KEKAYAAN HASIL BUMI MENDORONG CAMPUR TANGAN BRITISn’;

我们的马来半岛有着许多丰富的资源，这些资源促使 kuasa asing 要掌控这些资源。当发

生 Revolusi Perindustrian（工业革命） di England pada akhir kurun ke-18 后，British 有意愿
要征服 Perak, Selangor ,Negeri Sembilan dan Pahang yg kaya dengan bijih timah，因为他们的
kilang 很需要 bijih timah。而且，这些州的政治很不稳定，使到 British 有机会 campur
tangan dan 逼 Sultan-sultan Melayu 接受 British 的统治。为了 mengukuhkan kuasa, British
membentuk Sistem Residen 然后就是 NNMB (Negeri-negeri Melayu Bersekutu)
什么是 Revolusi Perindustrian?
perubahan kepada kegiatan perusahaan dan daripada pengeluaran yang dihasilkan di rumah
kepada pengeluaran kilang

2.1 Dasar Campur Tangan British di NNM (Negeri-Negeri Melayu)

dasar campur tangan--->selepas tahun 1874
dasar tidak campur tangan---->sebelum tahun 1874

Negeri-Negeri Melayu 包括 Perak , Selangor, Sembilan, Pahang

dasar campur tangan 就是 British melibatkan diri secara langsung dalam NNM selepas tahun
1874...
在 1874 之前他们是 mengamalkan dasar tidak campur tangan 的，但是他们已经 mengambil
槟城，马六甲和新加坡，组成了 NNS
NNS menjalin hubungan dagang yang aktif dengan NNM, 为什么？

☆ NNS memainkan peranan sebagai pelabuhan entrepot yang mengedalikan

perdagangan NNM
★ Pedagang NNS 投资在 perlombongan bijih timah di Larut, Sg Ujong, Lukut dan Klang.

什么原因促使 campur tangan British?

1） Kekayaan Hasil Bumi

NNM 有 bijih timah, emas, bijih besai 和 arang batu，British 不要给其他国家统治

2）Revolusi Perindustrian

British 要 bijih timah 进行 perusahaan mengetin makanan untuk：

- mendapat bekalan bijih timah yang berterusan
- Menjadikan tempat memasarkan hasil keluaran kilang mereka
3)Pembukaan Terusan Suez (河流名字）dan penciptaan kapal wap
Kapal wap :加快路程 & 载更多货物
Terusan Suez: 缩短英国和 Tanah Melayu 的距离

4)Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah yang lain

西方国家的统治：
Belanda-->Hindia Timur(Indonesia)
Perancis-->Indo China
Sepanyol-->Filipina
5)Pertukaran kerajaan mengubah dasar British

Parti Konsevartif mengambil alih pucuk pimpinan kerajaan Britain daripada Parti
Liberal.Konsevertif 把 tidak campur tangan 改成 campur tangan
6)Desakan pedagang mempercepat campur tangan

Pembesar 和 Pergaduhan kongsi gelap 的争执使 pedagang 亏损。因此他们催促 British 快点

campur tangan 保护他们的利益·。1873 年，243 pedagang NNS 写信给 Setiausaha Tanah
Jajahan British iaitu Lord Kimberly bagi mendesak British campur tangan.

小总结：：

hasil bumi 出名地方

Perak (bijih timah) -------> Daerah Larut dan Kinta

Selangor (bijih timah) ----> Lukut , Kuala Lumpur , Ampang Petaling

Pahang (emas)-----------> Sg.Pahang , Sg. Lembing

Sembilan (bijih timah)----> Sg. Ujong

2.2 Keadaan di Perak, Selangor ,Negeri Sembilan dan Pahang Memberi Peluang
Campur Tangan British

现在我们就来了解那④个州被 British 插手的过程吧~

1) KETIDAKSTABILAN DI PERAK
在这个州有两种 Perang,也就是 Perang Larut 和 Perang Saudara
Perang Larut 是一个地方的 perang / 而 Perang Saudara 是亲人之间的 perang, 所以不要混淆，
我这样解释希望你们会明白~
Perang Larut
Daerah Larut di Perak kaya dengan bijih timah，尤其是 Kelian Pauh dan Kelian Bharu
在 1848 年, Ｌｏｎｇ Ｊａａｆａｒ把华人带进来 untuk memajukan perlombongan bijih
timah di Larut, 但这也造成了反效果，华人触发了 pergaduhan ,因为他们大多数的人是
kongsi gelap，带领 kongsi gelap 的首领包括

- Ghee Hin

- Hai San

这些 pergaduhan 触发了 Perang Larut, 间接影响了 perusahaan bijih timah, 为了结束这些

kekacauan, Ｎｇａｈ Ｉｂｒａｈｉｍ （Ｍｅｎｔｅｒｉ Ｌａｒｕｔ）委任 Kapten
Speedy，也就是 Timbalan Pesuruhjaya Polis NNS untuk 帮助结束在 Larut 的 kekacauan

Perang Saudara
Perebutan takhta (争夺王位）di kalangan kerabat diraja 发生后，Perak 的情况就更糟糕了，
发生这个 perebutan 的原因是 sistem pewarisan takhta yang diamalkan 没有被遵守

根据这个 sistem pewarisan takhta Perak，每个 anak raja 在有资格做 sultan 之前必须担任③
个职位，那就是 Raja di hilir, Raja Bendahara 和 Raja Muda
但是啊，这个 pewarisan 没有被遵守，为什么呢？（ 请继续看下去）

Sultan Ali 在 1871 年死后，Raja Ismail (Raja Bendahara) 被委任成为 sultan，但是遭到 Sultan
Abdullah dan Sultan Yusof 反对。因为在那之前 Sultan Abdullah 已经担任了 Raja Muda 一职，
照理来说应该是他当 sultan，而 Raja Yusuf 也已经担任过 Raja Di Hilir ,但是被 diketepikan，
而且他的职位从来没有变过，因为他不被 pembesar Perak 喜欢

（教你们一个好记的办法：Raja "Yu""suf " 在英文中是Ｕ ｓｏｆｔ 你软弱 ，这个人物在

这里只是当做配角而已 xD)
虽然如此，但是 Raja Abdullah 也是有支持者的，他们是 pembesar di hilir Perak~大名
是：：：

(i) Dato' Maharajalela

(ii) Dato' Sagor

虽然 Raja Ismail 被选做 sultan,但是他的权利只是在 hulu Perak, 而 Raja Abdullah 在 hilir

Perak 很有权利。这个 perbalahan 造成 perpecahan dan menggugat keamanan di negeri
Perak

过后 Raja Abdullah 去求助 British, 让他们把自己宣布成为 Sultan, Ａｎｄｒｅｗ Ｃｌａｒ

ｋｅ（Ｇａｂｅｎｏｒ ＮＮＳ）把这个请求看作 peluang menguasai Perak yang kaya
dengan bijih timah 的一个大好机会。

Andrew Clarke 叫那些 pembesar dan pemimpin kongsi gelap 去 Pulau Pangkor 谈判 untuk
menamatkan kekacauan di Perak, 当中出席的人有 Raja Abdullah, Ngah Ibrahim, 和 Dato'
Sagor。但是 Raja Ismail 没有出席，因为很迟才收到邀请，他们在 kapal British,也就是
H.M.S Pluto 签了

Perjanjian Pangkor 20 Jan 1874

- Raja Abdullah ← Sultan

- Raja Ismail ← Raja Muda

- Sultan Perak 要接受一位 Residen British

- Residen berkuasa penuh ke atas pungutan cukai di Perak

- Residen, Penolong Residen, sultan dan pembesar dibayar gaji drp pungutan hasil mahsul
Perak

- Ngah Ibrahim 还是一样成为 Menteri Larut，不过要接收一位 Penolong Residen

- Menteri Larut 有责任 membiayai 全部 urusan 恢复 keamanan di Perak

Kesan Perjanjian:::

bermulanya penguasaan British secara langsung dalam pentadbiran dan ekonomi negeri Perak
2) PERANG KLANG DI SELANGOR
1857 年， Sultan Abdul Samad yang berkuasa di daerah Langat 成为 Sultan Selangor, semasa
pemerintahan beliau， 发生了 Perang Klang yang menyebabkan campur tangan British
Daerah Klang 本来是 Raja Sulaiman 的，当他死后，这个地方就交给 Raja Abdullah, Raja
Mahadi 就很不爽，因为他自己本身是 Raja Sulaiman 的儿子，王位不交给他，反而交给别
人
Raja Abdullah telah memajukan bijih timah di daerah Klang dengan 带华人进来。Lombong
bijih timah 被开在 Kuala Lumpur dan Ampang. 在 1860 年，daerah Klang 发展蓬勃，成为
pusat pengeluaran bijih timah
于是，Klang 变得很有钱，Raja Mahadi 很不爽，就越想抢回属于他的东西，perbalahan ini
触发了 perang saudara，也被称为了 Perang Klang.
当 kumpulan pelombong Cina 也涉及时，情况就更糟糕了，还使到 kegiatan perdagangan di
Selangor 被影响。
Sultan Abdul Samad 然后委任 Tengku Kudin ,帮助结束 Perang Klang，但是他不被 pembesar
接受，也包括 Raja Mahadi，因为他不是 anak negeri Selangor，当他是外人，于是 Tengku
Kudin 请 British 帮忙结束 kekacauan
然后，british 也乘这次机会促使 Sultan Abdul Samad 接受 Residen，但是失败了，所以啊，
British 一直想尽办法找理由，让 sultan 接受 Residen
结果真的被他们找到理由，那就是 在 1873 年，sebuah kapal dagang British dalam
perjalanan dari Pulau Pinang ke Melaka 在靠近 Langat 的地方被抢 British 建造的 rumah api di
Tanjung Rachado 被攻击
没办法， Sultan 必须接受 Residen 了，在 1874 年，Ｊ．Ｇ Ｄａｖｉｄｓｏｎ被选作
Residen Pertama，而 Frank Swettenham 被选作 Penolong Residen

3)Perbalahan Di Sungai Ujong , Negeri Sembilan

< 这里比较简单 >
Sungai Ujong kaya dengan bijih timah
1872 年， Dato' Kelana Syed Abdul Rahmand（在这里我用简称 Dato Kelana，谁叫他名字那
么长呢 xD）被委任成为 pemerintahan di daerah Sungai Ujong。在当时 Dato' Bandar Kulop
Tunggal 也是 pemerintah，造成他们两个争着要发展。而且，在 Sungai Ujong 那边也有
Sungai Linggi，这条河作用很大，它是 jalan perhubungan utama ke pelabuhan melaka，因此，
在这里 mengutip cukai 的话，肯定有丰厚的收入，所以啊，perebutan antara mereka
berlaku
(注：如果考试问到这两个 Dato 为什么发生 perebutan 或者是其他问题，不要选是
Perebutan takhta，因为 perebutan takhta 是争王位的意思，答案应该是 Perebutan kawasan，
因为这个 Sungai Ujong 是地方名来的，要谨记这一点）
但是，Dato Kelana 觉得他的地位不保，因为 Dato Bandar 有支持者——
△penduduk tempatan △pelombong Cina △pembesar tempatam
所以 Dato Kelana 请求 British 帮忙，还在 1874 年和 British 签下了
Perjanjian 1874

- British 承认 Dato Kelana 成为 pemerintahan di daerah Sungai Ujong

- British 有 kuasa penuh ke atas cukai Sungai Linggi

- Dato'Kelana 接受 P.J Murray 成为 Residen British di Sungai Ujong

Dato' Bandar 当然不承认那个合约，他反对 British 在 Sungai Linggi mengutip cukai，

British 为了 menjamin kepentingan perdagangan (谨记) ,，只好给 Dato Kelana bantuan
ketenteraan 打败 Dato Bandar
然后，Dato Bandar 被 buang 去新加坡。British 接下来还统治了 daerah Rembau，Jelebu 和
Seri Menanti dengan menempatkan pegawai yang digelar Majistret 和 Pemungut hasil。他们
的工作是 memungut cukai dan 执行 British 的 Undang-undang.后来，这些职位在 1896 年被
换成Ｐｅｇａｗａｉ ｄａｅｒａｈ
1895 年 ，British 统治的那些 daerah 被合在一起，成为 Negeri Sembilan
而 Tunku Muhammad ibni Yantuam Antah 也就是 Yamtuan Seri Menanti ditabalkan 成为第一
任 YANG DIPERTUAN BESAR NEGERI SEMBILAN 。所以 Baginda dan semua pembesar 必须
接受Ｍａｒｔｉｎ Ｌｉｓｔｅｒ 成为 Residen
在这个州的已经讲完了，是不是很简单呢？
Pahang
这里是最迟被 British 统治，虽然这里不是很有钱，还欠下了一大笔债务，但是为了避免
其他国家有机会 bertapak di Negeri Melayu，British 还是决定统治，而且 British 想要
mengeksploitasi kekayaan hasil hutan negeri Pahang.
Sultan Ahmad 努力地防止 pahang 被英国统治。他还学 Sultan Abu Bakar （Sultan Johor) 的
做法，带领了 pelabur Eropah 的人进来，所以 British 觉得很不爽
British 一直要找借口掌控 Pahang。在 1886 年，Frank Swettenham dan Frederick Weld
（Gabenor NNS）劝 Sultan Ahmad 接受 Residen 但是失败了
1887 年，British 得到 Sultan Abu Bakar 的帮忙，劝 Sultan Ahmad 接受 Residen ，此外 Hugh
Clifford 还被选为 wakil British，但是他的 kuasa 有限，他的 tugas 是
（mengurus dan melindungi rakyat British di negeri lain)

在 1888 年 ，British 的人也就是 [ Ｇｏ Ｈｕｉ］被发现死在靠近 Sultan Ahmad 王宫的地

方。这下被 British 抓到把柄了，他用这个事件，说 Sultan 没能力照顾 Pahang 的安全，让
他接受 Residen。没办法了，Sultan 只好接受 J.P Rodger 成为 Residen

RUMUSAN:- Residen
Perak------> J.W.W Birch
Selangor---> J.G Davidson
Sembilan---> Martin Lister / Sg.Ujong---->P.J Murray （不要混淆）
Pahang-----> J.P Rodger
从以上的这些事件证明了→Ketidakstabilan dalam negeri memberi kesempatan kepada British
(kuasa asing)
2.3 Residen menggugat kuasa Sultan dan Pembesar
Campur tangan British 造成那四个州 mengenalkan SISTEM RESIDEN，然而，这也威胁了
sultan dan pembesar 的权力。为什么呢？

Sistem Residen 使 sultan dan pembesar 失去权力，因为 Residen menjalankan semua urusan
pentadbiran negeri

Residen 消灭 amalan perhambaan 被认为超出他们的权力范围。对 sultan dan pembesar 来

说，amalan perhambaan 是马来人一代传一代的

Residen menasihati sultan dalam semua perkara 除了有关 agama Islam dan adat istiadat。
Residen 的 nasihat 必须被服从

Pegawai British iaitu Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil 接管了 hak pungutan cukai yang
dipegang oleh sultan dan pembesar

2.4 Pengukuhan Kuasa British Melalui Pembentukan NNMB (Negeri-Negeri Melayu Bersekutu)
Kelemahan Sistem Residen:
他们没有给 panduan yang jelas untuk menjalankan tugas，造成他们太有权利，Gabenor
NNS di Singapura 也无法控制他们的权利。而且，这些州都有各自的 peraturan, 弄到
pentadbiran tidak seragam。所以，这些州被 disatukan，成为 Negeri-Negeri Melayu
Bersekutu 或者是 Persekutuan 1896
另外还有几个成立这个 persekutuan 的因素，那就是↓↓↓
a) Perkongsian Perkhidmatan Pakar 专科服务——省下 bayaran，就好像 jurutera, juruukur
dan doktor
b) Faktor Keselamatan——mengukuhkan kekuatan dan pertahanan ketenteraan
c) Krisis kewangan Pahang(资金问题)——欠下很多钱，把州组合起来可以减轻负担
d) Sistem Perhubungan——就好像 jalan raya dan landasan keretapi antara negeri Melayu 可以
被 maju
在 1895 年，Perjanjian Persekutuan 在 1 JULAI 1896 被签。Pusat Pentadbiran Persekutuan
terletak di Kuala Lumpur dan diketuai oleh Residen Jeneral。Frank Swettenham 被委任成为
Residen Jeneral pertama
Perjanjian Persekutuan 12 JUN 1895
- Raja 同意把他们的 negeri 合起来成为 NNMB

- Raja 同意接受一位 pegawai British 成为 Residen Jeneral

- Raja 必须服从 Residen Jeneral 的 nasihat，除了 adat istiadat dan agama Islam

- Raja 同意帮助有需要帮助的国家 mengikut nasihat kerajaan British

- Residen Jeneral 有责任 kepada Gabenor NNS yang juga menjadi Pesuruhjaya Tinggi NNMB
2.5 Pembentukan Persekutuan Mencabar Kewibawaan Sultan
Residen Jeneral 拥有 kuasa pentadbiran NNMB。此外，urusan kewangan dan cukai eksport
也是被他管 （总之，整个都是他管就是了）
Jabatan-jabatan kerajaan yang diketuai oleh pegawai British ditubuhkan oleh kerajaan pusat。

* Jabatan Kehakiman

* Jabatan Kewangan

* Jabatan Perhubungan dan Perkhidmatan Awan

British 还限制 penglibatan orang Melayu dalam pejabat。Sultan 必须遵从 Residen 的 nasihat
除了 adat istiadat dan agama Islam。Kuasa Sultan dan Majlis Mesyuarat Negeri 被 Residen
Jeneral 接管。这些 perubahan 使 sultan 他们不爽。
1897 年，British 成立 Durbar（讨论事情的地方）untuk mengatasi masalah bantahan Raja-
raja Melayu。当中的成员有, Pesuruhjaya Tinggi British , Raja-raja Melayu , Residen Jeneral ,
Empat Orang Residen British。
第一次的 Durbar→Kuala Kangsar, tahun 1897
第二次的 Durbar→ Kuala Lumpur，tahun 1903
（作者旁白：：只是六年开一次会议，而且只有两次而已，每次开了没有谈论出什么结果，
也没有人敢发言，所以不要开更好啦~）
Dalam Durbar Kedua，Sultan Perak iaitu Sultan Idris 给了几项批评::
= pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral
= mendesak agar Raja Melayu 的权力被恢复
= mendesak pegawai Melayu 数量 dalam perkhidmatan kerajaan 增加 dan 被委任更高的职位
=Bahasa Melayu 成为合法语言
他的这几项批评所做出的改变
~ Durbar 换成 Majlis Mesyuarat Persekutuan
~ Residen Jeneral 换成 Ketua Setiausaha
~ Kerajaan British 统一交回 kuasa pentadbiran 给 Majlis Mesyuarat Negeri