.

(kalatani)

()

.
smitasuhas67@rediffmail.com

suhasdamle341@hotmail.com

Mobile: 9867364634

, .
.

:
www.esahity.com

esahity@gmail.com

9869674820

esahity Pratishthan2015

.
.
-
.
kuC

[@.qmcl ocu.
Yjllu v DC DJ&v mJ& mONbv
moj DH&C.
 mlJv

H=LJluJj Hbcnmijl pM Dvkvk unvc yb Dnl lM Lj

H<b Dvk yb JJO oMb mmijl vc&C Pu. DHu D, Dukk
DodYl Hjcv DC jpkjCv vjcbv Flnml DHub vJ kjub. DukwPb[j,
l vHuv, p@p& J@Mbiv, nuj, &u DM Dvkbv Flnm I[Ju. DHu oMl
u-ukwbHmv c&, DMk, l MJp, DjbipyHl mNbv jpJnu oM
youu uJu. bmjK Dvkvk mvHl unv unv ybmjK nTv iu.
ypjJ l DL&j Jumu, Dm Dvk mvHl H<L& Glk DJ<kj oKJv iu.
DJ<kjbcU DC Dv<bik mbibcU Yjl Flnmu kuC cUl iu.
YjlmjK Kb[ oMl Hjk DcCbcU FLub mcv, Mbl pJv
Jmkub pu uiub. Yjl DjJj, mbmk=l, mnl, %vJ%v, Oc& - Y<
{, b c[l[ Pu. Dckbv FLub Ov, oul, ku, MO uv vTv DHu
oM mc=Oo ku. mJl:n mbmkj-Jj YjlbJj uou.
Yjll nTv iuu DpJj Dvk cnlJ jpJbMb n OJl DuK Dn.
m ipJv iuu JbMb Juvblj vJv Duu IjCu kuC kMcU
cUu, k cUu, ciJ Dn. n kuC pJn pJn cUu lJn lJn k
uJv iuu kn vjcb c=l DuK Dn. F. m. H. kulu u-
ukwbHmv F. m. 1947 Hl DKb[ Yjl mJlb$ Pu lHl l Flnm Dn.
Jkbv n uKv DJ[u DM DM Dn.
[@. qmcl ocu.
21 Su 2015
D#l=l .
.
 kuC.
JJOlv vuu, vmi&k mbHov Dmb[v JnCN Yjl YKb[ Flnmn Hj Hj v Dn.
oMl mbl vHpu, Mj pvcu, J%vkbv MO uJu, iCl%bv yOou lv ou DC mN pil Dvk
mOobl mJ&v Ju. mv Oj vOCN GHKb[cO DC mijv J{uu pcvJj JUJU mnm
ukbv klnuv, J uYv J Jm vcv, DHu H Ju, FLu mOv mbH Hnv l uv Ij vu.
MlkvMlk mJlb$ GHYi Il jnCN Yjl oMcO Dpyp mOMb vpj H[u uiu DC
mJN-cncb Jo&U m Pu. Mk, nC, k<C, DHiC, HC, lka klSk Du, mvkb K[dibv
k#$Hmv, HvHlHmv ybiuH Flnm DvkJU vJv unu iu, DC Hmun iu. HvHlHmv
ouuHl Ycl Dvk Hjk Du, DC iu. kn FL mLjJu. ljmOo klk MlkbHl YjlYc nbo
vjMb DOHlKu mJlb$ ckwl GHYi Il nl.

YjlY kMl Ovb mv kCmb Hku vnl, lj cllv knvjmjK nj-mvb-

p[pJnjn Hkub, DC cllv Oc&Jl&k Dm mbln pvcu. cll ilc yOo, cnJj, vvk bv
yOo, pv DC MK Oc& mLHv ku DC Mbkjv Oc&mbmLHvb, j#Cb DC mjCb cnld k&
kub. YjlYcb Yi cb k oJl DC mbl bv cll pvc Ilu. n cl Ov Pu.ilc pvc
vHUcO uqcyvu Pu DC lbb yuHC kHuJmll iub. DF& cnc, DC J[u MOoov H lb
.H. 563 cO pvc Pu.piu kMcv kv lbv yOo Oc& mLHv ku DC Mbl mboM piYj
HJu. J 80J J<a n Mblol Dmlu iu. cnJjb pvcku .H. 599 . pvc ynjcOu. $
HC&c. #$ IjClu. DF&b vJ $Mu DC J[ubb vJ mOoL&. cnJj pj JmJ lLkj Dmu lj
pv Oc&u lbv vJv HjcC oub. pi HuJv l vIv iu 527 .H J<a. yOo Oc& H[l kUl
nbo Oc&b HvlLv kub l Do Mbkj&v. kjUl pvcuu lpmJ H$v J DJ J<a mbvml
nTv i MOl Ij m[ub. Gjk[ l vIu. vc&ok DWkjjJj lbv lb i, iJbo YiJld Ho
b Hl Pu. iv Jjub, ` l kC Dnm ? ` lJU lbv ouub ` MJenb MJenb ` n mok Gj
Dcj Pub. i vvk bv MK Oc& mLHv ku. unjpJU j YF&k luJb[ iJl lb 15 Su
1469 cO pvc Pu. J[u kuCboom yo DC DF& l=HloJ. DblkU l mO Hkmlvlu
kl&jHju nl. 22 mHWyj 1539 n lb vJ&Cov nl. Yjllv mJC& jM pM ynj pil iu
lM Oc&Jjk YJb, DOlcn jM piYj Hmju.

mij Yjl Dn n vmi& vc Dn. unv c u GbyUCb n lj vlb. l v

pm cCm s D<lu I[c[Rv Dn lm jpk mbljun Dn. Yc cll
kuIl, mblj Dvk u GmUu DC 11 J MlkHmv Dl Mjuu DHiC-ljC-ojC, HC,
H jJv H{ mnM J<cO cllu mOM Pu. nbo mcp Dnu uiu. HjkbM nbo mOM
mll mbI<& kjl jnu. Dvk u{, p Hjp Ycv Hnu. mJYJv Gi, Jjbv Dck DC cvv
cnlJkb#, DM H<bv mbH m mbI<& - u{, Hjl mJmlj ci&v nkcl ipJu.
 -2-

n oM k=<Jub. lln l yUjp Hjc Dmu lj lv c pcvoj Jnb. l IjClu Sk

Hjc H<v jp mLHv kjb, l Jmljb, J{Jb, l HbKKu s s mYojbv DHHu
Yc mc j#, DC ci cK io JbMp kcpj Pu k mYojv yU nTv vJv jpJbM vc&C
kj, JJmLl Yjll Dvk jpIjC vc&C Pu. Kb[ Dmuu nbomLvlu mJ& jpIjCb
mu kM kuC cUu, kMcU kuC cUu, lk JbMHjbHj kO Kb[l Pu DC mici
p c=l vJ kHlU p oj nl, lv n oiip, Dukk H< vlv km vJu lv Sk c Flnm
vc&C Pu. mbljl DodYl, Dukk Hjc kjCj jp DC jCn nl.

D& cnCp, D<Yj mll jCbiCJj DmCj jCOjbOj Dm mc biHl, DMk, MnpnB, Djbipy,
Mnp, MJpcnjp Dm Dvk ynlk jp DpjHCcU, J=OoHkUv, J Kv PucU J mbnmvJv
Ku iucU cnul c=l HJu DC p kn nlJj cpCSJ{ mvv jC Pu l jCbiCJj
u{lbv Jjilu iu. ll jP mulv nl, boyy nl, PbM jC nl, kj vcc nl.
mJjplu MJj mvv, ljCRvn jp m$b mbYUu. HC u{F&l l vOv HJu vnl SJ{b.

mN mbljb
kuC n Flnm.

YcHuJj Dvk lpmJ JjH<b yoJv jv ku. cnCv, jOcOJ JumbH cnkJl
poJ Hb[l cnCl,

`` pioM Jjbk Hsl nQ,kn m= j jKk kv knB ~

MM J jJ Hjy Hc u, lc m jn mjmbO cnB~

D Gj oqsv jsvk , Fl mnp nQ Gl mnpnB ~

poJ cnCl k YjlYcJj yv HJ&-Hc jJ-MM cC YjlKb[n Gjo#Cu

Mnpnv DC Mnp b jv ku nl. MnpnB pvc 1592 cO DC Mnp pvcu 1595 cO, lj
MnpnB vOv HJu 1666 cO DC Mnpjp Jju 1664 cO. bvblj lb H$ Djbipy DC MJp
bv D<Yj SkckbM kwkj ou. vl n j^H<bv pvcu Iul cnCll. DC l Dukk H<b
k&Yi mbHu k ITvn pl DmJ. HC kO kO nn omv lb k j^H<bv uiCj mcv cCmb pvcu
IuCb nn vl jJl. vnlj pJ cnu, coj cnlj, n FlnmmOo Pu vml. SK mvc
Sk vkJj lv lm $H ul vn. lm Sk [^Jnj, Sk i[, DM l H$ Dpypu
JiJiU cCmb mvc HkL uKk GY kjl Dml. lmb Dn n !

MlkvMlkb, Gj-o#C Yjll puu u-ukw-c&-iHl-j^k b mcHlvblj jpHl,

cj, J[j, kv[, cWiu, Jij mJ& unv c DC oM HjoM mbv H{ Hnu Mn cUu l F. m.
1600 mu Fbiub[cO mLHv Puu F&m Fb[ kbHv Fbpbk[v. JHj vcv Yjll Duu
 -3-

Fbiub[cOu o&Joa ukbv Yjll JHj vcvb JM ku. ci Yjllu jpb Yb[Cb
Ho kv Il Yjll pc ymJu. DC ci JHj kjl kjl, Yovlv lbv YjlYj DHub mcp
HmjJub. W, [, Hl&ip nn o&Joa Yjll Tv L[m Flnm jv iu.

Fbpbv, mH&v DHu c py[l Y# nUnU iUv mbHJJb, lmb cnj^lu mlj Ymu, HMJ-
Mbo-nUkj-HJj-viHj Ymu, Gjl DJO, ouulu ciu, b jml mbHJu. Ku o#Cl H cju
iu. ybiun Fbpb IMl iu DC Skku pbkl Fbpb m mJ&Yc Pu.

Yjl OobcO lb$k DC J%vk Mb DYJ DC i=nkun cU Dvk Oob HjYJl Hbljl
Pu. l mJl jcCHmv nl. i=nkuncU jc JvJm Pu. pJn jc oi[ mcl Yv ml ybOl
nl lJn ubklu jp vukyj H<Hk Jcv G[Jl nl. l ml ybOb lb$ yMbv Hu ybOHl DHu
ukbv Jkml kub vn. H{vd H{, o#Club u<kj yNnCHjcix, vou lL Glj DmucU, Gjl
JM kjl Dm. il SJ{ k n[b Hu m Pu. yMbv n HOol, Hu ybOv ybo ku. Oolb$l
Yjl kOn il Pu vn.

Hu ybOC #$l DHC kl ci nl, l Sk Iv FL vco kjCmjK Dn. vv H[Cm,

lb D<l kMu pTv Jjb oM&v IT Mku vnl. cnCv lL kn HCkc& kjJb YJvv lbv
lLu kc&vM voJj Hu ybOb jJub. n kc u PuJj JU DC HC cU H kv. lJn lLu
ukbv 6 mHWyj 1795 jp lLu yCbk[v Dvvm jbY ku. n i vv H[Cmbv HCl kUl
lbv Dvv, Hp Jij kj H$ unv ybo kjJu DC ykj vJ Fbp Fbpvju yuJv, lk[v
kuk Lv (v)`kU yby ` ( Bkm& ) ciJu DC Hu HC& kjJu.

OoMlu n MO uiu cO DMl, m Jij oMbcO. cO DMlu Hjl bv jky

MO uJu DC OoMl b[ bl Pu. mvku I[Jj mJj nTv OJlbvn Ov<yC JHj kjl
u uiu. Yjllu I[bH# Yjll Tv iuu mJ& Hjkb I[ n pml Gb, lkoJv Dml.
Oolb$l lb Mb pml DOvk nl. cO DMlv CN FjC-ojC-ljC mvvkbk[
Oolb$lu Jkml Mb Dml. lcU lb Jp vl Dm.

Dvk DcCbcO Yjl mYiu kuC oCj, jmlUu vCj lv H< DHu lv
HJubcO Yjl OUOC kv iu. n lv pyjoml M$ cnCp :-

1. Hnu DuuGv Kup. v Yjll CN Hjkb HjbHj c[u. FjC- ojC- ljC Du
HC Gjl Lbyu. Kup c$ mJl: JbO Dub[v oJijJj Du DC jcoJju HjYl kv lv DcH
u vu.

2. omj yyj,
yyj pv ouu kyp kuJj l pyjoml JbMpbv H{ 350 J<cO kuIl
Yjl Oc&k mL& Jlnl ku. DcC, Oclj, u, DC claYbpv, bv Yjl Jmkv ku. b
kUl Dvk kC pnj Pu DC Y nC Ylv Dvk vj on liv iu. kUl mcp
 -4-

o:K cvJj DOlc Hbkj IuCj kyj-vvk-lky-mcL& jcom Dm Dvk mbl l ijv
OjlJj HJu. cvv Huu DC Kuu mcvbm l kU l ijp nl.

3. lmj M$ cnCp Fbp pbv mybO YjlJj Oc&k-mbmk=lkDL&kJjk M#Ck Jok

DikDJxok mJ& #$b OUOC ku. Yjl jnCcvu, HjbHjbvn c[l k{ub. pilkkjC
mJl ukbv ku Dmb cnCu njkl vn. kjC H=LJ lk jKbMJj bb jp Dmuu oM nl,
DC lJU jHl J%vk blu HI[ Ilu pl nl. l mj mJ& piYj nl nl. H=LJ
Hobl kjCb nlb l !

YjlmjK Kb[ oMl nbo jpJbMb Dvk u GmUu DC Jju. Gjl iHl, c&,
n<&JO&v, DM cc Mjb IjC jp kv iu. DHu m Jmljl iu. lj o#Ck[ j^k, Jkk,
nmU, ukw, mlJnv, u, Hb[ v, Jpvij mc, D[j Dm Dvk mOM m ipJv iu. n
DM Dvk mOo IjC Dvk MlkHl jp kjl nl. DHHu kUl n jp jp Jmljl nl.

v Yjllu Gjlu jpm :-

:-
Yjlb cc&mLv cnCp kMcj. kqMcjp: cnCp kMj. kMcj Myo mbmk=l DL& kMj.
HjlvkuHmv mnll kMcj mboY& mH[l. cnYjll lj ncu, kbyp jp GuuK cnl
Dn. 12 J Mlkl kunCv kMcj Flnm unu. HjCmnll kMcj kL mbilu pl. kMcju
b[ c luJ nl. kMH $<Rv Jjncu ( Dlb yjcuu ) iJpJU Kb[ H[v HCu J kv
ou. HC u u Jnv iu DC lvblj kj[ Puu pcvJj Yjlbv Jml ku. Hjlv
kUl FL nbo jpb m nl. lkUl kMcj mKu Dl DHiCmlv, Hkmlv, Yjl, ly,
v, lPkmlv SJ{ oM mcJM nl nl.

kMcjlu nbo jpJbMu Hnu kuC cUu l F. m. 1339 mu cbiubv kMcjJj mJj
kv m kyp ku lJn. n Mn cj n Hnu cbiu jp. lv cmucv Oc& kMcjcO H Ilu.
cbiu jpk[v ncB mjojv kMcj pbkv ncB jpJu jbY ku. lcU 1586 l 1751 Hl lb
nkcl uu. H{ Djbipyv DHu Gvnlu jpOv kMcj ku. ojJ<a l miUb cb$cb[U ITv
kMcju 6 cnv JmlJ kjl Dm.

lvblj Mj-S-Hbpy cnCv DUKu pCj Hbpy mbmLHk jCplmbi MK jpv F.m. 1819
cO DHiC ukbk[v kMcj pbkv Ilub. jCplmbi 1801 cO mOM Pu DC lv ui
jpJmlju mJl ku. DO lv unj pbkub. nUnU mJ& Hbpy l nlKu Du. mlup l Puc
cOu mJ& oM lv pbku. jCplmbi 1839 cO c=l PuJj l cuM KjkmbiM Fbpb u{
Pu DC 1846 cO omN DBiu- Fbp Ool Fbpb p nTv lJU jp ouHmbi u Fbpbv
Fbiub[u vTv Jub. lvblj Puu Fbp-MK u{l MKb m mbHl Du DC pcc jp jCploJ
 -5-

cui iuymbi n yMb colv ioJj Du. iuymbivblj jCyjmbi, n jp Pu. ci

l vl njmbi mJlb$ Yjl JU jp uJl nl. lvblj Flnm mJv cnl Dn.

Gjlub Yjl Flnmlub Hnub DJmcjC Oo cnCp nmlvHj kjJ-Hb[Jbb Oo. lu kjC
ju l Dp Y<l mbib Pub lj lJn ibOj cnCp kbonj-DHiCmlv Jjp Mkvcc.
(lk&mlv oM n lH$ lJ&m Jjmb mcpu pl. lJ&mJv lk& n vJ H[ub. DHiCmlv ov Yi
nl. kyumLv DC PyumLv, cnCp kyu DC Pyu. kyucO uu vJ yC jp m
nl. DC PyucO jpHl nl jp uic nl, HC 10J Mlkl ky-F-uF&m vJ cmucvv
kyu, Pyu pbkv cmucv m jbY ku. )

kjJb lcO Jp nl nl ln Mkv uy[ HMbcU. Dvlk DC ijci&v cUJuu

Jp. lJnHmv ouul DHiCmlvb Oo m Pub. Hjkbv DHu oMl Tv kjJ-Hb[J
YJYJbl Yb[Cb uJv Oob, kuvMb cnYjl I[JC n Hnu Iv. lJnHmv FbpbHl mJ&
Hjkbbv Yjlb mJYJcU n kub.

k#$Jj Puu Ool kjJ ku oxOv MK Dbl nTv Hb[Jb JbM jp Hj#l nmlvHjl
mbnmv{ Pu. n Yjl jpHu Flnmlu Hnu kuC. Dmb cnCll k 500 J<&vblj Hb[J
ku MJ jp #ck mvHlv #cku oj kv DHu nl m Ilu. lvblj ilc JbM Dbcu
nmlvHjJj m Pu DC H{ 300 J<x l uu. lvblj k Pub l GuuK k mH[l vn.

DO nmlvHj, FbmL vJb vblj l vJb kU DIl kO uHl Pu l kUl vn. DC ci

ouu vJv KH c Flnm HnCN vij Hnu GuuK mH[l l Dcj K HbkwlRcO.
Hck[v CN JMbv, JHNbv cv Dub[v HJxu pb Dmu lj l lb[ ouu Hjmjl ckwkc
kjl Dml Dmn GuuK mH[l. ouu vJ pvc Dvk Jo Dnl.. {uu, kbJ ouu vJ jpv
n vij JmJu cnCv ouu. omj Jo cnCp Yjl Gybj cnCv ` onu ` cnCp Gbyj.. vijJj Gjlv
Dvk DcCb Pu, l Lc GbyjJj Lbyu. vijv KH jpklx Hnu. ynv Duu ynlk
mONb Dbl Kbpjv Pu. kn HmJj uku, kn Dpjv kyjl oHv ku iu. cvb HC Dvk
JU jkwlv uu Pub. j vjmbnjb lb {i vijv lk DcCvblj KH JU Hnu. ouu kO ynju,
mpu, lj kO kjHu. Ykm Pu. Gp[ Pu, HC cv ljk Hjl Hjl Dbkjl ynjl jnu.

Gj YjlJj Hnu c UO[ Du l mkboj vJ pi pbku vIuu jpH$. F.m.HJ&

336 cO jp HuH c=lvblj ioJj Duu DukwPb[jb J DJIb 20 J<&b nlb. DHu mJ& cUkl inC
Jv lv b[ mv GYb kub DC l M$b mcju jpynj H[u. on J<&vblj F.m. HJ& 326 cO lv
DM Kb[l JM ku. lv l#Mu pbku DC Puc kvNJj FlnmmOo Hjkbyjyj Hnu
u{F& Pu l Hjm DC DukwPb[jcO. DukwPb[jk[ vJv lb$%vv HjHC& Dmb mv nlb. lb I[bv
uKl nlb, mvkun MjC, nukw Jpv Yu, uby luJj DM mmpp nlj, li[, Gb, HU DC
Hkv v LkCj I[, n mkboj MkwlmLUb nl. vo Dub[Cm lk[ n[ nl, l m Yi
 -6-

kjl l nl DC l Yi yui[Jj Iuv lv DCu nl. DM mmpp mvmn l l#MuJj

Glju. nbo jp DbY lu pTv cUu. DC Hjmyjyj DukwPb[j u{F&l Y[u kjC yk mJ& jp
mkboju MjC Du HC Hjmv lu DJnv oub. vy DC Puc clu YYi Hjm cuk
nl. ln cnlJkb# DC Hjc jp nl. jL, HU nuu v kjCj n DC pvb Oolb$ cU Hjm
u{F& nju. Hjm KbJj pKc Pu, l MOo pT uiu lJn DukwPb[j mbiCJv Hjmv M
Ku Jub DC u{F& Lbyu. Flnml Dcj Puub Hjmb, lu kmb JiJ Dmb DukwPb[jv JjuJj, `Sk
jpmjKb ` n Jkw Skv DukwPb[jv lM c$ kv lb jp lu Hjl kub DC l H{ cncJj
vIv iu. mkboj vIv iuJj l kn mvk cll mvHl nlKu mLjJu. l mvkbk[v
M#C ITv YjlYcJj ku jpkjC Ckwv Ovvbo HjYJ ku. llH& , DukwPb[jcU jpmu
kuC c$ cUu vn.

Gjlu ibi-cv DC Flj Dvk vb mHk,mpucd mHucd KNbcO Dvk jpIjC Gou
Du DC Jjc HJu. llu cnlJ IjC nl-

1. c&- F.m.H. 320 l F.m.H.184.

2. H<c$ mbi :- c& IjC MJ kv lb mvHl H<c$v m kyp ku. n jpm F.

m. H. 75 Hl uu.

3. iHl- F.m. 320 l F. m. 550 . IjCln b iHl vJ Hjc jp Pu. Hu IjCv

b Dbl ku.

4. n<&JO&v F. m. 540l 647. n<&JO&vvblj PHv jpJbM MJ Pu. l jp unv

unv lk[ nTv jp mbHub.

MJ Mk nC Jij Hjkb DcCb nlb jnu. IjClu kv<k n jp

mOou Du.

c& :-
:-
Ovvbou njJv biHl c& Ckwv ioJj mLHv kuJj c& IjCu mJl Pu.

F.m. H. 500 mcjm ybymj vJ jp nTv iu. l JbMl pvcu Go vJ jp, pv

ibi k vJv Mnj JmJub DC vJ oub H<Hj. n vij H{ HuH$ vJv DUKu pT uiu.
Gojp IjClu cnvbovu M Hmv cnHvbo vJ cui Pu. l vbo vJv mj Puub IjCb.
yHk[v lv jp nmkJv Ilub. cui Ovvbo. vn DHu j, puc kjYjcU pu sUub.

vbo IjClu omN Sk H<u cj vJ M Hmv cui Pu. lb vJ biHl.

cukjbv oIbv Ovvbov nkuv uJucU l DF&yjyj jvJvl Ykl oJm IuJl Dmlbv,
 -7-

Ovvbo ojyjl Puu DHcvcU m[v Huu Ckw, iiv biHlu Yu. DC
loJM Yjl Flnml Dcj Puu DC kuC oCj Yjl Flnm Ckw DC biHl c& ov
H<bv, I[Ju. Ovvbou j kv lbv c& mcp HH Ilu. Ck iJ Ckw, ku jpkjC
kjCj ku DC cU J<CiHl vJv %l Dmuu Ckw.

biHl jpJmlj m Pu. mJ&l c mcp mc cnCv jpIjC ukk Pu.

Gju ncu, HJxu Dmc, Hcu yumlv, nbokM HJ&ljbi cnCp DHiCmlv DC o#Cu
ioJjHl SJ{ b jpJmlj nl. biHl .H. 320 l 298, l H$ ybomj .H. 298 l 272, vblj
mc DMk F. m. H. 268 l 232 Dm Hjc jpklx IjCl Pu.

biHlvblj l H$ ybomj ioJj Du. ybomj pvc Sk cvjbpk kL ul Dn. D&

Ckwbv biHlu I[Jub DC Ovvbo HjYJ kv ioJj ymJub. HC lu kC J<iv j cju
Ylv Ckwv jp l pJCl L[ DbM J< Iuv l Mjju J< DUK kv Ju nl.
lcU biHlu J< $m nl vm. l#l biHl c&u n cnln vJnlb.

Sko biHl jC lyjyj Ypvu ymu. lJn biHlv c cv lu DHu llu

HoL& Ku ou. lJU jC mJku Dio pJU cnCp 8 15 oJmbJj Duu nl. jCv l HoL&
Kuuyjyj J<icU l ui ilC Pu. biHl YbyJu, HC lJU Ckw iiv l cnul
Du nl. Ckwv mbi Hnv ui Jbv yuJub DC jC Hlub yU mKH ynj k{ub. HC yUJj
L[m J< Dbcu Puu nl. l kHUJj Sk s vU ybo Gcu nl. cnCv l vJpl yUb vJ
ybomj H[ub. nn cnHjc nl.

lvblj Du l H$ mc DMk. mc DMkHl pJU pJU mj Yjl l nlKu Duu

nl, SJ{b b[ jp l DbkMKu nlb. ybomjv ci Juub, kubi oM DHu mcpu p[b cb
kc DMkv nl Ilub. u{F&cO vijk DC mvk cUv Sk uK uk ilC Pu. jpJmljm
lv kuu kubi Ool p cvJ mbnj Pu l HHv DMkv yOo Oc& mJkju DC l
piYj mj ku. ( D<Yj u{ kjCN mcu kubi n MJ oM DHu mcpu p[uJj
Oo, vjmbnj I=C Du. nmOo vWo ICmjK JmlJl. )

c$ DMkvblj IjCu PHv Gljl kU uiu DC y=nL c& c& IjC MJ

JbMpvblj, l mvHl H<c$ m
mbiv, GJ kv
kv n IjCb GuLv DHu nll m Ilu. y=nodjL
c&vblj, F. m. H. 187 l 180Hl n IjCb uu pTv F. m. H. 180 cO mbi IjCb ml Dub. HC l IjCb
L[ kU kub. mOjC 4-5 H{bv IjCl jp kub. F. m. H. 75 cO mbi IjCb Juu iub.

vblj Mk, , DM bv YjlJj nuu kv unvc jpb mLHv ku. k<Cb JbMl
mOo jp cnCp kv<k nTv iu. v yOo Oc& KH mj ku.
 -8-

iHl jpJbM :-
:-
iHl n jpJbM mbmLHk. F.m. 240 pJUHm v jp kju mJl ku. vl
Hjcv ipuu DCK Sk b iHl, iHl jpJbM mc cnCp ciO jp biHl, p F.m. 322 cO
ioJj Du. biHlvblj l H$ mciHl ioJj Du. mciHlu Hjkbv Fb[v vHuv cnCv
ijJub Dn. iHl mcp kU n mJC&i kU cvu pl. b kUl nCb YjlJj mJN Pu.
biHl omj, cnCp mc Jcol kUl b mcp nDbiv YjYj Pu. kuom, D&Yf,
Jjncnj, Jlmv, DM Dvk Hb[lbv b ojyjl cvb mLv cUJub. Dpb, JU. IjHj n mJ&
MuHku mboj ibHb oCi b kUl Yjll mpu.

n<&JO&v :-
:-
c& IjC Dbl PuJj unvc pnijoj mJ Pu. ll YkjJO&v v DHub Sk sb jp
vc&C kub. F.m. 540 u b m m Pu. YkjJO&vu ov cui jpJO&v DC n<&JO&v DC Sk cui
jp. n<&JO&v pvc F.m. 590 cO Pu. DHu Hjcv v Hbpy, jpmLv, ipjl, ybiu, Djm,
Hl DHu mc J{Ju. vc&o Gj ljHl m nl. jpJO&v Lvmj cnCp k#$ oM
mbYUl nl. l u{F&l cju iuJj n<&JO&v mbHC& jp cuk Pu.. lJn l 16 J<& nl. u
mnln KH DJ[ nl. v mbmk=l cO vivbo, jlvJu, DC oM&k n lv vkb unu nl.
kjkoal kbYcu mJl Pu. ukw jp omj HukMv n<&JO&v HjYJ ku. F. m. 647 cO
c=l Pu. lvblj ovn cui n<&JO&v ojyjlu Ovcb$k[v cju iu. n<& Hlv jC
oi&Jl kol H[u. lvblj jp unv unv lk[ nTv mcpb JIv Pub.

v Yjllu o#Clu jpIjC ::--

u :- .H. 300 l F. m. 1279.

mlJnv :- .H. 230 l F. m. 450

ukw :- Hnu HukM n jpm mbmLHk. F.m. 543 cO mJl Pu.

Jkk :- mlJnvb Ju DC lmN Mlkl b Go.

j^k :- F.m. 753 cO obloi& jpJ mbmLHk. 10J Mlk DKjm n IjCb Dmlbil
Pub.

nmu :- 10J MlkHmv 14 J MlkHl Dbcu uJu.

Jpvij :- F.m 1336 cO njnj - ykwk ybObv jp mLHv kub.

 -9-

yncvvblj H M. :- vpcMn, DouMn, klyMn, yjoMn, FcoMn.

D[j :- 1399 l 1947. J[j n Myo vmv llu J Myo Gju pl vn cnCv Gj
D[j kjJ uil.

u :-
:-
o#Clu mJ&l pv jpm cnCp cnCp u mc. .H. 300 Hmv F.m. 1279 Hl n IjCb
ml jnub. u, Hb[v DC jp DM lv IjC H<bHmv b Go Pu. lIbv cUv jp
Jmlj m ku. D kjU, kvkcj DC VF& YoM cnCp u mcp DOkj Yi nl.
lcU m Jn b kUl m Pu. H{ b JbMpbv Dl HJ& DMlu cuoJ, ubk,
cuM, Fb[vM, o. Lub[, DC Dl ybiu oM FLHl DHu mc Jmlju. b kUl
o#Clu Dl DHC Hnl l mJ& mboj cbojb ybOu iu. lcU Y<u, mnlu, Jmlkuu b kUl
c jp cUu. y=n[jb cboj DC SjJljb kbYkCcd cOu cboj b MuHkuu Gpv oC
jp m# oll. Cojb cv# cboj Hb[v IjCv ybOub.

F. m. 1215 cO Hb[v IjClu mcv u jpu u{F&l njJv m DHu lyl IIlu
DC u IjC Dbl Pu.
Pu Hb[ v jpv nmU IjC mn HjYJ ku u-nmU n ov
c jpIjC kuIl Jv iu. Hb[vb c u cbiu DcCl 13 J Mlkl vcM< Pu.

mlJnv :-
:-

mlJnvb m cnj^l m Pu. F. m. H. 230 cO, c& kUl mYoj Dmuu mcK vJ
mlJnvv DHu m m ku. DbOlu DcjJl, cnj^lu pVj DC HC n mlJnvb cUHk.
k Jm c@imLvm v mlJnvb b[ S& vWo ku Dn, ll cnub Dn k mlJnvbk[ Sk
uK HoU, 1 npj n, DC 30 Dlbl mboj, mj#l DM Mnjb Dnl. MuJnv Mk pv m kub l
ilcH$b cnCp MuJnvb, n mmOo jpIjCb. F. m. 78 cO Mkb HjYJ kv MuJnvv mbJlmj
m kub. cnj^, ipjl, kv&k, lui oMbcO MuJnv Mk JHjub pF&. mlHJ& 230 l F.m. 450
muHl b m uu. mc DMk kUl mlJnv n DMk pijoj nl. DMkvblj c&
mcpu Gljl kU uiu, DC mlJnv JbM Gou T uiu. c& IjC Dbl PuJj vjMbv
Yjll Mbll vboJu. Mk, JvbHmv oMb mbj#C kub. mbi jpJ HjYJ ku. F. m. 200 vblj c$ b
JbMp kcpj Jnu uiu DC pnijoj yU Jnu uiu, lJn jpJbM Dbl Pu. DcjJl n lb
jpOv nl. cnj^l pVj DC HC DC DbOl OjCk DC DcHu kC lb MKbv jp
kub. mb mlH b kUl I[Ju iu. o#C DC Gj Yjlu p[Cj DM n jpmbmL nl.

b kUl oMl Mbll vbou. vjmbnj kc Pu.

IjCn MJ Jjm kcpj nl pCb DC pijoj yU nl pCb ci&v Pu.

 10-

Jkk :-
:-

mlJnvb H{ JbMp cnCp Jkk. F.m. 250 cO JbOMkwlv IjCu mJl ku. 270
Hl v jp kub. njMv jp kUl Dpb uCbv KH lmnv cUub. iHlb n mckuv.
bn kU n Yjlm mJC&kU nl. iHl IjCl DC IjCl JJnn Pu nl. b MJ km
Pu l %l vn. cUJ l lbiYHl bb jp nlb.

j^
j^k :-
:-

vblj pv GuuK mH[l l j^k jpJ. IjC cU H< cnYjl Dmlvblj kOlj
HbpycOv o#Cl Du DC l vblj JbMpb kl=&lJv l Yio Pu Dm Jo Dn.
lcHbcOv, Hu mnllv b GuuK mH[l iu. kn Djy ukb vWoRJvn b cnl cUl iu.
F.m. 753 cO IjC pcvoj obloi& v yoc ukw IjC klaJc&v omj, HjYJ kv
lb jp lyl Ilub DC IjC H Ilu. mnJ MlkHmv onJ MlkHl IjCv Yjll
kvpHmv kvkcjHl m ipJu. kV[ n lb yuY< nl. onJ Mlk DKjm IjC
Ju Pu. JU uC, IjHj uC lb kUl Dkju.

F.m. 972 cO Hjcj jp n<& v j^kb jpOv cvKlJj mJj ku, lJnHmv IjC
mu Gljl kU uiu. j^kb pj kc Puu Hnuyjyj l Ho ICj lb Dbcuoj cnCp
JpH
pHj DOkj luHH. HH Fljn DOkj mJlb$ Pu DC j^kb m Dbl Pu.

nmu :-
:-

nmu jpm Go J<CJO&vHmv cvu pl. lDO l HJ&p DHu Jlv Jmlj kjl
nl. nmU IjC Hnu vWo F. m. 950 mu Dn. HC jpIjCb H c$ J<CJO&vHmv cnCp F.m.
1108 Hmv m Pub. lv Hjc ipJu DC DHu jp Jmlj ku. onJ MlkHmv oJ
MlkHl bv m ipJu. yuj n lb jpOv nl.vblj l nUy[u nuJCl Du. b kUl MuH,
Jml kubv KH lmnv cUub. nmU vJ kmb H[ub DKk mbilu pl. l cnCp, mU vJ
lCv DHu i mo b pJ, lbJj nuu kjCN mbnHmv JJu. mbnu j kub. n Iv
kv&klu Dbi[ iJl Jmblk oJ oJUpJU I[u. v kv[ Y<l n cnCp cjC lJv l
JbMlu ukbv H{ DHu IjCb nmU vJ OjC kub. ybiU mOMbv JmJub. J<CJO&vvblj
l JbMpbv F.m. 1343 Hl jp kub. Gjlu Kup O[ o#Cl DuJj lv SkSk pv nbo
jpb iUu mJl ku. HC nmU jpJbMbv l lkj ku. HC MJ JjyuuU n jp u{F&l j
Pu.

lvblj c$ nmU jp njnjv

njv mLHv kuu Jpvij mcpu p[ub iub, DC vblj vcM<
Pub. 1108 Hmv 1343 Hl n IjCb ml jnub.
 -11-

ukw :-
:-

ukw IjCvn Dm Flnm o#C Yjll vc&C ku. o#C YjlHmv, kJj Gj lj l
vc&o o. lj, cO-cO YjlHl IjClu Hjc jpbv DHu mc Jmlju. koby jpm
GljC ku n ukwb Go DjbY nl. yocu pbkv HukM Hnu v ukw IjC mLHv
ku. lcU yoc ukw DM b vWo Dn. ukw IjC lv MK nl. yocJj kbHjc
HuuJbv m kyp kv kn J<& ukwbv mynj Jub. HC Jcol Jpol Jjpv F. m.
733 cO ioJj DuJj kbHjcdJj nuu kv Hjl ukwb mu jbY ku. Jcol omj
DOkj kUl ukw IjCb Dl MKjJj nlb. klaJc&v n OjC MJ jp. kuC ukw n
Hck[b IjCb, JWi ukw n HJxk[b IjCb.

JWi ukw cnCp Dl DbO oM Yi. omj HukM v DbO Yi pbkv lL DHu YT kyp
J<CJO&v u mYoj cnCv vcub. HukM Dblvblj J<CJO&v MK mJlb$ Pu. DC n ukw JWi
ukw cnCv DUKu pT uiu. ml MlkHmv yjJ MlkHl IjC m u jnu. u
jpl mcJv IjC m mbHu. lui Y< YjYj b kUl Pu.

kuC ukw cnCp Hck[u ukw IjCb. j^kb jpJl n ukw lb pijoj cnCv
JJjl nl. DJ Mlkl ukwb IjClu luHH omj Hmv IjC Yio Pu. lv
j^kbHmv mJlb$ nTv ukw IjC Dbcu m ku. IjClu Jcolv Jc mbJlmj m kub.
F. m. 1012 cO mcjv DHu jpOv kuC FL vu. nmUbv ukwbv F. m. 1200 cO pbkub DC
jpm MJ Pu.

DM lv MKbcO IjC Jmlj Pu. b jpkU n o#CYjl mJC&kU cvu pl,

kjC kUl kv[ mnl, MuH, Jml DM kubv YjYv Gpv cUub. v Jm Sv lmbi n
HukM omj ojyjl Y Iu iu nl. HukMv DHu mcp kv&k, cnj^, kkC
kvjHf Dm lv Yil JC ku DC Dbcu uJu. lk Yil 99000 K[ nl. F. m. 753 cO
j^kb obloi&v ukwbv pbkuJj yoc ukw n jpm Juu iu.

u, ukw j^k IjClu jpb mll mbI<& nl jnu. Skckb oM cUJCm n mll
u{l jnu.

HuJ :-
:-

o#Clu HuJ IjCv lui jp H Ilu. kbHjcd n DHu jpOv ku. mlJnvb
Dmlvblj b Go Pu. F. m. 275 l F. m. 560 Hl n jpm DOkjl nl. lvblj n u mcpl
Juv Pub.
 -12-

kU H{ H{ mjkl nl. nbo jpb mb Go DC Ju vmi&cv nl nl. onJ MlkHl

Yjl nbob j^ nlb. Hjkb DcCb Pu lj l mbH u DC vIv p. iPv cnbco JjbJj
Gj YjlHl l jnu. HC 12 J Mlkl cnbco Ijv H=LJjp nv HjYJ kv Yjll cmucv
jpJ H Ilu. l H[mo ui o. Yjll Gcu vnl. HC lvblj Duu DuuGv KupcU
Gj DC o. Yjl Hjkb cmucv Ku Du. DC Gjj cmcv JOo nbo n mbI<& MlkvMlk
Yjll Icl jnu. o#C Yjll cmucv m Gou Du. H HjYJ kv Fbpbv o. Yjl iUbk=l
kjHl cmucvb m o#Cl kc jnu.

yncv jpJ :-
:-

Gjl cnbco lIuk m u Dmlbv lv DHu jpOv ouunv oulyou nuJu. DHu
jp mc Jmlju. HC kn kUv l o#Clu mjojbv yb[ kub. mJl ipjLHmv Pu.
l uiC ci oulyoun Pu. lIukv l yb[ c[v k{ub, lJn mJ& mjoj nmv ibi yncvk[ Du DC
lbv lu jp mbYUu mbilub. nmv i ibi vJ Sk yC nl cnCv lv DHub vJ nmv ibi
yncv Dmb Ilub. yncv cnCp yC. yncv mulvl 1347 l 1489 pJUHm Hl u jnu. lvblj
l H lk[ Pu. Dncovij vpcMn, JpHj DouMn, iJUkW[ klyMn, yoj
yjoMn, DC JNn[ FcoMn.

vpcMn :-: mbmLHk cuk Dnco. 1490 cO jpJu mJl Pu. lv JmJuub iJ
cnCp Dncovij.. jpJbMl boyyv DHu Hjcv DHub vJ Flnm HuJj unub. n pvc F.m.
1550 cO Pu. JpvijM u{ cvmy juJj vpcv JpHj DouMnM mbybO o={ kjCm
DHu cui boyy l cuu, Du DouMnu ou, DC l cui DHu cuu kv Ilu.
lcU boyy ovn IjCM mbybO nl. lb D< cb vHC& nlb. boyyb Kjb vJ Kvpo ncB
mulv. nu Djyk, Hjm, kv[, cj Y< Gc kj l. MJ l mlj JpJCln JC nl. $bn
Gc k{.

l Hl, Du DouMn c=l PuJj, l HlCu ioJj ymJv kcuKv vJ

DOkNv DHu nll m yUkJu. DC l boyyM Hkv Ji uiu. cnCv boyyv lu
mJv oj kjC nuu m ku. lv np kjKvu pJU kv kcuKvJj nuu ku.
kcuKv Mjso kv lv DHu nll kjYj Ilu. HC lcU kjKv yU Pu. lu ypu
kjCm lv Dl ybkHj cmlHKvu nlM Ov kjJj {F& ku. HC lDO kjKvu
l iHlnjbk[v ylc miJ uiu. lv ui cmlHKvu Hk[v j kub. boyyv kuu
nuul l Hk[u iu DC kjKvv lu mlj lbil yboJml Jub. lvblj FKumKv vJ
nyMv DHu ov mLojbmn kjJj {F& ku. ll kjKvu HUv pJb uiub. l iJUkW[
Du iu. lL cmlHKv vlJF&kv l Kv ku DC mblj I[I[ youCN
vil Sk H$ kc Pub. lvblj c$ boyy nll m Du.
 -13-

boyy H{ c u{ ciu mc DkyjM Pu. lv lM MjHC u{ ou. vpcMn IMl

Iuu Dkyjk[v c Hpbv mjoj l jnu. Dkyjv Lc DHu cui cjo DC cUJ mvHl
KvKvv u HJub. HC boyyv c Hjcv vij kuu u{Ju, MJ J{ GJC youl
JNn[ oM cUJv cjo vIv iu. mc Dkyju n ln yuku DJ[u vn. lv ci DHu cui
ovuu Dncovij pbku HJub. DC l mJl: yNnCHj Dub[v vij ynj sJC kv jnu.
boyyv JpHj DC iJUkW[ Hp DHu colu yuJu. ioJj ljJj ovn ovn Hpb
lU H[u DC Y<C Oou mjJl Pu. boyy Dlbl M&v u{l jnu. boyy Dncovij kuub
j#C CHCv kjl nl. l c=lyu JiJiU Jo Dnl. Sk Dn l cnCp, DHu HjYJ om uiu lJn
lv yuC kjC mlJ cWiubH{ Ju. n l n vC& v DJ[v l j#k plKv v, boyy M$u
mcu Pu Dn DM DHJ GJu. lJn [uu l Hpv l C Ilu. omj Jo cnCp,
boyy mjojv Dkyju Hlj nTv vijcO ciu Hpbv oj GI[ub, ll l cju iu. n u{F& F.
m. 1599 cO Pu. L[kwl boyyvblj Dncovij Dkyj mcp Yi yvub.

DouMn
uMn :- JpHj mH Duv DouMn mLHv ku. 1490 cO jp mLHv Pu
DC Djbipyv DHu kjkoal jpu DHu mcpu p[v ITv jpJbM MJ ku.
DouMn ojyjlv DHPuKv MJjbv mbHJu JpHjnv vIu. DC MJjb JIvKbcU DC
D HjccU lHi[Jj HibyjJm Pu. DouMnu 1686 cO Djbipyv pbkv Ilub DC
IjC Dbl Pu.

klyMn :- kly-Gud-cuk Hmv klyMnu mJl Pu. nyo n l jpOv, DC

iJUkW[ mOo kuu n jp DUK.. F.m. 1687 cO Djbipyv iJUkW[ mulvl DHu
mcpu p[v Ilub.

yjoMn :- Dcj kmc yoj n jp mbmLHk.

FcoMn :- Fco-Gu-cuk Hmv n jpJ m Pu. HC uJkj Dncovijv bJj nuu

kv JNn[
JNn[ cuK DHu jpu p[u.

Jpvij mcp :-
:-

cmucv mulv mJ& Yjlu kumH&mjK nUnU iUl Dmlbv nbo Oc&u JJCm DC
nbob m pJbl JCm JjCmJcRv njnj DC ykwk ov jpH$ybObv nlM Ov Jpvij
mcp mLHv ku. njnj DC ykwk bv pucv cmucv kub nlb, mJcRv lbv Hjl nbo Oc&l DCub.
F.m. 1336 cO m mLHv Pu. Jpvij mc=Oo Jnu uiub. l jpJmlj b[ J{u. lJn
Hn Mnbv Jpvij Glk<& muu uiu. DouMn, vpcMn, iJUkW[ mulv, miU Sk$ Pu
DC lbv Jpvij Dbl kj k m ku. lJU cnCp F. m. 1542 cO JpvijJj vcc$ jp
moMJj ioJj nl, DC m SkJu nl l jcjb nl. jcjb kvJj Mnb ku
 -14-

kjmLvb ylc Du. lbvn pjl lj m ku. u{F&u knlj kjC nJb cnCv DouMnv
jcjk[ ol HJu DC kn kuub ciC ku l DL&l jcjv O[kJv uJu. DC mJ& Mnbv
JpvijJj nuu kjCb vc cUub. 50 npj O[oU, 3 npj HoU, 2 npj n, DC 1 npj unv
lH SJ{ Oomjbpc ITv miU Mn JpvijJj Du. jcjvn DHu mJ& cb[ukbv DHu Hpmn
yuJub. 70 npj I[oU, 90 npj HoU, 2000 n, DC 1 npj kv l lH, SJ{ mjbpcmn
n nbo JOo cmucv u{ k=<C ljJj mOo Pu. jcj YT lcu, k=<C ljJj Hpbv
D[J kcJj oKu Pu.

jcjv k=<C GljJj mJ& pibJj yboyml Gc ku. DC M$ Hpbv lL D[Jb

jJub. cmucv Hp lL DuJj D[u. cnCv lbv vJv Oovl DJubyu. mJ& Hp Gjk[ OJu
uiu, lJn lb HuiJj jcj Hpn Gjk[ lb HuiJj iu. lv oJm mll I[o[
kv Mnb Hp l j$ iHlHC Gu Hju DC Sk j$l lv oJmb Jm kv Hjl Hnu
kC vo GljJj Du. lHl jcj HpbHk kC lL vJnlb. lcU Jvmm lbv vo
Dub[u. jcju n kUuyjyj lv mv pcJpcJ ku.

j#m DC li[ ov K[ Hjmjl 5 pvJj 1565 cOvnu lbyU Oou lb[ uiub.
M$v DI[u Dp lH, lci unv lH, lmj jbi Hjl lHb DM jv ku. DC l lH
uHJCm lHb jbib H{ 2000 mvk GY ku iu. ovnk[ mvk Y[u. Oo pjl m Dmlbv
80 J<& jcj HuKl ymv jCbiCJj nb[l nl. ll jcj YJu lcuu Cblk pKc
Pu. M$ lHv nuucU jcjb Hp HUv pT uiu lJn jcjv mJl: HuKlv mvkbv
lmnv u mJl ku. lbv HM uu ou iu, lJn mJ& u<kj Hjl u{u uiub. HC M$
lHKv cNH{ miUb u<kj OjlLa H[u uiub. lcu cui pyj pKc Pu. lu
jCbiCJv nuJCl Dub.

pKc DC HUCN mvkbv lmnv u jcj mJl: HuKlv jCbiCJj nb[l nl. Flkwl
Sk HmUuu n M$ ilv jCbiCJj J[Hm nTv OJu uiu, lJn jcj Ybv HuK
kv lLv HU k{u. jcj Hk[u iu. vpcMnv l Mjso ku. jcj Mj YuJj D[kJv
l Yu Gb OjCl Du. DHu Ovb Mj Hnv jcj Hpv jCbiCJv HU k{u. DC Sk
ncU Jpvij mcp Dbl Pu. mb
mbljv Yjl Flnm youu. YjlYj cmucv m kU {i
Hmv nbobb DbO:kjc pJv m Pub. jpkjC Jnu cUuu n kuC o:Ko Pu.

J[j :-
:- D[j.

Jpvij Dcovl jpbv DHu jpJj kkC mYoj vcu nl. Jpvij uu iuJj n
jp Pu. llub vJpuub jpIjCb J[j jpb. J[j Myolu J Gj kj vml lcU
D[j n i Gj Dn. o#Club n mc=Oo nbo j^.
 -15-

F. m. 1391 cO cmj Yi ojp vJ DOkj nl. l D[j IjC mbmLHk. nUnU

lv DC H{ Jjmbv DHu oM Jmlj ku. 1565 cO Jpvij mcp Dbl PuJj D[j
IjCb mJlb$ Pub. 1947 Hl n IjCb jpJYJ Yil nlb. lvblj mJlb$ nbomLvl l Juv Pub.

F. m. 1761 l 1799 Hl D[j IjCl mHu Pu. nojDu vJ Sk, HoUl mO

MHF& Dmuu MHv DHu yOoYJv, k jpkjCv DC cnlJkb#v cmj jpu kol kv
m kyp ku. Flnm lu nojvF&k vJv DUKl. l J[un u<kjl nl. lbb vOv
PuJj noj DHu cck[ Tv u<kjl Yjl Pu. DHu nMjJj DC HjcJj l il kjl Jj n
{l iu. lkUl mJjpl vvmny HMJ m ipJl nl. cjb JjJj mJN kv&kl nT
uiu. lJU noj clmHCu vJ GYj cUu.

D[j jp k=<Cjp u DHu k jpvlv lbil [byv lv m DHu nl Ilu. noj

mkUl o#Cl Fbpb pjn J{u uiu nl. 1761 cO vvmny HMJb c=l nTv cOJjJ
HMJ ml Du nl. lcU noj DC cOJjJ HMJb SkckbJOo mcv jbiu. Dvk u{ oIbl
Pu. noj Hjc lj nl HC OoMln Hj kMu nl. Ol& DC kJypn nl. llub DC
MJjblub Sk kcub mc cnCp nojvn yub Mbibv Hul ybOv cjb mv `` k$p `` ku
nl. nojv DHu kM yOov Fbpb lb$k mc JHju DC ivckJn JU H[u lm JHj ku.

iHUjJ HJO&v DC $bykcc Hb nlKu, cjb Hp jbiHfC pJU cuk

HJ&ljbibcO mbc m Pu lJn cjb Hpv noju J{ub. DHC J{u iu Dnl n kUuJj noj iHH
cOj$ DHu lUJv vIu HC cj Hpu l miJ uiu DC Ocmv u{F& ovn HpbcO m
Pu. DMJU kJU vl mbklcU noj Ju. l Sk Jm MHv lu DHu I[ oTv lu
mKH ynj k{ub. YkN JMl noj vmu DC jbiHfCu Hv Sk cMol DHu H$, H
J Hn uiu. Hn L[ JUl Tv DHu yHu GjGj Yu. Hu JJv vlv cjbk[ Sk
c mjoj ..HJO&v kUlu Sk Mj, kboJ[ MK vukbu Guu.

F. m. 1782 cO noj c=l HJu. ( ynlk kk&jiv ) noj c=lvblj l cui H mulv ioJj
Du. 20 vJnWyj 1750 n l pvcoJm. m nll DuJj l DC Fbpb Kk G[u uiu.
Dlbl Mj, Dlbl cnlJkb#, DC jpJmlj kuHvv Yjuu, YjloM cmucvb kjC YJvv
uK ukbv yJCj, H Fbpb PH G[JCj nl. H Fbpb m kyp kjC [J DUKv nl.
lcU l Fbpbv ynj IuJv oC F&<xv PHuu nl. HC l Dljk, IcW[ mJYJcU nbo DC
Fbp n oIn l M$ yvu. cjbvn lv KH oKJub. vjibo YJbv KH sUv lb Dbl I[Ju.
cU cjn lJOo iu. Hu Ool JHju pCN j@k pvk cvu pl. ( H m
mbHJuJj Fbpbv j@kcO DCK mOjC kv vHuvJOo n j@kmd JHju )

Hv Fbpbv IuJCm vm, DHiCmlv DC ka jpmbM FbpbJOo u{u

nlcUJC kjC cnlJkb# pv DKu. vHuv DC l Skckbv mL oC mlJ Dmuu
 -16-

H$JJnj Fbpb nl uiuJj l mJO Pu DC H m GK[C pv Fbpbv DKJ

uiu. cbyF& Hp DC j[& DC DL&j Jumu ov ybOb nlKu 30 npj Hp jbiHfCk[
1799 cO uu uiu. ll Yj H[u l vpc DC cjb Hp. DM 50 npj Hp
jbiHfC H kuuu J{ Iuu Hu. lJn H Hp nl 30 npj. lu Wbk[v col
DH# nl HC vck lJnb W jpbl Pu. l Puvblj vHuv u{bcO D[ku DC Hu W
col Du vn.

4 c 1799.
1799 kuuYJl Fbpbv cnCp M$v J{ Ilu nl. loJM mkU H pl<bv
Dp DcJm oJm lm Dlbl DMY Dmub mbilub. oHj 12 l 2 JpHl lv knn Ilk
v kjCyu pl<bv lu mJub. mkU 9 Jpl Hv DMY nbJj Glj cnCv c ovOc& ku. H
W Oo muuijv Hu SJ{ c mvyjyj u{CH# D D%lJml pTv mbO cUu lJn Hv
jp cUJC Jvbl ku. HC Hv l P[kju DC cnCu.. ..` npj J<x kub D< piCH
piCH# Sk
oJm JIb D< piCb c Hlkjv. ` DC ci l u{u mOo Pu.

lv I[Jj mJj nTv, lyboJv Hv M$ Hp HnC ku. kuu JJu Dmuu

ojJp HnC ku. lL kn Yio[b nl l ly[ly DHu ukbv ypJu mbilu. ynju lJj
H Jm mF&o pHj j#Cm nl. lJ{l H iHlnjbv ylc DCu k Dp oJm kbJ j$
kuuJj nuu kjC pv Fbpbv DKu Dn. Hu oJm nuu Mkwl Dpyl Hu vn.

lHl JJ ojJpynj M$ Hj c pcJ pcu nl. DC iUyj ynv mn Pu

nl. lJ{l mF&o cju iu. n ylc Hu cUu. mF&o pi cj kmc vcCk kv lv Hpu
nH oCm, Dc kuu Ybl cC vnl Dmb mbiv l lJv HnC kju DHu yub[jym
DC HwmF&u ybok ITv vIu. mcv CN Hplu ukbv lv jn kub. DC ci l Dlu
lyboJv Dlu Yil u vIu. Ybllv k{uu j ojJpv l Dl u uiu lj Hp lL
ioa GmUu nl. H Dl Du l 1 JpC mcj nl. cnCv Hv pJb jJub. l Sk Im KTv
nl v nl l Dlu lybo ojJpynj c iuk lv Sku. pJC lmb kv lv DHu ybok
nll luJj Ilu DC u{u l I[Jj mJj Pu. l yjyj l Jm jpv Kvn nl.

lJ{l yM Hp Dlu lybon Dl Mju nl. lb Sk mvkv cjuu iUcU

H GpJ Kbu pKc Pu. HH DCK ov i l pKc Ku uiu. I[Jj ymuu
H H jkylv jpv Kv k{l Dmlbv i uiu. H, jpv Kv DC I[, lIn OjCJj
H[u. lJn Hu l mLojbv HuKl vTv ymJub.

pKc, cuu, Lkuu H ov #C mJmL ymu Dmlbv Sk Fbpv l luJj mv c

DC pJnj Hnv l uYv lpJU pTv lJj nuu ku. Hv ln pKc DJmLl lu cjub, lJn
omj Fbp H{ Du. lv cjuu iU H GpJ ypu kHUl Mju DC kvKu pTv D[ku.
 -17-

l #C, oHj 2 Jpl H Dbl Pu. mbOkU Fbpbv Flj Dvk c=l mvkb kuJjbcO l
on mH[u DC pJU HuKKu D[kuu c=l jpvKvn omu. 5 cu c Flccv Fbpbv l
oHvJO noj L[iMpj ku. l oHvJO JU GHmLl Dmuu pvlv Sv c cnvl v Yl, v
YJ<l Dm O O kmUCj HTm DC JoU Jj DvYJu.

Jumu ybOb Fbiub[ mjkjv y#m oTv mlkj ku. Fbpbv cmj jp DHu lyl lyl ITv
ioJj Hjl
Hjl D[
j Jjm mLHv ku. DC 40 J<x J<x mynj jnuu D[
j Hjl Sko ml Du.
cmj jpkjCv Hjl DHu Jn youu. D[j jpJbMyu Sk DKk mbilu pl. JpvijlHx
lcu vJ Dbcuoj jbiHfC kjYj Hnl nl. 1610 cO jp D[jv jbiHfCJj nuu kv l
DHu lyl Ilub DC DHu cmj jpOv jbiHfCu nuJu. lvblj lcu vJ= nTv DHu
luk[ vJ iJl pTv jn uiu. lu ov yk nl. llu Ducucc vJ Hlv, jbivk
oJl c Ykwl nl. lcub vOv PuJj lv DHub mJ& p[pJnj oJlu DH&C kub. lk[
Dmuu HN clb mv ljl ibHuu vL l oj cbiUJj DC MJj l oJlu Iul Dm. DC
Flj oJM mJ& oiv DHuk[ Jl Dm. lcub vOv PuJj D[j jpv mJ& pJnj lu DHu
mJOv kju mbilub. Hkwl vL lJ{ lu Jv I HjJvi ou. DC DHu nkc v cvum yUv l
lyl Ilub pF&u Dm Okn oKJu. lJnb Ducuccv kJj Jnl DHu p[pJnjyjyj G[ cv
Dlcnl ku DC lDO MHJC Gju k ,

` luk[ iJ Gp[ oM nJ, (l p iJl jnl nl, l) cubi iJb vo YJNl

Hblj nJ DC D[j IjCb v:mblv nJ. `

D& cnCp D[j IjCl H{ vT H{ ok Jjmbv io uJu. llmOo ok Iluu

cuu H$ nl Dm kjC l ynj kUlu Dm DC D[j cnCv pvcuu Jjm Hjl v:mblv Dm.
Dpn luk[ iJ JUv Yjuub Dn. DC cubi iJlu kJjcO YJj Dnl.

D[j jpu Ducucc MH kUuJj HH Pu. lv Ducucc HlU kv DHu

mol ymJu. oJ Hp l LcC u ku. 1610 mu cmj mmOo omj cnlmJ mJl
Pu. vJj$ mJlu l jp cui cjC HJu HC jp nkcv omj mC HjbHjcC Ll
mpj Pu. IjC MH knC ukilbcOv H{vd H{ iu iu.

Dm n jpkjClu cnlH H< kU H[D[ iu k kOkO vJv jpkjC JiU

kuC Ilb DC vJv Dbk m nl. n H< pill lJnn l mcpu GVl kv JoU vc&C kjll.
DC l pll lJnn lb pCvb Hjl JoUmjK GuLHuL nl. lbv Iuv ouu I[ Jmkl.
jpkjClu Lj H<b pCv lj jpkjC Jn youl. kOkO lj vJv iu mJl nl.

Flnmlu lk mOo jpkjC MJ JiJi HOolv Pu. jpkjC Jn youu pTv

vJv jpJ DC lj mON c=l DU DmCj. HC lln lb MJ k uJCj Pu lj l
 -18-

pKc H{vd H{ pvcvml mml jnl. vHC& Ivbv c=lu mcj iuu kn mc DC
yoMn Dvk Pu. llvn ouulu cWiu mbcO Kvv MJ nTv vJ Jjm ioJj Du. cnj^l
c$ Hkwl jIyoo nlv mm vjCjJ HMJ Kv Pu, HC n DHu mbmk=l vJnl.

ouul
lu jpm :-
Yjllu OvmbHo Hnv lu uu Dvk Hjc Yjll Du. n mJ& Gjlv KyjKb[lv Lc
HvHl DC ci ouuHl Hu. lcU ouu n kc youl jpJR Sk Flnm yvu. Yjllu
mcb jpIjC Yjl YjYj kjl Dmlbv 12 J Mlkl YjlJj Hjk Dbcu M=bKu Yjlcl
Hl H[u mJl Pu l H=LJjp nv DC cnbco Ij u{F&l, H=LJjp HjYJ Pu lJnHmv..

ouul youl iuu jpm cnCp

1. cnbco Ij :- F. m. 1191 l 1206

2. klyv Syk :- F. m. 1206 l 1210

3. DulcM :- F. m. 1210 l 1236.

4. jP mulv :- F. m. 10 vJnWyj 1236 l c 1240.

5. cF&Gv ynjc ( jP mJ$ YT ) :- F. m. 1240 l 1265

6. yuyv imv :- F. m. 1266 l 1287. lvblj l vl kkyo ioJj Du HC

puuv Kup mvHlv l Kv ku DC io yUkJu.

7. puuv Kup :- 1290 l F. m. 1296

8. DuuGv Kup :- F. m. 1296 l 1316.

9. DuuGv vblj l mvHl cuk kHjv m DHu nl Ilu. DuuGv Jjmb

Jlnl Pu DC lIuk IjCu jbY Pu.

10. imv lIuk :- F. m. 1321 l 1325.

11. cnbco lIuk :- F. m. 1321 l 1351. F. m. 1347 cO o#Cl lIuk mjoj nmv ibi
yncv nl o#C kjYj SkJu.

12. HjpMn lIuk. :- F. m. 1351 l 1388.

13. lcjubiv 1413 cO ouuJj mJj kv lIuk IjCb mbHJub. HC jp kub vn.
 -19-

14. yyj :- 21 Su 1526 u HvHlu Fync uo DC 17 c& 1527 u kvJu jC mbi

HjYJ kv Hnu ciu mulv cnCp yyj. v p DHu JbM jpm H Ilu l Fbpbv ynojMn
pHj HjYJ kjHl ku. JbMl l cui ncB ( 1530-1556 ) Dkyj (1556 l1605 )-
pnBij (1605 l 1626 ) MnpnB (1628 l 1658 ) Djbipy ( 1658 l 1707 ) Dm SkH# Sk mcL&
Flnm vc&C kjCj yoMn Pu.

H=LJjp nv :-
:-

Yjll, cnbco IjM Puu u{F&l p HjYJvblj cmucv Dbcu m Pu l cnCp H=LJjp
nv. n mcj DC kH&joJ H$. mcj n Dpcj jp. DHu Dpybk[v, jp DvbiHuk[v
(omj ) H=LJjpu ouu ion cUu. kvp jp pbo n H=LJjp cJmYT. H=LJjp J{l
YJcU pbo clmj J{l uu nl.

pbov DHu kvb mbilb mJbJj jJub, lJn H=LJjpu cc Dcb$C oub vn. mbilun
H=LJjpM uiv kjb nlb. lJn H=LJjp J<blj kv lL Hu. l yjyj l pJui c$ boJjoF&
nn nl. mbilu n cnln nlb HC lu l mJbJj kC omu vJnl. mbil mJbJj JU Skk
Jj vkjl ojM Du. pbov H=LJjpu nCJCm cc HnjkN pi lL H=LJjp HlU Juu
nl, l Hlu lv cU Ilu. DC ukb [bb Hlb uJlb v uJlb l H=LJjp i Pu DC
mbilu I[Jj Iuv JJiv vIv iu. lvblj ovn YJbcOub Jj DCKv J{ub, DC l
HjHk cnCp pbov Mnyv cnbco Iju H=LJjpJj DcC kju LJub.

Ij DO iPv cnbco JjJj Yjlu uv iu nl. cnbco yH mykwliv n iuc nl.

iPv mulvv, DuHlivv, mykwlivu iucb ypjlv Jkl Ilub nlb. mykwliv Hj Yu cCm
nl, HC l cuv, cnbcov c$ mcvLJj, ipjlJj mJj kv KH oul uv vu. l Hj j, uY
nl. Sko l ksb JUJb l[Jl Du DC ci unjJv Yjll Mju. iPv cnbco cuJj l
cubcO Yb[Cb uiu. l Ho ITv cnbco Ijv m cUJu. Dl Ij jpJ iPvl m Pu.

H=LJjpv ml JU Iju HjYJ kv nkuv uJuub nlb. HC F.m. 1191 92 cO ouu

Gju k#$pJU Dmuu ljju ( ljv n vJn ul Dn ) Dpcj jp H=LJjp nv DC
Mnyv cnbco IjcO Puu u{F&, ouulu Hjk Dbcuu kjC Pu. ojJU nj Hnv Ijv
HmJCk ci& DJubyu. c u{Cm Du vn, Dmb mbil, lv MJ col muK nl H{ kv
H=LJjpu Dml kub. H=LJjpb mv iHu jnub. l Ho ITv Ij omj oJM Hn DHu
DoUmn H=LJjp lUJj Hu. l Dvk nuuv YvJj Duu nbo mvk ui I[Jj mJj
nTv u{F&u ynj H[u. Dvk Tvn Hjm Ho Pu vn n Hnv, DC H=LJjpb mv Hnv Ijv
DHu mv H Yi ku DC M$u Hjlb kW[v kub. Ij u{F& pbku, H=LJjpu ko kub, DC
ouuJj kyp cUJu. H=LJjp cJmYT pbov Iju col ku. H=LJjpu njJv cnbco Ij jCpl
 -20-

ojJpv ouul Mju, l ojJpu vblj iPv ojJp vJv DUKub pT uiub. vblj Ijv
pbo kvpJjn {F& ku DC ln uub. Gj Yjll cmu ucv
ucv jpJ H Ilu iu.
H=LJjp c=lyu Sk DKk Dn. ljju Puu u{F&l HjYl H=LJjpu ITv Ij iPvu iu.
lL iuJj lv H=LJjp [U k{v lu kol kub. Ij HH jp c$ boJjoF&n lL J<blj
kv Hu. lL iuJj boJjoF&v Dvk kwl kjl Ij Jm pbkv Ilu, DC Sk oJm H=LJjpu
Juu koKv MOv k{v lu Yu.

H=LJjp MyoJOv lj cjCl Hj vHC nl. cnCp Dio omj Dp&v cnCu njkl vn.
boJjoF&v cc ljbop mHO& jpu Iu uJu. DC H=LJjpu ll Yi Iu uJu. mJl: Ij
Gb DmvJj ymu nl. ci DbO H=LJjpu HbiCl DCCl Dub. boJjoF&v H=LJjpu Sk pF&u Dm
Sk on cnu,

j ybm, ym ip, Dbiu D cv ~l GHj mulv n ~ cl k nv ~

on SkuJj mbnmv Dblj Dbop Il, H=LJjpv lj cju, DC Ijb cmlk O[JiUb Pub.
l Flk vHC MyoJO vcyp nl. jp mvkbv oIbv Dk ku. HC lbil Dmlbv boJjoF& DC
H=LJjpv SkckbJj CIlk nuu kjJv DHu pJvJm mbHJu. cnbco Ij klyv Syk nl m
oTv iPvu pl Dmlbv, Dl Hkmlvl mnJ iJpJU, F. m. 1206 cO 15 c&u mbOkU
vcp cnCl Dmlbv l Kv Pu.

cnbco Ijvblj ouuJj iuc IjC jpJ m Pu. j J<vblj jp kv, iuc cnCv Jkl
Iluu klyv Syku lv kjYj mbYUu Jub ( p
pv 1206 l 10 )DC l vIv iu. klyv Syk
DHu I[Jv iv vJ KU KUl Dmlbv I[Jv H[u DC ll l Dbl Pu.

Sykvblj l pJF& DulcM ( 1210 l 123 12366 ) ioJj Du. Syk cubv ci mv DulcMv
lKl kyp kub. n DulcMn iucb ypjl Jkl Iluu nl. l unv Dmlbv l mJ$ YJbv
lu Jkv kub nlb. Sko, ypjl #b Jkl ICm l GY Dmlbv l Km HucU lu Hm
ol Du vnl cnCv l j[u uiu. lJn Sk Hkj lpJU Du, lv #b ITv ou DC l
s cuv H{ kuu nl Hnv cnCu k Sk oJm lP [kwJj lp Dmu. H{ n cui Ij ojyjl
iuc cnCv Jku iu. DHu nMjJj n iuc Jj {l iu. l iucb vJ nlb, FqulcM. uk lu
cnCu uiu.. DulcM. l nMjJj K< nTv klyvv vblj lu pJF& kv Ilub nlb. DulcMv
jp kjYj pvlu mKJn Ju Dm ku. l c=l J=OoHkUcU Pu.

DulcMvblj jpmu kuC cUu vn, HC HJ&Hj Lu c$ Dvk kuC cUu. jp

c=l Puvblj l Lju cuv ioJj ym L DpJj mJ& nbomLvl k HC piYj ul Du
nl. DulcMv lu so b jJub. DulcM ojyjlu Dcjbvn n Dpyl Hmbl H[ub vn. lbvn
DulcM vC&u JjO kv Hnu HC lbb knn uub vn.
 -21-

DulcM iJunj cncJj 11 cnv ynj Dmlbv l cuv cnCp jP mulvv kjYj
mJxlHj mboj mbYUu. DHu cui jp uJu vuk Dnl n DulcMu cnl nlb cnCv DHuvblj
lv mbnmvJj ymJb DM l Fs nl. l c=lvblj ojyjlu GcjJbv DC jP mJ$ DF&u
n yuku Hmbl vJnlb. HC pvl l ypv nl. lJn l mJ$ DF&v jPJj cjkj HJu, jPu n
miJ uil l HubiJj Sk omu PHJCl Dub. DC omj oJM jP Kv ylc pJn pvll
Hmju DC uk obi kjl jpJ[mcj iU Pu, lJn l mJl: nNJj vky D{v pvll GY nl. uk
obi kju uiu lJn l i Pu DC pvl DncU ioJj Du. lv mJl:u jP mulv
SJp mulv cnCJv Iu mJl ku.

lu mll ojyj GcjJ DC mJ$ YJbM u{F& kjJ uiu. l p Jm lC GcjJ mLoj
nl, ll cuk Dulv nl DC ky vJ Sk nyMn nl. nyM DC jP, oIb cmbybO DmJl
DM ojyj ukbv Mbk nl. kyu cv kuJj l ojyj JjOkbk[v l mLojbv
Y[kJCl Dub, DC llu cuk Dulvv lJOo M Ojub. jPv lJj nuu kv lu
ko kub lJn l [U GI[u. vblj lu ITv jP DHu YJM ynjcMnM u{u ouuJj Du.

u{F&l l j Pu. HC l c=lJ< DCK Sk DKkn Dn.

ll jP c=ln k uJCj ju. pJU pJU PbM jCmjK. jP DHu mJ$

YJJj mJj kjCm ouul Du. u{F& pjl Dmlbv l u{l u{l oj iu DC Sk H[u. lJU
lu Yk uiu cnCv l MO Il Dmlbv lu Sk Hkj omu. lv lu j ou. HC j Il Dmlbv
l Hkju l nllu nN Dbi omu DC ilu p[ mv mKU l vpjm H[u. lJn
n kClj c IjClu Dn n l u#l Dub. cnCv lv iHH Sk klJuu vjH HJu.
klJuv lu Hk[ub DC mJ$ YJ - ynjcMn mJOv kub. ynjcMnv lu j cjub DC
ouuu DCv oHv kub.

jPvblj Du l kUl Gou Duu, cU iuc Jku iuu yuyv io io yUkJv ml

Du. yuyv cub kcpj vIuvblj IjCb youub. L[kwl, YjlJj iucbvn jp kub.

yuyvvblj Du puuv Kup. yuyv vlJ Kv kv puuvv m yUkJu. Dl

iuc IjCb youub DC KupR m ouul m Pu. (3 pv 1290 l 20 pu 1296 ) l HlC j
Hjk Dck M$. DuuGv JbO Dub[Cv
DuuGv n JbO Dub[v o#Cl H JCj Hnu Hjk
Yjllu nbo jpb, b[ c ul, c yu pumcO cUJ lm Ju Pu. 12 J
MlkHmv MJpcnjpb Go nF&Hl Yjl pvl cmucv ul Imcl jnu.

DHu kk nlKu jpkjC Mkl Dmlbv DuuGvv ouub lKl kyp kjb mJHv
Hnub. DC l kju uiCj Hm cUJCm F.m.1293 cO o#C mc=Oo jpb J Oju. oJij
HM Tv l GY jnu. oJbv lv mHMu njJu DC b[ u ITv l ouuu Hu. 600 cC mvb, 7
 -22-

cC cl, 2 cC jlvb, 1000 cC bo, DC 4000 jMc Jb ITv l iu. l oul yIu puuv
kku Sku cCkHju cnul yuJub DC l DuJj l Hl Kbpj KHmv kku j kub
DC l pjJj ouulu m pbku. ( 1290 l 1316 ) DuuGvu Hkwl Hm nJ nl, lcU oJbb
jp lyl I Yvi[l l H[u vn. o#C Yjll H JC Hb[ c$ lv m ku, DC lcU
mJ& Yjlu cmucv jpJ kuC cUu.

DuuGv knC n Hv GuuKMJ DOj jnu. Dlbl JO&k knC jC Hv

Dn. l[ jJU jlvmbi Hv n DlM mboj Hlv. Dmb cnCll k jlvmbiv DHcvl kuu jIJ
vJ kJ m[ IC Jjv DuuGvk[ iu nl DC lv Hv mo& KH ljH mulvk[
ku. l mQo& Kl Skv DuuGv Kupv l[Jj mJj ku. jlvmbiu ko kv DHu
lUJj vub. DC jC Hv ciC ku.

lJn omj oJM l[ kuuJv Dvk mpJuu HuK ynj H[u DC Kup lUJj
Du. Kup K< Pu. lv HuK H[o GI[ D% ou lJn llv Dvk MOj mvk ynj H[u.
lbv jJU mk ku DC Dlbl Jiv l l[ kuul vIv iu. mblHv yYv Puu DuuGvv
l[ kuuu J{ Ilu. jJU jlvmbi KH kv DC M&v u{u. HC MJ kuulu jmo
mbHu DC kuu Kup lyl JU Du lJn l[cOu mJ& H< kMj kH[ HjOv kv pbk
kbJ c vv ynj H[u DC jC Hvmn mJ& qbv pnj ku. DuuGv nl H[u l Hkwl
H<b onb j#. Yjl Flnml, Dlcyuovv Dlcmvcvv l[ jC Hvv DcjHo cUJub.

DuuGv cuJj l Ok cuv iio

o yUkJu HC l Jpj Kmjv Il kv j cjub
DC io yUkJu HC l j cnv ml jnu kjC imv lIukv Jpj Kv ku DC Hjl
mblj Pub. DuuGv mvHl cuk kHjvn m nl I lv ku HC l MmJ Pu vn.

ci F. m. 1320 cO imv lIukv m nll Ilu. ( 1320 l 1325 )) lvblj cnbco

lIuk ioJj Du. ( 1325 l 1351 ).

lIuk IjCb mbHJub l lcjv. 17 [mWyj 1398 u lcjv ouu pbku. HC jp kub vn. lcjv
vcuu iJnv&j mo HjYJ kv vblj Dub uo IjCb. IjC cU H< ynuuKv uo ( 1451 l
1489 ) mkbojK ojKvv uo (1489 l 1517 ) FyncKv uo ( 1517 l 1526 ) b jpJ Pu.

DM Skcici IjC youl jnu. n lk IjC H HbJm J<& ml jnu. IjCb Dbln
Jjm kcpj nC DC Kbpj vnlj HjYJ ci&v Pu.

yyj
yyj :-
:-

DuuG
DuuGv Kup PbPJlvb
Jlvblj Hjl omj b[ u YjlJj Tv DoUu l yyj. lcU
Yjl Flnm youu.
youu yyj J[ubb vJ Dcj MjH cP& DC DF& kluIvij Kvc. J[ubk[v
 -23-

lcj jkwl DC DF&k[v bipKv jkwl Jjm cUuu yyj pvc F. m. 14 HyDj
1483 cO, Dl GPykmlvcO HjIv pul Pu. J 12 J J<a yH c=lvblj lk[
HjIv pu pnij Du. F. m. 1497 cO lv mcjkbo kyp cUJu DC mcp GY kjC
DHu cnlJkb# ci l uiu. HC YTybokcU mLj nCb l vMy vJnlb. MJ kyu pbkv lv
DHub jp vc&C kub. lJU ouu FyncKv uo YJv lu ouuJj DcC kjCb vcb$C
oub DC DHu YJ HjYJ kju mbilub. yyjv n mbO Dpyl oJ[u vn.

21 Su 1526 oJM HvHlpJU oIbl c u{F& nTv, lv FyncKv uou j kv

u{F& pbku. DC vblj Du Du. Dl lu kyuu pJbm Jv. lv Yjll jnC vC& Ilu
Dn n jC mbiu kUub. DC yyjumOo HC& J&mJm lu cJ[ jC mbi un pbkCb Yi nlb. jC
mbiv mJ& cmucv jpb HjYJ ku nl n yyjv Skub nlb. lcU DHu M$ c Dn lu pCJ
nl. cJ[ cnjC kbY jC mbi n vl. DlM Dck, Hjc. Yjlb jpJYJ cWiubk[ iub l
cJ[ jC mbiM Puu yyj u{F&vblj.

cJ[ YJl cmucv Dbcuv J{v kub nlb. Jjl Gju uob jp, ipjlcO cPHwHjMn,
cUJl Kup nl. FyncKv uoM Puu mbI<&l jC mbi Sk [U iu, Sk H lu DC
Hu yC pKc nTv l Hbin Pu. lcU lv jp kjCb vkjub lJn ojyj cb[URv DHuu
Dm Mj jp nJ Dn Dmb mbiv lu mbnmvJj ymJub. yyjM u{Cm mJ& jpHl Sk Pu. kvJ n
YjlHjHmv 13 cubJj DC DHmv 37 cubJj Dmuub iJ. 12 c&u yyj kvJu Du.

17 c& 1527 oJM mkU u{F&u lW[ uiub. yyjk[ lH nl, HC jCk[ lH vJnl. n
Mkwl c Hjk oIbcO nl. lcU yyj lHb cNH{ jC Hp HmjK YF&mH Pu.
yyjv DHu kn Hpu jC Hs[u pTv nuu kju mbilub. lcU jC Hp yyj cl
D[ku. jC DoU DC HoUJj l Yml nl. jC mbiu Cblk pKc Pu DC yyj u{F&
pbku. jC mbi j Pu DC u{F&u cWiu ypv vC&k JUC uiub. yyj cnCp cWiub
ouuJj Dbcu kc Pu l H{ klk Mlkb. ouu uil DmucU jpHl IjCb cWiubM, DHub
DmllJ kJCm mll mbI<& nl jnu.

YjlYcJj IjClu mOMbv c jpk JoUb IcJl Ju. mJ& vC&k u{ Gjl
Pu. DC Hjk m ipJ uiu. yyj Yjll Du, ouu pbkv jp kju uiu. l H$ ncB
l unv Dmlbv Dpj H[u. cjC ojM GY jnu. yyjv Dvk nkc yuJu, Dvk GHj ku HC
ncB yj nF&v. lJn lu Sk Hkjv mbilub k lu p C Dmu l ov o cnCp lu pJov cUu.
ojyjlu l muuijbv lpJU knvj ov kju mbilu HC yyjv l vkjub DC mJl:
C HCu uJu. D& cnCp ncB yj Jnu uiu DC yyj Kbil Kbil 26 [mWyj 1530 cO Duuu
Hj Pu. .
 -24-

ncB j$ cnCp j$ DC oJm pm HH ll lmb Yi DC oY&i KU nl. Dlbl clk=lHC& Iv

l D<l I[u. oJ lj lu kC cj DC D< HjJ[ cnCp k ov iRb l pJbl
GonjC nl. yHv ouu DlcmcH&Cv l Hnubo Ju. yyj cu DC n Gu. cUuub D< miUb
v, DC iusjx G[JCl IuJub. DHbn lu pyjoml Jmv nlb.

l jbiuHC Ho MjMn mj ynj vyyv Ilu. ncB DC MjMnl Oc Pu.

ybiucO MjMnyjyj Puu u{F&l ncB mvk HUl mu, ncB Ju HC ibivol H[u. volv
pCN vpc vJ Sk vJkv lu JJub. lJn K< nTv lv vpcu cnub k cu pJn ouub
lKl cUu lJn c lu DO& oJm jp kjv. DC ncBv lmb kubn. l vJku DO& oJm yoMn
yvJub. vJkvn l DO& oJml jii[ pniN mJl:u DC vlJF&kbv kv Ilu.

Jv Duu ncB ouuu Tv jbiuHC kjl jnu. omNbo MjMnv nuu ku lJn kvppJU
u{F& Pu. u{F&l Hjl yoMn ibil H[u, lJn ukbv DHu Hi[ m[v l oj yvJu DC lu
JJub. lvblj c$ ouu yoMn yvu MjMn. Mn. lv 1540 ll 45 DM 5 J<& jp kub. vblj l
JbMpv 10 J<x jp kub. lJ{ 10 J<&l mn Jjm youu.

DC Fk[ ncB c$ JCJC Hjl Sk jpk[v omN oMl Dmj MOl nb[l jnu. DO l
cjJ[ jpk[ iu. lL jnu HC kn oJmbcO, l DHuu cju Ylv ncB Dvk Sk
DHj$ kbyu ITv ynj H[u DC mkU Hnl lj Sk JUJbl GY nl. l JUJbl l DC
l kby lnvv JkU nTv KH nu Pu. ci Skv lu DHu I[ ouJj l vIu DC DHu
YJb Du iu HC lbv lu nkuv uJub. ci l iu Dcjk jpk[. lL Djcl jnl
Dmlbv lLu oF& cl H[u DC Flk oJC Pu k lM lv uiv kv kub. lb vJ
nlb nco yv.

lL kn kU jnu HC lu oJm iuu Dmlbv l lu lL Tv kbOjk[ vIu. Jml

Hj uby iuu vmlbv lu kUub k ncou cui Pu. l K< Pu DC Hjl Hju. cu pvc
14 D@kwyj 1542 u Pu. n l FlnmmOo mc Dkyj. ncB Hjl mibv ITv kbOju iu. DC
DHu YJk[ jnu. lL lu ylc uiu k kbOj DHu YT DHuu j kjCj Dn, lJn
ncou ITv DC Dkyj yUu oOob nl mHJv ynj H[u. DC Hjmu Hu. Jl l Ykv
Flk nu Pu k l mLojbv I[u cv l cbm DHu uKb[ MjCl MpJv Ku Ilub.
DC Hjmu HJub. Lb[v kk[CN, nu mmv Duu ncBu Hjm lncmH jpv 12 npj Hp
oTv lu col ku. l Hp ITv ncB vIu DC Jl DHiCmlvlv DHu cuu, cnCp Dkyju
ITv ouuu Hu. lHl l yjcKv vJ mjojv MjMn JbMpbv njJv ouu pbku nl.
ncB Hjl yoMn yvu. yoMn yvv pclc J<& Pub Pub nlb. 27 pvJj j$ DkMvj#C kjl il
ymu Dmlbv cMolv ybi SkuJj vcpu cnCv Gu l lu pTv pvJv Ku H[u DC lL
cu. Dl c$ lu JJu kC Dub vn. c=l pbku nl. 17 c& 1508 l 27 pvJj 1556 Hl l
piu.
 -25-

ncB cu lJn yjcKv Dkyjyjyj iomHjpJU kuvj iJl nl. Dkyj unv nl. HC yjcKvv
Dkyj cmlkJj lp Tv lu yoMn cnCv I<l kub. yjcKvv Dkyju I[Jub. ncB cu
DC iomHjnv vIv ouuu Tv mbnmv kyp kjHl cOu 29 oJm jp cnCv nc vJ
Hjc H< jpHo Yiv iu. Dkyjv lJj mJj kv lu pbkub, yjcKvv Dkyju ncb cmlk
G[Ju mbilub HC unv Dkyjk[v l k=l Pub vn, lJn yjcKvv nc io&v G[Ju. Dkyj
jpJ oI& kU ipu. ljJ J<a l ioJj Du. DC 49 J<x jpm Yiv [jv iu.

Dlbl Hjc, kMu jpkjC cnCv Dkyjv Flnm unu. u 14 D@kwyj 1542 cO pvc
Gcjku Pu. Dyou-Hn- puuv cnbco-Dkyj n lb vJ mbHC& vJ. Hlv njkBJj n pHj
jp Yjcu kv. n H pnBij pvcu. cjc-Gpnd Pcv vJv l DUKu pl. n HfjC 80
J<x piu DC jpkjClu Hj c kU nv DvYJu. cuk-S- nbo klyv l c mvcv ku
iu. D mbl muc Ml k=Hv nu cui Pu. Dkyju DCKn yN jC nl.

Dkyj mc n Dvk v Dukk, Dluv, ynDc JqkwlclJ nTv iub. j^ vc&lm DC

oMl Mbll vboJ cnCv nbo-cmuc Skw lv kuu Hjmkj GuuKv Dn. mbHC& vj#j Dmu lj n
Oc&MmbHV jp nl. Dkyju vvM JO nl. lcU jp l$ l cuJRyjyj Oc&, llu llJ,
l Jmlj Jj & kjl Dm. Dvk Oc& Jmbi c Dmuv Dkyjv FyolKv vJ cnu
ybOu. ll Dvk Oc&Hb[l, JjJbl, Sk$ Tv Dvk Oc&Jj JoJJo I[Jv DCl. Oc&Hb[lb Jjk
cbLvlv, l Jj Jj kv Dkyjv DHu DC Flj OcJj DOjl Dm Sk vJv Oc& mLHv
ku. lb vJ nlb ov-S-Fun. HC kc& {Jo Hb[lbv Dkyjb n O[m Hmbl H[ub vn. kckc luk
uJv m&Hp kjCb n l Oo nl. M DC mVR Yb[CbJj lv ybo DCu nl. l bLul
mbmk=l-HM&v-kqMcj- k-u@v DM 24 npj DYmv Hmlkb nl. lb oKjKm lv pCkj
Jv, Hmlkb vkuCj, uKk, nml#jl% yUiu nl. l oJUmC c Glmnl mpj kjl Dm. ibib
HC ciJv l H. yuu nbo ukbv lb Oc&l Hjl pC lv ouoj cvv HjJvi ou nl..

Gc Mkj cnCv ukk nl. lmcj H[uu njC kl[Jv l njC kCl
pbiulub Dn l lu DUKl l Dm. l Gc C M#k nl. Dvk lbv MkJv lj kub nlb, vJn,
l l sbo nl.

DHu kjkoau mJl kuyjyj Dkyj jpJmlju uiu. nbo qbM JJn kv lv
oMl Mbll vboJC Sk ci& mJkju. MJ Dvk mbmLvkbH{ c$ nl H{ ku. Hkwl jC mbi
IjCv cWiu mcbM mll mbI<& HJ$ Ilu. DO jC mbiv yyjM u{ ou, ci l H$ Gombi
ouu lKlu JjO kjl jnu. jC lH lj D<Yj DkyjM u{l jnu. nuoI u{F&l jC
lH HjYJ Pu. lJn l Jpv K< nTv Dkyjv m iJpJU HHj m n Mnj JmJub. m
Ml l Ykwl nl. HHju lv DHu jpO DCu.
 -26-

HC H{ Gjlu mbO KNlu cncb JU l unju nuJu. DC ci Hjl Du DCu. HnHju

HC HjJ kc nl, cnCv l jpOv lu youJ uiu.

ml Duyjyj mc Dkyjv cUJ pbkub. HH iW[Jv, ynj, kMcj, jpHlv, ipjL,

Gjl kyu, u[K, mbO, yumlv, kbonj ( ibOj ) SkSk oM l pbkl iu. Dnbcoviju cuu
HJv lv l pbkub, lJn mJl: Dnbcovij ynj lU kv ymu nl. kyu l Dnbcovij DC Hck[v
kwJf l ybiuHl jp Jmlj Hmju. ipjl Jpvblj lv Jpb mcjk cnCv yubo ojJp
ybOu. l Dpn Dllk= mLHlku m# ol GY Dn.

Dkyjv Hb[lb, kukjb %Jblb c mvcv ku. l ojyjlu vJjlvb Kpv cnCp
yjyu, lvmv, Dyou jncKv, l[jcu, jp cvmbi, Hp, cuu o Hp, Dyu Hpu Fyv cyjk, Hkj
DPGv n vjjlv nl.

Dkyjvc DC Sv Dkyj l j$Jv l Sk Gc kukj, mljkc, unjkclu

vHC, $kj, mvv, u{J, Oc&MHb[l, J%vc, DC C M#k nl n kUlb. Dvk lbv yUiv
lv lbv M#C oub nlb. YJ, Dluv mc lj nl. F.m. 1605 cO Dkyj c=l HJu.

lvblj Du pnBij. cnCp vj-Gv-cnbco muc. ioJj DuJj lv pnBij n vJ OjC kub.
v Dvk uiv ku. ll Sk nl, Dbyj YiJvom jpkv cvYJlyF&. n H$ cnCp jpH$ Kmj.
omj nl cvclyF& n H pvcu Kj&cd. cnCp MnpnB. lmj ykvj jpkv. lv Dvk uivb
ku, HC vjpnB yicv Flnm ipJu. Mj DHiC Dkyj mjoj n Hlv. l cuJj l
cnVm JOJM pnBijv uiv kub. yF&v ojyjl KH jpkjC kub. c Jky n yic nl.
D< Dblc HHl pnBij mJ&mJ lJj DJubyv jn uiu.

pnBiju Kmj, HJap, Kj&cd, Mnjj Dm H$ Pu. Dkyj Gljl kUl o#Clu vpcMn-
DouMn n jp Hjl mJlb$ Pu nl. lbv Hjl DHu mKu DCCb kc pnBiju kjJb uiub.
v cIu DC HM&v kuu KH lmnv oub. cIu $Mu kUl ynju. kMcjb Mucj Gv n
l jmkl HJl. Dkyj nbo-cmuc Skw Oc& DC jpkjC OjCb v mJkju DC H{
vu. lcU n kUl oMl Mbll vbou. Oc&k u{, vjmbnj I[u vnl.

lvblj Du MnpnB. lmN cbkJj pvcvn n ioJj Du n kuC nl. DF& jpHl
nl. lb vJ cvcl nlb. HC cmucv vJ lpyy yukm ckv. Dud DPo Dyu cPPHj Mnyv cnbco
cnCp MnpnB. Dkyjv DHu u[kw vlJb vJ Kj&c Jub, DC pnbijv lu MnpnB n kly oTv
lb vJ MnpnB kub. n J{u c$ mc Dkyj yicpJU cnCp DHu DppJU. pvc unju 5
pvJj 1592 cO Pu. Dkyj 1605 cO c=l PuJj pnbij mbnmvJj Du. cWiub mbnmvjnC
HOol DM nl k JOHJ&k, c=l jp nNJj H Jv cWiu Jjp mbnmvJj yml Dm.
 -27-

mJ$ DF&cU, cnCp vjpncU MnpnBu io cUJu yj m H[u. mjJl l kU cnj^l

iu. vpcMn mjoj cuk Dbyj v ciu m O[kJv uJl DHub ymlv Hjl ymJub lJn lM
u{Cm MnpnB o#Cl Du. vjpnBu lu io nkwkJv oj kju k kjmLvb kjJ uiu.
lkUl MnpnB D%l Jml pVju jnl nl.

cUl MnpnB YJbcO lmj pvcu nl. mJ&l c YT Kmj Kv Pu. lvblj HJap nl.
ll vjpnBv DHu cub uiv Mnjj pnbij L cuM uiv uJub nlb. lcU vjpnBu
Mnjju yoMn yvJb nlb. MnpnBu mbnmv cUC Mkwl Hj oj nl. HC Mnjj DC HJap
c=l HJu DC MnpnB ioJj Du. ioJj DuJj c$ l Hjcv jp mcb Jmlj Pu.
MnpnB DC Mnp n ov mckuv Hjc DC pyjoml clm jpkjC cnj^l YlJ[ u{F&l
Skckbmcj GY ku DC lvblj oIbn JbMpb mbc H{ u jnu. Djbipy mcv
MJjbM I[u. DC MJjb vlJb mbc Djbipy H{ JjmbM I[u.

MnpnB n mLHlku c c nl. Dlu pc cMo, cl cMo, lpcnu, ouu uu

kuu, n l kumkwl vc&l Uk GonjCb. ouu uu kuu n lkU mOo Gmlo nco DC
Gmlo nj bv ybOu. MnpnBv lm lukj n pi vl ku nl, HC oIb JmlHb[lbv Kj
pcv cnCv l SJp muci{pJU pi MOv vl ku. H KCuJj kn kU l pi ckU m[v
mJ& nJcvu lW[ oF&u DM pcv lj PuJj, OuHj oi[ DCv 9 J<&l n kuu lj ku. ( DC
H{ kUl mcW MO uiuJj yMbv l lukj Yil H KCv ll mcW Dlv j^Hl YJv
ybOub. ). MnpnB Flk G k kumkwl nl k kuum 300 cubJv, mjnbocOv kuJv
HC DCu. b cK kjC cnCp pipJU cv GbJv Jnl vn. l HC KUJCb Mkw vJnlb.
kuul DCuu HCl lv jbiyjbi cm m[u. Sk cCk DC ov s cl ybOuu vpk mKU l
cMb [kwu ybOuu Dm.

oc&U cuJv jlvb mbn lu c Mk nl. l Kpvl DM Dvk cuJv jlv nl.
DC lcU l pimOo nl. Fljn lu Dvk sbo nl.

cclpcnu n l Dlbl DJ[l yic nu o cub Pu. MnpnB mJ&l c cui oj Mk, n
Jv mJ&Oc DYmk DlM oKC DC yH Dlbl DJ[l nl. omj cui MnMp, n Mj, JJk
DC {v nl. lmj Djbipy DC L cjoy#. kJl mJ& o=v kc nl. HC MJ
mbnmv{ Pu l Djbipy.

Djbipyv DHu yHu cjC KH lv ku. Sko Sk nkcyjyj J<n HJub. HC l

nkcv yoMn cKlj, mJl: l HTv DHu pJv$ mbHJu. MnpnB cnlj Pu HC l C DC
Jum J= kc Pu vJnl. Sko l DjMl Hnv mJl: cMbv HU ol Dmlbv Hnv l ov om
SkckRk[ Hnv nmu. DHuu l cnlj mcpll n i MnpnBu cvu KH uiu cnCv lv
kckJ= J{JC D<Ob Iu mJl ku. l D<ObcU lb c$M yI[ub, uIJ ybo H[u DC ll
 -28-

l D kuul 22 pvJj 1666 cO kuJM Pu. lb l iHHHC lpcnul vTv HjCl Dub
DC ci Djbipyu l vOv Jl& kUJCl Du. cIu mulvlu Hjl vJv kuC cUu
Uu DC
lmN cbkJj pvcuu Djbipy Ducdij Pu.

Djbipy. cKc jc-yiuc sj b mon GonjC cnCp Djbipy. Dyou cPHwHj cF&Gv cnbco
Djbipy n lb HC& vJ. 14 D@kwyj 1614 cO pvc ipjlcO onou Pu. Dlbl kH, mbvml
J=v jnCbb mWi kjCj, pnjHC Y# ciCj, nll mll mcjC ITv nb[Cj, mJl: JCuu iJl
bJj PHCj, DC mJl: JCuu H Jkv lJj DHC YpHu DCv ipjC kjl Dmb mbil
nb[Cj n Ol& Jjp nl c$ Dlbl O DC Mj. Fmuc Oc&Jj l vlbl Oo nl.

DHu cubb SkckbM Dmuub KvM vlb MnpnB HC&HC DUKv nl. cnCv lv l u[kw
oju DHupJU Jub, Djbipyu Djbiyou mYoj HJub DC MnMpu ybiu bl mbYUu ou
nl. cjoy#u ipjl mbYUu ou.

mu 1657.
1657 MnpnB cubcO oJ I[uub mu. mu MnpnB KH Dpj H[u. l c=lyu
DHJ G uiu. lJn j cui mm Yb[u uiu. ojv J<iv yHu cjub n DHJ Gu DC
MnMp ybiunv mbnmv cUJu vIu. kH Djbipyv cjoy#u kUJub, k c mm uY vn.
cu ckwku pTv jnb, l H{ yoMn Dnm, HC Dl ojv yHu cjub, cnCv l HjYJ kjCb
pjb Dn. l DC c Sk nTv lJj nuu k. cjoy#v lJj Jm Ju. Djbipy DC cjo
Sk nTv lb DC oj MkcO u{F& Pu. ll oj HjYJ nTv l unju HUv iu. ojJj Jp
cUuJj Djbipy DC cjoy# Du Hu. MnpnBu Djbipyv ko kub. D lyl Ilub DHu cc
MnmlKvu lJj kjYjm vcub DC ci cjoy# DC Djbipy ouuu vIu.

cLjpJU cv kJj kuk k pi Djbipy lU H[u. DC Hjl Djbipyv kH

u KUu. kC cjoy#u lv kHv ko kub. ojvblj lP io nkwk Dn, c lu cP nlv
ck Iuv, cnCv l cPk[ . DHC c GlmJ k Dmb mbiv lv cjou DHu lUJj yuJub.
cjou l mJ& muuijbv Dmb v kjC kUkUv Jvbl ku HC nC v k. lcU cjo Djbipy
lUJj iu. Djbipyv l mi DOkNbv YjHj Ku Hu Ilub. mvu uby Jub. DOkj
PHu HbiuJj DC cjo cojl Obo PuJj, lu DHupJU cnul PHu HJub. cjo
YjJM DOkj Mnyp n cjopJU GY nl, lu Djbipyv ynj yuJub. Mnyp ynj Duyjyj
ojD[ uHuu cCmbv l Kv ku. ci cjou ko kub lJn cjo pi Pu DC YvJj Du.
Djbipyv cOj$ Sk nJv ouuu HJub DC muci{ kuul ko kv Jub. j$Yjl Puu
kHv cjo mvu DC DOkNbv H uiu vn. kUub lJn mkU Pu nl. DC cjo
ov DJmLl ko nTv ouul Hu nl. H{ Djbipyv lJj Sk v Puu cv<JO Ku
uJv, DHC Hj v Dnl n oKJCm, cjo Mjso ku. H{ oj DC MnMpn u{bcO mbHu.

MnpnB Sk Dpj
Dpj H[Cv SJ{ Flnm youu. Djbipy Ducij Pu.
 -29-

DM Djbipy vJ kH cCmu MJjbv HmJub DC DHu Dnv mk kv Ilu l

MJjb O[m, Gc DKC kjC ljF& kuHv l.

Djbipy c=l viju F. m. 1707 20 HyJju Pu. F. m. 1682 cO MJj

mJi&Jmvblj v b[ Hpmn cnj^l H Ju DC miU cnj^ 30 J<x {JUv ku. 23 J<&
mbYpjp vnm kv mJjp Yi l mcpu p[Cb mJHv Hnl l 30 J<x cnj^l u{l jnu
DC MJ viju 89 J J<a vOv HJu.

DjJb Mlk JiUb jpkjC ITv Gp[ub. Djbipy c=lvblj mybO Yjl jpkjCu Sk
cb JUC uiub. Mlkl Ymu-cIu IjC vcc$ Pu. o#Cln noj Du vJ vJv lj GiJu.
F.m. 1713 cO cnj^l HMJF& Go Pu DC ouu mulvln kcpj F. m. 1712 cO Djbipy
H$ cnCp ynojMn c=l PuJj mo ybOb nll iu. mob Dmlvblj cnCp F.m. 1720 cO
Jpj yU Pu. ynojMnvblj l cui pnbojMn, HH J<&Yjl H&kmj bb ioJj Cb DC Kvl
H&Jmv nCb I[ub. lvblj Duu ynojMn vl cnbcoMn c$ yj kU ku. cnbcoMn 1748 cO cu.
n mu ouu mulvlu KH JiU oM oTv iub. o#Cl yU Dmuu vpc mu Jju. DC kl&yij,
Hjc, clm ukb kc pCJ uiu. lDO kUl vojMnv ouu OJv, uv vu. l Kv
l mu Pu DCC DnbcoMn Dyou n vJv H$ jpkjC cbJj GiJub. lv YjlJj 3 JU mJj
kv Yjlb jpkjC ImUv k{ub. lJU vpyKv vJ Sk Kuvk H{ Du, llv I[ub HvHl.
vHl.
SkkU yu Dmuu cWiub oJm Hju DC F. m. 1752 cO cj Jj{ nTv lb mbj#k yvu.
cjb Hjc oyoy YjlYj vc&C Pu.

kUl omjk[ nUnU Fbpb

pb YJ J{u uiu. F. m. 1757 mu Hum u{F&l,, 22
D@kwyj 1764 cO Puu ykwmj u{F&l DC 1763 cO bbM HB[jl Puu Oo Jpv
Fbpb Yjllu jpkjClu
jpkjClu YJ DC MjkJ vl Pu.

cWiub IjClu MJ ynojMn pHj n MJ JbMp Fbpb nlv Hk[u pTv jbivcO
kol KlHl H[u DC lL lv on Ju. 1857 Yjl mJlb$Oo JU cjlcOv yb[ kv ynj
H[uu mvkbv ouu iu. cnlj ynojMn uu kuul nl. l vJv yoMn cnCv Hkj ku
DC mvk vIv iu. ouu n yb[U Dbyu Fbpbv ljv kUJu iu. lbv ui mv pcJpcJ
kv ouuu Hp HJu. ll ynojMnu pvJjl ko kv Fbpbv 1758 c cnvl ynojMnu
jbiv lbil HJub.

`` o ip pcRv Y v cu kSb jc `` Jovl, ouul cjC F&u n mJHv GjM yUil, DHC DHu
HJ&pb kyj Mpj oHv ku pT DMv MJ ynojMn jbivu 7 vJnWyj 1862 cO vOv HJu.
jbivcO kol Dmlbv ynojMn pHj DHu o:KJj MN unl, oo&Yj Gmm kl jnu. ` v kmk
DBKk vj nB, v kmk ouk kjj nB ..uil vnR nQ ou cj .. cnCl jnu. kn J<v F. m. 1908 cO
M# YiCm cb[ul Tv jnu DC lbv ``iljnm `` pvcu Ilub. oIb cvyul kl n Hjk.
 -30-

jpHlv :-
Yjl Flnml Hjc, M& DC cWiubM Pi[ l jpHlbb vJ Hj cb Dn. ouuM
jp mc Y[uu Dmuv b mll DHu DmlJm mbI<& kjJ uiu. b Flnm Hj v
kUHmv Dn.

jpHlvl cnlJ jp 3 nl. 1. GoHj 2. pHj 3. pOHj.

GoHj jC bv cWiubM mll mbI<& kv DHu mJlb$ yC kc jKu. DC DHu mvcvn

jKu. Dcjmbi, mbcmbn mjK c Hjc jp kUl Pu. pOHj pmJblmbn, Dpmbn, DYmbn,
Dm Hjc nl. pHj pmbn n lj cWiub ojyjlu c mjoj. MJpcnjpb kUl
JjJj cnjpbM mbHk& Pu. l cui jcmbn, MJjb D koJU c pKcl D[ku
nl. MJjb pyyoj lJj nl. jpHlvlu IjCbM H{ HMJF& kUl nUkj, MbMn
b mbI<& nl jnu.

l[ DC mmo n ovn Sk JbM ov jp. cJ[ jpbv jC cnCl, DC l[ jp

jJU. DuuGv Kupvn ovn jpbJj nuu ku nl. jpHl jpbHk Dvkbv DkyjM muK
mbybO p[u nl. kC DHu cu ou, lj kC cb[uklJ mJkjub. Sk jC lH nl pv Dkyjk[v
Duu mvn mlJ kjJu. l pyjoml kbcl jCu J uiu. jC lHyjyj Puu nUo
I u{F&v Flnml cvb Hv cUJub. jC lH lk I[n u{F&l DHu cukM oKJuu
FcvcU FlnmmOo Pu. ouu Hj pJU DmucU jpHl jpb kc cWiubM mbI<& nl jnu.

cnj^ :-
:-
cnj^ vc&lm vc&C Puu IjC cU H< cnCp mm mpvmbi DC #cmbi.
lbb JbMl pvcu MYk=<C DC kjCmbi. kjCmbib MK IjH[ vJv DUKu pl DC MYk=<C
MK Ymu vJv DUKu pl. MYk=<C JbMl pvcu cup ( pvc F. m. 1552 ) DC Jp ybO.
cup cui Mnp ( pvc F. m. 18- 18-3-1595 ) DC MjHp. MjHp lC unv Jl u{F&l cju
iu. Mnp H$-
- ppyF& H mbYp ( pvc F. m. 1619 ) DC H$ MJp ( pvc
pvc F. m. 19-
19-2-1630 )
pvcu,DC Mnp omj Hlv lkyF& n H$ Skp ( pvc F. m. 1629 ) Pu.. Pu.. MJpjpb H$
mF&yF& H mbYp ( pvc 14 c 1657 ) DC mjyF& jpjc ( pvc 24 HyDj 1670 ) pvcu.
MJpu DCK 6 cu nl. mbYp H$ Mn myF& H ( pvc 18 c 1682 ) pvcu. DC jpjc
H$ ljjC
ljjC H MJp (omj pvc 9 pv 1696 ) DC jpmyF& H mbYp (omj pvc 23 c
1698 ). omj Mn n mlj io cuk F. m. 1707 cO ioJj Du. DC omj mbYp n F. m. 1714
cO ljjCu ypu kv kunHj io cuk Pu.
 -31-

oIbvn H$ Pu vnl, lcU Ymu IjC Djm H$b HjbHj Kb[l nTv ok H$b JbMJU m
Pu. n Dn Ymu kU JbM HjbHj.

Yjl o#Clu DO& Yil H M Du DC DpJj JmkUl Dmuu cj Mjbv lb

ojyjl Hjc ipJ mbO cUl iu. mmnv o#Cl Duu kC&mbi DC MYk=<C n ov YJbv
I=<CjpJU JmlJ kub..lkUl oulyopJU Hjmj ipypuu nl. lL n oIn kO Ml lj kO
u<kj kj DM Gil jcu. kC&mbi yncv nlKu Hpl u{l Dmlbv lv IjH[ uJv KUC
kuu mj ku. yncvv lu kly ou - jp IjH[ ynj. DC cOUpJU 84 iJb Yi Fvc ou.
n l IjH[. kC&mbi cOUu pTv mLjJu. MYk=<C JUpJU Yi cuk Pu. l Ymu IjCb.
MYk=<C JbMl ov cui Pu cup DC Jp. cup cui Mnp DC MjHp. cupu
vpcMnlv Hbnpj cvmy, kC DC MJvj n ov kuu DC HC, mH n ov HjiC pij cnCv cUu.
ov HjiCb Sk j^l Hblj kub l JbMl pvcuu MJjbv. Mnpjpb kUl mJjp kuHv
Go Pu DC MJjb Dukk m&Hjcv cnj^ YcJj Hjkb kU {i Jv iu. clv
ckU m Ilu. YcH$bv GiJl m&u DHu DWpUv ckwl cvv DO& Jnub. ` Gob[ pnu HC
mvvmbO kjJ.. ` DM cv:mLl jl Pu.

cvl cnlJkb#, Jjl Dckl DC mJYJv Gi Dmuu Mnpjpbv, b[ kl=&lJ

Dmuu Jjv vpc ojyjl cb mLv cUJub. Mnpjpbv kO DouMn, kO vpcMn, kO
ciu b kjl jnv cb jpkjC kub. vpcMn unv cuu ioJj ymJv Hciju Hjl vpcMn
mLHCb jpkjCn lbv l#l GljJub. MnpnB 2 uK Hp slJj ITv lu kwkj oCb O[m
oKJub. HC MJ l jp vcM< PuJj DouMnM Puu u{F&l HjYJ PucU DouMnl lbv
MJHl kj ku. ybiuj, kuj, yUHj n lb HjiC nl HC lb JmlJ ybiuju Dm. ov
MbM mll pUJv Il jnucU Hjkb kjl jnCH# mJlb$ nbo jp nJb Jjb Om Ilu.
DC l mJHv l#l GljJub. ybiuj n lbv cUuu pnijl lbv JmlJ kub. DC lbvblj lb
omj Hlv lkyF& nHmv Puu Jbkpjpbv lbpJj n DHu kc&Yc ku. Mnpjpbvblj SkpRv
lbpJj Pbkub DC DHu mbmk=l, mnl, ku b Hjc<& Ilu. Mnpjpb MJ u{F&l v nl,
McipJU noij pbiul Mkju iuu Dmlbv I[ Ju pl D[ku DC jp I[Jv
Ku H[u DC ll 23 pvJj 1664 cO lb Dbl Pu.

Mnpjp JpHj ojyj p Pu. lJn 12 npj Hp mjoj DC mjbpcm cuK HC oM

Mnpjpbv JpHj DouMnv ou. Mnpjpbv kvnp pO bv DHuk[ civ Ilub DC oop
kW[oJ cuCkj bv, DHu H$ colm HC oKYum HJub.

MJp...Sk j^ vc&C kjC Jky Dmuu cnHjc, jl uYlu jp, kC DC

MJvj n ov kuu DC mH DC HC n ov HjiC SJ{ pij J[ubk[v cUuu MJjbv Sk mK,
 -32-

mbHV, j^ DHu DLk Hjclv vc&C kub. D DodYl k=l kjCj, DH Hjc, D kl=&lJ DC
O[m mJYJ jp cnCp MJpjp. MJjbv cWiubJj ojj vc&C ku. lb 35 J<&b kjkoal
Djbipy mJjpl H k Mku vn. l lJ{ nbcl vJnl. J HbOjJ J<a DHu pJu pJ
oCN Mj cJbyjyj MJjbv mJjp cnl&c{ jJu. DHPuKv-MnmlKv, mjl u, DC
Dnv mk SJ{ Ivbv lu cnjpb Jky cnl Pu nl. F. m. 1674 cO jpY<k PuJj
o#Cb jpkjC kv lv J<v MJp cnjp Hjl Du. DC lvblj lb DpjHCl 3 Su 1680 cO
ji[Jj c=l Pu. MJjbb mHlaok j$ cnj^lu lk pCl.

MJjb jC mF&yF& ( vbyUkj ), n H$ mbYp. omj jC mjyF& ( Mkx ) n H

pvcu jpjc. miCyF& ( ( Mkx ), HlUyF& ( cnl ), u#cyF& ( Jj ), mkJjyF& ( ikJ[ ),
kMyF& ( pOJ ), iCJblyF& ( FbiU ). jpbv ov cui DC mn cu Pu.

HC cnjpb kumJmvblj cnj^ jpkjCu JiUb JUC uiub vn. HjbHjcC lb p

H$ mbYpjp ioJj Du. mbYpjpbv DHu nkwk Pi[v cUJJ uiu. ojyjlub DC Ijlub jpkjC
lb JOo DmucU mbYpjpbv DHu nkwk yUpyjv cUJJ uiu. lJn l DJI 23 J< nl.
lb jC myF&..DC H$ Mn. mbYpjp ioJj Du DC cnj^ jpkjC Jnu JiUb JUC
cUub. cnjpb ojyjlu pv cb$cb[U JjOl mbYpjpbv DHu kjYjlu pc DHu vJ[k
ukb colv ymJu. 9 J<x cWiu, Hl&ipbyjyj u{v jpkjYj ku. DHiCmlvHmv JpHjHl
Jmljuu yoMn mcpu mJjp Sk lk[ p[v DKb[ Yjlb mJHv HnCj Djbipy, mJjp
DHu mcpu p[Cm Dmmu nl. l v n HjmJo cui cnCp km P[k H nl. 22
c& 1682 u b[ mv ITv Djbipy oKKv YcJj Glju. cb jpkjC Icu uiub. DjbipyJOo
jpb luJj kc cvynj jnu. MJ vl Djbipy ypu iu DC l colv DpJj
mbYpjpb ciJj uJuu iHlnj jpb ci MOCl MmJ Pu.

mbYpjpb Hlv {i F. m. 1687 muHmv pc uiu nl. jp ynlkJU HvnUi[Jj Dml

cnCv yoMnv l ypu DHu Hp HJu. mJ& [WijJ ybo ku. mJ& vkwbJj Hnj Ju. yoMnu
cUuu Mkx Jij mjoj kkCl yb[J kju HJu iu. lJn kuM KUCJj iu. jp l colm
KUCJj iu. jpb Hplu HljcU jpb nuu yoMnu kUu uiu. mbYpjpbv l
kCkC uiu. jp kuMu ITv ji[u u vIu. Jl mbicju Dukvbo DC JC vb
mbicJj Dmuu vJ[ iJlu lb J[l oI ckwku Lbyu. . . .

cnj^ JI jp vl HbpNl pjybo nCm H{ H{ mjkl nl. cnCv iHu jnu.

mbYpcnjp mbicj lb J[l jnu Cj Dmu Jl& iHlnjbv DCuJj Djbipy

mjoj MK vpc GH& ckj&yKv kunHjnv 2 npj mJj DC Sk npj HoU ITv mbicj Hu. kuM
ciu HpJj OJv iu, HC l nlu pKc PucU l Hjl Hju lJn mbYpjpbv Kyj uil l
 -33-

l J[ lUIjl Mv DbOjl uHv ymu. HC MK vpcv lUIjl JM kv jpbv ko kub. DC

nJj oIbv Iuv ojv ybOub. 1 HyJj 1689, ci&M<& J. 7 u mbYpjp Hk[u iu. lJnHmv mJJ
cnv 11 c& Hl jpbv c=lM p Jjl, Dmcv Pbp ou lu l[ vn. Djbipy j DC Dcv<
J=u l[Kybo Gj oub. DC O&b Dmcv GonjC pmcj Jub. 11 c& 1689 u mbYpjpb
jpb Djbipy sJCl kC Dbl Pu.

MKvpcv Djbipyu DHu c Jp kUJu. Djbipy lJn Dkup iJl nl. l ll[v
ynoji[Jj Du. l sJCynj 4 cubJj Dmlbv yoMnv vjH HJv ku<mn jpbv $J$
HMKl, [kwJj KUKU uJuu Jo<k H Iuv GbJv sJClv HjJl DCu mbilub. jpb
Gbb cOv cOv pjl HUJu pF&. lJj ybOv ymJuu jpbv l cvmJ $m nl nl.

yoMnmcj DCuJj lbv lmcj GYb kjCl Dub, yoMnv oIbpJU pTv lbv vnUub.
DC l Hjl iu. oIbv kol kCl Dub. HC O&Mu O[[HC& jpbv lmcj cv PkJu vn.
lcU yoMn mblHu. lvblj jpbv kmb cjb Jj yoMnv muuijbM Ku ku, DC jnuuKv
mjoju HJv jpbv Kpv DC p[pJnj kCb Jju HC l mbiCm jpbv c vkj ou.
kCl ciu mjojbv jpbM mbOv ybOub nlb ln mbiCm jpbv vkj ou, lJn yoMnv mJ& cnl ou
DC cmucv Oc& mJkju lj pJov oC lj oKJu. jpbv jnuuKv mjoju yCoj Gj oTv
mbilub k lP yoMnu mbi k, `` c=l DC nuDHbv YTv n MJp H$ pJ yuku HJ&
kjl vn. lc l o Oc& mJkv kc DOil mbHoC cu F Jl vmub lj yoMn DHu cui
cu oTv pJF& kv Il Dmu lj c l mv Jj kjv. Dmb kjCl yoMnb kuC Dn. `
Djbipy Gjv HmUumjK [u. ovn ob pY kHCl Jl Dm lv nkc m[u. ci
lb [U k{u iu. nv, jkwlybyU DJmLl jpbv Hjl kol kub. l oJm mbHu. lvblj 15 oJm
jpb DvqvJl sU kjCl Du. H{ HbOj oJml yoMnv DHu ckwkc nuJv kjiJu vu.

kjiJu iuJj jpb Skk DJJ l[l l DJJ k$bv Ku Iul MJ lb Mjso
kjCl Du DC cmlk HW{ Yv sJCl HjJv DCCl Dub. MJ l cmlk Hkv oCl Dub. jpbb
Mjj H[v llv o k{Cl Dub DC Mjj Gkj[Jj Hkv oub. jpb n M# kuMun cUl
nl. oIb kC, oJk Dbl Pu. DHu jpb nlMHC Hnl ymuu cjbv vblj l oIb
cmlkb DCv Yc- FbC mbicJj lUHju lJj Divmbmkj ku. Mjj nl uiub vJnlb.

jpb Dm Dbl Pu ylc ji[Jj Dmuu myF&, Mnjp DC jcjp bv cUu.

mbYpjpb Hlv myF& DC H$ yujp Mn oIn Djbipy ko yvu DC l sJCl HJu iu.
jpjcbv IF&IF&v jpY<k kv iHl ci&v HvnUi[Jj vCl Dub DC lb pJ JJu iu. jpjc
Hvnu iu n kUuJj Djbipy Hp lL JUu. lJn 300 vJ[k Jm mLojbmn jp iHl J<l,
kO yji, kO JHj, kO Ykj yvl, J<blj kjl, Oc&MU-oJub-jvl ckwkc kjl pbpu Hu.
MJpcnjpbv lb nll l kuu DHu lyl Ilu nl, l Ho jpjcbv Pu. lb
pvvKv JMUi[Jj k[k yboymll JCl Du. DC jpjcjp pbpu mKH HuJj lb
 -34-

ljyF& DC jpmyF& jCbv pbpu vCl Dub. lvblj 8 J<x cnCp 1698 H&bl jp lL jnu.
jpjcbv lLv kjYj ku.

FL Ymu IjC jpkjC Hnu Jn youu. HjbHjcC Lju H$ Lju H$ Mn ioJj

u H
Hnp, l v nl HjmLlu mcjb pCm
pCm jpjc n cnjpb omj H$ ioJj Du. DC
jpkjCyjyj jpOvvn H youub. ji[Jj jpOv Dl mlju nuu.

jpjcjp ioJj Du lJn Sk vJ Dbkj mJjpJ=#u Hl nl. jpjcjp pbpu pTv

jnu DC lb lvO cnCv, Dcl cnCv kjYj kjCN kl&=lJJv H<bk[ jp m$b iu. n mJ&
cnjpb kUHmv lb mJl Dmuu DHu Ijlu H<bk[v kjYj mbmkj Ilu nl. jpkjC
pJUv Hnub nlb. lbv DHu l&Jj DC M&Jj jp DyOl Jub. lcU jp pbpu jnu lj
JJ=Oo Djbipy nl mJjp m Du vn. mJjp M$ lyl iub vn. jcbHbl Dcl,
HjMjc $byk, Mbkjp vjC, Ovp pOJ. mblp IjH[, Kb[ yuuU, DM lj. Hjc, j^ukbv
Skpv jp i[ mbYUu. HC c Hjk Pu l jp uJC HOoll. MJpjpb kUlu
kCun Jlv Fvc oC jpHOol Dl kU ijp cnCv youJ uiu. DHHu Jlv mbYU
kjCb kc l l Jlvojbv kub DC Sk kj mJjp mbYU ku.

1689 cO pbpu pTv jnuu jp 1698 HyDjcO JMUi[Jj Du. lLv mbni[Jj Hu
DC F. m. 1700 mu 3 c&u mbni[Jj DpjHCl mJi&Jm Pu. lbvblj lb jC ljyF& b
nl m SkJu. lbv H{ 7 J< mnkNbyjyj c M&v yoMnM u{ ou. lcU m l
MKk[ jnu. ljyFv H$ nl MJp DC jpb omj jC jpmyF& bv Sk H$ nl, l mbYp.

cnj^ pbku cnCv F. m. 1682 cO Duu Djbipy F.m. 1707 HyJjcO cO viju c=l
Pu DC mJjpJj DmCjb M$b Yl Gljub. mJjp Ycv mJlb$l vm ku. HC jpkjCu Sk
vJv kuC cUu. ljyFv io v cUl Hjl mbYpH$ Mnjpb nl m Du.

Djbipy c=lvblj ouub lKl lyl ICm mJjp m[lbv cjbv DHuci v Jb cnCv
ciubv KUuu KU ui H[u. 1707 mu mbYpH$u kolv ckwl kjl lu io Jjm cnCv I<l
kv cWiu vIv iu DC ljjC DC Mn mm u{l ymu. 25J J<&Hl mll Djbipy kol
jnuu Mnjpb ckwll n mJHv JJb Flkb D&kjk nlb. kjC l ku, o yoMnv Mnjpbv v
Oclj kju uJub, v c=lob[ ou. Gu lbb uiv uJv oub. Djbipyv Sko c$ Mnjpbv cmucv
kjC I Ilu lJn YYl Puu mjCRv PvlVm yicpJU kC Yku DC Mnjpb SJp
ov H<bv yJC youl Mnjpb mk Pu. lHjJ ipjb ov cui Kb[jJ DC pippJvjJ n
ov cui yJu iu. DC cnj^Jj p kNn[ kmUCj nl l Ju. n mOo R Fs DmJ.

DM u<kj M#Cl DvvYJ Dmuu Mnjpbk[ cnj^l H Jlbv v Hm nl, v Hp, v

cCmb. DMJU lb ci kCKjHC GY jnu l yUp JvL. DHu clmHCv yUpHblbv ljjCR
 -35-

H#lv JUJv Dvkbv Mnjpb H#l DCub. Mn cnj^l DuJj ljjCRv DHu m DC
mvyUJj MnjpbM u{C vC& Ilu.

K[ MJHjpJU, F. m. 1707 Ov$oM oJM ljjC DC Mnjpb Hp SkckRv

Y[u, ll ljjC HjYJ nTv lbv Hvnu DHu ckwkc nuJu DC m Mnjpb nl
SkJu. JU yUpHblb clmHC kcu Du. lbv Ovp pOJbv Mn H#l DCub, lcU
u{F& oJM OvpR Hp u{u Du vnl. ljjC kunHju iu DC kjYj Hn uiu Sk
oMl ov mOj PuJj jl p il nl, HbF&l nl l Mnjpbv H{ F.m. 1735 cO jp JC
kv LbyJu. kunHj ioJj jpjcb H$, jpmyF H pvcuu mbYp jpb mLHv Pu.

pvJj 1708 cO Mnjpbv jpY<k kv Ilu. mJjplu jpkjCu vJv kuC

cUu. Mnjp ioJj Du lj jpkjCv vJv JUC Ilub DC Ymub io lb JbMpk[ Dmu
lj mb kW c$ youub. l HMJbk[ iub. HMJHo kCu vcb l c$ Mnjp jJl. cCm Gc
HjK n Mnjpbb kMu nlb. cnCv yUp JvLb Dblkuvblj lb jbpJ ypjJb HMJHoJj
Mnjpbv vcCk ku. DC HMJF& ku jbY Pu. MJjb ov H$ mbYp DC jpjc.
mbYpcnjpb H$ mlj Mn cnjp DC jpjccnjpb H$ omj mbYpjp, oIn vH$k DmucU,
b kumJmvblj Ymu IjC m Djm Jjm v jnucU ok Jjmb nl iu DC n lpmJ
ooHcv IjCb mbOkumjKb cboJub.

DC lJU HMJF& ku H IuCj yUp JvL Y ( HMJHo 13 vJnWyj 1713 ), ),

lbvblj lb H$, Dukk Hjcv FlnmmOo Puu Lju ypjJ ( pvc-
pvc- F. m. 18 D@im 1700
HMJHo 17 Su 1720 ), ), ypjJb H$ vvmny HMJ ( pvc 12 [mWyj 1721, HMJHo 25 pv 1740 ), ),
vvmnyb H$ Lju cOJjJ HMJ ( pvc 15 HyDj 1745 HMJHo 20 pu 1761 ) bv mJjp m$b
DHu nl Tv kjYj ku. cOJjb vblj lb ybO vjCjJ HMJ Pu ( HMJHo 13 [mWyj 1772 )
lvblj mJF& cOJjJ pvcvblj ( pvc 18 Su 1774, HMJHo c 1774 ) Um oJmbv HMJ cnC I<l
ku iu, HC kjYj ku l mJlu vv H[Cm DC mKjcyH
mKjcyH ykubv. HC vblj mJF& cOJjJb
vJv Sk vv H[Cmbv. kuu cb kju pm kuoHk uil, lmb ku DblumOo p oHk
uil l Yb IjCl oomN ypjJ Hv DJlju ( HMJHo 5 [mWyj 1796 ) DC HMJF& mbHJu
kjC ju.

DM jlv MJjb IjC ku, F. m. 1645 muHmv cnCp cnjpbv luJj nl

IluHmv lb Djm JbMp mbHHl 1760 Hl ju. Mnjp [mWyj 1750 cO DC kunHj io omj
mbYpjp 1760 cO mJi&Jm Pu. lvblj ok Jjmb ioJj mLHv Pu.

Mnjpb vJ&Cvblj ljjC pJbl nl. lbv Hjl jpkjC kub. ln jpkjCb Sk
koj knC Dn. Mnjp pJbl Dmlbv lbv Jjm MOCm mJl ku nl. n kvJj l
ljjCRv Mnjpm mbilub k, lb vl lbv iHlHC HviJm mj#l Ju Dn. Ijl Jjm Dmlbv
 -36-

ynj Jjm MOC k ijp ? n MJp cui nl. lJj Mnjp Jj k uiu. HC Mnjpb
Lju jC mkJjyF& bv kbiJ m ku DC n Jjm K Dmu DjH ku. m DHu nll
ICm ljjCR n yvJ Dn Dmb lbb mH cl nlb. cnCp SkkU pJn Mnjp cWiub lylv mv
mJjpl u uiu lJn ljjCRv Mn ll Dmu kbiJ ku, l kbiJ Dl mkJjyF&bv
uJu. HC Mnjp pJbl Dmlbv n I[v Dub vn. ci vvmny HMJbv l cui HviJnv DCJu DC
lbb jpjnC kjJub.

jcjp unv nl. lbv ioJj DuJj HMJb muuv kjYj uJu. HC l ljjCRv mnv
Pub vn. DHu nllu m nkc Skwk HMJb nl pl Dn n HnuJj ljCRRv jcjpbv Dk
kv kuul Jub. DC H{ Sk oJUl vvmny HMJbM Y Pu Dmlbv ` n Jjm Dmmu yp vJn
n HMJbmcj kyu kub. lvblj p Jjm Pu l vcc$ nl.

F. m. 1818 cO MvJjJ[Jj Fbpbb vMC H[kub. lJn ioJj Dmuu lHmbi jpbv
mlju Dvk kjjl ybOv Fbpbv lbv vcc$ jpHo oub. HC H{ Fbpb jpuY lnv Flk J{u
k lbv Dvk DjH lHmbiJj Jv lbv Sk H& ou. DjH cv kj, cHvc unv kbJ m
m[. lJn lHmbijpbv m m[C vC& Ilu kjC lbJj Puu DjH lv K nl. ci Fbpbv
lbv Hol kv kMm vTv Jub, DC lb ybObv ioJj ymJub. HC ln Kb nlb. uJkj lbvn
ioJv k{v mlj io mbHJv ku. lHmbibv DHu Jm jbi yHp iHl bv Fbiub[m HJv DHu
kHl Fbiub[ mjkjmcj cb[C KH lv ku 14 J<x Fbiub[cO jnv jbi yHpRv DLk lv ku HC
lbv M Dub vn. lHl lHmbijpbn kMl c=l nTv Ymu IjCb mlv vnmb Pub. Fbpb nl
mlj io kc iu.

HMJF& ku 1713 cO yUp JvL HMJ PuHmv, Fbpbv omN ypjJbv mY kjHl
cnCp 1818 Hl ku. SJ{ kul Dvk Slnmk IjC Gou Du. ll nl oY[, Mbo,
nUkj, HJj, Db, viHj Ymu...vv H[Cmb Yv IjC.. cj jml MJ nlbv mcK
MJn JiJi kjv Pu. l Flnm Dl Hn Dn.

HMJ IjC :-
:-
JO&v oMcK IjClu yUp JvL Y. bv pbpN mHmv pJ JJCm
mJjpl HTu Jub. oMJj lbv lbyjyj lb vlJF&k JUm Yv ybOn nl. Hu mJkj pM,
mmJ[ Hjboj b colv lbv Glk<& mOu. Dio Ku HjJv mjkj kjcO {l {l yUp
JvLbv kcJmoj, mYoj, mjmYoj DM c nHl DHu Glk<& mOu DC oulyo mjmYoj
cnCv vkwl nF&Hl lb ukkn J{u. Ovp pOJb cpalu Pu. DC lJn myF& DC Mnjp
Djbipy kol iucU lb kUp IC pyyoj lbJj Tv H[u. mJjp kjYj jcbHbl
Dcl, HjMjcHbl lvO, Jij clmb vpjl yUpHblb nMj Yjl nl. lcU yUpHblb
jpkjCln MjkJ Pu DC Mnjp cnj^l DuJj lb clmiju JJ cUu. Mnb cpa
 -37-

lbJj ymu. Mnb jpY<k PuJj lb cb$cb[Ul yUpRv mvklx n Ho cUub. lvblj p
ljjCR H#l nl lbv DHu H#l DCCb mcb kc yUpHblbv mcL&HC vYJub. Skk mjoj
H#l DClbv kvnp Db p mcL&HC mJjp Hc kvj Fbp DC m bHmv jKl nl,
lbJj Mnv ynjHbl HbiU DHu HMJbv HJub. kvnpRv n ylc uil l OJv uni[Jj Du
DC lbv Hbibv ko kub. DHuu mlj ioM, kn oCbICb vn, n lbv oKJv oub.

kC mbil yUpHbl n Sk kvnpR lJ[lv HMJb mk k Mklu Dm muu

Mnu cUu. lJn yUpHblb vcCk l kcJj kjCl Du. HC yUpHblbv ov c GHmLl ku. l
cnCp kvnpRv JCJj DCu c DOkjJj cCm lbmcj pu Hnp DC ynjHblbb HMJHo
iuub Dmv DHu lyl Dmuu Hbibv Dl ojyjl kn kbcl vn Dmb kvnpRv oKJub Hnp,
lm cu HMJHo u lj l ovn c ui H[lu. Hjl Mnjpbv DHu muuijbM Jj kv
yUpHblbv HMJHo oub DC kvnpRJj uni[ kyp kju HJub.

l uY cnCp cbpj FL 17 vJnWyj 1713 cO yUpRv HMJHo Jb cUu, HMJHo cUub

DC HMJF& ku H ju iu. yUpHblbb DCK omjb cb k& cnCp HMJHo cUuJj lbv
ouuu pTv Mnjpb cl myF&, mbYpjpb omH$ covmbi DC lb Hlv bv mJjpl
DCub DC omjb cnCp LF& mvon l ITv Du. lbyjyj pTv ypjJbv Hnubo ouu Hnu.
yUp JvL HMJb 2 Su 1720 cO, lb J ml Dmlbv mmJ[u kumJm Pu.

lb pi 17 Suu , 15 oJmbv ypjJb mLHv HMJHo Pu. lb kl=&lJ ynj Flnm

vc&C kv iu. DHu ybObyjyj, cpDHbyjyj lbv mJ& u{ ipJu. s$mu ybou mnu
pTv ypjbv lb mk ku. lcU s$muv ypjJbv DHu lmj H$ cvv lbv DHu oullu
lmj J ou. HVlu nNb KCn ypjJbv JClv cUu. DC lJU Y ou cmlv n
uJCmboj, nMj, vl&k. ypjJb JJn mJkj pMR kvM, kMyFM Pu nl, HC ypjJ-
cmlv c kjC Flnml ipub. ouunv Duu vpcyjyj ypjJb kc u{ Pu DC
vpcu kc MjC Jb uiub. JmF& kuu pbkv cj pu Hl&ipb puclv ypjJb ybObv
cp DHbv cb k& kub. ypjJb kUl nUkj-Mbo-HJj, DM Dvk Slnmk IjC vc&C Pu.
DHu D<l Skn u{F& v njCN ypjJb 28 Su 1740 jp, 40J J<a jJju J<cpJjv
kumJm Pu. HH [mWyjcO cpDH oKCv iu. c=l mc ypjJ 40 J<& DC
cpDH DJI HmlM pJUHm nl. 20 J J<a HMJHo Jjpcv nTv 20 J<&, DKb[ u{bcO luJj
ipJv jT cnCp ypjJ iu.

HjbHjcC DC Mnjpb cpaKlj, ypjJb H$, yUp ypjJ GH& vvmny bv HMJHo
cUub. 1740 cO ioJj Duu vvmny HvHl u{F&lu HjYJv cvmk lCcU mv 1761 23
pvu mJi&Jm Pu. l u{F&l cjb mu pM noju, lmb HMJb IjCu Hj cb Cnvb
o:K YiJb uiub. HMJb IjClu ov H< OjlLa H[u. Sk HMJb p H$ JmjJ DC ul
YT cnCp cp DHb H$ moMJYT. mib c=l oJk, k uJv pCj nl.
 -38-

HMJ IjClu c=lb ii Dm k ojJU Y IjClu ov ov YT HH mJi&Jm Pu. ypjT

Su 28 u kumJm Pu lj HH cpDH [mWyjcO vOv HJu. HvHlJj pvJjl JmjJ iU
uiv H[u DC mcMjynj yp-cmlv H$ pKc nTv Jju. HH moMJYT jCbiCJj Jjilu
iu DC HvHl HjYJv pvcO vvmny HMJn mJi&Jm Pu. vvmny HMJ Dcovl jml, cnWoU,
vv H[Cm, mKjcyH yku DM clyyj IjC Gou Du.

vvmny HMJ c=lmc 40 J<&, lb H$ JmjJ DJI 20 J<& DC moMJYT lMlu nl.
HvHlJj DJIb cj mv DnbcoMn Dyouyjyj u{Cm iU Pub. ouu yoMn vJv colu
n cj iu nl. mvHl nl moMJYT DC nUkj, Mbo, cnWoU bmjK clyyj mjoj lb yjyj
nl. Hjc kcljl vJnl. D[C nl l jmo Hl vJnl, Hm Hl vJnl, yjyj 3 uKb
ukbv Hu Ku Iuu Ovn mbHl Dub DMmjK ...lcU lU m[v ouuk[ mjkCb Yi nl.
mJM muucmul kv omj oJM YTbv lU m[ vC& Ilu.

yOJj H< M. 8, 14 pvJj 1761 mkU 10 Jpl JU. 3 uK ukb YjC Dmuub,
cOYi ypjyCi, kby DC lb j#Cm iukj mv jv kv YTbv lU m[u. Dyou
njbv n ylc DCuyjyj mbO J Hnl ymuu Dyouv Hpu nkc ou DC jCMbi Hbkv lb
mv cjbJj nuu kju ynj H[ub. cjbv DH# nl. u{F&u lW[ uiub DC Icmv Oou
mJl Pu. Jp Fs cjbk[ PkC nl. HC oHj l cpa Hju. vl D[K JiU nl.
lH iU uiv DbyjJj ymuu JmjJ H[u. DC cj Ku. HH Jjilu Hu l jT DC
cmlv b H$ mcMjynj.

u. JmjJ H[uJj
JmjJb c=l mu JiUb JUC uiC mbkl vlv jCbiCJj I<l ku
HUCN mv ymcj ku Dyou mvv ku. Flk k lb 32 k[ mcjbiCJj ju iu.
Dbop 28000 cj kHu iu. HvHlJj Kbokn lbv Yju.

omj kC, oJk mbi I[u l moMJYTb OjlLa H[uu #C. cunjjJ nUkjbv
jCbiCJv Huv kub. Gjuu Hpmk Sk moMJYT DC pvkp Mbo u{l jnu. oIbv p
Jjil cUu lv lbb D< k=lL& Pub. c=lv lbJj Iluu Iu c$ Hj o nl.

moMJYT u{l jnu. u{l u{l KH oj iu. F&u l ivc mcj Il jnu. Dmb kjl kjl
l Sk Dnl, mYJl kCn lb Koclij vn n Hnv M$ilu ov mvk lbci Hui kjl iu
DC l pJU pTv lbv Jjub, `` lc YT n kw ? `` YTbv ui lbJj DHu luJj GHmu
DC DJMv l lbM u{u uiu. l oI DC YT Sk. c Jjv YT lbM u{ ol jnu,
HC MJ l oIbv YTbv IU kub, HC Ku H[l H[l YTbvn l oIbv pyj pKc kub DC YTb
on mcjbiCJj kmUu. DHu M$b cmlk O[JiUb kv l oI ivcbv YTb on lL kv cmlk
c$ lUJj vub. u{F& mbHu. lb, I[-n b c=l on, DC jkwlcmb Ku, SJ{b jnub.
 -39-

omj oJM DO kMjp jCYcJj HnC kju Yml DC HKu ITv Du. kC pJbl Dn
k, kC DHub Dn k HnC m Pu. HKubv O[Jj HC DlJb, nj OJJ DC ci yjyj MHF&
O[ HjKl nl. on DHuk[ k M$k[, n HnCb m Pub. nl nl Sk vml O[Jj HC Dlub
DC on JUJu lJn DbiJjb kvKH kH[ on mjoj DUK HJv iub. on kMJj JUJuJj lKu
o[uu ov HCoj cln yj cnl mbiv iu cnCv on cjb lUJj DCu iu.

YTb Koclijbv DHu Ov DUKu DC l on YTb Dn m# Hu. kMjpbv ci

Dyou sJCl vjH HJv YTbb cmlk DCJub. ci lJj Divmbmkj Pu. Dlc kO Dvbll Juv
Pu nl.

HvHl u{F&v mnC Dc youv ku. c kuC cUu. vvmny HMJbvblj

lb Lju cui JmjJ HMJHo DOkj nl. HC l iU uiv j Pu. lcU 23 pv 1761 u
vvmny HMJb c=l PuJj cOJjJ HMJ Pu. lJU jIyoo n DvYJ DC ypjJb H$
DmucU lbv Ho DM nl. HC l DmHu PucU HMJ ojyjl H{u kUl kunb yp Hjub iub.

HvHlJv Hjll Dmlbv vl kn D[K nl. SJ{ c vjmbnj Pu HC vv H[Cm DC

cnop Mbo n oI YJ<lu mJjp ov Ykwkc Kby c$ D&kjkjl Ju nl. ` F&j l=C kv
j#u ` Dmb vv H[Cmbv DHu Dlcj$l unv Jub. cnCp l Gb iJll uHu DC cjkNbHmv
Ju. omj cnop Mbo.. pbv Flnm ipJu. l jCbiCJv Hjl plbv Sk DHiC I[mJj lbci
uiu. HUl Dmlbv cnopR I[ K[l D[KUu DC H[u. lJn cnopn Ku H[u. DHiCv
DHu I[ DJju Ku Glv lv cnopR HJj nj ku. DC lb DbiJj oiv ITv l vIv
iu. lJU jCKv vJ Sk cmucv yu HJj HC HKu kv vIu nl. lv cnopRv
Guv lbv mKH mLU HJub. cnopRv l GHkj mcv lu H{ mjmvHlHo oub. cnop kc
ubi[ Pu. HC cv mMkwl nlb. lcU lb nlv YjJ kcij Pu.

JmjJ HvHll OjlLa H[ucU, vvmnyb c=lvblj HC ojyjl H{ HMJ kC Dm

l{ vc&C Pu kjC l Hou oJoj HMJ IjClu ov H< nl. Sk HjbHjv nkoj Dmuu vvmny
HMJb lH$ cOJjJ DC omj nkwkv vn HC DvYJv DC Hjcv c Dmuu cOJjJb ul
cnCp vvmnyb ybO jIvLjJ cnCp jIy p Flnml lb vv GHlRv mOo Pu.

cOJjJ J 16J J<a HMJ Pu. HC H{ on J<z cnCp lb c=lHl lb jkwl DJCb kc
jIybv kub. ojyjl mjU mjU ov l H[u. l H IjIjlu YJbHl Hu. Fbpbv colu
DCCHl GlJU, Luuj, jbiu mJYJ jIyb cpu iu. cOJjbv kCKjHC Ijlu DC ynj
vpc-nojmjK M$ c[v k{u. HC J 28J J<a Dbil 10 J<& Ij kv ymuu #v DKj DHu
oJ mOu DC LTj iCMcbojl cOJjJbv DKj m Ilu. plbv jIybk[v DHu Ok
YJ, vjCjJ mbj#Cb Jv ITv DC jpj#Cm jIyoob nl pyyoj mHJv [U
 -40-

cu. cOJjJb bv yuJv Fbpb H[J kjC cmul iHlHC u nl. cOJjJ JmoJ vJ inmL
n kc kjl nl. l cmul c$ l#l Du vn. H{ Hvn l ci& nlUu. HC ln DHM ju.

cOJjJbvblj lb Ok ybO vjCjJ HMJHo Du DC llv vc&C Pu l FlnmmOo ``

kk cu JJ `` n cvJj pKc kv pCj mbi, p Dpvn uk Jmjuu vnl.

cOJjJb LTju 18 vJnWyj 1772 u mJi&Jm PuJj vjCjJ DC jIy HMJF& J

DCu mlju iu...kjYj m Pu. HC miUb JlJjC DmLjlb Pub. jIyb cnlJkb#,
vjCjJb GLUHC, ov H#bcO Ju iuu ojyj, cU ojyjb JlJjC i{Uub. cluy jpkjCb
DHHu vku Jjk iWOU cpJCj muu oC Gi, cU jpkjC yI[ub.

vjCjJ HMJHo Du KjHC. HC lb mJYJ GlJU, lH, DC DmLj. lcU HoHo ojyjM
clYo Jnu uiu. jIyn pJUpJU l mJYJ. lcU ln kjYj kju GlJU. jIyoobv
lb Hlj kjCJv kol Jub nlb. lb oKjKJj mcjmbi ij vcCk vjCjJbv ku
nl. jIyoob npN lUp HJjv mcjmbiu kl mcu kv I I Ilu. vjCjJbv ko
kj DC jIybv ckUb kjb Dm yl ju. ci mKjcyH DC cjy H[Cm bn cv Dbop
lUpv Ilu. Dk kjCm 3 uK H oC kjj kjYNbv ku. l r ITv mcjmbi,
ynojKv, cnbco FmH, Kjkmbi Dm j ijo oobk[ Du. jIyoobv lJj mn ku. DCK 17 uk
ll mcu Pu. HC DvboyF&, jIyb Hlv l mcu vJnl.

vnccC MvJj 21 D@im 1773 jp iCM GlmJ Du. MvJjJ[l iCHl Hpv DC kl&v,
HjCb, viC Dm mcjbY m Pu. ojyjlu OjCbv c$ knlj k Mpl DM kCkC Sk u
uiu nl. jIp Db HJ&lpJU DHu Hpmn Glju nl. 31 ljKu Dvbllo&M nl. vjCjJ HMJ
30 ljKu mkU jIp DbWv Yu iu. lLv HJ&lJj iu. iCHl GlmJ vcv lL Fljn uk
Du nl. mob mKjYlb pJC Pub DC HMJ J[Jj Du. njHbl H[k yjyj nl. J[Jj ijb
ioa pcu nl. cnCv J[Jj v pJ DM Jvbl HMJbv ku HC ljmOo, ijb i[y[ yboyml
njHblbv kju mbiv HMJ Jck#m MvJjJ[l iu. njHblbv pJC PuJj ijb yboymlm
b jJv ln pJu vIv iu. k kCkC njHblbvn nl HC l D J[Jj Dbcul F&u, DC
KvH&bl cpu pF&u Dbop kCu vJnl. l HJj c$ HMJb nuuRJj u# Jv nl. njHbl
Du lj k mOom pCj vn, jIpRv k kCkC uiuu Dn n kUuyjyj lv IF& ku.

vjCjJ vpu iuJj L[ JUl mcjmbi DC cnbco FmH 7-8 M ijo ITv
MvJjJ[ ynj pcu. obi m Pu. yOmbi pcojm j kv pcJ Dl Mju. Dl DuJj kl
lbv Hijm iuk u ku. HMJb Kmik[ FsHbl {j lbv oc Yv mbi uiu k HMJ Dl
PHu Dnl, lJn kj JUl Tv Hij ci. lJn LJu iuu pcJv FsHblbJj Jj ku. l
lLu i D[ uHu nl, lun j kub. ci ynkuu l pcJ J[ Dl Mju. Ku KubcO
Mv lbv u m ku. DC uW{ vjCjJb cnuk[ pu uiu. cnu ojlu Miov ,
 -41-

vjCjJ HMJbv, k uub l kuHv ou lJn l HJ&lyFk[ Du. HJ&lyFv mbi DUKu DC
HMJbv muu ou k n k=l lc kkbb Dn, cnCv lcn lbk[ p. l lcnu JJlu. vjCjJ
HMJ OJl oJCKvl Hu. HH cjkjn Hu. lJj ijbv kolv m[Juu jIyoo oJCKvl
Huu nl.vjCjJ HMJbv oob Hu c Iul col v ku. ` kk, cu JJ..` DM Dl&
mo Ilu. HC HMJbv MOl Duu mcjmbiv ` jJbv m[. vnlj oIb pJ plu ` DM OckJC
ku. vjCjJ HMJbv kkbv JvJC ku k ` nJblj cu kol J..miUb jp lcn kj..HC cu
JJ..n miU iWOU Hnv mcjmbiv oobv pjyv mbilub k k mHu m[ub lj n Dc pJ
IluMJ jnCj vn. lJn lu oj kj. oobv Iyv HMJbv oj uub. oobv oj uuyjyj l
HJjv vjCjJ HMJb H D{u..oob H c mu DC HMJ oj Puyjyj mcjmbiv Jj
ku. vjCjJ HMJ pi j Pu. npN Hp Ukj DC J[ iJF& vjy Hk HMJbv
JJu OJu lJn lbvn luJj IJbv pi pi l[v kub. pmob pcoj vjp vF&k
oobv yu uJ uiuJj ln C Ilu. Jlu ov kCyCvbn j cjCl Dub.

MvJjJ[l v Yl, v YJ<l Dm upjJC mbi I[u. mm YJb yU IC HjbHj

cWiubcO nl. cjbcO vn. HC MvJjJ[v Skuu ` kk cu JJ ` n ov Dl& mo Dpvn ukb
ol kU GcJv pl.

vjCjJb c=lv io H{ Jjm kC, mOkj kC nn vlv DO jJv Jub nlb. l

jubn c vc jlv. J[l knlj b[ u GmUu Dn n ynj mJ u#l Dub. HC
MvJjJ[ ojJp ijbv ybo kv Ilu nl. Dl jIyoo, lb H$ Dc=ljJ, MJ DvboyF&,
ibiyF&, HJ&lyFmjK Km cCmb DmucU lH u kjl F&vl. ynj yHbmjK ojyjlu clyyj cCmb
pcu. Dl kC pJbl kC c=l, k Pub H uil vJnl.

Flkwl oob pmo r ITv ynj Du. ` ibl Gjku, ynj KH k kjl Dm mJu Jjl
lv Dl pu mbilub. lJn YJvjJ lvO, mKjcyH yku, ypy Hjboj, cup IjH[ Dl iu.
vv H[Cm loJM iJl vJnl. mbOkU Pu. cMu Gp[l Mjjb lk[ Sk$ kjCm mJl
Pu. p on Hlv mKjYl ynj H[uu omu l on HMJb DM DUK Hu. kl on DCv
Ju. HMJb Hlv ibiyF& ml pC nf Ov ymu. mpplv DvboyF& mJ& kj Hnl nl. ojyjlu
miU ll HL&JYJl iU Pu nl. DvboyFv ibiyFv kHU H[v Ilbv Hnub.

DC lbv nkc m[u, ` ibiyFv DmHM& nTv cnv Pu Dn. lbv Kul kW[v J. ml pT
Mkl vnl l..` mJ& jpkjCb kvl l Myo oJJCmjK Icu. ibiyF& iY&Jl nl !

lL YJ<lu jpkjC Jn kCl oMv mjkCj n vl Pub . ibiyFv 3 cnv PuJj

mj clm iHlHC Skckbv Y uiu DC j cnvbvblj yjYF& cb[U pvc Pu. cO H{kj Ilu l
mKjcyH ykubv. lbv vv H[Cm, HJO&v, Dm clyyj mjoj Tv cUu. HMJF& Jb jIyoobv
 -42-

DHu vJbv DCu, HC ui l cncJj ynj H[u. l mJjl Dmlbv lbyjyj Dmuu Skk clm
knlj vcv HCl pcu. DC YJ oM mH Pu. vv DC yHbv m$ nl Ilu.

vv H[Cm DC mKjcyHbv ibiyFv iHlHC HjbojJj nuJub. lb j$boJm [l lu Iuv

oo DC DvboyFHmv mj# ku. F. m. 1774, Su 18 u ibiyF& HjbojJj ml nTv H$ Pu ylc
mJjpu kUu. HMJF& mJ& jpkjC youu . 40 oJmb mJF& cOJjJb vJv HMJF& Jb DCu
DC lb vJv kjYj m Pu.
Pu HMJF& mJF& cOJjJb vJv Dmu lj kjYj Dl vv DC
mKjcyHb nl Du. mOj youu. HMJF& vcc$ jnu.

jIyoo Fbpb col ciu iu HC ll D[ku. Fbpn lb Ljbv kbUu. oo Hjl HCl
Du. oob [mWyj 1783 mu kHjiJu DpjHCl c=l Pu. mKjcyHb Hlj kio nl
H[ucU ln Dkl H[u. DC kjYj HC&HC vvb nl Du. Gj kjYj cnop Mbo b nl
Du. ouu yoMn oj cnopR nl Du.

J SkJmJ J<a, mJF& cOJjJ mpplv Ku kl H[u. DC ll lb 27-10-95

jp Dbl Pu. jpm Jnu Hjl Sko kuC cUu. jIyob jbpJ omj ypjJ bv DHu
GHlRv Hjl
Hjl HMJF&Ho cUJub. vvb YJ kc Pu. ojyjlub jpkjC vmub. kC HHm kC
Hl vn DM ojyjlu DJmL Pu. ypjJbv iUu uJu Fbpbv Hjm c H[u vnl.

vvbv ljF&v cj m mbYUv Ju nl. lb 13 c& 1700mu kumJm Pu lJn Fbpbv

ijJj k{u. ` HClub l& mbHub DM vvbv Oobpu Jnu. lvblj Mbo- nUkj blu kl
DCKv J{u. F.m. 1802 cO MJbljJ nUkj MbJj uv T uil omj ypjJ HClv HUu
DC JmF&u Fbpb Du iu. Fbpb cijc lbYJl J{ H[u l kO mu vn.

F. m. 1803 cO Fbpbv ypjbv vcc$ HMJHo DOkj oTv MvJjJ[l DCub. HC MJ

1818 cO omN ypjJbv OUK[ FL Dk kv Fbpbv cj m DHu nll Ilu. DC
MvJjJ[Jj Fbpb vv p@k H[ku. ypjJbv, kvHjpJU Jju lvK vl kv kcb
JCl Dub.

cj jmll p H< DHu Hjcv Gou Du DC pbcU Slnmk IjC vc&C Pu,
l H< cnCp Mbo, nUkj, HJj, HJO&v, H[Cm, jml, Hjboj, yJx, Hup pOJ, DM Dvk nl. Lju
MJp cnjpb pCvblj lb kUlu kn IjC cboJl iu. kn vJv Gou Du. kn kJU
mjoj cnCv vJHu Du lj knRv jpkjCl jm ITv DHu m GcJu.

ll Sk nlb jCp Mbo b vJ.

jCp Mbo :-
:- cj jmllub, HMJb HH omjb cb clyyj IjCb cnCp jCp Mo bb.
ypjTb l[Hoj vl=lJKu p p cnCv lC M& ipJu DOj nl, l mJv DHu Glk<& mO
 -43-

mbO cUl nl. mlNpJU kCnjK[ iJ jCp Mbo Dm Ij ijycU ypjTb Hik[ yjij
cnCv kjl Du, ypjJb KUi[ yvu DC DC DHu ynojJj DC jTb JmJj cUJ
DOHl yvu. cp DHbv F. m. 1728 mu cUJ pbkuJj Mk[ 22.5 kwk jCp Mbo, 22.5 kwk
nUkj DC 10 kwk HJj, L J mjkj, DM JC nTv lIb cUJl mLHv Pu. H{ n cC
youl iub. Mbb IjCb H{ H{bcO KH vJHu Dub. mJlu Gppv n Mbb jpOv nl. H{
iJunj kuucU iJunju jpOv nuJv Mbb DUK iJunjb IjCb cnCv jnu.

jCpu cvyF& GH& vbyyF& HlvHmv pHH, ply, op, DC lkp n j Djm H$ DC
cyF& HlvHmv cnop pvcu.

ll pHHb Dbl Kvv Pu. cJ[ jpHlb Yb[Cl Mbo-nUkj mcu Pu. jpkjC
lHu uiub. jpHlbk[u uk yuC kju Du. pHH mvvm vIu nl. l DbIUm ymu
Dmlbv oi Pu DC lL lbJj Jj Pu. ll pHHbb vOv Pub. ui pHHb p jbpJ
pvkp Jjm I<l Pu. F. m. 1742 cO Ds&Jj yboubJj Puu mJj JU Dsxkjbv nuu kv
ply MboWv j kub. F. m. 1758 cO vvmny HMJv op Mbo bv Gjl mJN kv Hm
DCCm HJub nlb. Dyou HbpycO Du lJn op Mbo MluJj cnCp Dl njjHmv 40
cuJj nl. mnpk Dyouu D[Ju l DHu Hp ITv lJj iu. ouunv 10 cu Gju yjj
IJj lbv lU Ju. DC myp Mbou vpyKvJj HJub. cjbk[ lJU Hkwl Yu DC luJj
nl. DC vpyKvk[ nl ybok. 10 pvJj 1760 oJM myp Mbo DHu mjojJj ybok
ib J<&J nl DC DHu Hp HH cjl Dn n Skv op Mbo kn ukbv ITv myp colu
OJu. lH vCm c$ DJmj cUu vn. yj[ IJj op Hu DC M& ML& Pu, lJn
vpyKv Hp pj ci nu. lb jM H[u. op DI[u nl. lboKl lb mjoj MJbljJ
pioU iU uiv H[u. l Hnuyjyj l DJMl op lb MJ k{Cm H{ OJ Il nl.

HC l JU opb kMl ybok iU uiv l pcvJj kmUu. lJn klyMn n vpy

mjoj pJU Du DC lbv cnCu, `` kwB Hu, cj mL lc Dj u[Wi ? lJn opv pyy ou, `` yWi l
DjY u[Wi.. lJn klyMnv mblHv lb Mjso ku. HvHl mbclu n Hnu yU.

opRb n yCoj Gj cjb Flnml Dcj Pub.

kkb colu pvkp OJu, lbvn iU uiu. HC c=lv lJn ouub pJov vblj Jmu kub.

HvHlJj YTb nlKu jCOcUl lkp Mbo M$ iU uiv OjlLa H[u.

DC pHHb H$ pvkp Mbo..? pvkp MoW c=l lj lbM j uHb[J KUu. DO

pJov DC ci Dbl..pKc pvkpu yjKo&j vJ Dyou mvkv DHu sJCl DCub.
pvkpRJj GHj uJu. pvkpRk[v YjHj ob[ Jmu kv lbv m[ lv Jj ku nl. HC
pvkpu DHu mjoj D<OHj kjl n ylc DyouHl Hu DC lv lJj Jm v ymv
 -44-

kMm cCmb HJu. yjKo&ju n ylc uiuyjyj lv pvkpRv j cv Hv kub. Mbo

IjC H{n H{lu DCK Sk oH OUl i[u iu.

cnop Mbo.- cnop Mbo n jCpR DC cyF jbpJ. cyFM luJjM uiv uJC
HOolv jCpRv JJn ku, lcU cnop jCpR Dvjm H$ nl. HvHlJv vlv JJv DCuu ov
Kbo clm cnCp vv H[Cm DC HvHl u{F&l H icJv ubi[ Puu cnop Mbo. jCpR Mbb
Djm JbMp mbHu. HC cnop Mbo pJbl nl. lbv mjoj DHu vJ kv Iu cnld m H[u HC ci
cnop MbmjK cjyy jpkjC OjbOj clm cnj^u uYu. lbv DC vv H[CRmbv cUv KH
cb jpkjC kjl Fbpbv mJjpl JM k ou vn. SkkU ouu oj DHu nl Dmuu
cnj^ jbi youu DC cjbJv m uJCb DMkw Pu kj Gj kUl I[u. cnop Mbbv
yoMnu ioJj ymJv l kUp ICSJ{ YJ cjb ouuJj H[u. cnopR Hjc KH c nl.
kJl Hp Mkwl lbv DUKv [ yv vJ W DOkN nlKu lbv FbpbM u{Cm
kJl Hp GYju.

HC 1794 cO cnop c=l PuJj lb HlC ouljJ n iJunj ioJj Du. cnop
vH$k Jju. lcU J 15 J<a ouljJbv m cUu. JmF& lnv 1802 mu ypjJbv lyl
Iluub Hnv ouljJ DC viHj Ymu FbpbM u{u Sk Pu. Hu mbHJCj Jumu DHu kBHyu
DC mJnvmvd mLojbmn oIbmcj FbpblHx u{u Hp ITv Du. Mbo- Ymub Hp pJ
DC KUC ov vb ykwl Hmju nl. GpJ yp Ykjov iJHM pL Mbbb DoU, lmb
lHKv DC kJl Hp [J yp DmF& iJHM nl. cC Hp Ykjov - DmF& ov iJbcO
Hmjuu nl. mv b[ nlb.

Jumuv cjb HpJj nuu {JCm pJ-KUC vo mbicpJU HGlj nl, lL

DHu Hp vTv vo Dub[u. Gljk[ cjbv ou&# kub, n Hj c k Mbo Ymu bk[v
Pu. kjC Jumu Hp cjb Hpbmcj DuJj cjbv DHu Jnb youJ uiu. DC n
#uuk k Mbo-YmuW HjYJu kjC ju. b[ M&v ovnk[u Hp u{u. HC cjb mvHl
iJU Dk vC& ICl kc H[u. oHj 3 Jpl m Puu n u{F& mbOkU 6 Jpl mbHu. vC&
Fbpb ypv uiu. DC Mbbb Mkwl Dbl Pu. DC ln DmF& Fbpb yjyj Puu u{F&l
nju. lvblj iJunj mbmLv yM pc Pub. l mu nlb 23 mHWyj 1803.

viHjkj Ymu :-
:-

jpjc cnjp pbpu iu lJn lbyjyj lb j#Cm p uk nl ll Hp Ymu nl.

lb HlC Hjmp Ymu. Mn mJjpl Tv jp k uiuJj lbv Hnu DOj oCNl Hjmp nl.
lcU Mnbv lb mLHv viHju ku DC lvblj Ymu IjC Hjc DC jpkjC mll J=qOobil
nl iub. kvnp, myp, jIp Dm Dvk jCOjbOj IjCl Pu. HC MJ DmF& u{F&l
ouljJbyjyj n IjC JjO cJUu. MJ ok JOv vkv Fbpbv nn jp Dmlbilu vub.
 -45-

nUkj :-
:-

ypjJ HMJbv cunjJb Fboju mLHv ku. cunjjJ nUkjb IjCl lb H$ Kb[jJ cnCp
DnuyF Hl, u{F&l cju iu. vl cujJ nn cu. Jp nUkjb c=l Hkwl oozJ ju. omN
ypjJbv lbv n HKu oTv j kub. omN ypjJ kUl HC ojyjl DviWo cpu.
jpkjC Yjkl iub. SkckbJj J&mJ cUJCm vlk HlUn jmlUu iu. Jp DC MJbljJ
nUkj n oI YT yb[Kj kjl IjC nkwkbm u{l Dmlbv ypjJ HpM lb mcv Y[u.
mjoj yH iKubv Jpu Hk[ub DC HCl ypjJk[ HJub. ypjJ, yUp kbpj bv m[yOov
Jpu DO y[ l[v KH cju. 200 Jj kc cv ui n Hu ybOv D{l vu. l ll
Dbl PuJjn 24 lm Hl lb MJ lmb J[ kl cOJj Tv oub. n kj 1801 mu 16
Suu I[u. Jp vI=&C nlvblj nUkj kjC DCKv IUub. Mbo, nUkj, HJj, oY[,
lvO, HJO&v, viHj Ymu, Db, ikJ[, n mj mJjp Ybl SkSk Kby kmUu uiu. DC
1818 Hl HbpyHmv o#Clu mJ& Yjllu mJ& mbmLvk Skk kv Fbpb lyoj Pu.

nojyo vpc Gud-cuk :-

:-
Yjl Flnml vpc Gu-cuk n Sk Ju#C JkwljK o#Cl m ipJv iu DC Flnm
vc&C kv iu. IjCl Dp, yHHmv miU Hjc, jpk l&, Mj, yOoJv Dm vHpu.

vpc Dp KJp Dyo n ckwku pCm mjlu Hu DC ci FLu Pu. ckwknv Hjl
lbv l Djbipy kjl jnu. l kc l[H Hnv Djbipyv lu kuKv n kly ou.
KJp cui ipGv nn Hjc, DC c jpkjC Pu. ipGv cui cnCp n nojyo mbmLv
mbmLHk vpc Gucuk. b omjb vJ vkuKv. v. vpc DF& n MnpnB Jpj mouuKv
cui. lcU vpc jkwll ovnk[ clmHC, kJypHC, jpk l&, M&, HjHj Gljub.

Djbipy c=lvblj ouu jpkjCl mMkwl kCKj yoMn vc&C Pu vn, p kn yoMn
Pu l `ioJj ymJu iu vnlj ynj Hku iu ` kj nl. Mnjp mJjpl Tv jp kju
uiuJj ouunv mo ybObv vpc-Gu-cuk, Dl Y<l o#C iJnv&j cnCv HJC ku. o#C
mn mYb mn DOkNbJj n DOkj nl. n clm cCm KH jpkjC KUu. Lju ypjJb
DC mbI<& mll u jnu DC ojJU ypjTbk[v u HjYJ HlkjJ uiu. KuC, vus,
HuMl, cbi MiJ, YHU, mJ& kC ypjJbv lu kW[ub DC MjCil unv Ilu. MnjpbJOo
lb ybO kunHj mbYpjp, bvn vpcv LJub DC oIbl kuil uJCb jpkjC kub. ouu
DC o#C Yjll m uu.
 -46-

ouu ypypHjk[ Hnv v o#Cl mJlb$ nC mJHvb Hnu DC HJa Djbiyo jpOv youv,
nojyo n DHu jpOv ku. n vpc F. m. 1748 cO Jju.

lvblj Duu l H$bv vmjpbi, muylpbi DC vpcDu Kv bv Hjl Lju cOJjJb

kUl cb jpkjC kub. lvblj Duu l Jjmn cnj^, kv&k, ci H-Fbp jpkjCl
Glju. cj, Fbp, vpc DC H bl mll u{ u jnu. cjlbv vpcv DHu cubv cjbM
biu mbybO J ` Dm GHoM ku.

Fbpb kUHl nojyo mbmLv jpJmlj SJ{ b[ nl, DC l jp Flkb OvJv nlb k
Fbpbv lbv nl lj uJu vn, Gu mJlb$ jnC, kbJ Hkmlvl mcu nC H&n ou. yM
vIv iuJj mjoj Hub clmHCcU MJ vpcu mJlb$ Yjll mcu JnJb uiub.

SK jiv nUnU mJ& Mjj ly IJ DC Mjj HKv kJb lm Fbpbv Yjl mJ&
mbmk=l ly ITv l c[l[ kju mJl ku. mbHC& Yjl lb nlKu SkJu.

vJv Hjk Dbcuu mJl Pu. HC Dbcu Sk JiU Hu nl. H=LJ lk jKbMJj
Fbpb m nl. piYj Fbpb m nn vl Sk JiU KUH nl. Sknl DbcucU jHl
Ilu iuu Dik bl mj Jiv piYj Pu. lL uiuu vJvJv MObn Ho piu Pu.
lb Y<n piYj mj Pu. Yjl Sk DKb[ j^ cnCv Gou Dub. pilkkjC l Hnu Go
nl. kJU Yjll vn lj jHl vHuv HjYJ kv Fbp lLn Jj{ nl. omjk[ Dcjkln
lb mvk nuu m nl. Sk pilk mOM nCk[ lb Ju u nl. lb DH
Mu JmJ Mlkl ynj Du nl. l M MJ JmJ Mlk Hnu DC omN pilk Oov
Pu. l Fbp m Dl Hn Dn.

Fbp m :-
:-
F. m. 1600 DmHm JHj vJv YjlYcJj H JCN Fbpbv JHj kc DC jpkjC
pml KUJl nUnU H{u 200 J<cO mybO YjlJj jp kub. F. m. 1818 vblj Fbpb Sknl m
YjlYj m Pu, HC kn J<&l Yjl pvl nUnU puc Hjlb$ln Imcu uiu. YTybok
Ho, DC nbo cmucv l{ J{Jl bv jpkjC KUJub. kJl Hp, DC DOvk Oolb$%v b
pjJj Yjl mOMbJj Jp cUJu.

mJ& Yjl nlKu DuJj Fbp mv DHu Kj vKb oKJu mJl ku. mj oM lbv
DHu DbcuKu DCv mJ&Yc Jnb nlb, n cnlJkb# Dl uHv jnu vJnl. Oclj, M#C DC
HjbHj c[l[, puc ko, J{uu Mlmj mNbcU Fbp m Hm YjlJj DJUu uiu lJn
FLu ukvk mvj HbpNl yv Pu DC Imclv ynj H[ O[H[u uiu.
 -47-

omjk[, cbl mbmLvk p Sk kU oMYj jmll c c mjoj nl, pbv Hjc ipJv
DHu sH kjYjJj H[u nl, l Ji mbkl D[ku. mbmLvkbHk p vH$k nl, lbv Dl
ok Jjm Ilbv Fbp mjkj HjJvi mkwl Jnu uiu. ok IT v ol, lb mbmLvb Kum
Jnu uiu. lbln j< J{u uiu. Dm Dvk mbmLvk Pu. kj jC Vcc, Jj
vvmny HMJ, PbM jC n lvn IjC yU nl.

kj jC Vccvn FbpbJOo mbI<& ku. l cui F. m. 1824 cO Jju, lJn lv

MJubiHH vJ cui ok Ilu. HC u@[& [unmv HjJvi ou vn. jCv l nkc cvu vn. lJn
20 npj Hp jCJj HJu. jC Flkw M&v u{u k Fbpb kwk HjYJ Pu. HC Hjl Fbpbv nuu
ku lJn c$ l Hk[u iu DC lu yunWiu lbil Fbpbv Jub. 5 J<v jC c=l lbil
HyDj 1829 cO Pu. l cuu Fbpbv cv kub DC kj Kum kv kub.

knlj kv n Fbpb yo Dl IuJu Hnp, n Jj Yjl mbmLvkbcO yUJu uiu.

ijy DC cbl, miU Yjl Dmbl<v Dlu Dl KoKou uiu. GjHmv o#CHl n JCJ Hu.
vvmny HMJ, ll H, PbM jC b JCJl mcOmjK Dnl H[u.

omN ypjJb c=l PuJj Fbp mjkjv vvmny HMJbv Jjm cnCv cvl oCb vkjub. l
nkwk Dl ypjb jbpJ, vvmny HMJbv yUJj pjJj cUJ nl. PbM mbmLv knCn l
nl. PbM jp ibiOjHbl bv ok Ilu DC omj oJM lb c=l Pu. l JjuJj jCu DHu
nkwkbm luJj nl IJ uiu.

u{ mJl Kjb lj mlj cnjpb Hoj Dmuu jbipyH iHl DC vvmny HMJ
b Yvblj Pu nl. Fbp mb Gv kju knlj kju nJb SJ{b oIbv pCJl nlb.
HC k kjJb l kUl vJnlb. oIbv iHlHC mJ& mbmLvkbv Sk$ DCCb m kub. HC lm kjC I[ub
l cjl mvklUJj I[uu Sk mcv Ivb. cjl lUJj I[oU HoU mvkbv ouu
k[lmbv i DC [kj jy uJuu Dml DM ylc lUJj Hmju DC mvkbv l olbv l[u
ui. cnCv mvkbv l k[lmb v JHjC vC& Ilu lJn iN DOkNbv vkj oCNbv lbil
[byub. DC lv vc&C Pub l 1857 b mJlb$Oo.

11 c 1857 oJM Flj MHF& pJn kJlm ynj H[u lJn iJlu ukbv lbv nkub
DC cnub k lc YF&ybobv iN ukbv lbil [byub, lb lcnu kn kmb Jl vn ? k iu
lc mJYcv ? JkwJj mj mvk yLju DC lbv Fbp DOkNk[ DHu YF&ybob mk
kjC ciC ku. lJn kcb[bi D@Hmjv lu vkj ou. SJ{b vc GJu kjC jub. lbv
iN ukbv cju mJl ku. n uC JCJmjKb Hmjub.

klu MHbv ITv mj obi kjl ouuu iu. lL 80 J<& ynojMn pHj n ciu m
MJ jp vcc$ yoMn uu kuul jnl nl, l vJv n HjJu, lu jp kub ` Kuk Kok
 -48-

cuk yoMnk ]` DM I<C kjl iJiJl H uiu, iNbv c uiu. ci lLv l vIu DC o#Ck[
u uiu. lHl ouulu Fbpbv yJm Dbyunv Hp ciJu. l Hp u j-H oJm uiu
DC vblj Fbpbv ouulu yb[ c[v k{ub.

PbM :-
:-
1857 mJlb$ Ool ]`` PbM jC u#cyF& `` vJu DvvmOjC HJ$ Dn. Oc&Ool
PbM DHDH D{u iu. cnYjllu ojp MMHu oM jp. F. m. 1531 cO lH ybou
vJ jpv FL m mLHv ku. Ds& n lb jpOv. l IjClu jp yjmbi poJ ybou jpv
Ds&pJU 6 cubJj yUJblHj K[l 1613 mu Sk cnu ybOu. lb vJ cpcnu. l H{ PbM
kuu vJv mOo Pu. J$Jl DC H<HJl vb yUkwl bl mLHv Pu. F. m. 1728 cO
Lju ypjJb kUl ypjJ, ybou jp s$mu colu iucU cjb l oMl JM Pu.
cjb lyl Dmuu oM kjYjm Lju ypjJ HMJbv DO vjMbkj jpynoj b,
vblj Lju cOJjJbv F. m. 1769 mu jIvLjJ vJUkjb mLHv ku nl. lvblj MJjcHbl
jcbjJ DC F. m. 1835 cO ibiOjHbl DM Jjm HjbHj Pu.

HC PbMl F.m. 1857 cO u{F& m nCm DO Ivb cuk Jju m Pu nl. PbM
jC u#cyF& n Hj cjHbl lbyb kv. HHCm cjHbl HCl Tv HMJb kjl
mLjJu. HCl Fbpbb vMC uiuJj HMJ ypjJ omj b ybO cCp byjyj cjHbln kMu iu.
lL cCpR kumJm PuJj cjHbl Jju ypjJb Du Du. cjHbl YijLyFv Sk kv
nl. cvkC&k lb vJ. lu cv cnCl. cv DlM nMj, O. ypjJ lu syu cnCl. l ypjJb H$
vvmny DC H b H$ ll byjyj KUl c Pu lbmjK I[o[ DC luJjyp
Mku. ojJj I[o[ kjCl l DC vvmnyb nl O MkCjb kCn vJnlb Dm lkU Jo nl.

cv 12 J<& Pu lj l JJn Pu vn. lcU miU bll Dmlbv PbM jp ibiOjHbl

DHu omN uivm JO MOl Dnl DM ylc ypjJb kvJj Du. cv DC ibiOjHblb JJn F.m.
1842 , $ M. 7 Mk 1899 u Pu. ibiOjHbl UM pJUHm DC cv 12 J<&. uiv kv cv
PbMu jpJ[l Du. lb vJ u#cyF& Jub. jCv uiv PuJjn DHu Jc, I[mJj, luJjyp
u Ju DC iJlu ykbvn lb M#C oub.

F. m. 1851 cO u#cyFv Sk cui Pu, lb vJ ocoj Jub HC j cnvl l iu. lvblj

L[ oJmbcO ibiOjHbl Dpj H[u. lcU Jjm pj vc&C Pu. 20 vJnWyju F.m. 1853 cO
ibiOjHblbv DHu vllu Dvbo vJ cui ok Ilu DC lb vJ ocoj Jub. ok JOv
omj oJM 21 ljKu ibiOjHblbb vOv Pub. ci yM iJnv&jk[ ok Jjm jlmj cbpj cib kc
jCv u kub. HC Fbp mjkjv HjJvi vkju. Sk pnjvc k{v PbM vijkbv mJl:u Fbpb
vijk cnCJv IJb Dm DoM ou.
 -49-

l pnjvc ITv mJl: Spb Sum jCk[ iu. jC u#cyF& k H[D[ ymu nl.
Sumv l pnjvc Jv oKJu. lJj mblHuu jCv lJ<v Myo Gju..` cj Pbm vn oBi `` MJp
cnjpb ` n jp JnJ n l R Fs ` op MboW ` yWi l DjY u[Wi ` cjb Flnmlu
Dcj cb$bSJ{b HJ$ jC Myobv Yjl Flnml cUub. i. p. [unmv Jjm vcbpj kv jCb
jp Kum kub. DC jCu kuu m[u uJu. jC iJlu jpJ[l pTv jnu. PbM nll
IluJj Fbp DOkNbv icbm JmjK pvlu DC jCu oKJCj KH vC& Ilu. jC mbH
Kum ku.

Fk[ ouul Huu cjl Hp miUk[ Hmju DC iNbJOo Gk k uiu. lJn

PbM Mbl nl. HC ybiu jpcWk[v SkpC H$ ITv Du DC PbM u<kjlu oJmbi, pmbi,
povmbi bv GJ kjCb jJv PbM mj H&Jj nuu ku. DC mJlb$ Oou PbMl mJl
Pu. l ljK nl 5 pv 1857. c i[y[ G[u. Fbpbb DJmv iUub. lbv jCk[ ObJ Ilu DC
DHu ykcubb j#C kj Jvbl ku. lJn jCv, ` c lc ko Dn, v cPk[ m, v Hp, v
Hm , c k lcb j#C kjCj ` Dm Gu Mv Jju. lJn mJl: j#Cm vF&upv Fbpbv lu Hjl
jCHo ymJub.

jC Hjl kuul JmlJu Du. PbMlu yb[Kj mvk jCk[v Hm ITv ouuk[ vIv iu.
jCk[v Hm ITv GJ kjCj vIv iu. plbv `` Kuk Kok, cuk yoMnk, Dbcu jv u#cyF&k
DM I<C ol vIv iu. Fbpb iln H{ k kjb Jj Jj u nl. l HjCc cnCp mj
jp c Hp ITv PbMk[ uu uiu. DC 21 c& 1858 jp PbMmcj lv lU ku. jC
PbM j#Cm mJl: H< HMKl mpp Pu. 10 oJm IvIj Oo Pub. HC l Sk mjoj
oupmbi Fbpbv Hlj Pu. lH o HlbcO ypj Yjuu mH[u lJn Dl HjYJ DU Dn n
mNb u#l Dub. ll H colu Du HC lb HjYJ mj jp v ku.

4 Suu 1858 u mJv kuu m[ vC& Pu. jCv l j$ 12 J<& ocoju DHu
HM Muv ybOub. lm Hkwl Sk H Hu ITv jC iHl Jv ynj H[u. Fbpb J{ DC iml
u Dmlbvn kM vmu n mj un Dbyl kjCjb jub. 125 cubb Dblj 24 lml Hj kv, DJbl
I[o[ kjl jC kuHu vvmny HMJ DC ll Hk[ Hu. lyjyj Jml nl l pJu
pJ oCN l om kM, mboj DC cboj. jC kuHu Hu lJn l DC l I[ Flk ocu nl k
I[v O[kv pcvJj Dbi kub. jCn Lku nl. Hv jCu pJCKCb mcv HJub, HC jCv
DCKv Sk ciC ku. l cmk HU m Pu nl DC lmn lk[ J vJnlb. lv ln col
cilu. Flk l DJmL JF& nl.

HC FLn l Hui kjl Hu. iuJupJU Hjl Oc Pu HC 3 oJmbvblj jCu lU

m[J uiu. ci miU kuHnv vIu DC iJunju Hu. 1 pvu iJunj oJC ovkjjJ jpJ[ DC
iJunj HpM u{v lv kuu ly Ilu. jC Dl vJblHC mj#l pi H{ Jj kju uiu.
lLu Kpvn l lyl Du nl. jJmny HMJ kuul jnu HC jC DHu 250 mvkbyjyj
 -50-

Huyil jnu. kJl Il jnu. H{ uJj Jj kjl jnu. u{C vckw pi njl jnu. Fbp
Hp Cj nn lu cnl nlb. lcC mj jp y. qmcL DC kv&u j[uu ITv iJunjpJU Du.

17 pvu y. qmcLv iJunjpJU 4 cuJj kk mjF&u lv Hpmn lU ku. Dl jC

lUJj nuu kv jC HjYJ kjCb Muuk jnub nlb. kv&u qmcLv lJj nuu kjb jJv Jub
nlb. qmcL, , DC j[u mvmn Sk$ Du.

17 pv 1858...
1858 jC H< uu HMK Iuv Oom lj Pu. lJ{l kv&u qmcL u kv
l Dmu Kyj Du. omv DCv ouub mjyl HTv lv I[Jj DHu cb[ Hkwk ku. Dp lv
Hik[ vJv I[ Ilu nl. kjC l u[k I[ DJbl o[v Lkv iu nl. lyjyj cboj DC
kM nl. jC Jiv qmcL .. M$ mvl Mju DC mHmH Jj kv luJj uJu uiu. jC
ovn nlbv u{l nl. lb l luJjyplub lp l Hjc Hnv qmcL Lkwk Pu. KCKCCN luJj lHb
iU, pvcOub k[k Tv, ukb Dj bv OoYc oCCv iu. mcj M$ jkwlv cKuu jC
ovn nlbcOu luJjRv yYv nTv u{l nl, I[u DHu cb[ oyv FMj ol JUJl nl,
mcju Ku kmUJl nl. DC Flkwl Fbpb vJv lk[ Du. l ub{ jcU jCv DHu
I[ ynj k{u. 10/12 mJjbmn jC H{ vIu kjC ci Fbp uiu nl. Flkwl cboju iU uiu DC
l kmUu. Fbp jC Hui kjl nl.

jC H{ pl nl, Flkwl Dvk Sk vu Jl Du. jCv I[u b oTv D{ Du[

FMj ou HC I[ vJv nl..kju.. subi cjv. Iu iu IcUu uiu. Flkwl Fbp MHF& pJU
Du. lbM l u{u uiu. Skv l cmlkJj Jj ku. lJn jC [U ynj Hv Du. lj jC
u{l jnu. lJn omNv l kMl luJj KHmu. jC OjJj kmUu. l ilu JKv H[uu
cl cuJv nj ITv mvk vIv iu. lbv DHC Sk M u{l nl n kUubn vn.

jCyjyj Dmuu jcbjJ oMcKbv l on Guv pJU PH[l vu. DC lL Dmuu

iJl ibpl Tv lu Div ou. jCu Hk[v oCNu Fbpbv y#m pnj kub nlb. jC FscC
lb MJn l Jm ukbv Fbpbv cU oub vn. jC lJn Hkwl 26 J<& nl.

Sk lpmJ oHMK Dbl Pu. Sk Jp OjCJj kmUlbv Hjkbv pUl vnM Pu DC

Ojlu cUu. PbM H[u. HC jCv mJi&l DjnC kub. l ppJu Hjcv, kOn v JmjCmjK
Flnm jv l vIv iu. DC jJmny ll H HM iu. vvmny HMJ b JkC i{ jnu.

( jC kc H< HMKl DC jC Hl ibiOjHbl kjYju, Gc Mmk cnCv mOo nl. HC

mbOkU Pu l HnjJ kjl Dml. qb oiv, kH[, kMY< kv DHu cnul cnubv DCv
JU IuJl. jC D<lu l i l c=lvbljn mbHu vn. HCl l luJj Iluu, H<
HMKlu HlU p Yil Gyju Dn, lci p vcboj Dn, l D<Yj qb Yck kv
ipuu Sk mcL&Jv v vJb Dn, iiu k cnCJb ? )
 -51-

YjlYj Hmjuu mJlb$ u{ Gk, o#Cln Hmju. vjibo YJ Dml J unvc mbmLvk,
mJ& mJlb$Ool mcu Pu nl. HC YjlYj Hmjuu n yb[J, nUnU JPu. Yjll Fbp kc
jnu. lb pC Dpv JU Du vJnl SJ{b vl cnCu. Gu, F&m Fb[ kbHv kjYj mbHv
Fbiub[ jC vJv kjYj m Pu.

Jjm vmuu jpb DHu

DHu HbKKu IC Fbpb OjCcU YJ<lu DKb[ Yjl vc&C
kuC
Pu. Fbpbv n l kUl muum H kub Dmub lj l YJ Yjlm cUuu Sk c kuC nl.

1857 58 mu mbHub. lHl Sk vJv c u Yjl kumijl Dkj Iu uiu nl.

lb vJ nlb ukcv Uk, uu upHlj, yHvbHu, HjpMn cnl, iHU k=<C iKu, .. Dm Dvk.
mNbv DHu lCHCl jpk m {JUv ku. Fbpb piYj vkwk JnJ cnCv Ukbv
vKNbJv uC ni ci& mJkju. lk i kb DOj k&kNbcO [Ju uJu. Fbp
k c cnCv lbv l ci& FbpbJOo M cnCv JHju. Yjllu Yjll lb SKo Dv k=l
o[Hu iu Dml. HC piu kUu vml. cnCv vuv mvoMj ci& vJ[uJj piYj l H[mo G
uiu. ll ovo jpn Ku lbJj uu. lbiJm I[u. cb[u 6 J< M# Pu. HC l
kuuUlvn mJub Yjlb Y<C ` iljnm. ` oO&j mbkbn mvb kjC yUk cvmkl n ukcvbb
JYJ nlb. Fbpb DljM b GI[ mbI<& m Pu. llv vIu ncu UJU. 1920 muHl n
mJ& mJlb$m& #lpHuk[ iu. ` DkM kmUub lj c l slJj GY jnv ` cnCCj n `Dmbl<
pvk ` 1 D@imu 1920 u #lpHuk[ iu.

JmJ Mlkl jpk mbljl u kU GodYJCj JoU vnb pilk jpk m HuJj
omu uiu nl. jpMn kuHv uH nT uiu nl. jpIjC c[l vICj DM vnb omu
uiu. vJv Jjb bl cU Oju uiu nl. vmcO ukjpu mJl Puu nl. Fbiub[cOn
jpm mbHl Tv ukMnu jbY Pu nl. jHlu Dik blcU ku& ckwm&cU Yb[JuMn
pv kuHv c[l vIv kcij m n vJv Jj pu uiu nl. kcvPcd, mM@uPcd, DM
vJvJv JjOj ukcvml Hmju uiu, DC Jjk bln pvc ITv J{u uiu.

Diklb yp yMbcU Yjlln cU Oju uiub nlb. yulb HOol, cc kjKvbcU

c[u uiu. Fbpbv DCuu M#CcU Yjl M#C HjbHj { youu. DM JU Skk[ Yjl
mbmk=lcO {JU{JU kjC Fbpb DijHCHmv DHu mbmk=lb j#C kjCb, vJv M#C HOol
mJkj kjCb DC pv HjbHjbb j#C kjCb lnj ypbJj mcpOjCb, JjJblb u{F& m Pu. pvl
pvb pHJb k vJv mJkjJb mbYcl H[u. DM JU pj nl l Kbyj vl=lJ.

DC Go Pu Hjl Sk O. cnlc ibO. Dnbm DC mln oOj Mv lbv FbpbM

u{u mJl ku. K[iJk[ u n vJv cb$ lbv mcpu ou. DmH=Mbv njpv n vJ oTv, mJl:
mb[m OJ DoM& lbv mcpH{ Ju.
 -52-

kUl Dvk mJlb$Jjb Dnl mJlb$ Ool H[u. k HC M# YiCN

Yjl lCb o J{u uiu. Yilmbi, GOcmbi, kvnj, JmoJ yUJbl H[k, Hkj, kllj nj
uKuKu. mJjkj vJ knvj lj piYj bl mboM HmjJCj ju. DC Dbocvl ku HjJl JPu.
lv oMYkwlb cvl lpb mHuubi lJub nlb. ibOp DC lbci pCj Yjl Fbp mu DJnv
ol nl. Fbpbv nbo cqmuc Oc&cO H H[v Yb[Cb Y[kJ lv u Ju nl. llv y@. cnbco Du
pv vJ lCl mJlb$ Hkmlv vc&lb yp Dbkjl nlb. Fbp mcU SkmbO Yjl vc&l Pu
nl. ll Hjl H H[C u#Cb omu uiu nl. YjlYc oYbiC oKC u#Cb J{u
uiu. Jjk clYob, clclbljb kuuU JlJjC lHJu uiu nl. lk[ mY<b ymbv DHu
JiU ci& KUu nl. ymbv DPo nbo mv mLHv kv Fbpbv J Iu mJl ku.

20 J Mlk cOHl Fbp mu Dl Gljl kU uiu. l ynj Dmju uiu. pilk

mblj Jj Jnu uiu. jHl pc&vl pi pbk cnlJkb#v Hs[uu Sk lC PHu iu nl.
lv mj jH Kb[ Ju Oju nl. Fbiub[b u# Dl mJl: oM mbYUCk[ uiub nlb. Yjlln
mJlb$ UJU lbv mJmL ym ol vJnl. 1939 Hmv Skk[ Fbiub[ Oo KF&l D[ku uiu DC
OoK&v cku Du. lu Yjl mbYUCb [F&p[ Jnu uiub. Yjllu Dmbl< Hjku Hu
nl. 1945 mu Oo mbHub. DC Fbiub[cOu vJ[Ckl uyj H# pbkv Du. l H#v Yjlu mJlb$
kjb lbb OjC lb pnjvclv cb[ub nlb. lcU Yjlu ckwl kjCb DHjn& nlb.

1929 mu j^ mY DOJMvl n HC& mJjp n mbkuHv DC mJlb$ov 26 pvJj n

ljK I<l Pu. DC lcC lH{u J<&Hmv GlmJ, mcjbY, k&cn mpj nT uiu. HC Dvk
kjCbv mJlb$ov cnCv 15 D@im n ljK vl kjJ uiu. MJ Yjlu mJlb$ oC nuuRv
Ji Du. cmuc ui mJlb$ oM ciC k uiu. y@. pvb vlHoKu yuC m Pu.

Yjlcl Yiu kuC cUu, l Hlu onJ MlkHmv H[uu M=bKu iUv H[u.
Dvk Mlkbvblj Yjlcl ckwl Pu.

DC Yjlb JYpv nTv, 15 D@im 1947 jp mJlb$ Yjl ljbi H[ku.H[ku Fbpb vv
p@k Ku Glju. DC l JU Hkmlv JiU oM cnCv I<l Pu. JnFmj@ cTby@v b GHmLll
cOj$ Yjlb OJpjnC Pub. Yjlb Dvbou HjJj Gju vn. loJM j$ oMYj cnlJb
Fcjl j<CF&v vu. ukb lb[ lb[ jmlJv j<CF& Hnl nb[ uiu.

omj oJM mkU Yjl Hnu HblOv cnCv vnbv MHLnC ku. mjoj JuuYYF& Hu Hnu
i=ncb$ DC GHHblOv Pu. lbvblj lb cb$cb[Ulu Flj mJ MHLJO Pu. Yjl cJUl
JnF&mj u@[& cTby@v Dl Hnu iJnv&j pvju Pu. lb c Lcl cjJCk vIu. p yiilv l
vIu l jpMn mvj yii jp Hbc p@p& YjlYm Duu Dmlbv lbm cc Fbiub[cO yvJv
DCu nl. cmm& Hk&j DC kbHvv l Fbiub[cO yvJu nl.
 -53-

YjlJj kllj Mlkbvblj mJlb$m& Go Pu nl. ybiu, Hbpy, cnj^ kv&kmJ& Yjllu
Dvkvk lCbv yuov kub nlb. Dvk HmJj {u nl. Dvk Dbocv DbOjk[l Hl H[u nl.
l mJ& Hjuklu Dlcbv ckU m Ilu.

15 ljK k ? 1947 mu k ? cOj$ cnl& k ?

Yjl pvlu n lv Mv H[u nl. l Gjb nl.. 15 D@im n ljK u@[& cTby@v bv
jJu nl. kjC Yjl Slnmk mJC&ovu cTby@v b D<l cnlJb kjC nlb. omN
cnOol pHvv lbmcj MjCil Hlkju nl l 15 D@im 1945 oJM. cnCv lb Dn nl k
oJM mJlb$ oub pJb. l ljKu mbcl cUu HC.. ..

cOj$ JU vJ[u iu kjC pl<b cl 15 ljK DMY nl. Yjlu uYl vJnl cnCv
Fbp k@uW[jcC 14 ljK cOj$ cnl& jJuv u@[& cTby@v b Fs HC& nCj nl. DC nbo
HbbicC oJm mxov m nl, cnCv cOj$ Yjlu uYl nl. 15 ljK Ul nl. MJ Yjl
pl<bv DCK Sk ybOv Ilub nlb. l cnCp m nmlblj 11 Jpv 59 cvbHmv 12 Jpv 39
cv 40 cvbcO DHu Hnp. k 12 Jpl MbKvo Jnu Hnp. lcOu JUl vnbv DHub
Y<C kjb. lcC I[ub. 12 JpHl vnbv DHub Y<C mbHJub. k 12 Jpl cOj$ MbKvo Icu
DC Yjl Flnmb vJv Hv Guub. Yjll ukMn vJ jpJJmL m Pu.

Kjb lj u@[& J@Jnu bv Yjlu mJlb$ kjC yuC Yjl vlbyjyj m ku. pv 48 muHl
Yjlu mJlb$ bb vl Pub nlb. HC cTby@v JnFmj@ cnCv p PuJj c$ yuC m JCu
Kj Ji Du. JjJj Y nT uiu DC ll vn - pv blu clYobcU yuC uby uiu. HC
pvb mJlb$ oM ciCcU Yjll obi J{u uiu, JlJjC #yO Jnu uiub nlb. Dl Hj JU
LbyCl DL& vn n Yjl vl=lJu DC JnF&mj@ bv kUv kub nlb. lc
l U 1947 mu jJub iub.

DM jlv 14 D@im 1947 u Hkmlv vc&C Pu DC 15 D@im u Yjl mJlb$ Pu. vJv
DKb[ Yjl Go Pu.
HC mJlb$ pyjoml kbcl ovn oMbv J uiu. Yjllv cmucvbv mLublj kub DC
DHu oMl pCb Hmbl kub lj Hkmlvlu Yjl, H{vd H{ l oMlu DHu puu cUb Gkv,
DHub Ijoj, JJm, Ovoul, mvn, Mpj, miUb kv oTv, m[v, Yjll u vIu. kUl b[
nbmj, uu vjmbnj, qbJj Dlj-yulkj-yJyJ Dm Dvk Dvj I[u. vJ&mlb cvb
#yO Pu. kjC j[u iub. oM cvmJ Dbouvlv pl nl. yulkj, DHnjC, ucj,pUHU, nl,
vjmbnj, mN o HUJv kCN DC cv:mlH oCN Iv uk GI[ [bv Hnl nl, mblHv
yYv nl nl, HC lbv kC Ju vJnl. nyo vpcv Yjll Juv nCu vkj ou nl, DC
kMcjJj mJlb$ cUuyjyj Hkmlvv {F& m ku nl.
 -54-

DMl Hkmlvu 55 k H vio oC kjj Pu nl. l oCDO mJlb$ Puu

Hkmlvv kMcjJj nuu kju mJl ku. cnCv 12 pvJj 1948 u oM Hnu GHHblOv DC
i=ncb$ Dmuu mjoj Hubv, kMcjMv ibl mHl DC nuu LbyJuMJ Hm cUCj vnl, kjC
kCln kj colb DcJj ybOv vn. cnCv Hkmlv nuubcU Dcn Hm oCb ubyCJj kl
Dnl, DM v:mboiO I<C ku.

lyjyj Hub vC&JjOl ibOpRv omj oJM 13 pvJjHmv DcjC GH<Cu mJl
ku. llv jpk Jnl Dvk Sk b[ YJj vc&C Pu. 14 pvJju, ibOpR Ockv
Yjuu vC&cU llkuv mjkjv DHu vC& llkU youu. DC 55 k H Hkmlvu
ly[ly oC vC& ibOpR oyJcU Ilu iu.

vC&cU Yjl Flnmlu Sk DYlHJ& Iv ypb cll p uiu. llv I[u D<Yj
Dnbm km OjCN cnlc ibO b c=l.

30 pvJj, 1948. 1948. mbOkU 5 JpC JU..cnlc ibOp vnccC DHu L&v
mYm yu& nTm cOv ynj njJUk[ vIu. cv DC DYn vnccC lbyjyj nl.
DO jp JUH# ibOpRv 10 cv GMj Pu nl. lcU ibOp DHu cuRJj vjp
Pu nl DC lbv jiJl nl. . L&v mLU j HN {Cb yk nlb. yH MJ HjJj
Dmlbv yHp..yHp DM nk cvv Sku.

cvv Sk Kk HMKlu KMl nl Iluu lC Hnu. l lC H{ Pu DC vcml

yHp Dmb cnCl lv ovn nl p[u. cvv lu ypu kjl mcpJl mbilub k DO yHbv on
cvb GMj Pu Dn..l#C vLjcv lu ypu mjub.. ovn Hbpl uHJuub Hmlu H{ kub..vcml
yHp cnCl ibOpRRJj Hmlu lv Hj P[u.. cnlc ibO kmUu. `` n jc ` lb lW[v
MJ Myo vIu. lJn mbOkU 5 Jpv 7 cvb Pu nl. Sk cnlc Hjuk Jmu iu.
Dvk, D<Yj u{Cj n DnbmJo kCKj vl #CO&l c=l JUKl D[ku. pvJj
Lb[l mbkU m& Dmlum
Dmlum pl Dmlbv Yjl cnvb Dmlu iu.

vLjc i[mu Dk Pu. lbJj Ku uu DC vblj HM M# Pu. cnlc ibOR JO n

vlHC v<On& k=l nlb. mjkj Dmlbv lbv nll ko Ilu. mJ& Ivbb vul kuub vLjc
bb vJov iHU i[m bv 1965 cO mJl: M# Yiv mv DuJj sHub. 1971 mu ` HbJV kR
yU ` Hmlklv iHUjJbv vLjc i[m bb vJov mOo kub.

vLjcJj Ku m Pu. Ku Sku HUCb o:K Yiuu, DHu cCmb icJuu, Hm

IuJuu, Dvk H[l Dml. vOM Kmu bv mJvJ=vblj l kulu vub Myo$ jKub
nlb. ll lbv unub nlb :- ` vLjcv DHu yJm Dcmcj kuub DIJlb JkwlJ l mJ&
Dk<&C nlb. HC& Yjuub vu Flkb YJvJJM Pub nlb k, lb Gmm DC nbok Sk l nl. lb
 -55-

[y[yuu [U DC DIUCj D oml nl. mJ& vulu #kbv vovb kc mbilub Dmlb lj
vLjc vox< Dn Dm vC& lbv b[ ynclv ou Dml l cu lUc$ Mbk vn. `

H=qLJjp nv HjYJHmv kc cmucv, Fbp b Hjk Dbcul jnuu Yjl KjKj ckwl
Pu. ukMn jpJ vJ jpJn mLjJv Jnu uiu Dn. vJv Jn, vJv H{, vJ J-vJb
jp..Dl Hjl mv Oj Jub mJlb$ Yjll Gc uilu. nbob n Yc mpuc mHucd nF&u. Dl
Fbiub[bn lp cJUub Dn DC cnm ybo Dcjkk[ mjku Dn. omN cnOoHmv jpkjC Dl
pilk HuJj Dub Dn. klk oMb vkMn youu Dnl. J%vblcU Dl oj 10 npj cubJj
Dmuu oMlu ml kn you Pu lj l H[mo ui Sk #Cl piYj Gcll. 19 J Mlklu
jpkjC Jnvn jp-jpJ[-yoMn-mulv mc n pv kl kv mcJo, mcpJo, ukMn,
nkcMn, Dm vJv DJlj OjC ku Dn.

n Dn Yjllu Dlv l DJ&v DM Dvkvk jpmb Gic, Jum DC Ju, b

Flnm DC mkWb youb DuK. n jpk Jn YJ<l k pF&u?...cnl vn..kub JUC IF&u
..cnl vn..oM kC uJu?.. cnl vn.

---------------------------------------------------


.

. . .

. , ,

. .
.
. . .
, ,

.

.
.
, .
? .
. .
.
.
VIP .

: esahity@gmail.com
: www.esahity.com