•t «*
, »i
Unnf İstanbul
YAYINI
16 EKİM 1919 Prs. NO: 135
H A ZIRLA YA N
ÖMER SAMİ COŞAR
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ «■ ■ ■ ■ a
İlhakı Tiirkler
reddedecekler
Milletlerarası Tahkikat heyeti, Anadolunun
Yunanistana verilmesinin milletlerin çoğunluk
prensibine aykırı olduğunu bildiriyor.
Milleterarası Tahkik Heye-
■ tinin. «Vardığımız Neticeler»
E başlıklı ve (İstanbul: 13 e-
S kim) tarihini taşıyan (8)
■ numaıah raporunun tam
■ metni aşağıdadır:
«1. — İzmir’de ve Ay-
■ dm vilâyetinde Yunan iş-
J gali dolayısiyle meydana ge-
2 len durum doğru değildir.
S Çünkii :
J a. — Asayiş ve emniyeti
■ muhafaza etmekten başka
■ bir gayesi olmayan işgâl ,ha
■ kikatte bir ilhakm bütün şe­
killerini arzetmektedir. Yal­
nız Yunan Yüksek Komiseri
idareye hâkimdir. Vazife ba
şında kalmış Tiirk makam­
ları hiçbir yetkiye sahip de­
ğildir. Bunlar artık İstanbul
dan hiçbir emir alamamakta
ve polisle jandarma da orta­
dan kaybolduğundan, karar­
larım tatbik ettirmek im­
kânlarına sahip bulunmamak
tadırlar.
b. — Yerine getirilecek gö
rev, geçici ve gayesi emniye­
ti muhafaza etmek ise, iş­
gal, Yunanistan’a, bn görev­
le kıyas kabnl edemiyecek
büyük ölçüde askeri fedakâr
lıklar yüklemektedir.
c. — İşgâl, bugünkü şek­
li ile açlık tehdidi altında bu
tunan halkın ihtiyaç duyduğu
asayiş ve süküniin iadesi ile
bağdaşamamaktadır.
İLHAKI TÜRK LEB
REDDEDECEKLERDİR
«2. — Komisyon şu nokta­
ları belirtir ■
a. - Türkiye’nin işgalinin
gayesi emniyet ve asayişin
muhafaza edilmesi ise, bu
işgâl görev: Yunan kıt’ala-
rı yerme, Anadolu’daki yük­
sek müttefik komutanlığı em
rindeki müttefik kuvvetlere
verilmelidir
b. - Barış Konferansı, bu
memleketin Yunanistan’a ta­
mamen ve nihaî olarak il-
hâkına karar vermek niyetin­
de ise, o zaman Yunan kuv­
vetleri yalnız başına işgali
devam etfirchiliıler. Bu vazi­
yette de. Türk kuvvetleri­
ne karşı hareket serbestisi
Yunan Kumandanlığına bı­
rakılmalıdır
o. - Yukarıda bahis ko -
"usu olan düpedüz ilhak,
milliyet bakımından çoğunlu­
ğa savgıyı gerektiren pren-
j sibe aykırı olacaktır. Çiinkü.
Milletlerarası heyetin
açıkladığı büyük hakikat
İzmir’in işgali
haksızlıktır!..
B İR H E Y E T , Y U N A N L IL A R IN S A H T E K Â R L I K L A
B A R IŞ K O N F E R A N S IN A İZM İR İN İŞ G A L İN İ
K A B U L E T T İR D İK L E R İN İ A Ç IK L A D I
bu işgâl bölgesinde, İzmir ve
Ayvalık şehirleri hariç ol­
mak üzere Türk nüfusunun
Yunan nüfusuna olan üstün­
lüğü itiraz götürmeyecek şe­
kilde âşikârdır. Şimdiye ka­
dar mukavemet isteğini esa
sen belirtmiş olan Türk
Millî Efkârının bu ihâkı ka­
bul etmiyeceğini bildirmek
komisyonun görevidir. Türk
efkârı, ancak kuvvet karşı­
sında, yani Yunanistan’ ın yal
nız başına başarıya erdirme
ihtimâli olmayan askeri bir
sefer neticesinde, boyun eğe­
cektir.
KOMİSYONUN
TEKLİFLERİ
«3. — Bu şartlar altında
komisyon şn tedbirleri tek­
lif etmektedir :
a. — Yunan kıt'alarının
tamamının veya bir kısmının
daah az mevcutlu müttefik
kuvvetleri ile en kısa zaman
ma değiştirilmesi.
b. — Yunan izzetinefsinin
korunması İçin, Yunan kuv­
vetlerinin bir kısmının işgâ
le katılmaları kararlaştırıldı­
ğı taııdirde. bunların Türk
Millî Kuvvetleri ile her türlü
direkt temasta bulunmalarını
önlemek için işgâl altındaki
bölge içine dağıtılmaları.
c. — Müttefiklerin işgali
Tiirk jandarmasının müttefik
lerarası snbaylarm idare ve
komutası altında en kısa za­
manda yeniden teşkilâtlan­
dırılmasının Tiirk Hüküme­
tinden istenmesi hu iandar-
ma kuvvetleri en kısa za­
mandı, hiitün bölgedeki asa­
yişi «uğlavaeak ve müttefik
müfrezelerinin verini alacak
hâle getirilecektir.
d. — .Jandarmayı yeniden
teşkilâtlandırırken Tiirk Hü­
kümeti avm zamanda sivil
idarpvi de yeniden düzene
koymalıdır
4. — Milli hareketin lider­
leri, mukavemetlerinin yalnız
Yunanlılara karşı olduğunu
müteaddit defalar tekrar et­
miş olduklarından yaptığı­
mız teklifler, kendilerine,
silâhlı mukavemet için bir
sebep bırakmayacak ve İs­
tanbul merkezî hükümetine,
sahip olmadığı otoriteyi ye­
niden kazandııacaktır. Bu
takdirde Milis kuvvetlerinin
terhisine hiçbir mâni kalma
yacaktır.
^ •?»
İzmir’e, haksız yere işte böyle çıkmışlar, «asayişi korumaya geliyoruz.» diyerek cinayetler iş­
lemişlerdir.
Dün şehrimizde son toptan
tısını yapan «Milletlerarası
Tahkik Heyeti», İzmir işgali
ve doğurduğu facialarla ¡1-
■ gili raporlarını tamamlamış
E ve bunlar öze! kurye ile Pa-
■ ris Barış Konferansına gön-
■ derilmiştir.
Öğrendiğimize göre milletlerarası
■ Heyet, hiç bir sebeb yokken Yunan
■ kuvvetlerinin Anadoluya çıkarıldık-
■ larım, mütarekeden sonra bu böl-
■ gede Hrlstlyan halkın katliama uğ-
■ ramak üzere olduğu hakkında Avru-
■ pa devletlerine Yunanistan tarafın-
■ dan verilen bilginin tamamen yalan
■ olduğunu bildirmekte ve Yunanlıla
■ rın İzmir bölgesinde yaptıkları kat-
■ İlam İle yağmayı bütün tafsilatı 11e
■ açıklamaktadır.
■ taciri Bazll Zaharof’un
Paris Barış Konferansının 15 tem
i muz tarihli bir kararı İle teşkil edl
5 len bu heyette Birleşik Amerikayı
■ Amiral Bristol. Fransayı General
■ Bunoust. İnglltereyl General Hare
■ ve İtalyayı da General Dal’Ollo tem
■ sil etmişlerdir Çalışmaya başladık-
■ lan 12 ağustos tarihinden itibaren
S heyet 46 toplantı yapmış, İstanbul,
■ İzmir. Aydın, Nazilli, Ödemiş, Me-
■ nemen. Manisa ve Ayvalık’ta Türk
■ ve Rum şahidler- dinlemiştir. Başka
■ milliyetlere mensup şahidler de din
■ lenmlştlr. Bunların mecmu sayısı
■ 17b’dlr
YALAN...
’ 'Milletlerarası Tahkikat Heyeti“
S nin hazırlamış olduğu raporlar ara
S smda (Mesuliyetlerin Tesbltl) baş-
f lığını taşıyan raporun birinci mad
“r desl aynen şöyledlr:
n— Yaptığımız tahkikat göster­ çağıran vesikalar, üzerlerinde imza
miştir ki, mütarekenin akdinden lan bulunan Türk jandarma subay
sonra Aydın vilayetinde Hristiyan-
lan tarafından yazılmamıştı. Bu ve­
iarın umumi durumu memnuniyet
sikaların sahte olduğu muhakak-
verici idi. Emniyetleri tehdid altın­ tır.”
da değildi.
ÇIKARMA HAKLİ DEĞİL! 1
n— Eğer, İzmirin işgaline dair
emir, doğru olmayan malumata da
Bu raporun bidayetinde aynen
yanılarak Barış konferansı tarafın­ şöyle denilmektedir:
dan verildi ise, bunun ilk mesulu,
bu gibi malumatı doğruluk derece­ **— Aydın ve bilhassa İzmir’deki
lerini tesbit etmeden göndermiş o- emniyet şartlan. İzmir kalelerinin,
ian şahıslar veya hükümetlere ait­ mütarekenin yedinci maddesine da
tir.“ yanılarak işgallerini haklı göstere­
mez. Vilayet İçindeki durum da,
YUNAN SAHTEKARLIĞI!
müttefik birliklerinin İzmir’e çıkar
ma yapmalannı icap ettirecek nite­
Bu yalan bilgilerin neler olduğu
da, Tahkik Heyetinin. bütün olup likte değildi.“
bitenleri tafsilatı ile açıklayan di­
ğer uzun bir raporunun birinci Bilhassa İngiliz İdarecileri ve bil­
maddesinde şöyle anlatılmıştır: hassa Loyd Corc, Venizelos ve silâh
tahrikleri
“Mütarekeden beri Aydın vilaye­ ile; “Tehlike beliren noktalara çıkar
tinde Hrlstiyanların emniyeti teh­ ma yapma" yetkisini veren mütare
dide maruz kalmamıştı. 1914’de ve kenln yedinci Corc’u bir bakıma
harp esnasında Yunan halkı inkâr suçlu çıkarmaktadır.
edilemeyecek şekilde zulme uğra­
mış ve mütarekeyi takip eden 3 ay “ Mesuliyetlerin Tesbltl” başlıklı
raporun ikinci maddesinde de:
içinde Vali Nureddln Paşa tarafın­
dan hiç te iyi olmayan bir muame­ “ Yunanlılar karışıklan önlemek için
le görmüşlerdi. Fakat Vali İzzet Be­ hiç bir şey yapmamışlardır. İşgal
yin göreve başlamasından İtibaren hareketleri, medeniyet götürücü bir
bütün halk hiç bir ırk ayırımı gö­ sefer manzarası arzetmekten çok
zetmeksizin, eşit olarak muamele uzaktır ve derhal bir İstilâ ve eh­
görmüşlerdir. Bölgedeki bir kaç hay lisalip şeklini almıştır” denilmekte­
dut çetesinin mevcudiyetine rağ­ dir.
men, sükunetin geri geldiği söyle­
nebilir“ -Illlllllllllfll ııııım.tiı.
"Hrlstiyanların katliâma uğrama E Tahkikat Heyetinin Yunan E
korkuları yerinde değildir. Ancak gös E mezaliminitafsila tiyle açık- E
termektedir ki. çıkarmadan bir kaç Elayan raporunu yarın yayınla E
hafta önce Yunan yetkililerinin eli­
E yacağız E
ne geçen ve Atinaya gönderilen,
Müslümanları, Yunanlıları katliâma <UIIII1IIIIIIIIIIIIIM *»ltııiıınıiiM i«ııı«ııi|iM iıl||||||ı'p

2
Bahríyebakam
Amasyayagitri
Salih Paşa ile M . Kemal Paşa arasındaki
mühim meseleler görüşülecek Istanbu'da
Kuvayi Milliye aleyhinde dava açıldı
Bahriye Baltanı Salih Paşa,
hükümetse alınan ’¡ir karara uy
gta olarak dun AJtay vapuru
ile Samsuna tuurebet etmiştir.
Salih Paşa buradan kara yo­
lu ile Amasya’ya gidecek ve
orada Heyeti Teınsıiiye ve Mus
tafa Kemal Paşa ile görüşme
lense bulunacaktır.
Görüşme terde bir anlaşmaya
vanınıası beklenilmektedir.
Diğer taraftan Bahriye Ba-
Knnı mn bu ziyereti başlarken
Hürriyet İtilâf Partisi ile Da­
mat Ferit'tiler ve onu destekle­
yen gazeteler de Kuvayi Millîye
ve Mustafa Kemal Paşa aley­
hinde geniş bir kötüleme kam
panyastna s'inşmişlerdir.
Hürriyet İtilâf Partisi dün
Başbakan Ali Rıza Paşa’va bir
Darülfünuna
çok az talebe
müracaat etti
Gazete’erin bildirdiğine
g ö 't, Darülfünun hukuk
şubesine otuz, kadar. Ede­
biyat şucesıne ancak otuz
kadar ve diğer şubelerine
ancak 20 Kadar talebe kay
dolmuştur.
imtihanların, talebe kay
dııiı kolaylaştırmak mak-
sadıyie gayet gevşek tu­
tulmasına rağmen bu feci
neticelere varılmıştır.
E skiden D arülfünuna
binlerce talebe Koşarken
şimdi böyle bir durum la
karşılaşılm ış olm asının teh
tikeleri ü zerinde ilgililerin
dik k ati çek ilm ek ted ir.
Çer î Peşi, Ingiliz
mardası altında
K. r û sîan istiyor
LONDRA
Paris Barış konferansında İngiliz
msıirısı Crowe'den bord Curzon’a
geıen ön telgrafta. "Kürd temsil­
cisi” Şerit Paşanın kendisine baş­
vurduğunu. konferansa. İngiliz man
dası altında bir Kurdistan kurul­
ması İçin muhtıra vereceğini fakat
bu muhtıranın önceden İngiltere
Dışişleri Bakanlığı tarafından İnce­
lenmesini - ve tasvip edilmesini iste­
diğini bildirmiştir.
ATİNA.—
Yunan gazeteleri. Yunan ordu­
larının Batı Trakyayı işgal etme­
leri İçin Par iş Barış Konferansın­
dan hükümete müsaade gelmiş ol
duğunu ve kabinenin dünkü top­
lantısında bu konuda kati emirle­
ri verdiğini yazmaktadırlar.
Batı Trakya, kısa zaman evvel
Bulgar kuvvetlen taralından tahli
ye edilmiş ve Fransız kuvvetleri
işgal etmiştir Fransız kumandan
lığına da bu bölgeyi gelecek olan
Yunan kuvvetlerine teslim etmesi
için gerekli talimatın gitmiş ol­
duğu da ilâve edilmektedir.
Askeri çevrelerin bildirdiğine gö
re. Yunan birliklerinin bugün İs-
kece ve "irmeleri beklenmektedir.
Harekete katılmakta olan doku­
muhtıra vererek; «Anadolu’da
reşitli âtı .Milli tar atından takıp
edilmekte olan politikayı ve bu
teşkilatın davranışlarını «prates
to ettiklerini bildirir.işlerdir.
itilâf Devletlerini, Anadolu'ya
müdahaleye davet eden bir li­
sanla kaleme alınmış olan muh
tirada sözde Gayri Muslinlerin
tehdit altında bulundukları, Ana
dolu’da cinayetler işlendiği ileri
sürülmekte ve hükümetten de,
seçimlere serbestçe iştirak ko­
nusunda teminat vermesi ta­
lep edilmektedir.
A U KEMAl NE DİYOR ?
VAKİT gazetesi, PEYAM ga­
zetesi sahibi ve eski içişleri Ba­
kanı Ali Kemal tarafından Mus­
tafa Kemal ile alâkah olarak
İtalya’da yayınlanmakta olan
Correre Della .Sena gazetesine
gönderildiğini bildirdiği bir yazı
yı nakletmektedir.
Mustata Kemal’ i kötülemek
maksadiyie Ali Kemal tarafın­
dan kaleme alınmış olan bu
makalede; «Mustafa Kemal, her
general eibi bir generaldir. Ha­
yatının bir kısmını da bu ge­
neral, Viyana ile Berlin arasın­
da dolaşmakta geçirmiştir.»
KARŞI GAZETE!.ER î
Karşı gazeteler (1) ise. Teş­
kilâtı Milliye’yi kötü bir şekil­
Amasya’ya hareket eden Salih Paşa
Yunan ordusu Batı
Trakya"ya giriyor
Trakya’daki 600.000 Türk, bu bölgedeki 100
bin kişilik azınlığa kurban ediliyor.
zuncu Yunan tümeni General Leo-
nardc-pulos’un kumandası altında­
dır.
600 BİN TÜRK!
YENİGÜN gazetesinde, Trakya
ile İlgili olarak çıkan, nüfus Ista
tistikleri İle dolu uzun bir ma­
kalede Batı ve Doğu Tr akyada
tcpyekûn 700.000 nüfus bulundu­
de yabancı çevrelere tanıtmak
için birbirleri ile yarışmakta­
dırlar. Fransız dili ile yayınlan­
makta oıan (LUKtM.) adlı ga ­
zete son nüshasında Mustafa
Kemal hareketinden bahseder­
ken, Teşkilâtı Mılliye’ yi İtilâf
devletlerine kaışı bir tertip ola­
rak göstermek için çaba sarf-
etmiıgir.
Damat Ferit kabinesinin dev
rilişinden «Kâmil Paşa’yı düşü­
ren BabIâli baskım komik bir
tekerrüründen ibaret» diye bah
setmeye kalkışan bu yabancı
gazete diyor k i :
«— o halde bu hareketi ida­
re edenler kuvvete başvuracak­
lardır. Bu kuvvet kime karşı
kullanılacaktır? Bunların hede­
fi, Almanya gibi, bir devleti
perişan eden ve bu memleketi
hâlâ çizmeleri ile çiğneyen İti­
lâf Devletleri hedefinden baş­
ka bir hedef olamaz. Bunun
havsalaya sığmayacağı iddia olu
nabilir. Fakat burada hiçbir
şey insani hayrete düşürmeme­
lidir.»
— (I ) Türkçe gazeteler köp­
rünün bu yanında, İstanbul ta­
rafından ve biıtün yabancı ga­
zeteler de köprünün karşı tara­
fından çıktığından (karşı gaze­
teler) tâbiri kullanılmaktadır.
ğu, bunun 600.000 nln Türk oldu­
ğu ve geri kalan 100.000 nüfusun
da Rum, Bulgar, Ulah bulunduğu
belirtilmekte: “ 600.000 Türk, 100.000
kişilik bir azınlığa nasıl feda edi­
lebilir?” denilerek Paris Barış
konferansının kararlarının sulh
ve sükûnu getirmiyeceğl ilâve edil
mektedir.
İSTİKLÂL HARBİ GAZETESİ. PERŞEMBE 16 EKİM 19l|
Mustafa Kemal Paşa’nın, beraber çalışmadığım ve
nerede ol duğunu da bilmediğini söylediği Enver Paşa.
AMtRIKAULAR, MUSTAFA K E N T L İN
BİR BEYANAII I YAYINLADILAR :
'Türkiye’ yi yıkmak için
İngiltere para dağıtıyor1
NEREDE V E K İM E VERİLDİĞİ A Ç IK L A N ­
M A Y A N BU B E Y A N A T IN A M E R İK A L IL A R
T A R A F IN D A N Y A Y IL M A S I iN G lL lZ L E R l
SİNİRLENDİRDİ.
Şehrimizde buiunan İn­ ğu yolunda söylentiler do­
giliz Yüksel; Siyasi Komiser­ laşmaktadır. Azerbeycan’da
liği, (United States Radio bağımsız bir Türk Hüküme­
Press ı adı altında bir Ame­ ti kurmak amacında olduğu­
rikan kaynağının, İngilizleri nu İfade eden bir mektubu­
şiddetle suçlayan Mustafa nu gördüm.
Kemal Paşa'nın bir beyana­ «Türkiye’deki çıkarları pe
tım yayınladığım Londra'ya şinde koşan İngiliz — Fran
bildir uişdir. sız kapitalistlerinin milliyetçi
Bu Amerikan basın mer­ hareketi desteklemekte ol­
kezinin dünkü tarihle yay­ dukları hakikatlere aykırı­
dığı baberdo Mustafa Ke­ dır.»
mal’in şu şekilde beyanatta
bulunduğu iddia ediliyor ; İNGİLİZ PARASI
«Türkiye'yi yıkmak için bu
«Milliyetçi Parti, tarafsız rada tngüiz parası harcan­
bir yabancı ülkenin yardımı­ maktadır. <Ingiliz Muhıpler
na oıan lüzumu kabul et - Cemiyeti )eski Başkam Adil
mektedir. Bey’e İngtlizlerin 150 bin
sterlin, Konya Valisine 200
Gayemiz, mütareke öncesi .
bin sterlin ve Ankara Vali­
şuurlarımız dahilinde Türki­ sine (Muhittin Paşa) muhte­
ye’nin gelişmesini sağlamak­ melen daha büyük bir meb­
tır. Yayılma ihtiraslarımız lâğ verdiklerini bilmekteyiz.»
yoktur. İyi bir hükümetin
başa geçmesi halinde Tür­ RAIJF BEY
kiye’nin zengin ve müreffeh Eski Bahriye Bakam Ra­
bir ülke haline gelebileceğine uf Bey ise, beyanatında;
inanmaktayız. Hükümetimiz, «— Amerika, tek ümidimiz-
yabancı entrika ve müdahe- dir, aksi halde çarpışacağız.»
leler yüzünden zayıf düşmüş demiştir.
tür. Milliyetçiler 40.000 askerle­
«Tecrübelerimize göre, A- ri olduğunu İddia etmekte­
merika bize yardım edebile­ dirler. Fakat diğer kaynak­
cek yegâne memlekettir. Er- lar bunun pek varit olmadı­
menil-.-re karşı şiddet hare­ ğı kanaatindedırler.»
ketleri olmayacağım garan­
ti etmekteyiz. Ingiliz Yüksek Komiserli­
ği, Amerikan kaynaklarının
ENVER PAŞA !
«İngiliz aleytarlığı» yapmak­
«Enver Paşa ile birlikte ta olduklarına dair bu haberi
çalıştığımız doğru değildir. de bir delil olarak göstermiş
Güttüğü siyasetin Türkiye’ tir.
ye zararlı olduğuna inanı­ Amerikan kaynağı ise,
yoruz. Hâlen nerede bulundu Mustafa Kemal’ in bu beya­
ğunu da bilmemekteyiz. Rus natı Kime ve ne zaman ver­
Bolşevikieri ile birlikte oldu­ diğini tasrih etmemektedir.
M ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■»■■■■«***■****»®*“ **«Ml«
Seçim hazırlıkları
Mili! Ahrar Partisi seçimlere katılacağını açıklamıştır Bu parti yeni
teşekkül etmiş ve dört beş aylık hayatı esnasında taşralarda şubeler açma­
ya muvaffak olamamış olduğundan Taşra seçimlerine müfettişleri vasıtasiy-
le iştirak eyliyecektir.
Milli Ahrar’ın 80 kadar namzed göstermek tasavvurunda bulunduğu öğ­
renilmiştir. Bu namzedler arasında eski Ankara Mebusu Mahir Said. eski
Çorum Mebusu Münür. Prens Sabahaddin ve Yusuf Akçora beyler de vardır.
(Çiftçiler Derneği) de parti vasfını kazanmış ve seçimlere katılacağını
bildirmiştir.
Sulhu Selâmet Partisinin henüz kati kararı bilinmemektedir.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi
Taha Toros Arşivi
* 0 0 1 5 2 4 4 0 9 0 0 6 *