1, Khu hao va l chi ph va l chi ca doanh nghip

1*, VAT va l doanh thu va l chi ph ca DN

2,Doanh nghip c vng quay hng tn kho cng cao th cng tt
3, Trong u t ri ro cng cao th li nhun cng ln( y phi l li nhun k vng th mi ng)
4, Vai tr duy nht ca li nhun gi li l tin ti u t, m rng sn xut
5, i vi DN, cng hn ch ri ro, li nhun cng gim. Phn tch nhng iu kin hn ch ri ro
ca doanh nghip ?
Nhng iu kin hn ch RR
8, Mt doanh nghip c li nhun trong k cao chc chn s m bo chi tr tt
10, Trong c cu vn ca doanh nghip, t trng n cng ln th ROE cng ln
9, Bo co kt qu kinh doanh l bo co ti chnh quan trng nht
11, Mc tiu cui cng ca DN l ti a ha li nhun
12, Mt DN c li nhun cao vn c th b ph sn
13, NH cho DN vay khi DN c tnh hnh ti chnh tt
13* Cu hi: nu u nhc im ca IRR v NPV
NPV:
Khng phn nh mc sinh li ca ng vn u t
PI
2. nh gi d n: NPV hay IRR
khc phc nhng hn ch ca phng php IRR ta c th s dng NPV.
3. Kt lun
7. C kin cho rng, chi ph vn ch s hu lun thp hn chi ph n vay. Bnh lun kin trn? Ti sao
cc doanh nghip nim yt ca Vit Nam li a thch pht hnh c phiu hn l pht hnh tri phiu
tng vn?
8. Mt doanh nghip s dng cng nhiu n th cng c li? Hy bnh lun kin trn v lin h tnh hnh
thc t Vit Nam hin nay?
11. S dng n lun bt li cho DN?
16. Tr c tc bng tin tt or khng? Chnh sch c tc
17. Vic tng thu TNDN trong khi cc yu t khc ko i chc chn lm gim t l n trong c cu vn
18, doanh nghip bn chu vi mc ch duy nht l m rng th phn
19, s dng n lun bt li cho doanh nghipj
20, vic tng thu thu nhp doanh nghip trong khi cc yu t khac khng tay i chc chn lm giame t
l n trong c cu vn
Sai
21, vic dn tr li vay cho vn n v tr c tc cho c ng u lm gim khon thu TNDN
1

Sai
10. Bnh lun : C phiu u i l loi ghp gia c phiu thng v tri phiu
13. ng vi tng knh huy ng vn, doanh nghip trong trng hp no nn s dng knh huy ng
vn no.
1, Hy phn tch cc iu kin m DN phi p ng khi pht hnh tri phiu huy ng vn
2, So snh tn dng NH vi pht hnh tri phiu huy ng n
3. So snh pht hnh tri phiu huy ng vn vi pht hnh c phiu thng huy ng vn
4. nh gi u, nhc im ca tng knh huy ng vn ca DN. Vi mi knh huy ng vn hy lin
h vi thc tin VN, nhn xt
2. Tn dng TM
3 Thu ti chnh
6. pht hnh c phiu
5: So snh hnh thc huy ng vn thng qua pht hnh c phiu thng v c phiu u i
S khc nhau gia c phiu thng v c phiu u i
6.Phn bit vn t c, vn ch s hu, vn iu l, vn php nh ca doanh nghip. Trong iu kin no
doanh nghip nn huy ng nhiu vn ch s hu?
7 Hy phn bit doanh thu, chi ph vi thu, chi cu DN. ngha ca vic nghin cu thu, chi trong qun
tr ti chnh doanh nghip
+Thi im ghi nhn doanh thu: khi khch hng chp nhn tr
+Doanh thu l khon tin ca DN
15. Phn bit DT v thu, CP v chi.
8, Hy phn bit bo co kt qu kinh doanh v ngn qu ca DN
10. Phn bit c phiu vi tri phiu trn gic doanh nghip. Hy bnh lun kin Pht hnh c phiu
lun l gii php ti u huy ng vn i vi DN
11. Nguyn tc qun l ti chnh ca doanh nghip. Lin h thc tin VN
L thuyt ( GIO TRNH TR18)
Cu 14 So snh m hnh t hng hiu qu EOQ v d tr bng 0 c TOYOTA
2. Nu mt v d thc t v nguyn tc gi tr thi gian ca tin trong qun l ti chnh doanh nghip?
Cho bit tm quan trng ca nguyn tc ny trong qun l ti chnh?
V d minh ha :
Tm quan trng ca nguyn tc ny trong qun l ti chnh:
5. Nhn xt vn v chi ph vn ca doanh nghip Vit Nam hin nay.
1, C cu vn ca cc DN VN hin nay:
2.

Chi ph ngun vn DNo hin nay :

6. Chng khon phi sinh

9. Trnh by nguyn tc gi tr thi gian ca tin trong qun tr ti chnh doanh nghip. a ra v d minh
ha?
2

9. Phn tch mi quan h gia chi ph vn v t l chit khu c s dng trong nh gi hiu qu ti
chnh d n u t.
13. Trnh by mi lin h gia cc bng bo co ti chnh ca doanh nghip
14. Kh nng thanh ton ca DN c pt ntn thng qua cc BCTC? Nhn xt v tnh hnh pt TC ca cc
doanh nghip VN hin ti.
19. n by ti chnh to ra ri ro ti chnh. Ti sao cc nh qun tr khng loi b ri ro ny bng cch
ch ti tr cho hot ng kinh doanh bng vn c phn, trnh s dng N vay?
20. Ti sao ni n by kinh doanh l n by giai on u, n by ti chnh l n by giai on sau?
21, u nhc im cng ty c phn

1, Khu hao va l chi ph va l chi ca doanh nghip

Khu hao l vic nh gi, tnh ton, phn b mt cch c h thng gi tr ca ti sn do s hao
mn ti sn sau mt khong thi gian s dng. Khu hao ti sn c nh c tnh vo chi ph
sn xut kinh doanh trong sut thi gian s dng ti sn c nh. Khu hao ti sn c nh lin
quan n vic hao mn ti sn, l s gim dn v gi tr v gi tr s dng do tham gia vo
qu trnh sn xut kinh doanh, do hao mn t nhin hoc do tin b khoa hc cng ngh.
Khu hao l chi ph s tin thc chi b ra lc mua ti sn c nh nu a ht gi tr vo
chi ph ti thi im th n ko phn nh ht c bn cht ngha ca gi tr s dng ca
ti sn v ti sn n c tui s dng v vng i ca n s c trch khu hao phn b dn gi
tr TSCD vo sn phm tnh chi ph gi thnh , hoc chi ph kinh doanh m khng thc s
l chi ra mt khon tin chi tr v khon chi ph ny khng hin hu bng tin mt thc chi
nn ko th gi l xut qu c. v n c phn b cho n ht vng i ca ti sn khi ko
cn s dng c na th gi tr khu hao hay vng i ca n s kt thc chi ph trn s ko
c a vo chi ph hp l gim 25% thu TNDN na

1*, VAT va l doanh thu va l chi ph ca DN

VAT l thu gin thu. Ngi ng thu v ngi np thu khng cng l mt v y l loi
thu ch nh vo ngi tiu dng cui nn n l chi ph ca doanh nghip khi doanh nghip l
ngi tiu dng cui cng. Cn khi doanh nghip khng phi l ngi tiu dng cui cng th
VATcpn = VAT thu h - VAT np h. Khi VATcpn > 0 theo lut tth doanh nghip phi np vo
qu sau nhng trong thc t doanh nghip c th chim dng s VAT i u t thu li
nhun nn l doanh thu ca doanh nghip. Khi VATcpn < 0 th l chi ph ca doanh
nghip. V vy phi cn c vo tng trng hp c th mi c th kt lun chnh xc c.

2,Doanh nghip c vng quay hng tn kho cng cao th cng tt

H s vng quay hng tn kho thng c so snh qua cc nm nh gi nng lc qun tr

hng tn kho l tt hay xu qua tng nm. H s ny ln cho thy tc quay vng ca hng
ha trong kho l nhanh v ngc li, nu h s ny nh th tc quay vng hng tn kho
thp. Cn lu , hng tn kho mang m tnh cht ngnh ngh kinh doanh nn khng phi c
mc tn kho thp l tt, mc tn kho cao l xu.
4

H s vng quay hng tn kho cng cao cng cho thy doanh nghip bn hng nhanh v hng
tn kho khng b ng nhiu. C ngha l doanh nghip s t ri ro hn nu khon mc hng
tn kho trong bo co ti chnh c gi tr gim qua cc nm.
Tuy nhin, h s ny qu cao cng khng tt, v nh vy c ngha l lng hng d tr trong
kho khng nhiu, nu nhu cu th trng tng t ngt th rt c kh nng doanh nghip b mt
khch hng v b i th cnh tranh ginh th phn. Hn na, d tr nguyn liu vt liu u
vo cho cc khu sn xut khng c th khin dy chuyn sn xut b ngng tr. V vy, h
s vng quay hng tn kho cn phi ln m bo mc sn xut v p ng c nhu
cu khch hng.

3, Trong u t ri ro cng cao th li nhun cng ln( y phi l li nhun

k vng th mi ng)
Li nhun thc t phn nh kt qu hot ng kinh doanh thc hin,trong khi ,li nhun
k vng cho bit mong i ca nh u t v li nhun trong tng lai.
Ri ro l mt xc sut, mt kh nng xy ra tn tht i vi nh u t hay doanh nghip. Khi
xy ra,cc tn tht ny s lm cho li nhun thc t khc xa so vi li nhun k vng
DN c th la chn nhng phng n u t, sn xut, kinh doanh khc nhau ty thuc mc
ri ro m h chp nhn v li nhun k vng m h mong mun.Khi b tin vo nhng d
n c mc ri ro cao,h hy vng d n em li li nhun k vng cao.
Nhng chp nhn ri ro cao hon ton khng m bo rng s c c li nhun thc t trong
tng lai cao. Chp nhn ri ro cao l iu kin cn, ch hon ton khng phi iu kin
c c li nhun thc t cao. Li nhun thc t cao hay thp cn ph thuc vo nhiu yu t
khc na.
Do phi pht biu l i vi Dn,ri ro cng cao th li nhun k vng s cao

4, Vai tr duy nht ca li nhun gi li l tin ti u t, m rng sn

xut
5, i vi DN, cng hn ch ri ro, li nhun cng gim. Phn tch nhng
iu kin hn ch ri ro ca doanh nghip ?
Ri ro ch pht sinh khi c s khng chc chn v mt mt xy ra. iu ny c ngha l nu
xc sut mt mt l 0 hoc 1 th khng c ri ro hay tm li ri ro l nguy c xy ra tn tht.
Vy vic doanh nghip hn ch ri ro khng c ngha l doanh nghip hn ch li nhun ca
mnh, m hn ch ri cng chnh l vic doanh nghip hn ch nhng tn tht cho doanh
nghip mnh.
5

V d: Mt ngn hng cho vay n, v khi ngn hng cho vay mt khon tin cng ln vi
khong thi gian cng di th ngn hng s c hng li sut cng cao. Tuy nhin vic ngn
hng cho vay khon tin ln vi thi gian di cng ng ngha vi vic ngn hng ang mo
him chp nhn ri ro, l kh nng khng i c n. Vy vic ngn hng a ra cc iu
kin tn dng nh vt bo m, th chp hay cn nhc tnh hnh tc ca i tng cho vay cng
nhm mc ch hn ch nhng kh nng khng i c n. Chng ta hy th hnh dung: nu
ngn hng khng c cc bin php phng nga ri ro th iu g s xy ra, nguy c tn tht cho
cc khon cho vay ca ngn hng cng ln... cng hn ch ri ro th li nhun k vng
cng gim
Nhng iu kin hn ch RR

RR kinh doanh: (xut pht t tnh trng hot ng ca cng ty, c th s b st gim li
nhun v c tc.) xy dng k hoch kinh doanh chi tit, c th, a dng ha danh mc d n
u t, trch lp cc Qu d phng (D phng gim gi HTK, D phng N phi thu kh
i)

RR thanh ton: c k hoch xc nh c cu vn ti u, s dng N + VCSH hp l, cng

nh hp l ha cc khon phi thu, m bo d tr tin mt DN kh nng thanh ton

RR th trng: (xy ra khi hng ha, dch v khng t c a chung nh d kin): iu

tra th trng cn trng, nng cao cht lng sn phm, dch v

RR o c: C ch i ng hp l vi nhn vin, cn b, ch chia tr c tc hp l,

quy nh r rng v quyn hn v ngha v ca c nhn khi tham gia vo DN

6, Bnh lun pht hnh c phiu lun l gii php ti u huy ng vn

(trnh by u, nhc im ca pht hnh c phiu)
Ngoi nhng u im ca Cp: Dn c th huy ng vn m ko phi bt buc tr li sut nht
nh, ty vo tnh hnh kinh doanh v chnh sch ca DN m c phng n chia c tc hp l
Th Nhc im ca hnh thc ny l
nu huy ng vn qua TTCK lin tc th EPS (earning per share) s ngy cng b chia nh, do
p lc tr c tc hp l trn 1 c phiu l rt ln. Nu ko hp l c ng s ko tin tng
vo kh nng ca DN v bn tho CP , lm cho mt tnh thanh khon v cc ln sau s rt
kh huy ng vn.
Mt nhc im khc khi huy ng vn bng cch pht hnh c phiu l DN phi thc hin
nhng iu kin nht nh nh phi cng khai ti chnh, lm nh hng n cc chin lc
kinh doanh khi i th nm gi c iu ny.
Ngoi ra nu so snh vi cc hnh thc pht hnh tri phiu, th chi ph vn ch s hu ln
hn chi ph vn n. V chi ph ny l chi ph sau thu, tc l phn li c phn tr cho c ng
l khon li nhun sau thu. Nu s dng hnh thc pht hnh tri phiu, DN s tit kim c
6

1 khon thu. Do th t u tin thanh ton nn phn li vay tr cho tri ch s c thc hin
trc khi tnh thu thu nhp doanh nghip.
Do nhng nhc im trn ca vic pht hnh c phiu nn c phiu ko phi lun l gii php
ti u huy ng vn. Ty tng iu kin KTXH, iu kin ca Dn, chin lc pht trin
kinh doanh m DN la chn cho mnh gii php ti u huy ng vn.

8, Mt doanh nghip c li nhun trong k cao chc chn s m bo chi tr

tt
Mt doanh nghip c mc li nhun trong k cao th cha chc doanh nghip lun c kh
nng thanh ton tt trong k v kh nng thanh ton ca mt doanh nghip ph thuc vo
dng tin mt ca doanh nghip. Nu li nhun nhiu di dng ti sn c nh hoc cc dng
ti sn khng th chuyn ha thnh tin mt th kh nng thanh ton s khng tt
Li nhun= Tng doanh thu- Tng chi ph
Doanh thu l tng gi tr bng tin ca hng ho dch v tiu th trong k. Qu trnh tiu
th hng ho dch v ca DN c coi l hon thnh khi DN c chp nhn tr tin ca bn mua
hng.
Chi ph l biu hin bng tin ca ton b cc hao ph lao ng vt ho v lao ng sng cn
thit m DN phi b ra thc hin sn xut kinh doanh.
Doanh thu c xc nhn khi DN c chp nhn tr tin m cha bit phng n tr tin ca
khch hng l tin mt, thanh ton qua ngn hng hay s tr thnh khon phi thu i vi DN,
n quyt nh n dng tin nhp qu ca DN, nh hng kh nng thanh ton ca DN. Mt
khi s tin bn hng ca DN b khch hng chim dng cha n thi thanh ton m DN
cn xut 1 khon tin chi tr chi ph pht sinh ngoi d tnh ca DN, lm cho DN mt kh
nng thanh ton, nu s tin l ln hon ton c th lm DN ph sn. c bit vs cc ngn
hng, nhu cu chi tr hng ngy l rt ln, do vy h thng ngn hng cn m bo c nhu cu
tin mt p ng nhu cu rt tin ca cc i tng khng k hn. ngn hng hu ht u
lm n c li trn s sch tuy nhin vn c th ph sn kho khng th p ng nhu cu rt tin
hng lot ca khch hng nht l khi c thng tin khng tt i vi ngn hng
Chi ph ch phn nh c lng m dn phi b ra thc hin cc h kinh doanh trn thi k
nht nh n khng th phn nh chnh xc dng tin m dn phi chi tr trong k . chi tr trong
k bao gm chi tr tin vt t trong k , chi tr n n hn ,tr trc c th mua hng k
sau nh vy khon chi ln hn rt nhiu chi ph ca dn, lm gim lng tin mt trong dn,
lm gim kh nng t ch ca dn
Kt qu ca 1 bn l thu th qu t v chi th qu ln lm thm ht ngn qu. C trng hp dn
c li nhun cao nhng ngn qu li khng th p ng nhu cu chi tr ca dn.
7

10, Trong c cu vn ca doanh nghip, t trng n cng ln th ROE cng

ln
Sai. Xt v d sau:
Ch tiu

N di hn /
VCSH
EBIT
Li vay (li sut
12%)
LNTT
LNST(thu sut
thu TNDN =
25%)
ROA = EBIT/TS
ROE =
LNST/VCSH

Doanh nghip A
Nn kinh t
Nn kinh t
n nh
suy thoi
100tr / 100tr 100tr / 100tr

Doanh nghip B
Nn kinh t n Nn kinh t suy
nh
thoi
150tr / 50tr
150tr / 50tr

30 tr
12 tr

20 tr
12 tr

30 tr
18 tr

20 tr
18 tr

18 tr
13,5 tr

8 tr
6 tr

12 tr
9 tr

2 tr
1,5 tr

15%
13,5%

10%
6%

15%
18%

10%
3%

Nhn vo v d trn, d dng nhn thy khng phi lc no dng nhiu n cng tt, cng ty B
l cng ty tch cc s dng n, trong iu kin nn kinh t n nh, Cng ty B c ROE cao
hn, nhng trong trng hp nn kinh t suy thoi, cng ty B li c ROE thp hn. (Cc bn
t ba cho phn phn tch ny n di hn mt cht nh ).Mt trong nhng u im ln nht
ca vic dng n thay cho vn ch s hu l li sut m doanh nghip phi tr trn n c
min thu. Tong khi th c tc hay cc hnh thc thng khc cho ch s hu phi b nh
thu. Trn nguyn tc m ni, nu chng ta thay vn ch s hu bng n th s gim c thu
doanh nghip phi tr, v v th tng gi tr ca doanh nghip ln Tuy vy doanh nghip khng
th tng n ln mc qu cao so vi ch s hu. Khi cng ty s ri vo tnh trng ti chnh
khng lnh mnh, v dn n nhng ri ro
i vi mt cng ty c k vng lm n tt th ti tr n c th c s dng thng xuyn
vi mc chi ph thp hn so vi ti tr bng vn c phn. Tuy nhin, nu giai on no cng ty
khng th vn hnh tt to ra tin lng tin mt ln, th chi ph li vay lc ny c th l
mt gnh nng. y chnh l mt tri ca vic ti tr hot ng doanh nghip bng n.
D thy, cc doanh nghip khng bao gi c th chc chn 100% v lng thu nhp trong
tng lai (mc d h c th c nhng d on hp l) v khi thu nhp tng lai ca cc doanh
nghip cng khng n nh th ri ro cng tng ln. Do , cc doanh nghip trong ngnh c
ri ro kinh doanh thp, c dng tin n nh thng s dng n nhiu hn l cc doanh nghip
trong cc ngnh nhiu ri ro hn. Cc doanh nghip nh hoc mi bt u hot ng, ang
trong giai on khi nghip cng s dng n rt t, nu khng mun ni l khng c s dng
8

n. Cc doanh nghip mi vi s khng chc chn cao c th phi tri qua mt thi gian y
kh khn tm c ti tr bng n vay, nn thng th cc hot ng ca chng hu ht
c ti tr bng vn c phn.

9, Bo co kt qu kinh doanh l bo co ti chnh quan trng nht

Bo co ti chnh l mt h thng cc s liu v phn tch cho ta bit tnh hnh ti sn v
ngun vn, lung tin v hot ng kinh doanh ca mt doanh nghip. Bo co ti chnh c 4
loi: Bng cn i k ton, Bo co kt qu kinh doanh, Bo co lu chuyn tin t v Thuyt
minh bo co ti chnh. Mi loi bo co ti chnh c 1 vai tr ring h tr nhau trong qu
trnh phn tch ti chnh do vy khng th ni BCKQKD l quan trng nht v
_ BCKQKD cho bit thu nhp, chi ph pht sinh tnh kt qu li, l trong 1 k kinh doanh
nhng li khng phn nh lung tin vo, ra trong doanh nghip, tnh hnh ti tr, u t bng
tin ca DN trogn tng thi k m BCLCTT phn nh cho nn ko d on c dng tin
trong tng lai, kh nng thanh ton n vay, kh ng tr li c phn bng tin v nhng bin
ng lin quan ti dng tin trong DN v ko phn nh dc kh nng thanh ton ca DN ti thi
im nht nh
_ Bng cn i k ton hay cn gi l bo co tnh hnh hay bo co v th ti chnh, cho
bit tnh trng ti sn ca cng ty, n v vn c ng vo mt thi im n nh, thng
l lc cui thng. y l mt cch xem xt mt cng ty kinh doanh di dng mt
khi vn (ti sn) c b tr da trn ngun ca vn (n v vn c ng) ci m
BCKQKD ko th phn nh. BCDKT l mt nh chp (tnh) ch khng phi l mt cun
phim (ng) v phi c phn tch da trn s so snh vi cc bn cn i k ton trc
y v cc bo co hot ng khc.

11, Mc tiu cui cng ca DN l ti a ha li nhun

Mc tiu cui cng ca DN phi l ti a ha gi tr ti sn cho cc ch s hu. V li nhun:
L khon ti chnh m doanh nghip nhn c sau mt chu k hot ng, c xc nh bng
cch ly ton b doanh thu tr cho chi ph. Gi tr cng ty l thc o v quy m, v ngun
lc, v s pht trin ca mt doanh nghip, v c xc nh bi: ngun lc ti chnh, i ng
nhn vin, kh nng pht trin trong tng lai, cc pht minh, sng ch m h ang nm
gi....Vy ti a ha li nhun l mc tiu cho doanh nghip thu v mt khon li nhun
cao nht cn ti a ha gi tr cng ty l cng ty pht trin theo hng tt nht. mt
doanh nghip pht trin bn vng, nng cao gi tr ca mnh th ng nhin mc tiu cao nht
l li nhun nhng khng phi l mc tiu duy nht. V v l , ng nhin ti a ha gi
tr cng ty l mc tiu quan trng hn. Kinh doanh, khng ai l khng mun li nhun, tuy
nhin, ch chm chm vo li nhun s ch l li kinh doanh m n lin v khng thch hp
vi xu hng thi i, c bc pht trin n nh tht s ta phi c chin lc lu di
9

nng cao gi tr doanh nghip. Nu ch thing v li nhun, v da theo l thuyt to doanh thu
cao nht vi mc chi ph nh nht. ng l hin ti, doanh nghip s thu v khon li cao
nht , nhng tng lai th sao? Hy nhn vo bi hc ca Toyota, cng ty cng c gng
y mnh doanh thu, v khi doanh s ton cu tng th cht lng ko theo kp, ti th trng
M, Trung Quc v chu u, tng s xe Toyota b thu hi xp x 8 triu chic v s c k thut
ga v phanh. Thng hiu v cht lng ca Toyota nh ng trc nguy c sp . R
rng trc doanh thu ca Toyota tng rt mnh y thi, nhng do s tng t ny
lm cho cng ty khng qun l ni cht lng v dn n s khng hong k trn.R rng t
nhng thc t trn, mc tiu ti a ha li nhun nu khng c xem xt cn thn, i km
cng nhng mc tiu khc rt c th s y tnh hnh doanh nghip vo tnh trng ti t.
em n s pht trin, chng ta cn ti a ha gi tr cng ty ch khng phi l li nhun.
Ngha l phi c nhng bin php pht trin theo hng lu di, li nhun l quan trng nhng
khng l tt c. li nhun l quan trong, rt quan trng, bi tnh hnh ti chnh m khng n
nh thi doanh nghip khng th vn hnh trn tru gung my ca mnh nhng gung my
hot ng lu di th li nhun khng phi l tt c. Cc hot ng vch ra cn phi t s
pht trin di lu ln hng u ch khng phi l li nhun.

12, Mt DN c li nhun cao vn c th b ph sn

-DN lm vo tnh trng ph sn l DN khng c kh nng thanh ton c cc khon n
n hn khi ch n c yu cu. Mt doanh nghip c mc li nhun trong k cao th cha chc
doanh nghip lun c kh nng thanh ton tt trong k v kh nng thanh ton ca mt
doanh nghip ph thuc vo dng tin mt ca doanh nghip. Nu li nhun nhiu di dng
ti sn c nh hoc cc dng ti sn khng th chuyn ha thnh tin mt th kh nng thanh
ton s khng tt . Nn d doanh nghip c li nhun cao th vn c th b ph sn do tnh
hnh ti chnh ko tt

13, NH cho DN vay khi DN c tnh hnh ti chnh tt

NH s cho DN vay khi
C mc ch vay vn hp php
C kh nng ti chnh m bo tr n trong thi gian cam kt i vi doanh nghip ,ngn
hng s xem xt tiu ch ny thng qua bo co ti chnh th hin kt qu kinh doanh ca
doanh nghip trong t nht 1 nm tr l
C phng n, d n kinh doanh kh thi v hiu qu y l yu cu quan trng i vi h s
vay ca khch hng doanh nghip.V thng qua phng n kinh doanh ,ngn hng s thm
nh c th hn v kh nng tr n ca bn sau khi d n kt thc.a s ngn hng s yu cu
vn t c ca doanh nghip tham gia vo d n ti thiu l 30% nhu cu vn ca d n. Nu
10

phng n bn a ra khng c ngn hng chp nhn ng ngha vi vic s chng c

khon vay no c k kt
C ti sn m bo. C l y l iu kin tin quyt khi ngn hng xt cho khch hng vay.
Trn thc t hu nh bt k mt khon vay no cng i hi phi c ti sn m bo. Th nht
n gip ngn hng gim thiu c ru ro khi KH khng tr c n bi l ti sn m bo lc
no cng c gi tr hn khon vay rt nhiu. Th hai , vic th chp TSB cho ngn hng s
lm cho doanh nghip c trch nhim hn trong ngha v tr n,doanh nghip s khng li
m phi c gng kinh doanh hon thnh ngha v tr n ng thi hn.tuy nhin TSB
c ngn hng chp nhn cn phi qua nhiu bc xem xt khc nhau.

13* Cu hi: nu u nhc im ca IRR v NPV

IRR:
u im l d tnh ton v khng ph thuc chi ph vn, rt thun tin cho vic so snh c hi
u t v cho bit kh nng sinh li di dng %. ngha ct li ca IRR l cho nh u t
bit c chi ph s dng vn cao nht c th chp nhn c. Nu vt qu th km hiu qu
s dng vn.; nh gi mc sinh li ca d n c tnh n yu t gi tr thi gian ca tin; so
snh mc sinh li ca d n vi chi ph s dng vn; nh gi kh nngb p chi ph sd vn
ca d n
Nhc im ca IRR l khng c tnh ton trn c s chi ph s dng vn do s c th
dn ti nhn nh sai v kh nng sinh li ca d n. Nh u t s khng bit c mnh c
bao nhiu tin trong tay.; khng ch trng n quy m vn u t
NPV:
- c tnh ti hiu qu kt ca d n, tnh n yu t thi gian ca tin
Cho php o lng trc tip gi tr tng thm do vn u t to ra gip cho vic nh gi v
la chon d n ph hp vi mc tiu ti a ha li nhun ca DN
C th tnh c gi tr hin ti thun ca d n u t kt hp bng cch cng gi tr hin ti
thun ca cc d n vi nhau
Nhc:
Khng phn nh mc sinh li ca ng vn u t
Khng cho thy mi lin h gia mc sinh li ca vn u t vi WACC

11

Khng th a ra cc kt lun la chon khi cc d n khng ng nht v mt thi gian cng

nh xp hng u tin khi ngun vn u t ca doanh nghip b gii hn
PI
nhgi kh nng sinh li ca d n u t c tinh ti yu t thi gian ca tin
Cho thy mi quan tm giauc cc d n c s vn u t khc nhau thy c c mc
sinh li gia cc d n
Trong trng hp ngun vn b gii han phng php ny t ra hu hiu hn c
Nhc:khng phn nh trc tip gi tr tng thm ca d n u t nn c th dn nhng
quyt nh sai lm

2. nh gi d n: NPV hay IRR

Ni chung, nhn IRR th d hnh dung v s % c th, nhn NPV bng tin rt kh din dch. V
vy ngi ta dng c 2 cch nh gi.
Trc ht nu xem xt hai ch s ny trong cng iu kin th t sut hon vn ni b v gi tr
hin ti thun u cho cng mt kt qu. Tuy nhin c rt nhiu trng hp th IRR li khng
hiu qu bng NPV trong vic tnh ton v chit khu dng tin. Hn ch ln nht ca IRR
cng chnh l u im ca n: ch s dng mt t l chit khu duy nht nh gi tt c cc
k hoch u t. Mc d vic s dng mt t l chit khu duy nht gip n gin ha quy
trnh tnh ton, nhng trong nhiu trng hp iu li dn n nhng sai lch. Nu mt tin
hnh nh gi hai d n u t, c hai d n cng s dng chung mt t l chit khu, cng
dng tin tng lai, cng mc ri ro, v cng c thi gian thc hin ngn, IRR l mt cch
nh gi hiu qu. Tuy nhin bn thn t l chit khu li l mt nhn t ng, n lun bin i
theo thi gian. Nu quy c s dng li sut tri phiu chnh ph lm li sut chit khu, li
sut ny c th thay i t 1% n 20% trong vng 20 nm, t lm cho t l chit khu
cng bin ng theo. Nu khng c s iu chnh, tc l IRR khng tnh n s thay i ca t
l chit khu, phng php ny s khng ph hp vi cc d n di hn.
Mt kiu d n khc m vic p dng IRR s khng hiu qu l cc d n c s an xen
ca dng tin dng v dng tin m. V d mt d n yu cu phi c kinh ph ban u l
-50,000USD (dng tin m) trong nm u tin. D n ny s to ra 115,000 USD (dng tin
dng) trong nm tip theo, sau cn tip chi ph u t -66,000USD trong nm th 3 v c
s iu chnh li d n. Nh vy th p dng mt t l IRR duy nht l khng ph hp.

12

Mt hn ch na trong vic p dng IRR l phi bit c t l chit khu ca d n. tin

hnh nh gi d n thng qua IRR th ta phi so snh n vi t l chit khu. Nu IRR cao
hn t l chit khu th d n l kh thi. Khng bit t l chit khu hoc t l chit khu v l
do no khng th p dng cho d n th phng php IRR s khng cn gi tr.
khc phc nhng hn ch ca phng php IRR ta c th s dng NPV.
u im ca vic s dng NPV l phng php ny cho php s dng cc t l chit khu
khc nhau m khng dn n sai lch. ng thi cng khng cn phi so snh NPV vi ch s
no khc, nu nh NPV ln hn 0 c ngha l d n l kh thi v mt ti chnh.
Vy th ti sao IRR vn c s dng ph bin hn trong vic tnh ton phn b ngun vn?
C l phng php ny c a thch hn ch v quy trnh tnh ton ca n rt n gin.
Phng php IRR n gin ho d n thnh mt con s duy nht t nh qun l c th xc
nh c liu d n ny c kinh t, c kh nng em li li nhun hay khng. Nhn chung th
IRR l phng php n gin nhng i vi cc d n di hn c dng tin khc nhau v t l
chit khu khc nhau, cc d n c dng tin khng n nh, th IRR khng phi l ch s tt
m NPV mi chnh l s la chn ng n.
Mt v d minh ho l cc d n giao thng vn ti hoc khai thc khong sn, r rng l s c
IRR thp hn cc d n trong lnh vc dch v, chng hn d n m mt ca hng n
nhanh, trong khi NPV chc chc s cao hn. Tuy nhin, NPV cao hn khng c ngha l d n
khai thc khong sn tt hn, v chc chn lng vn ban u b ra ca d n ny cao hn d
n trong lnh vc dch v rt nhiu. Mt ln na chng ta thy rng IRR v NPV l nhng
cng c rt tt nhng c nhng iu kin p dng nht nh nh trnh by trn. V vy,
khi so snh hiu qu ca cc d n, cn xem xt bn cht ca ngnh ngh kinh doanh v chi
ph vn b ra ban u c nhng so snh kt lun chnh xc.
3. Kt lun
Khi phn tch nh gi d n, cn lu rng, cc ch s trn l ch tiu nh gi ti chnh.
Hin nay, nhng ngi lm d n cn quan tm n NPV, IRR Kinh t. C ngha l lng
ho cc i lng kinh t tnh hiu qu ca d n i vi nn kinh t. V d nh u t 1
ngi trng c th l v mt ti chnh nhng nu tnh ton cc gi tr kinh t khc c c t
13

ngi trng vo th NPV kinh t ng gi. Hoc d n u t vo mt nh my cng nghip

ch to c li v mt ti chnh nhng li lm nhim mi trng th NPV kinh t c th li
khng ng gi.
Trong nn kinh t hin i, m bo cng bng v bo v mi trng, xu hng chung l
tt c cc ch th hot ng trong nn kinh t s phi tr cho cc tc ng ngoai lai m h gy
ra vi ch th khc. Mt v d l cng c kinh t giy php x thi. Theo , cc cng ty x
thi phi chu mt khon chi ph nht nh cho vic lm nhim mi trng chung. Tuy nhin,
nh gi NPV hay IRR kinh t, cn cc iu tra x hi hc v kinh t rng ln, trong c
xem xt ti cc tc ng ngoi lai gy ra bi cc tt c cc ch th. Tc gi xin c phn tch
v i su v cc khi nim v ngha ca cc ch s trn trong mt bi vit khc.

7. C kin cho rng, chi ph vn ch s hu lun thp hn chi ph n

vay. Bnh lun kin trn? Ti sao cc doanh nghip nim yt ca Vit Nam
li a thch pht hnh c phiu hn l pht hnh tri phiu tng vn?
Vn hin nay, th trng tri phiu cng ty cn qu nh v km thanh khon. Nguyn
nhn l h thng ti chnh doanh nghip thiu cc hot ng nh gi tn nhim ng
chun v thng xuyn, h thng ti chnh v gi tr ng ni t thiu n nh, dn n
khng c ng cong li sut lm chun.
Mt khc, tri phiu l loi chng khon xc nhn quyn v li ch hp php ca ngi
s hu i vi 1 phn vn n ca cng ty pht hnh. Nh pht hnh c ngha v phi
thanh ton theo cc cam kt n c xc nh trong hp ng vay. Nu cng ty khng
hon tr c li cho tri phiu, ngi ta s xem xt vn ph sn ca cng ty.
Ngc li, c phiu l chng khon xc nhn quyn v li ch hp php ca ngi s hu
i vi 1 phn vn c phn ca cng ty pht hnh. Th nht, pht hnh c phiu doanh
nghip khng phi chu gnh nng n nn, khng to p lc vi tnh thanh khon ca
doanh nghip. Th 2, cc ch u t c th cung cp cho doanh nghip nhng h tr kinh
doanh quan trng m daonh nghip khng c. Cui cng, pht hnh c phiu doanh
nghip khng phi th chp ti sn hay nh bo lnh bi vn huy ng l ca ch s hu.
=> doanh nghip nim yt ca Vit Nam li a thch pht hnh c phiu hn l pht hnh
tri phiu tng vn
14

8. Mt doanh nghip s dng cng nhiu n th cng c li? Hy bnh lun

kin trn v lin h tnh hnh thc t Vit Nam hin nay?
Tr li:
Thc t, vic s dng n trong qu trnh hot ng sn xut kinh doanh s gip doanh
nghip c thm ngun vn mnh hn trong qu trnh u t. Ngoi ra, y l mt vn
m CFO hoch nh mt cu trc vn mc tiu vi nhng li ch t tm chn thu. Li t
chng khon n m mt cng ty chi tr l mt chi ph c khu tr thu. Khon khu
tr thu ca li t chng khon n lm tng tng li nhun ca doanh nghip. Theo l
thuyt cu trc vn ca Miller v Modigliani (MM), mt doanh nghip nn gia tng t l
n cho n khi gi tr hin gi ca tm chn thu t li vay va b tr bng gia tng
trong hin gi ca chi ph kit qu ti chnh. V vy, cc nh qun tr ti chnh ca doanh
nghip phi phn tch v a ra mc vay n bao nhiu l c li cho doanh nghip mnh,
trnh trnh trng s dng qu nhiu n s dn n chi ph kit qu ti chnh ln hn phn
b tr tm chn thu, khi s a doanh nghip n nhng ri ro v ti chnh.
Theo nh II ca MM, khi n l phi ri ro th t sut sinh li d kin t c phn
thng ca mt doanh nghip c vay n tng tng ng vi t l n / vn c phn, tc
l t l n / vn c phn cng nhiu th t sut sinh li t c phiu tng c li cho NT.
Khi doanh nghip vay n nhiu hn, ri ro khng thc hin ngha v tng ln v doanh
nghip buc phi chu li sut vay n cao hn. MM d bo rng khi iu ny xy ra, t l
gia tng trong t sut sinh li d kin t vn c phn chm li. Doanh nghip cng c
nhiu n, t sut sinh li d kin cng t nhy cm vi cc khon n vay thm.
Khi n c ri ro th tri ch gnh chu mt phn ri ro kinh doanh ca doanh nghip. Khi
doanh nghip vay n nhiu hn, ri ro ny chuyn t cc c ng sang cc tri ch. Vay
n lm tng t sut sinh li d kin t u t ca cc c ng. Nhng n cng lm gia
tng ri ro ca cc c phiu ca doanh nghip. MM cho thy rng ri ro gia tng va
ng b tr cho gia tng trong t sut sinh li d kin, nn nhng ngi nm gi c
phiu khng c li m cng khng b thit.
Theo s liu iu tra ti 108 Tng cng ty 90, 91 ca Cng ty t vn Mekong, s n phi
thu tn ng tnh n ht nm 2006 l 2.272 t ng, chim 4,7% tng s n phi thu. N
phi tr tn ng l 21.904 t ng, chim 13,7% tng n phi tr. Ring trong h thng
ngn hng thng mi nh nc, n qu hn (n xu) ln ti 10.046 t ng. Nu tnh c
ngn hng chnh sch x hi v ngn hng pht trin, tng s n xu ln n 13.659 t
ng. Cn theo s liu c tnh ca cc t chc ti chnh quc t nh Qu Tin t Quc
t IMF, Ngn hng Th gii WB, n xu ca cc DN VN vo khong 6,2 t USD, tc l
chim hn 13% GDP c nc.
15

Cho n cui nm 2006, theo Ban Ch o i mi v Pht trin DN, cc DNNN mi x

l gin n, khoanh n, xo n thu v cc khon phi np ngn sch nh nc vi tng
s tin l 314,91 t ng; x l n ng hn 19 nghn t ng, ch yu bng bin php thu
hi n, bn ti sn m bo, s dng d phng ri ro ca ngn hng. Trong s DN
CPH, c khong 2.000 DN c n v ti sn loi tr khng tnh vo gi tr DN.
Theo Cc Ti chnh DN (B Ti chnh) th s n phi tr ca DNNN thng gp 1,2 -1,5
ln vn nh nc ti DN, thm ch c nhiu DN n gp vi ln n hng chc ln vn
ch s hu. S n phi thu cng chim t 50-60% vn ch s hu, c bit n kh i
chim n 15-20% li nhun hng nm, nhng li khng c ghi y trong s sch
k ton DN. n thi im ny, vic x l cc khon n tn ng ca khi DNNN m B
Ti chnh, Ngn hng Nh nc a ra bin php vn ch yu l gin n, khoanh n.

11. S dng n lun bt li cho DN?

Tr li :
Trc tin, ta so snh vic s dng n v vn ch s hu ci no tn t chi ph hn, chi
ph c cp y chnh l chi ph c th o lng c cho vic huy ng vn ti
tr cho hot ng ca doanh nghip. Vi n, chnh l chi ph li vay m doanh nghip
phi tr cho khon vay ca mnh. Vi vn c phn, chi ph s dng vn c hiu nh l
quyn i vi thu nhp phi tha mn c cc c ng khi h quyt nh gp vn
vo cngty.
V d, nu bn iu hnh mt doanh nghip nh v cn ti tr khong $40,000, bn c
th hoc l i vay ngn hng s tin $40,000 vi li sut 10% hoc bn c th bn 25%
c phn doanh nghip cho ngi hng xm vi gi $40,000.
Gi s trong nm sau , doanh nghip ca bn c th to ra c li nhun hot ng l
$20,000. Nu ban u bn quyt nh i vay ngn hng vi chi ph li vay (hay cn gi
l chi ph ti tr ca n) s l $4,000, bn cn li li nhun $16,000. Ngc li, nu bn
s dng ti tr vn c phn, ngha l bn khng h c n v d nhin l khng c chi
ph li vay nhng bn ch c nm gi 75% li nhun ca doanh nghip thi (25% khc
thuc s hu ca ngi hng xm nh bn). Do , li nhun ca bn by gi ch c
$15,000 (tc 75%*$20,000)
16

T v d ny, bn c th thy n r hn vn c phn l nh th no, do cng rt d

hiu khi cc c ng sng lp ca cng ty quyt nh la chn pht hnh n ch khng
phi vn c phn. Thu cng l mt yu t gip cho tnh hung pht hnh n tr nn tt
hn. Nu doanh nghip ca bn s dng n, bi v chi ph li vay c khu tr ra khi
thu nhp hot ng trc khi thu nhp b nh thu, do chnh hnh ng em n
cho doanh nghip li ch tm chn thu t n.
D nhin, li ch ca ti tr n vi li sut c nh i khi li c th l im bt li. Bi v
n c xem chi ph ti chnh c nh, d doanh nghip ca bn c hot ng ra sao, thu
nhp nhiu hay thm ch ang thua l th doanh nghip vn phi m bo vic tr li vay
ng k hn v tr n gc khi o hn, do vy mt s gia tng n ca doanh nghip cng
ng ngha vi vic gia tng thm ri ro ti chnh.
Quay tr li v d trn, gi s trong nm sau, cng ty ca bn ch to ra c c $5,000.
Vi ti tr n, bn c th vn c cng $4,000 li vay phi tr v v vy li nhun ca bn
ch cn li $1,000 ($5,000 -$4,000). Trong trng hp ti tr hon ton bng vn c
phn, tc l bn khng h phi tr mt ng li vay no ht, th bn vn c 75% li nhun
tng
ng
vi
$3,750
(75%
x
$5,000).
Do vy, i vi mt cng ty c k vng lm n tt th ti tr n c th c s dng
thng xuyn vi mc chi ph thp hn so vi ti tr bng vn c phn. Tuy nhin, nu
giai on no cng ty khng th vn hnh tt to ra tin lng tin mt ln, th chi
ph li vay lc ny c th l mt gnh nng. y chnh l mt tri ca vic ti tr hot
ng doanh nghip bng n. T y c th thy, d n c chi ph r hn vn c phn,
doanh nghip no cng c th hiu c iu ny, nhng thi im no th s dng n l
hp l? Hp l y c ngha l tn dng c ti a li ch ca n, tn dng ti a li
ch t n by ti chnh t n.
D thy, cc doanh nghip khng bao gi c th chc chn 100% v lng thu nhp trong
tng lai (mc d h c th c nhng d on hp l) v khi thu nhp tng lai ca cc
doanh nghip cng khng n nh th ri ro cng tng ln. Do , cc doanh nghip trong
ngnh c ri ro kinh doanh thp, c dng tin n nh thng s dng n nhiu hn l
cc doanh nghip trong cc ngnh nhiu ri ro hn. Cc doanh nghip nh hoc mi bt
u hot ng, ang trong giai on khi nghip cng s dng n rt t, nu khng mun
ni l khng c s dng n. Cc doanh nghip mi vi s khng chc chn cao c th
17

phi tri qua mt thi gian y kh khn tm c ti tr bng n vay, nn thng th

cc hot ng ca chng hu ht c ti tr bng vn c phn.
Vit Nam, nhc n n, ngi ta thng c tm l e d, nht l i vi cc doanh
nghip ang trong thi k sung mn, lng tin mt v cng d tha th dng nh h
li cng khng quan tm n n. Tin ti c, ti sao phi vay? Cng vy, sau 7 nm
TTCKVN ra i, i vo hot ng v t c s pht trin nh hm nay th gii
quyt bi ton thiu vn, doanh nghip nim yt thng chn gii php vn c phn ch
khng my mn m vi vic s dng ti tr bng n. Cc doanh nghip dng nh
qun i li ch t vic s dng n by ti chnh. Hi vng trong tng lai khng xa, vn
ti tr bng n s c cc doanh nghip Vit Nam quan tm tha ng v t c
hiu qu tt nht trong vic s dng n. Cng cn nhc li l, pht hnh tri phiu doanh
nghip cng l mt hnh thc vay n ca doanh nghip.

16. Tr c tc bng tin tt or khng? Chnh sch c tc

- Trong k nn kinh t tt, ko tm kim c c hi u t nn tr c tc = tin => k hoch
m rng di hn ca cty c th c vn => gi tr VCSH c th gim
- Khng tr c tc = tin vn c th to nim tin cho nh t do gi tr TS nm gi vn
ang tng dn
- M rng quy m DN => chnh sch tr c tc = c phiu c th lm tng gi tr TS ca
CSH.)
C tc l mt trong nhng chnh sch quan trng ca bt c cng ty c phn i chng
no trn th gii, khng ch Vit Nam. Lnh o doanh nghip lun cn nhc thn trng
v chnh sch ny v n phi p ng ng thi 3 mc tiu: lm hi lng cc c ng qua
vic tr c tc nh k, m bo lun c ti u t pht trin doanh nghip, mc tr c
tc phi n nh d phng cho c nhng nm kinh doanh khng nh mong i (v mt
khi tr c tc cao trong 1 hay vi nm trc, doanh nghip s kh n ni vi c
ng nu nm sau h mc c tc xung). Trong 3 mc tiu trn, mc tiu th hai l quan
trng nht.
Bn thn doanh nghip, hay ni cch khc l ban lnh o doanh nghip hn ai ht hiu
r nhng li th v kh khn ca mnh. H bit lc no cng ty cn vn v cn gi li li
nhun b sung cho ngun vn ca mnh, cng nh lc no mi bt u tng thm c
tc cho c ng.

18

Do , nu doanh nghip ang lm n tt, th nn gi li li nhun ti u t. Bn thn

c ng cng s c hng li ch cho d khng nhn c tc, v khon li nhun gi li
s gp phn lm gia tng cc gi tr ni ti ca doanh nghip, v t s lm tng gi
c phiu trong tng lai.
C hai phng thc chia c tc chnh : c tc tin mt v c tc c phn.
C tc tin mt l dng c tc m cng ty ly ra t li nhun c c chia cho nh u t
di dng tin mt ( hoc chuyn khon). C tc tin mt lm chuyn giao gi tr kinh t
t cng ty sang cho cc c ng thay v cng ty s dng tin cho hot ng ca mnh.
Tuy nhin, iu ny cng gy ra mt s gim mnh trong gi c phn ca cng ty mt
lng ng bng c tc c chia.
C tc c phn c cho l tt hn so vi c tc tin mt nu chng khng i km vi
quyn chn c tc tin mt. iu ny n gin ch bi chng ta ang so snh gia c tc
c phn v c tc tin mt. Tuy nhin, ni nh th khng c ngha l c tc tin mt
khng tt, n gin l c tc tin mt khng c s la chn no ngoi vic bn phi nhn
tin mt. C ng vn c th ti u t t c tc tin mt vo cng ty thng qua cc d
n ti u t t c tc. u im ln nht ca tin mt l tnh thanh khon rt cao, cm
tin mt trong tay bao gi cng chc chn hn l bn cm c phiu trong tay. Hn na,
vic nh thu trn c tc tin mt c nhn vn cha c thc hin ti Vit Nam. Nu
bn l nh u t ngi ri ro v mun chc chn th c l bn s yu thch c tc tin mt
hn, v gi tr ca chng rt chc chn. V cc doanh nghip chi tr c tc bng tin mt
c th l mt s la chn ca bn.
Nu phi tr c tc trong khi thc t doanh nghip li ang rt cn vn, cng ty c th tr
c tc bng c phiu thay cho tin mt. Bn cht ca vic tr c tc bng c phiu l mt
cam kt ti u t ca c ng sau chnh c ng s thu c nhiu hn na li
nhun trong tng lai.
Tr c tc bng c phiu cng lm gi c phiu trn th trng chng khon c iu
chnh gim xung v tr nn r hn na trong con mt ca nh u t, c bit khi th
trng ang ln.
Tm li, chia c tc bng li nhun cho d di hnh thc tin mt hay c phiu u
khng lm thay i gi tr ca c phiu, DN nn c nhng pt ng n a ra chnh
sch tr c tc ph hp..
19

17. Vic tng thu TNDN trong khi cc yu t khc ko i chc chn lm gim
t l n trong c cu vn
Khi tng thu TNDN => DN u tin s dng n ( a ra VD v l chn thu), tuy nhin
cn ph thuc vo kin ch quan ca nh qun l ti chnh.
VD l chn thu l li vay:
Chng ta c 2 d n xem xt:
D n 1: Doanh nghip khng vay tin u t m ch s dng ngun vn ni ti ca
mnh.
D n 2: Doanh nghip i vay u t. Vay 400.000 $, li vay 10%.
Thu thu nhp doanh nghip cho c hai d n u l 35%.
Ta xem xt bng sau:
D n 1
D n 2
EBIT
100
100
Li vay
0
40
LNTT
100
60
Thu (35%)
35
21
LNST
65
39
TN cho c ng, ch n
65
79 ( =39+40)
Trong :
EBIT l thu nhp trc thu v li vay ca doanh nghip, lc ny c hai d n doanh
nghip u c th thu v 100.000$.

18, doanh nghip bn chu vi mc ch duy nht l m rng th phn

Sai . vic bn chu ngy cng ph bin khng ch vi mc ch m rng th phn m cn
do hy vng tng gi tr c phiu doanh nghip trn th trng nim yt v thu ht khch
hng
Hy vng tng gi tr c phiu: chi ph u vo cho cc sn phm, dch v ngy cng tng
lng hng ha bn chu cho khch hng vi hy vng lm tng gi tri c phiu
Mong mun thu ht khch hng : y cng l mt trong nhng chin lc di hn trong
canh tranh bn hng, nht l cc khch hng mi. bn bn hng vi cc chnh sch i
ng hp dn v thanh ton v n chc chn khch hng s tm n bn hn l cc i
th khc
20

19, s dng n lun bt li cho doanh nghipj

Cha chnh xc
C th bt k doanh nghip no cng lun mong mun v hng ti xy dng mt c cu
vn mc tiu, nhm t c mc ch l gia tng gi tr ti sn ca vn ch s hu
Vic s dng n l c li hay bt li , phi ty thuc vo tnh hnh hot ng sn xut
kinh doanh ca doanh nghip cng nh ph thuc vo tnh hnh kinh t
Vic s dng nhiu n khin cho ri ro ca dn tng ln nhng khng phi vy m s
dng n lun bt li. c th s dng n ng ngha vi vic tn tai n by lm tng EPS
vi tc nhanh hn tc gia tng ca doanh s. iu ny l c li

20, vic tng thu thu nhp doanh nghip trong khi cc yu t khac khng tay
i chc chn lm giame t l n trong c cu vn
Sai
Khi nh nc ban hnh v vic tng thu thu nhp dn nh vy s khuyn khch dn s
dng nhiu n vay hn bi l cc nh qun tr ti chnh h s tn dng c chn thu
trong trng hp ny
V d v vic s dng nhiu n vay hn tn dng l chn thu: phn tch s thay i
li nhun ca dn, khi s dng t l n 10% v 20% trong khi doanh thu khng i
Tuy nhin quyt ddingj ca doanh nghip c thay i c cu hay khng, c th l c s
dung thm nhiu n vay hoc t n vay i khng l ty thuc v kin qun l ch quan
ca cc nh qun tr ti chnh
Chnh v vy khng th kt lun c tng thu thu nhp doanh nghip th chc chn
100% doanh nghip c t l n thay i

21, vic dn tr li vay cho vn n v tr c tc cho c ng u lm gim

khon thu TNDN
Sai
Doanh nghip tr li vya cho vn n lm gim khon thu TNDN do li vay l chi ph
trc thu nhng tr c tc cho c ng th khng v phn b c tc chi tr thuc khon
li nhun sau thu n khng nh hng ti khon thu TNDN

21

10. Bnh lun : C phiu u i l loi ghp gia c phiu thng v tri
phiu
Trc tin ta s lm r cc khi nim tri phiu,c phiu thng v c phiu u
i

Tri phiu : mt chng nhn ngha v n ca ngi pht hnh phi tr cho ngi
s hu tri phiu i vi mt khon tin c th (mnh gi ca tri phiu), trong mt thi
gian xc nh v vi mt li tc quy nh. Ngi pht hnh c th l doanh nghip (tri
phiu trong trng hp ny c gi l tri phiu doanh nghip), mt t chc chnh
quyn nh Kho bc nh nc (trong trng hp ny gi l tri phiu kho bc), chnh
quyn (trong trng hp ny gi l cng tri hoc tri phiu chnh ph). Ngi mua tri
phiu, hay tri ch, c th l c nhn hoc doanh nghip hoc chnh ph. Tn ca tri ch
c th c ghi trn tri phiu (trng hp ny gi l tri phiu ghi danh) hoc khng
c ghi (tri phiu v danh)
c im ni bt ca tri phiu,m c th trong vn ta cp y l tri phiu
doanh nghip l :
Ngi nm gi tri phiu c u tin thanh ton trc ngi nm gi c phiu trong
trng hp doanh nghip ph sn
Ngi nm gi tri phiu c nhn tin gc v 1 khon tin li tc c nh ty theo li
sut v mnh gi ghi trn tri phiu bt k kt qu kinh doanh ca doanh nghip ra sao
Ngi nm gi tri phiu c khng c quyn tham gia vo hot ng sn xut kinh doanh
cng nh cc hot ng qun l ca doanh nghip
C phiu thng : chng ch xc nhn quyn s hu ca c ng i vi cng ty
v xc nhn cho php c ng c hng cc quyn li thng thng trong cng ty.
c im ca c phiu thng nh sau :
L loi c phiu c thu nhp ph thuc vo hot ng kinh doanh ca cng ty. Ngi s
hu c phiu ph thng c tham gia hp i hi ng c ng v c b phiu quyt
nh nhng vn quan trng nht ca cng ty, c quyn bu c v ng c vo Hi
ng Qun tr ca cng ty
C phiu ca cng ty khng c thi hn hon tr, v y khng phi l khon n i vi
cng ty.
C ng c chia phn gi tr ti sn cn li khi thanh l cng ty sau khi cng ty
thanh ton cc khon n v thanh ton cho cc c ng u i.
Ngi gp vn vo cng ty khng c quyn trc tip rt vn ra khi cng ty, nhng
c quyn chuyn nhng s hu c phn di hnh thc bn li c phiu hay di
hnh thc qu tng hay li cho ngi tha k. Chnh iu ny to ra tnh thanh
khon cho c phiu cng ty, ng thi cng hp dn nh u t.
c quyn u tin mua c phiu khi cng ty pht hnh c phiu mi tng vn.
c quyn triu tp i hi ng c ng bt thng theo lut nh.
22

C ng thng cng phi gnh chu nhng ri ro m cng ty gp phi, tng ng vi

phn vn gp v ch chu trch nhim gii hn trong phm vi s lng vn gp vo cng
ty
C phiu u i : chng ch xc nhn quyn s hu trong mt cng ty, ng thi
cho php ngi nm gi loi c phiu ny c hng mt s quyn li u tin hn so
vi c ng ph thng. Ngi nm gi c phiu u i c gi l c ng u i ca
cng ty.
Cc quyn li ca c phiu u i :

Quyn c nhn c tc trc cc c ng thng, mc d ngi c c phiu u i ch

c quyn hng li tc c phn gii hn nhng h c tr c tc trc khi chia li
tc cho c ng thng. Khc vi c tc ca c phiu ph thng, c tc ca c phiu u
i c xc nh trc v thng c xc nh bng t l phn trm c nh so vi
mnh gi ca c phiu hoc bng s tin nht nh in trn mi c phiu.
Quyn u tin c thanh ton trc, khi gii th hay thanh l cng ty, nhng sau ngi
c tri phiu.
C ng s hu c phiu u i khng c tham gia bu c, ng c vo Hi ng Qun
tr v quyt nh nhng vn quan trng ca cng ty.
C phiu u i c th c mnh gi hoc khng c mnh gi v mnh gi ca n cng
khng nh hng ti gi th trng ca c phiu u i. Mnh gi ca c phiu u i c
ngha hn i vi mnh gi ca c phiu ph thng, v n l cn c tr c tc v l
cn c hon vn khi thanh l hay gii th cng ty.
Tuy c tc ca c phiu u i l c nh, nhng c ng u i cng ch c nhn c
tc khi cng ty lm n c li nhun
Qua s i chiu trn,ta c th d dng nhn thy c phiu u i c nhng c
im ca c tri phiu v c phiu thng :

- Ging tri phiu :

o c tc ca c phiu u i c n nh theo mt t l c nh trn mnh gi, c phiu u
ging nh tri phiu c n nh mt t l li c nh tnh trn mnh gi v mc li
tc ny ko thay i d cho kt qu kinh doanh ca DN c thay i ra sao
o ngi gi c phiu u i khng c tham gia ng c bu c vo Hi ng qun tr
hoc ban kim sot cng ty, nhng li c u tin chia c tc trc c ng thng
- Ging c phiu thng :
o chng khon vn khng c k hn v khng hon vn. Ngi nm gi c phiu u i
cng l c ng ng s hu cng ty.
Nh vy,ta hon ton c th nhn nh c phiu u i l loi lai ghp gia c
phiu thng v tri phiu,m c th y l tri phiu doanh nghip.
23

13. ng vi tng knh huy ng vn, doanh nghip trong trng hp no nn

s dng knh huy ng vn no.
Cc knh huy ng vn phn theo thi gian s dng vn;
-

Vn ngn hn:

Vn di hn:

Vn vay ngn hn
Vn tn dng thng mi
Pht hnh tri phiu
Vn vay di hn
Thu ti chnh
Li nhun gi li
Pht hnh c phiu

Loi hnh u im
Vn vay - n gin, d s dng do
ngn hn
s pht trin ca th
trng ti chnh trung
gian.
- Nhanh chng p ng yu
cu sn xut kp thi.
- Chi ph thp

Vn tn - Chi ph thp
dng
thng mi

Pht hnh - Gi tr huy ng ln

tri phiu - Thi hn huy ng a
dng phong ph p ng
c yu cu ca doanh
nghip ln nh u t
- Phng thc tr li ch
ng
- Khng phn tn quyn
kim sot cng ty

Nhc im
Th tc vay vn rm r
Thi hn vay ngn
Gi tr khon vay thng nh
-

Ghi ch
Doanh nghip nn s
dng khi:
C phng n sn xut
kinh doanh hiu qu
Khi doanh nghip c
quan h tt vi Ngn
hng
- Cn huy ng vn
nhanh, gp p ng
kp thi tin sn
xut kinh doanh
Thi hn huy ng ngn
Doanh nghip nn s
Gi tr nh
dng khi:
Khng n nh v khng - C iu kin pht sinh
th tin hnh huy ng
trong hot ng thng
ngay khi cn m pht sinh mi
trong hot ng kinh
doanh thng mi
Th tc rm r, yu cu Doanh nghip nn s
kht khe v php l
dng khi
Bt buc phi cng b - Doanh nghip c tnh
thng tin ti chnh ra cng hnh sn xut kinh
chng
doanh thun li
- C k hoch s dng
vn hiu qu
- Tnh cp bch ca vic
s dng vn khng cao
24

Thu ti
chnh

- c s dng ti sn khi
cha nng lc ti chnh
s hu
- Khi c kh nng c th
mua li ti sn

Vay di
hn

- Nhanh chng p ng yu
cu sn xut kp thi.
- Thi hn vay di
- Gi tr khon vay a dng

Dch v cho thu ti

chnh cha pht trin ti
Vit Nam: sn phm cho thu cha a dng nht l cc sn phm cng ngh
cao
Chi ph cao
Th tc vay vn rm r
Chi ph cao v kh kim
sot
-

Doanh nghip nn s
dng khi:
Ngun vn eo hp
Cc sn phm thch hp

Doanh nghip nn s
dng khi:
C d n sn xut kinh
doanh hiu qu
Khi doanh nghip c
quan h tt vi Ngn
hng
Cn huy ng vn ln
n nh.
Doanh nghip nn s
dng khi
C li nhun
Khi doanh nghip ang
t mc tiu tng
trng ln cao

Li nhun - C kh nng t quyt

gi li
ngun vn cao nht
- Khng thay i c cu
quyn s hu cng ty
-

Khng n nh v thi
gian cng nh l gi tr
Chi ph cao
Khng p ng kp thi nhu cu vn

Pht hnh
c phiu

Chi ph ln
Doanh nghip nn s
Thay i c cu quyn s dng khi
hu cng ty
- Cn c ngun vn ln
Th tc rm r yu cu
n nh m rng sn
kht khe v php l
xut kinh doanh
Bt buc phi cng b - C tnh hnh kinh doanh
thng tin ti chnh ra cng tt
chng
To nguy c b mua bn
v st nhp cho doanh
nghip

Ngun vn huy ng
ln

25

1, Hy phn tch cc iu kin m DN phi p ng khi pht hnh tri phiu

huy ng vn
pht hnh tri phiu, doanh nghip pht hnh cn c nhng iu kin sau:
Loi hnh doanh nghip: cng ty c phn, cng ty nh nc trong thi gian chuyn i thnh
cng ty trch nhim hu hn hoc cng ty c phn theo quy nh ca Lut Doanh nghip v
doanh nghip c vn u t nc ngoi trn phm vi lnh th nc Cng ho x hi ch ngha
Vit Nam;
C thi gian hot ng ti thiu l 01 nm k t ngy doanh nghip chnh thc i vo hot
ng;
C bo co ti chnh ca nm lin k trc nm pht hnh c kim ton;
Kt qu hot ng sn xut, kinh doanh nm lin k nm pht hnh phi c li;
C phng n pht hnh tri phiu c t chc, c nhn c thm quyn thng qua

2, So snh tn dng NH vi pht hnh tri phiu huy ng n

Tri phiu doanh nghip l mt loi chng khon n do doanh nghip (DN) pht hnh, xc
nhn ngha v tr c gc v li ca DN pht hnh i vi ngi s hu tri phiu. Pht hnh
TPDN l phng thc huy ng vn trc tip t th trng vn khng qua cc nh ch ti
chnh trung gian, nn chi ph thng r hn vay ngn hng.
khi pht hnh tri phiu, doanh nghip cng phi tun th cc iu kin hon tr n gc v li
nh cc khon vay thng thng. Tuy nhin, vic pht tri phiu s mang n cho cc doanh
nghip pht hnh nhiu li ch hn so vi vic vay Ngn hng ti tr cho D n nh:
Doanh nghip c ch ng s dng ngun vn pht hnh tri phiu m khng cn cn c
theo t l tham gia ca vn t c v cc ngun vn khc (iu kin m cc ngn hng thng
mi hay yu cu doanh nghip phi tun th khi gii ngn vn tn dng);
Doanh nghip c ngun vn pht hnh tri phiu trong mt thi gian ngn m khng cn xem
xt n tin thc hin d n (iu kin m cc ngn hng thng mi hay yu cu doanh
nghip phi tun th khi gii ngn vn tn dng);
Tin thu t pht hnh tri phiu c dng u t d n/c cu cc khon vay trung v di
hn/ tng quy m vn hot ng (ph hp vi phng n pht hnh); Doanh nghip c th
mua li tri phiu trc hn; Tri phiu c dng chuyn nhng, cho, tng, li tha
26

k, chit khu, th chp v cm c trong cc quan h dn s theo quy nh ca php lut; (linh
hot, ch ng hn trong qu trnh s dng);
Thng qua vic pht hnh tri phiu, doanh nghip pht hnh to c chun mc v thc o
cho bn thn doanh nghip trn th trng ti chnh;
Tuy nhin ch nhng DN quy m ln, kh nng ti chnh tt, th trng tiu th n nh mi
pht hnh c TPDN. Nhn danh sch cc DN pht hnh thnh cng tri phiu trong 6 thng
u nm ch yu l cc tp on DNNN ln hoc cc Cty nim yt c nhng d n bt ng
sn hoc d n u t cho hot ng xut khu. Cc DNNVV chim 96% tng s DN ca c
nc khng th pht hnh TPDN v khng uy tn. V vy, vn NH vn l ngun ti tr
chnh ca cc DN.

3. So snh pht hnh tri phiu huy ng vn vi pht hnh c phiu

thng huy ng vn
1) Pht hnh c phiu:
+) u im:
- Minh bch, cng khai, r rng qua cc t cho bn. DN thng c 1NH ng ra bo lnh v
1 cng ty chng khon h tr cho bo c phiu ra cng chng.
- Khi lng vn huy ng c ln, cho k hoch kinh doanh ca DN nu cho bn thnh
cng.
+) Nhc im:
- Chi ph bo lnh, chi ph pht hnh ln m DN phi tr cho pha cc NH v cng ty CK tham
gia.
- Th tc kh rm r v mt nhiu thi gian.(Chnh v nhng nhc im ny m 'Pht hnh
CP' thng l bc i cui cng ca DN c vn cho vic m rng SXKD)
2) Pht hnh tri phiu doanh nghip
+) u im:
- Chi ph huy ng vn thp.
- Khng cn nhiu th tc phc tp, rm r v ko cn 'ly lc' thng qua trung gian ngn
hng. (Theo lut quy nh th ch cn ng bo vi chc ngy, hp bo, cho bn.... )
- DN pht hnh TP thng c nhng li th nh khng phi chu sc p chi phi t c ng
mi nh pht hnh CP, c hng li t chnh sch thu i vi khon li tr TP, trong khi
cc khon tr c tc th khng.
+) Nhc im:
- m bo thp, ch yu l da vo uy tn ca DN. i khi DN dng c ti sn ca mnh
m bo nhng vn kh c kh nng huy ng c nhiu vn nh mong mun.

27

4. nh gi u, nhc im ca tng knh huy ng vn ca DN. Vi mi

knh huy ng vn hy lin h vi thc tin VN, nhn xt
1 Vn t li nhun khng chia: l b phn li nhun c s dng ti u t, m rng sn
xut kinh doanh ca DN
a)u im:
_ DN ko b ph thuc vo bn ngoi ( NH)
_Tng kh nng t ch v TC ca DN
_Gip DN d dng hn trong cc quan h tn dng ti cc NH, t chc tn dng hoc vi cc
c ng
_Ngun li nhun li c tc ng rt ln n ngun vn kinh doanh, to c hi cho cc cty
thu dc li nhun cao hn trong cc nm tip theo
b) nhc im:
khi DN ko tr c tc cho c ng m gi li li nhun c th lm cho gi c phiu trn th
trng gim, nh hng xu n DN
VN: vic huy ng vn t li nhun khng chia li th cn kh khim tn. Thc t Vn, do
TTCK dc thnh lp rt mun so vi cc nc, nn NDT cha c kinh nghim v trnh n cao
trong u t, bn cnh li ch yu l NDT ngn hn. Nu cty c phn nim yt ko thanh
ton c tc lp tc s c s phn ng tc thi trn th trng, gi CP s gim. V th ngun ti
tr t ngun li nhun gi li ca cc cty c phn hin nay cha c quan tm xem xt ng
mc
2. Tn dng TM
o u nhc im ca tn dng thng mi:
- u im :
+ Trong nn kinh t th trng, hin tng tha thiu vn ca cc nh doanh nghip thng
xuyn xy ra, v vy hot ng ca tn dng thng mi mt mt p ng nhu cu vn ca
nhng nh doanh nghip tm thi thiu vn, ng thi gip cho cc doanh nghip tiu th
c hng ho ca mnh.
+ S tn ti ca hnh thc tn dng ny s gip cho cc nh doanh nghip ch ng khai thc
c ngun vn nhm p ng kp thi cho hot ng sn xut kinh doanh.
+ Tn dng thng mi c cp gia cc doanh nghip quen bit, uy tn nn c li th l th
tc nhanh, gn, p ng nhu cu vn ngn hn v gp phn y nhanh tc tiu th sn
phm ca cc doanh nghip.
+ To iu kin m rng hot ng ca tn dng ngn hng thng qua nghip v chit khu
thng phiu.
- Nhc im :
+ Tn dng thng mi c cp bng hng ho nn doanh nghip cho vay ch c th cung cp
c cho mt s doanh nghip nht nh - nhng doanh nghip cn ng th hng ho
28

phc v sn xut hoc bn ra.

+ Phm vi hp, ch xy ra gia cc doanh nghip, hn na l ch thc hin c gia cc
doanh nghip quen bit, tn nhim ln nhau.
+ Tn dng thng mi do cc doanh nghip trc tip sn xut kinh doanh cung cp, v vy qui
m tn dng ch c gii hn trong kh nng vn hng ho m h c. Nu doanh nghip vay
vn c nhu cu cao hn th doanh nghip cho vay khng th p ng c.
+ iu kin kinh doanh v chu k sn xut ca cc doanh nghip c th khng ph hp nhau,
do vy khi thi gian m doanh nghip cho vay mun cung cp khng ph hp vi nhu cu ca
doanh nghip cn i vay th tn dng thng mi khng th xy ra.
+ L loi tn dng khng c m bo nn ri ro d pht sinh.
Thc tin: Lu nay cc DN v cc NH u s dng hi phiu trong thanh ton xut nhp
khu v vay n nc ngoi. Tt c giao dch ny u thc hin theo thng l quc t. Tuy
nhin trong thanh ton ni a cc DN cha s dng thng phiu nh l cng c thanh ton
ph bin. NHTM cng cha k cp tn dng cho DN di cc hnh thc chit khu
thng phiu hoc cho vay c bo m bng cm c thng phiu. Trong khi mua bn chu
gia cc DN, bn hng gi u gia nh sx v i l, gia cc tiu thng ch u mi l nu
cu thc t. VN hin nay theo thng k c ti 80.5% s DN huy ng vn t cc ngun mua
bn chu, s dng vn ca i tc. Tuy nhin, nhng giao dch ch dc ghi li 1 cch n
gin trn s n ca ng bn: ngay c khi mua bn tr chm, cc bn cng ch lp 1 vn bn tha
thun vi ni dung n gin v thi gian v s tin tr chm. V vy cc khon n ko dc
xc nhn v mt php l v chng minh khi ny sinh tranh chp, dn n nguy n nn dy
da, thm ch mt trng tin t ca cc tiu thng ch u mi,...
3 Thu ti chnh
- u im :
+ Cho thu ti chnh cho php bn s dng linh hot ng vn ca mnh vo mc ch khc,
nhm mang li li ch nhiu hn thay v phi u t vn mua ti sn c nh, gip bn tn
dng c c hi kinh doanh.
+ S dng cho thu ti chnh s khng lm nh hng ti hn mc tn dng ca doanh nghip
khi doanh nghip i vay vn ngn hng.
+ Cho thu ti chnh c phng thc thanh ton tin thu linh hot ph hp vi chu chuyn
vn ca doanh nghip.
+ Ph thu ti chnh c hch ton vo gi thnh sn phm gip doanh nghip gim ngha v
i vi Ngn sch Nh nc.
+ S dng ti sn thu khng nht thit phi c ti sn th chp.
+ Cho thu ti chnh gip bn c nhiu c hi ch ng trong la chn thit b, d dng i
mi cng ngh, tip cn v s dng nhng my mc, thit b hin i nht.., t nng cao
29

kh nng cnh tranh ca doanh nghip tn dng c c hi kinh doanh.

-Nhc im :
Mc d cho thu ti chnh l loi hnh cp tn dng trung v di hn kh ph bin trn th gii
v c nhiu li th cnh tranh, tuy nhin, sau 11 nm c mt, th trng cho thu ti chnh Vit
Nam ch c 12 cng ty c thnh lp di cc hnh thc s hu khc nhau.
Vn iu l trung bnh ca mt doanh nghip cho thu ti chnh l 150 t ng - rt nh so vi
vn iu l ca cc ngn hng thng mi (thng l trn 1.000 t ng). V hin c nhiu
doanh nghip hot ng khng hiu qu.
Thc tin cho thy cc doanh nghip Vit Nam khng my quan tm n loi hnh dch v ny,
nguyn nhn c th l v:
+ Doanh nghip hiu bit v knh cp vn qua dch v cho thu ti chnh cn hn ch; hot
ng qung b, gii thiu dch v ny n doanh nghip cn yu.
Theo mt cuc kho st ngu nhin mi y i vi 1.000 doanh nghip thuc cc thnh phn
khc nhau th hn 70% s doanh nghip c hi tr li rng h bit rt t v cha bao gi tm
hiu, s dng dch v cho thu ti chnh; gn 20% hon ton khng bit v dch v ny, thm
ch c doanh nghip hiu cho thu ti chnh nh hot ng mua tr gp, nhiu doanh nghip
cha hiu r bn cht cp tn dng ca dch v cho thu ti chnh, cha thy r c hiu qu,
li ch t dch v cho thu ti chnh mang li...
+ Gi cho thu (gm tin trch khu hao ti sn thu, ph, bo him...) hin nay cn cao. Nu
b qua cc yu t an ton, chi ph b ra ban u thp... th cho n ht thi hn thanh l hp
ng cho thu ti chnh, bn thu s phi thanh ton tng s tin i vi ti sn thu cao hn
so
vi
i
vay
t
cc
ngun
khc
nh
ngn
hng.
Nh vy, nu tnh ra li sut th li sut thu ti chnh cao hn li sut vay ngn hng, bi v li
sut thu ti chnh cn phi cng thm cc chi ph v lp t, vn hnh, bo him... ca bn
cho thu phi b ra.
+ Hnh lang php l v cho thu ti chnh cha hon thin ng b, nhiu quy nh cn phi
c lut ha. Cc quy nh v s hu, v t chc, hot ng, vn iu l... trong cc vn bn
cn nhiu vn phi bn.
V d nh quy nh v vn iu l l 50 t ng i vi cng ty trong nc v 5 triu USD i
vi cng ty nc ngoi trong giai on hin nay l khng ph hp. Lut cc t chc tn dng
v cc vn bn di lut khi quy nh v cho thu ti chnh khng phn nh trit cc
khi nim lin quan n s hu, chim hu, s dng, nh ot i vi ti sn thu trong cc
giai on ca qu trnh cho thu ti chnh, gi tr cho thu ti a... gy cn tr i vi hot
ng cho thu ti chnh.
4.tn dng NH
30

a) u im
_i vi doanh nghip ln
Tp trung dc ngun vn ln cung 1 lc do c th c Ts th chp ln, c uy tn vi NH,...
Mc ri ro thp hn cc DN nh: n k thanh ton DN ko tr dc n s dc Nh gia hn, cc
DNNN s dc nh nc tr h,...
_ i vi DN va v nh: Ngy nay DN va v nh ang dc s gip rt nhiu t phi nh
nc c th tip cn dc ngun vn ny
b) nhc im:
_ b ng trong qu trnh vay v s lng vay bao nhiu cn ph thuc vo quyt nh t pha
NH
_ DN chu s gim st ca Nh trong thi gian s dng vn vay. NH s gim st DN v vic s
dng vn vay c ng mc ch ghi trong hp ng ko, v vic tr n gc v li cos ng k
hn cam kt ko,...
Thc trng: TDNH l hnh thc huy ng vn ch yu ca cc DN nc ta. Tuy nhin kh
nng tip cn vi ngun vn TDNH ca cc DNVVN cn nhiu hn ch. Mt khc d c vay
dc th vn li sut cng l nan gii dng vn sx kd cng kh co li
5. pht hnh tri phiu( u nhc dim phn trn)
NHn chung th trng tri phiu DN nc ta hin nay cha pht trin. T chc pht hnh ch
yu mi ch l cc NHTM. S DN pht hnh tri phiu rt t, tp trung nhng DN nh nc
quy m ln. Thm vo khung php l qun l vic pht hnh tri phiu cn thiu ton din,
cha to k thun li cho cc DN trong vic huy ng vn
6. pht hnh c phiu
i vi vic huy ng vn trn TTCK - mt knh huy ng vn quan trng ca nhiu DN
cng ang ngy mt kh khn hn v chnh sch ti kha tin t tht cht ca Chnh ph. l
cha k, vic pht hnh c phiu t khin cho TTCK b bi thc ngun cung v th knh huy
ng ny kng pht huy c hiu qu trong thi gian gn y

5: So snh hnh thc huy ng vn thng qua pht hnh c phiu thng v
c phiu u i
S khc nhau gia c phiu thng v c phiu u i
C phiu thng
c hng c tc khng c nh
c th cao hay thp, ty theo kt
qu kinh doanh

C phiu u i
c hng c tc c nh bt k kt qu kinh
doanh cao hay thp
31

c hng c tc sau c phiu u

i

c hng c tc trc c phiu ph thng

C quyn biu quyt i vi cc

quyt dnh ln ti i hi c ng

Ch c quyn biu quyt nht nh i vi cc

quyt nh ln ca cng ty

c chia ti sn sau cng trong

trng hp cng ty b thanh l

c chia ti sn trc khi chia cho c ng ph

thng trong trng hp cng ty b thanh l

Gi c thng dao ng mnh hn

c phiu u i

Gi c thng t dao ng hn c phiu ph

thng

Li nhun v ri ro cao hn c
phiu u i

Li nhun v ri ro thp hn c phiu ph thng

T nhng c im khc nhau ny ta c th suy ra nhng u v nhc im thng qua 2 hnh

thc huy ng vn ny
Ngun vn c phiu thng v c phiu u i u l vn ch s hu tuy nhin c phiu u
i cn c tnh cht ca n v c chia c tc v ti sn trc cc c ng nm gi c phiu
thng
i vi phng thc s dng c phn u i c li th l khng phi tr vn gc, c th ty
chn tr hoc khng tr c tc nhng c tc khng c khu tr thu v kh huy ng c
vi khi lng ln. i vi phng thc huy ng bng pht hnh c phn thng th tuy
khng phi tr vn gc, khng b p lc tr c tc nhng khng c khu tr thu ng thi
cn b phn chia phiu bu v chu tc ng n qun tr cng ty vi cc c ng mi.
Nu l cng ty c phn vi mc tiu chnh ca qun l ti chnh l em li li ch ti a cho
c ng thng qua ch tiu thu nhp trn c phn (EPS) th vic la chn phng thc huy
ng vn cn ty thuc vo EBIT (thu nhp trc thu v li sut) k vng ca DN. Nu
EBIT k vng vt qua im ha vn gia phng n s dng vn c phn thng v c phn
u i th chn vn c phn u i s mang li EPS cao hn

6.Phn bit vn t c, vn ch s hu, vn iu l, vn php nh ca doanh

nghip. Trong iu kin no doanh nghip nn huy ng nhiu vn ch s
hu?
-Vn iu l: L s vn do cc thanh vin gp vn cam kt s gp vo khi thnh lp doanh
nghip ( khng c php thp hn vn php nh - nu c ).
Vn php nh l mc vn gp ti thiu do php lut quy nh i vi tng ngnh ngh kinh
doanh.

32

-Vn ch s hu l ngun vn u t huy ng t ni lc doanh nghip ( Ngun vn kinh

doanh, cc qu ca doanh nghip, li nhun cha phn phi ).Vn ch s hu l ton b
ngun vn thuc s hu ca ch doanh nghip, ca cc thnh vin trong cng ty lin doanh
hoc cc c ng trong cng ty c phn, kinh ph qun l do cc n v trc thuc np ln...
Nh vy vn iu l l vn ghi trn giy php ng k kimh doanh cn vn ch s hu l s
vn thc ca ch doanh nghip
Theo quan im ti chnh, th vn ch s hu cn c gi l vn t c ca doanh nghip hay
gi l t ti tr i vi mt cng ty c k vng lm n tt th ti tr n c th c s dng
thng xuyn vi mc chi ph thp hn so vi ti tr bng vn c phn. Tuy nhin, nu giai
on no cng ty khng th vn hnh tt to ra tin lng tin mt ln, th chi ph li
vay lc ny c th l mt gnh nng. y chnh l mt tri ca vic ti tr hot ng doanh
nghip bng n.
D thy, cc doanh nghip khng bao gi c th chc chn 100% v lng thu nhp trong
tng lai (mc d h c th c nhng d on hp l) v khi thu nhp tng lai ca cc doanh
nghip cng khng n nh th ri ro cng tng ln. Do , cc doanh nghip trong ngnh c
ri ro kinh doanh thp, c dng tin n nh thng s dng n nhiu hn l cc doanh nghip
trong cc ngnh nhiu ri ro hn. Cc doanh nghip nh hoc mi bt u hot ng, ang
trong giai on khi nghip cng s dng n rt t, nu khng mun ni l khng c s dng
n. Cc doanh nghip mi vi s khng chc chn cao c th phi tri qua mt thi gian y
kh khn tm c ti tr bng n vay, nn thng th cc hot ng ca chng hu ht
c ti tr bng vn c phn.

7 Hy phn bit doanh thu, chi ph vi thu, chi cu DN. ngha ca vic
nghin cu thu, chi trong qun tr ti chnh doanh nghip
* Phn bit doanh thu v thu
- ging nhau: u l khon tin
- khc nhau
+Thi im ghi nhn doanh thu: khi khch hng chp nhn tr
+ thi im ghi nhn thu: khi KH tr, DN nhn c trc tip tin mt v
+Doanh thu l khon tin ca DN
+ Thu l khon tin cha chc ca DN
- Khon l doanh thu nhng khng phi l thu: khon chnh lch t gi, li sut
- Khon l thu nhng khng phi doanh thu: thu, khon tin i vay
* Phn bit chi ph vi chi ca DN
- Chi ph: tp hp cc hao ph ca DN trong thi k no
- Chi; l cc khon tin chi trc tip bng tin mt
Chi ph nhng khng phi chi; khu hao, chnh lch li sut, t gi, khon trch d phng
33

Nghin cu thu nhp, chi ph v kt qu kinh doanh cha cho bit c kh nng thanh ton,
chi tr ca doanh nghip trong tng thi k ngn hn. V vy cn thit phi nghin cu ngn
qu DN. Nghin cu ngn qu DN gip xc nh cc lung tin vo, ra, cc khon phi thu,
phi tr pht sinh trong k, ng thi lp k hoch ti chnh ngn hn, d bo cc lung thu,
chi pht sinh trong cc thng, nhu cu v kh nng tin mt, ch ng trong u t hoc
huy ng vn ti tr

15. Phn bit DT v thu, CP v chi.

- DT v thu:
+ DT l s tin m khch hng chp nhn thanh ton cho DN trong qu trnh cung cp sp,
hng ha, dvu
+ Thu l s tin m khch hng thanh ton , s tin thc thu c ca DN, l thi im xut
hin dng tin di vo
vd: Dn bn c 1000 sp vi s tin l 2000$, khch hng chp nhn thanh ton trc 50% s
tin. Vy DN l 2000, thu la 1000.
- CP v chi:
+ chi fi l s tin DN chp nhn thanh ton cho nh cung cp t vic mua bn cc yu t
u vo
+ Chi l khon tin thc chi ca DN c xc nh ti thi im xut hin dng tin i ra
DT v CP c phn nh trn BCKQKD v c s dng x kt qu h kinh doanh
ca DN
Thu v chi phn nh cc lung tin vo, tin ra ca doanh nghip thng trong thi k
ngn: tng tun, tng thng, cho bit kh nng thanh ton ch thc hay kh nng chi tr
ca DN. Cc khon thu v khon chi c th hin trong bo co LCTT. y l c s quan
trng xd k hoch tin mt cho DN.

8, Hy phn bit bo co kt qu kinh doanh v ngn qu ca DN

* Ging - u l cc bo co TC c lp da vo phng php k ton tng hp s liu t s
sch k ton, theo cc ch tiu tc pht sinh ti nhng thi im hoc thi k nht nh
- Gip i tng s dng thng tin ca bn bo co nhn bit c thc trng tc, tnh hnh sx
kd ra quyt dnh ph hp
- u l bo co thi k
* Khc
Bo co kt qu kinh doanh

Bo co ngn qu
34

- Cho bit thu nhp v chi ph pht sinh tnh kq

- Lung tin vo, ra trong DN, tnh hnh ti
li, l trong 1 k kd
tr, u t bng tin ca DN trong tng
thi k (khon thu, chi)
- S hu hng ha, dch v thc s chuyn
giao nhng trong thc t vic thanh ton tin li - Ch ghi nhng dng tin thc ra v thc
li xy ra vo 1 thi im khc
vo trong DN thi im nht nh
- K phn nh c kh nng thanh ton ca
DN ti thi im nht nh

- Phn nh c kh nng thanh ton ca

DN thi im nht nh

- Ph thuc vo quan im k ton nn trong

qu trnh hch ton c th gt ra sai st

- Khch quan, k ph thuc vo quan im

ch quan ca k ton

- K d on c dng tin trong tng lai v

nhng bin ng lin quan n tin

- D on c dng tin trong tng lai,

kh nng thanh ton n vay, kh nng tr li
c phn bng tin v nhng bin ng lin
quan n dng tin trong DN

10. Phn bit c phiu vi tri phiu trn gic doanh nghip. Hy bnh lun
kin Pht hnh c phiu lun l gii php ti u huy ng vn i vi
DN

Ging nhau
u l cng c huy ng vn di hn ca DN
u c tn chung l chng khon (ti sn ti chnh)
Khc nhau
C phiu
Tri phiu
C phiu l chng t xc nhn quyn s Tri phiu l mt loi chng khon quy nh
hu v li ch hp php ca ngi s hu ngha v ca ngi pht hnh (ngi vay tin)
c phiu i vi ti sn hoc vn ca cng phi tr cho ngi nm gi chng khon
ty c phn
(ngi cho vay) mt khon tin xc nh,
thng l trong nhng khong thi gian c th,
v phi hon tr khon cho vay ban u khi n
o hn.
Pht hnh c phiu to vn ch s hu Pht hnh tri phiu to nn vn n ca DN
ca DN (vn t c)
an ton Cao hn. V cng ty ko b
an ton Thp hn. V i hi phi c
p lc tr li
vn i ng, ng thi gy p lc tr li
cho DN
Chi ph huy ng vn ch s hu ca Dn Chi ph vn n chnh l li vay ca tri ch
chnh l li c phn ca c ng
Chi ph vn n l chi ph trc thu
Chi ph vn ch l chi ph sau thu
Khi pht hnh DN c th b chia s quyn Khi pht hnh Dn trnh c hiu ng
35

iu hnh, hay b thao tng

pha long

11. Nguyn tc qun l ti chnh ca doanh nghip. Lin h thc tin VN

L thuyt ( GIO TRNH TR18)
Thc tin:
Cng tc qun l ti chnh cn yu v thiu minh bch, c th:
- i ng nhn s qun l cn thiu cc kin thc, k nng t chc cng tc ti chnh.
- Tp trung nhiu vo cng tc k ton, k khai v bo co thu.
- Ch yu ghi chp cc s liu qu kh, yu khu lp, t chc v qun l thc hin cc k
hoch kinh doanh, ti chnh (bao gm c ngn sch hng nm).
- Cha c h thng bo co qun tr tt.
- T chc h thng kim sot ni b, qun tr ri ro, chun ha cc quy trnh ti chnh cho
doanh nghip cn hn ch.
- Thiu kinh nghim trong vic hoch nh chin lc huy ng v s dng vn.
- Duy tr ng thi nhiu h thng k ton, bo co ti chnh.
Nguyn nhn:
- H thng o to ngh ti chnh, k ton ca Vit Nam vn nng v l thuyt, thiu thc t.
- Nhn thc v vai tr ca CFO, K ton trng ti doanh nghip cn hn ch.
- Mi ch c cc chun mc v K ton, cha c cc chun mc v quy trnh ti chnh mu.
- Lnh o doanh nghip cha nhn thc y v nh hng t s thiu minh bch v km
hiu qu ca cng tc ti chnh.
Mt s bin php trnh nhng rc ri ti chnh:
-

Lun tun th ngha v thu

Ngn chn cc rc ri v lu lng tin mt. Khi nhn ra khng c tin thanh ton cc
ho n n hn, cn gim t l tiu dung tin mt ngay lp tc bng vic ct gim chi ph ti
mc thp nht. Sau , chun b d n tin mt ngn hn v chun b ngay nhng nhu cu cp
thit.
Cn nhc v cc khon vay
Trnh thanh ton u i cho cc ch n

Cu 14 So snh m hnh t hng hiu qu EOQ v d tr bng 0 c

TOYOTA
M hnh sn lng tn kho ti u (EOQ-Economic Oder Quantity)
36

M hnh EOQ l mt m hnh qun tr hng tn kho mang tnh nh lng, c s dng
tm mc tn kho ti u cho doanh nghip.
M hnh EOQ nhm mc ch t c tng chi ph tn kho l nh nht trong iu kin gi
mua hng l n nh, tng chi ph tn kho ch xt n hai loi:
- Chi ph t hng: c tnh bng cch ly s ln t hng trong k nhn vi chi ph t hng
mi k.
- Chi ph lu kho: c xc nh bng cch ly s lng hng tn kho bnh qun trong k nhn
vi chi ph tn tr bnh qun ca mt n v hng tn kho.
M hnh tn kho ng lc (JIT-Just In Time)
Phng php ny cn c gi l phng php Kaban, c hng TOYOTA (Nht bn) pht
trin vo nhng nm 30 ca th k 20.
V l thuyt, phng php ny c s tn kho bng 0 v nguyn vt liu v cc chi tit sn
phm c t hng trc, ng lc cn thit n v cung cp mi a hng n v sau khi
sn xut xong, hng ho c ch i ngay.
C th thy , ng dng phng php ny i hi t chc v k hoch sn xut phi ht sc
chnh xc v cht ch. Phng php ny ch c th p dng trong mt s loi d tr no ca
doanh nghip v phi kt hp cht ch vi cc phng php qun l khc, ng thi cc yu t
mi trng kinh doanh phi n nh, d bo c.
Phng php JIT p dng trong nhng iu kin sau:
Mc sn xut u v c nh.
Tn kho thp.
Kch thc l hng nh.
B tr mt bng hp l.
Sa cha v bo tr nh k.
S dng cng nhn a nng.
m bo mc cht lng cao.
La chn ngi bn hng tin cy v nng cao tinh thn hp tc ca cc thnh vin trong h
thng.
Nhanh chng gii quyt cc s c trong qu trnh hot ng.
Lin tc ci tin.
37

Tm li, JIT l h thng sn xut c s dng ch yu trong sn xut lp li, trong sn

phm lu chuyn qua h thng c hon thnh ng lch trnh v c rt t tn kho, do gip
doanh nghip gim thp chi ph, nng cao kh nng cnh tranh.

2. Nu mt v d thc t v nguyn tc gi tr thi gian ca tin trong qun l

ti chnh doanh nghip? Cho bit tm quan trng ca nguyn tc ny trong
qun l ti chnh?
V d minh ha :
Mt doanh nghip u t 100 triu vo tri phiu chnh ph k hn 2 nm li sut coupon
l 8%/nm. Li sut chit khu trn th trng l 8%/nm. (th gi=mnh gi ti thi im
hm nay)
Sau 1 nm, thu nhp doanh nghip nhn c t khon u t l :
100*0.08=8 triu
Ti thi im o hn, doanh nghip nhn c khon thu nhp l: 100+8= 108 triu
Gi tr tng lai ca khon u t 100 triu ngy hm nay l : 8*(1+8%)
+108=116.64 triu (gi s li sut ti u t ca khon coupon nhn c nm 1 l 8%)
Gi tr hin ti ca khon thu nhp 116.64 triu 2 nm sau l 100 triu ngy hm nay
(= 8/1.08+108/1.08^2).
Tm quan trng ca nguyn tc ny trong qun l ti chnh:
(Phn ny mnh c p n t TCDN1 cng kh y , khi no i in tlieu, mnh photo
luon trang ny cho mi ngi

5. Nhn xt vn v chi ph vn ca doanh nghip Vit Nam hin nay.

Nh chng ta bit, vn l mt trong nhng u vo c bn cho tt c cc hot ng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Trong bi cnh nn kinh t chng ta va thot
khi nhng nh hng ca khng hong ton cu, v vn ang phi i mt vi rt nhiu
kh khn thc ti nh lm pht, li sut cao, t gi bt n nh, TTCK lin tc chm y,
v thm vo l vi chnh sch tin t tht cht, dng nh vic tip cn cc ngun vn
cho hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip Vit Nam li cng kh khn hn
bao gi ht.
Khi xem xt chi ph vn, ta cn xem xt 2 vn : c cu vn ( tc l t trng ca tng
loi vn trong tng ngun ) v chi ph ca tng loi vn .

38

1, C cu vn ca cc DN VN hin nay:
Nh bit, mt cu trc ngun vn hp l phi m bo s hi ha gia vn ch s hu
v cc khon n phi tr, c chi ph s dng vn thp v ri ro chp nhn c, ph hp
vi iu kin kinh doanh c th ca DN. S kt hp gia hai ngun vn ny ph thuc
vo c im ca ngnh m DN hot ng, tu thuc vo quyt nh ca ngi qun l
trn c s xem xt tnh hnh kinh doanh v ti chnh ca DN.
Cu trc ngun vn ca DN c th hin qua cc ch tiu ch yu sau:
H s n =
N phi tr/Tng ngun vn
H s n phn nh trong mt ng vn kinh doanh bnh qun m DN ang s dng c
bao nhiu ng c hnh thnh t vn n.
H s vn ch s hu = vn ch s hu/Tng ngun vn = 1 H s n
H s vn ch s hu phn nh trong mt ng vn kinh doanh m DN ang s dng c
bao nhiu ng do ch s hu DN b ra. Nu h s vn ch s hu cng cao, cc khon
n ca DN cng c m bo kh nng thanh ton v d nhin ti chnh ca DN cng
nm trong gii hn an ton. Ngc li, h s n cao chng t DN s dng nhiu n vay,
c kh nng gp phi ri ro thanh ton ln khi khon vay o hn.
Tuy nhin, vn vay s l nhn t quan trng kch thch DN ang c nhng hp ng, d
n thc s hiu qu tn dng tt li th n by ti chnh gia tng li nhun. Do vy,
nhn vo cu trc ngun vn c th nh gi c mt cch khi qut chnh sch ti tr
vn kinh doanh ca DN, mc an ton trong s dng ti sn, mc an ton hay ri ro
khc trong kinh doanh
Vit Nam cng nh mt s quc gia nhng nm qua tn ti cc DN c c quyn s
dng vn vay qu mc. Tnh trng ny thng din ra trong cc DNNN. Trn danh ngha
DNNN hot ng sn xut kinh doanh bnh ng vi cc DN khc, tuy nhin trong thc
t DNNN hu nh vn c hng khon li ch v hnh, l d dng hn trong tip
cn cc ngun vn vay. Nu khng c s qun l, gim st cht ch, nhiu DNNN s s
dng vn vay trn lan m khng b p lc v nguy c ph sn.
Chnh nhng iu khin cho cu trc ngun vn ca cc DN ny b mt cn i
nghim trng, vn cho hot ng kinh doanh ch yu da vo ngun vn i vay. V vy,
phi tm i ng nh qun l DNNN thc s ti nng, c chuyn mn, nng lc qun l
v pht trin kinh doanh, coi trng vic ti cu trc ngun vn hng n hot ng ti
chnh minh bch v lnh mnh. Bn cnh , cn loi b nhng nh qun l DN yu km,
39

lm n thua l ko di hoc khng pht huy c u th ca DNNN ng vi th mnh,

tim nng.

2.

Chi ph ngun vn DNo hin nay :

Theo kho st hin nay, VN khong hn 32% doanh nghip cho bit vay vn ngn hng
vn l ngun huy ng vn chnh trong thi gian qua. Hai hnh thc huy ng vn ph
bin tip theo l huy ng vn trong ni b DN (21%) v vn i ng ca khch hng
(17%).
Chi ph ngun vay : Mc d tn dng ngn hng vn l knh truyn thng c a
chung, nhng cc DN cho rng lm pht v li sut cao, cng vi t gi khng n nh
v tht cht cho vay v hn mc tn dng qu kht khe ca cc ngn hng ang l nhng
yu t nh hng ln nht ti kh nng huy ng vn ca DN. Mc li sut vay vn hin
nay ca cc NHTM u ln hn 20%/nm. Kh khn ln nht m h phi i mt l li
sut v cc loi ph i vay qu cao, ng thi, kh p ng iu kin cho vay ca cc nh
u t hay bn cung ng vn.
Trong bi cnh sit tn dng v th trng chng khon m m nh hin nay, DN cho
rng quan trng nht l phi ti cu trc ngun vn s dng hiu qu ng vn hin c
ca DN, ti u ha cc ngun vn nhn ri v thu hp danh mc u t vi nhng d n
cha cn thit tit kim chi ph. Li sut v t gi hin ang l vn rt ln vi DN
nhng y cng l c hi DN ti cu trc hot ng hiu qu hn. Chi ph vn
Vit Nam cao hn nhiu so vi cc nc khc. N tc ng n dng chy ca vn v
ngi ta s tm ti nhng th trng c chi ph thp hn.
Cc DN Vit Nam cn phi bo ton vn trong nhng lc bo t, cn khi sng yn bin
lng th cng phi duy tr quan h tt vi ngn hng. Thc t c nhng DN vay vn
mc li sut 17% 18% do c quan h tt v c ngn hng tin tng.
Chi ph vn CSH : Ngun vn CSH vn lun l mt ngun quan trng i vi mi DN.
Trong bi cnh huy ng vn kh khn nh hin nay, cc DN cn nhc cc ngun vn
khc nh lin kt theo chiu dc, sp nhp theo chiu ngang, t cc qu u t, tham gia
vo th trng chng khon quc t v huy ng t cc nh u t nh l.
Mt s DN ln, c uy tn bit tn dng ngun vn trn knh quc t nh Hong Anh
Gia Lai l v d khi pht hnh thnh cng 100 triu USD TPDN v nim yt trn TTCK
40

Singapore. Sp ti Vincom cng c nh pht hnh 300 triu USD TP cng nim yt ti
Singapore. Tuy nhin, theo kho st, ch c 10% DN cho rng tm kim vn t cc qu
u t nc ngoi l mt bin php hiu qu m bo vn cho sn xut kinh doanh.
Kh khn l hin hu nhng cng l c hi cho cc doanh nghip c trnh qun l
vn tt chim u th vn ln, m rng th phn.
Nh vy. vn ngun vn no dnh cho DN lun l mt vn au u ca bt c nh
qun tr ti chnh. Yu cu cp thit i vi mi DN l phi c mt chnh sch ti cu trc
ngun vn , tc l cu trc li ngun vn hp l hn vi cc chi ph vn nhm cn bng
gia ri ro v t sut sinh li t ti ti a ha gi tr DN. Quyt nh cu trc ngun
vn l mt vn ht sc quan trng i vi mi DN, bi n l yu t nh hng rt ln
n t sut li nhun vn ch s hu v ri ro ti chnh m DN c th phi i mt. Tuy
nhin khng phi bt k DN no cng c th xc nh c cho mnh ngay t u mt
cu trc ngun vn hp l m bo cho DN kinh doanh hiu qu. K c khi DN xy
dng c mt cu trc ngun vn hp l th cu trc cng khng phi l bt bin
trong mt thi gian di. Bi cnh hin nay i hi nh qun l DN Vit Nam ngy
cng phi am hiu su v lnh vc ti chnh DN iu cn thiu rt nhiu lnh o DN
Vit Nam

6. Chng khon phi sinh

Chng khon phi sinh l nhng hp ng ti chnh, hay cng c ti chnh m gi tr ca
n c xc nh da vo gi tr ca mt cng c khc, thng gi l cng c c s (the
underlying).

Phn loi :
Chng khon phi sinh hay cn gi l cng c phi sinh, theo chun mc Quc t, bao
gm nhiu loi. Nhng c th lit k 5 loi chng khon phi sinh ch yu sau: quyn
mua c phn; chng quyn; hp ng k hn; hp ng tng lai; v quyn la chn.
Quyn mua c phn (hay quyn mua trc) l quyn u tin mua trc dnh cho cc c
ng hin hu ca mt cng ty c phn c mua mt s lng c phn trong mt t
pht hnh CP ph thng mi tng ng vi t l c phn hin c ca h trong cng ty, ti
mc gi xc nh, thp hn mc gi cho mi ra cng chng v trong mt thi hn nht
nh.
41

Chng quyn l mt loi chng khon trao cho ngi nm gi n quyn c mua mt
s lng xc nh mt loi chng khon khc, thng l c phiu thng, vi mt mc
gi xc nh v trong mt thi hn nht nh. Quyn ny c pht hnh khi t chc li
cc cng ty hoc khi cng ty nhm mc tiu khuyn khch cc nh u t tim nng mua
cc tri phiu hoc c phiu u i c nhng iu kin km thun li. chp nhn
nhng iu kin , nh u t c c mt la chn i vi s ln gi c th xy ra ca
c phiu thng.
Hp ng k hn l mt tho thun trong mt ngi mua v mt ngi bn chp
thun thc hin mt giao dch hng ho vi khi lng xc nh, ti mt thi im xc
nh trong tng lai vi mt mc gi n nh vo ngy hm nay.
Hp ng tng lai l mt tho thun i hi mt bn ca hp ng s mua hoc bn mt
hng ho no ti mt thi hn xc nh trong tng lai theo mt mc gi nh
trc. Chc nng kinh t c bn ca cc th trng hp ng tng lai l cung cp mt
c hi cho nhng ngi tham gia th trng phng nga ri ro v nhng bin ng gi
bt li.
Quyn la chn: Mt quyn chn l mt hp ng cho php ngi nm gi n c mua
(nu l quyn chn mua) hoc c bn (nu l quyn chn bn) mt khi lng nht
nh hng ho ti mt mc gi xc nh v trong mt thi hn nht nh. Cc hng ho c
s ny c th l c phiu, ch s c phiu, tri phiu, ch s tri phiu, thng phm

Mt tiu cc ca cng c phi sinh:

C th gy ra thua l ln do vic s dng cc cng c n by hay vay mn; ri ro do
i tc khng thc hin ngha v hp ng (c bit l trong hp ng swaps); tim n
ri ro rt ln i vi nhng nh u t nh, thiu kinh nghim.
Gi tr danh ngha qu ln: ri ro dn n thua l ln m nh u t khng th b p
c. Kh nng dn n phn ng dy chuyn ph hy hng lot khi c khng hong
kinh t. Gi tr danh ngha qu ln dn ti vic lm mo m th trng vn thc. Nh u
t bt u nhn vo th trng cc cng c phi sinh quyt nh mua hoc bn chng
khon, nh vy ci m ban u c xem l th trng l chuyn ri ro tr thnh mt
ch s hng dn th trng.
42

n by n trong nn kinh t: vic gia tng n by n trong nn kinh t lm nn kinh t

thc khng kh nng ti tr cho ngha v n v iu chnh nhng hot ng kinh t
thc, iu ny c th gy ra suy thoi hay khng hong kinh t.

Mt tch cc ca cng c phi sinh:

Thc y vic mua bn ri ro, v th to ra mt tc ng tch cc trong nn kinh t. Trong
iu kin bnh thng, giao dch cc chng khon phi sinh khng tc ng nghim trng
n h thng kinh t v n khng phi l mt tr chi c tng bng khng v tnh hu
dng, gim tc ng khi c suy gim kinh t xy ra, gip tng tnh thanh khon ca cc
cng c c s; cho php s dng n by nng cao li nhun.

9. Trnh by nguyn tc gi tr thi gian ca tin trong qun tr ti chnh

doanh nghip. a ra v d minh ha?
Nguyn tc gi tr thi gian ca tin: o lng gi tr ti sn ca ch s hu, cn s
dng khi nim gi tr thi gian ca tin, tc l phi a li ch va chi ph ca d n v
mt thi im , thng l thi im hin ti . Theo quan im ca cc nh u t , d n
c chp nhn khi li ch ln hn chi ph . Trong trng hp ny, chi ph c hi ca vn
c cp nh l t l chit khu.
Thc tin hot ng ti chnh ch r: Mt ng ngy hm nay c gi tr hn mt ng
trong tng lai, bi 3 l do sau:
Th nht: do lm pht lm cho ng tin mt gi.
Th hai: do ri ro trong i sng kinh t x hi hng ngy.
Th ba: do c hi u t lm cho mt ng ngy hm nay nu ti ngy mai,
ngoi tin gc cn c tin li do chnh n sinh ra, cn mt ng tng lai th vn ch l
mt ng m thi.
V d: mt ngi ly mt dng tin, cho li sut chit khu ri quy v hin ti nhJ

9. Phn tch mi quan h gia chi ph vn v t l chit khu c s dng

trong nh gi hiu qu ti chnh d n u t.
Tr li:
Chi phi s dng vn c xem nh l 1 lin kt quyt nh ti tr v quyt nh
u t.
43

Chi ph s dng vn thng c s dng thay th vi t sut sinh li i hi

ca doanh nghip, t sut ro cn cho cc nh u t mi v c hi ph ca s dng vn.
Chi ph s dng vn l:
+ t sut sinh li m doanh nghip phi to ra t nhng d n u t m bo duy tr
vn c phn trn th trng.
+ mc t sut sinh li m cc nh cung ng vn trn th trng yu cu doanh nghip
phi tr nhm m bo ti tr vn ca h i vi doanh nghip.
Chi ph s dng vn l 1 khi nim v cng quan trng khi cp n chin lc ti
tr ca doanh nghip, l cu ni quan trng gia cc quyt nh u t di hn ca 1
doanh nghip vi vic gia tng gi tr ti sn ca cc ch s hu theo yu cu ca cc nh
u t trn th trng, l c s la chn d n u t no s lm tng gi tr ca doanh
nghip.
Chi ph s dng vn ca doanh nghip : t l dng chit khu dng tin bnh
qun ca doanh nghip, qua tc ng n gi tr ca doanh nghip.
T l chit khu c s dng trong nh gi hiu qu ti chnh d n u t l
mc li sut chit khu c dng khi ri ro ca d n c th nu khc bit vi ri ro ca
doanh nghip. Trong trng hp nu phi iu chnh mc li sut chit khu phn nh
c mc lch bnh qun gia ri ro ca doanh nghip v ri ro ca d n c th.
T l chit khu c s dng trong nh gi hiu qu ti chnh d n = r +r + r*Po/Io
Trong : r : chi ph s dng vn bnh qun ca doanh nghip trc u t
r : gia tng trong chi ph s dng vn do tnh ri ro ca d n mi ny
Io: u t ban u ca d n mi.
Po: gi tr ca doanh nghip trc u t

Nhn xt: t cng thc trn ta thy:

Chi ph s dng vn s khc nhau gia d n ny vi d n khc ty thuc vo mc
ri ro ca d n.
Nu r = 0 th chi ph s dng vn bnh qun ca doanh nghip (WACC) l li
sut chit khu thch hp.
Nu r >0 ( y l 1 d n c ri ro)th cn cng thm phn b ri ro vo WACC
Nu r< 0 ( y l 1 d n t ri ro hn ri ro bnh qun ca doanh nghip ) th
phi tr i 1 ph an ton t WACC ca doanh nghip.

44

13. Trnh by mi lin h gia cc bng bo co ti chnh ca doanh nghip

Bo co ti chnh l mt trong hai loi bo co ca h thng bo co k ton doanh
nghip. Bo co ti chnh c lp theo nhng chun mc v ch k ton hin hnh.
Bo co ti chnh phn nh cc ch tiu kinh t Ti chnh ch yu ca doanh nghip, n
phn nh cc thng tin tng hp nht v tnh hnh ti sn, ngun vn ch s hu, cng
n, tnh hnh lu chuyn tin t cng nh tnh hnh ti chnh, kt qu kinh doanh ca
doanh nghip trong mt k kinh doanh nht nh.
Theo quyt nh s 15/2006 Q/BTC ngy 20 thng 03 nm 2006 ca B trng B ti
chnh v ban hnh ch k ton doanh nghip, h thng bo co ti chnh ca doanh
nghip, bao gm 4 loi bo co sau y: (1) Bng cn i k ton, M s B01 DN; (2)
Bo co kt qu hot ng kinh doanh, Ms B02 DN; (3) Bo co lu chuyn tin t,
M s B03 DN; (4) Thuyt minh bo co ti chnh, M s B09 DN.
Bo co ti chnh nh gi hot ng kinh doanh cng nh cc kha cnh phi ti chnh
ca mt doanh nghip, nhm d bo tnh hnh hot ng ti chnh ca doanh nghip
trong tng lai.
Mi loi bo co c nhng mc ch s dng ring:
- Bng cn i k ton m t tnh trng ti chnh ca 1 doanh nghip ti 1 thi im nht
nh, c ngha quan trng i vi mi i tng c quan h s hu, quan h kinh doanh
v quan h qun l vi doanh nghip. Nhn vo , nh phtich c th nhn bit c loi
hnh doanh nghip, quy m, mc t ch ti chnh ca DN, hn na gip cc nh ptich
nh gi c kh nng cn bng ti chnh, kh nng thanh ton v kh nng cn i vn
ca doanh nghip.
- BC KQKD: cho bit s dch chuyn ca tin trong qu trnh SXKD ca DN v cho
php d tnh kh nng hot ng ca DN trong tng lai, gip nh pt so snh doanh thu
ci s tin thc nhp qu khi bn hng ha, dch v, so snh tng chi ph pht sinh vs s
tin thc xut qu vn hnh DN => cung cp thng tin tng hp v tnh hnh v kt
quae s dng cc tim nng v vn, lao ng, k thut v trnh qun l SXKD ca
DN.

45

- BCLCTT: xc nh hoc d bo dng tin thc nhp v thc xut qu, trn c s ,
nh pt thc hin cn i ngn qu vi s d ngn qu u k x s d ngn qu cui
k => t thit lp mc ngn qu d phng ti thiu cho DN nhm mc tiu m bo
chi tr.
Tm li, phn tch tnh hnh ti chnh ca 1 DN, cc nh pt cn c v hiu c c
bo co ti chnh, qua , nhn bit c v tp trung vo cc ch tiu ti chnh lin quan
trc tip ti mc tiu pt.

14. Kh nng thanh ton ca DN c pt ntn thng qua cc BCTC? Nhn xt

v tnh hnh pt TC ca cc doanh nghip VN hin ti.
- L thuyt : sgk 41
- Lin h:
Thc trng phn tch ti chnh trong cc doanh nghip hin nay l kim nhim bi b
phn ti chnh k ton kim nhim. Nhn vin phn tch ti chnh l nhng ngi c
lin quan n vic thu thp v phn tch nhng thng tin ti chnh, phn tch xu hng v
a ra cc d bo kinh t. Tuy nhin cc DN vn cn rt coi nh vic ny.
Cng vic ca cc nhn vin phn tch ti chnh l v cng quan trng v cc xut ca
h h tr doanh nghip trong vic a ra quyt nh ti chnh. iu i hi nhn vin
phn tch phi c nhiu nm bt c cc thng tin lin quan, cc vn v php
lut, bin ng th trng, cc tnh hnh hot ng c ng ti trn tp ch ti chnh,
sch boV vy vi tnh hnh hin nay, cc doanh nghip nn ch trng nhng vn
nh: Chn lc nhng nhn vin cho b phn ti chnh phi c trnh c bn v ti chnh
v c kinh nghim v thm nin trong cng tc ti chnh ca cng ty; Khng ngng o
to cc b chuyn trch thng qua cc kho tp hun ca B Ti chnh, trung tm gio
dc ca cc trng i hc chuyn ngnh; Kp thi tip nhn nhng thay i chnh sch
k ton v nhng chun mc k ton mi; B sung nhng kin thc v php lut v cc
chnh sch ti chnh thng qua cc thng tin trn cc bo, cng bo, cc trang Web lin
quan; Khuyn khch tm hiu thng tin kinh t trong v ngoi nc t mi ngun ng
ti; C th c hoc to iu kin nhn vin tham gia cc khon hc ngn, di hn ti cc

46

nc trn th gii v kin thc qun l v ti chnh doanh nghip hin i; Tin hc ho
i ng nhn vin ti chnh; Thng xuyn c h i d cc hi tho chuyn ngnh
Tuy nhin thc hin c nhng yu cu ny v bn thn doanh nghip, cn thc hin
nghim tc cng tc k ton v kim ton theo ch k ton mi ban hnh, nhng
chun mc k ton, kim ton Vit Nam v h thng php lut v kinh t.
c c nhng thng tin k ton c gi tr, th doanh nghip nn c nhng bin php
kim tra bng chnh ni b hoc kim ton. Mt khc, doanh nghip ho nhp vi qu
trnh pht trin ca nn kinh t, bt nhp vi s thay i ca t nc, cng tc k ton
phi tun th theo ch k ton mi v nhng chun mc k ton, kim ton Vit Nam.
Bn cnh cn ch trng thc hin cc vn sau. Th nht, b sung nhng bo co ti
chnh ngoi h thng bo co ti chnh bt buc ca B Ti chnh phc v lung thng
tin y cho cng tc phn tch. Nh phn tch Bo co thu nhp (Income statement) rt
quan trng v c s dng trong hu ht phn tch ti chnh dng cho nhng quyt nh
v c cu vn, s dng vn, cc quyt nh v u t v s dng nhng n by m
hu nh cc doanh nghip hin nay khng s dng, s hiu bit ca h v bo co thu
nhp v cc ch tiu trong bo co l cha r rng. Do vy, doanh nghip nn a bo co
thu nhp vo h thng bo co ti chnh. Th hai, nng cao trnh v phm cht ca cn
b qun l. Tt c cc quyt nh v kinh doanh, ti chnh, qun l ca doanh nghip u
t cn b qun l. Do vy, trnh , nng lc v o c ca h l quyt nh s hot
ng c hiu qu ca doanh nghip, hiu qu hot ng ti chnh v cng tc phn tch
ti chnh doanh nghip. Th ba, nng cao trnh nhn vin chuyn trch. V cui cng
l thng xuyn trao i thng tin bn ngoi v kinh t, ti chnh, th trng qua trang
Web hoc cc hnh thc khc.

19. n by ti chnh to ra ri ro ti chnh. Ti sao cc nh qun tr khng

loi b ri ro ny bng cch ch ti tr cho hot ng kinh doanh bng vn c
phn, trnh s dng N vay?
n by ti chnh tn ti do chi ph ti chnh c nh ca doanh nghip (chi ph li
vay, c tc ca c phiu u tin). n by ti chnh l s s dng tim nng ca chi ph
ti chnh c nh lm gia tng tc ng ca nhng thay i trong li nhun trc thu
ln li nhun c bn trn mi c phiu ca doanh nghip

47

 ln ca n by ti chnh (DFL)=%thay i EPS/% thay i EBIT. Bng s

bin i s hc c th c: DFL = (Q(P-VC)-FC)/ (Q(P-VC)-FC-I-DP/(1-t)). Khi no 1%
thay i ca EBIT to ra nhiu hn 1% thay i ca EPS th n by ti chnh tn ti.
Xt tc ng ca n by ti chnh vi 2 DN A v B, trong A s dng 100%
VCSH (0% n vay, khng c CP u tin, DFL=1), B s dng 50% VCSH (50% n vay,
khng c CP u tin, DFL #1), xt 2 trng hp khi doanh thu tng v doanh thu gim.
Vi DN A, trong 2 TH DFL=1. Vi DN B, khi doanh thu tng, EBIT tng, DFL>1, EPS
tng nhiu hn; khi doanh thu gim, EBIT gim, DFL>1, EPS gim nhiu hn ~~> ri ro
khi s dng n by ti chnh (n by ti chnh c tc ng tiu cc)
Cc nh qun tr khng loi b ri ro ny bng cch ch ti tr cho hot ng kinh
doanh bng vn c phn, trnh s dng n vay v:
+ n by ti chnh c th mang li ri ro nhng theo nguyn tc ri ro cng cao, li
nhun k vng cng cao th vi nhng nh qun tr mo him th vn c th s dng
n by ti chnh, thm ch vi mc cao.
+ Da trn l thuyt la chn c cu vn ti u, cc nh qun tr c th a ra quyt nh
v c cu vn. Trn l thuyt, c th xc nh c c cu vn ti u cho mi doanh
nghip nhng trn thc t khng lm c iu ny. Gii thch tng t cu c th xc
nh c c cu vn ti u cho mi doanh nghip

20. Ti sao ni n by kinh doanh l n by giai on u, n by ti

chnh l n by giai on sau?
Cu ny t khng bit chnh xc, ngh l: n by kinh doanh c th xc lp da vo ch
ph hot ng c nh, ngay khi mi thnh lp c th s dng, cn n by ti chnh,
huy ng c n vay v cp u tin cn c thi gian ly c lng tin, thm na, n
by ti chnh c ri ro, doanh nghip sau khi hot ng 1 thi gian mi dm i mt vi
ri ro ny.

21, u nhc im cng ty c phn

-u im

48

1/ Ch trch nhim ca Cng ty c phn l trch nhim hu hn, cc c ng ch chu

trch nhim v n v cc ngha v ti sn khc ca cng ty trong phm vi vn gp nn mc
ri do ca cc c ng khng cao;
2/ Kh nng hot ng ca Cng ty c phn rt rng, trong hu ht cc lch vc, ngnh
ngh (thc t hin nay th u im ny khng phi l tuyt i v cc loi hnh cng ty u
c quyn kinh doanh ngnh ngh, lnh vc gn nh nhau, thm ch cng ty TNHH cn c
nhiu li th hn trong vic kinh doanh cc ngnh ngh c tnh cht i nhn - khng i
vn nh dch v k ton, t vn Lut ...).
3/ C cu vn ca Cng ty c phn ht sc linh hot to iu kin nhiu ngi cng gp vn
vo cng ty;
4/ Kh nng huy ng vn ca Cng ty c phn rt cao thng qua vic pht hnh c phiu ra
cng chng, y l c im ring c ca cng ty c phn;
5/ Vic chuyn nhng vn trong Cng ty c phn l tng i d dng, do vy phm vi
i tng c tham gia cng ty c phn l rt rng, ngay c cc cn b cng chc cng c
quyn mua c phiu ca Cng ty c phn (i vi cng ty i chng, cng ty nim yt
trn Sn chng khon th ch c cng ty c phn mi c quyn ny).
- Nhc im:
Vic qun l v iu hnh cng ty c phn rt phc tp do s lng cc c ng c th rt
ln, c nhiu ngi khng h quen bit nhau v thm ch c th c s phn ha thnh cc
nhm c ng i khng nhau v li ch;
Vic gim vn trong cng ty c phn hin nay ang khng c quy nh c th;
Sau 3 nm k t ngy c cp Giy chng nhn ng k kinh doanh, c ng mi mua c
phn ca cng ty s khng c tn trn giy chng nhn ng k kinh doanh.

49