1

‫ايف حي صَرت ۾ ٌڪ نيگزيو طروع ڪخي حطيطڪطَ‬

‫شَالئيَء شان دىيا حي ڪيٍو بً ڪيڊ ۾ پٍچي شگطھطيۿ‬
‫بيا ڪيٍو نعاوضي حي‪... .‬‬
‫۽ اطتٍار ٺاٌي واٽس ايپ ۽ فيس بَڪ تي ٌطاليطَ‬
‫ويَ حيٍو کي پڙٌي کَڙ شارن شاٿيو نثبت نَٽ ڏىطيۿ‬
‫۽ پيٍيخَ نَاد نَڪليَۿ حيڪَ اوٌان حي ىظطرن حطي‬
‫شانٍَن آٌي‪ .‬انيد آٌي تً ٌيَء ڪاوش اوٌان کي پصيد‬
‫اييد ۽ پيٍيخي خَبصَرت راِء ضرور ڏيطيطدا واٽطس‬
‫ايپ تي نيصيج ڪر ‪ .‬تً حيئو اييدڙ طهارن ۾ ان راِء‬
‫تي عهل ڪر ٌو نيگزيو کطي خطَبصطَرت بطڻطائطي‬
‫شگھخي ۽ دوشتو حي پصيد کي اوليت ڏئي شگھخي‪.‬‬
‫دوشتو حي نَٽ ۽ نَاد نَڪلڻ حطي رفطتطار کطي‬ ‫ايڊيٽَريل‬
‫شانٍَن رکيد ٌو نيگزيو کي پيدرٌطو روهه پطڌرو‬ ‫الصالم عليڪم‬
‫ڪرڻ حَ فيصلَ ڪيَ ويَ آٌي‪ٌ .‬طو ططهطار ۾ کطَڙ‬ ‫حق نَحَد شدا نَحَد‬
‫شاريَن ڪهيَن ٿي شگھو ٿيَن حو حي ىظاىطدٌطي بطً‬ ‫شيڌ نَحَد‬
‫اوٌان پڙٌيدڙ شاٿي ئي ڪرائي شگھَ ٿطا‪ .‬اشطان حطي‬
‫ڪَطض رٌيد تً پڙٌيدڙن حي خَاٌظو کي نان ڏىطَ‬
‫وڃي‪ٌ .‬ڪ ڀيرو ٻيٍر عرض ٿَ ڪخي تً ايطيطدڙ ىطئطيطو‬
‫دىيا گلَبل وليج بڻخي چڪي آٌيۿ اىٽرىيٽ تي طهار الِء پيٍيخَ نَاد حلد واٽس ايپ يا ا نطيطل‬
‫شَطل نيڊيا ۽ اليڪٽراىڪ نيڊيا ناڻٍو حا ٌزاريو ڪيَ وڃي تً حيئو اييدڙ طهارو ٽائيم شان اوٌطان حطي‬
‫نيلو حا فاصال گھٽائي ڇڏيا آٌو‪ .‬دىيا حَ ٌر ناڻٍَ ىظر ڪيَ وڃي‪ .‬اوٌان حَ پيٍيخَ‬
‫حهظيد خان‬ ‫شَالئيَء شان ڪيٍو شان بً ڪٿي بً رابطوطَ ڪطر‬
‫شگھي ٿَ‪ .‬۽ پيٍيخا ويڄار وىڊ شگھي ٿَ‪.‬‬
‫ٌطي‬ ‫شَ ان شڄي صَتحال کي شانٍَن رکيد‬
‫فيصلَ ڪيَ تً ڇَىً شيڌ ٻَليَء ۾ ٌڪڙو پطي ‪ .‬ڊ‬

‫‪2‬‬
3
 ‫حّ ڎاڎق ذلطة ٌتصالِل حّ پٽ‬
‫ھّ‪.‬‬ ‫غٔص ٌتصانههٔف ؽاھ ڀٽائْ‬
‫غٔص ذٔصذ ؽاھ ھطاجْ‪ 0‬ھً ةظذگ‬ ‫ةً‬
‫حْ اقالخ حْ ھڪ ؽاح غٍڌ ۾‬ ‫غٔص ذتٔب ؽاھ‬
‫ىحٍهّك ٓا ىٽٔاذقك غٔص آھً‪،‬‬ ‫ةً‬
‫حً ىاـ ىؾھّذ قنْ ۽ ٌاذؼ‬ ‫غٔص ٌتصانلصقز ؽاھ‬
‫غٔص ٌتصانڪطٓو ؽاھ (ةهڙك‬ ‫ةً‬
‫قاذق) پٔصا ٿّٔ حٍھً حّ جڙ پّٽّ‬ ‫غٔص حياؾ ؽاھ‬
‫غٔص ٌتصانههٔف ؽاھ ڀٽائْ آھْ‪.‬‬ ‫ةً‬
‫غٔص ذٔصذ ؽاھ ھطاجْ ىرطؿ غٍَ‬ ‫غٔص ٌتصانڪطٓو ؽاھ (ةهڙك قاذق)‬
‫‪ >08‬ھخطك‪ ،‬غٔپٽيتط >?‪89‬‬ ‫ةً‬
‫ٌٔػّك ۾ ھطاة ىاـ غفط‬ ‫غٔص نٍم ىريص ؽاھ ٌطؼ ِلِل ّ ؽاھ‬
‫ڪٍصك اچْ غٍڌ حْ ؽھط ھاال‬ ‫ةً‬
‫ڪٍڊك (اـهْ اڳّٔـ ھاال ؽھط)‬ ‫غٔص ٌتصانيّىً ؽاھ‬
‫پھحّ‪ .‬غٍڌ ۾ اھّ غيً حْ‬ ‫ةً‬
‫ذڪّىث حّ خقذ ھّ ۽ غٍصـ‬ ‫غٔص ھاؽو ؽاھ‬
‫نطفاـ ىٔطاـ ىريص ھاال ڪٍڊك‬ ‫ةً‬
‫حْ ٌالئلْ حّ ذاڪو ھّ‪ .‬حٍھً‬ ‫غٔص ذاحْ ؽاھ‬
‫ھاال كتٔهْ قاذـ جْ ڳطق ڎٌڊ‬ ‫ةً‬
‫قڌق‪ ،‬حٔڪّ غٔص ذٔصذ ؽاھ‬ ‫غٔص حالؾ ىريص ؽاھ ٓا حطاذ ىريص‬
‫ھطاجْ ھًٍ حْ پاذاـ ڀطك ڎٌّ‪.‬‬ ‫ؽاھ‬
‫اٌھَْء اذػاـ حْ ڪطك ھاال‬ ‫ةً‬
‫كتٔهْ حْ غطةطاف ؽاھ ىريص قنص‬ ‫غٔص ؽطؼ انصًٓ ؽاھ‬
‫خذٓا ساـ ھانْ پٍھٍخْ ٌٔاڻْ‬ ‫ةً‬
‫غٔص ذٔصذ ؽاھ ھطاجْ کْ‬ ‫” غٔص ىٔط ٌهْ ؽاھ “ (ٌهْ غٍڌك)‬
‫پطڻائْ‪ .‬ھّ غحطھً ىھٍٔا کً ھاال‬ ‫ةً‬
‫ڪٍڊك ۾ ذھّٔ حّ کٔع قانص‬ ‫”غٔص ذٔصذ ؽاھ ھطاجْ“‬
‫غٔص ىٔط ٌهْ ؽاھ ھطاجْ حْ‬ ‫ةً‬
‫قفاة حْ ستط پھحْ‪ ،‬گھط ۾ اىٔصقاذك ھئْ ۽ چئْ قّٓ جَ پٽ ڄيْ جَ ىٿع ڎاڎز‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ىٔط ٌهْ ؽاھ ھطاجْ‬
‫حّ ٌانّ غٔص ىٔط ٌهْ ؽاھ ذکخّ پُْء حْ قفاة غتب اجْ ئْ ھطاة ۾ ذھْ پّٔ‬ ‫ىّغْ ڪاىو‬ ‫ٰ‬ ‫ذلطة اىاؿ‬ ‫ةً‬
‫جاـ حّ ٽً غانً ۽ غحاقٓھً ڎٍٓھً کاٌپّء قفاة ڪطك قّٓ‪ .‬پّٓاـ ھاال ڪٍڊك ۾ غٍَ‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ىريص ؽاھ ؽٔطارك‬
‫‪ >08‬ھخطك ۾ کٔع پٽ ڄائّ حٍھً حّ ٌانّ غٔص ىٔط ٌهْ ؽاھ (ٌهْ غٍڌك)‬ ‫ذلطة اىاؿ حٍفط ـاخؽ‬ ‫ةً‬
‫ذکٔائّـ‪ .‬غٍڌ ۾ ڄيڻ ڪطك ٌهْ غٍڌك حْ ٌانْ غاـ‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ذػًٔ ؽاھ جطىضك‬
‫ىؾھّذ آھْ‪.‬‬ ‫ذلطة اىاؿ ىريص ةاكط‬ ‫ةً‬
‫غٔص ىٔط ٌهْ ؽاھ (ٌهْ غٍڌك )‪ 0‬غٔص ٌهْ غٍڌك غٍَ ‪ >08‬ھخطك ۾ ھاال ڪٍڊك ۾‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ٌهْ‬
‫ڄائّ ۽ غٍصز پٔڙھْ ىاـ غٔص ٌتصانڪطٓو ؽاھ (ةهڙك قاذق) ڄائّ‪ .‬غٔص ٌهْ غٍڌكَء‬ ‫ذلطة اىاؿ رًٓ انٍاةصًٓ‬ ‫ةً‬
‫ٻَ ؽاخّٓـ ڪّٔـ ھڪ غٍصز ٌاٌاڻً قاذك ھاال كتٔهْ ىاـ ۽ ٻْ جطڪً حْ كتٔهْ‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ّٓغف ؽاھ‬
‫ىاـ‪ ،‬ٻٍھْ گھطـ ىاـ کٔع حھخھّ اقالخ ٿّٔ‪.‬‬ ‫ذلطة اىاؿ ذػًٔ غٔصانؾھصاء‬ ‫ةً‬
‫ذاـم ىههب‪ 0‬ھً غيّذك ؽخطك ىاـ اھا غڌ پّك ٿْ جَ غٔص ذٔصذ ؽاھ ھطاجْ اھّ‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ذػًٔ ؽاھ ؽٔطارك‬
‫ةظذگ ھّ حٔڪّ غٔط غفط ڪٍصك ھطاة کاـ ھاال ڪٍڊك ٍٍْٓ غٍڌ ۾ آّٓ جٍھً‬ ‫انيطجلْ‬
‫ٰ‬ ‫ذلطة ٌهْ‬ ‫ةً‬
‫کاٌپِّء ٻٔا ٌاذؼ ۽ غاخاة غٍڌ ۾ ئْ ذھٔا‪.‬‬ ‫ةً‬ ‫غٔص اةطاھٔو ؽاھ‬
‫ذّانّ‪0‬‬ ‫ذلطة اةّنانب‬ ‫ةً‬
‫‪ 08‬ڪحاب اذّاؾ ؽاھ ٌتصانههٔف ڀٽائْ‪ ،‬ىطرا كهٔچ ةٔگ‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ٌهْ حّاذك (ذّاذك)‬
‫‪ 08‬ؽاھ ٌتصانههٔف حْ غّاٌد‪ ،‬ذغانْ ۽ ذاڳ ةاةث جرلٔلْ ىليّـ ڊاڪٽط ٌتْ‬ ‫ذلطة ٌتصانيههب‬ ‫ةً‬
‫ةشؼ ساـ ةهّچ‪.‬‬ ‫ةً‬ ‫غٔص ذػًٔ االڪتطك ؽٔطارك‬
‫ذلطة ھاؽو‪.‬‬ ‫ةً‬
‫ر َّي ۡص ـهٍو‬
‫ذلطة ھاؽو ذلطة ُى َ‬ ‫غٔص حٍفط ؽاھ اىاؿ راخف ٌطاكْ‬

‫‪4‬‬
 ‫ڊذٓتم (غؤ نفيً حْ ڪِاڻْ)‬

‫غائًٔ ىاـ ڀڙقق ٿٍٔصز‬

‫ٌهْ ذكا كاكْ‬

‫ُ‬
‫قذٓاؿ گِط پِچْ‪ ،‬کٽ جْ پّجڙق اڇهْ‪ ،‬خنْ ىاـ پاڻَْء حا ٻَ ٽْ گالز اقجْ ٓڪ‬
‫غاُْ پْ قّٓ‪.‬‬ ‫ڪِاڻْ‬
‫”ىڙغانّ سٔط جَ آُْ؟“ حّڻِع پڇٔع‪.‬‬ ‫كاغياڻْ‪-‬‬
‫”ڀڙقـ حْ ةارك ڎغْ خۿٌع ٿْ ٿئْ‪ .‬اڂ پاڻ قاذق ىائٽ حّغّ ىهّٔ‪ٌ ،‬ئًٔ ڪاذ‪،‬‬ ‫اٌاؿ ڪِاڻْ‪.‬‬
‫ةٍگهّ‪ ،‬ڪاٽً حا ڪپڙا ىٺ جْ غگطٓٽ… ڀڙقة ۾ قڎك ڪا ڪيائْ آ‪ .‬ٿڪ‬
‫اٿع…“‬ ‫رىاٌْ حّ غج اقنَِ کاـ اڀطك ٿّ‪.‬‬
‫غڀ ڳانِّٔـ ةٍا قكفْ چٌّصق قذاٌڊك ىاـ ڪيطك ۾ ُهّٔ قّٓ‪.‬‬ ‫گھٽخٍصك ىرػّز ٿئْ ٿّ‪.‬‬ ‫غاف ُ‬
‫جڏًُ جَ غڀٍْ حّ ُ‬
‫قذاٌڊك ۾ ةٔٺم پٽِع اٌخو‪ ،‬پُْء حّـ ڳانِّٔـ غّذ غاـ پئْ ٻڌّٓـ‪.‬‬ ‫ـتد غاـ پاڏك قاذك ذلّذك (ذلّذ ةشؼ) جْ ٌيط پئْ‪.‬‬
‫ٻئْ ڎًٍِٓ اغڪّؾ ۾ اغحاخ ٻاذـ کاـ پڇّٔ‪ ُّ” 0‬قڎا ٿْ ڇا ٿٍٔصا؟“‬ ‫ىاـ ڍڪطحْ قٓع‪.‬‬
‫اٌخو اٌحياخ غاـ حّاب ڎٌّ‪” 0‬غائًٔ ىاـ ڀڙقق ٿٍٔصز…!“‬ ‫ذلّذك کاـ پطٓؾاـ ُخڻ حّ غتب پڇٔو‪.‬‬
‫ُڪ غاُْ ٻڌائڻ نڳّ‪ 0‬ڳانَ ٌَ پڇ‪.‬‬
‫پٽ ةغٔط سطچَْءحْ اغڪّؾ ٿا قڃً‪.‬‬ ‫ڪهَ کاـ ىٍٍِخا َ‬
‫ڪھاڻْ‬
‫قڃائخْ قٓم ذلٔلث‬ ‫ٌٔٺ ىختّذ ٿْ راؾ کاـ اڻ نکْ اٌصار غاـ‬
‫اىطآارىھط‬ ‫پٔػً ُخڻ حّ پڇّٔ جَ چٔائًٔ‪0‬‬
‫ُْ غياث غهّاذ ۾ پٔؾاب قُْ قڃڻ قاذك ةصةّ حٔئاـ ٿْ قّٓ آُْ‪.‬‬
‫ھً پٍھٍخْ ىرم ٌيا ةٍگهْ حْ ةانڪٌَّْء جْ ةٔھْ ٻً چپً حْ قچ ۾ غگاذ کْ‬ ‫غيتاذا حٔئاـ رٌصگْ گضاذٍٓصز جَ ٻاذ غکّٔ ُٽڪط جَ کائٍٔصا پط كئط ٌَ ٿّ‬
‫كاةّ ڪطك الئٔٽط غاـ خکائْ قاة کّنْ خقٌھًٔ کْ ھّا ۾ جرهٔم ڪطك ڇڏّٓ‪ .‬ذاة‬
‫ىشحفط ڪِاڻْ‪/‬حيؾٔص‬
‫حّ اڌ ذفّ گضذك چڪّ ھّ پط ھّ ةٔچًٔ ھّ‪ .‬ھً رٌصگْ حْ ڊڪ ڊقڏ ۾ گھڻّ‬
‫ڪخھ ذاـم ڪطڻ غاـ گڏ ڪخھ قڃآّ ةہ ھّ حٍھً حْ ڳّال ھً کْ ةٔچًٔ‬ ‫كّؿ پطقذ‬
‫ڪٍصك پئْ آئْ‪.‬‬
‫ھّ حڏھً پٍھٍخْ پُْء غاـ حھٔڙق ڪطك اةً ڎاڎـ پاذاـ حّڏآم ڪچً گھطـ کْ‬ ‫پٍٍِخّ ىٿّ غاٌصاڻ ۽ قڎاڻ حْ قچ ۾ ىرػّز ڪٍصك‪،‬‬
‫ڇڏك ؽھط پھحّ ھّ جڏھً ھً حْ ھٿً ۾ ىلصذ حْ ڦڏًٓ نڪٔطـ کاٌػّاِء ڪخھ ةہ‬ ‫غّچْ ٿّ!!!؟؟؟‬
‫ٌہ ھّ‪ .‬ھّ ةھاخذ‪ ،‬غٔاڻّ ۽ غٔطجيٍص ھّ‪ .‬ھّ رٌصگَْء ۽ جلصٓط حْ ڦڏًٓ نڪٔطـ کْ‬ ‫ىٌّکْ كّؿ پطغحْ کاـ ٌفطة آُْ‪.‬‬
‫غڌق ڪطڻ الِء غٔاڻپ قاذك نڪٔط حْ ذاھ جْ ٌڪطك قّٓ ھّ‪ .‬ھّ جٔظكَء غاـ‬ ‫ىٍٍِخْ قڎـ ةَ ڪڏًُ ڌذجَْء حْ پطغحؼ ڪئْ‪،‬‬
‫پٍھٍخْ ىٍظؾ ڎاٌھً ڊقڏٌصق پئْ قّٓ ۽ ىھًٍٔ‪ ،‬غانً کْ پٍھٍخْ پٔطـ ھٔٺاـ آٓم‬ ‫ڪڏًُ ٌّذة حْ پطغحؼ ڪئْ‪،‬‬
‫ڌقڏ حٔاـ پّئحْ ڇڏٍٓصق اڳحْ قڌٌصق پئْ قّٓ ھّ‪.‬‬ ‫ُاڻْ قذك ىٍٍِخْ كّؿ حا ٌّحّاـ‬
‫اڂ ھّ کطب پحْ ڪاذقةاذك ىاڻھّ آھْ‪ ،‬ھً کْ ھڪ سّةفّذة ڌاذك ٻّنْ‬ ‫كّؿ پطغحْ ڪطك ذُٔا آًُ‪ ٍٍْٓ .‬كّؿ حْ پطغحؼ ڪطك ذُٔا آًُ‪.‬‬
‫ڳانھائٍٔصڏ راؾ آھْ ۽ چئً ڌٓئطـ حّ اقالخ آھْ حً کْ ھً حْ اکًٔ حّاـ ٿٍٔصك‬ ‫حٔڪْ ٌػم خذ ٌػم پّڄا ۽ پطغحؼ حا ُٔطاڪ ُخً‪،‬‬
‫ڎٺّ آھْ‪.‬‬ ‫اُْ كّؿ ۾ ڪِڙق ةصالُء آڻْ غگھٍصا؟‬
‫ھً کْ ؽصة غاـ اھّ اذػاز ٿٍٔصق آھْ جہ ھً پٍھٍخً پطاڻً ذؽحً غاـ گڏ ٻّٔ‬ ‫جًٍِ ڪطك ىٌّکْ “كّؿ پطقذ”* ٿٔڻّ آُْ‪.‬‬
‫ةہ گھڻّ ڪخھ قڃآّ آھْ پط اھا قڃآم ؽِْء ڪھڙك آ؟ اھّ غّاؾ ھً حْ اٌصذ کْ‬ ‫پٍٍِخْ كّؿ کْ ؽاَُ نهٔف حْ فڪط ىهاةق پطقاـ چاڏُڻّ آُْ‪،‬‬
‫۽ خٌٔا کْ ڎٓکاذڻّ آُْ جَ اغاـ غٍڌك اـ قكث کاـ ىرٍث ڪؼ غڌذٓم آُّٔـ‪ .‬ڪچْ ؽطاب حْ ڪڙك پٔگ حٔاـ ڳاذٍٓصق ذھّٔ آھْ‪.‬‬
‫غگاذ حا ڪؼ ھڻٍصك ھً پٍھٍخْ راؾ کْ ڌاذك ىطخ غاـ گڏ ةٍگهْ ٻاھطاـ ڪاذ‬ ‫حڏًُ خٌٔا حا ىاڻِّ اگھاڏا گھيٍصا ُئا‪.‬‬
‫اـ قكث اغاـ حْ كّؿ پٍٍِخْ ةِحطًٓ كػو حْ ٺِٔم گھطـ ۾ ذٍُصك ُئْ‪ .‬ىاـ نھٍصك ڎغْ قذجّ‪ .‬ڌاذّٓ ىطخ ھً حْ راؾ غاـ ڀاڪط پائْ ىّڪالئْ ھهّٔ قّٓ‪.‬‬
‫ةانڪٌَّْء ۾ آٍصك ئْ غٍصز راؾ ڀاڪطًٓ پئْ چٔع‪0‬‬ ‫ًُ قكث اغاـ کْ ىشحهف كػيً حْ غارؽً غاـ‪،‬‬
‫”ىاِء ڊاذنٍگ‪ ،‬اڂ ڪٔڏق ٌہ غٺا پٔا نڳّ“‪.‬‬ ‫پٺحْ ڌڪڻ حْ ڪّؽؼ ڪئْ پئْ قڃْ‪.‬‬
‫غٍصز راؾ ڀاڪط ىاـ پاڻ کْ آحّ ڪطك فطٓؼ ٿٔڻ حّ چئْ ڪيطك ڎاٌھً ھهْ‬ ‫حًٍِ کْ ٌاڪاؿ ةڻائڻّ آُْ‪.‬‬
‫قئْ‪ .‬حّاب ۾ ھً ڪاقڏ ڪطڻ ةصذاـ راؾ کْ ىطڪْ ڎغٍصق ذھّٔ‪.‬‬ ‫حًٍِ الِء ىٌّکْ كّؿ پطقذ ٿْ‪ ،‬پٍٍِخْ غڄْ كّؿ کْ‪،‬‬
‫ھً کْ ؽصة غاـ اذػاز ٿّٔ جہ ھً پطاڻً ذؽحً غاـ گڏ غٔطة کْ ةہ قڃائْ‬ ‫كّؿ پطقذ ةڻائڻّ آُْ‪.‬‬
‫ڇڏّٓ آھْ‪.‬‬
‫* كّؿ پطقذ‪ 1‬پطقاـ چاڏٍُٔصڏ‪ /‬جٔاذ ڪٍصڏ‪ /‬فڪطك نّذ ةهٍص ڪٍصڏ‬

‫‪5‬‬
6
‫آخّڪٔؾً فائٌّڊٓئؾً حْ اغڪّنً کْ غياث ۾ ةِحطًٓ جٍهٔيْ‬ ‫غٍڌ آخّڪٔؾً فائٌّڊٓؾً ۽ غٍڌ آخّڪٔؾً حْ‬
‫اخاذـ حْ ذٔفٔث ٿا ڎًٓ حْ اًٌِ حْ گِاذـ جْ ُڪ ٌيط ٿا قحِّ‬ ‫اغڪّنً حا ىانڪ ۽ غٍڌ آخّڪٔؾً حْ اغڪّنً ۾‬
‫اڂ حْ ُِڙك ىٍِگائْ حْ خۿذ ۾‬ ‫جَ ذٔطجً حا غيٌّڊ اٿهْ ٿا پّـ ُ‬ ‫پڙُائٍٔصڏ اغحاخ ‪ ،‬۽ اًٌِ غاـ ٿٍٔصڏ دٓاخجّـ ‪ ،‬۽ اقُاـ ةاؽٍّذ‬
‫حٿْ ٌاؿ ىاڻِّ حْ گِط حّ سطچ ڪو غْ ڪو ‪ُ 80000‬ظاذ کاـ‬ ‫خقغحً نئْ ىٍهّىاة ‪،‬‬
‫‪ُ 8;000‬ظاذ ٿْ ٿّ قڃًٔ اجْ اًٌِ اغحاخـ کْ ‪ُ >000‬ظاذ کاـ قڌ ۾‬ ‫ُط غٍٍڌ آخّڪٔؾً حْ اغڪّؾ ۾ پڙٍُصڏ ٻاذـ حّ غٺّ اٌگ‬
‫قڌ ‪ُ 80000‬ظاذ ىٍِّٔ َ‬
‫پِاذ ڎٌْ قڃْ ٿْ ‪ ،‬ڀهْ پّ اُّ ىٔٽطڪ ‪ ،‬اٌٽط‬ ‫ٌُّصق آُْ حڏًُ جَ اـ حْ ة ِط ٌڪؿ غطڪاذك اغڪّنً ۾‬
‫‪ ،‬ةْ اك ‪ ،‬گطٓخّئٔٽ ‪ٓ ،‬ا ىاغٽطز ٿٔم ُخْ ‪ ،‬پط اـ حْ پگِاذ‬ ‫آحطق ٻاذـ حّ اٌگ ٌَ ٌُّصق آُْ حٔحطق غٍڌ آخّڪٔؾً حْ‬
‫آحطك ئْ ٌُّصك آُْ (افػّز)‬ ‫اغڪّنً ۾ ٌُّصق آُْ ‪ ،‬ڎٺّ قڃْ جَ غطڪاذك ىاغحطـ غٍڌ‬
‫ڪخھ قكث پِطٓاـ غٍڌ آخّڪٔؾً قاذـ ٌئًٔ پانٔػْ حّڏك ُئْ‬ ‫آخّڪٔؾً حْ ىاغحطـ کاـ پگِاذ ةَ چّٿًٔ ذفْ حٔحطك‬
‫حًٍِ ۾ چئّٔ قّٓ ُّ جَ ‪،‬‬ ‫ىهٍصك آُْ ‪ ،‬پط پِّء ةَ غٍڌ آخّڪٔؾً فائٌّڊٓؾً حّ ٻاذ‬
‫حًٍِ اغحاخ حْ ”ىٔٽطڪ“ ٿٔم آُْ اـ کْ پگِاذ گِٽ ۾ گِٽ ‪،‬‬ ‫غطڪاذك اغڪّؾ کاـ قڌٓڪ ُّؽٔاذ ٌُّصق آُْ ‪ ،‬غْ اك ؼ‬
‫‪ُ >000‬ظاذ کاـ ‪ُ 80000‬ظاذ ڎٌْ قڃْ ‪،‬‬ ‫حْ اغحاخ حْ پگِاذ ‪ُ >000‬ظاذ کاـ ‪ُ 80‬ظاذ ڎٌْ قٍٓصك آُْ ‪ ،‬۽‬
‫حًٍِ اغحاخ حْ ” اٌٽط “ ٿٔم آُْ اـ کْ پگِاذ گِٽ ۾ گِٽ ‪،‬‬ ‫ىرٍث ‪ُ :0000‬ظاذ پگِاذ قاذك غطڪاذك اغحاخ کاـ قڌٓڪ‬
‫‪ُ 80000‬ظاذ کاـ ‪ُ88000‬ظاذ ڎٌْ قڃْ ‪،‬‬ ‫ڪطائْ قٍٓصك آُْ ‪ُ ،‬ط غٍڌ آخّڪٔؾً ز‬
‫گطٓخّئٽ “ ٿٔم آُْ اـ کْ پگِاذ گِٽ ۾ گِٽ‬
‫ِ‬ ‫حًٍِ اغحاخ حْ ”‬ ‫فائٌّڊٓؾً حْ اغڪّؾ ۾ گِٽ ۾ گِٽ ٻاذ ‪ 800‬جَ ٌُّصا ئْ‬
‫‪ُ 88000،‬ظاذ کاـ ‪ُ 8:000‬ظاذ ڎٌْ قڃْ ‪،‬‬ ‫ٌُّصا ‪،‬‬
‫حًٍِ اغحاخ حْ ” ىاغٽطز “ ٿٔم آُْ اـ کْ پگِاذ گِٽ ۾ گِٽ‬ ‫پطائيطك پڙٍُصڏ ُڪ ٻاذ جْ غٍڌ آخّڪٔؾً فائٌّڊٓؾً ‪=00‬‬
‫‪ُ 8:000،‬ظاذ کاـ ‪ُ 8<000‬ظاذ ڎٌْ قڃْ ‪،‬‬ ‫ذپَٔ ُط ىٍِْٔ اغڪّؾ آٌط ‪ ،‬اغڪّؾ ىانڪ ‪ٓ ،‬ا اغڪّؾ ٌگطاـ‬
‫پط افػّز حِڙك ڳانھ آُْ حّ اـ پانٔػْ جْ ذٓخٍم ڊائطٓڪٽط ًُ‬ ‫‪ ،‬چئٌّع جَ اـ کْ ڎٍٓصك آُْ ‪ .‬۽ پطائيطك کاـ ىٿْ حٔڪڏًُ‬
‫قكث جائًٔ ٌيم ٌَ ڪطائْ اغحاخـ غاـ دٓاخجْ ڪطك ذُٔا آًُ ‪.‬‬ ‫اغڪّؾ ىڊؾ جائًٔ ُهْ ٿّ جَ اجْ ُڪ ٻاذ جْ غٍڌ آخّڪٔؾً‬
‫ڇا اُا ٌا اٌفافْ ٌَ آُْ جَ غطڪاذك ىاغحط حٔڪْ ‪ 9;000‬کاـ چانٔھ‬ ‫فائٌّڊٓؾً ‪ 8800‬ذپَٔ ُط ىٍِْٔ اغڪّؾ آٌط ‪ ،‬اغڪّؾ ىانڪ ‪ٓ ،‬ا‬
‫ُظاذ ُط ىٍِْٔ پگِطاذ کڻڻ حْ ةاقحّخ ةَ جٍهٔيْ ذٓؾّ رٓطق ۽‬ ‫اغڪّؾ ٌگطاـ ‪ ،‬کْ ڎٌٍٔصك آُْ ‪،‬‬
‫‪ُ >000‬ظاذ ىٍِّٔ کڻڻ قاذك اغحاخ حا ٻاذ ُّؽٔاذ ‪ ،‬جٍهٔيْ ذّانْ‬ ‫حٔڪڏًُ جُّاـ ـطؼ اًٌِ ئْ ‪ 800‬ٻاذـ کْ ‪ =00‬غاـ كطب‬
‫غاـ ٽپ ٽاپ ‪ ،‬جٔاذ ڪطك اقُاـ کْ ڎك اـ حْ ةا قحّخ ةَ اغڪّؾ‬ ‫ڪّٔ جَ ستط پٌّصك جَ ُڪ نک چانٔھ ُظاذ ‪8:0000‬ذپَٔ ُط ىٍِْٔ‬
‫آٌط اـ کْ پگِاذ ڎك ‪ُ >000‬ظاذ جَ ڇا اغڪّؾ حّ آٌط اغڪّؾ کْ‬ ‫‪ ،‬ڎٌا قٍٓصا آًُ پط غٍڌ آخّڪٔؾً حْ ذقؾ ىهاةق ُط ٽًٔ‬
‫جٍهٔيْ اخاذك حْ ةخائْ خڪاٌصاذك ٌٿّ ڪطك ؟؟؟؟‬ ‫ىٍِْٔ غٍڌ آخّڪٔؾً فائٌّڊٓؾً اغڪّؾ اٌحياىٔاـ کْ پٔػا‬
‫حٔحطق قڻٔؤ ؽٔئط ڪئّٔ ىً سصا پاڪ اغڪّؾ آٌطر کْ غيخھ ڎك‬ ‫ڎٍٓصك آ ‪ ،‬ٽً ىًٍِِٔ ڪا پئػا ‪ُ :80000‬ظاذ ٿٍٔصا ‪ ،‬اًٌِ ىاـ‬
‫ٓا غٍڌ آخّڪٔؾً قاذا اـ جْ غّچً ………………!!!!!!‬ ‫اغڪّؾ آٌط کْ ڇا ڪطڻّ آ اُّ ةااسحٔاذ ٌُّصق آ ‪ ،‬اغڪّنً ۾‬
‫پڙُائٍٔصڏ اغحاخـ کْ حٔڪْ جياؿ گِڻْ ىرٍث ڪطك غٍڌ‬

‫‪7‬‬
8
9
10

‫ڪًٔ ڪًٔ حاـ ىطٌصًٓ حاـ ىاذّٓء‬
‫ڪُّػحاـ ۾ اڪثط قاكٍاجْ ؽاٌطك ٿٍٔصك آُْ حًٍِ ۾ ھط ڪٔحطق ذٍُصًٓ نٍٔڍاڻْء ۾ غڀ ڪًٍِ قٽ أًُ غاذّٓء‬
‫ىٌّکْ ةَ ـالج غاٌئط (ؽاٌط) ڎٌْ پڍ ڎٓکاذك پّف‬
‫ُاڻْ ىٍٍِخّ قنً قٺّف ‪ ,‬آـ ٿّ قڃًٔ پطاڏ ڎك‬
‫نٍٔڊاٌْء(ٌالئلّ) ىاـ‬
‫ؽاٌط حّ ىڪانيّ‬
‫نڏك قځ نٍٔڊاٌْء ىاـ ‪ ,‬قځ کطڏكء ىاـ کڻْ‬
‫ُّ ّيهٔگ حّھطز ڇڏ ‪ ,‬قځ ڇپط ىاـ ڇڻْ‬
‫جّحْ کاڌاـ ىاؾ ىفث حا ‪,‬جَ اڂ ڇاـ (ٿٔا آًُ) خٌٔا‬ ‫آڻْ ڀاڄْ اـ حْ کٔط کٔطاة (سٔط سٔطاة) کائٔج‬
‫حّ ڌڻْ‬
‫ّ‬
‫کطڪاڻ کڻْ ‪,‬جڏًِٓ پاغّ ڇڏٍٓصًٓ‬ ‫ڎٍٓصا كء‬
‫پهّڏكء حّ‬
‫‪11‬‬
‫(ڪخھ نفو ڎکٔا كطقذ ٌُّصا حٔڪْ ىخيٌّْ ؽاٌطك پڙُڻ چڱاڻْ جّجْ چڙٓا جً ٌئّاذكء ۾ ٌِاذّٓء‬
‫ّ‬
‫خؽيً ڌڻائٍٔصء‬ ‫غاـ كطقذ غيخھ ۾ اچْ قٍٓصا)‬
‫اٿئْ نڄ نڏك قځ جّ ُث گِڻّ ئْ گضاذّٓء‬ ‫كػو حا قاكٍا ٌُّصا آًُ ‪ ,‬ةِاخذكء قاذك ٌيم کْ اقنٔث‬
‫غڀٍْ غٍڀاذّٓ ڎٍٓصا كء ڇطا ڇاجْء ۾‬ ‫ٌُّصك آُْ ةاكْ ٌٔڻ ‪,‬نب ‪ ,‬ذسػاذ ۽ رنفً حْ قاکاڻ حّ‬
‫قاُپّ ؽآص ڳّنْ ٌَ نڀْ ‪.‬‬
‫گصڏ حّ حّاب‬ ‫ڪُّػحاـ حا ىاڻِّ ىاؾ چاذق آًُ ۽ ىاؾ حْ غک کْ‬
‫ڎٍٓصؿ ڇطا ڇاجْء ۾ ڎغْ ىٍٍِخا ڎقھ‬ ‫پٍٍِخْ غک جْ فّكٔث ڎٍٓصا آًُ‬
‫ڪهّٔـ كاخذ ُٿ ۾ نکّٔ ىٿْ نّھ‬ ‫حٍِگ حتم ۾ ىاؾ کْ پِطائْ (ڇاذڻ الءقٺْ قڃڻ) ڇٔڪ‬
‫(آراخ) ڇڌك ڎٍٓصا آًُ ۽ حتم حا حاٌّذ اٌِْء ىّكٍْ حْ‬
‫قڏقؾ ۾ ٌُّصا آًُ‪,‬آئً ئْ ڪًٍِ حّ ُچّڻاُّ (حّاـ‬
‫ؽاٌط حّ ىڪانيّ‬
‫جّکْ غاٌئط ـالج ڎٌْ جَ ذز ڪطك ذُٔج‬
‫غّىاذڻًٔ حْ غٔطٌصكء ڎاًٌِ پٔطاٌصكء ڎاًٌِ‬
‫پئٔج‬
‫ُڏا گڏا ُؾٔاذ ٿْ ڪٍڌقذا ُ‬
‫ڪطٽٔج‬
‫ىاـ ڪٌَّ چّٔ ُّ جَ غًٍِٔ (ؽًٍِٔ) ٿْ غاىائٔج‪,‬‬
‫کائٔج گِٽا گٍخاحا‬
‫گصڏحّ حّاب‬
‫کاڌؿ گِٔٽّ گٍخا حّ غّ ٻگِطق ٻچڙّٓاؾ‬
‫ُٔڪڙق ڎؿ ڎڪاذ حّ ٻّٔ ُٔڻّ ٿٔو ٿْ‬
‫ذاؾ‬
‫ڦٽّ ڎغْ ىاؾ ‪ ,‬کاڌؿ گِٔٽّ گضذ الء‬
‫غاٌڍٓم) گِٔٽّ گصڏ ىاذك کڻْ قّٓ ىانڪ کْ گِڻّ‬
‫ؽاٌط حّ ىڪانيّ‬
‫ڎک ٿّٔ حًٍِ پٍٍِخّ ڎک اچْ پٍٍِخً غاـ اقذّٓ‬
‫گِٔٽّ کاڌء گضذ ال غّ ةَ چٌّڊك چّڻاُّ‬
‫اجْ حتم حّ غڄاڻ ۽فهطة نطفاـ ڎاة غاـ ٌّارٓم‬
‫ڌڻْ جًٍِ حْ خاًٌِ کڻْ اٺ ىٿْ آئّ‬
‫ؽاٌط ٌهْ ةڪڪ (ڪٍڊ قاذق) ةَ ىّحّخ ُّ حًٍِ‬
‫ُاخكء جًٍِ ذاحْء کْ غصا ڪُّّٔ غائّ‬
‫پٍٍِخْ ؽاٌطكء ۾ ىڪانياجْ ةٔث ٌيا ؽٍط چّٔ‬
‫ڦِڪْ پٌّصقء ڦاُّ‪ ,‬جڏًُٔ حِّپڙك کڻٍصك حِڪ‬
‫ؽاٌط حّ ڪالؿ‬
‫(ٌالئلّ) ىاـ‬
‫ةکٔا ىطق ةط حا ڪِڙق ٻاذڻ ٻاذّٓء‬
‫کاڌق كء گِٽّ گٍخا (داة)حّ پاٌخّ كّؾ پاذّٓء‬
‫گصڏحّ حّاب‬
‫جّ حّ پڍ پطاڏ ۾ جّ قنً قغاذّٓء‬
‫کڻٍصز حِّپڙق حِڪ ىاـ کڻٍصز پاٌخا ٻاذ ٻچا‬
‫غّىطاڻًٔ ـالج ڪئْ ُهّ ىطق ىاذّٓء‬
‫ُٔڪڙك غٺ غاٌئط حْ ٻّٔ پٽّـ ڎًٓ پٍِّاذ‬
‫غِٔهٔاڻْ غٍڀطٓا جً غائًٔ غٍڀاذّٓء‬
‫ُاڻ ُى ّط(ڀهْ) جّحا ذاكْ ّڇً (ٿًٔ) ذٓڍاذ‪,‬آـ نڏك ٿّ قڃا‬
 ‫نڪور غزل‬
‫شرمد چانڊيو‬

‫گھھھھ ھھھھھوذب شھھھھھوهر اھھھھھاةھھھھھا ر ھھ ھ ھھھ ھ نھھھ ھ ھھھھھا جھھھ ھ ھھھھھا ھھھھھ‬ ‫گهؾً نغاذك‬ ‫اُّ ٿْ ٌٿّ غگِْ جَ‬
‫ةھھھھھھ ھھھھھھو رل اھھھھھھ يذ ھھھھ ھ ھھھھھھر ه مھھھھھھ ھھھھ ھ ھھھھ ھ ھھھھھھ !‬ ‫ٌّذة غاـ گڏ ًُ حْ‬
‫ھ ھ ھھھھر ه ھ ھ‬ ‫ھھھھڪ ھھھاب نھھھھاھھھھر ا ھھھا مھھھھ ھھھھاھھھھر ه ھھھھ ج ھ ھ‬ ‫ٻّنْ ڪڏًُ ةَ غيخِڻ ٌَ ٿّ چاُْ‬ ‫خذخ ڪِاڻْ ةَ خفً ٿْ قڃْ!‬
‫ھھھھ ھھھشھھھھ ھ ھ ھھھو ج ھ ھ ي ھھھشھھھھر ش ھھھار نھھھھاج ھھھا ھ ھ ھھھو نھھھھت ھھھا ھھھھ ‪.‬‬ ‫اـ حْ اکًٔ ۾ ڄيْ قٓم غّاؾ ذُخْ‬ ‫ٌّذة پاڻ ىطك پٍٍِخْ‬
‫ھھھ ھ ھھھھھئھھھھھو ھھھھھرب چھھھ ھ ھھھھھا ھھھ ھ ھھھھھ ه يھھھھھا يھھھھھار مھھھھھئھھھ ھ ھھھھھا‬ ‫قڃً ٿا‬ ‫خذخ ڪٿا کْ‬
‫ھھھا ھھھ !‬ ‫رش ھھح ھھو نھ ھ ره ريھھھ ھھد يھ ھ ھھھ ةھ ھ ھ ھ ھ ھ ھ ھ‬ ‫۽ ُّء ٿڪخْ اقچحّ اکّٔـ ُئؾَ الء‬ ‫ٌئّـ حٍو ڎٓئْ قٍٓصك آُْ‬
‫ِ ھھھھھرب ھھھھھ ھھھھھ‬ ‫ةھھھھھا هر ھھھھھ مھھھھھ ھھھھھ ِدب ھھھھھر اھھھھھ ھھھھھس‬ ‫پّذك ڇڏك ٿْ‬ ‫نّڪ اـ ڪٿا ةاةث‬
‫گھھھھ ھھھھاِھھھھ اھھھھو هِ شھھھھور گھھھھ ھھھھاِھھھھو نھھھھ ھھھھو ھھھھو چھھھھا ھھھھ !‬ ‫پط ًُ حْ خذخ ڪٿا ٌئّـ حٍو قٺْ ٿْ‬ ‫پٍٍِخْ ىطكْ حا ىفطقكا‬
‫شھھھھھھاي يھھھھھھنھھھھھھ نھھھھھھ ھھھھ ھ ھھھھھھئھھھھھھو گھھھھھھرنھھھھھھار ب يھھھھ ھ ھھھھھھا‬ ‫خذخ جَ ًُ غاـ گڏ خفً ٿْ قڃً ٿا‬ ‫حّڏك اـ حّ پّغٽ ىاذٽو‬
‫ھھو يھ ھ ھھھر ھھھا ھھھ ن ھھا ھھھ !‬ ‫ِھھھڪھھھرب شھھھ ھھھ شھھھڪھھھا‬ ‫پط ًُ حْ اکًٔ حْ اخاغْ ۾‬ ‫ڪٍصق آُْ‬
‫م ھھھاي گھھھھئ ھ ھ اھھھھ ھھھويھھھھتھھھھو ھ ھ ا ھھھو ةھھھھد ج ھ ھ ن ھھھا ھھھھ‬ ‫ىّحّخ اـ غّاؾ حّ‬ ‫پاڻ غّاؾ حّڏٍٓصق ۽ پاڻ ئْ‬
‫ٌڪع ذُخْ قڃْ ٿّ‬ ‫حّاب جشهٔق ڪٍصق آُْ‬
‫ھ ھ اھھھھ ةھھھھد ا ھھھو چھھھھرچھھھھو ه ھھھھ ج ھ ھ ھ ھ ھھھھر ه ھھھھ !‬
‫حًٍِ کْ ڪّ ةَ ٌاُْ غيخِْ غگٍِصق‬ ‫اُّ ئْ غاڳّٔ نّڪ‬
‫ھھھھھھرب ھھھھ ھ ھھھھ ھ‬ ‫شھھھ ھ ھھھھھھرهآ ھھھھھھ مھھھھھھ ھھھھھھتھھھھھھث ره ھھھھھھ‬
‫ؽآص اُا ئْ ًُ حْ ڪًٍِ غاـ ةَ‬ ‫حٔڪّ ُئؾَ ٌّذة حْ‬
‫ھھھھھشھھھھھاه ھھھھھو ھھھھھا ھھھھھا ھھھھھ !‬ ‫شھھھھھرمھھھھھد نھھھھھ ھھھھھو هھھھھھو‬
‫ٌَ غهْ غگِٔم خذخ ڪٿا آُْ‬ ‫رٌصف قحّخ کْ‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫حٔڪا ڪخَِ قكث ىٔڻ ةحًٔ غاـ ٻطك‬ ‫انظاىً حْ پٿطـ غاـ غٍگػاذ ڪطك‬
‫احِاىْ قٍٓصك‬ ‫پٍٍِخّ فطص اخا ڪٍصق آُْ‬
‫ار ن شر ب ا‬ ‫اـ حْ ساىّؽْ کْ اٌحطاؼ حطؿ ڄاڻْ‬
‫اـ کاـ پّء ؽآص ڪًٍِ ٻْ ٌّذة حْ‬
‫ر ا ش ر نام ما ڪ ِڪر‬ ‫خذخ ڪٿا اـ حْ خفً ٿٔڻ ةٍص‬ ‫اـ حْ اخاغْ کْ ؽطىٍصگْ‬
‫ىٔڻ ةحًٔ غاـ ڪخَِ قكث الء‬ ‫۽ ُٔڪالئْ کْ غظاغيخِْ ٿّ‬
‫ُگا ُ ڊ‬ ‫حٍو قٺڻ ةٍص ٻطٌصك ۽‬ ‫پط ڪڏًُ ٌّذة حْ اڪٔهْ غط‬
‫ٌٔٺ احِاىْ قٍٓصك‬ ‫خذخ حّ ةاذ کڻْ ساىّؽْ غاـ‬
‫حص ھ ررچ چ ھ ھھو ھھو ج ھ ش ھ ھ ش ھ ھ ھھري ھ اھھو ھھا ھھو ھ‬ ‫آئً ٌّذة حْ خذخ ڪٿا حْ‬ ‫ةٍا ڪًٍِ ؽڪآث حْ‬
‫ھ ‪.‬نھار‬ ‫ر و چوه و ج ش ش شپري ا شونش ۽ صھور‬ ‫حڳً کاـ ٺٍِصڏ رٌخٔط ؽآص‬ ‫ڪٍڊـ ڀطٓم قاٽ جْ‬
‫مو ٻ و ر رشحڪھارب اھ حھوه ھ شھا هيھحھر‬ ‫جعئقو ح ص‬ ‫ڪڏًُ آغياـ جائًٔ پِچْ قڃْ‬ ‫ذجّذة پٔطـ غاـ ُهٍصق ذُڻ‬
‫مو ن و و ن شوچو و ‪.‬نارب جعئق ۾ ٿ اھ ھ ھر‬ ‫يا ڪار‬ ‫ؽآص سصا کْ اخاز اکًٔ حْ غّاؾ حْ‬ ‫جْ جطز ٌَ ٿّ کائْ‬
‫او مٿ جصوير ۾ نار هي دذ مال ڪ اريگھرب اھو يھا ھڪھار‬ ‫ٻّنْ غيخَِ ۾ آٍصك ُخْ‬ ‫اـ حْ اخاز ىگط ڳانِائٍٔصڏ اکًٔ حْ‬
‫ا رنگ ةرنگ يهڳ ۽ ھانھ شھا ھا ھ ھا ھ‬ ‫‪.‬گ د‬ ‫نمونو‬
‫ر ر۾ ش ا ثقافث اريگرب ر ۽ حھرفھث اھو‬ ‫حو ش‬
‫ج ا ش ش ب ما شو‬ ‫‪ .‬ا ه و ممڪ‬ ‫ا ر ااڳ د ثتو‬
‫وندب ه و و مپ وِر ج يب ه گ ِيا شافھ‬ ‫ثا‬
‫وِء چاچ فق ر رة وه رهڄا ا ه طاق‬ ‫رنگ ا َش َ َد‬ ‫ي ر هن‬
‫ج هشش و وند ‪ .‬ر گزن ش ش ۾ ه اه رب مر ز ڀال و ن‬
‫ا ش او هشحار ه و ما شو يا ه اشاه ٻ ا ما شو‬
‫‪ .‬ه يا شوهِء اڏ هش گوذب م در ج شحاش جھ ھڀ ڀھڀ‬
‫گوذب م در ‪ 0333‬زهر شال ره ھو ھ ‪.‬ه‬ ‫همر يشا ذ چوه ج‬
‫ا گ تا ا ث ج ا چٽصا ڪ ف و مصورب او هنمول نمونو‬
‫ر و چوه و‬ ‫‪.‬عمار شا ب او م چونده ج مغئ‬
‫ھھ‬ ‫جھ ه عھھمھھار شھھا ب اھ يھھر عھھا ةھ ه ه ھھئھ شھ ھ ب ھھو‬
‫چڪ‬ ‫وندب ‪.‬مو ا رذب ا جاريخ ه ا ج ڪ شا گوه‬
‫ج ن ڊب ي ڊ ۾ شڀ يا ه ل عمار شا ب ا ير عا مو ا‬
‫وِء ا ش او ه ر ش مئڪ حد جا ة شحو ‪.‬‬ ‫رذب يا‬

‫‪12‬‬
 ‫ةاب ڇھّـ ‪ 0‬نّڪ اخب‬ ‫ُْ ڪحاب ڊك ‪ .‬فم غٍڌكَء الِء ‪8?=8‬ع ۾ پٔؼ ڪٔم‬
‫ھْ ةاب ; پٍخً ذفً ۾ قذھآم آھْ‪،‬‬ ‫ٿٔػظ آُْ‪ ،‬حٔڪا ڊاڪٽط غالؿ ٌهْ االٌا ـاذب حْ‬
‫(‪ )8‬نّڪ اخب حْ قـف (‪ )8‬نّڪ اخب حا‬ ‫نکٔم آُْ‪ ًُ ،‬ٿٔػظ الِء ٌگطاـ ىّالٌا غالؿ‬
‫ىؾھّذ ؽاٌط (‪ )9‬ىّنّخ‪ ،‬ىصاذّـ ۽ ىٍاحاجّـ (‬ ‫ىفهفى كاغيْ ـا ذب ُئا‪ ُْ .‬ڪحاب اٌػٽٔٽّٔٽ‬
‫‪ ):‬نّڪ گٔث (;) نّڪ ڪھاڻّٔـ‬ ‫آؼ غٍڌالحَْء حْ اؽاٌحْ غهػهْ حّ =‪ٌ :‬يتط‬
‫ھً ةاب ۾ االٌا ـاذب غٺّ ىّاخ ڎٌّ آھْ پط‬ ‫ڪحاب آُْ‪ .‬غٍڌ ٌّّٓٔذغٽْ پطٓع ۾ اٌخار ىريص‬
‫کّڏ غاذّٓـ ـٍفّـ ٌَ ڎٌّٔـ آھً حھڙقڪ‬ ‫ـصٓلَْء ڇپّٔ ۽ ٌئّـ ڪئيپع كهٍّ خاخق غٍڌ‬
‫ڳخھاذة‪ ،‬غث غطك‪ ،‬خذاھّ ۽ حھٔڙا ٓا ىٍاىطا‬ ‫ساٌلاھً‪ ،‬ڪّٽً ۽ ؽھطـ حْ آةاخ ۽ ةطةاخ ٿٔڻ حّ اذّاؾ ؽاىم آھْ‪.‬‬ ‫پڌذق ڪّٔ‪ ،‬ڇاپّ پِطّٓـ‪ ،‬ڊغيتط ==?‪8‬ع‪/‬ىهاةق‬
‫قغٔطف‬ ‫دقنرج =?‪ُ 89‬خطك‪ ،‬جٍصاخ ُڪ ُظاذ‪ ،‬كٔيث ‪ 90‬ذقپٔا‬
‫ةاب ٽّٔـ ‪ 0‬جھضٓب ۽ جيصـ حا نطٓلا‬ ‫۽ ڪّذ ڊرائً‪ 0‬سصا ةشؼ اةڙق ڪئْ آھْ‪.‬‬
‫نّڪ گٔث ةَ اڌقذا ڎٌم آھً حٔڪْ ةَ اڳحْ‬
‫ھً ةاب کْ االٌا ـاذب ‪ 89‬ذفً ۾ قذھآّ آھْ‪ )8( ،‬ىاڻھّ (‪ )8‬الڏك ٌّذة (‪)9‬‬ ‫‪ ًُ .8‬ڪحاب ۾ اٺ ةاب‪ 89 ،‬كئيَ‪ ،‬ةتهّٔگطافْ ۽‬
‫ھهْ رآا ٿْ غگھً ٿا‪ ،‬ىرفّظ ٌَ ھخڻ ڪطك‪.‬‬
‫ذھائؼ (‪):‬کاڌق سّذاڪ (;) ـرث (<) ةٔياذّٓـ ۽ ٌالث (=)ھٍط ۽ ڪاذٓگطّٓـ (>)‬ ‫اٌڊٓڪع ىاڻھً ۽ ىاڳً حْ ٌانً حْ ڎغڻْ پڻ ڎٌم‬
‫نّڪ ڪھاڻّٔـ ٻڌائٍٔصڏ ڪٍھً ةَ “آکٔاذ” حّ‬
‫ڪطجّـ ۽ ڌٌڌا (?) قاپاذ (‪ )80‬ذاٌصّٓ ۽ قٌصذقـ (‪ )88‬ذاڳ‪ ،‬غار ۽ ٌاچ (‪ )88‬ذھاڻّٔـ‪ ،‬ذز‬ ‫آھْ‪.‬‬
‫ٌانّ ٓا دڪط ةَ ٌَ ڎٌم آھْ‪.‬‬
‫۽ ؽغم (‪ )89‬ذٓحّـ‪ ،‬ذغيّـ‪ ،‬غؤڻ ۽ ڀطؿ‪ .‬االٌا ـاذب ھً ةاب ۾ نکْ ٿّ جَ “ڪحاةً‬ ‫‪ .9‬ھْ ڪحاب ‪ ;8:‬ـفرً جْ ىؾحيم آھْ ۽ ھً‬
‫حْ ىهانٍْ ٓا غٔاذً حْ ڎٌم ىٍهّىاة جْ ڀاڏك قٓھڻ کا قڌٓڪ ةھحط آھْ جَ غط رىًٔ‬ ‫ڪحاب ۾ ‪ 8;88‬ذّاال پڻ ڎٌم آھً‪ .‬حً ۾ ‪ 8?8‬ذّاال‬
‫ةاب غحٌٍّانو‪ ،‬فاكم‪ ،‬اقنٔاَء ۽ فلطاَء‬
‫جْ قڃْ ىشحهف نتلْ حْ ىاڻھً غاـ ىهخْ‪ ،‬۽ غٍصـ رٌصگَْء حْ ھط پھهَّء کْ‬ ‫االٌا ـاذب حا داجْ ىؾاھصق آھً‪.‬ىليًٌّ حْ‬
‫ھْ ةاب ٻً ذفً ۾ قذھآم آھْ‪)8( .‬‬
‫حاچخْ” ۽ ڪهھّڏـ حْ رىاٌْ ۾ الڏ حْ اقث حّ دڪط ڪّٔ اٿع‪ ،‬ذلّ پٔئڻ‪ ،‬ٻٔڙّٓـ‬ ‫فھطغث پٔؼ نفو ۽ ىلصىْ کاـ پِّء ڪحاب حْ اٺً‬
‫ٌهيْ خذز ۽ جصذٓع (‪ )8‬اقنٔاَء ىؾائز‪ .‬پھطًٓ‬
‫ڇڪڻ‪ ،‬غّپاذّٓـ چٻاڏڻ ھًٍ حْ ٌاؿ “گث” آھْ‪ .‬اـ ۾ ىطخ جّڏك ٌّذجّـ ھڪ ٻئْ کا‬ ‫ةاةً ۾ ڎٌم ىليًٌّ حْ فھطغث کاـ پِّء ‪89‬‬
‫ذفْ ۾ ‪ 88‬ؽشفٔحً حّ دڪط آھْ ۽ ٻئْ ۾‬
‫قڌ آھً‪ .‬الڏك ىاڻھً حْ کٔڪاذ ٌطةً حْ کٔڪاذ حھڙك آھْ ھّةھّ‪ .‬حٍھً پاڻَْء غاـ‬ ‫كئيً حْ فھطغث‪ ،‬ةتهّٔگطافْ ۽ ىّاخ ۾ ڪو‬
‫‪ 88‬ؽشفٔحً حّ اذّاؾ ڎٌم آھْ‪.‬‬
‫ىھياـ کْ ھٿ ڌقئاذًٓ اھّ پاڻْ ةطڪث قاذق غيخھٍصا آھً‪ .‬الڏك ٌّذجّـ ھٿ حْ‬ ‫آٌصؾ ىاڻھً ۽ ٌانً حْ ڎغڻْ پڻ ڎٌم آھْ‪ .‬اـ کاـ‬
‫چّڻْ“ ىڪهْ ٽڪطك‪ٌٍ ،‬گط ٺٽّ ۽ پٔط پٺّ‪،‬‬
‫ھٍط ۾ ڀڙ آھً‪.‬‬ ‫پِّء ‪ 98‬جفّٓطـ حْ فھطغث ۽ پٔؼ نفو کاـ اقؾ‬
‫حٍھً ٌَ ڎٺّ‪ ،‬جٍھً ڪخھ ٌَ ڎٺّ”‬
‫االٌا ـاذب ھط كتٔهْ حْ حّاـ‪ٌٍ ،‬ڍك ڇّڪطك ۽ پّڏھًٔ حْ نتاز حّ دڪط ڪّٔ‬ ‫اٌگطٓظكَء ۾ الڏ حّ ٌلؾّ ةَ ؽاىم آھً‪.‬‬
‫ھً ةاب ۾ کّڏ غاذـ ةظذگً حّ دڪط ٌَ ڪّٔ‬
‫اٿع‪ ،‬پط سّاحَ كتٔهْ حْ ـطؼ ٻڍًٓ حّ دڪط ڪّٔ اٿائًٔ اـ ىاـ نٔکڪ حْ اٌا‬
‫قّٓ آھْ حً ۾ ىال نٽط‪ ،‬ؽاھ ذػًٔ ۽ ٌتصالِل‬
‫پطغحْ ٌيط پئْ اچْ‪.‬‬
‫ؽاھ اـراةْ قغٔطف‪.‬‬ ‫ةاب پھطّٓـ‪0‬الڏ حْ حاگطافْ‬
‫ةٔياذًٓ حْ ذّانْ غاـ الڏ قاذـ حا ڪخھ خٓػْ ٌػشَ پڻ ھً ةاب ڎٌا اٿع‪ .‬ھً ةاب ۾‬
‫پڻ غٺْ ىٍهّىاة ڎٌم آھْ‪ .‬پط ڪافْ ڳانھًٔ حّ دڪط ٌَ ڪّٔ آھْ االٌا ـاذب‬
‫ةاب اٺّـ‪ 0‬الڏ حا ىؾاھٔط‬ ‫ھً ةاب کْ االٌا ـاذب ? ذفً ۾ قذھآّ آھْ‪ .‬حً‬
‫ھً ةاب ۾ <‪ 8‬ؽشفٔحً حّ اذّاؾ ڎٌم‬ ‫۾ الڏ حْ حاگطافْ‪ ،‬غٍڌق ٌصك‪ ،‬رذاٌث‪ ،‬ٻٔال‪،‬‬
‫ةاب چّٿّـ ‪ 0‬غٍڌك ٻّنْ ۽ اـ حّ الڏك نھخّ‬ ‫ىٍصٌٔاة‪ ،‬حاٌّذ‪ ،‬ىڇّٔـ‪ ،‬پکْ ۽ حٔث‪.‬‬
‫آھْ حٔڪّ ةَ جياؿ ٿّذق آھْ‪ ،‬غڄْ الڏ ۾‬
‫ھً ةاب کْ = غحً ذفً ۾ قذھآّ قّٓ آھْ‪ .‬ٻّنَْء حْ كصاىث‪ ،‬اغالؿ کاـ اڳ‬ ‫الڏ ‪ 1‬نڙٓم پاغّ‪ .‬اھّ ھٔٺّٔـ پاغّ حٔڪّ غيٍڊ غاـ‬
‫االٌا ـاذب کْ <‪ 8‬ىاڻھّ ٌيط آٓا آھً‪.‬‬
‫قاذك غٍڌك ٻّنْ‪ ،‬كصٓو ذغو انشم‪ ،‬الڏك نھخّ‪ ،‬خذاقڏك‪ ،‬آغٽطق آؾاٽڪ ٻّنًٔ‬ ‫نڳْ‬
‫ھً ةاب ۾ االٌا ـاذب نکْ ٿّ جَ ىؾھّذ‬
‫حانفو‪ ،‬خاذخك‪ٌ ،‬طةْ حا ٌؾاـ‪ ،‬ـّجٔاجْ‪ ،‬اـّاجْ‪ ،‬قٓاڪطڻْ حائظق‪ ،‬الڏ حا ٌاؿ پھاڪا‪،‬‬ ‫ٿّ قڃْ‪.‬‬
‫ؽاٌطـ‪ٌ ،‬انيً ‪ٌ ،‬ثط ٌّٓػً‪ ،‬غگھڙـ‪ ،‬فاكهً‪،‬‬
‫چّڻّٔـ ۽ ىراقذا‪.‬‬ ‫پٔکڙ‪ 0‬الڏ حْ پکٔڙ‪ 88;>? 1‬چّذز ىٔم آھْ‪.‬‬
‫اقنٔائً‪ ،‬ىؾائشً‪ ،‬خذقٓؾً‪ ،‬غٔاغحصاًٌ‪ ،‬كّىْ‬
‫ھً ةاب ۾ االٌا ـاذب الڏك نطفً حا ٌاال ڎٌا آھً‪ ،‬حٔڪْ ھْ آھً‪)8( .‬قاغطق‪1‬اقنھ‬ ‫ذصقـ‪ 0‬اجط ۾ ذٔصذآةاخ‪ ،‬ٽٍڊقانھٔاذ‪ ،‬خاخق‪ ،‬ڪّھػحاـ‪،‬‬
‫سصىحگاذـ‪ ،‬غارًٓ‪ ،‬ىخاھصـ‪ ،‬فٍڪاذـ‪ ،‬ڳائڻ‪،‬‬
‫(‪)8‬غاجائّ‪ُ 1‬اجط (‪)9‬پٔاؾ‪1‬اقڀط (‪):‬ڪاڇٔم‪1‬ڎکڻ‬ ‫اقڀط ۾ ٿطپاذڪط‪ ،‬ڎٓپهّ‪ ،‬ڎکڻ ۾ ڪڇ حّ ذڻ ‪ٌ ،‬طةْ‬
‫چطچآً‪ٌ ،‬اچً‪ ،‬ىهھً‪ٌ ،‬اىْ گطاىْ چّذـ‪،‬‬
‫پھاڪا‪ 0‬ڎکڻ ىٍٔھً ٌَ قغڻّ‪ ،‬قغْ جاـ ٻّڏك‪،‬‬ ‫غيٍڊ ۽ اقنھ ۾ ڪطاچْ كهٍّ آھْ‪.‬‬
‫پٔطاکڻٍصڏـ‪ ،‬غئث ?‪ 8‬ڪٔٽٔگطّٓـ ةٔاـ ٿٔم‬
‫ىائٽً حْ قٓھڻ کاـ‪ ،‬ىلاؿ ۾ قٓھڻ چڱّ‪.‬‬ ‫آةاخك‪8?<8 0‬ع ۾ ‪ 8<،:=،:::‬ھئْ‪.‬‬
‫آھً پط دڪط <‪ 8‬ؽشفٔحً حّ ٿٔم آھْ‪.‬‬
‫ةٔھڪ‪ 0‬گٍخْ ٽڪط حْ ڎاکڻْ ڇٔڙك کاـ ؽطقع‪،‬‬
‫كئيَ‪ 0‬ھً ذفْ ۾ ‪ 89‬كئيَ ؽاىم ڪٔم‬
‫ةاب پٍخّـ ‪ 0‬ىٍٔاذك اخب حْ جاذٓز‬ ‫ةصًٓ ۾ پطاڻ خذٓاَء حْ اقذًٓ ڀط جائًٔ‪ ،‬ذٔصذآةاخ‪،‬‬
‫آھً‪ .‬حً ىاـ ۡڪخھ حا ٌٍّاـ ھْ آھً‪ ،‬غٍڌق‬
‫ھً ةاب کْ االٌا ـاذب ٻً ذفً ۾ قذھآّ آھْ‪ )8( ،‬ىٍٔاذك اخب حّ حائظق (‪)8‬‬ ‫ٽٍڊق ۽ غڄّ ٺٽّ ھً آطاكَْء ۾ ؽاىم آھْ‪.‬‬
‫ٌصكَء حا پطاڻا قھڪطا‪ ،‬ىغهٔھ خقذ ۾ الڏ حْ‬
‫ىٍٔاذك‪ ،‬ڪالغٔڪْ ۽ حصٓص اخب حا ىؾھّذ ؽاٌط ۽ اخٓب‪.‬‬ ‫الڏ حْ نتٍْ ةٍاقة‪ 0‬الڏ حّ سهّ <ڇھً ڀاڱً ۾‬
‫ذثٔث‪ ،‬الڏ ۾ قھٍصڏ قاف‪ ،‬غٍڌقَء حا ةٍص‬
‫ھً ةاب ۾ <‪ 8‬ؽشفٔحً حّ اذّاؾ ڎٌم آھْ‪ ،‬حٍھً حْ ؽطقٌاة پٔط ـصذانصًٓ ؽاھ‬ ‫قذھآم آھْ‪ )8( ،‬کاذق (‪ )8‬ىٔصاـ (‪ )9‬ىاڃط (‪ ):‬ڪع‬
‫پحڻ‪،‬قھڪطا‪ ،‬غاذًٓ حّـ ةٔياذّٓـ‪ ،‬ڍڳً حا‬
‫کاـ ڪئْ اٿع‪ ،‬غالؿ اذيص “غاكْ” غخاقنْ جائًٔ‪ ،‬پط حٍھً ؽشفٔث حّ سّاحَ كتٔهْ‬ ‫;) نّڻ ۽ (<) حتم‪.‬‬
‫غٔب‪ ،‬چڙقـ‪ ،‬الڏك ڌٌڌا ۽ الڏك ىٔال قغٔطھ‪.‬‬
‫حْ ىطؽصـ غاـ قاغهّ ٓا جٍهق ذھّٔ آھْ اـ حّ دڪط ىڙئْ ڪخھ غّآّ ڪّٔ قّٓ‬ ‫جڙ سّاحَ کاـ ;پٍج ىٔم پطك ذاحا ٌٍص حْ كهٍْ حْ‬
‫ةتهّٔگطافْ‪ =< 0‬اٌگطٓظك‪ >9 ،‬غٍڌك‪8،‬ھڪ‬ ‫آھْ‪.‬‬ ‫کٍڊذ حّ ذّانّ ةَ ھً ةاب ۾ ڎٌم آھْ‪.‬‬
‫اذخق‪ 8= ،‬فاذغْ‪ٌ = ،‬طةْ ۽ =غث غٍڌك كهيْ‬ ‫ـٍفّـ‪ 0‬گٍاـ‪ ،‬غّذٺا‪ ،‬خقھا‪ ،‬ةٔث‪ ،‬ڪافّٔـ‪،‬غظؾ‪ ،‬كفٔصف‪ ،‬ذةائّٔـ‪ ،‬ىػصز ۽ ىطثٔا حّ‬
‫دڪط ڪٔم آھْ‪ .‬االٌا ـاذب ھڪ پاغْ خٌّا ڪطك ٿّ جَ “الڏ حا ؽاٌط ٌج پٍھٍخا نفو‪ٌ ،‬ػشً غئث ?>‪ 8‬ھڪ غّ اڻٔاٌّك ڪحاةً حْ‬ ‫ةاب ٻّٔ ‪ 0‬الڏ حْ جاذٓز ۽ آثاذ كصٓيَ‬
‫ٌانً حْ فھطغث ڎٌْ قئْ آھْ‪.‬‬ ‫ڪٍآا‪ ،‬جؾتٔھّـ‪ ،‬۽ اغحٍاذا ڪو آڻً ٿا” ٻئْ پاغْ ىثاؾ نّذ ڎٌم ڪالؿ ۾ پاذغْ‬ ‫ھْ ةاب ٻً ذفً ۾ قذھآم آھْ‪)8( ،‬‬
‫ڎغڻْ‪ٌ 88=< 0‬اال‪ 8:> ،‬داجّٔـ‪ ،‬كّىّـ ۽ كتٔال‪،‬‬ ‫حيال ٌيط اچً ٿا‪ .‬ش ‪8>8‬‬ ‫جاذٓز (‪ )8‬آثاذ كصٓيَ الڏ حْ كصاىث ۽ جاذٓز حْ‬
‫‪ 8<9‬ھٍڌـ ۽ ىاڳً حا ٌاال‪ 89> ،‬ٻٔهً‪ ،‬ڍٌڍـ‪،‬‬ ‫االٌا ـاذب قذحاُء ةَ گھڻّ ڪّٔ آھْ‪ٌ .‬ثط حّ كػو‪ 0‬ڊذاىا‪ٌ ،‬اقؾ ‪ ،‬ىليّـ ڪھاڻْ حا‬ ‫ذّانْ غاـ ھً ةاب ۾ غٺْ ىٍهّىاة ڎٌم آھْ‪ ،‬ھً‬
‫ٌاال ڎٌم آھً اٌھً الِء اھّ ةَ ٌَ نکٔم آھْ جَ الڏ حا ڪھڙا نٔکڪ ڪھڙّٓـ ـٍفّـ نکٍصا کاذًٓ‪ٌ ،‬صًٓ‪ ،‬ةٍصـ‪ ،‬۽ پحڻً حْ ٌانً غئث‬ ‫ةاب حْ ؽطقٌاة ‪ 89‬ىاذچ ?;?‪8‬ع حْ ڊٓهْ ڊاـ‬
‫;‪ٌ 8>8‬اال ؽاىم ڪٔم آھً‪.‬‬ ‫آھً‪ .‬ھً ةاب ۾ ؽاٌطك حْ ىٿْ ڄاڻآم ـٍفً حّ دڪط جَ آھْ پط اٌھً ىاـ غڀ کاـ‬ ‫استاذ جاـ قذجم ذّانْ غاـ ڪئْ قئْ آھْ‪.‬‬
‫گھڻْ ىلصاذ ۾ ڪافّٔـ ؽاىم آھً‪.‬‬ ‫(‪ )8‬جاذٓز ‪ 0‬ھً ذفْ ۾ <‪ ;8‬ؽ‪-‬ؿ خاذا اٌيو حْ‬
‫ڪاھ کاـ پاڪػحاـ حْ آراخكَء جائًٔ ةٔاـ ٿٔم آھْ‪.‬‬
‫(‪ )8‬آثاذ كٔصىَ‪ 0‬ھً ذفْ ۾ ىلتطـ ‪ ،‬ىػخصـ‪،‬‬

‫‪13‬‬
 ‫ٌُّصق ُّ‪ .‬اىٔط سػطق ۽ اىٔط ذػً‬
‫خُهّكَء حِڙا ىاڻِّ غٍصز خذٻاذك ٌُّصا‬
‫ُئا‪.‬‬
‫چّڻ ۾ ائًٔ اچْ ٿّ جَ ُاچ قاذك ىشصقؿ‬
‫حالؾ حِاـ گؾث پاڪ پحڻ حْ ؽٔز فطٓص‬
‫گٍج ؽڪط‪ ،‬ؽٔز ةِاۿانصًٓ ىهحاٌَْء ۽‬
‫كهٍصذ ؽِتار حّـ پاڻ ۾ ڎاڍّٓـ‬
‫چؤٓاذّٓـ ٿٍٔصّٓـ ُّٔـ ۽ گِڻّ ڪطك‬
‫اُْ چاذ ٓاذ گڏ گِيٍصا ڦطٌصا ُئا‪ .‬كهٍصذ‬
‫ؽِتار حّ ُْ ىؾِّذ ؽٍط حًٍِ حْ‬
‫ةاذك ۾ ڪئًٔ ڳانِّٔـ ڪّٔـ قّٓـ‬
‫آًُ‪ .‬غّ سّاحَ ىٍفّذ ةِاۿانصًٓ رڪطٓا‬
‫ىهحاٌَْء حْ الِء چٔم آُْ جَ‪0‬‬
‫ىٍو ٌثياـ ىطقٌصك کَ ٓاذك سّاحَ‬
‫ىٍفّذؿ‬
‫ىالىث ىٔکٍص سهلَ کَ ىً ةطخاذ ىٔطكفو‪.‬‬
‫ىٍٍى‪....0‬‬
‫ىاـ ٌثياـ ىطقٌصك ىٍٍِخّ ٓاذ سّاحَ‬
‫ىٍفّذ آُْ ىاڻِّ ىٍٍِخْ الِء چّـ ٿا جَ‬
‫ىاـ ڦاغْ جْ ٌاچ ڪٔاـ ٿّ!‬
‫اةّانرػً غطك غلهْ ىطٓص سّاحَ ىٍطقؼ ڪطسْ ىطٓص اىاؿ ٌهْ ذكا ٌَ‬
‫ؽِظاخك ؽِٔص قٽ ُڪ ڀٔطك ڪا غياع‬
‫حْ ىرفم ُئْ‪ ،‬حًٍِ ۾ كهٍصذ ؽتِار ۽‬
‫ؽٔز ةِاۿانصًٓ دڪطٓا حّ پٽ ؽٔز ـصذ‬
‫انصًٓ قحص ۾ اچْ ذكؿ ڪٍصا ذُٔا‪.‬‬
‫اٌَِْء ذكؿ ۽ غياع حْ خۿذاـ ؽِظاخك‬
‫ؽِٔص ةَ ُڪ ٌخٔب ذاؾ ناذك ٿْ قّٓ‪،‬‬
‫حّ پاڻ غيّذق قكث غٍصـ اڳٔاـ اخب‬
‫غاـ ُٿ ٻڌّٓ ةٔٺّ ُّ ۽ راذق راذ‬
‫ذقئٍصق ذُّٔ‪.‬‬
‫ؽِظاخك ؽِٔص‪ ،‬كهٍصذ ؽِتار کْ ىهحاـ ۾‬
‫ذُڻ الِء چّٔ ۽ غٍصز الِء ُڪ ساٌلاَُ‬
‫ٺِطائڻ حّ ةَ قٌصق ڪٔائًٔ‪ .‬پط پاڻ اڳحْ‬
‫قڌك اچْ غُّٔڻ ۾ قاذخ ٿّٔ‪.‬‬
‫قفاة‬
‫كهٍصذ ؽِتار ُحْ غُّٔڻ ۾ ئْ ‪88‬‬
‫ؽٍتاـ ‪ُ <=9‬خطكَء ۾ قفاة ڪئْ‪.‬‬
‫غٍصز قفاة حّ غاؾ ًُ فاذغَْء حيهْ‬
‫ىاـ ٌڪطك ٿّ‪0‬‬
‫ؽِٔص ٌانيً‪ ،‬ـانرً‪ ،‬ؽاٌطـ ۽ غگِڙـ حّ قڎق كصذ ڪٍصق ُّ‪ .‬ؽٔز ىٍفّذ‬
‫ةِاۿانصًٓ رڪطٓا ۽ ؽٔز فطٓصانصًٓ گٍج ؽڪط حِڙـ ؽشفً حّ پاڻ ىٍحلص‬
‫‪14‬‬
‫كهٍصذ نٍم ؽِتاراىاؿ حٍفط ـاخؽ ٌَ حْ‬
‫فطرٌص حٍاب اغيأٌم حْ ُپٺ ىاـ ٻاذًُٔ‬
‫پٔڙَُْء جْ ُڪ ةطڪث ڀطّٓ ٻاذ ڄائّ‪ ،‬حٔڪّ‬
‫اڳحْ ُهْ كهٍصذ نٍم ؽِتار حْ ٌانْ غاـ‬
‫ىؾِّذ ٿّٔ‪ .‬غٍصز اـم ٌانّ غٔص ٌثياـ ُّ‪.‬‬
‫كهٍصذ ؽِتار حّ آسطك آذاؿ گاَُ ٓا خذگاَُ‬
‫ؽطٓف غُّٔڻ حْ ؽِط كهٍْ خاخق ۾ آُْ ۽‬
‫غٍڌ حّ پِطّٓـ ٌيتط رٓاذجگاَُ نٔکّٔ قڃْ‬
‫ٿّ‪.‬‬
‫كهٍصذ ؽِتار حّ ؽخطف ًُ نطج غاـ آُْ‪0‬‬
‫ؽخطف‬
‫غٔص ٌثياـ پٽ غٔص اةطأُو ڪتٔط انصًٓ پٽ‬
‫غٔص ؽيع انصًٓ پٽ غٔص ٌّذ ؽاَُ پٽ غٔص‬
‫ىريّخ ؽاَُ پٽ غٔص اذيص ؽاَُ پٽ غٔص ُاخك‬
‫پٽ غٔص ىِصك پٽ غٔص ىٍحشب پٽ غٔص غانب‬
‫پٽ غٔص ىٍفّذ پٽ غٔص اغيأٌم پٽ اىاؿ‬
‫حٍفط ـاخؽ ٌَ‬
‫پٔصائؼ ۽ جٍهٔو‬
‫كهٍصذ ؽِتار آدذةائٔخاـ (آذىٍٔٔا) پطڳڻْ حْ‬
‫ُڪ ڳّٺ ىطٌص (ىطقٌص) ۾ غٍَ >‪ُ ;9‬خطكَء‬
‫ىهاةق ‪88:9‬ع ۾ ڄائّ‪ .‬ىطقٌص ؽِط حًٍِ کْ‬
‫ىطٌص ٓا ىٔيٍص ةَ ڪّٺٍٔصا ُئا‪.‬‬
‫ٌتصانلاخذ حٔالٌْ ىطٓص اةّ غٍٔص ةً ٌهْ ىتاذڪ ىطٓص ؽٔز اةّانرػً ٌهْ‬ ‫پاڻ پِطًٓ پِطًٓ كطآـ ؽطٓف ٓاخ ڪٔائًٔ‪.‬‬
‫ةً ىريص ّٓغف كطٓؾْ ىطٓص اةّ انفطج نطنّغْ ىطٓص اةّ انفلم‬ ‫جًٍِ کاـ پِّء ٻًٔ ٌهيً ۾ ڪيانٔث ذاـم‬
‫ٌتصانّاذص ٓيٍْ ىطٓص اةّةڪط ؽتهْ ىطٓص ذلطة حٍٔص ةغصاخك ىطٓص سّاحَ‬ ‫ڪطك‪ ،‬ةانٍْ ٌهو پطائڻ الِء ةاةا اةطأُو قنْ‬
‫ڪطةالئَْء حّ ىطٓص ةڻّٔ ۽ اٌَِْء کاـ ئْ‬
‫ىطٓص اىاؿ حٍفط ـاخؽ ٌَ‪.‬‬ ‫جفّؼ ۾ سالفث حّ سطكّ ڍڪٔائًٔ‪ .‬غٍصز‬
‫غٍڌ ۾ آىص‬ ‫نطٓلث حّ نطٓلّ ًُ ذٓث آُْ‪0‬‬
‫كهٍصذ ؽِتار پِطًٓ پِطًٓ غٍڌ حّ ذح ڪٍصك غٍَ ‪ُ <::‬خطك ىهاةق <‪88:‬ع‬ ‫نطٓلث‬
‫غُّٔڻ ۾ پِحّ‪ ،‬حٔئً ُٔٺًٔ جاذٓز ۾ ڄاڻآّ قّٓ آُْ‪0‬‬ ‫ىشصقؿ ٌثياـ نٍم ؽِتار كهٍصذ ىطٓص ؽٔز‬
‫ٌيّخ آفحاب خًٓ‬ ‫حياؾ ىخطخ ىطٓص غٔص اةطأُو ىخطخ ىطٓص ؽٔز‬
‫‪<::‬‬ ‫ٌاكم ؽِٔص ىطٓص ؽٔز ىػڪًٔ ؽِٔص ىطٓص‬
‫غُّٔڻ کاـ پِّء ُّ ٍُصغحاـ ڎاًٌِ قّٓ‪ ،‬ححْ پاڻْ پٽ ۾ ؽاَُ ؽيع ةّ‬ ‫غٔص ىطجلى غتراٌْ ىطٓص اىاؿ حٍفط ـاخؽ‬
‫ٌهْ كهٍصذ غاـ ىهّٔ ۽ ڪخَِ قكث اجْ ذُّٔ‪ .‬ةّ ٌهْ كهٍصذ کٔع ٻڌآّ جَ‬ ‫ٌَ‪ .‬ىخطخ نفو حْ ىٍٍى آُْ ڇڙق‪ .‬حًٍِ‬
‫ٍُصغحاـ ۾ حٔئً جَ اڳ ۾ گِڻا كهٍصذ آًُ؛ جٍٍِڪطك چڱّ ائًٔ ٿٍٔصق‪ ،‬حّ‬ ‫پٍٍِخْ غيّذك ٌيط ةٍا ؽاخك ڪطڻ حْ‬
‫ُّ قڃْ غٍڌ ۾ غڪٌّث اسحٔاذ ڪطك‪ .‬اُڙك اؽاذك ىهڻ جْ كهٍصذ ؽِتار‬ ‫گضاذك ڇڏك ُخْ‪.‬‬
‫قذك غٍڌ حّ ذح ڪّٔ ۽ غٍَ ‪ُ <<8‬خطكَء ۾ اچْ ىهحاـ ۾ پِحّ‪.‬‬ ‫ُڪ ٻئْ ٍُڌ ؽٍِؾاَُ خاذا ؽڪَُّ ؽِٔص حّ‬
‫اٌَِْء رىاٌْ ۾ خُهَْء حْ ةاخؽاَُ غههاـ غٔات انصًٓ ةهتهً حّ پٽ ؽِظاخق‬ ‫نطٓلحْ نطٓلّ ةٔاـ ڪٍصك‪ ،‬كهٍصذ نٍم ؽِتار‬
‫ىريص ؽِٔص‪ ،‬غٍڌ حّ ذاڪو ٌُّصق ُّ‪ .‬ؽِظاخق ؽِٔص ٌِآث ئْ ُڪ راُص ۽‬ ‫حْ نطٓلْ کْ ةاخؽاَُ پٔط ؽٔز ٌتصانلاخذ‬
‫ٌاةص ٌّحّاـ ُّ‪ .‬غٍصز ٌهو پطقذك ۽ خذقٓؼ ٌّاركَء حْ ىؾِّذك پّذك‬ ‫حٔالٌَْء غاـ ًُ ذٓث ىالّٓ قّٓ آُْ‪0‬‬
‫آؾٔا ۾ پکڙحْ چڪْ ُئْ‪ .‬حًٍِ ڪطك ڎقذاًٌِ ىهڪً حا ٌانو‪ ،‬ؽاٌط ۽‬ ‫خاذا ؽڪَُّ ىطٓص ىال ؽاَُ ةصسؾْ ىطٓص ىٔاـ‬
‫ٌاذؼ‪ ،‬ؽِظاخك ؽِٔص حْ ٌاذفاڻْ ۽ ٌانياڻْ ـرتحً ۾ ؽطٓڪ ٿٔڻ الِء‬ ‫ىٔط غٍڌك ىطٓص ؽاَُ سلط غّٔغحاٌْ‪ ،‬ىطٓص‬
‫پطك پطك کاـ ڪِْ آٍصا ُئا‪ .‬اٌَِْء قكث غٍڌ حْ‪ ،‬غطذصـ حّ اٌصارق ًُ‬ ‫ؽاَُ اغڪٍصذ ىطٓص ؽٔط االقنٔا سّاحَ حاجْ‬
‫ىاـ نڳائْ ٿّ غگِخْ‪ ،‬حّ ًُ ـّةْ حْ گاخكَء حّ ٍُڌ ىهحاـ ٌُّصق ُّ ۽‬ ‫ىطٓص ؽٔز ٌهْ كاخذك ىطٓص ؽاَُ ٌثياـ كهٍصذ‬
‫ُْ ؽِظاخق ىهحاـ ۾ ذُْ ڪطك غٍڌ حْ ذڪّىث ُالئٍٔصق ُّ‪ .‬ؽِظاخق‬ ‫نٍم ؽِتار ىطٓص ؽاَُ حياؾ ىخطخ ىطٓص ؽٔز‬
‫اةّاغراؽ اةطأُو ىطٓص ؽٔز ىطجلى غتراٌْ‬
‫ىطٓص ذلطة اذيص پٽ ىتاذڪ ىطٓص ؽٔز‬

‫ىّغٔلَْء حّ ذاڳْ ُّ‪- .‬حالؾ‪-‬‬
‫چاٌڊْٓ حْ پٔطـ فلٔطـ غاـ ةَ قڎك‬
‫ٌلٔصجيٍصك ُئْ‪ .‬ؽاُپّذ حِأٌاـ‬
‫حْ ىِصك ؽاَُ کْ پٍٍِخّ ىطؽص‬
‫ڪٔائًٔ‪- .‬اـ‪-‬کاٌػّاِء پٍٍِخْ ڳّٺ‬
‫حْ قٓخِّ خذگاَُ ٌّذ ؽاَُ غئث‬
‫ؽاَُ نهٔف‪ ،‬كهٍصذ ؽِتار‪ ،‬غچم‬
‫غطىػث‪ ،‬ڄاؿ ڎاجاذ ۽ ٻًٔ ةظذگً‬
‫حْ خذگاًُ جْ ذاكط ٿْ قڎك چاَُ‬
‫غاـ ڳائٍٔصق ُّ‪ .‬پاڻ ٌِآث ٓاذ قٓع‪،‬‬
‫ىِياـ ٌّار‪ ،‬سّس ىظاث حّاـ ُّ‪،‬‬
‫ڀال گِّڏا ۽ ىٍِّٔـ ڌاذڻ غٍصز‬
‫ىؾغهّ ُّ‪.‬‬
‫غٍصز فٍْ سصىحً ٌّٔص کٔع‬
‫ڪٔحطائْ ‪-‬اٌٍاؿ‪ -‬اٌظار پڻ ىهٔا‪- ،‬‬
‫حً‪ -‬۾ غٍڌ غطڪاذ پاذاـ ???‪8‬ع ۾‬
‫کٔع ىهٔم ’نهٔف اقاذڊ‘ ةَ ؽاىم‬
‫آُْ‪ٌّ ،‬اؿ نطفاـ ةَ غٍصز ڪافْ‬
‫كصذخاٌْ ٿْ ُئْ‪ .‬الڏڪاڻْ حْ‬
‫گّپاٌگ ةطاخذكَء پاذاـ کٔع غٌّّ ‪-‬‬
‫جاث‪ -‬پاذآّ قّٓ‪ .‬ڪٔحطائْ ڀٔطا‬
‫خةئْ‪ ،‬ىػلم ۽ ُاٌگ ڪاٌگ ۾‬
‫ذٍُصڏ غٍڌك ىاڻًِ ساش نطج غاـ‬
‫اجْ گِطائْ‪ ،‬غاڻع ىرفهّـ ىچائْ‬
‫کٔع قڎـ اٌٍاىً اڪطاىً غاـ‬
‫ٌّارّٓ‪ .‬گڙخـ حْ ةٔياذكَء غتب‬
‫‪8008‬ع ۾ قفاة ڪٔائًٔ‪ .‬غٍڌ حّ‬
‫ُُْء قاذص فٍڪاذ ُّ‪ ،‬حًٍِ حْ‬
‫حٍارك جْ چاذ ُظاذ ‪-‬احطڪ‪ -‬پٔا‪.‬‬
‫ىهتّز ‪-‬حالؾ چاٌڊّٓ‪ -‬حڏًُ ُڪ ُٿ ۾ غٍڌ حّ كصٓو غار ٓڪحاذق‬
‫‪15‬‬
‫‪ ًُٔ17‬قذغْ حْ ذّانْ غاـ‬
‫حالؾ چاٌڊّٓ‬
‫چٌّڊ ىٔط غطخاذ چٍڙ‬
‫حالؾ ساـ قنص ذاحْ فٔق ىريص چاٌڊّٓ‬
‫>‪8?:‬ع ڌاذك كهٍْ ٌّؽِطك فٔطقر حْ‬
‫ؽِط ڦم ڀطغاـ ڳّٺ ُڙپاؾ حْ ُٽ ۾‬
‫ڄائّ‪ .‬پاڻ ىؾِّذ ٌّاىْ ذاڳْ ُّ‪- .‬‬
‫حالؾ چاٌڊّٓ‪ٌ -‬فاةْ ‪-‬جٍهٔو‪ -‬ذاـم ٌَ‬
‫ڪطك غگِّٔ‪ .‬غٍصز ىائٽ ىانٌّص ىاڻِّ‬
‫ذًُ ٿا اجْ کٔع ٻڌق قڃْ ٿّ‪.‬‬ ‫ُئا‪ ،‬حًٍِ ڪطك ًُ ٌٍڍك ٌُّصك ىاؾ‬
‫قًِٓٔ ـصكَء ۾ ڪٍّذ ‪-‬ڀڳث‪ ،-‬ىاغٽط چٍصذ ۽ حّٔڻْ ‪-‬ٻائْ‪ -‬کاـ‬ ‫چاذّٓ‪ .‬ؽطقع کاـ ئْ کٔع ڳائڻ حّ‬
‫پِّء ‪-‬حالؾ چاٌڊّٓ‪ -‬غٍڌ ۾ اُڙق ٌّاىْ فٍڪاذ پٔصا ٿّٔ‪ ،‬حًٍِ‬ ‫ؽّؽ ُّ ۽ ىاؾ چاذٍٓصك پٍٍِخْ ىًٍِ‬
‫ٻِطاڏكَء جّڏك ؽِطـ ۾ غٍڌك ذاڳ کْ اقث ڎٓاذّٓ‪ .‬پاڻ غٍڌ حّ‬ ‫پّٔ حٌِّگاذٍٓصق ُّ‪ .‬حڏًُ ‪-‬ٿّذق‪ -‬قڎق‬
‫پِطّٓـ فٍڪاذ آُْ‪ ،‬حًٍِ حْ رٌصگَْء ۾ ئْ غٍصز ذٔاجْ جْ فهو‬ ‫ٿّٔ جَ ىائٽً کٔع ٌّاـ ‪-‬ححّئْ‪ -‬۾‬
‫”‪-‬حالؾ چاٌڊّٓ‪ “-‬ٺِْ‪- .‬اـ‪ -‬فهو ۾ ًُ پٍٍِخّ ڪطخاذ پاڻ اخا ڪّٔ ۽‬ ‫خذرڪّ ڪو غکڻ الِء ڇڏّٓ‪ .‬حًٍِ کاـ‬
‫اٌَِْء فهو الِء کٔع اقاذڊ ةَ ىهّٔ‪.‬‬ ‫پِّء کٔع اقچحّ ٌؾق حْ چّٽ نڳْ‬
‫اڂ حا ڪٔحطائْ فٍڪاذ پٍٍِخا اـم ٌاال ىٽائْ غٍصز ٌانْ پٺٔاـ‬ ‫قٓئْ ۽ ًُ خذرڪّ ڌٌڌق ڇڏك ڳائڻ‬
‫پاڻ کْ ٌٍڍق ‪-‬حالؾ‪ ،-‬آسطك ‪-‬حالؾ‪ ،-‬گطؿ ‪-‬حالؾ‪ ،-‬غِڻّ ‪-‬حالؾ‪-‬‬ ‫ؽطقع ڪّٔ‪.‬‬
‫قغٔطف غڏذائْ غٍصز آقار حّ ٌلم ڪطك‪ ،‬غٍصز ڳآم ڪافّٔـ‬ ‫ذاڳ حْ ةاكاٌصك غکٔا ىٔطپّذ ىاٿٔهْ‬
‫ڪالؿ ڳائْ پٔٽ گضذ ڪطك ذُٔا آًُ‪- .‬حالؾ چاٌڊّٓ‪ -‬قاذص غٍڌك‬ ‫حْ ىؾِّذ ذاڳْ فلٔط ٌهْ گم ىِط کاـ‬
‫فٍڪاذ آُْ‪ ،‬حًٍِ ‪ُ 80‬ظاذ کاـ قڌٓڪ ڪالؿ ڳآا‪ ًُ .‬حْ ُط‬ ‫قذجائًٔ‪ .‬پِطٓاـ پاڻ پٍٍِخْ ‪-‬اغحاخ‪ -‬غاـ‬
‫ڪٔػٔٽ ُٿُّٿ کپْ قٍٓصك ُئْ‪ .‬کٔع حٔڪڏًُ ڪّ ؽاخك‬ ‫گڏحْ ڳائٍٔصق ُّ ۽ پِّء ‪-‬اغحاخ‪ -‬حْ‬
‫قغٔطف حْ جلطٓب ۾ ذاڳ ڳائڻ الِء گِطائٍٔصق ُّ جَ ‪-‬اـ‪ -‬الِء ؽاخك‬ ‫احارة غاـ ‪8?=9‬ع کاـ ًُ حصا ڳائڻ‬
‫حْ ‪-‬جاذٓز‪ -‬اڳّاٽ ‪-‬حالؾ‪ -‬کاـ ىلطذ ڪطائڻْ پٌّصك ُئْ‪ .‬حڏًُ‬ ‫ؽطقع ڪّٔ‪ٓ .‬ڪحاذك ۽ چپڙكَء جْ ًُ‬
‫ؽاخك ىطاخك حْ جلطٓب ۾ ڳائڻ الِء پِچٍصق ُّ جَ ‪-‬حالؾ‪ -‬حّ ‪-‬ٻڌك‪-‬‬ ‫حْ ڳائڻ قاذك ٌطانْ اٌصار ٻڌٌصڏـ کْ‬
‫ٻٔڻا ٽٔڻا غٔط خٌّجْ ىاڻِّ اچْ ٌڪطٌصا ُئا ۽ ىٔظةاـ الِء ىاٌْ‬ ‫جياؿ گِڻّ ىحاثط ڪّٔ‪- .‬اـ‪ -‬قكث غٍڌ‬
‫کاذائڻ ةَ ڎکّٔ ٿْ پٌّصق ُّ‪- .‬حالؾ‪ -‬چاٌڊْٓ حّ ذافيّ ةَ جياؿ غٺّ‬ ‫حْ ڳّٺً ۾ ‪-‬اذخق‪ -‬۽ پٍخاةْ ڳائٍٔصڏـ‬
‫ُّ‪ .‬اڻ پڙُٔم ٌُّصك ةَ کٔع ٌّـ پطاڻً غًّٓ ؽاٌطـ حا ُظاذًٓ‬ ‫کْ جياؿ گِڻْ ىلتّنٔث ُئْ‪- .‬حالؾ‪-‬‬
‫ڪالؿ‪ ،‬ڪافّٔـ‪ ،‬گٔث‪ ،‬غظؾ‪ ،‬قآّـ‪- ،‬ةٔث‪ ،-‬ڎقُٔڙا قغٔطف ٓاخ ذٍُصا‬ ‫حْ اٌّکْ اٌصار اًٌِ غٔط غٍڌك‬
‫ُئع‪.‬‬ ‫فٍڪاذـ حْ غٍڌ ىاـ پڄاڻْ ڪطك ڇڏك‪.‬‬
‫اڂ حا اڪثط ذاڳْ ڳائڻ ىِم پٍٍِخْ غاىِّـ ؽاٌطكَء حّ ڪّ‬ ‫حًٍِ کاـ پِّء ىٿع ؽِطة‪ٌ ،‬ظة ۽‬
‫ڪحاب ٓا ڪاپْ کّنْ قٍِٓصا آًُ‪ ،‬پط ‪-‬حالؾ‪ -‬حڏًُ ڳائٍٔصق ُّ جَ خؾ‬ ‫خقنث حْ خّٓك ىِطةاـ ٿْ ۽ کٔع غٍڌ‬
‫حّ خفحط کّنْ قٍِٓصق ُّ ‪ ،‬ڪالؿ ۽ ڎقُٔڙا چٌّصق قٍٓصق ُّ‪.‬‬ ‫حْ حِطحٍِگ ۾ جياؿ گِڻْ ىلتّنٔث‬
‫غٍصز ڳائڻ ۽ ٓڪحاذك چپڙك قڄائڻ حّ اٌصار پڻ ىً ىٍُّٔصڏ‬ ‫ىهْ ۽ کٔع غٍڌك ىّغٔلْ حّ ةْ ‪-‬جاث‪-‬‬
‫ٌُّصق ُّ‪ .‬غٍصز آقار نچڪصاذ ۽ قڻٍصڏ ُّ‪ .‬غٍصز آقار حّ اُّ‬ ‫‪-‬ةاخؽاَُ‪ -‬غڏّٓ قّٓ‪ ًُ .‬غٍڌك ىّغٔلَْء‬
‫حاخق آسط جائًٔ كائو ذ ُّٔ‪.‬‬ ‫۾ اٌّکا ذڪاذڊ كائو ڪٔا‪- .‬حالؾ چاٌڊّٓ‪-‬‬
‫كصاقذ حػو‪- ،‬ةث‪ -‬۾ ڀطٓم قٓڪطك ۽ غِڻْ چِطك جْ ڪاذا ‪-‬ڀٍڀّذ‪-‬‬ ‫غٍڌ حّ اُّ قاذص غٍڌك فٍڪاذ آُْ‪،‬‬
‫۽ قڎا ؽِپط‪ .‬ىٿْ جْ ُٔطـ غاـ حڙٓم غٍڌك ‪-‬ٽّپْ‪ ،-‬ڳچَْء ۾ قڎك‬ ‫حًٍِ حّـ ڳآم غٍڌك ڪٔػٔٽّـ اُْ‬
‫‪-‬پحهْ‪ -‬غاـ غٌّْ رٌخٔط‪- ،‬ٻاًٌِ‪ -‬۾ گِڙك پاجم‪ ،‬غٍڌك پّؽاڪ ۾‬ ‫ىاڻِّ ةَ ٻڌـ ٿا‪ ،‬حٔڪْ غٍڌك ‪-‬ٻّنْ‪-‬‬
‫پّذك نطج غيخًِ ئْ ڪّ ٌَ ٿا‪- ،‬‬
‫۽ ٻئْ ُٿ ۾ چپڙّٓـ کڻْ اغٽٔج جْ پٍٍِخْ ىشفّش اٌصار ۾‬ ‫پاڪػحاـ‪ -‬حْ چئٍْ ـّةً کاٌػّاِء خٌٔا‬
‫ڳائڻ ؽطقع ڪٍصق ُّ جَ ىاڻِّ حِّىْ پٌّصا ُئا‪- ُّ .‬ٺٔٺ‪ -‬غٍڌك‬ ‫حْ ٻًٔ ىهڪً ۾ ‪-‬ححْ‪ -‬ححْ غٍڌك‬
16
 ‫فٍڪاذ پٍٍِخْ پٍٍِخْ ذفّ حّ ڪو‬
‫غطاٌخاؿ ڎٓئْ قٓا آًُ‪ُ .‬ط ڪًٍِ غٍڌ‬
‫غاـ ىرتث حّ ةْ پٍاف ىثاؾ چڏّٓ آُْ‪.‬‬
‫ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق ةَ غٍڌ غاـ‬
‫ىرتث حْ ذٌگ ۾ ذڱٔم ُڪ ٌّحّاـ‬
‫ؽشفٔث آُْ‪ .‬حًٍِ ڳائڻ الِء پٍٍِخّ‬
‫آُْ‪ٌ .‬يطاـ غاذٌگ غّىطق حًٍِ پٍٍِخْ ىٺڙك ۽ ىڌذ آقار حْ ؽطقٌاة‬
‫گِط ۽ خذ ٌٍڍڏك ٌيط ۾ ڇڏك ڪطاچْ‬
‫ُهّٔ قّٓ‪ .‬ححْ ًُ پٍٍِخْ اڻ ٿڪ‬
‫ىرٍث غاـ غٍڌك ىٔڊٓا ۾ پٔط پاجّ‪.‬‬
‫ؽطقٌاجْ ڎًٍِٓ ۾ ٌيطاـ غاذٌگ‬
‫غّىطق غٍڌ ٽْ قك جْ ڪو ڪّٔ‪ ،‬ححْ‬
‫ًُ پٍٍِخْ ىرٍث غاـ پاڻ ىڃطآّ‪.‬‬
‫ؽطقٌاجْ غکٔا حّ گِط غٍڌ ٽْ قك ئْ‬
‫ىهٔع ححْ ًُ آٍم آڊٓٽط حاب حْ‬
‫ؽطقٌاة ڪئْ‪ .‬اـ ڎًٍِٓ ۾ اجْ ةاخؾ‬
‫ذاُْ ۽ غٍڌ حْ ىؾِّذ ڪالغٔڪم‬
‫ذاڳْ حْ ـرتث ىهٔع‪ .‬اغحاخ‬
‫ٌتصانغفّذ ۽ ةاخؾ ذاُْ حْ ـرتث‬
‫ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق ۾ ڳائڻ حّ اجػاف‬
‫پٔصا ڪّٔ‪ ،‬ححاـ ٌّحّاـ ذاڳْ حْ خؾ‬
‫۾ اڃاـ قڌٓڪ ىّغٔلْ غاـ ىرتث حّ‬
‫حٍّـ حاڳّٔ‪.‬‬
‫اـ کاٌپِّء ٿط پطقڊڪؾً جْ پڻ ڪو‬
‫ڪٔائًٔ‪ ،‬ققڪع قٓظـ پطقڊڪؾً جْ ةَ‬
‫پٍٍِخْ ـالذٔحً غاـ ڀطپّذ سصىث‬
‫غطاٌخاؿ ڎٌائًٔ‪ .‬اذخق حْ ىؾِّذ چئٍم‬
‫اك آذ قائْ جْ آڊٓٽط نّذ ةَ ڪو‬
‫ڪٔائًٔ‪ٌّ .‬حّاـ ذاڳْ ٌيطاـ غاذٌگ‬
‫‪17‬‬
‫ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق‬
‫ڪائٍاة حْ ڪًٍِ ٌَ ڪًٍِ ڪٍڊ ۾ ُط پٔصا‬
‫ٿٍٔصڏ ؽشؿ ۾ سصا جٍانْ ڪًٍِ ٌَ ڪًٍِ‬
‫ؽٍتْ ۾ ڎاة حّ جرفّ ۽ ڎاـُء ڎٍٓصق آُْ ۽‬
‫اـ غاـ گڏ حضةّ‪ُ ،‬يث‪ ،‬ذّـهّ ۽ ناكث پڻ‬
‫ٌها ڪٍصق آُْ‪ .‬ڪطف ٌطص جْ ڪْ ڪْ‬
‫ىاڻَِّء اُڙا ةَ ٌُّصا آًُ حٔڪْ پٍٍِخْ‬
‫سصاخ ـالذٔحً ڪاذڻ پاڻ کْ ىڃائڻ ۾‬
‫غيآم ذُْ‬ ‫ڪاىٔاب ٿٍٔصا آًُ‪ .‬غشث ىرٍث ۽ نگً غاـ‬
‫آُْ ۽ ُط‬ ‫ىرٍث کاٌپِّء قڃْ ُّ پٍٍِخْ ڪٽٍب ۽‬
‫فٍڪاذ غٍڌ حْ‬ ‫پٍٍِخْ كّؿ حّ ٌانّ ذقؽً ڪٍصا آًُ‪ .‬آقار‬
‫ىاذـ غاـ‬ ‫ةَ الِل پاڪ حْ ٌٍيحً ىاـ ُڪڙك اُڙك‬
‫ىرتث حْ‬ ‫ٌٍيث آُْ‪ ،‬حًٍِ حْ ٻڌڻ غاـ اٌػاـ حْ خؾ‬
‫اٌصار ۾ ڎٌّ‬ ‫حّ ةاذ ُهڪّ ٿٔئْ ٿّ‪ .‬ىههب حًٍِ ةَ‬
‫آُْ‪ .‬غٍڌ حْ‬ ‫ڪٔفٔث ۾ ٌُّصاغًٔ اـ ڪٔفٔث حّ غط‬
‫ڀّـِء جْ ُڪ‬ ‫ٻڌاٌصاغًٔ جَ اغاـ کْ سّؽْ ۽ فطذث‬
‫سّةفّذة‬ ‫ىرػّز ٿٍٔصك آُْ‪ .‬غٍڌ ڪٔحطائْ فٍڪاذ‬
‫ؽِط ڎُطڪْ ةَ‬ ‫پٔصا ڪٔا ُط ڪًٍِ کْ پٍٍِخّ پٍٍِخّ ىلاؿ‬
‫ڎاة ۽ ڎاـُء‬ ‫ىهّٔ آُْ‪ .‬حٔڪّ حٔحطك ىرٍث ڪٍصق آُْ‬
‫غاـ ڀطٓم‬ ‫اـ کْ اقجطق ڦم ةَ ىهٍصق آُْ‪ .‬پط ڪاىٔاةْ ةَ‬
‫سّةفّذة‬ ‫سصا جٍانْ حْ ساش ٌٍآحً ىاـ ُڪ آُْ‪.‬‬
‫آقار غٍڌك‬ ‫ڪخَِ ىاڻِّ اُڙا ةَ ٌُّصا آًُ حٔڪْ ةٍا‬
‫قاغًٔ کْ‬ ‫ىرٍحً حْ ىٍظؾ ىاڻْ قٺٍصا آًُ ۽ ڪخَِ‬
‫جرفْ نّذ ڎٌّ‬ ‫ىاڻِّ اُڙا ةَ ٌُّصا آًُ حٔڪْ ڎًٍِٓ ذاة‬
‫ىرٍث ڪطك ىٍظؾ جْ پِچٍصا آًُ‪ .‬اًٌِ ىاـ‬
‫اغڪّؾ حْ پطقگطاىً کاـ ڪئْ‪ .‬حاخقئْ آقار غاـ ًُ پٍٍِخّ ىٍفطخ‬ ‫ڎُطڪْ ؽِط حّ ُڪ سّةفّذة ۽ ىڌذ آقار‬
‫ىلاؿ ذاـم ڪّٔ آُْ‪ٌ .‬يطاـ غاذٌگ غّىطق حًٍِ پٍٍِخّ ىّغٔلْ حْ‬ ‫حّ ىانڪ ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق ةَ ُڪ آُْ‪.‬‬
‫خٌٔا ۾ ٌانّ ٌيطاـ‬
‫غاذٌگ غّىطق غاـ‬
‫ىحٍاذؼ ڪطآّ‪.‬‬
‫ٌيطاـ غاذٌگ‬
‫غّىطق >‪ 8‬آگػٽ‬
‫>>?‪8‬ع ڌاذك ڎُطڪْ‬
‫ؽِط حْ ىرال اىٔط‬
‫ةشؼ غّىطق ۾ حٍو‬
‫قذجّ غٍصز قانص‬
‫ٌهْ ٌّار غّىطق حْ‬
‫غگِڙ ُخڻ قاذك‬
‫غڃاڻپ آُْ‪ٌ .‬يطاـ‬
‫غاذٌگ غّىطق‬
‫پطائيطك جٍهٔو‬
‫ڎُطڪْ ىاـ پطائْ ۽‬
‫آو اك اٌگهؼ‬
‫سٔطپّذ ٌّّٓٔذغٽْ‬
‫ىاـ ذاـم ڪئْ‪ ًُ .‬قكث ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق ىاڏك پٔٽطقنٔو گئع‬ ‫حًٍِ پٍٍِخْ ىرٍث غاـ ىٍظؾ ىاڻْ آُْ‪.‬‬
‫ڪيپٍْ ۾ پطقڪّٔذىٍٔٽ ٌّڪطك پّٔ ڪطك‪ .‬ححْ ًُ پٍٍِخْ ىرٍث ۽‬ ‫ُّـَء جَ غٍڌ اٌصذ ُظاذًٓ فٍڪاذـ حٍو قذجّ‬
‫نگً غاـ پاڻ کْ پٍٍِخْ آفٔػطـ آڎق ىڃطآّ آُْ‪ .‬غٍڌ اٌصذ ُظاذًٓ‬ ‫آُْ حً حْ آقار ۾ غّر ۽ ڪؾؼ پڻ‬
 ‫ىّٔرڪ ڪهب‬ ‫غّىطق ٽْ قك حْ ٌانّٔاذـ آذٽػٽً حً ۾‬
‫آُْ ححْ‬ ‫ُيآّـ غٍٔص‪ ،‬ىاف ٌّذ ةهّچ‪ٌ ،‬هْ ڪاىيْ‪،‬‬
‫ىّٔرڪ حا‬ ‫اذػاـ جانؼ‪ٌ ،‬صٓم غِطقذخك ۽ رٓص ٌظٓظ‬
‫غيّذا‬ ‫حِڙـ ٌانّٔاذـ ىاڻًِ غاـ اذخق ىٔڊٓا ۾ پڻ‬
‫اٌػٽطقىٍٔٽ‬ ‫ڪو ڪّٔ آُْ‪.‬‬
‫ىّحّخ آًُ‪.‬‬ ‫ٌّحّاـ ذاڳْ ٌيطاـ غّىطق ‪ 8008‬۽ ‪ 8008‬۾‬
‫ححْ ىاـ اغحاخ‬ ‫آڊّٓ ڪٔػٽّـ پڻ پٍٍِخْ ىڌذ آقار ۾‬
‫کاـ غکٔا قٺْ‬ ‫ذڪاذڊ ڪطآّـ ُّٔـ‪ .‬جارق ڪؾؼ ٽْ قك‬
‫ذُّٔ آُٔاـ‪ًُ .‬‬ ‫جْ جٍٍِخْ پارٓب حْ ڇً ڇً جْ ـٍو ‪،‬‬
‫چّٔ جَ ىاـ‬ ‫ڳائّٔ آُْ‪ .‬ڪؾؼ ٽْ قكَء جْ ىؾِّذ اغحاخ‬
‫ؽطقٌاجْ‬ ‫حئم غّىطق حْ ؽاٌطك پڻ ڳائْ اٿائًٔ‪.‬‬
‫ڎًٍِٓ ۾‬ ‫غٍڌ حْ ىؾِّذ ؽاٌط راُص ؽٔز حْ ؽاٌطك‬
‫ذقرگاذ غاٌگْ‬ ‫“غٍڌ حاڳْ پئْ” پڻ ڳآّ آُْ ۽ ڪٔحطائْ‬
‫ڪطاچْ قٓع‪.‬‬ ‫گٔث حًٍِ جْ ڪو ُهْ پّٔ‪ ًُ .‬قكث‬
‫ححْ ىّـ غٍڌ‬ ‫ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق حّ قٓڊّٓ انتو پڻ‬
‫ٽْ قك جْ‬ ‫اچْ ذُّٔ آُْ حًٍِ حْ غهٔڪؾً غٍڌ حْ‬
‫اٌٽطقّٓ ڎٌّ‬ ‫ىؾِّذ ؽاٌط راُص ؽٔز ڪئْ آُْ ۽‬
‫آٍم‬ ‫ىّغٔلْ جطجٔب ڎٌْ آُْ‪ .‬غٍڌ حْ ىؾِّذ‬
‫پطقگطاىٍگ الِء‬ ‫ذاڳْ ٌخف ٌهْ‪ٌّ .‬حّاـ ذاڳْ ىّغٔلْ حْ‬
‫غٍڌ ٽْ جْ ڎٌم‬ ‫غکٔا اغحاخ ٌتصانغفّذ کاـ قٺْ ذُّٔ آُْ ۽‬
‫اٌٽطقّٓ ۾ ىاـ‬ ‫اغحاخ ٌاؽق ٌهْ ؽٔز پڻ ٌّحّاـ ذاڳْ‬
‫ڪاىٔاب قٓع‬ ‫ٌيطاـ غّىطق کْ ىّغٔلْ ۽ غطـ حْ‬
‫۽ پٍٍِخْ‬ ‫غکٔا ڎئْ ذُّٔ آُْ‪.‬‬
‫ٌّڪطك حا‬ ‫ٌّحّاـ ذاڳْ ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق غٍڌ‬
‫قاذك ىاذّؾ ۾ ةِحطًٓ ذاڳْ اغحاخ‬ ‫فطائق غطاٌخاؿ ڎٓئْ ذُّٔ ُٔع‪ .‬ڳائڻ غاـ ىٌّکْ ٌٍڍپڻ کاـ ؽّؽ ُّٔ‪.‬‬ ‫آڪػپطٓع کْ اٌٽطقّٓ ڎٍٓصك چّٔ جَ ىاـ‬
‫ٌتصانغفّذ غّىطق ۽ ةاخؾ ذاُْ کْ‬ ‫غٍڌ حْ اٌلالةْ ذاڳْ غطىص غٍڌك کاـ ىحاثط ٌُّصق ُٔع‪ .‬ححْ ةَ اڪٔهّ‬ ‫غطـ حْ غکٔا ؽڪاذپّذ حْ اغحاخ ٌاؽق‬
‫غاىِّـ ڎغٍصك ةَ ٌَ ىهْ غگِڻ قاذق‬ ‫قٍِٓصق ُٔع ٓا قذك‬
‫قكث ىّـ الِء كٔاىث کاـ گِٽ ٌَ ٌُّصق‬ ‫گِط کاـ آفٔع جائًٔ‬
‫ُّٔ‪ .‬ىّـ ُڪ ڎًٍِٓ غّچّٔ جَ حًٍِ‬ ‫حْ غفط قاذك قكث‬
‫ڎًٍِٓ اغحاخ قاذـ حّ پطقگطاؿ ٌُّصق‬ ‫۾ حٌِّگاذٍٓصق‬
‫اـ ڎًٍِٓ ىّڪم ڪٍصز ۽ ىاـ اـ‬ ‫ذٍُصق ُٔع‪ .‬غٍڌ ٽْ‬
‫ڎًٍِٓ ىّڪم ڪئْ‪ .‬ڳائڻ حْ ٌؾق‬ ‫قك جْ ڪو ڪطڻ‬
‫ىٌّکْ اکًٔ جْ پطخق قحِْ ڇڏّٓ ُّٔ‬ ‫قكث ىٍٍِخّ جٍهق‬
‫ىّڪم ڪطڻ حْ ةاقحّخ ىاـ آفٔع‬ ‫اجْ آٍصڏ اغحاخ‬
‫قٓع جَ ىٌّکْ ؽفٽ اٌچاذث ڎغْ چّٔ‬ ‫ٌتصانغفّذ غّىطق ۽‬
‫ٌيطاـ سٔط جَ آُْ ‪....‬؟؟؟ ىّڪم قاذك‬ ‫ىّغٔلاذ ةاخؾ ذاُْ‬
‫ڎًٍِٓ اقُاـ آفٔع آٓا آُّٔ‪ .‬ىّـ ڪّڏ‬ ‫غاـ ٿّٔ ‪ .‬حًٍِ غاـ‬
‫ڳانِائٍٔصك چّٔ حًٍِ ڪو الِء ىّڪم‬ ‫ڪچِطك ڪطڻ الِء‬
‫قذجْ ُئْ اُّ ڪو ٿْ قّٓ آُْ‪ .‬جًٍِ‬ ‫آجّ ٌُّصق ُٔع‪ .‬ڪو‬
‫ڪطك ةاكْ قكث آفٔع ۾ گضاذڻ آّٓ‬ ‫ڪاذ گِڻّ ُخڻ‬
‫آُٔاـ‪ .‬سٔط اـ ڎًٍِٓ اغحاخـ حّ اٌحياذ‬ ‫ڪطك ذڳّ اًٌِ کْ‬
‫ؽصة غاـ ُّٔ‪ .‬اـ ڎًٍِٓ اغحاخ‬ ‫ڎغْ غگٍِصق ُٔع‬
‫ٌتصانغفّذ غاـ ڪچِطك حّ ةِحطًٓ‬ ‫پط ىالكاة ٌَ ڪطك‬
‫ىّكٍّ ىهّٔ حًٍِ غاـ ڪچِطك ڪطك‬ ‫غگٍِصق ُٔع‪ .‬اغحاخ‬
‫ىٍٍِخْ ٌؾق ۾ اڃاـ ةَ قنّنّ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫ٌتصانغفّذ پطقگطاؿ‬
‫ائًٔ ڪچِطًٓ حّ ٌَ کٽٍصڏ غهػهّ غٍڌ‬ ‫ڪطڻ الِء آٍصق ُّٔ حًٍِ قٽ آحطق قكث ئْ ٌَ ٌُّصق ُّٔ حّ ىاـ اـ کْ‬ ‫ٌهْ کاـ قٺْ ذُّٔ آُٔاـ‪ ًُ .‬قكث ڎُطڪْ‬
‫حْ ىؾِّذ ڪالغٔڪم ذاڳْ اغحاخ‬ ‫قِٓاذك اـ غاـ ڪچِطك حّ ؽطؼ ذاـم ڪطك غگِاـ‪ .‬سٔط قٺ قٺاـ‬ ‫ؽِط ۾ اغحاخ ٌاؽق ٌهْ ؽٔز حّ ةِحطًٓ‬

‫‪18‬‬
 ‫ححْ ةَ پطقگطاؿ ٌُّصا آًُ اغاـ کْ‬
‫اجْ كطقذ خٌّة ىهٍصك آُْ‪.‬‬
‫ٌّحّاـ ذاڳْ ٌيطاـ غّىطق چّٔ‬
‫ڪطاچْ غاـ ىٍٍِخّ جٍهق ؽاخك حْ‬
‫ٻٍڌڻ ۾ ٻڌحڻ کاٌپِّء ٽٽّ‪ٌّ .‬حّاـ ذاڳْ‬
‫ٌيطاـ غّىطق حْ ؽاخك ‪ 8080‬ڊغيتط‬
‫حْ ؽاؿ غٍڌق خذٓاَء حْ ڪپ جْ ٿْ‬
‫گضذك ۽ ُاڻ رٌصگَْء حا سّةفّذة‬
‫ڎُاڏا پٍٍِخْ پٔاذك پٽ غطىص ذػًٍٔ‬
‫غاـ گضاذك ذُّٔ آُْ‪ٌ .‬يطاـ غاذٌگ‬
‫چّٔ جَ ىاـ پٍٍِخْ پٽ حّ ٌانّ غطىص‬
‫غٍڌك غاـ ىرتث ڪطڻ حْ ڪطك ذکّٔ‬
‫آُْ‪ .‬حڏًُ ىٍٍِخْ ؽاخك ةَ ٌَ ٿٔم ُئْ‬
‫ىاـ اُّ غّچّٔ ُّٔ جَ پِطئًٔ پٽ حّ‬
‫ٌانّ غطىص ذکٍصز‪ .‬ىاـ غطىص غٍڌك ىاـ‬
‫ىحاثط ٿْ پٽ حّ ٌانّ ةَ غطىص ذػًٍٔ‬
‫ذکّٔ‪.‬‬
‫ٌّحّاـ ذاڳْ ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق‬
‫چّٔ جَ ىٌّکْ فشط آُْ جَ غٍڌ ـّفًٔ‬
‫حْ ڌذجْ جْ حٍو قذجّ آُْ ححْ اخب ‪،‬‬
‫جِضٓب‪ ،‬پٔاذ ۽ ىرتث حّ خذز ڎٌّ‬
‫قٍٓصق آُْ‪.‬‬
‫ٌّحّاـ غٍگط ٌخف ٌهْ غاـ ىٍٍِخّ جٍهق ُڪ پطقگطاؿ ۾ گڏ پطفاذىٍع‬ ‫ٌتصانغفّذ غاـ ٿٍٔصق ذُّٔ ‪ .‬ىرػً‪ ،‬اٌػاـ‬
‫ڪٍصك ٿّٔ‪ .‬ححْ ًُ غاـ ىرتث حّ ذؽحّ حڙك قّٓ‪ ًُ .‬ىٌّکْ پِّء ُط‬ ‫خقغث ‪ ،‬خذقٓؼ نتٍٔث حْ ىانڪ اغحاخ‬
‫حڳَِ جْ ىحٍاذؼ پڻ ڪطآّ ‪ٌّ .‬حّاـ غٍگط ٌخف ٌهْ حْ‬ ‫ٌتصانغفّذ غّذىّ ىٌّکْ پٽً حٔاـ‬
‫ٿّذـ غاـ ئْ ىاـ غٍڌ ٽْ قك ‪ ،‬ڪؾؼ ٽْ قك ۽ قٓڊّٓ‬ ‫غيخِآّ ۽ غٔکاذّٓ‪.‬‬
‫‪.‬اـ خقذاـ ىّـ غٍڌ ٽْ قك جْ ةَ گاٌّ ڳآّ‪ ،‬گٔحً حْ ذڪاذڊٌگع ڪئْ حًٍِ ۾ ٌخف ٌهْ حّ ڪطخاذ‬
‫پِّء حڏًُ ىاـ غٍڌ ٽْ قك کْ انّخاع ڪئْ غاذاف حّڳّ آُْ‪ .‬ڪطاچْ حْ ىشحهف ىّغٔلْ حْ‬
‫پطقگطاىً ڪطڻ خقذاـ ىٍٍِخّـ ىالكاجّـ غٺً ؽاٌطـ‪،‬‬ ‫۽ اذخق ٽْ قك جْ غٺْ آفط ىهْ پطڪؾؼ‬
‫ىّغٔلاذـ ۽ غٺً اخٓتً غاـ پڻ ٿّٔـ‪ .‬پط حٔحطق پٔاذ ۽‬ ‫پگِاذ غاـ گڏ اجْ قٓع‪ .‬ححْ ٌانّٔاذـ‬
‫ذاڳًٔ ۽ ىّغٔلاذـ غاـ ىالكاجّـ ٿّٔـ‪ ،‬ححْ غکٔا حّ ذغحّ اٌلالةْ ؽاٌط راُص ؽٔز ڎٌّ غّ قغطڻ‬
‫حِڙق ٌأًُ‪ .‬راُص ؽٔز ىٌّکْ ڳائڻ حا ُط ذقر ٌث ٌّاـ‬ ‫پڻ ىّـ پٍٍِخْ فً حّ ىياُطق ڪّٔ‪ .‬اجْ‬
‫ٽپع ڎٍٓصق ُّٔ‪ .‬ححْ ةَ حٔحطّٓـ ىالكاجّـ ٿّٔـ غْ غکٔا‬ ‫ىٌّکْ جياؿ گِڻْ پضٓطائْ ىهْ‪ .‬غٍڌك‬
‫کاـ سانْ ٌَ ُّٔـ‪ .‬راُص ؽٔز ىٌّکْ پْ ٽْ قك ڪطاچْ‬ ‫ىّٔرڪ ڪؾؼ جْ غٍڌ حْ ىؾِّذ ؽاٌط‬
‫فٔاص غٔاؾ حْ ؽاٌطك ۾ ىّـ پِطّٓـ گٔث جْ ڳائڻ حّ ىّكٍّ پڻ قٺطائْ ڎٌّ ححْ ىّـ غٺّ پطفاذؿ‬
‫ڪّٔ‪ .‬ڪطاچْ ۾ ححْ ةَ غٍڌك پطقگطاؿ ٿٍٔصا ُٔا راُص ؽٔز‬ ‫ڳآّ جٍٍِخْ پارٓب حْ ڇً ڇً جْ ـٍو ‪،‬‬
‫حًٍِ ةَ ىٌّکْ ةْ پٍاف ؽِطة ڎٌْ‪ٌّ .‬حّاـ ىٌّکْ خٌّة كطقذ ڎٍٓصق ُّٔ‪ٌ .‬يطاـ غّىطق چّٔ ىاـ‬
‫اًٌِ غڀٍْ اغحاخـ حّ ٿّذائحّ آُٔاـ حًٍِ ۾ اغحاخ‬ ‫ذاڳْ ٌيطاـ غّىطق چّٔ جَ ىاـ ٿط‬
‫پطاڊڪؾً‪ ،‬ققڪع قٓظـ پطاڊڪؾً ۽ ذٓڊّٓ ٌتصانغفّذ غّىطق‪ ،‬ؽاٌط اغحاخ حئم غّىطق‪ٌ ،‬خف ٌهْ‪،‬‬
‫راُص ؽٔز‪ ،‬ةاخؾ ذاُْ حً ىّـ جْ ُئؾَ ؽفلث ۽ غکٔا حّ‬ ‫پاڪػحاـ جْ پڻ ڳآّ آُْ‪ ًُ .‬چّٔ جَ‬
‫ُٿ ذکّٔ آُْ‪ .‬ىاـ قڎق سّؽلػيث اٌػاـ آُٔاـ حّـ ىٿاـ‬ ‫ڪطاچْ قاذـ ڎًٍِٓ ۾ ٌخْ ىرفهً ۾ ‪،‬‬
‫ؽاخًٓ ۾ ىرفم ىّغٔلْ قاذـ پطقگطاىً ۾ اغحاخـ حّ غآّ آُْ‪ ًُ .‬قكث ىاـ ؽڪاذپّذ حْ اغحاخ‬
‫اغحاخ ٌتصانغفّذ ۽ ةاخؾ ذاُْ حْ ٿّذـ غاـ گِطاڻْ غاـ جٍهق ذکٍصڏ اغحاخ ٌاؽق ٌهْ قٽ غکْ ذُّٔ‬
‫آُٔاـ اغحاخ ٌاؽق ٌهْ حّ ؽياذ ةَ غٺً اغحاخـ ۾ ٿْ ذُّٔ‬ ‫ىحٍاذؼ ٿٔع‪ .‬حًٍِ کاٌپِّء ڪافْ ىفطقؼ‬
‫آُْ‪ .‬ڎُطڪْ ؽِط ۾ اغحاخ ٌاؽق ٌهْ حّ ةِحطًٓ ىّٔر‬ ‫ذٍُصق ُٔع‪ُ .‬ط ذقر ڪًٍِ ٌَ ڪًٍِ‬
‫غکٔا غٍٔٽط آُْ‪ .‬ححْ ‪ ;0‬کاـ ىٿْ ؽاگطخ ىشحهف قكحً ۾‬ ‫پطقگطاؿ جْ قٍٓصق ُٔع‪ٌّ .‬حّاـ ذاڳْ‬
‫غکٔا قٺڻ الِء آٍصا آًُ‪ .‬غٍڌ غئث كهٍْ گِّٽڪْ ۾‪،‬‬ ‫ٌيطاـ غاذٌگ غّىطق چّٔ جَ ڪطاچْ ۾‬

‫‪19‬‬
 ‫غشل‬
‫هٌصْر حوشٍ‬

‫سًذگي!‬ ‫ًاُي‬ ‫هْٽ‬ ‫تْکي‬ ‫ُاء!‬

‫ِ‬
‫عارضي!‬ ‫ُْى‬ ‫دڙا‬ ‫جا‬ ‫هٽي َء‬ ‫پاڻ‬

‫ّياطي‪،‬اّچتْ‬ ‫ٿي‬ ‫تٌِا‬ ‫ًيٺ‬

‫هعصْم تُخاري‬ ‫ّئي!‬ ‫ٿي‬ ‫هخالف‬ ‫ڀي‬ ‫هْطن‬ ‫ًيٺ‬

‫تاااْکاااي چااااُاااياااْ آ اًاااتاااِاااا تاااائاااياااي‬ ‫تچيْ‪،‬‬ ‫ًاُي‬ ‫در‬ ‫ڪْتَ‬ ‫رّػي‬ ‫ُاڻ‬
‫تاااْکاااي پُاااْٿاااياااْ آ هاااْى خاااذا تاااائاااياااي‪.‬‬ ‫رّػٌي!‬ ‫ُز‬ ‫لڳي‬ ‫ٿي‬ ‫اًّذُ‬ ‫ُاڻ‬

‫ڊڄ ًاااَ تُاااْى ‪ ،‬پاااياااار ُ‪ ،‬پاااا ُ ًااااُاااي ڪاااْ ‪،‬‬ ‫جي ُء پلجي ڪْ ًَ ٿْ ُي جْ تَ پز‪،‬‬
‫تاااْطااااى گاااا ُااااى پااازياااي ! طاااشا تاااائاااياااي‪.‬‬ ‫کيض اّکي آ لڳي ُي َء طادگي !‬

‫تااااْ طااااْا ُِااااي طااااوااااز حااااياااااتااااي َء جااااْ‬ ‫ڏّر ُي کاى ٿي ًَ طگِثْ‪ ،‬ڪجِ ڪجي‪،‬‬
‫تاااائاااياااي ‪.‬‬ ‫جااا اااي هاااذياااٌاااي کااااى ڪااازتااا‬ ‫ُاڻ ّڇڙڻ ۾ ئي آ ُي جي خْػي!‬

‫ااي ػااايء آُاااي‬ ‫آ‬ ‫طي ُء‬ ‫آ‪،‬‬ ‫ّئي‬ ‫ٿي‬ ‫ڏاڍي‬ ‫ديز‬
‫ااار ‪ُ ' ،‬اااڪاااڙي ' ح ِظااايا ِ‬
‫پااايا ُ‬
‫سًااااذگاااايء َ کاااااى ّتااااي َااااٌااااا تااااائاااايااااي‪.‬‬ ‫رات ڀي!‬ ‫آ‬ ‫ُيڪلْ هاى‪ ،‬خْف ۾‬

‫عؼاااا ُ ئااااي ‪ ،‬پاااا ااااي ِٿاااايااااْ ًااااثااااي آُااااي‬

‫يااااار ! آدم کاااااى هصاااااااااوااااي ا تااااائاااايااااي‪.‬‬
‫َ‬
‫غشل ‪ /‬ػيخ ارػاد‬
‫اْم ! تااْى َّلااي ٿااْ ڪاازيااي‬‫اُى کااي هااعااصا َ‬
‫تُااٌااِااٌا ِاجااي پُااِااچااي ٿااْ جااْ عاااااا تااائاايااي ‪.‬‬
‫طااااااال ّ ااااااي ٿااااااا‬ ‫طااااااال اچااااااي ٿااااااا ‪،‬‬
‫حااااااال ّ ااااااي ٿااااااا‬ ‫تااااااي طاااااااى گااااااا يااااااز‬

‫طاااااک تاااااْکاااااي جاااااياااااڪاااااْ تاااااَ چااااااُاااااي ٿاااااْ‬

‫غشل ػوين هزي‬ ‫ٿاااااا‬ ‫ل ّ اااااي‬ ‫هااااااَاااااِاااااْ َ هاااااْتاااااي‬

‫جااااااي جااااااي ًصاااااايااااااة ۾ ًاااااااُااااااي چااااااوااااااي‬

‫هاااااى طااااشاّار ُاااااى جااااْ خاااااااااا تااااي ڪااااياااان‬ ‫طاااااااي ڪاااااااڃ ٿااااااا ڪاااااااي خاااااااال ّ اااااااي ٿاااااااا‬
‫هااا اااثااا ۾ تاااْطااااى ڪاااجاااَ جاااواااا تاااي ڪااايااان‬
‫ڌًااااااار ُااااااْ پااااااٌااااااِااااااٌااااااجااااااي ڌى ۾ پااااااْرّ‬
‫تاااْکاااي ڀااااًاااِاااي ڀااازي تاااْکاااي ڇااااتااايء ِ رکاااي‪،‬‬ ‫تاااااااي هاااااااال ّ اااااااي ٿاااااااا‬ ‫ڌ‬ ‫ُاااااااي جاااااااا‬
‫تاااْکااااي پاااازتااااي ڇااااٌاااا ي پااااْ جاااذا تااااي ڪااااياااان‬
‫هااااااائااااااي ڀاااااااڪااااااي طااااااٌاااااا ااااااال اچااااااي تااااااْى‬
‫ُاااا‪ ،‬اًااااي ٿاااي اُّااااى جاااي پااا اااِااايااااى تاااي لڳااان‬ ‫طاااااز تاااااال ّ اااااي ٿاااااا‬ ‫ُ‬ ‫طااااا‬ ‫تاااااٌاااااِاااااٌاااااجاااااا‬
‫ُاااا اُّااااى کاااي ُااايااا اااياااي جاااْ خاااذا تاااي ڪااايااان‬
‫ػاااااياااااخ پاااااياااااار پااااازيااااا جاااااْ پااااايااااااطاااااْ‬
‫هاااااى جااااي آُ هاااا ااااثاااا کااااي عااااادت ڪاااا ااااي‬ ‫هاااااااَااااااِااااااْ َ ڏئااااااي هااااااض ڪااااااال ّ ااااااي ٿااااااا‬
‫پااااااڻ هااااااري تاااااَ‪ ،‬اااااياااااوااااا ادا تاااااي ڪااااايااااان‬

‫‪20‬‬
 ‫ڪٔائًٔ كٔص اکڙًٓ ۾‬
‫خذخ ائًٔ ٿّ حْء حٍِخِّڏك‬ ‫قذائْ جاڪ حاڳْ ٿْ ؛‬
‫حِٔطڻّ حٔئً حِڻ قنّڏك ‪,‬‬
‫ُغحاغّـ ٌٔٺ غّذـ غاـ‬
‫ؽِط پٿطائخْ قٓئڙا‬ ‫ُاڎآم ساڪ حاڳْ ٿْ ؛‬
‫ڪّ ھخْ ‪ ,‬رٌصگْ ىّڏك ‪,‬‬
‫ھّا نّڻاٺٔم آھْ‬
‫ھْ ‪ ,‬حٍارق حػو آھْ‬ ‫چڪً ٿا چاڪ حاڳْ ٿْ ؛‬
‫قٓئڙا ذقذڙق ذقڏك ‪,‬‬
‫چّڻ حّـ ڳانِّٔـ ٌَ چئْ ؛‬
‫ھاذّٓ ھٍٔئڙق ٌاھْ‬ ‫ڪطك ةْ ةاڪ حاڳْ ٿْ ؛‬
‫ٌٔٺ قڃتّ ڪفط ٽّڏك‪,‬‬
‫=‪0‬‬ ‫غظؾ‬
‫‪80‬‬ ‫غظؾ‬
‫ةطغًٔ ھا‪ ,‬اك ڪاس ! ڪڪط‬
‫قـم حْ ىاة ىاذك ٿْ‬ ‫اکڙًٓ ھاذّٓ ‪ ,‬حٔڏق حط ‪,‬‬
‫ھخط حْ ذاة ىاذك ٿْ‬
‫ڪّـ کپْ ٿّ ىاؾ ىحاع‬
‫ڌٻْ ٿْ خؾ ‪ ,‬ڪٍآّـ ٿا‬ ‫پٔاذ کپْ ٿّ حّٔـ ڀط ‪,‬‬
‫جڳّـ پٔا ‪ ,‬جاة ىاذك ٿْ ‪,‬‬
‫پٍٍِخْ خٌٔا قٓاڪم آ‬
‫جڪْ جاذا ‪ ,‬ٿڪا جاذا‬ ‫ڪّـ قڄآئْ خؾ حّ خذ ‪,‬‬
‫اڃاـ اڌ ذاة ىاذك ٿْ ‪,‬‬
‫کائڻ ذقر اچْ ٿّ ڄڻ‬
‫ستط ٌاھْ ‪ ,‬ڪٿْ ھٌّصا‬ ‫ىاڻًِ ھٌّصك سانْ گِط ‪,‬‬
‫ھحْ فڪطاة ىاذك ٿْ ‪,‬‬
‫جٍٍِخّ ىطڪڻ چا ىٍٍا‬
‫پٔا انخِّـ اڃاـ جائًٔ‬ ‫ىطڪٔئْ ىّـ ڎك ھط ھط ‪,‬‬
‫ىٿاـ ةطغاة ىاذك ٿْ ‪,‬‬
‫>‪0‬‬ ‫غظؾ‬
‫غظؾ ‪88‬‬
‫ًٌٍِٔ ٌضذ ‪ٌ ,‬ضذاٌّ کپْ ‪,‬‬
‫ىً حْ ىِڪ ٌاھْ ىّـ ۾ ذھْ‬ ‫ذقئڻ نئَ ةَ ةِاٌّ کپْ ‪,‬‬
‫ھّء ھهْ قئْ ‪ ٌَ ,‬ذڪْ ةْ چئْ ‪,‬‬
‫پم ۾ ٌٔڻ ٻَ چاذ ٿٔا‬
‫ھّء ھهْ قئْ ‪ ,‬قاز اڃاـ ةَ ھّ‬ ‫ڌاذ ٿٔڻ نئَ رىاٌّ کپْ ‪,‬‬
‫ةئٍچ ذڳّ ڀط غاـ سانْ ھئْ ‪,‬‬
‫حٔئڻ نئَ دذ ٌَ رىاٌّ‬
‫ھً حْ ىرفم ىاـ آٓع اٿْ‬ ‫سانْ خؾ حّ ساٌّ کپْ ‪,‬‬
‫خؾ جَ ىگط اجْ ئْ جطغْ پئْ ‪,‬‬
‫جٔظ جکْ جٔط ٌيط کْ‬
‫ڪّ اجفاؽ ئْ ھّ ‪ ,‬اكطاذ ٌَ ھّ‬ ‫ٿْ ھڪڙك خؾ ٌؾاٌّ کپْ ‪,‬‬
‫ھهٔاغًٔ پطك جائًٔ گڏ ٻئْ ‪,‬‬
‫ةاذ ڳطق ڍقّٓـ ‪ ,,‬رٌصگْ ‪,,‬‬
‫ذٓم ذڪْ ىػافط غڀئْ نٿا ‪,‬‬ ‫ٻاًٌِ ڳچْ ڳم ڳاٌّ کپْ ‪,‬‬
‫ٌَ ىگط ھّ نٿّ ‪ ,‬ھْ ذقئٍصك قئْ ‪,‬‬
‫غظؾ ?‪0‬‬
‫ذھتط ھّ ٌَ ڪّئْ ذغحّ چٽّ‬
‫ڪٔڏق ڀّڳّٔ آ ‪ ,‬ىٍٍِخْ ٽھْ ‪,‬‬ ‫حْء غاـ حٔئڙق حّڏك‬
‫قٓئڙا ىٍِڙق ىّڏك ‪,‬‬
‫خؾ جَ ڪؾاخك آ ‪ ,‬ىّھ قّٓ‬
‫ذقڳ قّٓ ‪ ٌَ ,‬ئْ قٓطاٌْ قئْ ‪,‬‬ ‫ةطھ ڪائْ ڀطك ‪ ,‬ھئْ ڄڻ‬
‫ڳٍڍ ڳٍڍك ‪ ,‬ڇڏٓئّـ ڇّڏك ‪,‬‬
‫‪21‬‬
‫خغاةار خھهْ حا ذقالڪ ھْ ؛؛؛‬
‫آٓا جَ االئْ ةَ ڪٿاـ ٿئْ‬
‫‪0:‬‬ ‫گٔث‬ ‫نڙڪ كهاذ ڪطك ةٔٺا ھا ؛‬
‫قاڏك ۾ قنڙّٓـ‬ ‫ھخ ُط ٌها ڪٔا ؛ پم ۾ رىاٌا‬‫ُ‬
‫چّنْ جْ ڦهڙّٓـ‬ ‫قـ ُم ؽياذ ڪطك ةٔٺا ھا ؛‬
‫ُ‬
‫ٽّڏًٓ ٿْ خنڙّٓـ‬
‫حّڏًٓ ٿْ خنڙّٓـ‬ ‫ڌٌڌ ۾ ٌطس ڎٺّ فطس ٌٿْ‬
‫غّاؾ غتاذ ڪطك ةٔٺا ھا ؛‬
‫چاٌڊقڪْ چٔٽ ۾‬ ‫‪08‬‬ ‫غظؾ‬
‫سّؽتّ آ کٔٽ ۾‬
‫انتٔهْ ُذة ۽‬ ‫ڪٍڀط گِڙك ىّـ ۾ آھْ‬
‫ؽاىّـ ىٔطاٌخِڙّٓـ ؛؛‬ ‫ُ‬
‫حْ حڙك ىّـ ۾ آھْ ؛‬
‫حّڀً حْ حّس ۾‬ ‫غّذھً ئْ غٍٔگاذ ڪطك‬
‫ڪائْ ىصھّس آ‬ ‫ڪٔط کڙك ؛ ىّـ ۾ آھْ ؛‬
‫ڳاڏھا چپ چاؽٍْ‬
‫اکّٔـ ٌٔطاٌخِڙّٓـ ؛؛‬ ‫ھطھط ىّـ کْ چئْ´چطٓا`‬
‫اٌگ اڏك ؛ ىّـ ۾ آھْ ؛‬
‫ڪّ ىً ۾ ىّھ آ‬
‫ڇّذك کْ ڇّھ آ‬ ‫ڌاذ ٌَ ٿٍٔصك ؛ ىّـ کاـ حا‬
‫حّڀً حْ حّس کْ‬ ‫كطب ڪڙك ؛ ىّـ ۾ آھْ ؛‬
‫ٽاذڻ حّـ ٽهڙّٓـ ؛؛‬
‫ڪًٔ قڻْ ٿْ ڪًٍِ کْ حا‬
‫ڳڀّٔ آھْ غطڏق‬ ‫ڪاڪ جڙك ؛ ىّـ ۾ آھْ ؛‬
‫ُگِهْ ٿّ ُاجطڏق‬
‫ُاجط حْ اقة ۾‬ ‫اذػاز ٌڙك ۾ ٌؾحط‬
‫ُٻّذ ڀطّٓـ ٻٔطڏّٓـ ؛‬ ‫ؽاؿ نڙك ؛ ىّـ ۾ آھْ ؛‬
‫‪09‬‬ ‫ٌيو‬
‫غظؾ ;‪0‬‬ ‫ڪً ڎغّ ىّذڏا‬ ‫ڪالچْ ڎغّ ُ‬
‫ڪحّ ڪٔئً چّاـ ؛ ةاقفا‬ ‫ُ‬
‫ڇطٿٍٔصك ڇيط ُڇهْ قٍٓصق‬ ‫ڪٌِّْ‬
‫ڊٓم ڊڪْ ‪ ,‬ىّذ ٽهْ قٍٓصق ‪,,‬‬ ‫ڇحّ آ ٿّٔ ؛ ۽ ڀٍئّڪْ پّٔ‬
‫ذڳّ ھً گصڏ ڀڀڪّٔـ ؛ پّذڏا‬
‫ىْ ذكفو ىْ ذكفو ذكؿ ۾‬ ‫ىٺ ٿّٔـ ڀّذڏا ‪.‬‬ ‫اچّ ۽ ىڙك ُ‬
‫ذقج ذٌصـ غاڻ ذنْ قٍٓصق ؛‬ ‫نڳآّـ نٍئّـ ۽ نٔاذك ٿئْ‬
‫غظانَ ةحّؾ ؛ ةشحاقذ حٔاـ‬
‫غڙٓا پٔط جَ ڇاھْ ٓاذق‬ ‫پٔاذ ق پالٌص ٌَ ُپطاڻّ ٿئْ ؛‬
‫كهب کْ جَ كطاذ ىهْ قٍٓصق ؛‬ ‫ةالقؾ ھخّـ ۽ ٌَ گِاڻّ ٿئْ ؟‬
‫ٽِڪ ڎّٓ ىاٺ ىطك قٍٓصك‬ ‫ُپڇّـ جَ ؛ ڪٿاـ پاڏ پٍٍِخْ‬
‫حٔڪّ ُذٌّ غّ ةَ کهْ قٍٓصق ؛‬ ‫پٽًٔ‬
‫ڪً ٓاخ ىاكْ ؛ ُپڇً پاڻ کاـ ‪.‬‬
‫گخگّڏ غٍڌق حْ ؛ ڇا ڄاڻًٔ‬ ‫چئّـ جَ پٽًٔ اک غٔاڻا ٿًٔ‬
‫ُ‬
‫ڎغً غٍڌ ؛ غيٌّڊ ٌَ پڇاڻّڪطك گڙّٓ جَ پِاڏ ھهْ قٍٓصق ؛‬
‫؛‬
‫<‪0‬‬ ‫غطؾ‬
‫آار ٌَ آاڻا ٿخّ ؛ ٌطب ٻٔا‬
‫ھْ اذغّـ اٿئّ ؛ ٌٔاذ ذة پٔاڪ‬
‫چطك ٌاچاڪ حاڳْ ٿْ‬ ‫ھْ ؛‬
‫ڦٽٔم فطاؽ حاڳْ ٿْ ؛‬ ‫ٌتاھ ٌٔحً ۾ ٌَ ئْ ڪا قفا‬
‫خغاةار خھهْ حا ذقالڪ ھْ‬
‫‪ 3‬جٍاذؼ ‪2‬‬
‫اـم ٌانّ ‪ 0‬غالؿ ذٔصذ‬
‫اخةْ ٌانّ ‪ 0‬آار ٌيطاڻْ‬
‫قانص حّ ٌانّ‪ 0‬ىريص ٍٓلّب‬
‫داة ‪ٌ 0‬يطاڻْ‬
‫ُ‬
‫حٍو‪ 0‬پِطًٓ حٍّذك اقڻٔھ غئّ اڻِحط‬
‫ذھائؼ‪0‬گهؾً ذٔصذ ٽائّـ ىٔطپّذساش‬
‫جٍهٔو‪ 0‬آو اك آو آڊ‬
‫;‪098:8<00=8‬‬ ‫فّؿ ٌيتط ‪09988=<999; 0‬‬
‫اك ىٔم ‪Ymraniayaz@gmail.com 0‬‬
‫نکڻ حْ ؽطقٌاة‪8??00‬ع کاـ ڪئْ‬
‫ىٔطپّذساش ىاـ‬
‫‪3‬پڙاڎق پتهٔڪٔؾً ‪ 2‬حا ٻَ پطچا ڪڍٓا ؛‬
‫ٿطٽائيظ ( ھفحّٔاذ استاذ)‬
‫حّ اٌظارك آڊٓٽط ;‪ 0‬غاؾ‬
‫‪ 3‬ڇپٔم ىّاخ ‪2‬‬
‫ٽياھْ ىِطاڻ ‪ ,‬غّحِطق ‪ٌ ,‬ئًٔ رٌصگْ ‪ ,‬ةطغاة‬
‫؛ پطقڏ ؛ پطک ؛ ٌتطة ىئگظًٓ ؛ اخب ؛ ھظاذ‬
‫خاغحاـ ‪ ,‬غٍڌق ‪ ,‬جشٔم ‪ ,‬ھيػطك ‪ ,‬ڪاپڙك ۽‬
‫ٻًٔ ذغانً کاٌػّاء ىشحهف استاذـ ٌتطة ؛‬
‫پاڪ ؛ ھالؾ پاڪػحاـ ؛ جٍئط غٍڌ ؛ ىِطاڻ غٍڌ‬
‫ٿطٽائيظ قغٔطاف ۾ ڇپّٔ ‪,‬‬ ‫آڪػپطٓع ‪.‬‬
‫‪ 3‬ؽاٌطك ۾ ـٍفّـ ‪2‬‬
‫غظؾ‪ .‬گٔث‪ .‬قائْ ‪ٌ .‬يو ‪ .‬جطائٔم ‪,‬‬
‫‪ٌ 3‬ثط ۾ ‪2‬‬
‫‪l‬پطقفائٔم ‪ ,‬ساڪا ‪ ,‬ڪِاڻّٔ ‪,‬سم ۽ غفطٌاىّـ‬
‫‪ 3‬ڇپٔم ڪحاب ‪2‬‬
‫‪ -08‬نکاڪْ ۾ چٍڊ ‪ 2‬ؽاٌطك ‪,‬‬
‫‪08‬گڏٓم ؽاٌطك حّ ڪحاب ‪ 0‬غشٍّذ غٍڌ‬
‫ڌذجْ حا‪,‬‬
‫‪ 3‬اڻ ڇپٔم ڪحاب ‪2‬‬
‫‪ _8‬ڪِاڻّٔـ ؛‬
‫‪ _8‬پطقفائٔم ساڪا ۽ سم ؛‬
‫‪ _9‬غفطٌاىّـ آطاـ ۽ ٌطاؽ حّ ؛‬
‫‪ _:‬ؽاٌطك ؛‬
‫غظؾ ‪08‬‬
‫آار ٌيطاڻْ‬
‫ٌٔڻ ٻَ چاذ ڪطك ةٔٺا ھا‬
‫خٌٔا ڌاذ ڪطك ةٔٺا ھا ؛‬
‫پم ۾ ٻطٓا ۽ ٺطٓا پئْ‬
‫ڪّ جڪطاذ ڪطك ةٔٺا ھا ؛‬
 ‫‪80‬‬ ‫غظؾ‬
‫غطٓب حْ ‪ ,‬پاغطاٽْ پٔٽ غاـ نڳٍصك قڃْ ‪,‬‬
‫ھئْ جط ڪِاڏك پٔاغّ گگً‬
‫جحم ذٓث جْ ھّ اگِاڏق ةصـ ‪,‬‬
‫ھطک پائْ ٌڪحْ ھئْ ھٔج ىاـ‬
‫پئْ ةاذؽً ٿئْ ڀڄآع ةصـ ‪,‬‬
‫پٔا ڎاذ خؾ حْ ڪچْ خّٓاذ ۾‬
‫ڀطك حٔئً ڀحّـ ةاذؽً ۾ ڀطـ ‪,‬‬
‫اڃآم اکًٔ ۾ پطك حّ غفط‬
‫قئْ پئْ ڪٍصك ٓاخ پٍٍِخّ غخً ‪,‬‬
‫ٌَ پطخٓػًٔ غاـ نٍئّـ الئخْ‬
‫ذئاذك ذة فڙا ‪ ,‬ڇڏك ٿا قڃً ‪,‬‬
‫غظؾ ‪88‬‬
‫ٌٔڻًٔ ‪ ,‬ڎٓئا ٻاذك قئْ‬
‫ٌٍڊ جْ پاڻْ ھاذك قئْ‬
‫ًٌٍِٔ ٌصك ‪ ,‬سّاب ٻڏك قٓا‬
‫ٌڪع اکًٔ ۾ جاذك قئْ ‪,‬‬
‫ىٍٍِخّ ذقج ٽٔاز ٽٍگْ‬
‫ھّ پاڻ غيٍڊ کاذك قئْ ‪,‬‬
‫گِاڏق قٓٺّ گِاڏ گِڙك‬
‫ھّ ‪ ,‬احطك اڀ جاذك قئْ ‪,‬‬
‫ٌّذكء ڇاجْ ٌار ھّٔ‬
‫ڪٔئً جياچْ جاذك قئْ ‪,‬‬
‫گِط ڀاجًٔ کاـ کػًٔ ‪,‬‬
‫ڳانًِٔ حّ ھّ ڳاذاڻّ‬
‫ڳانًِٔ ڳڙ ۾ ڳاذك قئْ ‪,‬‬
‫‪22‬‬
‫ٻڌا‪ ,‬رذ‪ -‬خاذ ‪ ,‬غطغاـ جٍٍِخْ غط ‪ ,‬قڄٍصك ڪڏھً‬ ‫فلاغّڳ ۾ ٿْ ذھْ ‪ ,‬ذقج حْ‬ ‫ھّء ىؾڪ حٔاـ ‪ ,‬قاء ۾ قئْ گِهْ‬
‫کهْ حْ کڻًٔ ٌٔڻ ٽِڪ ٽڙـ ؛‬ ‫ىٍٍِخْ ڇا جَ ‪ ,‬پضٓطائْ ڪئْ ‪,‬‬
‫=‪8‬‬ ‫غظؾ‬ ‫پطك کاـ پکْ ٿا اڎاىْ اچً‬ ‫ھْ ء قكث آار ‪ ,‬ٽڪڻّ ٌاھْ‬
‫ىطًٓ ؽاؾ ىاذك ؛ ةٍصقكّـ ڀڄً ؛‬ ‫ھْء ةَ قھڪطق ‪ ,‬غّ قٍٓصق قھْ ‪,‬‬
‫ٿا ذھً گِط حْ ذڳّ ڇاـء ۾‬
‫ڪخَ ةَ ٌاھْ ًٌٍِٔ ةٍا ٌاـء ۾ ‪,‬‬ ‫ذڳّ ٌٔب ڳّنڻ جَ غّنّ ـفا‬ ‫غظؾ ‪88‬‬
‫ڪْ ڳڻ ڳّنخً ؛ ڳانِّٔـ ڳائخً ؛‬
‫ذقپ جٍٍِخا ڪٔحطا ذٌگ ذجا‬ ‫ڪڏھً گِئاغًٔ ھٿ ھٿً ۾ ڎئْ ؛‬
‫ھط گِڙك ھطٓا ھئا ھاـء ۾ ‪,‬‬ ‫ٿّٔ ةط ڀال ڇّ ڀهّ ةاغتاـ‬ ‫ھٿً ىاـ اڃاـ ىِڪ ٌاھْ قئْ ‪،‬‬
‫ڀٍئّذا ڀطك ٿا گهً کاـ پڇً ‪,‬‬
‫غاڳئْ کٽ ‪ ,‬سّاب ڌاذ ھا غحا‬ ‫ڎٌْ چًٔ چاٌصك ٌؾاٌْ ڪطك‬
‫ھط ڪّ پٍٍِخْ ھّ ‪ ,‬آـء ۾ ‪,‬‬ ‫;‪8‬‬ ‫غظؾ‬ ‫ڪطك قاذ ؛ قاذـ ىٍخِاـ ٿْ پئْ ؛‬
‫ٿْ ذکْ ذغتث ٌػم حْ ڪٿْ‬ ‫ڪڪطھٽٔا‪ ,‬پٔا ڪطڻا ڇڻْ ‪ ,‬حِطڻا حِهْ‬ ‫ةصـ غاـ ةصـ ؛ ٽڪطّٓ ٿئْ حڏھً‬
‫ڇا ڎٺّ ڪّٓم ڀال ڪاـء ۾‬ ‫پٔا‬ ‫نڳْ ڇاٽ ڄڻ ‪ ,‬ٿئْ ىڙك ىطڪٔئْ ؛‬
‫پِاڏـ ۾ پئْ ٌٔهو ٌچْ ‪ ,‬گٔث ھا گِهْ‬
‫غظؾ >‪8‬‬ ‫پٔا ‪,‬‬ ‫ذکْ سم ڪحاب ٗ ؛ ىڪا جّ ھئا‬
‫اٿو ٓاخ حٔڪْ ٌتاذة ڪئْ ؛‬
‫قذائْ قاذ ڇّ ٿْ حِهڪ حِاجًٔ کاـ کػًٔ‬ ‫ھئْ ڪائْ پطك ‪ ,‬غٔفم ىهّڪ ىٿاـ قئْ‬
‫قذائْ جاڪ ڇّ ٿْ ڪِڻ ڪاجًٔ کاـ کػًٔ ‪,‬‬ ‫نٍگِْ‬ ‫غڃْ غّـ ڪٔئْ ؛ ذتٔتً ھٿاـ ؛‬
‫گهً حا گع گِهْ ‪ ,‬ڪٍِاذ حا ڪپ ھا‬ ‫ڪٿاـ ڪٔئاگط ؛ ھٍط ھٿ ڪئْ ؛‬
‫اچڻ ڎك رنظال ‪ ,‬ڀم قڻ ڌڎك پّـ جَ ڌڎـ‬ ‫ڇهْ پٔا ‪,‬‬
‫ڇهڻ حّ ڇا نئْ ٿْ ‪ ,‬ڇّھ ڇاجًٔ کاـ کػًٔ ‪,‬‬ ‫ىفط حْ ىٍڊك ۾ سطٓصاذ ھئا‬
‫ٌَ ىاڳ چٽّ ‪ ٌَ ,‬ذغحّ ھّ غڌق ‪ ,‬قكث‬ ‫ٌَ ّٓغف ٌَ ئْ ڪا دنٔشا ھئْ ؛‬
‫ذکْ آڱط چپً جْ ‪ ,‬۽ ڎغْ اچطث ىٍخِاـ‬ ‫گضذك قّٓ‬
‫ٿڪا ھا ٿّذڏا ‪ ,‬اڪثط ىٿْ ذاھً ذنْ پٔا ‪ ,‬ڎئْ اقٻاغّٔـ ‪ ,‬ٿْ َ‬
‫ٌٍڊ ذاجًٔ کاـ کػًٔ ‪,‬‬ ‫اکًٔ غاـ اکًٔ کْ اؽاذا ڎئْ‬
‫قئْ ڳانَ غڀڪا چحائْ چئْ ‪,,,‬‬
‫رىاٌْ الء نّٓم كفا ةَ جّ جْ ىشحفط ٿٔا پٔاذًٓ ۽ حٔئاذًٓ ةَ پّٔ ‪ ,‬پّء ڇّ ڀال‬
‫ىڌ ىاجًٔ کاـ کػًٔ ‪,‬‬‫ٻڌا حْ ‪ ,‬اڻ ٻڌا جّ ھا ڪٔا ‪ ,‬غْ غڀ ھهْ قذك ىص ھّؽّٔـ ٿّ ُ‬ ‫غظؾ ‪89‬‬
‫پٔا ‪,‬‬
‫پڇًٔ پاڏٓػطًٓ کاـ حْ نطٓلث نٍاؿ حْ‬ ‫اکًٔ ئْ اکًٔ ۾ چّٔ ٿْ قڃْ‬
‫نٿّ قحصاـ ‪ ,‬ڍٌڍ ىٿاـ ‪ ,‬ةصٓد حياؾ ‪ ,‬حٔئً چّاـ ذق ڳانَ ‪ ,‬ٿّ ذق ُ‬
‫ٌِاذك ٌٔاپا ڎّٓ ٿْ قڃْ‬
‫غظؾ ?‪8‬‬ ‫نِْ‬
‫ھئا اغطاذ ڪٔئْ ‪ ,‬آةؾاذـ حٔاـ کهْ پٔا ‪ ,‬رٌصگْ ةهتهّ قكث آ قھڪطق‬ ‫کڻْ ٌٔڻ ىّـ ڎك ڎغْ ٿْ ذڳّ‬
‫قځ ىهْ ڪا گِڙك ؛ گڏ ىٺا گِاذحْ ؛‬ ‫غڀً کْ اکٔئًٔ پّٔ ٿْ قڃْ ‪,‬‬
‫غظؾ <‪8‬‬
‫ٿّ غخِْ پٍڌ پطك ؛ پِچڻّ آ ىگط‬ ‫ٿڌك ھٔط قاٌگْ ‪ ,‬گِهْ ٿْ ححاـ‬
‫پط اڃاـ ڪا گِڙك ؛ ڎٍِٓڙق ٺاذحْ ؛‬ ‫ڪٍئطك پٽئاـ ‪ ,‬ىٿْ پٽ کاـ ‪ ,‬پئْ‬ ‫غطخ غاھ غاذا ڪّٔ ٿْ قڃْ ‪,‬‬
‫کڄٍصك قڃْ‬
‫ھّائً حْ ىٿاـ ‪ ,‬ڄڻ پٔط ٿْ ذکٍصك قڃْ ‪ ,‬ذاة ذاڱا ڪٔا ؛ ڎٍِٓڙق ڎقذ آ‬ ‫ذئاذك ذفٔلً ذالئْ ذكٔتً‬
‫حٔئڙق ٿّ حهْ ؛ ڎٓئڙق ٻاذحْ ؛‬ ‫جپائْ غڄّ جط ‪ ,‬جّٔ ٿْ قڃْ ‪,‬‬
‫ڀالڇا نئَ پٔا ىرطقؿ ھڪ ٻئْ کْ ذکّـ‬
‫فٍا آھْ ذٔاجْ ٿْ ڀطك ‪ ,‬ڀڄٍصك قڃْ ‪ ,‬جٔظ نّفاـ ۽ ٿا جطقـ جاذ ۾‬ ‫اکًٔ اقجّٔ ىڌ ‪ ,‬ـطاذْ ةصـ‬
‫ٌاکئا آء قذك ؛ جطھّ جاذحْ ؛‬ ‫ٌػّذق ٌڙك ىاـ ٌّٔ ٿْ قڃْ ‪,‬‬
‫پئْ آھْ اکٔئًٔ ‪ ,‬ڇّ ڀال چاحْ ڪطك‬
‫ٿّذڏق آ پطك ؛ پط چٽّ ڎًٍِٓ آ‬ ‫ذھْ اٌصار پٍٍِخْ غاـ ‪ ,‬پئْ ککٍصك‬ ‫غظؾ ‪8:‬‬
‫قک قڌآّ ىٺا ؛ قكث کْ قاذحْ ؛‬ ‫قڃْ ‪,‬‬
‫کهْ ٿا اچً ۽ ذئاذك قڃً‬
‫پّٔـ ڇّ ڌڏڪٍّـ جکّٔـ ٿًٔ‪ ,‬ؽم سٔط‬ ‫اذاخا االئْ جَ ڪِڙا اٿً ؛‬
‫ٿئْ‬
‫قذك ٿْ ‪ ,‬قاء قاچّڏـ ىٍخِاـ قڄٍصك‬ ‫چّڻ حّـ چئْ ؛ ھّ جَ قٓئْ ھهْ‬
‫قڃْ ‪,‬‬ ‫پّٔـ ڳانِّٔـ جاڪًٔ حٔاـ کهً ؛‬
 ‫آٌو‪ٌ .‬ر ٌڪ‬ ‫رلي خاص سيڌ‬
‫ڊزائيو کي ”چيڊ“‬ ‫جي سَکڏي آٌيۿ‬
‫ٻٍراڏيَء جي گٍرم جَ چئتَ آٌي‪ٌ .‬و‬
‫ىهَىي سام تيار‬ ‫سييگار آٌيۿ سگٍڏ‬
‫ٿيل رليَء کي‬ ‫عَرتو جي ٌٿ جَ‬
‫ٌير ۽ سيدم ڪاريگريَء ”ٽڪريو هاري‬
‫رلي“ چئتَ آٌي‪.‬‬ ‫جَ صاٌڪار آٌي‪.‬‬
‫ڪي زالَم هري‬ ‫سيڌي عَرتَم پراڻو‬
‫اٽڪل ٌڪ گراىٽ‬ ‫ڪپڏم نام ڎاڍا ٽڪر‬
‫ٌم چَرس‬ ‫ڪڍيۿ گڎ ڪيديَم‬
‫اڳڏيَء جي‬ ‫هييديَم آٌو‪ .‬جڎٌو‬
‫ٽڪرم کي‬ ‫ڪافي اڳڏيَم گڎ ٿي‬
‫ڪئيچيَء سام‬ ‫هڃوۿ تڎٌو اىٍو جا‬
‫پاسو کام ٽَپَ ڎىَ‬ ‫آٌي‪.‬‬ ‫کي جدا جدا رىگ ڎيئي ٽڪييديَم آٌو‪ .‬ام‬
‫هييده آٌي‪ .‬تٍو کي‬ ‫ٽڪ يا ٽڪريو نام تيار ڪيل‬ ‫ٽڪيل ڪپڏي کي ٻي‬ ‫رڱييديَم آٌو‪ .‬اىٍو‬
‫پاسو کام ٽَپي ڎيڻ‬ ‫چيڊم کي ڳيڍيۿ ڎيڍ نيٽر‬ ‫ڪپڏي جي نٿام‬ ‫نختلف رىگيو ٽڪريو‬
‫سئيَء سام جڏيۿ چيڊ هيڪره ۽ سَا ٻً نيٽر کو ڊگٍَ تً ةعدۿ ٿَريَء ٿَريَء‬ ‫نام چَرسۿ ٽڪيڊمۿ‬
‫تيار ڪيَ هييده آٌيۿ ام تًٍ جي هڇَٽيَء تي ٽَپا ڎىا‬ ‫تيار ڪيديَم آٌو‪ .‬ٽڪ‬ ‫نستطيل صڪليو ۾‬
‫هييداآٌو‪ .‬اىٍو ڇڊم‬ ‫چَ طرف نختلف رىگو جَم‬ ‫هارا چيڊ تيار ڪرڻ الِء‬ ‫اڳڏيَم ڪتريۿ‬
‫ٽَپو کي ”دهڳڻ“ چئتَ‬ ‫پٽيَم ۽ ڪيگريَم يا گڎيَم‬ ‫گٍڻي نحيت ۽ ڄاڻ‬ ‫ٽڪريَم ٺاٌييديَم‬
‫آٌي‪ .‬رليَء جي دهڳڻ‬ ‫لڳايَم هييديَم آٌو‪ .‬اٌڏيَء‬ ‫آٌو‪ .‬اٌي ٽڪريَم پاڻ جي ضرهرت ٌَىدي‬
‫جَ اٌَ نقصد ٌَىده‬ ‫آٌي‪ .‬اٌڏيَء رليَء کي طرح ٌڪ تً تيار ڪرڻ ةعد ٌڪ‬ ‫۾ ڳيڍيۿ جدا جدا‬
‫آٌيۿ تً تٍو جي هچ ۾‬ ‫ٻيَ لسَ تًٍ ةً تيار ڪيَ هييده‬ ‫ڊزائيييَم تيار ڪيديَم ”ٽڪ هاري رلي“ چئتَ‬
‫سٿيل اڳڏيَم اڳتي‬ ‫آٌي‪ .‬تٍو ٺاٌڻ‬
‫پَئتي ٿي ڳيڍا ڳَڏٌا‬ ‫کام پَِء لسَ تًٍ‬
‫ىً ٿي پَم‪ .‬دهڳڻ کام‬ ‫هڇائيۿ ام جي‬
‫پَِء ٌر ٌڪ دهڳ جي‬ ‫نٿام پراڻي‬
‫هچ ۾ۿ گٍاٽا ٽَپا ڎىا‬ ‫ڪپڏي نام صاف‬
‫هييدا آٌو‪ .‬اٌڏيَء طرح‬ ‫ڪيل اڳڏيو جا ٻً‬
‫سڄي رلي تيار ڪئي‬ ‫ٽي تًٍ ترتيب‬
‫هييدي آٌي‪ .‬ٽَپا ڎاڍي‬ ‫سام سٿيا هييدا‬
‫خترداريَء سام ڎىا‬ ‫آٌو‪ .‬ام ةعد‬
‫ٽڪريو يا ٽڪ هاره هييدا آٌوۿ ۽ اىٍو جا‬
‫کڻ گٍڻَ ڪري‬ ‫تيار ٿيل تًٍ ام‬
‫ٌڪجيڎا ۽ ٌڪجٍڏا‬ ‫جي نٿام رکيۿ‬

‫‪23‬‬
‫هڪري الِء رليَم گٍڻَ‬
‫سيڌ کام عالهہ ٌو هقت ٻاٌريو‬ ‫کي لڳيدا‪.‬‬ ‫ٌَىدا آٌو‪.‬‬
‫ڪري ىئيو ڪپڏي نام‬
‫نلڪو ۾ةہ رليَء کي ڎاڍه پسيد‬ ‫گٍر ۾ عال استعهاك الِء رليَء جَ ٌير سڄي‬
‫تيار ڪيَم هييديَم‬
‫ڪيَ هڃي ٿَ‪ .‬ڪيترائي ناڻٍَ‬ ‫سيڌ ۾ آٌيۿ پر سڀ‬ ‫ساديَم ۽ لسيَم‬
‫آٌو‪ .‬رليَء جَ ٌير حب‬
‫رليَم سَکڏيَء طَر ٻاٌريو‬ ‫رليَم ٺاٌيَم هييديَم کام اعلي رليَم‬
‫الَطييۿ نحيت ۽‬
‫نلڪو جي دهستو‬
‫ساىگ صرفي جَ‬
‫کي ڎييدا آٌو‪.‬‬
‫ستق ڎي ٿَ‪.‬‬
‫حڪَنت ةً ٌو ٌير‬
‫سيڌيَء ۾ ٌڪ چَڻي‬
‫کي زهر هٺائڻ الِءۿ‬
‫آٌي تً‬
‫ٌيري ىهائش ۾‬
‫” جٍڏه رىگ رليَء جَۿ‬
‫عهدي قسم جي‬
‫تٍڏي جَت جَام“‬
‫رليو تي اىعال ڎييدي‬
‫ام نام ظاٌر ٿيَ تً‬
‫آٌي‪ٌ .‬و هقت رليَء‬
‫رليَء جَ حسوۿ اىسام‬
‫جَ صهار گٍره ٌيرم‬
‫جي اخالق کي ظاٌر‬
‫۾ ڪيَ هڃي ٿَ‪.‬‬
‫ڪري ٿَ‪.‬‬
‫ٌاڻي رليَم ةازار ۾ ةً‬
‫هڪانڻ لڳيَم آٌو‪.‬‬

‫آٌو‪ .‬ٽڪ هاريو رليو جَ ٿرپارڪر ضلعي جي‬

‫ىاري هاريَء ايراضيَء ۾‬ ‫استعهاك آئي هئي الِء‬
‫ٺٍو ٿيَم‪.‬‬ ‫ڪيَ هييده آٌي‪.‬‬
‫ہ‬
‫سگٍڏ زالو جي گٍر ۾ۿ ام کام عاله‬
‫ىَصٍرهفيرهزۿخہرپَر‬ ‫رهزاىَ ڪم اييدڏ رليو‬
‫ہۿ دادهۿ ھاالۿ ۾‬
‫کام سَاِء ىيَم ۽ ٽڪ نہرسۿ نہھ‬
‫هاريَم رليَم ةً ڪافي ةہ ٺٍو ٿيَم‪.‬‬
‫ڊزائيو جي لحاظ کام‬ ‫تعداد ۾ ٌَىديَم آٌوۿ‬
‫رليو جا ڪيترائي ىاال‬ ‫جو کي ٌَ ِ‬
‫ڎاڍي‬
‫آٌو‪ .‬ڇٍو دٻلو هاريۿ‬ ‫سيڀاك سام هيڏٌي‬
‫رکيديَم آٌو‪ .‬ٻٍراڏيو سَرٌو چيڊم هاريۿ‬
‫سٺ دٻلو هاريۿ کًٌَ‬ ‫جَ دستَر آٌي تً‬
‫ڦيري هاريۿ اڌ ٽڪ‬ ‫جڎٌو ڪَ ةً نٍهام‬
‫هاريۿ پکي هاريۿ ىاىگ‬ ‫اتي پٍچي هيَۿ تً‬
‫ڦڻۿ ىَر پڇيۿ ڦڻيَء‬ ‫ٌڪدل رلي هڇائيۿ‬
‫کيس کٽ تي هيٍارييدا ڪَرۿ فرصيۿ پتاصيۿ‬
‫ٽڪ هاري هغيرن‪.‬‬ ‫۽ پَِء سيدس آجيام‬

‫‪24‬‬

‫۽ ىٍٍِجْ دل جْ رٓڊظٔهض ۾ ڪِڙى‬
‫خعٍَٔ ُرىْ رُْ آُْ ؟‬
‫ان جْ ربص ىّن کْ‬
‫ىٍٍِجْ ػاعصىَء ىان پٌّسى آُْ‪..‬‬
‫ىان پٽڙ ىَء جٔان زٌسگَْء جْ ٽصًٓ‬
‫ُٔٺٔان نٔٽٔم آُٔان‬
‫۽ ىٍٍِجْ ڪصٌگِْ ىٿان ُص نيدْ‬
‫ُڪ ٽصًٓ تٔضىَء ظان گشرى وڃْ ٿْ‪.‬‬
‫َُّء اظٽٔؼً جْ بٍٔچ جٔان پصظڪّن ۽‬
‫پٿصٓهْ آُْ‬
‫ىٍٍِجّ ٿٔهِّ ىٍٍِجْ ڪهِْ تْ آُْ‬
‫۽ ىٍٍِجْ اڳٔان بْ ىٍضل ظفص جّ ڊگِّ‬
‫پِاڏى ظهعهّ آُْ‬
‫َُّء زٌسگَْء جٔان ضصورى ۽ ٌاكابم ـ‬
‫بصداػت آُْ‬
‫ىٍٍِجْ ڊائصىَء ۾ ًُ الِء ٌظو‬
‫اوچتّ ئْ اوچتّ ڪاغش ىٿان اڀصى آٍسا‬
‫آًُ‬
‫‪ ..‬۽ آڱصًٓ ۾ پًٔ بَ ٌَ ٌُّسى آُْ‪..‬‬
‫روز ىٍٍِجْ ىصڪ جّ ظگصٓٽ‬
‫ٌظو نکْ ورتّ آُْ‪،‬‬
‫تٍٍِجْ ڪاوڏ جْ آغ ٽصى ۾‬
‫بْ دردىَء وچان وظيْ وٍٓسو آُْ ‪..‬‬
‫نّڊػٔڊٌگ جِڙى ٌاظْ ُڪ ػام ۾‬
‫ىان كبصظتان وچان نٍگِْ رُّٔ آُٔان‬
‫كبصن جْ وچ ۾ ڪافْ ظاتصى جاِء ىّجّد‬
‫آُْ‬
‫ىان پاڻ کْ ُڪ كبص جْ ظٔصاٌسىَء وٓٺم‬
‫ڎظان ٿّ‬
‫كبص ىان ٌڪتم اىان جا ٌصم ُٿ‬
‫ىٍٍِجْ ڳّڏًُ کْ اگِْ رُٔا آًُ‬
‫اىان کان پِّء ىان ڎاڍو اڪٔهّ ٿْ وّٓ آُٔان‬
‫گم ‪ ،‬پّپٽ جْ رٓؼيْ ڳٽْ تْ چيْ رکڻ ىِم ڇا چٌّسو‬
‫‪25‬‬
‫ىان كبصظتان وچان نٍگِْ رُّٔ آُٔان‬
‫كبصن جْ وچ ۾ ڪافْ ظاتصى جاِء ىّجّد آُْ‬
‫ىان پاڻ کْ ُڪ كبص جْ ظٔصاٌسىَء وٓٺم ڎظان ٿّ‬
‫كبص ىان ٌڪتم اىان جا ٌصم ُٿ‬
‫ىٍٍِجْ ڳّڏًُ کْ اگِْ رُٔا آًُ‬
‫اىان کان پِّء ىان ڎاڍو اڪٔهّ ٿْ وّٓ آُٔان‬
‫گم ‪ ،‬پّپٽ جْ رٓؼيْ ڳٽْ تْ چيْ رکڻ‬
‫ُاڻ ڳّٺ وڃڻ الِء دل ٌَ چٌّسى آُْ‬
‫تّن بَ ڪٌَّ آًُٔ !!!‬
‫تّن ‪ ...‬جًٍِ ُئؼَ ىّن کْ ُڪ بگِاڏىَء جٔان‬
‫چٔصّٓ ۽ ڦاڏّٓ آُْ‬
‫تٍٍِجا ڎٌس اڄ بَ ىٍٍِجْ ٌڙگِٽ ۾ پّٔظت آًُ‬
‫ىان پٽڙ ىَء جٔان زٌسگَْء جْ ٽصًٓ ُٔٺٔان‬
‫‪ ...‬ىٍٍِجْ رت ىان تّکْ ٌؼّ ٿْ وٍٓسو آُْ‪...‬‬
‫تّالِء ػاعصى ڪٍسى ىان ڪڏًُ بَ پصٓؼان ٌَ ٿّٔ آُٔان‬
‫جڏًُ بَ چأُّ آُْ ‪...‬ىّن تّالِء ُ‬
‫ىان ٌظيً جْ وچ ۾ ‪Mother Bee‬جٔان وٓٺّ آُٔان‬
‫ىان ٌظو نکٍسو ٌَ ‪ ...‬پص ڄڻٍٔسو آُٔان‪،‬‬
‫ىٍٍِجّ ٿٔهِّ ىٍٍِجْ ڪهِْ تْ آُْ‬
‫ان ڪصى جّ ‪...‬‬
‫‪ ...‬ػاعصى ىٍٍِجْ ‪DNA‬۾ آُْ‬
‫‪ ...‬ػاعصى ىٍٍِجْ ‪DNA‬۾ آُْ‬
‫ىان گالبً جْ باغ ۾ ظاه کڻان ٿّ‬
‫اوچتّ ئْ اوچتّ ڪاغش ىٿان اڀصى آٍسا‬
‫۽ چٍبٔهًٔ جْ ڀاڪص ۾ ٌٍڊ ڪٔان ٿّ‬
‫‪ ..‬۽ آڱصًٓ ۾ پًٔ بَ ٌَ ٌُّسى آُْ‪..‬‬
‫‪ ...‬ػاعصى ىٍٍِجْ ‪DNA‬۾ آُْ‬
‫ُ‬
‫آُْ ؟‬
‫ٌظو ـ ىان تٍٍِجْ ڪيپّٔٽص جْ رى ـ‬
‫ظائٔڪم بً ۾ پّٔ آُٔان‬
‫ىان تٍٍِجْ ڪيپّٔٽص جْ رى ـ ظائٔڪم‬
‫بً ۾ پّٔ آُٔان‬
‫پٍٍِجّ ڎوَُ ڄاڻڻ کان ظّاِء ئْ‬
‫ىّن کْ ُتْ ڪافْ ڎًٍِٓ ٿْ وٓا آًُ‬
‫‪ ...‬ػاعصى ىٍٍِجْ ‪DNA‬۾ آُْ‬ ‫تّ جِاتْ پائْ بَ ٌَ ٌِارّٓ آُْ‬
‫ىان گالبً جْ باغ ۾ ظاه کڻان ٿّ‬ ‫تَ ىان ڪٔئً آُٔان‬
‫۽ چٍبٔهًٔ جْ ڀاڪص ۾ ٌٍڊ ڪٔان ٿّ‬ ‫ىان آُٔان ٓا ٌَ آُٔان‬
‫ان جّ فٔصهّ اڃان ىّن کْ ڪصڻّ آُْ‬
‫‪ ...‬ػاعصى ىٍٍِجْ‬ ‫ُڪ بٍَِ ٌٍڍڏى ڳانَِ تْ‬
‫‪DNA‬۾ آُْ‬ ‫تّ ىّن کْ ڊنٔٽ ڪصى ڇڏّٓ‬
‫تّوٽ ىٍٍِجْ ڪٔڏى ٌَ ڀصپّر ىّجّدگْ‬
‫ُئْ‬
‫تان جّ ُڪ ڎًٍِٓ اوچتّ تّ فٔصهّ ڪصى‬
‫ُ‬
‫ڇڏّٓ‬
‫ىِم ڇا چٌّسو آُْ ؟‬ ‫تّکْ ىٍٍِجْ ُاڻ ضصورت ٌَ رُْ آُْ‬
‫ىائّس جْ ڪهڪ جٔتصى ُڪ نيدْ ۾‬
‫۽ ىٍٍِجْ دل جْ رٓڊظٔهض ۾ ڪِڙى‬ ‫ىان رى ـ ظائٔڪم بً ۾ پِجْ وٓط‬
‫خعٍَٔ ُرىْ رُْ آُْ ؟‬
‫ىان ُتْ ظزت بّرٓت‪،‬‬
‫ان جْ ربص ىّن کْ‬ ‫اڪٔالئْ ۽ ڊپصٓؼً جّ ػڪار آُٔان‬
‫ُٿ ُِالئْ ُِالئْ ىان تّکْ اػارا ڪٔا تَ‬
‫ىٍٍِجْ ػاعصىَء ىان پٌّسى آُْ‪..‬‬ ‫ىان تٍٍِجْ دٌٔا ىان ٌڪصى وڃڻ چأُان‬
‫ٿّ‬
‫تّکْ جهس ىٍٍِجّ فٔصهّ ڪصڻ کپْ‬
‫نٔٽٔم آُٔان‬
‫رى ـ ظائٔڪم بً ُاڻ ُڪ ػِص ۾ تبسٓم‬
‫۽ ىٍٍِجْ ڪصٌگِْ ىٿان ُص نيدْ‬ ‫ٿْ وّٓ آُْ‬
‫جتْ اڄ ووٽ ذرٓعْ ىٔئص جْ چٌّڊ ٿٔڻْ‬
‫ُڪ ٽصًٓ تٔضىَء ظان گشرى وڃْ ٿْ‪.‬‬ ‫آُْ‬
‫ًُ ػِص جّ ٿٔڻ وارو ىٔئص اونڊ ُائّس ۾‬
‫َُّء اظٽٔؼً جْ بٍٔچ جٔان پصظڪّن ۽‬ ‫رٍُسو آُْ‬
‫پٿصٓهْ آُْ‬ ‫پٍٍِجْ ان ىدبّبَ ظان‬
‫ُ‬
‫جًٍِ ىان کٔط تّن جٍيْ ُئًَٔء‬
‫۽ ىٍٍِجْ اڳٔان بْ ىٍضل ظفص جّ ڊگِّ‬ ‫ان کان اڳ ۾ جّ‬
‫پِاڏى ظهعهّ آُْ‬ ‫ُْ رى ـ ظائٔڪم بً ُڪ ىهڪ ۾ تبسٓم‬
‫َُّء زٌسگَْء جٔان ضصورى ۽ ٌاكابم ـ‬ ‫ٿْ وڃْ‬
‫بصداػت آُْ‬ ‫تّ کْ ڪّئْ ٌَ ڪّئْ فٔصهّ ڪصڻّ ئْ‬
‫پٌّسو‬
‫ىٍٍِجْ ڊائصىَء ۾ ًُ الِء ٌظو‬ ‫ڇّتَ رى ـ ظائٔڪم بً ۾ ُاڻ ظزت اٌتظار‬
‫ٿْ رُّٔ آُْ‬
‫آًُ‬
‫رى ـ ظائٔڪم بً ۾ تٍٍِجْ اچڻ جا افّاَُ‬
‫روز ىٍٍِجْ ىصڪ جّ ظگصٓٽ‬ ‫آًُ‬
‫تٍٍِجْ ڪاوڏ جْ آغ ٽصى ۾‬
‫بْ دردىَء وچان وظيْ وٍٓسو آُْ ‪..‬‬
‫نّڊػٔڊٌگ جِڙى ٌاظْ ُڪ ػام ۾‬
 ‫خاالٌڪَ اًٌِ جّن اکّٔن بهبً جٔان‬ ‫ُاڻ ڳّٺ وڃڻ الِء دل ٌَ چٌّسى آُْ‬
‫وظآّن وّٓن‬
‫پص اُْ آٍسڏ صسًٓ تائًٔ جا واكعا بَ ڎظْ‬ ‫تّن بَ ڪٌَّ آًُٔ !!!‬
‫جَ‬ ‫اٌّذ پطخٓػْ‬ ‫ٌثطك ٌيو‬
‫ظگھٍسا آًُ‪.‬‬
‫آء غيٍڊ کْ غطڪائْ ڪطك قٺٍصز‬
‫تّن ‪ ...‬جًٍِ ُئؼَ ىّن کْ ُڪ بگِاڏىَء‬
‫حٔڪڏھً‬ ‫حٔڪڏھً‬ ‫اُْ جٔڪْ‬ ‫جٔان‬
‫ةٍا آب حْ ىڇْ رٌصف ذُْ غگِْ ٿْ‬ ‫چاذ گِڙّٓـ چاھ حّـ ىهْ پّـ ۔‬ ‫پٍٍِجْ گھص جْ خفاظت ڪٍسى‪،‬‬
‫جَ‬ ‫جَ‬ ‫تارٓذ ۾ ۽ ظٍڌ جْ ىٔساًٌ ۾‬ ‫چٔصّٓ ۽ ڦاڏّٓ آُْ‬
‫آء جّکْ قغاذك ڇڏٍٓصز‬ ‫رُط ةڻٔم رٌصگْ حّ‬ ‫وڏٍُسى وڏٍُسى ىارجْ وٓا‬
‫حٔڪڏھً‬ ‫ٌلؾّ ةصنخْ قڃْ ‪،‬‬ ‫تٍٍِجا ڎٌس اڄ بَ ىٍٍِجْ ٌڙگِٽ ۾ پّٔظت اًٌِ کْ ظصڪارى ڪتابً ۾ ڀهْ ڪافص‬
‫ًُ قٓاڪم ىً جْ ‪،‬‬ ‫حٔڪڏھً‬ ‫نکّٔ وڃْ‬ ‫آًُ‬
‫ةطھ حّـ ةٌّصقـ قغٍصّٓـ ذُّٔـ‬ ‫رٌصگْ غاـ رٌصگْ حڙك پّك‬ ‫پص اظان اًٌِ کْ ػِٔسن کان بَ وڌٓڪ‬
‫جَ‬ ‫جَ‬ ‫ىصتبّ ڎّٓن ٿا‪.‬‬ ‫‪ ...‬ىٍٍِجْ رت ىان تّکْ ٌؼّ ٿْ‬
‫پڪ غيخھ غِڻا‬ ‫وٍٓسو آُْ‪...‬‬
‫کهٍصك کهٍصك ۔‬
‫اظان جا ٻار ‪ ،‬ان کان اڳ جّ‬
‫ُْ‬ ‫ىّة کْ ةَ ىاة‬
‫ظصڪار جّن نکٔم اُْ ڪّڏّٓن ڪٿائّن‬ ‫تّالِء ػاعصى ڪٍسى ىان ڪڏًُ بَ‬
‫پطخٓػْ جٍٍِخّ آھْ‬ ‫ڎئْ غگِّـ ٿا‬
‫پڙًُ‪.‬‬ ‫پصٓؼان ٌَ ٿّٔ آُٔان‬
‫حٔڪڏھً‬ ‫اچّ تَ ‪....‬‬
‫ٻَ ٻاذًٌِ ٿْ پّـ‬ ‫پٍٍِجْ تارٓذ جْ الِء ُڪ تيام ضصورى‬ ‫جڏًُ بَ چأُّ آُْ ‪...‬ىّن تّالِء ُ‬
‫ٌظو‬
‫جَ‬ ‫كسم کڻّن ٿا‪.‬‬ ‫نکْ ورتّ آُْ‪،‬‬
‫اٌّذ پطخٓػْ‬ ‫ىهيً حا پِاڏ ةَ‬
‫پطرا پطرا ڪطك غگِّـ ٿا‬ ‫ىان ٌظيً جْ وچ ۾ ‪Mother Bee‬جٔان ” ىطانعَ پاڪعتان “ کْ ورى نکّن ٿا‬
‫ٌثطك ٌيو‬ ‫حٔڪڏھً‬ ‫وٓٺّ آُٔان‬
‫خنّٔـ ـاؼ غٿطّٓـ ُخً ۔‬ ‫ىٔص باالچ ران بهٔسى‬
‫ىّـ جْ ڊغيتط حّ ٿّذق آھْ ‪،‬‬ ‫جَ‬ ‫‪---------------‬‬ ‫ىان ٌظو نکٍسو ٌَ ‪ ...‬پص ڄڻٍٔسو آُٔان‪،‬‬
‫ڊغيتط حٔڪّ ‪،‬‬ ‫غٍڌ کْ ةَ ىڪّ ‪ ،‬ىصٍّٓ ةڻائْ غگِّـ ٿا ۔‬ ‫تّن پتڪڙن ُٿً ظان‬
‫ىٍٍِجّ ُٿ پڪڙًٓ ٿّ ۽ کهًٔ ٿّ‪،‬‬ ‫ان ڪصى جّ ‪...‬‬
‫اٌحياذًٓ ۔‬ ‫حٔڪڏھً‬
‫تٍٍِجْ ىعصّم ڳهً تْ کهڻ ظان‬
‫ةٔلطاذًٓ ۔‬ ‫ةاغ حّ ىانِْ ىڻٔاٌصاذ آھْ‬
‫ڪٔڏى ٌَ روػٍْ پکڙجْ وڃْ ٿْ‪،‬‬ ‫‪ ...‬ػاعصى ىٍٍِجْ‬
‫قڇّڏـ‬ ‫جَ‬
‫ىان جًٍِ جًٍِ ظيْ ىآّس ٿٔان ٿّ‬ ‫‪DNA‬۾ آُْ‬
‫۽‬ ‫غچ غًٌِّ حا گهڙا‬ ‫تّن ىٍٍِجْ ٍُج ۾ اچْ ىٍٍِجْ طاكت‬
‫خذخـ حا‬ ‫ڪڏھً ةَ ىطحِائخْ ٌَ غگٍِصا ۔‬ ‫بڻجْ وڃًٔ ٿّ‬ ‫ىطانعَ پاڪعتان‬
‫خغحاـ اذپٍٔصڏ ‪،‬‬ ‫۽ خؾ حْ اڱڻ جْ‬ ‫ىان تّکْ پاڻ ڎاًٌِ پٔصڏا پٔصڏا ُهٍسى‬ ‫‪----------------‬‬
‫ىٍِّٔ آھْ ‪،‬‬ ‫ىِڪٍصا ذٍُصا‬ ‫ڎظْ‬ ‫اًٌِ جّ ذڪص ڪٔص ڪٍسو ؟‬
‫پط ‪،‬‬ ‫حٔڪڏھً‬ ‫رّػَْء وچان تازو تّاٌّ ٿْ وڃان ٿّ‪.‬‬ ‫جٔڪْ اٌڪار جْ ىدبت ۾‬
‫ىّـ کْ ةْ پٍاھ ‪،‬‬ ‫ٓاذ قفاخاذ آھْ‬ ‫تّن‪ ،‬جا ُڪ ٌئًٔ صبح جْ اىٔس آًُٔ‬ ‫بْ دردىَء ظان ىارٓا وٓا‪...‬‬
‫ىرتحّـ ىهّٔـ ‪،‬‬ ‫جَ‬ ‫ىٍٍِجْ ظّرج جّ پٔارڏو ٌعو انبسل آًُٔ‬
‫چاُحّـ ىهّٔـ ‪،‬‬ ‫اغٔاذـ حْ ٺھطآم ڪّٽً کْ‬ ‫جٔڪّ ُاڻ اونَِ ۾ نِڻ وارو آُْ‬ ‫جً کْ جھڪائڻ الِء‬
‫خؾ حْ آڳط جْ ‪،‬‬ ‫ةَ ڀػو ڪطك غگِخْ ٿّ ۔‬ ‫تّکْ ڎظْ ىان اوڀص جٔان اڀصى پٌّسو‬ ‫آظياًٌ بَ بْ وظْ ڎٓکارى ڇڏى‪،‬‬
‫۽ جٔڪْ ڪڏًُ ڪڏًُ اوچتّ اظان کْ آُٔان‬
‫گالةً حّـ ڪهّٔـ ٽڙّٓـ ۔‬ ‫حٔڪڏھً‬
‫تّن وڎو ٿُْء ‪ ...‬ڇّتَ‬ ‫پٍٍِجْ وچ ۾ ىّجّد ىهْ پٌّسا آًُ‪.‬‬
‫حً حْ غڳٍڌ ‪،‬‬ ‫ُٿ ‪ ،‬پطًٓ ُٿ ۾ ڎئْ ٿّ‬
‫ُڪ ڪائٍات تٍٍِجْ ىٍتظص آُْ‬
‫۽‬ ‫جَ غػْ نِڻ حْ پطقاھ ةَ ٌاُْ‬
‫جٔڪا تّکْ فتح ڪصڻْ آُْ‬ ‫اًٌِ جا ُٿ ‪ ،‬جٔتّ ڻٔڪ‬
‫غطُاڻ غاـ ‪،‬‬ ‫حٔڪڏھً‬ ‫۽ جٔڪا ىان تّالِء رُائْ ‪.....‬‬ ‫ڪصائًٔ وٽان ڪپٔا وٓا آًُ‬
‫ُطغّ ‪،‬‬ ‫ىرتّب پٍٍِخْ ٌٔڻً حْ غاگط ىاـ‬ ‫۽ وڃْ رُّٔ آُٔان‪.‬‬ ‫پص اُْ ڀصون جْ ُڪ اػارى ظان‬
‫ُڳػاڻ ئْ ُڳػاڻ آھْ ‪،‬‬ ‫ىٍٍِخْ جً حْ جؾٍگْ‬ ‫جبهً کْ جھڪائْ ڎٓکارٍٓسا آًُ‪،‬‬
‫ىّـ جْ ڊغيتط حّ ٿّذق آھْ ‪،‬‬ ‫کْ ٺاذك غگِْ ٿّ‬

‫‪26‬‬
 ‫***غضل ***‬
‫ادرٓط عاجض عباظْ‬

‫الڏ اتـ ــص ڇ ڪـ ــاڇـ ــْ ٿـ ــص جـ ــّ‪،‬‬

‫‪ 88‬غانً حّ ىٍفّؿ ٻاذ ‪ ،‬گِٽَْء ۾‬ ‫غضل‬ ‫خـ ـ ُـال ٌـ ــو ب ـ ـ ِسنِ ـ ـٔـ ــّ ظـ ــارى تـ ــص جـ ــّ‪.‬‬
‫ةٔٺم ٻًٔ ٻاذـ کْ ذػطة ڀطٓم‬ ‫ٌظو‬
‫ٌيطـ غاـ ٌِاذك غّچْ ذُّٔ ُّ ‪،‬‬ ‫ادرٓط عاجض عباظْ‬ ‫ظ ــڌرڻ الڇڪ ــْ ص ــسٓ ــّن گـ ـھ ــصج ــً‪،‬‬
‫” ڪاس ! ىاـ ةَ ًٍُ قاٌگط ٌٔص حْ‬ ‫ُ‬
‫دور اڃ ـ ــان آِ ـ ـ ِـت آ ّ ن ـ ــّف ـ ــص ج ـ ــّ‪.‬‬
‫ڎًٍِٓ جْ سّس ُخاـ ُاـ ًٍُ حِڙا‬ ‫ادرٓط عاجض عباظْ‬
‫پطىػطة نيرا سّؽَْء ىاـ حِّىْ‬
‫غ ـ ـٔـ ــصتـ ــً جـ ــْ ور چـ ــڙآـ ــْ وئـ ــْ ڇـ ــّڪـ ــصى‪،‬‬ ‫ُٽ ــڪ ِرنِ ــو ت ــْ وٓـ ـھ ــارٓ ــّ ٿـ ـ ِئ ــْ ج ــّ‪،‬‬
‫کهْ ذاٌص ذقٌص ڪٍصك گضاذٓاـ ُاـ‬ ‫ىـ ــصػـ ـ ُـس ىـ ــاآـ ـ ُـص ُ‬
‫رات جـ ــا گـ ـھـ ـٽـ ـجـ ــْ ىـــصى وئـــْ ڇـــّڪـ ــصى‪.‬‬ ‫ڪـ ــّڏى ـ ـڪـ ــص جـ ــّ‪ .‬چّن تا تو اڄ آ ٌئّن ظال آ ّ‪،‬‬
‫پط پحّ ٌاُْ ىٍٍِخْ سّؽْ االئْ‬
‫ڪٿْ گو ٿْ قئْ آ ‪!………،‬؟ ٓا‬ ‫ڪٌّھْ خال بسنّٔ اوآان ئْ ٻڌآّ‪.‬‬
‫آـــً جـــْ جـــشبـــً کـــْ ٌـ ــو ڄـ ــاتـــّ ڀـــاڇ آـــّ‪،‬‬ ‫ظــ ـٍـ ــڌ نــ ـٽــ ـٔـ ــصى جـ ــابِـ ــص آـ ــٿ م‪،‬‬
‫ڪًٍِ چّذائْ آ حّ ىاـ ًٍُ قاٌگط‬ ‫آْ ىضدور آارى اڃا تائًٔ بکٔا آً ‪،‬‬
‫بـ ـٍ ــس ٻ ــّرىڇ م ن ــڙآ ــْ وئ ــْ ڇ ــّڪ ــصى ‪.‬‬ ‫ـاڳـ ـٔ ــّ آ گـ ـھ ــص گـ ـھ ــص ج ــّ‪.‬‬
‫گـ ـفـ ـت ــّ ظ ـ ِ‬
‫کهْ ةَ ٌٿّ غگِاـ ‪“،‬‬ ‫ىٿان دٓط واظًٔ جْ ڎٍٓھڙا ڎکٔا آً ‪،‬‬
‫اـ قكث ُڪ سّس پّس ىضُتْ‬
‫ڪــان ــئ ڪ ــارٌـ ـھ ــً ج ــّ آـ ـت ــْ ج ــصڳ ــّ ٿـ ـٔ ــّ ‪،‬‬ ‫ـڏى خـٔــاتــْ ڪـٔ ـٍــئــً گــشرى وئِــْ‪ .‬ڪٿْ دآم ػصٌاڇ جّ آواز ڪٌّھْ‪،‬‬ ‫آ ـٔ ـ ِ‬
‫ؽشؿ گِٽَْء ۾ ةِْ ٻاذـ کْ‬ ‫خـ ـ ُ‬
‫ڎٌـ ــڊ ع ـ ـٔـ ــّي م ڎٌـ ــْ وئـ ــْ ڇـ ــّڪـ ــصى‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ـّ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ج‬‫ـص‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ف‬‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ظ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫اورٓـ ــان ُ‬
‫ظ‬ ‫ِ‬ ‫ـا‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ڇ‬ ‫ـال‬
‫غڏك چّڻ نڳّ ‪!!………،‬‬ ‫ڪّ ظھصو ڪّ الڎو ڪّئْ ظاز‬
‫ڪٌّھْ‪،‬‬
‫” ٻاذق اچّ جَ اقُاـ کْ ٌٔص حْ‬ ‫آـــً جـ ــّ پـ ــّڏآـــْ ظـ ــاڻ پـ ــصڻـــّ ٿـ ــْ وٓـــّ ‪،‬‬ ‫ڌرتــ ـ ـ ــْ ظــ ـ ـ ــصتــ ـ ـ ــْ ظــ ـ ـ ــّر ِن م آ‪،‬‬
‫بـ ــط جـ ــّاٌـ ــْڇ م ج ـ ـھـ ــصى وئـ ــْ ڇـ ــّڪـ ــصى‪.‬‬ ‫چ ـ ـٔـ ـ ُـً گـ ـ ُـھـ ــصان ٿـ ــّ پـ ــم پ ـ ـھـ ــص جـ ــّ‪ .‬ظ‪ ْ،‬ظٍڌ نٽجْ ڇ ڦصجْ پئْ‪،‬‬
‫سطچْ ڎٓاـ ………!!؟“‬
‫غيّذا ٻاذ ًُ ڎاًٌِ ڀڄٍصا قٓا ‪ُّ ،‬‬ ‫ٽپا ٺٍٔگ آرص ڎّٓن ڇّ اجآّ‪،‬‬
‫ڪ ــّٽ ظـــانـــو جـــا اڃـــان ٌـــاآـــً ڪـــصٓـــا‪،‬‬ ‫آ ــا ڻ ــْ آـ ـٔ ــڪـــم ڪ ــھـــڙو گـ ـھ ـ ِ ُ‬
‫ىٍفّؿ ةَ آُػحْ آُػحْ اـ‬ ‫ـارڻ‪ ،‬ڪٌّھْ خال بسنّٔ اوآان ئْ ٻڌآّ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ك ـ ـٔـ ــس و ب ـ ـٍـ ــس م آ ظ ـ ـ وئـ ــْ ڇـ ــّڪـ ــصى‪.‬‬ ‫روڳ ُٻــ ــڌى ڪــ ــّ ىــ ــً اٌــ ــسر جــ ــّ‪.‬‬ ‫ُ‬
‫ؽشؿ ڎاًٌِ قڌڻ نڳّ ‪ ،‬حڏًُ ُّ‬
‫چّن ٿا تو آاڻْ پٍھٍجا ڀاڳ کهٍسا‪،‬‬
‫اـ ؽشؿ حْ قٓخِْ پِحّ ۽‬
‫سطچَْء قٺڻ نئْ ًُ ڎاًٌِ ُٿ‬ ‫غضل‬ ‫چّن ٿا ظْ پٔڪ ىٍصّبا جڙٌسا‪،‬‬ ‫غضل‬
‫قڌائٔائْ ‪ ،‬جَ اـ ؽشؿ ًُ کْ‬ ‫اد رٓط عاجض عباظْ‬ ‫آْ وظٍسّٓن آْ واآڻ ڇ گھص ٿّ‬
‫ڌڪّ ڎئْ گػْ ىاـ چّڻ نڳّ ‪،‬‬ ‫اجاڏى‪،‬‬ ‫ادرٓط عاجض عباظْ‬
‫اڂ اغاـ ىػهياًٌ حْ ٌٔص‬ ‫” ڪافط ! ُ‬ ‫جّاٌْڇ جّن ڳانھّٔن ٿّ ظارى ڪّئ ‪،‬‬
‫گھصون خق ٿا خلسار تو آّ ٿّ ڌڪارى‪،‬‬
‫آ ۽ َُْء سطچْ ىاـ پٍٍِخْ ىػهياـ‬ ‫پڇاڏىڇ جْ غو کْ ٿّ ٽارى ڪّئْ‪.‬‬ ‫ظادگْڇ م ظٌّھً ٿـْ جـھـهـڪـْ پـئـْ‪،‬‬
‫ڀائطـ حْ ٻاذـ کْ ڎئْ ذُّٔ آُٔاـ‬ ‫ڇــّڪــصى ڎس کـٔــت م ىــصڪــْ پـئــْ‪ .‬گسڏ ڎٌس ڪصظْ تْ ظاڳٔا ڎٓکارى ‪،‬‬
‫‪ ،‬اُا سطچْ ىاـ جّ غٔط ىػهو کْ‬ ‫ٻڌو ٿو تو آً جْ وڇّڏى پٺٔان‪،‬‬ ‫ڊظيبص بو ڪهئ آ روئْ ىّڪالّٓ‪،‬‬
‫ٌٿّ ڎئْ غگِاـ جّـ ڪافط آ‬ ‫پٍھٍجّ پاڻ کْ ٿّ وظارى ڪّئْ‪.‬‬ ‫ُ‬
‫ور ورٓــّ عــصصــْ پــ‪،‬ــاڻــان ڳــّٺ ڎى‪ ،‬ڪٌّھْ خال بسنّٔ اوآان ئْ ٻڌآّ‪.‬‬
‫‪!……،‬؟“‬ ‫گـھــص ڌٓــاڻــْ ڪــانــئ کــان ٻـھـڪــْ پـئــْ‪.‬‬
‫ُّ گِٽَْء ۾ ڪطك پّٔ ۽ غڄّ‬ ‫رسآا تّن آٔڻً کْ جصئت عطا ڪص‪،‬‬
‫اچْ ػام ڌاران ڀٍم کٔت ىان‪،‬‬
‫ڌذجَْء حْ ڌقڏ ٿْ قّٓ ‪ ،‬۽ ًُ حْ‬ ‫ڀٍڀّرّٓن ٿّ ڀص ىان اڎارى ڪّئْ‪.‬‬ ‫چ ـٍــڊ کــْ اڄ وئــْ وڪــّڏى آ گــصآــڻ ‪ ،‬اظان کْ تّن آيت ڇ كّت عطا ڪص‪،‬‬
‫پٔؾاٌَْء جْ ُڪ غّاؾ اڀطك آّٓ ‪،‬‬
‫چــاٌــسٌــْ آــً ظــّر کــان ظــڏڪــْ پـئــْ‪ .‬بهٍس خّصال ڪص بهٍسًٓ ظان اٽڪّن ‪،‬‬
‫حًٍِ حّ حّاب اـ ؽشؿ قٽ جَ ڇا‬
‫بکئْ پٔٽ ٻچڙا ٌياڻا ڎظْ‪،‬‬ ‫ڇ ٽّڏى وجھّن آْ ظڀئْ بٍسػّن‪،‬‬
‫قٽ ٌاُْ ‪ ،‬اُّ‬‫پط ڪًٍِ ةَ ىػهياـ ِ‬
‫ٌٔڻًٔ ٌٔص اج بو تّ آارى ڪّئْ ‪.‬‬ ‫آــڪ ض ـع ـٔ ـفــْ ٻ ـٔــّ ورى غــو وصــم ‪،‬‬
‫غّاؾ ُْ ُّٔ ‪!!!………،‬‬ ‫پٍھٍجّ دٓغ آزاد ٌئًٔ ظص ڪّ‬
‫ٽٔـّن خـٔـاتـْ ىـّت کـان ڇـصڪـْ پـئـْ‪.‬‬
‫” ڇا ڪّ ةَ ٻاذ ڄيڻ غاـ ئْ‬ ‫ٺاآّٔن‪،‬‬
‫پڪْ دل ڪصى ڇّ پصى ٿْ وئ ً‪،‬‬
‫ىػهياـ ٓاـ ٍُصق ٿْ ڄيٍصق آُْ ‪،‬‬
‫آتْ راھ تٍھٍجْ ٌھارى ڪّئْ‪.‬‬ ‫ڌار دٌ ـ ـٔـ ــا ٿـ ــْ ڪـ ــصڻ چـ ــاآـ ــْ ورى‪ ،‬گھڻّ چصٻٽً آ اظان کْ ڎکآّ‪،‬‬
‫………!؟“‬
‫اقُاـ غيّذـ غڄڻً کْ ىٍٍِخْ‬ ‫اڄ اٿڻ ظان اک ىٍھٍجـْ ڦـصڪـْ پـئـْ ‪ .‬ڪٌّھْ خال بسنّٔ اوآان ئْ ٻڌآّ‪.‬‬
‫نطفاـ ٌٔص ىتاذڪ پط ًُ ىظاث حا‬ ‫چّن ٿا اڄ آ ٌئّن ظال آّٓ‪،‬‬
‫ىػهياـ ٌَ ٿٔخّ ًُ سّؽًٔ ڀطك‬ ‫ىّت کان اڳ ىٌّـکـْ ىـارٓـّ وٓـّ آـتـْ ‪،‬‬
‫دل ىــگــص ظــٔــٍــْ اٌــسر ڌڏڪــْ پــئــْ‪ .‬ڪٌّھْ خال بسنّٔ اوآان ئْ ٻڌآّ‪.‬‬
‫ڎًٍِٓ جْ ‪” ،‬ذق ىّحّخ …“‬

‫‪27‬‬
 ‫ﻣﮧﻮ ‪ -‬ﭘﻮڙﻫﻮ ‪ -‬ﺳﭝﺎﮘﻮ ‪ -‬ﭘﺮﻳﻦ ‪ -‬ﭘﻴﺎﺭﻭ‬
‫‪-‬‬
‫ﺭﺍﮢﻮ ‪ -‬ﺳﭽل ‪ -‬ﺳڪﻴﻠﮅﻭ ‪ -‬ﺩﻟﺒﺮ ‪-‬‬
‫ﺳﺎﻧﻮﻝ ‪-‬‬
‫ﻭﻏﻴﺮﻩ ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺘﻦ‪ ،‬ﭘﮑﻴﻦ ۽ ﻣﻨﺪﻥ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ‪:‬‬
‫ﭘﻮﭘٽ ‪ -‬ﻣﺎڪﻮڙﻭ ‪ -‬ﭜﻨﻮﺭﻭ ‪ -‬ﭼﺘﻮﻥ ‪-‬‬
‫ﻣِﮧﻮ ‪-‬‬
‫ﻣﻮﺭﻭ ‪ -‬ﺳﺎﺭﻧﮓ ‪ -‬ﺳﺎﻧﻮﮠ ‪ -‬ﺑﺎﺩﻝ ‪-‬‬
‫ﻣﻴﻨﻬﻮﻥ ‪ -‬ﻣﻠﻬﺎﺭ ‪ -‬ﺁﮔﻮ ‪ -‬ﮔﻮڙﻭ ‪-‬‬
‫ﻭﺍﺳﻦ ‪-‬‬
‫ﮔﺎﺟﻲ ‪ -‬ﺑﻬﺎﺭ ‪ -‬ﭘﻮﻫﻮ ‪ -‬ﭤﮅﻭ ‪ -‬ﮔﻠﮡ ‪-‬‬
‫ﮔﻠﺰﺍﺭ ‪-‬‬
‫ﮔل ﺑﻬﺎﺭ ﻭﻏﻴﺮﻩ ‪.‬‬
‫ﻫﻴﮥ ڪﺠﻬﻪ ﺳﻨﮅﻱ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﻋﺮﺑﻲ‬
‫ﻧﺎﻻ‬
‫ﭘﻴﺶ ڪﺠﻦ ﭤﺎ ‪:‬‬
‫ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ‪ -‬ﻧﺼﺮﺍﻟﻠﻪ ‪ -‬ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ‪-‬‬
‫ﺍﻣﺎﻥ‬
‫ﺍﻟﻠﻪ ‪ -‬ﺣﺰﺏ ﺍﻟﻠﻪ ‪ -‬ﻋﺒﺪﺍﻟﺠﺒﺎﺭ ‪-‬‬
‫ﻋﺒﺪﺍﻟﻐﻔﺎﺭ ‪-‬‬
‫ﻋﺒﺪﺍﻟﺴﺘﺎﺭ ‪ -‬ﻋﺒﺪﺍﻟﻮﻫﺎﺏ ‪-‬‬
‫ﻋﺒﺪﺍﻟﺤڪﻴﻢ ‪-‬‬
‫ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺷﻴﺪ ‪ -‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺨﺶ ‪ -‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫‪-‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻤﺮ ‪ -‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺜﻤﺎﻥ ‪ -‬ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﻋﻠﻲ ‪ -‬ﻋﻠﻲ ﺑﺨﺶ ‪ -‬ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺨﺶ ‪-‬‬
‫ﺣﺴﻦ ﺑﺨﺶ ‪ -‬ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺨﺶ ‪ -‬ﻏﻼﻡ ﺍﻟﻠﻪ ‪-‬‬
‫ﻏﻼﻡ ﻣﺤﻤﺪ ‪ -‬ﻏﻼﻡ ﻋﻠﻲ ‪ -‬ﻏﻼﻡ ﺣﺴﻴﻦ‬
‫‪-‬‬
‫ﻏﻼﻡ ﻓﺎﺭﻭﻕ ﻭﻏﻴﺮﻩ ‪:‬‬
‫ﻳﺎﺩ ﺭﮐﻮ ! ﺟﻴڪڏﻫﻦ ڪﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅﻱ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ‪ -‬ﺡ ‪ -‬ﺥ ‪ -‬ﺹ ‪ -‬ﺽ‬
‫‪-‬‬
‫ﻁ ‪ -‬ﻅ ‪ -‬ﻉ ‪ -‬ﻍ ‪ -‬ﻑ ۽ ﻕ ‪ -‬ﻣﺎﻥ‬
‫ڪﻮﺑﻪ ﺍﮐﺮ‬
‫ﺍﭼﻲ ﻭﭸﻲ ﺗﻪ ﻓﻮﺭﻥ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﮀڏﮠ‬ ‫ڪﻴﻮڙﻭ ‪ -‬ﺍڪ ‪ -‬ڪﺎﻧڊﻳﺮﻭ ‪ -‬ٽﻮﻫﻪ ‪ -‬ﺗﻠﺴﻲ ‪-‬‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﺍﻫﻮ ﻧﺎﻟﻮ ڪﻨﻬﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ‬
‫ﺳﻨﮅﻱ ﺟﻮ ﺁﻫﻲ ‪.‬‬
‫ﺟﻴڪڏﻫﻦ ﺍﻫﻮ ﻧﺎﻟﻮ ڪﻨﻬﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ‬
‫ﺳﻨﮅﻱ ﺟﻮ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ۽ ﻫﻨﺪﻭ ﺳﻨﮅﻱ ﺟﻮ‬
‫ﻫﺠﻲ ۽ ﻣﭥﻲ ﭴﺎﮢﺎﻳل ڏﻫﻦ ﺍﮐﺮﻥ ﻣﺎﻥ‬
‫ڪﻮﺑﻪ ﺍﮐﺮ ﺍﻥ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﺷﺎﻣل ﭤﻴل‬
‫ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﺳﻤﺠﻬﻮ ﺗﻪ ﮔﺮﺍﻣﺮ ۽ ﭔﻮﻟﻲ‬
‫ﺟﻲ ﻟﺤﺎﻅ ﮐﺎﻥ ﺍﻫﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻏﻠﻂ ﻟﮑﻴل‬
‫ﺁﻫﻲ ۽ ﺍﻥ ﮐﻲ ﮦﻴﮥ ﺳﻨﮅﻱ ﭔﻮﻟﻲ ۾‬
‫ﺩﺭﺳﺖ ڪﺮﻱ ﻟﮑﮡ ۽ ﭘڙﻫﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺁﻫﻲ‪.‬‬
‫‪28‬‬
‫ﺟﻲ ﺑﻠڪل ﺍﻟﮗ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺍﻫﻲ‬ ‫ﻭﻏﻴﺮﻩ ‪.‬‬ ‫‪#‬ﺳﻨﮅﻱ_ﺍﻟﻔﺎﺑﻴٽ_۽ ﭔﻮﻟﻲﺀَ ﺗﻲ‬
‫ﺍﺳﺎﻥ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲﺀَ ﺗﻲ ﺣﺎﻭﻱ ﭤﻲ ﺭﻫﻴﺎ‬ ‫ﺭﻭﺷﻨﻲ‬
‫ﺁﻫﻦ ‪ .‬ﻣﺜﺎﻝ ﻃﻮﺭ ﺥ ‪ -‬ﻍ ‪ -‬۽ ﻑ ‪.‬‬ ‫ﻫﺘﻲ ﺳﻮﺍﻝ ﭤﻮ ﭘﻴﺪﺍ ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﺍﺳﻴﻦ‬
‫ڪﺠﻬﻪ ﺍﮐﺮﻥ ﮐﻲ ” ﻫﻪ “ ﻫﺮﮢﻲ ﻣﻼﺋﻲ ﺍِﻫﻲ ﺍﺳﺎﻥ ﺟﻲ ﺍﮐﺮﻥ ﮎ ‪ -‬ﮒ ‪ -‬۽ ﭮ‪ ،‬ﺟﻲ‬ ‫ﺳﻨﮅﻱ ﺍﻟﻒ ‪ -‬ﺏ ﺟﺎ ٽﻮٽل ‪ 25‬ﺍﮐﺮ ﺁﻫﻦ‪،‬‬
‫ﺍﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﺪﺍ ﺻﻮﺭﺕ ﮦﺎﻫﻴﻨﺪﺍ ﺁﻫﻴﻮﻥ‪ ،‬ﺟﺎﺀِ ﻭﺍﻻﺭﻱ ﺭﻫﻴﺎ ﺁﻫﻦ ‪ .‬ﺣﻴﺮﺕ ﺟﻲ‬ ‫ﺟﻦ ﺟﻲ ﺑﻴﻬڪ ﻫﻦ ﻭﻗﺖ ﻫﻴﮧﻴﻦ ﺭﻳﺖ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺍِﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﺍﺳﺎﻥ ﺟﺎ‪ ،‬ﮐﻮڙ‬ ‫ﭘﺮ ” ﮎ “ ﮐٽ ﻫڪ ﺍﻫڙﻭ ﺍﮐﺮ ﺁﻫﻲ‬ ‫ﺁﻫﻲ‪:‬‬
‫ﺳﺎﺭﺍ ﺳﻨﮅﻱ ﭘﺮﺍﺋﻤﺮﻱ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﻧﻬﻦ‬ ‫ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﮐﻲ ﻧﻪ ” ﻫﻪ “ ﻫﺮﮢﻲ ﻣﻼﺋﻴﻨﺪﺍ ﺁﻫﻴﻮﻥ‪ ،‬ﮐﻲ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﺎ ﺁﻫﻦ ‪ .‬۽ ﺟڏﻫﻦ‬ ‫ﺍ ﺏ ﮨ ﭦ ﺕ ﭢ ٽ ﮤ ﺙ ﭖ ﺝ ﭲ ﺟﻬﻪ‬
‫ڪﻮ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﭔﺎﺭ ﭘٽﻲ ﮐﮣﻲ ﭘڙﻫﮡ‬ ‫۽‬ ‫ﭶﭺﺡ‬
‫ﻭﻳﻬﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺍﻫﻮ ﺧﺎﺹ ڪﺮﻱ ﺍﻧﻬﻦ‬ ‫ﺥ ﺩ ﮄ ڏ ڊ ﮆ ﺫ ﺭ ڙ ﺯ ﺱ ﺵ ﺹ ﺽ ﻁ ﻧڪﻮ ڪﻨﻬﻦ ٽﭕڪﻲ ﺟﻲ ﺍﺿﺎﻓﻲ‬
‫ﺍﮐﺮﻥ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻴﺪﺍﺋﺸﻲ ) ﺳﻨﮅﻱ (‬ ‫ﻅ ﻉ ﻍ ﻑ ﭮ ﻕ ڪ ﮎ ﮒ ﮖ ﮔﻬﻪ ﮚ ﺳﺎﻥ ﺍﻥ‬
‫ﺟﻲ ﮄﺍﺭ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮ ڪﻨﺪﺍ ﺁﻫﻴﻮﻥ‪ ،‬۽ ﺍﻧﺪﺍﺯ ۾ ﺍﭼﺎﺭﻱ ﭤﻮ ‪ .‬ﻣﺜﺎﻝ ﻃﻮﺭ ” ﺥ “ ﺧﭽﺮ‬ ‫ﻝﻡﻥ‬
‫ﮐﻲ ” ﮎ “ ﮐﭽﺮ ﭼﻮﻱ ﭤﻮ‪ ” ،‬ﻍ “ ﻏﺎﻟﻴﭽﻮ‬ ‫ﺳﺎﮘﺌﻲ ﺣﺎﻟﺖ ٽﺮ ۽ ڊﺭ ﺟﻲ ﺑﻪ ﺁﻫﻲ‪،‬‬ ‫ﮠ ﻭ ﻫﻪ ﻋﻪ ﻱ‪.‬‬
‫ﮐﻲ ” ﮒ “ ﮔﺎﻟﻴﭽﻮ ۽ ” ﻑ “ ﻓﺎﻧﻮﺱ ﮐﻲ‬ ‫ﺍﻧﻬﻦ ﺍﮐﺮﻥ ﺟﻮ ﻫﺌﮡ ﺳﻨﮅﻱ ﭔﻮﻟﻲ ﻻﺀِ‬
‫” ﭮ “ ﭰﺎﻧﻮﺱ ﭼﻮﻱ ﭤﻮ ‪ .‬ﺍﻧﻬﻦ ﺍﮐﺮﻥ ﮐﻲ‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺋﻲ ﻻﺯﻣﻲ ﺁﻫﻲ ‪.‬‬ ‫ﺍﻧﻬﻦ ۾ ‪ 52‬ﺍﮐﺮ ﺍﻫڙﺍ ﺁﻫﻦ ﺟﻴڪﻲ‬
‫ﻫﻦ ﺍﻟﻔﺎﺑﻴٽ ۾ ﻫڪڙﺍ ﺍﮐﺮ ﺍﻫڙﺍ ﺑﻪ ﺁﻫﻦ ﺳﻨﮅﻱ ۾ ﺍﭼﺎﺭﻳﻨﺪﻱ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﭔﺎﺭ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ‬ ‫ﻋﺮﺑﻲ‪،‬‬
‫ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺗﻮڙﻱ ﺳﻨﮅﻱ ۾ ﻫڪﺠﻬڙﺍ ﺁﻫﻦ؛ ﺟﻴڪﻲ ﭔﻴﮣﺎ ۽ ٽﻴﮣﺎ ﻳﺎ ﭼﺌﻮﮢﺎ ﺑﻪ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺪﺍﺋﺸﻲ ﺣﻖ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ڪﺮﻱ ﭤﻮ ﭘﺮ‬
‫ﭔﺎﺭﻥ ﮐﻲ ﺍﻥ ﺟﻲ ڏﺍﮆﻱ ﺫﻫﻨﻲ ﺗڪﻠﻴﻒ‬ ‫ﺟﻦ ﺟﻲ ﭔﻴﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﮐﻲ ﺑﺮﺍﺑﺮ‪ ،‬ﭘﺮ‬ ‫ﺍُﻫﻲ ﻫِﻦ ﺭﻳﺖ ﺁﻫﻦ ‪:‬‬
‫ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ڪﺮﮢﻲ ﭘﻮﻱ ﭤﻲ ‪.‬‬ ‫ﺍ ﺏ ﺕ ﺙ ﺝ ﺡ ﺥ ﺩ ﺫ ﺭ ﺯ ﺱ ﺵ ﺹ ﺳﻨﮅﻱ ﭔﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﺿﺮﻭﺭﺕ ڪﻮﻧﻪ‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﺍﺳﻴﻦ ﻫﺘﻲ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﻟﻔﺎﺑﻴٽ ۽‬ ‫ﻫﺌﻲ ‪.‬‬ ‫ﺽ ﻁ ﻅ ﻉ ﻍ ﻑ ﻕ ڪ ﻝ ﻡ ﻥ ﻭ ﻫﻪ‬
‫ﻟﻴڪﻦ ﺍُﻫﻲ ﺷﺎﻣل ڪﻴﺎ ﻭﻳﺎ ﺁﻫﻦ‪ ،‬۽ ﭔﻮﻟﻲﺀَ ﺗﻲ ﺑﺤﺚ ڪﺮﻱ ﺭﻫﻴﺎ ﺁﻫﻴﻮﻥ‪،‬‬ ‫ﻋﻪ ﻱ ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻦ ڪﺮﻱ ﺍﻫﻮ ﭴﺎﮢﮡ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻻﺯﻣﻲ‬ ‫ﺍﺳﺎﻥ‬
‫ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﮦﻴﮥ ﺳﻨﮅﻱ ﻧﺎﻻ ڪﻬڙﺍ‬ ‫ﺍﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻟﮑﮣﻴﻦ ۾ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ‪ 52‬ﺍﮐﺮ ﺑﻠڪل ﺟﺪﺍ ﺻﻮﺭﺗﻦ ۾‬
‫ﺁﻫﻦ؟ ۽ ﺍﭲ ڪﻠﻬﻪ ﻭﺭﻱ ﺳﻨﮅﻱ ﻗﻮﻡ ﺟﻲ‬ ‫ڪﺮﻳﻮﻥ ﭤﺎ‪ ،‬ﻣﺜﺎﻝ ﻃﻮﺭ !‬ ‫ﺳﻨﮅﻱﺀَ ﺟﺎ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴڪﻲ ﻫِﻦ ﺭﻳﺖ‬
‫ﻧﺎﻟﻦ ۾ ﻋﺮﺑﻲ ﻧﺎﻟﻦ ﺟﻮ ﺭﻭﺍﺝ ﭘﺌﺠﻲ ﻭﻳﻮ‬ ‫ﺍﻟﻒ ‪ -‬ﻉ ‪ -‬ﺀ‬ ‫ﺁﻫﻦ ‪:‬‬
‫ﺁﻫﻲ ‪ .‬ﻫﻴﮥ ﭴﺎﮢﺎﻳل ﻧﺎﻟﻦ ﻣﺎﻥ ﺋﻲ‪،‬‬ ‫ﮨ ﭦ ﭢ ٽ ﮤ ﭖ ﺟﻬﻪ ﭶ ﭲ ﭺ ﭾ ﮄ ڏ ڊ ﺕ ‪ -‬ﻁ‬
‫ﺳﻨﮅﻱ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﺍﻟﻔﺎﺑﻴٽ ۽ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ‬ ‫ﺙ‪-‬ﺱ‪-‬ﺹ‬ ‫ﮆڙﭮ‬
‫ﮀﻨڊﮀﺎﮠ ﭤﻲ ﻭﻳﻨﺪﻱ ‪ .‬ﻫﻴﮥ ڪﺠﻬﻪ ﺳﻨﮅﻱ‬ ‫ﺡ ‪ -‬ﻫﻪ‬ ‫ﮎ ﮒ ﮖ ﮔﻬﻪ ﮚ ﮠ ‪.‬‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﺳﻨﮅﻱ ﻧﺎﻻ ﭘﻴﺶ ڪﺠﻦ ﭤﺎ ‪:‬‬ ‫ﺫ‪-‬ﺯ‪-‬ﺽ‪-‬ﻅ‬ ‫ﺍﻧﻬﻦ ﺍﮐﺮﻥ ۾ ﺳﺖ ﺍﮐﺮ ﺍﻫڙﺍ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ‬
‫ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻧﺎﻻ ‪:‬‬ ‫ﻕ‪-‬ڪ‬ ‫ﮐﻲ ﺳﻮﺍﺀِ ﻧﺞ ﺳﻨﮅﻱ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ‪ ،‬ﭔﻴﻮ‬
‫ﻣﺎﮢڪ ‪ -‬ﺳﻮﻧﻮ ‪ -‬ﭼﺎﻧﺪﻱ ‪ -‬ﺭﻭﭘﻮ ‪ -‬ﻫﻴﺮﻭ ‪-‬‬ ‫ڪﻴﺮ ﺑﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﭼﺎﺭﻱ ﻧﭥﻮ ﺳﮕﻬﻲ‪ ،‬ﻫﻨﻦ ۾ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﮐﺮ ﻫﻲ ﺁﻫﻦ ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺗﻲ ‪ -‬ﻻﻟﻮ ‪ -‬ﺟﻮﻫﺮ ‪ -‬ﻫﺰﺍﺭﻱ ‪ -‬ﺍﻣﻮﻟﮏ ‪-‬‬ ‫ﺍﻟﻒ ‪ -‬ﺀ‪ ) ،‬ﺳﺎﮘﻴﻮ ﺍﮐﺮ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﻟﻴڪﻦ‬ ‫ﺍُﻫﻲ‬
‫ﭘﺪﻣﻮﻥ ‪ -‬ﺑﻮﻟﻮ ‪ -‬ﻧﭥﻮﻳﺎ ‪ -‬ﻧﺎﭤﻮ ﮘﻬﮣﻮ ۽‬ ‫ﺷ ڪل‬ ‫ﻫِﻦ ﺭﻳﺖ ﺁﻫﻦ ‪:‬‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﻭﻏﻴﺮﻩ ‪:‬‬ ‫ﺟﺪﺍ ﺟﺪﺍ ﺁﻫﻲ ‪( .‬‬ ‫ﮨﭲﭶڏﮖﮚﮠ‪.‬‬
‫ﭔﻮٽﻦ‪ ،‬ﻣﻴﻮﻥ ۽ ﻭﮢﻦ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ‪:‬‬ ‫ﺕ ‪ ) -‬ﺙ ۽ ﺱ ﭔﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﮐﺮ ﺁﻫﻦ‬
‫ﭰﻮٽﻮ ‪ -‬ﻟﻮﻧﮓ ‪ -‬ﮔل ‪ -‬ﭰﻠﻮ ‪ -‬ﺳﺮﻫﻮ ‪-‬‬ ‫(ﺯ‪-‬‬ ‫ﻣﺰﻳﺪﺍﺭ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﻪ ﻫڪڙﺍ ﺳﺖ ﺍﮐﺮ‬
‫۽ڪ‬ ‫ﺳﻨﮅﻱﺀَ‬
‫ﭘﻴﺮﻭﻥ ‪ -‬ﭔﭕﺮ ‪ -‬ڪﻨڊﻭ ‪ -‬ڪﺮڙ ‪ -‬ﭰﻮﮖ ‪-‬‬ ‫ﭔﻮﻟﻲﺀَ ﺟﺎ ﺍﻫڙﺍ ﺑﻪ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴڪﻲ ﺍﻳڏﻱ ﻫﻦ ﺍﻟﻔﺎﺑﻴٽ ۾ ڏﻫﻪ ﺍﮐﺮ ﺍﻫڙﺍ ﺁﻫﻦ‬
‫ﺳﺎﺭﻱ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﻟﻔﺎﺑﻴٽ ۾ ﺷﺎﻣل ﻧﺎﻫﻦ‪ ،‬۽ ﺟﻴڪﻲ ” ﻫﻪ “ ﻫﺮﮢﻲ ﺳﺎﻥ ﮦﻬﻦ ﭤﺎ ﻳﺎ ڏﺍڙﻫﻮﻥ ‪ -‬ﺍﻧﺐ ‪ -‬ﻣﻴﻮﻭ ‪ -‬ﻟﻴﻤﻮﻥ ‪ -‬ﮔﻼﺏ ‪-‬‬
‫ﻭﻏﻴﺮﻩ ‪.‬‬ ‫ﺍﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻫڪ ٽﭕڪﻲ ﺟﻲ ﺍﺿﺎﻓﻲ‬ ‫ﺍﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﺪﺍ ﺷڪل ﺟﻮ ڪﻮﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﺩﺷﺎﻫﻲ ﻧﺎﻻ ‪:‬‬ ‫ﺳﺎﻥ‬ ‫ﻭﺟﻮﺩ‬
‫ڪﻮﻧﻬﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺍﺳﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ ﻣﻬل ﺍﻧﻬﻦ ﻇﺎﻫﺮ ڪﻴﻮ ﻭﭸﻲ ﭤﻮ ‪ .‬ﺍُﻫﻲ ﻫﻦ ﺭﻳﺖ ﺭﺍﭴﺎ ‪ -‬ﺷﺎﻫﻦ ‪ -‬ﻣﻴﺮ ‪ -‬ﺍﻣﻴﺮ ‪ -‬ﺳﻮﺭﻫﻴﻪ ‪-‬‬
‫ﺑﻬﺎﺩﺭ ‪ -‬ﺷﻴﺮﻭ ‪ -‬ﻣﺎﻧﺠﻬﻲ ‪ -‬ﺭﺍﻭﺕ ‪-‬‬ ‫ﮐﻲ ﺍﭼﺎﺭﻳﻨﺪﺍ ﺁﻫﻴﻮﻥ ‪ .‬ﺟﻴڪﻲ ﻫﻦ ﺭﻳﺖ ﺁﻫﻦ ‪.‬‬
‫ﭦ ‪ -‬ﭢ ‪ -‬ﮤ ‪ -‬ﺟﻬﻪ ‪ -‬ﭾ ‪ -‬ﮄ ‪ -‬ﮆ ‪ -‬ﭮ ‪ -‬ﺳﻮﮆﻭ ‪ -‬ﺳﻮﭜﻮ ‪ -‬ﭰﺘﻮ ‪ -‬ﺩﻭﺩﻭ ‪ -‬ﺩﻭﻟﻬﻪ ‪-‬‬ ‫ﺁﻫﻦ ‪:‬‬
‫ڏﺍﻫﺮ ‪ -‬ڏﻫﺮﺍﺝ ‪ -‬ﺷﻬﺰﺍﺩﻭ ‪ -‬ﻣﻬﺮﺍﮠ ‪ -‬ﭴﺎﻡ ‪-‬‬ ‫ﮎ ‪ -‬۽ ﮔﻬﻪ‬ ‫ٽﺮ ڊﺭ ﻟﻬﻪ ڙﻫﻪ ﻣﻬﻪ ﻧﻬﻪ ۽ ﮢﻬﻪ ‪.‬‬
‫ﻭﺭﻳﺎﻡ ‪ -‬ﺑﻬﺮﺍﻡ ‪ -‬ﻭﻏﻴﺮﻩ ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﺎﻝ ﻃﻮﺭ ‪ :‬ﭘﻲﺀُ ۽ ﭘٽ ‪ -‬ﭼﺎﻧﻬﻦ ۽ ﮐﻨڊ ﺍﻧﻬﻦ ﻣﺎﻥ ” ﮎ “ ﮐٽ ﺗﻲ ﺍﮘﻴﺌﻲ‬
‫ﭘﻴﺎﺭ ﻭﺍﺭﺍ ﻧﺎﻻ ‪:‬‬ ‫ﺭﻭﺷﻨﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻨﮧﺎﺭ ‪ -‬ﺟﺎﻧﻲ ‪ -‬ﺳﭵﮡ ‪ -‬ﺳﻬﮣﻮ ‪ -‬ﭜﻮﺭﻭ ‪-‬‬ ‫ﻣَﻠﻬﻪ ‪ -‬ﻭ ُڙﻫﻪ ‪ -‬ﺳَﻨِﻬﻲ ‪ -‬ﺳُﻤﻬُﻪ ‪ -‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻭﮄﻱ ﻭﻳﺌﻲ ﺁﻫﻲ ‪.‬‬
‫ﻫڪڙﺍ ٽﻲ ﺍﮐﺮ ﻧﺞ ﻋﺮﺑﻲﺀَ ﺟﺎ ﺁﻫﻦ ﺟﻦ ﺟﺎﻧﺐ ‪ -‬ﮆﻭﻟﻴﻮ ‪ -‬ﺩﻟﺪﺍﺭ ‪ -‬ﻧﻨﮇﻭ ‪ -‬ﺩﺍﺩﻭ ‪-‬‬ ‫‪-‬‬
 ‫حٔحطق پڇّـ ٿا اقجطق ٻڌاِء ‪ ،‬جّـ اُِّ‬
‫ٻڌاِء جَ جٍٍِخّ ڪِڙك ڌذ غاـ جٍهق‬
‫آُْ ؟ اقُاٌخّ نٔڊذ ڪٔط آُْ ؟ ۽‬
‫ًُ قكث اقُاٌخْ جٍئو ڇا ڪطك‬
‫ذُْ آُْ ‪.‬؟؟“‬
‫ذقپا ًُ حْ چِطك جْ ُڪ ٌيط‬
‫قحِْ ىطڪْ چّڻ نڳْ ‪،‬‬
‫” اغاٌخّ جٍهق ذق ‪ ،‬غچ ۽ خٓع غاـ‬
‫آُْ ‪ ،‬اغاـ حّ نٔڊذ غچ کاـ غّاِء‬
‫ڪٔط ڀْ ٌأًُ ۽ ًُ قكث اغاٌخْ‬
‫جٍئو ىيهّؿ ىاذقئڙـ کْ اٌفاؼ‬
‫ذغائڻ الِء ذق ۽ غچ حا ذاُْ‬
‫اٌفاؼ الِء ةاال آفٔػطـ حْ آفٔػً حا‬
‫چڪط ڪاٽْ ذُٔا ٌُّصا ……!‬
‫ىيهّىً حْ خذخـ حّ ادانّ ڪطڻ الِء‬
‫‪ ،‬اـ کاـ قڌٓڪ ىاـ ٌٿْ ڄاڻٔاـ جَ‬
‫جُّاـ ىٌّکاـ ڇا پڇْ ذُٔا آُّٔ ‪ ،‬۽‬
‫اًٌِ غّانً حا حّاب ىّـ قٽ ٌاًُ‬
‫……!!؟“‬
‫آفٔػط ًُ حا نفو ٻڌك ڪاقڏ ۾‬
‫ڳاڏُّ ٿْ چّڻ نڳّ ‪،‬‬
‫” ىائْ قذك ةَ غّچ جّـ ؽآص ٌٿْ‬
‫ڄاڻْ جَ جّـ پٍٍِخْ الِء پاڻ ٌضاب‬
‫ٿْ ةطپا ڪطًٓ ‪ ،‬ڪخھ جَ پاڻ جْ‬
‫ذذو ڪط ‪ ،‬ڇّ ٿْ پاڻ جْ ىهو ةطپا‬
‫ڪطًٓ ‪ ،‬اغاـ حٔڪّ ڪخھ جّ کاـ‬
‫پڇّ ٿا اُّ ٻڌاِء ىاـ قاٌصق ٿّ ڪٔا‬
‫جَ جّکْ آراخ ڪطك ڇڏٍٓصز ‪ ،‬احائْ‬
‫پاڻ کْ جڪهٔف ٌَ ڎك ٌَ ئْ اغاـ‬
‫کْ ىختّذ ڪط جَ اغاـ جّجْ جؾصخ‬
‫ڪطّٓـ جّـ ٌٿْ ڄاڻًٔ جَ اغاـ حْ‬
‫جؾصخ ۾ جَ گٌّگا ةَ ڳانِائڻ جْ‬
‫ىختّذ ٿْ قٍٓصق آُْ ‪“!.‬‬
‫ذقپا ًُ جْ پٔطـ کاـ قٺْ ٌطڏ‬
‫جائًٔ ُڪ ٌيط قڌك ‪ ًُ ،‬کْ آئً‬
‫نڳّ ڄڻ ُّ فشط ۾ چٌّصق ُخْ جَ‬
‫ُاذ ىڃٍٔصًَٓء ًُ‬ ‫جّـ ةَ ُڪ ڎًٍِٓ ِ‬
‫ُڪ ٽِڪ ڎٌّ ۽ چّڻ نڳْ ‪،‬‬
‫”اغاـ آحطا ڪيظقذ آُّٔـ حّ‬
‫جُّاٌخْ چّڻ جْ جُّاٌخْ ڌىڪائڻ‬
‫جْ اغاـ حٔئڻ حا ىلفص ‪ ،‬پٍٍِخا‬
‫سّاب ‪ ،‬جُّاـ اڳٔاـ کّنْ‬
‫ذکٍصاغْ… ! آفٔػط ـاذب ىٍاؼ‬
‫ڪخّ ُاڻْ اغاـ اقُاٌخْ ڌىٔڪًٔ‬
‫۾ اچڻ قاذا ٌأُّـ ‪َُْ ،‬ء اغاٌخْ‬
‫َ‬
‫غک‬ ‫ڌذجْ اغاٌخْ ىاُء آُْ حٍٍِخْ‬
‫۽ ؽاٌحَْء الِء حاکّڏڻ اغاٌخْ‬
‫‪29‬‬
‫کْ خٓع خؽيً اٌاـط چئْ ًٍُ حْ سصىحً کْ‬
‫خاغ ٌَ نڳائٍٔصز ًٍُ حْ ذّـهً کْ پػث ٌَ‬
‫ڪٍصز ‪ ،‬ىاجا حْ ًُ نڙائَْء ۾ ًُ ذق ۽ غچ حْ‬
‫نڙائَْء ۾ ىٍٍِخْ حاـ ڀْ ُهْ قڃْ جَ پطقاھ ٌاُْ‬
‫‪ ،‬ةع جّـ ىٌّکْ ُيٿ ڎٓخاـ جَ ىاـ پٍٍِخْ ًُ‬
‫ذاھ ذق ۽ غچ حْ َ‬
‫ذاھ جْ ىطڻ گِڙكَء جائًٔ‬ ‫َ‬
‫ُهٍصك ذُاـ ‪“!!……،‬‬
‫ًُ ىٺ ةٍص ڪطك پٍٍِخْ چپً جْ آڻْ ٻٍِْ اکًٔ‬
‫غاـ الئْ ۽ پٍٍِخْ غٍٔڌ ۾ َىٽَْء حْ چپٽْ‬
‫غٍصقذ حٔئاـ الئْ ساىّس ٿْ ڌذجَْء حْ خر‬
‫حٔڪا غٍصز ىٺ ۾ ُئْ جًٍِ کْ ٌِاذڻ نڳْ ‪،‬‬
‫کّنَْء حّ خذقارق کهڻ حّ آقار ٿّٔ جَ ىٺ ةٍص‬
‫ڪطك ڪٍڌ ىٿْ ڪطك ًُ ٌِاذّٓ ‪ ،‬ٻَ اُهڪاذ‬
‫ٌّذجّـ ُڪ ڊگِّ ىطخ آفٔػط ٽئًٔ اٌصذ گِڙٓا جَ‬
‫ذقپا ُڪ ٌيط ًٍُ جْ قحِْ ڪٍڌ ٻئْ نطؼ‬
‫ڪطك ڇڏّٓ ‪ ُّ ،‬ٽئًٔ ذقپا حْ قٓخِّ اچْ ةٔٺا ۽‬
‫ىطخ کٍگِْ ٌڙك ـاؼ ڪٍصك غاڻع ىشانب ٿّٔ ‪،‬‬
‫” ىائْ …! جّکْ آسط ڪِڙق حٍّـ اچْ قئّٔ آ‬
‫حّ گضذٓم ٽً ڎًٍِٓ کاـ جّجْ اغاٌخْ ٽائّچط حّ‬
‫ڪّ ةَ اثط ٌٿّ ٿئْ ‪ ،‬جّـ آسط ڪِڙك ىٽَْء حْ‬
‫ٺِٔم آًُٔ ‪ ،‬ىٌّکْ جَ افػّز ٿّ ٿئْ ‪ ،‬جّـ‬
‫احائْ پٍٍِخْ ٌارڪ ةصـ کْ ذجّ ذة ٿْ ڪطائًٔ‬
‫‪ ،‬ڪخھ جَ پاڻ جْ ۽ پٍٍِخْ سّةفّذة ٌارڪ ةصـ‬
‫جْ ذذو ڪط ۽ ٻڌاِء ڇڏ ‪ ،‬جَ جٍٍِخّ ةَ ڀهّ ٿئْ ۽‬
‫اغاٌخّ ةَ ٽائو كآً ٌَ ٿئْ ‪!…،‬؟“‬
‫آفٔػط قڌٓڪ ڳانِائٍٔصك ُڪ ٌيط ذقپا جْ قڌك‬
‫قذك ڦطك غاڄْ پاغْ ةٔٺم اُهڪاذ ٌّذة کْ‬
‫ىاـ ڪّ ةَ ڎقھ ڪّ ةَ پاپ ٌَ ڪّٔ آ‬
‫چّٔ ‪ ”،‬اقُاـ ئْ ًُ کاـ پڇّ ‪!……،‬؟“‬
‫ذقپا قڎق ٽِڪ ڎٌّ ۽ آفٔػط ڎاًٌِ ڪٍڌ قذائْ‬
‫چّڻ نڳْ ‪،‬‬
‫” اقُاـ حٔڪْ ڪخھ پڇڻ چأُّ ٿا ىّـ قٽ اـ‬
‫حّ ڪّ ةَ حّاب ٌاُْ ‪ ،‬حْ اقُاـ گضذٓم ڎًٍِٓ‬
‫۾ ڪا ڪثط ڇڏك آُْ جَ اُا ةَ پّذك ڪطك غگِّ‬
‫ٿا ةاكْ ىّـ قٽ ٻڌائڻ الِء ڪخھ ةَ ٌأًُ ‪ ،‬اقُاـ‬
‫ىانو آُّٔ ۽ ىاـ ىيهّؿ ‪ ،‬اقُاـ حّ ڪو ىهو‬
‫ڪطڻ آ ۽ ىٍٍِخّ ڪو آ جَ ىاـ ىهو ةطخاؽث ڪٔاـ‬
‫‪،‬‬
‫اقُاـ حِڙـ ىانيً جَ ـصًٓ کاـ قٺْ اغاـ‬
‫ىيهّىً حْ ذة چّغْ چّغْ اغاٌخْ حػيً ۾‬
‫ٌاـّذ پٔصا ڪطك ڇڏٓا آًُ ‪ُ ،‬اڻ قذك اُاـ‬
‫ڪِڙك چڱائْ ڪٍصا ‪ !……،‬۽ قذك ىّـ ىاـ‬
‫احائْ اىٔص ٿا ذکّ ‪ُّ …………،‬ـ………!!‬
‫؟؟؟“‬
‫ًُ ڪاقڏ ۾ ڳانِائٍٔصك ىًٍِ ٻئْ نطؼ ڪطك‬
‫ڇڏّٓ ‪،‬‬
‫” ىائْ ! ىاـ ُحْ جٍٍِخْ جلطٓط ٻڌڻ ٌَ آّٓ آُٔاـ ‪،‬‬
‫جّـ ىٍٍِخّ خىاغ سطاب ڇّ ٿْ ڪطًٓ ‪ ،‬جّ کاـ‬
‫ةع غچ قڎق ڎقُاذك ۽ غچ ارؾ کاـ‬
‫ٌضاةً ۾ َُّء ةَ غچ حْ پڪْ‬
‫پّڄاذڻ ‪ ،‬غياث غّٔڪ ُئْ حًٍِ‬
‫کْ ُڪ آو ‪ ،‬پْ ‪ ،‬اك ‪ ،‬حًٍِ‬
‫ىيهّىً حا ذق ُڙپ ڪٔا ۽ حڏًُ‬
‫ڪِاڻٔڪاذ‪0‬غاكْ اذؽاخ نّذڏ ذقپا ًُ حا ٌڪع ىٔڊٓا حْ دذٍْٓ‬
‫خٌٔا اڳٔاـ آٌصا جَ ذقپا کْ ذاجّ ذاة‬
‫گو ڪطائّٔ قّٓ ‪ ،‬۽ ٽائّچط ڪطك ًُ‬ ‫َُّء ٌّذة ٿْ ڪطك حٔڪّ ڪو‬
‫ڌذجَْء نئْ ڪٍصك ُئْ اُّ ؽآص ئْ کْ قنً خؽيً ـاةم ڪطڻ حْ‬
‫ڪّذ ىطخ ڪطك غگِْ ‪ ،‬ىٌّکْ جَ ڪّؽؼ ؽطقع ڪطڻ نڳا ‪ ُّ ،‬غڀ‬
‫آئً نڳٍصق ُّ َُّء ُڪ ٌّذة ٌَ پط ىهْ ڪطك ًُ کْ ىڃائڻ حْ‬
‫ڪّؽؼ ڪٍصا ذُٔا جَ َُّء پٍٍِخْ‬ ‫ًُ اٌصذ ُظاذـ حّڌـ حْ ُيٿ‬
‫غيآم ُئْ ‪َُّ ،‬ء ُٔکهْ اځ ۽ ةک رةاٌْ كتّؾ ڪطك جَ َُّء خؽيً ىهڪ‬
‫۾ ذُْ ڪطك خٓع قاغًٔ حْ ذلً حْ آخٍٽ آ ‪ ،‬پط َُّء جَ ُئؾَ کاـ‬
‫الِء ڪڏًُ ڪًٍِ آفٔع ۾ جَ ڪڏًُ ىرب قنً ُئْ ‪.‬‬
‫ڪًٍِ ڳّٺ ۾ ىيهّؿ ىاذقئڙـ حْ َُّء غّذىْ حٔم حْ کّنَْء ۾ ًُ‬
‫حا قاذ قکطٓم ‪ ،‬ڪپڙا نٔڙقـ نٔڙقـ ‪،‬‬ ‫غّذـ حْ پڪاذ ٻڌك پکَْء حٔئاـ‬
‫اڎاىْ اچْ اًٌِ حّ ادانّ ڪطڻ حْ پاڻ رسيْ ٍُص ٍُص ذجّ ذة ‪ ،‬پط‬
‫ىطڪ ۽ غڪّـ ًُ حْ چِطك جْ‬ ‫ڪّؽؼ ڪٍصك ُئْ ‪،‬‬
‫پِّء اُا ٿط حْ ةک ڀطك ـصا ُخْ ٓا ٌيط اچْ ذُّٔ ُّ ‪َُّ ،‬ء کّنَْء ۾‬
‫جّڏك حّ اجط الڏ ڪاؽْ حْ ڪًٍِ قٓٺْ ڌذجَْء حْ خر حٔڪا ًُ حْ‬
‫ڎقھ ڪاذك چئتّ ُخْ ‪ ،‬ىٺ ۾ ُئْ اـ کْ ٌِاذك ذُْ ُئْ‬ ‫ٌاذك کْ ةْ ُ‬
‫۽ ڪخھ غّچْ ىٺ حًٍِ ۾ ڌذجَْء‬ ‫َُّء ُط قكث ُط گِڙك ڪّ ٌَ ڪّ‬
‫ىػئهّ کئٍّٔـ ةاال آفٔػطـ حْ اڳٔاـ حْ خر ُئْ ‪ ،‬جًٍِ کْ قٓخِّ آڻْ‬
‫چّڻ نڳْ ‪،‬‬ ‫ةٔٺْ ٌُّصك ُئْ ‪!………،‬‬
‫” اك ڌذجْ ىاُء جّـ غّاَء ذُخاـ جَ‬ ‫ڪٔحطائْ خفٍا جَ آئً ةَ ٿّٔ جَ ةاال‬
‫ُ‬ ‫ُ‬
‫آفٔػطـ کٔع ڌڪا ڎئْ آفٔػً ىاـ‬
‫‪ ،‬ىاـ جَ ُئؾَ جٍٍِخْ ىيهّؿ‬ ‫ٻاُط ڪڍك ڇڏٓع پط َُّء ُئْ حا‬
‫ىاذقئڙـ حْ غّٔا ڪئْ آ ‪ ،‬۽ اـ‬ ‫ىٍّٔش ٿْ قاپع قذڻ ةخاِء قذك‬
‫ٌئًٔ غط ٻئْ ڎًٍِٓ غاڳْ ئْ آفٔػط غّٔا حّ ةصنّ ُْ ىٌّکْ ڪٔئً‬
‫حْ اڳٔاـ غاڳّٔ ئْ ىػئهّ ‪ ،‬۽ پِّء ڎئًٔ ٿا ‪ ،‬؟ ىٌّکْ چّـ ٿا جَ جّـ‬
‫حٔحطك جائًٔ ىػئهّ ذم ٌَ ٿئْ جٔع چُّء جَ جّـ خٓع خؽيً آًُٔ ‪،‬‬
‫افػّز آ ىاجا حّ ُْ ىٌّکْ‬ ‫جائًٔ َُّء غڪّـ حّ ُ‬
‫غاھ ئْ ٌَ‬
‫جٍٍِخْ غپّجْ کْ پطکْ ةَ غگِٔا ‪،‬‬ ‫کڻٍصك ُئْ ‪!……،‬‬
‫َُّء ڌذجَْء حْ اُا غطجْ ُئْ حٔڪا جّـ جَ ڄاڻًٔ ٿْ ىاجا جَ ىاـ خٓع حْ‬
‫خؽيً ٌأُاـ پط خٓع حْ خؽيًٍ الِء‬ ‫ـتد جّڏك ؽاؿ پٍٍِخْ غٍٔڌ‬
‫غٍّاذڻ قكث ڌذجَْء حْ خر پٍٍِخْ غچ حْ ـهٔب آُٔاـ ‪ ،‬جًٍِ ڪاذڻ‬
‫غٍٔڌ ۾ غٍصقذ حٔئاـ قڎك فشط غاـ ئْ جَ ُّ غڀئْ ىهْ ڪطك ىٌّکْ‬
‫غّنَْء جْ چاڏُڻ چاًُ ٿا ‪ ،‬غچ کْ‬ ‫نڳائٍٔصك ُئْ ‪ ،‬ڌذجَْء کْ ئْ‬
‫خٻائڻ ڪاذڻ ڪّڏ کْ اقچّ ڪطك ۽‬ ‫پٍٍِخْ ىاُء ىڃڻ قاذك خٓع ڌٓاڻْ‬
‫خٓع قاغًٔ حْ ذلً حْ ڳانھ ڪطڻ ىٌّحْ ٽائّچط ڪطك ىاذڪٽ ڎئْ‬
‫ىڃائڻ چاًُ ٿا ‪ ،‬جَ ىاـ ڪّڏك آُٔاـ‬ ‫قاذـ ۾ غڀ کاـ اقؾ ذٍُصڏ َُّء‬
‫غّذىْ ىيهّىً حْ پڪاذ ُئْ ٌَ ‪ ،‬ىاـ جٍٍِخْ خؽيً آُٔاـ ‪ ٌَ ،‬ىاجا ٌَ‬
‫ىاـ جٍٍِخْ غّٔاڪاذ آُٔاـ ۽‬ ‫ڪْ غٔاغْ ڌذـ غاـ جٍهق ذکٍصڏ‬
‫حٔحطك جائًٔ غاھ غالىث آُْ ىاـ‬ ‫ققٽ حْ النچ ذکٍصڏ غٔاغحصاـ ٓا‬
‫ڪًٍِ خؽيً ىهڪ حْ آخٍػْ حْ ڪّڏق ةئٔاـ ڎئْ ىاـ خٓع قاغًٔ‬
‫حْ ٌيط ۾ غياث غّٔڪً حْ ڪو‬ ‫آخٍٽ ‪،‬‬
 ‫آـ ‪ ،‬جَ اُْ جّغاـ ٌفطة ڪٍصا پِّء سانْ پٔهِْ‬
‫پاڻ جْ جؾصخ ٌَ ڪطاِء ىڃ جَ جّـ خؽيً ىهڪ حْ‬
‫آخٍٽ آـ ‪“!… ،‬‬
‫ذقپا ًُ ڎك ىطڪْ ڎٌّ جَ اُهڪاذ ٌّذة ڪاقڏ‬
‫ىاـ چّٔ ‪،‬‬
‫ڌذجَْء ڌٓاڻْ ‪ ،‬پاڻ کْ غياث غّٔڪ‬ ‫” جّکْ ڇا اغاـ حّـ ڳانِّٔـ ىضاؽ ٿّٔـ نڳً‬
‫غيخٍِصڏ ڪٔئً ٌٿْ كتّؾ ڪطك ‪.‬‬ ‫……ڪ………!!؟؟“‬
‫………!؟“‬ ‫ًُ ُڪ گاذ ڎٍٓصك ذقپا کْ ڪاقڏ ۾ نث قُائْ‬
‫آٍخم ذقپا حْ قٓخِّ اچْ ًُ کْ‬ ‫ڪڍك الٌگ ةّٽ حْ نث نڳڻ غاـ ذقپا ٻّٿ ڀط‬
‫ىٌّکْ ڌىڪّٔـ ڎٓڻ ةٍص ڪطّٓ‬ ‫رٌصگَْء حّ ىلفص آُْ ‪“!!……،‬‬
‫”ىائْ ! حضةاجْ ٌَ ٿْ ُڪ خفٍّ غّچ ……!؟“‬
‫……! جّـ ڇا ٿْ غيخًِٔ جَ ةع ًُ خّٓاذ جْ ٽٔڪ ڎئْ ُڪ ڊگِّ‬
‫غاھ کئٍّٔ ‪،‬آفٔػط ًُ جْ ُڪ ٌيط‬‫ُ‬ ‫حٔڪّ جّـ ڎٺّ جَ ىاـ جّغاـ ٌطىَْء‬
‫قڌك ًُ حّ غڄّ حػو ذجّ ذة ۽‬ ‫غاـ پٔؼ ٿّ اچاـ جَ جّغاـ ذٌآث‬
‫ڪٍصز جَ جّـ ڀهٔم آًُٔ ‪ُٔ ،‬م جائًٔ ڪپڙا نٔڙقـ نٔڙقـ ٿٔم ُئا ‪ ،‬آفٔػط‬
‫کْ نڳّ جَ ًُ حْ اذاخك ۾ ڪا ةَ‬ ‫جّـ حٔڪّ جؾصخ غٺّ اُّ جَ اڃا‬
‫ؽطقٌاة آُْ ‪ ،‬حْ اڂ جّـ ٌَ ٻڌآّ جَ نچڪ ٌَ ُئْ ‪ ًُ ،‬حّ غطقذ اقجطق‬
‫ئْ اٽم ُّ ‪ ًُ ،‬حْ اٌصذ ۾ پٍٍِخْ‬ ‫ؽآص جّـ غڀاڻْ جائًٔ ڳانِائڻ حْ‬

‫ىائْ ! حضةاجْ ٌَ ٿْ ُڪ خفٍّ غّچ ……! جّـ ڇا ٿْ غيخًِٔ جَ ةػع‬

‫حٔڪّ جّـ ڎٺّ جَ ىاـ جّغاـ ٌطىَْء غاـ پٔؼ ٿّ اچاـ جَ جػّغػاـ ذٌػآػث‬
‫ڪٍصز جَ جّـ ڀهٔم آًُٔ ‪ُٔ ،‬م جائًٔ جّـ حٔڪّ جؾصخ غٺػّ اُػّ جػَ اڃػا‬
‫ؽطقٌاة آُْ ‪ ،‬حْ اڂ جّـ ٌَ ٻڌآّ جَ ؽآص جّـ غڀاڻْ جائًٔ ڳانِائڻ حػْ‬
‫غڌق ڪّٔ ۽ کّنَْء حْ قٽ ۾ پئٔم‬
‫خنْ ىاـ پاڻَْء حّ گالز ڀطك ًُ‬
‫حْ ىًٍِ جْ ڇٍڊا ُڻڻ نڳْ ۽ ذقپا‬
‫کْ ُّس ۾ آڻڻ حا ححً ڪطڻ نڳْ‬
‫‪ ،‬پط ذقپا ڄڻ ڌذجَْء حْ ڪًٍِ‬
‫ذػًٔ ىٍيط ‪ٓ ،‬ا ڌذجَْء حْ ڪًٍِ‬
‫سّؽرانَْء غٍصك غپٍْ حْ غرط ۾‬
‫غڪّـ حْ ٌٍڊ غحم ُئْ ‪ ًُ ،‬حْ‬
‫ىًٍِ ۾ اُائْ ىطڪ ةکْ ذُْ ُئْ‬
‫‪ ،‬اذخق اقجطق ئْ پڪّ ۽ غطقذ اٽم‬
‫………آٍخم ڪخھ خٓط ًُ کْ‬
‫ُّس ۾ آڻڻ حْ ڪّؽؼ ڪٍصك‬
‫ذُْ ‪ ،‬پِّء ًُ ذقپا حْ غٍْٔ جْ‬
‫ڪٍڌ ذکْ ًُ حْ خؾ حّ ڌڏڪّ ٻڌڻ‬
‫حْ ڪّؽؼ ڪئْ ‪ ُّ ،‬غاٌث ُئْ ‪،‬‬
‫سّاُؾًٔ کاـ ىرطقىًٔ کاـ آراخ‬
‫ٿْ قئْ ‪ ،‬پط ڌذجَْء غاـ ٌؾق اقچّ‬
‫ذکڻ حّ ثتّة ڎئْ قئْ ‪،‬‬
‫آٍخم ذڏ ڪٍصك چّٔ ‪،‬‬
‫” آٍْ ـاذَ ! َُْء ىطك قئْ‬
‫……!؟“‬
‫” ُاـ ! ىطك قئْ …ٌَ ‪َُْ ٌَ ،‬ء ٌٿْ‬
‫ىطك غگِْ َُْء ىطك ىٌّکاـ کٽْ‬
‫‪ ،‬ىٌّکْ ُاذائْ قئْ‬
‫……………!!!؟؟؟؟؟“‬
‫الئق ةَ ٌَ ذٍُصًَٓء‬
‫فطس جْ ڪطك پئْ ‪ ،‬اُهڪاذ ٌّذة حْ ڪاقڏ‬ ‫ىاذقئڙـ غاـ پٍٍِخْ قنً غاـ‬
‫اڃا ةَ گِٽ ٌَ ٿْ ‪َُّ ،‬ء ذقپا کْ نحّـ ُڻڻ نڳْ‬ ‫ىرتث ُاىانٔا حْ پِاڏـ قاٌگط اقچْ‬
‫ذقپا جڪهٔف ۾ ڪٍخٍِصك ذُْ اُهڪاذ ٌّذة‬ ‫ُئْ ‪ ،‬آفٔػط ًُ جاـ ٌيطقـ ُٽائْ‬
‫حّـ نحّـ حاذك ُّٔـ ‪ ،‬ذقپا ڄڻ ڌذجَْء کْ چيْ‬ ‫پٍٍِخْ غاڄْ پاغْ ةٔٺم اُهڪاذ‬
‫چئْ ذُْ ُئْ ‪،‬‬ ‫ٌّذة غاـ ىشانب ٿّٔ ‪،‬‬
‫ڎقھ آ جّـ ڄاڻًٔ ٿْ جَ‬‫” اك ىاجا ! ىٍٍِخّ ڪِڙق ُ‬ ‫” آٍْ ـاذتَ …………!!“‬
‫ىاـ غّاِء جٍٍِخْ ىيهّؿ ىاذقئڙـ حْ ذلً الِء‬ ‫”حْ غط………!!“ ٌّذة اُهڪاذ‬
‫ُٔم جائًٔ قڏٍُصك آٓع ۽ اڂ ھْ ٿا چّـ جَ ىاـ‬ ‫قذاڻّٔ‬
‫چّاـ جَ ىاـ خؽيً ىهڪ حْ آخٍٽ آُٔاـ ۽ ىاـ‬ ‫” جّـ ًُ ىائْ غاـ چاُْ ڪِڙق ةَ‬
‫جّ ىٿا ةو ڌىاڪا ڪطائڻ حّـ غارؽّـ ڪئّٔـ ‪،‬‬ ‫غهّڪ ڪطًٓ پط ًُ حْ اذڎائپ‬
‫ٌَ ىاجا ٌَ ىاـ ڪڏًُ ةَ غچ حْ قاٽ ٌَ ڇڏٍٓصز‬ ‫سحو ڪطك ًُ کاـ ىڃطاِء جَ َُْء‬
‫جّـ ىٌّکْ ُيٿ ڎئْ ‪“!!…،‬‬ ‫خؽيً ىهڪ حْ آخٍٽ آ‬
‫ڪاقڏ ىاـ اُهڪاذ ٌّذة آپْ ىاـ ٌڪطك قئْ‬ ‫‪!…………،‬؟؟“‬
‫ُئْ ‪ ،‬حّ ًُ کْ اُا ةَ ستط ٌَ ُئْ جَ ذقپا کْ‬ ‫” ٓٔع غط ! اقُاـ ةَ فڪط ٿّٔ‬
‫ُّس ةَ آُْ ٓا ًُ حّ ُ‬
‫غاھ ئْ ٌڪطك قّٓ آ‬ ‫‪“!…،‬اُهڪاذ ٌّذة حّ حّاب ٻڌك‬
‫‪!!……،‬؟“‬ ‫آفٔػط جٔظكَء غاـ کّنَْء حْ خذقارك‬
‫ڪاقڏ ۾ آٍْ گاذّٓ ۽ نحّـ ُڻٍصك ڄڻ اٌڌك ٿْ‬ ‫کاـ ٻاُط ٌڪحّ جَ ٌّذة اُهڪاذ‬
‫قئْ ُئْ ‪ ،‬ىٿاـ ةٔٺم ٻئْ اُهڪاذ ٌّذة‬ ‫آٍْ ٌطڏ ۾ ڇّڏ قحِْ ذقپا کْ‬
‫ىرػّز ڪّٔ جَ ذقپا ةِّٔس ٿْ قئْ آ ‪ ،‬جڏًُ‬ ‫ڎغْ چّڻ نڳْ ‪!………،‬‬
‫َُّء قڌك اچْ آٍَْء کْ ٻاًٌِ کاـ حِهْ چّڻ‬ ‫”ىٌّکْ افػّز آُْ جَ جّـ پاڻ جْ‬
‫نڳْ ‪،‬‬ ‫ىهو ٿْ ڪطًٓ ‪ ،‬۽ ذٔطة ٿْ ٿئْ جَ‬
‫” آٍْ ـاذتَ ! َُْء ةِّٔس ٿْ قئْ آ ‪“!……،‬‬ ‫جّـ حًٍِ خٓع ۽ خٓع قاغًٔ حْ‬
‫آٍْ پّئحْ ُٽْ چّڻ نڳْ ‪ ” ،‬آٍخم ! ًُ کْ‬ ‫غّٔا ڪٍصك ذُْ آًُٔ ‪ ،‬ڪخھ قكث‬
‫ُّس ۾ آڻ اڂ ىاـ ًُ کاـ كتّؾ ڪطائْ ذٍُصٓع‬ ‫کاـ پِّء حڏًُ اُْ جٍٍِخْ رةاٌْ‬
‫جَ َُْء خؽيً ىهڪ حْ آخٍٽ آ ‪ ،‬ڎغاـ جَ آسط‬ ‫ٻڌٌصا جَ جّـ خؽيً ىهڪ حْ آخٍٽ‬
‫الئق ةَ ٌَ ذٍُصًَٓء ‪!!……،‬؟؟؟“‬
‫ذقپا ! خذخ کاـ ڪٍخٍِصك خّٓاذ کْ‬
‫ٽٔڪ ڎئْ اٿْ ةٔٺْ ‪ُ ًُ ،‬ڪ ڊگِّ‬
‫غاھ کڻْ پاڻ غٍڀانْ چّڻ نڳْ ‪،‬‬‫ُ‬
‫” آفٔػط ـاذب ! ڇا جّ قغاذك قٓٺّ‬
‫آـ ‪ ،‬جَ ٿّـ ُڪ خٓع ڌٓاڻْ اڳٔاـ‬
‫ةِْٔ اـ کْ پٍٍِخْ جؾصخ حْ آظائً‬
‫حّ ىلانّ ٻڌائْ ڊٓڄاذك پٍٍِخا ٌاپاڪ‬
‫اذاخا ‪ٌ ،‬اپاڪ غّانً حا حّاب‬
‫ىڃطائٍٔصًٓ ‪ ،‬جّـ ٌٿّ ڄاڻًٔ ……!‬
‫؟“‬
‫ًُ حْ غٍْٔ ۾ خذخ حْ ُڪ غٽ‬
‫اڀطك ……َُّء غّذ کْ غِْ چّڻ‬
‫نڳْ ‪،‬‬
‫” آفٔػط ـاذب اقُاـ ٌٿا ڄاڻّٔ جَ‬
‫اغاـ ىيهّىً ـصًٓ کاـ قٺْ‬
‫ڪِڙّٓـ ڪِڙّٓـ ادٓحّـ غٺّٔـ‬
‫آًُ ‪ ،‬اُْ آظاقَء اُْ ادٓحّـ اُْ‬
‫جاذٓشْ ادٓحّـ غِْ اغاـ ًُ خٓع‬
‫حا ىيهّؿ ُاڻ آڏا جَ اذاخك حا پڪا ‪،‬‬
‫پشحا ۽ اذخك حا اٽم ٿْ قٓا آُّٔـ حّ‬
‫ُڪ خفٍّ ڪخھ ڪطڻ حّ غّچْ‬
‫قٺّـ پِّء جَ پٍٍِخْ ةَ ٌَ ٻڌٌصا آُّٔـ‬
‫‪ ،‬جَ جُّاٌخْ ڪٔڏاًٌِ ٻڌٌصاغْ‬
‫اقُاـ کْ حٔڪّ ڪطڻّ آ ڪطّٓ‬

‫‪30‬‬
 ‫تڙپٌذّ رُيْ ُ ن ‪.‬‬ ‫ڪاع جي هلي طگِْى ُاى ‪...‬؟‬
‫هاى تار تار هل جي ڪْػغ ڪ ي‬ ‫پزيوي ػاُذ خاصخيلي‬
‫هگز ع ُز ڀيزي هل کاى اًڪار‬ ‫پاٽ ػزيف دادّ‬
‫ڪيْڪيْ‪.‬‬ ‫هاى توام گِ ْ پٌٌِجي سًذگي هاى‬
‫ّڇْڙّي جي داع ۾ چپي ڇلز تہ لِي‬ ‫خْع ُ ن ‪.‬‬
‫آيا ‪.‬‬ ‫صذائيي هظڪزائيٌذّ رٌُذّ ُ ن‬
‫هٌٌِجي حياتي جي زي جٌ ت جي ّئي ًہ چاُيٌذي تہ ً يي سًذگي جْ آغاس‬
‫ڪين ‪.‬‬ ‫ُي‬
‫ّ تيشي طاى گذرًذّ ّيْ ‪.‬‬ ‫پزيي جْ چِڙّ پٌٌِجي دل م طاهائي‬
‫ڪجِہ طالي کاًپْء جاُي ُڪ ه وڃ‬ ‫ڇايْ پاڻ کي خْع ظو طوجِ‬
‫۾ ُي جي هْى تي ًظز پ ي ‪.‬‬ ‫لڳن ‪.‬‬
‫ه وڃ جي ّاپظي هِڃ ُي هْى کي‬
‫پْء ط ڪجِہ تذلجي ّيْ هاى راتيي اڪيلْ ڏطٌذي رطتْ رّڪيائيي ۽‬
‫چيائيي ػاُذ‬ ‫جْى راتْى ُي جي خيالي ۾ گن ٿي‬
‫هاى تٌٌِجي غلاي تي ڏاڍي ػزهظار‬ ‫گذارڻ لڳن‬
‫آُياى ‪.‬‬ ‫اکيي ۾ حظيي خْاب ًُْذا ُ ا‪ .‬رّس‬
‫پزچائ ‪ ،‬رط ۾ رّح رُاَيْى ڪزڻ‬
‫هظڪزائيٌذي چيْهاًض تہ ع ڪاع‬ ‫عادت ت جي ّئي‬
‫تْى اى هِڃ هٌٌِجي جذتي کي طوجِي‬ ‫ُي‪.‬‬
‫ُاى ‪ .‬هاى تار تار هل چاُيْى پز‬ ‫هٌٌِجي سًذگي جا اًايزا غائة ٿي‬
‫ّيا ‪ُ .‬ز طزف خْػيْى آجياى ڪزي تْئي تَ رّئٌذي رُايْ ُْ ‪.‬‬
‫ُيْى ‪.‬‬
‫هگز هاى ُويؼہ ُي طاى هل جْ ع ڪٌا جِڪائي چيْ تہ هاى پٌٌِجي‬
‫غلاي جْاًعام هًْکي ُي حال ۾ هليْ‬ ‫ڪْػؼْى ڪٌذّ ُ ن۔‬
‫آُي هاى تٌٌِجي ه ث کي تڪزائي‬
‫ڏاڍي ػزم طار آُياى ‪.‬‬ ‫هگز ع جا ۡاُي ّاعذٍ ّاريء جي ڀ‬
‫هگز ع‬ ‫ثات ٿيا ع جي ُڪ اًڪار طة‬
‫هاى تَ ه ثتْى ّرُايْى ُيْى هْى تہ‬ ‫ڪجِہ تثاٍ ڪزي پْء پاڻ کاى تَ‬
‫زب ًّ يا ُ ا هاى اُڙّ ًہ ُ ن جِڙّ‬ ‫ًوزت ٿي ّيا جاُي خثز پ ي تہ ُْ‬
‫ڪٌِي غيز جي ڀاًِي جْ طيٌگار آُي تْ طوجِْ ُيْ ‪ .‬هاى تہ پاڻ غن طِي‬
‫تْکي هظڪزائ ء چْئٌذّ ُ ن ‪.‬‬ ‫پيزى ُيٺاى سهيي ًڪزي ّئي دل‬
‫تٌٌِجي جذائي۾ هٌٌِجا چزيي جِڙا‬ ‫ػيؼي جياى ٽٽي پ ي‬
‫حال ٿي ّيا ُ ا ‪ُ .‬اَي چْيي ٿي هاى‬ ‫هٌٌِجي اکيي هاى آرام کظجي ّيْ‬
‫خْاب جي ديْي ًاراض ٿي ّئي طْاء ػزهظار آُياى ‪.‬‬
‫اًايزي ۽ تٌِائي جي ڪجِہ تَ ًظز ًہ اي يي چ ي ع طاى تغيز هْڪ ئ جي‬
‫گِز طزف ّ لڳض تہ ُي ُڪ‬ ‫اچي رُيْ ُْ ُويؼہ ػام جْ هل‬
‫طاڪْ ڀزي ۽ چيائيي هٌٌِجا پزيوي‬ ‫ّاري ّ ّاعذٍ ياد ايٌذا ُ ن ‪ .‬هاى‬
‫هٌٌِجْى اکيْى تْ ء ُز ّ حاضز‬ ‫ُويؼہ اى کي چًْذّ ُ ن۔‬
‫ًُْذيْى ‪.‬‬ ‫اي ع تْى ڇاي تَ ًَ ّيٌذي ًہ ؟‬
‫ّرًذي ۾ چًْذي ُ ي ڏص پزيوي تْى هًْکي تہ عجية ه ظْص ٿيْ ۽‬
‫اُڙيْى ڪالِيْى تہ ًہ ڪز هاى تْکي ّاپض ّيٌذي ُي جا لڙ اگِين ۽ چين‬
‫ڪاع جي هلي طگِْى ُاى پز پٌٌِجْ‬ ‫ڪاُي تہ تْکاى ڌار ًہ ٿيٌذص ‪.‬‬
‫ُي ّ هل هؼڪڃ آُي ‪.‬‬ ‫ُاُاُا هٌٌِجْ تْطاى ّاعذّ آ ع‬
‫ع تْ توام ديز ڪ ي هًْکي طوجِ‬ ‫چپي کي چوٌذي چيْ ُْ ۔‬
‫۾‪.‬‬ ‫اّچتْ ڪٌِي جي طاڻ ڇز ڀزي‬
‫گِز ّارى جي خْاُغ هاات هٌٌِجي‬ ‫خيالي جي دًيا هاى هْٽي آيض‪.‬‬
‫ػادي ٿي رُي آُي‬ ‫ع جي جذا ٿي کاًپْء دڪاى يعٌي‬
‫خذا حا ظ‬ ‫هٌٌِجْ پزيوي ٽيلزس طاى تہ دل ًہ‬
‫لڳي رُي ُ ي طارّ ڪن دّادّل ٿي اي يي چ ي هاى پٌٌِجي گِز طزف‬
‫رّاًْ ٿيض ۽ ُؤ اتي تيِي رًّذي‬ ‫ّيْ ُ ْ ‪.‬‬
‫ع جْى يادّى ُز ّ هل ء تيچيي رُي ‪.‬‬
‫ڪٌذيْى ُيْى هاى اى طاى هل ء‬

‫‪31‬‬
 ‫غاكْ اذؽاخ نّذڏ‬ ‫غظؾ‬ ‫ٌيو‬ ‫´ْ‬‫قآ‬
‫ىٔط ىطجلْ ؽٔز‬ ‫اذػاـ حّڻٔخّ‬
‫غظؾ‬ ‫ٌتصالِل آز ٍُڱّذحّ‬
‫ُػػػْ ىػػػِػػػطاڻ ىػػػٍػػػِػػػٍػػػخػػػْ گػػػهػػػً حػػػّ قنػػػً آ‬ ‫ىٍھً ىّڏ ـ پطًٓ‬
‫ڀػػػٽػػػائػػػْ جػػػٍػػػِػػػٍػػػخػػػْ آٓػػػحػػػً حػػػّ قنػػػً آ‬ ‫خؾ ٽّڏ ـ پطًٓ‬
‫ڎغػػْ ڪػػْ ىػػاجػػيػػْ ىػػٍػػيػػط غػػحػػاذا غػػّڳػػّاذك ۾ گػػػم گػػػهػػػظاذك سػػػّؽػػػتػػػّـ قاذك ‪،‬‬
‫قفػػػػا كػػػػّؾ قاٌػػػػػصا ٌػػػػڀػػػػػائػػػػڻ ُػػػػْ قاذا قنػػػً قٓػػػطاـ ۽ قٓػػػڙھػػػا ٌػػػيػػػاذا غػػػّڳػػػّاذك ۾ غػػػػٍػػػػڌ اغػػػػاٌػػػػخػػػػْ خذخـ قاذك ‪،‬‬ ‫´ً ـ رٌصگْ‬‫ھا ڪٔٔ‬
‫ىػػػٍػػػِػػػخػػػا ىػػػاذقـ آُػػػً غػػػڀػػػئػػػْ ُػػػْ جػػػَ غػػػاذا‬ ‫پّء قٓٺْ غڙٌصك‬
‫غػػػڄػػػّ ڎٓػػػٍػػػِػػػً حػػػٔػػػڪػػػْ جػػػَ ڪػػػً پػػػٔػػػا الةػػػاذا ٌڪا ٌّذك ٌڪّ آّٓ جياچػْ ڄػاؿ ڪػٔػٍػخػِػط جػْ‪ُ ،‬ػػػث قٌػػػصذ ٌػػػَ ذُػػػٔػػػّ ُػػػط ىػػػٍػػػيػػػط‬ ‫ىٍھً ىّڏك ـ پطًٓ‬
‫ڪػّىػاڻػا؟ ڪػٍػاذا غػّڳػّاذك ۾ ڪػػٔػػٽػػْ ىػػُّػػً ىػػڪػػهػػْ پػػٔػػاذك ‪،‬‬ ‫غػػػػچػػػػا غػػػػاخگػػػػْ ۾ ُغػػػػشػػػػً حػػػػّ قنػػػػً آ ڪٍڌك جػْ ڪػٔػط ُ‬
‫خؾ کْ نڳم چّٽ‬
‫´ْ چٔطٍٓصك‬
‫قذك پٔ‬
‫ُػػػحػػػْ ُػػػط گػػػِػػػٽػػػْ ۾ جػػػَ ُػػػٻػػػڪػػػاذ آُػػػْ غػػيػػّذك ةػػاغ کػػْ ڀػػٔػػهػػْ ُاڎاىػػْ ُڎقذ قٓػػا پػػٍػػڇػػْ‪ ،‬ذقڂ ۽ ذاڏق ٌفػػػػيػػػػث ۽ ٌػػػػظة ‪،‬‬
‫ُػػػحػػػْ غػػػٍػػػڌ جػػػٍػػػِػػػٍػػػخػػػْ ذڳػػػّ غػػػاذ آُػػػْ‬ ‫ىٍھً ىّڏك ـ پطًٓ‬
‫ةػػا راذك ‪،‬‬ ‫اچػػْ ڎز ٌػػٔػػڻ ىػػانػػِػػْ حػػا ُاڃػػاذا غػػّڳػػّاذك ۾‪ٌ .‬ػػٔػػالؿ ڪػػطٓػػً ٿػػا‬
‫ُػػػحػػػْ پػػػٔػػػاذ ئػػػْ ةػػػع ذڳػػػّ پػػػٔػػػاذ آُػػػْ‬
‫ُػػػػحػػػػْ اٌػػػػب ڪػػػػٔػػػػال‪ .‬کػػػػخػػػػً حػػػػّ قنػػػػً آ‬ ‫گھڙك گڏ گضاذٓم‬
‫ڪٿْ ىّذـ ٽػِػّڪػا غػْ ُٻػڌك حػّ ٌػٍػڊ آئػْ ٿػْ‪ ،‬حػػٔػػػّـ ذة ٿػػػْ حػػػّة حػػػهػػػْ ٿػػػّ ‪،‬‬ ‫حْء حھّذٍٓصك‬
‫آُػػػػْ ٌُػػػػّذك ڎٺػػاغػػٔػػً غػػٔػػو حػػا اڪػػثػػط غػػِػػاذا غػػّڳػػّاذك ۾‪ .‬خُؾػػػػث قُؾػػػػث ٿػػػػْ ٌػػػػط قاذك ‪،‬‬
‫ُػػػػحػػػػْ ىػػػػاذئػػػػْ ۽ ُػػػػحػػػػْ‬ ‫ىٍھً ىّڏك ـ پطًٓ‬
‫ىػػٍػػِػػٍػػخػػْ غػػٍػػڌ غػػِػػڻػػْ گػػِػػيػػْ ڎز غػػيػػّذك‬
‫جاة جً کْ پّء‬
‫ُػػػػحػػػػْ اىػػػػً آػػػػڪػػػػّ ٌػػػػَ ڪػػػػْ آُػػػػْ خقذك ڇڏّٓ جّ ذاڂ پاڏق ڇّ‪ ،‬اغاـ غيخِٔػّ اڃػا ٌػاُػْ؟ ىػػػّة اچػػػْ ٿػػػّ غػػػاھػػػڙ ةػػػڻػػػخػػػْ ‪،‬‬
‫اجػػػػط الڏ ڪػػػػاڇػػػػْ ٿػػػػطٓػػػػً حػػػػّ قنػػػػً آ‬ ‫´ْ ذقنٍٔصك‬‫پٔ‬
‫ىػػطك قٓػػا ڳػػّٺ حػػا ڳػػڀػػطق قچػػاذا غػػّڳػػّاذك ۾ غًٌِّ ةچْ ڪٔئػً غػِػڻػْ ٌػاذك ‪،‬‬
‫ىٍھً ىّڏك ـ پطًٓ‬
‫َاٌػػانػػرػػق حػػْ سػػانػػط چػػڙُػػْ غػػّنػػْ حػػٔػػڪػػّ‬
‫ٌػػٔػػھ ٌَ َ‬
‫ػػِػػً ”غػػاكػػْ“ پػػٔػػاذا‬ ‫ُ‬ ‫ٌػػفػػطة‬ ‫ُػػحػػْ ـػػطؼ غػػٍػػڌ حػػْ پػػڙُػػْ ٻػػّنػػْ حػػٔػػڪػػّ اىط ٌتصانػحاذ ٻاڪڙ‬ ‫اک قذك ٻٔھط‬
‫ىػػٍػػِػػٍػػخػػْ ٽػػٍػػِػػٔػػً آ خؾ آراذك ‪،‬‬ ‫جػػَ غػػيػػخػػِػػْ اىػػڙ حػػْ ُػػحػػْ نػػّنػػْ حػػٔػػڪػػّ‬ ‫ٻّٽٔم ـ کهٍصك‬
‫غػػػچػػػم ُػػػْ جػػػَ ـػػػّفػػػً غػػػچػػػً حػػػّ قنػػػً آ غظؾ‬ ‫ىٍھً ىّڏك ـ پطًٓ‬
‫قاڪػػػا پػػػاڻ ڪػػػئػػػٔػػػاـ ٿػػػّ پػػػط ىػػػً‬
‫ُػػػػحػػػػْ ؽػػػػاھ ٌػػػػٍػػػػآػػػػث ُػػػػحػػػػْ آ ةػػػػالقؾ‬ ‫نفو ىٍھٍخا آسطك‬
‫ڪػػػػّ جػػػػَ ٻػػػػڌك ڎك ڀػػػػْ خنػػػػصاذك ‪،‬‬ ‫جػػػّـ ىػػػهػػػٔػػػً ىػػػٍػػػخػػػظق ڇػػػا جػػػَ ُػػػّ‬
‫ىػػػُّػػػً ۽ جػػػَ ىػػػڪػػػهػػػْ ُػػػحػػػْ آ ِغػػػخػػػاقؾ‬ ‫´ْ قٓھٍصك‬‫پڙھْ ذقٓ‬
‫حػػػْ ٌػػػَ ىػػػهػػػٔػػػً ذػػػاخثػػػّ ڇػػػا جػػػَ ُػػػّ‬
‫ڪػػاذا ڪػػڪػػط کػػڻػػْ َ‬ ‫ُػػػحػػػْ غػػػٍػػػڌ خذٓػػػاُػػػَ ُػػػحػػػْ آُػػػْ غػػػاذػػػم‬ ‫ىٍھً ىّڏك ـ پطًٓ‬
‫ڪػ ُػط ٿػػط ڎك ‪،‬‬
‫ُػػػْ ڪػػػٔػػػٍػػػخػػػِػػػط ڪػػػٍػػػاذـ ڍٌػػػڍـ حػػػّ قنػػػً آ‬
‫خٓػػػع اڃػػػْ کػػػْ ڪػػػطڻ آب ٓػػػاذك‬ ‫خذخ حػػػػػػّڀػػػػػػً جػػػػػػَ ڄػػػػػػڻ ٓػػػػػػاخ حػػػػػػّ‬ ‫´ْ‬‫قآ‬
‫آ ىػػخػػػٔػػػطك حػػػٔػػاـ خٻػػصٻػػػّ ڇػػػا جػػػَ ُػػػّ‬ ‫ُػػػػػحػػػػػْ ذقپػػػػػهػػػػػّ ۽ ُػػػػػحػػػػػْ آُػػػػػْ خقخق‬ ‫اذػاـ حّڻٔخّ‬
‫ُػػػث پػػػاڻػػػْ پػػػٔػػػئػػػڻ نػػػئػػػَ ٌػػػاُػػػٔػػػً ‪،‬‬ ‫ُػػػحػػػْ ھػػػّؽػػػّ ھػػػٔػػػيػػػّـ ُػػػحػػػْ آُػػػْ حػػػّڌق‬
‫ڪٿ ٿْ ٿػئػْ ىػئػَ حػْ ؽػٍػڪػاذك ‪،‬‬ ‫رٌػػػػػػػػػصگػػػػػػػػػْ خاذ جػػػػػػػػػْ آ ُپڳػػػػػػػػػْ‬ ‫ُغػػگػػِػػڙ ُػػث جػػَ ـػػّفػػْ ٌػػَ ڪػػْ آُػػْ ؽػػّخق‬ ‫َ‬
‫ڎقٌگط ڀْ ڎاذّٓـ‬
‫ُػػػْ ھػػػػّؽػػػّ جػػػػَ ھػػػػٔػػػيػػػػّـ قذـ حػػػػّ قنػػػً آ‬ ‫گھڙّٓـ ڪْ گھاذّٓـ‬
‫حػػػػّ قڌٓػػػػّ چػػػػِػػػػچػػػػٽػػػػّ ڇػػػػا جػػػػَ ُػػػػّ‬
‫خؾ کْ ذٓخِآّـ‬
‫كػػػػهػػػػٍػػػػصذ ذُػػػػْ ٿػػػػّ‬ ‫ُػػػحػػػػْ ىػػػػػث ىػػػػحػػػػّ‬
‫ڌٌػػػػڌنػػػػّ ٌػػػػڪػػػػع ُػػػػّ حػػػػّڀػػػػً حػػػػّ‬ ‫َ‬
‫ىرتث حْ خّٓك جْ‬
‫غػػػيػػػٍػػػصذ ذُػػػْ ٿػػػّ‬ ‫غػػػچػػػً حػػػّ جػػػَ ُػػػحػػػڙك‬
‫حػػػػّ ڎٺػػػػّ ُػػػػّ چػػػػٽػػػػّ ڇػػػػا جػػػػَ ُػػػػّ‬ ‫جػػػػَ اٌػػػػصذ ذُػػػػْ ٿػػػػّ‬ ‫ُػػػػحػػػػْ ٌؾػػػػق حػػػػً حػػػػْ‬ ‫حاـ پٍھٍخْ قاذّٓـ‬
‫قنػػػٔػػػً حػػػّ قنػػػً آ‬ ‫ُػػػْ ـػػػّفػػػٔػػػً ةػػػظذگػػػً‬ ‫خؾ کْ ذٓخِآّـ‬
‫ٌؾػػػػػق حػػػػػْ پػػػػػاڻ جػػػػػْ ىػػػػػِػػػػػط ٿػػػػػْ‬
‫ىػػػػػاـ ُػػػػػّ ىػػػػػطجػػػػػتػػػػػّ ڇػػػػػا جػػػػػَ ُػػػػػّ‬ ‫ىػػػٍػػػِػػػٍػػػخػػػْ غػػػٍػػػڌ حػػػِػػػڙق ٌػػػَ ڪػػػّ ىػػػاڳ آُػػػْ‬ ‫ىانيً کْ ڇڏك‬
‫ىػػػٍػػػِػػػٍػػػخػػػْ ڀػػػّـ ڀػػػالذك حػػػّ ڀػػػاڳ آُػػػْ‬ ‫غک غڀئْ غأُّـ‬
‫ُػػػػحػػػػْ ڎڌ ىػػػػکػػػػڻ ۽ ُػػػػحػػػػْ غػػػػاڳ آُػػػػْ‬ ‫خؾ کْ ذٓخِآّـ‬
‫ُػػػػحػػػػْ ةػػػػٔػػػػم ڳػػػػاڎٓػػػػّـ ُػػػػطـ حػػػػّ قنػػػػً آ‬
‫ىحاـ رٌصگْ قغاىخْ ؟‬
‫آ‬ ‫ُػػػػحػػػػْ ٌػػػػاةػػػػصف ۽ ُػػػػحػػػػْ ئػػػػْ ٌػػػػهػػػػڻ‬ ‫اچ جہ اٌکْ ٻاذّٓـ‬
‫آ‬ ‫ُػػػػحػػػػْ ىػػػػطجلػػػػْ ذكػػػػؿ ۾ ئػػػػْ حػػػػٔػػػػئػػػػڻ‬ ‫خؾ کْ ذٓخِآّـ‬
‫آ‬ ‫ُػػػػحػػػػْ آب رؿ رؿ ُغػػػػطـ حػػػػّ پػػػػٔػػػػئػػػػڻ‬
‫آ‬ ‫ُػػػػْ ـػػػػاخؽ حػػػػْ پػػػػٔػػػػاذـ غػػػػطـ حػػػػّ قنػػػػً‬ ‫ىحاـ ڪّ حصا ڪطك‬
‫اچ ىّة کْ ىاذّٓـ‬
‫خؾ کْ ذٓخِآّـ‬

‫‪32‬‬