Li gii thiu

Chng ta ang tin ti mt cuc cch mng cng ngh, cng nghip lm thay i c
bn li sng, phong cch lm vic v cch thc giao tip. Xt v phm vi, mc v tnh
phc tp, s dch chuyn ny khng ging vi bt k iu g m con ngi tng tri qua.
l khng nh ca GS. Klaus Schwab, ngi c, Ch tch Din n Kinh t Th gii
Davos, ngi a ra khi nim Cuc cch mng cng nghip (CMCN) ln th 4 v
cng l ch chnh ca din n kinh t ln nht th gii nm 2016. Din n kinh t th
gii nm 2016 - Din n Davos ma H ln th 10 c khai mc ngy 27/6/2016 ti
Thin Tn, Trung Quc c ch "Cuc CMCN ln th 4 v nhng tc ng" c s tham
d ca khong 1.700 chnh tr gia, doanh nhn, hc gi v i din truyn thng n t
hn 90 quc gia v khu vc.Vy thc cht cuc Cch mng Cng nghip ln th 4 l g?
Cuc CMCN ln th Nht s dng nng lng nc v hi nc c gii ha sn
xut. Cuc CMCN ln th 2 s dng in nng to ra sn xut i tr. Cuc CMCN
ln th 3 s dng cc thit b in t v cng ngh thng tin t ng ha sn xut. Gi
y, nhn loi ang bc vo cuc CMCN ln th 4, c xy dng trn cuc CMCN th
3, l cuc cch mng k thut s c xut hin t gia th k trc, l s hp nht
cc cng ngh lm m i ranh gii gia cc cc lnh vc vt l, k thut s v sinh hc.
Chng ta vn cha bit lm th no cuc CMCN ln th 4 c th m ra, nhng c mt
iu r rng l: vic ng bin vi cuc cch mng ny i hi phi c s phi hp ton
din v ng b lin quan n tt c cc t chc, c nhn, chnh th trn th gii, t khu
vc cng v t ti gii khoa hc hc v ton x hi.
c ci nhn ton din hn v Cuc CMCN ln th 4, t qu trnh nh hnh, khi
nim, cc ng lc ca cuc cch mng, nhng thch thc v c hi, ti nhng tc ng
ca n i vi chnh ph, doanh nghip, ngi dn, cng nh chin lc v chnh sch
ca mt s nc trc cuc cch mng ny, Cc Thng tin KH&CN Quc gia bin son
Tng lun Cuc cch mng cng nghip ln th 4. Phn cui ti liu cp mt s
khuyn ngh chnh sch cho Vit Nam trong bi cnh ca cuc cch mng ny.
Xin trn trng gii thiu cng c gi.

Cc Thng tin KH&CN Quc gia

1
I. CUC CCH MNG CNG NGHIP LN TH 4
1.1. Qu trnh nh hnh
Trong khoa hc, cng ging nh trong kinh t, nu xem xt khi nim ''Khun mu''
(Paradigm) ca Thomas Kun bnh din trnh ca lc lng sn xut theo cc tiu ch
nh ''cng c, t liu, phng tin, vt liu, nng lng v ng lc..., th vic ra i mt
Khun mu mi trong lnh vc ny cng c th ng ngha vi s xut hin mt Thi i
kinh t mi. C.Mc nhn xt: ''Nhng thi i kinh t khc nhau khng phi ch chng
sn xut ra ci g, m l ch chng sn xut bng cch no vi nhng t liu lao ng
no. Cc t liu lao ng khng nhng l cc thc o s pht trin lao ng ca con
ngi, m cn l mt ch tiu ca nhng quan h x hi, trong lao ng c tin hnh.
Trong bn thn cc t liu lao ng, th nhng t liu lao ng c kh li cu thnh nhng
du hiu c trng tiu biu cho mt thi i sn xut x hi nht nh''.
Bi vy, c th ni, nhng du hiu c trng cho nhng giai on phn nh s khc
bit cn bn gia cc cuc cch mng cng nghip. Cuc cch mng y dng ch
mt s thay i mang tnh t bin v trit . Nhiu cuc cch mng din ra trong sut
lch s th gii khi cc cng ngh mi v phng php nhn thc th gii mi to ra mt
s thay i su sc trong cc h thng kinh t v kt cu x hi.
Cuc CMCN ln th Nht t khong nm 1784 s dng nng lng nc v hi nc
c gii ho sn xut. Cuc CMCN ln th Nht c bt u bng vic xy dng cc
tuyn ng st v pht minh ra ng c hi nc. Pht minh ny ca James Watt, c
cng b vo khong nm 1775, chm ngi cho s bng n ca cng nghip th k 19 lan
rng t Anh n chu u v Hoa K. Cuc CMCN u tin m ra mt k nguyn mi
trong lch s nhn loi - k nguyn sn xut c kh. Cuc CMCN ln th Nht thay th
h thng k thut c c tnh truyn thng ca thi i nng nghip (ko di 17 th k), ch
yu da vo g, sc mnh c bp (lao ng th cng), sc nc, sc gi v sc ko ng
vt bng mt h thng k thut mi vi ngun ng lc l my hi nc v ngun nguyn,
nhin vt liu v nng lng mi l st v than . N khin lc lng sn xut c thc
y pht trin mnh m, to nn tnh th pht trin vt bc ca nn cng nghip v nn
kinh t. y l giai on qu t nn sn xut nng nghip sang nn sn xut c kh trn
c s khoa hc. Tin kinh t chnh ca bc qu ny l s chin thng ca cc quan
h sn xut t bn ch ngha, cn tin khoa hc l vic to ra nn khoa hc mi, c tnh
thc nghim nh cuc cch mng trong khoa hc vo th k XVII.
Cuc CMCN ln th 2 t khong nm 1870 n khi Th Chin I n ra, s dng nng
lng in to nn nn sn xut quy m ln. Cuc CMCN ln th Hai din ra khi c s
pht trin ca ngnh in, vn ti, ha hc, sn xut thp, v (c bit) l sn xut v tiu
dng hng lot. Cuc CMCN ln th 2 to nn nhng tin mi v c s vng chc
pht trin nn cng nghip mc cao hn na. Cuc cch mng ny c chun b bng
qu trnh pht trin 100 nm ca cc lc lng sn xut trn c s ca nn sn xut i c
kh v bng s pht trin ca khoa hc trn c s k thut. Yu t quyt nh ca cuc cch
mng ny l chuyn sang sn xut trn c s in - c kh v sang giai on t ng ho
2
cc b trong sn xut, to ra cc ngnh mi trn c s khoa hc thun tu, bin khoa hc
thnh mt ngnh lao ng c bit. Cuc cch ny m ra k nguyn sn xut hng lot,
c thc y bi s ra i ca in v dy chuyn lp rp. Cng nghip ha thm ch cn
lan rng hn ti Nht Bn sau thi Minh Tr Duy Tn, v thm nhp su vo nc Nga,
nc pht trin bng n vo u Th Chin I. V t tng kinh t - x hi, cuc cch
mng ny to ra nhng tin thng li ca ch ngha x hi quy m th gii.
Cuc CMCN ln th 3 xut hin vo khong t 1969, vi s ra i v lan ta ca cng
ngh thng tin (CNTT), s dng in t v cng ngh thng tin t ng ho sn xut.
Cuc cch mng ny thng c gi l cuc cch mng my tnh hay cch mng s bi v
n c xc tc bi s pht trin ca cht bn dn, siu my tnh, my tnh c nhn (thp
nin 1970 v 1980) v Internet (thp nin 1990).
Cuc CMCN ln th 3 c thc y nh Cch mng KH&CN hin i. So vi cc
cuc CMCN ln th Nht v ln th 2 trc y ch thay th mt phn chc nng lao ng
chn tay ca con ngi bng my mc c kh, hoc t ng ho mt phn, hay t ng ho
cc b, th khc bit c bn nht ca cuc Cch mng KH&CN hin i l s thay th phn
ln v hu ht chc nng ca con ngi (c lao ng chn tay ln tr c) bng cc thit b
my mc t ng ho hon ton trong qu trnh sn xut nht nh.
C s nng lng ca cuc cch mng ny, t nng lng ht nhn da trn nguyn tc
phn r ht nhn (Nuclear fission) vi nhng cht thi gy nhim mi trng, n da
trn nguyn tc hon ton mi v ngc hn li, l tng hp ht nhn (Nuclear fusion),
thng c gi l tng hp nhit hch (Thermonuclear fusion). y chnh l ngun nng
lng ca tng lai, do phng php tng hp nhit hch khng km theo cc sn phm
phn hch gy nhim mi trng, nn khng gy ra nhng thm ho mi trng kiu
Chec-n-bn (Lin X) cho nhn loi.
Thm nhp vo tt c cc lnh vc ca nn sn xut x hi, CMCN ln th 3 bo m
cho lc lng sn xut pht trin nhanh chng theo hai hng ch yu: 1) Thay i chc
nng v v tr ca con ngi trong sn xut trn c s dch chuyn t nn tng in - c kh
sang nn tng c - in t v c - vi in t, 2) Chuyn sang sn xut trn c s cc ngnh
cng ngh cao - nh cng ngh thng tin, cng ngh nano, cng ngh vt liu, cng ngh
sinh hc, cng ngh nng lng mi, cng ngh V tr... c tnh thn thin vi mi trng.
Nu cc cuc CMCN trc y gp phn tit kim lao ng sng th cuc CMCN ln
th 3 to iu kin tit kin cc ti nguyn thin nhin v cc ngun lc x hi, cho php
chi ph tng i t hn cc phng tin sn xut to ra cng mt khi lng hng ho
tiu dng. Kt qu, ko theo s thay i c cu ca nn sn xut x hi cng nh nhng
mi tng quan gia cc khu vc I (nng - lm - thy sn), II (cng nghip v xy dng) v
III (dch v) ca nn sn xut x hi. Lm thay i tn gc cc lc lng sn xut, cuc
Cch mng KH&CN hin i tc ng ti mi lnh vc i sng x hi loi ngi, nht
l cc nc t bn ch ngha pht trin v y chnh l ni pht sinh ca cuc cch mng
ny.
Ti ngy nay, Cuc CMCN ln th 4 (The Fourth Industrial Revolution) ang c hnh
3
thnh trn nn tng ca CMCN ln th 3, l cuc cch mng s, bt u xut hin t
gia th k trc. Cuc cch mng ny c c trng l s kt hp cc cng ngh gip xa
nha ranh gii gia cc lnh vc vt l, s ha v sinh hc.
Chng ta ang giai on u ca Cuc CMCN ln th 4, bt u vo thi im
chuyn giao sang th k ny v c xy dng da trn cuc cch mng s, c trng bi
Internet ngy cng ph bin v di ng, bi cc cm bin nh v mnh hn vi gi thnh r
hn, bi tr tu nhn to. Cc cng ngh s vi phn cng my tnh, phn mm v h thng
mng ang tr nn ngy cng phc tp hn, c tch hp nhiu hn v v vy ang lm
bin i x hi v nn kinh t ton cu.

Hnh 1. 4 cuc CMCN trong lch s: (1) C gii ha, nng lng nc, nng lng hi nc. (2)
ng c in v dy chuyn sn xut hng lot. (3) My tnh v t ng ha. (4) Cc h thng
lin kt thc - o.
4
Nc Anh s dng than v ng c hi Thi k ph cp nng lng in v sn xut hng
nc bin mnh thnh cng xng ca th lot, i u l hng Ford ca M
gii

Thi k t ng ha sn xut hng lot vi s Cuc cch mng IoT v cng xng thng
gip sc ca my tnh, i u l cc doanh minh c khi xng bi nc c thng
nghip Nht Bn qua Cng nghip 4.0

Mt s chuyn gia gi y l CMCN th h 4.0. l xu hng kt hp gia cc h

thng thc v o, Internet kt ni vn vt (IoT) v cc h thng kt ni Internet (IoS). Ni
mt cch ngn gn th vin cnh cc nh my thng minh trong cc my mc c kt
ni Internet v lin kt vi nhau qua mt h thng c th t hnh dung ton b quy trnh sn
xut ri a ra quyt nh c v s khng cn xa xi na. V y chnh l lc cng vic ca
chng ta trong tng lai s thay i. GS Klaus Schwab, sng lp vin kim Ch tch Din
n kinh t th gii, cho ra mt cun sch Cuc CMCN ln th 4 trong ng m t
nhng im khc bit ca cuc cch mng ny so vi ba cuc cch mng hu ht da trn
nhng tin b cng ngh trc .
Cuc CMCN ln th 4 khng ch l v cc my mc, h thng thng minh v c kt
ni, m cn c phm vi rng ln hn nhiu. ng thi l cc ln sng ca nhng t ph xa
hn trong cc lnh vc khc nhau t m ha chui gen cho ti cng ngh nano, t cc nng
5
lng ti to ti tnh ton lng t. Cuc CMCN ln th 4 l s dung hp ca cc cng
ngh ny v s tng tc ca chng trn cc lnh vc vt l, s v sinh hc, lm cho Cuc
CMCN ln th t v c bn khc vi cc cuc cch mng trc .
Trong cuc cch mng ny, cc cng ngh mi ni v s i mi trn din rng c
khuch tn nhanh hn v rng ri hn so vi nhng ln trc. Cuc CMCN ln th hai
cha n c vi 17% dn s ca th gii, tc c tnh khong gn 1,3 t ngi vn cha
tip cn vi in. Cuc CMCN ln th ba vn cha n c vi hn na dn s th gii, 4
t ngi, phn ln ang sng trong cc nc ang pht trin, thiu tip cn Internet.
1.2. Khi nim v CMCN ln th 4 - Cng nghip 4.0
Ngy 20/01/2016, Din n Kinh t Th gii (WEF) ln th 46 chnh thc khai mc
ti thnh ph Davos-Klosters ca Thy S, vi ch Cuc CMCN ln th 4, thu ht s
tham d ca 40 nguyn th quc gia v hn 2.500 quan khch t hn 100 quc gia, trong
c Ph Tng thng M Joe Biden, Th tng Anh David Cameron, Bill Gates, CEO ca
Microsoft Satya Nadella, Ch tch ca Alibaba Jack Ma,... Khi nim Cuc CMCN ln th
4 hay Cng nghip 4.0 c lm r ti din n ny.
Theo GS. Klaus Schwab, Ch tch Din n Kinh t Th gii, Industry 4.0 (ting c l
Industrie 4.0) hay Cuc CMCN ln th 4, l mt thut ng bao gm mt lot cc cng ngh
t ng ha hin i, trao i d liu v ch to. Cuc CMCN ln th 4 c nh ngha l
mt cm thut ng cho cc cng ngh v khi nim ca t chc trong chui gi tr i
cng vi cc h thng vt l trong khng gian o, Internet kt ni vn vt (IoT) v Internet
ca cc dch v (IoS).
Bn cht ca CMCN ln th 4 l da trn nn tng cng ngh s v tch hp tt c cc
cng ngh thng minh ti u ha quy trnh, phng thc sn xut; nhn mnh nhng
cng ngh ang v s c tc ng ln nht l cng ngh in 3D, cng ngh sinh hc, cng
ngh vt liu mi, cng ngh t ng ha, ngi my,...
Thut ng "Industrie 4.0" bt ngun t mt d n trong Chin lc cng ngh cao ca
Chnh ph c, trong khuyn khch vic tin hc ho sn xut. Thut ng ny c s
dng ln u vo nm 2011 ti Hi ch Hannover - Hi ch hng u th gii v cng ngh
v cng nghip, l s kin ln nht v quan trng nht ca ngnh, c t chc thng nin
bi Deutsche Messe AG (CHLB c). Khi nim ny ln u tin c cp trong bn
K hoch hnh ng chin lc cng ngh cao c Chnh ph c thng qua vo nm
2012. Trong thng 10/2012, Nhm cng tc ca c v Cng nghip 4.0 di s ch tr
ca Siegfried Dais (Robert Bosch GmbH) v Henning Kagermann (Acatech) trnh by
mt tp hp cc nguyn tc Cng nghip 4.0 xut thc hin i vi Chnh ph c.
Ngy 08/4/2013 ti Hi ch Hannover, bo co cui cng ca Nhm cng tc Cng nghip
4.0 c trnh by. l tn gi ln sng thay i sn xut ang din ra ti c. mt
s nc khc, n c gi l cng nghip IP, "sn xut thng minh" hay sn xut s".
D tn gi c khc bit, nhng tng l mt: sn xut tng lai mang th gii o (mng)
v thc (my mc) xch li gn nhau.
Cuc CMCN th 4 hay Cng nghip 4.0, l xu hng hin ti ca t ng ha v trao
6
i d liu trong cng ngh sn xut. N bao gm cc h thng mng vt l, mng Internet
kt ni vn vt v in ton m my.
Cng nghip 4.0 to iu kin thun li cho vic to ra cc "nh my thng minh" hay
nh my s. Trong cc nh my thng minh ny, cc h thng vt l khng gian o s
gim st cc qu trnh vt l, to ra mt bn sao o ca th gii vt l. Vi IoT, cc h thng
vt l khng gian o ny tng tc vi nhau v vi con ngi theo thi gian thc, v thng
qua IoS th ngi dng s c tham gia vo chui gi tr thng qua vic s dng cc dch
v ny.

Hnh 2. Cng xng tng lai, hay Cng nghip 4.0 (CN4.0), ni cc h thng thc - o xa m
ranh gii gia con ngi v my mc, nng cao ng k hiu qu sn xut v cho php to ra
sn phm ring bit cho i chng.

c trng ca Cng nghip 4.0 l cc h thng sn xut thc - o (Cyber-Physical

Systems - CPS) ln u tin c TS. Jame Truchat, Gim c iu hnh ca National
Instruments, gii thiu vo nm 2006. Trong , cc sn phm thng minh gn y cm
bin bo cho my mc bit chng cn c x l nh th no; cc quy trnh s c quyn t
tr trong mt h thng m-un phn cp. Cc thit b nhng thng minh lm vic vi nhau
qua mng khng dy hoc thng qua m my.
Nh my s/nh my thng minh: Nhng c im c bn
Theo dng thi gian, d nhn thy rng hot ng sn xut lun gn lin vi cc cuc
7
cch mng cng nghip: Cng nghip 1.0 - da trn nng lng hi nc; Cng nghip 2.0
- da trn nng lng in; Cng nghip 3.0 - da vo cng ngh in t v CNTT.
Cui thi k Cng nghip 3.0, cc nh my s dng mt s lng ln cc thit b
thng minh trong cc dy chuyn sn xut t ng cng vi cc h thng phn mm qun
l ti u qu trnh sn xut v thu c mt s thnh cng nht nh.
Tuy nhin, cc thit b trng thng minh (smart field devices) ch yu s dng cc h
thng mng cc b ring l giao tip vi cc trm iu khin, m cha c kh nng nh
l mt nt mng trong h thng mng lin kt ton b nh my. Cc thit b iu khin
thng minh nh PLC, robot, CNC, my tnh chuyn dng mc d c th c coi nh cc
nt mng trong h thng mng nh my, tuy nhin do vic t chc thng tin nh my c
phn cp cht ch nn s tch hp h thng ch yu din ra theo chiu ngang ch khng
phi theo chiu dc. cc tng trn, chng ta thy h thng hoch nh ngun lc doanh
nghip ERP (enterprise resource planning), c lp t trn cc h thng kim sot phn
xng nh my MES & NC/PLC v tng thp nht (cp trng) l h thng cm bin v
chp hnh.

Hnh 3. Cc lin kt mng trong nh my thng minh ca nn Cng nghip 4.0

Cho n lc ny, cc qu trnh sn xut cng nghip ngy cng tng thch vi cng
ngh thng tin hin i, tin xa hn nn sn xut t ng ha truyn thng ca thi k Cng
8
nghip 3.0. Vic p dng rng ri nhng tin b ca cng ngh thng tin v truyn thng
ICT, nh IoT, in ton m my, cng ngh thc t - o vo hot ng sn xut cng
nghip lm m i ranh gii gia th gii thc v th gii o, c gi l h thng sn
xut thc - o/iu khin - vt l CPPS (cyber-physical production system). y l nn tng
cho vic xy dng cc nh my thng minh, nh my s ngy nay. CPPS l mng li giao
tip trc tuyn gia cc my mc vi nhau, c t chc nh mng x hi. n gin ch
cn cp a ch mng, chng s to lin kt IT vi cc thnh phn c - in t, sau giao
tip vi nhau thng qua h tng mng. C l y l thi im khi u cho cuc CMCN ln
th 4. Trong nh my s, cc thit b my mc thng minh giao tip vi nhau bng h thng
mng v lin tc chia s thng tin v lng hng hin ti, v s c hoc li, v nhng thay
i trong n t hng hoc mc nhu cu. Qu trnh sn xut v thi hn sn xut c
phi hp vi mc tiu tng hiu sut v ti u ha thi gian sn xut, cng sut v cht
lng sn phm trong cc khu pht trin, sn xut, tip th v thu mua. Cc cm bin, chp
hnh v iu khin cho php cc my mc lin kt n nh my, cc h thng mng khc
v giao tip vi con ngi. Cc mng thng minh ny l nn tng ca cc nh my thng
minh, nh my s ngy nay.
i vi nh my s, ngoi h tng mng my mc thng minh cn c s ghp ni vi h
tng cc mng thng minh khc, nh: mng thit b di ng thng minh, mng li in
thng minh, mng logicstic thng minh, mng ngi nh thng minh hay mng ta nh
thng minh, v lin kt n c mng thng mi in t, mng x hi (the business web and
the social web). Tt c cc mng ny l xu th ca Cng nghip 4.0, da trn nhng pht
trin vt tri ca CNTT-TT v khoa hc my tnh: IoT, IoS, Internet kt ni d liu
(Internet of data), Internet kt ni ngi dn (Internet of people).
Nh my s/nh my thng minh: T l thuyt n thc tin
K t khi Siemens cho ra mt hnh mu Nh my in t Amberg Siemens c s ha
hon ton ti c v thng 9/2013, nm 2014 h khnh thnh thm Nh my Sn xut
in t Siemens Thnh (SEWC) ti Trung Quc, th c th ni rng Nh my s l
hin thc.
Nh my in t Amberg Siemens (tn vit tt ting c l EWA) c thnh lp nm
1989. Nh my l ni sn xut chui cc sn phm trong c B iu khin logic kh
trnh Simatic (Siemens PLCs). K t khi p dng k thut s hon ton, c hn 1.000
chng loi sn phm c sn xut ti Nh my in t Amberg. Qu trnh sn xut hon
ton t ng nh cc thit b my mc iu khin v cc dy chuyn sn xut t ng thng
minh, do vy tit kim c khng ch thi gian tin bc m cn tng c cht lng sn
phm. Qu trnh sn xut ti Nh my in t Amberg c kim sot bi thit b iu
khin Simatic. Theo thng k, h thng vn chuyn hon ton t ng m bo nguyn liu
c a t nh kho n my sn xut trong vng 15 pht; Nh my vn hnh 3 ca mi
ngy, vi hn 3.000.000 sn phm c xut xng mi nm; mc d din tch sn xut
khng i (10.000m) v s lao ng hu nh khng i, nhng nh my tng sn lng
gp 8 ln; Nh my sn xut khong 15 triu sn phm Simatic mi nm v mi ngy c
9
khong 60.000 sn phm c phn phi cho khch hng trn ton th gii.
Ti EWA, my mc v my tnh x l ti 75% chui gi tr sn phm, cn con ngi
ch yu lo pht trin sn phm v khi ng qu trnh sn xut. Qu trnh sn xut ny c
t ng ha thng qua khong 1.000 b iu khin Simatic kim sot, t lc bt u cho
ti khu phn phi v chc chn l c s tham gia ca k thut IT. Nh m cc sn phm
ra i vi nng sut v cht lng vt tri, t ti 99,9988%.
Ngy 23/02/2015, Th tng c Angela Merkel n thm EWA. B chng kin
qu trnh giao tip t ng gia my vi my, ni th gii o v th gii thc c kt ni
vi nhau qua IT tch hp vo qu trnh sn xut, t ng ha hon ton qu trnh sn
xut to ra sn phm.
Mt minh chng th 2 cho thnh cng v nh my s/nh my thng minh l Nh my
in t Siemens (SEWC) Thnh (Trung Quc). y l Nh my s ha hon ton
u tin nc ngoi do Siemens xy dng khng nh Siemens sn sng cho cuc cch
mng Cng nghip 4.0. c coi l bn sao ca Amberg - c, hng nm, nh my SEWC
c hn 5000 khch tham quan quan st, hc tp cch ng dng k thut s vo qu
trnh sn xut, ng dng cc b iu khin SIMATIC, cc thit b in t v cch qun l
doanh nghip s. Ti SEWC, qu trnh sn xut c ghi li, theo di, phn tch v ti u
ha hon ton bng cc phng tin k thut s. Mi nm, nh my sn xut gn ba triu
sn phm SIMATIC PLC, SIMATIC HMI v my tnh cng nghip. Vi mc t ng
ha v kim sot cht lng cao ti SEWC, tt c cc quy trnh sn xut c ghi li bng
k thut s, phn mm qun l vng i sn phm PLM (Product Lifecycle Management).
Phn mm cp nht lin tc khong 13 triu mu d liu mi ngy. D liu ny c s
dng qun l ton b qu trnh sn xut v m bo cht lng sn phm u ra. D liu
ny cng h tr c lc cho vic pht trin sn phm ca khong 50 nhn vin R&D lm
vic ti Thnh nhm p ng nhu cu th hiu ca khch hng ti th trng chu . D
liu sn xut ti SEWC to ra dng chy trc tip vo qu trnh sn xut thng qua phn
mm PLM, nh NX product development ca Siemens hay Teamcenter.
Nh pht minh v s dng linh hot ng c hi nc, Anh Quc bin mnh tr thnh
cng xng ca th gii, i u trong cuc CMCN ln th nht. Sau , phng thc sn
xut hng lot m tiu biu l Ford ra i a nc M vt ln ngi u trong cuc
cch mng ln 2. n cui th k 20 - thi k c mnh danh thn k Nht Bn, thi k
ny chng kin bc nhy vt ca cc doanh nghip t v in my nh xy dng sn
phm cht lng cao Made in Japan. Hin nay, vi quyt tm thc hin chin lc
Industry 4.0 cho nn sn xut, nc c c th s ghi tn mnh vo lch s cng nghip th
gii ln th 4.
1.3. Cc ng lc cho CMCN ln th 4
Nhng ng lc chnh ca cuc cch mng cng nghip mi ny l s thay i trong k
vng ca ngi dng (sn phm theo yu cu v giao hng theo thi gian Internet), cng
vi s hi t ca cc cng ngh mi nh IoT, robot cng tc (cng lm vi ngi), in n 3D
v in ton m my, cng s xut hin cc m hnh kinh doanh mi. Th gii ang
10
chng kin hng lot nhng t ph khoa hc v tin b cng ngh, y l nhng xu hng
v ng lc dn dt Cuc CMCN ln th 4.
V s t chc s dng cc cng ngh khc nhau s thc y CMCN ln th T.
Nhng t ph khoa hc v cng ngh mi dng nh l v hn, din ra trn rt nhiu mt
khc nhau v nhiu ni khc nhau. Cc cng ngh quan trng cn xem xt c da trn
nghin cu do Din n Kinh t Th gii thc hin v cc cng vic ca mt s Hi ng
Chng trnh Ngh s Ton cu.
Tt c nhng pht trin mi v cc cng ngh mi u c c im chung: chng tn
dng sc mnh lan ta ca s ha v CNTT.
Cc xu th ln ca cng ngh c th c chia thnh 3 nhm: vt l/hu hnh, k thut
s v sinh hc. C ba u lin quan cht ch vi nhau v vi cc cng ngh khc em li
li ch cho nhau da vo nhng khm ph v tin b ca tng nhm.
(1) Vt l/hu hnh
Bn i din chnh ca xu hng ln v pht trin cng ngh d nhn thy nht l:
Xe t li: S xut hin ca t bin i x hi hin i. N thay i ni chng ta
sng, chng ta mua, cch chng ta lm vic, v nhng ngi chng ta gi l bn b. Khi
-t tr nn ph bin, chng to ra cc lp cng vic hon ton mi v lm cc ngnh
ngh khc tr thnh li thi.
Chng ta hin ang trn nh ca mt s thay i cng ngh tng t trong giao thng:
t nhng chic xe do ngi iu khin sang cc xe t li. Tc ng lu di ca xe t li i
vi x hi l kh d on. Nhng mt iu chc chn l bt c ni no cng ngh ny tr
nn ph bin, th cuc sng s khc so vi trc.
Nhng xe t ny x l mt lng ln d liu cm bin t cc radar, my nh, my o
khong cch bng siu m, GPS v bn c gn trn xe iu hng cc tuyn ng
i qua cc tnh hung giao thng phc tp v thay i nhanh chng hn m khng cn bt
k s tham gia no ca con ngi.
Xe hi t li ang chim u th nhng hin nay cn c nhiu kiu phng tin t li
khc bao gm xe ti, thit b bay khng ngi li, my bay v tu thy. Cng vi qu trnh
pht trin ca cm bin v tr tu nhn to (AI), kh nng ca cc phng tin t hnh ny
cng c ci thin vi tc nhanh chng.
Cng ngh in 3D: Hay c gi l ch to cng, in 3D bao gm vic to ra mt i
tng vt l bng cch in theo cc lp t mt bn v hay mt m hnh 3D c trc. Cng
ngh ny khc hon ton so vi ch to tr, ly i cc vt liu tha t phi ban u cho n
khi thu c hnh dng mong mun. Ngc li, cng ngh in 3D bt u vi vt liu ri v
sau to ra mt sn phm dng ba chiu t mu k thut s.
Ngy nay, mt sn phm c th c thit k trn my tnh v in chp qua mt my in
3D, to nn hnh hi vt th bng cc lp v vt liu chuyn dng. D dng thc hin mt
thit k c s ha nh th ny ch vi vi thao tc click chut. My in 3D c th cho chy
t do khng cn ngi kim sot v c th bin nhng thit k tng chng qu phc tp
tr nn n gin v d x l cho cc nh my truyn thng. Vo thi im hin nay, nhng
11
c my k diu ny c th to ra gn nh mi th. Nhng ng dng ca k thut in 3D thc
s k v. Thm ch, ngi ta c th in ra c dng c tr thnh v nhiu b phn tinh vi
ca chic my bay phn lc v trang di nhng hnh dng khc nhau.
Mc gi r nht ca mt chic my in 3D s gim t mc 18.000 USD hin nay xung
cn 400 USD trong vng 10 nm. Trong cng khong thi gian, tc in s tng gp 100
ln. Tt c cc cng ty sn xut giy ln dng cng ngh 3D in giy. Ph tng my
bay c in 3D nhng sn bay xa xi. Trm v tr hin c mt chic my in gip
xa b nhu cu mt lng ln ph tng nh trc kia.
Khoa hc robot cao cp: Ngy nay, cc robot ang c s dng nhiu hn tt c cc
lnh vc t nng nghip chnh xc cho n chm sc ngi bnh. S pht trin nhanh cng
ngh robot lm cho s hp tc gia ngi v my mc tr thnh sm tr thnh hin thc.
Hn na, do cc tin b cng ngh khc, robot ang tr nn thch nghi v linh hot hn, vi
thit k cu trc v chc nng ca n c ly cm hng t cc cu trc sinh hc phc tp
(m rng ca qu trnh m phng sinh hc, trong m hnh v cc chin lc ca t nhin
c bt chc li).
Siu t ng ha cng vi tr tu nhn to (AI) s khin vic t ng ha pht trin mnh
hn, thm ch vi nhng k nng trc y ch c con ngi s hu. AI s pht huy th
mnh tt nht trong vic x l d liu ln, c th bao gm vic x l ngn ng v hnh nh,
vn vn l gii hn ca my tnh cho n nay. Siu t ng ha cc cao c th cho php s
tham gia ca robot v cc c my c tr thng minh nhn to phn tch kt qu, a ra cc
quyt nh phc tp v ng dng nhng kt lun vo hot ng sn xut.
Vt liu mi: Vi thuc tnh m m ch cch y vi nm vn cn c coi l vin
tng, nhng vt liu mi ang c a ra th trng. V tng th, chng nh hn, bn
hn, c th ti ch v d thch ng. Hin nay c cc ng dng cho cc vt liu thng minh
t phc hi hoc t lm sch, cc kim loi c kh nng khi phc li hnh dng ban u,
gm s v pha l bin p lc thnh nng lng v nhiu vt liu khc na.
(2) K thut s
T Cuc cch mng cng nghip ln th T, s hi t gia ng dng vt l v ng dng
k thut s l s xut hin IoT. M t n gin nht, c th coi IoT l mi quan h gia vn
vt (cc sn phm, dch v, a im,) v con ngi thng qua cc cng ngh kt ni v
cc nn tng khc nhau.
Cm bin v cc gii php kt ni th gii thc vo mng khng gian o ang pht trin
vi tc ng kinh ngc. Cc cm bin nh hn, r hn v thng minh hn ang c lp
t trong nh, qun o, ph kin, cc thnh ph, mng li giao thng v nng lng cng
nh cc quy trnh sn xut. Ngy nay, c hng t thit b trn ton th gii nh in thoi
thng minh, my tnh bng v my tnh c kt ni internet. S lng thit b c d
kin s tng ng k trong vi nm ti, c tnh vi t n hn mt nghn t thit b. iu
ny s thay i hon ton cch thc m chng ta qun l chui cung ng bng cch cho
php chng ta gim st v ti u ha ti sn v cc hot ng n mt mc rt chi tit.
Trong qu trnh ny, IoT s tc ng lm bin i tt c cc ngnh cng nghip, t sn xut
12
n c s h tng n chm sc sc khe.
Theo cc chuyn gia, IoT c th to ra mt cuc cch mng cng nghip mi, khin c
nn kinh t th gii v i sng nhn loi phi chuyn mnh theo.
Cuc cch mng cng nghip mi gn vi IoT c khi xng u tin ti c vo
nm 2010 vi K hoch hnh ng cho chin lc cng ngh cao n nm 2020, sau lan
sang cc nc thnh vin ca Lin minh chu u nh Italia, Php, Anh. Hin vic u t
cho IoT nh l nn tng cho cuc cch mng cng nghip mi tr thnh ln sng hu
khp th gii.
Khng ging nh cc cuc cch mng trc - thng din ra theo xu hng pht minh
mi lm m i pht minh c, IoT c tin l s to c hi cho tt c cc ngnh ngh u
c hng li. IoT gia tng cng c ngha l vic truyn ti d liu v giao tip qua
Internet tng ln. Chnh v th m tt c cc cng ty, ngnh ngh u c th s dng cc d
liu phn tch v quyt nh chin lc cnh tranh ginh ly thnh cng cho mnh
trong tng lai.
Theo Cng ty nghin cu Rand Europe (Anh), n nm 2020, IoT s em li doanh thu
tim nng khng l cho cc ngnh trn th gii vo khong t 1,4 nghn t - 14,4 nghn t
USD - tng ng vi mc GDP ca c Lin minh chu u. Khng nhng th, mt bo
co mi nht ca hng phn tch kinh t Business Insider Intelligence cn d bo, n nm
2020 nhiu ngnh kinh t c bn s tng cng u t cho h sinh thi IoT vi tng s tin
u t cho cc gii php IoT c chng 6 nghn t USD.
Trong , cc nh sn xut cng nghip ch to s tng 35% u t cho vic s dng cc
cm bin thng minh. Ngnh giao thng s c hn 220 triu xe hi c kt ni. Ngnh
cng nghip quc phng s chi 8,7 t USD cho cc phng tin khng ngi li v s c
126 nghn robot qun s c xut xng. Sn xut nng nghip s ci t 75 triu thit b
IoT, ch yu l cc thit b cm bin c t trong t theo di nng axt, nhit
v cc ch s khc gip nng dn tng nng sut ma v. Lnh vc c s h tng s tng
u t 133 t USD cho cc h thng IoT.
Ngoi ra, cn nhiu lnh vc khc cng tng cng u t h sinh thi IoT nh lnh vc
bn l, dch v vn ti, ngn hng, y t, Ni chung, trong vi nm na, IoT s bao trm
hu khp cc ngnh ngh trong ba khu vc chnh: Chnh ph, doanh nghip v ngi tiu
dng, vi c tnh c 24 t thit b c kt ni Internet v tham gia vo h sinh thi IoT.
Vi ny, IoT s to ra s tng trng ng k cho nn kinh t trn ton cu. Theo d
bo ca hng t vn Accenture (M), nu M u t nhiu hn 50% vo cng ngh IoT
m rng mng li kt ni th c th c hng li ti 7,1 nghn t USD, gp phn nng
GDP cao hn 2,3% vo nm 2030 so vi vic u t vo cc d n khc. Trong khi , c
c th t doanh thu 700 t USD v nng mc GDP ln ti 1,7%; Anh c th t li nhun
531 t USD v nng GDP ln 1,8%; Trung Quc c th t 1,8 nghn t USD v nng GDP
ln 1,3% vo nm 2030 nu u t tng t vo IoT nh M.
Vic y mnh u t vo IoT cng thay i c phng thc hot ng ca nn kinh t.
IoT s c nh hng ln ti nn kinh t bng vic chuyn i rt nhiu doanh nghip vo
13
thng mi in t v to iu kin cho vic hnh thnh cc m hnh kinh doanh mi, ci
thin hiu qu v sn sinh ra cc loi hnh doanh thu mi - Jim Tully - chuyn gia phn
tch ca Gartner ni.
Vai tr ca d liu ln v phn tch: cng ngh thng tin v truyn thng hin i nh
siu my my tnh, d liu ln hoc in ton m my s gip d on kh nng tng nng
sut, cht lng v tnh linh hot trong cc ngnh cng nghip sn xut v do c li th
trong cnh tranh.
Cc chuyn gia cho rng siu kt ni thng qua s ph bin ca IoT v in ton m
my s cho php vic truyn thng tin v giao tip ph qut, ton cu v gn nh tc thi.
N l tin ra i nhng m hnh kinh doanh mi v m ra nhng cch thc cung cp
hng ha, dch v m trc y l iu khng tng. V d, ng dng taxi Uber ch c th
xut hin khi vic s dng in thoi di ng c kt ni internet bng n. Cc dch v
nh Facebook, WhatsApp, Pinterest, Snapchat Twitter v Instagram ng mt vai tr
then cht trong s tng tc x hi ca cc cng dn trn ton th gii. Siu t ng ha
cng c th c kt hp vi siu kt ni, cho php h thng my tnh kim sot v qun l
cc qu trnh vt l v phn ng mt cch con ngi hn bao gi ht. Nh siu t ng
ha, "h thng mng vt l" ra i, cho php robot v cc c my thng minh tng kh nng
kt ni "vt qua vc thm" gia cng ngh-k thut, th gii t nhin v th gii con
ngi.
(3) Sinh hc
Nhng i mi trong lnh vc sinh hc ni chung v di truyn ni ring tht s ng
kinh ngc. Trong nhng nm gn y, chng ta v ang thnh cng trong vic gim chi
ph v d dng hn trong vic gii trnh b gen v mi y l vic kch hot hay chnh sa
gen. Phi mt hn 10 nm, vi chi ph 2,7 t USD hon thnh D n H gen ngi. Hin
nay, mt gen c th c gii m trong vi gi vi chi ph khng ti mt ngn USD. Vi
sc mnh ca my tnh, cc nh khoa hc khng cn phi dng phng php th, sai v th
li; thay vo h th nghim cch thc m cc bin d gen gy ra cc bnh l c th.
Bc tip theo s l sinh hc tng hp. Cng ngh ny s gip chng ta c kh nng ty
bin c th bng cch sa li ADN. t nhng vn o c qua mt bn, sinh hc tng
hp s pht trin hn na, nhng tin b ny s khng ch tc ng su v ngay tc th v y
hc m cn v nng nghip v sn xut nhin liu sinh hc.
Nhng sn phm xut hin vo nm 2025
Theo bo co ca Din n Kinh t Th gii cng b thng 9 nm 2015 xc nh 21
sn phm cng ngh s nh hnh tng lai k thut s v th gii siu kt ni. l nhng
sn phm m mi ngi k vng s xut hin trong 10 nm bt ngun t nhng thay i su
sc ca Cuc cch mng cng nghip th t. Cc sn phm ny c xc nh thng qua
mt cuc kho st c tin hnh bi hi ng ngh s ton cu ca Din n Kinh t th
gii, trong c hn 800 gim c iu hnh v chuyn gia t cc lnh vc thng tin v
cng ngh truyn thng tham gia.

14
 Sau y l 21 sn phm c sp xp theo s lng kin gim dn:
* 10% dn s mc qun o kt ni vi internet.
* 90% dn s c th lu tr d liu khng gii hn v min ph (c km qung co).
* 1 nghn t cm bin kt ni vi internet.
* Dc s robot u tin M.
* 10% mt knh kt ni vi internet.
* 80% ngi dn hin din s trn internet.
* Chic -t u tin c sn xut hon ton bng cng ngh in 3D.
* Chnh ph u tin thay th iu tra dn s bng cc ngun d liu ln.
* Chic in thoi di ng cy ghp vo ngi u tin c thng mi ha.
* 5% sn phm tiu dng c sn xut bng cng ngh in 3D.
* 90% dn s dng in thoi thng minh.
* 90% dn s thng xuyn truy cp internet.
* 10% xe chy trn ng M l xe khng ngi li.
* Cy ghp u tin gan lm bng cng ngh in 3D.
* 30% vic kim ton cng ty c thc hin bng tr tu nhn to.
* Ln u tin chnh ph thu thu qua mt blockchain.
* Hn 50% lng truy cp internet nh lin quan n cc thit b dn dng.
* Trn ton cu nhng chuyn i du lch hay cng tc s c thc hin qua cc phng
tin chia s cng nhiu hn so vi cc phng tin c nhn.
* Thnh ph u tin vi hn 50.000 ngi khng c n giao thng.
* 10% tng sn phm ni a ton cu c lu tr trn blockchain (mt giao thc an
ton trong mt mng cc my tnh cng nhau xc thc mt giao dch trc khi c lu
tr v chp thun).
* My tr tu nhn to u tin c s dng cho mt hi ng qun tr cng ty.
1.4. C hi v thch thc
Cuc CMCN ln th 4 ny c nh gi s vt ra khi quy m cng xng, doanh
nghip khi vn vt c kt ni bi internet. C th, khng nhng tt c my mc thit b
trong cng xng c kt ni vi nhau thng qua internet, rt nhiu cm bin cng ng
thi c lp t thu thp d liu. Cch lm ny gip my mc c th giao tip vi
nhau m khng cn s c mt ca con ngi, hay dy chuyn sn xut s c vn hnh t
ng mt cch thch hp ng vi lng tn kho. Ngoi ra, cc doanh nghip sn xut chi
tit cng s c kt ni vi doanh nghip lp rp, doanh nghip vn chuyn, ca hng
phn phi v tiu th thnh mt th thng nht. iu ny cng c ngha l cuc cch
mng ln ny khng ch hng ti tng nng sut v gim lao ng. Khi lng thng tin
trao i s tng ln gp hng trm ti hng nghn ln, ng thi ny sinh ra 3 s thay i
ln.
Th nht l thi i sn xut mt sn phm vi s lng ln s dn kt thc. Thay vo
l kh nng tip nhn nhu cu ca khch hng v truyn ti cng xng sn xut ngay
trong thi gian thc. Cc dy chuyn sn xut s t ng kt hp vi nhau sn xut n
15
chic mi mc gi thp nh hin nay. y gi l thi i sn xut hng lot sn phm n
chic theo nhu cu ca khch hng. i tin phong trong lnh vc ny l nc c.
Th hai l s thay i trong khi nim thay i thit k mi ca sn phm nh t, xe
my Hin nay, gi tr gia tng ca ngnh sn xut ph thuc ch yu vo vic gia cng
vt liu nh kim loi thnh sn phm, a vo phn mm hoc h thng iu khin. Tuy
nhin trong tng lai h thng kt ni internet s thu thp nhu cu ca khch hng, da trn
c s nh sn xut s ch cp nht phn mm ln i sn phm nh nhng chic in
thoi thng minh hin nay. Khng nhng sn phm, m thit b s dng trong sn xut cng
ch cn cp nht phn mm thm tnh nng mi m khng cn phi thay mi chi tit hay
b phn. Nm u xu th ny ang l cc cng ty ca M.
Th ba, th gii s chng kin mt cuc lt ngon mc ca cc doanh nghip CNTT,
khi h bin cc doanh nghip sn xut tr thnh tay sai cho mnh. Hin nay, hu ht cc
doanh nghip sn xut ang ch ng pht trin sn phm cho ring mnh, v vai tr ca
cc doanh nghip cng ngh thng tin ch l h tr. Tuy nhin, vi kh nng thu thp v
phn tch d liu cc doanh nghip cng ngh thng tin s nm c nhu cu ca khch
hng v t a ra c sn phm tng ng. Sau h s thu doanh nghip sn xut lm
sn phm gip mnh. V th thi i ca mt cuc o chnh trong nn sn xut ang ti
gn.
Ging nh cc cuc cch mng trc , Cuc CMCN ln th 4 c tim nng nng cao
mc thu nhp ton cu v ci thin cht lng cuc sng cho ngi dn trn ton th gii.
Cuc CMCN ln th 4 s to ra cc li ch ht sc to ln. Ngi tiu dng dng nh
c hng li nhiu nht t cuc cch mng cng ngh ny. Cuc CMCN ln th t
to ra cc sn phm v dch v mi vi chi ph khng ng k phc v ngi tiu dng. Gi
taxi, t v my bay, mua mt sn phm, thc hin thanh ton, nghe nhc hay xem phim
u c th c thc hin t xa. Internet, in thoi thng minh v hng ngn cc ng dng
ang lm cho cuc sng ca con ngi tr nn d dng hn v nng sut hn. Ch n gin
vi mt thit b nh mt my tnh bng, chng ta c th c sch, lt web v thng tin lin
lc, s hu kh nng x l tng ng vi 5.000 my tnh bn ca 30 nm trc, vi
chi ph lu tr thng tin gn nh bng khng (ngy nay lu tr 1GB c chi ph trung bnh t
hn 0,03 USD mt nm, so vi hn 10.000 USD thi im cch y 20 nm).
Trong tng lai, sng to cng ngh cng s dn n s thay i diu k t pha cung,
vi nhng li ch lu di v hiu qu v nng sut. Chi ph giao thng vn ti v thng tin
lin lc s gim xung, hu cn v cc chui cung ng ton cu s tr nn hiu qu hn, v
cc chi ph thng mi s gim, tt c nhng iu s gip m rng th trng v thc
y tng trng kinh t.
ng thi, nh cc nh kinh t Erik Brynjolfsson v Andrew McAfee ch ra, cuc
cch mng ny c th mang li s bt bnh ng ln hn, c bit l kh nng ph v th
trng lao ng. Khi t ng ha thay th con ngi trong ton b nn kinh t, ngi lao
ng s b d tha v iu lm trm trng hn khong cch gia li nhun so vi ng
vn v li nhun so vi sc lao ng. Mt khc, xt v tng th, cc cng vic an ton v
16
thu nhp cao hn c th s gia tng sau khi cng ngh thay th dn con ngi.
Vo thi im ny, chng ta khng th lng trc c kch bn no c kh nng s
din ra, v lch s cho thy rng c th s l mt s kt hp ca c hai kch bn. Tuy
nhin, mt iu chc chn l trong tng lai l ti nng, ch khng phi l vn, s l yu t
quan trng bc nht, ct li ca sn xut. iu ny s lm pht sinh mt th trng vic lm
ngy cng phn ha theo hai nhm: "k nng thp/lng thp" v "k nng cao/lng cao",
vin cnh ny s gp phn lm gia tng nhng mu thun trong x hi.
Ngoi mi quan tm kinh t, s bt bnh ng l mi quan tm x hi ln nht gn lin
vi Cuc CMCN ln th 4. Nhng ngi hng li ln nht ca s i mi c xu hng l
cc nh cung cp vn tr tu v vt cht - nhng nh sng to, cc c ng v nh u t -
iu ny gii thch chnh lch tng ln v s giu c gia nhng ngi ph thuc vo vn
v vi lao ng. Do cng ngh l mt trong nhng l do chnh gii thch ti sao thu nhp
chng li, hoc thm ch gim, i vi phn ln dn s cc nc c thu nhp cao: nhu
cu lao ng c tay ngh cao tng trong khi nhu cu i vi ngi lao ng t c o
to v k nng thp gim. Kt qu l mt th trng vic lm vi nhu cu cao hai u
cao v thp, nhng trng rng khc gia.
iu ny gip gii thch ti sao rt nhiu ngi lao ng ang tht vng v s rng thu
nhp thc t ca h v ca con ci h s tip tc b nh tr hoc b ct gim. N cng gip
gii thch ti sao tng lp trung lu trn th gii ang ngy cng ph bin cm gic bt mn
v bt cng. Mt nn kinh t "ngi chin thng c tt c" (winner-takes-all economy) ch
m ra s tip cn hn ch cho tng lp trung lu l mt cng thc dn ti tnh trng bt n
dn ch v lp trung lu b b ri.
S bt bnh cng c th c thc y bi s thm nhp ca cc cng ngh k thut s
v cc ng lc ca vic chia s thng tin tiu biu ca truyn thng x hi. Hn 30% dn
s th gii hin nay s dng cc nn tng truyn thng x hi kt ni, hc hi v chia s
thng tin. Trong mt th gii l tng, nhng tng tc ny s cung cp c hi cho s hiu
bit v lin kt lin vn ha. Tuy nhin, chng cng c th to ra v tuyn truyn nhng k
vng khng thc t nh nhng g to nn thnh cng cho mt c nhn hoc mt nhm,
cng nh m ra cc c hi cho s lan truyn nhng tng v c nhng thc h cc
oan.
Sn xut cng nghip pht trin vi tc chng mt phi i mt vi nhng thch thc
rt ln. Nhng nh sn xut phi lin tc nng cao hiu qu, p ng ngay lp tc n s
thay i ca th trng, v p ng nhu cu cho ty chnh sn phm hn bao gi ht. Cc
nh my trong tng lai phi linh hot hn v thng minh hn. Cha kha l ch nhng
thch thc ny nm trong t ng ha.
Thi i IoT cng to ra nhng thch thc nht nh m cc quc gia cn phi c s
chun b trc. Chng hn nh vic gia tng s dng h sinh thi IoT s lm tng nguy c
xm phm i t, an ninh mng v nhng vn lin quan n trch nhim ca con ngi
trong s dng cc sn phm kt ni khng dy hay cc phng tin khng ngi li.
Cc vn bo mt s tr nn quan trng hn rt nhiu. tin cy v n nh l rt cn
17
thit cho giao tip gia nhng my mc (M2M), bao gm c thi gian tr rt ngn v n
nh. Ngoi ra cn phi duy tr tnh ton vn ca qu trnh sn xut, cn phi trnh bt k ri
ro no v CNTT, nhng yu t s gy hu qu sn xut, cn bo v b quyt cng nghip
(c cha trong cc tp tin iu khin cho cc thit b t ng ha cng nghip).

II. NHNG TC NG CA CUC CCH MNG CNG NGHIP LN TH 4

Cuc CMCN ln th 4 s c tc ng mnh m ti mi mt i sng, kinh t, x hi,
chnh ph, doanh nghip/kinh doanh, t chc, c nhn, an ninh i vi kinh t l nhng
thay i v tng trng, vic lm v bn cht cng vic. i vi chnh ph, l nhng tc
ng ti ch o v iu hnh trong thi i s, s tng tc gia chnh quyn v ngi
dn. i vi doanh nghip/kinh doanh l k vng ca ngi tiu dng, d liu/thng tin sn
phm, hp tc i mi v cc m hnh hot ng mi, cc dch v v m hnh kinh doanh.
i vi x hi l s bt bnh ng gia cc cng ng, v bt li cho tng lp trung lu.
i vi c nhn l quan h gia ngi vi ngi, vn o c, qun l thng tin c
nhn
2.1. Tc ng i vi chnh ph
Khi th gii vt l, s v sinh hc ang tip tc xch li gn nhau hn th cng ngh v
thit b s ngy cng cho php ngi dn tip cn gn hn ti chnh ph nu kin, cng
phi hp hot ng. ng thi, cc chnh ph cng s hu sc mnh v cng ngh tng
cng s lnh o ca mnh i vi ngi dn da trn nhng h thng gim st rng ri v
kh nng iu khin h tng s. Tuy nhin, xt v tng th, cc chnh ph s ngy cng phi
i mt vi p lc phi thay i cch thc tip cn hin nay ca h i vi s tham gia ca
cng chng v quy trnh a ra quyt nh khi vai tr trung tm ca h trong vic thc thi
chnh sch suy gim trc s xut hin ca cc ngun cnh tranh mi, s phn phi li v
phn b quyn lc di s h tr c lc ca cng ngh.
Xt cho cng, kh nng cc c quan chnh ph v t chc x hi c th thch ng s
quyt nh s tn ti ca h. Nu chng minh c kh nng c th bt kp mt th gii vi
nhng thay i t ph, ci thin c cu t mc minh bch v hiu qu cho php h
duy tr c li th cnh tranh ca mnh, h s tn ti. Ngc li, nu khng th ci thin,
h s phi i mt vi ngy cng nhiu vn .
iu ny c bit ng trong h thng iu hnh. Cc h thng chnh sch cng v quy
trnh ra quyt nh hin nay c pht trin cng vi cuc CMCN ln th 2 khi cc nh
hoch nh chnh sch c thi gian nghin cu mt vn c th v a ra cch ng ph
cn thit hoc khun kh quy nh ph hp. Ton b qu trnh ny c vn hnh trn tru
v c h thng, theo m hnh cht ch t cao xung thp.
Tuy nhin, mt cch thc nh vy hin nay khng cn kh thi. Trc tc thay i
nhanh chng v tc ng su rng ca cuc CMCN ln th 4, cc nh lp php v iu
hnh ang b th thch mt mc cha tng c tin l v phn ln trong s cha cho
thy kh nng ng ph tt.
Vy lm th no h c th va bo v quyn li ngi tiu dng v cng chng ni
18
chung li va tip tc h tr cho sng to v pht trin cng ngh? Cu tr li l: H c th
xy dng mt quy trnh qun l nng ng ging nh vic khu vc t nhn ang ngy
cng c ng ph linh hot trc s pht trin ca phn mm v hot ng ca cc doanh
nghip ni chung. iu ny c ngha l cc nh lp php phi khng ngng thch nghi vi
mi trng mi v bin i nhanh chng, ng thi phi trau di bn thn thc s hiu
r h ang iu hnh ci g. lm c vy, cc chnh ph v c quan lp php cn c s
hp tc cht ch vi cc doanh nghip v cng dn ca mnh.
Cuc CMCN ln th 4 cng s nh hng su sc ti vn an ninh quc gia v quc t,
tc ng ti c bn cht v kh nng xy ra xung t. Lch s chin tranh v an ninh quc t
l lch s ca s sng to v cng ngh, v ngy nay cng khng phi ngoi l.
2.2. Tc ng i vi doanh nghip/kinh doanh
Cuc CMCN ln th 4 s nh hng n doanh nghip/kinh doanh. Mt s lnh vc tc
ng quan trng ni ln: k vng ca ngi tiu dng, d liu/thng tin sn phm, hp tc
i mi v cc m hnh hot ng mi, cc dch v v m hnh kinh doanh, tin cy v
nng sut lin tc, an ton cng ngh thng tin, an ton trong hot ng ca c kh, vng
i sn phm, chui gi tr cng nghip, gio dc v k nng lao ng cho cng nhn.
Mt ch c bn thng c cc nh lnh o doanh nghip ton cu bn lun l s
tng tc ca i mi v tc ca s v l kh hiu hay kh d on v cc ng lc
ny lin tc gy bt ng, ngay c i vi cc hin tng lin kt tt nht v c thng bo
tt nht. Tht vy, xuyn sut tt c cc ngnh cng nghip, bng chng r rng rng cc
cng ngh l nn tng cho cuc CMCN th 4 ang c tc ng ln n cc doanh nghip.
V pha cung, nhiu ngnh cng nghip ang thy s ra i ca cc cng ngh mi to
ra nhng phng thc hon ton mi p ng cc nhu cu hin ti v ph v ng k cc
chui gi tr cng nghip hin c. S ph hy cng xut hin t nhng i th cnh tranh
sng to, nhanh nhy, nhng ngi nh tip cn vi cc nn tng k thut s ton cu cho
nghin cu, trin khai, tip th, bn hng v phn phi, c th lt nhng ngi ng
nhim nhanh hn bao gi ht bng cch ci thin cht lng, tc , hay gi c i vi gi
tr cung cp.
Nhng thay i ln v pha cu cng ang xy ra, nh minh bch ngy cng tng, s
tham gia ca ngi tiu dng, v cc hnh mu mi v hnh vi ca ngi tiu dng (ngy
cng c xy dng da trn s truy cp vo cc mng di ng v d liu) buc cc cng
ty thch nghi vi cch h thit k, tip th v cung cp cc sn phm v dch v.
Mt xu hng chnh l s pht trin ca cc nn tng cng ngh to kh nng, cho php
kt hp c cung v cu ph v cu trc ngnh cng nghip hin c, chng hn nh
nhng nn tng m chng ta thy trong nn kinh t "chia s" hoc "theo yu cu". Nhng
nn tng cng ngh, d dng s dng vi cc in thoi thng minh, tp hp con ngi, ti
sn, v d liu - do to ra nhng cch thc tiu th hng ha v dch v hon ton mi
trong qu trnh ny. Ngoi ra, chng h thp cc ro cn i vi cc doanh nghip v c
nhn to ra s giu c, lm thay i mi trng c nhn v chuyn mn ca ngi lao
ng. Cc doanh nghip nn tng mi ny ang nhanh chng nhn ra nhiu dch v mi, t
19
git l n mua sm, t vic nh n xe, t th gin n du lch.
Cuc CMCN th 4 c bn tc ng chnh i vi doanh nghip: 1) nhng k vng ca
khch hng, 2) nng cao sn phm, 3) i mi hp tc v 4) cc hnh thc t chc. Cho d
l ngi tiu dng hay doanh nghip, th khch hng ang ngy cng tr thnh trung tm
ca nn kinh t, tt c u nhm lm th no ci thin cch thc phc v khch hng. Hn
na, cc sn phm vt cht v dch v gi y c th c tng cng vi kh nng s lm
tng gi tr ca chng. Cc cng ngh mi lm cho ti sn bn v linh hot hn, cn d liu
v phn tch ang thay i cch thc chng c duy tr. Trong khi , mt th gii nhng
tri nghim ca khch hng, cc dch v da trn d liu v hiu sut ti sn thng qua phn
tch i hi phi c cc hnh thc hp tc mi, c bit l vi tc ang din ra ca i
mi v ph hy. V cui cng, s xut hin ca cc nn tng ton cu v cc m hnh kinh
doanh mi khc c ngha l ti nng, vn ha v hnh thc t chc s phi c xem xt li.
Nhn chung, s thay i khng trnh khi t s ha n gin (CMCN ln th 3) sang i
mi da trn s kt hp ca cc cng ngh (CMCN ln th 4) ang buc cc cng ty phi
xem xt li cch thc kinh doanh. Tuy nhin, im mu cht l nh nhau: cc nh lnh o
kinh doanh v iu hnh cp cao cn phi hiu mi trng thay i ca h, thch thc cc
gi nh ca nhm iu hnh ca h, i mi khng ngng v lin tc.
Cc chuyn gia cho rng, trong tng lai khng xa, sn phm, con ngi v my mc s
giao tip vi nhau nh trn mng x hi. duy tr tnh cnh tranh, cc nh my s phi
cung cp cc thit k ty chnh v c kh nng thay i sn phm nhanh chng; s dng
IoT v cc cng ngh khc s ha ton b qui trnh, rt ngn thi gian a sn phm ra
th trng; hp nht mng li sn xut dng gii php qun l vng i sn phm (PLM)
da trn Internet nhn vin c th lm vic thng qua mng; dng robot bn t ng lm
vic bn cnh con ngi tng nng sut v vn m bo cht lng; phn tch d liu thu
thp c v khch hng cung cp cc dch v k thut s mi.
Nh vy, cc cng ty c c hi a sn xut v li nc mnh, ginh li cng vic t cc
nc c gi nhn cng thp, nh Trung Quc (vn c mnh danh l cng xng ca th
gii). l l do ti sao Cng nghip 4.0 ang c chnh ph cc nc phng Ty quan
tm.
Anh k vng vic s ha cc nh my c th khi phc li sn xut. Ring c c bit
ch trng n Cng nghip 4.0 v ngnh sn xut l xng sng ca nn kinh t nc ny.
Cc cng ty c ang y mnh u t cho cng ngh n u Cuc CMCN ln th 4.
Kho st ca Strategy& v PwC vi 235 cng ty cng nghip c tr s ti c hi thng
10/2014 cho thy, cng ngh Cng nghip 4.0 chim hn 50% s vn u t hoch nh
cho 5 nm ti. Ngha l tng vn u t cho cng ngh Cng nghip 4.0 ca c c th ln
n 40 t EUR mi nm, t 2015-2020. Nu cc nc chu u khc cng tip bc, tng
vn u t cho CN4.0 c th ln n 140 t EUR mi nm.
Thun li cho khi nghip
Mt c im khc ca Cuc CMCN ln th 4 l s vn u t ban u c th khng
ln, nhng li nhun thu v cao. Th d trng hp ca WhatsApp, khi u vi nhm nh
20
nh u t, vn b ra cng nh nhng n nay c nh gi rt ln. Thng 2/2014,
Facebook ng chi 22 t USD cho cng ty c 55 nhn vin ny. Trong khi , hng
hng khng Hoa K United Continental c gi th trng cng ch l 22 t USD tnh n
thng 12/2015, nhng c ti 82.300 nhn vin. Gi tr doanh nghip ln n 400 triu USD
cho mi nhn vin nh WhatsApp l v d v kh nng thu li ln t cc m hnh kinh
doanh vn thp trong tng lai.
Mt v d khc l Airbnb v Uber. Vic pht trin ngy mt rng ca Internet vn vt
cho php cc cng ty ny tip cn tt hn vi tng n v, t c th theo di v nh gi
hiu qu ca h trong thi gian thc. Nh vy, vi Cuc CMCN ln th 4, cc doanh
nghip c th khi nghip d dng hn, vn t hn trong khi mang li li nhun ln trong
thi gian ngn hn. Chng hn, hng sn xut tt b Bombsheller c tr s ti Seattle,
Washington (M) do Pablos Holman, mt lp trnh vin sng lp, l nh my sn xut tt b
theo n t hng lp trnh hon ton u tin trn th gii. Mu m c nh thit k a
ln mng bn trc tuyn trong vng mt gi v hng c phn phi trong vng mt
ngy. Ch mi hot ng c vi thng nay, Bombsheller s dng cng ngh sn xut nh
ch lm mt mt hng tt b, v vy khng mong g sm vt qua cc tn tui ln nh Zara
hay H&M. Nhng n c th p ng yu cu t hng ring t vi cht lng mua ,
may Seattle v giao trong vng mt ngy vi mc gi trong tm vi ca nhiu ngi. y
l bng chng cho thy Cng nghip 4.0 khng cn l tng lai xa vi.
Ngnh cng nghip dt may v cc nh sn xut trong cc lnh vc khc c th hc hi
cch lm ca Bombsheller hoc cc cng ty mi ni khc c th cnh tranh tt hn. "Cc
cng ty sn xut hng lot v bn cng mt th s khng th no cnh tranh vi
Bombsheller, v chng ti khng bao gi ht hng v vic sn xut theo n t hng khng
h pht sinh thm chi ph", theo Holman.
Trong tng lai, nh robot, cc n t hng theo mu sc, hnh dng v kch c ring s
c thc hin ngy cng nhiu hn. N hon ton khc cch thc sn xut hin nay.
Chng bao lu na, hu nh tt c cng ty sn xut mi ni trn th gii u s chu nh
hng ca Cng nghip 4.0. Chin lc v cch thc hot ng ca h s phi thay i.
2.3. Tc ng i vi ngi dn
Cui cng, cuc CMCN ln th 4 s thay i khng ch nhng g chng ta lm m c
ngay chnh con ngi chng ta. N s lm thay i bn sc ca chng ta v tt c nhng
vn lin quan ti bn sc , bao gm: S ring t, thc v s s hu, phng thc
tiu dng, thi gian chng ta dnh cho cng vic v gii tr, v cch thc chng ta pht trin
s nghip, trau di k nng, gp g mi ngi v cng c cc mi quan h. N v ang
lm thay i sc khe ca chng ta v dn ti mt ci ti nht nh, v c th dn ti s gia
tng dn s nhanh hn chng ta ngh. Danh sch l v tn bi l n c gn b cht ch
tr tng tng ca chng ta.
iu s t ra cu hi liu s hi nhp tt yu ca cng ngh trong cuc sng c th
lm suy gim mt s bn nng tinh ty ca con ngi, chng hn nh lng thng cm v
s hp tc. Mi quan h ca chng ta vi in thoi di ng l mt trng hp nh vy. S
21
kt ni thng xuyn lin tc vi in thoi di ng c th c lp chng ta khi mt trong
nhng ti sn quan trng nht ca cuc sng, l thi gian ngng ngh, suy ngm hay
n gin l tham gia vo mt cuc hi thoi c ngha.
Mt trong nhng thch thc mang tnh c nhn ln nht m cc cng ngh thng tin
mang li l s ring t. Thng tin v c nhn s d dng tra cu v tm kim v chng ta
buc phi kt ni vi cc h thng in t. Tng t, cc cuc cch mng din ra trong lnh
vc cng ngh sinh hc v tr thng minh nhn to gip nh ngha li con ngi l g bng
cch h thp nhng gii hn hin ti v tui th, sc khe, nhn thc v nng lc. Chng
buc chng ta phi nh hnh li nhng ranh gii v o c v phm hnh.
Ni tm li, tt c u quy v con ngi v gi tr. Chng ta cn hnh thnh nn mt
tng lai phc v cho tt c chng ta, trong , v tr ca ngi dn l trn ht v h c
tng thm quyn lc. Trong vin cnh bi quan v phi nhn o nht, cuc CMCN ln th 4
c th robot ha con ngi v t tc b tm hn v tri tim ca chng ta. Tuy nhin,
bn cnh nhng yu t tt p nht trong bn cht ca con ngi, l s sng to, lng
cm thng v kh nng qun l, cuc CMCN ny cng c th a con ngi ti mt s
nhn thc v o c mang tnh tp th, da trn mt vn mnh chung. Trch nhim ca tt
c chng ta l m bo rng iu th hai s xy ra.
2.4. Tc ng i vi vic lm v phn cc lc lng lao ng
Nh cc nh kinh t Erik Brynjolfsson v Andrew McAfee ch ra, cuc cch mng
ny cng c th to ra s bt cng ln hn, c bit l gy ra nguy c ph v th trng lao
ng. Khi t ng ha thay th con ngi trong ton b nn kinh t, ngi lao ng s b
d tha v iu lm trm trng hn khong cch gia li nhun so vi ng vn v li
nhun so vi sc lao ng. Mt khc, xt v tng th, cc cng vic an ton v thu nhp cao
hn c th s gia tng sau khi cng ngh thay th dn con ngi.
Cho ti nay, chng ta cha th d on c kh nng no s xy ra, nhng lch s
cho thy kt qu thng l s kt hp ca c hai vin cnh . Tuy nhin, trong tng lai,
nng lc, ch khng phi ngun vn, s tr thnh nhn t ct li ca nn sn xut. iu
s to nn mt s gia tng trong th trng vic lm v ngy cng phn ha theo hai nhm:
Nhm k nng thp/tr lng thp v nhm k nng cao/tr lng cao. Vin cnh ny s
gp phn lm gia tng nhng mu thun trong x hi.
D cc cuc cch mng cng ngh thng thi bng nhng lo ngi v tht nghip khi
my mc lm tt c mi vic, nhng cc nh nghin cu ca Ngn hng UBS tin rng vic
gim tng s vic lm l khng th. Bi siu t ng ha v siu kt ni c th nng cao
nng sut nhng cng vic hin ti hoc to ra nhu cu v nhng cng vic hon ton mi.
C th hin nay chng ta kh hnh dung cng vic trong tng lai s nh th no, nhng
cc nh nghin cu ca UBS tin rng t ng ha cc cao v kh nng siu kt ni trong
ngn hn chc chn s c tc ng i vi lc lng lao ng. Theo , mt phn lc lng
lao ng k nng thp (chng hn cc cng nhn trong dy chuyn lp rp) vn b nh
hng nng n bi t ng ha c bn trong cuc CMCN ln th 3, nay c th b nh
hng hn na. S ra i ca "cobots" - robot hp tc c kh nng di chuyn v tng tc,
22
s gip cc cng vic k nng thp t nng sut nhy vt. Tuy nhin, nhng ngi b nh
hng nng nht c th l lc lng lao ng c k nng trung bnh. Bi l s pht trin
ca siu t ng ha v siu kt ni, cng vi tr tu nhn to s tc ng ng k n bn
cht ca cc cng vic tri thc.
T ng ha ban u s nh hng n cng vic vn phng, bn hng, dch v khch
hng, v cc ngnh h tr. Qu trnh robot t ng ha, bo co t ng v tr l o s tr
nn ph bin. Trong ngnh bo him c th khng cn s can thip ca con ngi, hu ht
truy vn khch hng c tr li t ng... Trong ti chnh, "robot t vn" c trn th
trng. Trong ngnh t php, my tnh c th nhanh chng c hng triu email v ct
gim chi ph iu tra.
Hu ht cc chuyn gia u cho rng, cuc CMCN ln th 4 s to ra nhiu vic lm hn
l nhng vic lm mt i do c cuc cch mng ny. V lch s cho thy, cuc CMCN ln
th Nht to ra nhiu vic lm hn s vic lm b mt i (lao ng chn tay); cuc
CMCN ln th 2 - cuc cch mng xe hi ca nhng nm 1890 to ra nhiu vic lm
hn s vic lm b mt i (thay th xe nga th hng); v cuc CMCN ln th 3 - cuc cch
mng silicon ca nhng nm 1960 v 1970 cng to ra nhiu vic lm hn s vic lm b
mt i (ch yu l trong cng tc vn th hnh chnh v lao ng n gin).
V sao cuc CMCN ln th 4 s to ra nhiu vic lm hn l nhng vic lm mt i do
c cuc cch mng ny? Cc chuyn gia a ra cc l do sau:
Th nht, tc thay i cng ngh nhanh hn bao gi ht. Nu nh trc y Phi mt
10 nm cho Thomas Newcomen ci tin ng c ca mnh trc khi cng b vi th gii
vo nm 1712 v n tc ng vo cc ngnh cng nghip lao ng chn tay trong nhiu
chc nm sau . Ngy nay, vic ci tin c th n trong 10 thng, 10 tun v thm ch 10
ngy - mt in thoi iPhone sau 3 nm li thi. Do vy, nhn lc cho NC&PT v cc
dch v lin quan s gia tng.
Tc thay i trong gio dc cng ang gia tng. Ngi ta c tnh rng gn 50% kin
thc mn hc trong nm u tin ca 4 nm hc k thut ca mt sinh vin s tr nn li
thi khi ra trng.
Th hai, thi i ca cuc cch mng k thut s ang bng n vi hng lot cng ngh
mi: Tr tu nhn to; D liu ln; Internet di ng; Cng ngh in ton m my; robot
trong cng nghip v gia nh; IoT; xe khng ngi li; thit b bay khng ngi li; my in
3D; cng ngh nano; thc t o, phng php iu tr k thut s v my hc. Trong thi
gian ti danh sch ny c th s c ni di v ln sng cng ngh mi ra i s to ra
nhng ln sng kinh doanh mi v vic lm mi.
Th ba, hng triu ngi trn khp th gii c th truy cp vo nhng c s d liu rt
ln v v vy nhng th nghim v i mi sng to s khng ch c thc hin ti cc
trung tm nghin cu, m c th mi ni v c hi khi nghip rng m. Nhng thay i
ng k c th c thc hin bi cc c nhn ti nng trong nh, vn phng ca h v nh
my. Kh nng ca cc nhm nh khi nghip vi cc sn phm v dch v mi l thun li
cha tng c. Chng hn M, 300.000 ng k thit b bay khng ngi li c thc
23
hin ch trong thng 2/2016.
Th t, cc khon u t rt ln, ln ti hng t USD, ang c thc hin bi cc cng
ty chu u, chu v M nghin cu v pht trin nhng cng ngh trn. Khng
thiu vn cho cuc CMCN ln ny, v mt h qu s l gim mnh trong nhu cu v lao
ng. Trong nm 2015, 17,8 t USD c u t cho khi nghip theo yu cu (on-
demand start-ups), con s ny nm 2014 l 6,5 t USD (gp 10 ln so vi mc ca nm
2013).
Tuy nhin, c iu chc chn l cuc CMCN ln th 4 e da lao ng k nng thp v
mt s cng vic nh hnh chnh, vn phng. Robot t ng v tr tu nhn to c th thc
hin lao ng chn tay cng nh cc cng vic c lin quan n thut ton v t chc v
chng khng yu cu mt mc lng, tr cp chm sc sc khe, v khng b bnh hoc
mc mt s sai lm trong lm vic.
Mt nghin cu ca i hc Oxford c tnh rng c ti 47% cng vic ngy hm nay
s c t l 75% t ng trong vng 20 nm ti, ch yu l cc cng vic c thu nhp trung
bnh v vn phng thng ngy m khng i hi trnh k thut. Theo nghin cu ca
Ngn hng Anh (The Bank of England) nm 2015, 15 triu vic lm Anh c nguy c bin
mt, nht l nhng vic hnh chnh, vn th v sn xut.
Trong bo co Tng lai ca vic lm (2016) c Din n Kinh t Th gii cng
b, cp 15 nn kinh t vi 1,86 t ngi lao ng c nhm li thnh 20 nhm cng
vic. Cc tc gi d on hn 7,1 triu vic lm b mt khi thay i th trng lao ng
trong giai on 2015-2020, 2/3 trong s tp trung cc nhm cng vic vn phng v
hnh chnh. Tuy nhin, cng s c thm tng s 2 triu vic lm mi trong mt s nhm
cng vic nh hn.
2.5. Cuc CMCN ln th 4 v tng lai ca nhng bn cng
S chuyn tip t mt thi i sang thi i tip theo xy ra khi nhng xu th ln din ra
cng lc. Nh chng ta tng thy, khi thi i tu bin m rng chn tri v nhng nh
bun tm thy nhiu nn vn ha mi, hay khi nhng tuyn ng st a cng ngh hi
nc n vi vng ho lnh, v khi nhng nhin liu mi cho php xe c v tu bay di
chuyn con ngi nhanh hn bao gi ht.
Gi y chng ta ang c chng kin s tin ha ca cng ngh c lan truyn vi
tc nh sng thng qua internet. iu ny cho ta thy c s kht khao tm n nhng
iu b n ca con ngi, cho d l vng t mi, cng ngh mi hay cch thc lin lc
mi.
Cc thnh ph cng ng vai tr quan trng trong cc cuc CMCN trc y. Cuc
CMCN tip theo ny s c nh hng th no ti nhng thnh ph cng trn ton th gii
v h phi lm sao tn dng c thnh qu ca n?
Trong lch s, tin b cng ngh thng pht trin nhng khu vc a l ph hp,
thng l nhng ni gn nc. Nhng thnh ph cng vn thng nm tm im ca s
thay i. Thng nhn ln nhng con tu g Amsterdam tm nhng tuyn ng
thng mi mi. London pht ln nh nhng nh my hi nc ca thnh ph vo th k 18
24
th k 19, cn New York v Rotterdam tng l nhng cng ln nht th gii trong th k 20.
Cc cng ni ln do cc cuc CMCN cn rt nhiu nguyn liu th: qung than v st vo
th k 18, trong khi du th v kh ga c a vo s dng nhiu t cui th k th 19.
Ngy nay cc cng ln nht vn da vo du th sng.
Cuc cch mng tip theo ny khc vi nhng ln trc v tc din ra ca n, s
hin din ca n trong x hi v tc ng lm thay i cch m con ngi sng, i li, lm
vic v lin lc.
Cng tin ti thi i mi l s thay i bt buc ca loi nng lng c s dng.
Ngun nguyn liu ha thch ang gp 3 kh khn nht nh nh sau: chng ang cn kit
dn, cng ngh mi s lm nhng ngun nng lng ti sinh r hn v cam kt v mc tiu
thay i kh hu s l ng lc cho s thay i.
Cch suy ngh logic hin ny ang mang mu sc tuyn tnh. Th thch t ra i vi
doanh nghip, chnh ph v x hi l phi ph b t duy rng hng ha t nht khi n
va bc ra th trng, v mt dn gi tr theo thi gian. T mt cch nhn kinh t, iu ny
hon ton bnh thng, nhng cch suy ngh ny a chng ta i trt vi bn cht ca
con ngi, v iu cn bn ca s sng. Chng ta qun i s pht trin ca vng tun
hon hc hi: bin kinh nghim thnh tr tu v tr tu thnh gi tr.
Cc cng vn thng c xem l mt xch trong chui vn chuyn. Hin ang c mt
gi thuyt tim n cho rng: nu cc cng thc s mun tr thnh mt xch bn vng th
khng nn gi cch suy ngh c h nh vy, m cn cn c nhng gii php khp kn. Hy
cng ly mt s v d v vn ny. X l tu cp bn c th c tip cn mt cch khp
kn chuyn tip. Cc tu lin lc vi bn cng c th bt lin lc thng xuyn thng qua
cc ng truyn cng ng. i din tu, cng, trung tm kim sot, qun l tu thuyn,
b phn h tr cp bn v ngi li c th vo chung mt tn s lin lc ngay khi tu va
vo n vng kim sot. Nhng nguyn tc trn c th p dng cho cc chuyn hng. Bng
cch ny, vic x l mt chuyn hng s thng qua nhanh hn do thng tin truyn i cng
mt lc ch khng thng qua trung gian.
Trong sn xut nguyn liu trong cng nghip, thay v nguyn tc sn xut n thi
loi, cn c mt s hp tc dy chuyn sn xut. Cn i vi cng ngh phn mm, mt
s cng ty t bin mnh thnh ni tm kim thng tin gip cho cc cng ty khc c th
tm kim thng tin cn tm mt cch d dng. S minh bch ny l mt iu cn thit trong
dy chuyn sn xut nguyn vt liu trong cng nghip. Ti sao iu ny li quan trng i
vi cc cng v nhng chuyn tu n ri i ri li quay tr li rt thng xuyn. iu ny
bin nhng bn cng thnh trc chnh cho s thng sut khp kn.
Vy chng ta phi lm sao thay i sang cch suy ngh mi ny? Nghch l thay,
chng ta li cn nhng nhn t to nn nn t bn t CMCN ln th Nht: nhng doanh
nhn. Doanh nhn vi bn cht lm giu t nhin ca mnh l tm n nhng vng tri cha
c khai ph, tm kim nhng p dng mi v nhng th trng mi. Nhng gi tr cn
nhiu n s nht trong thi i mi ny nm nguyn liu ti sinh: nng lng, rc thi,
nc, sinh hc, v nhng cch gia tng thi hn s dng ca mt sn phm.
25
 Khi p dng suy ngh khp kn, rc thi cng s mang gi tr, trong khi x thi s lm xi
mn t nhin ca Tri t v ti sn xung cp c th xem nh l nhng mt mt. c
nhiu doanh nhn nhn thy th trng cho nn kinh t mi ny.
Nhng bn cng ang dn thay i theo nhng d n ny s mang li vic lm v mang
n li ch cho mt nn kinh t bn vng hn. Mt vi thnh ph cng nh Amsterdam v
Rotterdam ang kch thch cho vng tun hon i mi y, nhng ni m con ngi mang
kh nng ca mnh ra khc phc nhng kh khn v bin chng thnh thch thc kinh
doanh.
Nhng cng ng y nhn ra rng c c cch suy ngh mi, h cn c tinh thn
doanh nghip. Cch suy ngh s l ng lc bin nhng doanh nhn thnh ngi hng
cho CMCN ln th 4.

III. CHIN LC V CHNH SCH CNG NGHIP CA MT S NC

TRC CUC CCH MNG CNG NGHIP LN TH 4
3.1. M
Chnh quyn M mt ln na bt u u tin hn cho cc k thut c kh, ang tm
cch theo ui mt chnh sch cng nghip tch cc to vic lm v khuyn khch sn
xut M. Nm 2011, Tng thng Obama a ra sng kin i tc ch to tin tin
(Advanced Manufacturing Partnership - AMP), mt t chc t nhn tp hp cc i din
ca ca khu vc nghin cu, doanh nghip, chnh tr gia vch ra hng u t v thc
y hn na s pht trin ca cc cng ngh mi ni. Ban Ch o AMP gm i din cc
trng i hc hng u (MIT, UC Berkeley, Stanford, CMU, Michigan v GIT) v cc
CEO ca cc doanh nghip hng u ca M (Caterpillar, Corning, Dow Chemical, Ford,
Honeywell, Intel, Johnson & Johnson, Northrop Grumman, Procter & Gamble v United
Technologies).
Vo thng 7/2012, AMP trnh mt bo co chi tit 16 khuyn ngh, trong bao gm
vic thnh lp mt Mng li Quc gia cc Vin nghin cu i mi ch to (National
Network of Manufacturing Innovation Institutes - NNMII). Cc vin nghin cu ny theo
hnh thc i tc cng - t, hot ng nh "u mi khu vc cho ch to xut sc, nhm
ci thin kh nng cnh tranh ton cu ca cc doanh nghip M v u t trong cc c s
sn xut M.
Ngoi ra, chnh quyn Obama ang tng ti tr cho R&D trong sn xut. Trong ngn
sch nm 2013, kinh ph dnh cho sn xut tin tin c tng 19% t 2,2 t USD.
Vin Quc gia v Tiu chun v Cng ngh (NIST), l c quan chu trch nhim v tiu
chun, c phn b 100 triu USD cung cp h tr k thut cho ngnh cng nghip
sn xut trong nc thng qua cc cung cp cc c s nghin cu v b quyt. NIST cng
ph trch Cng thng tin ch to tin tin (Advanced Manufacturing Portal) c thnh lp
theo khuyn ngh ca AMP, to iu kin kt ni mng gia Chnh ph, cc trng i
hc v cc sng kin t nhn trong lnh vc ny.
h tr cho Cng nghip 4.0, thng 3/2014, Lin minh Internet Cng nghip
26
(Industrial Internet Consortium - IIC) c thnh lp. IIC nhm thc y s pht trin ca
Internet cng nghip, ni a ra cc nh ngha chun v cc yu cu kt ni v nhm m
bo tnh tng tc gia hng t thit b s dng trong xu hng IoT. L t chc nhm pht
trin IoT, IIC tp trung vo mng thit b IoT dng cho doanh nghip v m bo mi th
cng hot ng tt mi phn khc th trng. Ngoi ra, IIC gip ci tin cc h thng my
mc li thi c th tham gia vo h thng IoT. Thnh vin bao gm cc cng ty sng to
cng ngh ln v nh, cc nh lnh o th trng theo chiu dc, cc nh nghin cu, cc
trng i hc v cc t chc chnh ph. y l hip hi c thnh lp bi cc cng ty
cng ngh hng u trong nhiu lnh vc (Intel, General Electric, Cisco Systems, IBM,
AT&T). S ra i ca IIC cng nhm gii quyt vic thiu cc tiu chun, c bit l
trng hp s dng nhiu giao thc kt ni nh hin nay, l mt cn tr cho IoT pht trin.
Nghin cu cc h thng thc-o (Cyber-Physical Systems) cng c xc nh l lnh
vc u tin nghin cu chnh ca Qu Khoa hc Quc gia M.
Ti M, nhm mc ch tr thnh mt "thi nam chm cho sn xut" v to ra cc
ngnh sn xut cht lng cao bng cch h tr mt n lc quc gia nhm tp trung cc
ngnh cng nghip, cc trng i hc v Chnh ph cng u t vo cc cng ngh mi
ni, c coi l nhng ng lc cho cuc CMCN ln th 4. Ngn sch lin bang 2014 cung
cp 2,9 t USD m rng NC&PT v quy trnh sn xut tin tin, vt liu cng nghip
tin tin v khoa hc ngi my.
Mt s hc gi cho rng M ang bc vo giai on gi l ti cng nghip ha
(Reindustrialization), c ngha l mt ln na tp trung pht trin cng nghip, nhng
nhn mnh tm quan trng ca vic s dng cng ngh hin i tc ng vo nhng
ngnh cng nghip truyn thng. M s tp trung tng cng qu trnh ny, bi v trong
tng s vic lm m nn kinh t M to ra va qua, c phn ng gp khng nh ca ngnh
cng nghip, trong dn u l ngnh cng nghip ch bin v sn xut t. Trong khi
, ng gp ca ngnh dch v v xy dng cho s phc hi kinh t M l rt hn ch.
Thc ra vai tr ca cng ngh v thit b ngy cng tng trong cc quyt nh di di sn
xut. V vn chi ph lao ng, yu t quan trng trc y khin cho cc cng ty M di
di sn xut sang nhng nc c chi ph lao ng r, nhng ngy nay c v khc, nh
i mi cng ngh trong cc nh my gip gim chi ph lao ng, nn yu t chi ph lao
ng tr thnh mt thnh phn tng i nh, iu ny l khc so vi 10 nm trc.
Thm ch, gi lao ng M thp hn nhiu nc pht trin nh Anh v Php.
S ti khi ng ca nn cng nghip M c nhiu l do. Th nht l nh vo chnh
sch kch thch xut khu ca Chnh quyn Obama. T trng ng gp ca xut khu vo
GDP c nc tng ng k. Ngnh cng nghip M th c cng c kh nng cnh
tranh nh vo mt th trng nng lng c tnh cnh tranh cao. Nguyn nhn cui cng,
cng l nguyn nhn chnh yu, l qu trnh chuyn hot ng sn xut v M, tc l hn
ch vic tp trung to vic lm cc phn nhnh ca nhng tp on cng nghip Hoa K
hot ng sn xut v thng mi cc th trng lao ng gi r.
Nh vy, M vt qua thi cng nghip ha bc vo giai on dch v. Ri gi
27
y, khng hong kinh t v vn vic lm a M vt qua giai on dch v tr
li ti cng nghip ha trong bi cnh ca cuc CMCN ln th 4.
3.2. c
c ang theo ui chin lc Industrie 4.0 (Cng nghip 4.0). Industrie 4.0 l tm nhn
ca cho tng lai ca ngnh cng nghip, ni cc nh my thng minh s dng cng ngh
thng tin v truyn thng s ha quy trnh, y cng c coi l cuc CMCN ln th 4.
c c ngnh cng nghip sn xut hng u th gii v chim v tr lnh o ton
cu trong lnh vc sn xut thit b, nh chuyn mn trong nghin cu, pht trin v sn
xut, cc cng ngh sn xut tin tin v qun l qu trnh cng nghip phc tp. Ngnh
cng nghip my mc thit b, nng lc CNTT v cc h thng nhng v k thut t ng
c nng lc rt ln c ng vai tr nh l mt nh lnh o trong ngnh cng nghip
sn xut: Industrie 4.0.
Nhm cng tc v Cng nghip 4.0 trnh by cc khuyn ngh cho Chnh ph lin
bang c v cch thit lp v thc hin Cng nghip 4.0. Trong , v mt t chc, thit
lp mt Nn tng t chc Cng nghip 4.0 (The Industrie 4.0 Platform), l mt t chc
c trch v Cng nghip 4.0, bao gm mt Ban ch o (cc thnh vin t chnh ph lin
bang, cc cng ty, i din cc hip hi ngh nghip, cc chuyn gia, nh khoa hc) c
h tr bi Hi ng t vn khoa hc, Ban th k. Industrie 4.0 Platform l mt bc quan
trng hng ti vic m bo rng tim nng i mi Industrie 4.0 c nng cao trong tt
c cc ngnh cng nghip.

Nn tng t chc Cng nghip 4.0 ca c

28
 Bo co ca Nhm cng tc Cng nghip 4.0 khuyn ngh, khi trin khai
Industrie 4.0, cn thc hin thng qua mt chin lc kp. Cng ngh c bn hin
ti v kinh nghim s cn phi ph hp vi yu cu ca k thut sn xut v trin
khai nhanh chng trn phm vi rng ri. ng thi, cng cn nghin cu v pht
trin cc gii php sng to cho cc c s sn xut mi v th trng mi. Nu iu
ny c thc hin thnh cng, c s tr thnh mt nh cung cp hng u cho
Industrie 4.0. Hn na, vic thit lp mt th trng i u s lm cho c tr
thnh mt a im sn xut hp dn hn v gip bo v ngnh sn xut trong
nc.
Bo co cng ch ra cc lnh vc u tin hnh ng dn u Cng nghip 4.0.
l cc lnh vc:
1. Tiu chun ha v tiu chun m cho kin trc tham chiu
2. Qun l h thng t hp
3. Cung cp c s h tng bng thng rng ton din cho ngnh cng nghip
4. An ton v an ninh l cc yu t quan trng cho s thnh cng ca Industrie
4.0
5. T chc cng vic v thit k cng vic trong thi i cng nghip k thut s
6. o to v tip tc pht trin chuyn mn cho Industrie 4.0
7. Hiu qu ngun lc
Sau khi pht ng cuc CMCN 4.0, c ang tm cch thu ht lao ng nc
ngoi, c bit trong lnh vc k thut - cng ngh cao v CNTT, nhm hon thnh
mc tiu.
Thomas Mosch - Trng b phn chnh tr v doanh nghip ca Hip hi CNTT
v Truyn thng ca CHLB c cho bit, ton cu ha ang lm c dn mt li
th cnh tranh v gi trong vic sn xut cc sn phm cng nghip, do vy c
cn tng hm lng cc gi dch v v gii php cng ngh cao trong cc sn phm
cng nghip c kh truyn thng ca mnh v qua s bn c gi cao hn.. n
c nh Tp on Bosch - nh sn xut cc sn phm c kh hng u th gii ca
c, mua mt cng ty CNTT ang sn c 1.000 nhn vin tng thm nhn
lc nghin cu cho n v sn c ca mnh. Cc cng ty ln khc c cng ang
c nhng bc i tng t.
c tng ngn sch cho NC&PT nhm phc v Cng nghip 4.0 v coi y l
trng tm ca chng trnh R&D cp quc gia trong vng 10 nm ti.
Ngoi ra B Kinh t v cng ngh CHLB c cn c khng di 10 chng
trnh tng t nhm h tr cc doanh nghip non tr trong lnh vc CNTT - cng
ngh cao, cha k cc chng trnh tng t t di s qun l ca B Vn ha.
Theo cc chuyn gia c, khc vi ba cuc CMCN trc y, Internet c cho
29
l i din CMCN 4.0, m cc i din chnh ph, cc nh nghin cu v hip hi
cc ngnh cng nghip ca c m t cch thc Internet ci thin quy trnh qun l
cc chu trnh k thut, sn xut, hu cn ca cc ngnh cng nghip v cuc sng
trong th k 21. Cuc cch mng ny cung ng nhng gii php mi trong t chc
sn xut cng nghip: vi h thng my mc, h thng kho bi v hng ha c
kt ni thng qua mng Internet, chng ta c th to ra h thng sn xut thng
minh, v c bn kim sot ln nhau v t iu phi m khng cn bt k s can
thip th cng no. c ang hc hi nhiu t M - quc gia dn u trong lnh
vc ny. Chng trnh German Silicon Valley Accelerator (H tr doanh nghip
mi thnh lp trong lnh vc CNTT), di s qun l ca B Kinh t v cng ngh
CHLB c, cho php 10 doanh nghip mi thnh lp sang San Francisco, bang
California, M, trong vng mt nm. Chng trnh thng nin ny, c ti tr
bng tin ngn sch, nhm to c hi cho cc doanh nghip trnh by tng kinh
doanh tm ngun vn t cc qu u t quc t cng nh t M v hc hi v
cng ngh v k thut t cc cng ty bn a.
Gii php thu ht nhn ti
Ti c g cc phim Hollywood thay th hnh tng cc siu anh hng xut
thn t gii lut s hay dn vn phng bng hnh tng cc k s. Thanh nin
c, c l b nh hng t tro lu phim nh Hollywood, ngy cng t chn cc
ngnh hc k thut bc i hc. Rt nhiu trong s h chn hc lut hay kinh t
- ng Thomas Mosch phn nn v thc t thiu ht nhn lc.
Nhn tng qut, nn kinh t c vn tng trng tt, t l tht nghip thp,
nhng c ang thiu ht trm trng nhn lc c trnh v cht lng cao, c
bit trong lnh vc k thut - cng ngh cao v CNTT. l nhn nh ca ng
Harald Summa, Tng Gim c Hip hi Ngnh cng nghip Internet c. Theo
ng, trong lch s, nc c pht trin ch yu da vo b no con ngi. Vn
by gi l c ang thiu ngun nhn lc ti nng, v gii quyt vn nn ny
ch cn cch thu ht nhng b no xut sc t nc ngoi.
Thc t to ra chuyn ng nhanh trong cc quyt sch chnh tr. c dn
ni rng chnh sch nhp c cho cng dn ngoi khi Lin minh chu u, c bit l i
vi cc chuyn vin CNTT. Thm ch chng ti ban b cc vn bn lut lin quan t
hn su thng trc - ng Sebastian Blumenthal, ngh s kim ch tch tiu ban truyn
thng mi ca Quc hi c, cho bit trong cuc gp vi on nh bo quc t ti vn
phng quc hi Berlin. Nhng chuyn vin u tin t Nam M v ng u n
lm vic ti c, mang theo c gia nh h. Theo quy nh th h s c ti a 12
thng, nhng sau nu h v cng ty thu h mun, c quan nh nc sn sng xem xt
cp visa lm vic di hn - ng Sebastian Blumenthal cho bit thm. Hin c 7 triu
ngi nc ngoi sng v lm vic trn nc c.
30
 3.3. Trung Quc
Nm 2015, Chnh ph Trung Quc a ra chin lc cng nghip Made in
China 2025, vi mc tiu bin Trung Quc thnh mt ngi khng l v sn xut
trong vng 10 nm ti bng cch s dng cc cng ngh tin tin nh robot, cm
bin v tr tu nhn to. Mc ch l gim s ph thuc vo lao ng r trong
sn xut, c bit l trong bi cnh gi nhn cng lao ng ca Trung Quc ang
tng, v tp trung vo cc h thng t ng ha v k thut s ci thin iu
khin quy trnh. Mc d l mt mc tiu ng ngng m, nhng Made in China
2025 c th b l Cuc CMCN ln th 4.
Ch khi hin i ha nh xng vi cng ngh cp s nhn s gi cho Trung
Quc nh l mt cng quc ch to, nhng vic s dng cc cng ngh theo cp
s nhn ny li ang b gii hn. Cng ngh cp s nhn trn ton th gii ang
ng mt vai tr ln hn trong nn kinh t, bao gm c vai tr dn dt i mi v
to ra m hnh kinh doanh mi v th trng mi. Cng nghip 4.0 khi p dng vo
cc mc tiu sn xut ti Trung Quc c th to ra loi hot ng ny khng? C
th c v c th khng.
Trung Quc chm trong ngnh Cng nghip 4.0. Ngi ta c tnh rng ch
c 10% doanh nghip Trung Quc bt u thc hin vic chuyn i sang IoT,
trong khi nhiu cng ty Trung Quc khng tham gia vo ngnh cng nghip Cng
ngh 4.0. iu ny khng c ngha l Trung Quc s "ngi ngoi" cuc CMCN ln
th 4. bt kp, mt s nh sn xut Trung Quc mua cc cng ty c
nhp khu cng ngh robot v tng cng tch hp phn tch d liu vo qu trnh
sn xut. Trong bng xp hng cc iu kin cn thit cho IoT pht trin rng khp
trong nn kinh t, Trung Quc ng th 14 trong s 20 nc c phn tch.
Ngay c khi nhng n lc ca Made in China 2025 c tim nng thc y i
mi quy trnh sn xut, th cn c mt tr ngi m Trung Quc cn phi vt qua:
ti nng v gio dc. Theo Th tng Trung Quc L Khc Cng, cc t chc
gio dc i hc Trung Quc cn phi ci thin nng lc ca h thc y t duy
sng to, nng ng kinh doanh. "S cnh tranh gia cc quc gia ngy nay thc
ra l cnh tranh i mi sng to", ng L Khc Cng ni, v ng cho bit nhng
ci cch ci thin i mi trong gio dc ang c thc hin.
K hoch Made in China 2025 nhm thc y ngnh cng nghip sn xut
nc ny trong vng 10 nm ti, gip nc ny t c tc tng trng kinh t
t mc trung bnh n cao. Trong Made in China 2025, Trung Quc xc nh 9
nhim v u tin pht trin ngnh cng nghip nc ny trong giai on 2015 -
2025 gm:
1. Ci thin hot ng i mi sng to cng nghip;
2. Kt hp cng ngh thng tin vi cng nghip;
31
 3. Tng cng nn tng cng nghip;
4. Khuyn khch pht trin cc thng hiu ca ring Trung Quc;
5. Pht trin cng nghip xanh;
6. To ra cc bc t ph trong 10 ngnh trng im;
7. Thc y ti c cu lnh vc cng nghip;
8. Pht trin ngnh cng nghip nh hng dch v v cc ngnh dch v lin
quan ti cng nghip;
9. Quc t ha sn xut.
Chnh ph Trung Quc xc nh 10 ngnh trng im phi c bc t ph, bao
gm:
1. Cng ngh thng tin mi;
2. Cc cng c kim sot s v t ng ha;
3. Trang thit b hng khng v tr;
4. Trang thit b c kh i dng v tu thuyn cng ngh cao;
5. Trang thit b ng st;
6. Cc phng tin tit kim nng lng v s dng nng lng mi;
7. Trang thit b in;
8. Cc vt liu mi;
9. Dc phm sinh hc v cc thit b y t;
10. My nng nghip.
hon thnh 9 nhim v u tin trn, Chin lc s tp trung vo 5 d n trng
im, trong c d n thnh lp cc trung tm i mi sng to cng nghip (15
trung tm vo nm 2020 v 40 trung tm vo nm 2025) v d n thc y ngnh
cng nghip thng minh. thc hin Chin lc, Trung Quc s a ra hng lot
cc chnh sch nhm tng cng ci cch th ch v tng cng h tr ti chnh.
Trong tt c cc d n c nu trong Made in China 2025, pht trin ngnh cng
nghip thng minh l cc k quan trng. Cng nghip thng minh s gip bin
Trung Quc t mt nc cng nghip ln tr thnh nc cng nghip mnh.
Ring trong lnh vc my cng c, mt trong nhng u tin l pht trin trin
"thit b sn xut thng minh", "h thng iu khin thng minh" v "my iu
khin s tin tin". Trong khi u tin trong lnh vc CNTT bao gm IoT v ng
dng ca n, bao gm c "iu khin cng nghip v t ng ha".
T nm 2010, Trung Quc ch trng IoT. T nm 2010, Trung Quc t chc
Hi ngh IoT thng nin. Trung tm IoT u tin ca Trung Quc c thnh
lp nm 2010, c u t 117 triu USD nghin cu cng ngh IoT v cc tiu
chun ha.
32
 Trung Quc cng thnh lp mt "Khu i mi sng to IoT" tnh Giang T
quy t 300 cng ty tuyn dng hn 70.000 ngi. Trung Quc u t tng cng
800 triu USD trong cc ngnh cng nghip IoT tnh n nm 2015.
Trung Quc v cc nn kinh t mi ni l nhng nc ang thc hin cc chnh
sch cng nghip mi v trin khai cc k hoch ngnh ln do hu qu ca cuc
khng hong kinh t ton cu.
Tng cng u t cho nghin cu v pht trin
K hoch trung hn v di hn pht trin KH&CN cho giai on 2006-2020
ca Trung Quc nhm vo vic a Trung Quc tr thnh mt "X hi nh hng
i mi" vo nm 2020 v tr thnh nc dn u th gii v KH&CN vo nm
2050. K hoch ny cam kt Trung Quc pht trin nng lc "i mi cng ngh
ni sinh" i tt n u vo v tr hng u trong cc ngnh cng nghip mi
da trn KH&CN v i mi sng to vo nm 2050.

Bng 1. u t cho NC&PT ca Trung Quc so vi mt s nc

(t l % u t cho NC&PT tnh theo GDP - GERD/GDP)
2014
(Theo t
l t cao
xung
Nc/Khu vc 2010 2011 2012 2013 thp)
Hn Quc 3,47 3,74 4,03 4,15 4,29
Israel 3,96 4,10 4,25 4,21 4,11
Nht Bn 3,25 3,38 3,34 3,47 3,58
Phn Lan 3,73 3,64 3,42 3,31 3,17
Thy in 3,22 3,22 3,28 3,30 3,16
an Mch 2,94 2,97 3,02 3,06 3,05
c 2,72 2,8 2,88 2,85 2,84
Hoa K 2,74 2,76 2,70 2,74
B 2,05 2,15 2,24 2,28 2,46
OECD (trung bnh) 2,30 2,33 2,33 2,36 2,37
EU (trung bnh ca 28 nc) 1,84 1,88 1,92 1,93 1,94
Php 2,18 2,19 2,23 2,23 2,26
Trung Quc 1,76 1,84 1,98 2,08 2,05
33
Singapo 2,01 2,15 2,00 2,00
Anh 1,69 1,69 1,63 1,63 1,70
Canada 1,84 1,78 1,71 1,62 1,61
Italia 1,22 1,21 1,27 1,26 1,29
B o Nha 1,53 1,46 1,38 1,37 1,29
Ty Ban Nha 1,35 1,32 1,27 1,24 1,22
Nga 1,13 1,09 1,12 1,12 1,19
Malaixia 1,06 1,13
Thi Lan 0,39 0,5
Vit Nam 0,19 0,37
Innxia 0,08
Ngun:
1) Global Innovation Index 2012, 2013, 2014, 2015 - WIPO;
2) Current Status on Science and Technology in ASEAN Countries, Center for Research
and Development Strategy, Japan Science and Technology Agency, 9/2015;
3) Main Science and Technology Indicators, Data extracted on 15 Jun 2016, OECD.Stat 2015;
4) World Bank: ttp://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS.

Theo K hoch, Trung Quc s u t cho nghin cu v pht trin (NC&PT)

theo l trnh t 2,5% GDP vo nm 2020 (t l ny nm 2013 l 2%, v nm
2014 l 2,05%, tng ng vi mc trung bnh ca EU28, theo s liu thng k
ca OECD, 6/2016); nng phn ng gp t s tin b cng ngh vo tng trng
kinh t ln hn 60%; ng thi hn ch s ph thuc vo cng ngh nhp khu
khng qu 30%. K hoch ny cng t mc tiu a Trung Quc tr thnh mt
trong 5 quc gia hng u th gii v s lng bng sng ch cp cho cng dn
Trung Quc (theo T chc S hu tr tu Th gii - WIPO, nm 2013, Trung Quc
l nc c tng s ng k sng ch nhiu nht th gii (825.136 n), trong s
n ca ngi Trung Quc ln ti 704.936 (cao nht th gii), t t l 84,5%)v
v s lng cng b khoa hc (hin ch ng sau Hoa K), m tc gi l ngi
Trung Quc, c trch dn nhiu nht trn th gii.
Trong K hoch Pht trin Kinh t - X hi 5 nm ln th 12 ca Trung Quc
(2011-2015), Trung Quc cng thit lp 7 ngnh cng nghip chin lc mi
ni (gm: cng ngh sinh hc, nng lng mi, sn xut thit b cao cp, bo tn
nng lng v bo v mi trng, xe nng lng sch, vt liu mi, v cng ngh
thng tin th h k tip), tng t trng ng gp ca cc ngnh ny trong GDP
34
t 8% nm 2015 v 15% vo nm 2020. Cc nh hoch nh chnh sch nc ny
hy vng cc ngnh ny s tr thnh xng sng ca nn kinh t Trung Quc trong
nhng thp nin ti v h la chn cc lnh vc m cc cng ty Trung Quc d
kin s thnh cng trn quy m ton cu. Chnh ph dnh hn 4 nghn t Nhn
dn t cho pht trin cc ngnh ny. Trung Quc cng c mt s chnh sch u
i v thu, ti chnh, mua sm c thit k pht trin 7 ngnh cng nghip
chin lc mi ni ny.
i vi lnh vc CNTT-TT, h tng ca h tng, Trung Quc la chn l mt
trong s cc ngnh cng nghip chin lc mi ni c c bit quan tm v s
thc y to ra cc mng thng tin th h mi, vin thng di ng v Internet.
Chnh ph c k hoch u t vo NC&PT "Internet kt ni vn vt" (Internet of
things), in ton m my (cloud computing), d liu ln (Big Data) v pht trin
cc cng ngh k thut s.
Ngoi ra, Chnh ph Trung Quc cng khuyn khch s tham gia ca cc doanh
nghip nc ngoi vo pht trin cc ngnh cng nghip chin lc mi ni ny,
nhng s tham gia n mc no l mt cu hi quan trng v n lin quan n
nh hng i mi sng to ni sinh ca Trung Quc. Vi k hoch trn, Trung
Quc cng mong mun chuyn i t "Made in China" (Sn xut ti Trung Quc)
thnh Designed in China (Thit k ti Trung Quc).
3.4. Mt s nc khc
n thng qua chnh sch sn xut quc gia ln u tin vo nm 2011
to ra cng n vic lm v thc y tng trng kinh t qua thp k tip theo. Mc
ch nhm tng ngun vn sn xut t 16% GDP hin nay ln 25% vo nm 2022.
Cc chnh sch mi xut pht trin cc khu sn xut quc gia, hoc cc cng
vin siu cng nghip. Chnh ph xc nh 7 a im trn khp n cho cc
cng vin nh vy, c pht trin vi s tham gia ca t nhn theo m hnh Trung
Quc.
Thng 9/2014, chnh quyn ca Th tng Narendra Modi cng b chin lc
Make in India (Hy sn xut ti n ) nhm khuyn khch cc cng ty nc
ngoi sn xut sn phm ca h n . K t , sng kin trn lin tc c
ng Modi a vo chng trnh ngh s trong cc chuyn cng du nc ngoi.
Trong nm 2011, n a ra d n Cyber-Physical Systems Innovation
Hub (u mi i mi sng to cc h thng vt l - mng), di s bo tr ca
B Cng ngh thng tin v Truyn thng, tin hnh nghin cu mt lot cc lnh
vc, trong c robot.
Mt s nc OECD a ra cc sng kin chnh sch cng nghip v sn xut
trong nhng nm gn y. Mc tiu l nhm vo cc lnh vc v cc ngnh u tin
nhiu quc gia, an Mch v Anh trin khai cc sng kin ln trong chnh
35
sch cng nghip mi.
an Mch a tm u tin trong cc lnh vc m cc doanh nghip an Mch
c li th cnh tranh quc t v tim nng. Hin nay an Mch ang thit k chnh
sch cng nghip mi tng cng kh nng cnh tranh trong cc lnh vc ny.
Anh a ra Chin lc cng nghip nm 2012. N tp trung vo cc cng ngh,
k nng, tip cn ti chnh, quan h i tc vi cc ngnh v mua sm. 11 lnh vc
c xc nh v cc chin lc pht trin trong quan h i tc vi ngnh cng
nghip nhm xy dng lng tin v u t v di hn. Cc sng kin c chnh ph
v ngnh cng nghip ti tr ng k bao gm: Vin Cng ngh Khng gian v tr
vi 2,9 t USD PPP (2 t GBP), Trung tm Thc y t tin tin vi 1,5 t USD
PPP (1 t GBP) v ti Trung tm sng kin nng nghip v Xc tin cng ngh
nng nghip vi 232 triu USD (160 triu GBP). Ngoi ra, Chnh ph cam kt
870 triu USD PPP (600 triu GBP) cho tm cng ngh mi ni c tim nng ng
dng lin ngnh m Anh c k nng nghin cu v nng lc kinh doanh. Chnh ph
cng h tr cng ngh sn xut gi tr cao v cc cng ngh sn xut nng lng, v
d: thng qua Chng trnh 217 triu UDS PPP (150 triu GBP) tp trung vo pht
trin cc cng ngh xe pht thi cc thp. Mng li cc trung tm i mi
(Catapults) b sung cc c ch h tr cng bng cch cung cp mt c s h tng
c bn chuyn su dn dt kinh doanh n thng mi ha cc cng ngh mi v
ang ni. Ban Chin lc Cng ngh u t hn 203 triu UDS PPP (140 triu
GBP) qua 6 nm vo Catapult v d kein cp thm 267 triu UDS PPP (185 triu
GBP) trong ngn sch 2016 m rng Mng li Catapult phc v trin khai cc
h thng nng lng v y hc.
Nhiu quc gia p dng phng php tip cn theo nh hng ngnh trong
chin lc hoc k hoch khoa hc, cng ngh v i mi quc gia, trong mt s
trng hp, thc hin cc sng kin theo nh hng ngnh kt hp ti tr trc
tip (v d: tr cp, ti tr vn ch s hu) v cc cng c ti tr gin tip (v d:
u i thu).
Ti xtrylia, "K hoch ca chng ti - Gii php thc t cho tt c ngi dn
xtrylia" ca chnh ph xtrylia mi c phc tho cp cc u tin chnh
sch i mi tng cng kh nng cnh tranh v sn xut ca xtrylia. Mt
qu tng trng 104 triu UDS PPP (155 triu AUD) c thnh lp h tr
cc sng kin cc vng chu nhiu p lc trong cc lnh vc sn xut ca h,
trong mt n lc h tr chuyn i t sn xut cng nghip nng sang sn xut
gi tr gia tng cao hn. Sng kin ny bm st K hoch chuyn i thp c
thng qua nm 2011, trong cung cp 198 triu USD PPP (300 triu AUD) gip
cho cc doanh nghip sn xut thp iu kin h tr hot ng sng to, u
t hoc sn xut.
36
 Php thng qua Nc Php cng nghip mi nm 2013 vi 34 sng kin
chin lc da trn cc ngnh (hng khng v tr, bnh vin s, gio dc in t,
xe t xanh, d liu ln, ngi my, an ninh mng,...) c tim nng ln v gi tr
gia tng v cng n vic lm.
H Lan a ra Sng kin cc ngnh hng u ca mnh sau cuc tng tuyn
c nm 2010. Chnh sch doanh nghip v i mi a ra mt cch tip cn khu
vc qua chnh sch ca chnh ph trong 9 lnh vc hng u: nc, thc phm,
nng nghip cng ngh cao, sn xut cng nghip cng ngh cao, khoa hc i
sng, ha cht, nng lng, hu cn v cc ngnh cng nghip sng to.
Trong Chin lc Khoa hc, Cng ngh v i mi quc gia (UBTYS) ca
mnh (2011-2016), Th Nh K xc nh cc cng ngh t, my mc v sn xut,
nng lng, cng ngh thng tin v truyn thng, nc, thc phm, quc phng v
hng khng v tr l cc lnh vc u tin NC&PT. Hi ng Nghin cu khoa hc
v cng ngh Th Nh K (TUBITAK) tr cp cc khon u t vo sn xut cc
sn phm cng ngh cao thng qua cc d n NC&PT lin quan.
Canada mong mun tng cng kh nng cnh tranh ca ngnh sn xut v c
bit, cc ngnh cng nghip t, hng khng v tr v ng tu. Chnh ph cho
php gia hn hai nm tr cp chi ph vn ca mnh i vi my mc thit b u t
mi trong lnh vc sn xut, tng ng vi tng s 1,4 t CAD cho gim thu trong
giai on 2014-2015 n 2017-2018. Chnh ph cng cam kt cung cp n nh
kinh ph gn 1 t CAD trong 5 nm cho Sng kin chin lc Khng gian v tr v
Quc phng thng xuyn, mt phn trong s c dnh trc tip cho Chng
trnh trnh din cng ngh hng khng v tr, ngoi ti tr mi. Qu Sn xut tin
tin cng c trin khai ti Ontario vi khon tin 200 triu CAD trong 5 nm.
L mt phn ca ngn sch nm 2014, 750 triu CAD c cung cp cho cc
Qu i mi trong cng nghip t trong 5 nm tip theo.
Brazil a ra K hoch Brasil ln hn (Plano Brasil Maior) nm 2011, trong
a i mi vo v tr trung tm ca chnh sch cng nghip v thc hin nhng
thay i ng k cho cc khun kh h tr i mi, trong c Ngn hng Kinh t
v Pht trin x hi Quc gia (BNDES), hin ang chu trch nhim v i mi ti
chnh v u t. K hoch ny bao gm gim thu cho cc ngnh cng nghip thm
dng lao ng nh qun o, giy dp, ni tht v phn mm.
Nht Bn cng va lm mi K hoch cm cng nghip ca mnh nm 2014
phc hi ngnh cng nghip v cc vng ca Nht Bn.
Hn Quc nng cp K hoch KH&CN c bn ln 2 ca mnh (Sng kin
577) bng K hoch c bn KH&CN ln th 3 (2013-2017) vi quan im v s
thnh vng kinh t v hnh phc cng thng qua Chin lc Nm cao v xc nh
v h tr cho cc ngnh cng nghip mi.
37
 Hn Quc nh hng vo mt s ngnh kinh t mc tiu trong cc k hoch
pht trin kinh t 5 nm k tip nhau. Hnh ng h tr cc ngnh u tin c
thc hin xuyn sut mt s lnh vc chnh sch, bao gm: i mi sng to v
cng ngh, thng mi v u t, gio dc - o to v c s h tng. Khi nn kinh
t pht trin, cc ngnh mc tiu ca chnh sch cng nghip cng pht trin
theo. Ban u, cc mc tiu pht trin tp trung vo ngnh cng nghip nh, c s
h tng v nng lng; tri quan thi gian trng tm dch chuyn sang cc ngnh
cng nghip nng v ha cht, tip theo l ngnh cng nghip cng ngh cao, ng
ch nht l ngnh thit b in t tiu dng.
T nhng nm 1990, chin lc cng ngh Hn Quc tp trung nhiu hn vo
cng ngh v trng tm chuyn sang tng cng hot ng NC&PT v sng to.
Trong giai on 2003-2008, Chnh ph thng qua Chng trnh ng c Tng
trng Th h Tip theo vo thng 9/2003. Theo , 10 lnh vc cng nghip cng
ngh cao c xp vo danh mc u tin trong cc chng trnh NC&PT ca Chnh
ph, ng thi Chnh ph cng thc y chng trnh Kinh t Xanh v xp 17 lnh
vc kinh t thuc ng c tng trng mi, bao gm:
- Cng ngh xanh. Nng lng mi v nng lng ti to, nng lng carbon
thp, x l nc tin tin, cng ngh n i-t (LED), h thng giao thng vn ti
xanh v thnh ph xanh cng ngh cao;
- Hi t cng ngh cao. Pht thanh v truyn thng, hi t CNTT, r bt thng
minh, cng ngh nano, dc phm sinh hc v thit b y t, cng ngh thc phm;
- Cc dch v gi tr gia tng. Y t, gio dc, ti chnh xanh, cng nghip ni
dung v phn mm, hi tho v du lch.
Chnh ph Hn Quc a ra Chng trnh cc ngnh Cng nghip Hng u
nhm h tr to vic lm v tng trng vng bng cch hng vo 12 ngnh cng
nghip dn u trong cc vng kinh t.
Chnh ph Hn Quc hin thi t ch trng n cc u tin theo ngnh. K hoch
Kinh t Sng to bao gm mt s sng kin chnh sch cng nghip, c bit l
theo chin lc ng lc tng trng i tin phong trong nhng th trng v
ngnh cng nghip mi. V d, cc sng kin thc y cng nghip ni dung s
(nhc, phim, tr chi v phim hot hnh) v c s h tng cho doanh nghip mi
hot ng trn web. Nhng lnh vc ha hn tim nng tng trng cng c h
tr, c bit l nhng ngnh cng nghip da trn cng ngh y sinh, nano v mi
trng v cc ngnh cng nghip chin lc quc gia quy m ln nh v tinh v l
phn ng ht nhn. Cc ngnh truyn thng cng c quan tm, khi vic h tr
thng qua d n chnh ph s dng khoa hc, cng ngh, v CNTT nhm nng cao
vic qun l v nng sut trong nng nghip, vn ha, mi trng, thc phm,
chnh ph, c s h tng v an ton.
38
KT LUN
Cc cuc CMCN trc y khng xy ra ch trong mt m, CMCN ln th 4
cng vy. Nhng n ang xy ra v l bc i tt yu ca vic t ng ha hn na
mi trng sn xut. Ging nh cc cuc cch mng trc y, n cng s to nn
cc sn phm phong ph hn vi gi thnh thp hn, em li li ch cho cc bn
lin quan.
Cng ngh k thut s v s tip tc tc ng n ngnh cng nghip sn
xut. Cc cng ty sn xut ng trc c hi c mt khng hai chuyn i hoc
b b li pha sau. Nhng cng ty b qua c hi ny c th s b loi khi th
trng. Nhng cng ty bit tn dng li th ca cuc cch mng k thut s v
chuyn i sang m hnh doanh nghip Cng nghip 4.0 nhiu kh nng s gt hi
qu ngt.
C ba l do gii thch ti sao thi i ngy nay khng ch l Cuc CMCN th 3
ko di m cn chng kin s xut hin ca mt cuc CMCN th 4 u vit, l
tc , phm vi v s tc ng h thng. Tc ca nhng t ph ngy nay l
cha h c tin l. So snh vi cc cuc CMCN trc y, CMCN ln th 4 ny
ang pht trin vi tc cp s nhn ch khng phi cp s cng. Hn na, n
ang lm bin i mi nn cng nghip mi quc gia. B rng v chiu su ca
nhng thay i ny to nn s bin i ca ton b cc h thng sn xut, qun l
v qun tr.
Kh nng hng triu ngi kt ni vi nhau qua in thoi di ng, vi sc mnh
x l, dung lng lu tr v s tip cn tri thc cha tng c tin l, l khng gii
hn. Thm ch, nhng kh nng cn c nhn ln gp bi nh vo nhng t
ph v cng ngh mi ni trong cc lnh vc nh tr tu nhn to, robot, mng
Internet, phng tin c lp, in 3D, cng ngh nano, cng ngh sinh hc, khoa hc
v vt liu, lu tr nng lng v tin hc lng t.
Tr tu nhn to lun tn ti quanh chng ta, t nhng chic xe hi v thit b
bay khng ngi li cho ti nhng tr l o trn mng v phn mm gip bin dch
ti liu. Trong nhng nm qua, c nhiu bc tin n tng trong lnh vc tr tu
nhn to, nh s gia tng cp s nhn ca sc mnh in t v s tip cn ngun
d liu rng ln, t phn mm c s dng tm ra cc loi thuc mi ti nhng
thut ton c s dng tin on v nhng s thch vn ha ca con ngi.
Trong khi , cng ngh ch to s ang tng ngy tng tc vi th gii sinh hc.
Cc k s, nh thit k v kin trc s ang kt hp vic thit k qua my tnh vi
gia cng thm, ch to vt liu v sinh hc tng hp khm ph ra s cng sinh
gia cc vi sinh, c th con ngi, cc sn phm chng ta tiu th v thm ch l
nhng ta nh chng ta ang .
Trong CMCN ln th 4, chng ta s n vi s kt hp gia th gii thc, th
39
gii o v th gii sinh vt. Nhng cng ngh mi ny s gy nh hng to ln n
mi lut l, mi nn kinh t, mi ngnh cng nghip, ng thi cng thch thc
nim ca chng ta v vai tr thc s ca con ngi.
Nhng cng ngh ny c tim nng kt ni hng t ngi trn th gii, gia tng
ng k hiu qu hot ng cho cc t chc, doanh nghip, ti to cc ngun ti
nguyn thin nhin hay thm ch l khi phc li nhng tn tht m cc cuc
CMCN trc gy ra.
Tuy nhin, ci g cng i km vi nhng ri ro. GS. Klaus Schwab ch ra
nhng mi lo ngi ca ng v kh nng cc t chc, doanh nghip c th s cha
sn sng n nhn cc cng ngh ti tn hay cc chnh ph s gp kh trong vic
tuyn dng ngi cng nh qun l cc cng ngh ny mt cch ton din. Trong
cun sch CMCN ln th 4, ng cng cp n vic cng ngh mi s dn n
nhng thay i v quyn lc, gy ra nhng lo ngi v an ninh cng nh v khong
cch giu ngho. Khong cch ny c l s ch b ni rng thm nu khng c
kim sot tt. Chng hn khi robot v t ng ha ln ngi, hng triu ngi s ri
vo cnh tht nghip, c bit l nhng nhn cng trong ngnh vn ti, k ton, mi
gii bt ng sn hay bo him. Nhiu chuyn gia cho rng cuc cch mng ny s
c li cho tng lp giu hn l ngi ngho.
Vin cnh ny khng h kh d on. Trong lch s, cc cuc CMCN u xy ra
vi bt cng gia tng ko theo hng lot nhng chuyn dch ln v chnh tr cng
nh th ch. CMCN Chu u hi th k 19 dn ti s phn cc giu ngho v
ngay sau l 100 nm y bin ng, bao gm c s lan ta ca ch ngha dn
ch, quyn li cng on hay nhng thay i v lut thu cng nh an sinh x hi.
C th ni thi im hin ti, cc h thng chnh tr, x hi hay kinh doanh ca
chng ta cha thc s sn sng n nhn ln sng chuyn i m cuc cch mng
ny s mang li, nhng trong tng lai, nhng bin i su sc trong c cu x hi
s l iu tt yu xy ra.
Schwab nhn nh Nhng thay i ny s su sc n mc cha bao gi trong
lch s li c mt thi im con ngi ng trc cng lc nhiu c hi ln ri ro
nh th. Mi quan ngi ca ti l cc lnh o chnh tr v kinh doanh c th s
gi li t duy qu c h hoc qu m nh vi vic cc t ph cng ngh s thay
i tng lai loi ngi nh th no".
Cc cuc xung t hin nay gia cc quc gia ang ngy cng lai tp v bn
cht, kt hp cc k nng chin u truyn thng vi cc yu t c lin quan trc
vi cc i tng phi nh nc. Ranh gii gia chin tranh v ha bnh, gia
chin binh v dn thng, thm ch l gia bo lc v phi bo lc (chng hn nh
chin tranh mng) ang tr nn ngy cng mong manh.
Khi qu trnh ny din ra v cc cng ngh mi nh v kh t ng v v kh
40
sinh hc tr nn d dng s dng hn, tng c nhn v cc nhm nh s s hu kh
nng gy ra nhng tn thng hng lot khng thua km cc quc gia. Nguy c
s dn ti nhng ni s hi mi. Tuy vy, nhng tin b v cng ngh cng ng
thi to ra tim nng gip lm gim quy m v tc ng ca bo lc bng cch pht
trin cc phng thc bo v mi, chng hn nh chnh xc cao hn trong ngm
bn mc tiu.
Khng c cng ngh hay s t ph no nm ngoi s kim sot ca con ngi.
Con ngi cn nm ly c hi v sc mnh sn c hnh thnh nn CMCN ln
th 4 v hng n ti mt tng lai phn nh nhng mc tiu v gi tr chung ca
chng ta.
pht trin, lnh o cc t chc kinh doanh s phi ch ng a t duy ca
mnh thot khi li mn vi nhng tng, nhng h thng h thm ch cha bao
gi ngh ti. H cng s phi t cu hi v mi th, t vic suy ngh li cc chin
lc, cc m hnh kinh doanh cho n cc quyt nh u t vo o to nhn lc
hay cc hot ng nghin cu v pht trin. Tng lai ang dn hnh thnh ngay
trc mt chng ta, v con ngi s phi hc cch n nhn, thch ng vi nhng
bc tin ang n nh v bo ny.

MT S KHUYN NGH I VI VIT NAM

CMCN ln th 4 ang m ra nhiu c hi cho cc nc, c bit l cc nc
ang pht trin nh Vit Nam nng cao nng sut v rt ngn khong cch pht
trin. Trong bi cnh Vit Nam ang hi nhp su rng vo nn kinh t th gii vi
vic hon tt nhiu hip nh thng mi t do quy m ln nh TPP, FTA vi EU,
Lin minh kinh t - u..., vic tip cn thnh tu cch mng sn xut mi
tham gia hiu qu chui gi tr ton cu v y mnh cng nghip ha, hin i ha
l nhu cu cp thit.
Bn cht ca CMCN ln th 4 l da trn nn tng cng ngh s v tch hp tt
c cc cng ngh thng minh ti u ha quy trnh, phng thc sn xut; nhn
mnh nhng cng ngh ang v s c tc ng ln nht l cng ngh in 3D, cng
ngh sinh hc, cng ngh vt liu mi, cng ngh t ng ha, ngi my,...
Cc cng ngh mi khng ch tc ng v sn xut, m cn nh hng su rng
n i sng x hi, lao ng, vic lm, an ninh, chnh tr... Cc chuyn gia ca
OECD khuyn ngh cc nc ang pht trin nh Vit Nam cn u t cho khoa
hc v cng ngh, i mi cng ngh, to mi trng kinh doanh nng ng
thc y lan ta cng ngh, ci cc th trng lao ng, h thng gio dc - o
to. Mt s chuyn gia OECD nhn mnh cc chnh sch v o to, nng cao k
nng v pht trin ngun nhn lc thch ng vi bin i nhanh ca cng ngh
v s pht trin ca CMCN mi.
41
 Chnh sch cng nghip mi trc cuc CMCN ln th 4 nn tnh n cc yu t
sau y:
Ci thin iu kin khung: Bn cht cnh tranh gia cc quc gia hin nay l
cnh tranh i mi. i mi c dn dt bi doanh nghip, v i mi cc
doanh nghip phi hot ng trong iu kin thun li: thc thi cc quy tc cnh
tranh, m ca thng mi, k nng chuyn mn (gio dc v o to ngh)...
H tr cc lin kt: cc hot ng i mi da trn cc hnh thc lin kt khc
nhau gia cc ch th (cc doanh nghip, trng i hc, c nhn, bn trung gian).
Nhiu ch th trong s ny khng hot ng hiu qu v dn n th trng hoc h
thng b tht bi, t thc y s can thip ca chnh ph h tr nghin cu
hp tc, chia s kin thc gia cc doanh nghip hoc gia cc doanh nghip v cc
trng i hc. V vy, cc mi lin kt c th c phm vi a l hoc ngnh, chnh
sch xp cm c th l hiu qu.
H tr cng ngh thng ngun: h tr ca chnh ph c cung cp nhiu hn
giai on thng ngun cho cc cng ngh chung, do vy khng ngn cn c
cnh tranh h lu hoc vi phm cc quy nh h tr ca nh nc th hin trong cc
iu c quc t (WTO, EU). Cch tip cn ny tri ngc vi trng tm "chn
ngi chin thng" ca giai on trc.
S dng nhiu cng c v c gng ti u ha hn hp chnh sch: mt s nc
cho rng mua sm cng c vai tr c th trong vic thc y s i mi. Khi dn
dt ngi s dng, cc chnh ph c th tc ng n s truyn b i mi. Sng
kin v pha cu c coi l c bit hiu qu trong vic kch thch i mi nh
hng nhim v hoc nh hng vn hoc bng cch to ra mt th trng cho
cng ngh trong cc lnh vc cn thit p ng cc thch thc v mi trng v
x hi (v d: y t v chm sc sc khe).
H tr kinh doanh: trong nhiu lnh vc cng ngh cc cng ty mi l rt cn
thit cho pht trin i mi v chng duy tr mt p lc cnh tranh c hiu qu vo
cc cng ty thnh lp. Nhng chng phi i mt vi nhng ro cn khc nhau
(v d: tip cn ti chnh, th trng, k nng) m chnh ph c th gip gii quyt.
Thu ht cc cng ty a quc gia nc ngoi v tng cng vai tr ca cc cng
ty trong nc trong cc chui gi tr ton cu: cc chnh ph nhn ra rng mi lin
kt quc t l rt cn thit cho ngnh cng nghip hin i v cc dng chy cng
ngh mang tnh ton cu.
nh gi l cn thit: n phi c lp v c hiu qu, v vy cc chng trnh
tht bi c chm dt hoc nh hng li (khng c kh nng lm iu ny l
mt tht bi ln ca chnh sch cng nghip trc y).
Hm chnh sch cho Vit Nam:
Trong bi cnh CMCN ln th 4 ang din ra trn ton cu nn chng chng ta
42
cn phi c chin lc pht trin ngnh t ng ha v cng ngh cao vi 5 ni
dung:
* Hp tc mnh m gia khoa hc cng ngh v sn xut, kinh doanh.
* y mnh i mi cng ngh trong khu vc doanh nghip t nhn.
* Trin khai ng dng mnh m v rng ri cc cng ngh mi.
* Hp tc quc t trong nghin cu pht trin v chuyn giao cng ngh.
* u tin ti tr cho cc t chc, c nhn c thnh tch khoa hc cng ngh xut
sc.
Cng vi l hai nhm gii php cho cc doanh nghip ti Vit Nam:
Nhm gii php kt ni theo chiu dc:
- Tch hp cng ngh thng tin: cn pht trin nhng gii php CNTT mi, tch
hp t cc nh cung ng: cm bin, h thng iu khin, mng truyn thng, cc
ng dng kinh doanh v chm sc khch hng.
- Khoa hc phn tch v qun l d liu: CMCN ln th 4 s to ra mt lng
ln d liu. Thu thp, phn tch v x l d liu ln s to ra nhng tri thc mi,
h tr vic a ra quyt nh v to li th cnh tranh.
- ng dng in ton m my: H thng mng da trn cc gii php m my
to c hi tuyt vi lu tr v s dng hiu qu cc d liu ln c to ra bi
CMCN ln th 4. Cc gii php da trn m my s tr nn ngy cng quan trng
i vi CMCN ln th 4.
- Hiu qu hot ng: CMCN ln th 4 to ra nhng c hi mi nng cao hiu
qu hot ng. Cc phn tch hiu qu, nh gi v p dng cc d liu thu thp
c t my mc v cm bin cho php nhanh chng a ra quyt nh ci thin
an ton, hiu qu hot ng, quy trnh lm vic, dch v v bo tr.
- T chc hc hi: Cc doanh nghip phi tr thnh cc t chc hc hi.
Nhm gii php tch hp theo chiu ngang:
- Ti u ha m hnh kinh doanh: t c iu ny, cc cng ty cn phi
pht trin cc k nng mi, cho tng c nhn cng nh cho t chc. Nu ch tip
cn vn t mt pha s d to ra cc phn ng tiu cc trong h thng t chc.
Ngc li nu tip cn t hai pha s c tc ng tch cc ti ngi lao ng.
- Chui cung ng thng minh: CMCN ln th 4 s to ra mt m hnh chui
cung ng mi gn kt cht ch hn vi nhu cu ca khch hng. Chui cung ng
mi ny s to ra mt c s d liu duy nht, lm cho chui cung ng thng minh
hn, minh bch hn v hiu qu hn mi giai on, t khi pht sinh nhu cu cho
n khi giao hng.
- Hu cn thng minh: Trong thi i s, cc qu trnh hu cn s phi tr nn
thng minh hn trong mng li chui gi tr ton cu. Bao gm c hai qu trnh
43
qun l cung ng vt t v phn phi sn phm.
- Qun l an ninh mng: CMCN ln th 4 y cao mc chia s thng tin t
to ra mt nhu cu rt ln v an ninh mng.
- M hnh thu mi: Cng ngh in 3D trong tng lai s cho php sn xut trn
khp cc quc gia v chu lc, khng c cn bin gii quc gia na. iu ny s
to ra mt nhu cu mi v cc quy nh hi quan, thu gi tr gia tng mi.
- H thng qun l s hu tr tu mi: Qun l s hu tr tu cng s phi thay
i ph hp vi CMCN ln th 4. Nhng m hnh kinh doanh mi v cc m
hnh hp tc mi xut hin yu cu phi c nhng gii php tt hn trong vn s
hu tr tu thi i s.
CMCN ln th 4 l mt vn mi nhng ang thu ht s quan tm ln ca
nhiu quc gia trn th gii. Chng ti hy vng Tng lun Cuc CMCN ln th
4 s l ti liu tham kho b ch c quan qun l, lp chnh sch, nghin cu
v doanh nghip Vit Nam nm bt v a ra c cc chin lc v chnh sch
ph hp cho Vit Nam bt kp cuc CMCN ln th 4 ang din ra trn th gii.
Trung tm Phn tch Thng tin

Ti liu tham kho chnh

1. Cuc cch mng cng nghip ln th t bi cnh, cc xu hng ln v nhng sn phm
in hnh, Tp ch T ng ha ngy nay, 5/2016;
2. Design Principles for Industrie 4.0 Scenarios, Hermann, Pentek, Otto, 2015.
3. Only One-Tenth of Germanys High-Tech Strategy, Bill Lydon, Industry 4.0,2014.
4. Only One-Tenth of Germanys High-Tech Strategy, Deloitte, Industry 4.0, 2015.
5. Recommendations for implementing the strategic initiative INDUSTRIE 4.0, 4/2013;
6. The dark side of the Fourth Industrial Revolution and how to avoid it,
https://www.weforum.org, 12/2015;
7. What does the Fourth Industrial Revolution mean for our jobs?
https://www.weforum.org, 12/2015;
8. Science, Technology and Industry Outlook 2014, OECD;
9. Think Act Industry 4.0, Roland Berger, 2014.
10. The Fourth Industrial Revolution, Klaus Schwab, 2016.
11. What Is the Blockchain and Why Should You Care? Mike Gault, Forget Bitcoin, 2015.

44