Kurikulum Standard Sekolah

1
 MODUL
Standard 3.1 Pembangunan Algoritma
kandungan:

Standard 3.1.1 Menulis pseudokod dan melukis carta alir

pembelajaran: pelbagai pilihan dalam penyelesaian masalah.

3.1.2 Menulis pseudokod dan melukis carta alir yang

melibatkan ulangan.

3.1.3 Mengesan ralat daripada pseudokod dan carta alir

dalam penyelesaian masalah.

3.1.4 Menghasilkan pseudokod dan carta alir yang

melibatkan gabungan pelbagai pilihan dan
ulangan.

Masa: 60 minit

2
 NOTA RUJUKAN

Struktur Kawalan Pilihan

Adalah arahan yang menentukan pergerakan arahan atur cara berdasarkan kepada
syarat yang diberikan. Arahan ini tidak mengulang pelaksanaan atur cara kerana ia
bukan arahan ulangan. Terdapat tiga jenis struktur pilihan, iaitu pilihan tunggal,
pilihan berganda, dan pilihan pelbagai.

Struktur Kawalan Pilihan tunggal

Struktur satu pilihan bermaksud jika syarat yang diberikan betul, laksanakan arahan
pilihan. Jika syarat palsu, pilihan yang disedia akan diabaikan. Pilihan akan
dilaksanakan berdasarkan syarat yang telah dipenuhi. Penggunaannya adalah seperti
berikut:

if (syarat)

bahagian benar;

Struktur Kawalan Dwi Pilihan

if (syarat)

bahagian benar;

else

bahagian palsu

Struktur Kawalan Pilihan Pelbagai

if (syarat1)
bahagian benar1;

3
 else if (syarat2)
bahagian benar2;
else if (syarat3)
bahagian enar3; :
else bahagian palsu

Struktur Kawalan Ulangan

Struktur ulangan juga dikenali sebagai struktur gelung. Gelung merupakan satu set
arahan yang dilaksanakan secara berulangan sehingga syarat yang ditetapkan ditemui.
Apabila syarat dipenuhi atur cara akan melangkah ke arahan seterusnya selepas
gelung. Terdapat tiga jenis gelung iaitu:
1. While
2. Do-while

1. While

Struktur ini mempunyai syarat kawalan di bahagian atas struktur. Jika syarat itu
benar, maka ulangan akan dibuat sehinggalah syarat
tersebut menjadi tidak benar atau palsu. Penggunaannya
adalah seperti berikut :
4
 WHILE     ( syarat )
        Kenyataan;

Blok kenyataan akan dilaksanakan berulang-ulang selagi syarat adalah BENAR.

 

2. Do-while
Digunakan untuk mengulang arahan yang sama untuk beberapa kali. Nilai akan
sentiasa berubah setiap kali arahan berulang.
Arahan akan diulang sehingga syarat tersebut menjadi benar.
Penggunaannya adalah seperti berikut :
DO 
       Kenyataan  
 WHILE  (syarat)

Contoh 1: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan pilihan pelbagai
Situasi: Ruby baru sahaja selesai menduduki ujian bulanan. Beliau telah mendapat
markah bagi setiap mata pelajaran. Ibu bapa beliau ingin mengetahui gred bagi mata
pelajaran yang telah diperoleh oleh Ruby.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mengetahui gred mata pelajaran berdasarkan markah.

Input Proses Output

Penetapan gred Gred
Markah berdasarkan markah.

5
 Algoritma:
1. Memasukkan markah
2. Jika markah >= 80 maka papar gred A
3. Selain itu Jika markah >= 70 maka papar gred B
4. Selain itu Jika markah >= 60 maka papar gred C
5. Selain itu Jika markah >= 50 maka papar gred D
6. Selain itu papar gred E

Kod Pseudo:
7. Mula
8. Memasukkan markah
9. Jika markah >= 80 maka papar gred A
10.Selain itu Jika markah >= 70 maka papar gred B
11.Selain itu Jika markah >= 60 maka papar gred C
12.Selain itu Jika markah >= 50 maka papar gred D
13.Selain itu papar gred E
14.Tamat

Carta Alir

Mula

Memasukkan markah(m)

m >79
Tidak
m >69
Tidak
m >59

6
 Tidak
m >49
Tidak

Tamat

Contoh 2: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan pilihan pelbagai

Situasi: Daniel dan rakan sekelasnya ingin menonton wayang. Beliau membeli tiket
wayang secara atas talian. Mereka tidak pasti kategori wayang yang sesuai untuk
peringkat umur mereka. Oleh itu mereka perlu menyatakan umur untuk membeli tiket
wayang tersebut.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mengetahui kategori wayang yang sesuai dengan peringkat umur.

Input Proses Output

Umur Penetapan kategori Kategori wayang
wayang berdasrkan mengikut umur
umur.

Algoritma:
7
1. Memasukkan umur untuk membeli tiket wayang
2. Jika umur >= 18 maka papar Kategori 18
3. Selain itu jika umur >= 13 maka papar Ketegori P13
Selain itu papar Kategori U

Kod Pseudo:
4. Mula
5. Memasukkan umur untuk membeli tiket wayang
6. Jika umur >= 18 maka papar Kategori 18
7. Selain itu jika umur >= 13 maka papar Ketegori P13
8. Selain itu papar Kategori U
9. Tamat

Carta Alir

Mula

Memasukkan umur

menonton wayang

Ya

Ya

Tidak
8
 Tamat

Contoh 3: Pseudokod dan carta alir bagi struktur kawalan ulangan While dan
Do….While

9
Situasi: Cikgu Aini telah memberi satu tugasan berkumpulan kepada murid-murid
kelas 1 Amanah. Ketua kumpulan telah ditentukan dan mereka perlu membentuk satu
kumpulan yang mengandungi lima orang ahli.

Penyelesaian Masalah:
Penyataan Masalah: Mencari ahli kumpulan seramai 5 orang.

Input Proses Output

Ahli kumpulan Mencari ahli kumpulan Kumpulan terdiri
daripada 5 orang ahli

Algoritma:
1. Ketua kumpulan mencari ahli ke 2 kumpulan
2. Mencari ahli 3 kumpulan
3. Mencari ahli 4 kumpulan
4. Mencari ahli 5 kumpulan
5. Satu kumpulan yang mengandungi 5 ahli telah terbentuk

1. while : perulangan while digunakan pada ketika kita tidak mengetahui jumlah
perulangan yang akan dilakukan tetapi mengetahui syarat dilakukan
perulangan.

Psedukod

10
MULA
while (selagi ahli tidak cukup 5 orang
cari ahli
ulang sehingga ahli cukup 5 orang
TAMAT

Carta alir

Nota: Selagi ahli tidak cukup 5 orang, cari ahli.

2. do-while :  perulangan yang hampir sama dengan while namun, pernyataan akan
dilakukan terlebih dahulu kemudian dilakukan penyemakan.

Contoh : 

11
Psedukod
MULA
Do (cari ahli sehingga cukup 5 orang)
while
ulang cari ahli selagi ahli kurang 6 orang
TAMAT

Carta Alir

Nota: Cari ahli sehingga cukup 5. Perhatikan! penggunaan

while diletakkan diakhir itu ertinya penyemakan syarat
dilakukan pada akhir. 
orang

MENGESAN RALAT DALAM PSEUDOKOD

SITUASI : Diana ingin membeli sehelai baju berharga RM50.00 tetapi dia hanya
mempunyai duit RM20 sahaja. Dia perlu menabung sehingga cukup RM50 supaya
dapat membeli baju tersebut.

Psedukod

12
MULA

Duit sedia ada RM20

Simpan duit

Jika duit cukup RM50 maka simpan lagi

Selain itu beli baju

TAMAT

MENGESAN RALAT DALAM CARTA ALIR

SITUASI : Adam dan keluarganya ingin melawat Zoo Negara. Gambar di bawah
menunjukkan bayaran masuk ke Zoo Negara. Mereka telah sampai di Zoo Negara
dan ingin membeli tiket masuk. Mereka sekeluarga telah membawa MyKid dan
MyKad masing-masing.

13
Ralat

Terdapat 3 kemungkinan ralat yang boleh dierikan.

1. Syarat
2. Pilihan Ya dan Tidak
3. Output

14