Kurikulum Standard Sekolah

1
 MODUL
Standard 3.1 Pembangunan Algoritma
kandungan:

Standard 3.1.1 Menulis pseudokod dan melukis carta alir

pembelajaran: pelbagai pilihan dalam penyelesaian masalah.

3.1.2 Menulis pseudokod dan melukis carta alir yang

melibatkan ulangan.

3.1.3 Mengesan ralat daripada pseudokod dan carta alir

dalam penyelesaian masalah.

3.1.4 Menghasilkan pseudokod dan carta alir yang

melibatkan gabungan pelbagai pilihan dan
ulangan.

2
 Masa: 60 minit

NOTA RUJUKAN

Struktur Kawalan Pilihan

Adalah arahan yang menentukan pergerakan arahan atur cara berdasarkan kepada syarat
yang diberikan. Arahan ini tidak mengulang pelaksanaan atur cara kerana ia bukan
arahan ulangan. Terdapat tiga jenis struktur pilihan, iaitu pilihan tunggal, pilihan
berganda, dan pilihan pelbagai.

Struktur Kawalan Pilihan tunggal

Struktur satu pilihan bermaksud jika syarat yang diberikan betul, laksanakan arahan
pilihan. Jika syarat palsu, pilihan yang disedia akan diabaikan. Pilihan akan dilaksanakan
berdasarkan syarat yang telah dipenuhi. Penggunaannya adalah seperti berikut:

if (syarat)

bahagian benar;

Struktur Kawalan Pilihan Berganda

3
 if (syarat)

bahagian benar;

else

bahagian palsu

Struktur Kawalan Pilihan Pelbagai

if (syarat1)
bahagian benar1;
else if (syarat2)
bahagian benar2;
else if (syarat3)
bahagian enar3; :
else bahagian palsu

Struktur Kawalan Ulangan

Struktur ulangan juga dikenali sebagai struktur gelung. Gelung merupakan satu set arahan
yang dilaksanakan secara berulangan sehingga syarat yang ditetapkan ditemui. Apabila
syarat dipenuhi atur cara akan melangkah ke arahan seterusnya selepas gelung. Terdapat
tiga jenis gelung iaitu:
1. While
2. Do-while

4
1. While

Struktur ini mempunyai syarat kawalan di bahagian atas struktur. Jika syarat itu benar,
maka ulangan akan dibuat sehinggalah syarat tersebut menjadi tidak benar atau palsu.
Penggunaannya adalah seperti berikut :

WHILE ( syarat )
Kenyataan;

Blok kenyataan akan dilaksanakan berulang-ulang selagi

syarat adalah BENAR.

2. Do-while
Digunakan untuk mengulang arahan yang sama untuk beberapa kali. Nilai akan
sentiasa berubah setiap kali arahan berulang.
Arahan akan diulang sehingga syarat tersebut menjadi benar.
Penggunaannya adalah seperti berikut :
DO
Kenyataan
WHILE (syarat)

5
 Contoh 1: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan pilihan pelbagai
Situasi: Ruby baru sahaja selesai menduduki ujian bulanan. Beliau telah mendapat
markah bagi setiap mata pelajaran. Ibu bapa beliau ingin mengetahui gred bagi mata
pelajaran yang telah diperoleh oleh Ruby.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mengetahui gred mata pelajaran berdasarkan markah.

Input Proses Output

Penetapan gred Gred

Markah berdasarkan markah.

Algoritma:
1. Memasukkan markah
2. Jika markah >= 80 maka papar gred A
3. Selain itu Jika markah >= 70 maka papar gred B
4. Selain itu Jika markah >= 60 maka papar gred C
5. Selain itu Jika markah >= 50 maka papar gred D
6. Selain itu papar gred E

Kod Pseudo:
7. Mula
8. Memasukkan markah
9. Jika markah >= 80 maka papar gred A
10.Selain itu Jika markah >= 70 maka papar gred B
11.Selain itu Jika markah >= 60 maka papar gred C
12.Selain itu Jika markah >= 50 maka papar gred D
13.Selain itu papar gred E
14.Tamat

Carta Alir

6
 Mula

Memasukkan markah

Ya
Markah >= Papar Gred A
Tidak Ya
Papar Gred B
Markah >=
Tidak Ya
Papar Gred C
Markah >=
Tidak Ya
Papar Gred D
Markah >=
Tidak Ya
Papar Gred E
Markah <=

Tamat

Contoh 2: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan pilihan pelbagai

Situasi: Daniel dan rakan sekelasnya ingin menonton wayang. Beliau membeli tiket

7
wayang secara atas talian. Mereka tidak pasti kategori wayang yang sesuai untuk
peringkat umur mereka. Oleh itu mereka perlu menyatakan umur untuk membeli tiket
wayang tersebut.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mengetahui kategori wayang yang sesuai dengan peringkat umur.

Input Proses Output

Umur Penetapan kategori Kategori wayang

wayang berdasrkan mengikut umur
umur.

Algoritma:
1. Memasukkan umur untuk membeli tiket wayang
2. Jika umur >= 18 maka papar Kategori 18
3. Selain itu jika umur >= 13 maka papar Ketegori P13
Selain itu papar Kategori U

Kod Pseudo:
4. Mula
5. Memasukkan umur untuk membeli tiket wayang
6. Jika umur >= 18 maka papar Kategori 18
7. Selain itu jika umur >= 13 maka papar Ketegori P13
8. Selain itu papar Kategori U
9. Tamat

Carta Alir

8
Contoh 3: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan ulangan While dan
Do….While

9
Situasi: Cikgu Aini telah memberi satu tugasan berkumpulan kepada murid-murid
kelas 1 Amanah. Ketua kumpulan telah ditentukan dan mereka perlu membentuk satu
kumpulan yang mengandungi lima orang ahli.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mencari ahli kumpulan seramai 5 orang.

Input Proses Output

Ahli kumpulan Mencari ahli kumpulan Kumpulan terdiri

daripada 5 orang ahli

Algoritma:
1. Ketua kumpulan mencari ahli ke 2 kumpulan
2. Mencari ahli 3 kumpulan
3. Mencari ahli 4 kumpulan
4. Mencari ahli 5 kumpulan
5. Satu kumpulan yang mengandungi 5 ahli telah terbentuk

1. while : perulangan while digunakan pada ketika kita tidak mengetahui jumlah
perulangan yang akan dilakukan tetapi mengetahui syarat dilakukan
perulangan.

Psedukod

10
MULA
while (selagi ahli tidak cukup 5 orang
cari ahli
ulang sehingga ahli cukup 5 orang
TAMAT

Carta alir

2. do-while : perulangan yang hampir sama dengan while namun, pernyataan akan
dilakukan terlebih dahulu kemudian dilakukan penyemakan.

Contoh :

11
Psedukod
MULA
Do (cari ahli sehingga cukup 5 orang)
while
ulang cari ahli selagi ahli kurang 6 orang
TAMAT

Carta Alir

MENGESAN RALAT DALAM PSEUDOKOD

SITUASI : Diana ingin membeli sehelai baju berharga RM50.00 tetapi dia hanya
mempunyai duit RM20 sahaja. Dia perlu menabung sehingga cukup RM50 supaya
dapat membeli baju tersebut.

Psedukod

12
MULA

Duit sedia ada RM20

Simpan duit

Jika duit cukup RM50 maka simpan lagi

Selain itu beli baju

TAMAT

MENGESAN RALAT DALAM CARTA ALIR

SITUASI : Adam dan keluarganya ingin melawat Zoo Negara. Gambar di bawah
menunjukkan bayaran masuk ke Zoo Negara. Mereka telah sampai di Zoo Negara
dan ingin membeli tiket masuk. Mereka sekeluarga telah membawa MyKid dan
MyKad masing-masing.

13
Ralat

Terdapat 3 kemungkinan ralat yang boleh dierikan.

1. Syarat
2. Pilihan Ya dan Tidak
3. Output

14
15