You are on page 1of 102
ne 90 Décembre (024 NAM PHONG VAN-HOC KHOA-HOC TAP-cRf HOAN-CANH « Hoan -ecinh » la mot ting moi, ebi cai cdah nita-hiah vé-hiah ud bao- bee chuig-quanh va anh-hirdog déo dwéng siah-hoat, sx hanh-déng cha ngwoi ts vA cic gidag sinh-val. Cai hoan-cdnh hitu-bioh, abw ning, mra, néng, lank, sy imts&p, sw kod-rao, ¥.¥,, quan-bé déa deéng sinh-hoat cia cac gidng vat Ihé nao, khoa sinh- val-hoe da nghién - etru tréng, lap thanh, a mOt chuyén-mén goi la hoan-cial-hoc » (mésologie). Noan- ciinh-hoe taming xét vé hoAn- ciuh fol-ludng din sy dong-tac cha cdc co-tht, déa tidiaa cach &, sire khoe va su sOng lau cita cde pidng vat, déa hinh-th® eae eo-quan va su lap-hop tu-ohién cia cae giéng val trém mit dat. Su anb-buGag dy d6i voi mbi giéng cé khac, nhing dai-suft loai thie - vAt chiu site cha hodn - cioh manh hoa loAi déng- vat, va trong cic giéag dong-vdt thoi gidng cé vila vio hang « cao-ding-déng- val » lai chin cai site fy nhe boa nhit, vigid 9g nay da sin cé hoan-caob & trong mian, —chit knoa-koc la &ndi- dung hoan-clnh » (rile intérieur), — khiéa cho thaa-thé bao gid cing cd thdp-d6 abiét-dd nhdt-dinh, ft phai thay doi theo ngoai. Ngudi ta la bée sidu-diing trong cae gi8ng cao-ding-dong-val, (tla chiuanh- hong cha nodo-chah lai nhe hon ofa. Khong nhitog chju nhe hon, ma lai cd swe dé-ché lai, ed phrong prdag-ngir nita, Nhwog ching boi nguai ta la mot giSng khOn-ngoan nén chin e&i hoan- cfioh hitu-bian it mA chja cai hoaa- caah vO-biob lai aniéa.Caihoan-cdoh y-bioh lire [4 cai noan-caoh cia x8- hOi, boi pho ig-tyc, bai chinh-tri, boi hoc-thual, bdi tda-giao, boi cai Am- ly ehuog cia ngwoi ta cing sinh-hoat voi nhau ma thanh ra, khac nao nh mOt cai khdng-khi né6 dim-thim ca t4m-h6o tinh-tinh ma ba-déng dén tur- tuéng hanh-vi. Su ank-huéng cha eai hofan-ciuh vé-hich 6 sdu-xa vA tnim= thia, nbi@a kbi chiu ma kidog bibt, tip ma khdéng hay, mbir thude vé vé- Yethire vay. C& sao khi elo choi mot nha, trong cdicdch bay-bién, nghe cau chuyén néi-ning, hé-hip cai khéng- kbi trong ob& ma bojc thdy nhe am-ip vui-vé, ho§e thay nhtrnhat-nhéo laob-ling, hode thay sinh long quyén- Iuyéa, bole thay sinb da cach-iem? Lai eé sao ohu khidén & mot xr nado, san babi diu bé-ng6, ri diia-daa thay nh tiém-nhiém abitng théi ia cach &, cho chi sy tu-twéng, sy cim-tinh cla nguéi xt fy ma khéug biét ? Lai nhe vao ‘oi té-tthdi sinh long kinh-eln, d&o ché vui choi thi nght efch truy-hoan? B6 tire la cai Anb- hwSng cba hoan-cinh vay. Cai Aob-hudng dy n6 ng&im-ngim minh khdng biét, ma biét ra mai biét ring siu-xa, Toi con ohé& khi & Paris, 6 Iie hdi-turvug dén cong vitc & nha, vie nha, vide nude, vide xa-ndi, vide céng-danh, thay n6 xa lic xalama nbé- oben thip-hep yO-ciog, twang khong 472 dang ban Jong Dhoc tri mot chut nio, wa edn phiéu viée khde lén-lao quan- trong hen. Lai ngbi dén néng-néi nguéi minh tranh &n [ranb noi, tranh ding {ranh ngdi, thiét-tha nhitng chuyén chang dau dau, bon nbau mot thudc mOt brée di My lm ty-min tu-cao, khong biét ring thng-chi 1d mot ridng yéu-hén cd, cing them chan ngit budn [énh, ma ngim-ngii cho cai s6- phan him-biu cia gidng minh. Kip dén jchi v8 day thdi ohirng céi khai cao~ thuong Sy tu-nhién voi din di, va phimng céng viée cho 1A ti-ti¢n nhé- nhen eiing gia-céng chiim-chut, nhitag néng-néi lfiy lam budn-bi chan-ngan, cfing coi nbrr sir thuing. Ay chiab Ia edi hoan-canh no sinh ra ne thé. Cai hoan-cfinh thanh Paris 1a c&i hodn- anh rong-rai thinh-thoi, cho nén t- tedng minh cing nhan dé khodng- truong phat-dat ra; cdi hoan - cinh ude nha 14 cai hoan-canh chat-hep bire-titc, cho nén tu-lwGng minb efing nbdn dé ty-ste d6n-téa lai. Xem nhw thé thi biét chi hoan-cinh vo-binh quan-hé cho ngréi ta biét duong nao. Nay cai hoan-canh vé-hinh ed khic ai hoan-ciph bitu-hinh, 1a hoan-cioh hiro-hinh thudc vé vat-ly, thugc ve hién-nbién, sire ngudi khong thé bitn- dich dwoc: nang, mura, néng, lanh, uhitng su fy ngwoi ta cd th® phong- gir ma khong thé thay dbi; hoan-canh Y6-hinh thugc vé tam-ly, thude vé xa~ hoi, sire ngudi c6 thd bign-dich dirgc = bac-si Bentitton trong muc« Hoan= ednh-hoe» & sfch « Y-hoe bach-khoa ti-ditn» d@ néi ring: « Hoan-cinh xi-h6i, ngwdi ta vin cé th’ thay-ddi duge, Xem nh cde chinh-phir bii-bai tir xua d@n nay, chi 1A boi ngwei ta khéng bigt ph&o-nbien cdi-cdch, ma eécchinh-phi hung-thinh chinh 1a béi NAM FHONG nguii te hay chin-Loat ty-eweng, thi dit bidt vay. > CAi hoan-cinhtam-ly, cii hoan-chnh xi-boi di e6 anh-hudng sdu-xa dén ngrdi ta nhu thé, ma lai thude ste ngwoi cé thé bién-dich duge, nhw tht thoi vin-d@ hoan-cAnh & nwée ta ha ching phai la mot vain-d® quan-hé cho sir tign-héa cia quéc-dan lim de? Ta nén xét xem hién cai hoan-caah xi-hdi née ta bay gid cé loi cho sur phat-dat efia quéc-dan v8 duane tj nh- thiin khong, va sau nay cé thé bign- dich thé nao cho durge tiéa-loi hen, Trén kia da oan-cénhnburkhéng- khi. Nay vaom6t céioha cfi-k¥ t6i-tam, it cira thong, khong thodng khi, tat thiy him hoi ma khé tha. Nha fy ehfe la khéng hgp phép vé-sinh, khong loi cho sire khée. X4-hdi ta cling tra nba mot cai nha him hoi,khéng phai la cai hoan- cfinh tét cho tinh-thin duge sing-sia manh'mé, ( trong nba dy lim kbi thy nOng-nan birctire, khong duge khoan- khoai thanh-thoi. Ta thagng phan-nan r&ing née ta it nbdn-tai. Noung cur cai hoan-cinh fy thi cling khé long gay duge lim nhan-tai Idi-lac, Khong phai la béi chiing-loai khéng (St; er xem lich-sir thi biét giéng Viét-Nam ta doi no qua doi kia ciing 8 tirng san direc Vim ké hay lam vé-yang cho noi gidng. Glin day cay cin 14 da, boa it qua tha, chi labdi cai boin-canh sir-nbién vay. B3i c& sao ma cai hoan-cdnh cia ta lai khéng loi nhu thé ? Bai c& sao ma cai khéng-kbi trong x4-hdi ta lai néng-nan khé thé nh thé? Trén kia dindi rfngnhitng nguyén™ nhén gay ra hoan -cdnh la thage ve chinh-tri, thude vé xdi-hoi, thuécvé hoe thuat, thuge ve phong-tuc, nhung rut lai cling 14 G cdi tam-ly chung cia ngudt trong nwéc. Nay khong thé ban trong vé cic phwong ~dién, ta [biog xél HOAN-CANE ve chi [am-ly cha ngudi née ta- Phim-binh vé npwei dwong-thoi, that cing kho qua. «Ha miéng mac quai », néi nguai phai nghi dén minh, C6 dng khdi-bai di ndi rfing : « Toi thaong nghe lam ké ché ngrdi nvéc minh thé no, than nguéi nase minh thé kia, Ching bay nhitng ké binh- phim vé déng-bao nhu thé, c6 k& ci minh yao diy khéng, hay la trir minh ra ngoai? Néu khong ké minh vao diy, thi sao khéng phan-phat ding day, rama lam guong cho ngwal, nhi?» Loi binb-phiim abiing ké binh- phim fy that 14 dang lm, vA ai cé tinh hay ché newei efing phii nhé ring Idi ché chira t&t minh a khdi. Nhung mu6n sira nhitng didn 1am-16i, phai biét Iiim-16i tai dau, biét phai néi d& canh-céo cho nhau ma cing nhan tim duéng stra di, mién 1a ding nén lam mit ké ci ché ngudi ma te d& hin minb ra ngoai vay. Nay xét v8 cai tam-ly chung cla nai nwac ta, tire 1a dA nghi¢m voi cai tam-ly riéng cha minh, thiy ding- bénh trong - lién, nén mnén tim phueng thudc chita ; that khong dam cho minh lA boan-toan vd - t{t vay. Ma la thay, xetra cdi tat thir nhét ciia nguwéi minh, lam cho khéng-khi trong x@-hoi dén n8ng-nan kho nbué-kbi cia ngwoi ta dén kém-nhut (i@u-mdn, lai chinh Ja cAi 14t « binh~ phim », cai tinh hay xél-net lan nhau, hay khe-khat voi ngudi ma rong-rai yoi minh, gay ra eéi long nghi-ky lin nhau, hai cho cdi héa-khi trong doan- the. © Bai léng tim vét 9, Sy 1A chi so- trudng cia ba con mink. Nguéi minh khdng phaila khongedtri khdn, nhung ding tri-khoo 8 lam viée, a2 hoc- hanh, dé gay-dirng,kin-tbiét, t-chire, kinh-doanh thi it, ma ding tri-khén a8 do-xét lin phan, phat-minh nbirng cai Ma-tich, nhitng sw khuyét-diém 473. cia nhau thinbitu. Tri-kbon cha minh Ja thage ve tiéu-cure, khong phai thude “98 lich-circ. Boi thé cho nén xa-hdi it ti®a-b, str-nghiép it md - mang, nhan-tai cing it phat-ld ra dugc. Gay ly ohan-lai mot nec, tire cling nb pay Idy gidng hoadep co la, phai c& cai hoan-canh am-4p méi moc in duoc, Trong mot xi-hdi, mgudi ta biét thuong-yéu &u-yém nhau, ¢6 long Khoan-dung nhan-thtr voi nhau, thoi cdi khéng-kbi tt Sm-p dé chin, mdi nguéi dwec thanh-thoi phat-sitn bét cdi nding-liccha minh, ma cai trinb-do hanh-phitc, edi thélyc phu - créng cfing nhan dé ting-gia Io. Néu méi ngudi chi chim-chi xét-nét nhau, déi voi nhan khong cé cam-linh, khong eo dé-lugng, khong biét Iwec-tich ma nguyén- tam cho nbau, kbiic - khd nghiém-nl.gt qua, thoi cdi khéng-khi x-hOi (ft lanb-l@o, ma ohizng mim hay nbj tOt khOng th® nao nay-né ra duc, diu c6 moe én cling phai cin- coe lai. Thuong trSog-tugng xa~ héi nwée ta nh mot cai « sa-léng » dong khach ngdi, nbung bay nbiéw éng cir ngdi yén ma ohin ohau, rutre, khép-nép, ngoii nbitng edu bai hnyén vé-vi, nhirng loi thiim hoi van- vo, khéng gay én due cau chuy¢n dugm-da Iy-thi; trong khi Sy vi co mét éng khach mdi baie yao, thily cdi khéng-khi lanh-l@o di rut-ré, tréng cai thai-do nhitog ngudi ngdi diy kbéng nhitng kbong co } von- va hdi-han, ma lai cé ¥ Wing-lé xél-nél, nhw mu6n bé-bat ir cai cach fin mic, ditrg ngdi, tei lai, chao boi cia minh, Iai cing thémngugng:ngap, chi mnén vao ngdi yon mot ché cho mau, kbéng mu6n cir-dong ndi-niing ginia. Ong khich ify 6 Ie la mudi tai-hoa léi-lac, hoal-bat phong- lira, nhung @it vio cai ho&n-cinh nhat- nhéo lanb-ling a6, thei cling khong thé nho tr tai ra dgge. Gid yao chin A7A dam-da yui-vé thi ngudi Ay lam khosi- tra cho dng-nbaa bist bao vbiéa, ma yao day thanh racon nguret that-tha ft ndi, «é khong biét cho langrroi din vay, Ay cé cdi toan-canh né lam cho {idu-ma tind-le ngwoi ta nh thé, Ma chi nguyén-nhan nd ebi la béi thiéa chat cam-tinh trong ngudi dug-logi, thigu chat 6-lugng trong khi d6i-dai voi chau. Gia-chi-di n@n di kndng cé cim-tinh, khong c6 dé-lugng, ma lai thém nbitog théi thwéng-linh, nh long d6-ky, su hiy-bing, thi khoag nhitag tharh cai ho&u-cinh lanh-liog nhat-nh@o ma lai thank ci he an-cdoh ctru-iich hitm-tho nia. Ben nb thé thi x4-hoi khong phai lA ch6n yén-vui cho ogwrdi ta xum-hiép cing nhau nira, ma thinh ra triréng xung-dét cho ngw takhuynb-loat lin nhau. C6 ké ndi xf- héi née ta cling da cd Ichi bay ra cai prang-thai nguy-hiém d6, Néu thé thi phatla mot su khéng may chota lim. Su chi-trich, su dé-ky, sw hiy-bang, fy 1a nding ludng gid lanh né throng thi qua trong sG-boi ta, lim cho ngndi-ca cai Ika di-tinh. ‘Trén kia di noi trong bai nay khong thi xét tirgng cac nguyén-nhin vé vi hoc-thual, vé phoog-tuc, lam cho cAi hoan-cinh cia ta khéng Igi cho se phat-dat nhdo-tti trong mugc. Nay chi ndi vé lam-l¥ chung celia quéc-dio, thoi trong lam-ly ay di itcéi mGi cam-tink, Iai bi8u cai mi hoa&i-nghi- Thwéng nghiém ra cdc -dan-t6c di lam nén str-ughiép loa-lao, d8 tré oén thinh-vegng pii-curdng, hay gidu cdi tinh bao-hiép va cai long déc-tin. C6 tinh hdo-hiép nén Ehéng thigt-tha miitng su ohd-nhen, khong cdu-né nhikog diéu vun-vat, biét dem mOt cAi thii-dd rnog-réi khoan-dung ma déi voi moi ngrdi moi viés & dei, nadi duoc cdi khi hao-nbitn & trong ng@di ma cé cai sire hoai-biie nhitag NAM PHONG sir to-tat, C6 léng d6e-tin nén bigt thanh-tore sot-sang vé nhitng vide minblam, kndng 6 ch&nh many hitag he, kidag c6 clu-tha le-trach, lai big, chon mot cai chi-nghia ma gidc long theo, dit mot cai muc-dich ma hét site toi, cho ky dat dure méi ngre, khiga cho doi nguéi cd phuong-tram ma ec tnue-hiéu. Nguéi nuée ta 46i-dii noau mot cach nghiém-khic, lai trich- bi ohan ching se nho- xét-nét nhau & di8u tiéu-tiét, thiéu cai bung hao-hiép khong bang ngtai ; lai ngosi sir bir-danh, ngoai méi 1i8i-loi, obft- thigt bodi-nghicd, khé:g thiét choyén gi. pham nhitog si-nghiép Ién-tao, nhitog chiinghia cao-thirgng, cho la chuyén vibo-vong, khOng bitt dem long ham-chudng, khong biét side chi thea ddi, thigo cai long dde-tin khong biing ngwdi- Bay nhidu.cai kbuyét-ditm trong tim-ly di lam cho tu-cach cguéiowéc tanho-nhen thap-bep lai, Dem cai tu- cach fy ra ma déi-dai véi nhau, gay thanh mét cai hoan - eanh bite - tire kha chin, nhirtrén kia da tA, Hoén- efnh ay lai anh -hrdng vdo nguéi fa, thaoh ra nban-tuiin bit-tayét, ma cai nguéa tich-ntuge khong bao gid trir di dirge. Song tu-cach ngudi ta tuy gée lr thidn-nhién, khd long thay @bi, ma hoan-cinh xa-hdi thage & nban-lye co thd diy dln bién-dich dures. Vay thoi néu cé cach chirlwong duge hoan-canh xf - hoi, tr - each namdi ta tit sé chiu Anh-heéng mi cling cé tht gian-tifp cai-luong din. Hoao-eanh la bdi cde nguyén-ahan thudc v8 chinb-tri, phong-tue, hoe thudt, t6a-giao, c& kinh-te tap-quany hiép-lue lai ma gay thanh ra. Muda thay ddi hoan-cdoh thoi phai thay adi cA che nguyén-nbdn dy. Vieeds fuy to-tat, hung khong phai la kbOng th® lam duge. Cor xem obir nhftog HoAx-chnw khieé phoag-trko chinh-biéa troag mot nuéc, bao nhida ché-d> phong- tue ore fy obat-dan canh-tao ca, thi da bist. Song dé 14 nhikag sir cii- efch kich-liét, phai cd nhitag co-hoi dac-bidt mai gay néa duge. Kbae ndo nhu aobitag khi ngay hé 26ng-nire, khi néng udl-lich, chiéu da cé coa gid to gidi nding, ao-do dd 16c rang cay, trong, mét khic dGog-hd abu quét sach ca nhifag hoi ndng trong kbdag-khi, ma tie day khi troi nhe-ohang miat-mé, ngwiitadé chin thinh-thoi. Nave ta ngay nay chia gip duos nbitag eo-hdi oho thé, chira mong c6 can gidng-t6 gidi ndng dé lam cho mat-mécaikhong- kbi trong x8-hdi. Ka-hdi ta eda vi nh mt cai nha ham hoi kin cira, nay ta hdngnéo mé& cita cho thoang hoi da, d6 cling la mot cach cli-luoog hoan- choh vay- Vay ta ling tam khong ban obitag sucai - cach v8 hoda-eanh chinb-tri, hoda-caah kinh-t€,hoan-caah gido-duc, hoin-caoh bgc-thuat, mA chi xét riéng vi sp cai-lirog cai hoAn-cdnh xf-hdi ma théi- Nghia a chi xin ban vé mot khodn giao-té trong x4-h6i, va xét xem sw giao-té fy phai nén thé nto cho cai hoan-cdah x4-hdi dage ém-d?m dm-ap hoa, khién cho ngwéita duge vai-vé trong long ma phat-siéo bét cai nhan- each cia minh. Ta da o6i ring ngwdi nuécta a6i - i vei nhau it.c6 cdm - tinh, it cd do- Laoag, nbidu sir hoa - nghi, abidu sir hidm-ky, vi dd nén cdi hoan-cdnh xa- hoi moi déo lanh - lang dam - bac ohw ta@. Nhung boi sao mA co nhitag cai tinh thida-léch d6? Chila boi khong thda gio nhau, khong queo bi€ét ohaa, réi thand ra cach-biét nhau, biém-nghi ahan, [dy nbikng sir bit-biob riéag mA ky-thj nhaa, ly nbitag digo danb-lgi hd ma gah ghen nhau,khién cho méi ngwéi chi khu-kbu trong cdi pham-vi nha-hep ca miah, coi ddag-bang nh 475, dj-loai, mak tham-chi cé khi coi ddng~ chi nhir cira-tha, Naieng cAi thi¢o-kiéa. 46, ta phai 6 trir bd di cho bet, ke ciing khong khé gi. Of cac nade viin- minh, Vide chinh-tr) la vide ck quéc- dao, pham ngudi nao di tu-cach ebng- daa cling cé quy8a tham-dr chint-tri, nén mii phda ra bé no ding kia, che la phe nao cling mot loag vi nudes vi daa, nhwog mdi pe mada thi-haoh mt chiah-sich khac, thanh ca cgoh- tranh nhau kich-li¢!. Nuge ta thoi cha déo trina - dd 46; ngoai nhikag vide him riéng nhd-moga, twang khong 6 e& gi d&n chia-ré nhau, xaog-dot nhau, ma lai rat la nhige 1 néo sum vily hoa -hiép voi nbaa. Ngwoi cat nwo: ngwéi ta canh-tranh nha hoi la vi vide noe, hole 14 vi mot cai chi-nghia cao-thrgng muSn dem ra thi-hanh ma phai chdng lai nbirng ké phda-d6i; ohikag sy-nghiép 46, ngirdri minh tuyét-abiéa khoog 6, nh thé tol c& gi ma ngudi mot nude déa padi coi nbao nba ké Viet ugar Tia, ngwsi mot phigag dé phai nguyt nhau nh hang thit bang ca? Phim sip canh tranh, chi ed canh- trans v8 chi-oghia, v8 st-nghi¢p 1a chiah-dang, con v8 cé gi cflog Ia alid- nheo khéng dang ca. Nay ngwdi mlab di miy agwei c6 chi-nghia demra Adi nan, cé su-nghi¢p dem ra ganh mhaa? Chi ganh hoi, gaah ti€ag, gagh cai migag danh-dy bao-huyta t Tha ra déa céng to ngbia ca, cling mot phrdog volue bil-tai ci, Bala mgt gidng bat-tai vé-lwc, thé co sao khong quay-quita dum-bgc lity nhau, chj nga em nang, thing dui cdng ly thang qué, clung ahan dat-dia cho bir: lén theo kip chag ogwdi, lai lrom ohau, nguyt nhau, coi ohau abu ké dich ngwdi tho | lam chi? “Nube ta sé ngwéi khong phai 1a Khdng nhigu, cd noi 4 phai lo eB cli pogn « abdn-min »; vay ma mdi khi 478 ban dén cdng-viée, khong khdi than riing khong ngwoi, ba ching phai 14 chiing-loai yn van pbo-think ma hodn-ednh khdng Ii cho nban-tai du? Nay mnSo gay My nbAn-tdi thoi phai sita c4i hodn-canb. Hoan-cinh 1a boi su giao-t€ cha ngudi ta trong xi-hoi ma thanb ra, sita céi hoan-ciioh tire la sia sg giao-té. Nguoi ta di lai voi nban, d6i-dai lin nbau, néu biét ba ci nhitng cai thida-kitn hep-hai, bd cd nbiing sw hi¥m-ngbi vo-icb, bd ci nhitng cdi tu-tuéng tay riéng, ma dem mot (im long khoan-dung khoal-dat, Qn-ai dam-da xit vGi nbau, kbong coi hau nh ngwéi dung nude la, ma soi nhan nhir mot giGng mot nba; khéng trach-bj nhan nbikng vite cOn- con ma catucho nhau nhitng sir-nghi¢p Tén ; thy thanh-cong thoi yui-ve, thay thit-bai thoi budn rau, bit ring sw thanh-bai riéng cla mdi ngrdi gop lai tic lasu thinh-bei chung ela ci nude; nhé dfn cau: «con ngira dau ci tau khong iin cd», ma thfy ai gp sy hoan- nan ching may, ditng cé vo tay thYim, dirng c6 mia-mai boi-méc ; ring {nban vO thép-toin 2, nguéi ta NAM PHONG khong phi ld thanb-nbén ef, ai cling 6 cai hay cai 5, xét nguéi phai bit cho cdi so-traéng ma thir cho cdi sd- doan cha ngiéi ta, dé cho ngwdi ta vui long mA lam diéu bay, phin-phat ma Jo vide ngbia ; néu sur giao-t6 cita nguai trong mot nude ma co d6-lugng, 66 edm-linh nhr thé, thi boan-cinh x- héi lo gi khong Gm-4p dam-da them lén, nhin-tai trong née lo gi khong dua nhau thich cénb ma ra?. Tucengit c6 cau: «Tre Sm byi». Cling 1a mot cay tre ma moc tro-troi mot minh thai khé gay 1én cho 161, moc thanh byi fm-ip, thdi dé ram- rap l6t-toi. Bui tres tire la cai hoan- cinh vay. Bai bui tre ta lo-tho tro-trui, nén cay tre ta clin-coe nging-ngbiu. Ta phai c® gay lay cai bui cho Gm, ab cho nhing bap ming mGi moc duge cfi hoan-cdnh t6t ma ld lén, ngay mot xanh um troi-tét, khién cho sav pay thanh efi Ifiy dai mfy nghin dim, cao ngat trdi xanh, ching qui-hoa lm du? Tavoxe-ca! PHAP-DD HANH-TRINH RRAT-RY © XXII ‘Thit bay, mong 1 thing 7 Adm nay 4i choi Saint Cloud, cach Paris chirng 15 cay-l6-mét. Tinh ody nhé, nhung dia-thé dep, nha cita r4y thanh ting lop swén céc cao-nguyén, bén td-ngan s6ng Seine, cdnh rirng, nui, sOng, rat ngogn-myc. O Saint Cloud tree c6 mot cai cung voa chia &, ubwog hdi trdo nim 1870 cung bj (() Kem Nam-Phong tirad 85. chay. Ngay nay chi cén cé cai vudn ngw-uyén la chd khach da-ljch thudng dén xem. Viren ngu-nyén rong ngét 400 miu tay, cAy-cOi ram-rap nhu ci ring 6 trén cao-nguyén. Trong yuen cé nhitng dinb, nhing ta, nbitog bé can, nhitng rng pbhun noc. CO mt céi civ cao nhw hinh cai thap, goi laeLalanternede Diogéne », xy & dinb nui, di Ién do mt con dueng pide PRAP-DU HANS-TRINB NBAT-RY xdy lan-can, quanh-co khu&t-kbie, dén mdi ché géc lagi nhin ra mt ednh khac, lén déo noi thi thu duge cd toan- ednh thanh Paris, chi thay nbitng cay anh rl nbe rirog rim, lac-dac cé mot ‘wai cai mai nha cao. Cic vong chung quanh thanh Paris nay that 1 son-thanh thiy-td, eling nii-non, cling ritng niréc, nbung ma nbé-nhé tinh-xiah, tiroi-tuai dep-dep, pho m¢t cai yong hoa bao-boc chon kinh-dd vay. Ngvoi Phap khong tin Phong-thily ; gia cho thay ja-ly ta xem cai thé dit nay, thai ehic ai cfing phai cho 14 kita dat dep, gdm duge ca cai td-khi cia giang-soo, thu dirgc c& e4i vegng-mach cia dia-dao, that dang 1am chdn trang-tam cia vin-hda mot phuong clu. Tht ba, mdng 4 T6i mai day di phai dién-thuyét & Hoi Bong-phirong Ai-hitu. Maly hom nay nam bim & nha dé soan bai, khOng di ehai dan ca, Thit tw, mdag 5 Ong A. V. bitn-lap & tap-chi Le Monde nouveau, cd chin Hoi Bing- phwong ngbe thiy minh sap di thnyét, e6 vil thu lai tro muda mdi dn nba choi. Ong & dwéng Saint Gemain.Hen 11 gié, ohung déo nha thi Ong & toa soan cha v8, eécuthin- sinh ra tiép. Cu trang dgo-mao lim, ra dang m6t bac tie-nho, tudi da cao. Nha nay xem chitng mét oha nBo- nép, coi céiphong-thé trongnhathi da biét, Noi chuyén voi cy chimng oa gid thidngeon v8. Ong ndi dng cd quea biét ngwéi Dong-phong nbito, nbw ngvdi An-d6, nguéi Nbat, ngwai Tau, nbung chia tirng deorge biét ngiréiAn-Nam, nay ngbe tin mioh sang diéo-thayét bén nay mu@n lam quen d@ triéc 1a hoi vé bai dién - thuyé, 477 hom nay dé ndi trong tap-chi ciia ong, sau ld hoi v8 chuyén nwéc Nam. Ndi ehuyén dén trua moi vé. Tuy méi quen biét nhau Jin din ma da y-hop tam-din cé tinh than-mat vay. BS git ii dign -thoyét & Kinb - t€- cuc cho cc héi-vién hoi Déng-phuong Ai-hito nghe. Noi vé « Thi-ca Viél- Nam » (Ea Poésie annamite). Treée khi dién éng Mirrne (ngnyan d&c trvéng Bae-cd Ha-ndi trade) néi_mily lai gigi - thiéu cho ngwéi nghes Dién- thuyét chirng mot gid ddng-hd. Duge lim. Néi xong nbitu nguai dua thiép- danh dén bit tay mimng. Co mot vi phu-nhdn coi ngirdi lich-sy lim, moi dén mai lai nba udng née che. Thit nim, mag 6 4 gid chidi d@n choi nha ba F. & boulevard Maillot, trong mat ra ritng Boulogne. Ba nay quen minb chitu hom qua, & cuge dién-thuyét. Nguoi e6 chain bdi Béng-phuong Ai- hitu. » Nha lich-s@ lém. Trong sa - long bay nhirng tham cing dém, cd vé dim-im. Vio dén noi thi da thay déng ngtrai, vingay hom nay 1a ngay batiépkhach, eé nam sau vj phu- nban, ba bén ong qui-khach, chirag 14 vhitngtay van- nhan tai-t® ci. Trong bon cé mét ngudi Ba- tu, ogbe din lam quan & toda sir Ba-tu, n6i tiéng Phap thao lim, va cach giao-té ral thiép. Ba chi ngwdi tuyét nb; tubi cén thanh-xudn, hinh- dung yeu-digu, dang-dip du - ding, ma cfu chuyén phong-tha biét bao nbiéu! That 14 mét ba chit sa- long theo nbu lich-sit phong-nhfi cha nude Phap. Bao gié cho xa-hdi Ac-Nam ta cling cé nhitng bie dan-ba nh&- thi nhe thé? Ba mai ngdi choi, réi boi chuyéa vé bén ta, néi v8dao Khong, dao Phat, vé viin-héa Dong-phuong Tay-phuong. trong bai dién-thuyét hom qua ba lily Jam thich nhat 1a ch6 néi vé cai tye 478 nan-nit giao-ca & odo ta, bk mun biét rd cai cach hat thi & nha qué ta thé nao; minh cit ngbTa cho nghe vé cfch hat tréng-qudn, hat quan-ho, nbifng budi ngay xudo nhan-ha, hay nhitog dém triiog sang mat-mé, con trai con gai cc lang thutng hop nhau trirge cira dinb dé thi nhau ma ngdm- vinh, ding nbitng loi that-tha mata tim long lurdng-vong, cdc quan-vién Jang ngdi nghe, ngréi nao déi-dap khéo, gigng di¢u hay ma cd ¥-tir thoi Guge théng; ba cho cai tue dé la tuy@i-thi ma nirc-ném khen. Cac khach cing xim Iainghe chuyén,twa- bd ohy cho née tala mot chén BBag- lai tién-cinh, ma dan ta pho mot bon muc-lit dat Arcadie vay. Co ba cé cai tur-trdng ling-man dén ngé ring didi baa-dio An-d6 Chi-na ta c6 1é o¢ m6t ci dat ngim, true kia di cé hii vio-minh ruc-ronbu dat Allantide & sa-mec Phi-chau, ma sau bj song Thai- binh-dagng tran ngdp. Lai co ba mo- tung rang céc rirng hoang cing-tich & née ta day ohitag lau-dai cung- diéa nhw Angkor hét ci. Cho hay cai (1 Boag-phirgng déi voi _ohitng nha ling-man Tay-phwoog vdo con cé mot cdi thanh-huoéng déo-dat li- ky. Noung ohitng oba ting-man nay khénog phai sd nhi&u, cdo ddi vai nhifag tay doanh-lIgi tal Doag-phiroag chiag qua la mOteaithi-trwéng dé tidu- thu d6 hang cha Tay-phirong ma théi, editu-twng nay that khdccai tw-tgnog WGng-man ohidu...— Phu-nban moi khach 4a keo d& trong mét cai trap toa 46 cia ta. Phu-nhan ndicé ngwrdi bacon & bén An-Nam v8 bidu cai trap may, ohurng khong bit win duag dé Iam gi- Minh cat nghia cho oghe la tedp d8 dirog traa va cai tuc an tria& nitric ta thé aaa, €migng tru la dio edu chuyén », 1A mdi-gigi cho sir yiing- lai trong x4-hi. sr ai-linh cla ngedi ta, cit-toa lay lm thich lim, cling cho RAM PRONG [4 mt cai tue rft nha, néi ring ogee Au-chau gio day, — nbit 14 ngrdi nuéc Anh, — mu6n bit - chroc Déog-phuong, khi tip chuyéo nhan efing ohai mot thir qué cho thom miéng, nhirng twong cai tyc an tria cia An-Nam coa thi hon nhign, vi cach tém triu, xép tru, moi trau, that la mOt cdi lé trang-trong trong cude giao-té, chit khong phi ta chi nhai cho ban mdm thom miéng ma thdéi. Th moi biét nbitng tuc rit tim- thuérng cla minh, cé khi cho la nhirag sir phida, khong nghia-l¥, di vi con mit la, cdi cim-linh cha ngwéi aude khac, laithanh ra cé ¥-nghia,cé phong- tha v6-ciing.Cho nén thudc vé phong- tue tAp-quan cla nwéec obé, ta cling ché nén obe da ma voi dem long ré- rung. Kbi sip ditag ra v8, méi nhdn thay tran ban cé cdi Io cim miiy cai hoa giGog nhw thir boa sen nhd, ma khong phai la hoa sen; phu-nhdo oblo thay tiim-tim cu@i ma ring: «Hom qua nghe é6ng diéo-thuyét thay ndi hoa sen la bibu-hiéu ngwéi qudn-ttr, nay éng dén choi tdi cfing mudn kiém mily chi hoa sen dé ciim mirng, nhung tiée day kbOng cd, chi cé thur di-hoa nay trong efing phing~- phat, nhwng kbéng ¢6 hung cé sfc nbu sen bén qui-quéc. » Nghe phu-nhdn ndi mdi biét cai thinh- tinh nha-y cha phu-nhan, trong long lay lam cam-phuc vé-cung. Lite tién ve phu-obAa con An-ciia ndéi ring: « Téi wée-ao khi v8 bén An-Nam 6ng con gift dirge cai k}-niém ém-ai ve nude Phép ching t6i.» Ngbi bung ring néu noe Paap dirgcnhifag ngwai nbai-nb4anbe phu-chan cd, vanéu ngwréi Paap & béa ta cling dirge nhv phu-nhda hét, thi ta khong th® khéng dem long yéu-mén vay. Tir sia m&ng 7. Hom quaé nha ba F., 06 pip ba Nam-troe dE, moi hém nay dén adi PHAP-DU BANH-TRINE NHAT-KY chuyén &HOi*La Bienvenue francaise,» dugng Faubourg Saint-Honoré. Hoi nay 1a do cdc bac qui-phai va cde nha danh-gia nuge Phap lap 1én dé don tip va chi-ddn cho cae khach ngagi- quée sang choi béa Phap, quan Thong- ché Focu lam hdi-tragap, ba ba-tuire Boas pe Jouvesen lam (Sog-thi-ky. HOi-sé chink la nba ©Bdng-xinh Ca lac ts » (Cercle interallié) lap ra tir bi ¢ ban dong minh nirge Php. Nha lich-sp lim, tro chia ra vo-s6 obitng sa-long rOng- va trang-hoangthat dep. Sau lai ca mot cdi vudn rong, civ-c5i um-ltiim, cd ve u-nhi. Ba namt-ude doo vao sa-ling ngdi ndéi chuyén mdi lal, rdi méi ra wyrén udng ode ché. Trong virén bay la-liét nhirng ban cing ghé, ban nag cling déng ngwai ngdi, phan nbieu ta khach ngogi- quéc, Nam-tuoe piti- thi¢u miah cho ba Ba-tuée tng-thu-ky, ba nay coi agai vita cé nhan vira cd vé lanh-loi (hdog-mioh fam, Mai ba cAt nghia chonghe # muc-dich cha Hoi la tré> nhit cb - dong cho ngwii ede nue c6 long yeu-mEn wurde Phap ma sang choi bén PhAp, sau [A khach sang dén Phap théi (19i chi-din cho rhitng chd nén di xem, giti-thiéu cho nhitcg ngidi nén quen biét. Hien & h@i-s& 6 di mot sink thu ky dé suu-lap nhitng 4igu cé ich-lgi v8 cac loai, phong edng-bién cho céc khach muda hdi-han viée gi.xépthanh mycde tigatra-citu, khée nao nhu-mdt bd tu- dito vay. Thi-dy ohw cd ngréi khaech don Paris mu6n nghién-cttu v8 hoa hoc @ nude Phap, sé mo muc ¢ hoa-hoc ® trong (ap ra, diy 6 bién ré ra tirog ménh gify nhitrg tén ede sd bao lang 6 tranh dep, npay nao gia nao vio xem dirge, nhifng nha riéng cd tranb dep, nhitng tay danh hoa san long tiép khdeh dén xem mba bay sin long ehi-din cho hoje giap cho trong sr nghién-ciru, van - van. — V8 céc loai 479 khac cing thé, m6i loai cé mot tay chuyén-mén hay mét bac danh - git dirng chi-tragag, nb myc © Hga- hoc» thi 6ng Besnanp c6 chin Hoi « Mi- thuat bac - ;muc * Bao- quan ® thi éng Ba-twéc pe NatécuE, chi bao Les Débals; muc « Cac thu- viéo va cac hdi hoe 2 thi dog Perr RE, thog-thu-ky H6i ede quan-vién longs cdc thir- vida nwoe Phap; muc « Noag-nghiép » thidng Rrearp, nguyén Nog -bé-thng - trading ; auc « Thuds - dia », thi ng Gounpos, nguyén Hoe-chink Giim-déc 6 béa ta,v. v. , Cae muc x@p theo thi-tr AB, méi khoao bién ra mot cai « phich » (fiche) rigog, " phich » dt yao tied ngan co 4, niu muc-lye tén sch trong cac thir-vién, tratim dé lim. Ai mu6n nghitn-citn v8 viée gi, vio tra trong muc-luc sé biét hét nhirng noi co tht dén xem-xéi, nhitng ngwéi 26 thé dén hoi-nan, bay gid mudn di xem dau hay main d&n thiim ai Idi sé cho gidy -thién . Khong nbitag yivithién cho phitng kbach ngbida-cita, ma lai gi chonhing khach du-lich cdc noi nita. Hi cd d&t cacchi Gede tind, khach dinb di xem tian nao thi HOi viét thar cho dai-bitu & chi tinh dy dé chi-din cho. Nhitng nguéi dai-bitu cha Hoi thiréng-thigng lai la nhirag mba qui- phai, nding bic sang-trong & dia- phugog, néu gip khach sang thoi co khi dj lige va don tiép & nha, Héi méi lap vio khodng gitta nam 1921, d@a cudi nim tiép duce medi bow kbicl cae nirge sang choi Phap: nhy tp hoec-sinh tradng Dai-hoe Harvard aac i€p ca v8 mda kign-trac-boc nse M ea: Ong pido phap-van & Mi, tigp cde gido-vida Canada va Néo-Zélande, tiép cdc gido-.vién Roumanie, titp eac gido-vién va hoe-sink Palogne, tiép cac thaa-bao Ecosse, tiép cac hoe 480 Sinh née Afghanistan, cic hoe-siah thanh Yamas. ¥. v~ Noi tom Iai thi HOi nay (B-chire da khéo ma mue-dich r&t cao, mudnlién- Jac cai cim-tinh ngudi cdc nde bi wéinuee Phap. Khach du-lich dé day duge givo lip voi nhitng ngwoi trong Hoi nay te 1a duge hiét bac thugng- lwu-xi-hdi nude Phip vay. Tige thay mink khong chi-y & lau, nén khong mong di lai voi che Ong hc ba day whitu, Kbi ra vé, ba Nam- fuoc co an-can dio ring con & Paris théi be&e cd clin dén vige gi er dén diy, Hoi sé sin léng gidp- Thir bay, mdng § Som dén Kinh-té-cuc, titp chuy¢a quan Cai-trj C. Chigu d&n nha Bao-tang Guimet thm Ong B. va cé K. 1a thu-ky Hoi Pone-phueng Ai-bitu. Hai nguoi hom minh dién-thuyét cho tigi mae ban khong th lai duge, déu ly lam phan- nan, Chuyén xong, nban-lién di xem nha bao-lang mét lan nia. gutta nba, eO mol cdi thu-vién rift nbigu sch vé Bong-phrong- Onna bao-tang ra, di ludnd&n so xufit- binErnest Leroux & duéng Bonaparte, a2 tham ong G., chi- bit tap-chi « Boug-phuong vA Tay - phwong »(0- rientet Occident). Nhand ng cé vigthe xin baidién-thuyét véThi-ca Nam-Vitt dé ding vaotap-chi,nén déa choi dé no chuyéo voi Ong- -— Nim xwa lam v Struong Bae-cb van df biét iéng bien Ernest Leroux la nh xnfl- bin cac sich ¥é Dong-phwong nhieu lim, van tudog la mot cira hang to, nay dén thi thily mot cai nba efi & mot duong phé nbd, ngodicika kbdng c6 dB gick, én noi réi con ngg ehira dim vag, gan obdn dich si nba méi bude yao thi phai tréo lén mot ting gic moi thy ngodicira co cai bitn ding con NAM FHOND 48 tan Ernest Leroux. GS cira vio thi thély & trong cd gid ngwai lam dirong soan sich, budng gity 6ng chit - bit tap-ehé « Dong-phuong » thi lai & yao bén trong nita, Con whé bika trede di tim hign Hachelle va bigu Armand Colin cing thé; ai khéng biét titng hiew sich dé, minh vn tudng ring ctra hang to lon, di ngoai dueng {Ht trong thay téo hiéu rirc-r@, cn phai do sé nba ameli nita, néa khong pho 36, thanh ra disuét tir dau pho dén cudi phd koéng tim thay, sau phai vé tra sO nbh2 mdi tim duge, thi ra bé ngoai cling giong cae nha o khae, khong c6 bay sach vo, khong cd cheo bitn biéu gi ca, Bay gid moi biét cira hang sich va sé x) -bin khaée vhan, bang séch thi méi bay sach ban, con s} xudt-ban thoi chi ohay in sach, rdi bdn-buén cho cac cita hang, néa khéng clin phdi bay-bi¢a gi. Nhitng s& xuat-bin sach pho-thong va sach giao-khoa nhr nba Hachette va nna Armand Colin con khé tim oh thé, buéng mot s@ xufit-ban sach choyén- mén v3 Déng-phiong nhe nba Ernest Leroux nay, khach mua hang chi cé méts6 itngwoi, khong cio phai mé cita hangra phé. Tiép chuyén ong G” xong, nhan ign ra moa mot it sich khao-ciru vé Tan. [i Ancom & nba Ong ba V. Tir bitanhan dén choi vaidngcon 1a ANDRE dirge biét hai cu, thi bai ey efing 6 long yéu-mén, cé hen lam thé nao 16i hom nay cing d&n Ao com dé noi chayén. Hai cu lai hen dén trude git An com dé néi chnyéu duge lau. Com nue xong maidén 11 gié khuya méi vé iro, Nha nay that 14 mot nha nén- nép, ma hai cu thatla ngirédi phic-dire qua. Gu Ongrdra mt bac tuc-nho,thia tré di tirng lam bao, thiéng viét trong bao Les Débals, lai c6 xual-ban sach ve ‘Tay-ban-nba, nge mu6n trog-ctr vio héi Han-lam (ban Ludn-ly Cbinb-tri- . PRAP-DU HANH-TRINA NBAT-KY hoc); cy ba théi ngudi hitn-hau va boc-thite cllag rong, laicé ¥ mudn ke- etru v8 oghfa-ly Bong-phuong. Hai cy sinh duge bai ngwéi con; ngwéi con trai lA éng Anpré, bién lam (Ong-thu- ky b6 bién-tap mot céi tap-chi lén, voi mt cd con géi chirng ngodi hai- muoi tudi. Hai cy néi kbhi éng con trai con nbé chinh hai cy day hoc ify & nha, khéng cho hoe tragog cong, sg ohiém ly nhitng thoi x€u, xem thé thi biét hai cy chim-chut vé su giao- duc bi€t dugng nao. Hai cy hdi-han vé phong-tue, luan-ly, cach fin & trong dinh xa-bdi nuéc Nam thé nao. Mioh cing ndir6 v8 cai ché-d6 cinée aha cé vé thulin-tay, cé tinh liéo-lac, cd nén-nép,ed phong-tht, ma bay gid co ¥ kém sit hon xua. Cy lay lam phdiva ddi véi cAi tinh-trgng xB-hdi atée Phap ngay nay efing cé cai chm nh thé. Cy khuyén cir nén gift Ify nhifng néu-nép ef, khéng nén theo thdéi thudéng hay ham mdi chan cf, yi mot xd-hoi khong th& mét bubi gay digog nén durge, va cai méi chwa chic di hon pi cai cil. Cau chuyén cang lau cing cé 9-yj tham-triim than-mal, Sau d&n-da cu héi dén lich-st riéng cha minh. Minh cfing Ify long thanh-thye dap lai, ke nhitng néng-ndi linb-dinh c6-khd Ide thigu-théi, oho ba gia nudi cho dihoc, may ma giit dirgc nghiép nha, that cfing 1a (5-lién cd phic; tir kbi khdo lon biét oghi dn gic, chi nudi métcai chi & trong long, 1a d6i voi nba lam thé nao n6i duge nghiép cia Ong cha, d’p duce cai n&a «st- phong® cho xirng-dang dé chOng d0i voi nhitng phong-trao mdi déi nay, d6i yGi nude lam thé nao giip cho quée-hdn dirge tinh-tao dé mong cho qndc-viin duge sang-siia; cling biét ring tai cé khi khong kip chi, nbrag kbu-kbu mot tim long thanh, chi sé- nguyén cd thé ma thdi,edo su phong- Izu phirgui la cai thém ra & ngoai, cé thiciing hay mA khong thi cling 481 chin, khéng dam dem cdi chi-nguyén ma bi-sioh cho sir giau-sang. Cy thay ldi ni thanh-thye thiét-tha, cling lay lam cdm-déng, lai qué yéu khen ring ngwdi it tudi ma biét ngbi xa. Cy ndi: «Céichf cia éng, that dang khen m& dang phuc, Thé nha, thé nude, 46 1a hai cai ngbTa-vu c6l-yéu & doi, ma c& cdi nghia dei ngrdi rit lai dé ctingchi ¢é thé ma théi, Toi chic cho cai gia- ding qui-bau cia Ong duoc hudng moi su phic laoh, cho b siz tAn-ctin lic thiia nhd. Téichae ring vong-linh hai cy than-sinh ra ng @ didi sudi vang cling mirng rang dé due trén doi mot nguéi con lanh cé the ndi nghiep 1- ign. Tdi lai rit thanh-tam ma chic cho nuée Nam duge hwéng mot efi yan-ménh r&-rang tét-dep hon bay pit, cho théa léng nhitng bac chi-st nw. cic Gug, va cho xtrng-dang cdi lich-sir vé-vang cla qui-quéc di méy nghin nim.» Nhitng li ving ogoc dé Jam cho minh th®n-thirc trong long, bdi- hdi trong da, nira tii nia mirng, cam cai bung tregng-phu da qua yén ma ky-vong cho nbw thé, lai thuong cai tai hén chfng biét cd lam néa cong chuyén gi khong. — Cy ba théi an- ela hdi d&n If tré & nha, ndi ring: «Thoi,téidan-ba, chikhnyénéng chim nudi day lay bon nhé dé cho thanh nguei, dy 1a chi ngbYa-ry thir nbdt. Nhiéu con cfing 14 cai phic, nhung thize 1a ganh nding. Toi d& ting nudi cor tdi bit. Cae dng din-dng loviéc quéc-gia, lo vide xfi-bhéi thé ndo mle léng,nhingxine6tnhallocho gia-dinh dage 4m no, lochocon-caicd gido-duc, thé la 6 cong vai awe vai doi dé. > Loi noi that cing chi-tinh vay. Nguoi + Cwe-Béng, ngudi & Cre- Tay, tinb-c& mot budi gip nhau, ma noi dugc nhitng Idi chi-tinh nh thé, thatcfing IAmgtsy la. Cho hay dao lam ngwéi dau cling la mot, ma dita ughia-l¥ that la di@u chung. Néu ba duce nhitng su thién-kitén be ngoai, ma toi digo cid nbén-lnb c6t-thiét, thi di Dong di Tay, cfing nban -\m dy, ba thién-ly nao. Minh may duge biGt mot nha co dao-dirc, 6 phong- th® nha thé nay, that lé mot sy davg kj-ni¢m trong cude Au-dunay vay. Hai cu ben dén thir ba nay lai din. Mn com trua ofa. Ghi-nbat, mag 9 Hom nay di choi Newilly, c6 dirong xediéa din thu noi. Neuilly la mot noi phé-z4 dep nbdt & ngoai chau- thanh Paris, v8 mit cira 6 Maillot. Nguii & phiin nbiéu 1a nhitng nha tu-bin, nha vin-si,mi-thudt, mén nba cira dirong phé co cdi vé binb-Wioh ém-dém, phong-Iwu ma khOdng ndo-~ nhiét. O day dep nbitc caiciu da cf, goi la «chu Neuilly » cia éng kit - tritc-sa Pennoxer dirog ra tir nim 1766 dén 1772; cau bie qua s6ng Seine, co nim cai cuOn, dai ca thay 14 240 thuée, coi cé vé trang- nghiém ma ki¢u-cé. Nh@o 6ng Maprotte cé hen dén choi, nén di dgo qua cfc phO rdi tim lai nh& ong & dwong Avenue du Roule. Ong nay J&A m6t nha du-lich cé ti€ng, dalam obitng sach “du-lich chi-nam? v8 cic umée Béng-A (Tan, Nbat, Bong - Php ta). Niitag Guides Ma- drolle di ndi tiéng, al cting biét. Oog lai la méttay bac-hoc nita, thudoy nghién-ciru vé din-tQc-lige, di cd bai khio vB cic thd-dan & dito Hai - nam. Higa ang duoug soan mot cai dja- 5 v8 cacdan-toc & Dong-Phap (Carte ethaographigue de U'Indochine), con du-thio cha xong, muda méi mich d@o choi dé dua xem. Lai dirong sita- soan in tai-ban quyén « chi-nam » yé Bfhe-ky cilia Ong, nén mun bdi-han may diuvéngi-ngoa. vin-tr, phong- tue, xf-hdi xir Bac ta. Ongé ling thir obi m$t cdi obi 1én sang - trang lim. Ong méi vio trong thir - vién cia Ong ugdi ndi chuyén, Sach rit ohigu, ma nbitu bé qui tim, phic nbidudéagdabia cb, thépehit vang ca, NAM PRONG Cai thir- vin nay cing la mot cai ea to. Ong cd cho mfy bd du-ky cia cic mba du-lich, cic tay tham-hiém dai xua, nbfing dia-dd, tranh vé cb quildm. Ong nay cling 1a métnba hiéu-cd,xem cai cach suu- 1Qp va bao-l6n nhitng cS-thu-hoa thi di bidt, Noi chuyén gid lau v8 sach- ve, réi Ong din di choi phd, sau méi yao incom trua 6 cao-lan. An com xong lai méi v8 nba chai, udng nude néi chuyén, cho déo béo gid chiéu. Pho-nhan mdi di ving ve, cing ra tip chuyén. Ngudi lich-sy va nha nhiia lim, Oag M. df sang choi bén ta nbiéu lan, nheng cich mvoi nim may Ong chua tro lai, muda biét nhirag sir thay d3i trong bay lau thé nao. Minh cling néi ring & cdc noi thanh-tbj (hi xem ra cé y khdi-sic hon xua, p)i-xi cling thay d& mo mang, budn bancflogedy phat-dat, obiing thai xa-hoa di thilythinh-hanh, ctr b8 ngoal ma xét thi 6 tiga-bO that, cir nd)- dung thi nhfn-tém nbdo-tri hay cén dé-dang lim, su gidu -cé phan nhidy [A céi gidu-cé sSc-nbi chika My gi lam chic bing,sirkbdo-ngoan phin nhién la cai khOn-ngoan manb-khée, chira lay gi lam loc-Ii; d&a nhw chd dan-thén thituy ciing on nhé Bao-bd duge yén-bo hon xua, ohirog nbikog Igi-t@ dan-tinh vin cdo obiée nbi khé chiu, ma cai yin-dU gido-duc Iai la gian-nan lim, bit-lugn nho-hoe y6i lay-hoc hon kém nbau thé nao, c6 mét dig hite-nhién 1A xua kia cic conem ha qué con cd giio-dys, didén noi ogé hém hang cing con nghe thay tigéng binh vin doc sach, ngay nay (ny trurgng so-hoe cling thiy lae-dac mot vai noi, ma su phd théng-gido-duc cha dan-thén bia nhu tnyét-nbien khong cé vay. —Oog cling hi€u ring cAi tinh-thé nbe thé ciiag c6 ditu béi-réi, nhung mong ring budi pino-thai nay rdi sé qua duge trét-lot vay. (Con nia) BEB) mane LE 483 TANG-LE me Viée (6ng-chung cha me Ia Iie ngwoi con déi véi cha me lin cudi cing, rit phai nén cin-than. Vay ducug lic cha me boi chua t&t ogi, ciing kbi hdn dave thin, viéc tang vige 1%, sao cho hop duoc lé-nghi, dé bao d@n céng-dire ci-lao chut-dinh. Tuy aes lé-nghie phé thai, nhung con vin Ji phai hiéu; gidu nghéo eé khdc, nhung cing t¢ vin la phaithanh; dd phong dit kiém, cdt gitt due cfu: ¢ Tang cha ai, lé cht kink ve -— # af -k Gi» la hon. Con nht theo c8-lé ma khéng qua & cau- né, theo kim-lé ma kkéng qua w khoa- trong, thi con mong & nguwéi ding 1é vay. Nay xin tham-khao Vein-céng gia-lé x HL RK MB va 16 Tho-mai ¥ Hy lurge- dich ¢& cdlé tuc-lé nhu san nay. 1° Thién-chinh-tim % TE ¥ — Nghia 1a khi ngai gin hép-béi thi rude ngai ra nam 6 cai gimong chinb gia nha, quay diu v@ huéng déng 4& thu sinb-khi 20 Gidi-ndi-ngoat- 7% Fs %. —Nebia la phai bao ngwdi nba con chau trong ngodi déu im ling khéng duge khéc- lc hnyén-ndo voi Phai cSt ngwoi ngdi coi sée d2 nfin chan tay. Trong Lé tai diin ring: * Nam-ti ding dé ehét & tay phu-nban, phus ban dirng dé chét & tay ngwéi nam-ltr. 3° Thur-di-ngén ¥% . — La shéi-ban ngai xem c6 din bio ve sau di8u gi thi ghi chép vao gidy. 4° Thuy-bidu 22 yw. — La d&t lén thuy tén bigu cho ngai, uc coi Ia én bam, tén cing com, dit chit gi thi cw ty theo cAi dirc-tinb cha ngai (nhur dan-éng thi chit Truc gi, dan-ba thi chit Tir $v. v.). Nhung clin phai thus trinh cho ngai biét, bolic thy-¥ ngai d&t ly thi cing hay. Nbitng bac c6 phim-bim thichiéu theo quan-ché di cd tén thuy sin. Nay theo obw quan -ché ndm Minh - ménh 1é-djnb thuy-biéu, phu-luc obi sau: Quan-cut Chink nha tephiiee Vio Cio thu Bic-tiga Vinblge dal-pho. Tuy: Van.ngbi- i ee OK OK, BK ML V5 : Géo tha Dacia Trdmg-vO twomg- qui. Thyy : Vo-aghi. BRH Qi Rw R. eR. Tang nhél-pham Wan ; Vinh-l6c dai-phu, Thuy ; Van-y- Rik kK. GR Vo: Tring-vo tréng-quao. Tbuy : Vo-kbae, RK. RK Vo du duce poi la: Clicb phat pite- phu-nhao z—- BRA Chink nhj-phdtn Vio: Tw -tbign dai- pho. Thuy : Trarg~ lingag. Hie AK. G tt Re VS > Nghiém - vy Twéng - quan, Thuy: Trang-clin BRM. eee, Ting nhi -phdm Van : Trung-plung dai-pho. khii. B&R. EM. ae ‘NAM PHONG V8: Hang-uy twong-quac. Thay : Trung phifa. #8 H. Bt B Vor da dupe goi la: Nbi_pbiim Boan-nhae- =m MA Chink tam-phalm Gla-nghi dai-pha, Toyy : On-muc. RRA KX Be ® N® 2 Anh tuéng-qoi. Thay ;Anb.tde. x Hw R. BK M. Ting fam-phdim * Win: Trang-ngh{ dai.pbu. Thuy : On-tTab. £R eS KM. BR S. Vo do duge goi la; Tam - phim Thoc- & i A. Chink ti-pham Vio: Trong-thedn dai-pha, Thuy; Boan- obin, = eo, » MK ke B te V6. Minh-nghfa d5.uy. Thuy : Tréog-dire. Mow MS b. MM it BR. Ting tte. phm Van ; Triga-1iét dai-phu. Thuy ; Boao- Ineng. mM A KR A MR WG; Tic-aghia d6-af. Thuy ; Tring-ngbia ff & % HR. i He Yo da duge gol la; Ta-phim Cuog-nbAo. oh eA Chink ngi-phitm Vito ; Phuog-nghi dai-pho. Thuy ; Bona- irge, * RAK BM ff. Vo; VS-cOng dé-dy. Thoy ; Tring-nbug. Rw wt wh. WM nm mR, Ting ngi-pham Van: Pheng-thaob dai-pha. Thay. Boan- thao eM AK KR we Mm. Vo : Kiéa-cong dé-ty. Thuy : Tring-hity, am oy Mb Bt. i Ab WA, Vo déa dirge gol la: Ngi - phim Nghi- ohio, Ho of TH A Chink Iue-phim Vin: S&c-thy Thira-vu-lang, Thuy ;96s- aba. mRK KH ® Bh Me, VG: Trang-tiét ky-dy, Thuy: Hang-kiab. Hk Gf Ft Mi. i He By. Ting [ae-phm Viin : Vin-Jim-lang. Thyy; Bdn.tic. x mk WH. Ge he B. VG. Trang-tiét ta-ky-dy. Thay; Hitng-tigi. i & Mi mM. @ HE tw, Vo d8u duge goi la: Luc-phiim Aa-oba, A i # As Chinh thal-phiim Vin. Churng-st-lang. Thoy ; Bén-giaa. mt Mw. BR Mh, -trung-ky dy. Thuy : Hang-qua. gt BW. Be B Ting thiit-phitm ‘Van ; Chrrog-sT té-lang, Thyy : B6n-kinh, fe tt fe i, wi Rm ih. VS; Higu-trung té-ky-uy. Thuy ; Hang-cim. wee BH. BD eh Vo déu duge goi 18; Thit-phim A-nbia, km BAL Chink beit-phdim Via ; Tu-chire-lang. Thyy : Cung-dola. © Mm mM. Me He VO; Trung-tio bigu-uy. Thay: Diing-kiea, ht Rw. GH e. Ting bdt-phim Vaa : Tu-ehire t-lang. Thuy : Cung-y. fm & Ow oe Se V6: Trong-tin ta-bigu-ay. Thuy: Ding miu. 8 fe & NG: a Ht Tana Lt 985, Vo d@u dugc gol lk; Bat-phim Nhy-nbiin, A & BH Ae Chink eda-phtm Via :PAng-sT-lang. Thay ; Cung-maa. £t we. 2 te ® Vo: Hiju-luc bigu-ky. Thuy: Ding-ld. oa kw. 2B he. Ting ciu-piam Via; Baog-si-ti.laog, Thuy ; Cung-phac. Zt &£ & 2 ee R VS; Higa-lire té-higa-ty. Thuy :Diing-mia, oa ewe H eH ik Vo d¥a dupe goild: Cira-phlm Nby-nbin, noo HB A. 5°Gia fdn-y fu % 4-—LAathaybéd ao ci ma mic fo mei cho ngai (Tang- 18 dai-ky thi mic trita-phuc, nhung nay chi thay mic 4o m@i la phai,) Ya dB chan tay ngai cho ngay thing. 6° Chic-khodng % Of. — La dé m6t ti bong vao tréa 16 mii ngai, hé thiiy béng khong dong nifa thi biét 1a Khi-tuyét (tit boi). 7° Khiét-2l #@ wi. — La My mot chite diia cdi ngang vio miéng ngai cho hérlingra,dé phongsau phan-ham. 8° Ha-lich F te. — La gidi chitu xudng dal sé rmge ngai xuéng mot lat, ¥ 14 mong cho sinh-khi phyc-hdi. R3i igi rage ngai lén giréng g6i din dé nfim cho ngay vA [Sy chin che di. 9° Phue-hdn 4 9g. — La sai nguéi clim cai 40 cha vYong-nhAn thuang mic kbi xtra, tay ti cim cb do, tay hitu citm lung do, tir dang triréc tréo lén nécoha, ma goi ttn thudng goi cla ngudichét ba lao(Tuc thiréng goi: Ha via Ong... (hode ba. - .)& dau tht v8 [) Xong rBi theo ding sau nba ma xuGng, d&p do fy vao bung ngwdi chét, Céch lim thé 1a mong hoic cé séng lai dugc ching. Bay git con chau khée-lée hét tink thuong x6l, va thay dbi nhGng quin fo dep va d& trang-sire cia minh di, quiintéc, di chin khong, kém iin, bolic din chao, la cd ¥ dd tang vay~ 1° Thiét-hdn-bach te 2 -— Nebia la két Iua tring dé cho thin-hén y-j. Khi ngai gin (At boi, My 7 thede lua tring dat léntrén ngye ngai, trode kbi ngai cdn sinh-khi, nféu thy khi- tnyét rdi, thi dem Iya Sy ket lim b3n- bach, két nhw binh nguéi, mét dau hai tay, thira lam hai chan, két xong lai dat Ién trén minh nga&i. Khi di hap - quan, thi dé lua fy lén cai ¥ trén linh-sing hoiic linb-toa, dé som (irwac ra rrée via cho théa long tréng nhé. Nay cdc nba thong ding nb dé the. Kido két bSn-bach xem dB 8616 sau. 119 Lap tang-chi va chil-phu st 9 ses 4. — Tang-chii thi lap con truéng ngéi chét dy, howe 1a chau trudng thira-trong (Thira-trong 14 khi nguai 6ng hode ba chét ma con trong elingda chét réi, thi chau trudng dirng thay m&tcha minh ma db tang ong (hole ba) ba niim, goi lA thira-trong.) Chi-phu lA vg ngudichét dy bay 1a vo ngirdi tang-chil. Néu ngwdi cha con, ma con cé tang me, hoic tang vg con thi ngwéi cha lam tapg-cha, cdo 6ng thiénglamebi. (Tang-chii ma lfy ngudi thin la edt chit va vide t€-dién. Con nhircha hoie Ong lam chi la cSt chit vé 18 tiép khach, nén phai thOng v8 ngwdi t6n- trirdng vay.) 12° Lap tréng-lé, h tang, iw-thu, iu-hda. xr #1 if BE Sed wl fe. — Twéng-lé thi chon ngudi thai thnde hofc lang x6m da am-hito 1é- nghi dy, phim cae viée tang déu do ngwoi dy xép dat. Lai dit mot ngadi hé-tang bigt 1€ d® gidp viéc. Mot ngwdi tifp-tan thichon trong bic tén- - traéng howe ngwéi than—hitu da chnyén vide tip kbach: Dit ngwai tw- tho dé gitt sb bién cdc dé 12 phung va viét van té, dat té céo-phd, Newdi tur- héa dé giit sd thode v2 vidc li8n-bac tiéu dang vasAm-stra nhitog dé tri-tang- 1 Tri-quan 34 #7. — Tree khi tri-quan thi pbhai du-bi mot cai quan -1ai bing thi gé (ét nh ngoc-am, g6 dbi, van-vAn, ma son cic ehé mach g6 trong ngoai 40 quan cho efin-than. (nha cé éng ba gia nén sim treéc) Bén khi trj-quan thi phai sip di cc dd nb son sénug, mat cua, tro, gity, daoh sat va ban thGt-tinh, v.v. . Diréiléng quan thi gidi bot béng bang g90 népsao, hodctro,diy d64 tac Nam, trén gidi gily va dit van tht - tint. (Van thit-tinh thi dang van g6 méog via lot trong léngquan, kho¢i thing? 16 dé tuwong 7 sno Bac-diu, hotc lam avg vai hay Iya cling dirge, vi sg lam bing ¢6 lau ngay trong quan connée, vin d® khong ch§tndirénb len, th) h Ol nghiéng léch, nén tay-nghi lam bAng vai Iga cling phai.) Dia-vj thit-tinh cé cu rang: Nidt, Nod, Thal thang déy dan, Nj, Tir, Lae cling ngang hing; Duy dé Tam riéng moe vi, Tugng (oi dG bao ré-rang. Cirtheo nbw cau ca fy ma vé, xem 45 35 2. 149 Phd - cdo gh te. — Newoi tu- th phdi lam t& pké - cdo cho cae thén-thich liéu-litu biét tin 1a vong- nbin m@t ngay thang nao, va ngay pid thang nao an-léng gi dau, dé cho cac than-bang biét dén ma hdi-tang. Thu- thire phé-céo nay xin cham-ebu dc cb- 1é tye-18 phéng nw sau nay ; NAM PHONG Ching ti ly lam dau-dén cé let phd-cdo d? cde cn ede dng cde ba bidt cho rdng : Than-phu (mau) ching toi la: OAG (Bay As ee (3 pan Bal-hanh ta-thé h3i... . . gié ngdy ++ othdng-.. tai nid chinh- tim & lag (phd)... . . . 86. nhd-.. Nam nag huéag tho... .tudi, Dink dén agay... thdna... hd git ruc link-ciu an-tdng tg lang... Nay phd-cdo Wim. . .thdng. . .ngdy..., Cé-tk (ai-t& (1)... - déng Ehdp-hayét. 15° Méc-duc jk ¥.— Trude khi sip moc-duc thi phai dy-bj nhitng dé sau nay : leai dailua hotic vai dé bude toc. leon dao vhé, 2 cAikbin vai tring (1 khio tim, 1 kbin lau mat.) 1 luge thura. lcdi chau ding nude val cAi géo. 1 n8i nue ngii wong, va 1 chi chu chira nwéec thira. Kbi sip méc-dyc thi phii che man kin-dao lim theo nghi-titr sau may; Chi-tang tré xudng vdo cit-ai rdi luira dirng ngodi man, nguoi ch&p- str vao lam gitp viée (Néu vong-nhan la cha thicon trai rita, 18 me thi con gai ria, Hofc ding ngudi chép-sr trai hode gai vao lam thay gitp viée cfing duge.) Truée liy métcdi khan gifp nuée hrong lau mat ngai cho sach, thir Ifiy luge chailéccho xéng, fy dai lyahode vaibuécléc chongay, ROi lay khin khae () Theo c18 thicha me mit, ngwéi con du xung li alte YE F-. Noung theatuc thi cha mifit con xing 146 Hl, me mf con xung 1a af FE, me mft-san cha thi con xung 14 €d-aldh Hh ORE F-. Hoke ditagten mgt gui con trebog Loe chau thira-trang a8 eho-phd la dd. Néa cé ohio con mu6o ding <4 1én eae con cling duge. Con nhw Idi thr bao-tang agay 187 thi rgém qué khong hop cB-1d. TaNG-tB, @ifip néc hong lau qua minh rdilau hai tay va hai chan. Lity dao cdl mong tay méug chin. Dau yao diy rdi, sira- sang 40 quan lai cho chinb-t8. Nhttog téc rung ra voi méng tay méng chan efit ra thai boc lay rOisav nbé bd vao quan-tdi. Con khan, linge, dao v4 nuée thira dem ra ché dat sach ma chon di, xong roi lam 1é phan-bam, 169 Phan - ham jg &. — Trade khi sip phan-ham thi ly mot cép gao nép vo cho kf, ba dng tian mai cho sang, digng vio cdi dia ho§e cai coi. (Nha gidin sanghoiic ding ba ding liga yang véi chin hat ngoc trai). Khi phan-ham thi lam theo nghi- tit sau nay : Tang-chii yao cir-ai, obap-sy mot nguéi chim dia dung do phaa-ham theo vao bén ti. Tang-chi. ding bén hitu, sé m& mot it céi khan déy mt ra dé cho h& ming, roi bé cai dfia cdi ringra, ha bd g6i thap xuing. So phan-ham thi tang-chii iy edi thia stic Ifly gao nép va mot dng tien, tra vio bén hitu, Tdi phan-ham thi tra vao bén t&. Tam phan-ham thi tra yao chinh gitta mi¢ap. Méi lin 3 hat gao wa 1 dng tin, ba in nb thé, ¥ 1a khéng n& d® cho trong mdm khéng- hu, rdi niin clm gai lai cho khit, lai dip kbin miah-muc phi lén mit nh trade. Con chau d&u cit-ai- 17° Cach mae quan do, — True khi sip mie quin do thi phai dir-bi cac d3 nb sau: 1) Bire-cdn gy ip. — Mot cai khan a2 chit dtu. 2) Bong sung-nhI #37 . — Mot tt bong bing qua tao dé that not Id tai. 3) Khdn mink-mue gy A. —La khién phi-diga. Khin nay lam bang mot vudng lua chin (mai tham) trong lot Iga dé, gitta gidi mot it bong mong, pei a a ore cree a7 bn géced 4 eéi dai d? phi dién rdi bude dai ra dang saus (xem dd sd 3) 4) Lua bao-tay i $f . — Lay hai vodng Iya chin(mii huy@n) rong hon hai ban tay, bn géc c6 4 cAi dai. True Ifiy bong hoic gify dém vao gifts bin tay,r3i budckhiin fy rao ban tay cho chit cho khéi cong ngén tay vio. Nghia la c6t pitt lfy mgén tay céi dirng cho cong tré vao cée ngén, (Thé- tuc thiéng may nhwedi tui dé tra vao ban tay thi khéng phai 1a cb-ché), (xem, 5 sd 4° 5) Ao tham, — (MOt vai chic howe don hode kép) 6) Ao tréng. — (Dang d& mic trong, vA quan tring, day lung) 7) Dai-ddi % H.— Lam bing mot doan vai tring (ho§c Iya) d& that ngang beng. 8) Bil tat. 9) Giag. vv. Kbi mie quiin ao thi 1am theo nghi- tit sau nay: Truve bét d6i khin bee diiu cho ngay, rdid&l ci gOi d&u cho thing, Rbi lay béng thit-nut bai 16 tai. Lay khan lua mioh-mye phi mit, bude diy ra ding san, Sau d&n céi bao-tay, dé dém héng holc gily vio trong long hin tay ngairéi |My day budc chat kbin buo tay Igi, d® cho khdi cong ngon. tay. Sau nia lay lua bao chan. Xong rdimic quin ao nhir liesiob- thoi. Theo thé- ue thi 4o c&t bd kiuy di, mic 1é khéug nén mae chin. Khép vat cd vao truée, vat con vao sau, lin vao cho chat. Rbi dén that dai-dai, ify mot doan lua hode vai lam dgi-dai, d@ bai tay ngai fp vao hai vé, that ngang bung cho chil. Roi lay giiy xd vho chan ngai cho chinh-1, 18° Titutiém dqi-liém 4. Zo Be —Nbitog 43 ti8n-li¢m dai -ligm nay lam bang vai trfing bode Iga, dai ngfin theo thiréc kinh. Tidu-liém. — Tiku-ligm lam bling mé6t doan vaidaj 14 thaéc. Ngavg ba doan vai méi doan dai 6 thee Chai du cic doan ngang doc fy du xé nhém lam ba d® phong khi budc. (dd 365) Bagi-liém, = Bai-liém thi nvang doc daingio cfing thé. Nbuog mot doan doc thi ddi dau xé nhém lam ba, coo ngang thi nim doan, mdi doan lam bing nira kbd vai ma khong xé ohom, (a8 56 6) Kham 2. — Kham la chin liém thi moi chin 5 khd dai 12 thee, (Dai- ligm mét chiin, tiBu-li¢m mét c Xo, hotiedtingdoohay may kép ciingdugc). Ta-quan $& if. —Ta-quan la cai vai 16t quan thi lam8khd, doc ngang bing nhan, d&t ngang can Iai, khong néo lam4 kh can doc, so khi vhog kbdu chi khong chat ngd 1é ra ching. Tibu-li¢m doi-li¢m Iai phai sim sin ohitng 45 bd-khuyét sau nay: Mot tim gi 16t dau, khoat 4 tfc, troéng 6 'fc 5 phan, day 1 the, gitra lam lom xudng motlStron. (Xem dé 85 7) Hai timép tai, treong6 ic 5phan, diy 2 tc 5 phn, cao5 tie, (Xem dd 3 8) Bem diu va chan 2ttm, diy 1 the, cao 5 tc, du b8 hoanh 9 thc, chan bB hoanh 8 t&c5 phan. (Xem da sé 9). i: ee ae Itim, diy dé mdi tte, ‘ag khoat vira bain; a6 10h fing mit. (Kem a3 Mot tim dém vé Gai, truéng1 three 3th, din tréa khoat 6 tée, méng 5 phan ; dui khoat4 thc, diy 8 te 5 phan. (Xem dé 58 11) NAM PHONG Hai tim dém vé chan, triéng 1 thaée 5 tfc, cao 5 tfc, dia trén mong 5 phan, dudi diy 40 25 phan. (Xem d sé 12) Nhitng 46 tr@n nay d@u lam bang gidy bdi, hoiic trong nhdi bile cang Wt. Sfp déo gic li¢m thi gidi chiéu ra gifta gian nha, dit dd dai-li¢ém xuGpg truéc. Truge dat 5 doan ngang, do tir din dén chan eho déu khoang ; roi gidi cai doan doc Ién trén va chan dai- li¢m d? trén cdi doe dy. HE gidi Tin nao thi léy but mye danb d&u cho chinh gifra, dink chi lai cho chal, ri sé gidi dS tidu-li¢m lén trén, cling truée d§t3céi agang, thir dén cai doc r3i dén cai chin. Bai tidu- li@m dinh vaolam mot, roi thu gap bén bB lai cho gon dé cha budcli¢m, Khi liém thi tang-chii vao etr-ai,qul, ehap-su cling qui. Cao ring: — Nay doe ngdy 16 xin lam le liém. Cin-edo. Phi-phye, heng, binh-than. Bay-giy ngwéi eh&p - djch vio hat bén, rage ngai ra dat lén trén a3 kKham-liém fiy cho trung-chioh. Rbi A§t g6i dan cho ngay, thir dat d&a hai tim ép tai, rdi djl d@n tim tip Iréo diiu cing dugi chan va ké vé, dem gidy bd-kbnyé@t cho vadng. Xong rdi sé gip hai bén chin titu-li¢m lei, béo titrmge béo bitu sau. Rdi gap div duwéi chiin lén va gip din ebin tréa xung. Thir d&n bude dai doe ri bude dai ngang. Titu-liém xong roi, xem c6 khuyét dau thi bi cho vudng. ey tr in Iirgt boc d3 dai-lidm cling thé. Li¢m xong ca rdi thi gidi cdi 16 quan (ta-quan) ra rude ngai én cho troog-chinh. Bay gid con chau ly gai howe wil bude téc lai (tr trim-thoi 3. mim thy TANG-LE ding ga: bude téc, rd tu-thdi thi ding ‘vai tran,), dgi khi thanb-phuc ri sé bd di. Kham-li¢m d& xong thi nén nhap- quan nay, khOngnés qua nghe sig dj- doan, chon ngay gio cham tré qua, d& kt agai léa-16 ra thanh con bat-biéu. 199 Nhd@p-quan A Hi. Khi nhap quan thi cae con vio tu-l4p, cir-ai, qui. Chip-sw ciing qui, cao rang — Nay drge ngdy (61, xin lam lé nhap-quan, ctin-cbe. Phi phiye, hung, binh-than. Trai dirog bén ta, gai dimg ben hitu, lannra bai ben. Nguei ch&p-dich vdo déu ciim Ify bon bén géc cai vai ta-qua» mang léo dua ngai vio quan eho ém-ai- Cac cou déu throng khéc. Nguéi ehiip-dich xem trong quan cé ngét dau thi ldy 40 efi ciia ngai hay la gifly bi vio chaday . R&igdp dau didi Ai 16t quan léu, gp d&u trén céi Lat quau xudng, Ibir dén gp bén t& sang, gap bén hitu lai. Xong cA rdi, béi son vio bén thanh quan, va day ofp, dong danb con-c4 Iai, rdi bé mach son Iai cho kin, Ditquan é gitta nha, quay dauhuéng nam (ncoai li nam, trong la bac), nghia 1a d2 din ra ngoai. Trai ben (4, g4i bén hitu gidi rom ma ngdi déi bén citu. Lai phai dé sin day thirng va don khiéng & bén canh cia dé phoog khi ng6 xay ra viéethay- héa bit-tric gi ching. 20° Bat linh-sdiug linh-ioa a HH He ‘ i -— Khi d§t citu dayén, nha rong thi dit linh-sing & phia déng citu, bay miing mao chin g6i nbw Ie con sng, 48 sém 168i ruge ra rwéc wao. Néu ebing circ thé thi dit mét linh-toa & triréc citu. Hén-bach thi dé trén giao- 489 $ ma thé, bode the bai-vi gify, hay la thé anh efing duge. Ngoai thi bay cae d8 thé (15 thé thiding 4. sen cling duge, chi duy cai gia chau quan-lay 1a d6 tang-chi ding, thi dang 8 mde), r6i chia nghi-tiét ma lam 1é an-vi. 210 Phist linh-toa nghi-tiél.— Cir theo nhu Vdr-cdng gia-lé thi khi thiét linb-toa khéngeé cho-van, khéng c6 nghi-tiét 8-18 gi cd. Nhung theo nha gia-lé Tho-mai tht khi thiét linh-toa cing 6 cao-viin co lam 1é cdo, theo nhur nghi-tiét (1) sau nay; Ug-l4p.(Khi vaolé thi circ higa tang- thir ma ditag, ngudi trong-tang ditng trade, sgudi khinh-lang ding sau, cho ed thir-tir) Cit-ai, Chic quan-tay. Thué- cfn.(Chiie la ngurei biétl8 vao lam tudng- lé thay viée cho tang-chi. Vi tang-chi khichameméi mat chiratangchuadam than dy céc vide), Nghé linh-toa titn. Qui. Phan-hireng,(chip-su thay), phi- phue, hung, biab-than. Cham-tiru(chap su thay). Bidn-tku, At-chi Giai-qui- Doc cdo-vdn (quié phia hituchi-nhan). Chit-phac, hung, binh-than. Crt-ai, cic- cung bai (d@u lay 2 lay), hung, binh- than, Ditm-tra. Phin cdo-viin. Lé-tit- 220 Thb-thire viét van, — Vist vin cao t€ khicha me chira tang thi viet: wa i @ Cdovucd-phar(ie mp Co mdu) vy. y.. Tix thanh-phan vé sau thi vit: © 3 Wt 43 Cdo vu Hibn-khdo® (a a Hien-ti) v. v.. Téchathi con xung lacCo-tk pF. TE me thi con xung ld « Ai-(c EF. Néu mechét vé sau khi cha di mit rUi, thoi xuogla :@¢C6-Atie fl HF». Xeét 18i xung-hé nhu thé 1a theo thé- tuc. Nhung theo c}-1é thi cha me mat nguii con déu xung la: «Avie Trinh- thi -chit 6 néi rfing: « N€u trong 30 tubi mA mit cha con co th? (1) Nhifog ngui-ti8t sau nay cSt dB ghi-nho cho tiga lie vao 1am I8 céo, vl day eda theo tang-I8 khong phai cao-thank xudng-tl aby la cfl-18. Oe xung 14 Cé-i duge. Chir nh ngoai 30 tudi ma goi 1a Cé-hir sao cho ding.» Song thé-tuc di. quen theo nhe trén, bi khéng thé ddi ngay duge. + Laiph eba mit me cdn thai phai xuog: Cé-fir...(hotén) & i A @ Cung-hiép mdu...(ho gi) thi mgnh, nghia 1a kinb-hiép theo m¢nb me ho gi. Howe la me mat cha con thi xung = Avi... (ho tén) & Ke X or Cung thira phu ménh, v.¥-. Ngbia la kiah yang ménh cha. Hoc a cha lam chit-tang, tire la chong té vg thoi xung: Ai phu i #.. (ho tén) Sudl-ai-t? # RF. (4) (tén cdc con). Chong dirng dang trade ma vai, con dirng dang sau mia lay. Con nby van-té cat-ky(ogay gid) thi xung: Tir iv-lén a > 3 (con néi chau n6i) ché khéng dim tr-xung bi€u-tir hiéu-t6n. Nghia la khong dam duong chit hiéu vay. Thi-dy mot th vin cao vé khi chira tang thi viét mh sau nay + ‘#e Duy (2)..... (nién-hién gi viét ditn vio) @ 4 (ué tur... (Can-chi nim gi din vao)... 9 a nguyét kién...(eanchi) wisoc... vil... ahdt... can chi F cé-tir.-. (ho tén gidien vio) # 4 32 HE & cung hiép mau md thi ménh. te ¥ 43 cdmaicdo vu, he @ C- phu ‘Hitn-khdo)(me thi xwng: Co-mdu (Hito-t)... (quantrécthuy hidu digo wao, chit khéngphai xunghocia ngudi eha) fF # phi-quan (3)(nhu-ohdn) = MW & Link toa itn vit; Than dif ««. (Tir day tro xndng viét dita long van cho vio) (1) Sadt nghTa 14 déng-dA dem cic con. Van cdo thiét linh- toa. — Van van. Than i! Nai Hé(me xung 1a Di (4), song mi, nha xudn (hayén) mdy téa, Dau ldng khée hugét, chanh throng gia-bién bong nén nhudng. Méi mdttrdng mdy, ludng tong chdn- dung dda vdng td? Chon ngay (61 tam bay linh-t9a, got chit léthirdrng - Ngu long thanh dang tién phi-nghi, khén khudy tae da. Can-céc. 230 Thiél minh-linh ®& 9% jx. — Minb- tinh 14 cai c& lam biét-higu cho nguai chtt, lam binglua dé, rong vira mgt kbd Iya,(Quan tam-pham tré 1én dai 9. thud, cngii pham tro lén & thirée, Lyc- phim tré xndng cho dén ngwti dao déu7thuéc.) Vidt chit bang phén tring Cha thi vitt; «i % cO-phu . -(quan) hire tinh-thithyy hién gi diéa. vao day iF & © GM Phi quan chi tinh cia) (Me thi vidt: ie Af cd mau... (Kung quanchirc vA ho cia cha dita vio day )iE % chink-thdl, (25 5% d-hal) ... (Ho gi thuy-hiéu gt ditn vao day) A 2 BH nhunhkdn cht link Ciw. Dan - 6ng néu khong cé quan-tude thi et theo thay-hiéa Ite sinh~thoi ma di8n vao nhitng chd liru-khdng. Ban- ba theo quan-ché thi nhat-pham Phur nhdn, ohi-phim Doan-nbdn, tam- phim Thuc-nhan, tir-phim Cung-nhia, ngi-phim Neghi-nhan, Ine that-pinr An-nhan, b4tetra-pham Nig-nbéo, cir theo thir bac ma viél dia yao. Vit minb-tinh lai pbai tinh theo 4 chit: AL ni SE mH Qui khde link think, @) Day Ia cai day to 1am gieooglagi, tom tht cd che mat lei, ada dit tea dia bai wha 16,14 tom of toan-rin, (3) Bay theo Thp-mai thi xung phi-quda, Ning thiét-oghT khi chia tang méu xwog e4ty 2B, tang cdi mol xuog phd-qudn fF Ft. (4) Kioh Tai cé dita lén nat BS &S trang cha, a oi OF AB trong me. nam d@n chit link, nt d&p chit think la vira h&t dong thit6t, ché dirog ding phai chit qui chit khdc iit. Viet xong ly cay tre lam clin dung 6 phia déng liah-toa. 240 Thanh - phuc 3% mi. — LE od 4 ngay moi thanb-phyc, vila trong 4 ngay chwa n&@vOicoi nhw d&ng thin 4a chit. Nbirng nay theo phép méi trong 24 gi’ phai tang, thi lé thanh- phue néa lam sau khi thiét linh-toa Cdch ché do tang. — Ao tavg co 5 hang, goi la ngii-phye: 10 Ao Tram-thoi i #€, Tram nghia la cht, d® nguyén giu do cé dau c&t khong vin. Nhu tang cha thi phai a trim -thdi 3 nim, dang thir vai s6 s6ng rat thoma 1am 4o trim - théi- 20 AoTi-thoi ® ¥£.Ti la bing, nghia la gu do hoi vido qua lai. Nhw tang me thi phai 2 ti-thoi3 nim daog tor vai s6 hoi xfu ma Jam ao ti- théi. Néu cha mat troege ri, thi tro, me ciing ding do trim-thdi. Lai cén nhifng tang tro co- nién (mot nim) cé gay (nbecha mat tree r6ima og con, minha dicb-ton dé tro ba) hofic co-nién khéng gay (nbu tro éng ba) va trd5 thang (ahw tro ong ba tag-(6) bo%e 3 thang (nh trd Gng, ba cao - tb) cfing déu diag do ti-théi ef, sé tuéog odd ve ra sau 30 Ao Dai-coug sy dé tr9 thang, thi dang vai 36 séng. Chir Bai - cong ngbia la lam vai dit hoi gia -céng ma edn thé-Ida, 49 Ao Tikn-cda 7 zh dd tre 5 thang, thi ditog vai nhé chin. Nghia chit Tibu- e6ng 1A ndi cong lam vai da ky - cang tinh-té hon triréc, 5° Ao Ti-ma 2 Me d8 trd 3 thang, thi ddog thir vai abd chin, soi da tiah- té nhé ober to vay. Paam do Tram - thdi, Ti- thoi va TANG Li 491 tragng-co ft MR (1A tro co-niéa ma 6 chéng gy), déu cé mét miéng vai & trae ngwe goi la cai théi ¥. Théi oghfa ld ebin tang ma binb- dung suy-d0i vay.M6t mi@ng vai dsau lung goi 1a phu-bén f% RR, Phu nghia lk gaoh d$i vide thirong xét. Hai miéng vaid hai vai goi la Thich MM. Thich oghia 1A chuyén-chii lo ve vide tang vay. Sach Chinh-hdnh tan-tding- ky ndi ring: « Pham nhitog fo tro di may xong rdi, khéng nén va them hoiic tigp them vio nifa, » Nhitog tang trén néy con phai theo thi-tr trong-tang khinh-tang ma ché ra xiém gai mi quay s€turang 6 che dd vésau nay. (13-17), Tang cha thidang gy tre, tang me thidding gay véng, trénirdn duréicudag, du chéng ding gée xuéng dudi. Vi ngudi hiéu-ti lic moi gap sur tang-c8 thuong khéckhdn gan duoc ma sinh yéu,néaméiphii ding gay dé chéng do. Lé thanh-phuc theo nhw V'aa- cong gia-lé thi khong cé (2 céo gi ca, chi lam 1@ twong-diéu ma thai, nghia 1a cing di nhau ma khée vitog. Theo 1G thi ctr sang sém ngayhom thir wr 1a sau khi ngwei mit da duge 4 ngay, ngwéi trong ngii-phye déu theo thir-ty ma mijc tang-phuc, rdi dan - ong thi yao dirog & phia déng béncitu, nginh mit v8 pbiatay, din-ba thivao diag & phia tay bén cia nginh mii ve phia dong, ctr theo thir-tr nguéi trong-tang ding tre, nguti khinh - tang diag sau, ri cit-ai cing khée. Gické ti-u Jai quitrage mat cdc bac o-trodéag ma khéc, dé 18 tinh thim viéng, thé la xong 1é thanh-phuc. Vi trong 4 ngay chika ling con phi thea hung-1é, nfm ma (G16 linh - dioh thi la theo cat-lé, kkhéng phai. Nhung thé-tue vio throng theo Ig 492 The-mai cd bai cho-van va ding nghi- Hitt gidn-dj nbu sau nay: Tu-lép- Cit-ai, Quan-tay. (chifp-str) Thué-chn, nghé huong-dn titn, Phin- huong (chip-sw ditng dét_hvon Cham-tiu (chip-su). Qui, Diés-ttiu, Ai chi, Giai-quj. Béc che. (doc & ben bitulang-chi), Phi-pbuc, Hung, binh- than, Phyc-vi. Ditm tra. Cir-ai. Citc- cung bai (bai lay): Hung, Binb-than. Phin-ehie, Lé tat. Vin cdo thanh-phue— . . . Than 6i!. Khe-khdt chi con (a0, kiép phit- sink théim-thodl trdém ndm ; Noao-ngdn 1@ co-irtin, eudc cireng- hai ddi thay may dg. Me Phu-than (méu-than) phil daza hori, léng €6-1(ai-ti) aidt bao stu kid. Chgt nhé thia nbd gueng tring (6, doban-lan chua kip bubi ngu-than : Bang vi dau nti H6 (Dt) sreng che, mui quay-ba d@ bdn tang dai-cd. Thénl-phuc goi la manh do tré, 16 tam tdng-nghi ; Chung-thién khént6 méilinkthuong, ght cang thém ha. Gin cdc. 250 Chiéu iych dién yy 4 3. — Néu 6 dat linh-sang, c6 két bdn-bach, thi som ngiy day, dem ding nuée ria, khiin Ivoc, hop giiv, cac con vao ding bén man, ctr-ai ba tiéng, rdicuén qui ma cio rin ricéclink- bach ra linh-loay, Roi sE rude hbn-bach rad§l vio}. Bachd& roc ra thi ngudi hau vdo xép chin g6i. Som pgay lam 1 chidu-didn, trea 1é thuong-thye, (i 16 tich-diéy. Tich-dién xong gi rude bBn-bach vao. Chfp-su quicto ring: bén ta tang- chit ma khan ring: « Tu-tén .. vi phu-thin (miu thas) . retrain, sap (oi u-trac coc.» Khin ri, tang-chii lay 4 lay, ra rage linb-bach vao dé ng a5 ve huong bic. Céc con chau trai gai theo vao dirngsaulinb-bach.(Bao-ba bo mii min chim daura),lam1G4 lay lalay thay cho difng than, ROi Ini xudog mot itlai lay 4 lay nita la lé con chan bai- yét t8-tién (2). Nong rBi lai rage linh- bach v8 eftusd. Tang-chi (ro xudag lai khoée theo ve, 319 Cdo thiin dao-l6. — LE nay triréc ngay phat-din lam lé 6 nz ba ngoai diéng. Chon mot ngwoi khde thay tang-chié ra lam lé cilug dege, Nghi-tiét theo 18 thap-bai. Van eao ntwr sau: Duy... nié nhal.., tink .. pei. heey é thay bigu-cint.,, crim bidn Ie mon... kink déng lén link-vi thin dao-i6 ngli-phirong lay ma tau rng: Nay vi 3 pha (miuy la... Ja-th@, ain hom ngdy ling tang rad xtr. nay sapphdt-dan raderang. Vig dam kink-trint, evi in bdo~ juru ; gitp cho linh-hOon yén-Gn di v8 dm- guri thanh-thet. Can-cic, 329 LE khai-huyét edo thin thé-dia, — Truge kt -huyét thi chon mot groithay bigu-chii di lam éthiiatho- dia,nghi-tiét efing theo lé thip-bainaw trén. Cao viin ciing van vada oh trén. chidditirdoan = Kinh dévg tn Tuh-oj thin thO-dis lay ma tau rang : x on faa (main) lit... quyéw trae, clin chow ugdy... au tang & can tong wee... nay. iriec ku khai-Rugét, kink didn pht- niki. Cala cbc. 33° Yhang-au ft %E.— Som ngay phat-dio thi chap-st m$t nguoi vao lamlé tua 1g-da (oghi-tiét theo 1é thién- Jehitc c4o-tirrling 3 « Nay ain rude eign lén dat-die va din link-bach len xe, (1) LE thida-cita aay nBu cd thiéa ra oha sab-sr, baie rwéc cita di yét- th, thi di néo chia aghi-tidt obw tren io Jam. Néa nba chdit hep thi néo gi ort 18 thiémcira may di. (2) 43 Thugng-ther adi: « Con chau vio déo Tit-dudug phil ay lay Ia 1S ¥ trong tien. Nn day theo 1@ Tho-mai thi ¢é lay. Coa nbir Vin-edrg gialé thi chi cir-ai ma théi, roi la: mirc lin!-bach v8 ciru-s®. vardéc twit n-trach,cin cic ». Khan xong,dich- phu vio cir-cirurugera. BE citu lén duthi ditdia citu yé tric, nghia la tiru (ti) ma ra minh (sing) vay. Koug réi giang bude cho chit-ché, d& nha du Ido, bai-tridau diy ri rée dai-du di. Bogn nay con cé 16 khita-di¢n va Jé té dw-thiin, nay tinh bot di. S4o Thir-te phal-ddén. — Live phat- dan rage linn-citu di thi theo thir-ty mhu sau. 1) Troge nhdt phuong-trong 35 i (nghia la phéng- trgng lam ra bing ngwoi dao-si) (nguyén & Chu-lé cd Phuong - tuong-tei ding 4 ngwéi Cuting-phu) vé bdn mit goi la Phuong- tucng # Hi,hai mat 1A Ky-dau of gy, quantt-pbhim tré lén thi duge lam Phung-tirong 4 mal ; troxuGng thi chi duge lam Ky-fin 2 mat (dé 19), dita doi 16t da g&u, 40 huyén, quiin dé, cim guom gio moc di trade, d? kbu- trirdich-qai. Kbi dén huyét thi cim grom danh bin géc huyét.) 2) Thir bai dén cé dan - trién $y he (am viét chit: « Trang-tin 4 fa » oir vidt chit: *Trinh-thuan sj mg» (48 20), 3) Thir ba déa 46 minb-kbi (cdc dd ding lam gid nhu dé thiin-minh.) 4) Thittr dp minh - tinh 4% #.- (Thé-tyc thuéng dem hrong-an howe fain-thic di vao quang sau minh-tinh nay.) 5) Thi nim dén linb-xa @ edb ruse hhSn-bach. 6) Thir shu d@n chng-b6 sy 47, Lam bing 3 thee vai tring (vai to, dung edng con thé, néagoi la edng-bd) di trae dai-du hé thay khae dudng nao cong queo cao thip khong déu,thicim cai cong-b6 gis len gio xu6ng lam hién cho biét a8 dicho déu. (xem 43 s6 21) 7) Thit bay déu dai-du ~ jg. Tang- chi tra xudng khée ma di bé theo sau. Kéo tréng thi di trade dai - dir. Kem doi bén dai-du co cai Thiép @ bang gidy d&che. Hinh cai Thiép c6 ba thir: 19 Phi-thiép fl B. Ve sac den sen vai sic trang, vé binh cai bua, (xem dB sé 22.) 20 Phat-tniép Be sie den xanh hinh chir A wi. (dd sé 28), 39 Vai-thiép gt ga. Ve sic ta, vé, van-hinh. (dé s6 24). Ngwoi sang dang 4 cdi, ngwi throng chi ding hai cai Van-thiép- 8) Thittém sau dai-du dép cai bach- mac fy fe (d5 25) la céi man trang, nhirng ngedi dao-ba con gai trong ngii-phucd&u vao trongman maditheo, Sau cing déo cae bac ton-trwdng, réi déo cae ngwéi ho-hang vé-pbuc, thir nita dén cac hang tdo-khach di tGng-tang theo sau, phai nén theo lé ma di cho nghiém-trang chinb-tie, khéng nén néi chuyéo Sn-do la khong hop 1é. CB-gid cling cé 1€ newéi di lro-tang chaip-phat 4, 4, la clim bn din day xe dai-dw. 359 Té-dign trung - d’.— Lé may trong Vdin-cdng gia-lé chi ndi rang con chau riréc citu di diréng xa phai nghi, gip lic throng déa thi khoéc, gip bubi thi dang thirgng-thire ma thoi, Gon cae bac than-tan ma co 18 té dién & trang- a3, thi nghi-titt chi theonhe 1été phung Goha. Sach Tiép-Kink moi bayra mt ughi-tiét t€ trong-d3, ma khong phan-biét ké than ngwoi so té dién 36 khac ohau, thi khéng hop lé-y Vao- céng vay, nay xin phano-biét nbhu sad. Lé nay né@u 1a tang-ehi thiét-té thi con phai theo 1é dién, tang-cha chow du-stt,cac vi¢enhw phin-biong,cham- tka du do chip-sy lam thay. Néo ngiréi tinh-nghia hofc ré howe anh em ho hang thiét-té thi tr vAo lamt& chi ma té. Tang-chi thi ding ve phia dong hiong vé phia tay d& dap 18 (dap 18 cac Ac ton-treréng, bac ti-Au thi théi.) Nehi-tiét t€ dién theo oh sau: Tu-lap. Git-ai. Quan-thy (con trai t€ thi chip-su ty. Ngudi tinh-nghia t€ thi té-chii ty), Thud-cin. Nebe huong-an itn. Qui. Phin-hwong (con trai t@, thi chip-sw phin. Nguoi linh- nghia té thi téchi phan, cham-thu sau nay cling vay). ChAm-tin, Hién- titu. Hign-soan. Giai qui. (1@ mot minh thi xudng bétchitGial. Doc-chite (doe & ben hie chi-nhan). Phi-pbuc, bung. Binb-than. Phuc-vi. Digm-tra- Cir-ai, cite-cung bai (hai Jay), birng, binh- than, Phan-chic, Lé tat. Rurée hdn-bach lén xe. Van TE taune p6.— v. v.,. Hoi thcong oi! Xe viwhk-biét khdn oan nedn déu, gid eudn may bey, Daim trinéag - dink Ivdng uhitng ngtin- ngo, hea sdu lida ti ‘Situ vi Pha-thar gidi. wi fiu-thin), oi a frdn- i ngudn con, bong én ndng - ndi. mdi bbi-hbi? Vghi Bue fam ditng ae, bo ling ngong- nghis Gitta duéag nang rop, dién déng goi dit méi dun | Vai nén hong xdng, linh-sdng thaw cling chin suit. Cain cBc. 36° Aa-guan 7 fff. — Lie ha-quan thi chi-nhan tro xudng sé yén khdc, phi ngim bwéng cho ti-ié. Ri sta 4o quan, giai Minb-tinh cho ngay- ngin. Theo thdéicii(sich Van-héc mink cha) thi gidi Minb-tinh lén mt quan mot lat, réi demra phuong bite dot di. 370 Ting huytn - Audn jf & -— Khi ai dat quan xudng ngay - ngia rdi, thi bidu-cha [dy 6 tim Ina hoyén miu tham, 4 tim Iya hua mui thitn- hang, dai 1 tragng8 thute (néu khong di sé lua thi mdi tht mot tim), 48 xudng bén ciru, goi la 18 tog huy@n- budn (con nhirng dd vang bac ngoan- Ru my kdn kip ngzea, Tana Le 497 hao khdng nén bd vaotrong huyét), roi dirng dang trade mb vira khoc vira lay 2 lay- Bay gi dinh-phu dan din lap dat lai phai cho cAn-than, khong nén dong manh, sg déng dén quan-tai. Nauéri than-bdng di t8ng-tang dtn mé ma cao-tir vé, kni ba huyét roi thi lay (vai) 4 lay (vai), néu cAo-tir khi iring-dd 1a trae kbi chira ba-huyét, thi dén truée citu lay 2 Igy hoiie 2 vai. Chi-nhan dap 1, 38° Tang minh-khi MH) BF. — Ki lip phiia-mo dirge nia rGithi bd minh- khi xuéog ma lip di. Hole nén dao riéng ra mot hd & gia dé ma chén xudng. 39 Hachi-ihach F & Gi .— Dit mde cai bia bing da v8 phia trréc md dé lam mé-chi cho dé nho. 40° TE than thd dia jy 4: he. —Thd- dja la thin_ky} & phmong dat ché tang ma dy (goila hau-thd thi khong hop-te), nén khi tang phai 6 lé ta, thi dat 16 & bén ta m6, khi sip thaoh-phiia, cat mot ngwéi than mic 40 tham khan thine lam 1é thay cho tang-chi, Nghi-tiét theo 18 thap-bai. Van vé raky THd-p1a,—Van-vin nh trie. Té-chit... thay tang-chil... clint Bide JE mon... tit-pham kink dang lén irae Linden than thO-dia date... lay ma tau rang > Nay vi phn-tidn (mau-than) /é... (quan tude ho ida) che bé cai trdn, ve noi Gm- gigi. Nay xin antang & cir ndy, phan mo dd dinh, 2 mov kink ddng. Mudn trong thtin- lure phittri, cho duere vong-link yén-On, MO yén ma dep, dé phttc laa dai, Can cbc. 41° BE-chii fa -. — Theo 1é cb thi dit nghi-tiét & phia lay bén ma, de cha xong roi ruc ve. Bay giothudéng rage vé nha méi dé chi: cho tiga. Cach trin-thiét thee nhw gia-Ié HO Theong-thu thi dit mot cai hrong-in & truge linb-toa. Dang truce lai dat mét c&i ding (trac-ttr) a2 rdi dit moc- chi. Bén ta cdi d&ng thi d§t oghiéo bat mye, quan dé-chii dirng 6 phiadong cdiding. Phia ngoai ben tA lai dit cai ding nita a2 dit tiru-b3, lu-huong va chin quan-tly. Bén hiku Iai dat déi cai dling nita d2 dit chiie-ban va hdp- birgng, ban tra, y. ¥.- Xong dau vao dy. chiip-sir din tang-cha ra ditog trae edi ding trén By. Nghi-tigt: Quant (BE cha quan vei chic déu Uiy) Thué edn. Xufit-chd. (Chie kbai xireng ra phing moc-chit dé [én trée cAi ding) DE cho. (Trude dé ham-trang, sau d® phia - digo.) Phiing chii tri link toa (chuc) Tha bi bach (cbhuc thu lai dé sau thin-chi). Nghé link: (9a tin, Ph’in-bwong (chiip- sir.) Qui. Cham-tiru (chip-sir), Hifa- tin. Hién-soan. Di ha giai qui. Doc chuc. (Boc & bén hiru chi-nhan. Doc xong dd chie-vdn lai doi hic 1am 1é phan-kh&e Tdi d6t ehic-vin mét thé.) Phi-phuc. Hog, bish-than. Phuc-vir Diem-tra. Ci Cie-cung bai (4 lay), Hrsg, binb-than, Ai-chi, Ta Be-chi quan (2 tas) (quan dé-chii vai dap lai) Cdeh dé-chit. — Cach dé-chi thong ling tinh theo 4 chit: € Qa, kde, link, think ®» obi d@ minh-tinh da néi & trén. Néu d@ dai chit qui thi thuong phaid® saa terse, chid® Ini mot net chim chit cha, dén khi 1@ d@-cha thi chim them vao. A. ‘Troe dé him-trung !4 trong chd Jom, cha thi dé = (BRUKER RAR RSE 47 wm eo (Nghia la d8; Hoang-trida ed quan chire gi, bo gi, hay gi, tén tr la gi, thin-cbi hang thir may.) NAM PONG Me thid®: “KEN ERRERR TH PE,» (Ngbia 1a d@ : C6 phong ebire gi, ho gi, hay gi, bi¢u gi, than-chit hang thir mily.) BE ngoai ria bai béo ha&m-trang: Bén ta viét may chit; « 4 HS GE ® A Bo. 2% ®t F a» (Nebia 1a sioh we ngay gid thang nim nao, budng tubi tho bao nbiéu.) Ben bitu viét chit: «4: 4 eA H S€ > (nghia 14 matve ngay gidthing niim no.) B. Thir 42 ph&n-dién la chinh gika tran mit miéog g6 méag sen phan trang, cha thi d@: MH DTRAS EH BMY (Nga la dé : Hi8n-khao quan ehite gi, ho gi, (én Ur la gi, plit-quan than ebil.) Me thi dé = elf Wt OE ft eG ee A Ee (Nghia la d@- Hi8a-li phoog chite gi, bo gi, biéu gi, nby-nhan (1) thio~ chit.) Phia digi bén ta phaa-dign thi dB chit: © me | ¥ fe > (con hiéu tem gi phung tho). Thin-ch threng lim biog g6 lat (hod: 18 tao) lai ed cai hop de ng ngoai, Him-trung phau-dign cach dé nhr thé nao sé twang xem dd 86 26 A. B. Vin #@ dé chit, —... Hor thong Gl vine cudn (hugén)lank (Bo, iong cite (2)ie Kha.-khodi cing Uherong cang who chdp chon nhc tinn mie més Bbi-iBi xe hac chin ting my, ndo 8O* e 6) Hai cht «nhu-nkdn Hi A» ta thdng-xteng Uir bie bal-eiu-pblim tro, xudaog. Theo quam cb€ pulim-te§t toi voug-ohda v8 bac nao d& theo bie fy, oh obiag be : Pou-nlita, Gung ohdo, Nghi-abio, An-al Tre (2) Circ | gal, i ober aged ces (ai béo mow. J TANG Li Lang xytn, mdo chéa Bbng.lai, Rhudi néo we nom nguedi cach - bid. gongeu ba turds dat, kai dem 9 soi, bhi ngdy gid tioh wudug daw Khaya som Lie dew, da dink, mi-hién kink dé, nél bid tbidag-iiéng, FO dug lint The muds thie bhdi fureeg nghi-nigilt, tedag-targag hdn qué. lin cde. 420 12 thank - phn we. — Bhi ha- huyét dip mo yéo ri, bodc khong lam 12 dB-cha, thilam 1éthanh-phin-Nghi- Hét nhir sau: Te-lap. Gi-ai, Quan-tly (ehfp-sy). Thué- can. Phan-huong (chiip-sir) Cac: cung bai(2tay). lang, bith: than. Cham- thu (chap-su), qui. Hién-tira. Giai-qni. Doe-chac (bén hiro chit-nndn). Pi phuc. Ung, bai (4 lay). Hirng, binb- than, Diém-tra. Phiin-chéec. Lé tht. Vin v@ thanb-phiin thea oh via d@-cha, chi ddi tir doan Nay nian: md phiin yen dep, ngita mong hbn-phack thoa-thi Chan giai-thdnh (1) mpi ndm ed toa, dank ing kidi tim. 499. Noi eB-Iij nghtn wim hueorng-hda, twig lirgag héa que. Chin Be. Té xong,cbite phung thiin-chit howe linh-bach lén xe. Khirude vé thi higa- cba mdl ngwei dan trove (di lai) tinh xa, Trong gin do nha thi khée. Cdn cac con thi di theo san. Ve dfn trove cira nha tbl chip-sir mot nguéi qui khan ring: «Xin rewe than-cha (link - bach) vao linh-ioa® ROi rade vio theo nghi-tié! lam 1é phan-khée. 43° Lé phan-khde fz 38. — 1.é phia- kbéc thi Vdn-céng gia-lé chi ndi: Tang: chit trd xuéng ve dén nha thi dén trade linh-toa khéc circ thirong-thhm maé thdi. Lé Tho-mai ibi ed nghi-tist dai-lugenhu ngbi-titt chidu-tich-diéo, ‘Truce lay 2 lay, roi ch&p-s cham- thu, bién-tira, dde-chie & bén hiro lang-cli, rOilé ta lay, Chic-vin kbin ring: Thang oi! Thén-pin (mau) chgt bd ed trdin, Noy dd yéu-ting & edn dong... bint reve thain-chit (linhi-bach) ot /ivk toa, som 161 phung-thd cit mong hdm-hwrcng. Cox-cBe (Cén nita) Béxc-Caau Phy vé ede dé vé tang 1é * 0, ae = 42 Han Bgch () La chd dé md. ‘ 32 Phd aida hgia mimi ame 4° Khdn baa tay “S00 Naw PHONG 7 517Gb tiem 6? Bai lide DS ba'khuye: (7-12) T2 Gait téin 8! Ap dal 2 tay E ot Q Si Bim dad vd chdn 2 tdi 08 Che UH Ben des 1 Fain 420 gin ve chew 2 tay ipa bevg jeg. Tritte 3 bie sau abe Nal PRONG 501 a Chidis quan tayén du (eal hits. quan hain Sai 502 Nam PHONG 23! Plat Thigp ht Van Thidp 25! Bach mac THAN cHU (1) A Adm trong Than say cai chi pa reo ony weog 94289 CRYD OREM Br aah asta BS SPS (1) Afire thirde thiin.chi. — A. Thda sau cai chi cao Libwec 2 tlic, be ngang 3 ihc, day | lhe 2phia, Trén Glu lam nguyt g6¢ 46-5 phan, Trira dau ra dd [ tfc, cou tir cd iro xudng phia trae khdc sia 4 phde, phia sao vind? oguyée diy ¥ pha, cbd chiuh-gilra phi sau lai kble shu xu6og 4 phan, rong 1 te, dai G (dc, eld khde [om sau xu6ng dé gol la him-trung, Boi bee ‘bim-trang lai dai thio, 16 roa rong dd 4 phan dé lam bal tai. B. Mt trude cA ely Cmigng gS mong son pho tring, be agang roag atic db lip io mAl trirde, gol lé pbSe-diga. i Chan cA} dog 4 Mie, day 1 ike 2 phan, duc réng gitta 42 lip toan-than thaa-cbu tho, eho Vira cao { thuge 2 tae. uA sca MOT BEN 503 “HAL SACH MOT DEN DUGNG-LE LU'U BINH TUA Phong-héa trong née quan-hé & vin ~ chong ; van-chweng hay thi phong-héa mdi ngay mot hay, ma van- chirong dé thi phong-b6a cing mb: ngay mot dé. Vay nén ngdy truge cac bac thanh-virong née Tau. cé 1¢ di thai-thi cc née chw-hdu, dé xem phong-hdéa cha dan-gia . Nhe thé thi van-chuoag thye ¢6 quan-hé cho van-hdi cha uméo nha, ch&ng nbirag chi d® ng&m cho vui migng, nghe cho ém tai ma théj daa. Cac Idi van mrée ta tir trudge dén gig, nguvi sogn cing abiéu ma ugadi xem cing lém, trir ra may quyén that 1a bang-van kigt-tdc, nhw troy@n Kim- Van - Kigo; Cang-odn-ngam, vau-van, tbi khéng kd, con phdn nbién 1a ohitng van phong hoa tuyét nguyél, nhirng loi ly - biét thdm- sau, ma vé phao cwong-thodng lwan-ly thi it nba ciju lov-tam déa. Troyéu Duong LE Lou Binh nwéc ta, the 1a mot truyén dang lwa-truyén, dang ghi uhé ;\sai vo nudi ban, da 1a mgt truy¢o (hién-cd ky-van, ma audi ban thay chéng, thye cing 1a Ngbin xua hat . Xem trong dat rong troi cao mity ngwoi? Ngudn au be ai dily voi, Truyén ngwei kim-cO, sur déri tang thuong. ‘Trhi xem li¢t-truyga Nam-bang, Lira Bin Duong Lé bai chang oghia thu. Tinh bau-han, nghia giao-du, Ban-hanb con Inte hoa dS chwa phat. Bil boa rang ve di-dai May cau gbi chép truyén ngui xua nay. Guang Duong qué & Sun-tay, Theo ngh’ hao-mae Wir ngay xudn xan, (hu-doan nir-nhi c6 mot, khen thay cho Dirong Lé la mOt ngwei cao-nghta, ma lai dang pbyc thay Chan-Long la mot gai kiéo-trinh, bau-ban obit thé méi la tham-giao, ve chéng oh th8 méi la chi-linh. Ngwrti Sy troyén dy, ha chang dang ghi truyén d& lam guong (hién- eb ru? Troygn ci triéc kia da cd, nao phi-thé, nao troyén-thé cé dim dau suy-bi voi cic bac ten —- boi, chang qua hay hén 18 cing nbi diéu, nhirog ma troug khi nban-na, gid truyéa ra xem, thi cdi cdm-tinh déi voi cb- nhan, ty-nhiéa p°4t-16 ra dau ngéi but. Swe nghi dénadi nhfn-tinh Jéoh-noan, thé-thai vidm-lrong, thi tuéng daw dem truyéa &y ra ma ngay ngay truyén- bb pham-binh, eding khong lay lam ahi@e vay- Vay khéng ty-legng, chip nhat rong- rai, goila gép mét vai bat bui vao trong ang van-sen, true 1a d8/té cai cam tinh d6i voi cb-nhan, sau la db gidi cai nhiét-thaub d6i voi quic-van. B.D. Tt. Kim-lan gap-2& ban lanh, Lut Binh qué & Bac-uinh cilug gin. MOt dj tai-tir vin-nban, Cog ahau dén sach chuyén-cin som kbuya. Phong lan ngéy thang di ve, Thugs long kinn-st di nghé vao-thi. Tai-hoa noc tiéng mot thi, Giang-san chung dic nam-nbi tinh-than, Ré-raing mai tuyét dio xuin, Muén bdog ngbin tia thua phin dit. irang ii, Nhing la vai thi thu-huong, Mudi nim do s8com mbwong ddj thay. Léi trai di bic thang may, ‘Tan-hung dai-tj din ngty khai-kboa. de Ving yira & mau hoa, ‘Bon phwong si-tir gin xa mirc ling. Ba thu gjp hoi may rong, Nam-nhi tring n¢ 1ang-bing ld day. Nao ngwéi con nbiy bing bay, Nao ngwoi bé qué cung miy dau nio? “Chat dueng Ja. chigu x6n-xao, Huong bay duong-liéa hoa chio pba- dung. ‘Ma-de t6 néo tha-phong, Pwong, Lic hai gi thung-dung lén duéng, Roi cau giéng-gia dim truéng, Giang-b3 ni¢ bude viin-chuong vui lang. Thu-vi 6 mit anb-hing, Ra tay bach-chién thoa lang thanh-kbim. Lye bao ngan-hét hoa-tram, Khbdi-nguyén gidp at han cam Deong Luu. Ai hay con tgo co-ciu, N@ dein danb-lgi lim ria nam-nhi. Bing réng treo ctra thu-vi, Son chua téo bo, mirc ghi anh-iai- Ching Lira bam vin thua ngwdi, Tréng tén tén da ra ngoai Tén-son, Win-shwong geo khéch the dan, Anb-bing co trai Him-than mai gia, Chang Dirong t6 mat tai-hoa, Long thén cAm-ti, tay gid phong-suong. Bon ky ra sire viin-chuong, Hoa sinh vé biil ré-ring cla-dai, Kboa-danh dang gid thién-tai, @ voa may phi, Ic troi mua sa. Car-thuiin dai Ify oBn-ba, TAn-thiin néi gitr ngp nba ngay xwa. Chia tréi nim thike may dua, Duong-cong Ninh chite huygn-thira mot phuong. Giang-san dén khich tnin-lcong, ‘Nban-din quan-mign miéy-dutng can-mao. Gié xudn né ngon hoa dao, Hac cim mugen thi tiéu-dao thing ngay. Tuyét in phi ngon mai gily, Chim kéu giong méi hoa thay ahi yang. BOt tay tin may niim treane, Qua clu gian-khd dén dténg hitn-vinh. Nein thay riéng phn Lea Binh, MOng-ménh b? hoan, lénh-dénh cinh béo, Trung thi ngon bit khong béo, Sinb-nhai binh bat tiéu-dita gin-phong. Cia riéng can thi lim-cing, Ngo dau trom ewep sinh long tham-6! Ging deeng tinh bude giang-bd, Hanh truan phé mae héa-co xoay van, Ging litu nbiim mit di chan, Bem than tim chén cé-nbin nuvong obo, Ay ai nghia cf tinh xa, Son-iay Deong LE bay gia hoaching. Ry nghe Iinb chire buyén-thimg, Thiim dd chang quin su6i rizng xa khoi. Yén-ha nbe bude thinb-thoi, Nude may chée da téi noi huyén-think. Liu trén gae dedi rung-rinh, Choi canh chét-vét cung-dinh nguy-nga, Rap-rin d3ng-béc lan-la, Muon ngréi thua girl da te thiép-dank. Nhimng la ké qui nguai khinb, NghT minh miub lai thurong minh dang-cay. Guong 6 da xé ngin tay, Gia-dng moi dang béng cay didi Win, HGi ring; « Khach la ngwoi dau? Quan truya cho phép vio biiu nba trong. Duge tin long nhitng ming long, Thio-hai dao got yio trong sinh-dudng, Doi bén bai-tri nghiém-trang, MA&l tréng gim phi tai man boa in. Then-thing dua mat tréng én, Dwong-cOng chénh-chén ngdi trén bao-sdak. Ra rang cao-qui quan sang, Thé-o ban ci mo-mang tinh xa, Mang ring : «Chang liéu ma do, Ring quen quen nbitng bao git mh quen, Nude doi lim nBi can-xién, | ‘Quen thin quen thé quen tién quen ai, DéEn day bay tam ra ngosi, Biét dau giao-ift nban ngrei vu-vo.* Nghe roi Luu nhiing ngin-ngo, pEmon truyén chi ai ngé cB-nban. Nita di ntra & ngai-ngiin, Gang ngao-ngan ndi cing an-h4n minb- Ra day doi chut efing dinh, Hoa may ogeéi cé nghi tinh sau néng. Ca chua mudi man com ndng, Nge dau in & ra long don-se.

You might also like