DOJENE

Sarajevo,2015.god
Sadraj
1. Uvod ........................................................................................................................................ 3
1.1 Uspjeh zatite zdravlja dojeneta i predkolske djece ocijenjuje se pokazateljima.............. 3
1.2 Zdravo dojene...................................................................................................................... 3
2. Sistematski pregledi u prvoj godini ......................................................................................... 4
Sistematski pregled jednomjesene bebe ......................................................................... 4
Sistematski pregled bebe od dva meseca ......................................................................... 4
Sistematski pregled bebe od tri i po mjeseca ................................................................... 5
Sistematski pregled bebe od 5 mjeseci ............................................................................. 5
Sistematski pregled bebe od 6 meseci .............................................................................. 5
Sistematski pregled bebe od 9 meseci .............................................................................. 5
Sistematski pregled bebe od 12 meseci ............................................................................ 5
3. Dojenje..................................................................................................................................... 6
Spavanje .......................................................................................................................................... 6
Ritam spavanja ................................................................................................................. 6
Prvi zubii ....................................................................................................................................... 6
Propratne tegobe ......................................................................................................................... 7
Pravilna njega.............................................................................................................................. 7
4. Vakcinacija .............................................................................................................................. 7
5. Literatura: ................................................................................................................................ 8

2
 1. Uvod

Dojenad su djeca mlaa od jedne godine ivota (WHO, 2013).

To je vrijeme intenzivnog rasta i razvoja djeteta.
Najbitniji je prvi period razvoja djeteta, dojenaki period koji obuhvata neonatalnu dob
od 0 do 28 dana i postneonatalni od 29 dana do 12 mjeseci ivota.
Obiljeje te dobi je nezrelost organizma za potpuno samostalan ivot, te uticaj vanjskih
initelja koji djeluju pozitivno i negativno na rast i razvoj u toj dobi.
To je faza u kojoj je mogue uticati na motorni i psihiki razvoj djeteta.

1.1 Uspjeh zatite zdravlja dojeneta i predkolske djece ocijenjuje se

pokazateljima:
teinom,
visinom,
uzrocima smrtnosti dojenadi,
smrtnosti djece od 1 do 4 godine,
uestalou njihovih posljedica,
uspjena prevencija (tetanusa, difterije, rahitisa, anemija, djeijih paraliza, morbila,
pertusisa reumatske bolesti, itd.),
otkrivanje pojava koje bi mogle dovesti do smetnji u psihikom razvoju djeteta (kao to
su displazije kukova, neuromotorii poremeaji , oteenje sluha, govora i vida,
nesputeni testisi)

1.2 Zdravo dojene u prosjeku u drugom i treem mjesecu dobiva oko 750 grama mjeseno,
a u drugom tromjesjeju, 600 grama mjeseno , u treem tromjesjeju oko 450 grama, a u
etvrtom 300 grama mjeseno.
U dobi od 5 mjeseci dojene udvostrui poroajnu teinu, a sa navrenom godinom
utrostrui.
U toku prve godine dojene naraste 25cm.

3
 Dojene za godinu dana naui da : sjedi, stoji i napravi prve korake, prenosei tjelesnu
teinu s noge na nogu; koristi ulo vida prepoznajui osobe oko sebe; reaguje na zvuk,
gue, smije se glasno, raduje se i komunicira sa okolinom; koristi ake i prste, hvata i
trai svoje igrake, reaguja na svoje ime, poinje govoriti; vae hranu, pije iz ae,
koristi se kaikom.

2. Sistematski pregledi u prvoj godini

Sistematski pregled jednomjesene bebe

Otvaranje zdravstvenog kartona i upisivanje podataka iz lista za novoroene
Informisanje o zdravstvenom stanju majke i deteta (pregled dokumentacije)
Uzimanje detaljne anamneze o toku trudnoe i poroaja
Antropometrijska merenja (tjelesna masa, duina i obim glave) i upisivanje u grafikone
rasta
Detaljan ljekarski pregled bebe
Druga doza vakcine protiv hepatitisa B
Dobijanje uputa za ultrazvuni pregled kukova
Zdravstveno-vaspitni rad (savjet o njezi i ishrani, ukazivanje na znaaj dojenja, irokog
povijanja i vitaminske profilakse)

Sistematski pregled bebe od dva meseca

Antropometrijska mjerenja
Detaljan ljekarski pregled bebe
Prva doza vakcina: DI TE PER (difterija, tetanus, veliki kaalj), POLIO (deja paraliza)
i HIB (Hemofilusom influence B izazvane infekcije), ili umesto ove tri: prva doza
petovalentne vakcine (koja je kod nas fakultativna i plaa se)
Trea doza vakcine protiv hepatitisa B kod dece HBs pozitivnih majki

4
 Sistematski pregled bebe od tri i po mjeseca
Antropometrijska merenja
Detaljan ljekarski pregled bebe
Krvna slika (prema indikacijama)
Druga doza DI TE PER, POLIO i HIB vakcine, ili umjesto ove tri: druga doza
petovalentne vakcine

Sistematski pregled bebe od 5 mjeseci

Kontrolni lekarski pregled
Trea doza DI TE PER, POLIO i HIB vakcine, ili umesto ove tri: trea doza
petovalentne vakcine.

Sistematski pregled bebe od 6 meseci

Antropometrijska mjerenja
Detaljan ljekarski pregled bebe
Krvna slika
Uput oftalmologu u sluaju razrokosti
Trea doza vakcine protiv hepatitisa B

Sistematski pregled bebe od 9 meseci

Antropometrijska merenja
Detaljan ljekarski pregled bebe
Krvna slika (prema indikacijama)
Provjera BCG oiljka. U sluaju da ga nema ili je nedovoljan, davanje BCG vakcine

Sistematski pregled bebe od 12 meseci

Antropometrijska mjerenja
Detaljan ljekarski pregled bebe
Krvna slika
etvrta doza vakcine protiv hepatitisa B kod dece HBs pozitivnih majki

5
 3. Dojenje

Tri mjesece staro dojene treba 6 do 8 obroka dnevno (u 24 sata). Veina dojenadi se
nou jednom do dva puta probudi za hranjenje, a neki ve spavaju i do 6 sati u komadu.
Dojenetova potreba za hranom se obino povea kada ono napuni 3 mjesece. To je
sasvim prirodan skok koji je dio razvoja i koji se kae kao elja po eem dojenju. to se
tie uestalosti dojenja odnosno vremenskih intervala izmeu pojedinih podoja, najbolje
je prilagoditi se djetetu te mu ponuditi dojku uvijek kada plae ili pokazuje druge
znakove gladi.

Spavanje

Ritam spavanja
Dojene nou spava oko 10 sati i treba jo oko tri puta po dva sata spavanja tijekom dana.
Veina dojenadi se nou jo jednom do dva puta budi za hranjenje.
Iako veina dojenadi jo ne moe samostalno zaspati te se budi nou, prvi mjeseci su
jako vani za budue navike uspavljivanja i buenja nou. Da bi dojene moglo nauiti
samostalno zaspati u svom krevetiu, vano je da imate ustaljenu veernju rutinu i da ga
u kreveti stavljate kada je pospan a ne kada ve spava.
U prva etiri mjeseca ritam spavanja se brzo razvija. Zbog toga je to idealno vrijeme za
uvoenje samostalnog uspavljivanja.

Prvi zubii

Prvi zubi obino dobivaju izmeu 5. i 8. mjeseca.

Kod mlenih zuba esto nema pravilnosti prilikom nicanja, ali se najee prvo
pojavljuju donji, pa gornji sekutii, a zatim boni zubi. Oko prvog roendana je najee
vidljivo oko osam zubia, a sa dvije i po do tri godine dijete ima 20 mlijenih zubia.

6
Propratne tegobe
Djeca razliito reaguju na izbijanje zubia. Neke bebe nee ni osjetiti rast prvog zuba, ali
je taj proces esto praen uznemirenou djeteta, lokalnom osetljivou i pojaanim
luenjem pljuvake, a dijete stalno stavlja predmete u usta. Takoe je mogu i smanjen
apetit, pojava crvenila na obrazima, lo san, a ponekad i osip po tijelu.

Pravilna njega
im izbije prvi zubi, poinje i njegovo pranje. Za poetak je dovoljno oistiti ga ujutro i
naveer posebnom etkicom za zube koja se natakne na prst to je istovremeno izvrsna
masaa.
Ako dijete surauje, odmah se moe poeti koristiti prava etkica za zube (najkasnije
nakon drugog zuba).
Najbolja je ona koja ima sasvim malu glavicu i izrazito mekana plastina vlakna.

4. Vakcinacija

Postupak kojim se odreeni antigeni materijal unosi u organizam. Vakcina je preslaba

da bi prouzrokovala bolest, ali ipak podstie telo da stvara antitela koja e ubudue tititi
dete od te bolesti.

7
5. Literatura:

1. Zdravstvena njega djece, Meliha Saki, Sarajevo, 2013.godine

2. http://www.ringeraja.hr/kalendar_razvoja_djeteta/3-mjeseca/spavanje_4.html
18.12.2015. godine
3. http://www.yumama.com/beba/zdravlje-beba/4018-sistematski-pregledi-u-prvoj-
godini.html 18.12.2015.godine