Σενάριο για τη μελέτη της παραβολής

TAΞH: B΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΤΙΚΗ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ)

ΘΕΜΑ: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΚΑΡΑΦΕΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕ03 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ (ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ: κ. ΠΟΥΤΑΚΙΔΗΣ)
ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ: GEOGEBRA
ΧΡΟΝΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: 3 ΩΡΕΣ
ΤΙΤΛΟΣ

Η παραβολή

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΚΑΡΑΦΕΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΠΕ03 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ).

ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ: Αναλυτική Γεωμετρία της Β΄

Λυκείου στα μαθηματικά θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης.

ΘΕΜΑ: Θα μελετήσουμε την κατασκευή της παραβολής, μέσω του ορισμού

της, χρησιμοποιώντας λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας (προτεινόμενο λογισμικό
το geogebra), επίσης θα συνδέσουμε την παραβολή με την εξίσωσή της και με την
εξίσωση εφαπτομένης της.

ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ: Θα δοθεί το πρόβλημα της κατασκευής της παραβολής όπως

περιγράφεται στη σελίδα 90 του σχολικού βιβλίου ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έκδοση 2013), και με κατασκευή βήμα –βήμα μέσω
του λογισμικού θα εμφανιστεί το σύνολο των σημείων με τη συγκεκριμένη
ιδιότητα. Στη συνέχεια θα συνδέσουμε το γεωμετρικό τόπο που κατασκευάσαμε
με την εξίσωση της παραβολής και την εξίσωση εφαπτομένης σε ένα σημείο της.
(Χωρίς τις αποδείξεις αφού είναι εκτός ύλης….)

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ: Χρήση του λογισμικού geogebra αξιοποιώντας τη

δυνατότητα του για απευθείας κατασκευή Γεωμετρικών Τόπων, συνεπώς
εξοικονόμηση χρόνου για μετασχηματισμούς, παραμετροποίηση των στοιχείων
της παραβολής και εμφάνιση άμεσων αποτελεσμάτων ώστε να διατυπωθούν
συμπεράσματα μέσα από τις εικασίες που θα προκύψουν .

ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ: Με το λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας πειραματιζό-

μαστε πάνω στις κατασκευές, διατυπώνουμε και διερευνούμε υποθέσεις,
αξιοποιούμε τις δυνατότητες του δυναμικού χειρισμού των κατασκευών μας,
αξιοποιούμε τα εργαλεία της σχεδίασης ίχνους σημείων, αλλά, και τα εργαλεία
σχεδίασης καμπυλών με χρήση παραμέτρων ώστε να μεταβάλλονται δυναμικά
μέσω της μεταβολής της παραμέτρου. Θα χρησιμοποιήσουμε πολλαπλές
αναπαραστάσεις δυναμικά διασυνδεδεμένες μέσω του λογισμικού. Η διαδικασία
προσφέρεται διότι οι μαθητές:
  Μπορούν να δουν την κατασκευή της παραβολής (στο βιβλίο περιγράφεται
η παραβολή με εστία στον άξονα χ΄χ) ως γεωμετρικό τόπο και να
πειραματιστούν με αυτή, πράγμα που είναι αδύνατο να συμβεί με την
κλασική μορφή διδασκαλίας (μαρκαδόρος- πίνακας) και δεδομένου ότι η
κατασκευή περνάει εντελώς στο περιθώριο του σχολικού βιβλίου (§ 3.2
κεφαλαίου 3 σχολικού βιβλίου).
 Μεταβάλλοντας την παράμετρο p στην παραβολή διαπιστώνουν τι σημαίνει
για θετικές και τι για αρνητικές τιμές στην γραφική της παράσταση.
 Στη συνέχεια μπορούν να πειραματιστούν και να μεταφέρουν την εστία στον
άξονα y΄y διερευνώντας και διατυπώνοντας τα αντίστοιχα συμπεράσματα.
 Με τη χρήση των εργαλείων του λογισμικού μπορούν να βρουν
εφαπτόμενες της παραβολής και να μελετήσουν ιδιότητες τους.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: Θεωρητικά εντάσσεται στην κατεύθυνση οικοδόμησης

- κατασκευής της γνώσης. Η δραστηριότητα είναι καθοδηγούμενη μέσω φύλλων
εργασίας δίνοντας όμως το περιθώριο στους μαθητές να διερευνήσουν τα προς
μελέτη αντικείμενα, να δοκιμάσουν κατασκευές, να πραγματοποιήσουν
αυξομειώσεις και μετατοπίσεις. Ακολουθούμε διερευνητική μέθοδο με
πειραματισμούς, οι μαθητές ανακαλύπτουν μόνοι τους τον ορισμό, επαληθεύουν
την ταύτιση της παραβολής με δεδομένη Εστία και Διευθετούσα με την παραβολή
που προκύπτει απ΄ την εξίσωση γραμμής (μιας και η απόδειξη είναι εκτός ύλης).
Διατυπώνουν εικασίες για την παραβολή όταν το p παίρνει διάφορες τιμές.
Ανακαλύπτουν την εξίσωση εφαπτομένης σε ένα σημείο της παραβολής και
πειραματίζονται με τις ιδιότητες που προκύπτουν μέσα από τις δραστηριότητες. Ο
ρόλος του καθηγητή περιορίζεται στο να βοηθάει και να καθοδηγεί στην
οικοδόμηση της γνώσης και να στέκεται αρωγός στην προσπάθεια των μαθητών
να επιτύχουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στον καθορισμένο από το σενάριο
χρόνο.

ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ: Το σενάριο εντάσσεται στο αναλυτικό πρόγραμμα

της Β΄ Λυκείου και αφορά την παράγραφο 3.2 του σχολικού βιβλίου χωρίς να έχει
προηγηθεί διδασκαλία στη τάξη.

ΧΡΟΝΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: Η υλοποίησή του απαιτεί 3 διδακτικές ώρες, μία για

κάθε Φάση του σεναρίου, δηλαδή μια ώρα για κάθε φύλλο εργασίας.

ΧΩΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: Οι μαθητές θα εργαστούν 3 ώρες στο εργαστήριο

πληροφορικής σε ομάδες των δύο-τριών μαθητών .
 ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ:
Οι προαπαιτούμενες γνώσεις ως προς τα μαθηματικά των μαθητών είναι οι
έννοιες: καμπύλη, εξίσωση καμπύλης, κύκλος, απόσταση σημείων, γεωμετρικός
τόπος και εξίσωση εφαπτομένης καμπύλης.
Οι προαπαιτούμενες γνώσεις ως προς το λογισμικό των μαθητών είναι να
ξέρουν τα βασικά εργαλεία κυρίως με τη χρήση των δρομέων που θα χρησιμο-
ποιήσουν στο geogebra αλλά και τη χρήση παραμέτρων στις κατασκευές. Επειδή
υπάρχει περίπτωση οι μαθητές να μη γνωρίζουν κάποια εργαλεία, θα απαιτη-
θούν 20 λεπτά στην αρχή της 1ης διδακτικής ώρας, μέσω φύλλου εργασίας, για
να πειραματισθούν και να εξοικειωθούν με αυτά.

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ: Θα χρησιμοποιηθούν 3

φύλλα εργασίας δομημένα έτσι ώστε να γίνει εξάσκηση στα απαιτούμενα
εργαλεία του λογισμικού, να υλοποιηθεί βήμα –βήμα η κατασκευή του σχολικού
βιβλίου, να διερευνηθεί ο ρόλος της παραμέτρου p της παραβολής και οι
εξισώσεις της παραβολής και της εφαπτομένης της. Καλό είναι οι μαθητές να
έχουν και ένα τετράδιο για να κρατούν σημειώσεις. Στην υλοποίηση του σεναρίου
στους υπολογιστές θα χρησιμοποιηθεί το λογισμικό geogebra.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ: Οι μαθητές θα εργαστούν σε

ομάδες των 2-3 ατόμων. Ο διδάσκων θα πρέπει με συνεχείς ερωτήσεις να τους
υποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιήσουν το λογισμικό για να
αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις του φύλλου εργασίας και να επιτύχουν τους
στόχους που έθεσε ο διδάσκων στο σενάριο.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ:

Οι μαθησιακοί στόχοι: αφορούν τη μελέτη της παραβολής ως γεωμετρικού
τόπου, δηλαδή ως σύνολο σημείων με συγκεκριμένες ιδιότητες . Η κατασκευή και
παρουσίασή της στην τάξη χωρίς τα λογισμικά δυναμικής γεωμετρίας είναι
πραγματικά αδύνατη, γιατί ο πίνακας δεν προσφέρεται για την χάραξή της,
δεδομένου ότι δε μπορούμε να απεικονίσουμε τόσα πολλά σημεία και να τα
συνδέσουμε μεταξύ τους. Αντιθέτως στο εργαστήριο Η/Υ μπορούν οι μαθητές με
κατάλληλες οδηγίες να τη σχεδιάσουν, να μεταβάλλουν τις παραμέτρους της και
προσθέτοντας κίνηση στην κατασκευή τους να ανακαλύψουν το γεωμετρικό τόπο
που διαγράφεται. Επιπλέον μεταβάλλοντας την παράμετρο p της παραβολής
μπορούν να διαπιστώσουν τις αλλαγές που συντελούνται και να δουν τις διάφορες
μορφές της παραβολής τόσο ως προς το πρόσημο της παραμέτρου p όσο και ως
προς τη θέση της εστίας στον οριζόντιο ή τον κατακόρυφο άξονα. Τέλος οι μαθητές
θα ανακαλύψουν την εφαπτομένη της παραβολής και θα μελετήσουν διάφορα
φαινόμενα που την αφορούν.
 Οι στόχοι της χρήσης των εργαλείων : αφορούν την αξιοποίηση των
εργαλείων του λογισμικού για κατασκευή και δυναμικό χειρισμό των προς μελέτη
αντικειμένων, πολλαπλές αναπαραστάσεις για διερεύνηση και διατύπωση
εικασιών . Θα γίνουν γρήγορες γραφικές παραστάσεις χωρίς χάσιμο χρόνου,
εύκολοι πειραματισμοί στις διαφοροποιήσεις που προκαλούν οι μεταβολές της
παραμέτρου και την επίδρασή τους στις γραφικές παραστάσεις, εύκολη εξαγωγή
συμπερασμάτων και διατύπωση γενικεύσεων.
Οι κοινωνικό-πολιτισμικοί στόχοι : μέσα από την εργασία σε ομάδες των
δύο ή τριών καλλιεργείται η ομαδικότητα, η συνεργασία και η επικοινωνία μεταξύ
των μαθητών αλλά και με το διδάσκοντα, ο οποίος παρεμβαίνει υποβοηθητικά με
ερωτήσεις αλλά και υποδείξεις ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του
φύλλου εργασίας και τις δυσκολίες που θα συναντήσουν κατά τη διερεύνηση των
διαφόρων κατασκευών τους. Επίσης εναλλάσσοντας τους διάφορους ρόλους οι
μαθητές κάθε ομάδας μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο, βοηθούν ο ένας τον άλλον,
συζητούν τις ενέργειες και τις διαδικασίες που εφαρμόζουν, διατυπώνουν
ενστάσεις και συμπεράσματα και κατακτούν τις νέες γνώσεις μετατρέποντας τα
μαθηματικά σε ένα δημιουργικό και βιωματικό παιχνίδι γνώσης.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΦΑΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ:

Α ΦΑΣΗ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ
Στην πρώτη φάση εκτέλεσης του σεναρίου που αναμένεται να διαρκέσει μια
διδακτική ώρα, θα μοιραστεί στους μαθητές το πρώτο φύλλο εργασίας, ένα φύλλο
εργασίας ανά ομάδα, ώστε να καθίσταται επιτακτικότερη η συνεργασία μεταξύ
των μελών της κάθε ομάδας. Θα ζητηθεί όπως προβλέπει το φύλλο εργασίας από
τους μαθητές να εξασκηθούν στο λογισμικό δημιουργώντας δρομέα με τις
κατάλληλες ρυθμίσεις, να κατασκευάσουν ευθύγραμμο τμήμα, κύκλο,
κατακόρυφη ευθεία και σημεία τομής κύκλου και ευθείας. Η διαδικασία
εξοικείωσης με το λογισμικό αναμένεται να διαρκέσει το πολύ 20 λεπτά.
Προτείνεται στο διδάσκοντα να κάνει και μια γρήγορη επίδειξη μέσω του
διαδραστικού πίνακα ή του βιντεοπροβολέα αν έχει αυτή τη δυνατότητα στο
εργαστήριο.
Στη συνέχεια ζητάμε από τους μαθητές να δημιουργήσουν έναν δρομέα με
όνομα p και τιμές από 0 έως 10 με βήμα αύξησης 1. Μετά από τη γραμμή
εισαγωγής να κατασκευάσουν ένα σημείο Ε (θα το ονομάσουν Εστία με
παρότρυνση του διδάσκοντα ) που να βρίσκεται στον άξονα χ΄χ και να ελέγχεται
από το δρομέα p με τετμημένη το μισό του p και να τοποθετήσουν το δρομέα
στη θέση p=2. Κατόπιν να επιλέξουν το σημείο Ε και τον άξονα yy΄ και να βρουν
το συμμετρικό σημείο του Ε το οποίο να ονομάσουν Δ και να φέρουν την κάθετη
ευθεία δ στον χχ ΄ στο σημείο Δ (θα την ονομάσουν διευθετούσα με παρότρυνση
του διδάσκοντα).
Στο σημείο αυτό και αφού επισημάνουμε στους μαθητές ότι η κατασκευή
που θα προσπαθήσουν να κάνουν είναι κατασκευή του σχολικού βιβλίου θα
ζητήσουμε να εκτελέσουν τα παρακάτω βήματα.
 Παίρνουμε τυχαίο σημείο Κ στο τμήμα ΟΕ και μετράμε την απόσταση ΚΔ
(απόσταση σημείου από διευθετούσα), θα δημιουργήσουμε ένα δρομέα
k για να ελέγχουμε την τετμημένη του Κ.
 Φέρνουμε κάθετη στον χχ΄ στο σημείο Κ και φτιάχνουμε κύκλο με κέντρο
Ε και ακτίνα ΚΔ. Ονομάζουμε Μ1 και Μ2 τα σημεία τομής του κύκλου και
της κάθετης στο σημείο Κ. Μετράμε τις αποστάσεις Μ1Ε και d(Μ1,δ) .
Θέτουμε στους μαθητές τις παρακάτω ερωτήσεις (μέσα από το φύλο
εργασίας) Τι παρατηρούμε από τις μετρήσεις Μ1Ε και d(Μ1,δ) ; Κάνουμε
τις μετρήσεις Μ2Ε και d(Μ2,δ) ,τα ι παρατηρούμε; Από τις παραπάνω
μετρήσεις έχουμε σημεία που ισαπέχουν από την εστία Ε και τη
διευθετούσα δ; Στη συνέχεια μετακινούμε το δρομέα k και
παρατηρούμε τις αποστάσεις Μ1Ε και d(Μ1,δ) καθώς και τις αποστάσεις
Μ2Ε και d(Μ2,δ), τι συμπέρασμα βγάζουμε;
 Με δεξί κλικ στα σημεία Μ1 και Μ2 επιλέγουμε ίχνος ενεργό και κίνηση
ενεργή στο δρομέα k. Αν θέλουμε να κάνουμε ανανέωση πατάμε Ctrl+F.
Ο γεωμετρικός τόπος που σχηματίστηκε λέγεται παραβολή. Μπορείτε να
διατυπώσετε τον ορισμό της; Ποια είναι τα κύρια στοιχεία της και ποιες
παραμέτρους χρησιμοποιήσατε για να μεταβάλετε τη μορφή της;
 Για εξάσκηση μπορούμε να επαναλάβουμε το φύλλο εργασίας για
κατασκευή της παραβολής με p αρνητικό αλλά και εστία στον ψψ΄.

Β ΦΑΣΗ-ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟ p ΚΑΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ

Στη δεύτερη φάση εκτέλεσης του σεναρίου που αναμένεται να διαρκέσει
μια ώρα αφού μοιράσουμε στους μαθητές το δεύτερο φύλλο εργασίας θα
προσπαθήσουμε, όπως περιγράφεται στα παρακάτω βήματα να παροτρύ-νουμε
τους μαθητές να ανακαλύψουν τις διάφορες μορφές της παραβολής με κορυφή
την αρχή Ο(0,0), αλλά και να αντιστοιχήσουν την εξίσωση της παραβολής με την
αντίστοιχη μορφή. Έτσι ζητάμε από τους μαθητές να εκτελέσουν στο λογισμικό τις
παρακάτω ενέργειες και να διατυπώσουν εικασίες προσπαθώντας να απαντήσουν
στα ερωτήματα του φύλλου εργασίας.
 Κατασκευάζουμε δρομέα p και του δίνουμε τιμές από -20 έως 20 με
βήμα 0.1. Ορίζουμε σημείο Ε(p/2,0) στον άξονα χχ΄ και ευθεία δ
κάθετη στον χχ΄ με εξίσωση χ=-p/2.
 Κατασκευάζουμε χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του λογισμικού
παραβολή με εστία το Ε και διευθετούσα τη δ. Αφού εμφανιστεί η
παραβολή δώστε απ τις ιδιότητες χρώμα (π.χ. κόκκινο) και πάχος
γραμμής (π.χ. 8).
  Τοποθετήστε το δρομέα στη θέσης 2. Στη συνέχεια μετακινήστε το
δρομέα προς το 20 τι παρατηρείτε στη μορφή της καμπύλης;
Μπορείτε να εικάσετε τι θα συμβεί αν μετακινήσουμε το δρομέα ώστε
να πάρει πολύ μεγάλη τιμή; Αλλάξτε τώρα τα όρια στο p και βάλτε
άνω όριο το 10.000 τι παρατηρήσατε;
 Αλλάξτε ξανά τα όρια του p σε -20 μέχρι 20 και μετακινήστε το δρομέα
κοντά στο 0. Τι παρατηρείτε; Τι θα γίνει αν το p γίνει ίσο με μηδέν;
 Μετακινήστε τώρα το δρομέα ώστε το p να γίνει αρνητικό. Τι
παρατηρείτε; Συνεχίστε τη μετακίνηση προς το -20. Τι παρατηρείτε;
Μπορείτε να σκεφτείτε τι θα συμβεί αν μετακινήσουμε το δρομέα
προς το -10.000; Επαληθεύστε την εικασία σας.
 Τώρα από τη γραμμή εισαγωγής εισάγετε πληκτρολογώντας την
εξίσωση γραμμής y2=2px. Δώστε στην καμπύλη χρώμα πράσινο και
πάχος γραμμής 2.Τι παρατηρείτε; Μετακινήστε το δρομέα σε
διάφορες θέσεις και εστιάστε στην κόκκινη και την πράσινη καμπύλη.
Μπορείτε να βγάλετε κάποιο συμπέρασμα;
 Επαναλάβατε το ίδιο φύλλο εργασίας μεταφέροντας την εστία στον
άξονα ψψ΄ και τη διευθετούσα κάθετη στον ψψ΄.
Γ ΦΑΣΗ-ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ
Στην τρίτη φάση εκτέλεσης του σεναρίου που αναμένεται να διαρκέσει
επίσης μια διδακτική ώρα θα δώσουμε τη δυνατότητα στους μαθητές να πειρα-
ματιστούν με την εξίσωση εφαπτομένης της παραβολής, να τη συνδέσουν με τον
τύπο του βιβλίου τους και να τη συνδυάσουν με τις δύο μορφές της παραβολής
ως προς τον άξονα συμμετρίας της. Έτσι μέσα από τα βήματα που περιγράφονται
στο τρίτο φύλλο εργασίας θα παρακινήσουμε τους μαθητές να δοκιμάσουν και να
πειραματιστούν διατυπώνοντας τις εικασίες τους στους παρακάτω προβλημα-
τισμούς.
 Κατασκευάζουμε δρομέα p και του δίνουμε τιμές από -10 έως 10 με
βήμα 1. Ορίζουμε σημείο Ε(p/2,0) στον άξονα χχ΄ και ευθεία δ κάθετη
στον χχ΄ με εξίσωση χ=-p/2. Κατασκευάζουμε χρησιμοποιώντας τα
εργαλεία του λογισμικού παραβολή με εστία το Ε και διευθετούσα τη δ.
Κατασκευάζουμε ένα σημείο Α το οποίο θα κινείται πάνω στην παραβολή
(βαθμός ελευθερίας 1). Και στη συνέχεια κατασκευάζουμε
χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του λογισμικού την εφαπτομένη της
παραβολής στο σημείο Α. Δώστε στην εφαπτομένη χρώμα (π.χ.
πορτοκαλί) και πάχος γραμμής (π.χ. 9). Εισάγετε από τη γραμμή
εισαγωγής την εξίσωση y(A)*y=p(x(A)+x) και δώστε στη γραμμή που θα
εμφανιστεί χρώμα (π.χ. μπλε) και πάχος (π.χ. 2) . Τι παρατηρείτε;
 Μετακινήστε το σημείο Α και παρατηρήστε την πορτοκαλί και τη μπλε
ευθεία. Τι μπορείτε να υποθέσετε για την εφαπτομένη στο Α;
  Φέρτε το συμμετρικό σημείο Α΄ του Α ως προς τον άξονα χ΄χ και
κατασκευάστε την εφαπτομένη στο Α΄. Τι παρατηρείτε για το σημείο
τομής των δύο εφαπτόμενων;
 Μετακινήστε το σημείο Α τι παρατηρείτε; Μετακινήστε το σημείο Α ώστε
η ευθεία ΑΑ΄ να διέρχεται απ’ την εστία Ε τι παρατηρείτε;
 Επαναλάβετε το φύλλο εργασίας αλλά με παραβολή που έχει την εστία
στον ψψ΄ και διευθετούσα κάθετη στον ψψ΄.

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Με τις παραπάνω κατασκευές, έτοιμες από τους μαθητές, μπορούμε να

τους οδηγήσουμε με τη βοήθεια κατάλληλων φύλλων εργασίας, να ανακαλύψουν
τις ιδιότητες της παραβολής, να τις εφαρμόσουν στην επίλυση των ασκήσεων του
βιβλίου και στις εφαρμογές του οι οποίες χωρίς τη χρήση λογισμικού είναι
αδύνατο να γίνουν κατανοητές από τους μαθητές (Προτείνονται: Εφαρμογή
σελ.92, Ανακλαστική ιδιότητα Παραβολής σελ.95, Εφαρμογές 1 και 2 σελ.96 έως
98, Άσκηση 6 σελ. 99, Άσκηση 5 σελ.100, Άσκηση 6 σελ.100, Άσκηση 8 σελ.100) .
Έτσι η γνώση κατασκευάζεται και δεν αποκαλύπτεται με μετωπική
(δασκαλοκεντρική ) διδασκαλία. Επιπλέον, οι μαθητές δε μένουν στην παράγραφο
αυτή στην στείρα ασκησιολογία των παραβολών με τις ατέλειωτες πράξεις, αλλά
δένουν καλύτερα την Γεωμετρία με την Άλγεβρα.

ΑΞΙΟΛΟΓΙΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Ως προς τις επιδιώξεις του σεναρίου
Μετά την εφαρμογή στην τάξη του σεναρίου διαπιστώθηκε ότι οι στόχοι που
τέθηκαν επετεύχθησαν σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι μαθητές έδειξαν ικανοποίηση
από τη γνώση που οι ίδιοι κατέκτησαν μετά από την ενασχόλησή τους με το
λογισμικό. Κατάφεραν να κατανοήσουν και να κάνουν κτήμα τους έννοιες που με
τον κλασικό τρόπο διδασκαλίας (πίνακα μαρκαδόρο) θα ήταν βαρετές και
κουραστικές αφού ο διδάσκων θα έπρεπε να παρουσιάσει ξερά και φορμαλιστικά
τους τύπους (αφού οι αποδείξεις είναι εκτός ύλης) και να βάλει τους μαθητές να
αποστηθίσουν και να λύσουν ασκήσεις που δεν θα είχαν καμία εποπτεία ως προς
την κατασκευή τους από τους μαθητές.
Ως προς τα εργαλεία
Παρ’ ότι το εργαστήριο έχει παλιούς σχετικά υπολογιστές και παρουσιάστηκαν
κατά τη διάρκεια της εφαρμογής διάφορα τεχνικά προβλήματα, αυτά αντιμετω-
πίστηκαν και το ισοζύγιο του απολογισμού σε σχέση με την διδασκαλία στην
παραδοσιακή τάξη και τον πίνακα ήταν αισθητά υπέρ της εφαρμογής στο
εργαστήριο.
Ως προς την διαδικασία υλοποίησης
Ως προς τη διαδικασία υλοποίησης η εφαρμογή στην πράξη κρίνεται αρκετά
ικανοποιητική καθώς τα φύλλα εργασίας που ήταν αρκετά αναλυτικά και βοήθη-
σαν τους μαθητές να αντιμετωπίσουν, με την κατάλληλη βέβαια παρότρυνση και
αρωγή στις προσπάθειες από το διδάσκοντα, τις δυσκολίες και να ανταποκριθούν
σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό στους στόχους και τις επιδιώξεις του σεναρίου.
Ως προς την προσαρμογή και επεκτασιμότητα
Η επεκτασιμότητα και η προσαρμογή του σεναρίου εφαρμόστηκε σε μερικές μόνο
από τις ασκήσεις- εφαρμογές που πρότεινε το σενάριο μιας και ο χρόνος που
είχαμε στη διάθεση μας για να κάνουμε επεκτάσεις ήταν πάρα πολύ μικρός, παρά
ταύτα το αποτέλεσμα κρίνεται μάλλον θετικό και ελπιδοφόρο για περισσότερες
εφαρμογές στο μέλον.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ

Τα αρχεία που ακολουθούν το σενάριο ανοίγουν με το Λογισμικό geogebra.
Τα έτοιμα αρχεία είναι αυτοματοποιημένα σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό και ο
σκοπός τους είναι να βοηθήσουν το διδάσκοντα να δείξει γρήγορα και εύκολα
μέσω διαπεραστικού πίνακα ή projector σημεία της κατασκευής, που ενδεχομένως
δυσκολέψουν τους μαθητές, ως προς το επιθυμητό αποτέλεσμα αλλά σε καμία
περίπτωση δεν δίνονται στους μαθητές έτοιμα σαν μασημένη τροφή. Για να το
υλοποιήσετε διαβάστε προσεκτικά τις φάσεις υλοποίησης και χρησιμοποιείστε τα
έτοιμα φύλλα εργασίας. Τυπώστε τα φύλλα εργασίας με κενά ανάμεσα στα
βήματα κατασκευής ή ερωτήματα για να έχουν οι μαθητές χώρο για σημειώσεις.
Αν δεν είναι δυνατό να τυπωθούν τα φύλλα εργασίας δώστε τα στους μαθητές σε
ηλεκτρονική μορφή κατά προτίμηση pdf και ζητήστε τους να χρησιμοποιήσουν το
τετράδιό τους για σημειώσεις. Εννοείται ότι εσείς θα το εφαρμόσετε με όποιες
αλλαγές νομίζετε ότι επιβάλλεται να κάνετε. Για οποιαδήποτε διευκρίνιση είμαι
στη διάθεση σας. Κάθε σας πρόταση θα μελετηθεί με μεγάλη προσοχή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Το σενάριο αναφέρεται στο σχολικό βιβλίο

 Επιμόρφωση Β΄ Επιπέδου.
ΚΣΕ 1ου Γυμνασίου Καστοριάς
Ε΄ Περίοδος Επιμόρφωσης
Επιμορφωτής : κ. Κ. Πουτακίδης
® Καραφέρης Γεώργιος 2014
mail: gkaraferis@yahoo.gr και gkaraferis72@gmail.com
Blog: http://blogs.sch.gr/gkaraferis/