ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Υποσημείωση: Η δομή της φόρμας του Διδακτικού Σεναρίου στηρίζεται στη φόρμα της Διδακτικής
Πρακτικής του Μείζονος Προγράμματος Επιμόρφωσης

1) ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

1.1 Τίτλος Διδακτικού Σεναρίου

Αναφέρεται ο τίτλος του Διδακτικού Σεναρίου, ο οποίος θα αποτυπώνει τον σκοπό και
θα προσδιορίζει την αρχική μορφή και το περιεχόμενό του.

«Μαθαίνω για την Κύπρο»

1.2 Δημιουργός

Ονοματεπώνυμο: Καλούδης Χαράλαμπος

Ιδιότητα: Εκπαιδευτικός

Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Απόφοιτος Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε.

Απόφοιτος Καθηγητικής Σχολής

Απόφοιτος ΑΕΙ/ΤΕΙ

Δικτυακός τόπος / blog: ………………………………………………………………...

1.3 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γνωστικό/-ά αντικείμενο/-α του Διδακτικού Σεναρίου: (π.χ. Μαθηματικά Ε΄

1
Δημοτικού) Γεωγραφία Ε΄

Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου (π.χ. ενότητα ‘κλάσματα’).

 Της Γεωγραφίας. Μέσα από την χρήση διαφόρων χαρτών διαπιστώνουν και
την θέση που έχει η Κύπρος στο παγκόσμιο χάρτη και την αξία που της
προσδίδει. Έτσι, μαθαίνουν τα σημεία του ορίζοντα καθώς και το πώς να
προσανατολίζονται σε ένα χάρτη.
 Της Ιστορίας. Στο σχέδιο μαθήματος εμπλέκονται ιστορικά γεγονότα που
αφορούν την Κύπρο καθώς και τις συνέπειες του κάθε κατακτητή στο νησί.
Συμβατότητα με το ΑΠΣ & το ΔΕΠΠΣ. (σε ποια ενότητα του ΑΠΣ εντάσσεται ο
κεντρικός άξονας του θέματος και ποια είναι η σχέση του με το ΔΕΠΠΣ)

Το σενάριο αναφέρεται στο βιβλίο της Γεωγραφίας της Ε΄ Δημοτικού και ανήκει
στην Δ΄ ενότητα «Ελληνισμός εκτός συνόρων». Η μορφή του κεφαλαίου πριν την
διαφοροποιήσουμε δεν εξυπηρετούσε άμεσα το μάθημα της Γεωγραφίας.
Αποσκοπούσε περισσότερο σε ιστορικούς στόχους. Μετά την διαφοροποίηση το
μάθημα συνδέθηκε άμεσα και με άλλες ενότητες του βιβλίου της γεωγραφίας, όπως
για παράδειγμα την πρώτη ενότητα «Οι χάρτες, ένα εργαλείο για τη μελέτη του
κόσμου», αφού έχουμε συμπεριλάβει χάρτες διαφόρων ειδών αλλά και
δραστηριότητες που αφορούν τον προσανατολισμό. Επίσης, συνδέεται και με την
τρίτη ενότητα «Το ανθρωπογενές περιβάλλον της Ελλάδας» γιατί τα παιδιά θα
έχουν ήδη έρθει σε επαφή με την έννοια ανθρωπογενές περιβάλλον καθώς και με
την γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού.

1.4 Τάξη στην οποία θα το εφαρμόσατε

Τάξη: Ε΄ Δημοτικού

1.5 Σκοπός & Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα του Διδακτικού Σεναρίου

Το διδακτικό σενάριο είναι στοχοκεντρικό. Ο γενικός σκοπός του διδακτικού σεναρίου

και οι επιμέρους στόχοι εξαρτώνται από τη θεωρητική προσέγγιση που υποστηρίζει ο
κάθε εκπαιδευτικός και την προσωπική του θεωρία για τη διδασκαλία και τη μάθηση.
Αυτοί είναι που καθορίζουν τον τύπο των δραστηριοτήτων που θα ακολουθήσουν και το
περιεχόμενό τους.

Γενικός Σκοπός: Να μάθουν οι μαθητές για τους κατοίκους της Κύπρου και τον
πολιτισμό της.

2
Επιμέρους προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα ως προς το γνωστικό
αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή διαδικασία.

Αφού ολοκληρωθεί η διδασκαλία του σεναρίου, οι μαθητές θα πρέπει να είναι

ικανοί να:
1. Γνωρίζουν την σύνθεση του πληθυσμού της Κύπρου,
2. Γνωρίζουν τα ιστορικά στοιχεία, τα οποία διαφοροποίησαν τη
γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού της Κύπρου,
3. Δικαιολογούν βάση των ιστορικών στοιχείων τη συνέχιση του ελληνισμού
της Κύπρου, (βλέπε βιβλίο δασκάλου)
4. Να προσδιορίζουν τη σχετική θέση της Κύπρου καθώς και των πόλεων
της πάνω στον παγκόσμιο χάρτη,
5. Έρχονται σε επαφή με διάφορους χάρτες που απεικονίζουν την Κύπρο όπως
για παράδειγμα: χάρτης επαρχιών, τοπογραφικός, μορφολογικός, πολιτικός και
παγκοσμίως.
Σημειώστε ποιες εφαρμογές αξιοποιούνται στο συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο.

 Google

 Google maps

 Bookcreator (Σαν επέκταση του σεναρίου να μπει αυτό που φτιάξαμε)

https://read.bookcreator.com/UebmgVTTNrTHaXL1OHlMTJcVx7r1/LJOQGT-_S5uJ7pTf1o3F0Q

1.6 Εκτιμώμενη διάρκεια

• Διάρκεια: Η εφαρμογή που Διδακτικού Σεναρίου μπορεί να διαρκέσει από μια

διδακτική ώρα με τη διενέργεια μιας ή δύο δραστηριοτήτων έως μια εβδομάδα,
ένα μήνα ή και ολόκληρο το σχολικό έτος.

Δύο (2) διδακτικές περιόδους. Η πραγματική όμως διάρκεια του προγράμματος

εξαρτάται από το πώς θα χειριστεί ο δάσκαλός το σενάριο, αλλά και από τη
δυναμική της τάξης.

2) ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

2.1 Γενική Περιγραφή Διδακτικού Σεναρίου

- Γίνεται αναλυτική περιγραφή της κάθε δραστηριότητας του Διδακτικού Σεναρίου.

Στο παρακάτω σενάριο μαθήματος δίνονται 3 διαφορετικές δραστηριότητες, που
αφορούν την διδασκαλία του πιο πάνω θέματος. Ο δάσκαλος έχει την ευχέρεια να
διαλέξει είτε όλες τις δραστηριότητες, είτε επιλεκτικά ανάλογα με το χρόνο
διδασκαλίας.
Πριν από την έναρξη του μαθήματος, χωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες μεικτής
ικανότητας. Κάθονται ομαδικά για σκοπούς αλληλεπίδρασης, βλέπουν τον τρόπο
εργασίας των άλλων παιδιών, ανταλλάζουν ιδέες και θέτουν προβληματισμούς.

3
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1: Το πριν και το μετά.
Ο εκπαιδευτικός με τη χρήση προβολέα δείχνει τον χάρτη της Κύπρου πριν από το
1974 και ένα άλλο χάρτη όπου φαίνεται η Κύπρος όπως διαμορφώθηκε μετά την
εισβολή. Έπειτα, ο εκπαιδευτικός για να διεγείρει την παρατηρητικότητα των
μαθητών του, ρωτά το εξής: «Ποια η διαφορά του πρώτου με τον δεύτερου χάρτη;»
Αυτό το ερώτημα θα δώσει το έναυσμα για να ξεκινήσει μια συζήτηση γύρω από το
θέμα της «γραμμής του Αττίλα».
Αφού εμπλουτίσουμε την δραστηριότητα με τον πιο πάνω τρόπο, έπειτα θα
αρχίσουμε να διαβάζουμε με τα παιδιά το απόσπασμα της πρώτης δραστηριότητας
από το βιβλίο μαθητή. Καθώς το διαβάζουμε, για να γίνει πιο κατανοητό σε αυτά
θα δημιουργήσουμε μαζί τους ένα χάρτη εννοιών, όπου θα επεξηγεί ποιοι
κατακτητές πέρασαν με σειρά από την Κύπρο και ποιες ήταν οι συνέπειες στο νησί.
Παρακάτω δείχνουμε ένα παράδειγμα χάρτη εννοιών, που θα μπορούσαμε να
δημιουργήσουμε με τους μαθητές με βάση το κείμενο. Στη συνέχεια, ως άσκηση
επαλήθευσης δίνουμε μια άσκηση αντιστοίχισης, όπου θα περιέχει τους κατακτητές
που πέρασαν από την Κύπρο και τις συνέπειες που προκάλεσαν στο νησί, ο καθένας
απ’ αυτούς.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2: Παιχνίδι γνώσεων.

Ο εκπαιδευτικός δίνει στους μαθητές φωτοαντίγραφα με το σταυρόλεξο που θα
δημιουργήσει με σκοπό να τους επαναφέρει προηγούμενες γνώσεις αλλά
παράλληλα να κάνει πιο διασκεδαστικό το μάθημα.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3: Παίξε με τις πόλεις.

Σε αυτή την δραστηριότητα βάζουμε τα παιδιά να εργαστούν σε ομάδες. Δίνουμε
στην κάθε ομάδα ένα χάρτη, που αναπαριστά τις επαρχίες της Κύπρου με
διαφορετικά χρώματα αλλά και την έκτασή τους. Στόχος του εκπαιδευτικού είναι η
επαναφορά προηγούμενης γνώσης, δηλαδή να διαπιστώσει κατά πόσο οι μαθητές
γνωρίζουν που βρίσκονται οι επαρχίες αλλά και να παρατηρήσουν τη διαφορά στην
έκταση τους. Αφού τελειώσει η παραπάνω άσκηση, τους δείχνουμε μια
φωτογραφία που αναπαριστά ένα παιδί να δείχνει με το σώμα του τα σημεία του
ορίζοντα. Ακολούθως, ζητάμε από τους μαθητές να προσδιορίσουν την σχετική
θέση της κάθε επαρχίας πάνω στο χάρτη της Κύπρου σε σχέση με τις άλλες
επαρχίες, συμπληρώνοντας τα κενά των προτάσεων. Δηλαδή, ο εκπαιδευτικός να
αναφέρει ένα παράδειγμα όπως αυτό: η Λάρνακα βρίσκεται δυτικά της
Αμμοχώστου και ανατολικά της Λεμεσού.
2.2 Φύλλα Εργασίας

Οι Διδακτικές Πρακτικές είναι καλό να συνοδεύονται από φύλλα εργασίας, σε ψηφιακή/

έντυπη μορφή, τα οποία δόθηκαν στους μαθητές ως ένας οδηγός πραγματοποίησης
των προαναφερθέντων δραστηριοτήτων (προαιρετικό).

2.3 Υλικοτεχνική Υποδομή

Στην ενότητα αυτή γίνεται αναφορά στην απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή για την
υποστήριξη της κάθε δραστηριότητας της Διδακτικής Πρακτικής. Αναφέρονται
εκπαιδευτικά λογισμικά και εφαρμογές, διαδικτυακά περιβάλλοντα και συστήματα που
μπορεί να χρησιμοποιήθηκαν, βιντεοταινίες, διαδικτυακές πηγές κτλ.

 Βιβλίο μαθητή, τετράδιο εργασιών και βιβλίο δασκάλου Γεωγραφίας της Ε'
Δημοτικού.

4
  Υπολογιστής με βιντεοπροβολέα.
 http://el.wikipedia.org/wiki/ Γεωγραφίας της Ε' Δημοτικού.

3) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

Κατά την εφαρμογή του Διδακτικού Σεναρίου ή μετά την πραγματοποίησή του, ο
εκπαιδευτικός και οι μαθητές του ενδέχεται να έχουν πραγματοποιήσει την
αξιολόγησή του, μέσα από μια αναστοχαστική διεργασία. Αυτή μπορεί να έχει
πραγματοποιηθεί:
• κατά τη διάρκεια εφαρμογής των δραστηριοτήτων (διαμορφωτική
αξιολόγηση) με σκοπό την αναδιαμόρφωσή τους,
• στο τέλος της εφαρμογής του Διδακτικού Σεναρίου (τελική αξιολόγηση)
για να ακολουθήσει μια εποικοδομητική συζήτηση που θα οδηγήσει σε
αναπροσαρμογές, επεκτάσεις κτλ.

 Η αξιολόγηση τόσο των μαθητών όσο και του σεναρίου γίνεται μέσω
των ασκήσεων και των εργασιών, που εκπονούνται από αυτούς.
 Μια πιθανή επέκταση του σεναρίου θα ήταν να γίνει μια σύνδεση
μεταξύ του μαθήματος γεωγραφίας και ιστορίας και να μπουν ακόμα
1-2 δραστηριότητες για την Ιστορία. Όμως, εξαρτάται από το πως
θέλει να προσεγγίσει το σενάριο ο δάσκαλος και τι επέκταση θέλει να
κάνει.