Kalemljenje voaka na spavajui pupoljak

Savjeti voarima

Voarska nauka je dosad opisala preko 200 raznih naina kalemljenja voaka, od kojih se u rasadnikoj
proizvodnji uglavnoim koristi samo 14 naina. Od ovih 14 naina, pak, najbolji i najekonominiji je
kalemljenje oenjem na spavajui pupoljak, pa se zato i najvie preporuuje za proizvodnju vonih
sadnica. Izvodi se od kraja jula do druge polovine septembra, odnosno sve dok se na podlozi kora lako
odvaja.
Pod normalnim uslovima, okalemljeni pupoljci do proljea naredne godine ne poinju razvie u mladare,
pa se zato ovaj nain kalemljenja i naziva na spavajui pupoljak.
Poto u raznih vonih podloga ranije ili kasnije prestaje mezgra, odnosno odvajanje kore od drveta, nije
istovremeni poetak kalemljenja za sve vone vrste. Prvo treba kalemiti one vone podloge koje ranije
gube mezgru, a na kraju one podloge kod kojih se kora moe odvajati sve do kasno u jesen. Evo kakav
treba da bude redoslijed kalemljenja oenjem na spavajui pupoljak razliitih vrsta vonih podloga:
kruka na kruku, ljiva na domae sorte ljiva (petrovaa, crvena ranka, plavara, crnoljiva),
kajsija na ljivu (bjeloljivu i crvenu ranku), jabuka na sve vegetativne podloge jabuke, jabuka na
sejance divlje jabuke, kruka na dunju, dunja i mumula na dunju, kajsija na kajsiju, breskva na breskvu,
vinja na trenju, trenja na trenju, ljiva na danariku, trenja i vinja na raenjku (magrivu).

U naim uslovima, kalemljenje oenjem na spavajui pupoljak najbolje je da se obavi od 5. avgusta do

20. septembra. U toplijim krajevima moe da se produi sve do kraja septembra.
Pri ranijem kalemljenju oenjem na spavajui pupoljak moe se desiti da se prevremeno razviju pupoljci u
mladare, jo u toku jeseni, kada nee biti vremena da se do zavretka vegetacije zdrvene, te mogu preko
zime lako da izmrznu. I kasno okupiranje moe biti nepovoljno, zato to do poetka zime nee biti
dovoljno vremena da presjeci na kalemu zarastu i ovrsnu, te okalemljeni pupoljak preko zime moe lako
izmrznuti. Oenje se obino obavlja iznad same zemlje, otprilike na tri do est santimetara. Prije
kalemljenja na donjem dijelu podloge, do 20 santimetara iznad zemlje, treba ukloniti lie i granice, pa
onda koru krpom oistiti od zemlje i praine, da se pri kalemljenju ne bi prljalo spojno mjesto i tupio no.
Tek poslije ovoga pristupa se kalemljenju.
Kalemgranice za ovaj nain kalemljenja treba skidati pred samo kalemljenje, da bi bile svjee. Za
oenje treba uzimati prvenstveno lisne, a u izuzetnim sluajevima i mjeovite pupoljke. Cvjetne pupoljke
ne treba koristiti, jer e po prijemu u proljee cvjetati i osuiti se. Cvjetni pupoljci vianja i treanja se
nalaze pri dnu ljetorasta, pa se zato pri kalemljenju pupoljci uzimaju sa srednjeg i gornjeg dijela kalem-
granice, odnosno ljetrasta.

Kalemljenje ovim nainom obavlja se tako to se pri osnovi pripremljene podloge, na tri do est
santimetara iznad zemlje, izabere mjesto s glatkom korom i tu kora poprijeno zasijee u irini oko jedan
santimetar. Zatim se od sredine ovog presjeka kora uzduno zasijee sve do drveta . prema zemlji, u
duini oko tri santimetra, tako da cijeli izrez dobije oblik slova T. Na mjestu na kome se spajaju
popreni i uzduni presjeci, kora se odvoji od drveta tupom stranom kalemarskog noa. Odmah zatim
skine se pupoljak (okce) s kalem-granice i to bre uvue pod djelimino odlubljenu koru. Okce se skida
tako to se kalem-granica uzme u lijevu ruku i poloi na kaiprst vrhom okrenutim nanie, pa se onda na
dva-tri santimetra od osnove pupoljka kalemarskim noem zasijee i kora polako povlai od svoje osnove
ka vrhu. Na oko jedan santimetar iznad pupoljka kora se presijee poprijeko i tako pupoljak odvoji od
kalem-granice. Pri skidanju se nastoji da se pupoljak odsijee s malo drveta i da uz pupoljak ostane do
peteljke. Poto se okce, odnosno pupoljak odsijee, odmah se vezuje odozgo nadole, pri emu se
nastoji da razmak dijelova veziva iznosi oko dva milimetra, zbog cirkulacije vazduha.
Prijem kalemova pri ovom nainu kalemljenja u prvom redu zavisi od pravilnog izbora pupoljaka i
podloge, a zatim i od brzine rada, istoe i otrine noa i vrstine vezivanja. Dvije nedjelje poslije oenja
kontrolie se prijem kalemova. Ako pri lakom dodiru drke pupoljak lako otpadne, znak je da je
kalemljenje uspjelo. U protivnom, kalemljenje treba odmah obnoviti, dok se jo kora na podlozi lako
odvaja od drveta.