Professional Documents
Culture Documents
Imqimen udmawanen
Imqimen udmawanen bḍan ɣef sin yeḥricen: imqimen udmawanen ilelliyen d yemqimen udmawanen
iwṣilen.
nwen
wis 2 nt. -nkent taferka-nkent, axxam-
nkent
wis 3 ml. -nsen taferka-nsen, axxam-nsen
wis 3 nt. -nsent taferka-nsent, axxam-
nsent
b. Isem n timmarewt
Ismawen n timmarewt d wid icudden ɣer twacult. Nesseqdac-asen imqimen-agi :
Tamawt :
Amqim deg wudem amezwaru ulac-it, maca anamek-is yettwagzay deg wawal.
yemma = tayemmat-inu
imedyaten:
yemma-s, dadda-m, xalti-nteɣ, ɛemmi-tsen, weltma-tkent, yelli-twen...
Tamawt:
Ismawen n timmarewt ibeddun s teɣri neɣ s “t” n wunti nesseqdac-asen imqimen n yisem amagnu.
amedya: aḍeggal-is/ aḍeggal-ines, ayaw-ik/ayaw-inek, takna-m/takna-inem, tislit-is/tislit-ines, arbib-
im/arbib-inem...
w3 nt - (i)tent
- y yettban-d melmi tkeffu telɣa tamyagant s tergelt (akken ur ttemlilint ara snat n teɣra)
amedya : yugar-aɣ, teǧǧa-yaɣ, ...
- Nesseqdac talɣa n wemqim s i :
melmi tkeffu telɣa tamyagant deg wudem wis 3 asuf (ml/nt) d wudem 1ru asget s tergelt.
amedya :
Itett-itt nesseqdec amqim (i)tt s i acku talɣa tamyagant (itett) tkeffu s tergelt (t),
Ntett-itent nesseqdec amqim (i)tent s i acku talɣa tamyagant (ntett) tkeffu s tergelt (t)
imedyaten nniḍen: tif-iyi, nif-iten, yuker-itt, ...
melmi tkeffu daɣen telɣa tamyagant n wanaḍ (impératif) deg wudem wis 2 asuf s tergelt.
amedya :
EÞÞ-itt nesseqdec amqim (i)tt s i acku talɣa tamyagant (eǧǧ) tkeffu s teɣri (Þ).
imedyaten nniḍen: ssiweḍ-iten, ssengugel-itt, ɛiwen-it, ...
Tamawt
- isekkilen i d y ur ten-nesseqdac ara melmi yefti wemyag deg yimal neɣ yella di talɣa tibawt (wali
tamsirt n tseftit deg wuṭṭunen i d-iteddun)
amedya:
a t-yesserwel, a tent-yeǧǧ, ...
Tamawt : tanzeɣ d tama di laṣel-is d isem, ɣef waya i tt-nesseqdac daɣen d yemqimen izeddin ɣer
yisem : d tama-nneɣ, d tama-w, ... (wali §2.1)
Imqimen udmawanen Asebter 6/ 6
Amawal n tjerrumt :
talɣa tamyagant forme verbale (verbe conjugué)
amaɣun participe
amalay masculin
anaḍ impératif
arusrid indirecte
asemmad complément
asemmad arusrid complément d’objet indirect
asemmad usrid complément d’objet direct
asget pluriel
asuf singulier
ibaw négatif
imal future
talɣa tibawt forme négative
udem personne
unti féminin
usrid directe
Amawal amatu
tfelwit: tableau