VJEŽBE BEZ REKVIZITA

Vježba bez rekvizita je prva vježba sa kojima se susreću mlade ritmičarke i ona
predstavlja temelj,bazu ili osnovu u ritmičkoj gimnastici koja prethodi vježbanju
sa rekvizitima.
Osnovne karakteristike vježbanja bez rekvizita:
U osnovi vježbe bez rekvizita nalaze se povezane elementarne i kompleksne
ketne strukture koje predstavljaju harmonično i savršeno koordinisano
povezivanje pokreta pojedinih dijelova tijela u skladnu,ritmičku i estetski
oblikovanu cjelinu.Vježbe ritmičke gimnastike odlikuju se finim prelazima od
snažnog napezanja(kontrakcije) do mekog opuštanja(relaksacije) mišića uz
centralno izviđenje pokreta(započinjanjem pokreta iz predjela centra tijela).
Ovakvo povezivanje stvara posebnu koreografiju koja sadrži mnoštvo različitih
elemenata koji se smjenjuju jedan za drugim bez pauze uz neizostavnu muzičku
pratnju.U vježbi trebaju biti zastupljene elementarne(jednostavne) i
kompleksne(složene)kretne strukture.Kompleksne kretne struktue su tjelesni
elementi koji su obavezni u svakoj vježbi i koje prema pavilniku ocjenjivanja
donose bodove za vijednost kompozicije(skokovi,ravnoteže,piruete i plesne
kombinacije).Pored kompleksnih elemenata u vježbi bez rekvizita se mogu
pojaviti i jednostavne ketne strukture kao što su različiti koraci,hodanja,trčanja,
kotrljanja po tlu i prizemni položaji.U skladu sa uzrastima takmičarki mogu se
izvoditi poluakrobatski i akrobatski elementi.Plesni koraci uz specifične
elemente mimike,fantonime i facijalne ekspresije su posebna karakteristika u
vježbama bez rekvizita.Bit vježbe bez rekvizita je formiranje jedinstveng,
estetskog,motoričkog kretnog izražavanja koje se manifestuje na orginalan način
kroz zadanu koreografiju i čini složeni motorički obrazac.
Koreografska ideja-kompozicija,se razvija koristeći se tehničkim,estetskim i
elementima veze i to tako što pokreti glatko prelaze i slijede jedni
druge,vairajući u intenzitetu i brzini izvođenja,u amplitudi i obimu pokreta,a sve
u potpunom skladu sa muzikom.Kompozicija ne treba biti prost slijed ,već
skladna tranzicija i smjenalogično povezanih pokreta,izvedena bez nepotrebnih
pekida,zastoja ili predugih elemenata pripreme.

U odnosu na bodovni pravilnik i zahtjeve koje kompozicija treba da

ispuni,elementarne kretne strukture u ritmičkoj gimnastici se mogu podijeliti na:
• osnovne/obavezne ili fundamentalne skupine u koje se ubrajaju:
-skokovi,
-ravnoteže,
-piruete/rotacije,
-plesna kombinacija;
• ostale u koje se ubrajaju:
-akrobatski elementi, -kruženja,
-premještanja, -okreti.
-zamasi,
-poskoci,
Ostale tjelesne skupine nisu obavezne u vježbi i čine „dekor“ vježbe,obogaćuju
vježbu i samu koreografiju te utiču na umjetnički dojam.
Jedna od posebnih odlika i specifičnosti ritmičke gimnastike nalazi se u tjelesnoj
povezanosti i usklađenosti pokreta i ritma muzike tako da oni čine jedinstvenu
organsku cjelinu.Vježba bez rekvizita mora biti izvedena u cjelosti uz muzičku
pratnju koja treba da bude u skladu sa karakterom vježbe.Potrebno je uskladiti
ritam pokreta sa ritmom muzike,tempom i što bolje prilagoditi nervno-mišićno
naprezanje(tonus mišića) nijansiranju muzičke dinamike.Veza između izvedenih
pokreta i muzike moa biti potpuna.Kroz pokrete tijelom treba stvoriti specifičan
emocionalni izraz i dočarati kaakter muzike.Muzika treba biti u saglasnosti sa
izvedenim pokretima na početku,u toku i na kraju vježbe.Potrebna izražajnost
tijela podrazumjeva dopadljivost i eleganciju pokreta,te učešće svih dijelova
tijela u pokretima.Izraz lica takođe mora biti u skladu sa muzičkom temom i
porukom kompozicije.Bliska povezanost i međusobna uslovljenost pokreta i
muzike daje vježbi bez rekvizita specifična obilježja kao što su
povezanost,mekoća,slivenost,cjelovitost,ritmičnost i dinamičnost,plastičnost i
izražajnost,drugim riječima,daje vježbama plesni karakter.
Sva kretanja se izvode bez prekida,različitom brzinom u različitom tempu i
ritmu,s prelaskom iz visokog u niski položaj i obratno.Prilikom komponovanja
vježbe bez rekvizita treba nastojati da vježba ima što ljepši početni položaj i
završni položaj u stajanju,klečanju i sl.Za ritmičku gimnastiku je posebno
karakteristično da u njoj skoro i nema izolovanih pokreta pojedinih dijelova
tijela.Pokreti najčešće počinju iz pedjela kalice ili iz predjela grudnog koša,a
praćeni su cijelim tijelom.Sve to čini da vježbe djeluju
slobodno,prirodno,elegantno,ritmično i sa naočitom preciznošću pokreta.
Vježba mora da „teče“ ,tj.predstavlja niz slivenih kretnji.Svi elementi moraju
biti izvedeni u mjestu ili kretanju po prostoru,povezani sa kretanjem ruku,glave i
trupa.Sve to čini da vježbe djeluju slobodno,pirodno,selegantno,ritmično i sa
posebnom preciznošću pokreta.
Osnovni zadatak vježbi bez rekvizita ogleda se u tome da ritmičarke steknu
graciozne kretnje i nauče uživati u umjetničkom izražaju.
U vježbama bez rekvizita takmiče se samo mlađe kategorije u ritmičkoj
gimnastici,dok juniorke i seniorke u svom programu takmičenja nemaju
zastupljene vježbe bez rekvizita.Savladavanje vježbi bez rekvizita i svih
elemenata tijelom u ritmičkoj gimnastici je veoma važno prije nego se pristupi
vježbanju sa rekvizitima.Vježbe bez rekvizita koje su prva vježba sa kojom se
suseću mlade ritmičake imaju za cilj cilj da kod djevojčica razviju
plesnost,izražajnost,emocionalnost,muzikalnost,osjećaj za ljepotu pokreta i
estetsko zadovoljstvo u stvaranju lijepog.
Principi komponovanja vježbe
Koreografija je kompozicija pokreta i muzike sa određenom tendencijom i
idejom.Riječ koreografija potiče od dvije grčke riječi „choreia“,što znači
ples,igra i „grafos“,što znači pisati,bilježiti,što na našem jeziku doslovno znači
„zapisivanje ige“.Prije stvaranja korepgrafije potrebno je:
1.Pronaći motiv za vježbu(inspiracija može biti muzika,poruka,ideja vodilja,re-
kvizit...)
2.Prilagoditi pokrete i karakter vježbe uzrastu ritmičarke,
3.Osmisliti priču,temu koreografije,
4.Utvrditi psihomotoričku i tehničku spremnost ritmičarke,
5.Izbor pokreta i elemenata koji su obavezni,a koje ritmičarka može da izvede,
6.Raspodjela pokreta u vremenu i prostoru(taktika kompozicije).
Principi kojih se treba pridržavati u komponovanju svake vježbe u ritmičkoj
gimnastici su:
•Princip jedinstva ili integracije koji zahtjeva da svi dijelovi koreografije
moraju biti povezani u skladnu cjelinu,tačnije da se mora prepoznati jedinstvena
ideja vodilja.
•Princip tečnosti(fluidnosti)pokreta,podrazumjeva dinamičnost,tečnost i
logičan slijed pokreta u nizu,pri čemu je veoma važno gracioznost izvođenja.
Tijelo treba da se keće skladno i slobodno,a svaki pokret treba da je dovršen
tako da se kraj jednog pokreta logično preljeva u početak sljedećeg.
•Princip raznolikosti,vježbe u ritmičkoj gimnastici treba da obiluju
neočekivanim pokretima koji će spriječiti monotoniju vježbe.
•Princip ponavljanja ukazuje na potrebno ponavljanje dijelova ili sekvenci
koreografije,tačnije podrazumjeva ponavljanje određenih dijelova koji
omogućavaju i sudijama i gledaocima da lakše ocjene i dožive istaknute dijelove
koreografije.
•Princip suprotnosti(kontrasta) treba biti zastupljen u koreografiji jer snažno
djeluje na publiku.Neophodno je komponovati elemente tako da se potencira na
njihovoj suprotnosti,u odnosu na ritam,na dinamiku ili u odnosu na
prostor.Poželjno je primjenjivati različite suprotnosti u vježbi,kao što su:supotni
pokreti napetost-opuštanje,varijacije položaja tijela(podizanje-spuštanje),
promjene brzine tempa pojedinih vježbi od umjerenog tempa prelazi na
brzo,lagano,ubrzano,usporeno,promjene pravca kretanja(naprijed,nazad,u
stranu,u pravim i kružnim linijama).
•Princip prelaza podrazumjeva da pokret teče od jednog mirovanja do dugog ili
od jedne tačke do druge.Prelazi mogu biti ili iz jednog položaja u drugi,iz
jednog stepena brzine u drugi,iz jedne visine u drugu i sl.Ti prelazi mogu biti
postepni ili nagli i naglašeni ili nenaglašeni.
•Princip sekvenci(fraza),povezivanje nekoliko elemenata u cjelinu čini jednu
manju sekvencu ili frazu.Slijed sekvenci mora biti logičan i od njega zavisi
smisao koreografije.U koreografijama ritmičke gimnastike ovaj princip se
odnosi na usklađenost ritmičkih elemenata koji mogu da se sastoje od različitih
elemenata unutar ritmičke fraze.Ritmičke fraze unutar koreografije ritmičarkama
omogućavaju zapamćivanje koreografije.

•Princip kulminacije podrazumjeva da ritmičarke u određenoj formi ističu

dinamičke kvalitete ritmičkih elemenata i fraza sa ciljem da izvedu svoju
koreografiju izražajnije.Kulminacija se može postići na više načina,ubrzavanjem
tempa,povećanjem frekvencije poreta,pojačavanjem dinamike i drugim
sredstvima.Glavni naglaak se može staviti u različitim dijelovima vježbe.
•Princip proporcije postiže se usklađivanjem vremena trajanja pojedinih
koreografskih fraza.Poželjno je da ni jedan dio vježbe ne bude ni predug ni
prekratak.Osmišljena proporcionalnost dijelova doprinosi estetici cjeline svake
vježbe ,tj.koreografije.
•Princip uravnoteženosti se odnosi na jednako korištenje lijeve i desne strane
tijela.Pravilnik ritmičke gimnastike zahtjeva jednako korištenje rekvizita sa obje
ruke kako bi se izbjegle moguće deformacije u izgledu i držanju ritmičarki.Osim
toga,u vježbi treba da bude uravnotežen odnos svih tjelesnih elemenata(skokova,
ravnoteža,pirueta).Ritmičarka tijelom treba da izvodi uravnotežene pretklone i
zaklone,otklone i zasuke u desnu i lijevu stranu.Ovaj princip se odnosi i na
uravnoteženo korištenje prostora na kojem se ritmičarka kreće tokom
vježbe.Veličina prostora je 13x13m,a koreograf mora da postavi vježbu tako da
iskoristi cijeli prostor u svim smjerovima,visinama i pravcima.
•Pincip sklada.Ako sus vi principi u koreografiji zadovoljeni,tada se može
govoiti o harmoničnosti koreografije u ritmičkoj gimnastici.Majstori
koreografije treba da vode računa o svim navedenim principima prilikom
pravljenja jedne koreogafije.
U formiranju koreografije potrebno je biti originalan i kreativan.

Razvoj kreativnosti
Improvizacija je sposobnost umjetničkog stvaralaštva bez prethodne pripreme.
Predstavlja poseban,originalan,stvalački neponovljiv način izražavanja
kreativnosti.Improvizacija u koreografskom smislu se odnosi na trenutno
osmišljavanje pokreta unutar zadane teme muzičke,idejne,prostorne i predstavlja
odlično sredstvo za razvoj kreativnosti.Kod ritmičarki trener bi treba poticati
razvoj sposobnosti improvizacije.Treniranje improvizacije potiče kreativnost,ra-
zvija maštu i stvaralaštvo kroz pokret,osvješćuje unutrašnje nagone za pokret i
pojačava osjećaj za izražavanje kroz pokret.Improvizacija je jedan od načina
kako osmisliti originalne elemente u vježbi.Proces nastajanja koreografije
postaje emotivniji,izražajniji,osobniji,a ritmičarka više motivisana za izvođenje
vježbe.
Korištenje prostora
U ritmičkoj gimnastici neophodna je svestrana upotreba takmičarskog prostora,a
koja zahtjeva visok nivo orijentacije u prostoru.Podloga je etison dimenzije
13x13m okružen sigurnosnom granicom,crvenom linijom rokom 1m.Teren se
mora u potpunosti iskoistiti:
•Korištenjem različitih nivoa
(u zraku,u uspravnom položaju,na tlu u sjedenju,ležanju)
•Korištenjem različitih pravaca i putanja,tijelom i rekvizitom
( horizontalno,vertikalno,dijagonalno,naprijed,nazad,bočno,kružno)
•Korištenjem različitih načina kretanja:
-pravolinijski(naprijed,nazad,u stranu,dijagonalno...),
-krivolinijski(u luku,kružno,cik-cak,vijugavo,osmice...).
VJEŽBE SA REKVIZITIMA
Tehnike vježbanja sa rekvizitima
•Statične tehnike,karaterišu različite vrste držanja/hvatovi rekvizita na koje se
nadovezuje raznovrsna tehnika tijelom.Tijelo ritmičarke ili dio tijela podržava
rekvizit i ne dozvoljava mu kretanje.Rekviziti u statičkim elementima tehnike
nemaju nikakav stepen slobode jer su fiksirani za dijelove tijela.U najvećem
broju slučajeva rekviziti se drže rukama,mada ritmičarka može koristiti i
različite dijelove tijela da drži rekvizite.Hvatovi rekvizita koji se drže jednom
rukom zovu se glavni ili tipični hvatovi.Hvatovi drugim dijelovima tijela zovu
se sporedni ili atipični hvatovi.Ruke mogu držati hvatove:odozgo/nadhvat-gornji
hvat;odozdo/pothvat-donji hvat;sa strane;sa rukom izvrnutom za 360°-obrnuti
hvat,ukrštenim rukama-ukršteni hvat.
Osnovna držanja rekvizita mogu biti jednoručna i dvoručna.
Neuobičajena atipična držanja rekvizita,podlaktica,rame,stopalo,noga,
leđa,stomak,između različitih dijelova tijela.
•Dinamične tehnike,za sve rekvizite možemo podijeliti na
izbacivanja,hvatanja,
rotiranja,odbijanja,karakteristične figure i vezne elemente.Kretanje
rekvizita,bilo da je posljedica dodira sa tijelom ili sa tlom zavisi od tri faktora:
sile koja pokreće spravu,mase sprave i vremena primjene sile.
VIJAČA
Vijača je široko primjenjiv rekvizit kroz razne dječije igre.Vježbe sa vijačom
predstavljaju jednu od najstarijih disciplina u takmičenjima ritmičke gimnastike.
FIG-a uvrštava vijaču u program takmičenja u ritmičkoj gimnastici
1965.godine.Kao mekani rekvizit vijača se razlikuje od trake po dužini,težini i
specifičnoj tehnici rukovanja.Koristi se kao sredstvo kondicijske pripreme u
različitim sportovima.Praktičnosr vijače ogleda se u njenoj veličini,cijeni i tome
da ne zahtjeva veliki prostor za izvođenje vježbi,a nudi veliku raznovsnost
sadržaja.
OBRUČ
Nastao je u antičkoj Grčkoj prije više pd hiljadu godina,a koristio se kao igračka
za djecu,te efikasno sredstvo za skidanje suvišnih kilograma .Sam naziv hulahop
je potekao od havajskog tradicionalnog plesa hula u kojem se rade pokreti baš
kao i kada se hulahop okeće oko tijela.U ritmičkoj gimnastici je zvanični naziv
za ovaj rekvizit obruč,a počeo se koristiti od 1936.godine ,na Olimpijskim
igrama kada je prvi put demonstrirano vježbanje sa obručem.Vježbe sa obručem
su vrlo dinamične i složene,a obruč se kreće u tri osnovne ravni ,kao i u svim
kosim ravnima.To je rekvizit koji se može koristiti na raznovrsne načine,što
omogućava njegov oblik i materijal.Obručem se mogu izvoditi jednostavne i
složene vježbe,od onih tipa zamaha i bacanja,do kotrljanja i rotacije.Ipak,zbog
težine i veličine,kao i zbog vrlo male površine oslonca,elemente obručem nije
lako savladati.Osnovna karakteristika vježbi sa ovim rekvizitom je povezanost i
neprekidnost pokreta tako da jedan proizilazi iz drugog.Elementi obručem se
mogu izvoditi jednom ili objema rukama,u različitim smjerovima i ravnima,sa
rotacijom obruča prema naprijed ili nazad,u desnu ili lijevu stranu.
Norme rekvizita
Obruč je izrađen od drveta ili plastike,a važno je da mu se oblik ne
narušava,tj.da ne dolazi do njegove deformacije prilikom vježbanja.Nekada se u
ritmičkoj gimnastici na takmičenjima koristio drveni obruč što danas nije
slučaj.Prečnik obruča varira između 80 i 90 cm i mora težiti najmanje
300gr.Može biti jednobojni ili u više boja obljepljen samoljepljivom trakom
protiv klizanja.Presjek obruča je okrugao,ovalan ili u obliku kvadrata.U radu sa
djecom koriste se manji obruči,prečnika 60cm.
LOPTA
Igra sa loptom bila je poznata još u starim civilizacijama Persije,Egipta,Grčkei
Indije.Lopta se masovno koristi ori tjelesnom vježbanju u estetkim gibanjima
još od XIX vijeka.Vježbanje sa loptom usavršava spretnost,preciznost
pokreta,finu koordinaciju,a razvija se i osjećaj za vremensku i prostornu
orjentaciju.U program ritmičke gimnastike lopta je uvrštena na prvom
Svjetskom prvenstvu 1963.godine.Karakteristika vježbanja sa loptom je
„mekoća“ i slivenost u izvođenju pokreta,gdje sjedinjenost ritmičarke i
rekvizita najviše dolazi do izražaja.Rad čitavog tijela,posebno šake doprinosi
pravilnom usmjeravanju lopte i sigurnom radu sa njom.Prednost lopte u odnosu
na druge rekvizite u procesu obučavanja je u tome što je to djeci poznat rekvizit
sa kojim se često susreću u najranijem periodu života kroz neobaveznu igru sa
vršnjacima.
Norme rekvizita
Lopta može biti gumena,sintetička ili plastična ako ima elascitet sličan
gumi.Prečnik lopte varira od 18 do 20cm i mora težiti najmanje 400gr,kako bi se
pravilno usvojile osnovne tehnike vježbanja loptom.Iako lopta može biti bilo
koje boje i bilo kakvoj dizajna,prema pravilima ne smije imati velike figurativne
crteže po sebi.U početnoj fazi učenja tehnike sa loptom moguće je koristiti loptu
proizvoljne težine i manjeg prečnika,ali ukoliko se radi o takmičarskom sportu
nije poželjno da se takva lopta dugo koristi.
ČUNJEVI
Čunjevi su nekada bili vrsta oružja,a potom simbol autoritete u Istočnoj
Evropi.Kao sprava za tjelesno vježbanje koriste se od polovine XIX
vijeka.Pojavili su se prvi put na Svjetskom prvenstvu u ritmičkoj gimnastici
1973.godine.Čunjevi su specifični jer su jedini parni rekvizit i imaju posebnu
građu.Složenost rada sa čunjevima se posebno ogleda kada je potrebno raditi
asinhronu tehniku(jedan čunj izvodi jednu kretnju,a drugi sasvim drugačiju
kretnju u različitim pravcima i ravnima),zato se vježbanju sa čunjevima pristupa
kasnije u procesu obuke.Pomoću vježbi sa čunjevima kod ritmičarki se razvija
pokretljivost u zglobovima ruku,fleksibilnost,snaga ruku i vještina
manipulisanja rukama.Kompozicije sa čunjevima karakteriše dinamičnost koja
nastaje kao rezultat kretanja ova dva rekvizita,kao valjan izbor muzike.Zbog
svojih specifičnosti i mogućnosti povrede tokom rukovanja čunjevi nisu
prepoučljivi za vježbanje u velikoj gupi djece,te se u nastavi tjelesne i
zdravstvene kulture mogu koristiti samo u izbornim programima sa malim
grupama učenika.
Norme rekvizita
Čunjevi mogu biti drveni i sintetički.Njihova dužina varira od 40 do 50cm i
svaki mora težiti 150 grama.Imaju karakterističan oblik boce.Najmasovniji dio
naziva se „tijelo“,najtanji „vrat“,dok se kuglasti završetak vrata naziva „glava“ i
njen prečnik ne smije biti manji od 3cm.Par čunjeva se naziva dupli rekvizit.S
obzirom na to da masa čunja nije ravnomjerno raspoređena,težište čunja nije na
sredini već je pomaknuto prema tijelu čunja.Ako se čunjevi koriste sa manjom
djecom,tada je poželjno da se koriste plastični čunjevi i da su manji od
propisanih.
TRAKA
Traka je jeda od najljepših rekvizita koji je dio plesne tradicije u Kini.Pojavljuje
se 40.ih godina 20 vijeka.Prvi pu se koristi na SP 1971.godine.Karakteristike
rada sa trakom vezane su za dužinu trake kojom ritmičarka opisuje različite
likove.Tijelo ritmičarke prati traku koja ne smije da miruje.To je najzahtjevniji
rekvizit pa se učiu posljednji.
Norme trake
Sastoji se iz tri dijela:štap,traka i pokretna spona.Može biti od drveta ili plastike
dimenzija od 1cm u najširem dijelu.Može biti čunjastog ili cilindričnog oblika
dužine 50-60cm.Gornji dio štapa ima metalni prsten na koji se stavlja pokretna
spona dužine 7cm i spaja štap sa trakom.Širina trake 4-6cm,dok težina iznosi
35gr,a dužina 6m.
PUT DO VRHUNSKIH REZULTATA
SELEKCIJA
Pod selekcijom se podrazumjeva odabiranje, usmjeravanje i usavršavanje
potencijalnog sportiste u određenoj sportskoj grani ili disciplini. U ritmičkoj
gimnastici kao vrhunskom sportu nalazi se jako mali broj djevojčica, razlog
tome je što vrhunski rezultat u ritmičkoj gimnastici zahtjeva svakodnevno
treniranje(6 do 7 puta sedmično, odnosno 4 do 6 sati dnevno). Prvi korak na
pravilnom putu planiranja i programiranja aktivnosti u ritmičkoj gimnastici jeste
usmjeravanje i izbor djevojčica za bavljenje ovim sportom koje započinje u
 predškolskoj dobi. Prvi susrest djevojčica sa gimnastičkim sportovima realizuje
se kroz razvojnu gimnastiku, pa se po tome na osnovu morfoloških
karakteristika vrši dalja selekcija.
Selekcija u ritmičkoj gimnastici može biti:
 spontana(prirodna) – ovdje se odabir iz velike grupe djece vrši od oka, treneri
ritmičke gimnastike često posjećuju nastavu u osnovnim školama, ili školama
ritmiče gimnastike i biraju na osnovu iskustva talentovane djevojčice
 organizovana(planska ili labaratorijska selekecija)- koja ima kao osnovni cilj
da putem provjere i testiranja potencijalnih mogućnosti djevojčica kroz analizu
morfoloških karakteristika i psihomotoričkih sposobnosti, traži i kontinuirano
prati talente. Da bi selekcija bila eksperimentalno uspješna neophodno je da se
mjere sljedeći parametri: morfološke karakteristike, funkcionalne
sposobnosti, tjelesne sposobnosti, psihomotoričke i kognitivne sposobnosti, kao
i psihosocijalne karakteristike ličnosti.
Selekcija prolazi kroz tri faze:
 Incijalna selekcija- odnosi se na otkrivanje talenata, određivanje pojedinaca
unutar grupe, koji se može smatrati talentovanim. Potrebna je stručno otkrivanje
ove djece koja pokazuju određene karakteristike, talente, koje se sa
vjerovatnošću dovode do vrhunski nastupa.
 Srednja selekcija- se odnosi na proces razvoja sportskog talenta unutar
okruženja koje doprinosi ostvarenju potencijala.
 Finalna selekcija- je ostvarenje talenta kroz odabir pojedinca koji može
najbolje izvršiti zadatak unutar određenog situacijskog konteksta.

PRAVILA TAKMIČENJA I SUĐENJE

Ritmička gimnastika predstavlja sport gdje se takmičarski rezultati,a samim tim
i uspješnost izražava subjektivno prosječnom ocjenom većeg broja sudija. Sudije
na osnovu važećeg pravilnika subjektivne procjene donose odluke o konačnom
plasmanu i uspjehu na takmičenju. Težnja stručnjaka iz ove oblasti je da pronađu
način kako da najobjektivnije procjene uspješnost u izvođenje tehničkih vrlo
kompleksnih kretnih struktura.
VRSTE TAKMIČENJA U RITMIČKOJ GIMNASTICI
Takmičenja u ritmičkoj gimnastici se odvijaju u individualnim i grupnim
vježbama. Zvanična takmičenja koja organizuje FIG su olimpijske igre, svjetska
prvenstva, prvenstva kontinenata pored ovih takmičenja federacija je odgovorna
za međunarodne turnire i državna prvenstva. Svaki nacionalni savez formira
program takmičenja, tako da kod nas u državi postoje tri nivoa takmičenja:
A- PROGRAM- takmičenja se održava prema propozicijama FIGE naziva
se još i vrhunskim programom. Na ovom vidu takmičenja imaju pravo da
učestvuju samo najbolji takmičari iz gimnastičkih klubova.
 B- PROGRAM – takmičenja se odvija prema propozicijama sa BIH saveza,
pa se takmičenja u tom programu odvijaju u individualnim i grupnim
vježbama.
C- PROGRAM- takmičenja naglašava masovnost, odnosno zamišljen je
kako bi popularizovao ritmičku gimnastiku među mlađi uzrasnim
kategorijama od predškolske dobi pa do srednje škole. Svake godine se
ovakav program i u škole ritmičke gimnastike upisuje mnoštvo učenika,
mada to podrazumjeva da svi oni neće da se bave vrhunskom
gimnastikom. Kako bi se svima njima omogućilo takmičenje, konstruisan
je c program takmičenja
Takmičari se u ritmičkoj gimnastici takmiče u radu sa različitim rekvizitima, po
redoslijedu:
1. Vijača
2. Obruč
3. Lopta
4. Čunjevi
5. Traka
U grupnim nastupima nastupa 5 takmičarki.

SUDIJSKA KOMISIJA I OCJENJIVANJE

Sudijska komisija koja donosi odluku o takmičarskom rezultatu sastoji se iz

nekoliko grupa sudija koji imaju različite zadatke u procjeni vrijednosti svake
vježbe.
 VRHOVNI SUDIJA- kontroliše rad sudijskih komisija i rukovodi
takmičenjem
 SUDIJE ZA TEŽINE(komisija D)- sastoji se od četiri sudije koje
samostalno procjenjuju elemente težina u vježbi. Konačna ocjena
komisije D dobija se kao artimetrička vrijednost srednje dvije ocjene
 SUDIJE ZA IZVOĐENJE(komisija E)- komisija se sastoji od 4 ili 5
sudija koji samostalno procjenjuju artistiku i greške izvođenja vježbi.
Konačna ocjena komisije E se dobija kao artimetrička sredina srednje
dvije ili tri ocjene, zavisno od broja sudija u komisiji
 LINIJSKE SUDIJE- čine dvojicu sudija koji kažnjavaju izlaske rekvizita
ili izlaske takmičarki iz terena. Podizanjem zastavice linijski sudija
 signalizira izlazak ritmičarke ili rekvizita iz terena, popunjava formular
kažnjavanja za napuštanje terena i dostavlja ga sudiji koordinatoru.
 SUDIJA ZA VRIJEME- obično dvojica sudija kontrolišu vrijeme trajanja
muzike za svaku vježbu.
 SUDIJA KOORDINATOR (D1) – dodjeljuje kaznu za nepoštovanje
propisanog vremena za trajanje vježbe, za izlazak ritmičarke ili rekvizita
iz terena, izvođenje vježbe van terena, nepoštovanje normi vezanih za
odjeću, državni grb, zavoji na tijelu, za muzički uvod, za nepoštovanje
normi propisanih za rekvizite i za disciplinu ritmičarki i terena.
Zbir ocjena komisije D i komisije E daje konačnu ocjenu na takmičenju.

OSNOVNE NORME TAKMIČENJA

Mjerenje vremena- trajanje svake individualne vježbe je od 1 minut i 15

sekundi do 1 minut i 30 sekundi, dok je kod grupnih takmičenja to vrijeme
nešto duže i traje od 2 minuta i 15 sekundi do 2 minuta i 30 sekundi.
Mjerenje vremena počinje sa prvim pokretom takmičarke ili sa prvim članom
ekipe u grupnom nastupu, a završava se kada se posljednja takmičarka u
grupi zaustavi i potom umiri. Za svaku dodatnu sekundu sudija kažnjava
takmičara odnosno ekipu.
Muzika- svaka vježba mora u potpunosti praćena muzikom. Mogu se
tolerisati samo kratki, namjerni kompizicijski opravdani prekidi. Muzika
može biti izvedena na jednom ili više instrumenata, kao instrument se može
koristiti glas bez riječi. Kažnjavanje za nepoštovanje normi muzike je 0.5
bodova.
Prostor za takmičenje- za individualne i grupne vježbe prostor je 13x13
metara, svaka vježba se mora u cjelini izvesti na istom terenu. Svaki dodir tla
izvan linije označenog terena se svaki put kažnjava oduzimanjem bodova.
Rekviziti- koji se koriste u grupnoj vježbi moraju imati istu težinu, dimenzije
i oblik, dok se boja može razlikovati. Svaki rekvizit se kontroliše prije ulazka
takmičarke u dvoranu. Organizator takmičenja mora postaviti komplet svih
rekvizita duž tri od četiri strane terena. Kažnjavanje 0.30 bodova ako rekvizit
padne i napusti teren, 0.50 bodova za korištenje neodgovarajućeg rekvizita,
za svaki dodatni rezervni rekvizit, za nedozvoljeni povrat rekvizita i
nedozvoljeno korištenje rezvervnog rekvizita. . 0.70 bodova za gubitak
rekvizita van terena, bez obzira koliko je ritmičarka udaljena od linije ili
rezervnog rekvizita.
Odjeća ritmičarki- triko mora da bude neprovidan, dekolte ne smije prelaziti
liniju grudne kosti i donju liniju lopatičnih kostiju. Mogu biti sa ili bez
rukava, ali baletski trikoi tankih bretela nisu dozvoljeni. Trikoi gimnastičarki
u grupnim sastavima moraju biti istog izgleda, kroja i boja. Nakit ili bilo koja
vrsta pirsinga koji mogu ugroziti bezbjednost takmičarke nisu dozvoljeni,
dok zavoji ili slični dijelovi moraju biti u bež boji koja je približna boji kože.
Za nepoštovanje ovih pravila kažnjavaju se sa 0.20 bodova.
Težine u individualnim vježbama se sastoje od:
 Težina tijelom(skokovi, ravnoteže, rotacije)
 Kombinacije plesnih koraka
 Dinamičkih elemenata sa rotacijom i izbacivanjem
 Majstorstva rekvizirom
Težine u grupnim vježbama se sastoje od:
 Težina tijelom
 Kombinacije plesnih koraka
 Dinamičkih elemenata sa rotacijom i izbacivanjem
 Kolaboracija