LI XUT NGN HNG TNG TRNG DN S

I.LI N:
Li c tnh theo t l phn trm trong mt khong thi gian c nh trc.
V d : Khi gi 1 000 000 vo ngn hng vi li sut l 5%/nm th sau mt nm ta
nhn s tin li l : 1 000 000 x 5% = 50 000
S tin li ny nh nhau c cng vo hng nm. Kiu tnh li ny c gi l li
n. Nh vy sau hai nm s tin c gc ln li l
1 000 000 + 2 x 50 000 = 1 100 000
Nu gi sau n nm th s nhn s tin c gc ln li l : 1 000 000 + 50 000n .
Kiu tnh li ny khng khuyn khch ngi gi, bi v khi ta cn rt tin ra. V d ta
gi 1 000 000 vi li sut 5%/nm, sau 18 thng ta vn ch c tnh li mt nm
u v tng s tin rt ra ch l 1 000 000 + 50 000 = 1 050 000. V vy cc ngn
hng thng tnh chu k li sut ngn hn, c th tnh theo thng.
Nu li sut %/thng th cui thng u chng ta s c s tin li t mt triu ng
l 1 000 000 x % = 4166 . V sau mt nm tng s tin li l :
4166 x 12 = 50 000 . Nh vy, vi li n, khng c sai khc g nu ta nhn li theo
trn nm hay theo tng thng. Tuy nhin, nu ta rt tin ra gia chng, v d sau 18
thng th ta s c s tin li l 4166 x 18 = 75 000. Do tin li s nhiu hn so
vi tnh li theo nm.
II.LI KP
Sau mt n v thi gian li c gp vo vn v c tnh li. Loi li ny c
gi l li kp.
V d : Khi gi 1 000 000 vi li sut 5%/nm th sau mt nm ta vn nhn c s
tin c gc ln li l 1 050 000. Ton b s tin ny c gi l gc v tng s tin
cui nm th hai s l :
1 050 000 + 1 050 000 x 5% = 1 102 500
Gi xn l s tin nhn c cui nm n th vi x0 = 1 000 000 = 106
Sau nm th nht ta nhn c :
x1 = 106 + 106 x 5% = 106 (1 + 5%) = 106x 1,05 = 1 050 000
Sau nm th hai ta nhn c :
x2 = x1 + x1.5% = x1(1 + 5%) = x0.(1 + 5%)2
Sau nn th ba ta nhn c :
x3 = x2 + x2.5% = x0.(1 + 5%)3
Sau nm th n ta nhn c s tin c gc ln li l :
xn+1 = (1 + 5%)xn = 1,05xn .
Phng trnh ny chnh l phng trnh sai phn tuyn tnh bc nht xn+1 = q.xn , n =
0, 1, 2,

2.1Bi ton tng qut 1::

Gi vo ngn hng s tin l a ng, vi li sut hng thng l r% trong n thng.
Tnh c vn ln li T sau n thng?

1
 -- Gii --
Gi A l tin vn ln li sau n thng ta c:
Thng 1 (n = 1): A = a + ar = a(1 + r)
Thng 2 (n = 2): A = a(1 + r) + a(1 + r)r = a(1 + r)2

Thng n (n = n): A = a(1 + r)n 1 + a(1 + r)n 1.r = a(1 + r)n

Vy T = a(1 + r)n (*)
Trong : a tin vn ban u, r li sut (%) hng thng, n s thng, A tin vn ln
li sau n thng.
T cng thc (*) T = a(1 + r)n ta tnh c cc i lng khc nh sau:
T
ln T T
1)
n a ; 2) r n 1; a
a (1 r ) n
ln(1 r)
V d 1.1: Mt s tin 58.000.000 gi tit kim theo li sut 0,7% thng.
Tnh c vn ln li sau 8 thng?
V d1.2: Mt ngi c 58 000 000 mun gi vo ngn hng c 70 021 000.
Hi phi gi tit kim bao lu vi li sut l 0,7% thng?
V d1.3:
S tin 58 000 000 gi tit kim trong 8 thng th lnh v c 61 329 000.
Tm li sut hng thng?
V d1.4:
( thi HSG gii ton trn my tnh casio lp 9 - Nm 2004-2005- Hi Dng)
Mt ngi gi 10 triu ng vo ngn hng trong thi gian 10 nm vi li sut 5%
mt nm. Hi rng ngi nhn c s tin nhiu hn hay t hn bao nhiu nu
5
ngn hng tr li sut % mt thng.
12
V d 1.5:
Li sut ca tin gi tit kim ca mt s ngn hng thi gian va qua lin tc thay
i. Bn Chu gi s tin ban u l 5 triu ng vi li sut 0,7% thng cha y
mt nm, th li sut tng ln 1,15% thng trong na nm tip theo v bn Chu tip
tc gi; sau na nm li sut gim xung cn 0,9% thng, bn Chu tip tc gi
thm mt s thng trn na, khi rt tin bn Chu c c vn ln li l 5 747
478,359 ng (cha lm trn). Hi bn Chu gi tin tit kim trong bao nhiu
thng ? Nu s lc quy trnh bm phm trn my tnh gii.

2.2Bi ton tng qut2

2
Mt ngi, hng thng gi vo ngn hng s tin l a (ng). Bit li sut hng
thng l m%. Hi sau n thng, ngi y c bao nhiu tin?
Gii:
Cui thng th I, ngi c s tin l: T1= a + a.m = a(1 + m).
u thng th II, ngi c s tin l:
a a
a(1 + m) + a = a[(1+m)+1] = [(1+m) 2 -1] = [(1+m) 2 -1]
[(1+m)-1] m
Cui thng th II, ngi c s tin l:
a a a
T2= [(1+m) 2 -1] + [(1+m) 2 -1] .m = [(1+m) 2 -1] (1+m)
m m m
Cui thng th n, ngi c s tin c gc ln li l Tn:

a Tn.m
Tn = [(1+m)n -1] (1+m) a
m (1 m) (1 m)n 1

Tn .m
Ln( 1 m)
n a 1
Ln(1 m)

p dng:
V d 2.1: Mt ngi, hng thng gi vo ngn hng s tin l 100 USD. Bit li
sut hng thng l 0,35%. Hi sau 1 nm, ngi y c bao nhiu tin?
V d 2.2 Mi thng gi tit kim 580 000 vi li sut 0,7% thng. Hi sau 10
thng th lnh v c vn ln li l bao nhiu?
V d 2.3: Mun c 100 000 000 sau 10 thng th phi gi qu tit kim l bao
nhiu mi thng. Vi li sut gi l 0,6%?
V d 2.4: Mt ngi mun sau 1 nm phi c s tin l 20 triu ng mua xe. Hi
ngi phi gi vo ngn hng 1 khon tin nh nhau hng thng l bao nhiu. Bit
li sut tit kim l 0,27% / thng.

III. VAY VN TR GP
V d 1:
a) Mt ngi vay vn mt ngn hng vi s vn l 50 triu ng, thi hn 48
thng, li sut 1,15% trn thng, tnh theo d n, tr ng ngy qui nh. Hi hng
3
thng, ngi phi u n tr vo ngn hng mt khon tin c gc ln li l bao
nhiu n thng th 48 th ngi tr ht c gc ln li cho ngn hng?
b) Nu ngi vay 50 triu ng tin vn mt ngn hng khc vi thi hn 48
thng, li sut 0,75% trn thng, trn tng s tin vay th so vi vic vay vn ngn
hng trn, vic vay vn ngn hng ny c li g cho ngi vay khng?
V d 2:
B bn Bnh tng cho bn y mt my tnh hiu Thnh Ging tr gi 5.000.000 ng
bng cch cho bn tin hng thng vi phng thc sau: Thng u tin bn Bnh
c nhn 100.000 ng, cc thng t thng th hai tr i, mi thng nhn c s
tin hn thng trc 20.000 ng.
a) Nu chn cch gi tit kim s tin c nhn hng thng vi li sut 0,6%/thng,
th bn Bnh phi gi bao nhiu thng mi tin mua my vi tnh ?
b) Nu bn Bnh mun c ngay my tnh hc bng cch chn phng thc mua tr
gp hng thng bng s tin b cho vi li sut 0,7%/thng, th bn Bnh phi
tr gp bao nhiu thng mi tr ht n ?

IV: CHIA THEO T L

V d 1: p mt con , a phng huy ng 4 nhm ngi gm hc
sinh , nng dn , cng nhn v b i . Thi gian lm vic nh sau (gi s thi
gian lm vic ca mi ngi trong mt nhm l nh nhau ): Nhm b i mi
ngi lm vic 7 gi; nhm cng nhn mi ngi lm vic 4 gi; Nhm nng
dn mi ngi lm vic 6 gi v nhm hc sinh mi em lm vic 0,5 gi. a
phng cng chi tin bi dng nh nhau cho tng ngi trong mt nhm
theo cch: Nhm b i mi ngi nhn 50.000 ng; Nhm cng nhn mi
ngi nhn 30.000 ng; Nhm nng dn mi ngi nhn 70.000 ng; Nhm
hc sinh mi em nhn 2.000 ng .
Cho bit : Tng s ngi ca bn nhm l 100 ngi .
Tng thi gian lm vic ca bn nhm l 488 gi
Tng s tin ca bn nhm nhn l 5.360.000 ng .
Tm xem s ngi trong tng nhm l bao nhiu ngi .

BI TP
1.Dng tng qut 1:
Bi tp1.1:

4
Mt ngi gi 20 triu ng vo ngn hng vi li sut 0,5%/thng . Hi sau 3 nm
th c c vn ln li l bao nhiu ?
Bi tp1.2:
Mt ngi gi vo ngn hng s tin 1230000 theo phng thc tnh li kp (hng
thng tin li c cng vo vn ly li cho thng sau). Bit li sut ngn hng l
0, 65%. Tnh s tin li ngi c c sau 12 thng.
Bi tp1.3:
Mt ngi gi tin vo ngn hng s tin gc ban u l 200.000.000 ng (hai trm
triu ng) theo k hn 3 thng vi mc li sut l 0,67% mt thng. Hi sau 2 nm
gi tin th ngi c c s tin l bao nhiu bao gm c gc ln li (lm trn
n n v ng).
Bi tp1.4:
Mt ngi gi vo ngn hng mt s tin l a la vi li sut kp l m%. Bit rng
ngi khng rt tin li ra. Hi sau n thng ngi nhn c bao nhiu tin c
gc v li. p dng bng s: a = 10.000 la, m = 0,8%, n = 24.
Bi tp 1.5:
a)Bn An gi tit kim mt s tin ban u l 1000000 ng
vi li sut 0,58%/thng (khng k hn). Hi bn An phi gi bao
nhiu thng th c c vn ln li bng hoc vt qu 1300000 ng
?
b)Vi cng s tin ban u v cng s thng , nu bn An gi
tit kim c k hn 3 thng vi li sut 0,68%/thng, th bn An s
nhn c s tin c vn ln li l bao nhiu ? Bit rng trong cc
thng ca k hn, ch cng thm li ch khng cng vn v li thng
trc tnh li thng sau. Ht mt k hn, li s c cng vo vn
tnh li trong k hn tip theo (nu cn gi tip), nu cha n
k hn m rt tin th s thng d so vi k hn s c tnh theo li
sut khng k hn

Bi tp1.6:
Mt ngi gi tit kim 100 000 000 ng (tin Vit Nam) vo mt ngn hng theo
mc k hn 6 thng vi li sut 0,65% mt thng.
a)Hi sau 10 nm, ngi nhn c bao nhiu tin (c vn v li) ngn hng.
Bit rng ngi khng rt li tt c cc nh k trc .
b)Nu vi s tin trn, ngi gi tit kim theo mc k hn 3 thng vi li sut
0,63% mt thng th sau 10 nm s nhn c bao nhiu tin (c vn v li) ngn
hng. Bit rng ngi khng rt li tt c cc nh k trc .
(Kt qu ly theo cc ch s trn my khi tnh ton)

5
Bi tp1.7:
Sau 3 nm, mt ngi ra ngn hng nhn li s tin c vn ln li l 37337889,31
ng. Bit rng ngi gi mc k hn 3 thng theo li kp, vi li sut 1,78% mt
thng. Hi s tin ngi y gi vo ngn hng lc u l bao nhiu?
Bi tp 1.8:
Mt ngi gi tit kim 1000 trong 10 nm vi li sut 5% mt nm. Hi ngi

5
nhn c s tin nhiu hn hay t hn nu ngn hng tr li % mt thng
12
( Lm trn n hai ch s thp phn sau du phy

Bi tp1. 9:
Mt ngi gi tin bo him cho con t lc con trn 6 tui, hng thng anh ta u
n gi vo cho con 300 000 ng vi li sut 0,52% mt thng. Trong qu trnh
ngi ny khng rt tin ra. n khi con trn 18 tui s tin s dng cho vic hc
ngh v lm vn cho con.
a) Hi khi s tin rt ra l bao nhiu(lm trn n hng n v).
b) Vi li sut v cch gi nh vy, n khi con trn 18 tui, mun s tin rt
ra khng di 100 000 000 ng th hng thng phi gi vo cng mt s
tin l bao nhiu?(lm trn n hng n v).
Bi tp1. 10:
Mt ngi s dng My vi tnh c gi tr ban u l 12.000.000 ng. Sau mi nm
gi tr ca My vi tnh gim 20% so vi nm trc .
a) Tnh gi tr ca My vi tnh sau 5 nm.
b) Tnh s nm My vi tnh c gi tr nh hn 2.000.000 ng.
Bi tp1.11:
Mt ngi bn 1 vt gi 32000000 ng . ng ta ghi gi bn, nh thu li 10% vi
gi trn. Tuy nhin ng ta h gi 0,8% so vi d n . Tm :
a) Gi ra b) Gibn thc t c) S tin m ng ta c li
in cc kt qu tnh vo vung :
Gi ra l Gibn thc t l
S tin m ng ta c li l

6
 2.Dng tng trng dn s
Bi tp2.1:
Dn s ca mt x hin nay l 10.000 ngi. Ngi ta d on sau hai nm na dn
s x l 10404 ngi.
a) Hi trung bnh mi nm dn s x tng bao nhiu % ?
b) Vi mc tng , sau 10 nm dn s ca x l bao nhiu?
Bi tp2.2:
Dn s Huyn Ninh Ho hin nay c 250000 ngi . Ngi ta d on sau 2 nm
na dn s Huyn Ninh Ho l 256036 ngi .
a) Hi trung bnh mi nm dn s Huyn Ninh Ho tng bao nhiu phn trm ?
b) Vi t l tng dn s hng nm nh vy, Hi sau 10 nm dn s Huyn Ninh
Ho l bao nhiu ?
Bi tp2.3:
Theo Bo co ca Chnh ph dn s Vit Nam tnh n thng 12 nm 2005 l 83,12
triu ngi, nu t l tng trung bnh hng nm l 1,33%. Hi dn s Vit nam vo
thng 12 nm 2010 s l bao nhiu?

Bi tp2.4:
Dn s ca mt x hin nay l 10.000 ngi. Ngi ta d on sau hai nm na dn
s x l 10404 ngi.
a) Hi trung bnh mi nm dn s x tng bao nhiu % ?
b) Vi mc tng , sau 10 nm dn s ca x l bao nhiu?

3.Dng tng qut 2:

Bi tp3.1
Mt ngi hng thng gi vo ngn hng mt s tin l a ng vi li sut l m%
mt thng. Bit rng ngi khng rt tin li ra. Hi cui thng th n th ngi y
nhn c bao nhiu tin c gc v li. p dng bng s: a = 10.000 la, m =
0,8%, n = 24.
Bi tp3.2:
Mt ngi hng thng gi vo ngn hng mt s tin l 5.000 la vi li sut
l 0,45% thng. Hi sau mt nm ngi y nhn c bao nhiu tin c gc ln
li ?

Bi tp3.3:
Mt ngi mun rng sau 8 thng c 50000 xy nh. Hi rng ngi phi
gi vo ngn hng mi thng mt s tin (nh nhau) bao nhiu? bit li xut l 0,25%
1 thng?

7
Bi tp3.4:Mt ngi mun rng sau mt nm phi c 20000 la
mua nh. Hi phi gi vo ngn hng mt khong tin ( nh nhau)
hng thng l bao nhiu, bit rng li sut tit kim l 0,27% mt
thng.

4.Dng ton chia theo t l

Bi tp4.1:
Bn ngi gp vn bun chung . Sau 5 nm, tng s tin li nhn c l
9902490255 ng v c chia theo t l gia ngi th nht v ngi th hai l
2 : 3, t l gia ngi th hai v ngi th ba l 4 : 5, t l gia ngi th ba v
ngi th t l 6 : 7 .
Trnh by cch tnh v tnh s li ca mi ngi ?

Bi tp4.2:
Theo di chc, bn ngi con c hng s tin l 9902490255 ng chia theo t
l nh sau: Ngi con th nht v ngi con th hai l 2: 3; Ngi con th hai
v ngi con th ba l 4: 5; Ngi con th ba v ngi con th t l 6: 7. Hi
mi ngi con nhn c s tin l bao nhiu ?
Bi tp4.3:
2 3
C 3 thng to c tng hp l 240 tri . Nu bn i thng th nht ; thng th
3 4
4
hai v thng th ba th s to cn li trong mi thng u bng nhau. Tnh s to
5
lc u
ca mi thng ? in cc kt qu tnh vo vung :

8
9
10