Professional Documents
Culture Documents
Manual Per Te Ardhurat Vendore PDF
Manual Per Te Ardhurat Vendore PDF
ARDHURAT VENDORE
Tiran 2011
Ky botim u realizua nga Shoqata e Bashkive t Shqipris me ndihmn dhe
mbshtetjen financiare t fondacionit Hanns Seidel
Shoqata e Bashkive
t Shqipris
Prmbajtja
1. Kuadri ligjor pr taksat dhe tarifat vendore f. 7
2. Terminologjia e taksave dhe tarifave vendore sipas kuadrit ligjor n fuqi f. 9
3. Planifikimi i t ardhurave nga taksat dhe tarifat vendore f. 10
4. T ardhura nga taksat vendore f. 12
4.1 Taksa Vendore mbi Biznesin e vogl f. 12
4.2 Bashkpunimi me Qendrn Kombtare t Regjistrimit t Biznesit f. 12
4.3 Prcaktimi i vendndodhjes s biznesit dhe krkesat pr regjistrim f. 13
4.4 Niveli Tregues i Takss s biznesit t vogl sipas ligjit f. 13
4.5 Publikimi i nivelit t takss f. 14
4.6 Fillimi dhe mbyllja e biznesit f. 14
4.6.1 N rastin e regjistrimit fillestar f. 14
4.6.2 Pajisja me Certifikat Regjistrimi f. 16
4.7 Ndrprerja e veprimtaris s biznesit f. 16
4.8 Llogaritja e detyrimeve pr biznesin e vogl f. 17
4.9 Pagesa e takss vendore mbi biznesin e vogl f. 18
4.10 Apelimi f. 21
4.11 Kontrolli tatimor f. 21
4.11.1 Kualifikimi si biznes i vogl f. 22
5 Taksat mbi pronat e paluajtshme f. 23
5.1 Taksa mbi ndrtesat f. 23
5.2 Taksa mbi tokn bujqsore f. 27
5.2.1 Roli i kshillave t komunave dhe bashkive f. 29
6. Taksa e fjetjes n hotel f. 31
7. Taksa e ndikimit t infrastrukturs f. 31
8. Taksa e kalimit t drejts s pronsis pr pasurit e paluajtshme f. 32
9. Taksa pr znien e hapsirave publike f. 35
10. Taksa e tabels f. 36
11. Taksa vendore t prkohshme f. 36
12. Taksat e ndara f. 37
12.1 Taksa vjetore e mjeteve t prdorura f. 37
12.2 Taksa e rents minerare f. 37
13. T Ardhurave nga Tarifat Vendore f. 38
13.1 Tarifat vendore f. 38
13.2 Prcaktimi i nivelit t tarifs f. 38
14. Mbledhja dhe administrimi i taksave dhe tarifave vendore f. 39
15 Decentralizimi fiskal sfid e s ardhmes f. 41
3
Hyrje
4
Manual pr t ardhurat vendore
Fatos Hodaj
Drejtor ekzekutiv i SH.B.SH-s
5
Pse duhet nj manual pr t ardhurat vendore?
6
Manual pr t ardhurat vendore
7
Vendim i Kshillit t Ministrave nr. 505, dat 1.8.2007 Pr miratimin e
Statutit t Qendrs Kombtare t Regjistrimit
Ligji nr. 9931. date 09.06.2008 Pr disa ndryshime n ligjin nr .9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore
Ligji nr. 10073, dat 09.02.2009 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore.
Ligji nr. 10117, dat 23.04.2009, Pr disa ndryshime n ligjin nr.9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, t ndryshuar.
Ligji nr. 9920, dat 19.5.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e
Shqipris
Ligji nr.10081, dat 23.2.2009, Pr licencat, autorizimet dhe lejet n
Republikn e Shqiprisi ndryshuar.
Ligji nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa shtesa e ndryshime n ligjin nr.9632,
dat 30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, i ndryshuar.
Ligji nr. 10304, dat 15.7.2010, Pr sektorin minerar n Republikn e
Shqipris.
Ligji nr.10280, dat 20.5.2010, Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin nr.
9975, dat 28.7.2008 "Pr taksat kombtare", t ndryshuar.
Ligji nr. 10354, dat 18.11.2010, Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin
nr.9632, dat 30.10.2006 "Pr sistemin e taksave vendore", t ndryshuar.
Ligji nr. 10457, dat 21.07.2011 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore.
Ligj nr.10458, dat 21.7.2011, Pr disa ndryshime n ligjin nr.9975, dat
28.7.2008 Pr taksat kombtare, i ndryshuar.
Vendimi i Kshillit t Ministrave, nr. 783, dat 10.11.2011, Pr procedurat e
ndarjes s t ardhurave t takss vjetore t mjeteve t prdorura me njsit e
qeverisjes vendore
Udhzim i Prbashkt (Ministri i Financave dhe Ministri i Brendshm) Nr.
655/1, dat 06.02.2007 Pr Prcaktimin e Uniformitetit t Standardeve
Procedurale dhe t Raportimit t Sistemit t takss Vendore
Udhzim i Ministrit t Financave Nr.1, dat 12.1.2007 Pr prcaktimin e
veprimtarive q trajtohen si veprimtari, tregtare apo shrbimi, ambulante si dhe
procedurat e regjistrimit t tyre n organin tatimor
Udhzimi i Ministrit t Financave, nr. 18, dat 23.08.2011, Pr disa shtesa dhe
ndryshime n udhzimin nr.26, dat 04.09.2008 Pr taksat kombtare t
ndryshuar
Sipas ligjit Nr. 9920, dat 19.5.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e
Shqipris, administrata tatimore, prbhet nga:
Administrata tatimore qendrore, ku prfshihen Drejtoria e Prgjithshme e
Tatimeve, drejtorit rajonale dhe njsit e tjera t saj;
Administrata tatimore vendore, ku prfshihen zyrat tatimore nn autoritetin
e qeverisjes vendore.
8
Manual pr t ardhurat vendore
9
Taksa te ndara (share tax) - ato taksa kombtare, nj pjes e t ardhurave
t t cilave i kalojn pushtetit vendor, me ligj. Administratori i ksaj takse,
derdh pr llogari t pushtetit vendor prqindjen e prcaktuar sipas ligjit, por
vetm pasi kjo, t jet paguar nga taksapaguesi. Pushteti vendor, sht i lir ta
prdore ket shume pr nevojat e veta.
Tarif - pagesa q individi, apo nj ent i caktuar bn prkundrejt nj
prfitimit/prdorimit t nj malli/shrbimi publik.
Agjent tatimor personi fizik, ose juridik, q mbledh dhe transferon n
buxhetin e shtetit/vendor tatimet, taksat ose tarifat.
Kontribut - detyrimi monetar pr tu paguar si shprblim, pr nj shrbim
specifik apo ushtrim t t drejtave, pr sigurimin shoqror dhe shndetsor t
t punsuarve.
Libra dhe regjistrime - regjistrimet tregtare, dokumentacioni kontabl,
llogarit vjetore dhe raportet financiare, si dhe t gjitha dokumentet e tjera,
q kan t bjn me subjektin tatimpagues, korrespondencn e biznesit,
faturat dhe dokumentet prkatse, t cilat duhen krijuar dhe mbajtur pr
prcaktimin e shumave t tatimeve, q duhen paguar nga tatimpaguesi.
Prfaqsues i tatimpaguesit - personi i autorizuar ligjrisht, pr t
prfaqsuar tatimpaguesin n shtje tatimore.
Tatimpagues personi/individi, i cili detyrohet nga ligji t paguaj tatime,
taksa ose kontributet e sigurimeve shoqrore dhe shndetsore, si dhe agjenti
i mbajtjes s tatimit n burim.
Vend kryesor i biznesit - vendi i administrimit efektiv t biznesit.
Person i lidhur me tatimpaguesin, sipas rastit, jan:
o personat, me t cilt sht/jan lidhur nj/shum marrveshje
biznesi;
o kontrolluesi apo i kontrolluari prej tij;
o individt, q kan lidhje gjaku deri n shkalln e dyt n rastin e
individit tregtar;
o individt, q ushtrojn detyra drejtuese n organizimin e m shum
se nj tregtari;
o individt, q kan marrdhnie punsimi edhe me tatimpagues t
tjer.
10
Manual pr t ardhurat vendore
11
taksa vjetore e mjeteve t prdorura
taksa e rents minerare
T ardhurat nga tarifat vendore, prfshijn t ardhurat nga:
a. Nga tarifat e shrbimeve t ndryshme publike,
b. Nga gjobat dhe t tjera t hyra.
12
Manual pr t ardhurat vendore
Shmbull:
Kur veprimtari t ndryshme ekonomike, kryhen nga nj tatimpagues, n t
njjtn dhom, konsiderohen si nj vendndodhje biznesi.
E njjta veprimtari ekonomike e kryer nga nj tatimpagues, n dy dhoma
q kan komunikim nga brenda, konsiderohen nj biznes, pra
konsiderohen si nj vendndodhje biznesi.
Dy veprimtari t ndryshme ekonomike, t kryera nga nj tatimpagues, n
dy dhoma q kan komunikim nga brenda, konsiderohen dy biznese, pra
konsiderohen si dy vendndodhje biznesi.
Disa veprimtari ekonomike, t ndryshme ose e njjta veprimtari
ekonomike e kryer n dy dhoma fqinje, q nuk komunikojn me njra
tjetrn nga brenda, konsiderohen si dy vendndodhje biznesi.
Tatimpaguesi sht i detyruar t paguaj taksn vendore mbi biznesin e
vogl pr do vendndodhje biznesi sipas nivelit tatimor n fuqi n kohn e
regjistrimit.
13
bashkis/komuns, mund t ndryshoj nivelin orientues t
takss, t prcaktuar n aneksin 5, n nivelet + 10 pr qind / -
30 pr qind.
Taksat dhe tarifat e tjera, q aplikohen mbi biznesin e vogel,
sipas ligjit nr. 10117, dat 23.4.2009, Pr disa ndryshime n
ligjin nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave
vendore i ndryshuar, nuk duhet t jen m shum se 10 pr
qind e nivelit tregues t takss s biznesit t vogl, sipas kategoris s rrethit dhe
qarkullimit vjetor prkats..
14
Manual pr t ardhurat vendore
15
4.6.2 Pajisja me ertifikat Regjistrimi.
QKR-ja, pasi verifikon saktsin e dokumenteve dhe t dhnave t msiprme t
paraqitura nga tatimpaguesi, e regjistrojn at.
ertifikata e regjistrimit:
Prmban emrin e tatimpaguesit, numrin e regjistrimit q i sht
caktuar atij, numrin e vendimit t gjykats, adresn e
vendndodhjes s biznesit me t cilin lidhet dhe datn e lshimit.
sht e detyrueshme t vendoset n nj hapsir t dukshme t
vendndodhjes s biznesit, me qllim identifikimin e regjistrimit t
ksaj vendndodhje.
sht subjekt inspektimi nga zyra e taksave n bashki apo n
komun dhe nga dega e Tatimeve nn juridiksionin e s cils sht
bashkia apo komuna prkatse.
16
Manual pr t ardhurat vendore
17
parashikuese t qarkullimit, llojin e aktivitetit, kategorin e biznesit dhe niveli
tregues t takss sipas aneksit 5 te ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e
taksave vendore i ndryshuar. Shuma e detyrimit vjetor t prcaktuar si m sipr
ndahet n tremujor. Brenda dats 15 mars t do viti, zyrat e taksave n
bashki/komun, i drgojn zyrtarisht do tatimpaguesi t juridiksionit njoftimin e
detyrimit tatimor vjetor, t ndar n tremujor.
Pr tatimpaguesit q brenda dats 1 mars nuk paraqesin deklaratn parashikuese t
qarkullimit vjetor, prcaktimi i detyrimit tatimor bhet sipas gjykimit m t mir t
vet zyrs s taksave n bashki dhe n komun. Si m sipr veprohet edhe pr
tatimpaguesit e paregjistruar q regjistrohen nga zyra. Njoftimi i detyrimit n kt
rast i drgohet tatimpaguesit brenda 15 ditve nga momenti i regjistrimit nga zyra.
18
Manual pr t ardhurat vendore
19
1 pavarur 0 0
3 Tregti me pakic Xhiro deri n 7-8 milion 143,00 123,00 120,000
2 0 0
3 Tregti me shumic Xhiro deri n 7-8 milion 143,00 123,00 120,000
3 0 0
3 Prodhimi Xhiro deri n 7-8 milion 130,00 120,00 118,000
4 0 0
3 Shrbime Xhiro deri n 7-8 milion 123,00 118,00 118,000
5 0 0
3 Profesionist t Xhiro deri n 7-8 milion 135,00 128,00 120,000
6 pavarur 0 0
Transporti i pasagjerve
3 Automjete me deri n Numri i automjeteve 17,500
7 5 vende
3 Automjete me 6 - 9 Numri i automjeteve 35,000
8 vende
3 Automjete me 10 - 25 Numri i automjeteve 40,000
9 vende
4 Automjete me 26 - 42 Numri i automjeteve 45,000
0 vende
4 Automjete me mbi42 Numri i automjeteve 48,000
1 vende
Transporti i
mallrave
4 Automjete deri n 2 Numri i automjeteve 28,000
2 ton
4 Automjete 2,1 - 5 ton Numri i automjeteve 40,000
3
4 Automjete 5,1 - 10 Numri i automjeteve 48,000
4 ton
4 Automjete 10,1 - 16 Numri i automjeteve 50,000
5 ton
4 Automjete mbi 16 ton Numri i automjeteve 75,000
6
Transporti ujor
4 Transport ujor brenda Numri i trageteve 55,000
7 vendit
4 Transport ujor liqenor Numri i transportit 48,000
8 liqenor
4 Anije shplodhse Numri i anijeve t 15,000
9 biznesi biznesit
20
Manual pr t ardhurat vendore
Klasifikimi:
N kategorin I: Bashkit: Tirane dhe Durrs.
N kategorin II: Bashkit: Shkodr, Kor, Vlor, Sarand, Gjirokastr, Elbasan,
Fier, Lushnje, Pogradec, Berat, Lezh dhe Kavaj.
N kategorin III: T gjitha bashkit e tjera.
N komuna niveli tregues i takss sht 50 pr qind e nivelit tregues t tij pr do
kategori t rrethit n t cilin ndodhet komuna.
Shnim:
Ambulant konsiderohen vetm bizneset pa vend fiks q kan qarkullim jo m
t madh se 2 milion lek n vit. Nse vlersohet se qarkullimi sht m i madh
ato klasifikohen n nj nga kategorit e tjera t biznesit dhe taksohen sipas asaj
kategorie. Ambulantet nuk regjistrohen ne QKR, por ata detyrimisht duhet te
jen te regjistruar ne njsin vendore ku e ushtrojn aktivitetin.
4.10 Apelimi
do tatimpagues q nuk bie dakord me nj vlersim tatimor t zyrs s taksave n
bashki apo n komun, si dhe me do veprim tjetr t saj, ka t drejt t apeloj te
kryetari i bashkis apo i komuns prkatse, brenda 30 ditve nga data e
vlersimit tatimor apo nga data e do veprimi tjetr t zyrs s taksave. Apelimi
bhet me shkrim dhe ai prmban:
a. Emrin, adresn dhe NIPT-in e apeluesit;
b. Vitin tatimor, me t cilin lidhet apelimi;
c. Natyrn dhe shumn e tatimit ose gjobs q sht subjekt apelimi;
d. Baza ku mbshtetet apelimi.
Procedurat e apelimit dhe procedurat e shqyrtimit t apelimit tatimor, bazohen n
prcaktimet e bra n ligjin nr. 9920, dat 19.05.2008 Pr Procedurat Tatimore
ne Republikn e Shqipris dhe n Udhzimin e Ministrit t Financave Nr.24,
dat 2.09.2008, Pr procedurat tatimore ne Republikn e Shqipris.
Nse tatimpaguesi nuk sht dakord me vendimin e kryetarit t bashkis apo t
komuns prkatse, ai ka t drejt t apeloj n gjykat brenda 30 ditve nga data e
ktij vendimi.
21
Ato kontrollojn gjithashtu edhe evidentimin dhe regjistrimin nga tatimpaguesi t
blerjeve t realizuara pr qllimet e biznesit (rishitje, prpunim apo shpenzime t
tjera), nprmjet dokumentacionit prkats.
Zyra e taksave n bashki apo n komun, gjithashtu, mund t ushtroj kontroll t
plot n ambientet e tatimpaguesit, duke e njoftuar paraprakisht at. N kontrollin e
plot organi tatimor kontrollon dhe verifikon mbajtjen e t gjith dokumentacionit
dhe regjistrimeve sipas prcaktimeve ligjore.
Krahas kontrollit t dokumentacionit, zyrat e taksave mund t bjn kontrolle
(sondazhe pr matjen e xhiros) pr do tatimpagues, me qllim vlersimin e
qarkullimit t realizuar nga tatimpaguesi nprmjet kronometrimit.
Kur vlersohen detyrime tatimore shtes, zyrat e taksave n bashki apo n komun
mund t prdorin metoda alternative vlersimi t parashikuara n ligjin nr. 9920,
dat 19.05.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e Shqipris dhe
udhzimin n zbatim t tij.
Kto metoda prdoren n rastet kur zyrat e taksave konstatojn s dokumentacioni i
blerjeve dhe shitjeve nuk sht mbajtur konform krkesave ligjore, q do t thot
se: tatimpaguesi nuk pasqyron n mnyr korrekte qarkullimin, nuk lshon n
mnyr korrekte dokumentin e krkuar pr do shitje, nuk pasqyron n librat e
blerjes t gjitha furnizimet q ka kryer. Gjithashtu, kto metoda do t prdoren edhe
n rastet kur tatimpaguesit nuk deklarojn qarkullimin e realizuar. Kto metoda do
t prfshijn, por pa u kufizuar vetm n to, sondazhet dhe fotografimet e kryera
lidhur me xhiron, siprfaqet e prodhimit apo t shrbimit q disponon tatimpaguesi,
pozicioni i vendit t biznesit (qendr apo periferi), detyrimet e llogaritura nga
tatimpagues t rregullt, por q kan afrsisht t njjtat kushte biznesi sikurse
tatimpaguesi t cilit i bhet vlersimi, konsumi i energjis elektrike, niveli i qiras,
numri i punonjsve etj.
22
Manual pr t ardhurat vendore
Taksa mbi ndrtesn dhe taksa mbi tokn bujqsore, prfaqsojn dy taksat
vendore mbi pronat e paluajtshme. Kto taksa aplikohen mbi t gjith individt ose
subjektet fizike e juridike, t cilt jan pronar t nj ndrtese dhe/ose t nj
siprfaqe toke, e klasifikuar kjo si tok bujqsore. Planifikimi, llogaritja dhe
mbledhja e ktyre taksa rregullohet sipas prcaktimeve n ligjin 9632, dat
30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore i ndryshuar.
23
pronsis sa m sipr pr shkaqe objektive, zyrat e taksave t bashkive/komunave,
pr prcaktimin e bazs s taksueshme sigurojn t dhna nprmjet vetdeklarimit.
Kto t dhna do t prdoren n mnyr t prkohshme, deri n regjistrimin e
prons nga zyrat e regjistrimit t pasurive t paluajtshme apo verifikimit t prons
nga komisionet e verifikimit t pasurive.
N munges t t dhnave sa m sipr Kshilli i komuns/bashkis, prcakton
kritere pr vlersimin e siprfaqes s taksueshme, pr efekt t prcaktimit t mass
s detyrimit.
Sipas ligjit nr.9764, dat 09.07.2007 Pr disa ndryshime n ligjin nr.9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore,
Takss mbi ndrtesat i nnshtrohen edhe taksapaguesit, t cilt kan, n
prdorim apo n pronsi, ndrtesa Brenda territoreve t miratuara si
fshatra turistike. Siprfaqja e ndrtess, n prdorim apo pronsi, prcaktohet
n baz t dokumenteve, q vrtetojn prdorimin ose pronsin e saj.
Kshillat e komunave dhe bashkive, prcaktojn taksn mbi ndrtesat pr do
individ, person fizik, juridik, vendas dhe t huaj n baz t siprfaqes s ndrtimit
t prcaktuar n planimetrin, ose projektin e ndrtess prkatse.
Prjashtimet
Sipas piks 4, t nenit 22, t ligjit Nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e
taksave vendore t ndryshuar, prjashtohen nga taksa mbi ndrtesat
Pronat e shtetit dhe t njsive t qeverisjes vendore, q prdoren pr qllime
jofitimprurse.
Ndrtesat e banimit q shfrytzohen nga qiramarrsit me qira t paliberalizuar.
Ndrtesat q prdoren nga komunitetet fetare.
N baz t nenit 6 t ligjit Nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave
vendore t ndryshuar, subjektet e parashikuara me ligje t veanta, prjashtohen
nga taksat e drejtprdrejta. Pr kt, t gjith invalidt e puns, veterant e lufts
kundr pushtuesve nazifashist t popullit shqiptar, t verbrit, invalidt
paraplegjike dhe tetraplegjike duhet detyrimisht t paraqesin pran autoriteteve t
pushtetit vendor dshmit e statusit prkatse (q e fitojn n baz t ligjit nr 7874,
dat 17.11.1994, Pr Statusin e Veteranit te Lufts kundr pushtuesit nazifashist
t popullit shqiptar, i ndryshuar, l igjit nr 8098, dat 28.03.1996 Pr statusin e
t verbrit, dhe ligjit nr. 7889, date 14.12.1994 Pr statusin e invalidit).
Kshilli i komuns, apo bashkis vendos pr lehtsimin, ose prjashtimin nga taksa
t personave nn minimumin jetik, bazuar n kriteret kombtare t vlersimit t
ktij minimumi, si dhe personave q ju dmtohet pasuria nga forca madhore n
prputhje me ligjin.
24
Manual pr t ardhurat vendore
25
shit
II. Ndrtesa t tjera
- pr tregti dhe shrbime 200 150 100
- t tjera 50 30 20
III. Ndrtesa n
pronsi apo n 200 200 200
prdorim, n territore t
miratuara si fshatra
turistike
Shnim:
I. Nivelet treguese t takss, dhn n tabel, jan t vlefshme pr ndrtesat
n
zonat urbane (bashkit), si dhe pr ndrtesat n t gjith zonat
(urbane dhe rurale) t seksionit III t tabels Ndrtesa n pronsi
apo n
prdorim, n territore t miratuara si fshatra turistike.
II. N zonat rurale (komunat), niveli tregues i takss pr do kategori
minimale t
ndrtess (prjashtuar seksionin III) sht sa nj e dyta e nivelit
tregues
prkats t kategoris minimale t ndrtess n bashkit qendr rrethi, n
t
cilat ndodhet komuna.
Sipas nenit 1 t ligjit nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa shtesa dhe ndryshime n
ligjin nr. 9632, dat 30.10.2007,Pr sistemin e taksave vendore t ndryshuar:
Zyrat e regjistrimit t pasuris s paluajtshme nuk bjn regjistrimin apo
regjistrimin e pasuris s paluajtshme, ndrtes apo tok bujqsore, nse
dokumentacioni i vrtetimit t pronsis nuk shoqrohet edhe me vrtetimin e
bashkis apo komuns, i cili konfirmon pagesn e taksave respektive.
Shembull:
Planifikimi i takss mbi ndrtesat
Kshilli i Bashkis q ndodhet n zonn e dyt, ka marre vendim q taksn mbi
ndrtesat e banimit ndrtuar para vitit 1993, ta aplikoj 90 % t nivelit tregues t
aneksit nr. 1 t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2007 Pr sistemin e taksave vendore
dhe ato t ndrtuara pas vitit 1993, t shtoj 5 % t nivelit t aneksit nr. 1 t ligjit,
pr tregti dhe shrbime t shtoj 6% t nivelit tregues t aneksit t ligjit.
Bashkia ka 80% t banesave t ndrtuara para vitit 1993.
Siprfaqe Norma e takss Shuma e
Nr Ndrtesat sipas funksionit ne m2 ne lek/m2 takss ne
26
Manual pr t ardhurat vendore
000/Lek
27
Pjelloria e toks sipas klasave, prcaktohet mbi bazn e bonitetit t ngastrave t
tokave. Te dhnat ekzistuese pr kt tregues duhet tia drgoj
bashkis/komuns Ministria e Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s
Konsumatorit, nprmjet Drejtorive Rajonale n qarqe dhe Sektort e Bujqsis
t ktyre Drejtorive n qytetet (rrethet) jo qendr qarku. Gjithashtu, ZRPP n
rrethe, Drejtorit e Bujqsis n qarqe dhe Sektort e Bujqsis te ktyre
Drejtorive n qytetet (Rrethet) jo qendr Qarku, Seksionet e Administrimit dhe
Mbrojtjes s Toks n qarqe, vn n dispozicion t bashkis/komuns gjith
dokumentacionin q disponojn pr taksn e toks bujqsore.
N rastet kur mungon boniteti, ngarkohet Qendra e Transferimit t Teknologjive
Bujqsore, Fush Kruj, Drejtorit e Bujqsis n qarqe dhe Sektort e Bujqsis
t ktyre Drejtorive n qytetet (rrethet) jo qendr qarku, Seksionet e
Administrimit dhe Mbrojtjes s Toks n qarqe, pr t prcaktuar bonitetin e
toks, mbi bazn e t dhnave ekzistuese, ose mbi baza krahasuese. N kto
raste, krkesa bhet nga njsia e qeverisjes vendore, ku konstatohet ky problem.
Njqv-ja ja bn krkesn Ministris se Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s
Konsumatorit, e cila nga ana e saj brenda 15 ditve, duhet ta marr at n
konsiderat.
Ndryshimi:
i kategorive t tokave pyjore, kullotave dhe pyjeve n toka bujqsore,
i kategoris nga tok e pafrytshme, n tok bujqsore dhe
i kategoris nga tok bujqsore n toke t pafrytshme, n livadhe, kullote,
tok pyjore dhe pyll
bhet me propozimin e Kshillit t komuns/bashkis dhe miratohet nga Ministri i
Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s Konsumatorit.
Ndryshimi i kategoris s tokave bujqsore n tok truall (tok urbane) bhet sipas
procedurave t prcaktuara n ligjin nr. 8405, dat 17.09.1998 Pr urbanistiken
dhe ndryshimeve t mvonshme t ktij ligji.
Prjashtimet
N baz t nenit 6, t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave
vendore t ndryshuar, subjektet e parashikuara me ligje t veanta, prjashtohen
nga taksat e drejtprdrejta. N prputhje me kt nen, nga taksa e toks bujqsore
prjashtohen invalidt e puns. Sipas piks 3 t nenit 23, t ligjit t siprcituar, nga
taksa e toks bujqsore prjashtohen pr 5 vite nga momenti i mbjelljes:
a. Tokat bujqsore q mbillen me kultura drufrutore,
b.Tokat bujqsore q mbillen me vreshtari.
Kshilli i komuns/bashkis, vendos pr lehtsimin, ose prjashtimin nga taksa, t
personave nn minimumin jetik, bazuar n kriteret kombtare t vlersimit t ktij
minimumi.
28
Manual pr t ardhurat vendore
29
III 4 200 2 800 1 400 1 100
IV 3 600 2 300 1 350 1 000
V 3 000 1 900 1 250 900
VI 2 400 1 600 1 200 800
VII-X 1 800 1 400 1 100 700
Shnim:
Klasifikimi sipas kategorive t toks bujqsore bhet nga strukturat e Ministris s
Bujqsis dhe Ushqimit.
Sipas nenit 1 t ligjit nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa shtesa dhe ndryshime n
ligjin nr. 9632, dat 30.10.2007,Pr sistemin e taksave vendore t ndryshuar
Zyrat e regjistrimit t pasuris s paluajtshme nuk bjn regjistrimin apo
regjistrimin e pasuris s paluajtshme, ndrtes apo tok bujqsore, nse
dokumentacioni i vrtetimit t pronsis nuk shoqrohet edhe me vrtetimin e
bashkis apo komuns, i cili konfirmon pagesn e taksave respektive.
Shembull:
Llogaritja e detyrimeve pr taksn e toks bujqsore.
Personi fizik X ne fshatin Gur i Zi t komuns Guri i Zi t Qarkut Shkodr ka
prfituar tok bujqsore n baz t formularit Nr. 6 (ose tapis) 1.5 ha. Kshilli i
komuns Gur i Zi ka vendosur q niveli i takss mbi tokn bujqsore t jet +10 %
t nivelit tregues t dhne n aneksin Nr. 2 t ligjit Nr. 9632 dat 30/10/2006. Sipas
aneksit Nr. 2 t ligjit nr. 9632, dat 30/10/2006 rrethi Shkodr klasifikohet ne zonn
e dyt.
Prllogaritjet bhen si me posht:
Nr Emrtimi Siprfapja Klasifik. Klasifik. Niveli Vend.Kesh Vlera
i parcels n ha sipas sipas tregues +10% ne
bonitetit rrethit i rritje leke
takss
n lek
1 2 3 4 5 6 7(6x110%) 8(7x3)
1 Parcel.20 0.5 1 2 4200 4620 2310
2 Parcel.29 0.5 2 2 3500 3850 1925
3 Parcel.39 0.5 5 2 1900 2090 1045
Shuma 1.5 5280
Taksa mbi token bujqsore pr vitin 2010 e personit fizik X nga fshati Gur i Zi i
Komuns Gur i Zi, Rrethi Shkodr sht 5,280 lek.
Pr afatet e pagess se taksapaguesit vendos kshilli i njsis s qeverisjes vendore.
30
Manual pr t ardhurat vendore
Sipas nenit 26 t ligjit nr. 9632 dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore
t ndryshuar, me hotel, do t kuptohet: do veprimtari q jep strehim, kundrejt
pagess dhe prfshin emrtimet hotel, motel, stabiliment turistik, pension, shtpi
pritjeje, turizm familjar dhe do objekt tjetr, q prdoret pr kt qllim.
Baza e takss s fjetjes, n hotel, sht mimi i fjetjes pr dhome ose pr person n
nj nat. Kjo taks sht pr fjetjet n hotel si t personave me shtetsi shqiptare
ashtu dhe pr personat me shtetsi t huaj.
Sipas ligjit, Kshilli i komuns/bashkis, vendos pr nivelin e ksaj takse, deri n 5
pr qind t mimit t fjetjes. Gjithashtu, kshilli miraton kategori dhe nnkategori
pr klasifikimin e hoteleve. Bashkia/komuna, n fillim t do viti fiskal, njofton t
gjith personat fizik, ose juridik q ushtrojn aktivitetin e hoteleris, pr kategorin
e hotelit (sipas klasifikimit t br nga Kshilli) dhe nivelin e takss s fjetjes, n
hotel.
Detyrimi pr kt taks i takon klientit q strehohet n hotel dhe ky detyrim mbahet
nga hoteli pr llogari t njqv-s n territorin e t cilit ndodhet hoteli. N librin e
hotelit dhe n faturn e klientit, shnohet kjo taks, si e veant.
Derdhja e ksaj takse, bhet do dat 5, t muajit pasardhs. N fund t do muaji,
bhet nj akt-rakordim midis pronarit t hotelit, ose t autorizuarit t tij dhe
prfaqsuesit t njqv-s.
Regjistri i fjetjes n hotel, duhet t sekretohet dhe t vuloset nga bashkia/komuna,
ku ndodhet hoteli.
31
Detyrimi pr taksn i takon investitorit dhe t ardhurat nga kjo taks mblidhen nga
organi q lshon lejen e ndrtimit, pr llogari t njqv-s, ku prfshihet territori n t
cilin bhet investimi.
N rast se objekti n t cilin do t bhet investimi, shtrihet n territorin e m shum
se nj njqv-je, t ardhurat, ndahen n mnyre proporcionale ndrmjet tyre, n
prputhje me raportet prkatse te shtrirjes s objektit dhe t ndikimit t investimit
n infrastrukturn e secils njsi.
Kshillat e bashkive/komunave kan t drejt t miratojn procedura shtes pr
administrimin e ksaj takse. Sipas nenit 2 ligjit nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa
shtesa dhe ndryshime n ligjin nr. 9632, dat 30.10.2007,Pr sistemin e taksave
vendore t ndryshuar:Pr ndrtesat, t cilat jan n proces legalizimi, taksa e
ndikimit n infrastruktur e ndrtimeve t reja sht 0,5 pr qind e vlers s
investimit.
Sipas ligji nr.10073, dat 09.02.2009 Pr disa ndryshime n ligjin nr.9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, pr projektet e infrastrukturs, pr
ndrtimin e rrugve kombtare, t porteve, aeroporteve, tuneleve, digave,
n d e r t i m i t t e infrastrukturs n energji, prfshir makinerit dhe pajisjet pr
kto projekte, taksa e ndikimit n infrastruktur t ndrtimeve t reja sht
0,1 pr qind e vlers s investimit, por jo m pak se kostoja e rehabilitimit t
infrastrukturs s dmtuar
32
Manual pr t ardhurat vendore
fizike, persona juridike, apo individ) duhet t paguaj taksn sipas mass s
prcaktuar n aneksin nr. 3 t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006. ZRPP nuk do t
regjistrojn kalimin e pasuris s paluajtshme, pa u kryer m par pagesa e takss.
N rastet e kalimit t s drejts s pronsis s ndrtesave, kur bashk me t sht
edhe siprfaqja e truallit posht ndrtess, taksa paguhet vetm pr siprfaqen e
ndrtess.
Ne rastet e kalimit te se drejts se pronsis nga personat fizik, sipas nenit 29 pika
1.b te ligjit nr. 9632, dat 12.12.2002, ZRPP duhet t krkojn nga personi,
plotsimin e nj deklarate, me an t s cils t deklarohet nn prgjegjsin
personale, q ai nuk ushtron veprimtari si person fizik n fushn e ndrtimit, apo
transferimit t pasurive t paluajtshme. Organet tatimore vendore, kontrollojn rast
pas rasti vrtetsin e ktyre deklaratave.
ZRPP, mbajn si dokument justifikues t pagess s takss, mandatin origjinal t
pagess, e cila vrteton pagesn e br pr llogari t njqv-s prkatse.
ZRPP, mbajn nj regjistr t veant pr pagesat, ku evidentohen:
emri i personit q kalon t drejtn e pronsis,
emri i personit t cilit i kalohet e drejta e pronsis,
siprfaqja,
vlefta e shitjes (n rastin e shitjes) s pasuris s paluajtshme,
deklaratat e personave fizik dhe shuma e takss s paguar.
Kto regjistrime jan objekt i kontrollit nga organet tatimore vendore.
33
ndara ne tre zona dhe niveli i takss leke/m2. Komunat, zbatojn nivelin e takss
pr zonn e 3-t t bashkive.
Detyrimi pr tu paguar, llogaritet nga ZRPP e rrethit ku bhet regjistrimi i
pasuris dhe derdhet n llogarin e njqv-s n territorin e s cils ndodhet pasuria.
Agjenti tatimor (ZRPP), prcaktuar n pika 4 t nenit 28 t ligjit nr. 9632, dat
30.10.2006, sht i detyruar t derdh n buxhetin e njqv-s, taksn e kalimit t s
drejts s pronsis, pr pasurin e paluajtshme, jo m von se data 30 e muajit
pasardhs. Jasht ktij afati, pr agjentin tatimor zbatohen sanksionet e
parashikuara n legjislacionin fiskal.
Shnim
I. Nivelet treguese t takss, dhn n tabel, jan t vlefshme pr
bashkit.
II. II. T gjitha komunat zbatojn nivelin e takss pr zonn 3 t
bashkive.
34
Manual pr t ardhurat vendore
Shnim:
Pr komunat, niveli tregues i takss pr do zon t treguar n tabel sht sa nj
e dyta e nivelit tregues prkats n bashkit qendr rrethi, n t cilat ndodhet
komuna.
35
10. Taksa e tabels
Baza e takss s tabels, mund t jet siprfaqja e saj, ose tabela e standardizuar, ku
si baz shrben numri i tyre.
36
Manual pr t ardhurat vendore
37
njsi t qeverisjes vendore pjesn e rents q i takon n baz t akteve ligjore e
nnligjore n fuqi.
38
Manual pr t ardhurat vendore
Mbledhja e ktyre tarifave, bhet nga siguruesi i shrbimit, por mbledhja e tarifave
mund t kryhet edhe nga nj ent i pavarur nga dhnsi i shrbimit, i cili
kontraktohet n rolin e agjentit.
Sipas nenit 5 te ligjit nr.10117, dat 23.04.2009, Tarifat, vendosen dhe
administrohen, n prputhje me ligjin nr.8652, dat 31.7.2000 Pr organizimin
dhe funksionimin e qeverisjes vendor. Kshilli i njqv-s, vendos pr llojet e tarifave,
nivelin, rregullat baz pr administrimin dhe mbledhjen e tyre, si dhe prcaktojn
nse tarifat do t mblidhen nga vet strukturat bashkiake/komunale, apo nga nj
agjent, por n asnj rast shuma e tarifave vendore, t aplikueshme pr
tatimpaguesit e biznesit t vogl, nuk duhet t kaloj 10 pr qind t nivelit tregues
t takss, sipas tabels s taksimit t subjekteve t biznesit t vogl.
Pushteti vendor, sht prgjegjs pr ofrimin e nj sr shrbimesh, t cilat mund t
shfaqin karakteristika t ndryshme, si p.sh, ato mund t jen me natyr publike, me
natyre private, por q zotrojn pak, ose aspak karakteristika publike.
Objektivi i nj njqv-je, duhet t jet ai q, t gjitha familjet, bizneset, apo
institucionet q mund t paguajn, duhet t paguajn tarifat e shrbimeve q jepen
nga nj njsi vendore. Rritja e t ardhurave nga tarifat e shrbimeve, veanrisht
pastrimi dhe furnizimi me uj, krkon prmirsimin e metodave aktuale dhe
angazhimin e t gjith aktoreve. Kjo gj, mund t krkoj q njqv-t, t marrin
masa t tilla, si:
Procedura m t mira faturimi.
Hapjen e shum pikave ku mund t bhet pagesa.
Aplikimin e metodave m efikase pr llogaritjen e sasive t shrbimeve.
Prmirsimin e metodave t mbledhjes s tarifave.
Caktimin e nj, ose disa agjenteve, pr t ndjekur shtjet e bizneseve, ose
familjeve q nuk paguajn.
39
Megjithat, ne praktik, vihet re q ka paqartsi dhe mangsi n zbatimin e
metodologjis s mbledhjes s taksave dhe tarifave. Pr kt arsye, po shtjellojm
me posht nj prmbledhje t hapave dhe pikave kryesore t mbledhjes dhe
administrimit t taksave dhe tarifave vendore.
I gjith kuadri ligjor pr sistemin e taksave, n Republikn e Shqipris, prshkohet
nga fryma e unifikimit dhe e bashkpunimit e t gjitha niveleve t qeverisjes dhe e
agjencive q operojn n drejtim t mbledhjes s parave publike, pr nevoja
korrente dhe investime.
N kt kontekst, procedurat tatimore jan t njjta si pr administratn vendore
ashtu edhe at qendrore dhe pr rrjedhoj bashkpunimi midis tyre, duhet t jet i
natyrshm.
Sipas ligjit pr QKR-n, bashkpunimi me pushtetin vendor, fokusohet n:
Evidentimin e bizneseve t paregjistruara dhe detyrimin e tyre pr tu regjistruar;
Dhnien e informacionit periodik nga QKR-ja, pushtetit vendor, n lidhje me
regjistrimin dhe regjistrimin e bizneseve;
Administrimin e zyrave n bashki t QKR-s, si funksion i deleguar i pushtetit
qendror pr pushtetin vendor;
Nse njsit vendore, dshirojn q pr ti ardhur n ndihm biznesit t tyre
duan t hapin, me shpenzimet e tyre, nj sportel t ri kjo gj sht e mundur t
bhet, por pr standardin e hapjes s zyrs dhe lidhjes s saj me qendrn duhet
t bashkpunohet me QKR-n.
Me qllim uljen e evazionit fiskal, kontrollit t kufirit t xhiros s biznesit, mbi dhe
nn 8 milion lek, xhiro vjetore, t dy nivelet e pushteteve (ai qendror dhe ai
vendor), jan t detyruara ligjrisht t shkmbejn informacione.
Kshtu, administrata tatimore vendore, sht e detyruar t njoftoj institucionet
qendrore, pr evazionet e konstatuara n sigurimet shoqrore dhe punsim.
Administrata tatimore vendore, n raste t prcaktuara me ligj, i drejtohet pr
ndihm administrats tatimore qendrore. Gjithashtu, bashkpunimi krkohet edhe
n lidhje me administrimin e territorit dhe ushtrimin e aktivitetit t bizneseve t
mdha.
Mosmarrveshjet n shtje q kan t bjn me juridiksionin, apo me
kompetencn e administrats tatimore vendore, me administratn tatimore
qendrore, zgjidhen duke u mbshtetur n parimin e mirkuptimit t ndrsjellt.
N rast se, palt e msiprme nuk arrijn n mirkuptim, ather kompetente pr
zgjidhjen e konfliktit sht gjykata, nn juridiksionin e s cils prfshihet shtja.
Njqv-t, bashkpunojn me:
Thesarin, n lidhje me njoftimin pr arktimin e detyrimeve t taksave dhe
tarifave vendore;
Organet qendrore, n lidhje me asistencn teknike dhe komjutirizimin e
sistemit;
Organet qendrore, n lidhje me decentralizimin dhe lincensimin e biznesit;
Organet qendrore, pr gjetjen e mundsive optimale, n shlyerjen e detyrimeve
vendore, nga subjektet e bizneseve t mdha (mbi 8 milion lek xhiro/vit);
40
Manual pr t ardhurat vendore
41
4. Lidhja e politikave fiskale vendore me ato zhvillimore sht nj nga recetat
fiskale m t dobishme pr rritjen e bazs s t ardhurave dhe pr nj zhvillim
t qndrueshm vendor.
42