Inf.; talvez); e (ser preciso / necessrio +
Inf.); obrigacin (ter que /de, dever; imperativo); permiso (poder + Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibicin (imperativo
negativo); intencin (pretrito imperfeito
gostar de + Inf.; pensar + Inf.; querer de
/ter de + Inf.).
Expresin da existencia (p.e. estar, haver/ter); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/ tnicos);
determinantes); a calidade (-ssimo, -limo;
muito raro; melhor).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p.e. todo (a), maioria, ambos, nenhum(a). Grau: p.e. muito; to; um pouco).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento ,direo , origem, e acomodao).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. so quinze para as trs; em
1999), divises (p. e. sculo; estao) e
indicaes (p. e. atrs, cedo, tarde) de
tempo; durao (p. e. de/desde a; durante); anterioridade (ainda; ontem); posterioridade (depois, logo, prxima segundafeira); sequncia (primeiro, depois, finalmente); simultaneidade (ao mesmo tempo); frequncia (p. e. geralmente; usualmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo,
Alemn
Francs
Ingls
Italiano
Portugus
p.e. devagar, pior).
3 de ESO
Segunda Lingua Estranxeira. 3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
como mediador lingstico.
B1.7 Comprender a informacin esencial de pasaxes
curtas gravadas, que contean conversas, narracins
e/ou descricins predicibles, e de presentacins moi
sinxelas, emitidas con estruturas e lxico moi bsico, e
o apoio de imaxes moi redundantes, que traten sobre
asuntos da vida coti e de necesidade inmediata,previamente traballados, e que estean pronunciadas con lentitude e claridade, anda que sexa necesario escoitalas mis dunha vez.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CSIEE
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CSIEE
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CSIEE
Contidos
bsica e estruturndoa adecuadamente e axustndose, no seu caso, aos modelos e frmulas de
cada tipo de texto memorizados e traballados en
clase previamente.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin
mis modesta) ou da mensaxe (limitar o que realmente lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e os recursos lingsticos dispoibles.
Compensacin das carencias lingsticas mediante procedementos lingsticos, e paralingsticos.
Lingsticos:
Modificacin de palabras de significado parecido.
Definicin ou reformulacin dun termo ou expresin.
Uso da lingua materna ou estranxeirizacin de
palabras da lingua meta.
Peticin de axuda.
Paralingsticos:
Sinalacin de obxectos, uso de decticos ou realizar accins que aclaran o significado.
Uso da linguaxe corporal culturalmente pertinente
(xestos, expresins faciais, posturas, contacto visual ou corporal).
Uso de elementos cuasi-lxicos (humm, puah)
de valor comunicativo.
B.2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara
aos demais para comprender e facerse comprender.
B2.3 Rutinas ou modelos elementais de interaccin
segundo o tipo de situacin de comunicacin: sados e
despedidas, felicitacins, invitacins, expresins da
dor, conversa telefnica, compra-venda e outras,
igualmente cotis e bsicas.
Criterios de avaliacin
tuais sobre estes datos, sempre que poida pedir confirmacin da comprensin ao interlocutor ou que se lle
repita o dito.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CSIEE
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
coecidas polo contexto e mediante os coecementos
e experiencias noutras linguas.
B3.2. Seguir instrucins e consignas bsicas e comprender avisos, obrigas e prohibicins moi bsicas e
predicibles, e traballadas previamente, referidas a necesidades inmediatas, de estrutura moi sinxela e con
apoio visual.
B3.3 Comprender informacin relevante e previsible en
textos informativos ou narrativos breves, moi sinxelos e
ben estruturados, relativos a coecementos e experiencias propios da sa idade.
B3.4 Identificara idea xeral, os puntos mis relevantes
e informacin importante en textos,tanto en formato
impreso como en soporte dixital, breves e ben estruturados escritos nun rexistro neutro ou informal, que traten de asuntos habituais en situacins cotis, de aspectos concretos de temas de interese persoal ou educativo, e que contean estruturas sinxelas e un lxico
de uso frecuente.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
SLEB4.2 Completa un cuestionario sinxelo con informacin persoal bsica e relativa aos seus intereses ou
afeccins (p. e. para asociarse a un club internacional
de mozos).
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Execucin:
Elaboracin dun borrador seguindo textos modelo.
Estruturacin do contido do texto.
Organizacin do texto en pargrafos curtos, abordando en cada un unha idea principal do texto, e conformando entre todos o significado deste ou idea global.
Expresin da mensaxe con claridade axustndose aos modelos e frmulas de cada tipo de texto.
Reaxuste da tarefa (emprender unha versin
mis modesta) ou da mensaxe (limitar o que realmente lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e os recursos lingsticos dispoibles.
Recurso aos coecementos previos (utilizar linguaxe prefabricada-frases feitas, locucins, do
tipo me igual same, etc.).
Revisin:
Identificacin de problemas, erros e repeticins.
Atencin s convencins ortogrficas e signos de
puntuacin.
Presentacin coidada do texto (marxes, limpeza,
tamao da letra).
Reescritura definitiva.
lingstico - adecuado ao seu nivel escolar- e cun formato preestablecido, tanto en soporte papel como dixital, amosando interese pola presentacin limpa e ordenada do texto.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
cas e normas de cortesa propias da sa idade e de
rexistros informal e estndar; e da linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira.
Achegamento a algns aspectos culturais visibles:
hbitos, horarios, actividades ou celebracins mis
significativas; condicins de vida elementais (vivenda); relacins interpersoais (familiares, de amizade
ou escolares), comida, lecer, deportes, comportamentos proxmicos bsicos, lugares mis habituais; e a costumes, valores e actitudes moi bsicos e mis evidentes sobre aspectos propios da sa
idade nos pases onde se fala a lingua estranxeira.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
elementais e mis significativas nos costumes cotins entre os pases onde se fala a lingua estranxeira e o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4 Plurilingsmo:
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe
e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais, e valorando positivamente as competencias
que pose como persoa plurilinge.
B5.5 Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e
sociais bsicas propias da sa idade.
Descricin de calidades fsicas e abstractas moi
bsicas de persoas, obxectos, lugares e actividades.
Narracin de acontecementos e descricin de estados e situacins presentes, e expresin moi bsica
de sucesos futuros.
Peticin e ofrecemento de informacin, indicacins,
expresin moi sinxela de opinins e advertencias.
Expresin do coecemento, o descoecemento e a
certeza.
Expresin da vontade, a intencin, a orde, a autorizacin e a prohibicin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, a
Criterios de avaliacin
riencias transferidos desde as linguas que coece.
B5.5. Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
B5.6 Distinguir e levar a cabo as funcins demandadas
polo propsito comunicativo, mediante os expoentes
bsicos de devanditas funcins e os patrns discursivos de uso mis habitual, e utilizar un repertorio lxico
suficiente para comunicar no seu nivel escolar, sempre
que sexan traballados en clase previamente
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CSIEE
SLEB5.5. Comprende e comunica o propsito solicitado na tarefa ou ligado a situacins de necesidade inmediata da aula (pedir ou dar informacin, agradecer,
desculparse, solicitar algo, invitar, etc.) utilizando adecuadamente as estruturas sintctico-discursivas e o
lxico e necesarios, propios do seu nivel escolar e traballados previamente.
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(et); disxuncin (ou); oposicin (par contre); causa (comme); finalidade (afin de +
Inf.); comparacin (plus/moins que); consecuencia (donc); explicativas (parce que).
Relacins temporais (de , dans, il y a,
en).
Exclamacin (Oh l l! On y va!
Quel+nom !); locutions adverbiales (Tout
fait ! Bien sr !)
Negacin (negacin nos tempos compostos).
Interrogacin (que, quoi; inversin (V +
Suj.); rponses (si, pron. tonique + oui/non,
pron. tonique + aussi/non plus).
Expresin do tempo: presente; pasado
(pass rcent, pass compos: participes
passs avec les accords); futuro (futur
proche). Introducin do condicional (frmu-
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(and, too, also); disxuncin (or); oposicin
(but); causa (because (of); due to); finalidade (to + infinitive; for +-ing); comparacin (as/not so +Adj.+ as; more comfortable/ quickly, faster (than), the fastest); resultado (so); condicin (if; unless).
Relacins temporais (as soon as; while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags).
Exclamacin (What + (Adj. +) noun, e. g.
What a wonderful holiday!; How + Adj., e.
g. How interesting!; exclamatory sentences
and phrases, e. g. Well, that is a surprise!
Fine! Great!).
Negacin (negative sentences with not,
never, nobody, nothing; negative tags).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is this for?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
((e) anche, (e) neanche); oposicin (invece); condicin (se).
Relacins temporais (dopo + sintagma
nominale (p.es. dopo la partita siamo ritornati a casa), mentre).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative e
proforma (p.es. anche io, anchio)).
Exclamacin (forme ellittiche: nome (p.es.
forza! coraggio!); avverbio (p.es. certo!);
interiezioni (p.es. boh! non lo so proprio)).
Negacin (proforma (p.es. no, neanchio);
frasi dichiarative negative con non (mai)).
Interrogacin (totali ((p. es. da piccola
giocavi a calcio?); parziali introdotte da
avv., pronomi e aggettivi interrogativi (p.es.
cosa hai fatto di bello ieri?)).
Expresin do tempo: (pasado (imperfetto e
perfetto composto)) e do aspecto (puntual
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(e, nem, e tambm, e tambm no); disjuno (ou, ouou); oposio/contraste
(mas, mesmo assim); causa (porque; por
isso; como); finalidade (para + Inf.); comparao (mais/menos/ to + Adj./Adv.+
(do) que/ como /quanto; maior / mais pequeno...; superlativo absoluto (-ssimo, limo); resultado (assim, por isso); condio
(se, sem); discurso indireto (informaes,
oferecimentos, sugestes e ordens).
Relacins temporais (em seguida, logo,
enquanto).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; proforma (p.e eu tambm; certamente).
Exclamacin (formas elpticas: Que (+ S) +
Adj., p. e. Que dia lindo!; Que gentil!); sentenas e sintagmas exclama tivos, p.e.
Alemn
fen); intencin (Prsens).
Expresin da existencia (z. B. es gibt); da
entidade (zusammengesetzte Nomen;
Pronomen [Relativ-, Reflexiv- und Determinativpronomina]); da calidade (z. B. gut
im Rechnen, ziemlich mde).
Expresin da cantidade (Singular und
Plural; Kardinal- und Ordinalzahlen; Quantitt, z. B. alle, beide, kein; Grad, z. B. eigentlich, ganz, so, ein wenig).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. Viertel vor acht; Zeiteinheiten, z. B.
Jahrhundert; Jahreszeit; Ausdruck der Zeit
[vor; frh; spt]; Hufigkeit, z. B. oft, normalerweise).
Expresin do modo (Modaladverbien und stze).
Francs
la de cortesa: jaimerais).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); habitual (frases simples + Adv.
(ex: toujours, dhabitude); incoativo;terminativo (venir de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(phrases dclaratives); capacidade (tre
capable de); posibilliade/probabilidade
(peut-tre); necesidade (avoir besoin de +
infinitif, il faut); obriga/prohibicin (il faut,
verbe devoir, imperativo); permiso (pouvoir, demander); intencin/desexo (avoir
envie de) ; cortesa.
Expresin da existencia (presentativos); a
entidade (articles, noms composs, pronoms rflchis, adjectifs dmonstratifs;
proposicins adxectivais (qui/que)); a cualidade (posicin dos adxectivos, facile/
difficile ); a posesin (adxectivos posesivos).
Expresin da cantidade: (plurais irregulares; nmeros cardinais ata 4 cifras; nmeros ordinais ata dos cifras; articles partitifs). Adverbios de cantidade e medidas
(un (tout petit) peu, trop, (beaucoup) trop,
pas assez + Adj., un pot, kilomtres); o
grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu, position, distance, mouvement, direction, provenance, destination).
Expresin do tempo: puntual (moments du
jour (le matin, le soir), demain matin, jeudi
soir) ; divisins (au sicle, en (anne));
indicacins de tempo (aprs-demain,
avant-hier, tout de suite); duracin (maintenant); anterioridade (l y aque); posterioridade (plus tard); secuenciacin (finalement); simultaneidade (au moment o,
en mme temps); frecuencia (dhabitude,
une/deux/ fois par).
Expresin do modo.
Ingls
and continuous; present perfect; past perfect); presente (present simple and continuous); futuro (going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect); habitual (simple tenses (+
Adv., e. g. usually); used to); incoativo
(start +verb+ ing); terminativo
(stop+verb+ ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able to); posibilidade/probabilidade
(may; might; perhaps); necesidade (must;
need; have (got) to); obriga (have (got) to;
must; imperative); permiso (could; allow);
intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there will
be/has been); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic); determiners); a calidade (e.
g. good at maths; rather tired).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. all (the), most, both, none. Degree: e. g.
really; quite; so; a little).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance,
motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. five to
(ten)); divisions (e. g. century; season),
and indications (ago; early; later) of estate;
duration (fromto; during; until; since);
anteriority (already; (not) yet); posteriority
(afterwards; later); sequence (first, next,
last); simultaneousness (while, as); frequency (e. g. often, usually).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. easily; by post).
Italiano
(tempi semplici); durativo (presente e imperfetto; perfetto composto (+Avv.); perifrasi stare + gerundio); habitual (tempi
semplici e perfetto composto (+Avv.)).
Expresin da modalidade: factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
necesidade (avere bisogno di + N / Inf.);
obriga (imperativo informale); permiso (imperativo informale); intencin (imperfetto di
verbi volitivi + N / Inf.; avere voglia di +
Inf.).
Expresin da existencia (p.es.
cera/cerano); a entidade (nomi; pronomi
tonici e atoni, riflessivi; possessivi);a calidade (p.es. troppo).Genere e numero; accordo.
Expresin da cantidade (singolare /plurale,
numerali). Quantit: p.es. ciascuno; grado:
p.es. troppo bello.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, distanza, movimento e direzione).
Expresin do tempo (lora; divisione e
collocazione nel tempo; durata; anteriorit;
posteriorit; contemporaneit; sequenza;
intermittenza; frequenza).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo).
Portugus
Puxa, este PC est muito caro! Est
bom!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; nada, nenhum (a),
ningum; proforma (p.e. eu tampouco)).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. Quem fez isso?); interrogativas tags (p.e. Queres ir ao cinema, no
queres?); interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simples e perfeito composto); presente (presente); futuro (presente do indicativo + Adv.; futuro simples;
haver-de )..
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo; continuar + Ger.;
estar a + Inf.); habitual (tempos simples (+
Adv.), p.e No vero est calor); incoativo
(comear a + Inf.); itera- tivas (pretrito
imperfeito do indicativo; prefixo re-, p.e.
reler); terminativo (pretrito perfeito simples e composto; acabar de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
de + Inf.; saber); posibilidade/probabilidade
(poder; dever; ser possvel / impossvel +
Inf.; talvez); e (ser preciso / necessrio +
Inf.); obrigacin (ter que /de, dever; imperativo); permiso (poder + Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibicin ( negativo); intencin (pretrito imperfeito gostar
de + Inf.; pensar + Inf.; querer de /ter de +
Inf.).
Expresin da existencia (p.e. estar, haver/ter); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/tnicos);
determinantes); a calidade (-ssimo, -limo;
muito raro; melhor).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p.e. todo (a), maioria, ambos, nenhum(a). Grau: p.e. muito; to; um pouco).
Expresin do espazo (preposies e
Alemn
Francs
Ingls
Italiano
Portugus
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direo, origem, e acomodao).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. so quinze para as trs; em
1999), divises (p. e. sculo; estao) e
indicaes (p. e. atrs, cedo, tarde) de
tempo; durao (p. e. de/desde a; durante); anterioridade (ainda; ontem); posterioridade (depois, logo, prxima segundafeira); sequncia (primeiro, depois, finalmente); simultaneidade (ao mesmo tempo); frequncia (p. e. geralmente; usualmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo,
p.e. devagar, pior).
4 de ESO
Segunda Lingua Estranxeira. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB1.2. Capta os puntos principais e detalles relevantes de indicacins, anuncios, mensaxes e comunicados
breves, articulados de xeito lento e claro (por ex. por
megafona, ou nun contestador automtico), sempre
que as condicins acsticas sexan boas e o son non
estea distorsionado.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
Contidos
de novos elementos.
B1.2. Tolerancia da comprensin parcial ou vaga nunha
situacin comunicativa.
B1.3. Perseveranza no logro da comprensin oral,
reescoitando o texto gravado ou solicitando repeticin
do dito.
Criterios de avaliacin
actividades cotis, etc). sempre que se fale con lentitude e con claridade.
B1.4. Comprender o esencial en conversas sinxelas,
bsicas e breves sobre descricins, narracins, puntos
de vista e opinins relativos a temas frecuentes e de
necesidade inmediata relativas ao mbito persoal, sempre que se fale con lentitude, articulando de forma clara
e comprensible, e se o interlocutor est disposto a repetir ou reformular o dito.
B1.5 Comprender o sentido xeral e informacin moi
relevante e sinxela de presentacins sinxelas e ben
estruturadas sobre temas familiares e predicibles, previamente traballados, e de programas de televisin tales
como boletns meteorolxicos ou informativos, sempre
que as imaxes vehiculen gran parte da mensaxe.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
entrevista na que participa (por ex.nun centro de estudos), preguntas sobre asuntos persoais ou educativos
(datos persoais, intereses, preferencias e gustos persoais e acadmicos, coecemento ou descoecemento,
etc.), as como comentarios sinxelos e predicibles relacionados cos mesmos, sempre que poida pedir que se
lle repita, aclare ou elabore algo do que se lle dixo.
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB1.6. Identifica a informacin esencial de programas de televisin e presentacins sinxelas e ben estruturadas sobre asuntos cotins ou do seu interese familiares e predicibles articulados con lentitude e claridade
(p. ex. noticias, documentais ou entrevistas), cando as
imaxes vehiculan gran parte da mensaxe.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
bsica e estruturndoa adecuadamente e axustndose, no seu caso, aos modelos e frmulas de
cada tipo de texto memorizados e traballados en
clase previamente.
Reaxustar a tarefa (emprender unha versin mis
modesta) ou a mensaxe (limitar o que realmente
lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e
os recursos lingsticos dispoibles.
Compensar as carencias lingsticas mediante
procedementos lingsticos, e paralingsticos.
Lingsticos:
Modificar palabras de significado parecido.
Definir ou parafrasear un termo ou expresin.
Usar a lingua materna ou estranxeirizar
palabras da lingua meta.
Pedir axuda.
Paralingsticos:
Sinalar obxectos, usar decticos ou realizar
accins que aclaran o significado.
Usar linguaxe corporal culturalmente pertinente (xestos, expresins faciais, posturas,
contacto visual ou corporal).
Usar elementos cuasi-lxicos (humm, puah) de valor comunicativo.
B.2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara
aos demais para comprender e facerse comprender.
B2.3. Rutinas ou modelos bsicos de interaccin
segundo o tipo de situacin de comunicacin.
Criterios de avaliacin
tor necesite que se lle repita ou repetir o dito.
B2.4. Producir textos breves e comprensibles, tanto en
conversacin cara a cara como por telfono ou outros
medios tcnicos, nun rexistro neutro ou informal, cunha
linguaxe sinxela.
B2.5. Dar, solicitar e intercambiar informacin sobre
temas de importancia na vida coti e asuntos coecidos
ou de interese persoal, educativo ou ocupacional, e xustificar brevemente os motivos de determinadas accins
e plans, anda que s veces haxa interrupcins ou vacilacins, resulten evidentes as pausas e a reformulacin
para organizar o discurso e seleccionar expresins e
estruturas, e o interlocutor tea que solicitar s veces
que se lle repita o dito.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Formulacin de hipteses sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hipteses sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paratextuais , e do coecemento e experiencias noutras linguas.
Reformulacin de hipteses a partir da comprensin
de novos elementos.
B3.2 Soletreo e asociacin de grafa, pronunciacin e
significado a partir de modelos escritos e expresins
orais coecidas.
Criterios de avaliacin
estruturados, relativos a coecementos e experiencias
propios da sa idade e nivel escolar.
B3.4 Identificar a informacin esencial, os puntos mis
relevantes e detalles importantes en textos, tanto en
formato impreso como en soporte dixital, breves e ben
estruturados escritos nun rexistro formal ou neutro, que
traten de asuntos cotins, de temas de interese ou relevantes para os propios estudos e ocupacins, e que
contean estruturas sinxelas e un lxico de uso comn.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
dade bsicas.
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB4.2. Completa un cuestionario sinxelo con informacin persoal e relativa sa formacin, intereses ou
afeccins (por ex. para subscribirse a unha publicacin
dixital).
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
SLEB4.4. Escribe correspondencia formal bsica e
breve, dirixida a institucins pblicas ou privadas ou
entidades comerciais, fundamentalmente para solicitar
informacin, e observando as convencins formais e
normas de cortesa bsicas deste tipo de textos, cunha
presentacin limpa e ordenada do texto.
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
SLEB5.1. Produce lxico e estruturas bsicas intelixibles no oral e na escrita, e trazos fonticos que distinguen fonemas (nasalizacin, sonorizacin), e utiliza
con eficacia comunicativa patrns bsicos de ritmo, entoacin e acentuacin de palabras e frases.
CCL
CD
CAA
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB5.4. Participa en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, obras de teatro...) nos que se utilizan varias
linguas e relacionados cos Elementos Transversais,
evita estereotipos lingsticos ou culturais, e valora positivamente as competencias que pose como persoa
plurilinge.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CSIEE
Contidos
ais; e a costumes, valores e actitudes moi bsicos
e mis evidentes sobre aspectos propios da sa idade nos pases onde se fala a lingua estranxeira.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
elementais e mis significativas nos costumes cotins entre os pases onde se fala a lingua estranxeira
e o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4. Plurilingismo:
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe
e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais,
e valorando positivamente as competencias que pose como persoa plurilinge.
B5.5. Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e sociais bsicas propias da sa idade.
Descricin de calidades fsicas e abstractas moi bsicas de persoas, obxectos, lugares e actividades.
Narracin de acontecementos e descricin de estados e situacins presentes, e expresin moi bsica
de sucesos futuros.
Peticin e ofrecemento de informacin, indicacins,
expresin moi sinxela de opinins e advertencias.
Expresin do coecemento, o descoecemento e a
certeza.
Expresin da vontade, a intencin, a orde, a autorizacin e a prohibicin.
Expresin do interese, a aprobacin, o aprecio, a
satisfaccin, a sorpresa, e os seus contrarios.
Establecemento e mantemento bsicos da comunicacin e organizacin elemental do discurso.
B5.6. Lxico oral e escrito bsico de uso comn relativo
a
Identificacin persoal elemental; vivenda, fogar e
contorna; actividades bsicas da vida diaria; familia
e amigos; traballo, tempo libre, lecer e deporte; vacacins; sade mis bsica e coidados fsicos elementais; educacin e estudo; compras bsicas; ali-
Criterios de avaliacin
cementos e experiencias transferidos desde as linguas
que coece.
B5.5. Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis recensin de libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
B5.6. Distinguir e levar a cabo as funcins demandadas
polo propsito comunicativo, mediante os expoentes
bsicos de devanditas funcins e os patrns discursivos
de uso mis habitual, as como os seus significados
asociados (p. ex. utilizar unha estrutura interrogativa
para facer unha suxestin); utilizar un repertorio lxico
suficiente para comunicar no seu nivel escolar, e empregar para comunicarse mecanismos sinxelos bastante axustados ao contexto e intencin comunicativa
(repeticin lxica, elipse, dexe persoal, espacial e temporal, xustaposicin, e conectores e marcadores discursivos moi frecuentes), sempre que sexan traballados en
clase previamente.
Estndares de aprendizaxe
SLEB5.5. Comprende e comunica o propsito solicitado
na tarefa ou ligado a situacins de necesidade inmediata da aula (pedir ou dar informacin, agradecer, desculparse, solicitar algo, invitar, etc.) utilizando adecuadamente as estruturas sintctico-discursivas e o lxico
necesarios, propios do seu nivel escolar e traballados
previamente.
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(non seulementmais aussi); disxuncin
(ou bien); oposicin/concesin (cependant); causa (car); finalidade (de faon ,
de manire + Inf.); comparacin (le meilleur, le mieux, le pire, aussi + Adj. /Adv.
que; (ex: Il nest pas aussi intelligent que
toi); consecuencia (alors, donc); explicativas (ainsi, car).
Relacins temporais (puis, finalement, tout
de suite, enfin, pendant, pendant que +
Indic.).
Exclamacin (Comment,
Quel/Quelle/Quels/Quelles, Cest parti!).
Negacin (nejamais, ne rien, ne
personne, neplus).
Interrogacin (Et alors? quoi bon?
Quel, quelle, quels, quelles, pronomes
interrogativos (ex. lequel, laquelle, etc.),
Ah bon? Moi non, Moi non plus).
Expresin do tempo: presente (verbos
irregulares), pasado (pass compos, imparfait), futuro (futur proche, futur simple),
condicional (frmulas de cortesa e consello).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples), durativo (en + date), habitual
(parfois, jamais), incoativo (futur proche),
terminativo (pass rcent).
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(and, too, also); disxuncin (or); oposicin
(but); causa (because (of); due to); finalidade (to + infinitive; for+-ing); comparacin
(as/not so +Adj.+ as; more comfortable/
quickly, faster (than); the fastest); resultado (so); condicin (if; unless); estilo indirecto (reported information, offers, suggestions and commands).
Relacins temporais (the moment (she
left); while).
Be used to/ get used to.
Afirmacin (affirmative sentences; tags;
Me too; Think/Hope so).
Exclamacin (What + (Adj. +) noun, e. g.
What beautiful horses!; How + Adv. + Adj.,
e. g. How very nice!; exclamatory sentences and phrases, e. g. Hey, thats my bike!).
Negacin (negative sentences with not,
never, no (Noun, e. g. no chance), nobody,
nothing; negative tags; me neither).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is the book about?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect; past perfect); presente (present simple and continuous); futuro (going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
((e) anche, (e) neanche, n); disxuncin
(o); oposicin (ma, invece (di)); causa
(perch); finalidade (per/a + Inf.); condicin
(se); comparacin (pi / meno (di); come; il
pi / il meno ...(di)); resultado (allora, cos);
estilo indirecto (informazione riferita, consigli, ordini, offerte).
Relacins temporais (quando, prima, poi
dopo, mentre).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative e
proforma (p.es. anche io; credo/penso di
s)
Exclamacin (forme ellittiche: nome (p.es.
(che) peccato!); avverbio (p.es. bene!);
interiezioni (p.es. ah! eri tu; oh, che bello!)).
Negacin (proforma (p.es. no, neanchio,
(per) niente, credo di no); frasi dichiarative
negative con non (mai), (per) niente, nessuno/nessuna)).
Interrogacin (totali; parziali introdotte da
avv., pronomi e aggettivi interrogativi (p.es
quanti biscotti vuoi?; come mai vieni alla
festa?); disgiuntiva (p.es. preferisci caff o
t?); eco (p.es. Gianni chi?); orientate
(p.es. vero?)).
Expresin do tempo: (presente (presente);
pasado (imperfetto e perfetto composto);
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(no s...como tambm; no s ... tambm); disjuno (ou, ou...ou); oposio
/concesso (mas, mesmo assim;... embora); causa (por causa disso; da que); finalidade (para + Inf.; para que); comparao
(mais/menos/to/tanto + Adj./Adv./S + (do)
que/como/quanto; superlativo relativo (p.
e. o rapaz mais distrado da turma); resultado (assim, portanto;); condio (se,
sem); discurso indireto (informaes, oferecimentos, sugestes e ordens).
Relacins temporais (enquanto, antes que,
depois que, logo que, at que, sempre
que).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; frases impessoais).
Exclamacin (formas elpticas: Que + S +
(to) + Adj., p.e Que dia to lindo!); sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Ei,
esta a minha bicicleta!; Magnfica bolsa!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; (no) nada, nenhum
(a), ningum).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. de quem a culpa?);
interrogativas tag (p.e. isto fcil, no ?);
Alemn
Expresin da cantidade (Singular und
Plural; Kardinal- und Ordinalzahlen; Quantitt, z. B. viele; Grad, z. B. vllig, ein bisschen).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. um Mitternacht; Zeiteinheiten, z. B.
Semester; Ausdruck der Zeit [vor; frh;
spt]; Dauer [seit bis; whrend; ab]; Vorzeitigkeit [noch; schon (nicht)]; Nachzeitigkeit [danach; spter]; Aufeinanderfolge
[zuerst]; Hufigkeit, z. B. zweimal die Woche, tglich).
Expresin do modo (Modaladverbien und stze).
Francs
Expresin da modalidade: factualidade;
capacidade (arriver faire); posibilliade/probabilidade (il est probable que, probablement); necesidade; obriga/prohibicin
(cest qui de? cest +pron. tonique/nom+ de + Inf., interdit de); permiso;
intencin/desexo (dcider de faire qqch.,
jaimerais beaucoup faire qqch.) ; cortesa.
Expresin da existencia (presentativos); a
entidade (artigos, morfoloxa (prefixos (anti, hyper) e sufixos (-ette, -elle), pronomes
persoais, pronomes demostrativos; pronomes persoais OD e OI, en, y, proposicins adxectivais (o, dont); a cualidade,
a posesin (adxectivos posesivos).
Expresin da cantidade: (plurais irregulares; nmeros cardinais; nmeros ordinais;
artigos partitivos). Adverbios de cantidade
e medidas (beaucoup de, quelques, quelques-uns, tout le monde, plein de, plusieur(s)); o grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu, position, distance, mouvement, direction, provenance, destination;
pronome y ).
Expresin do tempo: puntual (tout
lheure, ce moment-l, au bout de); divisins (semestre, priode, au moment o);
indicacins de tempo (la semaine dernire,
le mois dernier,); duracin (encore /
neplus); anterioridade (dj, a
faitque);posterioridade (ensuite, puis);
secuenciacin (puis, enfin); simultaneidade
(pendant, alors que); frecuencia (toujours,
souvent, pas souvent, parfois, jamais).
Expresin do modo: (Adv. de manire en
ment).
Ingls
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect; and future continuous); habitual (simple tenses (+ Adv., e. g. every
Sunday morning); used to); incoativo (be
about to); terminativo (stop +verb+ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able to); posibilidade/probabilidade
(may; might; perhaps); necesidade (must;
need; have (got) to); obriga (have (got) to;
must; imperative); permiso (may; could;
allow); intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there could
be); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic, one(s); determiners); a cualidade (e. g. pretty good; much too expensive).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. lots/plenty (of). Degree: e. g. absolutely;
a (little) bit).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance,
motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. at
midnight), divisions (e. g. term), and indications (ago; early; late) of time; duration
(fromto; during; until; since); anteriority
(already; (not) yet); posteriority (afterwards; later); sequence (first, second, after
that, finally); simultaneousness (just when);
frequency (e. g. twice/four times a week;
daily).
Make and do.
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. carefully; in a hurry).
Uso de conectores.
Have/get causative.
Phrasal verbs.
Italiano
futuro (presente e futuro)) e do aspecto
(puntual (tempi semplici); durativo (presente e imperfetto; perfetto composto (+Avv.);
perifrasi stare + gerundio; continuare a
+Inf.); avere labitudine di + Inf.); iterativo
(prefisso ri-V; di nuovo); incoativo (cominciare a/iniziare a+Inf.; stare per + Inf.);
terminativo (verbi intrinsecamente terminativi (p.es. arrivare); perifrasi finire di+ Inf.;
perfetto composto (+Avv.))).
Expresin da modalidade: factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade ((non) essere capace di+Inf.));
posibilidade (potere + Inf.; forse; dovere
+Inf.); necesidade (dovere + Inf.; avere
bisogno di + N / Inf.; essere necessario +
Inf.); (dovere + Inf.; imperativo); permiso
(imperativo (+ pure); potere+Inf.); intencin
(presente, imperfetto e condizionale semplice di verbi volitivi + N / infinito; futuro
(+Avv.); pensare di + Inf.; avere voglia di +
Inf.).
Expresin da existencia (p.es. ci sar,
eccolo); a entidade (nomi contabili / massa
/ collettivi / composti; pronomi (relativi, riflessivi, tonici); determinanti); a calidade
(p.es. bravo in matematica; abbastanza
stanco).
Expresin da cantidade (singolare /plurale,
numerali cardinali, ordinali, collettivi (p.es.
doppio, coppia). Quantit: p.es. ognuno,
altro, partitivo (della, dello, del), un sacco
di; grado: p.es. troppo bello, abbastanza
dolce.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza, movimento, direzione,
origine e disposizione).
Expresin do tempo (lora (p.es. a mezzanotte, a mezzogiorno); divisione (p.es. di
mattina, in autunno) e collocazione nel
tempo (p.es. due anni fa, lanno scorso, ieri
mattina); durata (p.es. da (... a); fino a;
fra/tra ... e ...); anteriorit (p.es. prima, gi);
posteriorit (p.es. pi tardi, poi, il giorno
dopo); contemporaneit (p.es. mentre);
sequenza (p.es. prima .. poi ... dopo... allora); intermittenza (p.es. ogni tanto); fre-
Portugus
interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simples e perfeito composto e pretrito mais-que-perfeito composto); presente (presente); futuro (futuro
simples; (+Adv.); haver-de).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo (+ Adv.); andar a +
Inf.; ir + Ger.); habitual (tempos simples (+
Adv.); costumar+ Inf.); incoativo (desatar a
+ Inf.); iterativas (pretrito imperfeito do
indicativo; voltar a + Inf.); terminativo (pretrito perfeito simples composto e pretrito
mais-que-perfeito composto; vir de + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
/ incapaz de + Inf.; saber); posibilidade/
probabilidade (ser possvel / impossvel +
Inf.; tal vez); necessidade (ser preciso /
necessrio + Inf.); obrigacin (ser obrigatrio + Inf.; imperativo); permiso (poder +
Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibicin: (no) ser possvel /permitido + Inf.);
intencin (pretrito imperfeito gostar de +
Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.).
Expresin da existencia (p. e. existir, darse); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/ tnicos,
determinantes); a cualidade (p.e. bastante
bom; consideravelmente caro; timo).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p. e. bastante, a maior parte de, mais o
menos. Grau: p.e. consideravelmente;
bastante bem).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, ,direo).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. meio-dia), divises (p. e.
perodo, fim de semana) e indicaes de
tempo (p. e. atrs, cedo); durao (p. e.
at; entre ... e); anterioridade (anteontem;
j); posterioridade (mais tarde, na semana
Alemn
Francs
Ingls
Italiano
quenza (p.es. quasi mai, una volta alla
settimana)).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo (p.es. piano, cos, insieme)).
Portugus
que vem); sequncia (em primeiro lugar,
depois, em ltimo lugar); simultaneidade
(naquele momento); frequncia (p. e. cada
semana).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo, p.
e. pressa).
1 de bacharelato
Segunda Lingua Estranxeira I. 1 Bacharelato. Currculo Galicia.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB1.2. Capta os puntos principais e detalles relevantes de mensaxes, gravadas ou de viva voz, que contean instrucins, indicacins ou outra informacin claramente estruturada, sempre que poida volver escoitar o
dito ou pedir confirmacin.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB1.4. Entende o que se di en transaccins e xestins cotis e estruturadas (p. ex. en bancos, tendas,
hoteis, restaurantes, transportes ou centros educativos),
e os puntos principais e informacin relevante cando se
CCL
CAA
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
relevante e sinxela de presentacins ben estruturadas
sobre temas familiares e predicibles, e de programas de
televisin tales como informativos, entrevistas ou anuncios, sempre que as imaxes sexan suficientemente redundantes para facilitar a comprensin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
lle fala directamente en situacins menos habituais, pero predicibles (p. ex. a perda dun obxecto), sempre que
poida volver escoitar o dito.
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
SLEB2.2. Toma parte en conversas formais ou entrevistas de carcter acadmico ou ocupacional, sobre temas
moi habituais nestes contextos, intercambiando informacin relevante sobre feitos concretos, pedindo instrucins ou solucins a problemas prcticos, suscitando de
xeito sinxelo e con claridade os seus puntos de vista, e
xustificando brevemente as sas accins, opinins e
planos.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
lle gustara expresar), tras valorar as dificultades e
os recursos lingsticos dispoibles.
Compensar as carencias lingsticas mediante
procedementos lingsticos, e paralingsticos.
Lingsticos:
Modificar palabras de significado parecido.
Definir ou parafrasear un termo ou expresin.
Usar a lingua materna ou estranxeirizar palabras da lingua meta.
Pedir axuda.
Paralingsticos:
Sinalar obxectos, usar decticos ou realizar accins que aclaran o significado.
Usar linguaxe corporal culturalmente pertinente
(xestos, expresins faciais, posturas, contacto visual ou corporal).
Usar elementos cuasi-lxicos (humm, puah) de
valor comunicativo.
B2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara aos
demais para comprender e facerse comprender.
B2.3. Rutinas ou modelos comns de interaccin
segundo o tipo de situacin de comunicacin.
Criterios de avaliacin
tanto cara a cara como por telfono ou outros medios
tcnicos, nun rexistro formal, neutro ou informal, cun
discurso comprensible e adecuado situacin e utilizando as estratexias necesarias para iniciar, manter e
facer progresar a comunicacin.
B2.5. Intercambiar informacin e opinins, dar instrucins, describir e narrar acontecementos sinxelos, xustificar brevemente os motivos de accins e planos, formular hipteses, facer suxestins e argumentar de xeito
sinxelo, anda que se produzan pausas para planificar o
que se vai a dicir e en ocasins haxa que formular a
mensaxe en termos mis sinxelos e repetir ou reelaborar o dito para axudar comprensin do interlocutor.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
Contidos
de novos elementos.
B3.2. Recoecemento da estrutura das cartas formais
(remitente, cabeceira, lugar e data; asunto, sado ao
destinatario, corpo da carta, despedida e sinatura).
Criterios de avaliacin
tente, cabeceira, lugar e data; asunto, sado ao destinatario, corpo da carta, despedida e sinatura), e comprender un repertorio elemental e bsico de expresins
fixas de confirmacin ou denegacin, obriga, coecemento, necesidade e permiso utilizadas para a concesin dunha bolsa, a confirmacin dun pedimento, a reserva dun hotel, etc.
B3.5. Identificar a informacin esencial, os puntos mis
relevantes e detalles importantes en textos, en formato
impreso ou en soporte dixital, ben estruturados e de
curta ou media extensin, escritos nun rexistro formal,
informal ou neutro, que traten de asuntos cotins, de
temas de interese ou relevantes para os propios estudos ou ocupacins e que contean estruturas frecuentes e un lxico xeral de uso comn.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
B4.3. Escribir mensaxes sinxelas e breves con informacin, instrucins e indicacins bsicas e opinins sinxelas, relacionadas con actividades cotis ou do seu interese.
B4.4. Producir correspondencia formal para solicitar ou
dar informacin relativa a bens e servizos, a partir de
modelos sinxelos e bsicos, actuando como mediador
lingstico, se o caso, -adecuado ao seu nivel escolarcunha presentacin do texto limpa e ordenada.
B4.5. Escribir, en papel ou en soporte dixital, textos de
estrutura clara, breves ou de extensin media, sobre
asuntos cotins ou temas de interese persoal ou educativo, nun rexistro formal, neutro ou informal, utilizando os
recursos de cohesin, as convencins ortogrficas e os
signos de puntuacin mis comns, e mostrando un
control razoable de estruturas e un lxico de uso frecuente de carcter xeral.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCEC
CD
SLEB4.3. Escribe notas, anuncios, mensaxes e comentarios breves, en calquera soporte, nos que solicita e
transmite informacin e opinins sinxelas, respectando
as convencins e normas de cortesa e da netiqueta.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB5.1. Produce lxico e estruturas bsicas intelixibles no oral e na escrita, e trazos fonticos que distinguen fonemas (nasalizacin, sonorizacin), e utiliza
con eficacia comunicativa patrns bsicos de ritmo, entoacin e acentuacin de palabras e frases.
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
cins.
Procesos fonolxicos mis bsicos.
Acento fnico dos elementos lxicos illados e na oracin.
B5.2. Patrns grficos e convencins ortogrficas:
Uso das normas bsicas de ortografa da palabra.
Utilizacin adecuada da ortografa da oracin: coma,
punto e coma, puntos suspensivos, parnteses e
comias.
B5.3. Aspectos socioculturais e sociolingsticos:
Recoecemento e uso de convencins sociais bsicas e normas de cortesa propias da sa idade e de
rexistros informal e estndar; e da linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira.
Achegamento aos hbitos e actividades de estudo,
traballo e lecer, condicins de vida, e relacins interpersonais (no mbito educativo, ocupacional e institucional); o contorno xeogrfico bsico (clima,
rexins) e referentes artstico-culturais: feitos histricos e personaxes relevantes.
Recoecemento de valores, crenzas, actitudes e tradicins fundamentais, e calquera outros aspecto cultural de interese, as como os aspectos culturais bsicos que permitan comprender os pases onde se
fala a lingua estranxeira e actuar neles adecuadamente.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas
elementais e mis significativas nos costumes cotins entre os pases onde se fala a lingua estranxeira
e o noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4. Plurilingismo:
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe
e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias
linguas e relacionados cos Elementos Transversais,
evitando estereotipos lingsticos ou culturais, e valorando positivamente as competencias que pose
como persoa plurilinge.
B5.5. Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e so-
Criterios de avaliacin
mis claros para o interlocutor.
B5.2. Utilizar as convencins ortogrficas, de puntuacin e de formato de uso moi frecuente, en textos escritos en diferentes soportes, coa correccin suficiente
para non dar lugar a serios malentendidos, anda que
anda poidan cometerse erros que non interrompan a
comunicacin.
B5.3. Utilizar para a comprensin e producin de textos
orais e escritos os coecementos socioculturais e sociolingsticos adquiridos relativos vida coti (hbitos e
actividades de estudo, traballo e lecer), condicins de
vida e contorna, relacins interpersoais (entre homes e
mulleres, no mbito educativo, ocupacional e institucional), comportamento (posturas, expresins faciais, uso
da voz, contacto visual, proxmica), e convencins sociais (actitudes, valores), axustando a mensaxe ao destinatario e ao propsito comunicativo, e mostrando a
propiedade e cortesa debidas.
B5.4. Producir textos e inferir o significado probable de
palabras ou frases que descoece a partir dos coecementos e experiencias transferidos desde as linguas
que coece.
B5.5. Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
B5.6. Distinguir e levar a cabo as funcins demandadas
polo propsito comunicativo, mediante os expoentes
bsicos de devanditas funcins e os patrns discursivos
de uso mis habitual, as como os seus significados
asociados (por ex. utilizar unha estrutura interrogativa
para facer unha suxestin); e empregar para comunicarse mecanismos sinxelos bastante axustados ao contexto e intencin comunicativa (repeticin lxica, elipse, deixe persoal, espacial e temporal, xustaposicin, e
conectores e marcadores discursivos moi frecuentes),
sempre que sexan traballados en clase previamente.
B5.7. Recoecer e utilizar un repertorio lxico de uso
comn relativo a asuntos cotins e a temas xerais ou
relacionados cos propios intereses, estudos e ocupacins, e un repertorio limitado de expresins de uso moi
frecuente suficiente para comunicar no seu nivel escolar.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB5.4. Participa en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, obras de teatro...) nos que se utilizan varias
linguas e relacionados cos Elementos Transversais,
evita estereotipos lingsticos ou culturais, e valora positivamente as competencias que pose como persoa
plurilinge.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin; disxuncin; oposicin (alors que, au
lieu de + Inf, bien que, par contre, malgr,
pourtant, tout de mme); causa (puisque);
finalidade (de faon , de manire + Inf.);
comparacin (plusplus, moinsmoins,
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(not onlybut also; bothand); disxuncin
(or); oposicin/concesin ((not) but; ,
though); causa (because (of); due to; as);
finalidade (to+ infinitive; for+-ing); comparacin (as/not so Adj. as; less/more +
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(non solo ... ma anche; disxuncin (oppure); oposicin (per, mentre); causa (siccome); resultado / correlacin (dunque,
quindi, cos/tanto che/da); estilo indirecto
(consigli, ordini, offerte).
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(no s...como tambm; no s ... tambm); disjuno (ou, ou...ou); oposio
/concesso (mas, mesmo assim;... embora); causa (por causa disso; da que); finalidade e (para + Inf.; para que); compara-
Alemn
Adjektiv/Adverb + al); resultado/correlacin
(deshalb; so dass); condicin (wenn; sofern; falls); estilo indirecto.
Relacins temporais (sobald).
Afirmacin.
Exclamacin.
Negacin (z. B. nicht schlecht, durchaus
nicht, keineswegs!).
Interrogacin (W-Fragen, z. B. Wie kommt
es?; Ja/Nein-Fragen; So?).
Expresin do tempo: pasado (Prteritum;
Perfekt; Plusquamperfekt; historisches
Prsens); presente (Prsens); futuro (werden + Infinitiv).
Expresin da modalidade: factualidade
(Aussagestze); capacidade (schaffen);
posibilidade/probabilidade (mglicherweise; wahrscheinlich); necesidade (brauchen); obriga (brauchen / nicht brauchen);
permiso (drfen; knnen; lassen); intencin (denken zu + Infinitiv).
Expresin da existencia; da entidade
(zhlbare und nicht zhlbare Sammelbezeichnungen; zusammengesetzte Nomen;
Pronomen [Relativ-, Reflexiv- und Determinativpronomina]); da calidade (z. B.
eher unbekannte, leicht zu finden).
Expresin da cantidade (Zahlen, z. B.
Brche und Dezimalzahlen; Quantitt, z. B.
mehrere; Grad, z. B. ziemlich gut).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Stundenzhlung, z.
B. morgen um diese Zeit, in zehn Tagen; Zeiteinheiten, z. B. Semester; Ausdruck der Zeit [frher; spter]; Dauer, z. B.
den ganzen Tag, den ganzen Sommer
lang; Vorzeitigkeit [noch; schon (nicht)];
Nachzeitigkeit, z. B. danach, spter; Aufeinanderfolge [zuerst; zunchst; schlielich];
Gleichzeitigkeit [gerade als]; Hufigkeit, z.
B. sehr oft).
Expresin do modo (Modaladverbien und stze).
Francs
plusmoins, moinsplus); consecuencia
(de telle manire que, de faon ce que);
condicin (si, mme si + Indic.); estilo indirecto.
Relacins temporais (depuis, de jusqu,
lorsque, avant/aprs + Inf., au moment o,
() chaque fois que).
Exclamacin (Que, Hlas!)
Negacin (personne ne, rien ne,
neaucun, ne que, ne pas encore).
Interrogacin (lequel, laquelle, lesquels,
lesquelles, auquel, duquel).
Expresin do tempo: presente; pasado;
futuro.
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); durativo (il tait une fois); habitual (de temps en temps, chaque, tous
les); incoativo, terminativo.
Expresin da modalidade: factualidade;
capacidade (russir ); posibilliade/probabilidade (cest (presque) certain);
necesidade; obriga/prohibicin (dfense
de, dfendu de+ Inf.); permiso (permettre
de faire qqch. qqun, donner la permission qqun de faire qqch); intencin/desexo (penser/esprer + Inf,); factitivo o causal con el verbo faire (ex: Pierre a
fait tomber son livre/sest fait couper les
cheveux); condicional (conditionnel prsent) ; cortesa.
Expresin da existencia: presentativos; a
entidade (artigos, sustantivos, pronomes
persoais, adxectivos e pronomes demostrativos; pronomes persoais OD e OI, en,
y; proposicins adxectivais); a cualidade;
a posesin.
Expresin da cantidade (fraccins, decimais, porcentaxes; artigos partitivos, adverbios de cantidade e medidas) e do
grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu, position, distance, mouvement, direction, provenance, destination).
Expresin do tempo: puntual (dans n
jours); divisins (dans les annes, quinzaine); indicacins de tempo (au dbut, la
Ingls
Adj./Adv. (than); better and better; the highest in the world); resultado (so; so that);
condicin (if; unless); estilo indirecto (reported information, offers, suggestions and
commands).
Relacins temporais (the moment (she
left); while).
Afirmacin (affirmative sentences; tags;
Me too; Think/Hope so).
Exclamacin (What + (Adj. +) noun, e. g.
What beautiful horses!; How + Adv. + Adj.,
e. g. How very nice!; exclamatory sentences and phrases, e. g. Hey, thats my bike!).
Negacin (negative sentences with not,
never, no (Noun, e. g. no chance), nobody,
nothing; negative tags; me neither).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; What is the book about?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect; past perfect); presente (present simple and continuous); futuro (going to; will; present simple and continuous + Adv.).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect; and future continuous); habitual (simple tenses (+ Adv., e. g. every
Sunday morning); used to); incoativo (be
about to); terminativo (stop+verb+ ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (can;
be able to); posibilidade/probabilidade
(may; might; perhaps); necesidade (must;
need; have (got) to); obriga (have (got) to;
must; imperative); permiso (may; could;
allow); intencin (present continuous).
Expresin da existencia (e. g. there could
be); a entidade
(count/uncount/collective/compound
nouns; pronouns (relative, reflexive/emphatic, one(s); determiners); a cualidade (e. g. pretty good; much too expensive).
Expresin da cantidade (singular/plural;
cardinal and ordinal numerals. Quantity: e.
g. lots/plenty (of). Degree: e. g. absolutely;
Italiano
Relacins temporais ((da) quando, prima
di, appena).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative,
proforma (spero di s).
Exclamacin (forme ellittiche: sintagma
preposizionale. (p.es in bocca al lupo!);
frase semplice (p.es. crepi (il lupo)!); interiezioni (p.es. eh!, Anna!)).
Negacin (frasi dichiarative negative con
avverbi e quantificatori negativi (non, nessuno); proforma (p.es. spero di no)).
Interrogacin (totali; parziali introdotte da
avverbi e pronomi e aggettivi interrogativi
(p.es. da quando)).
Expresin do tempo (presente (presente);
pasado (perfetto composto); futuro (presente)) e do aspecto (puntual (tempi semplici); durativo (presente; perfetto composto (+Avv.); continuare a + Inf.); habitual
(tempi semplici e perfetto composto
(+Avv.)); iterativo (ancora); incoativo (mettersi a +Inf.); terminativo (smettere di+ Inf.;
tempi composti (+Avv.)).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
necesidade (bisognare + Inf.); obriga (imperativo; aver da + Inf., essere costretto a
+Inf.); permiso (essere permesso + Inf.);
intencin (avere lintenzione di + Inf.; decidere di + Inf.)); prohibicin (non) essere
permesso + Inf.).
Expresin da existencia (p.es. ecco fatto);
a entidade (nomi contabili / massa / collettivi; pronomi (riflessivi, tonici); determinanti); a calidade (p.es. davvero interessante).
Expresin da cantidade (numero: singolare/plurale; numerali cardinali, ordinali, collettivi (p.es. dozzina), moltiplicativi (p.es.
doppio). Quantit: p.es. la maggior parte;
grado: p.es. davvero carino.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza, movimento, direzione,
origine e disposizione).
Expresin do tempo (lora (p.es. alle 17
(ore)); divisione (p.es. allalba) e collocazione nel tempo (p.es. laltro ieri); durata
Portugus
o (mais/menos/to/tanto + Adj./Adv./S +
(do) que/como/quanto; superlativo relativo
(p. e. o rapaz mais distrado da turma);
resultado (assim, portanto;); condio (se,
sem); discurso indireto (informaes, oferecimentos , sugestes e ordens).
Relacins temporais (enquanto, antes que,
depois que, logo que, at que, sempre
que).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; frases impessoais).
Exclamacin (formas elpticas: Que + S +
(to) + Adj., p.e Que dia to lindo!); sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Ei,
esta a minha bicicleta!; Magnfica bolsa!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com no, nunca; (no) nada, nenhum
(a), ningum).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU- (p.e. de quem a culpa?);
interrogativas tag (p.e. isto fcil, no ?);
interrogativas eco).
Expresin do tempo: pasado (pretrito
imperfeito, perfeito simples e perfeito composto e pretrito mais-que-perfeito composto); presente (presente); futuro (futuro
simples; (+Adv.); haver-de).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro simples, pretrito imperfeito e pretrito perfeito
composto do indicativo (+ Adv.); andar a +
Inf.; ir + Ger.); habitual (tempos simples (+
Adv.); costumar+ Inf.); incoativo (desatar a
+ Inf.); iterativas (pretrito imperfeito do
indicativo; voltar a + Inf.); terminativo (pretrito perfeito simples e composto e pretrito mais-que-perfeito composto; vir de +
Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade ( capaz
/ incapaz de + Inf.; saber); posibilidade/
probabilidade (ser possvel / impossvel +
Inf.; tal vez); necessidade (ser preciso /
necessrio + Inf.); obrigacin (ser obrigatrio + Inf.; imperativo); permiso (poder +
Alemn
Francs
Ingls
fin, en dbut de semaine); duracin (matine, journe, soire); anterioridade (jusqu ce que); posterioridade (ds que, depuis (le temps) que); secuenciacin (premirement, deuximement); simultaneidade (lorsque, lors de + nom); frecuencia
(tous/ toutes les, gnralement, quelquefois, rarement, presque jamais).
Expresin do modo (de cette manire, de
cette faon l).
a (little) bit).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance,
motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points e. g. at midnight), divisions (e. g. term), and indications (ago; early; late) of time; duration
(fromto; during; until; since); anteriority
(already; (not) yet); posteriority (afterwards; later); sequence (first, second, after
that, finally); simultaneousness (just when);
frequency (e. g. twice/four times a week;
daily).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. carefully; in a hurry).
Uso de conectores.
Have/get causative.
Phrasal verbs.
Gerund and infinitive.
Italiano
(p.es. tutto lanno; da); anteriorit (p.es.
prima di, (non) ancora); posteriorit (p.es.
appena); contemporaneit (p.es. allo stesso tempo, allimprovviso); sequenza (p.es.
prima .. poi ... dopo... allora); intermittenza
(p.es. ogni tanto); frequenza (p.es. (200 )
al mese)).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo: p.es. in fretta).
Portugus
Inf.; ser possvel/permitido + Inf.); prohibicin: (no) ser possvel /permitido + Inf.);
intencin (pretrito imperfeito gostar de +
Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.).
Expresin da existencia (p. e. existir, darse); a entidade (substantivos contveis
/massivos /coletivos /compostos; pronomes (relativos, reflexivos tonos/ tnicos,
determinantes); a cualidade (p.e. bastante
bom; consideravelmente caro; timo).
Expresin da cantidade (Singular/Plural;
Numerais cardinais e ordinais. Quantidade: p. e. bastante, a maior parte de, mais o
menos. Grau: p.e. consideravelmente;
bastante bem).
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, ,direo).
Expresin do tempo (expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. meio-dia), divises (p. e.
perodo, fim de semana) e indicaes de
tempo (p. e. atrs, cedo); durao (p. e.
at; entre... e); anterioridade (anteontem;
j); posterioridade (mais tarde, na semana
que vem); sequncia (em primeiro lugar,
depois, em ltimo lugar); simultaneidade
(naquele momento); frequncia (p. e. cada
semana).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo, p.
e. pressa).
2 de bacharelato
Segunda Lingua Estranxeira II. 2 Bacharelato.
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSC
Contidos
fa e tema.
Identificacin do tipo textual, adaptando a comprensin ao mesmo.
Distincin de tipos de comprensin (sentido xeral,
informacin esencial, puntos principais).
Formulacin de hipteses sobre contido e contexto.
Inferencia e formulacin de hipteses sobre significados a partir da comprensin de elementos significativos, lingsticos e paralingsticos (acenos, entoacin, etc).
Inferencia e formulacin de hipteses sobre significados a partir do coecemento doutras linguas, e de
elementos non lingsticos (imaxes, msica, etc.).
Reformulacin de hipteses a partir da comprensin
de novos elementos.
B1.2 Tolerancia da comprensin parcial ou vaga nunha
situacin comunicativa, e conciencia da importancia de
chegar a comprender textos orais sen precisar entender
todos e cada un dos seus elementos.
B1.3 Constancia no logro da comprensin oral, reescoitando o texto gravado ou solicitando repeticin do dito.
Criterios de avaliacin
detalles relevantes do texto.
B1.2 Identificar o sentido xeral, a informacin esencial,
os puntos principais e os detalles mis relevantes en
textos orais breves ou de lonxitude media, claramente
estruturados, e transmitidos de viva voz ou por medios
tcnicos e articulados a unha velocidade media, nun
rexistro formal, informal ou neutro, e que traten de aspectos concretos ou abstractos de temas xerais, sobre
asuntos cotins en situacins correntes ou menos habituais, ou sobre os propios intereses nos mbitos persoal, pblico, educativo e ocupacional/laboral, sempre que
as condicins acsticas non distorsionen a mensaxe e
se poida volver escoitar o dito.
B1. 3 Comprender o esencial e informacin relevante en
situacins comns anda que poidan necesitar dunha
xestin ou transaccin menos habitual (explicacins a
unha reclamacin, cancelacin dun servizo, etc. ) que
impliquen a solicitude de datos, realizacin de accins,
formas de pagamento, etc), sempre que lle poidan repetir o dito.
B1. 4 Comprender o esencial en conversas sinxelas,
sobre argumentacins bsicas, puntos de vista e opinins relativos a temas frecuentes do mbito persoal
ou pblico, suposicins e hipteses, sensacins e sentimentos bsicos, claramente estruturados e articulados
a unha velocidade lenta ou media, e se o interlocutor
est disposto a repetir ou reformular o dito.
B1.5 Comprender o sentido xeral e informacin esencial
en presentacins ben estruturadas sobre temas coecidos e predicibles, e de programas de televisin tales
como informativos, entrevistas ou anuncios, e pelculas
sempre que as imaxes sexan suficientemente redundantes para facilitar a comprensin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
SLEB1.2 Capta os puntos principais e detalles relevantes de mensaxes gravadas ou de viva voz, claramente
articulados, que contean instrucins, indicacins ou
outra informacin, mesmo de tipo tcnico sempre que
poida volver escoitar o dito ou pedir confirmacin.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
SLEB1.6 Identifica, con apoio visual , as ideas principais e informacin relevante en presentacins ou charlas ben estruturadas e de exposicin clara sobre temas
coecidos ou do seu interese relacionados co mbito
educativo ou ocupacional. e os aspectos mis significativos de noticias de televisin claramente articuladas, ,
as como o esencial de anuncios publicitarios, series e
pelculas ben estruturados e articulados con claridade,
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
SLEB2.1 Participa activamente en intercambios comunicativos na aula, utilizando a maiora das veces a lingua estranxeira, producindo mensaxes adecuadas s
situacins de comunicacin reais ou simuladas e colaborando para entender e facerse entender.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
Contidos
zando accins que aclaran o significado.
Uso da linguaxe corporal culturalmente pertinente
(xestos, expresins faciais, posturas, contacto visual ou corporal).
Uso de elementos cuasi-lxicos (humm, puah)
de valor comunicativo.
B.2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara
aos demais para comprender e facerse comprender.
B2.3 Rutinas ou modelos comns de interaccin segundo o tipo de situacin de comunicacin.
Criterios de avaliacin
gumentar de xeito sinxelo pero eficaz.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
SLEB2.5 Toma parte en conversacins formais, entrevistas e reunins de carcter acadmico ou ocupacional, sobre temas habituais nestes contextos, intercambiando informacin pertinente sobre feitos concretos,
pedindo e dando instrucins ou solucins a problemas
prcticos, expondo os seus puntos de vista de maneira
sinxela e con claridade, e razoando e explicando brevemente e de maneira coherente as sas accins, opinins e plans.
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CAA
CSC
CCEC
CCL
CAA
CSC
CCEC
CD
CCL
CD
CCL
CCEC
CAA
CSC
CCL
CD
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
cias, reais ou imaxinarios, e intercmbianse informacin, ideas e opinins sobre aspectos tanto abstractos
como concretos de temas xerais, coecidos ou do seu
interese.
SLEB3.6 Entende o suficiente de cartas, faxes ou
correos electrnicos de carcter formal, oficial ou institucional como para poder reaccionar en consecuencia
(p. ex. se se lle solicitan documentos para unha estancia de estudos no estranxeiro).
CCL
CCEC
CD
CCL
CD
CSC
CAA
CCL
CD
CSC
CCL
CD
CAA
SLEB4.3 Escribe notas, anuncios, mensaxes e comentarios breves, en calquera soporte, nos que solicita e
transmite informacin e opinins sinxelas e nos que
resalta os aspectos que lle resultan importantes , respectando as convencins e normas de cortesa e da
netiqueta..
CCL
CD
CAA
CCL
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
clara, sobre temas de interese persoal, ou asuntos cotins ou menos habituais, nun rexistro formal, neutro ou
informal, utilizando adecuadamente os recursos de cohesin, as convencins ortogrficas e os signos de puntuacin mis comns, e mostrando un control razoable
de expresins, estruturas e un lxico de uso frecuente,
tanto de carcter xeral como mis especfico dentro da
propia rea de especializacin ou de interese.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSC
CCL
CCSC
CD
CCL
CAA
CCEC
CCL
CCEC
CSC
CAA
CCL
CCEC
Contidos
rexistros informal e estndar; e da linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira.
Achegamento aos hbitos e actividades de estudo,
traballo e lecer, condicins de vida, e relacins interpersonais (no mbito educativo, ocupacional e institucional); o contorno xeogrfico bsico (clima,
rexins) e referentes artstico-culturais: feitos histricos e personaxes relevantes.
Recoecemento de valores, crenzas, actitudes e
tradicins fundamentais, e calquera outro aspecto
cultural de interese, as como os aspectos culturais
bsicos que permitan comprender os pases onde se
fala a lingua estranxeira e actuar neles adecuadamente.
Identificacin dalgunhas similitudes e diferenzas elementais e mis significativas nos costumes cotins
entre os pases onde se fala a lingua estranxeira e o
noso.
Actitude receptiva e respectuosa cara s persoas,
pases e comunidades lingsticas que falan outra
lingua e teen unha cultura diferente propia.
B5.4 Plurilingsmo:
Identificacin de similitudes e diferenzas entre as
linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe
e lograr unha competencia comunicativa integrada.
Participacin en proxectos nos que se utilizan varias
linguas e relacionados cos Elementos Transversais,
evitando estereotipos lingsticos ou culturais, e valorando positivamente as competencias que pose
como persoa plurilinge.
Recurso aos coecementos e experiencias lingsticas noutras linguas que coece (patrns discursivos
para a organizacin e ampliacin ou restruturacin
da informacin; elementos adecuados de coherencia
y de cohesin textual para organizar el discurso, facer progresar o tema,etc.).
B5.5 Funcins comunicativas:
Iniciacin e mantemento de relacins persoais e sociais bsicas propias da sa idade.
Descricin de calidades fsicas e abstractas moi bsicas de persoas, obxectos, lugares e actividades.
Narracin de acontecementos e descricin de estados e situacins presentes, e expresin moi bsica
de sucesos futuros.
Criterios de avaliacin
orais e escritos os coecementos socioculturais e sociolingsticos adquiridos relativos vida coti (hbitos
e actividades de estudo, traballo e lecer), condicins de
vida e contorna socio-econmica, relacins interpersoais (xeneracionais, ou no mbito educativo, ocupacional
e institucional), e convencins sociais (actitudes, valores), as como os aspectos culturais xerais que permitan
comprender e expresar adecuadamente informacin e
ideas presentes nos textos.
B5.4 Producir textos e inferir o significado probable de
palabras ou frases que descoece a partir dos coecementos e experiencias transferidos desde as linguas
que coece.
B5.5 Participar en proxectos (elaboracin de materiais
multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes no centro, e relacionados cos Elementos Transversais, evitando estereotipos lingsticos ou culturais.
B5.6 Distinguir e levar a cabo as funcins requiridas
polo propsito comunicativo e un repertorio dos seus
expoentes mis comns, as como patrns discursivos
habituais para iniciar e conclur o texto adecuadamente,
organizar a informacin de xeito claro, ampliala con
exemplos ou resumila.
B5.7 Coecer e utilizar lxico escrito de uso comn
relativo a asuntos cotins e a temas xerais ou relacionados cos propios intereses, estudos e ocupacins, e
un repertorio limitado de expresins e modismos de uso
frecuente.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CAA
SLEB5.4 Participa en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis... recensin de libros e
pelculas, obras de teatro...) nos que se utilizan varias
linguas e relacionados cos Elementos Transversais,
evita estereotipos lingsticos ou culturais, e valora positivamente as competencias que pose como persoa
plurilinge.
CCL
CCSC
CCEC
CCL
CCSC
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Francs
Expresin de relacins lxicas: conxuncin; disxuncin; oposicin/concesin
(seulement si, mme si, quoique, malgr
que + Subj. (para un feito real)); causa
(tant donn que); finalidade (pour que,
dans le but que, de faon/manire ce
que, afin que + Subj.); comparacin (cest
le meilleur/pire que + Subj., autant/tant);
consecuencia (si bien que); condicin (
condition de + Inf., moins de + inf.,
au/dans le cas o (+ conditionnel)); estilo
indirecto.
Relacins temporais (auparavant, alors
que, en attendant, tant que, aussitt, ds,
Ingls
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(neithernor); disxuncin (eitheror);
oposicin/concesin (only (it didnt work);
despite/in spite of + NP/VP/sentence);
causa (because (of); due to; as; since);
finalidade (so as to); comparacin (as/not
so Adj. as; far less tiresome/much more
convenient (than); the best by far); resultado/correlacin(suchthat); condicin (if;
unless; in case; supposing); estilo indirecto
(reported information, offers, suggestions,
promises, commands, wishes, warnings).
Relacins temporais ((just) as; while; once
(we have finished).
Italiano
Expresin de relacins lxicas: conxuncin
(inoltre, (e) pure); disxuncin (altrimenti);
oposicin (comunque); causa (poich);
concesiva (anche se, malgrado, bench);
finalidade (da + Inf, affinch); condicin
(se, nel caso che); comparacin (pi / meno (che); (cos) ... come; il pi / il meno ...
(di/tra); meglio/peggio (di); resultado / correlacin (perci, siasia/che); estilo indirecto (informazione riferita, consigli, ordini,
offerte; promesse).
Relacins temporais (dopo (+Inf. composto), finch).
Afirmacin (frasi dichiarative affermative;
Portugus
Expresin de relacins lxicas: conjuno
(alm disso; nem sequer); oposio/concesso (porm; apesar de); causa
(por causa de; devido a; por consequncia); finalidade (afim de que); comparao
(mais/menos/to/tanto+ Adj./Adv./S + (do)
que / como/quanto; como se; bastante
menos cansado; muito mais raro; superlativo absoluto (p.e. -errimo); resultado/ correlao (to...que, tanto...que); condio
(se, sem que, a no ser que, a menos
que); estilo indireto (informaes, oferecimentos, sugestes, promessas, ordens,
desejos).
Alemn
denn schon passiert?; Ja/Nein-Fragen).
Expresin do tempo: pasado (Prteritum;
Perfekt; Plusquamperfekt; historisches
Prsens; Konjunktiv I); presente (Prsens;
Konjunktiv I); futuro (werden + Infinitiv).
Expresin da modalidade: factualidade
(Aussagestze); capacidade ([dazu]
braucht es); posibilidade/probabilidade
(werden; wahrscheinlich; mssen); necesidade (bentigen; brauchen); obriga (brauchen / nicht brauchen); permiso (drfen;
knnen; lassen); intencin (denken zu +
Infinitiv).
Expresin da existencia; da entidade
(zhlbare und nicht zhlbare Sammelbezeichnungen; zusammengesetzte Nomen;
Pronomen [Relativ-, Reflexiv- und Determinativpronomina]); da calidade (z. B.
blulich).
Expresin da cantidade (Zahlen, z. B.
etwa zwanzig Bcher; Quantitt, z. B.
zweimal so viele; Grad, z. B. uerst
schwierig).
Expresin do espazo (Prpositionen;
Lokaladverbien).
Expresin do tempo (Zeitpunkte, z. B.
damals, innerhalb eines Monats, jederzeit; Zeiteinheiten; Ausdruck der Zeit, z. B.
am Anfang / am Ende des Monats; Dauer, z. B. die ganze Woche; Vorzeitigkeit
[noch; schon (nicht); lange/kurz davor];
Nachzeitigkeit, z. B. spter, lange/kurz
danach; Aufeinanderfolge [erstens; ferner;
schlussendlich]; Gleichzeitigkeit [gerade
als]; Hufigkeit, z. B. selten, wochenweise).
Expresin do modo (Modaladverbien und stze, z. B. vllig).
Francs
tandis que).
Exclamacin (Comme si!).
Negacin (pas question, pas du tout).
Interrogacin (Question rapporte, ex: Il
me demande quelle heure commence le
film?).
Expresin do tempo: presente; pasado
(plus-que-parfait); futuro (futur antrieur).
Expresin do aspecto: puntual (frases
simples); durativo ( cette poque l);
habitual (n fois par mois/an); incoativo (tre prt ); terminativo (arrter de).
Expresin da modalidade: factualidade;
capacidade; posibilliade/probabilidade(il
est possible que, il se peut que); necesidade; obriga/prohibicin (navoir qu, il
ny a qu); permiso (Puis-je?); intencin/desexo (exprimer le souhait qui concerne un autre: j'aimerais que/ je voudrais
que/ jaurais envie que/ a me plairait que
+ Subj.); voix passive; condicional; cortesa.
Expresin da existencia: presentativos; a
entidade (artigos, sustantivos, pronomes
persoais, adxectivos e pronomes demostrativos; pronomes persoais OD e OI, en,
y, proposicins adxectivais (lequel, laquelle, lesquels, lesquelles, auquel, duquel)); a cualidade; a posesin (pronomes
posesivos).
Expresin da cantidade (environ, peu
prs, plus ou moins, le double, le triple,
artigos partitivos, adverbios de cantidade e
medidas) e do grao.
Expresin do espazo (prpositions et
adverbes de lieu, position, distance, mouvement, direction, provenance, destination).
Expresin do tempo: puntual (demain
cette heure-l, hier cette heure-ci,); divisins (hebdomadaire, mensuel, annuel);
indicacins de tempo, duracin (toujours
(ex: Il travaille toujours Paris?); anterioridade (en attendant); posterioridade ( peine que, aussitt que); secuenciacin
(pour conclure, pour faire le bilan, si on fait
le point, comme conclusion); simultaneida-
Ingls
Afirmacin (emphatic affirmative sentences
/ the dummy do, e. g. I do love classic music; tags, e. g. I should have).
Exclamacin (What + noun + sentence), e.
g. What a nuisance (he is)!; How + Adv. +
Adj., e. g. How very extraordinary!; exclamatory sentences and phrases, e. g. Gosh,
it is freezing!).
Negacin (e. g. Nope; Never ever; You
neednt have).
Interrogacin (Wh- questions; Aux. Questions; Says who? Why on earth did she say
that?; tags).
Expresin do tempo: pasado (past simple
and continuous; present perfect simple and
continuous; past perfect simple and continuous); presente (present simple and continuous); futuro (present simple and continuous + Adv.; will be + verb+ ing).
Expresin do aspecto: puntual (simple
tenses); durativo (present and past simple/perfect; and future continuous); habitual (simple tenses (+ Adv.); used to;
would); incoativo (start/begin by
+verb+ing); terminativo (cease +verb+ing).
Expresin da modalidade: factualidade
(declarative sentences); capacidade (it
takes /serves); posibilidade/probabilidade (will; likely; should;); necesidade (want; take); obriga (need/neednt); permiso (may; could; allow)
intencin (be thinking of +verb+ing).
Expresin da existencia (e. g. there must
have been); a entidade (count/uncount/collective/compound nouns;
pronouns (relative, reflexive/emphatic,
one(s); determiners); a cualidade (e. g.
bluish; nice to look at).
Expresin da cantidade: Number (e. g.
some twenty people; thirty something).
Quantity: e. g. twice as many; piles of
newspapers; mountains of things. Degree:
e. g. extremely; so (suddenly).
Expresin do espazo (prepositions and
adverbs of location, position, distance,
motion, direction, origin and arrangement).
Expresin do tempo (points (e. g. back
Italiano
frasi impersonali, si passivante).
Exclamacin (Come /Quanto + frase (p.es.
come sei dolce!); interiezioni (p.es. ops!)).
Negacin (frasi dichiarative negative con
avverbi e quantificatori negativi (nn,
pi).
Interrogacin (totali; parziali introdotte da
avverbi e pronomi e aggettivi interrogativi
(p.es. fino a quando); eco (p.es. dove non
sei mai andato?); orientate (p.es. non credi?)).
Expresin do tempo (presente (presente);
pasado (imperfetto, perfetto composto);
futuro (futuro semplice)) e do aspecto
(puntual (tempi semplici); durativo (presente e imperfetto; perfetto composto (+Avv.));
habitual (tempi semplici e perfetto composto (+Avv.)); iterativo (imperfetto + Avv.);
incoativo (essere sul punto di+Inf.); terminativo (presente storico, terminare di+ Inf.;
tempi composti (+Avv.)).
Expresin da modalidade (factualidade
(frasi dichiarative affermative e negative);
capacidade ((non) essere bravo a + Inf.);
posibilidade (futuro semplice, condizionale
semplice; verbi, sostantivi e aggettivi che
esprimono opinione, dubbio, attesa, apparenza + cong); necesidade (volerci); intencin (imperfetto e condizionale semplice di
verbi volitivi + Inf.).
Expresin da existencia (p.es. potrebbe
esserci); a entidade (nomi contabili / massa / collettivi/ composti; pronomi (relativi,
riflessivi, tonici); determinanti); a calidade
(p.es. portato per le lingue).
Expresin da cantidade (numero: singolare/plurale; numerali cardinali, ordinali, collettivi (p.es. secolo), moltiplicativi (p.es.
triplo) e frazionari (p.es. un quarto). Quantit: p.es. diverso; grado: p.es. piuttosto
stanco.
Expresin do espazo (preposizioni, avverbi
ed espressioni che indicano luogo, posizione, distanza, movimento, direzione,
origine e disposizione).
Expresin do tempo (lora (p.es. alle 17 ore
e quarantacinque)); divisione (p.es. al tra-
Portugus
Relacins temporais (assim que, at que,
apenas, mal).
Afirmacin (sentenas declarativas afirmativas; deslocao de constituintes).
Exclamacin (com inverso, p. e. Un amor,
essa criana!; sentenas e sintagmas exclamativos, p.e. Puxa, faz muito fro!; oxal
sejam felizes!).
Negacin (sentenas declarativas negativas com nem; no / nem... sequer; no
.coisa a nenhuma; apenas).
Interrogacin (sentenas interrogativas
diretas totais; sentenas interrogativas
diretas QU-; interrogativas tag; interrogativas eco; interrogativas enfticas (p. e. Onde que vive?)).
Expresin do tempo: pasado (presente
histrico, pretrito imperfeito, perfeito simples e perfeito composto e pretrito maisque-perfeito simples e composto); futuro
(futuro imperfeito (+Adv.), futuro perfeito
do indicativo e condicional).
Expresin do aspecto: puntual (tempos
simples); durativo (presente, futuro imperfeito e pretrito imperfeito do indicativo (+
Adv.); ir / vir a + Inf.; sufixos de durao, p.
e. ear, -ecer); habitual (tempos simples (+
Adv.)); terminativo (presente histrico, pretrito perfeito simples e composto, pretrito mais-que-perfeito composto e futuro
perfeito do indicativo; chegar a + Inf.).
Expresin da modalidade: factualidade
(frases declarativas); capacidade (poder
com; conseguir + Inf.); posibilidade/probabilidade (pode ser que / tal vez +
Conj.; futuro do presente e futuro perfeito);
necessidade (precisar; ser preciso/necessrio + Conj.); obrigacin (ser
obrigatrio que + Conj.; presente do indicativo); permiso (ser possvel / permitido
que + Conj.); prohibicin (ser proibido
que); intencin (querer que + Conj.; ir /
haver de + Inf.).
Expresin da existencia (p. e. faltar,
acontecer); a entidade (substantivos contveis /massivos /coletivos /compostos;
pronomes (relativos, reflexivos tonos/
Alemn
Francs
de (le temps de + Inf., une fois que); frecuencia (de temps en temps).
Expresin do modo (Adv. de manire en emment, -amment, ainsi).
Ingls
then; within a month; whenever), divisions
(e. g. fortnight), and indications (e. g. earlier/later today/in the year) of time; duration
(e. g. through(out) the winter; over Christmas); anteriority (already; (not) yet;
long/shortly before); posteriority (e. g. later
(on); long/shortly after); sequence (to begin
with, besides, to conclude); simultaneousness (just then/as); frequency (e. g. rarely;
on a weekly basis).
Expresin do modo (Adv. and phrases of
manner, e. g. thoroughly; inside out; upside down, in a mess).
Uso de conectores.
Have/get causative.
Phrasal verbs.
Gerund and infinitive.
Italiano
monto) e collocazione nel tempo (p.es. nel
ventesimo secolo); durata (p.es. in un
quarto dora, da .... che ); anteriorit
(p.es. qualche mese prima); posteriorit
(p.es. il giormo successivo) ; contemporaneit (p.es. intanto); sequenza (p.es. inoltre .. poi .... infine); intermittenza (p.es.
ogni volta); frequenza (p.es. raramente).
Expresin do modo (avverbi ed espressioni di modo: p.es. volentieri).
Portugus
tnicos, determinantes); a cualidade (p.e.
azulado; til para a dificuldade em dormir).
Expresin da cantidade: Numerais (p. e.
pelo menos 20 pessoas; perto de 30 km).
Quantidade: p. e. duas vezes no mximo;
um monte de gente. Grau: p. e. totalmente;
to de repente.
Expresin do espazo (preposies e
advrbios de lugar, localizao, distncia,
movimento, direo).
Expresin do tempo: expresses, preposies e locues de tempo (momento
pontual (p. e. daqui a uma semana), divises (p. e. prazo; estao seca) e indicaes de tempo (p. e. a 13 dias do evento );
durao (p. e. por todo o dia; no perodo
natalcio); anterioridade (a ltima vez que,
h bocado, fazia pouco); posterioridade
(dentro de alguns dias, de hoje em diante,
em breve); sequncia (para comear, seguidamente, em concluso); simultaneidade (no mesmo tempo que, atualmente);
frequncia (p. e. uma vez por dia, regularmente).
Expresin do modo (expresses, preposies e locues prepositivas de modo, p
.e. em excesso; ao gosto).
2 de bacharelato
Tcnicas de Expresin Grfico-plstica. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
Bloque 1. Materiais
i
k
l
g
i
k
l
CSIEE
CCEC
CCL
CCEC
CSIEE
CCEC
CCEC
TEGPB1.2.1. Coece as propiedades fsicas e qumicas dos diferentes materiais e o seu interactuacin.
CSIEE
CCEC
CMCCT
CSIEE
CSIEE
CCEC
TEGPB2.1.2. Identifica e manexa os diferentes materiais utilizados nas tcnicas do debuxo, tanto secas como hmidas.
CAA
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
realizacin de traballos.
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CD
CAA
CSIEE
CCEC
CSC
CCEC
i
k
l
CCL
CAA
CSIEE
CSIEE
CCEC
CSIEE
CCEC
CCL
CSIEE
CSIEE
CCEC
l
i
k
i
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CAA
CSIEE
CCL
CCEC
CCL
CSIEE
CCEC
CSIEE
CCEC
CD
CD
CCEC
CSIEE
CCEC
b
d
i
k
capacidade de analizar e redesear a relacin entre dispositivos tecnolxicos e necesidades sociais, mbito no que a innovacin e a inmediatez que lle son propias dotan a esta materia dunha gran relevancia educativa. Na resolucin de problemas
tecnolxicos conxganse, ademais da innovacin, elementos como o traballo en equipo ou o carcter emprendedor, que son imprescindibles en orde a formar unha cidadana autnoma e competente. Ademais, o coecemento da tecnoloxa proporciona unha imprescindible perspectiva cientfico-tecnolxica sobre a necesidade de construr unha sociedade sustentable, formada por unha cidadana crtica con respecto ao que acontece ao seu arredor.
A materia de Tecnoloxa Industrial trata de lograr estes fins abordando, ao longo dos dous cursos de bacharelato, un amplo conxunto de temas. As, o bloque de Produtos tecnolxicos trata o deseo, a producin e a comercializacin dun produto
tecnolxico para favorecer a investigacin da sa influencia na sociedade e no contorno. Os bloques de Materiais e de Materiais e procedementos de fabricacin tratan as propiedades caractersticas dos materiais, en relacin coa sa estrutura interna, e os ensaios para a sa determinacin, as como as tcnicas para modificar e mellorar as sas propiedades e as tcnicas utilizadas no proceso de fabricacin dun produto.
No bloque Principios de mquinas afndase nos conceptos fundamentais das mquinas e nos seus principios de funcionamento, mentres que no bloque de Mquinas e sistemas se exploran os seus elementos constitutivos. A producin de enerxa, o seu impacto ambiental e as tcnicas de reducin do consumo enerxtico en vivendas e locais abrdanse no bloque Recursos enerxticos.
No bloque de Sistemas automticos trtase a automatizacin das mquinas, e os circutos e sistemas tecnolxicos asociados, e a sa estrutura e funcionamento. A electrnica dixital estdase no bloque Circutos e sistemas lxicos, que se centra
nos circutos combinacionais, e no bloque Control e programacin de sistemas automticos, que afonda nos circutos secuenciais e nas sas aplicacins.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intgranse coecementos de carcter matemtico e cientfico, polo que un enfoque interdisciplinario favorecer a conexin con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
Desde o punto de vista metodolxico, a ensinanza desta materia require que se traballe en equipo, para resolver problemas tecnolxicos que permitan explorar o deseo, a producin, a avaliacin ou a mellora de produtos relevantes desde o punto
de vista tecnolxico e social. Trtase de aprender a identificar e a seleccionar solucins aos problemas tcnicos, a realizar clculos e estimacins ou a planificar a realizacin de actividades de deseo e de montaxe, contextos de aprendizaxe nos
que son importantes a iniciativa, a colaboracin e o respecto polas normas de seguridade, e nos que as TIC son ferramentas imprescindibles para a busca de informacin, para a elaboracin de documentos ou de planos, para a realizacin de simulacins e de clculos tcnicos e econmicos, e para a presentacin ou a publicacin de resultados.
Na ensinanza da tecnoloxa resulta adecuado, polo tanto, reflexionar e traballar en grupo buscando solucins a problemas nos que se poidan aplicar os coecementos adquiridos, e buscar informacin adicional, se se require, para fomentar o esprito
emprendedor.
A contribucin da materia de Tecnoloxa Industrial ao desenvolvemento das competencias clave depender en gran medida do tipo de actividades seleccionado, dicir, da metodoloxa empregada. Neste sentido, a comunicacin lingstica desenvolverase na medida en que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolxico, elabore informes tcnicos, explique conceptos ou elabore e expoa informacin. A competencia matemtica e as competencias bsicas en ciencia e
tecnoloxa, principais competencias que se desenvolven nesta materia, poden acadarse calculando magnitudes e parmetros e aplicando tcnicas de medicin e de anlise grfica no contexto do proceso de resolucin tcnica de problemas, ou
construndo obxectos e verificando o seu funcionamento, competencias que tamn se favorecen utilizando ferramentas e mquinas, analizando procesos e sistemas tecnolxicos ou mediante a anlise e a valoracin das repercusins ambientais da
actividade tecnolxica. A competencia dixital desenvolverase co emprego constante das TIC para procurar e almacenar informacin, para obter e presentar datos e para simular circutos, sistemas e procesos tecnolxicos, ou para controlar e programar sistemas automticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que tome decisins cun certo grao de autonoma, que organice o proceso da propia aprendizaxe, e que aplique o aprendido a situacins cotis das que poida avaliar os
resultados. Da mesma forma, as competencias sociais e cvicas acadaranse procurando que o alumnado traballe en equipo, interacte con outras persoas e grupos de forma democrtica e respecte a diversidade e as normas, e tamn mediante a
anlise da interaccin entre o desenvolvemento tecnolxico e os cambios socioeconmicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e esprito emprendedor consguese nesta materia a travs do deseo, da planificacin e da xestin de proxectos tecnolxicos ao transformar as ideas propias en dispositivos, circutos ou sistemas. E a conciencia e as expresins culturais reflctense na anlise da influencia dos fitos tecnolxicos nas distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En funcin da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata a Tecnoloxa Industrial, esta materia ofrece, sen dbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e tecnolxico e para desenvolver un conxunto de competencias
relacionadas tanto co contexto profesional como coa participacin cidad e co desenvolvemento persoal.
1 de bacharelato
Tecnoloxa Industrial I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CSC
CSIEE
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
k
a
e
g
h
CCL
CMCCT
CAA
CSIEE
CMCCT
CAA
CSIEE
TI1B2.1.1. Describe a funcin dos bloques que constiten unha mquina dada, explicando de forma clara e co
vocabulario axeitado a sa contribucin ao conxunto.
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CD
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
TI1B2.2.2. Calcula os parmetros bsicos de funcionamento dun sistema mecnico e dun circuto elctricoelectrnico, pneumtico ou hidrulico a partir dun esquema dado.
CMCCT
d
g
i
k
CMCCT
CD
CMCCT
CAA
CMCCT
d
g
i
k
Contidos
bsicos.
B2.9. Control programado. Deseo, construcin e
programacin dun sistema robtico.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
automtico ou robot cos actuadores e sensores axeitados para que o seu funcionamento solucione un problema determinado.
CD
CAA
CSIEE
CMCCT
CAA
TI1B3.1.2. Explica como se poden modificar as propiedades dos materiais tendo en conta a sa estrutura interna.
CMCCT
CCL
d
e
g
i
CMCCT
CD
CCL
d
e
i
j
CMCCT
CCL
TI1B3.3.2. Identifica as mquinas e ferramentas utilizadas no proceso de fabricacin dun produto dado.
CMCCT
TI1B3.3.3. Describe as principais condicins de seguridade que se deben de aplicar nunha determinada contorna de producin tanto desde o punto de vista do espazo como da seguridade persoal.
CMCCT
CCL
CSC
CMCCT
CSC
CMCCT
CCL
CSC
CMCCT
CCL
d
i
h
j
B4.1. Analizar a importancia que os recursos enerxticos teen na sociedade actual describindo as formas de
producin de cada unha delas as como as sas debilidades e fortalezas no desenvolvemento dunha sociedade sustentable.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
os entre si.
d
e
g
h
i
j
B4.3. Consumo enerxtico en vivendas e locais. Clculos e estimacin de consumo. Tcnicas e criterios de
aforro enerxtico.
CSC
CCL
CMCCT
CD
CMCCT
CAA
CSC
CD
2 de bacharelato
Tecnoloxa Industrial II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 1. Materiais
g
h
i
j
TI2B1.1.1. Explica cmo se poden modificar as propiedades dos materiais tendo en conta a sa estrutura interna.
CCL
CMCCT
CMCCT
CD
CAA
CCL
CMCCT
CD
CCL
CAA
CMCCT
Contidos
aplicacins principais.
B2.4. Mquinas elctricas: tipos, funcionamento e
aplicacins principais.
B2.5. Magnitudes que definen as mquinas.
Criterios de avaliacin
cos e analizar os seus principios de funcionamento.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
CCL
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
g
j
k
TI2B3.2.1. Desea mediante bloques xenricos sistemas de control para aplicacins concretas describindo a
funcin de cada bloque no conxunto e xustificando a
tecnoloxa empregada.
CCL
CMCCT
CD
CSIEE
i
j
k
B3.3. Verificar o funcionamento de sistemas automticos mediante simuladores reais ou virtuais, interpretando esquemas e identificando os sinais de entrada/sada
en cada bloque do mesmo.
CMCCT
CD
e
i
j
k
TI2B3.4.1. Monta fisicamente circutos simples interpretando esquemas e realizando grficos dos sinais nos
puntos significativos.
CMCCT
CAA
CMCCT
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
CMCCT
CD
B4.1. Desear mediante portas lxicas, sinxelos automatismos de control aplicando procedementos de simplificacin de circutos lxicos.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CMCCT
CD
CCL
CMCCT
TI2B5.1.2. Debuxa o cronograma dun contador explicando os cambios que se producen nos sinais.
CMCCT
e
h
i
j
k
CMCCT
CD
TI2B5.2.2. Debuxa cronogramas de circutos secuenciais partindo dos esquemas dos mesmos e das caractersticas dos elementos que o compoen.
CMCCT
d
e
f
i
CMCCT
CAA
CSIEE
h
i
j
TI2B5.4.1. Identifica os principais elementos que compoen un microprocesador tipo e comprao con algn
microprocesador comercial.
CCL
CMCCT
CD
2.2.21 Tecnoloxa
Introducin
A tecnoloxa desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque proporciona un conxunto de coecementos e de tcnicas que permiten satisfacer as necesidades individuais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxa aporta ao currculo a
capacidade de analizar e redesear a relacin entre dispositivos tecnolxicos e necesidades sociais, mbito no que a innovacin e a inmediatez que lle son propias dotan a esta materia dunha gran relevancia educativa. Na resolucin de problemas
tecnolxicos conxganse, ademais da innovacin, elementos como o traballo en equipo ou o carcter emprendedor, que son imprescindibles en orde a formar unha cidadana autnoma e competente. Ademais, o coecemento da tecnoloxa proporciona unha imprescindible perspectiva cientfico-tecnolxica sobre a necesidade de construr unha sociedade sustentable, formada por unha cidadana crtica con respecto ao que acontece ao seu arredor.
A materia de Tecnoloxa trata de lograr os seus fins abordando un amplo conxunto de temas ao longo do 1 ciclo de educacin secundaria obrigatoria. O bloque de Proceso de resolucin de problemas tecnolxicos trata o desenvolvemento de habilidades e mtodos para identificar as necesidades, formular solucins aos problemas tcnicos e proxectar e construr os obxectos que os resolven. Este bloque transversal con respecto materia e constite o eixe principal do seu desenvolvemento. No bloque de Expresin e comunicacin tcnica aprndese a interpretar e producir documentos tcnicos, para o que se deben adquirir tcnicas bsicas de debuxo e de manexo de programas de deseo grfico. Ao longo do ciclo os documentos deben evolucionar de simples a complexos, ao tempo que se introducen as TIC para elaborar proxectos tcnicos. O bloque de Materiais de uso tcnico trata as caractersticas, propiedades e aplicacins dos materiais tcnicos como as tcnicas de traballo con ferramentas e mquinas, e os comportamentos relacionados co traballo cooperativo e cos hbitos de seguridade e sade. O bloque de Mquinas e sistemas introduce as forzas que soporta unha estrutura, os esforzos aos que
estn sometidos os elementos que a configuran e o funcionamento dos operadores bsicos para a transmisin e transformacin do movemento, aspectos fundamentais das mquinas. Ademais, tamn se tratan os fenmenos e dispositivos asociados electricidade, a forma de enerxa mis utilizada nas mquinas e nos sistemas de control. Finalmente, o bloque de Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin necesario para aprender a utilizar eficientemente as ferramentas dixitais,
dominio que debe facilitar as aprendizaxes recollidas nos bloques anteriores. Nesta etapa trtase de usar os equipos informticos de forma segura para desear, elaborar e comunicar os proxectos tcnicos, sen esquecer que na sociedade actual
necesaria unha formacin adecuada no uso das ferramentas de procura, intercambio e publicacin de informacin.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intgranse coecementos de carcter matemtico e cientfico, polo que un enfoque interdisciplinario favorecer a conexin con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
Desde o punto de vista metodolxico, a ensinanza desta materia require que se realicen proxectos nos que se traballe en equipo para resolver problemas tecnolxicos que permitan explorar e formalizar o deseo, a producin, a avaliacin ou a mellora de produtos relevantes desde o punto de vista tecnolxico e social. Trtase de aprender a identificar e a seleccionar solucins aos problemas tcnicos, a realizar clculos e estimacins e a planificar a realizacin de actividades de deseo, de
montaxe e de verificacin das caractersticas dos prototipos, contextos de aprendizaxe nos que son importantes a iniciativa, a colaboracin e o respecto polas normas de seguridade, e nos que as TIC son ferramentas imprescindibles para a busca
de informacin, para a elaboracin de documentos ou de planos, para a realizacin de simulacins e de clculos tcnicos e econmicos, e para a presentacin ou a publicacin de resultados.
Na ensinanza da tecnoloxa resulta adecuado, polo tanto, reflexionar e traballar en grupo buscando solucins a problemas nos que se poidan aplicar os coecementos adquiridos, e buscar informacin adicional, se se require, para fomentar o esprito
emprendedor.
A contribucin da materia de Tecnoloxa ao desenvolvemento das competencias clave depender en gran medida do tipo de actividades seleccionado, dicir, da metodoloxa empregada. Neste sentido, a comunicacin lingstica desenvolverase na
medida en que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolxico, elabore informes tcnicos, explique conceptos ou elabore e expoa informacin. A competencia matemtica e as competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa,
principais competencias que se desenvolven nesta materia, poden acadarse calculando magnitudes e parmetros e aplicando tcnicas de medicin e de anlise grfica no contexto do proceso de resolucin tcnica de problemas, ou construndo
obxectos e verificando o seu funcionamento, competencias que tamn se favorecen utilizando ferramentas e mquinas, analizando procesos e sistemas tecnolxicos ou mediante a anlise e a valoracin das repercusins ambientais da actividade
tecnolxica. A competencia dixital desenvolverase co emprego constante das TIC para procurar e almacenar informacin, para obter e presentar datos e para simular circutos, sistemas e procesos tecnolxicos, ou para controlar e programar sistemas automticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que tome decisins cun certo grao de autonoma, que organice o proceso da propia aprendizaxe, e que aplique o aprendido a situacins cotis das que poida avaliar os
resultados. Da mesma forma, as competencias sociais e cvicas acadaranse procurando que o alumnado traballe en equipo, interacte con outras persoas e grupos de forma democrtica e respecte a diversidade e as normas, e tamn mediante a
anlise da interaccin entre o desenvolvemento tecnolxico e os cambios socioeconmicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e esprito emprendedor consguese nesta materia a travs do deseo, da planificacin e da xestin de proxectos tecnolxicos ao transformar as ideas propias en dispositivos, circutos ou sistemas. E a conciencia e as expresins culturais reflctense na anlise da influencia dos fitos tecnolxicos nas distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En funcin da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata a tecnoloxa, esta materia ofrece, sen dbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e tecnolxico e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto co contexto profesional como coa participacin cidad e co desenvolvemento persoal.
2 de ESO
Tecnoloxa. 1 Ciclo ESO, 2 curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
CSIEE
CCEC
Contidos
B1.3. Planificacin e construcin de prototipos ou
maquetas mediante o uso responsable de materiais,
ferramentas e tcnicas axeitadas.
B1.4. Traballo en equipo. Distribucin de tarefas e
responsabilidades. Seguridade no contorno de traballo.
B1.5. Documentacin tcnica. Normalizacin.
Criterios de avaliacin
B1.2. Realizar as operacins tcnicas previstas nun
plan de traballo utilizando os recursos materiais e organizativos con criterios de economa, seguridade e respecto ao medio ambiente.
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CCL
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
CAA
CSIEE
CAA
CSC
CSIEE
B2.1. Representar obxectos mediante vistas e perspectivas aplicando criterios de normalizacin e escalas.
CMCCT
CAA
b
e
f
l
CMCCT
CAA
b
e
f
h
CCL
CMCCT
CD
CAA
CCL
CMCCT
CMCCT
CAA
CMCCT
CAA
b
e
B3.3. Tcnicas de traballo cos materiais para a fabricacin dos obxectos tcnicos. Ferramentas do taller.
Contidos
Criterios de avaliacin
ducin dun obxecto, respectando as sas caractersticas e empregando tcnicas e ferramentas adecuadas
con especial atencin s normas de seguridade e sade.
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CSC
CMCCT
CAA
CSC
CSIEE
b
f
g
h
b
e
f
g
B4.2. Identificar operadores mecnicos de transformacin e transmisin de movementos en mquinas e sistemas e empregalos para desear e montar sistemas
mecnicos .
B4.3. Desear e simular circutos elctricos con simboloxa adecuada e montalos con operadores elementais.
CCL
CMCCT
CD
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
CMCCT
TEB4.2.3. Explica a funcin dos elementos que configuran unha mquina ou sistema desde o punto de vista
estrutural e mecnico.
CCL
CMCCT
CMCCT
CD
CMCCT
CAA
CSIEE
CMCCT
CAA
CSIEE
CMCCT
CD
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias Clave
CAA
CSIEE
CMCCT
CD
b
e
f
g
h
CMCCT
CD
CMCCT
CD
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
CCEC
b
e
f
g
l
B5.3. Programacin de aplicacins informticas. Estrutura e elementos bsicos dun programa informtico.
3 de ESO
Tecnoloxa. 1 Ciclo ESO, 3 curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Bloque 1. Proceso de resolucin de problemas tecnolxicos
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
f
g
h
j
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
CSIEE
CCEC
a
b
c
d
e
f
g
h
k
CCL
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
CAA
CSIEE
CAA
CSC
CSIEE
CMCCT
CAA
b
e
f
h
CCL
CMCCT
CD
CAA
CCL
CMCCT
CAA
Contidos
Criterios de avaliacin
que presentan e as modificacins que se poidan producir.
identificacin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CMCCT
CAA
CCL
CMCCT
b
f
B4.2. Circuto elctrico: magnitudes elctricas, elementos, funcionamento e simboloxa. Lei de Ohm.
B4.3. Instrumentos de medida das magnitudes elctricas bsicas
CMCCT
CAA
CMCCT
TEB4.3.1. Desea e monta circutos elctricos e electrnicos bsicos empregando lmpadas, zumbadores,
diodos led, transistores, motores, bateras, conectores,
condensadores e resistencias.
CMCCT
CAA
CSIEE
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
TEB4.4.1. Elabora un programa informtico que xestione o funcionamento dun sistema de control.
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
b
f
g
b
e
f
g
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
a
b
e
f
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
g
k
b
e
f
g
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CD
CAA
CSC
CMCCT
CD
CAA
CMCCT
CD
CAA
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
esquecer que son especialmente indicadas para reflexionar sobre os temas tecnolxicos e actualidade.
Esta materia caracterzase pola realizacin de actividades nas que se desenvolven destrezas tcnicas para acceder s redes de informacin, que tamn se comparte, e se utilizan aplicacins informticas de propsito xeral. Neste contexto, a iniciativa, a colaboracin e o respecto polas normas de seguridade e polos dereitos dos colectivos relacionados coa cultura ou coa producin de programas informticos son tan importantes como o dominio dos recursos informticos e das redes de comunicacins.
A participacin pode potenciarse nesta materia mediante a exposicin de traballos, a resolucin colaborativa de problemas mediante a realizacin de proxectos informticos, a utilizacin colectiva de recursos virtuais ou a busca e a anlise de informacin en Internet, aspectos que tamn favorecen a propia aprendizaxe.
Na ensinanza das TIC resulta, polo tanto, adecuado, reflexionar e traballar en grupo buscando solucins a problemas concretos onde se poidan aplicar os coecementos adquiridos, e buscar informacin adicional, se se require, para fomentar o esprito emprendedor.
A contribucin da materia de TIC ao desenvolvemento das competencias clave depender en gran medida do tipo de actividades, dicir, da metodoloxa empregada. Neste sentido, a comunicacin lingstica desenvolverase na medida en que o alumnado adquira e utilice un vocabulario tcnico preciso, elabore programas e documentos, explique conceptos ou elabore e expoa informacin. A competencia matemtica e as competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa, poden acadarse configurando e administrando mquinas e sistemas operativos, aplicando tcnicas de tratamento e almacenamento de datos ou asumindo hbitos seguros no contexto das redes de comunicacin, competencias que tamn se favorecen analizando o funcionamento de programas, aplicacins e sistemas operativos, ou mediante a anlise e valoracin das repercusins dos hbitos sociais en internet. A competencia dixital, que a especfica desta materia, desenvolverase co emprego constante das
TIC para procurar e almacenar informacin, para obter e presentar datos e para simular sistemas, ou para elaborar programas ou utilidades informticas que sirvan para resolver problemas.
Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que tome decisins cun certo grao de autonoma, que organice o proceso da propia aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacins cotis das que poida avaliar os
resultados. Da mesma forma, as competencias sociais e cvicas acadaranse procurando que o alumnado traballe en equipo, interacte con outras persoas e grupos de forma democrtica e respecte a diversidade e as normas, e tamn mediante a
anlise da interaccin entre o desenvolvemento das TIC e os cambios socioeconmicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e esprito emprendedor consguese nesta materia a travs do deseo, da planificacin e da xestin de proxectos informticos sinxelos, ao transformar as ideas propias en programas ou en documentos. E a conciencia e as expresins culturais reflctense na anlise da influencia dos fitos tcnicos das TIC nas distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En resumo, a materia de TIC ofrece un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto co contexto profesional como coas formas que a participacin cidad est
adoptando no contexto das TIC que afectan por igual aos mbitos social e do desenvolvemento persoal.
4 de ESO
Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin. 4 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a.
b.
f.
g.
h.
i.
k.
m.
B1.3. Dereitos de propiedade intelectual e de explotacin dos materiais aloxados na web. Tipos de licenzas
de distribucin.
CD.
CSC.
CD.
CMCCT.
CD.
CAA.
CSC.
CCEC.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
TICB1.3.1. Consulta distintas fontes e navega coecendo a importancia da identidade dixital e os tipos de fraude da web.
CD.
CAA.
CSC.
CD.
CSC.
CCEC.
CD.
CMCCT.
CAA.
CD.
CMCCT.
B2.1. Utilizar e configurar equipos informticos identificando os elementos que os configuran e a sa funcin
no conxunto.
f.
CD.
CMCCT.
CAA.
a.
f.
CD.
CMCCT.
f.
B2.4. Coecer a arquitectura dun ordenador, identificando os seus compoentes bsicos e describindo as
sas caractersticas.
CD.
CMCCT.
f.
CD.
CMCCT.
CCL.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CCEC.
CD.
c.
f.
g.
h.
i.
k.
m.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT.
CCL.
CSIEE.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CCEC.
CSC.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CD.
CMCCT.
CD.
CMCCT.
CD.
CMCCT.
CCL.
CD.
CMCCT.
CAA.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
a.
f.
g.
h.
i.
k.
m.
a.
b.
c.
g.
h.
i.
k.
m.
B5.3. Coecer os estndares de publicacin e empregalos na producin de pxinas web e coas ferramentas
TIC de carcter social.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CD.
CMCCT.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCEC.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CD.
CMCCT.
CSIEE.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSC.
CD.
CMCCT.
CD.
CMCCT.
CCL.
a.
b.
f.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
g.
h.
i.
k.
m.
f.
k.
m.
Competencias clave
CAA.
CSC.
CSIEE.
CD.
CMCCT.
CCL.
CSC.
1 de bacharelato
Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin I. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD.
CCL.
CSC.
CD.
CSIEE.
CSC.
TIC1B2.1.1. Describe as caractersticas dos subsistemas que compoen un ordenador identificando os seus
principais parmetros de funcionamento.
CD.
CMCCT.
CCL.
CD.
CMCCT.
CCL.
CD.
a.
b.
d.
g.
i.
j.
Contidos
B2.6. Sistema operativo: elementos e estrutura. Clasificacin, funcins e procesos do sistema operativo. Sistemas operativos actuais.
B2.7. Instalacin e actualizacin de sistemas operativos
e de aplicacins de software.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT.
CCL.
CD.
CMCCT.
CCL.
CD.
CMCCT.
CD.
CMCCT.
CAA.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
CCEC.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CCEC.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CCEC.
CD.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
CCEC.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CCEC.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CCEC.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CCL.
CD.
CMCCT.
CCL.
CD.
d.
g.
i.
j.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT.
CCL.
CD.
CMCCT.
CCL.
Bloque 5. Programacin
b.
d.
g.
i.
j.
TIC1B5.1.1. Desenvolve algoritmos que permitan resolver problemas aritmticos sinxelos elaborando os correspondentes diagramas de fluxo.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
b.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
b.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CCL.
b.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CCEC,
2 de bacharelato
Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin II. 2 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Bloque 1. Programacin
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CCL.
b.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
b.
d.
g.
i.
j.
TIC2B1.3.1. Elabora programas de mediana complexidade definindo o fluxograma correspondente e escribindo o cdigo correspondente.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
TIC2B1.3.2. Descompn problemas de certa complexidade en problemas mis pequenos susceptibles de ser
programados como partes separadas.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
b.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
b.
d.
g.
i.
j.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
CD.
CMCCT.
CAA
CSIEE.
Contidos
Criterios de avaliacin
B1.6. Analizar a importancia que a proteccin da informacin pose na sociedade do coecemento valorando
as repercusins de tipo econmico, social ou persoal.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
TIC2B1.6.1. Selecciona elementos de proteccin software para internet relacionndoos cos posibles ataques.
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIE..
CSC.
TIC2B1.6.2. Elabora un esquema de bloques cos elementos de proteccin fsica fronte a ataques externos
para unha pequena rede considerando os elementos
hardware de proteccin
CD.
CMCCT.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CD.
CMCCT.
CCL.
CSC.
B2.1. Utilizar e describir as caractersticas das ferramentas relacionadas coa web social identificando as funcins
e posibilidades que ofrecen as plataformas de traballo
colaborativo.
TIC2B2.1.1. Desea pxinas web e blogs con ferramentas especficas analizando as caractersticas fundamentais relacionadas coa accesibilidade e a usabilidade das
mesmas e tendo en conta a funcin que est destinada.
CD.
CMCCT.
CCL.
CCA.
CSIEE.
CSC.
CCEC.
a.
b.
d.
e.
f.
g.
i.
j.
k.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CCEC.
a.
CD.
Contidos
Criterios de avaliacin
as tecnoloxas baseadas na web 2.0 e sucesivos desenvolvementos aplicndoas ao desenvolvemento de traballos colaborativos.
b.
d.
g.
i.
j.
k.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT.
CCL.
CSC.
CCEC.
TIC2B3.1.1.Elabora un esquema de bloques cos elementos de proteccin fsica fronte a ataques externos para
unha pequena rede considerando tanto os elementos
hardware de proteccin como as ferramentas software
que permiten protexer a informacin.
CD.
CMCCT.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CCEC.
Bloque 3. Seguridade
a.
b.
d.
g.
h
i.
j.
tintos momentos do desenvolvemento cognitivo do alumnado nesta etapa foron os motivos determinantes de que, no currculo do 1 ciclo, os alumnos e as alumnas de 1 de ESO traballen o referido personalidade e sa constitucin, a ineludibilidade dos problemas morais, e a introducin reflexin tica e poltica. En 2 de ESO abrdanse as achegas que, no campo da reflexin moral, fixeron os grandes pensadores e filsofos da historia, as como as conexins necesarias entre o campo
da tica, o do Dereito e o da Poltica; conexins nas que o concepto de xustiza ocupa un papel central. En 3 de ESO, curso final do ciclo, os temas atinxen configuracin da vida social e poltica, poendo como criterio tico bsico dunha sociedade xusta o respecto DUDH e os valores que a conforman, contemplando como tanto a Constitucin Espaola como o Estatuto de Autonoma de Galicia se axustan e enriquecen ese criterio. No 4 curso da etapa retmanse xa, pero desde un nivel
de fondura superior, todos os temas que foron xurdindo nos cursos previos, tendo como horizonte que o alumnado, ao final da etapa, estea xa capacitado para levar a cabo o proxecto mis importantes daqueles nos que se embarcarn: o dunha vida
persoal e social digna e satisfactoria.
1 de ESO
Valores ticos. 1 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCL
CSC
CAA
CSIEE
a
b
d
e
g
h
a
f
g
j
CSC
a
d
g
h
B1.7. A razn e a liberdade na estruturacin da personalidade e na escolla dos valores ticos que a conformarn.
CSC
CSIEE
a
b
d
g
h
k
a
d
g
k
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
VEB1.5.1. Define a intelixencia emocional e as sas caractersticas, valorando a sa importancia na construcin moral
do ente humano.
CCL
CCL
CAA
CAA
CSC
CSIEE
CSIEE
CSIEE
CSC
a
b
d
e
g
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CD
CSIEE
CCEC
VEB2.2.2. Exemplifica, en colaboracin en grupo, a influencia que teen na configuracin da personalidade os valores
morais inculcados polos axentes sociais, entre eles: a familia, a escola, os amigos e os medios de comunicacin masiva, elaborando un esquema e conclusins, utilizando soportes informticos.
CAA
CD
CSC
a
h
CCL
a
b
d
h
B2.4. Relacionar e valorar a importancia das habilidades da intelixencia emocional, sinaladas por Goleman,
en relacin coa vida interpersoal e establecer o seu
vnculo con aqueles valores ticos que enriquecen as
relacins humanas.
CAA
a
b
CSIEE
a
b
d
h
Contidos
B2.10. A asertividade e o respecto dignidade das
outras persoas.
B2.11. A asertividade e outras habilidades sociais
Criterios de avaliacin
senvolvemento dunha vida social mis xusta e enriquecedora.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
VEB2.5.3. Emprega en dilogos curtos reais ou inventados, habilidades sociais, tales como: a empata, a
escoita activa, a interrogacin asertiva, entre outras,
coa finalidade de que aprendas a utilizalos de forma
natural na ta relacin cos demais.
CAA
CSIEE
CSC
CCL
CSC
CCEC
Contidos
d
h
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
a
d
f
h
CMCCT
a
b
d
e
f
g
h
CCL
CSIEE
VEB3.3.3. Analiza algns factores biolxicos, psicolxicos, sociais, culturais e ambientais, que inflen no desenvolvemento da intelixencia e a vontade, especialmente o papel da educacin, expoendo as sas conclusins de forma clara, mediante unha presentacin
realizada con soportes informticos e audiovisuais.
CMCCT
VEB3.4.1. Explica que son os valores, as sas principais caractersticas e aprecia a sa importancia na vida
individual e colectiva das persoas.
CCL
CCEC
VEB3.4.3. Realiza, en traballo en grupo, unha xerarqua de valores, explicando a sa fundamentacin racional, mediante unha exposicin usando medios informticos ou audiovisuais.
CD
a
b
d
e
h
a
d
h
CSC
CSC
Contidos
Criterios de avaliacin
cial, asumindo a responsabilidade de difundilos e promovelos polos beneficios que aportan persoa e comunidade.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
VEB5.1.1. Explica e aprecia en que consiste a dignidade que esta declaracin recoece ao ser humano como
persoa, posuidora duns dereitos universais, inalienables e innatos, mediante a lectura do seu prembulo.
CCL
a
b
c
d
e
g
h
VEB5.2.1. D razns sobre a orixe histrica do problema dos dereitos da muller, recoecendo os patrns
econmicos e socioculturais que fomentaron a violencia
e desigualdade de xnero.
CSC
CSC
CCEC
CAA
a
d
e
g
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
2 de ESO
Valores ticos. 2 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
a
c
d
h
j
B1.2. A visin kantiana: a persoa como suxeito autnomo e como un fin en si mesmo.
CSC
CSC
a
b
d
h
j
CCEC
VEB1.3.2. Enumera algns dos beneficios que, segundo Aristteles, aportan as virtudes ticas ao ser humano identificando algunhas destas e ordenndoas segundo un criterio racional.
CAA
Contidos
B2.1. As diferenzas entre tica e Dereito.
B2.2. Os posibles conflitos entre os valores que regulan
a vida privada e aqueles que regulan a vida pblica.
Criterios de avaliacin
B2.1. Distinguir, na persoa, os mbitos da vida privada
e da vida pblica, a primeira regulada pola tica e a
segunda polo Dereito, coa finalidade de identificar os
lmites da liberdade persoal e social.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CD
CSIEE
CCL
CSC
CSC
CSC
a
b
d
g
h
a
g
h
CCL
a
b
c
d
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
e
g
h
a
b
h
j
b
e
g
h
j
b
h
j
B3.5. Establecer o concepto de normas ticas e apreciar a sa importancia, identificando as sas caractersticas e a natureza da sa orixe e validez, mediante o
coecemento do debate tico que existiu entre Scrates e os sofistas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
CSC
CCEC
CCEC
CSC
VEB3.6.1. Enuncia os elementos distintivos das teoras ticas e argumenta a sa clasificacin , en ticas de
fins e ticas procedementais elaborando un esquema
coas sas caractersticas mis destacadas.
CAA
CCEC
VEB3.6.3. Elabora en colaboracin en grupo, argumentos a favor e/ou en contra do epicuresmo, expoendo
as sas conclusins cos argumentos racionais correspondentes.
CAA
VEB3.7.1. Explica o significado do termo eudemonismo e o que para Aristteles significa a felicidade como
ben supremo, elaborando e expresando conclusins.
CCL
CCEC
b
g
h
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
VEB3.7.3. Aporta razns para clasificar o eudemonismo de Aristteles dentro da categora da tica de fins.
CCL
CCL
CCEC
CCL
VEB4.1.1. Explica e aprecia as razns que d Aristteles para establecer un vnculo necesario entre tica,
Poltica e Xustiza.
CCEC
CAA
b
e
g
h
j
CSIEE
CD
VEB4.2.2. Selecciona e usa informacin, en colaboracin en grupo, para entender e apreciar a importancia
que Aristteles d Xustiza como valor tico no que
se fundamenta a lexitimidade do Estado e a sa relacin coa felicidade e o ben comn, expoendo as tas
conclusins persoais debidamente fundamentadas.
CAA
Bloque 5. Os valores ticos, o Dereito, a DUDH e outros tratados internacionais sobre dereitos humanos
b
e
h
CD
Contidos
B6.1. A dimensin moral da ciencia e da tecnoloxa
polo seu impacto en todos os mbitos da vida humana.
B6.2. Os valores recollidos na DUDH como criterio para
fixar lmites investigacin cientfico-tecnolxica.
Criterios de avaliacin
B6.1. Recoecer a importancia que ten a dimensin
moral da ciencia e a tecnoloxa, as como a necesidade
de establecer lmites ticos e xurdicos coa finalidade
de orientar a sa actividade conforme aos valores defendidos pola DUDH.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
CD
CSIEE
a
d
g
k
VEB6.2.1. Destaca o problema e o perigo que representa para o ser humano a tecnodependencia, sinalando os seus sntomas, causas e estimando as sas consecuencias negativas, como unha adicin incontrolada
aos dispositivos electrnicos, os videoxogos e as redes
sociais, conducindo s persoas cara unha progresiva
deshumanizacin.
CMCCT
a
b
d
e
f
g
h
k
VEB6.3.1. Analiza informacin seleccionada de diversas fontes, coa finalidade de coecer en que consisten
algns dos avances en medicina e biotecnoloxa, que
formulan dilemas morais, tales como: a utilizacin de
clulas nai, a clonacin e a euxnese, entre outros,
sinalando algns perigos que estes encerran de prescindir do respecto dignidade humana e os seus valores fundamentais.
CMCCT
CSIEE
3 de ESO
Valores ticos.3 ESO
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
d
g
h
B4.3. Coecer e valorar os fundamentos da Constitucin Espaola de 1978, identificando os valores ticos
VEB4.1.1. Fundamenta racional e eticamente, a eleccin da democracia como un sistema que est por riba
doutras formas de goberno, polo feito de incorporar nos
seus principios, os valores ticos sinalados na DUDH.
CSC
CCL
CCL
CSC
CSC
CSIEE
CAA
Contidos
b
c
d
h
j
a
c
d
h
a
b
c
d
g
h
a
b
g
h
j
Criterios de avaliacin
dos que parte e os conceptos preliminares que establece.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
paola, sinalando a orixe da sa lexitimidade e a finalidade que persegue, mediante a lectura comprensiva e
comentada do seu prembulo.
VEB4.3.2. Describe os conceptos preliminares delimitados na Constitucin Espaola e a sa dimensin tica, tales como: a nacin espaola, a pluralidade ideolxica, as como o papel e as funcins atribudas s
forzas armadas, a travs da lectura comprensiva e comentada dos artigos 1 ao 9.
CCL
VEB4.4.1. Sinala e comenta a importancia dos dereitos e liberdades pblicas fundamentais da persoa establecidos na Constitucin, tales como: a liberdade ideolxica, relixiosa e de culto; o carcter aconfesional do
Estado Espaol; o dereito libre expresin de ideas e
pensamentos; o dereito reunin poltica e libre asociacin e os seus lmites.
CSC
CSC
CSIEE
CSC
CSC
VEB4.6.1. Sinala e comenta a travs do traballo colaborativo os elementos esenciais do Estatuto de Autonoma de Galicia recollidos no seu Ttulo preliminar.
CAA
CCL
a
d
h
j
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CCEC
CSC
Bloque 5. Os valores ticos, o Dereito, a DUDH e outros tratados internacionais sobre dereitos humanos
a
b
e
h
CD
a
b
e
g
h
j
CD
CCEC
CCEC
CD
CSIEE
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a
b
c
d
e
g
h
j
b
h
CSC
CAA
CCEC
CAA
CSIEE
VEB5.5.1. Describe os feitos mis influentes no desenvolvemento histrico dos dereitos humanos, partindo da
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
a
c
d
e
Estndares de aprendizaxe
de
Competencias clave
CD
4 de ESO
Valores ticos. 4 ESO
CMCCT
CMCCT
CMCCT
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC
CCL
CAA
a
c
d
g
h
CCL
CCL
CD
CCEC
CCL
CCEC
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC
VEB3.1.1. Xustifica racionalmente e estima a importancia da reflexin tica no s. XXI, como instrumento de
proteccin dos dereitos humanos ante o perigo que
poden representar entes posuidores de grandes intereses polticos e econmicos e grupos violentos, que teen ao seu alcance armamento de grande alcance
cientfico e tecnolxico, capaces de poer en gran risco
os dereitos fundamentais da persoa.
CSC
CMCCT
CSIEE
a
d
g
h
k
B3.3. O proxecto de vida persoal: lmites e oportunidades que ofrecen as circunstancias persoais, e valores
ticos que serven como gua.
CSIEE
a
b
d
h
j
CCEC
CCL
CSC
CAA
b
c
d
Contidos
Criterios de avaliacin
e
g
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
VEB3.4.2. Utiliza a sa iniciativa persoal e emprendedora para elaborar unha presentacin con soporte informtico acerca das ticas formais, expresando e elaborando conclusins fundamentadas.
CD
CSIEE
CSC
a
c
d
h
j
B4.2. Reflexionar acerca do deber que teen os cidadns e os Estados de promover o ensino e a difusin
dos valores ticos, como instrumentos indispensables
para a defensa da dignidade e os dereitos humanos,
ante o perigo que o fenmeno da globalizacin pode
representar para a destrucin do planeta e a deshumanizacin da persoa.
CAA
CSC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSIEE
a
b
c
d
e
g
h
CAA
CD
CCL
a
b
c
d
e
g
h
CSC
CSC
VEB5.3.3. Emprende a elaboracin dunha presentacin, con soporte informtico e audiovisual, acerca dalgunhas institucins e voluntarios que, en todo o mundo,
traballan pola defensa e respecto dos Dereitos Humanos, tales como a ONU e os seus organismos, FAO,
OIEA (Organismo Internacional de Enerxa Atmica),
OMS (Organizacin Mundial da Sade), UNESCO (Organizacin das Nacins Unidas para a Educacin, a
Ciencia e a Cultura), entre outros e ONGs como Greenpeace, UNICEF, a Cruz Vermella, a Media La Vermella, etc. as como O Tribunal Internacional de Xustiza
e o Tribunal de Xustiza da Unin Europea, entre outros.
CD
CCL
a
b
d
e
B5.3. Valorar a DUDH como conxunto de ideais irrenunciables, tendo presentes os problemas e deficiencias que existen na sa aplicacin, especialmente no
relativo ao mbito econmico e social, indicando a importancia das institucins e os voluntarios que traballan
pola defensa dos dereitos humanos.
Contidos
Criterios de avaliacin
g
h
a
d
h
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
VEB5.4.2. Toma conciencia do compromiso dos espaois coa paz, como unha aspiracin colectiva e internacional, recoecida na Constitucin Espaola e rexeita a
violacin dos dereitos humanos, mostrando solidariedade coas vtimas da violencia.
CSC
VEB5.4.3. Emprende a elaboracin dunha presentacin, con soporte audiovisual, sobre algunhas das novas ameazas para a paz e a seguridade no mundo actual, tales como: o terrorismo, os desastres ambientais,
as catstrofes naturais, as mafias internacionais, as
pandemias, os ataques cibernticos, o trfico de armas
de destrucin masiva, de persoas e de rganos, entre
outros.
CD
CSC
CSC
CSC
CMCCT
a
d
CMCCT
CSIEE
Contidos
f
g
h
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
dunha tica deontolxica para os cientficos e tecnlogos e, en xeral, para todas as profesins, fomentando a
aplicacin dos valores ticos no mundo laboral, financeiro e empresarial.
fesionais.
2.2.24 Volume
Introducin
Dentro do contexto das artes plsticas e visuais, a materia Volume ocpase do estudo especfico do espazo tridimensional e o volume no mbito da expresin artstica. Representa un segundo nivel de afondamento na aprendizaxe das linguaxes
plsticas e visuais, que permite un coecemento directo das calidades fsicas, espaciais, estruturais e volumtricas dos obxectos. A aprendizaxe desta materia axudar a comprender que a forma, tamao, cor e acabado final de gran parte dos obxectos producidos polas persoas veen determinados, en boa medida, polos materiais cos que estn construdos, a funcin, o uso e o mbito cultural, ou polos significados e valores que lle queiramos outorgar.
Deste modo, a materia Volume contribe ao desenvolvemento de dous aspectos da formacin artstica estreitamente relacionados entre si: a percepcin sensorial e intelectual da forma e a creacin de obxectos tridimensionais, con intencionalidade
artstica ou funcional.
O estudo desta materia desenvolve as capacidades e os mecanismos de percepcin espacial, tctil e cinestsica, a memoria e o pensamento espaciais, e a capacidade creadora e o pensamento diverxente, mediante os cales o ser humano capaz
de achegar solucins diferentes, novas e orixinais.
A anlise das manifestacins, artsticas ou non, da linguaxe tridimensional fomenta unha actitude esttica cara ao medio no que se desenvolve a persoa, permitndolle establecer un dialogo enriquecedor co mbito fsico e co resto da sociedade.
Constite, ademais, un medio eficaz para o desenvolvemento da sensibilidade esttica e de actitudes de aprecio e respecto cara o patrimonio artstico e as tradicins. Intenta, tamn, promover o interese por contribur a mellorar os obxectos e espazos que rodean o ser humano, desde un punto de vista esttico e funcional, as como contribur renovacin das formas e busca de novos materiais que recollan e melloren as producins tradicionais.
Ao tratarse dunha materia de carcter eminentemente prctico, proporciona ao alumnado un dominio esencial e unha axeitada axilidade e destreza no manexo dos medios de expresin da linguaxe tridimensional, e o coecemento das tcnicas e
procedementos tiles e os materiais mis comns.
A materia estrutrase en catro bloques: tcnicas e materiais de configuracin, elementos de configuracin formal e espacial, anlise da representacin tridimensional e o volume no proceso de deseo. Pero estes bloques non teen carcter secuencial, pois deben abordarse de xeito simultneo, ao tratarse dunha materia de carcter prctico.
1 de bacharelato
Volume. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CMCCT
Volume. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
tcnica empregada.
B1.4. Materiais tradicionais e novos materiais na producin escultrica, artes e de produtos de uso cotin.
b
d
i
k
l
b
d
i
k
l
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CMCCT
CAA
CSIEE
CMCCT
CSIEE
VO.B1.2.3. Explica, utilizando con propiedade a terminoloxa especfica, as caractersticas dos diferentes
mtodos e tcnicas do volume e a sa relacin cos materiais utilizados.
CCL
VO.B1.3.1. Desenvolve as tcnicas bsicas de reproducin escultrica con solvencia e en condicins de hixiene e seguridade.
CMCCT
B2.1. Elementos fundamentais da linguaxe bi e tridimensional: o punto e a lia, o plano, a forma, o espazo
cheo e o baleiro, a textura, a cor, a luz, o movemento,
etc.
CCL
b
h
i
k
l
B2.2. A estrutura, a forma e o tratamento das superficies nas creacins tridimensionais. Os aspectos decorativos.
B2.3. Tipos de formas: xeomtricas e orgnicas, naturais e artificiais. Concavidade e convexidade.
CCL
CCEC
CCEC
Volume. 1 Bacharelato
Obxectivos
h
i
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
fundamentos.
B2.5. Os aspectos comunicativos.
B2.6. As obras e o entorno: posicin espacial, iluminacin... As obras que interactan co espectador.
Competencias clave
CCEC
CCEC
CAA
CCEC
b
h
i
k
l
CCEC
b
h
i
k
l
CCEC
CCL
CSC
i
K
CCEC
Volume. 1 Bacharelato
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
mensaxe.
B3.5. Graos de iconicidade.
VO.B3.2.2. Identifica o grado de iconicidade de diferentes representacins volumtricas e relacinao coas sas funcins comunicativas.
CSC
h
i
k
l
CCEC
CAA
h
i
k
l
CCEC
a
b
f
h
l
VO.B3.5.1. Emite xuzos de valor argumentados respecto da producin tridimensional propia e allea en base
aos seus coecementos sobre a materia, contorna, o
seu gusto persoal e sensibilidade.
CCL
CSC
CD
CSIEE
CMCCT
CD
Volume. 1 Bacharelato
Obxectivos
l
a
b
c
h
i
j
k
l
Contidos
Criterios de avaliacin
maquetas...
B4.5. Presentacin de creacins tridimensionais propias
e alleas, acompaadas de informacin grfica e tcnica.
Exposicin e defensa de proxectos.
B4.6. Comunicacin de ideas en das e tres dimensins.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA
CSIEE
CSIEE
CSC
CMCCT
CAA
CD
CCEC
VO.B4.1.8. Expn e presenta con correccin os proxectos e argumentndoos e defendndoos en base aos
seus aspectos formais, funcionais, estticos e comunicativos.
CCL
CD
CSIEE
CSC
2.3
2.3.1
Ademais, nos centros teen presenza linguas estranxeiras que tamn son abordadas na aula desde un enfoque comunicativo e intercultural, pois o coecemento dos valores e as crenzas compartidas por grupos sociais doutros pases resulta esencial para a comunicacin nesta sociedade globalizada. As, para o tratamento integrado de linguas preciso que, igual que acontece non caso das das linguas cooficiais, haxa unha coordinacin entre o profesorado destas e o de linguas estranxeiras, para evitar a repeticin de contidos na lia das que se mencionaron para as linguas ambientais, e para unificar a terminoloxa. Pois, non se pode esquecer que o achegamento do alumnado lingua estranxeira prodcese, na maior parte dos casos, partindo das linguas prximas, materna e ambientais.
Igualmente presentes nas aulas estn as linguas clsicas, o latn e o grego, cuxo estudo a nivel fontico, morfosintctico e lxico proporciona unha slida base para o perfeccionamento no manexo doutras linguas, Desempean, pois, un papel relevante como soporte lingstico da maiora das linguas e para a comprensin do lxico culto que forma gran parte da terminoloxa cientfica e tcnica actual nas linguas que o alumnado coece ou estuda. sen esquecer o enriquecemento cultural que
lle proporciona o coecemento dos diferentes aspectos que se inclen na Civilizacin Clsica, berce da Europa actual, como son, entre outros, a mitoloxa, a relixin ou as sas creacins literarias e artsticas, que tanta influenza tiveron en pocas
posteriores e seguen a ter hoxe en da. Polo tanto, esencial a incorporacin das linguas clsicas ao currculo integrado das linguas, para reforzar a reflexin lingstica do noso alumnado e fortalecer o seu acceso cultura literaria.
Resulta obvio que para a implementacin destes currculos integrados e o logro dos obxectivos plurilinges e interculturais que se perseguen, o profesorado un elemento determinante, xa que deber potenciar unha metodoloxa adecuada para
levar a cabo enfoques comunicativos e proxectos plurais e transversais; promover a reflexin metacomunicativa e metalingstica e o contraste entre linguas; ou asegurar accins coordinadas entre os distintos departamentos lingsticos para decidir, entre outros, desde que lingua abordar o estudo dos xneros discursivos ou as estratexias e procesos cognitivos que estn na base das diferentes actividades lingsticas. Todo isto coa finalidade de construr en cada centro educativo a coherencia pedagxica no ensino das distintas linguas.
As materias cuxos currculos se desenvolven ao abeiro desta introducin, as Linguas, teen como obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa do alumnado, entendida en todas as sas vertentes: pragmtica, lingstica, sociolingstica e literaria. As, achegan as ferramentas e os coecementos necesarios para desenvolverse satisfactoria e eficazmente en calquera situacin de comunicacin da vida privada, social e profesional. Eses coecementos, que articulan os procesos
de comprensin e expresin oral por unha banda, e de comprensin e expresin escrita por outra, constiten instrumentos esenciais para a aprendizaxe no mbito educativo e, posteriormente, ao longo da vida.
A reflexin literaria, presente nun bloque de contidos nas linguas ambientais, o Galego e o Casteln, e nas linguas clsicas, a travs da lectura, mediante a comprensin e interpretacin de textos significativos favorece o coecemento das posibilidades expresivas da lingua, desenvolve a capacidade crtica e creativa dos e das estudantes, dlles acceso memoria, creatividade, imaxinacin, ao descubrimento dos outros, ao coecemento doutras pocas e culturas, e enfrntaos a situacins,
sentimentos e emocins nunca experimentados, que enriquecen a sa visin do mundo e favorecen o coecemento deles mesmos.
En definitiva, estas materias lingsticas perseguen o obxectivo ltimo de contribur formacin de cidads e cidadns cunha competencia comunicativa que lles permita interactuar satisfactoriamente en todos os mbitos que forman e van formar
parte da sa vida. Isto esixe unha reflexin sobre os mecanismos de usos orais e escritos da sa propia lingua, e das outras linguas que estudan e coecen, e a capacidade de interpretar e valorar o mundo, de formar as sas opinins, propias, claras e fundamentadas, e de gozar, a travs da lectura crtica de obras literarias.
A materia de Lingua Galega e Literatura presntase, en todos os cursos de ambas as etapas, educacin secundaria obrigatoria e bacharelato, estruturada en cinco bloques, o que non debe implicar que a actividade docente se corresponda con esta
ordenacin, senn que, pola contra, dbense producir mltiples conexins entre todos eles.
O Bloque 1. Comunicacin oral. Escoitar e falar atende ao uso oral da lingua e este obxecto de observacin e de anlise para recoecer as normas que rexen o intercambio comunicativo, para observar as estratexias que usan as e os falantes para
se comunicar satisfactoriamente, as como aquelas que empregan para comprender mensaxes orais ou para producilas. Non obstante este bloque incide, sobre todo, na necesidade de que o alumnado galego tea modelos de fala adecuados e poida poer en prctica a sa lingua dentro da aula en contextos formais e informais. A realidade sociolingstica de cada centro determinar a atencin que o profesorado deber dedicar na aula a este bloque, para que o alumnado poida cumprir adecuadamente cos estndares de aprendizaxe descritos.
O Bloque 2. Comunicacin escrita. Ler e escribir ocpase da comprensin e producin escrita. O alumnado debe ser quen de entender textos de diferente complexidade e xnero e extraer as ideas explcitas e implcitas no texto co fin de elaborar o
seu propio pensamento crtico e creativo. Comprender un texto implica poer en marcha unha serie de estratexias de lectura que deben practicarse na aula e proxectarse a todas as esferas da vida e a calquera tipo de lectura: ler para obter informacin, ler para aprender a propia lingua, ler por pracer. Igualmente a producin escrita significar buscar para cada situacin o tipo de texto, adecuando, planificando e redactando, atendendo a aspectos diversos e revisando a escrita final.
O Bloque 3. Funcionamento da lingua integra contidos relacionados co cdigo e a sa organizacin e responde necesidade de reflexin sobre a propia lingua, coa finalidade de servir de base para o uso correcto da lingua, afastndose da pretensin de utilizar os coecementos lingsticos como fin en si mesmo.
O Bloque 4. Lingua e sociedade contempla a necesidade de que o alumnado coeza, explique e valore o plurilingismo como unha situacin habitual e enriquecedora para todos os individuos. Do mesmo xeito, incdese na identificacin e superacin
dos prexuzos e na pertinencia de que o alumnado recoeza e empregue termos sociolingsticos precisos.
O Bloque 5. Educacin Literaria asume o obxectivo de facer dos alumnos e alumnas lectores competentes, implicados nun proceso de formacin lectora que contine ao longo de toda a vida. Ademais o alumnado achegarase historia da literatura
galega e s sas obras e autores mis representativos, e recoecer a vinculacin destes produtos literarios coa historia de Galicia.
O tratamento de todos estes contidos ten que ser abordado desde unha ptica competencial, valorando as relacins que cada un deles ten coas competencias clave, que aparecen especificadas, a partir dos estndares de aprendizaxe avaliables,
neste currculo.
A avaliacin ter que ser coherente coa diversidade de contidos traballados e, polo tanto, ter en conta os contidos abordados nos 5 bloques en que se estrutura este currculo. Do mesmo xeito, deber ser unha avaliacin competencial, que tea en
conta a relacin que se establece no currculo entre os estndares de aprendizaxe detallados en cada bloque, coas competencias clave.
1 de ESO
Lingua Galega e Literatura. ESO. 1 Curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.1 Comprensin, interpretacin e resumo de calquera texto oral ou daqueles propios dos medios de comunicacin, especialmente noticias de actualidade, prximas aos intereses do alumnado.
d.
e.
h.
a.
c.
d.
h.
a.
c.
d.
e.
h.
h.
n.
B1.5 Coecer e aplicar, con axuda das TIC, as estratexias necesarias para realizar exposicins orais planificadas e participar de forma construtiva en diversas interaccins comunicativas.
LGB1.1.1 Comprende e interpreta a intencin comunicativa de textos orais sinxelos (noticias de actualidade).
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
CAA.
CSC.
CSIE.
CCL.
CAA.
CSC.
CD.
CAA.
CSEIE.
LGB1.5.2 Emprega as TIC para facer as sas presentacins mis claras e visualmente atractivas.
CD.
CCL.
CSEIE.
b.
e.
g.
h.
Contidos
B1.6 Valoracin das producins orais emitidas cunha
fontica e prosodia correcta e actitude crtica ante os
prexuzos que se poidan asociar a ela.
a.
c.
d.
h.
a.
b.
c.
g.
h.
n.
B1.9 Coecemento e aplicacin de estratexias necesarias para falar en pblico: planificacin do discurso,
prcticas orais formais e informais.
Criterios de avaliacin
B1.6 Valorar as producins emitidas cunha fontica e
prosodia correcta e mostrar unha actitude crtica ante
os prexuzos que se poidan asociar a ela.
B1.7 Producir textos orais, en intervencins espontneas, adecuadas situacin e intencin comunicativa
desexada, con coherencia, cohesin e correccin.
B1.9 Aplicar tcnicas e estratexias para falar en pblico, en situacins formais ou informais, de forma individual ou en grupo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CAA.
CAA.
CCL.
CCEC.
CCL.
CSC.
CCL.
LGB1.7.3 Emprega nas intervencins orais espontneas expresins propias do galego (fraseoloxa adecuada).
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CAA.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCL.
a.
d.
h..
j.
m.
Contidos
B1.10 Construcin de discursos adecuados, cohesionados e coherentes desde o punto de vista comunicativo, sobre temas de interese persoal ou social da vida
coti e acadmica.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
situacin comunicativa.
CSC.
CCL.
CAA.
CAA.
CAA.
CCL.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCEC.
CSC.
CSIEE.
CCL.
CCA.
CCL.
CCL.
CCL.
CCA.
CCL.
CCL.
CCA.
CD.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
LGB2.1.7 Contrasta os contidos analizados cos coecementos propios, antes e despois da lectura.
CCL.
CCA.
d.
e.
h.
CCL.
CSC.
d.
e.
h.
CCL.
CSC.
d.
e.
h.
CCL.
CAA.
CD.
CSC.
CCL.
b.
e.
h.
CCL.
CAA.
CD.
c.
d.
h.
CCL.
CSC.
LGB2.6.2 Identifica e evita o uso de expresins habituais que evidencian prexuzos de distinta natureza:
relixiosos, raciais, sexistas.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
CD.
CCL.
h.
m.
b.
e.
Contidos
cohesionados e correctos gramaticalmente.
Criterios de avaliacin
correctos gramaticalmente.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CD.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
CSC.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
CSC.
CCL.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
b.
e.
h.
LGB2.12.1 Produce textos de distintos xneros: descricins, narracins de feitos e exposicins de ideas e
conceptos.
CCL.
b.
e.
h.
f.
B2.13 Uso, con progresiva autonoma, das TIC (procesadores de textos e correctores ortogrficos) na planificacin, revisin e presentacin dos escritos.
B2.13 Usar, con progresiva autonoma, as TIC (procesadores de texto e correctores ortogrficos) para planificar, revisar e mellorar a presentacin dos escritos.
CCL.
CD.
CCL.
CD.
Contidos
B2.14 Autoavaliacin da aprendizaxe da lingua cunha
actitude activa e de confianza.
Criterios de avaliacin
B2.14 Avaliar o seu proceso de aprendizaxe cunha
actitude activa e de confianza.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
a.
d.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
l.
j.
CCL.
CD.
b
e
CCL.
LGB3.4.2 Aplica estratexias para a correccin lingstica, gramatical e ortogrfica dos textos.
CCL.
CCL.
b.
e.
B3.6 Recoecer e explicar o uso das distintas categoras gramaticais, utilizar este coecemento para distinguir erros e diferenciar as flexivas das non flexivas.
CCL.
CAA.
e.
j.
l.
B3.7 Recoecer, usar e reflexionar sobre os mecanismos da cohesin textual como a dexe persoal.
CCL.
CAA.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e.
h.
B3.8 Recoecemento, uso e explicacin dos conectores textuais mis comns, en particular os temporais e
explicativos.
CCL.
CAA.
e.
h.
B3.9 Coecer as regras de concordancia e das funcins sintcticas principais no seo da oracin para elaborar enunciados cun estilo cohesionado e correcto.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
e.
h.
B3.10 Recoecer as modalidades asertivas, interrogativas, exclamativas, desiderativas, dubitativas e imperativas en relacin coa intencin comunicativa do emisor.
CCL.
CAA.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
h.
B.3.12 Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis, recensin de libros e
pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, relacionados cos Elementos Transversais e nos que se
eviten estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL.
CAA.
CD.
b.
e.
B3.13 Identificacin e progresiva utilizacin dos coecementos sobre as linguas para desenvolver unha
competencia comunicativa integrada.
CCL.
CAA.
CCL.
CCL.
CCL.
n.
m.
n.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CD.
CCEC.
LGB4.2.1 Describe e analiza a situacin sociolingstica de Galicia a partir do estudo da sa contorna familiar e a do resto do alumnado.
CCL.
CCL.
m.
n.
CCL.
CSC.
m.
n.
CCL.
CSC.
m.
n.
CCL.
CSC.
h.
m.
n.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCL.
CCL.
h.
CCL.
Contidos
diferenciacin de textos dos tres grandes xneros a
partir dos seus trazos caractersticos mis xerais.
Criterios de avaliacin
diferenciar textos dos tres grandes xneros a partir dos
seus trazos caractersticos mis xerais.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
h.
j.
B5.3 Ler expresiva e comprensivamente, facer audicins de poemas recitados ou cantados, sinalar a temtica ou temticas abordadas e describir os valores estilsticos dos textos.
CCL.
h.
j.
B5.4 Ler expresiva e comprensivamente textos narrativos breves e recoecer a funcionalidade dos elementos
formais bsicos.
CCL.
h.
j.
CCL.
h.
j.
l.
LGLB5.6.1 Escribe textos sinxelos de intencin esttica, servndose dos coecementos literarios adquiridos
e dos recursos retricos traballados na aula.
CCL.
CCEC.
h.
j.
l.
B5.7 Descricin e caracterizacin dos trazos definitorios bsicos do cmic e a cancin como linguaxes artsticas.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
CCL.
CD.
e.
h.
j.
B5.8 Familiarizacin, seguindo unhas pautas orientadoras, co emprego dos fondos e recursos que ofrecen as
bibliotecas, includas as virtuais, para a procura de informacin bsica e a resolucin de dbidas de traballo.
B5.8 Familiarizarse, seguindo unhas pautas orientadoras, co emprego dos fondos e recursos que ofrecen as
bibliotecas, includas as virtuais, para a procura de informacin bsica e a resolucin de dbidas de traballo.
2 de ESO
Lingua Galega e Literatura. ESO. 2 Curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d.
e.
h.
a.
c.
d.
h.
a.
c.
d.
e.
h.
B1.1 Comprender e interpretar a intencin comunicativa, o tema, as ideas principais e os datos relevantes de
diferentes textos orais dos medios de comunicacin
(crnicas, reportaxes, documentais) e elaborar esquemas e resumos.
B1.3 Coecer e usar as normas de cortesa nas intervencins orais propias e alleas da actividade acadmica, tanto espontneas como planificadas.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CAA.
CSC.
CCL.
CCL.
CSC.
CSIE.
CCL.
CCL.
CAA.
CSIEE.
CSC.
CAA.
h.
n.
Contidos
B1.5 Valoracin das producins orais emitidas cunha
fontica e prosodia correcta e cunha actitude crtica
ante os prexuzos que se poidan asociar a ela.
b.
e.
g.
h.
a.
c.
d.
h.
Criterios de avaliacin
B1.5 Valorar as producins emitidas cunha fontica e
prosodia correcta e mostrar unha actitude crtica ante
os prexuzos que se poidan asociar a ela.
B1.6 Producir textos orais, en intervencins espontneas, adecuadas situacin e intencin comunicativa desexada, con coherencia, cohesin e correccin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
LGB1.5.1 Aprecia a emisin dunha pronuncia e prosodia correcta, recoece os erros nas producins orais
propias e alleas e propn solucins para melloralas.
CCL.
CAA.
CAA.
CLL.
CCEC.
CLL.
CSC.
CLL.
LGB1.6.3 Emprega nas intervencins orais espontneas expresins propias do galego (fraseoloxa adecuada).
CCL.
CCL.
CD
CAA
CSIEE
LGB1.7.2 Emprega as TIC para facer as sas presentacins mis claras e atractivas visualmente.
CD.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
a.
b.
c.
g.
h.
n.
a.
d.
h..
j.
m.
Contidos
Criterios de avaliacin
B1.9 Aplicar tcnicas e estratexias para falar en pblico, en situacins formais ou informais, de forma individual ou en grupo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
CAA.
CAA.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CLL.
CSC.
CLL.
CAA.
CAA.
CCL.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCEC.
CSC.
CSIEE.
CCL.
CSC.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
Contidos
Criterios de avaliacin
h.
d.
e.
h.
d.
e.
h.
d.
e.
h.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CAA.
CCL.
CCL.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
culares.
b.
e.
h.
c.
d.
h.
h.
m.
b.
g.
h.
CCL.
CCA.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CD.
CCL.
CCL.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CCL.
CCL.
CD.
CCL.
CD.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
CSC.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
CSC.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
CCL.
b.
e.
f.
h.
CCL.
CD.
d.
h.
B2.14 Valoracin da escritura como fonte de aprendizaxe e como forma de comunicar experiencias, ideas e
CCL.
CSC.
Contidos
coecementos propios.
Criterios de avaliacin
coecementos propios.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC.
CCL.
CCC.
a.
d.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
l.
j.
CCL.
CAA.
b.
e.
CCL.
CD.
b.
e.
CCL.
LGB3.5.2 Aplica estratexias para a correccin lingstica, gramatical e ortogrfica dos textos.
CCL.
CCL.
b
e
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
e.
h.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
e
h
B3.9 Coecer os compoentes sintcticos para elaborar enunciados, orais e escritos, cun estilo cohesionado
e correcto.
CCL.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
h.
B.3.11 Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis, recensin de libros e
pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, relacionados cos Elementos Transversais e nos que se
eviten estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL.
CAA.
b.
e.
B3.12 Identificacin e progresiva utilizacin dos coecementos sobre as linguas para desenvolver unha
competencia comunicativa integrada.
CCL.
CAA.
CCL.
LGB4.1.2 Distingue entre linguas maioritarias, minoritarias e minorizadas e aplica estes conceptos ao caso
galego.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
LGB4.1.4 Coece as linguas que se falan na actualidade en Galicia por mor da emigracin.
CCL.
CCL.
m.
n.
m.
n.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
integran.
CCEC.
CCL.
CCEC.
CD.
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
m.
n.
CCL.
CSC.
m.
n.
CCL.
CSC.
m.
n.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
h.
j.
B5.2 Ler expresiva e comprensivamente e facer audicins de poemas recitados ou cantados, determinar o
tema principal, a estrutura xeral e pr de relevo os
principais recursos estilsticos.
CCL.
h.
j.
B5.3 Ler expresiva e comprensivamente textos narrativos breves, localizando e describindo os elementos
estruturais e formais mis salientables: punto de vista,
tempo, espazo e personaxes principais.
CCL.
h.
j.
CCL.
h.
j.
LGLB5.5.1. Compara textos pertencentes aos diferentes xneros, sinalando as coincidencias e diferenzas,
tanto estruturais coma formais.
CCL.
CCL.
j.
h.
j.
CCL.
h.
j.
l.
B5.7 Producin de textos de intencin esttica servndose dos coecementos literarios adquiridos e dos recursos retricos traballados na aula.
LGLB5.7.1 Escribe textos de intencin esttica servndose dos coecementos literarios adquiridos e dos recursos retricos traballados na aula.
CCL.
CCEC.
h.
j.
l.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
flmicas.
e.
h.
j.
B5.9 Aproveitamento, baixo gua, dos fondos e recursos que ofrecen as bibliotecas, includas as virtuais,
para a realizacin de traballos e cita axeitada destes.
LGLB5.9.1 Srvese, seguindo unhas pautas orientadoras, dos fondos e recursos que ofrecen as bibliotecas,
includas as virtuais, para a realizacin de traballos e
cita axeitada destes.
CCL.
CD.
3 de ESO
Lingua Galega e Literatura. ESO. 3 Curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d.
e.
h.
d.
e.
h.
B1.1 Comprender e interpretar a intencin comunicativa implcita e explcita, o tema, a idea principal e as
secundarias, o datos relevantes de textos orais dos
medios de comunicacin audiovisual.
CCL.
CCL.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
d.
e.
h.
a.
c.
d.
h.
h
n
a.
c.
d.
h.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CAA.
CCL.
CCA.
CCL.
CSC.
B1.5 Coecer e usar as normas de cortesa nas intervencins orais propias e alleas da actividade acadmica, tanto espontneas como planificadas.
CCL.
CAA.
CSC.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCL.
CAA.
CAA.
CCL.
CCEC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CAA.
CLL.
a.
b.
c.
g.
h.
n.
a.
d.
h..
j.
m
Contidos
Criterios de avaliacin
B1.8 Aplicar tcnicas e estratexias para falar en pblico, en situacins formais ou informais, de forma individual ou en grupo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
CAA.
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCL.
CCL.
CAA.
CAA.
CCL.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCEC
CSC.
CSIEE.
CCL.
CSC.
b
e
g
h
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CD.
CAA.
CSEIE.
LGB1.7.2 Emprega as TIC para facer as sas presentacins mis claras e atractivas visualmente.
CD.
CCL.
CSC..
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
d.
e.
h.
d.
e.
h.
d.
B2.1 Uso de tcnicas de anlise do contido e estratexias que facilitan a lectura comprensiva e crtica de
textos.
b.
h.
Contidos
do mbito acadmico, especialmente os expositivos e
explicativos (enciclopedias, webs educativas e outros
materiais de consulta).
B2.5 Identificacin do tema e dos subtemas, a estrutura comunicativa das mensaxes e a intencin do emisor
dos textos expositivos e explicativos.
Criterios de avaliacin
acadmico, especialmente os expositivos e explicativos: enciclopedias, webs educativas e outros materiais
de consulta.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
mbito acadmico, especialmente os expositivos e explicativos elaborados a partir da informacin obtida nas
bibliotecas.
CAA.
CCL.
CAA.
CD.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
b.
e.
g.
h.
CCL.
CAA.
CD.
a.
c.
d.
h.
CCL.
CCL.
CSC.
h.
m.
CCL.
CCL.
b.
e.
h.
CCL.
CSC.
CD.
b.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
e.
h.
CD.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
CCL.
CD.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CD.
CCL.
CSC
CCL.
CCL.
CAA.
b.
e.
h.
f.
B2.12 Planificar producir e revisar textos con adecuacin, coherencia, cohesin e con respecto polas normas morfolxicas, ortogrficas e tipogrficas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
b.
e.
h.
CCL.
CD.
a
d.
CCL.
CSC.
Contidos
Criterios de avaliacin
e.
h.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCEC.
CD.
LGB3.1.1 Selecciona o lxico e as expresins axeitadas en contextos comunicativos de uso formal da lingua.
CCL.
CAA.
b.
e.
j.
CCL.
CCA.
CCL.
CCA.
CCL.
CCA.
CCL.
CCA.
b.
e.
i.
B3.3 Recoecemento, explicacin e uso dos procedementos de creacin de palabras (derivacin e composicin).
a.
d.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
l.
j.
B3.5 Uso progresivo, autnomo e eficaz dos dicionarios, das bibliotecas e doutras fontes de consulta en
diferentes soportes, especialmente sobre cuestins de
uso, de norma e como fonte de obtencin de informacin.
CCL.
CD.
b.
e.
B3.6 Coecemento, aplicacin e valoracin das normas ortogrficas para conseguir unha comunicacin
eficaz.
CCL.
CAA.
e.
CCL.
b.
e.
B.3.8 Recoecer, usar e explicar as funcins sintcticas oracionais e as unidades que as desempean.
CCL.
CAA.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
b.
B3.10 Identificacin da estrutura dun texto, a construcin dos pargrafos e a vinculacin e progresin temticas en textos alleos e propios. Elaboracin de textos
tendendo a estes valores.
CCL.
e.
CLC.
CSC.
b.
e.
h.
B.3.12 Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis, recensin de libros e
pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, relacionados cos Elementos Transversais e nos que se
eviten estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL.
CAA.
CD.
b.
e.
B3.13 Identificacin e progresiva utilizacin dos coecementos sobre as linguas para desenvolver unha
competencia comunicativa integrada.
CCL.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CSC.
m.
n.
m.
n.
j.
m.
n.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CD.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CD.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
LGB4.4.2 Identifica as causas dos feitos mis relevantes da historia social da lingua galega desde os seus
inicios ata 1916.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
LGB4.4.4 Interpreta grficos, tboas, textos e informacin dos medios e das TIC, relacionados coa historia
social da lingua galega desde os seus inicios ata 1916.
CCL.
CSC.
CD.
m.
n.
CCL.
CSC.
m.
n.
CCL.
CSC.
m.
n.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
LGLB5.2.2 Le autonomamente obras ou textos representativos da Literatura Galega desde a Idade Media
ata 1916, resume o seu contido, sinala os seus trazos
caractersticos definitorios e relacinaos co contexto
histrico, cultural e sociolingstico do perodo da literatura galega correspondente.
CCL.
CCL.
h.
j.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
sinala os seus trazos caractersticos definitorios e relacinaos co contexto histrico, cultural e sociolingstico
do perodo da literatura galega correspondente.
h.
j.
B5.3 Ler expresiva e comprensivamente, facer audicins e ler dramatizadamente textos narrativos, poticos, teatrais e ensasticos da Literatura Galega desde
a Idade Media ata 1916.
CCL.
LGLB5.3.1 Le expresiva, comprensiva e/ou dramatizadamente textos narrativos, poticos, teatrais e ensasticos representativos da Literatura Galega desde a Idade
Media ata 1916.
CCL.
CCL.
b.
h.
j.
LGLB5.4.1 Elabora traballos individual e/ou colectivamente, nos que se describen e analizan textos representativos da Literatura Galega desde a Idade Media
ata 1916.
CCL.
e.
h.
j.
B5.5 Consultar fontes bsicas de informacin e familiarizarse cos recursos das TIC para a realizacin de traballos e cita axeitada destas.
CCL.
CCL.
CD.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
h.
j.
l.
4 de ESO
Lingua Galega e Literatura. ESO. 4 Curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
d.
e.
h.
d.
e.
h.
d.
e.
CCL.
CCL.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CSEIEE.
LGB1.2.3 Analiza os elementos non verbais, en especial a imaxe (mensaxe icnica) e o son (dilogo, rudos,
msica), en anuncios publicitarios ou outro tipo de comunicacins orais.
CLL.
CCEC.
CCL.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
h.
a.
c.
d.
h.
h.
n.
h.
n.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
B1.5 Coecer, usar e valorar a adecuacin, a coherencia, a cohesin e a claridade expositiva, as como normas de cortesa nas intervencins orais propias da actividade acadmica, tanto espontneas como planificadas.
B1.7 Producir textos orais, en intervencins espontneas, adecuadas situacin e intencin comunicativa
desexada, con coherencia, cohesin e correccin.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCL.
CAA.
CAA.
CSC.
CCL.
CCEC.
CLL
CSC
CCL.
LGB1.7.3 Emprega nas intervencins orais espontneas expresins propias do galego: infinitivo conxugado e
fraseoloxa adecuada.l
CCL.
Contidos
a.
c.
d.
h.
a.
b.
e.
g.
h.
n.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
LGB1.7.4 Emprega nas intervencins orais espontneas un lxico rico e variado.
CCL.
CCL.
CAA.
LGB1.8.2 Rexeita argumentadamente os usos lingsticos que levan implcitos prexuzos ou discriminacins.
CCL.
CSC.
CAA.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CSIEE.
LGB1.9.5 Emprega as TIC para documentarse bibliograficamente, revisar gramaticalmente o texto e elaborar unha presentacin atractiva e innovadora.
CD.
CAA.
CCL.
CCL.
CAA.
b.
h
B1.10 Aplicar os coecementos gramaticais avaliacin e mellora da expresin oral e recoecer en exposicins orais propias e alleas as dificultades expresivas.
a.
c.
d.
h.
B1.11 Participar activa e argumentadamente en debates nos que se expresen opinins acerca dun tema de
actualidade.
Competencias clave
CCL
CAA
CCL.
CSC.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
a.
d.
h.
j.
m
B1.12 Participar en interaccins sobre temas de interese persoal, ou social ou asuntos da vida coti, nun rexistro formal, neutro ou informal.
CCL.
CSC.
CSIEE.
CCEC.
h.
n.
CCL.
CAA.
CSC.
CSIEE.
d.
e.
h.
CCL.
CAA.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CAA.
CCL.
LGB2 2.2 Comprende, interpreta e valora textos propios da vida coti pertencentes a distintos mbitos:
laboral (currculo, carta de presentacin, ficha de contratacin en empresas e redes sociais de procura de
emprego, contrato, nmina e vida laboral), administrativo (carta administrativa e solicitude ou instancia), comercial (carta comercial, carta de reclamacin e impreso administrativo de reclamacin).
CCL.
CSC.
Contidos
B2.3 Comprensin e interpretacin de textos relacionados co mbito acadmico, tanto materiais de consulta
(dicionarios, glosarios, enciclopedias...), como libros de
texto e recursos de temas especializados en internet.
d.
e.
h.
d.
e.
h.
B2.5 Comprensin e interpretacin de textos xornalsticos de opinin: carta ao director, editorial, columna e
artigo de opinin.
d.
e.
h.
c.
d.
h.
b.
e.
f.
h.
Criterios de avaliacin
B2.3 Comprender e interpretar textos relacionados co
mbito acadmico, tanto materiais de consulta (dicionarios, glosarios, enciclopedias...), como libros de texto e
recursos de temas especializados en internet.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CD.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
LGB2.6.1 Comprende e interpreta as mensaxes explcitas e implcitas que transmiten os textos publicitarios
dos medios de comunicacin (anuncios).
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
LGB2.7.2 Detecta prexuzos e mensaxes discriminatorias implcitas nos textos de medios de comunicacin
con especial atencin publicidade.
CCL.
CSC.
CCL.
CD.
CSC.
LGB2.8.2 Srvese dos recursos que ofrecen as bibliotecas ou as TIC para integrar os coecementos adquiridos nos seus escritos.
CCL.
CD.
CAA.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
b.
f.
h.
b.
e.
f.
h.
b.
e.
h.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CD.
LGB2.9.5 Revisa o texto para comprobar que a organizacin dos contidos do texto correcta e que non se
cometen erros ortogrficos, gramaticais, de formato ou
de presentacin.
CCL.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
CD.
CCL.
CD.
CSC.
LGB2.11.1 Produce, respectando as sas caractersticas formais e de contido, e tanto en soporte papel como dixital, textos propios da vida coti pertencentes a
distintos mbitos: laboral (currculo, carta de presentacin, ficha de contratacin en empresas e redes sociais
de procura de emprego), administrativo (carta administrativa e solicitude ou instancia) e comercial (carta co-
CCL.
CD.
CSC.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CD.
CSC.
b.
e.
h.
CCL.
CD.
CSC.
CCL.
CD.
CCL.
CCL.
CSC.
CCEC.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
d.
h.
b.
e.
j.
b.
e.
j.
CCL.
CAA.
b.
e.
i.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
palabras.
LGB3.3.4 Identifica a procedencia grega ou latina de
prefixos e sufixos habituais no uso da lingua galega.
CCL.
a.
d.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
l.
j.
CCL.
CD.
b.
e.
CCL.
CAA.
CCL.
e.
CCL.
b.
e.
B3.8 Recoecer e usar enunciados e oracins, identificando as principais regras de combinacin impostas
polo verbos.
CCL.
CAA
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL
CAA
e.
h.
a.
b.
e.
b.
e.
Contidos
B3.10 Identificacin da estrutura dun texto, a construcin dos pargrafos e a vinculacin e progresin temticas en textos alleos e propios, e elaboracin de textos
de acordo con estes parmetros.
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
CCL.
CCL.
CAA.
CCL.
CLL.
CCL.
LGB3.11.2 Recoece nun texto, e emprega nas producins propias, os distintos procedementos lingsticos
para a expresin da subxectividade.
CCL.
CCL.
CAA.
CCL.
Competencias clave
b.
e.
h.
B.3.13 Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis, recensin de libros e
pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, relacionados cos Elementos Transversais e nos que se
eviten estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL.
CAA.
b.
e.
B3.14 Identificacin e progresiva utilizacin dos coecementos sobre as linguas para desenvolver unha
competencia comunicativa integrada.
CCL.
CAA.
m.
n.
m.
n.
Contidos
B4.1 Valoracin das linguas como medios de relacin
interpersoal e de sinal de identidade dun pobo.
B4.2 O plurilingismo como expresin da riqueza
cultural da humanidade.
B4.3 A lusofona nas linguas do mundo no sculo XXI.
Criterios de avaliacin
B.4.1 Valorar as linguas como medios de relacin
interpersoal e de sinal de identidade dun pobo, apreciar o plurilingismo como expresin da riqueza cultural da humanidade e coecer e describir o papel da
lusofona nas linguas do mundo no sculo XXI.
B.4.3 Identificar os elementos do proceso normalizador e adquirir vnculos positivos cara ao seu uso asumindo a importancia da contribucin individual no desenvolvemento da lingua galega.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CCEC.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CD.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CD.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
m.
n.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CCEC.
LGB4.4.2 Identifica as causas dos feitos mis relevantes da historia social da lingua galega desde 1916.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
LGB4.4.4 Interpreta grficos, tboas, textos e informacin dos medios e das TIC, relacionados coa historia
social da lingua galega desde 1916.
CCL.
CCEC.
CD.
m.
n.
CCL.
CD.
m.
n.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
m.
n.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
LGLB5.2.2 Le autonomamente obras ou textos representativas da Literatura Galega de 1916 ata a actualidade, resume o seu contido, sinala os seus trazos caractersticos definitorios e relacinaos co contexto histrico, cultural e sociolingstico do perodo da literatura
galega correspondente.
CCL.
CCL.
CCL.
LGLB5.3.1 Le expresiva, compresiva e/ou dramatizadamente textos narrativos, poticos, teatrais e ensasticos representativos da Literatura Galega de 1916 ata a
actualidade.
CCL.
h.
j.
h.
j.
B5.1 Identificacin e comprensin dos distintos perodos e xeracins da Literatura Galega de 1916 ata a
actualidade.
B5.3 Ler expresiva e comprensivamente, facer audicins e ler dramatizadamente textos narrativos, poticos, teatrais e ensasticos da Literatura Galega de 1916
ata a actualidade.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
b.
h.
j.
LGLB5.4.1 Elabora traballos individual e/ou colectivamente nos que se describen e analizan textos representativos da Literatura Galega de 1916 ata a actualidade.
CCL.
e.
h.
j.
CCL.
CCL.
CD.
h.
j.
l.
LGLB5.6.1 (Re)crea textos de intencin literaria partindo das caractersticas dos traballados na aula.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
1 de bacharelato
Lingua Galega e Literatura. Bacharelato. 1 Curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CLL
CCL
CAA
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
sobre discursos orais de distinta natureza.
b.
d.
e.
.
b.
d.
e.
h.
a.
b.
e.
k.
d.
Competencias clave
CAA
CCL
CAA
CCL
CSC
LGB1.2.3 Recoece as distintas estratexias de organizacin do contido nunha exposicin oral sobre un tema
especializado propio do mbito acadmico ou de divulgacin cientfica e cultural.
CAA
CAA
CCL
CSC
CCEC
CCL
CSC
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC
CSC
CCL
CSIEE
CAA
e.
g.
i.
j.
e.
h.
Contidos
orais relacionados con algn contido do currculo ou
tema de actualidade) adecuada situacin comunicativa, con coherencia, cohesin, correccin, coa axuda
das TIC, as como de elementos non verbais e con control das emocins ao falar en pblico.
Criterios de avaliacin
das con algn contido do currculo ou tema de actualidade adecuadas situacin e intencin comunicativa
desexada, con coherencia, cohesin, correccin, coa
axuda das TIC as como de elementos non verbais e
con control das emocins ao falar en pblico.
B1.7 Producir textos orais, en intervencins espontneas, adecuadas situacin e intencin comunicativa
desexada, con coherencia, cohesin e correccin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CSIEE
CCL
CCL
CSC
CCL
CSC
CSIEE
LGB1.5.6 Emprega as TIC para documentarse bibliograficamente, revisar gramaticalmente o texto e elaborar unha presentacin atractiva e innovadora.
CAA
CD
CCL
CCL
CCL
CCL
CSC
CSC
CSIEE
CCL
CSC
CCL
Contidos
Criterios de avaliacin
Competencias clave
LGB1.7.3 Emprega nas intervencins orais espontneas expresins propias do galego: infinitivo conxugado e
fraseoloxa adecuada.l
CCL
CCL
CCL
CSC
CSIEE
CCL
CSC
CSIEE
a.
b.
e.
k.
a.
b.
e.
k.
CAA
CCL
CSC
CSIEE
b.
d.
e.
B1.10 Aplicar os coecementos gramaticais avaliacin e mellora da expresin oral e recoecer en exposicins orais propias e alleas as dificultades expresivas.
CCL
CAA
CAA
CSEIEE
CCL
CAA
CAA
CCL
CSC
CAA
CCL
CSC
b.
e.
B1.11 Participacin nas producins orais cunha fontica e prosodia correcta, valoracin desta pronuncia e
actitude crtica ante os prexuzos que se poidan asociar
a ela.
Estndares de aprendizaxe
b.
h.
b.
d.
e.
h.
Contidos
B2.1 Aplicacin de estratexias e coecementos lingsticos, sociolingsticos e pragmticos para comprender,
analizar e comentar o texto na sa integridade.
Criterios de avaliacin
B2.1 Aplicar estratexias e coecementos lingsticos,
sociolingsticos e pragmticos para comprender, analizar e comentar o texto na sa integridade.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CAA.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
CCL.
LGB2.2.3 Utiliza o rexistro lingstico axeitado situacin comunicativa das sas producins.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
CCL.
CCL.
b.
c.
d.
h.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CAA.
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
LGB2.4.3 Identifica e rexeita as ideas e os usos lingsticos discriminatorios dos textos publicitarios.
CCL.
CSC.
b.
f.
h.
B2.5 Anlise dos textos descritivos: intencin comunicativa, estrutura formal e de contido e caractersticas
lingsticas.
B2.5 Caracterizar, identificar e producir textos descritivos pertencentes a distintos mbitos de uso.
CCL.
b.
f.
h.
B2.6 Anlise dos textos expositivos: intencin comunicativa, estrutura formal e de contido e caractersticas
lingsticas.
B2.6 Caracterizar, identificar e producir textos expositivos pertencentes a distintos mbitos de uso.
CCL.
b.
f.
h.
B2.7 Anlise dos textos narrativos: intencin comunicativa, estrutura formal e de contido e caractersticas lingsticas.
B2.7 Caracterizar, identificar e producir textos narrativos pertencentes a distintos mbitos de uso.
CCL.
b.
f.
h.
B2.8 Caracterizar, identificar e producir textos argumentativos pertencentes a distintos mbitos de uso.
CCL.
b.
f.
h.
B2.9 Anlise dos textos dialogados: intencin comunicativa, estrutura formal e de contido e caractersticas
lingsticas.
CCL.
b.
e.
f.
B2.10 Planificar, producir e revisar textos de investigacin a partir da informacin obtida en fontes impresas e
dixitais e con axuda dos recursos que ofrecen as TIC.
LGB2.10.1 Consulta fontes dixitais, contrasta e selecciona a informacin relevante mediante fichas-resumo.
CCL.
CD.
CAA.
Contidos
Criterios de avaliacin
h.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CD.
CCL.
CD.
CCL.
LGB3.1.2 Describe os principais conceptos de Lingstica Xeral: comunicacin, linguaxe, lingua, unidades
lingsticas, signo lingstico e diversas disciplinas lingsticas.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
a.
b.
e.
B3.2 Recoecer e utilizar os diferentes rexistros lingsticos en funcin dos mbitos sociais valorando a importancia de usar o rexistro axeitado a cada momento.
a.
b.
c.
e.
CCL.
CSIEE.
CAA.
e.
CCL.
CAA.
e.
CCL.
CAA.
e.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
da categora gramatical do verbo e as perfrases verbais e explicar os seus usos e valores nos textos.
CAA.
e.
CCL.
CAA.
e.
CCL.
CAA.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
h.
B.3.10 Participar en proxectos (elaboracin de materiais multimedia, folletos, carteis, recensin de libros e
pelculas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto
curriculares como outras presentes no centro, relacionados cos Elementos Transversais e nos que se
eviten estereotipos lingsticos ou culturais.
CCL.
CAA.
CD.
b.
e.
B3.11 Identificacin e progresiva utilizacin dos coecementos sobre as linguas para desenvolver unha
competencia comunicativa integrada.
CCL.
CAA.
B.4.1 Distinguir as funcins sociais da lingua e determinar a situacin do galego respecto a elas.
m.
n.
CCL.
CSC.
CCEC.
CCL.
CSC.
CCEC.
CCL.
CSC.
m.
n.
m.
n.
m.
n.
m.
n.
m.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CSC.
CCEC.
CCL.
CCL.
CSC.
B.4.4 Recoecer os cultismos, semicultismos e palabras patrimoniais e citar exemplos, as como distinguir
as familias lxicas irregulares e utilizalas correctamente.
CCL.
CCL.
B.4.5 Identificar e describir as caractersticas lingsticas fundamentais do Galego Antigo, o seu contexto e
identificalo en textos.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
B.4.8 Historia da lingua: o Galego Medio, a dialectalizacin da lingua (s. XVI-XVII-XVIII), contexto histrico e
cultural, situacin sociolingstica e caractersticas lingsticas.
B.4.6 Distinguir as caractersticas lingsticas fundamentais do Galego Medio (s. XVI-XVII-XVIII), describir
o seu contexto e identificalo en textos.
B.4.7 Distinguir as caractersticas lingsticas fundamentais do Galego Moderno (desde o s. XIX ata 1916),
CCL.
CCL.
CSC.
CC.L.
CSC.
CCL.
CCL.
Contidos
sociolingstica e caractersticas lingsticas.
Criterios de avaliacin
describir o seu contexto e identificalo en textos, elaborar traballos individuais e/ou en grupo nos que se describan e analicen textos anteriores a 1916.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
1916).
LGB4.7.2 Describe o contexto histrico e cultural do
Galego Moderno (desde o s. XIX ata 1916) as como a
sa situacin sociolingstica.
CCL.
CSC.
LGB4.7.3 Analiza a repercusin da etapa de nacemento do Galego Moderno (desde o s. XIX ata 1916) no
desenvolvemento posterior da lingua.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
LGB5.1.1 Define Literatura e o texto literario, caracteriza os diferentes xneros e analiza os seus principais
recursos formais e describe a cronoloxa xeral da Historia da Literatura Galega.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
Bloque 5. A literatura.
h.
j.
h.
j.
h.
j.
B5.1 Definicin dos conceptos Literatura e texto literario, caracterizacin dos diferentes xneros e anlise
dos seus principais recursos formais e descricin da
cronoloxa xeral da Historia da Literatura Galega.
B5.3 A literatura medieval: contextualizacin sociohistrica e sociolingstica das sas orixes, definicin das
caractersticas principais e anlise da lrica profana
(cantiga de amor, de amigo e de escarnio), a lrica relixiosa (cantigas de Santa Mara) e a prosa medieval.
B5.3 Identificar, analizar e describir a literatura medieval: contextualizar sociohistrica e sociolingisticamente as sas orixes, definir as caractersticas principais e
analizar a lrica profana (cantiga de amor, de amigo e
de escarnio), a lrica relixiosa (cantigas de Santa Mara)
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
e a prosa medieval.
Competencias clave
h.
j.
CCL.
h.
j.
CCL.
h.
j.
CCL.
h.
j.
CCL.
h.
j.
CCL.
2 de bacharelato
Lingua Galega e Literatura. Bacharelato. 2 Curso
Obxectivos
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
Contidos
g.
h.
d.
e.
h.
i.
d.
e.
g.
h.
a.
b.
e.
Criterios de avaliacin
B1.4 Coecer, usar e valorar a adecuacin, a coherencia, a cohesin e a claridade expositiva, as como as
normas de cortesa, nas intervencins orais propias da
actividade acadmica, tanto espontneas como planificadas.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CAA
CCL
CAA
LGB1.2.2 Recoece as distintas estratexias de organizacin do contido nunha exposicin oral sobre un tema
especializado propio do mbito acadmico ou de divulgacin cientfica e cultural.
CAA
CCL
CAA
LGB1.3.1 Interpreta e identifica a intencin comunicativa, o tema e a estrutura en anuncios sonoros e /ou audiovisuais.
CCL
CAA
CCL
CAA
CSC
CCL
CSC.
CAA.
CCL.
CCL.
CSC.
CAA.
CCL.
d.
e.
g.
h.
i.
k.
e.
Contidos
Criterios de avaliacin
B1.5 Realizar producins orais planificadas, relacionadas con algn contido do currculo ou tema de actualidade adecuadas situacin e intencin comunicativa
desexada, con coherencia, cohesin, correccin, coa
axuda das TIC as como de elementos non verbais e
con control das emocins ao falar en pblico.
B1.6 Producir textos orais, en intervencins espontneas, adecuadas situacin e intencin comunicativa
desexada, con coherencia, cohesin e correccin.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
CSIEE.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CCL.
CSC.
CSIEE.
LGB1.5.5 Exprsase con facilidade e recorre a parfrases ou circunloquios cando non encontra a expresin
precisa.
CCL.
CSIEE.
CCL.
CSIEE.
LGB1.5.8 Emprega as TIC para documentarse bibliograficamente, revisar gramaticalmente o texto e elaborar unha presentacin adecuada situacin e intencin comunicativa desexada, con coherencia, cohesin
e correccin.
CD.
CCL.
CAA.
CCL.
CCL.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
e.
g.
h.
i.
B1.7 Exposicin oral de textos expositivos e argumentativos do mbito acadmico e de divulgacin cientfica
e cultural.
a.
b.
e.
LGB1.6.3 Emprega nas intervencins orais espontneas expresins propias do galego: infinitivo conxugado e
fraseoloxa adecuada.l
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CAA.
CSC.
CCL.
CSC.
a.
b.
c
e.
k.
CCL.
CSC.
CSIEE.
b.
d.
e.
B1.10 Aplicar os coecementos gramaticais avaliacin e mellora da expresin oral e recoecer en exposicins orais propias e alleas as dificultades expresivas.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
B1.11 Participacin nas producins orais cunha fontica e prosodia correcta, valoracin desta pronuncia e
actitude crtica ante os prexuzos que se poidan asociar
a ela.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CCA.
CCL.
LGB2.1.3 Diferenza as ideas principais e as secundarias e sintetiza o contido de textos expositivos e argumentativos de distintos mbitos.
CCL.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
b.
f.
h.
b.
d.
f.
h.
d.
f.
h.
b.
e.
f.
h.
b.
f.
h.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
CD.
CAA.
CCL.
CD.
CCL.
CD.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCL.
CAA.
CCEC.
CCL.
CCEC.
CCL.
CCEC.
d.
e.
Contidos
B3.3 Anlise e explicacin do lxico e dos seus procedementos de formacin.
Criterios de avaliacin
B3.3 Recoecer e explicar o proceso de formacin das
palabras e aplicar os coecementos adquiridos para a
mellora, comprensin e enriquecemento do vocabulario
activo.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CAA.
CAA.
CAA.
e.
LGB3.4.1 Recoece as diferentes estruturas sintcticas, explica as relacins que se establecen e emprega
a terminoloxa axeitada.
CAA.
e.
CCL.
CAA.
b.
e.
h.
CCL.
CAA.
CD.
b.
e.
B3.7 Identificacin e progresiva utilizacin dos coecementos sobre as linguas para desenvolver unha
competencia comunicativa integrada.
CCL.
CAA.
m.
n.
h.
m.
n.
B.4.1 Recoecer os estereotipos e prexuzos lingsticos, determinar a sa repercusin nos usos e elaborar
traballos individuais e/ou en grupo nos que se describan e analicen cuestins sociolingsticas.
CCL.
CCL.
CCEC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
m.
n.
Contidos
Criterios de avaliacin
B.4.3 Distinguir as caractersticas lingsticas fundamentais do Galego Moderno desde 1916 ata 1978 e
describir o seu contexto e identificalo en textos.
B.4.4 Distinguir as caractersticas lingsticas fundamentais do Galego Moderno desde 1978 ata a actualidade e identificalo en textos, describir o seu contexto e
a situacin legal, recoecelo como unha lingua en vas
de normalizacin e elaborar traballos sobre a historia
da lingua.
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CCL.
CSC.
LGB4.3.3 Diferenciar e describir as etapas que podemos establecer entre 1916 e 1978 desde o punto de
vista sociolingstico.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CCL.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
CCL.
CSC.
LGB4.4.5 Sinala as principais caractersticas lingsticas en documentos non literarios e literarios desde
1978 ata a actualidade.
CCL.
m.
n.
CCL.
m.
n.
CCL.
CSC.
h.
j.
h.
j.
h.
j.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
h.
j.
h.
j.
h.
j.
Contidos
Criterios de avaliacin
Estndares de aprendizaxe
Competencias clave
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
CCL.
2.4
4
1
3
Acadmicas
Aplicadas
Matemticas
Xeografa e historia
Bioloxa e Xeoloxa
Fsica e Qumica
3 **
3 **
Educacin fsica
Titora
2*
3*
3*
3*
3*
3*
3*
Msica
Tecnoloxa
Cultura Clsica
2*
3 **
3*
Economa
3 **
Latn
3 **
3*
3 **
3 **
3*
3*
Cultura cientfica
3*
3*
Filosofa
3*
3*
3*
3*
3*
3*
32
32
TOTAIS
32
32
* Especficas de opcin
Elixir 1 en 3
Elixir 2 en 4
**Troncal de opcin. Elixir 2 en 4
32
2.5
2.5.1
1 de Bacharelato
Modalidade
Humanidades e ciencias sociais
Materias
Modalidade de
Ciencias
Modalidade de
Artes
Humanidades
Ciencias sociais
Filosofa
Educacin fsica
Latn i
Economa
4 **
4 **
Grego i
4 **
4 **
4 **
4 **
4 **
Literatura universal
4 **
4 **
4 **
Matemticas i
Bioloxa e xeoloxa
4 **
Debuxo tcnico i
4 **
Fsica e qumica
4 **
Fundamentos da arte i
Cultura audiovisual i
4 **
Totais
32
32
32
32
Horario
Anlise Musical I
Anatoma Aplicada
Cultura Cientfica
Debuxo Artstico I
Debuxo Tcnico I
2.5.2
Horario
Tecnoloxa Industrial I
Volume
Relixin
2 de Bacharelato
Modalidade
Humanidades e Ciencias Sociais
Materias
Modalidade de
Ciencias
Modalidade de
Artes
Humanidades
Ciencias Sociais
II
Historia de Espaa
Latn II
Economa da empresa
4 **
4 **
Xeografa
4 **
4 **
Grego II
4 **
4 **
Historia da Arte
4 **
4 **
Historia da Filosofa
4 **
4 **
Matemticas II
4 **
Bioloxa
4 **
Debuxo Tcnico II
4 **
Fsica
4 **
Xeoloxa
4 **
Qumica
4 **
Fundamentos da Arte II
Artes Escnicas
4 **
Cultura Audiovisual II
4 **
Deseo
4 **
TOTAIS
32
32
32
32
Horario
Anlise Musical II
Debuxo Artstico II
Debuxo Tcnico II
Historia da Filosofa
Imaxe e Son
Psicoloxa
Tecnoloxa Industrial II
Relixin
1/2