You are on page 1of 432

INVZZV \r'XVISNd

ffi
rPrPgnsrnqlPy
:qpluaFauad

IVUIHYV 3X
-IVY3g
NVNV-IVTUIId
aVVIAI-JDAVZ

qPdtznpF-lvtuldfpo nuql
Judul asli:
MukhtasharZadul-Ma'ad
Pengarang:
IbnuQaYYimAl-JauziYah
Peringkas:
Muhammadbin Abdul WahhabAGTamimi
Penerbit:
Darul-Fikr,cet.I' 1990/1410'

F.disiIndonesia:
ZAADUL.MA'AD
BEKAL PERIALANAN KE AKHIRAT
Penerjemah:
Kathur Suhardi
Sefting:
RobiulHuda
DsainSamPul:
DEA Advenising
Cetakan:
Pertama.Pebruari1999
Kedua, Agustus2000
Penerbit:
PUSIAKAAZZAM
PO BOX. 7819CC JKTM
Telp.(021)9198439
I!^ .tDluDAtDdDlDx

)lnseluial 'erxeuad prpfepuduesuqequ:ed rde13ua1:ru 3ue,{'fu.re1s1 qeperuF


-eq.raq ueprfeq'esend'qebupeqs '1u>1ez
q:yeseur szdnBuaru enpolprlrf
'lEIrEAseru ^
qenualrp u?pEbJpnleI q8bu31
lp'usq-uqesuednprqalefusnsnql'updnprqal )odsele8eqloq1n13ue,{u
-aruSueXueunlunlue>lrJaqurau sruqnerleqqplut qElesrrueeu:ndu:esal eu
-a:u; u,{uunlaqas qulesrJ-q?lusu uepeu:ndu:esuepde13ua1 3ur1ed 8uu,{qe1
-3srJB/t\equiausnBqe4as uepufirqou-unuoloq:1 rcaeqosef 51-uelrpefip 3ue,4
wollDSDttrtqrDlvnqDlp DqSqullnlns?druue8ueruueselnue8uaplnsnsrp
3uu,{'e,{51-,euse uepleJrslezp'rlellV qelesuru sedn8ueuBulsuodptlrl
'qBllVrsrsrpeXueruuelrp 3ue,{eleqedelndleXuequrleues ,:eqe,{u
-atuer1e,,(ueq urlBulos'llzll uueuadeXuueq:eqa{uaru 8ue,{8uu:oqelo:edrp
esrqEue,{?Jeqsd ?qndnlruer>1as uleu '3ue.tolefuuq uel)es etuuatlptutnulr
rBe1a5 'e,{unupueltedepuaru uepuXursr de:ai(uatu ueleduasal re.{u
1n1un
-ndu:au:3ue,{SueJole,{ueqnlual'sllelSElBceseXuuelrBzq-rFequ.roru ue8u
-opEuere)'Iela) qeurerlr:uqepedqe11yrsrsrp ueSunlunal uelde:eqSuetu
rlrqelBIaJatuEuerel'eqe1 uepue3unlunal1n33ueuatu Intun unlpns)sr.ulp
Ieprl'suBrF?recasue43eq-rBuqrp nlel'Buesrpue>Ilrq:alrp 3ue,{qe1rl-qe11
1e,(ueq Sueruaureua:e;q e,{uue>gqnlnqtuetu nlprl)?prlecequrad aeluaiuas
'nlr :rq1ere1 3ue,{ prpfqnlun eueprs?)oleuelqelesetu:aduteu rdel'(p111f
udaaqaqrJ?purprolSueKqe1r1ueunsn(ued) Tolouuoqsnw rleur:oqBuaur
1n1unquEuelrnurJ rp n1e1:aq 8uu,{uBeserqal qeyntr8aq ur13un4
'e^ursrJPI
-JepBreualq?pnse8nfprlrlduqos:rq1euetBeq rpe,{ulntoqos nlE/$ 'rsrreg?p
lenuau e,{ueq.trq1e:e1 8ue,{pllllId?I prpfu:euaupee,{u:euaqeg 'uas:ad
snleJos ruJnur 'e,{u:e1uauro1 'u,(uurzl
Ieprl undrysau uele,4rBuau eSnfe,(es
rut,{,{e}nuqyqelr>1 ede:eqaq ueprurqe1r1qerual:auad re8eqos rdel epe3ue,{
ptltIerur1 uepprlrIn1esnelzrdolrsrsnlesdepeq:el Suepued lnpnsr:epe,{use1
-gr11e,{qns uep npr,rrpur
re8eqas lnqasrolue,rqIrselUrqa,4qns r.rel3ur3uaur
1ept1u,{eglteq 3ur1ed 3uu,{qefrznel-1yur,{,{e} nuql ef:e1 lnseu:ogrur
pllfl'eurllr:epr:rpra13ue,{ q?trl'ue/rrplluer3uqos lnrnuaur?uetr'rur po,n7y
1pn7 qe1r4?uegua1 se>13urruep1e13urs ue:equ:e8 r:aqulauturBure,ieg

HVWgfUf,Nf,d UYINY9Nfld VI\ilX


puladzikirdandoayangbeliauucapkan dalamkesempatan vangmemang
bersangkutan dengannya.
Jilid ketigamengupas masalah jihad danpeperangan,terrnasukpula
.rrralbeliausemenjak beradadi Makkahhinggahijrahke Madinah,hingga
terjadiberbagaipeperangan denganbermacam-macam musuh.
Jilid keernpat mengupas masalah pengobatanalaNabawy,baikyang
_
berkaitan carapenyembuhan danobat-obatan yangdapatmenyembuhkan,
sesuaidengantuntunanbeliau.
Jilidkelimamengupas berbagai masalahhukumsecara umum,hukum
pernikahan dansegalaperniknyasertaberbagai masalahjual beli.
Ada ikhwanyangmungkinkurangrespekdenganperingkasan lima
kitabini sehingga hanyamenjadisatubukuyangrelatifsingkat. Tapiharap
diketahui. sebenarnya Iimakitabini punsudahdiringkasdalambahasa Arab
denganperingkasan yangjauhlebihringkas,yaituhanya 226halaman, y ang
jika diterjemahkan dandijadikanbukuedisiIndonesiadenganformatseperti
bukuini,akanmenjadibukuyangjauhlebihsedikitjumlah halamannya arau
lebihtipis.
Tapi sayatetapberharapdan inilah harapansayayangpalingtinggi,
semogaAllah mendatangkan manfaatlewat buku ini, bagi Islam dan
Muslimin,danDialahsebaik-sebaik pemberipahalabagisiapapun yang
dikehendaki-Nva.

Kathur Suhardi

vlll ZaduLMa ad
xr ?sIJDaDo

0C""" "" " " """'?,{uule'I


quluseplederaqegueplel?qs resnosllrzq ruelupr.]EIlnlnse1 wunlunJ
62 """"""""""" "" """' """ l,trqegpnlnguuunlunl
'
nZ """""" " pnfn5enq erplustp Inpnc u8ppnfns
gZ """" " ,nInX r:ep1r13ueg u?p.nlnu ue?uesleled ueunlunJ
tT,"""" " "" """ "'lBIBr{Sede.raqag uelep rqBN ueeJeg1n[un1a6
lz " "' ure'IteleqsJBlEqs uepqnqnslelBqsnD[?.,r\3s ueEr?g
6l """""" " leleqs q?lese4 rx?lep qellnlnsed1nfun1e6
'.
tt """ " "" " ".nqpn/t qEIESEI4I trtlepqellnlnse11n[un1a4
LI """""""""""""" Hv(Ivsl nvlvo Hv.lln'Ins\/u NvNorNnJ
y1 sr8ueualluupun.{uasral'ru?rq'BlBIrsBIEESq?llnlnse1uuunlunJ
l """ e,{uueure8e:o; BluBeS uepqerllCurelepqellnlnsp1ueuntunl
T,l """ """ """ " """""'leleg SuengtuulepqellnlnseU ueunlunJ
"" " """ "" .......... sr?d
rBqeqsqs
tI
eures:aguelel:agl"es neluuuurpueguele[:agteegqellnlns?UueuntunJ
0l """"" " qeletuenuueg uulep qellnlnse1lnfunlag
"""" " " " 'un8ueguep.rnprl
6 4ufue;agelltel q?llnlnszX1nfunls4
""" """"" ' """" " " "'eSJBnla)
8
qe8ua1rp uelne8leduupu?qapuradrueIspqellnlnseX 1nfun1a6
L """"""" """ " "" " "'runurhluepuel?l leBgqellnlnseX 1nfunla4
r """" Hv'I'In'lns\r'uxffNnJ,sd InHyJ,scNahiNvsndvHs)

t
g ...".HY'ITY
NVCNVI IO VOV N\TXIVASX
:nJ,vsxxnxog

ISI UYI'{Y(I
TuntunanRasulullah tentangShalatMalam.. .,............
34
TuntunanRasulullahtentangShalatDhuha,SujudSyukurdan Sujud
Tilawah............. ...............................................
40
TuntunanRasulullahtentaneShalatJum'atdanKeistimewaan Hari
................
42
TuntunanRasulullahtentangShalat'ld 48
TuntunanRasulullahtentangShalatKusuf(Gerhana) 50
.........................
tentanglstisqa'(DoaatauShalatMemintaHujan.. 5 l
TuntunanRasulullah
TuntunanRasulullahdalamBepergian danIbadahnya 53
TuntunanRasulullahSaatMembacaAl-Qur'anatau

ZAKAT, SHADAQAH.PUASA,HAJI DAN ADAB-ADAB


7l
TuntunanRasulullah g Zakat...............
tentan .............7l
TuntunanRasulullahtentangPuasa.................. ..........77
TuntunanRasulullahtentangPuasaSunat........ ..........82
TuntunanRasulullahtentangI'tikaf.... ....................... 85
TuntunanRasulullahtentangHajidanUmrah.................................. 87
TuntunanRasulullahtentangHewanSembelihan, Korban
danAqiqah ........103
TuntunanRasulullahtentangAqiqah............... ........106
TuntunanRasulullahtentangNamaAnak danKhitannyaserta
Julukan............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1. .0.7. . .
TuntunanRasulullahtentangMenjagaLidahdanMemilihKata-kata . I l5
TuntunanRasulullahtentangDzikirdanDoa.................... ................... 123
Doa-doaRasulullahdi Beberapa Kesempatan danTempat.................. 132

BUKU KETIGA:
JIHAD DAN PEPERANGAN l7l
Permulaan danPembuka Hiirah.... l9l
M e m b a n g uMna s j i d. . . . . . . . . . . . . . . . 201
TuntunanRasulullah dalamMemperlakukan ParaTawanan 220
TuntunanRasulullah tentangTanahYangMenjadiRampasan ............
Tuntunan Rasulullah padaWaktuAmandanDamai........................... zz)
TuntunanRasulullah dalamMensikapiOrang-orang Kafir danMunafik . 238

x Zadul-,\Ia'ad
IX ?SIJDUDO

&n'-""""""" """ lleg l?nf ue8uapuslrBlJagSuBI unlnq-unlnH


L6t " "" "" "" """" ""'IelBI rElndas qEIInlnspu unInH uesnlnda)
""" '-" e,{uueqeles?ulled ?le8esuepu?qelruJed
98 urnlnq-unlnH
' ......tunur{lEr?cesun{nH qBlBseuJed
tLt "" """'
rc """""" I'Igs'Ivnf N\/o NvHvrrriuad'r rnxnH HvTVSVili
:vl^tl.Igx nxng

n9t """""""""" "" """"" 3ultuaduelElEJ ede:aqag


ZZt qellnlnsed uallnqasrq qeu:e48uetr uuue>lehl uep uplpqo-lpqostuaf
Zat """" """""' ete;41 ueluqosayeSelueyq
lzt " """ " uer8ue,tral6 ue8uapueleqasaye8efua4
gzf """ " ' etequ3l4l3ue1 ulur3 r1eqo3ua141
glt ................. .eu:r;3ue1u:1 ueunlunl
1t " """ " . .unSueguep:npr1:n1e8ua4
flt 1e33ur1 tedua1.rn1e8ue11
'- "" .. .
1t uerele;:n1e8uay1
662 "" lurelv 3ue1 teqo-1eqg nuleuenueu
'uuqe5leqg edmeg',(qe11 ueprueqo; iqoJeqgue8uapueqnqruefua4
ZLZ """"" ttuelv leqoJeqoueSuap ueqnqtua.{ua6
lLZ """""""" unurhl uepuelpt\l uelep uelrleq.radrq sn:eg3ue1
ue.inlvede:aqaB uupe,{udnlncague1e11 SueluaiqellnlnseU ueuntunl
0La lPqor0gInlun qslulred
692 I{VN V'IY NVIVSOONSd
:rvdwsf,x nxns
............-.. . . . . . . . . . . . . . . .B. .u" e : a 6
hZ
uelnse6ueururEus6
uapue8ue:eda6
edaaqag3ue1ua1
ueselSurX
I /2a11/.yF;27 urxD/Dll)al /2:Ug

VWVJLHEd
nxnfl
| ,//,2/14/L2./ Dllapt0d lz,pt/
'ntr ueqrlrduelledepuau Suei(eders3ue1ua1
1e.{e1 e,(51-uen
qela8uad uep
qellVrlunrlrq epedelllequal rurueqllld .e1a:aurFequeqrlrduulnluauatu
3ue,{elndurCp)eur'e1e:auu.e1eld1cuaur Suei(qeJJyeueurreieqag
'elaratu
Iur,{s rJepe{N-urC ue)sEqaquaru
qellV ntl uare) tlellVurelesbrleq>1 ueldeleuoul >1n1un
urrueluaur esrq
1eprl eleraru e1a:aur
ueqrlduepuelnsnedn:aq ,ue1n1n1as:edelaraur
1r:r,{g
3ue,{1eq-1eq r:ep e,{51-r:rquulseqsqluauq?llV e,rtqsq,,,unltlJnld},^.tad
nslatauSur odor.toptSSu4oqoyy uDpqq ly nnsDqortt,,.qellVueu rC
'ure13ue,{uetBeqas seletp
uelSeqas lefe:op uelrSSuruaul SurX uep e>lelaur retrrerpuednprqal uelrFeq
-rAEqueur 3ue,(1ez6epedalrleqruelnlr ue.ln0-lVuelunlnuaul)nlun
ueqrlrde,trqeque1:eqeFuaur uepeleJeruueqrJrd t.te13ur3u3rur{ellV
'(79- g :gn:q1n7-zy)
1 ,, tofotapodotaqaqum1Sunt
uotBnqassnlo oya.rauuntSoqasuoqtSSutuaut qo1a1 truDXuDp 'Drunp
undnpryaqLuDlDp ulanu uodnpnlSuadnyataw DrDluDunlnqauaru
LlDlatuunx lruqqoy lowqu 8nq-8oqruaw3uo{ t:n1a.taur qolody , 2rur
(loqluop qnyt1o1tluaBauonp ryos qolns uop nsaq Suonas DpDd !
uDlunrntrplDpu tur uo,nfi1y odo8uar't{,'olDltaq Dlataw ,un1,,
'(771:rue,uy-1y)
,,'unlnsntatlsoBnluoqlodwauaut otg ouorutpmrp4aBuaLu qtqalqo v,,
'u,(p+plrdrp 3ue,{edeSueluelrnqela8uaur qrqalerg eualel,qtItrueru leqloq
3ue,{e1nd erg eleur'eldrcuau Ieqlaq3uB,{eletursrlc1lyeuerure3eqag
'(89 :qser1sE0-ly) uoqaqastad DlaramZuD(Ddounp ESutpqoy,t;
,,
uDp1DUVtrnsnqDry olatau tSoquoqtltd opo lDpft lpl-f plas
o{uqrlrwatuuopn1opua4a4 otq SunIndouoyoldnuawnnqqDA,uoe,,
'eXN-ueuuU eueurz8eq:i'ueqr1 rd
uelnlueuetu uepldrruau1eqre{undtuaur 3ue,{eleuasqellVe,{upH
qEllv uBqrJ!d

HYTTV NYCNYI I(I VOV N\ilXIYggX


karena
br.rkan terpengaruh olehusulandanpilihanmereka. Pilihanyangbelsi-
fat umumini merupakan bukti palingbesartentangRububiyahAllah dan
merupakan saksipalingbesartentangWahdaniyah-Nya, sifatkesempumaan-
Nya dankebenaran Rasul-Nya. Di antaracontohnyaadalahpilihanAllah
yangjatuh kepada paramalaikatpilihan,sebagaimana yangdisabdakan Nabi
ShallallahuAIaihi wa Sallant.
"\'a AIIoh, Rabb.libril, Mika'il dan Isrufil, yangntenciptakanlangit
danbuni,yangntengelahuiyanggaib dannyata,Engkauntenetopkon
keputusondi antara hamba-hamba-itlutentangapa )ang ntereko
perselisihkon.Berilahctkupetttnjttktentangkebenarun yangdiperseli-
sihkundi dulumnyadenganscizin-it4Lt, scsunggtitnva Engkoumembcri
petunjukkepado.siapn yong Engkaukeherulukike.lulanlang lurus."
(Dirir.vayatkan Muslim).
B e g i t up u l ap i l i h a nA l l a hy a n g j a t u hk e p a d a
p a r an a b id a l i a n a k
keturunan Adam.pilihan-Nya yangjatuhkepadapararasuldi antara mereka,
pilihan-Nya y angj atulikepadaU lul-Azrnidi antarar.ncreka. yaitulimarasul
sepertiyangdisebutkan dalamsuratA l-AhzabdanAsy-Syura. Begitupilihan
AIIahyangjatuhkepada Al-Khalilani(duakekasih), Ibrahir.n danMuhanr-
rnad.KcmudianAllah memilihanakketurunan Isma'ildariBaniAdam,
rnenrilihBaniKinanahdari BaniAdanr,lalumemilihQuraisydari Bani
Kinanah, nrenrilih BaniHasyimdariQurais1,, !alumemilihMuhammad dari
BaniHasyimsebagai penrirnpin bagiseluruhumatnranusia.
DalamAl-tr(u,snurl disebutkan dari Mu'awiyahbin Flaidahsecara
-['api
marfu'."Kamusekalian sanradengan tujuhpuluhumat. kalianyang
palingbaikdanpalingniuliabagiAllahdi antara mercka.''
I)i dalarn :lht.snttd Al-Bazzar disebutkan darihaditsAbud-Darda' scca-
ranrarfu'. "Scsungguhnya Allahbefirn.ian kepadaIsabinMaryam.'Aku telah
rlcnqutus suatuurnatscsudahniu.jika rrcrckanrendapal apayangrrcreka
makanrereka
srikai- mernuj i danbersyukur. danj ikamerekaditimpaapayang
tidakmcrekasukai.makamerekamemurnikan hati (karenaAIlah)dan
bersabar. I'adahal sebelumnya nrereka tidakrremilikikesabaran danilmu'.
lsaberkata. 'WahaiRabbi,bagaimana ini terjadi.padahal dahulunya mereka
tidakmernilikikesabaran danilmu?'Allahrrenlawab,'Aku memberikan
kepada mereka darikesabaran danilmu-Ku'."

Allah l\{engkhususkanDiri-Nya denganKebaikan


Maksudnl"a. A Ilahrnemilihyangterbaikuntuksegalajenis,lalumcng-
khususkarrnyabrgi D iri-Nya.A llahadalahbaik danlidaknrenyuka i kecuali
yangbaik-baik.t idrkmenerima perkataan.anraldan shadaqahkccLrali;'ang
baik-baik.Dengan bcgitudapatdiketahuitandakebahagiaan danpendcritaan
hanrba.KarenayangbaikhanyacocokLrntuk yangbaik pula.orangI'arrgbaik

4 Zudl.tl-,lIa'ad
g /,t1t41t'2.1 xt)1t/4Dt/tar /)'/,)../

up)req 3ue.irFuquelsnsnqllp3r-ru,i ledtuetueledn:atu e3:n5 u1e:eu


rp epee.,(uueeurndulasel e1e3:sue8uap1n:nq3ue,(uelrpt:fLratu ucpe8'tns
rpepue{uueeu:ndurasal ueiuaplruq fiuc,iuelrpefuaur
e1e3as qe11y
'urel8ue,i uepr3ulurnunqlqols,{uDtt)tu
1eq-1eq lntundnleJUor-u
rdel'elruu,ruepr)el-llel)inlunIrsJetrptut 1e.(tSuuutotu undrlelag
'(97 ::n51-uy) orlnLu8ut: t:1zatuop unundurootla.tawtBng
,.
3unll ntlaraluqap unlqnpnltpBun,\
(qnpntraur qtstaqtut (t7tt1t
nthtt.u:tp
-n1tp3uo,() o:latayy olnd lrnq SunI ott uDtA-DltuL)tt ltuutl qDIDqD)!tLrq
Suni n1o1-11n1uop lrnqBun,i n1o1-tTDJItltun 4nppt) ltnq 3uo.{oltun rr
-DltLtD,rruDp 'optc[t Ia4Sunl oltuDlt-D]tuDttytllun 4n1npnt [a:13unIn1n1
-plDl uDp 'rfay Suni n1oyn1n1ywunqnlopo rIa4Strni nlntn'ro1tttrtr11,.
'e,{51-ueur:rgu{uue1r1eqa1 elnd nlrBag rlnd lreq 8ue'(e,(uueiuesed
ueiuap lraq 3uei nlensasnete3ue.IouelSuuseurautqelal einf qe11y
'u3:rrsqellnseu e)eLu'uellBIuclIeqa1ueleuJleltp 'ureltie1 uuBuaq tltrrfig
-oqns-so nJ'uu1ed n:au tut te(u ruelepry nqnytqypoJeped, dn:ng
,
'(tL:reuJnz-zY)
'tut o8tns qolytrsDutt1l!DU DX
,, ,oiurun1op ry 1n:1aqunry:q Suopas
'uotpq qoln Eotloqtag ualn4 npndaT(un1qodm1tp) uootal4o [asay,,
'e3rnseBefuadlulreleu u.ruduelnqruesledepueu 3ueXelalaul nely
'(zt :lqeN-uv)
,, ,uDlDlral uDllDl
qolat Suo{odn uoyqDqa'-ryn oBttls luDlDp I uDtpyas trtan! 1DplnsDlu
'runln)ID ut1LuDlns,'(Dlatalu npndal uoynuEuatu uo8uap Ins1to1nut
o,nd tlaloqnq uonpD I lltDlDpuD4Jnlo,ttrp 8uo,{Euo.to-3uD-to (illID;{).,
;qellV uE)ueurUrp 6ue( Suuro-3uplouepeaIsrEluelp
q e 1 r u le f e sl r e q - q r e q3 u z , {r l e n r a lS u r d u r e p u eqdr l r u a u 1 e p t 1 u eep i u e l e l u e
r p l r e q 3 u r 1 e d3 u c , {r l e n c a l u e q e l r u : a dq l l r u r a u rl e p t t e i n f q u 1 l y
' u , i u r e i e q aus r e lu e pE l e u a sq e l 1 ye p e d a lu , { u D ql l e n l a l
Inpunl
'. n qpe,lrel'epep3uede1':nlh l 't lut I I qnuarLlsul 'LJIs
1ep rt:rie elnur rie fu:ru
-e3uad ':eqes 'r:rp eSe[uaLu'ttrl qernrr ru:das '1teq 3ue,i1e1q1e
ueleru.roqal
u u i u c p r e y a s r p ' r e l n se l J r 3 t u 3 u e ' (e d e r p a d a se 1 : : a u e t t r e s i s ql e n q l a q
' e , { u u r : d n 8u3e sa 1 u e S u c pt e n s a s
) n l L l l e u r e L t t e s : se p u d : 1 l l s q l e n q l a q
'e,{uuuleqcsniu:u uep tu1n.(uau'u,{uns3eu e,neqepedr,rep e,(51-ueeqpt:a:
uBlnlnqpuau'ei(p-ueln1n1a{uatueduel uleulls qellY qequa,{ueu
rgadas'leqas3ue,(1e1eueiuep uelefasiue,t uep tqeuu:ed let:e,isuep sn:n1
3ue,{qe:1geJelueeurssSuei(tst,r.tllltttlstu ttsedtut lleq 3ue,{luue-1euy
'lreq 3ue,{ llencol errltlauaulepn einfqe11VIlsq Ieprl Sue,{ueel
leLuE-ltrre
-e1redele8asuepnsleduee1e,{u:ad 'qtrlopnpP'qqIqi 'elsnp'r fa13ue,{ueel
-e;gadr.rup:epurqBuaru qul1y elndlruq Suei(ueetel:adrlencel e,(51-epudel
;IIBq 3uu,{uue1e1:ad teiunduaLuqel1y
lreu tedep 3ue,i ups lepu uep
'nlr
)req bue,\u?tsu3prlncal
S u e u a ru e l e l e p r t e f u r t e q8 u e , { ' e l n dl r c q S u a i (S u e r o1 n 1 u n1 o : o r e . i u e q
nerakamerupakan tempatyangdikhususkan bagiyangburuk.Laludi sana
adatempatlain yangdi dalamnyabercampur antarayangbaikdanburuk,
yangtaklainadalah duniayangkitatempatiini.Padaharikiamat kelak,Allah
akanmemisahkan yangburukdariyangbaik,lalumasing-masing masukke
tempatnya.
Artinya,Allahmenjadikan kebahagiaan danpenderitaan sebagaitem
yangharusdiketahui.Padadiri seseorang adaduaelemen.Makayanglebih
berkuasa atasdirinyadariduaelemenini. makadiaakanmenjadipengikur
nya.JikaA llahrnenghendaki kebaikanpadadilinya,makaDiamensucikan
nyasebelum rnati.hinggapensuciandirinyatidakmemerlukan api(neraka).
Hiknrahnya. Allah tak rnaudidekati
seseorang dengan kekotorannl-'a.
Maka
Dia memasukkannya ke nerakaagarmenjadisuci.Proses pensucian ini
tergantung daricepatataulambatnyakotoranitusirna.Karenaorangrnusyrik
itu serbakotoldirinya,makadia sarnasekalitidakbisadibersihkan dan
disucikan,sepertiseekoranjingyangkenajisannya tetaptidakakanhilang,
meskipun sudah dicemplungkan keIautan.Karena orangMuknrinitubelsih
danterbebas darikotoran,makaapi harammenyentuhnya. Sebabtidakada
yangharusdibersihkan dalamdirinya.Mahasuci Allah,yanghikmah-Nya
dapatdibacaorang-orang yangberakal.

Za(htl-lkr'od
L /2/.r4/r.2y x/)/////t/,t / lD,u
'8.,(uuuleueu esetqlepll nErlaqsuarel'8.(uueIIeS;urtr }Errq3urSBp
p 3rre,{
rgadas 'e,{uue>perqt.t.reunErlaq 'uu:Iieq 'eiuueleuaru netlaq
Ieprl el rluep
'ueuallaqe)rI undueueleunlenselacuaur qeu:adleprl nerlaBc(uuc>1ure.t
-eqiuau eduele,{uue-lluSSuruaur nBrleqe)eur'u,(ur1eq rp ueuol:aq3ue:n1
nll uueletuelrf rlencal 'e,{uueleruau nelleqpletu'1req3Lre,i ufuElBur
r:epue1:oposrp 8ue,{undedy ers-ers 3uu1rq8ue,{epeleprt uup t.ttl3Lrndrp
8ue,,(
epel"prl Lunuruu?pule[r ]eusnerlaqn1u1r:ad uep1nlun1al
|xnurtr{ uup uu)lEtrJluBs qullnlnsBu uuunfunl

'e,{51-rlepuaqalrp
3ue( und
edersepedcluellraqrpSuei('qe11y ue8uel rp epee.{ueqerunre;1u,(uue1
'1t1tpas
ledepuau1epr1r;e1as erues3ue,{elndepeueplefueq de8Sue3uaut
deS3ue8uau 3ue,{epeersnueurrurlequEleC qopoq3ue,{Suero-3uuio te:cf
uBpseqaqJal erpre3e'nerlequeepealuepqe:rs'1nlunladrnqulriucruuep1eu
-aBuaur smeqe,{trr:rprFequeleurelesaluequrFuriueu undedersuyeu
3ue.'(
'wDllDS DMrylDlvnLlDlDDqSlqe1\nseX1n[un1ad epedal3unyueS:alueeri
-eqeqelellf lr)ss uelese:aurr3e11eprllleru3ue{SueroqeqasdnptqSuei(
rteqrlencalrurlequeleseJotu esrq8uu,{epe1epr1l1nfun1adefut:aqularu
1n1un usesnlnd qepns undnel8ua 3uu,{3ue:oFuetuat nurledepuadedy
'r8e1SurluadqrqalqneIrur
lnse:depeq.rale,{uuqntnqal
uep?queq rsuaS.rn eleu'lncunur 3ue,{rsuaS:nund edeuepiuelep Suu,i
uerlntnqalundedy n1rlnfunladrsrsueprlenJaIrJuualE.rsf,Js rlBualrp?srq
3ue,{uep 'n1
3ue,{ rlnJa)t
ue3untun:aqa1
Iepll Inrnq lreq lnfunlad le,r\al
uc1ledepuatrl qnlunuelefzpcIEplt qpqas wDllDSDltrlqnlb tlqDllDllDLlS
qellnlnsEUe,neqrpSuei lnlunlad rnqula8uau1n1unrBulr E,\\e1-i^\r'lt rp
esiqlpprl 3ue,ieqruequerlntnqllrsua3:n rnqelrlrptcduprursr:16

HY'ITN,-IOSYU XNf NINI g d


INHVISSNEIAI NYSOUVHS)
Beliaubiasamemakan manisalt danmadu,danbcliaunrcnlukain;,a,
pernahmakandagingsapi,dornba,ayam,burung,kelinci.ikanlaur.nraran
dagingyangdipanggang, kormabasahdan kering.minumsusunrurni.
adonangandum,minumperahan korma,makanadonanair susudantepung,
roticampurdagingdanlain-lainnya. Beliautidakmenolakmakanan yang
baikdantidakmemaksakan diri untukmemakannya. Kebiasaanbeliauialah
makansekedarnya. Jikatidak mempunyaimakanan, beliaubersabar,dan
bahkanbeliaupernahmengganjal perutnyadenganbatu,karenarasalapar
yangmenyerangnya. Beliautidakmakansambiltelentang, entahtelcntang
padalarrbung,duduksepertidalamtahiyatakhir,ataumenumpukan satu
tangandi Iantaidansatunyalagidigunakan untukmakan.Ketigacaraini ter-
cela.Beliaubiasamakandi lantaidenganberalaskan tikar,dansekaligus
sebagaitempatmakannya.
Sebelummakanbcliaurrengucapkan tasmiyahdanseusaimakan
nrengucapkan hamdalah. Ketikabenar-benar sudahrampung.beliaumeng-
ucaokandoa-

tlf fi;4I;Jr
,'a. t'-
. '.+; a:-9 j*:-..r
"Segalapul i bogiAIlah denganpuj ianyang banyak,baik danperuh
barakah di dalamnya,tidak ditelantarkandan dibiarkan serto
dibutuhkanRabbkami." (Ditakhrij Al-Bukhary).

Tuntunan Rasulullahdalam Pernikahandan Pergaulandi Tengah


Keluarga
secarashahihdariNabiSlailailahuAlaihi u,a,SoLlam.
Dirir.vayatkan
darihaditsAnas,bahwabeliaubersabda.

'' paling kucintaidari keduniaankalictnadakrhu,anita


Yangdtladikan
dan minyakv,ongi.Dan kesenangan hatikudijadikanadaclulamsha-
/ct. " (Dirirvayatkan An-Nasa'y,AhmaddanAl-Hakim).
Beliaudiberikekualan tigapuluhkali dalamjima'. Sehingua beliau
pelnahmenggilirbeberapa istridalamsatumalam.Allah mernper bolehkan
yangdemikian ini bagibeliau,yangtidakdiperbolehkan bagil anglaindan
unratnya. Tapibeliautetapmengadakan pembagian diantaranrerekadalanr
trnpattinggal dan nafkah.
Kehidupan beliaubersarna paraistrimerupakan perraulan\ angamat
baik,penuh dengan lak
sajianakh I angmulia- Be iiauoernahnrengirim bebe-

8 Zadti-:t.ttt'etl
6 //u/.t4yl,';z/ x2ltD/Df,/2ar /2. u6/
'(,{zpruurl-1VuepurlsnW',{:eq1n g
-1y luq>1e1rq),,' n' qn11y oI nqy-nrunuun4uag.,
r7ou npnuopdnpr4 tn1

"--t? tfi.". r*l ir"{.:-.


'eopueldecnBuaur nerlaqeleu 'e,'(u:npr1ledurala1 >lefue.raqe1r1e;
'(tur1sn4 uup.{:eq1ng-1y l:qletlC),, ure1
8ue,{
rl) sElerpr)el nlsqelBsuap{elalaLuueFuap prlseurpBurnqtaqrunllog n,tt
tqtDlyILIDIIDDqSqEllnlnseU leqtlaruqeu:adn1y.. 'etelloqrp'Eiuueulpd
r:epue1te,{e,nr;aur
unu?J urqpeqqn uretrq urIseterpSuepplraluupuBdrp
selerp 3uepu1:a1 'qeuelspterp 3uepe1:a1 'lelrl splrpSuepel.rat'Iuurusrp
qepnsSueitr1n1sulerp 3uepe1:a1 '.rns?lslelp lnptlner 3uepe1:a1
1aq
unBuull ucp rnpl; 11u[uBragu{rlal qtsllnlnsEUuBunfunl

.. r.uPlPlxraquerr;rirpef
-uau 3ue,(lqle;al r.rlsr
qerunrrpeqrle33urqe,{uueSuap l:eq
.eiur eduelrEunf
-unylp3ue,{r:1srderlasrlelapuau'entuosrLue}e.lelue rp3ur1r1e>1:aq
nerlaq
uelurelaluundr:eqas 'uteleur-raq
uerlrFtBeqtuatu qelBsBturul?p
1ulrrdue11
urel3ueXuer8eqas seleruie>leJeluerp uur3eqasuIqrqalau)eptl nerlag..
'cte1:aqqefsry ue:r1rB ledepueu8ue.{r:1srSue.roas qelesqEunl rpBptiaq
nertaq'irequrelslueqrle)rf entuasE)aleuluepee)rnqela3uatu 'efu
ln1un
-ulsr-ulslerluerp 3ur1r;a1:eq
nellaqleqsElelqsuele[:oEuatu resna5
'(ueqqrgnuql uep,{zpnurrJJVuolle,{e,ttrrq)., nqo8.nn1a1 dopoq.rat
unrlD\nrDun ry Inq SurlodBun{8uDnqD[)pDmlDuDp'of,uo8nryaq
dopn4talytoqSut1od3uo,4qoloruorptlo.uttunry 3uu.to4tDq4lnqaS,,

; 'nointrr
; 4. , ' if " ' ; . ='S:
. ' . ' , nf-
",4, ",
'epqesraqnellaqnlr euare) nrl3queue;ul:ad rege,{uaur
leqlaq
p eleu ':en1a1
3ue,(r;eler 3ue,(ederg'e,{ut.tlsr-lrlsr
e.,(uuerpun lp lpun
EreluE
-3u:rurnerlaqeleu'ueuele[:aduelepe8uaulepuaqe1r1r:1srr1ne3:edr"uaru
rrel?pnerltquesnlcqeluepustnqurala)t uellnlunuaurenuJSrul netlaq
nqeqrprEpusiaq qe{sry e;elusuras'prfseur rp ureul:aqSuepas3ue.i
1e1op
qe{seqeg3ue.ro-8ue;o pnpreq 'uel
uoluouor.u npeqefsry 1e[eBuauqeu:ad
nerlag'esend-raq3uep3sn?rlaqEIrlal qe,{srylnlaueu qeu:ade8nInerlag
'e,(unqulncuou nerloqnJel'preqSuzpas erpeuarelurpl ueleuaiuotu1nlun
qe,{sry11n:n{uarunerlag'preqSuepss qe(sry rpefqa;oq leqepe6ue rn}-1y
ecpqruaru lrquesLIe,{srVuenlSudrpe1eda1 rsrsodue8uep 3uetua1al
nerlag
'qe,{sryrunururp8ue,{se1e3 uer8eqepede,{uunuruaur1n1ruepntr sela8
lrqu;eBuau-tnerlaqeleru'se1aEnlensr:epunuruqeXsrVpIrI eueslaqurur
-:aqeqa:aur:e8e qe,(sryepedal.leqsuy ueBueleqr:epuendua.l:dleue ede.r
Beliaumenjajarkan keduatelapaktanganIalumeniupn;-a serava
mengucapkan suratAl-lkhlas,
Al-FalaqdanAn-Nas.Setelah
itubeliaurneng-
usapkan telapak
tangankeseluruh tubuhvangmcmangbisadiusapnl,a.dirnu-
lai daribagiankepala,lalukervajahlalukebagiantubuh.Beliaurnelakukan
hal ini tigakali.Ileliautidurpadalambung kanan(dalamposisimiringkc
kanan),meletakkan tangankanandi bawahpipi kanan.Jikabanguntidur
beliaumensucankan-
.i ', i.
e)!S UL,r L" &r U$-l "
tJ-rJt 4lJ _r^-'Jr
t#\

"Segala puji bagi Allah yang telah menghidupkan kami seteluh Dia
memutikrmkoni dan kepada-Nyatempatkcnthali. " (Diri\\avatkan Al-
B u k h a r y .M u s l i r nd a nA t - T i r m i d z y ) .
S e t e l a hi t u b e l i a ub e r s i r v a kT. c r k a d a n gb e l i a ur r e m b a c as c p u l u ha v a t
d a r i a k h i rs u r a tA l i I m r a n .
B e l i a ub i a s at i d u rp a d aa w a lr r a l a md a nb a n g u np a d aa k hi r m a l a r r .l a -
pi terkadang.juga tidaktidur padaawal malamkarenamelayanikernaslahatan
orang-orangMuslirn.N4atabeliauridurtapi hatibeliautidak tidur.Jikabeliau
t i d u r ,t a k s e o r a n gp u n m e m b a n g u n k abne l i a u s. e h i n g g a b e l i a us e n d i r yi a n g
bangun.

Tuntunan Rasulullah dalam Bermu'amalah


RasufullahShallallahu Alaihi u,a Sallom adalahorang yang paling
b a g u sd a l a mb e r m u ' a m a l a h. l.i k am e m i n j a ms e s u a t u d a ri o r a n gI a i n ,r n a k a
beliaumengembalikanyang lebih bagusdari apayangdipinjamnl'a,dan be-
l i a u p a s t im e nq e r r b a l i k a n n ysaa m b i lm e n d o a k a o
n r a n gy a n g n t c r n b e l i k a n
p i n j a m a nk e p a d ab el i a u ,

. r \-:Ul,. .r*-..J1 --r-lJl elF t;t. J'': eSi o: :-UiJr lrr:


"SemogaAllah mentherkahi baginu dolamkeluargamudanhurtontu.
Sesungguhntta pahulopinjantanialahpujian tlttnpentenuhan. " (Diri-
wavatkan An-Nasa'y. IbnuMajahdanAhmad).
Beliaupernahrrerninjanr (berhutang)ernpatpuluhsha'hahanrnakan-
andariseseorang.Padasaatvangsamaadaseorang Ansharvangmenrbutuh-
kannya.makabeIiaunremberikan bahan makanan itukepada oraneAnshar.
Beliaubersabda.''Setelahini diatidakakandatang kepada kami untukme-
mintasesualu pun.''Orangyangdipinjarniitusiap-siap akarrnrengatakan se-
suatu.TapibeliaLr
cepat-cepatberkata,''Janganlah
kanu berkata kecLrali
1'ang
baik.Aku adalahsebaik-baik orangI angnrenrinjarn."N4akatreliaunrengcnr-
balikanbahanmakanan ituduakalilipatataudelapan puluhsha'.
10 zad t-,ve0d
I I //D//D1U12a./Dpt
,/U1.11/.:/r',21

-epSuolodas ulel:aq3ue,4 'uelr1es-1r4us


3ueX3uu.rorgadas 1eprl'luiuetuas
t1t1tu:ru3uu.,(
elaleu ueplueloqtuad e:ede{uue1e[:aqe:ecqe1n1r3og
,, rupuu1 3ue,{qeuelrp ueleLraq Suepas uele-ueleasIeJaBJaq e,iu
-uepqerlBru'uEIeltaqutnllogon ryrolb,nqDlpltDqS qellnlnsedeItf,! 'erelraq
ue8uepnBrlaquelDftaq ere3llBJrsuaru qeu:adeSnfqrleqJnqv urqrlV
'rlnpad rgadasner;aq rdul'nerlaq
13uequlra,,{uau
1epr1 1n1un
Eqesnraq rulelefu:euaqeg'nerlaq rBequn:nueuuelrpefrp tunq uB{B-u)e
-eS nnllDsD,xrqtDtvnqD D oqsqellnInsBX epedr:ep ei(uue1el1edac qrqal
3uu,{3ue:oases reqllarx leprl eSnfnlv nrleqe)nu rp ue;uftaq uellettlt
uuIB-ue)uasLllrri IDSDttrn1tDlV nqD1rrrryS qellnlnspycpedr:ep sn8eq qrqal
3ue,{undrrlenscs '.te1rJq
leqrlaur )eprtnIV.J qc.re.rnll
nqy Sueual eEnfuep
e{uuelefsnBeq 3ur;ud'eiuueleflcdar 3urled3ue,{Sueloqelepe netIaB
lBquqBqsurBd BruEsI'fl
ueluFag IBESnute uErJ!puasuulB!e{ luBSqBllnlnsugueunlunl

'tUelsl
Insetuntr rpnqEA
3uu:ouerpnua;1.',{ur nqla8uaul ur8urn1enlr euale) lnquel qetual
qqueuaqnprlaqlenqLuoru n:1snInerlaqr:lp 3ue1ua1 nqel1epr13ue,{ 3ue:o
ueseralalnlrp,('rnqeln)a) Lunleq3ue,(efusnles1r33ur] uep'rnqele)n1 qepns
nerleqr:rpepedepe3ue,{uelqeualepuefepuelllcp nlunsas e1eBag,.'e1e1:aq
nll rpnqel 3ue:oeqetr1tnqual qeual qeque aq nerlaqlenqutaun:1snf
n1ttpnqel3ue:oueserale) elereu 3ue:e1aur nerlaqrdel nlrrpnqel8uu:o
epeda)ntensas tenqreqIEpueqe(u:e3uapuaru Suei(leqeqeqs e:e6
.'n11e,n :n1n3u-;nlnSuaLu Ins Sustueu qlleqtqlnhi-lnpqV
rueg3ue:o-3uero uellB)..'sere)ue8uap eleyaqn1rrpnqel 3ue:6
'odual qnlefurnloqSueleIaS.. 'nqsluaqurrunetlag
'ue:e,{equradqrSeuau{nlun nprleqrSuelepueu ntr rpnqEISuero'odua1
qnlelunlaqasrdel euus:aqrleledasrpqepns3uu,inluapaln11z,tel8uel
ue8uapncrleqepedalSuereqlenfueu8ue.{rpnqel 3ue:oasepy
, dn1nrSuei Suenre,iundruau
n1eelrl'r1enca1 rurqelalas undnlensas rleqtrrau uele1uprtnIV..'ppqeslaq
nerlaqnlpl 'qrleqrytnl,,\-lnpqv ruBrrepepuefe.rud Epeda)uelqebeppqs
nerleqntr ue3unluna)nlp'I leiueq Suei iunlun ul;uetppuauteSSurqas
rBellenfnerleqn11 3ue.reqn1c1uelunrnlrpe,(ue3.req elehtrtdnlnJuaur IEprl
nurlaqSuenle,{urel rdel 'nlpnsasrleqtuaut npr
)spueq Iaq rlel nlens
it stelrsq)ntun Ieqraq
reiundueu 3ue,i3ue:o ueJel 'erpue)JerB.! 'Bpqesraq nprlaqunu?N
)eq
'n1r3ue:odepeq.rat
lepurueqIntun ders-ders e,(u;eiu3puatu 3uB,(leqBqEqs
au3 'se:a18ue.{uee1e1:ad ue1:enlaEuau pques'qrBeuaur 1n1un ner1aqrEuel
-epuaru er(u1r;rr"uad
nle'I 'eluoJolaasue[urruatU qeu:adeBnlnerlag
rnisepotong. Duacaraberjalan yangtercela.
yaitupelan-pelan seperti
orang
l angsakilsakitan dan berjalansecaraburu-buru
seperti
onta Vang ketakutan,
scakan n']enggambarkan keadaan pikirannya
yanggalau.apalagi.jikadengan
banyakmenengok kearahkiri dankanan.Yangbenarialahberjalandengan
kerendahan hati,yangmenjadisifatjalannyalbadurrahrnan, sepertiyang
difirmankanAllah,
" Dan,hamba-hambu Rabb|'angMahaPanyq,angitu (ialah)orang-
orangyangbejalan di ntukabumidenganrendahhatl."(Al-Furqan:
63)
Orang-orang salafberkatatentangmaknaa1,atini. ''Artinvarnereka
trerjalandcnganpenuhketenangan dankervibaw
aan,tidakcongkakdantidak
sepefti sakit-sakitan."

Tuntunan Rasulullahdalam Buang Hajat


Jikahendak rnasuk kamarkecil.makabeliaurnengucapkan.
"Ya Allah, aku berlindungkepoda-Mudari kotorandun segalahal
yangkotcn'. " (DiriwayatkanAl-BukharydanMuslim).
Jikakeluardarikamarkecil,beliaumengucapkan.
"Ampunan-Mu(yangkuharapkan)."
Terkadang beliaumembersihkan kotorandenganail danterkadang
dengan batu,danterkadang dengankeduanya. Jikahendakbuanghajatketika
dalarnperjalanan, makabeliaupergimenyingkirdariparashahabat. Beliau
buanghajatdanbertabirdi tempatyangberlindung. telkadang bertabir
denganpelepahkornradanterkadangdengandedaunan. Biasanyabeliau
mencari tanah1"ang gembursaatkencing. danbeliauIebihbanyakkencing
dengan duduk(ongkok).Sampai-sarnpai Aisvahberkata."Siapayangme-
nyampaikan haditskepada kalianbahwabeliaukencingdenean berdiri,maka
janganlah kalianmempercayainya. Beliautidakpernahkencingkecuali
denganberjongkok." (DitakhriiAt-l'irmidzy,An-Nasa'ydanlbnuMajah
denganisnadshahih).
TapiMuslimmeriwayatkan di dalamShahih-nya.dari haditsHudzai-
fah,balrwabeliaupernahkencingdenganberdiri.Ada yangberpendapat.
kencingdengan caraberdiriini dimaksudkan sebagaiperrbolehan.
Adayang
berpendapat. beliaumelakLrkannya karenakhawatirtali kekanghewannya
lepas.Adayangberpendapat, halitud ilakukankarenauntukproses penyem-
buhansakit.OrangArabbiasamenyembuhkan kesulitan
kencingdengan cara
berdiri.Begitulah kataAsy-Syafi'y.Yangbenar.beliaunrelakukannya kare-
nauntukmenglr indaricipratanairkencing yangkemungkinan akanmengenai
diri beliau,sekiranl"abeliaumelakukannya dengancaraberjongkok. Maka
satu-satunya carauntukmcrrghindarinya ialahkencingdengan berdiri.

12 Zodtr,l.-lh
ort
'J/ //ar D//)f/,.,a/
eI / // 4 ll 1/'t/,/&/

{rcr r;.{'1'.\',a,,tr',t' t rt'r.'


'epqBsrequDDSD
lttlDlv
nqn D oLlSqellnlnseye.,rrqeq 'qelrprnll nqv uup ue1te,(e,nr:r6srunl
seq8ueruau eserqeBnIrlnr7a5-srynlv tuqeJqle,'rnqeq elnduullui(e,nr:rq
'sturnlselSueruau eserqnBllaqe,\\qeq 'seqqV nuqluepue1teie,,'rr:rq
'e,{ulnqrue:r1e,{ururaur ner;aq 'r1sed
3ue1 tnque: uequlaq leduatrp
lur(ueq
lnquurrequ:l ede:aqoq rlencalueqnrlrlrueu lprl nerliqE^\qeq uellnq
-eiuau qrqeqsSuei lefe,nr.r eduraqaq qeqas Ireq 3ur1ed iuuf ue;rsjeuod
ueledn:aur rurqesturUnqV ue1e1e1rp 3ue.(ede'.(zpruurl-1y lrrinLlolyuE
-tlerJur-qsieL aI nEllaquuqnlBqrlau qer-r:rd n1y,.'e1e1:aq qrsturrXnqy uiu
-1e:aSuaur 'e.{ulnqruc-r
leprl nurlaqleqepr,:d lccaiuaruner1aqu,lqequedeSSue
uullnqulruau uS3urrl'uqaiaur-qeraural nerlaqlnqurer tenqurau eSSurqas
'rFue.t
1e,{unureleuaurSurrasnerloq'tudepuad:aq 3ue.loLruBuolo3as epy
'lnqurer1eo:3uaur qeu.red nerlaq'qerrprnl{ nqVtnrnua4 lnqruu:leca8uau.r
qeu:ad1eprlnerlaq's?uVtnrnusl,r1 aIEprrqelneletnque.rleraBuauqeu:ad
nerlaqqelede'tedepuad epaq:aql?qerlerls red rlelerrp ptpu enpol uep
'Jnprl nerlaq3ue.,{ re,{undursrunut1ag
)epuaqeInal ueqeun8 1e1ac1u1e
'e{urulnfuauruepr8uu,n releuaur
1e,{uru,r 3ul:as nerleg 1e:uuoqodr:ep
ueqepue8uap'q?Lunl ttzIqs
InseLU )EpuaqeIrlal lupueqe1ltal'rnqpn,\\
rrnprlr:epunSueq
IEpuaq ElllaI r1e1derlasle,rrsraqnerlagesend:eqqeprt
undncru esend:eq e;lrtolllq 'i(uuelnleleu uep)e,{\rs;aq elnsnprleg
'rfequslruunuaulepsrlen3a)rur:n1nr:oq3ue1u:1
p qeu:ad1epr1 urelSuef uerBeqes
ue1te,{e,."rrrr edueluut8eqas rnlnouau
qeu:adleprt nrleg rleloseuresrnlnJrp )eprl enurasneteelerau Ere3os
lnlnorplnqureruurBrqenuaseleru;JnInrraquelppnDrlaquBunlunl
'e,{ueuredurn reru?)lp Elrtel uerololuelqrsraqueu
IrJaI Inlun uEl
-eunFrp r:r1ireSuel uel3uepas 'rcns..raq
uBp[unuru'uelerulntun ucluunFrp
nerlaqueuelue8upl lJaqtraur uepIrqrueiuau'rrns:aq'uulelrelnruaut e1tta1
'lepues ueleuaBuau elua) ueuul3ue,{uE)nlnqepuartl u)nsnerloB
'uelrqq8uaur 3ue,i
qtIeqtqlnt\-lnpqV 'ei(u1a1e1 qeynete 'qelaqrp nErlaqepepleespedlulrEleLu
ul1l)lpqelnel'rrqellufuauasuelrq)rpueepealruelepqepnsa/ri1rs
n$ rqnlh,nqD Dlir{S qellnlnse1qelede'ledupuad ueepaqrad epy
B,{uuBruuBuJaX EluEaSuEp qBJl!d urBlEpqullnlnssU uBunlunl

'sE,\\
-seMEseretuqeuradqeprruepr1e1eBrl dnlnrnerlag e.{u
e,iuuelqrs:aqruaru
ue3uap'ue:olo1uelqlslaqtuatu
-r:r1ueBuelue8uapnlequndneu::te nerIaB
'u,JnO-lVef,equeurefe:as'1ca1Jeure)uep renlal quuradnelleg
''
Pungkaslahkumistlanpalihorulahjenggot. Bat.b,luiult,l:,:it,tt
dengan orang-orang tr,f
ajusi. (Dirirvayatkan
lvtuslinr).
DariAnas.diabcrkata,"Nabi,SftdlllahuALaihivuSu11nr;r mcnrbatas
u aktumcmangkas kumisdannrcntotong kuku.agarkanti tidaknrcnrclihara
nyalebihdariempatpuluhhali.''(Dirirvayatkan Muslirn)

Tuntunan RasulullahSaatBerkata,Diam, Tersen;um dan Nlenangis


RasulullahSftal/allahuAlaihi wu SaLLanadalahmakhluk Allah yang
palingfasih. palingmerdukata-katanya, palinglembuttururkaran;a.santpai
sanrpaiperkataan beliaudapatmerrpengaruhi hatisekianbanyakmanusia
danrrenarvanjiu,a. Balrkan rnusuh-ntusuh beliaujuga mengakui halini.Jika
belkata, makaperkataan beliautcrincidanjelas,terkadang diulang-ulan
tidakterlalucepatdantidakpulaterlalulanrbat.tidakterputus-pulus atauter-
seladengan diain.Terkadang bcliaurnengulang hinggatigakali,agarperka-
taanbeliaubenar-bcnar bisadipaharni. Beliaulebihbanyakdian.r jika rrc-
rrlangtidakdibutuhkan untukbicara.Mengawalidanrnengakhiri pcrkataan
denganujungbibirnya,berkata dengan rnenggunakan kata-kata;,ang banyak
kandungan maknanya, tidakterlalubanyak(nyerocos) dantidakpulaterlalu
sedikit,tidakmembicarakan sesuatu yangtidakdipcrlukan, tidakberkata
kecualiyangdiharapkan pahalanya.Jikabeliautidakrrenyukaisesuaru, maka
hal itudapatdiketahuilevnat ronamukabeliau.Tarvabeliauberupasenyum-
an,bahkansemuanya berupasenyuman. Puncaksenyuman beliauialahgigi
geraham beliaukelihatan. Beliautersenyum karenarnemang adasesuatu
yangmembuatbeliautersenyum, yaituhal-halyangmembuatbeliautaajub
atauhal-halyangjarang terjadiatauaneh.Beliaujugatersenyunt karena
gembira,karenamelihatsesuatuyangmenggembirakan atauikut dalam
kegernbiraan itu. Tapi adakalanya beiiautersenyum justrupadasaatyang
seharusnya beliaumarah.Beliautersenyum karenadapatrrenguasai rasa
amarah.
Sedangkan tangisbeliaujuga tidakberbeda jauh denganscnyum
beliau,tidakdengan sedusedan, ratapan dansuara,sebagaimana tawabeliau
yangtidakd isertaisuaramengakak, tapihanyaberupasenyuman. Saat
menangis airmatabeliaumengalirhinggabercucuran dandaridadaterdenga
suaramenggelegak. Tangisbeliauterkadang karenagambaran kasihsayang
kepadaolangyangn.reninggal dunia.terkadang karenarasdtakutatasumat-
nyadanrasasayang,terkadang karenatakutkepadaAllah,terkadang saat
mendengar Al-Qur'an,yaitunterupakan tangiscintadanpengagungan, yang
disertairasatakutdankhau'atir. Ketikaputrabeliau,Ibrahirnmcninggal
dunia,nrakakeduamatabeliauntcnangis danmengucurkan airrnata,sebagai
luapanrasakasihsayangkepadanya. Beliaubersabda saatitu.

14 Zadztl-lIa'ad
SI t/a//4y/ .2/ ///'///)/atJd /o./JB

'e,{epreq uEpqeual esreut'ueqtpasa)i'ueeslISuellequreSSueu


Ist
'llle,\\etp{uep
3u3re)qrpas'elrquraSuepSueuas'npull uepelul3 1n)81'Sueies
u
q r s e l s r i u ? } n l l e , { ' u e e p e o le d e r e q a q ) l E q L U P S S u an ul l n e l l a qs l S u e l
' u E q n i n l J s ael r e r a s' n e r l a qu l n d S u E l o J q
Se l E sue in q n l l c l e p I p I n p n p l 3 3 s
'ueqJeA 'tteqeleu eueq
slSueueu'lBlBtlsleessrFueueru leleqslecsslSueuaut
-re3epeleesstFueuau'erunp;e33utueu un qzef\ utq rterusll leesstFtteuau
'lt
t e { e 3 3 u r qn e r l a qu e d e p e qI p e s t N - u V l e r n su e l e J e q t u a up n , s u r \
nuql lees 'e,iut:1ndSueroasqulesuelrs1e.{uatulecs stBueuautnetlag
'(petuqv uep ArBrlIng-lv lutfiel
-tA) ,, ulqDJqJ tnqnft nwuDttDual sDlDqtpaslaq rDuaq-tDuaqtruml
o,&qnSSunsag DllplJ IruD! (lqDUDnqtuaw 3uo{ rloncaTuotlopBuaw
'qtpasraqnstq
4Dpli lwnl unLuDu uoq otnw .uo Sunutytq nt rq DiDn,,
,,.. -t
9.tfli I i:_\f1 f:4.'r q'
-.)z
-l=iC;n -; (.- {\)
' , : .rl:i'. .\-'1 . rr1'"^ q''
i\^
l': . i'| j n
I.j i in ' i -
; "
Ll /a,/.2?14r2.7?Da0l)42a./o.t/25.

earl,EpBu'rnr
redured uepr'.r,!,LU
uesureq
rnlunrsr,;Ee;(:rlPo::t'ffi1T:[iXll:l;:]i
'Luer8
tol n8t uert S69.lplrlas leuIrs:{eu uep up.l; 9gf letl)jf,s leurur;,1 r:,(urlsedr.re:n1n
ueldulcuouriue,{ ledepuedujpuerpV qnuade,{uue8ul .ueue)uul
ledpl.t enpel ei;!tq
upqBqlnprtuaut lees Suetoasosura_ue1 uetnln e,{urlspAue.{.uatu1e1 uelcdntcw pprrr.y ,.

'e,{u:en1undneru urelepuerFeq .lnquru:desnBuar"u


>Jruq ue6uapue8ua.req:aq
e3ur1e1 enpelqnsequlau nerlag.rIeI soel nledo;asueleua8uauluprl
rBelasr1e1enpa1 qnseqtuatu nellog.undr;e1es rurueleu:e
enpuelleBBuruaur
qeu.radnerleqe,trqeq uellnqai(uaur 3uu,{le.,(e,ntr
upu>1epr1.e,{uFunprLlue8u
-ap:redn:rq8uaur ueplnurnllaq u8uaprlencel nqpn,\\Ieprl nerlag.Bue1
-e1aquurieqe33urq
lnquei rptnquiele,{uqnqunlr:ep1e[uauasdesnBuatu
nerlaq:euaq 6ua,(rdel'efulnqrue:uerFeqas desnBuaru e,(ueqnerlaqemqeq
qrq?qs slrpEqpelepr1 'eXuenpalue3uap :elnruauuepueiuelrnpal uu1n1
-e,{u:tu3uepe1:at '(tnqrue:)eyedalqn.tnlas desnEuau nerlagBunprque8uap
:re dn:rqiuaru ueplnulnl e:e1ue Sunqule,{uau nellaqlpef .llel e3r1Buep
-BIietuepIl?{ enp3uepu1:a1 rdel.:reuelnqrrtle>lnlesuu8uap Fr.rnprque8uap
rre dn:rqiuauueprnunlraq eserqe8nfnerlag.r1e>1 e8rlrlnseqrp ul"l ua
-rieqasuepr1e1 enpqnseqrp 8ue,(epu.nqpnmulo88ueuerBeqcs 1n1ui1
'upqnseq r;e1eFrlue8uapu,{uele1epe uep
ueqnspq rle) ?npueSuap e,{ue1e1epe .ueqnseq lJe>las
ue8uap. nqpnmqeu;ad
nsrleqe,,rrqeq'qrqeqs upv -uer.ltqal-qrqelraq
8ue,{le,(e,,rrrr leprl uuprr? ue
-eun33uad uelepso:oq1eprl:e8ee,{urunuluelle8ur:adulatu ner;ag,..ppnra
nlesurelteslre ue8uap,nqpnmEsrqnellag.efes nqpn,,n r1e1asue8u:p
e.{uuqleleqsede.raqeq uelurpuau nerlaqtpufqeloqeABurqas .,nqpn,^\
usepealurelepIe,{uegqrqelr.aa7p5 DAl4tDlynqD DllrryS'rlEIlnlnse1
,nrlpnr!\ rlBlusEtr^tr
ruElEprlEllnlnseu uuunlunl

HVOYflI hIYfV(I
HYTfNfNSYU NYNNJNNI
Semua haditsberisidzikiryangdiucapkan berkaitan dengan wudhu'
adalahdusta.sclaindari ucapanlasmiyahpadapermulaannya danucapan
seu5ai \\ udhu'.
''Aku yangliacla.tekutu
bersaksibahva tiadaIloh selainAllahsemata,
bagi-Nya,dan aku bersaksibahwaMuhantmadadolah hambadan
rasul-Nya.YaAllah,jadikanlah akuterntasukorang-orangyang ber-
taubal dan iadikunloh aku termasttkorang-orangyong berstrci."
(Diriwayatkan ArTirmidzy).'l
HaditslaindalarrSairarAt-Tirrnidzydisebutkan,
"MahusuciEngkauyaAlluh dandenganpuji-Mtt. akubersaksibahva
liada Iluh selainEngkatt,aku mentohttnutnpunondattakLtbertattbttl
kepadaEngkau."
Rasulullalr S/rallallahtrAIoihi x,uSuilamtidakbiasamengusap anggota
wudhu'nyasetelah wudhu'. Tentang haditsAisyah. bahwaNabi Shallallahu
Alaihi waSallammernpunyaikain percayang biasadigunakan untukmeng-
''Aku
usapisetelah wudhu',begitupulahaditsMu'adzbinJabal,diabelkata,
pernahmelihatRasulullah,Slral/a// ahuAIaihiwaSallazwudhu',lalumeng-
usapwajahdenganujungkainnya",makakeduahaditsini adalahdha'if,
sehingga tidakbisadijadikanhujjah.
Padapermulaannya tidakperlumengucapkan, "Nawaitu...."(akuber-
niat),karenaparashahabat tidakadayangmengucapkannya. Basuhan dan
usapantidak bolehlebihdari tiga kali. Terkadangbeliaumenyela-nyela
jenggotnya, tapiselamanya halitudilakukan, begitupulamenyela-nyelajari.
Sedangkan menggerak-gerakkan cincin diriwayatkan dalamhaditsdha'if
Ada riwayatyangshahihbahwabeliaumengusap khu.lfainsaatmene-
tapdansaatbepergian. Untukorang yang menetap dibatasi maksimalsehari
semalam. Sedangkan untukmusafirrnaksimal selamatigaharitigamalam.
Beliau pernah mengusap kaos kaki, mengusap kainpenutupkepaladengan
menyisakan rambutbagian jambul. Tapiboleh.iadi ini merupakan keadaan
khusus, namunpenafsirannva untukkeadaan secara umumlebihpas.Beliau
tidakpernahmemaksakan keadaan pada kedua kakinya. Jikasedang menge-
nakankhuffain,makabeliauhanyamengusap. j
dan ika dalarnkeadaan ter-
buka,makabeliau mengguyurnya.
Beliautayammum dengan sekaliusapan padalvajahdankeduatangan,
bertayammum dengan tanah yang ada di dekattempatshalatnya, baikberupa
debumaupunpasir.Ada haditsshahih,bahwabeliaubersabda.

Dalam riwayat Muslim diui hadits Uqbah bin Amir tidak disebulkan, Ya Allah, jadikanlah
aku termasukorang-orang)'an! bertaubatdan jadikanlah aku termasukorang-orangyang
bersuci". Tambahandalam ri\!a)'at At-Tirmidz) inidikuatkan riwayai l-anglainnya.

18 Zadul-llaad
6l //a/24/[,-2y1tD1/D/D1f,ta//ny26r

'lued 'e,{uqc\\uq rp rielede 'lesnd


sel! rp uelnq uPpppepselprp qEIepErur ue8uelenpal lslol
lntun sed Llrqal iuo.i rpE[ .. cpep sel tp e{uutI uetu0] spterp e,(uueue)j ue8uu}uslleleleul
nerleqnl?l 'rlrrl1rsD1rltllDlh nqDllDllDr.ls\ellnlnseur:Lusr.qleleqsqeutadn:iv..,Etp)t.q prp
'e.tuulqrr|rqsu.uerpupp!llhll :8.(u{rrlrrls,
urq It.ey'A
slrpEqr.nrP ruEleprp qeurBznq) nuql
3ur]i qrqeqs;uB,{ urEl leie^iu epV ,,iJn)-lV brqsl urqoeuqe.r..rnpqy
lrqrytlp Jr,eqp3!p i Epe
D.(upeusrrL[]leplp !dpl'rurueiuapEdniesiue{ rgy urrl:s r.rr:p e (uutelpnec nqV leXE^\tJ EpV 1..
..-n1rir:qnns Lrrpprl\euruelrpefrpqelalrurng qelepDruruptu.pdnlestue,{sttpell ,.

8un{'un1o usaLuas qqDV '7ollv lntun LlDlDpDmpput uop nldnpry


'lulqDpDq!' n4J
DlDqsDt(uqnSSunsaS uDInt mla{uaLu3uD{ SuDro-3uDn
uD8uopirat DlD LlDluqnq uDp ,LlDn{ualu uDp sn.ml uDguap rulnq
uDp ltBuDl unlDtdtruau SuDI lozq opodal rulqDtDtrunldDpDqnx
,,
'lnluaq reSeqasqeullsr
EoperBqurau netlaq3upBlrel
'sauDSuaprulosop-Dsop
,, unqua uDp lto t.np nlD qDlrJnc lqo r Dl
'uoroJol l.rDpuDlqtstaqtp 'npsop-DSop
8un{ 4t1nduDtblDdDuDturDSDq
r.tDpltDp qDIuDI4lsraq '4Dlly Df, lDrDquDplnrutt D.tDtuD uulqnDfuaLu
nDlSuE DuDwtDBDqds 'mpsop-DsopuDp
blD DtDtuDum!qno{'tlDlty Df,,,
'tnIlrsq r?3Eqas(qeqrteg-1y
uPEcequEpirqlel lEtue)qEUtlsreop ueldeJnSuaulnBrlaqSuepellal
(.. resnd qBMeqrp leleqsiuEl?pueSuetledlot s?telp uEAuEl
ledelet uellElalatu [leuunS-sV)nsBlulal 'tlV tJBppnC nqV uB)]e,{8,\\t.t tC
'up;ut
tE)AuESuauEduetuelte.(e,trueu3ue,{qrqeqsstlpequelnB .ueAuol
uep ueiuelaS:adsele lp 'urI u8uelsete tp upuel up8ueluellEtalau uulp
-n[ua) lElqrl qeleJ{ dEpeqSuJtU uuppeelLUelep'Iepund ue8uep:ulefesurel
lexs,\{u urEIupuEpeBurlalueBuep.lefelas e33urque8uelr.ref-r:ef elnqruau
ueiuap nDrllr-lntD VlDJ ue?uepuee[lDslaq us8uel enpal 1EIBue8uau
ner1eg1 ure;3ue,{uede)nEdvetrDply nqDttVqzeJelqElepeuelqr-lnterrq)El
lees nErl:q ueesstqs) e{uuelnlslattl quled ledute3ue{ uerur uep
i|| . rqet'leqErlErls ElpluErp und 3ue:oesuep lrr u uplrlzJelattllpr1 ,e, uurn1
-..)qas undEdEupldernSuau eduel'.rDq!VnqD V ue.ldecn8uaunerl:q eleu
'luleqs
)nlun lIp.rsq rrrllrrs DrhtqlDlv t?qDllDl1rrys'qellnlnsed e)tf
lullsqs qulusutr{lruulup qBllnlnsru uEunlunl

'.nqpn,ruEiuapetusuelrstsodrp
rdel .ruruerlturap3ue.i
nlt urnululu.{el
rrElrlelrruauarLlleprtnetJaquepleleqsrl3)llttBsInlun ulnrurue{e1 r1e1nlese.u
-quqqrquqs 3ue,{lu.{e,nu epe1epr1 efuuelnlelaurlntun teqBqeqs EjDdqnr
-n,{ueut elnd)eprtuEpqeuele,requa{-u nEtleqe^\qequelel,(uoutBu,{und
1e,re,tr;nlrsepe1epr1 'sldruauqepns;reueFuepe: e:elucuas,:rsediueped
llB.'\\rlirxupprlnEfleure 3ue,{ueueleftad qnduau:urleqeqeqs e:edeues:aq
r1nc1e18ul;-r:d11 ri.tadurnlpttn,xrtltDlf nLlDnnDqSqeJlnlnss;slrta)
r.,, Dtls Dtunp D{upn[nstodLua]qDf s ry
Dlnru 'tqlnLu11t.tDpSuntoasas tBunptpuaut lnpqr^ nqn.A untl nunLu 41 ,.
tiada sekutubagi-Nya,dan ttntukitulah aku cliperintahkandan aktr
adalahtergolonganorong-orongyangberserahdiri. "
'l'erkadang
beliaumerrbacadoaistiftahsebagai berikut,
"YaAllah, EngkauadalahRajayang tidak Ilah selainEngkau.Engknu
adalahRabbidan aku adalahhamba-Mu.Aku telah berbuataniaya
terhadapdiriku sendiri,dan aku telah mengakuidosa-dosaku. Oleh
karenaittrompunilohdosa-closaku .se
nuanlo. .re.tungguhnyatidokada
yangmenganlpunidosa-dosaselainEngkrnr.Tunjukkanlahakukepadu
akhluk yungpaling baik. Tidak ada t'attgdopat menberi petunjuk
kepaduukhlakyang puling baik selain Engkau.Dan,palingkanluh
kejelekundkhlakitu. Tidaknda yangmemalingkannya dariku seloin
Engkttr.Kusamhut panggilandankebahugiaon-tr{u, dan kebaikanit u
ado di Tongan-Mu,.sedangkan keburukantidak kemhalikepodo-Mu
Aku bergantungkepctda-Mu dctnkembalikepada-Mupula. ltlahasuci
Engkuudan Mahatinggi Engkau.Aku memohctnampunandan
berlaubatkepada-Mu."
Tapi biasanya doaistiftahini dibacasaatbeliaumengerjakan shalat
maiam.
Doaistiftahlainnyaadalah,
"YaAIIah,Rabbnya Jibril. lvtika'ildanIsrafl... " danseterusnya.
" YaAllah. bagi-Musegalapuj i, Engkaucahayalangit dan btmi dan
siapapttn yang ada di dalamnya...." danseterusnya.
"MahosttciEngknuya Alkth, segalapuji bagi-Mu.Mahasuciosma-
Mu dan Muhatinggikebesaran-Mu.tidak ada IIah selainEngkau."
Yangterakhirini diriwayatkanAshhabus-Sunan. Namun riwayat-
riwayatsebelurnnya lebihkuat.Adapulari"vayat shahihdariUmarbinAl-
Khaththab. bahwadiapernahmembaca doaistiftahditempatbiasan),aNabi
Shallullahu AluihivrtSallantmengimam i. dandiarnenyaringkan bacaan doa
istiftahnyakarena hendakmengajarkannya kepadanranusia. Ahmadberkata.
"Aku sependapat denganapayangdiriwal,atkan dariUmar.dia berkata.
"Sekiranya sescorang membaca doaistiftahdengarr sebagian 1'angdiliri ayat-
kandariNabiShullallohtt Alaihi u,oSallam.makaitu lebihbaikbaginya."
Kerrudian setelah
itubeliaumembaca ta'awu,udz. Ialumembaca Al-
Fatihah. Terkadarrgbeliaumenyaringkan bacaan basmalah, tapilebihsering
menyembunf ikannya.Bacaan beliaupanjang-panjang, berhentipadasetiap
ayat.Setelah nrenrbacaAl-Fatihah, beliaumengucapkan "Amin". Jikapada
bacaan yangnyaring,makabeliaurnengeraskan bacaan "Amin" ini, dan
orang-orang di belakang beliaujugamengucapkannya secara nvaring.
Beliaudianrduakali,yaituantaratakbiratul-ihromdanbacaan. Namun
untukdiarn yang keduaada perbedaan pendapat. Ada riwayat yang menye-

20 Zad?tl-.llahd
lT /22/t4/t )1 uD1/2//tm2d /D.y25.
'e.(uurltuufuiur rjrprl uuputlad elplasqeqrtel-lV
lrlns rteqru:LuLLrnuJIeLu
rted JeBv (,

'nlre^uuEsetqal tieldutiueu
lrqesJ_urq prez nll euale) ttIeIEH-lv urqueMiBt\qelepplapuad8ue,{
tB.rns-terns rreeJuq ueelpserqurau 3ue,{ SueiouulSuepes .lleslnl\-lv
Inlun
leinsecequaurqeul3deSnf'rnql-qlvlernse3equattr EBnfqeuad ,1ee1e:enp
)nlunJsr.V-lVtu.lrls usequautLIeLr.radner1ag3ue_re1os ueurezepedersnueu
uelef:e1lp3ue,{eder.rep uelrJeqalqr:q8etule1eqs n1>ie,rasnzrlaqlnfunlad
uelSuepaguellapuadrpelrf eurese,{uueereq uep .3uefued 8ue,(e1rf,:nq
-nqzlelEqsnl)e^\csucceqriepqeSuoles lelrlasrpqsElEIpt.lsuEB.?g
'fn:ng-1yte:nsSuBpEIJal uEp1re1-1y 1e:ns3uepe1:a1
'El 'qEp[ES-sV ereqtueunerlaq3uepe1:01
V-lV lernsSuEpeltel lerns
.. ueecequzr;3ueI
-ueuraurnerlaqSupuraru eualel'BLuegad 1ee1et epede peJaqq,selu: ruDnD;^
D,tl
D nqs tqe5l uelledepuaur uep'.nqpn",\\ ,e,{uqeun:
ltllDIynqn Jrqule3uaru :1
r8elrJuqrualerpurpntuo) euesrpe,{uuenl:ada1 uerlsa:equaur uep,rbeg
a1 r8.rad 8ue,{8ue:oasas epe8uB,{leesepedelnuaLuesuelulplp lnqnqz
'rur
leleqS,. ISnII uellp,{,,rrut
p 3ue,'(
eueurre8eqas 'e1e1:aqpr,egnqy e33urq
-as'rnqnqzllErlsnUe,lres uepJEq ue13ueluetuaur ner;aq3uepe1:01
1e;eqguduraqeg urBIBp!qEN uuurug uzunfunl

'qe,(r,{seqg-1yuepe1y-1y ':uulu}-1y
'lB,tunt
JBOlurnssceqrueuqeuraduBnfnerlaq ueppl lslBrlsruedes'le,(ueq
3ue.rouelleqrlauSueXqe.eurefle;eqs ieeseped eler3uuepe8lns'uepy
'1erq1euuperunpuednprqolqelesurslroqrur
ueeldrcuad lelnsenppualel
'uesul-lVuepqepfe5-sy p3eqr.uarx nelleqlE.un[ leleqsBlrta)
lprns
',nlnr
nlBIrlepesrat n?rlaq'erueyad epedereqrp3ue,{unluHuBpesnhluulnq
1eo1e:
-t,(uad3ueluaiPqrte,{uueceq e)rla) unuruqnl -lV le:nseoeqtueuqeu:ed
nerlaquuslpfuad rreleClleIelntesepeduesnsnqlSued Epl?l?pll uepleelel
enplnlun nlzliaqrurl?lnS seN-uVlernsSuepel.ral uepbe1e1-;y,qe1ez1
-zV '<rt,lt\lBJ-IV
tt-UnX-ry
Je| 1u:nsereq(uatllnelloqSuepE)l3I qnqnslBlBqs
ruel?pte,{Esnlerase33urqqnlndueuaeleiue3equatuesurqnetlaB
urB-IIBIEqS-lulBrlsuEp qnqns |BIBqsnl{B^rcs uBBrBg

'efesSuupes-Suepas 3uu,(ecequaurnerlaqSuEpe]loluep,8.{uurel
uenlradolneleuerS,redaqlepuaqSuef3ue:oepedalueledurasal rJequau.:
1n1unuunE'lapuad Suepeyaluep1e:nsureceque13ue[ueur:u nerlaqSuep
-elrel qeqrtE,l-lvurelsslErnspseqr.uaunerleqqEqrlj-Jvql3l3s' nlnj
urnlaqas
ur1lnqa,{uau 3ue,(1e,,(e,tr
r.relndepeuep,.'qeqrreg-lV
qelctes
uBItnq
IbnuAbdil-Barrberkata, "Dirirvayatkan bahwadalamshalatmaghrib
beliaupernahmembacasuratAl-A'raf. Asy-Syarns. Ash-Shaffat. Ad-
Dukhan,Al-A'la,ArTin, Al-Mursalat, Al-FalaqdanAn-Nas.Beliau juga
pernahmembacasurat-surat yangpendekpadashalatmaghrib.Semuaini
merupakan riwayatyangshahihdansudahterkenal.
Dalamshalatisya'beliaupernahmembaca At-Tin,danmemberikan
perkiraan panjangpendeknya kepadaMu'adzsepertisuratAsy-Syams. Al-
A'la,Al-Laildanvangserupa. Beliaumengingkarinya vangmerrbaca surat
Al-Baqarah. "ApakahengkaumasihmudarvahailVlu'adz?"
scrayabersabda.
Sementara parapenratuk')
mengacu kepada sabdabeliauini.danmereka tidak
maumenoleh ke bacaansebelumnya maupun sesudahnya.
DalamshalatJum atbeliaurnembaca suratAl-Jumu'ah danAl-Muna-
fiqun.atausuratAl-A'ladanAl-Ghasyiyah.
DalamshalatId terkadang beliaumembaca suratQafdanAl-Qamar
secara utuh.terkadangbeliaumembaca suratAl-A'la danA l-Ghasyiyah. Ini-
lahyangbeliaulakukan hinggaakhirhayat.
PetunjukRasulullah Shallallahu Alaihi u,oSallamsenantiasa dilaku-
kanAl-Khulafa'ur-Rasyidun. TapiAbuBakarpemahmembaca suratAl-Ba-
ciarah padawaktushalatsubuh,danketikad iamengucapkan salam.matahari
hamoirterbit.")
tJrnarjugapernahmembaca suratYusuf,An-Nahl.HuddanAl-lsra'.
'lentang "Siapa
sabdabeliau, pundi antarakalianyangmenjadiimam,maka
hendaklah memendekkan bacaannya", dapatdijawabsebagai berikut,bahwa
panjangdan pendekitumasalah yangnisbi,yangharusdikembalikan kepada
apayangdilakukanRasulullah SlallallahuAlaihi wa Sal/arr,bukanmeng-
ikuti apayangdikehendaki paramakmum.
Kebjasaan yangsenantiasa dilakukanNabi ShallallahuAlaihi u,a
.ta//znrialalrmenjadihakimyangmenyelesaikan perkaradi antaraduapihak
vangbersengketa. Beliaubiasamembaca satusuratsecarautuh.danterka-
dangsatusuratitudibacauntukduarakaat. Tapihalinijarangbeliaulakukan.
Membaca bagianarvalatauakhirsurattidakpernahdiriwayatkan daribeliau.
Duasulatyangdibacadalamsaturakaatpernahbeliaulakukandalamshalat
nalilah.yangbeliaulaksanakan sendirian.Bacaan padarakaatpertamalebih
panjangdaripada bacaanpadarakaatkeduadalamsetiapshalat.Terkadang
beliaumemanjangkan bacaan,hinggatidaklagiterdengar suaratelapakkaki
yangberjalan,yaitumerekayangterlambatmengikutishalat.

Scbutanbagiorang-oran-s \ anc cepat-cepal


dalamnrku' dansujudn),a, sepertiburunggagak
\ ang scdangmcnratuk.tidak berdzikirkepadaAllah kecualihanl a scdikitsckali.
-Wahai
Ada ri\va) at ),angmcnvebutkan.bah\vaorang-orangberkatakepadanyasetelahitu.
'Kalaupun
KhalilahRasulullah. itl'lmalaharihampirterbit. Dia berkata. marahariitu rerbil.
'
toh ia lidak mendapalikita termasukorang-orangl.ang lalai.

22 Zadul-.11a'ad
ta ,//)114'/' .,/.'/ // Lx DlztD.t /t2p1/

' LteIduJl'tiu
JLurlEu.rad
n e r l a qE , t \ q e q ' n E t l euqE p q r q e q st E , { E , r uE t n l e p v t l l n j e , i u B u e lu i l a u r p
E t u e sq E I c r. n l n i L l e l e l a rsJ r p l a qB , { u E u eS l u r t u : } n u r l a qu u u n t u n . l
.r,.II Pf,Uqtxe|'r|
n IlJd
lu p rl en pcl 3r.rr':,iueeJeq eped ,. tlpwDL!1 lnl Dt nuDqqD[ DurtLlDl lb-.cJeqtp
qaloq)eptl lletu'e iuunpal e:etuerp ueerequndr-urq3uarLl qaloqIBprl_
,, t[itd tt1o8asn7y-Inq run:1qqnyqD vn;{.,
u e l d e : n 3 u a u n e r1 o qr p e fq a l o qn e l y
,, tfttd n1oBa"- n14--tEDq uDp ,tunl qqDA tDtp/l/1,,
' u u l d e r n i u a r un e r l a q
e ) E r u ' . n I n l u e p t t l S u e qq e l a l e s
snrnl uep 1eia1r.rrp.raq ueeppaltuelepqpns.ruueq-Jeueq ncrlaqeIrI
, p n l n su c p . n ) n r l p e s , { u 8 u n 3 3 u n3du e ; n 1
u e l l e i a u a r " ul e p r l 3 u u : o a s ars8 u l a su u s e l u q a q t pu e ) B
'tur I p p l t l e l u q sn l B n S ! .
; e qF u e l u e e l pqesleq n E r l a B . p n l nesn pe . r e l ulen p n p t e e su E p. n l n l l l u p
l l l S u e ql E s ss n - r nul E e p p a[l u D I p p s e r l u e u anse r l : q3 u n 3 3 u n d3 u e 1 n 1
,, ot1,1-tIntuawBunI Suruo nBuapuau qDIb,,,
'uB)dtnSuautp.,{eras'ueSuer
e n p a l l e l S u e i u a u i l r q u e s1 r 1 3 u u q n e r l a qn t r q e l a t a s. u e l e u rt e l e q su e l e f
-:aBueuleesnerlaqr:epuellefe,trr:rprur :rq1e.ta1Eue,{ ueeceq-uueceg
,, nN-DpDort )tnpuu DI
-tpnu unp 3uo1tt1'4o1o'unlnqrPuad'unto8uapua4ttp qotsndn1a
ryt1
-opodatl untataq n:1onq-npodasl ',filnt nlD nn-Dpodal 'qo11yotr,,
'ueldecnSuau eBnl-ner
1aqEuepeltal
,, luqtf uDp lDltDloru ntod otruqqnll qrsrdqnllD]t uDp rJtlsollDl/f,.
' u e l d e c n F u a un e r l a qe , { u . n 1 n l
u r e l e p3 u e p e 1 : a 1. u c e p e : 1u r i u
- a p e l u u E )r e n s a , ( u a u e p1 e ; e q u s e l S u e q u r r a . { u rnu e r l e q1 n [ u n 1 a . 1
' u p u r p u s su e pr u e l e t u l e l e q s
n11e,$ e p e du u l c i : a 1n e r l a qF u e i . r . ;
-rp:aqleese,{ueurel ueSuapeues e'rr1-e:r1 .n1n:eiueLuelBuepeyalrdrl eiu
- p n f n se l n dn 1 r 3 : q' q t q s ul e p J q n l n d a se l r l r s n u r
1 e q, n 1 n :e , ( u e u e1
., nID qDltulluwD |Dllb,
n{ 'nw-t IntI uoEuapuDp twnl qqny 'qn11yoI 'nn:1}uq rtnso4n1,1 .,
'ueldecnFuar"u ner1:qe{ue1e1epe unrueN
,, SunSooqoy;SuDl DlqqoII trnsnLlDr[,.
'ueIdBcnBuotunerlaq
3ueperya1.e.,(uuelluBuopuau elnd qepr:
uepe1eda1 uelqepueJauIpprl 'snJnl'uelSuefueu:uruep3un33unduel6ueq
-ueFuau'3unqtue1r:epue3ueienpsquelqnufuaur,e,{uue:a13uocu:ru rsrs.,c
r u l e pl n l n l e n p 3 Ir p u e 1 1 e 1 a 1urcpS u cIl u d e l r t E n p J ) . n l n r ) n l u n r r q ) e u a q
,eJequlaluresnqcla}as
ltques e.{uueiuelenpal 1e13ue3uaunetlaq
(nInU usp f!I8uBg uBp .n{ng usEuusr1ulau duunlunl
" WahaiRabbkami,bagi-Musegalupuj i, sepenuhlangit danscpenuh
bumi,seperuhapayang ada di antara kecluanyo .sertasepenuh alta
sajayang Engkaukehendakidori sesuatusetelahitu. Engkauadalah
Dzatyang layakntenerimapujiun danpengogungun.Tidakatla satu
ptmyangntenghalongiapayangtelahEngkauberikan,dan tidakada
yangdapatntemberikonapopunyangtclcthEngkauktlongi sertatidak
akonbergunakekayaanorangyongkayadi si.si-Mu. "
Ada pulariwayat)'angshahihdariRasulullah AIoihi vu
Shallallcthu
Sa//anr,bahu'abeliaupernahmengucapkan.
"YuAIlah,bersihkanlahakudari kesulahan-kesalnhanku denganai',
esdane nftun. Cucilah akudari dosa-dosu dun kesakltun-kesolahun-
ku, .sebctgaintanakain putih l,ang dicuci tlori kotoran..Jauhkanlah
antara diriku dan kesalahan- ke.salahanktt sebagaintunu Engkuu
iauhkanantaratimur dan barat. "
Muslimrneriwayatkan dariAnas,dia berkata. "JikaRasulullah
Sftal-
'Sani'allahu
IollohuAlaihi wa Sallammengucapkan, liman hamidahu',
makabeliaudalamkeadaan berdiri,hinggakamiberkata, 'Beliaudiamuntuk
beberapa saat'.Kemudianbeliausujud,dudukdi antarakeduasujud.sehing-
ga kamiberkata,'Beliau diamuntukbeberapa saat'."
BegitulahtuntunanNabi Shallallahu AIaihiv,aSallarrketikarnelak-
sanakan ruku'dansaatbangkitdariruku'.Memendekkan duarukunini
rurerupakan kebiasaan paragubernurBaniUmayyah,hinggamemunculkan
anggapan bahwayangdemikianitu termasuk As-Sunnah.

Sujud dan Duduk di antara Dua Sujud


Kemudian beliaubertakbir danmerunduk untukmelakukan sujud.
tanpamengangkat keduatangan.Beliaumeletakkan kedualututterlebil,
dahuluIaludisusuldengankeduatelapaktangan,kemudian meletakkan
keningdanhidungdi ternpat sujud.Inilahyangshahih. Bagianyangpaling
dekatdengantanahdiletakkan lebihdahulu,danketikabangkit,makayang
palingjauh daritanahdiangkat lebihdahulu, ataukepalalebihdahulu,lalu
keduatangan, IalukeduaIutut.Inilahkebalikandariapayangdilakukan onta
saatbangkit.Beliaumelarang penyerupaan denganbinatang saatshalat.
Beliaumelarang turunke bawahsepertimenderurnnva onta.melarang
mcnolehsepeftimenolehnya burunggagak,melarangmengangkat tangan
saatsalarrsepertiekorkuda.
Beliausujuddengan urenempelkan keningdanhidung,tidakmeng-
halanginya dengan kainsorban. Beliaulebihseringsujuddi atastanah.juga
pernahsujuddi atasair.d i atastanahliat,tikarkecilyangterbuatdaripelepah
korrna.di atastikaryangdibuatuntukshalatdandi ataskulityangsudah
disamak.
24 Zadul-l.ta'ad
gz /tr/t4//- t 1 1/DxDl,2?2.1.11)/4./

,, r)tz,)1n\D LlDlt.taq
uDpryD qDl
-bltlluttt'tryt)qDldDln) 'nlD qnlttDutLlDr 'tDlEDqqDlutldnDqD D){,,
V
'opuEIdeJnBuau uBp'uef
uI)eraSSLreu 'lnlnlselerpEppueEurl3unfnlnlnl enpa)selErpueFuEl
Iuprl
enpaluellslalatu'ueue)tlel uBIIBS3uarLl ,,iuselB rpInpnp ueputl tIe\
uelSuEluaq uaLu '{sottt! uerpnual 'ueFuel enpal
4npnp telSue8uagr edurt
JrqleluelduJnFuau lrqueseledaltelSupSuaunErJeq uetpnule)
,, unt1o4 8nq uotllnE {p tlntun sDtuod qtqalor r uqn8&unsag,,
'epqesreq e,{wes.pn[ns
uepeoptaqLle;epqnSSuns-qn33uns.laq lntun ue{r{eluuouaur nerleg
,, nn18ug uwlas qo11 npu18uotnt1qo11 nmlBug,uoy
-1odwo1n:1 3ttnf,uop uoyttrunqutasnl Suol uo4tt44onqBun{ odo uop
unynpqoptt:18unt odnn:18oqqnpundun'qn11y n1 nlurp npotlopnn1r
nnuas uDp nluonfn8uasa4uDpnluDtlDlDs!'ttlDpuDJuop nquo7nti
-Suttsaqnq8nq qoltundruoqD D;t n4o npoduopoturnLlola\uatu
v
qtqal nm18ugSun{ und odn uop 'DluDSn-o1 uDpp nluDqtqal-L[rqapl
'ryuoqopoq n1tSoq
!'Dpoqopsa4-uDtlnlosay qnltundtuo'qqlVotr,,
'uuldecnFuauqeurade8nfnerlag
,, ttunqutasLa13unI uoptloduol Suo{'nq1n 8uo{uop pnn Suoi.tos
-aq3un{ unpycaqSuoI'nyosopnnruasnpSoqqnltundwo'qo11V otr,,
'ueldecnFuaru qeu:adeBnfnerleg
.,'ofitcuadqoq-tlDqasqD y rrn
-snqoTy'or{uuoloqr uopuotoguapuad qolaqtuaw,otutlnluaqw aw
13uad
uop ut4oldtcuawBuot Tnzqopodatlpn fnsnqqofon,utp tlotsndnyon2,,g
-opodatl'unwuaqnqo nyJ-opodal'pn[nsn4nnVy-opodatl ,qo11y otr,,
'e,{upnfns urelepueldecnBuatu qeu.radeBnfnerlag
,, lLtqtf uDplmlrDlountod o[uqqoy qtsraqDqDl{uDprl1sDqDW,,
'ue>ldecnSueru ner1aq3uepe1:01
'qo11y
,, n1nqoltundwo
n,{'nyi-tfntluo8uapuDptulm!qqoy 'qo11n otr'no13u7tcnsoqoTy,,
'uelducnBuaru nelleqSuBpellaJ
,, t33urpr1o1y 8uDf,nyqqof,nnsDqDW,.
'ue4decnFuaur
nerloqn1 pnlnsureleq 'rue33ue33uar.u e1nd1epr1uep e,{uuel8ue88uereu ryp
-rl unuuur:ef-r.tef ueprydelalelnqtueru 'lelqrl qBrBal eXur:ef 3un[n-3un[n
ueldepeq8ueur 'e,(upnfns ruelepsn:n1 'Sunprq uuplepundue8uop relelasue1
-1e1a1rp ue8uelledelalenpay qrlnd3ue{nerleqlerlal lrlnqleqrpeleFFurqa_-
'e.,{uue1:eqaJau uepSunqruel r:epue8uelenpaluelqne[uaur .qeue1 ueiu:p
spral-selole(uSunptquep8urua1uelladrueuaru nerlaqpnfnse1r1
Hudzaifalrmenyebutkan dariRasulullahShallallahuAlaihi waSallam'
bahwabeliaumengucapkan doa,
"YaAtlah, ampunilahaku,ampunilahaku."
Kemudianbeliaubangkitdenganujungkaki dan lututnya,bertumpu
padakeduapahanya. Jikasudahbangkit,beliaulangsungmemulaibacaan
dantidakdiamseperti yangdilakukan setelah takbiratul-ihram. Beliaushalat
padarakaatkeduaseperti yangdilakukan padarakaatpertama, kecualiempat
hal:Diam.bacaanistiftah,takbiratul-ihram dan memanjangkannya
Saatdudukuntuktasyahhud, beliaumeletakkan tangankiri di ataspaha
kiri darrnreletakkan tangankanandi atas paha kanan pula,menunjukdengan
j aritelurrjLrk.r angtidakmeluruskannya secara lculpatrg dantidakrnenegak-
kann)'a. tclapinrcnrbengkokkann) a scdik it. tidak menggerak-gerakkannl a.
pandangal matatertujukejari telunjukitu.mengembangkan jari-jaritangan
kifi (tidak tncnggenggam). Sifatduduktasl'ahhud sanra dengan saatduduk
antara duasuiud.Scdangkan haditslbnuz-Zubair yang dirirval'atkan Mus-
linr,bahuajikadudukdalamshalat. nrakakakikiri terletak di antara paha
danbetiskakiyangkanan, dilakukan padatasyahlrud akhir.Begitulah )'ang
senantiasa beliaulakukandalamtasyahhud akhir.danbeliaumeneajati parr
shahabat untukmengucaPkan,
''SalantseiahlerabagiAllah, shalcttdan halJtalyang baik Kesejah-
teraonb,:tgimuwahai nabidanrahmatAllah sertahat'akah-N1'a Solant
sejahteraataskamidanhambaJtontbu Allahyang shalih Aku bersaksi
bahv,aliddo lloh sehin Allah, 'tlttn aku bersaksibahu'aMtrhantntad
adolahhambadan rasul-NYa.
Beliaurremendekkan bacaantasyahhud ini, seakan-akan beliause-
dangdudukdi atasbatu yang panas.Tidak pernah d inukil darisatu liaditspun
bahwabeliaumengucapkan shalawat dansalamatasdiri dankerabat beliau'
tidak meurohon perlindungan dari adzab kubur,adzabJahannam. cobaan
liidupdanrnati.cobaan Al-MasihAd-Dajjal.')Boleh jadi olang ; arrgingin
rnengucapkatrtrya, karenadia rnemahanli dari keumuman yangdianjurkan
untukdiucapkan padatasyahhud akhir'
Kemudianbeliaubangkitsambilnrengttcapkan takbir'di atasujurrg
kaki.Sedangkan tangantetapberadadi atas lutut, bertumpu kepadapaha'
Di dalarnShahihMuslirn dansebag ianjalanriwayatAl-BukharY'dise-
butkanbahrvabeliaumengangkat keduatangandi tenrpatini. kernudiar
hanyarrelrbacaAl-Fatihahsaja.Tidakadasatttriu'ayatpunyangInen)'ebut-
kanbahwabeliaumembaca sesuatu setelah A l-Fatihahpadadualakaatyang
terakhir(untuksltalatyangempatrakaat)

'
Arlin\ r l)adal,rsrahhuda\valauu pedcneahrn-kafenrhal itu dibacahani a padaias)ahhud
aKlllr.

lo Zad u l-.lIa'ad
L' /aIz4'/r' 2/ ltD1/ D/t1:D.1 /L),.H1/

'snsnuv
qeqasEpeEUorIlll uelnldl nyrlrq 8up,(edprp]rl uedep.I nliru lnlun e,( eapluadr;uq
uclurl;unureu 8ur ( ulfqelatqenqasr{ qoloululnetF8 qnqnslvluqslrrs tppllrt nlr Icll !.

'(rI'uel) uep(nle) IuSSunl


Ieqep8d .eurBfuBlnq {ntuaqueleprurlslEqsuulep
uelduinrp8ue,{eop entuasSueluatnetlaqtJEpue1te,{e,tr r.rrp 3ue1
,, tn4o1aynn73u7Suni osop-osopdopotpalunundruouoqowaut
rulDuDp'rnqDt ! nn48ugSunI uoloqn[a1uop ny4-opndatl Sunpwpaq
nlo uop 'uttlDt l nnq8ugSuol uoqnqaynyJ-opodatluoqowau mlv
'n1'y-opoda4 nuaq Sunl qoprl uop rcnsSuot t1nt1 uoqowawnlv nn
-opodayqnquoBuapqDpDquaquDp pwsltuunqntrsuatu pdnp n&o nyl
-DpDdl uollolualunt1y4n[un1ad utnlopuoqn8iun"^a7 uopnVy-npndasl
uDsn)nwDlDpuDdDtall uoLlouraw mlDD(uqnSSultsas 'qDllv Df,,.
'n11a33ut1
,. rryDlz Lunppn46oq Llolryotpaq 1rldtual
ruo1opn18oq qo1uos18uodo1 'nlosop ntltSoqqnpundwo 'qD V D^1 ,.
,,'Suoytqunp nsoptnp n7y-opoda4 SutlputuaqnID 'qo V
otr rloutuop dnpryuoDqoruDp nn-opndaqSunpnltaq ntlV loftnq
-pnqtsorylv uDDpoBuop nya6-opodnl Sunpuqnq mlv tnEn! qDzpD
uop nVy-opodaTun8unpnlnd uoqoruaun:1ootruqnSSunsas 'qDllv Df,,,
'uIBlesurnl
-aqesrqle le,{frqetqepnses erqner1aq3ue,4 eop-eop ereluelp qellul
'efesu.reles nlesue8u
-ape,{ueqdnln: lpprl rpel'qetuals1r peqein I undrurde1'uoung-sywepp
ue>linqasrp 3ue.'(ruedasqeXsrVuepuuqrefe,nrrrp 3ue,{elndepy 1en11epr1
turle,(B,tru rdel rlelouaru eduelruelesr1e1nlesuelderniuaurnerlaqu,mqeq
ueltnqa,(uaru epy 'ueIn)eJnerlaqeserlueues
3ue,(1e,{e,nr: 3ue,{qelntlSaB
'urIrlEJaInlelueuelqerpaI tuplusueldecnSuau nerlaqurpnura)rlDlly
depeqBu:uueepealrueleprSel)eprt rt-re.raq'ruples qepnsEIr[ qellv dep
-eq8uaul3ue,( 1e1eqs 3uroueepealueiuoprenses rul1e11 uelqelur:adner1aq
Suei(qelnlrBaq uepteleqsteesueldecnlp'teleqsurBuoptrElreqSuei unun
rsJes Eop-eoCnerJaquBUnlunl 'urnuIeuIeJEd dupeqiuJrrl
)nseujel Iepll
nelu1e1q11 depeq8uaru ueSuap urEIEsqepnses eoq qeleqpejuepq.rrernH
nqv slrpetlruelepuellnqesrp8ue( rpedese,(uuelqelur:auratu nerlequel
-LJeBtuelesunlaqas:rq1e pnqqe,{sel pop
qelales ueldecnBu:ru nerlog
(. e8eluad rluduelrp
?slq3ue,{qeleoqereaI qelouaunBrloqruodos 'uE)n)eJtp snJeueru-snJa}
Suufueeserqa>1ue1edruaru uelnq uepnlueuolqeqaseueJe)ue)n>lelrp nlr tdel
'e.{uue>Inleloru qeu:adnerlaqSueuol/r\tr
.. Eqr.ueq
lEleqsuEpue}e,{suelnlelrp
8ue.,{ ue:eqrues qelpeqalouot{.,'qe,trefuotrr nerleqE)etylur leq uele,{u
-?ueu3uB,{Sueroasas eppmqeq'uellnqasrp ,{teqlng-lVliiyrryS'ruEJ?p rC
'telpqsnlIE^\epedqa;ouaru uelqaloquaru3ue,{ueunlunl }epll ppe
dalarnriwayatAl-lmam Ahnad danAhlus-Sanan disebutkandari hadits
Tsauban. dariNabi Shallollahu Alaihi va Sallatn, "Seseorang tidak boleh
rrengimamisuatukaum.lalu dia mengkhususkan doabagidirinyasendiri
tanpamereka.Jikadiamelakukannya. berartidia telah mengkhianati Inere-
ka."Sementara lbnuKhuzaimah menyebutkan di dalamS/raftlft-nya. dandia
menyebutkan doayangdibacaRasu lullah Shallallahu Alaihi u'aSalkun."Ya
Allah.jauhkan lahantara dirikudankesalahan-kesalahanku...." Di sinidise-
butkanlafazh tunggal. yangberarti untukdiribeliau sendiriN4aka haditsini
sudahcukupuntukrrenlangkalhaditsmaudhu'di atas.Sava.jltga rrendengar
Syaikhul-lslarr lbnuTaimilahberkata. "Menuruthematsa)a.haditsl ang
nrcnlebutkan dtravangdibacaimanlsemacan] ini sudalltertuju Lrntuk dirinla
danjLrga untukmaknrurn. Merckabersekutu di dalamnl a' scperti halnla doa
qunulataulain-lainnl'a.
Beliaurnenekutkan kepaladalamshalat.'r Halini disebutkan Ahrnad
dalanrri\vayatn)'a.Seurentara tatkala tasl-ahhud pandangan beliarr tidaklcbih
dariujungtelunjuknya. AllahtclaliIncnjadikan kcsenangan dankenikrnatan
beliauada dalarl slralat.
Llcliau pcrnah bcrsabda kepada Bilal. "Hai Bilal,
buatlahkarniberistirahat dengan shalat "
Suatukali beliausudah tnemulai shalatdan bermaksud hendakmeman-
.jangkannya.Tapitiba-tiba terdengar suara tangis bayi. Maka beliarr mcnten-
dekkannya. karenakhawatirakatrtlerisaukanhatiibubayitersebut. Ketika
sedangmengerjakan shalat fardhu beliau juga pernah menggendong
Urnamah bintiAbul-Ash. cucubeliauatauputriZainab. Jikaberdiri,beliau
nrenggendongnya, danketikaruku atausujud,beliaumeletakkannya. Al-
HasandanAl-Husairrjuga pernahrnendekati beliau ketika sedang shalat,lalu
naikkeataspunggung beliau.Saatitubeliaumemanjangkan sujudnya,karena
khawatirakanmenjatuhkan salah seorang diantara keduanya Ketikabeliau
sedang shalat.Aisyahdatang. Makabeliauberjalan. membukakan pintu'lalu
beliaukembalilagiketempatshalatnya lagi.Beliaumenjawab salamdengan
ketikasedang
is1'arat shalat,sepe11i yangdiriwayatkan dariJabir, Anas,Shu-
haib.Abdtrllahbin UmardanAbdullahbin Mas'udRadhiyallahu Anhtm'
TentanghaditsAbu Ghathafan dari Abu Hurairah Radhiyallahu Anhu, dari
NabiShatlattcthu Alaihi vu SaLkm.beliaubersabda. "Siapa yang mernberi
isyaratdalamshalatnya' sehingga isi'arat itu bisa dipahami' lnaka hendaklah
diarnengulang lagishalatnya". adalahhaditsbatilseperti yangdikatakan Ad-
Daruquthny. Yangbenar,beliaupernahmemberiisyarat.
Terkadang beliaushalattanpamengenakan alaskaki' terkadang
nrengcnakannl'a. ilanbahkanbeliaumemerintahkan untukshalatdengan

.' beliautidak Iebihdari tcnrpii!sujud.1ii:lak nraladan liddk


menreianlkan
Artin\.r pandan!liln
pula ln.ndongaLka kepalakc langrt

28 Zadttl ltu'ad
6Z //u1t4/F /,/ xD11/4lt/: d /L./26/

LLrulus uE)lduJrl;uJrLr r{Eulednerlag |'rlulcsunleqes pnins sll.lErlotp l?Ietu


'rlr)n.r
) r ' l s u L U r a l q8 u c , (l u l e q su u l S u q - u u t 3 u q p u e l 3 B q ausr l u ; ; u r t e l
L t e l n
3 L r u ,e(d c r se , t q e qu u l l n d r u r s r lpe d e pr u r sl r s g t i c l s s u r n l a q 3 ps n f n sn r , : r 1 a c
'3uen r 1 3 u c i u , ( u 1 u e 1 ee:q p c b S u a uq u l : l : S
uuln)il:lrpuiurtsaLu8ue,(tue>
ludrua r.rep lecler enp ueltedepuaiu LIBIaIJs tEIEqsuuII33utuau >lefurutaq
quu:adnurlaqc,{ulBsDdnErIeqrlnlr Buaure>lar aru:eBu'euleie uueu:ndurasal
u e p t p u n r 8 u ql e u l r u u e e u r n d u r a s auqe l e d n l e u rn e r l a qu e r B l p l a )
,, tt:1o4nlunsllo8utoyow'otht1 nyn n:1r7ndnl nsrt.'n8nfSunl
trntln:1nttoturniinqasodnl Dt^rqSuDt( Dl''t)lqnInLtDLrrt1o1n.fuut1 nt1V,,
'epqsJaqnerlaqe,\\
-\eq'Lur)llDS D,tttLlrD lb' tlr.lDllDllDqS I lellnlnsBduep ueyle,ie,tr r.rrpqu1e1
pn!nSueunlunl
r,rrqus

'eiuurel-Lrrul e3nfuuppcurqVuE{lrrqplprur.tu.}.uf nqy rdul e,iu


-ue)te,(umuJru u;n l',izplrulU_tV 'pDusirtr\-lyLLtrlep rp uullnqJsrp' srunp
lu33uruau r8iurrl qnq nslBlqs nl{e,nepud lnunb pJBq[raut
uop ser]ueuas
LuDllns DnrtqtDlk, n\D DllD\sqellnlnseu,.elElleqIlp 'seuv uEp'seuv ulq
',r.ze1-:y.re1.up
.lqe;-rV lrep n<1yslrpcqSuuluJl .rnqf,s nt)c,r uepueleur
lltllE nlle^\ rusdas'eoP e,{uuu11nqe1rp nlluM-nlIEr\\ epudqelerueln1e1
I{uuq qrqalSuei rdul'elesqnqns]eJeqs n11e,uepede{ueqe,{uuelsnsnql
-3uau1eprleFnfnurleEtc,.*olqepnsn1reucruaqc1rfeiuuelleSSuruau uep
'euerucqrpelial upud snsnqle,{ueq Sueluel ner ueungunl -e{u
ler:s tnunb 1aq
-rf,uuauuupIul leqlr{nuaruueIEleun nlua1'e,{uue1n1e1aur leqeqeqs e:ed
uepnefIaqe,{uel)aS uDuns-snlqv UEI}e,(e,,rrurp
rur;eg . uelepe-eperp 3ue,i
qtprqq?lupenll..'uelete8uaur elalaruuIqpg s,iuueln)elaLu 3ue,{leqEq
-eqse:ede:eluurpundSuproes leJ'unuluur e:ed ruru.lErpuep elens uDISel
-rBuettrlrqruES,, lnpnq unrug[turpqDwlunqlly,, '. nInl uep utpleqqelatas
lnunbeopecequaunlelasnerleqlrqelsnu8ue,{nlensas slaf'nerlaq ueunl
-unlInsurraluelnqlnunbe)BqtuJrr: snreuau-snraJB{uue)eftaFuau rBel
'3ue1rq 'snsnql
IeprtnErIaqe)uu n1 qeqasr3elas uep qeqos-quqas epeeuelel
eJeqrprurlnunbsog .n)nJr.lelelas e.,(ulEdal'r3e1 e,{uue1n1e1atu )eprl nll
qeJalas uEp 'qnuad uelnqas euelaslnunbeoperequaurqeu.red nerlag
'nlr ulnlelatU nerlaq
I8q-lEr{ lenqu0ur
SuefsnsnqlqeqasepeeuarelrtuaqepJaq i)uqepJoq rsrSuuuaur qeu.rad'1e1eqs
elrlel dnrueur qeu:adnerlagr13ur,{ueru undela:auruSSurqas ':rqFur,(uau.
eIOJouJeBE ue8uelue8uap uaquarunErleq
lpreXsr nlpT leleqsSuepos nerleq
elrio{ nrloquedoprp le,t\allEpuaq3uu( 1rcalleue ederaqaq ?pV
'uslnIEl
nerlaq3ut:asqrqalrurrrqleralSueXrdul uereled:equa1enpuIua8uaur
3uepe1ral uep uereledlequal nlesueleuoEuaru ueBuapleleqsnerlaq
3uepe1:a1rpnqel Suero-3ue:o uu3uap 'r1e1seleueleuaEuaLu
epaqraq:e8e
setelah mengerjakan duarakaatpadashalatisya'ataumaghrib.Kemudian
beliauberbicara. Ketikaadashahabat yangmengingatkan, makabeliau
menyempurnakannya, mengucapkan salam,sujudlalu salarnlagi. Beliau
jugapernahmengakhiri shalatnya,kemudianpergi,padahalmasihadasatu
rakaatyangtersisa. MakaThalhahberkatakepadabeliau,"Engkaulupasatu
rakaat."BeliaukembaliIagikemasjid,menyuruh Bilalmenyerukan iqamah,
lalu shalatsaturakaatbersama orang-orang. Hal ini diriwayatkan Ahmad.
Beliaujugapcrnahshalatlimarakaatpadawaktushalatzuhur.Lalu orang-
orangmemberitahu beliau,"Engkautelahshalatlimarakaat."Makabeliau
sujud.Beliaujuga penrahmengerjakan shalatasharhanyadengan tigarakaat.
kemudian pulang masukrur.nah. Olang-orang mcngingatkan bcliau.Maka
beliaukeluarrumalr,shalatbersama merekasaturakaat,kemudiansalam,
sujud,Ialusalamlagi.Inilahyangdirirvayatkan daribeliau,yaituadalirna
tempat.
D i dalamlsft-Sftahihain,darihaditsAbdullahbin Buhainah, bahrva
RasuluflahSfial/aIlahuAlaihi v,aSa1larrpernahshalatduarakaatpadarvaktu
zhuhur,tidakdudukmclakukantasyahhud awal.Setelah rlenqadha'shalat-
nya,makabeliausujudduakali,kemudiansalam.Dalamriwal'atMuttafaq
Alaihi,disebutkan beliaumengucapkan takbiruntuksetiapsujud,dalam
posisiduduksebelum salam.
Rasulullah S&a//allahttAlaihi waSal/arzmengucapkan salanrsetelah
duarakaat, entahdalamshalat zuhuratauashar. Setelah itubeliauberbincang-
bincang.Kemudianbeliaumenyempurnakannya, melakukan duakali sujud
setelahsalamdanberbincang-bincang itu,mengucapkan takbirtatkala sujud
dantatkalabangkitdarisujud.
Suatukali beliaunrengucapkan salamlaluberanjak pergi.Padahal
nrasihadasaturakaatyangkelinggalan. ThalhahbinUbaidillahyangmenge-
tahuinya berkata kepadabeliau,"EngkauIupasaturakaat."Makabeliau
kembalilagi.rrasr-rk masjiddanmenyuruhBilal untukiqarnah, laluorang-
orangjugaikut rnengerjakan saturakaatyangketinggalan itu.
Beliaupernahshalat zuhurlirnarakaat.Laluadayangberkata di hadap-
anbeliau,"Apakalradatambahan dalamshalat?" Beliaubertanya, "Ada apa
memangnya?" Orang-orang menjawab, "Engkaushalatlirnarakaat."Maka
beliausujudduakali.HaditsMuttafaq Alaihi.
Inilahyangdiliu,ayatkan tentangkelalaian Rasulullah Shallallahu
ALaihiwa Sallamdalamshalat.yaituadadi limatempat.

Tuntunan Rasulullahdalam Dzikir SeusaiShalat dan Beberapa


NlasalahLainnya
rnatadalamshalat
N'lemejanrkan bukantcrmasukpetunjuli
beliau.Bah-
mcmakruhkannya.
karrAhmaddanlain-lainnva nrcrcka,
N'lenurutt nrentejatn-

30 Z0dul-,11a'ad
It l,/)/t?/.7rv..1 zDl/Dl,Dt/rd /t2/25r

'uedeJnue8uaprlelisnteresrdpuaSrp nlp['rlel eBrlqnlnd


?3rlrqlpt uepI Ie) eSllqnlnd3rtprulqel Iel eBrlqrllndeStlqrqst'nqprEJ
'r
l?leqsdcrlasresn:suuldecnSueu efulpun uuUnfueSucu nprJaB
,, no73u7 unlas qDI DqDIJ umlnq)p)Bualu
Suot(olnd nnt13u7uDpublnfqDpuawBuoi 4olnoq8ugDIDDpDdr.tDp
tntlola8uaruqrqal nn48ugBuot und odo uDpunlqtqafqtqaptl iuntr
Ddo'unplDdruDfi4 SuDIDdDuDpuotlotsoqo.nttl Suol DdD'unlrrylDtDI
8uo,{odo uDpuoynfiqDpry8uo( odn nt18oqqnpundtuD't4D1h, Df,,,
'uElesqElatas
?op ueldeinSuatrlesetqLuDllDS ottrtLItDlynqD Dnoqsqellnlnsede,rqeq
'nquyn4ollnhqprlrqrleqJnqV urqr1yr:epue11e,{e,truetu pnuCnqV
'(rur1sn11 ue)te^B,lrurC)
Dlns ,u{oq Suoto-8uoto undtlotlas 'o[N-Dpod
,, lDprt ! !DlDqtaq
sDllp!!DlptBuo['qnllv unps qDI DpDtJZDq SuDtuDt[nduDpDtun.rDl
'puqtu nt1,7-Bngotp-opodaqtloncal qDqurat{uaw 'qDllV
lzptt ltuDx
uop o{uBuoloptloncatlor{npuop uDtDmla4 DpDtJnly-tsts ry n,{nt18un(
8uolo uoo[ot1aytDD{unw]aqlDptt uDp 'uDLlD! nm18ugSuol odo uotl
-uaqruawpdnp 3un,4undBuntoasopottuDp'uDluaqnm!8u7yopuaq
8uo{ odo t8uoln4-Buoloq8uaw pdopBuor{untlSuntoasIDt'LlDttyDf,,,
(u:r1sn4uep.{:eq1ng-1yueltefe,rur() ., z/rr?sas
Dp8as sDiDosDmlragDtO uop 'unt[ttdo,(1t7-8Dq uDpUDD[DJa1 o,(N
-t8og ollg-8nq ryns1as opn4 8uotr 'DtDwas qo v utDlasqnq DpDrJ,,
'?ceqluor.u BsBrq nerl0q
nqprEJlpleqslesnderlas 3ue:e1e:ecese,{u:eurs uelJEruerugrfl uepllqlal
ueqeleute33urq'p,{uleleqs ledual rpepe:aqdela1nerlaqJe[eJ tplErlsrBsnaS
'ull aI nlel ueuel qere3I qalouaunerlequelss lees'ulel 8uE,{rsrseduel
rsrsnlespeduelsnsnqlSuauqBuradleprl nerlaqrlsedSuea r:r1uerSuq
ol dEpeqAuatu StrDpEryJ] uEpueuBluerSeq rprunuleu qerea) dpeqAuanl
nurleqSuepBlral ulltul?trl qelEaI depuq8uaru ledacJEdaJ nrlrq nlcl 'rul
lrllzp ueEJeq eurelss rln3a)llqrl qereal depeq8uJru lpplt nell:g
,, qDlnluadDqDnuDpSunEnDqDl{8uDf,fDzOnqolf nDI8u7 tJnsDqDN
'nl! uDtDLuDIas
!qDpry-trDpuDptDutDlas trdqmaclnol8u7 qo11yo1,,
'rrlrzpuIdB3nSuau nlel
'rlBIeBllreJq6rlsroeqtueut eserqnerleq'uelEs ue)deJn8uau qelataS
lel?qsur[epu?In,{snq1e1 e8eluaur qelepe
tuelep 3ue,{qeqeS uelqnqurp nlr e)tx 'r7,{un33u83
lsluqs Iolod Ipll Ieq
-3uau 8ue{ ntenses epee,{u}plqrIqrarpEuerel!uoln,{snq1a1 n33ue33ueru
esrqnlr Bleu elnqtllatuuESuap e)rfldeJ leqpJe8ue,{qulnllItrru'ueln.is
-nqqa1rSuu:nFuaru 'JeueqSupi ueIn,{snqIa\
Ieprteletuelnqtuau rBelas
uellnqtuluaor Esrqn1releurueluefauau ueSuap eua:eq'r:iuuelqaloquaur
8ue,{uinfepe rdel rpnqeaSuuo-3ue:ouueserqel lnsuuiel eluluuel
"TiadaIlcthselainAIlah semata,yang tiada sekutubagi-Nya.Bagi-
Nyakerajaandan bagr-Nyapulapujian, dan Dia Maha Berkuasaatas
segolosesualu."
IbnuHibbanmenyebutkan di dalamShahih-nya, dari Al-Haritsbin
Muslim,dia berkata, "Rasulullah,S, allallahuALaihiwa Sallambersabd
",Iika engkausudahmengerjokanshalat subuh,maka ucapkanlah
sebelumengkauberkata-kata,'YaAllah, lindungilahakudari neraka',
tujuhkoli.,likaengkaumeninggalpada hari itu, makaAllahmenetap
kanpembebasandari nerakabagimu.Danjika engkausudahmenger
jakan shalatmaghrib,makaucapkonlah sebelumenghtuberkata-kata
'Ya
Allah, lindungilahaku dari neraka',tuiuh kali. .Iika engkau
meninggalpatla malamitu, makaAllah menetapkankebebasan dari
nerakabagimu." (DiriwayatkanIbnuHibbandanAbu Daud).'r
An-Nasa'ymenyebutkan di dalamAs-Sunanul-Kabir. darihaditsAbu
Umamah,dia berkata,"RasulullahShallallahuAIaihi wa Sallambersabd
"Siapayang membacaayat Kursyseusaisetiapshalat wajib, makadia
tidak dihalangiuntukmasuksurgahinggadia meninggaldunia."
Jikashalatmenghadap kedinding,makabeliaumembuat jarakantara
diri beliaudandindingitu.yangbisadilaluiseekorkambingdanbeliautidak
jauh-jauhdaridindingitu. Beliaujugamemerintahkan untukmendekatka
pembatas yangdibuatdi hadapan tempatsujud.Jikabeliaushalatmenghada
ke arahtiang,tongkatataupohon,makabeliaumenyisihke sampingkanan
ataukirinya,dantidakmenjadikannya sebagaipenghalang kearahkiblat.Be-
liaupernah menancapkan tombakpendek padasaatmengadakan perjalana
danjuga saatmenetap, lalushalatke arahn,'"a,karenatombakitu dijadikan
sebagai pembatas. Beliaujugapemahmeletakkan pelanadi hadapan beliau
lalu beliaushalatke arahnya,yangjuga dimaksudkan sebagaipembatas
Beliaumemerintahkan agarorangyangsedangshalatmembuatpembatas
meskipun hanya dengananakpanahatautongkat.Jikatidakmendapatka
nya,makadiabisamembuat garisdi hadapannya di atastanah.Tapikalaupu
tidakmemaham i pembatas ini pun,shalattetapdianggap sah.Diriwayatka
secara shahih, bahwapernahadawanitayanglewatdi hadapan beliausewak
tu shalat,begitupulakeledaidananjingbewarnahitam.Beliaujugapernah
shalat, sementara Aisyahtidurdi hadapan beliau.Tapiseseorang diharamka
berlaludi hadapan orangyangsedangshalat.
RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallamsenantiasa memelihara
sepuluhrakaat(nafilah)saatmenetap. lnilahyangdikatakanUmarbin Al-
Khaththab. "Aku menghapal dariRasulullah SfrallallahuAlaihi wa Sallam

''
Di dalam isnadn!a adayang majhul. yang berarrihadits ini dha it'.
'ta
Zadul-llla'0d
t /2tul/L'7/?tD1//t/Df,/2o//2p&/

s r N ) l - l v l E l n su ) 0 L r r . ' u { u u n l u n u ue ed p t t r eu r p r ] l u a u.tJ e u r E u tleqas


u r ? ) i t s r s o dnr tpr t l t - r r lurL l c . l i l \. l u r l r cI u r , { s r j r ? p3 { u E J B q u r sU dU)rlrslJqrlra
i r r r , { L r n . l l e y - 1 yt e : n se u e r L r r c i l q : s . n r L r11rr, r r , (rs: c p e , ( u e : t : q u l : rudu y q r s
- , r J C l L r r3auLeU, { ' e , { 5 1 - . e t u s e u e p
t p , J t s . q e 1i;uye l u a l u e : e q e 8 u aude l t c l n : a u r
r u r n u rs E p l l l - l V t e J n S ) n l q l e u t 3 u e 1 u eu1e : e q c 8 u J du p ' E ,
'btlErJ)SuDluJl N_lEIts-llllrs
rur';p .eurseSueluat ue.reqeBuag :rLrElrruenpeppur::uqcf;uad
LrulSuepa5ut:qaloquraduep uuiue;e1'qe1ul:a.1 :rLru:eur eBrlcpl:ur?dsleLrJ
' u e " r u q e S u cude p
u e d c l a u : de p e d_ r e s r 1 : aBq. ( u r t u l. u p . r n O _ 1 yn B r l . r a d o
r e L u B , { u oruurt s e l q ) J - l Vl z l n s n l r c u e J D )
l r . r r f s u r p l e s e sF u c i (u e i u o l o i
u r e c e u rr e S e q r e qu c l s e l e l u a u r3 u u , {n u r ; r p r q n e l u u u n d u r q u e l c d r r : : r u
r u r c n u r a s u u 8 L r e . r n l :u1c ) t J e u a u.t, a u e , { . u e e u : n d u r aes;ael? a su r : d c l o u e d
'ueiurpueluepur,:edn:a,{uad .ueeuresal
Sunpue3uaur uulrleuau .3unluuitaq
l e d u r o lr c S e q c sq e l l V u e u p u r e q a u l e p u e e , { e 1 a 1 e e s e a lu u e u : n d u r a s a l
. u
t u u l : e q u r e 8 S u cyun l u n l u d c q u e p l E U eu e ) r J e u a u.ru n de d u
)ntuoq utelEp
uenlnlas.tadur:1rluueur 3ue,{'qe11ydeprq.ralucldelallp sn:uqBuci uces::1
SunpueSuau',,.n"-aoqnTy iiunl qD V rlDtDr(f, 'LlDlut)lt)JDX,,.qs
' u e n l i r lu c p q E p r I e llV uBrrurC
p t q n e t ' ) ? p u J q a l u e p l e J u . B n rp t q n e l , J e u r uu E pn L r r l l
p r q n e lu n d u r q 8 u o u r u r l e r n se n p a >F1u e , { . s E l r 1 1 I - u l Ve p u n r U B ) _ l Vt ? . n s
uuSuaprurle1eqsenptrrqluSuaurnetleqnlr eualu) .qe,(rurrelnuql ue:nlnuad
t n r n u a u tq e l n t r S a g' 1 e u r ed n l n u e dE u e q u e l : a dr p e l u e u B r u e , { . r r 1 rl,E
t rl E q s
u e 8 u e p ' J e u tu e e e ; n u l : a dS u z q r u e ; : erdp e f u a u3 u e . {q n q n su n l a q a sl e l e q s
eretuelun{ qrqcJSueXeueul .tudppuedepaq:eqEurles
,uqebnj u.ru6

uuue;er:ed
urelep
leuns ."i:HHi,ii11";
ue1er.r"t":1,ff[:lli":,
releqs
quu:ad1epr1 ueuelel.led uulep e1r1a1undneurdelaueurBuepese1e1]et
'.rr1r,n lreq
1 e 1 e qesl n dn l r B s q e 1 1 e 3 3 un1e1rl a q q e u : a dl e p r l : r d u r e qi u e , ( , q n q n s
' u
s e r e l l e 8 u e sn e r ; a g. p r f s e urrp u , { u L r e l e l
u i n l c q a st e l e q sE r e L l r l e u a tttrrr e l E p
-leSuarunel
Ieqe,trqqnetlequup Jllnurp qeurodlptt I IuIoseuES .qr.rq8eu_
t e u n sl e l e q sr 8 e l q r q a l : e 1, q e u n r u t e l e pr p r u r n ^ \ , r q l e lu e p l u u n st B I B q s
upqnrnfesal uelef:a8uauruo DSDtArqnlv nqD DlDtlS qellnlnse1
'qrte,treJ
leuns ueludn:atu uulnq
uep ue.rnfucre8eqas:epalasn1rqr:q8eul txnlaqeslee)Er enp telpqs .r"ueq
3ue,(ledepuadrpel ueesurqalre8eqase,(uuBlrpefuatrt uEIeersnueuruE)ru
-r?,\\EqIrp Eu3lB)',.e,{ur1e puaq8uour3ue,{edersrfreg,,.ue11nqesrp ulc; uer;t-eq
r';pedrdel ,, q r.rqSeur LUnleqes tpelel enp uetlel qelteluqs,,.pqusreqnEtlaq
e.rqeq'qtqeqs le,{e,\\uepe'qr.rq8eurutnleqesleelel enp Buelual ..rnqnqz
qelalas1eu1e:ledua uele[eSuourner;aq3uepe1:alrdeJ .lBIeq\^ uslEIeEuau
3ue:e;rpe,{u.reuaqas 3ue,{nt>le,ll.:uqselelEqsqelelase,{u,eqpebBueur nerleq
cIErx'lnqnqz qElataslEeIel enpuelel:eBuau uele3Burla)nEl eltla) .qnq
Iaq
-ns urnleqastElel Enpuep
,e,{srqelalas1ee1erenp.qr:q8eruqel"tostp)El
enp'lnqntlz rlslelcsleelEr enp'lnqnqz unleqos lBEle: eng :1ee1e:qnlndas
lnen)amaisepertiga Al-Qur'an,sedangkan suratAl-Kafirunmen)'am
seperempat Al-Qur'an.Karenasyirikarnalitu lebihmendonrinasi jir.r
rnanusiauntukmengikutinafsu,dan banlak dilakukantnanusia,padah
merckamengetahui darnpaknya, makadisebutkan penegasan tcntanghalir
'Hai 'Karena
denganfirman Allah, " Katakanlah, orang-orangkafr'- it
surat Al-Kafirundan Al-lkhlas inijuga dibaca dalam dua rakaatthawa
karenahaji merupakan syiartauhid,sebagaimana keduanya dibacasa
memulai amalsiangharidanmengakhiri amalmalamhari.
S'lal/allahuAlaihiwaSal/ambiasaberbaring
Rasululfah padaIarnbu
kanansetelah shalatsunat fajar.
Ada dua golongan yang berbuat seca
dalanrhal ini. Adayangmewajibkannya
berlebih-lebihan darigolongan ah
zhahir,danadapulayangmemakruhkannya danbahkanrnenganggap
bid'dh.Malikdanlainnya mcngarnbiljalan tengah.Merekamembolehk
nyajikadimaksudkan untukmengistirahatkan badan,dannremakruhkan
j ika menganggap pelaksanaannya sebagaisunat.

Tuntunan Rasulullah tentang Shalat Malam


Orang-orang salafdan.jugakhalafsalingberbedapendapat, apak
shalatmalamitu wajib bagibeJiau ataukan tidak?Duagolongan sama-sa
berhujjahdenganfirman Allah, "Dan, pada sebagianmalamhari shalt
tahajjttdlahkamusebagaisuatuibadahtambahanbagimu." (Allsra' :79
Satugolongan mengatakan bahwaperintah dalamayatinijelasbuka
merupakan fardhu.Sedangkan lainnyamengatakan bahwaperintahshal
tahajjuddalamayatini kepadabeliausamadenganperintahdalamfirmar
Ny-a,"Hai orangyang berseLintut, bangunlah(untukshalat)di malamha
kecuolisedikit(daripadanya).(Al-Muzzamnril:| -2).Sementara
" tidakad
ayatlainyangmenghapusnya.
TentangfinnanAllah. " nofilatanlaka", sekalipun maksudnya adal
tathawwu'.bukanberartimerupakan pengkhususan shalatnafilahbagibe
liau.Yangdimaksudkan nafilahdalarnayatini adalahtambahan. Artiny
tahajjudNabiSla lLulluhuAlaihi wa SaLlammerupakan tanrbahan derajatda
pahala beliau.Karena itu adapengkhususan shalat
tahaijud bagi beliau.S
dangkan shalatmalambagrselainbeliauhukumnya mubahdanberfun
rrenghapus kesafahan.Setnentara dosaNabiShallallafut Alaihi wa Salla
yanglampau danyangmendatangtelah diampuni. Beliaushalat tnalarnata
tahajjuduntukmenarrbah ketinggian derajat, sedangkan selainbeliaumel
kukannyauntukrrenghapus dosadankesalahan.
Yangpasti,Nabi ShallalluhuAluihi u,aSallamtidak pernahmenin
galkanshalatmalam.baikselagin.renetap mauputt saatlnengadakan perjala
an.Jikabeliauketiduran atausedang sakit,makabeliaushalatdLra belasraka
padasianghari.IbnuTainriyahberkata, "Di siniterkandung dalilbahwarvit

34 Zadul-:lla'ad
9E /2,/141r't///.ux,/4/)0).//D./217
' u , { u l r p r e qL r p l S u c l i r c r L r':(uptl f s e r u
1 p )t e p ) e l s n p t u l e q sn E r l e qu E l p n r u o )
'uertt.tlr
lV lulnsI rt11u e33urqe.{u1n fuelas1e,{e-1e,(e ue11nfuelarunerlag
' ( 0 6 1: u E n r l
w),, lDlD.raq
SunI3uo.to-8uolo tinq opun1-opuo1pdopta1'Buors unp nolotu n,{ut1
-uo8.raq
41ts unp'tunq unp 3uq uonldtcuad utolnp o,fut1ttB\unsag,,
'1e,{eerequaul nutJaq
uptpnura) nqpn,tluep )B \\tslaq ,ue;eur un8ueq
n e r l e qu , r q B q ' n e t l a qq u r n lr p u i e l e u i e q e l p l u s , s 8 q q v n u q l u e ) D l e ) t p
'Lre1n1e1rp r:as
3ue( eueurre3eqas 3u qrqalru r unpal iue,{ uep,ue1n fuelal.raq
e:ecase,(uuelel:aiurul Suepey:a1uep .e.,(u1e1eqs e1a,(uaruner1:q Suepel
--ral rtrElerunlIE^\ r.repenpal qn.rcdeped
1oqo1.r:que ie e.(uese rq Bue,(
'ueluefure,{e eluns.reEuapuau .u,(uqepnsas
1o1o1 uqlla>1 un3ueq nerlrcl nely
n"te tunlcqaslpesedB.raqaq 'ureleruqeBual
eped1ede1 unFueqnerlag
' ( n 1 ru e r l r u r p 8 u e , (
u e l q e l u r : a u a u e i n I n e r l e q. q E J l e J nnHq v
rrupslrpequtle11.rllsntr{ uu1te.{e,nr:r6), .ue8ur:3ue{ 1ee1uenp ue3uap
IEInuaurn?rlaqeItrt 'r!EJerutelcqsueleftaiuau raDlpSD,xn!tDIl/ntlDllDl
-1rrySi qellnlnse6 e)tf,. 'etellaq etp'n4uV nqolloitqpny qe,(sry rreg
.'e,{u:npr1 1edua1urdu.reqSuaunErlaquErpnLua).leeler r.rteue npl
1ee1e:ludurale1eqsuelelra8uau nerlaqntl qEIalJsuElurplJrx'nltedural a>1
'.e,(sr
)ns?tr.tnerleqnlel 1e1eqs uele l:aSuau 1uptl ulDllDSDt^rLllDlynqt) Dl
'eu1taq nquy rtt1n11nfi1poy
1rryS qBIInlnse1 rlel-rle1aS., t1eKsry
'trlelui
Ie,r
epedue1n1c1rp SuuI 111eqs epas 'LuDlloS D,Atqnly n4nllDIlDL1S \ENUu:1eu
-es1e1rp SueK:t1r,u uep uelut leleqs3ue1ua1 ge,{e,nr: ede:aqaqqelru1
'lEleJ
leunsteleqs
nelerrtr,lrqEpnses 'pnlfequl
tpeleJ enp nete telEqsLUnloqas lEeIuJenp qelrUl
leleqsup8uoprrUasrpelrl'1ee1a seJequFrlnele.1ee1el slaqesLIclupE a/r/lr5'
DtfirqtDlv nqDnDUp{SlqcN uele[.re1rp3ue,{rueleu 1e1er1s ue8uelrg
., \nqns tDlDqsntTDlr
Sunpp runlaqasntLlr.tDIDqsqDpDlohay,, ,qefe6lnuqq uep r-ur1sn11 uclte,i
-e,lrr:rp3ue,{netlaqepqesqeleperEuaq3ue1 .ueqeualal iunpueBu
1e{ueq
-au euare) 'qeffnq ueqrpufrpsrq
leprl rur s]lpELL,rttt Ltt:Sut\utut D4t1:;:1
nnlo uoq 8odnpod n{uuosloftaBuduDtp LlDplt)pu l o:1ow nfuut:yohaBuaw
odnl or1tnD ).tl1ttr uoyoltaBuatupduas 1opt1unp .utptt-ratBun,i ntlntg..
'.{:pnq;-1y pr.ESnqv strpur1 up qufeyrlnuql uup pnuq nqy ue11e,ie,,nl:rp
SueKaolpg nr ry!Dly'nqDlpltotls tqell epqesueSuapeuerure3eqn1e'1
. . l n t \ \ l e l E t l s. e q p e bE p E
nlrod Ieprl eI?r.u'uIeueslElrpqepnsqnqns1?leqsuDpte,rol qepnsueleut
nqil,lr elr[ 8uersle1eqsdnlnuad rpefuaur8ue,{ qr:q8eru1e1eqs euerurui
-Eqas'LUelBu leleqsdnlnuadrpe[uauer:eie qelerlur Jr]r^\uaes)elrupnsIBu.l
euere) e.{uurel-ure1 uep .ebsrlsr1u1uqs 'eueq:aB .pr
1e1eqs [seur1e,{rqe11eleqs
rgadase{uuelnpnp:;4 e,{uueeuesleled ueleFFur;a1 elrt.eqprbrp n1.rad luprt
Kemudiankenrbali,lalu tidur hinggaterdengar
ruku' dansujudn.va. suara
dengkurannya.Kernudianbeliaubangunlagi danberbuatseperti pula itu
hinggatigakali. kemudianshalatrvitir tiga rakaat.Ketikaterdengar suara
adzan.beliaukeluaruntukshalatsubuhsambilmengucapkan doa'

.',.",.., | .,, :
" tt-y :" " ".",:"
\:- * '-F(: ly .;.d. G.s ,jf J J'*' r+ur
F\
"Gl;
"YaAIIah.iudikanlahdi hotikucahaya,di Iisankucahaya,jadikanlah
rlipentlengurankttcahayo,jadikanluh di penglihatanku cahaya'
jadikanlah dari depankucahaya'
iaiikanltttt dari belukangkucahaya'
jadikanluh dari ataskucahayadanjadikanlahdari bawahkucahaya'
|'a Atloh. berikonlahkepadakucahaya'" (DiriwayatkanMuslim)'
Witir yangbeliaulakukanadabeberapa macam,satudi antaranya
sepertiyang;itufurkan IbnuAbbasdi atas.Beliaupernahshalatmalamdela-
pun,uk"ot,t.ngucapkansalamdalamsetiapduarakaat, kemudian witir lima
rakaatsecaraberkelanjutan. tidak dudukkecualidi rakaat yang terakhir'
Beliaujugapcrnahwitir sembilanrakaatsecara berkelanjutan, tidakduduk
tecuatipadu rakaatkedelapan untukberdzikirkepada Allah,memuji dan
berdoa, kcmudian bangkittanpamengucapkan salam'kemudian shalatuntuk
rakaatkesernbilatr- kemudian dudukuntuktasyahhud' lalu mengucapka
salam.Setelah salarnbeliau rnasih mengerjakan duarakaatlagi Beliaujuga
pernahrnengerjakan witir tujuhrakaat. cara pelaksanaannya sepertisembilan
iakaatitu.dudukpadarakaatkeenarn tanpasalam.laluberdiriuntukmenger-
jakanrakaatketu.iuh, lalududuktasyahhud dansalam'Setelah itu beliau
mengerjakan shalatduarakaatsambilduduk Adakalanya beliau shalat dua
,okult iuo ,ok^ut,kemudianwitir tigarakaatsecara berkelanjutan' sebagai-
manayangdiriwayatkan AhmaddariAisyah'
Carabeliaumelaksanakan shalatmalamadatiga macam:Sambil
berdiri. danini 1'arrg palingscringdilakukan' sarrbilduduk,danadakalany
beliaumernbaca audut,.litu bacaannya
s"rrlOil tinggaI sedikitbeliauberdiri
danmenyelesaikan bacaannya' laltrrtrktr"D irirvayatkanbahwabeliaupernalr
shalatduarakaatselclahwitir, terkadang sarnbilduduk danterkadang
membaca sebagian sambilduduk.laluberdiriketikahendakruku' Di dalam
Al-Mu.snuddiscbutkan dari haditsAbu Umamah'bahwabeliaumembaca
suratAz-Zalzalah dansuratAl-Kafirun'
Sebagian orangadayangmenganggap nrusykilmasalah drtarakaa
setelah u,itirini. denganmenganggapnya bertcntangan dengansabdabeliau'

36 Zodul-ilIa'ad
Ll. lD//l/.f, 2:1/toxttlzuza/ /2/2../

tlnlD.tDquDltraqluaruSuotrnDlBuT tButlputl tlDI;iug 3untr3un.n uoy


-nut4liuatuostq8untrnpo t1np4n{uqniBntas 'n1y-utq snln uoydulalrp
iiuo,( npo t1npryuop unldopuan;iLtD{ nn:13ugotruqrESunsas'unqtlqal
noq8ug Suol odo uopqD[a4 uDp ]DlD4DltEutlputl 'un74otlrut1not13u7
8untr ntlo-odo LuolopnpSoq qnpLlt:ryraquDDsDnl l t.raqnoyBug Suoi
Sunto-8uolo ouotunBr:qasuoosntr! ! DID qDlInq'JDljlb uaq nt l3u7
liunr( 3un-to-Buo.toDuDLutDBDqar^ pgfn nsloqo1t..nq:1tt[un1aduatl noy
-3ug Eun( 3uo.to-But:.toouoLuu:3t;qas yn liotlad nsp qokraq'40 V nl,,
-<-,4 (,;--- . . -A(6^ r; --
f l|.1;-.-.
.'1. ..,,4-, .. | .-,t\,
'q*1
Cdc ,':
I
pf=--: C-;l

lirF*

: n l r e\
'.ulr,r urelepueldenn1 sn:eq Suei( ede.raqaq
nlrJeleBueLLt
LuDllDS Dr\
leur;e1
tlltDly nqD DllDqSr{EIInlnsed,,'?le1raq erp'ounquy nqn11n{tqpoAtly utq
upseIl-lV slrpequep ue)l,4e,ru.rLluoung-vqqy e8nlueppeuqV tdl
'qeuuns
-sV aI rlpqr.u3Iuepqeuuns-sVlrEp1e13ue:eq Suer('1nunb uelnIBlaurFuEi
qellpurne,{uBF[tnqn:qzpnsas undneru unlaqas'.lrtr,n
lnunb3uu1ua1wr77r
DM rqvly nqD DllrrySlq?N uep qrqeqs3ue,{le{e,nt:epulepq rdel
.. eXurunlrqos uelnq uep.nlnr r.lelatesqr1rdn1und:r1rblnunbe1e61 n1ru
r{slatrsqnqnstElEqs epedue1n1e1rp e,{uEq'1nunb3utuetuDllDSD.irltlnlf-
IL1DIIDllDr.!S
tqeNr:epte{e,ttrrenuasuep'.n{nrqulatas lnunbqrlruraru n1y..
'irlelraqpeuqV IdI unlaqes n1e1
rrlr,n utDllDSD,^tqnlf'
,nInr lnunb lepqs
nqD DllDqsqellnlnssue^\qeq'q,u) urq ,{eqn r.rep'qefe11nuql te,4e^\u
s]rper{ruelcpllBnJJI'lI,{l lelsqslupleptnunbqu.r3d nerleqe,nrqeq'&1r1p
ntt rqtDlytrqD D11l7{S qeJlnlnseU r:ep ue>1le,ic,trr.rrp
rlpurJd}eprJ
'du13ua1cd
uplednreu,(uqelatos tuelErenC tuleurleleqsdnlnuodru3rqasrrtr^\uef
'3uerstuleqsdntnu:dreieqcsqr:q8unr ie1eq5rrtr,\\
leleqsrdelSuolau einI
rurleelerenpeSSurqes quqSLu le1eqsrdeliualauSue,(qr:q3euqelotas
leunsp,(uleqruedes nlrqelales
ue)n1e1 nerlaq3ue,(lec1erEn6 urpuasr,rpraq
3ue{ qepeqtqelepeltr,tr'reueqSuEl uelqaloq,radrp E,(uqepnsas le)er
enpuDp'uerniuc r8Bqas'rrtr,r
uE;rrJpueleu lBleqsun{)u3uaut)nlun nerlaq
qelur:adr:rsleuarrElaroliyrltr,lrqelstestelqse{uuelqcloqr:drpu)sel
-ofuaru)nlun n1rlee1ercnpuelel:a8uaru ner1aqe,trqequelele3uau3ue{elnd
epv nll tBIBlenp r:e13urSu:ru ue13uepa5
1r1e1,1 .'eiuuele[:a-u:u urel
3ue:o3ue:eleur qeprle3nIrdeleiuueleftaFuaur 1epr1 nIV., 'B]BIraqpEu.lrlV
rurIErlurrlBC, rrerle)urletr-t
llprlsrqlE reBeqas rlrA\ lBluqsqpluBIlpEf,,
wahaiRabbkami dan EngkuuMahatinggi." (.DiriwayatkanAhmad.
AfTirmidzy, Abu Daud,An-Nasa'ydanlbnuMajah).'r
Al-BaihaqydanAn-Nasa'ymenarnbahi.
" Dan, tidak menjadimuliu orang YangEngkaumu.suhi. ""'
Abu DauddanAn-Nasa'-v meriwayatkan dari haditsUbaybin Ka'b
Radhiyallohu,1nfir;.dia berkata,"RasulullahS,&allallahu Alaihi wa Sallam
'la,
nrembaca dalamshalatrvitirsabblftismarabbikol-a danqulya ayyuhal-
kafirun,danqul huvallahuahad.Jikasudahmengucapkan shalat.beliau
rnengucapkan .;trhhunul-nrctl
i kiI -quddusliga kali. denganmcrnanjangkan
suarapadakaliketigadanlebihnyaring.Ad-Dafuquthny nrenambahi dengan
isnadyangshahih,Ruhbil-ntalu' ikati v'ar-ruh.
Rasulullah.511/1a llahuAlaihiwaSal/arrbiasamemotong bacaan dan
berhenti pada setiap a)at,sepefti.rlramdu lillahi rabbil-alamin,berhenti.Ar'
Rahmanir-rahint, nrzilkl_yaumrd-din,berhenti.
berhenti, danseterusnya. Ber-
hentipadasctiapayatadalahyangaf'dhal. Sementara sebagian qari' berhenti
'l
padabagianyangdikehendaki untukberhenti berdasarkan tujuan. apimeng-
ikutituntunan NabiShulLalLahu ALaihiwaSallamdanAs-Sunnah adalahlebih
utal1la.
Beliaubiasarrernbaca secaratartil. sehinggabacaan yangsudahpan-
'lerkadang
jangsemakin bertambah panjang. beliaumembaca satuayathing-
gawaktusubuh. Manusia salingberbeda pendapat,rnakayanglebihafdhal,
nrembaca secara tartilselringga hanyasedikitbacaannya, ataukah secara
cepatschingga banvak bacaanny'a? Adaduapendapat tentang masalah ini.
lbnuMas'ud.lbnLr j
.{bbasdan ugalain-lainnya berpendapat. bahwabacaan
secaratartil
dan melnahami bacaan adalahlebihafdhal,meskipun bacaan-
nyahanyasedikit. llal ini lebihbaikdaripada n.rembacasecara cepatdantan-
panrerenungi maknanva. sekalipun bacaannya banl'ak.Alasannya, karena
maksuddarinrernblca iru adalahtnemahami dannremikirkan scrtameng-
anralkannva. Serrentara membaca danmenghapalnya merupakan sarana
salafberkata.''Al-Qur'an turun
r:ntukmencapai rnaknanya. Makasebagian
untukdiamalkan. N4akajadikanlah bacaan Al-Qur'anitu untukmengamal-
kannya."KarenaituI'angdisebut ahliAl-Qur'anadalah1'angmengamal-
kannyadanmengarnalkan apayangdikandungnya. sekalipun mereka tidak
benar-benar nrerrghapalny'a. Sedangkan orangyang menghapalnya tidak
dan
rlengamalkan kandLtngannya, makasamasekalitidakdisebut ahliAl-Qur'an.
Masihmenurut golongan ini, imanadalah amalyang palingmulia.Se-
nrentaramemaharni dan mernikirkan kandungan Al-Qur'arrlah yangbisa

" Isnadnyashahihdan lbnu Hibbanjuganlenshahihkann)'a.


"'Tambahaninishahih.

38 Zadul-.lla od
6t /a/r4//.t2/1/221tD/)rt/2d/n/25/

'e,{ue8rsq qernur-qernur 3uE,{Iupnqedleqeq


uIe){epJetuattt ruodasenpslu8p'leqeu183ues 3ue{lepnqSueloas uEle)ap
-leuau rUodes eue ad8uE,{uEreqI'ueD B,{uue;uelrqlE,(uqqrqeleJEqtuoul
)eXuEq eleqedurlueuos ei{ulltu
lesaq qtqel upp l33url qrqal'uEtueqetUad
ruesrp u?pIluelErErasuee3eqsleqEd 'turqelBse|'U
Suulusl leuaqSueI
'uBecpq u?)Hu,{uequau eserq3ue.{Jeles Suplo
-3uao uep ure;t.{e,ru-lefe,rru )s,{uq qrseut u?p'leelel nls uelep qnln
Preces u,Jno-lVeieqtuatU qeuladu?JJVurqupl'usln'nltSutduestC
'(,{zprurll-lV ueIlBXe^l
-r;:q) ,, thn4 wos tuttuuoplntnq ryDSulDl{nrnq uDsltlo dq
tntru1
ntDSwtu wolltlo uoyolnBuaulopll nqV'odtztasSuor(unlnq ! LlnI
-ndasuoBuapunyopunS1odtlrp np unlroq ! nps o-totuauasunlnq !
nlnso,(ut8oqnlow 'L1o11y
qotry uopln.tnqntosDJDqruaru SuoI odntg,,

rf r.rr -.c '{15.


tn f.c '_n:
\/.t-,

:.c'.-: :.c
a '11
.
:.t1 -.. jirl- lff 1l r --::! t tr:-:t o-:/ r.e'rh
, . l. rr-' n
I I

'epqesr.qrrlr//rs'D.\ |qtDlYnqDllDllrrls'
qellnlnseu.r'Elltteq
erp'nquY
n4o11o{r4poy pn.set\ nuql sllpeqqelepe.{uqeflng1lpq qlqalEceqtuau
'ue>1e1e3uaru
lefueq e,trquq ,{ ge,{g-fsy uBIel-uulal slctuaures
'lrsq
rBede33urqtuXenles3ue1n-3ue;nFuatu nerloquellr.{gSuefued qeqruepeq
urleuas 8ueluudqepns8ue,{1e.rns redrues-reduegt,trnos o$ qnlv nqD Dl
-/prySlqENlnfunlad qllul ueueq?uadeduelleda: uup1e,{ueq8ue,{ue
-eceqrJoqrp 3uB,{3ue:oepedr:ep lreq qrqalpJBqueutlesurureqeruad r:aqrp
3ue,{3ue;oelndn1r8eg'uer.ur uaqrp)?prluntueuu,rn}-1yr:aqrp3ue,{f;uao
'ue
epudrrep lreq qrqel rn|-1y r:aqrp)eprluepuEuruaqrpSuei(3ua6
'ue :nf-1y rJoqrp 'leduraay'ueur
lepri unuieuuerurr:aqrp8ue{ iue.ro
uaqrpleprl unueuue,;n|-1y r:aqrpSueX8ue.ro'e8rle;usrurrltlnuou
leprle8nfuepue.rn}-lVrlqeuoJnq'enpa)erlnur3ur1udSuef3uc:on1re.i
'uu-.rn|-1y rlqe'eurupa6 :uu8uoloS ludruaepeersnueururlqueleC
'(mrISnt\uep
.{reqlng-1yue11e,{e,n,r:rq) ,, qndotruostuuopLunn7niunotl 'qnuoq
-toy rptadasun,tnfi1y ncoqruaru Zunt 7gfnunruSuotounourndtunta4 ,.

'epqesraqzrilrs'Dtt tqlDly nqDllDrrrrls'lqDNBIel\


'lueunrrrupulurlnnl '{nrnquep
Ireq 3ue:ouelnlelrp esrqrul ruades3ue,i
uleut 'rLueqeu.rJLU
eduelureqrucut:epol:se,(ueqelrf ucutrr.rp)qEnquiau
TerkadangRasulullahShallullohuAlaihi waSallammen)'embunyikan
bacaan padashalatrnalam.
danterkadang rnenyarinekannya.
Terkadangber-
diri lanradanterkadangsebentar.
Beliau.juga pernahshalat padasiang
sunat
maupunmalamhariketikabeliauberadadi ataspunggung hervanketikada-
lampcrjalanan. Bcliaumenrberiisyaratketikaruku'dansujud.denganlebih
menekurkan kepalaketikasujud.

Tuntunan Rasulullahtentrng Shalat Dhuha, Sujud Sy'ukur dan


Suiud Tilarvah
Al-Bukharl'meriwayatkan di dalamShuhih-nya, dariAisyah,dia
berkata, "Aku tidak pernah melihatRasulullah Stal/ailahtt Alaihiv,aSallant
s h a l adt h u h a S
. e k i r a n ybae l i a um e n g e r j a k a n n )t e
an, t ua k uj u g a a k a n
mengerjakannya.''
Al-Bukharl'nerirvayatkan dari lbnu Abi Laila,dia berkata. " Iak
seorang punyangmenyampaikan lraditskepadakami,bahwadia melihat
NabiShctllallahtt Alaihiwa Sallantmengerjakan shalatdhuhaselainUmmu
Hani'.Diaberkat a.''NabiShallallahu AIaihiv a Sollanrmasukkerumahnya
padawaktupenaklukan Makkah.Ileliaurnandilalushalatdelapan rakaat
Aku tidak pernah rnclihat shalat yarrg lebih cepat dari shalat beliau itu. Tapi
beliautetapmenlempurnakan ruku'dansLrjudnya."
Di dalanSiafilftMuslirndisebutkan dariAbdullahbin Syaqiq.dia
berkata. "Aku bertanya kepadaAisyah."ApakahRasulullah Shallallahu
,lluihi wa.Sa//zrm menger.lakan shalatdhuha?"Dia menjawab. "Tidak.
kecualijika beliaupulangsehabis keluardarirurnah."
Masihbanl,akriwayat-riwa.vat laindariparashahabat tentangshalat
dhuhayangdikerjakan Rasulullah.9allallahuAhihi vz Sa1larz. Tapibanyak
jugayangdha'if.terputus danbahkan maudhu'. Manusia berbeda pendapa
tentanghadits-hadits ini. Di antaramerekaadayangmenguatkan ri\\a\at
pelaksanaan shalatdhuha,yangdidukungbeberapa riwayat, yangjumlah
rakaatnya terkadang dua,empat,enamataudelapan rakaat.Lalumanayang
benar? Siapayanginginmengerjakannya, makadiabisamengerjakan dengan
berapapunrakaatyangdikehendakinya. duarakaathinggadelapanrakaat.
Ini adalahpendapat golonganpertama.Golongankedualebihme-
nguatkan tidak adanya pelaksaaan shalatdhuha.yangdidukungbeberapa
riwayatdanamalparashahabat. Al-Bukharymeriwayatkan dariIbnuUmar'.
bahwadia tidak pernah mengerjakan shalat dhuha, begitu pula Abu Bakar
danUmar.
Golonganketigamenganjurkan pelaksanaannya sesekali \\'aktu.Ini
salahsaturir.r,ayat dariAhmaddandikisahkan Ath-Thabrany darisegolonga
orang.

40 zo(lal-.llo'ad.
w /D,/./4/F-2rtm/D/ua2a//np1/

' u n q e lq n r n ln e l Et t l e u e
P r ! l 3 sr l B U t p E lr\p d e l e u a t tnl e r l s qq e l e t s s[ r e l s l .beb
I n s p u te r p l e l u a u o s
-r,{sul-lVuepbEIV-lV lernseped,arlpS D tlnly l1qDll141rryS
rqNrutsreq
pnlnsqeu.rad urpe,$qeq,qllelnH nqy r:epqrquqsleie^\u epeqeqes er{p
Jr
slrpeqqEleperure)ut 'qeurprt\ e1 qepurdqulalaslapuad FueAlerns-le.tns
epedpnlnstluu:adIeprl rJellnlns?U e,\\qeq'sqqVnuq-lslrpeqBuelual
'qepPles
le^e seloq?urrJuel
-ecequrauquu:aduDllDSDA qel1lnsEUe,\\qeq.qsv-lV
ryroly nqD DltDLlS
ulq ruV rrepuelte,{u,nr:au pne6 nqv .belV-lV uep bebrr(su1-1y ,rute11-uy
'peqs 'lrzuel ulftu
urEI.Jrlur.uBlp elllal pnfns:aqnerl3qE,r\qeq,wDIpS n^
tqrDltr/tlqDllnllDqsrqeN uep qtqeqsEre.asuelte,{E,tlrrrC.peuqy uup ,{.g
-e,{S-,(sVrrBpuel1e,,{u,nr.rrp 3ue,{qe1n1r3agurelesuep pnqqefselelnd 1epr1
'rurpnlnsrrep
1r18ueq EIrleI lrqleuaq nerIaqe^\qEquellnqasrplBprl
,. ot1tJ-uo1
-onqas1 unp nlnp un8ualt' n,{uun1nqr13uad unp untn7u apuarl 4nlaqLuatu
'n{uyn1uaquau 'or{uun:1n1dtcuaut pze
3un{ npodal pntns nqqnto1q,,

'--*r- ; -.+5' flT5- :<-rru i r *-'"-* : ,zJ o .'4 c; :6 a


"" ')'.' "c 'ot -:.'
"')'

'ueldecn8uaru nellaq
nlr e,(upnfns uelep 8ue,('pnfnsueprrqleueqeleu ,qepetes
leIE Ile,,rrelatr.
wDllDSDtA {tDIy nLIDttDoqs qevelr Ie,trqeq'qemelrlpnfnsSueluaJ
'qezpzps)-l q"tuelrsnhl
v
e,{uqnunqrel 3ue1ua1 :eqe1lud?pueru e1rta1pn[nsuplnlelatubrpprqS
-qsv rEIpBnqV D\\qquelrnq:,{uau rnqsuphlulq p!.pS. (.req1ng-1y re.i
-e^\rJureIepuullnqasrp 3ue,{eueure3eqas .qe11yeurrrelrpE,{uteqne} E,trqeq
'eJrqr.ueSreqeI ey1a1pnfns ue1n1e1eu
tedepuaul uBnf41e11urq q.e;
'qellv
epedollnIn,(slaqe,{e.ras pnlns:aq 'qe11y epedallnpLrnraur nerIaqeletu.utl
-e.rrqruefiSuau 3ue,(nlensasuelledEpuaLU anlpS DtrlqlDMnqDlpltL)qS \eN
e,4rfetllryq'nL1up,nqo1p:rtrypoy qeq eB nqV lrEp'1rrae.iy'l,1p'
uelp rpuD)le.i
-e,nr:rp3ue,(eueure8eq:s 'uellrlSurslalSuei e,{er.1eq epED{tleI nEtBul
-e:rqu:33uaru 3ue{leurlruue>lledepuatu rqr1a1nye,( .;n1nis pn[nsBuetuat
teqqeqs ereduepwDllDrD,hrynlVnqD DIpqSlqeNueunlr:nlundepy
'.eqnb fseu
PI
rBuelepueu e1r1aInuleunel nlunsrSunlunBuaul e1r1a1 neleuur3:adaq l:ep
eqrtelrtal neteqe)Iyl{uelnlleuaduEIn)ElJurlrseqlrqleustuele: uedel
'-apnltef 'urt41ogo,l tLInlrl nLlDllD]lDrySrqeNu")nIEItp 3ue,(rUadasntuaUar
qsqessuere)usletla)rp eqnqpleleqs 'ledepuadraq
lzdrua:1ue8uolog
Tuntunan RasulullahtentangShalatJum'at dan Keistimenaan Hari
Jum'at
DalamShahihMuslim disebutkan dariAbu HurarrahdanHudzaifah
RadhiyallahuAnhzrma, keduanyaberkata,"RasulullahShallullahuAlaihi va
Sa//anbersabda.
"Allah menyimpangkanorang-orangyang sebelumkita tlari hari
Jum'ot. Orang-orangYahudimempunyaihari Sabtu.Orang-orung
Nashoramempunyai hari Ahad.LaluAllahdatangkepadakita dengtn
menunjuki kitadenganhari Jum'at,lalu ntenjadikanhuriJum'ul,Sub-
tu danAhatl.Begitupula merekaakanmengikutikilapudahui kiantttt.
Kito adtlah kountterakhirdari pendudukdunfudan terdepan(mostrk
surga)pada hari kianat,l'ang ditetapkanbugimerekasebeltnnsemt.ru
makhluk."
Di dalanAl-I[usnaddan As-Sunan darihaditsAusbinAus.
disebutkan
dariNabiShallallahu Alaihi v'a Sallam.beliaubersabda,

Jl
'i.., .,
r".,* "i J-+;tJ)\ j-.
'.'2 ir,'r '
Li\l-a -;. rn .-r-+ 9r J'-J
. " i tr

, .ir 'i L.-i -Li


. a L----.J Ul )L"->: i D Lr Ji

" Di anttun hari-hari kolianyang paLingntuLiaadaluh hari 'Junt'ut l'u-


da hari itu Alluh nrcnt iplakan Adum,patlahuri itu diu dintatikan,putltr
hu'i iru diu tlitiup, puda hari itu sangkokaluditiup. |vlokaperbanyukluh
shuluttttt ttlusdi'iku poda hari iltt,karena shuLavutkulian okan dilunt-
' 'll/uhui
pttkkun kept uku tvereko berlonyu, RasulLrlluh,buguintu'
na shttluttat kumi ditantpukkan engkuu,
kepLtdu puduhul budan engkutt
"
teloh usung'l llaliau nteniawab, SesungguhnyaAllah menghurunt-
kun lunah unluk ntemakaniasadpura nabi. "
Di dalam.,/runlr\t-'f irmidzy disebutkandari lraditsAbu l-lurairah.dari
Nabi ShallullahuAlaihi wa Sallam, beliau bersabda,

- . , ' i , ' . . ur
.i a-,' ,. ,i. ,." i
.i;J\ ir- j a-cdJr " - ut q+ 1;i t+,';'.;lt
ir-
" Hari paling btrikyung di iolo*ryn ,tatahari tcrbit trlalah hari Jttm-
'at.
Podo hari itu Atlant diciplakan, padu hari itu diu dinasukkan ke

42 Zadttl-'1ftr'arl
et t/41.r4,/r./ xax,/rt/.u l12yr{/
uEereq pppduep lenl rlrqel'itlt,\\]EleqsuelBueslslsr.u
epedt.leplenl qtqal
'r)ezpqnlua,{uoru ualel nqpnMueqrle,\tolppduep q rqal
lun) uBIqEq
upue)lenlrpe{uueueslelad 8ue,i '1e.un1r:eqepedlpurltrlc}unad't
'le.unf
leleqseq 3ue1epeiuuee.raBasel
upplE,unf leleqsleesLrreurueFuap r,{uue1e>1apa1r:epSunlue3ral e8tns
Eleratu
lnsetrr uee:aEasaq uep e3:ns ueSuep e3:ns runq6ued uetelapa)
'ei(ur1eq
dnlnuau;uel qeJlV'e,{uuelqarua:au eua.reluu1;u33uruau
Surf ederse)er{ resJq3uryed 3ue,{ur;sn4 3ue:o-8ue:o uulndrunyad
ueledn:aru ueptenl 3ur1ed 8ue,{uelsl nqpleJqelepstB urnfteluqs
'le.unI
uqepDdrpel:ale3nfqa1o:ad e1a.rau.r
iue,( elunle)Enuiesnutlaqle^\el
terrq)Erp ueperunprp e.'{uluurn qalo.radrpSuui uelreqal durlascua:e1
'ure13ue,{uErlrlrlrunp 3ue,{ ue,\\eurlsraI te,(undLueul
1epr1 le.tunf
r:uqepcdle,,llslBrlsIul I ueq-r.lurl urdruruaduIednreLU llitrlnI rieq
uepplsnuet-rtenruasurdurrurad qelepenurlageirrr.req uielet-tl
eped,/r//rs
D,^tqtDlVtlLlDllDl7nry5
rqeSlepedalte,\\EIEqs EJquralu 1e,{uuq ue:nfuy 7
. n1 r:eq eped rpef:a1 uele 8ue,{ ede
iet.unuEIlpBulSuau Inlun te.trtnf ueq qnqns lleqsepedereqrprurlerns
cnpelt\'le tunfr:eqeped rpe[-ra1e,{ucntues 3ue.{'ersnueur uelndurnBuad
'1r13ueq.r:qr:equelnqa,{uad 'r.uepyueeldrruad lpadas'1e,un; r:eqepedlp
-fieluEIe8uu,(sdeueprpe[.ra1qeu:ad 3ue,{edeuele;ecrqruaur u,{uenpel
euaJel'letunf IJr{qnqnsleleqscpedrurlernsenpJequtJut ruDllDS Dttr
tlLlDllDlpqs
tr.ltDlV qBllnlnspUr. 'ete):aqqe.{rure.1nuq1
le.urnlr:zqzped
qnqnslpleqsepduesul-lVuppqepfS-sV ternsereqtueuresetqnullag I
:le.tunI
ueq l)rlrrurp3ue,{uesnsnqlelede:eqaq eleluptp qelru['qepeqr edJoqoq
ueSuap u,{uuelsnsnqlSuaru uepueltlntuetlr'rul lE ulnI r:equel8un3z
-3uau:1n1unurl7nSotf rylDlv nqD r/i r?S tqBNuunlunlueldruahl
. e{uepedaluell:JqtxrrxuEIEqEIIVuelurEl
-ou 'qllVepdaInlenses uorloureuuptlpqslp rturlsnhJ equeqrnualrp
teesnlespE nll ueq Dped ersnueu uep ul I rlence>1'leesnlesdepeq
lepll;ue{
-:a1iue.{eseua:e1'1q:a1r:eqeleur e33urqqnqnsn11e,,lr r:eplefas1e.run1 r:eq
Epedersnsroq uelutelaurelelau ue,raqundnlesepelepll eqrtteustl nll
uEqeped'erunpIeSSuruaur erpn1rr:eqeped'erur:alrp B,{uteqnEl nlrueqEpEd
'(lunq a1)ue-1un:ntrprpnlr ueqeped'ueleldrJrp tuepvnlr uer{Bped }e.tunf
ueqqlEpelrqletuuqeturE.{urrruleptpSue,{IleqBurledr:e11,,'
'qerrernHnqv uep ',DqiqrDAnW-lV uelep rp ue1te,{e,'nuau lllpt\
'lE.unf ueqqelPpu8q
.,"
-uequrdrurlued., 'qzu3e1 ueSuapuullnqeslplr./prl snry-ly wqpp tA
,, tD,unl rnq Dpodunslutolatu Suowpynpu
'DUDSttDp unl.rDnpltp
tDutDrI ttDr.luDp Dtp ntt uDq Dpod 'oBttts wolop
shalawatkepadaRasulullahShal1a11ahu Aloihiv'a Sallampadatasyahhud
akhir.
5. Memakaiwervangian padahariJum'atlebihbaikdaripada memakainya
padahari lain.
6. Bersirvak padahariJum'atjugalebihmuliadaripada bersirvak padahari
Iain.
7. Bersegera pergike masjid.
8. Banyaknrcndirikan shalatdanberdzikirkepada Allahsertamembaca Al-
Qur'anhingga imam datang.
9. Keharusan mendengat'kan khutbah..likatidak,makadisebut/agfta
Padahal siapa1-ang lrgla dianggapsepertitidakmengikutiJum'at
10. Membaca suratAl-Kahfi padahariJurr'atyang mempunyai l a-
keistirne
an tersendiri. sebagaitrana yang diriu'ayatkan AI-Hakim dan Al-Bai-
haqy,dari Nabi ShallallahuAlaihi u'aSallamdenganriwayatyang
shahih.
IL Tidakdimakruhkan shalatpadasaatnrataharibergeser daritengah ufuk
padahari-lum'at.Ini menurut pendapat Asy-Syafi'y dan merupakan
pilihanlbnuTaimiyah.
12. N4uslinr meriu'alatkandi dalamShuhih-nya. bahwaRasulullah Slal
lulLahtt Aluihiv'a5h11arn membaca suratAl-Jumu'ah danAl-Munafiqun
atauAl-Ghasyiyah pada shalatJum'at.
13. HariJurn'at adalah hari'id yangberulang kaliterjadi sckalidalam satu
nringgu. sebagainTana yang ditakhrij lbnu Majah dalihaditsAbu Luba-
bahbinAbdul-Mundzir dengan isnadhasan, bahwahariJum'atitulebih
agun*bagi Allahdaripeda Idul-.'\dhha.
14. [)ianjLrlkan menucnakan pakaianl angpalingbagus l]lenurutkcsanggup
anketikapcrgishalltJunr'at. scbagaitnana rirvayatAhrr.raddarihadits
AbuA1';-ub. dengalt isnadhasarr.
15. D ianjLLrkan untuknretnbcrs ihkanmas.jid danmembuatnva rvang i ketika
nrcndckati tengah hali,scperti yangdilakukan UmarbinAl-Khaththab
di MasiidNabaury di I\4adirrah.
16. Tidak d iperbolehkan bepergian padahari.lum'atkecLrali setelahmelak-
sanakan shalatJulr'at,)'aitusetclah masuk rvaktushalat.Jikabepergian
dilakLrkan sebelum masukrvaktushalat,makabanyakyangnrcrrperho-
Iehkan n-"-a,apalagi.iikauntukberjihadatauuntukkeperluan yangnyata'
17. Setiaplangkahkakiorangvangpergike shalatJum'atmengandung
pahala selama satutahun,lengkap dengan puasa danshalat malanrnya
18. l lari Jrrm'atadalahharidihapuskanrrla kesalahan-kesalahan hingga
.lurn'at berikutnya. scblgaitnana vangdiriwayatkan dalarn hadits shahih
dari ftasulullah5'/'rollaLLahtrAlailti tvuSallam-

44 Zedtrl-.lla'0d
9b /2/?1/./f'r2/?t2//2122/,td/:u/26.
' te.u.rnlEIeqs eped
I
ueulr uuSuep e,{u>lellle)ep SurledSuei(qelepen1rleusqe11yueiuap
elaraur.rltrBrptelap3ur1ed 3ue,(ederg eX51-riunfuniuarue1a:aru uep
EFrns rpe,(N-lle,\\e.reduedepeq rp urq ueqedueueuqellVnttupqeped '92
'I,{unq
-uas-rr(unquras e:ccasuelefrp urlqubepeqselp n1u1 'u,(uure1 neler1o-r
ruadas'rlerunirpepE8ue,{undEde 'te
erpelettl uInIlBIeqs a)
ltqureFuaur
t8:ad1n1un qunl ueplenlel qe.{luneJ nuqle)rf uleluulnq-ulnq rp
epedup eueln qrqal3ue(ueqpeureg r"ru;nq
epedqebepeqs ruadas 'ure1
t.req-rreq
epedr:up uee,llourrlsralre,4unduraur 1e.urn1r:eqepudqebepeqg's7.
'tE rrnI lleqs:1 r3:ade.re3
-os.raqqelerte.urnl r:eqe,{uueq.lnb eleur 'ueq.rnb ueqrlequra,{rrad epepr.
r.uplBpciclua[res 'n33urur nlesueJeppr. uzlednlau 6uu,(1u.rultf uel J ' t 7
'ueerunpal LretcrS:q rFue:nSu:Lu ucpqepeql
ue1n1e1ou 1e,{ueq )ntun ueq teSuqas te.unf upque4pefuauue:nfuy ' t T
'uErrJrueleltsu tueouupeM)el
lBIsu,\\'lEIaIe,{51-ueselequad uEpueesenlo)'qe11y ueq-r:eqSueluat
lerunuelle8urFu etLr'LUDIIDS D,trtqtDIVn7DlptpLlSrleIInlnsBU qelesu
uelrs>1es:aduaur'e,{p-qeiruepqz,t uelrsles:adrueu'qe1 1y uelSun8e
-.auaurucp rlrrruau1n1une(upnsleu 3ue.{qeqtnqlepee,{uurelep rq '27
'qelesrur efesnlue1 qe.,(eg11 nqp:e.;
ledepuad
qelupe e,{urunlnq e,mqeq uelele8uaur ',{,
SuB,{ UE{S-{sVllepuElrlEsr)rp
3ue{ ledepuad nlesrlencal'ulenqpreJqelepete.tunlteleqsB,trqeq
leledasunurlsn;,1 unE) ier{selelqsrlEnlol le.ulnIteleqsreue,,(uaur
8ue,{1e;eqs ntensdepeqrel ueuelauad pBlpprl. urel;ue,i qe eruef
tleqs uelp ppe Ieprl 3ue,{uesnsnqlaledelaqaque8uep'nqp.re.1
tEl?qsqnrnlasuepuelsnsnqlrp SueXle.unf lElEqs eptE.[unf uEqeped ' t z
'sAu
-ledeluedq 3ue1ua11e1edas 1epr1 8u"ro-3uelounLUN up)rtuaqrp nele
sndcqrp qEtuad Ieprl upnIJleqsnlatqrseurutlees e{uuaquau uele
erCE(elsru'r-lellV epedalnlensas uorlolueuurlsnhl pqueq3ue:oes nlr
leesnlesepele.rrnI ueq ep(l ' 0 ;
teesEpBdelrf Eue,{ 'eope,(uue11nqe1rp
'e,{ueur:lueur {e1SuerueuSuei(
1e
3ue.ro-3ue.lor:epuelueSurrrp qeptluEpelestpqeu:rd1epr1 1e,rnJ1er:eq
eped ueuuPqef rp qzpe qeqas lErrqlerp uelnq uEp prunp rp nleltrq
ruruerrqoSuad rgerag urel?ue,(rreq-ueq Epduep rur1e.urn1l:eq eped
trlrpasqrqel uettrueq 3ue,{SuelouEeleqrnpel ntlEua:e;queuueqele,,(u
-uu1:eqolrprSueluqSusru 3ue,{'ue)nIBIrp qepeqluepueleetal1e.,{ueq
rurr:equped3ue,{'qe11y rslsrp 3un3e3ur1ed 8ue.{r:equcledn:aru
te.urnIrreqeuere)'1e urnIr.leqrlpn:e1 r:eqderlasuelreqo]rprucuueqef '61
27. Asy-Syahid (yangmempersaksikan) sebagaimana yangdifirmankan
Allah adalahhariJum'at,sedangkan al-masyhud (yang dipersaksikan
adalahhariArafah.Begitulahpenafsiran dariAbu Hurairah.
28. Semua makhluk, baiklangit,bumi,gunung danlautan, menggigilketa
kutanpadahariJum'at,kecualijin danmanusia, sebagaimana yangdise-
butkandalamriwayatshahihdariAbu HurairahdanKa'b.
29. Allah menyimpan hari Jum'atbagiumatIslam,tidakmemberikanny
kepadasuatuumathinggaumatini muncul.sebagaimana yangtelah
disebutkandi atas.bahwaorang-orang Yahudimempunyaihari Sabtu
danorang-orang NasranimempunyaihariAhad.
30. HariJum'atmerupakan pilihanAllahdarihari-hari dalamsatuminggu
sebagaimana bulanRamadhan merupakan pilihan-Nya dalamsatutahun
danlailatul-qadar
merupakan pilihan-Nyadari seluruhmalam,danMak-
kah merupakan pilihan-Nya dari seluruh tempat di bumi,danMuham-
madShallallahu Alaihi wa Sallammerupakan pilihan-Nyadari semua
makhluk.
31. Ruhorang-orang yangadadi kuburdidekatkan, sehingga merekabisa
melihatsiapayang menziarahi mereka dan mengucapkan salam kepada
mereka.JadihariJum'atmerupakan haripertemuan antaraorangyang
sudah meninggaldan orangyang masih hidup. Jikatiba harikiamat. ma-
kayangterdahulu akanbertemu dengan yangkemudian. penghuni langit
bertemudenganpenghunibumi,yangzhalimbertemudenganorang
yangdizhalimi,mataharibertemudenganrembulan.
32. Dimakruhkan mengkhususkan puasapadahariJum'at.Ini merupaka
penegasan Ahmad.Sedangkan Malik danAbu Hanifahmemubahkan
nya,karena dalam hal ini hari
Jum'at tidakberbeda dengan hari-harilain.
Yangpasti,di dalamAsh-Shahihain disebutkan larangan pengkhususa
puasapadahariJum'at.
33.Hariberkumpulnya manusia lalumereka diingatkan tentang awalmula
penciptaan danharikembali kepada Allah, mereka diingatkan tentang
saatberkumpulpadaharikiamat.
Saatmen.varrpaikan khutbahJum'at,keduamatabeliaumemerah
suaranya emosinya
lantang, meningkat, seakan-akan beliausedang menyam
paikanperingatan kepada pasukan perang. Beliaubiasamemendekkan khut-
bahdan mernanjangkan shalat. Dalam khutbahnya itu beliau mengajarka
kaidah-kaidah Islarrkepada parashahabat dansvariatnva. menyampaik
perintahdan larangan kepada mereka jika ada sesuatu yangmemang
diperlukan.sebagaimana beliaumemerintahkan orang yang barumastt
masjidagar mendirikan shalat dua rakaat (tahiyatul-nrasjid). Jikameliha
merekasangatrlerrbutuhkanuluranbantuan. makabeliautlemerintahka

46 Zo.d:ul-t1h'ad
LV / DJ24Vtr 4.7 2tDx ttlDt Dal 12 /26.

e,{uuEBcBq 'rnqnqzlBlsqsue8ueppeqroqqnfAue,{rJrpuas I]rpraqlE!unf


lleqs'etuuelrplrlns uep qeual letue SueX qe[[nq uuledn:aru rul tc.ttlnf
telEqsIntun nlel:oqeBnlrnqnqz lelEqsIntun nIlJaq3ue,(enuras eSSurqas
'uellapuadrp3ue,{:nqnqz qelepenlr te.trrnflelqsE,rqeqqeiinq:eq
1e1eqs
'le tunf uJnlaqes leunsteleqsepeueleleSuaur SueX3ue:o-3uur6
'qopoquepqeuun5-syruaBuau
Iplt rlEl3seues3ue,{3ue'ro
-3ue;oquluperuruerlruap3uu1 telei enptsuns1lBqs uull.rpuaru)ntun
IrlSueqela:aruuezpelelrgrllalas e,nqeq uedeSSue epeurlSunureueuleSeq
e>1e11 rpe[.ra13ue.{qe1ru1n11e,tr epafepeuduelqeqtnql uelredurefuotu
Buns8uelunllog otxtqtDlynr.lDllDllDryS rqENBIetu'upzpe rssolas Ieltgqplates
qeqas t?.tunfunleqestunslleqs?psleprl'leleorpnlradSueI
..'efes1ee1erenplleqsnerleq'qunr lp elrl'uep'teeqe: ledua
]Bleqs nsrlaq eleur'prlseru lp lelqs nerlaq Ir[..'ele1:aq qe{rnrrel nuql
'1ee1e:1rdtu: qel.l3sleleqsuelef:a8uaur
ueBuap'te.r.unf lepuaqSuef3ue:o
nerlaqrdel qeunr rp leelpr enptelpqsuepqpunr lnsur
ue)rlelur.rautatrr
nrlaqtp.urnfteleqsuelel.ra8uaLu r?snasnerleqepeda>1 telep qrqalInlun
f;ue:o-3Lre:o
uelqelurJaulatrr nerIa[I leucbruelSuepueu:niu:ru 'tesalas
;e1tg
qepnse)rf Inpol qqlnqluclredue,{ucut lrp]aq nJel 'und edeuudecnepe
'urp
1cpr1uupueldecnFucueduel'qqlnqIEnperelueJetuaqas )npnpnl?l
-:aque8uopqeqtnqluelredureiuaunerlag urerpe33urq nlr uoqod3ue1eq
npr e1e11 'prlseu uzlep rp upe8uu,(Suuroenuras ie8uoprp psrq
{nlculatu Iaq
e,{usrBueluep 'srSueueu nlrrxro)uoqod3uteq e)eu '.requrur ayqepurd.raq
qepnsEIlto) uru:o13ue1eq epedal:epues;aq ueiuapqeqtnqluelred
-ue,{uauqeu:adnerleq'ntrreqrrtrtu Bpeiunlaqasue:elele8ttte.{undutau.
nerlaqrequrrlyJeqtunrJ Ileu unl:qas lrln-uolqenqoseped:1.repues:aq
ner1aqrdel'e,{uure1 nele3uepadSueiaruaru 1epltnerIaB e,{ureBeqasutel uep
rulnC 'uuldecnFuau.t ner;aq
leleqs'uEInlreqInpnp
..'uelnJrer.{ lEquDua)..
Suepeyale3Surqos 'uepallnlnuau't reSeq:eq ueltedruefuaut netlaq
Ieq
rised3ue1uefnqunlnt)?pll eurlnttluese1tf uefnquoqotueueopiaq uerlag
'eLuqeqlnql uelresalaiuarr ueprSel)lBunll'Jeqututrrepun:n1ue3uap utes
-nH-lv uBpuesEH-lvlniunusul Sue{nerlaquelenq;ad ryades'er(uueluulnd
-ureiu:urnerlaqrEsales qupnsIlf lncunureqtl-eqtl3ue,( uen;.rada1 upeel ri
qeqtnql3uolouraur nellog'ledrue1 rplnpnp eiuqn:niurLuuep3ue:o-3uei.'
rqelSue;aur uelel)aq3ue,iSuero3ue:e;aru nrleqquqlnqllaqluS
'qEqlnqI ueltedure,ru:ttt t.ttp
-raqnerloqlesales qepnsuezpu p1l[ uezpeuelSuepueuniuaru lelrB InpnP
uprpnua) urelusueldecniualuupe)srJureped:1qel-u,n qnlnlJsueldEP
-uq8ueru nurlaq':equrru )reuelrf ela.reuepedaluelesueldecn3uaut uep
q?runiueprenlrl llerlaqp)eu '1ndrun1:aq qcpnstequqeqs erede1r1
'qe11yepedeleopraquEpllrzplaq leese,{ulnfunlett:efueEuap le;eist
uelllequlalltnerlag qebepuqs ue4enlaBu:tuurelSuei leqcquqs e.redteSe
\ a n s n \ r r i n g .l l k a a t l \ a . k hL l t b a l l ra\ d a l rs \ x l t - s \l l f a t\ l l r l qh a r l r sd i p c n L r h i .
L c t r k p e l s r n r a a n n r ha a n ra p a d ai r a k t u s a i a .A l a s a nl a i n . s l r a l a st L t r l t t
s c b e l t r n. lrL r n r ' dl ti . 1 i r a s k nkrcr p a d as h r l a ts u n a st c b e l u nzrh L r h u r ' . ' I c ri tnt iL r
n l c r u p r k r nq i r a sr a n gu L r t u r S . e b a bp c l n r a slal h a n r rar s u d l l t . j cl a sd i d l l l n r
Srrrrnalr RrsLrlullah Slutlfulluhu.,lluihi ru Sullunt.perkataardan pcrbLlttnrr
b c l i u us e l t as u r r r r aKhh u l a f u ' L r r - l i aisdrun .. l i k aA s - S L r n n ashu d a h . il ca s .n r a k a
t i d a kc l i p c r l u k a lna g iq i l a s .

T u n t u n a n l t a s ul u l l a h t c n t n n g S h a l a t ' l d
RasLrlLrllrh S/rnl/rr llulttr.1fuiltivu ,\t/1/r//x sctlantiasa shalat ltlditclttpltt
s h a l a tr. a i t L r cpl ii n t ul c r b a n l N l a d i n a hb a g i a nt i n r L r d r .a nb c ' l i a ut i d a kp e r n l h
s h a l a t ' l cdl i r r a s j i d k. e c L r a l i h a n sl ae k a l si l i a .i l u p u nk a r c n as a x ti t L trL r f u n
l r u j a n .s e [ , a g l i r l l n ar a n qd i s c b L r t k adni d a l a n rr i l a r a l . { h u D r L t rtl l u n l l r n t r
l \ { a . ; a h . - ' - l - at upni t u n a nb c l i a Lar d a l a hd i n r L r s h a l(l a tcmplt \ans cligLrnakiln
r u n t u ks l r a l a t ) .
B el i l u n r c n g e r r : r kpaar rk a i a r1r" l n gp a l i n gi n d a hs a a tk cl u a ru n t u ks h l l a t
' b e l i a Lnr r e n p u n yai p a k ai a nk hL t s Lvt sa t r gd i u u n a k a nh a n rr tun t t t k
I d .L l a h k a n
'ld.
s h r l a tJ L r n r ' l d t an T e l k a d a n sb c l i a Lnr r e n q e n a k adnu : tt . n r t r l ebl c u r t t t t a
h i j a Ldr r n t c l k a c l a nsgu t ur na n t cI b c u ' l t ' n an r e r a hT. l p i b L r k a n r c r l hn r c n rr t l n
scpcrtiansgrpanbanl ak ,.rratrg. Wrrna t'llerahitu harll'asekcda|bcrUpilr..l.r f i\-
tn i s s c p e n i n r o d k
e lr i n Y a n r l t t r
I .
) i s c b t rrtl c r a h k a t ' c t raac l t
a v a r n at r r e t r p
h r cln
r n a n t e il t L r .
B cl i a ur n a k a nb c h c r r p :bt i i i b L r a hk o r r l a d i r L t n r r hs c b c l t t t lb e r a n g l i a t
k e s h u l n t ' l d .N r r r L r nh a l i n i t i c l a kc l i l a k L r k nknc t i k ah e n d : r kp e r r . lki c s h r l : r t
'lilrrl-AcihhB a .e l i r r rn r a k a ns c p u l r n ed a r i s h a l a t ' l d t r l - A d h hra' r. i t L dr n r i
'
d u u i n gk o r l . r annr a . I l e l i a ur r a n di s e b el L t t nb e r a n g k asth al : r t l d . d r n b e l i rl l r n
I n L ' n u itre. rn r p l ts h : r l ast a n r b inl r e n t l t a Ntao r n b l kk c c i l . . l i k as u d a ht i b l d i
t c n r p est h u l a tb. cl i a Lnr r e n u n c a p k a r ar rdr i c i e p r n n vsae b a t apse D r b a t at es n l p i l l
s l x r l a tS. c b u bl c r r p a ts h a l a t I d i l u t l c r L r p a k l nl l t p a t t t a trta t t ut c t t t t k a .1 a t r l t r t
r d u r l i n c l i n r r a L r p L tbna n t L r l t n n l l . I l e l i l L rl g a k n r e n u n d rs h r l a t I d t r l - li t r j
' l d u l - A c i h h aI.b n L [ri t t r a rv l n g s a n s a L t ]esitn r tir-
r l l r nr r c r r re g e t a k r ns h a l a t
s i u s n v ad a l a mn r c n s i k L r.t,i \ s - S L r r r n tai d hn . k k e l u a rk e t c t t t p r ts h u l i r kt e c L r l l i
selcllh r r a l a h a rl c
i r b i t .
d u n r r c u t u c . . i p k at r a l i r u n r l hhi n u u ak c t c r r p a t
an k t r i d
s h rl a t .
I{asrrlrrllah Shallrr!lultu .llttilti t rt ,\u//rartmendilikarrshalat d ttltrakart
rcrlcllh tiahLrlu s e b e l L r nkrl r u t b a ht.l l l p i t r d a t t c l p a na s f i - r l r r r l r l tl t( t n l i u h .
Yang b c r u r r n e n L r r uAts - S u n n : r ah d a l a ht a n p au c a p a ni t u . I l e l i ; r ud i t t rp l a
shahabattidak adayangmengerjakanshalatsebelummaupunsesudahshalat

''
l)i dalarrrsanadnla adalsabirrAbrlul-A lit bin /\bu Far\\'ah.
dia majhul

48 Z0d ttl-.lkt ul
',1/
6t //r /.,t4 ll ///u,//4//t/, /a/,/21It/

tlt)llnllt t)rlt)ltDt 'rnqlf nqDlly'rDq)lV trqt)llf,qzu.luluuiuep'br.r,isr:tr:r:q


-r.rnquup .r qlLir:l r.ruqupud.tuqscqr:1:1as uiiu rq rlnqnslulDqsrJup.rrqlclricl
nellrq u\\quq 'utrllDS D.tttrlrDlynqt)llt)ll!)tlSrquN ullp ullllu,ie.\\urC
' u uq u
l u s . I - u e q e l e s asln d n q 3 u a t u
r.r l:l iLru.i r1t:1 qr':1iuu1 iuupas 'r':iutllllelt Lrr:riiLrrrr:rLrr >lnlrrn r:iLtrlr:1
Illtun l
r1c1iLre1 rrtr:s- qr:;usulutu '1u;uqs ledutil 0l lt ulu ptlsuru :l ;u
uulul.raq r:i ;uu.r()
' 1 r i L r u qr 1 r c 1L:lrn1c l u r a l r p i u u , ( u u u u ; u l ) : c l , r r : ; - n ' . r r : r r - r c 1
i L u l u u l r ; l - L r u rl uplL u l l
- s y . t t : . r . L( sr u l l u d r L r u u : L L r ' 1 r ' ; c l r : p L r r c; Ll -lrui(qu p \ / n t r r r u l I l - u n lt]f r r r l
1n1Lrn
-rlrunqrtr:rrrr iLrr:i iLru.ro tpuclal uuiLrolol.rrd LrulrlrclLLrrtLr '1r:dupLncl-r:rt
lnyrrrr
iLrr:i r:py u).1.rJLLr upIci:] Llu)u.rBCl lnr)lr,rJ(}u.rLr )ntLrntuclupr::d.r:c1 irru ( ulnrl
u p \ r n r u l l l l r ui n p t l c l r l : r t r 3 u r ' : , i ; - L r r : . r o - ; L - rrrrr::i.Lr toiupl ? t m l l ? s i fl ,l :qd r : p . u r i u
u u l n ) u l r p r L1r rr ; q ' t u d r : p L r e d . r a q i u up(lr.pl r\:/l r ; L l s l u d r L r : r t r . r c pr :i u 1 tr :11: nr 1c l
u t : 111u 1 i n p . 1 -lrl i)1l r l : t l u p . q i . q i u r i L r u l Lq; ln d n r r r r : r Lnrl u l e sn I r l a 8
'lr').Ltrnf
l q c r l s l n ) 1 ) t r p Q) n 1 r 1 L J s L l s r . lL) n l u] ) l i J q L L t J L r
nurlJcl ' t u . r l r r l r . r n qu p u dq n l u l - p l .u ) t f r ' : ( L r L t u l . r u i L r r p r r r u r
u d u c lr i l e d n u l r ' ;
t l r q l n L pul r , ; 1 . t c i L r : r p rIrrJl pLlrl rp l n t u n p l - t 0 l 0 r l sr . r r p c r ; ; - L ri reruuri i L r r : , r o - i L r l
-.rorpcdrl rllqsrl)n.rlu)tJJqruJtr lrl///Dl t)t\ tqrDll:tlLlnlpl/r{S tquN
' r l u l L r p L uut rul i L r r pq u e 1 t n tu1t1r L r i \n r l nL u : L Lnlu t J q ' i r r r i c l
l
; - u u 1 : r q 1 u 1 r r u i u a p pqJu. q t n q )r s l l t L L r aELllU l \ \ r l u q r r u l l r r l i r n u r u r 1 u p l 11nr ;1qr
t l o t ' - r c L r ircul rq r l ) n j u . l . p J .r l c q l n r l )nl n r l I pr p : r q l u y 1 1 u i r r u q t : d r L rL:lrur tLrr- r l d
u tDl l D \ ' t ) , t \l tl )l Y n ql )l l 1 ) n L l sr'q u N u r z p u r. l L ui L r r : . r o lqs D e l s ' q p u i B o - l\ r
p.u5 t';,ttquq 'u iLr-rrrri?"\'urulpp rp ur)]nq.1,iuaLr.rrl0lill,\ nLr111 u[r;su,(Lrr;1 1rrqlul
t u t : 3 u app1 . q u q l n q l r u l n L u a rnr e r l a qu , \ \ q u qu n d s r r p u qn l u su . r l l c pu l ' l ) l t 1 1 q
-:srp
I p p r t u u pr l r ? l E p t r eurel u o u qu u i r : : r pu ( u r J r ? q t n rt e J )l l t L u a unrD l l t g t / / t q
- D I l l q sLtul n q : r rsp 3 u r {: ' r 3 i L r r 1
luiu iue.(pd ru:r1 r p r .ttp i e qn u r l a qr p D lr'l e l o q
rdu-f iur;ro r1niuuq;uelLntrpruru,{Lruulcnq.rad uerpnrLr:r1 rdet Lur,:1uy1-;y Lrrq
u u \ \ . m l \r l l l l url l u r r r p c yp,rl f s e u r . r u q u rurru1r. r c n 1 l ; i t r :rL1rrr1r : r L r e l r : c i i r r uq, u1 u
- r ? l s u l lrp, r . r r p . r rnqu l l r g u n ) i u n I a ) r p ) u p r t D ; nqI r L r r p u l p\ r f s r : rrLprr u q u r r 1 , 1
' r r u l r u n i r pr - L rit.lr u q r LLrror p n r p q $ r n i a d ' u e . r r i r l c'c1lu r s e r r
W p r l _ u l r i u u . r ru: 1
L r r l r u d r L ri Lu r r u rn D r l : q n l r l S u r s u u r - S u r s crL' (:u1 r . 1 . ; ul q p sI n p n p D I i . r : l l \
' l u r sLnr I L L q ru . r :ur 1d e p u q i u : L ur j r p . r J uq u p) r ] u q , i a q n r l r ql u l e q sn r s nr s
'rlu)u i url u(Lr.rrqlu t
q e l u r n l - E n p lau-u) ) u iE p e du D r p n [ r e ) r r t ru r e r r : q; - L r r : l L r : r r
n l l a ql . r u p t l r q u qi usu i l e \ D . \ \ rl .l re l r u B r i L r u Hq r i l ( s r : q r ; - 1 yu u pE l . V - l V
uJucpuf,Lu rlcrleqSucpcI,r:tur'rp'teLue|-1y nrtu.lr:f tu.rns etBqurautltlt rlulrlJs
' r l r q r t l : l - l y r ' r l u q L L l anruur l a qn t r J r q l e l q u l J l J q . r r q 1 cd1e r l a sc p c d u u i r " r u l
t n p a l t r l i L r r ' : i u a t r.rn ] r u an u q l e . l t l r r : r r L r 'ruqu ) l l l ) \ ' t ) . tt rq t n l y n r l D l l D l l D L l l
r c 1 u 1r p c c l r l t u \ \ r l l l l \ ^r r u pr l r q s Eul e l c { r : r n ; - L r lrt ? L r pr \ \ q e q ' p n . s 0 l \ n u a l l
r . r r :upr l l n c l : r s rlpf u s r . ( u r ' 1 : 1n l rr r q l r t - . r q ) r l r . n l L r :I n r r r r r r . qr ' ( L r p r :u t l l n q
-r,(unr irrr ( tu(c\ rj epu 'nt
) l ' l p r lL r n p l i r q ) u l - . uq l u l E r N l u E r p 1 r : L r l l . rr su ur p
' r L l u . r q r - l n l r . r l qq)rllll l i \ r l t ) q n i n l . r q ) s ) - r JnCr :l t 1 l rucr 1 t r r , ' 1 .lrcr rd) l . ru p l (Tl p l -
v,allohuokbar.AllahuAkbarv'a lillahil-hamtl.'t

TuntunanRasulullahtentangShalatKusuf (Gcrhana)
Ketikaadagelhana matahari, nrakaN abiShallallahu Alttiltiru Sallant
buru-burukcluardarirumahsambilmenyeret kainselendangnva. Gerhana
rnulaitampakpadapagihari.kira-kirasetinggiduaatautigatombakdariper-
mukaanbumi.Beliaushalatdua rakaat.Padarakaatpe{amabeliaumembaca
Al-Fatihah dansurat-vang panjang, menvaringkan bacaan.laluruku'dan
merranjangkan ruku'n1a. kemudian berdiridari rttku'santbil lrengucap
sunti' allahuI innn hamiLluhurabhunav'oluktl-hctmdrdanmetranjangkan
tempoberdirinl'a, sckalipun tidakselama berdiriyangpertarna, kemudian
nrembaca. laluruku'danmemanjangkan ruku'n1'a, sekalipuntidak selama
ruku'yangpertama, kemudian berdiridariruku'.lalusujuddanmerranjang-
kan sujudnya. Rakaat kedua juga samadenganrakaatyangpertama.Jadi
dalamduarakaatitubeliaumelakukan empatkali ruku'danempatkalisujud
Dalamshalatnya itu beliau melihat surgadanneraka. Beliaumelihat
bagaimana palapenghuni nerakayangmendapatkan Beliaumelihat
siksaan.
seorang rvanitayangdicakarikucingdandicabik-cabik, karenadulunya
sewaktudi duniadia mengerangkeng kucingitu tanpamemberinya makan
hinggamatikelaparan. Beliaujuga n.relihat Amr bin Malik yanglnenyeret
ususnya di neraka. Dia adalah orang yang pertama kali merubah aganla
lbrahimdanurendatangkan berhalake Makkah.
i
Seusashalat beliau membalikkan badan danmenyampaikan khutbah
yangamatrnendalatr. BeliaumernulaidenganntentujiAllah danrrembaca
syahadatain. Setelahitu beliaumenyampaikan khutbahsebagai berikut:
"Wahaiscmuamanusia, akubersumpah kepadaAllah di hadapan ka-
lian. andaikan kalianmelihat aku melakukan keterbatasan dalam menyam-
paikanrisalahRab6-ku,namunkaliantidakberanimenyampaikannya
kepadaku."
Ada beberapa orangyangberdiridanberkata, "Kami bersaksi bahwa
engkautelahrrenyatnpaikan risalahtRabb engkau,rremberikan nasihat
kepadaurratdirnengkautelahmelaksanakan apayangdiwajibkankepada
engkau."
Kemudian beliaumelanjutkan, "Sesungguhnya adabeberapa orang
yangberanggapan bahwagerhana matahari dangerhana rembulan sertatidak
tampaknya bintang-geffrintang merupakan pertanda kematianpara penrimpin
dunia.Merekatelahberkata dusta.Tapiyangdernikianitu merupakan seba-

') kali dan bukanliga kali. scbagaimanayang diriwayalk^nIbnu Abl


Takbir a\\al hanYaclLra
Syaibahdafi Abul-Ahrvash, dariAbu lshaqdariAbul-Asrvad.tlegitupuladariAlHusain bin
Ali. dari Ze idah.dari Ashim,dari Ali bin Abu l halib.denganisnadyang shahih.

50 Zadul-lIa ad
tg /2121/t tl ltDx/)/Dtta//a/4/
tqeIIVureJas,/D1IepertSuer('teruerl ueq reftllJli\Suel 'r1r:.rnr-ua.1
el1e11
t8e13ue(e{ua6erlep,q 3ue1 'tuelpelsaurasggny qc11yrieq rfrrdr:1e3ag..
lnquaqre8eqrsqeqtnqluelredure'(uaru
ucprrq)euaq 'qe11y
lfirurru 'lequrtu setea) Ituu nellaqtuleqslcdrual
Ip eqrtes .nisnq) ucpInpunlout',nqpe,ne1 delts uciLrapqlurnl ten1a1
nelleq'llqlJl qepnsueqDlDnr l?Irle) Suede1 qcuelrp1e1cqs ledurale1rSlad
elararu:e8e'3ue:o-3ue:oueFuap nluayalr:eqepcd rfueltenqueunerl3g.Z
'(lLuel
epedaq uelnqqelus)unrnl 'qeJIV eA),,outbsn nuoryo11o outl:snnurnLlnllo
'DusirtlSDDurnqolloouslrqSoDranqDlly'qzeJelu3uep'qeqlnq) us{
-redrue,{uaulnlunrpqutut splurpepe:aqBuepaselrlal lE.runfrreqped .
I
:rs:e,lede.taq:queFuapuefnqelurureur
n3rf3q e^{qeq'LuDllDSD,trtLlrDlvnqDlplpqs lqeN r:upue>11e,(e,,irr.rrg
uulnH
Elultuaw fElEqSnBfB Bo() (Bbsrtsl3uu1ua1qullnlnsuu uuunlunl

'e,{uure1
qrlEqsIeI'uB-JeuE uupqebepeqs:aq 'ueunduu uoqoulau .Boplaq ,lEJeqs
'qe11yepedarl;r1rzp
1u,{ueqreduratu lnlun uelqeturJeuaul nBrleB
'u?BseutqeI qelepenlr qplalssuep'e,{u1edue1
r.repsedal3unun8-3unun8 uetpnue) aruruerlruap3ue,(ueltnqa(uau
utluIlqeuqelepe 'e,(uel-"fueuaq 3ur1es uerle>1
e.relue rC 'uEllEIr:rpuped
lecunrue,4uueepeo) 8uE,{ele)ladte8eqleq lBqrloru uer1e1eSSurqas rpef:a1
ual?I?pqnll uBr)ruep3uetr',urpqElqnunq uppqelueruolelepl':ge13uao
pBrul.'etelraqpr nely .rpnqetr Sueloepe rut'tutlsn1,13ue:oreq'urru1n61
8ue:oreg, 'elp)raquIe und uoqodJe)BuBd neleSurpurprsepuolredues
-redues e,{uuInsed eyasaqe,{uueleseurquau qellV uelpnura) teqaq
3ue(ue:edua3a1 ue>llnquruaut uepstpbet!-lntreg rpuruqnt\iSuuro-3uero
Sunda8uaur u?Ie elq 'srpbe6l-1n1reg ueprlns qeuelrlenJalerunpqnrnles
resen8uau uEIeer6 nedutelqelet8ue,{E^ulBrue ue)nlnqalsuals{Bs}tsrp
uele lepll elp eleru 'e,{uuelelsnpuaur uepr:e13ur3uaur Sueieder5 r1e1os
eueseunS:aq nedurelqla13up,{ Bfuqrleqs eleut 'e,,(ur1n1r3ueul
1epr1 luure
uppuelleuoquou 'e,{uepedel e,{uc:od 3ue,{edergqe11yreFeqes nle3ueru
erpeIEm 'renlel erpr1e1detlag q?{srv EpBe,{u)rpquepei(uurpelelue16
':eqsuyue8uelelllep entatrpefuaru n1rtees8uu{ e{qea nqy eleruqe;epe
nlr uele-uelees plnq e,{ulrrl Bleru3up,{leifeq qelepeeleratuEleluurp
:rq1e:a13ue1 elsnpued qnlnde3r11n3untU qeletes tlencalrpe[:a1 uele1epr1
leuer) rJBq 'qBllv luec uErlel uBp erunp uEsnJn uep rpeLr:1 uele
IEJItp{e
3ue,{ederpelurp:aqrelnu1eluauras leqlJaulqrlel nle ;qellVruaC BIalatu
leqnBleurrJ3ueru qela13ue,{edersleqr;aruledep:e3u'e,{51-equreq-eqrueq
qaloue.refelad Irquprpsnleq8uu,{qe11yusESenIaIepue}-spuel r:epuer8
yangmengerjakan apapunyangdikehendaki-Nya. Ya Allah.Engkau
Allahyangtiada1/al selainEngkau.Engkaulah YangMahakaya sedang-
kankamifaqir.Turunkanlah hujankepadakamidanjadikanlah apayang
Engkauturunkanitu sebagai kekuatan bagikamihinggarvaktuterlentu."
Kemudian bcliaulnenengadahkan keduatangannya dengan penuhkeklru-
syukandalamberdoa. Beliaumenengadahkan tangan hingga
tinggi-tinggi
terlihatkulitketiakbeliauyangputih.Kernudian beliaunrembelakang
orang-orang danmenghadap kearahkiblat.tnengalihkan kaiusorbannl a
sambiltetap nrenshadap ke arahkiblat.yangdi bagiankananke bagian
kiri dansebaliknl a.Sorbanbeliauitubeu'arnaIritamdanbentuknl a segi
enrpat. Bcliauberdoa sambilrnenghadap kearahkiblat.begitu pulasemua
orang.Setclahitu beliautulundarimirnbardanshalatduarakaatseperli
shalat'ld, tanpaadzandantanpalafazhapapun.BeliaumembacaAl-
FatihahdansuratAI-A'la padarakaatpertamadansuratAl-Chasyiyah
padarakaatkedua.
3. NabiShalktllahu AlaihiwaSallarrpernahberdoamemohonhujandiatas
mimbarMadinahbukanpadahariJum'atdantanpashalat.
4. Beliauberdoarnemohon hujansarnbildudukd i dalammasjid danmeng-
angkatkeduatangan.
5. Beliaumeminta hujandiluarpintumasjidyang kinidisebut Babus-Salam
6. Beliaumernohon hujan disebagianpeperangan ketika orang-orangmusv-
rik lebihdahulumenguasai mataair.Saatituorang-orang Muslirnkehaus-
an,lalumerekanrengadu kepadaRasulullah ShallallahuAlaihiwo Sulhm.
Di antaraorang-orang munafikadayangberkata."Kalau memangdia
seorang nabi,tentudia akantremirrtahujanbagikaumnl'asebagaimana
Musayangmeminta hujanuntukkaumnya." Ketikahalini disarrpaikan
kepadabeliau.nrakabeliaubertanya. "Benarkanmerekaberkatasepetti
itu?Bolchjadi Allahakannrenulunkan hujanbagikalian."Lalubeliau
rurenengadahkarr tangan untuk berdoa.Beliau tidakmenaLik tangannya
hinggadi atasmereka adarrendung, laluhujanpuntururr.
Di antaradoayangbeliaubacaketikamemohonhujanadalalt,

, ;,1 4+-u I

"YuAllah, tttrunkunlahhujanbugi hambadon hevunltiarun-Mu,


seborkanlahrahntat-Mudan hidupkanlahnegeri-LIL:yang ntuli. "
(Diriwayatkan Abu DauddanMalik).

''Ya
Allah, turunkanLahhujon yang memberi pertolongan, yang

52 Zadtd-lla'ad
ts ///)//4/t'.,)/ //,2x1414/,).1
/ r.?/1
lurti {i rlrsrqrpLlepnLU qrqil
u r l u ; u u o n i r sr ; I l q r q i l r a l r ] i u u n l u e j l - U a p i r d r p I . J J s I u p r l ' j n l u n r l r s r q l p p i u r n l i ) [ r r 1 U |
rp iLmroasLllllrs uua.(srLlluriuadrpqupnorupu![]hedufjn:lrlaLU;ur ( ;upro pnp p.iurt-r\' .

(. unuoqoror qcnqas
qclDpe ;ue.roeArluelSuDpes 'utt.,is enpntr;ue.rornp uep 'uet)i\ rlulupE
nlr 3ur.ronles.\\rJuquelrrqe3uauEicies'ueurprras uerreleftedur]-)n)clau
nerlag ur:Suoquorurdrrrrtr:drrfruqas
Sus.rolslsSrrr;.re1:rtu rlareur e.rulue
rpSueroas qeleslrl3ueiuatu 1n1unuEIrlBtrr nrrIJq'qrqrlnule3ue.to
r.rf,trJLLI
eirl r:rp r.rrp:a1u1::aru
11r1r:uqriudepedeiuuulteliue.raquraru u3nf ner1aq
'.3ur.r:rd
urlnsedur.rriuaunErlaq Elri ntrsrrue)r,req r3edepedn,iuleurn
epudrl qulu,nqurlr.rsqurarure8erp11yuprd:1r:op.rrq cdn11ctucp' (.ruL1yng
-1yueltu,iutr.rrp 3uu.(
rueuru8ccl:rs t,tuq
srr,Lrull rpeclutuulelird ueulntLuad
urynfrruiurruucpneLlricd upeduuur:1r:lird ItlnLu.LLr nsIlqnerlJB
'n.(uunurrs ulr.roru 1eltiucr-unetlaq'rfeq cltt
-a1rdul ncrlrqrrt.ra,(uaur 1ut1:oqiue,i qelnrp r:yrurrt':n1a1c.{uurtpun iuu.(
eder5e.iur:1sr-r:lsl crcluerp rpunSu:ur nttlaq'tu13ue:aq tunleqaS
'pDqrI Intun uer;rsdaq qelelue)nleJrP
3r-rres 3ur1ud ir-ue1rleq1n1un uer3:cdrq uep qeirun uerS.radaq 'peqrI
lnlun
'qe:[rq rarT
1n1unuerS:odrq lnlun ueriradeg:qeleseuludua uped:esr1:ac1
-lt:)S
D.trrynlyn4D Dlln4r-ql';1rtnsalue1nle1rp3ue.i qnefueuele[ra6
ui(uqupuqluup uer8.tcdag urulzpqullnlnsuguuunlunJ

'qezperpefuatu nlr uelnquelrep


-urrle,treqInerlaqunureN'eJrqueS uepr:as.raq 'unrnl
ledute}nerlaqeleu
qepnsuefnqe1r1 uepeq uellt lpqueuInerleq nlel ner1aqqel-e.r uepleqrIrp
n1ruerlrtuep3ue,{eleu 'utBueuepSunpuaut n?rleq
leqrJetu eIIf
ledep
,, qellv
rlnuaruundruequepe.{uueSuap l]nsreq trueq.le3e'tons3ue[:tu tu3eqas
qe11y uelrpetrp 3uu.{1edue1 a1 ruel errpsraq uErls)rlElrpnla)..'Epqesro
nsllaqeleu'uefnq eua:e1:rlu3uaut Suei(rreeluturetu LuDllDS D'f lqlDly'
nqDttDlD4S qul1lnsege4 f e,nqeq 'pell-lV urqprzel uep 'n1epeda1 ue1:eq
-eiuau 3ue,(ue4sBuesnl BuEi Suero epy.,'e1e1:aq,{.geig-,{sy
Ispu
,'e{u-qgnyue8uapuetfuel:ad e1t:aquelednraun1ruelnq
eueru),, 'qe,mefuau nellaqeleu'n1 nprlaq uelenq.radue1e,(ueuau 3ue.i
EpeeIrls) uefnq.lreuual:a1e33urqe(uureluel3ueluaqtUaul nEIIaB
(, lwJuureq
ueplreq 'qellV eI!. '?pqesraq nrlaqeleu 'un:rr1 uulnqleqtlau eqtl
'(rulIEH
-lv uep pnECnqy uellefe,nt:tq) ,, npuw-rtpun4p7op1tuop otaSas
'lD.tDtlpnLu.taq uoppo{uorutaq'uo7tnqn,{uaw unpuotpnqa{uaw
4op1t
J i k a h e w a nt u n g g a n g a nd i d e k a t k a na g a r b c l i a u m e n a i k i n y a .t r a k a
kaki
b e l i a um e n g u c a p k abni s m i l l a ht.e p a t r r ykae t i k ak a k i b e l i a Lrrr e l e t a k k a n
d i p i j a k a np c l a n a J. i k as u d a ht l a n t a pb e r a d ad i l t a s p u n g g t t l l gh e w a nt u n g -
g a n g a n b, e l i a ur n e n g u c a p k a n ,
"scgulu 1ruii bagi Allah -vangtcluh menundukkanini bugikami, pada-
hol sebclumnya kanti tidak bisa menguasainva, tlan scsungguhnva
kumi akan kembali kcpada Rabb kami. "
K e n r u d i a nb e l i a um e n g u c a p k ahna t l d a l a ht i g a k a l i .k e n l u d i a nm e n g -
L r c a p k atna k b i rt i g a k a l i . k e r n u d i a nt l c n g r t c a p k a n .
")? Alloh, scsungguhnyauku manganiuva diriktr '';endiri'maka um-
pttnilrth bagikt, scsungguhnyrttiduk atla 1'ung mengumpuni dosu
ntcktinkon Engkau. "
t l e l i a u . j L r gpae r n a hm e n g u c a p k adt lo as e b a g abi e r i k u t .
'')'a
Alltth, scntngguhn'okani ntanohonkcbujikundun lukvwrtlulum
pcrjalanun kami ini, dan amal yang Engkau ridhui I'oAlluh,mudoh-
kanluh perjalunan kctmiini, dekatkunlah bagi kami yang.iouh Yu
Allah. Engkau rakon dalam periuhnan dan pengganti di tangah ke-
lLtargu. Yu Alluh,.sesungguhnyouku berlindung kepudrt-Mttdari
kesukaranpujolunttn. lcntJxfikamboli.t'ongmcnt't'rlihkandtrnpcmrrn
'
dungan t,ong bun& prtda keluargu dan horta
. l i k as u d a l rk c r l b a l i . m a k ab c l i a un r c n g r . t c a p kdaona i u i l a l u t r e n : r m -
behinya. "Korrl r1rtlam keaduunpotuh, bcrloubul memuii Rabbkami tltm rtrc-
muji-Nyu. "
. l i k ab e l i a um e n i t i j a l a ny a n gm e n d a k ib e r s a t n ap a r as h a h a b a tr .n a k a
b e l i a ub e r t a k b i rd. a nj i k a r n e l e w a t i j a l a nt n e n u r u nn. r a k ab e l i a ub e r t a s b i h '
. l i k ar r e l i h a ts e b u a hp e r k a r n p u n g adna nb e l i a uh e n d a kt n e m a s u k i n y am. a k a
b e l i a um e n g u c a p k a n .
.
t.)t t\a
>)t tat .?l
"-+!l
. r-i
,pClr.-''t't
G"-i':r: )n: Y,P\ 9-^

Qc';': a$i
Beliau mengqashar shalatyangempatrakaat.rnenyingkatnyamenjadi
dr.ra r a k a a ts e u e t r i a kn r e t n u l api er j a l a n a nh i n g g ak c n r b a l il a g ik e M a d i r r a h '
Sarra sckali tidak pernahdiriwai'atkan b4hrvabeliau lrellgerJakanel'llpat
d a l a n rp e r i a l a n a r l t r t IA c l a p t t ttrc l l t a l l gp c r l i l t i l i l l l
r a l i a a ts e c a t as e l t l p t l r l l a

7 , a du l ] [ a \ t l
gg /n12/,/t. )/ 2/Dxu/DtDJ/D|;U

ll.erlp
sllpeqqplepE tur i lc L/ZPr,Drrrrz-tl.Dutlbl\
e,(ulninrrJru t.otpl tp.(r.Lres1rr1
1-1yuul1nqesr11

e.,(uueluesBqAuou 3ue,{ulndupeuep,{uuelqrqeqsuau 3ue.{Epe'uBI3u?l


-uagadrplur slrperlrdel ,e,{srqr.rqSeu ue8uapr-rltliaq3ue{elndn1r3og
'e,{uenp-enpa1 uuleLra3uaur nlDI!reqsentle,\\rp :nqnqzue1.r rr.;leFuau
nerlaqBleur '1e13ue:aq e1r1a1 rrrurl:3.r:1 uInlaquerlutr?rLrBItf jeqseuep
rnqnqzerElue ueInlu,{uaunerlaqeleur'le13ue:aq runlaqas: rrurla3.ral qepns
uer"JetEtrrrielase,tqeq '1nqe1 3ue:adnUp,\\asnutleqr:upuelte{e,trlrrg
'.eXsrnlle,rre33urqqr:q3er-u
teleqsuellrqleiuJu ncrlrqeleur 'nlnq
-nrnqralerE3as qndrualrp sn:equeuulul::d rllp nlnquprlrqJl.lJlinqnqztsl
nurlaqeleu '1e13LrEraqrunIaqas lrJur1aS.ra1qupnsr,ruqulurlrt?Il [ ']rqsDtcleqs
nl)ei\\33urqrnqnqzlBlpr{s ue)lrrpl3uatu nelIeqc)eu '.rrcur1.:irat r.ruqeleru
utnlaqas relnurpueuelefurd elrf u,nr.quq'nerlaq LrBunluntBlDlLre rCI
'qr:cq3slrpeqqelepe rul llerlqeiualuped.ncur1a3:
r.rELlElE[r
ulnlJq:sluDIerunplIlsrlsr]prl:qf,\\quqrrultnq:iuauirrc,rqrz1.
urq erreg-Jvuep leXp,,*u epy uer3:adaq eIItaI undneude1:uaueqr1e1
rurlelEqsenpuelleSSuruaru qeu:ad1epr1 nellag :e[e1leunsuBprrlr,'lr lelqs
uepureles'nqprJ leJpr"JSr.lzpnsasundnet|.l ulnleqas tunsuelnlelau nrlaq
et'Nleq'wDDSD,trtquJlvqLIDIID DqSrqeNueple,{e,\\ll nlesEpeIEprJ
,, ?pe-epeSuctu 8ue( frue:oqelndrgete1ery'utznSDlr |tltDlynLlDllol
7rr7g rqep uzlreduesrp 3ue,4 rpadas leqsebuelnquepDurrldrues qplppenll
'teelel?nppl. uepteelrenple,urnf1ee)er?npuerS:edaq 'e1e1.raq
1e1eq5,,
qeqlqleq)-lV urqreun ntr EUarE)e,(u:eqseb8uau dela1nerlaqt1o1rder
'ueureupepee)uelep uer8Jadaq uelnlelaurruDllnsDlrlqfoly nqD DttDLtS
rqpNqEqrSuIreueqlppsrq leprlse;af rur1r,n1e1.. eu.rndLuasereras uelei
-lalrp srupqlelEqsrpe:aq8ue('epeleprl eBnf:eqseb qeqa,{uad eleru 'epe
Ieprlnlruelnleta)IrI uEUelPftad tlrEleplnlel EserlnrunuIeuorEIuelnIpJrp
lur reqsed,.'ue)e1B3uauI ue8ueprur:eqsebrlr,rqeu.aru 3ue{ epy
'qs^srvroPl'nerl0q ue)nqrurs
rpuIeurndutai(ucur uellnqosrp 3ue,{leqepe.1 . ue1eu:ndua,{uau uep.rqs
-eb?uaw wn os D,^tr4rDlV ntlDllollDryS qellnlnsEX e,rqeq'uE)lnqa{uaLu nlel
'slrpBq nlesrpefuaururstrpeqenprelSuerau3ue,(per,reruerBpqaS
, JeqsebSusru eserlueuas rrrl/rs D ryrolr'
ILIDIIDDqSrqNretueuas ueusln uelnlelrp 3ue.(rpadasrlr,ltluaur
rc.! rel8lraqe,{uurEl uepssqqv nuqI ulDllDS D,AlqtDIYlryD Dtt rys!qE\
lSSuruJdas ueuelef:ad ruelup teleqs ueluu:ndua,(uau qeuledqe,{srV
,:u.tDllDSDlAtqtDlyntpllDllDr,lsqeNsEleueetsnp;)ueledn:au:tul..'lelraq
rle,{rurEJnuql re8uapucur qeu:adzi(eg(,Jr rlpstrpeqqelepe'.,esend:aq
uepesend:aq 'e.{uueleurnduo{ueLu
1epl1eSnf3uepe1:a1 uepueuelEftad
ureIeplpJeqs reqsebSu:ur qeu:adzrnTIDSDt^llltDlVnqDl7r77nr15 rqe51,.'qe,{sr5
sertaadapulayangmelemahkannya. Yangpastiadarirvayatbahwabeliau
menjama' zhuhurdengan ashardi Arafahkarenauntukkemaslahatan wuquf,
agarbeliaubisaterus-menerus berdoatanpad iselingishalatashar,sekalipun
sebenarnya shalatasharitu bisadilakukanpadarvaktunya tanpakesulitan
Jadi,jama'bisadilakukankarenakesulitanataukarenaadakeperluan.
Bukantermasuk tuntunan NabiSftallallahuAlaihi v'aSc//arn
melaku-
kanshalatjama'di kendaraan sepertiyangban),ak dilakukan manusia atau
rnenjama' (taqdirn)ketikasinggah atauketikaturundarikendaraan. Beliau
menjama' ketikaharusmelakukan perjalanansccarasungguh-sungguh dan
ketikarnelakukanpcria)anarrsebelunr masukrvaktushalat. Tidakadarirval,a
tentangjama'taqdim daribeliaukecualidi Arafah.
NabiShullollahu AIoihiv a Salktmtidakmenetapkan batasan
tertentu
darijaraktcrnpuhperjalanan untukbisamengqashar dantidakberpuasa. Hal
ini berlakuuntuksemuajenis perjalanan di mukabumi.sebagairnana beliau
membebaskan untukbertayarrmum dalamperjalanan. Tcntangadanya riwa-
yat )'angmembatasi tempoperjalanan itu minimalsatu,duaatautigahari,
rnakasamasekalibukanmerupakan riwayatyangshahihdari beliau.

Tuntunan RasulullahSaatMembacaAl-Qur'an atau Mendengar-


kannya
Nabi ShollallahuAIaihi v,aSallctmmempunyaihizib')dari Al-Qur'an
yangtidakpernahd itinggalkannya.Bacaanbeliauberupatartil,hurufperhu
rufdanberhenti padasetiapayat,berlindungkepadaA llahdarisyetansetiap
hendakmernulaibacaandannrernanjangkan bacaanyangrrerrangdibaca
panjang. Beliaujuga senang mendengar bacaanAl-Qur'andarioranglain.
Karenaitu beliaumenyuruh IbnuMas'uduntukmembacanya, lalubeliau
rrendengarkannl,a.K:rrena
khusvu'nva dalammendengarkan bacaan. liingga
airnratabeliaukeluar.Tidakada1'anrrmenghalangi beliauuntukrr.rernba
'l
Al-Qur''anselaindarijunub. erkadang beliaumelagukan bacaanny,a. Ab-
dullahbin Mughaf'falnrerirvay,atkan
bahrva beliaupernahmenrbaca seperti
gagap..likaserruainidikornprornikandengan perintahbeliauagarmelagu-
kanataumembaguskan suarasaatnrembaca Al-Qur'an. makadapatditarik
kesinrpulan.bahwabacaan yangsepertigagapitu menrang
beliaLr disengaja
danbukankarenaterpaksa karenabeliausedang naikontadanontanyaber-
geraK-geraK.

l1rl/) anin) a bagiandafl Al-Qur'an) angd ibacaRasulullah Sld//d/lahuAldihi:r,aSallantdi


seliapmalam.danbukan/r/:ibsepc|'1l istilah) irngdibuaiorang\ angiumlahn!aadaenanlpuluh
bagian.lvlaksudn;aadalahbagianclariAl-Qur'an ,-angmen-iadi akhir bacaiinbclia!. )'ang
den!anba-!ian-bagian ini beliaunrenekhalanrkan semuaAl-Qur'arr dalanrbebcrapa rnalam.

56 Zad l-Ma'Id
L-C //Au4/F-2./tD?//)/r,t)a///)/)&l

qeluE)riaq 'qellveA.,'pqusreq
uBSuap p es depeqretuelnlrl nurlaq 3ue,i
rliadas 'tllus 3ue,{8ue:orFuqr1e1eSlleopue>lerpquJu serqnerlag
., uDDlr.tapuad
tDuasrpInp!l
SunI uoqnqLuasatl npns'nn1.tnp uDqnqruasq unlas uDqnqwasl
npntl SuoI'uDqnquas ! rraqrua.lnqoTytln1noqBug Duarn! ,uDqrrq
-wa,^ ! qDllraquDpLtDDslt'^LlDlutltn!8urs otsnuoutqqoll rlDttyDf,,.

7{;-.rrt I l{ 7r-
in'l'ia
':r' rn'^ ttt.- rT-l/' iri-I^ lr: ,firf
'. n :lr:' in
1 - , ; lo l' ,
'eopueldecnBueue,{e:as
1r1es
3ue(3ue:ouepeqe1ueueluu8uelueldesnFu:unerlag.ei(Lrru:pu1ar"u lnlun
utel Sueroue)qeluueulaut nerleqslru .le.rqpnttt
)Eprl uupntunsast)Ep
-uaqSuau erp elrf uelur8ursueu nel8uaqe1edy...1ns
"oueureu . inlunses
-eqner1aqSLrupes 3ue,{1rles3ue.rouelurFurrp3ue.,(
edeuele{ueuaru qeu:ad
eBnfnerlag . luelese:ne13ue 3uu,{edy..,e.,(uueepecluu>1e,(ueuauuepe,{u
-e1eda1Surdr uusrplnpnp '1r1es3ue,{Suerot1e1:puau ner1aqe.,{ueserg
'lulouJutB{uueued
uepnDrleqrreju,\\eltqnuouroulnlt Epnuade1ctr^q.ue1sy
lnseure{uunpal:uEu
uBIip,\\pr.r)ut
nelleg ,{ulnsaqut:rue3nf1r:{snu3uu:oas,n1lepnuadueu
-edeuesSuei(leeseped'nulleqnluequrad rpefuauquu:adFue,{qelr; rJqy
r:epepnuad3ue:oas )nsequaur nrlaquDq nlenS 3ue,(leqequLls
1>{es erelue
IP )nsaqrrreueseflueues uDllDSDttltqrDIynqDllDttDqS qellnlnsd
1r>1ug3ue.rg lnsoqrual l BIltrI qellnlnsBd uEunlunJ

'r:e13urrp uepplrlrp Jeles3uu:o-3ue:o ue)qnllBurrp


3ue,{qellureleu 'nluaual uElnIn-ue:n1n urSuap'r33urt uepqepuarBpEu
ueSuep'n1r rJrpuelesleuau nelu r{ueIau ,r.refeladuraur
ue8uap
Inlun
rlencalqeloradrp esrqlepn 3ue,{'uee,neqtuad eu::e1uelnq,e,nrfueBueu
-JseIuepqrpasEsc:qe8nSSu:ru 'uelesledlp,lenq-tenq rpn1rniel .1
1n1un
'edn:ueryrru:pas
.
e,,(uuelsn8equcu uele nIE ntuet'uel.rg8uapuctu ne13uarnqela8u
-alunle e{urr)a3*'unnDs o$ nqD o DqS i:e,{sy
rytDlV \e51epeda1
-lV esnl\ nqV ue1e1e1rp 3ue.{rpadas'ue1qa1oq:adrp ruruerlrr.uopBuetr
'e,(ur:rpuee,trequad ue1n3e1rp ueeceg.edn:uerlrurapas
1n:nuaur ei(uqr1e1
-au ueprrefeladuau eduel'r:rpuelesleurauuduele,{uepe edeue1n1e1rq1
:rstsenpppenlrupeJeq ueln8elau
'ln)uaqrEFaqas
E.ttqeq ue1e1e1rp tedep rur qeleser"u
r:ep:en1aq uele1.e,{u1ed
-epuaduellen3uau3ue.,{ uesele ueltopo{uaru Surseu-3ursep1 .er(u3ue:e1au
uelqequeprJpIasEu?s)rJEuar)p11 3ue,,{epeureluerSeqas uepue.:n}-1y
ueecequelnSelaur 1n1un 3un:apuac nlel:al3ue,i3ue:o uerFeqosepy
kesembuhan kepada kesetrrbulran
Sa'd.Ya Allah.berikaniah kcpadaSa'd.
kesenrbuhan
Ya Allah.bcrikanlah kepadaSa'd."
Saatmemasukitempattinggalorangyangsakit.beliautrengucapkan
a. r tt -
.istLc,J\ ) J.&_bJu
l-,l
v

"Tidakapa-apa,suci insyoAllah. "


Beliaupernahme+uq))ohorangyang mendapat lukaataunlengeluh-
nlengang-
telunjukketanalr,kenrttdian
kanrasasakit.Beliaumeletakkanjari
katny'a a
seray bet
sabda.

L; '1 tu i 4lJi ^*-,


r

"DengunasmaAllah,ini adalahtanahbunikanti. denganludahseba-


gian di antarokantti.ntenyernbuhkanrtrungltstlg5ol{itdi ontarakomi,
denganseizinRabbkami." (Diri"-alatkanAI-Bukhar'1 danN4uslim).
Haditsini menggugurkan lafazhyangdisebutkan dalamhaditstentang
tujuh puluh ribu orang yang masuk surgatanpa hisab, yangdi antarasifat
merekaialahtidakme-ruqyahdantidak memintaagardirinyadi-ruqyah'
sebagaimana yangdisebutkan di dalamAsh-Shahihair. Lafazhdalamhadits
ini,"Tidakrne-rzqyah",merupakan kesalahan darirawi.IbnuTairniyahbet-
kata,"Yangbenarialahdenganlafazh,"Merekatidakmerninta di-r'ttqyah"
Yangdemikianitukarenakesempurnaan tauhidmcrekaKarcnaitu mereka
tidakmemintaagaroranglainme-ruqyahditinya,dankarenalnerekahanya
bertawakalkepadaAllah.
BukantermasuktuntunanNabi ShallallahuAlaihi wa Sallamyang
mengkhususkan haritertentuuntukmembesuk orangsakitataupunwaktu
tertentu.Yangbeliausyariatkan kepadaumatnya ialahmembesuk orangsakit
kapanpunwaktunya,siangmaupun malam Dirirvayatkan dari beliau,
. :. ,'. .?i' '.,"., -'..1.,.
irLa,- -jLJl -:yi-- 4l]r .' '-:r ui ry tJ4 P r " ' .f ,u-
)lf
- ot ", . ' ^ , ' o- i . ' 1 ' -
,,1,,. -.,'.i.
-flJ' .r+ ?oJ 4\ S .f- iL51 , ' r , " r , '
.t- ,kJ J fu- +' *

"TidaklahseorangMuslim mengunjungiorang Muslim lainnya,


"e5;"u's
melainkanAllah mengutustujuhpuluh ribu malaikatyang bershala'
wal atasdirinya,kapanpunwaktunyadari sianghari hinggasorchuri,
kapanpun waktunyadari malanthari hinggapagi hari. " (Diriwayat-
kanAhmad,AGTirmidzy,Abu DauddanAl-Hakirn)

58 Zadul--IIaad.
69 ///)// 11..1/.t/ X2//D/DlDa. /D,pd

uulrs8uusrp
:ue.( ipesv-lV .lqellrV utq sreb itpet.iupeusturelEprO

'UgILltSlaqtrl0tu
?,^'UtJsqtllaul '|uelrpuBureu,uElrf,t'lsuau
'1ti(Dur
tuESueusueJ
-a8asqeler,./lrllrsD,AtLlnly nqD Dl]rzls qellnlnsuULluunlun] el8luerfl
'qullv depeqral
uEeqpuel rqnuadrpnetlaqrlpqrdeJ Ieu d uprl.r.t3ue,(ES qrsEleselpnfn^\
Ie8eqas'elLrn p ' n e r l e q
J e S S u r u arruur q e : q 1 u - r 1 nedl r y a l e l t l l l E u B l s a l a u a r u
de1a1nerJaq nlr8cqundr>1saru qo1 e.,(1q-r fnur:rLLt 1e iueq iur;r:d uepqellV ,Eqp
- e bd e p e l ] : al q p r :3 ur ; e di u e { S u e J oq L . l e pnuc r l : B [ l E r L i J n ] L l r . ' s a l J ] u z p r t
u e q r p a s aul e I U c L r 3 Lr ue l e qu e ) n q r ur u e r lrr L r : pi L t e l q E ll y d B p e q ' l aelq p u
uep un,t[o.tt7rn1tDuurD^ tqDlllnuut uedetn up)rlplrunsuf,unprJag
. r q p r i q q p u l c n q L u a u8 u e { r ; e n o a 1 u r : 1 u l u S u a1r ue p r 1r u l e l l d e t
'r.lrP3sJeq qalcrqrlcrluppleu llE up)setausLrr rl.rlocl nelN..'rpqrsraqnerlaqnlr
l u e s3 u e { ' u u 1 n q er1r u r l a 3q u u . ir g a d r s ' r t c ru{ E q r p J s auIe 1 e 1 e , ( u ruue pe : e n s
ue1:enlaFuaur uclur':1sr3ueu:ru qaloq'tr,(eurEpDde).n.(snq11n1unuelqelur:
- a u e u n e r l e B s u l J l E l u n su e 3 u a ps r S u e u : r uure p d e l e : a u . l n q r r t elin ) n l
-uaur'uereled 'e1np:aqSuepaseqr1a1 rdrdriualeduauaLu
1aqo,{u-)aqo,,(uJru
rUados 'lrlSueqreq l.reqeped:1e,{cr.rad >pprliuu,i lcun-leurn uc1n1e1rp 3ue.i
ueeserqal3ue:elaureEnfnerlagluelDIEIErp rlel l rqlE:a13ue,tqe1n1l uedern
. r e 3 e ' 1 e p e q e .u{ se l E J e q u J a uer{ u u n l u n u l u r I n l u n r p e q 3 u u , {3 u e . r ou e 1
-qElurJetrlaLU 'leqneuequep '1e.tr
lelsB,rrlaq e,tuqn:n,iuaur q1e3uu1ua1 e,{uuel
- l e S u r 8 u a u' t r l e s q t s e u e l r l e > e
1 i ( u r B ufnu n S u a unr e r ; a qn l r r u n J a q a s .
'ei.uuE)i
-eopu:ut uep e:alqrfes luelesuelredure,{uauucp e,(urBunlunBuauqnlun
t fue[:aq'e,(uriequuqnBatelueluoqouroru'tnqn1Surdtues rp rJlplaqleqEqeL]s
e r e du e p n u l J 3 qu e r p n l u e ) u e l n q n ) r p e q l l e 3 3 u r qe { u r 8 u r : l 3 u : uur e l e f : a q
1r,{eurrFeqc,{51-epedal letuqel uep ueundureueluoqou_raur 'qe11yr[ntuau
ulelBpteqLlEqs erEduelledurauau 'qellV depeqSua{.u
Irql"uesJBqs-Jeqs Inlun
s n 8 e q3 u r 1 e d8 u e { u e e p e a lL u u ; z pt r r ( e u ru e l d u r s : a d r u a r u p u r n d u a s3 u r 1
-EdSuef ueepea)urulepdnprqqrseur3ue,i3ue.rorSuquleurosqe11yepeda:1
qe{rpnqnuclleSeuaulsn3r1e1as 'e{uuuIl;3u rtrp8up,(e3:en1a1 uepleqera:1
' e
r E e qu e l r e q : 1u e l r : a qr u r r u i u r c tr q l e u e p. r n qnI r rr c l e pr p c i u r ; - e qt e e . y uue
-JJq3ue,{ntnsasuEluoqueu nerlaqtut
lq ttleleC 1e,(eur depeq.ral lnqrua;
Suei(uen1e1.:ad SunpuEIlJlBUesrp eua:e1'und euuu leurn ueunlunlueBuap
qneIepeq.laq'eu:ndue3 s u r 1 e dS u e i (u e u n l u n tu e l e d n t e t t lq e z e u a fi u e :
-uatwDllDS D t Ar 7 l D l yn q D D D q S q e l l n I n s prul n i u n r : d u e pu e u n l u n J
qEzBuJf SuBluel qBIInlnsEu uEunlunl

c,, utl.!.
-Dt ILIDlrDuutDtAtqD !l nuuL. 'ueldernSuau nerlaqeleur 'e.,(ulnsaqr p 3uei
Itles Fue;ouer;nqruesaq seleuede:eqr)lJrruJruleprl Bselaulnerlaqultf
wewangian. mengafaninya dengankainputih.diletakkan di rempattertcntu
danmenshalatinl a,kemudian mengiringkanny a ke kuburan. Ketikaparasha-
habatmelihat bahwapenanganan mayitinimerepotkan beliau.makarnereka-
lah yang nrenanganinl a hingga beres. lalu rnenrba*an1'a kepacia beliau. Ialu
beiiaumenshalatinya di luarrrias.iid. Tapi terkadang beliau menshalatinya
di clalarrmasjid.sepertiyangbeliaulakukanterhadap Suhailbin Dhiya'dan
-l-api ini bukan merupakan keFriasaan
saudarany'a. tnenshalati mayit di niasjid
beliau.
'I
untunan beliauyanglainialahmenelungkupiu'ajahrnafitj ika sudah
meninggal dunia.memejamkan Iratanla.lrlcl'lLttup selttruh badannla. dan
rerkadang beliaumenteluk badanmafit seperti;'angdilakukan terhadap
Utsrranbin Mazh'un. Beliau memerintahkan untuk memandikan mayit
dengantigaataulirnakali guy'uran atau pun lebili dan rnelnerintahkan untuk
mencampurkarr bubukkapurpadagr"r1'uran yangterakhir.Sementara para
syuhada'yanggugurdi nredan peperangan tidakd imandikan Al-[nrarn Ah-
madrrenyebutkan, bahwabeliaumelarangnl'a. Tapi senjatayang menancap
di badannya. kalauada,bisadicabut,lalumerekadikuburdenganpakaian
yangdikenakannya sertatidakdishalati. Jikaorangyangsedangihram
meninggal dunia.makadiadikafani dengan kain ihramnya. tidakholehdiberi
r.ve$,angian dankepalanya tidakditutupi.
Jikamafit yang dibar'va kehadapan beliauuntukdishalati, rnakabeliau
bertanya, "Dia rrenrpunvai hutangapatidak?"Jikatidak mcmpunyai hutang,
makabeliaurnaumenshalatinya. Jikamasihmempunyai hutang, makabeliau
tidakuraumettshalatinya. Tapi beliau nremperkenankan para shalrabat untuk
menshalatin)a. Sebabshalatbeliaumerupakan syafaat, dan syafaat beliau
itu bersilarpasti.Sementara seseorang tergadaikan denganhutangnyaDia
tidakakanmasuksurga sehingga hutangnya itu dilunasi. Setelah fathuMak-
kah,beliaumaumenshalati orangyang punya hutang, dengan menanggung
hutangmayitdanmenyerahkan hartanya kepadaahli rvarisnya.
Dalammenshalati mayitbeliau mengucapkan takbirdanmemujiAllah'
Semcntara lbnuAbbaspernahmenshalatienazah j dandia membaca Al-
Fatihahsecara nyaringsetelah takbiryangpertama. Namundalamhalini dia
berkata, "Agarkaliantahubahr'va itu merupakan Sunnah" Memangada
riwayatyangmenyebutkan bahwabeliaumemerintahkan mernbaca Al-
Fatihahbagijenazah.Tapi isnadnya lemah Syaikhkami bcrkata,"Bacaan
Al-Fatihahdalarnshalatjenazah tidaktvajib'tapit.nerupakan sunat"
. YahyabinSa'idAl-Ansharyrreriwayatkan dariSa'idAl-Muqbirydari
Abu l{urairah.bahwadia pernahbertanya kepada Ubadahbin Ash-Sharnit
. a k ad i a m e n j a r v a b " ' D e nAi il l a h a k u a k a n
t e n t a n gs l r a l aj te n a z a hM
rrenrberitah Ltkannya kepadanlu. EngkaLr halusmemulainy'a dengantakbir.
kernudianshalawatatasNabi ShattallahtrAlaihi v'a 'Sa/inrr,kenrLrdian
engkaumengucapkan,
60 Zudul-,11a'ad
l9 t/D.Qrlf )./ xazD/ztku /D.:/../../

nn-uDButtiSuntuDlDp.DpD uDru utquDfr.l DiuqnSSunsas 'LlDllf,Df,,,


'(tulIeH-lV uepqefe4 nuqy',{ cse51-uy'fzptLurtl-ry ue1
tu
1e,{u,trr:rq),,o.(uloSSLtadas^ t tunsl
nqot rto4Sug qoluo8uo Iu n1trtuo4
unp o,fuqot1od t8uoloqno43u7qnlu8unl '11n11p, o1 unturopndnr qo1
-unpo{nt nslotu'ranlD"tDluD tp unlpIn,^ nmlSuaBuolndotsuny;'run1
-s1opndor qoyroqdnpryo4ow '!run!n.rDtuD tp unldnpltl noq8ul 8uo[
odots't1o11yotr twDIotDtuDlp rtpo4ynprlSunr(unpttytnqBLrninttun'tt
unpnlnyt:1o13un,( 'ottl3uo.(uopnpnru3uo,('rtuo4ntnluntp p8'lutuatu
tlnptts3un,{ut:1tdnprqLpsoru 3un,(3uotorBnqqoltundtuD'qnlly D;{.,
-ri .r"\-0'
1ff9 n 5''r'r 1*ro I rl rE

frnr rnP tr
<_r.,'\.t'\.-
ln-11< ' f . .! c-:! -:\ 6:! f-'

f ,-11 f r-rq-r t .. r: .\ r ' \ | a . r v- ; 1. ' r. - ; q ^ . a ' l .. c c f;- l

'(ur1sn61uellefe,trr:rg) DlDnu Deltsuop rlqnl osrlts


,,
tnp ot qoltBunputl 'o8tns aslot t1o1uo4t1nsnru 'olu(rruons)I.USILDp
ItDq
tpqal 8uo,( (ttunns) lrlst 'DIuoBnnl
l uDp Inq qtqal 8uo,( o8nnlaq
'oIulndural npodt,uspqro11t1tqa13uo,{todtua1n'(ut3oqqun8
4o1uo4uaq
'uDroJol rtDp urnlqrstaqrp8uo,{ qrlnd utny nunrutoSoqasUD1DPS
!
-uoqDll)sal t.top or r.lDlunlqtstaq'unqluauop n[1os 'tto uo8uap ot
qDl)n) 'nfuU1sDLu wdual qnluotls'on1
'o,{u1o33ur1 pdruat LlDluDlnfLu
'uoundruouop gp' q
tn lDwqor Dt tlolua q' oiu So 4ol tundtuo'qD V nf,,,
.n..' . .t- . .;..^ ..
''. I t <' I. lc<Tb lrf r Itro D^. t-\.^ l{1- lr ''. trlr- lnl
; '

f ,f,-f^ f r.r-p clf I 11 /? c1{6 fl.in <irl /: gfi C(C1 11


' 7.
-1 . ....
. r
'-1?*Tlfl''.lFTw i.lr.ct.g'p. t - r,
1.;J-
".lf<n\ 5)qa\tr,a\f ,_
'\
Ct(-* C.st# Cw1- c-, \ .i. rr
r | -.Y fl--T-v
"4 . . : .rv
--4...-).

'qBlelqBzuuaf
lelBqsuelep scBqnerleqSuuXeopereluelo nellsqepeda{le.^.tEleqs DInd
IeprluepnErIoq uBp(3uuB,{uBnras)qequegly ueeceq e,(uepe ue11e,{e.ntrrp
nlr euars) 'e,{uuE)lPopueu
qslep?IUIqzPu3f lslEtlspnslet{
IEpll
,, orfu1o38utuadasrwotl
uD4DsasnotlSugqDIuDSuoIuoptwo! rnp n(uolnqnd 8uo1oqnotlSug
qDpDBuD['qnllvDf 'nV qDlundwDDpru 'umln.tnql pnqraq 8uD{
SuotonrpnsltIunp 'o{uuo4toqaq qoltqDqLuDl
mlDu'uD!toq l Jonyaq
7un,l8uo.tootp otltp nrfuutpSunluatmqota8uau4tqa1noy8uguop
'tt7y-uo4n1nya{uallr unln! nn-oqwn7 oluqnSSunsas 'qD y oL,
lDpti
danikttun lindungan-ltfu,makaIindungilahia dori cobaankttburdan
siksanerakt.EngkauadalahDzatyongmemenuhi janji danhak.Maka
ampunilahbaginyadan rahmatilahia. sesungguhnyo EngkauMaha
Pengontpun "
logi Maha Penyayang. (DiriwayatkanAbu Daud,Ibnu
MajahdanAhmad).
"YaAllah, EngkauadalahRabbnya,Engkauyang menciptakannya,
Engkuttyung ntemberinyarezki,Engkauyang ntenunjukinlnftsp6516
Lslont,Engkauyangmencabutruhnyo,Engkounrcngelahui rahasio
tlanpenuntpakunnya, kami datanguntukmemintakonsyafuat,maka
ampunilahla. " (Dirirval'atkan Abu Daud).
Rasulullah ShallallahuAlaihi va Sallumnremerintahkan agaryang
mendoakannya ikhlas.
Beliaubertakbirempat kali,namunadapulariwayatshahihyangme-
nyebutkan limakali.Sernentara di antarashahabat adayangtakbirernpatkali,
lirnakalidanenarnkali.ZaidbinArqamtakbir'lima kalidandiamenyebutkan
bahwaNabi Sftal/allahuAlaihi v,aSallam juga pernah melakukannya, seba-
gainrana riuavatMuslin.r. Ali bin Abu Thalibbertakbir enamkali ketika
menshalati jenazahSahlbin Hunaif,sebagaimana yangdiriwayatkanAl-
Baihaqydcnganisnad1'angshahih. Rekan-rekan Mu'adzbertakbirlimakali.
Alqamahberkata, "Aku bcrkatakepadaAbdullah,"Ada beberapa orangdari
rckan-rekan Mu'adzdatangdariSyam. yang takbir lima kali ketikamensha-
latijenazah." N4aka Abdullahmenjawab, "Tidakadabatasan tertentuuntuk
bertakbir tclhadap ma1,it.Ikutilahtakbirimarn.Jikadiamenyudahi, sudahi
pulashalatmu."
Al-lmarI Ahrradpernahditanyatentangsalamshalatjenazah, "Apa-
kahengkautahudarisalahseorang shahabat yangmengucapkan salamdua
kalidalarn shalatjenazah?" Dia punmenjawab, "Tidak.kecualidarienanr
shahabat 1'anrrnelekaitupunhanyamengucapkan sekalisalanr kearahkanan
dengansuarapelan.Di antaraenamshahabat itu adalahIbnuUmar.lbnu
Abbas dan Abu Flurairah.
Tentangnrengangkat keduatangan,makaAsy-Syafi'yberkata, "Ke-
duatangandiangkatkarena berdasarkan arJal dan q iyastcrhadap As-Sunnah
dalarnshalat.SebabNabiShallaLlahu Alaihi v,aSallommengangkat kedua
tangan dalamsetiap takbirdalamshalat selagidalam posisiberdiri."
Yangd iamaksudkarr dengan alsard i siniialahyangdirirval,atkan dari
IbnuUmardan Anas. bahrva keduanya mengangkat kedua tangan setiapkali
berlakbirdalanrshalatjenazah. Sedangkan yangdirirvayatkan dariNabi.t .7/-
u a
lullahuAIaihi Sa//arn ialahrnengangkat tangan pada takbir yangpertama,
lalumeletakkan tangankanandi atastangankiri.
Di antaratuntLrnani\abi Shallallahu AIaihivo Sollutn,bahu'ajikabe-
liauketinggalan menshalatijenazah, makabcliaushalat di ataskuburannva.

62. Zndul-,lkle
tg ,/n//4/F')/ xDxD/m/2a/?tPE/

nplJaquler.!'Eiurtelqsuetu Suef epuleprl ueptedual ulensrp Brunp


le3Suruaruurr1sn11 3uu:oe1r1'qeuung einfe,(uue1lu33uruaur eueureSeqas
'qeuun5ueludn:ourqreq3qezeualleleqs uEllucs)lledr.(selepseluqreq8
lelBqsueleucslleunellaqe,rqpqqrqeqs lctuTruupeSuerualle1a:aru
seleqreq8lBlDqs uelnlelau lepll nerleqEiulrrauas'qreq3 e:ecaserunp
1e33uruau 3ur:,{
rur 1sny13uu.lo
1e,{ueqdnInJ qruq;tr,{eu derlasrleleqsuau
)nlun ,arl1rrs
t).f lqtDlv nqDllDllrry.s
lqeN qsuuns Inseuual uElng
'eAulPqsl
3uer1rp nelequuelselerp ul?)Ielellp 1r,{eueiiurqesInpnpleprt nullag
'Ireu nsr r rpeIqo1og ue;e[.taq telrcleutc:edereluatues
Ieq lqual tees ., ltuu
'EpqBsraq 'ue:nqn1 qezeual teesr1e1uelel:aq
IeprtnlV.. efe.ras a>1 SurlSuaur
nerlagrpnqel Suuro-3uero redn:a.{uau uE)upurl ueledn:auuspqeuunS
-sy ueBuap ucir-ruruapaq 3ue,{ qe,prq qelepe 3ue:e1as ueurez epedersnueur
ue)nlelrp3uu,(r1:adas uelad-ue;ad uelel:aqueBuap qezeuaf 3ur:l3ua6i
'r:e1raq qe8uctas uele0aqe1a:au redues-redrueg f
r,(uue;uledao:aduau
Inlun u u l r l s l u u e t u a n
u u l l e g ' e , { u 8 u e 1 e r
1 p
: q
e pereq e i u l e p u e ql r e u
8ue{ uulSuepage,{uueuelnelerrrl Surdues'3ue1e1eq 'uedeprp'qezeua{
ueFuep telap:eEeuJEfteq llquesefutFut:tBuaur 3ue,(3ue:o-3ue:gner1aq
qelalasunpr(se1-ln teJelnq)-lV qeuuns rpu[uau Suei(elndtuy'qezeuaf
uedeprp r1e1uelel:eque8uapuz:nqn1a1 e33urqe,(u8ur:r8uau nerlaq
Isur'qezeual-rleleqsuau LuDllDS DMtqtDtynqDlDllDqS!qeNellf
..;qe11y epedal
e,'(ur:rpuelqe;e(uaur 3ue1ep 3ue,{3ue:oepedt:ep 4eq qrqelSueX1eqne1 ue1
'entuas 'qeu
ledepuaurqeu:adne13uaqeledy e1a:arurdnln3uaruuele Eleur
-rpe;,1lnpnpuadr:ep3ue:o qnlnd qnlnl e:e1ue tp tBeqrp e,{uleqnel uellepu
8ue,{'1eqne1n1ens ueSuap qelaterq., 'qe,te[uaul nElleqPIet{
leqneuaq
.(cEurziaq qEIatErplqpeo'qellnlnseu
rulslrue,rqezeuefrleleqsueru
lsrle,,lr ne13ua qe1edy,.'ei(uepaq:uur1 nlrlee5
'uefe: ueunlnq rqnle[rp 3ue,{qeureqnl-1y qezeuef rleleqsuau nEtlaqs,,lrqeq
qrqeqs8ue,{te,{e.trr: epy urefe:rp 3ue.{eutzadIuadas'tetle,'(s uelleseplaq
ue{x ueunlnq rqnleftpeua:e1rleru8ue,{8ue:odepeq.ral 1e1eqs Sueluat
ledepuad ueepaq.rad epy eKuleq lnrnuaruIeprl uEsedue: eueq pqrue8uau
uep lJrpqnunq8ue,(3ue:oquzeuaItleleqsuauIEprt nellaqunueN
,,'rteleqstp zBnileuE-IpuqEZeuaf..'Epqesraq netleg )eu
-1eueqezeuaIrteleqsuau uBnfnerlog 'e1tue,n 1t,{eur tn:edlelap rp uepr1e1
-r1e11r,{eueledallelap Ip Irlproq a/DIInS o$ tqnlvnLlDnD DqSqeN
'1r.{eru t1e,tlSeqrlencal'e,{uBue:e;au qe;tuegnqy
uep1r1e1,,q uelSuepeS !.iuelnqnlseleIpteleqsuelnlel:u nFer3ue(eder5..
'Etelraqpeurqvttlsrul-lvBIhl 'rul epeIepIl IpBI
IequlEPnue,\\uesBlPq
'uElnqes upuErl3r1'r:eqas qelalas e{uue1n1e1ar.u qeu:ad nerlag
1e33urpa1
menshalatinya ghaib.Najasyimeninggal
secara di tengaholang-orang kafir.
Karenaitu beliaumenshalatinya ghaib.
secara
Adarirvayatyang shahihbahwabcliaumemerintahkan berdirijikaada
mayit yangleu'at.Tapi adapulariwayatyangshahihbahu'abeliautetap
dalamkeadaan dudukketikaadamayatyanglewat.Jadiadaperbedaan dalam
halini. Yangpasti,dua-duanya bolehdilakukan.
L)i antaratuntunan Nabi ShallaLluhuALoihiv'a Sa//arrr.
hendaknya
mayittidakd ikuburpadasaatmatahari terbitatautenggelanl tepatpada
ataLr
tengalr hari.Ilendaknya liangkuburdipcrdalarr dandiluaskan darisejak
bagiankepalake bagiankaki. Dirirval'atkan dari beliau.bahri'aketika
rneletakkan mayitdi liangkubur,beliaumengucapkan,

*v,J-r+ l"')4Ur 41r*


''
Dengan usma Allah, dengan Allah dan di atas millah Rastrltrllrth "
Dalan.rrilvayat lain disebutkan,

.alJl ,1e." r . , -lt


r
r elJl L- "., -9 c 4J.Jl --...r
\->'r
a ?-: \- .

" DanganasmaAllch dan di jaLanAllah serta di atas ntillah Ra-


suL Lah." (Diriwayatkan At-Tirmidz),Ahmad,Al-BaihaqydanAl-
Hakim).
Dirilvayatkan pulabahrvabeliauikut menaburkan tanahke kuburan,
tepatnya kebagiankepalamayit.sebanyak tigakali.Jikapenguburan sudalr
selesai.nrakabeliauberdiridi ataskuburarr bersanra para shahabat' menlo-
honkanketcguhan bagimayitdanmernerilltahkan agarmerekajuga nremo-
honkanhal) angsarna. Beliautidakdudukuntukrnembacakan scsuatudi
dekatkubLrran dantidakpulanrentalqinkan sesuatuseperti ) ang dikc{akarr
manusiapadazatnansekarang.
Bukantermasuk tuntunan beliau.nreninggikan ulugankuburan apalagi
mcndirikan bangunan di atasnya.baikdcnganbatuataupullbatubata.Semua
ini nrerupakan bid'ah yang dimakrLrhkan. benentallgan denganpetunjuk
bcliau.AIi binAbuThalibpcrnah diutuskc Yaman datr diperitltahkan untuk
nrenghancLrlkan setnua bcrhaladansetluakLtburan I'angnrelcbihi pct'rrukaan
tarrahharLrscliratakan.BeliaLrnrclarang pendirian bangunan diatas kuburat
danjuganrcnulisiny'a sertatretnagarinya. KLrburan parashahabat ada
tidak
vangmcnonjolkeatas.
RasLrlullah llahuAIoihiva Sa1lrart
S'ftai1a mclarang trcnjadikan kubur-
ansebagai nrasjid danmenyalakan api di atasnla Larangan initernrasttkk
ras,sehingga bcliaumelaknat pclakun) a. Beliaujuga meJarang kubttrannl'
terrpatpera!aan.
rr.renjadi

64 Zrrdltl-lIa'ad
99 /zu2(4r'21 ?tultD/DtDal /a.p6.

'pnlnsEueuedJeqs uerpnuel'e,{uenulas nInJuepltlSuequep nlnl ,uelqt


-lnterrqlellnlr entrlosIalarfBnp lenqrpJeqs B{?ru'lelqt{LlelEueputufll
-snl uslnsedBJelue rpepeqnsnuEII[:nqIl?Jeqs3uEtu3] uunlunl
'tn)el ueepealru?lepqrla1 uEprrunqelnrrrrpuurSradaq ,1e,{e
tbes ureleprp
uultnqasrp 8ue,{.reqseb ueselequadqeuqrqInqel:1rpledeprursr_req .ueuel
-e[:cdurulepSurpas1eprlundr1e1rs 1n1rtesr:.l
epee1rlunlnr r.tI)apuaruatu
uelSuepag 'lnlel eseJregasrp edueluerS:adeq leesuInIeJrpue8uelrq
uellapuJrre!\'uuuBIEft:d urelepeItla1uepuetnIBleIcpuu1rIeXuuei
-uelrquppteleqsunlnr-unlnruelapu:Lrr:d uelqrloq;:dru:LLr qelly
JnBqy tBleqs3uu|ua}qellnlnsuuuBunfunJ

'1r,{euuu11e33ur1rp
3ue,{e3:en1a1 ueeluopuad ueqsque>1ueSur:aur e13ue:uplpp ueperlnu
8uu.(1e1qye ueledn;aurru1'1r,{etu e8lpnJr)Epudalu.{uuplrur;r6ucu n1e1
ueueleuuelder,{uau:efre ersnueuqn:n,{u:un:1snfnerlaqrdel ueueluru
uelSueprq8rreu ynlun1r,(eue8Jenlel rucq:qutaru leptt qElrlnellequeunl
-urU.qellV .eqpebdepeq:aleqpr:uepqe:sed'Sueualeuesens ueleldrcuau
qeleruplqeuunsrp 3ue1 'rcuaqrp3ue,{rle.prqueledn.laururenu:g .ue:nf
-lV uelereqrpnleJ'ersnueul uellndrunFuoru 'nBtlaquunlunl
lnselxlal
uelng gr,(eue8renl:I @nfi2,o1):nqtqFuaru qelernetlaquunlunJ.-
^
'eAurdq
uDJrqeI B esueundueueluoqotuaur uep1r,{eulepedalueqrseq selaque1
-ulefusurn:1sn[3ue,{'ner1cqlnfunladue8uapue8ueluouaq rurIBH.uBnlueq
uepueSuolopad uoqoureru'lt,(etrt
euEuselprl?llVepedalqedruns:eq 'tr.{eu
rJEpEop?turr.uatun:1snf1r:,{sntu
Suero-3ueJo EJeluaures e,{urBEq uBunduE
ueleturr-uaur
uupuEI"opuauI'qezpua[1e1eqs uelep ueldernrp3ue,{rgadas
uelele8uaur ueptEnqraqqelellnqnl qelBtzlaq teesnErlequeunlunl
'(trrr
Isnt{ ue)Ile^eMtJtQ) ,, um1o4
8nq unpttun46oq qn11yopnda:1 n(o uoqoLuaLu nuDX unrpl Dtlsraq
LrmlDtlunl qn11yolsut o,(u7n8ZunsagLutl'^nnuDpuruqnyi;8unto
-3wto unp.utqn1Mnq8uadDrDdrDqD^unrpl sDtDDraUDfas LunlDS,,

,.r;,r n tDi rnft'


n:r..]{.:
,r'n: r * r,q^,n-ir f ,e1at;,r-r-"f (iq ic l',rr-o
' a./ . r
: , 1.' -

'ueldernSuau
Inlun uelqpluuorxaunErloqnu rnqnl qelerzJeq
tees ele.reuEpedaluulqelur.redrp
uepuelleue.{srp 'e,{uleunrieq uelqeu
-unsrpSueiqelerzqspul'e1a:erur8uqueundueueluorlotltau uepe)eJau
'slalatu ueleopuau
EpedelSuEiBsqrselseru)iele.,(ueut )ppuJqeualetl
riuuclnlelaurnErlaq'teqeqcqs
eredue:nqn1 rqe.tprzueunEtlJqE)rI
sedangkan shafkeduatetapberdirirnenglradapi musLrh. Jikashaf'pertanra
bangkituntukmelaksanakarr rakaatkedua.nrakashafkeduatnelakukan
sujud.Setelah bangkit,shafkcduamajuke depan. danyangtadinyashaf
peftama mundurkebelakang, sehingga keduashafmendapat keutauraan shaf
pertama. Rakaatkeduadilakukan dengancarayangsamadenganrakaat
pertama. Jikashafdepansudahdudukuntuktasyahhud, rrakashafyang
belakang melakukan sujud.lalubergabung dalamtasvahhud. lalunrereka
scnrua salamsecara bersarnaan. Jikarnusuh tidakberada di arahkiblat.terka-
dangbeliaumembuat duakelornpok. Satukelompok bertugas mcnghadapi
musuhdansatukelonrpok lagishalatbersama beliau.Setelah mendapat satu
rakaat.kelompok yang shalatbersar:ra beliaumcngtantikan posisil ang
belurnshalat- 1'ang kemud ian shalat bcrsarra bcliau untuk me lanjutkan rakaat
k c d u a k. c r n u d i abne l i a us a i a mS. etelah i t u r r a s i n e - m a s i nk g
elompok
rncnarrbahi rakaatberikutnva setelalrinramsalam.Atautcrkadang beliau
shalatsaturakaatdengan salahsatukelompok, lalubeliaul angberpindah
kc kclompok lainyangjugamelaksanakan saturakaat, tapibcliaudiarrsaja.
lalunrereka salamsebelum bcliauruku'.Kenrr.rdian datangkelonrpok Iain
yangmelaksanakan rakaatkeduabersama beliau.Jikabeliaududukuntuk
tasyahhud, makakelompok1,ang terakhirini melaksanakan saturakaat.dan
beliaurnenunggui merekadalamposisitasyahhud, lalunrereka salambersa-
mabeliau.
Terkadang beliaushalatbersama satukelompokduarakaatlalushalat
bersama mereka. Atauterkadang beliaumendatangikelornpok laindanshalat
bersama merekaduarakaatlalusalambersama mereka.Atautelkadang
beliaushalatbersamasatukelornpoksaturakaat,lalu kelornpokini pergi
tanpamelanjutkan lagi,IaludatangkelompokIain,danbeliaushalatbersama
merekasaturakaat,sehinggabeliaumelaksanakan duarakaat,sementara
masing-masing kelornpok hanyamelaksanakan saturakaatsaja.Semuacara
ini bolehdilakukan dalamshalat khauf.
MenurutAhnrad.adaenamatautujuhcarayangdiriwayatkan tentang
shalatkhaufdansemuanya boleh dilakukan. Menurut zhah ir had itsyang ter-
akhir.memangmasing-masing kelompokhanyanrelaksanakan saturakaat.
Ini merupakan pendapat Jabir.IbnuAbbas.Thawus,Mu.jahid. Al-Hasan.
Qatadah, Al-HikamdanIshaq.
Memangadariu'ayat-riwayat laintentang shalat khaufini. tapipada
prinsipnya semuakerrbalikepada cara-cara yangdisebutkan di sini. Ada
l,ang rlenyebutkan sepuluh cala shalatkhauf. Sementara Ibnu Ilazlr.lurenye-
butkanlimabelascara.Yangbenaradalahseperti yangkamisebutkan. Selagi
rrerekamelihatadaperbedaan periwayatan dalamsuatukisah,nrakatrereka
menganggapnya sebagai satucarayangditetapkan Rasulullah Shullallahu
AIaihi wa Sallam.

66 Zadul-.Vuurl
L9 /a/?(.71-',221xDx0/Da2or lnp[r

http://kampungsunnah.wordpress.com

i E* * **

., Ireq qelep8nlr
entUas
uE)eueslEleul B{estEdec,.,qe^\eluaul
3ue,{EdErs'ueIEleI elC
-,.8^U
-sreluerp ntesqelsqrlruau nplSuaqelnele,Surseur-Surseu
e.{uledruel
upedeperrqslrpeqderlasEretuauos'slrpEq
Enuasucltnqaiueruneqiug..
'qpllnpqVnqy epedalBiueuaqqeu:adn1y.-:e]Ilaquslstv-lV
69,?Dr.?4,/1..27aru2/02aa,/a7t6'

vn(Iflx
nxnfl
lL / ?/Dx"lDlba. 1n7r6r
/DJ.2t/,/17i2

'unqetas tueleprlsleslelez uellenlaSuatu Bpudup


Irpeqlqal3uE,{EpE lEprI nlrtelpzeulueuetU e,(usnjeqas3ue.,(
urls[u Suplo
-8ue:otBeqe,{eqeq::q uulen1ua1 'dnptq lnunrs rle)asue1.ren1a1rp
sn:eqe1rI
rdel eueqlrlruad r8aqe,{eqeq.raq uele nluat'le,uln1r.req
eprdderlasnele
uDlnqntEsuEIeprlelasnlrlelez ueI:enlaSuaur ursnlrqalu1rfqeqaSIpe 3ur
-lcd3ue,(urEiuclednier.tr ruI uauedelrla) uuqenq-qenq uepueureupl Intun
uelSuepas'unqElas uelsp rlelesrur1e1ezuel,renlaBueru uesn.rErlJ)
'e,{usruaI ueceu re6eqlaq uu8uepue8ue8eplad eueH f
'IereduepseruJn1ru,{'ersnueru uerecurrpefuau8ue.{erlnrunleg g
'3urquc1ueprdES'Eluo rgadas'1eu:el
ue,na11 i
'ueqenq-qenq uepueurBuBt IrsEH I
:n1e{'ua8rnle8uf,srureueqsruef-sruaf
depeq:a1 elaraurueqnlnqaluEpersnuptu elelulp egcque:e1nd:ad
rluruopd
-nrarue,{ulesed
3ue,{'B1:q sruaftpduaepudleqezr.reldelauaur qe11y
'epuaqepeqSunputJad nele
eSefuad reSeqsse,(uuelrpe[uau uupuen83up3 uelSuelrqSuaru'e,{uue18u
-uJeSuauuepuueqeSefuaur uel nll lelz ue{qeq'teIEZuIJenlaSueur
elarotuauarEIsrqequDl{eprl nlr leuqrN'e,{eI3ue,{3ue.ro-3ue:o rBeque
-teuDIruelsnFrlEIas3ue,{'e.{u1r1nusd r:rpuepeyeqqrs:eqruad reSeqas 1e>1ez
uelrpefueur qe11yur>1srur 3ue:o-3uero ueteqelscuel eFnfuepegeq111ruued
e:cdueleqelseural uelSueqrurpaduaur nerlaqrul1equeleq e,{uerurrauaru
IeqJaq3ue,{drsupuellnlaFuausnrqSuEXuders'ueseleq'ue:n1n
'nt1e,tr
ue8uequrpad r.rep 'eu:ndu:as 3ur;ed3ue,{ueunlunluelednrau
lreq
telez reue8uourao DS Dlr tlltolv nLlDItDIpqS qllnlnse;uunlunl
lB{BZ iuBfuel qullnlnsBu uuunlunl

IAIYTSISVOV-SY(IV NVO
.VSYNd.HYOVOYHS'I\/>IVZ
IfYH
Zakatini dibcda-bedakan, tergantung dariusalra penrilikhaltadan
bagaimana caramendapatkannya. tingkatkcrnudahan dankesulitannya
Allahmervajibkarr zakatseperlima bagiandarihartavangdiperoleh secara
kebetulan dandalamjumlahyangbanl'ak.1'aituhartaterpendanr. yang
perolehannva dianggap tanpausaha. Jikasuatuhartadiperoleh denganusaha
yanglcbihberatlagi,makazakatnya setengahn),a lagiatausepersepulu
bagian.sepertizakathasilcocoktananrdanbuah-buahan, )'angtanpaharus
mengolah tanah.tidakmcngairidanmengolahnya, atau)angairnyatidak
membeli.-{llahmel'ajibkansetengahnva lagi atauseperduapuluh jika
perniliknl a lrrrusmengolah tanam.meniinanr danrlengairi. apalagi airnl,a
harusnrenrbcli. A llahrnewajibkan zakatselengahnla laeiatauseperempa
puluh.j ikapengolahannya harusdilakukan secara terus-rrenerus.
Karenatidakmungkinsemuahartaharusdizakati.makaadabatasan
nrinimall angpastiataunishab. Untukpcrakialahsenilai duaratusdirham.
Emassebanvak duapuluhntitsqul.') Biji-bijiandanbuah-buahan sebanyak
lirnan,a.sarJ atausekitarbarangyangbisadiangkutlimaekorontaArab.Kam-
bing sebanlak empatpuluhekor.Sapisebanl,ak tiga puluhekor.Onta
sebanyak limaekor.
Telahadaketetapan hikmahA Ilahuntukmenjadikanbatasan tertentu
r-rntuk dikcluarkan zakatnva. ,vang tidak memberatkan dan bisamencukupi
orang-orang miskin.Karenaitu Allahmew'a.jibkan zakatdalamhartaorang-
orangka1,auntukmembantu orang-orang miskin.Jikayangkay'amenolak
melaksanakan apayangdirvajibkan kepadanva. makaakanterjadikezhalim-
andi antara jadi
keduabelahpihak.yangkayarren kikirdanyangmiskinbisa
rnengambil scnraunya sendiridi luarhaknya. r angkemudian menimbulkan
bahaya yang besardi keduabelah pihak. Allah sendiriyangmenetapkan
pcmbagian shadaqah danmembagikannya kepada delapan golongan. yang
secara umurn dapat dikelompokkan menjadi dua bagian. Pertama. yang boleh
nrengambilnva karenakebutuhan. aftinyakarenamenrang keadaannya 1,ang
nrembutuhkan. karena lemahdantidakrnampu. sedikit maupun banvak. yaitu
orang-orang miskin.orangy'ang
fakir'. dalamperjalanan danuntukmembe-
baskan bLrdak. Kedua.orangvanemengambil karena manfaat y'angdiberi-
kannl,a- 1aitu anrilnya. orangmu'allaf yang hatinya masih lemah. orangyanl
d ililit hutang danorang-orang yangberjihad dijalanAIlah.
Di antara Rasulu
tur'rtunan llah.$alla lluhu Ahihi v'a,failan..iikabeliaLr
nrengetahui seseolang yanglayakmenerinra zakat,makabeliaulangsung
rrenrberinva. Jikaadaseseorang yanglayaknrerrerirna zakatmemintakepada
beliau.seurerrtara beliautidakrnengetahui keadaannya, nrakabeliaulangsung

')
s) ariatialahseberat1,4J6gram.
Salu,r/l.tqdlnrcnurutketetapan

12 Zudul-,1[a'ad
tL /1n1/?1./t'/a/zDltD/Df,12d'1a./29

qaloqe,{e18ue,{Susrolde1lr-1ez re8eqas uelqe:asrpFue,{fiue:uqr8el


rlaqruaur'qebepeqs nelele)?zuogenJaSuatu 3ue,{3ue:oSuaelaurner;ag.n1r
'zpe.n1r1 .e,{uuequ8uapad
lequqnlelatu Erplees Sue.rEIatunetlaqnlteuare;q
3ue,{rdel'eleslreq-1req3ue,(rreple1ezlrqtue8uaur lepr} nellog
D{uttrp sDtn tlDljDLDlotlsnq ,qo y D.L,
,,
'ueldecnFueuner 3uepe1-3uepE{ .uC
1eq
,r.lDllvD,tr
,, otruoluoopodunp oluutp npodqDlryotlnq ,,
'ueldernSuaunerlaqFuepeq-BuepB).edulFeq
oproqnerleqrleur'ufu1u1ezuelqe::fuau 3ue:oesJS ppEeIr[.ueIla,ntetp
qupns3uu( undneru'le8as qrseu 3ue,{e,{uueepeol BlpluBueepeqlad
epe1epr1rdel 3ur:aleu:o1 rpeluatu uella,nrerp Esrq3ue,{:eFaseu:o1 uep
srursrlrpeluauuedursrp esrq3ue,{:n33ue llenrel,uedursrp ul]plclptlp esrq
ueqenq-qenq '3ue,neq 'e13ueuas .ue:n,.(es-.ln,{es
r:epelnd1eprl
1epr13ue,(
'leq8equEprEpalalt{epnq'epn{ uep
lelez lrqueFuau.r qeprlnerlag
.(')ed01 esrqrI'IInq
uep1r3ue1 qepuruerlrtuap3ue.{delrsuerz),,'elelloqunde1a:e4
..'uerlplppeoellrpBlenqlaqleprt Inlun
nlSuo.ropuaur lepn'nerlaq epedal nlplulJ uEpuBrlBlepedalnluercuaqa>1
tdel Surlue ueperel re8eqas uer1e1ueupu:oqs1 epedr:ep lcuaqnlqrqalBue,(
3ue'lo-8uz:o qelepeuerlel uep're1urcn1 3ur1ed 3ue,{3ue.torsrsuep uBrleI
epedal3ue1ep nIE'qpllV ruraqaureleq3ue,{nlunsasnlrJaqtu"ur{Bpuaq
uer1o1qe1edy,. 'elellaq Btpe>leru'e,{uue8uep rsnlo>g.raq
uep>1o3o,{uaru >1ep
-uaqEIarotuEuelp)'qeqp,&e5 urqqellnpqysnln8uaur nerleqturIeqr-rreleO
'e,{ue:e1ue rp uelSeqos ue11e33urueu.r e1a:au:eBe,euesrp ruelade:eduep
:eqreq;1 ueSundurel:ad e1:rsleuadsn:n8uauner1eqn1leua:ey.e,(ur>lepuaq
-a4p 3ue,{undedelenq.toq esrqe,{ulryrr"uod n1rure1a5Sueqalrp neleueluurp
uppIss?urErutnlaqes ualJenle)rpsn.req 3ue,{1e1ez qe,4ueq edu:aqSunlrqtp
ledeprurue.trs1e1ue8uag 'uerBeq teduro:adas neleeBrpades ue1le33uruatu
InlunIIIruad qn:nfuau rur:rsleuad e(ueserBte)ezleSeqas ue1:en1:1rp
sn:eq3ue,(bosnnedenqleqrloru)ntun 'uauedrp unlaqas,:n33uenele
eurJolunqellrlruad e:edepedal.rrsleuod sntn8uau eSnlner;ag .ueqenq
-qenqundneleureuelIoto3 Jrseqlped:s'eyeqrlrlruau e1e,,(u e:ecas3ue.i
3ue:o-3ue:o epedale{ueq1e1ez1r:euodereduultur:rFuetu nerlag
'urISrr!
3ue,(ueuel lnpnpuadepedale,{uue1:n leiuauruepuuuel lnpnpuad
r:eptelezlrqrue8uaut Intunzpp.nl4l snln8uaunerlag.efuuelr8eq-rBeqruaru
nerloqnlel 'nerleq epedaqe,reqrpnlr re)ezrqrqclelrqedy.nlua1.rel ue:n1n
-ue:n1nue8uap 'pquerp nlrl?IEZ]Edrual rpefuuurr:ouaur 1eq:aq3ue,{3ue:o
epedalqubepuqs ueptelez uelrBeq-rBequrau qslprnErloqueuntunl
'e,,{u1
3ue.,( 3ue:o-3ue:o r:epuerFeq e.,(ur:rpueepe
tedepuaur 1upr13ue,{
-a13ue1ua1 nerlaqepedaluE)nqetllaqtuaut n1rSueroqelalase.,{ur:aquau
menlakan darishadaqah. j ikaorangnriskinrnenghad iahkankepadanl'a. Be-
liaujuga pernah mernakan daridaging yang dishadaqahkan kepada Barbarah.
Kadang-kadang beliauberhutang denganatasnamashadaqah. sepertil ang
beliau lakukan kctika sedang mcrnpersiapkan pasukan perang Sementara
ontasaatitu sudahhabis.
Sedangkan untukzakatfitrah,beliaunrewajibkannya kepadasetiap
orangMuslinr.kepadasiapapun yangntempunyai makanan.tua maupun
muda, laki-lakimaupun rvanita.orang merdeka maupun budak.\ aitu satu
sha'korma,tepungataukismis.Penl'erahannya sebelulr pergi untukshalat
'ld. Di dafarnl.rft-shnhihaindisebutkan dari IbnuLitnar.dia berkata. "Ra-
sulullahSftal1rzi1ahuAloihi ra Sallan metncrintahkan zakat fltrah dikeluar-
kansebelumrranusiapergiuntukshalat.''
Di dalam,4s-Sana.'r d isebutkan j ugadariIbnuI Lnar,"Siapayangme-
ngeluarkannva sebelum shalat.nrakaituadalahzakatyangbisaditerinla- dan
siapa yang me nge luarkattnya setelah shalat. nraka itu adalah termasuk
shadaqah."
Berdasarkan duahaditsini, makazakatfitralrtidakbolehditunda
hinggasetelah shalat'ld. Kebalikannya adalahpenyembelihan korbanpada
'ldul-Adhha. Siapayang n.renyembelihnya sebelum shalat,makaitumerupa-
kanpenyembelihan sebagaimana biasa.Hewankorban disembelih setelah
shalat.
Beliaurnemberikan zakatfitrahini secara khususkepadaorang-orang
miskindantidakmenyalurkannya kepadadelapan kelompoksecara merata
sertatidakmcmerintahkannya. Tak seorang pun di antarapara shallabat yang
juga melakukannya.
Rasulullah SholhllahuAlaihi v'a Sallamadalahorangyangpaling
banyak menshadaqahkan apayangdimilikinl'a. Beliautidakpernah rreng-
anggapbanyak apa pun yang dianugerahkan Allah danjuga tidak mengang-
gapnyasedikit.Tak scorangpun yangmeuintasesuatu kepadabeliau.
melainkan beliaupastinrembcrinya, sedikitmaupunbanyakPenrberian
beliauadalahpentberian orangvang tidak takutnriskin.\4ernbcridanmcn-
shadaqahkan merupakan sesuatuyangpalingbcliausukai.Kegembiraan dan
kcsenangan beliau pada saat nremberi, lebih bcsar daripada l<cgerrbiraan
orangyangmenerirnanl a.Beliauadalah orangI'angpalingdernarvan kcpada
manusia. Kebaikan beliaLr sepertianginyangterus-lllcllerus berhcmbus.
Jikaadasescorang yangmembutuhkan scsuattt. makabeliaulebih
rnementingkan olang itLtdaripada diri sendiri.Terkadang berupa n'lakanan
danterkadang berupapakaian.Beliau juga meragamkan jenis pemberian.
terkadang berupahadiah,sliadaqah, hibah,danlerkadang membelisesuatu,
lalumemberikan barangdanharganya kepada penjualnya, seperti yangbeliau
lakukanterhadap Jabirsaatmembeliontanya. Terkadang beliaurneminjanl

74 Zadul-lIa'ld
gL /1124.:y/"2:/rDzD/Df,/2d1D.726r

3ue,{upe1upr1 ef51-epedaq qepeqrqeulruau uepe,{51-epudal depeq


-3ueu:'rleq deua3as ue8uape.{urelulcuetr-t uepqellVepedalueqe.rseda;n
'e,{udnprq ueueXu3urleduepe,{qe1q1e lreq 3ur1ed
'8uede1 e,{ur1eq eseJa[r rur nrulr rlrlruraur3ue,{3ue:6 leeJupruraq 3ue,4
'Lun
nurlrn1re,( nSDlr r4rDlyvqDI1DIDLIS Lp1nlnse1uep rsr:e,nrp 8ue,.(
nrulre.,(ueq unueu'ntull qnrnlaslnlun nlep:q IDp!l rur1eqrdel'8uede1
eserelurlelrrrse8nfu{uupupEIu 'senlur{euasequeqnurlrr8elag
'ue3unqFunFued urp uelrdruasel upllnquruJurueqopoqelleluaures
'crunpr:epfuede;qrqelueluas'3uede1 rpeluaurtuqrulnr"u1rueSuaqnull
'e:efuad trdruasqrqal'lusos
1r1rqepedr:ep
rpefuaru e,{ur1eq cleur'ufurleq r:upde{ua1rurueture,{eqerulrl ueur
e.,(eqerednraqn1re,{'equreq rleqruelepoI qEIIVuq)nseurp 3ue,{e,{equ3
':esaq3ur1ed SuuXe.{uueBuedur{uad uepepepuutrdurasel
qeqasueledn:aruuelesaseluep1r:r,{s prelrrrlrrs prqnlup1n[un1a4' I
:Jesaq
3ur1ed 3ue,{epepue8uedelal qeqasrpe[uaur 3ue,{1eqede:aqaq qe1ru1
'GZl :ue.uy1y),, tt8uolat1
qnpuaruSuopas ot t1o1o-t1o1oas 'ttdwasEol qnsaso{uopopuorypn[uau
qo11yntrotsru 'oiuuDtDSas 'uog
l LlollVblnpuaqaltpSuol odots8uotoq
'ruDlsI '7n[un1ad
OlnpLuau)tluun oiunpopuoqBur:dr:1aw ntg o,(ntstu
ntruopodatl unquaqruaw unlD b!DpuaqBuaw qo11V 3uo{ odntsBuotog,,
'(77::eun7-zy) 8uotrSuotouo8uapow
,,i@{uuoqwoqwaru
-os)nrfuqqoyuop olorloclodopuawor n1o1'ruo1s1 otuoSo(Dwuauaw)
t1n1unqo11yqalo o{uunt1uoyotlnqtp8uo( Suoto-8uotoqoqodooqoyg,,
'qellV ueurrl e,{uepep ue8uedelel elnd
qequeuaqeleur'qequeu3qurleurasrurlEq-leqEIrf uelenlaluepueeu-rnd
-urasal'prqnlqelepeepepue8uedelaltenqrueulSueXqeqastdel
'r-JPIESTJ
uepqe,rnqnuueSuep nztlaq
epepuelSuedelotu qepnsqellV l?qepedepepueSuudelal depeq:ai:esa1
leureSuei qn.re8uad re,{unduau qebepeqs euare; er;nru
ef,urleq 3ut1ed'e.iu
-u.trrflreq3urled'e,(uepep 3uede13ur1ed 8uu,{3ue:oqelpE nurleqnlteualeX
'3uede1 rpeiuaue{urleqlenqruauuE{nlual'nerlaqIeua,(uaur uep1ne8:x
3ue.{undederg 'qebepeqs:eq uelp nerleq ueepeol nlual
lntun e.,(uBuo:opuau
'nerlequeepeel leqrIatrrIIII ueplrqleq3ue:oepeeqrl>1lt1e:d uepueeleyeJ
ue8uap'e(uuerleusIeJau 1n1un1e[uBuotu uep ue1:nfueSuaur'qebepeq
uelqeluuoLuau nellaquepnerlaqrsrsllsp uelrenlcllpundedy'ueetel:ad
neleueepualueiuapesrq'rlrlrrurp3ue,{egeqedn:aqeslquelr:aqneil:q3uei
up)rpqeIuepqebepeq51e(ueqqrqel3ue,{tlerprque3uapnlr qerpeqselr.
-uraLUuepqelpeqeuueuaurnurlaBe{ullsaruas e8;eqepedr:ep 1e,{ueq qtqat
Suen r:equraru uup 8ue:eq Ilaquaru nerlaq8uepz1.ra1 lesaq qlqel uep IrPo
qrqal'1e,{ueq qrqal3ue( qelunI ueSuapu,{uue1t;uquta3uau nlPJ'ntens-
lebih melapangkanhati hambaselaindarrhal ini. I\4akaadal ang berkata,
"Sekiranyaaku beradadi surgaseperlikeadaankuin i. terrtuiahaku berada
dalarnkehidupanyang nyaman."Senrentara sebabkesenpitandadaialah
berpalingdari Allah, nrenggantungkan kepada selain-Nya.lalai berdzikir
k e p a d a - N y 'daa n m e n c i n t a is e l a i n - N . v aS. i a p a , v a n g m e n c i n t a is e s u a t u
s e l a i nA l l a h .m a k ad i a a k a nd i s i k s ad e n g a ns e s u a t lua n gd i c i n t ai n ) ' ai t u .
h a t i n y ad i p e n j a r ao l e h c i n t a n y ai t u . T i d a k a d as e s u a t up u n l a n g l c b i h
membuatnyamenderitaselaindari sesuatuitu.
5 . S e n a n t i a sbae r d z i k i kr e p a d aA l l a h d a l a n rk e a d a a bn a q a i r n a npau n .D z i k i r
m e m p u n la i p e n g a r u hy a n g a m a t b e s a ru n t u k n r e l a p a n g k a dn a d ad a n
m e n d a t a n g k akne n i k n r a t adni d a l a mh a t i .S e r l e n t a r a k e l a l a i a nb e r d z i k i r
a k a nm e n y ' e m p i l k a n a n ld a nh a t i r n e n i a dti e r a s at e l s i k s a .
6 . B e r b u a tb a i k k e p a d as e s a m am a n u s i a n. r e n r b e r i k a m n a n f h a tm e n u r l r t
kesanggupan. baikdari hartanya.kedudukan.badandansegalabentukke-
bajikan.Seorangdermawandanorangyangrnurahhati adalahorangvang
p a l i n gl a p a n gd a d a n y ad a n p a l i n gb a i k . i i w a n v aS. e m e n t a roar a r l g) a n g
bakhiladalahorangyangpalingsesakdadanl'a,palingresahhidupnyadan
paling sedih. RasulullahShallollahuAlaihi v,a Sallan memberikanpet-
umpamaantentangorangbakhildanorangyangsukabershadaqah. sc-per1i
duaorangyangmengenakan pakaiandaribesi.Setiapkali orang vane suka
bershadaqah hendakmengeluarkanshadaqah.maka baju besinyaterasa
senrakinlonggardi badannya,sehinggad ia bisamenjulurkanpakaianrtra
danba.iubcsi itu tidak meninggalkanbekasdi kulitnya.Tapi selagi orrng
bakhil hendakrnengeluarkan shadaclah, nrakasetiapbagiandari baiLrbcsi
itu terasarrenyempitdi tempatnyadandia tidak merasakankelonggaran
samasekali.BegitulahgambarankelapangandadaorangMukrnin yang
sukabershadaqah dankesempitandadaorangbakhil yangmerasasayang
terhadaphartanya.
7 . Keberanian.karenaseorangpemberanimerasadadanyalapangdan hati-
nya terhanrparluas.Sementaraseorangpenakutdan kecil hati senantiasa
merasadadanyascsak,tidak memiliki kegembiraandan kesenangan.
t ! . Mengeluarkan kcrak-kerakhati,berupasilat-sil'atyangtercela.)'angten-
tunl'a hanva akan mcnyesakkandadadan menl iksa hati.Jika adasebab-
s e b a by a n g s c b e n a r n y am e m b u a th a t i m a n u s i al a p a n g ,t a p i d i a t i d a k
m e r r g e l u a r k asni f a t - s i f ayt a n gt e r c c l ad a r i h a t i n - " an. T a k ad i a t i d a k a k a n
mendapatkan kelapanganitu. Sebabd i dalanrhatinl,aadadua unsuryang
s a l i n gb e r m u s u h a n .
9 . Meninggalkanhal-halyang berlebih,baik perkataan,pandangan,pende-
n g a r a np. e r g a ul a n ,m a k a n t. i d u rd a nl a i ns e b a g a i n l ' a S.e b a bh a l - h a yl a n g
berlebihini akanmenciptakan berbagai macanr penderitaan dankeresahan
hati.

16 Zada.l-,1[a'ad
LL /a1?47ra/ zD?1D/Dt/rd
/n:/,)g
'(rur uep,{:uq1ng-1y r:tA]l,,'tosttfi qolnpDntI DSDtlJ,.
ue1te,{elr
1sntrr1
'epqesrsqMDIIDS tqlolYnqD.llDllDqs
Dtr qellnlnseu
'([8 :rlrebeg-lv oilqouaq
] ) ,,
unrp4nBnunrloyrunlaqas Suoto-3uo.rc snDmqqfti'trp nunuttnBnqas
nsnndnq unpl sDlDuo4qrfi,tttp 'unuuaq Suot{Sutuo-Eun-to roS1,.
'e^N
',resaq
-ueur:geuetulef;eqas 3ut1ed3ue,tuae,trqelal 3uo:opuad ueledn:alu
e3nIesun6e.{uepedal lu,trqeisue8uellnqe:rp3ue,{edeuelllequt:3uau
'uupequSnlueprlequeteqasJ) DBeluaul esrqesendtpepeiuueleqesal leqrueq
-3uauresrq3ue,(:ololrnsun-rnsun 3e[urutsnBrlelas uep'cfulesn:auestq
Eleu 'uuurruop t{rqalIurJnsunut;lrepue8tre.{'Issruatu 3ue,{:nsun uelnpe
-:nduecuad t:epe(uuiefuaut 'e,{uurleq uulen)eIu?p)edruelSuefqnqrllelo8
-3uee;eqrlau:u tuelepuelqn\euaurSuefetseqe't te,{unduaru esen6
'esendteqrleqqe1tulurel3ue:olnqelellpsrq
Ipr13ue,{e:e>1.rad
ueledn:au 'eXuueqequ.lesas aualel tunutul uEpueleu uel;e33utuaue.{u
-1ururdel efesn1l unuru uepueleu ue11u33uruau etpe,trqeq rnqela8uaru
esrqe,{ueq etsnueple,(uurelas 3ue:o InqelolIp EStq Suef 'e,{u-ggnyuep
Ieprl
uqureqerelueelseqe:ueBunqnq ueledn:aluesen4e,{N-ueeqplrol uepqellV
elurcuelSutluarueur eua:e1 'e,{uueleu)ruJI uepeMI I lSuuuasrp Suef 1eq-1eq
uu11e33urusur erq e,{uqeqruasrp 8uu.{lezq eua:elefueqs.{uutnulul uepuel{
-eu'te^\qE,{s ueIleSSutuau 'nlunsas uulnrlelaulepil esendraq 3ue,{3ue:6
'qe11yrBeqqelepeESend'qEIIV epeda>1 r:rpueltelapueu3ue,{Suero-3uelo
r8zqueqrleluep'urprqefnueledupeqrp rsaqnleq'e,lrlueq3ue,{8ue.ro
-8uuorlepualIle]qelcpeesen4ef,uterlqle uepelunpucdnprqal lusnrau
rlnrnuauseqoqIeptl:eBeqnqnluelenIs)lequPqEueru 'ue
esrqSuuf1erqe1
-unuru ucpueueletuuBlEfuelttdtua.{uatu ueSu:ptluleteqrueqr:rpepeduer
-a,{sualefueltrdurofuatu )nluO ueledelelesetlueuas SueXutlstut3ue:o-3ue
-ro uepea)uule uelle8ur3ueru nlt efuueepeal:e8e 'cBeqep uep:ede1esel
Sun8sueuau sn:eqesend:aq 3ue,{3ue.r6tpeqe3ue.{ei(uuednprqel uetcnsel
eturiaueuesrqreie 'e{uue1aut1tua1 uepueetFeqeqel uenfnl t:ecu:tu uelep
dursur:eie'nsJeu uptenlalue)Inpunueu ueprFueuastp 3ue,{1eq-1eqt:ep
e,{uqrdefuaru '1e,tqe{s uepD,ttllueqeu:uqelepE Esend r'rep
pns1etr1
BsEndSuEluelqEllnlnsEuuEunfunJ

'dnprquelerulruoluepuee:tqura8al 'epepue8ued
-eJeIqaloraduraurueluetpelndn1rqnefas eluu'netlaqtlnltBuaurSuaoasas
eueurqnefagrutenuosuelep uu:ndures 3urled3ue.{8ue:oqelupenetlag
'gn: uednprqalucpuee:tqruaS:1 'Ilr?quesenle)epepueiuedularl uelSuet
-epuauestq3ue,itejrseleiesruelepeu:ndutas 3ulled3ue'(3ue:o ur7
qe;epe
'IuI
qellnlnsexE,\\qeq uare-rn llep pnslB!\
1DSDlr tllrnlYnqr11r11rrrys
Beliaumemerintaltkan olangvangkcin{.:inannya sudahntenggebu
gebudansulitnrenahannya. agarberpuasa. karenapuasaitu bisarnenjadi
penawarDaglnya.
Dengankatalain,mengingat kemaslahatan danmanf'aat puasaitu bisa
dirasakan.dilihatdanditerilrraakalsehat,rrakaAllahmensy.ariatkannya bagi
hamba-hamba-Nya. sebagai suatukebajtkan bagimer.eka, rahrnatdan perlin-
dungan.Sernentara tuntunanNa6i ShallallahuAlaihi v u,!a11nlltentang
puasainimerupakan tuntunan vangpalingsempurna dannterupakan sarana
1'ang palingbesaruntukmencapai tujuansertarrudahbagi.jrrva.
Mengingat mcnyapih jirvadari hal-hal)ans disenrngimerupakan
perkarayangbelatdansulit.rnakaker.r'a jibanpuasaini d itundahingr:irrn:rsa
pcrtengahan Islamsetelah hijrah.ketikatauhiddanshalatsudahmarrtap di
dalamhatirnanusia danpelintah-perintah AI-Qur'anjuga sudahbanvakyang
disampaikan. Kervajiban puasaini turunpadatahunkeduasctelah hijrah.
Beliaumeninggal duniadansudah adatujuhRamadhan 1'angdilcwati. An'al
mulanvapuasadiu,ajibkan denganmembcrikan pilihanantarapuasadan
mcmberimakansatuorangnriskinsetiapharinya.Kemudianberalihkepada
penetapan puasa. Sementara puasabolehditinggalkan orangyangsudahtua
atauwanitayangrronangtidaksanggup melaskanakannya. N4ereka boleh
tidakberpuasa tapiharusmenrberimakansatuorangmiskinsetiapharinla.
Ada pularuklrshah bagiorangsakitdanmusafiruntuktidakberpuasa, tapi
keduanva harusmengqadha' padabulanlain.Bagiu anitahanril danmen1,u-
sui,jikaadakekhawatirkan atasdirinyadanmenimbulkan darrpakbagijanin
atauanaknya, makadi sampingmengqadha', merekabisamemberirnakan
orangnriskinsetiaphari.
Di antaratuntunanRasulullahSla11a llahuAlaihir.a Sallantpadabulan
Ramadhan ialahrremperbanvak macam-r.nacam ibadah. Padabulanini Jibril
turunmengajarkan Al-Qur'ankepadabeliau.JikaJibrilmenemuibeliau.
makabeliaulebihmurahhatidalammernberikan kebaikan daripada angin
vangberhen'rbus. Ileliauadalahorangyangpalingdermawan. danlebih
dermarvan lagijikapadabulanRanradhan. Beliaunremperbanvak shadaclah
nrembaca Al-Qur'an.i'tikafdandzikir.Padabulanini beliaurrengkhususkan
ibadahyangtidakdikhususkan padabulan-bulan lain,hinggaterkadang
beliaumelakukannya sccaratcrus-menerus agarIebihbanvak rnengisi rvaktu
siangdanmalamnva denganibadah. Tapibeliaumelarang parashahabat
untukbcrpuasa secara terus-menerus.tanpasahurdan berbuka. dandilakukan
hinggabeberapa hari.yaituyangdisebut puasau,r.r/ral.Lalt rnerekaberlarrya,
"Tapiengkau sendirinrelakukannya." Makabeliaumenjawab, "Aku tidak
sepertikeadaan kalian.Aku senantiasa berada di sisiRabbkuyangmemberi-
ku makandanminum,"
Tapibagaimanakah.jelasnya hukummasalah puasau,,l.shal
ini, diper-
bolehkan, diharamkan ataukahdimakruhkan?

78 Za(lul-lla ad
6L Ltl xqlt2/Dazar /ZZ/26r
/u,121/.:/J''

-3uaur1n1unuep'efesu:rlsnp1 Sueroas u?rslesaluuiuepe,{ueqesend:aq


ersnueur u)qelurJeuewaollDSDtr rrltDlvnllDllDllotlsqellnlnsBulpeI
'esenor0q
Inlun etsnuBr.r
enruas epudaluelrunrunSuau.tu8B IullB ue{qeluuautau nerlaq nlB'l
'lPUeB.. 'qeMetuatu AqeJv
..aqellvInseu qelepD peluueqnn eMr.{q uEp'qellY
l.lretas
qDll epert rsles:aqne1Suaqe1cdy.. 'e,{uegaq nerlag
",,rrqeq 'Ielrq
luqrlauelPB,rqeq
ue1:eqeSueueKesas wn11og on ,!rDth,nqnD DqSrqelqepederl,{qe-r.y
8ue:oas Fuelepn1'I'. Iosag,.'uolule8uauureluer3eqaS,rutueH,,'Btellaq
uerSeqcg ueqperueS 1e1rq SuetuetJrsn) luqap:aq qeu.lad Suao-3ue.lg
'ele,{ue:eces ueSuap repuelrp sn:
Ielrq lqllotu
-eqSueX'ueqpeureX esend uelrlueqBuaur e1r1a1 elndn13ag 'ueq e,(5uelnq
ueEuelrq ueleu:ndua,'(uaul e:ecuu8uap nelee1e.{u leqry::11e1rq e33urqueqp
-euel esendrlntuarx ueBuerel uellnqa,{uJru Fuu( 1e,{u,ltrr 1e,{ueg
'r:eqqnJnde8rlrpefueru ueq e,{guelnqqelueleu
.:nduras e.{uruy..qelqssrq Elelu'uer1e1 ue8uepued rSueleq8uaur Sunpuau
e1tqedy,. rnerleqEpqesuu8uapue8ueluauaq )eprt rul IeH rJeqqnJndeBrr
rpe[uaru ueq.e,{gueynqueleu:ndrue,(uer.u nerleqqeln1r euele) J?Jnl1r{rlau
esrqleprluepSunpuaruSuepas r.teqe1rfesend relnruauluprlnelloqrpef ueq
qnlndeBrlrpefuauueq,e,{g uelnqueleuindu:,{uaru nelleqe>Iptu'uelslesal
epeleprluepqe,{nr ueln{BIetuBsrq)BprlBlrt uBrlperre;uelnqtlnsetueru
'eies3ue:onlus r:ep uu:eqe8ued
1n1undnlnc qepnsnlr 1eqqo1 :epelas
zfueq n1rundrleleg eye:au epedaluers)esalqzeJEJ uelesletuau.l lepu
nerlaqrdel e.{uenpslue:eqe8uad epedalueqppuuUueelnu:.rod uulsep
-ue1auner;agfqu,y Sueroas uerslesalseterlel urelepedreunnuqluurs
-1ese1seleesend relnuratu nerlaqole11 8ue:oasas uerslesalseleneleuolur)i
-e,{au3ue,{1e1rqqe,{,n:epeqelelesrlEnsolrelnurrp unloq uBqpeuEU psend
e/\\qeq'LuDllosDtr rqrDlvnqo ollDLIS qEllnlnseuueunlunlBlsluPrcl
'(,{:eq1ng-1y ue11eXe.,nr:r6
.'rnqEsnU?,tre33urqe,{uuelnleJaur erpqellepuaqeleur 'e,{uue1n1e1au
utBur3ue,{urleIsretuerp edersrdel 7ur7sr'rt esenduerle>1 qe1-ue8ueJ
'epqesreq nr.llaq'LuollD tltlo
S DlAtqtDlY ll D//r?s'lqENuPp'^rPnq)-l\
pl,Snqv slrpeq)nlun beqsyueppeuqy r:epue1le,{e,nr:rp SueXledepuad
ueledn:aturu1'e,{u1n1r.raq :nqusn11e,tr e53ulqrnqesnlle,lr uep uelqoloq
-redtp7rr7sr,r.r
esendemqeq'1rpe 3ur1ed SueiruruepeBrlo)lpdppuodeXuurei
-ure1uep,{:nes1-sty '.{,9e,{5-,{sy 'qJrueH nqV')rltr\ledepuad ueledn:au
ru1 e,(uueluereqBuaru 3ue,{elndepV lreqede:eqaq e33urq7nrysr,n esend
rreqnZ-znuql3e1es ue3ue1e1 r.tepei(uurel-ure1 ueprEqnZ-zVurqqellnpqy
rrepue1le,(e,rr:rpruruerlrurap3ue1dnS3ues ueplenl3ue.(r3eqe(uue1qa1
-oq:adruaru 3ue.{epy e,{urunlnq reuaSuau ledepuad ueepaq:ad epy
akhiriRamadhan dengankesaksian duaolangMuslinr..likaadaduaolang
yangmemberikan kesaksian,
sementara sudahlewatu aktuuntukmendirikan
shalat'ld. makabeliaumemerintahkan parashahabat nrenghentikanpuasa,
lalushalat'ldpadakeesokan harinya.
Beliaurnenvegerakan berbukapuasadanmengakhirkan sahurserta
rrenganjurkan yangdernikian itu. Beliaurncnganjurkan berbukadengan
kornra.Jikatidakada,nrakadengan air.Irri merupakankesempurnaan syafaat
dannasihat beliaukepada umatrrya.Karenauremakan sesuatu1,angmanis,
sementara perutdalamkeadaan kosorrg. lebihmudahditcrinra danlebihnrc-
'1-entang
narrbahkekuatan. Terutamakekuatan pandancan. air.nrakaorgan
dalanrmerr.jadikeringkarena puasa. Jikadibasahi dcnganair.nrakafirngsi
untukmenerinra rrakanan setelah
itumenjadilebihbaik.Karenaitu orang
yangdalarn keadaan hausdanlapar,lebihbaikmenrinum sedikitairsebelurn
memakanmakanan.
Beliaubiasaberbuka sebelunrshalat.vaitudengan mernakan beberapa
buahkormasegardanyangsudahmatangjika merrangada.Jikatidakada,
makabeliaumemakan kormayangtidaklagisegar..likatidak,makabcliau
berbukadenganbeberapa tegukarr.
Dirirvavatkan bahwabeliaumengucapkan doasaatberbuka,

.it ':-. A;)it .*rr'ant J;


.Ut Lt;,":ty
"Hilangrct.sa dahoga,kerongkongan ntenjodiba.sah
danpahala tetap
insS'u AIlah. " (Diriwayatkan Abu Daud. Ad-Daruquthny danAl-l la-
kim).
Doaselaindi atasyangdiriwayatkan daribeliauadalahlemahdanyang
Iainmursal.
Beliaupernah bepergian padabulanRamadhan, yangterkadang beliau
puasadanterkadang tidak.Beliaujuga rnemberikarr duapilihanini kepada
parashahabatj ikasedang dalamperjalanan. Tapijikamerekasedang berjihad
dansudahdekatdenganmusuh,nrakabeliaumcrnerintahkan agarmcrcka
tidakbelpuasa. agarbadanmerekakuatketikaberhadapan dengan musuh.
Duapeperangan palingbesaryangdijalaniRasulLrllah ShollallcthuAlctihivo
Sa1larrpadabulanItarradhanialahperarrg BadrdanFathuMakkah.Dalanr
hal ini LJnrarbin Al-Khaththab berkata. "Kamipelnahberperang belsarla
Rasulullah Sha11allahuAlaihiwa Sa//nnr padabulanIlamadhan sebanyak dLra
pcrang
kali,I'aitu Badr dan Fath.
Kami tidak berpuasapadadua kalipepelang-
an itu."
Bukanternrasuk tuntunanbeliauyangmenrbatasi .jarakperjalanan
untuktidakberpuasa bagimusafirdanjuga tidakadarirvayatyangshahih
tentang pembatasan ini daribeliau.BahkanDihyahbin KhalifahAl-Kalby

80 zadut- a'ad
Ig //n/.21/qr2y Dx/4Df,Dd/2y;4/
'rnpr]3u?,(SueJodepeq:a13 r11u1 epeleprl l?luaues.jnptlrruepeaI tuelep
Lunurtrlneleuuleurue8u:peluesrurleH'qEIIV)cpuaqaluue;r1n1rrdel
'e,{uueneura>1 seleuelnq utnuruneteupIW.esendraq erpluesudnleuarel
Lrnlurur
nplpupleur3ue,{3ue-ro depeq:a1 eqpebue1:nFnSfru:u nerlag
'e,,(ur.tr
p rteI urlselaluaur
f;ue,{eperypr1uprnrlptalrp leprl rurstrpeqpeusrueleprdu-1r;pnuleue
qelepuSue.reJrp 8ue{ uep 'en1 SLru:o qeleppur qeqsqln.r r.raqrp BLrr.;i iue.rg
'e,{u8ue:e1ltu nurlaqeyu6 r;ues3uc,(qeleseuue1e,{ueutru 3uu.(urel3ue:o
3ur1epn;e1 n1r3ue.ro r:pedr1qerlsqln.r uelrrequraLu n?rliqp)elycsendl:q
3uepas erplerlepud'e,(ur.r1sr ueSuap lndunl.req3ue,(r1e1-r1u1 3uuiua1arn77r
nt^ tqrrylynqDlltllpls tqNepedale,(uepeq3ue.,(r1e1-r1eI iut:oes epe
eMqq'qelrErnH nqV up'sequV-lnqv uep'la8lslnrletUJqrp rrrrB)..,ptEI
-:aqerp',{:reqn7-zv pulqVnqv r.lp'rlVurqrqseNr.rep pnuqnqy te{e,nr:
slrp?rJrJelpe rurleq Suetuallreq 3urledSuea epnruucpun18ue,^, erelue
uelepaquraur nerlaqemqpq'qrqeqs 8ue{ und1e,(e,nr: ntes3pleptl
'JEurcurqpeuueqn;r1 nlrei
Jr,eqp SueXurelpeusr epe eEnlnlrjr.eqp deSSuerpFue,{ .epqsr4 3urdr"ues rq
'e,{uuelueseqBueur urelurrFeqas uepe,{uue11r eqpuaur Eue,(epeuerFeqo5
'ueySueluapadlp stlpeqeItu'u,{uqeprl
Iul topa,{uaur uepesend:aq Suepas
netlaqe;e11e1 u.{ulnlatrrru qeutaduntlpg nm rynlv nqDIpnD45qeNe.\\
-qeq'qe,{sryr:ep'e,{qIurq epqsrhlrreppneg nqy le,4e,rr.r 3uu1ra1
':reue8ucp:nrun1:aq redn:aXuaru ruresendBue.i
8ue.ro ue1n1a.1 ueqpetue1 esendSuepas elrlal e.,{uutsr uer8eqas 1n1euau
qeu.red eSnfnerlag'esenddelaluep:elejn11z,rt qelalasrpueurnpllaqelel\
'qnunfueepe:1 urelepnerlaqelulueuras':eleg n11e,rt rlnseu.rrru qru_red nerlaq
E^\qeq'wnllnsn,AnttDlynqDllnllD./.s qEllnlnseuuBunlunl.relue tc
'e|'-nndieq 'ueqpEttlsx
I?prl )nlun e.,(Ur3cq lreq qtqclslEnr uelnqepedueri
-radequrFu| 3uE,(edErs e,rqeq 'slelle8ues 3ue,{;r.s1n ueledn:curLrl
'(pprrrqVuBppnpc nqy uelte{c,{rrrq) n n rytn1y-
,.;tuo11n5
nqolDtpqS qellnlnse1qeuunsru1n,{ueru neqSue rleledv.. 'c iuc1,r:o
1e1
'e(ueuec
)r leqqjqsuB nqV ..aqeunrtcqrJatuEsrqqrseru nr13urqc1ue1ng..
n)V.. ntl rrxlre)Eor rursJl e,\\88..'ete1:eq e{n.r.rs'uuuclcLrr lc)Jqpturuaru
qEpns rp'qeun.tuelpSSuruau eruelrrnleB ueqpDucU uEInqrpEdqtrlqlsnl
trup'urDllDt D,^tqrDlvn4nllol/DryS qellnlnsU leqeqes Suu.rocs '.(.rc1rq3
-JVqtliqsegnqV ?uresraq nquledI reuuerS:adaq qeu.rad n1y.. 'e1e1lrq.rqzl
urqprEqtlnprIJqrleuungueledn:aur n1ruerlnuep3ue.{e,,lrqcc1 ue1.rec1e3ua
)e.ral,\']eqrlrat qrsruqelunle,rqequnlSueqruru:druatrr eduelesendraq
rEel>1ep11e1a:atu'ueuele[:3d rulnuctuqepnsteqeqeqs e:edrFelag
.. runllns oh nttDlv n\DllnllDqs pELLrttleqnl{ ueunlunt
depeq:ctelns 3ue:n1e1a:atr1,.'n1r leesusend:aq 3ue{ 3ue:o-3ue:o eped:1
Bttl.raqprpnlB'l'lruru3r1qnefasuurBrcd:rq e1r1a1 esend.rrq leprt quu.:ad
Yangmenrbatalkan puasaadalahmakan.minurn.berbekatn dan
muntah. Sementara Al-Qur'anmenunjukkan larangan berjima'.Tidakada
larangan mengenakan celaksaatpuasa. Ada ri*ay'atyangshahihbahrva
beliaubersiwaksaatberpuasa.Beliaujugapernahmengguyurkan airkekepa-
la saatpuasa,berkurrurdan menghirupair lewathidung(islin:jyaq). Tapi
beliaumefarang dalam
berlebih-lebihan istinsyaq ini.Tidakadarirvayatyang
shahihbahwabeliauberbekam saatberpuasa. Begitulahyangdikatakan Al-
ImamAhmad.Mahnaberkata, "Aku pernahbertanya kepadaAl-lmamAh-
mad,tentanghaditsIbnuAbbasyangmenyatakan bahwaNabiShallallahn
Alaihi wa Sallamberbekanr, padahalbeliausedangberpuasa dan ihranr.
"Di
Makadia menjawab, dalanr haditsini tidak disebutkanbahrva beliau
sedangberpuasa, tapibeliausedangihram."

Tuntunan Rasulullah tentang PuasaSunat


Rasulullah Sial/allahuAIaihiwa Sal/anpernahpuasahinggad ikata-
kan,"Beliautidakberbuka." Tapibeliaujuga pernalitidakpuasahingga
dikatakan,"Beliautidakpuasa."Beliautidakpernahpuasasebulanpenuh
kecualipadabulanRamadhan, dantidakpuasayanglebihbanyakdaripada
puasanya di bulanSya'ban. Tidak adasatubulanpunyangberlalumelainkan
beliaupastiberpuasa padabulanitu.Beliautidakpernahpuasatigabulanse-
caraterus-menerus sepertiyangbanyakdilakukanorang.Beliautidakhanya
puasapadabulanRajabdantidakpulamensunatkan puasabulanRajab.Ada
perbedaan pendapattentang puasabeliaupadasepuluh Dzul-Hijjah.Artinya.
adariwayatyang menyebutkan bahwa beliau melaksanakannya danadapula
riwayatyangmenyebutkan bahwabeliautidakmelaksanakannya padahari
itu.TentangpuasaenamharipadabulanSyawal,adariwayatyangshahih.
Dalamhal ini beliaubersabda,
''
PuasctSyawalytrngmenyertaiRamadhanmenyantaipuasasetahun
penuh." (Ditakhrij MusIim).
Af-lmamAhmadmenyebutkan dari sebagian istriNabi Shallallahu
AtaihiwaSallam,bahwabeliaupernah puasa tanggalsembilanDzul-Hijjah'
bulanAsyura',tigaharidari setiapbulan,ataupadahariSenindanKamis.
TentangpuasahariAsyura',sebelumnya beliaubiasamelakukannya
sepertihari-harilain.Ketika tiba di Madinah dan mendapatkan orang-orang
Yahudiberpuasa padahariitudanmengagungkannya, maka beliaubersabda,
"Kami lebihberhakterhadap diri Musadaripadakalian."Makabeliau
bcrpuasa danmemerintahkannya. Hal ini terjadisebelum adaperintahpuasa
bulanRamadhan. SetelahadaperintahpuasaRamadhan, makabeliau
bersabda, "Siapa yang ingin, dapat berpuasa, dan siapa yang ingin dapat
meninggalkannya." (DitakhrijAl-Bukhary).
Sebagian orangadayangmenganggap nrusykilmasalahini dan

82 zadul-Ma'ad
tg /'t/t4/r-r./uDzD/2f,12or/D.126.

,,pnDeDSDtldqDIDtqDllvlDlnsryBu,,rorr,liri;')if;)ir:;#:
rc lT {f'Tt ''1,):f,,.'

se;er uuul,a're6lnrunq
q,q.l,llillliil:1l*ff JiT::,:ii::L]:l:ii
tuepr,rurlf,s ,qn,r)iELLr
cspndEpedl:epqreqq lqal deBBucr p rLrrusendrqeur )cprl
r;iuelrqa5 qnileur uelcnqled qelupesnjauaLu-sn-tf,t ulec:s rlnurd urrqel:rs
e s e n dr u e . r . g' q e l J Vt e ) n s t pq r q e lu e p s n l a u e r r - s n . reast e n de p u d r , r e p
lruq
q r q a l' r j u q a se s e n dl e p r 1u e pl : e q c se s e n d, r 1 s eqde p n sB u e , n { e r l a qu E L r n l u n l
' e s 1 r su e l . o u e l e p u a u
1 e p r 1e 8 n f u e pe l e r J e ud e l 8 u r l e p u e uur e I E 1 e p r 1. c f u s
e r r p se ) u L r r ' e s c n1de p r 1n e l ee s e n de l p q e l e d e , u l e le 1 e 1u e i u a g . u s e n d t a q
3ue.relrp8ue,{ uerl-ueq eped esenduelqesa8uaruruelaq ue)nq n1l rycdas
ncrlaqueqe,uefeleyl .lqnuadunqelasesendFuelualneliua ledepuadcdy..
'Fueroasas uue,iuepadseleueqe,refre8eqas n1rryadasepqes:aqnerlag.esund
-raq ue)urplerlrpSueruau 3ue,i lreq-r:rq
InseutJat1epr1eles n1ua1
'(rrnlEH-lV
uep ,{ esEN-uV,peuqy ir.rqlelrg) ,,.t:sond
7np4 nlntl
ynpt1oBnIunp nsondtlopr1orpo1nn,t1nuatlutt1qas osoruIBun.lnctotg,,
'epqBsrsqnprJaq
u?)r{Eg .utDllDSDA rqrDlY
nqDllDllDqS qellnlnsUuEunlunllnsuulf,l uclnq rlnuadunqqasesen6
'ruE,rsBN uep lpnqza Bue:o-Bue:ouuiuep uElppaqutaul
Inlun
u p ) p n s l e u r r pr u r l e H . p q Vu e p n t q e s u p q e p e de s e n d
l e , i u e qq r q a ln e r l a q
e^\Lpq'ruDllDSD,^ tqtDlk,nqn D 116 rlsllnlnsu11 r.rupuelteie,nr:rq
'esenduu8u:rp
le.tunf ueq uelsnsnqliuour uuiue:e1epeu:u1
-uJruJS lc Lunfr,tuque3uopueledagaq.u,(uiuu-rulcru
nellaqlees,nlr uuH -
' u s e n de p e d r : u p
l r e q q r q a lu u u e ; e l : a du:e1ue p s u n dI u p l J _
'eopleq
leAuuq {nlun uepequelleniuau esrq.re8y -

iunpuuiuar-L'r;u;erv
rpep.raq qelc:yesund
rEps e,(ut""r";;:.T;1r:::'"0"0
';-ueteprraLrr
unqelasuepnudure;
iuei unqel:s
ueqelesal snduqBuar-
esrclr1r.-;e:y escnde,nqeq'ue1te,{errr.t)u utlsnl\ p-rBlrrJLurg utlltllquq\,_Llrl
urEleprp ttp)lnq0slp!u!leH qe.]elVrp eperaqtepsqe-+ervlreqepedesend:aq
Itpf t qelElr.Llrrllrs t),^tqlnly nqDlpllr?s qellnlnseu uEuntunleleluEr(l
'qeurpEl\ rp nprlaq
uetsuelprlqElslss
e , { u 1 n 1 u auqn q e le p e de 1 r 1 a q1 e l e p en 1 r p n q e l i u e : o - 3 u e : ou e e s u r q ai ul cr
-uetrnqrlr)nrlIaq3uer(edy,e:n,(syusenduelrrlelarurpnqel
3uz.ro_iuu.ro
r l e d e p u a unr e r l J qq e u l p B l r p p q l l l e e s r u e r a qu E I n q . e . , ( u u e q e . n u l
, l:eq esendlpnqel Bue:o-fue:ouelludepuau nerlaq
nle'.1.. 'Ele1req ".e:n,isy
seqqy n uq; ur13unur eueureBeqe1e;,1.le^-\$V_ln. rqsll ulnq
eped qeurpe;41 tp eqtt runnD! D.{ tqtDlv nqDlpl1rrySrlullnlnse;.. .Btclaq
puasaDaud
Berartitidakadapuasa(sunat)yanglebihafdhaldaripada
ini, seharipuasadanseharitidak puasa.Jikadikatakanbahwakeutamaan
keduanyasama,juga ditolak.Atau bisadianggapmubahdansamakedu-
dukannya, tidakdianjurkandanjugatidakdimakruhkan. Anggapansepeni
inijugatertolak.Sebabyangdemikianini bukantermasukibadahyang
dilandasi dalil.
Jikadikatakan, "Bukankah puasaRamadhan yangd isusulidengan pua-
saSyawwalenamhari,samadenganpuasasetahun penuh? Bukankah puasa
tigaharisetiapbulannya samadenganpuasasetahun penuh?Bukankah yang
demikianitu menunjukkan bahwa puasa setahun penuh lebih baik daripada
puasayangdiserupakan dengannya? Bukankahpahalanya lebihbanyak
daripada duapuasatersebut?"
Jawabannya. penyerupaan sesuatu yangsudahditetapkan, bukan
berartimenunjukkan pembolehannya, apalagi jika dianggap sebagai anjuran'
Penyerupaan ini berlakuuntukpahalanya. Dalilnyaadalahhaditstentang
penyerupaan itusendiri,bahwapuasatigaharisetiap bulanmenyerupri puasa
setahun penuh.Sebabsatukebaikan dibalas dengan sepuluhkebaikan yang
serupa. Kalaudihitungsecara harian, jumlahnyaadalahtigapuluhenamhari
=
(3 X l2 36),berarti sama dengan tiga ratusenampuluhhari.Denganbegitu
dapatdiketahuibahwayangdimaksudkannya adalahmendapatkah pahala
ini. BegitupulapuasaSyawwalenamhari,yangberaltimenjaditigapuluh
enamharijikadigabung denganpuasaRamadhan, yangserupadengan puasa
tigaratusenamPuluhhari.
Rasulullah Shallatlahu Alaihi v'a Sallantpernahmasukrumah,lalu
bertanya kepada keluarganya, "Apakahkalianmempunyai sesuatu (makan-
an)?"Jikamerekarnenjawab, "Tidak ada"'makabeliaubersabda, "Kalau
begituakupuasa."
Jadiniat puasasunatitu terlontarpadasianghari.Terkadang beliau
berniatpuasasunat,tapikemudian padasiang harinya beliau membatal-
kannya. Hal ini dikabarkan Aisyah. sebagaimana yangdirirvayatkan Mus-
lim danAn-Nasa'y.Adapuntentanghadits dari Aisyah yang disebutkan di
dalamA-s-Sunan, dia berkata,"Aku danHafshahsedangpuasasunat. Lalu
adamakanan yangdisodorkan kepadakami Makakami memakannya
karenarnakananitu adalahkesukaankami. Lalu RasulullahShallaLlahu
Alaihi wa Sallarntiba mendatangi kami.Hafshah n.rendahuluiakunrenemut
beliau,serayaberkata, "WahaiRasulullah, tadinya karni berdua puasa,lalu
kamidisodorimakanan -vangmembangkitkan selerakami Makakarnipun
''Qadha'lahsatuharisebagai ganti-
memakannya." Makabeliaubersabda'
nya."lni adalahhaditsyangcacat.
Jikabeliauscdangbertamudalamkeadaan berpuasa, makabeliau
menyempumakan puasanya dantidakmakansuguhannya, sebagalmana yang

84 Ml'ad
Zadu.L
98 /oJ2?/.7f 2.7 2tDzDlDr?2a./zt1r6/

lrepIr)nurpquurad1epl1'ueqpeu.re1 ueJnqupJr(ple:a1r:eqqnlndasn1re,{
'esendr:eq-rreq
r:epeureln3urledr:eq-r.ruq
epedueltel:e,isrp
rurle>1r1
r eluu
'esendupp eurndua.,(uadreieqesqelcpu3eIIl,r uEppns)e[rDurrr)
le)ll,l
r:ep:usaq.r113ue,{pnslBUqelrul.lnqnIueleprp r:rpua,(uar-u prpteespped
qEIIVnLUesliq Surpueslcq )nlun tlerluelders:cdueule{p-uuuqpr,ral uc1
-ledepuaur ,e,{51-epedal
1n1unei(ueque:rlruadunu:as nlhlrrllu.tsuq
etrrues
'e,{utelur:rpucpte8urrp8ue{qc;1ye{ueqe33urqas.qu11y Lruiu:peiuuel
-1nc1rAu:rure,(uuquep1n1q1eur ueSuap uelnqrsrleleiasuEpuulsutnLullr
'u,i11-eures'teq
r:rpua,{uru'qelJV uBdDpEq rp rlequelledur:LtJur rlxlupe
e,{Lrrluruepe,(upnsleru8ue{ 3c111.r ue1le1:eXsuau qellv uErpnure)
'lelal nElerurteusLrednprq:1
r-ue1ep c{uueSullurdel tequBqSuaLU Iepll uepe,(uriuqc,{uqeqtaq leprr
,trrqlerpueprunprpequeqrFeq uEluequau3ue,{,ue1eqelseua1
teeJueur
Inlun lurueler:e,{sua61e,rqe,(sr:eprlequeq8uosoEuau ,unutuluEpuuleut
LIEqrqJla) leqtueqEuau esrqSuei'e1a:aur tBeqesenduuller.tcisuJru rrBSuap
'ri(g-eqrueqdupeq:e1 qellV lcurqelueldeiallpqepnsnlr euale)
'e,(uuelqeualar"u uepqe11yupedel
c,{uuuueletad Suoloutatu'eutu-Buuruel :eqafuarunlel ,nlruelnsnle)rqcq
- lur.'uau
e,{uequeqrqel-qtqaIieqeleJes lnprl 'ueqrqal-qrqallaq.lef,es
ue)eLU
'uuqrqal-qrqegaq e:eceslneitaqe:elururaSqellVpeda1 r,iuueldepeqBuau
up8uapllenoJl EleJrpesrqleprt ruruplnsnle) qe11ydepeq8uautees
e,(uuutnsnlr) dDpEqrel
upelrluEpqe11y epedale,iuueuelel:ad ,qe11yueiuep
c,iuuueues:aqa1 eped3un1ue3:11 e,{uqeurebrlsr uBptteqrre)rDqJ)
JB{rl(I SuBfurl qBllnlnsu11 uEunfunl

'esend netleqE^\qeqpIaleLU
leprl Suepas
epudJIuEllerlrliedruaru ':eqruru selelp ?puleqSuepcs clrla1tc.runy
1n1un
lJeqepedurnuru qeu:adnerlaquelqag e,{uure1-ure1 ueps1r:e11-1y r1urq11e
ir.:
-rsr\\n['qe.rr.rnH
nqv'qcllnpqvLltqi rqEluepqtqeqss]rpeq urelepuIlnqsslp
lur leH p{uue)nle;aur e8nlnellaq uep'1e.run1r:eq eped e,(ueq Dsend
leprl
rlEsnsnq)3uad uelqn-rIErraLu r/r11rcD rqnlynqD DllrryS rluJlnlnseU
'tbrsl SuPiund
Sue.roas 1e1':e13untu slrpqrur sllpBH . rlsurnl unluep uuual:ad ledepuau
qelalasrlnJsIlunsesendIeptl erpqEllepuaq eleur'3ue:oas:s eped:1
nueuaq8ue( ederse,\\qeq'e,{uue),nJleualu erpuepqe.{sryr.rep',(bcqreg
-lV uep,{zprrurrJ-tV'qel'ehl nuq1 le,,(e.trr: s1rpeq3ue1ua1 undupy
'(peu'qy uep.{.teq1ng1-1y esend Suep:snIe 'u,iuledua:
prralr})l
flrq)"llp) ,.
lp lur euriol uepnfal uelrlequray,- 'epqeslcq nsrleqe)eliynfa) uepsuuo:'i
uelqn8n.,(uaut urpnlel urrulnsntutrrnrnureuJru plrla.luelnlul netleq
NabiShallaLLahu Aluihiv a Sallam.l:ahu,a beliaui'tikafpadahariketikatidak
puasa.BahkanAisl ah berkata. 'Tidak adai'tikaftanpapuasa."(Ditakhrij
Abu DauddanAd-Daruquthny. danrijalnyatsiqat).
Allahtidakmenyebutkan i'tikafkecuali bersama puasa. danRasulullah
Shallallahu ALoihiv,uSallomjugatidakmengerjakannya kecualibersanta
puasaRamadhan. Dalil palingkuatyangdigunakanJurnhursalaf.bahwa
puasa merupakan syaratdalarni'tikaf,ialahseperti yangditegaskan Syaikhul-
lslarnIbnuTaimiyah.
Telahadaketetapan syariatbagiumatuntukrnenahan lidahdarisegala
perkataan yangtidakbermanfaat di duniadandi akhirat.Sedangkan tentang
tidur,makatelahadaketetapan syariatagarnrereka bangunrnalam,sehingga
tidakterlalubanyaktidur,tapij ugatidakbolehterlalubanyakberjaga. Jadi
pertengahan di antarakeduanya, yangbennanfaat bagihatidanbadan,tidak
menghambat kemaslahatan hamba.Yangpalingbaik ialahmengikutijalan
Nabawy,tidakmenyimpang ke salahsatusisi.Kita sudahmenjelaskan tun-
tunanRasulullahS/rallaLlahuAlaihi wa Sallamtentangpuasa, bangunmalam
danperkataan. Makaberikutini akankamijelaskan tuntunanbeliautentang
i'tikaf.
RasuluflahSftal/allahuAlaihi wa Sal/an senantiasa melakukani'tikaf
padasepuluhhariterakhirdaribulanRamadhan. hinggasaatmeninggal du-
nia.Sekalibeliaupernahmeninggalkannya, tapikemudian mengqadha'nya
padabulanSyawrval.Sekalibeliaupernahi'tikafpadasepuluhhari yang
pertama,lalupertengahan, laluyangterakhiruntuktrencarilailatul-qadar.
Lalu menjadi ketetapan bagi beliaupadasepuluhhariyangterakhir.Beliau
senantiasa melakukannya hinggaakhirhayat.
Beliaumemerintahkan untukmendirikan tendadi masjidlalubeliau
beradadi dalamnya, menyendiri bersama Allah.Jikahendaki'tikaf, beliau
shalat fajarterlebih dahulu. Beliau j ugamemerintahkan pendirian tenda-ten-
dauntukistri-istfibeliau.Setelah shalatsubuh,beliaumelihatkearahtenda-
tendaitulalumemerintahkan untukmerobohkannya. Beliaui'tikafsepuluh
harisetiaptahunnya. Tapi pada tahun terakhir,beliau i'tikaf duapuluhhari.
Saati'tikaf beliaumernasuki kemahnya sendirian, tidaknrasukrumal.t
yang
kecualiuntukkeperluan-keperluan bersifatmanusiarvi. Beliaupernah
nrelongokkan kepalakebilikAisyah.LaluAisl'ahmenghanrpiri beliaudan
membasuh kepalabeliau di dalarr masjid,sementara saat itu Aisyah sedang
haid.Sebagian istriyanglaindatangberkunjungsaatbeliaLr i'tikaf.Jikaistri
yangberkunjung ini bangkituntukpulang,makabeliauikLrtbangkitdan
mengantarkannya hinggatibadi rumahnya. Saatitu rvaktuni,a malamhari.
Selagimelakukani'tikaf,beliautidakmencampuri istri-istrinya, sckalipun
hanyamemeluknya. Jikasedangi'tikaf, kasur beliau dipindah ke tempat
i'tikafnya.Ketikasedang i'tikafdanbeliaukeluaruntukkeperluannya, beliau

86 Zadul-Ma'ad
Lg /Lt1211i11/:21?tDxD/Dt/)a//D./25r

epduelnleJrpnerlaqqellxnenrras )u,{snu Suelo-3uelo tAueleqtpeual?


'q,{rqrepnH rp redurs p{ueq nrlaqrlel erueuad3uetr r1e1eul l 1e,{ueqas
qe:lrqqelatasqellel4l rlnsuiou,aD DSDArynly tlqD Dtpqs lqeN
'nlr
les
epudrur.uelr:epqerLun peleprtleqepe6rlequelSueua,iu aurlnlu n repelas
'rur.ue1 r:epe,iuqe:unue1rlue33ueru e,{ue:upnes qn:n,iuaru erpn1e1
ln1un
'eiuqe:run ue3uap rluqualundurpe1e11ue:lbrfequelnquupn11eLue1rl
uelnlelau)epu eleiau suJ.rEI'qusrd:a1 TEJJSrlu.rurl
ucprlr:q>1n1un rleq
-uta)elrue,tr LUesas e,{uueural-ueural ;eBe:r1rd:aqurpn1e1ur(uqe:urn uep
rleq1n1unn)elreqqi\\rel{uppsJEqS eieluselu r.esuepqcq.e) rpeIu;e.t
-eqte,\\qeq uelleqe3irauner;agqe:r.un a1rlequellnspurruurpBletypreq
n1e1 qe,{rqlel
ueldeon8uaur qepnserpeue:e1'qefsry rluncalrurrrqlereluE\
-n1e1aur Suuiundfiue.roas 1e1 qelll rreprenla)lBsue)nqucpqllet\
a) )nseurtuesqe:un qelepee,{uueller:e,{srp ueputDllDS DArqtDlVnqD Di
-1rrls'qellnlnssd uln{BppSuei qe:r.u1-y qE)IeN uep rEnlaItuesr-lsrurn
nerIoqu,nrqEq uelle(e,trr:rpquu.rad 'n,{qe,rerur:eueuqelatas qeIIBt{ rp
1eprl
delauaruunqulselaqe8rluurelesqqlet{ el Inseu leESuelnlelrp nsrlaq
qprun 3ue:e>1as ueuezzped8ue:oleXuequzlnlplrp 8uu{ rpad:s
qellel "nuJS
uprsnlJI lEEsrr"Inlel nprlaq3ue{undquurnnlesptr)Eprl
'qeIIPt{ rlnsetuetunlel qeua.rfr{reuEpqErunnerlaqlpeI qellet{aI
rleqLu0luelpnual urPunHa) renlel elllal 'qeuerrrfuEpnsrlrqqerun -
'iltBp
upseleJaq ueSu:pue11un1rp rur1eg'rfeqeuresraq qerull r1c1ede:aqag -
'qerurnUBI
-eu:ndu.rc,{uaruqeletas 'r:eq
renla)uerpnural eBrleuel:s euesrp dulauaru
uepqellep\ {nsursrqnerlag eXulnlr::q unqeleped,eqpebqe:ug -
'teqEqurls erederueslaq lnlleqclueln)elrru
euaslnqtr.teJln)nJuauruppueqrolr.p1:qur:,{uaur e,LueqnErl:qnlrDuar)
'qeq.p)aI 3ue1ep nerlaq r6ueleqiuaru
1n1un 1r:,{snu3ue:o-3uc:o n1r
1eu5qe:[rq qelales rucuaol unqe]eped qu,(rqrepng e,trlsr:adleesqe:ru11 -
:nlre^'qepr,eO-lnzc uelnq
epedu,(uenuas uupqe:urnr1u1]udure uE{nlelarrr ncrlaqqufrq qel:ta5
qErurll uEp !lBH;uulucl qBltnlnsuu uuunlunl

'utDllDS D.r\

lLllolvnqDD OqsqBllnlnseu uelnle|p 3ue,(u:ecueSuap epaqraq seloflut


e:e3 ursnueur3un[un1rpln1un r:rpelnquau efe8uas e)rt3I IIP
uBpJDIrl.r
111ns:eduau 3ue( qopoq3ue:o-3ue:o uuepaalrpad:s1eprl 3e1r1,r uenin:
ueliedupuau1n1un uEInlzIrprursnuras JsIrt.r Suepas
e1r1a1
sele re3eq:-.
:e1ri re1a33uauqeu:ade8nfnetlag e.{uueepeal ueleiueuaru1epr1einf
uepeiur:rdureqSueurIprt nerlaqrdel'1t1es3uepas 3ue,(3ueroIle,\\alau
bulan-bulan haji,untukmembedakan dengankebiasaan orang-orang musy-
rik. karenamerekatidakmelakukan umrahpadabulan-bulan haji.yang
menurutmerekamerupakan kekejianvangnvata.Hal ini menunjukkan
bahwaumrahpadabulan-bulan haji lebihbaikdaripadabulanRajab.Lalu
manayanglebihbaik antaraumrahpadabulan-bulan haji danpadabulan
Ramadhan? Adariwayatshahihbahwabeliaumemerintahkan UmmuMa'qil
yangtidakbisaikutmenunaikan hajibersama beliau,untukunrrahpadabulan
Ramadhan, sambilmengabarkan bahwaumrahpadabulanRamadhan
menyerupai haji.TapiAllahtidaknremilihkan bagiNabi-Nyauntukumrah
kecualiwaktuyangpalingtepatdanpalinglayakuntukumrahitu. lJmrah
padabulan-bulan haji rnenyerupai haji padarvaktunya. Bulan-bulan ini telah
dikhususkan Allahuntukibadahini.Umrahadalah hajikecil.Makawaktu
yangpalingtepatialahpadabulan-bulan haji.Sementara padabulanRama-
dhanbeliaulebihbanyakmenyibukkan dengan berbagai macamibadahyang
lebihpentingdaripada umrah.Tapitidakmemungkinkan bagibeliauuntuk
menyatukan ibadah-ibadah itudenganumrah.Makabeliaumenunda umrah
hinggatibabulan-bulan haji.Sekiranya beliauumrahpada bulanRamadhan,
makamanusiaakanberbondong-bondong melakukanumrahpadabulan
Ramadhan, sehingga akanmenjadisulitdanberatbagimerekauntukmema-
dukanumrahdengan puasa. Sebenarnya banyakamalyanghendakdilakukan
Rasululfah ShallallahuAlaihi wa Sallant,tapi beliaumengurung-kannya
karenakhawatirakanmemberatkan umat.
Tidak adariwayatyangmenyebutkan bahwabeliauumrahduakali
dalamsatutahun.Banyakorangyangberanggapan bahwabeliauumrahdua
kali dalamsetahun. MerekaberhujjahdenganhaditsriwayatAbu Dauddi
dalamSunan-nya, dari Aisyah,bahwaRasulullahShallallahuAlaihi wa
Sallampemahumrahduakali,yaitupadabulanDzul-Qa'idahdanpadabulan
Syawwal.Haditsini samasekalitidakkuat.Yangpasti,beliauumrahhanya
empatkali. Dari yangempatkali itu samasekalitidak adarirvayatyang
menyebutkan umrahbeliaupadabulanSyawwal.Memangbeliaupernah
berperang pada bulanSyawwaldanpadabulanitu pula beliaukeluardari
Makkah.Setelah peperangan usai,beliaumelaksanakan umrahpadabulan
Dzul-Qa'idah, sehingga beliautidakmelakukan umrahduakali padatahun
itu,sebelum maupunsesudahnya. Siapayangmenelitisejarah dankehidupan
beliausecara teliti,tentuakanmeragukan masalahini.
Jikaadayangbertanya, "Laluapaalasan anjuran melaksanakan umrah
hinggabeberapakali dalamsatutahun,jikatidakadariwayatyangdemikian
itu dari RasufuffahShallallahuAIoihi wa Sallam2"
Adaperbedaan pendapat tentangmasalah ini. MenurutMalik,umrah
lebihdari satukali dalamsetahun hukumnyamakruh.Lain lagi dengan
pendapatMutharrif.Menurutnya,bolehmelakukanumrahbeberapa kali

88 Zadul-Mo'ad
68 //.t/.t/4r'a7zD?tD/rt/tal/upr.

'uelrquasal unqe1ped
nele)nqel Sue:adleesupedun:n1rut qe,{zrl'Fue1ua
e:elueruag'nerlaqepedal qe,,(zrf
1e,'(e :e,(equau uedn88ues:1ue1e1e,{uaur
EIoraLuuep 'uereruepladurlefuau uepLuDllDS
DA tqnlV nqDlp DqS:qeNnLLl
-auou 3ue{ ue:feNuesnlnepEnlr nUe,\\eped .uesnlne;ed e,{uFrrBtEpunLlEl
epudun.rn1 ue:u1 11ylernsuu8unpueleua.rel'ledepuad.raqBuei upy

.pl' uelrqLrresal unqel epedun:n1n1rrfequuqrle,na1nr,", ,,",,rj';,.lJJJllt:]


' u{ u c p a q3 u e , e i p cp l r f r l e l L u n r r e p r f u q q e p cu{qut r e ; n r . p
u ru e l y nf u n u a r un 1 r
r l , r u . l ouqu l n q r d u l c { u n n p r l u e l u u e , ( s u :udp uq e l e l a s , q e : u rune pr f e qu e e u
-:nclua,(uadqe1ur.red:epalas e,iueqn11.rfequcql[e,ua1ue11n[urrucr.u
leprr
unlnl rurlEiE rlol 'qu,,(rqrepng e,trlsr:adunqclepednele rueuaelunqeluped
un.rnlundrlelrs'(961:qercbug-1y)',,qDllyDua.rDlqDtLunuoptfi:qqopnqt4
-un:ptutntlLua"^'rlrg,, 'qeJJVueru,rg3ue1ua1.qn1ndJS
neleueltq[rrsel unqE]
BpedntrE,{'irrlle eseu-eseu eped uelun:n1rprul ueqrfe,na; .e,(rrupunuaLl
eclucluelreunu:u Suns8uelnErl3qBIEur,1!'er1 qelurradunlnl elrla)
'tsBl.ret
lepll uEplEn) lEpr] rlplas
r,;Lues rurslrpuqrdel qu:ftqqeJalasrle1n1esuepqer[rq urnleqeslJeI snq .rlerl
eirl rfeqqeu.rod nelleqe^\qequp)lnqcstp,(zpruurl-ty 1e,(e,ur: ure1eq6qe:frq
r r n l a q a sr f e q q e u : a dn e r l a qq e l e d e . l e d e p u a du e e p a q : a de p e r d e . 1
'qnlndesal unqul
epeduulnleJrp ntl leq ^\qeq,ludupued
ueupaq:adep leptl up i,eperl6 rfeq n1re,{;qeutpel\a1 qe:frq qclalasr[Erl
ntesrlequInIEIarue.,(ueq nerleqe,rqcqledepuadueupoqJad epz)EprI
'(rur uep,{:eq>1n g-lV .nluo npaq
1sn1,1 qUqletlC),,
DJDtuDrp osop snqauad unlDdnJau n,(u1nt1uaqLIoJLuna4 7D.rlun,,

'f: : 'f ,7 e .'?-1 :ir


'epqes:oqe8nfnerlag.unqelntesurelepr1e1ede_r
-3qaqqerunqeuraderpe,trqeq'qr;eqJ
nqVulq r1yr.rep
ue1te,{e,,,r1:1g

-rnLurun
depuq-ra1
ueln)errp n' urrrr.r3p
1e{e1 a"r,rqqraoi'jiffil}
1 eq elp BIEI . anlr qe,r,sry ur,;1enq:ad
r:e13uriuar.u 3ue.{undFue:o:>
upelprl qe1edy,, 'urse|-1y epedole,iueya_q 3ue,{Sueroasas epy
'Dll,\sl 3r"l-Ueq
uepuDqlott
qrlcque,(uatuueq'qeJulvueqnlreX'qerunueleun3rpqoloq1epr13uuf ueq
eurlue4lence8uaur qeJrueH nqVelesefue11:nqunl tedepued ueledn:aLr:
e3nIrurrrq1e.ral3ue1 ., e{u3ue:e1aru 3ue,{und4sounlusepr 1epr1eini
n1 Surdtuesrg 'ledulatntesrpuclreqalle,(uequecuaruuepueteelalIrue
-lBruB
uelnlelrurueirr:pqe1lyepedallrp ue)lslepuau1n1unriueleqrp
Suuoases e1rfledepuad:s leprle,reSuelnqnlesuBll,lprle11enpqcrunqeu.reJ
qe,{sry,.'e1e1:eqer6 2ts,\\.trcli\-lV
lnrnueuelndnlr3ag unqelntusurul?p
Padasaatitulahturunkandungan suratAIi lnran, beliauberdebat dengan
Ahli Kitabdanmengajak merekakepada tauhiddanjugamenantang mereka
untukbermubahalah. Hal inijugadikuatkan, bahwapenduduk Makkahdari
kalanganorang-orang musyrikmasihmerasakan penyesalanatasbarang
dagangan merekayanghilang.Kemudianturunayat,
" Hai orang-orang yang beriman, sesungguhnyaorang-orang yong
musyrikitu najis, makajanganlahmerekamendekatiMasjidil-Haram
sesudahtahunini. " (At-Taubah:28).
Lalu Allah menggantikannya denganjizyah,yangsemuaitu terjadi
padatahunkesembilan.
KetikaNabiSDa//allahu Alaihiva Sal/amberhasrat hendakhaji, maka
beliaumengumumkannya kepada orang-orang. Lalumereka punbersiap-siap
untukhaji bersama beliau.Parapenduduk di sekitarMadinahjugamendengar
hal ini, hinggamerekapundatanginginbergabung bersamabeliau.Bahkan
jurnlahmerekayangbergabung di tengahperjalanan semakinbertambah
banyak,hinggatak terhitunglagijumlahnya. Merekaberjalandi depan,di
belakang, di sampingkanandankiri beliau.Merekasemuatampak bergerak
sejauhmatamemandang. Keberangkatan dimulaipadasianghari setelah
shalatzhuhur,enamharisebelumhabisbulanDzul-Qa'idah. Setelah shalat
beliauberpidalo,mengajarkan caraihram,hal-halyangwajib dan sunat.
Beliaumenggeraikan rambutdanmeminyakinya. Kemudiansinggahdi
Dzul-Hulaifah danshalatasharduarakaat. Beliaumenginap di Dzul-Hulaifah
ini, sehingga shalatmaghrib,isya',subuhdanzhuhurdi tempatini. Semua
istribeliauikut.Padamalamitu beliaumenggilirmerekasemua. Ketikahen-
dakihram,beliaumandiuntukyangkeduakalinya karenahendakihram,dan
bukanmandiyangpertamakarenajima'.
Aisyahmeminyakibeliaudenganminyakwangi,padabagianbadan
dan kepala,sehingga bekasminyakitutampakpadaanakrambutdanjenggot
beliau.Kemudianbeliaumembiarkan minyakwangiitu dantidakmencuci-
nya.Kemudianbeliaunrengenakan kaindanmantelnya, shalatzhuhurdua
rakaat,lalumengucapkan talbiyahuntukhajidanumrahdi tempatshalatnya
itu. Tidak adariwayatyangmcnyebutkan bahwabeliaushalatduarakaat
untukihram.
Rasululfah Shullallahu,4laihi va SaI|umrnen.rinl'aki rambutnya
dengan minyaktumbuh{urnbuhan agarmenggurnpal dantidakberserakan
Beliaumengucapkan talbiyahd i tempat shalatnla ituIalunaikontadanterus
mengucapkan talbil'ahhinggatibadiBaida'.Tcrkadang beliaubertalbiyah
untukhajidanurnrah,terkadang untukhaji,sebaburnrahtnerupakan bagian
darihaji,yangberartimerupakan hajiqiran.Tapiadayangmengatakan, itu
adalahhajitanrattu',danadayangmengatakan, itu adalahhaji ifrad..Ibnu
Hazmberkata, "Hal itubeliaulakukantaklamasebclurn shalatzhuhur."Tapi

90 zadul-trfa'ed
l6 ,?41./4rr,2/ x Dx/4Dt/.ri /12.y2&r

'e^uuEIeJeqat
selrfDrBJosrnqela-lrpnlr lepelol e,\{qeq.selsrp teprlal uEiuap e,{uueep.q
-lad Sucroesaq p p r l l e 3 e , e , { u t n S t u n u a ul e ; B E u e : o a s a u
s E L U e l ' lrE s z1
-qelurJaueurnerlag uoqodSueleqesqe,\\eqlp:qeuptrp
1u:afrlcleped1e1r:at
3ue,{qeqn::olaas epe'l:y uep qe{snX e:e1ue.qe.,it:s1y rp r:qr1uqrlay
'e,\unlnquaur
; - L r un { 1 ru e : q r u e l n ) u l e L u8 u e , iS u e . r o u e l n q r 3 e 1 a s ' t u e i qntU B . \ \ J S
IEIEq
i u r , i u e n r n q3 u l 3 e pu e l e u o u r u u q a l o q u a dS u n p u e l . r rrtu r sl q . u , i u B u r i e p
r S e q - r S e q u l al n u l u n r E ) u f l n q V u e l q u l u u e u t a un E r l e qn 1 e 1 n e r l a qe p u d : 1
c ( u u e l q e : : i u e r ue l p I E u . irB q r ]n ] r r e p a l e ln : n q u a d E l r t e ) ; u B l B pu p I E
.
r , i u n : n q r u r dr i e l . r e l u r q : 5 e r e f e su e 1 t e r g , , ' p p q p s l Jnqn t l r q r : I E t \ { n e r l 3 q
tDdLUe u le p r l n c fl r t ' . r e l J r E p a l a l e q r l r t un e r l J q ' . E q n e U - l V
tptrqrtes
'ueInIel
n e r l e q3 u e ( e d e r : e p t r q r p a sr l t q a lu e ) n l e l a r r S u e i (c l n d c p r u e p 1 e , { u e q
rlrqrl uuln-lelaur3ue,{rpe SLru.ro-3uelo alaluaues ,qe,(lq1e1 ueldern8uau
lrques u e l e l : c qs n r a ln B r J e g p r qB l r u E , \r\S e qq e sd e 1 r 1t u e . r qtlp p l . t p u c u :
snreqplcq ElruB^\uulSuupas'uepeqqnsDqtu3ul lnlun ure:11r Suu.iFur:'toue;
-qa1oq:cdruaru ner1aq rLrrslg qe,{rq;eyaq e8nI uupne:qr uuepualurelepdet;:
- u r u s yn 3 3 u r q : r s ' q u : eup, i u . r e n 1 a
u1e r l e r r a rI ln l u n u r u l u u S u a pe , ( u u e i u e r
-3ue1es nlel utrp rpuzrx .le{Eg
leduln.(uaru Inlun ,eursy qn:n.,{uturnerla[J
n q v u r q p e u r u q n l \ u e l l l q B l a u s r e u n t t u r q. e u s v n l t n l ) e , \ \B p B d
'q?,\rrEr^l rp PpeleqElrtol nlt leq
ueldelauou nurloquutpnrrr) ueqJoIuB,traqreXunduatu1upr13ue,(Sueri
riuq qe:urnzpedal ue:rbueprfeqsndeqSuauqnlun qullet\ ttelipuar,ur{Epr-<
e1rlc; (.n11euc1uep uu:rb 'pe:gr)lnsnu e8rt ereluc ttrellr ulrlal el3lau
epr':da1 ueqrlrdueluJqueui t/r1lrs DlArqrnlVnqD DllrV,St-lEllnlnse1
'qe
11yqelurradselee,iuuelsaaiu:i.i:
e 3 n I e l a i a u l e 8 e u u l q c l u u a u J u rn e r l a qn l u - l e , { u : e S u a p u aluerd e pn e r i \
i p t r ) J Sr p l s q P q E q se r u de S S u r q arsu r q E , { t q l ?ul e l s e : a 8 u a un e r l a g
,, nn-ldDq tumlas
npnr,L ntrli1|Itu! qDIDpL) uDDID.r/ uDp IDruIru'rlnd n,fuqn83unsag
n11-unl8Bund lnqtunsntl n1y-t3nq nmlas npDU n7y-unpi7und 1nq
- utnsny ttlt; -un183uod ltttltunsn:1qo11yo{ nq-uol tBBuntlytqtuostt;1,,
'qe,{rqleluEldecnSuar!
n n r l r B r n q n q z t E I D q sq l a t a sq e i r q l e t u e l d e r n F u a u n e r l e q? , \ \ q qu E I
-lndLursrp 'ue1ruo:dtuollp e,{uenpal
tpdepE1eru elq qnloqs-qsy LLrEpp tF
u E I l n q : s r pr u rs l r p E q8 n p 0 ) . , e l u oI r u u e l p n u e l l n q n q zl 8 l u t l sn 3 r l a g .'.a
-e1:aqsuuy unSueqe.{ueluoe1r1a1 'uoqod
lelcp r.replefas rlcnc:1 qeitqlr.
rrcqdccniueur1r:p\ utDIlDSD,r tLltDll,,nLlDllDllDqSLlE;1\nsEX..'elelrJq lEu.l
nuqJ rnqnqzurnleqase,iutt.lelqr E,,rrr1eq ueleluFuaurund3uu:oas1u1uep':nq
- n q zt e l e q sq r l a t e sq e { r q l u r e qn " r I e q' r 1 s eS
duea ueuinplepa)as,(ueqru
Ketikatibadi WadyUsfan,beliaubertanya kepadaAbu Bakar,"Hai
Abu Bakar,wadi apaini?"
Abu Bakarmenjawab,"Wady Usfan."
Beliaubersabda, "Di tempatiniNabiDauddanShalihpemahmelewati
duaoranggadis,yangtali kekangnya darisabut,kainnyadibuatmanteldan
selendangnya dariwol. Merekabertalbiyah untukhaji ke Al-Baitul-Atiq'"
Setibadi Saril Aisyahdatangbulan.Beliauberkatakepadaparashaha-
batselagitibadi Sarifitu,"siapayangtidakmempunyai hewankorban,dan
hendakmenjadikan niatnyaumrah,makahendaklah melakukannya. Bagi
yangsudahmempunyai, tidakperlumelakukannya."
Ini semuamerupakan rentetan laindaribeberapa pilihansaat
rentetan
di miqat.Tapi ketikadi Makkah,beliaumenetapkan perintahyangpasti'
Siapayangtidakmempunyai hewankorban, maka hendaknya berniatumrah
lalu bertahalluldari ihramnya.Sedangkan siapayangmempunyaihewan
korban,makadiatetapdalam ihramnya dan tidakbisadihapusolehapapun'
Setibadi Dzi Thuwaatauyangjuga disebutAbarAz-Zahir,beliau
menginap di sanapadamalamAhmad,empathariterakhirdaribulanDzul-
Qa'idah.Beliaujuga shalatsubuhdi sana,mandipadahariitu, lalu melan-
jutkanperjalanan ke Makkah,hinggamemasukiMakkahpadasianghari,dari
arahTsaniyah,datarannya yang tinggi. dan ketikaumrahbeliaumasuk
Makkahdari datarannya yangrendah,lalu terusberjalanhinggamasuk
masjid.Ath-Thabranymenyebutkan bahwabeliaumasukdari pintuBani
Abdi ManafyangjugadisebutpintuBaniSyaibah. TapiAhmadmenyebut-
kandarisuatutempatdariDaruYa'layanglangsung menghadap keKa'bah'
Ath-Thabrany juga menyebutkan, bahwa ketika melihatKa'bah, beliau
mengucapkan,
"Ya Allah, jodikanlah Rumah ini semakindimuliakan, diagtngkan,
dihormati don disegani.'
Diriwayatkanpula bahwabeliaumengangkatkeduatangansaat
melihatnya,bertakbirdanbersabda,
"Ya AIIah, Engkaulahyang mendatangkankesejahteraan,dari-Mu
datangtya kesejahteraan,hidupkanlahkami wahai Robbkami dengan
kesejahteraan. YaAllah,jadikanlah Rumahini semakindimuliakan,
diagungkan,dihormatidan baik."'l
Ketikasudahmasukmasjid,beliaulangsung menujuKa'bahdantidak
melakukan shalattahiyatul-masjid.Sebab tahiyatnya adalahthawaf'Ketika
tibadi dekatHajarAswad,beliau menciumnya dan tidakadaoranglainyang
ikut bergabungatau berebut.Beliautidakmendatangi RukunYamaniterlebih

')
Haditsini mursal,yangberartitidakkuat.

92 Zadul-Ma'ad
E6,tan/.//.-;21.tDx?.//D,Q,.;'./p/t{

ueSuoc qeq,e) leqrlau tedepeSSurqas ?Jeqslrlnq ol lreu nellag


'(391:qerebeg-JY)
,, qo11ynrtrs t.topuo8oqastloppn Lloartnyg
utcpr{oqg o[uLpE8unsag,,
'e3equlstu nellsq'JEL
llulapuaue1rla; epaqraq 3ue,{nturdlrBpEJBqS nfnuent net;aquutpnura\
'e,iuurnrcuatu nlElpe,\\sV.refeg
rSuelepuau nrleqlelpqsIEsrlJS qseltlll
-lv uepunrue)-lv lrnsB3eqttteu nerlaqqeqrlej-lv tlupnsasqeq.E)
upnerleqe:e1ue ueberursrsodteelerenpleleqsnrlequerpntue)
'(92I :qerDeg
-lv) .. rDlD4sJDdutaturyDtql wobntu uorSoqas7oluoqrpo[ 'ung,,
'l3AeeJequrau
e,{e:as'urebe61 8ue1elaqnlnuarunerlaqJer\{eql lselesqelalss
'e,{uruntcuaru
qepr:.uap)DqlV nqDIiyuuldeonSuaur e,{ueqnet1aq
'e.{uln1r.raq BIBltetuelpnuie)
3er*eqrepudpe,,nsy:efe11t1e,tra1eu.r
'rDsaqDqnw qDIIV'qDIly DursD uDEuao,,

'-l
n c.tniyt',
'ue>ldecnBuau:
nBtlaqnll tunr3uatuelellel e,trqeq
'pr,(,(ef
Euu,{peusrue8uepuellnqaKuau,{urq"ql-q1V'lul IPtlureIePelel
eSrleperpe1s'(u1u13uo1 ue8uapurntcuautnetlaqe,{ue1e1epy e.{u1n 1:uour
uerpnual'e,{uepud ueiuelue11e1a1outue8uap'e,{uue8uel egesaquntcuau
nerloqe^\qeqelndepe'pe,trsy:efeg {nleuaLunerleq le(e,ttt:epy
'ufuunrcueruelellet ue8ucluu8uap ",ttqeq
lnletrau elnd1epr1uepe,(ulnlrulru:
>1epr1rdel',iuuruetrrrrn)nN urnrouerunellaqE,tqeque1le,{e,tr:r6
'nl!
1e13uo11n1aruau nerloqn1e1 e,{ute13uo1ue3uap e,(uepedalle:e,{sttlaqu.I:l.
nerloq'pe^\sv:efeguedeplp ler\\olIIel derte5e.(unqeq uep(ueue1)ute'
3uu.{e,(ulepund uelleqtl:edru:uruep(t:t1)lepundnlesqPles setetputl LIE:
-Sueduralai(uatuner;aglapLr:d qrqal3ue'ir1e1 qe13ue1-qe13uc1 ueiuaptdc
': rq1e.ra1
3ue,{e311ue:e1nd leesuele[1edac:eduou
epud.;e,,*ruqt nut;ag
., ulDrauDS\trtrnp tun4 4oy8unpul nuas tD'Ittpln
lp uDltDqq uDpDrunprp uDItDqq !ruDl qDluaq tary qqDatDqD1l,.
'n1te,(
'un1n:enpElelueIp epJaq leesnellaqIlePue\
-1ei(e,nrlp3ue,i:r1rzpeperduj.Ser,teql leesueldecnner1eqSuei-rlllzpepe
'e(uunlnrnles qelcsrpundneur qeq e; Surdrues rpelnd1ept1'qeq e;q
1epr1
nlurdrpleeseop.raq leprreFnfner;eg e,{uuepeq qn:n1asue8uap pe,nsy:efeg
Inleueu nple lunrJuau ue8uap
)pprt'.rrq1et e.{utelnusru elnd Ispu'..llEr
qnfntrurn11e,'neqluuiuapleturaqn1y..'uuldernBuauleptl eSn['efuqe:ea:r
ue8uellerl3ueFuaur urnlaqasnlnqF
elndleprtueprut pe,trsy.tefeg Lrtntf,uJur
nrenghadap kearahKa'bah,beliaumengesakan Allah danr.nengagungk
nya,denganmengucapkan,
"TiadaIluh selainAllohscmaru.yangtiadusekuruboginya, bogi-Nya
kerajaandan bagi-Nyapujian, dan Dia Maha Berkuasaatassegala
sesuatu.TiadaIlah seluinAllah semata,yong memenuhi janji-Nya,
yang menolonghamba-Nyadanyang mengalahkan pasukanmusuh
semato."
Di antaraShafadanMarwahbeliaujugamengucapkan halyangsama
tigakali.Kemudian turunkeMarwahdenganberjalan kaki.Ketikamenurun
Wady,beliauberjalan cepat,danketikamelewatiWadydanjalannya menan
jak, beliauberjalanbiasa.
Setibadi Marwahbeliaunaik ke atasbukit lalu menghadap ke arah
Ka'bah,sambilmengagungkan Allahdanmengesakan-Nya. Beliaumelaku
kanhalyangsamasepertiketikadi Shafa.Ketikasa'inyaselesaidiMarwah
beliaumemerintahkan orangyangtidak mempunyaihewankorbanuntuk
bertahallul,
dantetapmenetap di sanahinggahariTarwiyah (seharisebelum
wuqufdi Arafah).
Beliaumenetapbersama orang-orang Muslimdi dekatMakkahselama
empathari,danselamaitu beliaumengqashar shalatnya.Padahari Kamis
pagi,beliaudansemuaorang-orang Muslimberangkat menujuMina.Setiba
di Mina, beliauturundari hewantunggangannya dan shalatzhuhurserta
Asharsertabermalamdi sana.Keesokanpaginyasetelahmatahariterbit
beliaupergike Arafah.Beliaumengambiljalan di sampingkanandarijalan
yangbiasadilaluiorang-orang padazamansekarang. Di antaraparashahaba
adayangbertalbiyah, adapulayangbertakbir. Beliauhanyadiamsajadan
tidak mengingkariperbuatan mereka.Beliaumendapatkan kemahsudah
didirikandiNamirah,sebuah dusundi sebelah timurArafah.Beliausinggah
di tempatitu.Ketikamatahari sudahtergelincir, beliaumemintaontanya Al-
Qashwa',lalu pergi lagi,hinggatibadi sebuahwadidi bilanganUranah.
Di sanabeliaumenyampaikan khutbahyangamatagungdari atas
punggung ontanya, yangdi dalamnya beliaumenyampaikan kaidah-kaida
lslam,menghancurkan sendi-sendi kemusyrikan danJahiliyah.Dalam
khutbahnya itu beliaumenyampaikanhal-halyang diharamkan,sepertiya
jugadiharamkan agama-agama satnawilainnya,baikyangberkaitan dengan
darah,hartamaupunkehormatan diri,meletakkan berbagai urusan Jahiliyah
di bawahtelapak kakinya.urembatilkan sesembahan Jahiliyah,mewasiatka
perlakuanyangbaik terhadapwanita,menyebutkan hak-hakwanitayang
harusdipenuhidanjugakewajiban-kewaj ibannya,parawanitaitu berhak
mendapatkan rezkidanpakaiansecara layak,danbeliautidakmembuat pa-
tokantertentudalamhal ini.Beliaumembolehkan suamimemukulistrijika
dia memasukkan oranglainyangtidakdisukainya ke dalamrumahnya

94 Zadul-,lNa'ud
s6 /i2/247r2.7 ltzxo/D0}ar 12/rg

Suol 'uoBunputltaduop uoBuoloyad olututawBuo{,"uqo{unponsBuas


Suo,{ qnlnpn blD 'filuDsun tnp nn-trDp ttunqutastal BuoI utttl
npnsas DpDIDprt 'nlumlodunttad uop otsoqot mtlnlaBuaw ,nqnclnat
'nluDDtnlLad
iDqrlaLu n8uapuaru noq8uT otrutpt8Bmlsas'qD y D,L.
'ure13ue,{ner
1aqeo61
'(,{zprlultJ-lV
uIlE,{^\urC)
,, utEun otnqt;t Sunr{ uo1o4n[at1 ttoTt tt1,y-o1todat1 EunpurFaq nlD '4DIIV
otr ru.tatlrntac 8un,(uosntn unp opDplp unl!s!q,lnqq qDzpDrjDpnW
-opoda:13unput1.taq n:1oo{uqnSSunsas 'qDllI/ D,I tDluDsltD,ltqqnA D.\
'rultpqwatl
np;-t8nq wdtua n7y-opoda:1'npput unp n1tItp!L! ,trlqDp
-Dqr 'nltDloqs nru-13nq'qo11yq unldntn nuol Buo{ odo uop uoquq
-ay ttnp 'utrydntt ttuoq Sun{ tpadas rfntl oln8as np;17nq ,qn11yu,1..
'eop uuldecn8u:LunerJJq
rur e,{ugnbn,tr uteleprC
,, qofn.ty t-nq qolDpD Dop Inq-4nqas o,fuqnBBunsag.,
'epqesJeqnerJaB ueueleu
uelnln luruaut
8 u e , {u r l s r t uS u e r or g a d a s ' e ( u e p e p q e : ee 1 u e 8 u e l e l i u e 8 u e u rn B r l a ql u r
qJErVrp eopraque1e6'euesrpynbn,nuepSurseu-Burseru ela::uludurat rp
epe.raq dula13ue.ro-3ueJo leSeulr{eluu3uaur nerlJg 3nbn,trledur:1qelcpr
q B J e r Vl p l e d u l c ] q n r n J a se , t r q e qu e l . r e q e 3 u a uL r e p . q s u e r na I l S e J
)rEu
Sulr:o-3ue:o:r3e uIrJEluueruatrr nerlag .ue1a33ua1 llEqEleueAAutqqElly
epedaqurp uellnpunrau uDpIrlqeuaq,Eopleqnprleq,qeq.e; qe:ecl depeq
-3uau ueSucg trlnq 3ue:a1tpSnbn,tnerlag gnbn,n
1edue1rp eqrlei8urq ur
-uc1e[,rad ue1]nluelauruepueSueSSunl uEMaqIrBu nrleqlelqslpsnrs
'nluaga1
1e:eI ueBuaprseleqrpn1:adlepu
3uu.{ ueuelelrad e,nqeq Sunpuel.rat .,uue[uau uep
lapuad 1e.ref 1r1up luls r11
: e q s e b i u a ue r e cu e S u : p ' n e r l a u q u r e s l o ql p l p q st n l t e S n t F u e ,q( v 1 1 u 1 1 1np
-npuadepsnlr l?drualrpersluetuastEBIejenpruqselelEqsuelrjrpuar-Lt nerllc
n 1 e'1r 3 e 1r1 e 1 alse u z b r1 n 1 u n1 e 1 r ug e l q e l uu e u e u n e rl a qu e r p n u r ) t E . u r n l
l r ? l p r l Ise p r t q e l o q l r J e s n u te , n q e qu c l l n f u n u J t u t u t l E f l l l l . L r r n Iu e q n i :
' u e e J E qu e l e t s e q e : e uure F u o p
) e c sI e q u p p d t e e l e l e n pl n q n q zl I l E q sn r r l a g
'tBLuDb r
n l e l u e z p E l n t L rIn l r g u e l q e l u r i a r r a t tn e r l e q - r p s e l e
q sp l a t e s
'qEqtnqI r1e1nles uulredrle,(u:ru
e,(uf,q
nprlag lr peq)ept13ue{e1a:aurepedol rurqeqlnql rsruelredue.(u:runI lees
r r p e q3 u e { e l e r a u : e 3 eu e l q e l u r : a u a uu e p ' r 1 e 1 e Fqr te 1 l ye p e d a lr s l u s r a q
e)eraurJeie elurrrauruep lr3uel e1 e,{ur:ef1nlunuau nerleqnlel .,.leqrspu
u e l r e d u e ' ( u a u u p u e l e u u s l l e u ' u e l r e d u l a , { u a uqre l o 1n e 1 - 3 u ae , n q e q
rslr?sraqrue),,'eltIreq leqeqeqse.rede1ey1 uelrsles:edrpuep uelp])jtp
,ntr rlEIlV qelt\
Ipueq 3ue,(ede uelule8uau lnlun Ielarlr eturlrroutnlDJ
depeqralqe,'ne[3un83ueyaq e1:r:eule,trqequel,reqeSuaunerlagl.e.(Lrepedal
3ueiad.raqdelaleqa.laurFelaslesasueI )eptl elarau e,nqeque1'rcqeFueiu
e,{e:rs'qe11y qetr; epedal qn3:13ue8ad.raq:efie leun epedal uellerse,lrau.r
takutdanperlu dika.sihani,vongntengakuidttsa-dosanya. Aku menlo-
hon kepado-lltr dengan pernttthonanorang yong ntiskin clanvtng
bcrdoakepuclu-iufu dengandoo orang t,anulterdosatlun hrna.Aku
bardoa kepatlu-Mtt dengon doa orongjang tokli lagi tok tahttapa-
apa, sambilntenekurkanluttlnya kepoda-l,fu,yang keduomatanl,a
meneteskan air mata,denganmerendahkan iasadnyadannrcntburuk
kanhidungnya.YaAllah..ianganlahEngkuumenjadikonctkudengan
doa kepada-Muini orangyang celaka.Jadilah Engkaumenv-along
aku dan mengasihiu,ahaiseboik-baikDzaty'angdinlint(l,v'ohaise-
baik-baikDzatyang memberi."
Ahmadmenyebutkan Amr binSyu'aib.
darihadits dariayahnya, dari
kakeknya,bahwadzikir Nabi ShallallahuAloihi wa Sallamyangpaling
banyakdibacasaatdi Arafahadalah.
"Tiada llah selainAllah semata,yang tiada .sekutubagi-Nya.Bagi'
N),okerajaandonbagi-Nyasegalapuji. Di Tangan-N\,o kebaikandan
Dia Maha BerkuasaatossegalascstttttLt- "
Saatdi Arafahitu pulaturunayat,
"Padahari ini telahKu.sem
purnakanuntukkalian agamakalian,dan telahKucuhtpkankepctda
kalian nikmat-Ku dan telah Kuridhai Islam itu jadi aganta bagi
kalian. " ( Al-Maidah:3).
Di sanapulaadaseseorang yangjatuhdarihervan tunggangann,vadan
meninggal dunia.l\4akaRasulullah ShallollahuAIaihiu'aSallamnemerin-
tahkanagarorangitudikafanidengan kainnya,tidakbolehdiberiu'eu'angia
dimandikan denganair dandicampuridenganpohonbidara.kepaladan
wajahnya tidakditutupikain.danbeliaunrengabarkan bahu'aAllalrakan
membanekitkan orarrgini padaharikiamatsambilbertalbiyah.
Dalarnkejadianini terkandung duabelashukum:
L Kewajibanmenandikanmayit.
2. Mayitbukansesuatu yangnajis.Sebab andaikan najis,makanajisnyajus-
tru bisabertanrbah saatia dimandikan.
3. Mayititudinrandikan dengan airyangdicampur pohonbidara
4. Perubahan air dengan hal-halyangsucitidakmenghilangkan kesucian
nya.
5. Orangyangdalarnkeadaan ihrambolehdirrandikan.
6. Orangyangsedarrg ihrambolehdirnandikart dengan air yangdicarnpu
pohonbidara.
7. Urusankafanharuslebihdahuludiurusdaripada urusanwarisan.Sebab
bcliaumernerintahkan untuk mengafani orang itu dengandualemba
kainnyatanpamenanyakan warisanatauhutangnya.

96 Zadul-Ma'ad
/ //Dt/tl //a/ 1/2/,,/57
L6 /2//41F2

Enl qepnsB,{uSuero rusdas'nluausl ueseleEuar)'trqral rieqletllLunlsqss


rlrurnfJsdtuelaLU efuuelqaloqradrp3u1uetqruuns-sV ueI)n[unllp 3uE.i
'uelsap-Iesapraq
qEIrul tnlel rusdes'nluaurluDsclueuJJEl'llql31IlDquleul
tUnleqes,{uuBlnIlaur3uB,{ellue,,r\ BJedlnd nlrEaB 0tq,I31uqeleurunl
-eqas)qerunfrrdLtIalauluclnlnqepueu )ntun la.IatUrieq qlesIepll Idef
'llqJatrJeqsleuqelalssrlsnlsl qertunIleduala[u
leprl ieSB)Eue-Ieueuelqe]
-urJo[uoulnerlafl rur slrpq-sllpeqereluErp uESuslu)uadepeIePtl E,(ulEU
- a q e s . . ' e t I J esqr p n ] r E U e r E ) ' ( 1 q : a t1: u q e l e uu n l a q e st 1 u : u t[n. r u d t u o l : u
3 u e , (e p e ) e u e s 8 u e , {u r e l s l r p e q - s t r p eq 8 n I u u p q e p n e ss r r p q uel
-0,(uaue3nl-peruqyn1rqelotasrdel efuutel-ure1 ueppeuLly r:e13urrpSuei
'.re13unur slrpeqqelpentr eleu ':efej runlaqasqu:un[:edualauI qelxel?s
nulun E,\\qequellnqaiueu 3ue,{slrpeqSueluatundepy 1rql.1lrleqelu:
q e l a t e sr l E n r a l q e : u t nf : e d u r a l a u l e p ! t s 1 e l : L r r. re S eu e q q e l u t : a u t a utu :
l e d L u e l e p r l u e l n q u a l n l r u u l e u u e p ' : e f e 1u n l e q o su u r l \ a I n l n q e pq l q :
r3:ad 1n1unlenl 3ue:n1 3uui eiur3:en1a1e:ed uelqelut:aulaLunerleqnl:
u e l e r u c p e dp l . e n p r u t l r u ru e d n p r q S u :ude l t n q a , t u a u8tu e , q { t q u q sl e , i er rI :
e p pl e p r ] u E p ' t u l e q su e i u e p n t r t u e l e t uu e l d n p t q F u a Ll u cptt nerlsg
e,{utFeu d u l o s a e l u n 8 u e qu e p . r n p rnl E I I a qn l l q E I e l e su n ;
edeue1nry1:utleprl nerlaqIuI ,efsr uzp qr:qieu PlelttuICI r3e1uezpeudur:
'.e,{sr 'uluo uIunlspu:i;
leleqs Insnsrpuep leruebt ueqqelut:Jtu:utnlel
uepuA\aquellequeueru)nlun uelLletullatuaur ncllJqq r:qiuut tuleqstesna<
'uIleqLUEllpulel ue^\eq-u,\taquEp ugltunJaplp eluo-eluo tunleqssql:
-qBeru1e1eqs 'leuebt
n1e1 lnsnstpuepuBZplnlun utzpE.ntrtuElqelutJaule;
'lelBqs
Inlun eu:nduas EleJss{nqpn,t nelleq qeJllepznt\ Ip eqtlas
'nuruedaprp 'qe,treluautnetlaqeleLU'. qPllnlnsd
teleqs1edura1,,
reqe,n1e1eqs e,iunuA\.,'ule)req qeuesg e1t1a;1elesn1u1 selttrdas.nqpnu
n1e1 ' 1 r : a 1 : r eS u u n q u n r n ln e t u e u e l c [ : a q
d e 8 u a l
t g elas:aledueltu
)nlun laq
e,{uueuele[:ad uelep qe,{tqlepaq srueuaur-snlot netJeB lusaq Ileq ue)EUesiEl
-auruelc["req ]eesner1aque1n1e1rp 3u.(ueESurqaI qelnlriag 'e,(utlnseru:i::
l e e s u e 8 u a pe p a q r a qE u e , (u e l e l ' r : e pq e j e : y u e 1 l e 3 3 u r u a rnr D I J a g
.. nrnq-nlnq.roterer ue8uop1uprl nlt uelrlbq:1 tua.rul Suru::
u[[peJ) l u u l E pr . r t : I l rljl]r : l l E p u J q - p r s r l u ul E ) q( t l . l J sI l r l l ; . :
t tlrl c\ \ . - r - ' p q c . . r L
3 u e 1 e 1 : qr p i u o : u o q u t a u p r P Zu t q r l e u s i l u e q r r E lu p u E q l i J dn l E l - : :
l u p r i r d e t ' u u 1 au d e i u o p q e j u : y u e l l 3 3 u t u a unt E l l e q ' ) i t l - Jt pn L r e i u r u n : i : 1
eu:u,r riel upeleprl uupuu:ndu:s erecasruc1e33u:1 tlquwtuqclalJs
'1e33utuauqupnsundrlules uteitlt uuspcal eielitattt dui:-L
:i
' e ( u u e l q a l o q . r a d t L t3au r i u p El e q q e q s
rdcl e,iuqel-e,t
uerSeqas dnlnuau qaloqluprt ure:qrSuepas3ui;uelo iI
'eiueledal dnlnuaurqeloq ue:qt Suepes iuei iue:g ; 1
Ieprt
'ueriue,t:,t ue>ieuaSueur qaloq leptl tueJqr3utpcs 3uei 3ue:6 5
'ulel iequlal enp ue8u:p uugel qelun I tseleqruauqalog
8
atausakit.Tapi bagiorangyangsehatdankuat,makahal itu tidak diper-
bolehkan.YangditunjukkanolehlTadits itu ialahmendahulukan padasaat
rembulantidaktampak,bukanpadasianghari."
Ketikafajarsudahmenyingsing, beliausegera shalatsubuh,lalupergi
dengannaikhewantunggangan hinggatibadi Masy'aril-Haram. Di sana
beliaumenghadap kearahkiblat,berdoa, memohon, bertakbir, bertahlildan
berdzikirsecara sungguh-sungguh. Beliautetapberada di tempatnya itu.dan
memberitahukan kepadaorang-orang bahwasemuawilayahMuzdalifah
adalahtempatwuquf. Kemudianbeliaumelanjutkanperjalanandengan
membonceng Al-Fadhl.Dalamperjalanan ini beliauterus-menerus bertal-
biyah.Usamahberjalandi barisanterdepan dariorang-orang Quraisy.
Di tengahperjalanannya itu beliaumemerintahkan lbnu Abbasagar
memungutkan batu-batu untukmelemparjumrah sebenvak tujuhbiji, dan
tidakmembawanya daribukitpadamalamnya yangdilakukanorang-
seperti
orangyangtidakmengetahui dantidakpulamemungutnya di tengahjalan
padamalamhari.Beliaumenggenggamnya di telapak,yangbesarnya
memangpantasuntukdilemparkan, serayabersabda, "Batusemacam inilah
yangkaliangunakan untukmelempar, danjauhilaholehkalianberlefrih-
lebihandalamagama.Sesungguhnya orang-orang sebelum kaliandibinasa-
kankarenabcrlebih-lebihan dalamagama."Setibadi Muhassir. beliaumern-
percepatjalan ontanya. Begitulah kebiasaan beliaudi rvilayahini.yangdi
sanamusuh-nrusuh Allah mendapat kebinasaan. Di tempatitulahpasukan
penunggang gajahdibinasakan sepertiyangdikisahkan Allah dalanrKitab-
Nya. Karena itu wilayah itu disebut Wady Muhassir. karena pasukan gajah
dibinasakan ditempatitu,sehingga tidakbisamasukke Makkah.
Muhassiradalah padang antaraMinadanMuzdalifah.Sedangkan Al-
Masy'aril-Hararn tidak termasukkeduanya.Mina tertnasuktanahharam
(suci)yangjugadisebutmasy'ar. Sebenarnya Muhassir jugatermasuk tanah
haram,tapibukanmasy'ar.Muzdalifahtermasuk tanahharamdanmasy'ar.
TapiArafahtidaktermasukmasy'ar.
Beliaumelaluijalantengah,tidakterlalumenyamping, merupakan
jalanuntukJumrahKubra,hinggatibadi Mina.Beliautibadi tempatJumrah
Aqabahdanberhentidibagianbawalrlembah.PosisiKa'bah adadi sebelah
kiri beliaudanMinaadadi sebelah kananbeliau.Beliaumenghadap ke arah
Jumrahdengantetapdi atashewantunggangan. Beliau melemparnya tanpa
turundari punggunghewansetelahnratahari terbit.satudemisatusambil
bertakbir setiap kali lemparan batu dan menghentikan talbiyah.Salahsatu
dari Bilal atauUsamahyangselalubersama beliau,memegang tali kekang
ontabeliau,danyanglain memayungi beliaudariterikmatahari dengan
kainnya.Di siniterkandung pembolelran menggunakan payungbagiorang
yangihram.

98 Zadul-Ma'atl
66 /4,/?(4/,.;t:t/?tD1tD/ut/,u1D,125/

uep '3ueroqnfni Inlun ']udepuJdraq3ue,{epy .rdes.rolaas epeounourrqraq


c s r q3 u e , {3 u e : o q e l u n [ 3 u e 1 u al1r d e p u c du e e p a q t o de p e S u e u a l l
'3ueroqn[n1 'iuz:o qnlh1r:ep qrq:1
1nlun rdus:o1aasleqeped rpu.r:qBue.i
'uslrqruasulereu qululnieuale)'ltlisnu
3ue,{eperurslp rdu.1.ela.roueureu
s e l eq t 1 : q u a { u a u tn E r l a qr l t u l a qi u e , ( u u q : o 1u e , n a qq r l a q t u : , i u . r Lsun l e q
r y r e r a3 q u u , ( ' . n l l e l u erl l e qu e 1 n 1 r ' : ; aeLnuu i a se l e l a u j e L r a r u l ' r [ u nq11u,t:s
u e q i o l q e l c p eu e l p n s l p r u t pS u e i r l e u r ' . r d e s : o 1 : a su r : i u : r pe i r r r . r l s r - r - u
c L U psLpr l eu u q l o l q r l J q u a , i u a LnuD t l a g . , . q u i s r u y e u l e l . r r di L r q u a - 1L. r r e1l u , . J
- t r t a tr p q l l r q u a s r pe n p t l i u r ' ; , u l p q t l r c l u a s r pe u r e l : e d ; - L r u. r_s1u r q
r u pr u r r 1 1
uuqlol ue,\\aquep lluq n11e.n:sqrl:qLr-tJstp 3ue,i uuq-ro1rlBlLturnr)itLrroJi
- t r o 3 u a u S u e i l r q e r l e q su n d n e u rn e l l a qe . n q e ql e , { r ' : , l rE, rp B
luprl
.. rtuE) uEp l:rpuas::1qcdr.rriJqurJLLl ue)lc
lLul?)..'epqesra nqe r l a B n t t u e q l o l u e , r a qu e p u r q l p r l 3 l o q1 e p r ln 1 r1 c l - r i
c l e r u' 1 e 8 e f u e 1 e u n 3 3 uu anud" rn e l e )
u e p, e . { u u l n E ) l n dn l r S a q. u r l s r L iLuru r
- 3 u e : ou p u d a l u e l q e b e p e q s repf u i u l 3 e p : e 8 e u e l q e l u r . r t u l r Luur l p n r u : \
'.to1l ucsnle:aseFFurq r,{uesrs q
rlaqua{uaru1n1unrly r-1n:n,iuaur ucrplrtue:,i
'r.rrpuas qrlaquresnerlaq8ue,iueqrol ue,naqeirl qnlnd ruerrauep 3Lre.rn1 1e1
' E u r l ! r p u B q r o Iq r 1 : q u : l i u r u r
t e d u t JJl l t l e q L U an)E t l r gu E r p n u . r J )
' epe16rfeg e{u1nqa.{uatu
e1a:aruei8urqts,ueqes
-rd.radelequelredule,{uaungadasnerJaqnltlees..uerlelrTrTryr.;3ln
uer1e1e,{ersru'uer1e1urdruruadepedal qellueluep uelIeI usqpEruuNuelno
qelesend;uerlel nt)u,ll eturl lelEqsqr:1ue1el:a1 'ue1p:4q(lny ue
IqequaS..
' p q E S r enqp r n 1 re , { u o l e p r d
laq u e l e g n e r l e qo l e p r d : e i u a p u a uul s r q S u l s e u
- S u r s e r ue 1 a : a u q B u n l r p e p e 3 u E , {c u r y l .ursltucul
lnpnpuad B;3utqes
unurasuere8uapucd uelelnqur:u qsllV ntr lees .ner
Iaq.tltIJsrpeplljaqurEt
3 u e . (u e l S u e p c s q r ll l r l r l e l J q a rsp : e q s u y3 u e . r o - i u u .Lr ol c p ' ) r l q r Iu e u f , \
' t E I
; - r r d r u e sr p u r , r r l e q n ;i,^1r r r t o - 8 u e :uoe l l e d u r a u l u ln u l l : g . . r . r r p u : cr si t r r ' l r p
d e p r ' : q r lael q e fl e n q i e qe r p u e l u t e l r t u' t e q e ll e n q l a q1 e p r li u c r o a s a q ...u u r
-redtueiu3Lu e8nfnerlagl ue1:e8uapueru :eprlas epedllep .rcpusq rq: l nl t\n,
uu) rtdrue.(LrcLu 3ue,(3ue:o le,iueq edelrq e,tquq uellucluiuaui upp.uEri
-redrresncrlrq qe;a1Sue{ edu uelredue,{uautc1a::ur reie ue)LlulrruJLUau
'eleraur erelusrp urel3uu,(uurFeqesqnunqurour 'nerlac
uer3eqas3uu.relaLu
qplelesuerUIa)eped:1rleqr-ua1 ersnueutuelqr:1ur.rau.r:r-u '3urseu
1epr1:e8e
-Sursrruledual rp:eqsuy uepurrr[eqn113uz:o-3ue:oue1]cdruauaur 'e1a.tau;
e p c d a l r f e q 1 r s e u e u u e l . r e l c S u a unre r l a qe r y r \ . r l e q u r l r u u n u : u r 3 e 1
'ppqssraq n l e l l n p r l a ql : e p r f e ql r s e u e L u
I B p r t n l u u e d o pu n r J ertp e iq a l o g , .
ue[sladrueu 3ue:o derlasqellepueq uep qellV qetr) ue)lsep.r:qeleJeul
urdturuatu3ue,{und edersepedequeqnledal uep uet?etal uIqDlut.toueut
nerlag leduralenurJseretuErp qe>lle;4uercnsal'e,(uueeLrielnaI uupueqroj
uq uer3nsa)uelredure,{uaunErleqnlr oleprdululeprp'iun8e 3us.(oteprd
ueqredure,{uaru nurleqeuesrp redruesas'eurl\e) rlqLUaIuBrpnrue)
adayangberpendapat, untuksepuluhorang Daribebefapa haditstentang
yanguntuktujuhoranglebihshahihdan
*rn1'atahadits-hadits
rnurutun"ini.
dengansepuluh
ontasebanding
lebihbanyak.Jikadikatakan, ekorkambing'
."p..ti yungpembagianuntuk hartarampasan' agarpembagianitu adil'
ketetapan
t.ntuni p.i*tukannya bagitujuhorang'makaitu merupakan
syariat.
Beliaumenyembelih hervankorbandi tempatnya' yaitudi Mina' dan
memberitahukan bahwaseluruhtempatdi Minamerupakan tempatmenyem-
untuk
Lelihkorban,danjalankeMakkahbisadilaluidanjugabisadigunakan
koiban.lni menunjukkan bahwapenyembelihankorban tidak
menyembelih
ernbelih dalarn
hanyakhususdi Mina saja'tapi siapapun yang.meny
Beliauditanya'bagaimana iika
f.4ufununnyuke Makkah,dipelbolehkan Maka
liUrutt un lindunganuntukmelindungibeliaudari terik matahari?
Minaadalahtempat bagisiapa yanglebihdahulu
beliaumenjawabJ'Tidak.
bahwasetiaporangMuslimbersekutu terhadap Mina'
tiba."Ini menunjukkan
rnakadialah
iiupu yung,"tutttebihdahulutibahinggadi suatutempatdi sana'
pergidarisana' <iansetelahitu
yangiebihberhakatastempatitu hinggadia
dia tidaklagiberhakatastempatlersebut'
menyempurnakan
Setelah penyembelihan korban'beliaumemanggi
Saatitu
pencukur,yungk"mudiunia (Ma'mar)mencukurrambutbeliau
"Hai Ma'nrar,RasulAllahmemberikan kekuasaan kepada-
teliau bersaUda, '-
cupingtelinganyaSementara di tanganmu adapisau
mu dari semenjak
Ma'mar berkata,"Demi Allah r'vahaiRasulullah'yangdemikianini
benar-benar merupakan nikmatdankaruniaAllah yangdilimpahkanatas
diriku."
"Bagus.Kalaubegituakumengiyakannya " Didalam
Beliaubersabda,
"Peganglah" Beliaumemberiisyarat kesebela
riwayatlainbeliaubersabda,
kanan.Ketikasudahselesai'beliaumembagirambutnyauntukd
anglain.Kemudianbeliaumemberiisyaratke sebelah kiri sambilbersabda
"Ke sini wahaiAbu I halhah"
Beliaumendoakan tigakaliorangyangbercukurdan satukalikepada
orunglung memendekkan rambutnyaHal ini menunjukkanbahwa
denganbatasa
r.n"-uLut il"rupukun ibadahyangsifatnyatidak mutlak
tertentu.
Sebelum zhuhurbeliauberangkatmenujuMakkahsambilnaikhewan
tunggangan, lalu melakukanthawafifadhah'dan samasekalitidakmela
yanglain'Beliautidakmempercepat jalansaatthawafwada"
th-awaf
kul<"a-n
tapimelakukannya padathawafqudum'
sedan
KemudianbeliaupergikeZamzam,yangsaatituorane-orang
danmeminumnyaBeliaubersabda' "Kalaubukankarenaorang
mengambil

100 ZaduL-Ma'ad
t0t / )2122/i1l/ 2.y xD 11D/Dt/2(/ /,2 ltg

'pnpel nele eqlsnl[


qelunf ledur3Jru lees upp
sln qp.runfJeduelsu'leestqB]rlepznNrp'qe.]lvrp'qe,\\lEl\ stslurp'EJBqs
sele lfl :ntr.,('eopuellefueuaur lnlun ledural ueua ledeplal 'LunlpS n)l
lqlDlVtl1D n Dqcqellnlnselluplnlelrp 8ue( rl'equelaluetEnLutsrie(l
. l r r u r l e 8 r a lt l u r l u t c r ur i e l e sq e : r u n lr e d r u a l a u r
nerIeB..'ElEIreq,{uurl-urul uepilqEIqeqas tpleqsurn1:rq:rs r,(urrclnlelrrLr
nerIrq 'lnI q rqal3ue,,( e,{esuec:r1:ad1n:nucrurde.;llDIDrlsrlepnsasrle)Jnuc
L r r n l a q ensl l t 1 c : u n p: e d u r a l a r un e l l c qq e l e d e ' e i ( u u 1 - e , ( u e l rdaeq1 : rq1r s u u r
a,{esrde.1.leqp.Je 3up{ qeJepuqepeqrqciuat rp eop e.rc}uatrIesntr rle.tntnf
:edtualere u l n dr e s r l a s' q e q e b yq e l u n p : e d u r a l e ue , ( u r e s r l cuse i u a pe 1 e l q
'e,{uue1resa1a,{uau runleqas'qppqr leesepede:eqrpesEtqnsrl:q uopEuaietl
':euaq 8ue,{
ledzpuad rdel nUe,tr uspteqratal euore) .uelele8LreLu 8uei
epy '(e,{ur-unlaqes qe:un1 rgedsseop:aqryprt) tur qeqeby qerLLrnl rp epe.r.rq
)uprt uep rlequal nlr q"letos rl"I qnfnl e;(u.reduralaru nlel 'rrr) qpleqesrp
qeq,ey uelrsrsodursur'qeqeby qe:run1riuelepuau uerpnulay e ruun;:rqrs
ue)nlelrp 8ue,{rgadcseopleq uep ue8ue1uelqepeSuauaur.telqtIqule:l
depeqSuaru nerlaqeuesrg ,{pe,trr:r1 qeleqasaI leluroq uerpnua)
'Br\ureqI.ualoLlr usp Eqlsnr\\qelulnf
r8uelepuaururpnuta) qelubeB-lV lelns ecequlsuJeulplasueSuaptues
e:r1-e.rr1 'Suefued3ue,{eopueqdecnBueuuepue8uel
uelqepeiuauarutelqr:1
qereal dpppq8uru nerlag eXulnquaqqB.rurnf aI qrl:r.;:qnpl'.rnqly nLpllf-
ueldu:n8uau nerlaque:edtualderlasue;ep 'n1eqqnfnlueBuape,(rueduralaur
nerlafl Jtq) plfserurle,nelaurqeqrlrse.{u1edural 8ue{ e1q qutunl ueiuac
r[ln[rour nerlag ue8ueSSunlue^\aqlreu eduel qe:urngledual a1 ueJr';f::q
n e r l 3 qn l rq e l c t e s : r : r u r 1 a 3 ; a 1 r : e q u l e u r e i S t r r q n S S u n u a r u n t r 1 l q r i u u r
llped r?us rp ureleuurquepeull\ JI tlequral nerlJqrlnd n1rr:eqepe,1
'.cpE.\\
Jr?M8rll
rr:8uqr:^ r,(udeSSueiuaur rslq u rp elelu 'qeqpe-] rJB\\cqt qeJJtJsp rctl iu ctrp
u 1 r y " . i . e su u pJ n , \ \ e qrt1 u 1 cus r i L r : p d n l n r u r pr l e u r l E \ \ B r l tu r n l o c l cpsl E r ;
3ue1epqrue L e1rfr,lquq 'qeuung-syurelepueldetallpqeJa.l. '.rpe,!\-+ \\u.il
r e i e q a se , i u r . r e y l n s n L u leurlp e ) p t \ ' p r e q 3 u r 1 u pn l l ' l l l \ \ p r l l L r E I n ) u l : r L
rinIqu,igeq5 ur-uus 3Lr,{ uerlEpEdqelurnuep rfeqlntun e:u1uequsrdrp 3ue..
' , ( . e sr 1 u > 1uosp J u , \ \ D qr ll? I a su e l n I E I : L uq e , i s r y
n 1 rL l n r n
l p p da , q e 1 l e l \I f
qInleeur'\ rprnqnqzleleqsnellaqqulede 'ledepuad ueepaq.rad epy
'eurt\ al
rlquto)nerloqntr qeleleg 'sed qrqal3ue,{qelepeuEqnlnqoltntnuaursuorEt{
ueselerdel uuqrlrd r"re1:eseplaq uuai?) urpJaq Ilques runuru ue3uerrr
e,\\qeq 'qe,\\eluou 3ue,,(epy inelleq riep urpJeq Irques unuru ue8ue:er
ue8uapeuuure8eqnle-I'utpleq lrqruuser(urunurureunElJaqrrepurezurez
r r e r s u a q 8 u e ( u e l n q r c l e d t u ee , ( u r . l a q r u e eu lta i a u r u p r p n l u c ) . u e r l e . l
e u p s r e q e , , ( u l r q u r e 8 u a1un > 1urn d n I E n l u o ' t ' u e r l e qu e l q e ; e 8 u a u S u e l o
Beliaurnenl,ampaikan khutbah duakalidi Mina,yaitusaatmenyembe-
lih korban.dankeduadi perteneahan hari-haritasyriq.Al-Abbasmeminta
izinkepada beliauuntukbenralam diMakkahbeberapa malamsebagai ganti
daribermalam di I\4ina,
karena hendak mengurus masalah air.Makabeliau
mengizinkannya. Diajugamen.rinta izinuntukmengurus ontasaatbennalam
itudi luarMina,yaitudi tempatpenggembalaan onta.Beliaumemberikan
rukhshah kepada orang-orang untukmeJempar Jumrahpadaharipenyembe-
lihankorban.lalu merekabisarnenghimpun melempar.Tumrah duahari
setelahitu, denganmelerrparpadasalahsatudariduaharitersebut.
Siapayangmempunyai hartadandikhawatirkan akanhilang.atau
orangsakit1,ang dikhawatirkan akanketinggalan, atauorangsakityangtidak
memungkinkan bernralam. makamelenrparnya menjadigugur.Dia tidak
mungkinmajudariduahariitu,tapiharusmenundanya hinggamenyempur-
nakanmelemparJumrahpadahariketiga.
Padahariketigasetelah zhuhurbeliaupergike MihshabatauAbthah.
Beliaunendapatkan Abu Rafi' sudahmendirikan tendabeliaudisana.Se-
kalipuntendaitu sangatberat,tapi dia mampu membawanya berkattauflk
dariAllah dantanpadisuruholehbeliau.Beliaushalatzhuhurdanashardi
sana,begitupulamaghribdanisya'.lalutidur. Keesokannya pergikeMakkah
unlukmelakukan thawafr.vada',yangdilakukanpadamalamhari.tepatnya
padawaktusahursebelrrm fajrr.
Banyakorangberpendapat bahwamasukKa'bahtermasuk sunathaji
karenamengikutiNal:'i Shollallahu Alaihiv,oSallam.Padahal 1'angditunjuk-
kanAs-Sunnah. beliau tidakpernah masuk Ka'bah saat menunaikan haji
maupunumrah.BeliaumemasukiKa'bahsaatFathuMakkah.Begitupula
wuqufdi Multazam.Yangdiriwayatkan daribeliau,bahwahalitu dilakukan
saatFathuMakkah.TentangriwayatAbuDauddarihaditsAmrbin Syu'aib,
darayahnya, darikakeknya, bahwabeliaumeletakkan dada.wajah.Iengan,
telapaktangansambil mengembangkannya. lalu dia berkata. "Begitulah
kulihatRasufuf lahShallallahuAlaihi wo Sallamnelakukannya".nrakaboleh
jadi hal ini terjadisewaktuthawafrvada'ataupadakesempatan lain.Tapi
Mujahiddanlainnyaberkata, "Dianjurkan berada di Multazamsetelah thawaf
wada'."
Di dalam.tft.rrtftAl-Bukharydisebutkan bahwaketikaRasulullah
Shallallahu Alaihi v,aSallam hendak keluar dari Makkah. sementara Unlmu
Salamah belumthawafkarena diasakitdandiajugainginkeluarbersama,
makabeliaubersabda kepadanya. "Jikadidengungkan iqamatuntukshalat
subuh,makathawaflahdengannaikontamu, di saat orang-orang shalat
subuh."MakaUmmuSalamah mengerjakannya dantidakikutshalathingga
diakeluar dari sana. Tentu sajaini mustahil terjadi padaharipenyembelihan
korban.BerartiyangdilakukanUmmu Salamahitu adalahthawafwada'.

102 Zadul-Ma'ad
e0l /D.114/r;212D?1D/Da4)r/D.,/28

ue,req 'r lpq EIrtal qrJaquosrp8un,{1eu.re13ue1eulg :ruecerueBrlepeqa11y


epedsl ucclrnbuepqepuqrueledn.reulSue{ ueqrlaqruas sluafund?pV.qrlxrlf
n q V u r qr l V u e l l n d u r r s r3pu e , {q e ; n 1 r 3 e gs e l er pl n q a s r a l F u u s eude d e l a pq e 1
-pqeq.u) cI BMDqr p 3ue{ luurot SuelEUrq ^\qcquI)n funuau tuI
'(c6 :qepretr1-1y) qDq.DX
,, ay nthuns o,xnqrp,1un.7,,
'( -Zt
tf I I : Lrru. uy-1y),,, .-rluou r7aq nnp tn:8 uttp uot1tuo1t:4tn7nt
b'uni t1r;t1rtn1u nttt1aqSunI onp 7oslttt:t1o uo:lurn.nqtpSuDi LrDlLtDl BuDI
nttp qoqotly-,. 4nlLtD1DJDXSurquoy rtop SunsndasuDp nqtuop t.top
Sunsnrla"^'unBunnxl.raq8untr Suoloutq undnlap (ntni) unlnq 8nq
DlDiu SuDl L!t^trlun1ruolat s'ntruqnSSuns^a5, uDt).,$.Lln!3uDl-qnp3uDl
tlttytEtr;tLuuotTo:1 'unr1n:1 opntla:1qnlly uDltraq]p qnlal
4r:lun8uoIunp
iiunl n1za.tt.rnp1DILID7I/{ Upqruasry InUn Suot opn unp uoyttlSun
-,3uatlt1n1ununltpo[tp 8ut:{ opo np tlotual Sunlnutq D.rDtuDlp 'uDO,,
'(SZ,l"l'nH-tV),,t1nuta1 Sunlourq
nrlntaq otlatatunpodatluoquaq qolat qD h,SuD{ nlzarsDlnunlnlua p
qn1a18un[ tn4 npod ryn11yoruso pqa,l,uatu o:lataLuotndns 'ung,,
'( :rleprpl,{-lv) tlnutal Sunlnutqunrptl 8nq unllDpqre,,
I ,,
'1e,(e
ledua ruelepundulq.ral3ue,{'ue.:n}-1y r.rep
uellndurrsrpusrq8ue,{qe1ru1n1rSueseduedulrp uep urplasuEqro) uemerl
e,{uepe'leqeqeqsr,rud rrep und ?uploes nete Lun DSD,1rrtltDtV nLp Dttml\
r J u l l n l n s erur e pu e r l t n q a s q
r pe u a dl p p l J t f l : r u E , r r V - l V r u p l c p t p u e l t n q ? s
Sue.(Sueseduedelap qelepe ueq:o1 uelrpe[rp ldep 8up,{ u,llcH
qBbrby
(ueqrloquas
uup ueqroy u u , n a 1 18 u e 1 u o ; r l u l l n l n s u l { u u u n l u n f

'qr.rrle,{5-.,(syueleI rle.'rrelJur e,(uie13ue:aqe1r1aquep


' s u r r r . u l \ - l V u e l e fr - r u p
u e q S u e r su p e dq e u r p E I ) n s p r un e r l e B u e u e l e l r a d
r . : u pu q r le o pu e l d e r n i u a u p q u r e s' r1 u 1e 3 r 1: r q l u u e q n r l a q' t e q l l l a tq e p n s
qEurpehjPIrtal ucp 'euesrp ueler_uJeq nrlJq'qJrelnH-lnzcrp cqrlos
'El 'qe,rrfuer"tr
.. D.iuueltedpueuund ntISua uEp .. nerlag
..;,rfeq e ; e q e dt e d e p u 3 uel ; n l l u r r i r .
rle)RdV..D,iuuuJquep 'ei(uri(eq Suelo:septr
telSuuSueru3ue,(etrue,rr (
' n e t l a qq e , u u f
, . ' q e l l Vl n s e Uq e l p p pn ) V . .
' e i u e p a q r l u e AE ) J r : L u
. . ; u u r 1 uq>e1l e d u r sn 1 e 1 . .
'elorou qe,r[.,'urlsnt\ 3ue]o-8uelorrup),.
'exueueqe,(urJs'elelaLuEpsdaI ruelesuelducnSuau
r.;uerlDlqDlEdurs..
nurlrB Sue:oulndulnlesue8uapnureueqn?rlaq'tDrlnu1-lVrp EqllaS
' q e u r p e l \i I r l P q u e ) n e r l a qn q B l a l a s
'lnqJ_-qlv
laJnserEqluaurnerlsq:e"auapueru qurslesnurun uep'ntr ueu
eped qey1e4 rp qnqnsteleqsnerl:q e,lrqzq ue>llndurrsrp ledBpeBnI rulsUEC
korbandanaqiqah.Beliaupernahrrenyembelih binatang di *'aktuhaji. beru-
pakambing danonta.menyenrbelihnya beliau.menyembelih
bagiistri-istri
ketikaumrah,ketikaberrr.rukinr danketikahaji.Di antarasunnahnva ialah
mengikatbinatang korbanitu dantidakmemberinya tandadenganuenorel't
kulitnya.Jikabeliaumcngirimkan hewankorbannya, makabeliautidak
mengharamkan sedikitpundaridagingnya danmenghalalkannya. Jikabeliau
menyembclih ontasebagai korbansewaktuhaji,makabeliaumengikatnya
danjugamembelinya tanda,dengan carasedikitr.nenoreh kulitdi bagian
punukkanannya, hinggadarahnya keluardaritorehanitu.Torehanpada
punukini tidakmembuatnya tnerasa sakitsedikitpun.
Bebcrapashahabat bergabung dalarnrnenyembelih korban.seekor
ontauntuktujuhorang,begitupulasapi.Orangyang membawahewan korban
itubolehmenaikinya secara baik,kalaumemang halitudiperlukan. sampai
akhimyadia mendapatkan hewanlainyangbisadinaiki.Air susunyajuga
bolehdiminum.BegitukataAli bin Abu Thalib.
Di antaratuntunan beliausaatmenyembelih ontaialahmenyembelih-
nyasaatontapadaposisiberdiri.diikatpadakakikirinya.Saatmenyembelih
beliaumembacatasmiyah danbertakbir. Hewankorbanuntukhajidisembe-
lih olehbeliausendiri,dan pada kesempatan lainbeliaumen'akilkanny
kepadaoranglain,sebagaimana beliaumenyuruhAIi untukmenyembelih
sisanyahinggaseratus ekor.Saatmenyembelih kambing,bcliaumenginjak-
kankakipadabagian leheratas, membaca tasmiyah,bertakbirlalumenyem-
belihnya.Beliaunremperbolehkan umatnyauntukmernakan darisebagian
hewankorbanatau yang korbansaat haji. dan bahkan boleh berbekal
dengannya. Tapibeliaupernahmelarang untukmenyimpannya hinggatiga
hari,karena padatahun itu terjadipaceklik yang menimpa manusia.
Di antaratuntunan beliauialahmenyembelih hewankorbandi Marwah
saatumrah. korbanhaji qiran di Mina, dan begitulah yangdilakukanIbnu
Umar.Beliautidakmenyembelihnya kecualisetelah tahalluldantidakpula
menyembelihnya sebelumharipenyembelihan korbandantak seorang pun
yang
di antarashahabat melakukannva. Beliau menyembelih hervan korban
setelahmatahariterbitdansetelahmelemparJumrah.Ada empatrentetan
yangdilakukan padaharipenyembelihan korban:Melempar Jumrah, me-
nyembelih, mencukurdan thawaf.Tidakadarukhshah penyembelihan sebe-
lum terbit.
nratahari Bila dilakukan. berarti bertentangan dengan tuntunan
danpetunjukbeliau.lika disembelih sebelum rnatahariterbit,rnakahukum-
nyasamadenganpenyembelihan biasa.
NabiShallallahu AlaihiwaSallamtidakpetnahketinggalan menyem-
belihkorban(tidakpadasaathaji atauumrah).Beliaubiasamenyernbelih
duagibas,yangdisernbelih setelahshalat'ld, danbeliaumengabarkan bahwa
siapayangmenyembelih sebelum shalat'ld,makaitu samasekalibukan

I 04 ZaduL-Ma'ad
901 //) /./4/r.2 / 1/UXD/Dt1ral //,yr'/

'ueldEJniuau ucSuap'ei(uql
Ioq{_ua,(u
- a u rB u e , (r i t p u a sn p l l i q n l e l ' s e q r 3 . r o 1 e cuse l l r p e q r pc t u r u a u u e pj c q r r l u
u e p u n r n t n l l e q' q e q l n q l r e s n e s l e J e q st u d u r c ll p u e q j o l u c , \ \ a q _ u e m e
lEqrlJtrlqeuitd ctp et\qEq llrqef ur?ppnEC nqv uulte.lenr.rrp3uu,i rpadas
'1e1eqs
l e d L t t : Irpt u e q . t o lu e , u : qq r l a q r u c , { t r Jquer l E rl l c r J i ( lr r e u l r l u r l . l _
'r
J e l a ss n i n l i u r . { e t t . l s ' u , i u 8 u u : u red1 e . , { u
wp 3uelurd iur'l,('eiutrles c1e.{uueptrrys'e.(u1eru:r c1r(u uep1e:c-t:ueqrol
r r , ; i e q r su r l q r l o q r a d r p 1 u p r l 3 u e . {L r e , r : r rqu e o e r ul r d u r a r p e - n E l l J q u e p
u r : > J ' i r ' ; { n t r r r p u .r,lac n
: :1d n t l e q e 1 a q1.1rc . { u e iu r 1 aS; u r i: , s n 1 n d c.(uBuulelaq
neleuedrp ur':rieq uiu r1a1iue,{.1n.lnq 3ue.(ue,trq BLreruJaLLI eirrfnerla6 e,iu
-treIcurjorrJI sn:eq cSnfuuq.ro1 ue,raq eFurlcl upp EtelAJ .qrq:1o,redas
larrp
rlpl8dnElep,{ulnprn:1neleeFur1a1snlnd3ue,{ue,uaqFUeIEIJLu nErIe8 .luJEl
'snBeq
)eprl uepleqas 8ue,(ue,n:q rlrJrr.uaru qelernurlaqupunlunl .rrrlsnl,\
qtqDr$ l-l:eleptp trr?ItnqJsr p rur 1eg und trlrp:s r (Lrtr1n1nelc ueqrol ue,rtaq
nlnq r:ep lrqure8ueulzptl erp e,{ulepuaq'qnlndasal riurlrlnseurrLrrqapns
uep upqroleq lepuaq 8uu,{ederse,rqeq .nptlaqueuntunl prelue l(l
'rreqeirl epedueqrlaqrue,{uad
uesnsnqlSuadueFuapBue:e1rp iue,{ ede
crstrrpuetrel ?peIeprt uep'epeqJaqqneIe,(uenpalel-snluaJ .n1rr:eq eBrr
qelalasueqrol upqrlaqura,{uad uz8uelel3un33ul,{ualrr ,r:eqeFrlr:ep
leprl uep
qrqol ueqrol Sur8epuedurfuaru rlencel 3ue:e1aLu :1ep:q utDIlDSD$ !qlDlf-
tryDttDttDqS rqe11e.{uqn33unseS.. 'BIeretu epedal
ue1e1e1rpledeq
, uEqrlequja^ued nqe^\ qEl?pE
r s r { u a L u3 u e , ,e( S S u r q a 'su e l s n d e q r pn l r u e l e t u u e u e : e q 8 u e du B r p n u r a l l
e1e11 e,{uueleuraruue8ue:e1epe r:eq epudue1ler:e.{srp esrqleprt u?qrJaq
-rrrri(uadeles n1ua1..'ElE)Jaq plala4 ueq;o1 eureprd l:eq
lefas Eunllqrp
3ue,,('rreq eirl r:epqrqalueq.rolSurBepuedur,,(uaur ueiuerel rue qeur:ru'ueq
-r;rquc,iurd rrequ3rte,iurselequaruuriur 3ue,{elclat\' ntr qe;a1as r3e1r:cq
c3r1e{uuedurrfuarur.{Jloqzrp e,iun1ual'eFr1c1r:eq e33urquerlrlaquc{uad
?punrrauqaloqElpuclrepuy e3q r.rep qrqole,{u3uriepe{uuudurr,(ucu1n1un
ueq.rolaq3ue,{3ue.rorieq ueBue:e1 plepueledn:tur rursllpEqqEq:q .uEqe;u
e3iurq ueq:o1un.t:rqqr;aqura.,(uoru e.,ruuelqtloq.radlp uellnlunu:ur ryutaq
ur:1nq 'ueq eirl r.rcpqrqalueq:o1SurBepuedurr,{uauueiuu:e;3ur.;1ua1
'len)l 'sn1nd:e1e,{upeues
leprl rUeiaq8ue,{ rdel .,ueqjo1ueqrlaq
-ua.(uaduu1n1e;rpesrqbr:,{se1 r:eqder1a5.. 'nerlcqr.ruprrelle{e,\urrC
'eiurBrSsedalqepns
3ue{ nete'(ue1nqqn[n1nele rueuelnunloq qepnsSuer()equop IEus qrloq
-ur:,iusur1n1uneIalJut uelq?luuauraurz8nInerlag qe11yeureScueleues
-1e1aur u1r1e,{usnleqes qelnlrBaquep'ue1n1e1 ner1aq3uu.(qeln13aqSueuauL
rdel 'e.{tnleqlnq1 netgleleqsntlem eua;e1ueqnquu8ueqrurgad lpelu:ru3ue_q
' n e r l a qu e u n l u n tu c p q e u u n Sq u p u l e { u e 8 : e n 1 : )
Intun u e , u a qq r l a q u a , i u
-aur e,(u1eie; euerure8eq:s'pserquEqt ueledn:au rdel 'ueq:o:i
Iaq[ua,,(uad
.l .
.et a

" Dengana.smaAllah, Allah Mohabesar,ini dariku dan dari orang


yang tidak bisa bekorbandari umatku."
Begitupulayangdisebutkan di dalamAsh-Shahihain, bahwabeliau
menyembelih hewankorbanditempatshalat.
Abu Daudmeriwayatkan bahwamenyembelih duaekorgibaspada
hari korban,yangwarnanyaputih bercarrpurhitamdan ....Ketika sudah
menghadapinya, beliaubersabda,
''Kuhodapkanwajahku kepadaDzal yang menciptokonlangit dan
bumi denganlurus, dan aku bukanternrusukorang-orangmusyrik.
Sesungguhnya shalatku,ibadahku,hidupkudan maliktt ttntukAllah
Rabbul-alamin,yang tidak ada sekutubagi-Nya,dan kepadayang
dentikianitu akudiperintahkan,danakutermasukyang pertama-tanla
berserah diri. YaAllah, dari-Mu dan bagi-Mu,dari Muhammdd dotl
umatnya,denganasmaAllah, Allahu Akbar. "
Setelah itubeliaumenyembelihnya. Beliaujuga orang-
memerintahkan
oranguntukmelakukanpenyembelihan dengancarayangbaik. Artinya
dengancaramempercepatnya, dan jika merekamembunuhbinatang,
hendaklah melakukannya dengancarayangbaikpula.Beliaubersabda,
"sesungguhnya Allah telah menetapkankebajikanatassegalase-
sualz." (DitakhrijMuslim).
Dagingkorbanbisadibagi untuk orangyangbekorbandan sanak
keluarganya, sekalipun jumlahmerekabanyak.

Tuntunan Rasulullah tentang Aqiqah


Di dalamAl-Muwaththa' disebfikanbahwaRasulullahShallallahtt
Alaihiva Sallamditanyatentang aqiqah.Makabeliaumenjawab, "Aku tidak
nrenyukai pegadaian."
Seakan-akan beliautidakmenyukai aqiqah
istilah atau
''Wahai apakah
uquq.Dalamriwayatdisebutkan, merekaberkata, Rasulullah,
salahseorang di kita
antara harus menyembelih hewankarena anaknya?"
Beliaumenjawab, "Siapadi antarakaliansukamenvembelih hervankarena
anaknya, maka diabolehmelakukannya, yaitudua ekorkambing untukanak
laki-lakidanseekorkambinguntukanakperempuan."
Ada riwayatshahihdariAisyah.beliaubersabda,
"Llnlukanaklaki-laki dua ekorkambingtlan unlukonakperemptran
seekorkambing." (DitakhrijAt-Tirmdizy,Ibnu Majahdan lbnu
Hibban).
Beliaujuga pernahbersabda,

106 Zadal-Ma'ad.
Ljl lal2z/.rr r.I //211D/D0)a/ lnltg

rurstrpeqoallenSueu3uu,{.^bpqreg-lVue){teie^urrp tuDl
scqqv nuql slrprtlllpErdul It.qpqelupEelp qellnpqv utq LU[l\-VppDt.(uppuestuelEpr0 ]..
'tcn] )iPprllut slrpeq!uelaq.snlndlrl
iu!,i eppeiuppussLuulrplc 1,

-uBlrtplSuaLU 'ueIelEFuousrqqVnuql lciuf


Ieprl Suelo-3uelO.. lnuEuEILI
-ula)qelelasqnfnts) EqepeduslnlelrpuBUqIuepLUerr
uetiaqLLrad
ue{nlnf
B|JasB,{uuBlrq) uup {ltuv atuBN AuElualqulJnlnsEUuuunlunl

,,. (,{beqreg-1yuep{zpnu:r1
ly'pne6 nqy fi:q1e1rg) 'e,{unqr
uel.rrqellpBrlussrlV urquesH
.,'qeurqteg
-1y eFurlal rp uezpeueq3uepueunSuawtur:t17ng
on tqntV nqDtpttDLlS:qe\
leqrlaurnIV., '318)l3q!p ', UeUnqv lrep ueltnq.,(ueupnec nqv
l l . e q p l u l s l r p E qr d e l q e r r n q n u
q e l e l e s u f p u c s r : r p l q e b r b e S u a uu D l l D S D , t l q ! D I y n q D l n "nur ryrSaI q
uau
E\
eMLlEq'nquynqn D,OqpDIJ seuy strpeqr:ep uellnqa,{uau ueutV nuql
,. (Xbeqreg-1y
lrq)"rlC) ,, e,(u8uelnr
-3ueJn1Suoloruour
uerJelrlelueFuelepas3ue:o-8ue:o
epedelqeluulr:oquep
uErlslrleIUe)eu '11e1
n1e1 uerBeq3urSep uelqe:cXuaru uedoprpqeurru
1n1un
eI uesnlnqeluur),. -ppqesJaq
LUDqDS
D lqlDly nqo olloqs rqeN,uresnH
qeurqleCellle) e,lrqq',{uqe,{e
-lV ucpuesefl-lVrqebrbe8uaur uEp,pru
-urpqnl,{
urqrBJstuep'lrn-nn1v rueleprpue>pe,{e,truautpnECnqV
'rrqqz
rlqv u?p\r
-rlspg-lVueseH-lV 'p.ESurqstrp.l-1yrgadas'qebrbe uelqrfe.naur 3ue,{Suur-
cpBrllrurs ueptelFue:ag uelrepeS.tal ueBuapue1:eqtueBr p e,{uuesn:eqar
8ue,{'uesn.rcqal rlelepuarulur qebrbee,rqeque)rUnqttitl rur IeLI
'ue1:,(srrep3unpurl.r:t
n1r eurrfr.lep ue)lrseqrpSue( uleru 'e,(uuelnlrleru
1epr1 leue leprl Erjrf
'e(u1eue epedrltuuqpnu ueq8uelepucru srq)eprluc1c,{s c1r':ureopleq uep
qe11yeuselnqaiuau e.{uenl Suerounpcle1r1.eull'1ees rpu[.r:1
Suei(eur'-::
- rE;eqis'rJIpuas? {uuelenqrad eua:e1uelnqn1rSueuraut 'u iupru
undr1e1.,rs
3ue:ounpclucrelelelsuercluelleqoyuelledepuaur lcprl leur eluurqcb,rk
ueleueslplalu IEp!l ef,uenl
Suero EnpoIeualInlr up)reqelr.rup ueqBtr:l Irp
?Ir['lerrqle rp rur1eqseleeslrsledepuaulu.(el1pprlelp rdel'efur:eprlep
-uaqe4p3ue(uelreqeluepueqeuoluep3ue1eq.ra1 'e,{ul:rprBequelrcpua-::t
'sllpeqrqsqz E,(upn13uaoenpalrSeqleeje,(s ue>13ue1upua
Iue lnrnuatrAl
Ieprtleue Sueroes'e,(urpy ueqegelrulaqEseqq t nrnuaw uqDA-ty
'(^ ssEN
-uV upp,(zpruurJ,-lv 'pns6 nqv'peulqv fr:q1etl6),, DutDuLraqlp
oltasnltryqtuo.r.rnlntrpuop (SurqLuDumlllrpqruastp (n{uuntryqa7
nnp) qn[n1a:1rnq npo4 o{uqobthouoBuapunTtopoBtaT qouotlor1ag,,
kan anaknyahinggaanakitu nrengetahuin.v' a." Al-Hasantidak sukaanak
dikiitanpadahariketujuh.Abu Abdullahbelkata."Kalaupunanakdikhitan
padahariketujuh,tidakapa-apa. DankalaupunAl-FIasan tidaksukakhitan
padahariketujuh,itukarenadiatidaksukamenyerupai orang-orang Yahudi.
Tapiini punjugatidakmenjadimasalah."
Makhulberkata,"tbrahimmengkhitanianaknyapadahari ketujuh,
sedangkan Isma'ildikhitanpadaumurtigabelastahun."
Syaikhul-lslam IbnuTaimiyahberkata. "Pengkhitanan Ishaqmenun-
jukkanbahwakhitanini merupakan sunnahpadaanak-anaknya. begitupula
padaanakketurunan Isma'il."
Telahdiriwayatkan dariNabi ShallallohuAlaihi v'a Sallant,6ahwa
beliaubersabda,
"Sesttngguhnya namayangpaling hina di sisiAIIah ialah seseorang
yang menantttidirinya raja diraja,padahaltidak ado roja melainkan
A IIah. " (Ditakhrij A l-Bukhary).
Beliaujuga bersabda,
"Nama-nama yangpaling disukaiAllah adalahAbdullahdanAbdur-
rahntan.Yangpaling benaradalahHorils danHammam.Yangpaling
burukadalahHarb dan Murrah. " (Ditakhrij Muslim).
"JanganlahengkaumenamaianakmuYasar.Rabah,Najih atau'4flah.
'Apakah '
Karena engkauukan berkata, memangdia begiru? Tidok
'Tidak'." (Ditakhrij Muslim).
akanterjadi. Lalu dia menjawab,
BeliaupernahmenggantinamaAshiyah(wanitadurhaka)menjadi
Jamilah.Beliaumengganti JuwairiyahBarrah(Juwairiyah I'angbersihdari
kesalahan) menjadiJuwairiyah saja.LaluZainabbinti UmmuSalamah ber-
kata,"Rasufuflah Shallallahu Alaihi wa Sallammelarangnamaini seraya
'Janganlah kalianmenganggap diri kaliansuci.AIlahlebihmenge-
bersabda,
tahuitentang orangyangsucidi antarakalian'."Beliaumengganti nama
Abul-HakammenjadiAbu Syuraih,karenaAl-HakamadalahasnraAllah.
Beliaujuga mengganti namaAshram(orangmiskinlagi banyakanakn,va
menjadiZar'ah,mengganti namaHazan(sedih)menjadiSahl(mudah).
Abu Daudrnerirvayatkan, bahwaN abiShallallahuAIaihi wa Sallant
mengganti namaAl-Ashi,Uzair,Atlah,Syaithan. Al-Hakam,Ghurab,
Hubab.Syihab. Nama Syihab digantirnenjadi Hisyanr,HarbmenjadiSalam,
Al-Mudhthaji' menjadi Al-Murnba'its. Beliau juga mengganti daerahyang
bernama Afrah(berdebu dantandus)menjadiKhadhirah (subur).mcngganti
namaperkampungan Dhalalah(sesat)nrenjaditlidal'ah(petunjuk). nteng-
gantinamaBaniMughwiyah menjadiRisydah.
Mengingat namaitu menunjukkan kepada rnaknayangdikandungnya
makasudahadaketetapan hikmahuntukmengaitkan antarakeduanva. maka
janganlahmaknayangmenyertainya hanyasekedar unsur sampingarr vang

108 Zadul-Md'a(l
60t / r,/.14 1r 2 / ZAX D11A12a/
I Lt,/.U
'e,{uueuuepe,{u
-LrEpPSal p-mtupuEln?Irala] e.,(uEp0 nlrB{'n1luuE,rr)iad uepSuudrut fuau.tqnEf
lEprl uelnlSupsiaq 8uE,{;uejo e|-uELrSUeLuJ[t ele.(ulel nlrBaq up rurBeq
nll SueroEuleu,trqpq upertlradlunquJruSunsiuelDtpeleu'8ue:oasas
ueepea)tcqrliLue,(uurlar-ue1ar uepqe{r.te.n11urqse.{1 c1r1a1 c1c1r1 c(u
-[npa1e]etueIpttuiurtulrelqulerlele uulepselurl.rrliLre,ieleur'u3e:uep
e,nlfrpadcs nclu'u,(Lrrsr
ucpsnl3unqurad rlrdcs 'uetelJpJIuuprrulrE)
e.iLrleq
-:a1aqre.{undrueur reueurpSuei(nlDnsJs uupeLLrsLlercluule8urBLr:y1
'ure1 uelrfqrlruleuuepe{ur1u,n11:Llr nDuIllprlnllJqe)et\
'uelnlerusue,{utuuenpr13uc.{uepepou:e1 e{urpuuurupad 3ue1 rzq1n6
uepqrqpe,l e{ueuu51,. 'qe,lrefucute1l:aru'rr1r uclefuureu ue1e,(uuuaur nerlaq
e)rle) lrlnq enptrderp3ue,{uelelrle,nalrtu 'ue8ue.rade
Ippueqnurlaq
n.luns rlel nlens nlr tedual llemJlauneu lcprt nurlequepr.rulSurrp
t-tllep
e,'{ueulpu3ue{ tedu:l Erruu-Eureu relniuaur1epr1einI nurleg
'ntrequop nsnsqcratuetu nlr 8ue:ouelqeloq.r:dru:ru nerleqelutydnplL{
e,{urueSueI ,.,{sre1,.'qe,tefuau:ntr 8ue:ouep'eiueureuuelu,(ueu:u.r
nBllogrrrpraq3ue,{u3r1a13ue:o epen1e1lnpnpe,{uqnrn,(uau nellofl
'3ue.rad e,'(urpe SuBA! qreH..'qe,trelueru n1r3ue:6
'e,{ueureu ueqe,{ueuaur nerleg 1r13ueq 3ue{ enpal 3ue.loepen1e1
qelInpnc.. 'epqesraq nelleg
.t
'1rqedu,{urpeSueA 'qurrnt{,. ;qMe[uaLU nlr Suero
..;nuPureu eders..
'e.{uegaqnerlag e,(uqerauraru r:rp:oq 3ue,( Sueroasas epp E)el/\
lppuaq
'Pqurop nsnsqerauatulnlun Sueroedereq3q sluruau qeu.]ad nerlag
'lr)rpaseiuqundrlelss
ueqspnuJlr)rpur:ur8ur.{8ue:oe,{urpelreqngluv urqlrcqn5ueSuer
-ep3lleqrlslue1rla1'qe{rqrepnH uer[uEfuad leesuesrlrn ueqepnua)rlr\
-Ieuaue3nInprlag1requep:e3as rpefueru ueleelaralurieqqellVrlrlrdlf
qe1a13ue.,( cue8euep'1B.rrq)E rpIl?q Suufuuqepnsal uepupieu:tr1rlrlnuotu
uele n1 ueSundu:c1:-rd rp?ue:o-3uero E,rtqEq 'uBll.lt.Ieucdur]IuJqtttJLU Suns
-3ue1 nerlaq e1e6 nqpqlnuqlrrep:e8:s qrszur 8ue,(eru:o1qenqrqnSnsrp
ularaluEIBU|',gexulq qeqbnueSunduul:ad rp upe:eqteqequris Suer!-
ederaqaq uepnerleq n11e,na5 e3r,:l:a1undneur.rnprl elulletlrcq'ntenses prupu
uepuelruu8uoru pserq3nInerleBsn8eq8ue.'( qBfr,ltuepqepur 8ue.(eueu
r)rlluetx nerloqepedoldepuqSuoru 3ue,{uusnln:e8euelqeluusrxsunrl3q
uep sn8eq3ue,{erueurelnxueu uDllDSD!^tqtoly nqDUDDqSr{eN
'efusrdrl 'e,{uueAuu 'e{ullnJnq
1eqa1 leJeq
'EfuEurpu qelorqnrE8uedrp reu:eurp 3ue,{ntensasuep rerueurp 3uei
Ireq
ntensas depeqralreseqletue8ue,{qn:e8uadre,{unduaru eruelqnlr rpadas
3ue.(rlepueq8uaull"plt rlellV qprulrqeuere)'eXuue8uap trBlret l?prl
SuatuketikaUmarbin Al-Khaththab bertanya kepadaseseorang,
"Siapanamamu?"
"Jamrah."jarvab orangitu, yhngartinyabaraapi.
"Siapanamaayahrnu?" tanyaUmar.
"Syihab.".jawabnya. yangartinyajilatanlidahapi.
"Dari manaasalmu?"tanyaUmar.
"Dari Huraqah," jawabnya,yangbelartiterbakar.
"Di bilanganmanatempattinggalmu?"tanyaUmar.
"Di Harratin-Nar," jar'vabnya. yangberaftipanasnya api.
"Di rranakampungmu?'' tanyaUmar.
"Di DzatiLadza."jarvabnya, yangberartimembara.
Umarberkata. "Pergilah,karenarumahmuterbakar."
Ketikaorang yang dimaksudkan itu pulang,ternyata apayangdikata-
kanUrraritumenjadikenyataan. Umarbiasamenghubungkan lafazhkepada
ruhnya,sebagairnana RasulullahSi allallahuAlaihi v,aSallamyangmengar-
tikan namaSuhailkcpadakemudahan urusansaatmenetapkan perjanjian
Hudaibiyah. Padahal scbelum kedatangan Suhail.pembicaraan mengenai
butir-butirperjanjianberjalanamatalotdanbahkanbuntu.Beliaumemerin-
tahkanurnatn)'a untukmembaguskan namadanrnengabarkan bahwamereka
akandipanggil dengan namarnereka padaharikiamat.Di sinijugaterkan-
dungperingatan agarrnernbaguskan perbuatan. yangdisesuaikan dengan
pembagusan naura.agar panggilan itu pun menjadi bagus.
Perhatikansifat R asulullahShallallahuAlaihi wa Sallamyangdiam-
bilkandari duanamayanghampirserupamaknanya, yaituAhmaddan
Muhamrnad. Karenabanl,aknya sifat-sifatyangterpuji, makabeliaudisebut
Muhammad, dankarcnakemuliaan dankelebihannya di atassifhrsifatyang
lain,makabeliaudisebutAhmad.Namaberkait dengan sesuatu yangdina-
mai,sepertikaitanruhdanjasad.Begitulahsebutan Abu Lahabyangdiberi-
kanAllah kepadaAbdul-Uzza. karenadia akanmenujunerakayangapinya
Julukanini sangattepatdanpasuntukkeadaan
menjilat-jilat. dirinya.
KetikaNabiSAallallahuAlaihiwaSallumtibadiMadinah, yangnama
sebenarnya yang
adalahYatsrib,sementara dikenaljuga hanya namaitu,
makabeliaurrenjulukinya Thaibah(yangbagus, lezat,subur).Yatsribartinl,a
tidakadacercaan. Narnayangkeduaditanrbahkan kenamapertama, sehingga
semakinbagus.
Karenanamayangbagusitu bisarnengimbas kepadaapayangdina-
mai,makabeliaupernahbersabda kepadasebagian kabilahArabyangbeliau
serukepada Allahdantauhid."WahaiBaniAbdullah, sesungguhnya Allah
telahmembaguskan nama kalian dan nama bapak kalian." Begitulalr cara
beliaudalamrnengajak kepadaibadahdenganmemanfaatkan kebagusan
namaayahmereka.
110 Zadt -),[a'otl
tI t ,lzut4qFa.y z?/1t't/Dt/2ar /2/2t/

el?8osurrlEqepeleprJ,,,'81)roq srpEIru'ulrleqele3asurleq Iuertq


Suei wqpnb-1rypoj rela?r.raqrp 3ue,{ppBtulnuelSeqas eltta)
'uellleqalIBI
-n,{uaulepu qe11y uep'1rteq 3ur1ed3uu,{uepleqaluelednraun1rueeu:euad
ulen qelv utelasundSueroas rlrlrutp 1e,(e1 leptt tut uetlttuop3uutr
'uetlnseJ93os uellns'e[e:eleBas e[e:eiutpe3ue,{'qe,{sueqe,{5 erueuqelepe
e,(p-re1:nrurp 3ur1ed Fue,{euasqellVISrsrp EUrtl 8ur1ed uep1n:nq3ur1ed
3ue,{eueueletu'erCrlnrelllrleq 3ue,{uetpaSuad uelepulurcpelprl
uBp'eluras qellV1rlru qulepee,{ureuaqas 3uei ueefcrolBuare) e,{ueuleru
lIr)quep qesrd:a1 lapr1lul elueuenpuu8ueptuueutp3ue,(edeqeqa5
'stuEHuprueuuregqelepe :nfnfuup.reuaq 3ut1ed Suefcuteuelcut 'ue1e:ai
uepuslepullJnounur rure.,(ulepuaqal Irep'IepuoqaIueelnu:adueledn:aur
leluauas 'lepuaqsqueiuap nlrequreqderlaseua.rc;
tersq 1e;43:aq
':rqe|-lnpqyeueuepudt:ep qEllVrElnstpqrqsl
ueLuqeJnpqveuu ntrsuare) e>1rnut epuduup qellV rElnsllqrqalletutlel
uleur'e{p-e>g:nu ueqqeleSuaru tlellVlpLuqpr eurrey r in1-utulas epedal
uulr:cqrp>p.{e1 1upr13uef'qeirqnln euyutuSunpue>1:al qelJYPttrEU urElePIp
cur.rDI 'qellV qeqrua{uau uqurell qe11y rSeq equreq rpu{uaul erp e8iurqas
'e,{51-npedal 'eleuase.{uueqequrasas reSeqas qe111
lnl?t ueprBlulcuau
uelrpefuaru erp:e3equlepeequrequuleldrcuauqellV trenfnl eu:nduas
rpeluaur e,{uueepu:aqe>1 uepeperpefucuequeqe{51-leutqe: ueSuageletuas
qelep equeq ueBuap qEIJV srElue uelrelralal uelSuepas 'eteuas
leulqpr
qe,{rpnqn epedletollel qellV uepequeqBlluBu?lre)rotelqeqaSqqqed
rpqV erueuepedr:epqellV telnsrpqrqelqllnpqverueu':tpe|-lnpqy
eureuepedr:ep qellV lelnsrpqlqelueuqBrrnpqV eueu e1e11:tqef-1yuep
.rrpe|-1yruadas'ure1 3ue,{qe1lyeLueu-stuu PpEdalueqequeuad epedr:ep
relnserCqrqel'ueuqe1-rVeuleu uepqe11yerueuepedalqe,{tpnqn
"peda1
usqEqtueuad ueuqernpqv upqellnpqyruodas'e,{p-relnsrp 3urled3uei
lEys-leJrs ue)urtrr:acuau 3ue.{qeler qe11y relnsrp 3ur1ed 3ue{ eruep
'lerrq)eusurBuEt 'uer33urta1
Inlun elarerxPqesnuepqer(rpnqn
ueSuap:rleq uelnsudr:epe,{u8urpuel ue,trel uelqeleSuaur ledepe1a:a11
'slueH-lV ttepqpleqneuEU1n1un qe,(tpnqn t11
Inlunuleuellof,o.eqesn
eurcuInlun uet33utlalnye,{'elelautBJrs-leJls ue3uapsedSuefeuteutBr:
'siupH-lVuepqupreqn'r qslepeutut1sn1,1 uelnsedt.rup puelue,nei
e,ruil-ur
IV
prlueurese1a:autdeSSutq8uau Suei(uqeutalaIuepelslottl edrutuau.l
3ue,{ueelac ue>11nlunuaru n1te1a:aulEuIeu-EutBN ueelocluelaq3uP,{'gr,,D
-/,etIusp lesEraq qeqin qBuallslpuolu?qepnsa) rue:aqqeqre,rS qeu:1
lsrpuoluelnurod qelepe pr1e6-1y qeruol uety:3usd SunpueBu:lu Suei(
eru
-eu-Brueu 'prle^A-lVuppqeqln!qEqre,{5 ue3ue1e1
lnrunru:r1e13uu;o-6ue:o
uECInlr lesBIar:urueepeeluPprueuueSuap tensas e,(uueqepnsal 3uei
':peg 3ue:adlezsSutpuetnpe:aq3ue,(3ue:orueuaeureuuI!lsqlad
h a k i m k e c u a l iy a n g n r e n g h a k i msi e c a r ah a q d a n D i a l a h s c b a i k - b a i k1 , a n g
membuatkeputusan. vangj ika menctapkansesuatu. 'Jadi-
lnakaDia berkata,
l a h ' . m a k aj a d i l a hi a . "
Nama-narna bcrikutjugatermasuknantavangdimakruhkan,buluk dan
m e n g a n d u nkge d L l s t a asne. p e r tS i a 1 , 1 , i d u n - n( p aes m i m p i ns e m u am a n u s i a ) .
S a l f i d u l - K u l l i( p e mi r n p i ns e g a l a - g a l a n y a\ ')a. n g d c n ri k i a n i ni h a n la l a l a k
dibcrikan kepadaRasulullahShullallahuAluihi vu ,St lam sccarakhusr:s,
s e b a g a i r r a nr ,aa n rb e l i a us a b d a k a n" A . k u a d a l a hp e m i r n p i na n a kA d a mp a d a
h a r i k i a r n a td a n t i d a k a d a k e b a n g g a a n .("D i r i r r a l a t k a n A l - B u k h a r l d a n
lVluslim).
Karcnapalanabiadalahpemirnpin-pe nrinrpin bani .,\darn.akhlakne-
rckaadalahakhlakyangpaling mulia. amal r.ncrcka adalahanral) ang paling
s h a l i hm . a k an a m ar r c r c k aa d a l a hn a m a - n a m\aa n gp a l i n gr nu l i a .K a r e n ai t u
Nab\ Shollnlluhu,lktihi v,uSullammenganjurkanumatn)a untuk mcmberi-
kan namasepertinarna-nama mereka,sebagaimana 1'angdisebutkandi dalanr
Sunan Abu Daud dan An-Nasa'y, beliau bersabda-
"Berilah nama dengan nama-nama
trtara nabi. "
Karena.vangdemikianitu akanmcmberikanirnbaspengaruhterhadap
s c s u a t ua t a uo r a n gy a n gd i n a m a i ,d i s a m p i n gu n t u km e n g a b a d i k anna m a -
namaparanabi, agartidak terlupakan.
TentangIaranganmenamakananakdengannauraYassar(orangyang
r n e n d a p a t k abna n y a kk e m u d a l r a n A ) . f l a h ( o r a n gv a n g p a l i n g b e r u n t u n g ) ,
Naj ih (orangyang selaluselarnat),Rabbah(orangyang banyaklaba),nraka
hal ini karenaadanyamakna lain sepertiyang diisy,aratkandalarnhadits
''Engkau 'Apakah
beliau. a k a nb e r l a n y a . r r r e r n a ndgi a b e g i t u l ' N 4 a k a k a n
dikatakan.'Tidak'."
Telahadaketetapanhiknrahpenrbawasvariatyang sangatmcngasihi
dan merrl'ay'angi umatnya,denganmencegahmerekadari sebab-sebab 1'ang
nrenrbuatrlcrcka rnendengarkan hal-hal1'angtidakd isukaiatausesuatu y,ang
a k a nt e r j a d i . l , a nbge r b e d d a e n g a nn a m al a n gd i b e r i k a nS. e b a g ani t i s a ls, e s e -
orangd inamaiYassar.ser.nentara diajustruorang;-angpalingbanl,aknrcnda-
p a t k a nk e s u l i t a na. t a ud i a d i b e r in a m aN a j i h t a p i k e n \ a t a a n n v a j L r s tl rpue s
t e r u sa. t a ud i b e r in a m aR a b b a ht a p ik e n l a t a a n nat s c l a l un r e r u g ir.' a n ga k hi r ' -
n 1 ' ab i s au r e r r b u a t n ynat c m b u a kt c d u s t a a tne r h a d a pA l l a h . D i s a m p i n gi t u .
d i a a k a ns e l a l Ldri t u n t u tu n t u k m e r e a i i s i sr c s u a t us e s L l adi e n e a nn a m a n ra .
p a d a h adl i a t i d a k m c r r p u n l , a ki e s a n g g L r p a u n t u ki t u . l a l u h r l i n i m c n i r n -
b L r l k a cnc n r o o h a n b a g id i r i n y a .D i k a t a k a nd a l a r ns e b u a hs y a i r .
''
Mereka menantaimuSi llcnor karena kebodohan
puduhol kebenaran itu tidak ctclapada dirintu
engkau dikenal penuh dengan kerusakan
karena kerusakan itu marupakan tluniantu. "

112 ZaduL-:lIa'ar7
gl I lD/14/r'.2:/ 1/D11D1D4/,A
//2?y
'ntrs rpe[uarLl Sunqe8rpntJaqutrInlnfuepELUu Blrfn]elJeqnUuE8rru.rel -
'ttlnuln
lJrsjeqrul uESrrEleJ sltpErlrrJ.rEl .I?Ie^\ qplel3sundnel-udnprLlLlrsulu
n E r J aeq) r l r l l r e q ' n e l l : q s u B u u E ; L l e p
S r r n q e S tnpe t et j r p u J sn l r u l ? ) n l n l '
) r P q ' n P lJl q u E I n J n l - u 8 ; u aupu l n l nl l E n c l u : t t tq ] l o q - ] e p l ll e l ] n L uc . l l a s -
: [LreJe[rleourJ tpDluatuuu)epaqrp
3 r r e . i ' r uqr e l e s e u3 u e 1 u a 1 e u r euleni u e l e l r pt c d u p u a d u e e p : r q . reapdy
'(i.teq1ng-1y uelt,{e,\\ulC)
, n1ue1n1nf
u e i u r p r l n l n l i r a u rq e l u e 8 L r eufe p ' n ) p u r p uu e i u a p e u e u q u l r r e U ...B p
- q e s r c qn E r l e qr u r u e l e q r u r s c | - 1 n q yu c l n l n l ' r l e n J a,Iu u l n I B u u , r r l r L r r
1eq ln
nurlaqe,nquqtr.{e,ur:epeqeu:ad1epr1 leue re,(undur:ur Ieprt Fue.( undnuu
r e , { u n d L u : :3r u r
e ( 8 u e . r or 1 n 1 n [ u a u s E r qB ; n f n e t l c g .lrf,el qrsBLu
luue
e t p r i e l a s' . r u u gn q y u e 8 u a p1 r 1 e 1u, 1r qs p u v e l e p n B rSl n l n f u r u e F n I n c r ; a g
' r B I n sn e t l a q3 u r 1 e 3 d u e , {u e 1 n 1Inn y u r r,su e s e g - 1 n q yu e 8 u a pu i u r l n l n i u a u
nlBl ' q ? r n l n q y u e 8 u a pq r l e q l n q V u l q r l y 1 1 n 1 n f u a r u . e , { qneqt ry u e 8 u a p
qreqrqgrlnlnfuau uDllDSDtr rqlDlVnqD Dtpqs qBN.e,{u8ue:orieq ueleru
-:oq3uadueledniaur Suei(epe uer3eqas,ue1nlnfBuelua1 ue13uEpeS
'nlr BtuBu-aulu euolel eIaJsu
epeda) e)rnu tprueqellV n,nsnf Eleleu ueepeal 3ue1ua1 uz:eqe8uaduep
e1a:arurBeqeop ueledn:aruuelnq rIeIasBUs.nlt etrteu-euteu uu8uap:ge1
3ue:o-3ue:oueerueuedueISuEpaS(:euaq3ue,{3ue:o)prpeg-sy .(1nlun1ad
lzdepuaurFue,{3uBro) prlse1-iV '(qe11yepeda1ryequal SueXFue.ro) qrun6
-;y'(se1q1 8ue,{3ue:o) qsr1q1n11-1y '(1req3ue,(3ue:o) ursqn1,1-1y .(eqpr:
Suei 3ue.ro) (qpeX-:y 'Qee13ue,{ '.
3ue:o) rqtn1,1-1y .(e,r1epaq 3ue.(Bue:oj
, ( b e 1 n y 1 - 1 yn e 1 e , ( b e 1 - l ye r u e uu e l q n r l e t r r r pe l n d l u r l e s e p s E t V
. . u e r l e Ie l ? l u er p r r n s3 u e , {3 u e : o3 u e 1 u ar1n q e t a S u a uq l q e lq e l l v
' r c n sn u r : r p d e 3 S u e 8 u c u e r 1 e 1
q e l u e 8 u e l . , , e p q e s inecqr l a qr u rI e q u e l e C
' u e q e l e s a lr . r e pr l r s r a ql p e . r a q
3 u e , ( ' l e u e e p e d a l q l J e gD u . r c u e q u a u
jntun aD n)^Dtt tqtnlf/ nryD Dllnqs rqe51ue8ue:e1uelep 3unpue1,ra1 iue i
?uleurqElrul ure;Fue:or:epleqeqqrqJl'lJns upleqeqc{ur:rp dc8fiue8uau
nlel 'p.{uspedoluulr:aqrp3uu,{etueutuadesei(uulpp,nqequeurle,(aquupue
-de88uu ,n1rSurduesrq
lncuntr esrqelueur:aqrp3ue,(3ue.rorrrpeped
'er(ur:rp r l e u : o q 8 u a u r S e lI e p r t e r s n u e uu e pl q e f a d
rpufuf,ruLunlrqrse,{uueepealepeduepqepurr qrqelB,iulequeutlcnqtueu
3ue,{'e {uueteqefueplodoirp rpn le1'e.,{urselnda: 1n:nq3ue.ileqefrdueSu:p
eruese{uueepea;,1 uuqooruarlrdepuaruuelu )sptt Erpn1uc1'ucrfnd eperduet
efesn1r3aquelrerqrperp e,(ue.rr1aguer{oouacrpefuaru111eq:eq und nlr uc
-rfndeSSurqas 'e,(ur:rpepedepe 'n1ruerfndrsesr
1ep11 e1e,{u:a13ue.{ 1ee:ln1unu
-aurersnueruenrtrese)el,{ z,{ur:rpepedepe r eues 3ur{ nlensas
)uptl lcles
u3uaprfndlperp?uila) 'prsnueurqr3ual rp r[ndrp3uu,{3ue:oleqepetuue1
-qntpfuaul3ue,{ueelacrpefuaurnrlsnf3ue,{'uerfnd ue8uapelndnttBag
Jikasalahsatudipisah dantidakdigabung. makahal itudiperbolehkan
- Bolehmenghimpun namadanjulukanbeliau. Hal ini didasarkan kepada
haditsrirvayatAt-Tirmidzydenganisnadshahih. dariAli binAbuThalib.
- JululanAbul-Qasirn dilarangpadazamanNabiSia IlallahuAktihiva Sal-
/an dandiperbolehkan setelah beliaurvafat.Sebablarangan itudikliusus-
kanpadasemasa hidupbeliau.
Di antaraorangsalafrnemakruhkan julukanAbu Isa,namunsebagian
fain rnemperbolehkannya. Abu Daudnreriwayatkan dariZaid bin Aslam,
bahrvaLJrrarbin Al-Khaththab pernahmemukulseorang anaknya yang
di.julr-rki
Abu lsa. Al-Mughilah bin Syu'bah j ugad ijulukibegitu. Maka Un.rar
bertanya kepada Al-Mughirah, "Apakahbelurncukupjikaengkau drjuluki
Abu Abdullah?"
Af -Mughirahrnenjawab, "Toh RasulullahShallallahu Alaihi v,aSal-
lont juga j
pernahmemberikusuatu ulukan."
"Rasulullahadalahorangyangdosanyavanglampaumaupunyang
akandatangsudahdiampuni.Sementara kita semuaberadadalamketidak-
pas1ian," kataUmar.MakaAl-MughirahdijulukiAbu Abdullahhinggarne-
ninggaldunia.
AisyahjugapernahdijulukiUmmuAbdullah.Istribeliauyanglainada
yangdijulukiUmmu HabibahdanUmmuSalamah.
Rasulullah Sftallallahu AIaihiwa Sal/anlmelarang sebutan al-kormu
(kernuliaan) untukbuahanggur,serayabersabda, "Kemuliaanadalahhati
orangMukmin."Sebabsebutan a/-ftarrrluntuksesuatu beraftibanyakke-
baikandanmanfaatnya. Sementara hanyahatiorangMukminlahyanglayak
menerima sebutan itudanbukanpohonanggur.'fapi apakah yangdimaksud-
kanlarangan itu khusushanyakepada pohon anggurdengannamaini, lalu
hatiorangMukminlebihlayakmendapat julukanitu?Berartitidakada
laranganmenvebut pohonanggurdengan julukanitu. sepertiorangmiskin
yangjugabisadisebutorangtidakpunya.Ataukahlarangan itu karenabuah
anggurbisa dijadikan khamr yang dihararnkan? Ada kemungkinan seperti
ini. Tapi hanyaAllah danRasul-Nya sajayanglebihtahuhal ini.
Rasulullah Sftol/allahu AIaihi wa Sallamjugapemahbersabda.
"Janganlah.se kali-kali orang-orangA'raby ntengalahkankalianata.t
namashalotkalian.Ketahuilah,bahvashc al ittt adalahisya',sedang-
kannterekantenamakannya al-atamah." (DiriwayatkanAl-Bukhary
danMuslim)
Namunbeliauj ugabersabda,
"Sekiranyamerekamengetahui apayangadapadaal-alamah(shalat
isya') dan subuh,tentulahmerekaakan mendatanginyasekalipun
dengancaranterangkak." (Diriwayatkan Al-BukharydanMuslim).

114 zodx -lIa'Id


sI I /D,/211.://.'a/xDltD/Dtua/ /U129'

'elefu 3uB,{uBqopoq3Iue)
-edmaulurBfesnluaJ,,)efiqSuerouetnqasuESuep urulEnle[a3Suuluet
ntulr
trlrpasre,{undruaur
3ue,,{.r
ge13ue:olnqa,{uaru
qopoq3ue:o-3uu:o ureluaua5
, ueqrqeialntulrueleldrcuaur3uc,(qtqelucpqeuurSuei(8ue:oqelepe
nI8uA..'qrqe11r33uedrpeserq3uu.{3ue:oeped:1epqeslaq nerlsB
'.,ttDto! o{DlD!,,
'ue1r33ued ueSuep fiei,',,lpqy,, 'e,{uyepnqlrSSueulluqeloqIeplt eSnfuenl
rp Ing,, 'ue1r33ued ue8uaprdel ',,tDqqDArggry,, ,ue1l33ued
,,11op1{,{os
uuBuap E,{uuenlnelee,{uofuJrSSueuau lupnqSuerelaue3nInerlag
'r
lPqulal
urnlnq e,(p-epedaluep lrpe8uadrpefuaru 8uu,{qplqellVe,{uqn33unsag,
'pqEsreq D,{Bras'qre;n,{g nqy uelnqes ue8uapleqeqeqs uu8uelelr:epureleg
-lnqV eueu qeqniaurure1eH-lnqv uu8uep1qe1nqv tnq3fuau 8ue:e1aur
'tlLu-tDI-lD
ue8uapJn88ueuoqoduelnqe,{uad 3ue;e;aueEninerlsg
'(qrqeqs3ue,{peustupBuop
'pns6 nqv uell,{e,rurc),,'elJnul qullv lenquatrlqeleluerJeItuelaq
'urdrururadrpe[uaulleuaq-Jeuaq etpe,{ue:r1ag,.'epqesleqnerleqlut lErlluel
-eg lgeunurSue.roas r3eq,,pl{,{n5r;,,uepSSued ele1lued:selueubd3u.i
uerequreDe,,(ueur:eueru 1ei(e1>1eprt
3ue{ 3uerorFequellnlun.radrp 3ue.(
r:urqrpuupeurq 3ue.,{ elel-p}IelndnlrBaq'e,{urlutr:auaur 1e,{e1
1epr13ue,{
SuerorFequellnlun.radrp Sueierlnuu1u>1-u1e1 re1n,{uaruIBprtnerlaB
':ese1uepe1eda1 seJe)Suelouelnq'r[a1
elell:.1plns uepr[a13ue,,( 8uu:oqeluelnqnerlaqSueruar-u eua.rel,rfaquep
seral 'resIreBuu:ad:aq 3ue,{3ue:o-3uero ueleunSrp ?serq3uE,{etBI-e}e{
uep qnef'lnqrrIel8ur1ed uepqepur3ur1ed 'e{uleLunr8eqsnSeq3ur1ud Suei
qzeJul-rlzsJBI
qrlrueulesElq,r.rllrs DArqtDlvnqDIIDIlr{sqllnlnseu
EIB{
-B|BX qrFruotr^l
uep quplrl BSBfurtr\l3uu1ua1qellnlnsBu uurnlunJ

'nrpqqElrlsr-qelrlsr
ueSuap rlueSrpn1e;'nleqqepns
?ue,tqsouqzeyl-qzsJel dBprllol
ut:rq1e,e1nu 3ue:o-3ue:oueln1e1rp Suei
rpadas ue13ur1u:drp qrqele,{uurelas
3ue,{nuler:epurqrpqaloq1epr1 eSSurqas
'qellv ue)uaqrp3ue,{eueu sewLuDlpSn$
rynly nqD D DqSqEIInlns?U
uep ueeSefuad ue)Ednraun1rue8ue:e1uelqaloq:adrp elew'qDLuDtD-lD
uelnqas uoleun3rp rlelasasueptp,{sr
uetnqes ue)punBtp depl Belag'4owo1o
-1, uetnqasuIr.lzIeBuou eSSulqasp,tN-qBlt)uielpplp qEllVue)lnqasrp
Suefqe1n13aq qeqas 'u?purqrp
IEplt.e.{srutlnqaslEFuuu8ue.rel ueledn:aru
nll ,8,{srteleqsInlun qDwolo-lDuBlnqos)eltnu e:ecas3ue:u1eru leprt
nrlag rurstrpeqenpaleleluBlp uBSueluaged epeleprl eXu:uueqa5'enruas
Jpuaqleprl rurledepuadenprdel e,(uue1r;eqa1 n:1snIledepuad:aq 3ue.i
epy euregadslrpeqsnduqBuau enpalslrpeq 'ledepuad:aq3ue,{epy
Beliaupernahbersabda kepadaAl-Khathib,yangarti namanyaahli
pidatoatauorator,"SiapayangtaatkepadaAllah danRasul-Nya, makadia
telahmengikutipetunjuk, dansiapayangmendurhakai keduanya,makadia
telahsesat. Seburuk-buruk ahlipidatoadalahengkau."(Diriwayatkan Mus-
lim).
Beliaujuga bersabda,
".Ianganlahkalian mengatakan,'Menurut kehandakAllah dan
kehendakFulan'. Tctpikatakanlah, kehendak AIlah,kemutl-
ian nrcnm'fikehendak " "\[cnurut
Fulan'. (Diriu,'avatkan Abu Daud).
Ada seseorang pernabberkatakepadabeliaLr, "Mcnunrtkehendak
A llahdankehendak engkau." MakabeIiaurncnghardi[1.,,n. "a pakahcngkau
'Me-
akanrnenjadikan dirikusebagai tandinganbagiAIlah?Tapikatakanlah.
nurutkehcndak Allahscmata'." (Dirirvayatkan Ahmad).
Perkataan laint angsejenisdenganrlaknapcrsckutuan yangdilarang
ini ialahseperti.''Aku bersanra AIlahdanbersamarnu. akurnenurut Allah
dannrenurutmu. akutidakmempunyai apapunselainAllahdandirimu,aku
bertawakal kepadaAllah dankepadamu. ini dari Allah dandarimu.Allah
menjadirnilikkudi langitdanengkau menjadi milikkudi bumi.derriAllah
dandemihidupmu."Perkataan semacam i,angmenjadikan
ini, makhluk
sebagai tandingan bagiKhaliq,termasuk perkataan yangdilarangkerasdan
perkataan yangamatburuk,sepertihalnyaperkataan. "Menurutkehendak
Allah dankehendakmu." Tapijika dikatakan, "Aku bersama Allah dan
bersamamu. menurutkehendak Allahkemudian menurutkehendakmu".
d iperbolehkan.
Di antarajenisperkataan yangjuga dilarangialahrnempcruntukkan
celaankepadaorangyangtidaklavakmenerimanya, sepertilaranganbeliau
untukmencacizamanatau*aktu. serayabersabda.
"Sesung,quhnyu AIIah itu adalahzaman."
Dalamhaditslainbeliaubersabda.

,liJ'J J.Ur:,si'"dt
",1llah.4:zu tt'o./ullu befirnan. ',lncrk.ltlantmenlukiti Aku. karena
itr ntcntoci:ttnrut. Aku adalahzcunon,tli Tungan-Ku.segola uruson,
A h r n t c m b a l i kn t u l a md a n . r l r n g . ( D i r i r i a ya t k a nA l - B t r k h a r . d
van
Muslim).
D a l a r l u c a p a nv a n gd i l a r a n gt c r k a n d u n g t i g a r r a c ak e b u r u k a n :
- C a c i a nt e r h a d a ps c s u a t u) , a n gt i d a k I a l a k m e n e r i m a n y aS. e b a bz a n r a n
a d a l a hc i p t a a nA l l a h l ' a n g d i t u n d u k k a rdra n p a t u hk e p a d a - N ; ' aO. r a n g

1I 6 Z(rlul-.1.1(iad
LI | /ta12/,/r. 2.7 1tDxD1"/,/aarp/d{/
'seluedup
lrq qrqalSuei(etI-etIuelBunSSuau Inlun
ueuntunllraquetUnerIeqe)IEhIrolol snSrJeIes upInrnq Eu)Erx3unpuf,3rr
-}LLtsJnqnW eteT-elIrdeJ e{u)elqIeIolaI uepnlurp u,{uIrunqqe)3uBlv
:nlrp{ 'paqlaqL{nefleluepeuiese,{ueu{etu e,{u;eueqas undr;e1os ',,rs/rrl
pstbn7,, 'tru1e1e3uatuerpe,{ulepuaq:de1',.rslnupsyqz4y,, 'ueleleSueru
3ue:oasas 8ue:e1aue8nlrun11og o,ntqlnly nqn n DqsqEllnlnscd
'uela^srsuaqrpqrqaluep
e.{urBeq qrqallur uetlrurap
tue;ueur.raq 3ue1 uela,{s ueEpo8 rrEpE,{N-Epsdal
Sunpurl.raq uepe,{51-eueu 1nqa,{ueru'qEllV ls8urSuour qellepu:rq'ue1a,{s
uelrsrqtedepuaui erpelrf e,nqeq 'uunlun) uelllaquau aD DSD'$lqtDly
nqD n DLBrqeNe,{uueleie8ueu Suef3ue:oepedalleeJueu uelrJaquiaul
Ieprl rlelasErrrs
uep euatrt-uaurJs ur)euas lur
e.,(ulenquraru 1equSSurqas
' ueBuap ui(uuulqeleBueru ledep n1e e,nqEq nqet ruepV
,n1ueten1a1 IuV..
'e1e1:oq 'e1eda1:esaq
e,{e:as uepSrrcuas eseituluclai(slneqruaut n1tunruas
uua:u1'..ue1a.{suE)Inrnquetu qe;1ye3oulog,,'ne1e'.ue1a.{s ueluutqBu:ru
qe11yefourag.,'qe1er lur3ue.relrp3ue,{ueele>1:adue8uap edn:es 3ue;
., . tDnlDItp l0{Dl
Suowatu3untrSuDrolDwlnlaru.tDuaq-,nuaq noqBuao{uqn88unsag,
'DiDInq(uDlak)Dlotlotu'uolatspuynlaw oqwnqotl Io,{uqn88unsag,,
'uEllnqesrp urelslrpeqLuelPC
'(p?uqv ueppneq nqy ueqte,{emr:rq)1o1o1 nqaas+tad
,,
-asryo[uauto88urypca8uautot n18aquo8uapnuanx ,qo v Dluou
uo8uag, 'uoydoan8uaru DrpllDplDpuaqdo1a1 , o,(uuoyqolo8uaw
DStqnlD mpDprul l uo8uag, 'olnqtaq (uolats) DI nlDl 'IlDanr ns
-aqasryo[uawo33unlrDsaqwaw DStqornr8aquoBuapnuatoy ,uo1a{s
qDplDp), 'uotloloBuaLu uo4o4 otoluo tp Suotoasqoptst1o1uoBuoS,,
'SuereppSuef ueete>pad
Suelualupqes:eq qeusade?nf wn11ogD,trILltDlYnqD Dllr{S qellnlnse;
. ueurpzqelepenly leqeped'ueLuez lJEJuotu etpeua:e1'n1tlt1e,{uoru
uepv Ieuv. 'ueuruaq qPllv.,'ePqe$aq nEllaq'qerernH nqv qrpequep
'unqrqD45-t!sy welEprpuDllnqasrp 3ue,4 'qe11y
eueruruSeqas t1t1e,{usru
ruruerlruap3ue,(uep'qellVIJ?Ju3t"u ue8uepeues ueurezdepeq:al
e,(uuer:ece1e11undedeesenlte,{unduaul leptl ueurezuelISSutuau
upuEIr-lepuoreu'uEqeuu u p l l e q u l J t rIl e q l a q 3 u e { q B l e p e
ae
ueuez esen8uadueuez tfnruau Erpelsul 'e,{unsJeuue8uaprnses
rpef:o13ue,{edeeIrI runq uptrBulqBIIesnJ eleur'8,{unsJeu ttnllSueul
ueruaqeluelrepue8ue,{'efunleladupeda>1 uelrleqrusllp uel3e3 -
nll
'lersqpnuruEplEJUetu IJ3qtuotu Bslqnll ueuezs,ttqequedeSSue
ue8uapueurezIef,uaulelp eua:e1 '1t:t.{s Sunpue8uaru nlt e,{uuetce3 -
'nlr uEul?z
depeq:a1 uzrcecepedr:ep rceorplnlun 1e,{elqrqaluerrtzttecuau3ue,{
Beliaujuga melarang scseorang yangkehilangan scsrratu atautidak
berhasil mendapatkan sesuatu, denganlnengatakan. "Andaikan akutadiber-
buatbeginidanbegitu".Dalarnhalini beliaubersabda. "Sesungguhnya kata-
kata'andaikan' itu membukaperbuatan syetan."Beliaumemberituntunan
kata-kata yangIebihbaikdanlebihbermanfaat, 1,aitu,
"Allah telahmenetapkandan apapun tang dikehendoki-Nya. tentu
ctkandiIakukan-Nya. " (Diriwayatkan Muslin).
Sebabperkataan. "Andaikanakutadiberbuatbegini danbegitu.tentu
akutidakakankchilanganatauakutidakbegini .jadin1,a". urerupakan per'-
kataan yang samasekalitidaknendatangkan liridahkepadanya. diatidak
mernbalik apa1'anu sudahterjadidantidakbisanrenrbebaskan ketergelin-
cirannya h a n v ad e n g a np c r k a t a aann d a i k a nD. a l a mk a t a - k a tian i j u g a
tcrkandung penrbualan. sekiranya sa.ja urusanituscpcrrr I'angditetapkan oleh
dirin1,a,y3p.'berartitidakseperti )ang ditetapkan dan ditakdirkan AIlah.
Berartiapayangterjadiitubcrbcda dengan apavangdiharapkannl,a, padahal
itu terjadi atasqadha'danqadarAllahsertakchendak-Ny a.Jrkadia berkata,
"Andaikan akubelbuat begini.makaakannrenjadi lainkejadiannya". tentu
sajasesuatu yangrrustahil. Sebabmenyalahi apavangsudahditakdirkan
adalahsesuatu yangmustahil.Berartiperkataannla itu merupakan dusta,
kebodohan yang
dansesuatu mustahil. Sekiranya diaselarnat dari pendustaan
terhadap qadar.belumtentudiaselamat darikontradiksi kata-kata andaikan
itu.
Jikaadayangmengatakan, "Dalamperkataan ini tidakterkandung
penolakan danpenentangan terhadap qadar.Karenasebab-scbab l ang
juga
diharapkan berasal dariqadar.Qadarbisaditolakdengan qadarIain.
sebagaimana qadarsakityangdapatditolakdenganqadarobat,qadardosa
ditolakdengan qadartaubat, qadarmusuhditolakdengan qadarjihad. Ma-
sing-masing dariduapasangan ini berasal dariqadar."
Dapatdija*absebagai berikut:Memang begitulah 1,ang benar.Tetapi
yangdemikianitu bermanfaat sebelum terjadinl'a qadary'angtidakdisukai.
Jikasudahterjadi. nrakatidakadajalanuntuknrenolaknya. Sekiranya ada
jalan untuknenolaknyaataumeringankannya denganqadarlain,rnaka
tugasnya dalanrkeadaan sepertiitu ialahmenerima perbuatannya yangbisa
digunakan untukrnenolak ataumeringankan dampakdariapal rng sudahter-
jadi, tidakperluberandai-andai danmengharapkan apayangtidakmungkin
ter.iadi.Karena vangdemikiarr.justru menunjukkan kelenrahannya. Padahal
Allahrnencela kelenrahan danmenyukai keccrdikan danmenrcrintahkannya
keccrdikan ialahrrencarisebabyangdikaitkanAllahdengan akibatnya yang
bermanfaat bagiharnbadi dalamkehidupan duniadanakhirat.Dengancara
inilahdibukakan anralkebaikan. Sedangkan kelernahan hanyaakan rnembu-
kakanamalsyetan. Jikaseseorang menjadilernahdantidaksanggup mencari

II8 Zadu,l-tl:ta'utt
6l I /Al!,?/qrav 2/2x D/Dt12a//A:k)E/

'3ue1e1eq o1 eXulrruuauuelqeqnElB'ueueIftod Suotoruaur'leeJuuJo


3ue,{nlensasueleqesnSuau: Intun eqtrreq rSeq tequreqBuad rpefuau
'rlquelseruaouaru 'lersequelqeLU:Jaut esrqe,(uenpal zu::e1'e.(u1ee;ueu
cpedr.rep 1e,{ueqqrqale,(u1e:eqpnl^l eqLuEq epedalteejueuruelrraqulour
Ieprl rlelasetuesulnlelal uep u.trlE^\qIe) Iltnrue:c:r:sequreqreBeqas
e,{uepedal eqpu leprl u3ni qe11ye,{u1eqr1e uep'Ieltntrre:ucasesen8uad
re8eqas qe11yepudaleqpr:Ieprt Erprgerag e,(1q-rruaqrp 3ue,(nlensas
relurcuatu erpelrfesenSuad re8eqas qe11y epedal eqpu uIelplrp esrq)epu
cr11ntensas ele8asuelepesen8uad reSeqas e,(51-epedal eqpr:'qe11y epedaq
ueqe:sedo1 uepprqnet'1e1e,ne1 ueBuap r:rpuulders:adtuatu ueprlelaquraru
psrqsrp rurleq ueleq e,{ueua:e1 SuerunS.rcl qeloqIeprl erprperaqSuei
'e(uueqqe,{ueBuaru terI uelludepuatu
)ntun eduel nele'qeruelrpe[uauleprt
erprgereq3ue,{'e,{uue1qe,{u:3uaur Intun nlueuJllerl ueSuap rdel'ue:r1e,t
-eq1a1ue8uapuelqe(uarpEsrqIeprt e8n[8uelepuele 8ue.{edy
., efuuelef.la8uaur ?rCeletu 'rIpueqalrp3ue.i
edeuepue1.trpleuau 3ue,{qe1qe11y,, 'erol:aq uep:epb epedtl uBtur'reqes
'r[nusur'eqpr:ue8uaprde1a1 'ueqrpesal ueSuep uelrle,(uatp uepyeloltpestq
)eprl nlelraqqepns8ue,{n}pnsasuEqeuJlel)nselurrte,{ucnp:y ue:tte,rr
-url):I uellnqruruaur 3ue,('Suelepuau eseu rp rpel:aluele 8ue.{nlensas
qE-lnetc 'ueqrpasay uellnqurusu 3ue,{'nedruel qepnsSueXnlensas euarel
qetue'uleoeu enpepee,{uqeqas'e1ns leprl rleq lenquaut 8ue,{nlensag ur
-Suesed ueledn:aru rure:e1:adenq ,uEtnlele)uep uerle,lrqlleI IrEp qeJJY
epedalSunpurlraq nIV!, '?pqesreq netlague8uesed nlesueledn:aur ae1:od
enp derlag e:e1:ad uedelap rlndr1au 3ue,{ 'efuuuqepnsa>1 uep ueelnu:ad
'e(u8uuqec-Sueqec uepueteqe[a1 1u13ued undurq8uauIUInEIIaq qrpeH'u?
-eleqrnpal epedalleraslatuEIeerpE)letU 'ueelqlnpol uepBKuuDIqne[u3tu
'uelettoI
3ue,{qeqas-qeqas ueruar.rl lBueqeqas-qqas t:ecuaudnSSues lept:
uepqeuol eqrueqelrI uqeu]alalBSnfuuuleq:npa1 eleBas raqrun5
'ueleqefa>1 e1e3x
rcunl ueledn:auuEqetu3leI uBptn:13ueq3ue,{Sueroluporuqelepeue8ue
-ue8uy tn:13uequepqeual3ur1ed 3ue,{3ue:oqelepeueBue-ue8ue:aq Suei
3ue:g . ue1a,{s uelenqrad elnqtuaunlr upllepuV,.'ner1aquelepqesrp 3uei
ede:euag uElrepueqelepee,{ulararuundepe'uesuJEtuaI uepuequelart
qelepelul enuasrJplaqurn5urel3ue:oresenlrpelp e.{u:rq1u uepSuernq
rrIrI'rleq uBq?ualaI'uelnlet3I'uBJIleMeqIaI ue)qenqulaut uElpnulJl
3ue,{'ueleqafalle3osnlurd ue}Ednreur e8n[3ue,{'tur e:e1:edenp t.tep
qu11yepedslSunpLu.lJequrDllDS DlAIqIDlynqD DIIDLIS qellnlnsegnll eua.tz){
'ueseleuoluep ueqPtu3leIqelepeuelaxsnlutd Sueuouteua.Ie1 'e,{ut:tp
seleue1a.{s uelenq:ad elnqureue,{uPq etpeleu '.,ntrBaq uuprurSaq tenq:aq
n1euelrepue 'n1rfraqueprurBaq n1eue>lIepuV.. 'EtEIlaq ueSuep '1r1eq ue8tre
-ueBueepedalqrle:aqe,{ueq?rpuplpnurJ}'2.,(urBeq lee-Jueurraq 3ue{ ede
menghambatataupun menghentikan dan mcnjadipcnqhalan{: untuk rnelihal
t a n d ap e r j a l a n a nK. e d u a n y am e r u p a k a nb e b a nl , a n ea l r a t b e r a rd i p u n d a k
o r a n gy a n g s e d a n gm e n g a d a k a np e r j a l a n a nT. a p i j i k a k e k h a r v a t i r adna n
kesedihanrnenghalangi d irinva untukmenurutisvah'"r'at dankeinl inanvang
membahayakan hidupnl'adi duniadandi akhirat.makajustruamatberntan-
laat baginya.InitermasukhiknrahAllah Yang Maha B ijaksana,y.angInenja-
dikan dua pasukanini sebagaipenguasabagi hati manusiaIang berpaling
dari-Nva.yangtidak nrencintai-Nya.tidak takut dan berharapkepada-N1,a.
t i d a kp a s r a hd a nt a u , a k a tl i. d a kl a r id a nk c m b a l ik e p a d a - Na1.r ' a n gk c m u d i a n
r n e n i m b u l k akne g e l i s a h a n ke. r c s a h adnr n p e n d e r i t a abna t i nl a n g j a L r lheb i h
b a n y a kd a r i p a d a k e d u l h a k a avna n gd i l a k u k a n n l , aH. a t i s e r r a c a r irnr i b e r a d a
d i d a l a mp e n j a r ay a n u k e l a r nd i d u n i ai n i . d a n d i k e n r L r d i ahna r i b e r a d ad i
d a l a r np e n j a r an e r a k a .[ ) i a s e n a n t i a sbae r a d ac i i d a l a n rp e n j a r ai n i h i n g g a
r n e r n b c b a s k ad ni r i d a n b c r a l i hk c t a u h i d .m e n g h a d a kp e p a d aA l l a h .n r e n j a -
dikanc intakepada-N),a sebagaipenggantidari segala sesuatu\,angrre lintas
d i d a l a mh a t i n y a .
S e c a r au m u r r d a p a td i k a t a k a n .b a h r v at i d a k a d a ) ' a n g l a y ' a kb a g i
seoranghambakecualiapayangditegakkanpadadirinya.tJikrnahdanpujian
hanyabagiAllah,yangtelahmenegakkan dirinyapadasuatukedudukanyang
rremanghanvaIa1'akbagidirinya.bukanbagioranglain. Karenaitu dia tidak
p e r l u m e n e l u s u r i n y aA. l l a h l e b i h m e n g e t a h u id, i r n a n aD i a m e l e t a k k a n
p e r l b e r i a nd a nk a r u n i a - N y aA. I l a h l e b i hm e n g e t a h u di .i r n a n aD i a m el e t a k -
kan risalah-Nya.
"Dan, demikianlah telah Kami uji sebagianntcrcka (orang-orong
yang kayct)dengan sebagian yang Iain (orang-orang yang miskin),
supdya (orong-orong yang kayo) herkatct,'Ortng-ordng.temucanl
'
inikah di ctntarakila yang diheri anugeraholeh Allah kepada nwekt?
(AIlah befrman), 'Tidakkah Allah lebih mengctuhui tentung orong-
'
ot'ang 1,angber,svukur(kepada-Nyal? " (A I-A n'arn: 53)
A l l a h l e b i hn r e n g e t a h udii m a n am e l e t a k k a n k a r u n i ad . i m a n at e r n p a t
p e n g k h u s u s adna n t e m p a tv a n gd i h a l a n g il.) c n g a np u l i a nd a n h i k m a t - N y a
f ) i a m e m b e r id. e n g a np uj i a nd a nh i k m a h - N y a d i a m e n a h a nS. i a p al . a n gt i d a k
mendapatkan. laludia rlcmasrahkandiri dansckali{.lus berhampkepada-Nva,
n r a k ak c a d a a n n vbae r a l i hr n en j a di o r a n g\ a n gd i b e l i .Si a p a1 ' a n gh a n y as i b u k
denganpenrberiln-Nvatapi melnutLrskan diri dengarr-Nla.makakeldaannl'a
a k a nb e r u b a h m c n j a do i r a n gy a n gt i d a kd i b e r i .S e g a l as e s L r a)l 'ur n gn l e m b u a t
h a m b al a l a i d a r i A I l a h a k a nm e n j a d ik e s i a l a nb a g i n ra . d a n a p a p u n y a n g
n r e n g a l i h k a n n ykae p a d aA l l a h a k a nm c n j a d ir a h m a tb a s i n v a .A l l a h i n g i n
agarhamba-Nyaberbuat.Tapi perhuatanitu tidak akanterjadihinggaAllah
berkeliendakuntuk mcnolongn.va. Allah menghendakiagarkita senantiasa
isliqamahdanmencarijalanmenujukepada-Nya.Dia mengabarkankepada

120 Zadul-M1'ad
I7,I /4/Z//4ra:/u/,'1tD/D1J2a//a',p{

uelrJaqruaur BSSurqss'e.{uleduat Epdldc}ueldpcntp lul leurls),.3uol


-ouadIteq-Irqas erCuep'nlSunpulled r3eqas qellVqpldn)nJ.. 'upldern
-3uaurde1s1 nurlaqn1rryedasueBpEaI tuelpq rdeuereqola1 ueq.reduelrp
nerlaqeSSulqas 'qnsnu.r rdepeq8uau ruelepqel?Inerleqefesdetatn1e1 'ue1:nf
-uerp3ue,{qeqasuecuau)nlun uIqelur:adrp 'lt
erpelrtal lq)-lV rll qelql
ruuln{lrp 8ur,( rgadas 'e,{ursrsod epeduelleduralrp qepnsrurleuirlel
rueraq'.Suoloued lreq-Ireqas DtC uep'n13unpur1ad reBeqas qul1yqe1dn1n3,
'ueldecnEu:ur erpn1e1 'qe1e1 efesde1a1 rdel'1rp.rec uepsep:are.{ulenquau
3ue,(e,{urlsauererosqqesrsedrsrlue8uau qEpnsBrpe1r1 e,{uqnsnur
depeq:a1 uuFueuaua) uaqrp crp ntuat'rurue)rpleoall1r1uraru eqtueqeXue:
-IIJS uellrprrra)rlrlrtueruIepu DIr1a1ueldeonrp ruruerlrru:p3ue1
'(pneqnqv uulte,{e.,tr:rg) qnq
.. .3uo1ouad
-yrDqasDtOuop 'nq8unpu4ad nSoqasLp y qD@nln3, 'qnlunldocn
nynLu'nutnson8uauSuot unsntnnpns opDnlrf unlpJn l Dlunuaur
no13uaqoplnpuaqdn1a1'uotloutapl olnuau 4o11y, nluqnSSunsag
'3uo1ouad ynqltoqas otg uop'n48unput1ad nBnqasqo11yqo1dn4n3,,
'3ue:oasas epeda)epqsJaq qellnlnsEU qelntreuaJe)'ueselsu:e)t
u s p u e q e u a l a lr r u pe l n u i a q r u re n u a s u r e l3 u u . r u
o e e s e n I a nI l t E . i
'lrleqerecas uEBsBnlal uep'3ue1nq ueusen)a) nlte{'lpuJqtpcas ueesenlal
n1re,{ 'ueesenle>1uef,Eur enpInrunu rursrreC Irq)eqtnqeslp3uE{e,{ueueq
ueFuep uolSuelepuluurBur 'rter{ 3ue,{'uepuq
teejuuru Iepn uep lrral tnqasrp
uuiueplee3ueur uEISuEtppuatu urSur1eprlqelepee.,(uerelu rC uslnrnqal
re8eq;aq Iniunuruepeu:rsrpufuauuelreqrl zlz8asrurleJlsenppuale)
'sBleturue:eq3ue,t'yepuaqa>1.raq unueu dnSSues e,(u.reuaqes eueJB)
leprl
qEluen8te'qetUal rUeroq 3u,{ 'uedn33uesa1 reXundurau-l )eprleuar?Iqelua
'DfuuBlrqal uepueeu:nduasal qeloJaduaor Bslq)eprl eqrueqSueroeg
'uuBuesud ue)pdn:aue,{uenpel SueX'ueselerual uepueqstrral:Ir:epSunp
-ullraq'u3us?d UEIdnratu p,{uenpal3ue('ue1n>1e1e1 uepuErrte,reqlaI
frpSunpurlraq rrlDnDS D$ rqrDlVtlqD o DqS'qeNeMqeq'e,{upns1etr1
'ue8ueledulequeBuaprleqrualue>1e erp
llluol 'qepu,'rr
e/dequraiu EduplSuelep3ue.{edergeurr'tauauInlun qEpe,ruEp
ledual refunduaurleprt erpE1elurIBprtEIrf 'tenqraqesrqerpJEFe'qellV
)epuaqelue{qnlnqureui Suei('e{uupeq epedalE,{uqn:ueleqsrued rpodas
'e,(uqnr epeda)uplteqslulp3ue,(urelqnrdepqret Bqureq ueqnlnqa)
'(67 :.rr,tr1e1-ty) utDlD qqDA 'LIDllVtltDpuaLlaqrp oltqodn
,, usaruas
Ipn l (n uDlo[qndnauau)Dlopuaq8uaru JDdDp lDpr! uorlol uDe,,
'ueturlJaq qllV 'rur
lepuaqel eXup ue8uep
rlBn3aluBlsnqred epedolueluIepe{eprl equBqSuolouauInlun qellv
u8pIepuaqaluep'lenqrsq)nlun eqtUeq uepIepuaqa) :1pueqa) tue.Lu
Enpeperurslp lpef etl)tdepeqrallepuaqalraquepe1r1Suolouaru 1n1un
)ppuaqrlloqerCelrfrlencel pnln,ttret uB]c)pprt ntrlu puaqe)e^\qeqelrl
pengafuh yangarnatbesar.
Begitupula yangdilakukanllasulullahShallulluhu Aluihi v a Sallant
danparashahabat sewaktu perangUhud,tepatnva setelahmerekamengalanri
kekalahan (meskipuntidakmutlak),saatmcrckadalarnper.jalanan pulang
dariUhud,laluadaseseorang yangmengabarkan kcpada beliau."Sesungguh-
nyamusuhtelahrnenghirnpun pasukan yangbesar.Karenaitu takutlah
kepadamereka.'' Seketika itu pulamerekabersiap-siap lagidanberbalik
untukmenghadapi rnusuh.Mcrekabangkitkernbalidan rlerrilikikekuatan
daridalaIrr.jiwa.kemudian merekaberkata. "Ciukuplah Allahsebagai pelin-
dungku, danDia scbaik-baik penolong." Ucapan ini mempunlai pengaruh
vangsangat hebat. KarenaituAllahbefinnan.
" Barongtiupabcrtakv,akepudaAlluh, niscut,uI)ttt ttkuntttcnguduktn
bagin'ajalan keluur.thn mcntbe rin.varezki dtri ut ah .totlg liodd
disangka-sangkarya. Dan. barangsiapubcrtctvakulkcpaduAllah,
nisctr.t'uAlluh akanrnencukupkun (keperluunln.vu.(Ath-l halaq:2-
3).
Allah menjadikan tawakalsetelah takwa,yangmenjadipenopang
segala
sebab yangdipelintahkan. Padasaatitulahta\\'akal kepada Allahsudah
cukupbaginya.!'irman-NyayangIain,
''
Bertawakallahkaliun kcpadaAllah. dun kepaduAllah handaknya
orang-orang Mukminberlawakal. " (Al-Maidah:I l).
Tawakaldanrnencukupkan keperluan kepadaAllah tanpamemper-
hatikansebab;-angdiperintahkan adalah kclemahan. Makatidakselayaknl a
hambamenjadikan tawakalnyasebagaikelemahan dantidakmenjadikan
kelemahannya sebagai tawakal,tapi menjadikan tarvakalnya termasuk
yang
sejumlahsebabyangdiperintahkan, suatutujuantidak akan tercapai
kecualidengan halitu.
Berangkat darisiniadaduagolongan yangmenyimpang. Golongan
pertamaberanggapan bahri,atau,akal scmatamerupakan sebabyangbcrdiri
sendiri. sudalicukupuntukmendapatkan sesuatu yangdikehendaki. laludia
mengabaikan sebab-sebab l angsudahditctapkan hikmatAllah.y'angdapat
lurenghantarkannya kepadaakibatatautujuan,sehinggamerekatcrpuruk
dalamkelenrahan danpcngabaian, tergantung darisebelapa.iauh rrtereka
nreninggalkan sebab.Tawakalrnerekamen.iadi lemah.karcnattrereka
nrenganggap kekuatan tarvakal ini harusdilakukandcngancaratnengabaikan
sebab.Merekamenghitrpun selutuhlraslat, hinggamenjadisatu ltitsrat.
Sekalipun di sini ada kekuatan, tapi di sisi lain sebenarnla mcrupakan
kelenrahan. Selagisisitarvakal mcnjadikuat, tapitawakalinidibuatlemah
olehpengabaian sebab,yangsebenarnya merupakan landasan tawakal.
Landasan dantempattarvakaladalahsebab.Kesempurnaannl'a dengan
tawakalkepadaAllah.Hal ini sepcrtitawakalnya parapetanidanpecocok

t22 Zadul-,Vaad
EZI /ta./2?/../s;aTzDltqzador/nlt6r
'ue>1decn3uar
nJl'ueq ueletuepedunSueq 3ue,{ederse,rqequel.reqeBueu-r nerleg
t1nqwaywdutal o{1y-opndaquop 'rruD!unlrpruaut
,,
qDlatastwm! uo4dnpry3uaru 4o1a18un,(qo11y8oq rfnd o1n8ag,,
'ueldecnBu:ulnerlaq'.rnpr1 unBueq 1ee5
'qellvepeoalrlrzp ue)leonlau nerlaq
enr.rrosuep ueerepuol rlnpnp'urpleq
1rra8-1e:o8 Ireu'ue;el:aq'3ue1ua1al
'uerp lEes'ue13un3e3uaru 'qrqsel'eop:aq'e,{51-r
firuau lees'ueleSur:ed'lI
-ue['uelenq;ad 'urnlnq rqelJVteJtsuep.eruse3ue1ua1 nerl:que:eqe8uad elnd
nlrFaq'qe11y epedal:r1rzpuequdn.rau'1uurn depeq:a1 nellaqueler:e,{sua
uepue8ue.tu1 'qetur.ral:r1rzpueledn:oru eleyaqSuepas Iprl nEllcqelellel
nutenEllaqueele):ad enuasuelqeg qe11y eped:1.trqrzp:aq ruulepeu-rndrua
3ur1ed 8uu,(lnlqlE:';uLplepe unnos nA tqtDlVnqD DIlDrlS rlllnlnsEX
Bo0 uep rr4zg 3ur1ue1qBllnlnsEU uBunlunl

'e,4uelaruauqe11yefesniual., 3uo1oued lreq


-lleqaserOuep 'n13unpurled re8eqesqe11yqe1dnqn3..'ueldern8uauurpntr
qeltlls 'utqclseual
ueltedepueru leprte33urqes uelruqeSuau elns 8ue.i
3uu:oueiuapepaq:ag. Suolouad elO uEp'n13unpur re8eq:s
lrEq-)reqas 1ad
qul1yqe1dn1n3,, 'ueldecn8uaru elrl'n1ueqre1uele erpqelnlrleesEped
'Bqssnreq pBnIuepz,{ur:rp
rSeqleegueu:aq 3ue,(edeue)ludepuau ',{uue]rp
3ue{edeuepefuueeurndruasal uenfnlrpefuau3ue,{nlensas epedalequEq
Surqurqruour LUDIIDSD,A lqlDty nqnry) o4SrqeN'urelet?I u8uaq
,, e,{uBuolouad rpefuaur
3ue,{qe11ye,{uequupersnueru eduruaru8ue,{ue1rlnse1 ele8asueprnlal
uEIefuIrpefuetrl
qsllV lul lelp,{\etuep,\\letuuBuop EiuErl'rllnqreBeqaS
'u,(ulIeMBt
upemlel ue8uelnlaluep3unlueSral Suernlreqrutuelenla)
'e.{p-ue3un1np uep qellV ue8uolopad ueBuap dnlno es?raru'l?Ie,tre
3ue{3ue:or3equedrurs;a1ue1en1a; qe1lyepedallele,reuaque8uap qeler
1en13ur1ed3ue,{ersnueurpeluetu p,lrqEq 'erseLIer nlcsqelesereluelC..
lntun
uerBeqas
ue1e1e1rp 3ue,{ eueurreFeqas 'qe11y epedal ruelepupe
3e1es 1e1e.tret
r.rep
uelenlal e1e3as ulenla) 'lIe,ttetrlrllureur1eprleue:e1 qeual 3uei
3uu:o-3ue:o qlBpelorau I?qepudElrr:ur depeq:a1 qe11yue8uolouad
uepleqe,rele,{uepe
r:epsedal:at uelesereuIeprlIaratueletu'qqasnlens
uelledepuaru qepnselrI Jele,lretrrepSurled.req 8ue,(uepqeqasueue:ad
uellepueSuaru n1e1:a13uu,{ qelerSuedrurXuaur 3ue,{enpelue8uolog
'ef uuelelledac:aduraur ueSuap
'e,(uqndtuel
ueue;eftadSuoloruerue:ecue3uep le:eIlapued.radurau :1t8ue,i
-esnue.{u;e1e,tru1elnd
nlr3ag 1e1e,ne1dcpeq::1:uu:q 3ue,{1eq ueqr:aquau,
e:rc qepurFage,(uueuleuel ueqnqurnuod Intun qellV epedal lele,tregaqetp
nlBl'ueureuelrsnrnBuaur'qtuaq ue)rnquJur !qeuct qelo8uaru 8ue,i rueun
1- , ', ' ' , i t i,
-Lp *: . l-^>.Jl 4J a .Jl U
'-zl't i a . ,. '
-_) I 4_-Ulr a_-Ul Ul ajl tJs + .,4
1<'

d --=*- te) J'J ft'-a-lt JU - "Jq U:;; U, _'F U:


..*- ,:-,.; 3^".. ti Jp
''Tiutla
IIuh selainAlloh.sentnu,)ung tiuLlurl ,kutLrbugi-,\'yo,hagi-
\tyu keruiuun dut segala puji, dun Diu ,\loha lltrkuu.sa utus scgulu
se.\uutLt,scgulupuji bagi Alluh. llahu strti ,.llluh, tlutt t itdu Ilult .:cluin
Allah, Alluh ,Yluhabesur. !iudo tlulu dun kekuututt:cluin tluri ,lllah
litng itlahalinggi lagi ,Ylultuugung . ktntLttlitmtliu ntetlgLrcLpkun. )'d
Allah ampunilah bagiku . utaLt(liu hertloa dengut Jou yttngluirr, ntuku
akan tlikabulkan bagin)tu..Iikad a tutlhu dan .shulut,naku.shulutnt'a
diterima." (Dirirval'atkanAl-Bukhar;.).
Ibnu Abbas berkatasaatdia bermalam di lurrah Nabi Sltullulluhu
llaih iwa Sallctnt.bah*'aketikabanguntidur. bcliau menengadahkan kepala
k e l a n g i t .k e r n u d i a nm e m b a c as e p u l u ha y a tt e r a k h i rd a r i s u r a t . , \ l iI r n r a n .
K e r r u d i a nb e l i a um e n g u c a p k a n .
, l ..-,'.
"i.
JJ-i.. _i+ _..-; _..b;\J\; il "--J ..i ;;' -u-J' J -+J'
. 3,:.i,..,;.",{,. ..',,.:...i,,.i
c-ir -L.Jl J-UJ Jr--6+./) .f )l\:;)]yJl .j il -r--Jl
! ,.',. i j' i r ,,-,-, r 1,.. J i i
_o )u -. _b- a-}.Jr.. -:".>-J jLrJ _* J)t_. o- J-I-;; _>Jt
,..",! -t^i1;.--
, ! :,. i
JI-;. :--;i i .:U ;-{,J'_"-. :lJ; ;"-- u,) ,
:5t--'L-11't'.)"--r. JLJ :ri J!l-. L-i :u';':k';
:"','i, ', .,-i, '.i,.
'u " ' , -)Jr-
-:-' \j^i^' j J.tt- -,. -.--j-.J -
,S f'3

+ J ' J l " J ' . 1 1 ), 1 ; y ) - , J : . . . \ . : - , : \ " \ : \ J :


'l,t.Illntt.h,rti-.\luwgoloptrli.c'ngk,tucnh,4,tlangttdttnl,;t
ptn \,ang ada tli tlulunrrn,a.Bagi-Mtr segalapuii. Engkau Vtng
.victltcr
ntcnegakkanlungit dan bumi dan siapa pun yang acla dr dalonnl'a.
Bagi-Mu segalapujidan Engkau fung Mahabenar, junji-Mu henar,
firman-Mu henar,perjumpaan dengon-Mubenctr,:iurga ilu, neruka ilu
benar,para nabi itu benar, Mtrhammad itu benar, hari kiantut ilu be-
ntrr. Yu Allah, kepada-Mu aku memasrahkan diri, kepada-Mu oku
124 Zldut-lt[dad
971 /Lqty'll" ay a0/tL)12.t/aa/'/2/2//

uaEp qolat noq8ug, 'o,fuopodatluoyotbllp mloLu', tlDllv ttDp tpm !


uDtat\ l unp ntrop opotl 'qn11yopodatl 1ot1n,ADllaqrulD 'qo y oaso
uoBuaq. 'o,(ut4orunttnp JDnla! por| LtuldoJnSuaw odors8uong,,

cf,o in h61i rnc ft c!*:- 6 6;;--7 i nJ r3


,,; ,-.'" t, 1 .- i . o , rr":jatc'
;
:-t')' "'.r.'

isr{.? a * '-?,Vf.ta f 'ryI 4.c(.n


{ erc
'Bpqusraqgeutade3nttuollog DtrtLltDIynqD Dllr{S qellnlnsed
'(peutlV uep,{.ese51-uy'qe[ey1nuql
',(zprrurl tl nnp
J-lV ue1te,{e,ttr.rrq),,'
! opoqrp uDrlopoqal !np' ! u !I
-oyztprrDlDuDarlDqz l ttDp 'uosltrcutlaBtp
nnln unncutla8talasluop
'uDylDsastpnDp Ltopsas l tlop ry,y-opodcy Sunpurqaqnqo o[uqn8
-Sunsas'qo11y nlD 'qo11y
o;1 qollVopoda4lotlDttrol"raq outsouo8uag,,
(r# ri rfr" ri \*+i ra l-$f i:l
.
tc,' )a,." >

.* lrr! 'g''# iyf ,,r; r" )qtat,


{.+t f 'ueldecnSuaur f").{)
'qBurnr nerleq
ueplenlal lees
'e,{ur eFne:i3ue,{ueeceq
1e1
Inlun erensuel8uefueruaur uep rleq eBrle.{uueldecn8uaru nurl:g
'qD
,, ttnsnqnl't13uo1 uop o{oy V !J.nsoqDL!,,
'ue{oPcntsuatU nlleq
':r1r,tr uelel:a8uaur
1e1eqs resalosqupnse1tfuetpnua; 1ulueeceq ue8uap e.iu
-teluqs elnqulaurpssrqnprlaB,. 'elEl:aqqeurad eBnIqe,{sryrpefqolog
'(rur 'snn18uof,
1sn11 ft.t,trl"ttC)
,,
uolo/opndatlryopuaqay no48ug8un{3untoynfun1ad t-taqwaw no43ug
nluqt88unsas'n1y-utaasun8uapuoyqtst1astadrpSunI npoorfutunpp
tp SuoI uotnuaqay8uoga1 nqnpoda44n[un1adqoluotllfig uo!
-q!s11astadotlatatu3uo{ odo-odr:SuDuatnN-oqLuDq-DqluDq D.tDtuD tp
un:lsttlnuatunn43uE\1ndruo1 8unr{unpqn8 8uotrtntlntaBuaur 8uotr'tut
-nqunptBunl oldtcua4'11fntsJ unp 1t,o4ry;'lt.tqtpoifuqqDA 'LtDltvof,,,
'ueldecnSuaunerloq'tueIsr.
n11e,ruerBeqss r:epunBuuq eltf'ep1.raqoquV nqD11nfi4pny qeKsry
'(ru
tt
-sn111uep ,{:eqlng-1y fr:qletrq) ,, '3un3oor1oSti
:.3o1
t33utpqo1,y8untr
qD V trDp tlonJ luoftnyaquopr op nport 'nn43u7 unlas qD[ DpDIj
Suot'ryn11no73u7 untlyodruwnqSuoI ot[o uo1tuoyt,(unquasn4Suo{
ndo 'uo4.rrt14nnySunl uop uotlnln4opnq 8un,( ndn tultSoq qnltutrdturt
o4oyg ntoqtad uo4npoBuaruru1nryt1-opodatl'2)un.tadtaqDID tIrI-Du
-a.nI 'tlnqwD! Dlo nyJ-t:tpodatl'lnlDrtDuaq Dln tIN-opndal 'uoturtaq
pelunjuk,dicukupkun.dilindungidun.sy'atot1
putl meti(uit dLtrinva."
(Dirirvayatkan
At-TirmidzydanAbu Daud).
IbnuAbbasberkatasaatd ia bermalamd i rumahbeliau.bahrvabeliau
keluaruntukrrclaksanakanshalatsubuh,serayamengucapkan.
' :
'\;J' , ' t " : (t,tt ! . ' - r . ' '\tt
' : i ' " - " " . t ' iI,
.l* J*'s G-u. J: rf;r, !-e -f.> l+1
\tF -1\.-\:::-:\1;>' _, _ti'.lr-.rr, q?)-.-,,:: _\.L(,
*-*t
J4 -GrJ
"Iu .1lluh, judikdnluh tli tlalatn httiku cthu,,a, judikunluh di t.ktlunt
lisuttkr cahu.ru,.jtulikanlahditlolunttpcndenglrunku c'oht4tt..jotlikutr
lalt di tlttlum pcrtglihatunku cuhut'tt.judikunluh duri belukunghr
cohut u tlun tkn'i depanku t uhu_yu. j udikanluh duri utasku cahu\ tt durt
j u d i kun l ult d ur i bur u h k u col tu.l u. l'a .1l l u h. ht'r i ko nl u l t kt,l rulu k tr
c a l r r 4 , , r .( I ) i l i u a ) a t k a nA l - B u k h a r vd a n N 4 L r s l i n r ) .
RasulullahShallnllahuAlaihi va Sallam belsabda,

'et;-
t U-,i
''Apubilu
salah seorangdi antctrakalian mast&mosjid, henduklohdia
mangtrtapkon .solamkepadu Nabi Shallullahu Alaihi u n Sollam dun
ju,qtt ntcngttcopkan. YaAllah, bukakunlahhagikupintkpirltu rahrnat-
Itltr'. dun.jiko kelutn',hendaklah mengucapkan,'YuAlluh, s':stmggLth-
'.
nt u uktt nrcntohonkepada-Mu dcn'ikarttnia-trlu " (Diriwal atkan
M u s l i r r . A b u D a u dd a n l b n u M a j a h ) .
Seusaishalatsubuh.Rasulullah.Shtllallahu.llaihi vu .SollamEiasa
d u d u kd i t e r n p r st h a l a t n vhai n g am a t a h a rt ie r b i tu n t u kb e r d z i ki r k e p a d aA l l a h .
j p a g ir r e n j e l a n gb. e li a u n r e n g L r c a p k a n .
K e n r L r d i a ni k. a

.'lr'-'..t
J-^_.ri-q gr
-L4i e^_l j ar;'t': '+---i Jf-,j L--..-i:" -l'

.) ,-)'
''
)'a .1lluh, tlcngan-Mu aku memasukiv aktu1tu.gidan ticngun-\[u aku
nrcntastrkiwaktu sore. kctrenu-Muaku hitlup. knrena-Mu ah,rmu!i dan
kepada-Muten4nt kemhali-" (DiriwayatkanAt-Tirm idzy, Abu Daud
d a nl b n u M a j a h ) .

126 Za.dut-,1,1a'ad
LZl,?a./2114t'aEaD?/D/Da2dp1P6/

,, wt8nn Suonas opDd l uo4Ddw\bl


SuoInolo nTurpdnpoqtalpnqtadnslSunt unslntnqa4uop n1y-npodaq
Sunputltaqn1o uop 'o,fus1ttrr{s
uop un1af,s
uoloqn[at1t.tDpiuf rtp uotDq
-o[a41npry4J-opodaqSunpayaqnqy nnlSugutolasqoI DpntInAqDq
rtlDeaq blD'nf,unfoyuoptltltuta4'ryonsas ulo8asqqDVtlDdMDt BuDl
unp qto,33uo{rnqnla8uauSunt'rutnquopltBuololdrJua<l'4DVry{,,

tfrl{. rfl;:fr.:'(.n'.f,ilv:- c.trris:


)-'.i {
qelueloesn,.'ppqesraq nerlaqB)ew
.!'u"q erosuep r8ed nple.ttrlnseueu nI
leeslerur1e1 ede;aqaq nlepedal qeluIqelulred,. 'l1rl
lDSoltrn!tnlVnqD Dl
1rr7.9rqe51epedeleplreqnquv nqDllnQqpoyblppgg-qsVreleg nqV
'(ujrfsnnl uelte{e,.'rrrrg)oIus'nta1as' uop ,, 'qo17yyr1rurtpofuaw
uonlnts:1uDpalos tlplDtrDlnsDwaatuoy.. 'unydnln8uaLu notpq
?,!osnDlry1rrynr'Druau ulrl uDo ,, Jnq%l ruDlDprp Dells uDp DlDtau
LuDlDp rp DsytsltDp n1y-opndaq SunputHaqnlD 'rqqDIJnf, .tnqDIDf
uulnrnq l uDpunsopLu ! unp nVy-npoday Sunputl)aqrulo'tqqDA
DI t1)tLlDpnsas uolnqnfaquDp tut rrDquotnqnfaytop nyq-opndaq
Sunpuryaqnlv n qDpnsasunlnq ! uDprul uDq opod opn ,3un(
ndn umlroqaquo4ouawruln 'lq(lDyDA ntDn)^as DlDBas sDlDDSDrulng
-tBoq uop uno[otatl o{1,g-
oqnyi n g unp' tlid r:y:3as n{1r1 $ og n tr1g-
13oq
nlnyas'npmlSuot 'DtDuasqD V urDlasqny oporr8uotr'qo11y finq 1litd
nlnEag4o11y711yu tpofuaruuno[btaluop8od n14o,r, nlnsDulaarLzDX,,

-5 .; .''
6- tF- tlcl
;. | i
ICS-I "-
2<1
r.^1Cr? n c lfro tarTP I i<' a rlrltl r lt! ( i^r'-' iC Jt " r,
. . 2 ) . 't
"

ir- ( qr- r.J r '-r ea


11
i ' ' '1v
: ' . rr-Tfi ' r , re-r- 5
t "-i i'. "f
1 "'t
. r.7'.-r. rfll? ffr .l{-<"-"1- 0n n rp rn rcf-r
!:r: n
'r:eqrBudupedeopueldernBuaueBnfnerlag
B e l i a ub e r s a b d a" .U c a p k a n l a hd o a i n i i i k a e n g k a um c t l t a s u kriv a k t u
''
pagidansorehari sertaketikacngkauberanjak kc tcnrplt tid urmu (Dif iw a-
)'atkanAt-Tirmidz) ).
B e l i a uj u g ab e r s a b d a .

, (-il\ ,,.11

''TitlakLoh
seorunglnntbu ntengucrtpkundi u uktupttgt satittytfu idurt
'Dengan
v'oktttsore mcnjelungmulcnt. asnn Allah t'ottgsotupun di
btmi dan di langit ),ang ntentbahq'akan denganmcnt ehul astl1o-N)'o,
dan Dio Muha Mendengar lagi Lfaha MengetuhLti tiga kali melain-
kan memangtidak ada sesuatupun 7'angmembohafakann.ya" (Diri'
wayatkanAt-Tinnidzy, Abu Daud, Alimad dan lbnu lvla.iah).
Beliaujuga bersabda,

"Siapa yang ntengucapkan ketiku pagi tlan sore hari, ridha


kepatlaAllah sebagaiRabb, kepatla Islam uguntt
sebagai "'1ku
dan kepada
Muhammad.sebagainobi', maka ada hak atas.lllah untt* meridhoi'
nya." (Diri*'a1'atkanAt-Tirmidzl' dan Al-Hakim)
B e l i a uj u g ab e r s a b d a .

t -,
*i-: _, i-i-*t ;1.--,=-' g, #' Jt*, ..' ;-:-.':-: ,-->- - :

'f "l tj J,'...-,i3tfi+ ar*r r]-<-ui:L.t','fu


'.i.i
',,'i, '3. '.,i'.-'.i
&.-t,l-lJ\ 3-1, \-1">-r Jlr --.,r
F JLJI E !,i--:tl J)s-tJ
'.=' UU; -.:t' Lp|r
a--c!rt
"--;U
o-lJ' !3JU -t n *;--.ai 4lJ' J
"
' 1 , , , - , ,i , , - ,
. r U ' J . -" J ' ; j i i t - r i 4 u , g
'Ya
"Siapa yang mengucapkanketika pagi dan sorc hari, Allah, se-
sungguhnyaaku memberikan kesaksiankepada-Mu dan mentherikan
'Arsy-Mtr
kesaksiankepadapara malaikal yang menbatt'a don para
malaikat-Mtt yang lain serta semua makhluk-Mu. bahtta Engkau

128 Zadl -lt0'a(1


67,1 /2/141/''r./lto?tDlDf,/2atlayz.r'

-uo8uolo|tad 'o{uunoqnqwad'rurttDquullDq I nft-Dpodatluoqoutau


nqoo,(ut1n7&unsas 'uDIDDlsauasqqDyqn11yy11twtpotuau
4i11yotr
uop 8od n11otttlnsowatutwoy, 'uo4dnct8uaru
uoofotat1 ory qDplDp
-uaqoyow'r3odnDln,hDlnsDwaw uo4oyotolun rySuoroasqops Dl!f ,,

I .--r \ - /.\
igr r{- j-.Tt fl-Yr:r-;5 i'oi rpl y'-';,?ra
'epqesraq e8nfnurlag
'(urlIeH-lyuupqele4 nuql'pneg
nqy ue1le,{e,tt:t6),,4naoq uop ntltnloptadwaw o"^tq 3uo,{otlo-ndn
uop nyJ-uoBunSoa4 opodaySunputqaqbly ITSDIDttDp uDpnluD!
Sutdwosttop 'ntluouoslSutdutost.rop'nt13uot1o1aq
unp 'uodapuop n1o
qoloSot'qn11y otr 'nltmlq DSD.t
qDlunluDuDunpnlqD qoydnlnl 'qoyy
Df, mpttoq uDpMlDSronpI'mlDlunp'nyounZnutolnpry nyi-opoday
plfb uDpuDundwDuo1oruaunp D,4uqn88unsas 'qD o,tr'tDrltplo
v lp
uDpDrunptpnW-Dpoda!Dllb uoqoruaunqoo,{uqnSSunsas 'LlDllVDf,,,

ra rt:1fl /.' .+? ''


,r.
i b i
'
41f (.f, {,f {.ga:'*4"t-f,
'A r'., -
=v-' :.t-:"'fa' :.1r,
a a\ -.- 1; r

rryi frrts--: f &3 fcl---tf: fr*f ',


;tl
t,r'l rcrt*'r.{

ri(i
' : , . , ii l:ln? rntr f rn:lr
,i..
i.t11
.,.. . '.1n-1if
,:,4 ,1n;
n t.r; ;... |

'qelepperosueprSedepedecuqnerleqqeu.rad
eFni3ue,4
eoq
. .(KzplurrJ_lv
uepfueqlng-1y'pne6 nqy ir:q1u1tq),, oqntaunstltsttop otruuotlsoq
-aqwawqDUvD4otu'11o4 todwa n,(uumldocn8uaw DryDlq 'blDrau
uop ntp-ostlrstodwatado34 uotlsoqaqwauqDIIVnlnut '11oq oErlofu
-uotldon8uawotp mlrf 'DlD.outtop o[uostlts4otndasunlsDqaquaul
qn vayDut'uo!DnpoluuoydocnSuaw Drpnlrf DlDrauuop o{1'g-ostlts
unqsoqaqluaru
lorhaatadas LlDllvulDu ',n/{-fsDA uDpoqruoqLlolopD
pDutuDqnWDttqoquop 'nn48ugutnlasqn11npnu 8uo{ qo11yqolopo
nya, cahayanya,barakahnyadanpetunjuknya.Aku berLindungkepa-
da-Mu dari kejahatanyangada di dalamnyadon kejaltatan sesudah-
nya'. Kemudianjika memasukiwaktusore,hendaklahdia mengucays
kan doayang sama." (DiriwayatkanAbu Daud).
Beliaupernahbersabda kepadaseseorang darikalangan Anshar,"Ba-
jika
gaimana akumengajarkan kepadamu beberapaperkataan,yangjikaeng-
kaumengucapkannva. makaAllah akanmenghilangkan kekhawatiranmu
danmelunasihutangmu?"
OrangAnsharitu menjawab, "Baik wahaiRasulullah."
Beliaubersabda "Ucapkanlah,
,,i. '.tt':ti.
..',.i, ,.i. ?.t.i
;,-*J'J J*\JrJ ;z.dt) i j.2JtJ '.4' ;r; :\ )f\ jl g+t
1 ,.,, .:..
.)o'),*,:t'$
{1)4'1
" YaAllah, sesungguhnya
akuberlindungkepada-Mudari kekha-
watiran dan kesedihan,aku berlindungkepada-Mudari kelemahan
dankemalasan, akuberlindungkepada-Mudari kecilhati danbakhil,
aku berlinthrngkepada-Mudori bebanhutangdanpaksaanorang."
OrangAnsharituberkata. "Setelah akumengucapkannya. makaAllah
benar-benarmenghilangkan kekhawatiranku danhutangku punmenjadi
lunas."
Beliaupernahbersabda kepadaputrinya,Fathimah."Apayangmeng-
halangimuuntukrlendengar apayangkuwasiatkan kepadamu,yaituhendak-
lahengkaumengucapkan saatpagidansorehari.
"Wahai YangMahahidup,wahai YangBerdiri sendiri,denganrah-
mat-Muakuntemohon pertolongan,makaperbaikilahkeadaanku, dan
janganlah Engkaubiarkan dirikuwalau sekejapmatapun. " (Ditakhrij
Al-Hakim).
Doabeliauyanglainpadawaktupagi,

? -. - . t.
.J^) r-!' .j. JD L,J t'a.- (+t J,, u., lr, fu S 9o *,
" Pagi iii kumiadapadafrrah Islantdunlatiini ikhLas,agamanabi
kita Muhantntaddan millah bupakkita, Ibrahimyang haniJdan
berserohtliri, tlun dia tidak termasukorang-orangyang musyrik."
(DitakhrijAhmad).

t;; t;, * G';:,tru urt .Li'ti ; ;drr


''
Ya Allah. sesungguhnyaaku memohon kepada-Mu ilntu yang ber-

130 Zadul-.llo'ed
It t //,11;1t/.1/:2/r01//4DtDa/ /1,1/,U

lDlfuDqasrBDdnpp*r blnsDuaru blu ! uuldnnSuau 8uo,{DdDrS.,


-.rr rl rr:'Tl c -f ',--":^ ii.t rJ C-.1'cir" -f
'-.) '

i*-4 C-q .-.:j j7r -<A\,: C('A o I c(-t4 6 ec fl

rf.r- acr af rri f (,fr


:"'''
' ' , trJ nC' : ,r-! .-r-C
' ) ati r ,5" : "a ,'"t"
f qp ;^ ;--*' n iC"in tffo i.-r o n {'r1; f' fr t1-"fyi ;p

'(urlsnt{ uep,{reqlng-1yuultefe,rr:rq) 'orfuttop


t1o{uoq
qrqal
,,
nnlo 'ny uosldncnotp Suor(odo uo8uapowos3uotr1ot1uotldntnBuatu
8un,{Zuotorlnnta:1'nr uoottq uoBuapotuouoqtp 8un,(odonpodl.top
)lroq qtqal 8un{ ouoqutautuo8uapwutnltl untl opod 8uo1opund
Suotoasqoyoqout'!lol snptas ',DtN-r[nduoBuapunpqo11vnnsDqDn.
'rnq atosuop tSodnqnn qnsowaw oq11at1 uoqdon8uaw &uo( odotg,,
'(,(.rep1ng-1yuellefe,trrrr6),,n3:ns
ynsDwDrpDyDu'nI unq wolow opodltow otp n1o1'otfuopoduounlo{a1
qnuad uoBuapuoq atos npnd otuuotldotn8uaw SuoI odots 'uoq
'o8.msyrzsoruotpotlnw'ryrunq npodtlDwDryryDl'n,{unpod uounln,{aq
qnuad uoBuapt8nd nplon nlnsDwaruntltlay o,fuuoydocn8uaw
8uo{ odotg , nny8ugunlas nsop-Dsop runduto8uaw Sunt DpoyDplj
ouatoq 'n18oq qnltundrunolnw 'ntlosoptnyn8uaturu1ouop 'n:1opodat1
nl{iDuolu sDpnI l-opodatln4o8uaru n:1y uoynqoln48un'(uot1runqa7
rtnp ny1-opodatlSunputltaq ntly ntlundnSSuos l rnuau nhJ
t[unIuop qodwnsopodnpotaqnqy 'nn-DqLuDq qDIDpD mlDunp mp
un4ntthruawnn13ug 'not13u7
utolasqolJoportSuol'nqqqoy notlSug
'tlDttvD.1,'umldocnBuaut oquoq Suotoasnql{ nlq&ry utdwnua1,.
.al
lfq!
i 'r' 6lfr'l -<-'J ' .-* ,h A 6-.1.? 5") C j1
t1
ll.a.P'

61tr- T fl.r a-l

f tr tll f 4iO .(fg '\ try':,


"TF l- :

:t; rnT:rilafc 'parf|.n'.I I lg ln <'(d=-

'epqes:eq eFnInerleg
.(qefey,t
nuqyuellefe,rr.rrg) 8uo{puouoptltoq8uo,{qzat 'po{uolu
,, owua1rp
" Siapa yang mengucapkanketika memasuki waktupugi, "Tiada Ilah
selain Allah semata,yang tiada sekutu bagi-Nyo, bagi-Nya kerajaan
dan bagi-Nya segala pujian, dan Dia Maha Berkuasa atas segala
sesuolu', maka dia mendapatpahala memerdekaktn budakdari anuk
Lsma'il, dihapuskan darinya sepuluh keburukan dan ditinggikan
baginya sepuluh derajot dan dia dalam lindungan dari syetan htnggu
sore hari. Dan, jika pada sore hari,juga seperti itu hingga pagi hari. "
(DiriwayatkanAbu Daud, lbnu Majah dan Ahrnad).
'l' ' i'i 'oJ
';':, 1t.o -
ojy;r!Jt ^J4r U i-r.-, iJJrU1.j1 u , lL'9 ,,.

.rl -l{
?-) r^- )1:- )e

4iL,
'a;?',
UI

" Barangsiapa yang mengucapkan ketika pagi hari, 'Tiada Ilah selain
AIlah sentata,yang tiada sekutu bagi-Nya, hagi-Nya kerajaan dan
bagi-Nya pujian, dan Dia Maha Berkuasa otas segala sentatu', seratus
kali dalam satu hari. maka dia mendapat pahala sama dengan
memerdekakansepultth budak wanita, ditetapkan seratus kebaikan
baginya, dihapuskan seratus kesalahan darinya, dan dia mendapat
perlindungan dari syetanpada hari itu hingga sore hori, dan tiada
neorangyong datang dengannembawu yang Iebih baik dari apalung
dibav,anya kecuali seseorangyong berumal lebih banyak darinya "
(Dirir'va1'atkan AI-Bukhary dan Muslim)
Semuaisnadhaditsyangdisebutkandi sini adalahshahih,dansebagian
k e c i la d ay a n gh a s a nD. a n ,d i s a m p i n gd o ad a nd z i k i ry a n gd i s e b u t k adni s i ni ,
m a s i ha d ad z i k i r d a nd o a l a i n n y a .

D o a - d o l R a s u l u l l a h d i B e b e r a p aK e s e m p a t a nd a n T e m p a t
L Dzikir dan Doa Saat Mengenakun Pukaian dau Luinnya
Jika RasulullahS/lallalkthu Aloihi va Sallant nengenakanjenis pakai-
a n b a r ud a l i k a i n .e n t a hb e r u p as o r b a nb, a j ua t a um a n t e l n
, r a k ab e l i a um e n g -
ucaokan.

132 zadut-iua'ad
Et- i //ult/yf )./ 11Dx2/D.:..11
1/./.".,,

o^ '516 i"-, -..-.,,


.'io
' / ' ' 1 ' c'^
-"lT-ol n ? - ' ; '

-r,,!.r,r-
flCall iril -t t1-1J- o*{;
'.
:
j . , lf.."T il .qe ,.*- ..,.
;

ri-r^ t ,r5- . Sff


- . ' .i
,'r,-rt ; lq-,,*.:r j--r{ j,n-f
-t\'' ".:....-j'
-
: ",'- :. .:.'. lr :r.
-qeul'lJ
aI rlEqua) lees ueldecnSuatu qeu:ed nerleq u,\\qeq ue
1lei(c,,rrr:lg
'e,{uepues
rreue{purqnBnsrp nerJaqeBFurqe,(u
-ue1e,{ueu:u lepr1nerlaqBuepel:alnulv ."rruuBIetrr
e,(unduer1e1qeqedy..
'e,{uepaqnurlaqSuepel.ralnetse)aJour
ueEpea4 uelu{ueuaurueFucpielnu
-atunerlaq'Inseu qepnsE{rluep.ue1es ueldern8uau uBnfnerlag.qeLun.
InstrturnJaq:selarau epedalnlnqepqtqallatuelnqetr:aquauue8uap
e3:un1a1rnruauaurEserlueuasnErlaq
rdelei'e1a:aru
qocaiuau1nnlnuqtl-uqr1
e:ecas
3ue1nd
qeutad
yepqtunllos
i; ;T::;,,:::!,;{,,i;"::,}f,:::k,, ,
, prqofs 4nLuBun{ Bunto tn8oqasqnltpw
uop t[ndtat BuntBuoto toSoqasqnlclnprq'ntoq unnqnd qoUnlDuaX.,

tg-' -r-,r^t ;:'f ..-'-rr (,--: :rr- ,'


;.
'Bpqeslsq nErlsqnl8.l
qeuad qEpns
lul.. .qe,trefueur
:eu,r11
.,.rcncrp
. lrcncrpqeu:ad qepnsqe)nelurueqrutnujuer?Id.. ,eXueyaq
nerlaqnlel nfequeleua8ueru Buepas
Bue,(1eu1 Nqtr:wuDllDSDlA!q!Dft-
n4DllDDqSqe nlnse1e,rqeq.uellnqasrpqefe4 nuq
IuDunSr:ueleptC
,, nodutnl
4o1a1BunI o,(unsop rnp und
-w.o8uautqo11yoqDw',nIuDpuDpnlaqunpotop npooduol ,nlipodatl
o{uuoslorunto8uaru uDprut untoqodnry.raquraul qolat Buo,(qo11y
rSoqtlitd oln?ag, 'Dtblnq ryq unnynd un4nua4uaru Buotrodoig,,
4l :n
': {i "" . : tp ,t' ' : -sr,
.,.
;: c1l.
..:
. ;i- ; "

f -no
f {f ff-\e rr--r
:cj"-'r-
rrrS- srf .<rr (((q:1 u- ;
,2.' ..'

'epqesraq
qeurede8nfneryog
'(.{.ese51-uy
uuppeurqV!pnecnqv
',(zprtuJllJV ue1te,{e..lrr:rq),,.otu8oq
uoqoldrtp Bun,4ump)nqa)!
uop o{uuoqntnq ! tnp nW-DpDda4 Bunputltaq n:1y .otrutBoq
uoqoldrttpSuntuoyoqaquopo(uuoynqatlnyJ-opnday uoqotaautD!t)
'turuntulndnquaqtuau
8uo{ nnqBug,rfndop7asn7y-gnq ,qn V Lj,l,,
''segalapuji bagi Allah yang telahmencukupikudan melindungiku,
segolapuj i bagiAllahyangtelahmemberiku makandanminum,segala
puli bagiAlloh yang telahmemberikankaruniakepadakttdan mcng-
tttamakannya, akumemohonkepada-Muagar Engkaumelindungiktt
"
dari neraka. (DitakhrijMuslim).
Diriwayatkandari Rasulullah AIaihi va Sallum,bahwa
Sftallallahu
beliaubersabda keDada Anas.

J..\jit 45 I J-tLi I tSt


J\ fl^-e
"7"'r*;
''ApubiIa
engkau ntencntuikeluargttnttr,ntaku ucapkun/tthsulum,
niscafa akan meniadi barttktth bugimu dan bogi keluurganttt (Diri-
wayatkanAt-Tirmidzy).
n a r i R a s u l u l l a hb. e l i a ub e r s a b d a ,
D i d a l a m , 4 s - S u n adri s e b u t k a d
.. i., l:', -,:,
';: :'.', "-
"
)=-: d'*.ll ,,..- JJ't-i ,-i ;X' J+ "+ F)' 3Jt
r--:rf; ur., :-n, _Sts ulr "U'c-^.-.t}JJ "tJ'* CF'

lli..cla::
"Apabila seseorangmasuk rumaltnl'a. henclaklahdia mengucapkan'
'Yu
Allah. sesutgguhnva aku mentohonkepada-Mtt kebaikan tempal
nasuk dan kebaikon Iempal keluar. Dengan asma Allah kanti mastrk
dan kepadaAllah Rabbkami, kanti bertav'akal', kemudian hendaklah
dia mengucapkansolom kepada keluarganya. " (Diriwayatkan Abu
Daud).
A d a h a d i t ss h a h i hd a r i b e l i a u ,
"Apabila seseorangmemasukirumahnya serayu menyebutnantaAI-
lah saal masuk dan jugo saat makan, ntaka syetan berkata (kepada
'Tidak
.\yelon-syetonlainnyal, ada tempat tinggal dan nakan bagi
kalian'. Apabila t!ia masuk runtah Ianpa menyebut nama Allah saat
'Kalion
masuknv-ct ilu, muka s,-etanberkota, mendupatkanlempol
tinggal'. dan opabila dia tidak nenyebut nama Allah saat nlakonnya'
'Kalian
ntoka s1'elanberkata. nendapatkan tempat tinggal dan
n t a k a n. " ( D i r i w a y a t k a nM u s l i m )

3. Soot lu[asukKumar Ketil


saatmasukkamar kecil
Disebutkandi dalam,'lslt-Sftchihain,bahrva
beliau mengucapkan,

134 Zodttl-|lIa'ad
Stl //..//./ Jt //// : . .. i / . : . \ ' /

'
tP tor ;r-v

'epqesrsq
nerlsq'.tupnq)-lv
Jl.esnqY
uepptezulqp!.ES'qerrDinH uepuE)j1e.{,\\u:ru
nqv slrperJ peuqv
'(,(uqlnbrr.reg-pyucp {buqreB-lV uelle,(,lrr.rC) tlellV Eursp
.. tnqa,(ualrt
u 3 u e pu e r l D l a sn u B l q E l n q p n , t \ . .' t e q e q e q E
s r de p p d e l s p q D s r e u
qlp
-nuraI 'Jlesps xuuEtprp SuBAuPiaqselerp ei(uueSuul Enpol uEllelalaul
nerleqe,rqq 'wDIlDSD.t\tTlDIYnTD D Dqs rqeN IrEpuPIIPiP'\\rJIC
,n4pnalptlzo f
'(qe[e6 nuq; uplte,{e,turq) nlDpDd
,, ltD(D unltoquaul
uDpnlrrDp tDlDiuadunYtry8ntuar.ut1o1a18ur t1o11V
rSoqr[ndn1oBa5,.

,:- {nc>' t tlqa

'ue)de.nBuoru
qeuJed nErleq,rqeqslnduulle,{e,t\urC
,,' uo4dotoqny 8uo{ nr^{-uDundlu
y,,

{l\;
nellaq'lrJaI lDulel tleprenlsl PIII
'ueldecnFuaru
JI.EI{P
e3nIuepueseq3ue.{epeundr1e1as 'qrqeqsIur 3ue1ua1s1rpeq uelefueqe;
1eq
'e.{uure1lequqeqs edaaqaquepqu:te:ngnqy',{sr:eg-1y ueulug'qn,{,{ynqy
sllpequEIupuellnqasrp 3ue{eueurreFeqas tut 1eqSuEJeleu nellaquzlti?g
'e,(urSuelelaqurau undnele1e1qr1 qe:ea1depeqBuau ulolol netE
IIqrrrEs
;re Suenqqeu.rad leprl nurlaq'seleIp uqtnqeslp qepns 3ue,(rpadag
'(urlsnt{ tuqletrq) nl eXuuelesqe,ttefuaru qeptlnet1aq
e1e11lrcaq:re8u?nqnerlaqleesBped'wo11og ou ttpolv nqD DItDqS qe11n1s
-eXepedaluelesueldern3uaur 3ue:oasas epeemqeque1te.,{e,tt:tq
'(qefe61nuql uep ,(zprr.uJlf
-tV ue1te,{e,t,
r:r6)
'unydntn8uawntp o4rIqolot nruDllnr^DLu uollDy
,, ,qo ltuslg, 1tn4
otoluo tp SuotoasqDpstoDSruDpf ruDgpJnD uDpul[ototuo tqo1,,

'epqes.roqeFnInerlag
,,'to1o48un,(1o41n4
Sunputltaqn4oo{uqnSSunsas
uDpuo.roto!rnp ntunpndaq 'qD
YDf,,,
"Tidak sah suatuwudhu' bagi orangyang tidak menyebutasnta
Allah. "
Beliaupernahbersabda,
--'(:i..-:,.
U o-t->-; {i!dii '*itu
a..lJl
tf \e vt ;-f
-rl'\ 4i L^-; dJ I;i,'J;tj:'i; l-t ^>.-, Jl -\rir_. d J!,-"

;0 \ii'.c:Vu y-tt
"Barangsiapa yang mengerictkanwudhu', kenndian herkata, Aku
bersaksibahu,atiada Ilah selain AILohsemata,lung tiado sehuu bagi-
Nya, dan aku bersaksi bahwa Muhammad adaluh hamba dan Rasul-
Nya', maka dibtrkakan baginya pintu-pintu surgayang delapan. dia
bisa masuk dori pintu mana pun yang dikehendakinya." (Dirirvayat-
kanMuslim).
At-Tirrridzy menambahidenganisnadyang shahihsetelahtasyahhud
ini,
'.r-.'i'
.-'r riJa;Jr J i', -'1,,
g*': -:-'.'_f' _.,"+^l'-*' .'+l'
''
YaAIIah,jarliknnlohokutermasukorang-orongyang bertauhardan
yong mensucikandiri. "
.iadikanlahaku termasukorang-ot.ang
5. Doa dan Dzikir SuutAdzan
Dirirvayatkan dariRasulullahSlcl/allahuAlaihiwaSal/an.bahwabe-
liaumensunnahkan adzan dengan pengulangan maupun tanpapengulanga
mensyariatkan iqamahdua-dua atausatukali.Tetapi1,angpastiadakalimat
iqamah.1'aituQotlqanntish-.shalah. f idakadarirvayatvangshahihbahwa
bacaannya sekalisaja.Takbirdi awaladzanernpatkali,dantidakadariwayat
yangshahih bahu,a takbirituhanyaduakali.Sedangkan haditsyangmenye-
butkan,bahwaBilaldiperintahkan untukmenjadikan adzanberpasangan dan
menunggalkan iqamah, tidakmenafikan pembacaann)'a empatkali.Sebab
bacaan cmpatkali ini disebutkan secarajelasdi dalanrhaditsshahih,laitu
dalamhaditsAbdullahbin Zaid.Umarbin Al-Khaththab danAbu Mah-
dzurah.
Tentang bacaan iqanrahyanghanvasekali. disebutkansecarashahih
dari lbnu Umartentangbacaaniqamahduakali.Dia berkata, "Adzanpada
zamanRasululf ah Shallallahu Alaihi u'aSallamduakali duakali. ioamah
satukali satukali.Hanyasajabeliaubersabda, "Qadqanntish-shalah, qad
clamat i.s
lt-shalah". Disebutkandi dalarnShahihAl-Bukl:'ary. dari Anas.
bahwaBilal diperintahkan untukmenjadikanadzanberpasangan dan
136 Zodt.rl-il,Ia'ad
/CI / 2 /14/r' 2 t' X' 1/D/D/aD./,/i2 y2/,/

tn'F rq-fv:-ff rd ';


i,p.T'r ttd-nJ rt
irn_.1q ;r;-,a T.
. :' - i ),
'ueldecnSuaur
nellaq'lelrq
teqrJ3u
leES
lDllH lDurlan loos tlllzQ g
'(peuqy uep,{zptrulrl-lV ue1te,{e,trr.lr6)
'qorofuaru
,. tn4q)!D tp uDp Drutlp lp tlDllv DpDdaqnyb qo1uoqo1q.,
nDuag ,, aqrrllnlnsDy rDqD$ uoqtlocn rrun:1:tun:tq8un,i od7 ,, n,lun1
-raq DlahN
,,qowobt uDp uD4)n DrDlLtt)lnlotrat uDlD lnprt Doe,.
'epqesraqner
laq
'qtqeqsslrpeLlrueJeprp uellnqasr6 e,(uueqlnqe8ueuuele etq cic:sru
'qe11yepedalerurual uoqoueut uepnlr qelalasutpuasulp
Inlun eoplJg -
'(fi eqlng-Jy uelteie.,iurrg)

,, uot1tfuoI not13u7 8uotr 4tadas t[ndta1 Suoi pdua] tp Dt qDIuDI


1n13uoq'uoowoln l uDptlDlrsntrpotuutotlnTyopodatlqopb!1nq'rur
uo4tlo8altp 8un,{lDIDqsuDptul Dulndtuas3un( uontas qqDA'LlDlr:Df,,,
: tgZ-.tty.
':.'j: it.=o
' ' . , .nl q, ,0-S-
'l i.n-"''
" ' - ' "--^i
.,
"'
rffl t-l n-; rqt'i rfll tr1-angrgf.--y r.:' -*-"--rr f .---ry
^ l-.

'uezpErsnas?opueldecn8uola,l-
'urzp!nuqzEJel
qelataswDllDSolAtqtDlVnqDIIDIID4S
ue>lnrruat-tr \eNepedel te,treleqs:ag -
' rundurerp
eleur'e.,{uueldurnBuaur
e,{uesop 3ue,{uderse,trqeq
ue1:eqeSuau nelleg
,, psot toSoqaspowwoqny,lnpodayuop oruo8onBnqasutr4s1npodatl
'qqoy tnSoqasqo11yopodayDqprrnly qlll7 pDw
tnsoy 7DlDpD
-wDqnl\l D,$qDq uop 'qDllY uIDlas qDll DpDtl DtAqDq trltDr'r;t(l nlY',,

( a-{n'
;'(;fr *"-:- fny rf ; fd-n. ch ;;--.-T

tr rT*r rr n ie in 1gpf-<10 n.r"G p f1c -*11 :-10


'1n1r:aqre3eqas ueldernBuau:eBuapuad-
'qD rq D t DtDltrit^nb
o1ou olnoqol uedetn
ue8uoprlue8rpSueK'qo1ot-1o1o, o,(,bq uepqopL!s-qsDp,olloq qzeyl
trlelprJenJaI 'urzpe,nuuuldecnrp Suefrgadas ueldernSuau;e8uapuo4 -
:lEqetulluellE!rE,{sueurnEllJqeleuru,{uqepnsas
uezpe
n11e,rras:r1rzp3uetueturDllDS D rr.trDtv n7n Dtpqs rqeNueuntunl
' (t1o1oqs-qsrptuob
pob) qeruebr rlunoal'qzruebrue1le33unuau
" YaAllah, datangkanlahrembulanini denganntembav,akeamanan
dan keimanankepadakami, keselamatandan Islam. Rabbkudan
RobbmuadalahAIIah. " (DiriwayatkanArTirmidzy).
Dalamriwayatlaindisebutkan,
"Allah Mahabesar.YaAllah, datangkanlahrembulanini dengunmem-
bawakeamanandan keimanankepadukami,keselamotan dan Islam
sertatauf k sepertiyang disukaidan diridhai Rabbkami.Rabbkami
dan Rabbntu adalahAllah." (Diriwayatkan Ad-Darimiy).
7. Dzikir Sebelumdan SesudohMakan
JikaRasulullah Alaihi y,aSallammemegang
Sftallallahu makanan,
makamengucapkan bismillahdanbeliaumenyuruhorangyanghendak
makanuntukmengucapkannya. Beliaubersabda,
", l-i (i ..,: i,, , , ' , , i : ,,r" , . i , i , , :,
i , 2 a '):
J.-^J- *J _s+.s-* .jJ :*,', f-^.: _il+ ur, ; -b-
eD'
((
. 9 t \ 1) ' 9 ) \ G . . 9
1,,
,f^..
"Jikasctlah.seorung di untarakalianmakan,makahendaklahmenye-
but osmaAIIah..lika tlia lupa meryebutasmaAllah padaltermulaan-
nyo. makahendaklahdia ntengucapkan,'DenganasmaAllah patla
pcrntuladndan ukhirnl,ct'. " (DirirvayatkanAt-Tirmidz1,, Abu Daud
danAl-Hakim).
Tapiyangwajibdilakukanialahmembaca basmalah ituketikahendak
makan.Sebab hadits-had itsyangmemerintahkan halini sudahjelasdankuat,
tidakadayangsalingbertentangan, tidakadapulaijma' yangmenentangnya
ataumengeluarkannya darizhahirhadits.Siapayangtidakmembacanya
makadia merupakan sekutusyetan.
Dalarnhaliniadarnasalah yangperludipecahkan. Jikayangsedang
nrakan jurrlahnyabanyak, apakahketerlibatan syetandalammakanan itu
sudahbisatersingkirkan.jika yangmembaca basmalah hanvasatuorangdi
antaraInereka.ataukalrsyetanitu belurrtersingkirkan kecualijikamereka
semuamernbacanya?
Asr'-51afi'ymcnetapkan bahwabacaan satuorangitusudahnrewakili
yanglainn)a. Rekan-rekan Asy-Syafi'yrrenganggap hal ini serupadengan
nrembalassalarndanmenjarraborangyangbersin.Tapibisasajad ikatakan,
"Keterlibatansyetantidakbisadisingkirkan kecualisetiaporangnrengucap-
kanbasmalah dantidakcukuphanyadenganbacaan oranglainatasdirinya.
Karenaitu disebutkan di dalarnhaditsHudzaifah. bahwadiabersama bebe-
rapaorangshahabat menghad iri jamuanmakan.Tiba-tibadatangseorang
wanitayangsepertinya d idorong-dorong. Makadia beranjakmenghampiri
makanandanmenyodorkan tanganuntukmengambilnya. Makabeliau

138 Zadul-.1[a'act
6il //u/./4/f J! a/'/,//4rr/.!/ lDt ).;

,.7
4:-n

'ueqdecnBuau
n e t l o qE l e t u ' n e r l ouqe d z p u rqr e pt e l 3 u u r p[ J e p nusB U E l r ]eul r l
'qPIeuseq esBqr.uetu
lept1 3uei 3ue:o ue8uap 3unqe3;aq 1n1un uelafs ne;eq3ueu nduetu >1epr1
rlot'qelpluseq ef,equauqcpnsurel3ue.ro undr1e1e5 e,iueurus:aq uuleu
lnlr Bsrq er e3Surqes 'qEIeuseq pJquraur rSulas'ueletu 3ue,{ 8uu:o
1epr1
ue8uap3unqu8::qIntun ueup{eu leMalqelrsu,,'rleq uela,{gurs:aq3ue,{
3ue:oqemefuaru uEpuelesselequlaul uefiuap upaq.raq rurqeleseurdel
'eAuanues
rBuqdnqncngrJEqnluet'qeleuseq eccqurar.u erpe,{ue:r1ag rredens r;e1enp
ue>1eur erpe33urqe,{uueueleur eues:aqSunqe3.raq ue1:,(scSSurqas 'qe1eu
-seqeoeqruaru eduelueleur1n1rSuns8uel erp'3ue1epn1r,tqe: yeqr1a1n1e1
'qeleuseq eoquatue8nIn1r rrreua uepnDllaq'1tsed 3.ue,{
rde1
leqeqeqs
.!'u3rl3Irdeqon)n3qepnsnlr
BIeu'qeleuseq eceqrueu erpeXuerrlaq.. 'epqeslaq nellaqe1e4 uedens
Ieq
tlel enpur';1eurSuns8uel uep,iqe:.1'3ue:orsepen1e1 l eqeq cqs3ue:oruuu:
euesrequeueleuldelue{uauruDllDS D,uryrnlk,nqo Dllnqs'qeJInlnse5.
'plelrcqerp'qu,{srystrpeqrrep'e,{uuelqrqeqsuaur Brpuepue1te,{e,rr.taurXzp
-ttuJrI{V smquq'rurqeleseru 3uelua1ue1e1e1rp esrq3ue,{qclrure1ey1
lund edurs ueldecnrp tunleqnlrqPI
-Buseqertuarrlas 'qeleursq eoeqr.uaururnlaq3uu,{Suaoue8uap Sunqe3raq
uela,{s e,lrqequelelrl ne13uaurlSunrueuerureSeq e1e11efuenpelueBuap
3unqe3:aq ue1o,{s
eSSurqas'(qe:,y ue1n1e1rp 8ue{undnlrFagqeleuseq
ecequaruedueluuueleulal ueFueluelrnlnFuaunlnqepqrqaJ 3ue,(qelntrn
-rue16 'ue8ue1e1:q rlEnJaIqleurssq eoqtueru upue8ueluelqetalaru urnlaq
LuDllDS o$ tqtDlynqDDIprls lqeNa,nqeq 'qeS3uesrp redeprur1eqrdel
'ntrueuc)?rxrpe (uue3uet uelletrlrtu uel )epu
ue1a,.{s 'ure1
e.{un1ue1 3ue,4 rFeqdnlnc qepnsqEleuseq ecequreru SuefSuao
nlese,{ue-rr1og ueleu nlelqeleusequeldecniuarunerJeq ntrr.Jelalas
t, rur
3ue:oenpalue8uelSurdruus rp'n1ue8url rpepee.(51-ue3ue1 e,{uqn3Sunse
'e,{N-ue8uelrp epenlurp Suef rrua6 e,{uue8uel sldauaun1eeleu'e,{u
-ue11e1eq8uau 1n1un rur,{qeX,yeuesraqSuetep ern1e1e,{uue8uel srdauau
n1ee1e1,1 e.,(uuelJeleq8uarulntun ruretruE,\\
eusJaq 3ue1epe1 qeJIVerus?
ualtnqasrp lepn 3ue,{ ueueleru uelleleqiuaulepueque1a.(s e,{uqn33unsa5.
'pqESraq n?rIaB'n,,(uue8uel srdauaru nprlaqnlel'eules3ue( leque1n1e1au
lepuaq 8ue,{,{qe:y 8ue:oaslncunrxuerpntrla; e,{uue8uu1 srd:uaru
" segalapuji bagiAllah denganpuj ian yang benyak,baik danpenuh
barakahdi dalamnya,lanpa merasacukup,tidak ditinggalkandan
selaludibutuhkan,wahaiRabbkaml." (DiriwayatkanAl-Bukharydan
At-Tirmidzy).
Doaselainitu,

.'*J: 0;J

"segalapujibagi Allahyang telahmemberikami makandan minum


sertamenjodikankantiorang-orangMuslim." (DiriwayatkanAt-
Tirmidzy,Abu DauddanIbnuMajah).

vrr'rrr(vk+jr ! i-ir
"segalapuli bagi Allah yang telahntencukupikami dan memberi
tempattinggalkepadakami." (Dirirvayatkan AI-Bukhary).
Ketikabcliaumenemui keluarganya, terkadang beliaubertanyakepada
mereka, "Apakah kalian mempunyai makanan?" Sekali pun beliau tidak
pemahmencela makanan. Jikamakanan itumengundang selera-makabeliau
memakannya. danjika beliau tidak menyukainya, maka beliaumeninggal-
kannyadandiam.
Terkadang bcliaumemujimakanan, saatbeliaumeminta
sepefii lauk
kepadakeluarganya. Namunmerekahanyamempuny ai cuka.Makabeliau
memintanya danmakandengan cuka itu seraya bersabda, "Lauk yangpa-
lingnikmatadalah cuka."
Dalanrhal makananini tidakadasanjungan yangmelebihkan susu,
daging,madu,sayuru.raupun kuah.Hanyadalamkesempatan itulahbcliau
memujilauk.Padahaljika beliaudisodori susu ataudaging, lebih layakbagi
beliauuntukr-nemujinya daripada memuji cuka.Hal inidimaksudkan untuk
menyenangkan hatiorangyangmenyuguhkannya, bukan menyanj
berarti ung
cukainidaripada laukataumakanan lainnya.
Jikaadamakanan yangdisodorkan, sementara beliausedang berpuasa,
makabeliaumengatakan. "Aku sedangberpuasa."
Bcliauntemerintahkan orangyangdisodoriinakanan padahaldia
sedang berpuasa,untukmengucapkan shalawat ataumendoakan orangyang
menyodorinya makanan itu.Jikatidaksedang puasa, hendaknya dia mema-
kannyaatausebagian di antaranya.
Jikabeliaudiundangkejamuanmakandanadaoranglainyangikut
bersamanya, makabeliaumemberitahukannya kepadatuanrumahatauor-
angyangmengundang, serayabersabda, "Orangini ikut kami.Jikaengkau

140 d
Zadul-llo'o
Iil lL,'t tll/lt 11,./// /)i1'L1,r. / ).,/ /D'/2f

'ppqeslJq elelas'ull ue;uLlup;u3puIeutiunlIlru]


uEpuBIetx)nlun u euelueSueluElpunS;u3ru uelquluuauJuJnetlaB
'(turlsllt\
uep,ueqlng-JVuell?.{/$urC) .,'nLUetdepeqJa} uleluasBnplequerJelde)ts
depeq::1 qnl-ee1:euoq-:eueq qellV,,'u,{u1euu-1uue epedr.lep n1rc,r,rrnLu
uelSurluaurruqrqaJuepu,,(unruel upeda>1 e,(u1uue-1eue rieq usuIrr.rr
uel r:equeu3ue,{eXur:1sr uep:eqsuySuuroas epedalepqeslaq netleB
'qellV rlerurlErrp 8ue,{8ue:oqelEperurnu
,
-eluaur3uu,{Sue:o'qellnqele)..'epqesleq nelleqllBI ntenq.e{urfnrralu uep
urlsrur3ue:o-Sue:o nruefuaurSueX3ue:oasas ueleopusul eserqnBtlaB
'(uIrlsnl ualte^emlllc).'uptrlnutu
nlrrJqurauqe1a1 8ue,{3ue:oucunuru qsluaquEp,ueuelunluaquleu
qe1al 8ue,{3ue:oepudaluEueluuqelueluaq'qellVeA,,'epqEsreq nerlaq
e>1e11 'e{uuelledepuaru rdel'ueueleultJBJuel! uepqeulnltlnseulaut
1epr1
nerlequteletrrntenss,rqequellnqosrpqrqeqsSueX1e.,(e,nl: ueleq
'(lnqieul3ue,{epee,{upeues rueleg).,.efuuelequtqelntreIEr.u
'e,{ur3eq eopraqelerarunll'tunutrurp e,'{uueunuru'lleuqrurp e,luueucqeu
nlel 'rInsErurp 3ueroasas 'qe,,ne
qeurn:e1rfefuqn33unsa5,, luau nerlag
. qellnlnseu reqe,re,{uuelequr edy..'eiuegaqe1a:a11
,. ruruellel repnes epeoaluelpq{.!r
uE)ueB..'lpqpqDqs e:edepedalpqeslaqnellaq'uIpnrresnes.leqer{eqs
e:edeures;aq uBqrEJ-tVurq tuestreH-JnqV qeurnlrp ue4ewEueAruo11og
DtAlqrDlvnqo ollr{S' qellnlnse13ue1ua1 ue11e,{e,rlloru pneq nqv
'(pn?OnqV uelte{e.,vrr.rrq)
, uelle)Ppdolte^\elEqsroq undle1te1eue:eduepuerle)ueuelEl'U uBIEr.!
8ue,{lrieq 3ue:o-3ue:o'uer1e1 luduel rp up)eu r:aqlpesend3ue,{8ue:o
-3ue;9..'epqes:aq 'qEpeqllurqp ?S11unl
e,(Eras lp uop.req
eSnfnerlag
' (rur ueltei(e.trrr
q)
lsnyq
'o4ataLu
,, DlaraluqDlttnLuqDruDp 04anw 8Dq qnltundwo opodaquotl
-qnta8nunno73u7SunIodnwolopmlataa Enq qopqoynq 'qD
VD;{,,

,rd*' .r.rt rF d-r rf *+., (,j{ d ( g -<-41.


':l- 'a r'" :.'. : ",'"
'rsnBurqqellnpqVqerunrrp eopraqnerleB'u,(ur3eq eop.laq eSSurqas
u.{uue11e33uruaruIepn nerleqeIEru'urelSuEro }eduatrpueleutnerlaqellI
'ue^\erurapu?p!leqqe:nurSuefSueJo ue)nlellpeserq3ue,(rpodes'ueleru
Inlun rlel 3ue1n:aq nr-ue1
ue>1qe;rs:edureurnerlaquup'e,{uueSuap 1e1ap
3ut;ed3ue,{uuuuqeru llqueBueru1nlun 3uu:o uelqzluuatrrer.lr
nerlo
'rlEqrueIesrqerp'llepusq8uau:
ne13ua elrf uep'e,{uuequeuayadueul pstqne13ua eleu 'l4epuaq8uaur
"sesungguhnya syetun itu muliun den4aft tcti4;Jii ki irt-i'! L:an :tttttu t
t)engonlangankirinyapula " (Diriwayatkanlr'{uslim)'
Kesimpulan dari haditsini adalahpengharamandengantangrnkiri'
daninilahpcndapatyangbenar.Sebab yangmakandengan tangankiri' entah
kepa-
syetan,entahorangyangserupadengansyetanBeliaupemahbersabda
"Makanlah
du o.ungyang'n;[an ctidekatbeliaudengantangankirinya'
dengantangankananmu."
Orangitu berkata, "Aku tidakbisa''
''Tidak.engkau bisamelakukannla "
Beliaubersabda.
rang tncngadu kcpadabeliau'bahla rnercka belum
Ada bcberapa
Makabeliautrre merintahkanagarmereka mengumpu lkan
rnerasakenvang.
adadantidakb'oleh makansendiri-sendiril 'alumeme-
,..ru ,,.tokunuri;'ang
rinlahkan agarmcreKa men\coutasnla' Allah'agarmakanan diberkahi'
itLr

8. Salam,ll'lcntinrulzin tlctnlt'tenjau'abOrang Bersitt


Disebutkan di dalamAsh-Shahihain' datiAbu Hurairah'
-..-'f ';-r 'uF)iUul\-&'ti rutlt
i,Lr, S'>"iiy
'-F'l -r':
''
Sr:.sttnggtrhn;'a Isltunytng pctlingtttoma dun palingbaik ialalt mem'
yung engkort
hcri makon dan nt"rgurt iki, sala't kepodayang cnttttg
" (Dirirvayatkan A l-
kenul tlon kepuclaonntgytngbeltun engkaukenul
B u k h a r Yd a nM u s l i r n ) .
Di dalam,'1sft-S'fiaillaln juga disebutkan, bahrvasetelahAdam dicipta-
kan Allah. makadia diperintahkan, "Tenruilahsekumpulanparamalaikatitu'
a p a u c a p a ns e l a m a ty a n g
u c a p k a ns a l a mk e p a c l at l e r e k a , d a n d e n g a r k a n
dan anak
n.,"i"fo ,u,.t.tpuif un k.pudan.tu,karena itulah ucapanselamatmu
keturunanmu.''
"
Maka Adanr rrengucapkan. As-Salamu'alaikttnt
",ls-Solamu 'alaikuntwa rtthmcttullah 'Mercka
Mereka menjar'valt'
(DiriwayatkanAl-t3ukhaty')
rrenambahirrl'ad enganvrt rohntutlll/aft
Nabi ShaLLalloh
Di dalanl 1';h-shahihuin iuga disebutkanbahrva
'salamdan rnenga-
ALaihi v,aSa1lairluremerintahkanuntuk mcnvebarkan
di antaraInereka'tentumelc-
barkarrbahrvajika merekatrenl'ebarkansalarn
a k a nm a s u ks u r g ak e c u a l i ' l i k
k a a k a ns a l i n gn l e n c i n t a id, a n m c r e k at i d a k
salingmen-
merekaberirn-an. dan merekatidak disebutberimankecualij ika
cintai.
Ammar berkata
Al-Bukhary menyebutkandi dalam Shahih-ny'a'
" S i a p ay a n gm e n g h i m p u nt i g a p e r k a r am ' a k ad i a t e l a hm e n g h i m p u ni n l a n

142 Zadul-Ma'ud
."nl t//)/14//:.]/xl.)xulD/:Lu1u?{/

nqpE,\\?lLrs{ururarueu itreluqnjnlas ?pedal ttlulcsulr)dxJn3u3l{


,, )|ltnQ nunr lDwn
D Dqwau IIqLuL)s ttLu1t^rs 1,o)rnx-DpDd IIrDLrDsDlunuast)Il|lutBunli
TDIDID/{'blv ubllltunqluzur nLumluDpuDDYDqnp l lDSDqnquDSuap
DYntu nx-ptlqluaLL!tlLuDllDtitD(l Ddntaq unp nluuD[|lnqlu )LulDptI
lDlv uDp tDluY\uID8DqJaqLtDiiu)p8uDuasnLLttDltqrulLu tDly In,iuoq
nd ag nX-DpDdaYltDut1LttltDltunqI uDYBuD[,a\"nruDpnda:| urttnl N
-LrDltDqaxnx -DpDd t tlLuDl utnl)L/ :ill)untDqnll.,
l lrpD tl)nqraqlDpt
',iqn11 .nsto uulEp rp ueltnqrsrC obrleq) depeqretIIpetcnqroq
n e t u I n l q l e L u d e p e q : : t l l p e ) r p r l 8 u e { 3 u e : o u r l S u n t up u p u r e S e 8d l r p E
Inlun lntunllp qopoq uep urrleqzrlejrsrpSuei 3ur'lrourl3unu eueureSeq
e{ut{ 'qopoquEprxrlBrlzueBpEa)urelBpueleldrcrp3ue,(etsnueuqelnltBaq
S u e r u a p l e , { u r : e p e X u e uI r p r t u E pe , { e p a d r eul r p n e t e ' e f , u u E t u I l E q z e l
uepueqopoqe)eua.rele,(uequeln1e1rp3ue,{'e,{p-rrtnlas-nlnlasuep qellv
ln1un uer3eqtuad nlre,{'n1rurpJeuasuerFEquedlenqtuautiur,( 3ue:oruadas
rpefuaru1eprl e,{uurprp;E tpqrleru eqruuq3uuroasqBl)epuaqe)El!
.(gI :LUE.uV_lV.].rrl.l
I ,,
Dlarau uDdDpJ ! qDlYttrnqpLuV DlaDLLtn1nL\.raq-n1o\taq opndal
ndtuns ny untfnsnslntu'qn11y, 8nq uorylwun]adrp3uD:iuot fns-tfns uop
't1o11ynpoda:1ndwDs DIanu npqrzq-DlDLlraq r'3nqunlynlun
loptl
-radtp guDtruDtIDS-|IDS DIDN ,tw%! olDqraq-Dpqraq )fiur1 lul uDp
qD v lnun rul, 'oyataw uontlSuostadun8uap ouyJaq Dlanw nln'J,,
tqellV ulueulgrp 3u,{SuerouerBeqas ue)nlelrp 3u,{uerF
-EqtUedru:des 'urpuase,{uueneI-uel tnrnuetx ,{ulepueqal uEBuepbtleq)
Iepuaqal rBpquleu'brleqy ueSurluadalepedr:epIrlpuasIJrpue8utluedol
uelnlnqepueu qrqal 'urlrlruodcl uep ueesnlo) letl t)rlttu3tu n1e3uau.r
ueSuap'rurueeldrcuad uelep:ndurec1n1rleprt 'e{ut.ttplSequeleldrcrp8uei
ede uep e,{ur:rprnqelaBuau'e.{51-1eq->1eq uep qellV 3ue1ua1 uunqela8uad
ueqsn:eq8uaur rul rJrpuasurp depeq:a1 pnsleLu Ipef 'e,{N-epederi
e.,(uepe ;rpe
de:eq.raq uepln1el 'lelurruaur'qellV lleeuau ue3uapr:rpuest:tp ue1r33uru
-aru uep tel3ueSuatu'qelJV leleqrnpueul ue8uapt:tpuosrrrp ulqaoal:u:
'uelulqBuaur
Ieptl 1epr1'r:olo8uau1upr1'eiur:rpeped?pElEptt tle)IassulEs
3ue,{nlensasueSuaplenqurJtu1ep11rpadas'ulpuasIltp depeq:a1ueepea:,1
elnd lnseu:at 'ue4eeurrpeltfelns und erp 3uu,{e>1alauue{lseurotu'Eiu
-ue8uaprlne8radrpelrfelns und erp3ue,(e.recue8uape>1a:eru t1ne8:adu:au.
'eloreru epedal 3ue.{ ruuqaqrueu epedol
1e,{e11epr1 leprl'BIsnueu IEiPI
'eu:ndueselef,esrsnuetu
1epr13ue,{ lnlunuau leptt 1eq-1eqc3ntuep qel1v
Ieq-IEr.{ueqnuatuade,{uepeuelsn:uqBuau uelrpea)'eXuFueqec-Sueqel
u e p u I r e q e l 1 e 1 3 u e d - 1 e 1 3 uSeudn p u u l . r arlu t u e d e l S u nu e l e p l C
.. llItl teeseped1e1ut:aq
ueptueleqnrnlas ruelesueldesn8uetu 'urpuas l:tp depeq:at;rpenttei
"peda1
dantidaktakaburterhadap siapapun.Dia mengucapkan salamkepaoayang
mudamaupunyangtua.kepadaorangtehormatmaupunkepadaorangyang
hina,kepadaorangyangdikenalmaupunkepadaorangyangtidakdikenal.
Sementara orangyangtakaburtidakakanmaumelakukan halini, bahkandia
tidakmaumenjawab salamdarisetiaporangyangmengucapkan salamkepa-
danya,karenarasatakabur.Makabagaimana mungkindiamaumengucapkan
salamkepadasetiaporang?
Berinfakpadasaatkikir tidakakanterlaksana kecualikarenakeyakin-
anyangkuatterhadap A llah,karenad iamerasa bahrva AIlahakanmengganti
apayangtelahdiinlakkanny,a.
Muslimmeriwayatkan. bahwaRasulullahShallollohu Alaihi wa Sal-
/anrpernah melewatisekumpulan anak-anak kecil,lalubeliaumengucapkan
salamkepadamereka.Suatuharibeliaujugapernahmelervatisekumpulan
rvanita.Makabeliaumelambaikan tangansebagai gambaran salamkepada
mereka. SementaraAbu Daudmeriu'avatkan dariAsnra'bintiYazid.diaber-
kata."Nabi.t/rrr//
allahuAlaihi waSa1lanpernahmelewatikamidalamsatu
rombongan orang-orang wanita,lalu beliaumenl'ampaikan salamkepada
kami."Tapiyangpastibeliaumemberiisvaratdengan tangannya kepada
mereka sebagai gambaran penyampaian salam.
DalamShahihAl-Bukharydisebutkan bahrvasekumpulan shahabat
melewati seorang wanitatuadalanr perjalanan mereka sepulang darishalat
Jum'at.lalumerekamengucapkan salamkepadanya. Lalu wanitatuaitu
memberimerekagandur.n.
Jadiyangbenardalammasalah salanrkepadapararvanitaialahmeng-
ucapkan salanrhanvakepada wanitatuadanmalrraln, tidakkepadayang
selainnya.
Disebutkandi dalamShahihAl-Btrkharytentangsiapayang lebih
layakmengucapkan salamterlebih dahulu,
t
* P)V tcuit uJ t-lf, ,5, .t''r.-at'5.-.-
.r----(l't
")'ang ntutlu ntengucapkan salant kepada vong lLla.
)tong bcr'1aton
kepada yctng tluduk, yang berkentlaruon kepnda \,ang ber.jalan.don
1,ungsedikit kepadayang bunwtk. "
Di dalanrri\\,ayatAt-Tirnridzy disebutkan.
"Orang yang bejalan mengucapkansalam kepada orang yang ber-
diri. "
Di dalarr Musnatl Al-Bazzardisebutkandenganisnadshahih,
" Orcmgytng berkenclnraanntengucapkan salam kepadayang berj a-

144 Zaclu!--ltu
ad
gtI /t).11ty'11''J/1tDt1/4D.f,/./at/2p.?

e u e s i a qp r f s e t ut p I n p n p n e r l e qu E qn l e n sp j \ \ r l q! . l J e uu l q q B . B J t ds l l p s q
tu[Jl?plp u4nqes!pnl!?ualE) ueles ue)ldJnSueu uepnEtlaqurduqFuau
S u e t c pn l e l' n l n q e pr J r q a l l al pl E I u Jen p l u l e q sE r pe l e u . p r f s e r u> 1 n s eB uuei(
epu elareul ?JetuetpE1't[.wDllDSDtl !L!!DlytlqD D DqSrqe5luutes:aqBue:o
-8ue.roueuserqalqelnlriag snBllelaspreJas enp t qnueruaur
Iq Intun eljsq
e , { u n d u e uI p r l u E pu e p V l e u e u e q n l n q J le p e d e , i u D n p aB) l u } u u
1e1a1:al
rp ueepaqradegeq ue3uapuzlrelraq Fuu{ .lnlq)eu
1uq ue8uaprpaq.rag
Ieq s p c d r r e pu p l n l n q p p t ps n i q L l p l J V) E H l n l q l e n r 1 e q u u > 1 e d n : a L
u e l e s u e p q e l l V I D r l u e l e d n l a t u n l r p r f s e r u1 e , ( r q eq1e q a g u , ( u u r e l e p rp
epe3ue,(Sueto-3uero epedal urelesueldernBuau unlaqasue1n1e;rpprtseru
1u,{tqe1 rpel e1e:aurepedal urelesueldecnBuauruepe,{urueleprpepeFue.i
3ue:o-3uaor:rdrueq3ueur uerpnural ,prfseur1e,{rqu1lee1el enple;eqsueFuap
relnuau prlseu lnseu 8ue.{3ua.roE,lrr_Jq ,nerlaquunlunlelrlue r(I
'(pnpq nqV ue11e,{e,murq)
,. o8nI tuolosunqdocn8uanotp
qDplDpuaqDyDru'rBn1ntualtaq uorpnaaq ,Butputpnolo uo4otlBunloq
-Jat n[uatp .n{unpndaquolos un:ldocn?uaw
! nfi1uo tp oqtT otp qo1
4lnpuaquloLu 'n{uunutal ruua1taquDrtm!o.rDluDtp Bun.roasqo1os.npy,,

n,i: gf 9t tr; jti--1.


!'-, :, ..
--'l* r-rr rrc -<--\r:- i*"-1
,c, f r-r ' i 'f, , ' ! lnc 6f ' 'o r"-,/o ,(
:'- ;" ;1.
'(izprrurrl-lV .lt77oBuo,(opocl
uep pneC nqV ue11e,{e,r,rrrrg) ,,
-trop 'o1ndutolos
ry)qfiq qtqal qopll otuoltad 8un,{ unp urtldocnBuaw
LlDplDpuaq '1t73uoq o4tI uop 'ruo1os
un:ldotn8uau qDplDpuaqDIDLI
'(ronut alnd nlons
LuDIDq) lnpnp uDtloqntolun ry SuoroasLIDIDS Dltt.,,

\l{.."'
1S1 fr):rl"y7.;,s,tll T* # qcl
'netlequep ue1te,{e,t
r:r6 e:,1
-c:au ue1;e33uluetrt
eIrlol uEpSuaouelndun>1as rnuauaurr;e1derlestueles
ueldecn8uou qeletwDllDS n rqnlvnqD D DqSqe;,nlnseg ueunlunl
'(pneq nqy ueppeuqy fr:q1e1rq), tuolosuotldncniuaw
, rynqDpqr(lal
8uotrndorsqnlorqDlly rsts.tp
DutDfi4rqa18uo,(8uoto
nluqnBBunsag,,
1 .,-, ;-. .
tc lr r t1:.']^.tff' "? 1-1r' 1qJ'
'qrqeqs3ue,{peusrue8uapnerleq
r:epuelte{e,trr.rrq
,, ntuo1n4rqa18un,{qnloporolnruawBun( nuou
'uo1o[taqSunfBuDto DnpuDp 'qnpnpSuot npnda4
unlntraq Buo{ ,un1
beberapa shahabat. [,aludatangseseorang yangmen]'erupai orangbadui.lalu
dia shalatduarakaatdengancepat-cepat. Ketikaorangitu menghampiri
beliaudanmengucapkan salam, beliaumenyuruhnya untukshalatlagidua
rakaat, karena slralatnla itutidaksungguh-sungguh. Di sinibeliaumenging-
karicarashalatorangitudantidakrrengingkari penundaan salamnya kepada
beliau.
Darisinidapat disirnpulkan, bahwaorangyangmasukmasjid disunat-
kanmenyampaikan tigasalamsecara berurutan, yaitusalamsaatmasuk
rnasjid denganucapan," Bismillahwash-shalatu ala Rasulillah", kemudian
shalatdua rakaatsebagaitahiyatatauucapansalamke rnasjid,kemudian
mengucapkan salamkepadaolangyangadadi dalamnya.
Muslirnnreriwayatkan, j ika beliaupulangkepadakeluarganya pada
nralamhari,rrakabeliaumengucapkan salamdengansuara pelan.yang tidak
rncmbangunkan orangyangsedang tidur.namunbisadidengar orangyang
masihterjaga.
Disebutkan dalarnbeberapa riwayat,namuntidakkuat,bahwasalam
diucapkan scbelum berbicara yanglainataumenanyakan sesuatu.Siapayang
lebihdahulubertanya sebelum salam,makapertanyaannya tidakperludija-
.;rab.Begitupulaorangyangmemintaizin terlebihdahulusebelumsalam,
makadiatidakperludiberiizin.
Rasulrrllah ShollallahuAlaihi wa Sallamsenantiasa mengucapkan
salamkepadaorangyangberhadapan denganbeliau,rnenyampaikan salam
kepada orang la in yang tidak hadir danjuga membalas penyampaian salam
kepadaorang1'angmenyarnpaikan salamkepadabeliau,sepertiyangbeliau
lakukandengan nrenyampaikan salam dariAllahlz,-awa JallakepadaKha-
d ijahbintiKhurva ilid.istribcliau, sebagaimana yangd ikatakan Jibrilkepada
beliau."lni diaKhadijalr yangdatangkepadamu sambilmenrbarva makanan.
\4akasampaikan salamkepadanya dariRabb-nya danjugadariku.sertasam-
paikankabargenrbira kepadanva tentang sebuah rutnahdi surga.''(Diriwa-
1'atkan Al-Bukhary ).
Beliauiugarrenvarnpaikan salam.libril kcpadaAisyah."lni .libril
.alrm
;nenyampaikrtt kepadatttu."
''Salanrkepadanya. rahmatA llahdanbarakah-
\,lakaA isyahberkata.
Nya.Dia rnelihat apa-v-ang tidakdapatkulihat.''
SalanrbelirLrselalLrcliakhiri denganua hartfutuh.An-Nasa \ tnclirva-
bahua rda scscorang nrenetlui beliaLrserava rnengucapkatt. ",1.r-
latkan.
'alaikunt".
Salamu
N'lakaL.'eliaLrmcnjarvab salamn)'a itu sera)'abersabda. "Sepuluh,''
l,alubeliau duduk, dantaklamakemudian datang oranglaindanmeng-
','lvSalamuuluikumwrtrahnutttrlloh.
ucapkansalanr.

146 Zodt{l-,11u'ed
Lbl /2//4// rl xoxzLtf,/rd /2P51

'1lqs uelep
luje,{sruequrotljnetpqEMqeq'ruDllDS Dt^ryDly nqD rZr{S rqeN epqlqqs
3ue,{1u.{e.nr.ruepreuaq3ue1 .. e,{ule1eqs r3e1Fue;n8uauElpqellepuoq
eleut'nueqedr p esrq3ue,{1ae.(sr nlensue8uap 1eleqsuelep1e:e,'(sl r.rJquau
3ue.'( edurg.. 'nellaq 'qerrE.rnl
r.rrp 'e.{uselrlurpr
I nqV up selafleprl 3ue,{
3uu:oasas 'up.JqteqD nqy ua1le,{u.,tr:rp 3uu,islrpeqruadas'qrqrqs leprt
utrpltteqle{p^\urlenrale{uucBuap ueSueluagaq 3uui te(emr:epe1epr1 uep
slrpuqude:aqaq rpuellnqJsrp rurlc;cqsue;cptu.ru,lsl lElEqs clllal rlenra)
'r-refnuleeled:1'uu3Lre11e:e,{sl ue3uap e,{ucqselrquraur 'ruclesuelder
1epr1
-niuoru8ue,(Sue:ocpedaltuJes ueseleq ue1:u3uap:oduetrr ncllJB
'1tleqSuunqueptuluqs rpcdas'ntueuatuesulu epeeua.relr;cnre1'ciuep
lees
-unuaueduelelrlJlrs uelnlelrp 'de13ua1 qrqalueplleq qrqalnetenlr 8ue
-.roueldecnrp3ue,(urelesrg:rdcs c{usuIBquaur nDrleq eleur'nurlaqepedal
nlnqupqrqal rucles ueldern8uaur Supro e)rI nr1oq ue8uap ueseded::q
8ue,{8ue;oepedalnlnqepqrqaltueles "pp
ueldern8uaunlelasnerlag
'ufesn11e,nr;elasas eXueq n1rr1e1eB1
u33urque1n1e1 ner1aq3ue,{ruelesue8uelnBu:6 n1rruadas qe11epr1e,{uueq
-eseuradu,lrqeq ttrrlele3ueruuu>1e nluel'rurqeleseul3ue1ua1ner1aq ueunlunt
uelrleq:cdrucu.r iuai( udurse1e11 'qeunJ plrla) l1e1eirl eiu
Insput)Epurq
-ueldern8uaunerleqnete'nerlaqueBuap ueseded:aq 3ue,(undedersepedal
i;21e3n e,tuueldecn8uaru nerleqnete'r1e1 e3r1e{uueldecn8ueru e3n[1eq
-eqeqs e:edu{un1ua1 'r eErleSSurq ueldecn nerlaqn rur uleles 3ue1ua1
1e1 lelas
ner1aq Sueuratu nelp) r nsr 'r
lnfunlad lBqtuel laqeleur 1e1e3r1e.,(uue>1d
-Suauqelalaseiuurelusqe,lrelueuund3ue:oasIBI Elrte) r1e1e8rlueles
ueldernSuaru ueiuep'qepeqn ulqp eg qeun:o1Sunfunlrsq )rtel uln)l
rerlcq3ue,{ruades 'snuas )arau qalore8uaprp dnlnc un;aq eruepad
Sue.{uelese.,ltqeq'nprl,lq rrepuee;r1:adueqedn:aun1rnele'r1e1:rs e,(ueq
'-rr>1<iecn
rpnlrrueleselrfurruras e1a:auqalo:eiuaprp esrqleprt6ue,{ '>leiueq
3ue:oepedaluelnfnlrprururules 3ue1ua1 nerloqueunlunl rpetqalog
'(rulIeH-lV uep,rzptuurl-ty 'i:eq1ng-1yue>11r,{e,nr:rq)
.. r1e1eBrle.iu
-ueldncnSuaut nerleq pleu'Elerau.r uprdal ruelesueldecniuaurn1e1 3ue:o
uelndunlastnuauaunErleq Ilf nueqedrp esrqnerlaqueetel:ad e33urqr1e1
uBrle{uSueln8uaur esurqnerleqe)eur'uee1e4ad uulredue,(uauu.rr.11n5 n,x
!qtDly nqD DttDtlS qellnlnsed e{rf !.'e$\eqeD'nquy n4nlptoqpny 4pg1
urqsEuVr'rep'i:eq1ng-1yqtqDqswepp rp uellnqasrp3ue.{eueureSeqas
'r1e1eSrte33urquelesueldecnBueuqelelnerlaqueunlunlereluerCI
'Epqesraq
., qn1nde8r1., e,{rasn1ruelesqe,refuaunzrlag
'uel?s usloeJn
,, LlnlbpJDq o!r1LlollntDwqD.r LrMLutDltDlD,nluDIDS-sv,,
-3uaru3ue.(urul3uu:o8ue1epuerpnrualeru?l)e1uepInpnp nerlag
. qnlndenq.,'epqus.taq
u,{u:as
ntr e,{urueles
qe.refuaur
ner;aqe1e1,r1
Tuntunan beliaubagiorangyangmengucapkan salamterlebihdahulu
ialahdenganucapan,'As-Salomu'alai kumva rahmatullah. " Dimakruhkan
mengucapkan salamdenganucapan sebatas Alaikas-Jctl.trr?
bagiorangyang
lebihdahulumengucapkan salam.
Abu Daudmeriwayatkan denganisnadyangshahih,bahwaAbu Jary
Al-Hujaimyberkata, "Aku menemuiNabiShalhLlahu Alaihiu,aSallamlalu
kuucapkan, "Alaikas-salam wahaiRasulullah."
Beliaubersabda, "Janganlahengkauucapkanbegitu,karenayang
demikianitu ucapanselamatkepadaorangyangsudahmati.''
Namunbeliaumembalassalamdenganucapan,"Il'a 'alaikas-salam".
Dengantambahan hurufwawudi awalnya.
Lalubagaimana tuntunan beliautentangmasalah salamterhadap Ahli
Kitab?Ada riwayatshahihdariNabi Shallollahtt Alaihi wa Sallam.l:ahwa
beliaubersabda,
",Ianganlohkalktnlebihdahtlu mengucapkan salamkepadantereka.
Jika kalian bertemumerekadijalan, ntakapaksalahmerekakejalan
yang paling sempit."
Tapiadayangberpendapat, sabdabeliauini berkaitan dengankejadian
Irhusus, yaitutatkalamerekamendatangi Bani Quraizhah. Apakahini
merupakan hukumsecara umumyangberlakubagisetiapAhli Kitab,ataukah
itu khususbagimerekayangkeadaannya sepertitsaniQuraizhah? Memang
masalahiniharusditcgaskan. MakadalamriwayatMuslimdisebutkan dari
Abu Hurairah,bahwaNabi ,SfiallallahuAIaihi wu Sallambersal:da,
"Janganluhkalian Iebihdahulumengucopkan salamkepadaorang-
orang YohudidunNasruni.Jika kalian bertemusalah seorangdi anta-
ra merekodi.jolan,mukapaksalahmerekakejalan yangpaling.sem-
pit."
Menurutzhahirnya. hukumini berlakusecara umum.Namunbegitu
masihada perbedaan di kalangan salafdan khalaftentangmasalahini.
Mayoritasdi antaramerekaberpendapat, memangmerekatidaklayakdiberi
acapansalanrterlebihdahulu.Sebagian adayangberpendapat. bolehlebih
dahulumengucapkan salamkepada mereka.Hal ini diriwayatkan darilbnu
Abbas, AbuUmamah danlbnuMuhailiz, daninijugamerupakan salahsatu
daripendapat Asy-Syati'y.Tapinrereka menetapkan hanyasebatas ucapan
'uluika.lanpa
d.s-salamu kelanjutannya dandenganlafazhtunggal,bukan
'ulaikmnyangntenrpakan lafazh.jama'.Golongan lainadayangberpendapat
bolehlebihdahulumengucapkan salamkepada mereka ataspertimbangan
kerraslahatan seperti
1'angjclas, karena keperluan kepada mereka. takutdari
ancamanmereka,adanyahubungan kekerabatan atausebablain yang
memang dipcrlukan. Pendapat ini diriwayatkan dariIbrahimAn-Nakha'y
danAlqamah- Scmcntara Al-Auza'yberkata.'.likaengkaumurgucapkan
14 8 Zodul -,|[rtarj
6n L /a1??/4f';t/ /tDuo/ar?4o//2p6r

eluroreunJel'urelesueldeJnBueLu Elpeletu 'efulD8uapueu$l SuElO


!,2{nsBUnle qelqsloq
'unIrEIe nureles-sv, 'nlnqep qrqeFaluEIdBln,! 'qe,\\efuaunerleg
'e{ueuoq B.(3ras'nErleq
!ilnsetU nl qelqeloB,, EpPdsI
urzreluIuaur Suuroosos 8pV urzrelurueu uinlaq;sue)dJnrpusles
'(rur1sny1 uep,fteqlng-1y li:qlerrq),, Dsopnq lDpu nD43ua
oqout'otuo1oru laslSuotuau o33utt1npq uo8uap n,{u:lttdwtuatunn4
-3ua n1n1'utzt t:luturaruodunJnuuhlutEuautBuotoasas'npn o{un,nt1ag,.

TA 1i
f" lC l/ I l{r| rfi; q- rca 6'rsr6.:} .r"7-10
'''- ' i r? . t":-v
6"-n
-. .
6Y'-l-

'pqESlaq qulao
e3nInerleq e.ltqeq uE)lc.{e,lturCnerleq lrlrq rp qBle3 uep ner;aq leqtlau3ue.i
3ue:oeteruIalSuorueulepuaqqDuiedn?rlaq.e^\qq ue1te,(e,rr.rr6
'(urrlsnhluep^lqlng
-1y lrrqlelrq) ,, uo8unpundnua,to4uo:1dola1rp ur utzt Dtutaaf{,,
'(r.ur1sn6 uep,{:eq1ng-1yuelte.(p,trurC) ,, tlDlrlDqul ulDlu
'1npgtlopytory 'uotlurnrpnotlSua otlr['t1oqoBtlnu utztotutwaN,,
[unp
'epq"sraqnBrleqB,.\\qeq'nerlaq uepuelle,{emr:lqlurzr ?lurtuauj
Sueluatuo11ogo,nr4tnty nqDtp D4SrqENueuntunlEueureBeqn1e1
'(1nq[eu3ue(epeuXupeusr rueleprdBJ pnsCnqVuell.{e,lrutC).,'nruq.
epedale3nIuepnuurp sleueleS,,'qr,ne[uau: nerlaqe1e;,1 ,, ne13ue epedal
u.relesuelredrue,{uaru n1qe.(y,. 'nerlaq epedelelel:aq3ue,(3ue:oasas epe
en\qeq'uDuns-sv rueleprpuellnqasrpSueXeuerureieqes 'nlr tulesu?IIed
-uefuaru8ue,{neleu.reles r:aquadepeda4lreq 'ure1 3ue:or:epnerlaqepedal
ueqreduesrp SueXruelessEleqluaru qelrnerIequsunlunlBleluer(l
.. lnfuntadr1n1t3uau
Suef8ue.ro epedalrueleS,, 'srlnuaueBnfnerlaq 'snrlleraHpedoIuelurtll
3ue,{1e:nsureleq'elerourepBdalue;esueldecnBuaur nerlaqnlel'rpnqu,1
3uu:o-3ue:o BSnfepEuEpEIer4eq qegua,{uaru 3ue,{1rr,{snu.r 3ue:o-3uero
'urrlsnWSuero-3uro epBu?srp3ue,(stl[eutnlenstle,,lralaur qEurad rrllrs
Dh rqrDIVntlDnDDryS qellnlnsEU e,trqeq 'uelte{e,t r.roru ,{:eq1ng-1y
'qe.p!q
IIqBuElessBlequaur
e,{uqrfe,trIeprl eueurrBSBqes 'qrfe,tr 'ledupuodreq 8ue,{us8uolot
IEprt
BpV rpuaq3uu,{ledepuadlur uep 'e.{uuulqr fu,traut eutzlnrnqurnf qell)
rlqv u-relesssl?qtuourSueluelledepuadepaq:aq3ur1eseEnfe1e.ro61
..'Ei.uu?)lnlEl0tll
'e1a:auepedalurelesueldeonBuau.r ne13ua
undqrleqs3ue:o-3uu:o 1ept1
e1rfuep'u,{uue1n1elaur
undqrleqs3ue:o-3ue:o
eleu'u1a:aruepedalueles
izinuntukmasuk.N4aka orangitupunmasuksetelah beliaumengizinkannya
(DitakhrijAbu Daud).
Jikaorangyangmerninta ditanya."Siapa?"Makadiaharusmenjawab
secarajelas,"Fulanbin Fulan",ataumenyebutkanj ulukannya, dantidakbo-
lehmenjawab. "Aku."Jawaban semacam inij ugadilakukan Jibrilsaatmi'raj,
ketikabeliaumemintaagarpintulangitdibukakan, danditanya,"Siapa."
MakaJibrilmenjawab, "Jibril."Begituseterusnya setiapkalibeliaumeminta
dibukakandi setiaplapisanlangit.BegitupulajawabanAbu Bakar,Umar
danUtsman,ketikamerekaditanya."Siapa?"
Tentang memintaizinyangdiperintahkan Allahkepada parabudakdan
anak-anak yangbelumbalighpadatiga waktu,yaitupadawaktusebelum
ihjar.waktuzhuhurdansaattidur,makaIbnuAbbasmemerintahkan yang
dernikianitu-seraya berkata. "Padasaat-saat itumanusia sedangtidak beker-
ja." Menurutvanglain,bahwaay'atini terhapus. Tapidiatidakmengajukan
hujjahyanglain.Adapulayangberpendapat. itu merupakan perintahyang
bersif-atanjurandantuntunan. bukanwajib danbaku.Tapidiatidakmenga-
jukan dalil yangbisamengalihkan darizhahirayatini. Ada pulayangber-
pendapat, yangdipcrintahkan sepertiitu hanyaberlakuuntuku'anitasrja.
Bagioranglaki-lakibisamemintaizin kapanpunyangdiperlukan, tanpa
kccuaii.Pendapat ini jelasbatil.Sebabkataallctdzina tidakmenunjukkan
pengecualian bagikaumrvanita. Adapulayangberpendapat kebalikannya
bahwa1'ang d iperintahkan ituadalah khusus kaumlaki-laki. dengan melihat
'l'api
kataalludzino yang digunakandalamayatini. maknaayat secara
ini
keseiuruhan tidakbisamenerimanya. Ada pulayangberpendapat, bahwa
memintaizinpadawaktu-waktu itukarenaadakeperluan, Ialudianggap tidak
rda. Selnentara hukunryangditetapkan berdasarkan suatualasan. tnenjadi
gugurjikaalasan itutidakada.
Abu DaLrd meriwayatkan di dalam&rnan-nya, bahwaadabeberapa or-
angdaripenduduk Irakyangbertanya kepadalbnuAbbas."Wahailbnu
Abbas,apapendapat engkau tentang ayatyangmcmerintahkan untukmemin-
ta izin padatigawaktuitu?"
lbnuAbbasmenjawab. "Sesungguhnya AllahMahaBijaksana lagi
lr{ahaPenyal'ang terhadap orang-orang Mukmin.Dia rnenyuklituttrprn.
Serrenlara banl'akorangyangrumahnyatidak rnernpunyai tabit ataupun
penyekat-pen1'ekat. Bolehjadipernbantu masuk,anakatauanakyatirnI ang
dipelihara.Maka Allah mernerintahkan agar merekatnemintaizinpadarvak-
tu-waktuitu. MakaAllah memberikan tabirdankebaikankepadamereka.
Tapi sayang.sayatidakmelihatadaorangyangmelaksanakannya."
Yangbenartentang masalah ini,jikadi sanaadakondisiyangmembe-
rikanindikasiseperti meminta izin. sepertimembuka pintuyangmerupakan
tandaadayangmasukatautanda-tanda lain,makahalitusudahbisamewakili

150 Zadul-,lk'acl
ISI itD,/?47r'2/zD?1D/D/iaa//)/.)g

rTf-' 6...-..:!

| { c t -_: r1._

'( rur
lsnl4l ue1lp,{,lrurO) ,, Dluunldn)n8uaur
ttltad qnptl o8nI uotlotl o4nru ,o,{uuoydntt?u aLusloptl n4t oltqotly
',qD
IlDpruoLI.tD,(,'uosldncnBuauruotlDl UDplDpu aq DlDLu,qDpp utD4
un4rlocnBuaa nf)l ursJaquor1tryo.rolun ry.t3untoas.4n1nsn1rqntly,,,
'(^rqIn[l-lv ue)
-leXe,nrrrg),,-,tuwlnlDqnqtrusn,(nn tlolpttutultptlo;1,,
fiqn,(uarunstaq
3 untr qapnp uaq'. qD DlnruoqrD,{,' Dt>l.t aq mp LDltf , qDI plnruD qn f ,
'pqn{uaru or{uun1a,r
noln oluotnpnos qDlIDpuaqDlDur .,qn lFpruD4
-1y, 'untldntnBuautnpl uts,taqunrlnq o.roluo tp SuD.toasqDf)s DltI',,

rfp
, . , 9i!, gti tr {*--T?,fl" q-f +i^C rrp 6.-tqc\*.
:: -','.,t, ::-,',.. 1. "'.
.. a r.'t2r
'- ^
.. - :, 1t-.r--r-...:-.
ic' ;n"- q- 6f'4^ la<"T
;..,v'.n"y,):i1"1': :.:F
'epqesiaq eBnI ner1ag
'(^rqIng-lVuel1e,{e,nr:rq),,urfir
-oualrn!DAoLDtuola{s oqoru'don8uawuot1n7ntntun Suotoasqolos
ry
rrl| [ Diuqn88unsaS o{uuodn88uosaq ytnuaw o{uunqnuaw qDplDpu aq
'dnn8uaruun1ot1otolun tp Suo.toas qDps Dpf uo1atrs r-np un8oqas
qolnpo dnnBuaruundopy ,nurlnwqotatu t1o11y n8oruag,,unydotn
-8uau s1n1un oiutoBuapuaut3uD( uuqnry tuo-to dnrlassnln:1nqnpo
nlDu 'rlDlDptuDq
D)Dqutauuop utsJaquDtlDr!
D.tDluD
rpSuotoasqnlns
np7' don&uawouaquaw uDpu*)aq pqnluaw qo11yoluqnSSunsag,,

,.1n1? ' ' ' ; r*-rt i1l cj\'-- a-<r:r ft rfi-qtc'


"iq i,'-' ., '-.,'i

iq ,n",*l'qnr t>:'{a{- dt, l ( -<<-r

'epqesrequollDSDh tqrDlvnt4DllDllr!y's'
qellnlnsBd
utsng tDnSit:ltz1 3uaua142111rynsDyuDunJunJ6
'u
!zl
plurrueude1a1
sn:eqelgtu'nlr epuel-Bpuq
BpeIeprl DIrf .urzr
ueelurrulad
" l'{akorang Muslim atasorangMtrslimlainnyaada enam:Jika engkau
bertemudengannya.makaucapkanlahsalam.Jika dia mengundang-
mu,ntakapenuhilah.Jika dia memintarutsihalkepadamu.makaberi-
Iah dia nosihat.Jika dia bersindan memujiAllah, makaucapkanlah
'Yarhamukallah'.Jika dia sakit,makajenguklah.Jika dia meninggal
dunia,makairingilah."(DitakhrijAl-BukharydanMuslim).
Karenaorangyangbersintelahmendapatkan nikmatdanmanlaatdari
bersinnya itu,yangditandaidengan keluarnya uapyangmengendap didalam
selapototaknya, yangandaikan uapitu tetapberada di sanabisamendatang
kanpenyakityangberat,makadia diperintahkan untukmemujiAllah atas
nikmatini,sehingga badannya dalamkeadaan yangstabil,setelah iatergun-
cangsepertibumiyangsedangmengalami gempa,karenamemangbersin
menciptakan gerakan dan guncangan di badan.Adayangmengatakan, bersin
ini merupakan tindakan untukmembuat syetanmerasa kecerla.karenaorang
yangbersinmembuat syetanmarahsetelah dia mengucapkan hamdalah
sebagai ungkapan atasnikmatAIlahdankecintaan Allah kepadanya. Sebab
Allah juga mencintainya. Jikahanrba menvebut asma Allah danmemqii-Nya,
makayangdemikianitumengecewakan syetan.Bersinitumerupakan sesuatu
;rangdisukai Allah,yang disertai
dengan ucapan hamdalah. doa bagi orang
Muslimagardikaruniai rahmat, mendapat petunjuk dankeadaannya dibagus-
kan.Semuaini membuatsyetanmarahdansedih.
Di antaratuntunanRasulullah .9hallallahu Alaihi wa Sallamsaatber-
sin,sebagaimana yang diriwayatkan Abu Daud dan At-Tirmidzy,dariAbu
Hurairah,diaberkata,"Jika RasulullahShallallahuAlaihi waSalIambersin,
rr.rakabcliaunreletakkan tanganataukainnyadi mulut,menekurataulllena-
hansuaranya."
Diriwayatkan daribeliau,bahwabersindengansuarayangkerasatau
rnenguap iebar-lebar ternrasukperbuatan syetan.Allahtidakmenyukai suara
; arrgkcrassaatmenguap danbcrsin.
Ada yang
rirvayat shahih daribeliau.bahwaadaseseorang yangbersin
di dekatbeliau.N4aka beliaumengucapkan. "Yarhamukallah." Kemudian
rrangitu bersin lagi. Maka beliau bersabda, "Orang initerserang selesrna
DalanrriwavatAt-Tirmidzy disebutkan dariSalamah binAl-Akwa',
dia berkata. "Ada seseorang yang bersin di dekat Rasulullah Shallullahu
Alaihi t,a Sallom.danaku nrenyaksikannya. Maka beliaumengucapkan
'Yarhan.rukallah'. Kenrudian orang itu bersin lagikedualaluketigaMaka
beliaubersabda, "Orangini terkenaselesma."
Diriwayatkan denganisnadhasan, dariAbu Hurairah, dandiamemar'
fu'kannya,bahwa jika salah seorang bersin. maka hendaklah temandi
dekatnya mengucapkan. "Yarhamukallah". Jikalebihdaritigakali.makaitu

152 Zadul-iIfa'ad
t9l,t21l//,/r'2/xD11D/D.f,/2a//2/28
'epqeslaq nErlaq,r
-qeq'tuDllDS
o,AtqlDltnqD Dllo45tlellnlnseu
HpqrqEqsle{e,\\lrppv
uquDlDhadqopYuDptptlzo .01

'ueldecnBuauner e1e.{ura1 ..MnltllDqnqllqsn.{ n.^qDlFu


-tD!lpqD)L, rdel .4nllnwnlnluDq,n r uuqdecn
laq
-8uauuelenerlaquede:eq ue8uep,nerlaq lelap tp eues-euesursjeqqeu
-:adrpnqetrSue.ro-3ue:o e,trqeq.ntlequepqrqeqrtun^ epV
tntn,nr-r
.n,{u
-uEInleJaru uele nEtJaqe,{unlual .rleuunq uelednjau n1r;equelleBurBueru
e,(ue.r1a5e,(uueleopueru 1plllntun uru1n4 Sue:o-iuerorlequupr{Eprl
ueqzuauundqe11y eleru'qe11y depeqral relelEtpEUare).qeleprueq qell
-equelledepuaru erpe,\\qeq eiurSrq uele8ur.rad re8eqas.u.,(uuelteB
Ipprl
-8uaurelnd1epr1uepurslaqleDsqDIepuruq uelducn8uauleprl Eue{iue:o
splBqLueu l"prt alnllDs D,trt4lolVnqnltolloqstqeNqeq:g.iqe.ry_1nuqy1u
-epuaduellen8uarrr qrqelqeuuns-sV rrqEqZ.rt"qrsuau-legrseu uep.{n.t,uu
-tDLuDlnsew)et Ieqrur qeqas qlppureq ueldecniuau 1n1une,iuuelleiut
-3uaunlradn1z,{'e,{u1r ledepuad:eq ,{ eq1e51-uV rurqElqlelelu.ru:S
'u.tuuu4e8urFuaru 1eqes
n1.red
>ppr1 eFuBurdues rp3uei(Sue:o.ledepuad.raq ,iqe.ry
-lnuql aleprl qelnelee,{uualte8urBuau sn:eqe.(u1e1cp rp epe8ue{ Bue:o
qelude'qelepuequeldecnBuaru 1epr1ursraq3ue,{3ue:oe1r[,rnpa;1
'q"lepulerlueldernBuaur erp
e,trqeq'urvaq SuefSuuro:tqrq 1e:aFleqrlauerpr3e1es ELUBs BuE{IetllenqlJq
sn.reqe8n[3ue,( rynlSupto?uerure8pqas .3uns8uel e:e:aseXu-le8uapuau
'qeleprueq lepr1
erpundr;e1es ueldecnBuaru n1rurs:eq3uu,(e,rqequr>1e,( ese:eru
erpe4rl.qn11oqnruoqn{ ueqdetn?ueru sn:eqerprlsedSueKrdel .rur qzleser.u
Suetualledepuadenpepy aqDnnlnLun4to{ue4detn?ueulnlun uplleunsrp
einfefuqelepuequedecn:e8uapuaru 1epr13ue,{Suao r8eqquledy e,(u
-:eBuapueur esrqleprl ure;uerBeqas upBfuuea3eq reSuepuau Eue,{epeue
-rSeqas 'qe;epu?quId?JnAuau.r
n 1e1 urs:aq3ue,{3ue:oelrf .euupa6.rururs
-:aqueFuap ue8unqnqas qeJesrx Enpuelepledepuad ueepeq:ad epy
'11e,(ued puisalos purlI 'lege uelEiuirutp up
lnseu.rot ueleoprp
erp e,trquq uele8uued uelednlout '..Btuselas euel:a1rur3ue:6.,.nerlaq
IeXel
rpqBSlenlsl esrqdepuaSueut 3ue,(denuepueSur:es?laluppEqtenqueu
ursraq BuarBI 's,{urelnXuau qe11y uepqellVtEulltuueledn:aur ursrag
'ulsl0q
Suupes8ue,{Suerore8eqesuelnq'lrles Suef 3ue:oIntun Bope,1u)e,{el
uE)eoprp ErcI:lnluaq ruSeqas qzrrrefrpledeprur1eg...Etllsalas suelJelueIE
BuE,{Suero puduep uateoptp qrqeJerpe,{un1ua1 .eurselas
Ieprt 1n1un1e,{u1
spueluBlednreunlr SuBuretu n?le),, 'etqraq 3ue,{eperpefqolog
', qBII?Inu?qre^.
uuldecn8uaun1:ad>1epn ntrr1e1e8r1al 8ue,{qulalese1e61.erusalas epuegad
'li ".i
^-l.tl'. , . --1ie i--u; \ >i - ., .-i a;G',- . r--t"'
.
-j
-ri i
.,. tL o ,
t.,,- l,. Icr.-,.
.Y._Jr." ) fr JD i-*-" . -tb') e
P' J :u r-"
"Apabi Ia sulahseorangdi antarakalianmenginginkan sualuuru.tan,
makahenduklahdia shalatdua rakaatselainyangfardhu,kemudian
'Ya aku memohonpilihan yang
mengucapkan, Allah, sesunggtthnya
baik denganilmu-Mu, aku memohonkeletopankepada-Mudengan
taklir-Mu, aku memohonkepada-Mudari krtrunia-Muyang agung,
karenasesungguhnyoEngkaukuasadan aku tidak kuasa,engkau
mengetahuidan aku tidak mengetahui,dan EngkauMaha Mengetahui
yanggoib. YaAllah, sekiranyaEngkaumengetahuibahwaurusonmr
(menyefuikanapayang diinginkon)baik bagikudalamagamakudan
kehidupanku,duniaku dan akhiratku.nnka tetapkanlahia bagiku,
nuriahkankfuia bogikudan berkahilahia bagikudi dalamnya.Dan,
sekiranyaEngkaumcngetahuiia buruk bagikudalomagamakudan
kehidupanku,tluniaku dan akhirotku, makujuuhkanloh ia doriku.
Tctapkanlahkebaikanbagikuapapunia(linya,kcntudianbuotlahaktt
'.
ridha kepadanya " (DiriwayatkanAl-Bukhary).
Rasufuflah,Val/allahuAlaihiu,aSa1lant mengganti kebiasaan Jahili-
melepaskan
! ah-'-ang burungataumenrbuat undiandengananakpanahatau
IrnJian macarrapapun,dengan doayangmuliaini.Orang-orang Jahiliyah
;ang rrusyrikbiasanrenrbuat undianitu, yang rnaksudnya untuk rnengetahu
danmenetapkan apayangbcltrrrdiketahui. yangdisebutLtliqrolr? (penetapan
keputusan d e n e a u
n n d i a n )S. e m e n t a d
r ao a i n i m e n c c r m i n k at anu h i d .
kebutuhan, ubudiyah.tarvakal danpermohonan kepada Dzat yang di Tangan-
Nya terdapatsernuakebaikan, yangapapunbentukkebaikanpastidatang
dari-Nyadanapapunkeburukan yangdisingkirkan. atasperbuatan-Ny
Sehinggajika Dia membukakan rahmatbagiseorang hamba, tiadaseorang

154 Zad.ul-.l,la'ad
99t ,//)/./4t/l'J / /// ttr////../d /uy..{/

'e,{u
- l q e q t U e u anul E l l n dt u lB o pu E l d e s n S u a n
t uE t l o q ' r l E q t u q
ae) p n sq r f
., tw
-Dl D8.Dnl
!qDBuaJry truul 8Dq rtuDSSuadLlDpDltpDluDp lLuDl un
-uDlnhad LuDpprLuDIqDltuDurai'qnUv D,\ 'n. nn1a:1qoBuat tlun7
ry
-Suad unp wuolnftad tuolop uorua1qo1no18ug LlD y n] qnnf}un,(
ttuttl npnda:1qDIuDlDIap'tut tutnl uounlnhatl tlnluulllDpnu! 'qD y
otr tnqprt notlSug 8un[ pLun nltas n$lD] uDp ut;:1tfoqaytut turotl ut';
-unlnhad anlop n14-npndatluoqouaLuntpt n,tut1u33un:,^as 'tlDIly D,L,

f1q.":1 fl 1vi1'

rral:--- { ,r'{ f ir'=fr',, et rnon',rr# ro-r : il


rj. ,:

{ao ,f* <{c :1.1 (t4 a1 rrr- 1n'a-


' " fa
:
tm}J 1a-:'
; ;i.

'fl-l.]
' : ' - it
.ln? l. "'--5- <rr ,gl1^ 1
'.ji' ": 'f: , i,F,t{t;..--l
,.'"
:
"
'ueldecnSuau nr uurpntua)
leq
,, twDl qqDA DpDdatlr1oqrua:1uo:1otwol
Dt{uqtEBunsasuop 'o,{unsnnBuatu ndunu tlopu n(uutnlaqas ruu! IDq
-opod 'ttuosl8oq tut DnLuasunplnpunuaru
4qat 3uol tDze DnsDllotL,
r.'."$a'

:-f C rltr' :A. m ":-t t.:. r.t=tf '.7


U 11{-a
'ueqdecn8uau uerpnruaq 'r1e1eBrlrrqleueqnerlaqIeu 'efuueBueSSun
ue,raqSueSSunuaLu LunlpSDttr!rllDl7nqolpltntls qellnlnse1elrt
'e.{u:e1r>1as
rp uele e:e8ual-ere8ual r:epuelerue.r
nElEuprpunlEnquraur ueSuep 'qe,{r ue1nle1r p 3ue,{rpadas
1lqe13ue:o-3uu.ro
uelnlelaurIprl'rurqpreq)rtsl eopueSuop qe11yepedal1nlun1ad eluru
-au ueleerp'u?ue1el:eduelepe8uau: lepueq3ue:oosas pIrlal eIplltr
'e,{urSunpurleu uepueleldrruau
3ue,{qe1ly ue8uJIp epenlr Enuas8ue,{'e.(ulepuaqeluepueesenl3ri
'eXur.rrp
ue1eqe1seua13u4ual e,{uuenqeqeprtal 'e,{ur:rp
ueqeua;a1 depeq::r
eqruequenleSued 'e,{51-epedal uBpue?uolopad ueuoqou:ad'e,i;1
1e)emel
-epedaluesn:nueqe:a,{ued'e,{p-qe,{rqnqnX depeq:a1 uen>leBuad'ef51-
-esenIaIueplepuaqel 'ntulrlsJrsueeu:nduasaldepeq:a1 uenle8uad'qe11y
rsualsrs>1a
depeq:aluenqeiued Sunpue8uaur rureog 'urnfnunurlrundneue.tar
-ueu uelenlal u?8uepqelua'eXuuelr:oquou-r esrq3ue( und3ue:o:seperl'eq
-tueq3ue.toas
rrepletuqerueqeuauur61 elr luep'u.(uueqeuaru esrq3ue,{und
. J-.-rrb- !l -..-ro.L J;rLr

" Kamidalantkeodaankembali,bertaubotdanberibadahkepaduRabb
kamisertamemuji." (DitakhrijMuslim).
Di dalamShahihMuslim disebutkan,bahwajikabeliauhendakbeper
gian,makabeliaumengucapkan,

" YoAlluh. aku berlindung kepada-Mudari kesulitandalamperjalan-


an,kesedihan saatkembali,dari kebingungan setelahberkumpul,dari
doaorangyangdizhalimi,dari keburukanpemandangan. baik dalam
keluargamaupunharta."
Apabilabeliauhendakberpisahdenganparashahabat, makabeliau
bersabda kepadasalahseorang di antaramereka,
"Aku titipkan agamamlr,amonotmudan kesudahanamalmttkepada
A IIah." (DiriwayatkanAt-Tirmidzy).
Adaseseorang menemuibeliauserayabersabda, "WahaiRasulullah
sesungguhnya akuhendakmengadakan perjalanan.Makaberilah akubekal.
Beliaubersabda. "Allah memberimubekaltakwa."
"Tambahilagi!"kataorangitu.
"Allahmengampuni dosamu." sabdabeliau.
"Tarnbahi lagi!"kataorangiru.
Beliaubersabda, "Allahmemudahkan kebaikan bagimudi manapun
engkauberada." (Diriwayatkan At-Tirmidzy danAl-Hakim).
-iika RasulullahSi allullahuAlaihi u,aSallamdanparashahabat mela-
!uijaian1,angnrenanjak, makamerekabertakbir. danjika merekamelalui
jalanyangmenurun. makamereka bertasbih.
Beliaumemakruhkan seorang musafirberjalansendirianpadawaktu
rnaianr. seravabersabda,
"Sekiron1,61 p6n71.sia
mengetohuiopu1,ongada di bolik kesendirian-
n v-o,tentttlohseseorangtidak akanmelakukonperjalanansendirian
ptuktntalamhari."(DitakhrijAl-Bukhary,At-TirmidzydanAd-Darimy).
Bahkanbeliaumemakruhkan perjalanan sendiriantanpaseorang
temanpunyangmenyertainya. Beliaubersabda.
''Sesungguhnl'a
satu oreng itu oda salu syetan,dua orang ctdadua
syetandun tiga orang menpakan rombongan" (Diriwal,atkanAf
Tirmrdzy danAbu Daud;

156 Zadul-.lfa'e(t
LS L /n/,'4/r21 xD?lD/Df,D(/lnPg

opnd lSunpuruaq luDX DIN-D7Dd l UDrl4SDut uDp uDguolot.tad


uoqouaru 'o[N-lfnuau rwDX qD ylgoqn]! uDrfi1dDtuqnSSunsas,,
'lequqeqserpd epde{
uelEleqrodr.uelepquqtnql ue+e[e8urr.u
qeuad runlpS DA!q!DtI/ nqDlp\pqS qellnlnsU e,rqEq ulte.{eA\r.l|(_l
unL!nlru))d rnn\'npndrrltzQ I I
'ueuBleftod
r r e p? q r t n l q S u e ( t e q e r e l n e t eE S l e n J a r) r pS u e j o a s a Isn ) 8 u - t e uu p
Inl.tuau esErqEf;nfnetIagIue-Ipu qelepunErlaq ueBuElepal tnqurB,{uau
I l e ) e u p a d 3 u B , s{ l e t u ' u s r 8 l e d a qu B ps q r tn e r l a qr l e l d e r l a s. u e q 3 u e l a d
nelp r3dspEd,(uu8lSlodalIrpq'elelau qunl aI Inseu nlBl uEq u|Bleul
?pede,{up8rDnlal rnrrlauauqeuladIeptl nBrlaq,,\\qeq 'unqryDrls-qs u.tEl7
v
Ip uEltnqasrC ErueJdnInJ B,(uuriledal?Ir f uur{tUeletxeped.{ueSlen Jal
rSue.lupuJru Sueroases 8ulelatup8nfnerlag .qnp reSeqas undnele,n,rue:qeru
repasrpedueluerS;cdcqelrue,trtunel Suaelrul e3nIner1ag.qnsnr.u uu3ue1 a1
qnlefuele ue1-r rle,rrurlltpeuaJeI'ue :n)-1y e,neqLuaur lrqrues qnsnu ua8au
a1 ueueJefted3uu:elaru uTDIIDS Dti tqrDlV nqnnD oqs qellnlnsp;
'(urrlsn4
lrq1etlg),, tn7 run1oru npod
.to1tto{urloqtuaq pdual uap uo,ttaLlntruutl1oIo8n[n nuany 'uo1o[
qoit7no['unq run1owopnd.nluaqas pqn.nlv:1n1unqn33u1suo11n7 n11{
uop 'nf,uuo1oItlo1lodattad otlnw 'snpuol Sunl qotanp ry unuolnhad
uDImlDIau uorlnq nqtIuop 'u! tlDtaDp uDp Dtuo uoSoq qnluntpt
-aq DlDr,u'nqns Sunt qotaop p unuoloftad unlnrloplu uDrlrr! Dllf
,,

'r'ff
'; - - iifi
:"t rrt rr#'lJhff1''
;'
z-l <i i.
1i :. { rf:?
'.. ET tr' I 't:I] rf{a . ' risr 1,*
.. .r.jo trrl
.J' n*#r. . 1
.i, :..

1\.I t{.1.," tf='.{t t-t 11 .q\ A t-,c{ (irt


'ueueleIadruel?purul3ue,(nerlaqusunlun.1
'(pneo
'ny
nqv uepurlsnhl ue;lle,{e,rurC),, uoqoSSusuad nduat uo4o33utu
-awnrpo33utt7'otruuoqor{oqoqwaw Suol undryonsasDpDIDpttDlDu
',n(1r1-uotlndt
ctp Suot uotlnnqatlttop' nutnduras3untrqo11ytowrlnq
-prur7o4uo8uapSunpuryaqmlv, 'uotldocnBuaut ntpqopnpuaq'uoqoB
-Suruadpdwal ryonstp qnSSuts uorloqottluo rpSuotoasqDIDSDllf ,,
^: a 't < 1 -'{
*fi Cit n'rqr o f 4' -;i ;*.v'
,:'

'qe33urs
leesqepeSuelualepqes:aq
nerlag
Allah dari kejahatan diri kanti dan dnri keburukan amal kami. Siapa
yang diberi petunjuk oleh Allah, maka tiada seorangpun yang dapat
menyesatkonnyo, dan siapa yang disesatkan Alloh, tiada seorang pun
yang dapat memberinyapetunjuk. Aku bersaksi bahwa tiada llah se-
lain Allah semata,yangtiadd sekutu bagi-Nyo, yang tioda sekutubagi-
Nya, dan aku bersaksi bahwa Muhammad adalah hamba dan Rasul-
Nya "
Kemudian beliau membacatiga ayat berikut,
" Hai orang-orang yang beriman, bertukwalah kepada Allah dengan
.sebennr-be narnya takwa kepoda-Nya, dan j anganlah sekali-kali ka-
lian mati melainkandalam kectdaanberagamaIslam. " (Alilmran: 102).
" Hai sekalian manusia, bertakwalah kepada Rabb kalian yang telah
menciptakan kalian dari diri yang satu, dan daripadanya Allah men-
ciptakan istrinya, dan dari keduonyaAllah memperkembangbiakkan
laki-laki dan wanita yang banyak. Dan, bertalrwalah kepada Allah
.yang dengan (mempergunakan) nama-Nyu kalian saling meminta satu
.samalain, dan (peliharalah) hubungan silaturrahim. Sesungguhnya
Allah selalu menjaga dan mengawasi kalian. " (An-Nisa': I ).
''
Hai orang-orang yang beriman, bertaku,alah kalian kepada Allah
dan katakanlah perkataan yang benar, niscaya Allah memperbaiki
bogi kalian amal-amal koliandan mengampunibagi kalian dosa-dosa
kulian. Dan, barangsiapa menaoli Alloh don Rasul-Nya, maka sesung-
guhnya ia telah mendapat kemenanganyang besar. " (Al-Ahzab: 70-
7t \ .
'Apakahhal ini
Syu'bahberkata,"Aku bertanyakepadaAbu Ishaq,
berlakuuntukkhutbahnikahataujuga untuklainnya?"Dia menjawab
"Untuk semuakeperluan."
Beliaupernahmengucapkan kepadaorangyangmenikah,

" semogaAIlah memberkahibagimu,memberkahiataskamidanme-


ngumpulkankalian berduadalam kebaikan." (Ditakhrij Abu Daud.
lbnu Majah,AhmaddanAt-Tirmidzy).
Tuntunanbeliaubagisuamiistriyanghendakberjima'.
.1, - r
tc? _i,., o.-.. i.i.
lLf 4-Lal jl l)l J L. l Jl J

,t , . o I
o r -bt - f ) l! . Lr l , 4-Ul J\--i U:9)) W Otl2-JJl !--:>- r
9--jae

.Jll2-31

158 Zadtrl-'lla'ad
6SI it/)/.141r'2:/xDxzlztaar/Dp'r
'(turlsnl\ uup ,{reqlng-1y
ir:q1e1r6),, niun;ptstp 3un,(Suoto
opodatl tlnntaT o{uun:ltoqoBuaruynptl uDpottqtuaBtaqDryqDplDpuaq
otlotu '7mqSuoI rdtutrutaqnp otltl und Suotoasnpodal ryt nlurdturu
unsl.oqoBuaLulop!J D!p otruyopuaLluop 'ofuuotlo{oqDqlu aLuuDln
'uqatrs unp qn11yopodatlSunpurT.taq
lDptt nt! uDqluap 3ut:t,{ouatn:1
qDplopuaq uDp'!lml n,3t1oluttry tlzrD al qDpnlau mp Llt)HDpuall
oqnru 'o{utoqnstp yopt18uo,( nlonsas dwnutaq odotsBun"tog.uo1a{s
unp o{uutolas tdunu-tdtuttu uDp tlDllv t.rnp nj! llDq 3uD[ tdruryl,,

f ?.^-

..,i,

9{o

(-{.t s7i7. r ,w ((.{.\ rf : r r1";11r


';" '- r--! (,r (.{.\
'ia' '.

'epqesraqnetlpq'ruol DttrtllrDly
IDS
nLlDIlDtpqs qellnlnse; uep qrqeqstue,{ 1e,{e,rr: tuel?pue)tnqasrC
lnrng routrutag qltax tDlrz1 J
' (qeie1,1nuq uep,{zprru.rr1-ty ft tq4eyq),, nlupn t
1
'tt1t
47!AundDdD , nloq odwtyal unlD)lDpUDrpunluvlalu ',uDqtqal^l
ttlnns un8uapo,{,t1-uo7n1d1c1p Sunl Sunto tlotuoq uonlassDJntDlDubl
-ryqa1atu4o1atBunf,uop n(unpodatluolodwu nn!3u3 8un,{odo uop ny
-npnda:1 nrJnuotpnqtuau qn1a1 Suni qo11yfioq 1lnd olo8ag,'unqdotn
-Buawn1o1',oloqwdopuaurZun{Suotolotqttaut Suo.oasar^ qoploptJ,,
- a-\ /r -rr'

'4 C6q {a
t:
"
..\o- 'l tcT-'\F
'?pqBsr3q nerl0q'ruollDSD^ nltDly
nqD DnDqSqellnlnse1trppqrqeqs3ue,41e,{e,trrr uelp ue)lnqostq
,o1ogtodopuaTy 8uotr3uot11nqtlaTypos .tpllze al
'(rur1sny1 uep,1:eqlng-1yft:r1>1e1rq),, n,fuopndatl
ptnqpnru un18uolDpuaw Deq lDt uola{s ttoy-11ot1as oqow 'n ,outr[
utolop o{uonpay o,rDtuDrp IDUDuulttptlolrp osltIoqnw ',1uot1opodat1
uo4t4ota8nuono13ug8uo{odo unp uola(stlo1uotlqno I uop uolals unp
tuol qoluoyqno['t7o11yo( 'qo11V owsnun8uaq, 'nloqtaq oiotas 'n,{u
-tt1srunEuapTndwnqaqlDpuaquDt1o7 ntoluo tp SuoroasqDpsnlrf ,,
Beliaujugamemerintahkan orangyangbermimpiburukuntukmeru-
bah posisitidurnyadan memerintahkannya untukshalat Jadikaitannya
denganmimpi burukini beliaumemerintahkan lima perkara:
- Meludahke sampingkiri')
- BerlindungkepadaAllah darisyetanataumembaca ta'awudz
- Tidakmengabarkannya kepadasiapapun
- Merubahposisitidur
- Bangkitdanmendirikanshalat.
JikaUmarbin Al-Khathathab hendakdiberitahusuatumimpi,maka
dia berkata,"Ya Allah,jika itu mimpi baik,makaia adalahbagikami,dan
jika mimpi buruk,makaitu bagimusuhkami'"

11.Dzikir SaatDirasuki BisikanSyetan


Diriwayatkan dari IbnuMas'ud,dia memarfu'kannya'
. i, '..,. r'i..i,'. l t i . ' . '-rt
,.1,:"i:
."Jt-'1 !t*l *" l.\l a.-li .i-J -rLL=-:JJ..!-J ;5t --J+ iJ4 i!
o t , . r ' ' , ' . , . " , . " , . , , * , , : ' " ; . , , i , , . , , 1" ' - ' l ' " ' " : r '
Uj*: (,FU )u;l JrL-jJril.. .tri dt., rB;-. c;..'Jt;i-ua,-.'
,,i. ^- ,, '.:' , " . i .LJ
:-;'a : ,i
, ' . , cpt i-b" je) -- i
j --">ru.
;'L-r . .;l t;"r9-G cij-rJ\ -bJ')1, u:

"sesuttgguhrrya maloikatyang diwakilkanmempunyaibisikondi hati


orangonakAdam,dansyetanjugamempunyai bisikanBisikanmalai'
katiolahntentbatnnyakepadakebaikan,pembenarankebenrtran dan
httrapantmtukkebttikonpahalanya.Sedangkan bisikansvetanialah
mentbou'aryakepadakeburukan'pendustaankebenarandon mence'
cah Llarikebaikan.Jika kalian mendapatkan bisikanmalaikat,maka
danjika
'kalian Atlah ttan mohonlahkepada-Nyadari karunia-Nya,
pujitah
menclapatkonbisikan syetan,maka berlindunglah kepada
Allah ttan mohonlohompltnankepada-Nya. " (DiriwayatkanAth-
ThabranY).
Utsmanbin Abul-Ashpernahberkata. "WahaiRasulullah, sesungguh
nvasyetantelahmenjadi penghalangantaradirinyadan shalatkusertaba-
caanku."
Beliaubersabda, "ltu adalahulahsyetanyangdisebutKhinzab'Jika
engkaumerasakannya. makaberlindunglah kepadaAllahdarinyadanmelu-
dahlahke sampingkirimutiga kali." (DitakhrijMuslim)'
')
Meludahsekedarn]a sajadenganmenl emburkansedikitludah.tidak denganludah)'ang
ban) ak.

160 Zadu.l-.ll4a'ad
tql /,1//2p!:
/2//11/;.)/ //.1,/t.)/,'):
'r,iN-ue)qnlnqruaullllens:J
ele;Jsucpc,{N-ulrlrsrru)rlnlnq urrrxlepn 8uui .) nlLlIurU uclnqUEf, hlleq\
epsdelrrt{IelaquEIcuesnlneJESoS u.\N-rpru (ueu 3uc,(undnlcnscsept:
IEpttuep nlPnsas eleBas rlndrlau3ur{ c,i11-ur1uq rlnd nlrJaq'e,(p-r:epl36urr
qrqcl3ue,iundnlensas eperluep 'r33ur13ur
'e,t 1ed3ue,{e,(11-:rqeqz eueurre8eqe
undnlunsas eper13ue,{ '.rrq1y3uetr
51-qepnsas 1ez6epedalrruaq.req Buei
lnlqleu enues rrqle euerure8eqas'e,{p-unlaqas und nlensas epurlBue,{
'1e,lry3ue1
lezq epedalrlueq:equeleeXuueulnu:ad eped1n1q1euenuras
uetrele,trqeq uelleqe8ueur e8nlnerlag Jeluueue:adqeSn8Suaru ue8uap
'1t1equele1e1e3:s ueq:nEn3Suoru rul
lnlun le,{ ue)plnlunurru n:l:g_
(pnsc __
nqV
',npnsaso7o3as mqolaBuay1 oqnTy orq uop'urywg .tu1oq7
ftrqrpttC),, 8uotr
3uo1 'nq4y 8untr '7nny8untrqo1nq, 'te,{eqplerqe)srlr .nutlBr.luleleprp
nlensos ue{eseJaul ne13uaepqudy,,'elellaqseqqVnuql uerpn[ua)
'(t6:snun^)
,, .nwml .unpqasqo1ryotnqwau 8uo{ Sunto-8unn opoda4qo1uo4o,fuo
oslow 'nutopndatlunlunrny uaDXSuDt odo 3un1ua1uon8ot-n3ot ! ruDIDp
DpDtaq(pDuLuDqnTQ nwoq oYtIotlDt{, 'rcie u?Iunrnuau qe11yeSSurqes
'ntrueserad llepseqaq:a13ue,{ undSueJoas IEj.,'elllaq seqqVnuql
'Iretr.tnZnqV qe,tret..'qe1n1rBag,,
'seqqynuqye,{uel tureurosqeledv,,
...uen8er-n8ere)
IrerunZnqV EteI,,'e,{uueldelSun8uaul uB)lpptt nIe qellV rtuaq,,
'seqqv nuql e,{uet
,.iedee,{uAueluali!,.
..ZrurnlepeptuelBprpuelesrn)3ue,(e,{u:euaqas edy,. ,seqqynuql
epeda>1 efuegeqqeu.red,!eue11-1y pllelA-lV urqIeutues IrEtunZnqV
'(C :ptpeglV) nlonsasolo8asmqola8uay1 or1o1,u
,,
Dte uDp'utqiog8untr 'tqnq7 3uotr '4tp1y8uotr 'ytuV ?untrqn1otq,,
n-\
{tarr: 1<1P
' ,n *- J rfq-1qj ; r-{: ts-- \--f^ :s' , .1r-.
.
"--* ;n;
, - ' 'I i. , ': ' :. ,' , 4';
'1e,{ueceqruerun1 3ue:o
re8e'nerleqrlnfuntadttir{BllVuoleldrcuaur 3ue.,(qeleders nleq 1n1q1euue1
-eldrcuauSueXqellVqplpplul,!',{uepudal ue1e1e4p leesntre,{'eldrcuad
Suelueluelrsrqrlnse.rrp 3ue,{SuaoepedallnfunleduaquaurnB!loB
(pneqnqy
ueppeuqv lr:q1e1rq) ..'uelrsrq rpefuarue33urq ue1a,{s e,{epndrl 1e1oueu
qelerSuef qe11yrSeqrfnde1e3es'rsqlvnqellV'req)V nqellV,,'epqesraq
nErleqelehtrnl p,(ue,trrI rueleprpepuSueXedeue1ell:ecuau epedrrepnqe
tpefrrsru qrqelesuaru erpeSSurqas 'e.{ue,rrluleleprpuelrslqntensueles
lreq
-prauBrpE,\\qeq 'nerlaqepedaq npe8uaur 3ue{ epu1uqErJEqs eretuerCI
Syetanituadaduamacam: daparJilihat'I'aitus)i31an
Syetan,"-ang lr'alig
berupamanusia, <lan
syetan yangtidakdapatdilihat'yaitu sl berLrpr
etan-yang
jin. Allah memerintahkan Nabi-N1'a agarberlindungdari kejahatan s1'eran
yungb".upurnunusia, dengan darinya,
caraberpaling mernaafkan meno-
tlan
iuk i.ngun .uru1'ang palingbaik.Beliaujugadiperintahkan agarberlindung
dari syeianyangteiupa.lin,dengancaraberlindungkepadaAllah darinl'a
I 5. Dziki' SaatKemarahanMemuncakdanApa YangHarus DiLaktrkan
Rasuluf llahuAlaihiwaSal/azmemerintahkan
lahSftal/a agarmema-
damkanbarakemarahan tlenganuudhu" dudukjika sebelumnya berdiri'
telentangjika sebelumnya duduk,danberlindung kepada AIlahdarisletan
yangterkutuk.
Karena dansyahwat
amarah duajenrsbaradarincrakavang
merupakan
adadidalanllratianakAdam.rnakabeliaumemerintalrkannl.tca
svctan
damannla denganil'utlhu,shalatdanberlindungkepadaAllah dart
.vangterkutuk.sepertillrmanAllah'
''lvlcntttpttkttLiansunthoranglain (menger"lakun) kebuiikan' teduttg
kaLittnmeltqtakan "
diri sendiri? (Al-Baqarah: 4'l)
Yangdcrnikianini terjadikarenabesarnya s;-ahwat MakaAllah mc-
merintahkin untukmenradamkan baranradengan caranrcmohon dengrn
sabardanncngcrjaLan shalat.memohon perlindungan darisretansrrt ia
Karcnasemuakedurhakaan bermula dari kemarahan dan
mcmbisikkan.
puncakdarianrarah adalahpembunuhan danpuncak dari
,,nuh* ut,,.n',",ttora
pembunuhan danzinadan
.yunr"rt' uaututtzina.makaAllah menghirnpun
il"nlrJifun r"auanyascbagai pasangan dalamsuratAl-An'am'Al-lsra"Al-
Artinya,Allah mcnuntunhamba-N1'a kepada
FurqandanAl-N4umtahanah.
keburukan duakekuatan rni' berupashalatdan
sesuatu 1'angdapatrnenolak
memohonperlindungan kepada-Nya.

16.Dziki/clcta SaatMelihat SesuatuYangDisukaidan Dibenci


Shallatlahu yang
Ataihi wa Sallummelihatsesuatu
JikaRasulullah
disukai.makabeliaumengucapkan'

.JL'J[,J'", f^* -si'jJ ll-'j'

"segalapuii hagiAllah,yang dengannikmatNya hal-halyang baik


menjadisemPurna. "
jika melihatsesuatuyangdibenci'makabeliaumeng-
Sebaliknl'a,
ucaokan.
]L- D )9 aJ)

1o.1, Zodul-Ma'ad
tg l t/2/u/.1f .t./ ra//D/,?trd / /,.L/

utrllnn-uatu Surlesu,(uenpalPiiulqas Jr.eqpiuPi ept t3nl I\uulrlBp


r p A u E . {u r e l u e F lu e p e . i u u e l l . . i e \ \ u r p i u a i e p ! r d r lI r . r q p S u E i r l r r i u p p u s r r u p l e p r C .

Islousu!pnsleuraqIeprl ruel e,(uqn3flunses,.'unrnq ssq3ur3p


ueluoqureuerpelrlo)'qPtuPstefulq q.EqsPpEdaIueIPlE)nerleq8ue,(
rUadas 'efuuaqruau3ue,{Sueroep?delueseleuplueqtuaunBllaqelBur'?,{u
-)uloueur eIrI leXueqqrqslnelzlruq qrqal8ue,(uer.raquadue8uapn1ruer:aq
-uad selequlaur nerlaqeleu 'e.{ueurJeuarrr
nsrJeq
nlel'uet:aqutad
undnele
qerpsqnlenseuuauewwDnosDMtrltDlYnqnuDlloqs qellnlnsedeIII
'(qete14 nuql uep,{,esep-uyuqte{e,t{utC)
,, uosounlad unp uotfnd qolopo unwo[utd uosnloqotuqnSSunsag
nuDuDquop oBnnlatl wopp nru8oq rqnlraqwawqo11yo3outag,,

.tr6 lfrr 1.11.


f r<ir? fnna ii-r, {tr rf--11^ ,1,.-1 iil<,:'
,'t.tJt , , r''.'. ',.,'
;t.

'Ppq?sreq
rseunlaueqrle) qe,lqe1nqv urqqEIInpqvBpedo)
nerlaqn1 e,{uueurefurd
egeq urelurrueunrDnDSD$ rqrDlvrulDnDDtlSqe1n;rlseUlle) nlens
3un1n1qsounlaTyroDStpllzq gl
'(,{zprnr:t1ly ue}ilef,.,rrutC)uotfndpdnpuautqoiol
,,
ntp DIDut',uo:1nqaq uo8uapnwsDpqaaa qDlly nSowag,'o{un1o1ad
opoda4onqtaq op n1o1{nt,oru8un[ pqumlndopuaw odotsBuotog,,

."i ?---',* =,: C*rC r.1+ a:rE rfl- =:", st:,;f.- f


'epqes:aq e8nInerleg
'(rur1sn11
ir:q1e1rq) eSefueuqelat
., e,{51-rqe51
ne>13uaeueurre8eqas nut:tp e8elusuqelly e8ouag,. 'epqesrrqnerleqe)eu
'ueuele[.reduelnleletu lEsrupleurnlensepedeXuue,traq 3un33undseletp ep
-e:aqe4tal Surrru3uuf nerlaquepeqSuedouou qepeleInqy e1lla;
'(ulrlsnn uBpAreqlnS-lvuellB\
-e,rr:rq).. 1r,tr,e1erp
qepre[eueperue8e uelepueueqeuadetpqelt:aq'qe11y
eA.,'Bpqesreq nErleqe)eur'nerloqt8eq,nqpn,trreue)letelatuseqqVnuql
eqrley e.,(uueleopueu nBtloqeIEt.u'nerloq ueutButelue3uaprenses 8uz,{
nelurBueuas nerleq 3ue,{nlensasueq:opo.{uaru 3ue:oasas epeelrqedy
4ng pnqtag 3un1 3uol6 uotlnopuaTyt1

-"hl nuql llrrpl'llq) ,, uDDpD! oloBassoto qtt117,Soq,fna o1ffi,[,


pemberianmu.
Hanyasaja kamisedangdalamkeadaanihrarn."(DitakhrijAl-
BukharydanMuslim).
19.Dzikir SaatMendengorSuaraHewan
Rasulullah.Sftal/a
llahuAlaihi waSal/az memerintahkan
umatnyaun-
tuk berlindungkepadaAllah dari syetanyangterkutuk,saatmendengar
ringkikankeledai.Danjikamendengarsuara kokokayam,hendaknyamereka
memohonkaruniaAllah.Haditsini diriwayatkan Al-BukharydanMuslim.
20.Dzikir Saatdi Majli.sdan SautMeninggalkannya
Rasulullah Sfial/allahu
AlaihiwaSa1larr tidakmenyukaiorang-orang
yangadadalamsuatumajlis,namunmerekatidakberdzikirkepadaAllah.
Beliaubersabda.
"Tidaklahsegolonganorungbangkitdari suatumojlis tanpamenyebut
asmaAllah di dalamnya,melainkanmereko.sepertibangkitmening-
galkan bangkaikeledai." (Ditakhrij Abu DauddanAhmad).

< \',J '\


t',- -- -,'-
r-\_r_r-, -lr9
o
r
'

\' !r
-<
i: ll cli;^L>t
(_
" Barangsiapa duduk di suatu tempat duduk lanpa mery,-ebuatasma
AIlah, maka dia akan menanggungkesedihansaat menghadapAllah,
dan barangsiapa tidur di suatu tempal tidur tonpa menyebut asma
Allah, maka dia akan menanggung kzsedihan saat menghadapAllah. "
(Ditakhrij Abu Daud).

l'Pi .ji'f "l J ii Wi ti--"'r5r ;u;-* e.u-,

" Barangsiapadudukdi suatu majlis yang di dalamnyabanyakkega-


duhan,lalu sebelummeninggalkannya dia mengucapkan,'Mahasuci
Allah ya Allah dan denganpuji-Mu aku bersaksibahwatiada IIah
se/ainEngkau,aku memohonampunankepada-Mudan aku bertau-
bat kepada-Mu',melainkandosanyadi dalan majlis itu diampuni.'
(DitakhrijAt-Tirnridzy,Abu DauddanAl-Hakim).
Di dalamSunanAbu DauddanMustadrakAl-Hakimdisebutkan.
bahwaRasufullah Shallallahu
AIaihiwaSollammengucapkan dzikiritujika
hendakbangkitdarisuatumajlis.Laluadaseseorang yangbertanyakepada
beliau,"WahaiRasulullah- engkaumengucapkan suatuperkataan,
yangtak

164 Zadul-Ma'ad
s9l 21 1t',2/tD12/..udr
/D.1?4yl/ /2rA
-rqAuau3ue.{ldn{3uu EuErurpBBqes 'uDpVlurB ueqelcsal-Lrequipsel
uelsndEqSuau esrqirlr tUBtUep lr)EsEuarel'ttrErtrap llles rreruehi -
'(pnecnqv ueppetuqv'^zprturIJ
JV ftI{)plrC) cfuuElsnquraqrp 3uE/(uelnrnqa)uepefuuBlnrnqr)uep
3unpurpaq 'efuuelsnquraqrp 8ue,{uelreqaluepqelly epedaln1rurBue
uelreqoluoqouou:qelepe:uueq3uu1 snquaq:aq8ue,{ur8uerczcuayl -
'e,{ulepnqepedaleterl:equenl -
.. n{equutl teg,,
'rurleqepedale1e1
,. rur1eqele8asurlEq reqe16,,
-raqne1y..efe:e1e3as eferreqe6,. 'urdrurruad epedaleleyag -
neleue11ns
'(urlsnhl uep
fueq1ng-1y [rrq1e1r6)..'rqe1Suao1pH,.'rullsnt{ puesasepedal e]e4tag -
(qelBhl
nuql ueppnsq nqy ue1le.{e,r,rr:rg).. n1rryadaslenq:eqetpe,{uatlasrgel
neleruJSsN nete'rpnqel Suao qelupeerq,,'e,{uqeduns tuelepetplreg -
'(rurleg-1yuep,{zpruurl-lv 'pBurqVuel
-1ele,,rrr:rg)..
qr.rr.{s
qeloterpeleur'qe11y urelasue8uap qeduns:aq3ue,{
ederg,,'epqesraqn?rleq?aq?q'urllDS D tqtDlvnLIDI!r//r{S'IqeN IJBp
qrqeqs3ue,{1e,{e,r,ll urEIEpueltnqesrq qellv urelasue8uepqedruns.rag-
'(urrlsnpquep.{ruq)nB-lV ft:q1e1tq) e,{51-tBIuqur uBp
.,
qellV erurueltelraq rurelepede>1 un:nluelng,,'ue1e1e4p sn:eqrde1. ntr
'ueqptellpqaloq
ueprurSuelurq 1e1:eq ruel epedalun:n1ue[n11., )EplI -
'(pn?c nqv
uepppurqV'peruqy uelleferrrrlq) .. eyeuasqe11yIEpueqaIlnrnuat{,
'qu1ue1ete1 rdel iqelly r8eque8urpuelre8eqas n1eueltpefueruulSurne1
-3ueqe1edy,.1nqe,{uaur nerlaq'..nul8uoIBpuaqaIuepqpllVlepueqrl
'nerleqepede>1 ele>g;eqSueJoesas epeplrla) ,,'wlnl IBpueqaI
lnrnual\..
uprpnrrsl'q?llvIBpueqe)lnrnurhl!,'uEIelElrP q:1oqrdetal',.uu1ng
'ueslelrod nelleg -
Iepusqs) uEpqellv lepuaqal lnrnuehl,. 3ue:e1aru
'DleJar.u eJeluerp
.
'n1t
3ue,(3ue:oqelerpr e:aq tpadaselelJaqerpu>lr 'Bpqtrs
lesn:3ur1ed [..
-Jaqnprlagtt )esnrqelelErsnuehl,. 'ele1.raqSue.roesas Elns)eptl ntleg -
:qelepenerleqrelnsrplepr18ue,{n1lurelas
ueelelied e,{ur:rpe,{u1mnqqsISu?l?nlr?,{'?paq:aq qnef>1epn e.{uEuleru
'
undrlsau ,,rsloutostbo7,, 'uelele8uau ',,
etpef usn:eqasrdela1 rsloulosyq
-aryy,,'3ue:oasas uee1z1:ad nule 'utDtnl-lnueSuaprn33ueuoqod
Juedas
uelnqe,{uad rgadas 'nlnqBpJol uprgeqIp uegnqostp qepns3ue,(eueurte8eqas
'3uu:e1rp Suefepee,{ue:u1ue rp uetFeqes uelqequep'ue)detntpInlun uea
-e1:edede:aqaqtcoaquJeuJ wDnDSDlr ttltDlvnqonDUD{Sr IqeNuIBtu'tutuol
-dernrplnlun rBueueslp uepuolqelut.tadtp 3ue.{rtltzp IrPI'eMuqa)
,. nll slllel'uI.uPIBpesoP
snqauad qelepe nt1,.'qe,relueurner1sg.,'e,{uurnlaqas ueldecn nel3ua qeu:ad
langkankaratbesi.(Diriwayatkan Muslim).
- Mencaciayamjantan,karenaayamjantanitu bisamembangunkan manu-
siauntukshalat.(Diriwayatkan AhmaddanAbu Daud).
- Memanggildengan panggilanalaJahiliyah,mengucapkan belasungkawa
sepertikebiasaan mereka,mengajakkepadafanatismekabilah,golongan
danketurunan. Yangsemisaldenganhal ini ialahmengajakkepadafa-
natismemadzhab dansyaikh,mengunggulkan sebagian di atassebagian
yanglain,memusuhioranglainyangtidaksepaham.
- Menamakan isya'dengansebutan atamah, kecualihanya sesekaliwaktu
saja,selagitidakmenggeser penggunaan istilahisya'itu sendiri.(Ditakhrij
Muslim).
- MengejekdanmencaciorangMuslim.(DirakhrijAI-Bukhary).
- Berbisik-bisik berduasaja,padahaladaorangketiga.(DitakhrijAl-Bu-
kharydanMuslim).
- Wanitatidakbolehmenceritakan sisi-sisikeindahan wanitaIainkepada
suaminya. (DitakhrijAl-Bukhary).
- Berdoadenganucapan, "Ya Allah,apunilahdosakukalaumemangEng-
kaumenghendakinya, rahmatilah akukalaumemangEngkaumenghen-
dakinya."(DitakhrijMuslim).
- Terlaluseringbersumpah. (DitakhrijMuslim).
- Menamakan MadinahdenganYatsrib.(DitakhrijAl-Bukhary).
- Bertanya kepadaseseorang, apaalasannya diamemukulistrinya,kecuali
untukkeperluan yangpenting.
- Perkataan, "Aku puasaRamadhan seluruhnya danaku bangunmalam
seluruhnya." (Diriwayatkan Abu Daud).
- Membuatjulukan yangburukuntuknamayangsudahjelas.
- Perkataan, "Semoga Allahmemanjangkan kekekalanmu, mengabadikan
hari-harimu danengkaubisahidupseributahunlagi."
- Berkatasaatmengeluarkan infakdalamketaatan kepada Allah,"Aku rugi
sekiandansekian."
- Perkataan mufti,"Allah menghalalkan yanginidanmengharamkan yang
itu", dalammasalah-masalah ijtihadiyah. Yangbolehdikatakanseperti
itu hanyayangtelah ditetapkannash.
- Menamakan dalil-dalilAI-Qur'an danAs-Sunnah Sebagai lafazhzhahir
ataukiasan.karenayangdemikianini bisamengurangi kesuciannya dari
hatimanusia, apalagijikadisertaidenganistilah-istilah yangdibuatpara
filosofdanteolog.
- Seseorang menceritakan jima'nyadenganistrinyaatauapayangdia
lakukan dengan istrinya.
- Sebutan "Khalifatullah" atau"Na'ibullah"b bagipemimpin.

166 zadut-Ma'ed
L9I /nu4/F J,y ltDx1)/DILA /n/4./

http://kampungsunnah.wordpress.com

*****

'unr3o
?utle) nIIsIs Ip
uep unE.llJ'srlql ueleunSradrpSuuesrul qzJel-qzE-+el
nsle nIlSq 'nle pleI-le) uPpItEq-tleqJJB
ue)eunSSuturuelep epudse.\\
691 /,41t//:1/r'2//ltrl/2/tfJd/2:/41

VDIJLflX
nxnfl
I LI ,tDJl/{I,'2./ /t31/D/Da2d. /r4r1/

'nBrl0q
'rrrp
epqES uruleptp p33ue,{ns.}?u uE,{\BIsr.x
p?qtfuep3u?qecuElednlaul
e,{unlelrdurp renl rp qellv qnsnul-qnsnur ldepeqSueui peqrlreg.tuollns
oA rqtolVnqDnDl/rryS qellnlnsudqelepee,{uenruas r:epeu:ndutas 3ur1ed
uuaserlnu 8ur1ed Suuf uep'rulleq tueluperlnu 3ur1ed 3ue,{uelnpnpol
ue>lledepuatu 'e,(uuuuelolaquellnlerp 3ue,{3ue:ouedepeq
lnsu:e:edeleru
Ip elelroqrpadas'se:a13ue,{ue8ueluauad e{ulncunurueBuop repasrpe>1r
I
rSelede':euaq 3ue,{ueulu1:ad qelepeerlnru3ur1ed 3ue{peqrfeuarey
'qe11yrsrsrp rfi3ur1
elerau uappnpal rdel'1l4pas e.(ueqrurpeqrftaq3ue,{undrlelag.e,{u8un>g
-npuaderedueplnse:sn:auadeJedue1n1elrpsnreqeBnlSue,( 'niuapalSuero
lodurolelosepedaluoln[n1rpSuefpeqrfrurIeqeualel ,rgey Suero-8ue:o
tdepeq8uaur epedrrep lrlnsqrqoln4sn[3uef 'qulfnque3uaplgeunu Suero
-EuerordepeqBuaru pzqrf:aq1n1unuelqelur:adrp e8nfnerJaq eueurreEeqss
'ue8ueralalueiusppeqrl:aqnerloq:e8e'q?,{rIIehl qelepe
}rns Iul
.(s:uebrnc
-1y),, nuaq Suot(potlIuo8uap uo,nfi1y uo8uapoqatarudopoqta1
qolpoq ttaq unp' tJoq Suoto-Buoto4ny8uaw nwns1 qnluo8uD! nlD4t,,
'1nse: re8eqas snlnrplefuauras peqrl:oqnerlaqre8euelqquueruaru qBllV.lur
qelesetu trtelepErsnueur q 3ur1ed
le8urrp>Je,4uu uepqe11yrsrsrpr33ur1 Eurled
SuuXue>1npnpe1 uelledepuaunurloqnlr euarey'peqrflnlunqe:nc:a1 eXu
-nl)EA\qnrnlos'ue8uu:e1e>1 uepqe,trlepueSuop '>pqruoluepSuepodue8uap
'e8e:uepe,r,rrl'r1eqqnuadas uu8uepqellVpualelpeqrf:oq nerlag.e,{u>1n1e
1n1es ele8ssrusen8uaru sn8rlelosueprurpeqrfqelesuru urelepu,{uuelnpnperl
r33ur13ur1ud SuuXEuen quppuutnyDsDMlqlDlv nqDlpporTg qe11n1nse5e4f
uelueraq8uaur1ep!le>lpru'erunprp erlnu:8ue.{ielerapuBlludepuJule8nf
e1e:aueueure8uqas 'e8:nslp r33ur13ur1ed3uu,(ue1e13ur1 rleduauoru uele
e,{un1e1ad e:uduepruBIsluerelq lecund ueledn:au puqrllu8urBuall

NYCNIYUgdgd NV(I OVHIf


" Mujahid ialah siapayang beriihadmelawannufsunyukarenaDzal
AIlah. " (DiriwayatkanAhmad).
Jihadmelawannafsuyangadapadadiri sendiriharuslebihdidahulu-
kandaripada berjihadmelawanmusuhdi luar.Inilahduajenismusuhyang
harusdilarvanhamba.Di antarakeduamusuhini adamusuhketiga.vang
j ihadmelarvan duamusuhpertamatidak mungkinbisadilakukankecuali
denganmemerangi musuhyangketigaini, yangmenghambatnya untuk
memerangi keduamusuhyangpertama.Dia adalahsyetan.FirmanAllah,
"Sesungguhrya systanini adalahmusuhbagikolian,makaanggaplah
ia musuh(kalian)." (Fathir:6).
Perintah menjadikan syetansebagai musuhmerupakan peringatan ten-
tangkeleluasaan yang
permusuhannya, seakan tidak pernah berhentiselagi
napasmasihberhembus. Jadiinilahtigamusuhyangharusdimusuhihamba,
danmusuhitupundiberikekuasaan, yangsekaligus sebagai ujiandariAIIah.
TapiAllahjugarrenrberikan kekuatan danbekalpersiapan, senjata danbala
bantuan seftapertolongan dalamj ihadini kepadahamba,sebagaimana yang
juga diberikankepadamusuh,yangsatumenyerang pihakyanglain,yang
satumengujipihakyanglain,sebagaimana firman-Nya,
" Demikianlah, jikaAllah menghendaki. niscayaAllah akanmembina-
sakanmerekatetapiAllah hendakmengujisebagiankalian dengan
sebagianyang Lair." (Muhammad:4).
" Dan,Kantiiodikansebagiankaliancobaanbagisebagianyang lain.
Maukahktlian bersahar? " (AI-Furqan: 20).
Allahmengabarkan bahwajikamerekamengikuti perintah-Nya, maka
merekaakanmendapatkan pertolongan dalam memerangi musuh. Allahjuga
mengabarkan bahrva kalaupun musuhyangmenguasai mereka. makahaiitu
karenamerckameninggalkan sebagian 1.'ang diperintahkan kepada mereka
dankedurhakaan merekakepada-Nya. Tapi Allah tidak membuatmereka
putusasadanmemerintahkan agarmerekatetaptegardalammenghadapinya
mengobati luka-luka lalubangkitlagi.Allahjugamengabarkan bahwaDia
akanbesertaorang-orang yangbertakwa-berbuatbajik.sabardanorang-
orangMukmin.Allahmembela orang-orang Mukmindengancarayangme-
rekapuntidakmarnpuuntukmembela dirinyasendiri.sehingga dengan
pembelaan-nN1a ini merekadapatmengalahkan musuh.Sekiranya tidakada
pembelaan A llah.tentulah mereka dilibasmusuh. Pembelaan initergantung
dariinranmereka. .likakuatimannya. makakuatpulapembelaan Allah.Maka
siapayangrnerrdapatkan kebaikan setelah itu. hendaklah dia memuji Allah.
danjikatidak.rnakahendaklah diatidakrnencela diri sendiri.
Allahmcrrerintahkan agarmerekaberj ihad dengan sebenar-benarny
.jihad.sebagaimarra perintah agarmerekabellak\\a kepada-Nya dcngansebe-
nar-bcnarnla takwa. Gambaran takrva rang sebcnar-benarn,"-a ialahtaat

172 Zadul-Itu'oi
'.1/ // u2 /4?n)d
tLl /u.? 4yf /2. /J6/

jr.eqpPiuprues r.

'lBurEureleprsusralol
uepplqneluglBpsnlnle^uruv
,.'(,{pepq8eg-1yqlqlpq)-lV frrqlelrq),, rsaa.r
-a1olqnuaduop sntnl 8uo[ oruo8oDMDqwawuo8uapswntp ns1V..
'epqesreq
wDllDSD/titLlrDIVnqDnDIpqSqellnlnse1eye6 eure8eruelepuelrdruasel
ueqrpefuau 1upt1rlEIasprr.res uupeXuuudnSSuesal tn:nuarurlza: uelqz:aB
-nue8uaur'e,(uuednSSuesaq lnrnuaul pqrJeq epedalue>lueqaqruaru qellV
'ru:nqelnrurpdnprq>1n1q1eu dertes rlndrlaru e,{51-r1za: euerureSeqas '3ue:o
dellasrBeqSuedeluppsenlrureueSeuelrpe[ueuqe11y'e,{u1r1eq:5
(Sf ,ffeH-tV),, unltdwasatlnpns nwoSowolop uot1o4
qntunuoqrpnfuaw lDpu tlDl-tlmlasD!e uopuD!pl q]tluaw qDptole,,
'rurleXeuelnlue1a1 eueure8eq ue1
-rtsr{lod'qopoquepqeual3ue,{3ue:oue8uap epaqraq 'nu1r:aq uepndureur
Sueuau3ue,4 Sueror3eqe,'{u:euaq-:euaqas ue8uappeqr[:aquupe,rlepag
'eXuueqopoqal uepueqetuaJel 'ntu1r'3ue:oderlasuendueruelueprsrpuol
r:up3un1ue3:e1 'Bpoq-Bpoqreq rul uerlrurapSueXeua:e; uelnlelrp eslq
urlSunu 1eprl3ue,(qelurradSunpuel:a1 e,{uruelep lp e..\\r.{"q
uuduSSue:aq
erpeuareqe.{ueq'sndeqral (e.{u:euaq-:uuaqas ueFuep e,tqeuaq uep peqtl:aq)
rurleqenpB,{\qeq ueleleBuau3ue,{3ue:oesas ledepusd:euaq lupr1
. nsJeu?,,ireque,relaur pzqrl:aq eXuruV,, 'elelloq
Ie.leqnt{-lnuql
.. qepeq r e,{uleurq
-reueqasueBuape.{51-epedal qelqepeqtraq uep letuee.{u:euaq-:euaqes
ue8uepqe11yeuorIuerlel qsllpureraq 'efurgy,, 'e1eryaq plebn61
,. qellv
uesrunEua:e)?laruauresurq3ue,{Suao ueelacdepeq:a}tnlelIepIt uepqellV
EusleluelenleluE)llesnuretu e^uruv,.tele)reqsEqqYnuqltutpeqtIte1t1eq
ueldelSun8uaru ulep ludppuodepaq:aq3urles;e1es 3ue:o-3ue:g
'r33ur13ur1ed 3ue.{qe11y teurle4
:e8e 'ei(uqnqn1e1o33ue uepuesrl 'rleq ueSuap qnsntuue,l.relatu Intun Ieleq
euosuBesunla) uepuelenlaIntensIncunrrr uB)ElurpqrIenp u3uaCuprul
uepreqes'1nlun1ad uspe,tr)elr:ep3ue:e1au'uerfe1a1 upedalqn:n,{ueru
'ueurlsnualueBuap rtnIEu-lnleueur'e,{ep ndrlue1:esuBlatrl'ue8ue-uPB
uelrfueluoun1rueto,{s quqaSe,{uueSue:e1 uBIBuBsIelau uEpe,{uqelur:ad
rqplB,{uoru 's,turfu8fue{Blsnpueu?leJue8uop'upla.{stBuaaueu srueqeBnI
erpn1 Surduesrq'e,{ur:rpr8equelnq 'qellV uep lpseraquepqellv Illltu
rpefuoru e,{uenues eSSurqas 'leure1es e,{uqnqn1e1o33ue uepqeprl'rteq:e3e
'ei(uns3eu ue^\EIetu peqrl:aqqelurefureuaq-:eueqas 3ue.{peqrIuereqrue8
uelSuepage,{51-r:n3n13uau >pptluepqel1yepedal:nln.{sreq'e,{N-UerlEI
-etu)eprt uepqe11yte8utBuau'e,{p-re1eq:npuatu leprt uepqe11yepedal
Allah telahmelapangkan kepadahambadalamagama-Nya. rezki,
ampunan, taubatdanmaghfrah-N.t a. Selagiruh masihdi badan.Dia tetap
membukakan pintutaubatitu dantidakmenutupnya hinggamatahariterbit
dariarahbarat.Allahmenjadikan setiapkeburukan adatebusannl a.sepeni
taubat,shadaqah, kebaikanyangmemangbisamenghapus keburukanitu,
termasuk pulamusibahyangmenimpa.BahkanAllah mengganti setiaphal
yangdiharamkan dengansesuatu i'angjauh lebihbermanfaat, lebihbagus
danlebihnikmat,mengganti setiapkesulitanyangrnenjadicobaandengan
kemudahan setelah itu.Makabagaimana mungkinAllahmembebani mereka
sesuatu di luarkesanggupan dankekuatanmereka?
Jikasemuaini sudahbisadipahami, makadapatdisimpulkan bahrva
j ihaditu adaempattingkatan:
L Jihadmelawannafsu,yangterdiridariempattingkatan:
- Memeranginafsudengancaramempelajaripetunjukdanagamayang
benar,yangtidakadakeberuntungan dankebahagiaan di duniamaupun
d i a k h i r akte c u a l i d e n gial m
n ui n i .
- Berjihadmelawannafsudenganamalsetelahilmu.Sebabjikajihadini
hanyadenganilmu tanpaamal,tidakmembahayakan diri sendiri,maka
setidak-tidaknya ia tidakmemberimanfaat.
- Berjihadmelar'"'an nafsudenganmengajak kepadapendalaman ilmu dan
mengajarkannya kepadaoranglainyangbelunrmengetahui. Jikatidak,
makadiatermasuk orang-orang yangrnenlembunyikan apayangditurun-
kanAllah,sehingga ilmunyaitu tidakbermanfaat baginyadantidakbisa
menyelamatkannya darisiksaAllah.
- Berjihadmemerangi nafsudengancarabersabar menghadapi kesulitan
dakwahkepadaAllah dangangguan manusia.
Jikaempattingkatanini menjadisempurna padadiri seseorang, maka
d iatermasuk Rabbanifin.Orang-orang bahwaorangyangber-
salafsepakat
ilmutidakberhakdisebutRabbany sehingga dia mengetahui kebenaran dan
mengamalkannva.
2. Jihadrnclawansyetan, yangterdiridariduatingkatan:
- Berjihadmelarvan syetan dengan caramenolak apa-apayanghendakdisu-
supkankepadaharnba, sepertisyubhatdankeragu-raguan yangbisame-
nodaiiman.
- Berjihadmelawansyetandenganmenolakkeinginan-keinginan )ang
merusakdans),ahwat.
Jihadyangpertamamenghasilkan keyakinan.
sedangkanjihad yang
keduamenghasilkan kesabaran. Allah bellrman.
" Dun. Kantijadikan di antaramerekaitu pemin7in-pentimpinyang
menitcripctunjttkdengunperintahKumiketikanterekusabar.Dun,
merckunreyukini ayat-ayatKumi." (As-Sajdah: 2'1).

174 zodut-.tta
od
9 LL ,//).{71/4r'a:/ /1o/tD/at/.tc /a./29
'(lO ::Itt-tV)
-(nutopodafluo4qouuadtp
,,
8uo{ odo nlnBasuo8ubtal-3unta1
otDJa'^nw4ap unlrotlwosot1o1y,.
'le,4P
unrnle1r1o1'ue8ue:al-3ue.rals:utas ulpnuel.r(unquas-r,{unquas e:eces
'rueleur
uepSuersqu11y epedaln:a,{uaru 'qn33uns-qn33uns ue8uep e,{uue1
-Eueslplatu'qe,,rtleplaq
1nlunnfeque3ue1 uelSursFur,{uau:nerlag
'('-
I
:rrsleppn6-1y),, qDlumlqttaqnwuon:1oduop 't1o1uot13un8n
ntuqqoy
uop 'uoloBuuadqnluaq n7o7 tqolun8unq 'pwllastaq8uo{3uoto to11,,
.NEII
-aqepedalle,{eun:nl efuledal 'erunp
lefueruas leese33urq;nse:
leSSuruaur
te8eqas snlnrpleluorusspeqrf:eqqnlunuelqelur:edrp nerlaqueplur peqrf
ue1e13ur1enurasueleu:ndru:.{uaudnSSues nerlag'uz77DSD rqrDlVnqo oi
jrrySqEllnlns?U qElepeellelatulzluerpeurnduas 3ur1ed
8ue,4uup,lnse:uep
tqeue:edqelepuqellV rsrsrpErlnui3ur1ed uepeu:nduas8ur1ed 8ue(3ue:o
ntrEueJe)'e,{upeqrfuele13ur1 ueepaq:ed r:ep3un1ue3:a1'qe11yrsrsrp e,{u
-uelnpnpalepaq-peqleq ersnueuefesnlua1'rurpeqrIue1e>13ur1enuras ue>g
-eu:ndruafueur 3ue,{qelrqellV rsrsrpeu:nduos3ur1ed 3ue,{equeg
' ( 8t z
:qe:ebeg-1y),, '3un{nIua4 oqo7,y13o7unduto8uadD1DWr.!D1VuDp
'qDIIV ny oqataut't4o11y
tnwqtu dDrDq8uaw uolotrppoqthaquopqntI
-rqtaq8uo,{Suruo-8unn'uoruuaqSunl Suoto-Zuntoo{uqn88unsaS,,
'.qEIIV
ueuurl 'rur e:e1:adz8ri ue{euequlau 3ue,{elsrautqeleppqeJIVleuqel
ueldeJeq8ueur 8ue,(Suero-3ua6 uBtUrep?rlencalqBrftqueppeqriepurypu
erpluauas qBJftqueSuaprlunral eu:ndulasduSSuerp unlaq peqlt
'uelgeunual Sueqec uerBeqas erpeleur .3ue:
epedr1uu.r
-ad:aq1n1un e,{urlpq rltsrqureru )epu euasSueradraq qeu.rad
'peqr 1eprlueprleru
eders3ue,( I ue1e13ur1se1aq eBnqEpurrpeI nequuBuap eleru'ndureu:
'usrl '1upr1e1r1
IepDB)rf ueleunSSuaru eleu ndr.ueur
uepuelurlSunr.uau
pIlI ue8uelueleunSSueyl :ue1e13url EFtl ep rIp:a1ue:e13unruo1 nqelad
eredueprJE,plq 'rurleqz3ue:o-8upro u?,relau peq!fuelSucpeS
llqE
'uesrlueleunEduat-llsnsnqlqrq0l
lgeunu Suero-3uero rdepeqBuer.u uelSuepas'uu3ue1 ueleunSSuau snsnql
qrqal.tge1 3ue:o-8uaorBuu:eureur peqrl'e,nrfuepepq'upsrl'ueque8uep
e1e:aru rBue:arueu nlre,{'ue}el3ur}ledue uepurpJalrurpeqrlenpay
'lguunru3ue:o-8ueJo ue,reletupeqrf.t
':ge>13uu:o-3ue;o uE,ir\pletu
peqr['I
'leqqnfsuupuenBeJa{ 'IesnJSueK
Ielouau uEUrle,{a1 uelSuepos
IspuaqelueptB.\\qB,{s lelouaruJeqegueur1e,,(a1uep ue:eqesal ue8uapqa1
-o:adrpesrqe.,(ueq eueSeueurdrurruadal e,,rrqEque1:eqe8uau qe11y
Semenjak saatitu beliaumenyatakan secaralerang-lerangan apa)'llng
diperintahkan Allahdantidakpeduliterhadap celaanorang-orangangsuk.
y
menceladalamurusanitu.Beliaumenyampaikan seruankepadasiapapun,
yangmuda.y'angtua,besar,kecil,orangmerdeka. budak,laki-laki'wanita.
bahkanjindanmanusia. Padasaatitulah,ketikabeliau menyampaikan dak-
wahsecara terang-terangan, mencela sesembahandan agama kaumnya, maka
merekamelarrcarkan siksaan terhadap
vangbertubi-tubi diri beliaudanrekan-
rekanbeliau1'angtelah masuk Islam.Yang derrikian ini merupakan sun-
natullah;-angberlakupadamakhluk-Nya.
''
Dan,tlemikianlahKarniiatlikunbagi liup-liap nabi ilu musuhl'aitu
syeton-syetu,1 (durij(ni., manusiadan (darijenisl jin " (Al-An'am:
I l2).
"Dtntikiunlah tidok scorangrasul pun yang datangkepadaorang-
'Ia
orangl,angsebelummereka,melainkanmerekamengatakan, ada-
tttkangsihir atauoranggila' Apakahmerekasalingber'
lah.set:trong
pesanlentangapa yung dikatakanilu? Sebenarnyamerekaadalah
kaumyang melampauibatas." (Adz-Dzariyat:.52-53).
Allah menentramkan RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallamdengan
firman-N1aini. bahwapararasuldannabisebelumnya punjugamengalami
halyangsama.Allahjugamenghibur parapengikutbeliaudenganfirman-
Nya'
"Apakahkulian mengirabahwakalia nakanmasuksurga'padahal
balumdatungkepadakalian (cohaan)sebugaimanahalnyaorang-
orang terdahulusebelumkalian? Mereka ditimpa malapetakadan
kesengsaraansertadiguncang(denganbermacam-macam cobaan)se'
hinggaberkatalahRasuldanorang-orang yang beriman bersamanva,
'
Bitakah datangnyapertolonganAIIuh'l lngatlah, sesungguhnya
pertolongan Allah itu amatdekat" (Al-Baqarah: 2l 4).
Ayatserupa disebutkan -
dalamsuratAl-Ankabut:I I I ). Makahendak-
lah seorang hambamemperhatikan kandungan ayatini, yangdi dalamnya
terdapatpelajarandanhikmahyangmendalam. Ketikaadarasulyangdiutus
kepadamanusia. makaakanmunculduasisi.Adayangmengatakan, "Kami
beriman'',danatiayangtidakmaumengatakannya danterus dalam keburuk-
an seftakekufurannya. Siapa yangberkata,"Kami beriman",makaAllah
akanmengujidan nrencobanya, terlihat
agardapat mana yangjujurdanbenar,
manayangdusta.Siapayangtidakberkata. "Kami beriman'', makadiatidak
pernahberanggapan bahwaAllah akanmelemahkan dan mengalahkanny
Dia terusmenempuh perjalanannya.
Siapayangberimankepadarasuldanmenaatinya. makamusuhakan
mengganggu danrnenyakitinya. Tapisiapayangtidakberimankepadanya
makadiaakandisiksa di dunia di akhirat,
dan sehingga tetapsajadiaakan

1'76 Zod\l-,\'load
LLI / a/ 24./r 2,y x a x D/D/,12dI 2tP6/

eqpu qulI V lenquau.r3ue,(eder5..'qe,{r,re.ny1 epedalururu1n;,,1-1nr


-tu1 'qe,{sryue1ele1rp3ue,{rpadasqelerrur1eqtuelepdrsurrd3ur1ed 3uu,{
erlutyBlaraulurElesuen33ue3 r.rep tpuelas Esrq erpntuatrunlrqqo]'u)rJaul
uenSSue8 r:epsololpsrqerpqellnJelnlel'e)arau u?epe;aqa1 r:e)3ur?uaur
uepSueluauau erpe,{ue;r1a5 e,{uunlaqas ue1:eque8 erp3ue,{edur:up
srpesqrqalqnef'e,{uuelqarelcruuepnFueSSuau uelqeq'e,{ulrrpresenBuau
uele elarcurueeuelJ{-urpJ rdela1u,{uueelnru:ad epede1a:auuen33ue3
rlppletueleserp?Ieu 'IaJouJ r.rrpn:rqn;eq8u:tuleprl uennlJreuruuspe.l
-aqa1rnle8uauerpu1r1 rdepu q erpnduztu Suei '1eqe[uepurleqz3ue.ro
-8ueroledep:a11u,{ueqefu:etrlasrppruluauros 'e,rrleuaquepeure8e epedol
qn8alSue3ad:aq Suef SueioueSucpqnefepaqieqIl trr uellrurap3ue1
urelSueror:epundneurrrrpuese.{ur:rpuep lreq'ueelrapuaduepuepslrs
rueleFuau-tdelalqrs?ureleleu 'rqnuad.ta1 undn1rueurFuralne1u1leqepe6
'eslrsraleseJatu
BIaJaru?)eut'Iepr1ngrl rqnuadral sn:zq3ue.{rsdas:aduep
ueurBuraq reiundueur
1e.,(ueq ersnuelAi teqe:e(seru:eq dnprq lnlun ue1'ttp
-1e1pelareu r8elede '3ue.ro
unruas Inlun nllJaqruruerlruapSuea
'(17-p7:qeuu,{t}-1y)
,.'1otrys1n(uodnptqaT) uotlTnSSutuaut unp'otunpuodnplq I lDtut)uaw
(otsnuoutoq) untptl n{unuaqag uoDlrutapqoluoBuolrpq-r1ot1ag,,
'u3r.ulgaq qellv ?)ehtr
'ueerunpal epedol8un:apuarqrqalersnueur euerelqlerrurulaf,Brxas
e,.'rrf
selo:due1113uequaru 3ueA,,'qe,reftptedeq .1e,{uueqrlrd uelnlueuaur 1ed
-epI?lBroq3ue,{SuaourlSunu eueurre8eg,, 'eXuegaq 3ue,{epeelrg
,..IBIOI
u"p resaq3ue.{uuelr:epuad ueBuap'erelueuesuepue8uuSueXueelt.rap
-uadlenfuauSuefqelere1a:aru aelue rpeluapueu3ur1zd 3uz,{ue13uepa5
eretuauros uepue8ur:3ue,{ ueeluapued ueSuap'Jeseq uep1e1a1 8ue,{ueet
-r:apuad 1enfuaur3ue,(qeler e1a:aure:e1ue rp:e1urd3ur1ed3ue1 ueelt:opuad
uepusesllsr{!eqeruetr.t trteIepersnuBuE.relue rpueepaq:ed epeelese,{ueg
'rloles r:epueureese:aru8ue:oasas
"russ
ueelr:epuad u,{u1e,{e;as 1ept1er1ey,1
'eiur:rpues uuSuspSuetepundn1r ueBueuaual E)arau
BIer.r.I'reqES e)rlsl
uep'ruzy-1n1qrfn8uauqelly rfnrpqelalasllenral uSueuau:lledepuau
leprt 3ue;oeseg,.'qe,tre[u:u erp?IEI{,,luerfn qelneteueSusuarual
erpqelede '3ue:oesas rBuqlreq qrqalSuefeue11,. 'e{uettpqeu:ad
tedepuaru
(,geXg-,{sy'e,(ueurel-euelos ueelr:opuad uelledepuaru Ipntrqeletasuep
'u,{uuee;nuuad epedue8ueuasal uallsdepuetr-r lrcp3urIedraqSupi
ue)uuet't.lr
8ue:oue13uepa5ternp{eIp uepEIunprp>1req 3ue,{ueqepnsrlueltedepuau
Erpnll rleJalssuep'e[ese,{uueelnu:ad epedueeslrsledepuoru e,{uequtu
-1n;r18ue:ordela1ueurraqleprl 3ue.{undneuueutt:aq 3ue,{ 'ueesltstedep
-uaruueleundedrsrpaI Insu.t lnlrFuad e:edeur:a1p 3ue,{ ueeslrs epedr:up
qrradqrqeluepefutuel-etuelJs lIeI ruluees)rsuep'ueesqts ue>ltedepuau
dengankemarahan manusia,makaAllah mencukupkan dirinyadari perto-
longanmanusia. Namunsiapayangrnembuat manusia ridhadengankemur-
kaanAllah,makasedikitpunAllah tidakpeduliterhadap mereka."
Siapayangmemperhatikan berbagai peristiwa yangterjadidi alamini,
tentuakanmengetahui bahwayangdemikianini banyakterjadipadadiri
orang-orang yangbiasamembantu pemimpinuntukmencapai tujuan-tuj uan-
nyayangrusak,ataupadadiri orang-orang yangmembantu ahlibid'ah,kare-
namerekainginselamat darisiksaannya. Namunsiapayangdiberipetunjuk
olehAllahdandilindungidarikeburukan dirinya,tentuakanmenolakuntuk
menyetujui perbuatan yangdiharamkan, danlebihsukamemilihsabardalam
mengingkari pemimpinitu,yangkemudian diamendapatkan kesudahan yang
baikdi duniadandi akhirat,sepertiyangterjadipadadiri orang-orang Muha-
jirin danAnshar,paraahli ibadah,ulamadanorang-orang yangshalih.
Karenapenderitaan itu tidakbisadihindarisamasekali,makaAllah
menghibur orangyangmemilikipenderitaan yanglebihringandanpastiber-
akhir.daripadapenderitaan yangbesardanberkelanjutan. dalamfirman-Nya,
" BarangsiapamengharappertemuandenganAllah, makasesung-
guhnya v,aktu (yang dijanjikan) AIIah itu pasti datang. Dan, Dialah
YangMendengarlagi Maha Mengerahri." (Al-Ankabut:5).
Allah menetapkan jangkawaktutertentudari penderitaan ini. yang
pastiakan datang,) aitusaatperjumpaan dengan-Nya. Padasaatitulahmanu-
sia akanmendapatkan kenikmatanyangtergambarkan, karenadia sabar
selama ditimpapenderitaan itu,selagidiaridhakepada-Nya. Kesenangan ini
tergantung dari kadarkesabarannya, yangsemuaitu karenaAllah,dandia
dapatmenghiburdiri denganmengharap perjumpaandengan-Nya, atau
bahkansetiapkali melihatpenderitaan danmerasakannya, makakerinduan
untukberjumpa dengan-Nya semakinmenggebu. Karenaitu Rasulullah
ShallallahuAlaihi v,aSallambiasamemohonkerinduanuntukberjumpa
dengan-Ny,a. dankerinduanbeliauini merupakan kenikmatan vangpaling
besar.Tapi kenikmatan ini memiliki kensekuensi perkataan dan perbuatan.
KarenaAllahrnendengar perkataan danmengetahui perbuatan, makaDialah
yanglebihberhakmenempatkan kenikmatan ini padadiri orangyangme-
manglayakmenerimanya. FirmanAllah,
" Dan, demikianlahtelah Kami uji sebagianmereka(orang-orang
yong kaya) dengansebagianyang lain (orang-orangyang miskin),
'Orang-orang
supaya(orang-ot'dngyang koyaitu) berkata, semacam
inikahdi untarakitayangdiberianugeroholehAllahkepadamereka?'
(Allah befirntan),'TidakkahAllah lebih mengetahuitentongorang-
orangyangbersyukur kepada-Nya? "' (Al-An'am:53).
Apabilaseseorang tidakmendapatkan suatukenikmatan, makahen-
daklahdia membacafirman Allah, "Tidokkah Allah lebih mengetahuiten-

178 Za(lul-:l4a'ad
6Ll t/D"12?/:1f,// ltDltDlzt/)a/ /D./26/

u?SuelBI uep lBtueuasqsebbel\rqv urql.BSuepqellrprqn ulq qeq


-leql'ueJJVurquetuslnruadas'ei(uulpte,\\olurelsl 3u.(
3ue:o ede:
Inseur
-aqaqepeeSSurqes 'nErlaq
stuEsleqqe1;yepedaln:a,(uau'r.lell\/euESeuEI
-qe8auerur"ueyep
nerlaqrFunpurlaudersurq.brpprqg-tlsV rIeg nqV qBIBpB
tuulslInseu elpos:equepe.{u1nque,{uaur 8ue,{eruegaductilrq .ruI nDtleq
uen:aslnqure,{uaruqelrqe)reSeqlaqllep qellV Eqrueq-qtu?q?Ieu .qEllV
epedarln:r,{ueu ruDlpSD,trtqn)lv nqD DlDqSqellnlnse; ellta)
'edJns 3)

lnseu 1u,{u1 ereqeru'uelqrslJqrp qepnseIl[.e)e.reu Ie:a1nlnuautueleere1


'rur
-pru prunpueprenla1l3e1as uelqtslaqr p unJaqere1rIunute51 .e,{uue>1q
-:aqursru e:ecue8uapue1.rr13urstp snreqntrueturlerlzel uepuur{opoqol ed
-n:aq3ue,{e.{uuelolo) tutlqzuDpqopoqn1re,urle,{uresepepedquqa5.ue1
-eqocrlnrp qelalasrJnJeIuerolo{npteqeuplueSuap JnduBJrJq qrserurBel
-ase,{uuerlseel leqrl;a1 3ue,{ szrue e,{u1uqrpadas .uerfnn>13un1 ue8uap
1epr1
e,{uue>1qrs:aqu-reru uep e,nr|3ur:e,{uauledepqel1yreie ,p,(ueuueuetu
l?,{?l Isprl 8ue,(edersuepueellnual eullauetule.{l SuBludzrs.ln:nq
3ue.(eueuuepqrBq8ue,{eueruInqelelrpledep ntrFaqueSuap,ersnueu e,ttf
rfn8usul1n1unqEIIVqulrq uede1s1e1 epeq?pns'urEI e1e1ue3ue6
'e,{urleq
urelepa1 dnsn,{uaru 3ue.,(uelgeuntualrnqel
-eSuaur qelJV,.uEll"IuesaqnIV e,{uqn33unsa5,, 'ueu:gaqerg eqeru,e,(51
-rla,^\-rle,\r
uepue>1nsed Suolouauqepnsqul1yelrl'1eqepe4 .1e1a13ue,{ue
-c$lrsel preluorues tErsraq Suef uees4s r:e1erpe4f qopoqleue 3ue{uelep
-uqnlensqnSSunS 'qellVweslts eI BIaJauuee$ltsr:epr:e1erg .(n1rqnsnru
-qnsnur) e1a-rau uuSuap Surlesuelef:eq erpn1u1 ,lnsaqnsntrt-qnsnur u"?slrs
f.rpuelerp pSSurqes'eKu-tlDnqsDq uqettralel ?uale;lrpel:a1rul1eg .n;u1:aq
uele lls?duBpuleluouaslJIsJaq 3ue,{ueeslrsrdepeq8uaur uelep:eqesde1a1
rfepuuurrepedaIqBItVueeslrsllepl.re1 uruqnl4Suao-7ueto'eAu-tqtuttlso
ueeurndI'Ilesal ue8uapleqepe6 'ulur1n11 8ue:o-8u?lo uBpurqrp snleq3ue,(
qelly ues)rsrgadase,{udeSSue8uau eua:e1'EIalaruuepslrsrJEpul lC
'B{oJoru u3uopue8ueJaqasraq 3ue,{efuinlrSuadlnlrBuadueplnse:e:ed
euuatrp?serq Sueruaur 3ue,('ersnueu llepueesllstepeles eXueq ntr;equpe;
'e,{uurpdepeqra} qellV UEB$Irs re3eqas efudeSSueBuor-u urp 'qe11y erue8e
euorplersnu?trr lrepu?eqolldepueLu etpelrtal eSSurqaS rlrltrysrqreuasrp
edueluulraq3ue{ Suao ueppeeluelleqe6uauqe1;yuslpnlue) qrleqs
8ue,{3ue:o-3ue:o ue8uoloS trrel?psI elaletuuellnsetrtaur u"Ie ?rCueuil
uBppeqrfue8uap e^.\qequelreqBBuaul qpllVnll uel?) qe1lyepedaluelnq
uepelerau upedelrleqrualrurpeqrlueqelserua)ruruieleprp epeSuei
edeu?)qntnqueuIsprl rlellaseur?sqellV Elareulpedalrlpqucl e,{ulrseq
u?prrrpuese1a:auue8urluadal Intun qelepeefulelrleq epedqe11yuelei
lp peqlfe.ttqeq'urel Jeq ue8uap Bleretrr lnqtq8uauqpJlvuerpnue)
,,iD{N-Dpnd !) tnlntstaq 3uo{ Sunto-8untoBuo!
wanitaadalahKhadrjahbinti Khuwailid,yangmendukung aktivitasbeliau
dengansegalasesuatu yangdimilikinya.Suatukali beliaubersabda kepada
Khadijah,istribeliau."Aku khawatirterhadap keselamatan diriku."Maka
Khadijahberkatadenganmantap,"Demi Allah, terimalahkabarkabar,
sekali-kaliDia tidakakanmenelantarkan engkau."Khadijahmenguatkan
perkataannya, bahwasiapayangmemilikisifatdanakhlakseperti yangdimi-
liki beliau,tidakakanditelantarkan Allahselamanya. Dengankesempurnaan
fithrahdanakalnyadia menyatakan bahwaamalyangshalih,akhlakyang
utamadansifatyangmuliaberasal darikaramah Allah,anugerah danperto-
longan-Nya, sehinggaorangyangmemilikinyatidak layakuntukditelan-
tarkan.Makadengan ketajaman pikirandankelurusannya ini, Khadijahlayak
mendapatkan salamdariAllah,sebagaimana yangdisampaikan utusan-Nya,
Jibrif kepadaNabi ShallallahuAIaihi wa Sallam.
Setelahitu disusulbeberapa orangyangmasukIslam,sepertiAli bin
Abu Thalib,yangsaatitu masihberumurdelapantahun.Namunadayang
mengatakan lebihdariitu.Saatitu Ali adadalamasuhanbeliau,untukmeri-
ngankan bebanAbuThalibdalammenghadapi tahun-tahun paceklik.Kemu-
dianZaid bin Haritsah juga masuklslam,orangyangamatdikasihibeliau.
Tadinya diapelayan Khadijah, yangkemudian diberikankepadabeliau.Tak
lamakemudianbapakdan pamanZaid datanguntukmenebus dirinyadan
hendakmemintanya. Makakeduanya mencariNabiShallallahu AIaihi wa
Sallam,yangsaat itubeliauadadi masjid.Keduanya masukmasjidsertaber-
kata,"WahaicucuAbdul-Muththalib, wahaiketurunan IbnuHarim,wahai
putrapemimpinkaumnyalKalianadalah penduduk tanahsucidanpenjaga-
nya.Kalianadalahorang-orang yangsukameleraiperselisihan danmembe-
baskan tawanan. Karnidatang menemuimu berkaitan dengananak kamiyang
adadi tanganmu. Serahkanlah ia kepadakamidanberbuatbaiklah kepada
kami dalam urusantebusannya "
"Siapayangkalianmaksudkan?" tanyabeliau.
"Zaid 6in Haritsah," jawabkeduanya.
"Apakahtidakadajalankeluaryanglain?"tanyabeliau.
''Apa itu?"merekabalikbertanya.
"Panggildiadan akuakanmemberikan pilihankepadanya. Jikadiame-
milihkalian. makadiamurnimenjadimilik kalian. Tapijikadia memilihku,
makademiAllah,akuakanmemberikan pilihankepadaorangyangmenja-
tuhkanpilihankepadaku," jawab beliau.
"Engkautelahmemberikan pilihanyangterbaikdanengkautelah
berbuatyangterbaik,"katamerekaberdua.
Setelah Zaiddipanggil.beliaubertanya kepadanya, "Apakahengkau
mengenal orang-orang ini?"

I 80 Z(tdul-Ma'ad
I gt l/)/tE/:/F)./ //Dt/D/rt/.u l4p4/
'isre:nf
ueeslr,iu:duupe1e:auriunpurlrurln1unede-ede 1enq.rac1ndureru 1eprlnurl
-ag .. e3:nsqelepeuer;e1epedaluelrfuefrpqe1al 3ue,itpdLUal puelEl .lrsI
DBTEnJeI ruqe^\qellqsS..'ppqslaq eslqe,{ueq nerleq'eslrslp Suppas elaietU
WqtputLuollDS t),1irqnlv nqDllDIpqSqellnlnseUelrt LlellVeL!;eEualpIBs
-1tsrpe3:en1a1as e1e,ra11 e,iue3.rerr1e1
qn.rnlasuepqei,ieun5'e(unqr'.rrse1
utq:euuy rgadas'.,(srelna) Suelo-3ue:o r:epueeslrsuulludepuaue1a:aru
u:eluerpselr:o,{eu rde1a1 e1a'teur
ueESIrs rJeplcruElJs'eiulrp riunpurlau
estq3ue,(leqe:a1re,{undureu SueXleqequqs e:ede:eluerp BletuatUes
' urpuesreluEleqelsEure
uelSuelepuaururuepea)?Xunluat3ue,{'e.{uuneq erueieruelepeperaq
du1a1qr1eq1 nqy 'qellVqeulrq Brquerpundepyu,{ur:r p drpeqral 3uecuel
Iueraq3u,(qI)et\ lnpnpuedr:epund 3ue:oas1e1uepu3:cn1a1 dn13ur1
rp rleelrp',{sre:n}ueFuelellp uulBrlnrurp ueprueEasrp 'Suepued:a1 leBues
3ue(3ue:oqelepuErpeu3JeI'qrlBqlnqV'nerlequeruedueepu:aqa1 ueSuap
E.{N-lnsEU r8unpurlaru qpllVunureNlpqet{eqs e:uduepnergaq depeqrel
ueqnsnur:ad uelJBcuElau relntue)eleu eltu'leleqpnu uepleejuut
uoqtueur srqIepll nll ueqeqI'uesesE,rqeq'DIoJer..t.t
uErlequasas uElqaralo[!
uep?Ier3u eueSeelacuaurlBIntun?rleqe1t1a; ede-edersleelequinleq
Xsre:nf3ue:o-3ue:o uBp'Sup:oes nuepBue:oas uelsl InseulBlsnuet\
'qeslrruHurqpreTpSSuedrp etpe;lu
'tstie,traur-st:u,tr
3ue1ua1:nle8uaru 3ue,{lefe un:n1qelales rdel peruureqn4
ulq plsZ uptnqos ue8ueplrSSuudrp preZqelnlrleuseped'3ue1nd e,{uenpal
n1e1 '3ueua1 rpeluarue,{uueured 'rur
uepqE,{B nerlaqundn.nnu.rl:.1__-,--.

ue)sr'/nao, rsr'irauErp'nr)eue
nrBu'pnrrr?p qer"o"o'"r,^";|"fffir'
'epqesJeq
epudeluerslesalueluaqruetunIV,, e.,(e:asnerlaq)rlrq tuelep
n?r1aqBIEIU'ptez Dequeqn8aleq
a) p,{ue,requretu leqtleul qelalas
..'nerlaq urelasSuBJo qllrtUetll
uIu I?l n)lenqurorx 3uE.i
'rurnerlequep nlensas tpqrlatrtqelatnle!, 'prEZqe,mui..'qe1n1r3og.,
.1nue3:en1a1 egssnurueruud uupqe,{edBpeqral
'eleprar.u
ueqrlrdu?lqele8uaur Sueloepedr:ep lepnqrpelueuqrlrueu plns
qrqalnelSueqqede,. 'e,{uuerued uepqefeeleq,,'preTrErlEM nq lErS!j
! nluetrreduepqe,{puelnpnpaluEIrtuESSuetu qBpns
nelSuauepqrlrdnl3u?,{Sueroe.{un1es-n1es qe1nu13uA.!'el?).raq
preZ
.,iBnproqelaretrrnetenlurp ErBluE r{plqtltdeleK
'nruurpdepeqralnluenlel:sdeueure8eq nqelqepnseBnfnelSua 'n1ueders
teqrlauruep nqelrlepnsnel8uA,.'pte7 epeda4ueleleiu3utnerleg
'qe,refuourpruT
..'nluerupdnlr uupnlqeXeru1,,
'nerleqeXuel
..;e1e:euederg,,
'qe,,t\EfuatUprBZ
.,'3^. ,
SuatusaatmusuhAllah, Abu JahlmendekatiSumayyah. ibu Yasir
yangdisiksabeserta suamidananaknyajuga. laludiamenancapkan tombak
di vaginanya hinggameninggal dunia,sehingga dia menjadi syahid yang
pertamadalam Islam.Begitupulasiksaan yangdialamiBilalbinRabah'yang
hanyamampuberkata, "Ahad, Ahad", karenapedihnyasiksaanyang
dialaminya.JikaAbu Bakarmelewatiseorangbudakyangdisiksakarena
masukIslam,makadia langsungmembelinya lalu memerdekakannya. Di
antaramerekaitu adalahBilal,Amir bin Fuhairah, Ummu Ubais, Zinnirah,
Nahdiyahdanputrinya,seorang budakwanitamilik BaniAdy,yangdisiksa
Umar bin Al-Khaththabsebelummasuklslam.Sampai-sampai ayahAbu
Bakarberkatakepadanya, "Wahaianakku,kulihatengkaumembebaskan
beberapa budak perempuan yanglemah.Karenaengkauterusmelakukan
sepertiyangengkauIakukanselamaini, denganmembebaskan sekianbanyak
orang,tentumerekaakanmenghalangi perbuatanmu."
Abu Bakarmenjawab, "Aku akanmengerjakan apapunyangkuin-
ginkan."
Ketikasiksaanyangditimpakankepadaorang-orang Muslim semakin
bertambah keras,maka beliau mengizinkan mereka hijrah ke Habasyah.
YanglebihdahuluhijrahadalahUtsmanbin Affan beserta istrinya,Ruqayyah
binti Rasulullah.Jumlahrombonganyanghijrah pertamakali ini sebanyak
duabelasoranglaki-lakidanempatorangwanita.Merekameninggalkan
Makkahsecarasembunyi-sembunyi. Berkattaufik Allah merekatiba di
pantaibertepatan dengankeberangkatan perahupedagang. Merekapun ikut
naik perahuitu danberlayarke negeri Habasyah, tepatnya pada bulanRajab
tahunkelimasetelahnubuwah.Ketika orang-orang Quraisymendengar
kepergianrombongan ini, mereka menyusul hingga tiba di pantai,tapi tak
seorang punyangdapatmerekasusul.Tak seberapa tinggaldi Haba-
lama
syah,orang-orangyangberhijrahitu mendengarkabarbahwaorang-orang
Quraisytidak lagi mengganggu danmenyakitiNabi ShallallahuAIaihi wa
Sallam.Maka merekapun kembalike Makkah.Tetapisebelummemasuki
Makkah,merekamendengar kabarbahwaorang-orang j ustrulebihkeras
dalammemusuhibeliaudanorang-orang Muslim. Maka siapayangingin
masukMakkahharusmemintajaminanperlindungan seseorang, danjaminan
ini adayangberlakuhinggamereka hijrah ke Madinah.
Padasaatitu IbnuMas'udyangjugaikuthijrahkeHabasyah menemui
Nabi ShallallahuAlaihi wa Sallamdanmengucapkan salam kepada beliau'
yangtidakdijawabkarenabeliausedang shalat.TapiIbnuSa'ddanlain-lain-
nya berpendapat, bahwaIbnu Mas'ud tidak termasuk orang-orang yang
kembalike Makkah,tapi dia kembalilagi ke Habasyahhingga pergi ke
Madinah.Pendapat inidibantah,bahwa lbnu Mas'ud ikut perang Badr.Orang-
orangyanghijrahdankembalikeMadinahadalahorang-orang yangbersama

182 zadal-Ma'ad
tg I lDl/4/r.2,/ ltDllDlDtLl/ /a.p'/

eiuur,ttelsetu uelrsi(equaut 3ue.,(elndrpuep'nEtlJqur:3u:rp quqrqcg


nurun uelqelrueu r,{sefe51 e1ey1euestp ttznluepruutsellutuuFea1 qep
-urdraq uetpnuclSue,{',(sqep urqqe;1preq11 ef uruensuues:aqer(ul:a3eu o1
qrzrfrqtnlr e3nf3ue,i'ue{jn5nqy urqqeqrqeH ntuurllueiu:p narl:quulur,t
-eBuaru 1n1unr,(sefe5l epndaleluru3u nellaqEIndnlt u (ulelnsrueleC
..8,{urnLuueu ueIEnlE nlual'nsrleq Inuauauesrqn)ieelrf..'ulr?Iraq
ErCIrueIsllnseurueqele{uoru 3uns3ue1 r.,(sele51 'eiuerequau qEIalaS
'{rLuuqq-qpy qe,(,{eur1 urqrury qelcper-'{u.rr.rn1 rpefuoru ;-uc1 ruelsl)ns
-eu ueluletst:aq'r,(s3 [e51upeda1 sr
le]ns Inuet|.I rurl/rf D.A
tLltDll' ttL!DllDlpqS
qpllnlnsU'qe:[rq qelatcsqn[n1a1 unqelle^\,\\V-ln. rqex uulnquped
'lpeg 8ue:adtnlr 3ue,{3ue.ro qnlndenp
lcdu.ra
cpcuepqeIIBt{ lp e:apuesrp 8ue:oqnfnl'qe11e1,1 rp ;eSSuruaru 3ue:oenp
'l 3ue,( elalatu Elelue rpelrue.\\ uedelep uBp 3ue:o eirl qn
luqtuo{ lnde3r1epe
c)eu'qsurpct\ el urDIlDS DtAtqtDtynqD DllDqSqEIInlnsr;qerfrrl:eSrrrp
-ueuIa.lctu slrla;.. 'e1e1:aq e,{uurel-urel uppp,ESnuqlntrBUrlr) rpqteq)l
3ue:ade1rla13ue1nduep '.rpt11 8ue:adrunleqas3ur:1nd 'qpurpr?l\a) ,rrrl
1DSDltrt|mlv nqDllrl1rrys' qellnlnseN qu:frqr"unlaqas Suelnd:elaleu ueSul
-nda13ue1ua1 ueurlSunruale3r1epee33urqa5urel?ue.{upsduepnlnqpp
qlqalIlqrueleleJeruIp[qaloqeleur '1e33ue I defiSuerp rurlequndnele;
ipeg Sueledtn)r 8ue,(leqpqeqsede:eqequepuJJVurq uelustnqelp?
rurenpe)3ue.{qe,{seqeg c1 qu.rftq ueSuoquoru:e1ep lnsetu.rrl3ue1
'e1rue,r 8ue:oselaquElrqruas uep 'lrseI utqJeurutVInseLual'tIel
-IIBI 3uroBSrtqnlnduedelaple^uqesrurr1e1qerfrq3ue{ urlsnyl 8ue:o
-3ue:oqelurnl e1e:aruriueleqBuaru ,{sre;n}3ue:o-fiuElo nuelsl 'Etueped
3ue,{epedr:ep trlnsqrqaln:1snIrurenpal 3ue,{qe:[rp1e,,{ur1e1enpe) Inlun
qe,(seqH oI r8elqu:[rq.raq e1a:curualurzlSuaunllaqelleur'sDlel ur)etuas
Xsr?ln0SuEJo-3ue:o u?eslrsuepueqnsnu:adnlr qletasusrpnua)
'e{uue1n1e1au rBelIEprlElarau'q3rl
-eqqpnselrta) )eue-)eueuepselqal rpadas leleqsrueJep erptrqlaqurEl
3ue,{leue-1eueeuresreq erC Jlcalqrsetu3u.{leqeqeqs InseturerpryZ -
'ld?l tsuerellp nlBI'qDulpB),\ lp
uqqaloqladrpuerpnuel 'qel)e11 rp ueldetalrpntr er?rlqraqueSuere-I-
:ueqE,{\ef npepeturtuebryurqpteZslrpeqrdESSueuatU Intun Iehl
'l?l?qsiusA nueroEpee)rlel erel
-rqJaque8uereI uelieqeSuatu eXeres'lEleqs rBsolos nerlaqe33urq'qe,refrp
)epll uEp l?leqs Suepos nerloq elrtsl r.rrElesueldernSuau pn s?1,{nuql ntr
lE?sEpBd 'q,{ruepPIAtr}Erns qel?pe i?leqs3ue,{epee)rlel re3rqreq elaraur
8ue:e1au3ue.{te,{eupreqsuv 3ue:oqelupeubrv urq prcZ .,Lerextq
Suerelrp uepulerp>1n1un ueqqelur:adlp lr.uBInlel 'tEleqsuelcp er?srqraq elns
rruB){nlnC,, 'uelele8ueru 8uu,{rueb:y ulq p!eZslrpequeSuap eueure3eq
nte'I'rpEB8ue:edqelelesunrlelerrtrlneleledtua'qllEqInqv ulq reJ.pI
sebanyak empatratusdinar.Sedangkan yangmenjadiwalinyaadalahKhalid
bin Sa'idbinAl-Ash.Kemudian beliaujuga mengirimsuratagarNajasyime-
para
mulangkan shahabat yangmasih ada di sana.MakaNajasyimelaksana-
kanperintahbeliauini, denganmenaikkan merekadi atasduakapal,hingga
merekabertemubeliau di Khaibar.Ketika mereka tibadi sana,beliausudah
mampumenaklukkan Khaibar.
Denganbegituadagambaran yangjelas tentangmasalah yangtadinya
dianggaprumit berkaitandenganhaditsIbnu Mas'uddanhaditsZaid bin
Arqam.Jadilarangan bicaradalamshalatditetapkan di Madinah.Taruklah
bahwaIbnuIshaqmengatakan bahwaIbnuMas'udpemahberadadi Makkah.
Maka dapatdijawab,bahwamemangdia pernahberadadi Makkah,tapi
hanyasebentar,lalu kembaliIagike Habasyah. Inilahyangmemang terjadi,
karenadia tidakmendapatkan seorang pun di Makkahyangmaumemberi
jaminankeamanan bagidirinya,danhal ini tidakdisebutkan dalamriwayat
Ibnu Ishaq,sehingga bisamenjaditambahanbagiriwayatnyaitu. Dengan
begitutidakadalagikejanggalan dalamkisahini.
Yangpasti,ketikaorang-orang Muslim menetapdi negeriNajasyi,
merekahidupaman.TapikemudianpihakQuraisymengutus Abdullahbin
Abu Rabi'ahdan Amr bin Al-Ash untukmenyusulke Habasyah, sambil
membawaberbagai macamhadiahuntukNajasyi,denganharapan dia mau
mengembalikan merekake pihakQuraisy.DuautusanQuraisyinijugame-
mintadukungan parapemukaagamadi sana.TapiNajasyimenolakhal itu.
UtusanQuraisyini mencarijalan lainuntukmempengaruhiNajasyi, dengan
mengatakan bahwaorang-orang Muslimitutelahmengeluarkan pernyataan
yangtidakbolehdianggapremehtentangdiri Isa,bahwalsaadalahhamba
Allah. MakaNajasyirnernanggil orang-orang Muhajirinitu ke majlisnya,
yangmenjadijuru bicaramerekaadalah Ja'farbinAbu Thalib.Ketikasudah
berkumpulsemua, Najasyibertanya, "Apa yangkaliankatakantentangdiri
Isa?"
'ain shad.KemudianNajasyi
MakaJa'farmembaca suratkaf ha' ya'
memungutsebuahtongkatdari tanahserayaberkata,"lsa tidak Iebihdari
orangini dantongkatini."
Seketikaitu pula parapemimpinagamanya mengeluarkan suara
dengusan. MakaNajasyiberkata, "Sekalipun kalianmendengus." lalu dia
berkatakepadaorang-orang Muhajirin,"Bangkitlahkalian,karenakalian
amandi negeriku.Siapa yang mencelakalianakandidenda."
LaluNajasyikepadaduautusanQuraisyitu."Sekalipun kalianmem-
berikuhadiahsegunung emas.akutidakakanmenyerahkan merekakepada
kalian."Hadiahyang dibawa dikembalikan kepada mereka berdua,
lalumere-
ka kembalidengantanganhampa.

184 Zo(lul-1la'ad
E8I /n / t 4 /1.'2 / x D1/D//m)./ t It ?//

lrepiLur'lJu
nurloq qcurad Ieprln,nsn liuu i 'srpesqrqalqneI neIlaqr:s1r iurLu
ueprlrlniu:ruelalaLuuu)qDq.uriuo1o1.r:d ue1:rrlniuau uupriunpurlau
neuriLru.iundiuu:oesuplledepuarLr )pt nErl.qrdeg_.qe11y eprclalellr:u
n:a.iuaur nerlaq elr!\ 'e,(ulnpnpuad uepr.;1nurd r_repueiunpLrrlr:d rrr;1)e
-epuaurusrq uedu:cq ueSu:p3r.eq1:1 r3:adnerlaq e1e1,1 .nerlaqr:s1riLr.rrLr
ru
-praqueplptttrqur e)elary rpef-rpu lirauurlrutasu iuurncl r_rcp qopoq
)utues
3ue.ro-3ue.ro ue>ledurrtrp 3ue,(ueecloc r:1etr1.qefrpeq)l uerleualuniuaprlnd
Insnslp uppBrulip IeSSurueu qr1uq1 nqVntrqelatas erreledc:aqls 1u1
'tol!oqlprSey uep ue3unduul::d uep
1upr1 lenla) ledep nerlaq n1r3cq
ue.luaprdel :n3n)qequEuaqurluruasB)alaLU tenqtxaru rur 1eqntlsnI rde-1
'ue1ete1 ner1aq3ue{ede:uuaq e1e,{ulal uppnlr uededrequrl uu>lunjnueLU u)
-aroruuerpnuelelehl E)eJauBtuI iue{ lenq:aq qe1a1nuqiu3..
.'lrpe
rurueullEqzaluepueloyloquad ue)uu.qsnlequlle1E)etu
rreuaq elrf .ucrle>1epedalelp uplqurasrLuel.Suoqoq zrpe1r1.nlriequep
rurBaq ete>1.raqe{uueleuodale,trquq ',{sre.rn} 3ue.ro-3ue:o rnuauauurn1e1
'e,tuueuedepedaquel.reqe3uau nErlaqeler\ '1esn.r e33urq de,iulueleurp
3ue,(1o1roq ueded:equral qrseu3ue1uo1 e,{N-rqBN epedaluellrsrquau
qe11ye{ulnfueleS}edepuadas undeyor:u e1e,lula1 uep.e,{uure1 .isru:n}
nlnruodede.raqaq uep{pV urquu,qtnl.\-lVlqolau qsnlaq Erq'slucIl
-lV urqrluv urqrue,{srguIn)EIrp3ue,ir1:adas 'e,(uueqlluaq3uaru
1n1un
pqpsnlJq'n ueloqroqtuad depeq::1nfnlasyeprl3uu,{8ue:oudr:aqaqepy
'n1r
luqrdase:e:asuulolroquadrsledepeq:a1 n[n1as >leprluepnln]esetelue
'IodLuoia)enprpe[uauqetredla] ,{srz:n}leqrd rp lensereluetues
'ueue3aIlsr:cq3ue{ e,{u.le.'(s
uBlunlulatu .e,{u:eSuapuau
Inlun qllEqJnqv 8uo:opuaueSSurqas Eue.(
undndersr3cqeqrese.l Suepun8uau 8ue,{ 'ue8undr-uellad 3ue:aqas rrep:eBu
-epr3tIue-leu sr3uel'le:aqteure 3ue,{ue1rlnsa1 ruelcSuaru;eutq-:eua
elelau e33ulq 'und edersue8uap1ne3:aq esrqleprl ueprenlIeqld ur;uop
urlefuauesrqIEprt'unqe1 eBrlptueles lolloqrp uepuelllJnlrp EIJlel,\
'r.lE.\\nqnuqelalasqnfnlel unqelepedrpefua1 rurlpll .,(srulnoue8uapSunq
-e3raqSLre{ 'qeqe'lnqV r 'urur1n11 3ue{undnetu :ge13ue{qreq.n1es
IenraI
rpfururundulqraqqrleqtqtnn-lnpqvueprurfseg rueg enura5.qndunl
rpeluetu e{uue3uzle(u:rq1euep'qprq8eg ueelelecaltBeqopraqnErleq ntr
eua:e; ur{se1Jurq:ruryurqqprq8egqelzpee,(usl lnuau3ue1 qeq-evdele
rpe.'(uue13un1ue33uaur n;e1'uededreqtualqenges tu?lepstlnl pla;culnlru
-rlueftade)arau?pedelwDll?SDt^lqloty nqo Dt.-lf.qsqellnlnsex uelqe:ar(u
-etuBIa.ratu sSSurqas '1ndrun1:aq uEpElEJrqleq .qellueul
lpprt leprl lepn
'qrlrltqtnl lueguepurxsell ruegue3uapr
l-lv loqlenl:oqleprl lnlun leqrd
-ase:erasuerfuufuad lenqruaur ep:au eleur'ul3ueselerpuep1ufueueru ur1
-ernesruDllDS D!1rrqlDlynqDnDlpqsqEIInlnsU uesrunlzqryaur,(sre:n|8uz:o
-8ueroe.41ay'8ue:oede:eqaq egasaquielslInseu qezueHucrpntue)
kaumnya scndiri.Padahal beliauberada di sanaselama sepuluh
hari,dan
setiappemuka kaum pastibeliau
temuidandiajaknya Tapimereka
berbicara.
berkata,"Enyahlahdarinegerikami.''Bahkankemudianmereka memperala
orang-orangyangbodohdaripenduduk Tha'if.Merekamembentuk duabaris
dijalanyangdilaluibeliau,lalumelempari beliaudenganbatu.hinggakedua
kakibeliauberdarah.ZaidbinHaritsah yangmenyertai beliauberusaha
untuk
melindungibeliau,hinggakepalanya pun mendapat lukayangmenganga
Makabeliaumeninggalkan Tha'if, kembalike Makkahdenganperasaan
yangamatsedih.Dalamperjalanan pulangnya itu beliaumemanjatkandoa
yangsangatterkenal,

;'ris- ti, i .t$3 ,sri frs ,t:i -)ir'izi ,llr",Al


.,,,',,1 t.. "a." r,.
,:**;a--*ll !=r.) cjl ;tf?t -)\

Ot-Atl2Jl 4J

Jb',.-.
.:: 'tyi";1')J"; \j .r'; e A, :tt
"Ya Allah, kepada-Muaku mengadukankelemahankekuatanku,
sedikitkualasankudan ketidakmampuanku menghadapimanusia,
wuhai YangPaling Pengasih di antara orang-orongyangpengasih.
EngkauRubborang-orangyang lemah,dan EngkauadalahRabbku.
KepudasiapaEngkaumenyerahkan diriku? Kepadaorangjuuh;,ang
nrcnemuiku denganmttkamasumuluukahkepadamusuhyangEngkau
,'aciikun menguasuiurusankulSelagitidak ada murka-Mukepa-
dia
daku,makaaku tidakpeduli. Hanyasaja afat-Mu adalahjauhlebih
luasbagiku.Aku berlindungdengancahayall'ajah-Mu,yang karena-
n1,akegelapan-kege lapan menjadi terang dan urusandunia serta
akhirat menjadibaik. Aku berlindungkepada-Muagar murka-Mu
tidak menimpakudan amarah-Mutidak turun kepadaku.Bagi-Mu
segalakerelaanhinggaEngkauridha, tiada dayadan kekuatanme-
lainkanyang datangdari-Mu. "
MakaAllah mengutus malaikatpenjagagunung,yangmenawarkan
kepadabeliauuntukmenimpakan duabukitAhsyabain kepadapenduduk
Tha'ii Tapibeliaubersabda, "Tidak.Tapi aku berharap
agarAllahmenge-
luarkandariketurunan merekaorang-orang yangmenyembah-Nya dantidak
menyekutukan sesuatupun dcngan-Nya."

186 Zuclttl-lfia'ad
/ gI //D1./4/fa./ zDt/DpI/2a//2]/2{/
'nErlaqueupllsrsrpepe
elSeqeqteq Fue,(Bue:o_FueJo qn: ue11eqrl:aduau
qellV nell0qqp,trnqnu ualdeleuaur euasnerlaque8uelepal lnque,(ueul epas
e,{usepeqruau: ruepvuep'ulEJps ueldeon;uoul ner1ag.etsnueur ledeq
'uepy
nuauaqn?rlaqrutstc'wDllDSo,1rtllrDlyn|n D Dqsqellnlnseuuep
.Inqrp luqrf
ISequpIEInqrpundn1rnlurde>Jeru trFueJ nlurd:e8eelurtuaru ;r:qr;
e1t1a; erunptr3ue1 a4srpbeyl-1n1reB ueplreu emeqrp nerlaqelndnlr ueleur
Epedrpuaq1epr1rurledupuadrdel euesIp lel?qsuep(ueqopag)rxr{pl
Inlt?grpunJnlnerlaqlBdEpuadlaq SueXepy.prlseuniurdeped uellequelrp
be:ng rqeue:edr8equeurrrpefuaur u?p?uesrplel?qsnerIaB.luqr[ rBuesrp
8ue,{'be:ngSueSSunuau ue8uep,srpbe4-lntrBg aI u.rereg-pprke4uep
?Jsruelnlel3r.I.rtuDllDSottr ltDly nqD DllDtlSqelflnlnseuuerpntue)
'qetunr
-eurner1aqu33urq'nulJaq Ins
lsemu8uau.r e,{uelefuas ueBuap d?rsu.,(uIsuB-{Eu
ugasaq,{py urqrur.qlnWeJ?lueues.qerun:ol Buelndnerleq.teB)tenptel
-eqsqu;a1a5e,(ulnJetuaru uappemsy:e[e11 r.lrdureq8uatu n?tlaqnls.l
., e.{u8uaa,{uau.l qa;oqund Buuroas)sl qeru .pururueq
-n;,1r3unpur;eru qe;a1n1u e,{uqn33unsas.,{sre-rn} EueJoenulasreH..,Bueluel
erensuuSuapnlesJequBp,e,{uue8uu33un1 ue.t\oqAun88undsBletp urp
-raqXpy urqurr.qlnl4l nle-I tuereHlrprfsellrpuqneBBurq.qeslr:eg urqpreT
rsuasrpqE)Hehl{nselJ.I uDlIDSDltl,.ltDtynqDllDtlotlsgEIlnlnsBd eler\
.('peuruuqnl,!r8unpurlau qe;:1 nle BUareI.utl
-eqqeun: rpuasderlasrpqzlders-derslaq uppuelle>letefuas .e1e1.laq
;lquy,,
e,{e:es'e,{urunel uDllndun8uatutul,qlnhlnlel .efuqe,nei...qo1og,,
..an(xuaurtuel|'Uulep InsutU
n1ee4leuerure8eg,, 'uusaduu8uap,,{pVurqtur,qlnl,^l
)nlun qE!sznq) rueg
r.lep8ue:oasas snlnBuaur nerleqiqIlehl llnse(Uotu )?puoq e)tla)
. eKp-rqepuelSueuauratu euese,{51_eue8e Buol
-ouel'uu?Is qellV e,{uqnSSunsas uep.t?qtlnDISua3uu,{eder.rzpren1e1ueleI
uollpefuotuu?)e qBIIVB^uqnSSunsas .prBZreH,!.qeme[ueur nurleg
.ine13ua lsnSuetu qelal BIeJaur
'r8eleloJau rnrxouoru nBISua ?lsc eueurre8eg,, ,e,{ueyaq
l?qep?d preT
n1e1'e,{uuurel l.leqpdetaqaqeSSulq nlreulol unqel rpepeJaq nerlaB
'(67 :;ebqy-1y) uolo&uuadrnqwaw
,, OFun) o,{uwnoqopodatl
tlDqw l mlataw'tDsalasqolal unotoctqwado711ay.,(o{uuoslto8u
-apuzLu4nlun) uDrlDyqDluotQ, 'Dlullaq Dl aw ,(D{u)uDwDquad
t,upDq8uawblabw Dlm[pt otlou 'uo,nfi1V uoqto&uapuaut Buor(
nwopodatlutfuo8uoEuuas unldDpDqlwDX d1pl (qopo&ug)uog,,
'1efeunrnl z33urq'rure;loloru
u?rrpBr{oltJpp?fuetuIeprl nplloq?JBluatuaS .netlaqueeoeque1:e8uapuaru
u?pnerleqqqopueru 3ue,(urfede:aqaqepenlr IEBS.urelurun11e,,rr uerBeqas
rJBpluJ?rlsuIurpu3u nelleq'er.!ro{unqe)qenqasrp qe88urse1rla;q
danruhorang-orang yangmenderita adadisisikiri beliau.Selanjutnya
beliau
dibawanaiklagike langitkedua.Di sanabeliaubertemuYahyabinZakaria
danIsabin Maryam.Beliaumengucapkan salamkepadaduanabiAllah ini,
lalu keduanya membalas salambeliaudanmenyambut kedatangan beliau
sertamenetapkan nubuwahbeliau.Kemudiannaiklagikelangitketiga, dan
di sanabeliaubertemuYusuf.Beliaumengucapkan salam yang kemudian
NabiYusufmembalasnya danmcnyambut kedatangan beliausertamenetap-
kannubuwahbeliau.Kemudianbeliaunaik lagi ke langitkeempatdan
bertemu dengan NabiIdris,yangkemudian melakukan halyangsamadengan
nabi-nabiyangditemuisebelumnya. Di langitkelimabeliaubertemuNabi
Harunbin Imran.Di langitkeenambeliaubertemuNabi Musabin Imran.
PadasaatituMusamenangis. Ketikaditanya, "Mengapaengkaumenangis?"
Makabeliau menjawab. "Aku menangis karena adaseorang pemudayang
diutusmenjadirasulsesudahku. Umatnyayangmasuksurgalebihbanyak
daripadaumatku."
Di langitketujuhbeliaubertemuIbrahimdanbeliaumengucapkan
salam,yangdibalasIbrahimdandisambutnya. Kemudianbeliaunaiklagike
Al-Baitul-Ma'murdinaikkanpulabagibeliau,kemudian
Sidratul-l\{untaha.
naik lagi menghadap kepadaAllah.Beliaumendekat kepadaAllah hingga
jaraknyakira-kiraantaraduaujungbusurataubahkanlebihdekatlagi.Lalu
Allah mewahyukan kepadahamba-NyaapayangmemangDia wahyukandan
mewajibkan shalatlima puluhwaktuseharisemalam.
BeliaukembalihinggabertemuMusa,yangbertanya kepadabeliau.
"Apa yangdiperintahkan kepadamu?"
Beliaumenjawab, "Shalatlima puluhkali."
"Sesungguhnya umatmutidakakansanggup melakukannya. Kemba-
lilahkepadaRaDb-mu danmintalahkeringanan bagiumatmu,"kataMusa.
Beliaumenengok ke arahJibrildenganmaksuduntukmemintasaran-
nyatentanghalini. MakaJibrilmemberiisyaratiya,selagibeliaumenghen-
dakinya.MakaJibrilmembawabeliaunaik lagike atashinggamenghadap
kepadaAllahyangtetapberadadi Tempat-Nya. MakaAllahmemberikeri-
nganan sepuluhshalat.Selanjutnya beliau mondar-mandir antaraAllah dan
Musa.hinggaakhirnyashalatitutinggallimakali.Musamenyarankan untuk
kembalilagi kepadaAllah danmemohonkeringanan lagi.Namunbeliau
menjawab. "Aku sudahmalukepadaRabb-ku. Aku sudahridhadanmeneri-
manya."
Ketikabeliaumenjauh, tiba-tibaterdengar seruan,"Aku telahmene-
tapkankewajiban-Ku danAku telahmemberikeringanan bagihamba-Ku."
Parashahabat salingberbeda pendapat, apakahmalamitu beliau
melihat Rabb ataukah tidak.Diriwayatkan secara shahihdari IbnuAbbas.
bahwabeliaumelihat-Nya. Namunada pularirvayatshahihdarinya.bahwa

188 zadul-.lIa'ad
6g I ao/o/D/.?aa,
1D.121/i/r'a /2/21/
?lndntrAeg. Bpede1e1e{upesefuep,E,{uqnr ue8uap.eJstuelnlelarunBrJe[J.
'e1e1:aq e,{uenpal'qe{r,te.n11 uepqe,{sryuep lrlnuoujbeqslnuql
'uetnJnlell:ep ur?lJsl>1epu:q.iuau
tlnJnI lupll rurleqz
3u,(Suero-8uelo up qeqru?uaq ur)pruosB)aJotrrtenquaurrurenulas
n:1snIlde1e,{uueepeal ue8uapsrs:edeuresnlr uelteduesnerlaqFue,{ede
'qu;fil4lrppqrlqepnsn1rue8uoquror
e>lua).e/rqe1a;atuBueXeluoqelurnl
ue11nqa,{ueru euesBIalatuue8uelepalr:eque1:eqeBuau nErlequelqBq
uep3ue1nd ueuelef:adruelepSuepas Bue,{e1e:eur qe1ge1ue8uoquorue1:eq
-e8uaur eBnInerlaB'nptIaqupJnlnued lelouaur1nlunele3ppeIeplt slarsru
n13eque8uoq elereu epzdaleXuuelreque88uatu ledepner;oq:ecuel ue8u
-ep 'nellaqugeruuedaprp n1rsrpbeq-1n1reg
ue>lledrueuauqe11y
"88urqas
uleru 'srpbe11-1n1r?B ueeppaluDlt?qrue88ueru nerlaq:u8ee1unuaulularaur
q!14) 'lpp[-lpelueruul)ruas e>Ialauueqoouar uup nerlaquelptsnpuatu
urleurasru6n[e1a:arurdel .qe11y uelluqrl'ledlpBuefueesen)alepuel_ppusl
u?prru1"nerlaqqela13ueK edeuoynqellJeqtueuupeXurunelqe8uelrp ep
-eroquD oSD/yr u1tDlynLlDIlDllD4S qellnlnseae,{ur:uque>losaal ep?d
pn.SBII nuqJu?p qe,{sryue1e1e1rp Bue,{eueruru8eqas
'luqrt qe[?p?rutstp
lalepueu 8ue,(uep. ersre,rrlsr:edue8uopu4re1:aq
3ue,{leqapuaruuelnq ',,i3r7 wlap LlDquzuaquDptnlapuaw uDrynw
-ay,, 'ufep-uy telnstupleprpup)lnqoslp3ue.{..1e1apua;41., Euzlual
'uee8np:epolas e,{ueqnlrelzur 'nelloq rJeplul JequBlqesrBuaut Bue,{edelg
'e8e[:o11ees eledalaeu ue8uapefp-leqrlatunerleqErqeq uelule8uaur1epr1
peurqvtrreul-lV rde1..'reuaqntrrqeuaed rdrunueua:e1.e,(p-leqrlaut:euaq
-r?ueqnerlaB,,'Etelreqerpuep.e,{uledepuad uelsepuelotu peruqVrueurl
-lV r{BIrur rps?ps?ty 'e,{urdurnuurulepggrdr}eqrlJrun?rlaquBIBr.rJes e,rr;eq
ueryeqe8uoru n?llaquerpnuo) .qnqnslslpqsa1 Bueleplequl?palnerleq
l?es,{uledol'q?ulpBIl rp lu?sepedrde1a1 ..e:sr
leeszpeduelnq rpel:a1rur
1eqrde1, DID,DJ DtrmlDrDqDJnl-qqDtr Nqlcu qeu:adn1y, ,upqesraq nBrI
-eqe.rqpq'nelleqlrepqrqeqs epy .,e,{urluq
leXu.,nrr ue8uapluqrlaruneryeg,
'uue1u1;ed undneu rur:rq1erel8ue,{ledepuadue8uopue8ueluaueq
',s.{NJeqrlaunerlaqe,{uqn83unsos, 'seqqVnuql ue?lelled!r,e1e>1:oq IEprt
qe,{
-rtuleJnuqltu?ls1-1nq4e,{g 'e{51-t?qrlatu nprloqe,trqeq
)eprl leqeqeqs ued
ueluledosaluelqesr8ueru frur:uq-py pl.eSulq uetustOelatuaues
..'s.{equc qenqes teqrlounIV,! 'uellnqoslpurlqzeJ?1 ue1eq.,.e,{51leqr1a
esrqn1eurlSunueuetrtElpt\l e,{eqec qulepeerq,,.qe,trefueur ner;ag
,,7ne43ue qqoy wqrlau qeu:ed nzl8ua qz1udy,,.nerleq
epedal e,{ueuaqquu:oderp '::uzq nqv uep qrq?qsl?,{er,rr:ulnd epy
'Iuqrf qeJsp?rursrp
l?qrlrp3u?,{elrqeq .(g1 :urfep-uy) ,, .DqDlunw
-1qotptg tp utol 3uo( nqon opndotfu1Dtpu tp! atpDuwo4nygo{uqnBBuns
lr
-as'uDO,,'qellv ueulg 3ue1ue1rurledepuadrrel8ur8ueu BuuXpn,se61
nuql uepqe,{sryr:epgrqeqs1e.4e.trr: elndepy.u,{ur1eq uu8uapteqrlau.rnerlaq
yangdinukildariAl-Hasan Al-Bashry. Tetapiharusdiketahui adanya perbe-
daanantaraisra'itu sepertimimpidalamtidurdanisra'denganruhtanpaja-
sad.Sebab adaperbedaan yangjauhantarakeduanya. AisyahdanMu'awiyah
tidakmengatakan bahwaisra'denganruh itu merupakan mimpi.tetapi
keduanya mengatakan, "Beliaumelakukan isra'dengan ruhnya, danjasadnya
tetapada."Scbabmimpi itu bolehjadi merupakan imbas dari sesuatuyang
ditangkapindera,sehinggabeliaumerasaseakandibawanaik ke langit.
sementara ruhnyatidakberanlak darijasad dantidakkemana-mana. Adadua
golonganberkaitan denganmi'raj Rasulullah Sftal/a
llahu Alaihi wrtSallam.
Pertama, beliaubaikke langitdenganruhdanjasadnya. Kedua,beliaunaik
ke langit
dengan ruhnya saja.
Golongan yang kedua berpendapat seperti1ang
dikatakan AisyahdanMu'awiyah,tidaksepertimimpidalamtidur.lsra'dan
mi'raj ini suatuperkarajauh di luarmimpi yangdialamipadawaktutidur,
tetapiitutermasuk kejadian-kejadian di luarkebiasaan yangberlaku,seperti
perutbeliauyangdibedahtanpaadarasasakit,padahalbeliaudalamkeadaan
sadardanhidup.Jadibeliaudibawanaikke langitdenganruhnyayangsuci
tanpamewafatkannya. Sementara ruh selainbeliautidak adayangnaik ke
langitkecualisetelahmati. Sedangkan ruh paranabiadadi langitsetelah
meninggaldunia. RuhRasulullahSl allallahuAlaihi wa Sallamnaikkelangit
selagibeliau masih hidup,lalukembalilagikejasadnya, dansetelah wafat,
ruh beliauadadi sisiAllah YangMahatinggibersama ruh para nabi. Ruh
beliauini masihterkaitdenganbadandanbergantung kepadanya, sehingga
beliaumasihbisa membalas salam yang disampaikan kepada beliau.Dengan
begitubeliaubisamelihatMusa yang shalatdi kubumya, sehingga mengenal-
nya di langityangkeenam.Sebagaimana yangdiketahui,beliautidak
dimi'rajkandengban Musa dari kubumya, kemudian dikembalikan lagike
sana.Langityangkeenamitu merupakan tempattinggal ruh Musa, dan kubur-
nyamerupakan tempattinggaljasadnya hinggaharikiamatkelak'yangsaat
itu semuaruh kembali kejasadnya masing-masing. Jadibeliaubisamelihat
Musayangshalatdi ataskuburnya,danbisamelihatnya di langityang
keenam. Begitupularuhbeliauadadi sisiAllahYangMahatinggi. sementara
jasadbeliauadadikubumya.membalas salamsiapapunyangmenyampaika
salamkepadabeliau,tapijugatidakberanjakdarisisiAllah.
Siapayanginginmemahamilebih mendalamtentang halini,silahkan
lihat matahari. jauh di atassanadi tempatnya, yangberpengaruh terhadap
kehidupan di bumi.bagikehidupan tumbuh-tumbuhan danhewanApi tetap
adadi tempatnya. danpanasnya berpengaruh terhadap badan yangjauhdari-
nya.Begitulahkira-kiragambaran ruh danjasad.Sementara hubungan dan
kaitanruhdenganbadanjauh lebih kuat dan lebihsempuma daripada gam-
baranapi mataharidanPanasnYa.
Musabin LJqbah meriu'ayatkan dari Az-Zuhry.bahrvaRasulullah
Shaltatlahu Alaihiv,aSallamdimi'rajkandariBaitul-N4aqdis ke langitsebe-

190 zodul-trfiL'od
I6I /.a1t/ql/2.7 zDzD/DtDor /D.p{/

'turelns'qeJrueH
'qelJnr{'uesseqD
'qElBzul'qEJqseH urqquEqnt\'qD.eqs
-,eqsurqIurv IueaqelppeuDllDSo,AlqtDIVnIDllollr{s'qellnlnsEu
nlasrp
upl8u?teprp reluerCI..'elelraq(prbe,11-1y
3ue,{qeyrqel-qelrqel
,, lul
rgadaslepr1elorou qElntual'rlepuaq8ueu nuy3u3e.{ue:r1:S.,'pqslaq
e,{e:cs'qe11y epedaqe1a:ar.u n:a.tueusnlclnerlaqn13aqunue51
. nurlnlr3uaurrpnsleprl undnLur:rp 3ue1ua1
nqel qlqel 8ue,,(nruleqe:a1uepe8.rzn 'e1e1:aqe,{e:as 'ueltrryXuaur
1a;,,
e8nI uep>1nrnq teue 3ue.,(erucue3uap nerIequnlasIelouauleIa]at{
.. elsnpuad 3ue:oas
uepe,{ueure8e 8ue.loetpeuaJel'e,{urtn:nuour
uep rnlel 3ue.,( uerlBIqel
-ue8uu1,, 'e1u1:aqpqruesner1aq3ueleloqrpepeqeqe.lnqVElEluaut:S
. e8lnsrpe[e'trpefueru
up)euerle)eleu'ueuiuaquellel ellf 'uer1e1 epedalInpunl usl qerv
-uou3ue:ouepqe:y es8ueqresen3uau uele uerlel'SunlunrrquBIBuerlel
ri(ersru'qelly urlasqpll ppprl_. 'r{?luElE}el'plsnutul tcLl[_\\..'nlJs].q
netlaqueledtuasel detlasutslpq rleIrqE)Surseu-iurseru urqeSSurs:ad
-.{etJl
?uBulrpueturl euesale.{ueu:q1n1un r.rrpuelledrua.iutur nerlaqredues
-redure5nrrl:q Suolouauneu 3ue,{und3ue:oes lt upp ncrleq uenias
.^r.rqn33ueu 3ue,{und 3ue:oas1e1rdel e3:nsuellrdepLr:ur ur)e plararu
c,trqeq ueltluelurtunerJ]quep'rlllVrlulesuuelredue.,iu,tLu rsrqnrrlrq ei
-.ourqas'nzr1ac1
eleqtuaru rpnselej:t-trruie nr:.{uaur nerl:rqqe1n1r ueledurosal
?ppd zfe6-Jnz6undner-u qeuueletrl 'qze1;1rpe{e: r:eq-rreq epedc1a:au
lnuroucru netu's)eratuuudeur3uad tedtuelrp rl'eqlaq 8ue,i3ue:o-8ue:t
rBuelepuou 'c.,{uunqel
nellagy derllsepzdr[eqursnu uauroru uul]p.Jueutau
ur8u:p'unqc1qnlnd.sEurEIes ruelsyepedalersnuetu )E[B3rrJtu nellag
'teduaalunquspede,iuueyleduuuatu uerpnua; r,{uncluras-r.iu nqur:se:e:
-:s )ero8rcqnprIaq'qe,tr.rrqnu
IEME IefuJrursunq]eArt urples uep'qullsl\
rp delcuauan ns DtAtqtDtTnqDttnlpqsqllnlnspde^\qpq 'ue){etei:i-ueu
ela.laru'e,{uurel-urol
uEpuELunU urqprzel uepqepetefurqrurnurqurqsy
rrp'r-JrlsqSurq peultuqnl11 nqetueqrp nIV.. 'elelraq i(prbe,q-1y
qer[!H B)lnquraduEp uBBlnrurad

'qe)len
lp leesInserleSeqas snlnrpqelelas
rle1ase,{ueqrpel)a1
nlru,('efes [e: ru uep.eJsr'reu.qSuEA r1e1e3r1ueler
-e8uour 8up,(EIndepv,. EBEfialnIBBlrta),,'nurloqBpqes ueplrre,(SslrpEq
erulrrcuslrtuordruo8ueru)epuaqrul luadas tdepuadreq 3ue.ieleratuus)
-uel?es e.(urnpurusleprlults uepe8el:a1 ueepeeltu?leplleles rle-jpnp
'uelelrSuau3ue,{eperde.1r1c1as e(ueqrpelrslrur [e:,ru uep,e:sq
'uEInqpnpunqelese,{uenpale:z1ue n11e,ru13uc['e(uure1-ure1uep::eg
-lrpqv nuqllnrnuer\.B,{utUnl]q:}s
unqElrserrl-I) 'r{eurpe6 a1qe:frqun1
Abs,BaniAn-Nadhr,BaniAI-Buka'.Kindah.Kalb.Al-Haritsbin Ka'b,
Udzrah,Al-Hadharimah, dantakseorang pundi antaramerekayang mereaks
seruanbeliau."
Inilahdi antarahasilyangdilakukanAllah bagiRasul-Nya, yaitu
berawaldarikabilahAus danKhazrajyangmendengar darisekutumereka
darikalangan YahudiMadinah,"Ada seorang nabiyangdiutuspadazaman
ini, lalukamiakanmengikutinya dankami akanmemerangi kalianseperti
penyerangan terhadap kaumAd danIram."Padasaatitu orang-orang Aus
dan Khazrajjuga melaksanakan haji ke Baitul-Haramsepertiyangbiasa
dikerjakansemuabangsaArab. Sementara orang-orang Yahuditidak
mengerjakannya. Ketikaorang-orang Aus danKhazrajmelihatRasulullah
ShallallahuAlaihiwaSallamyangmenyeru manusiakepadaAllah danmem-
perhatikankeadaan beliau,makamerekasalingberbisikdi antarasesama
mereka, "DemiAllah,kaliantahuoranginilahyangdiingatkan orang-orang
Yahudikepada kalian.
Makajanganlah mereka mengalahkan kalianuntuk
mengikutinya."
Suwaidbin Ash-Shamit yangberasaldari Aus danlebihdahulutiba
di Makkah,diseruRasulullah Shallallahu Alaihi wa Sallam.Tapidiatidak
mengiyakan danjuga tidak menolakhinggadatangAnasbin Rafi' Abul-
I laisarbesertaserombongan parapemudadarikaumnya,BaniAbdul-Asyhal.
yanginginmencarisekutu.Makabeliaumenyeruparapemudaini. Iyasbin
Mu'adz,orangyangmudadi antaramerekaberkata, "Wahaikaumku,demi
Allah, ini lebihbaikdaripada apayanghendakkita cari."Karenadianggap
lancang,dia ditempeleng oleh Abul-Haisarhinggamembuatnya terdiam.
Denganbegitu gagallah tujuan mereka semula. lalumereka pun kembalike
Madinah.
Saatdi AqabahbeliaubertemudenganenamorangdariAnshardan
semuanya berasaldariKhazraj.MerekaadalahAbu Umamahbin Zurarah,
Auf bin Al-Harits,Rafi' bin Malik,Quthbahbin Amir, [Jqbahbin Amirdan
iabir bin Abdullahbin Ri'ab.BeliaumenyerumerekakepadaIslam,dan
merekapunmasukIslam.
Setelah itumerekakembalikeMadinahdanmenyeru kaumnya kepada
islam,hinggatakseberapa lamalslamsudahmenyebar di sana.danhampir
tidakadasaturumahpunmelainkan adasalahseorang daripenghuninya yang
sudahmasukIslam.Padatahunberikutnya, adaduabelasorangyangdatang
ke Makkah,yaituenamorang yang pertama kali bertemubeliaudi Aqabah
selainJabirbin Abdullah.ditambahMu'adzbin Al-Haritsbin Rifa'ah.
saudara Auf'.Dzakwanbin Abdul-Qais. danDzakwanini tetapberada di
Makkahdan ikut hijrahkc NIadinah. sehingga dia disebtrtMuhatiirdari
Anshar.Ubadah bin Ash-Shanrit- Yazidbin-lsa'labah. Abul-fJaitsanrAr
TaihandanUrvaimir bin Malik

t92 Zrtrl ul-illu ru!


t6l /u?/4r'2:/ x0//D1Df,12./i
/APg

E,rqeqnqE]Plll euojsl uDlulBletunellaqepEdalelll Ileq uelqsla,{u3tx


Iprt elr) qlrslel )npnpuadteqe,lt:eluaqe5,.'slell3q BIC E)aleu elelu
rp epnru8urled8ue.,( 3ue:o 'VeJeJnZ ulq pE.sVue8uetSueSauaunetleq
euel-eureuad 'nelleq epedelle lBqleq1n1un1r>13ueq truel PIEI,\
, e3:nsuelledepueuuele uellI uep'uellslI?uE-Iue ueplJlsl'lllp
'uer1e1
rBunputlaur uet1e1 eueutte3eqes n1erBunput 1ausn:equet1e1 tedrual
uet1el:u8e 'elacuau elns 3ue'( 3ue:o-3ue ro
a13uulepn1eu1rIn13uo1ouaur
ueelardepeq:alrlnpadleprr uetlel uepqc11ySueruatullele8uaru1n1un
'rIunu rqEuJnJ.tx lureuelEuPSIglatu 'qpntU undneulllnsuePpeal
Inlun
'se;eu undneutuiuELu:s uEupeal ulelep
uelepeuequelqcx]ueuerpaslJq
'leeguepqnled Ieqrsq ueI 'qe,tefueur nerlag epedal
1nlunle Iey,, ,,"ne13ua
lerrBqraq ru.lelqeledeeua:e1'qellnlnsPU Ieqei[.,'e,{ueuaq IUeI nle'l
.. upnu qrseuSuefSuao-8uuo
'etellaqBIpeletu 'Iulul
qelepeElaJetytute1e:auedetsnqtlpu Iul)..
qefe.,rrleqrlaru seqqy-1yelus; 3ue.lo enpnelenleseueslaqnellaqueslaq
lndrunl:eqIuE)., qlrsle1 lnpnpuadEIES edslsnqeldnlnc nl? Ieqeped
'rur nurnluaua(u3ue,{3ue:o-3ue:oedetsnqellepll nle'nlelepnes Ieu
reqei[,,'elu{laqseqqv-lV'nBtlequruedqeqebv-lV1e.reguelqnln8uaru
rtue)'nllaq nuouaq uep lSled 1ure1lfeq rxlsntuepd .6ln1z1uep?el
tlrelupuep qIlehtr lp 6unun3-Sunun8 a1 e83utq ttsnlp LuDlloS nttt tqtolv
qe nlnseaqeluedel redLueg, 'e1eryaq ruel n1e1'Snqure:aq uep
nrlDttDttDt'ts
qcllV uelpnue)
lndrunl:eqIrue) netleqInuaueu lnlun tue>1 snlnSuau
'efuueruelsteluelledureuaurSueX3uu:oede.raqaq epee,{uruelep lp
uelulelaru'JBqsuyueBundruel:ad-ueBundurel:ad r.rupund ueBundtue4od
nlesepeqeprle83urg tuelslInseut und e1e;au:uep elalaru 1ele8uau
'e,(ueS.renlal epedeltlequal nlel'tuelsllnseruundelq'e(uepedalue,:n|
-lV uelelquletuuepe.{utnruaueu ltuel eleluelp nJel'rue1epedalqr:ste1
r:ep3un:ossas urr:rBueurqe11ye,{u:rq1e redue5,.'uellnlnuaurllqeI
'nerleqepedale.{ulnfunlolt:efuelSutpnuauElalau undllelas
'rlBIIVspEdelnroxuaur'elarsluelnuIedI3u31pueu lnlun ner1aqqe13ue1
uelln:n,(ueruleptl nll enueg . e(uqe1oe,{epad:41 ulle) ldtuesue8uel
'isru:n| epnurad3ue:oesdepeq:o1 ueIlBIqeluBq-lleqrag,. 'e1eryaq e'{z:os
eIeJou.I nqstlJoqtuaut 1n1une,(ulequlolIeueslnI'uoualu uBtuei nleJeqpnhl
r:eprBrad lrrp uell?drua,{uaru 3ue,(8ue:oeses psuEIt{3g uBBunpulllad
ledureltraqruauruep ue8uolouod ue1;nln8uaur neu:8ueXund 8ue'Ioas
'nl-ggry qelest:ueltedue'{uoru
Iet IdeJ ,,ae8rns ludepuouueIE?lp uep
1la"p nln rn8n'n13uo1ouau neut SueX ederg;nlrBeq ue8unputlrsd
'quuuefI/l\tr
uep
leduegt:aqueurneu 8uef,eder5,.'uelule8uaue,{u:as
qze111 e,,{e::esed tBEs'Ifeqtulsnruleesetsnuetu uedeurBued leduel-ledrua
r8uelepuaru luun unqel qnlndaseuelas qellehl Ip EpeJaq wnllDso t\
nqo D DqSIqBNMrlq
tL,ltDty 'lIq3[ t:epue1]e.{e,nt'lau rIqnZ-znqV
beliauadalahRasulAllah,dansesungguhnya kepergran l'reliau
kali ini sama
denganmeninggalkan semuabangsaArab,orang-orang pilihankalianbisa
terbunuhdanmerekaakanmengangkat senjatakepadakalian.Jikakalian
sabarmenghadapi semuaitu,makalakukanlah. danpahalakalianadapada
Allah. Tapijika kaliantakut terhadapkeselamatan diri kalian.maka
tinggalkanlah, danyangdemikianini akandiampunidi sisiAllah."
Merekaberkata."WahaiAs'ad,singkirkanlah tanganmudari kami.
DemiAllah,kamitidakakanrneninggalkan bai'atini dantidakmembatal-
kannya."
Makakamibangkitmendekati beliau.Lalubeliaumemegang tangan
kamidanmembai'atkamisertamenjanjikan surgabagikami.''
Setelah itumerekakembalikeMadinah.Takseberapa lamakemudian
Rasulullah^9a11a Ilahu,4laihiva Sollzmmengutus Arlr bin UmmiMaktum
danMush'abbin Umair,agarkeduanya mengajarkan Al-Qur'ankepada
orang-orang yangtelahmasuklslamdanmenyerukcpadaAllah.Keduanya
menginap di rumahAbu UmamahAs'adbin Zurarah.Yangnrcnjadiimam
dalamshalat adalahMush'abbin Umair.Berkatkeduanya banyaksekaliy,ang
masukIslam.Bahkansetelah Usaidbin Al-Hudhair danSa'dbin Mu'adz,
duaorangpemukaMadinahmasukIslam,makasemuapendudukBani
Abdul-Asyhal masukIslam,baiklaki-lakimaupunwanita,kecualiUshairim
bin Amr bin Tsabit.TetapiakhirnyadiapunmasukIslam,tepatnyasewaktu
perangLJhud. Seketikaitu dia men)/atakanmasukIslamdanlangsungikut
berperang dengangagahberanihinggaterbunuh. Sementara sekalipundia
belumsempatbersujudkepadaAllah. Ketikahal ini disampaikan kepada
Rasuluflah ShallallahuAIaihi wa Sallam,makabeliaubersabda,"Dia
melakukan sedikitamaldanmendapatkan pahala1,ang banyak."
Setelah Islambanyakmenyebar di Madinahdanmenjadilebihdomi-
nan,Mush'abkembalike Makkah.Padamusimhajitahunitu,penduduk
Madinahberangkatbersama, baik1'angMuslimmaupunyangmusy'rik. dan
dipimpinAl-Bara'binMa'rur.PadamalamketigadiAqabah. adatujuhpuluh
tigaoranglaki-lakidanduawanital,ang secara sembunyi-sembunyi menye-
finapdanmenemuiRasulullah Aktihi wa Sallam.lalumereka
Shallallahtt
berbai'atkepadabeliau,karenamerekakhawatirterhadap hadangan kaum-
nyadanorang-orang kafir Quraisy.Yangpertamakali menyatakan bai'at
padamalamitu adalahAl-Bara'bin Ma'rur.Padasaatitu Al-Abbas,paman
beliau.lugadatangke tempattersebutdanmenguatkan kembalibai'atnya
yangsudahlalu.Beliaumenunjuk duabelasorangyangmenjadi pemimpin
mereka.Setelahprosesbai'at sudahusai.merekamemintaizin untuk
mengharnpiri orang-orang yangadadi Aqabahsambilmenghunus pedang.
Namunbeliautidakmengizinkannya. Padasaatitu adaseorang syetanyang
berteriakdengansuaranyaringdi atasbukitAqabah,"Wahaipenduduk

194 zadut-Ma'ad
s6 t //n/z/.1t2./ 1/DxD/Dt/.ti/ 1i2y1/

u3nf3ue.,{ 'qe,trpeN-unrsO rp uenurapad uelepeSuaue1a:aru cleune,te3


dnlncu,{uueqeleseured ese:rp euare) eueseI r3:ade3nInerlaq eiur:.rr1:s
1n1e1 uevse:ed rlnse:rpundEIaleu e)euj'ueln)ieIrlrlrueu ueprreSunp
-ur1:adr:aqruaur elns leuaqrp e.{tqnpnpuad 3ue,{'qcurpe nfnurure,(u1eue
1,r1
-IuEEuoseqqe11etr1 uel1e33uruausnpos)oLunllosDll IqInlr:nqDllDl
-/r{S rl?llnJnsX ueleJ-uIal leqrlau1rr(snu 3ue:o-3uc.ro cqrla;
'qqleqJnqv urqupustn qaloletuerp3ue,{'qeurpeyl a>1r8:ad
esrqerpunqelasdeueDqetuelps'e,{u1eue ue8uopqestdraq sn.reqe3nIuep
unqles EtrteJaserapuesrp e{urrlsruerpnrualrdel qerulES nutull 's,{uulst
ueppcsv-lnpqvurqqeurlesnqv qplEpE r3:adr1eleueuad8uu,{undepy
'efuuelnlelaruera8as undeqa:aru e)?tu 'qpurpBl/{eI qe:ftqlntun ututlsnyl
urnel uelurzr8uawruDnDS ntntqtnly nllo Dnoqsqellnlnsedelrta)
'qeurpetr1 aqrBelrleqrualledep e1a:eur e33urq'lncunrrrundp,eSuelpnuol
ede:aqas 1n tdel'rluquta1 e,(uue>lledepueur lntun qc.re,trt,{snu:aq
e1r:cu
eleu 'p.ESupepuroqel reqsuy Suero-8uero eqrla;1'eXuuulseq
leqrlauIeprl
-squraun;e18ue1ep qe,{,{erup urqqruHurqslueH-lVuep,{py utqut.qtny,rl
'qe1>llAJ e,{urJnlnueur p,e53uapue1a33ueu e1a.tatr1
InsEur"33urq lrqrues
'e,{uraqal Sueqelaq oI Sunlrlauerrruepe,{uue3ue83unt uB,trotl
3ue1a1tlet
ueSuap e,{uue8uel e1are11 'qepeqn utqp,ESnruagaqn:1snIe1a:eru
lu>lrBueu:
rdel f,sre.tnfl:ec-rrecrp Suep:se,{uedn.r 'euestp ul1sntr41
3ue.,{ 3ue:o-3ue:o
r:epefuuele:-ue1a:ue8uapnurauequpp [e[,e1 ue8unduel:ade1 r8:ad
lefue:aqrnJretr{ulq teJeg-lveues Suei nt>1e,n epedEJeluerxes Ilsqrual
,(sre:n| 8ue:o-3uero e)Eur 'EIareurr:ep ue8ueretal tedepuaur qelaleg
..'nIlBdEPUed
elurlrtaruEIorerrrqplolasrlencelIUIrpadaslenq:aqrueraque)EIeptt nlun?l
eletu 'quslpl lp pe:eqn1ee,{ue.rr1ag nI rpadasnldupeq:elSuecueltue:eq
8ue,{n1r.une1 eretuerp und 3uu:oas1e1 rpe[:atueI? IEprl uep ltqisnu
8ue,{1eqqelepentl.,'ue1e1e8uau eSnf1n1egutq ,{eqgurqqellnpqv
'qellV
nqela8uatu
,. e.'(ur leprt und rruel ueprpe[:a1urlSunur leptl Iur leH,.
epedelqedruns:aq ueptllSueq fe:zeq; r:ep4:,{snu Suero-8ue:o nle-1
.r'uelJp) ueprtlBI e:elueue8ue'todad qecadepedr.rep urElas rcueqIUrEIqrqal
3ue,{qu;y ueBundulul:sd undnlesepeIepri'qellVItuaq truel tBue:etuau
uen[n1 ue8uap'1e,req uer1u1e,{uau>1n1unu,{uepudal rfuel:equeptuel uele:
rntuauauqlaluelle) uelEtUas e,r\qeqrEqElueSulluolas :eSuapuaru truel
'fe:zuq;Suao-3uJo rEqelA,.'elplJaqe{e:as':eqsuy 3ue:o-3ue:o tnuauaur
,{srern}urdrururad uepelnruod8ue:oede:eqaq e,{utreqrBedepe6
'elaJatilqBual aI IIEqr.uaI
BlalouluEIq?lullsuaun?l[3q
n1rqe1a1e5 ,. nrurBuBrouaul ualreuaq-leuaq nle 'qellVqnsnlureqe,tr qellV
rruaq eurq3ue,{qeqebyrunqSued qEIBpPnl1,,'Epqeslaq netloqqEl,\
'e,{uerue8e
.,1uer1e1rBuureuaul Inlun lndrunl:aqSuei(
ueprenlel uepelar:a13ue.{ 3ue:o-3ue:o uer1e1 qe3ua1 rp qelepe'qe{lehl
dihadiriseorang Iblisdalamrupaseseorang vangsudahtuarentadaripenriu
dukNajd.Setiaporangmenyampaikan pendapatnya masing-masing dantal
satupunyangdisetujuiorangtuatersebut. LaluAbu Jahlberkata, "Menuru
pendapatku, kalianharusmerekrutseorang pemuda yanggagahperkasa dar
setiapkabilah,lalukitaberikansatupedangyangtajamkepadamasrng-m
sing,kemudian merekabisamembunuhnya dengansekalitebasan layakny
yangdilakukan satuorang,sehingga BaniAbdiManaftidakbisabcrouar apa
apa.Sementara kita bisamenyerahkan tebusan kepadamereka."
Orangtuaitu punberkata, "DemiAllah,ini barupendapat l angj itu.'
Makamerekapunbubaruntukmelaksanakan rencanaini. LaluJibri
rnenemui beliaudanmengabarkan rencana merekaini, danr.nemerintah
agarbeliautidaktidurdi ternpat tidurnvarnalamitu.Tengahharibeliaumelte
mui Abu Bakar,yangtak biasabeliaulakukanpadahari-haribiasa.Beliau
bersabda kepadanya, "Suruhlahkeluargamu untukpergi."
AbuBakarmenyahut, "Merekaadalahkeluargamu rl,ahaiRasulullah
Beliaumenjawab, "Sesungguhnya Allahsudahmengizinkan akuuntu
pergi."
Abu Bakarbertanya."Apakahaku harusmenyertaiengkauwaha
Rasulullah?"
"Benar,"jawabbeliau.
"Demi ayahdanibukusebagai tebusan, ambillahsalahsatudaridua
hewantungganganku ini."
Beliaumenyahut, "Denganhargayangselayaknya."
Lalu beliaumemerintahkan Ali untuktidurdi tempattidurbelia
malamitu. Sementara orang-orang Quraisysudahberkumpulmngepun
rumahbeliau.Dari lubangpintumerekamengintipke dalamrumahuntuk
memuluskan rencana pembunuhan terhadap diri beliaupadatengahmalam
Merekaberembug bagianmanasasaran yangpalingtepat.Beliaukeluardari
rumahsambilmenggenggam pasir,lalumenaburkan ke kepalamerekadan
merekapunsamasekalitidakmengetahui beliau.Hal itu beliaulakuka
sambilmembaca ayat,
''
Dan Kami adakandi hodapanmerekadinding dan di belakang
merekadinding (pula), dan Kami tutup (matg) merekasehingga
merekatidak dapatmelihot." (Yasin:9).
KemudianbeliaumenujurumahAbu Bakar,danbersamanya beliau
keluardaripintutembusdi sampingrumahpadamalamhari.Adaseseoran
menemui orang-orang Quraisyyangberada di depanpinturumahbeliau.Dia
bertanya. "Apa yangkaliantunggu?"
"Muhammad." jawabmereka.
Orangitu berkata, "Rupanyakaliantelahterkecohdansia-sia.Demi

196 Z0(IuLMa
ad
L6l /2/.24/k',2:/llDltDptDar/)/)1/
'e,{uu?nlledal lreouau
)nlun rBrad3uepas 3ue,{uElnlu?puelnJ qDlepc nll uEIpnsleLu neIStls 3ue{
3uerg,, 'lnqefuau era8asetpe1e11nlnqepqrqalrnqele8uau3ue{ qe1n1l
3ue:oleqeped 'uet:tpuesfste:nf uelriuufrp3ue,(qerpeq uelledepueuutSul
erc Irlel urqqPbe:n5 qelepentrSuuo1e:e.t stdelSueueuestq8uetr
.,'eAuuelsJ-ueIaJ uep
peuurpqnhlqelepeetperr>1n1 SueX 'ueqnefel rpSuaoede:aqaq 3ue,{eq-3ue,n
-Eql?qrlalunl lpEL.'eielreqnlr 3ue:g nerlaqleqrlaru3ue{ n1tSunduel
lnpnpuadr:ep?ue:oeses epe'prepn| qletlep4eu'fr1pny,q tueg ue8und
-ue1:adrle,nslaut nellaqe>lrte)'netleq:e[aSusru rluqrualle8ueuras:aq 8ue
-.ro-8ue:o BlhtrnEIIeqSueSouotu estq8ue,{ und edets tSeq ue1:nr88uaru
dnlnr 3ue,{qerpeqe,{uepe uolurnrunSuatu elelau e)eul 'te1egnqv uep
nerlaqSue8eruaru 1n1unusesnlndtelnul,{sre:n}3ue:o-3ue:o e1t1a;,1
'e1a.laru rse.,rreSueureserluEUas qellv eletUellua(xaSuudaprp uele[:aq
ueleIlnfunuadrpefueu:SueXql!bIErnulq qellnpqYerEtuatuas 'qerIsqnC
ulq:ruy Suaruoqtueu relpB nqV 'ueuele[:ad uellnfuelaur n1e1ue8ueS3unl
u?,traq JoIaenpeMPqu.rotu IlqtuesJEIBgnqv uepn?t1eq rntuauau.: qlrbre:1
ulq WJInpqv 'lopua8uaur telnu qepns ,,{ste:n}uer:ecuad uep en8 rp epe:aq
r:eqe8rlqelalagelararuuu8uopISelIndun)roq q?pnsetp r:uqtutp 3ue1
-efueun1e1 'nerloqepudale,{uualtedule,{ueu erpe,{ur:eq weleruepedn1e1
'qe41ep1 nqV
rprpel:atBue,{ede:eqe1uEruatureleg llllt! quroP-equop
ue;IBIqureSSuaru 3ue,{qe:reqngulq rIuV Pleluaruase,{uenpelnq})epll
eloJeurlEnqtrraur qBllV ldEJ 'ulleJouuudele3Jad JeBuepuaru estqlIeB
nqy eSSurqes'eues rpIJrplaq uepen31n1nu rpeqrlqepnsundele.reru uerlqeg
'lefalrrecuedrlqeuIl?eJusruo{u u?p'JeIBgnqV uepnetleqlleJuauInlun
uendu-reu.re1 qn:n1es uelqae8ueutSuao-3uag en8tp r.{unqruas:aq t:eqeBrl
qu1a1as r8elnruauaquele rfuu[:aquepez(uepedal uelqaastpe8nIue8ue88unl
ue,raqnlr Euare) -e,(uepeda) eXBttad nerlaq qof i(sru:n|'e,{uruneleue8e
lnletuatuqrsetuErpundrlelag ;epuuq3ue,{ueleIlnlunued3ue:oas',{s1te1
-lV qtrbrernurq qellnpqyqedn8uauqe1a1 nerlaqe{urunloqagen3nlurd
rp qeunr lenquaru3ue.{eqel-eqe1 epenlel e,{utlnse uaru uepleleg nqv
aupsreqrnesJ en3nfnuau tBradziDllDSDtAI7IDIYnqDIIolPqSrqeN
nqel
'qe,,lrefuaur 'n?tlequ?ePeroqalue1e.{ueueue>1aJotu "
Ieprl nIV., etp EIlla)
'nslleqrnpnledual rp3uelus1o18uex qr1eq1nqy urqllv lledepusIIr eleretu
Suulefueur rBedqelolos fetieHlV utqqlqq?unlNuepqrqepJeleql utq.{eq1
'qequ1nqy urqqetuIB.nql'pe,4'rsv-lv ulqqe,unz 'qsvlv urqtue)IPH
-lV 'lqet nqv"{py
qelupee1e:0111 'epda1IrBpnqapuelqlslaqrueru
lrques1r13ueq
e)eratunlEI 'plereu ?tel IIUEI !qBIIV ItllaC,,
.,'e,{u1eqtlau lepll
.. uer;e1 e1eda1 rPnqaP
uelJnqeuau pqtues uelIe) ue1le33utuaut qelal ptuusqnt\ euarel tleIlY
Tak seberapa lamakemudiandia bangkitmeninggalkan teman-
temannyalalumasukkedalamkemahnya. Dia berkatakepadapembantunya
"Keluarlahkamudariarahbelakang kemahsambilmenuntun kudadantung-
gu dibalikbukit"Sementara diamengambil tombakdanmenyembunyikan
nya,lalu perlahan-lahan dia menghampiri kudanyadanmenungganginya
Ketikajaraknya sudahsemakin dekat,diabisamendengar suarabacaan Nabi
Shallallahu Alaihi v,a Sallamyangsama sekalitidakmenolehke arahbela-
kang.
Sementara AbuBakarsenantiasa menolehkearahbelakang, sehingga
diamelihatkehadiran Suraqah. Makadiaberkata. "WahaiRasulullah, itudia
Suraqah yangbisamenyusulkita."
Beliauberdoauntukkemalangan Suraqah, hinggakeduakakikudanya
bagiandepanterperosok ketanah.AkhirnyaSuraqah merasa putusasa,lalu
diaberkata, "Aku tahubahwaapayang menimpaku ini berkatdoakalian ber-
dua.Makaberdoalah bagikeberuntunganku, danakutidakakanmembocor-
kankabartentangkalianberduakepadamanusia."
MakabeliauberdoabagiSuraqah, laludiapunpergi.Bahkandiasem-
patmemintasuatutulisankepadabeliau.MakaAbu Bakarmenuliskan se-
suatubaginyadi ataskulit yangsudahdisamak.Tulisanitu tetapdijaganya,
hinggasaatFathuMakkahdia menunjukkan tulisanitu kepadabeliau,dan
beliaumemenuhi apayangtertulisdi dalamnya, seraya bersabda,"sekarang
adalahsaatuntukmemenuhijanji danberbuatbajik."
BahkanSuraqah menawarkan bekaldanduaekortunggangan kepada
beliaudanAbu Bakar.Tapibeliaumenjawab, "Kamitidakmembutuhkan
nya.Tapicukuplah jika engkaumenahan pencarian terhadap diri kami."
Suraqah menjawab, "Kalianterlindungi."
Ketikakembali.diamendapatkan orang-orang sedang mencari.Maka
diaberkata, "Tidakadagunanya kalianmencarikabartentang dia.Cukuplah
kalianberhenti sampai di sinisaja."PadapagiharinyaSuraqah gencarmenca-
ri beliau,tapipadasoreharinyadia melindungibeliau.
Dalamperjalanannya beliaumelewatikemahUmmuMa'badAl-Khu-
za'iyah,seorang wanitayangkuatdantegar,biasabercengkerama di depan
kemahnyauntukmemberimakandan minumorang-orang yanglewatdi
rempatitu.
RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallamdan Abu Bakarbertanya
kepadanya. "Apakahengkaumempunyai sesuatu?"
Tapitidakadasesuatu yangbisadidapatkan darinya,karenasaatitu
sedangpaceklikdandomba-domba banyakyangkurus.Beliaumelihatke
seekordombabetinadi dalamkemahnya. N4aka beliaubertanya, "Adakah
dombaitu adaair susunva?"

198 Zadul-,lIa 0i
66I lzJ?4/1"2/ zD/tDlz;ud /rr/J.r

. n38unl-n83unt uerlul SuEflole) Sues ulpnU Suelcpqrlaluerlellcqequ


erpnlr 'qlrEO ruegreg..'8urre,{u e:unsue8uep erpn1e1.eue3:oru
1er:apaq
-etEJ ueunlB puorelSueu:.r-3ueua: 'ueqne fa1rrepleqeqeqs e.reduepran77n5
D!y,tqrDlvnqD DllrrysrlBllnlnseu ue8uelepel teqrlauesrqerpn1r3aq ueSuag
'e,{uuenlJadel nlenslntun qeurpehlrpSuatuJqnlpsqlesslea) rlreu3ue,{
rpnqel Suuoasepeetues3u,{leesepeduelnlaqa;3ue1nd unde1a:aule8u
-e,{uaulpue suuede1r1a1 r.reqqe8ualepe6 nerlaqueSuelepal nSSunuor"u
'8,{uESerq rpadas:en1aq elalatu'qe,trnqnu upp sElaqe3r1:1unqellefurBu
-erurle.,w^V-ln,rqU seleqenple?8ue1 uruasrJeqEpede,{ur:eq derlasue1
-n)eJel3rau nllas3ue,{qelnttSoBSurseru-Surseu leduetaI rBelr1equ.ra1
unde1a.taru '1Jn1ie8ua,{uaur e,{useued uep1n1nqe3uotrpepeJaq ueqelul
u)rf nerJeq uu8uelepaq nSSunuaru '3uede1 qeuleI nfnuaturpnlel ela.lau
rreqderlaseleru 'qerp1e61ue11e?Suruoru qepns3ue,{utrllDSDMryrolVnqDDI
1nry5 qelynlnseX 3ue1ua1.teqe1 :eBuapuaru JeqsuVSuelo-3uaoe1r1a;
tt qeuIpeII qerea4n1rcK'uto11og om lnty nrlDltoloqsqellnlnseg
nfnlrp8ue,{qe:eeueu o1 rnqela8uatu esrqttue)eletu 'n1re:ens:uBuapuau
elrlal unu?N e,{uleqrlaulleptt DIoleul tdel ',{ulequlnsue3-lJeruauu?p
n1rerens1uurr,{uaru 8ue:oenuroSqe)plehlrp rlspusluueleprreprur:refs
lteqlteq uelSuepueun8ueu 3ue.{urfsrua[1nsu u::1 3ue,{3ue:oasas etens
epeeqq-eqtle33urq'nfnuourrur77n5DAtr.ltDlV nqD DllrrySqpllnlnse1eueur
qeJea) nqelIBprlltuel E,{urpEJ., 'uBllnlnuotU Je)legnqV nulq,BtusV
uDtelos ! rraqwaaump uDtlm!nqal n1tuotln{uo1unlp)t utf !
uDtlb! tnpnDSDpndaTo,fuouo[aquop oqutopSuoluatuolDt{uDt
ryn88utsrpuop unwuaq Suoto-Buoto nlnpnptpn{u1ndwa1Suot
t4nd Sunsopoda4ptuolas uoqdocnBuauq,DXruDgqDpppuaq
rfndta1yq8un,{uolonqtaduo4nyo1aru uotlotlodoBuaut
{oqsnfi uop unosnntlaq umlqtloSuawqo V DdDBuaru
pDawDqnn rDUatruaut 8un{ Suoto 8Dq uDgunluuaqa4
o(uuotlloSSutuau uotpnu ! ouDSrp t1n33urs o,fuonpat1
pDq,DWnuan qouarl rp DpDJaq Sunr{unyatBuoto onp
otr.1,7-o1ot1od
uoqtoqatlumlqodunlaru tslV I!l!ruad qD v
'e,{uueldecn8uaur Suefedersrnqelelrpeduel'3ur:e,{u
lBtus8ue,{erensreSuap:a1qep1ey1 rpn}rntleM BpEdueuelefiad ueltnfueleu
nerlaqnlr qBlalos'peq.et^{ nuruinqetualrpntl euebquelluSFuruau nerlaq
uBIpnuroI'8,{uw)ar-uelal?pedol?,{uue1r:aqueur n1e1e,{unsns:re qeroruou
npllag SuBroEdeJeqeq Inlun nsns:re Sundueuou esrq 3ue,{ lesaq Euefaq
lumrer.u nerleqnlel !qeletuseq eJBqtuour Ilqurese,{unsns 3uo1ue1 a1 ue8u
-el ueldesnSuau nplEopJequnDSDtrrLlrDI-V nqo DllrryS'qellnlnse5
,'sAUnSnS qsJsOrp Srq)nlun le,$.eJ
qepnse,{u:nrunEua.rel'rBe1 qe,{edqrqale1.,'qe,trufuaup"q."l.^lnrurun
Maka orang-orang Ansharberhamburan keluardari tempatmereka
sambilmembawa senjata untukmenyambut kedatangan beliau.Seketikaitu
pulaterdengar suaratakbirdi BaniAmr bin Auf, dansemuaorangMuslim
jugamengumandangkan takbirsebagai luapanperasaan gembiraataskeda-
tanganRasululfah ShallallahuAlaihi wa Sallam.Merekamenyambut
kedatangan beliausebagaimana layaknyasambutan nubuwah,berkeliling
mengcrumuni beliau.Sementara beliaudalamkeadaan tenangberwibawa.
laluturuna1'at.
"sa.sungglmvu AIlahPelindungnya dan(begitupulqJibrildan orang-
orLrlg Muhnin )'ang' baik,dan seLain dari ilu malaiku!-tnaloikat adalah
penolongry.u 1tula. (At-Tahrirn:4).
Beliautcrusberjalan hinggatibadi Quba'di BaniAmr bin Auf dan
singgah di runralr Kultsumbin Ai-llidm.Adalang tncngatakan dr rumah
Sa'dbin Khaitsamah. Tapi pcndapat )ang pertama )'ang lcbih kuat.Beliau
menelapdi sanaselama empatbclasharidan ntendirikan masjid Quba'.
'[cpat
masjidpertama yangdidirikansetelah nubuwah. pacia hariJum'at, atas
perintahA llahbeliaumelanjutkan perjalanan dan masuk llaktu shalatJum'at
di UaniSalirnbin Auf. Makabeliaumcngerjakan shalatdi masjidyang
terletakdi tengahlembah.
Selanjutnya bcliaunaikkepunggung ontanya danorang-orang menun-
tunnya.Jumlahmerekaamatbanyakdan merekajugamembauasenjata.
berkerumun di sekeliling beliausehingga justrumenghalangi jalannya onta
beliau.Makabeliaubersabda, "Berilahiajalan.karenaia sudahmendapat
perintah."
Setiapkali ontabeliauberjalanlewatdi depansuaturumahorangAn-
shar.makadia mempersilahkan beliausinggah di rumahnya. Makabeliau
bersabda, "Biarkansa.iaia,karenaia sudahmendapat perintah.''
Makaontabeliaumelanjutkan jalannya. Ketika tibadi tempatd idiri-
kannyamasjidyangadasekarang ini, ontabeliaumenderum. Beliautetap
beradadi atas punggung onta, dan tak lama kemudian onta itu bangkitdan
berjalanlagibeberapa langkah. Laluia menolehdanmembalikkan langkah,
lalumenderum di tempatpertama ia menderum, tepatnya di BaniAn-Najjar,
yangterhitung paman-paman beliaudari garis ibu. Lalu beliau turundariatas
punggung onta.Initerjadiberkattaufik Allahterhadap ontaitu.Allahmeng-
hendakibeliausinggah di tempat paman-paman beliau.sebagai penghormat
anbagimereka. Orang-orang punberkasak-kusuk bahwabeliauakansinggah
di tempatmereka. Karena itu Abu Ayyub Al-Anshary segera membawa
pelanabeliaudanmemasukkannya kedalamrumahnyaMelihathalitubeliau
bersabda. "Seseorang itu beserta pelananya-"
Lalu As'adbin Zurarahdatangserayamemegang tali kekangonta
beliau,yangdulunyaontaitu adalahmiliknya.

200 Zadul-Me'ad
Ije /2/?4/t''211/oxD/Dt:/.a1,ui.2.

,r'qllnlnseutBqer\neISuelllrru ursEdrxcleUEqrUodesrur iedul3l..


'el?Iraq
E,{u?npe)untupN p.iunpal epeda) nlr tEdu|eleSleq leMeurul
nBrleqslel,\ 'qelelnz urq p8.sv qeunl rp qnsErp3ue,ilEqsuv ueSuple)lrep
turlE{)eue BnpIrlru eurlo) qEnquellndunBueu lnlun lduIaluelednlau
n l r l e d u i e l e . { u u n l ; q a s l n q e s l o ll e d u a l r p r u t l s n l { S u e l o B d e l o q e qe u
-esleqlelEqsnelleqnlrles nerleqpl fssu e.{uunSueqrp
tEdureltp unJepuau
ruD DSoA tqrolv nqnllD oqs qet]|\ nsex Eluo 'uBlrntnueu ,{rqnz_zv
prlsutr{ un8uBqurelAl

.utu.nN-uv
urqqesluBH
qeunlrp {]e38uls
?)arat{'qe,{srv
elndInsEural'le)egnqv
E8renJeI puBsJoq l8ted.relegnqVurqqpllnpqvretueuaS .Elalaru?utesloq
rSrodInlun ,lqe1-lv ulq qsV-lnqv,?,{uruens qalouelqaloq:odrp 1epr1
net;aqrrlnd'qeureTuelSuupagueurrVntuun ueppruZurqqeu?sll ,nerleq
ulsr'q?trunzrturqqBpnes'nerlaqrnndenp.unslln) ntutrll.luepqBurqleC
lndurefueuefuenpol:e8e'ueq:rp snleJeturluppluolola enpuoJqpJa,{uau
'qe)HB!^{a1 r8radqnlun,UeUnqv uepqeslr:egurqpreTsnln8uau
llqu?s
nrleq'ntrqn,(,{ynqy qeunr rp epelaqqrseu r3e1ag.prfseur uep urpuas
qeun: unBuequaunerleqe33urqqn,(,{ynqy qerun:rpepeleqnrJ3B
!t ,duetepqelalr{sllnlnseu
erpnU, 'nJasraq e,{eqes equeqe:eduepellue,n'leue-1eue1eqr1n1 redtues
-redureg'nellaq uEAuelepeI lpqllatrle)leJatU
lBEsBlrqtxa8as ursnueur]eqr1n1
qeuradlzprl 'wDllosDtr tqtDlvnqD D DqSqellnlnse1nlr qEIalos.stuo
SueSSunuour 3ue,{Suao qnlndenpEuesroqqeqlqleq)-lV urqletun nlt qEIat
-aS p,eSuplEIrg'trse1urqleturuvuerpnrue;1 3ue:o-3uz:o epedayue,:nI
-1y ue1:ele8uau snlnlp e,{uenpa) 'unl)BIAInutun nuql uepJrprun
Inlun
urqqu,rlsnnqelettuDllosottrrqtolvnqDIIDDqsqellnlnsexieqeqeqs e:ed
pretuerprttle{rBuelepuau rlIetuepad 8ue,{3ue:6.,'ele)iaq !eleg-lV
( ul?trquunleqeq
tIInq enpeteluerplelallet'?ruro)uoqodrqnqr"unlrp 1e,(ueq 3ue(qe:aeprp
'uerlelqerftq 'epqes:aq
teduelnlepedalue1leqrl.radr6,. nerlaqrur1eq3ue1
-uo1'qerfrquenlnlledureluelteqrl:odrueu.r qBIIV'qellen rpepplaqqtseu.r
netlsqr3e1ag'3uo1oueu 3ue,{ueesenloluoqotuaunellaqnlr uppe)Ertl.ue
-esenIaInl?nsup8uaprlencolrurqelurrad ueleueslelaur uednSSuesal re,{u
-ndurauluprl nerlaqe,r,rqeq r:epe,{uaunerlequep)req 3ue,{e:er ue8uapqeu
-rp?we) q8)Hell rrspnErloque)renlaSuou qe11y'qepete0lnrnu3h,tr
'(gg :.e:s1-1y),.,3uo1ouaw Suof,uoosonqa4 noq8ugtstsrnp nlopodatl
qolunlr)aquoprDuaqSunI nnlatl otDrasnlD qopblrDnpl uDp)ouaq
8uo,lTnsnwoncas n1p qDlumfpsDu 'qqDV Df,,, 'qDlunprDt!uDO,,
'le,{punrnl?I?l\i.qe:frq 'qell?l tpeperaquDl
1n1unuelqelur:adrp n1e1 l
-lDSDlAtqrDlvnqo D11DLIS qe1n;rlse;u,{un;n9,, 'eteryaq sqqVnuql
Tapi beliaumenolakpemberianitu dantetapmembelinyadengan
hargasepuluhdinar.Bangunannya hanyaberupadindingtanpaatapdan
kiblatnyamengarah ke Baitul-Maqdis. Sebelumnya tempatitu pun sudah
digunakanuntukshalat,dan As'ad bin Zurarah sudah menggunakannya
sebagai tempatshalat jama'ahsebelum kedatangan beliau.Di dalamnya ada
pohongharqaddankormasertabeberapa kuburanorang-orang musyrik.
Beliaurremerintahkan agarkuburan-kuburan itu dipindahkan. pohonnya
ditebangdandipastikan arahkiblatnya.Luasbidangnla1'angmengarah ke
kiblatseratus hastadan ke samping kiri kanannya juga hampir sama atau
kurangsedikit.['\cmudianmerekamembangunnl'a denganbatubatadan
Rasulullah Shullultuhu Alaihi v'aSaLlam iuga ikut serta,mengusunt batu-
batudanbatubata.sambilmelantunkan s;-air,
Takada;,ang lefiih baik dari kehidupanokhiratya Allah
mokuampunilahdosaorang-orangAnshardanyang berhtlrcth.
Beliaujuga mengucapkan,
Bukanlahpekerjaandi ladangKhaibaryang semacaminr
tapi ini merupakankepatuhankepadaAllah dan Iebihsuci
Sementara sambilmengangkut batubata,orang-orang Muslimjuga
membalas denganpantun,
Selagi Rasulsibukbekeriaclankami duduksantai
tentulahini perbuatanvangmenyesatkan bagi kami
Arahkiblatnyake Baitul-Maqdis. Masjid ini mempunyaitiga buahpin-
tu di bagianbelakang arahkiblatdansatu pintu lagi yang disebutpintu rahmat
dan satupintulagi yangbiasadimasukiRasulullah Shallallahu Alaihi wa
Sallam.Tiangnya berupabatang pohon dan atapnya daripelepah daun korma.
Ada yangbetanyakepadabeliau,"Apakahengkautidakmembuatlangit-
langit?"Beliaumenjawab, "Tidak.Ini sepertibangsalmilik Musa."
Beliaujugamembangun beberaparumah di samping masjidbagiistri-
istri beliau,yangterbuatdari batubatadanatapnyadaripelepahdaunkorma.
Setelah semuapekerjaan beliaumembangun
ini selesai, lagisaturumahbagi
Aisyahdi sebelah timur masjiddansaturumahlagiuntukSaudah.
Selanjutnya RasulullahShallallahuAlaihi waSallammempersaudara
kan antaraorang-orang MuhajirindanAnshar.yangsemuanya berjumlah
sembilanpuluhorang,separoh dariMuhajirindanseparohnya lagidariAn-
shar,sehingga keduabelahpihaksalingbahu-membahu, tolong-menolong
danbahkanmenjadi ahliwarisjika adayangmeninggal. Waris-mewarisi ini
terusberlanjut hingga perang Badr.Tepatnya setelah turun ayat,
" Dan,orang-orangyangmempunyai hubungandarah,satusamalain
lebihberhak (waris-mewarisi). " (Al-Ahzab: 6).
Karenaitu hak waris-mewarisi dikembalikankepadakerabatyang
mempunyai pertalian darah. Ada yang berpendapat. beliaumenetapka

202 ZadtLl-Ma'ld
tOz /D/14//-'.2yxD/lD/z/.A/D.t',;/l/

Brp
?f'3sru'rqBu
Bu'roos
ruaq-reuao
n'on^unr,;i3::t"Jffi:fjl
;Xlti::;
te1qt1rqe1e,{uau qpl:t elC..'elelraqrpnqel 3ue:o-8uero ue13uepa5
'ntlSaq
.,':euaq3ue,(qelru-rel erue8eerleu ellf elndruel eute8eo1
rlequal uel? p)a:au underue;ede:aqas e1eru 'rurtl lelqr{ qeleaI tleq
1el
-ure) r{Bpns eIeJauBuere)..'elerlJoq 1r.r,{snur3ue:o-3uaouelSuepag
'elaraur rFeqresaqSueXueqaq
qeluelnqrurupqeqn:ad uepqe11yr:eplnfunledledepueu.r 3uu.{3ue:o-8uero
qelepee>JaJaur qeqag., qn1ed uep.re8uapuau 'ueurr:aq lue)., lelelroqelar
-atuBIErlj'rurlsnt\ 3ue:o-fue:orBeg IUeunu ueprpnqerl'1r.r,{snui 'rurlsn;,1
Suero-8uao r8equer[nre8eqas snFlleles 'resaq
lEure3ue,{qeulrq ede:eqeq
Sunpuu8uau: rutqeq.u; a1srpbe;,11-lnlr?g ueplBlqrlqer?uqeqnrad
'rpe8bueJao unloqosuelnqenpuepr.J?u
-rpe4 rpdelauau.r nellaquelnqsulaquuua3ue1as qulalas rpeLralrur1eg
'(ytr1:qerebeg-1y),,untng-1tpt[sny'1 r1DrD! nuulnu qo1un73ut1n4
nqns nutoq8untrJonpl t nury uoy8urpruautuotlotwoy qnSSuns
oqout'l13uo1 aqqopoBuauaw nwnpw pLlt1aw(Suuaslwoy qn88ung,,
'1eXe unrnle33urq'nlr uerlrruep
SueXuoqouaur'trBuelqureoI B{ntuuelqepe8uauaru nerlaqelet{
,. eX51-epedel qBluoqouour uep nu-gqry ?peda1qeleop:aq
eyeyqequ.req Sueroas qe1e,4ueq n1ee,(uqn33unseg., 'tnqefuaur
1r.lqt1
..'rpnqetr 3ue:o-3ue:o zf u1u1qr1
r:epnlqule,truelqrleFuauqe11yurBurn1y,, '1r:qrl epedalepqes:sq netlaq
nll euare) qeq,e) qeJeaI qrle:aqur3urnellaqntrleesBr?tuaurag srpbeyl
-1n1reg a1depeqBueur telqrl qereue8uapteleqsnErloqe,{ue1nu epe6
'qeqzre:nIruegue8uep upeualleqquzqV-JVleJnsuep ';lqpe51 luegue8uap
ueeue4equnrnlr,{seg-1y1e.rng 'ue,{\etrp elareurE3.ren1a1 euasqeue-1eue
uepqnunqrp(rqe1-r1e1 3ue,{)qeqzrurnfrueg'rrsnrp:rqpe51 rueguelSuepas
'rundruerp rueg rdel nerlaq rBue:auraru rurqelrqel eBrl qeqzte:nI
,ebnure|
rueguEprrqpNrueg ',ebnureI rueg:qelrqe1eBr1r:ep urpralIaral/^{ rnJnI
delalelarau e.relue rp selr:o,,(uru rdul urels1 lnseut uelele,(uau SunsBuel
usles urqqellnpqv'lofuouolu Surlud 3ue,{e1a:aueurelnelelurues e)laroul
ue8uepuur[ue[:ad uelqnln8ueuruepqpurpehllp epe8ue,{rpnqel 8ue:o
-3ueroleluoBueruBunsBuelwnlpgoa It!filv w'1DIIDIIDryS qllnlnse;
. nlualar uppnlerepnesqelepeBIptdetel n1qtse1a1 re8eqas:e1ug nqy
'runq >lnpnpuad Ir?p qrselol 3ue:oas
lrque8uaurnle E,{ecslu ltque8uau
qeloqn1eu,{ue:r1eS,. 'Bpqesraq qeu:adnerleqrur1equrelepSuef'btpptqS
-qsvre)Iegnqv qelepenerloque3u3puBerepnusrod ueSunqnq uelledepuau
3ur1ed 3ue,{3uu:oeleru 'nlrBaq e.{urepueas qeqageruegad3uu,{uep
1e,{e1
r1u1as e,{ueqqelepe:eueq Suea'r1yue8uepnerlaql:tp uule:epnes:adrueru
n?rlaqqelntrleeseped8ue.{'e,{ur1e1 Enpallntun ueerepnes:ad ue8unqnq
Sedangkan orang-orang munafikberkata. "Muhammad tidaktahridan
kebingungan ke manadia harusmenghadap. Jikapertamalah yangbenar,
sesungguhnya dia telahmeninggalkannya. Jika kedua yang benar, sesung-
guhnyadiatelahmelakukan sesuatuyangbatil."
Dan,masihbanyaklagi komentarorang-orang bodoh,sebagaimana
yangdijelaskan Allah,
" Dan,sungguh(pemindahan kiblat)itu terasaamatberat,kecualibagi
orang-orangyang telah diberi petunjukoleh Allah. " (Al-Baqarah:
t43).
Hal ininrerupakan ujiandariAllahbagihamba-hamba-Nya. agarDia
bisamengetahui manadi antara mereka l angmengikutiRasuldan mana 1'ang
berpaling darinya.Mengingat masalah pengalihan kiblatini cukuppenting.
makasebelumnl'a Allah telahmengindikasikan penghapusannya danke-
kuasaan Allahterhadapnya, laluDiamendatangkan yanglebihbaikdariapa
yangdihapuskan-Nya itu atauyang serupa dengannya. dansetelah itu Allah
memburukkan orang-orang yangmenentang NabiSftallallahuAluihi u'aSal-
1andantidakpatuhkepada beliau.Kemudian Allahmenyebutkan perbedaan
antaraorang-orang Yahudi dan Nasrani, kesaksian sebagian atas sebagian
yanglain.bahwasebenamya mereka tidakmemilikikedudukan yangberarti.
LaluAllah rrernperingatkan hamba-hamba-Nya yang beriman agar melaku-
kanhalyangsamadengan orang-orang Yahudiatau Nasrani dan tidak meng-
ikuti hawanafiu mereka.Lalu Allah menyebutkan kekufurandan syirik
merekaterhadap Allah,seperti ucapan mereka, "Sesungguhnya Allahmem-
punyaianak."Padahal Allah lebihtinggidariapayangmerekakatakanitu.
KemudianAllah mengabarkan bahwakepunyaan-Nyalah timur danbarat.
Kemanapunhamba-hamba-Nya menghadapkan muka, maka di situlahada
wajah(kiblat)Allah.
KemudianAllah mengabarkan bahwaDia tidak mempertanyakan
kepadaRasul-Nya tentangorang-orang yangmasuknerakaJahannam dan
merekayangtidakpercayakepada beliau. Allah juga mengabarkan bahwa
orang-orang YahudidanNasranitidakakansenangdanrelahinggabeliau
maumengikuti agamamereka. Andaikan beliaumelakukannya, namunAllah
melindungibeliaudarihal itu,makaAIlahtidaklagimenjadi penolong dan
pelindung beliau.Kemudian Allahmengingatkan Ahli Kitabtentang nikmat-
nikmatyangtelahdilimpahkan kepadamereka dan menakut-nakuti mereka
dengansiksa-Nya padaharikiamat.Kemudian Allah menyebutkan kekasih-
Nya,Ibrahim,4/aihis-Salam,memujinya dan menjadikannya sebagai imam
bagiseluruhmanusia. KemudianDia menyebutkan Bait Al-Haramdan
Ibrahim yang membangunnya. Karena yang membangunnya adalahimam
seluruhmanusia. makatidakheranjikaapa yang dibangunnya itujugamen-
jadi imambagimerekasemua.

204 Zadu.l.-.Vo'Qd
902 /n/t4yF'alltDltD/D,lrd/D.:p6r
'0g P33urq le,{prlepqetpbglVternsuJelEp
tpqrlrurqsleseuenu?suDl.tue)l
l 901

ueEtundtuesa)'reqesSueXSuero-8uu:oBuasoqelCIe,rqeq ue1:eqe8uaru
qllV urp tieleqsuep:eqesue8uapnlre,{'e,{p-epedalue8uolopaduoqotuau
e1a:aru:e8e u?IqelulrauauqpllV uerpntr:a)e)aJeuireturJuatu uep
e1a:arule8urBusu: qullVlBnquroru u1a:aurrpe:eq3uE,{'?XuueqBqurel uep
1eu1ruueeu:nduaselueqnuau.rad eluruetrleIoJatuqelrurleqenpue8ua6
'e,{p-epedal:nlnfsraq uep e,{5i-te8urBuaur e>laJarrr
re8euelqelur:ou:aru
qellv uerpnruo)'rnqelo{eloroururnlaq3ue,{ede-ede uel.refeSuoru?ues
elararuupedalqerDlrH-lv uepqpll;-1y ue>1:ufuSuou.r 'elarau uelrcnsueur
'e,(51-qetry uelunrnuarx'BIoJaluppeda>1e,{51-1nseX snln8uoruu3uopnlreX
'3un8e3urled3ue,{e,{51-leu:4u Sueluateloreu uBIleBurBuouerq ela.reu
r1nfunuaur qnlun uupe1a:eurepedelz,{gq-leur>1ru ueleu:ndrua,{u:ulntun
nll uerlluap 3ue,(uelnlelaruerC emq?que1:eqe8uaru e8nfqe11y
'1nsuaed Suelueuaur SueX3ue:o-3uero ue1n1e1rp 3ue.{qelnirBag
'n1ruellnqasrp3ue,(quffnq-qeffnq ue8uapqep4aq n4snIuIIlEqz8uE,{Suelo
-8uao rdel 'ur1snrySuao-8ue:odepeqJot qe[[nqre,{unduaruleptl etsnueur
.le8en1ruerlnuap8ue,{ue>1n1e1aur ErCu,trququuryeqe8uaru qe11y
'3un8e3ue.{erunrelrlrlrurarurlplly uepe,{51-rlepuaqaltp
Suef und edelsupudelueluaqrp8ue,{qe11yerun:e1ueledn:au nlr uep
'u,(1q-tuuqe: ueBuap e,{51-rlepuaqaltp3ue,{edetsuelsnsnqqSuaru qelat3ue,{
qBIIVrcnseqBhl 'elorou q?/tlBq rp?pzurelSuefleurnleurnuep't33uq3ur1ed
3ue,{ue1e13u11 rp Bpuroqelaral{ '1req3ur1ed3ue,4uqnpnpel ueledn:aur
lerrrfle rp ?Iereu u?Inpnpal uepIreq SurlBd8ue,{e8:nsrp e1a:au uelled
-urauau:'4eq3urled3uz,{nunquuq?laqIpellaratuue)ledueueur'lleq SuIIed
3ue,{1e1q1e uelqura8nue8uau 'eureln3utled3ue.{ler:e,{sue8uape1a:aur
uolsnsnqlSueu ')[Ieq 3urled8ue,{peqeepedelsrou: uu1:enle8uau.r 'elaraur
r8eqeueln 3ur1ud 8ue,{qe1r1upplnsUqllruau qelelqe11yeueurre8eqas
'erlnru3ur1ed 3ue,{1eu:nqelelerarurge:aq8uu,{'Erlnru Surled8uE,(l?lqr1
qelnlrqeqos 'e,(usete uepe)oreu IIltul tpeluautut
leqreqSuBXqele)aJetu
lelql) 'rurt8lqrIol elareurtlnfunuaur3ue,{qelepesnrnl8ue,{uelefalSuero
-3ue:orlnfunuaruledep3ue,{er"rqequogpqe8uauLIellVuBrpnuo)
,. eXp-1nse;epedsle,{uuplqelurJau.tour uerpnualn:eq'deqe1 urela1
deqelnlesr:eprurqeluseu: uelse8eueu qpllV l?lqtI ueqeputruad uedele1al
Bpuunloqesu?nlnqepuad ueledruou lur BntueSIUe:sepueptpnqetrerue8e
1n43uadqelepeefueS:en1a1 ueprurqurqldeSSue8ueru Suef3uu:ouedeSSue
IelouourqellV uerpnrue; ure13ue,{ rqeuuredepedalu?p,{uepedo)uelunl
-nypSuefedeepeda>1 ueur:squeprlnltEueru:e8ee,{N-pqueq-equeq uel
-qBtuuouerrtq"lly e1u61qopoqSueX3ue:o-3ue:ot len.a1llut::.rewrqDlltul
rcuaqruaru SuefBueroepeIEprtult{qeque1:eqeSueru qellV uetpnrue)
nikmatyangmenyertaikiblatini ialahpensyariatan adzaniima kali sehari
semalam. Semuaini terjadisetelahbeliauberadadi Madinah.
SetelahRasulullahShallallahuAIaihi wa Sallam merasatenangdan
mantapberadadi Madinah,danAllah menguatkan denganpertolongan-Nya
dankeberadaan orang-orang MukmindarikalanganAnshar,menyatukan hati
merekayangsebelumnya merekasalingbermusuhan, parapenolongAllah
danpendukung Islambermunculan, yangsiapmengorbankan diri mereka,
yanglebihmencintaibeliaudaripada cintamerekakepadabapak.anakdan
istrimereka,danbeliaulebihberhakterhadap merekadaripada merekaterha-
dapdiri sendiri,makamulailahbabakanbaru,dimanasemuabangsaArab
danYahudimengarahkan satuanakpanahkepadamereka,siapmelancar-
kanserangan danpermusuhan, berteriakdengansuaralantangdari segala
penjurukepada mcreka.TetapiAllahmemerintahkan agarnrereka tetapber-
sabar,memberimaafdantenggang rasa,sampaimerekamemilikijaringan
yangkuatdansayapsiapuntukmengepak. BarukemudianAllah mcngizin-
kanmerekaberperang, namuntidakmewajibkannya.
"Telahdiizinkan (berperang)bagi orong-orangyangdiperangi,kare-
na sesungguhnya merekatelah dianiaya.Dan, sesungguhnya AIIah
benar-benarMahakuasamenolongmereka- " (.Al-Hajj:39).
Ada yang berpendapat. ayat ini turun di Makkah. scbab ini termasuk
Makkiyah.Tapipendapat ini salah,yangbisadilihatdaribeberapa sisi:
l. Allah tidakpernah mengizinkan peperangan selagibeliaumasihberada
di Makkah.
2. Pengertian yangterkandung dalamkalimatini menunjukkan bahwaizin
itu keluarsetelahmerekadiusirdarikampung halamanmerekatanpaala-
sanyangbenar.
3. FirmanAlf ahsebelumnya, "InilahduagoLongan ", berkaitan dengan dua
pasukan yangbertemudi Badr.
4. Atlah menyerumerekadengankalimat, " Hai orang-orangyang ber-
iman".Sebagaimana yangdiketahui, seruansemacam ini hanyaberlaku
untukayat-ayatMadaniyah.
5. Di dalamayatini Allah memerintahkan j ihad.yangberartibisadengan
tanganatauselainnya. Tidakdapatdiragukan bahwaperintahjihadhanya
terjadisetelahhijrah.
6. Al-Hakim meriwayatkandi dalamMustadrak-nya,dari lbnu Abbasde-
nganisnadnya menurutsyaratAl-BukharydanMuslim,dia berkata,
"SetelahRasulullah ShallallahuAlaihi waSallammeninggalkan Makkah,
'Mereka telahmengusirnabimereka.Sesung-
makaAbu Bakarberkata,
guhnyakamiini milikAllahdankepada-Nya kamiakankembali.Mereka
pastiakanhancur'.Makakemudian Allahmenurunkan ayatini.Inilahayat
pertamayangturuntentangpeperangan."

206 zadut-,1[(t'ad
Lja /D1t4:/t a./ ra11Dp1:12.1p.7r17

lnqesJalrlulrqnuaueuesrqSuEX?pEleprt s,{q?q'rur| [ul-uE)leniuau


qellv ue.rn0-lv ueplr[ul lErnel uleleprpnlrE{'lrSueluepuelunrn}rp 8up.(
'ellnurSurled3ue,{e,{p-qe11-qetrl ureleprp Suenpalqe1a1 rurrfuep
' ( 1 1 1: q e q n e l
-1y) ,, o4ataru7n1unoBtnsum1bqwaw uo8uapotlatautDttoL!uop
tttp 'utrus1ny,i
Sunto-3uotottop tlaquau qDtatqnnVnluqn88unsag,,
'e3:nsedn:eo
'eluaur epedelrlue8uelr:aqrueuuelpeuaselerau euequepurptleqtuaru
plO e,''rq?q'uu1:eqeSuau eBnlqe11y'eXunl1e,r1e1apSuei ueFueuaural
uep uu8uololrsdedn:aqn1re,{ 'relns elerau.rSueFedeueluequau uBIe
'rur
qellVeIBru leque)nlelaurelns 6laratusIr ['uel:equFuaur qel1y
'(Z -0 .Jeqs-qsy) nsaq 8uo{
I t ,,
un8un1untaqay qnptl 'upy o8ns wolop rp qtnqSuoKp88utt todwat
at1@n1pyunplnsDruau)uop 'to8uns-n8unsoluqnuoq ry tlo8uaut
Suot oBns ruolDp I uDtlo! uuplnsDulautuDp uorlul Dsop-Dsop
rundutn8uaru uotlnqo11yo[ncstu 'n,{utn4qaBuaut unr1ot1 n1tl uotlosl
8oq4nq 4tqa18uot4o1nquorloqowfuop otnq uoBuap 4n11V unlo[
rppoqthaquop 'o,{y',1-1nsoy
uop qo11V opndaquowuaqunrloq(a1ntr)
;qtpad Bunr(qozpo tJDp uDtlo4um owola{uatu pdop Eunf unoSorutad
nlnnsunytln[un1 rup uDtlD!Llmlnlns'uDwu aq3uD{Euoto-8untorng,,
'8,{N-ueuuU eueture8eqas 'rurpnqrIue8uap e3:nslnseur
uepesopueundrue 'E1prsu rJepueteue;ase1 uellreBuaru qellVuolqeB
'\w:qeqneJltY),, tnqot
-aBuautuot1u1oq1{uoly:qfioq qloq LllqatqDlDpnntl uotqtuap8utt.q
'qo11yuolot tp uD4Dlrnp uop ouoq uo8uapqo1poL11[taq uDp 'JDnq
osotautundnnJnunBuuosntauuonpDalwopp uDtlnlqnpoqBuntag,,
'ue.:n|-1y rueleprp ueltnqosrp etxes-eues e,ttIuepzpeque8uap
peqrtqeqe5qrfe,,'r qelepeepzque8uappeqrIe,nqeq ueleieSuau3ue,{epy
'qeiegrlqrfe.,tueledn:aru e,trfueBuap peqrl rursrueIueBuap peqrl:aqsn:eq
ulrlsn4 3ue:oderteselsrx 'e1reque8uapuelSuepag'ueFuelundneleuestl
'rlequeBuap qelue'ureqrfe,mueledn.tau3ue,{epepeqrIsrualz:eluetp 'qsed
3uetr leua1:atqrqal3ue,{ledepuadqeltutuep'qe.{e.;11 qtle,nuulednrau
ureltedepuod uep'ldepuad nlES qeles lnJnueu ureqrfe,r,rueledn:aut tut qe1
-urrs4e1a:eru rSueretueur nlnqepqrqel3ue,4 3ue.ro-3uero epedalueln[n1rp
rur8ue:odqlurJedr3nsuelnqepedrpe[:a1 rurleH'u?qnJnlesal Erecos {ll
-,(snu8ue:o-3ue:o rBue:auaur elaJouuBIqrfe,trour qellVuerpnuo)
'(961 :qu:ebeg-1y) sonq modunlaruuot7ot1 qoluo8uo!(1do1a1)
,,
'un4nyrBuotawaur 8uo,(8uoto-8unto4o11yuoloI rpqol8untad'uoq,,
'e1a-Iaru
rSuu:autaru 1epr13ue,{3uu:o-3uerotBeqn1e1
-leq leprl uep'e;la:aurrBue:etuaut 8ue.{Suao-3ue:otEue:euarun1te.{'utu.t
->1n1r1Suero-3uu:o epedaque8uaededuelqrlemeru qelJVntl q"letas
selaindariAllahsendiri. Allahjugamenguatkannya, denganmemerintahka
merekauntukmenerimakabargembiraini. serayamemberitahukan bahwa
itulahkeberuntungan yangbesar. Makahendaklah orang yang berakalmen-
cermatiperjanj ianjual beliyangagung dariAllahini.Allahlahyangmembeli,
lalumemberikan hargaberupasurga.Yangmenawarkan perjanjianjual beli
ini adalahutusan-Nya yangpalingmuliadarijenismalaikat danmanusra
(JibrildanRasulullah). Satubarangdarijualbeliini telahd ipersiapkan untuk
suatuurusanvangamatbesar.Dikatakandalamsebuahsyair.
Merckusiupkansatuuru.san jika kau moumemikirkun
cermalilahdirimu agar kelakkau tidak ditelttnturkan
Maskawinsurgadancintaadalahpcngorbanan jirva danhartabagi
)angmemilikikcduanl a.Inilahyangakandibelidariorang-orang Mukmin.
Lalurrengapa orang-orang yangbodohdanbangkrut masihhendakmenawar
barangdagangan ini kepadaAllah?Pasartelahdibukabagisiapapunyang
menghendaki. Allahtidakmeridhaisuatuhargatanpaadapengorbanan j iwa.
Orang-orang yangmalasmenunda-nunda, sedangkan orang-orang yang
mencintai selalunlenunggu-nunggu. siapakah di antaramerekayangdirinya
layakmendapat hargaitu.Barangdagangan berputar di antaramereka,lalu
jatuh ke tanganorang-orang yangbersikapIemahlembutterhadap orang-
orangMukrnindanyangbersikapkerasterhadap orang-orang kafir.
Ketikaorang-orang yangmenyatakan cintasemakinbanyak,maka
merekadituntununtukmembuktikannya. Sekiranya setiaporangdiberi
kesempatan untukberbicara, tentulahmerekamampumembangkitkan rasa
iba,sehingga pun
kesaksian bisabermacam-macam. Makadikatakan, "Kami
tidakmengakuipengakuan semacam ini kecualidenganbuktinyata."
"Katakanlah,'Jikakalian(benar-benar) mencintaiAllah,makaikuti-
lah aku, niscayaAllah mengasihidan mengampunidosa-dosaka-
l i a n. " ( A l i I m r a n : 3 I ) .
Denganbegitubanyakorangyangtertundadi belakang, sedangkan
orang-orang yangmengikutiRasulterlihatnyatadalamperbuatan danperka-
taannya,petunjukdanakhlaknya. Kemudianmerekamasihdituntutuntuk
menunjukkan obyektivitas bukti.Makadikatakan, "Obyektivitasini tidak
bisaditerima kecualidengan pensucian."
"Merekaberjihaddi.lalanAllah dan tidak takutterhadapcelaanor-
angyang.suka mencela. " (Al-Maidah:54).
Makabanyakorang-orang yangmengaku mencintai tertinggal
di bela-
kang.Sementara orang-orang yangberjihadlangsung bangkit. Laludikatakan
kepadamereka, "Sesungguhnyaj iwadanhartaorang-orang yangmencinlai
bukanlahmilik rnerekasendiri."Makamerekapunmenyerahkan apayang
telahditetapkan dalampcrjaniian jual beli.Begitulah AIlahmembelidari
orang-orang Mukmin,jiu,adanhartamereka. danmerekaakanmendapatkan

208 Zattul-Manrl
602,/2,1.t4/1,';2/1tD1t2/Dn2a/ln:/25/

6\-: -1v"\ rt6

'f-<zv, I ffI f . j rJ
" j{. : & _ jt(. , -,c<y} . r .i{n ,c j,rf
" . , , , 1r3e:p t . l r l . t . , - - s
-r ,.:t n I
t" l--
' n .-) ir .<\
l!]-arflr,f,<,'{ -{r n -=r+ lj fic '<.\.
r-
-^..
tr_,\-.+,f _,_f ta
;i

'Ppqesraq
wnllDSD,Atqtolv nqDllDlloqsqellnlnseuntr euale)
'reseqqrqelqnefFue,{EErBrl
p.(uepedaluelllaquaulnll '8,{ul?nfued
leceleuttauaur3ue{'uelfuphed usleu:ndu.ra,{uar"u 3uE('e,(upBrEq SnfuBp
ue8ueBep Suelequeyrraquauqe1a13ue.{ 'nlenses eleAas rlndrleur EXN-nulr
3ue.{'e,{51-ueqe:ntuol SunSe ntrSeq3ue,{qe11yrcnseqpL\ ,, ,nurBeqe,{uupl
-[nqE8ue(u UBIEn1y efecsru'n;-epedalqeluoqotu 'n)-EquBqtpH.'e,{uEp
-edaluEturUaq uspr1equa1e,{uueydnpr qBuauqulatqEIIVE.,rrqBq'qllV rsrs
rpD,{uueppa) uelreqeSuaur nerlaqnlp'l 'pnqn 3uend,ry ruo11og o,xryn1V
nqnnn DqsqEIlnlnsBU Eurusreq 3unqe3:aqnUp.rcsqnunqlallrqef qe,{e
'p.,(uJesed e.{uepudal e1uorleqrualueqqe.r:,{uru nerloquerpnual
lnqas:a1
eurelede:eqas 'eXurqeqtuuaru uelqeq uep rleledasrp qepns 3ue,{e8:eq
1eJ
uelrlEJo.{uau nEllaqn1teuare;1e.,(ueluo rlaquau ,r DllDS Dttrtqnly nqo Dl
Jr,/s qellnlnseuuPqntBns qPllnpqvutqllqef qesr)lquluBlrlPqlad
,. leSreqrprlsau?ue.'( edeuepe8requer1e1 1n1unundurqltuel uerpnual
'r33url8ue,{e8lequeSuepr1:q
lunfueeur:auadUEIBpueerlnui) uepuer.l
ueqeJntual qnre8urdledurel:e8erdei'uelledepuau)epuarluueJeIuellel
EuqupeMrI rlaqulauleprl ltue)., 'e1a:aru epedalelndue1e1e1rq
'(691:uerul t1y) t:1zat pdopuawuDBu
.,
ip nlararuqqD[ rsrstp dnptqn1tolanut unlqDq 'tpw wt qo11y'uo1oI
rp nBnB SuoISunto-8unton,tqoq ntBuaw uotp4 qnptnBunIuog,.
., uerleleuequep ledrlrlI uerlasuep4eiueqqrqal3ue,(
r1ue38uad uetlelepedelu[]qcra,iuJtx urle rurclnlcl rucl yrlru rpeluaur
uerJpIeutq uepe,nrfrur;q.. 'e1a:eu epedaluelclelirpuleu 'ue;up3ep
8ue:equelqe:a,{uau f,Ieliul ueplesalas qepnsrlcqlenl lelluol u)l}a11
.. ne18uapede)uuletequed lulureLUuBlelepll Lrepeiuuclleleqtueu
uelp )prl rruel 'qrllV rurefl,.']elraqElaratyqnef qrqrle,iuuellllru)ur
u?pqrlrur-qrlnuotrt edutuepslcr elns ue8uepue,nqp!U te.reArlaqruad ue
-depeqrplnpnp e)nsqrqalelorau nlr u3re) :esaqSuei uer3nra)ue8uap
Insnsrp n1rqelatasuepn1e1:eq ledern1e1:a1e(uuelerulrurI 3uu.i'pfesureqrrp
ade:aqaq edn:aq'qu:nru Suef e3.requeSuap n1r 3ur:eq lenfuaur elalau eIr I
rBn:uepyo1ol uetenqrad ueledn:ar"uIareu up8uepued ureleg e,(uurelcs uu
-Sue8ep 3ue:eqrlrlrrurpleptl Su,{'e,raurrlsr le3ues ueqnpnp:1 re,(undr"uau
nlr ueSue8ep 3ue:eqrnqele8uaur esrqelaJeu nlual'ntl uerfupfuad ueldel
-aueu3u",(qBlr)uepnll rJaqIEnfuel:e,neuaur 3ue,{3ue:oueleqaqal'r33ur1
3ue.(e3.req 'rlaqurad ueSunSeeI l?qrlaurAueSeped ErEdrSEIaSleqrdqrlaq
Bnpa1 prelue erurJelqaasufuepeuelsn:eqBuau nerlaq1en Iuerfuc[ra3eirns
"Allah menjaminbagiorangyangkeluardijalan Allah,yang keluar-
nya ituhanya didorongkeimanankepadakadanpembenaranterhadap
utusan-utusanku, hahwaakuakanmengembulikan kepadanya pahala
atau rdmpasonyang diperbolehkan,atau agar aku memasukkannya
kedalamsurga.Sekiranyatidakmerepotkan umatku,niscoyaakutidak
akan ketinggalanmenyertaipengirimanpasukanperang.Aku ingin
sekiranyaaku lerbunuhdi jalan Allah, kemudianoku dihidupkan,
kemudianterbunuh,kemudiandihidupkan,lalu lerbunuhIagi. "
Inilahsabdabeliauyanglaintentangjihad.

',-J i,! u 4ul .)u u


r - )/ )'

t t
;
-t.-
I it,
--9 -tll->t-c! 4.ul D - . d-lJl t* e -l-!b*^J' r>- J i>. o[.a VI
). .r-. + (_ ,,-> ll:.a

_ ,r i ,,,r_'?,; ..".:.,:
.<*:9 .l r' .-, LJL ar> ;=Jr ,J..-4 -rr olig; "-'!. r ,4..
._,, \_ a ri

" Perumpamaanorang yung berj ihad dij alan Allah.seperliolang yang


berpuasapada siang harinya dan shalat pada malam harinya serta
menyimak ayat-ayat Allah, yang puasa dan shalatnya itu dilakukan
.secaralerus-menerus tanpa ada selanya, hingga mujahid di jalan
AIIah itu kembali. Allah tunduk kepada orangyang berjihad dijalan-
Nya, yang j ika Dia mematikannya, maka Dia memasukkannya ke
daiam surga, atau dia kembali dalam keadaan selamat sambil
mcmbawaTuhalu rlan harta rampo.tan.

.f.64l"J la;Jl U F i-t.t

"Pergiberperangdi.iulanAllahpadapagi ataupetanghari Iebihbaik


daripadadunia dan seisinya."
"J\. i 'di ".::*j: -,.' ,.", i,, ' i-L6b!, ,'- i
gUb y c\;;Jt.iJ'$- J eI +;)tri.J. *t W,
t., 'l'., r oi
4:t>:Jl Jl 4t>Jl

;;i'^tn":
" Siapupun seseorangdari hamba-hamba-Kuyang keluar untuk ber-
iihad dijalan-Ku untuk mencari keridhaan-Ku, maka '4ku menjamin
baginya bahwa Aku akan memulangkannyajikaAku memulangkannya

210 Zad:u.l-Ma'ad
uz I 2/ N4t/r' 2 / 1/Dz D/nzaar / D./25/

l@. ci 'i 6rp lr 4?-


t a,a, I
".:.

.-Ja ' ,- .'\ .'1


"---1 tr! r-1 l.-. q1
' ') r
"','i

-eN-uV nuql',(zpluurIJV,pneC
uspqefBW nqVu'Ile,4"^U,Oill;?
-JnslnsDruuolD Dtpo{ocstutuD aq nsns Dr1o-tawaw
nuolas n{uot1
un&qsawqogy uoptItp Suotadtaq3uo,(w17sn7y
Suotouop undndory,,
'.-n
.a\ .
.' f'\ qt .1 d -- - (- < A
.-'. , l '.
,fir
",'
'*.1* /1C nci i *-:-
, " ; - . . ' - . - . . . . ' . , : ,p; ,pq1.

'(rurleg-1y uep f
.ese51-uyue11e,{u.trurq)
,, olutyopuaqaltp Suof und odn lntnuaw !JDruuDlD Dlp D\Dta
't.topurqtp
Inlun uup)nq ! uulnrqluau tlDpttuDpr.tDJrpIntun uD
-qtoqaqun:11oS8uruaw )pp1'unD1wappnqtaq SuDlDdnry.snlnBu4od
nfuns4t1tq-t1t1tq
ry qowu ryDnstp ottasoluqoBualuoEoq ry qnwnt
rrlDrrs'
rp uDpryn$oq8ut1odoBns uo1ot18ury 'tp y
ry qDluu nJDnsrp
unloI rp poqt[taq Duas utp unlqDrsDtuaauop n4opndaquDutLtaq
Bun{ Suoto 8nq wwnfuad 1o1opontly otruqoBualuotSoqry qnwnt
nlonsuoptlouoq8ut1odoBns uo1ot13u! j tp ,quflqraq uDp!.t!punlqD.t
-sowaw'nynpndaluowuaq 3uo{ Suoto tSoqutruofuad
7o1npnn1y,,

'(ur1eg-1yueppeuqy ue11e.{e,ru:rq)
,, uoqopunBasl uDl,uDtllo,ADqyaluDp unllDtuDla,fuawuoln qn11p,
n,fuuoBuap SunI 'nBtnsnyrd nBnqtaq uop nlutd ryns4o1osutryodnt
unlnl tppnqrfouatoy 'qn11y,
-atuntt t1n11y unloItp uotloqqnlpoqhag..

-,6rf r f-
4'V ir,rr|:| 4 w:-i C:ft-'f"'f:
'({
seN-uvue1le.{8.^\urq),, oBtnsayo,(uuoqtlnsnwawuop
otur1ow4otaw'o{unsop-nsoprundunBuawn4y tqoru'n,{uuoyr loutaa
ntly oyrI uop 'uosnduot Dt.rDtlnDp nlnqod uoyndopualu I!qwDS
"Sesungguhnya di dalantsurgaitu adaseratusderajatyangdipersiap-
kanAllahbagipara mujahidindijalanAllah, yangjarakdi antaradua
derajat seperijarak antura langit dan bumi.Jika kalian memohon
kepadaAllah,makamohonlahsurgaFirdaus kepada-Nya,karena Fir-
dcusadalahpertengahansurgadan surgayangpaling atas,yang di
atasnyaada Arsy YangMaha Pengasih,yang darinya sungai-sunga
surgamemancar. " (Diriwayatkan Al-BukharydanAhmad).
Beliaupernahbersabda kepadaAbu Sa'id,"Barangsiapa ridhakepad
Allah sebagai Rabb,keparJa lslamsebagaiagamadankepadaMuhamma
sebagai rasul,diwajibkanatasdirinyamasuksurga."
Seketikaitu pulaAbu Sa'idmerasataajubterhadap sabdabeliauini.
Makadiaberkata. "TolongulangilagiwahaiRasulullah." Makabeliaumela
kukannya.
'1,.: , '.,.
. , . - , 2 ' . : q - ' ' ' . , ' i . ' i al)l . ,'. ' ...i'
A-));l a-b , .-9 Ul\r r *-s G Lr;tc rt l-l^b, Jtt'
_L:- J, J
a.
.u ulJ!ui;4u.j ilr
" Barangsiapa membanlu seorang mujahid dijalan Allah ,tt,ru orang
yang mempunyai hutang dalam pembayaran hutangnya atau budak
yang ingin membayar demi kemerdekaandirinya, maka AIIah akan
melindunginya di dalam I indungan-Nya, pada hari yang tiado Iindung-
an selain Iindungan-Nya. " (Dirlwayatkan Ahmad dan Al-Hakim).

.rlt&rtt i, at,F eift o"*t.r


" Barangsiapakeduatelapakka*inyo *raen aiiolan AIlah. maka
Alluh mengharamkannerakaatasnyo." (DiriwayatkanAl-Bukhary
danAt-Tirmidzv).
''
?' . . N t t - i
"
;.fr.r9jtr];-1r---U
, -".' 2,'t.
.)+ 9i .5, pj*> Jb-)tr

" Kikir dan imantidakakanberhimpundi dalamhati seseorang,


debu
di ialan Allah danasapJahonnamtidokakanberhimpundi wajahse-
oranghamba." (Diriwayatkan An-Nasa'y,AhmaddanAl-Hakim).

*ci u'if) t-.'4j *, aVe 't ,"> iLJ r e ., JaL '


. ,".?.. t. ':,
.Jt:t)t j,.1' J 4s)) a)9.
4, Ft t ^L.rr J 1,5 rJ;-Ul Al,c-e

212 Zadal-Ma'ad
f.lz ;27/tDxD/402a//)/dg
//z)1?4qv

'prqe,{s
rleu 3ue,{3ue:oSuelualepqsslaq nerlaB
., r33ur13ur1ed8ue,{
g
snep:r e8:nsrperq,.'qe,lteluaru ner1aqu1e4,;SueJelasetpqe)sueulrCI'
'rpeg 8ue:ednl)s,lresqnunqJal efuleue qvpps'tuDlps n,\ rynlv nqDIIDl
jnls qellnJnsU upedela,{uegaq qeu:aduetu.n51-uV rtutqqstuH
'qteJrpsrqundue8ueuarual uep3ueo
-uaI snquaqraqesrqur3ueeSSurqas 'r:eqqeiualepedlJurla8lel ueqeleu
e33urqe,{uepunuatu nerlaqeIBtu'r:eqrBedepedueSue:adad lElntuauresrq
elndrreqr3ed eped uer3::daq relnrueuelns ner;aqeueure8eqas 'tr
1ep11e1r1
-eqr8eduped8ue:ad:aqelns ran77r5 D$ nltDlynqD D1r?SqEIInlnse1
(^zpnurrJ-tV uep ulrISnt{ ue11e,{e,tr
-rtq) ,, lnqas-pqar'rpIDBDntr uDDltutapBuo,{unyntlolawoTatawoqtI
'pnqtItunlnp qnunqtal3uo,tSuotouop bn{uuaq8uo,{Bunto 'nuptaq
SuotouoBuap11oy nwouaduot1o1n,{npny nyotaudo o{uqn88unsag,,

^ 'fl' . . ^ .'. --lr .A. '" ,1


,.1 i t(-"3--: . l(-
. ,r"'!--"" . a5-
r'-, a J-- ' jlnr ' c ilt
rl-'.-|.r
," t," i ;,", l
'(urlsn1,1 ue1te,{e,rr:r6),, 3r;op
-ad un8unputlLlDtADq
tp opo n1to8tns nlutd-nrutdn,{uqn7Bunsag.,

\f.\a\r?--] anll.-4<--

'(q?Lehtr
nuql ueppnec
nqy ue1te,{e,nurq)
,, tnwnryrnq wnlaqas olunpodat1
ouncuaq un4nd
-LutuauLlDllVmlDul'uullDqa! npn:| uDBuapo,{uo8nn1a4LloBuatry
3uo,{3uo.ro
Sun.tad.taq unTrpnSSuaw nop SuotadnqSunI nnlSunto
dm13u a1.t
adw arun1rulqnp4uopBuntadtaq qoutadqop4odotsBuo.rog,,
',q(.r
d
'oe-{.
f.ef, \C a4 1o''ro
;.l1\(
, i,',: ,
ld].r lrP

(ur1sn;21ue>pefemxq) ,, uo1a,kuoopo8uop uoutnotp uop


unyonluryzat unp '3uoqwqryumlno.{uun:1
o,fuopodatluoslt1odtutTtp
-n1n1rp
4o1a18uo( blaur 'tlDutDtpnyrl ntfuwolow1o1ot1s
IDLUD uoBuap
unlnqasosondopodrnpytoq4rqalwDlDuras rnqasunlnsodoBo[ua7y,,
,.i,r , . ,',: a 5,

I t or-*: a,P ul q+ uj r?Jr


.r < >:l

"Tidaklah ada seoranghambayang meninggaldunia, sedangdia


mendapatkebaikr.tn di sisiAllahyangtidakmembuatnya senangunluk
kembalilagi kedunia don diamendapatktn duniasertaseisinya,selain
dari orangyangmati syahid.karenadia dapatmelihatsebagiandari
kelebihanmati syahid.Yangmembuatnya senangadalahkembalike
dunia lalu terbunuhsekali lagi (sebagaisyahid)." (Diriwayatkan
Bukhary).
llahuAlaihi wa Sol/az biasamembaiatpara
Rasulullah.Sftalla shahaba
dalam peperangan agarmerekatidakmelarikandiri.danadakalanya beliau
membaiat merekauntuksiapmati.ataumembaiat merekauntukjihad,seba-
gaimanabeliaurncmbaiat rnereka kalamasukIslamatauhijrahsebelun
FathuMakkah-ataumembaiatmerekapadatauhid.komitmenuntuktaat
kepadaAllahdanRasul-Nya. Beliaujugapernahmembaiat beberapaorang
di antarashahabat untuktidakmemintasesuatu punkepadaoranglain.Se-
h inggaketikacemetisalahseorang di antaramerekaterjatuh,makadiaturun
daripunggung ontanyalalumengambilnya, dantidakmaumemintatolong
kepadaoranglainuntukmengambilkannya.
Beliaujugabisamemintapendapat parashahabatdalam urusanjihad
tentangmenghadapi musuhdanmemilihtempatuntukbermarkas. Karena
ituAbu Hurairahberkata, "Aku tidak pernahmelihatseorangpunyang lebih
banyakbermusyawarah denganrekan-rekannya selaindariRasulullahSftal-
IallahuAlaihi wa Sallam."
Beliaupernahketinggalan di barisanbelakangketikamengadaka
perjalanan, karenaternyatabeliaumembantu orangyanglemahdanmem-
boncengorang yang tercecer di belakang. Beliauadalahorangyangpaling
iemahlembutterhadap merekadalamperjalanan. Jikabeliauinginberangka
ke suatupeperangan, makabiasanya beliaumengalihkan perhatiankepada
hal lain,sepertipertanyaanbeliausaathendak ke Hunain,"Bagaimana jalan
menujuNajd.keadaan airnyadanorang-orang yangadadi sana?"Makabe-
liaubersabda.
tr-.-r-l'
" Peperangunadalahtipu muslihat " (DiriwayatkanAl-Bukhary).
Beliautak lupamengirimbeberapa mata-mata,lalumerekakembali
sambilmembau'a informasitentangkeadaan musuh.Jikasudahbethadapa
dengan pasukanmusuh. bcliaudiamuntukberdoa danmemohon pertolonga
kepadaAllah, lalu memperbanyak dzikir kepadaAllah bersamashahaba
sekalipunsuaramerekatidakterdengar.
214 Zotlul-:lIa'ad
9lz /2/2/4r'2:/1LD1tD/Dt1td127t5r
'rpad:s'n1uagalue,{oquas-ue,{oqtuas nellaqe,{uBselBqnsnut
lenqtrratr-t
u?8ucptelop3ur1ed Suef3ue.roqelnerloquep'nerlaq epedalSunpurllaq
SueX3ue.ro 1e,{ueq lnureJalraquepseued urletuesueBuladad elrf
.. qrleqtqlnN-lnpqvuunrnlalqelnlV elsnpreq Ieprl nle u3p
IqpuqBlepe nIV,, 'rlp ue)leualrodurounelleqeleu',{uurputdueqBueur
qnsntrruepInuEoalreq ueSue:adsd '3ur1uaFrpeluau:uBpeeIellf
'(peuqv
uep,(zpftrlJII-lV 'pneC nqV ue1te.{e,trr:rq)
,, Suotatlnq ntlnny,1-nu
-ato4uopnlSuolouadqo1no48ug'nluDpru! ! qDpDlSug'qo11yry,,
,, np1-uoBuoloyad qoluoqun.tnt'qD y D,tr
,,

'fi t:r 77r r? -ai Ci r5.\.l

'tnllreq eop Boequreru


nerleq3uepe1:a1
'\9b
-gp ::eutef-1y),. lrqodqtqal unp u{sqop qtqalny putDDluDpDlanw
opodaquoqtfunftp8uotr rnq qo1n tounq uoq or(utouaqag 3un4n1aq
e4 .orpunu unlD ulaow uDp umtqDlullp uoqo rlsod np uo8uolog..
'le^e ereqtueurnEr nuEpBllel
laq
'(,{:eq1ng-1y uellefe,nr:rg)
,, mlalaut sDp rruDl qol
-3uo1o1uop oTataw r,lDlunlr.lDID!'1nsnw uolnsod uoqqolo8uau SunI
uop uDntDunpDpfuaw 8uo{ 'qotty-1V unquntnuaw 8un{ '4n11yn1,.
(.tf.v
1|'
,r*J Xn ra-
'rtt1t
t. t./
Cr-Ji Cr- (),nA,;,j,*-l
rr.--,or..- ' j.

'popraqnBllrq'qnsnruuelnsedue3uapuedepeq:aq e1r1
ueJnlreq Jnpunu 'uelnl req
,
n[ep1,.'nerlaqepqusryedas'ueBue:adad eue:r:nle8uauuepuesr:eq derlas
.rn1e3uaunerleg 'Sunduegalesrqenuras elaretue)eur'se1e
nlensreletrpelrl
u33urqc5nlesrpeluorulndunSu:u e1a:aue.,{ueserq '1edura1nlensrp qu3
-3ursuelnsede1r1e,{ur:eq rBedepedsruru;1r.req
epedueuele[:ad relnrrratu
elns nsrleg r:u11Suers
epeduqr1-eqrl EreJas
ueBue:as ue1n1e1ar"uSuepe>1:a
up'qnsnu epedal ueledru:saluequreulnerleq3uepe4:a1uelrecuelrp
undnlr ue8ue:os e)eu r)prte)rf ue3ue:asuelre3uelaurpufqeprlnerlaq
eleu 'uezpeuJens re8uap:a1u1r1 leesude:aqaq nSSunuaruner1oq'ue3uu:os
uBIJecuEIatu lepueq ?)rt'rlued uepeJopuaqururer.u ede::qeqr)rlrueut
n?llag rseqnlequeleua8uaue8ni3uepe1:a1 uzp8ue:edue1e1e:ed reSeq
-:equmequaur u8nInerlag'selel'e:ecas
qelur:adue4edrueiuaur uepuupeu
rsrsderlasrpSunpurlcd e:edue1]edueusru 'uelnsedrnle8ueur nerlag
"Matilah,matilah."Atau,"Hai orangyangmendapat pertolongan." Atau,
"Merekatidakakanmendapat peftolongan."
Beliaubiasamengenakan bajudantopibesidalam peperangan, meng-
hunuspedang,membawabusurdananakpanahmodelArab sertaperisai
Beliausukamemamerkan diri dalampeperangan, dantentanghal ini beliau
bersabda, "Di antarasikapini adayangdisukaiAllah dandi antaranya ada
yangdibenciAllah.Memamerkan diri yangdisukaiAllah adalahseseoran
yangpamersaatpertempuran dansaatbershadaqah. Sedangkan yangdibenc
Allahadalahpamerdalam kesewenang-wenangan danuntukmembanggaka
diri."
Beliaupernahmenggunakan manjaniq(alatpelontar)ke penduduk
Tha'if. Beliaumelarang membunuh parawanitadananak-anak. Beliau
melihatsiapayangterjundi medanperangdarikalangan musuh.Jikabulu,
jenggotataukumisnyasudahtumbuh,makabeliaumembunuhnya. Jika
belum,makabeliautidakakanmembunuhnya danmeninggalkannya.
Jikamengirimpasukan perang,beliaumewasiatkan takwakepadaAllah.
denganbersabda, "Berangkatlah kaliandenganasmaAllah dijalan Allah,
perangilah orangyangkufur kepadaAllah,janganlahkalianmendendam
janganberkhianat danjanganlahmembunuh anak-anak."
Beliaumelarang pasukan membawa Al-Qur'anjika menujusuatu
daerahmusuh,memcrintahkan komandanpasukanagarmengajakpihak
musuhkepadaIslamdanhijrahsebelum memerangi mereka, ataumengajak
merekakepadaIslamtanpaharushijrah,sehingga kedudukan merekasepert
orang-orang Muslimyangberadadi daerahpedalaman, tanpamendapatka
bagiandarihartarampasan danjugatidakperlumembayarjizyah. Jikame-
rekamenerimanya. makapasukanMuslimakanmenerima, danjika tidak.
makamerekalayakuntukdiperangi.
Jikamusuhdapatdikalahkan, beliaumenyuruhseseorang untukber-
seru,agarsemua hartarampasan dikumpulkan. Beliaumulaidengan barang
barangyangdirampasdan yangharusdikembalikankepadapemiliknya.
Kemudianbeliaumengeluarkan seperlima sisanya lalumenyalurkannya se-
pertipetunjuk yangdiberikan Allahdanuntukkemaslahatan Islam,kemudian
memberikansebagian kecildarisisanyakepadaorang-orangyang sebenamya
tidakmendapat bagiandari hartarampasan itu, sepertikepadapararvanita
dananak-anak sertabudak,kemudian membagi sisanva secara meratakepada
seluruh pasukan. Untuk prajuritpenunggang kuda mendapat tigabagian, satu
bagianuntukdiriniradanduabagianuntukkudanya. Adapunprajuritpejalan
kakimendapat satubagian.Inilahriwayatyangshahihdaribeliau.Terkadang
beliaumengambilbagiantertentudari hartarampasan itu menurutkemas-
lahatan yangada.yaitusebanyak seperlima dariseperlima yangdiambil
pertamakali. Dalamsuatu peperangan Salamah bin Al-Akwa' pernah

216 od
Zadul-:uo
Lla ?tJ24:/r'.)/ //:0//o/Dt/2d/t'/a'&r

. 3ue:eqledepuaureu
-uy uepede-ede tdepuatu n1u'uuue,ne13ue:o enpledppuoru
Ieprl lrseqleq
p.es ele,{urel '.rpeg 3ue:edlp qaloradruel SueXuesedue:p pq Suuluat
p,eSu?p:eu.ruyueiuapntnlosreqqeu:adn1y..'ellJeqpn.sel4l nuql
'uesedtusr uequpuerBeq rBequaunele'uelledeprp 3ue,{uesu due: lrseq
etereuresrBEqulaur e;lJlaurnlel'ulelSueloepedaIz,'{uepn1 neleeluouelqe:
-e,{uetU Sueroasas 'enpa) 'eruega6lu?f,prll
IrsUuenlnlas:ad Enpuspurpral
3ue,{ 'ue8ueradad urslepnlnlesJeq3ue,{e1a:au:eleluerp p8nfepv
,.'3ue.rad:aq 3ue,{3ue:oeyeqed
uepe,(ueluqud ledepuau qednrp 3ue,{
3ue:o uep 'eleqed tedepueur 3ue:ad:aq
3ue,{3ue:9,,'rur1eqSueluetepqesraq netlag'p,o,o[-1o lnqasrprurqednrp
SuuX3uu:o-3ue:6ueSue:aded rueleptnlr lntun ure;8ue:oqedn8uaru Suao
-esas'enpe) ueuele[:ed uelep eXuuunl:ada1 eleiassn:n8ueuIntun urel
3ue:oqednSuau erpuepue3ue:ad:d ruelep1n1lSue.roasas 'euuad rur
leq
Sueluelueceu enpepy ueSuz.radad ueSuap e,{uue1r e13ue:oasas qedn8uau
8ue,lepee1a:aueleluerq e,{u8ue:z1aur leprt rurleqtEqrlaur 3ue,{netlag
'n1rrlaq ue8unlunal ueqledepueu uen[n] u3uap'rBel e{ulenI
lenfr:ep 1n1un
-uau nlEIue8ue:aded ruslepnlensasrleqluotuqeu:adleqeqeqs e:e.1
. e,(p-1nseX uenl:ada1 uepqellv uenpodrl
1n1un r8rad (uelees) uerust11..'epqslaqnerlaq rur 1eq Suetual nerleqrrlnd
'qei,{ebnXn1e,{!r1es3uepas3ue,(e,{ur:1sr 1e,tre:au smeq eua:e1 3unqe8:aq
esrqlEprt plC :peg 3ue.r:dnt)eMasuerustnepedoluelr:aqrp3ue.(nerlaq
uerBeq rgadas'u.rr1sn11 3uu:o-3ue:o uelqBlstrreI ruap ue8ue:aded ruelep
1n1r1epr13uz,{ 3ue:o epudal uerSeq ueqr:aqruau e8nl'nerlaq Suepeyel
,(Jbt1s-4sor:epuerSeqledepuauInseulel eBn[:ubeg-1n26 lnqasrp3ue{
n:r1aq 3ueps6,{zr7s'ryso tedepuauSueiSuerolnseuuatqe.{geqg.. 'ete1:aq
rie{sry 'e.{ueur1:adas 8ue:(pque8ulu runlsqas 'rlepuaqalnerlaq3ueurau
3ue,{upnl:o1aasupedil neleuendtua:ed lepnq'rIDI-rIullepnqepudal
ruruer3eq uulr.taquetu ?srq nel1p1'!Vb4s-qsD lnqasrpSuei uesedure: epeq
rrepuerBeq nlesref,undweuun11ngD,trrqnly nqDllDllrryS qllnInseU
. qeual 3ue,{urtulnyl 3ue:or:aqruau.r 1en13ue,{
uruqn1,1 3ue:oqellppueH.. 'epqsslaq ueiu:p'rurer1s1e uer:aqueddepeq.tat
elns 3ue.rn1 nerleqe,(u.resep epedrdel ntr uErlrtrtep 3ue,{uulnlelcru
e8nfnerlaq 'rleqrua) qepnse>IrIElereuerecas 1r:nfadqn:n1as epedale.{uesrs
r3eqruetu n1e1 'er1s1e uerreqruad reieqaseXursrs r:eptedua:edas lrqrueSuau
'uelledepr p 3u,{uesedue: epeqt:epeurl:adasuel:enloSuJu nurlaq'qnsnu
uellnpunuaruledepqEletes uppue3uz:adad uepeturpp?reqqrszurBelag
'selerpuel nqesrp3ue,{rpedessnsnqlereJosuer:aqurad urelas'qEuraluep
1en13ue{3uu:oe:e1ue uerBequad uu1e1e:erueiuau nerlag n1 ueSue.rade
ruel?p rusaq lerue 3ue.'{
e,tuueused eua:e1'uerSzq tedtuaeiur'taqursunerlaq
elel{ rIeI uelefade8nfuepupnl iueSSunued lrrn[e:dre8eqas ue:sd:aq
Terkadang beliaumengutuspasukanperangyangsebagian r
nunggang kudadansebagian yanglainberjalan kaki.Tapibeliautidak m
berikanbagiandarihartarampasan kepadaprajurittambahan setelah Fa
Makkah.Beliaupemahmemberikan bagianuntukkaumkerabat kepada E
Hasyimdan BaniAl-Muththalib,dantidak memberikannya kepadaE
AbdiSyamsdanBaniNaufal.Dalamhalini beliaubersabda, "BaniAl-Mr
thalibdanBaniHasyimseakansatu,"lalu beliaumenjalinjari-jaritan
lalu bersabda lagi,"merekatidakpernahmeninggalkan kami sew
Jahiliyahdantidakpulasemasa Islam."
Adakalanya beliaudanpasukanMusliminmendapat hartaramp
berupamadu,kormadanmakanan, lalumerekamemakannya bersama-
dantidakmemasukkannya sebagai bagiandarihartarampasan. IbnuUl
berkata,"SemasaRasulullah ShallallahuAlaihi wa SallampasukanM
limin mendapatkan rampasan berupamadudanmakanandan beliauti
mengambilseperlima bagiandarinya."
Sewaktu perangKhaibar,AbdullahbinAl-Mughaffalmenenteng k
tongkulit yang berisimakanan. Dia berkata."Aku tidakakanmember
barangini kepadaseorang pun."Rasulullah ShallallahuAlaihi wa Sa
yangmendengar ucapannyahanyatersenyum dantidakmengatakan apa-
IbnuAbiAufapernahditanya,"Apakahkalianmenyisihkan seper
bagiandarimakanan yangdidapatkan semasa Rasulullah'/"
Makadiame
wab,"SewaktuperangKhaibarkami berhasilmendapatkan maka
Seseorang datangdan mengambilmenurutkebutuhannya, kemudian
beranjakpergi."
Sebagianshahabat berkata,"Kami pernahmemakankelapada
peperangan dankamitidakmembaginya. hinggakamimenghampiri hev
tunggangan kami."
Beliaumelarang penyerobotan hartarampasan (sebelum dibagi).J
liau bersabda,"Siapavangmenyerobot dengansuatupenyerobotan, m
diabukantermasuk golongan kami."Bahkankuwalidaripenyerobotan yr
digunakan untukmemasak pundiperintahkan untukditumpahkan.
Beliaumelarang seseorangmenunggangi hewandaritebusan tawa
.likahewanitu menjadilemahkarenanya, makabeliaumengembalika
kepadaorangtersebut. Begitupulakaindaritebusan tawanan. Jikakain
rusakataubasah. makabeliaumengembalikannya kepadapemakainyaI
cualijikadipergunakan dalampertempuran, makabeliautidakmelarang
Beliausangat mengecam pengkhianatan,seraya bersabda,"Hal itu
besardan cela.orangnya mendapat neraka pada harikiamat."
Ketikasalahseorang pembantu beliaumeninggai, makarekan-re
nyaberkata, "Selamat baginyakarenamasuksurga."Makabeliaubersa
"Samasekalitidak. Derni1,-angdirikuadadi Tangan-Nya, sesunggu
218 zadut-:va'ad
6lz /n2./w').7zD.tD/Dl/2a//t2725.
'Jueq3ue,4 qBIruruep'rurled?pued qelueqruer.u Bue,{epy n1lue:eyeqruod
upllnqo,{uaru 3ue,tepeluprl euerey'slrpeqedz:eqaq uEryDsEpraq sndeq.r:
tut ;eqledepuad:aq 3ue,{epy'nerlaqqelatasqeJrleq)?npuelnlepp Buef
elndnlrBage,{un1e1ad epuda>;1nque3 uDunlnqtqnle[uauuepleuerqle:ec
ueSuap lrqurerp 3ue,{ 3ue:eq:elequeul Inlun uelqeluuetuatu nellog
.'nullBpeAueuueu0tx uEls
I?prl rlelaspulesn)s uep.rur8ue:equeSuap leuer>1 t:zq eped nel8ua qe1
-3ueteq,,'epqes:oq netlaqe)ehJ.nlueualues?Je uelueqruerunlr Bue:6
'nerlaqe,{ue1.,6e,{uuelqe:a,{uau
luqruel:al neq8ue edeBuaun1e.1..
'n1l3ue:oqe,tref qepnse.{us'e.1.,
.,.eXu:e8uapusu
,,1r1e1 uBrl n:as:eq qepns lupg:eEuapueuIBprtnel8uaqe1edy,,
'e,(uepedal e,{uepeq nrlaB'nlnqrJeplenq:e1 3ue,(rlepualr1e1 ue>1qe:a,{ua
ltqrues 3ue1ep Suef 3ue:oasas epe nlr uerBequad qelatag .e,{ur8equ:u-
uepe,{ueurl.radas .ell3letuuesedure:
lrqrue8uaunerlaqnls-I egequelqe:a,{u
-eurlrques3uelepe1e:aurnleJ'8ue:o-3ue:oepedaln:es:oq
{ntun Isltg
uelqulurJetue{u nerJeq e,{ueserq .upsedruel euequultedepuaue1r1
'uer.lrrpBnpredues e.,(ue3:eq
1ep11
3ue,{rpnqel SueloIrllu erprlnturrlnqnlesueqledepuau e1o:aru .es1r:adtp
e,(u8ue:zq-3ue.leq lees ,. qellV uelelrp leuutqllenqleqqelattut uerlsl
uele:e,{uqnSSunseS!, 'upqesreq nerlag.rleleqsrp n1:ad
'q?qn:aq lepn prqe,{s rleu Bue,(
Sue:oEueJeI Suns8uel uleletu?Inu tneX.e,{uqezeual rtslELlsuau
Inlun ?IaJau uolqeluuatuerunelleqn1e1 .nerleqepudalrur ueq:eqe8uau
1eq
Suao-3ua6 'reqruq; Suaadn11e,ras leSSuluaur BuefBue:oeses epy
,. ueur:aq8ue,{
3ue:o-3ue:orJencale?:ns)nsBuIuel? IBprl e.^\qeq .3ue:o-Bue:o epedal
ue4edruesuep qeprlSueq'qeqlqleq)-lnuq1 reg qellrlBueq'qeqtqleq)
-tnuqlr"H.,':eu1 epeda>1 BpqESJeq nerlaqnlel .,.1?uerql leJeslrquteerp
'e1u:aurpepue,(urJrp
3ue,(Suereq neielalueute:u3-e:e8 leqllorunIV .)epll
rl?Ies?ures!, 'lnqe,{uoru nerlaqn1e1, .prqe,{s rturuuelnl., .etIraqelaletu
'ure;8ue,{Sueroesas pesefrle,tlaleur IaJeu e{ua) ,, prqe,{srleu uelng
'prqe,{srleuru?lnC,,'elelloq 3ue:o-3uero ue8ue:odad nlnsuBlECl
'1euerqle:ecase,,(ulr qurelp 8ue,(uesedruaugequeledn:au n1 Eue:ouee,treq
3ue:eqe1e,{u.te1 'e,4uJnsn-luse rltlauo{rt loJau qula}as .eIEJeurp peloq
erC,, 'leSSuruetu qepnsnll 3uu:oe:eluauos'e,4uueuele[:ad uelBpuee,r\eq
3ue:eqe,ueqluauSueX3ue:oasas 3ue1ua1 epqes:aqqeu:ednerlag

rJ?p
rln,seln?npnnerlq selnesqEIepe rul,,'epqesJoq
n",,"q
spqesJe8uopuoruerpelrlal rlel ?np nele "lrfr:ili::,j:;
rlel selnesuylqe:a,{ueu
lepues
Suef 8ue:oasasJncunu nlE.I.. ufurelequau: 3ueXrde rpefuauuele
reueq-reueq
uesedue:egequerBeqruad r:epqaloradrp1epr13uetr.uesedue.l
eu?qrrepIes?Jaq:uqleq;q
Fue.rad ntle,trasefulrqu,rerp
qeu:ed3ue,{1a1ueu
bahwayangdemikianitu termasukmasalahperingatan dansekaligus hu-
kuman, yang permasalahannya
dikembalikan kepada ijtihadpara imam,
tergantung Beliaupernahmembakarnya
dari kemaslahatannya. danmem-
biarkannya. Yangserupadenganhal ini ialahmenjatuhkan hukumanmati
kepadapeminumkhamr,setelahmendapathukumanduaatautigakali. Yang
sebagaiperingatan
demikianini dimaksudkan yangdidasarkan kepadaijtihad
paraimam.

Tuntunan Rasulullahdalam Memperlakukan Para Tawanan


RasulullahSlal/allahuAlaihi wa Sallampernahmemaafkan sebagian
tawanan, membunuh sebagian,menerima tebusanhartabagisebagian yang
laindanmenukarsebagian yanglaindengantawanan orangMuslim.Beliau
pernahmelakukan semuaitu,tergantung daripertimbangan kemaslahatan
Beliaumenerimatebusan hartadari para tawanan perang Badr.Dalamhal
ini beliaubersabda, "SekiranyaMuth'im bin Ady masihhidup,laludia be-
rembugdengankutentangparatawananitu, tentuaku akanmembebaskan
mereka."
Sewaktuperjanjian Hudaibiyah, adadelapanorangdariorang-orang
musyrikyangmengintai danhendakmencarikelengahan beliau.Tapikemu-
dian merekasemuaketahuandan terpegang, lalu beliaumemaafkandan
membebaskan mereka.
Tsumamah bin Atsalpernahmenawan pemimpinBani Hanifahlalu
mengikatnya di serambimasjid.Tapikemudiandia melepaskannya danta-
wanannyaitu masukIslam.
Nabi ShallallahuAlaihi wa Sallam memintapendapatkepadapara
shahabat tentangparatawanan perangBadr.Abu BakarAsh-Shiddiq meng-
isvaratkanuntukmeminta tebusan kepada mereka, yang kemudian bisa
dipergunakan untukmenambah kekuatan kaumMuslimindalammenghadap
musuh,setelah itumereka dilepaskan.Siapatahu Allahmemberikan petunjuk
kepadamerekauntukmasukIslam.Lalu Umarberkata,"Demi AIlah,aku
tidak sependapat denganAbu Bakar.Menurutpendapatku, engkauharus
membcrikesempatan kepadakami,lalukamibisamemenggal lehermereka
karenamerekaadalah parapemimpin dan pemuka kekufuran."
TernyataRasulullrhShallallahu Alaihiwa Sallamlebihcondongkepa-
da pendapat Abu Bakardantidaksetujudenganpendapat Umar.Keesokan
harinyaUmardatangdanmelihatRasulullah Slal/a/lahuAlaihiu'aSallam
menangis besertaAbuBakar.Diaberkata, "WahaiRasulullah, karenaapakah
engkau menangis beserta temanmu ini?Jika aku merasa harus menangis
makaaku punakanmenangis, danjika akutidak merasaharusmenangis
makaakuakanpura-pura menangis karenatangiskalianberdua"

220 Zadul-Ma'od.
IZZ / ?1/,Y/-'2/l/ltzD/Dord /0,?B

qsllnlnsadnle-l ppuoqBueqrlrlrutatuleprl Aue,{uue,r\l8ue.ro edzraqaq


spv..'Btelleqerp'seqqvnuql up ue)1p.,(,ltl;oru peuqv uull_lV
'e,{51-1nseXuepqEllVrqnsnueur urJp sera)
le8uese,{uenpaleual?I ,u?u^\el rpefuaur Eue,{slueil-Jv urqIIpN_uV
uEpt{trB.nt{nqVurqqeqb6qnunqruau nerlag.e(uuesnqal uelludepu:ru rrp
'e,{uuelurSurBuau .e.{uuelseqaqurau
1eprl 3ue,{ edurs rEequnue51 1n1un
Blarau ueeloJalBluruatunerlag.rur1sn11 Bue:o-Fuelo lsluelp l8eqrpn1r
ueuemel e:edqelalas 'e,{uune1epeda) ulalau u)tJBqu-taBuau uepurze,ne11
ueuemel nrues uelrleqrua8ueut quu.red nerleg 1reb11 r:epueue,reliue:oas
ue8uapurlsnTz1 8ue:oenp:elnuau qeuladeBnlwo11og ou lLlfolynqnUDl
jrryS'qeJJnlnseU'urJsnf{ Suetoueue,trel udu:eqaque8ueprelnlrp Intun
qeryetr1a1e,{ururrrEuaur:e1eg nqy nlel .rplpg ngv Epedelnlr ueue,uelue>g
-uequaulqetuele5 .ue8ue:eded
e1e61 nlensuelepuemeltp BueX,.E.tIV-JV
urqqeueJES rJepelrue,tueue,mel Susroas ulurtueuqeu:ad:e1eg nqy
'unduBq
-rrpasn"Jp,rerpue)seqeq uESuef,..qemzlueur nurlaqrdel .seqqy_1y ,ner
1cq
ueuedlSuquesnqalueseqeqiuad quruaru quu:ad:eqsuyiuz:o_Fue.r6
'qre:rp
ludepundue8ueuarual eletu .rJpqrueI
3ueua1e,{uueepealuerpnuel e1r1aIrdel .nll rueJgruas ueeqorsuarel
'qEleluep ,1e,{uuq
tnqe)3u"le) elleratulenquerun:lsnfFue.,( Fuu,{qelurnI
euojel ndtpelaiaretr1..'e,{uqelurnf 1r>1rpasqrq:13ue.{gnsnurrdepeqBueru
euar?)uelqElellal ue)? lpptl rl'Uellur ueH,,.ele1:aqBue,(epBurlsnhl
3ue:o-3ue:o uerBeqas e)ua1 ,urBUnH Bue.rad n11e,nas rpeftalBue,{rpedes
'e,{uenruas edurruau: rdel'snsnqle:ecase,{urlepuaq8uaru Bue,{Bue:ouerB
-eqasedruruaut eXueqlepu 8ue,{,ueeqo3 uellnqturuaut esrqefueserqBue,{
'edurlepuoq8uau 3ue,1 upeleqeqeqs uerBeqas Bueureru undrlelas.e,{uue1
-ur3urBuou 1epr1rl?lesetueslele nqy e8nfuepr:rpues nerlaqErBtucuraS
'r.lterunp
egpqrlppuaq8uaul 3ueXSuao-8ue:o depeq:01 qezpee,{uun:n1 sete
nDrlaq8ue,{?sqrsel te;rsueledn:a:u:ntlr.e.1auu,tuDllDS DtAu.!tDIVnqDIlDIlDqS
lqeSq srBuet3ue1ua1 ue13uepe5 .e,{uuesele ue8uapBurseru-BulsBI,\ .rr?Wg
nqv l?depucdueqten8uaur 3ue,{urel ue8uolo8ep?uep.rurslrper{uBIIBS
-rp:eq:erultudepuad uelten8ueur 3ue,(ue8uoloB epy.:euaqBurled Bue{rur
ledppuad BnpErelue rpeueurSuulual ,lBdepued epeqJoq ButlEsersnuBr\
'\L9 :leJuv-ly) (nlunl
,,
lniun) iut!rylD (Dtoqod)nlopua4Suatu tpt11yuo4Suopastftn:ut1pDpuaq
wtoq nlopuaqBuatu nMoX ' anqDpru rpnluqnsnutuolqnclwnlaru nd
-op Dtpunpqas uouono|ro{undurawtqouBuotoasBnq filDd
InprJ,.
'1e,{uuelun:nuaulqEIIVnl?l ...n1r uoqodue8uape,(u1e:ef
lEIrp qrqol3ue,( e1a:aru eslrs nqepedal uelqzduelrpuerpnrueluleiu:a1
'elalatUrJ?puesnqot
lrquuSuaru lnlun nqepedel nuueual-uerualuu>ed
-ruesrp3ue,{qeleseureua:el srBueuaun1y., .qe.truluotu nerleqp]pl,\
tebusannya
ShatlallahuAlaihiwa Sallammenjadikan dengancaramengaJar-
kanbacatuliskepadaanak-anak Anshar. Hal ini diperboleh-
menunjukkan
kannyatebusan denganperbuatan,
seperti tebusan
diperbolehkannya dengan
hartabenda."
BagiorangyangmasukIslamsebelummenjaditawanan'makadia
tidak dianggapsepertibudak.Tapi siapapun bangsaArab yangmenjadi
tawanan, dianggap budak,sepertiyangdilakukanAhli Kitab Suatu
sebagai
kali kali Aisyahmendapat seorang tawananwanitadari Ahli Kitab.Maka
beliaubersabda. "Merdekakanlah dia, karenadia berasaldari keturunan
lsma'i1."
Beliaumelarang memisahkan tawanan wanitadenganbayinyaDalam
halini beliaubersabda,"Siapayangmemisahkan antarawanitadanbayinya
(yangmenjaditawanan),maka Allah memisahkan antaradirinyadengan
orangyangdicintainya padahari kiamat."
Beliau pernah menemuiparatawanan,lalubeliaumenyerahkan satu
keluargasemuanya. karenatidaksukasekiranya merekasaling berpisah
Diriwayatkanbahwabeliau pemah membunuh seorangmata-mata dari
kaummusyrikin.Tapibeliautidakmembunuh Hathib, yang ketahuan akan
membocorkan beliau.
rahasia Ketika Umar meminta kepadabeliauuntuk
mcmenggal lehernya.makabeliaumenjawab, "Apa pendapatmu sekiranya
Allah memaafkan orang-orangyangikut dalamperangBadr?" Lalu beliau
melanjutkan. sesukakalian,karenaakutelahmemaafkan
"Berbuatlah ka-
lian."
Riwayatini menjadidalil laranganmembunuhmata-mata Muslim,
sepertipendapat AhmaddanAbu Hanifah.
Asy-Syafi'y, Tapiriwayat inijuga
dijadikandalilolehorangyangmemperbolehkannya, pendapat
seperti Malik
danIbnuAqil.
Di antaratuntunanbeliauialahmemerdekakan budakorang-oran
j
musl,rik,ika merekabergabung dengan kaum Muslimin danmasukIslam'
Beliaubersabda, "Merekaadalahorang-orang yangdimerdekakan Allah "
Jikaseseorang makabeliaume-
masukIslamdandiamemiliki sesuatu,
ngakuibarangitumenjadimiliknya. danbeliautidakmencaritahudarimana
asalnyasebelum dia masuklslam.
SetelahMakkahdibebaskan, adabeberapa orangMuhajirin l ang
menghadap beliaudanmemintakembali rumah-rumah merekayangdikuasa
o.ung-otung *utyrik. Tapibeliautidakmemenuhipermintaan merekadan
tidakmengembalikan saturumahpunkepada mereka, sebabmerekamening
galkannya karena AllahdanmerekakeluardariMakkahkarena mencariridha
llloh. l"l, Allrh 'nenggantinyadengan tempattinggalyanglebihbaiklagi'
yaitusurga.Makamerekatidaklayakme minta kembaliapa; angmerek
iinggalkan karcnaAllah.Bahkanyanglebihtegasdariini. beliautidakmem-

222 Zodttl-MI'ad
(.zz liD/zl/f 2/ 1to21212f,//d
/12721/
uDp'nlaprawSuoro-8nDro uDttu!Df,N-uDlrynftp uDp'uDtln!DnluDrp
tqDu-tqDu tblSuDBuauDte ull l uDtlnl sDlDLIDllyprulru LlDltDBu!
'nllunn! tDH, 'n{uunotlopndatlDJDFaq
DSIII{Dlt@l'ftlDttD7u,uDe,,
'e,4.N-u"rul$ eueuttt8uqas .:ge1 8ue:o-8ur.to
)rlrruqeuetueplB33uqledrualue>11eleq8uaur qe1al qe1ly.rurleun rBeqe,{ueq
uesedure: epequelueuel.ladurau qe11y qeqag .1e:aB:eqBuefepuaq-epuaq
uepue,rtaq rgadasuesedue:elreqlnqasrp 3uetr .rBeqrpqnlunueqqelur:adrp
3ue,{ueseduter lleq )ns?uitallprt qeuel..elelreq Bue,4 epy
'uelnlElrpqaloqe,{uenp-enpal rpEt .q"ll?hl qeuulrBequeu1epr1
uepreqrer.l)qeuelr8eqwawuollogoA rqrDlvn4DDllrry'S, qellnlns?UJBIe,,rr
uelrpefipneler8eqrpnlr qeulqelede,uelsnlnurauInlun uzqrlrdr:aqrp
urdurrruad r,rqeq'ledepuad:aq 8ue,{epy .rul1sny1Bue,( e,{;r1-equeq-zqueq
r8eqqe11yrrepJeIeMueledn:surnlr BIel{ .qepeqtueprfeqlrseueruueeu
-zs1e1ad leduraluqedn:au qe1>1e11 euo.rel .ledepuafuaq Eue,{epy 6rBu qrp
I?pn qp1>l?l4i qeueledz3uau ,ludepuad epeq:oqEurlesEIareu uelpnrrre)
'uu1en1a1 uuqe:a8uad ue8uap uellnlletlp qp1)"hle^\qeq..lnqurnl ledepucd
upedaluellnfunuarue,{uenuras e,trqequeltedepuauuele erpnlual .tur
qeleseru 3ue1ua1 qrqeqsslrpprl-slrpeq uelrleq:eduau: Bue,4edersrdel
'Iele8laq 3uE,(
)irlrureueqneleue,treq e,{u1eq rgadasrBeqrp esrqeBEurqes ,uesedue: epeq
re3eqas deSSuetp esrqqslrlWquuule,(un1ua1.ue1en1e1 uuqura8uad ueBuep
ue)Inl)plrprutqe11e6undnele;.r8uqrpqaloqleprl eABurqes ,rtuepereJas
uellnllslp qeIIEI lpdepuedraq 3ue,{ulndepy .r8eqrpesrq{eprt rleles
eurusualqeqnele'uules8ue,{uerBeq ledepuauBloretueBBurqas.urlsnr{
8ue:oqn:n1os t8eqyele,,rr
rpefuaru eSSurqas ,rleq
lseueu: uueueqelad1educ1
ualedn:aruqEIIelr1euorel rBuq-rSeqtp leprt qI{et{ quuel,ludepuad:aq
SueXepye,{urBeqrusru nlledlpprlu?puel?nleIueqe:a3uad ue8uapuu11n1
-{e1rpqelllpl\ undepy e,{uepu ederpodese,,(uueepe:aqol rnle8uaunurlaq
eSSurqas 'uelsl
)nsule,iulnpnpued uepue.:n|-1y ueecuqeuarEIue)Inl
-)elrpqEurpp1,\ ue13uepa5 'e,{ueu-rr.Ieuau Bue,4 8ue:o-Buaoepedal
1eq:aq
.rEqreq)ueplnlpN tue8 'qeqzlBlnoluBBquelrSequraru qeu.rad nerleq
etqeq'wDllDSotr tqtDtynqD DlloLlS rlellnlnsegrrepuelle,4emr:rq
uusudruugrpBlual,{3u"A quuz; 3uu1ue1qBllnlnsEUuBuqunl

'euesuep qa[rq erpi{elalas


'eu?srprnqnlrp uupquryep1rp erpeuole)isleled plrrllpdepuoru
1e33uruou
3ue,{3ue:oe,(u1nqa,(uauuepqelneqyurqp.egdepuqralqrse>l te8uesesasu
nerlaqe>1e111u33ur11edure1e.{uueTpeluauuepeuus o1r3e1rleqr,ualetpe,{u
-1e,{e1as euet) 'qellVeuoreleuesr.rep
qe:fiquepu,(ur:a8au
1upr1n1r ueqleB
-Surueuurpqeqagr:eqeBrlr:upqrqal.rfeq)lsuuetu uelrusaleXuaru qelalas
q)plehtr
Ip deleuauln1unund :r[eqn141 8ue:oasepedalueledLuase4 r:aq
diberikan-Nya kepada kalian apa yang belumpernah diberikan-Nya
kepada seorang pun cli antara umat-umal yang lain. Hai kaumku,
nnsuklah ke tanah suciyangtelah ditentukanAllah bagi kalian'. " (Al-
Maidah:20-21).
Allah befirmantentangtempattinggalFir'aundankaumnyasertatanah
mereka,
" DemikiantahhalnyadanKami anugerahkan semuaitukepadaBani
lsrael." (Asy-Syu'ara':59).
Darisinidapatdiketahuibahwatanahtidaktermasuk hartarampasan.
Tapi pemimpin diberi wewenang berkenaan dengan tanah itu menurut
kemaslahatan. SebabRasulullahSftallallahuAlaihi wa Sa//an pernahmem-
baginyadanjugapernah tidakmembaginya. Sedangkan Umartidakmemba-
ginyasamasekali dan mengakui sepertikeadaannya semula,tapimenetapkan
pajaksecaraberkelanjutan untukmenunjanganggaran perang.Bukanberarti
tanahitutidakbisapindahkepemilikannya. Tanahitu bisadijualsepertibu-
dakyangbisadijual.Siapa yang membelinya wajibmembayar pajaknya. Jadi
siapapundi antaraorangMuslimberhakatasjualbeli ini.
RasulullahShallallahuAIaihi wa Sallampernahmembagiseparoh
tanahKhaibarsecara khusus.Sekiranya hukumtanahitu sepertihartaram-
pasan, tentunya beliaumembagisemuanya diambilseperlimanya
setelah Di
dalamAs-SunandanAl- Mustadrakdisebutkan, bahwa Khaibar dapatditak-
lukkan,NabiSy'ra llaLlahuAlaihi wa Sallammembaginya menjaditigapuluh
enambagian,yangpadasetiapbagiini dibagilagimenjadiseratusbagian'
Rasulullah.!fial1altahuAlaihi wa Sallamdanorang-orang Muslim mendapat-
kan separohnya, meninggalkan separohsisanyauntukparautusandan
berbagaiurusan.
Ada beberapa buktiyangmenunjukkan bahwaMakkahditaklukkan
denganpengerahan kekuatan:
I . Tidakadasaturiwayatyangmenyatakan bahwabeliauberdamai dengan
pendudukMakkahsaat menaklukannya, tidakpulaseorang pun di antara
penduduknyayangmenemui beliaudanmembuat perjanjian.
Yang datang
menemui beliauadalah Abu Sufyan,lalubeliaumenjaminkeamanan bagi
siapapunyangmasukke dalamrumah Abu atau
Sufyan' menutup pintu
rumahnyasendiri,ataumasukmasjid ataumenyerahkan senjatanya Seki-
ranyaMakkahditaklukkan secaradamai'tentunyabeliautidakmengata
kan,"Siapayangmasukrumahnya, ataumenutuppintunya,ataumasuk
masjid,makadiaakanaman."Sebabdarraimengharuskan adanyaaman
secaramenyeluruh.
2. NabiShattuLtuhu "Sesungguhnya
Aluihi wttSallan bersabda, Allah mena-
hanpasukangaiahuntukmasukMakkah. menguasakannya kepada Rasul-
Nya danorung-otang Mukmin,danDia memperkenankan akuberadadi

224 Zad.u.l.-'l'Ia'ad
gaT /2/.24/r't//tD1/D/t1r)./lnr4r.
--'.t!

2
tr? ltfP 'lg"'l-lt\-! i rcl"-- ir-<!r;i'
,..1 -.\ -- -

l";,j :"'2' ".'


"
n
I ,a),=:": wtr
". s{
o*T1 flT.r

'Br)
-qesreqluollDs
D,^!q!nlk,nqD D nqs qellnJnseu
Er\qequelle,{e,lrurg
rErxB(IuBp uBu|v nl{BA\ EpEdrlEllnlnsBuuEunfunl

, lqBquepPleI euesJsqslBlsu
tp undurqrpe)a.rorrr
uep qellV qelololol du3Suerp Bue,(.e1a.raur
qeuel
lnqa:au3ue,i'1uqef3ue,{
3ue:o-3uu:o L{elepe ,nunq
lunq rpBpuEue.{Buepas
elntu rpeperaquupLUrqe:ql
,{uqetfiq
DnIrFuau3u,{qeler4eq BurledBue,{
tunq runqEua6qufrq qelagasqe:frqepeuIV,,.epqss:eqeBnInerlag
_
,. 3AUrUBl
-a33ua1ledrual uep lrqral upq?teu e36urqsnlnd:a1
laprl teqnq uep.eJnd
snlnd:a1leqneqe33urqsnlnd:a1lppo qerftH,,.spqesloqe8nI nurlag

3ue:orgadas
erpeleu'e.,(ueues.,aq
.uerpJaq
up(reo.**"r r";'Jll#f:l;
1t:fsnu 3ue.lo
ue3uaplndurnl:aqedursSue:eg,.,epqes:aq
e8nfnerlag
.('ueo"p
-eq-depeqraq 3utlusleprt e,{uenpaq rde:eiy.,.qe,refuaurnerlag
tqBllnlnsed .e.,(ueuoq
, lnlrBeqede8uaur reqe/A,. Bue,{epy
'1r:Fsnru3ue:o-3ue:o qu8ualrpdelauaur 3ue,{ur1sn61 Bue.ro
derlasr.lepr:rpsedsl:aqnIV,.'epqeslaqnerleqrurlEqureJeqBIoJaruuel
-1e33uruaru qepurddnSSues erprBeles1r:isnu Suero-3ue:o qe3ua1 rpdelau
-eu:urrlsnpl3ue:oBuenlawwo11ng Dtrrynly nqDllDIlr{S'qullnlnseg
'efulnpnpuadr:upundedersqnunq
-uIau)nlunuelqeluuetrletu nerlaqe,{un1ue1 ,lerup elpJasue)plnlleltp
Ieprl
qe11e4 und nel) elrue,\\lepnq 3ue:oenpEuasleqteHnuql uepqeqq
-nqgurqsrbe6qnunqtuau
Intun ue)qetulJatuau nerl3qnlrteesEpud
.. .luegnuuln lSunp
-urlrp8ue,(undedersrSunpurlaru rue)., 'epqesrrq rrllDS DltrtqrDtvnqz Dl
-/rrySWIInlnse5n;e-1e(uqnunqrueu
lepuaqerp.a,{uteqllatu rlVellrle) .rIBl
-r1eySueroes rSequeueureal uuuruefrraquraru .ruEHntuun nlt tuES
'qequeyqe8ualrp qepr?qnnqv uepurl rsrstp lrEqnz-zv.uuuel
qelaqas
uelnsedrsrsrpprlp/A-l\rurqprleq) uelledLueuaru alalpS DttrrtllDlynqD DI
Jr?s'qsllnlnsedeil'qeqq|Lloqs-qs p/rupleprp ue)tnqesrp .ulelrDlnl
'uplen)aIu"rlpreBuad ue8uapuelInlIBtlp qe>1>lehl
e,nqeq selefe:ecas uoqn[unuaurur1e11., r.teq
3uersepedeuelede:eqeq eues
"Jominanperlindunganorang-orangA4uslimitu satu Orangyong
paling hina di antara merekapun bisa berusahadengannyaSiapo
'yang-menjerumuskan
seorangMuslim ke dalam lubang, maka dia
meidapotlaknatAllah,paramalaikatdansemuamanusia,Allah tidak
menerimadarinyapada hari kiamal ibatlahnyaI'ong wajib maupun
sunat. " (Diriw ayatkanAl-BukhbarydanMuslim).
". ..a t.,1-
uJ 4.rl .J D
u-r- toJ-! ur,

" Barangsiapa anlara dirinya dan suatu kuum oda perjanjian maka
jangunLih sekali-kali dia tnelepas.seutastali dan tidttkpula mengikat-
nyi, sehingga masa perjanjian itu bcrukhir' otatt \ccuro btrsama-
sama rlengonmerekadia bisa membatalkanperj anj ion itu " (Diritva-
yatkanAbu Daud dan At-Tirmidzy).

jaminan keamanankepadaseseorang
" Barangsiapumernberi lalu ia
diri dari orangyangmembunuh "
^embriuhiya, makaaku berlepos
(DiriwayatkanAl-Bukhary,Muslim,At-TirmidzydanAhmad)'

"Tidaklahsuatukaummelanggarperjanjianmelainktnmusuhditun-
jukkan untukmengalahkanmereka." (DiriwayatkanAl-Hakim dan
IbnuMajah).
KetikaRasulullahShallattahuAlaihi wa Sallamti6adiMadinah, ada
tigagolonganorangkafir yangbersikap terhadap beliau:
l. Satugolonganyangrnengukuhkan perjanjianuntuktidak memerangi'
tidakmengganggu beliaudantidakberkomplot denganmusuhyangme-
merangibeiiau.Sekalipun merekaorang-orang kafir,tapimerekamasih
menyayangi darahdanhartabendanya.
2. Golongan orang-orang kafiryangmemerangi danmengibarkan bendera
permusuhan terhadaPbeliau.
3. Golonganorang-orang kafir yangtidak memerangi dan tidak pula
mengikatperjanjiandenganbeliau.Merekabersikap menunggu apayang
terjadipadabeliaudanmusuh-musuh beliau,kemudian di mereka
antara
adayangberpikiruntuktnembantu beliau'adaj ugayangberpikiruntuk
bergabung denganmusuhbeliau,adayangzhahirnya bergabung dengan

226 zadlrL-lf(I'ad
LZa ).y 1t21tD/2t14)/
//D.1.14yF /D.726/
. nuruenlladal ueldelslad
-uau srqrurelreBururledrualrplnpnp ueltlEltsE)etytuise0-lnqVIPqe,\\
e(uetur:euatu esrqru)..'pt?{laqelaraulnll tees {:rueqq-qpyqe(ieu1
urqruv uelnlelrp8ue,('(er1a:aru ue8uolo8 r:ep)qelr; tueg t:ep3ue:o
enpu,{uqnunq:at sBler3n:tlueBuesnqal SuelualSuelualelarau ueBuop 3nq
-uaraq)epuaquen[ntuu8uap 'teqeqeqs 8uu.ro ede.toqaq eueslsqeIeJatuInul
-euewuDllDSDMrllrDMntlDllDlpqsrqe51e,{uelnur lesy :peg Suuedqelalas
uelnqlueuee,{utedel'uet[uel::d:e38ue1aru llqpeN IUPBnll qeJ313S
'r1pruelset! urqpeuupqnn qelPpeE{u
-uellndunFuaru seEnpaq 3uetr ucrBuq eultltpeluaunlt uesedure: eyeqt8eq
-uaurnlEI'>leqruot eBrt'3uepade8tl'lsoqnleqqenqenpltque8uaurnetleg
'sedrue:rp uepueqellpelalatueuH'qeutpelllue:r33urd rpe1a:au1e33ur1
JetrlosIE,{undtu3t! P)aJatttr 'Sue6epad
1edue1 ueplt:n[e:dsnleruellqtrtas
uEpueuel1oroJuedu:edqelepee1e.taru e.(unlnqueuele[:ad tp tleruue1e,{u
-"qal uepeusslp reduesSueferla:au,t eJetuIp llllpas e,{ueqrdel rue.{5qe,{
-e ,.,raqr8radelalau ell eueslp netleque8uapue8urdruzpraq dnprqqeloq
lepn uep qpulpehl ue11e33uruau e1e;aru:e3e ue>lsn1nrueul nelleq nll euals)
'Surura8req nerlaqrdel e,{uepedal ela.rauluesnlnue}rlele,{uau uep
1epr1
nellequslauar!)nlun eqesruaq ^"qn utq qEllnpqvqelnll]ees?pEd
'enuas
1ndun1
-raqe1a:au:eBeuElqelutlotuetu nellaqIetr1'"IJlatu uunlnlalIPU?uep
etrue,\\ 'upq'elaratrlllrp qtseudepeq:a1 lenq:adnetlaqSuef undede'utrt1
1DSDt^rynlY nqDtp Dqsqel|]||rseguesnlnd:1epzdarlqe.r:,{uaur e1a:sul
e,{u:rq1ye1e:aru Iteqtrtleplp nlt ln1u1ese: ueldnsni(uau etq eleur'une1
nlensueluurqSuaru elrf8ue.{ 'e1a.raL!tleq ruelep rp ln1el ese.ruuldns
lepueq
-nfuaruqe11yeleru '1e1e1:adtp utleu;asue8unda8uad u;11a;1e1a:eur 3ua1
-ueq-8ua1uaq rp ueqeueqelarel qep,e0-lnz6uelnqlelrq;ncunu:e33urq
'lreq sleqeurlIBurelas e1a.tsuSunda8uaur uturtlsnt\uelnsd llzPunhtr
-lnpqv urqqqeqn1nqy epedaluelqeresrpqeulpel,\uelSuepas 'qrleqlqlnr\i
-lnpqv ulq qezueH qelepPnll leBsultxllsnhluelnsedelapueq?,\\qulad
'lgeunru3ue:o-3ue:o utdurrued'Jn1e5 urq,{eq;iurqqEIInpqV ueBuop eures
u[ro1aq e3n['rue:cqurad 3urled3ue.{rpnqel ue8uoloF ueludn:aue,{uauaq
-e1ou8ue{e1a:a4 qafrq qelalasuelnqqnlndnp'le,tte,{5uelnqueqe8uaued
nlqegr.ruq epede,{updat'wn oSllttrlqnlY nqD DIpqSqellv tqPNIlaloIrlp
-uesurdrurdrp 3uu,{'e1a:outt:tdueqSuaul uels1uelnsede1e11uerlSuepel
uEpueurlele)u?l)nlunueLu 'nBllaq tSuuautaru tebnure[rueg':peg8ue:ad
qelotes 'qeqzrernf rueguep.rrqpep tuug '.ebnuteI lueg :uBSuoloB eBIlspe
Ialat{ euesJaq ueerueale8elueru egasleutepuetfue[:adstlnuaru uupqeu
-rpey,1rprpnqel 3ue:o-8ue:o ue8uep uerfuel.ladurlefuatu nerlaqelehl qEllV
uelqetur:adrp 6uei ederpades ue8uoloB derlesueln>lepaduau netlag
'lguunu 3ue.ro-3ue.to lnqasrp 3ue( qelrut rtqle:at 3ue1 1eq1d
qcleqenpa)llep leruelase1a:au:e8e'lqnsnLUaLU eiuutleqIdPlnIJeq
Padasaatitu syetanmenyusupkan keceiakaanyan.erneniangsuciair
ditetapkan bagimereka.Seketikaitu pulamerekasetujuuntukmembunu:r
beliau.Merekasaling menawarkan, "Siapakah diantarakalianyangbelkenan
mengambilbatu penggilingini dannaikke atassana.lalumenjatuhkannya
ke kepalaMuhammaduntukmembunuhnya?"
"Aku," jawab orangyangpalingcelakadi antaramereka,Amr bin
Jihasy.
SalambinMisykamberusaha mencegah tindakan ini. "Jangan kalian
lakukantindakanini demiAllah.karenadiaakandiberitahu tentangkeingin-
ankalianini. danitLrpunmerupakan pelanggaran tcrhadapperjanjian r ang
sudahdisepakati antarakita dandia."
Saatitu langsuns turunwahyudari Allah vangrnemberitahukan lie-
inginan mereka itu.N4aka bcliauburu-buru bangkitmeninggaikan tempat itu
dankembalike Madinah. Parashahabat yangmcnlcrtaibeliaurrcnvusul.
lalumerekaberkata, "Tiba-tibasajaengkaubangkit.sen-,entara ka,mitidak
mcrasakan apa-apa tentangdiri engkau."
Makabeliaumembcritahukan apayanghendakmerekaIakukan. Lalu
beliaumengirimutusanuntukmenyampaikan pesankepadamercka, "Ke-
luarlahkaliandari Madinahdanjanganhidupberdampingan denganku di
sini.Aku memberikesempatan selama sepuluh harikepada kalian.Siapa
yangkudapatkan setelab itu masihadadi Madinah.makaakuakanmemeng-
gal lehern."-a."
N4aka merekaberkemas untukmeninggalkan N{adinah hinggabebe-
rapahari.KenrudianAbdullahbin Ubaymengirimutusarrkepadamereka
untukmenyampaikan pesannya, "Janganlah kalianpergirreninggalkan
kampung halaman kalian.karena akubersama duaribuorangakanbergabung
dcngankaliandi benteng kalian,siapmatimembelakalian.13ani Quraizhah
dansekutukaliandariChathafan punbisamembantu kalian."
PemimpinIlani Nadhir,Huyaibin Akhthabtermakan olehomongan
pemimpinmunaliqinini.Makadiamengirimutusan kepada RasulullahSfta/.
lollahuAl aihi u,a.S'al/zrmuntukmenyampaikan pesan, "Kami tidakakanke-
luardarikanrpung halamankami.Makaberbuatlah sesukamu."
RasulullahSfial/allahuAlaihi waSallamdanparashahabat mengucap-
kantakbir.lalumcrekabangkitmenghampiri BaniNadhir. Perrbawabendera
saatituAli binAbuThalib.Pasukan Musliminmengepung rrerekadanmeng-
hujanimerekadengan anak panah dan bebatuan sena memutus bantuan dari
BaniQuraizhah. Sementara Abdullahbin Ubaydansekututnereka dariGha-
thafanberkhianat. urung mengulurkan bantuan. Karena itu Allah membuat
perumpamaan tentang kisahmereka ini.
''seperri(butukan)s.t'etanketikadia berkatttkepatlctmanusia,'Ku-
'Sesung-
firlah kunu . tnokatulkoLamanusioitu telahkalit'.io berkala.
228 zadul']kt1:td
6ZZ,/it121/:/r').7zDttD/DL12at/2128'

-rBJnorueBoI nueu.resJeq 8ue,tSueJo-8uero up3uapqeprlSueg E,{uelefues


uellelalau.lqpuradlepr11e1re1eu-r e:ede,{uqnSSunsas'qe11y rrua6;u1e[uas
ue114e1eru ne13uaede8ue141,. 'e1e1:equepnErIaqrnueuetuIuqrfqrl-Eqrl'sl
-eluesue11ela1au euel unlaq ueprl?utpehlaI rleqtualnErlaq EIrla;1
,. ulrlsnt\ Suero-3ue:o enruesreqe,n e:rqrueB luqel qpleuuel,. '.epqeslaq
e.{e:as:rqlepaq 'uer
nrlaqe;let\j fuel:ad:e33uulauqlalelelatuSueuaru
ule,{u:a1 'tseu:o3ur ueluaruInlun uesnlnuurBuarunellaqe1ey1nerlaq:z8u
-ap:alledec rur1eq3ue1uo1:eqey nerleque11a1a[-lelrlueuupelcauatu 'ur1
1oSD^4nltDlvnLlDllDIlDrlS qelln1se1 uBSuop uprful:ad:u33ue1aureqsreru
'eXu1n[ue1as elrra33un33ue1e1a:cul SuefedeSunSSueueru sn:eqcBnferp e3
-Surqas 'qeqzre:nfrueg3uelueq ureJBp rpe>Ieretu
eues.raq3unqe3:eq re,{ng
reBe1e:e,{s Eturueu qeqzre:n}urdrururad eXu-rrq1ee33urq'n:equede:eq
e,(ur:aqrueru uep1n[nqruauesesnlnd1epr1qeqlqlV ulq rei(ngrdel
'e,{u:reuelsalauatu
.,:r1aduep1ep1ue1:eqrue,{uau qe1a18ue,{
ue,lree,ttequatrrlrqrues3ue1epnel3ug uuuez uppurqalz.trequarun:1sn[
3ue1ep ne13ua'qellV ruraC,,'qe,treluau: qeqzrernIruegurdurrua4

-3uauu"p purureqnt\ suBre^u:ru nlesreqElrI qelr",


"r"^ ";":iii:::::
uepuelenlal rlrlrueur3ue,{Suao-3ue:oqclepcuer1e1 e:eluauage.'(uuel
-nsedupasaqueleqleqC eSnluBpfsrern| elnuad e:edrnLuauaLu qela1n1y
'ueI'uezueerlnuelE./r\equraI'xIrquesuErl?lrnuau:u ;:-uc1cp nlv..'ElElleq
e,{eJas'elararuye33ur1 1edua1 rp qpqzlern0 rueg rSuelepuaru qEqtqlv ulq
re,{n111eesn1en5nerlaquu8uapuerfueftod 1e1r:alqepns {arou erluouas
'bepueq; 3ue:ada1 :en1a1wDnDSDlrrnltDlvnqDllDttDtts qellnlnsedeIIl
-e{ qelelElaretuueSuep urturlsn4uelnsederelueue8uaadad qrqag
'(:rqpeprueguep rueg) eXuurel rpnqel ueSuoloB nprruelerp
.ebnure|
SueXuder:ep1e1ej qrqalSueX1eqr1e nueJeBuaru e1a:arunlr eua:e; :nyn13ut;
-ed uepuo11ogotnnltDlVnqo ollotls qellnlnseudepeq:a1 u,{uueqnsnutrad
se:e18ur1ed 3ue,(rpnqel ue8uoloB qBIBpuqeqzlEin|IUBBleluatrles
'qpqzrerna)ruegr'repeueqr8uquau nsrlaqrdel ner;aqepedale,{u
-ue1qe:a.,{uauqelatqellVeuaJEI'uerBuq uurl tpeluaueila:auepueqeueq
rBequreu)eprl nerJaB 'eleluase,neqtuoru qeloqIeprt tdeletuoe,trequeul
qaloqeloreu uup'p)eratrtupun'lnlelIeuE? asaqqpurpel4tr ue1le33urueru
rBnla)B{erau:e8euelqelur:euetu nellegr. qeurpel{Ireprenlal uls
rue).,'uBsoduuSuep nerlaqepedaluesnlnulllSuour31a.reur e,{urrqly'e,{u
-relequrerrruepe;loJaurErr.ro)uoqodtBuoloruaru 'e1a:au SundeBuau; lrnT
-lnsnMrLllDlV nqDllrllr{S'qellnlnspU 'EIeiau uBqepnsal e33utqueelnru::d
1t;lueuas'lnlpN ruEB3ue1ua1 qesrldelSun8uau:.{seg-1yte:ng
'(91 ::,(seg-1y)
,, ,ruDID qqoy 'qo11y
D|:\^awa'' npndatl
1nqn1 nqo nIut1n33ut1;'as Duarnl nLunlunp tttT:tsodaltaqn4nn,fuL1n3
zhah.Aku akanberjalandi depanmu untukmengguncang benteng-benteng
merekadanmenyusupkan perasaan takut di dalamhati mereka."
MakaJibril berjalandalamsebuahprosesiparamalaikat,sementara
Rasulullah,llzal/allahu Alaihi waSal/az membuntutidi belakangnya beserta
orang-orang MuhajirindanAnshar.Saatitu beliaubersabda kepadaparasha-
habat,"Janganlah sekali-kaliseseorang di antarakalianshalatasharkecuali
di BaniQuraizhah."
Seketika itupulamerekamemenuhi perintah beliaudanbangkitmenu-
ju BaniQuraizhah. Merekamasukwaktushalatasharketikamasihdi perja-
lanan.Sebagian adayangberkata, "Kamitidakakanshalatasharkecualisete-
lahtibadi BaniQuraizhah sepertiyangdiperintahkan beliaukepadakita."
Sehingga rnereka rrengerjakan shalat ashar itu setelahshalatisya'.
Sementara yanglainadayangberkata, "Yangbeliaumaksudkan dari
kita bukanitu,tapiagarkita segera keluar." Karenaitu merekamelakukan
shalatasharditengahperjalanan. Tapibeliautidakmenegursatupundi antara
duagolonganini.
Parafuqahasalingberbeda pendapat tentangmanayanglebihafdhal
di antaraduagolonganini.Golongan pertama "Merekayangmeng-
berkata,
akhirkannyaadalah yang benar.Sekiranyakamibersamamereka,tentukami
akanmengakhirkannya sepertiyangmerekalakukandankamitidakakan
rnengerjakan shalatasharkecualisetelahtibadi BaniQuraizhah, karenapatuh
kepadaperintahbeliaudanmeninggalkan ta'u'il yangbertentangan dengan
zhahir."
Golonganlain berkata, "Merekayangshalatasharpadawaktunyadi
tengahjalandanyanglebihdahulupergiadalahorang-orang yangmendapat-
kanduafadhilah. Mereka bersegera melaksanakan perintahbeliaudanber-
segeramencarikeridhaanAllah denganshalatpadawaktunya,kemudian
merekabersegera menghadapi musuh.Jadimerekamendapatkan fadhilah
j ihad,fadhilahshalatpadawaktunyadanmemahami apayangdimaksudkan
dariperintahtersebut."
Jikadikatakan,"Penundaan shalatuntukjihadpadasaatsepertiitu ada-
lah diperbolehkanmenurutsyariat.KarenaituNabi ShallallahuAIaihi wa
Sallampemahmengakhirkan shalatasharhinggamalamharisewaktuperang
Khandaq.Jadimenundashalatasharyangmerekalakukanitu sepertiapa
yangdilakukanN abiShallallahuAlaihi waSallam.Terlebihlagihal itu terja-
di sebelumdisyariatkannya shalatkhauf."
Ini suatupernyataan yangsangatbagusdanakurat,yangbisadijawab
dariduasisi:
I . Tidak disebutkan secarajelas bahu,apenundaan shalatdari waktunya
adalahsesuatu yangdiperbolehkan setelah adapenjelasanwaktu-waktu
yangsemestinya, dantidakadadaliltentanghal ini kecualikisahperang

230 zadut-Ma'od
Itz 112/.1411212t2?17/D1/ra//D/26/

qeleles?leuelplljelsq3uu,{'rurP,{uuenqeluaqura
qBllv epeda)leuelrpllaq
uBSuap SueJuelqplalElpMqeqJepssr{Bqeqnlnqv usrpnual nrg
'plelreqe.{eras 'ue1o:o8
.. uel833uoued,.
-3ua1qe:ea1ueSuelue8uap1e.tefstuaqtuauerpnle'I e{uqe,tref,,'etr..
i.apeuueqnhl
uBnlualelepedal1npun1nuel .tu8uledepuad:aq ne13uautlSunu eueur
-reBeq 'qeqeqnlnqV requ/A,, 'tapeqeIaJen Eleurreuelsal3uetu
lrqures
eXur.rrdueqBuau e)ieraru'qequqn'1 nqy uuBuetepal leqrleueIIta)
., e,{uledepuad ssrqrurel:e8e':tzpun6-1np
elurtrratu
-qV ulqqpqqnlnqV uslurur),, 'uesadue>lreduefuau 3ue,{uesnlnutrtBu
-3u eIaJaunle'l Bruuolrp eBt1t:epundnlas1u1rde1
3ue,{lut ue:e,trcl
'nlr r:eqepeduruEseJatu elarau EuoJel'nlqegt:eqepuduunq
-.rosuelrluaq8uaureuaslegerleqsBrBduepnurlaqnq:a,{uau.r estqelarayl -
'uIaJetuelpluerprrqle:atBue,{3ue:oe33utqqnunqlpuele
8ue.,{ela.larunegenerlaquelqeleBuaur ledepe1a:arue33utq'ue:ndtuayad
uspaureI renlsl nlelrrpussBlarau leue-IeuEqnunqrustu EslqelaJahl -
'tuel
-sI Inseu euespeulueqnhJeuEsJJqSunqEFJ:q uepqe;a{uauelorel4 -
:pesVurqq.e)'e1a:atuutdutttu
-adepedale:er1:od uBrlrJepntesqEI"sulr,trpueur neryaq'le1o1:adrp ur1
-eurasue8unda8uad e1r1a; treqseleqeull EtueIosqeqzte:n) rueg Suatuaq
SundeSuaur uInspd LunUElAJ
ururlsnl,,r,1 ntuurll nuql epedaluzqqer:srp
qeurpsl^l upqrleqJnqv urqIIV epedaluElqeraslp PlaPueq nlr l?es
'qeqzre:nI
rueg e1 uuuelel:aduelep unlnq qelepee1a:aru3ue1ua1 uln)nq lpef
'e1a:auSualuoquep lenlol uqe qsqzre:nI tuug uep 'qeqzte.lnf
1epIl
rueg a1 ueuelel:adruelepSuepese1e:aureualI 'nlt luadas1eptl1eq
-eqeqs e:edueepealrdel :eqseteleqsuele[:aiuauledures leprl e33urq
-as'tnlel usepee)uelep ?uaral nlt elararuueepunued B,t,tq?qqellnJeJ Z
'Sundo8uaru 3ue,{qnsntuuelrleqJodtuoru snt?IJ
'ntr
euerEI lsesSurluaSle8ues3ue.{e,{uueepealueple,4ueqleue Suei(
'n1tleesednlnerleqe.trqequu
u,{uuulnqrsalte3utBueur llnfunueu: tut 1eg
'tuel
-eruqepnsnUe,r eIDeI rreqseluluqsuelehs8uauuepltlSueqn?tloqnlel
runloqru1snIn1e 'I{BIIVttuaC,.'?pqesreq netlaqeIP}AI
..'e,{uuelefta8uaru
,, rue1e33ue1rrdueq trqeleul 33utqteqselel
-uqsesrqlepu:rdueqn1erp4'qel1nlnseg Ieqr^,,'nerloq epedalelelreq
:eur1 n1leeg 'e,{ue,rrlsl:ed uelaluur:epluqrppelrf rBelede 'udnlnerlaq
'nerloq uEInlEIlpnll
rp[qoloq3ue{ qaloefe8uas )eptl Pre3as
"uerel '1r1ep qestl
uenpunuad eua:e>1 uelrpelrp sed 3ue.rn1rur leqepe6eXuuelqal
-oq:aduiaru 3ue{ qalolllepuelrpefrp3ue{qelrure1e1n1 bepueq;
"Irrau
danRasul-Nya.Makadia langsungpergidantidakmenemuiRasulullah,Sfial
IallahuAlaihi wa Sallam,hinggadiatiba di masjid Madinahdanmengikat
badannya di masjid.Dia bersumpah tidakmaudilepaskecualiolehtangan
beliausendiridandia samasekalitidak akanmenginjakkan kaki di Bani
Quraizhah. Danmemangakhimyabeliausendiriyangmelepas tali Abu Lu-
babah,setelahdia bertaubatdari kesalahannya.
Ketikamerekasudah menyerah, makanasibmerekadiserahkan kepada
Sa'dbin Mu'adz,yangsaatitu brada di Madinahkarenadiaterluka.Menim-
bangkesalahan-kesalahan merekayangterlalubesar.akhirnyaSa'd bin
Mu'adzmemutuskan bahwasetiaporanglaki-lakiBaniQuraizhah dipenggal
lehernya,sedangkan anak-anakdanwanitadijadikantawanan,dan harta
bendamerekadibagi.t,alubeliaubersabda kepadaSa'd."Engkautelahme-
mutuskantentangdiri merekadenganhukumAllah dari ataslangityang
tujuh."
Sebelumeksekusi. adabeberapa orangdi antaramerekayangrnasuk
Islam,sedangkan Amr bin Sa'd,salahseorang pemukaBaniQuraizhah me-
larikandiridantidakdiketahui kemana rimbanya. Sebelumnya diatidakmau
bergabung dengan merekauntukmelanggar perjanjian.
Adaseorang wanita
yangjugadipenggal lehernya,karenadiapernahmenimpukkan batupeng-
gilingankekepalaSuwaidbin Ash-Shamit hinggameninggaldunia. Mereka
digiringke parityangmenjadiliangkuburanmereka.Padasaatitu mereka
berkatakepadapemimpinmereka, Ka'b bin Sa'd,"HaiKa'b, apapendapat-
mu tentangtindakanMuhammadterhadap kita?"
Ka'b menjawab, "Apakahdi tempatmanapunkaliantidakbisaberpi-
kir?Tidakkahkalianmelihatpenyeru tidakakanmelepaskan danorangyang
pergidi antarakaliantidakbisakembalilagi?DemiAllah, itu adalahpem-
bunuhan."
Perang BaniQainuqa'terjaditerjadisetelah perangBadr,perangBani
Nadhirterjadisetelah perangUhuddanperangBaniQuraizhahterjadisetelah
perangKhandaq.
Di antaratuntunanRasulullahS&a//a/lahuAlaihi wa Sallam,jikabeliau
membuatperjanjian dengansuatukaum,Ialusebagian di antaramerekaada
yangmelanggamya dansebagianlaintetapmemeliharanya, makabeliaume-
merangisemuanya danmenganggap seakanmerekasemuamelanggarnya,
sepertiyangbeliaulakukanterhadap BaniQuraizhah, NadhirdanQainuqa'.
Begitulah Sunnah beliauterhadaporang-orang yangmengikat perjanjian.Hal
inijugaberlakubagiahlidzimmahseperti yangditegaskan fuqahadarirekan-
rekanAhmaddanlain-lainnya. Tapirekan-rekan Asy-Syafi'ytidaksepen-
dapat.Merekamengkhususkan hanyapadaorang-orang yangmelanggar
perjanjiandantidak bagiorang-orang yangtetapmemelihara perjanjian.

232 Zad1,l.-Ma'ad
ta /D/141t;.tl'x/.f/14Dt/,a/)r/,q

iullsnl\;-rlEl\)
-3ue:oriue:aueu 1n1un lufsntu Suuo-3uu:o nluequaur quurrp rplz
ulrfeueureSeqclet\l qE!znq)rusg uep nErleqn)nlasr8uelauau1nlun
lrreA urqrlug ruBnlueqlrlatu eus:e1uerfuel.rad :e33ue1oru qe1ot,{sre.rn}
3ue:o-3ue:o deSSue8uoru EueKwo11og o,^ rynlv nqo ottottsqellnlnscd
eueurre8eqas 'uerfuel:odJeSSuEloru ueSuapeues nll elerau uelenq:ad
rBqrlour qIre,{s'rurlsn;,q3ue:o-8ueJo rSue:auauleprl n ruJseN Suero
-3ue:oundrlelos'e1e[ues uepepequeSuapurrurlsn;,1 unel qnsnu-qnsnur
nluequrarupleratuelrla) 'oIIoJBIAIlue:sep3ue:o-8uerorBue:eruaru 1n1un
e,r,rleg
ue1:enleBuau qe.{rurrelnuqlue1s1-1nq4e.'(5 qelrurJssepsBiV
'uerfuehad :eBEuelaru
qelat (sre:nI de8ue8uau ner;aqnlrBaqueSuap e1e61eteluos ue8uap:1eg
ruegntuequraru i(sre:n|r,{unquras-riunqruas erecas UEIqEB'elororu qnunq
-wew ueputDllosDi^ttlmlr/nLlollDllrrys'qellnlnseu leqrd ue3u3p3unqE8r3q
8ue,(qe,eznq; lueg SueraXuaur fsre.rn| leqrd ue8uep8unqe3:aq8ue,{
Ir.er11urqrleg rueg'unqelqnlndaseurelasn1e1:aq 3ue,(elefuesuulecuaS
uerlue[:adlenquraur qepnsn?rleqnlrnUe,rqegasqople4 3uaa.{uaunerl:q
qBIrulqeqaseuore)'ueqnrnlosel JeJas eiulodruolalIntun nlelreqrur
uerluel:adueleplnseruSuefundedersdepeq;alue8uerefued urnlnqeIBtu
'rul uerfuel:adurelepnerlaque8uapSunqeSraq 3ue,{urelrunelelndepen1e1
'e1e:aru ue8uep SunqeS.raq urel8ue,{nerlaqqnsnuepen1e1 'utnelnlensue8u
-apuerfue[:ad 1enqweuuuollDSDrrrqrntynqDtp DqSqellnlnsedeIrI
'ueleduasalre8eqreq lp rurel qIre,{S
u,trte;uencerpefuaru e3nIueppuuqy uuldelalrp3ue.{qelruyrBelurel3ue,i
urnlnqre,{undrueu.r uEnf'Sueluauau Suefqeu:rutzp rlqeuueute8zqas 'ute1
qepnse{uunlnq 'uEISlInsetu?lpelrp rSuz:auau3ue.{Sueroue8uap epaq
-reqrurIBH eue8eunlnq-runlnq epedalqued detaterpr3?les'qeuurzp
rlqerpe[uaru Suef3ue:odepuq:a1t1etu ueu]nlnquulqnlefuauueleleptt ruel
-sl rurleq urelepurdrunuad r3equrelueqrlldepe1epr1 uep'tleulUPIUn)nq
qelepee,{uuurunlnq eS3urqas'uerluelrad :e33uz1au qelalPIaleu emqeq
ue)snlnuaurrrupl eletu'.equbnJu:edepedal,'rrtp; eturuau esen8uad
quqrdelrta; leduralasesenBuad epedale{uuelnqettloqruaru leprt e3nf
er{eratuEJeluatuag efzsruerp3ue,{eloJeu prelue 'tut
Ip)e,{uequep uetpe[a1
rnqelo8uoru rue.tse513uu:o enurassrqBqe,(ululsqurauqepnselJrJure iul
-sru'qellVuBqeSocu:d eua:e1ue>1nq nele; e.{ue:euau uet3eqes :elequaut
qepnsE)lereur uIqeq 'eu8srpreseq:a1 3ue.{,ruef prfseruqnunqurau;tdrueq
e8nfelarey1u1a:auleSSurl ledrual ur 1snyt13ue:o-8uao
uup epuaqugeq:e1
-equroruu.ref5rp ruerselq3ue.to-3ue:o elellel 'esenBuad epeda>1 e,t1egue4r.r
-aquau rrrrelelndrurresepsely'eruegad ledepuad qelepelsuoq Sue1
'uutfuefreduetelruBBuop ?peqloq'tenlrllqal
ueleqrle,{unduatu3uB,{'qpurulzprlqeue8u:peXuuelepeqruaru e1a:a11
Jikaadaparautusanmusuhmenemuibeliau,sekalipun saatitu piltak
musuhsedangmemerangibeliau,makabeliautidakmembunuhutusan-utus-
an itu.TapiketikaduautusanMusailamah menemuibeliau,yaituAbdullah
bin An-Nuwahah danIbnuUtsal,makabeliaubersabda kepadakeduanya,
"Apa yangkaliankatakan?"
Keduanyamenjawab,"Aku mengatakansepertiyangdikatakanMu-
sailamah."
Beliaubersabda, "Kalaubukankarenautusanitutidakbolehdibunuh,
niscayakalianberduasudahkubunuh."
Denganbegitudapatdisimpulkanbahwasunnahbeliauialahtidak
membunuh parautusandaripihakmusuh.
Beliautidakmenahan utusanyangrnasukIslamdantidakmencegah-
nyakembalikepadakaumnl'a.sepertiyangdikatakan Abu Rafi'. "Quraisy
mengutusku untukmenemuiNabiSft allollahuAlaihivaSal1an.Ketikaaku
sudahberhadapan denganbeliau,makahatikulangsung terpikatolehIslam.
Makakukatakan, "WahaiRasulullah, akutidakakankembalilagi kepada
mereka."
Beliaumenjawab, "Sesungguhnya akutaksukamelanggar perjanjian
dan menahankurir. Makakembalilahkepadamereka.Kembalilahkalau
memanghatimusudahdirasukiapayangengkaualamisaatini."
MenurutAbu Daud,hal ini terjadipadasaatadaperjanjian untukme-
ngembalikan siapapun yang hendak bergabung ke pihak Quraisy atau pihak
RasulullahSftal/allahttAlaihi waSallam,y angberartibeliauharusmengem-
balikankepadaQuraisysiapapunyangdatangkepadabeliau,sekalipun dia
masuklslam.Tapidi luarsaatitu apalagipadazamansekarang, yangdemi-
kianitusudahtidaklayaklagiuntukditerapkan. Sabda beliau,"Aku taksuka
menahan kurir",menunjukkan bahwahalini hanyaberlakuuntukutusan saja.
Pengembaliannya ke pihakmusuh,sekalipundia masukIslam,karenaada
syaratyangmengharuskan begitusepertiyangdikatakan Abu Dauddi atas.
Tapiuntukutusan,mempunyai hukumyanglain lagi.
Di antaratuntunanbeliau,jikamusuhmembuat perjanjian dengansa-
lahseorang shahabat, makabeliaumembiarkannya selagitidakmembahaya-
kan kaumMuslimin,sepertiyangmerekalakukandenganHudzaifahdan
ayahnya, Al-Husail,bahwakeduanya tidakakanmemerangi merekabersa-
ma-sama beliau.Makabeliaumembiarkan perjanjianini. Beliaubersabda
kepadakeduanya, "Pergilah,dankamiakanmenepati perjanjianitu,namun
kamijugamemohon pertolongan kepada Allahuntukmengalahkan mereka."
Rasulullah Alaihi
Sftal/allahu wu Sallam meml:uat perjanjiangencatan
senjata selama sepuluh tahundenganpihakQuraisy.Lalusiapayangdatang
kepadabeliauuntukmasuklslam,makabeliauharusmengembalikannya

234 zadul-Ma'ad
gtz /2/?4/r',2Y/tr//D/Dt:/2a/12:/28

)3prlnerlaq qslqP)3uBpEqSueu erpe>llte1e1e1,1e.iuuelenq:ad trep


"{srernb
r:rpsedalnrlaqe)etu')arotttu?qsedrue:eru nele,(sre.rn|8ue:o qnunq
-tuau nlr 3uu:ouerpnuelundnele;1'e{uqn:n,{uauelndlepll uepe1a:au
epedalrlequal Intun lnqasral 3ue:oes>1euau leptt nelliq rdel nerlaq
epedalSuetep3ue.(e1a:aruErlueIp 3ue:oasas pqueBuerulnlun Ieieul
epedalueleduasal uellleqtueunetJeqeIu't)l-tIel runel uelllEqtueEu
-ou Inlun,{sru:n}yeqrdue8uap uetfue[:edlenqtuaunerlaqtFu1a5
'ruruedplolalsndeqBuaur 3ue,(und;tlep
nlesepe1epr1 e,{N-qurlrq uepnrulruepesep:aq 'e{11-equeq-eqrueq tEeq
qe11yueldetatrp Suefunlnq qelnlrFeg'eKuut,nelseut e,(ueqe>1a:au eped
-al uIrl?qrueIIp 3uutr .lge13ue.lo-3uuoepedalqe:[rq3ue,{eltue,ne:ed
u?IrlequroSueul nellaqESSulqes'3lIUe,tr
Inlun 3ue:e1ar.u unel rBeqn1e1:aq
leprt ueprlel-r1e1u-rne1rBeqnle1.laq
e.{ueqnlt uetleqru33ued le:e,{sqeqaS
'qelfnqre,{undruau rlEIas?tuusIuttunlnq-unlnquesndeq8uad e.(uepe
lepu
desSue8ueu: 8ue,{Suerg uelqrsrlaslodtputEIu?I3?qes ueperuelne:edrtel
-udesrp qepnsrururn{nq-unInqllepuerBeq:5qeueqetunhl-lV l?lnsI I uep
'te.(enpuep q?llul
0l Iqruerptedep?uz,{runlnquedetelaledelaqaq
.JUEI
r1e1-rIe1 ue8uapqeulllsnhlellue,{\ueqoltu:edueuleleqFuad euerute8uqas
'rullsnt{ llu?,tr uqIIUled uelue:eqBued
l)tel-llel ueBuep1t:,{snur
plepSunpuel:at e8nfrursrq e,(uepEdel ul.trelsBru uelqela,(uaunlel'sIqq
qepnsef uqeppreseu,r 3ue.{eltue,ttqelruau estqut1sn1,13ue:o
e4l"'qe:trq.raq
emr{eq 'lgpl r4e1-r1e1 ueSuap IlsIIueu qoloqIepll tullsnhlEllue,tte,lrqq
'nlr uroeuros leJ?,(sepeundtlsaru':ger1Suero-8ue:o epedelueltlequeltp
qaloqleprt qe.rfrq:aq 8ue,(qeurlsn4 ?lluem e,trqeq'qe.rltqeua:e1:nBnB
rpeluauueqeqru-rad e,trqeq utrpa8uadSunpueryel rursrq uelle8altprgel
3ue:o-3uero uelnleIIp 3ue,{ueqelru:adIueleg Iuens uellenls)tp qelal
3ue,{eder:epSunlue8rol 'uP)tleqrodtpsnreq'tuens1eqlnsetu:a13ue,{ t:1st
ueprurensueerues:aqe1 efuepeleprt e,tqeq1r1ep Sunpuel:altljiri,,O
,*r"
-3ue:oepedelt:e18ue,{r.tlstepedalur,r,relseur ue4lequoSur*ilnrunru11
-sn113ue:o-3uu:o uelqelulrouaru EBnlnerlag rgu 1 3ue,{e.(ututensepedal
nlr ?lrueMue)llqueSuau1ept1uepe{urtrlens (uelueLu)epedale,(uur,te:1
-suuruelrluquraBuatu Inlun uelqelut.tadtp eleu'tutenslaq qepnsnll Ellu.\\
e1r1:ge13ue:o-3ue:o epedelueltlsqureIIpI?pll elpEIeu'uutulleqInlun
3ue1ep nI eltue,tre1r1 'nerlaqepedal3uelep3ue,{eltue,ne:edtfn3uau1n1un
uruqnll 3ue.ro-3uero uepnErlaquelqslulroruauqellVnlE'I IIel-IIel unEI
rieq e(uuelnlepequeu e{uequepellus,tr)El1rBeqrur uerpaBuad sndeq
-Buaru qe11y rdel eltu,tr uzptlel-IIe11n1un n1e1:aq 3ue( unun lejts:aqtut
'eI3l:ul
qzuJu.1nerlaqepedeluf uuelrluqua8uarun1:adleprl e;laletuEleul
epee1rIuelSuEpes 'EI.laul PPEde''i
lSuelepuaut netleqleqrd t:ep3ue;oasas
mengingkari perbuatannya dantidakmenjamin dirinyadi hadapan euraisy.
Sebaborangitu tidaktermasukdalamkekuasaan beliaudantidakpuiabeliau
menyuruhnya. Jadiperjanjianitutidak menjaminkeselamatan jiwa danharta
kecualibagiorangyangmasukdalamikatanperjanjianitu, sebagaimana
tindakanbeliauyangmenjaminBaniJudzaimah atastindakanKhalid.De-
nganbegitubeliaumengingkari perbuatanKhaliddanberlepas diri darinya.
Tapi setelahdikonfirmasi,ternyatatindakanKhalid itu atasdasar
penafsiran dankerancuan, sebabBaniJudzaiman tidakmengatakan, "Kami
masukIslam",tapi,"Kamikeluardariagama(Jahiliyah)", yangberartibukan
Islam secarapasti.Karenaitu beliaumenjaminmerekadenganscparon
tebusan yangsemestinya. mengingat adanyapenafsiran Khalidtersebut, dan
beliaumenganggap merekasepertiAhli Kitabyangmenjadiahlidzimmah
danbukansebagai orang-orang Muslim.Ikatanperjanjianini tidakmengha-
ruskanbeliauuntukmenolongmerekayangdiserangseseorang yangtidak
termasukdalamikatandenganNabi ShallallahuAlaihi v,a Sallam dandi
bawahperintahbeliau.Di siniterkandung dalil bahwajikaduapihakyang
terikatdalamperjanjian diserangsegolongan orangyangtidaktermasuk
dalamikatandenganpemimpinmasing-masing pihak,sekalipunmereka
orang-orang Muslim,makapemimpinitutidakberhakmenyerahkan mereka
kepadapihaklaindandiatidakbertanggungjawab terhadap tindakanmereka.
Rasulullah Sftal/allahuAIaihi wa Sallamjugamembuatperjanjian
denganpihak YahudiKhaibar,ketikamerekamulia memperlihatkan
kerjasama. Merekaberhakataspembagianhasilbumi dan beliauberhak
memegang senjatasertamenjaga keamanan mereka. Di sinidisyaratkan agar
merekatidakmenyembunyikan sesuatupun.Jikamelanggar, makaperjanjian
itu dianggapgugurdan keamananmerekatidak terjaminlagi. Ternyata
kemudian merekamenyembunyikan sebuahkantongkulityangdi dalamnya
tersimpan haftakekayaan dan perhiasaan milik HuyaibinAkhthab,yangdia
bawake sanadariBaniNadhir.Ketikamengetahui hal ini. beliaubertanya
kepadapamanHuyai,Sa'yah,"Apa yangterjadidengankantongkulit Huyai
yangpernahdia amankan dariBaniNadhir?"
Dia menjawab,"Agar hartaitu amandari pengeluaran dan akibat
peperangan."
Beliaubersabda, "Perjanjian belumlamadikukuhkan danhartabenda
adayanglebihbanyakdari itu.''
KemudianHuyaiterbunuhbersama BaniQuraizhah, karenadiaberga-
bungbersama mereka.KetikaSa'yahdiserahkan kepadaAz-Zubairuntuk
dikorekketerangannya, disiksadanditekansedemikian rupa,makadia pun
mengaku, "Aku pemahmelihatHuyaiberputar-putar di reruntuhan bangunan
di suatutempat."Ternyatamemangkantongkulit tersebut disembunyikan
di sana.

236 Zodu.l-Mahd
LtZ /n/247/.'a7?/2//2pl/2a//?)./25r

ue8uapuEtfupftad wnqwawLunllDS D/trnlrDlh,nqn Dll,'/SqellnlnsEX


'e^uurPl qElr) rFlv
uESuap etUps
elerau pSSurqas 'qeqnraq qepns undntruer[uefuad 'reun BSEru
epedu,{uJrsq qordas qaloraduauuBFuep ',{uqup1de:e88uatu sn:eq3ue,(
eLreladre8eqas e{ueqreqreq;1 rpepeelar34 rurqelur:edueleplnseuual
'e,{uunloqas
Ieplt elarau e)eu lenqrpqepnsn1ruerfuulrad eua:e;1qe,{zrf
usluaqureuIararueSSurqas qelr; rlqy rBue:orueu nerloqreSeqe;1yr:ep
qeluuedunrnluerpnura;'qeKzrfBuelual le,{eun:n}unlaqase1a:atuueSuap
uerluef:ad lenqueulqelotnerleqqBqag'qu1es 3ue,{uedeSSue ru1eles:eqreq;1
lnpnpuad1n1un eXueq n1e1:eq rur
e,{usrl lDq p,lrqequedeSSue lncunu n;e1
'r?qreq)rpnqetr8ue:o-8ue:o r.repqe,{zrflrque8ueu1uprlnerleqrdel e1
-a:atur.repqe,(zlflrque8ueuerpuepqeururrzp rlqereSeqas trtelslInseu neur
qeprl?ue,(euesrprpnqetr3ue:o-3ue:o lelSueBuounlel 'ueuleA eI zpEntr^i
snln8uaru nerlagrue:se1q ueprsnfe;,1Suuo-3uaor:epu.'(ultque8usur nerleq
'unJnlrurternsqeJala5'qe:[rqqelelasuedelapalunqelepede.{utedat 'r{eqneJ
-lV l3rnsunlnl qBIstssrlen331u)lnlulrpqeu:ad1ep11 'q"tu|.Ulzp rlqeusp qP,{
-zrf lrque8uaru3uetuetwDllosD&lqlDly nTD D DqStO"* uruntun*r,r,,oO

ue8uequrrp:d lnseuualruruerlruiop3ue1'qnpngeldrpnq.r"lunnrl'. niuunl


-qaloq:adrp Sueluat1r1ep 3unpuogaleBnfrursrq 'e,{uu?Ideleuar.u 3ue.(urd
-rururadepedalqe:as:o1 'u,{un11e,r ueseleqepeeduelueqnyulrpqaloqe1eluas
uellueftede.ttqeq
uele:ruafr '1r1ep Sunpuel:aleEnfrurs tg 'qeuet>1t1tuad rrep
snreq uBnlureuelrp 3ue,(qrueg 'Surseru-Sutsuur ue:aep
lesereq Iuprl lepuaq
epedqerosret'8,(uupurpuel sruefFuslual lu?uelIoJoc uepueJle8uad uerBeq
-ruadetuesef:a1e,{uuelqeloq:adrp 3ue1ua1 1r1upSunpuel:at rutst6
'rteledasrpqe1a1 3ue,{te:z,{sqelnltEaq eua:u1'te,{ng1t1ttuttln1
3uo1ue1 ueepe:aqa1 rpa8ueu8ue,(:eqreq;lnpnpuadqnunqularu nerleg
'uer[uel:ad :e33ueloru err.res-etu?s 8ue.{qeqzre:n}ruegdepeq:elue1n1e1
nerlaq3ue,{rpedas:eqreq;Susroentuas qnunqluaru Ippll nelloB
'nErlequepelalatu
)nlun elerrBeqrp e.{ulrseqenrrros nJEI'e1a:auepedel
'Jeqreq)
uelqprasrpnlr qeupteletu qeuelsn:n8usru lnlun 3eu31 le{und
-l;:aw1ep\wDllDSoA rqnly n1DIIDlinry5 qellnlnseXSuEtx:u uele)
.. uer1e1epedr.rep
tueupl)o3oJ 3ue1ua1 nqel qrqelrurel eu::e1 'e,(uqeuel sn:n8uaruledep
ruel:e8e rursrp ruIpl rre)rer 'elelreq?Ioreurrdel :uqteq; t:epe)aleu
8,,
.trsnSuau nerlaq
e(u:eueqag 'ue1n1eJe1e:aur 3ue,{ue:e33ue1ed ueSu
lepuaq
-eprenses rEeqrp Blerourepuaqeueq'u?ue,trul uBllpEftp e>lareurluue-1eue
uepnrue,lre:edeleur 'uerfuefuad:e33ue1au qeleleloleu ?uale)
'nEIJaq IqelIuIpurPnuraI
3uu,{'re{n1
1nurqqe,{geqg rruuns qelepe e.{uuelue tpnrusqeles3ue.('brebng
-lnqv Ieu enpqnunquaru,flrl/rs D$ tqIDlYnqDllDllrtls' qellnlnssx
orang-orang Nasrani dari pendudukNajran, bahwamerekabersediamenye-
torkanduaribu pakaian,separohnya diserahkan padabulanShafardansepa-
rohnyalagi diserahkan pada bulan Rajab. Mereka juga bersediamemberi
pinjamantigapuluhbajubesi,tigapuluhekorkuda,tigapuluhontadantiga
puluhuntukmasing-masing jenissenjata, yangdengansemuaperlengkapan
ini merekabersedia berperang bersama kaumMuslimin.Sementara orang-
orangMuslimbertanggungjawabterhadap semuanya, hinggasemua perleng-
kapanitu dikembalikan lagikcpadamereka.
KetikaN'lu'adz hendakpergike Yaman,beliaunremerintahkan untuk
mengambilsatu dinardarisetiap orang laki-lakiyangsudah baligh,atau me-
ngambilkainyangseharga. Ini merupakan buktibahwa jiz),ahtidakhanya
berupa satujenis barang saja,tapi bisa berupaapa sajamenurut kebutuhan
kaumMuslimin.
Rasulullah,lftal/allahuA laihi wa Sal/arndanAl-Khulafa'ur-Rasyidun
tidakmembedakan j izyahantaraorangArabdannon-Arab.Bahkanbeliau
juga mengambilnya dariorang-orang ArabNasrani,dariorang-orang Majusi
yangmasihterhitungbangsa Arab.Padadasarnya orangArabtidakmempu-
nyai satukitab pun. Sementara setiapgolongandi antaramerekahanya
sekedar mengikutiagamaumatlainyangberdekatan dengannya.
SabdabeliaukepadaMu'adz,"Ambillahsatudinardarisetiaporang
laki-lakiyangbaligh",menunjukkan bahwajizyahtidakdiambildari para
wanitadananak-anak. Tentang riwayat yangmenyebutkan, "Dari setiap
oranglaki-lakidanwanitayangsudahbaligh",makariwayatini terputus dan
samasekalitidakshahih.

Tuntunan Rasulullah dalam Mensikapi Orang-orang Kafir dan


Munafik
Wahyuyangpertamakali diturunkankepadaRasulullahShallallahu
Alaihi wa Sallam adalahperintahmembacadenganasmaAllah yang
menciptakan. Ini terjadipadapermulaan nubuwahdantidakadaperintah
untukbertabligh. Kemudianturunwahyuberikutnya,
" Hai orangyangberselimul,bangunlahlaluberilahperingatan." (Al-
Muddatstsir: l -2).
KemudianAllahmemerintahkan agarbeliaumemberikan peringatan
kepadakaurn kerabat yang dekat.
Setelah itu beliaumenyampaikan peri-
ngatankepadakaumnya, kemudiankepadaorang-orang Arabdi sekitarnya,
kemudiankepadasemuaorangdi seluruhdunia.Lebihdari sepuluhtahun
beliauberdakrvah tanpaadaperintah perangdanmengambiljizyah.Saatitu
beliauhanyadiperintahkan untukmenahan tenggangrasa
diri,sabardan Lalu
beliaudiizinkan hijrah,dan disusulizinuntuk kemudian
berperang, mcmc-
rangiorang-orang yangmemerangi beliau.tidakmemerangimerekayang

238 Zodul-llfa'efi
6l.Z'.an411,'.t/11Dx1)/D1Jta//D|.U
e)el3u 3ui(edeeulueuauInlun uBltl?luuedlpnEllaq3)eu 'lUeunuJSuElo
-3uu.ro aiD nSna rynlynqD olpqs qE11nInsEU
depeq.rar dells SueluoJ
'ner epedallnlcl
laq
uep'nsllaqepsdellnpunl lepalese,{ueq
rdell;uer:uatu 3ue,{Suero-3ueJo
3ue,(3ue:o-3uero 'nerJaq
epedrlueuruaq3ui(tutlsnr\Suelo-3uug:n1tlues
runq lnpnpuadue8uolosLxpreueBItEpEnll8equeSuaqnerlaqdepcqlal
1n1e1 rpefuatu netlaqtBue:aruau 3ue,{3uu:o-SueloqeululzpIIqeuuP
rSue:arueru 3ue,{3ue.to-3ue:6 :ue8uoloB enpJeSSurt e33utqs5ue1s1 lnseul
3ue,{1e,{uuq nerlaque3uep uetfue[:ad 1e1r3uaur 3ue,{3ue:o-3uero uztpnrlel
't8ue:aueu
rdel quruturzptlqu uupuetfuel:adielr-ral8ue,{Suero-8ue:o
eBrltpefuaurBeqrp esrq8ue,{ 'se1el rpefuaur
SueI 3ue:o-3ue:g:ueBuoloB
rur.rge13ue.ro-3ue:o uelnpnpol 'Iur qeqneIJV lernsunlnl qelotaS
'uelnrnraq >1eprleBnfuep.ren1o>1 ueuelul:ad
ue)nlslJr.uleprt 1l:,{snru3ue:o-3ueto Iut uelnq-uelnq epedqeqa5
'qefeXuepue::eqn4 'qel'frg-lnzg 'gep.ef-1nzquelnqnllB,{'9 :qeqnel
-lV tuelepuellnqeslpSuef ll.radas uelnq 'rrq{V-[n.rqegg1 e33utq
qefirg-1nzq g 11e33uet treprelnurp3ue,{'g:qeqnel-lvtrrelspuq}nqaslp
'le,tr31
8ue( ruadasruruelnqledug DlalarutFuuaruaruqaloqnellaqeleu
qepnsntl uelnqtedureeseule41 deltslrqrueSuau lnlun uelnqleduraeru
-e1as e>1a:eurepedal ueledurasal uelt:aquaru reSe uulqelur:edlp nerlag
'nerlaqrBue.tauaru elnd>1epr1 rrepuerlueLed 1e1r:a11epr18ue.{ ue8uolog -
'rleledastp SuzKn1>1e,t selequ33utqn1tuerf
-uel:ade8e[uatu e1a:aur :e8euelqelur:adrp netlaqe1ep1e,{u:e33ue1aur
)pprl BIeJsu uEp nDle,/tl?Jelutuas Inlun uetfuel:ad ]e1ua13ue,{ ue3uolo9 -
'e1a:arutBueraueunElJeq e>leNe,{ue8efuau 1ept1uep
3uu,{e1a'rau n1re,{'r3uu.r:drp qaloq 3ue,( ue8uolog -
uerfue[:ad:e33ue1aut
:nerlaquESuap uerfuef:ed u:elzptelt.tal
3ue,{3ue:o-3ue.Io ueBuoloB eSrl epy :ge1 3ue:o-3ue:o ue8uap uerluef::d
sruaIru8eq:aq IJeplJlpuelseqaquletu Inlun uElLlelulledlp nPIIog
'qeffnque8usp
lgeunu 3ue:o-8ue:o ISueJeuarx uep'31e[uos
ue8uap.rgel Suero-8ueJo ISueJoulaur nPIIeq elet{ Igeunurueprgel 3ue:o
enuras rBue:auaru ue4qelul:adtp nerlag qe,(zri uelqe:a,{uaru nerue1a:au
'n1t
eSSurqas qetryrlqy tBue:euraut lnlun uelqelut:adtp eBnfner 1og qulelas
ele:ou tBue:ouatu sslqnellaqnlEl'e.,(uuPIelequJd ueUeMeuetu eslqn?Ilaq
eleru ':e33ue1oru uPI?eIaJatuuBIlrle,treqlrp e1r1 e,{uBBeluaru n?ul tllsPtu
'ull uerluel:adIqnueueu
e1e:aurrBelas Ieqtd ue8uepelefuasuelecueB
nelleq.Ie8euBlqqulJeuou qellv 'qeurulzp rlqe rpufuaru 8ue,{zpe uep
rFue:auraur 3ue,{epe 'elefuasuelecua8uetlue[.led lenqruau3ue,{epy:ue8uol
-oBeBrlrpefuoru tieqrat:ge1 8ue:o-8uero 'peqr fqetullad ?peqelales
'qe11yrBuqe,{ueqeue8eenuaseSSulqas 'Iu
-,{snur 'nerlaq tSue:auraul
3ue:o-3ue:o tSue:aruau 1n1unqelur:adn1u1 luptl
tampakkandan menyerahkan isi hati merekakepadaAllah. rnenghadap
merekadenganilmu danhujjah.Allahjugamemerintahkan agarbeliauberpa-
ling darimereka,mengerasi danmemperingatkan, menyampaikan perkataan
yangmemungkinkan bisameresap kedalamhatimereka.Allah melarangbe-
liau menshalatijenazah merekadantidakberdiridi dekatkuburnya.Allah
mengabarkan bahwasekiranya beliaumemintakan ampunanbagimereka,
makaAllah tidak akanmemberikan ampunan.Begitulahsikapbeliau
terhadap orang-orang kafir danmunafikyangmenjadimusuhbeliau.
AdapunsikapRasulullahShallallahuAlaihi u'oSallan terhadappara
penolongdan pasukannya, rnakabeliaudiperintahkan untukbersabar
bersama orang-orang yangmenyeruRabb-nya padapagidanpetanghari,
karena menghendaki WajahAllah,tidakterlalumenl,elidiki keadaan mereka,
lebihsukamemaafkan mereka.memohonkan ampunanbagi lnereka,
bermusyawarah dengan mereka danmemintakan syafaat bagimereka. Beliau
juga diperintahkan untukmenghindari di antaramerekayangdurhakadan
mungkir,hinggadia bertaubat, sepertiyangdilakukanterhadap tigaorang
yangtidakmauikut dalampeperangan. Beliaujugadiperintahkan un-
tuk menerapkan hukumterhadaporangyangterpandang maupunrakyat
biasa.
Beliaudiperintahkan untukmembantah syetan-syetan darijenisma-
nusiadengan carayangpalingbaik,mcmbalas keburukan dengankebaikan,
kebodohan dengankeramahan, kezhalimandenganmaafdanpemutusan
hubungan denganjalinan hubungan. Jikabeliaubersikapsepertiini, maka
musuhakanberubah menjadipenolong danpendukung yangsctia.Sedang-
kandalammenghadapi syetan-syetan darijenisjin,makabeliaudiperintah-
kan berlindungkepadaAllah. Dua sikapini dipadukanAllah di beberapa
tempatdi dalamsuratAl-A'raf,Al-MukminundanHa Mim As-Sajdah.
Dalamsebuah ayatdi suratAl-A'raf Allahmenghimpun semuaakhlakyang
mulia.
Ada tiga kondisiyangharusdiperhatikan seorang pemimpindalam
hubungannya denganrakyat,yaitu:Dia harusmempunyaihakyangharus
dipenuhirakyat,dia harusmempunyai perintahyangdisampaikan kepada
mereka, dantentuadapelanggaran terhadap hak-haknya. Karenaitudiaharus
mengambil hakyangsecara sukarelamaumerekalakukan,yangmudahdan
t i d a km e m p e r s u lm . a k y a n gp a l i n gm u d a hd a n y a n gt i d a k
i t e r e k aH
menimbulkan bahayadanmanfaatadalahmaafdanperintahkepadayang
baik-baik. Dalammenyuruh kepada hal-halyangbaiktidakbolehdigunakan
cara-carakekerasan dan kasar.Orang-orang yangbodohharusdihadapi
dengancarayangbaik,dantidakbolehmenghadapi dengancarayangse-
ruDa.

240 Zadut-Ma'ad
fta .27 ltLr.tD/DU2al /t./25/
,//.11.21/4r'

,{sre:n}3ue3epqe1ge1le8acuau; qnlun'3ue:osnle:enpualeleBuau3ue,{
epeuep 'ur:r
feqn;r1rrep3ue:oqnyndeultlsnteles etueslaqqlrrl)V-lepeunI
uelnqepede,{u1eda1 'rBe1:en1a1nelleq'qe:frqqeJalasuelnqslequeuE
'urp ue)sololetr"t
?stqz.tn) 'ue,reJegredures :efa>1rp
rdel e,{ulodue:aur
u?p qeurpet^{ >1eu:e13ue:a,{uau Elp uelpl .,{:qrg-1y:rqe1
lnpnpuad
urqzrn) lreJuaur Intun r8.ladnerlaqqe:frqqelalasuelnqselaqe8rl
'qeu
lp
-ehl aI rlequel nerlaqe1e6 ede-ede pseqe,nequauleprl undrurr1e1rdel
'e,(uuez,treqepasJqeluosnleleurrlnqu znp,lreqtueu 3ue,{,,{sre:n}3ue:o
snlBrase asaq,{qeun1-1yjeleq;qurq qeX,leurgurdu.udrp 3ue,4,,{srz:n}
Sue8epqzp;eq dupeqSuau)ntun tqer.leqs snlpl np pursJaq Ie,\\MV
-ln.lqe5 uelnqepedq1e.,tng aI rrrpuesle18uu.raq nerlaqnll qelstas.solol
esrqntl qelge>1rdel ,{sre:n}Sue8ep qelgelleSacuaru 1n1unuunfnlue8uap
'elesurrfeqnl,l3ue:o-3ue;o pruesJaq'leJeqS uelnqepedu,(u1eda1 ,r:rpuas
ruelefnerlaq8uu,{eruepadue8ue:adad ueledn:au rul .ueppsi6
lnqesrp
e8n[8ue,{'.e,,\,\qv-lv 8ue:ada>1r:rpues1e13ue:aq nellaquelpnue)
'BAUUoJetU0IlrEr.l
eped1e,tro1 qepnsnlr qe1ge1 u1e,{u:a1'euss lp e}ria) rdul .r:equeleuruped
ueueye[:ad ue1n1u1eu uepe,{ur:eq Suersepedr,{unqu.ras erpeler l .rBlrBr.l)
-lV rle,.trelerunlt q?lUI uelletquarx Iprl )ntun qeduns:aqerq .,{srsl
-n| Sue8ep qelge1le3acuaulnlun le::uq)-lV a1 SuesSunued qnlndenp
uurus:aq qsebbeTn IqV ulq p.eS snlnBuau nerlaq uErpnrrrel uEInqaS
.r8e1r;eqrual
uelnsed eus:e1 'ue8ue:aded
lpelat luplt ldel qfrqea ue8undruel:adrp
e,{u1r:n[e:dsnlerenpeues.raque,(gnS nqV ntrlapeqqa:a4 .:eqsuyr:epund
Sueroas 1e1uep ur:rfeqn141ue8ueleIuppe.{uenulas 3ue,(,3ue:oqnlndueua
1e,{ueqas uelnsedqlurnfqrl?r{lqln4-lnpqvurqqeslpstnutqqeqlsrl1l qelo
e.reqrpqrlndeu:e,traq SueXe:apuagqe:frqqelalas uelnquedelap lefurBuaru
e,{uledelnul'lB,lr,tre,(guelnqupedqBrqeXueBundruel:ada1 uelnsednles
uelspqtIEqlqlnl4l-lV ulq slrrpH-lVurqqepreqlsnlnBuerrr netloqnle.I
'uu:nduragod rpe[:a1
>1epr1uep
sololn1 qelUe) leqrd qeloqenpal r8eqn1n1es rpeluau.r8ue,(,,{uueqnt-lV
-r.uyulq ,{pfe11e,{uuqeueslp 1e.tre1 3ue,{rdul 3ue:ad:aqln1unders-ders::q
ueprelued:r33urd rpeqrlIelet\ '8ue:osnla e8rlerueslaq IqDInqV epsn]r
qelUBIuelEC ure,{5r:ep3uelep3ue,(,(sre:n} Sue8ep qelgel BuepeqFuau
1n1unur:rleqnyq uBBuelqr.repe,{uenussSuef.SueJoqnlndeFrleu:es:aq
qezuell snln8uaru nerlag qrlndeu.re,roq nlr eJapuaB .qe:[rqquletasuelnq
qnfnln11u,tr 'ueqperueg uelnqepede,{uledat .qlleqtqtnl-lnpqV
lefurBuau
urq qBZurEH epedal uelqe:asnerloq3uu,(qeleruruepaderepuog
3uu,ra;
unlnsEd uurtrrJr8ua;uep ueiuzredo4 zdz.roqag3uu;ua1uusul8urg
yangakanberangkat ke Syam.Kabaryangditerima,kafilahitu membawa
hartabendadariMakkah.Beliautibadi Dzul-Usyairah di bilanganYanbu'.
Tapi ternyatakafilah itu sudahlewatdi sanabeberapa hari sebelumnya
Kafilahini pulayangdicari-carisekembalinya dari Syam, yangbelakangan
menjadipemicuperangBadr.
Kemudianpada bulanRajabbeliaumengutus AbdullahbinJahsyAl-
AsadykeNakhlahbersama duabelasorangdariMuhajirin,yangsetiapdua
orangdiserahiseekoronta,hinggamerekatibadi Nakhlahuntukmencari
kabartentangkafilahdagangQuraisy.Tapidalamperjalanan ke sana,onta
Sa'ddanUtbah lepas.sehingga keduanya ketinggalan. Pada waktu diNakh-
lah itulahkafilahdagangQuraisylewat.Merekaberkata, "Sekarang kita
beradadi tangalterakhirdaribulanRajabyangmerupakan bulanharam.Jika
kita menyerang mereka,berartikita melanggar bulan suci. Tapijika malam
ini kitabiarkankafilahlolos,makamerekaakanmasuktanahsuci."
Akhirnyamerekasemuasepakat untukmenyerang kafilahitu.Dalam
penyerangan ini merekadapatmembunuh Amr binAl-Hadhramy, menawan
UtsmandanAl-Hakam.Sementara Naufal dapat meloloskan diri.Setelah itu
merekakembalike Madinahsambilmembawabarangdagangan dan dua
orangtawananQuraisy.Merekajugasudahmenyisihkan seperlima bagian
darihartarampasan itu,daninilahhartarampasan sertatawanan yang perta-
ma kali terjadidalamIslam.Tapi Rasulullah ShallallahuAlaihi wu Sallam
mengingkari apa yang merekaperbuat. dan pengingkaran Quraisyjauh lebih
keraslagi,dengan begitumerekamendapatkan sebabuntuk berkasak-kusu
denganmengatakan, "Muhammadtelahmenghalalkan bulansuci-"
Hal ini membuat orang-orangMuslimmerasa sangat tertekan.hingga
Allah menurunkan aYat"
" Merekaberlanyakepadamutentangberperongpoda bulanhuram.
'Berperangdalam bulan itu adalah dosabesar'tetapi
Katakanlah,
ntenghalangi (manusia)darijalanAllah, kafr kepadaAllah'(mengha-
langi masuk)Masjidil-Haramdan mengusirpenduduknyadari seki-
tarnya,lebihbesar(dosanya)di sisiAllah Dan,f tnahitu lebih besar
dosaryadaripadamemhunuh. " (Al-Baqarah: 2 l7).
DengankatalainAllah befirman, "sekalipun apa yangkalianingkari
ini memangmerupakan dosabesar.tapi apayangkalianlakukan.sepert
kufurke patla
Allah,menghalangi manusia darijalanAllah.menghalan
mereka keBaitullah. mengusir orang-orang Muslim,padahalmereka rnasih
terhitungkeluargakalian,syirikyangkalianlakukandanperbuatan anlaya
kalian,jauh lebihbesardosany'a di sisiAllahdaripada penyerangan yang
merekalakukan Padabulansuci."
N'layoritasmufasirmengatakan bahwamaksudfitnahdi dalama1-at ini
adalahsy'irik.sepertiyangjugadisebutkan di beberapa ayatyanglain,sekali-

242 Zadul-Ma'ad
tnT, /n/21.:.11.'2/ltD.tD/Dl/ta/'./D/t8

e,{u rlnlnseu
r sdas'
r{? reqey',,'*;];:l;fi
:3J,?iHffiii:;il?:T
zpe,nl,\urqp.eSE)Bryulorarulrp qEIBpe uelpns)Eunerlaq8up{ c (u
-reueqas e,\\qeq ruaSuauundreqsuySuao-3ue:o eleru'erues3ue,{qelesetu
uelepe,(ur1e1 eBrla)Inlun e>leJer.t'rledepuod elultuaurnerleqellle) utes
8ue.{leq upInlelau ur:r[eqn48ue:o-3ue:o up'rul qeJeseu3ue1ua1 tiel
r1e1as e1a:auledepuad elururaur nerlog lruq qrqaln1rleqdeSSue8uatu e1
-a.larue,{urlur8ue.{'u:ecrq:eq 3urlesrur ur:rleqn4 ueBuelel t:ep 8ue:o-3uero
el?n 'leqPqEqs eredepBdolled?puedPlultueuiulollDSDtt|ttltDlYnLlonDl
-/rzlsqllnlnsBU ',{sre:n}3ue:o-3ue:o uetS:ado1 :e8uapuaru e11e;
'(7y :1uguy-;y),,'rytuotndwaltaduotl
unlnluauawuolop todopuadas )!Dp!tuDllm!t1o1t1sod '(unndwaltad
uDquolnuauau qnlun)uonfnlastaduotlopoBuaw uo11oq o{uo4t1a5,,
'eK61-ueru:g uuuture8eqas'e8np-e8nplp lep
-11r1e1as erues3ue,{nqur'repude1e:aruuulnruagaduatuq?llV nlB'i
'(1tr :1eyuy-1y) tqo11y unlnI uop (orsnuout)EunloqBuaw
,.
oltas otmuow opodatl,o,fit pnqou uo8uapuop ynq8uoomt un8uaq,,
'q?llV ue)rsqrup8rpSueXruodas:un1o1e1a:ahl ,{pV ruug rlzncal '3unq
-eireq lnrp e8nfe,{u:elt1as Ip qBIrqpl-qellq?I uelqeg e,(uepedal Suetnq
refundruarun1rSueroeua;e1'e.{uue1r1ue33ueru Inlun 1r1e,t1n[unueru
erprdel 'quqe1nqy urelas'ue1e33ulla1 8uuf e1a:euelnruadu:e1ue tp und
3ue:oas1el uup:en1a1 Suopuoq-Suopuoqroq ?laleurele1,1 'urr1sn113ue:o
-3ue:ouep pptutueqnl/{uulepurl qe8acuaur eslqerlarau:eSSutqas 'e1a:au
Sue8ep qe1ge1 ue4eurelo,{ueu1n1unuelnseduerut:rBuad uluruaru'qu11e61
a1 {:e;qqg-1yrurv ulq tueqptueqqqedn8uour u:a3asetp 'IuI ulrullsnt\
unel ue8uepeq8uad 3ue1ua1 :eqe1re8uapuaru ue,{jn5nqy e1t1a;
'psuEl^lnqv urqpssuEhluPpqrleql nqv
urqrtV Brupsreq rrollDsDMnltDlvnqDIIDnDqS qel1r:'qseX uolSuepog'3uero
'[pul)
e8rlz33urqenp rIIeuIp3ue.{eluo qnlndqnfnlupenlt Suldrues!C
-lV peMsV-lVurq pepbt111-1y uep u-re,\r,\\V-lV urqrreqnz-zYItltu 'epnl
iola npepee,{ueqtut ueSuoquo:ueleq 8ue:oselaqqn[n1sn1e.r e8tleut
'ledar-ledacrBradsn:eqnetlaqeueJell'unu:auaduelepe8uaru
-es.req leduas
eduele,{uEuepuqBuaut 1n1un.ren1a1 3ue:o-3ue:oue1.tnfueBuau ntleq
u;1ey11e,{ueqterue8ue,{qelu.rnfuelep (sre:nf uee,{eIoIsueq .{\eqruou
nll qelue)'3ue;o qnlndledruseulus:oq'ue,{1n5 nqy urdurdrpueprue,{5
r:ep3ue1ndSueXXsru:nI qz1go13ue1ua1:eqe1 ledepuauu wDllDSD$ tqlDlV
rupnD DtlSqe11q nseX'erues3uu,{ unqeleped ueqpeuBU uelnqeped
'ueBleqrnpolluereq8ue,{qeulguEnfepy'efuenpele:ulue
rp eu)Bruueepeq.rod epeSueruour lp?f 'lerullu undneruqeqtsnuredn:eq
esrq3uetr'qu11y epedoluelleqsrurp 3uu.{ueeqoctgades'ueuqoc neleuet[n
rgueq 3ue.{'qeu1U ets) uerpnqaslp e8nIr3e1 urel 3ue,{ te.{eederaqaq rp und
Memangrncrckalah lang beliaumaksudkan. karenamerekapernah
berbaiat untukmelindungi beliaudarigangguan siapapun setelah beliau
menetap bersama mereka.Makaketikahendakkeluar,beliaunreminta
pendapat mereka, sekedar untukmengetahui apayangadadi dalamhati
mereka.MakaSa'dberkata,"Seakan-akan engkaukhau'atirjikaorang-or-
angAnshartidakmaumenolong engkau kecualiditempattinggalrnereka
Aku berkata atasnamaorang-orang Ansbardanakumemenuhi hakatasnama
merekapula.Makaberangkatlah menurutkehendak engkau, sambunglah tali
hubungandengansiapapun mcnurutkehendakengkau,putuslahtali
hubungan dengansiapapunmenurutkehendak engkau, ambillahhartakami
menurutkehendak engkau,berikankepadakanrir.nenurut kehendak engkau.
danapayangengkauambil darikami.lebihkami sukaidaripadaapayang
engkautinggalkan, dansuatuperintah yangengkauperintahkan, makakami
ikutperintah engkau.DemiAllah.sekiranya engkauberjalanhinggasampai
ke Barkil-Ghamad (di Yaman),niscaya kamiakanberjalanbersama engkau.
DemiAllah,sckiranya engkaumemperlihatkan lautandi hadapan kami,
niscayakamiakanterjunbersama engkau."
Al-Miqdadmenambahi, "Kami tidakmengatakan kepadaengkau
sepertiyangdikatakankaumMusakepadaMusa,'Pergilahkamubersama
Rabbmudanberperanglah kamuberdua,sesungguhnya kamihanyaduduk
menantidi sinisaja'.Tapikamiakanberperang di sisikanankiri engkau, di
mukadanbelakang engkau."
Maka seketikaitu wajahbeliautampakceriasetelahmendengar
perkataan parashahabat. Lalu beliaubersabda, "Berangkatlah kaliandan
terimalahkabargembira, karena Allahtelahmenjanjikan kepadaku salahsatu
dariguapihak,dansesungguhnya akutelahmelihattempat kematian orang-
orangitu (Quraisy)."
1\lakabeliaubersamaparashahabat berjalanmenujuBadr dan
langsung mengambil posisi yang lebihmenguntungkan. Setelahorang-or-
angmusyrikmunculdankeduabelah pihakbisasalingmelihat,beliauberdiri
sambilmenengadahkan tangan, memohon pertolongan kepadaAllah.Orang-
crangMuslimjuga berdoamemohonpertolongan kepadaAIIah.MakaAI-
lahmenurunkan wahyu,
"Sesungguhn;,a Aku akan mendatangkanbala bantuankepadamu
denganseribtt malaikat yang datangberturut-turut." (Al-Anfal: 9).
Kalaudi dalamayatini disebutkan seribumalaikat, makadi dalam
surat.AliImran:12,1 disebutkan tigaribu laludisusullagidengan limaribu
malaikat.lVlakabagaimana caramengompromikan antaraduahal ini'.'
;\da I'angberpendapat, tcrdapat perbedaan pendapat antara) angtiga
ribu dan;'angliina ribu ini menurutduapendapat: Pertama, hal itu terjadi
padaperangUhud.'fapibalabantuan itu tergantung kepada slarat.Jrka

244 ZaduL-Ma'ad
;bz //zuu/1r'z/ //E?t2/2f,/2a/
12/26/
-3ue:6,.'e1e1:eq ue8uap':esaq qrqel3ue,(ualnsedqre;rpuele ueBueuou.ra
e,nqeqerrBueur e)alau nl?l 'lpsaq qrqalSuef e,(uqnsnur uelnseduep
Itltpesqrqa;3ue,{qe11y uelnsedqulrunfieqrlau ,111e,{uad epee,{ur1eqLuelep
tp 3ue,{e1a:auruepleqlloru>lgeunui3ue:o-8u?lo ellla) ?leluarrraS
'sedqrqa;3ue,{ qelruJerleJaueulesloqESeurq
ledepued redrues e,{ue:r1as
e1rI e,{ur.lpueuaruuoldepeq:o1 lnlel erp.ledepuadJaq 3ue,{epeunuz51
.. qu11yepede4 tnlel n1y,,'2,{uueege4ad 3ue1ua1elsnp:oq erq.,.e,{u1uqr;a
Bsrq)pprl uer1e13ue,{ede tsqrlau esrqn1y,, ,qe,nefuaun1 srlqy
..;rue1 ue1;e33urueu.
1epr1uepuuel r8unpullour)nlun uzleleSuaruqepnsneq8uaqeluelng ;qeb
-eJnSrBqBuetualnu;r1,,'e,(uepaqolalal/{ 'urp uslrJelau undn1rsrlq1oleu
'1t3uu1 rrepurun13ue,{ qz11yuelnsedleqrlarururqe11y qnsnru uep.rnduapaq
1nlunders-ders:eq qepnsqaJouDplal rdul .a1a:arur:upqesrd:aq leprlupas
u1a:aurrSunpurleun1 srlqyEueuau uuplelSuaaq undu1a:aute1e;41
..'uEtJ")lteq rp ueualroqleprl 3ua.(ulecetrr-uteoeul
l?nqrequele queur) lueg e,{uelllas'uul1e1SunpurJad qeleperur e,{es
e,{uqnSSunsas uep'rurr:uqrped uerlvl uelqeleiuoruledep8ue,{ursnueuund
Sueroasepe1epr1,,'e1a:cu epedal elel:aq e,{z.las .qeueur; rueg elnu:ad
3ue:oasqeles'41e4 urqqebe:ngedn:u.relep sr1q1 'qeueur)
lncuntuu1BW
ruegue8uapela:euraelue ue8uaadadSunSSurXueut Euefepeaelue rpuerB
-"qasrqeTIeI l lr?p lerlSuereqlepuaq ,{sre:n} Suao-3uao leesepeg
'qnunqrpledepn1 ,(sru:nf 3ue:oe3q eXu:rq1euep.qepreqnu?p
qvzru?H 'qrl?qJ nqv urqrlV lnounure>1eyq 'SurpuelSuetadSuelueueuSuel
,{sre.tn}uelnsed r:epSuuroe8rl epe 'snlalatrruz:ndruapadulnlrqas
'l
JuV-lV leJnsrp ueltnqesrpSuef qesrl
ueSuepepeqreq'Suefuud 8ue,{qesrl ueludruaruulurl rlv l?lns uelep rp
ueltnqasrp3ue,{qesry '1ep4t3e1e,{un1es uep1ae,{sepedal3un1ue3:aq nles
Bue; nqr:as1e.{ueqes rBelefunlesuupnqr:erurlleXueqasnles8uetr .qe11y
ueelergadueludn:aru:peg Suuradtp uenlueqeleq ue13uepa5'lnsBXueel
-e1:edqelepuruy lalrelptunqtJBr.ur1 lefueqosn1ruenlueqeleqlqequeueu
uele qpllV e)ur '!E,r\Ieuaq uepreqes:aqe1e:oureryfe.nqeq'e1a:auepudal
ue4fuefueunerlaqnll qulJteS..uq?11y r:epuenlueqdn>1nc runlaqqe1edy.,
'e1o:aur epedale,{51-1nseg uue1e1:od ue4eqe8uauqEIIVuErpnujo).pnqn
':peg
Suerodel rluqtuo>1u,{uqesr1n1el 3ue:adupede,{p-1eu4uue11nqa,{uau
qellV 'Bu?srp rpEl:a1 8uu,{ede3uu1ue1 uerelSur8uod reSeqas uelpns>1eurp
eua:e1'ue1n13uesraq 3uu,(1e,(urueleplprpeg e,(uuaflnqosrp Suetuel.pnql.l
8ue:adrprpehalnlr 1eqemquq'qeffnq:eq uruegadludupuad uelSuepag.nqr:
eurl w8uep lSEIq?qru?ueuqelJVsl?ur 'o^rl?uaq uepruqesreq Bloloruelrf
'nqr:e8q qelunf:eqerueged8ue,{untueqEleg':pugSueradrp rpef:a1 rur
yeqemqequollnfunuau e.(u1eutr1u1 ueunsns 'efuuesely .rpeg Sueredeped
rpzl:a1nqr1eq'enpe;1epe1zprl undu?nlu?qelsqe;l?ut'epe1epr1e,{u1ere,4
orangMukminitu telahtertipuolehagarnanya." MakaAllah mengabarkan
bahwakenrenangan itudiperoleh dengan tawakalkepada-Nya. bukankarena
pasukan yangbesardanjumlahpersonel yanglebihbanyak. Sedangkan Allah
MahaPerkasa dantidakbisadikalahkan, Bijaksana dan menolong siapa1ang
layakditolong,sekalipun dia lemah.
Ketikaduapasukan sudahsemakinmendekat, Rasulullah Shallallahtt
Alaihiva Sallamt:erdiri di tengahpasukan Muslimin,menyampaikan nasihat
danmengingatkan kemenangan yangtak lama lagiakan diraih pahala
serta
di akhirat,selagimerekabersabar danteguhhati.Beliaujugamengabarkan
bahwa Allah telah mewajibkan surgabagisiapapun yangmati syahiddi
jalan-Nya.
Akhirnyapeperangan berakhirdengankemenangan di tanganNabi
Shatlallahu Alaihi v,,aSallamdanpasukan Muslimin.Sekalipunbegituada
empatbelasorangdari orang-orang Muslim yangmati syahid,enamdari
Muhajirindansisanyadari Anshar.Rasulullah Sftcl/allahuALaihiwaSallam
selesaimengurus perangBadrdanparatawanannya padabulanSyawwal.
Tujuhharikemudian beliau berangkat menuju perang BaniSulaimdantiba
di sebuahmataair yangdisebutAl-Kudru.Beliaumenetapdi sanaselama
tigahari,tanpaterjadiapa-apa dansetelahitu kembalike Madinah-
Sementara orang-orang musyrikkembalike Makkahdalamkeadaan
murung,sedihdan kccewa. Sampai-sampai Abu Sufyanbemadzar tidakakan
membasuh kepalanya denganair hingga dia dapat mernerangi Rasulullah
ShatlallahuAlaihi wa Sallamsekalilagi. Makadia keluarbersamaduaratus
orang,hinggatibadi Al-Uwaidhdi pinggiranMadinahdanmenetap di sana
selamasatumalamdi rumahSalambin Misykam,seorang Yahudi, yang
menyuguhinya denganarak.Tapi Abu Sufyanmenyembunyikan maksud
kedatangan kesana.Pada pagi harinyadia menebangi beberapa pohon kotma
danmembunuh seseorang dariAnshardansekaligus sekutunya sendiri.Sete-
lah itu dia buru-buru kembali ke Makkah. Setelah Rasulullah Shallallahu
AluihtwaSallammendengar kejadianini, beliausegera mengejamya hingga
tiba di Qarqaratul-Kadri, namuntidak mendapati Abu Sufyandanorang-
orangnya. Untukmeringankan beban,orang-orang kafir itu meninggalkar
bekalberupasawiri(gandum)di sana'yangkemudiandiambilorang-orang
Muslim.Makapeperangan ini disebutperangSawiq.
Beliaumenghabiskan sisabulanDzul-Hijjahdi Madinah.Lalumeme-
rangiorang-orang Najd yang hendakke Ghathafan. Beliaumenetap di sana
selamabulanShatar.nanruntidakterjadiapa-apa, hinggakembalilagi.
BulanRabi'ul-Awwal beliauberada di Madinah. lalukeluardengan
tujuanQuraisyhinggatibadi Buhran.Beliauadadi sanahinggaRabi'ul-
Akhir dantidakteriadiapa-apa. MasukbulanJumadal-Ula beliaukembali
ke Madinah.

246 zadul-.va'ad
Lnz /21/1/,yr'2./1t21to/Dt/2a//n74/

. 3un:nu uepEmaca)nul?nquau
uele 8ue,4nlensas
ue)est,{uouqelJVeualI'qellVqnsnrureq,\\ n)..
e.}snp
'ElE).req
?rpqet{ rrrpueqsuaulpnl lEprl qEqlql?q)-lv utqlpul-i
, qB,\\8fueuuelB eleJatUe,{unlueidnprq
qrseruBlf qnunqlelgelelBIrr3u n1l3aq nele;..'etuq:aq
ue,{3n5nqy
'nerlaqepqes uerle>I
nltad)8J.,
t,r{uqu,lrEfueru

-lnuqlepenlrBuero-Bu'ro
qeauel
rpqqBdv,,'rBel
nre.r"o
un,gni'll$ut"u'
'nerlaqepqes 'e,{uqe,nefuaut
n1:adIEI uerlE),,
.
..(,qEJEq?0nqV
nuqlepen1r8ue:o-8ue:oqe8ualrp qe1edy,,'r3e1
n:esraque,{gn5 nqy
'nerlaqepqes n1:adI?l uErlp),,
..'e,{uqzme[uaur
epu
tt6perutu?qnli{ n1r
8ue:o-3ue:o qe8ual rp qeqedy,,'nresr:q
e,{aas1t1nqselee14eu ue,(;ngnqy'resnqepnsue:nduapade1r1a;1
'notu?tu

Itprl nsle ndtuerueua:e1ld?l'q8llsq unleq nele qBrlequua:e1uelnq


q?lepeDlerauru?3ue1e1 r:epSuuredroq in)r e,{qeprl qaloquu:nln rpef.( n{e
uelqaloq:adruaur nEllaqBIBur'uendueuaqr{rllueu nlteqrletuelrla),.
'uellnqaslpreun nuql qzeJeluer8eqas uele6 unqtseleq
qrseureXuenpaln1rlees8uu,{'lepnq) ulq ,U?Uuepqepunt "turlrnunraq
urqqtrnues
ruodos '8,{uuelu?ue1:adruaur nerlaq'ndureu deSSuerp SueFrdel 'sny urq
qeqernueptlqsJurqplsz rqeuresn':eurn nuql rpedas'lrreInlelrelqrseu
deSSuerp 8ue,{zqe:aruue?uaslnlre)Ielouau nerlaqrdel 'ln)r Inlun llrp
ue1:e,.'reuaur Suef1e,(ueq>1eue-luuvqeurpel4J rrppJenlollnlun uogsnlndrp
e.{urrqly 'r{Eurp?lAIupp renlel u?pDlnq:a1ledua1rp elaoru rdepeq8uau
r>lupuaqSueru :pug 8uz:sdurslEplnlr esrqIeprl SueXlaqeqeqs e.ledldel
'qeun: dele-deluuep eleretu tu?lueqBuoru usrqundelue,n e:eduelqequep
q?urpehtr rp uelef-ue1ef r:ep e,(uldepuq3uaru ledepelaraul e)eru 'qeurpet{
Sue:a(ueru1r:,{snu3ue;o-3ue:oellf qeulpul uep renlel Iepr} Inlun
rlepueq8uau r:rpues
nErlageqeurpe4rpelesueqeuaq qelnele'z1a:otuue8u
-apSuaad:equepqeurpel11 rr?prenla1e1a:aru e.(ulreqasqelede'leqeqeqs
e:edredupuad elu\new uollDs oM.tqloly nqDfiDnDqS q?llnlnsBU qet{
'1e.tr,tre.{g
uelnqepedrpef:a1 rur1eg ;eue4ai3ue( pnql Suerad
qelrpel:aluetpnuralSue,{'pnqntelep rpuqrleSSurq 'qeurpeyle1qu:e8uaru
r3.lednyzlundrurqJoq e1a:eur'ue,4gn5 nqv opueuol qE,4{Eq lp ?Ieur'nlr
ryrdos 3u?f ru.tele
e1a:aru qeu:ad 1eprl8uE,{q?qrsnru luele8uauela:au uep
:peg Suwed rp qnunq.ral8ue,{ lefueq ,{sru:n} elnurad e.rzdqelalag
'nurlequpedal qe:a,{ueue4eroruefu:rq1e'r:eq selaqBurl Butel3s
Sunde4pqelareg'nerlaqueBuaprleledesrpqepnsSuef uerfueLrad :e33ue1
-atu sueJ?I'.ebnuref rueg rpnrle1r8ue:auraunBrlequerpnure)
Abu Sufyanberkata, "TinggikanlahHubal.tinggikanlah Hubal!"
Beliaubersabda, "Jawablah!"
"Apa yangharuskami katakan?" tanyamereka.
Beliaumenjawab, "Katakanlah,'Allah lebihtinggidanlebihagung'."
Abu Sufyanberkata, "Kami memilikiUzzadankaliantak memiliki-
nya."
"Jawablah," sabdabeliau
''Apayangharuskami katakan?" tanyamereka.
Beliaumenjawab. "Katakanlah.'Allah pelindung kamisedang kalian
tidakmempunyai pelindung'."
AbuSulyanberkata, "Satuhariberbanding satuharipadaperangBadr.
danpeperangan adalahkemenangan yangsilihberganti."
Umarmenyahut, "Tidaksama.Orangkamiyangterbunuh adadi surga
danorangkalianyangterbunuhadadi neraka."
Ada beberapa hukumyangbisadisimpulkan dari peperanganini. di
antaranya:
l. Jihadmengharuskan adanyaketaguhan. Siapapunyangsudahmengena
kanbajuperangnya danmempersiapkan perlengkapannya. makatidak
selayaknya diakembaliataumundur,hinggadiabertempur denganmu-
suhnya.
2. Jikaadamusuhyang hendakmenyerangtempattinggalorang-oran
Muslim.makamerekatidakharuskeluardari sana.Tapi merekaboleh
meninggalkan tempattinggaldanbertempurdi luarselagidimungkinka
dapatmeraihkemenangan.
3. Pemimpinbolehmemberangkatkan pasukanperangdengandanadari
rakyat.
4. Pemimpinbolehmenolakkeikutsertaan anak-anak yangmasihterlalu
kecildanbelummemilikikemampuan untukberperang.
5. Bolehberperang denganmelibatkan parawanitaataumemintabantuan
merekadalamjihad.
6. Bolehmenyusup ke tengahmusuhsepertiyangdilakukan Anasbin An-
Nadhrdanlain-lainnya.
7. Jikaimamterlukalaludiashalatdenganduduk,makaparamakmumsha-
lat di belakangnya dengandudukpula.
8. Seseorang bolehmemohonterbunuhdalamjihady'sabilillahdanmengha
rapkannya. Ini bukanharapanmatiyangdilarang.
9. JikaorangMuslimbunuhdiri. makadia beradadi neraka,sepertiyang
disabdakan Rasulullah Alaihi u'aSal/az tentangQuzrnan.
Sfral/allahu
10.Jasad orangyangmatisyahidtidakperludimandikan dandishalatiserta
tidakdikafanikecualidengan pakaian ataukain yang dikenakannya. Dia

248 Zadul-Ma'ad
6bz /n1t4/r'a./?tD?/D121/ao//n/r6/

Erplu?s?JaferBJasu?}epaqrp Bsrqelsnu?tu nlrBequBEueC .elaJeurrleq


rxplprpr,{unquosla},tutunlaqas3ue,{?deue)BlE.,(u3ru
u3peJedaIuEl
-IeBuopuetu ruEJaqlueun(U Suero-3ue:o rurpnq6 8ue:adepe; lgeunru
8ue:oeueu ueputuqnllr,tr
Suao eueruuelepaqrpesrquSSutqas ,e,451-eq
-ueq-eqrueqrSequerfnlenquou ueSuapqu11e qeuqrquedelelelepequlet
e1e11'e,{ur1uq
u:zlBprpepelpprt rle)as?ussnlrurplslleqeped.u.re1s1
uel
-ledureuorue,{u:rqeqz3ue,43uu:o eleu ,:peg 3u?redlp rurlsnlll
1e,{ueq
Sue:o-8ueo: epedalueSueuaurol ue)rJaquatuqellV eltla) .elsnpuad
3ue,{lgeunu:Suao ue8uapuelepoqrpsn:eqsnln18ue,{urrrqn;41 3ue.rg.g
'ue^Jns
nqv
uudepeqrpsnr;1e:eguelelefurp 3ue,,(rpadas'rquue:edepuelnlusqeles
ueledn:aurrur uerlruap 3ue1 ruduc.la1 uBIp l?prl e1a:au uesnln8uad
uen[n1z1uur 'snratqz1e1e1frde1'1epr13ue,( eueu uepsn1n13ue,{ eueu
uel?peqtuaurInlun lllns ?Ieut 'snJalSueuouru1a:au e,{uplrlosqeqos
'e1a:au:upedal 8uz,{ueqepnsalrdel .qeye1elareur
leqrd:aq de1e11req
8uepe1.ra1 uepSueuaruelaraurSuepelJel?mqaq'e1e:au lnlr8uad u:ed
uepe,{5i-1nsur e:edrrrpepedn1e1.raq SueXe,(p-qeuunsuppq?llV quurlrH .Z
'uuqBl?)leIuqlnqtUruaLu
usrq8ue,{1eq-1eq rpedsumeur uep tleq-rleqJeq'lupus rpefuaruelar
-0rrrwrpntua) DIBUr 'DIoJoru
u?q?ureleluepueqtsllas:ed '1nsegdepeq:a1
u?El?qrnpalleqrlEueleselatue)elJurqElatJsueqrsrlas:ed uepue
-qpuralel'uequqrnpsl r:ep3rle8eu ledurep ela:aur epedal ue41nfunua1q 1
:e,{uerzluerp'u,(uln>Jr:aq 1e,{eqnlnd ruuua
e33urq'uaui1r1ylurnsI ZI lefe r:ep'rutqesrlrleme8uaur 3ue,{e,{p-ueullg
ur?lppgellV uDlF:eXsrrp8ue,{rpedes'rurpnqp Buuradr.rup14adlpesrqSuef
rlnd.Ieluenlnluepqeuqrqedaeqeq?pe'rururnlnq-urnlnqSurdures r6
'IeW-lnlr?Br:epuellrquerp8ue,{uesnqalr:aquarusrueq
urdunued B)etrr'JUpI 8ue:o efue.lrBueuuruelrad3uu,{SueJoeueJeI
'ue3uaededruelepeXuurelrurlsn1A1 Sueroqnunquarururlsn4 Suao e1r1 g 1
'e,(ul3eq
qrfe,t1epr1n1r
undrlBlos 'SunqeSroq qaloqdelal rp'tJec n?l? uuerelue8ue:
ieq 111es
-adadruelep3unqe3:aq 1n4luprl lntun qEIIVuqqoloq:adrp3ue,{rCurgy 1
'du3q
-nl ntesrp prqXsrleur8ue,{Sueropesefu8rlneleenp:nqn8uour qalog .g1
'urel
ledurateI qpurdrpIPp
-tl uppqnunqrel?)oJarrtledual rpJnqnlp ptqefsgzur3ue,(Suuropesel.71
'rlurv
nqv urqqEIEqzueg pesef ue4 pueurou 3u?,(lolrsl?rue:edrpades'ue1lp
-uurrrrpsrupqsrpBleru'qnunfueepealurelepprqe,{srleu SuuX8ueroe41 11
'e,{unqap-nqapuepqe:upue8uep:nqnryp
orangkafir,N4ukmin danmunafik,sehingga orang-orang Mukmintahu
bahwamereka mempunyai musuhdidalamselimut, adaditengah mereka.
"AIlahsekali-kalitidakakanmembiarkanorang-orangyangberiman
dalamkeadaankalian sekarangini, sehinggaDia menyisihkanyang
buruk (munafk) dariyang baik (Mukmin).Dan, Allah sekali-kali tidak
akanmemperlihatkankepadakalian hal-halyang gaib, akantetopi
Allah memilih siapayang dikehendaki-Nyadi antara rasul-rasul-
Nya." (Ali Imran:179).
4. Tuntutan kepadaparawaliAllahuntuktetap komitmenkepadaubudiyah
padasaatsenangmaupunsusah, dalamperkarayangmerekasukaimau-
punyangmerekabenci,padasaatmenangmaupunpadasaatkalah.iika
merekatetapteguhdalamketaatan danubudiyah,makamerekaadalah
hamba-hamba Allah yangsejati,danmerekatidak sepertiorang-orang
yangmenyembah Allah hanyapadasatukeadaan saja.yaitusaatsenang,
mendapatnikmat danafiat.
5. Sekiranya merekaselalumenangdi manapunmerekaberada, selalukuat
dandapatmengalahkan jiwa
musuh,makalama-kelamaan merekabisa
terpedaya, congkakdansombong.
6. JikaAllahmenguji merekadengankekalahan dankerugian, tentumereka
akanmerasaremuk redam danmerendah sertatunduk,lalu mereka memo-
honpertolongan dankekuatankepadaAllah.
7. Allahtelahmenyediakan bagihamba-hamba-Nya yangberiman beberapa
kedudukan di tempatyangmuliadi surga,yangtidak bisadicapaioleh
amalmerekadanmerekasamasekalitidakbisamencapainya kecualide-
ngancobaandanujian.MakaAllah menciptakan beberapa sebabyangbisa
memunculkan itu,
ujiandancobaan sebagaimana amal shalihyangjuga
adasebab-sebabnya.
8. Jiwamanusia lebihsukamenginginkan afiat,kemenangan dankekayaan
secaraterus-menerus dengancarayangcurangsertakecenderunga
kepada dunia.Yangdemikianini bisamenjadipenyakit yangmenghamba
kesungguhannya dalammenitijalankepadaAllahdanhariakhirat.Maka
harusadacobaandanujianyangbisamenyingkirkan penyakititu.Jadi,
cobaandanujian itu tak ubahnyadokteryangmengobati penyakit.
9. Mati syahiddimataAllahmerupakan kedudukan yangpalingtinggibagi
parawali-Nya. Para syuhadaadalah orang-orang khusus danorang-oran
yangpalingdekatdenganAllah di antarahamba-hamba-Nya. Tidakada
derajatyanglebihbaiksetelah shiddiqselaindarimati syahid. Allah suka
terhadaphamba-hamba-Nya yangmatisyahid,yangdarahnya tertumpah
karenamencintai-Nya dan mencariridha-Nya, yang lebih mementingka
kecintaandanridhaAllah daripada kecintaan kepadanyawanya sendiri.

250 ZaduL-Ma'ad
ISZ t21:441'2:7./D/tD/?ZDa//n/25/

uelqeluuoru3unErlsqelel'uelnlsl eleleruullSunu IEprtntr,(uruados


rdsJ leup-leupBueselrue,rpreduemsueuuepeueqseduelauInlun qeu
-tpey1n [nueuuelu eqaraur e:rFuauut lsn;,13ue:o-3ue:o ereluaru:g3ue1
-8laqaI rnpunu Iu,{snI,uSuEJo-8uBlo 'rBsnqspnsueJndueuadeIrls)
'(7y :ue:uy r1y),, nlnlstaq 8uo,(Sunto-Buoto
1
opodayuosoloqr"taquawuDlDtlDl1yuop und uppas qo11y, opodatl
Totoqpnw uotlSuolopuaw pdnp tlnpu Dt DlDul '3uoqn1aq n! llpqaq
Suot odnts8uotog;(pounw) Suolopq al ltpqraq uDqn! 'Llnunqral
nolo lrclo,norp oslt[qr4odV pso.r Suoto odotaqaqo[uwqaqas nlD]Dq
qolal qnSSuns'psot Suotoasqolotuoq un1 opmt ntt p.DruwDqnry,,
'usurgeqqBllv
nl?'I .. qnunqralq?lalp?rutueqnl\iB,{uqn83unseg,, 'n1rpnqg ue8ue:edad
epedn:as:aquelafse>y1a>1 'urelsl uep 3ur;ed.raq lepueq SueFe1:.rau
.lnSauatu nerloqeIBI I'prqnelueprlslsl prususelerleurelarau e.{usn:
-sqaseIEt{ 'nprlaqurelaselndleprl'l?IaI dnprqIntun snlnrpqeprle8nf
nBrlaqe:eluatuesrleruuule rlsede,rrf deqesqeqag'e,{51-eu:e8e r:ep3ur1
-edraqela.raue,(u12,{e1as 'qnunqrelnqu p"ruru?r.l
1epr1elBur IB33urueru
-n1r1undr>1saur rpef 'npur {eprt uepdnprq3ue1 'p?rurusqnl4l eKu-qqoy
qequ:e.ueu:u1a:eurqeqas prqneluupeure8eepedelSue8ad:aq ueqn8
-olal qeleruDJnIele1a;aursn:eqSueA'qnunqJalneleleSSuruaur redues
nerlaqe1r[8uu:eduepourr:epurp ue4:e1eru3ue,{e1a:au.rn8auaunelleq
nvl'uD os DtrrLllDlYnqDlpllrys qellnlns?uu?rl?ual u?rluaI tunlaqss
eqocrln ueqedn:aur uole-uoleasuepqulurpe)nrurp?[uaurpnql 3ue:a6 11
'(Ott-Ogt :urtul rlV)., tu4oqz8uo,(Suoto-8uotototln,luaut
)!op!rr.lDllyuDe ',opoqn{s (roSoqasnBnB) ot(1t1-uoqtpofip unrloq
uoSoqaso,(odnsuop (t(it4 Suoto-8uoto uo8uap)uouuaqBuo,{8uoto
-?uo.touoyopaquawqo11yofodnsuop '(uotofoladTodopuauulataut
.to3o)otsnuowolo1uorp uotlttltBtadrwoy rut (uoncunqaquop un
-o,(n[ay)osow'ung odntas3uo,(ot1n1 rcdopuaw(npog Suotadopod)
undn1tQrJotl wnotloKuqnSSunsas otlout 'o1n1wdopuau (pnqp Suotad
npod) uotlnq ot17 uouuaq 8uo[ Suoto-qBuo.touDrlo! oq1{'@fu
-1n[otap)t33urt8ut1od8uo[ Suoto-8uDlotlDluDtlulIDtlopod'4oqqtp
-astaquo11ot1 (o1nd)qo1uoSun f uop 'qowaldo4staq uo11ot1t1o1uo8uo1,,
'rPllv uEuDrce(uueqelesol uepssoprrEpr:tpsedal:eq urletuasqellv
r1e,tru:ed eJeluaures'e,{51-r1e,r,r-r1e,t depeqreluolJe.uel elarau 3ue,(
uenSSueB uepueqnsnuuad'ue8ueua,r-3ueua^resoI'uBr.urlple) q?lepe
JnJnIq?lelasJeseq8ur1ed 3ue.4uerncueqolqeqos'qa.leurueJncueqa{
uup ueeseurqoluI8u?l?puaurssrq3ue,tqeqas-qeqas uDleldrcuorusrcl
eleu 'e,{1q-qnsnur-qnsnul suqrl6{rr uepuerles?urqulotrt Iepuoqq?JIVel1f 0l
'Sueuaruuep
1n33unqrqalelararu
qnsntutunqruouue8ueprlencelrur1equelpnfn,narulnlun ?J?oep?{Eprl
agarAli mcmtluntuti mereka. "Ikuti rnerekadanperhatikan apayangmereka
Iakukandanapa)'angmerekakehendaki. Jikarrerekamenuntunkudadan
menaikionta,berartirnerekamenujuNlakkah.Jika merekamenunggang
kudadanmenuntun onta,berartimerekanrenujuN4adinah. Demiyangdiriku
adadi Tangan-Nya,jika merekarnenujuN4adinali, pastiakuakanmengha-
dapimerekauntukmenghabisi mereka."
Setelah Ali membuntuti dan memperhatikan, ternyata merekamenun-
tun kudadanmenaikionta,yangberartimenujuMakkah.Padasaatitulah
Abu Sufyanmunculdi atasbukitsambilberteriak, "Tempatyangdisepakat
untukkalianadalahdi Badrpadamusimhaji." Setelahitu merekakembali
ke Makkah.
Dalamperjalanan itu merekasalingmengejek. Di antaramerekaada
yangberkata, "Sebenarnya kaliansudahdi atasangin.Tapikemudianmem-
biarkanmerekaberhimpunkembaliuntukmenghadapi kalian.Makakem-
balilahagarkita bisamenghabisi mereka."
Ketika kabartentangkeadaanorang-orang kafir ini didengarRa-
sulullahShallallahuAIaihi w,aSallam,makabeliaumemerintahkankaum
Musliminuntukbersiap-siap menghadapi musuh.Makabeliaudanparasha-
habatmengejarmusuh hinggatibadi Hamra'ul-Asad. Abu Sufyanbertemu
denganseseorang dariorangmusyrikyanghendakpergike Madinah.Maka
dia menitipkansepucuksuratkepadabeliau,dansetelahorangitu kembali
keMakkah,Abu Sulyanakanmemberinya imbalan.Isinyaberisipemberita-
hu-anbah*a dia akanmenghimpun pasukan,yangdi kemudianhari akan
menghabisi beliau.
PerangUhud ini terjadipadabulanSyawwaltahunketigasetelah
hijrah.Setelah itu beliaukembalike Madinahdanmenghabiskan sisatahun
itu di sana.KetikabulansabitMuharram sudahmuncul. beliau mendenga
kabarbahwaThalhahbin Khuwailiddan saudaranya. Salamahbersama
kaumnyamengajak Bani Asad bin Khuzaimah untuk memerangi beliau-
Makabeliaumengutus Abu Salamah danseratuslima puluhprajurituntuk
menghadapinl'a. Di sanamereka mendapatkan
berhasil ontadankambing,
sekalipun tidakterjadipertempuran.
Padatanggal lima MuharramRasulullahShallulluhu.llaihiwa Sollam
mendengar kabarbahwaKhalidbin Sufyanmenghimpun pasukan untukme-
merangibeliau.Makabcliaumengutus Abdullahbin Unaisuntukmengha-
dapinya, danberhasil membunuhnya. Dia membawa kepalaKhalidke Madi-
nahdanmcnyerahkannya kepadabeliau.Lalu beliaumemberikan sebuah
tongkatkepadaAbdullahbin Unais,serayabersabda, "lni menjaditanda
antara dirikudandirimu."Sebelum meninggalduniadiasudahberwasiat agar
tongkatpemberitaan beliauitu dise(akandi dalamkainkafannya.

252 Zadul-Ma'ad
t;a //Dr'/4/f'.1./1tDz/40t/Ja.1t2/26/
nduu eSSurqas'ue8uoqoqal up)JrqaiuoLu )nlun rrJLr.rour nlcslELlrlarx
'1t1eXuedepee{ur1eq ueleprpSueueru3ue{e1a.ra1,1 Sunqei::qtfl1r e1a:aru
turr1e1'Suerad:aq 'eiulese4
1n1r1epr1e,{uesurq3ue,{)t}eunur 8ue:o-iue:o
'(Suoqoq r1.raq)Iy!j1ns11po11 qesrlrpefta1elndrurutiue:adadepu.1
'Eleleu epuaqeuEqeuas uEpBttue,r
)eLrB-IEUE
e:edue,\\euaur nerpcqeSSurqcs 'uulqndr.unlrp u1a::u e,iulrq1erdrl .n1r
ledep
1n1un eiers:eqSuepas elararu3ueruaur Ble.,{u.ral.qeurpu11 3ur':.ra
iu:tu ynlun
uelen{eIundurrqFucu lprniq nqV ulq slueH-lV .c1:r:au urdurruod'u[u
-lesed.rsrprnl\-ly3ue:adue8uap 3ue,{ .bl;eq1sn6 rueg a1.,{urulsy
leualrp
-lV qreqsnH-lV urqqepretng snlnSueunerlaqueq.e,(g ulnqEpnd
'r:rpuelr:e1au3uns3ue1
1epue1-1n1er"unq lnprrpuadeleu,:uBuap
-iol rurnprlaqueSuelep:1 Jqplplrlg) .JlJsl-lef,olllel E)jeleutenqtuJllt
3ue,('e1a:auIrlnu lpurel elequa3Sued e:ednq:c,iuaunsrlaq.nlrtedtxal
rlnsuor.utunleqas qeurpehlnq:a,{uouuele 3ue,i3ur.ro-;-ue:o undurrl
-raqFueprsn1rleduralrp:e8uapusru nelleq,e,{u1ese; .lepunf-
lnturungaI
lpnlel nprlrq'qe:[rqqulrlaseut1a1unqelleMr\\V-ln.rqEU uElnqeped
.. Irllered unqstqleperurunqeJ,!'uesele uuiuap'r3e1 rlequal
v)i:rrur'qe))?t\ ue11e36uruau qnefede;sqas runlaqrdel .epn1BuuBBunua
qtilndeu.rr1epee,iue:e1ue rpSuuf'1r;n[e:dnqr:enpeu'rpsleq qDIlsN uBptEI
-3ue,:aq qepnseBnfue{;ngnqy efu:euaqagurqr:,isnuuelnsedue8uelepal
nSSunucu>1n1un BupsrpEppleqnErlagup,{JnS nqV uelreduresrp Buefr[uef
rpadas:pega1rBnd utollngnu rqtotvnqD D DqSqellnlnsu1 ,qep.e|-lnzq
uelnquelulr8uaru 3ue,{epeuep'efulnluaqunqe}ueq,eX5 uulnqepe6
'^zprtuJlJ-]v ilrqeqssllpErlruEIp
leAP,\lu
uellnqasrp3ue,(lpadasuegs11 3ue:adrp qelepe.reuaq SuBI .t?lnIeFuBrnI
iur ludepuad rdul ue8ue:adad qe:efas:uqede:eduepbeqslnuql uelule)rp
8ue,{qelnlrEagJnq)teleqsuelpues)elrp r1e1euregad qelnlrtuBSEpEd
ue:nduagad rpel:e11epr1euesrp rdul uegeqleqg nfnuaur3.rcd nerlag.p[e51
iiuc.rad elndlnqasrpnele'EIt)-lepeu.rnp uelnqeped.eblU-lnIBZC 3uu:sdc1
r:rpues 1e18uureq ruDIpSD ryDlVnqDlDttDtgqe;1n.lnseU uelpnua)
'r^seH-lv urunlPnu
)eJns
-eue:e13uc{ 'r rqpeNruEB3u?Jadrpe[.ra1 tqcU uelnq epcd
1e,,rtny-1n.
'IIElnqJ
-qtv urqrrtuv 'qBIIVqnsntuuulnlepp 3ue,{teqeqeqs 3ue:oeducqaqqnu
-nqlalnllu,{'qBuntEy{ J rB eMllsuedrpel:a1u1nd rur:eJeqS uelngeped
'u.rr.ue1 rpqr;esrp,{py urq
qreqnllueISuepaSenuresqnunqrpnlr leqeqeqs pJed.eues tp eiureduesas
rdej_ue,:n|-1y uslerequ.laul uppue3eue1:efe3ueur ynlunele.rauepedal
3ue:oedaaqaqur:rFuaurnerlaq:e8e eguruaulur uesnlnu.red e1e6 .uru1s1
lnseru3ue,{3uuo ederaqaq epee1o:au-r
qe8ualrpe.tqequel.reqe8ueru 3ue,i
qu:ef uepleqpv uep uesnlnSueroude:ac1eq epe:e3eqsuelnqBped
mengguncang keluarga Rasulullah Shallallahu Alaihi waSallantdanmere
sahkanhatisemuaorang-orang Muslim.Peristiwanya bermuladarikalung
Aisyah yangjatuh ketika hendak pulang ke Madinah. Ketika mencarinya dia
punditinggalrombongan, hinggadiaditemukan Shafwan binMu'athil.Lalu
orang-orang munaflkmenyebarkan beritayangmenyangsikan kesucia
Aisyah.Bahkan banyakpulaparashahabat yangikuttermakan oleh orang
isu
orangmunafikitu. Iapi bagipemukashahabat yangmemilikima'rifatten
tangAllahdanRasul-Nya, sepertiAbuAyyub dan lain-lainnya, menangga
beritabohongitu denganberkata, "MahasuciAllah,ini adalahkebohonga
yangamatbesar."
Jikaadayangbertanya, "Lalu bagaimana denganNabi Shallallah
Alaihi wa Sallantyangterpengaruh oleh berita bohong ini, mencaritahu
tentangAisyahdanmcmintapendapat parashahabat, padahal beliauadala
orang yan paling tahu tentang Allah, mengapa beliau tidak mengataka
sepertiyangdikatakanAbu Ayyub dan para pemuka shahabat lainnya?"
Jawabannya, ini merupakan kesempumaan hikmahAllah,yangmenla
dikanperistiwaini sebagai sebabdanujianbagiRasul-Nya danumatIslam
hinggaharikiamat.Hinggadenganperistiwaini Diabisameninggikan suat
kaumdanmenghinakan yang lainnya, Dia menambahi petunjuk dan iman
bagiorang-orang yangrnengikutipetunjuk.danmenambahi kerugianbag
orang-orang yang zhalim. Ujtan ini semakin sempurna, karena selamasebu
lanpenuhtidakadawahyuyangturunkepadabeliautentang Aisyahyan diri
seakan menjaditertuduh.Yangpastibanyakhikmahyangbisadiambilda
kejadianini.
Ketikawahyusudahturunyangmengabarkan kesucian Aisyah,mak
RasulullahSfial/allahu Alaihi wa Sal/arz menjatuhkan hukuman deraseba
nyakdelapan puluhkalikepadaorang-orang yangsecarajelas menyebark
beritabohong itu.Tapijustru Abdullah bin Ubay tidakdijatuhi hukuman seru
pa,padahaldialahyangnrenjadi pelopor dan pemimpinnya.
Ada yang rrenjawab, bahwa hukuman ini dimaksudkan sebagai pene
buskesalahan dandosa.Penebusan dosainitidakberlaku bagi Abdullah bir
Ubay,karenadia telahdijanjikanadzabyangamatpedihkelakdi akhira
sehingga diatidakperlulagihukuman tersebutDanmasihadapendapat-p
dapatlaintentanghalini. danbolehjadimemangsemuapendapat itu bena
adanYa.
PadabulanSyawwaltahun kelimasetelah perangKha
hijrahmeletus
daq.Sebabnya.ketikaorang-orang melihat
Yahudi kemenangan orang-ora
musyrikdi perangUhuddanmengetahuijanji Abu Sufyanuntukmemeran
kaumMuslimin,bahkan dia punsudahsempat keluardariMakkahuntu
melaksanakanjanjinyaitu.namunkembalilagidanberjanjiakandatanglag
tahundepan,makabeberapa pemukamerekamenemui orang-orang
Qurais

254 zad.uL-:\ta'ad
gga,/D.1?1/t/r2:/1tD1t2lDt12d/2:p6/
'ueqJo)nBtDqebepeqs nElE'esend ue8uap'e{ulnquer :nlncuau.t
Suef8ue:otSeqlt{Eseuerelussnqal Sueluel uentuala) uelUnjnuaui qellV I
:PLueJEtue rp 'qlDU unlnq-unInq
uepSurluad1uqede.reqaq uperurqefrqrepnguerfuef:ad qsrILUelC
'e1a:auepedalue)tlPqtueltP
',(sre:n| 3ue,(edersrdel'ue41eq
sn:eq leqrd r:eppeu.rureqnry a13ue1ep
-u.ra1rp n;radleprl perlrueqnhlleqrd r:ep.{sre:n}a1SuelupSuefeder5 -
'eqr:aB3uo1ue1 rp uedu:rs:a1uep ueuele[rad ulep eMBqlp
eserqSueXelefuesu,tequ.rauue8uape,{ueq 'r:eq u3r1uruelesEuBslp deleu
-eluqoloquepqelle1,1a18ue1ep uelqaloq:edrp nerlaquedapunqelepe4 -
'ute1 sn:eqleqrd Sulseu-3urs
leqtd ueuerueel e8ufuaru
-eu r:ep3ue:oderlag'unqq qnlndaseureles e1efuas uelecua8 rleledestq -
:u.(urlur SueX 'qe.(rqrepng rpleqrd qulaqenpale.relue uerI
-uel:adqeledesrp e,{u:rq1e e1e61'qeIIEIAI Inseul nerlaq uelueuel:aduaru
{epq .{srBJn}3ue:o-8ue:otdel
'qe:runqnlune.{u.ruuaqes uenlnlSueX'sn1e:
eBrlnquasuelele8uaru3uu.{elnd epeuep snla ledue nqtJesuelele8ueu
8ue.{epe'teqeqeqs snleJeurl nqrJ3sBursleq q?utpef{nuPranla1ruDIIDS oa
ltllqV nLlDlDDqSqellnynseS !en13urled3ue,{ledepued lrunuauru?Ilnqastp
3ue,{qelnlrBsq 'qe:[rqqu;a1as ureuaalunqutI]Ep.eO-lnzg wlnq Bped
'nlnqup::tuetEeq
rp uelreduresrp qepnsrurueiue:adad3ue1ua1uetfuel:ad re83ue1au qelat
3ue.{qeqzran} rueg3ue:e,{uaunerlaqelnd lees nll :e8e ue;lqatulreuatu
uupnerlaqr8uelepuotu 'qeu?luSnululn qeurrurprpueunzrlaqrBu1a5
IlJql[
'qeurpuyq e13ue1nd undutturlsnylueqnsedeSSurqas 'Sursetu-Sutseut leduol
a1 8ue1nd'leduel ue11e33uruau und e>1a:eru e1u11'e1a:aurue1e1e:ad eleB
-esu?pepualuelre:aqtaacuaru 3ue,{rnBueedn:aquelnsedur..rrBuaur e8nf
qBllV DIeJaturluquulep Ip tnlel esu:ueldnsn.4ueru ueputlt:(snu uelnsed
SuecunSSuaur leltelutueredt:ept:tp:at3uu.{qu11y uulnsede,{u:rq1y
'1uqrdqeleqenpale:e1ue ue:nduapadrpef:a11epr1 llelesstuesuEpuBlnqes
eruelas ur1sn61 3uu:o-3ue:o Sundafluau 1t:,{snut 3ue:o-3ue:6'e{u3uole1e
rp ]llnq EpedalSunpurl:aq esrq ultullsnl^luelnsed Suldueslp'qnsnu ue
-nq:asSuepeq8usu ndueu eSSutqas '{sueC-lV ueutlesut.tesseteututlsnl\
un81 uep uDllDS D ITIDIY nqDllDllDqs l{ellnlnsed lEnqlpnll llred
'lued rdepeq8uaur 3ue,(;ge:1
r.unu1 uep3ue.to nqu qnlndes 1u{ueqas uelnsed undurq.taq e33urqa5 rnu
-al elaroujeBnfurelqelrqelede:sqege1o:euuele[elteq lnqrue,{uau und
uuJslltpqgSuuJo-8ue:o elu.{u:al uep'Eures Suef unfnl ue8uap ueieqluqg a1
r3:edz1e:eruuelpnuo) uenluequopnln8uour1n1unIluehaqelalsu uep
ultllllsn],{tunBIrSuerau:aru r1n1un Xste:n}3uu:o-3ue:o epedalrlsaSns uelt:
-aqureru uep3uo:opueur qBlEt BIsrau: uen[n1 e.{uulel-uI?l uEp,rqd-lV ulq
qsueur) 'uiel,{sr4 urqrue11u5 'brebng-1nqy urqrue11e5 ruadas 'qe11e11 tp
2. Rasulullah 5la IlallahuAlaihi waSallammendoakan tigakali bagioran
yangmencukurrambutnyadan mendoakan satukali bagi orangyang
hanyamemotongnya.
3. Merekamenyembelih seekorontaatauseekorsapiuntuktujuhorang.
4. Beliaumenvembelih ontamilikAbu Jahaluntukmemancing kejengkela
orang-orang musyrik.
5. TurunsuratAl-Fath.
6.Beliaumelaksanakan umrahpadabulan-bulan hajidankeluarpada bula
Dzul-Qa'dah.
7. Menuntunhewankorbandisunatkan dalamumrahmufradah, seper
halnl,apadaqiran.Memberitandapadahewankorbanjugasunat.
8. Anjuranmcmancingkejengkelan hatimusuh-musuh Allah.
9.Komandan pasukan harusmengirimmata-mata di depanhinggamendeka
arahmusuh.
I 0. Memintapertolongan orangmusyrikyangdapatdipercaya dalamj ihad
diperbolehkan. selagimemangdibutuhkan.
I L Pemimpinharusmemintapendapat bawahan, prajuritataurakyat,guna
untukmerincikctepatan pendapat- melegakan hatimereka, menghinda
cemoohan merekadanunlukmengetahui kemaslahatan sebagiandi anta
ra merekayangmungkintidakdimiliki sebagian yanglain.
12.Diperbolehkannya menawanparawanitadan anak-anakjikamereka
memisahkan diri darikaumlaki-lakimerekasebelumpeperangan.
13.Menolakpemyataan yangbatilsekalipun bukanditujukankepadarnanu
sia.sepertiterhadap hewan.
l :1.Sunatmemberinamasesuatu yangdigunakan manusia, sepertimenama
hewantunggangan.
15.Diperbolehkan bersumpah untukmenguatkan pengabaran yangdisam
j
paikan,apalagiika berkaitan denganagama.
I 6. Jikaorangmusyrik,ahlibid'ah,lalimdanzhalimmemintasesuatu yang
digunakan untukmengagungkan sesuatu yangdiagungkan Allah,maka
permintaan itu bolehdipenuhi.
i 7. Pemimpindiperbolehkan menawarkan perjanjiankepadapihakmusuh
jika dia melihatkemaslahatan bagiorang-orang Muslim.
I 8. Sabarmenghadapikekerasan, kekasaran danminimnyaadab utusanorang-
orangkafir,dantidakmenghadapinya dengansikapyangserupa, karena
di siniterkandung kemaslahatan yangbersifatumum.
19.Kesucian dahakdankesucian air musta'mal.
20. Anjuranrasaoptimisme, danhal ini tidaksamadenganperkiraan buruk
yangdimakruhkan.
2 | . Mengukuhkan perjanjian dengan orang-orang musyrik,meskidi dalam
256 Zadut-,tta'(td
Lgz /21?4:/I/,272/21/D/0U2o/p:/a6/
'rBqrBq)uPTInlIeustuleesqelspeqalorsdrprlel eueued3ue.,{ ussedurEr
eueq uep ue8ueuerua)qEdurleu 8ue,{uesedue.r epeq uep ueSueu
-eua1 ue8uaplseleqrpnlel 'ElalotrrrteqruelepaI ue8urualoluelun:
-nueuqellVnlreueJe) ueleetelBdn::qntte,{'e1:.r:ru rlequeleplpepc
3ue{edernqela8uau qellVuep'tErBqreq qelJ}s)arerrBuare1 'urur)nlAI
3ue:o-3uero depeqrale.i5i-ueeqpualue1:eqe3uauqellV uprpnLu:)
'qe11yrnqeteFuau 'tesalau3ue.{rnpeqt1e:y3ue.ro
Ipplt elolau euo:e1
-3ue:oueerr4rad ueltnqe{ueru qu11yuBrpnua) r.rrpuas r:rpzpedalrleq
-ua1uelu e.{uluqrye elzu 'u,{u.re33ue1au 3ueI eders'e,{51-upedel lureq
rueledn:oru zf51-1nse5 zpedelEIJrerJlEreqr,rrqequelser-auaLu qe11y
'ueureuorelSueualrpeluatu rlcquerpnrual
e>1a:aur rdel lnqas:a1lcdrual
rp Suecun8ral 3ue.(uruyn;,1Suero-3ur.ro Ileq lle3rsuJru qEllV eueui
-re8equeqrleqrag uen[n1e8nfuep ueseleq te8eqcs u,{u1nqa,{uaut qullVn]l
EUare)ulrulnl,!3ue:o-3ue:o uuplnse1ue)eselrp esrqe.(ulrseq uelpnru
-e18ue,{qeqasueledenraur enuasrul rrulleqzrp nErlaqundrlsaurupep
ueSuedelaluepe,{51-ue8uolouad uep1n[un1ad 'et51-teurl1tu ueeu:nduras
-a1'e,(p-1nseX r3equeundrue e,{u3ue1ep qeqcsueledn:cuturuetfuel:a6lg
-qe11y rlueInSSunuaru ueleasunde1a:auuepqel1y.eqpetr
1e33ur1
depeq::1ueeqpualuellnqtuluatrr tut 1eqeSSurqas 're>InsIalau lepll
e,{urunlaqas 3ue.'(
ntensas epedellnpuntucpumqnhlSue:o-8uu:o ueurt
qequeuauInlun qe11yueletdrcrp8ue{ qeqcstpeluaurtut uerfuefua.l '97
'ruelsl
Inseur
3ue,{3ue.to dnlnc n1relefussuelcuaB ESeur epede33urqa5 '1ar:
1e,'(uzq
ereJesrrrpJsluplluqr1:edruau'ue .tn)-1y ueleceqruouuepurelsyepedal
e1a:aunre,{ueru esrq'rgel ?uuo-8ue.Io ue8uapyne8raq esrqurrlsnt\
3ue:o-3ue:o 'urel Suerouen33ue3 depeq:a1 'u"txn Eselaut
in1e1lppIt
ersnueur n13aqueBuap qeqag 'Jeseqqrqel3ue,{ueSueuautal uepuelnl
-1euadeqrlunleqasqpurpelnruueledn:autrurqe,{rqrepn11 uelfuef:ag'93
'e,(uueqeues>1e1au SunsBuel e;edeuerel
Ieprt1quqeqs
qeJeuruElIepllner1aq '>1upn
ei(un1ua1 elrl SunsBuelele3es ue)eueslDl
-rpsn:eq'e{unl1e,\\ueseleq uellnqesrpleptt undtqseu 'qe1ut:ed nlens 17
lnqtUeJ
Suolorueur upedr:pIrBqqrqaluepIrseuuuInseruraltnquu:rn)n3u:1,\tr [Z
'ueleduresel 1n:nueur E,{ulDJrs
uInIJIpesrq'se,lrnl nlt eleru'3unsFuel
eref,3sI?prt uepntueuatnlle,trueltnqa,{uaueduelutel3ue:oepedal
rfue[:eqnelerezpeuraq lenqraqInlun qedtuns:aq
nelenlensos 3ue,{edur5'77
'Il3al
qrqal3ue,{ue)esnralu)nIeJaurue8uap.lesaqqrqel8ue,{ue)esnl3)i
IeloueuIruades
ruruerl[uap ?ue1 qrq:1
resaq 3uc( ue)nlnqe]Ielouaul
1n1unuepe1e.(u uu:ltedrpu:u
qrqal3ue,{uetequlseuarl tueP'uPIqaloq
-:adrp'ur1sn61
3ue:o-3ue:o e,(tr
uBllpelEptlaltrlrpesledep:a1
depeq:et
KemudianAllah menjanjikan kepadamerekahartarimpasanyang
banyakdan kemenangan lainsetelah itu,sekalipunbelumbisadiraihsaar
itu. Begituseterusnyahinggaakhirpengabaran Allah tentangmasalah
ini.
Setibanyadi Madinah,RasulullahSftallallahuAlaihi wa Sallantnene-
tap di sanaselamaduapuluh hari atausekitaritu, kemudianpergiuntuk
menyerang Khaibar,karenamerekatelahmelanggarperjanjian.Tentang
Khaibarini telahdijanjikanAllah kepadabeliaudi Hudaibiyah. Penduduk
Khaibartidaktahukedatangan beliaudanpasukan Muslimin,ketikapagiitu
merekahendakpergiuntukbercocok tanam.Setelah tahu,merekapunlang-
sungmasukke dalambenteng. Tapiakhirnyamerekamenyerah kepada
beliau.
Adabeberapa hukumfiqihyangbisadisimpulkan dariperangKlaibar
ini. di antaranya:
l. Bolehmemerangiorang-orang kafirpadabulan-bulan suci.Beliaupulang
dariHudaibiyah padabulanDzul-Hijjah, lalumenetap di Madinahbebera-
pa hari,kemudianpergike KhaibarpadabulanMuharram.
2. Pembagian hartarampasan untukpenunggang kudaadalahtigabagiandan
bagipejalankaki satubagian.
3. Jikaprajurit mendapatkan hartarampasan berupamakanansecarasendiri-
an,makadia bolehmengambilnya.
4. Balabantuan yangdatangsetelah pertempuran usai,tidakmendapat pem-
bagiandarihartarampasan, kecualijikasemuaprajuritsetujuuntukmem-
berinya.
5. Pengharaman dagingkeledaiyangjinak.
6. Pemimpinbolehmembuatperjanjiangencatan senjatadenganbatasan ter-
tentudanbolehjugamencabutnya.
7. Jika ahli dzimmahmelanggarsebagiansyaratyangditetapkanterhadap
mereka,makastatusmerekasebagaiahli dzimmahmenjadibatal.
8. Maskawinbisaberupapembebasan budakatautawanan.
9. Siapayangtertidurataulupabelumshalat,makawaktupelaksanaannya
ialahketikadia bangunatauketikamengingatnya.
Danmasihbanyakhal-hallainyangbisadisimpulkan dari beberapa
kejadiandalampeperangan ini. Sepulang dari Khaibar,beliaumenetapdi
MadinahhinggamunculbulansabitbulanDzul-Qa'dah.
Padasaatitulahbeliaumengumumkan kepadaorang-orang untukke-
Iuar,tepatnyapadatahunketujuhsetelahhijrah,untukmelaksanakan umrah
qadha',yangsetahun sebelumnya dihalangiorang-orang musyrikMakkah.
Setibadi Ya'juj, beliaumeletakkansemuasenjata,perisai,tombak,bupurdan
anakpanah,danhanyamembawasenjatayangbiasadibawaorangyang

258 zadal-Ma'ad
6ga /n/?4.71/2,./uDtlz40uJdp|126/
'ruPls
I
Inseuluele]8.{ueurBleretU
r31uE Ip ntr
uerBeqas qelsteseuesllepqne[131
elnuredeJed'ntrereluauasqeq) selerpuzpeInlun lsllg
Inpnp,{slerna}
u?Iqelurr3tuotuwollDsDt^tqtDIVnvDllDllDqsqP.lfrlns?XuEtpnuls)
'( :.ers1-1y) do[ua14snd3un,{npnr'as'qDppDnt!
1g ,, Ipq SuoI
oluqnSSunsag do{ua1qn1aty lnq BuoI uopBuotnp qo1a1nu aq8untr,,

'1e,{eeceqursue,{aes'e,{u
-.lnsnquciuape,4ueq nlrelpqroq-cleqlaq uelqoqoratu nerleg e1eq.r:qqnlnd
ueuasnle:e8rlepeuuesrpn1tlees3ue,{ 'qeq.e;1 8ur1rlclas IpJPM"qlnetlaq
uerpnure) efuuntouau:nlel pe,tr.sv:eleg nfnueu Suns8ueluepprfseru
Inspu
'ueue)uepr:r1Surdrues rp '3ue1e1aq rp 'uedop lp 'rcqsuvueput:tI
-eqn1,1Srrero-8ue:or8urlrlelrp8ue,{LUnDSnAlqtnl7nqD D oqs qe1nnlnse1g
'e,(uue11n1leuaur qe11e11 ',{ste:n}
uEptetuelesueBuap lnseu esrqnerlaq
leqrd r:epund ltltpasueue,nelrad uepqerpueqedunpsdedutl
'rurnerleq
uelul3ue:eqa1 :e8uapueru quprr,{sre.rn} 3ue:olenquaurqellV tutlsnt{
3ue:onqr:qnlndes eruesreqqpurpey,,lue1le33uruau 1e13ue:aq net1aqe1e4
'qeq1e1,1a1n1re,{'e,{uuen[n1uelununBuauuep'dets-dets:eq rul1sn1,1Suao
-8ue:ouelqelur:eueunerleB'ede-cde ltsuqe\1f,qLr:Jtr:eduelqe11e1.1 a1
r3e1rleqrualerper1e4 rdeSSuet ner 'qelBSeu lrstlellauatu qeu
laqIpll Inlun
-rpe1,1
a1Suetep Suei(ue.{jn5 nqy {stetn}leqrd r:epuutfue[:ad uere33uelad
e,{uupu eleiu qe1a1n13eque8uaqruD DSD'l". ryulv nqr11r1lr,15' qellnlnse5
ueBuap 3unqe3:eq qe.eznq;undepe',{ste:nf ueBuap 3unqe8:aq:1eg tueg
'e{trenpalertuerp ntesqel?sueSuap ntnl:s:aq3ue,{undedersuepleqrd
qclaqEnpale8elrpsn:eqSuei'utn11og D.ttlqtnlYnqDIID]/rtlS' qellnlnsU
uepisre:n| leqrd e:e1ue unqelqn;ndas eruelasqe,(tqlepng uerlue[:ad
tueleprleledasrp qelalelfuas uelerueFlPqeptdueeleluas:ad ueBuap l)eg
ruegnlueqruauisre:n| 3ue;o-3uelo uelt.leBei(uqnunqruaru uEptl.EZnq)
rueg3ue:aiuaru rleg ruegSuero-8ue:o q?lEpe iuelnul1e'lte undepy
'lEseq
Sur1edSuei uelnlleued'qe1)Ehtr nqlel eqtle33utq'qe1tqe1 UBPledulsl
edetaqaq nqD r//rr1s qellnlnseUul.rr4p
el wollDSDtrILIIDIY 3ue,{uelnsed
uenlesude:aqaq epe'euestp detaueuuepqeurPBN eI IleqtuelqElelss
'qertunuelnlelaulSuepss3ue,l
nerleqteqrlaurur8urleptl ueplesa)eseruu8uepqe11e1,r1 r:ep:rlSurfuaur
1l:{snu Suero-3ueroEretuatues ueqeErteuelasqe11e6rpepenetleg e.{u
-Sunresurelepa1uellnseulp Suei(Suep:dn1te,{ 'ueulBladurelBpSuepes
BeliaumasukrumahUmmul{ani' bintiAbu'l'hrlib,rnrndidi senaialu
shalatdelapanrakaatdi rumahnya.Waktu itu adalahwaktu dhuha,yang
kemudianbanyakorangmengirabahwaitu adalahshalatdhuha.Padahal itu
adalahshalatyang menandai kemenangan. Begitupulayangdilakukanpara
komandan pasukan Islam.Jikamerekaberhasilmenaklukkan suatubenteng
atausuatuwilayah,makamerekajuga mendirikan shalatini, karenameng-
ikuti RasulullahSy'lallallahuAluihi waSallan.MakaUmmu Hani' berkata,
"Aku tidak pernahmelihatbeliaumelakukanshalatitu, sebelummaupun
sesudahnya."
Beliaumemberijaminan keamanan bagisemua orangkecualitujuh
orangJ yangmerekaitudiperintahkan untukdibunuh,sekalipun didapatiber-
sembunyidi balikkiswahKa'bah.MerekaadalahAbdullah bin Sa'dbinAbu
Sarh,Ikrimahbin Abu Jahl,Abdul-Uzzabin Khathal,Al-Haritsbin Nufail
binWahb,Maqisbin Shubabah, HabbarbinAl-Aswaddanduabudakpenya-
nyi milik Ibnu KhathalsertaSarah,budakBani Abdul-Muththalib.Tapi
kemudian Abdullahbin Sa'dbinAbu SarhdanIkrimahbinAbuJahalmasuk
Islam.
Dalamkesempatan ini beliaumenyampaikan pidato,menyangkut
berbagaimasalah,terutamayang berkaitandenganMakkahyangtelah
disucikan Allah.Dariperistiwaini dapatdiambilberbagai macampelajaran,
hikmahdanhukum,sebagaimana yangbanyakdisebutkan dalarnkitab-kitab
sirah. Secaraumum dapatdikatakanbahwaperjanjianHudaibiyah
merupakan mukadimah dari FathuMakkahini, yangdengannya Allah
memenangkan Rasul-Nya, agama-Nya danpasukan-Nya. lalu manusia
masukIslamsecaraberbondong-bondong.
Ketikaorang-orang Hawazinmendengar kabartentangpenaklukan
MakkahyangdilakukanRasulullahShallallahuAlaihi wa Sallam,maka
merekamenghimpunkekuatanbersamapendudukTsaqifdan beberapa
kabilahlainuntukmenyerang beliau.Makamerekamengerahkan pasukan
keHunain,sebuah tempatantaraMakkahdanThba'ifdanbermarkas di sana,
hinggapeperangan ini disebutperangHunain,sambilmembawa sertaanak-
anak.wanitadansemuahartabendamereka.Beliauberangkat dariMakkah
bersama sepuluhMuhajirindanAnsharyangbergabung sejakdariMadinah,
ditambahlagiduaribupenduduk Makkahyangbelumlamaditaklukkan dan
merekasudahmasukIslam.
PadaawalmulanyaAllah membuatpasukan Musliminkalah,kocar-
kacirdanbanyakyangmelarikandiri darimedanperang,sekalipunjumlah
merekasangatbanyakdan kekuatan merekabisadiandalkan, dengantujuan
agarkepalamerekayangtadinyategakkarenabarumenaklukkan Makkah,
menjadimerundukkepadaAllah,tundukdan pasrahkepada-Nya. Karena
hanyaDialahyangbisamemberikemenangan danpertolongan, yaitubagi

260 Zadu,t-Ma'ad
t9z / a// 411,'a / u D112/ Df,ud / /] /a{/

'tul uPsnlndJ{

uo8u3prrquo8uepSueues eleJauruetpnurl rdl'Sueluaq uelleSSuruau


r8:adlntun nerlaquzsnlndalsetesalo:de1Jl3u uelease1a:aue{ue1nu
epedqeqagei(ueua:e1 un.,(uas:a1und nerlaqeSSurqas 'e'trquaB
1edue1ela:
-arulenquau 3ue,('nerlaq epqes, 'r3:ad uele e1r1losaqqe1lye,{su1.,
'e1n1:at SueXurrlsnpnq
3ue;o-3ue:o e:eluerp1e,{ueq dnlnc ele,{u.tal'ueBue;as uelnlelatueqorueur
qBIelesnplleqepqes..'ueFue:as uelnlpleu snrBq uErlulnlrEaq nele;1,,
'r3:ad
,t6uEI)nlIetetrl tunleqJr,Eql leqeped snreqlrI qe1edy,,
'1Iraqueptnqu rpe[uauunde1e:aue)ptyiedtual ue11e33uruetu
Inlun
elareuruelqelurJauaur nellaquErpnu3IuplqeB Sualuaq ueq>1n11euaru uep
3uue,(u:ur1n1un ur 1sn11 Suero-3ue:o uelurzriuaulepn ner1oqntrSaq undrl
-u1ag3rbes.1. rue51rsrsod ueltrlnXuatu dnqncrur1eqelesn1ua1ue8unpurl:ad
uzurueIuelledepuerr.r Intun tzqeqqs Suaoasepedaluelqe:asrpSurseru
-Surseun1e1 '3u:luaqr:epun:n18ue{ ela:aure:etuzrp3ue:oede:aqaq epen1t
euere)..'sqaq Erpsleu 'rulel rnurauaru uepSualuaq r:epun:nl3ue.{uer1e1
ereluerpundederS.. 'nrasraq Suaoesos uelqelulreruatu nEllag
Inlun
'ure1s1 uelepeueuad
bruefueur ueledueurruruep 'nJnlsd :e1uo1ad 1e1e'brue[ueru ueleunSSuaur
ueSuape>1a:aur epedolue8ue:as uulJeoueleur Irqures'uqsloqued?lap
'ellaretuqeued 'urturlsnhtr
erueJas elereruSunda8uau nerleg leue eualJal
'qeued
uelnsedr:eple33uruau: 3ue,{3uu:osulaqenpepeeSSurqas leue ue1
-reluolatu eJe.ue8uap'.recueB dnlnc ue8ueras ue1:ecuelou.ruep qrSrB dnlnc
unde1a:arue1e.{ura1 SueX'euesa1 uelnseduelqe:a3uauu uollDs DMtqlDly
nqD D DqSqellnlnsedeIBI{ 'unullsnl\ uelnsedrdepeq8uoru ln1undets
-ders.taquepSuoluaq tuelepaI Inseu 3uns3ue1 ela.rau:eletu 'urp uEIIJeJeur
elerau up uteung Sueradrp urzs,truHEtupsraq ueq?le1elttuele8uaur
qeletasJt Erll >lnpnpuad ueledn:au 8ue,{3rbes1rueg undupy
'n1 ueseduereueqr3eqr"uout nutlaq'qeuet,t[Ip
eqrlas)eredq,(rbnnqr:ledue'3urque1nqr:qnlndtedua uepqrqal'etuo
:oqonqr:1edua qnlndenp'uuue,rel nqr:u;eua1e(ueqes n1re,{'leXueq teSues
e,{uqBJunf ?le,{u.to13uB,('usue,reluepuesedue:eleq enruesuellndrun8u
-3rrrInlun uelqeluu5r!3r.x tuDllDS Dt tqtDlYnqollDllDqs qllnlnsEu'lJlp
uelueleru3ue.'( epzuruluerBeqas uepuelqeleltptedepqnsnruqlalas
'qerseduep EpudoIuBBuBueulal
Inpunl efurleq3ue,4 Suero-3uBro
ue{unrnueuSueX 'qe11y qeulrq qelny8ag leqrl elereur1eptl 8uef,
uelnseduelunrnuatueues'urur1n4 3ue:o-3ue:o uepef51-1nseX epedal
ueSueuagel uelunJnuatrt qellVelprx 'qe:sed ueplnpunt?lereur lleq qelalas
'1en1uep
lefueq 3ue.{ z1a:au qelunIeua:e1 uulnq'e{;r1-erue8e ueplnseX
ueSueuarual:nle8uau 3ue,{qe1qe11y 'eXp-eue3e Suolouaut SueXundedets
Ada yangberkata, "WahaiRasulullah. berdcalah kepadaAllah bagi
orangTsaqif."
Makabeliaubersabda, "Ya Alldh,berikanlah petunjukkepada orang-
orangTsaqifdandatangkanlah merekakepadaku."
Dari Tha'ifbeliaumenujuJi'ranah, dandarisanabeliauberihram
untukumrah.Selesai umrahbeliaulangsung kembalike Madinahbersama
semuaMuhajirindanAnshar.
Setelahtibadi Madinahpadatahunkesembilan setelah hijrah,beliau
mengutus beberapa oranguntukmengambil shadaqah dariorang-orang A'rab
danbeberapa kabilah.Setelahitu masihadabeberapa satuanpasukan yang
dikirim Rasulullah ShallallahuAlaihi wa Sullamke beberapa wilayahdan
kabilah.
PadabulanRajabtahunkesembilan setelah hijrah,yangsaatitu udara
sangat panas dan kering,kemaraudankehidupan cukupsulit,orang-orang
lebihsukaberadadi kebunsambilberteduh danmenunggui buah-buahny
yanghampirmasak,makaRasulullahShallallahuAlaihi wa Sallammelaku-
kanpersiapan untukperjalanan secarasungguh-sungguh, danbeliaujuga
memerintahkan orang-oranguntukbersiap-siap. Sementara setiapkali hen-
dak keluar,makabeliaumenyebuttujuannya,kecualikali ini atauketika
hendakkeluarke perangTabuk,mengingat jaraknyayangsangatjauh dan
masanyayangcukupsulit dan berat.Maka beliaumenganjurkan kepada
orang-orangyang kayauntukmengeluarkan shadaqah daninfakuntukjihad
f sabilillah.Karenaitu Utsmanbin Affan mengeluarkan infakyangsangat
banyak,yaituberupatigaratusekoronta,lengkapdengansegalaperlengkap-
annyadanseribudinaryangdiserahkan secarakontan.
Pasalnya,RasulullahSlial/allahuAlaihi wa Sal/an mendapatinfor-
masibahwabangsaRomawimenghimpunkekuatanyangamatbesardi
Syam,dapatmenguasai beberapa kabilahdi perbatasan,sepertiLakham,Ju-
dzam,AmilahdanGhassan.
Perjalanan yangbeliautempuhbersama orang-orang Mukminkali ini
benar-benar amatberat,sehingga terkadang merekakehabisan air.Padaha
udarasaatitu sangat panas.
Setelah tibadi Tabuk,pemimpinAilah,JarbadanAdzruhmenemui
beliau.Merekamembuat perjanjiandenganbeliaudansiapmemberijizyah
Begitupulayangdilakukan beberapa kabilahyanglain.
RasulullahSfral/allahuAIaihi wa Sallamhanyasampaidi Tabukdan
tidaklebihdari sana.Beliaumenetapdi Tabuktidaklebihdaritujuhbelas
hari,lalukembalilagikeMadinahtanpaterjadi penempuran dengan pasukan
Romawi.Sekalipun begitupengerahan pasukanini kesanamemilikiartiyang
sangat penting,yangsetidak-tidaknya mampumemberikesankepadapihak

262 Zadul-Ma'(rd
tgz //n/2//Er'2./uDa22/Df,12d/2/25.
-lnte,{,{ruesJ
qeqaSqelss8ue,4 upd33ue sElafrul qeulpeli{ol llpl ueuad
8ue1ep nerlaqe>p1a1ueldecnrplur rre,(se:r8uaurr,,"rerad uelSeqas
qo17uotllnqnqtp8uo[ oop solo
uot1n1o1 twotl qt[oa tnlnts osot
Suotoporp , opnn-1nql,(tuosl qorn IrDp
raml npodaqpcunw qolatuolnqwatBung
':re,{sueldecnBuar,rr
lrquEs?lIu^re:eduepleue
-1eueelndntr3aq'nerlaqueBuelepel tnqrue,{uaul 1n1un JEnlaISuEro-3uelo
'qPurpI\flnsursrrjLUDryDSD$ tqtDIVnlDllDllDqsqEllnlns?ules
'(r0 :qqnel-iv),,'olsnpu ad
I
nnd 4n1opo n blaraw otuqnSSunsas onqnq sqos rpofuaw 4n11y'
'uDe unlas nlopuaq8uaw ttuox, 'qndtunstaq o{u7n8
.unlnq ! lopti
-Bunsas oyatapl n1ruppt1nfasnr{,rtr-fsDAuDpLlollVl8uotaruawqo1a1
3untrSuoto-3uotouoBuolopatl nSSunuauDlns uruDfiWSuoto-3unto
DTDJuD LIDpqqo)awaw)pun unp uotr{ot1a7 t1n1un'(urrut1rya;Suoto
-Buotoopnd)uotDnqpnwal unllnqruruaw)ftun ptfsow unllnpuau)
7uof,Butuo-Buotoopo (ry1rytounw Suoto-8uDJoDlDiuD!p) uDe,,

I r<r.!- lc l'cn ir
-aa
,r1t 7;<r,r 4u.r',r:.5-,, l.rr 5 :4. ,f,":1.
.
t'fl:l
"
'r"^; ;";", 'r",
repurq8ueru ,pepeFun,{Funro-Bue
u33urq "ru1,1
'eKu:eleqrueur
Suns8uel"^"-",*
uepntrprfseru
t6uelepuaut
e:aBes
lenqurau
'e(u:eqequreur
e.(uenpa;q uepn1tprfserurSueiepuau 1n1un,{py utque e;,1
uepun,{sq1nq-pv ulq Ill?hl ue)qetullauau netleqBIehtr nll )Ueunul
3ue:o-3ue:ounBueqrp 3ue,{prfseruuEpsreqe) 6uelua1 1rBuu1 IJepleqeI
ledepuauner1eqqBInllue,,lrvnzo lp epelaqeIIla) uedets:ad uelepe8uau
lnqrsle8uesnerlaqnll leesSueuarueuolel'Ielouetunerleqrdel
.! nlr p s?r.!lp ltrIEIEuesJeq
leqeqs ueprruelr8uelepuau neq8uo:e8e ut8utture; uefnqun:nluepde1a3
3ue,(ueleu e1r1aInel'nluaue]u?n1:adal uepueseleepee>1tIue1eun3;a
rurel3ue.{prfseurqenqasunBueqruJu qspnstuel e.(uqnSSunses'qellnln
-eU teqelA,,'etelraqIereu nI tees'InqeI o1 r3:adlepuaqdets-dets;eq
Suepas nlrleus3ue,inetleqtnruausruqeuad:errqqprfseuunSuequaur Suui
lgeunu 3ue:o-3ue.rg rueInles uuelas eiueq e.l1-ert1 qeurpell a1 e,(uqnd
-ual lerefiuer('ue,rnynzq rpqeSSuls nllaq'qeulpel,{ lp eqtlrunloqaS
'3ue:onqt: qnlndeirl ttducuautnlt leesuelqe:elrp8ue,i
1r:nfe:drBeledytenl qepnsui(uuelnsed uepnetlaqe.rul"q'undeuetuqnsnu
Wada'merupakan tempat)'arrgdilcwatiJari alahSv* .; kc Nliruinail,
y;ng
samasekalitidak terlihatoleh orangyaugdatangc,rii ar.rhi {akkahke
Madinah,dantidakdilewatikecualiolehorangyangberjalandariSyarnke
Madinah.
MasukMadinahbeliaulangsung menujumasjiddanshalatduarakaa
di dalamnya,lalubeliaududukuntukmenerima manusia.Orang-orangyang
tidakikutdalampeperangan ini menemui beliaudanmenyampaikan berbagai
nracamalasan.Beliaumenerimaapayangmerekasampaikan danhakikat
diserahkankepadaAllah.Begitupulatigaorangyangditangguhkan peneri-
maantaubatnya, karenamerekabeftigajugatermasuk orangyangtidakikut
dalampeperangan ini tanpaalasanyangjelas,tapi rnerekaadalahorang-
orangyangjujurdanbaikimannya. MerekaadalahKa'b bin Malik,Hilalbin
UmayyahdanMararahbin Ar-Rabi'.Setelah merekamerasatersiksa
karena
mendapat hukuman pengucilan daribeliau.tidakbolehbcrbicaradanbergaul
denganorang-orang, termasukdenganistri dan keluarganya sendiri,dan
setelahmerekabenar-benar bertaubatkepadaAllah, makaturunampunan
itu pundatangdari langit,sebagaimana firman-Nya,

l)l __i>

at \*J
o rr ..i o
r.jjL..a
' '.,4,,'"i'
,\.-).
n4Fd&t n-{)9 I C-.-> ,
Jp)ft f#
t,to.r.t '^1 ,4..f u',0 o'- )., (,'
.Jr ;!r +-6 o1t ..1't;-,;r-.1 f*=tr :rU, : r -j "i, i,,
#J )) +1 .-;,. t*, )
. o -. - r , . , " : ' > . ^,,
.S!-t^aLt ( ,tP
, , ' - 7 ,. ' . . , . . . i . . 1 . , . , ,
a)t ttr.lt,)ut
) JP, Uelr .p.:;/l

"Sesungguhnya AIIah telah menerimotaubat Nabi, orang-orang


Muhajirin dan orang-orangAnshar,yang mengikutiNabi dalammasa
kesulitan,setelahhati segolongandari merekahampir berpaling,
kemudianAllah menerimatoubatmerekaitu. Sesungguhnya Allah
Maha Pengasihlagi Maha Penyayangkepadamereka.Dan, terhadap
tiga orang yang ditongguhkan(penerimaantaubat) mereka,hingga
apabilabumitelahmenjadisempitbagimereka, padahalbumiitu luas,
danjiwa merekapun telah sempit(pula terasa)oleh mereka,serta
merekatelah mengelahuibahwatidak ada tempatlati dari (siksa)
Allah, melainkankepada-Nya saja, kemudianAllah menerimataubal
mereka,agarmerekatetapdalamtoubatnya.Sesungguhnya Allahlah
YangMaha Penerimalaubat Iagi Maha Penyayang.Hai orang-orang
264 Zadut-it'Ia'od.
s9L lt / t 4,/r' 27 /1D11D/?aaa/ lnp{

'qellV ueltiuetlPSuei(eueulleSsqes
'tue1s1
Suopuoq-SuopuoqJaq elcastrrelslInsatuelsnueue.{urtqleredues
epedalela:au n:e.,(uaru 't:aBauteSeq:aq rpefe.re.red epedalleJnssllnuetrt
Inlun lrlp uelledruc,{uau e8nI nurlaq uelqeg e,{uute1-ulel uep,eqleN
- u y ' b g e 1 u n 1 , r 1l u- 1e yg ' P r t u P q D ' u e t u u l e s ' u c s s E L IrO
uE' sBq 've p n q s
'pssv lueg 'qerezC
'qrreqnhtr 'uelneq)'qrnl11 IZC',(1eg'qe:zp3'.erqsg
rueg'qe.eqpn| r:Epp eSIUeB'lIcBuIqp,PSlLll?B uelfep'pneq uepqeutez
-n1q 'uepureg 'ur,{u8.,{sY-lV 'slueH-lV Iueg 'qepul '.Ieql 'qeJlueH IUEB
)
'sref -1npqy'.rrtuv lueg l:ep uesnln tt:rd.rs 'ulelsJ ue1el
IuegJIbEsI lnseu
-e,{uaru 'netlaqtBuelepueur 3ue.{qe:y qarzeIrpqulrqelruSeq:aq t:epuesnln
e.red1e,{uuqBIul'lenl rpeluauutrut1sn1,n1 trtnel uepqeulpWIp u?Inp
-npal ueldeluerueLU wD nSDitltqtDlYnqo nqsqe nlnsegqelelas
D
,. nlue8uapue8unqnqreq IpqllepueqeIul 'uDnDSDh 1q!DIY
nqn DIlo4Sqe \ nseXue8uapuerluel:adte,{undruaru 3ue'{sdtsl?'ttetll
ue1n1elauSueXSuefuulal SueroepeqaloqIpu ueplur unqelqelalasrfeq
uelrpunuetrr 3ue.{1r:,{snru SueJo epeqeloqIPplt ':ge1Suerou3:nsInseru
uEII?prl'Ersnuelx entuasrcqe714,.'tun11o5 nA qlolY nLlDll0ll'?sl qellnlns
-eX ueluesedrp 3ue,{rt:adas 8uz:o-8ue:o upedaloleprd:aq r1y 'qerunf
.teduelaue1r1ayueufeqqrp:e1egnqV nuauaquepnet1eq eluof;ue83unu
-aurue3uapqe11e1,1 al lelSueraqe8nfqrluql nqv ulq llV tut ueleduasal
epe4 1r:,(snufiue:o-Fue:oue6uapwDllnsD,f IqtDlVnIIDllDllllqsqeynqse11
rteledasrp qeu:ad3ue,(uerfue[.lad uEIIeiequoLu uepsndeq?uatu 3ue'{'qeq
-neJ-iv neleqe.BJeglVlelnsunln1nlel'r[equelreunuou1n1un Suerosnlet
eir11e,{ueqes utlsnyl 3ue:o-3ue:o ue8uoquo: uldutruatu :e3e:e)g nqV
'uPqpelueu
http://kampungsunnah.wordpress.com
snln8uau nellaquelpnue) qEp,eolnzc uDpIuM,\\e,{S uElnq
esrsuelslqeq8uetu qeutpehllp EpPlaq ntl
nellsq InqEl 8ue:ad qelatag
,,'n1lsnploq3ue:o-3ue:o ueelelacaltl
-:edaserlelarn1ee33urq 'nerleq n1e e33urq 'rn77r5o'rt
epedalelsnplaq Ispll
'tuelsI
rqrDy nLlDlnllt2qs tlllnlnsPd ePedelnlue:n[n{a1rlBpurlas Inseur
nle unleselatu 3ue,i uep rusrq qrqal 3ue'{ und
tnt nttarnanpu.unIPqelalas
'qellv luac].'elellJq q.E) nll qulslssElhl
lrulrunlEnsepE)PpIl
'(Ott-f Suni Euttto-8un'o Dunvaq
tt:qtqnelJv),, 'tnuaq
untlnl qoplDpuaquDp1Dllrj npnda:1 4np,tlrtltaq untuttaqBuntr
Lga /n//4.r/rl zaxD/Doral/a/r8

JVdH[flflX
nxnfl
69z a7 tloltD/Dazd/D./26/
/Lt/24:11/
sruaInlesuBIEunSSusur eserqSueXleun rdel rsunsuolrpzsrq3ue.(rgensas
re8eqas deSSuerp leqoefesesrq3uuruatr1 lpqoureoEtu-tueceturaq uenuel
ueSuapuelqnquresrp n1:odIeprt erp'Eu?qraprs 3ue,{leqouu8uapuelqnq
-uasrpesrqSueXedersuep'teqoue8uopuelqnquasrpn1:adleprl erpeleru
'rsunsuolrpesrq 3ue,{ueueleuue3u3p uqqnqussrpesrq3ue.{eders e,trqeq
'Itnwnqtl
leledasqepnsundral1ope:e6 undneuupnruprteqo-teqoue)eu
-n33uauue8uspueleqoSuad e:ec1nfun1ad rreqruauleprl nerlaqrdel ltles
3ue,{undedersueue8ueued uelqelurJatuetu uepulpuasurp tleqo8uaur e:eo
ue8uopueuqunlue1,trlqrnew ruDnDSDt^ tqmlvnqD Dllr{S qEIInlnse1
'ueure1a1 sruafederaqaq uelnpetuau.r 3ue(1r1e,(uad-1r1e,{uad
rleqoBueu rpados 'srsrleuu uepuerllruadue1n1:auau 3ue,4ueleqoSuag 'J
'e,{uuelSuelrqBuau zsrqSueuraur 3ue,(ntensesne}ee.{u
-uplrl?qalIeq-leque8uap'qqa1 'urSurp 'sner{'redelEsBrtleqo8uatulpadas
':at1opdese:uelnpaueu rur uep'lslsraq undneur
Ieprt IEq Ieprl 1e1e:aq
Suez('ue,neqsrualenruas epedqelly ueldelalrpqelal3ue.{ueiuqoSua4 '1
:ureoeuenpepelrrpuesnlr uepequuleqo8uaS
'e(51-ueBue:e1-ueBuu:u1tqnefuaur
uepe,{11-ueeqpr:a1 uelSurluauau'e,{51-uelenqrad uepurnlnq-runlnq'ef51
-tpJrsJeJrsueppurselnqele8uaru 'e.{uetdrcua4 uepggzy tnqele8uaru ue8uap
qelo:adrpesrqu,{ueqlreq SuufrleqqqaS'IaJaurrJepdesa.r ueleunSSuaur
rlencale,{uuuqtedepuctu 1n1unEJeJepcleprt uep'lnsere:edepedalue1
-qplasrprlequeteqoSued undepy e,{eqeq:aq ueplesn:aur8ue{1eq-1eq t:ep
-urqBuau'e3rla;uBrBInuod undneleue:elefued rpe[:a11epr1:eBejrtusga
uIepurl'enp3) ueleqasel eSu[uetU 'tueu3d:ue3ureSllepPuepequeleq
-oBuad qepre; ue.:n)-1yueleprpuellnq:srpeSnlundzXuenp-enpa1 Suef
'uetesasal ueple,rqeXs 'uen8e:-n3e:aq uep1eqqn,{s1r1e,{ua6:u:ec
lrleXuad
-eurenpepeeBnfrleq 1qe,{uegua,:n0-lVureIep lpueltnqasrp e,{uenp-enpa1
Suef'uepeqlr1e,{ued ueprleqI>1e,{ued :urpctir
Bnpepenlr lrle{uod

ISYN V'IV NYIYflOSNfld


obatuntukpenyembuhan, relatifsehatdantidaknrudahterjar-.'gkit
penyai:it.
Bolehjadiramuanbeberapajenis obatlebihbermanfaat danbiasadikonsumsi
manusia.Tapipenyakitorang-orang ydnghidupdi pedalaman danbaduitidak
macam-macam.
Paradoktersendiribanyakyangmenyatakan, bahwailmumerekaten-
tangpengobatanhanyasekedaranalogi. Adapula yang mengatakannya seba-
gaipercobaansemata. Jikahalini dibandingkandengan n'ahyuyangditerirna
pararasuldariAllah,tentusangatjauh berbeda. Di sanaadaobat-obat yang
mampumenyembuhkan berbagai macarn pcnlakit,yangsamasekalidiluar
pemikiranparadokter.Obatiniadalahsentuhan dankekuatan h:rti,penyan-
darandantawakalkepada A llah,patuh.tunduk.berdoa.taubatdanmemohon
ampunan kepada-Nya.
Inilahduamacampengobatan alaNabiyangakankamikupasdalan:
bukuini, sebatas
kemampuan yang kamimiliki untukmenjabarkannya.

Perintah untuk Berobat


DariJabirbinAbdullah,dariRasulullah AlaihiwaSallam,
Shallallahu
beliaubersabda,

.J-: t rrj) --:: a' r)le cr.r) cl) _l>J


. J' J)1, ll er-l.Jl

"Setiappenyakitada obatnya.Jika ada obatyang sesuaiuntuksuatu


penyakit,ntakadenganseizinAllah penyakititu akansembuh." (Dtri-
wayatkanMuslim).
Beliaujuga bersabda,

rJl Ul cl.)

"Allah tidak menurunkansuatupenyakitmelainkanDia.juga menu-


runkonpenyembuhnya. " (Diriwa,vatkanAl-Bukhary danMuslim).
Beliaupernahdidatangi beberapa orangbadui,seraya "Wa-
bertanya,
hai Rasulullah,apakahkamiharusberobat?"
Beliaumenjawab, "Benarwahaihamba-hamba Allah,berobatlah
kalian,karenaAllahtidakmenciptakan suatupenyakitmelainkanjuga men-
ciptakanpenyembuh kecualisatupenyakitsaja."
"Apa itu?"Merekabertanya.
Beliaumenjawab, "Ketuaan."
Allahtelahmenetapkan sebabdanakibat.Siapayangmernperhatikan
penciptaan hal-halyangsalingberlawanan di alamini, yangsatumelawan
yanglain,yangsatumenolakyanglain,yangsatubisabercampur dengan

270 Zadzl-Ma'ad
I LZ /'n1??/.7tr2/ ao?la/Du2ar /D:/29

'3urn+eqrpefueurre 'IB,(upq
elndnirAeq {nlunuelSeq nleFeluEue){ur
elrf
'llqupuepeqlSpqleJueuuaq Surled3ue(qe1ru1 'sedeu rBeleBryadas
1n1un
uppJleInlun rBeluerBeq eBrpadas uz1:erquau'e{ulnraduerBeq eBr1.ladas
rsrBuerun1rueuIet{'torolaur1epr1e,{uue1en1a1 :e8e'e,{u3un33und3ue1n1
uulle8auau-r esrq3ue,{efesuedensede.roqaq dnlnc e,{urBeq e,nqeq'ue1:eq
-e8uouner;sqBIel,AIqlqapaquepdnlnc'ueqnlnqallnJnua1li :rueoeru
e8rl
epenlr upuIetrlue1e13ur11r1e,{uad ureoeu:re8eq:eque)lnqturuauluele
eleu 'rur;eque8uap eserq:a13ue:oasas e>llIreselasJeme 8ue,{ueleu:acuad
u:nlaqas qnqnlurelepal InsetuuEUeIet{rrueJe t"JrsreqSuefzXue[.ra1
nB
-3ue33uaru eSSurqas'upeqtueleprpueqrqal:eq 3ue,{ualeu EuaJe)In3unu
8ue,{'leual?u leJrs:eqSuuf qelepe1r1e,{uadureceur-u?celu eJplueICJ
,, otrusodou4n7un8o1 o8utadas
uop nr(uuounutwqnlun nBtyadas'oiuuouDtlowIntun DBrlJadas
glDu 'JDnqnqsntoq Suoutau.t nolny otutqlns Zun1nluoyyo8auaw
lodopSunl ur:donsndntaqaqny ruopyTounqo1dn4n3ptad opndunp
yntnq qtqa18uo,{ ouolaq nlnuaruawwDpyununru l lDuDqoplDprJ,,

5q 0.T etK qF g-1* i1-;- e)+:.f; fr*"'


( 6t { 1t? .41 ;'--^ ,c; rrr-tr:' #.-l a1-v c13
a , ""1j _rcl' ,.
,
,il I .. .,-o ,;,.
i :

'epqesraqnerleq'uD
IIDs
pDusnw-1tlruleprc
D tqlDlvnqnllollrrys'qEIInlnssdlrepue]t$qesrp
runurl,\luEp uE)IEWruElEpuB{uBqrtdro snJuHSuEI uErnfY
uduraqag uep B,{udn{nJes UurIEII ?uu;ua; qullnlnsull ueunfunl

'(971:ue uy-1y)
,, ,undnpns
-asSuotoqunlwotoq8uaut(o1nd1 yopll unp ol1'tr-uot1n1n1astadruaw
4op1tnuo4Todoq-tlodoq uop ru.nyn{ntstu'tTopuaqBuaw qD yu1t,
'uotlnloBuawuoyn (11o11fl uoqnlntlastadwaw3uo,(Suon-3uotg,,
'qEllVueurUeueure8eqas 'ue.reuaqal t:elSutBuaru uep
leloueur SueXSuero-8uu:o ue1ele.,(urpSurf elnd rur tpadas ueselv qellV
uBpJrpleluEntualoluelednrounlr lr1e,{uad eua:el'leqo:eqlelouau 3ue,{
fiue.ro
uesely urpuasnlr le)e,trellroloSuaur de3Suerp esrqn:1snfrutqeqas
ueryeqe8uayl e,{uueSuap rensas3ue.{uepqu11yueldelelrpqe1al SuzXqeqas
ue)rleqrodueuueSueprlencal eu:nduosdeS6uetp )?prl prqnelteltlEq
uelqeg e,(uueBuap ueue,rel:aq3ue,{1eq-yeq ueFuap urBurp neleseued'sneq
':edelese:>1e1ouaru '1e1e,nel
e{u1eqrgadas ue8uep ue8ueluapaq lepu tut1eq
uep '1qoraq qelur:adue1]nqssrp qelat
qrqeqs strpeq ru8eq:eq tq
Intun
'qEIIV
uele etpn1ua1'utel
ueeurndueseltnqelaSuttu
qerulrquepuntuala1 Suei
bagianuntuknapas.Hal ini berlakuuntukp,:rbuatan secaraierus-menerus
Jikadilakukanjarang-jarang,tidakapa-apa. Kekuatanbadanbukankarena
makanyangberlebih,tapimenurutkadarmakanan yangbisaditerirnanla.
Karenadi dalambadanmanusiaitu adaunsurtanah,unsurudaradan
unsurair,makaRas;ulullahShallollahuAIaihi waSallanrmembagimakanan,
minumandannapasnya dalamtigabagian. Lalubagaimana dengan unsurapi?
Adayangmengatakan, didalambadanmanusia tidakadaunsurapi,danyang
lainmengatakan, di dalamtubuhmanusiaadaunsurapi.
Adapunpengobatan yangdilakukanNabiShallallahu AIaihix,a Sal-
Iantterhadappenyakitadatigamacam:Denganobat-obat alami.dengan pe-
ny'ernbuhan
Ilahy,dandengan duacaraini secara bersama-sama.Kamiawali
denganpenyembuhan denganobat-obal alamisepertiyangtelahdi.jelaskan
danjugadipergunakan Rasulullah Sftallallahu
Alaihi wa Sallam.

PenyembuhandenganObat-obat Alami
1. MengobatiSakitDemam
Disebutkan didalamAsh-Shahihain,dariNafi',dariIbnuUmar,bahwa
Nabi ShallallahuAlaihi wa Sallambersabda.
' {, : ;' r ,
.cLaJU LA.) JL9 +i.a>- -'L.9 r -a>Jr of: Lar'
" \_- e. r-> Jl Ja>rJ'

"Sesungguhnyademamalau ponas badanyang sangat linggi itu


berasaldari luapan.Jahannant. Muka dinginkanlahia ,Cengan air. "
Orangyangtidakmengertiilmu kedokteran rrenganggap janggal
haditsini danmenganggapnya mcniadakan fungsiobatdemam.Dapatkami
jelaskan,bahwaseruanbeliauitu adaduaversi:Bersifatumumbagiscmua
penduduk bumidanbersilatkhususbagisebagian di antaramereka.Seruan
yangbersifatumumsangatbanl'ak.Sedangkan seruanyangbersifatkhusus
sepertiseruanuntuktidakbuangair kecilataubesardenganmenghadap ke
arahbaratdantimur,yangLrerarti menghadap kearahkiblat.Tapiscrulnini
tidakberlakubagipenduduk IrakdanMarokkoataulainnya. Jikahalini sudah
dipaham beliauini tertujukepada
i. berartiseruan penduduk Hijazdansekitar-
nya.sebabdemamyangseringkali dialamidi sanahampirsetiaphan,karena
panasmatahari yangcukupmenyengat. Makaair yangdingincukupefektif
untukmenghilangkan demamitu,baikdiminummaupun digunakan untuk
mandi.
Tentang sabda beliau,"Berasaldariluapanneraka". terjadikarenajilat-
annyayangberkobar-kobar danmenyebar luas.Bisajadihalini dimaksudkan
sebagai contohatausekilasperumpamaan tentangJahannam. agarmanusia
mengambilpelajaran. Allah menetapkan kemunculan demamitu dengan
sebabyangmemungkinkan, sebagaimana rasasenang, gembiradannikmar
272 Zadul-Ma'ad
lLa /Dr:24/../12/.12D?1DitDA2a.1227r{/

-a,{uaru8ue,{epeIeprl 'npeulepdrrpp Ireq qrqrl3ue{e111 rBequeleldtcrp


Suer(nlensaspIepll rSueuasrp 3ue.,{1eqrueteurre8eq:eq Surduesrp
rEueuasrp 3ue,4nlenses ueledn:eru'urul slueured ueceu re8eqreq Surdues
rp srueuaduelednrau:'ure1 3ue,{ueurnurru re8eq:aq Surdures rp ueulnutut
ueledn:au'ure1 SuefleqoureceureSeq:aq Surduesrpluqou?Idnlatu 'urel
3ue,{ueueleuruecerure8eqreq Surdu?srpuEUe)Bur ueledn:ou npe4
'Suepas-Suepas 3ue.,(uele8ueqal ueBuep e,{uuelle8ueqEuau uep
reseqtn:aduelep rpuedepuo uelqrsraqtusru'trlnI r:od-r:odelnquaruesrq
'rsnBueprBr3ueleqasale8elueru 'de1r13uaur uepqrlndqeqruepJq ur)euas
:uBerBrS1oso33uauqnlun 'uu8uepued ucqurefuuaru uutnduuc
ln1un1e1ac
ueqequeltpehpesrqu3nlnpe1,1 snBeqqequegaqe,{utcnqLuaru uEplnqrrrBl
uErnqnse) e8efuau1n1uneledc1eI ulselorpesrq'ur?liep.JuelAI
'e,{ec:adrp
ledep3ue( e8eluadlnqasrpzSnfnpeu e33urq'ter(eu
uelte,ne8uaur esrqeBnIuep'ue1nq rueua.retrlase33urquequeq esrqueqenq
-qenquep:nfessrueflnlunuelqug uulnquBrlerueles ?33unluqeuaq esrq
e,{uue:e8asaq eleu '.npuruelppe) ue>plnseru p
r :e8asSurBep e1r1:er13urI
-ueuelrSrE uep1eqr1e leq8ueueur esrq:reue;nduerueSuop e.,(uequnururrp
ellf lBInue13r81e18ueuau 'e3unq ueSuap.rnd
Inlun leeJuprlloq leiurut
-ure:tpuepseueduEepBoI ulelBpllnururp Irf Inleq tuqrle.rrpual ue13ue1
-rqSuaru'eur:nuzlre3ueleur 'qnqnlrSeq 3ue:n13uei ueeun8
lreq leqo-1eqo
-Suedjrle8eu ledruep uelSuelrq8uatu'uelzuraouad uelenlal e8efueur'sn1eq
ueptnqtualeuaJe)euJoorp qBpnur'uepeque4eSueqBuaru 'e1ua: qepns3ue,{
'ure1
en13ue:or8eqlee;uururaq SueKueSuap:ndruecrp neleurnururrp elrf
qepnu 'eXuurel-ulsluep snsn '1e:nrpepe 3ue,{uelotol-ueJoto) ue)qrs
1n:e1
-JequreruEsrqer ueJel'Jeseqleue 3ue,{lee3uurure,{undu.tour npe141

Fue,{n1rnu:e;epnes ln,aduep:euaqqellv,,'Bpqesroq n",,"0


8ue,{1equelule8uaru e3nfnerlaquepr1u1ledue "^;;,1}q'il*l
neleeBrle33urq 'eu.res
3ue.{
'r3:od
1equzlele8uauueprBelrleqrualuerpnual lefueraqn1 3ue:6
prp
!r'nppur rurnurl^l,.'epqesraqnerlaB
'nperu
- ede-ede ueqeqn:sd epe1epr1rdel u,{ununurtuau qpnsn)V,.
'e1e1:aq 'tEslllequraluerpntual'r3;ad
e,{eres n1r
3ue;o e1e11
lefue:aq

'e'N4taqeKetasruo11Ds
,,,,*#,X#fi
[iT]Jj |''u"",
t;,,liXll::;"j
DtA!t!!DtvnqDllrllr{S'rqeNrnueuaurr1e1-r1e1
Suaoas
epe ',ftpnq)-lV pr eSnqV rrep 'rrrqtqDqs-qsv wegp rp uellnqosrC
firad tplDslpqoSuaw z
'e1aoueslrse,{uqrped SueluaizrsnuzutBuq
uele8ur:adreSuqasuelpnslerrtlprul IBH'rueuueqf eIErouuudenluu8uap
n1 ureruepe.(useued nerl3q'urEIelDI ue8uaC'uudnJe,{uod
ueledn.la.{uatu
qelepeue)pnslerurp3ue,(rpefqaloqrdel 'e8:nsteru)rurruplese:aqSuei
rupaidan mendekatin)'a. RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallam6iasa
meminumnya dengancampuran air sebelummakan.Yangdemikianini me-
rupakanrahasia untukmenjagakesehatan, yangtidakdiketahui kecualioleh
orangyangpandai.
Di dalamSunanlbnu Majahdisebutkan secaramarfu'darihaditsAbu
Hurairah,"Siapayangmeminummadutiga kali tenggakan padapagihali
setiapbulan, maka dia tidak akan terkena penyakityang parah."
Begitulah reseppengobatan maduyangdisampaikan N ahiShallallahu
Aluihi wa Sallam.Tentangsabdabeliau, "Perutsaudaramu itu yangtidak
beres'',merupakan isyarattentangakurasimanfaat maduini.Sebabpenyakit
yangtidakbisadisembuhkan bukansematakarenaketerbatasan efektifitas
obat,tapikarena memang perutituyangtidakberes,ataukarena adanya unsur
yangsudahrusakdidalamnya. Pengobatan Nabi^!fta
IlallahuAIaihiwaSal-
/azrtidaksepertipengobatan paradokter,karenapengobatan beliaumutlak
bisadipercaya danketentuan dariAllah,yangdisampaikan lewatwahyu dan
misykatntbtwah. Sementara pengobatan selainbeliauhanyasekedarduga-
an,kira-kira,eksperimen, diagnosis dananalisis.
Allahbefirmantentang ma-
du yangdihasilkanlebahini,
"Dari perut lebahitu keluarminumdn(madu)yangbermocam-macam
warnanya,di dalamnyaterdapatobatyang menyembuhkan bagi ma-
nasrc. " (An-Nahl: 69).
3. Mengobati [4/abahPes, Tindaktn Prefentifdan Kuratif
Di dalamAsh-ShahiftarrdisebutkandariAmir bin Sa'dbin Abi Waq-
qash,dariayahnya,dia pemahmendengar ayahnyabertanyakepada Usamah
binZaid," ApayangpernahengkaudengardariRasulullahShallallahuAlaihi
wa Sallamsehul:ungan denganwabahpes?"
MakaUsamahbin Zaid meniawab."Rasulullah.lftal/allahu AIaihi wa
Sa//ambersabda.
-,
"i"' 2 |
Jc,-Pt\
"- Ft o-f UJt
-,,.,. o.i ot - ,.,'
I !l J re>;u 1 1 9t . { J ^ j j t . AtU ,'9r r)r. a-!9 I +b:-L Ll9
".I
"arU

"W'abahpes adalah siksaan yang diturunkan kepada segolongan


orang dari Bani Israel dan kepada orang-orang sebelumkalian. Jika
kalian mendengar wabah pes itu menyerangsuatu \tilayah, makaja-
nganlah kalian masuk ke sona, danjika kalian sudah ada di wilayah
yang terkena wabah itu, maka janganlah kalian keluar dari sana
karena hendak menghi ndar i nya.

274 zadu,I-Ma'ad
9LZ ?tDltD/Dt/tal
/a/??/.7r,).1 /Dq)6/
E33urq'nErlaq ?InJrp E,4uu?Jeleqtued ?srsnque)ladtuauetu nlel e,{ure)
-pqruau'rellrluelaqoslrqrue8uau qeurqt?C Ietu'se:ap:rJeBueur urluruas
n:1snfuep rlueqJeq Ieprl nerleq qerep e1na1 rdel resr:ad r:ep :re ue1:n.{
-n33ueru qr1eqlnqv urqrlV uepqerepu?Iqrsreqruoru qellnlnsU rlurqqeu
-rqleCpreluauraS nerlaqe1eda1 rpdecueueur 3ue,{uleqrdolueqecad epeuep
qelednerlaqu.reqe;a8 'e1ny:atnurlaqqe[e16., 'ele>1:aqerprul Iequleq pnqil
3ue:adnile,traswDllosDltrrqrDlynqD o DqSqellnlnsEU e1n1rteqo8ueru
1n1un ueleunSrp Suef nlensas 3ue1ua1 eAuegaq p.eS u!q 1qe5:eSuspueu
qpuradEfp'rurz8Hnqv uep uellnqesrpurDtlrqDqs-Llsv ruplEpr(I
ot1n7rnqo8uaq y
'nerlaqepqES
ue8uaprensas eSSurqas ':a11op e:udue1se1aftp 3ue.(qelnlrBagoqrsa:Sunp
-ueffuaur undrur1eg 'tudac3uz.{e:ecue8ueprl?noeluelnlelrpeslq
1e,{ueq
leprl sad 11e,{ued qeqe.t r1r13uefts1qupns3ue,{qufe;l,ttlreplenla) q?sq
8ue{ iadual-ledual r:epurqBueueuasuBUDIrx :rsrleururruaru uepe,{u
-qnqnlupuerololuele3srs-esrs ue1:enla8ueru srueqElpEleut 'qpq^\ usp
-urqFuaru urBur3ue,{undedsrs'znpa; u,{51-,eqpub upedeleqpr:uepreqes
'e,{51-epedal
1e1e,re1'qz11y epedale,{er:ed>1n1un u,rr[8uo:opuaur'eueue6
:zuleruenpre,(undtuaru ssdlrlefuad urlSuef:al8ue,{ qe,{e1r,rr:ep:en1s1 ue
-3ue:e1 undepy ueeseurqal epedelr:rpue1:elueqBuou.r ue8uap euesnttqe.{
-?ll,t,r
rlnseruaurqeqa53r1ua3e:d uelepurg re8eqas':en1aq 1n1unn1rqz,{e1t,lr
rp epe8ue,(SueroSuaeleruuepsad1r1e,(uad ?ue:es:a1 3ue,{qe,{e1t,tr l>1ns
-eruaru8uu:o-8ue:o3rmnpatwo11og o tqtDlvnqo Dllrry'S' qellnlnss5
'qlBd
3ue,{qeleseu-qeleseur uelreqe8uaru 'e.{ulnlunuad
lnse:e:edqeqa5 rtlnq
'rur
re,{unduraru leprl e8nfele:arurdel qeqesIslouetrrEsrq)eprtJeUopered
'IaerslrueB3ue:afuaurqeu:edSueX1r1e,{uad r:a11eq esls-esrs qelepee,{u
-qeqas undepy rur1sn;r13ue:o derlasrFeqprqe,{s rteurre8eqes e,{ulnqa,iuau
nerleqnlrEuer) uerletuelleiueq ue8uaplnsnsrp uerpnurolSue.'( 'nll epu?l
-epuetteqllatrtue8uaptrleXuade,{u1nqa,{uau JeUopeJEdqBqe^\lnqesrp
eBnleSSurqas 'e(uqa1o rtrlSuel:atqepnsSueureu3ue,{qe.{e1r.,lr tp:eleluau
'r?lnuauuepqEqu,n uuledn:aur e,{ueserqrursad11e.{ua4 'ue1nrua3:1 eua:
-e1trynluetedr1-ue1udrl uepSunprq 'eBur1a13ue1elaq 'Irle1 Ip Incunutl?I
uueyede.{ueserq uep'uenJrq-nJrqa) n?leuelrq uJc,\\aq n1rrsIaJUI JelrlasIp
u,(ueserg 'es1r,{ueurlrrps uepurefellefueuotuuepeqnqnsuelleqtleSueul
8ue,{'e,4u:e1r1es rp uelelSuaqruad uep rs)eJuredmoqsedlrleKuo6
,, ru4snygSuoto dogasfioq pryoKstpru uo4odntawsadqoqo14,,
-i '
\fi{.1{-h(o i^.d r'f
'.''.-|//rA.a|

'uellnqasrpe8n[, IoqtqDqs-q
sy LueVe
darahnya berhenti."
Tikar yangdibakaritu terbuatdaritanamanair atausejenispaplrus,
yangberfungsimenghentikan darahdari luka.karenaia memiliki fungsi
pengeringan yangcukupkerasdansekaligus mengurangi rasasakit.Sebab
obat-obatyangmemilikilungsipengeringan yangkerastapimenimbulkan
rasasakit,justrubisamembangkitkan alirandarah.
5. PengobatandenganMinum Madu. Berbekamdan SundutanApi
Di dalamShahihAl-Bukharydisebutkan dari Sa'id bin Jubair,dari
IbnuAbbas,dariNabi Shallallahu Alaihi v,aSallom,beliaubersabda,
' ,..', ,;
. J>Jl Ut r'/l

"Peryembuhanitu adatiga macam:Minummadu,berbekamdansun-


dutanapi, dan aku melarangumatkusundutandenganapi. "
Haditsinijugamerupakan isyarattentangtahapan penyembuhan, yang
dimulaidenganmeminumobat.Disebutkannya madu,karenaia mudah
dicerna,mudahlarutdanhalus.Jikaobatyangdiminumkurangefektif,maka
tahapanberikutnya ialahdenganberbekam, dantahapanyangterakhiradalah
denganapi. Tentangsabdabeliau, ''Danakumelarang umatkusun-
sundutan
dutandenganapi",dalamlafazhlaindisebutkan. "Dan akutidakrnenyukai
sundutan denganapi."Ini merupakan isyarattentangpenggunaan penyem-
buhansundutan padatahapanyangterakhir,jikacarapenyembuhan yanglain
tidakefektif,agartidakadakegergantungan kepadanya,ataucaraini tidak
langsung digunakan sebelumcara-cara Iain.
Tentangberbekam,disebutkandr dalamAsh-Shahihain,dari hadits
Thawus,dari IbnuAbbas,bahwaNabi ShallallahuAIaihi wo Sallampernah
memintauntukdibekamdanmemberikan upahkepadaorangyangmembe-
kambeliau.
Dalamriwayatlainbeliaubersabda,

^i ri-! t. ,p-

" Sebaik-baikpengobatanyang kalian Iakukanadalah berbekam."


(Diriwayatkan Al-BukharydanMuslim).
Manfaatberbekam cukupbanyak.karenaberbekam bisamenge-
luarkandarahlebihbanyakdaripada mengoperasi bagian dalam tubuh.
Adapuncaraberbekamialahdenganmengeluarkan darahlewatkulit.
Abu Nu'aim menyebutkandi dalamkitab Ath-Thibbun-Nabavyse-
buahhaditsmarfu'."Hendaklahkalianberbekam di bagiantengahtengkuk.
menyembuhkan
karenahalini dapat limamacam penyakit.
Salahsatudi anta-

276 Zadul-l[a'ad
LLZ,1/)1t4qr.2:yzD?1:u/tt14//2PA
ueBuap reuJqpref,as e{uuepSunpurFaq 'ntrqol tdrtuadepda)
IBlotElelas
Ilrpuelqrseuetu ueprullEqEfqnleueJeluE,{B ll)eseuallal3u,{3uloe,rlI
uelenlalue8uapqeler(Jeuialur) e,(urteqoSueu EleJ E,{ur:elSurBuau 3ue{
).rcu uIeMuauatu uele ntual 'e,{urnqela3uaru Sueuau3ue,{SuelordeJ
'qopoquppnqel Elelaru ualel e,{ueq rur ue,{e sru3fuelSur
Ieprl 1r1e,(uad
-3uau3ue1 oun) lueunAJosoll] ?:ed r.repu.(uure1-urel uEpsoueleD'salels
-oddrgue1e1e4p 3ue,{rpedas'3ue1rq rpefuaru e,(uqnre8urd leBe'r33urlup
'}eqel
lreq 3ue,(qor ue8uepefuueleqoBuad e:er 3ue,{ qol qJlouelqqosrp
8ue,(uz,(u1r1u,{ued e,{uepernleBuaulSnlJosolguep:rlrruedr:e,l
':a11op eredue)ete)rpruadasB,{uuEqnqrue{ued uEpqeq3s
3ue{ue(e1r1es'enpa; qrunq3ue{ue:ndurec ede:cqaq uepue,{eueprulnqrp
leqel-qnr ueplese:aq 3ue.,('eurega4 :tueoerrr npeperuru,{elrIe.{uad
'nlr EtruE,'!1r8eqqc11yeped:1eop.raq nBrlaqelel,{
, Ien)r.l lepq rur nlueSue:n1a1re3e qel1y epedcl qeleopleq elet\l Ienllal
efesdelalnqueSue:n1a1 rdel :eqesroq uIen{V,,'etzllaqntl ettuelA
i. ntuurpue)qnqruaiueru erq :e8eqEIIVpeda)popJaq
csrqundnry'rqepuaq8uaur ne13ua e>lrf unueN eBrnsledepuaru ne13ucuep
rqsslaqsrqnu13uo'rlepueq8uaune13uee111,, 'qe,l\fuatu nEll3B
,. nIrdpqqEllv epEoelqeleoploq elet{
'1en1:a1 nlue8ue:n1e1 eSSurqcs ue{ell1eseuaq:alnI fuqnSSunsaS-. 'el
-p.l1'raqeAr.ras
LuDllDS Dltrrr4tDlyn4ollr//rryS'qEIInlnsU rnuaueu 3ur,(ruetrq
1r1n1e1rue,r 3ue:oos epee,trq?q !rrDqrqDqs-qsh, t';u.el?plp uellnqast11
(IsdapdT) uD[y tplDt(uadlrDqo8uaw .9
'ue;lrt?tuetu psrqeuerel':en1a1 nJsFetqaloq
1e.,(ueq
rlelepIdel nles qnlnd znp nele selaq uEltques 'se1aq qnfn11e33uui epud
Ieprt
qelEliuelaqrequIeueslelotu lnlun leda13ul1ed FueXn11em undepy
'up)or033uot rr"pqefe.nuerEeq lp llleKuednterBrB grles rleqo3uau1n1un
tee-+uDuuaq nBEpuetBeq rpueleq:og e{uueqn1nqal ln:nu:ru'ure1uerBuq rp
ueleq:aqnet1cq3upI.la] u?p'uelqnlnqrp3ue,{lBBsepedSuerueru eua:e1
'nBrl-lq
InISuel uepuerBeq ede.raqeq rp r"usleqlaq qeuad ruo11og ot ry1o1y
nVDttDnqs Lle nlnsexe,\\qEq'uelle,{e,nr:rp 3ue,(rgeda5tee3ueuuaq lr3ues
nlr leq Suetuatu e)elu'Euesrp qeJepueunquruodEpeleespeduInlellp
nlr lnlSual ppedu?)aqraqelrf ldeJ 'uslqntnqrpIeprl SueXlesepEduel
-n1e1rp e1rfFueluleq)eto efueluE)q?trreleui ESrq ntrererue8uaprue)eqreq
qoi'tenl rurslrpequndnels) lenl Ieprl selerp sllpeqeuar)'lur ldupuad
qe33uE,{ueul SuBXuputdel 'e1eurtsI.JurqeSeouauuEpteraq?sralIedolel
ruedos'tBur1r1e,tued trpc?rulSeqlequupeler.uu?IElSuequedlrpun{
-3ueu 'Sue.ral qequeueqElruup8uepued lnquatuqelEl,{utEEJuBtu e,\{qeq
uelels8uetu ruluItnqesrp SueXuelaq:eque8uapn[n1es 3ue,{8ue:g
'tl)exuedLupcsuenpqnlndqnlnluelqnq
-ura.,(uaruledep'u?{lnqesrp urElsllpeqtuBIe6l.,'plsn)lr1eXuad qelerB,{ueJ
lisandanhati.Adapulapengobatan darioranglain(eksternal)
atasdiri orang
yangterkenasakitayan,denganmengatakan kepadanya, "Pergilah."Atau
denganmembaca, "Bismillah",ataudenganmemltaca, "La haulawala qu'
waatailla billah".Na6i ShaLLallahuAlaihi waSaLlampernahmengucapkan.
kepadaseoranganakyangkesurupan, "PergilahwahaimusuhAIlah.Aku
adalahRasulAllah."
7.MengobatiSakit Uratpada Kaki
lbnu MajahmeriwayatkandalamSznan-nya.darihaditsMuhammad
bin Sirin,dari Anas bin Malik, dia berkata."Aku pernahmendengar
RasulullahSlal/zzllohu Alaihi wa Sallambersabda.
: . ' . . . " ! . , i : ; ,iiUl .'
, ; ! tF : - : , -.,\-ti
,b.+.. e r\t-t .j i{F,eaatit)ta?|u+
+7 j 42 't)l
Pc
"Obatsakiturat kaki ialah lemakekordombaorongArabbaduiyang
dicairkan,kemudiandibagi menjaditiga bogian,setiapbagiandimi-
numdalamkeadaanperut kosongsetiaphari "')
Sakituratkaki ini dimulaidarisendipangkalpahadanturunke paha
danterkadang sampaimatakaki. Selagisakitnyatertambah lama,makaia
semakinmenjalarturunke bawah,hinggamelemahkan pahadankaki.
Tentangdisebutkannya dombaorangArabbadui yang hidupdi tengah
padangpasir,karcnakotorannya relatiflebihsedikit.ukurannya yanglebih
kecil dan jenisnya yang halus dan lembut. tempat pengembaraannya yang
khusus,karenamemakanjenis rumputdaratanyangudaranyapanas'Jikare-
rumputanini dimakanhewan,makadagingnya menjadilebihhalus,terlebih
lagi padabagianekornya.Maka seperti yang kami katakan,bahwaorang-
orangbaduijarangterkenamacam-macam penyakit.Jikalausakit,obatnya
pun sederhana, karenamakanan mereka juga sederhanadanapaadanya.
8. MengobatiGatal-gatoldan Kutu Kulit
Disebutkandi dalamAsh-Shahihain,darthaditsQatadah,dari Anas
bin Malik, dia berkata,"RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallammemberi-
kankeringanan hukumbagiAbdurrahman bin Aufdan Az-Zubairbin Al-
Awwam untukmengenakan kain sutera,karenakeduanya terkenasakitgatal-
gatal(semacam kudis)."
Dalamsuaturiwayatdisebutkan, bahwakeduanya mengadukepada
RasulullahSftal/allahuAlaihiwa Sal/an karenaterserangkutu di suatupepe-
rangan.Makabeliaumemberikan keringanan hukumbagikeduanya untuk

')
Isnadhadits ini shaiih.

278 zadzl-Ma'ati
6LZ p21.24/f',2/1/D11D/222a//ti/29

lr.EqpqlepEerp,ftqseglv qellnpqY nqv


ul!p lp rdsl ur\ell-lv ueppruqv wll,ienurpP3nfruI slrptH L.
urqunurEr\lepEe.iupeues

'1qunsral SueFuod-uodslnqtuau
uBpuelep usr3?qqnqnlueSlouIlEnSueu'dsiual uele ntr uerSeqlp led
-un33uoru3ue,(urBuu e)pt\.lrles 3ue.{uerAsq rpuEISalolpnlel'u{teSusqtp
qepnsSuufqe,{urur ue8uep.rndruecrp nleltnqual lnqu-rn}rpe{uueqep 3ue{
',{purq-1npn,
tnpluBrrEupl sru3fas lnqasrpe3n[,t.rqeq-lnqtsni) )efurtu uEBu
-ap:nduelp 3ue,{,ftqeq-lnqtsnb ue8uapqelere,{uueleqoBuad e:u3
'dn8apraq qtqelese:elSunlueIuep IPsesesBrel
epep'pBrSSuatu uepeq'1nleq'seuedeseralupeg:e,{urega,{uaur 8ue,(elefa8
eurl epee,{uesergrurstlppr{tueleprp uerue8uad u8uepuelleqsrurp esrq
'epup lndelesrp111esesaa13uu.{ undedetpel n1ruer8eq rpledrun33ueu.rFue{
urBueeperpadese,{uese: rdel'leqBuaqrepasrp edueleinf estqrdel 'tr1es
e.{ussui3ue,{1e13uaq ue8uap repesrp Suer('e,{u:etllas
ueplnsn: 8ue1
te8uas
-nl uer8eqrplrles edn:aqesrqeBnIrurepeplndelestpttles uetga8ua.q
,.,, 4o{ututun8uaptndwncrp8uo{
,QqnqlnqtsnbuoSuapopopndolas lp tplDSUDpuD!lDlqoqoqong,,

'epqEsrsqwD os DttrtqrDlYnqDnDlpqsrqeNe,\\qeq'tueblv
urq prez strpequep e(u-, trunpwelup tp ue1le,{emuar.x ^zpltultJJv
SunqwnT1n1ng ltoqo8ualy 6
'unlI unel r:eput8utpqtqalueprtt.lelueqeqllep ule>l
epudr:epte8ueqqrqclerolnsurel'{zeX-:y lnlnuelAtr e,(uuIleBueqSuou
uepupq nqns uelSuequlrei(ueru esrqreledrpeqrfFuei 'seuedSunpueSuaru
e:atnsure) SunlueIue-ltenBuau estqtgades'n1rr:epqrqale,{uleelueru ue1
-rleB rue,raqtqolnseurrelIUI erelnstelnneteuEMaq r:ep;rse:aq3ue,{leqo
Sunpue8uaru u::1nsurel )eul'ueleqoBued ue8uape,{uuutrel Suepa5
'upeqrp ntnl e,{u1e,{ueq uep
'srpn1
rp1ute8-1ete8 rr1e,{uad pesuare)ueleuaIIpPSnfqaloq nele'Bl
1r1n1
-elnsuep13nqr01 3ue,{lctueururelasI3tuEruEpelepll n?leE,(uulBIos ulEIEpE
'8ue1n11nsnuau 3ue{urSurp e,neqednlaq eslqnltIssapuatu
leprl aelueruas
3ue,{ueqnlnqe; rlsed3ue,{ueteqeJSetuel neteIesapuau 3ue.{uenl.radal
nlensIniun IIBncal'r)l-rIulunBI lSuqe(uuerue:eq8uod uBpleltntueletes
elrue,nunnl rBeqerelnsulel uelqaloq:adurau SueXnetlaqqeuunSueJPp
uedelelalppeqpnse,trqeq'qrbgqeleseru ue8uape,{uuelte;'ueleqo8ued
qeleseru uepqrbgqelpsel :e:eryadenpua8uepuulte)laqlut stlpeH
.
,. e,{uueI
-eua8uaru enpreqe1a:aru SueuauleqtlaunI ueP'eJalns urel ue4euaSuau
10.MengobutiSakitKepctladun Migrain
lbnuMajahrnerirl'ayatkan di dalarnS'rinan-nya,
bahu'a jikaNabiSia/-
IallahuAlaihi v,aSaiiamsakitkepala,makabeliaumcngolesi kepaladengan
inai,serayabersabda, "DenganseizinAllah hal itu berrnanfaat untukme-
nyembuhkan sakitkepala."
Sakitkepalaini bisaterjadidi sebagian kepala,di depan,sampingkiri
ataukanan,belakang ataudi semuabagiankepala.Sebabnya banyaksekali,
di antaranya:
- Tidakadanyakeseimbangan di antaraempatbagiankepala.
- Adanyainf'eksi di perut,yang kemudian menjalar kekepala. karenakaitan
uratsyarafdariperutke kePala.
- Adanyaangindi perutyangkemudian naikke kepalasehingga membuat-
nyasakit.
- Adanyapengbengkakan di uratperut.Yangkarenaia sakit.makasakit
ini menjalarke kepala.
- Akibat penegangan seluruhanggotatubuhkarenajima' danorgasme.
yangmembuatsuhubadanmeningkat.
- Akibatudarayangpanasmenyengat dansuhubadanyangmeningkat.
- Udaradingindanudarayangmengendap di kepalasehingga tidakbisa
keluar.
- Kurangtidur malamhari.
- Akibattekanandi bagiankepalamemanggul barangyangberatdengan
kepala.
- Terlalubanyakbicarasehingga menguras kekuatanotak.
- Terlalubanyakakitivitas, gerakan ataupunmemforsir dalamberolah raga
- Akibatdarifaktorpsikologis,sepertihatiyangsedih.j iwa yangresah, ta-
kut,khawatirdanpikiranyangterlaluberat.
- Perutkosongdan lapar,sehingga peruthanyaberisiudaralalu naik ke
otak.
- Pembengkakak di bawahkulit kepala,sehingga membuat kepalaseakan
seperti dipukulgodam.
- Karenademamyangpanasnya menjalarke kepaladanmembuatnya sakit.
Pengobatan yangdisebutkan di dalam haditsini hanya merupakan
salahsatualternatifpengobatan sakitkepaladanbukansatu-satunya. Sebab
selainitumasihbanyakcara pengobatannya, tergantung darijenisdansebab-
nya,sepertidengancaramenenangkan pikiran,makansesuatu yangsegera
mengembalikan kekuatan, tidurdandiam,pendinginan, penghangatan. tidak
bolehmendengarkan suarayangkerasdanlain-lainnva Tentang pohon inai
sendiri,jikaditumbukhinggalembutdanditempelkan di bagiankening,bisa
meredamsakitkepaladanbisa menguatkan urat syaraf.Bahkankegunaannya

280 ad
Zad:uJ-"Ua
I 8Z /nz4/St)./ ttDl/2/uf,lror1t2725/
PIBUI'up)Bru erpnlel 'Sueuas eseJetu3u?loases eltf.e{uueleseJrpleprl
undlrles uelqEq'urSurp uepsEued elnd uelqBq,snEqu?prEdEI pseleut
'tunurlUuepuelurdBpqlot )?prt .rlnlElrp
I?prl r8ellJnpedIEprl ?l Dleu Buei{
nB]?rsuoqrp 'rEueuastp
3ue,4 .uepuq
Uensos ueTlnqrsrpersnuEu e.{{tfe)rf dep
-eqJal?^uqrue3uad epasqn: ueprleq.uee,trrfalquleseu.rdepeq:a1uerlnpede
rlrlnuaur3ur,{:eqope:edrSeqtnqu:a1 Bue,{uerga8ued BunpuuBuoru ,.,runu
-ruruppuEleu BIeJatulleqtxourllBfB,r ezzv qellV,,.nErlaq epqps
'uelsnsnqlrpsnJeq3ue,{
runurnqeleseuueledn:etururtpef .Jetu
-.touuelel:eq1epr]1e>1ersSunjleesepedue1n1e1rp estqrurleqrdel .urnunu
uupuEIeutInlun esledrpsn:eqlrlus Bue,(iue:o Buepel:a1Bueurall

'e(ur'eq Bue:n1
Fue,{ u"r,"o-,"r.]jT:r'ou;r"r::il":;f
1eqr1e
*eq
'el.to1aq
:;::$:
1n1unes>1edrp e,(uueleu:ecuad rpaaq ,esledlperpuurnuru
1e1e
n?le UBUB)eu!uecuaru)ntun u,{uleqrueq8uaru ip!qel BIetu .llIBs BseJeur
Suaoasese1r1 'e,{ur.rrpues
uuSuepefralaqund n1r1urqe1 ,lnrodtuelep
n1e1
el uoplnsetutpesrq8ue,(ude rrecuaruInlun Buo:op:e1rur 1erqele88urqas
'e,{unxel?rp
3ue,{ue8uosolalrreprlue88uod u?f,uoulerqlu?luerauau
qnlunqnqn1e1o33ue uz1n1e1rp 3ue,{uerrecued
eqesnqelepe:edeleseX

-Bruu3qrpqeloqIepllsrp nlt rgadasuuepualu:e1epe1e1,a,1 ,.'ue)l


.uele8ueqalrlrlrur
-aur1ep48ue,(e,{uqnqnl?uoJelneleloso:au Bue.,( e,{uueqeunsgeuuue:e4
nqe 1r1esrdepeq8uaulnqrs 3uu,{e,{ulelqeleue:u1,ueurnuruluspueuelsur
nep )slouau tr)esSue.loe4fqeqa5.1r1es
qelolentu?seJallr Buao rleqo8uaru
esutq3ue,{und udersuep.ra11op eredr8eguerleqrad rpefuausn.reqrur1211
'rur Xqel1qau4q Sunpue8uoru 8ue,{,{,,r,reqe51
ue:nlnuaduelep Eunpuul:e1
qe13ue1y.,.ue1e1e3uaru
3uef 1uu.;ueu.resoq SueX.re11op
e:ed>lefueg
':iK:I
DttDr
DtDzzv
qottyDua.ft7t
r;:t#'::;;':#::iril;::tr
opodatluownuna uDp uou lDLuuulDelDwau uotloq qo1uotsuo1.,,

'epqeeeq wD DS
DAtqrDlvnqD DllrrlsqellnlnsEU...e1e1:aqurp.,(uueqnJ-1y:rury urqqeqbl
r:ep'qele14nuqluepeKu-.tuns weleprpuulleXe,trrreru,{zpl {.uJrIJV
o,{urnlnsrOloptJ 8uotr nlnnsagunurlN nDn
uulo4 Inlun D[uDsloruahlInptJ uDBuaprylDS3uDt6 tpqo8uayy .11
,eluepeda)epqesroq
, teurue8uepqe1rsa1g,. nerlaq
e1eur'tuDllDS
oi^tqtDIvnqDDlnqs qellnlnseyepedale,{ur1e1enpa1 rp11
-esuelnpeSuau8ue:ossas epze4f e,trquq.uelte,{e,trlreu
X:eq1ng-1y
'eXuurel
uepequlo8Fue 1nluneBnIrdel.efese1eda1 rplrIssIntunsplqes IEpn
pengaruh makananyangmenimbulkan kekuatann)'a akanmengalirke
wajahnya, sehingga wajahnya tampakberseri. Tapijikadiamerasa sakitatau
sesuatuyangmembuatnya sedih,makadiatidakterdorong untuknrencarrma-
kananatauminuman. sehingga menjadimelemahdanmembuat
kekuatann_"''a
mukanyamuram,karenatidakmcndapat alirandarahsecara normal.Jikadia
dipaksauntuk makan, maka akan terjadipertentangan di dalanrdirinya.se-
hinggaterkadang kekuatannya munculdanterkadang tersembunyi. Perten-
tanganini tak ubahnyapertempuran antaraduapasukanmusuh,dankeme-
nanganakandiraihsalahsatupihak.Sedangkan yangkalahakanmatiatau
terlukaatautertawan.
Orangyangsakittentumendapat pertolongan dariAIlah.berupaaliran
darahdi dalamtubuhnya,meskipunkeadaansatuorangberbedadengan
oranglain.Keadaan ini membuatnya dekatdengan Allah,dansaatdiapasrah
itulahmerupakan keadaan yangpalingdekatantaradirinyadenganAllah.
Selagidiamerasakan kedekatan denganAllah,imannyakuat.kecintaann)a
menebalkepadaAllah,makadiaakanmendapatkan pengobatan yangtidak
bisadia dapatkan daridoktermanapun.Iman,tawakaldankepasrahan diri
beliaukepada Allah adalahyang paling kuat.Makabeliaumampuberpuasa
hinggabeberapa haritanpamakandanminumselamaitu.Tapibeliaumela-
rangumatnyauntukberpuasa terus-menerus ini, karenakeadaanbeliauber-
bedadengankeadaanmereka.
12.MengobatiRadangAmandeldan Hidung
Disebutkandi dalamAsh-Shahihain.bahwaRasulullahShallallahu
Alaihi wa Sallambersabda,
''.'-i, i,
. " : . p-L."
"2.. i ,, .i ' i,
tr';-r';1 VS i , 4?" ' " - L..' o
4 f4' 4,r-2L>Jr
J2^-.dr-. r-l -n-! ,.t
ar4 Pq
--'r'i
. o )-\rJr

" Sebuik-baik pengobatanyang kalian lakukanadaluhberbekam,


qusthul-bahry,danjanganlah kaliun menyiksabayi-buyikalian de-
nganmemijittektk lidahjika terkenaradangamandel."
Di dalamAl-MusnaddanAs-Sunandisebutkan dari hadits.Tabir
bin
A.bdullah.dia berkata."RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallamnasukke
tempatAisyah,yangdi dekatnya adaseorang bayidandarihidungnya keluar
darah.Makabeliaubertanya, "Ada apaini?"
Orang-orang yangadadi tempatitu menjawab,"Tadinyadia sakit
radangamandeldansakitkepala."
Beliaubersabda, "Celaka,janganlahkalianmembunuhanakkalian.
Siapapun wanitayanganaknyamengeluarkan darahdari hidungnyaatau
kepalanya sakit,makahendaklah dia mengambilqusthul-hindy, melumat-

282 Zadul-Ma'ad
t8z /zuzlqr'.x/ztDllo/Dazar/Dq25r

,, rlqls uDp
un)Dt )pdaDp LtDptropun?al Dsrq ap n uDLl Dpnd mpw ,(tlDutpDry
lp pdua, qoft1y otutol qnnq 4ntn1 uoBuap uodotos &uo,t odory,,

,-)l :7 . ,-^
, . r,?'."-v,.",'.,r ; (1;-i.
on. !-lr:...,- a*{6 t'qt, if; fdi ;
, .. .rt ,/, ::.. , i .). ,j

'epqesJaqUD DSD^
!qlDlVnqDnDDqSqBIInlnszy,, 'Btopeq erp'e,{uqe,{e r:ep'qsebbe16 rqy urq
p.BSurqrrurV strp?qrrepupltnqasrpurDllu4Dqs-Llsy uteleprq .nXqe,tr1eme1
InqetolrprurIEqe)etu'lftq qn[n18ue,{e,{ulursep1 3ue1ua1 '3ue1eueua:e1
ueuletrq-tuelqel e,{ueuJem 3ue,{rBelede uepqeurpehJ Brulol rFBlqlqallel
'rurrleq
lrleXuodrSeqqndurele8ues8uz,{lerseqlle,{unduauuu:oy
'lnlntr:rsrsntesqulsa) uIrncnlrp 3ue,{(ue:reo)nlensesqe1pt pnpDfp ua1
-Suepag1r1ese,{u1n:ad 3ue( 3uu:on1rc,t'unqtqowloeleqrpadas'1r4es e,{u
-tluq3ue,{3uuoqplpperurstrpeqtul?prpuellnqesrp?ue[.pn,lbVy1y
.. nulnlnu teA\JlnutleqoSuau
erpqBl)epueq uErpnural 'e,{urftq-rhqBUeseq ue)lerunlatu nlEIuEruetrq-ru?
-rqe1Sueleru 8ue,{qeurpe4eru:o1l[rqqnfnlpqr,ue8ueu erp:e8euesadue1
-redueg'qeqo8ueurepued8ue.(SueJo erp?uere)Jrbesl r:uplese:aq3ue,{
qepelp)urqstrreH-lVqelrnrue] Eleyl rleq1r1e,{uad euel:e1ne13ug,, .n1ep
-edaqepqes:aq nerlag urFurprpefuaun)rtequolesprnle33urq '(epep qe3ual
rp)nlnsnsunpe:e1uerp ue8ueluoll?lalau: nErlag nl)nseqttloruLurllrs D.4.r
lqlDtvnqD DIIDLIS qellnlnse1nlul 'lrles qeu:adn1y,, 'elelraqerp'<p.BS rr
-ep 'prqein6l srrpequep'eAu-uoung rueleprpue4eXe.trrreu pneCnqv
11ogt1t1o[ua4uoqo8uary tI
'qepnurqrqaluBp
IEue
riuq leugueur:oq qrqal8ue,4e,{uue8uap ueleqo8uad 1nluntedueluequtaruuep
n1ruerlruap 3ue,(Sue:clewuo11ogDttrrllrolv nqD Drrrry5qellnlnseXrdel
'qepr1
lerlalepede,{uueluelaueuue8uap1r1es 3ue,{eqararuleue-1euer8eq
tcqo re8eqos E,{uue1eun33uau: u1o:or.u e,(unlng 1e,{ueq}eBuES e,(ulee;u?ru
3ue,{'slueur e,{uese:uepqrlnde,{ueule,,rr 'lul stlpequeleprpueqlnqosrp Suei
ri:ades(1ne1 netlE uuueuelsruaf),{purq-1npn. nele,{:qeq-lnqtsn}
'1eue-1eue 3uera,{uau e,{uuserq SueX
'ue1o:o33ua1uep e3ur1e1ae1uu 3ue,{ rslagurqeppe ut Llorzpn e,\\qeq
;ncunru
'uople8uatu3ue,{epdepy ',,rytqnfizpn,, 'ue1-ete1.rp olsul 'tteqorplurll)ps
e11 qaep eiu:en1equuSuaprepuelpSuuX 'ue1oro33ue1 rpuenSSue8 qelepe
'qepr?qn
lapu?rxEuepetnele4otzpr? nqv urq preqn nqv lnrnual,^{
'qnqLuasundn1r
leue
e33urqrurnerlaquelqelur.radrp 3ue,(edeuoleues)eletuquXsrye1e1r1
., 3unprqe1 e,{uuelledueuoru n1a1 .lruue8uapufuuzl
Dalamlafazhlaindisebutkan,
," ,l , - ' ,.-i"
La-, \:r D '
,aJ f...} /
!-

, -,-4r ).>-

"Siapa yang sarapan dengan tujuh buah korma vangpohonnya


rumbuhdiapit batuhitam di Madinah,makadia bisaterhindaridari
racun hingga sore hari. "
Padatahapanpertama,kormaitu kering.danberikutnya panas.Ada
yangmengatakan. lembab,danadapulayangmengatakan sedang-sedan
Yangpasti,kormarnerupakan makanan yangsangat bagus. bisamenjaga ke-
sehatan, terlebihIagibagiorangyangbiasamengkonsumsinya, sepertiyang
dilakukan penduduk MadinahdanlainJainnya. Kormamerupakan makanan
yangpalingbagusdi daerahdinginmaupunpanas,apalagiyangpanasny
mencapai stadiumdua.Jadikormajauh lebihbermanfaat bagimereka
daripadabagipendudukdi daerahdingin,karenaperutmerekayanglebih
dingindaripada perutpendudukdi daerahdingin.Karenaitupenduduk Hijaz,
Tha'if,Yamandandi sekitamya lebihbanyakmengkonsumsimakanan yang
panas,yangtidak biasadilakukanpendudukdi daerahlain sepertihalnya
kormadanmadu.Makamerekalebihbanyakmencampur makanan dengan
cabedanjahehinggasepuluhkali lipat,sementara penduduk selainmereka
lebihbanyakmengkonsumsi makanan yangmanis.
BagipendudukMadinah,kormatak ubahnyagandumbagipenduduk
daerahlain.Itulahmakananpokokdanyangmenghasilkan kekuatanbagi
tubuhmereka. KormaAliyahmerupakan kormayangpalingbaik,bentukny
padat,lezatdanbenar-benar manis.Selainmenjadimakanan pokok.korma
jugamerupakan obatdanbuah-buahan. Hampirsemuatubuhmanusiabisa
menerima korma.menjagakeseimbangan suhubadandantidakmenghasil
kankotoranpembuangan sepertipadamakananataubuah-buahan yanglain.
Seruandalamhaditsini ditujukankepadahal yangbersifatkhusus
sepertiterhadap penduduk Madinahdansekitarnya. Tidakdapatdiragukan
bahwasetiaptempat mempunyaikekhususan obat.yangdi dalamnyaterkan-
dungmanfaatdantidakterdapatdi tempatlain.Jikaobat(berupatanaman
itu tumbuhdi tempatlain,makakhasiatnya menjadisirnakarenakelainan
karaktertanahdan udaraataukedua-duanya secarasekaligus.
Tentangkhasiattujuh buah.maka itu merupakanukurannyadan
ketentuandari Allah, sebagaimana Allah menciptakan langityangtujuh.
bumiyangtujuh,hariyangtujuh,kesempurnaan penciptaan manusia dalam
tujuh tahapan, penetapan thawaftujuh kali, sa'iantaraShafa dan Marwah
tujuhkali, melempar jumrahtujuhkali untukmasing-masing. dan lain

284 za.dul-Ma'ad
ggz /Dr24qr2q //Duo12&2d1D./25/
'qellv usruruqslEpe uep
terp
Jssec lr)efuad uqqe,(ua8uaru Inlun @lEnleI qqueualuuepqa?d qequte
-raqurleruosIEpn llle,{uedBlerularp uelnlpleu lt1?s3ue:oe1r11r1e
Suuo e,{u1orp ueledn:aruenpel 3ue( uepleqas3ue,{3uu:o-3ue:o eXular
ueledn.rer.ueuegad8uetr e,{uueepeal euerureSeq ieqrlp sn:eqrdul upe
qepns3ue,{tr)e,{uadqeredqeqursuau1uprl:e8enlensasrJep}erpuep'lt)
-e,{uaduelSuelepuoru esrqSueXnlensasueplotC :ule3?uEnpepelerCI
'ture:e: eBrlepedeluelJesepreq BBnfueleqo8uad eler Bnuasrluy Sueqtu
-as8ue,{rsesrlerlau 'rul
saso:duolnpadrpe>letu BlecBnperluerpuBncuBle
rpel:e1u1r1 'ueleq3seI eJeqrlatueuiueptarq :sruafenp EpEleqoBnuaS
ptq oto3 uo8uapuotoqoBua4g1
'rurueleqo8uad:esep epedallefrd:aqulallopel nulr Enrues uEIqEB
'ueleqesa)e8efuautuEIEplesepuep ueqnqua,(uad rueceuele8as:ese
ueledn:autur1e11Suequrras rpefuaru e.,(uenpal eSSulqas e.{uure1 3ue,{gu
-e3ouludurepuelSuepq8ueru nles3wtr urBurp(unurluaur)r8elefunlesuep
seued(.re8as erurol) nlesSuuf e,r,'qeq 'uelelelrp
l?depurnurne:ecag
'nelrlraq
qnndqeqLupuaq e,(ulenquauresrqereleru 'rBrBaquelsalorpn1e1 '1e,{erpuep
snleqInqurntlpp1t1 Surcuel:re uunles uenSSueB r:epurqSuauruspeuun
uplJecuEIe(u 'snsqeserrrslleJleuar.u Bsrqel eletll'runururpn1e1 :re uu8ua
ueplnqunlrp 'ue>pur:o>1rp
.rndu-rectp eXurfrq e1r1'1n:adrpseueduelurBur
-ucruuepeXu:teue8unpueleuuel ue1en1a1 uellrlSuequaul 'sneq uEI
'enpe1
-3ue1rq8uau.r ueduqqepedqeqrualuepurBulpSueflegrsre,{undura "sl
unulluau emlueurag'rFrSlesnraruuep3ursndeledollenquoul 'qEJ?puelet
'sneq
-ue1a1n33ue33ueu ledaclenqtueu'rseqledacrdelel'1ens1es ue8uo:op
uoltenBuauruep urBurp8ue,{lnred uellenSueu: 'enpa1 uedeqelepedqeq
-ruoluupsBUd (I?seruqepnsuepJ?8asqrseu:8ue,{euuo4)qnqlny-ty
..'unrurluaru ue8uap:e8eseuuol ueleu
UDryDS DtAtqrDlvnqDlpllDqsqe \ ns?Utzqtloulqeu:adnIV,, 'Blelloq Btp
'JeJ.Bfurqq?llnpqvslrpequepuroqtllDqs-Lpr tu?lprp uEllnqasrc
o,{ulootunyguoyton8uarylntun utoT uouoqol,ng uo8uapotuun4
-3uoqura,{uay1'uDr.lDnq-qDng uDpuouo4oVy 4odwog uoputq8ua7,g1.7
'unce:sruofre8eqloqlJepseqoqlalSueuaru3ue,{'qeurpep
qero?prp qeuulrotlej eue;er1 e,{ulerseq1 rpeIqaloquep'uuysnsnq4p 8ue,
tunun le;rsreqrurstrpeque8unpueleSSurqas'unca sruafede:aqaq Inlun
n)?paqrurslrppquelep rpuellnqosrp3ue,{uuuol lerspqlrpeiqolog
'n,{qumr:up
lesuroqrur
'e,{uue>plallerdruaru
1eqeuarel sn8rlelasuepu{ueuuouotr UBIelloJaue,{u
-n1ue1'rurqn[n13ueK qelurnfrnqele8uau: rueunl r:epue:eqopoq.reled e:ed
r:epu,{uure1-ute1 n?1"soualeDu?psaqercoddrg e,(uarIaS'r.lrpuasJellprseq
re.undurorururqnfnlueSuulrq e,tr.qequeln8arp n1:ed1epr1e1e11 e,{ule8eqa
-r->-' c l->- ,, j
- .--, +-\:. -: : f- _f- ) -S-*'-/ ij-:

.4.".. .. '.::'t-f ', -" r:'r ".t,t-'.t"i


.+ \J-i-p l;r--:1:s rL- lr-L>.t e--le 9L*!l -:^*-J cl

" Dan,.iikakaliansakitatuusedangdalantmusafr alaukentbulilempat


bttangait'alau kalian telahmenyentuh perempuan,kemtrdiankaliun
tidak nendapatkanuir,makubertayommuntlah kalian denganlanah
yangbaik (suci)." (An-Nisa':43).
Allah rnemberipetunjukkepadaorangyangsakitagartidakmenggu-
nakanair,karcnaair itu bisamembahayakan dirinya.Al-Haritsbin Kaladah
bcrkata. "Pangkal pengobatan adalahdiet.Menurutpandangan rnereka.
diet
yangdilakukanorangyangsehatuntukmenghindari bahaya.samadengan
mengacak nrakanan bagiorangyangsakitatauorangyangbarusembuh dari
penyakit.Dietyangpalingbaik ialahyangdilakukanorangyangbarusem-
buh,karenakondisitubuhnyabelumkembalinormalsepertisediakala.
kekuatan untukmencernamasih lernah,
sekalipun tabiatnya tetapbisamene-
rimanya.Makamerancukan apapunbisamembuatnya kambuhkembali.dan
penyembuhannya menjadilebihsulitdariyangpertama."
JadiNabi ShallallahuAlaihi wa SallamyangmelarangAli bin Abu
Thalibrnemakan kormakering,merupakan tindakanyangpalingtepat,ka-
renadiabarusajasembuh darisakitnya.Umarbin Al-Khaththab jugapernah
memerintahkan yang
seseolang sedang sakituntukdiet. Sampai-sampai dia
harusmenghisap biji-bijian.
Yangperludiketahui, dietdiberlakukan kepadaorangyangsakit.baru
sembuh darisakitdanorangyangsehat,j ikakeinginan untukmemakan sesua-
tu yangseharusnya dihindari itu sangatbesar.Maka dia hanya bolehmema-
kan sebagian kecil darinya,agartidak melemahkan fungsialatpencerna-
kannyadantidakmembahayakannya. sehinggadiet itu justrubermanfaat
baginya. Tabiatdanperutharusberjalan seiringantaramenerima danmenyu-
kai.sehingga keduanya bisamenjadibaikkarenasesuatu yangdikhawatirkan
akanmenimbulkan bahaya.
16. MenyembuhkanSakit Mata denganDiam dan Tidak Banltak
Bergerak serta Cara Menjoga Mata
Di dalamSunanlbnu Majahdisebutkan dari Shuhaib,dia berkata.
"Aku merremuiNabi saatitudi hadapan
Alaihi waSaLLom,yang
Shallallahu
beliauadarotidankorma. Beliau "Mendekatlah
bersabda, kesinidanmakan-
lah."
' Makaakumengambil kormadanlangsung memakannya. Lalubeliau
bertanya,"Mengapaengkaumemakankormapadahalengkausakitmata?"
Aku menjawab, "WahaiRasulullah, akumengunyahnya di sisilain."

286 zadul-Ma'ad
Lgz,?121J47r.2.72122142/22a//221/5/

dr qr-J ra ({ r;-ns'
,.{.,i. l.'.'rt i,.'
. : 11-<i
a'?]t 6\(t r 6-Y 6- qqlj q.,1r"
'ppqesroqUD4DS0!AlqlDlV
',{:pnq;-yy p!.eSnqv rrepue)lnqasrpqule;,1ryDllDllDqSqel]f]llnsEu
?,^\qeq
nuql uDunswelepte
,, or(u.naouad opo n{uun1 do(os ry uDp ttlDtuad pdDptaJ
otudor{osonp otoluo tp nps qDps Dpodnuatotl ,ny p1q qoluoqdryac
Dlotu'uorlb!uDluo tpBuotoasqolosouofaqutoloptp qnloIto1o1ory1,,

l{1ll )a 1:;-'e.
'ewesreguDllDSDlA
!t!!DIynqD D rrls rl?llnlnsBd
8Aq?q'qBrr?rnHnqv sllpqrJppu?Iltnqestp uDqtqDqs-Llsy I'J-Iel'ep
lQ
o{uuomoT uoBuapuncoy otot1og qnlouaq
unp w1r7 uoqwofay 8uotr uouosloygSuotuatqDnnInsDAuDuntunJ I I
'lBqolbu?punun uBl
-rpe[rpesrqlepn rursnsnrpluBplersredlErsrsqSuefnzrlaquelrudrue.,(uad eB
-Surqas ?1eurlrlus uer8zqas >1n1un
ne1er{pJa"p n1ens snsnql tueleq esrq
lnlun
tut utDIlDSD!14rqtolh,nIDIIDIIDT.ISrlellnlnsudueleduesrp SueXedy
'e,(uuulurBurpueru iedepeSSurqas 'suuedesu:e1 eleure1rfue1n1u1rp tedep
rur1eg ur8urp8uu,{:re ue8uepe.(ursalauour ue8uepqelerrure1eu.r indelos
1r1esrleqo8uauurBJe,trqeq'.nJreu:strpeqqenqostuel?pueltnqaslC
.'e,{uqnlue,{uau lepll qElerelsru}eqouelSuepag
'rteu rpadasnll p?uruleqnhl e:ed ueeuredunred,, 'elellaq
]equqeqs JEIs
uerSuqas e1z6 elerureueBueu uele SueXutelualeurepuEIeeIBut.I?pll
elrf qeqag e,{u;eon8u-lecn8uetu uepeleurqn1ua,{ueru Iepr}'lEqellNlup
urerp1u,{uuqqrqolue8uapuslqnquresrp lur eleu lndelasepudlr1eg
-r1u,{ueq 3ue,{qerep
n1e1.ra1
uerpur.rrBuotu 'elsul
e,{u1erqe1e33urqes qelsaI Ielal uelnlnduue:elesrqe8nI
r{uqeqageleuruerBeq e1:elefuoun1e1 'uepequepe1eda1 uerEeq rp1e.,(ue
n1e1.ro1
e,{urs:od 3ue,{seuede:epneualel nule'rnsunledulouSueqtrlresa
'elptulenl rp qunduer8eqepedn1e,{'e1eu
e,{uepe lept1qelepee,{uqeqag
tndelasepedSueperqeleperurslrpeqtueIEpuellnqaslpBueAporuoy-ty
'qnqueserpe33urqe.{urBuelepua
nerJoq eletu'El?rrtlr)EsnerloglJlsr8ue:oasqelesepee>lrle.mqeq ',(uoqo1,
-unqqtqJ4 v'eAuqlrIlueIeprpueltnqa.{uaru turB.nNnqVereluerrres .tlV
depeq:a1ue1n1e1 nerleq3ue,{elndnlrBag eleur11es?rprnqetoltpqele}es
qreqnqgSuerularu
euuol uolerr'terlr zDllDSD/^rynlv nqDlpltDlg qeN
'nlueqe,re[:eBuapueru run,{uas:a1 nerlag
"Salahsatu di antara dua sayaplalut terdapatracun dan di sayap
Iainnyaterdapatpenawar..likalalcttitu jatuh di makanan,makabe-
nantkanlahiu, karena ia nendahulukanracun dan mengakhirnya
penawar.
Di dalamhaditsiniterkandung duamasalah: Masalah Fiqihdanrrasa
lah kedokteran. Kaitannya dengan rnasalah fiqih,haditsini rnerupakan dalil
yangsangatjelas, bahx,ajika lalatmatidi air ataubcjana,makalalatitutidak
membuatnya najis. lni merupakan pendapatJunrhurulamadantidakada
seorang punulamasalafyangberlarvanan denganpendapat ini.
Kaitannya denganrnasalah kedokteran, menurutAbu Ubaid,membe
namkanataunrencclupkan lalatitu dimaksudkan untukmemasukkan pena
warkedalamairataumakanan. dansekaligus untukmengusir penyakitny
Lalatmcnrpunyai kekuatan beracun yangditunjukkan olehbengkak dan-ea
tal-gatalyangdiakibatkannya, j ika lalatitu hinggap.Hal ini bisadiibaratka
scnjata. Jikalalathinggappadasesuatu yangmcmbahayakannl a,rnakadia
nrembentengi diri dengan senjata itu.LaluNabiSla/iallahu Alaihiva Sallam
memerintahkan untukmelawanracunitu denganpenawar yangtelahdicip-
takanAllah pada satusayapnya, sehingga lalatitu perlu dibenamkan seluruh
nlrakedalammakanan atauair.Materiyangteracunidilallandenganmater
lfangmenyembuhkan, hinggabahayanya menjadihilang.Inimerupakan ilmu
kedokteran yangtidakpernahditunjukkanolehdoktermanapun.tapikelua
darimisykatnubuwah. Doktermanapunmengikuticaraini sertamengaku
nya.
I 8. Mengobati Bintik-bintik
Ibnus-Sunny menyebutkan di dalamKitabnyadarisebagian istriRa-
sulullahShallallalruAlaihi wa Sallan, dia berkata."RasulullahShallullahu
Alarhin-aSallammasukketempatku, yangsaatitu adabintik-bintikdijari-
.jaritanganku. tSeliau bertanya. "Apakahengkaumcmpunyaidzarirah?"
Aku menjawab, "Ya."
"l-etakkan dzarirah itu dijarimusambilucapkan. 'Ya
Beliaubersabda,
rillali, Engkauyangmengecilkan yangbesardanmembesarkan ; angkecil
kecilkanlah apayangakualami' "'
Dzarirahadalahcarapengobatan dari Indiadenganmenggunak
batang pohon dzarirah. yang sifatn,'-akering dan rnampumenyembuhka
radanglambungdanmenguatkanjantung karenaaromanya yangharum.Di
dalantAsh-Shuhllalndisebutkandari Aisyah. bahwadia bcrkata,"Aku
pernahmenglrarum i Rasulullah^t/ralLallahu Alaihi u a Sallamdengandz.ari
rahsewaktuhaiirvada'.ketikahendaktalialluldanihram.''

') adayangdisangsikirn.TapiAhmadjuga mcntakhrijn)a. bcgitupulaAn-


Di dalamsanadn-"-a
Nasa'y dengansanadyang shahihdar Al-Hakim

288 Zatlul-l[a'ad.
682 /orzl,Tr'tryuaaD/Daad/22:/251
'sllpeqlnjelSunu qelepeerp {uleI-]Y ulqelql utq
ppurureqnhlurq Esnt{ epee iupe ostuElep Ip 8ue.i izprurrrJ -lv u!I1 ic $rllp e8nI IUIsllpell (,

'unurnlE33s elsnueulEpPdsItlEquIslluEJueuntEsuep1lIs
SueXSueroeAr?nl5Iepuda)IIeqLuo) leeJUEtu nls'SunlunlJaq 3u?,{SueJo
epedalrleqrualleeJueuntes '1r1es3ue{ 8ue:oepedalIIqruoIlee1uEtu
n1e5:1eduaepe unrun e:eras 3ue,{3ue:otBunfunBueru
3ue,{'1t1es 1ee.;ueru
nlesrllsqellul lnqual qeuralelerase,{uue8uep e:ellqJeq P)alauI suEtulp
'eXuuelSunSerp 3ue(ne.te e,{utelutcrp3ue.{3ue:o-3uu:o ue8unfunleu::e1
ei(uuelenlalqeFnS.ralesrqtrles Suepas 3ue,{ 3ue:otledeprp ry,{ueqe33utqe5
'e,{ur:rpuelei(eqequau3ue,{nlensas ue4t13ut,{ueur Inlun lEIqelnluequetu
ndureurn1 qor uelln8uatrt SueX uetenlal uep qol qeqes e,{u1r1e{uad
uelue8ur:euuepuelqnqute.{ueur uelqn[1euauleule8ue ,{qn.rz8uad
>1nlun
le(unduau: u,{uue18ueua.{ueru 3ue( nlensasuelSuelepuauuep e,,(u
-rlequelSueuauaur 'e:tqua8rpeluatu 1r1es 3uu(3ue:ou,tthenqua4
E^uuelrlnq
-ruo{uaulntun rallop efuaInlueqtuauqslalelp Iuereq8ue.{',{uuEIu8u
-r:su ledepuiu>1eptt-Iepttas nele11e,(uad ue1:r13ur,{uaru 1n1une,{unlueq
-tueuesrqrurleqeSSurqss 'e,{uqnqnl LUelEplPluelEre:as seuedququreuaut
uepuzlenlaIuplltq8uequau't:rpuellenBuau3ue,{u1e1-e1e1 ue>1tedure,{
-au ue3uap '1t1esSuepas3ue,{3ue:oe,ntluel3ueueuaur 1nlunlnfunlcdnlrz'{
'erlnruleue 3ue,(uutegoSued sluofnlesSunpuul:a1 tut sllpequrelplC
i,. lPlosSuoqas3uo( Suoto
do1 'undyytpastlolouautpdnp tloptt
oartfuoq\uouauawonq ut pq
ny uor4rutap&uotrunduotlagp[n o{uBuolop3uo1ua1o{uuDJt]Dtlotplal
tqoluoytq8utsotlotu '1n1ns Zuo( Suoto rBunfunBuaru uollu! Dltf ,.

'epqBsJaqMDIIDS 'e1el
Dtr IllIDlVrup ollrly's'qellnlnseu,,
-raqerp'frpnq;-lv pIt?s nqv sllp?qllep uEIl3,{P.4\r:eur qefe61nuql
o,{utP1{ uotl
4DnSuaWuDpD'Iuf uolSuDuauary uoguap 4t1og3uot6 4oqoBuaq 61
'e,{uruulzprp epe3ue,{seuedrnsunuelutButpuarusnBtlelas
'n1ttgadasts8un3raq estq3ue'(leqo
uepurn:eq8ue,{e,{ueuoreSurduestp
'e,{utsr
nl?sqelesqelepeqertrez6 ualJenleAuatu Inlun leseu lenqtpn;::d lur
lrlurg efu:en1a1 uelefte8eqas qnqnl tlp nluaualledual pqure8ueun1u1
'qnqnrruelep3uo:op:a1 'seuudSueXt:s1eut eua.re1:en1a1ue{ 1nstq uzcutu
-esIr3ellrlulq qslepeIUIsllpeqtuelepIPuellnqaslpbuE1.qD&Dg-lk'
20. Mengobati Bartandcngan Ohct atlu.\litkonen l:,"t,! Blu:;a
Dikonsumsi
Ini merupakan dasarpengobatan yangsangatbesardansekaligus sa-
ngatefektif.Jikadoktersalahmenerapkannya, makaakanberdampak kurang
baikterhadap pasien.sekalipun dia mengiranya bermanfaat baginya.Tidak
adadokteryangmenyimpang daricarapengobatan, karenamengandalkan
obat-obat yang tersusun di buku-bukukedokteran, kecualidokteryangter-
amatbodoh.Karenakesesuaian obatdanmakanan bagitubuhtergantung dari
kesiapan danpenerimaannya.
MakaAl-Haritsbin Kaladah,dokteryangpalingkondangdi Arab,
mengatakan scpertil ang.juga takjauhmenlimpangdariapayangdikatakan
Hippocrates dari Yunani,"Diet adalahpangkalpengobatan, perutadalah
sarang penyakitdanbiasakanlah setiapbadandengansesuatu memang
)'.ang
sudahdibiasakannya."
Kebiasaan di sinisepertitabiatbagimanusia. Makadikatakan, "Kebia-
saanmerupakan tabiatkedua,yangmempunyaikekuatanyangamatbesar
terhadap badan.Sehinggajika satumasalahdianalogikan kepadabeberapa
badan yang berbedakebiasaannya, makahasilnyapun akanberbeda-bed
pula.
2 L MemberiMakanOrangYangSakitdenganMakananYangLembut
dan Dibiasakannya
Di dalamlsft-Sftahihaintlisebutkandari haditsUrwah,dari Aisyah.
bahwajikascscorang darikeluarganya meninggaldunia.lalukaumrlanita
berkumpuldankemudianmerekakembaliIagikepadakeluarganya. maka
dia memintaagardisiapkan seperiuk suptalbinah, laludia membuat roti
berkuah, kemudian menuangkan suptalbinahdengannya. kemudian berkata,
"Makanlahkalian.karenaaku pernahmendengar Rasulullah Shallallahu
AlaihiwaSallambersabda. "Sesungguhnya suptalbinahitudapatmenyegar-
kanhatiorangyangsakitdanmenghilangkan sebagian kesedihan."
Dirirvayatkan puladariAisyah,bahwajikaadaorangyangmelapor
kepadaRasulullah Shallallahu Alaihi waSallam."Fulan sakitdantidakmau
makan".Makabeliaubersabda, "Hendaklahkalianmemberinya talbinah."
Lalubeliaubersabda, "Demiyangdirikuadadi Tangan-Nya, sesungguhny
talbinahitubisamembersihkan perutsalahseorang d i antarakalian,sebagai-
manasalahseorang di antarakalianmembersihkan mukanladarikotoran."
Talbinahadalahsupdaritepungyangsangat halusseperti susu.Menu-
rutA1-Harawy, dinamakan talbinah,karenaia miripdengan susu,baikwama-
nyayangputihmaupun kelembutannya. Jenismakanan ini sangatbermanfaat
bagiorangyangsakit,sangat halusdantidakkasar.Keutamaannyaj ugasama
dengan airgandum.Bahkanadayangmengatakan bahwatalbinahadalahair
gandumitu sendiri.Perbedaannya, air gandumdimasakdenganseluruhbiji
290 zadul-Ma'ad.
16(, /DJ1t4/r',2:yzzaD/Dtlaor1D./45/
ruadosleesppEdqeqesnEJetuelutsntuepeduPlda1aI uPpsPuede"(uqel3p
elrf l3?lqrqagef tuqoqraque8uap qelelJIUe.la ?ullBd 3ue.{ undepy qts:aq
e33urqln.tadtstuelqelunu.reur ueSuap qEIBI uelnIEllpsn:eq3ue.{leda:e:ec
'1eqo e,(urlrlrurrp 3ue,(tetseqlue8uap nelen1t
uelledepueru leprt8ue.(ederg
leqoe[:a1saso:dueSucp qelua'unoe: el:a1uzltluoqiueulSue{ueleqoleqo
ue8uepnele1n:edtst uelsuoso8ueuue8uapesrqunre: tleqo8ual'1
'pttlEAs IP;qes1eJ3,\\ nll3q
nlu'l . snlndr01 peu1e:ne,(u1ets
B,{ut qe13ue.re1as e33ulq'leqleq) lp nlle'rtes
uuleurnl 3ue,(equop 3ur8epueleuarultdtuep ueleseraulqlsu nIV..
'ppqesroq nerloqnlrlSnetlaquPIleurel ue8uap ;nsnslp Suei(llles netlaqe3
-3urq 'unqel uSrleruelrsueqegaq ndueu nllaqnll qelataS:eqsuyueBuelel
lrepqeqpeiegluug )PnqqelepeunpulHnqy nesrduep1npuelueleunS
-.auaur ue8uap 'unputHnqVqelePu nll5qtueleqturu3uetr n1 equop3ur?
-Bpue)eruaul qelaleuarelsele3un33und uerSeq epedruelaq:eqalnTTrg n'n
qellnlnsEU eMqeq 'uE)lnqeslp utPllE{[\\ll tuEIeC
r4rDlYrulD DllDLlS
.elu
-np1e33urueu 'u,{uuE)nIel3tu undeleleu
3ue,(epeelararue:e1urtpunrueu
e1ey1elncltuelaqraqlnlun leqqqs e:edue>lqelut:aulau uepsele3un33und
uerBeq epedrlel eBrtue>1aq:aq net1oqnl?l'uerllnlnuau IIlet\ ulqq;E)
. ne13uar:rPuele,{eqequeuuele
IeprtniualntrSutFep
'rqeu Suu.toas ne13uaeltfuep 'ne13uatrzpuettrePSer
-aruSuero-8uero 'elsnpuad nul3uaSueuaune1e1 'utFutn1y'.
3ue;ocs
'nutlaqu,{ue1.,1tut uBInIel ne>13ua ede8ua4,,
'IpnqBAettue,,rr qe,tef.,'reuag,,
'ue8uellP nlt Su8lnl
rBue8aruau lqruusnerlaqe,{uq,.;t1e1uer8eq epedSuelnrrur qe1edy,.
-
..(,nsIdue
epeda>1 tut 1eque1:eqe8uau 3ue,{eder5.,'eluupaqMq nll ElluelA
(.aluleqtUopiulEepIunt?laul
qe1o1 ne13uaqe1edV,.'ntr eltue,tepeda>1 e,{ueuaq nellsquElpntua)..iueq
-s1.. 'epqu$aq >1e1 'leqequ qs3ue:oederaqaq
nellaqulpnure)euel edereqas
elnd nlrBaq 'e,{uuu>1eu-reruwollDs Dtft tqtDlv nqDllD DqS lqeN eIBl'{
'qebepyqs 'qebEpeqs t.repn1t3ur3up
tr?pueleuarulepu nBIIaqqBqas
slc t'qelpeq IuJ.,'qe,tre[uau nlt lpnqeA ElluelA
;eseueleleSueru 1nI81
'e,(u?uoq n?tloB reql?q) rp 3ue38ued equrop3ul8BpuslqnA
.,iruredv,.
-n,{uaur SueXrpnqetreltua,tSuaoasepee/ qeq'IIlet{ urqq.e) ulquetuqr
'Jew
-rnpqv UPp z-zv tJvp ,elNrlepusllnqo,{ueu bezze::npqy
"&qn unJDVDuaml uDloqo8ua477
'u?r
-snleqrp qelupe qeutqleluelSuepas 'eXulrln1 eBnIuep
qepnsSueXe,(u8undat
itukekuatanracunmenqalirdnsancef'atIe..iafail.mritjII.lif:c:r
hinggasampaikejantung. Jikasudahbegitu,makarernatisli:iapnlenunggu
Sebab darahmerupakan penghantarracunkejantungdanseluruhtubuh.Jika
orangterkenaracuncepatbertindak denganmengeluarkandarah,makapro-
sesracunyangbercampur dengandarahitubisadikeluarkan.B ilamemuntah
kan isi perutdilakukansecaratotalhinggabersih.makaracuntidak bisa
bekerjasecaraaktif.Racunbisahilangsamasekaliatausekedar melernah
sehingga bisamenguatkan tabiatdandampaknya punbisadihilangkan.
NabiShallallahuAlaihi wa Sallamberbekarrdi punggungbagianatas.
karenaitulahternpatyangpalingdekatdenganjantung. sehingga unsurracun
keluarbersama darah,meskipun tidakkeluarsecarakeseluruhan. Pengaruh
racunitu tetapmasihmenyisadanmenjadilemah.Bcgitulahyangdikehen-
dakiAllahuntukmenyempumakantahapan-tahapan keutamaan bagibeliau.
hinggabeliaurnatisvahid.Pengaruh dariracunyangdisembunyikan di dalam
dagingdombaitu tampakjelas,agarAllah bisamenetapkan perkarayang
dikehendaki-Nva. DenganbegitutampakpularahasiafirmanAllah kepada
musuh-musuh-Nya darikalanganYahudi,

- i;,*:r ;kjii .er+)

"Apakth setiapdatangkepadakalian seorongrasulmembawasesuatu


(pelajaranlyang tidak sesuaidengankeinginankalian, lalu kalian
angkuh,makaberapaorang (di antara mereka)yang kalian dustakan
dan beberapaorang (yanglain) kalian bunuh?" (Al-Baqarah:87).
23. MengbobatiPengaruhSihir SeorangWanitaYahudi
Sebagian orangadayangmengingkari riwayatini danmerekatidak
memperkenankannya. karenamerekamengirahal ini mencerminkan suatu
kekurangan danaib.Padahal yangbenartidaksepertianggapan mereka.Ini
termasukjenis penyakityangpernahdialamiNabi SlallallahuAIaihiwa Sal-
lom. Apayangbeliau alamiini takberbedajauh dengan racunyangmengenai
beliau.
Disebutkandi dalamAsh-Shahihain, dari AisyahRadhiyallahuAnha,
diaberkata,"RasuldlahShallallahuAlaihiwaSallam,hingga beliaumemba-
yangkan mendatangi istri-istribeliau,padahalbeliautidakmendatangi mere-
ka.Yangdemikianitu karenakuatnyasihir."
Al-QadhyIyadhmenuturkan, sihirtermasuksatujenispenyakitdan
gangguan yangbisasajamenimpabeliau,sebagaimana penyakit-penyaki
lainyangtidakbisadihindari, danhalini samasekalitidakmengurangi nubu-
wahbeliau.Tentang bayangan bahwabeliautelahmelakukan sesuatupadahal

292 Zadut-Ma'ad
67 /Dr2?/./r-2.',/1tD11D/DLuo//2./-Y

qEpnurnpeq8ue:o-3uero upqopoq8ue:o'1eue-1eue'elrue,tr e:ednlr


ruare) eurqtu,{nsJeu-nsJeu rqnuadrp 3ueAe,rrIep:sSunqurluepqBual
?uu(rleqruelepe) InsEuesrqelarau:rqrs':rqrs3uelnleredtn.lnuahl
'ilqrspuelratelp,{uerrlas.lnfueur 3ur1ed SuefueleqoBued reBpqes
snBrlelas uep.lqrsue8uerJs IelSueuatu Inlun Jesaq Surled 3ue{ JoUeJ qelrur
eletrl 'e,{urtq ueSuJpsslplJs E{uqeprl 'zpn\L\\.el uepput,\{ 'eop uB8uap rBual
-ueqrp'rlllvepedal.n{zpue8uapqnuadersnuPurleqe1r1uesnlndal|q
-uruFuauesrqSrre ,(qelerpeSSurqes 'e.{uuelqeleiuaru esrq3ue.(qulerpuleu
'urcl 'e,{upuosrad
leqrd utlauarrrBSrq 3ue,(eue1.1 qr;lr"unf
uepueelefues:ad
uzSuapdersuelnsedSurseul-Surseru 8ue,{'3ue:ad uelnsudenpruodasrur
IeH lndlpnl upp1e,(ueq SueXqeXbnr ue{qntnqrp ?IEru'lepuequ?plsnl ntr
rrqrsB)rl' e.,(uqnre?uad ueIrnFnSSuetu ledep3ue'(eop-eopuepup.Jnb-lV
1e{e1c,{e ueeceq ':r1rzp edn:eq 'e,(uue,ne1 rpefuaru 3ue.(nlenses ueleunBrp
snleqe,(uue,lrelau ueplsn8ueu Inlun EIEI eurqu?p]eqeIqo:qn:e8uad
lrepJesersq Jrqrsqeqas]eJueuueq 3ue,(leqoe,{un1es-nlES rllruru?p.{qell
teqo-1eqo ue?uepqelurrrqrsrleqoBuaur qnlungrtlaga 3urlzdSueKe:e3
'lrqrsuslralnlr nerlaqe1eda1 ue)sseJrp ?Ir13I
'1npue1ueleunSSuaur uu8uapeledol ur8eqrp nrelaqraqqeuJedUvUDS
D.ArqrDlynqo Dllrrls rqeNe,r\qeq'elre'Inqv urqueurqe:.rnpqV uep'p,{upeu
-stue?uap 'strpoqlnqunLl, rp ueltnqa,{ucrupreqn nqy
qell1.l.;uelep
'leegueru uelSuelepuau qe,{ueq rurBrJpleu 'sfuu?pue1:en1a1rp tedep
ro1o13ue,{ualeuinlel 'qnqn1 e1o33ue nt"sqelesrp ledtuet:tqtsqn:e8u
-ade1r1e,{u1e;rs ueprnllnrls ue1nece8uoru 'lerqeldepeq:atqn:e8uad:aq
:rqrsSuerueuEuere)'rrqrs ue:eses eua;1:a1 8ue,{uer8equelqrsrequet{ 'Z
'uepequeprolol Eue,{r:aleu ue1:enJa8uaru rgad
-asrure:e3 n33ua1aq r:epsedaln.l?qnerlequnJe-uelees eSSurqas'3ue1
-rq rpeluaulnqas:a1:rqrs qn:e8uad eleu 'ue>Irnlalrp nlr ppuaq-epuaq
e1rla; 3ue,{eru Suepnlss uepJrsrsrp leesqnlefFuaflnqute:telaqedueqsq
'rrsrsqenqas 'rnuns
epedepue1e,{u:a13ue,{ uJ"puEpntr;tqtsue1:enlaBu
-au:e8elnfunladuelueqrueru qBIIVe1ey1rur1uqSuetuat qe11y epudel
uoqottraur nerlJqB,,'rqeq inerlequpqrqeqs Juces uelt,{e,trurC e.{usnd
-aqBuaur uepue1qe,{ua8uau ue8uspnlref'3rqo3e 3ur1ed 3ue,{qelrule:e3 1
:nerlaqlrepue)tnqesrp 3ue,{ueceu.?npBpV IurtlIe,{uadIleqoBuau
uelep nerlaq1nlunladqeleperur1e.{e,rt: t.tepuelpnsrletu ruel 3ue1
'8.{utelrlegepE
)eprl 8ue,{
nlenses u?I8ue,{equraru ner1aqe>[fue:eq1epr1e33urqas 'e,{uFue:o undudets
eduruau esrq8ue,{ruadesuenSSue8 qeleXueq rul uelerlntulp nzrlaq elnd
nlr lnlun ue)nquepsnlnrpnerlaqnlr Euerelup)nq8ue,{ 'ueetunpol uesn:n
ruelepue:e[e,tra1 nlens qele(ueq ner1eqedLuru:u 3ue,{edy Iur1eq nerl:q
r:ep
ueunqserrral3ue1ue1 ,erulruep IIIepqeiueq qepnsualI'netleqUeJPU
-aqe>1 'e,{uuelnIleu)PpIi
r:epundlrlrpasrSue.rnBuau lepI] IUIleqEIstu
dirasukipengaruhsihir,karenamerekatermasukorang-orang yanglemah
agamanya, tauhiddantawakalnya, tidakbanyakmengucapkan wirid,dzikir
danta'awwudz.
21. Cara Pengosongan denganMemuntahkan
At-Tirmidzymeriwayatkan di dalamJami'-nya,d,ari Ma'danbinAbu
Thalhah.dariAbud-darda',bahwaN abiShallallahuAlaihi wa Sallampernah
muntahlaluwudhu'.Padasuatukesempatan akubertemuTsauban di masjid
Damascus. lalukuceritakan halinikepadanya. Makadiaberkata, "Beliaube-
nar.Akulahyangmengucurkan air wudhu'beliausaatitu."
MenurutAt-Tirmidzy,inilahhaditsyangpalingshahihtentangmasa-
lahini.
Muntahmerupakan salahsatulimamacampengosongan: Mengeluar-
kankotorandarianus,muntah, mengeluarkan darah,mengeluarkan udaradan
mengeluarkan keringat.Semuaini telahdisebutkan di dalamAs-Sunnah.
Muntah bisamembersihkan perut,menguatkannya. menajamkan
penglihatan, menghilangkan rasaberatdi kepaladanmengurangi beberapa
penyakit.Muntahjuga baikdilakukan orangyangsehat. duakalisetiapbulan,
tanpaadaketetapan jadualwaktunya.Tapisangat tidakbaikjika seseorang
makansebanyak-banyaknya lalumemuntahkannya, karenahal ini menim-
bulkanbeberapa dampak.sepertimempercepat ketuaan. membiasakanny
muntahdanmemancing timbulnyabeberapa penyakit.
25.AnjuranRasulullahuntukBerobatke Dokter YangLebihPandai
Malil<menyebutkandi dalamMuwttthatha', dariZaidbinAslam,bah-
wa adaseorang laki-lakipadazamanRasulullah S/rallallahu
AIaihiwa Sal-
Iomyangterluka.Lukaitu terus-menerus mengeluarkan darah.Orangitu me-
manggilduaorangdariBaniAnmar.Setelah datang,keduanya memperhati-
kankeadaanorangitu,dankeduanya mengakubahwaRasulullahShallallahu
Alaihi wa Sallampemahbertanyakepadamereka."Siapakahdi antarakalian
berduayanglebihpandaimengobati?"
Keduanyabalik bertanya, "Apakahdalampengobatan itu adayang
lebihbaikwahaiRasulullah?"
Makabeliaumenjawab, "Allahlahyangtelahmenurunkan penyakit
danDia pulayangmenurunkan obatnya."')
Haditsini mengandung pengertian bahwasetiapilmu, keahliandan
pekerjaan harusdimintakan pertolongan dariorangyanglebihpandai.Sebab
yangdemikianini lebihrnenjaminkebenaran. Begitupulaorangyangme-
mintafatwa,harusmendatangi muftiyanglebihpandai,karenadialahyang
lebihmenjaminkebenaran daripada oranglain.

')
Haditsinimursal.

294 Zadul-Ma'ad
s67 /DJt?//r'a/1t:r21/D/Dl1to/'.lD/r5r
'nlrrollopurruEf
-uaullnII 3ue.{utey8ue:oqaloue1:e,{eqrp uesnqal'npe)Ieru-lntreB
uepuellrqurerp uesnqel'euregadrur 3uelua1ie.(e.rr: enpzpy uarsed
leq
uerleluelue)lpqr)e3uatu E33urqqelesele,{u.ra1
rde1.dase:uelr:oquaur
nlellrIE,{ued
sruafsrsou8erpuaur
eqesnroqqepnsSue,('.rrqrruBue(.r:rqo6 ;
'qE,r\ef
SunSSuEueq snleqrpEIsru'ue1rq13uau leesr:ped1e:nue1
-snlntuatuluadas'qDles
lnqroqnlelu,{unrulr
ueseleqlnJnuaur lEnqroq ?rp
e>1r1ueleqoBuad uEInIleuInlun ulzl1edpuaruueprrqeu3ue(:atloq g
.lul sllpBq
LuplEp upllnqesrp3ue,{rpadasqe,refSunSSuepaq snreqIeprl srpelpu
'qopoqerpe.'(u:euaqes Suzuraure/y\qeqrnqElaFueur uarsedIEqrd elrf
'u?rtErrrol
uellqrIEFuou uepueteqoSuad uelnlelaru3ue,{qopoq3ue:O I
'qe,\\Br
SunSSuepaq Ipn elp lul tequr?leq uerlLUJI ueltegrle8uaur uelqeq
nEl?qnqntue3:ouelesn;a1uellnqurueLue(uuelepurl'uersuduunqel
-a8uadseleuep1er:e,{s lenqura4 uenqela8uad sely ueqelesal uelnlelatu
uep e,{uuer u?setpq lnJnuslu 3ue,(':rqeu.r
3ue.(:ap1o6
1eprl 1qe3I lepurgaq 1
:uleJ?ueurl rpeluaur uelepaqtpestq 'ueleqo8u
-adue1n1elau3ue{:a11op ue8uopefuuelre;qeruelne.teduele>1edasa1q
-n1l3ege.,(uueqepurl seleqe,tlefBunSSueuaq sn:eqerpn1reue:e;11r;1esSuef
3ue:odepeq:a1 uendruad uelnlplarudeSSuerp uepErsnupue,trrfuelu,{eq
-qtrraul
qlalerpn1re,{uueqopoqal ue8uaprpe:aq'uenqete8uad uepueruel
-e8uadueSuspe,{u8uefunuaur 'ue:aD{opol nulr
leprl erpleqeped ue)p{ollerd
-uaru erpe41 e,{uuelepurl depeqral qe,tre[
3un33ueu3q snreqqopoq3ue,{
Jatlop Eletu 'lerreKsuede1ala1 neleqrbg qeleseuue8uapefuuelte;1
'rueraqurad uelnq leqeped'ruereq1osrpe:aqSueX4 r/
-[o,ko1e1e4ryadas 'eXurlqe uolnq erpuepe,{urlp rBeqlllns 3ue,{uesrunnlpns
rljBlepHrpuelesleureuweraq',,DqoqqDqlDJ 'netleqBpqesJqrs uBpuE
-eserqel'uerrqeu.tal'ueqzuaquad ruedas'uertraBuad ede:eqaq SunpueBuau
qq!LlJ-qpete1'eszqeq qeleseruue8uape,{uuelre; ueieqo8uod qelesstuuEp
qrbgqe;eseur tessqeq qelespl :ueryade311 Sunpue8uau rurslrpH
,,'qomofBunSSuouaq snnll otp ulow'o,fuwn1
-aqasmqopl Drpt1op1t ut uowqoSuad ubp uDqoSuauodotsSuotog,,

f dA fd -"-J j-., tq^ el ' . . \ "e',r:


' . ' t t c$ a*Q'
',)), ''),,,), r
"'\t "
'spqesrequrrl/rs' DM
!q!ol,
nqDIIDDqSqe \ nseu.!'el?)r5qerp'u,{u1a1e1 r:ep 'e,{uqe,{e
r.rep'qre,n,{5
qete61nuql up,{.BsN-uV
urqrttlv uEpue11e,{e,rr:au; 'pneo nqv
unlnqoBua43un1ua1 oyg
DrelDtlDpnJ'tpqoBuay13untrSuntp qnunytsun33uDJ tntunuaf{ cZ
5. Dokteryang mahir,yangmenangani seorang anak,oranggilaatauseorang
pasien,tanpasepengetahuan pasienatauwalinya,makamenurutrekan-
rekankami,diaharusbertanggung.|awab ataskesalahan yangdilakukan-
nya.
Penyakitmempunyaienrpat kondisi:Kondisipermulaan, puncak,ber-
hentidanmeningkat. Karenaitu seorang dokterharusmemperlratikan ke-
adaansetiappasien,lalu menetapkan carapengobatan yangpasdengan
keadaan masing-masing. Seorang dokteryangmahirharusmemperhatikan
beberapa masalah berikut:
jen
L Mendiagnosis is penlakit.
2. Menaritahusebabtirnbulnl'apenyakit.
3. Kekuatan pasien,
apakah diasanggup ataukah tidaksanggup melawan pe-
nyakitnya?
4. Pembawaan badanpasien.
5. Kondisiyangmunculdi luarpembawaannya.
6. Usiapasiendankebiasaannya.
7. lklim, udaradankondisigeografis pasien.
8. Obatyangberlau'anan denganpenyakitnya, kekuatan dantingkatan obat
itu sertamempertimbangkannya dengankekuatar' pasien.
9. Tujuannlatidaksekedar menghilangkan penyakityangadr.tapijuga
harusdimaksudkan untukmenghindarkan pasiendarikekambuhan yang
lebihparah.
10.Nlelakukan pengobatan daricarayangpalingsederhana.
I I . IVlemperhatikanpenyakit.apakah termasukjenis penyakityangmemang
bisadisernbuhkan ataukah tidak'?
Jikamemang sulituntukdiobati,n.raka
doktcrtidakbolehbcrsikapkeraskcpalauntuktctaprnengobalinya.
i2. I idaktcllaluterburu-buru melakukan pengacakan dengan caramcmun-
talrkarr.
13.Harusmerr.rpunyai pengalaman tentangjenis penlakithati,rohdanpc-
nyembuhannya. Sebab yangdcrrikianini merupakan dasarpenyembuhan
badan yang palingprinsip.Sebabreaksi badan karena hatidanJiwa sangat
besar.
14.Bersikaplemahlembutterhadap pasiett,seperliperlakuan terhadap bayi.
I 5. Mempergunakan jenispenyembuhan secaraalamidanyangdatangdari
Allah sertamembangkitkan imajinasi.Sebabtidak.iarang hal inijustru
lebihefektifdaripada obat.
16.Yangterakhirini harusmenjadipegangan seorang dokter,yaitupengo-
batandantindakannya harusberkisarpada enamperkara: Menjagakese-
hatanlang sudahada,mengcmbalikan keschatan yang lanyak menurut
kesanggupan. menghilangkan penyakitataumeminimalisasikanny

296 zadu.l-Ma'ad
L6Z /D.1?11':/fal z0?tDlDLadl //):/2//

'qnqnl ?lo33uBr1o3ora38uauuep utpu-1slJd e33urq


Iesnlaut st e,!u.rrq1e
'efulnluaq usp aulsrloqeteu 'qnqnl uer8eqqn:n1os3) tuettl.l
lesnJarunlel
rqo:1nu uereqa,(uadeua:u11n:unruSuef ':o1oq1r1t,iuadqelepee:da1
Pqas 8uo'(
"
uouatl un8uapunqndwnqtp tlns Buoi uo,xaqt1n:1-t1n7ar' qDluDBunf,.

'Epqesraq4/r//rs D,AIqIDlvnqD nllr,ls' qellnlnseu.,'elelr0q


prp'qerf?rnHnqv sllpEqlrep u)lnqesrputDqlqn1s-qsY ulelepIC
.. oLdtl
nluapuaru 8uo{ 8urlto Sunpuoaaw oanl npUaJ uot1o7 qo1un8uo7,,

| :f ' '9. ifl rr:+{


'epqesreq4,lr11rsna IqlDlYru'lDllnllr{s
lqeN
nuqlqrpeql:epue)]nqasrp
,.rrqeq'seqqv nuq1urn?SurelepICI
qefe1,,,1
,, Ddurs!.top
un1noy8uaounrun8nqasotdal qosouaTtalSuo{Sunto I.IDpqDl1ro7,,

.|^
d. . ./. r('!-r<r. (-1 r!' f . rfl "^l- '
'r .t " ./ ' - . rj

'ep
-qesroqnerlaq'LurllDS tqeNtrep'qerrErnHnqv sllperl
D tqIDIVrulDllDllDqs
rrepue1e1e:reBeq
as'eKu-qrynqg ,{:eq1ng-1y
ueleprpuu1]e.{e,ntraur
!, nuieirBq
etrtueuotu 'uesadue8uep'lnqas:a13uao
qepnsIureleue:u1'qe13ue1n6.. tnu
-auertr)n1unuesnlnrurrrBuauarop5 nhrynlYnqD DlloryS rqepeleyl'erda1
elrrepueut3ue,{3ue:oesesepegtbeslqnpnpuad uesnlne:ede:e1ue rpe'ttqeq
'qellnpqvurqrqE[ slrpequ?p'tullsnL\qtqD4sl.lJelpplp uellnqssrc
$la/uual qoPns
3un1 3uot6 ttopurySuaVy uttp npuaTy ttqo,(ua1npodsonal,y 97
'uPlnIaI
e,{uBuelrque1:ne,treqrlp 8ue,{r:epdeqel
e1f rlencallen1 3ue,{al qeu:a1
-raq']rlnsuepleraqqrqel3uu,{e:eclnrnuautIEpuIueqSuns8uel leprl uep
qepnu3ue,{e:ecIreplepuluaqqEler:tqeu 3ue.( :e1Iopepuelelelue I(l
'res0qqlqal
SueXueleqelserueluelludepuaurqnlun ItJaI qlqel 3ue,{uureqlseuI3I
'reseqqlqalSueX
uelreqe8uaru ledruepr:eputqBuaru 1n1unue1esnlaI
r.ueOu enprrepIrcalqrqalBuu,{ledurepqrpuau 'uedn83uesa1ln:nuout
I eprajugadisebutpenyakitsinga.Mcnurutparadoli.:er. pcnyakttlnr rernta-
sukmenulardanrnerupakan penyakitketurunan, menjangkiti srapapunyang
berdekatandengannya, meskihanyamenciumbaunya.Karenarasasayang-
nyakepadaumat,makaNabiSftallallahuAlaihi wa Scl/crlmenghindarkan
merekadarisebab-sebab yangbisamendatangkan aib dankerusakan terha-
daphatidantubuh.Tidakdapatdiragukan bahwadidalamtubuhadakesiapan
danpotensiuntukmenerimajenis penyakitini. Sebabtabiatitu sangatcepat
bereaksidanmudahmenerima pengaruh daribadanlainyangberdekatan atau
bersentuhandengannya. Ketakutan danwas-was terhadap penyakitinijuga
bisamenjadisebabbagipenularan penyakitini.
Ada 1,'angmengirahadits-hadits ini bertentangan denganhaditslain
r,angmemangberlawanan dengankandungannl'a, sepeft;riwayatAt-Tirnli-
dzydarihaditsJabir.bahwaNabiSftallallahu AlaihiwaSa//arn pernah meme-
gangtanganorangyangmencierita lepra.lalu mcnrasukkan tangarrnyake
dalanrmangkokbersama tanganbcliau-sclayabersabda. "Makanlahdengan
asmaAliahdengansuatukeyakinan terhadap Allah,dantawakallah kepada-
Nya."
Apakahmemangkeduanyasalingbertentangan. alaukahadayang
dihapusdi antarakeduanya? Jawabannya. haditsJabirdi atasadalahhadits
yangtidakshahihdankuat.At-Tirmidzl'jugatidakmenshahihkan ataupun
menghasankannva. karenaia adalahgharib.
27. LaronganBerohatdenganBarang YangDiharamkan
Abu Daudmeriwayatkan di dalamSunan-n;,,a, dari haditsAbud-
''Rasulullah
Darda'RadhiyallahttAnhu, diaberkata, ,\hallallahuAlaihi v'a
Sa/1anbersabda.

1..Jr-r_iU_.l;yrJcr cl;: c':


_f,\J_t=..-. s'-.JlJ erJ, J;,, ^JJ,.-r)

'"'f':
"SesungguhnyaAllah menurunkan penyakitdanobatnyu,danmenja-
dikanohatbagisetiappenyakit.lvlakaberobotlahkaliantlanjangan-
luh berohatdenganhal yang diharamkan."
Al-Bukharynrenyebutkan di dalam^\'irahih-nya.
darilbnuMas'ud,dia
pernahberkata."Sesungguhny'aAllahtidakmenjadikan kesembuhan kalian
dengansesuatu yangdiharamkan ataskalian."
Di dalamSiaftlftMuslimdisebutkandariThariqbinSurvaidAl-.lu'aly,
bahwadia pernahbertanyakepadaRasulullahShallallahuAlaihiwa Sallam
tentang
khamr.lalubeliaumelarangnya ataubeliautidaksukapembuatannya
"Aku membuatnya
Thariqberkata, hanyauntukobat."Makabeliaubersabda
"Khamrini bukanobat,tetapipenyakit."

298 Z7dut-Ma'ad
662 /nn//.1r'2v1/v/tD/Dt/2a//2/25r
-mppw DSrqSuDr{qoplow uoBuopundblDw tlp)tD1 tnlnqDpuaru
ostq8uo,{n|onsasnpo o{uoatlag nuaq ny uo8uopuod qnn8ua4,,

' , . . , . {,f
rr*: . a . l . a ' ,9C rtt
- ff tgl
'epqesreqwD DSDA tLrDlYnqD DIID?SqBllnlnseu,.'P]?Iraq
erp'seqqv nuql rrep'eKu-qryoqg rutlsnhl
tueleptp uelt?,{3^\ueur
o1o7yuo7uopuo4 7n,nBua1 ouatml lqng &untr3uot6 4oqoBuaTy1
|Iuu1y Suua luqo-luqo nBls uunurBll 'unlBs
1eq6 edn.rag'fqe11uup luBqou luqo-fBqg ue8uap uuqnqure,{uad
'efuueletq
-uradqe8ecuaur uepnln{ qnunqueurndrueruSueureru 8ue,{1e.{uttutsalotp
'e1nq:a1e.(u
esrqe1eda1 n1 qelelesrpnlel ?srqrotol 8ue,{e:epnuSSurqes
-r.rod-r:odre8r 'tnqtu?rrn)pcuatuue8uapquleturlzelle8ues8ue,{e:e3
'JeJ.e[IUBB8ue:o-8uuolnquel ln)n3u:tu tleutadutnllogtxvtrt1toly
nqz DttDr,lS tq?Nnll euere) 'ntn) uellnqulluaruuslqSueuaut8ue,(utel
qeqas-quqes nElEE{alauIlIIn) uqeqtrrelsI eurlel 'Ieue-leue3uera,{ucru es
-erqe8nfturn1n;'ue:olo>l uelndrunuad eXuepz eua:o1']r1e,{ued r.tepqnquas
qelalastpef:a1 rurleqe(ueserg nlnl rpufuau n1e1 't:od-r:od r:ep
3ue:oasas
lenlal qeletes'le8uuoluBptlelpuEqequlalsleuelel uelnsnqur:d rpe[ret
nlel lrlnl uepSur8eperelueIp Insnquau 3uu.{ue:teceue:el qellupeq
uulepuppI?seroq 3ue,{uelSuepas 'tr ueerlnurrad rpladruauau Sueinqap
1n1
-r1q3p rrpuDrololedn:aquepeq.rzn; t:eplese.raq 3ue1 upequllPpIltp qeI
-ne'I"ur?peq renllrepleselaqqelua 'uepeq ucpe1ed:1rpepc3ue{ ntn;1
. ueq Btsr.
usend neteequop.lolsJS uelq?lpeqBuau.r nele (uelqnlnquau 3uu,() f;ue:o
'ln)ncIP e,{ulnque::eie ue1qel
ueuaepudelue:e{9}nlusuEuEleullsqLUau
-uuaursunerlequerpntUs) emqeq'uBllnqaslp ulelle,{ea,rt:rue1e6 ,, tut tpad
-asEturpuauntUlEqllotll qeuJ0d nlv.. 'epqeslsq nEll3q elel\'nIe)ntu
lepll
n1n1 Eletueues 'IuDllDS DlAtqIDlVnqDllnllnqstqe1
rp uereqalleq 1e,{ueq
uedepeq e1 3uo1o3rp nIB nle'1 n1e1edal rp trle{ued eual:a1qeu:adn1y..
'cte1.r:qerp'qe:[11 u!qq,e) uBpue)lnqoslp,/lDqlqD4s-tlsv LUSlpP lQ
oluuo:18unp78uay; n.n1 unp nlnday tp ttlny tloqoEuall g7
'1r1eiuad r:epueqnqulase) lnlunuau1eXelleptl elelye{al3ul
rBequeSunpur l:adte8eqes snBtlelesuepe,{uue:oto1a1 euare1'ututeqSueu
-atuSueiedetutterunt8equelue:eq8ueru qu11yrdel lpntle1uneldepeq
'tul
-ra1ue1n1e1rp 3ueAtped:s lerun lSeq uerunlnq reSuqas lreq 3ut,{1eq-1e
uzlrue"req;iuctu quu-rcd>1epn qe11yeiuue:o'lo1a1 uepueln.rnqaluLl.r.re1 n iu
-uelue.reqSuar-u q"llV'le)B lJPpItlllr6 1er-re{s uep1e1e 1n:nuau.r 1n:nqSuei
uelenq-r:dueledn::ru uelue:eqlp 3tre,( letyleq utBuep uqnquta,{uad
KAnnya.
Muslimjugameriwayatkan dari Anas,bahvlaNabi,SllallallahuAtaihi
v'a Sallammemberikan keringanan.dalam ruqyahkarenaracun,pengaruh
pandangan matadanbisulataubengkakdi lambung."
Di dalamAsh-Shahihain disebutkandarihaditsAbu Hurairah.dia ber-
kata,"RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallambersabda.

r-. , ,-i,
. 02- j.4l

"Pengaruhpandanganmataitu benar."
Di dalamSunanAbuDauddisebutkan dariAisyahRadhivallahu Anha.
dia berkata,"Orangyang mengakibatkan pengaruhpandangan mata
diperintahkan untukwudhu'.kemudianorangvangterkenapengaruh pan-
danganmatanvamandidenganair itu."
Pandangan mataituadaduamacam:Pandangan matayangberasaldar
manusia, danpandangan matayangberasal darijin.Diriwayatkansecara sha-
hih dari Ummu Salamah,bahwaN abiShallullahuAIaihi wa Sallampernah
melihatseorang pembantu wanitayangmukanva terkenapengaruh pandang-
anmata.Makabeliaubersabda, "Ucapkanlah ruqyahbaginya, karenadiater-
kenapengaruh pandangan mata."
Ada sebagianorangyangkurangtajanrpendengaran dan akalnya
tentangpengaruh pandanganmataini, serava menganggap bahwahalini ha-
nyasekedar ilusidantidakadahakikatnya. 1\4erekaadalahorang-orang yang
bodoh.tidakmengetahuitentang rohdan.iiua,sifatdanpengaruhnmya. Tapi
orangyangberakaldariberbagai umat,dengankeragaman agamanyaj me-
ngakuiadanl,akekuatan pandangan mataini.
Seseorang yangmemandang. j ikajirvanyabergolakolehgejolakyang
iahat-makamatanvaakanmemancarkan kekuatan racunyangberpengaruh
terhadap orangyangdipandangnya. sehingga mengakibatkan dampakyang
tidakbaikbaginl'a.Bahkan yangdemikian inijugaberlaku bagiular.Jikaia
menghun-lamkan pandangan matanyakepadaseseorang. makaia mampu
membunuhnva.
Tidakdiragukan bahwaAllah menciptakan kekuatandantabiatyang
berbeda-beda padatubuhdanroh.yangmasing-masing denganpengaruhnya
Orangyangberakaltidakakanmengingkari pengaruh rohterhadap tubuh.
Engkaubisamelihatmukaseseorang yangberubahrnemerah karenahunjam-
anpandangan mataoranglainyangdiseganinya ataudiamerasa malukepada-
nya, lalu berubahmenjadipucatjika dipandangorangyangditakutinya.
Semuaini terjadikarenapengaruhrohdankaitannyayangeratdenganmata.
Adapuncarauntukmenghindari dampakpandangan mataialahdengan
membacata'awwudz,ruqyah,membacasuratAl-FalaqdanAn-Nas,Al-
300 Zadut-Ma'ad
I0t /ru247r"t./z/0/12/Dt1na//a/)B
,uDta^s
,, mlD t dwDq8ualuID7I mlaraw LDBD
uDllsrq uDp 'D{N-DqruDq-DqwDLl uDlDqDI l lrDp 'D{N-DsJlts
uDpDlrnru
lrDp Durndaas SuDI r.lDIIVtotullb!-prutpI uDBuapSunputltaq mlb,,,

c-. t.:- tl1*lqa.. .lC ri<:t'-. a'


. , a.., j n . . r r

(.{"i6
tA"
,, qo)nuad DLIDTI
3ut:1nqnn'uoltDq l otftDqruawlqutDs Sunpp 8uDtrtpnr l.rtDL!uDI
-nut-wDpaBuDlDp SuoIuoloqn[at1 uDp 'iuDrs unp wolDu uDDqoJuo
loLlnfa! rnp'nunq uop nnlalSuotruopqDf l uop'runq ryuDlDJdlrlp
8un{ uo1nqn[at1 trDp't!8uDl ayqnuSur uoloqD[ l ltDp't!8uDI uDp
untnl Sunr(unpqo[at1uop 'oi1tg-uoqsoqaqV uDpunltpD[tp 'umpdtrrp
Suor(uolnqn[aq uDp 'DIDqtnp uDp tnol Sunt Suoto modwnltal 1opt1
3uo{ 'outndwasSuDl qo y pru!pl-loutrlotl uo8uapSunputLtaqmlV,.

,.{

; -^.
f. rtrr ;,c+1.;; .j -i 4-.\aC in cia6-\.q:C -4 a

..+.;"f { \r(t n rd (,.? / 1.=rl,-.A (,J:4


ji.

-,/)
- -f 6!rr att(/:
'') ' ;
tt -,41.1 ,p-1, (.:4
I
a .i "-
.{ :n
dc ' " ' . frG..tf-,f
"51"1.:-,fp n -rii.-l, . " " 6-..<. ;^: ":i
I ", l')'"

-uawSuof tlow dottasuDp DUasolqatu Suotoutquop ,r"{" ;lY;:


tnp nutndLuas8uD{ qDnvplullmtJowtlotl uoBuapSunpullaq mlrJ,,

K o?'
-;.q1-.1-
,r{. rfir lpjta.:. n {
6/'i.at,
t qai
""; <'

,, unqoyllc o1g SuoI uoloqo[at1


tnp nutndLuasSuDt qonv prulpl-1otur1ot1 uoBuapSunpaUaq ruly,,

,/c ^gTl.:- rw ,fj'1,1c' f ?/

:lueqas
'qpuunS-sVupp uep ,{s:n; 1e,(e'qeqrleg
IsEraq3ue,(ulel ueec?q-ueereq
g:-i I tr
Jj {st 4W': ;.5l,t'11-t.i;,
'a",-ai
t.,t i t'
"-: . . ' , i .
tti.
''
.:?.i ',;t1.
' "\A,-r--l
I L, ' 1 .^il)r i';)(, iilr -;,^::K; .::i 3t
\JJ\\9..'
"-:--pL
, :, t :- -,r",
.5-l^>..r 1 J.UL'.-" 5,r; .rbv U; 5-\:.>
"YaAllah, aku berlindungdenganWajah-Mu Yangnulia dan kalimat-
kalimat-Muyang sempurnadari kejahatanyang ubun-ubunnya
Engkaupegang. YaAllah, Engkaumenyingkapkandosadan hutang-
YaAllah, sesungguhnya pasukan-Mutidak akan terkalahkan,janii'
Mu tidak diingkari,MahasuciEngkau dan dengan puji-Mu. "
't. '.
, t'/. . t' i-'i r. ,t :r, r..r.
ga-ct e,5- sr4 t'*' 4)\ a->.9 t Ss\
1-ur-L-9: _:* f+-,'
.'"'? i,. oi.u :.1.t.t".''.: l.
Lr e-Jl s.L-"UJ -Fb v) J .f ) )wt u .5!' ;:,r J 6 ,
\j:----'Jl
'.'-t '.rsi.ts
, (.. i'...i',
iri_r;r u rr. , .r rtr'
,;'i";.'.."'
F ; il L,l r-d+::+

.rf: yro JL ;''


"Aku berlindungdenganWajahAIIah YangMahaagung,yang tiada
sesuotupun lebih agungdari-Nya,dan aku berlindungdengankali-
mat-kolimat-Nyayang sempurna,yong tidok dilampauiolehorang taot
dan durhaka,aku berlindungdenganasmaAllah yang husna,yang
kuketahuidarinya dan yang tidak kuketahui,dari keiahatanyang
diciptakan,dijadikan dan dibebaskan-Nya,dari kejahatansegala
sesuatuyangjahat dan yang tidak sanggupkulawankejahatannya,
dari kejahatansegalayangjahat dan Engkauyang memegangubun-
ubunnya.SesungguhnyaRabbkudi atasjalan yang lurus. "
Siapayangpernahmencobadoa-doadanta'awudzsemacamini, tentu
bisamengetahuiseberapajauh manfaatnyadankebutuhanterhadapta'aw-
wudz ini. Sebabia mampumenghadang pengaruh pandangan orangyang
memandang danmenyingkirkannya sesudahpengaruhitu datang,denganke-
j
kuataniman,kekuataniwa,kekuatantawakaldanketeguhan hatinya.Ini
merupakansenjatapamungkas.
Untuk menghilangkanpengaruhpandanganmata,makaorangyang
memandang diperintahkanuntukmembasuh ketiak,anggota-anggotabadan-
nya dankemaluannya. Kemudianair yang digunakannya itu diguyurkan
kepadaorangyangdipandang daribagianbelakang. Maksudbasuhan air ini
ialahuntukmemadamkan kekuatanapi yangterpendam danmenghilangkan

302 ZaduL-Ma'ad
EOt /uu/:/r'v./aDuD/D1./.2arp426r

lr.qpqelepe Erp tuEsseqD-lv uretuehlnqv ulqre{eg


e8nfpEulqV-lebr$E,{uuml.s
nqV ppep{upeuustuelEprp 'ureluJefrrepp,{uuelle,ip,rrJaur
lel! undEpeslrppqinreiunru qelpeErp pEutueqnhl urqpE,{rZppeeiuppupsueleplC (,

'nruumppqua{uaruqo11y
,, nwqDfbnnu nlo LlDllvDtusDuDBuap
'rySuapuautBuo{ opu nDp o,xtIdorlasuoloqn[a1yop 'nru4r18uoI
-uawBun{lnloluadoloBasuop nwqotrbntaw nqoqo11y
nrusouoBuaq,,
,l
,"T \ryir.rTi 11*'T J'"9'rt
{* ic, i '{" . , ,i
, ' ' " {.r:;c , ' {, i <f^ :-i. ,( 1..
i.''' t.
'qe,{bn:ueldecnSueu
Iuqr[ ?Is]^l
'nerlaqqe,,nef
.,'muag,,

r'rrr^,,'ererr3qern',,*on,s):;:'i:)1il"ffi
,?H:3;1Xr:;ffi"',
e,'rqeq',ftpnqy-1ypr,eSnqV uepuellnqaslprurlsnlr'{ uEleprC
ry,ryrryS'
',
,,,, qo11yutztasuoBuapqnquasunlo DrpulDru rut 1qn,(uadso1nnyl
-uDqnqluas ttDp uDqnqLuas
l tnlDns nJilDulLtD) rlDp lDaqDl nlDns
'7rnq8un{ Suottl-8uoto qqny qnlopo noyBug ' unl uDqDl
4DIUDlunrnl
-D'^ uDpDsoptuo:1 8nq 'tunq nn-pruqn.r qDIuDl
l 4npundLuDuDp ry
-t1lnlotlnut'pBun1
ry ryy-nwqnt nunrunSoqas-ttunq p unp tBuq ry rytg
-uDSn 7 'rrns nFI-nrusn '18un1 npn 8un,(
ry 4n11p,runl qqDAlDLlntA,
'ut :1dncnBuaut ntp qDplDpuaL!Dpru' niunpndat1oIuuotlqn1a&uaru8uotr
ntnpnos Suotoasnpo nDp lDID'^qnla8uaruuDrlfi! n)nlun rp undodng,,

'.::- f"e.7,:y; r1nl l'v',tc 5( (--\ l

*-l^ '' -.-:f" i-<-m1-r


ll--1i _6.\ f \i( q^ \ti n if 1-:.

r---1t Jr.\-.- ,-=f rrrf f ,ffr f rnr{- q-l r -<-:-f? f


l;'
f j:. n:\. (ql
'c,/
./c
{*:t ,f r:-:so
a a./t,
,J p q{ ,rro rrrf f
;

'epqesreqwD DS
le8uapuauqeu::dn1y,,'ete4aqerp'.ep
DArqnlV nqDlpllr,/S'rlsllnlnsEU
-rEC-pnqvstrpquep'eKu-unung pneCnqV
uelep rpue>1le,{e,trueur
IqnlJ qntrbny
un8uapytlnlua4 nuap dorlagt1n1unwnlun otntag uolnqo8uarl-7
'rlerlruplspa1 desa.taru
ledepeSnfeSSurqas'unlr rnsun
Tentanghadits1'angmenyebutkan, "Tidakadaruqyalikecualiuntuk
pengaruhpandangan matadan terkenaracun",bukanberartihaditsini
menafikan ruqyahuntukselainitu.Tapiartinra.tidakadaruqyahyanglebih
bermanfaat kecualiuntukpengaruh pandangan matadanterkenaracun.
3. RuqyahBacaanAI-Fatihah untukOrang YangTersengatHewan
Di dalarnl.ift-Sftahihaindisebutkan tentangsekumpulan shahab
yangmenyembuhkan orangyangsakitkarenasengatan hewan.Ketikakeja
dianini dilaporkan kepadaNabiSlallallahuAlaihi va Sal1anr, makabelia
bersabda, "Apa pendapat kaliankalaumemangitu merupakanruqyah?
Kemudianbeliaubersabda lagi,"Kalian telahmelakukanhal yangtepat
Makabagilahupahnyadansisihkansalubagianbagikudi sampingbagia
kalian."
Pengaruh ruqyahdenganAl-Fatihahataulainnyauntukmengoba
orangyangterkena sengatan beracun, yangarnatmenakjub
memilikirahasia
kan.Hervan yangbcracun memberikan pengaruhkarenakondisikeji* aanny
yangburuk,dansenjatanya adalahracunyangdisengatkan.Hewanitutidak
menyengat kecualidalamkeadaan marah.Jikamarah,makaracunitumeng
gelegaklalu dia sengatkan denganalatnya.Tapi Allah sudahmenjadika
penawarbagisetiappenyakit,menjadikan sesuatubesertalawannya. Jiwa
orangyangmembacaruqyahaktifberbuatdanmenjalarkannya kedalamjiwa
orangyangdibacakan ruqyah,sehingga duajiwadalamkeadaan beraksi dan
bereaksi,sehingga kekuatan jiwanya terpusatuntukmelawanpenyakititu,
dandenganseizinAllah,penyakititu punsirna.
4. MengobariSengatanKalajengking denganRuqyah
Ibnu Abu Syaibahmeriwayatkandi dalamMusnad-nyadari hadits
Abdullahbin Mas'ud,dia berkata,"Ketika RasulutlahShallsllahuAlaihi wa
Sa//arusedangshalatdanketikasujud,tiba-tibaadaseekorkalajengkingyang
menyengatjari beliau.Lalu beliauberanjakpergisambilbersabda, "Allah
melaknatkalajengking, karenaia tidakpeduliterhadapnabimaupunlain
nya."Lalubeliaumemintabejanaberisiairdangaram,kemudian mencelup
kanbagianyangdisengatkalajengkingke dalamair yangbercampurgaram
sambilmembaca suratAl-lkhlas,Al-FalaqdanAn-Nas,hinggasembuh dar
sengatanitu."')
Di dalamhaditsini terkandung penyembuhan denganobatrangka
dua:Alami dan Ilahy. SuratAl-lkhlas merupakankesempurnaan tauhid
ilmiahdanakidiyah,penetapan keesaanbagiAllah,yangmenafikan semu
sekutudari-Nya, penetapan penyandaran kepada-Nya yang mencerminka
kesempurnaan-Nya. yangberartisemuamakhlukmenujudanmenghada

',
AaTirmidzy juga mentakhrijny4 dan di dalam sanadnyaada Ibnu Luhai'ah, yang buruk
hapalannya.

304 zadut-Ma'ad
sOc ltruz,/Efav z?llo/Duaarpqa6l
tloloq zuas?Inl uepr$l3JuluE)r.lnq
Inlun ursltsqopeleprteIrlrS?lqrqalral
-ua,{ueu Iruun JrtlaJeuep?u?qloposSuEXu?teqoSued ueludruauru1
., truDlqqoAut:t;tsun8usp
8up[ SuntooSowas'twDrlDtDluD
qnqwasptlnp twD! nrDluDtp 1DIDS
rp uoSoqasqopnl uo8uap 'twml runq qouDl 'tlDlly DwsnuoBuag,,

( i-t '

a'--j ,.-{ . . ' ) .(;:--1


-{'---' { ir--

'"pq?sraq
u,{z:as'(e,(u1r13ue8ueru
n1e1 qnuela11nfun1a1 r:eIue>qetalaruue,{;ng)e.{u
-ue8ueluu8uapupqesJeq nelleqqeru'tsIaJutuepe1n1re,{unduoru srpnule
'uDnos Dott4roly nqoryDoqSLy.Irynsrg upcde>1lr>1es qnla8uaur3ue.:oasas
?peqrt,,'p,tqraq erp'qe,{sryr.repunqrqDqsnsy utuleprpuDllnqesrC
tlaun qnttbny '9
oynT uop ts:1a{u1
^
'dull
-?uefu;oluepreynuqe8uasuuorelqe,(bn.r uelep ueue8ur:a1 r:eqrueu: zniing
Dil,tltDlymp Dn rySrqeNE^{q"q'qu,{sryslpeq r:epue1le.{e,r,rr.rau qefeyl
nuql ..'psrqraqSueleurquep el"tu ue8uzpuedqnlp8uedInlun rlenJal q?,{
-bn.repe1epr1,,'strp?qqpnqasuopnqeslpqepnsnlnqep:atuerBeqrq
tolp uolo8uag7n7unqo,(bny 'g
edurrpol1eprlne13uae,(ecsru ' uululdrcerq 3ue,(
,.'e,{eqeq
ueluqelalrrepeu:nduas8uu,{qe1lyleulle;{-lerutle>l ueSucpSunpurl.raq n1y,
'ueldecn8uaune18uae,{ur:eqa.rosapede.{uar1a5,,'ppqeslaqnerleg
.. n>lte8ua{uau
uerpnrualSueX3ur13uafe1eq ue8uapnureuaqnle ulelEtuas 'qBIInlns?U teq
-e16,,'elelreqeXerrswDllDS D ryrDlVnqD DnDLgqe1nlnse1 rnulauaullel
-r1e1 3ueroag,,'e1e)JaqElp'qelrBrnH nqy r:epuellefe,lruaur tullsnt\
'uurenlaFued egasuelope,{usd
uepuuurBurpuad ue8uepqelerrurueqnqtua{uad e,rqeqlnfunlcdualedn:our
snBrlelas 'eueq:apas uepqppnrulerue8ue,{ueleqoBuad e:e: ueledn;auru1
'uele8uas epedrdeuelenla>1 uelurBurpuaur rs8unyaq :reuelSuepas '3ur13uaI
-elEI esrqnel?unceJrern8uaur uBplopoXuoul lnlun uelnIoI re,(undu:oru
ue:e9 '3ur13uafe1e>1 uele8uasrleqo8uar.u Inlun r[uEJrfrque8uapue1ln1
-eqrp?srquleJBB' unuofi1y qel1?ue;e8ued1runua141 3ur13ua[e1e1 uele3uas
r8el qrqel:a1'un3eJ ue,reletrt1n1unr1u,(ueqlerue3ue,{teegueuSunpuel
-:a1ue:e8ueleprpeleur'rr"ueIE erecasueleqo8uad ue8uapu,(uue1a;
'ue3unputl:ad urecututu8eq.taqSunpuelpel -lV ruelep
urptezpl,'lr./r\e.nl
rp uelSuepag'ue.:n|-1y e8ruad:sreueXuaru rur1e:nseSSurqcs'1ede
uupIBueueueued'qe,requrelerp undneuseltuelerp 8ue{ 'e,{51-epeda
menyembuhkannya dantidaktersedia di setiaptenrpat.Sebagairnana yang
diketahui,tabiattanahyangmasihasliadalahdingindankering,sehingga
bisamengeringkan kelen,babanlukadanborok.Karenakelembaban itu bisa
menghambat kesembuhannya, terlebihlagidi daerahtropis.Lukaini biasa-
nyajugadisertaidengannaiknyapanasbadan.sehingga badanyangsudah
panasmasihharusmenghadapi udarayangpanaspula.Lebihbaiklagijika
tanahuntukpenyembuhan itu sudahdicucidandikeringkan.
Maknahaditsini, beliaumengambilsebagian dari ludahnyasendiri
denganjari telunjuk,lalu meletakkan jari telunjukke tanah,sehingga
sebagiantanahmenempel di sana,lalumengusapkannya keataslukasambil
mengucapkan bacaandi atas.
7.)v[engtbatiRasaSakitdenganRuqyah
Muslimmeriwayatkan di dalamShahih-nya, dari Utsmanbin Abul-
Ash,bahwadiamengadukan rasasakityangdialamidi sekujurtubuhnya se-
menjakdiamasukIslam.MakaNabiShallallahu Alaihiwa Sallambersabda
'E ' '1i-
,"- " r-rq r-;U 4J' ^-- L ! -j-L.".> , r, .r-JU U;-Ul t9 !Jr- t-p
\-'
' .,. (. '. i ,, t,. ,t, 'i
. ;)t>-\; J->-l V ,) jt Y)8) !'\ )Jt\ a\f

''Letukkanlah
tangunntu di bagian tubuhmu1:ungsakit, sctntbilucap-
'Aku
kan Bisnillah t igctkali, dan ucapkanpula ttquh kali, berlindung
dengan keperka.saanAIIah dan kekuasaan-Nyadari kejahatan yang
'.
kudapati dan yang kuwaspadai "
Tentangtujuh kali ini mempunyaikhasiattersendiri.Di dalam lsft-
Shahihainjuga disebutkan,bahwa N abi Shallallahu,llaihi wa Sallampemah
melindungisebagiandari keluargabeliau,mengusapdengantangankanan
beliau,serayamengucapkan,

.lt,;V r-irr-!r c;i ,z':(rr"jr ,,-9:itJti-.'r"njs,


'rtu."
tl'rv; lj'';:
" YaAllah, Rabbmanusia,singkirkanlahpenyakitini dansembuhkan-
lah, karenaEngkaulahYangMaha Penyembuh,yang tiada kesembuh-
an melainktnkarenakesembuhan-Mu, kesembuhan yangtidakdisusul
dengansakit."
8. MengobatiKesedihankarenaMusibah
Allah telahbefirman.
ta,t.tt--'' '
aJl Ul . 4-U Jl l.JLJ 4--..2,

306 ZadzLl-,I[a'ad
L0t r ).1 2 ?Uq 2n2a./ 2/29
/ zu2:4./
'u3
-qssnsalleeseppdepqes:aqqeu.red wD DSDh rqnlV nqDUDlpqS qey..nqse1g
e,rq?q'sqqvnuql slrpquep 'unqrqoqs-qsru?lep rp u)lnqaslc
uDqrpasaxuDpuDqopun8ay'uDttiowDtplax'uoqosnsay4oqoBuayJ6
1u,(uue8uel rrepszdel3ue,{nlenseseue.l?Iqlpas
uepupe3ue.{nlensosuoJsleJlqtueS.req erpedetenqeleu 'e,{uuuepeal
rurEaqe111zuequdueluepe3.ren1e1eduel r1e>1eurepsde,{uueleldtcuaru
ulq eueurre8eqas 'ueurpuasqu11yepedalSuelep'erunpuu11e33uruaur
snreqerprpu:aq8ue,{'qe11yepedalqslepeuqueqe{urleqruelteduel 7
'e,4unuefurdrp 3ue.(8ue:or:epueuefurdSuereqlrqruB
-3uaru8ue.(ueu.relurd r:equedruadssqe11y.n1e1s eleru'e.{ulrqrue8uaur
qellVusrpnurel undne;e;queure[urd equuqepedeIueluaqrpnlr
re8eqas
Bnr.uos qBIlVIrlru qelepee,{ur:puaq epzquepe3.renla1 'equeqFuu:oeg
1
:3un8z3ue,{:esep enp
3unpuu8ueru tur1eur1e;q 'e.'(ueua:olrnqrqJel
uple erpe)Eu-r'rruEqsdrpreuaq
-:euaqelrqede 8ue,{ 'terqIB lp uuperunprpufurEeqteeluuu:aq 'qeqrsnrued
-ruluolSu?,{SuerotBeqleda18ue,{ ueleqo8uaduelednraru rurleurl?)
,, o{urnp ltoq qtqalSuof tluo8n{uuaquaw
uop ntt n{uqoqrsnwDuan4 oloqodolntaqwau qollv uulutDlaw
',oKuttopyoqqrqalSuot uuoBnqoqDIuaquDprutnlqDq!snuDuato!
o1o4ndntlotqo1uaq'L!D1vD,tr-un.tfnt npolt ouutDMryD rlouuJ,'uo!
-dncnBuauorpnlol'qoqgsnuoduqtal 3uo{ SuotoasasDpDqDplDptJ,,

t)T:y f.'9
'i"' ? 7f
. |yss"f a,t .1""1 ln
.l o
.
l-<' e l6v r-
'<\
rt-':'v
d r o

11 rl q--1-*.a- fl{C ( if W (ilir" rt<'{. ) tff#


'Bpq8sroq n?rloq'uD os D$ lLltDlYnqo DltDt'ls
rqBNuPpue)lnqesrpturlsnhl {rryrrysuep peww pDusn^ltllelEpICI
'Og -SS :qe:ebeg-1y) 't1nfun1adpdopuaru8uotrSuoto-8uoto
t t ,,
qlln Dlanw uDp 'DyalawqqDy uDp JDwqDruDpDu)ndtuasSunt
uoloyaqatlwdopuaut3uo,(t4o1ryt Dyaral^!, Uoqu l unqn rtuol o(1,1
-opodaqoiuqnSSunsasuDp1DIIVlrlnu rwttl o,{uqn88unsag,'uoqdnc
-nBuawolataw 'qoqrsnwodturttpoltqodo8uo{ Suoto-8unto(npotr)
'nqos Suot(3uo.to-8uotonpodatluqwaB ,nqot1t'lDluult.taq'uDe,,

'1-trfC'
(,4{O. Cc-.-- Cf rn? t--.)
I t, | ,o t,'
4-Jr LJ ,.-.-4rJl i At ,), q.rJ' ur 4-,r U ^-^l.>tJ' ^--4r' ' 4.rJ' U' 4Jl iJ
'1-1't'.

"fioao ml, ,ituin Allah YangMahaagunglagi MahaLenah Lembut,


tiada IIah selainAllah Rabb 'Arsy Yangagung,tiada Ilah selainAllah
Rabblangityang tujuhdanRabbbumisertaRabb 'ArsyYangmulia."
Disebutkan di dalamSunanAbuDaud,dariAbu Bakrah,bahwaRa-
sulullahShallallahuAlaihi wa Sallambersabda.

i'+ * A A* * ;'ri tt:"--,"natrt


,-r'f.it or;s
Ul 4Jl U a-15
.l-. ro 'i
'-9
)l) ) ^)-.D\

"Doa orangyangmendapatkesusahan adalah:YaAllah, rahmat-Mu


yangkuhurapkan,makajanganlahEngkaubiarkanakusekejapmata
pun,danperbaikilahurusankusemuonya, tiadaIlah selainEngkau."')
Masihbanyakdoadandzikir Iainyangdisebutkan di dalamAs-Sun-
nah,yangbisadibacasaatditimpakesusahan, kekhawatiran dankesedihan,
yangsmuaitu mencerminkan beberapa hal:
- TauhidRububiyah
- TauhidUluhiyah
- Tauhidilmiahdanakidiyah
- Pembebasan Allahdarikezhaliman terhadap hambaatautidakmenghu-
kum hambatanpasebabyangmengharuskan adanyaadzabitu
- Pengakuan hambabahwadialah yang zhalimterhadap diri sendiri
- TawassulkepadaAllah dengansesuatu yangpalingdisukai-Nya, yaitu
denganAsma'ul-husna
- Memohonpertolongan hanyakepada-Nya
- Menetapkanharapankepada-Nya
- Mewujudkantawakaldankepasrahan kepada-Nya
- Menggembalakan hatidi kebunAl-Qur'an
- Mengandungistighfar,taubat,j ihad,shalatdanmenafikandayasertake-
kuatandaridiri sendiri.
10.MengobatiKetakutandan Sulit Tidur karenaInsomniu
At-Tirmidzymeriwayatkan di dalamJami'-nya,dari Buraidah,dia
berkata,"Khalid mengeluhkan penyakitnyakepadaN abiShallallahuAlaihi

')
Al-Bukhary men) cbutkannyadi dalanrA!-Adabul-tr|ufrad. Ahnradjuga meriwayatkann)a
dengansanadhasan.dan Ibnu Hibbanmenshahihkann;a

308 Zadxtl.-Ma'0d
60t /n1t?1..yr'27xDt/D1r.)11ta//.t/25/
'alsnpreq
riudS;ueBu.ru prruqy uep InIEui qelep erp '{rPru:l-lV LurqsVurq qsJeH urq r.ulll
urq qellnpqv urq ursrlly epee.(upeursLu?leprp unueu {uunS-snuqllirqwttp tut slrpeH
lbrslrut sllpeqIPnU
lenl Ieprl rul sllpq
ppues' izprLrurlay trunu.l^l ]IUtrLu qElepperp rqerlz urq uJE:WH-lVeppp \upeuesuQlPpIC

-.uepe.,,.urtedpp ntr rrqlpt suarcl iqElrql.uaq qr," 'r".,"lr;:i;;l[?


u r r l r l I r l . . ' e p q D s . r i Lq u D l l n s ' D!,4^ ! D l I "n q D D l l D q sq e l l n l n s u . . ' s l l l l l q
u r p ' c i u 1 a 1 e 1r : e p' e{ u q z { u r : e p q t e .n i 5 u t qr u y t : e pu e 1 } et e , n r r t 6
uorblDqax unlluDpDal\ II
,,,., n4unlruntlSuaut
IDptl mlaraw n8o'qqoy myn.n n15-opndal Sunputltaq blY up))rl
umltstq uDp' o,{1;-oqtunq-nqwotluolrl4o[as1uop' n{1ri-ns1tsunp oytnu
unp outndwas 3uD{ qDttV pru!p)t-1nwt1nq uoBuapSunpurFaq nly.,

rlx--tla. . tf -<- .l'

'uPlnlelel epuelrp
t?esersqrp snrq;ue,i eop eiuepedal ue1:eI
-e8uaurquradLuo nSDArynlynqD D nqs qellnlnse1 emqeq'e{u1a1e1
u"p'e{uqg,{Eup qtB!n,{Surq JtxV uep ftlqrlttuatup3nf ,{zpnulll-lY
,.,, ,no1?uq unlas qnlJ npn4 unlt BunBDn/,1-un[nd
'Dtlnw nJ,li-uoSunpurl)a lDlDpDd4 Duaw-Duauar'IDnq-nq nDlt)
d
'nnlnl\IDul
n\sDpuuaw SuDI Dlaraut DrDluDtp und n1ost1opryn8n
onwas uoloqo[at1uop nlSunputlatl to8nqas nDlSuT IlDllpDI D'iu
-unllDSasryS%DIDdDuDp ttDpts qqny 'ntrugunpuoYrySuoI DdDuDp
'qo11y
rwnq qqog 'D{utSunourp8uo'( DdDuDp qn[u 3uD{ u3un1 qqny
'nwlnp\
o.1, 'qolunydon mlDlu lDdLuala4 tlo[uDfiq noL8ua n:1r7,.

f.t2
4 -,.e r-f nfr Ctipo*e n ie in rf '
..

/: 4, , i\"-("
, ,
**-1 c'dq
' i'o.'.1 ,. f ' -.r- eFJ rf r1.'fc
...t.
.',' 1 "+-l :.i'r ..

C(n n( 4t f n' ' ; :r"r: (C,^ 6";-t4,C(1 ,a.-r': f 'f -frt


' ,'!) ' : o " +'tt"t ''j
!'<"'
' i,:";
i., ,f .-:- m^ frtl , n ,Tf ,- -f l'.-, 1-1

'e1n1:aqu,{e:as'uolpS ntr
'q?llnlnsEUleqer^i\..
euer?I JnprtDslqleplt nIB
I2. 7'untunanRasululluhdulamMenlugttIic.setu;an
Keseimbangan. kesehatan danketahanan tubuhbertantungkepada
kelembaban 1-angmelawan panas.Kclembaban merupakan bahatldasardan
panas yangmematangkannya, menghilangkan kelebihannl'a. nremperbaiki
danmelunaUiannya. Jikatidakadaproscsscntacam ini.makatubLrh rrenjadi
rusakdantidakbisategak.Kelembabanjuga merupakan makanan bagipanas.
Jikatidakadakelembaban, nrakatubuhakanterbakar. mcnjadikeringdan
rusak.Yang satumenunjang yanglain,dantubuh terturljangolehkeduanya.
Jikatidakadakcseimbangan antaraduamateriini. nrakatubuhpunrrenjadi
tidakseinbang. rnelemah, rusakdantimbulpenyakit. MakaAllahrnemerin-
tahkanmakandanminum.tapimelarang bellebih- lebihan. Dominasi salah
satudi antarakelcmbaban danpanasharusd ihindari,sebagainlana sebab-se-
bab yang menghan.rbat keseimbangan keduanl a j uga harusd ihindari.
Karenakesehatan danafiatmerupakan nikmatAllah 1'angpaling
agung.yangdiberikan-Nya kepada harnba.karunia 1'angpalingbesardan
pemLrcrian l angpalingmulia.makasudahselavaknvaj ikaorangyangdiberi
karunia ini untuk menjaga danmemperhatikann) a serta memcliharanya dari
hal-halyangberlawanan dengannya.Al-Bukliarymeriual atkan di dalan.l
Shahih-nya dari haditsIbnu Abbas,dia bcrkata."RasulullahShaliullahu
Alaihi wa Sallambersabda.

i;pt, ^--.:t JUr JJ4 ;*" 5i, :"*


";,
''
Dru ,,k^o,. y)ng karcnanyabany,tkorungyongrcnipu Kes,h,ttctn
dan waktukosong."
At-Tirmidzydanlain-lainnyameriwayatkan darihaditsUbaidillahbin
llahuAlaihi waSallam
MihshanAl-Anshary,diaberkata,"RasulullahSlzal/a
bersabda.
t- .' i
y_r. dJ eJ oJ-:g . ar .r
.'-). \ )-J. Url. o-\,...-2r
..

" Barangsiapadalamkeadaansehatbadannya,amandi tengahkelom'


poknya,dia mempunyaimakananpokokpada hari itu, makaseakan'
akandia mendapatkanseisidunia-"')
At-Tirmidzyjugameriwayatkan darihaditsAbu Hurairah,dariNabi
ShallallahuAlaihi wa Sallam,bahwabeliaubersabda,

')
Beberapahaditsyang samasaling menguatkanantara)ang satudenganlalnnya

310 Zadrd-Maad
II' lzu?4:/f'.t7 zttx DlirlDal /D/29

'epqgsreqLuollos
DtArLttolynqDllDllDqsqelnlnsedvt\Lpq'ue1r";:;r;:;r:":,::*r:,

ulsq0s0l
e3eluauInlun lreq leure3ue.{uuIuInseurole8nfruruuqenq-qeng
'e,{uueued unsnu ue8uaprenses e{uqu:aepu?IJrserlrp Bue.(ueqenq-qenc
ueleuteSnfnerJag lreq 3ur;ed SueXuuueyerusruafuc>1edn:au srueur-sruuu
iuu . uzpnpeu:'8ur3eg:rulueueleu:srua[e8r1 uelelellpeslB.sruerrr-sr ueul
Sueiur:pnpeu re1n,(uau u8n{ner;ag.eqLuop e8ruer8eq ueprquduer8eq
lupedqBIspe e,{urelnsrp SurJed 3ue.,r
uep3urBcpreln,r.uau nr:r1eg
yerqelrBeqe,{eqeq:aq eSSurqas 'usqlqal-r{rqallaq eduel e,ruueleuacu
1epr1
nplleqeleu 'c,{uue:nduec epe\eprtBIrf .unulrluaur ueiuapiur:a1 eurol
r {usuueduelSuuqura,(uar.u lyedas.eXuuelnlulauuele nErlJqpletu ,uE
-Suuqrure,{uad neleue:ndutu cu;d e:ecucSu:psasordrp sn:cqueueluursruaf
enpuep niusqplese1r1e,(uule1-urel upp?rulo) .llol ,uqenq-qenq ,Bur8ep
ruadas'e{ur:a3au lnpnpusduelcrurpeserq3ue,trpadesuIctUnplJag
^^
'uebiue
rpufuaruerpnleu 'uru1 3ue.,(
sruafucleurcrprSe1as nlel.qelu:lue)BerpBlpru
'ueurlsr!sruaInlesueleurautuserq.lal 3ue:oasas elrqedy ]ptqellsnJeu
es!qruruErlrrrrap3ue{ qeqe5eiuurel8ue.{sruafueltuaur edueluuelu
sruefnlesepedr:rp rselequaurInlun url/rs Dtl t4rDlynLlDlpllrryS IqN
ueeserqa) 'uEurnurLu
InsuJaluelnq BIeu uEpueueleu uel3uepeg
'erunprpuepsq
uepllq lrlu,{uedr:epeXuuel:epurqSusru lege u?p ,leJlqIE eslrsr:epe(u
-u)rppurqBueur ueurle,{eyrer;euepueurqe.{a1 ueEuap llenc:1eu:ndtuas
Ipeflteulu?)lD)EpIl leJIqIEIp uppelunprpeqtuEqrirpuellq.) 'ErunpuEp
erue?e 1etlcundurqiuarunerlaqrpe1,, ueur1c.{a1 qelataster-1eepedr.rep lrrq
rrrq3l8ue{nlensas r:rqrplepl} 3ue:oesaseuelel'qellv epedelltrljpLrrpueurl
-e,{:I uErfelqeluoqot\..'Dpqssraq wD DSDtAlllnlvnLpllDIpqS\e1.nlnslg
reFuepuauqeuJednlV..'Elellaq rpTIe>IBB nqV r:epue1te,(u,lrr.rr11
.. qellVPndeI
terrqlerpueperunplp ]gBr.leluoqotuaur 'qellnlnsedueruedseqqyreqe16..
'seqqV-f pedolepqes:aqquu:adruDIlDS Dttl u.ltDlV
nqD onDqS{eN
V

-as3un{ ttoodntaqwnutw nrurJaqtuatu


uDpnuuDpDq,rrri;;:::,
'n{uopodayuoqorfuolrp
qolot lotu4rutoSoqtaq
4Dlatlulnlqnlut lng,
trDppunDl uDqDpodoqwotlnpodayuo1olunlrptlnqoutoltad3un1,,

-.:\ r<*+-- ( { ( tr:, ,'C ,e--,t rcrfi


"Aku ridakmakansambilbersandar."
IbnuMajahmeriwayatkan di dalamSunan-nya, bahwabeliaumela-
rangseseorang makansambilmenelungkupkan mukanya.
Muuaki'an(bersandar) yangdisebutkan di dalamhaditsdi atasada
yangmenafsiridudukbersila,adayangmenafsiribersandar padasesuatu.
adayangmenafsiritelentang denganposisimiring.lnilahtiga macam
penafsiran tentanglarangan makansambtlmuttaki'ar?, yangketiga-tiganya
kurangbaikbagiorang yang sedangmakan.Sebagaimana yangdiriwayatkan
Muslim,beliaupernahmakansambilberjongkok. danbeliaujuga pernah
makansepertiduduktav,arruk, sebagai sikap tawadhu' terhadap Allah dan
penghormatan terhadap makanandanorangyangmenjamu.
Beliaumakandenganmenggunakan tigajari.Inilahcaramakanyang
palingbaik.Makandengansatuatauduajari tentusulitdilaksanakan dan
orang yang makan tidak merasakan kenikmatan serta tidak bisa kenyang
kecualisetelah sekianlama.Sementara makandenganlimajari atauempat
membuatalatpencernakan cepatpenuhsehingga merusaknya. Sebabperut
mempunyai keterbatasan. Makacaramakanyangpalingbaikadalahcarabe-
liau,makandengantigajari.
Beliautidakpernahmemadukan susudanikan,susudanjeruk.dua
makanan yangsama-sama panasatauyangsama-sama dingin,atauduama-
kananyangsama-sama liat,ataudua makanan yang sama-sama cair'Beliau
juga tidak makanduajenis makananyangberbedacarapemrosesannya
sepertitidakmakanmakananyangmudahdicernadanmakanan yangsulit
dicerna.Beliaumemerintahkan makanmalam,meskipun hanyadengan
setelapak korma.
Sedangkan tuntunanbeliautentangminum.makaminumanyangpal-
ing mampu menjaga keschatan adalahmadudicampurdenganair dingin.
Itulahyangbiasadilakukanbeliau.Minumanyangmemadukan sifatmanis
dan dingin adalah minuman yangpalingbermantaat bagi tubuh, di samping
rasanyayangnikmat.
Di antaratuntunan beliauialahminumsambilduduk. Inilahyangbiasa
beliaulakukan. Adahaditsshahihbahwabeliaumelarang minumsambilber-
diri.Bahkan beliaupemah memerintahkan orangyang minum sambilberdiri
untukmenluntahkannya. Namunadapulahaditsshahih yang menjelaskan
bahwabeliaupernahminumsambilberdiri.Adayangberkata, halini meng-
hapuskan larangandi atas.Adayangberpendapat. halini menjelaskan bah*'a
larangan minumsambilberdiribukanuntukpengharaman. Adayangberpen-
dapat,padahakikatnya tidakada pertentangan di antara kcduanya. Artinya,

312 zad:ul-,lIa'ad
t Ii /D.11//:/r.f,7 ltDltD/Dt12ar /1./25/

tSeqIrpq Surled
8ue,{qeSSurs uepuplssnletu 'l33url
ldrue.L
",(urserqAueu
leduraluelqolo8uauIntun teqeq?qseredeBnIuep nellaqueunlunl
Inseural
uelnq elpu'llrqle aI qupurd:aq u?rpnuel'e,{udnprq EIUElasJUesnur
qndruatrp3ue,{qeSSurs leduralueledn:au rur erunpe,nqeq'ueuelef:ed
qe8uatrpeperaqlaD DSoll rynl7 nqDno DqSrqeNewqeqr:epei(us6
1u33u;1;udrual rnle8url^l

'qr1nduepurelrq'qerau
eun,truerndrue:r ueledn:atuueruel eleueqrosqelpuuleual nerlaqqeu:ad
3ur,(qu:erueu:e,m ure1undepy'uednlaJ eurr.\\nBletuelrq'qJeu eu.tD,\\o
ur:le1tdueleucBuauueSuap ueunluntuE)lr:qtuaulepu nEllag st:e3-st:ei
-r:q I:tupruul?pqrlndeu:e,trqelepereilnsnurlrq3ur1ed 3ue.{uerr1c.1
'uriurpuepseurduept1e1
1ude1a1 riLrnpurlau1n1un'u,iuue1euaf;u:ru 6uuasqrqa;undeserqurupeal
[lelep usl\ ueueleIcdleestleduo:c1ueleu:8urutesellueu.sllEIIaB
'rlul rtrru ucpqrqal nrllaqurp)
Ipprtuppsrlaqueqrfruagad a1 rcdrucs
rrepstueliiunfg seueduupur8urpqclon33ue3:at eSSurqcs lepuadleprt
eSnfldel uule:a3nSSueiFuau e{ueq3ue,{'ue3ue1 ue8uelaS:ad rqrqalaL
qeprl':e33uo1 n1e1ra1elndyeprtuup3uelued nlpatleprtnerleqnfeque8u
-e1 relnsner1aq3ur1ed 8uu,{qclruruep'srurei nlequclEuJSu]tu pselqe3nI
nerlagr.{uure1 uereledsrueIepedr:ep uepeqrFequeBur:3ur1ed 3ue,iqeltut
euole)'uItnullasrp3ue,{urel uepqeqnfedn:aq nerlaquereledse1:o,{ey1
'uelsedalrp uuleualp qepnru3urled'ue3ur:3ur1ed 'uEpq
Intun leeJueuuaq
3ur1ed 'e,{ulnfunloduu.rnduras3ur1ed3ue.{Fue:oqplputollDsDtAILltDIv
nqn D DqSqe \nsBU eleiu'upluledue:n1e3uad u8uape,(uuetre)
uElBIBdJnlBSuahtr

'ede-ede 'n1lemrlElases
1epr1
uelnlelrp elrf rde; 'e,{u8uu:oue1e,{eqequeru esrqrure,{uenurasal 3ue,{
'e,{urlsaures
8ue,(ueduqelrnlelatuedueluepeqqe,treq uerBeq a1un:n11eda
nlelrel'uepeqseueduelnsn,{uad uepueurBurpued seso:duullnqurtuaur ledec
'qnqn1
nl?lJeluelrte,req)lpESSurqos lnJodo1un.Inise:apuepledacn1e1:e1
e1o33ue uerBeq qn:n1os o1tBeq:01runleqas1n.raduelep Ip etuelIeprl 'Ie,{u
-uqdnlnr rre unuru qepnsundrlelassneqese:aru de1ele{ue:etuerp '1teq
8ue:n13ue,{qeduBp?dureqaq uellnqrurueuurpleqIIquesunutt{
'ueEpPeI uBpueqnlnqel
r.tep3un1ue3:a1 rurIeq 'uel?le{rpBslqelut\l lrproq lrquese,{uutnutuau
nsllaqnlEIn?rloqPpdalraqua ue1:opo.{uaueleJeureIEl.\'euesIlep
rre lrque8ueruSuepes e8nfEue:o-8ue:o e1t1a1 'utezu)eza1 3uelepnetleq
nlr 1BS'Uuqnlnqe) lnJnueunlr EuerDl'lrrpiaq lrqulES trlnuruneIIeqellla)
musafirialahyangbisamenjagapenghuninya daripanasdandingin,menu-
tupipandangan rnata,rrenghalangi masuknya binatang,tidakdikhawatirkan
akanruntuhkarenabebannya yang terlaluberat,tidakmenjadisarangular
karenabentuknya yangterlaluluas,tidakditerobos anginkarenabentuknya
yangterlalutinggi,tidakberadadi bawahtanah yangbisamengganggu peng-
huninyadantidakpulaberadadi tempatyang terlalutinggi,tapipertengahan
di antarasemuaini.
Begitulahtempattinggalyangpalingsederhana danpalingbermanfaat,
tidakterlalupanasdantidakpulaterlaludingin,tidakterlalusempitsehingga
penghuninya merasasumpegdantidakterlaluluassehinggabanyakyang
tidaktermanfaatkan danmenjaditempatpersembunyian ulardantidakada
baubusukyangmengganggu penciuman. Tempattinggalharussemerbak
oleh aromayangwangi.Begitulahtempattinggalyangbermanfaat bagi
badandan yang bisa menjaga kesehatan.

Mengatur Tidur dan Bangun


TidurNabiSfta//allahuAlaihi wa Sallamadalahtidury angpalingbaik
dan bermanfaat bagitubuhdan kekuatannya, begitupula bangunbeliau.
Beliautidurpadaawalmalamdanbangunpadaawalparohkedua.Setelah
bangunbeliaubersiwak,wudhu' dan shalatsepertiyangtelahditetapkan
Allah.Denganbegitusetiaporgantubuhdankekuatannya bisamengambil
manfaat daritidurdanistirahatnya sertamanfaatdariolahraga, yangdisertai
pahalayangmelimpah. Yangdemikianinitentuakanmendatangkan kebaik-
an bagihatidanbadan,di duniadandi akhirat.
Beliautidaktidurdenganporsimelebihikebutuhan dantidakmengha-
langidirinyauntukmendapatkan porsiyangdibutuhkan. Beliaumelakukan-
nyadengan carayangpalingsempurna, tidurjikamemangsaatnya untukti-
dur,padalambungsebelahkanan, sambilberdzikirkepada Allahhinggamata
terpejam.Sebelumnya tidakmemenuhiperutdengan makanandanminuman,
lambung tidakmengenai tanah,tidakmenggunakan kasuryang tinggi,cukup
dengan kasurdarikulitdandiisiserabut, menggunakan bantaldanterkadang
meletakkan tangankanandi bawahpipi.
Tiduradalahsuatukeadaan yangdialamibadan, disertaidengan penu-
runanpanaspembarvaan dankekuatanhinggake bagianorgan yang paling
dalam.untukmendapatkan ketenangan. Tidur adaduamacam:Alami dan
tidakalami.Tiduryangalamiialahmenahan seluruhkekuatan diriagartidak
beraktivitas.baikkekuatan inderamaupungerakan yangdidorongkehendak.
Selagikekuatan-kekuatan ini ditahanagartidak menggerakkan badan.maka
ia akanmengendur. Kelembaban danudaraakanmengumpul di otak,yang
menjadisumberdarikekuatan-kekuatan itu,hinggaterjadipengendoran di
atas.Sedangkan tiduryang tidakalamiialahtidurkarenaadanya hambatan

3 14 Zldul-Ma'ad
9t /2.t?/4r. a7 z0uD/oat/at /0.125/

rfrf ;1'1-:'' lelf ',? f--1".-: ta


; .'. . ; . . - 'J a.
cic'^1-
5r1r1a r 1 .,

ff t
in) T1
'o ' ":'l? in
;
iffl r'=-: "Stl? rryi ,{7-: ir+";
" "
:{--? tt't ifl? in'1-
''4 a ] {i'o ,''
'1;.i '
ilc (t-;r1- iqT F
'nf i iil 'n?: ii ,.:Ta s-"''-if.? it<+':. (f :o,
:fq
;'" it,. ;.1 ,.,,:a,.a .'o

it, rf':- "q-o.fl 6 ol i q-'


'epqesraq wD OSDArqtolvnqoo oqs qe'ln'rlse)d
8.^rqBq 'qrzv urq lsre8-lv uEpueltnqeslpLtrDqryDqs-qsy :U.le'ep
tQ
'leleqsuep.nqpn,r'le,\rsraquerpnual'qe11y epedeleoploquepltlqeuaq
'Jrqlsuaq'pnuqepaqnerleqntr
leeg 'uelueIrueXelolo) stsns:z8uap:e1
e1r1a1rnprlunBueqeserqe?nf ruo11og DttrrqrDlynqD DllrrySqellnlnse1
'uepeqrBeq puolJal
lreq 1upr1e8nf.e,{ureuls
1upr1ureluerBegas uaprJEr4plerr rBurseua)lalu?pequerBeqa5 .depua8uaru
8ue,{1r1e,(uad uullllSuequeruesrqupq?teuleutsqe,trpqrp JnprJ.rlzal
uerSeqrued n11e,'il
uelednrauueprlza.lsreBueu1n1un1n1q1uur r3eqlreq
3ur1ed3ue,{nqe,.'rueledruau n1rleeseuernl'rlzer u, uBuuleplequeq8uaur
esrqueq lSedrnprl reqseqelelesrrellolosqeleper8el1n:nqqrqel3ue1
'rreqrBedepedqelepe>1runq 3urled8ue,{:npr1'seuedlerue3ue,{r:eqeped
uspnu:?tueIursnu epedrlencal'slasue)qeulaleur uepueselrual uIInq
-u'tluetu 'uepdueuad ,ueqequalal
JureXsuo1:npueSuaur qeqn:aru ueSueq
-r.l.Iresl?prlel
uelleqrle8uaur esrqeueJel')l"qlEprlt:eqSuers:npl1.qe,u.eq
o{ ?lnu ue1dn13un1auer.u qeleper8e;lnrnq qlqol 3ue,{rsrso4.ede-ede
'rnprl
Ieprl leprl ueptpqerrtsuaqIniunrepalose,{ueq 3un33und uerFeq eped
3ue1ua1e1 rde1a1 '3un33und epedqeler1n:nq3ur1ed SueK:npt1 rsrsotr
'ueue1Sunquela1rBel3ur:rLu uerpnua)'uBI?uJecuad ledectadurautlnlun
r:rqBunqurel e1rsrsod qeqn:auuerpntua)ulI rsrsel Suopuoc 11rpas1n:ed
qeqe5 lnrodurel?prp 4eq Suef ledua1lrqr.ue8uau ueueleur:eBe'ueue1
Sunqruel selerpSur.rruqelerlreq 3ur1ed 8ue,{:npr1auslloqegaur saso.rdue1
-Sueleuraur uepueuBIur ?ulef,ueut'Bnpa) efuleqeJllsruepqnqn1e1o33ue
uuSueuelal'eueped :ruecuuenpe1e,{u 3ur1ud3ue,4:npr11ee;ue61
'rnptluep ese: qe13uelepuep
lnlu?I lnlun ue
1e.ta3;aq
-tBnIaIepel?prl te,{u1eqr1ye,{uuolqeuroler"u uep)e1orueqequarueSSurqas
'1e(ueq8ue,(rununuuepuel?u srqeqas rpel:e13ue,{rgades'lefueq 3ue,{
qulrunfuelepuupqequ-ra1 SueXe:epnuelelSuruad e(uepenele,un8ueq lees
efuuelranrp ndu:Er.u .111u.{uad
lepu uepIBto rqnuetuaru uBqeqruala;1 nele
"Apabila engkauberanjakke tempattidurmu,maka wudhu'lah
sebagaintana wudhu'muuntukshalat,kemudianberboringlahpada
lambungmu yang kanan,kemudianucapkanlah,YaAllah,sesungguh
nyakupasrahknndiriku kepada-Mu, kuhadapkanwajahkukepada-Mu.
kuserahknnuntsankukepada-Mu, kukembalikanpunggungkukepada-
Mu, denganberharap dan takut kepada-Mu,tidak adaperlindungan
dan keselamatandari-Mu selain kepada-Mu,aku beriman kepada
Kitab-Mu yang Engkau turunkan dan kepadanabi-Mu yang Engkau
utus'.Jadikanlahsemuaini akhirpcrkataanmu.Jika engkaumening-
gal pada malamitu, makaengkaumeninggalpada.fitrah."
Ada pula uraiantuntunanRasulullahShallallahuAlaihi wa Sallam
tentangberolahraga. Sebagaimana yangdiketahui.badanmembutuhkan
makanandan minumanuntukmenjagakelangsungannya. Makanantidak
berubah seketikasccara lalu
kcseluruhan menjadibagian dari tubuh.tapitentu
adayangmenyisadariproses pencernakannya. Jikasisaini semakinbanyak
danberjalansekianlama,makaia akanmenumpukmenjadijumlahyang
banyak,hinggabisamcnjadipenghambat danmemberatibadan,danakhimya
menimbulkan berbagai macampenyakit.
Gerakanmerupakan sebabyangpalingdominanuntukmencegah
terjadinyapenumpukan pencemakan
sisa-sisa itu.Karenagerakan ini mampu
menghangatkan seluruh anggota tubuh. mengalirkan sisa-sisatersebut dan
tidakmenimbulkan penumpukan, lalu membuattubuhmenjadiringandan
bergairah, layakdiisi makananlagi,menguatkan sendi-sendi danototserta
melindungidariberbagaimacam penyakit.
Waktuyangtepatuntukberolahragaialahsetelah leramnya makanan
danpencemakannya. Olahragayangseimbang bisamemerahkan kulit dan
menumbuhkan badan.Tidakperluolahraga yangterlalumemeras keringat.
Apa punanggota tubuhyangbanyakberolahraga akanmenjadikuat.Olah-
raganaik kuda,melcmparlembing,gulatdanlombalari merupakan jenis
oiahraga yangmenggerakkan semuaanggota tubuh,sehingga bisamenghin-
darkanpenyakitkronis,sepertilepradanlain-lainnya.
Adapunolahragaj iwa ialahdenganbelajar.menjaga adabkesopanan
bergembira, senang,sabar,teguhhati,keberanian,tenggang rasa.melakukan
kebaikandanlain scbagainya danhal-halyangbisamelatihjiu'a. Yangpa-
lingbesarialahsabardancinta,beranidanbajik.Tapisemuaini harusdilatih
secara bertahap hinggamenjadisifatyangmatang.

Tuntunan tentang Jima'


AIaihi wa ,\allam tenlangjima' atauber-
TuntunanNabi ,Sftallallahu
setubuhmerupakantuntunan yang palingsempurna. )'angdengann)'abisa
mendatangkan
menjagakesehatan, kenikmatandankesenangan jiwa dan

3 16 Zadul-Ma'ad
Ll /D/./4/r.21//,D.topa)dp./25/
'(iurlsnt{uep{;eq1ng-1y
ue1te,{e,nr.rrq),,
n[w3oqntnuad uopod
-ntaw n1tosnndouatnq'osnndtaqnry qDplDpuaq olDta ,ndruow4opr1
Suor{ndory unryDLu! o?ofuau qrqal uDpDlDu uo4uopuoduotlqrtp
-unuawtodopqrqalntt qn!ruau Duanl ,qnluau np qDplDpuaqqoy
-tuawndrunwuotloqntopo tp odors&unnq'opnutaduDrtDlasnqall,,

'.1{ f.1 '.f I (


f" *'\rf"i r:,y, ai
) f. \rT- f ,-:n2.J,p,.7y!"z, a.P
''.).
t4v (Y-v-
.tt..

'(rurlsny1
uep,{:ep1ng-1y
ue1te,{e,urlq) .n1
'nyqnuung ,,
-uoBuolo8qnsoru.tdt Dtpnpru nqn,(uawytptl BunI nd
loptt
l unpnsond'nSohaqunpJnpr!.Dlruo ryDlruawrDIy,,
'-otgosondtlnpr

, <, ..-::
r- t( | .4 l-.15

'(,{.espN-uV ueppneCnqy ue11e,{e,mr:r6),, n,{u1oun


4or(unq3uo{ untlotl opndatln33uoqnTDDua.D4,uD!lD!tlDltlD4!uary,,
.. . la '
i , 1| t -<' I tl- a -.<\. r.<* tf'\
t)-,
'+
../.r ./t

'nerleqepqss'q?Iru0ul
)nlun
uiuleurnue1:nfue8uau eFnInzrlag,{ ese51-uy ueppeurqyie,{u,,nr.r uelzp
uellnqesrp3ue,4euu.rre8?qes 'u?l3ue,ttem uupBtrue,lrdepeq:e1e1ns Burlud
ruDllDSDAtqrDlynqD DllD\s tqeN nlr Eualp) .e1rue,,rr leqrd qelo.radrp e3nI
erues8ue{lee3uul{'lclrqIEuepsrunplnlun tee.;uetu:aq ,ueque.reqrp iue,{
uElBpurtal snrun:a[:a1>1ept1.re8er:rpueleu:oqa1e8e[ueur 'e,ntf resenEuaru
'e1eurueSuepued uellnpunuou ledepqeler,ururIleegueur e:e1uer11
'gr1e,(uad rueceurre8eq:eq
uellnqturuatuslq'Indtunu0tU[lrx Ir[ .uEunlnlaluel]edepuaru 1n1un
uelrenlellpsnreqer elerr'luptx ueqrqalo)rpefta1 e1r1.:esepue8:oueuel
-eu rpefueu8uu,{ru:nruqerepuep .qequrr;uepseued
Inlueqlotet ualel
ue:nduec'elepn uprde:nsunresenlrp tueule.soualeClnrnuahl.ueleq
-asa1e3efueu1n1un loqeJntesqEIes re8uqes.eturfleqrleulallop ErEd
'ueleuIruoI uepue3ueuosel qelo:adueu.ueqnlnqellqnuo[uot\ .I
'uepequreleprpueqepele4[u,{eqeq:eq 3ue,4,(euuads):re .3
uog:en1a8ua6
'tut uple
)nlun qe11yueldrlalrpqe1alBue{
ue8uepqreducualu e38ulqsruelue8uns8uelal uepueunrnlole8efuayl. 1
:n1re.{':esepuau3ue{ uunfnteErlre,{unduaur rur
,eul[3uelualuede1ala1 e.,(u:esepepe.1.e,{uuedelauad uenfnluelpnlh,naur
"Wanitaitu dinikohikarenaempatperktra: Karenahartanya,karena
keturunannya,karenakeelokannyadan karenaagamanya Carilah
wonitayang kuat agamanya,niscayahal itu cukupbagimu " (Diri-
wayatkanAl-BukharydanMuslim).
Beliaurnenganjurkan untukmenikahiwanitayangsuburdankurang
sukaterhadap wanitayangmandulatautidakbisamerrpunyai anakDisebut-
kandi dalamSunanAbuDaud,dari Ma'qil bin Yasar' bahwa adaseorang
laki-lakimenemuiNat:i Shallallahu Alaihi wa Sallan serayaberkata, "Se-
sungguhnya akusenang kepadaseorang wanitayangbaikketurunannya dan
caniii, namundiatidakbisamelahirkan. Maka apakah aku harus menikahi-
nya?"
Beliaumenjawab, "Tidak."
Orangitu datang lagi untukkeduakalinyadanberkatasepertiitu Iagi,
namunbeliautetapmelarangnya. Diadatanglagiuntukketigakalinya'Maka
rkhirnyabeliaubersabda, "Nikahilahwanitayangpenuhkasihsayangdan
banyat anak(subur),karenaaku banggakepadakalianyangbanyak
jumlahnya."
Yangperludilakukansebelum jima' (coitus)ialahmencumbuiistri'
memeluknya danmengulum lidahnya. Rasulullah Sl allallahuAlaihiwa Sal'
/arzjugabiasamencumbui istrinyadanmemeluknyaAbuDaudmeriwayat-
kandi dalamSlron-nya,bahwabeliau pemahmemelukAisyahdanmengu-
lum lidahnyasaatberjima'.BahkanJabirmengatakan. "Beliaumelarang
,ima' sebelum bercumbu.'-
Adakalan.'-abeliaumandisekalisetelah berjima'dengansemualstrl-
Janadakalanya
r.;,,a. mandisetelah berjima'dengansetiapistri Disebutkan
di dalamShahihMuslim. bahwapadasatumalambeliaupernahmenggilir
renruaistridanmandisekalisajasetelah itu.Dalamriwayatlainjugadisebut-
iirn bah\\'abeliaumandisetelah berjima'dengan seorang istri'sebelum
nrenggilir yanglain.
Jikahendakmcngulangijima' sebelum mandi.makabeliaumengan-
jurkanwudhu'antara duajima'. Mandiatauwudhu'setelah sekalijima'bisa
membangkitkan gairah.lebihmenyenangkan hati.lebihbersihdanbisa
menghimpun panasyangalamidi dalambadan.setelah panasitu menyebar
karenajima'.
Saatjima' yangpalingbaik ialahsetelahmakanandi perutdicerna'
kondisitubuhmenjadiseimbang antarapanasdandingin,antarakeringdan
lembab,antaraisi dankosong.Bahaya jima' padasaatbadandalamkeadaan

3 18 Zadul-Ma'ad
6l t //an4qra/ uDu0/Df,/zorr)r/r5.

qz+ A /.
':' n ''i: ' ' c/ ql
t ? ' t l ' " ' )r :r ,v C

'wDllDS DtA IqIDIY


rulD DlDqSqeNqaloseJalerf,as uelleduesrpsnueped erurl:aque8uere-
'snueeped uelqaloq:aduaur 3ue,(und tqu8ue:oas1e1
,eturf
., snuEueppleqnll",\\ qEIrJ?pulq unueu 'ued:p
t:epundneur Suelulequec,,'BpqESJeq nellog,, DlDpuaql uDtlh!]unl, und
ounwroSoq uot1t4utDuD! loJoJnq lodwalqnpBun1op DlDu ,raDunj Io)oJDq
1odrua1 qouol (ryadas)qolnpn umpl ttJst-utq,. .12,{e uelun:nuaruqe1ly
elet\i 'Jeun uIeieltp3ue,{edeundlrlrpasr:elSurBueur Ieprl nBrlag
,.'3un33und qelerJep.eur[:eqn1eu]luru3sr,,qe,\\eluau elc
'er(uepaq
.,aeleleonulenqruau3ue,{edy,, nerlag
.. n) quIBIEIeJ!
'zle4taqeKetas urnllDSDft tqtDlVnqDllrllrrls qllnlnseUInuiauaruqsqiqteq)
-lv uIqreuln!,'BlelreqPrp'sEqqvnuql l.lep'pDusnnjrl ulelsprpuellnqes
-rq 3ue:e1rp rur3un33undnele3ue1e1aq qeleuep ,erut[:aqruelequelnq
rdel uelesn:e1uepuelnsnqurad uelleqrl?3uaut e33urq.nluagaluerSeq rp
e,{ue:e1ue rpuerEeqas uelesr,{uau npl?JenleIInlun lr Inslueu ltE 'ulEI
psrq
Idueq etruemuepllpl-r1e1r:rprpedqe11y ueleldrrrp3ue,{rruelIn}ue
ue8uapueue,trel:aq rurrslsodeua:e; r:1sr 3un33und 3ue1eleq rrep.eurhaq
nele's?lelp epuraqelrue,relrfqelerlrunq Sulled3ue,{.erurfrsrso4
'(191:qe:ebeg-1y) nyataw8oq
,,
uDtulDdtlDlDpDuDlln! uop uDnnl rSoquontlod tlolopDn rr4afiW,,

cf. f.1./ c<+ i lry+ -r' dx. .


r,'''.:4, i,,,'.' " ), o
'ueurruaqqellv 'selpnep {sotgl
lnqaslpeSnlelue,.'rnll ueJB) 'eKurnqruncuotu uep)nlaueu qelolossBlB
lc8pqase,{uuellpufuauueleas'u1slqnqnlset?rpepnuens'1req3ur1ed 3ue,{
.eurrfteqrsrso4e,{eqeqraq leSueseue:e)'lerqq uepler.te,{s 1n:nueru3ue:e1r
preq4rue^\ ue8uap uurr[:eg r1e,{ueq lepr1JnloI3uE,(rueutEle}uou]o
'e,iuuelqerualau uepuepeqse:nBueul qrqelrelnsrp3ue:n13ue.{ulsrueSu
-ap ,EurfJaquBISuepoS le,tueq qrqsllecuetuaru 8u?XruLuunlueu'qnqn
uetsnlel rs.loJrueurnlelJall?pll relurcrp 8ue,{rrlstuESuep8ulfteB
'llqpf Epeda1eAueyaqruollo
.,"Efessrp?3rqqruau 1epr1ne13ua EdEBuat\.,
D$ ryrolvn|DIlDllrris'rqeNP)ew 'Bpu?[tJlpepedlpe[:a}1epr1 ruruerTr"us
6uetr urelr1e1-r1e1ueSuap e{urBequeur 'lutensepedelelurcuefuop
lepq
utsl rleq rqnuauau '1eqrdquloqenpel pleluerp ue3unqnquelln8uetu
' urpuosJaluee,rerurlsrol rIr I rluaurue,r,re:ad3ue.{slpe8rr{ellua}\
'?,{u{ecundredp.uetu qpnslunslasueSuo:op e)rfuBIn)ellpleful .eu.rr
'ueueluruqnuaduepqles?ped.eturIe,{eqeq epedrrep 'SuosoI
leXueqqrqal
"Terlaknatlah orang yang menyetubuhiistrinya pada anusnya
(DiriwayatkanAhmaddanAbu Daud).
Dalamlafazhlainmenurutri*'ayatAhmaddanIbnuMajahdisebutkan,

"Atlah tidak akan memandangorang lakiJaki yang menyetubuhi


istrinyo pada anusnya."
Masihbanyakriwayat-riwayatlain yangmenyebutkanlaranganme-
nyetubuhiistri padaanusnya,bahkanadayangmenyebutkan kufur bagipe-
lakunya.Banyakalasanyangmelandasi laranganini, di antaranya:
- Anus merupakanorgantubuhyangpenuhdengankotoran.
- Menghalangimunculnyaketurunan,karenaanusbukanmerupakantem-
pat peranakanyangmenghasilkanketurunan'
- lstri mempunyai hakpersetubuhanterhadap suami.Persetubuhan pada
anussamadengan menghilangkanhakistri,karenadiatidakmendapatkan
kenikmatan.
- Anustidakdiciptakan Allahuntukjima',tapiyangdiciptakan untukjima'
adalahvagina.
- Menimbulkan kekhawatiran,kegundahan, wajahtampakmuram'meng-
hilangkancahayadi hatidankeceriaan di wajah,memancing kebcncian
antarasuamiistri.
- Menghilangkan pesonadi antarakeduanya danmendatangkan kebalikan-
nya.
penderitaansertapenyakit'
- Menghilangkannikmat danmendatangkan
- Menghilangkan
rasamaludanmendatangkankelancangansertakehinaan'

Mengobati Cinta Yang Membara


Ini termasukpenyakithati,yangberbedadenganpenyakit-penyak
lain,baikwujud,sebabdancarapenyembuhannya. Jikacintayangmembara
ini benar-benar sudahmencapai puncaknya' makadokterdanobatmacam
apapuntidakakanmampumenyembuhkannya. Adaduagolongan manusta
yangdijelaskan ,tllah di dalamKitab-Nya tentangcintayang membara ini'
yaitucintanyaistriAl-Azizterhadap Yusuf.dankaumLuthyangmencintai
anaklaki-lakiyangtamPan.
Ada sebagian orangyangberpendapat. bahwaRasulullahShallallahu
Alaihi waSallamjugaterhinggapicinta yang membaraterhadap Zainabbinti
Jahsy,sehingga merekamenjadikannya sebagaitopik kajianbukutentang
cintayangmembara, makaini merupakan kebodohan tentangAl-Qur'an dan
diri RasulullahSftallaltahuAlaihi wa Sallamsertahtkmah Ilahy yangter-

320 Zadul-Ma'ad
IZt /a1.221/1.al uD?tD/Dudar/D.:/45/

'Jolol 8uu^Iryl-tIBl 'e,{uueSuep


Intun Iotoc e,{ueqJo}ol 3ue,{ellue,treIEtrl
renses 8ue,{nlensesepedalSuopuoce,ttrfdet1a5:o1o18ue{ lq-lsL{ uep
'1leq uep
lnsnq 3ue,{neqre>1n,{ueru 1n:nq3ue,4e,trtIue>13uepas 3ue,{1eq-1eq
unreq8ue,{euo:e re1n,{uaulreq Suefe,tr't I e:elueurasInsnq nqqelepe
ue1e.{s re>1nsrp3ur1ed 3ue,{neg e,(ut:eputq8uaur uepeKutel
ue1o,{s-ue1a,{s
-n,(uaulz>1re1eu eledBuale1 'l.llpuasJel l1r1t
lelsELl) tu:u uetBue,tre16
,. B,,rr.eqtp
Intun ue8ut: uep unleq e.{uneque:e1'e,(op1
-ouaurerpqelue8uefeleru'(e(unequrn;eq3ue,{uerueuelstualluotltot uell'
-e1p8ue.,{ edurg,,'epqesraq eBnfnetloguerBuu,tra,tr lelouaruqeu:od1epr1
nerloq?,rqeq 'uellnqeslp KreLl1nB-lV qlLlD{SuleleprQ'ruollDsDlr lt'lIDlV
nqonqpqs qellnlnsedrelnsrp8urled8uE,{Ieq enp llep nlsueledn:atu
e8nIruruerBue,tal6'1req8ue,{e,trrf uepuet8ue.lro,tt e:e1ue 1e1ap 3ue,{ue1te1
eperpel eXuuelSuedeleru epase,ttf ueprleque18uu uei(uau'tuelep uetBeq
'uetBue,to,tr
3ue.'(
ue8Joenruaseuesrlequeplero rBeqlee3ueulaqsn8rleles
'uEl?nI3I rBequee:epualueledn:aur
ueBuepqequ:euaqeslquelenle)
e,trrf ereluaruas'e,trf lSequedeluesueledn:eruun:eq 8ue,{eruo:y
uer8ue,ne,11ue8uep uBleqtsoy e8ufuel,q

'esesnlnd:euaq-leueq erpeSSurqas 'eXuuelurSutlp

lepuoq 8ue,{ede3ue1ua1 ueesesnlndal uellnquluatu ue8uapqelerefu


-ueqnqruafuad ere3 'leraq 3ue,(111e,{ued ueledn:aut nlt eleu 'telurctp3ue(
Sueroue8uspue8unqnqlsq Inlun uelefueltedepuaru )epD?Ipe)lI e,{uueqnq
-ura{uede.recqe1n1t 'uede1a1e1 uep 'telutclp3uef,
eleut lel:e.{slrunueu:1ede1
3ue:oue8uapue8unqnqlsq Inlun uelefuelledepuau: aeqruau 3ue,{elutcep
-ue1rp 8ue,{3ue:oe1t1'undedeu:eoue8uap qelua'uelqnqueslp eslqqlselx?l
eluur 'rleqlrlefuad stuafueledn:er-u n1te:eqru:ut3ue.'( elutc euare;
'qeqase,'(ueu.rtseuereleurtsledac n1e1:a1 3ue,{'uee;pured
rp1edrue1e,(ueq 3ue.{elutcuelednlaruIul uellltuep6ue1 e,(uue:e[eBua
'relurcrp8ue,{8ue:ot.tepnlu:pal uenfnl
neleueunlunl'euerl'uelnpnpalqelua
uItdepueu1n1unelutr elnd epy e,{ure3eqas utul uepuenlnl'uellqeal
'tqBJaI'qeqzpztu 'erue8e'ueleIueeuesa)epeEuelelelutcelndepy e{p
-lnsUuepqe11yepudalelulouelsnreqSuaul 'qe11yrelurcrp 3ue'{ededep
-eqratetunuelsn:eqBuau tute1ut3qe11y tBequep qellV Bualq EiulrtlElepe
uepEueln3ur1ed 3ue1 'uleJeuI-ul?ceui l0q IJlpuasnll eluI3
3un8e3ur1ed
'e,{uue8uep ue8unqnq:eq 1n1unueutButaluepIelultlp 3ue'(3ue:osnBeq
de83ue3ualq :e1er1redenpuerelSue:ueledn:arue:eqruaru3ue,(elut3
'qe,{sryqelepeeloJoruJ?luelp relutrnurlaq3ur1ed 8ue,{uep'nelloqulsl
e:edrelurruauleBuesruo11ng n.nt\lntv nqD DllDLtS qEllnlnseIe,tqeqIllI
-Sundrp 'qeslllEH ulq pleZ'nellaq1eI3ueluue t:1sttpefu:tu
1ep4Suetuahl
e.{uunlaqes 3ue.,('qeureT ue8uepnerlequeqelru:ad qesrlrueleprpSunpuel
begitupulasebaliknya.:x:d.ingkan
wanitayanr.h.r;kiranyacocokunl.uklaki-
laki yangbaik,begitupulasebaiiknva.

Menjaga KesehatanMata
Abu Daudmeriway'atkan di dalamSunan-nya. dariAbdurrahmanbin
An-Nu'manbinMa'badbinHaudzah Al-Anshary, dariayahnya,darikakek-
nya,bahwaRasulullahShallallahuAlaihi waSallampernah memerintahkan
untukmenggunakan celakyangwangiketikahendaktidur.seraya bersabda
"Tapiorangyangberpuasa hendaklah menjauhinya."'t
At-Tinnidzymeriwavatkan dari Ibnu At:'basRadhiyallahuAnhuma,
dia berkata."JikaRasulullahSftal/allahuAlaihi wa Sal1cnbercciak.maka
beliaubercelak tigakali padamatasebelahkanan,dandarir.nata kananini
beliaumemulai.danduakali padamatasebelah kiri."")
Celakbermanfaat untrrkmenjaga kesehatan mata,menguatkan cahaya
orangyangmemandang. merrpcrjclas pandangan dan mengeluarka
kotoran,di sampingbergunasebagai hiasan.

Jenis Obat-obatan dan Makanan Yang Pernah Disebutkan Ra-


sulullah
Obat-obatan ataumakananini berupasatuan(bukanramuan),yang
disebutkan menuruturutanabjad,yaitu:
I. Itsmid
Itsmidadalahbatuhitamyangdigunakanuntukcelak.Yangberasa
dariAshbahan adalahitsmidyangpalingbaikmutunya.Tapiadapulayang
berasaldari Marokko.Yangpalingbaikialahyangmudah lebur.danIeburan
nyamengkilap. Bagiandalamnya amathalusdansamasekalitidakada
kotorannya.
Sifatnyadingindankering,bagusuntukmenguatkan mata,mengen-
cangkanotot-ototnl'a,menjagakesehatannya. nrenghilangkan dagingyang
biasatumbuhpadabekasluka,membersihkan kotoran-kotorannya.membua
pandangan matabertambah terang.menghilangkan pusing-pusing
di kepala
biladicampurdengan madudandigunakan untukcelak. Jikaditumbuklem-
butdandicampurdengansedikitlemakyangbaru,laludioleskan kelukaba-
kar,bisamenghindarkan pembengkakannya.Itsrnidmerupakan bahancelak
yangpalingbaik.terutama yangsudahlanjutusiaataubagi
bagiorang-orang
merekal anglemahpandangan matanya.Penggunaannya bisadicampurde-
nganwewangian(parfum).

')
An-Nu'manadalahorangyang majhul.dan ini adalahhaditsmungkar.
") Rijal haditsinitsiqat.

322 Za(t:ttL-l,Ia'a
d.
tzt ,tLtlz,t/./LdE .totzD/Duaot //2/28',

, t"'.Tt'\ 19 )
.^ a
..,r
l'\
lf:"I.: "l'
'
l
rni(6
t)a' y{.'Qtrq" rf:,
71 tt'.* 7l,tn:"-'l f.'.1*",'-,(t), f", t'"1
'slrpeqqenqasrueleprpeiuueltnqa,{uaru arzT
1oSnn .ltDlynllo n oqs geN'Ereuoc sru:[os ue urEuet qcppa tlzty
nzJV ,
'e,{urnr1cl:r3u-rurtunlaq8ue{ rEequule8ur:ad uupuerleq:ad
rpefuaur.rc3e rur nqpneursirpeqBnpueq:tpeq8uour n1:edese.reutun;
.
,.'e^ullI
-efucdepe>1eprt uepleqouelednr:ruei rpedr1enca1 '.re,neuad ueptrqe,r.ur.i
SunpuzSuaul rurnquplqnqurnlrp3uc( uncieCy..:unpe;., lnqulaiqcur:J
8uz,{Sueroqelepur p)eur'llrl-lIEl ;uurr-asnti rpctiuulrr;puy,.:sorsuad
' ruollosnMtLltD nqDIioIDqS tp;,1\nseXeped:>1 ue4leqsrurp.iuecuel u:u:es
lv
8uE,{'lul rpedue8uapue8unqnqas nqpnpuupplrteqslrpeqpnpEpV
'1rlnluetcqesel
Inlun IIeq uepulutegt,r. e(c1 'tueu
le qeqtrreuaur 'uEpeq uul;nqn,(uaiu 'tdes
qn:eSuodraq nsns.tre ueSuap
1n1Lrn
luseurpe>pIteririuurrce uepr[nd:a13ur1ud SuuX lo1odueuelcu te8eqas rped
duFFue8uau urpu1::l1op err4 Sunqutel ue>glerrBueu uepqepnru3ue,{etec
ue8uap tn:ed uul3uerue8uaru ledep 'runpue8 qe1a1e-.r.ro1e1 eiel 3urled3ue,{
uerfrq-r[rq lnsururet'3uuaIuepseued3ue{tegrsr4rpwaLLt(tped) zuy
znlY t
'undrlelssseuu88ue,{unce: esrqe,(utltquaulepua't
lelSueuatu
'qlu^Ase1,1 nuqlln:nue4 uelSutra8uau uep ternBueu Inlun uelenlal lIlJ
-rureru e,{urhgnpedura uenSSue8 rueleBuaur 3ue.{8ue:orBeqlteq uuptn.lad
rpseueduelunrnuatu ledep e,{u3utBe6 ueleu:acuad ueryeouelaru ledepcl
eleur 'depa,{uad ueueleruueSuep :ndutertpelrf uep ln1nu tp un1
le8eqes
-nlrp e1rft3ue,tr 3uu.{nequullnquruatrl 'qeqem uepJo1o1 SuuXe:epnrtstlell
-euaurledepeXunegte8ua8u qe8acuaur ledep et 'uzreled rpuelletalrpu1tI
'e,{ulr1n11ee3uey1 Sutra>1uep suuede,{ut[tg3utra1uep urEutpe.{uueurzseay
'qequral uepseuedu,{u8urBeq 3ur:a1uep seued e.{u1r1n;1 snsnqllejrsre,(und
-ruetuSurssru-3ursu1,1 r[rquepruese sBJ'3ul8pp 'ltJn;,1:.lnsunutereuledut:
uep lrrprel EuaJeI 'lefueq 3ue,{teegueu:Sunpuel:a1lnun we'ep tQ
'qo[[n4n
,, wntot1olunoq uop stuow tt,(uoso,t
4,tadasuo.tnQly ocoqwaw3uo,(utw1ny11 8uo,touoowndwnta4,,
a.t1 .):^-
.r a i i+\ q....-,( q.-^ 4;^.
dlrrn?'^. tfc>,
't. .-.t
o/,c
t-;,
<-f n{4
"/.' l):' t'
-1/' tt
. .)"r.' ), "

'pq?sreqnellsq 'uDllos DtnIqtolY


nqDllDttDqsqellnlnssu l-lep'uInLllqDqs-qsYLuepp lp uellnqaslc
[n42 .7
" PerumpamaanorangMukmin itu sepertibatangpohonsejenisperdu
yang diterpa angin, terkadangtegakdan terkndangcondong.Sedang-
kanperumpamaan orangmunafksepertiarzohyangsenantiasa teguk
lurusdi ataspangkalnya,hinggaia tercabutdengansekaliterpaan."
(Diriwayatkan Al-BukharydanMuslim).
Bijinyamempunyai sifatpanastetapilembab.Ia mempunyaifungsi
mematangkan, menghaluskan danmengurai. sulitdicernadanbagusuntuk
mengobatisakitbatuk.membersihkan paru-parubasah,memperbanyak
mani,tapimengakibatkan sen.rbelit.
Adapunpenawarnya adalahbiji buahde-
lima.
5. Idzkhir
Disebutkan di dalamAsh-Shahih,bahwa selagimasihberada di Mak-
kah,Rasulullah,SllallallahuAlaihi waSallampemahbersabda, "Pepohonan-
nyatidakbolehdicabut."
LaluAI-Abbasmenyahut, "Kecualiidzkhi"wahaiRasulullah, karena
idzkhir itu diperuntukkanbagi parabudakdanrumahmereka."Beliaume-
nimpali,"Kecualiidzkhir."
Padamulanyaldzklrr bersifatkeringdanberikutnyapanas.Bentuknya
halus,bisamembukapenyumbatan danpori-pori,melancarkan urinedan
menstruasi, memecahkan batuginjaldanmembersihkannya, menguraitu-
mor yangmengeras di dalamperutdanhati,bisadiminumataudioleskan.
Akarnyabisamenguatkan pangkalgigidanperut,menghilangkan rasamual
dan mengencangkan perut.
6. Biththih
Abu Daud dan At-Tirmidzy meriwayatkandari Nabi Shallallahu
Alaihi wa Sallam,bahwabeliaupemah memakanbitht&lh(semangka) bersa-
makormasegar,serayabersabda, "Kami menawarkan panasnya ini dengan
dinginnyaini, menawarkan dinginnyaini denganpanasnya ini."')
Banyakhaditsi,angmenyebutkan, iththih ini, tapi tak satupun yang
shahihselainhadits ini. Biththihrr,empunyaisifatyangdingindansegar,di
dalamnyaterkandung air yangbersih,lebihcepatturundariperutdaripada
mentimundanmudahlarutdalamcairanapapunyangadadi perut.Biththih
sangatbaik bagiorangyang merasa panas.
Tapiiikadiamerasadingin, maka
dapatdinetralisir dengansedikitjahe. Waktumemakannya sebelum makan
makanan pokok.Jikatidak,makabisamengakibatkan muntah.

''
lsnadn)a shahih.

324 Zldut-Ma'ad
gzt /zu24 '''ry 2tuitD/Dlrad1'b'1,)3
'l?blsl ,{ude33u?3u.ujiuex EiEsuqqlH nuql e{ueH
'P^uugller(e^\uau Panfpeuqv
q?urEIPsurq JeAq) pe,{rz nqv epe e{uppuPsuJEleplp uep
[ISunur slrpEq-$rpeqlnsEulel lul sllptq dDSSue8uaui eurelnel'd .ll.eqp qeppP elp
uep Suei(Suero'.(qrJqnt\lV srEOulq puruJeqnlNurq Piql cpEE{upeuPsuJclplC
"lnq

(....r{3rau3ue,\\eqEp??i(uruelep
tp 'wDllDS n,ArqrnlVnqDIplPqS qellnlnseU u?)Btrllp3ue.{:rq1e:a1ueucl
-e11,.'qe,refuatuerpe1ep1(qe:aruSueneq)pqsoq 3ue1ua1e,{ue1tp qeu:ad
pneCnqV
etpe/\\qeq'Dquvnqolln,OqpoyqeKstYltep uel13,{E.ltrrett:
lottsDg 6
e4f
,.'ue4erunlrp tnrad ueJzp tn:e1qepnu
'1reqSuefqe.rep rslnpordruaru eslq'qgqtual uepseued1e3rs Illlltuatulolol
Surun;., 'e1u1:aq
unuoj-1y qelq?uu:e8ueg ut8utp ]e;tsepeda>1 Sumapuac
lrlrpesrdel'Suequtes 3ue,{1e3rs Ilrlluteturolai su8ffunsruafenr.ucs eped
-r:epuu.terola1uep 'eurel
SuEX spedr:ep n:eq3ue.{rolarqrpdrpsn:eg
'ueqrs8uustp nped tut 1e,{e,trtruelenlel :de1'Qo1a1) qpnq
ueleru1n1une,{uuelqeluueuia(Il qellV eIel,\l'e.{uqnqnlueqeuelol 3ue1ua1
qe11yepedalnpe8uau3ue,{rqeu 6ueroas qeles epeBNleq'uDwJlnqD,n{S
ureleprp u?I.nJJetulp SueAnslrt qenqasuEIlnqo,{uaufbeqteg-1y
tlplDg 8
'1ee;ueur3uufunuau8urlrsestqSulJ:l tuloI upqeluauiPtxlol nll EuaJe)
'3ur:a1ueputSurp3ue,{ 'q?qrueluepseued'eures8ue.{1e3ts
ry7rgruadaslepll
ru,{unduratueXuenpal-enpal euor8l'3ut:e1eu:o1 ue8uepne[rqeu:o1 ue1
-etUInlun uolqBluuauoulIPpll nellaq'ulllsnhlJsllop?leolnlnuel

Suor{unhuapntnq uuo[ uoqnwatuotp oSSwqasdnplrt d"J;:]'::;l


'olnlnq DIuop 'o(uurnlowatu LuopYlDuDPqtlaw o1tItltpasos
1Duy,
-otau uo1a{soua,toq'8utat1orutotl,un8uap
qoluawnwbl qDPmlDN,,

;rf^ .f. , .if=f '


.,. rf
. a , : - 1cj
.. rii rf.r-q:
,4,..:.
.

.
.-: ;: c.rr
f ,,f. rf lq r:3Cf.c\;t tt I 2ry,
f.C
'uellnqoslprBzzeg-lVl?Xe,,''tu UTBIPC
,.,, ,owo1SuoI uoBuaPntoq 3uotruotl
-owawotp o33utr7as 'DlD1'taqDtDlDu
dnptqdolal qtsDwuDpVIDuV,
'Suuatlowtoq uopllDuaw ou ot!umlnwaw8uo{runpVlDuolDqltaw
uolats otltI oua,ntl '3wtat1oluto4uo8uapqDuaa Dru]o!LlDluDlDI4{,,
'Epqesreq,lDDSDtr tlllDIYnqDUonDqS
qellnlnse1,,'e1qreqerp'DtluvnqD11o{rtlpoy qe Kstyuep 'e,{uq,{e uep 'qe't\
-:11urqrue,(sr11slpuq uep uelleXe,tr.usut qe[u11nuql uep,{.esep-uy
tllog L
Disebutkan di dalamAsh-Sitttlt;iritni.
beliaunreiar,rrrg oritilgvelt-ll
memakanba*anqmerahuntukmasuknrasjid(ikut shalat).
Barvang merahbersifatpanaspadatahapan ketiga.mempunyai kadar
kelembaban yangcukuptinggi,bermanfaat terhadap perubahan air,menolak
aromaracun.membangkitkan nafsumakan,menguatkan perutdannlcm-
bersihkannya. membangkitkan dayaseksual. menyuburkan produksirnani,
bagusuntukkulit danmengurangi Iendir.
Tapibarvang merahjuga berdampak negatii,sepertimen imbulkanpu-
singkepala.mengurangi ketajaman pandangan mata,mendatangkan udara.
Jikaterlalubanlakmemakannya, bisanreninrbulkan kelalaian,
merusak kerja
otak,menimbulkan baunruJutyangkurangsedap. nrenganggtr oranglaindi
dekatnya danjugamengganggu paramalaikat. Caramenetralisir semuadam-
pak ini ialahdenganmenrasaknya. Di dalarnl.i-Sunazr disebutkan. bahn'ir
Rasulullah.9/ra1lallahuAlaihi waSailanrmemelintahkan orangyangmema-
kanbawangmerahdanbanangputih,agarmenghilangkan baunyatlcngan
caramemasaKn)'4.
10.Badzinjan
Di dalamhaditsmaudhu'yangdipalsukan terhadap Rasulullah,Sftal
lallahr Alaihi wa,Sa//am disebutkan," Badzinjanadalah makananyangtidak
layakuntukdikonsumsi."Pemyataan sepertiinitidak layakdinisbatkan kepa-
da parapakar.terlebihlagikepadaparanabi.
Badzinjan(terung)adaduajenis:Putihdanhitam.Adaperbedaan pen-
dapattentangsifatnya,apakahia dinginataukah panas? Yangbenar,terung
itu bersifatpanas,yangmenimbulkanbawasir,penyumbatan, kankerdanle-
pra,mengurangiketajamanpandangan matadanmenimbulkanbaukurang
sedap.Terungjenisputihlebihburuklagi.
I l. Tamr
Di bagianterdahulusudahdisebutkan dalamsebuahhadits,bahwa
siapayangsarapan dengantujuhrdrflr(kormakering),dandalamsuatulafazh
disebutkan, korma yangberasaldariAliyah(di Madinah), makadiaterbebas
dari racundansihirpadahari itu. DalamriwayatMuslimjuga disebutkan
sabdabeliau,

.41^l 9 L+ 4"i ,^i U g-r

"Suaturumahyang di dalamnyatidak ada korma kering, makapeng-


huninya kelaparan."
Diriwayatkan bahwabeliaupernahmakankormakeringdenganmen-
tega,memakannya denganroti danjuga memakannya tanpacampuran de-
nganmakananlain.

326 zadut-t[a'ad.
LZt /t"/:24/l' 2V ltDuD/i:I2d i:':t!

-Luaucp nqnt'riDuoHttap Mp nlnqDl.)n.),t, tlY':,i'l


nIuutlDIDSa:l

'ueldecn8uautqeutadutttllog
Dtx14tolvnqnllnDilsIqsNe^\quq'qlqeqssllpqulclepIp uq)lnqaslC
'T
IIDSJ I
'ueltsBuestp IursttpequerPuaqa) uepu1nIrlrdel .. >1t1eu
-er trlls uepirsumpque)qnqua,{uaru 'lul qenqq?luelel/t{
ledepet euelel
'r[rqeCuele8rns utqenq-qenq qeqes'?tpq?liuI 'uele1e1n1 n1ua1'e3:ns un:n1
'epqBsl:q
?ue,{urqrnq-rielqapBElrqequeleleSueuualoqn>te.(uPll)rS..
nerlaqnJeI u {uB:ciuetpuetSr:q:s ue}euru8nI nerl:q elel4i.,i-rleleiu unlle)
uelqeiiS., 'cnqes.lcq nItrg rrl qenqSutrtdas qEIPtrq llaq!pry:tr,rad rlrTilr5
DMlt4tDlY nLlDllDllrtls lqN ",\\qsq rrep u?)lnqesrc
'e,4uue1euaut n1e1:a1elrl"epJec-pnqv
nln1e,(ulncunut uelteqtle8uauestq
1e,{ueq
erefese.(ue11 rsurnsuollp Inlun )req le8us ln:ad tp llpuel-Jlpuol
uep ue {
-rltsroqruaru 'ueqenq-qenq u?ceu zleBas ue8uapuElSulpueqlp lreq 3ur1ed
3ue,(uerlenq-qenq ueledn;atu uep'unru: qn:e8uad t:up etsnueur tSunputleul
'1e[ur3uelqrs:aquraru
lnlunJrlIaJc e1 e.{u 1n1Sueleruqepnsuep qrlnd
3ue,{qelerlreq 3uqedEueK n1 e,(u8ur.rel uepqeqrualle;rsSuutualledepuad
ueepeq:sd epeuep 'seuud legtsrlrlruaulIeuollp3ue,{eueutte8uqas ar;
'>1e,{ueq 3ue,{e,{utseJuEtrr 'tut
euo.IEI all uoqoduel1nqa.{uauueSuap
eXp-qetryruuleprpqedrunsraq qelalqEllVldelal 'Btuloluoqodsrua[1n1un
lococ lepr1efuquuelqeqes qeuunS-sV tueIePlp u?Ilnqoslpqeu.rad leptl
e8nfeSSurqas 'qeutpe4 uepzefr11t:a8auuerueuel4nseuJ3l uBInqaU
UU'ZI
'uEsruetU '18qo 'lolod uzu?Ieul 'qenq ueledn:au
uapuunutI,u Inlun ?sIq
3ur:a1uu.uoysetuallpefuaunJlsnIe33urqas 3urra4nlellallnJodlenqulau
'3uoso1 'e(uueleulaul
esrq uu?pea1tueleplnradereluaruos 1e.{ueqn1e1.te
u?lenlo) u?8uopnlle,{ 'Sulcel qnunquau Bslqel
elri rdel n1tu,,(useued
e>1eru 'suosol ueepealurBleplnredleesup?dueleulp eu-r:ol eltqedy
'znq uepzDqrlzDt'p! qenq@3uapqBlBlrurledruep
Jrsrlureuou.! 'e,{uuu{?txou u?elnurad?PedtBISIesnJoulu?pelEdoI
Inlull 'ulSulp
Sursnd 'ueluqurn,(uad uellnqurtueuleslqn.tlsnflulSuuol suuo) erletll
r.leraep rp {npnpuadtgadas3ur:a1eu::o1 lsunsuolSuetueselq1ep11 SueX
'ue1o.lo88ual rp PSeJuIseqeqtuaul 'luELuIslnpold qeqtueueul
3ue:g lssol
'tErqutuellnquoleru'8un1uef uellenBuaru estq3ur:a1euuol 'r1sed3ue1
'3ur:a1eXuuelele8uotu 8ue.{elndeperdul euregaduedeqeiepedqeqru:1
uzp unpal uedeqelepedseued8ue.{tBJIsl)IIIruau 8utla1eur:o;1
Dari haditsini memberikan suatupengertian bahrvasualupenyakit
dapatdiobatidenganlawannya. Dalarnkesalahan-kesalahan terkandung api
danpanas,kebalikandarisaljudandingin.Makatidakbisadikatakan, "Air
panaslebihefektifuntukmembersihkan noda".Sebab airdinginbisamenye-
garkandanmenguatkan tubuh,yangtidakbisadilakukanairpanas. Dampak
darikesalahan adaduamacam:Kotorandankelemahan. Yangdituntutadalah
mengobatinya dengansesuatu yangbisamembersihkan hatidannreneguh-
kannl'a.Maka disebutkan air yangdingin,saljudan embun merupakan isyarat
tentangduaperkaraini.
Saljumemilikisifatdingin,sehingga kurangbaikuntukperutdanurat.
Jikasakitgigi disebabkan olehpanasyangberlebihan, makaia bisadiobati
dengansalju.
14. Tsaum
?"saaz(bawangputih)miripdenganbauangmerah.D i dalamShahih
Muslimdisebutkan, ''Siapamemakan keduanya, hendaklah diamenghilang-
kanbaunyadenganmemasaknya."
Beliaupernahdikirimimakanan yangdi dalamnya adabawangputih-
nya.Maka beliaumengirimkannya kepadaAbu Ayyub Al-Anshary.Abu
Ayyubbertanya, "WahaiRasulullah, apakahengkautidakmenyukainya lalu
mengirimkannya kepadaku?"
Beliaumenjawab, "Sesungguhnya akubermunajat kepadaDzatyang
berbedadenganmunajatmu."
Bawangputihmemilikisifatyangpanasdankeringpadatahapan ke-
empat,memanaskan danmengeringkan dengancarayangkeras,bermanfaat
untukorangyang kedinginan, membuka penyumbatan, mengeringkan mani,
mengusirangin,membersihkan perut,melancarkan urinedanmenangkal
sengatan binatang-binatang berbisa,ataubisadibalurkan padabagiantubuh
yangterkenasengatan untukmengeluarkan bisanya. Bawang putihjugaber-
fungsimenaikkan suhubadan,membersihkan tenggorokan, menjagakese-
hatanhampirseluruhanggota tubuh,mengobati batuk,mengeluarkan lendir
dari tenggorokan. Apabiladitumbukbersama cuka, garam dan madu, lalu
diletakkanpadagigi yangsudahberlobang,makasisa-sisa gigi itu akan
rontoksendiri. Bawang putih bisamenyembuhkan sakitgigi, dengancara
menempelkannya padagigi yangsakit,dan juga bisamenyembuhkan gusi
yangsakit.
Tapibawangputihjugabisamenimbulkan pusingkepala, menggangu
kerjaotakdanmata.melemahkan ketajaman pandangannya, menimbulkan
kehausan danbaukurangsedapdi mulut.
I5. Tsarid
Disebutkandi dalamAsh-Shahihain, dari RasulullahShallallahu
Alaihi wa Sallam,beliau bersabda,

328 Zadul-Ma'ad
6Zt /2244l/?4 zaltqza2al /Dt725/

'rBrAtrles rleqoSuauluup
rnurnlJaqInlun esrq 'sedeu ,esrq;aq:e1n
lesesuepng rleqo3uaru ueleSuas
1e1
-Sueuaur 1n1un e,{tnpue.I preq up uun uelJeJueloru .1n:adrp ueqeqruolal
ue13ur:a3ueu uepuulequlnfuadelnqruau ,rJeJeru .e:dey
1n1unleqo
.Eurcec
uey.tenle8uau '1n:ad rp ur8ueuelSuelrq8uaru Bstq ,e8t1a1 uedeqeleped
3ut:equepseued3ue,{legrs tlrlrruaurrururellqr[rg .,{panl unwwn:1einf.1nqas
-rp nplersradeseqequeppztun{s'qelEl(rrrqlq tftq),,pnorsnpqqDH
,, uDtlDW l
llontaq ttlo{uad mocow oloBasyntun uDqnquas ! lodnptal oFutuol
-op tp Duator! 'Mr opnDs-snpqqnq uoyounSSuawuDtlD! qoplDpuaH
, ,.

r'? +r" ,e.i rdcr" ric -6 1-o1,/? .{^.,i in ,r.1.

'xpqesrequDuos oA ,qsJrnHnqv
lqlDty nqollDtlDrys qellnlnsexe,,l\qEq
rrsp 'r{?ru?l3s
nqv slrpBquep 'unqryDLls-q.sr ruelpprp uEllnqaslc
,DpnDs-sntnqqDH gI
' ue:e8:ndruecrp runlaq3ue,{lreqas
e,{uls 'urseuep ure:e8:ndureclp qepns eqrl .uelnuaFalqrquLeu
Isprl Ju?r.u
-eu uepeuJeJrp qupnru'1n.rad .qer1
1n1unlreq te8uesurse1epr1SueXnfa;1
uzpruz.{grp Bppraq e)lrtale,{uuelerueur qeuradeFnfleqeqrq:_"j.:j..^-
^_.
-a.unlelqel?usequcuquaru'nesrd erururaur nerlrqeIr^ r"O;;1;"";f:
(n[a1)zgnlr:oposrp qeutedwn11ng oMrynlV nqDlp]pry'SrqeN,,.elelraqErp
'reun urqqellnpqv uep'ueseqp?uesue8uepue11e,{e,.'rueru pne6lnqV
uqnt II
'eu:o1 uoqodue8uep
ultulnl I 8ue:oueleuedun8uaul nEllaqntr euete) 'tueJueuJeq ul.lol
uoqodepuduerBeq entuas?,.rrqequnllnlunuau rur1eg.euJactp lrlnsuepqep
-uere,{uuole;l'Intequeploroq rleqo8uaur esrq'eruegad uedeqeluped3ur:a1
uepur8urp3uu,{leJrsrlrltulor.uBI eu:o1 uoqod qed e(wyu toturuny
rDwwnf .gl
'uXurBurpueuaru esrq
3uu,{ urelueusleru upeIeprl eleu':ndruecrpe,{uenpele1r1 'sn3eq 3urled
3ue,{1ne1uelsdnrouiSurBepuup qreq3ur1ed3ue,{1o1od ueue>1eru ueled
-rueulrloX SurBup ueprloJusp'upJndruuc ueuuleurue11ednJew pr.IDSJ
,, ununlDw q nlasopodttop
pr"tDstuDtlqal l t adaspttuomotod opoduop qolsry uoqrqalay,,

ef ryn ef r{--:r"5'11.f f of "-f ,g1t'


19.Hurf
lfuy'mcrupakantumbuhan)/angjuga disehuttsrlil . yangn-,emilik:
sifatpanas, baikuntukusus,bisamembangkitkan davaseksdanmengobati
Iukamaupun penyakit kulit.Jikadiminum, bisamenjaga darisengatanbina-
tangberbisa,
20. Hulbah
Diriwayatkandari Nabi .9ftal/a/lahu Aluihi wa Sal/az. bahwabeliau
pernahmenjenguk Sa'dbinAbi Waqqash di Makkah.Saatitu beliaubersab-
da,"TolongpanggiIkan doktcruntuknrengobatin;,a."
Al-llaritsbinKaladalr dipanggil. Setelair
rrenreriksa keadaannya, ijia
bcrkata, ''Diatidakapa-apa. Buatkandiarantuan hulbahdengan konnasegar
vangdimasak. laluminumkan kepadanl'a." N{akaapaI angdiperintahkanny
itu dilaksanakan. hinggrr Sa'dbenar-benar sembulr.
Hulhah(.termasuk jenis biji-bij ian)memiliki sifatyangpanaspadata-
hapankeduadankeringpadatahapan pertama.Jikadimasakurengguna-ka
air,makaia bagusuntukkerongkongan. dadadanperut.meredakan batuk
danasthma. melancarkan pcrnapasan danmani.Wanitayangterkenatumor
rahimbisaberendam di dalamair rebusan hublah,danjugabisadibalurkan
padabagian yangterkena tumor.
2 I. Khubz
Di dalamAsh-Shairlaln disebutkan dariRasulullah S7allallahuAlaihi
u,aSallam,beliau bersabda, "Bumi padaharikiamatmenjadisepotong roti
yangcukupdigenggam '1'angan-Nya,
Allah YangMahaPerkasa di sebagai-
manasalahseorang di antarakalianmemegang sepotong rotidalamperjalan-
an.sebagai tempattinggalparapenghunisurga."
Adabeberapa haditslainyangmenyebutkankhubz(roti),tapisanadnya
dha'if,begitupulalarangan memotong rotidengan pisau,begitupulalarang-
an memotong dagingdenganpisau,yangsemuanya adalahhaditsbatil.
Khubz(rotr)y angpalingbagusialahyangpalingbaguspemberian cuka
danadonannya. Dariberbagaijenis roti,yangpalingbaikialahrotiyangdiba-
kardi atastungku,Ialurotipanggang, lalurotiyangdimasak di atasabupanas.
Waktuyangpalingbaik untukmemakannya ialahpadapetanghari
padaharivangsamapembuatannya. Roti1'ang lembutpalingmudahLrntuk
dicerna,dankebalikannya adalahyangkering.
22. Khall
Muslimmerirvayatkan di dalamShohih-nya dari Jabirbin Abdullah
Rudhivallahu Anhr. bahu'aRasulullah ShallallahuAloihi v,aSuLlam pernah
mernintalaukkepadakeluarganva. l-alumelekamenjar.r'ab, 'Kami hanya
mempunvai cuka."
Bcliaurnenrinta cukaitu lalunrcmakannva. serava bersabda.

330 Zodul-'Va'rLd
I g /Lr12:4W'a/ a.17ltD/Dnzd/D.V25.
rr,{spbeu-lvprzel uppqrcqnqSurq
Jr.eqpf,{rr'enp.I .rqed-rVepEE{uppues
urelDprC r.

-lnqturueur 'tnlntUtUlBprprunlnlrpBIrf qeuelqru?3ued euele)I


IEprl Iesnl
uels Ieprl s?tua'qeueltUBlBp rp uepuadlale)lrl ulrdrupuad uEltenSueu
uepe,rrI uI3u?ua,{uoul 'ErunpupserqueIEdnJatt.l (sewa)qoqozq
.. sua
Irppueqeque)un83uaru 1nlune,{uuelqelulleuau nelleqeIEt{ )nsnqueu
urpn[uJIrdet'Ie;adrrep1enqre13ue,,( nsledSunprqSuEsetuetu ErpnleI ,ql
-n; ueBue:aded uelep3uo1od:eg e,(u8unprq EUalpI 'pe.sV ulqrlefJlVrSpq
unlnq ueueiur:alueluequeu wDllDS DlArynly nqDtp DqSrq?N,r\qpq
'qrqeqs3ue{ peuesueSuapue)l,{e,,irr:au ,{zpnurrl-lV ueppnCnqv
qDqozQgz
'uafr,n u?p e8etuaur 'Ie,{urutup
1e.(unu t"nqla1qeler?ueqlapas 3ur
-ledSueilnqupr Ie,{ururueqequndepyjrleiau leduapuellnqruruerrr esrq
(urFurpqeraeprp)r1e,{ururp 3ur:as3ue.,(lnqrue:uelqeg e,(uuelqnlnquatu
Isprt urAurp 8ue,(qerauplnpnpued1nlunrdel e1:.laLu lSEquJErnusletIrp
Esrquelqequp'uepeq ueleqasal e8efuaru 1n1unlleq 3ue,{ eue:es lnseural
eAuurel-ureJ uepzelrgrpadas seuedSuei(qu:aep 1nlunlnque:1e,.rur11
qnuadrpadasnerlequere)BduBIl'r-uuleas
,. .'1e,,(unu eSSurqas'elEd
ueqrosrellerrroul r1e13ur:asueplo88ua[:rsr.{u:ru'e1eda1
}nqrue:r1eiurtuaru
rlelSuuesturl/rs'Dtl!tl!olVnqD DIlrryS'qpllnlnseN.. ;telr3q etp'lll?l^ urq
seuv slrpquep'lt,owDts-ky ureleprp uzlre,te,nr:atu ,{zpnu:r1-1y
uvnotz
'unlrezuoqodr:epqeler
lreq SurladSueF
i3r.i1nsn1 neq1upr1:e8esedeurBefuour ueprFrBuuleqasale8e[u:lu ynlun
iesjuEuireqrFrS1nsn1'rur3r.eqpsllpeqenpt:epsedal:c1eiuuesunSSua
3uu:e1:ruunpal 3ue,{uepe,{uueeunSSucd uel.rnfue8uauueuad 3ue,{
'(rBrB uz1lnqa,{uau8ue,{
1nsnl)7n7rry1 }en) )eprr3ue,{slrpEqnpepV
tDtlqxtz
'lnunlreq
lEnqrpe1rf1n;nur1e1e1rp ledruauau
6ur:,(rplnp urlSulrq8uiu uep:ntuefun:e: uemr?lau esrq'ure:e8ue8uap
LrnururpE)rI qlpuElqtulafuauuepse:e13ue(ueuslBurrrplleunlou'uE
-.Iqguoq[rJdq3a3ueu'sneq eseluelSuelrqSuaru'lnladuIlEnSuetu'sns
'qnqnluEIeplp
uE)lt{rs.leqLUau u1rIquepuep nsns runBueu'ue1rl
Ielue8uau
-Eluetu 8uts.(
lcqo-lBqoJrsrlerleuau e1 seued
Inlun leeJueureq le3rsrlrlrueu
'urBurp3ue,{efuleJrsue8uapueuluopqrqel(e1nt)pt4y
B8nIrlsetr-r
,. D)ln)qolDpD
pwTtu 3n1nd8uo,(7tto7 'nyneqnppn wwtpu Sutpd Sunl t1no7,,
kanpenguapan )a.iqjflc'r:rkiilati,an .i i :.r,r.1..:r::l.,,.,j.ip.
murr.ulr,', El:'r.
sangatbaikdigunakan untukCigunakan pengobai;r: dcng;rncrra !!n,.ilrl:..n
Emasmempunyai khasiattersendiriuntukrneneguhkan j irva.Karenaitu ia
bolehdigunakandi medan perang danuntukpedang.
26. Ruthab
Ruthab(kormayang sudahmatangdansegar)disebutkan Allahdida-
IamKitab-Nya,saatbefirmankepadaMaryam,
" Dan,goyanglahpongkalpohonkarmaitu kearahmu,niscal:apohon
kormaitu akonntenggugurkan buahkormayang masakkepadamu."
(Maryam:25).
Di dalamlslr-^lhalrizrirdisebutkan
dali AbdullahbinJa'far.diaber-
kata,"Aku pcrnahrnelillatRasulullahShallollcthu
Alaihi to Sallammema-
kanmentimundengankormasegar."
Tabiatkormavangmasihsegaradalahtabiatair yangmemilikisifat
panasdanlembab.Ia menguatkan perutyangdingin,menyeimbangkannl,a
menambah produksimani.menambah kegemukan danmengandung kalcri
yangtinggi.Kormaadalahbuahlang palingbagusuntukpenduduk Madinah
dandaerahlainyangmemangditanamipohonkormadansangatbermanfaat
bagi badan.Beliaubiasaberbukapuasadengankormasegarataukorma
keringataudenganair dingin,karenasifatnyayangIembutdanmanis.
1 /. KAInAn
Allah befirman.

"Adapunjika dia (orangyangmati)termasukorangyangdidekatkan


(kepadaAIlahl, makadia memperoleh ketentraman,
raihandansurga
kenikmatan. " (Al-Waqi'ah:88-89).
Di dalamShahihMuslim disebutkandariNabiShal/a/lahu
Alaihi wa
Sa//an, beliaubersabda,
, i ' tlt
.-r Jr --b t"..'Jl -4; +iLi o),r Ll.i Jl,-:,, c)e ,,b.s ,

"Sictpavangditatari raihan. makajungonlah diamenoloAnya.kareno


hau oannvortngon don horum on,mLtnva.
Raihan adalahsetiaptanamanyang harumbaunya.danbiasanyapen-
duduk setiapdaerahmemiliki kekhususansesuatusebagairalhzrn Manfaat
rar,4anbisamembersihkan kulit kepala.menguatkanrambutagartidak rontok
d a nm e n g hi t a r r k a n n ay .A p a b i l ad i g o s o k k a d
n i b a d a n i.a b i s ar n e n g h c n t i k a n

332 Zadut-lIa'(1d
t /zu2./4r44 zz7ltoplr2ar/Dv25r
'leBuueIqe8aoueru uEpleteS-lelp8'BInl llEqo8uatu
Inlun
u?IeunSrp untrezunepu?ISuepeSrsnBuultsnAuJru uepuere{eqaleuorel
Inl seleqInlun Ireq urse3ue,(unlrBzrrv ueqne,{uqnqunit?quPqSueru
ueplrln) u?ISnleq8uaru rurI?,{urtusruafpnuraS Surcecue1:enla8uatrt uep
unceJuelseqaqtuatu e1 'Sueqruras
e:ecasqequa; uepseued
Inlun lpeJueuueq
3ue,{te;rsrlrlruatu urelrq3uu,{unlrezqenquBpuep'qeBuauau sqrlen4eq
quau 8ue.,{ unlrezqenqr.rep>1e,{ur6i3ur:eyuupurBurplEJrsraq qeluatirqrsetu
3ue.{unlrezqenqr:ep1e,{ur11 'ryeq3ur1ed 3ue,{qelepeleseu 3ue.{qenqr:ep
useredunlrezqenqse1r 1en1 r:ep3un1ue3:a1 unlrez1e.{ur
ru selrlun;,1
,, 1n1otnqqttuadSunI uotlodunp Tosntaq
Dr Duanl 'o{uuo8uapqo1n1o{utut uDputlttD: yot(uru qnluo:1o7t1,,
...
. ' . .! : ,'.
r':- 'lqq:r 6 ,nl q;'
<F r rC r eYv 9'4

'epqesraqul,llos D$ tqtDlYnqD DllrrysrqEN'qellprnHnqv slrpeqrreP


'pr,(,{efffue,{
peusrue8uapue1te.(e,rr:auqe[e61nuql uep,(zprur:r1-ty
'(gg :rnp-uy),, dn
7nluastp4ny1undnnln,xt'Sttn.reuatu
.idtuoLl-.ttdwot1
o[nso'{u1otrutruSuni'niulonq tlnlaqd}^rl nlnd lDptt
tup (nlonsas),tnw!l
qolaqaslplDpti qnqrunlSuoIuttltozuo4od1t4tn.i1
:;iuqotpaq4otruoqBuo(uoqod unpynlutut uo8uapunlololutp Eun1,,
?d51. C d l* lr'

:; ey /? p<r( .'rr a$ l c r E [ . i - q t b ( t " ? l.<rc f -c+r


. .:. . '--' ,-'.4'
'un1ez3ue1ua1 uuuuUaqqellV
untlDz 6z
'uruuaplrls 3uB,{3ue:o
lnlun snSeq
eullap rdel 'qas uultrISueqtuoul uep rueu rslnpo.rdqequuueu: '1n1
1epr1
-eqrleqoSuau esrq'nred-rud uepuelo:o33ua1'epep 1nlune8n[1ee;ueuueq
'1nque1 Fuefu:e:a13uec e,{epre,(undureu eue:u1'efuuellenBuaur u8nIuep
sn8eq 'qequaluepseuedtEIsrJqntreurlep qenqe,{ustueyl
1ruad1n1un
'(89 :uBruqeu-Jv DwtlapDuas
) ,,
ow,to! uop uDqDnq-qDnq (umDw-urocow)opo n(uonpal LuDlop !e,,

#. .r . ' . . c ' iC-*l Cc^a-


. c ' | . | . / . . , . '<h

'uDwu SuetuelueurUaqq?llV
uDuuna 8z
e.recue8uap'qe1ed8ue,(3ue1
'e,{uuerynleqruatu
-n1Sunqure.(uau
leelueu:aqe3nf'1er1a1
neque1?ucltqSuauruepte8ur.rel
30 Ztibad
Abu Daudnrcrir',a5etken tlenganisnrdyairgsnirlriir. i ,.iur.;tiri'.
J;,.r
Busr,kedLranl"a berkata. "Rasuluii'ah ShuliaLluhu; l,uh. r a lloiltiu *'ta,'t-
dangkerurnahkanri. lalukanri menl'uguhi beliau:a,5ad(rncntega) dankorina
kering,karenabeliaumenlukaikcduany'a."
Zubad(mentega) nremilikisifatyangpanasdanlembab.J\4anfaam1,
banyak.sepertimampumemasakkan danmengurai. menl'embuhkantur.nor
d i telingadansaluran kencingdansemua jenisturror,j ikad igunakan secara
murnitanpacampuran. Ia merrbantupcrturnbuhan gigi anak,dcngancara
mengoleskannya di gusi,mengobati batukkarenaudaradingindankering.
rnenghilangkan ras.rmualkarenamakanan vanqrranis.sepertitu la dankor-
nra.Tapi ia bisamengurangi naf-su makan.
31.Zabib
Ada duahaditstidal:shahih-var'g menyebut:abll.r (kisrris)sehr5ai
panganan paling
l-ang crrak.\'iug pasti.
kismis.vang palirrg baikialahl ang
besarbentuknya, tipiskulitny,adan tebal
dagingn-r'a. 1-ang tidak bcrbijialau
kecilbijinya.
Kismismempunyai silatyangpanasdanlembabpadatahapan pertama
danbijinyadingindankering.Kismissepertisifatanggur yang menjadiba-
hannya. la mengandung kaloriyangbanyak, tidaksepenikormakeringr ang
mengakibatkan penvumbatan. la nrempunyai kekuatan untuknretnatangkan
mengurai danmengentalkan, bermant-aat menguatkan perut. hatidanjantung.
mengobatisakitdi kerongkongan, dadadanparu-paru. ginjaldan saluran
kencing.
32.7,aniabil
AIlah befirmantentangzanjobil trahe).

s:ej'1i(" ig aK t+*.t"r.:.':
" Di dalamsurga itu merekadiberi minumsegelos(minuman)).'ang
campurannyaadalahjahe." (Al-lnsan: J7).
AbLrNu'aimmenyebutkan di dalamkitabnya, I th-thibbun-Nabatry
darihadits AbuSa'idAl-Khudry,diaberkata. "RajaRomarvipernah mengha-
diahkansatu gucijahe. lalubeliaumemberikan satutegukan kcpadasetiap
orangdanbeliaujugamemberikusatutegukan."
Jahememilikisif'atpanas padatahapan keduadan lembabpadatahapan
pertama. la menghangatkan danmembantu pencernakan makanan,melen-
turkanperutdenganukuranyangseimbang, bermanfaat untukpenyumbatan
hatikarena udaradingindanlernbab. sertabisamenajamkan pandanganmata
biladioleskan di dekatmata.Iajugamengusir angindariperut menguat-
serta
kandayaseksual.

334 Zadut-trta'o(t
gge /ruZqEral uLvt?4Du2d
/z/'/25/
'pqBsraqnerlaq'wDIIDS DAlqrylvn4DDllD1S tqeNtrep'.rBun ulqqBIInpqv
slrpequpuElle,{e,\\lr3uqe[IAlnuqluepIequreHurqp?urqvLustul-lv
ltDtuDS9t
'SueleurqesrquEpunce.r qn:e8ued
u?IsBqequetu leBJueuJoq npeu ueBuop:nduertp Suef equropuep rdus
1eua1 rsnBe1e,{uueqsaloSust.u e:ecueSuap'1eue rStBueqnqunuadSutr
-ueuau esrqe8nIe1eBelueur upedtlpsnleqqrqal'ue13ue1eueu tedacuep
snJeqe1 eurepad uedeqet eped qequal uep seued nll
le3lsteq letue'l
J l , q p I U Is l l p e q
rdel'leqore8uqas (4ewe1) uwosleejueruuellnqa(ueruSueXstrpeqepy
uwDS tt
'eqpuq?lJVlsnqureul 'sltpeq ueununel eueJeI
le,trlsrSelede
'esend SueX undnu u esend Suepas 3ue.{ 8ue:o qaloueleunBtp
lepr1Suepes
depasleprl nequogunlaSuau.r
esrq1e,a,r,rg tnlnrue>ltIuep:nprl un3ueq e1t1a>
',nqprr 1eps neleteleqslepusqIle>ldutles eiuueeunSSuad ue1:nluetq
'qEqueueque)eu ns.+eu u3P
>p1o'depas e,{uneq '3ueqn1'laq rFrSqe8arueru 'lera8raqseqaq
.raruorpe[usur
Eserel qBprl'tenl e,(u.re1u'delt13uatu rpefuaurFrSeluu 'efesSuepas-Suep
8ue,ie:ucuefuapueleun3lpIMISe)ll uelolol ueplepnqnnSuad:at
qepnurrSrE eSSutqes 'r321
delrlSueru qeptle,{ulenqueru ueprir3:en1uesrdel
srlrSuatuesrqn:1sn['8ut.ras nlellelne]Bueqrqalleq e:ecasueleutt8tpr1t1
'el-u
s Suepas-Suepas sruequndeiuuzleunSSueu e:e3 unce:SunpueSuar
'se1af
n]l uoqodrpelqaloqqeqas 1epr13ue,tuoqodueqepIlep qaloqlBprl
uup 'e,tustuafas3ue [. nele nlayuep qelerlreq 3ut1ed SueX1e,nt5
ryuo
'erunp ru:u:
1e33u
Lunlaqes l?ses le,trrs:aq eSnlnetlaq uE)tlEgIu/rrlslaq1nlunnell:qunrn[u
uepLuDir)sD/rtlqIDlY\|DIIDItD\SrlellnlnseuqalolE,trtsueeunSSuad Suelual
ullsnt\ uep (:eqlng-1y ue1te,{e,trl:tp 3ue,{ qrqeqs strpeq 1e,{ueg
TDrrls ft
'npeuue8uaP
lesuurPelri
'tr
3uetr lllaru Eserot estq 'ueIELu ulnlsqes ueleulF
lrrq 3ur1ed tnladlenquaut
elrqrdel ueleruqeletas ueIDtulpeltquriuee,{u1reu qeSaouaur'qe:ep uu:ep
-eladuz)rsruelatu'snsnef:a1nluEqtu:l.u 'lelqEluellenBuotx 'tulln UEIJP
-upleu'l?ntuuepsneqese.lue13ue1tq3ueu estqe(uenuasSuef'3ut:a>1 uep
Suei{uelSuepas '3ul.ra>1ueputButpqtqal;ttelalsluBLt
urBurpqrqeluresetu
uep 3un1ue3:a1 'epaq
3uetr 1n:adln1unlleq le8uese1 efueserueepaq:ad
-paqroq XurepqSueX'3ur:a1uep ur8ulp3ue.(1e;rs rlytwaw p ttolrtg
'qrqeqs3ue,{epe rdn
1ept1e,{uenrues
'(1adesruefes) qenq uellnqaiueu 3ue.{ slrpeq edelsqaq epV
7n1.o3frs
''
IDUDJDS
....|
J-.)v c Jl irJI I .:-L-- l

" Dihalalkanbagi kita tluujenis bangkaidan duujenis darah,yaitu


Ikan dan belalang,hati dan limpa."'t
Jenisikanbanyaksekali.Yangpalingbaik ialahyanglezatrasanya,
baikaromanya, sedang ukurannya, tipiskulitnya.tidakkerasdantidakpula
keringdagingnya, hidupdi air yangsegardanmengalirdi antarabebatuan
yangmakandaritetumbuhan danbukandari kotoran,airnyabergerak dan
bergelombang, tidakberlumpur, terbukamendapat sinarmatahalidanangin.
lkanlautsangat baik,iembutdanhalusdagingny a.tetapiagaksulitdi-
cema,bisanrenambah kegr-,rlukandanmenambah produksi rnani.Sedangkan
ikanasinvangpalingbaikialahyangbarusajadiasini,memilikisifatpanas
dankering,yangkadarnya scmakinberlarnbahj ikatempolvaktunya sentakin
lama.Bagianyangpalingbaikdariikanialahyangdekatdenganekornl'a.
37.Syubrum
Syubrumadalahjcnis pepohonan, adayangkecildanadapulayang
besar,yangtingginyakira-kirasetinggiukuranmanusia. Ia mempunyai ran-
ting-rantingbewarnamerahdan lapisannya adayangbewarnaputih.Di
ujung-ujung rantingnyabanyakdaunnya, mempunyai bungakecilyangkelo-
paknyabervarna kuningkeputih-putihan. Di dalamnyaadabiji kecill ang
warnanya merah.Yangdilnanfaatkan adalahkerangka vangmcmbungkus
bui.
Sifatnl,apanasdankeringpadatahapan keempat.Jikahendakdiguna-
kan,harusdirendamdalamsususelamaseharisemalam, dansusuitu harus
digantiduaatautigakali,kcmudiandikcluarkan dandikeringkan di tempat
yangtidakterkenasinarmataharisecaralangsung.
38.Sya'ir
IbnuMajahmeriwayatkan darihaditsAisyah,dia berkata."Jikaada
salahseorang anggotakeluargasakit,makaRasulullahShullallahuAlaihi wa
Sa//cnmemerintahkan untukdisiapkan dandibuatkansopgandum,kemu-
dianbeliaumemerintahkan agarsopini diminumkan kepadaorangyangsa-
kit. seravabersabda.

.u;.r,
- : ' " , r ' i,tst, ;_-.jt

''
Isnad hadits ini dha'if. Tapi Al-Baihaqy meriwayatkannyasecaramauqufdari lbnu Umar.
denganisnadyang shaiih, yang mauqufjika ditilik dari lafazhny4 namunmadu' jika ditilik
darihukumnya.

336 Zadul-Ma'a.d
Lt t /a124/r't27 zD4tD/oa2al/n?5/
__ --L . -_r- . .-.'. _ . . 1. . . . t _ - . .i-r-.
f fl 'fI l'1'.,r1:r:"1'ltT '.'tr1(: tCtg 1 rI"J'I
'(9; :qe:ebeg-1y) n,,knq4SuoiSunto
,, ,
-Buoto8oq4onc !'pnq Llrqalnt uonltuap8uo( oluqnSSunsas uop
'lDlor1s
unpnqDs uo8uap(qopy opnday)uo8uololtadqopturlu 'uDe,,
'' ' '-/-
C\-4e{ , ;re-( C,r--.r 6 Ci+ <
o o o' ro , , , t - - , . . t D ; - :"-' t[..]- rf"]{.'
"

'1e1eqslee3ueruSuuluelueurgaqqellV
tDlDrlS.0l,
'rdeqeprlselerpSueSSueueru epedr:ep lreq qrqaluel
-seuudtp 8uu.inluqselerp3ue33ueur3lueqetpuIllat qeA\eq lp 3ue33udrp
elrl .yelaliurludSuea lnradeLrl uelueiur:aut eslqqrqal'nlnqep qlqallel
snqrrrpnll 3ur3epe1r1 ue,tre8e:qe;o upteqas'1en1 3ue.,( 3ue:o-iue:o
ueuclr'lru uelednlau3ue33uud SurFeq'lnuroB3ue.'{ epniurdesSurFep uerp
'r?pr'rur
-11uii)j equopSuriepqelerlruq 3ur;ed3ue{3ue33ued 3ur3eq
'qrqqssirpeqrul'izpnulrlJV ln.rnue11 'r3e1 eduel1e1
.nqpn,n
-nis ur-'yel.reSuau 'e,iue:e1ue
lnlun trlSueqn1e1 rpuerBeqasuulerueru nerlaq
u1ey13ueSSuedrp 3ue,{Sueleurq 1n33urd SurFep ue1qn3n,(uaru qeu:ad
xrpe\\qeq'fl1rf'nqo11o{ttlpoyqeuieSnuuri-}uepuullnqasrp,(zpru.r.rr1-ty
reie,rrr;ruulepr61uelseuedrp 3ue.{nleqselerpSuu3Suedrp ngt3ur3eg
'(Oq:png)., SuoSSuodtp SunK
tdos4nunSuBnpuoy4n8ntuawwrqDrqluDrynuta4 DwDllDpuDlDtl[,,

flt rar {O -=1r ;i-<f '<':-r '


),
"'t "'

'e,'(unue1
uedepeq
rp
illEr{)-lV urqe:qyuelqn8nsrp
3ue,{
uenuefSuelual
uprulUaq qEIIV
,DttrDAS6r
'er(uuerSuqeurlradasesr,{ueure{u:ree33urq'e[esSuepas-Suepas
3ue,(rduucSuap rseuedrp'urnpue8rfrqe,(uleiueqr:eprle) erurl':reue8uap
snqorpnlel '1req8ue,(unpue8rliq qrpdrpsn:eq'eiulenquraue:e3
'uEIrerntsuetll uEpuElsnleq
-3uaru 'uelqts:aquaur3uu,{eXeptefundr.uau eFnIe1 suueduelun:nuauuep
e8eqepuelupa.roru 'inJedLuElep ueroiolu?Iqrsroqueul 'ourJnuEryruelstu
'uelo:o33u:lue1:ecuBIatu 'Inleq rlqoBueu 'eXuBundel
ep
1n1unlee3ueuraq
-edr:epe,{ur:o1e1 1e{ueqqrqalueplreq qrqalurnpueB I ftquesnqa::ry
,, otruqofomt.topuntoloquoyBuolrt4Sualu uDtlD!D.tDluD rp8un.to
-asqops ounrunSoqas'ryosSuor{Suntouooluapuaduo4SuoltqBuaw
uopqtpasSunpasSuoiSuntotloq uoylnn8uaur ut tlo''^niuqnSSunsag,,
" Hai orang-orangi,angberiman, minlai :ilct hhnf,',n (kcparid.4!lah)
dengansabardan shalat,sesungguhnyo AIlah besrlcorang orottg
"
yangsabar. (Al-Baqarah: I 53).
Di dalamAs-Sunaru disebutkan, bahwaj ika Rasulullah Shallallahu
Alaihiwa Sallammerasa tcrtekan olehsuatuurusan, makabeliausegera men-
dirikanshalat."
Shalatbisamendatangkan lezki,menjaga kesehatan, rnenolak penya-
kit. nrengusir gan.eguan, menguatkan hati.menceratrkan wajalt.rnenycnang-
kanjiwa.mcnghilangka ir ketnalasan. rnembangkitkan sclnangat dankekuat-
an,mclapangkan tlatlain,:n:bcrikan santapan rchani. melapangkan hati.
memelihara nikmat,!rcrrylngkir[.an ptnderitaan, mcndatan gkanbarakah,
nrenjauhkan syetancla:rr:cnC:l-atkan kepada AIlah. Sccara rtmlrntshalat
mendatangl:an penga:uh I ang;ncnakiul.rkanuntukme;riaqa kesehatan hali
danbaCanseflakckuahnked:an-va. mcnolak unsur-unsu' ,"-angl"urul.J ika
adacluaorangvangsrimi--s:r!r;' 1.e
dilrtpabencana. lobaanatatrp:n1akit. tllaka
orang1'angshalatlebihsedikit dan skibatnya lebih selamat.
Shalatmcmpunyai pengaruh yangmenakjubkan untukmendatangkan
kcsenang.rn dunia.tcrlebihlagijikadilaksanakan secara sempurna. lahirdan
batin.f iJakadayangbisamenolak keburukan duniadanakhirat,mendatrng-
kan kemeslahatan dun:adan akhiratseperti yang diperankan olehshalat
Rahasianya. karcnashalatmerupakan hubungan antara hambadanRabb-nya.
yangdenganshalatitu semua pintu dibukakan baginya danpintu-pintu
kejahatanditutupciarinya.
11. Shabr
Sftcbr(sabar)adalahseparoh iman,karenaimanmerupakan ramuan
antarasabardansyukur,sepertiyangdikatakan di antaraorangsalaf,"lman
adaduaparoh:Separoh adalahsabardanseparohnya lagisyukur-"Allahbe-
firman.

. ,.>-, rt--t ,F.-q6'u;c3t


" Yangdemikianitu terdapattandalanda (kekuasaan Allah) bagi se'
"
tiap orangpenyabardan banyakbersyukur. (lbrahim:5).
Sabaryangmerupakan bagiandarrimansepertikepalayangmerupa-
kanbagiandarijasad. Sabarada tigamacam:
l. Sabarmelaksanakan kewajibandariAllah, sehingga tidakmenelantar-
Kannya.
2. Sabarmenjauhihal-halyangdiharamkan Allah,sehingga tidakmenger-
jakannya.
3. Sabarmenerima qadha'danqadarAllah,sehingga tidakmarahkarenanya'

338 Zad l-Ma'ad


6t I /fr zli / l/ 2 / 1/D/t, 1D0ta/ /2./26.

,, u^ut{nunqu0u
8ue:e;ru e3n[Lunllogo,nlqrDlyn1DlnttnqsrqeN leqo 1n1unueqeun3rp
qrloq IEpll (IOpfu 'ryw1) , Dtlpllr.lQ 'tIraqpeurqvrurul-lv
-r1prj..
,Dtlp|tuQ-qpvtt
'Ins)es
r':iep unllrlSuequraur'3ur:aqutp suud
lBJrsrcq lp,rerq SurBeC
ulnd leprl uepuIlleqSuotu
.'e,{uuu)Lur.rlrqoarraur
I1?pli!)v..')e\\erq 3ur8ep Suulurr rpqus.rrqqeu.rrdc?ni ner;eE1
'ufese.(uBuupueuretu B.{ueq
nrrliq u?D'n?rleq ueduprl rp u8lurpnll )E,\\plq Suriepe,tu:rq1y
.. {uue)euau uo33uaundnle eSSurqas
'n)li-LrnuI rpEpe 'qe,'\\Eluau
ledual )eprl I,rerqrdel IeprJ..
nlr nerleB
er qPIPov., 'e,\uu?)etueur
neul
..6r.uereq
nerlaqeretueruas !nErlaqepeda)up{Sueprqrp eIuEulSepe1rtal '(1e.rerq)
gqntlpSueluatBfuetrprlpuradwDIIDSDttr!4tDly tlqDllDllDqS' qEllnlnsed
.\\q?q'sEqqvnuql slrpErltrBp'urDqtqDqs-q.rr u?lep rp ue)lnqesrcl
qqoqo.tr
^
'eAuduaJo

rl-eqreejueu.laq er Surdrues lp'qellv rSeqnlr esendeMqq'urelletue


-lcru8uEpuElsnsnqlrp esendnlr euere) tunuruuepueIEu ueIIeSSurueu
.repalas rJr?p
r33ur1 qrqa;8ue,{uen[n1 epy uppuqueprleq rieq:esaqturuu
e,(ulee3uutu Iru'lerJ,{s uEplErqellnrnuau r{uuesleq uelrlpqredrueul
p s e n d r a3
q u e , {S u e r oe p q e d y 1 e n 1 r : r dl esq o l x s u r a l s e n d
'qequreJ uepurdurpral)ere)rlrl[rr3ru
iirr,( 3ue:oInlun lreq re8ues 'Suelued e13ueIundneurlapuade13ueIqn1un
,rrl.iilellen;uatII'qnqn1ue8:ouu1en1a1 3ue[unuaru esendllle,(slnlltu3tu
.r:rirrq3ue,(e'tecue8uapue1n1e1r p eqrI rSzlede 'e,(eqeq:aq Suef1eq-1eq r:ep
ijrDuquaru'usls-psrs ue)rnqaleu'ueleqasal u3e[uaulntunuelqnfleuau
3uei qn:e8uedre(undueu uep Sunirq.ral 'uepequpp
1e1e,{uleegueru
rleq'qo:1r1e[ued ru3uq:aq lnlun :r,neuadueledn:aur (esend) izrnrry5
runnqs zt
'e1a:aru epedalueBuolopad
ue1;nln8uou egasel{oJeur?1ur3ueu uep:eqes 3ue.{3ua:o-3ue:o eycsrqqel
-lV qoreu:s uepequuplleq ueleqasale8efuout esrq8ur,(qe1:cqes e,{ueg
':eqese,(uepe uep rtequrp uepeq 1r1e,{uad selr:o,{c4
)cpu IESraq
'tutbolstttu-ptqpttly'.s rle,\\elaur ueSuop rlencale3:ns:1 reduesastqyeptl
iuu.toasas eueuneSeqas ':eqesueleqru oI r3ue:aq:,(u:u ueiucptlcnral ueul
t':p:da1redues{ep!l SucroasaS uurulupp:uqusepedepeueSLtnlun::qo1
elraslBJrqIBueleullrurl upp r?runp uu3ueuasa;c.{u:rqesqe1r':u:nd
-trtrse)eu'rtrr rrudequl e8tl itc:1eL:;tr..iru;riuaut ndrueu3uz,{rderg
k:paC;Iladitsy.rng:ir ir.x) 1tii.i;r:']i;
Hal iniiiiCasarl,;rr rli Ceiarir
.1fr-r-
nad-nya,darihaditsUtsrnanbin Abdurrahman-RadhiyallchttAnhu,behwa
adaseorang dokteryangmenyebut-nyebut katakbisadigunakansebagaiobat
di hadapanRasulullahSftallallahuAlaihi wa Sallam,lalu beliaumelarang
orangitu untukmembunuhnya.
45. Thib
Diriwayatkandari Rasulullah.lftallallahu Alaihi wa Sallom,beliau
bersabdatentanglllb (wewangian,parfum),

. l"!, '',,2, '.! , 61. t'


" . 5.,r '4 i'.'i',,, rJ ''= - '"'1-
,5: .S+e ) \? .'" ;'*':-' e ara GI
.iLrjJl
"Yangpuling kusenangidari duniakalian adalahvunita don vtevra-
''
ngian,nanw kesenangan hatikudijadikandi daldmshulat.
Beliausenantiasa menggunakan wewangiandansangattersiksade-
nganbau yang tidaksedap.
Wewangian merupakan santapanroh,yangmen-
jadi kendaraan bagikekuatan,
sehingga kekuatan itu bisameningkat sekian
kali Iipat,yangjugamerangsang nafsumakandanminum,menimbulkan ke-
senangan, menjalinpergaulandenganorang-orang yangdicintai,mendatang-
kanhal-haiyangdisenangi danmenyingkirkan hal-halyangkurangdisenangi
.jiria.scpertikeberadaanorang-orangyangmurungdansusah. Sebabbergaul
dcnganmerekadapatmelemahkan kekuatan, mengimbaskan kemurungan
dankesusahan. Sebab pergaulan
dengan orang-orang yang murung bagiroh
itu tak ubahnyasakitdemambagibadandansamadenganbauyangtidak
sedap.Karenaitu Allah berkenanmelarangparashahabat mempergauli
RasulullahSlal/allahu Alaihi wa Sallamdengancaraitu. Firman-Nya,

c..--r;.j l^-;trr^.- ri , tr;."iu"i+ ri,e


"::y

"Tetapijika kalian diundang,makamasuklahdan bila kalianselesai


makan,keluarlahkaliantanpaasyikmemperpanjang percakapan.Se'
sungguhnya yangdemikianitu akanmengganggu Nobi lalu Nabi malu
kepadakalian (untukmenyuruhknlian keluor),danAIlah tidak molu
(menerangkan) yang benar." (Al-Ahzab:53).
DengankataIain,wewangian merupakansesuatuyangpalingdisukai
Nabi ShallallahuAlaihi wa ,lallam.Wewangianitujuga berfungsimenjaga
kesehatandanmenyingkirkan hal-halyangmengganggu. Keberadaannya
menjadi sebabkekuatan tabiat.

340 Zad,ul-Ma'ad
ltt l2/1117f.'2:1.tDltD/DtDa/.o,./)t/
'clndntt ilrrl DpEd
lltrdrp rllllJIJSuIEnllp3uu.irpudt:cp
lrEqIJI,iJl lrlrdrpqclalas rreqeBrl nclennpup)Julqrp SueAu.retJs .iusrrrDlu
.rrpr1tltf 'urrrryiuu.i epedr.rep sn8eqqrqryrlrlndSueA )u.(unqeiulle uE
-iunpur:y8uei uup:ru saq3rre,( qe;erlreq3ur1ed Fuetrqequrel uepLrr8urpte3rs
-.nq'uerlrq-rfrq terqelqelupee.,{ulurqe l ueunuru undnEu leqo 'Io)od uEUsl
-lLu'ueqEnq-qpnq sruafuelllo8atplrp esrq'IeseLU qepnsEIrleIundnDuncfrq
qrseru e iueu.re,t
e1rta1 'uu13ur:a1rp uepleSosueeppaIruelepuelerurptedep
'u,(ulrrlueur 3ur uep uelEdnlaupl
luiueq 1ed lreq 3ur1ed 3ue,(ueqenq-qenq
1u.rq1e rpeSnfueprurerunpuednprqay ureleprpe{51-eq Lupq-equleq Bpudc)
uelqeraSnuerp 3uu,{lurulrulnseujal uep'ue,in0-lVLu"lEp ledtualselaqas
rpc,{uueltnq:r,ruau qe11yelSueruas up(.rn33us qenq)qrtlr tlnfualunrI
-rq u,\\uuq 'rar11rs nA rynl7 nLlD qcllnlnspXr-rcp ueltcic,nr:rq
llDllrryS
qDul Sf
'ueqeurecuad uuuequele)ueSuap lepasrp3ue,(qe.rep
uclSupueuaru 'e{uue13ur:e8uau uep uellenSueru l ei(uuelru
Ielofag ln:ad
-eqa1saso.rd ledarradtuoru Eslq'.erurhaqurnlJqJs ellus,nruIEullpe,'(u)nq
-JaseIIf slosqeleBue11e13uruaru ueprueur.llB uBlnqnsel lnlun lE-eJuEuuaq
rirr,tlol3ue,{et1.eurlaq e1ue1ueft :ep rJes)nqrasuelqepurruoru upSuap uelnq
-re,(uad sesord?urgaq sruaIuep ueluefsruap :ueceu enpepe3ue,{et{
'(01 :JBo) unsns-unsneaq
,,
8uo{out rot(undu.taru 8un,{ 't33ury83ur1 Sunr(owtotl uollod uDe,,

'e,{N-qetr) ru?leprp (eulroI ?ueKe:u:)pqt ueltnqe,(uetuqBllV


,
,lDqJ Lt
'e1n3nelenpeu;uEBuep e.{uleI
-iueuarue:e3 :rpuslrqnpordqeqtueuau esrqrdel'1olod u?ue)eur tunlaqas
uE)ieurp'lnJad ue)rnluelaur'sIes qe,rreBueltrlSuequratu'ruelx rslnp
-o:d rleqrueuaur'auunu?ry3uleu 'Inleq uEpnred-nrEd rleqoSueLu'epep
ue)le8ut{3uau tsruEr.xuepSupleurqepnsreueq-ruaq
Iniun lePJuEtllreq
8uu.(qeler4eq Surled3uA qequaluepseued legrsrlr lrtuaur3ues14
'IrsuelrEpalass^ueqnlr
wllv uIuBur
-rglp 3uE,(BdeJEIs3uu.ro-3ueJo tnrnuat{ E,(uqenq derlasrp rrnpeperdel
'Suesrd ueFuap dr:nueBnf'r:np:aq Suefuoqodsruofry1rryl 'ue)Ete8uerrr3uB,{
BInd?pV rsrs ruadas ue3uep
e,{rur21 nles3ue,{erelueunsns-unsnsraq e,{urue
qpnpuDtll uEp'Suesrde^lc].]le qpLU'rlsJnuslrJo,{eulnJnuehl
'(69 :qe.rbe6-1y) unsns-unsneaq 8uD'{Suostduoqodunp ",,
,,
'(e3:ns)teuerl
r:eqepedIruq 8uB,{8ue:o-3ue:ousueleu :tuetuetueurgaq qellV
r.llDq.L
9t
19.'.1sal
'asal(nradu)
Manfaat sudahbanyal< dijel:rskan ciibagianterdrhuiudan
seringdisinggung. Yangperluditegaskan. madusangat baikuntukmemeliha-
ra kesehatan. Yangpalingbaikialahyangwarnanya putihdanbening,yang
manisnyalebihrnurni.Yangdiambildari hutandanpepohonan lebihbaik
daripada yang diambildari gua. Yang pasti,hal ini tergantung daritempat
penggembalaan lebah.
50.Ajwah
.y'7wah artirr'r per:i.r:.n
korma.l'elahdisebutkan di dalamhaditsshahih.
hahwasiapayanlt <:trapan rl :nganperasan trtjuhbutirkonna.makapadl hari
itu diatidekal:lrrlerl:erra llcrrlaruh racun dansihir Disehutkan ci dalam
haditshasarr. dariNal:i Shull,rtlafu,'llaihwa Sctllam. perasan
ba-hrva lruah
kormaberasaldari srrrqa.merupakan penawarracun.cendlwandari buah
mannadanairnyabisamenyembuh[,an sakitmata.
'.4nbar
5 l.
Discbutkan di dalan.,l.yh-Shahilralir,tentangkisahA.brtll:aidah.l:rn
kawan-kawannya yangmcmakan'anbar(ikanpaus) selamascbulan penuh,
dan juga berbekaldengannya dalamperjalananpulangke Madinah,dan
melekajuga mengirimkannya kepadaRasulullah Shallallahu Alaihi wa
Sallam.Hal ini menunjukkankehalalansernua jenis ikan.baik ditangkap
dalamkeadaan hidupmaupundidapatkan ketikaia nratiterdampar di pantai.
'Anbaryangbenrti$cu,angian atauparfum.merupakan u ewangian
yangpalingbaiksetelah,zlsft (kesturi).
',Ud
52.
'UdHindy(pohongaharu) adaduamacam:Pertama. digunakan untuk
pengobatan, yangjugadisebut4r.r/4.Kedua,digunakan untukrvewangian.
yangjuga disebutaluv'wah.
53.Adas
Adabeberapa haditsbatilyangmenyebutkan adas,dansemuanya sama
sekalitidak disabdakan Nabi Sftal/allahu Alaihi wa Sallam.
Tabiatnyamerupakan tabiatjenistetumbuhan betina,bcrsifatdingin
dankering.Di dalamnya terkandung duakekuatan Iang berlau'anan: Yang
pertamamenahantabiatdanyanglain melepaskannya. Kulitnl a bersifat
panasdankeringpadatahapan ketigadanrasanya pedassertamengentalkan
darah.Terlalubanyakmengkonsumsi adasbisamenimbulkanbeberapa
dampakpenyakit.
54. Ghaits
Gfralts(hujan)disebutkan di beberapa tempatdalamAl-Qur'an.Kata
ini enakdidengar.Pendengaran yangkemudianmeresapke dalamhati,
menimbulkan kesenangan tersendiridengankataini.Aimyaadalahairyang

342 Zadu.l-Ma'ad
ttt /t/14./f';2/ 221,,21'Dt12a/1212t/
-::rfi tnllrniatu'f,.irrutr)ettr-eutjuu!SrlJuiLlf,rrrrurlellts^ulsltp rp ucclLulslf,l
liim.ir:rsuqt: lre)Bplclatun1r11
r:elLrcru 'crunpucuedrurs-ucuedurrs teleBucur
Sttci a-rturo-iire:,r eiue:tqagIrErlp;lf,3s rurr.tun1 uulruniSu:uresrq3uu1o
r,'llur.s )rl, i r1r;.1_
r8.rns
nlurdclnqirr:Lrr )nitnlrtunl ueledn:aurer uururci
-eqas'prurlp usuedru rs-ueuedurrs dr iiur.(uaur lesacllal
tlun) qeiepe
Intun
qBqrlPl-lvselerp ue:eqrueS rrepqrrrrf qtqale,ruuelnpnpal uelqeg
'u(uuueqepnsel uepueeynu:rd
rprlrqrtul-lVun?lep rpue)ureleLu t1r:1;1r:pnti:r1ueleLraq3ue,(8ue:oadrla
r:pu1lpr1 u iuuelln lirnucur 3ue.irtlnq uupu iLrrrunl-rrun1ledep:a1qeqrla
-lV tuEIep rpue{urelaru'e.iu:e,nru-rd tr:qo-}uqo ueprteqleue-1euu.qe,rrqe
1r;1t:.uru nlurd uelludepuaru qeprt ne13ui1 selal-uep:euaq ,teqap3urled
8ue.{erecue8uap c,(uueqelueq Sunpueirrau qrqrle:l-lVuelurelatu ,lr1Eq
3ue,(qe,prqueplesn: 3ur,(ueeleq:ad uItedpuaLu ,qe11y
Icprl ne13ue ru
-:C'ur?JuBruruepurulJeIE'urEJ rlplluue.lrpeqel uDlr{lllnqultuttul IEH
'e{uue8uap uelreqal
ntutd
-n1urd elnquau eslqeSSurqas 'qe.{bn: uepre,teu:dleqoue8uep qnuad3uE,(
e.,(uuuFunpuel rnqetJBuJrrr'uE)snlal uel.rrqFur,(ueu u?puteqeJSeueI
ue);uelppuaur 3ue( e(ueuleu-euIeuuuttEIrnqelaSu:ut,uf51-ucSue
rp epeJequesnlnenues8ue,{'e,{51-epedal ueqersedaluepIel,rel uuDu
-Jnduros-cI rnqeleSueu'qp,{tqnll uepqe,{rqnqnX prqntue{lulnurartr,trI
-3ueq.taq r:equep:epeb!er:e(s uedulaued 'qe11y uelenq:ed ueple-1s'.erusc
'lEzplnqulaSuaru 'e,{u8unpuelrp 8ue,{prqnelueplurlplnserseqe.l rtueqBuratrt
ndtrreuerpe,{e.sru'qotrysnqeAeqeJ uepbUnettedepuaru 3ue,4 ederg
..aqefbnJ uelednraruqeqrleg-1y Suer.uour ne1e1 uer1e1 ledepuad
,,-{;-,,'rpqes:aqrnnlps na rynly un11n11o45 qeylu?Surqas 'elndnlt elptales
qnq esreueq-ruaq e33urqesrq:eq Sueluurq 3ue.ro
lrFu:rs.r:13ue,{ rleqoBuaru
)in1un PAuueleueslelau quu:adtEqeqeqs elpd qqrlel-lvEtseqpr qeltur
rrp e,r,uueSuap ueqngula,{uad rsrslnqele8uaure {u1r1er(ued:e,'neued re8uq:s
]edoln.ref,as e,{uuelleduau:u.re1:ase{u>1eq usluoqurau uepe.(uuplnp
-npa1rnqula8uaru 3ue,{3ue:orBequpqrpasel uupueqDsnsa)i'uelrle,,rreqI
Sueliqiuad'utenlal e3efuad'ueBunlunl.qal uEpuee{e1a1 rcunl'eu:nd
-ures3ue{ qu,(bnlleeJueuuaq 3ue,{lcqo'eu:nduas3ue,{:e.reuadleqoue1
-dnretrtl,(unsntuln,qos-sn'un,nb-ptuun lnqasrpeFnf qeqrle3-1y
(qDqltDf-\fl qDtlx-lY qDqltD! -c-c
'e,\ursIesl
uepe^uuBlnquelole(ror8lqeqn:eqtedacuefnqrre nlr eualB) ?pE3ue,{
e,{uueSur:a1a1uouelan33ue33uaru qepllrdet'ueqlee3ueru:e1
esrqe,{uue8u
-uoI3I BSSurqos'qeue1edurruaueurelnlEllcl)epll et Buale)'ltE[tcrerrl
-rueJcurele1uarpqequral3ur1ed3ue(rruueledn:auue[nq:ry ueBununSod
uulnlacrp undurqretu,{u:ren1e1'qn:n3riurlesrp8uu.{ue,nullep
IBSsloq
'e,(uqe>1e:eq
elrf rBelede resaq3ur1ed ueplee3uEruleq'lnqtrlal'1ruq3ur1ed
gigi kunci ini dandapatmenggunakannya secarabaik,samp;i ke tempat
simpananitu tanpabanyakrintangan..
Ini bukansekedar ilusidanisapanjempol, tapiini adalahsuatuhakikat.
TentunyaAllahmempunyai hikmahyangagung,denganmenyembunyikan
rahasiaini,yangtidakdiketahui rnayoritas
penduduk bumi,sebagaimana Dia
mempunyaihikmahyangtinggi denganmenyembunyikan simpanan
kekayaan bumi,yangtidak merekaketahui.Sementara simpanan yang
tersembunyi punmasihbisadigunakan orang-orang yangjahat. Makarahasia
AI-Fatihahini tidakbisadigalikecualiolehjiwayangmulia,yangdiisiiman
danmemilikisenjata, sehingga syetantidakberanimengharu biru.Sementara
mayoritasjiwamanusiatidak sepertiini. sehinggatidak bisamengetahui
rahasia-rahasianya.
56. Fidhdhah
Ada ri,,vayatyangmenyebutkan bahwacincinRasulullahSfu lallahu
Alaihi wa Sollam terbuatdarifdhdhah (perak) dan mata cincrnnyajuga
terbuatdaliperak.Gagang pedang beliaujuga terbuatdariperak.Samasekali
bukanhaditsshahihyangmenyebutkan laranganpenggunaan perakdan
memakaiperhiasan dariperak(bagikaumlaki-laki).Tetapilarangan meng-
gunakan gelasataubejanaperak untukminumadalahhaditsshahih. Masalah
bejanaini lebihsemoitdaripadamasalah pakaiandanperhiasan- Apa yang
diharamkan untukbejaria tidakmestimerupakan larangan untukpakaian dan
perhiasan.
Perakmerupakan salahsaturahasiaAllah di bumi,yangsenantiasa
pusatperhatian manusia. Ia bermanfaat menghilangkan kesedihan dan
kesusahan sertakelemahan hati.Tabiatnya yangdingindankeringbisa
menimbulkan panasdanlembab.Adahaditsshahih,bahwabeliaumelarang
minumdenganbejanadariemasatauperaksertamakandenganpiringemas
atauperak,karenasemuaini bagiorang-orang kafirdi duniadanbagiorang-
orangMukmindi akhirat.
Banyakpendapat yangmenafsirilaranganini. Namunalasanyang
benar wallahua'lam bahwapenggunaan bejanadari emasdan perak
membuathati pemakainya beradadalamsuatukondisidankeadaanyang
menafikanubudiyahsecarazhahir.Karenaitu Nabi Shallollahu Alaihi wa
Sa//az memberikan alasan,bahwabarangitu bagiorang-orang kafir di dunia,
karenamerekatidakmelaksanakan ubudiyah, yangdenganubudiyahinilah
merekamendapatkan kenikmatandi akhirat.Maka hambaAllah yang
sebenarnya tidaklayakmenggunakannya di dunia.Yangbolehmengguna-
kannyaialah yang keluardariubudiyahkepada-Nya.
57.AI-Qur'an
Allah befirman.

344 Zadut-Ma'ad
stt /a'/z//ray Dzo/ot/2d/2y25/
'uesBurd
e,4urfrq 3uu,{3ue:oue1:epe,(uaur
esrqei(uneq'3urcue1
ue.lnles
1r>1es
')esnl qBpnut
le.+uer.!Jaq '1mede{useueduelrl.IepeI'Ue(u
'enp
)niun 1epr1
-a1uedeqel eped3urre1uepurBurp3ue,{1elrsre,{undruou
unrurluol4l
'Eueleur
qepns8uu,{ururolueSuep (unurlueu),rsTl}ueleu usetqLunllos DMrllloly
nqo DnDqSqe1qnse1 e,rqq'utrIsrylIqtLlDr.ts
we1r-prpue1le,{e,trr:rq
. t , s t ! og s
-e,{uupedoluednlnoaluaqtueruue)eIeprl qellV eI?r.u
'ue,:n|-1y ue8uapdnlnc use:ou>1epr13ue,{ edersuep'eiuuelqnqruo,{ueru
ueIBIeprt qllV eleu 'ue.rn)-1y uelqnquiaslp leprt 3ue,{ederg
'( :lnqe)uv
IS
-lV) ,, i.btaow opoda4uo4ocoqrpot Suopas '(uo,nfi-1y1 qDlly-ty
uD4nunualuqDpttaox o qDqulararu8oq drt4ttcynp! LIt4DdD 'uDO,.

trl'^sdJ 6 t{n 'rri 1Dt.r


'uuuu0q
qc11ye,{uueqnqura,{uad uepueleqoBuad qeqes-qeqas eJecas
lnlrJeq'routJal
e{uue1su1elueur qu1alue.:n[-1y EIru'rturlteqoueSuep efuuulrey
'11e,{ued eyasuenSSueB r:epurqFueruerecupu?leqasel
uBe[uour e:e: eueureEeq 'ue.:n[-1y uepueBue:a1a1 reSeq:aq ue1
lnfunted
-selafrp
qepnsnlnqep:oluurBeq rq qellVuepue,ln0-1ySueluel uerueqeued
qera8nueledepuour3ue( 3ue:o r8eqn1re,{'e{uuepueeSe[uad elres
uXuqeqas-qeqas uepueleqoFuad lnfunlad ledep:a1n1ue1ue.lnO-lV ruslsptp
Bletu'uepqueprleqllefuad srualundedy leluel qnlnlue>1e n1r8unun8
uleu 'Sunun8 upedolr:rpuelledueuauerq e,{uarlasSuef'runq ueplrBuel
qqDU'qellVtuelel uu^\Blaur ledepyqe,(uadur:i8unu eueure8eg
'efur:rpdepeq.ralede-ede tenq:aqesrq
(uad eleu 'efule.lei(s-1u:e.{s
rqnuaruau ue8uep uepdetueru3ue,4
1epr1n1111e
uuurle,(a1'eu:ndruas 3up,{ueeuuauad 'ueu:r
rBuosrpupleuaque8uap trles
3ue.{uurFeq upud1eda1e,(uuuqeloleur 'efuun8uap repuud yles
3ue,{
leqoraq
3ue.r6teqoreBeqas e,{uue1eun33uau usrqerpeSSurqas 'bgne1uepuerlqeal
r.roqrp
3ue;odrlos)epn rdel te.nqlelp uppurunptp teqo'uepuqueprlpr{
11e,(uad qnrnles >1n1uneu:ndruas Suef:e,neuad leqoqelBps u.rn0-lV
'urBBqos
Inlun ue8usJ3lol
uelednreu uslnq uep srualuelselaluorulur lefe ru?lepuw ele)
'(79 :.e:s1-1y) 'unwuaqSunt Suon-8uo,tot8nqDuqDt uDp
,,
loxouad ryn[uaruSuoKn1nn"'as uo.nfi-1y ttup uo4unru runix uDCl,,

5,.f,fnr (e ..*:''f4tr-
melancarkan airkencing,daunnyadijadikanpembalutuntukgigitananjing.
Tapidinginnya mentimunkurangbaikuntuksebagianorang.Makaharusada
campuran lain yangbisameredakan dingindan lembabnya,yaitudengan
memakankormamatangsepertiyangdilakukanRasulullahShallallohu
AIaihi wa Sallam.Jikamakanmentimundisertaikorma,kismisataumadu,
makabisamembuatnya seimbang.
59.Qusth
Di dalam.4slr-,!lahihain disebutkandari haditsAnasbin Malik. dari
Nabi ShallallahuAlaihi wa Sallam,beliaubersabda,

qflr ti.jjrrriair*, ;-'1:;C,*


"Sebaik-baikpengobatanyang kalian Iakukanialah berbekamdan
qusthhindy."
Qusth(Gaharu)adadua macam:Pertama.warnaputih yangdisebut
bahry.Kedua,disebutftindyyanglebihpanas.Yangputih lebihlunakdan
memiliki manfaatyangbanyaksekali.Keduanyapanasdan keringpada
tahaprnketiga.Jikadiminumbisamengobati lemahjantung danperutserta
menycmbuhkan dinginnya.
Iajugabermanfaat untukmenangkal racundan
mengobatinya.
60. Qashabus-sukkar
Qashabus-sukkar (tebu)disebutkandalamsebagian lafazhAs-Sunnah
berkaitandenganhaudh(telaga):"Airnya lebih manisdaripadagula."
Sementara gulasendiritidakpernahdisebutkan di dalamhaditskecualidi
tempatini saja.
Gulaadalahbarangbaruyangtidakpemahdibicarakan paradokter
trrdahuiu. i"lerekatidak mengetahuinya dan tidak mensifatinya sebagai
L:gia;idarrrninuman. Yangmerekakenaladalahmadudanmemasukkannya
rebagaiobat.
'lebu
bersifatpanasdanlembab,bermanfaat untukmengobati batuk,
merri,;rangi kelembaban danmelancarkan kencingsertabatangparu-paru.
lr,bu iebihhalusdaripadagula,bisamembantumengatasi rasamualdan
mcnarnbah produksimani.Tapiiajugamengakibatkan sakitkuning.Untuk
menetralisimya bisadigunakan airjerukyangpahitataubuahdelima.
Sebagian oranglebihsukaguladaripadamadu,karenakepanasan dan
kelembutannya lebihminim. Tentusaja hal ini bagi orang yang memang
hendakmenghindari rnadu.Bagaimana punjuga,manfaatmadujauhlebih
banyakdaripada manfaat gula,sebabAllah telahmenjadikan nradusebagai
penawardanubat.laukdanmanisan.

346 zatuu-Ma'ad
Lbt lzu.?4Eray u?It/olr2a/r /2/t5r
'ruad
'rluris ue8urp!uresrupreq8uE,{'Epuaqupprje}!uruEtrn)i.IepEda)ieXEJJad
esrqSLrjo.sos
?{?LU 'IepI PIrf eiurnqela8uau urlSunu3ue,(utlSu?lotApqUnlunuad teAEqas
Jspe)ias
Wprl
!iuEq'unded?pueqnplpszu.IsElBrpuElsrlnlrp3u?,(edvepuoqnlEuelru us8uapue)inq
'qrWqs3u{ qeuunS-sV ne}BuE,rnd-lVueplnbuou ?tlx[.qzeJel-qz"Jpl
Ecpqureulu!3uep
uptqo3uad uelednlouqEibruqqesnlruesrlnluEunlunlu?3uap 3u!,{q?,(bnl
EtEqtpsnJ?q
rdet'srlnu?lnlr upsrlnlueu rp undnetEuesrlnlrJelBuuB:lnquElEqo8uaduElrpeip Suea ,.

^\-.\-.. " l-.:


o.tr+ n ? i I r7l r+ rr-r II t n
./2) 1.......'.t t a.t.'

'(S .JebqV-tV),,t-o4Suors
e
(orunpry1loSSurt
npodtoosasuotluto1aru qopt qnlo-qDpas(DsDnu)
o4atouopodayuoqwocuotp SuotqozpD tDqoau ulanru uDq opo<L,

^il'f.) {.'.ct f r( cf, r-trin)* :4.qi n? . al

'ue.:n|-1y te,(eenpuellsrlnuauerpnJB'l
,, uDID DlSaUaS
qqoy qn11y$oq ltnd olo8ag'3un3oSuot isty, qqDAqD V nnsD.tDW
'orptuot1o1,g
8o1tnqwaTqDuaTDqoyy3uotrtloyyulDps tlotJDpolJ,,
'11"

n ir"inrn'rr.fl rr{J "--RCrffp,-.,{{,r# ,*


:eKwsrSueK'nt1uy nqnllnttqpnyseqqVnuql sltpEr{ srlnueu
BtC ue)JtqBlaru lBEs ueltlnsol truuleSueu:3ue,{ elrue,t3ue:oas qnlun
'qr1nd
3ue.{nlenses selerpntensas uelsrlnuarun1qe,{eleqryatuqeu:edn1y,.
'E]e)rrq3tp'peuqv urqqellnpqvnq4ueqrpnIV,.'eielraq
lelPq)-lv
unlnqnpry trFS3un1 npun,111ryun uDepJ 'Zg
.,'e,(uue1.te8uepuou e,{ueqn1euep'nlurp selenlr uesllnl
urpucsuelecBquotuqellnpqVnqy,.'r3e1uElrnlnuau{ze,t.re1nq-1y
.,'e.{ec:edo1r8elbeg 3uu( rynl7reqe,r'nt{-ue
-sEnlaluepuelenlel 'e,{ep 'rur
ue8uap uesrlnleuIuouau.r 3ue,(3ur:oqulue1
-qnquras'lr]rsl
uplr,e>lUAl'luqrf ggny'qe11y e1'rBn:au:3ue.{3uu:o-3uuo
e>1a:eu uelrpefruzy eleu'eXuue8uap ndrlrlepuaq8uaur
leqrlsnur e1a:atu
uep'turqurqlr8equeluueleso>1 uepur8urpnuul qelrpef'rdeTBqEAA, 'ul
-elDlrue) 'qellnlnse1pEtuureqnhl 'qellV Eruse
ue8uaq qe1;yeuseue8u
-06 3ue,{e{uo6 eqe1,1 rBelqrse8uo.leqeyl3ue1qe11y euseue8uoq..
:e,(ursr
5ue,{'seua} seterpntunsas ueISrlnueulerpele1,1ureurap trqesSuepas
nIe ?,\rqpq:eqeq:eBuapuau-r qllnpqVnqV!j'?ie)req,{ze,r:ey1-1y
,,tuotua61unnrlr8ua,l rcuagJ3unt uostlnJ I g
" Pada hari merekamelihathari berbangkititu, merekamerasa
seokan-akantidaktinggal (di dunia) melainkan(sebentarsaja)di wak-
lu sorcotaupagi hari. " (An-Nazi'at: 46).
Al-Khalalberkata,"Abu BakarAl-Marwazymengabarkan kepada
kami,bahwaAbu Abdullahdidatangiseorang laki-lakiyangberkatakepa-
danya, "WahaiAbu Abdullah,buatlah tulisan
untuk seorangwanitayangsulit
melahirkan semenjak duahariini."
Abu Abdullahberkata, "Sediakangelasyangbesardankunyit."
Kulihatdia menulistidak hanyasekalisaja,denganmenyebutkan
riwal atdarilkrimah,dariIbnuAbbasRadlriyallahuAnhu,diaberkata, "lsa
.1!aihi.s-Solam mdewati seekorsapibetina yang kesulitanmelahirkananak
ciidalamkandungannya. Makasapiitu berkata,"Wahaikalimatullah,berdoa-
lahkepadaAllah bagiku,agarDia membebaskan akudarikesulitankuini."
N4aka beliauberkata."WahaiPencipta jiwa yangberasaldarijiwa.
jiwa
wahaiYangMembebaskan darijiwa,wahaiYangMengeluarkan jiwa
darij iwa,bebaskanlah ia."
Maka sapiitu pun langsungmelahirkananaknya,lalu ia menciumi
anrknyasambilberdiri.Perawimengatakan. "Jikaadaseorang wanitakesu-
lii.rnmelahirkan anaknya,makatulislah baginya. Apapunruqyahyangdibe-
rikan,makapenulisannya akanbermanfaat."
Caralainuntukmasalahini ialahdenganmenuliskan ayatAl-Qur'an
berikutpada gelasyang berisi air bersih,
, ttt,ii, 1. n "-t.,'t.'o :.a.
.J \ ^ j, t)1,) .j& t+ |. j-r)tj
)Ut )

.".:;'rWc'.i)i)
'',Apabila
langit terbelah,danpatuh kepadaRabbnya,dan sudahse'
meslinyalangit itupatuh,danapabilabumidiratakan,dandimuntah'
kan apayang ada di dalamnyadan menjadikosong." (Al-lnsyiqaq:
I -4).
Sebagian airnyadiminumwanitayanghamil itu dansebagianlain
drguyurkanke perutnya.
63. TulisanuntukMengobatiMimisan
Syaikhul-lslam di keninganakyang
IbnuTaimiyahpemahmenuliskan
mimisan,
. :. ,, .?, . . .. ,:i ',- - ,2. .\-\ . i.,, ..i, ..r:'
ts41 c'')\ ;f4 S g:*1 ttaau I !t'"' :y\t .f )'4 J4:
t"i?,
.lul

348 Zadul-Ma'ad
6nt al u',DuqDa2a/
/42r2?/Ey' /n1)6/
eulesraq(IerEqenq)strqrl lrtaurau rure),,'El?Iteqerp'nquvnqq D{rypDA
qellnpqvurqnqf slrpequep ue)lnqesI rp utDqlqDqs-qsv welpptQ
slDqDX99
'(fO
t-SOt :eqeq1),, ,t33utr83uu 8uo[ unp qopuat8uotr
pdrua7otuopndloqtl nantl unduqrpasopDIDp!i'uDpsDruDs npp n
SunwE-BununB(soqaqluoytpn[uauuDlDore upru 'ofu.tncuoq-,mc
-unqas(loruotyttoq rp)otruutqtncuoqBuauruoyonqqqDA,'LlDluDlDtDy
nqntu '8unun8-SununB SuoJuajnurspoda4oluoltaq ! alu'uDe,,

;1ir'-h $.a,n:?
'h,rlr ri 'f
J..riT: r? :l T.',r^r-1
'1e,{euesrlnluelledualp e,'{use1e
rq
psry uoqoBuaylynrunuDSnnJ'cg
'( :urB.uV-lV)
I
,,'rnqota8ualtlnqoyyt3o1toBuapuayg oqnly 3uotrtlDIDte'uDe rrDt4
Suotsuop utolow opnd npn 8uo,( olotas qo1qn11y uontrundaq'uog,,

'uElsrlnlrp
?stqeSnin1:ad
elrg
'(e :IInW-lV) .mt1n,knq
Z ,,
uolpl! It1paswuo rdo1a1,qoquopuolnqrlSuad 'uo,to8uapuad
uo11o4
8oq uo4tpo [uau uopuot1o7
uolotdtcuaw8uo{t1o1otg,'qDIuD1olDX,,
--'xrf o'

{ y. 'i.t !nXr.;f.It rr;'l (.,n-1'.lr0ra::


frr r
'lnluoq le,{nlBl'quleuseq
uesrlnluelladruetrp
trlesSueXrSrBuuSuepuelolep:aq8ue,{rdrdepe4
fi19 l17ogyoqoBuahl\nJunUDqpJ tg
,. sr[eu3ue,{nlensasue8uapsrlnlrp
'sr
Ie,{elI?pu qllVueurUJetueuas feu8uu,{nlunsas qelppeqeleC qopoq
3ue,(6us:o-3uaoue1n1elrp 3ue,{rgedes'uesruuu3ue,{Suao qurepueleunE
-3ueruue3uap e(usrlnuouqoloqIeprL, lelelreq?rpn1e1qnquesSuns8uel
uesrurur8uu,{8us:ouppilut leq uuln1eleruerprlelase,(ueq1epr1
'(tt:pnH)
,,'unlvsapstp und4oluuaduopuoyntnstpundno uop',qDfuaqnq
(uDtnryt!8uDtlDqucp 'nwfiDqDpDIal'tu.tnqnH, 'uo:1uorunftp
uog,,
RasulullahSlcl/allahuAlaihi waSallam.Lalubeliaubersabda."Hendaklah
kalianmemetikbuahnya yang bewarnahitam,karena itulahyang paling
baik."
Kabatsadalahbrahpohonarak,yangtumbuhdi Hijaz. Sifatnyapanas
dankering.Manfaatnya sepertimanfaatpohonnya, menguatkan perut,mem-
bantukelancaran pencemakan, mengobatisakitpinggangdanencok.
67. Katam
Al-Bukharymeriwayatkan di dalamShahih-nya,dari Utsmanbin
N,lauhab, dia berkata,"Kami masukketempatUmmuSalamahRadhiyallahu
Anha,yangsaatitu sedangmengeluarkan sebagian dari potonganrambut
RasuluflahSy'ralla llahu Alaihi u'a Sa//an untuk diperlihatkan kepadakami.
]'angternyatarambutbeliauitu dicatdenganiinna' d,ankatam.
Disebutkan di dalamSananAbu Daud.dariIbnuAbbasRadhit'allahu
.lnhuma.diaberkata, "Ada seorang laki-lakiyangleu'atdi dekatNabiSial
!allahu,4!aihi vrt Sallam. yangrambutnya dicatdenganhinna'. Makabeliatt
bersabda, "Alangkahbaiknyarambutorangini."
Lalu adaoranglainyanglewat,danrambutnyadicatd,engan hinna'
dankatam.Makabeliaubersabda, "Rambutorangini lebihbaik daripada
orangpertamatadi."
[-aluadaorangketigayang lervat,dandiamengecat rambutnyadengan
iltLtfiah (titmbuhanyangbisamenghitamkan). Makabeliaubersabda. "Ram-
but()rangini lebihbaikdari semuanya."
NlenurutAl-Ghafiqiy,katamialahsejenistumbuhanyanghidupdi
lembah,daunnyamiripdengandaunzaitun,sedikitlebihtinggidariukuran
tubuhmanusia. mempunyaibuah seukuran biji cabaidan berisisatubutirsaja,
yrrngapabiladigosok-gosokkan, makaia akanberubah menjadihitam.Apa-
!-'ilnakarnya dimasakdengan air,makaiamenjaditinta yangbisadigunakan
r:ntrikrnr:nulis.
irlenurutAl-Kindy,jika biji katamdigunakan untukcelak,makaia
Jl;::itnrengurai air yangterlalubanyak keluar dari mata, dansekaligusme-
nyembr-rhkannya."
Jikaadayangmengatakan. "Telahdisebutkan di dalamAsh-Shahih
,iariAnasbin Malik, bahwaNabiS/rallallahuAlaihi wa Sallamtidakpemah
i-nengecat rambutnya. Bagaimana jelasnyatentanghal ini?"
Ahmadbin Hambaltelahmenjawabmasalahini denganberkata,
"selain Anasbin Malik adayangmenyaksikan bahwaNabi Shallallahu
Alaihi wa Sallam pemah mengecat rambutnya. Orang yangtidak menyak-
sikantentunl,a tidakbisadisamakan denganorang yang menyaksikan."
Pendapat Ahmadini didukung beberapa ahli hadits Sementara
lainnya.
Malik mengingkarinya.

350 Zadul.-Mdad
lgt /tr24.7r'.2/z2z?/2t12a//D,/26/
,r././rl
eulauup8uap Jn33uE uoqodlnq3,{uatU utleI.e,{urUV...elurur-B}ur
ruour
lntun ilrrlrlallaq le,,{ueq 3ue,{Bue:oqeluelnqnlr urlslrxBue{Bue:g,,
'ule13ue,(nerlaqepqsne1y...1e1nB
uelepAueueuj euelelllpluelnqnlr
1en13ue,{3ue:9,,'ureJ 8ue,{nerlaqepqesrgadosrurnerlaqupqes.Z
'ueleqeleluepuzlnlnqrI
taqunsrpEfuetu esrqBue{ntEnsas
Intun lrpq leuDrel Sue{ eueu ue8uapuetnqrsre1n,{uaru 1epr1nBllaqe)er\
'uelnrnqelBl33s loquns qelepeue))nqeuau Suei ueulnut|-u
'uellnqeuau 3ue,{ueunurrureBeqas leqepd
e,,(uueleun3Buauue8uep,ui(urelur
-uau qrqalInlun ,\\tI ueltrlSuequraur ledepEue,iuelnqasreln{uau 1eprl
uDllDSDtrtqrnly tl1DllD oqs tqeNunutep.1e{ueqBup{s,,{uleeJueu euaJEl
'wrb! ELueu ue3uap:n33ue .l
uoqodlnqa,{uaueserqqBrV?sBuBB
:rurslrpurlruelepSunpuel:a1Bue{ euleruenpepy
, uru1n613ue:orleqeXueqnlt
nurJe)-1V.. 'uDJlnqaslp urel1e,{e,rr:
rueleq ,.rur1sn11
EuroqelBpBntrnuue)
-lV nturpl-leeu?u ue8uap rn33uuuoqodlnqa,{ueru uer1e1aelue rpBue:oas
qelesqe;ue8ue1. 'wD DSDtA
, ryDly nqo Dllr{S lqeN r:zp ue1le.,(e,rr:rp
Sueieueureieqes '(rleq 'erlnu) uttotleweuueBuap
lreq e,{uue1nqa,(ued
ue1
-qnqeurp rdel oloqoqe?n[.1nqat p nele,:nB3ueuoqodqelepeu.o;1
ry
LUIDX 89
'e,{uure1-ure1
uep
qsebbel6 nqy urqp,BS rreJ.BturqqBIlnpqv'ueJJV urqueursll rgadas .ur,rqe1
e:eduepur?llequqEqs u:edue1n4elrpqeu;ade8nIeuesBue,(1eg-r"uelrq
eiuz,r ue8uepe^ulnque: leca8uaurqeruade,{uenpale.A{qeq .uresnHlV uBp
ues8H-lvuep qrqBqs eJeJes ue)llE,{errrr:rq.ede-ede ,qoJosuaul
lep11el?u.r
uepndruau1nlunuerlpnsluurrp .ueleuerql8uad
leprl elrl'rde1 uepuendruad
ruru?rlltuap3ue1 'ruunsn?l?u?ntqoja8uatuInlun utslpnslurulp
)insBurrol
;3ue,{
znl elrue,trnelellue,rlepnq lnquel leca8uer't.t rgadas.qoce8uau
lnlun qeler3ue:e1lp3ue.{ruelrgeu:e.r ue8uaplEoo8u3u.r,enpe)
'1ede1 3ur1ed 3ue,4 uuqe,$efqBllul
'1eIaduElrq uuJe,raq ue)rpp[uew
tnqtuer SueK,4otuson ue8uapepaq:aq
'uEqPrertt-qerauel uelrq 8ulMeqlnquel lnquau. ,uury uepLuDlDlr.|etue
uerndulecqeqes uulqeloq:adrprurleqe:1eur,LuDJoI tuadasurelBue,(niensas
us8uopJndt-treJrp,nuwq ue4eunSSuaur 3ue,(u?lrq eu:e,r u?leca8uad e1r1
'ruJnurare3asul31rr{uEule,red n)ell3q ,erueuod
ln}un rurueSue:u1
:rsrsenpueppslqe,{uuuqe,trel
'I.lleltq euJetaaquotDl
eu:e,rue8uape,{uleJotuetu
Jeqeppd.ur81rr.l qelue8uel uuprutupqneuJE^\
qelWqn,'epqesroq nerleqn1e1.e,{uunep uepuoqodeiuqeqn1el.ueqnqnuad
e,,(ulnqurueptoSSuaferEtueues'nerlaq depeqSusru qnrnsrpelp p{rlol
'qe3aqnInqy r.rrpuzSuep ue1rel:aq.ue1rq uu.Ie,rue8uaplnque: leca8ueuj
ue8ue.re1ue{tnqastp qslarurlsn}^lryrryDqS wellp tq.r 'uEIetBllpelrt
karenamanfaatnya yangbanyak.Padahal hatiorangMukminitu lebihlayak
mendapat sebutan ini, karenaapapunyangadapadadiri orangN'[ukmin ber-
manliratdan Ini
baill. merupakan tentang
scntilan apayangada di dalamhati
orangMukmin.berupaiman.kedermawanan. cahaya,
kebaikan, petunjuk.
takw,adansilat-sifatlainyangmemangsejalandengannamaini, yangjauh
lebihbaikdariapayangdikandungpohonanggur.
['ohonanggurbersifatdingindankering.daundantangkainya dingin
padaakhir tahapanpertama.Air pcrasandahan-dahannya bisadiminum.
untukmenghilangkan rasaInualdanmembersihkan perut.
69. Lahnr
Allah befirman.

"Dan, Kami beri merekatambahondenganbuah-buahandandaging


dari segalajenisyang merekainginl. " (Ath-'fhur: 22).
DiriwayatkandariNabi ShallallahuAlaihi wa Sallan, beliaupemah
bersabda.

" KetebihanAisyah daripadapara v'anita ialah seperti kelebihan


tsarid daripodasemuamakanan."
Tsarid adalahmakanandari roti dandaging.MenurutAz-Zuhry,Me-
makandagingbisamenambah tujuhpuluhmacamkekuatan. Ali bin Abu
Thalibpernahberkata, "Makanlahdaging,karenadagingitu menjernihkan
rvarnakulit, membuat peruttidakterasapenuhdanmembaguskan akhlak."
PadabulanRamadhan, IbnuUmartidakpemahketinggalanmakanda-
ging.begitupuladalam perjalanan.
Dagingitu berbeda-beda, tergantung padaasalataubinatangnya dan
tabiatnya. Denganbegitubisadiketahuiapamanfaatdanmudharatnya.
Dagingdombabersifatpanaspadatahapankeduadanlembabpada
tahapanpertama. Yangpalingbaik ialahdombayangberumursatutahun.
Ia menambah danmenguatkan darahjika benarcaramemakannya, cocok
bagiorangyangsuhubadannya dinginatausedangdanorangyangbanyak
berolahraga, menguatkan daya pikir danhapalan.Dagingdombayangsudah
tuaataukuruskurangbaik,begitupuladagingdombabetina.Yangpaling
baik ialahdagingdombajantan yangkehitam-hitaman, karenaia lebihringan.
lebihlezatdanlebihbermanfaat, terlebihlagijikadombaitudikebiri.Bagian
dagingyangpalingbaikialah yang dekatdengantulang.Dagingdaribagian

352 Zatiztl.-Ma'utl
st /224.7r'v4a7zo/Dudd.727a5r
'letuas
ue8uelrinjuatu ue8uope,{u?qrlr,{\l?trp
esrq
)eprl rur.nqpn,\rr{Bluuede,{uue8uap ueup,rellaq3us,{slrpuqundnles1epl1
upqrqsqsslrpeqenpuilppuallnqasrp3uu,{rpedos'e,{uuoleruoul qelalos
ue)qeluuawewwollDS
!nqpn,{\ DMtV|DIY nqDllD oqs qellnlns?un1rsuorc)
'r[nd:01
3ue:n13ue,{ue1en1e1 SunpuelJel eSnfeluo8ur3epureleplp rdel
'1r1e,(ued
uepleduep uellnqruruau1epr1eue:el 'e,{uue8uap qepns
eserqrel
8ue( Sueror?eqequrop3ur3epue8uepdrrru utuoSur8eq tezaluBpIrEq
3ur1ed 3ue,{eluo3ul3epueledn:aurr.rqalrpSuefepnu eluo3ur8eq
'u?uel
-eLrad urelepteesundneudelauaur leesupedlreq 'e,{uueleruautesurqe8nI
leqeqeqs e:ed uep uDllDSDttittltDlynqDlpnDqsqe \ nsea'ue1s1ruelepe,4u
-ueleleqelrnqetalrpqupns luqeped'e,{uueleuraur neurrppDuepeluoSurBep
elacuau3ue,{'lpnqel uEpqBqpUuU eJeluuueeul?sa) ?pV 'qeuunS-snlqV
uBpqpr1pge1ue8uolo8erelueueepaq:adepe 'pluo Sur8up3ue1ua1
'ueller.urp
qeloqlerl teprlel rdel rnqual
ueprnlual qnqnt rlrlrruetu8ue,{8ue:orBeqlreq 8u?rnl 'uetu"lrq-ustrrlel
?ueslBqatuopsuJel'3urra1uepseuzd1e3rs:eq epnl SurBeq leq8equeprep
-a1e13ur?ep unlnq ue8uepBurese,{u8ur8ep urnlnq rpuroqu?Inq'u.rn|-lV
ur?l?prp lepalai uepleq8equeSuapepnl uelnqe,{uad efuuelegesrq
'repale>1
SurBep8urlouruupBpnI
Sur8epuelueua;1:adureur nerloqemqeq'nerleqlrcpelndue11e,{e,rr:rq
4 uDnDS
Dlt rtllDly nllDllDltr{Sq"llnlnseu uewezepede,{uueleuau nl"l ?pnl
:o1eesqrlequra.{ueur quuJedruu),|u$\Jegelp'Dquy nqollofiqpoy .eusstg
uep 'UnlDqs-t!sv rueIBprp uellnqasrp qeler 'epnI SurBep3ue1ua1
'rdes>1euuSurBup
qel?peIrq SueA 'eqeiuep qrlnd8uB/{Bq 'aqe3 qelepee,{u:e,truua4npadura
llle,{uedre8eq:aq uelleqrle8uauesrqrdesSurBzprsunsuol3uaur qe,{ueq
nlelral'serel efre>1ede.rudr8eq>1ococ e,{ueq 3ue,{'lnradue11e33uruaru
uequreluepeurarlplrlnsqrqal'3urre1uepurFurpte;rsaqrdesSurBrq
'tsueqrures
Suer(uelenlal ue1lr13uequrau.r uepefunsnsue8unpueleuerel 'euJeJrp
Inlun qepntuqrqal^qnpul eI nsn^ualllqrssul3ue,{equrop3ur3e6
'qeruole.{u1n:adSuetuauj3ue(
8ue:or8eqleq 3ue:n1eqr.uop SurBep'e,{uruy uelnq ueplers:ed
les:a,nrun
8ue,{uBdeleuod
lsJrsroq ue)?druaururuleu'uqruop Sur8epe,{eqeq ueldelau
-auFuu.{raqopepeundneley qrue8uad:a1n1epa11epr1'e,{uuu8uapes
qepns8us{ SueJor8eqtdel 'entqepns3us,{SuerorSsqeruelnra}'?r!elqepns
3ue,{qulurlnrnq 3urled3ue,{eqruop8ur3ep'railop uer8eqaslnrnuayl
'3ue1e1eq uerSeqepedrrep4eq
qrqa;uedepuurSuq uprrrr)qelaqes
epedr:eplreq qrqelueuqqeleqas qnqnt
Dagingbiawaksuilahdisebutkar' parras
keh;rlal;nr1rCi3ti:,.:if::rr:l],.,r
dankering,mampumenguatkan gairahseksual.
Dagingrusamerupakan dagingyangpalingbaik.sifatnl'apanasdar,
kering,baik bagibadandanmemberikan kesehatanyangseimbang. Yang
lebihbaik lagiadalahdaginganakrusa.
Tentangdagingkelincidisebutkandi dalamAsh-Shahihain, dari Anas
bin Malik,diaberkata. "Kami pernahkehilangan seekorkelinci.Makakami
punberusaha mencarinya. Setelahterpegang,kamimenyembelih danmema-
saknya.Lalu Abu Thalhahmengirimkan pahanyakepadaRasulullah S,4al-
IallahuAIaihi u,aSallamdanbeliaumenerimanya."
Dagingkelinciantarapanasdankering.Yangpalingbarkadalahba-
gianpahanya. Yanglebihenal:lagijikadipanggang. bermanfaat menguatkan
perut,melancarkan air kencing,menghancurkan batu.
Dagingjaninbinatang tidakbaikuntukkesehatan. karenadarahmasih
menggumpal di dalamnya. Tapiia tetaphalaldantidakharam.
Tentangdagingdendeng, disebutkandi dalarn,,ls-Sunaz, darihadits
TsaubanRadhiyallahuAnhu-diaberkata,"Aku menyembelihseekordomba
bagiRasulullalrSlallallahu AIaihi waSallamketikakami sedangmengada-
kanperjalanan. Makabeliaubersabda. "Awetkanlahdagingnya." Makaaku
senantiasa menyiapkan makanan bagibeliaudengandagingitu hinggatiba
di Madinah."
Dagingdendenglebihbaikdaripadadagingsegaryangsudahlama.
Ia dapatmenguatkan tubuh,tapijugabisamenimbulkan gataldikulit.Untuk
menangkalnya dapatdigunakan rempah-rempah yangbersifatdingin.Yang
palingburukadalah lemaknya, karenabisamenimbulkan sembelit. Tapidam-
pak ini bisadikurangi,dengancaramemasaknya dengansusu.
70.Lahm Thair
Allah befirmantentanglohm lhair (dagingburung),

.i'i;t Q * d]
"...dandagingburungdariapayangmerekainginkan." (Al-Waqi'ah:
2t).
Dagingburungadayanghalaldanadapulayangharam.Yangharam
ialahburungyangmempunyai cakarpemangsa,sepertiburungrajawalidan
elang,pemakanbangkai,nasardan lain-lainnya.
Yanghalaljugabanyak
sepertiayam.Sifatnyapanasdanlembabpadatahapanpertama,ringanbagi
perut,mudahdicerna,baik kandungannya, menambahproduksimani.
menjernihkan suara,membaguskan warnakulit, menguatkan dayapikir.
menghasilkandarahyang baik. Ada yang berpendapat, terlalu banyak
354 Zadu,l-Ma'ad
sgt /a./2q4r'7./zv2tD1DL2a./D.V2g
'sntntuol ,{upeuEs
ldEpLpql|tD&nI/ti1y vJepp rp p,{utlJplElueu e8nf 4p1l ,.

'qnqnlue)qequlaloul u?Pl?rqel
uslsBqaquouesrq'qequol ueps?usdlEJtsraq lrv .1qes 3uE,{ersnueI'u qnqnt
'eueqJepos 3u3f uelnln ulel?p qequlel
)nlun locoJ leSu?s uEp suEd lJrs
IIrl rrsr.ue8eluehl qnqnluEIJeSo,{ue(u ndulBr.u ,qequeluepurFurp
leJrsJaq
n[a) rru uep e8eluetrr'nfa;q :rsuelsqnse8rl uep unsnsloter e,{ulelr1eq
epedtdel'eruese:rrepTlBrp u>1r fedelaqes)upll nlr nsns:reundr1sa61
(...'.rurnsnsuep ureles
uetunurul uppuBuBIer.u ueselBq nqelIeprt rutel Euarel,efurrepnuel rBeq
qelw{qeqtuulueprulnsnsuelep lp rurellSeqqulrqel.raq .qe11y ea, .ue4dern
-ilueulelpqBllepueq 'qellV qelonsnsrunururrsqrpSueXedersuep..e,{ur.rep
uelrpqal rural spudaqqzluulqu:a8nueu?prurueueleu ulelepnne) r8?qqel
-rq?IreqqellVeA, 'uuldecn8uaur erpqBllepueqeI?ur'rlellVqaloueueleru
tleJeSnu?rp 3u?,{eder5,,'.nyeuu:uorsuol}nqaslpllztns-sll ureleprCI
'(S :perurueqn'{) o{uos
I ,,
-Dt qDqn.taq opDtlSuor{nsnsno uop to8uns-n8unsotrunoqunposot
qnqntaqopotl Suot no uop 8uo[ roBuns-n8unsopDD{u.uDiDp re.,

t:4- ,
: ' l 1"+,c
:'l

'e8rns3ue1ua1
ueurUagqellV
'(99:twN
-uy) ,, otuwnututaw SuotBunto-&uo.ro 8oq uolaltp qopnw Zuo,{.'qot
-op uDp nlDt DtDtuDtltstaq SuoK nsns (odntaq) or{u1ruadwDlop opDraq
SuoK odo ttop runurw uotlm! Lnqruaw tuDX uot1ny 8nq uo.n[o1ad
nuaq-touaq ny qouta1Suoloutq opod olur4nSSunsasuoq,,
1odop.ta1

<r-r-rrh'rritjn'
r.a i... ,- \. .a; , ... .,-, .-A
li.r C<*
t.z o
.- tntld
t)'.' ft'' o C' '-'\ ( tna rV r'. t-. f ?
t o . - ' . -f"rr - z a
r(J
.

'(nsns)uogrl Sueluot u?r.urUoqqellV


uDqD'I JI
.!'Iu"gl
p,4uqsqtuedess,{eqsqJoq sr uarsl '(snJoueru-srualBJ?ras)SurBupuurluur
qlrqnef,.'Elelroq geqlqleq)-lV ulq rututl zIeI I uelntueSal uep qurep
ue8uepue1rr1:aq 3ue,{grlefuedre8eqraq uelllnquluoru?stq?uoJol'sruouaut
-snJel?Jceslsunsuolrp SurBzpe,(urle.{eles 'lprecrpnpad3ue1
IBprl
'qequro;3ue:n1uepseuedqrqalueluefrue,{eSurBeq
.lemle
lepq rurledepuadtdel locualrles ue1leqr1e3uau eslqe,{uucleuau.r
Susuyangpaiingbaikialahyangbrruseiadr;,cr:rh. lli,alit;rrnvabet'-
kurangbersama waktuyangmerangkak. Susuyangbarusai{i.liper.lh lebih
minimtingkatkedinginannya danlebihbanyaktingkatkelembabannya. Ilisa
dipilih empatpuluhhari setelahmelahirkan. Yangpalingbaik ialahyang
palingputihu,amanya, baikbaunya, lezatrasanya,sedikitmanis.diperahdari
binatangyangmasihmudadansehat,tidakterlalugemukdantidakkurus,
digembala di tempatyangbaik.
Sususangat baik,menghasilkan darahyangbaik,rr.relembabkan badan
yangkering.memberikaloriIang banyak.dapatmenghilangkan \\'as-was
dankegundahan. Jikadiminumdengannradubisamenyembuhkan infeksi
danbiladiminum dengan guladapatmerrbuat kulitmenjadibagus.dapat
la
menjaga daridampak karenajima',baikuntukorang yangbatuk,tapikurang
gigij
baikbagikesehatan ikaterlalu bany'ak meminumnya. Karenaitusesudah
meminumnya harusberkumurdenganair. Disebutkan di dalamAsh-Sha'
hihain,bahuaNabiShallallahu Alaihi wa Sullam pernah meminum susulalu
beliaumemintaair untukdigunakan berkutnur, scraiabelsabda, "Karcna di
dalamnya terkandung lemak.''
Susukurangbaikbagiorangyangdemam,pusingkepaladankepala
terasaberat.l'erlalubanyakmeminumnyabisamengganggu pandangan mata
dannyeripersendian.
Susudombamerupakan susuyangpalingkasardanlembab,yangdi
dalamnyaterkandung Iemakyangtidakterdapat dalamsususapi,sehingga
terlalubanyak menghasilkan lendir
dan bisa menimbulkan bintik-bintik putih
di kulit.
Susumerupakan minumanyangpalingbermanfaat daripadajenis mi-
numanlainnyabagibadanmanusia, karenakandungan kalorinyalangtinggi
dansejalandenganfitrah yang murni. Disebutkan di dalam Ash-Shahihain.
bahwapadamalamisra',Rasulullah Shallallahu Alaihi wa Sallamdisodori
segelas khamr dan segelas susu.Beliau memandang duagelasitu.kemudian
gelassusu.MakaJibrilberkata, ''Segala
pujibagiAllahyangtelah
mengambil
memberikanpetunjukkepadamuyang sesuaidenganfitrah. Sekiranya
engkaumengambilkhamr,makaumatmuakansesat."
Sususapimenggemukkan badan,memberikeseimbangan kepada
perutdansususapimerupakanjenis susuyangpalingbaik,apalagijika diban-
dingkandengansusudomba.Disebutkan dari haditsAbdullah bin Mas'ud.
dia memarfu'kannya, "Hendaklah kalianminumsususapi,karenasapi
melahapsegala jenis pohon."
// LUDAn
DiriwayatkandariAli bin Abu Thalib,bahwa
Lubanadalahkemenyan.
yangmengadukan
adaseseorang kebiasaannyayangsukalalai.MakaAli

356 Zadul-Ma'ad
Lgt /a./2q7tr2,/?t31t2/Da2d1nV25r

ue8uaprqBsBqrpetllBs3uB,{ueJn)nup8uepunle) urel lpqulalenp'pBr1o)


'u?Suequrt ueSuep '{Bnpe)uESuuSurled3ue,{rrEqBlepeurEulp
led3rupp
le8ueqludec8ue,{:re 'se1urcoddr11 urBurpuepseueddepeq.te1
1n.muatrr1 e,{u
-tsleo:ueledacel'BruBuod :rsrse8qr:eprnlnrp t?depJre
ueus8uua)
oBtns
nBunsuop psotaq Sutsou-Bursow'to.{ng uop p1r1 'uDqnf 'uDqrDS,,

...--t C f -'--\ c C.,r{ (td r: q^ /l ,.N.rr ,,-=; '


'.."r ...'i t .' 'r -
,t'r t/t . j.,

'epqesreqruDllDS
q?llnlnseu,,'?telreqerp'qBrr?rnH
D,^tqtDlvnqDllDlllzy's nqv slrpeqrrsp
'uroqryDqs-qsV
ureleprpuellnqesrCuuqreluupueqre,{g 'te:3ng'1rp:reSuns
iedua rlencal eu:nduaseruoasrut lere,{senuas rqnuauau Suea
'rnurl 0I leJEqrJepneleuBtelrsal prelnqerEuep snl?qe{uueJtJV'01
'eXuueBuop
:ndruec:aqSuef ue:o1o1Ielouaut ledep :e8e 1e(ueq sn;eq B,{uqelurnI' 6
'leoec snJsq?AuuEJrl uBpuopreD 8
'e,{une13ueluauesrq uep ueq?lerxleursuSSurqas
{pplt
'qeuel "repn
qe,meq rprfunquesJatlprt'urBueuept:eqeleruJeutseue)relsnJeH /
'qnefsnreqzfu:aqunS '9
'snBuqsn:eqe,{uuerrle1edue1 'E
'ue8uusrueqefulBr3g 't
'l?r;ng u?p
IrN reSunsrre rgadas:e8assn:uqe,(ueseg g
'neqepeeduel'ru:nrusn:eqe.,(uneg
7
'3uru:qsn:eqe,(ueu:216
1
:roDlJ
qnlndasl:epieqrlrpledepre sqrlenX'lBBuu3IInluaq rueleprenlel er u?p
ueuopu uellnquelotu 'uepeqrJppJenla13ue.{ederlueSSuaul 'uepuqueqeq
-uraJale8efueruuepseuedurupaJaur 'qeqtueluupurSurp :ry
1e3rs:aq
'dnprqrpefuaunlenses ele8esueqrpefuau qe;1y:rer:eq
'e,{uqrnq
r:epuoleldrcrpnunqueprredenr:upuoleldrclp1l3ue1'r1se8ue,i
rpuasuElednroulB uBIqA ureleuednprqa)rpuasntesqelesuulednrau
uepueunurururduru:ed'uednprqal r:a1euueqedn:aw (te) ,ny1
,DW tl
'rur?lBfe3ue)Suelrq8uaur zunS:equu,{ueuo1n1reua:ey-e,{uu-re1ep
a1
1nlun
.1e1o
lnseruSueXedele8urBuaru usrq4uprllelo e>Ieu rusenBueuqrqel3ue.i
qeqursluepurBurpue8ueqrutasal e,{u1n:nqqelouelqeqasrp uere1e1a1
e4f
euelel 'rur Sueluet uIJesepreq
lerqet uep lqeqz SueX qeqasepy
leq
'uerElslalJrsnnueluuBpruEJeqr{?gusl
rlerllunqueulledepel eueJ?I'ue,{uaua1ueleunSSueru e,,(uqnrnXuau
ln1un
duamacamair denganukuranyangsamapula,laludijcmurdcngantempo
waktuyangsama,kemudian kainituditimbang. Makayanglebihiingan.ma-
ka itulahairyanglebihringan.
Meskipunpadadasarnyaair itu dingin danIembab,tapi kekuatannya
berubah-ubah menurutsebab-sebab yangmempengaruhinya. Airyang terbu-
kadisisiutaradantertutuppadasisi-sisinya yanglain,menjadilebihdingin.
Di dalamnya terkandung kekeringan karena anginutara.
Air yangbersumberdi areatambang,makatabiatnyasepertitambang
bersangkutan danakanmemberikan pengaruh tertentuterhadap badan.Air
yangsegaramatbermanfaat bagiorangyangsakitmaupunorangsehat.Yang
dinginjauh lebihbermanfaat danjuga lebihnikmat.Tidakbaik meminum
airdinginsetelahjima',setelah bangun tidur,setelahkeluardarikamarmandi
dansetelah makanbuah-bualran. Tapitidakapa-apaj ikadalamkeadaan ter-
paksa,cukupminumseperlunya dantidakbolehbanyak-banyak. Bahkanda-
lamkeadaan-keadaan sepertiini cukuphanyadenganmengisapnya saja.yang
bermanfaat menguatkan pcrut,menghilangkan dahaga danmembangkitkan
gairahseks.
Air yangterlaludingindanterlalupanastidakbaikuntuksyarafdan
organtubuh,sebabsalahsatunyaberfungsimenguraidansatunyalagimeng-
himpun.Air panasbermanfaat menenangkan sakit,menguraidanmematang-
kan,mengeluarkan kotoran,melembabkan
sisa-sisa danmenghangatkan, tapi
bisamengganggu pencernakan, tidakmampumenghilangkan rasahaus.
Tentangair saljudanembun,makaR asulullahShallallahuAlaihi wa
,9al/ampernahberdoa,

" YaAllah, bersihkanlahakudari kesalahan-kesalahanku denganair


salju dan embun."
Saljuitu sendirimerupakansuatuprosespembentukan dari uap,begitu
pulaairnya.Di bagianterdahulu sudah dijelaskanpemanfaatansaljudanpe-
ngaruhnya terhadaphati,karenasifatnyayangdingin.Sedangkan air embun
lebihhalusdanlebihlezatdaripada airsalju.Sebaiknyatidakminumairsalju
setelahkeluardarikamarmandidanberjima',sehabis olahragadanmakan
makananyangpanas,orangyangbatuk,pusingkepala,lemahjantungdan
orangyangsuhubadannya rendah.
Air sumurkuranghalus.Sedangkan airtanahyangterpendam didalam
tanahsangatberat,sebabkeberadaannya yangtersembunyidantidak men-
dapatkanudara.Air ini sebaiknya tidaklangsung diminum,tapidibiarkan
beberapa lamaagarterkenaudara,laludimanfaatkan padamalamharinya.

358 Zadxd-Ma'ad.
6gE //'2124/r"2:/?tD?t2.//DU.2d/Ll',lt{/
'e,{uue,teq
1e{uequepJrle8uarrr leprt rrerp ntr lnel JIV u,tequndnu
?rsnueuIruq'rtunqBInu rp uednprqalueteqelsetual ueleu:ndura(u
-etuInlun '1rqed eserele38urqurse1e3ues 1ne1 :re uelrpeluaru qu11y
,, 1e1eq e,(ure13ueq uepI3nse,{urtV,,
'epqes:aq qeu:adwnlps D ryrDlVnqD D DqSlqeN'1ne1 :te Sueguol
'uerteBuod qnlundnlnr e,{ulrqeP
:nle8uou.r qe1o1qe11y :eqal3ue,{re8uns rteMalerx uesa>1:tle8ueru n1 ue[nq
:ren1e1 'qnefEue,{ r:eFeurpunrnlnlr uefnqeqeu 'ueleqelsetue) uepuednptq
-a13uelunuaru 1epr1uSSurqas'e,{u1aFull 1dualueplnpnpuadueqe,{equq
-ruaurestqleqale,{uuefnq 'urueuet
eqrf rdel )nlun l'(e1leprl ueptrteSueu
ndrueru1ep11 Irtuu-lrlulr e.{ueq efuuefnq e1r| 3ue,{':rsed:aq:nqutaB
uppnluq-nleqJaq reSuns
1r1q ue:r1erpeluaru 3ue{ qeuel:nlqn:1s le8utBua4
'3ue1eurq uEparsnueur ueletrrrpeslq3ue{ uerueuel qnqulnlstqe,{uueuel
r:r1rpciSurq'8.{uuetr:puet epeIeprt rlE)aseuBs3ue,(Sues:a3 qPuPt-qeuel
e.iuurl:r;ril-ueuqellV nlul 'uertle Lueieur-LuE3EullJq uenu:u:el uep
1u'nc1
r:ur-s rpundrurq:rt ;-ue.(ue[nquulndurnlr:ep'qe(seqegSunfnrp.teue]Sunu
-ni rr1r.1 r.rup
e,iulree1e11 e8:nstr:SLttts nlcstltlBsqeltpe1r51 re3un5
upLllqalleq nl?lrolIur.:rq1c:ar Suui tedepuad rnp tdel .nqp
-irruru,iudr:3;-uuiuluurluet8eqas rdel eiuuelqrqzqsuau3ue.(epeue1
-L{eq uepusEq tutslrpeqrguaq Sueiltbrsl qe;epe ,i1e,le11-1tqy nuql
.. lnuf,rl r.:cL1epc,.Isneqese.r
ue>13uepq3uauqnlun uenfnlueiuapefuunutuiau n1ee,iuqn33unsa5,e{
-unurrueruuenlhlr:ep3un1ue3:a1 n! uezLLte'Z )ty , 'epqesroq nstlaqe,\\qq
'nhj-rqENuep'nryuvnLlollnnqpoyslqefIrep'IpE)urlt\l-lv ulq petuLuEqnhi
nuqle,{uqnS3unsas 'qe11y
r.repruel epedaluelnqett:aquau,{lE.A\et\-lnqV
21..'ele1:aq eie:as'uJezuteZ eI ]eIJpuauelpeletu'tlet1uelteunuaut Suep
-aselrle) e,\\qeq 'IelqnN-lV utqqullnPqVttePuEIlie,nliau tule)
'gr.eqpdeSSuurp lurstrpeqtdeg,,u.{urunututau uenlhlr.rep3un1ue8:ati
nt wezwezny ,. 'Bpqeslaq ntlaq'ruD DSDtl llltDll/n1nlp D4SrqENlrep
'qellnpqvurqrqE[sIpeqrrpuEllnq:slp'pnc I
nqv.inunsuelepIC
I
.. rr1e{uad I
r-repre,ueuad qelEpE el!.'e{upeustue3uaplqtquteuauulllsnl\ .. ueueleLu I
ele8asr:epueueleunll uezutczrlV.,'uezuez lt? urelesrsurnsuul ulp3uui
'ueleur I
speleprl eJetuauas qnlndleduo ueq qnlnd ledru: euelas e,{uqu tst:,1
|
-rlu,,rrsll
uepqeqi) Ereluerp upelaqqepnselp ntt leus3uu,('::ezqnqv EF I
-ede1epqes:eq nerleqe.'\\qeq '4lr11rsD':'l.
ryIDlVnqDllDllrryS lqeN'rcp 'tl1ryr?SI
-{rfl LuepprpuellnqasrC 'll
lstuslueunuturuepluqrl uer1eB psequeledn.rau:
rolruraq 8ur uep e,{ue8:eq iLl 'u^\lI te)nstp3utl3d I
uezurezllV 1ed luqetrr lsd I
'1req3ur1ed'er1nu 3ul1ed'rrB unrues urdrutulad qEIBPe ruezureZ llV
'ueleuniradrp I
'1nrnqeXuqeuel sruafe1rIr3e1qlqal:a1 leprl cuel Suei I
rnuns netpqaur] ueSunpuuy nper'r.u:ult1as rp e1rI qeletIn:nQ3tttled8ue\
|
I3anyak pulavangmaii di laufjal; tid,akpcrlu,-iikul).1r. _:, ;.lrliur i1r.:
Sel,i:-a:r
manis,tentuiaakanmenjadibusukkarenakematian berbagaima;am lrewan
di dalamnya, sehingga akanmengotoriudaradi seluruhdunia.Makatelah
adaketetapan hikmahAllah yangmenjadikan air laut itu asin.Sekiranya
berbagaimacambangkai,yangbusukdanmatidi alamini dilemparkan ke
Iaut,makatakakanmampumerubah keadaannya sedikitpunsemenjak iadi-
ciptakansampaikelakAllahmenghancurkan alamini. Inilahsebabyangtak
tampak.mengapa air lautitu asin.Adapunsebablangsungn),a. karenabumi
itu sendirijugaasin.
Mandidi lautbermanfaat untukmengobati berbagai macampenvakit
kulit.Tapirneminum rir laL:tsangalberbahal a bagitubuhluarmaupun
dalam,karenaia mengaca'rkan perut,ntenguruskan danmenimbulkan gatal-
gatalsertamembuathaus.Siapa1,angterpaksa harusrncminumnya- maka
adabeberapa cara),angbisadilakukan untukmengurangi dampaknegatifnya.
diantaranya ialahdengancarepeneuapan. Caralainialahdenganrnenegali
lutrangyanglebardi pinggirpantaiataudi dekatpenarrpungarr air lautdi
tanah,air lautmeresapmasukke dalamlubangitu, lalu membuatlubang
keduaagarairmeresap masukkedalamnya, lalumembuat lagilubangketiga
agarair meresap masukkedalamnya, hinggaair lautitu benar-benar menjadi
tawar.
71.Misk
Tentangzrsk (min),akkesturi)ini telahdiseburk an di dalamShahih
Muslim,dari Abu Sa'id AJ-KhudryRadhiyallahu Aniz, dari Nabi Sftal-
lallahu Alaihi wa Sallam,5eliaubersabda,

"Il'ewangianyangpaling bagusadalahmirryakkesturi."
Di dalamAsh-Shahihain, dari AisyahRadhiyallahuAnha.diaberkata,
"Aku pernahmeminyakiNabi Sftal/allahuAlaihi v:aSal/amsebelumihram
danpenyembelihan hewankorbansertasebelumthawafdiKa'bahdengan
wewangian yangdicampurikesturi."
Kesturiadalahrajasegalajenisminyakwangi,palingmuliadanpal-
ing bagus.Ia menjadipermisalandanperumpamaan bagibendalaindania
merupakan lembahdi surga.Sifatnyapanasdankeringpadatahapan kedua,
membuatjiwamenjadisenang. menguatkannya, menguatkan organdalam
jika diminumdandicium,menguatkan organluarjikadioleskan.Ia sangat
baikuntukoranglanjutusiadanorangyangkedinginan, apalagipadamusim
dingin,baikuntukmenyadarkan orangyangpingsan, gemetarandanlemas,
karenaia membangkitkan panasyangalami,menarvarkan kerjaracun,me-
nangkalsengatan ulardanbinatangberbisa.
360 Zadul-Ita'ad
IgE /2.121/.//.27 /t121,1D/Dazar/D.7)E/

-lal u?r3qrpuelsEIaftp qepnse,{uqenq Suetue.L


}eeJuEru .e,{urlBnq uEp
'e,{u1ee.;ueur IrEq
Suepur: 1e,{ueq3ue,{,erutoluoqodrpadostrlrlsnr11 Bueloueer.rl
-edun;adSunpuel:a1e8nle,{uruelep tC .epnuqrqrlBrpundrlsaur .e,{uueqen
-eI rnqelalrp3ue,tueeXueUod q?nqes qe,nelueudelalBue:oesas u,(ulepuaq
'ue:e[e1ad 3unpuel:a1 eBnfe{uuelep rg .ei(trleue uenqela8uad ueJEUaqeI
seleqefe3ue:o:sueSueuasal Sunpuel:eq eEnfe,{uruelep rg .e.,iuueldernrp
lepuaq 3ue.,{ uerle1:aduqeuausn.req e,{ulenqu:aue83urqas.snt qlqel
3ue,{3ue:o-3ue:o uedepeq rpteqeqeqs nleu ese:Bunpueqral eFnle,{uurulep
16 ueeuredun::duepueleslu:adSunpuel:e1 e8nfr,{urueleprq .E1aretu
uenqele8uad 1a:aFuouueptfn8uatu ,e(uue1e:-ue1a: epudalrepued
Inlun
Suei 3ue:ouelnierp3ue{uee,,{uegad Bunpue>g.ra1
rursltpequr?leplC
'e,{uueleleiu:ur . nlr uprurEppduEp rbueues n)e qrqalnll
e,1eur ne13uan leese,{ue:r1ag., 'e1e1.raqrrp e1e4 .n1qe,{e
':eulp epedar; rurIequaleluaf,ueun1euuledruasry urelepe.1 ,..eu.uo1 uoqod
qlepen1luoqod,.'qe,ue fuarunerlaqn1e1.elesurcrpundn1ee1ey1.epeBue.,(
3ue:o-Suero e:eluerpupnru3urled3uu,{iue:o qelepenIp ute,(u.rat ,rBqrl-}cq
-llnI qelalasldrl . eru:o1uoqo4..,qe,lrefucur uele n1ee,{uruuaqes .ctulotl
uoqodqelepruelpnsleu nelleq3ue,(.n1ln:nuaru rde.1..:tsecl un:nFrp urru
-clepedqe:aeprprlnqruntBue{uoqoda1 nlnl:aliue:o-3uc:ouerrlr6
..,.ngruoqoJeden1
+':puda1 uulnqell:eq eqo3 qnlefqepnu1epr1e,{uunep ,ul1sn1,1 Eue:orpadcs
e.'{uueeuedrun;ad 3ue,{uoqodnlesepeueuoqodad aelue rpe.{uqnBEunsag.
'epqpsreq nerJaqe)e6 nerlaqepedaleu.ro1uoqodBuelequeryopo.,(uau
8ue,{epeeqrl-eq11 'ruD DSD,AryDlynqotpDqS
'utelraq \eNeuesreq Bpgraq rtuEI
?)rta).. erp'ielull nuql trepuellnqesrpulDLlt\Dtls4lsv ure][-pKl
'ue,:n|1y uelep
leduet?de.laqeq rpuqlnqasrp(euuoIuoqod)1rylrN
lq\nN 9t
'rsleJutue;lqnqrue,{uaru
esrquepe.,(uuelesnral qeiaruau ,uepeqIntun )rque:eg .ueliur:aBuau
up leqaueulSuei(ueqeqrualaluelSuepq8uatu ,uere:n3u:duep ueqru:aI
-013unpue1.ra1 e8nIe,{ur"ue1eptC .IeladueqrlndelJepeluepseuraue8uru
-n)iaIrepE{qeqtueuetu ESrq3ue,{uelunla>1 Sunpuel:a1 e,{uurlpp rpqeqes
'1e:aduupser"ue elndlnseru:s1'e,{uue3uap.lndureo:eq Bue.,( undedeepuaqe1
-s8osInlun Ireq 'Blelau ueue)rluepersnueuL{nqnl t3?qIteq ulaeD
'uJ?leb _
eu
-erp)lpue rpBfuau1ne1enuas:rdueHB,{uue8uap ue3ue1:nduer rlr lruaru
uepe,{uepedal ueleq?lsEtuaI uaquaruSuei(qelernlensas urdurrue6
. tIlPJed
qEIepe
ueriEl)nel urdrutrrad,. 'e,,(uue1,
n;:euaruptp.seuVsllpeqr:ep.e,{u
-uDunsutep.ptp ue1le,{e,rr:aiuqefut{ nuql .tut (rueleB)qlturEuelua.y
qtlw 9t
clahulu. ?;,:i.rlrll,:i.r:,',"'."'lr'1::;
Pohonkotrla rnrpul:rylrtg;ttr.rn;liii;'li iJei.:rl
Alaihi wa SaLlam.ketikabeliauhendakrneninggelkanni a, lia;cnai; alian
dirundung rindukepadabeliau. Pohonitujugamendengar perkataan beliau.
KetikaMaryammelahirkan putranya, Isa,pohonini pula1'ang rnengayomi-
nyadanbuahnyamenjadimakanannya.
77.Narjis
Ada haditsyangtidakshahihtentangnarlls(sejenisbungabakung).
Sifatnyapanas dankeringpadatahapan kedua.Akarnyabisamengobati bisul
bernanah, mampumembersihkan danmenarik.Buahnya mempunyaitingkat
kepanasan yangsedang. lembutdanbertnanfaat untukmengobati selesma
dandingin,memilikifungsipengulaiyang kuat, tnenurunkan suhu badan dan
pusingkepala.
78.Nurah
Nurah artinyakapurmati. Ibnu Majah meriu'avatkandari hadits
Ummu SalamahRadhi1.allahu Anha,bahrvaapabilaN abiShallallahtr'l laihi
v,aSallammemolesitubuhn;,a. makabeliaumulaidariauratnya, lalumemo-
lesinyadengan kapurmati-kernudian memolesi seluruh tubuhAdabeberapa
haditslainyangmenlebutkan semacam ini-
Ada yangberpendapat. Yangpertamakali mandidenganmemper-
siapkan kapurmatiadalah Sulaiman bin Daud.Kapurmatibisadicampurde-
nganair hinggakebiru-biruan, dibiarkan terkenasinarmatahari. laludiletak-
kandi kamarmandi.Caramenggunakannya, kapurmatidioleskan keseluruh
tubutrdandibiarkanbeberapa lamatanpa terkena sinar rratahari. lalu diber-
sihkandenganair ketikamandi
79.Nabiq
Nabiqsejcnispohonbidara,yangbermanfaat untukmembersihkan
perut,menenangkan empedu. bisadibuatbumbuunttrkmasakan, mengobati
bengkak,tepungnya bagus untuk menguatkan usus'tapi agak srrlitdicerna'

80. Hindiba
Adatigahaditsyangbatiltentang rlndiba(ienistanaman yangakamya
dibakarsebagai minuman). Sifatnyaberubah berdasarkanperubahan musim
dalamsatutahun.Padamusimdinginsifatnyadingindanlernbab' pada mu-
sim panassitatnlapanasdankering,padamusimgugurdansemisifatnya
sedang-sedang. Tapi ia lebihcenderung kepadadingindankering.Ia dapat
mendinginkan, baikuntukperutdanmempunyak untukmenceng-
kekuatan
keram.Yangpalingbermanfaat untukjantung ialahyangpaling pahit la bisa
memadamkan panasnya darah.Sebaiknya dimanfaatkantanpadicuciterlebih
dahulu,karenajika dicuci akan menghilangkan kekuatannya.
8L Il ars
Diriwayatkan secarashahihdariUmmuSalamah, dia berkata, "Para

362 Z0d.ul-Mo.'od
tgt /2z?/.7ra/ zDltz/DlJaar 1AP6/

Sursnd uepu'teurap'seued uelqnqura.tuau ey urEurpuepqpuare,{uuepeq


nqns8uE.{Suao 1n1unlocot leprl uep seued efuuepeqnqnsSuei(3ue:o
>1n1un ':re3unpue8uau ueptnqualEl sepadltltpesese.r uel1nq
lruq 1e,(ueq
-urueu'r,lrusrfrque8uopue>1eurp e1r1lreq 3ue.{uelnduel uellrseq8ueu
ur 'e,{u1erseq1 ereluerC euroclpunlaqasJnlu?t{unloq el undrlrl:s tn:sd
ue11u33uruaru qepnur'lJoleIqepue:'qeqrual uepurSuIptEJlslaq nqe'l
.. qrpes8ue,{tteq
rnqrq8uauesrqereua:e1'nqe1ue8uaperqe11e,{ueq:ed eleu 't1e,tn1rp:nXes
'qu,{slV 'nlcp?daI Ppqesr3qqeuad utollog
{es?urau no13uee4f l?qeA\,,
D,AryrDly nL1DIIDIIT?S' qellnlnsEN,,'ple{roq BIp 'qe,{sryr:yp 'e,{uqe,{ut:ep
'qe,Nn urq ue,{srg slrpeqrr?puDllnqasrpirKruoltqnglV w.epp r11
..'nulepEdeI q?llnlnsBu
ue8u?uasalzua:e1r8ueuesnl8ur1ed3ue,{uoqod q?nq qulep? ne),, 'nll
efuuequrutpSuef nqelepedelnlngorelelraq etO 'nqel ueleu: Suupas3ue.{
{llehtrulq seuv quunr ol Insul qeu.rad n1y.,'Pteryrqlnlq1 nqv
.. nqe1re1n.{u
-ou eseItu?ues nlu n1tleesqelase1e1,1 netlaq3ur:ld:r33urd-:r33urd tp ue1
-)qalrp SwKnq?1:n,{es pquu8uau wDIIDS D$ I1IDIVnqD n DLIS qellnqse11
reqr1nySuapuap SurBzp e8nfuepnqelpEe(urrrelep tp Suef:nfesueprunp
-ue8r.rupl1o:uelqn8nfuou n1tltqe[ue4 nerlaqreue,{uaurn1ee13n,i '?]e>l
-raqseuv 'eXuqEIoIp 8ue,{ueueleruIltulruau netleqrc8e'uo11og on tqrttly
nqD nlpLls qe';1lnseaSuepun8uaur 3ue(lqufuadSueloasepP,\\qeq'IllBt\
urqsuv slrpsqlreptulDt!rya4s-qsV rreleptp uellnqoslq leque::u 8ue,{
ueqnqrunl sruefq?l?pe ruru?,rno-lv tuelBplp uellnqeslp8ue,4 nqB'I
'(9y :teg;eq5-qsY)
1
,. nqol nuaf uop uoqod Suotoqas otp luun uulqnqury twox 'uDQ,.

5 I r':'\ trn (<


^",-A
o f . Q4'. '
,). t.a

'u?ru:rleqqellV untulluoLu
npteuntutluatrt Iuodos')eBal3uB13q Ie,(u
-nduau 1epr13ue,{ durlasqelElefueseqq
ueqnqu.rnl Iuelnlnuahl tunt.un el
-eJesnqellnlun uelnqasueledn:erutut undtlsaru'nqelqeppe urqlbol
un'qbDf,'28
',fu1nqqtsnbue?uapepsq:aqqnef
leprl
e.{u1ee;ucyque8uellp lnqtuelsero}uepuetllatu-qe:aula1e.{ueu:e.'nqelet
r:a3aurpqnqu:nle{ueqldel 'rell ueqnq
Irsq SurledSue1 ueuel uepqerv'X,,nq8e-11y
-unl-qnqunt Inseulat uer1nq.crr,44 qustueHnqv lrunue14l
.,'rpulq
-Irlurq uelSwlrqSueu1n1un(3utun1eu.le,r,r.aqusqnqunl-qnqunlsruo!)
tseloSueut3ue,{epu IITIBIsJBlurp Suaoas qe1e5
s.ar,nue8uapeXuqele,,n
'e,(usegru tJeq
uurelas qnlndledue Inpnp eselquolrlllelaurn.leq3ue.{eltue,t
kepalaj ikadiminumperasannya
danlembutdi perut.Jikadirebusdanairnya
diminumdengancampuran madu,bisamenghasilkan banyakcairantubuh.
Secarakeseluruhan,
labumerupakanmakananyangpalinglembutdanempuk
dancepatreaksinya. Sebagaimana
yangdiriwayatkan dariAnasbin Malik
RadhiyallahuAnhz,bahwaRasulullahShallallahuAIaihi waSallamsering-
kali mengkonsumsi Iabu.

BeberapaCatatan Penting
Kami merasaperluuntukmensudahi pembahasan dalambabini, de-
ngansedikituraiansingkat, tapiamatpenting.sebagai catatan danperingaran
sertanasihat yang sangatbermanfaat, agarkitab ini semakinsempurna
manfaatnya. Kamijugamerasaperlu menukilsebagian daritulisan IbnuMa-
sawaihdi dalamkitabAl-Mahadzir(peringatan):
- Siapayangmakan bawangmerahselama empatpuluh haridanseterusnya
secaraberturut-turut. tentudia akanmenyalahkan diri sendiri.
- Siapayangsedang mengobati uratnya, laludiamakangaram.hinggaaki-
batnyadiabintik-bintikdangatal,makajanganlah menyalahkan kecuali
dirinyasendiri.
- Siapayangmakantelordanikan,laludialumpuh,makajanganlah menya-
lahkankecualidirinyasendin.
- Siapayangmasukkamarmandipadahal perutnyamasihpenuhmakanan.
laludia lumpuh,makajanganlah menyalahkan kecualidiri sendiri.
- Siapayangmakanikandengansusu,laludiasakitencok,makajanganlah
menyalahkan kecualidiri sendiri.
- Siapayangmimpikeluarmanilaluberjima' denganistrinyatanpamandi
sebelumnya. laludarijima' itu membuahkan anakyanggilaataukurang
waras,makajanganlah menyalahkan kecualidiri sendiri.
- Siapayang makantelorrebusyangsudahdinginsampaikenyang, laludia
terkenaasthma,makajanganlah menyalahkan kecualidiri sendiri.
- Siapayangberjima' dantidaksabarmenunggu hinggadiaejakulasi, lalu
diaterkenabatuginjal,makajanganlah menyalahkan kecualidiri sendiri.
- Siapayangbecerminpadamalamhari lalu dia merasakan kelainandi
wajahnyaatautertimpapcnyakit,makajanganlah menyalahkan kecuali
diri sendiri.
IbnuBakitaisyu' berkata,"Janganlah makantelordenganikan,karena
keduanya mengakibatkan bawasir,sembelitdansakitgigi. Terus-menerus
makantelormengakibatkan binti-bintikdi wajah.Makanmakananyangasin
denganikan asin ketika sedangmengobatiurat,setelahkeluardari kamar
mandi,mengakibatkan gatal-gatal di kulit. Makanikanyangsudahdingin
setelahmakanikanyangmasihsegarmengakibatkan kelumpuhan. Berjima'
364 zadut-Ma'ad
gg /)/z?/4Lzq azzryDa2ar/27./a6.
elnpedelrl'ueuEleurqB,(un8uau I,uBI?p
qelqn8Suns-qnBAunsroq,Bue
8ue,{rlencalqpnquI?ruqelueSuel,1r1es BueJE) rlnrel lsqo unurul
qeluu8uef'epnr.u Sueleurq SurBeprlencelBurBep ue>1eu qeluz8uut.epnu:
e1rue,r,r
ue8uaprlenral qqrueul u:lnpe;qelue8ue;,, ,elelleq nlt raDlo(l
.,'ue8ue8ed ue4pefnl redep
:eBzdasa:n)e q?llleqnll euorp) .n1:nrunepedrrep Buufued qrqal1epr1nu.r
-rnrunrpefqa;o9,,'e,{urpeqr:d:s11op epedalete4aqe[u:Buaoasepy
., qu13ue1 qn;ndledura1e.{ueqes
efulepllasuelel:aqelp qel)Epuaq.ulelEtuue)eu qelalag.ueInlesBuzlas
qeleiosllEnJallnplt SunsSuel erpqelueSuuIe1eru .Buers uIeu uerl?IE:elup
rp8ue:oasqeleselrp 'e,(ulesnraru usle eleur ,leprte1r1.ue1nq derlas1n:ad
ua)qrsraqurat'tr
uelle;l q?J)BpuoH .lrleXuadeua:e1e,{uueepeal
larq nJellat
qrsuu e,{uuepeq plrta) leqoJaquBrleIBJslu?rp Bue:oosqelesqzluuBuel
'8uuleruqulalasrlunce)qenquelruuErle{qelue8uel.epnu
qrseuBuz,{
qrue,true8uapr;ence)qelruatrr u?rJe1 qe1ue8ue1., ,e1?Iloqrp?)Bl l,..?runp
leSSurueur qepnsne18uaelrf ueleueslel rtuel uEIeBue,{,nuu1epeda>1
qelur:adqeluulredureg,, 'e1e1:oq e1e:a11e,{uuedepeq rp 1ndun1:aqund
?rsnueur B)Eru'runune>1nur rplrdru4lnlunelurrxtpstueH-lVEIrla)

Bue,(
Buero
efu eurf uepBuapuop
Buraep
ue1eur.3ue,{*ii"r'JJli:"ri
,x**
JetuelIns?ur'8ue,tuo1 1n:adu1r1a1.Burrf:uupeqlesnloul Bue,(erelred
iedug,, 'elag:ageEnferq.. elrue.,n ue8uap,eurf rBuan8uaru uepue8urrBue,,(
uereleduerpus8ualu'ursleluuopr.uuepuede:ese:a3asslp rlel)ppueq.leIoI
SueXepe>1epr1 undrlsau'1e1e1 urEur3ue,{ederg,.,elqreq slrreH-lV
'rpurelesueele1:ed rEe;uetBeqos
uup '1uue1:e1 3uuf qe:y .ro1>yop Suuroos.qepule;1utq slrreH-lV ueegeryad
uuludnrarue,(ue:elue rp uer8eqas 3ueua4 .qll?qJnqv urg rlV rJepuBI
-1e,{e,rr:rp:euaqleprl turuwlBIJ3d ,. 11esrpefuaurleqasBueXBue.to uepeq
lenqtuoLu uepdnprqSuerouelenuauBBnfersnlnfue;Fue:o-3uero ue8uap
'uerleural
lndurnl:eqSur.ras ledec;aduaur:equeleu epedFuapuop FurBep
uelBuJ'ueup)Eulqnuad1n:ednlle,ros tpuerulBtuBIlnseu ue8uef,rpueu
:erue1a1 r3.rad qelJlosrlenJe)Jnprl)eprl 'ru?leulu)etuqelelasuelef-ue1uI
-roq'uElpr.x qBpnses lEqBJrtsr 'JrBujnurl"u n1e1:01 qeprl,snBqnlleM
1e,{ueq
epedurnurur'qrsraq 3uu,{leurnunu'4eq3ue,{e:erue6uap ue)uurqellepueq
'ueleqeseluelurBurBuaru 8ue,{edetS..telelleqqEurlrqllqeuerBeqa5
.. uerunurutuepueue)pru
ue8uapln:adrqnueu.lau: qelue8uel'qe,{ed neur1epr1 uepueseletu-selBlu:3q
ue8uepueleqasal n1e1as qe1e8e1,,,eteltsqe8nferq ue)lerurslurx
,.lequBru
-au epedr:ep ,e1e1:aq
4eq qrqalefeqequEIrutulual4l,, selercoddrll
nlequelleqrle8ueru ',eur f qelelas:re ue8uapr:rpuE_]r.llsraq
.. 1elurF
-urarulprJ 'npadruenlequelleqrleFuetu,plBq3uepas3ue{ r:1srue8uap
makansiang,makaPadukabolehtidur sesudahnya, jika m:k-anmalam,
janganlahPadukatidur kecualisetelahberjalanmeskipunsebanyak lima
puluhlangkah, janganlah makansebelum lapar,janganlah memaksakan diri
untukberjima',janganmenahan airkencing,segeralah pergikekamarmandi
sebelumkamarmandimemaksamu masukke dalamnya, janganlahmakan
makanan sementaraperutmasihpenuhmakanan,janganlah makansesuatu
yanggigi Padukatidakkuatmengunyahnya, sehingga perutPadukatidak
kuatmencernanya, hendaklah seminggu sekaliPaduka muntahuntukmem-
bersihkan tubuh.Sebaik-baik hartasimpanan adalahdarahdi dalamtubuh,
makajanganlahmengeluarkannya kecualiuntuk keperluan.Hendaklah
Padukamasuk kamarmandi,karenaia akanmengeluarkan kotoranyangtidak
bisadikeluarkan olehobat-obatan."
Asy-Syafi'yberkata,"Empatperkarayangmenguatkan badan:Makan
daging,mencium wewangian, seringmandi meskipun tidaksehabisjima' dan
mengenakan kainkatun.Empatperkara yangmelemahkan badan:Seringber-
jima', seringdirundung kekhawatiran, seringminumairdalamkeadaan perut
kosongdansering makan yang masam-masam. Empat perkara yang me-
nguatkanpandangan: Dudukmenghadap ke Ka'bah,bercelaksebelumtidur,
memandang hijau-hijauandanmembersihkan tempatyangdiduduki.Empat
perkarayang melemahkanpandangan:Memandangkotoran,memandang
orangyangdisalib,memandang kemaluan wanitadandudukdenganposisi
membelakangi Ka'bah.Empatperkarayang menambahgairahseksual:
Makan daging unggas,ithrifl,fustaq dankharub (semuatermasukjenis
tumbuhan). Empatperkarayangmenguatkan akal:Tidakberbicara terlalu
banyak,bersiwak,bergauldenganorang-orang shalih dan bergauldengan
orang-orang berilmu."
Platoberkata,"Empat perkarayang dapatmelayukanbadandan
bahkanbisamembunuhnya: Kemiskinan,berpisahdenganorang-orang yang
dicintai,minumair kotor,tidakmaumenerimanasihatdanorangbodohyang
menertawakan orangpandai."
Dokter pribadi Al-Ma'mun berkatakepadanya, "HendaklahTuan
memperhatikan beberapa perkara.Siapayangmenjaganya, makadia layak
untuktidaksakitkecualisakitkematian: Janganlah Tuanmakansementara
perutTuanpenuhmakanan, janganlahmakansesuatu yanggigi Tuantidak
mampumengunyahnya, sehingga perutTuanjuga tidakmampumencema'
nya.Janganlah Tuanterlaluseringberjima', karena hal itu memadamkan
cahayakehidupan.JanganlahTuanberjima' denganwanitalanjutusia.
karenahal itu mengakibatkan datangnya kematiansecaramendadak.
Janganlah Tuanmengeluarkan darahkecualiuntukkeperluanmendadak.
Janganlah Tuanmuntah(disengaja) padamusimpanas."
Empatperkarayang bisamembuat tubuhmenjadisakit:Banyakbicara-

366 Zada.l-Ma'ad
LgE /a124Vr.v41to?/D/Dt12d/14726/

-qenqueprelur3rp 3ue,{Suuo'.rr1e3uatu 3ue.{re 'uen[rq-nefrq Suepueruall


:uel8ueua,{uaru 3ue,(e:e1:adledug uEqurelBuspedSuepe8aq uepuered
-elaI 'uqrpasel 'u?Jrle,\{erpla):uBpBq lesnrau 3ue,{ le4od lpdruE
'8urcua1 :ru ueye:o8ued ueplefur8nlequep spqaqrol elp pleur
'e1nB ue8uep Sun.ret SutBep ueleruSueXedergtrln1tr1e,{ued uep1e1e3-1e1e
r:upqnelue1eerpEletl-t'rpueru unleqaser.urlap qpnq11n1ue8uepe,{uuep
-eqrsaloueru3ue,(ederglr1e,{ued re8eq:sq lreputueelp?Ieru'urSurptuts
-nruepedueqderlasseued:re sele8es runurru3ue,(eder5'e.{uSutBep 1e,{ueq
uep?tulqepns3ue,{Sun;alqEIrJEpurH upqteru Jeursqe,treq rp :nua[:aq
ueuraplr1es3ue,{3ue:g ne:eua1ursnu eped1e,{ueqn1e1:at SurBep ueleu
nerlSua qelue8uel(efe8uasrp e:ecas) qelunurue8uelelerulr1es3ue,{8ue:6
'e.{uuerluualledao:adueuuele ruruelepultualI'ledacnlepeluslBftaq
ueSueIe,{ule:n rleqo8uau: Suepas 8ue.{3ue.rgureseru-ureseu Suefueleur
ue8uefqrpos Suepas 3ue,{Suerg 1.req rueleruepedr.rr;ual ueluu qelueiuel
'uDqto.tuep [ntozpnqueqepue8uapr8r3 '8ue,{uel
lnsnueurqelue8uel
qepnsleqeped ueleuruErlBIqeluBBur;rpueur:eue1uup uesrueu'uetBue,n
-a,lt'IBrualqluelteJuBIAl :u?rlelqel)epuaHlnsnq3ue,{1eq-1eq uBpdese
'nqapqelrqne[:ratlopSusroas ue)qnlnqruaru rFelleprl uet1u1e,{ecstu 'e:e1
-:adleduroqBluEInleluepere>1..rad eErtqepqnei,, 'e.{uuEIer-uelar Bpedal
e]elreqsoualeC euqJapas erecas tarp qeler lreq 8uetr tr1e,(ued lece8uaur
ue8uepeures'uel?qesaIuenlnl1n1unueqrqal-qrqalJoq ereJestorCI
'I?lolu?Jncusqa1 ue8uapeuesn1olru 'uIreqerp enuasEllI uelreqBelp
3ue,4eder.Iep3un1uu8.ra1e,(uqzq uop?dppuauuelp Brq e,{ur8eq leeyuuu::aq
uele n1r.erurleluu'uz>1ueq:adrp Iur leq-leqeIIf ueqrqel-qrqalroq erpoas
e,{uue1n;1e1aru leprl uepurSurpneleseuedn1e1:el ueepea1 uel?p IBplt uepeq
'le:eqe8e:qeIosrqeqes nBlB 8ue,{uol ueepeal urelep1epr11n:ed
1epr1'3uoso1
'uee,trrfa>1ueqaqeleSas uep u"lSuosolrp rleq '8ueqrlras ueepeel ruulepuep
-equsqequololuepueleSueqal'epnuruep4r1uec 3ue.{r:tsruu1:equuSSuau
euerel lenslss qe..nu8 lnrunur qelalas q?l?l lreq 3ur1ed8ue,{.eurt1
'e,{uure1 ue8.to epzd
ueSuosoSuad epudr:ep 1u,{ueq qtqel 1e1o uped ue8uosoBua4 uee,tr[e1 :nsun
u?pusrBrniuadIc,{ueqeua:e1'1u1odepuq:a11eq Sue.rnl leduep.raqsnsnql
re3as uep uBpPq qnrnlase) leguoJel! esrq e,{uleduep Suex'ue1equn,{u
-adue>lleqrle8ueu uepJere.(s uslropua8ueu'3ueqrures 3us.{uuqequralal
uBISulraBuaur'uelen)eI se;n3uau:'uepeq ue1qBLUaleu eurl:aq 1e,{ueg
'sruo:1ue,{1r1e,{uad1l1z,{uad uepledulnSSueu3ue,(utSuBue)teqrIEBueu
'uepquBlqeuelaur'1n:addn1e1
lPSnJtuuelBrulufueg uepeqIp uEqq
-ruolol uqteqllBSueruuepel:a1aqselsr.u lenquou 'B1utu uuSuepued ue+nq
-eFuau 'rlequelelnqurau 'gecnd tpefuaruqe[e,trlenqu.ratu:nptl1e,4ueg 'rutp
qrqelueqneXuqnqrunt uelteqrle8uaurepase,{uuelqeuoleu:uepIslo ueJIBc
r8uan8uaurerzcrq1e,{ueg',eturLraq ':nptt>leXunq
1u,{uequepueleruleXueq
buaharr.[:nrpatpcrkara,',anu nrenggelapkan nrata. Rcr-jalrn larrpa
rcmakai
alaskaki.nrt'rnasukiu,aktupasidanpetangharidrnganfrcrirJrlitn ma!altd;tn
berat.kcberadaan rnusuh.banvakmenanuis clanbanlaktncmanciltngi garis-
garisyangkecil.Empatperkarayangmenguatkan tubuh:N4engenakan
pakaian yanghalus.masukkamarmandidalanrkeadaan \ ansseimbang.
makanmakanan yangmanisdanmasam, menciumaromavangharum.Em-
patperkarka yangmemuramkan wajah,menghilangkan air mukadankece-
riaannya: Dusta.lancang. banyakbertanya tanpadilandasi pengetahuan dan
banyakkekejian. Empalperkara yangmenambah airmukadankeceriaannl'a:
Kejantanan. memenuhi.janji. kemuiiaandantakwa.Enrpatperkarayang
mendatangkan kebencian dan kemarahan: fakabur.dengki.dustadan
mengadu domba.Empatperkarayangmendatangkan rezki:Shalatmalam,
banyakmemohonampunanpadawaktusahur,menjagakejujuran,dzikir
padapagi danpetang hari.Empatperkara yangmenghalangi datangnya rezki:
Tidurpagihari.jarang shalat,malasdankhianat.Empatperkarayang meng-
ganggu pemahaman danpikiran:Terlalubanvakrnakan ).angmasam-masam
danbuah,tidurtelentang, kha\\,atir
dansusah. Empatperkara yangmembantu
pemahaman: Mengosongkan hati,tidakterlalubanvakmakandanminum,
mengatur menumakandenganyangmanisdanberlemak danmengeluarkan
kotoranyangmemberatkan
sisa-sisa badan.
Hai-haiyangmengganggu akal:Terlalu banvaknrakan bau,angmerah.
buncis.zaitundantcrung. tcrlalubanyakberjima',mengisolir diri,banyak
pikiran,mabuk,ban;ak tertawadanbanyakbersedih. Seorangpemerhati
berkata,"Aku pernahkalahberdebat dalamtigakali perternuan. Aku tidak
mendapatkan alasandi balikkekalahanku itu melainkan karenaakuterlalu
banyakmengkonsumsi terungpadasehariaku mengalamikekalahan itu,dan
harilainnyakarenaakuterlalubanyakmengkonsumsi zaitundanpadahari
lainnyaakuterlalubanyak makanbuncis."
Kamitelahmengemukakan sejumlah uraianvangbermanfaat darise-
bagianpengobatan, baiky,ang praktismaupun teoritis.
siapatahuadadi antara
pemerhati ),angtidak mendapatkan manfaat kecuali lewatbukuini. Kami
juga sudahmenjelaskan kedekatan masalahini dengansyariat.Penisbatan
pengobatan palanaturaliskepadapengobatan Nabarvylebihsedikitdaripada
penisbatan pengobatan yang
orang-orang lemahkepada pengobatan mereka
sendiri.
Permasalahan scsungguhnya masihjauh darijangkauan apayangkami
sebutkan ini danjauh lebihbesardariapayangkarniuraikan.Tapisetidak-
tidaknyaapayangsudahkamijelaskanini bisan.renjadi sedikitperingatan
dariapayangtersembunyi di baliknya, apalagibagiorangyangtidakmenda-
patkanbashirahdariAIlah secaradetail.Makahendaklah dia mengetahui
antarakekuatanyangdidukungwahyudari sisiAllah, denganilmu yang

368 zadu.t-itfa'ad
69t / u./t 4,lr ay x Dx D//rDJd // I /J1/

"-4

'teqBqEqs EredepedJlBpqrsraq qEuJad rarrl1r(rr,rrtqrDll nqn D DqS


qellnlnsuulareLu[rrlas ersnucul rEdnresrp esrqlepl] elor:ut BpedaIueltr
-aqlp3uef ltcqupqelntltaluepqpur)rq 'nrull ulel8uEi r:ed r:epqe11y
1nse.r
uuqrlrd qelsptr run nl D,trlqtDlt nqD DIlDq.\'qDIInlnsU rrlpeupur3eqas
'crsnuetu leurn reSeqraq uep qrllv utqrlrd qulepc u)Jll! Buall'leq
e1e3es ruelepue:eurqrlue8u:pru1:piurlrd 'c.iunurp 3un3ciurlcd'r,(uqe:1g
uepIsle snrnl3ur1l;d;-ue,{ leLunuclupcuIf,iolye.iLrrrutrpJqlJal lnqBtJSuau
ssrqerp qlntrlEu:^upEde1"-i.^,,r.iulnprl EluluPrp uulSurpuequru
trp nlpl'elelaururelrsucteqoiu:drnqet;iu:rru 3ue.(3ue:otlEnJeIrurICrl
rnqula8u:ut 3ue,(epeIEpr.Ll?B.Jueulaq LrDp.nlrrqeu.tnduas 3ur1ud 3ue,i
ueleqo8ued qelepeInse:unprqeueteddntnu:d1n1riu:delcd uetecloiua,l
'rlarouIurelesupleqoiued epudr.rep 3ur1cduep.rnuaq iur 1ed3uu,i
lee.iueruaq
ucleqo3uad qelepe elo.rculnyriuade:r:duelcqoFurd ulptLtJLr.tJS P(N-eu;B
up)nlt1lltu uetdrcurd u.rclepqcur)irq'lnlq1eLLrELrruFc 'qu11yrnqultiueur
iurJed3ue,iqcl?)erarurpel Jnsple]Ddeped-rluplrplastpriplatrurpnuas
'ei51-1n1q1eu uepeule8e'qe11yrnqelaSuau qlepenrrrltntua:^ rtul
ziur:ep:euaq 8ue,(nurlrqn:n1as ue1lndur,{uaut nduerunrpeuarel
'ure13ue,{nu.r1r uelqnlnquau rBel1epr1erpnlual'e,{uucnturla)-uentuel:I
oepqsDLt 3ue1ua1 eu:nduas3u,{uetueqeruad'e.,i1.q-1nsey qpuunsupp
qellVqutr) uppIesereq 3ui unqela8uad r:aqrp3uroases e,{uerrIaS
1e,{ueduruau esrq3uB,i eupJueq )Blouaru
upuetpqasal eAEfuaur ndruru ere,ttqeq 'tler1uEpuepEqrieq ueteqelseulal
SunpueSuau e8n['1e.rrq1e uepIlunp uqeISeulaI up)Euplspuetu ndtueu
3ue{ler:e.{s r:elSurBuaru epuVutlSunueuerure3eq e1e11ue.:nf-1ytuelep
rpuEllnqasrp 3u,{ueleqo3uad :zsupu3r1uelelnuraBuaui qulalrurB)
'e^N
-Equeq-qureq r:eprlepuaqa4pSuefundedersepeda)ue)qedrrltllp Suei(
qEJJinuE uelednratu pi(N-lnsc5 uspqa1lyr.rep lreq 3ue{ ueueqer"ua6 nurlaq
Inluntedupueuntunl'nerlaq 6ue,{ederureqeuaurreplese:eq'e,{u
,l,rpqrp
- epIrEqqrqal3u{uleluerBrn-ureJn uprurqnrl uercra runlpsD!t\lLlnly
nql D DqSqefi\ nseXuelreduresrp 3ue,{edeSueluat e,{uueueqpuad uesel
-Bqraielqaloue)qeqasrp lur rxEJeures E1Iraq 3ue,{ffuetoefesn1ua.1
auelqesal uEsrun
.rnleBueul uepueleqoFuad quprpl-qeprel'teqourprprrrreSeq.req uDlenIeI
ue)tnqe,{uouSuei'rur qeleseurdepeq:etruDllnst)x tLuDlrinLlDllnlloLls
qEIIn lnseUusuntunt eirllnpedrdy. 'ptelraq3uei iutro Eperlel q.loB
'il{erauurelesrlrlrurrp Srieinrrrlruepe1a:aur rpad:1uEllVuelqpduil!p
Sucr uenqel:3uad uep 1r:1cuciuap'rqcu ercdrppdJIqelly ue111c.r:rnirr:
" Kalian menyerupaitujuhpuluh umat,dan kaiianlahutnatv.tngpo-
ling baik danpaling mulia bagiAllah. " (DiriwayatkanAhmad).
Pengaruh kemuliaan di sisiAllah ini tampakdalamilmu danakal
mereka,kemurahan hatidanfitrahmereka.Merekalahyangmengetahui ilmu
danpemikiran umat-umat sebelum mereka, amaldanderajat mereka, sehing-
gahalini menambah kemantapan ilmudanpikiranmereka, di sampingilmu
yangtelahdiberikanAllah.
Karenaitutabiatdarahmenjadimilik mereka, tabiatempedu milik
orang-orang Yahudi,dantabiatlendirmilik orang-orangNasrani.Karenaitu
orang-orang NasraniIebihbanyakdiwarnaikebodohan danminimnyapema-
haman,orang-orang Yahudilebihbanyakdiwarnaikesedihan. kekhawatiran
dankehinaan, sedangkanorang-orang Muslim lebihbanyak diwamai pemi-
kiran,keberanian, kegembiraan danpemahaman.
Semuainimerupakan rahasiadanhakikat, yangtidakdiketahuikecuali
orangyangbaikpemahamannya danmendalamilmunyasertamengetahui
apayangdimiliki semuamanusia, dantaufik itu datangnyadariAllah.

http://kampungsunnah.wordpress.com

370 zodul-Ma'ad
I Lt ,1a./24./l/a7 zzz?,/D/OkAa/
/D1725/

VWITflH
nxfIfl
tLt /224ytr2.1 //D?tD/oa2d /Lt/25.

ueseqe,{upeusr',{.eseN-uV
uep,{zpruurl-lV
tP^ol\u lrunuiurejetuaruasqrqeqsrurslrpqp?usr utqrlv ueppeuqvlrunuehl ,.
"{urpet\_lv

,, e,{uqnunquleu uele e8nI


rue) 3)3ru'e,(u)epnq qnunqusulSuB,( eders,..epqeeqwDnDS D^ ryft4y
nqonDllDqs qeNgMqeq'qernruesrrepuBIle,(B,t\uor.u pBrur{vtxetul-lv
'e^u8peo0)nll?,r ueselequ0q
-Luarxedu?t'plrup,t{
{epnqSueloasuDplepJauaul)nlun E,(uqnJn,{uou eues
unqqas3tUJas uelrcn8uod uEtunlnquEpntrSueloepEda)llEI snlEles elap
ueun)nq uelqnlplueuruD DSD qrDly nqononDqsrqeNeIBI/\J .pfeSuos
eJeJes ,,{uIBpnq qnunquleul SueXr1e1-r1e; Bue:oas epee,trqeq,e,{u1a1e1
r:ep'e,{uqe,{e
rrep 'qre,n,{gurqJuV rrepuelleXe,rrreur ,{,ezny-1y
ofuqopng qn^unqwaylBuotrBuotg .1
:snse{I?beqJeqt.jlelppu.tollDSDttrrLltDlV
nLlDnDDqStqeN uesnlndal uep trrnlnq uudelale>1-uedelalal r.ieIruI
,. e13ues:a1 rpefuoruSueX
r;Ju1-r1e1
Sue.roasueqeuawqeusad wollDsDr^lq!DtynqD rllrly'S,rqBNs,,r,rqsq
'e,{u1a1e1r:ep'e,(uqe,{er.rep.urrleg urqzgeBstrpeqrrepue)tnqesr11
Iuntull EJeras run{nH qsl"sEured

'1eqo13
e:eoasunlnq uedel
-alaqede:eqaq uelelnual ue>pz8nfruel .n1rBurduesrCI.prsnuuBretue
rprunlnqueldelauolxtuelEpn?rloqueunlunleueure8equep,qnsnur leqrd
3ue:asrpuele ur13unu.r3uu,{lers:edrun>1nq
reSeq.req
ruepp aD DSo,frynlv
nqDUDllDtlS
rqeNupunlunt uelellnuraSuau1n1unqelerruruerernpnsgerurdel
'(unLUnBJE.as uenlualalueledn:erueFnle,{rueueqas,snsnql
l?rJe,{s tErsJaq
3ue,{ufurueleprp u.rnlnq-ulnlnquedetelelundrlsatuurnun elraslell?,{s
u?nluolo)uelelnuraSuaru Inlun u?Inq rul nlnq uplelnuep uenlnJ

ITgg TVff NV(I


NYH\DIINUSd'IAINXNHHYTVSVru
Kalaupunhaditsini kuat,makaancamanini hanyasekcdarsebagai
peringatan yangkeras,tergantung kepadaimamkalaudia melihathal itu
mendatangkan kemaslahatan.
2. Orang-orongYangLebih DahuluMenyerang
Tangandankakimerekadipotong, matamerekadibutakan. lalumere-
ka dibiarkanmati kelaparandan kehausan sepertiyangmerekalakukan
terhadap parapenggembala Muslim.
3. Antara Pembunuhdan Wali Korban
Discbutkan di dalarn,Snafrllr bahrva
N'luslinr. adascoiang laki-lakiI'ang
menuduh orang lain tclahntembunuh saudaranya. Lalu orang yangdituduh
itu punmengaku. [-alubeliaubcrsabda kepadapelapor. "Bebaskan dial''
''Jikasaudaramu itujugamcnrbunuhrr; a.
Ketikasudahpergi,beliaubersabda.
makadi.rpunsepenionng itu.-
Pelaporitu punpergi.Padalainkesempatan diadatangIagirnertemui
beliaulaluberkata, "Aku menyerahkan urusanini kepadaengkau."
Beliaubertanya, "Apakahengkautidakinginmengakui dosamusen-
diri dandosarekanmu?"
"Ya. akumengakuinya," kataorangitu,danorangyangdituduhseba-
gai pembunuh itu pundibebaskan.
1. QishushterhadapOrang YangMembunuhBudakPerentpuun
Disebutkan di dalamAsh-shahihain, bah*aadaseorang laki-lakiYa-
hudiyangmenggencet kepalaseorang budakwanitadengan buahbatu,
dua
karenaperkaraperhiasaan yangdipakaiwanitaitu.Setelah diadili,orangitu
pun mengakuiperbuatannya. MakaNabi Shallallahu Alaihi wa Sallamme'
merintahkan agardiadigencet denganduabuahbatupadabagiankepalanya'
5. Orang YangMemukul l anita Hamil hingga Meninggal
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain, bahwaadaduawanitadariBani
Hudzail,yangsalahseorang di antaramerekamelempar yanglain dengan
sebongkah batu,hinggakorbannya meninggal dunia,begitupulajaninyang
dikandungnya. MakaRasulullahSy'rallallahu Alaihi waSa//anmemutuskan
agarpelakumembebaskan seorangbudakwanitadanmembayar tebusan
untukjiwa korban.
6. Empat Orang YangTerpurukdi dalam Sumur
Al-lmam Ahmad, Al-Bazzardanlain-lainnyameriwayatkan,bahwa
adabeberapa orangdi Yamanyangsedang menggalisumur'Salahseorang
di antaramerekaterjerumus masukkedalamsumuritu.Makadiaberpegang-
ankepadaorangkedua,orangkeduaberpegangan kepadaorangketiga.dan
orangketigaberpegangan kepada orangkeempatTapijustruakhim1amere-
ka sernuu ierjctumusmasukke dalamsumurhinggamerekameninggalse-
mua.Lalupaiawalimerekamelaporkan kasusini kepada Ali binAbuThalib-

374 zadul-Ma'a.d
gLt lo'12441'aE/tD/t2/Dt/2or/2/tg
'up8ueJuldelnele
leJEouelleqllu3uau 1epr1n1re>1n1 elrfqseqsrb
ueldcralp nlrad 1eprl urel 3ue:o relnlaur Suef Sueroesasuelepull
., Suerurdrpefuaurne13ueuep nu:rqnefueurqellV elen ;nlepeda>1qnled
)ppn neISuo rdel'qnqr,uesnue1n1eSSurqas qseqstbueeuesleledlnlunuaru
Iepu lnlun ntuqn:n,{uau qepnsnI? qEIUe)ng..'qe,nefuautnetleg
..aqnqures
rlluEIorurBlueuras
Suecurd 'ete1:aq
n1eeuerure8eg.. Ipef
ErpEIul,\'SueruId
-uau erp uEIrlquEpqnqtrtes LunlJq qseqsrb lnlurtuauiuu ( :l-ueio ereluaruas
'e{ue1n1 l:epqnqruas qseqsrb rqnle[r p 3ue,{3ue:oe,r.u:tq1ye,{urqnuaruau
nerlaqeler,t1'ueleueslelrpqsuqsrb.reie tolo8udelaln1tiue:o tdel
, qnquias nuelnl e33urq nlnp n33un1,.'epqes:aq netlag
.. n1t:tpedrutuau3ue,{edeseleqseqsrb ueleueslel
'qcllnlnse;rBqel^A,,'lelreq uelnlnuladueq:o; eiurlel lp Inpue]qenqas
ue8uepurel8ue:olnlnuau 3ue,{3ue:oasas 3ue1u:1 unlnq ueldelauau
unlps Dttrnltqk,nr.lDtlDoqs tqeN,.'el)lraqerp'qre.n.(5utqruy r.Iep'qte:nJ
nuql slrpequpp'eKu-lnuunqsny1 vteleprpuzltnqafuau bezze::npqy
qnqutago{unqn7o33ur1qqsoqsrfiuDouoeloladnpunuary6
.. te1aP qtqal3ue,{
epedalueq8uelua tpBueKuo11og n,^Iqnly nqDIlDllDryS qellnlnsU lBlSuaI
nlesleqrlau n1eef,urpada5lnqesrttesapenperetuetp nlesqeyes ue8uap
'ufuenpal aelue rp :nlnBuatu
telep qrqalnlr ueq:o1ele.{u:a1 leref )ntun
ulr{eluuaureuLUDUDS Dtrt4tDIYnqollD DqstqeNe4et{Esep?npJelueIP
leSSuruaur 3ue,{ueq:o13uu:oesue)ntu.lrq,.'elellaqpIp'tupnq)-lV pI,BS
nqv sllpequep ue)le.{?,t\uoul qeqIE,{5 tqy nuql ueppPtuqvuerul-lv
DSaeDne D.tDuntp un:1nuta1rg 3un1 1o33utuay7 uoqnx I
. e{uuyeqsedrue.reur uepe.{uqnunqiuaru n1ure3e'(r:r1nqt)e,'(uqe,{e t,Dst
rqelrueu qelat8ue,(8ue:o:sastntuauauInlun ,rrllrs DttrtqtDIYn4nD DL1S
rqeNsnlnrpSuepesn1y..'elua3roqetq eJJpuoq B'\\equauSuepes 8ue,{
qeprngnqv'nIu?urednruageq n1y.!'elzltaq?lp't?ryrY nqDllDftqpny,ereg
-gy uupue1te,(e.trr:au: e,{uute1-ute1 uep,{.esup-uy'petuqV ruetul-lV
(uU nql) or{uLlttr{y rtlsTryn4rua7y^8uo,1 Suntg I
'u?rle)rtsBqleoalqepnsnll llY
.
ueldelelrp3ue,{edy.,'epqus.raq netpqel1e4'wDllDS D$ tqtDtVnqD DIIoqS
rqe5iepedal rur uerpefaluelqest8ueulBlalaruuelpnu3l unqetas
'uesnqot rBlruas qnln'le,(egueur (Bfutle.,rl) ledurel Sue:o
uep'1e88uruaru 8ue,{ e,{usute tp 3ue:o nles epu suolol'uesnqel relruqeSu
-alesre,{?qurarrr (efurle,tr)ESrtel8ulO I33ulueur3ue.{e.{usu1e tp 8ue:o
9npBpesuele)'uesnqsllsllu eStgedes .tu.{uquaru (e,(ur1e,{) enpal 8ue:g
-1e33uruaur 3ue,{3ue:oeEtlepee.{usel tp euaJel'uesnqal reltuledrue:adas
:e(equ.rausnreq(t,{ulle,^'r) eueuad SueJoe^\qequclsnlnueu IIV nlul
-e1cyaqIIV B)tEt\
.. n1 lred r1e33ueru 1n1t?ue.tSuelornuas uellndrun;1..
10.QishashBagi Orung I'angtrle:"ompalkoz Gig:
Di dalamAsh-,\hohihoindisebutkandari lradirs;\nlrs.t:ailuu seoLang
putriAn-Nadhar. saudara Ar-Rubayvi'menempeleng seoransbudakrvanita
hinggagiginyaadayangrompal.Makamerekapunsalingrrelaporkepada
NabiShallallahuAlaihi waSaLlam.tseliau memerintahkan untukmelaksana
kan qishash. IbuAr-Ruba1-yi' berkata, "WahaiRasulullah. apakahharusdi-
laksanakan qishash karenawanitaitu?DemiAllah.diatidakbolehdiiaruhi
qishash."
Beliaumenjawab. "Mahasuci Allah ivahaiIbu Ar-Rubayyi'. Kitab
Allahitu sudahmenetapkan qishash."
Dia berkata. "DenriAilah.dia samasekalitidakbolehdiiatuhiqi-
shash."
Akliirnvawali korbanmemberimaafdanmerekabersedia rncnerima
tebusan. Makabeliaubersabda, "Sesungguhnya di antarahamba-hamb
Allah itu adayangapabiladiabersumpah atasnamaAliah,makaAIIahakan
memenuhi sumpahnya."
I I . Orang YangMenggigii TanqanOrangLoin
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain bahwaadaseorang laki-lakiyang
menggigittanganoranglain.Ialuorangyangdigigititu menariktangannya
Akibatnl,a.dLrabuahgigi serinyacopot.Makakeduanya mengadu kepada
NabiShallttllahu.llaihi v'a SallantLalubeliaubersabda, ''Salahseorang di
antarakalianrnenggigitsaudaranya sepertidia menggigitdaginghewan
. i a n t a n i.dl a ka d at e b u s a5nr g i m u . "
I ). Orang Yangllenginlip RumahOrangLain
Disebutkan di dalamlsft-Sftahihain,darihaditsAbu Hurairah,dari
Nabi ShallallahuAlaihi wa Sallan bersabda.
' 1.,. -' ',\ ' o. t-l ol

+ :)t-i,1t o\...a-tJ 43-Ij.-, -))' W -'


_f--:" J* e-bt f t

.6e i-!tc
"Sekiranyaseseorangmengintipmutanpa izin, lalu engkaumenim-
puknya dengankerikil hingga mencongkelmataryta,makaengkau
tidak bersalah."
13.Orang YangMengakuBerzina
Disebutkan di dalamAsh-Shahihainbahwaadaseorang laki-lakidari
BaniAsfam menemuiNabiShallallahu Alaihi waSaLlam.
seravamengaku
telahberzina.Namunbeliauberpalingdariorangitu. Sampaiakhirnyadia
bersaksiatasdirinyahinggaempatkali.Makabeliaubertanya,
"Apakaheng-
kau gila?"
"Tidak,"jawabnya.

376 Zadul-l[o'ad
LLt r,2,7 ?tDxD/Dnzd /D:126/
/.2211?/,,

8ue:g c'(ur.r1sr
1r1nxe1rue.rlppnq !qeurzueulelC.urEunHurq ueuqernpqV
e iueureu3ue,{r1e1-r>1e18ue:oasepep.{\qq ,rurJeS urqqrqBHrrep,qepule}
strpEquppledrrraSueKuoung-syuep pDusnry-ft, u:Le9p rpueltnqrsrC
n(uulsJ o1tunrglDpng !qDu!zua/[Buol Bun,r5y .c
7
'rulEluEUnInqrqnleftp
nlr 8ue:oenp
:eFuuelqeluuau'JlwLrllDS D,tttqtDy ntlDttDDqSqEllnlnsU ts)Ell
'ue [e:3ue1ua1 epe
1ei(e
1e:ne1 rueleplp Sueulsru 'perxtxeqnhtr leu3g..,e1e>1:aq
regE,\{ .ue[e:
ela:a1,1
Suuluat qe11eqr1:a1
1u,{u 'e,{uue8uel
lel8ueiuaurlnqas:a1 Bue:oqe1a1a5
.ru?lESurqqellnpqvle1,,nuueSuel1e1Buy..
'rl,r\allal
nlr urefe:3ue1ua11e,{e eBBurqes
'e(uq?pnsas ueptunleqas 1e,{e1e,{e acequaulerpnlel,urelaBueluel uelselaI
-uau:3ue,{1e(e1udua1rp e,(ur:efuellelaleul eleJeu e:eluerp
Bue:oas
qeles':elaf-:afeftpntl qetll qelalag.uel8ueleprp te-lneJqutrl e)ehl
'elsnpJaq .. ru?telueunlng epEl8JnPJ
urleprp Suerue;41 uerle),,.eJa,{uarrJ ul?lesurq qellnpqv
.. ?lapueunlnqrqn1efip uep
eurz.roq 8ue,{e1a:eruuzleurq8uau esrqttlle).. .qu,treluaru e1a.re1A1
..6lEJneII'uelep
rpruu[e:ueun>1nq ualludepuetu uer1e1qe1edy,, .eXuepaq nerlag.e1lu
leprl
-e,{rSueJoas us8uepsurzJaq 3ue,{eIeJeuIBJeluu rprIel-r1e1Bue:oes Bueluel
uelnqeluaquaureltarew.ruDUDS D!r1!q!D|VnllDllDlt qellnlnsed
rys, rnLuou
-au rpnqel Sue:o-3uu:oe,rqeq.ue
1tnqasryunLIryDrls-r1s.r/uluIEpr11
qollx lltlv lryun ryDuag ruDFJunlnH .r l
'e,{u1e,(e1
eueurreieqas uel.rnqnlrperpn;u1e,{uqezeuaf r1e;eqsuau
eEnfnerleq'e.{urlezeuel snlnSuauInlun uelqelut.leuraul netlaqnls.l
ti'Er.urJalrp
uele n1re,{u1uqne1n1uo1'e,{ur3eq
leqnetuelptultualulpfed IueuodBue)nl
e,{ue:r1as
3ue,('1eqne1 nlensueFuap }eqnEueq qelaturp.e{p-ueBuelrpepe
n1:rp 3ue,{ruag ptleq) reqe,\\returqas.. .?pqeslaq ner1aqe1e1,1.eXuelnu
eI {r3ratuauB,{uqe:ep eua:u1e,(ulJBrueuJ 'e,{ue;ecla1rpe,(uue11nd
Jlqrrrs
-uIluatuuEpnteq qBnqestnSunuoru prlEA[-lvulqptlBr.l),ulefBIpElpelrle)
',{uleueqrde,{uautupuellrqelatr.l nll pllue,rei3urq uefe: ueuuesle;ad
ppunuetu nprlaq p)lqn1r e,{uue8unqnq rrepSunpue8uau qe;a1nle8uaur
BFnfrpunuBN'eurzJeq qelalnqe8ueuuepnErlaqrnluorjor.u qe,{rprureqg
8ue:oospeMq?q,uqlnqasrpullsn;,l1l
-1y zlruu,tr q lpqs urelepr(l
'?^.uqgzuuel rlelEqsuau nsrlaq
n1z1'erunp e33urq urelu:ueurnlnq
leSSuruaru rqnlefip n1 Bue;oe1e4
'e^uqBMsl
,,.qepns,,
'nerlaqe,{ue1,,;eSlenlalloq qepnsnel8uaqe1edy..
itudilaporkan kepada An-Nir'nanbintla.iri gubitrr,t; irt,irtlt,.rrl-Iiu"nt;x
berkata, "Aku benar-benar aiianmemberikeputusarl t.ntangdlrilnusepertl
keputusan yangdibuatRasulullah ShullullahuALaihiwu SaLIant. Jikadit
berkenan atastindakanmu. tnakaakuakanmenderamu seratus kali deraan,
danjika dia tidak berkenan atastindakanmu. makaaku akant.nerajamtnu
denganba1u. Seteiah diperiksa. ternyata budakwanitaitu rnemang berkcnan
atastindakannya. Makadiadijatuhihukumanderaseratus kali.'1
Tidak pernah dirirvayatkan dari Rasulullah ShalLaLLuhu Alaihi va
.Sal/anr,bahwabeliaumembuat keputusan hukut.ntentang /lh'al&(homoseks),
sebabhubungan seksualantarlelaki ini tidak dikenal bangsa Arab.Tetapi
diriwayatkan denganisnadyangshahihbahwabeliaubersabda. "Bunuhlah
keduapelakunya."
Abu Bakarpernahmembuatketetapan hukumtentanghomoseks dan
nrenuliskan suratkeputusan ini untukdikirimkankepada Khalid bin Al-
Walid-s.telahbermusya*'arah denganparashahabat. Sementara sikapAli
k
iLrstru rrh keraslagi.
ii.,sLr l l ahu ALaihiwa Sal/anmembuatketetapan
l ul lah,!.&a//a hukum
b:rgioralrgl angmelemparkan tuduhanzina, yaitusaatAllah menurunkan
a)at) angberisikebebasan istribeliau,Aisyah,yangturundarilangit.Maka
bcliaLrmenjatuhkan hukumanderakepadaduaoranglaki-lakidanseorang
uanita.y-aituHassan bin TsabitdanN{isthahbin UtsatsahSedangkan yang
wanitaadalah IlamnahbintiJahsy.
Untuk orang yan!.keluardarilslamataumurlad.hukumannva adalah
dibunuh. llukLuranini t.rerlaku untuklaki-lakidanrvanita. Abutsakar Ash-
Shiddiqmenrbunuhseorang u anitayangmurtad.yaituUmmuQirfah
LJntuk pcminun.r khamrd ijatuhihukumanderaempat puluhkali.dipu-
kul dengan pelepah daunkormadan selop. Hukuman inijuga diterapkan Abu
Bakar.Sementara l,rmarmelipatkanmeniadidelapanpuluhkali.
I 6. HukumanbagiPencuri
Rasulullah Shal/allahu Alaihi wa Sal/az menjatuhkan hukumanpo-
rongtangan bagipencuriperisaiyangharganya tigadirham.danbeliaumene-
tapkantidakadahukuman potong tanganj ikabarang )'angdicurikurangdari
empatdinar.Ada rirvayatshahih.bahwabeliaubersabda.
! tt'--
tyhin l'1 u2 trl;a,t
_,,. " .oi ,
J-Ui -rl 3:r 4 L+
"Porcnglahtangankarenapencuriansenilai empatdinar' danja'

''
Menumt At- Iirmidz] dan lain-lainn)a- isnadhaditsinitidak kuatdanada) ang majhul

378 Zaclul-Ma'ad
6Lt /22/2?/qr24ltLruolDa2d/2.?5.
'u?tunN-uv q8,rB[,.',(N-lnseu u?pr.lEIIV un)nq qsleperul.j
'elororue,{uel
..auelsntndneISuo3uE,{unlnq rurqolpdv,,
( elaJeur
epeda)ue{qnlefnI3ue,(u?runlnqruadesunlnqnl uele 3ue,{qeluerlel
eleur '1ep11 elrl ldel 'uerleuesle;rp nlt uunInq qplqeloq,e1o:oru ue8uel
rpupuuer1u1 3ue:uqundnule;iels:atu runlnq8uaun1e:e8erlepuarlSuaur
uerlelqeledy ;rlepuaqaluer1e1 3ue,{edy.,'qe.tefueuu?tu.nN-uV
'ueu.n51-uyepedel:odeled urude,{ue1 ..1und
edeueurnlnquolqnlefuaureduele1e:auruelsedalaru ne13uaqe1edy..
'?IaJetuuelseqeqtlraru erpuerpntuelede.r:qas >1et
'n1r
rdel qnpngalaed uuqeueru1n1unu?Isntnulaur u?u.nN-uV'LuDllDS Dtl
lqlDl7 nqD DllDqSrqeNl?qeqeqs 'u?ru nN-uV epedal nrr qeleg-1y 3ue:o
-3ua:oue1:odelaurBlorolrtel?1,\leXur.rncuad re8eqasqelug-1y r:epSuao
ederaqag qnpnuauB)aJeun[?l 'p,{u3ue:eq-3uaeq ue8uelrqalSue:oue8uol
-o8asepeu,v'qeq'qpllnpqv urqreqzy r:ep ue1lu,{e,trrJau pn?CnqV
rncuay'J utoT 3uot6 qnpnuan 'l I
'eu:o1 8ue,{uruuepeuuol ed
-ruoqr:ncrp3uu,(Suauqrpadas 'ue8ue18uolod ueurnlnql'tepseqaq3ue,{uer:
-n3uodsnsalelndeperdel 'uu8uel8uo1od uerunlnqrqnle[rp e8nl3ue,{urel
snsel-snse11e,{uuqqtseruuep'p,(ur:rlSunuraur erpn1e1'3ue:equrelun.uau
3ue,{elruumrBeque8uelSuolodueunlnq ueldeleuaruqeu:ednerlag
'rp8rJ0l
SueXede3ue1ua1 ue:eqe8uad .lepalase,{ueqlul 'tedepuad:eq 3ue,{epy
'rololu?pllel sruofundede'ledepuad:eq 8ue,(epy lseqlolal qelep?rurslp
ro1aluep'nqe:adllel qeleperurstrp?qurelpprlel uqpnsleurrp3ue,1
'(rut
lsnhluep,{r?q1n
g-1y uelleXenlrrg)
'3uo1odp
.,'3uo1odtpnpad n[uuo8uol D33un!asJopl Ltnruau uDp
nltado(uuo8uq oSSurqas llol uncuawSuot(ttntuadpu1o1aruLlDllV,,

ni'
'J '-ro Ci*t
rrl rnv rc-rf5. a' 1 t ' q)t a ' t ,c..--i
.c t. . ./ c
r ,i-z'- c'l:,'d)
aa "att..

'?pqesJaqnerleqBnqeq,'qrqeqs lu,{e,tu elnd epy


'(rurlsnyquep.fteqllnB-lVuelle{e,r,rr:rg)
.. 1eqeu1e3ues
resr:ednuleSuaure1 e8rsqIEqspedSuouret neteresr:aduudeloprullurrep8ue:
-n1 r:ncrp3ue.(3ue:eqo1f '3uo1odrp lepn r.rncuad
uuEuel'wo11og omrqnly
nr1DllDDqSqelqlnssg ?s?ruos,,'BwiwqDquy nllDl1o,fttqpoy qefsly
'(purqv uelte,(emxq) ntr uop
,,
Suonq ntunltu Sunt SuntoqqryunuoBuqSuotowaruuorlo:1qo1uoBu
18 Orang YanglvlenctciRusuLulht:
Abu Dauddanlain-lainnyameriwayatkan dari RasulsilahShallalichu
Alaihiwa Sallam,bahwabeliaumenjatuhkan hukumanmatibagiibu seorang
anakyangbuta,setelah budaknyajuga dijatuhihukumanmatikarenamencaci
makibeliau.
Beliaujugamenjatuhkan hukumanmatikepadabeberapa orangYahu-
di yangpemahmencacimaki danmenyakitibeliau.Sewaktupenaklukan
Makkah,beliaumenjatuhkan hukumanmati kepadabeberapa orangyang
pernahmencacimaki, menyiksadanmenyakitibeliau.Merekaempat orang
Iaki-lakidanduau anita.
19.Orang YanglvleracuniRasulullah
Disebutkandi dalatnAsbSltahihain,l:r'hwaadaseoiangwanitaYa-
hudi l ang membubuhkan racundi dagingdombalalu 'nenyuguhkarrnya
kepadaNabi^llal/alluhuAIaihi u,aSal/am.tseliausuCah memakansatusuap-
an,kemudianmemuntahkannya. Sementara Ilisyr bin Al-Bara'yangjuga
ikutmakanbersama beliau,meurnggal karena racunitu.Namunbegitubeliau
menraafkannya dantidak menghukumnya. Begitulahyangdisebutkan di
dalam Ash-Shahihain.
Semenlara dalamriwayatAbu Dauddisebutkan, bahwabeliaumeme-
rintahkanuntukmembunuhnya. Ada yang berpendapat, beliaumemaafkan
wanitaitu berkaitan denganhakdiri beliauyangtidakmeninggal karenara-
cunitu.Tapiketikakemudian Bisyrmeninggal dunia, maka perludilaksana-
kanqishash.
20. TukangSihir
At-Tirmidzymeriwayatkan, bahwaNabiShallallahuAlaihi waSallam
bersabda, "Hukumanbagitukangsihir adalahdipenggaldenganpedang."
Namunhaditsini mauqufpada Jundubbin Abdullah.
Ada riwayatshahihdari Umarbin Al-KhaththabRadhiyallahuAnhu.
bahwadia memerintahkan untukmembunuhnya. Hafshah, putriUmarjuga
memutuskan halyangsama.TapiUtsmanmengingkari pendapatnya ini, ka-
renadia melakukannya tidak menurutperintahnya. Aisyahjuga menetapkan
hukumanmatibagitukangsihir
Ada riwayatyangshahihbahwaRasulullahShallallahuAlaihi wa
Sallamtidakmenjatuhkan hukumanmati bagiorangYahudiyangmenyihir
beliau.Pendapat ini menjadipegangan Asy-Syafi'ydanAbu Hanifah.Me-
nurutMalik danAhmad,tukangsihirharusdijatuhihukumanmati.
2I . Mata-mataatau Orang YangMembocorkrtnRahasiaNabi
DiriwayatkanbahwaHathibbin Abi Balta'ahbermaksudhendak
membocorkan rahasiaRasulullahSftallallahuAloihi wa Sallam.Lalu U mar
memintakepadabeiiauuntukmemenggal lehernya. Tapibeliautidakmem-

380 Zadul-Ma'ad
I g lru.t./qtrv.l uLTzqDa2al
/L1725r
eserlucues8ue.{uesnlndelqe1ru1uer8eqnlesledepusurrqel ueleladuep
uurFeqeBrtualledepuaruepn>1
SueSSunued e,trqequelsnlnueu nerlog
uosodwoy o7"to11 uoEoquta4 gg
'u?ue,relqnunquou 8ue,{3uz:o:elaSueur
IBprluBptJrpuulrJBIoul
e8nfnerleqnlrlees etrue,renpuepl)el-llel tedtrlo
)eprlInlun uelsnlnrueur
'8uBJour?uoepedoltleruueurnlnquelqnluluarunullag uetuerpeleul
'eleluasue11e1a1aur nqv qeunreI Insetuneteprlieu el lnseut
nele'up,{JnS
nele'e,{uqerun.t
nlurddnlnuaru ederse,tqequelsnlnuetunerl3B
3ue,,(
LlrylDWuqnllDua4 JDDSf Z
'8,{U
-uelrXunqura,{uaru e1a:arue.{ue1e,{urdel und lrlrpas e1s:arueueque1t,r.u
-nqura{uatu qaloq1upr1e1a:aru 'e,{ursr
3ue{'uerluel:ad:e33ue1aur qe1a13ue.
brebng-1nqy >1eue enpepedalrieu u?unlnq ue>lqnlpfuaul lnlun uelsnlndrp
uEni nerlaqepedale.{uuerueuel lrsequepueqenq-qenq qo:edesup{tlera{u
-au uepe,{uqeuel qelo8uausnreqelarauinlel'euesrpdelal.reqru q;qrpnqel
;'ue.ro-3uaouelrloloq.radruou D$ ryrDtvnW) r//rr1sqellnlnsEU
rzln77DS
rDqrDqxublnplDuaA[tDos tz
'ua1llnllelrppsrqe1a:aue.{u:rqqe uep'nurlaq8ue:a,{ueru 3ue.{quqzte:n}
rueuuerpnuo) ue11n11elrp tudepe1a:eue63urq'nurlaq 3ue:a,{ueu?ue.{
llqppNrusguBrpnure)ue;qnl)elrpesrqe1a:aue33urq'nellaqISupreruatu
ebnure)lueg rpnqel 8uu:o-3ue.ro uerpnuraltdel qeulpEhtr rpeqll q?lerss
prxplIu1elaratu uu8uapuerfuel:edlenqr.uetrr nerlaqe.(ue1nueped'tpnqetr
3ue:o-3ueroue8uepwDllDSDttrttttDIVnqDllollztTg1qe51 ue8unqng
', DbDInqJ-Ll lV $qesrpe)el
-eureSSurqes 'ue1s?qaqrp uepue\jeeurp 8ue( 3ue:olefireq dnlnr qe1;1e4
ue>1n11euad nqe,rag 1r:.{sn u 3ue:onlesue8uop:e1n1rp 'rur;sn11Suero enp
:nqaueur qzu:adeBnfnrllag.tre,{uad 3ue:oas 'qezzy nqV ruodas ue)Ueetrlrp
3uu,(elndepeuep'rurlsn43ue:oqelunfasepedalst1n1 eceque1:u[eFuaut
e:e: ueSuap e,{uuesnqal elndepy e1eda1:ad nqt:snle:ledruae33utqnqt:1ed
-r.ur1e,{ueqes egequesnqalue8uepuelseqaqrp:peg3ue:edueuu,nul
'r{nLlnqrp
Suei(rpnqetrSuero-3uuo uEu,\\B}Ie{ueqdnlnt uBIqeg ueue,ttnl
rpefueru8ue,{sllreH-lVurqrLlp?N-uVuepqtte.nhlnqy utq qeqbl qnunq
-uraunerloqrpegSuerod nqe,treg)epnqIBBBqos Esu,\\ap qepns3ue,{3u?lo
uEIrpe[uatuqeued >1eptt netlaq'tpef.ra13ue.,(
eueutteBeqas rde1e1qepnque1
-rpefrp3ue,(epeureluetSeqas uupur1sn1,1 Sueroueue,ttel ue8uop.te1n1tp utel
uerBeqes 'uesnqal :e,{eqruauue8uopuolseqeqtp ulel uetBeqas 'ueUEButtp
3ue.(epe urel uerBeqas 'ueue,."re1
uerFzqas tBeq Detuuptunlnq u?IqnlsluauI
VeuradwDllDS D,trfqlolv nLp D oqsqellnlns?dE,trqeq uslle,(B'tttltc
8uota1 uouonol D.tDdee
'ner etuesr3q rpeg 3ue:ad
laq
ulelep3unqe8:aq 3ue{ 8ue:o qrqleH eualI 'P,{uu?IuPuallrd
InsBtr.rr:l
beliauaml;ilcaiamsetiap l',lai<.a
or.:pcrang.ur. rrri p,"ri,r
t;-r':j-;-rrrii.lr l-;-irui{.tsan
Jumhuruiama.Dari seluruhhertarampasan diambiiic':lcbihcahuluseper-
Iimanya.FirmanAllah.
. Il ta'
. .. I t 4,..

9]J.s Jt--P.s dLi

" Ketahuilah, apa saja yang dopal kalian peroleh sebagairampasan


perang, ntakasesungguhnya seperlinn untukAllah, Rasul,kerabat
Rasul,anok-anakvotim,orang-orangntiskindan ibnus-sabil." (Al-
A n { a l 4: l ) .
Tetapibeliaupernahmembagisemuarampasan di antaraorang-orang
yangikut belperang dantidakmengarnbil seperliman],a.
Ini semuatergan-
tungkepadakeputusan beliau.
26. MengembalikanHarta OrangMuslim YangDiambil Musuh
Di dalanrShahih Ai-Bukharl'disebutkanbahwaseekorkuda milik
UmarbinAl-Khaththab lepaslaludiambilmusuh.Ketikapasukan Muslimin
dapatmengalahkan musuh,makakudaitu dikembalikan lagikepadaUmar.
Ada seorangbudakyangmelarikandiri, lalu bergabung denganpasukan
Romawi.Ketikaorang-orang MuslimberhasilmemukulpasukanRomawi
danbudakyangmelarikan diri itutertawan, makadiadikembalikan kepada
Khalid,karenadialahyangdulLtmenjadituannya.
Ada pulariwayatyangshahih,bahwaorang-orang Muhajirinmenuntut
kembalirumah-rumah merekasaatpenaklukan Makkah.Tapi beliautidak
memenuhituntutanmereka.Sebabdulumerekahijrahmeninggalkan Mak-
kah karena Allah dan demi agama-Nya.
27. Hadiah YangDiberikan kepadaRasulullah
Parashahabat biasamemberikanhadiahkepadaNabi Shallallahu
Alaihi waSallam,danbeliaumenerimanya, entahberupamakanan atauapa
pun,lalubeliaumembalas pemberian itu denganjumlahyanglebihbanyak
ataulebihbaik.Ada beberapa rajayangjugapernahmemberikan hadiahke-
padabeliau,lalubeliaumembaginya di antaraparashahabat danmengambil
sebagian menurutapayangbeliaukehendaki.
28. PembagianHarta
Jenis-jenis ha(a yangdibagiRasulullahShallallahuAlaihi waSallam
adatiga macam:Zakat,rampasandan tebusan.Zakat danrampasantidak
mestidiberikankepadaseluruhdelapangolonganmanusiayangberhak
menerimanya.Terkadangbeliaumemberikanhanyakepadasalahseorang
golongansaja.Tentangtebusan,makasewaktuperangHunainbeliaumem-
bagikannya kepadaorang-orang yangbarumasukIslam(daripenduduk Mak-
kah),danorang-orang Anshartidak diberisedikitpun.Ketikamerekakasak-

382 zodul-Ma'ad,
g /22wtr7,/ a? q2a2a/1t/29

'rgel 3uB,{
eleriu rtxnsuluelx epedel urnd?)lsuqsltxnfas uelrJeqtuoI,un?rlaqnl?-I
'ItxEnsepde) BIalelll
ues)JnqEprlel BuoJDJuBInq uep oJeleu uJnD[qEBuel
!p lpElat 3ue,{ n:eq ue8ueqrus4ad euoJel ue)nq ,ure1s1 epedel uaelurcol
Euarel uelureloru qe1)et{ trep renlol zlareur tenqtueruBue,{epe
leprr
e,rg?q 'nlr qeuruqny4lelrue,r e;ed erlesqedrunselunueu nerleqe;ler\
'(61 :quueqe1iun61-1y)
,, tgfot1Buoto-Buoto
(DqatarutuDns-rLuons)opodaq mlahn uD!rlDqwaq um7o4 qnluo&u
-nt'uowrtaq
QDuaqaDuaq)u! aw DtrqDq nqola&uaw qolaj uptlnl
otltfot1ow 'tslataw uouowtay 3uo1ua1mqola&uaw qtqal qD v.nlanut
(uououraq) tfn uorlD! tlDplDpuaqDlou.t ,uowttaq Buot Dlluot l-DrtuDtr
uo4oq npodaq qot[tqtaq &uo1opoyq ,uotn.taq 3uo(Bunto-Buoto to11,,

.'. n1 .., :
| '<f q-. l- tc<rr-\| '
.o . r E : !1"

' *----1i' ' 4S*


i;i-r
'i ril--l
; "-----{. if " : "'r{':-f .r 4-14,4
'l?{e unJnlnl?l 'e,{ur:ecueru e,{u[uens.qpIIetI uelyeEBuruau ueprue1s1
lnseu qeflululsy-lVr{?.reqnS erlrlale1e61..{sre:n}rleqrdel uelrlequa>1rp
rtuelsJ 3ue,{elrue,tu:edrdel .qeXrqrepng
Ieprl Insetuuepnerleqr8uelepuaru
uerfuelrad1nsne11rue1ep neledesrp 3ue,{qelnllBsq eua:e1,.{sre:n}
Bueu.reru
ryqrd a1 ruelsylnseu 3ue,(1epue1 nqy uelleqruaFuor.u e8nfnurlag
., nlr qeleles ruts a1 r8el qelrlqural elru .n1r ueur3uralepedelalnur:rp
iurlEprpuerpntuelerlrf 'nutu-tne)peda>1 qelrlequ:1e>lphl.uesnln ueqeuout
e)nsIepll uepuerfuel:edre33ue1au Inslpprt nIV,. .ppqpsreq n?rlaqe>lErl
'.(sre.tnI
leqrd e1 rlEquo)npu lprl uepnerlaqules:aq delauaru
urBurerp
uerpnuralrdel'nurleq lntuaueuInlun ,4sre:nfleqrdsnlnrp,geg nqVBIrle)
Ettleq'LuollDSDA lr4tDtvnqD DllrryS! qellnlnse1r:ep ue11e,{e,rr:rq
i,'enplaqurle)qnunquleul qep
-nsnle nlu01'qnunqlp qeloqIEprlnlr ussnlnBualelu?Inqnelp),..epqesJeq
nBrlaqIurrr'qu11y uesnlnSueroos qelepeqeurelresnlE.trqeq .net eped
loq
-a1uelele8uaru qezpzpu)-lVqeuBIrESnn usntn8ue:oenpe1r1a;
Dtataw
nlnq Eunputlay1uDp qnsnlNuo?uapuot[uo[,tadD.tDqqawan 6Z
.. rlpqua)jumeqelo.rau3ue,{
edeepedr:ep 4eq qrqalrlpquol ?,r{eq uet;e18ue,{ederqllVruaq iuerlel
qpuol oI e,(uunlunueu EsrquErlBIuepqellv Ins?Uerues;aq r8:eduerlerl
EJelueuras'eluo uepequop e,lt.pqueuuu?uapr3.tadursnuuuelrfeqprr leprl
rrurlelqe1edy.,'epqDsrcq nctlaqe.>lerrl 'lur
IpquIr{ElESpu:aduau >1nsn1
I;isa Diberikan L,.wn l*i,:-|l;lt i,laupun
30.Janincn Periin<lutrgcn
Wonita
Diriwayatkandari Rasulullah,SlallallahuAlaihi wa Sallam,bahwa
beliaubersabda.

"Orang-orangMuslim adalahsetaradarahmereka.Yangpaling le-


mah di antara merekapun bisa memberikan.iuminan perlindungan
kepadamereka. (diriwayatkarr Ahmad,Abu Dauddan lbnu Ma-
jah)
Beliaupernahmentberijamirranperlindungan bagicuaorang.karena
sebelumnya duaorangitu telahmendapat perlindungan dari UmmuHani',
putripamanbeliau.Begitupula1,ang berlakuuntukAbul-Ashbin Ar-Rabi'.
atasperlindungan putribeiiau,Zainab.Kemudianbeliaubersabda, "Yang
palinglemahdi antaramerekapunbisamemberijaminan perlindungan atas
orang-orang Muslim."
Inilah empatperkarayanguniversal,yaitu:
- Kesetaraan darahmereka,yaitu laranganmembunuhorangMuslim ka-
renamembelaorangkafir.
- Orangyangpalinglemahdi antaramerekapun bisamemberijaminan
perlindungan, yangmengharuskan diterimanva perlindungan wanitadan
budak.
- OrangMuslimmerupakan tanggungan bagiMusliminlainnya.Berarti
orang-orang kafir dilarangmenjadiwali bagimereka.
- Jaminanini berlakubagisiapapunorangMuslim.meskipundia berada
di tempatyangjauh.
j I . Jizyah dan Nilainya
Tugasyangpertamakali dibebankan Allah kepadabeliauialahberdak-
wahkepada-Nya, tanpadjsertaipeperangan, apalagip enartkanjizyah(pa1ak
atauupetiyang dibayarkan non-Muslim kepada kaumMuslimin).Hal ini ber-
jalanhinggasepuluh tahunlebihselagibeliauberadadi Makkah.Kemudian
beliaudiizinkanberperang, dansetelah hijrahperangitu hukumnyawajib.
Allah memerintahkan beliaumemerangi siapayangmemerangi dantidak
memerangi siapayangtidakmemerangi. Kemudian turunsuratBara'ah(At-
Taubah)padatahunkedelapan setelahhijrah,berisiperintahuntukmeme-
rangisetiaporangArabyangtidakmaumasukIslam,baikyangmemerangi
ataupunyangtidakmemerangi, kecualimerekayangmembuatperjanjian
denganbeliaudantidakmelanggar perjanjianitu sedikitpun.Beliauhanya
diperintahkan agarperjanjian dijagadantidakdiperintahkan
itu untukmeng-

384 Zadul-Ma'ad.
98E 'lau4,Vtr)./ ?/D?t?7/uuaar
/D/26/
(nEprq)rlurqtESuEq).8.^^qPq'utDtllqD\s-qsv
uelep Ip uBllngesrc
DtuqD'(yunlqnlrule guDf,DpuDfuDpstpog D|!uDu1I
s,{uueqelssEu|redElBStSuEp UEqB)I!uredtun{nq-urn{nH

'ruesnue,rEqtpeserq3ue,{tuedes'e,{uSunles tUBI?p a} u?l


-Inspurp 3ue,{Suepod?,\{qluelliue8uep?.{uEqIIPnselEusaI Inseu qaloq
IBprl nrlag ueq 3r1uelaseuesIp ep?requEpqel)enl Inseu uPlqeloq
-radrpnerlaqe,{ulnluaqunqelepednEllaqepedeluBIIIeql.ue)llp nlladlEpll
',{srsrna)r8uetpuaru 8ue,{nerleqleqtd IJepundedelselelueuleseleJau
epedaluB)rl?qtua)rp sruEqelpEIEtU'n?llaq ISuElepuoLu 3ue,{,{slelna) Il8P
undEdBts uep'pIaJatu ueAuap undnelenEIIaque8uepSunqeSlaq qaloqund
edurse,lrqeq'.(sre:n|leqrd uz8uapnetlaquetlue[:ad Insnsll utel?Cl
'ntt uerfuul:ad P{uPtuEI nUe,,rr elSuelundede.reqas 'e,{u
-tlnsnruue8uapuerluel:ed 'ue1>lnfunueru
lenqrucuqaloqurdr.urruad e,tqeq
rur1ey1'e Ip
l:alad e,{u>IIelrEqteq)epe:aq dcl.rl t:1rr:ruuelllqLuaunellefl
'reqrEq) 'r1e1 e33urq
lnpnpuedIpnqeI qeleperrqle:al3ue,iuep ede:cqaq
uerluel:ad:e33ue1aru n1rtpnqel Sue:o-3uelo uetpnuelrdel qBulpet{Ipeq
-r1:srpnqel Sue:o-3ue:o ue8uapuerfue[:ad rre1qn1n3,'t.ntnfnn,'.gun,
run,
-::d reSSuelaru 't
qele1,{sre:nfleqrd tpe;aq ut rretpefclue3ue6 'r1ng ,ung
nluuqtuerrr eIJJeutrr?Ip-tx?lp EJeJJs ueltlequnp'qeS:JuJtu Inlun eqesnjaq
luprt rurleq tnqela8uau 8ue,{.{sru:n} eteluatrras nerlaq epedol leqrd:aq
3ue,(qe eznq;3uao,'(uaru Xsranf epedalleqtd:aq3ue,{rleg tueg net1eq
Ieqrd aI 8unqe3:aq q,Bznq)uBISuEpas'lut lefuosuel?3uo8 uetfueftod
urelBpIeJaurue8uapSunqe8raq 'KslernI nln1as tpefueul SueX r>legtueg
'unqu1qnlndaseuelas ntler* e>13ue[1n1un qe11elr11npnpuad ueSuepuelec
-ue8 uelqnln8uouqeuad wo11og Dit ttlIDlVnqo ollrrls qllnlnse5
o,{uuo1tn8n3?ua7y 3untr unp op{uag uolo)ua1 uDtblDdasal 71
rsnrBII u?p
rue:se51'rpnqel Suero-8uelo :u?SuoloB PBIIuepllEnJolly'Dlzrlllque8uau
e,nqeq 'f ge[3-isv uppru
\epltaDllDSD!^nltDlvnTD DllDt4S LlEllnInsu .
-qv lrunuet{'qEly 1tr,{snur8uu:o-?uetoueptlnkrI lrqrueSuaur leprl netlag
rdel 'rsnfe118ue:o-Suero euas qBIIV uep uu:[e511npnpuad r:ep ruadas'q4t;1
y,qy uepqokrtyqureSueuB,{u?qnEllag elolotu uEuEtreeldepeqrotqe.&eI
SunSsuegaq nerlaqusp '7n[nI :r.teqwawsnJq?Ie.raurtdel 'e.{uetue8e
?puddetalur?lusrBeqos uepue1s11ns?uieIeJou ele1uetp uurSeqss e33ulq
'elorarur8ueraruaru uep Iul q?llV qsluuad ueluuuslelatu nullaq eI?W
'qDtztI re(eqwaurDIeJouq?InBleuulsl
lns?tu
olerourP33urqq?l!) Ilqv nulasISuero(uetU lnlun qqullad epBuelpntlla)
'uelqutur:adrp iJUnlq delp,lTD/bIl uep 'r1e1ede.reqeq eEButqt8usralueul
8ue.ro-3u?ro u?tpnruo) 'Ip,{snrunele:ge1 Suetogep qor{ztIyqwe
1pnqe1
hendakdikawinkanayahnya,tapi dia menoiaknya. janda
Dia yangsudal.r
menemui Rasulullah S&a/iallahu Alaihi rva Sallam danmelaporkanhal ini.
Makabeliaumenolakpernikahannya itu.
Di dalamAs-Sunondisebutkan dari haditslbnu Abbas.bahwaada
seoranganakgadisyangmenemuiNabiShallallahuAlaihi waSallam,seraya
berceritabahwaayahnyahendakmenikahkandirinya,tapi dia menolaknya.
Makabeliaumemberinya kesempatan untukmenentukan pilihannya
sendiri.
Wanita yang keduabukan Khansa' sepertiyangdisebutkandalam ri-
wayatyangpertama.Jadi ini merupakan dua kasusyangberdirisendiri-
sendiri.Beliaumemberikan kesempatan kepadajanda maupungadisuntuk
menentukan pilihannyasendiri.
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain, bahwabeliaubersabda,"Wanita
gadistidakdinikahkan hinggadiadimintaiperkenannya".
Merekabertanya, "WahaiRasulullah, bagaimana perkenannya?"
Beliaumenjawab, "Jikadia diam."
Kesimpulannya, wanitagadisyangsudahbalightidakbolehdipaksa
dalammasalah pernikahan dantak bolehdinikahkankecualidenganridha'
nya.Ini merupakan pendapat Jumhursalaf.Inilahyangmemangsejalande-
nganhukumRasulullahShallallahuAloihiwa Sallam,perintahdanlarangan
beliau,kaidah-kaidah syariatsertakemaslahatan umat.
2. Nikah Tanpa Wali
DisebutkandidalamAs-Sunan,darihaditsAisyahRadftiyallahuAnha.
dariNabi Shallallahu Alaihi wa Sallam.beliaubersabda.

,i5!
..,1,,,.,.',2: n'|''',''/.
J Lr !!,t-J t-.p- |>.:e ilrt-J L-4>- l>J

tit r,i
.aJ
G))
\)
W'-.ct
' "Siapapun v)anitayang meniknhkandirinya tanpa izin walinya, maka
nikahnyabatil, makanikahnyabatil, makanikahnyabatil.Jika suamt
sudahberkumpuldengannya,makaistri mendapatkan maskattinnya
karenasuamitelahmengumpulinya. Jikapara wali salingbersengke-
ta, makapenguasalahyang menjadi wali bagi siapa yang tidak
mempunyaiwali. "
MenurutAt-Tirmidzy,ini adalahhaditshasan.Disebutkan puladidalam
'ah, "Tidaksahpernikahan tanpawali."
As-Sunan Al-Arba beliaubersabda,
3. Pernikahan YangDikuasakankepadaOrang Lain
DalamSunan AbuDaud disebutkan,bahwabeliaubertanyakepada
seorang laki-laki,"MaukahengkaukukawinkandenganFulanah?"

386 Zzdul-Ma'qd
Lgt )tLl/z/E/ a/ aruD/Du2al /D125/
'e.,{uul,relsEur
?pE?dul'n)uzrle,rrad
tuoJBp Epe8ue,(elrup,rundedersnetenlulnd ue8uapnII-Ie)l uelqE)tueuruE)l
n)e uBp{nuuerle.\\Jad iuelepEpe3u.(lrue.\\undedplsn?l?nuutnd u8u
-3pn)e usIqEIrN,,'urellI?lol epede)?l3 aq llel-rIel Sueloas'qotuoc r3
-eqaS'g?,(rlrqEf uequlrured seKuruy')Dq&Is qe4ruBuenlawutollog
Iepou.r
Dti u.ltDlYnqD DllrrysqpllnlnseueMqsqqrqEqs3ue.{1e,{u,{\l: epy
za
Du| d DItuD/|4 uDtluttutad
uDpuDtql pDS tlulluary 'qD,inl,I 't!ilDqnn ,tn43t{guoqotputa4 9
'e,{5i-1nseXuppqBIIVueldeletrpqspns3ue,{edeqeq
-n:au 1n1un e,{udn upurpprlrBelas 'qqlu pele uelEpueldelelrp3uu,(1e:e,{s
-1ue,{srqnuarueru ueqrle,ra>13ue1us1 uergaiuadSunpue8uau: rur1eg
., ulel
Suei uete:ar:adue8uapuelqelrurpqaloqIBpu etlue,r3ue:oa5,, 'uellnq
-asrpp?txqvfra snll uue1r-p te e,{ur:epnus uzre:a::adr8eq1e:ea,seluru;au
elrue,r,r
8ue:oas Sue:elatu 'uellnqasrp
nerlaqE,t,rqEq eBn[2,(uulu;up rq
. unleurel
ueleleq8uad Elurruaur uer1e1e {uuei3uap 8ue,{qu;errqnuaduer1e1 lntun
3ut Suef l?Je.{s-teJefsc^uqn.iSunsa!.. 'epqesraqwDDSD$tqrDlV
1uiel 1ed
llt.iDllnllDqsr{ellnlnseuen\qeq'un\t!Llt)tls-LlsY l.JJulEP
rp uellnqeslc
uDrlulrw)d wnlnp toto.(5 c
'enpJeq e)areulue)reJeouar.! e8nlnerlag,, u::p
runlnqrpBlp nltqlalas upnul"pnq rpe[u:ue{u1eue'uellrrqeletu qppnserp
'e.{uuenlEurol qe1a1
ry1e1elrqede ue11e1eq3usru ne13uaeuaralurMe{su
ueltudepu3rul?qreq erC,.'epqusreqnellaqqeu',urlIDS Dh rynlv nqDIpt
-rnry5rqe51epeda1ue1.rode1n1 rur1Eqqeleles'lnuer.lqepnserpele,{u.ral'e,{u
-uBSueplndun+aq nIB D)rla) urel ue>pua8uau: nlslos3u?f srpe8elluem
8ue:oas rqu4ueu: nIV,,'st")laq srp 'uusDlv urq qsrqssg uep'qu,{Xesnll-lV
urqpr.?SslrpzqrJepuullnqesrp/ruuDqsnnly uepuorlns-sF/ rupleplC
ltwog qopngoptutal SuotrD1!uD/14 tqnluan ',
-
'EAuut,,i1
-slsBu.rue)0nqe,{uoru
unlaq undrlolas,eruriroqqoloquupefuur.rE)lssuue)l
-lnqo,{ueu?duq uolqaloq:adrpueqeqru:ed 'rurslrpeqr:epuelndrurse;
'e,{uur,trelseur
r:eprlue8re8eqas'r:1sr epeda>1
:uqrzq;
qeuelrJpuerBequelqe:aXuattr elp 'prunp
1e33urueu lepueq ruensSues
elrle) lJlsrru;ense,{u1e,{e1
ruadas1ndun1:aq unde,{uenpeluep'undede
ui,relseuru?qere,{uodepeuduel'e,(uenpaluelqelruournerlrqelet\l
'e,4uqerrre[..'nuur'etr,,
, 1ue1n3ueBuopue1ur,ru1nr1ner13u:
'uDIpnsl?rulp
q?InEIAL, 3ue,{qeuelngepedale,{uepaqnelleqnle'l
'e.{uqe,trel,.'neu'ea,,
AhmaddanA1-Tirmidzymeriwayatkandari haditslbnu l\,las'udfta-
dhiyallahuAnhu,dia berkata,

;-s1;:srrjl.1-l, p, * i,,;
" RasulullahShallallahuAluihi waSalLammeLaknat nruhallildanmu-
hallal lahu.''
Kcdualaki-lakiini mendapat laknatbeliau,yangberaflipernikahann
batil.
Tentangnikahn:ut'ah.telahdiriwayatkan bahwabeliaumenghala
kannyapadatahunpenaklrrkan Makkah.Tapimasihpadatahun)ang sama
pulabeliaurnelarangnya. .\da 1'angmengatakan, larangan nikahmut'ahini
sewaktuperangKhaibar.l apiI angbenarialahpadatahLrnpcnakiukan Mak-
kah.YangdilarangseuaktupcrangKhaibarialahmakandagingkeleda
piaraan.NlemangAli bin Abu Thalibpernahberkatakcpadalbnu Abbas
"Rasuluflah.!&a//cllahu,,lluihiu'aSallummelarangnikah mut'ahdankeleda
piaraanse*,aktu perangKhaibar".Lalusebagian ra*'i mengirabahwapenye
butanKhaibarini berlakuuntukduamasalah tersebut.Tapiadaseorang rarii
yangmenyebutkan pembatasan salahsatudi antaranya dengan perang Khai-
bar.
Zhahirperkataan Ibnu Mas'udyangdisebutkan di dalantAsh-Sha
hihain adalahpembolehan nikahmut'ah.Tetapidi dalamAsh-Shahihain juga
disebutkan dariAIi binAbu Thalib,bahwabeliaumelarangnya. Jadi,pengha
ramanini setelahpembolehan.
Tentangpernikahanorangyang sedangihram,telahdisebutkan di
dalamShahihMuslim.dari Utsmanbin Affan. bahwaRasulullahShallallahu
Alaihi wa Sallambersabda.
t
',."t
1.. ' "
'o
.2.-5:l - ) J t r,2.^J|
'c{r"t
\.'_ \r

"Orangyangsedangihramtidak bolehmenikahdan tidakpula dini-


kahkan."
Tentangpernikahanwanitapezina,makaAllah telahmenegaska
pengharamannya
di dalamsuratAn-Nur,
, . ' // .. i ! ..,o,,. l- ,.r .i 1..,..i. , 2 .,i .,ir
J l d l J U I L-{.^\! u o-4.tlt ) D P ), ^:.,S u: C* u
.i-.r,

''
Sebagaigambaran. A menceraikan
istrinyadcngantalaktiga.I api kemudiandia ingin ruju'
lagi denganmantanistrinyaitu. Maka dia menyuruhB untukmcnikahin)a.dengans).aral
setelahitu dja harusmcnceraikannya.agarA dapatmenikahin)a Iagi. Il disebutn!ra11tldan
A dtsebutmuhalLalLahu.penl.

388 Zadxtt-Ma'ad
68t 12124/f'a/zDxDlDOztal//)/.rt,

lu:d eurzadrlrl-r)jel ueiuep


rlenr.llqclruaurW.(PI.lllprt ulzid pllur \\ uup uurzad!tr(rr\\oeirr.pll(urqrFnta]qrlturur
:it,{el Ieprl eurzadrlsl-rlpl r(uttlV ueqnt:jtLrraI)ntun rdEl ttprur;rnq ue3u.p ueLupl
-pq8uadfUrriq u[)nqrnN-uV luns tueltp ueuJuleqSuadurplr]pl upiLITQ r\a-latu8Dq Dlnd
.
lolDtl:loPlt 1111
t11Dl-1.lnl.tljlol3uD.to-3uo.to uop 11 .tllD\ 3uD.to-Eun.ntSDqlDlD4laplt ilDu
-1u/]1111\DltuD.t\DltuDt\)olalal\'..uEItnq.stp.0l :qpul]qEltunl\-lv tetnsuelcp pqeped lepll
Eiuqe^\elnlulf i,Iltisnut nil]IIJEI tprfuautltp eS3urqesppunlu;uuo luadJsuJulsl Ep
.lEnle)jdESSucrp elru\\ nelet{el-t)el ulllsnr{ iuetoes nlr eurzuu;urp qp)jede.up.e.iueuad .pV i.

'e {usnralasuup e,{uIue-IsuButnd 'SunpueI


u}nd 'E,{uepedJl
uelleqsrurp3ue,{ueun:n1e1 sr:u;'reiundtuau 3ue{ elruc,tre:eduep r:p6 -
'eAusnralas uepEAuqe, nqreAunql nql
'qe,{?nelnqr r.lepu?unJnlalslleSre.iunduau
8uE.(eltu?,$pJdupp nqI -
:n1rcf.'tuo11ngo,u.rqrDty tlr.lDllD DqSqzllnlnse1 ue)selafrp qslel 8ue{
eueure8eqas'l)el-l)t?l rqulrurp Suaelrp 3ue,(elrue,nede:aqeqepy
ttqo4tutq 8uo-topg 3uotr oltunot-o11uor11 g
'rts"|nJPq
SueXueqelru.rad uelepe8uaun1:ad)epll TuBJSI )nsetuSuef ela:auleXurpy
'JUeI SueJo-3uelo e f u q I r u u e q e s q e a lu e l l n f u n u a r u t u r u i n l n H
,, oqns noyBua8un,{ nuow onp.taqnlanlu DrDluDtp LlDlqtltd,,

11 r-+*-t fzt. -
uoia... .

'Bpqssraqnerl0qB)ehl 'IrpeJ'q
'rue;s1
IB)pI ulsrrE,{unduroruerpEJ4uauras lnseu ,{uruIleq-pvsrurel
'e1nd
.. ufuurelSuei uerlre:a3,, ueltnqasrp urelle,{e,,rru
rn?l
-PCJ,,P)IeJau?J?lueIp Su8rotedularlelqrlrd..'8,{upedelepqBsrequ? osDM
lqnlynr1DllDllDqS rqeNeIEI,{'ulsl qnlndesre,{undruatu erpBlEtuouroS ulel
-sl InsuuruelrBqCaqeq'reun nuql r:epue1te,4e,trr:aul ,{zpnulll-lv
tuDlsJlnsDw nloT 4tp aB lulDx
utsl nntD3u O ptdutTqtqaTu1s1to{undruryat[ ?unf, 4/bX ZuD.tOI
,. 1r:isnrur)l-rIelnBlBeutzadr1e1s1 ue8uep
qIruorxqelaqe,{ueqeurzadelrue,truep'Iu,{snu Blrue,rnBleuurzadelru
-E,{\ue8uepqs)ruouqoloqei(ueqpulzraq3ue,(rlelele^\qsq'selafrpp{
\L
:JnN-uV),, utLhpW 8uD(8uDJo-8uDJosDlDuDIuDrDqry ntt uDD!twap
8uo,{unp'yutsnw qnyryo1noto ouztaq8un( nlDfnpl q?p unpmpru
tultr|DltplDpU Dutzlaq8uD(DtruDttruop !7u{snutBuDtrDlruD nDpDutz
-nqBuD{olluDt unquularu utnoBuaus1opt1outztaq3uD,(plDf p!D7,,

*-i' o -r i ' rll (n? ra r"{ &-'


r
- Saudaridarisegalasisi.
- Parabibi, yaitu parawanitasaudariayahdanseterusny-a.
- Bibinyapanrandaripihakayah.Tapidaripihakibutidaktermasuk yang
dilarang.
- Bibi daripihakibu atausaudariibu.
- Putri saudaradan putri saudari(keponakan).
- Ibu penyusuan, termasukibu daripihakayahdanibu susuansertasiapa
yangdilarangsepertilarangan terhadap nasabnya.
- Putritiri danketurunannya,.iika istrisudahdijirna'.
- Putrimenantu.
- lbu tiri.
- Menghimpunistri kakakberadik.istri dan bibinl'adari ayahmaupun
ibunya.
9. SuamiYangMenangguhkan Islamnyu
Ibnu AbbasRadhiyallahuAnhu berkata,"RasulullahShallallahu
Alaihi waSallammengembalikan Zainab,putribeliau,kepada Abul-Ashbin
Ar-Rabi'berdasarkan pernikahan merekayangpertamadantidak menye'
lenggarakan pernikahanyangbaru."
Dalamriwayatlaind isebutkan, "Setelah enamtahundantidakmenye-
lenggarakan pernikahanbaru."f)alam riwayatlain disebutkan. "Zainab
masuklslamenamtahunlebihdahuludarike-lslaman Abul-Ash.
Ibnu Abbasjuga "Ada
berkata, seorang wanita yangmasukIslampada
zamanRasulullah ShallallahuAlaihi wa Sallam,laludia menikahdengan
laki-lakiIain.Suaminyayangpertamamendatangi beliauserayaberkata.
"WahaiRasulullah, akusudahmasuk lslam dan mantan istrikujuga sudah
tahubahwaakusudahmasuklslam."
Maka beliaumengambilwanitaitu dari suaminyayangkeduadan
menyerahkannya kepadasuaminyayang pertama,tanpamaskawindantanpa
pemikahan yang baru.
Yangdemikianini juga berlakubagisuamiyanglebihdahulumasuk
Islam,sementara istrinyabelummasukIslam,tapikemudiandia masukls-
lam.
10.CoitusTerputus
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain, dariAbu Sa'id,diaberkata, "Ka-
mi mendapat tawananwanita.Jikakami berjima'dengannya, makakami
melakukan collzsterputus(sperma dikeluarkan di luarvaginakarenameng-
hindarikehamilan). Beliaubertanya hinggatigakali."Apakahkalianbenar-
benarmelakukannya?" Lalubeliaumelanjutkan, "Tidakadadiantaramaki-
luk hiduphinggaharikiamatmelainkan ia tetapmakhlukhidup."
Di dalamAs-Sunandisebutkan bahwaseoranglaki-lakiberkatakepada

390 zadul-Ma'ad
I6t //a/1././f Jl //r// a/uf,Dar 1a/2r'6r

D.ruuodunqnH ItsDIl t.tDpuDlng


otruoll uoBuap,nrut[tag qo1-t1o'J8oq unBuoto7 77
8ur:tr11tuo11
't:1stue8uep ueqeuau
.eurl:eq1nlune.{uueutButal
lsn)iIEpullel-lIe; e,(un1ua1rdel >1eq3uern13ue,{leduep uelSuetepuau
esrqSueuaturur.eurf qeqage,(uqnSSunsas 3ue,{ueruaSuad uplppuelnq
rursrpupqnunqtued uelpnsqerurp 8ue,{rpel leue uule(eqequau usrqSuei(
ueprnsn,{uaru Suefr:1srueSuap '
Suepas .etulIeXurue r{unquas-t,{unquas
uruoes uerlplIEUB-)Eue qnunquJuuer;e1 qe1ueBue1..'nerlaq
epqes
,,'qopoqiuDi uutDputt
o,{udo88uo8uaru ulanru uDrpnut ! untuou 'tua4 SuntotwnlorpnBn[
n uoDltuap8uo[ 'n[1t1-uo8uolrp opo nTtnp 8uo[ twag nunqruas
- unqwasDr\)as uotlnl lDuD-lttuo rTnunqwauuup4 qo1un3uo7,,

irt4o'
.t . r r .,2-,
, - - . , d t ' , ,_ ; ;\ - ; .,-.,
o 9:- r' ) It''n' i(, s* -- I rr'Trr :?- . rr-'a ' rG lf?-t' '
:':*: t': ) ., I ;,

'utollDs ot[ tqlDly nqollol

1r?S rqpNg?p'prze1rlulq .BusV slrpeqr:epue1te,{eMuaru pn?CInqv


,,'Dlantu lnuD4lDuounln{nqntltuaut IDp!l DtD[u]ai uop ntl pt!urn!tupl
-aru3un,(statr uop tmoruoy Sunto-Buoto To8urtalnqo o33ut7'rnsn'{u
-aw Buopas8untr oltuo,n un8uap .nwrISuotolaut unyn nqo o,{utptt.J,.,

: .\( i- iz,-s1 A c'f6 !n ial ( 11cu- '


,0.. .it6' ..
. .' .:

1rt-r q---:. , i ,'C trr."l--] -.:J . EJ.:-' r ; i ' ,C


) " ''f
;-l i ' rf-ti
1" :.". :<
'epqesr3qnetlpq'w Dl n'A114 IDIY
IDS
nLp DllDtlSqe1n\ns?Uuep uo1le,{e,trtrtp ullsnl{ {Iryrtls tuEIepIC
msnluay 8uotrolruorll uoBuap,owrf.tag 11
'ufu8ue:eleul
leptl nEllaqtut:eqe1:e3uapuaut
e1ay ulDllDS D,trlqlDlynqD Dllory'S tqpNueuezppedsnlnd:alsnilo: ue1
-nltrlauirl.!e),, 'PluIJoqelp 'prtsnq\r llep'ullsnt'\{rylqDqs l.J.lepp
tc
'eiuqeqn.rsru 'ei(uueleldtcuaur
dnSSues 1e1nel3ueqo1 utFut
qe11yeXuerlog 'elsnpreqnl rpnqel 3uu:o-3uelO., 'epqesJeq nrleB

e,{uusop dnptq-dnprq
rde1e1 e:ecese,trfqnunqueru uet""o
".u"J,]i:l'tl:::l
e,rqeque)ueqeSuoulpnqe^ 3ue:o-3ueroe;e1u3ulostIl-llel |.un3)
.s'nJtoJ
ue>lur8uup 3ue,{ederpadasuelut8ut8uaru dela1n1erdel ltueq erput3ul
l?prt nIE EuerBIsnlnfualsniro: ueln)pleul nIV ellue,nlepnq 3ue:oaste,{u
-ndruau n1e'qellnlnse5Ieql\,, 'rrDllDSDlr tLltDlVnqo DllDI1S
tlelq1.nse11
Di dalamShahihMuslimdisebutkandari hadirsAbud-Dartra',t'anwa
Nabi ShallallahuAlaihi wa Sallammendatangiseorangwanila (iawanan)
yangsedanghamiltua di dekatpintu gerbangFusthath.Beliaubersabda,
"Bolehjadi yangmemilikinyahendakberjima'denganwanitaitu."
Orang-orangmenjawab,"Benar."
Beliaubersabda."Aku inginmelaknatnya dengansuatulaknatyang
akandiabawahinggakekubumya. Bagaimana mungkindiamenjadikan bayi
itu sebagai
ahli warisnya,
padahaliatidakhalalbaginya, danbagaimana dia
menjadikannva sebagaibudaknya,padahal iatidakhalalbaginya(karena
se-
pertianakny:r sendiri)?"
Di dafam,4s-Srran disebutkan dari haditsAbu Sa'id Radhiyallahu
lnlrz, bahrvaRasulullahShallallahuAktihi waSallambersabda tentansnara
tawanan wanita Authas.

.4-.,a-..>-, ra--".t\-)

"Il'anita yang hantil tidak bolehdisetubuhihingga dia melahirkan.


Yangtidak hamiljttgo tidak bolehdisetubuhihinggabersihdari
haidrya "
Diriwayatkandari Al-lrbadhbin Sariyah,bah*'aNabi Shallalluhu
AlaihiwaSallammengharamkan berjima'dengan paratawanan w anita; ang
hamil,hinggamerekamelahirkan bayinya."
Di sinij ugaterkandung dalilyangjelastentangdiharamkannya meni-
kahi wanitahamil,entahdari pihakmanapun ataudengancaraapapun
kehamilannya itu.
I3. Laki-laki MemerdekakanBudaknyadan MenjadikanKemerde-
kaannyaSebagai Maskawin
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain. l:ahwaRasulullah Shallallahu
Alaihi waSallommemerdekakan Shafiyyahdanmenjadikan kemerdekaan-
nya ini sebagaimaskawinnya. KetikaAnasditanya,"Apa maskawin1ang
beliauberikankepadaShafiyah?"Dia menjawab,"Maskawinnyaadalah
dirinyasendiri."
11.KesetaraandalamPernikahan
Allah befirmantentangkedudukan antarayangsatudengan
manusia,
lainnya,antaraMuslimdenganMuslim lainnya,yangpadadasarnyatidak
mengenal kelasdanperbedaan statussosial.
2'. . o , / , . |urJ-i
)) , , ,p
I
u -I v ',rJ 1 L{Jrq

392 Zadul-Ma'ad
t6t / zuz/qr' 24 ?z?z ryDnza// n125/

t 5*,-'\ C Ct
/./|n./.*

t,\=::1,:e"{,tI.C(? r.T r>{tif ff t2".


'nerloq epqcsuellnqesrp,{zpru:r1ly te,(e,\\lr
ruuIeprC
'(fueq)nB-lV u?)1e,{e,,nr:rq)-opotaqotlatautund
,,
DuDutrp uop ulataut uoopnayund ounruto8nq'nnslouaqSunI Sutuo
-8unto 7o1npon43uo1ouad-8uo1ouad o{uqn88unsagnqBuolouad-Buo1
-ouad(nlnwas)qDlunlnquoru tuDglnquatl runoyor(u1n88unsag,.
qr.f 1 f 1ts.l q-rJ1.
/|.a'')o'.2|'a|

iC rC -t s-Kerrr f rf5. iC rfhf- rrar-rc =-?


I .:,
'(purur1v ue1lz.{e,nr:rg)
,, qvuDt trDp lDsDDq ulDpf
uop 'wDpy tlDp losD)aqosnuDn D6I-IDt
Duanl unlurolaw '4pnd 41n:1
Suoto sotn unltq 1r1nt13uotoBnq nlnd:1np1 'utnptl
1r1n18untosnlo
qlud ttyrlSunto tSoqn1ndyopt1qo.ry-'3ut:t,to qnty-uouBunto tBnq
"'n1o
:tptlyoptt qnty-uou Suoto stctoqo,tytsuo.to8oq uD4tqaplopD IDptJ,,

, < Jf r c J 4 Jtr<'

^aJ- 5f' ,)ro rr-,Ae


| 'i
ats l ir-t1;u(1 ,s-1",^;.-.f
'lo i o

n 1.1-
-1
4
a-
--

t'
| l""t
-l I

'ePqesreqLuDllDSnA tqrDlv nt4DllDllr?srqEllnlnseu


'i
11 :qeqnel-ty) ,, uto17un[ uotSoqas8oq 8uopuad tpofuatu qolot
'unauaq 3uo,4.3unto-3uoto'ung,,
o4ataw uotSoqas'o un uop Dplal

(r{4C (,e{"lr:,.?'$
':," \C'h.-J'
." o'r, o 'o'.'tc
l'..
'(g :]e:nlng
1
-1y) ,, o.tr.tpnnstaq
qDppDwt urw4nTySunto-3untoor{uqn88unsag..

i,t r.{4o i{o'


'(E y :lerning-1y)
,, UDIIn! DrDiuDtp Dtt$lDuaq
Suund 8uo[ 8uo.to tlDlDt uDtlt l olDtun tp ntptut Butlnd SunI Sun,tontru
-rynBBunsagpuaEuaw-1ouat1 Butlns uotpq olodns blns-nlnsraq uDp
nsBunq-os8uoqtaquoty:q uotltpofuaw uop ottuon 8uDrcas uDp DlDl
-tqq Buotoasuop unryo4uotlnKirctruoy o,iuqnSSunsas'DISnuDLLt lDH,.
"Jika ada orangyang kulian ridlai ngama4an nkhlulm.,-o, riatang
kepadakalian, makanikohkanlahdia. Jika tidak kttlianlakukan. maka
hal itu akanmenjadibencanadi dunia dan kerusakanyang besar."
Nabi ShallallahuAlaihi wo SallammenikahkanZainabbintiJahsyAl-
QursyiyahdenganZaidbinHaritsah. pembantu beliau,menikabkan Fathi-
mah binti QaisAl-FihriyahAl-QursyiyyahdenganUsamah,anakangkat
beliau.Bilalbin Rabbahjuga menikahdengansaudarinya Abdurrahman bin
Auf. Jikaditilik daristatussosialdi antarapasangan-pasangan ini. makadi
sanaadaperbedaan yangsangatmencolok.TapiAllah sudahmenjelaskan
bahwalaki-lakiyangbaikitu bagiwanita.v.'ang baikpula.danu'anita;ang
baik itu bagilaki-laki1'angbaikpula.
Yangmenjadidasarpertimbangan beliaudalammenikahkan satuorang
denganlainnyaadalahkesetaraan dalamagama, sehingga beliautidakmeni-
kahkanwanitaMuslimahdenganlaki-lakikafir,wanitatehormatdenganIaki-
laki kotor.Al-Qur'antidaknrempertimbangkan kesetaraan selainitu,tidak
mempertimbangkan danprofesi,tidakkayatidakmiskin,hamba
keturunan
sahaya atauorangmerdeka. Bahkanbeliaumemperbolehkan laki-lakihamba
sahaya menikahiwanitaterpandang dankayaraya,selagilaki-lakiituorang
Muslimyangbaik.
15.MaskawinBisaSedikitdan BisaBanyak
Disebutkandi dalamShahihMuslim, dari AisyahRadhiyallahuAnha.
bahwamaskawinRasulullah S&a//cIlahuAIaihiwaSal/anyangdiserahkan
kepada para istri beliausebanyakduabelasuqi1,ah, atausenilailima ratus
dirham.')
UmarbinAl-Khaththab berkata,"Aku tidakpernahmelihatNabi Slal
lallahuAlaihi wa Sallammenikahiistri beliau,dantidak pula menikahkan
putrinyadenganmaskawinyang lebih banyakdari dluabelasuqiyah.
Di dalamShahihAl-Bukharydisebutkan dari haditsSahlbin Sa'd.
bahwaNabi ShallallohuAlaihi wa Sallambersabda kepadaseoranglaki-
laki,

. -L-l> ."_,. e4
t.
-)sr s-r
"Menikahlah engkaumeskipundenganmaskawincincin dari besi."
Di dalamSunonAbuDauddisebutkandari haditsJabir,bahwaNabi
Shallallahu Alaihi wa Sallam bersabda.
..'/.'I

!-P cE Jtr--.e G ..bgt ,,


,-

't
Satu uqiyah suna denganempatpuluh dirham.

394 zadl -Ma'ad


s6 /ruz4qr'zq uD//D/Da2a/
1n:y25.
D& rqtDlvnqDllDl/r{slqENrnrusueur qqlqeHqnqnslslEqslesnesBlet{
'e,(u3uelnl
uDlSeqasIelal e33urqqeqlq?HlnlnruauErpllel nlenSs"tutxP{S
urqsre| urq1rqes1r:1srrpeluer"u
lqugrlurqqeqrqeH e,tqeq'nquynqollnltqp
-ry qe,{srystrpequep'eKu-uoung tp uulteier\llatupnPOnqv
u.relep
t1o1ay ruong uoBunqnll i1
3untr1.t1s1
'e,{ue33uer
ueun.r
rue;eprpedn:as3ue,t1eque1n1e1eu undefuutelleqeqnU, nt,unT..nj:j^..._...

-aul uepqerrrnruE)r.rrsrequraurrnprl
1edua1:n1er"",'r"."*:;':rtil:""]
'.rulrnquad
rlndrleuqurnruslsp rpueel:a1ad'qreqngnuqItnlnuat
i
'r1yepedelqetun::en1 tp ueeftalod ueldelaueur
uep'qeurql?C uelpueslulrp sn:eq3ue,{qeunr tueIBptp ueel:a1ad stusf
ueldelsusrunutlaqeleu 'nlueqruadr:aqrp:e8ener epedalnpe8uau 'nerl
1eq
-aqr.rlndeBnrsuu{qsu,qrec"::r::;X":r:;t:::,i:,r,::;;:Y:::"},
'qesdeSSuerpqepnsund ueqelrurade1
-uur'e,{uul,r,re1seu ru8eqas'ue.:nf-1V ueJeqIleleItxsnsuolecnrult ueSuap
nfrrleselnremSuaoaseqrfuelqeg r iuqelu.reqtrlrp.rsucp uelLln.rleurrp 3ue.(
'e (u1r1eq:5
uulepurtql?peueqrqal-qrqa1:aq iuu i qelunl'ueiuaput nelseu
' i r n d u r e c r pq s q e p n sl r l s r n l r u r , l \ E I S e ruue 3 u a pu t s p ' u r , \ \ e l s e ul n q a s t p
e s r qq e p n s ' d o 1 aesn p ' r s o qu t f , u l c ' e u : o 1n e l et u n p u u 8L u e S S u a B ae5{ u 1 e r u
-rulut ueseleqppeleprt ntr ut,ttelseure^\qequellnfunurtu lut sllpH
'rsequep urcuroqenqoseXueqund
-iysou 'ede-ede 'ue,:n}-1y ueec
te,{unduaurlzprl nlt 3ue:oSueutarueua:e1
-eqedn.laqe.{ueqe,{uut,trelsetu uep'ettue,nBue:oasue8uapr1e1-t1e1 Sueloas
uelqIruerxnarfaqu^\qequellnqrstp ulDqtqDqs-Llsv uelep lp ulqeg
,, otruutr*o4sowouo4tapas 8ut1od
SuoItlolot otruqoqotnqnsaq 3ut1nd 3urt,(un4oyrutadoluqt88unsaS,,
-- '1 ..
r z '. 91 t-
tC ltq* \fi\-'\ o
'-,t
i,'.
'^< ''..t4'.rt. "f1' /

'epqEslaqnetpq'wDllDSDtnIqIDIYn|ollDlID4SIqeN IrEp'Dtlrlt'
t(l
ryn11nftqpoy qeKsrVstrpeqtl?p uellnqoslp peuiqvpDusnl{ weleP
'e,{u
-uelqeloqrodtuaur 'qe,teluoulnit rltue16 enput,tr
n?tleqDIEI,{..'e4., ..;do1es
-elseru ue8uapnutegeq uepnutl.ttpdepuq:aleqpr: ne13uaqer1edy,.'e,{ueuaq
nerlaqe1e11'do1asEnpul,tre)setuuBSuapqEIIusruSuer(qerezegluPg llp
elrue,nSue:oesepeeml4eque)lnqasrp,{zpluull-lv ieKumt:ruultp tq
'Dw1o4nDlD
,, t1osqolat o{u4rylu mlDru
runpuo71ndo1a1nlosID{ID(las u1'trnxsotuuo4qntaluaut 8un{ odotg,.
Sallamdanmelaporkan kejadianini. Bcliaunren:lrilllii'l salritl.:jrrlr,:rk;ria
kepadanya, "Ambil sebagian hartanya danceraikanriia."
Tsabitbertanya, "Apakahyangdemikianini cukupbaik u,ahai
Rasulullah?"
"Ya." jawabbeliau.
Tsabitberkata,"Aku memberinya maskawin berupa duabidang kebun,
dansatubidangkini beradadalamkekuasaannya."
Beliaubersabda, "Kalaubegituambilkedua-duanya danceraikan dia."
MakaTsabitmelaksanakan nya.
Rasululfah SfralialIahu
Alaihiu'aSo//ansenantiasa mcngambil kepu-
tusandi antarasuamiistrivanghubungannya retakdansalingbcrsengketa,
atasperintahAllah.

,.3i"r:Kt t;]n':u ,iit"c, Jt


, , ,:, '
.t*+ aI' ,uq t:- U-.2; -9; J!

"Dan,jika kalian khav,atir adapersengketaanantara kedttarrya,maka


kirimlah seorangpengadil dari keluargalaki-laki dttn seorong
pengadil dari keluargawanita.Jika keduapengadil itu bermak-sud
mengadakon perbaikan,niscayaAllah memberitaufk kepadasuumi
istri itu." (An-Nisa':35).
18.PermintaanCeratdari PihakIstri
Di dalamShohihAl-Bukhary disebutkan
darilbnuAbbas,bahu'asete-
lah dicerai.mantanistri Tsabitbin QaismenemuiRasulullah Shallallahu
Alaihi waSallam.serayaberkata, "WahaiRasulullah.akusamasekalitidak
mencela akhlakdanagamaTsabitbinQais.Tetapiakutidaksukakekufuran
dalamIslam."
Beliaubertanya, "Apakahengkausudahmengembalikan kebunnya
kepadadia?"
"Ya,"jawabnya.
BeliauberkatakepadaTsabit,"Terima kebunitu dan ceraikandia
dengansekalitalak."
Haditsini menunjukkan diperbolehkannya tuntutanceraidaripihak
istri,denganmenyerahkan kompensasi kepadapihaksuami,sepertimenye-
rahkankembalimaskawinnya. Orangyangmenolaknya tidakmempunyai
alasanyangkuat.Hal ini telahdifirmankanAllah di dalamKitab-Nya,

' -C ril ur,-.'oi,\,*;;5 L trLEb(3'g.'t'r


, . . , ' ,i' . ,'' . i: . t.t ,. -t,ii
W u.-(:- CI-j> t-'tr 4--Ul)J-r> L&IJ Ul

396 Zadxtt-Ma'ad.
L6E /an/Ef';/4 a? 2/Df,/2d,/L1y25/
':nqrunlledepuadueledn:erurul rleqrueleprpterudepeq:atueSunlrq:ad epe
uep'ue)Ueeurrperpnleu 'e,(uurel-urel
nrle Jzpeu 'qpduns'ruroc'IEIEI
Ipprl
elel uelduon8uau 1epr13ue{eders e.rqequellndrursrpledeptursr:e6
,, uot1o[tatltp
nolo uoydontp unlaq uop om[utolop
tp so1u11aru
8uo{ odo rupownrSoquo11[oowaw qo11p,
niuqnSSunsag,,

ic
'4

'nerleqepqesusllnqesrpureqreqs-qsv tUlEpIC
,,'unFueqerpe33urqrnpn
3ue:or:upuepqBrleqe33urqleue r:ep':epeserpe33urqelrF3ue:ot:eq :ue
-3uo1oEeBrlr:epue{s?qaqrp nqe1n?13ueqe11ept1,,'reu:q
ueunlnq ?,ttr{Bq
epedaqu1e1:aq erp'rlV lrepuellnqasrp.{:eq1ng-1yrTrqr{SureIeprC

'uonp4a4nuato!,,,,'*,*,;,Xr3',i!lll,!o'r;;'if
:^t:f;:;:l::"t:
i,f'JC (l
i;' r , ',ffp
l fal
. . . . . j tol if rr-r1l
',.,.) r-i Y r o*'
rEpqesaqe8nfnerleg

,, ,nfnt uop
'tqoqtunlnt( 'uotlnSSunsal uoqndntau o[unotnB npuas uop uD
1n1o1
-tlnSSunsal uotlodntaw Suowaw oKuuoqnSSunsaq8uo,( oto1tad n7ry,,

flr?
.
-r-d?
i.1
--r' ( d rrll -r
i
//att 4 i
trqnq,,,(,2'
rr15r?
"
'sPqsreqn?ll3q'uollDs DtAlt|lDlYnqollDllDqs
rqeNrrep'qsrrPJnH
nqv silpBt{u?p uellnqasrp,Duns-svwepp t(f
D9IOA
3uo,t6 'oyg 3uot6 'nDrnDDpuasiag qwDSIDIDJ I
-tq uop:1nqoy1
4u1ua.rulndegqellnlnsBUurnrlnH uesnlndey
'(61J :qe:ebeg-1y) o(urtrp snqauaul
,, lnun utst qalo uult.oqtp
3uo,(uoto{oq 3un1ua1o,fuonpat1 sDlDosopDpoyDpll DTDU'qn V
wmlnq-wrulnq unluo1o[uaLurtdop qDp!t (!.tts!! wons)Dtunnpat1onqoq
.tl1Dt$Dql uDllDIb!!f 'qD y wfilnq-wn4nquoyunpfuaw ndop uotlo
'4op!I t! tD,^orylD{uDnpat!nnpl lpnJ a:1'rs:1atauopodatluol I 2quolInl
"t
qo1a1 Sunt nlnnsasLnp lpqmat!IqwnBuaw untlotlrSoqplDq lDprJ,,

IFIN
Tentangorangyangmahuk,makaperkata6nn'/a ial. b;sadialggap.
karenadia tidaksadartentangapayangdiucapkannya. Diriwal'atkanrjari
Utsmanbin Affan,bahwadia berkata, "Tidak adatalakdarioLanggiladan
mabuk."
Sedangkan talakketikasedangmarah,makaAhmadmeriwayatkan
dari Aisyah,dia berkata,"Aku pernahmendengarRasulullahShallallahu
Alaihi wa Sallambersabda.

i|.:r uj u9tiJa u
G Jw

"Tidakada talak clanpemhebasan '


budaksaatmaroh.
Karenamarahitu. makadadamenjadisempitdanoranenyaseakan
tidaksadartentangapayangdiucapkannya. sehingga keadaannl a nririp
dengan orangmabuk.Tapimarahitusendiriadatiga macam:Pertama, nrarah
yangmenghilangkan fungsiakalnl'a. sehingga pelakunya tidaksadartentang
apayangdiucapkannya. Yangsepertiini talaknira tidaksah.Kedua.marah
yangtidakmembuatpelakunya hilangkesadaran tentangapavangdiucap-
kannya. Dalamkeadaan sepertiini talaknyadianggap sah.Ketiga.sangat ma-
rahtapitidakmenghilangkan fungsiakalnyasecara total,laludia menyesal
atasapayangdiucapkannya setelah amarahnya reda.Keadaan ini menimbul-
kanperbedaan pendapat. Tapipendapat yanglebihkuat.talaknyadianggap
tidaksah.
2. Tidak Boleh Mentalak llanita Haitl, Ntfa.sdan I'ang Dikumpuli
SelamaMasa Suci
Di dalamAsh-Shahihaindisebulkanbahwalbnu UmarRadhi,-allahu
,4nhumamentalakistrinyayangsedanghaidpadazamanRasulullah Slaf
lallahuAIaihiwaSallam.Makaayahnya, UmarbinAl-Khaththab menanya-
kanhalini kepadabeliau.Lalubeliaubersabda, "Suruhlahdiaruju' dengan
istrinyaitu, kemudianhendaklah dia membiarkannya hinggasuci,datang
haidlagilalusucilagi.Kemudian jika menghendaki, diabisamempertahan
kannyasetelahitu danjikamenghendaki dia bisamenceraikannya sebelum
menyetubuhinya. Itulahmasaiddahyangdiperintahkan Allahjika wanita
ditalak."
Dari beberapa lafazhyanglainyangserupadengan ini, dapatdisimpul-
kanbeberapa macamtalak: Ada yang halaldan ada yang haram.Yanghalal,
suamimentalakistrinyasaatsucidanselamasuciitu diatidakmenyetubuhi-
nya.Yangharam,dia mentalaknya ketikahaid,ataudia mentalaknya saat
sucidanselamasuciitu diamenyetubuhinya. Hal ini berlakubagiorangyang
pemahbersetubuh dengannya. Tapibagisuamiyangsamasekalitidakpemah
bersetubuh denganistri, makadia bisamenceraikannya kapanpun yang
dikehendaki, baiksaatsucimaupunsaathaid,sebagaimana firmanAllah,

398 Zadut-Ma'ad
66,/a/.24,7r'a7zDltD/Du2dr/Dl28

ujsl8prp uElle.{e,\\uetuq?i?|,{nuqJ e.,(uulsrueSuap.nlnr Inlun IEqJsq


3ue,(e;nderpuep qelruaur
3ue,(3ue:o ueSuet tp epeyeleluesnlndn;1
'(
196:qe:ubeg-1Y)
'oIu4npptnqtlo
,, fnt,nut 8uo,{tuoc unBuapntlataa 4n1qnfntoqnw
rtnlapuaw D4aDLunlDl 'uorlnl r'ryst-ttlst4DlDJuaw untpsl oltqntly..
'.-J:
i ic, a# ,C--1t 6.Trl.'r-9ru.' 61.- Xtq": a^'
.
. j t. t6 ./ ... .tt

'uErurqaq qellv
oiuunlag uo8uol tp uulng 'tutDns UDEUDJ Dpy
lp ID1DJf
'1nsn,{uaru-1nsns'uelnrnreq EruJas uplnlyp nll IB,{ueqas ltqlul
uep pluqet 'qrqsel 'efuruy., " r1e1ludua qnlnd eBr11e,{ueqes:tqlepaq uep
'r1eq
r1e1eFrtqnlndeBrtle(ueqaspnuqepaq eirl qnlndeBtlqe,{ueqas 1e1eqs
deltasresnas qrqseuoq 3ue,{ederg,,'ntlaq epqestgadas'uelntnlaqu:eras
rpe[:a13uc.{qelerq?rv esequguerya8uaduelep t1e1en1,, tlu! Dnpn]l
ynTa;..'e.,{51-ueuuge>pyr1'sn8rlelase:ecasuedecnnlesue8uape
-1ur:ufsuaLrleprl qe11ySueXes qrselreu.re,trrp
3ue,(1e;e1 qelerueqnqnlas:ad
ipefua1qelalasueltetreXsrp 8ue,{Ie1e]e,\\qeq rnqeta8uau ueptutleqrnqutaSu
-Jrrluele nlual'lzruJec eJe]asue rn]-1y uelrleq:aduraru 3ue,{eder5
., nulllsl ueIIeJeJuatU
ne13uaeuarel'e,{p-ue1qe1ur:adrp 3uef,edeSuetual nur-ggryle>leqrnPuau
qelatne13uauep'nulJIpurelasIIPJ-rIelue8uapqelruaruerpeSSutqas
nururpsetetureqprCL.'e.{uulslepudaleSrl1e1e1 uelqnlefuauSueX3ue:o
epedaq:eu1 nuqyuuutzl:aduellnqesrpLurlsnhlrirtlrry'S'uelep rC
.,oqellnlns?d l?q/t\qnu
-nqnl sn:eqnlt 3ue:oqe1edy,,'efueuaqllqtueslr)Fuequndn1t8ue.tg
..;uerleyqeiuat
-qef,ua1rp epe,raqqrsBur n)e Jpluaruas ueluteruradtp uqe qllVqett) qe1
-edy..'zpqes:oq nerlaqe>1ey1 'sn3r1
e,{z:as'qe:eru ueSuop tllSueqSunsBue;
-e1ase.recas e3r11e1e1 ueBuap uelteracueu3ue,(3ue:oases
e,{ur:1sr Sueluel
qellnlnse1upedelue4eqe8u3u nlv., 'ete)leqPlp'ptqnl utq pnruqel,\l
slrpquPpuItnqastpe,{uulel-ull uep.,{,ese51-uy unwls ru.]epp Kl
olny nlng uoBuapoBt11o1o1unyqn1oluary1 E
'(9g7:qe:ebeg-1y) o{utnqowutt1ntuauaw unlln! unpqasuop
,,
tya"rawuoBuaptndwoc,taquotpt4tunlaqasuDIlmllrlsl-utst uo4InbJ
-uawuor1oq o4tIuDtln!sD]o(JDqDu) 'to,{oqusur uoqt[nM !npnynpu.,

{?d'P'

-'\ -
n <.'\ z rfx+ " 1lc <v)"t3'. 1 r
IbnuAbbas,diaberkat;,"Ad; seoranglal i-hki mene-
Sunan-nya,darihadits
mui RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallamserayaberkata,"Wahai Ra-
sulullah,tuankumenikahkan akudenganbudakwanitanya.lalu dia ingin
menceraikan akudengannya." IVlakabeliaunaikkeatasmimbarseravaber-
sabda,
.-t.'o.i' ' ' '., '. ',
: , .. , '. ,,'- . i ', . . , .1..
J )--- J' 4-N t d.-lt oJ--p:Jr+ l--' Jt-r t" -r-u' k?l !
i
. Jl-U
'
,Ltl
? o
jr.i
' I t-, ,
!, tlEil
, ,
t-; I L+J
"Wahaisentuamanu.sia. ntengapa salahseorangdiantaruka!ianme-
nikahkunhudaknyadenganbudakv'anitaa,a,kemudiandid hendak
menceraikan merekaberdua!Sesungguhnya talukitu bagiorangyang
menikah.'
Sekalipun di dalamhaditsada1,ang disangsikan isnadnva. tapiAl-
Qur'an juga menguatkannya. dan itulah yang keputusan l ang dibuat
Rasulullah^9a11allahu AIaihi v'aSal/anr.Berartikeputusan rtulahyanglayak
diikuti.
5. WanitaYangDitaLakT'iga TidakHalal bagiSuamiPertamasebelum
Dia Berjima' denganSuamiKeduu
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain, dariAisyah,bah*'aistriRifa'ah
AI-QurzhymenemuiRasulullah.S/ra llollahuAIaihi wa Sallamseral,al:erka-
ta,"WahaiRasulullah, sesLingguhnya Rifa'ahtelahmenceraikanku danper-
ceraianini sudahkuat.Setelah ituakumenikahdengan Abdurrahman binAz-
Zubair.Tapisepertinya diacanggung." N4aka beliaubersabda.' Sepertinya
engkauinginkembalilagikepada Rifa'ah.Tidakbisa.Engkauharusmerasa-
kanjima' dengannya dandia merasakanjima' denganmu."
Darisinidapatdisimpulkan bahwaalasan wanita.bahwasuamikedua
tidaksanggup berjima'dengannya, tidakbisaditerima. Jima'nyasuamikedua
merupakan syaratkehalalanwanitabagisuamipertama.Jaditidak cukup
hanyadenganadanyaakadsemata. Jima' antarawanitaitu dengansuami
keduasudahcukup,meskipuntidakterjadicollas(keluarnya sperma).
6. SuamiMenolak PengakuanIstri tentangPerceraian,Meskipun
D i kuatkan Seor ang Saksi
Ibnu Wadhdhah menyebutkan dari IbnuAbi Maryam,dari Amr bin
Abu Salamah,dari Zuahir bin Muhammad,dari Ibnu Juraij,dari Amr bin
Syu'aib,dari ayahnya,dari kakeknya,dari Nabi ShallallahuAlaihi wa
Sa//cm.beliaubersabda.

J-ui j*t_:1 JIJ; ,l; ,:,iw;ta-*"|; iu-b ;ipt c-i'>t r;1


t--).J JIJ -$l-;Jl o)L{-;

400 ?,odul-Ma'ad
t0t / tu/ 4./ F' a:/ z D lt D/Df,l2d /D. /29

!1,\1r:1'
, ; . . 'C(
fi-.? , "1ft: . .f, rrTrrr rn jro- 1 -i" ,r* r3---rir.-*-.--:rc- fo.q-.(:
.:' ."'')-t
q--rra r,-.C: f t"-r.<xc ---r r-<.1
-<{.1-r. f1c cj J(c
:.'r'i','< ''i 'r'1 . "' .'',1.,,i
irt rg-1rf
.fi.,. . . ic
hlfr.=.6 . i *s'.?
.i l.c. , 'r-r,
j ' i , . , . rab-l
, : ,rr-
1l'''t', ...
'l?AP

eJequaurnerlaqn1e1nerlaqueSuaprrocreq Inlun nI? ue.llq?luuaurour


ueIE
nlent 3uu:oBnpale.^\qeq nqlnerlaqIeqepd,, 'ete4eq qe,{sry
1epr1
3ue:o
.,'nurenl enpa>1tedepuad
eturulautunleqase.,{uueqsntnuretrr nJnq-nJnq:a1 ne13uaqelue8ueIe1eru
'nuepedelnlensas uelre,\\euau uulenIV..'Bpqsloq nrlJg nle ueprlnur
-etllnrI3qeleu'nrleqrrls^r
crcdEpedalueqrlrdueYe,/\\euaur lntun (qe11y)
ruDIIDS
uelqelrrr.radrp Dt\ r4tnlynqn Dlpq5rlpllnlnse1lees.,'ele)raqerp
'n4uynqo11n,(tqpny qe,isryr:epuelrciettstp utnqtqr,{S-rysf
rupleprCl
tDtaJlag qulnDlD
LrDqDUaS Inlun notlag r4sJ DIDJ rrD:fDuan qDulad qDllntlsD[ I
'epeqepns3ue,{
rslesSurdrues rpurelrslesueSuap e,{uuelnpnpal euesrruens uese8eua4-
'rs1esSuaoasreuasrp snr?qlelei uesnlnda; -
'rs)esiluBjoosu?llp
-eqaIreuasrp snr?qrule.{uqedu:ns ldel ten8ucdrslesl)rlruraur IEpnutsl
'r:1sr
e:1rf l.lEplell uenlzSued 3ue1ue1 e.{uqeduns esrqrurBns -
rElurttlrp
'1epnqueseqaq Luaduep
ueqnunquad 'uerrnruad 'ueunlnq !qe)lu 'Islet qelesuIntun nlEIJaq
lprl'snsnql ereras e eq qleseurInlun n1e1:aq e,{ueqqedurns uep
rslus3ue:onles 'prurlVurerul-lVtnrnuehlrJlsrqedunsueBuop teuasrp
undrlelas'dn1nc runlaqdeS8uerp lelel tuelep rsles8uu:oas uElslpsa) -
: r u r{ : r q s n g - ; y
ue>lqrqBqsrp3ue,(strpeqr:epue>llndurrsrp esrq3ue,{1eqede:aqaq epy
qns und o,fut1n1q unp 'utDltslDsunBuapntruunqnp
,,
-npa! DtuDSrut lDtl otlow 'o[uuotlsoBauaw nuon"^otpy pnq tpofuaw
uDtslDs bpw 'qodwnstaq tlnvn oluywlpo1pot11{
ryt rc1osSuotoas l
'fpo Suot tslDSSuotoasuoynpnq8uaru
7ndwnstaqruotaqtuDnsnpl
uo8uap o,{utunns unlrDlaJrp 4o1alntlo8uarur4st Suotoaso1r7,,
"Hai Nabi, katakanluhkepadaistri-it;rintu.'..tikLt konu sekdlian
menginginikehidupandunia danperhiasannya,makanturiiah supayc
kuberikankepadakalian mut'ah dan aku ceraikonkalian dengancara
yangbaik. Dan,jika kamusekiian menghendok(keridhoan)Allah dan
Rasul-Nya serto(kesenangon) di negeriakhirat,mokosesungguhn)'a
Allah menyediakonbagi siopa yang berbuathaik di antara kuliun
pohalayang besar'." (Al Ahzab:28-29).
Aku bertanya. "Apakahakuharusmemintapendapat kepada duaorang
tuakudalamurusan ini? Sesungguhnya akumenghendaki AllahdanRasul-
Nya sertakampungakhirat."
Kemudian Aisyahmenuturkan. "Lalu paraistribeliaumengatakan
sepertikukatakan. danyangdemikianitu bukanlah talak."
MenurutlbnuSvihan, adasalahseorang di antara
mereka l angmemi-
Iih dirinyasendiri, yaituseorang wanitabadui.MenurutAmr bin Syu'aib,
dia adalahputriAdh-Dhahhak, kemudian
_v-'ang kembalikepada keluarga.
Ada yang berpendapat, kemudianwanitaitu biasamemungutikotoran
hewan.ser:ry a mengatakan, "Akulahwanitavangmenderita." Adapulayang
berpendapat. beliautidak pernahberjima'dengan wanitaitu.
8. IleberapaHukum YangdilurunkanAIIah BerkaitanclenganApu
YansDihoramkanRasulullah
Allah befirman.
, &..
)it, i1...-=tt'1i Ls:lq

) Jig

" Hai Nabi,mengapakamumengharamkan apayang AIIah mengha-


Ialkannyohugimu,kamtrmencarikesen(ingan
hati islri istrimu?Dan,
Allah lvlahuPengampunlagi MahaPenyoyang.Sesungguhnya .4llah
telah mewajibkankepadakamu.sekalian membeba.skon diri dari
sumpahkalian." (At-Tahrim: | -2).
Disebutkandi dalamAsh-Shahihain.lsahwaRasdullahShallallahu
AlaihiwaSalLam minummadudi rumahZainabbintiJahsy,yangkarenahal
inilahAisyahdanHafshahmerancang tipudaya,sehingga beliaubersabda.
"Aku tidakakanminummadulagi."Dalamlafazhlaindisebutkan, "Aku ber-
sumpah."
Di dalamSznanAn-nasa'ydisebutkan dari Anasbin Malik, bahwa
Rasulullah AlaihiwaSol/azmempunyai
Sfial/allahu seorangbudakwanita
yangdicampurinya. TapiAisyahdanHafshah senantiasaberadadi sisibeliau
hinggabeliaumengharamkan budakwanitaitu.Makakemudian Allahmenu-
runkanayatdi atas.
402 Zadut-Ma'ad
Di dalamShahihMuslim disebutkandari Ibnu Abbas,dia berkata,
"Jika seoranglaki-laki mengharamkan istrinya,maka itu samadengan
sumpahyangharusditebusnya." Lalu dia berkata, "Sudahadacontohyang
baikpadadiri Rasulullah."
Di dalamJami' At-Tirmidzydisebutkan dariAisyahRadhiya ahuAn-
fta,diaberkata,"RasulullahShallallahuAlaihiwo Sallan bersumpah karena
istri-istribeliau
danmengharamkan, lalumenjadikan apayangbeliauharam-
kanitu menjadihalaldanmembayar tebusanuntuksumpah."
Al-t-aitsbin Sa'dmengabarkan dariYazidbin Abu Hubaib,dariAb-
dullahbin Hubairah, dari Qabishahbin Dzu'aib,dia berkata,"Aku pernah
bertanyakepadaZaid bin Tsabitdan Ibnu Umar tentangseseorang ) ang
berkata kepadaistrinya."Engkauharambagiku."Makakedua-duanya men-
jawab,"ltu adalahsumpahyangharusdibebaskan." Begitupulapendapat
IbnuMas'udtentangmasalah yangsama.
DariJarirbinHazim,diaberkata, "Aku pemahbertanya kepada Nafi',
pembantu IbnuUmartentangpengharamkan tersebut.apakahitu samade-
ngantalak?Dia menjawab,"Bukan.BukankahRasulullahShaltatlahu AIaihi
waSallampemahmengharamkan budakwanitabeliau.Ialubeliaumemerin-
tahkanuntukmembayar dendauntukpembebasan sumpahdanmengharam-
kanwanitaitu bagidiri beliau?"
Di dalamShahihAl-Bukharydiseburkan dariSa'idbin Jubair.bahwa
diapernahmendengar IbnuAbbasberkata. "Jikaseseorang mengharamkan
istrinya.makaitutidakmembatalkan 'Ielah
nikahnya. adareladan_vang baik
padadiri Rasulullah."
9. SuamiYangMenl,uruhPuLangIstrinya ke TengahKeluargantu
Disebutkan di dalatnShahihAl-Btkhary.bahwaketikaputriAl-Jaun
masukketempatRasulullahShallallahuAlaihi waSallan, makabeliaumen-
dekatke arahnya. Tapidia berkata."Aku berlindungdaridirimu."
Beliaubersabda. "Engkautelahberlindung dengansesuatuvangalrat
besar.Kalaubegitupulanglahkepadakeluargamu."
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain, bahwaketikautusanNabi.S'ft221-
IallahuAlaihi waSallammenemuiKa'b bin Malik, makaKa'b berkatakepa-
da istrinya,"Pulanglah kepadakeluargamu."
Adaperbedaan pendapattentanghal ini. Ada yangmengatakan, itu sa-
madengantalak, baikmeniatkannya untuktalakmaupun tidakmeniatkannya
sepertiitu.lni merupakan pendapatahlizhahir.Merekamengatakan, beliau
tidakmelakukan akaddenganputriAl-Jaun.Beliauhanyamengirimutusan
untukmelamarnya. Hal inijugadikuatkandalamriwayatAl-Bukhary.
Di dalamShahihMuslim jugadisebutkan dariSahlbinSa'd,diaberka-
ta, "RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallammendengarkabartentang

B?tl.a/ Pe.ryZz/aztaz1",'11./1/2?1 40 I
seorangwanitaArab. MakabeliaumengutusAbu L.isnid, agarwanitaitu
didatangkan. Ketikasudahtiba,dia ditempatkan di bentangllani Sa'idah,
Lalubeliaumenemuiwanitaitu danmendekatinya. Ketikabeliauberbicara
denganwanitayangmenundukkan kepalanya itu.diaberkata,"Aku berlin-
dungkepadaAllah daridirimu."
Beliaubersabda, "Rupanyaakutelahmembuatmu berlindungdari
diriku."
Orang-orang kepadawanitaitu,'Tahukahkamusiapabeliau
bertanya
ini?"
"Aku tidaktahu,"jawabnya.
"BeliauadalahRasulullah, datangkepadamu untukmelamarmu," kata
mereka.
"Kalaubegituakuadalahorangyangpalingmen-
!\'anitaitu berkata,
deritadari itu."
Seuruaini merupakan pengabaran dari satukisah,berkaitan dengan
satuorangwanitadanmerupakan satuperistiwa.
Jadijelasbahwabeliaube-
lurnmcnikrhi wanitatersebut. Tapibeliauhanyadatanguntukmelamarnya.
\'1eskipunbegitu,Jumhurulamaberpendapat, perkataansemacam ini
bisaberartitalakjikamemangdimaksudkan untuktalak.
10. Masalah Zhihar, Ketetapandori Allah dan Makna Ruju' Yang
Mengharuskan Membayar Kafar al
Allah befirman,

" Orang-orangyang menzhihar istrinya di antara kalian (menganggap


i.strinyasebagaiibunya,padahal) tiadalah istri merekaitu ibu mereka.
Ibu-ibu mereka tidak lain hanyalah \ranita yang melahirkan mereka

404 Zadul-Ma'a{l
Dan sesungguhnya mereka sungguh-sungguh mengucapkonsualu
perkataanyang mungkardan dusta.Don, sesungguhnyaAllah Maha
PemaafIagi Maha Pengampun.Orang-orungyang menzhiharistri
ntereka,kemudianmerekahendakmenarik kembaliopuyang mereka
ucapkan, maka (wajib atasnya) memerdekakanseorang budak
sebelumkeduasuamiistri itu bercampur.Demikianlahyangdiajarkan
kepadakalian, danAllah Maha Mengetahuiapayangkalian kerjakan.
Barangsiapayang tidak mendapatkan(budak),maka(wajib atasnya)
berpuasadua bulan berturut-turutsebelumkeduanyubercarnpn'.
Makasiapayangtidakkuosa(v,ujihlahatu.snya) memberimakunenam
pultthorangmiskin.DemikianlahsupayukalianberimankepadaALluh
danRasul-Nya.Dan, itulah hukum-hukum Allah, dan bagi oreng-(,rung
kafr ada siksaanyang amatpedih." (Al-Mujadilah:2-4).
Disebutkan di dalamAs-SunandanAl-lvtasanid.bahwa Ausbin Ash-
Shamitmenzhihar istrinya,
KlraulahbintiMalik bin Isa'labah,laludiaitulah
yangmenyampaikan gugatankepadaNabi ShallallahuAlaihi wa Sallam
sehubungan denganzhiharsuaminyaitu. Dia rnengadu kepadaAllah dan
mendengar pengaduannya dariataslangityangtujuh.Dia berkata,,"Wahai
Rasulullah. sesungguhnya Ausbin As-Shamit menikahiku selagiakumasih
remajaputri yanglayakuntukdicintai.Tapisetelahgigi-gigikucopotdan
perutkumengendor, dia menyamakan dirikudenganibunya."
Beliaubersabda, "Aku belumbisamemutuskan urusanmu ini sedikit
pun.''
Khaulahberkata, "Ya Allah,akumengadu kepadaEngkau."
Aisl,ahberkata. "Segalapuji bagiAllahyangpendengaran-Nya meli-
puti segalasuara.Khaulahbinti Tsa'labahdatanguntukmengadukepada
RasufullahSy'ral/a
lluhuAlaihi waSal/am.Sementara akubersembunyi di da-
lamrumahsambilmerekamsebagian perkataannya. MakakemudianAllah
menurunkan avat,

'J--f4
et"
iirr'r!. . ,,td. i ' JJbu
,,- : ' -. '
Ca--a
" Se.sungguhn,a
Allah telahmendengarperkataanv)anitayangmenga-
jukan gugaton kepadokamu tentangsuaminya,dan mengadukan
(halnya)kepadaAIlah. Dan,Allah mendengar soaljawabantaraka-
lian berdua.Sesungguhnya AIIahMahaMendengarlagiMaha Meli-
ftar." (Al-Mujadilah:I ).
Beliaubersabda, "Hendaklahdia memerdekakan seorangbudak
wanita."

8".4r/1 ^p",?;.tloxa/x,1 r'.'t,4.i/t


t tul Jir j
Khaulahrnenjarvab, "Dia trdaksangg,ip"
Beliaubersabda, "Hendaklahdia puasaduabulanberturut-turut. "
Khaulahberkata, "WahaiRasulullah, dia sudahlanjutusia.Dia tidak
kuatpuasa."
Beliaubersabda, "Hendaklah dia mernberimakanenampuluhorang
miskin."
Khaulahmenjawab, "Dia tidakmempunyai sesuatupununtukdishada-
qahkan."
Aisyahmenuturkan, "Padasaatitu pulabeliaurnendapatkan sekeran-
jang korma.Makakukatakan, "WahaiRasulullah. akuakanmembantunya
dengansekeranjang kormayanglain."
Beliaubersabda, "Engkautelahberbuatyangbaik.Makaberikanlah
ini kepadaenam puluh orangmiskindankembalilah kepada anakpamanrnu."
Maksudnya suamiKhaulah.
Di dalam,4s-Sunari disebutkan bahwaSalamah bin ShakhrAl-Baya-
dhyrnenzhihar istrinyapadawaktubulanRamadhan. Padasuatumalarndia
mencampuri istrinyasebelurlsempatmenebusnya. MakaNabiSftallolkthu
Alaihi wa Sallambertanya. "Apakahengkaumelakukannya wahaiSala-
mah?"
Dia menjawab."Mema;rgakunrelakukannya hinggaduakali wahai
Rasulullah,danakusabartelhadap hukumAllah.Makahukumilah akuseper-
ti apayangdiperintahkan Allah kepadaengkau."
''N4erdekakanlah seorang budakwanrta," sabda beliau.
Diaberkata, "Demiyangmengutus engkausebagai nabidengan mem-
bawakebenaran. akutidakmempunyai seorang budakkecualidia."
Beliaubersabda, "Kalaubegitupuasalah duabulanberturut-turut."
Diabertanya, "Apakahakutidakmempunyai pilihanlainselainpuasa?"
Beliaubersabda. "Kalau begituberikanmakananberupasatutakar
kormakepadaenampuluhorangmiskin."
Dia berkata, ''Demiyangmengutusmu denganmembawa kebenaran.
Sudahduahari ini kamitidakmempunyai makanan."
Beliaubersabda, "Kalaubegitutemuilahseseorang yangseharusnva
mengeluarkan shadaqah dari BaniZuraiq.suruhlahagardia menyerahkan
shadaqahnya kepadamu, lalu berilahmakanankepadaenampuluhorang
miskindarikormadanmakanlahsisanya bersama keluargamu.''
Salamahmenuturkan, "Maka aku segeramenemuikaumku,serala
'Aku mendapatkan kesempitan danpendapat
kukatakankepadamereka,
yangburukdarikalian,dankudapatkan kelapangan danpendapat yangbaik
dariRasulullah .9ftallaLLahuAlaihi waSallam.Beliautelahmemerintahkan
kepadaku untukmendapatkan shadaqah kalian."
406 Zadul'Ma'ad
Yangdemikianini membatalkan
kebiasaansemasaJahiliyahdanpada
permulaanIslam,yangmenganggap
zhiharsamadengantalak,padahaltidak
samadengantalak.
I l. Masalahlla'
Disebutkandi dalamShahihAl-Bukhary,dari Anas,dia berkata,"Ra-
'
sulullahmeng-i/aistri-istribeliau.Karenasaat
itukakibeliaubengkak,
maka
beliaumenetap di kamarbeliauselamaduapuluhsembilanhari.Kemudian
beliauturun.Mereka(parashahabat) "WahaiRasulullah,
berkata, bukankah
'
engkaumeng-l/aselamasebulan?"
Beliaumenjawab. "Sebulan ituadayangduapuluhsembilan hari."
Allah telahbefirmantentansl/a ' ini.
'
;!l

" Kepadaorang-orangyangmeng-iLa'istrinya,diberi tangguhempat


bulan (lamanya.1.Kemudianjika merekakembali(kepadaistrinya),
makasesunggtthnya Allah Maha Pengampunlagi Maha penyayang."
(Al-Baqarah:226\.
Pengertian '
/a menurutbahasa ialahpenolakanyangdisertaisumpah_
Sedangkan menurutketetapan syariatialahtidakmauberkumpuldenganistri
yangdisertaisumpah.Allah telahmenetapkan jangkawaktuempatbulan,
yangkarenaila'itu merekadilarangberkumpuldengan istri.Jikasudahlewat
empatbulan,makamerekaharusmembayartebusan ataukah mentalakistri.
AdariwayatyangmasyhurdariAIi bin Abu ThalibdanIbnuAbbas.bahwa
i/c'itu diucapkan karenadalamkeadaan marahdantidakridha,sepeniyang
terjadipadadiri RasulullahSftal/allahuAlaihi waSal/az terhadapistri-istri
beliau.Pendapat Jumhursejalandenganapayangdisebutkan di dalamAl-
Qur'an.
I2. MasalahLi'an
Allah befirman.
';sr.-i' '.
" "ai6tJ'4-'A k : "Str'1i'j;.;.
l i.,rt')
..,i,.,'"i-'..? . .,,-i,, . . . ' - . ., , i . i,.
-.tg-!- ,-.tl.;l-trJl l-t9 I r-L r .J!)DJI Jl a-Le q.tlt
f+Jt erJ JU
. - . ' . a ,i
J) l+te 4Xl r--.49 Jl a--.a\*)l
)

B"lalPe0i anan lz 4l/12:/a/ 407


:Y:t J\ :y

" Dan,orang-orangtongmenuduhisfrinyo(herzina).paduhalntereka
tidakadamempunyaisaksi-sak.si.se lain diri merekasendiri,makuper-
saksianorang itu ialah enpot kali bersumpahdengannamaAllah.
sesungguhnya dia adalah terntasukorang-orangyang bencn'.Dctn
(sumpah)yang kelima.bahv,alaknatAllah atasdirinya,jika dia ter-
masukorang-orang yang berdusta.Istrinya itu dihindarkan dari
hukumanolehsumpohnya emputkali atasnamaAllah,se.sungguhnya
suaminyailu bcnar-benortermasukorang-orangfang dusta.dan
(suntpuh) yongkeIimu,buhu,alaknut.4llahotasdiriny,a.jikutuomin.la
itu termasukorong-orangyangbenar." (An-Nur: 6-9)
Disebutkan di dalamAsh-Shohihain. darihadits SahlbinSa'd,bahua
llrvaimirAI-A.ilanlberkata kepada AshimbinAd1, "Apa pendapatmu jika
seorang laki-lakimenganggap istrinyaberbuatserongdenganlaki-lakiIain.
apakahdia harusmembunuh laki-lakiitu atauapayangharusdia perbuat?
Lebihbaiktanyakanhal ini kepadaRasulullah."
MakaAshimmenanyakannya kepadabeliau.Tapitampaknya beliau
kurangsukadenganmasalah sepertiitudanbahkanmencelanya. Makaapa
l angdidengarnya daribeliauini merupakan bebanbagiAshim.Kemudian
gantiUwaimiryangmenanyakan masalahini kepadaRasulullahShallallahu
Alaihi wa Sallam.Makabeliaubersabda. "Telahturunayattentangdirimu
danistrimu.Makapergilahdansuruhlahistrimudatangke sini."
Setelah datang.keduanya salingme-li'andi hadapan beliau.Setelah
meredaUwaimirberkata. "Aku berdusta terhadap dirinyawahaiRasulullah
.jikaaku telah ruju' dengannya." Pasalnya, d ia telah mentalaktigaterhadap
istrinyasebelumdia mendapat suatuperintahdaribeliau.
MenurutAz-Zuhry,memangpadawaktuitu lagibanyakorangyang
me-li'an.Saatitu istri Uwaimir sedanghamil.dan anaknyadinisbatkan
kepadapihakibu.Tapikemudian adaketetapan As-Sunnah, bah*'aanakn,va
menjadiahli warisUmaimir,sebagaimana yang juga ditetapkanAllah.
Dalamsuatulafazhdisebutkan. "I-alu keduanyasalingme-/i'ar di
dalammasjid.Makabeliaumemisahkan di antarakeduanya, lalubeliau
bersabda, "ltu samadenganperpisahan di antarasuamiistri yang salingme-
li'an.
Di dalamShahihMuslim disebutkan dari haditslbnu Umar.bahwa
Fulan bin Fulan berkata, "Wahai Rasulullah, apa pendapat engkaujikasalah
seorang di antarakamimendapati istrinyaberbuatserong? Apayangharus
dia perbuat? Jikadia bicara,tentudia akanbicaramasalah yangbesar,dan
jika diam,diamnyapunsepertiitu pula."

408 zadut-Maad
Beliauhanyadiamdan samasekalitidak menjawabnya. Beberapa
lamakemudianFulanbin Fulantersebutmenemuibeliaulagiserayaberkaia,
"Apa yangkutanyakan ini telahmenimpadiriku."
MakaAllah menurunkan ayatdi atas,lalubeliaumembacakannya di
hadapan orangitu danmengingatkannya, bahwasiksaduniaitu lebihringan
daripada siksaakhirat.Orangituberkata, ,,Tidak.
Demiyangmengurus eng_
kaudenganmembawakebenaran, akutidakdustatentangistriku...
Kemudianistrinyadipanggil,lalubeliaumemperingatkannya bahwa
siksadi duniaitu lebihringandaripada siksaakhirat.Makasangistriberkata,
"Tidak.Demiyangmengutus engkaudenganmembawakebenaran, dialah
yangberdusta."
Beliaumulaimemproses orangitudanmemintanya bersumpah dengan
menvebut namaAllahempatkali,bahwadiatermasuk orang_orang yangbe-
nar(tidakberdusta). Sedangkan yangkelimakalinyadiasiapmenerimalak-
natAllahj ikatermasuk orang-orang 1angberdusta. Kemudianistriorangitu
disuruhmelakukan halyangsama.Setelah itubeliaumemisahkan keduanya.
Di dalamAsh-Shahihaindise5utkan dari Ibnu Umar pula,bahwa
Rasulullah Sftal/allahuAlaihiwa Sal/az bersabda kepadaduaorangsuami
istri yangsalingmelemparkan tuduhan,'.Hisab kaliandi hadapanAllah,
bahwasalahseorang di antarakalianadalahpendusta. dansetelahituengkau
tidaklagimemilikiisrrimu."
Orangitu bertanya, 'Wahai
Rasulullah, bagaimanadengan hartaku?"
Beliaumenjawab, "Tidakadahartamu. Jikatuduhanmu benarterhadaD
dirinya,makahartaitumenjadimiliknya,karenaengkautelah menghalalkan
kemaluannya. Jikaengkaudustaterhadap dirinya,makahartaitu lebihiauh
lagidaridirimu."
Dalamrirvayatlaindisebutkan, bahwabeliaumemisahkan suamiistri
l angsalingmelemparkan tuduhan. scra)a benanya, ',Demi
A llah,salahse_
orangdi antarakalianberduaadalahpendusta. Tidakadakahdi antarakalian
yangbertaubat?"
Dalamriwayatlaindisebutkan, bahu,abeliaumenyerahkan anakke_
padaibunya.Masihbanyakriwayat-riwayat lainyangserupa denganrrrvayar
ini, dansemuanya shahih.
Dari sini dapatdiambilbeberapa keterapan hukumNabarvy,di
antaranya:
I . Zl'ar bisamunculdaripihaksuamiistri,baiksama-sama Muslinrmaunun
sama-sama kafir,orangyangbaikmaupunburuk,dibatasi denganadanl,a
tuduhanmaupuntidak.
Di antaragambaran /i ar itu sendiri.semacam seorang suantivanumenu_
duhistrinyaberbuar scrongdenganlaki-lakilain.MakaAllahmenielaskan

ir(4u/Pe.4/?i/a.ra7t,lz.jlh/ml 409
bagaimana caramenyelesaikannya. Dalam/i az inrterkun.rpril
duasiiai:
Sumpahdankesaksian. Allah menyebutkan kesaksian danRasulullah
ShallallahuAlaihi v,aSallammenyebutnya sumpah.
2. Rasulullah5.llallallahuAlaihi wa Sallammenetapkan hukumdalamma-
'an
salah/i berdasarkan wahyudansepertiyangditunjukkanAllah, bukan
menurutpemikiranbeliausendiri.Beliautidakmembuatkeputusan hu-
knm tenlangli'an sehingga turunwahyudanayatAl-Qur'an
3. Ii ar diiakukan di hadapan pemimpinatauwakilnya,dantidakdilakukan
di hadapan rak),at atauorangarvam,
[riasa sebagaimana yang
pemimpinlalr
berhakmembuatkeputusan di antarakeduanya.
4. Ada baiknyajikali'unitudilakukandi hadapan orangbanyaksehingga
merekabisamenjadisaksi,karenabegitulah yangdilakukanparashaha-
bat.
5. Orangl angsalingme-li'andalamposisiberdiri,lalukeduanya diminta
untukbersumpah empatkali atasnamaAllahdenganposisiberdiripula.
6. Yangpertama kali bersumpahadalahpihaksuamidanbukanpihakistri.
7. Masing-masing suamiistriyangsalingme-/l ar harusdiberiperingatan
dan ancaman tentang siksaduniadanakhirat.
'an,
8. Kehamilanistri dianggap tidakadakarenaadanya/l sehingga suami
tidak bisalagi mempermasalahkannya. Berartinasab anakdinisbatkan
kepadapihakibu.
SebagaiAhli
13.PengakuanAnak dari Zina dan Pengangkatannyo
Waris
Abu Daudmeriwayatkan di dalamSunan-nya,darihaditsIbnuAbbas,
'Tidak ada
dia berkata."RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallambersabda,
perzinaan dalamIslam.Siapayangberzinapadazaman Jahiliyah,makaanak
dari zina itu termasukkerabatnya, dansiapayangmengakuiseorang anak
tanpaadanyajima', makadiatidakbisamewarisidanmewariskan'."
NabiShallallahuAlaihi v,aSallammenghapus perzinaan dalamIslam,
tidakmengakui hubungannasabdenganhasilzina,memaafkan zinasemasa
Jahiliyahdanmengaitkan nasabanakdarizinaitu kepadanya.
Ada beberepa orang semasa Jahiliyahmempunyaibeberapa budak
wanitayangdigilir. Jikaadaseorangbudakmilik salahseorang di antara
mereka,meskipun budakitujugaberjima'denganlelakilain,makaanaknya
diakuiolehtuannya ataubisajugadiakuioranglainyangberjima'dengannya
Sehingga seringtimbulperselisihandalammasalah ini, hinggadatang Islam.
lalu Rasulullah menetapkan bahwaanak itu menjadimilik tuannya.
11. BeberapaLelaki YangMenyetubuhiSeorangl(anita PadaSatu
MosaSuci
Abu DauddanAn-Nasa'ymeriwayatkan darihaditsAbdullahbin Al-

4l 0 Zodul-,Va'od
Khalil, dari Zaid bin ArqamRadhiyallahuAnhu, dia berkata,',Ketikaaku
sedangdudukdi dekatRasulullahShallallahuAlaihi wa Sallam,tiba{iba
munculseorang laki-lakidaripenduduk Yaman.Laludiabercerita, .,Adatiga
orangdaripendudukYamanyangmengadu kepadaAli. Merekamempere-
butkanseoranganakdi hadapan AIi. Pasalnyamerekatelahmenyetubuhi
wanitaitu padasatumasasucinya.MakaAli berkata, "Kalianadalahsekutu
yangsalingberselisih. Aku akanmengundi diantarakalian.Siapayang men-
dapatundian,makaanaktersebut menjadimiliknya.dandiaharusmembayar
duapertiganilaitebusan kepadaduaoranglainnya."MakaAli melakukan
undiandanmemberikan anaktersebut kepadaorangyangberhasilmenang
dalamundianitu."
Mendengarpenuturannya itu RasulullahShallallahuAlaihi waSallam
tersenyum, hinggaterlihatgigi geraham ataugigi seribeliau.
Dalamhalini adaduamasalah pokok,yaitumengundi untukmenetap-
kanketurunan, dankeharusan membayar duapertigatebusan anakkepada
duapesaingnya. Undianmemangbisadigunakan apabilasudahtidakadalagi
penguatselainitu.
15.SiapakahYangLebih BerhakMengasuhAnak?
Abu Daud meriu,ayatkan di dalamSunan-nyadari haditsAmr bin
Syu'aib,dariayahnya. darikakeknyaAbdullahbin Amr binAl-Ash,bahwa
adaseorang wanitaberkata, "WahaiRasulullah. ini adalahanakyangdulu
kukandung. kususuidanjugakuasuhdi dalambilikku.Kemudianayahnya
rnenceraikan akudandia inginmengambilnya darisisiku."
Rasululfah Sftal/allahuAlaihi wa Sallambersabda."Engkau lebihber-
hakterhadap anakituselagiengkautidakmenikahlagidengan laki-lakilain."
Di dalamA.sh-Shahihain disebutkandari haditsAl-Bara' bin Azib.
bahwaputri Hamzahdiperebutkan Ali danJa'far sertaZaid.Ali berkata,
"Aku lebihberhakterhadap dirinya.karenadia putripamanku."
Ja'farberkata, "Putripamandanbibikudaripihakibuharusadadalam
pengasuhanku."
Zaidberkata, "Dia adalahputrisaudaraku."
MakaNabi Shallallahu Alaihi wa Sallammemutuskan anakitu ada
dalampengasuhan bibinyadaripihakibu,seraya bersabda."Bibi samakedu-
dukannya denganibu."
Alus-Sunanmeriwayatkan darihaditsAbu HurairahRadhiyallahuAn-
u, bahwaRasulullahShallallahuAlaihi waSallampernahmemerintahkan
seorang anakuntukmemilihayahatauibunya."
Diriwayatkan pulabahwaadaseorang wanitayangdatangrnenemLri
beliau,seraya berkata,"WahaiRasulullah, suamikuinginpcr..'isambilmenr-
bawaanakku."

Bdlz/ ?"1Alavax l"r!h/2lmt 4l I


Beliaubersabda. ''Beri kesempatan kepadaanakitu."
Sangsuamiberkata,"Siapayangakanmembuatperkaradenganku
tentanganakku?"
Beliaubersabda kepadaanakitu, "lni adalahayahmudanitu ibumu.
Sekarangpeganglah tangansalahseorangdi antaramerekaberduayang
engkaukehendaki."
Karenaanakitu meraihtanganibunya,makadia diserahkan kepada
ibunya.
Di dalamSunanAn-Nasa'y disebutkan dariAbdul-Humaid bin Sala-
mahAl-Anshary.dariayahnya. darikakeknva. bahwakakeknyamasukIs-
lam.namunistrinya menolak masukIslam.Makadiadatang sambilmemba-
wa anaknyayang masihkecildanbelurnbaligh.NabiShallallahu Alaihi wo
.Snl/nrr
mendudukan ayahdanibuanaksecara berdampingan. lalumenyuruh
anakituuntukmemilihsalahseorang di antaramerekaberdua. Beliaubersab-
da."Ya Allah.berikanlah petunjukkepadaanak itu."Makadiamenghampiri
avahnya.
Abu Daudmeriwayatkan dariAbdul-Humaid, dia berkata, "Kakekku
Rafi' bin Sinanmengabarkan bahwadiamasukIslam,danistrinyamenolak
masukIsfam.MakaistrinyamenemuiRasulullah SftcllallahuAIaihiwaSal-
/an, serayaberkata, ''lni adalahputrikuyangbarusajadisapih.''
Rafi' menyahut, "Dia adalahputriku."
Makabeliaumenyuruh Rafi'dudukdi satusisi,danmenyuruh istrinya
dudukdi sisilain.laluanak putriitu duduk di antaramereka berdua. kemudian
beliaubersabda kepadamerekaberdua,"Panggillah anakitu.''
Ketikaanakitu menengok kearah ibunya, beliaubersabda, "Ya Allah,
berikanlah petunjukkepadaanakitu."
Makakemudiandia menolehke arahayahnya, sehingga dialahyang
berhakmendapatkannya.
Haditsyangpertamadijadikandalil untukmenetapkan keputusan
denganmengabaikan pihakyangtidakhadir.Sebabdidalam haditsini tidak
disebutkan kehadiran ayahataupenentangannya. Wanitaitu datanguntuk
rnemintalatwa.Makabeliaumenetapkan keputusan berdasarkan keterang-
annya.
Haditsinijugamenunjukkan, bahwajikaavahibubecerai. sementara
merekamempunyai anakkecil.makaibulebihberhak terhadap anaknya dari-
padaayah.selagitidakadahal-halyangbisamenghambat penyerahan anak
itukepada ibunyaataujikaanakbelumbisamenentukan pilihannl'a.Kepu-
tusanini tidakadayangmempennasalahkannya. Sepertiini pulakcputusan
1'angdiambilAbu Bakardalam perkaranya Umarbin Al-Khaththab. dantak
seorang punyangmenentangnya. Begitupulayangditetapkan Unrarketika
mcnjadikhalifah.
412 Zadti-.lh'rrd
Perwalian terhadap anakitu adaduajenis.Satujenispihakayahmen-
dapatkan prioritasdaripadapihakibu.Hal ini berkaitandenganperwalian
hartadanpemikahan. Satujenislagiyanglebihmemprioritaskan pihakibu
daripadaayah,yaituperwalianpengasuhan danpenyusuan. Hal ini dimaksud-
kanuntukkemaslahatan anak.Karenaibu lebihmengetahuitentang mendidik
anak,lebihmampumelaksanakannya, lebihsabar,Iembutdanlebihbanyak
kesempatannya, makapengasuhan yangkeduaini diserahkan kepadaibu.
Tapikarenalaki-lakilebihsanggup mendatangkan kemaslahatan bagianak
danlebihmampumenjaga masalah persetubuhan, makapengasuhan berikul-
nyadiserahkan kepadapihakayah.
Sabdabeliau."Engkaulebihberhakterhadap anakitu selagiengkau
tidak menikahlagi denganlaki-lakilain",terkandung dalil bahwapenga-
suhanadadi pihakibu.Tapikeputusan beliaumenyerahkan pengasuhan anak
kepadaibu,bukanberartimenunjukkan keumuman keputusan serupauntuk
semuaibu,sehingga setiapanakharusdiserahkan kepadanya. Jikaibunya
wanitakafir,pelacur,fasik,musafirataubudak,makatidakbolenmengacu
kepadakeputusan ini. Ada beberapa syaratyangharusdipenuhiorangyang
diserahipengasuhan anak.Di antaranya adalahkesamaan dalamagama.
Sebabtidakadahakpengasuhan bagiorangkafir terhadap orangMuslim,
yangdidasarkan duaalasan:
- Pengasuh tentuinginmendidikanakkecilsesuaidenganagamanya dan
membesarkannya denganajaranagamanya- Makasetelahbesaria akan
sulitmeninggalkan ajaranagamaitu. Sebabanakitu sudahdirubahdari
fitrahyangdiciptakanAllah kepadahamba-hamba-Nya. sehingga sulit
untukdikembalikan lagi.sebagaimana sabdabeliau."setiapanakdilahir-
kan di atasfitrah.lalu keduaoarangtuanyamenjadikannya memeluk
agamaYahudi,NasraniatauMajusi."
- Allahtelahmemutuskan uluranpertolongan di antaraorang-orang Mus-
lim dankafir,menjadikanorang-orang Muslim sebagaipenolongbagi
sebagian yanglain,danorang-orang kafir sebagaipenolongbagisebagian
yanglain.Sementara pengasuhan merupakan bentukuluranpertolongan
yangpalingkuat.Karenaitu Dia memutuspengasuhan di antarakedua
belahpihak
Adayangberpendapat. anaktidakperludiberikesempatan untukme-
netapkan pilihannyadi antaraayahatauibu.Dalil yangdigunakanadalah
sabdabeliau,"Engkaulebihberhadap anakitu". Sebabjikaanakdisuruh
memilih,makaibutidakberhakatasanakkecualijikaanakmemilihdirinya,
sebagaimana ayahtidakberhakterhadap anakkecualijikadia nremilihnya.
Banyakpendapat tentanghal ini. Di antaranya pendapat Al-Lairsbin Sa'd,
bahwa ibu lebih berhakterhadapanakhinggaia mencapaiumurdelapan
tahun.Jikaanakputli,hinggarnr'ncrpai baligh.Setelah ituayahlebihberhak

B?lz1 Pef/t412.naz l" /h/?27o1 413


terhadap anak.MenurutAl-Hasanbin Hayi,ibu lebihberhakterhadap anak
putrihinggapayudaranya mulaitumbuh,danlebihberhakterhadap anaklaki-
laki hinggabaligh.Setelahitu anakdiberikesempatan untukmenentukan
pilihannya,baiklaki-lakimaupunwanita.
Di sini adaijtihaddalammenetapkan pilihandi antaraayahdanibu
bagianakputri,denganpertimbangan bahwaibu lebihdekatdengananak
danmanayanglebihbermaslahat bagianak.Abu Hanifah,MalikdanAhnrad
dalamsalahsaturiwayatdarinya.lebihcenderung kepada ibu.daninilahyang
didukungdalil.Tapi pendapat Ahmadyanglebihmasyhurdan rekan-
rekannya, cenderung kepadaayah.
Orangyanglebihcenderung kepadaibu berpendapat, bahwaayahlebih
banyakdisibukkan olehpekerjaan mencaripenghidupan, lebihseringkeluar
rumahdanbertemudenganorang-orang. Sementara ibu lebihbanyakberada
di dalamrumah.Sehinggaanakputri yangdiasuhibu lebih terjagadan
matanya
terpelihara. senantiasabisamengawasinya. Hal ini berbeda dengan
ayahyangwaktunyalebihbanyakberadadi luarrumah.Apalagianakperlu
mendapat pendidikanyangberkaitandengankewanitaan. yangharus
mengurusberbagaimacampekerjaanrumahtangga.Yang demikianini
hanyabisadilakukankaumwanita,bukankaumlaki-laki.
Sementara yan-ecenderung kepadaayahmengatakan bahwakaum
iaki-lakilebihcemburuterhadap anakputrinyadaripada kecemburuan ibu.
Berapabanyakibuyangjustrumembantu putrinyauntukmendapatkan apa
pun yang diinginkannya, yang membuatnya tidak bisamemerankan
pikirannyasecara sehathinggamudahtertipu.Keadaan ini berbeda dengan
ayah.Atasdasarsepertiinilahyangberhakmenikahkan anakputri adalah
ayah,bukanibu.Di antarakebaikansyariatIslam,bahwaanakputriharus
tetapberada bersama ibunyaselagidiamasihmembutuhkan pengasuhan dan
pendidikan. Jikasudahmencapai balighdanlayakdanmulaitumbuhdewasa,
makadia harusberadadalampengasuhan ayah,yangIebihmampumelin-
dungi dirinya danmendatangkan kemaslahatan baginya.
SayapemahmendengarSyaikhkami bercerita,adaseorangayahdan
ibu yangberebutanakdi hadapan hakim.Lalu hakimmemberinya kesem-
patankepadaanakitu untukmenentukan pilihannya. Ternyata dia memilih
ayahnya.Tetapisangibu protes,denganberkata,"Tolong tanyakankepada
anakitu,apaalasannya dia memilihayahnya?"
Ketikaditanya,dia menjawab."Karenasetiaphari ibu mengirimku
untukbelajarmenulis,sementara pakgurusukamemukuliku.Sementara
ayahmembiarkan akubebasbermainbersama anak-anak lain."
Karenaalasananaktersebut,akhirnyahakim memutuskanuntuk
menyerahkannya kepadaibu,sambilberkata. "Engkaulebihberhakterhadap
anakini."

414 Zadul-Ma'ad
Tentangkisahputri Hamzah,yangkemudianmenjadirebutanantara
Ali, Zaid danJa'far,makaRasulullahShallallahuAlaihi v'a Sallammenye-
rahkanpengasuhannya kepadaJa'far,karenabibi anakitu adalahistri Ja'far,
kerabatyangpalingdekatdengannya, sehinggaAlidan Zaidjugalapangdada
menerimakeputusan beliauini.
16. Naftah YangHarus Diherikan kepadaIstri
RasulullahSlral/allahuAlaihi wa Sallamtidakpemahmematokberapa
nilainyadantidakriwayatyangmengarah kepadanilainafkah.Beliauhanya
menyebutkan penyerahan nafkahkepadaistri dengancarayangma'ruf,
menurutkelaikan.
Disebutkan di dalam,SlaftllrMuslim,bahwabeliaumenyampaikan
pidatosewaktuhajiwada',yangsaatitu dihadiriorangdalamjumlahyang
melimpahruah,kira-kiradelapanpuluhtigaharisebelum kematianbeliau.
Di dalampidatonyaitu beliaubersabda,
,,1i,.",. i,,-:,./! ", ,:'.'i.2'.,'. ,.',,
. dJr !L! _-a;^,j;l ,silj et--il ; 4-lJr i*rjE
":ll!.nt
. t,.i. t tl.,'-. c,5 , 2 , ; . ' o i ; . ' , , .- ' , , . , , . ' :
./Sf), Je/+ ) _rPj; r"+ic.r,uJ 9r,9 Jrd*J/
"Bnrtok oloh kepadaA!tah ,loto^ ururo, wanita, karena kalian
mengambilmerekadenganamanatAllah dan kalian menghalalkan
kemaluannyadengankalimat Allah. Mereka berhakmendapatkan
rezkidanpakaiandari kalian secaralayak."
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain,
bahwaHindun,istriAbu Sufyan
berkatakepadabeliau, "Sesungguhnya Abu Sufyanadalahorangyangkikir.
Dia tidakmemberikunafkahyangmencukupiku anakkuselaindari
beserta
apayangkuambildari hartanya, sementaradia tidakmengetahuinya.''
Makabeliaubersabda, "Ambillahapayangcukupbagimudananakmu
dengancarayanglayak."
Abu Daudmeriwayatkan di dalamSunan-nya, darihaditsHakimbin
Mu'awiyah, dariayahnya. Mu'awiyah RadhiyalLahu Anhu,diaberkata,"Aku
pemahmenemuiR asulullahShollallahuAlaihi waSallan,serayakukatakan,
"WahaiRasulullah. apapendapatengkautentangistri-istrikami?"
Beliaumenjawab,"Berilahmerekamakansamadenganapayang
kalianmakan,berilahmerekapakaian samadengan apayangkaliankenakan,
janganlahkalianmemukulwajahmerekadanjanganlah kaliannremburuk-
burukkanmerekaatasnamaAllah."
Keputusan RasulullahShallallahuAlaihiwaSallamini samadengan
yangdisebutkan di dalamKitabAllah,

Ba4alP"U?zlonanla,4,4tAz:/al 415
.>':F\ G;;.*';'i :fr;t 1;, ^sw")t
"Paro ibu hendaklahmenyusukananak-anaknyaselamadua tahun
penuh, yaitu bagi yang ingin menyempurnakanpenyusuan.Dan, ke-
wajiban ayah memberimakandan pakaian kepadaibu dengancara
yang mo'ruf." (Al-Baqarah:233).
Nal:i ShallallahuAlaihi wa Sollammenyamakan keharusan bagisuami
untukmemberikan nafkahantaraistri danpembantu, tanpamenyebutkan
nilainya,danhalini harusdilakukan dengan carayangma'rufataulayak.Ma-
kabeliaubersabda, "Budakyangdimilikimendapatkan makanan danpakaian
darinyadengancaravangma'ruf."Beliaujugabersabda tentangbudak-bu-
dakyangdimiliki,"Berilahmerekamakanan sepertiapayangkalianmakan
danberilahmerekapakaiansepertiyangkaliankenakan."
Ada beberapa pendapat tentangukuranmakanyangharusdiberikan
setiapharinya.TapimenurutJumhur,tak satupunriwayatdariparashahabat
vangmenetapkan nilai nafkahkepadaistri,tidak satumudddantidakpula
saturi1l1.MenurutlbnuMas'ud,makanan untukkelaspertengahan ialahroti
danminvaksamin.rotidanminyak,ataurotidandaging.MenurutlbnuUmar.
ukuranpcrtengahan makanan yangdiberikan suamikepada keluarganl'aialah
rotidansustr,rotidanminyak.roti danminyaksamin.Makananpalingbaik
ialahrotidandaging.IJkuranmakanan ini tidakbisadiukurdengan makanan
yangdiberikankepadaorang-orang miskinketikamembayarkafaratatau
tebusan sumpahataulain-lainnya.
Di dalamhaditsHindunterkandung dalilbahwaseseorang bolehmen-
ceritakanorangIainvangberhutang kepadanya. ketikadiamengadukan per-
masalahannya. danitubukanghibah.Yangserupa denganini ialahperkataan
seseorang ketikabeperkara dengan oranglain."WahaiRasulullah. diaadalah
orangyangnakal.tidakpeduliterhadap sumpahyangtelahdiucapkannya."
Di sinijugaterkandung dalilbahwahanyaayahlah yangberkewajiban
memberikan nafkahbagianak-anaknya. Kewajibanini bukanmerupakan
persekutuan denganibu.Ini merupakan ijma' ulama.Di dalamnyajuga ter-
kandungdalil,bahwanafkahbagiistridankerabatharusmemenuhikecukup-
andansecara ma'rufataulayak.Siapayangberhakmendapat na{kah.boleh
mengambilhartasuamisecaralangsung, jika suamimenahanpemberian
nafkahkepadanya dankepadasiapapunyangseharusnya menerima nafkah
ltu.
I7 . RasulullahMemberiPeluangkepadaIstri untukMeninggalkan
Suami YongTidok Mampu Memberi NaJkah
Al-Bukharymeriwayatkan di dalamShahih-nya.darihaditsAbu Hu-
rairahRadhiyallahuAnhu, dia berkata."RasulullahShallallahuAlaihi wa
Sallam bersabda-

416 Zadul,-Mdad
.; t'j c u:t;t S;'i
"shadaqahyang paling utama ialah meningalkankekayoan."
Dalamlafazhlaindisebutkan. "Yangberasaldariorangkaya,danta-
nganyangdi ataslebihbaikdaripada tanganyangdi bawah.danmulailah
dariorangyangadadalamtanggunganmu."
Istribisaberkata, "Berilahakumakanatauengkauharusmenceraikan
aku."Budakbisaberkata, "Berilahakumakandanpekerjakanlah aku."Anak
bisaberkata. "Berilahaku makan. lalukepada siapaengkau akan menyerah-
kanaku?"
Orang-orang bertanya,"Apakahengkaumendengaryang demikianitu
dariRasulullah?"
Dia menjawab, "Tidak,tetapiini berasaldari perbendaharaan Abu
Hurairahsendiri."
An-Nasa'y jugamenyebutkan haditssepertiini,yangdi dalamnya be-
liaubersabda. "Dan mulailahdariorangyangadadalamtanggunganmu."
Ada yang bertanya, "Siapakah yangadadalamtanggunganku wahai
Rasulullah?"
"lstrimu,yangberkata, 'Berilahakumakan.Jikati-
Beliaumenjawab,
'Berilahakumakandan
dak.makaceraikanlah aku.Pembantumu berkata,
'Berilahakumakan,lalukepadasiapa
pekerjakanlah aku'.Anakmuberkata,
engkaumembiarkan aku?"'
Para fuqaha saling berbedapendapat tentanghukummasalahini, yang
tecermindalambeberapapendapat,di antaranya:
l. Suamibisadipaksauntukmemberinafkahataumenceraikan istrinya.Pen-
dapatinidiriwayatkandariYahyabin Sa'idAl-AnsharydanIbnul-Musay-
yab.
2. Hakimharusmemutuskan agarsuami menceraikan istrinya.Ini merupa-
kan pendapat Malik. Tapi dia diberi tempo selama satu bulanatausekitar
itu.lika deadlinesudahterlewatidanistridalamkeadaan haid,makaharus
ditunggusampaiia suci.
Ada duapendapat dari Asy-Syafi'y.Pertama, istridiberikebebasan
untukmemiliki.Jikamenghendaki, dia bisatetapbertahanhidupdengan
suami,lalunafkahyangseharusnya diserahkan kepadaistrimenjadisemacam
hutangyangharusdiserahkan kepadaistri.Kedua,istritidakharusmeminta
cerai,tapisuamimemberikesempatan kepadaistriuntukberusaha sendiri.
18.SuaniTidak BerkewajibanMemberiNaJkahdanTempatTinggal
kepadaIstri YangDitalak Tiga
Muslim meriwayatkandi dalamSftahih-nyadatiFathimah binti Qais'
bahwaAbuAmrbin Hafshmentalaknya dengan talaktiga,lalu pergi.Dia
dia

-t'.lrlP.U?Ia//(/ /,2,11/t/ru1 417


mengutus wakilnyauntukmenemuiFathimahbinti Qai.;samiriinrenvcrah-
kangandum.TapiadasikapFathimahyangmembuatnya mareh,sehingga
diaberkata,"DemiAllah,engkautidakberhakmendapat apapundarikami."
Maka Fathimahbinti QaismenemuiNabiShallallahuAlaihi wo Sal-
/alz danmenceritakan masalahini danjugaperkataannya itu. Makabeliau
bersabda, "Memangengkautidakmendapatkan nafkahdarinya."
Lalubeliaumenempatkan Fathimah di rumahUmmuSyarik.Tapi ke-
mudianbeliaubersabda, "Dia adalahseorang wanitayangpernahmenjadi
istribeberapashahabatku. Habiskanlah masaiddahmudi rumahIbnuUmmi
Maktum.Diaadalahorangbuta.sehingga engkaubisamelepas bajumu.Jika
masaiddahmusudahhabis,beritahukan kepadaku."
Fathimahbin Qaismenuturkan, "Ketika masaiddahkusudahhabis,
makaakumemberitahukan kepadabeliau,bahwaMu'awiyahbin Abu Suf-
yandanAbu Jahmbermaksud melarnarku. Beliaubersabda, "TentangAbu
Jahm,dia tidakmampumeletakkan tongkatnya di ataspundak.Sedangkan
Mu'awiyahadalahorangmiskinyangtidakmempunyai harta.Menikahlah
denganUsamahbin Zaid."
Padamulanyaakutidakmau.Tapisetelah beliaumendesak, akupun
maumenikah dengan Usamah dan Allah pun mendatangkan kebaikan yang
banyakkepadanya, sehingga akumerasasenang."
Disebutkan pula darinya, bahwadia ditalaksuaminyasemasaRa-
stlullah ShallollahuAlaihi wa Sallam.Saatitu dia mendapatnafkahyang
sedikitsekali.Makadiaberkata, "Aku akanmelaporkan halini kepadabeliau.
Kalaumemangakuberhak mendapatkan nafkah,maka aku akan mengambil
yangmencukupikebutuhanku. Jikaakutidakmendapatkan nafkah,makaaku
tidakakanmengambilnya sedikitpun."
Ketikadia menceritakan masalahnya, makabeliaubersabda, "Tidak
adanafkahbagimu."
Masihdalamkisahyangsama,bahwaAbu Hafshmentalaknya dengan
talaktiga.Setelah itu Abu Hafshpergike Yaman.KeluargaAbu Hafshber-
katakepadanya, "Kami tidakberkewajiban memberimu nafkah."
Khalidbin Al-Walidbeserta beberapa orangmenemuiRasulullah
ShallallahuAlaihi waSallamdi rumahMaimunah.Merekaberkata."Sesung-
guhnyaAbu Hafshmentalakistrinyadengantalaktiga.Apakahistrinyaitu
berhakmendapatnafkah?"
Beliaumenjawab. "Dia tidakmendapat nafkahtapimasaiddahtetap
berlakubaginya."Kemudianbeliaumengirimutusanuntukmenyampaikan
pesan,"Janganlah engkaumengambilkeputusan tentangdirimutanpa
memberitahukan kepadaku."
Beliaumemerintahkannya untukpindahkerumahUmmuSyarik.Tapi
kemudiandia dipindahkan lagi ke rumahlbnu Ummi Maktumyangbuta.

418 Zadli-lfa'ad
Setelahmasaiddahnya sudahhabis,beliaumenikahkannya denganUsamah
bin Zaidbin Haritsah.
Di dalarnShahihdiriwayatkan dari Asy-Sya'by,dia berkata,,,Aku
menemuiFathimahbinti Qaisuntukmenanyakan keputusan Rasulullah
ShallallahuAIaihi wa Sallambagidirinya.Makadia menjawab,"suamiku
telahmentalakku dengantalaktiga.Lalu aku mengadu kepadaRasulullah
ShallallahuAlaihi y'o Sallamtentangnafkahdantempattinggal.Ternyata
beliaumemutuskan untuktidak memberikannalkahdan tempattinggal
bagiku,danbeliaumemerintahkan agarakumenghabiskan masaiddahkudi
rumahIbnuUmmi Maktum."
Masihadabeberapa riwayatlainyangmenggambarkan kisahini dan
keputusan yangdiambilNat:iShallallahuAlaihi wa Sallan, yangsesuai
denganhukumdi dalamKitabAllah,

-- i 'ci'' ''" ''j6;c)t"-:aur;r r-ir


c)il t.__.4:-t L-<:lU
) ,ri;.*..P-y , :e:

. tt. (. ".i. ,'.,: ,a ..,,'. .,.'. , t.1,. t,.l o. .i t. ,.


,)L_g , '
.'_.,-' +) J+ irJ>lt 4ljr U 4-ij
Jr#* Jf{ Jd +;JJ'
o' ! ,: ,i
.ff"to Jl J.\t-1"
1 ' , . a ., , , r - i . " 2 '
,---\J.) 4lJ o)' ( ,-.'r r),orrj
e\:.,

,. .
JJ

,',.: , .. r,2, 'i,, .,..


.,tu dirr J'r-*
:O- Jt>r
" Hai Nabi,apabilakamumenceraifutn istri-istrimumakahendaklah
kamu ceraikan merekapada waktu merekadapat (menghadopi)
iddahnya (yang wajar), dan hitunglah waktu iddah itu.terta ber-
takwalahkepadaAllah, Rabbmu.Janganlahkamukeluarkanmereka
dari runah merekadanjanganlahmereka(diizinkan)keLuarkecuali
kalaumerekamengerjakanperbuatankeji yangterang.Itulah hukum-
hukumAllah, makasesungguhnya dia telahberbuatzhalimterhadap
dirinyasendiri.Koni tidakmengetahui barangkaliAllah mengodukan
sesudah itu.suatuhalt,unghuru.Alt,tbilumerckuIelaltmend,k,ttt tl;hir

B(4r/1P.t/1r1o//./r 1.",1,4
//?i.// .+I9
iddahnya, maka rujukilah merekadenganbaik atau Iepaskanlah
merekadenganbaik ataulepaskanlahmerekodenygnbaik danpersuk-
sikanlah dengandua orang saksiyang adil di antara kalian dan hen'
daklah kalian tegakkankesaksianitu karenaAllah. Demikianlahdiberi
pengajarandenganitu orangyang berimankepadaAllah dan hari
akhirat.Barangsiapa yang bertakwakepadaAllah, niscoyaDia akan
mengadakanbaginyajalan keluar,dan memberinyarezki dari arah
)tangtiodadisangka-sanp;kanyu. Dan, barangsiapayang herlawakal
kepada Alluh. niscala Allah akan mencukupkan(kepcrluan)nya.
Sesungguhnl a .1lluhmelaksonakan ttrusan(yangdikehendaki)-Nyu.
Sesungguhnyu/llah telah nengadakon ketentuanbagi tiap-tiap
sesuatu. " (.Ath-Thalaq: l-3).
Allah memerintahkan parasuarni,bahwajika masaiddahistrisudah
hampirhabis. maka hcndaklah merekaruju'ataumelepaskannl'a. Padamasa
itumerekatidakbolehmengusir istridarirumahmerekadanistritidaktroleh
keluardarirumah.Berartisiapayangtidakadapeluanguntukruju' setelah
talak,bolehrnengeluarkannya darirumah.Allahtelahmenetapkan beberapa
hukumbagiistri-isriyangditalak.yangsalingkait-mengait dantidakbisa
dipisah-pisahkan antarayang satudengan Iainnya. Hukurn-hukum ini ialah:
- Suamitidakbolehmengeluarkan istri;-angditalakdarirumahnya.
- Paraistriyangditalaktidakbolehkcluardarirunrah.
- Paraistribisadiruju'dengan carayangma'rufsebelum habismasaiddah-
nya.ataumelepasnva dengancarayangbaik.
- Dipersaksikan orang-orang yangadil.
I 9. Masalah-ma.gala nyu,suan
h P e
Disebutkan di dalamA.sh-Shahihain darihaditsAisyahRadhiyallahu
Anha. dariRasulullahSy'ral/allahu Alaihi va Sallam,l:eliaubersabda,

:,'i,':, U "77;
: aet;rt' ';i
.;:Uit 6*;

"sesungguhnya penyusuanitu menjadikanharam apa yang haram


pada anak."
Disebutkan puladariIbnuAbbasRadhiyallahu Anhuma'bahrva Nabi
ShattatlahuAtaihi wa Sallampernahditawariagarmenikahi putri Hamzah.
'Iapi "Dia tidakhalalbagiku,karenadiaputrisaudarakudari
beliaubersabda,
penyusuan. Apa yang haramkarena hubungan keluargajuga haram bagi
hubungan penyusuan."
Disebutkan didalam,gahllz Muslim.dariAisyahRad& iyallahuAnha.
dariRasululfah bersabda.
S'iallallahuAlaihi wa Sallam,l:eliau

' j|aAt ^;J\ ?)"r tJ

420 Zadul-Mo'ld
"Tidak haramjika honyasatuatau dua kali sedotan.',
Dalamriwayatlaindisebutkan, .,Tidakharam
iika satuatauduakali
hisapan."
Dalamlafazhlaindisebutkan, adaseseorang bertanya kepadabeliau,
''1\'ahai
Rasulullah, apakahsekalimenyusujuga haram?', Beliaumenjawab.
''l '
idak.
Dirir.vayatkan
puladari Aisyah,bahr.v
aNabiSha a ahuAtaihi u.oSal_
/an bersabda. "Penvusuan itu hanyayangberupameminumair susu...
Disebutkan di dalamJami At-Tirnidz;,.darilJmmuSalarnah Rarl/rr-
vallahuAnha,bahwaRasulullah rltaihi y,ttSallantbersabda.
Sfutllatlahu

+tb')\'.r. i'.;-l

"Tidokdiharamkankarenapen_yusuan kecualiyang mengenyangkan


u.suskarenamenyedotdari parudara dan dilakukansebelumma.sa
menyapih."
Disebutkandi dalamSunanAd-Daruquthny denganisnadyangshahih,
dariIbnuAbbas,diamemarfu'kannya, "Tidakadahukumpenvusuan kecuali
yangberjalan selama duatahun
Disebutkan di dalamSunanA6uDaud,dari haditsIbnuMas.ud.dia
memarfu'kannya, "Tidak diharamkan karenapenyusuan kecualiyangme_
numbuhkan dagingdanmengeraskan tulang."
Hadits-haditsini mengandung beberapa hukumyangberkaitan dengan
penyusuan. Sebagian disepakatiparaulamadansebagian laindiperselisih_
kan,di antaranya:
L Sabdabeliau."Sesungguhnya penyusuan itu menjadikan haramapayang
harampadaanak",sudahdisepakati seluruhumat.
2. Menyusu dengan sekaliatauduakalisedotan tidakmensharamkan. Batas
minimalnya adalahIimakali sedoran sepeniyangdiseb-utkan di dalarnri-
wayatMuslimdanAbuDaud.Tapiadaulamasalafdan khalafyang meng_
haramkan karenapenyusuan, sedikitmaupun banyak.pendapat ini dirrwa_
yatkandariAli, IbnuAbbas,Sa'idbinAl-Musayyab, Al-flaian,eatadah.
Az-Zuhry,AI-Auza'y,Malik, Abu Hanifahdanlain_lainnya. Golon_ean
lainberpendapat. minimalIimakalisedotan atauhisapan. Inimerupaxan
pendapat Abdullahbin Mas'ud,Abdullahbin Az-Zubair,Atha',Tiaqus
dan lain-lainnya.Golonganyangpertamabcralasan, selagisudahada
sebutan penyusuan, makasemuahukumlang berkaitan de-ngan penyu-
suansudahberlaku.Sedangkan golongan keduaberhujjah denganhadits
vansada.

8.,421?./Jzz/.a./.o.//lp.ll/zinl 12,
3. Penyusuan yangberkaitandenganpengharaman ialahyangdilakukan
sebelummasamenyapihdanpadamasamenyusuisebagaimana lazimnya.
Namunmasalah ini diperselisihkan
paraulama.Tapidisebutkannyamasa
duatahundi dalamsaturiwayat,dianggap mansukh.
20. Masalah lddah
Masalahiddahini telahdijelaskan AIIahsecaralengkapdanrinci di
dalamKitab-Nya, yang semuanya sudahterhimpundi sana.Allahmenyebut-
kanempatjenisrddal:
| . Iddah-nyawanitahamil ialahsampaidiarnelahirkanba1in1a,baik
dia ditalakdengantalak6rz'rnmaupunraj'i,baik suamimasihhidupatau
sudahmati.Firman-Nya.

tt' o ir , ,to i,
d t^.t Ul CTUJIJ

"Dan, wanita-wanitayanghamil, wahu iddahmerekaitu ialah sampai


nt':reka meIahirkan kandungannya. " (Ath-Thalaq: 4).
Di dalamayatini terkandung tiga macamkeumuman: Pertama,
ke-
unrrimanob1'ckyangdikabarkan, yaitu wanita-wanita yanghamil,yang
bcrartiberfakuuntuksemuanya. Kedua,keumumanwaktuiddah,yang
menjadikanseluruhwaktuhamilsebagaimasaiddoh.Ketiga,pemyataan dan
jawabanpernyataan sama-sama diketahuisecara jelas.Berartijawabanper-
nyataanmembatasi pernyataan.Makawanitahamilyangsuaminvamati,
masaiddah-nyalugaseluruhmasahamilnyaitu.
2. Iddah-nyawanita yangditalakpadasaathaid,yaitutigaquru'(bisa
berartisuciatauhaid).sebagaimana firman-Nya,
,!:;,i: o '..i .o,.'.'
. '. -' \t ;i ,t i . .
.:Jf * * )
V".ia.t;r:)1
"Wanila-wanitayang ditalak hendaklahmenahandiri (menunggu)
tigakali quru'." (Al-Baqarah:228).
3.Iddah-nyawanita yangtidakhaidsaatditalak.Adapunwanitayang
masihkecilsehingga belumhaid,atauwanitatuayangsudahtidakhaidlagi.
telahdiielaskan Allah.

ajrX:jir,j
l/ ! / -:;',t !t 5;L;.
I .l |a _a-a)r _1 _,-t j.\JJtj

" Dan, wanito-wanita yang sudah tidak haid lagi di antara wanita-
v'anita kalian,jika kalian ragu-ragu (tentang masa iddahnya), maka
iddah merekaadalah tiga bulan, dan begitu pula wanita-wanita yang

422 zadul-f,[a'ad
tidak haid." (Ath-Thalaq:4).
4. Wanitayangditinggalmatisuaminya.Allah telahmenjelaskan
masa
iddah-nva.

.lbj
" Orang-orangyang meninggalduniadi antarafutlianfunganmening-
golkan istri-istri (hendaklahpara istri itu) menonggguhkan dirinyt
empatbulansepuluhhari. " (Al-Baqarah:234).
Hal ini berlakubagiwanitayangsudahdicampuri maupun belum,yang
mudamaupunyangtua,tapitidaktermasukwanitayanghamil.
Ada perbedaan pendapat tentangqr.rr,', apakahartinyahaidatausucii)
Menurutparapemukashahabat, artinyahaid.Ini rnerupakan pendapat Abu
Bakar,Umar,Utsman,Ali, IbnuMas'ud.Abu Musa.Ubadahbin Ash-Sha-
mit, Abud-Darda', IbnuAbbas,Mu'adzbin Jabaldn lain-lainnya. Tapiada
pulayangmengartikannya suci,Ini merupakan pendapat AisyahUmmul-
Mukminin,Zaid bin TsabitdanAbdullahbin Umar.
Ada beberapa perkarayangharusdihindariwanitayangberadapada
masaiddah.sebagaimana yangdisebutkan raslzdanbukanmenurutpenda-
pat-pendapat yangsamasekalitidakadadalilnya,yaitu:
1. Memakaiwewangian, yanedidasarkan kepadahaditsshahihdaribeliau.
"Janganlah diamemakai wewangian." Hukummemakainya adalahharam
bagiwanitayangberadapadamasaiddah.
2. Tidakbolehmemakaihiasandi tubuh,seperticelak,bedakdanlain-lain-
nyadarimacam-macam berhias.
3. Tidakbolehmemakaihiasanpakaian.sepertipakaianyangdicelupde-
nganwarnatenentu.

Hukum-hukum Yang Berkaitan denganJual Beli


l. Hal-hal YangTidakBolehDiperjualbelikan
Disebutkandi dalamAsh-shahihaindari Jabir bin A5ddlah Radhi-
yallohuAnhuma,bahwadia pernahmendengar Nabi Siallalluhu Alaihi wa
Sallambersabda.
, -, a lt,'
"
t-J ' l ) - ' L.49 tL:-, Ul I ,c>Jl ^--J a;- 4J*,r a . l jI
\
I e ,

t - -t,
rr, 't - t -
9\ J;r-1-t-s n-t

,4.4r// P"/:/hla//at le .J.|lurt -iI-


'1' '
4_.ljl \-^
e) 4-l_p
.9*
',tzt.',,'":' i ,,."",
. c-., IJD te ojl'q F "J* t$'f". (j)e
"Sesungguhnya Allah dan Rasul-Nya mengharamkan meniualkhumr'
bangkai. babi dan patung.' Ada yang bertanya, "Il'ahai Rasululloh'
apapendapatcngkdulentanglemokhev'ctnyung sttdah mati (menjadi
bangkui).vangbisodigunakununtukmengecutkapaldanmenrinyaki
kulit sertaburyukor ng.\)angmenggunakunnya sebagaininl'ak lam-
'l-idak
pu:'" Beliaumtniuu,ab. boleh.Itu atlalahharam." Kemudian
saatitupulu RusulullahShaLIalLahu Alaihi u'aSailarnbersabda,"Allah
mcntusuhiorang-orungYahudi,karenaALIahteloh mengharamkan
lemakheu'anyang sudahmati(tntuk dikonsumsi), tapi merekamengo'
lahn-r-akemudianmenjualnya,sehinggamerekamengambildari
harganya."
Di dalamAsh-Shahihain1ugadisebutkan dari IbnuAbbas,dia berkata.
"Umarmendengar kabarbahwaSamurah menjual khamr.Makadiaberkata,
"Af lahmemusuhiSarnurah. TidakkahdiatahubahwaRasulullahShallallahu
Alaihi va Sallampernahbersabda, "Allah melaknatorang-orang Yahudi,
karenalemakdiliaramkan atasmereka. tapimerekamengolahnya lalumen-
j ualnya."
Al-Flakimdan Al-Baihaqymenyandarkan haditsini kepadalbnu
Abbas,yangdi dalamnya ada tambahan lain, dengan lafazh"'Dari Ibnu
Abbas,dia berkata,"RasulullahSftallallahuAlaihiwaSrzl/amberadadiMas-
jidil-Haram.Beliaumenengadah ke arahlangit,lalutersenyum' serayaber-
sabda,"Allah melaknatorang-orang Yahudi.Allah melaknatorang-orang
Yahudi.Allah melaknat orang-orang Yahudi Sesungguhnya Allah telah
mengharamkan lemakkepada mereka, tapimereka menjualnya dan mengam-
bil harganya. Sesungguhnya Allahmengharamkan memakan sesuatu kepada
harganya kepada mereka "
suatukaum,danjugamengharamkan
Di dalamAsh-Shahihain darihaditsAbu HurairahRadftiyallahuAnhu,
jugadisebutkan sepertihaditsdi atas,danadatambahannya, "Sesungguhnya
jika Allahmengharamkan memakan sesuatu, makaDiajugamengharamkan
harganya."
Ungkapankalimatdalamhaditsini mengandung pengharamkan tiga
j enis:
- Minumanyangmerusakakal.
- Makananyangmerusaktabiatdanmemakanhal-halyangkotor'
- Pandangan matayangmerusak agamadanmenimbulkan cobaan sertasyt-
rik.

424 Zadzd-Ma'ad
Pengharaman ini mengandung penjagaanterhadapakal, hati dan
agama. Untukdapatmemahami batasan sabda-sabda beliau,kandungannya,
kalirnat-kalimatnya dansegalakeumumannya, ta'wil lafazhdanmaknan_va,
merupakan pemahaman yangspesifiktentangAllah danRasul-Nya. yang
porsinya berbeda-beda antara yang satudengan yanglain.TapiAllahmeng-
anugerahkannya kepadasiapapunI angdikehendaki-Nya.
Pcngharaman menjualkhamrberartipengharanran menjualbaranq apa
punvangmemabukkan, yangjenisnya cairmaupunpadat,diperasmaupun
dimasak, termasuk pulaperasan anggur,korma,gandum,madudanapapun
yangmemabukkan danmengguncangkan hatiyangtenang. Semuaini terma-
sukkategorikhamryangdilarangN abiShalLallahu Alaihi wa Sallamsecara
jelasdangarnblang, "Segalayangmemabukkan adalahkhamr."
Ada riwayatyangshahihdariparashahabat, yaituorang-orang I ang
palingmengetahui maksudperkataan beliaudan rnaknanya, bahrvalrang
disehutkhamradalahyangmclalaikan danrnerubah akaldarikeasliann.,'a
Jadisemuajenis di atasmasukdalanristilahkhamr.I'idakbolchmengeluar-
kansebagian darijenis ini denganmengalihkan namanya. sebagainrana
larangan mengeluarkan sebagian darijenis-jenisbarangyangmemabukkan
dari istilahkhamr.Dalamhal ini adaduacatatanyangharusdiwaspadai:
- Mengeluarkan dariperkataan beliauapayangdimaksudkan untukdima-
sukkanke dalamnya.
- Ditetapkannya suatuhukumvangberbeda denganhukumbeliau.dengan
merubah laf'azh-lalazhdaripembawa svariatdanmakna-maknanva. Arti-
nya..iika
seseorang menamakan suatujenistidakseperti namayangdiberi-
kanpembawa syariat,makahukumnvamenjadiberbeda. laludia mene-
tapkanhukumlain.NabiSlal/a/lahttALaihiv,aSal/ansudahmenvadari
bahwadi antaraumatnyaakanadayangmendapat cobaansepertiini.
sebagaimana sabdabeliau."Benar-benar akanmunculorang-orang ) ang
meminumkhamr,denganmenamakannya bukankhamr."
Makabeliaumembuatketetapan 1-angbersifatuniversaldanumum.
tidakmengambang dantidakpulamengundang interpretasi,
denganbersab-
da, "Semua yang memabukkan adalahkhamr."
Tentangpengharamkan bangkai, termasuk segalajenis bangkai,baik
yangmatikarenalepashidungnya ataukarenadisembelih dengancarayang
tidaksah,termasuk pulasemuabagiandariorgantubuhnya. Karenaitu seba-
gianshahabat masihadayangmenganggap rumit masalahpengharaman
menjuallemak.Padahallemakitu sangatbermanfaat. M akaNabiShallollahu
Alaihi wa Sctllammengabarkan bahwaIemakitu haram,meskipunia bisa
dimanfaatkan. Ini menjaditopikyangdiperdebatkan manusia. karenaper-
bedaanmerekadalammcmahamimaksLrd perkataan beliau. ' Tidak.
r'aitu.
ia haram."

/i4ri'I Plf t;'//// t( I /,z',J,41 t t ur


Apakahperkataan beliauini tertujukepadapenjualannya atautenuju
kepadaperbuatan yangmerekatanyakan? MenurutSyaikh, itu tertuju
hal
kepadapenjualannya. Sebabketikabeliaumengabarkan bahu'aAllahmeng-
haramkan menjualbangkai.mereka berkata, "Sesungguhnya lemaknya ba-
nyakrnanfaatnya." Artinya,apakahdenganbegitubolehmenjualnya? Beliau
menjawab, "Tidak, ia adalahharam."
Jadiscakan-akan merekamencaripengkhususan lemakdari bagian
bangkai yang diperbolchkan, sebagaimana AI-Abbas yang memintapcnS-
khususan pohonidzkhirl angbolch dipotong di tanah suci.Yang pasti'lemak
bangkaiiru hararndanmenjualnyajuga haram.
Yangtermasukdalam pengharaman menjualbangkaiialahmenjual
bagian-bagiannl'a selagimasihhidup,lalulepasketikamati,sepertidaging'
lemakdanurat.Tapitidaktermasuk bulu-bulunya, karenabulutidakterma-
suk bangkai.Menurut paraulama, bulu bangkai hewantetapsuciselagi
hcwannya suci.Inimerupakan pendapat paraimam.selainAsy-Syafi'y'yang
menganggapnya najis.
Jikaadayangbertanya. "Apakahpengharaman menjualbangkaijuga
termasuk pengharaman menjualtulang.tandukdankulitnyasetelah disamak,
karenakeumuman istilahbangkai?''
Dapatdijawabsebagaiberikut:Yangdiharamkan untukdijualdari
bangkaiitu ialahyangtiiharamkan untukdimakandandipergunakan. sepcrti
diisyaratkan Rasulullah ,Shaila Alaihi
lLcthu v'a "Sesunggulrn;
Str/1arn. it
1'ang
jika Allah mengharamkan sesuatu, makaDia mengharamkan harganya "
Adapunkulityang sudah disamak menjadibencia yangsuci.yangbisa
dimanfaatkan untukpakaian danalasataumanfaat lainnya. Berartitidak dila-
rangdanbolehdijual.MenurutAsy-Syafi'y.hal itu tidakboleh.Sementara
rekan-rekannya salingberbedapendapat tentanghal ini.
Pengharaman babiberlakuuntukkeseluruhan dansemuabagiannya
yangtampak maupun yangtersembunyi Perhatikan bagaimana disebutkan-
nyadaging.yangmengisyaratkan pengharaman memakannya. karena mayo-
ritasbagianpadababiadalahdagingnyaDisebutkannya dagingmerupakan
peringatan tentang memakannya, tidak seperti pcngharaman barangyang
iisebutkansebelumnya, danberbeda dengan buruan. Maka tidak dikatakan'
"Diharamkan ataskaliandagingburuan". Tapiyangdiharamkan adalah buru-
an itu sendiri,yangberartimemakandanmembunuhnya Atasdasarinilah
makaketikadiharamkan penjualanbagi,disebutkan secara keseluruhan dan
takadapengkhususan padadagingnya, yangberartiberlakuuntuk keadaan-
nyaseperli apapun.hidup maupun mati.
Tentangpengharaman menjualpatung,dapatdisimpulkan daripeng-
haramanmenjualsegalaalatyangdigunakanuntukkemusyrikan, apapun
bentukdan.ienisnya, entahberupapatung'berhala atausalib, atau buku-buku
yangberisikemusyrikan danpenyembahan kepadaselainA llah Semuaini

426 Zo.d,ul-.1[a'ad
harusdihilangkandandimusnahkan. Menjualbarang-barangitu samadengan
membukapeluanguntukmenggunakamya, yangberartilebihlayakdiharam-
kanpenjuafannya daripadabarang-baranglain.NabiShallallahu Alaihi u'a
Sa//anmenyebutkannya di bagianpalingakhir,bukankarenapermasalah-
annyayangdianggap enteng.tetapimerupakan penahapandariyangringan
kepadayanglebihberat.Khamrlebihbaik keadaannya daripadabangkai.
Allahtidakmenetapkan hukumanbagiorangyangmemanfaatkan bangkai.
tapicukupdengan larangan,
karenatabiatmanusiasudahmerasaj ijik kepada-
nya.Berbeda dengankharrrdanbabiyanglebihkeraslarangannva daripada
bangkai.Karenaitu Allahmenyendirikan hukumbabidengansebutan kotor.
sebaeaimana fi rman-Nva.

" Katakanlah,'Tiadalahakuperolehdalamwahyuyangdiv,ahyukan
kepadaku..sesuatuyang diharamkanbagi orangyang hendakmema-
kannya,kecaulikalaumakananitu bongkaiataudarahyangmengalit'
atuttdagingbabi,knrenasesungguhnya io kotor." (Al-An'am: 145).
Meskipunkatagantipadakatafainnahl kembalikepadatigabaran-e
ini. karenapertimbangan lafazh"Yangdiharamkan". tapiadasemacam p.-
nguatan yangdikhususkan kepadadagingbabi.
SabdaRasulullah Shallullahu Alaihi wa Sallam."Sesungguhnya j ika
Allah mengharamkan sesuatuataumengharamkan memakan sesuatu,
maka
Diajuga mengharamkan harganya", bisadimaksudkan duahal:
- Barangdanpemanfaatannya haramsecarakeseluruhan, sepertikhamr.
bangkai, babi
darah, dan alat-alatkemusyrikan. Hargadaribarang-barang
ini haram.bagaimana punbentuknya.
- Bolehdimanfaatkan sclagitidakdimakan.sepertikulit bangkaiI angsu-
dahdisamakdankeledaipiaraanataupunbaghalyangdagingny'a tidak
bolehdimakan. Yangdemikianini tidaktermasuk dalampengertian hadits
ini. Karenayangdimaksudkan ialahyangharamsecara mutlak.Tapiada
jugayangberpendapat, yangdemikianinijugatermasuk di dalampenger-
tianhaditsini, yang pengharaman harganya berlakujikaia dijualuntuk
manfaatyangjuga diharamkan. Jikabaghaldankeledaipiaraandijual
untukkeperluan makan,makaharganya haram.Jikadijualuntukkenda-
raan,makaharganya halal.
2. Hasil PenjualanAnjing dan Kucing
Disebutkan di dalamAsh-Shahihain, dari Abu Mas'ud,bahwaRa-
sulullahShallallahuAlaihi v,aSallan melaranghasilpenjualananjing,upah

.Ratzt/Peryi:t/azall.?.4lh?,y11 427
darimelacurdanupahuntukdLrkun.
Di dalamSafti&N'luslimdisebutkan dari Abuz-Zubair,ciiaberkaia,
"Aku bertanyakepada Jabirtentanghasilpenjualananjingdankucing.Maka
diamenjawab, "N abiShullalldhuAluihiwa SaLlammelarang yangdemikian
itu."
Di dalamShahihlvluslimjugadisebutkandarihaditsRafi'binKhudal.
dari Rasulullah AIaihi v,uSallant.beliaubersabda.
Sllallallahtt

"Sehuruk-burukpenghusilanadalah upahdari melacur.hasil pen-


jualttn unjing &tn penghasilanpara tukangmembektm.'
Di dalamSanairAbu Dauddisebutkan dariAbuz-Zubair. bahwaNabi
Shallalluhu .llaihi ta Sialkntmelarang hasilpen]ualan anjingdankucing.
Di dalamhadits-hadits ini terkandung empatmasalah:
1. Pengharaman menjualanjing.baikl angkecilmaupun1'angbesar.
untukberburu, penunjuk.jalan maupunmengolah tanah.Ini merupakan pen-
dapatparafuqahaahlihadits.Tapirekan-rekan AbuHanifahmemperboleh-
kanmeniualanjingdanmenrakan hasilpeniualannya. Al-QadhyAbdul-
Wahhabberkata."Rekan-rckan salingberbedapendapat tentangmenjual
anjingyangpemanfaatan anjingitu diperbolehkan. Yanglainadayangme-
makruhkann-v. a danyanglain Iagimengharamkannya."
Adal angberpendapat, apabila pemanlaatan sesuatuhukumnya haram,
makapenjualannyaj ugaharam.Jadihukumpenjualannya mengikutihukum
barangdanpemanfaatannya ataugambarannl'a secaraumum,apalagij ika
adapencampuran antarayanghalaldanyangharam.
Atasdasarinilahmunculmasalah tentangmenjualanjinguntuk
berburu.Sebabternyata anjingmemilikimanlaatyangtidakscdikit.Dalam
hal ini berbagai manfaatnya bisadikumpulkan. laluditimbang. Anjingyang
manfaatnya lebihbanyakbersifat haram.makaiaharusdilarang. Jikasebalik-
nya,makaia diperbolehkan. Anjingburuantermasuk pengecualian dari la-
yang
ranganbeliaumenjualanjing,sebagaimana diriwayatkan At-Tirmidzy.
dari haditsJabir,bahwaNabiS&c/lallahu AIaihi wa Sa//azz melaranghasil
penjualan anjingkecualianjing buruan.'' Tapialasanpengecualian ini tidak
kuat,sebabhadits-hadits daribeliautentang pengecualian anjingburuantidak
shahih.
2. Pengharaman menjualkucing,sebagaimana yangdisebutkan di
dalamhaditsshahihdariJabirbin Abdullah. bahwa dia memakuhkan hasil
penjualan kucing.Sementara tak seorang punshahabat yangberlainan pen-
dapatdengannya mengenai halini.Fatwaini pulayangmenjadipilihanUmar
binAbdul-Aziz.
428 zadut-ttT'ad
3. Upahdari melacur,ataupenghasilan yangditerimawanitayang
melacurkan diri,entahwanitamerdekamaupunbudak.Beliaumenetapkan
hukum,bahwahal itu amatkotordankeji. Apalagiyangbiasamelacurpada
zamanbeliauadalahwanita-wanitabudak.Karenaitu Hindunbertanyasaat
baiat,"Apakahwanitamerdekaitu adayangmelacurkandiri?"
4. Upahpraktikperdukunan. Abu Umarbin Abdul-Barrmengatakan,
bahwa yangdemikian initermasuk memakanhartadengancarayangbatil.
Pengharaman upahpraktik perdukunanmerupakanperingatantentang
pengharaman upahahlinujum,peramalnasibdanpengundisertamembaca
peruntungan masadepanyangtermasukmasalahgaib.Maka Rasululiah
ShallallahuAloihi v,aSallammelarangmendatangi dukun,"Barangsiapa
mendatangi dukundandia mempercayai apayang dikatakannya,makadia
telahkufurterhadap apayangditurunkankepadaMuhammad."
Tidak dapatdiragukan,banyakorangyangpercayadanmeyakiniapa
yangdikatakanparadukundantukangramal,apalagiorang-orang yang
lemahakalnya,orang-orang yangbodoh,parawanita,orang-orangbaduidan
merekayang tidak mengetahuihakikatiman.Merekainilah yangbiasa
memintasarandan nasihatdari paradukun,lalu merekaberbaiksangka
kepadadukun,sekalipun sebenamya dukunitu musyrikkepadaAllahsecara
terang-terangan.Hal ini terjadi.karenamerekatidakmengetahui petunjuk
yangdisampaikan AllahkepadaRasul-Nya dantidakmengenal agamayang
benarsertalurus.MakafirmanAllah.

" Dan, barangsiapayang tiada diberi cahaya(petunjuk)olehAllah.


tiodalahdia mempunyaicahayaseditlrpzn. " (An-Nur: 40).
ParashahabatberkatakepadaRasulullahShallallahuAlaihi wa
Sallam,"Paradtkun itu terkadang mengabarkan kepadakami,dan
sesuatu
ternyatabenar-benar terjadisepertiyangmerekakatakan."Maka beliau
memberitahukan bahwaI angdemikianitu termasukkiat syetan,yangme-
nyampaikanperkataan 1'angsebenarnya kepadaparadukunitu, padahal
sebenarnya merekamenambah seratusmacam kedustaan,
lalu mereka
membenarkan hanyadengansatuperkataan itu.
5. Buruknyamencarimatapencaharian daripraktikberbekam.Tapi
dokterdan orangyangbiasamencelakioranglain tidaktermasukdalam
hukumini.
Sementara adariwayatyangshahih.bahwaRasulullah Shallallahu
Alaihi wa Sallampernahmemintaoranglainuntukmembekam beliau,dan
beliaujuga memberikan upahkepadanya, hinggabanyakfuqahayang
kesulitanmengompromikan duariwayatini. lalu rherekamengirabahwa

4ela/ Pe.rytt/anan lz,llrtz:ml 429


laranganmencarimatapencaharian denganberbekamini terhapusoletr
pemberianupahkepadaorangyangmembekam beliau.Di antaramereka
yangberpendapat sepertiiniadalahAth-Thahawy.Alasannya,hal ini seperti
larangan beliauuntukmemakan darihasilpenjualan anjingpadasaatbeliau
memerintahkan untukmembunuh semuaanjing.Tetapikemudianmengha-
pusnyadan memberikanrukhshahterhadapanjing buruan.Maka larangan
mencarimatapencarian dariberbekam inijugaterhapus olehtindakanbeliau
yangmemberikan upahkepadatukangmembekam.
Pendapat ini dapatdisanggahsebagaiberikut. bahwarukhshahterha-
dapanjingburuandananjinguntukmenjagadombadisebutkan setelah
perintahuntukmembunuh serruaanjing.Anjing yang diperbolehkan untuk
dimilikiadalah yangdiharamkan hasilpenjualannya. Anjingselainitutidak
biasadiperjualbelikan,berbeda dengananjing yangbolehdimiliki.Tentang
tindakanbeliauyangmcmberikanupahkepadatukangmembekam, tidak
bertentangan dengansabdabeliau,''lVlatapencaharian tukangberbekanr itu
buruk".Sebabbeliautidakbersabda. "N1emberinla upahadalahburuk",
bahkanmemberinya upahadalahwajib,atausunatatau boleh.danmenerima
upahitu tetapburukbagitukangberbekam. Keburukannya dinisbatkan
denganmengambilupahmembekam. sehingga membekam itu merupakan
matapencahariarr yangburuk,dantidakharusharam.Belraumenyebutba-
wangputihdanbau'ang mcrahsebagai makanan yangburuk,tapimemakan-
nyatetapd iperbolehkan.
Secaraumumdapatdikatakan,buruknyaupahmembekamseperti
makanbawangmerahatauputih-Yangpertamakeburukan menjadikannya
sebagai mata pencaharian dankedua keburukan memakannya. Laluapamata
pencaharian yangpalingbaik?Yangpalingbaikadalahmatapencaharian
dari berniagadanberdagang. Yanglain-lainnyadalamurutansetelahitu,
denganberbagai macamragamdanjenisnya.
3. Menjual Keturunan Pejantan
Di dalamShahih AlBukhary disebutkandari Ibnu Umar,bahwa
RasulullahSftal/allahuAlaihi wa SalIam melarangketurunan pejantan.
Di dalamSfta&ihMuslim disebutkan dari Jabir.bahwaRasulullah
ShallallahuAlaihi wa Sallammelarangmenjualketurunanhewanpejantan.
Haditsyangkeduamenafsirihaditsyangpertama,bahwamaksud
larangan dalamhaditsyangpertama adalahmenjualnya ataumemasang tarif.
I-aranganini bersifatmutlak.Tapi orangyangmemanfaatkan keturunan
hewan pejantan, laludia memberi sesuatu atauupah kepada pemilik hewan
pejantan,tidakdiharamkan, sebabdiamemberikan hartanyauntukmendapat-
kanhalyangmubahdanyangdiabutuhkan. Diperbolehkannya halini sama
denganmemanlaatkan orangyangmembekam danmemberinya upah.Nabi

430 Zad2rl-Ma'ad
Shallallahu Alaihiv,aSallammelarang orangyangbiasamenarikupahdari
keturunanpejantan.
4. LaranganMenjualKelebihanAirYangBiasaDimanfaatkanOrang
BanyakatauMilik Bersama
Di dalamShahihMuslimdisebutkan darihaditsJabirRady'r
iyallahuAn-
r. dia berkata,"R asulullahShallallahuAlaihi wa Sallan melaransmeniual
kelebihan air."
Dalamri*'ayatlainj ugadi dalamS&aftift Muslimdisebutkan, diaber-
kata,"Rasuluf lahShallallahuAlaihiwa Sallammelarans meniualketurunan
hewanpejantan. menjual airdantanahuntukditanamil'
Di dalamAsh-ShahihaindisebutkandariAbu HurairahRadhiyallahu
Anhu, bahwaRasulullahShollallahuAlaihi wa Sallan bersabda.

.iKJr-4J. L ,rL:..-.J- - , 9 tajl r/


L..41 ,L:-J - U
\E

" Kelebihanair tidak bolehdihalangi karenauntukmenghalangitum-


buhnyarumput. "
Dalamlafazhlain disebutkan,

,,2. t,
. lDJr
.

st
o.
ze * \:;:J.,it ,J>",;t 'J
"Janganlahkalian menghalangikelebihanair karenakalian ingin
menghalangitumbuhnyarumput. "
Di dalamAl-lvlusn ad disebutkan dari haditsAmr bin Syu'aib,dari
ayahnya,darikakeknya,dariNabi Sla llallahuAlaihiwa Sallam,beliauber-
sabda.

- . , - - 1-,' ' ' i , . : ,i,.,.'. :2 .,,.: "i ...


.99, (5, 4!;2! dJr 4'.i 4-:15
J-:.t 4.V )\ Lzt ^.i .J

"Barangsiapamenghulongikelebihanairnya atau kelebihanrumput-


nya, makaAllah menyhttlangikarunia-Nyapada hari kiamat dari
dirinya. "
Di dalamSunanlbnu Majahdisebutkandari haditsAbu HurairahRa-
dhiyallahuAnhu, dia berkata,"RasulullahShallallahuAlaihi wa Sallam
bersabda,

', t,' It/'t,'


.-,;tJlr L[\Jrr eLJl .Fi^] U !:.rt!

"Tiga hal yang tidak bolehdihalangi;Air, rerumputandan api. "


Disebutkanpuladari Ibnu Abbas,N abiShallallahuA laihi wa Sallam

B"hlP".ryalrzzanlz,4l2t:ml 431
bersabda.
'" ''-
,?t 7 a*
S ,t!lj
"tD!'_.
'L' cL4Jr J9 !)\.! _.e eD i
"JJ.!,
"Ororgn rorg Mrrti. itr rntingt rrrekutu dalamtiga hal. Air, api dan
rerwnputan, dan hargonya adalah haram. "
Padadasarnva airdiciptakan Allahsebagai milik bersama bagimanu-
siadanhewan.Tak seorang punyangmernilikihakprioritasdariyanglain
terhadap air.sekalipundia beradapahngdekatdenganair itu. MakaLlmar
bin Al-Khaththab berkata, "Orang."-ang sedang
dalamperjalanan lebihber-
hakterhadap ail daripada crang yang tinggal dekatdengannva.
Sedangkan orangvangsudahniemasukkan air itukedalamgeribaatau
kantongnya, makatidakterrnasuk airyangd isebutkan di dalamhadits-hadits
ini.Halini samasajadengan segalabarang yangmubahuntukdiambil,seperti
kayubakaryang diambildarihutandandikemassedemikian rupalaludijual.
Begitupularerumputan dan garam.
Jikaadayangbertanya, "Seseorang menggalitanahyangmenjadihak
miliknyauntukdijadikansumur.Apakahair sumuritumenjadimiliknyadan
diajugabolehmenjualnya, karenaair itu sudahmelebihikebutuhan keseha-
riannya?"
Tidakdapatdiragukan bahwasumurdanaimyamenjadimiliknya.Jika
sumurituadadi dalampekarangan rumahnya. apalagi adadi dalambangunan
rumahnya, makaorangIaintidakbolehmengambilnya kecualiseizinpemi-
liknya.Tapijika tidakadadi dalampekarangan rumahnya, makamcnurut
zhahirhadits-hadits di atas,tidakbolehmenjualnya.
5. LaranganHashat,Gharar,Mulamasahdan Munabadzah
Di dalamShahihMuslim disebutkandari Abu Hurairah,bahwaRa-
sulullahShallallahuAIaihi wa Sallan melarangmenjual denganhashatdan
menjualdenganmerahasiakan identitasbarangyangdijual.
Jualbelidenganftasiat (kerikil),
maksudnya sepertijualbelidengan
pilihanatauuntung-untungan. Gambarannya, pembelimelempar sebuah ke-
rikil kebeberapa pakaian yangtersedia setelahmembayar satudirhamumpa-
manya.di manakerikil itujatuh,makadia berhakataspakaianitu.
Di dalamAsh-Shahihaindisebutkan,bahwaRasulullahShallallahu
AIaihi wa Sallctmmelarangmulamasahdanmunabadzah.
Di dalamShahihMuslirn dijelaskan,6ahwamulama.safi artinya,dua
orangsalingmengusap kainoranglaintanpabolehmelihatdanmemperhati-
kannya.Munabadzahartinya,masing-masing melemparkainnyakepada
oranglaintanpabolehmelihatdanmemperhatikannya.
Jualbeli secaragftarar artinyapembelitidaktahuidentitassesuatu
yanghendakdibelinya, ataupenjualtidakmaumenjelaskan identitasbarang

432 Zadu.l.-,lla'ad
yangdijual,sepertimenjualhewanyangmasihberadadi dalamkandungan.
RasuluflahSftallalluhuAIuihi va Sallammelaranghalini sebagaimana yang
disebutkan di dalamAsh-Shahiha in.
Menjualbarangyangtidaktampakdi dalamtanah,sepertiubi,lobak,
bawangmerahataulain-lainnya, tidaktermasukjual gharar.Se-
b eli secara
babapa yang tersembunyi di dalamtanahitu bisadiketahuilewatkebiasaan.
apalagiolehorangyangmemangsudahahlinya. Apayangtampakdiatasper-
mukaantanahbisamenggambarkan apayangtidaktampakdi dalamtanah.
Kalaupunadamclesetnya, rrakanilainyahanyasedikit,yangbisaditolcrir
untukkemaslahatan secaraumum,yangbiasanya manusiatidakbisalepas
yang
darinla.Yangdemikianinitidaktermasukgftarar menimbulkan larang-
an.Sebab hewan, tempattinggalatautokoyangdisewaselama setahun
umpa-
man1a.jugatidaklepasdarigharar,sepertikematianhe*'anselamamasa
sewaitu,ataurusakdanambrukbagirumah.
Menjualminyakwangidi dalamwadahnyajuga tidaktermasukjual
Begitupulamakanan
beli secara.qfiar-rzr. yangsudahdikemasdi dalamka-
leng.
Menjualair susuyangmasihadadi dalamkantongkelenjarhewan,
tidak diperbolehkan menurutrekan-rekan Ahmad.Asy-Syafi',v' danAbu
'fapi j
Hanifah. halini diperbolehkan penjualan
ikanrengikuti hervannya
seka-
ligus.
Jumhurulamatidakmernpcrbolchkan mcnlcu akandombaatausapi
atauontaselama jangka*'aktutertentuuntukdiambilair susunva. Tapi
Syaikhkamimempcrbolehkannya. Karenayang demikianini temasuksewa-
menye\44.

ss0es

http://kampungsunnah.wordpress.com

,4?Ar2
1P"qrz/a // a // 1.".4l:2 ?.
ra 1

You might also like