PHN TCH GI TR VN HA CA O DI

Khng ging nh kimono ca Nht Bn, Hanbok ca Hn Quc hay Sari, trang
phc truyn thng ca ph n n , ngi mc khng cn tn nhiu thi gian, li n
gin, gn gng, duyn dng m thanh lch, c l chnh v vy m o di - trang phc
truyn thng len li vo cuc sng hng ngy ca ph n Vit mt cch t nhin v
d dng. o Di dn tr thnh trang phc truyn thng ca ph n Vit Nam, chic
o Di m st c th, c c cao v di khong ngang gi. N c x ra hng, va
quyn r li va gi cm, va kn o nhng vn biu l ng nt ca mt ngi thiu
n. Ngi xa c cu ni rng " u c ph n Vit - c o di Vit".
 Dn tc Vit Nam c mt chiu di lch-s
trn bn ngn nm theo nh s sch ghi, trong
c mt ngn nm b Bc thuc, tm mi hai
nm b Php h, tip theo l cuc chin quc
cng tng-tn! Mt dn tc m b dn tc khc
h trn ngn nm qu l qu lu. Bao nhiu
ti-sn ca quc gia, s sch qu gi, ti liu v
lch s v.v cp i hoc tiu-hy ht. Mc
ch ca k thng tr l trit tiu nn vn ha ca
ta ng ha. Mc du b ngoi xm, chin
tranh tn ph lin min, nhng dn tc ta lun c
s khng tinh vi trng tn. S gia o
Duy Anh chp: Theo sch S k chp th ngi
Vn Lang xa, tc l t tin ta, mc o di v bn
t (t nhim). S li chp rng th k th nht,
Nhmin dy cho dn qun Cu-chn dng kiu
qun o theo ngi Tu. Theo nhng li sch
chp th ta c th on rng trc hi Bc
thuc th dn ta gi o v tay tri, m sau bt
chc ngi Trung Quc mi mc o gi v tay
phi. (Vit-nam Vn-Ha S, o Duy Anh, trang 172). Mc du cuc sng chung ng
v bt chc theo ngi ngoi quc, nhng t tin ta vn khn kho duy tr nt c-th
ca nn vn ha, khng nh mt bn sc dn tc.

Ci ti tnh ca chic o di Vit Nam qua cch cu trc chng nhng l mt tc phm
ngh thut tuyt vi, nhng bn trong cn n tng ngha dy d v o lm ngi. Dn
tc Vit nam phi phn u khng ngng chng nn ngoi xm trng tn, v bo v
nhng gi tr truyn thng v vn ha, k cng gia nh. Du mun hay khng th dn
tc ta, cng nh cc dn tc chu khc chu nh hng su m ca Tam Gio v
hc thuyt Khng Mnh. Gia nh, x hi c xy dng trn nn tng tam cng, ng
thng. T tin ta rn dy con chu tht cht ch v o lm ngi, chng nhng trn
sch v, m cn phi lun lun mang n theo trn ngi. Phi chng y l s dy d su
sc, kho lo ca tin nhn. Nu qa ng nh vy th chic o di Vit Nam l ci gia
ph v cng qu gi n tng s dy d con chu v o lm ngi. Ta phi hnh din,
nng niu, bo v, xem nh mt di sn vn ha do t tin truyn dy.Ta th xem cch cu
trc ca chic o di xa v nhng o l m ngi xa gi gm vo chic o di:

Chic o gm : Pha trc c hai t (hay hai vt), pha sau hai t, tng- trng cho t thn
ph-mu (cha m chng, cha m v). Mt vt ct, hay vt cho pha trc c tc dng
nh mt ci ym che ngc, nm pha bn trong hai vt ln, tng-trng cho cha m m-
p a con vo lng. Nm ht nt nm cn-xng trn nm v-tr c nh, gi cho chic o
c ngay thng, kn o, tng- trng cho nm o lm ngi: Nhn, L, Ngha, Tr,
Tn. Trong chic o t thn, ngi ta thng buc hai vt trc li vi nhau gi cho
chic o cn i, tng-trng cho tnh ngha v chng u-ym, qun-qut bn nhau.
Mc du b ngoi xm v b h lu di, nhng t tin ta vn khn kho duy tr mt x
hi c k cng, tn ti trt t. C nhn vo trang phc v mu sc phn bit giai tng
trong x hi, sch V Trung Ty bt c chp: "i xa hc tr v ngi thng, khi c
vic cng th mc o xanh lam (thanh ct), lc thng th mc o mu thm (chuy y),
ngi lm lng th mc o mi sng (qu sc). T i L v sau th sc trng t dng. C
trng thi y phc gn nht ca ngi nc ta th cc quan hay mc o xanh lam, hc tr
cng nhng chc vin, tng l v h li thng dng mi sng v mi en, ngi nh
qu v ngi lm lng th thng dng mi nu. Ngi giu sang th mc the la gm
vc, cn ngi ngho hn th ch dng vi to ... vua quan th c phm phc, qun lnh th
c nhung phc, thng dn th c l phc".Trong Vit Nam S Lc ca hc gi Trn
Trng Kim vit: "Vua L Li, ngy y dy qun khi ngha chng gic Tu t Lam
sn. Ngi dng chic o vi mu lam l mu o biu tng khng gic". V th vua L
Li c mnh danh l "Anh hng o vi Lam Sn".
Nh vy, chic o Di i cng mi tng lp, mi giai cp, mi nh, mi ni trn t
nc Nam ca chng ta, n gng lin vi nhng con ngi anh dng kin cng ca dn
tc v n tng bc tr thnh Quc phc ca dn tc ta v tr thnh nt vn ha ca
dn tc.

n ngy nay, chic o di ca qu b qu c l mt tc phm m thut tuyt vi, n tn

ln nt p mnh mai, tht tha, duyn dng ca ngi ph n Vit Nam. N tr
thnh mt th y phc c o ca ph n Vit Nam. Ti cuc hi ch quc t Osaka,
nm 1970 ti Nht Bn, chic o di ph n Vit Nam ln ngi v em li vinh d cho
phi on Vit Nam. Khch quc t trm tr than phc trc cc vt o l li nh cnh
bm trc gi. Khch bnh phm:
Hi mng!
Nhng rt kn o, sc che mt thnh!
Mt nhip-nh gia quc-t ca Vit-nam cng hnh din v hp-lc ca chic o di
ti hi-ch, nn c nhn xt:
N c sc ch gi i theo.
Sau nhiu bin i cng thi gian, chu nh hng t cc nn Vn ha v xu hng thi
trang tng thi k, hnh dng ca chic o di c cch tn thay i khng ngng,
song n vn gi nguyn v p tinh ty tot ln t hai t o tht tha.

Ngy nay, o di l trang phc dnh cho mi la tui. N tr thnh trang phc chun
mc cho nhng dp c bit hoc trang trng nhng ngy l quc gia, l ci, ngy tt, l
tt nghip hoc trong nhng cuc thi quan trng, Khi tham d mt s kin c bit no
hoc xut hin trn truyn hnh, o di lun l trang phc c ph n Vit Nam u
tin la chn v n gp phn tn ln v p, ng thi th hin nim t ho dn tc.

Khng ging cc trang phc truyn thng khc nh Kimono (Nht Bn) hay Hanbook
(Hn Quc), chic o di Vit Nam c tnh ng dng kh cao, khi ngi mc khng cn
phi s dng nhiu ph kin rm r, nng nhc. Ch vi i t o, ngi ph n c th
xut hin ti cc nghi l trang nghim, nhng bui tic sang trng hay k c mc n
cng s mi ngy. Nhng c l li n tng su m nht trong m nhc vn l t o
n sinh vi sc trng tinh khi, "nh tri nng c mt gc tri". Nhc n nhng ngy
thng ti p bn mi trng xa cng thy c b bn, c l nhiu ngi vn cha qun
ca khc Phng hng ca nh th Trung Qun, vi "ngy khai trng o la gi thu
bay", tc gi mang n cho ngi nghe mt khung tri y p k nim vi bao bun
vui tui hc tr.Vn cn nhng chm phng v, nhng "cn ma bay bay ngoi ca
lp", "l o ai bay trng c gic m"... Ngy nay, sc trng tinh khi ca i t o trng
vn c chn lm ng phc cho n sinh nhiu trng trn c nc. iu ny gp
phn khng nh tn ln v p ca ngi con gi Vit Nam. T o di nh nh du s

trng thnh ca ngi thiu n, khoc trn mnh tm o, h hc cch gn gi, nng niu.
im c bit ca o di l vi dng v tht tha, thanh thot cng khin ngi mc phi
nh nhng t tn, sa tng dng i, nt ngi th hin nt oan trang, thy m ca ngi
con gi x Vit.

Cc nguyn th quc gia ca cc nc trong trang phc o di ti Hi ngh thng nh

APEC ti Vit Nam nm 2006

C th ni rng o di gp phn qung b hnh nh Vit Nam ra khp ni trn th

gii. Khng ch xut hin trong cc cuc thi trang phc dn tc, cc cuc thi hoa hu
o di Vit Nam xut hin trn khp th gii v c xem l di sn vn ha phi vt
th ca nc Vit Nam. Trong nhng s kin quc t din ra ti Vit Nam, o di lun
c chn lm b trang phc cho cc nguyn th ca cc quc gia, Hoa hu Tri t n
t cc nc b hp dn bi trang phc dn tc c sc ny
Khng nhng i vo cuc sng hng ngy ca dn tc ta, m t xa, nhng chic o di
thanh thot c cc nh th s dng a vo hnh nh th ca ca mnh, to nn
mt nt mi trong vn ha dn tc. Nh th Xun Diu th nhn rng:
Nhng t o la mong manh y,
gi hn ti sut trn i.

Hay thi s Phan Long cng tri hn mnh qua bi cm-tc Chic o Di T o qu
Hng sau y:
Em yu mn chic o di,
Tht tha duyn dng p hoi thi-gian.
Ngy xun nng tri t vng,
Khoe t o mi ngp trn tui th.
Ln theo la tui hc tr,
Tnh che vt trc gi la vt sau.
Nhng ngy p mi bn nhau,
Vt vui in du vt su cn vng.
p sao t o qu-hng,
o di mu trng nh thng nm no.
(Phan Long)

Nhng nm gn y, o Di c thi trang ha vi nhiu s cch tn, kt hp nt vn ha dn

tc vi yu t thi trang hin i, to nn nt ring c o ca t o dn tc trong cc bui trnh
din tun l thi trang quc t v trong cc cuc thi hoa hu trong v ngoi nc, cc festival trang
trng v b th. Nhiu nh thit k o Di Vit Nam c bit n trn th trng quc t nh
Minh Hnh, S Hong, V Vit Chung, La Hng Tt c u gp phn lm rng danh tn tui trang
phc o di - Biu tng vn ha ca quc gia hnh ch S thn yu.