You are on page 1of 44

MANUAL PER TE

ARDHURAT VENDORE

Tiran 2011
Ky botim u realizua nga Shoqata e Bashkive t Shqipris me ndihmn dhe
mbshtetjen financiare t fondacionit Hanns Seidel

Nj falenderim i veant shkon pr Znj. Nertila Mosko, (prfaqsuese e


fondacionit Hanns Seidel) ekspertve t SH.B.SH-s, Dr. Fran
Brahimi, MPA Jolanda Memaj dhe bashkpuntorve, Znj. Frida
Damnori dhe Z. Artur Kurti q ndihmuan n prgatitjen e ktij libri.

Shoqata e Bashkive
t Shqipris

Rr. Abdyl Frashri, pall. 11, Shk 2 Ap. 14,


Tiran,
Tel/fax ++355 4 22 57 603/6
Email: aam@albmail.com
Url: www.aam.al
Manual pr t ardhurat vendore

Prmbajtja
1. Kuadri ligjor pr taksat dhe tarifat vendore f. 7
2. Terminologjia e taksave dhe tarifave vendore sipas kuadrit ligjor n fuqi f. 9
3. Planifikimi i t ardhurave nga taksat dhe tarifat vendore f. 10
4. T ardhura nga taksat vendore f. 12
4.1 Taksa Vendore mbi Biznesin e vogl f. 12
4.2 Bashkpunimi me Qendrn Kombtare t Regjistrimit t Biznesit f. 12
4.3 Prcaktimi i vendndodhjes s biznesit dhe krkesat pr regjistrim f. 13
4.4 Niveli Tregues i Takss s biznesit t vogl sipas ligjit f. 13
4.5 Publikimi i nivelit t takss f. 14
4.6 Fillimi dhe mbyllja e biznesit f. 14
4.6.1 N rastin e regjistrimit fillestar f. 14
4.6.2 Pajisja me Certifikat Regjistrimi f. 16
4.7 Ndrprerja e veprimtaris s biznesit f. 16
4.8 Llogaritja e detyrimeve pr biznesin e vogl f. 17
4.9 Pagesa e takss vendore mbi biznesin e vogl f. 18
4.10 Apelimi f. 21
4.11 Kontrolli tatimor f. 21
4.11.1 Kualifikimi si biznes i vogl f. 22
5 Taksat mbi pronat e paluajtshme f. 23
5.1 Taksa mbi ndrtesat f. 23
5.2 Taksa mbi tokn bujqsore f. 27
5.2.1 Roli i kshillave t komunave dhe bashkive f. 29
6. Taksa e fjetjes n hotel f. 31
7. Taksa e ndikimit t infrastrukturs f. 31
8. Taksa e kalimit t drejts s pronsis pr pasurit e paluajtshme f. 32
9. Taksa pr znien e hapsirave publike f. 35
10. Taksa e tabels f. 36
11. Taksa vendore t prkohshme f. 36
12. Taksat e ndara f. 37
12.1 Taksa vjetore e mjeteve t prdorura f. 37
12.2 Taksa e rents minerare f. 37
13. T Ardhurave nga Tarifat Vendore f. 38
13.1 Tarifat vendore f. 38
13.2 Prcaktimi i nivelit t tarifs f. 38
14. Mbledhja dhe administrimi i taksave dhe tarifave vendore f. 39
15 Decentralizimi fiskal sfid e s ardhmes f. 41

3
Hyrje

Shoqata e Bashkive t Shqipris (SHBSH) u themelua n 12 tetor 1993,


me krkes t nj grupi prej 10 kryetar bashkish. N fillim t vitit 1999 Shoqata e
Bashkive Hollandeze (VNG) inicioi nj projekt pr t br te mundur ngritjen e nj
stafi organizativ dhe pajisjen e ktij stafi me zyra dhe me mjetet e nevojshme t
puns. Me vendim t Asambles s Prgjithshme n 5 Shtator t 2000 u ndryshua
emri n Shoqata e Bashkive t Shqipris (SH.B.SH) si dhe adoptoi se bashku me
emrin e ri edhe statutin e ri t Shoqats. Prpjekjet e saj t vazhdueshme kan
synuar n sensibilizimin e strukturave dhe institucioneve t pushtetit qendror pr
prshpejtimin e proesit t decentralizimit, si dhe konsolidimi i rolit t bashkive n
ushtrim t rolit t tyre qeveriss, duke dhn n vazhdimsi rezultate konkrete.
Shoqata identifikon nevojat e antarve nprmjet vizitave n bashki, krijimit t
urave t bashkpunimit, organizimit dhe koordinimit t nj sr aktivitetesh.

N prmbushjen e misionit t saj, SHBSH fokusohet n:

a. Evidentimin, prgjithsimin dhe mbrojtjen e interesave me karakter t


prbashkt t bashkive, n kuadr t realizimit t reforms s
decentralizimit dhe autonomis vendore.
b. Ofrimin e shrbimeve pr bashkit, me synim rritjen e aftsive
vendimmarrse dhe ekzekutive t organeve dhe t administrats s
bashkive, neprmjet trajnimeve, ekspertizs, organizimit t orkshopeve
apo seminareve, informacioneve dhe statistikave, publikimeve, vizitave t
puns brenda dhe jasht vendit pr prgjithsimin e praktikave m t mira,
etj.
c. Lobimin pran organeve t pushtetit qendror, n proes t hartimit dhe
zbatimit t legjislacionit pr pushtetin vendor, si dhe me partnert
ndrkombtar, pr projekte t ndryshme t zhvillimit t bashkive .
N kuadr t programeve dhe projekteve t shumta q SH.B.SH-ja ka
ndrmarr n vite, n ndihm t Bashkive n veanti, nj vend t rndsishm kan
zn publikimet.
Duke u nisur nga veorit dhe nevojat specifike t bashkive jan publikuar
mbi 20 libra dhe manualeve pr ti ardhur n ndihm njsive vendore si: Manual i
Kryetarve, Qeverisja Vendore n Shqipri; Menaxhimi i Taksave dhe
Tarifave Vendore Planifikimi Urban i Bashkive; Strategjia Kombtare
Vendore e Trajnimit, Bashkit dhe Integrimi Evropian, Per programin 10
vjecar te bashkive per strehimin, Kryetar Un mendoj q..., Sfidat e
Vendimarrjes dhe Kshilltari Model i rregullores dhe statutit t bashkive
pr bashkit e vogla dhe te mesme, Profili i Bashkive, Manual pr
parandalimin e konfliktit t interesave n pushtetin vendor, Aspekte t
zbatimit t statusit t npunsit civil n pushtetin vendor, Praktikat m t
mira t qeverisjes Vendore 2009 ( shqip dhe anglisht), Guid praktike mbi

4
Manual pr t ardhurat vendore

transferimin dhe menaxhimin e pronave Vendore, Udhzime mbi


Huamarrjen Vendore dhe Zhvillimet n t fundit n vendet e NALAS-
itetj.Shoqata shprndan te t gjith bashkit dhe te t gjith aktort e qeverisjes
vendore do muaj botimin Gazeta e Bashkive.

N vazhdim t botimeve t saj, s fundi Shoqata e Bashkive ka knaqsin t


prezantoj pr njsit vendore n Shqipri dhe pr t gjith organizatat qeveritare
dhe joqeveritare dhe t gjithe aktort q bashkpunojn me pushtetit vendor,
botimin e saj m t ri me titull: Manual pr t ardhurat vendore

Duke shpresuar q ky manual tju ndihmoj sadopak n punn tuaj t prditshme,

Fatos Hodaj
Drejtor ekzekutiv i SH.B.SH-s

5
Pse duhet nj manual pr t ardhurat vendore?

Financat publike jan nj problem dhe nj debat i hapur kudo


midis grupeve t interesit nga njra an dhe shtetit nga ana
tjetr. Kto debate, synojn hartimin dhe zbatimin e
politikave ekonomike, sociale e fiskale sa m t prshtatshme
pr kushtet e vendit ton.
N kt kuadr duhet par edhe decentralizimi n prgjithsi dhe ai fiskal, n
veanti, prmes t cilit, synohet krijimi i burimeve financiare t nevojshme, pr
realizimin e funksioneve t qeverisjes vendore.
Reforma e decentralizimit ka br q shum kompetenca dhe funksione t pushtetit
qendror, t transferohen n pushtetin vendor. Ky transferim, sht shoqruar me
mjetet e nevojshme financiare nga buxheti i shtetit, ose me t drejtn pr t
gjeneruar t ardhura nga taksat dhe tarifat vendore. Aktualisht, pushteti vendor ka
nj autonomi substanciale n lidhje me autoritetin dhe rolin pr t gjeneruar t
ardhura nga taksat dhe tarifat vendore. Taksat dhe tarifat vendore, prbjn nj
burim t rndsishm financiar t buxhetit t pushtetit vendor dhe pr kt arsye
modernizimi i ktij sektori do ishte m se i justifikueshm. Niveli i decentralizimit
n prgjithsi dhe n veanti autonomia
fiskale, u ka mundsuar njsive vendore t Tatimi sht ajo pjes e pasuris t
pajisen me instrumentet e duhur pr ciln do qytetar ia jep shtetit me
hartimin e planeve afat-mesme dhe afat- qllim q t ruaj (t ket siguruar)
gjat t programimit buxhetor dhe t pjesn tjetr t saj.
zhvillimit ekonomik vendor. Manteskje
Administrimi i taksave, nuk ka rndsi
vetm n rritjen e t ardhurave dhe Tatimi sht dhnie n para t cilat
fondeve t disponushme vendore, por ka shteti i mbledh prej individve n
rndsi sepse ai mund t prdoret si baz t sovranitetit t vet t
instrument i domosdoshm pr politika pakundrshtueshm t drejtprdrejt
fiskale vendore, instrument i cili do t me qllim t mbulimit t t dalave
inkurajonte biznesin n investime n publike.
infrastruktur dhe q rrjedhimisht do t Gaston
sillte uljen e nivelit t papunsis dhe Zhese
rritjen e nivelit t jetess s komunitetit.
Ende n Shqipri nuk ka nj shkoll t Pagimi i tatimit paraqitet si kryerje e
posame pr administrim publik dhe aq detyrs kombtare e cila bazohet n
m tepr pr prgatitjen e menaxherve at se do individ n kuadrin e
vendor. mjeteve t veta t jap pjesn pr
N kto kushte, ky manual prpiqet t mbulimin e shpenzimeve shoqrore.
plotsoj, sado pak, ato boshllqe q Laufenburger
ekzistojn n lidhje me mbledhjen dhe administrimin e t ardhurave nga taksat dhe
tarifat vendore.
Ky manual, ka si qllim kryesor tu vij n ndihm bashkive, komunave dhe
qarqeve pr rritjen e performancs s mbledhjes s taksave dhe tarifave vendore.

6
Manual pr t ardhurat vendore

1. Kuadri ligjor pr taksat dhe tarifat vendore.

Pas hyrjes n fuqi t ligjit, nr. 8652, dat 30.07.2000, Pr


organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore, u
evidentua nj disporporcion ndrmjet shkalls s
shpenzimeve publike, prgjegjsive t shrbimit publik dhe
autonomis fiskale, e cila ishte akoma modeste. N funksion
t ngushtimit t ktyre dallimeve, n vitet e mvonshme sht
rritur n mnyr t ndjeshme niveli i autonomis financiare.
Kalimi i takss s biznesit t vogl plotsisht n administrimin e qeverisjes
vendore, rifutja e takss mbi tokn bujqsore si dhe dhnia e kompetencave
pushteteve vendore n prcaktimin e bazs dhe nivelit t taksave, rriti n mnyr t
dukshme autonomin fiskale dhe at financiare.
Kjo autonomi nevojshme fiskale dhe financiare, sht br efektive nprmjet
miratimit t nj seti aktesh ligjore e nnligjore, t nevojshme.
Ky kuadr ligjor, u ka mundsuar njsive t qeverisjes vendore autonomi q t
vendosin, pr:
Bazn dhe nivelin e taksave (nj numr taksash t prcaktuar me ligj),
Procedurat dhe administrimin e taksave vendore,
Mnyrn e mbledhjes s taksave dhe zgjedhjen e agjentit tatimor,
Lehtsimin e kategorive t ndryshme t bizneseve,
Prjashtimin e kategorive t ndryshme t komuniteteve n pagimin e taksave,
Prdorimin e t ardhurave t grumbulluara nga taksat vendore.
Disa nga aktet e rndsishme n fushn e taksave dhe tarifa vendore jan:
Kushtetuta e Republiks s Shqipris, (neni 157 pika 3 dhe 4 prcaktojn t
drejtn e njsive t qeverisjes vendore pr t gjeneruar t ardhura nga taksat dhe
tarifat vendore)
Karta Evropiane e Vet-qeverisjes Vendore (neni 9 q bjn fjal pr burimet
financiare)
Ligji nr.8652, dat 31.07.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes
vendore
Ligji nr.9161, dat 18.12.2003 Pr disa shtesa dhe ndryshime n ligjin nr.
8438, dat 28.12.1998 Pr tatimin mbi t ardhurat i ndryshuar
Ligji nr.9326, dat 6.12.2004 Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin nr. 8438
dat 28.12.1998, Pr tatimin mbi t ardhurat, i ndryshuar
Ligj nr. 9632, dat 30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore
Ligji nr. 9745, dat 28.05.2007 Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin nr.
9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore
Ligji nr. 9764, dat 09.07.2007 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore,
Ligji nr.9723, dat 3.5.2007 Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit

7
Vendim i Kshillit t Ministrave nr. 505, dat 1.8.2007 Pr miratimin e
Statutit t Qendrs Kombtare t Regjistrimit
Ligji nr. 9931. date 09.06.2008 Pr disa ndryshime n ligjin nr .9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore
Ligji nr. 10073, dat 09.02.2009 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore.
Ligji nr. 10117, dat 23.04.2009, Pr disa ndryshime n ligjin nr.9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, t ndryshuar.
Ligji nr. 9920, dat 19.5.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e
Shqipris
Ligji nr.10081, dat 23.2.2009, Pr licencat, autorizimet dhe lejet n
Republikn e Shqiprisi ndryshuar.
Ligji nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa shtesa e ndryshime n ligjin nr.9632,
dat 30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, i ndryshuar.
Ligji nr. 10304, dat 15.7.2010, Pr sektorin minerar n Republikn e
Shqipris.
Ligji nr.10280, dat 20.5.2010, Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin nr.
9975, dat 28.7.2008 "Pr taksat kombtare", t ndryshuar.
Ligji nr. 10354, dat 18.11.2010, Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin
nr.9632, dat 30.10.2006 "Pr sistemin e taksave vendore", t ndryshuar.
Ligji nr. 10457, dat 21.07.2011 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore.
Ligj nr.10458, dat 21.7.2011, Pr disa ndryshime n ligjin nr.9975, dat
28.7.2008 Pr taksat kombtare, i ndryshuar.
Vendimi i Kshillit t Ministrave, nr. 783, dat 10.11.2011, Pr procedurat e
ndarjes s t ardhurave t takss vjetore t mjeteve t prdorura me njsit e
qeverisjes vendore
Udhzim i Prbashkt (Ministri i Financave dhe Ministri i Brendshm) Nr.
655/1, dat 06.02.2007 Pr Prcaktimin e Uniformitetit t Standardeve
Procedurale dhe t Raportimit t Sistemit t takss Vendore
Udhzim i Ministrit t Financave Nr.1, dat 12.1.2007 Pr prcaktimin e
veprimtarive q trajtohen si veprimtari, tregtare apo shrbimi, ambulante si dhe
procedurat e regjistrimit t tyre n organin tatimor
Udhzimi i Ministrit t Financave, nr. 18, dat 23.08.2011, Pr disa shtesa dhe
ndryshime n udhzimin nr.26, dat 04.09.2008 Pr taksat kombtare t
ndryshuar
Sipas ligjit Nr. 9920, dat 19.5.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e
Shqipris, administrata tatimore, prbhet nga:
Administrata tatimore qendrore, ku prfshihen Drejtoria e Prgjithshme e
Tatimeve, drejtorit rajonale dhe njsit e tjera t saj;
Administrata tatimore vendore, ku prfshihen zyrat tatimore nn autoritetin
e qeverisjes vendore.

8
Manual pr t ardhurat vendore

Administrata tatimore e qeverisjes vendore, ka t njjtat detyra dhe t drejta, me


administratn tatimore t pushtetit qendror. E gjith procedura, e mbledhjes dhe
administrimit te taksave dhe tarifave vendore, mbshtetet ne ligjin nr.9632, dat
30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore, me amendimet prkatse, si dhe n
ligjin nr. 9920, dat 19.5.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e
Shqipris.

2. Terminologjia e taksave dhe tarifave vendore sipas kuadrit ligjor n fuqi

Pr qllimet e ktij manuali, disa nga termat dhe


prkufizimet pr taksat dhe tarifat vendore, sipas
legjislacionit Shqiptar n fuqi, jan:
Autoritet fiskal - e drejta ligjore e pushtetit vendor
pr t realizuar prgjegjsit fiskale, n lidhje me
taksat dhe tarifat vendore si:
o T krijoj t ardhura nga taksat dhe tarifat, sipas
nevojave, pr realizimin e funksioneve t veta,
brenda autoritetit t tij;
o T kryej shpenzime sipas nevojave, n realizimin e funksioneve t veta,
brenda autoritetit t tij;
o T hartoj dhe ekzekutoj nj buxhet, sipas nevojave, n realizimin e
funksioneve t veta, brenda autoritetit t tij, pa ndrhyrjen e qeveris
qendrore.
Taks - pages e detyrueshme dhe e pakthyeshme n buxhetin e shtetit apo
n buxhetin e organeve t qeverisjes vendore, e vendosur me ligj dhe q nuk
bhet n shkmbim t mallrave dhe shrbimeve t caktuara;
Taksa pagues individi, ose enti, i cili ka detyrimin ligjor pr t paguar
detyrimin q rrjedh, kryesisht nga aktiviteti, ose t drejtat e pronsis s
individit, apo entit.
Niveli i takss - nj prqindje fikse mbi bazn e takss e vendosur me ligj,
ose me vendim t organit t njsis s qeveriss vendore.
Administrata e taksave - institucioni q aplikon dhe verifikon zbatimin e
ligjit, vendos modalitetet e pagess dhe mbledhjes s tatimeve dhe taksave
vendore, informon kshillin e njsis s qeverisjes vendore dhe mban
llogarit.
Takse vendore ajo lloj takse ( sipas kuptimit t prcaktuar msiprm) e cila
prmbush dy kushte:
o Pushteti vendor ka disa shkalle lirie pr t vendosur mbi nivelin e saj, si
detyrim ligjor.
o Pushteti vendor merr 100 pr qind t shums q mblidhet prej saj.
Takse kombtare- nj takse pr t ciln gjithka vendoset n nivelin e
qeverisjes qendrore.

9
Taksa te ndara (share tax) - ato taksa kombtare, nj pjes e t ardhurave
t t cilave i kalojn pushtetit vendor, me ligj. Administratori i ksaj takse,
derdh pr llogari t pushtetit vendor prqindjen e prcaktuar sipas ligjit, por
vetm pasi kjo, t jet paguar nga taksapaguesi. Pushteti vendor, sht i lir ta
prdore ket shume pr nevojat e veta.
Tarif - pagesa q individi, apo nj ent i caktuar bn prkundrejt nj
prfitimit/prdorimit t nj malli/shrbimi publik.
Agjent tatimor personi fizik, ose juridik, q mbledh dhe transferon n
buxhetin e shtetit/vendor tatimet, taksat ose tarifat.
Kontribut - detyrimi monetar pr tu paguar si shprblim, pr nj shrbim
specifik apo ushtrim t t drejtave, pr sigurimin shoqror dhe shndetsor t
t punsuarve.
Libra dhe regjistrime - regjistrimet tregtare, dokumentacioni kontabl,
llogarit vjetore dhe raportet financiare, si dhe t gjitha dokumentet e tjera,
q kan t bjn me subjektin tatimpagues, korrespondencn e biznesit,
faturat dhe dokumentet prkatse, t cilat duhen krijuar dhe mbajtur pr
prcaktimin e shumave t tatimeve, q duhen paguar nga tatimpaguesi.
Prfaqsues i tatimpaguesit - personi i autorizuar ligjrisht, pr t
prfaqsuar tatimpaguesin n shtje tatimore.
Tatimpagues personi/individi, i cili detyrohet nga ligji t paguaj tatime,
taksa ose kontributet e sigurimeve shoqrore dhe shndetsore, si dhe agjenti
i mbajtjes s tatimit n burim.
Vend kryesor i biznesit - vendi i administrimit efektiv t biznesit.
Person i lidhur me tatimpaguesin, sipas rastit, jan:
o personat, me t cilt sht/jan lidhur nj/shum marrveshje
biznesi;
o kontrolluesi apo i kontrolluari prej tij;
o individt, q kan lidhje gjaku deri n shkalln e dyt n rastin e
individit tregtar;
o individt, q ushtrojn detyra drejtuese n organizimin e m shum
se nj tregtari;
o individt, q kan marrdhnie punsimi edhe me tatimpagues t
tjer.

3. Planifikimi i t ardhurave nga taksat dhe tarifat vendore

T ardhurat e veta, t bashkive/komunave, krijohen kryesisht nga


taksat dhe tarifat vendore, pr t cilat njsit vendore kan
autoritet t plot ligjor, pr t vendosur nivelin e takss mbi at
orientues, ose tregues i cili prcaktohet me ligj.
Modalitetet pr ndryshimin e nivelit t takss, prcaktimin e
mnyrs s mbledhjes etj., jan t prcaktuara n ligjin nr. 9632,
dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendoreme amendimet prkatse dhe n

10
Manual pr t ardhurat vendore

ligjin nr. 9920, dat 19.5.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e


Shqipris dhe t shpjeguara m posht n kt manual.
Pr mbledhjen e t ardhurave t veta tatimore dhe jo-tatimore, njsit vendore
duhet t identifikojn dhe vlersojn:
a. Llogaritjen e t ardhurave, duke u bazuar n njsin
baz t mass, ose masn/nivelin ligjor orientues n
vartsi t llojit t aktivitetit q taksohet. Tregues t till
mund t jen siprfaqja e toks, siprfaqja e ndrtimit t
nj ndrtes, xhiro vjetore e realizuar, mim/njsi, vlera
mesatare e shitjes s ndrtesave dhe vlera e do lloji
prone tjetr, etj.
b. Njsin e vlersimit, e cila pr taksat sht quajtur baza e
takss, e cila shrben pr vlersimin e t ardhurave nga nj taks e caktuar. Ky
tregues, shprehet n vlera pr do njsi treguese, si p.sh. xx lek / ha, ose xx
lek/m2, etj.
c. Normn e llogaritjes ose nivelin e takss. Ky tregues, prfaqson shumn e t
ardhurave/taksave pr njsin llogaritjeje t taksimit. Ai, shprehet n
shum/vler absolute, ose n prqindje pr do njsi. Pr vendosjen e norms,
ose nivelit t takss, mbi bazn e takss, kompetenc kjo e njsive vendore,
merren parasysh disa faktor, t cilt kryesisht mund t prmblidhen n:
Ndryshimet n bazn e takss gjat periudhs 3-5 vitet e fundit;
Inflacioni.
Rritja ekonomike dhe politikat e njsis n mbshtetje t biznesit.
Prqindja e mbledhjes s takss/tarifs t paktn gjate vitit t fundit.
Departamenti i Taksave dhe i Financs/Buxhetit, pran bashkis/komuns, bn
planifikimin analitik t t ardhurave t veta. Ky proces, krkon nj vlersim
paraprak dhe t dhna t detajuara nga zyrat e tjera t cilat jan t ngarkuara me
mbledhjen e t dhnave dhe administrimin e aktiviteteve q krijojn t ardhurat e
bashkis/ komuns.
T ardhurat nga taksat vendore, prfshijn t ardhurat nga:
a. taksa vendore mbi biznesin e vogl;
b. taksa mbi pasurit e paluajtshme:
taksa mbi ndrtesat dhe
taksa mbi tokn bujqsore;
c. taksa e fjetjes n hotel;
. taksa e ndikimit n infrastruktur nga ndrtimet e reja;
d. taksa mbi kalimin e t drejts s pronsis pr pasurit e paluajtshme;
dh. taksa pr znien e hapsirave publike;
e. taksa e tabeles;
. taksa t prkohshme;
f. taksat e ndara

11
taksa vjetore e mjeteve t prdorura
taksa e rents minerare
T ardhurat nga tarifat vendore, prfshijn t ardhurat nga:
a. Nga tarifat e shrbimeve t ndryshme publike,
b. Nga gjobat dhe t tjera t hyra.

4. T ardhurat nga taksat vendore


4.1 Taksa Vendore mbi Biznesin e vogl
Taksa vendore mbi biznesin e vogl, zbatohet nga do
subjekt, kur e ardhura bruto vjetore (qarkullim) gjat vitit
fiskal, sht m e vogl ose e barabart me 8.000.000 (tet milion) lek.
Taksa Vendore mbi Biznesin e Vogl, mblidhet dhe administrohet nga zyra e
taksave t njsive t qeverisjes vendore (t bashkive/komunave).
Pr tu ardhur n ndihm njsive t qeverisjes vendore n identifikimin e subjekteve
t taksueshme, sht bere nj ndarje bizneseve n grupe.
Kshtu, biznesi i vogl ndahet:
a. N grupin shitje me pakice - prfshihen t gjitha pikat fikse (dyqanet, njsit,
barakat, etj.) q tregtoj mallra/furnizojn shrbime pr konsumatorin
prfundimtar.
b. N grupin shitje me shumice - prfshihen t gjitha pikat fikse (magazina,
dyqane, etj) q realizojn shitje q bhen pr tatimpagues t tjer, pr konsum
prodhues, ose rishitje t mallrave. N rast se njsia realizon njkohsisht shitje
t mallrave me shumic e pakic, ajo do t klasifikohet n grupin shitje me
shumic
c. N grupin prodhim - prfshihen tatimpaguesit q
ushtrojn veprimtari prodhimi, prpunimi dhe tregtimi.
d. N grupin shrbime - prfshihen tatimpaguesit q
ushtrojn veprimtari shrbimi, tilla si: riparimi i artikujve
elektro-shtpiak, radio-televizor, frigorifer, lavatrie,
magnetofon, pajisje fonie e t tjera t ngjashme me to.
e. N grupin profesione te lira - prfshihen tatimpaguesit q ushtrojn
veprimtarin e avokatit, noterit, mjekut, mjekut-laborant, stomatologut,
farmacistit, ekonomistit kontabl t miratuar, ekspertit kontabl t autorizuar,
msuesit, veterinerit, agronomit, botuesit, inxhinierit, arkitektit, projektuesit, e
profesione t tjera t lira t cilat ushtrohen n njsi fikse apo n ambiente t
ndryshme, etj t ngjashme me kto.

4.2 Bashkpunimi me Qendrn Kombtare t Regjistrimit t Biznesit


(QKR)
Npunsit e sporteleve t shrbimit t QR-s n bashki e komuna, jan npuns t
njsive t qeverisjes vendore prkatse, t cilt varen edhe nga strukturat qendrore
t QKR-s. N kt kuptim kjo detyr/kompetence, sht e deleguar nga pushteti
qendror n at vendor. Sipas ligjit pr QKR-n, njsit e qeverisjes vendore, nse e
gjykojn t arsyeshme, mund t hapin zyra, apo sportele t QR-s, n njsit e tyre,

12
Manual pr t ardhurat vendore

por gjithnj faturn financiare t menaxhimit t saj, duhet ta


prballojn vet. QKR-ja bashkpunon dhe shkmben
informacion me:
Autoritetet tatimore qendrore/ t bashkive/ komunave, pr
lehtsimin e informacionit lidhur me regjistrimin fiskal.
Institucionet e sigurimeve shndetsore dhe shoqrore.
Inspektoratin Shtetror t Puns dhe Institutin e Statistikave.
QKR-ja, nprmjet sporteleve t shrbimit, njofton n mnyr elektronike bashkit/
komunat, q jan t lidhura n rrjet, t dhnat mbi subjektet tatimore, si: selin apo
vendet e ushtrimit t veprimtaris, t gjitha t dhnat e regjistrimit t deklaruara n
formularin prkats dhe t dhnat e detyrueshme, sipas dispozitave, q rregullojn
fushn tatimore, kurse n njqv-t, q nuk jan t lidhura n rrjet, QKR-ja i drgon
kto t dhna me post.

4.3 Prcaktimi i vendndodhjes s biznesit dhe krkesat pr regjistrim


Tatimpaguesit i krkohet t paguaj taksn vendore mbi biznesin e vogl, pr do
vendndodhje biznesi, n prputhje me nivelin tatimor t prcaktuar pr llojin e
biznesit dhe kategorin e zons gjeografike, ku ai sht regjistruar.
Nj Vendndodhje biznesi sht nj zon e dallueshme dhe e ndar, si n t
njjtn godin, ashtu edhe n godina t ndryshme.

Shmbull:
Kur veprimtari t ndryshme ekonomike, kryhen nga nj tatimpagues, n t
njjtn dhom, konsiderohen si nj vendndodhje biznesi.
E njjta veprimtari ekonomike e kryer nga nj tatimpagues, n dy dhoma
q kan komunikim nga brenda, konsiderohen nj biznes, pra
konsiderohen si nj vendndodhje biznesi.
Dy veprimtari t ndryshme ekonomike, t kryera nga nj tatimpagues, n
dy dhoma q kan komunikim nga brenda, konsiderohen dy biznese, pra
konsiderohen si dy vendndodhje biznesi.
Disa veprimtari ekonomike, t ndryshme ose e njjta veprimtari
ekonomike e kryer n dy dhoma fqinje, q nuk komunikojn me njra
tjetrn nga brenda, konsiderohen si dy vendndodhje biznesi.
Tatimpaguesi sht i detyruar t paguaj taksn vendore mbi biznesin e
vogl pr do vendndodhje biznesi sipas nivelit tatimor n fuqi n kohn e
regjistrimit.

4.4 Niveli tregues i takss se biznesit t vogl


Nivelet treguese t takss vendore mbi biznesin e vogl, t dhna n ligjin nr. 9632,
dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore i ndryshuar, jan orientuese.
Shuma faktike e tatimit pr tu paguar, pr do kategori biznesi, prcaktohet nga
kshilli i bashkis/komuns n t ciln ndodhet biznesi. Kshilli i

13
bashkis/komuns, mund t ndryshoj nivelin orientues t
takss, t prcaktuar n aneksin 5, n nivelet + 10 pr qind / -
30 pr qind.
Taksat dhe tarifat e tjera, q aplikohen mbi biznesin e vogel,
sipas ligjit nr. 10117, dat 23.4.2009, Pr disa ndryshime n
ligjin nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave
vendore i ndryshuar, nuk duhet t jen m shum se 10 pr
qind e nivelit tregues t takss s biznesit t vogl, sipas kategoris s rrethit dhe
qarkullimit vjetor prkats..

4.5 Publikimi i nivelit t takss


Kshilli i bashkis/komuns, pr do vit kalendarik, duhet t
informoj taksapaguesit e juridiksionit t tij, pr nivelet e
taksave q do t zbatohen, jo m von se data 15 dhjetor e vitit
pararends, duke i botuar ato n gazetat e mediat lokale dhe
duke vendosur afishe n ndrtesa e vende publike.
Nse bashkia/komuna, nuk e bn nj gj t till, taksapaguesit,
jan t detyruar t zbatojn nivelet orientuese t takss t
prcaktuara n Aneksin 5 t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e
taksave vendore i ndryshuar.

4.6 Fillimi dhe mbyllja e biznesit


4.6.1 N rastin e regjistrimit fillestar
Kur nj tatimpagues, regjistrohet pr her t par, ai, duhet t paraqes pran QKR-
s, dokumentet dhe t dhnat e mposhtme:
1. Krkesn pr regjistrim, ku t jepet sakt emri dhe adresa e tatimpaguesit,
adresa e vendndodhjes s biznesit, si dhe tipi i biznesit, q do t kryhet n at
vendndodhje biznesi.
2. Dokumentin e identifikimit (ertifikat personale me fotografi, ID, pasaport).
Regjistrimi tregtar, fillestar, i subjekteve tregtare, bhet vetm nj her dhe bhet
pran zyrave t QKR-s. Ai (regjistrimi fillestar), sht unik dhe vlen pr
regjistrimin tregtar, regjistrimin tek autoritetet tatimore qendrore dhe ato vendore,
si dhe vlen gjithashtu si regjistrim pr efekt t sigurimeve shoqrore, pr
inspektimin e puns, edhe pr qllime statistikore, etj.
Subjektet, pr tu regjistruar, prve t dhnave tregtare duhet t deklarojn t
dhnat e detyrueshme, sipas legjislacionit tatimor (t dhnat fiskale).
QKR-ja, bn regjistrimin fillestar dhe lshon ertifikatn e regjistrimit. T dhnat
tregtare, sipas ligjit jan
Pr person fizik t dhnat e identifikimit, emri, vendndodhja/et e ushtrimit
t aktivitetit/veprimtaris, objekti, etj;
Pr nj Shpk: emri, forma, data e themelimit, themeluesit,
objekti, afati, administrimi, etj.

14
Manual pr t ardhurat vendore

T dhnat fiskale, sipas ligjit jan:


Xhiro vjetore e deklaruar
Lloji i aktivitetit (Kodi NACE)
N rast se subjekti i regjistruar, ushtron veprimtarin n m shum se nj vend,
QKR-ja, lshon nga nj ertifikat regjistrimi pr do vend t ushtrimit t
veprimtaris.
Bazuar n ligjin l9920 dat 19,05,2008 Pr procedurat tatimore ndryshuar me
Ligjin nr.10415, dat 7.04.2011. Prditsimi i t dhnave t regjistrimit
1. Tatimpaguesi, person fizik dhe juridik, regjistron do ndryshim t t dhnave
n Qendrn Kombtare t Regjistrimit, si prcaktohet n ligjin nr.9723, dat
3.5.2007 Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit.
2. Tatimpaguesi, statusi i t cilit ndryshon nga nj kategori n tjetrn, sipas
parashikimeve n ligjet e veanta tatimore, duhet t njoftoj administratn
tatimore prkatse, brenda 15 ditve kalendarike nga data e regjistrimit t
ndryshimit. Kur nj ndryshim i till i statusit diktohet nga nj kontroll, i kryer
nga administrata tatimore, qendrore ose vendore, administrata q kryen
kontrollin njofton administratn tjetr, brenda 10 ditve kalendarike pas ktij
ndryshimi.
3. Organizatat jofitimprurse duhet t njoftojn administratn tatimore pr
ndryshimet q vijojn, brenda 15 ditve nga data e regjistrimit t ndryshimeve:
a) ndryshimi i emrit;
b) ndryshimi i adress s veprimtaris ose kontaktit;
c) ndryshimi i statusit ligjor;
d) krijimi/mbyllja e degve, sektorve ose njsive t reja;
e) ndryshimi i llojit t veprimtaris ekonomike;
f) ndryshimi i numrit t punonjsve;
g) do ndryshim tjetr, i parashikuar n aktet nnligjore, t dala n zbatim
t ktij ligji.

15
4.6.2 Pajisja me ertifikat Regjistrimi.
QKR-ja, pasi verifikon saktsin e dokumenteve dhe t dhnave t msiprme t
paraqitura nga tatimpaguesi, e regjistrojn at.

ertifikata e regjistrimit:
Prmban emrin e tatimpaguesit, numrin e regjistrimit q i sht
caktuar atij, numrin e vendimit t gjykats, adresn e
vendndodhjes s biznesit me t cilin lidhet dhe datn e lshimit.
sht e detyrueshme t vendoset n nj hapsir t dukshme t
vendndodhjes s biznesit, me qllim identifikimin e regjistrimit t
ksaj vendndodhje.
sht subjekt inspektimi nga zyra e taksave n bashki apo n
komun dhe nga dega e Tatimeve nn juridiksionin e s cils sht
bashkia apo komuna prkatse.

Tatimpaguesit q kryejn biznese n m shum se nj vendndodhje, t cilat nuk


jan brenda s njjts bashkie/ komun, pajisen me ertifikat regjistrimi nga
QKR-ja pr do vendndodhje biznesi.
Sipas ligjit 9920 date 19,05,2008 Pr procedurat tatimore ndryshuar me ligjin
nr.10415, dat 7.04.2011, Identifikimi i personave, q ushtrojn veprimtari
tregtare paregjistruar.
a) Kur administrata tatimore identifikon persona, t cilt ushtrojn veprimtari
ekonomiko- tregtare pa u regjistruar n Qendrn Kombtare t Regjistrimit,
atyre u mbyllet veprimtaria dhe u konfiskohen t gjitha materialet, sipas nenit
121 t ktij ligji.
b) N rast se nj person ushtron veprimtari n fushn e shrbimeve, i pajisur me
leje/licenc/autorizim profesional, por nuk e ka regjistruar veprimtarin n
QKR, prve konfiskimit t materialeve, administrata tatimore u propozon
strukturave kompetente pezullimin e lejes/licencave/autorizimeve pr ushtrim
veprimtarie pr nj periudh gjashtmujor.

4.7 Ndrprerja e veprimtaris s biznesit


Nse tatimpaguesi mbyll aktivitetin, ai duhet t paraqes nj krkes n QKR pr
regjistrim. Subjektet e regjistruara pran Qendrs Kombtare t Regjistrimit
regjistrohen pasi t ken paguar t gjitha detyrimet tatimore t
papaguara dhe pasi t ken paraqitur bilancin e mbylljes,
subjektet, sipas legjislacionit n fuqi.
QKR-ja, njofton organin tatimor kompetent pr regjistrimin e
hapjes s procedurave t likuidimit apo pr krkesn pr
regjistrim t personit fizik. Organi tatimor vendor, brenda 30
ditve nga data e ktij njoftimi, sht i detyruar t verifikoj
situatn tatimore dhe, kur sht e nevojshme, t ushtroj kontroll n mjedisin, ku
ushtron veprimtarin subjekti.

16
Manual pr t ardhurat vendore

QKR-ja, nuk mund t kryej regjistrimin, n qoft se, brenda 30 ditve,


administrata tatimore vendore e kundrshton, me shkrim regjistrimin.
Kundrshtimi i regjistrimit t tatimpaguesit nga administrata tatimore vendore
tregon shumn e detyrimeve tatimore t papaguara t tatimpaguesit.
Nse pas 30 ditve nga data e njoftimit, organi tatimor vendor nuk ka paraqitur
ndonj kundrshtim me shkrim, apo kundrshtimi nuk prmban shumn e
detyrimeve tatimore, t gjobave dhe interesave t papaguara, QKR-ja kryen
menjher regjistrimin e subjektit.
Nse, brenda 30 ditve, tatimpaguesi shlyen detyrimin tatimor vendor, administrata
tatimore vendore e trheq kundrshtimin menjher dhe QKR-ja e regjistron
tatimpaguesin brenda 5 ditve kalendarike nga data e marrjes s njoftimit t
trheqjes s kundrshtimit nga administrata tatimore, ose pasi tatimpaguesi paraqet
nj dokument, q vrteton pagesn e t gjitha detyrimeve tatimore.
Nse pavarsisht shlyerjes, organi tatimor vendor nuk ka trhequr kundrshtimin,
ather subjekti mund ti paraqes QKR-s dokumentin, q vrteton shlyerjen e
shums totale t detyrimeve tatimore, t gjobave dhe interesave t prcaktuara n
kundrshtimin pr regjistrim. N kt rast QKR-ja, kryen menjher regjistrimin
e subjektit dhe njofton organin tatimor kompetent.
regjistrimi tatimor nuk eliminon detyrimet ekzistuese tatimore dhe nuk
parandalon administratn tatimore t vlersoj ose t mbledh detyrimet tatimore,
pas revokimit t regjistrimit.
Administrata tatimore vendore, kur zotron prova se tatimpaguesi, pr nj periudh
tatimore pr 12 muaj t njpasnjshm deklaron pezullim veprimtarie tregtare,
transferon regjistrimin e nj tatimpaguesi nga regjistri aktiv n regjistrin pasiv, q
mbahet nga administrata tatimore vendore.
Transferimi i regjistrimit tatimor nga regjistri aktiv n regjistrin pasiv nuk eliminon
detyrimin tatimor ekzistues dhe nuk e ndalon administratn tatimore pr vlersimin
ose mbledhjen e detyrimit tatimor, pas transferimit n regjistrin pasiv.
Ndryshimet e fushs s veprimtaris s tatimpaguesve, subjekte t ktij ligji,
deklarohen pran bashkis/komuns, brenda territorit t s cils ushtrojn
veprimtarin. Ministri i Financave, n bashkpunim me ministrin q mbulon
shtjet e pushtetit vendor, prcakton me udhzim procedurat pr deklarimin e
ktyre ndryshimeve.

4.8 Llogaritja e detyrimeve pr biznesin e vogl


Detyrimi vjetor pr taksn vendore mbi biznesin e vogl,
prcaktohet nga zyra e taksave n bashki/komun vetm mbi
bazn e qarkullimit t parashikuar pr tu realizuar gjat vitit
nga tatimpaguesi. Pr kt tatimpaguesi sht i detyruar t
paraqes, brenda dats 1 mars t do viti, deklaratn
parashikuese t qarkullimit. Prcaktimi i detyrimit bhet duke
pasur parasysh qarkullimin e parashikuar n deklaratn

17
parashikuese t qarkullimit, llojin e aktivitetit, kategorin e biznesit dhe niveli
tregues t takss sipas aneksit 5 te ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e
taksave vendore i ndryshuar. Shuma e detyrimit vjetor t prcaktuar si m sipr
ndahet n tremujor. Brenda dats 15 mars t do viti, zyrat e taksave n
bashki/komun, i drgojn zyrtarisht do tatimpaguesi t juridiksionit njoftimin e
detyrimit tatimor vjetor, t ndar n tremujor.
Pr tatimpaguesit q brenda dats 1 mars nuk paraqesin deklaratn parashikuese t
qarkullimit vjetor, prcaktimi i detyrimit tatimor bhet sipas gjykimit m t mir t
vet zyrs s taksave n bashki dhe n komun. Si m sipr veprohet edhe pr
tatimpaguesit e paregjistruar q regjistrohen nga zyra. Njoftimi i detyrimit n kt
rast i drgohet tatimpaguesit brenda 15 ditve nga momenti i regjistrimit nga zyra.

4.9 Pagesa e takss vendore mbi biznesin e vogl


Pagesat e takss vendore mbi biznesin e vogl bhen sipas ksteve t prcaktuara
nga zyra e taksave n bashki/komun. Taksa paguhet n do deg
banke dhe n do zyr postare prezente n territorin e bashkis
apo t komuns, ose n arkn e vet bashkis/komuns prkatse.
Pagesa e detyrimeve, bhet brenda dats s prcaktuar n ligj, si
m posht:
pr 3-mujorin e par brenda dats 20 t muajit prill,
pr 3- mujorin e dyt brenda dats 20 korrik,
pr 3-mujorin e tret brenda dats 20 tetor dhe
pr 3-mujorin e katrt brenda dats 20 janar.

LLOGARITJET PR DETYRIMIN E TAKSAVE T BIZNESIT T VOGL


Niveli
Niveli i Niveli i
i
N Emrtimi i takss takss
Baza e takss takss
r takss/tarifs Lek Lek
lek
Kateg Katego Kategori
ori I ri II III
1 Tregti me pakic Xhiro deri n 2 milion 45,000 25,000 23,000
2 Tregti me shumic Xhiro deri n 2 milion 45,000 25,000 23,000
3 Prodhimi Xhiro deri n 2 milion 33,000 23,000 20,000
4 Shrbime Xhiro deri n 2 milion 25,000 20,000 20,000
5 Profesionist t Xhiro deri n 2 milion 38,000 30,000 22,000
pavarur
6 Tregtar ambulant Xhiro deri n 2 milion 8,000 5,000 5,000
7 Tregti me pakic Xhiro deri n 2-3 milion 68,000 48,000 45,000
8 Tregti me shumic Xhiro deri n 2-3 milion 68,000 48,000 45,000
9 Prodhimi Xhiro deri n 2-3 milion 55,000 45,000 43,000
1 Shrbime Xhiro deri n 2-3 milion 48,000 43,000 43,000
0

18
Manual pr t ardhurat vendore

1 Profesionist t Xhiro deri n 2-3 milion 60,000 53,000 45,000


1 pavarur
1 Tregti me pakic Xhiro deri n 3-4 milion 83,000 63,000 60,000
2
1 Tregti me shumic Xhiro deri n 3-4 milion 83,000 63,000 60,000
3
1 Prodhimi Xhiro deri n 3-4 milion 70,000 60,000 48,000
4
1 Shrbime Xhiro deri n 3-4 milion 63,000 58,000 58,000
5
1 Profesionist t Xhiro deri n 3-4 milion 75,000 68,000 60,000
6 pavarur
1 Tregti me pakic Xhiro deri n 4-5 milion 98,000 78,000 75,000
7
1 Tregti me shumic Xhiro deri n 4-5 milion 98,000 78,000 75,000
8
1 Prodhimi Xhiro deri n 4-5 milion 85,000 75,000 73,000
9
2 Shrbime Xhiro deri n 4-5 milion 78,000 73,000 73,000
0
2 Profesionist t Xhiro deri n 4-5 milion 90,00 83,000 75,000
1 pavarur
2 Tregti me pakic Xhiro deri n 5-6 milion 113,00 93,000 90,000
2 0
2 Tregti me shumic Xhiro deri n 5-6 milion 113,00 93,000 90,000
3 0
2 Prodhimi Xhiro deri n 5-6 milion 100,00 90,000 88,000
4 0
2 Shrbime Xhiro deri n 5-6 milion 93,000 88,000 88,000
5
2 Profesionist t Xhiro deri n 5-6 milion 105,00 98,000 90,000
6 pavarur 0
2 Tregti me pakic Xhiro deri n 6-7 milion 128,00 108,00 105,000
7 0 0
2 Tregti me shumic Xhiro deri n 6-7 milion 128,00 108,00 105,000
8 0 0
2 Prodhimi Xhiro deri n 6-7 milion 115,00 105,00 103,000
9 0 0
3 Shrbime Xhiro deri n 6-7 milion 108,00 103,00 103,000
0 0 0
3 Profesionist t Xhiro deri n 6-7 milion 120,00 110,00 105,000

19
1 pavarur 0 0
3 Tregti me pakic Xhiro deri n 7-8 milion 143,00 123,00 120,000
2 0 0
3 Tregti me shumic Xhiro deri n 7-8 milion 143,00 123,00 120,000
3 0 0
3 Prodhimi Xhiro deri n 7-8 milion 130,00 120,00 118,000
4 0 0
3 Shrbime Xhiro deri n 7-8 milion 123,00 118,00 118,000
5 0 0
3 Profesionist t Xhiro deri n 7-8 milion 135,00 128,00 120,000
6 pavarur 0 0
Transporti i pasagjerve
3 Automjete me deri n Numri i automjeteve 17,500
7 5 vende
3 Automjete me 6 - 9 Numri i automjeteve 35,000
8 vende
3 Automjete me 10 - 25 Numri i automjeteve 40,000
9 vende
4 Automjete me 26 - 42 Numri i automjeteve 45,000
0 vende
4 Automjete me mbi42 Numri i automjeteve 48,000
1 vende
Transporti i
mallrave
4 Automjete deri n 2 Numri i automjeteve 28,000
2 ton
4 Automjete 2,1 - 5 ton Numri i automjeteve 40,000
3
4 Automjete 5,1 - 10 Numri i automjeteve 48,000
4 ton
4 Automjete 10,1 - 16 Numri i automjeteve 50,000
5 ton
4 Automjete mbi 16 ton Numri i automjeteve 75,000
6
Transporti ujor
4 Transport ujor brenda Numri i trageteve 55,000
7 vendit
4 Transport ujor liqenor Numri i transportit 48,000
8 liqenor
4 Anije shplodhse Numri i anijeve t 15,000
9 biznesi biznesit

20
Manual pr t ardhurat vendore

Klasifikimi:
N kategorin I: Bashkit: Tirane dhe Durrs.
N kategorin II: Bashkit: Shkodr, Kor, Vlor, Sarand, Gjirokastr, Elbasan,
Fier, Lushnje, Pogradec, Berat, Lezh dhe Kavaj.
N kategorin III: T gjitha bashkit e tjera.
N komuna niveli tregues i takss sht 50 pr qind e nivelit tregues t tij pr do
kategori t rrethit n t cilin ndodhet komuna.

Shnim:
Ambulant konsiderohen vetm bizneset pa vend fiks q kan qarkullim jo m
t madh se 2 milion lek n vit. Nse vlersohet se qarkullimi sht m i madh
ato klasifikohen n nj nga kategorit e tjera t biznesit dhe taksohen sipas asaj
kategorie. Ambulantet nuk regjistrohen ne QKR, por ata detyrimisht duhet te
jen te regjistruar ne njsin vendore ku e ushtrojn aktivitetin.

4.10 Apelimi
do tatimpagues q nuk bie dakord me nj vlersim tatimor t zyrs s taksave n
bashki apo n komun, si dhe me do veprim tjetr t saj, ka t drejt t apeloj te
kryetari i bashkis apo i komuns prkatse, brenda 30 ditve nga data e
vlersimit tatimor apo nga data e do veprimi tjetr t zyrs s taksave. Apelimi
bhet me shkrim dhe ai prmban:
a. Emrin, adresn dhe NIPT-in e apeluesit;
b. Vitin tatimor, me t cilin lidhet apelimi;
c. Natyrn dhe shumn e tatimit ose gjobs q sht subjekt apelimi;
d. Baza ku mbshtetet apelimi.
Procedurat e apelimit dhe procedurat e shqyrtimit t apelimit tatimor, bazohen n
prcaktimet e bra n ligjin nr. 9920, dat 19.05.2008 Pr Procedurat Tatimore
ne Republikn e Shqipris dhe n Udhzimin e Ministrit t Financave Nr.24,
dat 2.09.2008, Pr procedurat tatimore ne Republikn e Shqipris.
Nse tatimpaguesi nuk sht dakord me vendimin e kryetarit t bashkis apo t
komuns prkatse, ai ka t drejt t apeloj n gjykat brenda 30 ditve nga data e
ktij vendimi.

4.11 Kontrolli tatimor


Gjat vitit, zyra e taksave n bashki/komun kontrollon rregullshmrin e
regjistrimeve t krkuara nga ligji pr tatimpaguesit. Pr kt qllim ato
kontrollojn:
lshimin e kuponit tatimor, t dftess tatimore apo faturs s thjesht,
regjistrimin e donjrit prej ktyre dokumenteve n librin e qarkullimit.

21
Ato kontrollojn gjithashtu edhe evidentimin dhe regjistrimin nga tatimpaguesi t
blerjeve t realizuara pr qllimet e biznesit (rishitje, prpunim apo shpenzime t
tjera), nprmjet dokumentacionit prkats.
Zyra e taksave n bashki apo n komun, gjithashtu, mund t ushtroj kontroll t
plot n ambientet e tatimpaguesit, duke e njoftuar paraprakisht at. N kontrollin e
plot organi tatimor kontrollon dhe verifikon mbajtjen e t gjith dokumentacionit
dhe regjistrimeve sipas prcaktimeve ligjore.
Krahas kontrollit t dokumentacionit, zyrat e taksave mund t bjn kontrolle
(sondazhe pr matjen e xhiros) pr do tatimpagues, me qllim vlersimin e
qarkullimit t realizuar nga tatimpaguesi nprmjet kronometrimit.
Kur vlersohen detyrime tatimore shtes, zyrat e taksave n bashki apo n komun
mund t prdorin metoda alternative vlersimi t parashikuara n ligjin nr. 9920,
dat 19.05.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e Shqipris dhe
udhzimin n zbatim t tij.
Kto metoda prdoren n rastet kur zyrat e taksave konstatojn s dokumentacioni i
blerjeve dhe shitjeve nuk sht mbajtur konform krkesave ligjore, q do t thot
se: tatimpaguesi nuk pasqyron n mnyr korrekte qarkullimin, nuk lshon n
mnyr korrekte dokumentin e krkuar pr do shitje, nuk pasqyron n librat e
blerjes t gjitha furnizimet q ka kryer. Gjithashtu, kto metoda do t prdoren edhe
n rastet kur tatimpaguesit nuk deklarojn qarkullimin e realizuar. Kto metoda do
t prfshijn, por pa u kufizuar vetm n to, sondazhet dhe fotografimet e kryera
lidhur me xhiron, siprfaqet e prodhimit apo t shrbimit q disponon tatimpaguesi,
pozicioni i vendit t biznesit (qendr apo periferi), detyrimet e llogaritura nga
tatimpagues t rregullt, por q kan afrsisht t njjtat kushte biznesi sikurse
tatimpaguesi t cilit i bhet vlersimi, konsumi i energjis elektrike, niveli i qiras,
numri i punonjsve etj.

4.11.1 Kualifikimi si biznes i vogl


Tatimpaguesit e takss vendore mbi biznesin e vogl, t cilt n baz t deklarats
parashikuese t qarkullimit apo n baz t vlersimeve t bra nga zyra e taksave n
bashki apo n komun, rezultojn me nj volum qarkullimi (xhiro) m t madh se 8
milion lek n vit kalendarik, jan tatimpagues q duhet t administrohen nga
degt prkatse t Drejtoris se Prgjithshme te Tatim Taksave. Zyrat e taksave n
bashki apo n komun, brenda 5 ditve-pun nga momenti i konstatimit se
qarkullimi i tatimpaguesit sht mbi 8 milion lek, jan t detyruara t njoftojn
me shkrim menjher degn prkatse t Tatimeve, si dhe t drgojn dosjen e
plot t tatimpaguesit. Q nga ky moment (data e njoftimit me shkrim)
tatimpaguesi dhe dosja e tij administrohet nga dega prkatse e Tatimeve. Dega e
Tatimeve nga ana e saj njofton zyrtarisht tatimpaguesin pr kt fakt dhe ndrmerr
t gjitha veprimet e duhura pr regjistrimin dhe aktivizimin e tatimpaguesit si
detyrues pr llojet e tjera t detyrimeve tatimore.

22
Manual pr t ardhurat vendore

5. Taksat mbi pronat e paluajtshme

Taksa mbi ndrtesn dhe taksa mbi tokn bujqsore, prfaqsojn dy taksat
vendore mbi pronat e paluajtshme. Kto taksa aplikohen mbi t gjith individt ose
subjektet fizike e juridike, t cilt jan pronar t nj ndrtese dhe/ose t nj
siprfaqe toke, e klasifikuar kjo si tok bujqsore. Planifikimi, llogaritja dhe
mbledhja e ktyre taksa rregullohet sipas prcaktimeve n ligjin 9632, dat
30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore i ndryshuar.

5.1 Taksa mbi ndrtesat

Baza e takss mbi ndrtesat sht siprfaqja e ndrtimit ne


metr katror e ndrtess, ose pjess se saj mbi dhe, nn
nivelin e toks dhe pr do kat.
N zbatim t piks 1 t nenit 22 t ligjit nr. 9632, dat
30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore i ndryshuar
siprfaqe ndrtimi do t konsiderohet do siprfaqe
pavarsisht nga pozicioni vertikal (posht apo lart) n raport
me truallin mbi t cilin sht ndrtuar.
Nuk konsiderohen siprfaqe ndrtimi shkallt dhe sheshet e tyre, ndarjet dhe
modifikimet e ndryshme brenda kufirit t dy siprfaqeve t ndrtimit q prbjn
katet e ndrtesave, kur ndrtesat jan n pronsi t prbashkt.
Pr efekt t detyrimit pr pagimin e taksave, zyrat e taksave t bashkis/komuns
njohin dokumentet e vrtetimit t pronsis, sipas regjistrit t zyrave t regjistrimit t
pasurive t paluajtshme te cilat, sipas ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e
taksave vendoret ndryshuar, u japin t dhna, pa shprblim, bashkive/komunave pr
pasurit e paluajtshme, t regjistruara pran tyre.
Nse prona nuk sht e regjistruar n regjistrin e pasuris s paluajtshme, pr efekt t
detyrimit pr pagimin e takss nga taksapaguesit, zyrat e taksave t bashkis/komuns,
pr vrtetim pronsie njohin:
Vendimet e pronsis
Vendimet e komisionit t kthimit dhe kompensimit t pronave t
paluajtshme
Vendimet e privatizimit
Dokumente t tjera t lshuara nga organet
prkatse shtetrore n prputhje me
legjislacionin prkats.
Organet e pushtetit vendor ngren komisionin e
verifikimit t pasurive t paluajtshme, n rast mungese t
dokumentacionit ligjor.
N rastet e mungess t dokumentacionit t vrtetimit t

23
pronsis sa m sipr pr shkaqe objektive, zyrat e taksave t bashkive/komunave,
pr prcaktimin e bazs s taksueshme sigurojn t dhna nprmjet vetdeklarimit.
Kto t dhna do t prdoren n mnyr t prkohshme, deri n regjistrimin e
prons nga zyrat e regjistrimit t pasurive t paluajtshme apo verifikimit t prons
nga komisionet e verifikimit t pasurive.
N munges t t dhnave sa m sipr Kshilli i komuns/bashkis, prcakton
kritere pr vlersimin e siprfaqes s taksueshme, pr efekt t prcaktimit t mass
s detyrimit.

Sipas ligjit nr.9764, dat 09.07.2007 Pr disa ndryshime n ligjin nr.9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore,
Takss mbi ndrtesat i nnshtrohen edhe taksapaguesit, t cilt kan, n
prdorim apo n pronsi, ndrtesa Brenda territoreve t miratuara si
fshatra turistike. Siprfaqja e ndrtess, n prdorim apo pronsi, prcaktohet
n baz t dokumenteve, q vrtetojn prdorimin ose pronsin e saj.
Kshillat e komunave dhe bashkive, prcaktojn taksn mbi ndrtesat pr do
individ, person fizik, juridik, vendas dhe t huaj n baz t siprfaqes s ndrtimit
t prcaktuar n planimetrin, ose projektin e ndrtess prkatse.

Taksapagues t takss mbi ndrtesat, jan t gjith individt, personat fizik,


juridik vendas dhe t huaj, q kan n pronsi ndrtesa.

Prjashtimet
Sipas piks 4, t nenit 22, t ligjit Nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e
taksave vendore t ndryshuar, prjashtohen nga taksa mbi ndrtesat
Pronat e shtetit dhe t njsive t qeverisjes vendore, q prdoren pr qllime
jofitimprurse.
Ndrtesat e banimit q shfrytzohen nga qiramarrsit me qira t paliberalizuar.
Ndrtesat q prdoren nga komunitetet fetare.
N baz t nenit 6 t ligjit Nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave
vendore t ndryshuar, subjektet e parashikuara me ligje t veanta, prjashtohen
nga taksat e drejtprdrejta. Pr kt, t gjith invalidt e puns, veterant e lufts
kundr pushtuesve nazifashist t popullit shqiptar, t verbrit, invalidt
paraplegjike dhe tetraplegjike duhet detyrimisht t paraqesin pran autoriteteve t
pushtetit vendor dshmit e statusit prkatse (q e fitojn n baz t ligjit nr 7874,
dat 17.11.1994, Pr Statusin e Veteranit te Lufts kundr pushtuesit nazifashist
t popullit shqiptar, i ndryshuar, l igjit nr 8098, dat 28.03.1996 Pr statusin e
t verbrit, dhe ligjit nr. 7889, date 14.12.1994 Pr statusin e invalidit).
Kshilli i komuns, apo bashkis vendos pr lehtsimin, ose prjashtimin nga taksa
t personave nn minimumin jetik, bazuar n kriteret kombtare t vlersimit t
ktij minimumi, si dhe personave q ju dmtohet pasuria nga forca madhore n
prputhje me ligjin.

24
Manual pr t ardhurat vendore

Kategorit minimale t ndrtesave t dhna n aneksin nr.


1 t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e
taksave vendore t ndryshuar, mund t nnkategorizohen
nga kshillat e bashkive/komunave.
Kshillat e bashkive dhe komunave kan t drejt t
miratojn nivelin e takss mbi ndrtesat +/- 30 pr qind, te
nivelit tregues t ksaj takse sipas aneksit nr. 1 t ligjit.
Ndrsa pr tatimpaguesit e biznesit t vogl kufijt jan +
10/- 30 pr qind. Sipas piks d) nnpika ii) t nenit 5 t ligjit nr. 9632, dat
30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore t ndryshuar, Kshilli i njsis s
qeverisjes vendore, vendos nse mbledhja e ksaj takse do bhet nga strukturat e
njqv-t, ose nga t trett (agjent t mbledhjes s taksave).
Njqv-t njoftojn individt, personat fizik dhe juridik vendas ose t huaj pr
detyrimin e takss mbi ndrtesat. Taksapaguesi njoftohet nprmjet nj formulari
pr shumen pr tu paguar, datn e duhur, vendin e pagess dhe numrin e kodit
buxhetor t bashkis/komuns.

Pr do rast t ndryshimeve t mundshme t siprfaqeve t ndrtimit nga individt,


personat fizik e juridik, vendas a t huaj, ata duhet t njoftojn njqv-t nprmjet
nj deklarate e cila do t shoqrohet me planimetrin dhe projektin prkats.

NIVELET TREGUESE T TAKSS MBI NDRTESAT


Bashkit
Zona 1 Zona 2 Zona 3
Tiran Vlor
Durrs Fier
Sarand
Kategorit minimale t Pogradec
ndrtesave Kor
Elbasan
Berat T gjitha bashkit
Lushnj e tjera
Gjirokastr
Shkodr
Kavaj
Lezh
Lek/m2 n vit
I. Ndrtesa banimi
- ndrtuar para 15 10 5
1993-shit
- ndrtuar gjat dhe pas 30 12 6
1993-

25
shit
II. Ndrtesa t tjera
- pr tregti dhe shrbime 200 150 100
- t tjera 50 30 20
III. Ndrtesa n
pronsi apo n 200 200 200
prdorim, n territore t
miratuara si fshatra
turistike

Shnim:
I. Nivelet treguese t takss, dhn n tabel, jan t vlefshme pr ndrtesat
n
zonat urbane (bashkit), si dhe pr ndrtesat n t gjith zonat
(urbane dhe rurale) t seksionit III t tabels Ndrtesa n pronsi
apo n
prdorim, n territore t miratuara si fshatra turistike.
II. N zonat rurale (komunat), niveli tregues i takss pr do kategori
minimale t
ndrtess (prjashtuar seksionin III) sht sa nj e dyta e nivelit
tregues
prkats t kategoris minimale t ndrtess n bashkit qendr rrethi, n
t
cilat ndodhet komuna.

Sipas nenit 1 t ligjit nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa shtesa dhe ndryshime n
ligjin nr. 9632, dat 30.10.2007,Pr sistemin e taksave vendore t ndryshuar:
Zyrat e regjistrimit t pasuris s paluajtshme nuk bjn regjistrimin apo
regjistrimin e pasuris s paluajtshme, ndrtes apo tok bujqsore, nse
dokumentacioni i vrtetimit t pronsis nuk shoqrohet edhe me vrtetimin e
bashkis apo komuns, i cili konfirmon pagesn e taksave respektive.

Shembull:
Planifikimi i takss mbi ndrtesat
Kshilli i Bashkis q ndodhet n zonn e dyt, ka marre vendim q taksn mbi
ndrtesat e banimit ndrtuar para vitit 1993, ta aplikoj 90 % t nivelit tregues t
aneksit nr. 1 t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2007 Pr sistemin e taksave vendore
dhe ato t ndrtuara pas vitit 1993, t shtoj 5 % t nivelit t aneksit nr. 1 t ligjit,
pr tregti dhe shrbime t shtoj 6% t nivelit tregues t aneksit t ligjit.
Bashkia ka 80% t banesave t ndrtuara para vitit 1993.
Siprfaqe Norma e takss Shuma e
Nr Ndrtesat sipas funksionit ne m2 ne lek/m2 takss ne

26
Manual pr t ardhurat vendore

000/Lek

I. Ndrtesa banimi 3,888


1 Ndrtuar para vitit 1993 320 000 (10x90/100) 2,880
9
2 Ndrtuar gjat dhe pas vitit 80 000 (12x105/100) 1,008
1993 12.6

II Ndrtesa t tjera 18,302


1 Pr tregti dhe shrbime 113,220 (150x106/100) 18,002
159
2 T tjera. 10,000 30 300
TOTAL (I II) 22,190

5.2 Taksa mbi tokn bujqsore


N baz t nenit 23, t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave
vendore t ndryshuar, baza e takss, sht siprfaqja e toks bujqsore n hektar,
n pronsi t tatimpaguesit.
Dokumentet baz, pr prcaktimin e siprfaqes s toks bujqsore, jan:
a) Pr zonat ku ka prfunduar procesi i regjistrimit sht ertifikata e
regjistrimit;
b) Pr zonat q nuk ka prfunduar procesi i regjistrimit, dokumenti provizor
baz sht, Akti i marrjes s toks n pronsi (Tapia e firmosur nga pronari i
toks);
c) Pr zonat q nuk ka kaluar toka n pronsi, dokumenti provizor baz, sht
Akti i marrjes se toks n prdorim
d) Vendimi i komisionit t kthimit dhe kompensimit t prons
e) Vendimet e privatizimit
f) Dokumente t tjer t lshuar nga organet prkatse shtetrore, n prputhje
me ligjin.
Seksionet e Administrimit dhe Mbrojtjes s Toks n qark, ju vn n
dispozicion komunave/bashkive, regjistrat dhe hartat kadastrale pr tokn
bujqsore, dokumentet e pronsis s toks bujqsore, vendndodhjen
(pozicionin, kufijt, koordinatat, madhsin, pjerrsin, etj., si dhe tregues t
tjer q disponojn kto seksione. N rastet kur ZRPP dhe Seksionet e
Administrimit dhe Mbrojtjes s Toks, nuk disponojn harta pran
institucioneve t tyre, ngarkohet Qendra e Transferimit t Teknologjive
Bujqsore, Fush Kruj (Departamenti i Toks dhe Ujit) pr riprodhimin e tyre
(sipas tarifave t prcaktuara). N kto raste krkesa behet nga njsia e
qeverisjes vendore.

27
Pjelloria e toks sipas klasave, prcaktohet mbi bazn e bonitetit t ngastrave t
tokave. Te dhnat ekzistuese pr kt tregues duhet tia drgoj
bashkis/komuns Ministria e Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s
Konsumatorit, nprmjet Drejtorive Rajonale n qarqe dhe Sektort e Bujqsis
t ktyre Drejtorive n qytetet (rrethet) jo qendr qarku. Gjithashtu, ZRPP n
rrethe, Drejtorit e Bujqsis n qarqe dhe Sektort e Bujqsis te ktyre
Drejtorive n qytetet (Rrethet) jo qendr Qarku, Seksionet e Administrimit dhe
Mbrojtjes s Toks n qarqe, vn n dispozicion t bashkis/komuns gjith
dokumentacionin q disponojn pr taksn e toks bujqsore.
N rastet kur mungon boniteti, ngarkohet Qendra e Transferimit t Teknologjive
Bujqsore, Fush Kruj, Drejtorit e Bujqsis n qarqe dhe Sektort e Bujqsis
t ktyre Drejtorive n qytetet (rrethet) jo qendr qarku, Seksionet e
Administrimit dhe Mbrojtjes s Toks n qarqe, pr t prcaktuar bonitetin e
toks, mbi bazn e t dhnave ekzistuese, ose mbi baza krahasuese. N kto
raste, krkesa bhet nga njsia e qeverisjes vendore, ku konstatohet ky problem.
Njqv-ja ja bn krkesn Ministris se Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s
Konsumatorit, e cila nga ana e saj brenda 15 ditve, duhet ta marr at n
konsiderat.
Ndryshimi:
i kategorive t tokave pyjore, kullotave dhe pyjeve n toka bujqsore,
i kategoris nga tok e pafrytshme, n tok bujqsore dhe
i kategoris nga tok bujqsore n toke t pafrytshme, n livadhe, kullote,
tok pyjore dhe pyll
bhet me propozimin e Kshillit t komuns/bashkis dhe miratohet nga Ministri i
Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s Konsumatorit.
Ndryshimi i kategoris s tokave bujqsore n tok truall (tok urbane) bhet sipas
procedurave t prcaktuara n ligjin nr. 8405, dat 17.09.1998 Pr urbanistiken
dhe ndryshimeve t mvonshme t ktij ligji.

Taksapagues i takss mbi tokn bujqsore, sht do individ, person fizik,


juridik vendas dhe i huaj qe ka n pronsi tok bujqsore.

Prjashtimet
N baz t nenit 6, t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave
vendore t ndryshuar, subjektet e parashikuara me ligje t veanta, prjashtohen
nga taksat e drejtprdrejta. N prputhje me kt nen, nga taksa e toks bujqsore
prjashtohen invalidt e puns. Sipas piks 3 t nenit 23, t ligjit t siprcituar, nga
taksa e toks bujqsore prjashtohen pr 5 vite nga momenti i mbjelljes:
a. Tokat bujqsore q mbillen me kultura drufrutore,
b.Tokat bujqsore q mbillen me vreshtari.
Kshilli i komuns/bashkis, vendos pr lehtsimin, ose prjashtimin nga taksa, t
personave nn minimumin jetik, bazuar n kriteret kombtare t vlersimit t ktij
minimumi.

28
Manual pr t ardhurat vendore

5.2.1 Roli i kshillave t komunave/bashkive


Kshillat e bashkive/komunave, kan t drejt t miratojn nivelin e takss mbi
tokn bujqsore +/- 30 pr qind t nivelit tregues t ksaj takse t dhn n Aneksin
nr. 2 t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore t
ndryshuar. Mbshtetur n vendimin e marr nga kshilli i komuns ose bashkis
pr nivelin e takss mbi tokn bujqsore, zyrat prkatse bjn prllogaritjet e ktij
detyrimi pr personat fizik dhe juridik vendas dhe t huaj. N prllogaritje duhet
marr parasysh niveli i takss dhe siprfaqja e toks.
Tokat bujqsore, q shtrihen n territorin e m shum se nj njqv-je, pavarsisht
nga vendbanimi i pronarit, secila njsi trajton pjesn e prons brenda territorit t
vet, si pron m vete.
Kshilli i komuns/bashkis, ka kompetenc t vendos kushte lehtsuese, n rastet
e pagess s plot dhe para afateve, t detyrimeve nga tatimpaguesi.
Tatimpaguesi, njoftohet, nprmjet akt-detyrimit, pr shumn pr tu paguar, datn
e duhur, vendin e pagess dhe numrin e kodit buxhetor t bashkis/komuns. Njqv-
ja, vendos mbi mnyrn e njoftimit. Lajmrimi, duhet t bhet zyrtarisht, n media
elektronike, t shkruara dhe vizive, si dhe t afishohet n qendrat e
komunave/bashkive, ose n lagje.

KATEGORIT MINIMALE DHE TREGUESE TE TAKSES MBI TOKEN


BUJQESORE

Klasifikimi sipas rretheve


1 2 3 4
Tiran Shkodr Gjirokastr Bulqiz
Durrs Elbasan Prmet Has
Kavaj Berat Pogradec Kuks
Kruj Kor Librazhd Tropoj
Lezh Delvin Dibr Puk
Lushnj Kurbin Mat Mirdit
Fier Peqin Skrapar Malsi e
Vlor Kuov Mallakastr Madhe
Sarand Devoll Gramsh
Tepelen Ersek

VLERA E TAKSES NE LEK/HA


Klasifikimi sipas kategoris s
1 2 3 4
toks
I 5 600 4 200 2 800 1 400
II 4 900 3 500 2 100 1 200

29
III 4 200 2 800 1 400 1 100
IV 3 600 2 300 1 350 1 000
V 3 000 1 900 1 250 900
VI 2 400 1 600 1 200 800
VII-X 1 800 1 400 1 100 700

Shnim:
Klasifikimi sipas kategorive t toks bujqsore bhet nga strukturat e Ministris s
Bujqsis dhe Ushqimit.

Sipas nenit 1 t ligjit nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa shtesa dhe ndryshime n
ligjin nr. 9632, dat 30.10.2007,Pr sistemin e taksave vendore t ndryshuar
Zyrat e regjistrimit t pasuris s paluajtshme nuk bjn regjistrimin apo
regjistrimin e pasuris s paluajtshme, ndrtes apo tok bujqsore, nse
dokumentacioni i vrtetimit t pronsis nuk shoqrohet edhe me vrtetimin e
bashkis apo komuns, i cili konfirmon pagesn e taksave respektive.

Shembull:
Llogaritja e detyrimeve pr taksn e toks bujqsore.
Personi fizik X ne fshatin Gur i Zi t komuns Guri i Zi t Qarkut Shkodr ka
prfituar tok bujqsore n baz t formularit Nr. 6 (ose tapis) 1.5 ha. Kshilli i
komuns Gur i Zi ka vendosur q niveli i takss mbi tokn bujqsore t jet +10 %
t nivelit tregues t dhne n aneksin Nr. 2 t ligjit Nr. 9632 dat 30/10/2006. Sipas
aneksit Nr. 2 t ligjit nr. 9632, dat 30/10/2006 rrethi Shkodr klasifikohet ne zonn
e dyt.
Prllogaritjet bhen si me posht:
Nr Emrtimi Siprfapja Klasifik. Klasifik. Niveli Vend.Kesh Vlera
i parcels n ha sipas sipas tregues +10% ne
bonitetit rrethit i rritje leke
takss
n lek
1 2 3 4 5 6 7(6x110%) 8(7x3)
1 Parcel.20 0.5 1 2 4200 4620 2310
2 Parcel.29 0.5 2 2 3500 3850 1925
3 Parcel.39 0.5 5 2 1900 2090 1045
Shuma 1.5 5280
Taksa mbi token bujqsore pr vitin 2010 e personit fizik X nga fshati Gur i Zi i
Komuns Gur i Zi, Rrethi Shkodr sht 5,280 lek.
Pr afatet e pagess se taksapaguesit vendos kshilli i njsis s qeverisjes vendore.

30
Manual pr t ardhurat vendore

6. Taksa e fjetjes ne hotel

Sipas nenit 26 t ligjit nr. 9632 dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore
t ndryshuar, me hotel, do t kuptohet: do veprimtari q jep strehim, kundrejt
pagess dhe prfshin emrtimet hotel, motel, stabiliment turistik, pension, shtpi
pritjeje, turizm familjar dhe do objekt tjetr, q prdoret pr kt qllim.
Baza e takss s fjetjes, n hotel, sht mimi i fjetjes pr dhome ose pr person n
nj nat. Kjo taks sht pr fjetjet n hotel si t personave me shtetsi shqiptare
ashtu dhe pr personat me shtetsi t huaj.
Sipas ligjit, Kshilli i komuns/bashkis, vendos pr nivelin e ksaj takse, deri n 5
pr qind t mimit t fjetjes. Gjithashtu, kshilli miraton kategori dhe nnkategori
pr klasifikimin e hoteleve. Bashkia/komuna, n fillim t do viti fiskal, njofton t
gjith personat fizik, ose juridik q ushtrojn aktivitetin e hoteleris, pr kategorin
e hotelit (sipas klasifikimit t br nga Kshilli) dhe nivelin e takss s fjetjes, n
hotel.
Detyrimi pr kt taks i takon klientit q strehohet n hotel dhe ky detyrim mbahet
nga hoteli pr llogari t njqv-s n territorin e t cilit ndodhet hoteli. N librin e
hotelit dhe n faturn e klientit, shnohet kjo taks, si e veant.
Derdhja e ksaj takse, bhet do dat 5, t muajit pasardhs. N fund t do muaji,
bhet nj akt-rakordim midis pronarit t hotelit, ose t autorizuarit t tij dhe
prfaqsuesit t njqv-s.
Regjistri i fjetjes n hotel, duhet t sekretohet dhe t vuloset nga bashkia/komuna,
ku ndodhet hoteli.

7. Taksa e ndikimit n infrastruktur

Sipas nenit 27 t ligjit Nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr


sistemin e taksave vendore t ndryshuar, baza e takss
sht vlera n lek e investimit t ri. Pr efekt t
prllogaritjes s ksaj takse, shrben preventivi i
investimit.
Niveli i takss shprehet n prqindje ndaj vlers se investimit. Niveli i takss sht:
Pr bashkin e Tirans 2-4 pr qind t vlers s investimit.
Pr bashkit e tjera dhe komunat: 1-3 pr qind t vlers s investimit.
Kshilli i bashkis/komuns, ka t drejt q brenda ktyre kufijve, t miratoj
nivelin e ksaj takse, si dhe kategorit dhe nnkategorit, pr klasifikimin e
investimeve t cilat mund t prdoren pr vendosjen e nivelit te takss.
Njqv-ja, ka t drejt t kryej kontrolle, pr saktsin midis preventivit dhe
situacionit, pr efekt t llogaritjes s ksaj takse. Pr do rast t konstatimit t
diferencave, njqv-ja ndjek procedurat ligjore pr arktimin e tyre.

31
Detyrimi pr taksn i takon investitorit dhe t ardhurat nga kjo taks mblidhen nga
organi q lshon lejen e ndrtimit, pr llogari t njqv-s, ku prfshihet territori n t
cilin bhet investimi.
N rast se objekti n t cilin do t bhet investimi, shtrihet n territorin e m shum
se nj njqv-je, t ardhurat, ndahen n mnyre proporcionale ndrmjet tyre, n
prputhje me raportet prkatse te shtrirjes s objektit dhe t ndikimit t investimit
n infrastrukturn e secils njsi.
Kshillat e bashkive/komunave kan t drejt t miratojn procedura shtes pr
administrimin e ksaj takse. Sipas nenit 2 ligjit nr. 10146, dat 28.9.2009, Pr disa
shtesa dhe ndryshime n ligjin nr. 9632, dat 30.10.2007,Pr sistemin e taksave
vendore t ndryshuar:Pr ndrtesat, t cilat jan n proces legalizimi, taksa e
ndikimit n infrastruktur e ndrtimeve t reja sht 0,5 pr qind e vlers s
investimit.
Sipas ligji nr.10073, dat 09.02.2009 Pr disa ndryshime n ligjin nr.9632, dat
30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, pr projektet e infrastrukturs, pr
ndrtimin e rrugve kombtare, t porteve, aeroporteve, tuneleve, digave,
n d e r t i m i t t e infrastrukturs n energji, prfshir makinerit dhe pajisjet pr
kto projekte, taksa e ndikimit n infrastruktur t ndrtimeve t reja sht
0,1 pr qind e vlers s investimit, por jo m pak se kostoja e rehabilitimit t
infrastrukturs s dmtuar

8. Taksa e kalimit te drejts se pronsis pr pasurit e paluajtshme


Baza e takss mbi kalimin e t drejts s pronsis pr ndrtesat, sht
siprfaqja e ndrtimit, pronsia e s cils transferohet. Kategorit e ndrtesave,
pr efekt t bazs s taksueshme, jepen n aneksin nr.3 t ligjit nr. 9632, dat
30.10.2006. Niveli i takss caktohet n lek pr metr katror t bazs s takss.
Detyrimi tatimor llogaritet si shumzim i nivelit t takss me bazn e tij.
Baza e takss pr kalimin e t drejts s pronsis pr pasurit e tjera t
paluajtshme, sht vlera e shitjes s tyre. Niveli i takss caktohet n prqindje
dhe niveli tregues i takss sht 2 pr qind.
Vjelja e takss s kalimit t drejts s pronsis pr pasurit e paluajtshme, bhet
nga ZRPP. T ardhurat nga taksa e kalimit t s drejts s pronsis pr pasurit e
paluajtshme, ndahen:
ZRPP n rolin e agjentit t mbledhjes s ksaj takse prfitojn, 3 pr qind t
shums s mbledhur,
Njqv-t, n t cilin ndodhet pasuria prfitojn 97 % t shums s mbledhur.
T ardhurat e njqv-s, q i takojn sipas ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006, derdhen
pr llogari t buxhetit te tyre, jo m von se data 30 e do muaji. Kjo taks, paguhet
nga personat fizik dhe juridik, q kalojn t drejtn e pronsis mbi pasurin e
paluajtshme, nj personi tjetr.
Pr shembull nj shoqri ndrtimi q ndrton apartamente banimi, apo objekte t
tjera me destinacion prodhimin apo shrbimet, kur t bj kalimin e s drejts s
pronsis pr siprfaqet respektive, personave t tjer (t cilt mund t jen persona

32
Manual pr t ardhurat vendore

fizike, persona juridike, apo individ) duhet t paguaj taksn sipas mass s
prcaktuar n aneksin nr. 3 t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006. ZRPP nuk do t
regjistrojn kalimin e pasuris s paluajtshme, pa u kryer m par pagesa e takss.
N rastet e kalimit t s drejts s pronsis s ndrtesave, kur bashk me t sht
edhe siprfaqja e truallit posht ndrtess, taksa paguhet vetm pr siprfaqen e
ndrtess.
Ne rastet e kalimit te se drejts se pronsis nga personat fizik, sipas nenit 29 pika
1.b te ligjit nr. 9632, dat 12.12.2002, ZRPP duhet t krkojn nga personi,
plotsimin e nj deklarate, me an t s cils t deklarohet nn prgjegjsin
personale, q ai nuk ushtron veprimtari si person fizik n fushn e ndrtimit, apo
transferimit t pasurive t paluajtshme. Organet tatimore vendore, kontrollojn rast
pas rasti vrtetsin e ktyre deklaratave.
ZRPP, mbajn si dokument justifikues t pagess s takss, mandatin origjinal t
pagess, e cila vrteton pagesn e br pr llogari t njqv-s prkatse.
ZRPP, mbajn nj regjistr t veant pr pagesat, ku evidentohen:
emri i personit q kalon t drejtn e pronsis,
emri i personit t cilit i kalohet e drejta e pronsis,
siprfaqja,
vlefta e shitjes (n rastin e shitjes) s pasuris s paluajtshme,
deklaratat e personave fizik dhe shuma e takss s paguar.
Kto regjistrime jan objekt i kontrollit nga organet tatimore vendore.

Prjashtohen nga pagimi i ksaj takse:


a. Individt, t cilt kalojn t drejtn e pronsis mbi pasurin e paluajtshme dhe
paguajn pr kt kalim tatimin mbi t ardhurat personale, sipas prcaktimeve
t bra n ligjin nr. 8438, dat 28.1.1998 Pr tatimin mbi t ardhurat t
ndryshuar.
b. Enti Kombtar i Banesave, pr t gjitha siprfaqet e shitura prej tij. Agjencia
Kombtare e Privatizimit dhe organet e qeverisjes qendrore dhe vendore.
c. Subjektet q dhurojn pasuri t paluajtshme, kur prfitues t drejtprdrejte jan:
Institucionet dhe entet shtetrore e publike, qendrore dhe vendore;
Bashksit fetare, ose organizatat jofitimprurse, kur dhurimi lidhet me at
pjese t veprimtaris s tyre, pa qllim fitimin. N kto raste, dhuruesi bn
regjistrimin e pasuris s paluajtshme, pasi ka marr vrtetimin nga kshilli
bashkiak/komunal, pr prjashtimin nga taksa. N astin e regjistrimit,
dhuruesi, i paguan pjesn q i takon, agjentit t takss.
Pr rastet kur pranohet nga vet palt, ose vrtetohet ligjrisht simulimi i dhurimit
pr llogari t nj shitjeje, pr shmangie nga taksa, zbatohet taksa sa dyfishi i vlers,
pavarsisht nga prgjegjsit e tjera sipas ligjit.
Niveli i takss s kalimit t pronsis mbi ndrtesat, jepet n aneksin nr. 3 t ligjit
nr. 9632, dat 30.10.2006, ku prcaktohen kategorit e ndrtesave, bashkit t

33
ndara ne tre zona dhe niveli i takss leke/m2. Komunat, zbatojn nivelin e takss
pr zonn e 3-t t bashkive.
Detyrimi pr tu paguar, llogaritet nga ZRPP e rrethit ku bhet regjistrimi i
pasuris dhe derdhet n llogarin e njqv-s n territorin e s cils ndodhet pasuria.
Agjenti tatimor (ZRPP), prcaktuar n pika 4 t nenit 28 t ligjit nr. 9632, dat
30.10.2006, sht i detyruar t derdh n buxhetin e njqv-s, taksn e kalimit t s
drejts s pronsis, pr pasurin e paluajtshme, jo m von se data 30 e muajit
pasardhs. Jasht ktij afati, pr agjentin tatimor zbatohen sanksionet e
parashikuara n legjislacionin fiskal.

NIVELET E TAKSS S KALIMIT T PRONSIS MBI NDRTESAT


Bashkit
Zona 1 Zona 2 Zona 3
Tiran Vlor
Durrs Fier
Sarand
Kategorit e Pogradec
ndrtesave Kor
Elbasan
Berat T gjitha
Lushnj bashkit e
Gjirokastr tjera
Shkodr
Kavaj
Lezh
Lek/m2
I. Ndrtesa banimi 1 000 300 100
II. Ndrtesat e 2 000 700 300
tjera pr tregti dhe
shrbime
II. Ndrtesa t 1 500 500 200
tjera

Shnim
I. Nivelet treguese t takss, dhn n tabel, jan t vlefshme pr
bashkit.
II. II. T gjitha komunat zbatojn nivelin e takss pr zonn 3 t
bashkive.

34
Manual pr t ardhurat vendore

9. Taksa pr znien e hapsirave publike

Baza e takss pr znie t hapsirave publike, shprehet n metr katror siprfaqe


publike, t zn. Siprfaqja e zn mund te jet horizontale dhe vertikale.
Njqv-t, bjn vjeljen e ksaj takse, mbi bazn e siprfaqes se territorit t zn n
tregjet e lejuara, kundrejt bilets, q i dorzohet personit (subjektit), q sht lejuar
nga pr kryerjen e veprimtarive t tij, n at siprfaqe tregu. Taksa llogaritet si
detyrim mujor i taksapaguesve.
Niveli tregues i takss pr znien e hapsirave publike jepen ne aneksin nr. 6 t
ligjit nr. 9632 dat 30.10.2006, klasifikuar sipas kategoris s rrethit ku njqv-ja bn
pjese. Kshillat e njqv-ve, vendosin pr ndryshimin e ktij niveli n masn +/-30
pr qind, nga niveli tregues i prcaktuar n aneksin nr. 6 t ligjit t siprcituar.
T ardhurat nga taksa e znies s hapsirs publike, arktohen n bank, ose n
arkn e njqv-s.

NIVELI TREGUES I TAKSES SE ZENIES SE HAPESIRES PUBLIKE


Bashkit
Zona 1 Zona 2 Zona 3
Tiran Vlor
Durrs Fier
Sarand
Pogradec
Kor
Elbasan
Berat T gjitha
Lushnj bashkit e
Gjirokastr tjera
Shkodr
Kavaj
Lezh
Lek/m n
muaj
120 90 60

Shnim:
Pr komunat, niveli tregues i takss pr do zon t treguar n tabel sht sa nj
e dyta e nivelit tregues prkats n bashkit qendr rrethi, n t cilat ndodhet
komuna.

35
10. Taksa e tabels

Baza e takss s tabels, mund t jet siprfaqja e saj, ose tabela e standardizuar, ku
si baz shrben numri i tyre.

KATEGORIT E BAZS S TAKSS S TABELS DHE NIVELI I TYRE

Kategorit Niveli i takss


1) Tabel pr qllime identifikimi: 120 lek/vit 120 lek/vit
a) Tabel pr qllime identifikimi,
pavarsisht nga siprfaqja, t
trupzuara n siprfaqen e ndrtess
ose brenda territorit ku zhvillon
aktivitet biznesi dhe q nuk prdoren
pr t reklamuar aktivitetin e t
tretve. N t tilla tabela vendoset
emri dhe/ose lloji i aktivitetit t
kompanis.
b) Tabela pr qllime identifikimi jasht
territorit ku zhvillohet aktiviteti n
formn e prmasat e tabelave t
sinjalistiks pr orientim.
2) Tabel pr qllime reklamimi, t 45 000 lek/m2/vit deri n siprfaqen
thjeshta dhe 18 m2.
elektronike: Pr siprfaqe m t mdha se 18 m2
a) Pr Bashkin e Tirans paguhet 810 000 lek/vit.
b) Pr bashkit qendr qarku 22 500 lek/m2/vit deri n siprfaqen
c) Pr bashkit e tjera dhe komunat 18 m2.
Pr siprfaqe m t mdha se 18 m2
paguhet 405 000 lek/vit.
13 500 lek/m2/vit deri n siprfaqen
18 m2.
Pr siprfaqe m t mdha se 18 m2
paguhet 243 000 lek/vit.
3) Tabel n funksion t ekspozimeve t 1000 lek/m2/dit
ndryshme t hapura, panaire, spektakle,
stenda reklamuese, banderola etj.

11. Taksa vendore t prkohshme

Kshilli i njqv-s, kur e gjykon t domosdoshme, vendos taksa me karakter t


prkohshm, n interes t prgjithshm t komunitetit, n territorin brenda

36
Manual pr t ardhurat vendore

juridiksionit t tij. Masa e taksave me karakter t prkohshm, s bashku me taksat


dhe tarifat e aplikueshme, nuk duhet t kalojn kufirin + 10 pr qind, t nivelit
tregues t takss s biznesit t vogl, sipas tabels s taksimit t subjekteve t ktij
biznesi.

12. Taksat e ndara

12.1 Taksa vjetore e mjeteve t prdorura


Taksa vjetore e mjeteve t prdorura sht taks e ndar (share tax) me buxhetin
qendror. Vjelja e ksaj takse kryhet nga Drejtorit Rajonale t Drejtoris s
Prgjithshme t Shrbimeve t Transportit Rrugor (DRSHTRR), t cilat, jan
agjent tatimor i mbledhjes s takss vjetore t mjeteve t prdorura, mbledhin kt
taks dhe e derdhin brenda dats 30 t do muaji pr llogari t organeve tatimore t
administrats qendrore dhe njsive t qeverisjes vendore, t taksapaguesit q
zotron mjetin e transportit.
DRSHTRR, si agjent tatimor mbajn nj komision prej 5 pr qind t totalit mujor t
t ardhurave dhe nga vlera e mbetur, 18 pr qind e derdhin pran degs s thesarit
t rrethit ku sht njsia e qeverisjes vendore dhe 82 pr qind, e derdhin pr llogari
t buxhetit qendror.
Rakordimi i pagess s takss midis strukturave t DRSHTRR dhe organeve
tatimore t administrats vendore, kryhet n baz t Regjistrit ditor t takss
vjetore t mjeteve t prdorura, formati i t cilit sht i prcaktuar sipas Udhzimit
nr. 18, dat 23.08.2011, Pr disa shtesa dhe ndryshime n udhzimin nr.26, dat
04.09.2008 Pr taksat kombtare t ndryshuar, t Ministrit t Financave.

12.2 Taksa e rents minerare


Taksa e rents minerare sht taks e ndar (share tax) me buxhetin qendror. Vjelja
e ksaj takse kryhet nga Drejtorit rajonale t Tatimeve dhe
Drejtorit Rajonale t Doganave sipas procedurave t
prcaktuara nga ligji nr. 9975, dat 28.7.2008 "Pr taksat
kombtare", i ndryshuar
Drejtorit rajonale t Tatimeve dhe Doganave jan agjent
tatimor i mbledhjes s takss s rents minerare dhe e derdhin
at n buxhetin e shtetit. Gjithashtu ato raportojn
periodikisht pran Ministris s Financave, n lidhje me
vlern e arktuar t takss s rents minerare si dhe t njsive
t qeverisjes vendore n t cilat kryhet aktivitet minerar nga
subjekti tatimpagues i rents minerare.
Ministria e Financave, n baz t informacionit periodik nga kto institucione, sipas
procedurave t prcaktuara n Udhzimin e Ministrit t Financave, alokon pr do

37
njsi t qeverisjes vendore pjesn e rents q i takon n baz t akteve ligjore e
nnligjore n fuqi.

13. T Ardhurave nga Tarifat Vendore

Pr t hartuar nj program t ardhurash, pr tarifat vendore, sht e rndsishme t


dihet se sa t ardhura do t mbledh njqv-ja, nga arktimi i t gjitha tarifave t
shrbimeve dhe mallrave publike, q ofron, n mnyre analitike. Prgjithsisht, kur
llogarisim t ardhurat nga tarifat vendore, duhet te marrim n konsiderat t
ardhurat e mbledhura t vitit paraardhs, duke evidentuar pengesat dhe faktort
subjektiv, q kan ndikuar n mosmaksimizimin e mbledhjes s ktyre t
ardhurave. Mbledhja e t ardhurave nga tarifat vendore, duhet t synoj n
mbulimin e kostove t ofrimit t ktyre shrbimeve/mallrave publike.

13. 1 Tarifat vendore


Tarifa:
Tarifat e shrbimit, zakonisht sht pagesa q nj person fizik, apo
shprehin nj marrdhnie juridik, i bn nj niveli qeveriss, apo enti
kontraktuale midis siguruesit te publik q varet apo sht kontraktuar nga
shrbimit dhe klientit. Ato n njsia vendore, n shkmbim t:
prgjithsi, nuk jan pagesa t Nj shrbimi specifik t marr.
detyrueshme (por, n raste t Nj t mire publike t prdorur.
veanta, mund t lidhen me pagesa Nj t drejte t dhn nga vet njqv-
t detyrueshme). Masa e ktyre ja.
pagesave lidhet, ose mbulon koston
e dhnies s nj shrbimi/ malli specifik.
Baza e tarifs, varet nga natyra e shrbimit dhe e t mirs publike, q nj njsi
vendore ofron.

13.2 Prcaktimi i nivelit te tarifs


N prgjithsi, niveli i tarifs, duhet t reflektoj koston e shrbimit/mallit t
furnizuar, t s mirs publike t prdorur, apo lejes s dhn.
Kjo kosto duhet prcaktuar drejt, pasi:
Nse tarifa do t caktohej posht nivelit, t ardhurat do t ishin t
pamjaftueshme dhe nuk do t mbulonin shpenzimet.
Nse tarifa do t caktohej mbi nivelin e kostos, konsumatori i shrbimit do t
trajtohej n mnyre t padrejt, duke rrezikuar pagesn e tarifs.
Tarifat, n disa raste, mund t caktohen mbi, ose nn nivelin e kostos, p.sh kur
kosto reale, sht e lart, ather tarifat mund t caktohen m t ulta se kosto dhe
diferenca mbulohet nga subvencione t vet njqv-s, ose nga buxheti i shtetit, n
varsi t politikave fiskale.

38
Manual pr t ardhurat vendore

Mbledhja e ktyre tarifave, bhet nga siguruesi i shrbimit, por mbledhja e tarifave
mund t kryhet edhe nga nj ent i pavarur nga dhnsi i shrbimit, i cili
kontraktohet n rolin e agjentit.
Sipas nenit 5 te ligjit nr.10117, dat 23.04.2009, Tarifat, vendosen dhe
administrohen, n prputhje me ligjin nr.8652, dat 31.7.2000 Pr organizimin
dhe funksionimin e qeverisjes vendor. Kshilli i njqv-s, vendos pr llojet e tarifave,
nivelin, rregullat baz pr administrimin dhe mbledhjen e tyre, si dhe prcaktojn
nse tarifat do t mblidhen nga vet strukturat bashkiake/komunale, apo nga nj
agjent, por n asnj rast shuma e tarifave vendore, t aplikueshme pr
tatimpaguesit e biznesit t vogl, nuk duhet t kaloj 10 pr qind t nivelit tregues
t takss, sipas tabels s taksimit t subjekteve t biznesit t vogl.
Pushteti vendor, sht prgjegjs pr ofrimin e nj sr shrbimesh, t cilat mund t
shfaqin karakteristika t ndryshme, si p.sh, ato mund t jen me natyr publike, me
natyre private, por q zotrojn pak, ose aspak karakteristika publike.
Objektivi i nj njqv-je, duhet t jet ai q, t gjitha familjet, bizneset, apo
institucionet q mund t paguajn, duhet t paguajn tarifat e shrbimeve q jepen
nga nj njsi vendore. Rritja e t ardhurave nga tarifat e shrbimeve, veanrisht
pastrimi dhe furnizimi me uj, krkon prmirsimin e metodave aktuale dhe
angazhimin e t gjith aktoreve. Kjo gj, mund t krkoj q njqv-t, t marrin
masa t tilla, si:
Procedura m t mira faturimi.
Hapjen e shum pikave ku mund t bhet pagesa.
Aplikimin e metodave m efikase pr llogaritjen e sasive t shrbimeve.
Prmirsimin e metodave t mbledhjes s tarifave.
Caktimin e nj, ose disa agjenteve, pr t ndjekur shtjet e bizneseve, ose
familjeve q nuk paguajn.

14. Mbledhja dhe administrimi i taksave dhe tarifave vendore

Hapat pr mbledhjen dhe administrimin e taksave dhe tarifave vendore, jan


prcaktuar n ligjin nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore, i
ndryshuar, ligjin nr. 9920, dat 19.05.2008, Pr procedurat tatimore n
Republikn e Shqipris, Udhzimin e prbashkt (Ministri i Financave dhe
Ministri i Brendshm) nr. 655/1, dat 06.02.2007 Pr prcaktimin e uniformitetit
t standardeve procedurale dhe t raportimit t sistemit t takss vendore,
Udhzimin e Ministrit t Financave, nr. 1, dat 12.1.2007 Pr prcaktimin e
veprimtarive q trajtohen si veprimtari, tregtare apo shrbimi, ambulante si dhe
procedurat e regjistrimit t tyre n organin tatimor, Udhzimin e Ministrit t
Financave nr. 24, dat 02.09.2008, Pr procedurat tatimore ne Republikn e
Shqipris, etj.
Kjo metodologji, prcakton plotsisht, veprimet dhe hapat, q jan ndrmarr nga
qeverisja vendore, pr nj administrim sa m eficient t taksave dhe tarifave.

39
Megjithat, ne praktik, vihet re q ka paqartsi dhe mangsi n zbatimin e
metodologjis s mbledhjes s taksave dhe tarifave. Pr kt arsye, po shtjellojm
me posht nj prmbledhje t hapave dhe pikave kryesore t mbledhjes dhe
administrimit t taksave dhe tarifave vendore.
I gjith kuadri ligjor pr sistemin e taksave, n Republikn e Shqipris, prshkohet
nga fryma e unifikimit dhe e bashkpunimit e t gjitha niveleve t qeverisjes dhe e
agjencive q operojn n drejtim t mbledhjes s parave publike, pr nevoja
korrente dhe investime.
N kt kontekst, procedurat tatimore jan t njjta si pr administratn vendore
ashtu edhe at qendrore dhe pr rrjedhoj bashkpunimi midis tyre, duhet t jet i
natyrshm.
Sipas ligjit pr QKR-n, bashkpunimi me pushtetin vendor, fokusohet n:
Evidentimin e bizneseve t paregjistruara dhe detyrimin e tyre pr tu regjistruar;
Dhnien e informacionit periodik nga QKR-ja, pushtetit vendor, n lidhje me
regjistrimin dhe regjistrimin e bizneseve;
Administrimin e zyrave n bashki t QKR-s, si funksion i deleguar i pushtetit
qendror pr pushtetin vendor;
Nse njsit vendore, dshirojn q pr ti ardhur n ndihm biznesit t tyre
duan t hapin, me shpenzimet e tyre, nj sportel t ri kjo gj sht e mundur t
bhet, por pr standardin e hapjes s zyrs dhe lidhjes s saj me qendrn duhet
t bashkpunohet me QKR-n.
Me qllim uljen e evazionit fiskal, kontrollit t kufirit t xhiros s biznesit, mbi dhe
nn 8 milion lek, xhiro vjetore, t dy nivelet e pushteteve (ai qendror dhe ai
vendor), jan t detyruara ligjrisht t shkmbejn informacione.
Kshtu, administrata tatimore vendore, sht e detyruar t njoftoj institucionet
qendrore, pr evazionet e konstatuara n sigurimet shoqrore dhe punsim.
Administrata tatimore vendore, n raste t prcaktuara me ligj, i drejtohet pr
ndihm administrats tatimore qendrore. Gjithashtu, bashkpunimi krkohet edhe
n lidhje me administrimin e territorit dhe ushtrimin e aktivitetit t bizneseve t
mdha.
Mosmarrveshjet n shtje q kan t bjn me juridiksionin, apo me
kompetencn e administrats tatimore vendore, me administratn tatimore
qendrore, zgjidhen duke u mbshtetur n parimin e mirkuptimit t ndrsjellt.
N rast se, palt e msiprme nuk arrijn n mirkuptim, ather kompetente pr
zgjidhjen e konfliktit sht gjykata, nn juridiksionin e s cils prfshihet shtja.
Njqv-t, bashkpunojn me:
Thesarin, n lidhje me njoftimin pr arktimin e detyrimeve t taksave dhe
tarifave vendore;
Organet qendrore, n lidhje me asistencn teknike dhe komjutirizimin e
sistemit;
Organet qendrore, n lidhje me decentralizimin dhe lincensimin e biznesit;
Organet qendrore, pr gjetjen e mundsive optimale, n shlyerjen e detyrimeve
vendore, nga subjektet e bizneseve t mdha (mbi 8 milion lek xhiro/vit);

40
Manual pr t ardhurat vendore

Organet qendrore, pr luftimin e kontrabands dhe evazionit fiskal;


Organet qendrore, pr kontrollin e xhiros s biznesit t vogl, nprmjet kasave
regjistruese dhe mbajtjes s kontabilitetit.

Decentralizimi fiskal sfide e s ardhmes

Integrimi i Shqipris n strukturat Euro-Atlantike, zhvillimi i reformave me prirje


drejt globalizimit, prparimi i shpejt teknologjik, ndryshimi i vlerave sociale dhe i
presioneve konkurruese, po diktojn ndryshime thelbsore social-ekonomike. Tre
kto fenomene dhe kjo dinamike, paraqesin sfida pr qeverin, pushtetin vendor
dhe biznesin, prandaj sht e rndsishme q n kt realitet, t dim dhe t
krijojm hapsirat e nevojshme pr nj zhvillim t qndrueshm ekonomik dhe
social.
Reforma e decentralizimit, synon t bje m t qndrueshm sistemin demokratik,
t rris eficiensn dhe efektivitetin qeveriss, t stimuloj krijimin e nj baze m t
qndrueshme pr zhvillimin ekonomik dhe t bje qeverisjen m transparente, duke
siguruar pjesmarrjen e qytetareve n vendimmarrjen pr administrimin e resurseve
lokale. Kjo reform n vendin tone, ka hedhur themelet institucionale dhe ligjore n
zgjerimin e autonomis s qarqeve, bashkive dhe komunave pr shfrytzimin e
burimeve lokale, natyrore dhe njerzore dhe investimeve private.

Decentralizimi i pushtetit dhe rritja e autonomis se pushtetit vendor jan n lidhje


t drejt lineare me decentralizimin fiskal pra me rritjen e t ardhurave nga taksat
dhe tarifat vendore. Sfidat pr pushtetin vendore dhe at qendror sht ajo e
thellimit t decentralizmit fiskal. T gjith e dim se financat publike nuk mbrohen
duke i centralizuar prkundrazi ato jan m t mbrojtura kur decentralizohen dhe
ndrtohet nj kuadr ligjor eficient dhe praktik pr prgjegjsin dhe
prgjegjshmrin financiare dhe publike ndaj taksapaguesve.

Ndr sfidat kryesore te vitet e ardhshme do jen:


1. Rivlersimi dhe rishikimi i kuadrit ligjor dhe aplikativ pr taksn mbi pasurin.
Kjo taks n vendet e zhvilluara dhe ato n zhvillim sht taksa kryesore e t
ardhurave pr pushtetin vendor, ndrkoh q tek ne nuk e ka rendsin dhe
peshn e duhur n t ardhurat vendore.
2. Investimet n modernizimin e mbledhjes s taksave vendore nprmjet
programeve dhe softeve t ndryshme sht nj tjetr sfid pr pushtetin vendor.
3. Rritja e transparencs n lidhje me vendimmarrjet pr vendosjen dhe
prdorimin e taksave vendore mbetet nj sfid e rndsishme e pushtetit vendor
n do koh.

41
4. Lidhja e politikave fiskale vendore me ato zhvillimore sht nj nga recetat
fiskale m t dobishme pr rritjen e bazs s t ardhurave dhe pr nj zhvillim
t qndrueshm vendor.

42

You might also like