Ukad limbiczny

Przetwarzanie informacji przez mzg

Jacek Salamon
Tomasz Starczewski
kognitywistyka III
 Ukad limbiczny
Co to takiego?

Inaczej ukad rbkowy lub ukad brzeny. Jest

zbiorcz nazw dla rnych struktur korowych
i podkorowych.
Ukad limbiczny
 Ukad limbiczny
funkcje

- Koordynacja czynnoci ukadu somatycznego

i autonomicznego,
- Powstawanie stanw emocjonalnych,
- Kierowanie zachowaniem motywacyjnym,
- Koordynacja rytmw biologicznych,
- Nadrzdny selekcjoner w zakresie reakcji obronnych,
agresji i czynnoci pobierania pokarmw,
- Sterowanie wydzielaniem hormonw i gospodark
wodno mineraln,
- Zapamitywanie i procesy uczenia si,
- Neurogeneza.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Struktury korowe:
- wchomzgowie,
- zakrt przykraocowy.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Wchomzgowie odpowiada za recepcja i percepcja

wraeo wchowych, konsolidacja ladw pamiciowych,
regulowanie reakcji neurohormonalnych, sterowanie
zachowaniami instynktowo-popdowymi. Znajduj si w nim
orodki zwizane z regulacj emocji oraz odpowiadajce za
pobieranie wody i soli mineralnych z przewodu pokarmowego
i nerek.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Struktury korowe modsze:

- zakrty oczodoowe,
- biegun skroniowy,
- pat limbiczny (zakrt obrczy, hipokamp,
zakrt zbaty).
 Ukad limbiczny
Anatomia

Zakrt obrczy - Biegnie od dolnej powierzchni

dzioba ciaa modzelowatego, bdc
przedueniem pola podspoidowego.
Zewntrznie ograniczony przez bruzd obrczy
i bruzd podciemieniow Od wewntrz
ograniczenie stanowi bruzda ciaa
modzelowatego.
Ukad limbiczny
Anatomia
 Ukad limbiczny
Anatomia

Kora zakrtu obrczy ma bardzo rozlege

poczenia z innymi obszarami mzgu.
Ekspresja emocji wymaga koordynacji wielu
funkcji organizmu, kora zakrtu obrczy jest
centrum kontroli. Przedni zakrt obrczy peni
rol monitorujc biec aktywnod,
hamujc niewaciwe i inicjujc waciwe
reakcje.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Hipokamp odpowiada gwnie za pamid. Jest

drobn struktura nerwowa, umieszczon w
pacie skroniowym kory mzgowej
kresomzgowia.
Ukad limbiczny
Anatomia
 Ukad limbiczny
Anatomia

Hipokamp odgrywa wan rol w przenoszeniu

(konsolidacji) informacji z pamici
krtkotrwaej do pamici dugotrwaej oraz
orientacji przestrzennej. Stwierdzono
dowiadczalnie, e uszkodzenie hipokampu w
znacznym stopniu upoledza u zwierzt
zdolnoci uczenia si.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Badania dowiody, e hipokamp moe ulec

uszkodzeniu pod wpywem duego stresu.
Zbyt silny stres, ktrego nastpstwem jest
zesp stresu pourazowego, doprowadza do
wzrostu aktywnoci osi podwzgrze-
przysadka-nadnercza, powodujcy do
wydzielania m.in. kortyzolu, uszkadzajcego
hipokamp.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Zakrt zbaty jest pooony w przyrodkowej

czci pata skroniowego.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Zakrt zbaty znany jest jako jedno z dwch

dobrze udokumentowanych rde nowych
neuronw w dorosym mzgu ssakw. Nowe
neurony powstaj w wyniku podziau komrek
progenitorowych rezydujcych w warstwie
podziarnistej zakrtu zbatego. Pniej te
mode komrki zostaj dodane do warstwy
ziarnistej i tam zostaj wbudowane w
normalne obwody funkcjonalne.
 Ukad limbiczny
Anatomia

Struktury podkorowe:
- wzgrze (jdra przednie wzgrza, jdro
przyrodkowe wzgrza),
- podwzgrze (ciao suteczkowate),
- ciao migdaowate,
- jdro plece.
 Ukad limbiczny
Anatomia
Wzgrze - czd midzymzgowia znajdujca si pod
spoidem wielkim. Przylega do niego podwzgrze.
Odpowiada za wstpn ocen bodcw zmysowych i
przesyanie ich do kory mzgowej (oprcz wchu). Peni
kluczow rol w integracji informacji czuciowych i
ruchowych, w procesach uwagi i kontrolowania dostpu
do danych czuciowych. Stanowi najwiksz ilod istoty
szarej midzymzgowia. Wzgrze tworz skupienia
istoty szarej (jdra) pooddzielane przez pasma istoty
biaej. Stanowi ograniczenie komr: komory bocznej
oraz komory trzeciej.
Ukad limbiczny
Anatomia
Wzgrze
 Ukad limbiczny
Anatomia
Podwzgrze - czd podkorowa mzgowia zaliczana do
midzymzgowia, ktra nadzoruje reakcje bezwiedne
organizmu. Od podwzgrza zaley homeostaza
organizmu. Jest to orodek podkorowy
autonomicznego ukadu nerwowego. Jego masa w
mzgu czowieka wynosi okoo 4,5 /g (co stanowi okoo
1/300 masy mzgu)
 Ukad limbiczny
Anatomia
Ciao migdaowate - czd ukadu limbicznego, orodek
mzgowy, znajdujcy si midzy biegunem skroniowym
pkuli mzgu a rogiem dolnym komory bocznej
(anatomia i zalenoci midzy poszczeglnymi czciami
s jak dotd spraw sporn).
 Ukad limbiczny
Anatomia

Jdro plece - jedno z jder podstawnych mzgu.

Skada si z kilkudziesiciu tysicy neuronw o
charakterze dopaminergicznym. Jdro plece jest
czci ukadu nagrody czowieka, gwnego
systemu motywujcego zachowanie. Rwnoczenie
ukad ten stanowi podstaw biologiczn takich
zjawisk jak natrctwa i uzalenienia.
 Dzikujemy za uwag

Adam Bochenek: Anatomia czowieka Tom IV: Ukad nerwowy

orodkowy. Warszawa:, 2009. ISBN 978-83-200-4025-8.

Stanisaw Konturek: Fizjologia czowieka. Wrocaw: ELSEVIER URBAN &

PARTNER, 2007.

Wadysaw Traczyk: Fizjologia czowieka w zarysie. Warszawa: PZWL,

2002