Professional Documents
Culture Documents
Podstawowe zasady
1. Odpr podoa przyjmuje si jako liniowy (dla awy - trapez, dla stopy graniastosup o
podstawie B x L city paszczyzn). Projektowanie na sta warto qmax, ktra wystpuje
tylko pod jednym z naroy fundamentu, jest zazwyczaj nieekonomiczne. Jedynie w
przypadku wystpowania wielu zrnicowanych schematw obcie lub maych
nierwnomiernoci odporu podoa, to uproszczenie moe by zasadne.
2. Wykorzystuje si najniekorzystniejsze kombinacje obcie (cznie z obcieniami
zmiennymi/wyjtkowymi), obowizuj wartoci obliczeniowe si.
3. Mona przyj, e ciar wasny fundamentu wylanego na lub w gruncie nie powoduje
zwikszenia wytenia (w odrnieniu np. od stropu, ktry jest zginany zaraz po
rozszalowaniu). Naley zatem uwzgldni fakt, e zasypka odsadzek fundamentu i jego
ciar wasny s korzystne i redukuj odpory gruntu brane do wymiarowania. (Naprenia
wasne spowodowane skurczem betonu s cakowicie odrbnym problemem.)
4. Stopie zbrojenia z reguy dosy sztywnych aw i stp jest niewielki, zazwyczaj rzdu
0,2-0,4%. Otrzymanie wartoci mniejszych od min = 0,15% jest sygnaem do zmiany
parametrw fundamentu lub zaprojektowania fundamentu betonowego niezbrojonego.
5. awy i stopy fundamentowe s z reguy stosunkowo wysokie (krpe) w porwnaniu np.
do elementw konstrukcji wyszych kondygnacji, jak podcigi itp. Strefa ciskana w
betonie ma may zasig eff << eff,lim .
6. Jeli uproci (z zapasem bezpieczestwa), e eff = 0,2 , to rami si w zbrojeniu, liczone
wzgldem rodka strefy ciskanej w betonie wynosi z = 0,9ho i std Fa = M/(fyd0,9ho).
7. W sztywnych awach i stopach najlepiej wsppracuj z betonem prty o rednicach ok.
12-20mm, co 10-30cm.
8. Zbrojeniem gwnym awy pod sztywn cian non s prty poprzeczne, spite
podunymi prtami rozdzielczymi oraz konstrukcyjny ukryty wieniec poduny wraz ze
strzemionami konstrukcyjnymi. Podune prty rozdzielcze spinaj prty poprzeczne,
przez co przenoszenie ewentualnych lokalnych przecie nastpuje na kilka ssiednich
prtw poprzecznych i zapewniona jest ich wsppraca. Prty podune przenosz te
naprenia od skurczu betonu.
9. W uzasadnionych przypadkach mona rnicowa ilo zbrojenia (dugo prtw)
wzdu danego boku fundamentu, jeli wytenie z jednej strony ciany lub supa jest we
wszystkich schematach obcie wiksze ni z drugiej strony.
Zbrojenie stopy w kierunku podunym jest z reguy wiksze ni w kierunku
poprzecznym.
10. Powysze zasady nie dotycz aw szeregowych, rusztw i pyt fundamentowych, gdzie
zbrojenia jest zazwyczaj wielokrotnie wicej (wiksze rozpitoci, obcienie skupione,
skurcz wasny betonu, zoone ukady obcie).
Zakres oblicze
1. Obliczenia w zakresie SGN obejmuj zginanie (lub czyste rozciganie dla fundamentw
wysokich) oraz cinanie i przebicie.
2. Obliczenia w zakresie SGU obejmuj ugicia i odksztacenia, a take sprawdzenie ew.
zarysowania (w zalenoci od liczby prtw, ich rednicy i agresywnoci rodowiska w
sytuacjach regulowanych norm mona odstpi od sprawdzania tych warunkw).
1
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
Uwagi:
1. Rnicowanie zbrojenia z lewej i z prawej strony jest niecelowe: wartoci 82,7 oraz 58,5
s podobne (i obie raczej mae).
2. Obcienie 25kPa na odsadzkach mona byo od razu odj od odporu gruntu, poniewa
rnica dwch funkcji liniowych jest funkcj liniow. Oznacza to pominicie ciaru
wasnego i ciaru gruntu na odsadzkach. Jeli qmin jest bardzo mae (zwaszcza zerowe na
pewnym odcinku), takie uproszczenie jest niedozwolone i obowizuje zastosowana
powyej zasada oglna. Dlaczego?
3. Prosty model wspornikowy dotyczy zginania smukych elementw, a wic jest on
nieodpowiedni dla wysokich przekrojw (orientacyjnie np. ho > 1si), a otrzymane w
ten sposb Fa byoby za mae. Waciwszy jest wwczas model w postaci kratownicy
Lebellea.
4. W odniesieniu do Przykadu 6, wartoci q1 oraz q2 powinny by obliczone nie w licu
ciany, ale 0,150,4 = 0,06m w stron rodka ciany (sB + 0,15bB). W przypadku awy
fundamentowej nie s to jednak due rnice w wartoci momentw zginajcych.
2
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
Uwagi:
1. Obcienie 15kPa na odsadzkach odjto od odporu gruntu, poniewa rnica dwch
funkcji staych jest funkcj sta. Oznacza to pominicie ciaru wasnego i ciaru gruntu
na odsadzkach.
2. Model kratownicy Lebellea jest nieodpowiedni dla niskich przekrojw, orientacyjnie
np. ho < 1si, a otrzymane w ten sposb Fa byoby za due (due s skrajne kty i).
Waciwszy jest wwczas model wspornika.
3. Analogicznie oblicza si si N w dowolnym przekroju (nie w rodku) sumujc siy na
lewo od niego i na tej podstawie mona ew. rnicowa zbrojenie.
3
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
Uwagi:
1. Przebicie trzeba byo sprawdzi osobno z obu stron, bo nie wida od razu, ktra strona jest
bardziej wytona (tutaj okazaa si ni dusza odsadzka, P2 > P1).
2. Sprawdzanie obu stron cznie na tzw. obwodzie up jest na og niebezpiecznym
uproszczeniem. Gdyby np. wytrzymao jednej strony na przebicie wynosia
Po = 100 kN/m, to z obu stron cznie byoby 2Po = 200 > 180,0 = 73,4 + 106,6.
Nie wyklucza to jednak moliwoci lokalnego przebicia (oderwania odsadzki) z prawej
strony, 100 < 106,6.
W stopach fundamentowych o duej nierwnomiernoci odporu podoa q,
to niebezpieczestwo jest na og wiksze ni w awach (por. Przykad 7).
3. W tym przykadzie mona te byo od razu pomin obcienie 25 kPa, redukujc o t
warto trapezowy wykres odporu podoa.
4. Naley mocno podkreli, e w przypadku fundamentw sia przebijajca jest stosunkowo
maa, poniewa nie stanowi jej odpory gruntu pod cian/supem wraz z duym obszarem
poszerzonym pod ktem 45o, tj. P1 + P2 < P = B(qmax+qmin)/2.
Gdyby ten sam fundament oprze na krawdziach A, B, to sia przebijajca wynosiaby co
najmniej P/2 = 283,5 >> Pp = 106,6. Tego rodzaju bardziej niekorzystny przypadek ma
miejsce w przypadku pyt stropowych.
4
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
awy wykonane pod cig cian (tarcz) praktycznie nie s cinane w kierunku podunym,
poniewa obcienia s cige na grnej powierzchni awy i na jej dolnej powierzchni (reakcja
podoa). Najczciej s to obcienia nawet niemal stae wzdu awy.
Jeli daje si w nich strzemiona, to w minimalnej iloci i raczej dla poprawy pracy/sztywnoci
wieca podunego, ni z uwagi na cinanie.
awy szeregowe, tj. obcione rzdem supw, przypominaj odwrcony strop i tak samo
analizuje si w nich cinanie.
I
II II
Na tzw. odcinkach I rodzaju, tak jak w rodkowej sekcji w smukej belce, grne pasmo ciskane
podksztaca si inaczej ni dolne pasmo rozcigane, a zatem wystpuj midzy nimi cinanie.
Moe to przejawia si w przyblieniu poziomymi zarysowaniami w rodkowej czci belki,
poniewa w pobliu osi obojtnej wystpuj maksymalne wartoci napre cinajcych.
Zapobiega si temu kotwic ze sob oba pasma za pomoc strzemion prostopadych do pasm,
zazwyczaj 6-8 co 30-40cm.
Przy supach, tak jak w strefie przyciennej w stropach, wystpuje tendencja do ukonego
rysowania si przekroju (ukony kierunek gwnego rozcigania) i zazwyczaj wymaganie jest
dodatkowe zbrojenie na tzw. odcinkach II rodzaju.
Jedynie przy bardzo duych obcieniach skupionych i niskich fundamentach stosuje si prty
odgite, prostsze jest zagszczenie strzemion; sporadycznie stosuje si rwnoczenie oba
rozwizania.
Szczegy por. Projektowanie konstrukcji elbetowych.
5
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
sL
B bB
Fa
L 0,15bL
6
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
60kPa 300kPa
qb = 80kPa qa = 330kPa
100kPa 360kPa
qd qc
7
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
300kPa 360kPa
qb = 180kPa qa = 230kPa
qc
60kPa 100kPa
8
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
Podsumowanie:
Pasma podune s umieszczone doem, a pasma poprzeczne - na nich (hoL = 0,80m, hoB = 0,78m).
Skrcenie 4 prtw z lewej strony ma jedynie cel pogldowy; oszczdnoci na stali byyby
znikome i tylko pozorne, tj. odcite kawaki trafiyby na zom.
W praktyce, zwaszcza przy kilku schematach obcie i qmax wypadajcych pod rnymi
naroami, takie rnicowanie dugoci prtw w prostej stopie fundamentowej jest rzadkoci.
Mogyby te wystpi niebezpieczne pomyki w trakcie wykonywania zbrojenia.
Pominito zbrojenie elbetowego supa (prty startowe), ktre jest oparte na zbrojeniu stopy.
9
Przykady do wykadu nr 2, Wodzimierz Brzkaa W-2/I-10 PWr.
qd
72kPa 360kPa
120kPa 432kPa
qe
Z interpolacji:
qd = 360 (360-72)1,12/3,6 = 270 kPa
qe = 432 (432-120)1,12/3,6 = 335 kPa.
Wniosek:
Przebicie stopy nie nastpi, poniewa 865 kN < 998 kN
(do takiego samego wniosku prowadzi warunek 944 kN < 998 kN).
Nieekonomiczne (zbyt grube) oszacowanie q = qmax = 432 kPa pod caym wspornikiem daje
1064 kN > 998 kN, co jest wynikiem mylcym i nie wiadczy o przekroczeniu warunku na
przebicie.
10