DRAF

Kurikulum Standard Sekolah

1
 DRAF

MODUL
3.1 Pembangunan Algoritma
Standard
kandungan:

Standard 3.1.1 Menulis pseudokod dan melukis carta

alir
pembelajaran: pelbagai pilihan dalam penyelesaian
masalah.

3.1.2 Menulis pseudokod dan melukis carta

alir yang melibatkan ulangan.

3.1.3 Mengesan ralat daripada pseudokod

dan carta alir dalam penyelesaian
masalah.

3.1.4 Menghasilkan pseudokod dan carta alir

yang melibatkan gabungan pelbagai
pilihan dan ulangan.

Masa: 60 minit

2
 DRAF

NOTA RUJUKAN

Struktur Kawalan Pilihan

Adalah arahan yang menentukan pergerakan arahan atur cara

berdasarkan kepada syarat yang diberikan. Arahan ini tidak
mengulang pelaksanaan atur cara kerana ia bukan arahan ulangan.
Terdapat tiga jenis struktur pilihan, iaitu pilihan tunggal, pilihan
berganda, dan pilihan pelbagai.

Struktur Kawalan Pilihan tunggal

Struktur satu pilihan bermaksud jika syarat yang diberikan betul,

laksanakan arahan pilihan. Jika syarat palsu, pilihan yang disedia
akan diabaikan. Pilihan akan dilaksanakan berdasarkan syarat yang
telah dipenuhi. Penggunaannya adalah seperti berikut:

if (syarat)

bahagian benar;

Struktur Kawalan Pilihan Berganda

if (syarat)

1
 DRAF
bahagian benar;

else bahagian palsu

4
 DRAF

Struktur Kawalan Pilihan

Pelbagai if (syarat1)

bahagian benar1;
else if (syarat2)
bahagian benar2;
else if (syarat3) bahagian
enar3; :
else bahagian palsu

Struktur Kawalan Ulangan

Struktur ulangan juga dikenali sebagai struktur gelung. Gelung

merupakan satu set arahan yang dilaksanakan secara berulangan
sehingga syarat yang ditetapkan ditemui. Apabila syarat dipenuhi atur
cara akan melangkah ke arahan seterusnya selepas gelung. Terdapat
tiga jenis gelung iaitu:
1. While
2. Do-while

19
 DRAF
1. While

Struktur ini mempunyai syarat kawalan di bahagian atas struktur. Jika

syarat itu benar, maka ulangan akan dibuat sehinggalah syarat
tersebut menjadi tidak benar atau palsu. Penggunaannya adalah
seperti berikut :

WHILE ( syarat )
Kenyataan;

Blok kenyataan akan dilaksanakan berulang-ulang selagi syarat

adalah BENAR.

2. Do-while
Digunakan untuk mengulang arahan yang sama untuk beberapa kali.
Nilai akan sentiasa berubah setiap kali arahan berulang.
Arahan akan diulang sehingga syarat tersebut menjadi benar.
Penggunaannya adalah seperti berikut :
DO
Kenyataan
WHILE (syarat)

20
 DRAF
Contoh 1: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan
pilihan pelbagai
Situasi: Ruby baru sahaja selesai menduduki ujian bulanan. Beliau
telah mendapat markah bagi setiap mata pelajaran. Ibu bapa beliau
ingin mengetahui gred bagi mata pelajaran yang telah diperoleh oleh
Ruby.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mengetahui gred mata pelajaran berdasarkan
markah.

Input Proses Output

Penetapan gred Gred

Markah berdasarkan
markah.

Algoritma:
1. Memasukkan markah
2. Jika markah >= 80 maka papar gred A
3. Selain itu Jika markah >= 70 maka papar gred B
4. Selain itu Jika markah >= 60 maka papar gred C
5. Selain itu Jika markah >= 50 maka papar gred D
Selain itu papar gred E

Kod Pseudo:
7. Mula
8. Memasukkan markah
9. Jika markah >= 80 maka papar gred A
10. Selain itu Jika markah >= 70 maka papar gred B
11. Selain itu Jika markah >= 60 maka papar gred C
12. Selain itu Jika markah >= 50 maka papar gred D
13. Selain itu papar gred E
14. Tamat

19
DRAF

20
DRAF

19
 DRAF
Contoh 2: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan
pilihan pelbagai

20
 DRAF

Situasi: Daniel dan rakan sekelasnya ingin menonton wayang. Beliau

membeli tiket wayang secara atas talian. Mereka tidak pasti kategori
wayang yang sesuai untuk peringkat umur mereka. Oleh itu mereka
perlu menyatakan umur untuk membeli tiket wayang tersebut.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mengetahui kategori wayang yang sesuai
dengan peringkat umur.

Input Proses Output

Umur Penetapan Kategori wayang

kategori wayang mengikut umur
berdasrkan
umur.

Algoritma:
1. Memasukkan umur untuk membeli tiket wayang
2. Jika umur >= 18 maka papar Kategori 18
3. Selain itu jika umur >= 13 maka papar Ketegori P13 Selain itu
papar Kategori U

Kod Pseudo:
4. Mula
5. Memasukkan umur untuk membeli tiket wayang
6. Jika umur >= 18 maka papar Kategori 18
7. Selain itu jika umur >= 13 maka papar Ketegori P13
8. Selain itu papar Kategori U
9. Tamat

Carta Alir

19
 DRAF

Mula

Memasukkan umur

menonton wayang

Ya
Kategori 18
Umur >= 18

Ya

Umu
r>=13 Kategori P13

Tidak

K ategori
Umum

Tamat

20
 DRAF
Contoh 3: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan
ulangan While dan Do.While
Situasi: Cikgu Aini telah memberi satu tugasan berkumpulan
kepada murid-murid kelas 1 Amanah. Ketua kumpulan telah
ditentukan dan mereka perlu membentuk satu kumpulan yang
mengandungi lima orang ahli.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mencari ahli kumpulan seramai 5 orang.

Input Proses Output

Ahli kumpulan Mencari ahli Kumpulan

kumpulan terdiri daripada
5 orang
ahli

Algoritma:
1. Ketua kumpulan mencari ahli ke 2 kumpulan
2. Mencari ahli 3 kumpulan
3. Mencari ahli 4 kumpulan
4. Mencari ahli 5 kumpulan
5. Satu kumpulan yang mengandungi 5 ahli telah
terbentuk

19
 DRAF

1. while: perulangan while digunakan padaketika kita tidak

mengetahui jumlah perulangan yang akan dilakukan
te tapi
mengetahui syarat dilakukan perulangan.

Psedukod

MULA

while (selagi ahli tidak cukup 5 orang

cari ahli

ulang sehingga ahli cukup 5 orang

TAMAT

Carta alir

Tidak
Adakah ahli < 6 orang

Ya

Papar jumlah ahli

Ahli = ahli + 1

Nota: Selagi ahli tidak cukup 5 orang, cari ahli.

20
 DRAF

2. do- while : perulangan yang hampir sama dengan while namun,

pernyataan akan dilakukan terlebih dahulu kemudian dilakukan
penyemakan.

Contoh :

Psedukod

MULA

Do (cari ahli sehingga cukup 5 orang)

while

ulang cari ahli selagi ahli kurang 6 orang

TAMAT

Carta Alir

Ahli = ahli + 1

Papar jumlah ahli

Ya
Adakah ahli < 6 orang

Tidak

Nota: Cari ahli sehingga cukup

5. P erhatikan!
penggunaan while diletakkan diakhir itu ertinya
pen yemakan syarat dilakukan pada akhir.

19
DRAF

20
 DRAF

MENGESAN RALAT DALAM

PSEUDOKOD

SITUASI : Diana ingin membeli sehelai baju berharga RM50.00

tetapi dia hanya mempunyai duit RM20 sahaja. Dia perlu menabung
sehingga cukup RM50 supaya dapat membeli baju tersebut.

Psedukod

MULA

Duit sedia ada RM20

Simpan duit

Jika duit cukup RM50 maka simpan lagi

Selain itu beli

baju
Ralat
TAMAT

19
DRAF

20
 DRAF
MENGESAN RALAT DALAM CARTA ALIR

SITUASI : Adam dan keluarganya ingin melawat Zoo Negara. Gambar

di bawah menunjukkan bayaran masuk ke Zoo Negara. Mereka telah
sampai di Zoo Negara dan ingin membeli tiket masuk. Mereka
sekeluarga telah membawa MyKid dan MyKad masing
- masing.

MULA

Masukkanumur

Tidak
Papar KANAK
- KANAK
Jika 3 umur12
dan HARGA RM10

Ya

Papar DEWASA dan

HARGA RM 15

TAMA

19
 DRAF

Ralat

Terdapat 3 kemungkinan ralat yang boleh dierikan.

1. Syarat
2. Pilihan Ya dan Tidak
3. Output

20
DRAF

19