Ponavljanje gradiva

1. Crtei od 1 do 5 prikazuju razliite konfiguracije naboja.

1. 2. 3. 4. 5.
Proton Elektron 17 protona 1000 protona Staklena kugla nedostaje 3
19 elektrona 1000elektrona elektrona

a) Napiite iznos naboja za svaki od crtea koristei se simobolom za elementarni naboj e

(Q1=3e)
b) Poredajte naboje po veliini od najveeg pozitivnog prema najmanjem negativnom
c) Poredajte naboje po iznosu
Rjeenje:

a) , , , ,

b)

c)

2. Dva naboja od 4C i 2C razmaknuta su za 3cm. Odredite silu izmeu naboja ako su naboji a)
u zraku b) u ulju relativne permitivnosti 2.

Rjeenje:

=9 =80N

3. Metalna kugla ima naboj 6.410-18 C. To znai da kugla ima

a) 10 elektreona vika b) 20 elektrona vika
b) 10 elektrona manjka d) 20 elektrona manjka
Rjeenje:

To znai da tijelo ima 20 elektrona manjka.

4. to moete na osnovi crtea zakljuiti o nabojima kuglica?

a) Samo kuglice 1 i 2 imaju suprotan naboj
b) Samo kuglice 1 i 2 imaju jednak naboj
c) Sve kuglice 1, 2 i 3 imaju jednak naboj
d) Sve tri kuglice su neutralne
Rjeenje:Poto je iz slike vidljivo da se sve kuglice meusobno
odbijaju, moemo zakljuiti da sve tri kuglice imaju jednaku koliinu naboja.
5. Crte prikazuje uvrene male kuglice Q1 i Q2 koje meusobno djeluju silama F1 i F2. Sila na
kuglicu naboja Q1 iznosi F1 =5N. Koliki je iznos i smjer sile F2 na kuglicu naboja Q2 ?
a) Sila iznosi 5 N i usmjerena je prema gore
b) Sila iznosi 5N i usmjerena je prema desno
c) Sila iznosi 5N i usmjerena je prema lijevo

Rjeenje:
Kako su obje kuglice nabijene istom koliinom naboja,
ako na kuglicu naboja djeluje sila od 5N u lijevo, to znai da e na kuglicu djelovati sila
istog iznosa od 5N, ali u suprotnom smejru, tj. u desno. Toan odgovor je b.

6. Proton p i elektron e udaljeni su 1m te puteni. Oni se pribliavaju. to se dogaa s veliinom

sile kojom se meusobno privlae? Objasni.
Rjeenje: Proton i elektron su meusobno udaljeni 1m. Pribliavajui se jedan drugome,
udaljensot izmeu njih se smanjuje, a privlana sila izmeu njih raste. Ovo moemo zakljuiti
iz obrnute proporcionalnosti Coulombove sile i udaljenosti izmeu dva naboja.

7. Crte prikazuje tri naboja jednakih iznosa, ali razliitih predznaka poredanih horizontalno.
Naboji Q1 i Q2 su pozitivni. Q3 je negativan.
Q1 Q2 Q3
Razmak izmeu naboja je jednak. Nacrtaj vektore sila kojima naboji Q1 i Q2 djeluju na naboj
Q3.

Rjeenje:

Q3

Udaljesnost izmeu naboja je manja pa je vektor sile veeg iznosa, dok je

udaljenosti izmeu naboja vea, tada je vektor sile manjeg iznosa. Ovo moemo
zakljuiti iz obrnute proporcionalnosti Coulombove sile i udaljenosti izmeu dva naboja.
8. Crte prikazuje dva naboja +2Q i -2Q smjetena na pravcu. Probni naboj +q nalazi se na 0.2m
od prvog i 0.1m od drugog naboja. Sila kojom naboj +2Q djeluje na probni naboj +q iznosi F.
Kolika je rezultantna sila kojom dva tokasta naboja +2Q i 2Q djeluju na probni naboj +q.
a) F b) 2F c)4F d) 5F

Rjeenje: Sila kojom naboj +2Q djeluje na naboj q iznosi F. Ta su dva naboja udaljeni za 0.2m.
Kako je udaljenost izmeu dva naboja -2Q i naboja q 0.1m, tj.dva puta manja od udaljensoti
prethodna dva naboja, to znai da je sila 4 puta vea. Ovo moemo zakljuiti iz obrnute
proporcionalnosti Coulombove sile i udaljenosti izmeu dva naboja. Tako da vrijedi da je
rezultantna sila kojom dva naboja +2Q i -2Q djeluju na naboj q jednaka 5F, jer je F+4F=5F.

9. Crte prikazuje silnice elektrostatskog polja izmeu dviju metalnih naboja 1 i 2.

Koja od predloenih tvrdnji najbolje opisuje sustav naboja?

a) Q1 je pozitivan, a Q2 negativan. Iznos naboja Q2 < Q1

b) Q1 je negativan, a Q2 pozitivan. Iznos naboja Q2 = Q1
c) Q1 je pozitivan, a Q2 negativan. Iznos naboja Q2 = Q1
d) Q1 je pozitivan, a Q2 negativan. Iznos naboja Q2 > Q1

Rjeenje: Smjer elektrinog polja je od + prema minusu, to znai da elektrino polje izvire iz
pozitivnog naboja, a ponire u negativni naboj, te e crte prikazivati odnos naboja pod
odgovorom b.

10. Na dva vrha kvadrata uvrene su dvije kiglice od -2Q i 2Q. Koja strelica na crteu najbolje
prikazuje smjer elektrinog polja u toki T koja je u sreditu kvadrata? Kolikom se silom
meudjeluju ta dva naboja ako je povrina kvadrata 400cm2? Q=3nC.
Rjeenje: Prema vektorskom zbroju naboja 2Q i -2Q rezultantna e sila imati smjer strijelice
4.
Povrina kvadarata iznosi
Kako kvadrat ima sve etiri stranice jednake duljine a , tada vrijedi da je povrina kvadrata
iz ega slijedi da je , koja je ujedno i udajlenost izmeu dva
naboja.
Naboj Q iznosi
Coulombov zakon:
=9