Professional Documents
Culture Documents
Mmin LHAN
GAZ NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS
ARALIK 2014
Mmin LHAN tarafndan hazrlanan TALA KALDIRMA LEMLERNDE
MNMUM MKTARDA YALAMA (MQL) UYGULAMASININ KESME HIZI VE
YALAMA DEBSNN YZEY PRZLL VE KESME KUVVETLER
ZERNDEK ETKLERNN NCELENMES adl tez almas aadaki jri
tarafndan OY BRL ile Gazi niversitesi Makine Eitimi Anabilim Dalnda YKSEK
LSANS TEZ olarak kabul edilmitir.
Jri tarafndan kabul edilen bu tezin Yksek Lisans Tezi olmas iin gerekli artlar yerine
getirdiini onaylyorum.
..
Prof. Dr. eref SAIROLU
Fen Bilimleri Enstits
ETK BEYAN
Gazi niversitesi Fen Bilimleri Enstits Tez Yazm Kurallarna uygun olarak
hazrladm bu tez almasnda;
Tez iinde sunduum verileri, bilgileri ve dokmanlar akademik ve etik kurallar
erevesinde elde ettiimi,
Tm bilgi, belge, deerlendirme ve sonular bilimsel etik ve ahlak kurallarna uygun
olarak sunduumu,
Tez almasnda yararlandm eserlerin tmne uygun atfta bulunarak kaynak
gsterdiimi,
Kullanlan verilerde herhangi bir deiiklik yapmadm,
Bu tezde sunduum almann zgn olduunu,
bildirir, aksi bir durumda aleyhime doabilecek tm hak kayplarn kabullendiimi beyan
ederim.
Mmin LHAN
14.01.2015
iv
Mmin LHAN
GAZ NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS
Aralk 2014
ZET
Talal imalatta, iyi bir kesme performans iin kesme blgesinde oluan snn kontrol ve
kan talan sorunsuz bir ekilde uzaklatrlmas nemlidir. Son yllarda yaplan
aratrmalar, Minimum Miktarda Yalama (MMY-MQL) ynteminin takm mr ve
yzey kalitesi asndan geleneksel soutma yntemine kyasla daha iyi sonular verdiini
ortaya koymaktadr. Kullanlan MMY sistemiyle (SKF UFB20 Basic), kesme svs ile
hava karm i paras ve kesici takm arasnda film oluturacak ekilde uygulanmtr.
Deneylerde ester ya eidi olan LubriOil kesme ya ve SCMT120404-C25 geometrisine
sahip kaplamal (Ti(C,N) +Al2O3 + TiN) Korloy NC320 kalitesinde (P20-P30) ve
SCMT120408-C25 geometrisine sahip kaplamal (Ti(C,N)+ TiC +Al2O3 + TiN) Korloy
NC330 (P30-P40) kesici takmlar kullanlmtr. Deneylerde ilerleme miktar ve kesme
derinlii sabit tutularak (f 0,125 mm/dev, a 2,5 mm), drt fakl kesme hz (100, 125, 160,
200 m/dk) ve be farkl kesme svs debisi (0,225; 0,45; 0,9; 3,25; 16,25 ml/dk)
uygulanmtr. Deneyler sonucunda kesme hzndaki arta paralel olarak, beklenen tarzda
yzey kalitesinin iyiletii gzlenmitir. MMY uygulamasna bal olarak debideki art
zellikle dk hzlarda ve dk debilerde yzey kalitesini olumlu etkilemekle beraber
yksek kesme hzlarnda (160 ve 200 m/dk) artan debi talan erken krlmasna sebep
olarak yzey kalitesini olumsuz etkilemitir.
Mmin LHAN
GAZ UNIVERSITY
INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
December 2014
ABSTRACT
Machining, cutting the area for a good cutting performance of heat control and it is
important that the removal of the chip to run smoothly. In recent years, researches,
"Minimum quantity of lubrication (MQL)" method of tool life and surface quality
compared to traditional in terms of cooling method reveals that the better results. MQL
system used (SKF UFB20 Basic), cutting fluid and air mixture between the workpiece and
the cutting tool has been applied to produce the film. Cutting oil and ester lubricants in the
experiments of LubriOil, SCMT120404-C25 geometry with coated (TiCN + Al2O3 + TiN)
Korloy NC320 quality (P20-P30) and SCMT120408-C25 geometry with coated (TiCN +
TiC + Al2O3 + TiN) Korloy NC330 (P30-P40) cutting tools are used. The amount of the
progress of the experiments and the cutting depth fixed by (f 0.125 mm/Rev, a 2,5 mm),
four different cutting speed (100, 125, 160, 200 m/min) and five different coolant flow rate
(0,45; 0,9; 3.25; 16,25 ml/min) were applied. As a result of an increase in cutting speed
and in parallel experiments, it was observed that the quality of the expected style surface is
cured. MQL flow rate increase at slower speeds depending on the implementation of the
surface quality of low flow rates and especially positive effects on high cutting speeds (160
and 200 m/min) increased flow of metal influenced early breakage causes of surface
quality.
TEEKKR
NDEKLER
Sayfa
ZET ............................................................................................................................. iv
ABSTRACT ................................................................................................................... v
1. GR ....................................................................................................................... iv
3. TORNALAMA ..................................................................................................... 9
Sayfa
KAYNAKLAR .............................................................................................................. 67
NDEKS ......................................................................................................................... 75
ix
ZELGELERN LSTES
izelge Sayfa
izelge 5.1. Deneylerde kullanlan makine -tehizat listesi ve kullanm amalar ....... 47
izelge 5.8. Kesme kuvveti (Kistler 9257 B ) lme cihaznn zellikleri ................... 53
izelge 6.1. R=0,8 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra)
deerleri ..................................................................................................... 55
izelge 6.2. R=0,8 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra)
deerleri ..................................................................................................... 56
izelge 6.3. R=0,4 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra)
deerleri ..................................................................................................... 56
izelge 6.4. R=0,4 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra)
deerleri ..................................................................................................... 56
izelge 6.5. R=0,8 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri ....... 61
izelge 6.6. R=0,8 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri ....... 61
izelge 6.7. R=0,4 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri ....... 62
x
izelge Sayfa
izelge 6.8. R=0,4 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri ....... 62
xi
EKLLERN LSTES
ekil Sayfa
ekil 3.3. Dz kesme kenar olan kesicilerin, (a) Dik ve (b) Eik kesme geometrileri . 11
ekil 3.4. Dik (a) Ve Eik (b) kesme iin hz zmleri ............................................... 12
ekil 3.5. Dik kesme ileminde geometrik ve fiziksel kuvvetlerin gsterilmesi ........... 13
ekil 3.6. paras ile kesici yan yzey temas noktas kuvvet dalmlar ................. 14
ekil 3.7. Kesme parametrelerinin kesme ileminde oluan bileke kuvvete etkisi ...... 16
ekil 3.8. Kesici takm alarnn bileke kesme kuvvetlerine etkisi ............................. 16
ekil 3.12. Titanyum karbr (TiC) kaplamann CVD yntemiyle retim emas ........ 22
ekil 3.14. Fiziksel Buhar keltme (PVD) temel retim emas ............................... 25
ekil 4.4. SKF Digital Super System rnek dahili sistem pnmatik devre emas .... 37
ekil 4.5. SKF Temel Sistem, harici MMY sistemi pnmatik emas ....................... 38
ekil Sayfa
ekil 6.1. R=0,8 mm ve f=0,125ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve
kesme hzna (V) bal olarak yzey przllndeki (Ra)deiim ........... 57
ekil 6.2. R=0,4 mm ve f=0,125 ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve
kesme hzna (V) bal olarak yzey przllk (Ra) deerindeki deiim . 57
ekil 6.3. f=0,125 mm/dev iin kesici takmlarn MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak yzey przllk (Ra) deerine etkisi ...................... 60
ekil 6.4. f=0,25 mm/dev iin kesici takmlarn MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak yzey przllk (Ra) deerine etkisi ...................... 60
ekil 6.5. R=0,8 mm ve f=0,125ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve
kesme hzna (V) bal olarak kesme kuvvetlerindeki (Fc) deiim ............. 63
ekil 6.6. R=0,4 mm ve f=0,125ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve
kesme hzna (V) bal olarak kesme kuvvetlerindeki (Fc) deiim ............. 63
xiii
RESMLERN LSTES
Resim Sayfa
Resim 5.2. MMY sistemi debisinin lme yntemi (a) sistem yann beher ile
llmesi, (b) MMY sistem yann hassas terazi ile llmesi ................. 51
xiv
Simgeler Aklamalar
a Kesme Derinlii, mm
C Santigrad Derece
cm Santimetre
d ap, mm
dev Devir
dk Dakika
f lerleme Hz, mm/dev
Fc Asl Kesme Kuvveti, N
g Gram
ml Mililitre
mm Milimetre
N Dnme Hz, rad/sn
Q Debi, ml/dk
pav Ortalama Yataklama Basnc, bar
Ra Ortalama Yzey Przll, m
Ri deal Yzey Przll, m
V Kesme Hz, m/dk
Dinamik Viskozite, kg/msn
Ksaltmalar Aklamalar
Ksaltmalar Aklamalar
1. GR
Talal retim srasnda kesme svlarnn kullanlmas byk nem tamaktadr. Kesme
svs kullanmyla amalanan, kesme srasnda meydana gelen yksek scaklklarn takm
mr ve para kalitesi zerine olumsuz etkilerini azaltmaktr [1]. Son yllarda kesme
svlarnn kullanmn en aza indirmek veya kullanmn tamamen nlemek iin birok yol
denenmitir. Bunun en byk sebebi ise baz retim alanlarnda %17ye kadar ulaan
kesme svs maliyetleridir [2].
malat srecinin baarl olabilmesi iin sadece retim zaman, retim miktar ve retim
ekonomisi yeterli olmayp evre kirliliine ve insan salna kar olan etkisi de
deerlendirilmelidir. Takm-tala ve i paras-tala arasndaki uygun deiiklik ve kesme
blgesinde oluan sdaki azalmaya bal olarak takm anmasndaki azalma ve yzey
kalitesi iyilemesi gibi olumlu sonular salayan Minimum Miktarda Yalama (MMY)
tekniinin bu etkileri nemli sonulardr [3]. Ayrca bir aratrma da kesme blgesi
scakl, tala ak ekli asndan MMY tekniinin dier soutma yntemlerine gre ok
daha stn performans gsterdii, takm anmasndaki azalmaya bal olarak takm
mrnde ve yzey kalitesinde iyilemeler gzlenmitir [4].
Metal ekillendirme ve tala kaldrma ilemlerinde yalama veya soutma iin kullanlan
kesme svlar, tala kaldrma esnasnda kan tala ve sy uzaklatrmaya yardmc
olurken, birok zararl etkileri de vardr.. Kullanlan bu svlar, evreye zararl olabilecek
kimyasal bileenler ierir. Bu svlar imha etmesi zor, geri dnm pahal olmalarnn
yan sra deri ve akcier hastalklarna neden olabilecek hava kirlilii oluturabilirler [5].
2. LTERATR ARATIRMASI
malat srecinde kullanlan kesme svlarnn, takm mrne ve yzey przllne kar
olumlu etki etmesi, ayrca evreye ve insan salna kar korumac bir yaklamla retim
iin yllardr eitli aratrmalar yaplmtr. Dolaysyla kullanlan kesme svs
miktarlarnn en aza indirilmesi ve insan salna kar olumsuz etkilerinin bulunmamas
ihtiyacmz olan gereksinimleri salayabilmektedir. Bu dorultuda gelitirilen Minimum
Miktarda Yalama (MMY- Minimum Quantity Of Lubrication, MQL) sistemleri kesme
svs kullanmn nemli miktarda azalmasyla ihtiya duyulan gereksinimlerin
karlanmas amalanmtr.
U. Akben ve M. Erten elik paralarda deliin TiAlN kaplamal takmlarla ince tala
ilemlerinde, sulu kesme ile MMY yntemlerinin takm anmas ve yzey przll
asndan karlatrmas yaplmlardr. almalar sonunda kesici u iin, kesici takm
firmasnn nerdii kesme hz deer aral iinde MMY nin, sulu kesmeye gre daha iyi
yzey kalitesi ve daha uzun takm mr salad gzlenmitir [2].
A.E. Diniz ve arkadalar AISI 52100 takm eliini CBN takmla ilerken MMY tekniini
10 ml/h debi ile, soutma svsn 4,5 bar standart hava basnc uygulayarak
kullanmlardr. Yaptklar almada takm anmasnn MMS teknii ve kuru kesmede
benzer deerlere sahip olduunu gzlemlemilerdir ve anmann geleneksel soutma
yntemi ile ilemedeki sonulardan daha dk olduunu tespit etmilerdir. MMS teknii
kullanlarak elde edilen yzey przllk deerinin ise dier iki teknikle elde edilen
sonulara yakn olduunu gzlemlemilerdir [8].
Patl Deepakkumar, H. ve M. Sadaiah, AISI 4340 eliin, torna tezgahnda, MMY sistemi
ve kuru ileme koullarnn, yzey przll, kesme kuvvetleri ve takm anmalar
durumlarna gre karlatrmlardr. Kesme hz, ilerleme, takm anmas ve yzey
przlln, kbik bor nitrit (CBN) u zerindeki etkileri, varyans analizi (ANOVA)
optimum koullara ulaana kadar uygulamlardr. Ortalama yzey przllk deeri (Ra)
kuru ve slak tornalama ileminde srasyla 1,2 m ve 1,1 m olurken, MMY sistemi
uygulamas ile tornalama ileminde Ra deeri ise 0,9 m olduunu grlmtr [16].
indirgemek amacyla, MMY debi miktar 200 ml/h, kesme hz 200 m/dk ve ilerleme oran
0,05 mm/dev olarak belirlenen parametre deerlerinde optimum kesme koullar elde
edildii gsterilmitir [18].
N.R. Dharve arkadalar, AISI 1040 eliinin tornalama ileminde, kesme scakl, tala
ak oran, kesme kuvvetleri, takm anmalar, biti yzeyi ve lsel sapmalarn deneysel
lmne bal olarak MMY teknii ve kuru kesme tekniinin mekanik performanslar
arasndaki farklar kyaslamlardr. MMY teknii ile; dk kesme scakl ve kesme
kuvvetleri, dk takm anmas, dk yzey przll ve dk lsel sapmalar elde
edildii gzlemlenmitir [22].
bilgi vermektedir. Uygulanan bu MMY tekniinde hava ve bitkisel ya, kesme blgesine
ihtiva edilir. Kesme blgesi scakl, tala ak ekli asndan MMY tekniinin
dierlerine oranla ok daha stn performans gsterdii, takm anmasndaki azalmaya
bal olarak takm mrnde ve biti yzeyinde iyilemeler gzlenmitir. Buna ek olarak
MMY teknii evre dostudur. Bu sonular ile tala kaldrma artlarnda olumlu gelimeler
salanmtr [23].
P.S. Sreejith, elmas kaplamal karbr takmlar ile 6061 alminyum alamnn
ilenmesinde farkl yalama uygulamalar konu edilmitir. Kesme kuvvetleri, yzey
przll, takm anmas dikkate alnarak kuru kesme, MMY ve geleneksel soutma
teknikleri analiz edilmi ve bu ekilde farkl soutma ortamn karlatrmtr. Yaplan
incelemeler sonunda MMS tekniinin soutma teknii iin bir alternatif olabileceini
saptamtr. Bu da geleneksel soutma tekniinin yerini, uygun ekilde kullanlan MMY
tekniinin alacan gstermektedir. Dolaysyla sadece evre dostu olduu iin deil, ayn
zamanda ileme karakteristiini ykselttii iin de tercih sebebi olduunu kantlamtr
[24].
3. TORNALAMA
Tornalama ilemi tek bir kesici u ile dnen i paras zerinden tala kaldrarak, istenilen
l deerleri dorultusunda yaplan ilemdir. Kesme ilemi, hareketli kesicinin ilerlemesi
ile, dnen para zerinden tala kaldrmasyla gerekleir. Bu tanmlar dorultusunda i
paras zerinde simetrik olarak tala kaldrarak silindirik paralarn ilenmesinde
kullanlmaktadr. Tornalamann eitleri ile ilgili bilgiler aada verilmitir.
Daha iyi sonu alnabilmesi iin ileme yntemine, kesicinin cinsine, i parasna, soutma
svs kullanm v.b gibi sebepler dikkate alnarak uygulama yapldnda maliyet, takm
mr ve yzey przll gibi durumlar karsnda avantaj salanm olur. Tornalamada
ilemin yntemine gre kesiciler tercih edilir. Tornada tala kaldrma uygulamalar:
Boyuna tornalama
Aln tornalama
Al kopya tornalama
Yuvarlak profil ileme
ap tornalama
Kesme veya kanal ama
Di ama vb.
eklinde sralanabilir.
10
Tornalama ilemi, i paras ekseni ile kesicinin kesme noktasnn ayn eksende olarak
tala kaldrlmasdr. Tornalamada dier yntemlerle kyaslama yapldnda genellikle
yzey tornalama ilemi uygulamalar yaplr. Tornalama ileminde, ilerleme yn, makine
miline gre arlkl olarak eksendedir. Tala kaldrlan yzeyde radyal ilerleme baskndr.
Tornalama ilemlerinde kesme karakteristikleri, dier ileme yntemlerine benzerdir.
Belirli bir ilem iin sadece tek bir kesici takm kullanlr. Yzey ilenmesine baladktan
sonra istenilen ekil veya yzey elde edilene kadar kesici ile i paras srekli temas
halindedir. Tornalama ilemi yaplrken kesme hz ve dier kesme parametreleri sabit
olarak kalacaktr. Yzey operasyonlarnda kesme hz, i paras ap ile orantldr.
Kesme hz (V)
lerleme Oran (f)
Kesme Derinlii (a)
olarak kullanlmaktadr.
11
Teorik olarak tala kaldrma, kesici takmn kazma diye tabir edilen tala kaldrma ilemi
srasnda, srekli veya sreksiz tala ak oluan, eik veya dik kesme yntemi
uygulanarak meydana gelen durumdur. Tala kaldrma ynteminde kesicilerin geometrik
karakteristikleri ekil 3.3te gsterilmitir [27,28]. Tala kaldrma ilemi srasnda dik ve
eik kesme yntemlerinde hz zmleri ekil 3.4te gsterilmitir.
ekil 3.3. Dz kesme kenar olan kesicilerin, (a) dik ve (b) eik kesme geometrileri
)
12
eitlikleri ile hesaplanr. Eitlik deerindeki kayma as, ise dik ilemede yan kesme
asdr.
ekil 3.4. Dik (a) Ve Eik (b) kesme iin hz zmleri [28]
Tala kaldrma ileminde, en temel durumda kesicinin temas ettii noktada temel F
kuvveti olumaktadr. ekil 3.5te oluan kuvvetler gsterilmektedir. lk durumda
koordinat sistemi birincil ve ilerleme hareketlerinin ynlerine odakldr. Bunun sonucu
olarak Fc ve Ff ile gsterilen semboller kesme kuvveti ve ilerleme kuvveti olarak
adlandrlr. Ayrca kesicinin, i paras tarafndan radyal ve dik ynde bask yapan
kuvvetine ise pasif kuvvet Fp olarak tanmlanr.
13
ekil 3.5. Dik kesme ileminde geometrik ve fiziksel kuvvetlerin gsterilmesi [29]
Takm hareket ynnde oluan kuvvet bileenlerinden Fc , belirli bir hareket mesafesi iin
i miktarn belirler. lerleme kuvveti olan Ff ise takmn i paras zerinde ilerlemesi iin
gereken kuvveti belirler.
Kayma dzleminde oluan kesme kuvvetleri ise Fsh ve FshN olarak tanmlanr. Fsh kesme
kuvveti kayma dzleminde talan kopmas iin gereken kuvveti temsil eder. FshNkuvveti
ise kayma dzlemine dik olarak hareket eder ve ek basn oluturur.
Kayma dzlemindeki meydana gelen kuvvetler
Tala kaldrma srasnda yksek elastikiyet modl ve yan yzey anmas ilerledike, ayn
zamanda i paras ve yan yzey temas noktasnda oluan kuvvetler, toplam kesme
kuvvetlerini oluturduu, deneylerde oluan ekli bozulmam talalar sayesinde
anlalmtr. ekil 3.6da yan yzeye etki eden VBB kuvveti bulunmaktadr.
ekil 3.6. paras ile kesici yan yzey temas noktas kuvvet dalmlar [28]
Buna ek olarak yan yzeye etki eden kuvvetlerin zm, sabit bir zmba kullanlarak yar
boluklu kayma hatt dzlemi metoduyla zmlenir [28].
Denklemdeki c deeri akma gerilmesi 2,6-4 arasnda olup, A ise kesici i paras temas
eden blge alandr. Anm yan yzeydeki normal kuvvet
c yan yzeyde ana kayma gerilmesi ve UTS esas ekme mukavemetidir bu kuvvetler
Tala kaldrma ilemi srasnda kesme kuvvetlerinin sadece kesme parametreleri deil
kesici geometrisinin de etkili olduu anlalr (ekil 3.7 ve ekil 3.8). ekil 3.7de i
paras zerinden kopmayarak bal bulunan talan, enine kesit alannn art toplam
kuvvet bileenlerini etkiledii grlr. Bir dier yandan kuvvet/ilerleme erisi dorusal
deildir bunun sebebi ilerleme sonularnn artmas zel kesme kuvvetini kc azaltmasdr
[31].
16
ekil 3.7. Kesme parametrelerinin kesme ileminde oluan bileke kuvvete etkisi [32]
ekil 3.7 deki kesme hz, bileke kuvvet diyagramna bakldnda eri zerinde oluan
kvrm orta hz aralnda ylmay (BUE) gstermektedir. elik malzeme i parasnda
hz ykseltildiinde ylma (BUE) ortadan kalkar.
ekil 3.8. Kesici takm alarnn bileke kesme kuvvetlerine etkisi [28]
17
Kesme kuvvetlerini ayrca takmn geometrik yaps ve en nemli unsur olarak kesicinin
tala as etkiler. Tala asnn artmas kuvvetlerin deerini drr fakat ayn zamanda
kesme gcn azaltr ve bu durum krlmasna yol aabilir. Gl kesme kenar negatif
tala asna sahip kesiciler tarafndan salanr. Bu kesiciler sert snf tokluu az, karbr,
seramik ve kbik bor nitrr takmlardan oluur.
Yksek eim alarna sahip kesici takmlar yksek itme kuvveti yznden i parasnda
sapmalara neden olmaktadr. Kesici kenar as 90 olan takmlarda bu kuvvet deeri az
olur ve kk i paralar ilenmesine olanak salar. Kesici takm malzemesi ve keltme
yaplan kaplamal takmlarda kesici ve i paras arasndaki temas kesme kuvvetlerini
etkileyen ana unsurlardr [33]. Son olarak kesme kuvvetlerini, kesme svs kullanm ve
srtnme deeri dk kaplamal kesicilerin kullanm dorudan etkiler.
WC-Co
WC-(Ti,Ta,Nb)C-Co
TiC/TiN-Co,Ni.
Sementit karbrn avantajl olmasnn sebebi, toz metalurji teknolojisi sayesinde iyi
derecede yapsal btnle sahip olmalardr. Yapsal btnln getirdii artlar ise
yksek sertlik, dayanm direnci ve yksek scaklktaki anma direnci olarak sralanr.
Sementit karbr 1000 C de, yksek hz eliinin oda scaklndaki sertliine sahiptir
[36]. Sementit karbr, sert metallerin miktarn ve balayclar deitirerek farkl
zelliklerde retmek mmkndr [37].
18
TiC ok iyi derece abrasif (yan yzey ve krater) anma direnci salar,
TiN kaplama srtnmeyi azaltr, adezyon anmasn ve BUE oluumunu engeller,
Ti(C,N) kaplama yksek krlma sertlii ve abrasif anma direnci salar,
TiAlN kaplama yksek scak sertlik, sneklilik ve termal diren salar,
Al2O3 kaplama ise harika derecede termal yaltm, oksitlenme direnci ve bunlarla
beraber abrasif ve BUE oluumunu engeller.
19
Kaplamann
Pozitif Etkileri
Yzey Btnl
Temas Durumu Takm Anmas
ve Yapsal Etkiler
En yaygn kaplama malzemeleri, TiC, Ti(C,N), TiN gibi sert materyaller kullanlarak
oluturulan metalik balar, Al2O3 katman iin heteropolar (iyonik) balar ve ayn zamanda
elmaslar iin kovalent balar kullanlarak retilmektedir [41].
ekil 3.11de kimyasal buhar keltme (CVD) ynteminin ematik gsterimi verilmitir.
Bu yntem genelde 4 blmden olumaktadr; tepkimeye girmi buhar formlasyonu, bu
buharn tanmas, buhar ve stlm alt yzey arasndaki kimyasal reaksiyon ve son olarak
ta yan rnlerin uzaklatrlmas ilemlerinden meydana gelmektedir [42]. Kabn iindeki
basn, atmosfer basncnda veya atmosfer basncnn altnda olmaldr. zel malzeme
retimine bal olarak, reaktr iindeki scaklk 1500Cye kadar ulaabilir [43].
ekil 3.12de titanyum karbr (TiC) kaplama elde etmek iin, CVD yntemiyle yaplan
kimyasal reaksiyon rnei ematik olarak gsterilmektedir. Yaplan bu ilem 900-1100 C
arasnda hidrojenli (H2) hava ierisinde, atmosfer basncnn altnda, kimyasal reaksiyonlar
oluturularak elde edilmektedir [38].
22
ekil 3.12. Titanyum karbr (TiC) kaplamann CVD yntemiyle retim emas [38]
Korozyona, toksik veya neme duyarl ilem kimyasallar kapal sistem gerektirir
300C nin altnda tepkime snrldr.
Fazla miktarda madde sarfiyat vardr.
23
retim yntemlerinden bir dieri olan fiziksel kimyasal buhar keltme yntemi ise dier
retim yntemine kyasla daha az scaklk gerektiren, daha az malzeme sarfiyat ve daha
ince katman oluturan kesici takm kaplama ilemidir. ekil 3.13te PVD ynteminin
uygulanmas ile ilgili ematik oluum verilmitir.
CVD ynteminin aksine, PVD kaplama bir vakum ierisinde birikmektedir. Kaplamann
metal trleri, buharlama yada pskrtme yoluyla, gaz oda iirisinde (azot veya amonyak)
kimyasal reaksiyona girer ve alt tabaka zerine biriktirilmesiyle oluturulur. Yaplan bu
ilem, CVD retim ynteminin yaklak yars scaklk deeri olan 500C scakla kadar
uygulanmaktadr [40,45]. Dk scaklkta kaplama ileminin yaplmas, ince taneli yap
oluumu, kaplama da termal atlak oluumunu engellemesi, ok dzgn ve parlak bir
yzey olumasn salar [46].
ekil 3.13 te, kaplama malzemesi iyon buhar ile bombardman edilir. Bu iyonlarn kinetik
enerjisi sayesinde kaplama atomuna darbede bulunarak, atomun hedeften dar atlmasn
ve alt tabakaya gnderilmesini salar. Bu ilemler sonucunda PVD yntem uygulanan
malzemede katman oluur [42].
24
PVD ile CVD yntemi arasndaki farkllklar aadaki gibi zetlenebilir [38]:
ekil 3.14. Fiziksel Buhar keltme (PVD) temel retim emas [47]
Bu sistemde argon gaz ortamnda, reaksiyona giren gaz scak katot tel yardmyla ve ark
kaynaklar sayesinde tepkimeye girerek kaplama yaplmak istenin rnlere kaplama
yaplmaktadr.
Fiziksel buhar keltme ileminin kullanm, kimyasal ynteme oranla daha azdr. Bu
yntemin kullanlmasnn avantajlar ve dezavantajlar aadaki gibidir [42].
Gerekli kaplama kalnln elde etmek iin, kaplama yaplan paralar kaplama
esnasnda ekseni etrafnda dnmesi gerekmektedir.
27
Talal imalat srecinin en nemli amalarndan biri de i parasna yeni bir ekil ve ilev
kazandrabilmesidir. Genellikle bu sre ierisinde iki kat cismin; kesici ve i parasnn
temas sz konusudur [48]. Srtnme dorudan doruya ykle orantldr, yzey alanna
bal deildir. Srtnmenin verecei hasar yok etmek veya en aza indirmek iin koullara
uygun yalama ya kullanmak gerekir [49]. Bu durum karsnda, srtnme ile oluan
snn azaltlmas ve talalarn uzaklatrlabilmesi iin kesme ve soutma svlar
kullanlmaktadr. ekil 4.1de kesme svlarnn kesici takm, i paras, tezgah ve evre
zerine olan etkileri belirtilmitir. Bu izelgeden yola karak evre hari dier etkilerinin
olumlu olduu anlalmtr. MMY sistemi kullanmyla evreye ve insan salna etkileri
en aza indirgemek mmkndr. Bu sebeplerden dolay MMY kullanmnn faydalar bir
kez daha grlmtr.
Kesme Svlarnn
Etkileri
levlerine gre inceleme yapldnda bu tr svlar yalayc ve soutucu olmak zere iki
grupta incelenirler.
Yalayclarn ilk grevi takm ile i paras ve tala ile i paras arasnda srtnme
meydana gelen ksmlar yalamaktr. ki yzey arasnda kaygan bir film oluturarak
srtnmeyi azaltan ve yzeylerden birinin dieri zerinde veya her ikisinin de birbiri
zerinde kolaylkla hareketini salayan ya filminin varlna yalama denilmektedir [51].
Srtnme dorudan doruya ykle orantldr, yzey alanna bal deildir. Srtnmenin
verecei hasar yok etmek veya en aza indirmek iin koullara uygun yalama ya
kullanmak gerekir [47]. Tala kaldrma srelerine gre aadaki yalama
farkllklarndan bir veya bir ka ayn anda kullanlarak yalama ilemi gerekletirilebilir.
Polar yalama, polar katk molekllerinin ya ile birletirilerek kullanma sunulmas olarak
tanmlanr. Snr yalama, yalama filminin, i parann yzey przllk kalnlnn en
yksek noktalara temas ile oluan yalama eklidir [52]. ekil 4.2de yalama rejimleri ile
ilgili bilgi verilmitir. Diyagramn ilk blm olan snr yalama eidin de h<Ra olacak
ekilde yntemden bahsedilmitir. Bu yntem kesici ile i paras arasndaki mesafeyi
belirtmektedir. Bu yntemde i paras yzey przllnn en yksek noktas ile
kesicinin kesme yapt blge ile aralarnda temas sz konusudur. Bu yalama tr
hidrostatik ve hidrodinamik yalama yntemleriyle kyaslama yapldn da srtnme
art, enerji kayb ve maddi hasarlara yol atndan, istenmeyen bir alma rejimine
29
Kark Yalama
Bu yalama tr aralkl yzeylerde, iki yzey ile balantl olarak, kesicinin srtnme
oluan yzey ile i parasnn yksek yzeylerin temas ettii yalama biimidir [54].
Birbiri zerinde hareket eden iki yzey, srekli bir yalayc film tabakasyla birbirlerinden
ayrlm haldedirler. Bu rejimde yalayc film her bir yzeyle tam temas halindedir ve
yzeylerin hareketiyle ayn ynde ve ayn hzla hareket eder.
ekil 4.2de grld gibi h>Ra olmak zere bir yntem kullanlmaktadr. Bu
yntemden yola karak, bu yalama trnde i paras ile srtnmeye sebebiyet veren
dier para arasnda kaln bir ya filmi oluturarak srtnmeyi en aza indirgemektedir.
Yksek basnl yalama, bir ok kimyasal bileenlerden birinin veya bir kann
formlasyona katlmasyla elde edilir. Bu karmlarda bor, fosfor, slfr ve klor katks ya
da bunlardan birkann katksyla elde edilmektedir. Katk yaplarak elde edilen bu yalar,
metal yzey zerindeki yksek yklere ve yksek scakllara ramen dayankl ya filmi
olumakta
Hidrostatik Yalama
Bu yalama eidi, yzey ve hareketli iftin arasna dardan pskrtme yntemi ile
uygulanan yalama ilemidir. Bu yalama mekanizmas, yalama mhendisliinde
alannda geni yer kaplayarak, kullanmda st sralarda bulunmaktadr [55]. zellikle,
hidrodinamik yalamann yerine kullanldnda, fazla etkili olmad kantlanmtr.
Uygulamalar, kinematik paralarn salad geni hareket ve uygulama alan sayesinde
yava ilem yapan makinelerden, hzl ilem yapan makinelere kadar her trl yalama
ileminde kullanlrlar.
31
Soutucular kesme ilemlerinde yalayc ve soutucu olarak kullanlarak takmn daha iyi
kesmesini ve daha uzun kullanma sahip olmasn salarlar. Bu sebepten dolay, kesme
svs seiminde, hem yalayc hem de soutucu zelliklere sahip kesme svs
seilmelidir.
Soutucular, bir dier adyla kesme svlar ya da tala kaldrma svlar, karmak ya
bileenlerine su katlmasyla elde edilmitir. Soutucu konsantreleri genellikle %80 ile
%99 arasnda su ile seyreltilmi olarak hazrlanmaktadr. Endstride sadece %5lik
kullanm alanna sahiptirler [56].
Ya Katkl Emlsiyonlar
Emlsiyonlar, sv yan yalama zellikleri ile suyun soutma zelliinin bir araya
getirilerek elde edilen kesme svlardr. Emlsiyondaki ya miktar %60 ile %85 orannda
olup, su ve emlsiyon karm ilave edilerek kullanma hazrlanmaktadr. Bu karmlar,
mineral ya, emlgatr, korozyon inhibitr ve koruyucu maddelerin karmyla elde
edilirler [57]. Karmdaki temel sv ierisine eklenen katk maddelerinin, su ile zelti
32
oluturmasyla emlsiyon oluur [59]. malat srecinde baarl sonu elde etmek
isteniyorsa, karmn homojen ve pH dengesinin uygun artlarda olmas gerektii dikkate
alnp, doru koullarda muhafaza edilmelidir.
Sentetik Yalar
Polyalphaolefinler
Alkylated Aromatikler
Polybutenler
Aliphatic Diesterler
Polyolesterler
Polyalkyleneglyols
Phosphate Esterler
Yar sentetik yalar ieriinde % 5 ile %50 arasnda madensel ya ve su, emlsiyon
karmndan oluan yalardr. Yar sentetik yalar temelde kimyasal, aktif yzey akkan
ve emlsiyondan oluur, bu nedenle her farkl svnn karakteristiini tarlar [62]. Bu
kesme svlarnn iyi soutma ve korozyon nleme zellikleri vardr. Ya iermedikleri
iin yalayclklar olduka dktr. Ya ieren kesme svlarna gre daha az probleme
neden olsalar da kpk ve buharlama oluumu problemine sebebiyet verebilirler [63].
MMY sistemi sayesinde, evreye, insan salna ve maliyete olumlu etkilerinden dolay
33
Folliculitis: Svlarn bazlar veya ihtiva ettikleri katk maddeleri cilt tarafndan emilebilir,
kana karabilir ve vcudun baka blmlerinde tehlikeli olabilirler. Bazen "petrol
foliklit" olarak adlandrlan ve ayn zamanda ya aknesi olarak bilinen hastalk oluur ki,
34
bu durumda tkanan cilt gzenekleri nedeniyle salg bezleri drenaj yapamaz hale gelirler.
Bu ekilde engellenen bezler genelde sivilceye benzer. Onlar irin ile dolar, kzarr, kant
ve arlara neden olabilirler [67].
Cilt Kanseri: Keme svlar ile meydana gelen cilt hastalklarnn ilerlemi hali cilt
kanseridir. Rafine edilmemi mineral yalarn cilt kanserine neden olduklar grlmtr.
Ayrca yala slanm bez paralar ve giysilerle uzun sreli temas da kansere neden
olabilmektedir [65].
MMY sisteminden en iyi sonu elde edilebilecek kesme yntemleri; kesme, tornalama,
frezeleme ve delik delme ilemleri olarak sralanabilir. Dier retim yntemlerinden olan,
andrc tanecik yardmyla tala kaldrma ilemlerin de yaplan uygulamalar; talama,
honlama ve lebleme iin yan, toz eklinde oluan talaa yaparak i parasndan
uzaklatrmas mmkn olmadndan bu ilemlerde MMY kullanlamaz [68].
35
ekil 4.3te mevcut olan diyagram incelemeye alndnda toplam maliyet ierisinden,
kesici takm maliyetleri (%4) ve kesme svs maliyetlerinin (%14) olduu
gzlemlenmektedir. Bu maliyetlerin azaltlmas iin MMY sistemi kullanm ok
nemlidir. MMY sisteminin kullanlmasyla takm mrnde art ve kullanlan kesme
svlarnda azalma meydana geldii grlmektedir.
Kesme ve soutma svs olarak yalar kullanldnda, yalama etkileri daha n planda
durmaktadr. Yalarn grevleri i paras, tala ve kesici takm arasnda srtnme ve
yapma srelerini azaltmaktr. Srtnme azaltlarak daha az srtnme ss elde edilir.
Kuru ilemeye gre daha dk s ortaya kmaktadr [69]. Bu bilgilerden yola karak
hem takm mrnde bir artma meydana gelir ve takm mr yzey przll ilikisinden
yola karak daha iyi yzey przll deeri elde edilir. Isnn azalmasyla i paras
malzemesinin de deiimi engellenmektedir. izelge 4.1de MMY sisteminde kullanlan
soutucu ve yalayclarn karakteristii, sistemin uygulama alanlar ile ilgili bilgi
verilmektedir. izelgeden anlalaca gibi iki eit sv kullanlmaktadr. Baz sistemlerde
su, emlsiyon ve karmlarnn yksek basnl hava ile ihtiva etmesiyle yntemi
kullanlarak soutma ilemleri yaplabilmektedir. Bu soutma ilemine ise minimum
miktarda soutma ilemi (MQC) denmektedir. Baz aratrmaclarn yapt aratrmalar
sonucunda bir dier sistem olan, ya, su ve emlsiyonlarnn yine ayn sistem mantyla
yksek basnl hava ile ihtivas yntemidir. Bu yntem ise minimum miktarda soutma
yalamas (MQCL) adyla literatrdeki yerini almtr.
36
Tala kaldrma ilemlerinde, daha az kesme svs kullanmnn birok avantaj vardr.
Ekonomik adan inceleme yapldnda, en nemli nokta daha dk maliyet anlamna
gelmektedir. MMY (MQL) sistemi uygulamalarnda, kesme svsnn %2sinin talaa
yapmasndan dolay, kuruya yakn (near-dry) yalama ve soutma sistemi olarak da
adlandrlabilir [68]. Fakat bu tamamen kuru anlamda yaplan yalama ile ayn durum
deildir. Buna ilaveten tala kaldrma ilemi srasnda oluan talalarn, geri dnm
ilemi srasnda MMY sistemiyle yaplan almalarda kesme svsndan temizlenmesine
gerek duyulmadndan maliyete pozitif katks vardr [71].
MMY sistemi iki farkl yoldan uygulanabilmektedir. Bunlardan birincisi olan dahili sistem
kullanlabilmesi iin, MMY sisteminin tezgaha entegre edilebilmesi iin elverili olmas
gerekir. Dahili sistem, MMY ekipman tarafndan muhafaza edilen bir hava ya
karmnn direk olarak ya i milinin iinden yol alarak yada taret dediimiz kesicilerin
bulunduu bala uygulanmas ile gerekletirilebilir [72]. ekil 4.4te dahili sistem
37
ekil 4.4. SKF Digital Super System rnek dahili sistem pnmatik devre emas [72]
Avantajlar;
MMY uygulamalarnn yaplmasn el verili klan bir dier MMY yntemi ise, ya ve
hava karmna sahip sistemin, kesici ve i parasnn srtnme oluan blgesine dardan
(harici) olarak uygulanmasdr. Harici sistemler kesme svs ve havann muhafaza edildii,
38
bir veya daha fazla dzenleyici nite ve kesme svsn bir hat yardmyla sprey nzlnden
dar ihtiva edilmesiyle uygulanmaktadr. Basnl hava ve muhafaza edilen ya, sistemin
almasyla kanallara gelerek nozlden dar ihtiva edilmektedir. ekil 4.5te deneylerin
yaplmasnda kullanlan MMY sisteminin pnmatik devre emas incelenebilir.
ekil 4.5. SKF Temel Sistem, harici MMY sistemi pnmatik emas [72]
Avantajlar;
Nozl Sistemi
Hava ya karm, tala kaldrma sreci ierisinde nozlden karak gerekleir. Yalayc
ve gerekli olan hava MMY sisteminde e eksenli hat zerinden beslenir. Yalayc
karmn nozlden ihtiva edebilmesi iin Venturi prensibinden yaralanlarak biim
verilmitir [72]. ekil 4.6da deneylerin yapld sistemde mevcut olan nozln yaps
grlmektedir.
Tala kaldrma ileminin amac, paralara sadece bir ekil vermek deil, bunlar geometri,
boyut ve yzey bakmndan para resminde gsterilen belirli bir doruluk derecesine gre
imal etmektir. Buna ilem kalitesi denilmektedir. Bu ilem kalitesi dorultusunda belirli bir
deer aralnda izin verilen sapmalara tolerans denir.
ekil 4.7de yzey profiline etki eden durumlar incelendiinde ana gruptan meydana
geldii gzlemlenmitir [73-75]:
Yzey przll, yzey dokusunun lsdr [76]. Gerek yzey ile ideal yzey
arasnda dikey sapmalarn saysallatrlmasdr. Eer bu sapma byk ise yzey przl
kaba, sapma kk ise yzey daha dzdr [77]. Varsaylan yzey izgisinin altnda ve
stnde dzensiz sapmalar meydana getiren bu duruma yzey przll denir.
Tala kaldrma ilemlerinin sonucunda ister istemez bir przllk deeri meydana
gelmektedir. Yaplan i parasnn alaca yere, tala kaldrlacak para cinsine, kesici
v.b gibi durumlardan meydana gelir. in cinsine ve nerede kullanlacana gre yzey
przllk deeri belirlenir ve uygun artlar salanr. Bu artlardan birisi olan uygun
soutma svs kullanm ok nemlidir. almamzda minimum miktarda yalama
sistemini (MQL) kullanarak en uygun przllk deerini elde etmeye altk.
4.5.1. deal yzey
Eitlikte yer alan f ilerleme oran, byk kesici kenar as ve ise kk kesici kenar
asdr. Ra ortalama yzey przllk deeri ise Rmax/4 olarak ifade edilmektedir. Kesici
takmda u yarap mevcut ise przllk deerinin ilerleme oran ve u yarap ile
ilikili olduunu gsteren eitlik:
(4.2)
Eitlikte yer alan Ri deeri profilin ideal ortalama ykseklik noktas, f deeri ilerleme oran
ve r deeri ise kesici takmn u yarap deeridir. Bu eitlik kullanlarak, gerekli yzey
przllk deeri iin uygun parametreler seilmelidir.
ekil 4.8de, uzunluun bir blm, standart przllk grafii zerinde rneklenmi olup,
ortalama yzey przllk (Ra) deerinin hesaplanabilmesi iin forml belirtilmitir.
Denetim teknolojisi, profil bir kesit yzeyin temel baz terimlerini gstermek iin
kullanlacaktr. Profil ile ilgili, saysal olarak tespit edilen yzey blmnn test uzunluu
Lt ve deerlendirme iin kullanlan lm uzunluu L (L<Lt) arasnda ayrm yaplarak
elde edilir [78]. llen bu deerler mikrometre (m) l birimi ile
deerlendirilmektedir.
ekil 4.8 de verilen resim dorultusunda, R-Profil przll DIN EN ISO 4287ye gre
aadaki durumlarla aklanabilir.
Kesici ve para yzeyi birbirlerine temas etmesi, birleen paralarn anma ve performans
yzey przllnde nemli rol oynar. paras zerinde meydana gelen bu
dzensizliklerin, ykseklii, ekli, dzenlilii ve yn gibi faktrlerle yzey przllne
olumsuz etki etmektedir. Bu dzensizliklere sebep olabilecek durumlar srasyla [76]:
Takm sistemine ait hatalar; ana elemanlarn imalat hatalarndan, tertibatn yeteri kadar
sabit olmamasndan, ana elemanlarda oluan anmalardan kaynaklanr.
Takm sistemine ait hatalar; takmn konum bakmndan hatal bir ekilde
tutturulmasndan, kesme kuvvetlerinin etkisi altnda ekil deitirilmelerin olumas ve
takmn anmasndan kaynaklanr.
Ortamn etkisi altnda meydana gelen hatalar; scakln oluturduu ekil
deitirmeleri ve dier tezgahlardan gelen titreimlerden kaynaklanr.
Alglama yntemi uygulamalarda en yaygn kullanm alanna sahip olan mekanik lme
yntemidir. ekil 4.10da alglama yntemlerine ait eitlilik gsterilmektedir.
45
Bu sistemde, tarama birimi test numunesinin ideal geometrik yzeyine karlk gelen ve
yzey llecek uzunluk boyunca ynlendirilmi olan bir referans yzeyi (dzlem, silindir)
ile ynlendirilmektedir. Kumpas geometrisiyle doan hatalar nedeniyle, bu tarama sistemi
test rneinde przllk ve dalgalanma deerlerini hatasz iletmesini salar. Tarama
sistemi altnda sk bir ekilde balanm i paras, yatay ynde ok hassas srgler
zerinde tanmaktadr. Przllk deeri yan sra yzeyin mikro yaps hakknda bilgi
sahibi olunabilir.
Titreimli tarama sisteminde iki kayar kzak sisteme rehberlik eder. Bu sayede ikinci
yzeyinde lme ilemi daha rahat olmaktadr. Ancak tekli kzak sisteminden daha fazla
yer gerektirdii iin kk veya eriimi zor alanlarda kullanlamaz.
Yar sabit sistemde, stylus temas yzey zerinde kzak zerinde kaydrlarak tarama
yaplr. Bu sistemin avantaj az yer kaplamas, kk ve ulalmas zor yzeylerin
llmesidir. Bir dezavantaj, sistemin yzeye konumlandrma ilemi doru yaplmaldr
aksi takdirde sistemin llecek yzeyinin ksmlar bozuk bir ekilde iletilmesine neden
olabilir.
Beyaz-Ik nterferometre
Dinamometre ve Aksesuarlar
leme deneyleri srasnda oluan kesme kuvveti (Fc),
/ Kistler 9257B
ilerleme kuvveti (Ft), ve pasif kuvvet (Fp) llmesi
Dinamometre, Kistler
ve bilgisayar ortamna aktarlarak, grafiklerin
1667A5 Data Kablosu,
oluturulmas.
Kistler 5070-A Amplifier,
Kistler Dynoware yazlm
eitli l aletleri / Kumpas, Deney numunelerinin hazrlanmas srasndaki
mikrometre lmler, deneyler ncesi yaplacak ayarlar
SKF Ufb20 Basic MMY Kesici ile i paras temas noktasna yalama ve
Sistemi soutma ilemini salayan cihaz.
5.1. Tezgah
Deneylerin yaplabilmesi iin, Gazi niversitesi envanterinde mevcut olan JohnFord TC35
marka CNC torna tezgah kullanlmtr. Deneylerin yaplmasnda kullanlan tezgahn, tm
zellikleri izelge 5.2de belirtilmitir.
48
Deneylerde ilenmesi iin seilen malzeme olarak ISO 3685e gre referans malzeme
olarak nerilen malzemelerden AISI 1040 kullanlmtr. izelge 5.3te deneylerde
kullanlan i parasnn kimyasal malzeme yaps verilmitir. Deney numunesinin ap 30
mm, tala kaldrma uzunluu 40 mm olarak alnm ve kesme derinlii ise 2,5 mm olarak
belirlenmitir.
AISI C Si Mn P S Fe
1040 0,42 0,8 0,25 0,035 0,035 98,46
l d t r d1 f a
0,10- 0,80-
SCMT 120404-C25 12,3 12,7 4,76 0,4 5,5
0,30 3,80
0,12- 1,20-
SCMT 120408-C25 11,9 12,7 4,76 0,8 5,5
0,38 3,80
MMY uygulaycs olarak, kullanlan takm tezgah zellikleri de dikkate alnarak harici
uygulamalara uygun olan SKF marka UFB20-Basic soutma sistemi tercih edilmitir.
Resim 5.1de MMY sistemine ait temel nite verilmitir. Bu sistem hemen hemen her trl
tezgaha entegre edilerek, uygulama yaplabilmesi mmkndr.
Sistemde MMY uygulamas yapabilmek iin iki eit ya kullanlmaktadr. Bunlar elik
tr malzemeler Lubrioil ve alminyum tr malzemeler LubriFluid-F100 olmak
zere ikiye ayrlmaktadr. Yaplan deneylerde kullanlan malzeme AISI 1040 tr elik
olduundan Lubrioil cinsinden ya kullanlmtr. izelge 5.6da ise MMY uygulamas
iin kullanlan yan zellikleri gsterilmektedir.
MMY sistemi tezgaha entegre edildikten sonra deney parametresi olan kesme svsnn
hangi debilerde uygulanacan ve ml/dk cinsinden ne kadar ihtiva edildiini belirlemek
iin baz aratrmalar ve hesaplamalar yaplmtr.
Debi miktar, ekil 5.2de gsterilen; (a) beher iine ihtiva edilen ya karm ve (b)
hassas terazi ile lm yntemleri ile sonuca ulalmtr. MMY sisteminden gelen ya ve
hava karm ilk olarak beher iine ihtiva edilerek bir dakika boyunca beher iinde biriken
ya miktarnn, hassas terazi ile llerek ml/dk cinsinden sonular elde edilmitir.
(a) (b)
Resim 5.2. MMY sistemi debisinin lme yntemi, (a) sistem yann beher ile llmesi,
(b) MMY sistem yann hassas terazi ile llmesi
Deney numuneleri elde edildikten sonra, veri elde etme ilemine balanmtr. Yzey
przllnn llmesi ileminde Gazi niversitesi envanterinde mevcut olan Mahr
Perthometer-M1 lm cihaz kullanlmtr (izelge 5.7). Deneylerde kullanlan lm
yntemi olarak ortalama yzey przllk (Ra) deeri seilmitir. Bu sistem stylus metodu
ile lm yapmaktadr. Stylus teknii, yzey dokusu lm yntemleri alannda en geni
kullanm alanna sahip yntemlerden biridir.
52
Her deney numunesinin yzey przll kere llm olup bu deerlerin aritmetik
ortalamas alntr.
Deneylerde kesme kuvveti bileenini (Fc, Ff ve Fr) lme kapasitesine sahip kuartz
kistler 9257 B tipi dinamometre kullanlmtr. Bu dinamometrenin teknik zellikleri
izelge 5.8de verilmitir.
Dinamometre tarafndan kaydedilen kesme kuvveti verileri (gerilim deerleri) Kistler Type
5070A Multichannel Charge Amplifier (ykselte) yardmyla Type 2855A3 A/D Board
CIO-DAS 1602/12 veri alma kart ve Kistler Type 2825A1-2 Dynoware yazlm
kullanlarak bilgisayar ortamna alnmtr. Kesme kuvveti gerilim deerlerinin
ykseltilmesi ve yazlm iin istenilen kanal dzeninin (hangi kanaldan hangi kesme
kuvveti bileeninin okunaca) ayarlanmas gibi ilevler iin kullanlan 5070A
ykseltecinin baz zellikleri izelge 5.9da verilmitir.
53
Deneylerin yaplabilmesi iin CNC torna tezgahna balanan i parasna, harici MMY
sistemi uygulamas yaplmtr. MMY sistemi kompresrden gelen hava sayesinde, i
54
paras ile kesici takm srtnme blgesine hava ve ya karmn pskrtr. ekil 7.2de
grlmektedir.
Deney ileyi sras oluturulduktan sonra sra deneylerin yapm aamasna gelinmitir.
Deneylerin yaplmasndan sonra elde edilen veriler dorultusunda gerekli grafikler
oluturularak yorumlanmtr.
55
Farkl u yarap deerine (R=0,4 ve R=0,8 mm) sahip kesici takmlarla yaplan ileme
deneyleri ile elde edilen yzey przllk deerleri ve kesme kuvvetleri; MMY sistem
debisi, kesme hz ve ilerleme miktarna gre oluturulan grafikler kullanlarak aada
verilen ayr balklar altnda yorumlanmtr.
6.1. MMY Sistem Debisi ve Kesme Hzna Bal Olarak Yzey Przllnn
Deerlendirilmesi
MMY sistem debisi ve kesme hzna bal olarak ilenmi yzeylerde llen ortalama
yzey przllk deerleri; kesici u yarap (R 0,8 ve 0,4 mm) ve ilerleme (f 0,125 ve
0,25 mm/dev) deerlerine bal olarak izelge 6.1-izelg 6.4deki tablolarda verilmitir.
Bu veriler nda MMY debisi ve kesme hzna bal olarak yzey przllndeki
deiimler R:0,8 ve R:0,4 mm iin srasyla ekil 6.1 ve ekil 6.2deki, Sigmaplot
yazlm [80] kullanlarak izilen, grafiklerde gsterilmitir
izelge 6.1. R=0,8 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra) deerleri
Deney V f Q Ra Deney V f Q Ra
No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (m) No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (m)
1 0,225 1,264 21 0,225 0,974
2 0,45 1,190 22 0,45 0,908
3 100 0,9 1,160 23 160 0,9 0,856
4 3,25 0,996 24 3,25 0,807
5 16,25 0,921 25 16,25 0,819
0,125 0,125
11 0,225 0,988 31 0,225 0,917
12 0,45 0,969 32 0,45 0,825
13 125 0,9 0,863 33 200 0,9 0,787
14 3,25 0,833 34 3,25 0,727
15 16,25 0,785 35 16,25 0,890
56
izelge 6.2. R=0,8 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra) deerleri
Deney V f Q Ra Deney V f Q Ra
No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (m) No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (m)
6 0,225 4,04 26 0,225 3,571
7 0,45 3,679 27 0,45 3,419
8 100 0,9 3,378 28 160 0,9 3,218
9 3,25 3,321 29 3,25 3,171
10 16,25 3,182 30 16,25 3,212
0,25 0,25
16 0,225 3,719 26 0,225 3,346
17 0,45 3,511 37 0,45 3,33
18 125 0,9 3,329 38 200 0,9 3,128
19 3,25 3,233 39 3,25 3,035
20 16,25 2,998 40 16,25 3,466
izelge 6.3. R=0,4 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra) deerleri
Deney V f Q Ra Deney V f Q Ra
No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (m) No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (m)
41 0,225 1,704 61 0,225 1,522
42 0,45 1,654 62 0,45 1,466
43 100 0,9 1,517 63 160 0,9 1,384
44 3,25 1,522 64 3,25 1,319
45 16,25 1,335 65 16,25 1,332
0,125 0,125
51 0,225 1,558 71 0,225 1,453
52 0,45 1,507 72 0,45 1,43
53 125 0,9 1,442 73 200 0,9 1,311
54 3,25 1,449 74 3,25 1,197
55 16,25 1,194 75 16,25 1,335
izelge 6.4. R=0,4 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen ortalama yzey przllk (Ra) deerleri
Deney V Q Ra Deney V Q Ra
No (m/dk) f (mm/dev) (ml/dk) (m) No (m/dk) f (mm/dev) (ml/dk) (m)
46 0,225 6,425 66 0,225 5,566
47 0,45 5,614 67 0,45 5,434
48 100 0,9 5,274 68 160 0,9 5,03
49 3,25 5,159 69 3,25 4,917
52 16,25 4,919 70 16,25 5,053
0,25 0,25
56 0,225 6,01 76 0,225 5,497
57 0,45 5,477 77 0,45 5,307
58 125 0,9 5,211 78 200 0,9 4,997
59 3,25 5,112 79 3,25 4,624
60 16,25 4,75 80 16,25 5,186
57
f:0,125 mm/dev
f:0,25 mm/dev
4,5
4,0
Yzey Przll, Ra (m)
3,5
3,0
2,5
2,0
0,000
1,5 0,225
k)
l/d
0,450
1,0
(m
0,900
Q
0,5 3,250
bi,
100
De
125 16,250
160
Ke sme H 200
z , V (m/d
k)
ekil 6.1. R=0,8 mm ve f=0,125ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak yzey przllndeki (Ra)deiim
f:0,125 mm/dev
f:0,25 mm/dev
7,0
Yzey Przll, Ra (m)
6,0
5,0
4,0
3,0
0,000
2,0
0,225
k)
l/d
1,0 0,450
(m
0,900
Q
0,0 3,250
bi,
100
De
125 16,250
160
200
Ke sme H
z , V (m/d
k)
ekil 6.2. R=0,4 mm ve f=0,125 ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak yzey przllndeki (Ra) deiim
58
izelge 6.1deki verilere gre ekil 6.1deki grafik incelendiinde, artan debi deerleriyle
yzey przllnde bir azalma eilimi gzlenmektedir. 0,125 mm/dev ilerleme ve 0,8
mm u yarap iin sabit tala derinlii (a:2,5 mm) kullanlarak yaplan deneylerde en
yksek yzey przllk deeri en dk kesme hz (100 m/dk) ve en dk debi
uygulamasnda (0,225 ml/dk) elde edilirken en dk yzey przllk deeri ise en
yksek kesme hz (200 m/dk) ve 3,25 ml/dk debi uygulamasnda elde edilmitir. Bu
bulgular artan kesme hznn yzey przll zerindeki olumlu etkisini bir kez daha
ortaya koyarken [81-83], MMY uygulamas iin yzey kalitesinin artan debi ile bir yere
kadar iyiletiini gstermektedir. Kesme hznn en yksek olduu (200 m/dk) deneylerde,
debi deerinin en yksek seviyesinde (16,25 ml/dk) yzey kalitesinin tekrar bozulduu
gzlenmitir. Bu deney artlarnda, talan zerine etki eden hava-ya karmnn fazla
olmas, talan erken kopmasna yol aarak przllk deerini olumsuz etkiledii
dnlmektedir.
izelge 6.2 deki veriler nda ekil 6.1deki grafiklerden, dier btn parametreler ayn
kalmak kaydyla, ilerlemedeki artn yzey przll zerindeki etkisi
grlebilmektedir. ekil 6,1dekine benzer ekilde, kesme hz ve debideki artla yzey
przl azalrken, yksek kesme hzlar ve yksek debide yine benzer ekilde, yzey
przll artmtr. En yksek yzey przllk deeri 0,225 ml/dk debi deerinde ve
100 m/dk kesme hznda elde edilmitir. En dk yzey przllk deeri ise 200 m/dk
kesme hznda ve 3,25 ml/dk debi deerinde elde edilmitir. Ancak artan ilerleme ile,
debinin yzey przll zerindeki olumlu etkisi daha belirgin hale gelmitir.
ekil 6.1deki grafiklerde farkl ilerleme miktarna sahip yzey przllk deerleri
karlatrldnda, ilerlemedeki artla yzey przllk deerlerinin de artt
grlmektedir. Bu sonular, ilerlemenin yzey przll zerinde etkili olan nemli
parametrelerden biri olduunu gstermektedir (Bkz. Blm 4.4.1, Eitlik 6.2) [73-75].
Artan ilerlemeye bal olarak artan tala kesit alan, talan sadece ksmen
biimlendirilebilmesine sebep olarak, ilk deformasyon blgesindeki krlmalarla yzey
kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Deneylerin ikinci aamasnda kesici takm u yarap deeri 0,4 mm olan kesici takmlar
kullanlmtr. Deneysel almalardan 0,4 mm u yar ap iin elde edilen yzey
przllk deerleri izelge 6.3 (f:0,125) ve izelge 6.4 (f:0,25)de ve bu verilerden elde
59
edilen yzey przll deiim grafikleri ise ekil 6.2de verilmitir. ekil 6.2deki
grafikler incelendiinde, ayn parametreler nda kesici u yarapna bal elde edilen
yzey przllk deerlerinin ekil 6.1deki grafiklerle tamamen benzer eilim sergiledii
grlrken sadece u yarapndaki azalmayla birlikte przllk deerlerinde nemli bir
art olduu gzlenmitir. Bu durum kesici u yarapnn da yzey kalitesi zerinde
nemli bir parametre olduunu ispatlar niteliktedir. Kesici u yarapnn yzey
przll zerindeki etkisini daha iyi anlayabilmek iin, ekil 6.1 ve ekil 6.2deki
grafikler kesici u yarapna bal olarak tekrar oluturularak f: 0,125 mm/dev iin ekil
6.3te ve f:0,25 mm/dev iin ekil 6.4te verilmitir.
R:0,8 mm
R:0,4 mm
1,8
Yzey Przll, Ra (m)
1,6
1,4
1,2
1,0 0,000
0,225
k)
l/d
0,8 0,450
(m
0,900
,Q
0,6 3,250
bi
100
De
125 16,250
160
200
Ke s me H
z , V (m/d
k)
ekil 6.3. f=0,125 mm/dev iin kesici takmlarn MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak yzey przllk (Ra) deerine etkisi
R:0,8 mm
R:0,4 mm
7,0
Yzey Przll, Ra (m)
6,0
5,0
4,0
0,000
0,225
k)
3,0
l/d
0,450
(m
0,900
,Q
2,0 3,250
bi
100
De
125 16,250
160
200
Ke s me H
z , V (m/d
k)
ekil 6.4. f=0,25 mm/dev iin kesici takmlarn MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak yzey przllk (Ra) deerine etkisi
61
izelge 6.5. R=0,8 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri
Deney V Q Fc Deney V Q Fc
No (m/dk) f (mm/dev) (ml/dk) (N) No (m/dk) f (mm/dev) (ml/dk) (N)
1 0,225 852,1 21 0,225 832,4
2 0,45 859,1 22 0,45 823,7
3 100 0,9 854,5 23 160 0,9 830,8
4 3,25 855,4 24 3,25 845,4
5 16,25 851,9 25 16,25 831,9
0,125 0,125
11 0,225 860,8 31 0,225 825
12 0,45 825,1 32 0,45 836,2
13 125 0,9 837,5 33 200 0,9 832,4
14 3,25 839,7 34 3,25 831,3
15 16,25 780,6 35 16,25 809,2
izelge 6.6. R=0,8 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri
Deney V Q Fc Deney V Q Fc
No (m/dk) f (mm/dev) (ml/dk) (N) No (m/dk) f (mm/dev) (ml/dk) (N)
6 0,225 1506,3 26 0,225 1444,3
7 0,45 1490,3 27 0,45 1445,3
8 100 0,9 1549,3 28 160 0,9 1444,3
9 3,25 1451,3 29 3,25 1411,3
10 16,25 1466,3 30 16,25 1378,3
0,25 0,25
16 0,225 1493,3 36 0,225 1425,4
17 0,45 1485,3 37 0,45 1418,3
18 125 0,9 1467,3 38 200 0,9 1424,3
19 3,25 1448,3 39 3,25 1373,4
20 16,25 1435,3 40 16,25 1361,3
62
izelge 6.7. R=0,4 mm ve f=0,125 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri
Deney V f Q Fc Deney V f Q Fc
No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (N) No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (N)
41 0,225 881,1 61 0,225 845,9
42 0,45 869,2 62 0,45 807,7
43 100 0,9 858,9 63 160 0,9 835
44 3,25 875,3 64 3,25 833,8
45 16,25 866,3 65 16,25 850,3
0,125 0,125
51 0,225 864,7 71 0,225 815,3
52 0,45 867,9 72 0,45 818,2
53 125 0,9 863,2 73 200 0,9 820,7
54 3,25 845,8 74 3,25 804,3
55 16,25 835,6 75 16,25 786,8
izelge 6.8. R=0,4 mm ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme hzna
(V) bal olarak elde edilen asl kesme kuvveti (Fc) deerleri
Deney V f Q Fc Deney V f Q Fc
No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (N) No (m/dk) (mm/dev) (ml/dk) (N)
46 0,225 1570,3 66 0,225 1472,3
47 0,45 1586,3 67 0,45 1475,3
48 100 0,9 1504,3 68 160 0,9 1490,3
49 3,25 1550,3 69 3,25 1446,3
50 16,25 1509,3 70 16,25 1474,3
0,25 0,25
56 0,225 1562,3 76 0,225 1466,3
57 0,45 1559,3 77 0,45 1342,3
58 125 0,9 1505,3 78 200 0,9 1307,3
59 3,25 1494,3 79 3,25 1301,3
60 16,25 1471,3 80 16,25 1420,3
63
f:0,125 mm/dev
1600 f:0,25 mm/dev
1400
)
Kesme Kuvveti, Fc (N
1200
1000
0,000
0,225
k)
800
l/d
0,450
(m
0,900
Q
600 3,250
bi,
100
125 16,250
De
Ke sme 160
H 200
z , V (m
/dk)
ekil 6.5. R=0,8 mm ve f=0,125ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak kesme kuvvetlerindeki (Fc) deiim
f:0,125 mm/dev
f:0,25 mm/dev
1800
1600
)
Ke sme Kuvveti, Fc (N
1400
1200
1000 0,000
0,225
k)
/d
800 0,450
ml
0,900
Q(
600 3,250
bi ,
100
De
125 16,250
Ke sme 160
H z , V ( 200
m/dk)
ekil 6.6. R=0,4 mm ve f=0,125ve f=0,25 mm/dev iin MMY sistem debisi (Q) ve kesme
hzna (V) bal olarak kesme kuvvetlerindeki (Fc) deiim
64
izelge 6.5- izelge 6.8deki verilere gre ekil 6.5 ve ekil 6.6daki grafikler
incelendiinde, artan debi deerleriyle birlikte asl kesme kuvveti deerlerinde bir azalma
eilimi gzlenmektedir. Artan kesme hznn kesme kuvvetleri zerinde olumlu bir etkiye
sahip olduu bilinmektedir. Yksek kesme hzlarnda 1. deformasyon blgesinde artan
scaklk, malzeme sertliinin azalmasyla deformasyon ileminin kolaylatrmakta ve buna
bal olarak kesme kuvvetleri de dmektedir [80,81]. Bu almada da benzer eilim
gzlenmi ve artan kesme hzlaryla kesme kuvvetleri azalma eilimine girmitir. Ancak
bu azalma eilimi, allm tornalama ilemlerindeki kadar yksek olmamtr. Bu durum
MMY uygulamasnn, yalama etkisi yannda ksmen de olsa soutma etkisi olduunu
gstermektedir.
lerleme miktarndaki art kesme kuvvetlerinin artmasna sebep olmutur. Bu, beklenen
bir durum olup, sabit kesme derinliinde ilerlemedeki artla birlikte artan tala kesit alan
kesme kuvvetlerindeki artn temel sebebidir [25,27,30,33,81-83].
almada seilen en dk kesme hznda (100 m/dk), debiye bal olarak kesme
kuvvetlerinde dalgalanmalar gzlenmitir. Bu kesme hznda dk debilerde grnen
dalgalanmalar, MMY etkisinin kararsz olduunu gsterirken, artan debiyle iyilemeler
salanabilmitir. alma kapsamnda belirlenen en yksek kesme hz artlar ve en
yksek debi miktarnda (200 m/dk, 0,25 mm/dev ve 16,25 ml/dk) ise, yzey
przllndeki eilime benzer ekilde, kesme kuvvetlerinde bir art sz konu
olmutur. Bu durum, artan kesme hzna bal artan scaklkla kullanlan yan sratle
buharlaarak yalama etkisi yapamam olmasna atfedilmitir.
65
7. SONU VE NERLER
AISI 1040 deney numunelerinin, farkl kesme parametreleri ve MMY sistemindeki farkl
debi seenekleri ile CNC torna tezgahnda ilenmesi ile yaplan deneylerden elde edilen
sonular aada zetlenmitir:
MMY uygulamasnda artan debi deerleriyle birlikte yzey przllnde bir azalma
eilimi gzlenmitir.
Deneysel almalardan elde edilen bulgular artan kesme hznn yzey przll
zerindeki olumlu etkisini bir kez daha ortaya koymutur. Ancak, en yksek kesme hz
(200 m/dk) ve en yksek debi deerinde (16,25 ml/dk), yksek hava ve ya basncnn,
talan erken kopmasna neden olarak, yzey przlln olumsuz etkiledii
grlmtr.
Dier btn parametreler ayn kalmak kaydyla, ilerlemedeki artn yzey
przllnn artt gzlenlenmitir.
Yzey przllnn kesme hz ve debideki artla azalma eilimindeyken u
yarapndaki artla birlikte de azalma eiliminde olduu grlmtr.
lerleme ve kesici u yarapndaki deiimle yzey przllnde gzlenen
deiimler, ideal yzey przlln tahmin etmede kullanlan teorik yaklam
(Ri=0,321f2/R) dorular niteliktedir.
Artan kesme hznn kesme kuvvetleri zerinde olumlu bir etkiye sahip olduu
bilinmektedir. Bu almada da benzer eilim gzlenmi ve artan kesme hzlaryla
kesme kuvvetleri azalma eilimi sergilemitir.
lerleme miktarndaki art, artan tala kesit alan sebebiyle, kesme kuvvetlerinin
artmasna sebep olmutur.
MMY sistem debisindeki artla birlikte kesme kuvvetleri de azalma eilimi
sergilemektedir. Kesme kuvvetlerinde debiye bal oluan bu azalma eilimi, MMY
uygulamasnn yalama etkisiyle kesme blgesindeki den srtnme kuvvetlerine
atfedilmitir.
MMY uygulamasnn, kesme kuvvetleri zerindeki olumlu etkisi, yzey przllne
olan etkisi kadar yksek olmamtr. Bu da, MMY uygulamalarnn soutma
amacndan ok yalama etkisiyle yzey kalitesini iyiletirmek iin uygulanmas
gerektiini gstermitir.
66
MMY uygulamalarnda temel kesme parametrelerine bal olarak debinin etkisini ortaya
koymak iin, ilenebilirlik deneylerinde referans olarak kullanlan AISI 1040 elii
zerinde yaplan bu alma sonularn daha ileriye gtrebilmek iin;
Yalama etkisinin nemli olduu BUE oluturma eilimi yksek snek malzemelerde
(Al alamlar, stenitik Paslanmaz elikler vb.) benzer almalar yaplabilir,
Kaplamal takmlarla yaplan bu alma, kaplamasz ve farkl kaplama uygulanm
takmlarla geniletilerek kaplama ile MMY uygulamalarnn etkisini deerlendirmek
iin geniletilebilir,
Yzey przll zerinde en etkili parametreler olan ilerleme ve kesici u yarap
deerlerinin says artrlarak, MMY ile beraber etkisi deerlendirilip yzey
przll tahminin de kullanlan teorik yaklamlar geniletilebilir,
Bu almada ticari olarak tedarik edilerek kullanlan MMY yana ilave olarak kolay
ve ucuz temin edilebilir (bitkisel yalar gibi) alternatif ya uygulamalar ile almann
kapsam geniletilebilir,
MMYnin yalama etkisi yannda soutma etkisini de glendirmek iin su bazl
emlsiyonlar kullanlarak, MMSY uygulamalar deerlendirilebilir,
almada seilen tornalama ileminden elde edilen sonularn yaygn kullanlan dier
tala kaldrma ilemlerinde (frezeleme, delme vb.) MMY uygulamalar ile
geniletilmesi mmkn olabilir,
Performans deneyleri ile MMY uygulamasnn takm anmas ve takm mr
zerindeki etkileri deerlendirilebilir.
67
KAYNAKLAR
1. Akben, U., Erten, M. (2009, Ekim). Minimum miktarda yalama yntemi ile sulu
kesme ynteminin takma ve yzey przllne etkilerinin incelenmesi. 1.
Uluslararas malat Sempozyumu, Yldz Teknik niversitesi, 45-55.
2. Braga D.U., Diniz A.E., Miranda G.W.A. and Coppini N.L. (2002). Using a minimum
quantity of lubricant (MQL) and a diamond coated tool in the drilling of aluminum
silicon alloys. Journal of Materials Processing Technology, 122(1), 127-138.
4. Khan, M.M.A., Mithu, M.A.H., Dhar, N.R. (2009). Effects of minimum quantity
lubrication on turning AISI 9310 alloy steel using vegetable oil-based cutting fluid.
Journal of Materials Processing Technology, 209, 55735583.
5. Sreejith, P.S. (2008). Machining of 6061 aluminium alloy with MMS, dry and flooded
lubricant conditions. Materials Letters, 62, 276278.
6. Sharma, V.S., Dogra, M., Suri, N.M. (2009). Cooling techniques for improved
productivity inturning, International. Journal of Machine Tools & Manufacture, 49,
435453.
7. Lopez de Lacalle, L.N., Angulo, C., Lamikiz, A. and Sanchez, J.A. (2006).
Experimental and numerical investigation of the effect of spray cutting fluids in high
speed milling. Journal of Materials Processing Technology, 172, 1115.
8. Diniz, A.E., Ferreira J.R., Ferreira and Filho F.T. (2003). Influence of
refrigeration/lubrication condition on SAE 52100 hardened steel turning at several
cutting speeds. International Journal of Machine Tools and Manufacture, 43(3), 317-
326.
10. Sarkaya, M., Gll A. (2014). Taguchi design and response surface methodology
based analysis of machining parameters in CNC turning under MQL. Journal of
Cleaner Production, 65, 604-616.
11. Meena, A., Mansori, M. El. (2011). Study of dry and minimum quantity lubrication
drilling of novel austempered ductile iron (ADI) for automotive applications. Wear
271, 2412 2416.
12. Chiffre, L De., Tosello, G., Piska, M., Mller, P. (2009). Investigation on capability of
the reaming process using minimal quantity lubrication. CIRP Journal of
Manufacturing Science and Technology, 2, 4754.
68
14. Davim, J.P., Sreejith, P. S. and Silva, J. (2007). Turning of Brasses Using Minimum
Quantity of Lubricant (MQL) and Flooded Lubricant Conditions. Materials and
Manufacturing Processes, 22, 4550.
17. Leppert, T. (2011). Effect of cooling and lubrication conditions on surface topography
and turning process of C45 steel. International Journal of Machine Tools
&Manufacture, 51, 120126.
18. Gaitondea, V.N., Karnik, S.R. and Davim, J. P. (2008). Selection of optimal MQL and
cutting conditions for enhancing machinability in turning of brass. Journal of materials
processing technology, 204, 459464.
19. Suda, S., Wakabayashi, T., Inasaki, I., Yokota, H. (2004). Multifunctional Application
of a Synthetic Ester to Machine Tool Lubrication Based on MQL Machining
Lubricants. CIRP Annals- Manufacturing Technology. 53(1), 61-64.
20. Hwang, Y. K. and Lee, C. M. (2010). Surface roughness and cutting force prediction
in MQL and wet turning process of AISI 1045 using design of experiments. Journal of
Mechanical Science and Technology, 24 (8), 1669-1677.
21. Yazid, M.Z.A., Ibrahim, G.A., Said, A.Y.M., CheHaron, C.H. and Ghani, J.A. (2011).
Surface integrity of Inconel 718 when finish turning with PVD coated carbide tool
under MQL. 1st CIRP Conference on Surface Integrity (CSI), Procedia Engineering,
19, 396 401.
22. Dhar, N.R., Ahmed, M.T., Islam, S. (2007). An experimental investigation on effect of
minimum quantity lubrication in machining AISI 1040 steel. International Journal of
Machine Tools & Manufacture, 47, 748753.
23. Khan, M.M.A., Mithu, M.A.H., Dhar, N.R. (2009). Effects of minimum quantity
lubrication on turning AISI 9310 alloy steel using vegetable oil-based cutting fluid.
Journal of Materials Processing Technology, 209, 55735583.
24. Sreejith, P.S. (2008). Machining of 6061 aluminium alloy with MMS, dry and flooded
lubricant conditions. Materials Letters, 62, 276278.
26. Gkkaya, H., Nalbant, M., (2007), The Effects of Cutting Tool Geometry and
Processing Parametres on The Surface Roughness of AISI1030 Steel, Materials and
Desing, 28, 717- 721.
30. Zorev, N.N. (1996). Metal Cutting Mechanics, Oxford: Pergamon Press.
32. Konig, W., Klocke, F. (1997). Fertigungsve~farhen. Drehen, Friisen, Bohren. Berlin:
Springer.
33. Trent, E.M. and Wright, P.K. (2000). Metal Cutting. Boston: Butterworth-Heinemann.
34. Hornbogen, E. (2006). Werkstoffe: Aufbau und Eigenschaften von Keramik-, Metall-,
Polymer- und Verbundwerkstoffen. Berlin: Springer.
35. Salmang, H., Scholze, H. (1983). Keramik, part 1: Allgemeine Grundlagen und
wichtige Eigenschaften. Berlin: Springer.
39. Klocke, F. and Krieg, T. (1999). Coated tools for metal cutting-features and
applications. CIRP Annals, 48(2).
42. Montgomery, S., Kennedy, D. and O'Dowd, N. (2010). PVD and CVD Coatings for
the Metal Forming Industry. , Croatia: Matrib
70
43. Grainger, S. (1989). Engineering coatings : design and application (1st Edition).
Industrial Press, Inc.
44. Dibudak, H. (1997, Eyll). Uranyum dioksit-gadolonyum oksit yaktn bor karbr ile
gaz faznda kimyasal keltme yntemiyle kaplayarak yeni nkleeryakt gelitirilmesi.
1.Ulusal Nkleer Yakt Teknolojisi Sempozyumu, 221-231.
47. Selle, T. C. (1998). Carbide Drills: At the Peak of Development (3rd Edition). Ghring
OGH, Germany: Albstadt.
48. R.M. Mortier, S.T Orszulik, 1993 Chemistry and Technology of Lubricants.
53. ahin, Y. (2002). Talas Kaldrma Prensipleri I. Ankara: Star ofset-elale ofset, Nobel
Yayn Datm Ltd. ti.
55. Bassani, R. and Piccigallo, B. ( 1992). Hydrostatic Lubrication, Tribology Series, 22,
Elsevier, New York, NY, USA.
57. El Baradie, M.A. (January 1996). Cutting Fluids:Part II. Recyclining and Clean
Machining. Journal of Materials Processing Technology, 56(14), 798806.
71
58. Popke, H., Emmer Th., Steffenhagen J. (1999). Environmentally clean metal cutting
processesmachining on the way to dry cutting. Proceedings of the Institution of
Mechanical Engineers, 213, Part B, 329 - 332
59. Vieira, J.M., Machado, A.R. and Ezugwu , E.O. (2001). Performance of cutting fluids
during face milling of steels. Journal of Material Processing Technology, 116, 244-
251.
60. Mortier, R.M. and Orszulik, S.T. (Editors). (1993). Chemistry and Technology of
Lubricants. Glasgow: Blackie Academic and Professional, 1-32.
62. Sluhan, C.A. (1994, May). Selecting the right cutting and grinding fluids. Tooling And
Production, 40-50.
63. Turchin H, Byers J.P. (2000). Effect of oil contamination on Metalworking Fluid
Mist. Lubr Eng, 56, 2125.
64. Ana, N. ve Ay, . (2004). .Soutma svlarnn insan salna etkileri. Metal Makine,
Say: 149.
65. Ycel, E., Gnay, M., Ayyldz, M., Erkan, . ve Kara, F. (2011, Mays). Talal
imalatta Kullanlan Kesme Svlarnn insan Salna Etkileri Ve Srdrlebilir
Kullanm. 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS11), Elaz,
Turkey
68. Walker, T. (2013). The MQL Handbook. Copyright, Unist, Inc. V1.0.3
70. Weinert, K., Inasaki, I., Sutherland, J.W. and Wakabayashi, T. (2004). Dry machining
and minimum quantity lubrication. CIRP Annals - Manufacturing Technology, 53(2),
511-537.
71. nternet: The Many Ways Ford Benefits From MQL: Modern Machine Shop. (2010, October). URL:
http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.mmsonline.com%2Fart
72
72. SKF LubriLean Catalogue . (2014, July). MQL for dry machining process. Order No: 1-5102 EN
74. ASM Handbook. (4th Edition). (1999). Surface Engineering. Ohio: ASM Int.,
Materials Park.
76. Khandey, U., Datta, S., Mahapatra S. S. and Bandyopadhyay, A. (2009, August).
Optimization of Surface Roughness, Material Removal Rate and Cutting Tool Flank
Wear in Turning Using Extended Taguchi Method. Proceedings of International
Conference on Advances in Mechanical Engineering (ICAME), 1034-1038,
78. Grote, K.H., Feldhusen, J. (2005). Dubbel Taschenbuch fr den Maschinenbau (21st
Edition). Berlin: Springer.
81. Boothroyd, G. (1981). Fundamentals of Metal Machining and Machine Tools (5th
Edition). New York: International Student ed., McGraw-Hill.
82. Sandvik Coromant Co. Inc. (1997). Modern Metal Cutting-A Practical Handbook,
Sweden.
83. Shaw, M. C. (1984). Metal Cutting Principles. London: Oxford University Press.
73
ZGEM
Kiisel Bilgiler
Uyruu : T.C
e-posta : mumin.ilhan@gazi.edu.tr
Yabanc Dil
ngilizce
Yaynlar
1. lhan, M., avuolu, O., Duran, A. ve eker, U. (2013, Kasm). Tala Kaldrma
lemlerinde Minimum Miktarda Yalama (MQL) Uygulamasnn Kesme Hz Ve
Yalama Debisine Bal Olarak Yzey Przll zerindeki Etkisinin Aratrlmas.
4. Ulusal Talal malat Sempozyumu, 637-644.
Hobiler
NDEKS
A K
ABSTRACT VI, IX Kaplamal IX, XII, 15, 16, 17, ZET IV, IX
20, 60
karbr XII, 4, 5, 6, 14, 15, 16,
B P
17, 18, 19, 65
kesici IV, 1, 2, 3, 8, 9, 12, 13,
BUE 2, 14, 16, 36, 60 PVD XII, XVI, 17, 20, 21, 63,
14, 15, 16, 17, 20, 23, 24, 28,
64
30, 33, 34, 35, 36, 38, 42, 43,
C 44, 48, 49, 52, 55, 59, 60
Kesme V, IX, X, XI, XII, XIII, S
CVD XII, XVI, 17, 18, 19, 20, XV, 2, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 13,
21, 64 14, 23, 24, 26, 28, 29, 30, 31, Sementit IX, 15, 17
38, 44, 46, 47, 49, 50, 51, 52, Sentetik 27, 28, 31
54, 55, 56, 57, 58, 59, 66, 67 soutma IV, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8,
D
kesme kuvveti 4, 11, 42, 46, 55, 23, 27, 28, 30, 31, 32, 36, 42,
58 45, 58, 59, 60
Debi V, XV
Kinematik IX, 9
T
E
M
tala 1, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 14,
emlsiyon 2, 5, 26, 27, 28, 30,
mineral ya 27 23, 24, 26, 30, 32, 33, 34, 35,
31
MMY IV, V, IX, X, XI, XII, 43, 52, 55, 58, 59, 60
XIII, XIV, XV, 1, 2, 3, 4, 5, 6, Tornalama IX, XII, 8, 9, 15
G 7, 23, 28, 29, 30, 31, 32, 33,
34, 42, 44, 45, 48, 49, 50, 51,
Y
Geometrik IX, XII, 9, 11 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59,
60
Yalama IV, V, IX, X, XII, XV,
MQL 1, II, IV, V, VI, VII, IX,
1, 24, 25, 26, 28, 30, 32, 33,
XV, 1, 4, 7, 31, 32, 33, 36, 61,
45, 58, 60, 65
62, 63, 66
lerleme XV, 4, 9, 11, 38, 44, Yzey Przll V, IX, X,
58, 59 XV, 34, 36, 39
N
nozl 2, 4, 32