Kamu Ynetimi

2. Ksm Ders Notlar

r. Gr. Erkan AKIR

 Trkiyede Seim
Trkiyede Seimler, yarg organlarnn ynetim ve
denetimi altnda yaplmaktadr.
Seimlerin balamasndan bitimine kadar, seimin
ynetimi ve drstl ile ilgili btn ilemler, seim
sresince ve seimden sonra seim konularyla ilgili
tm yolsuzluklar, ikayet ve itirazlar inceleme, kesin
karara balama ve TBMM yelerinin seim
tutanaklarn kabul etme grevi Yksek Seim
Kurulu nndr.
1961 Anayasas ile kurulmutur.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 2

 Yksek Seim Kurulu
Kurulun Oluumu:
YSK yedi asl ve drt yedek yeden oluur.
yelerin alts Yargtay, bei Dantay genel
kurullarnca kendi yeleri arasnda seilir.
Bu yeler, aralarnda bir bakan ve bir bakanvekili
seerler.
YSK ya Yargtay ve Dantaydan seilmi yeler
arasndan ad ekme ile ikier yedek ye
ayrlr. Seilen Bakan ve Bakanvekili ad ekmeye
girmezler.
r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 3
 Grevleri
Seimler ve halk oylamalar,YSKnn genel ynetim
ve denetimi altnda yaplr.
Seim sonular ile milletvekili seilenlerin adlar
Yksek Seim Kurulunca ilan edilir ve Resmi
Gazetede yaymlanr.
YSKnn karalar yarg yoluna kapaldr.
2007 Referandum deiiklikleri ile artk
Cumhurbakan halk tarafndan seildii iin
YSK Cumhurbakanl seim tutanaklarn da
incelemeye yetkili kurul olmutur.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 4

 Yksek Seim Kurulu Birimleri
l seim kurulu: l merkezindeki en yksek dereceli
hakimden oluur. En nemli grevi, il seim evresinde
seimin dzenli yrtlmesini salamaktr.
le seim kurulu :ledeki en yksek dereceli hakim,
bakan olur. Drt ye siyasi partilerden alnr; iki ye
retmenler arasndan seilir. Bu kurulun grevi, ilede
seimin dzenle yrtlmesini salamak ve seim
ilerini denetlemektir.
Sandk Kurulu: Bir bakan ve drt yeden oluur. le
seim kurulunca iyi n sahibi okur yazar olanlar
arasndan sandk kurulu bakan seilir. yelerden
siyasi partilerden alnr. Bir ye de ihtiyar heyeti veya
ihtiyar meclisi yeleri arasndan ayrlr.
r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 5
 Yksek Seim Kurulu Birimleri
Semen Ktkleri: Seim belgesi ad verilen her
muhtarlkta bir semen kt dzenlenir. Seme
yeterliine sahip olan her vatanda konutunun
bulunduu veya en az aydan beri oturmakta
bulunduu mahalle muhtarlnn semen ktne
yazlr. Bu listeler ait olduu seim blgesinde, halkn
grp okuyabilecei yerlere aslr.Yedi gn asl kalr.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 6

MERKEZDEN YNETM
YERNDEN YNETM

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 7

 Merkezi Ynetim
Kamu hizmetleri ve faaliyetlerinin merkezden
ynetilmesi, yani bir bakent tekilatnda
dmlendii sistemdir. Bakent dndaki tm
lkeye yaylm tara tekilat sisteminin olumasdr.
Merkezin bakent rgt, Cumhurbakanl ve
Yardmc Kurululardan oluur.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 8

 Merkezden ynetimin yararlar unlardr:
Gl bir devlet ynetimi salar.
Hizmetler az masrafla grlr ve toplumun zerine
den klfet azalr.
Hizmetler tek tip (yeknesak) yrtlebilir.
darenin tarafszln salayabilir.
Kamu grevleri yerel etkilerden kurtulur.
Mali denetim daha kolaydr.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 9

Merkezden Ynetimin Sakncalar
Brokrasi ve krtasiyecilie yol aar.
Yerel ihtiyalar yeterince dikkate alnamaz.
Merkezde siyasal gc elinde bulunduranlar, kendi
seim evrelerine, kamu hizmetinin dalmnda
ayrcalk tanyabilirler. Bu tr davranlar idarenin
tarafszln zedeler.
Merkezi ynetim; demokratik ilkelere (hizmetlerin
yerellii gibi ynetim ilkelerine) uygun deildir.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 10

Merkezden Ynetim Tekilatlanmas
Tara Bakent
Tekilat Tekilat

Blge
Cumhurbakanl,
Mdrlkleri

Merkezi ynetimin
l yardmc kurulular:
Dantay, Saytay, DPT,
(vali) MGK,YK, SYM vb.
bakenttedir

le
(kaymakam)

Bucak
(bucak mdr)
(Gnmzde pek
kalmamtr.) r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 11
 Yerinden Ynetim
Merkezin stlenmedii kimi kamu hizmetlerinin
merkezden ayr ve zerk kamu idareleri tarafndan
yrtlmesidir. Mahalli idareler de denen bu
sistemde l, Belediye ve Ky halknn mahalli
mterek ihtiyalarn karlamak zere, kurulu
esaslar ve organlar kanunda gsterilen semenler
tarafndan seilerek oluturulan Kamu Tzel
kiilerdir.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 12

Yerinden Ynetim organlarnn zellikleri unlardr:
Ayr bir kamu tzel kiiliine sahiptirler.
zerktirler
Merkezin hiyerarisine tabi deildir.
Merkezi ynetimin hiyerarik deil idari vesayet
denetimine tabidir.
Ayr bir malvarl ve bteye sahiptirler.

Yerinden ynetimin yararlar:

Demokrasi ilkesine uygundur.
Yerel ihtiyalar daha ok dikkate alnabilir
Brokrasi ve krtasiyecilii azaltr.
r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 13
 Yerinden Ynetimin Sakncalar
lke btnln sarsma tehlikesi vardr
Yeterince mali kaynak bulmak zordur.
Teknik elaman sknts vardr.
Hizmetler eit yrtlemez
Partizanca uygulamalara yol aabilir.
Mali denetimde glkler yaanr.

r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 14

 Yerinden ynetim Tekilatlanmas
Vali

l Genel Meclisi (l zel

l Genel Meclisi
idaresi)

Hizmet bakmdan yerinden

l Encmeni
bakmndan yerinden ynetim)

zel nitelikteki (zerk)

kamu kurulular:
Mahalli dareler (Yer

Belediye Meclisi niversite. Posta l.

ynetim
Belediyeler Mesleki kamu kurulular:
(Bykehir Belediyeleri)
Belediye Encmeni Ticaret ve sanayi odalar,
barolar, birlikler
Belediye Bakan KTler (kamu iktisadi
teekklleri): TCDD, Ziraat
Bankas, DMO vb
Muhtar

Kyler htiyar Heyeti

Ky Dernei
r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 15
Yetki Genilii (Tevsii Mezuniyet) lkesi
Yetki genilii, merkezden ynetim sisteminin ortaya kard
kamu hizmetlerinin tarada gecikme ile yrtlmesi
sakncasna kar dnlm ve uygulamaya konulmu bir
nlemden ibarettir.
Merkezden ynetim ilkesi, salt ve katksz bir biimde
uygulandnda, tm yetki ve sorumluluklarn merkezde
toplanmas sonucunu doururken; yetki genilii ilkesi ile
birlikte uygulandnda merkezi idarenin tara rgtndeki
amirlerine belli konularda merkeze danmadan, merkez adna
kendiliklerinden karar alabilme imkann vermektedir.
Bylece, belli konulara ilikin kararlarn tarada zamannda
alnabilmesi mmkn olmakta ve krtasiyecilik nedeni ile kamu
hizmetlerinin yrtlmesinde ortaya kabilecek gecikme ve
aksaklklar nlenebilmektedir.
r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 16
Anayasann 126. maddesinin 2. fkrasna gre, lkemizde yetki
genilii ilkesi merkezi idarenin tara rgtlerinden yalnzca il
idaresinde uygulanmaktadr. Buna gre, il idaresinin amiri olan vali,
merkez idare adna merkeze danmadan kendiliinden kararlar
alabilmekte ve bu kararlar uygulayabilmektedir. Buna karlk, teki
tara rgtlerinin amirlerinin (kaymakam ve bucak mdrnn) kural
olarak byle bir yetkisi bulunmamaktadr. Yetki genilii belli bal u
zellikleri gstermektedir:
Merkeze ait olan bir yetki, merkezi idarenin tara rgtlerinde
grevli amir (vali) tarafndan kullanlmaktadr. Yetkiyi merkez adna
kullanan amir, merkezi idarenin hiyerarisine dahildir.
Yetkiyi merkez adna kullanan amir, bu yetkiyi merkezi idarenin
yrtmekle devli olduu bir hizmetin (milli bir kamu hizmetinin)
yrtlmesi iin kullanmaktadr.
Yetkinin kullanlmas ile yrtlen hizmetin giderleri merkez
idarenin btesinden karlanmaktadr. Yrtlen hizmet dolaysyla
elde edilen gelirler de merkez idare btesinin gelirleri arasna
katlmaktadr. Nihayet, yetkinin kullanlmas ile yrtlen hizmete
tahsis edilmi bulunan mallar da ya merkezi idarenin mlkiyetindedir
ya da merkezi idarenin hkm ve tasarrufu altndadr.
r. Gr. Erkan AKIR erkancakir.net 17
 Daha fazla ders notu iin
https://erkancakir.net/ adresini
ziyaret edebilirsiniz.

Sunumun hazrlanmasnda bir ok kaynaktan

faydalanlmtr. rencilere ders notu olarak
hazrlanmtr. Bilginin peinde koan herkes
cretsiz olarak faydalanabilir. Sunum herhangi
bir ticari amata kullanlamaz.