ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ:2019-2020
ΜΑΘΗΜΑ:ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ
ΠΕΔΙΟΥ:ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α' ΦΑΣΗΣ
ΕΞΑΜΗΝΟ:ΕΑΡΙΝΟ
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ:ΜΑΡΙΑ ΔΑΡΡΑ
Σ Χ Ε Δ Ι Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΚΗΣΗΣ

Ονοματεπώνυμα φοιτητών/τριών και Αριθμοί Μητρώου:

Σχολή: Ανθρωπιστικών Επιστημών

Τμήμα: ΠΤΔΕ

Είδος διδασκαλίας: Μικροδιδασκαλία

Ημ/νία διδασκαλίας:

Όνομα Διδάσκοντος:

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Μάθημα: Ιστορία Δ' Δημοτικού

2. Τίτλος Διδακτικής Πρακτικής:

Η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα

1
3. Σκοποί και Στόχοι
Γενικός σκοπός της μικροδιδασκαλίας:
Γενικός Σκοπός της διδακτικής πρακτικής είναι οι μαθητές να γνωρίσουν στοιχεία από
την εκπαίδευση των παιδιών στην αρχαία Αθήνα και να τα συγκρίνουν με τα αντίστοιχα
της σύγχρονης εποχής. Οι παραπάνω στόχοι υπηρετούν τις ακόλουθες επιθυμητές
οριζόντιες ικανότητες: ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της δημιουργικότητας,
ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας επικοινωνίας και ανάληψης πρωτοβουλιών,
κοινωνικές ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη, ικανότητα χρήσης
πολλαπλών πηγών, μεταγνωστική ικανότητα «μαθαίνω πώς να μαθαίνω».
Επιμέρους στόχοι της Μικροδιδασκαλίας:
1. Γνωρίζοντας και κατανοώντας:
1.1.Να περιγράφουν στοιχεία από τη βασική εκπαίδευση των παιδιών στην αρχαία
Αθήνα.
1.2.Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν τις κοινωνικές αντιλήψεις της αρχαίας εποχής
για την εκπαίδευση των παιδιών.

2. Διερευνώντας και Εντοπίζοντας: (δεξιότητες):

2.1.Να εντοπίσουν τα βασικά στοιχεία της εκπαίδευσης στην αρχαία Αθήνα.
2.2.Να εντοπίσουν και να κατονομάσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές της
εκπαίδευσης στην αρχαία Αθήνα και στη σημερινή εποχή.

3. Συνεργασία και Επικοινωνία:

3.1. Να συνεργαστούν με τους συμμαθητές τους για να σχεδιάσουν και να περιγράψουν
ομαδικά μια εικόνα – σκηνή από την εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα.
3.2. Να επικοινωνήσουν με τους συμμαθητές τους περιγράφοντας μια εικόνα – σκηνή
από την εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα.

4. Συνδεόμενοι με τη ζωή:
4.1. Να συνδέσουν την εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα με τα αντίστοιχα θέματα στη
σύγχρονη εποχή εκτιμώντας τη σημασία και τη συνεισφορά της μελέτης της
Ιστορίας στη ζωή τους.

2
4. Βοηθήματα – Βιβλιογραφία:
Ferro M. (2000), Πώς διηγούνται την ιστορία στα παιδιά, Αθήνα, Μεταίχμιο.
Γρόλλιος Γ., (1998), «Επιστήμη της Ιστορίας, σχολικά εγχειρίδια και διαδικασίες
παραγωγής της σχολικής Ιστορίας», Μακεδνόν, τ. 5, σ. 17-28.
Ιστορία Δ΄ Δημοτικού (Βιβλίο Μαθητή, Τετράδιο Εργασιών, Βιβλίο Δασκάλου), Αθήνα,
ΟΕΔΒ.
Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, (1999), Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο,
Αθήνα.
Κόκκινος Γ., (1995), «Το μάθημα της Ιστορίας: Από το φρονηματιστικό λόγο στην
αναγκαιότητα της κριτικής γνώσης», Φιλολογική, τ. 52, σ. 22-24.
Κροντηρά Λ., Πρώτη γνωριμία με την Αθήνα του Περικλή, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.
Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης, (2011), www.epimorfosi.edu.gr, «Β3: Σχέδιο
Ιστορίας», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, σ. 65-69.

5. Απαιτούμενα υλικά & Εποπτικά μέσα (ή Υλικοτεχνική υποδομή):

Υπολογιστής και βιντεοπροβολέας, καθίσματα από την αίθουσα διδασκαλίας και
όποια υλικά επιλέξουν οι μαθητές για να παρουσιάσουν τη σκηνή τους, χαρτόνια
– μαρκαδόροι – αυτοκόλλητα χαρτάκια, εκπαιδευτικό λογισμικό.

3
Θέματα (Υποενότητες) Μικροδιδασκαλίας 25΄

Θέματα (Υποενότητες) Διάρκεια Εκπαιδευτικές Τεχνικές Εκπαιδευτικά Μέσα

κάθε θέματος για κάθε θέμα για κάθε θέμα
(σε λεπτά)
1. Αξιοποίηση των Ερωτήσεις-απαντήσεις Ιστορία Δ΄Δημοτικού-
πρότερων γνώσεων Εργασία στην ολομέλεια Τετράδιο
και αντιλήψεων Εργασιών,σ.29(εικόνα)
των μαθητών- Ιστορία Δ΄Δημοτικού-
Ανασκόπηση 3΄ Βιβλίο μαθητή
προηγούμενου σ.70(εικόνα 2) ή
κεφαλαίου- εναλλακτικά
Εισαγωγικός υπολογιστής και
προβληματισμός. βιντεοπροβολέας.

2. Πραγματοποίηση
δραστηριοτήτων 10΄ Εργασία σε ομάδες
των ομάδων. Φύλλα Εργασίας 1,2,3,4,
(από ένα για κάθε
ομάδα).
3. Παρουσίαση των
Οι ομάδες παρουσιάζουν
δραστηριοτήτων 5΄
στην ολομέλεια τις
των ομάδων. δραστηριότητες που Πίνακας
ανέλαβαν.

4. Σύνθεση - εξαγωγή
συμπερασμάτων 2΄ Συζήτηση
Υπολογιστής και
βιντεοπροβολέσς-
Πίνακας

4
 3. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Θα αξιοποιηθούν τα επισυναπτόμενα Φύλλα Εργασίας: 1, 2, 3, 4 και 5, ως

οδηγός πραγματοποίησης των προαναφερθέντων δραστηριοτήτων.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ-ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Επίπεδο Επάρκειας

Μη Ικανοποιητικό Πολύ Καλό Εξαιρετικό

ικανοποιητικό

Σχεδιασμός και
προετοιμασία της
διδασκαλίας

Συνέπεια και οργάνωση

(επιλογή και χρήση των
κατάλληλων τεχνικών,
μεθόδων και μορφών
διδασκαλίας, επιλογή και
χρήση των κατάλληλων
υλικών και μέσων
διδασκαλίας)

Παιδαγωγικό κλίμα

Ανταπόκριση
ακροατηρίου

Επίτευξη και έλεγχος

της επίτευξης των
στόχων

Διάρκεια παρουσίασης
(αποτελεσματική
διαχείριση του
διδακτικού χρόνου)

5
ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Επαναξιολόγηση στοιχείων παρατήρησης (από μέλη της ομάδας, από συμφοιτητές και από
διδάσκουσα), με στόχο τον επανασχεδιασμό του πλάνου του μαθήματος που ήδη διδάχτηκε, στο
πλαίσιο του οποίου ενσωματώνονται όλες οι βελτιώσεις που προτάθηκαν στη φάση της
ανάλυσης/αναστοχασμού της μικροδιδασκαλίας.

6
Φύλλο Εργασίας 1

ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Σκηνή 1η
Να οργανώσετε και να σχεδιάσετε μία εικόνα – σκηνή από την εκπαίδευση
των παιδιών στην αρχαία Αθήνα αντλώντας πληροφορίες για το σχεδιασμό
της σκηνής από το παρακάτω απόσπασμα του βιβλίου της Λήδας Κροντηρά
«Πρώτη γνωριμία με την Αθήνα του Περικλή».
«… Δάσκαλοί μας, λέει ο Νικίας, είναι ο γραμματιστής, ο κιθαριστής και ο
παιδοτρίβης. Ο γραμματιστής μας έμαθε πρώτα να διαβάζουμε και μετά να
γράφουμε. Και δεν λές, ότι για να το καταφέρουμε αυτό πέρασαν τέσσερα
ολόκληρα χρόνια; λέει ο Αριστομένης γελώντας. Μα το διάβασμα για τα παιδιά
της εποχής εκείνης, ήταν πολύ δύσκολο. Η μία λέξη ήταν ενωμένη με την
άλλη, χωρίς κενό ανάμεσά τους και χωρίς σημεία στίξης (κόμματα και τελείες).
Τώρα όμως, λέει καμαρώνοντας ο Αριστομένης, όχι μόνο διαβάζουμε Όμηρο
αλλά μπορούμε να απαγγέλλουμε από μνήμης ,όπως λένε, πολλά μέρη από
τα δύο έπη του την Ιλιάδα και την Οδύσσεια».
Ονόματα:
Ερμογένης, Αγόραστος, Νικίας, Αριστομένης,
Λεξιλόγιο:
Η πλάκα, η γραφίδα, ο παιδαγωγός, ο γραμματιστής, ο κιθαριστής, ο
παιδοτρίβης, η παλαίστρα, το γυμνάσιο, το πένταθλο, ο αλτήρας, το
παγκράτιο, το στάδιο, το έπος, η άρπα, η πυγμή.

7
Φύλλο Εργασίας 2

ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Σκηνή 2η
Να οργανώσετε και να σχεδιάσετε μία εικόνα – σκηνή από την εκπαίδευση
των παιδιών στην αρχαία Αθήνα αντλώντας πληροφορίες για το σχεδιασμό
της σκηνής από το παρακάτω απόσπασμα του βιβλίου της Λήδας Κροντηρά
«Πρώτη γνωριμία με την Αθήνα του Περικλή».
«…Τα κορίτσια μένουν στο σπίτι. Μαθαίνουν από τη μητέρα ανάγνωση και
γραφή, μουσική και χορό και ό,τι ακόμα χρειάζεται να ξέρει μια μέλλουσα
νοικοκυρά και μητέρα. Τα αγόρια όμως με την ανατολή του ήλιου κάθε μέρα
ξεκινούν για το σχολείο μαζί με τον παιδαγωγό τους».
Ονόματα:
Ερμογένης, Αγόραστος, Νικίας, Αριστομένης,
Λεξιλόγιο:
Η πλάκα, η γραφίδα, ο παιδαγωγός, ο γραμματιστής, ο κιθαριστής, ο
παιδοτρίβης, η παλαίστρα, το γυμνάσιο, το πένταθλο, ο αλτήρας, το
παγκράτιο, το στάδιο, το έπος, η άρπα, η πυγμή.

8
Φύλλο Εργασίας 3

ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Σκηνή 3η
Να οργανώσετε και να σχεδιάσετε μία εικόνα – σκηνή από την εκπαίδευση
των παιδιών στην αρχαία Αθήνα αντλώντας πληροφορίες για το σχεδιασμό
της σκηνής από το παρακάτω απόσπασμα του βιβλίου της Λήδας Κροντηρά
«Πρώτη γνωριμία με την Αθήνα του Περικλή».
«…Αρκετά πληρώνει ήδη ο πατέρας για τη μόρφωσή μας. Γιατί; Τι άλλο
πληρώνει; Τα μαθήματα μουσικής, απαντά ο Αριστομένης. Η μουσική κατέχει
σπουδαία θέση στην εκπαίδευσή μας. Βέβαια, επιδοκιμάζει ο Ερμογένης, γιατί
πλάθει αρμονικά την ψυχή. Γι’ αυτό, εκτός από ένα μουσικό όργανο που όλοι
σχεδόν ξέρουμε να παίζουμε (λύρα, κιθάρα, αυλό) και μ’ αυτό συνοδεύουμε
τους στίχους των ποιητών, μαθαίνουμε στα παιδιά μας τραγούδι και χορό.».
Ονόματα:
Ερμογένης, Αγόραστος, Νικίας, Αριστομένης,
Λεξιλόγιο:
Η πλάκα, η γραφίδα, ο παιδαγωγός, ο γραμματιστής, ο κιθαριστής, ο
παιδοτρίβης, η παλαίστρα, το γυμνάσιο, το πένταθλο, ο αλτήρας, το
παγκράτιο, το στάδιο, το έπος, η άρπα, η πυγμή.

9
Φύλλο Εργασίας 4

ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Σκηνή 4η
Να οργανώσετε και να σχεδιάσετε μία εικόνα – σκηνή από την εκπαίδευση
των παιδιών στην αρχαία Αθήνα αντλώντας πληροφορίες για το σχεδιασμό
της σκηνής από το παρακάτω απόσπασμα του βιβλίου της Λήδας Κροντηρά
«Πρώτη γνωριμία με την Αθήνα του Περικλή».
«…Ο πατέρας, λέει ο Αριστομένης, εκτός από τον κιθαριστή πληρώνει και τον
παιδοτρίβη που ασκεί το σώμα μας στην παλαίστρα. Θα έχετε ακούσει που
λένε ‘Νους υγιής εν σώματι υγιές’, δηλαδή γερό μυαλό μέσα σε γερό κορμί…
Στην παλαίστρα θα περάσουμε όλο το απόγευμα με τον παιδοτρίβη. Πάμε
εκεί κάθε μέρα από τότε που γίναμε δέκα ετών, λέει ο Νικίας».
Ονόματα:
Ερμογένης, Αγόραστος, Νικίας, Αριστομένης,
Λεξιλόγιο:
Η πλάκα, η γραφίδα, ο παιδαγωγός, ο γραμματιστής, ο κιθαριστής, ο
παιδοτρίβης, η παλαίστρα, το γυμνάσιο, το πένταθλο, ο αλτήρας, το
παγκράτιο, το στάδιο, το έπος, η άρπα, η πυγμή.

10
Φύλλο Εργασίας 5

ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Σκηνή 5η
Να οργανώσετε και να σχεδιάσετε μία εικόνα – σκηνή από την εκπαίδευση
των παιδιών στην αρχαία Αθήνα αντλώντας πληροφορίες για το σχεδιασμό
της σκηνής από το παρακάτω απόσπασμα του βιβλίου της Λήδας Κροντηρά
«Πρώτη γνωριμία με την Αθήνα του Περικλή».
«…Μαθαίνουμε βέβαια και αριθμητική, συμπληρώνει ο Νικίας. Τους αριθμούς
της αριθμητικής τους σημειώνουμε με γράμματα του αλφαβήτου και όταν το
πρόβλημα που έχουμε να λύσουμε είναι μπερδεμένο ο γραμματιστής μας
έμαθε να χρησιμοποιούμε τον άβακα. Τον άβακα; Α ναι το αριθμητήρι. Τα
γράμματα και τους αριθμούς τα χαράζουμε στο κερί που είναι στρωμένο πάνω
στην ξύλινη πλάκα».
Ονόματα:
Ερμογένης, Αγόραστος, Νικίας, Αριστομένης,
Λεξιλόγιο:
Η πλάκα, η γραφίδα, ο παιδαγωγός, ο γραμματιστής, ο κιθαριστής, ο
παιδοτρίβης, η παλαίστρα, το γυμνάσιο, το πένταθλο, ο αλτήρας, το
παγκράτιο, το στάδιο, το έπος, η άρπα, η πυγμή.

11