Egipat – život posle smrti

Izabrana tema govori o životu nakon smrti. Egipatsko vjerovanje u vaganje duse i zagrobni zivot.

Egipatska civilizacija je imala složena uvjerenja o smrti i zagrobnom životu. Vjerovanje u

preporod nakon smrti i da nastaje pokretačka sila posle njihove sahrane. Za njih je smrt bila
privremeni prekid, prije nego potpuni nestanak života I da je večni život osiguran putem. Tokom
egipatskog dinastickog perioda smatralo se da mrtvi odlaze na nebo, kod zvezde Severnjače,
kako se i vremenom razvio kult Sunca, a zagrobni zivot se prebacuje u podzemlje. Mrtvi su imali
sve potrebe kao i zivi, pa su pokojniku polagani predmeti namjenjeni svakodnevnoj upotrebi. To
se polagalo jednom od tri najvaznija koncepta duse u koja su vjerovali egipastki narodi. To je bio
koncept Ka. Ka je u suštini životna snaga, koja je posle smrti odvojena od tijela. Razloh za
obimne I razradjene pripreme tijela za posle zivota su bile da bi osiguralo da Ka ima dom. Okolo
grobnice donosila se hrana i piće. Da bi ka mogao da se hrani I da izdrzi u zagrobnom zivotu. Na
osnovu toga, cime se bavio preminuli, donosili su se razni predmeti takodje.

Dva druga koncepta su Ba I Akh. Ba, još jedan duhovni entitet, je vidjen kao ptica koja lebdi sa
ljudskom glavom preko pokojnika, bio je deo duše koja putuje izmedju sveta mrtvih I živih. Po
meni to je važniji koncept od Ka jer smo mi Ba u suštini. I mi smo Ba posle naseg života.
Smrt je bila kao nekakva njihova opsesija, cak su se I tokom života pripremali za to. Znalo se da
se fizički moralo zavrsiti. Ali oni su naravno voljeli svoj život i to sto su znali da ce da dostignu
smrt nije im prestavljalo problem I strah. Jer su znali da ce nastaviti život. Njihov pogled na to,
je bio veoma za mene primamljiv iz razloga sto su gledali na smrt kao ujedinjenje sa prirodom,
koja je podarena od strane kreatora ovog svijeta. Njihovo tijelo je moralo biti zašticeno od strane
zla. To se radilo mumificiranjem. Mumija je les, ciji su koža I les sacuvani namjerno od
izlaganja raznim hemikalijama, velikoj hladnoci, vrlo maloj vlažnosti I nedostatku vazduha.
Najjednostavnija metoda mumificiranja, sastojala se u zavijanju tijela lanenim zavojima, koji su
u kasnijem periodu natapani smolom. To je takodje jedan od spiritualnih rituala za zagrobni
zivot. Vjerovali su u to da se kroz mumificiranje, dusa stiti od zla I da je to jedan od nacina doci
do zagrobnog zivota, jer su se tako stitili Ka I Ba. Da bi se mumija, Ka, Ba i zagrobni zivot
pokojnika zastitile tu je dolazilo do magijskih vjerovanja. Vjerovali su u magijske cini koje bi
svestenici izgovarali tokom sahranjivanja. Imamo jedan primjer tih magijskih vjerovanja, to je
kada je Izida vratila u život svog muža Ozirisa, tako sto je izgovorila čini. A o tome najbolje
kazuje knjiga ,,The Book Of Death’’. Knjiga je najblizi termin kojim se opisuje izgubljena zbirka
tekstova koji se sastoje od velikog broja magičnih čini namjenjene za pomoc putovanju
pokojnika kroz podzemlje ili Duat. Duat je carstvo mrtvih u drevnoj egipatskoj mitologiji. To je
carstvo bozanstva Ozirisa I pribaviliste drugih bogova I natprirodnih bića. Oziris je bio Bog
mrtvih I podzemnog svijeta. Takodje je bio bog vaskrsenja (pomenuto gore u tekstu kada je
vaskrsnuo pomoću čini njegove zene Izide) I plodnosti.
 Egipatski narod je mislio da im je Oziris dao poklon tj. ječmu koja je bila jedna od njihovih
najvažnijih žetvi. U njegovu čast je sagrađen hram u Abidosu. Cesto je prikazan zelenom bojom.
To je boja kojoj se daje simbolika preporoda. U knjizi mrtvih imamo scenu Vaganje duse. To je
scena u kojoj se prikazuje proces odlaska u zagrobni zivot. Pokojnik je morao da prođe kroz
nekoliko testova. U prvom testu, pokojnik je pred većem od 14 sudija da bi napravio obračun za
svoja djela tokom zivota. Akh, kljuc zivota, pojavljuje se u rukama nekih od sudija. Mogao je da
prodje taj test tako sto bi prevario na neki nacin sudije o djelima ali zato dolazi sledeći koji se
zove vaganje duse. Na toj sceni vidimo Anubisa, takodje predstavnika podzemlja, koji vodi
pokojnika gdje vaga srce pokojnika protiv pera Maat, boginje pravde i istine. Ako srce
preminulog prevaga pero, onda pokojnik ima srce sa težinom zlih djela. Tu se on osudjuje na
zaborav za večnost. A ako je pero teže, onda je preminuli vodio pravedan život I može da se
pridruži zagrobnom životu. Tada ga Anubis vodi kod Boga ozirisa njegove žene Izide I njene
sestre Neftis. Zajedno mu njih troje pružaju dobrodoslicu preminulog u podzemlje. Poenta
vaganje duše je bila ta da ne može zlo dotaknuti podzemni svijet. Tu vlada pravda, dobro, ljubav
i istina.

Inspirisana sam ovom temom zbog nacina ophodjenja prema smrti. Nisu na to gledali sa nekim
strasnim uvjerenjima i sa strahom. Prvi level smo mi kao spermatozoid, u drugom levelu smo mi
u stomaku nasih majki, u trećem levelu smo mi u ovom svijetu a četvri level je zivot posle smrti.
Sad mi ne znamo da li imamo peti level jer nismo ni sigurni sta nam donosi četvrti. Moj um
stalno preispituje smrt. i stvara sliku u glavi kako bi ona mogla izgledati. Vjerujem u preporod
nakon smrti, vjerujem u dusu i da ona nastavlja svoj svijet. I kad bi smo svi mi imali vjerovanja
kao sto su oni imali, mislim da bi ovaj svijet na psihickom nivou bio totalno drugaciji. Bez straha
u slobodnom koračanju.

“Ancient Egyptians believed that upon death they would be asked two questions and their
answers would determine whether they could continue their journey in the afterlife. The first
question was, 'Did you bring joy?' The second was, 'Did you find joy?’’
― Leo Buscaglia.

Istorija Egipta

Egipat je nastao 3150 g. pne,u dolini rijeke Nil kada su Egipcani osmislili simbole kojima su
poceli da opisuju I beleže događaje svog vremena. U to doba kralj Menes je stvorio državu
Egipat spajajući dve velike oblasti, Gornji I Donji Egipat. Grad Memfis na sjeveru I grad Abidos
na jugu postali su glavni gradovi novonastale države. U to vrijeme pojavio se kalendar, kao
sistem mjerenja vremena, kočije sa konjima kao prevozno sredstvo, a bog Sunca – Ra bio je
vrhovni bog u egipatskoj religiji. Ime Menes je samo ime koje ima iza sebe značenje "Osnivač".
Moguće je da je stvarna istorijska ličnost koja stoji iza tog imena ustvari vladar poi menu
Narmer. Ni jedna druga civilizacija u vreme egipatskih civilizacija nije mogla da se takmiči sa
drevnim Egiptom – moćnom državom po veličanstvenim gradjevinama I izuzetnim
bogatstvom.Osnovni razlog nadmoći Egipta u to doba bila je velika geografska prednost, oličena
u moćnoj reci Nil. Hiljada godina centar života I razvoja u Egiptu bila je upravo ova reka. Za
Egipat se smatra da je dar reke Nil, jer su dvije najvažnije oblasti u Egiptu velika delta (ušće)
Nila I dolina Nila. Tokom međuvremenskog perioda malo se zna o faraonima osim njihovih
imena, koja proizilaze iz kamenih natpisa. Promena na više čvrstih dokaza dolazi u vrijeme
Zosera, najveceg faraona 3. Dinastije. Nova stabilnost ogleda se u spomeniku Zosera. U
egipatskoj prvoj kamenoj piramidi, izgrađena u Sakari 2620 g. pne. Rec faraon znači onaj koji
živi u palati. Egipćani su se odnosili prema faraonima kao prema svojim bogovima. Vjerovali su
da zahvaljujuci njihovom služenju vladar uspeva da svako jutro podigne Sunce na nebo I natera
Nil da naplavi područja plodnim muljem krajem svakog ljeta. Faraon je bio svemoćan, a njegova
moć apsolutno neosporna. Osnovna dužnost faraona bila je da gradi I održava hramove bogova.
Dodirivanje faraonove krune ili skiptara, čak I slucajno donosilo je smrtnu kaznu za počinioca.
Delta Nila je bila I ostala srce Egipta, Svake godine u određeno vreme plavile obale reke I sušno
pustinjsko tlo stvarajući od njega veoma plodno zemljište zahvaljujući kojem je u Egiptu bilo
dovoljno hrane. Ceo Egipat je zavisio o dove reke- sva voda, hrana, transport. Potreba da se
stvaraju I odrzavaju irigacioni kanali I održava stalni transport rekom bili su neki od osnovnih
razloga sto je Egipat formirao svoju nacionalnu vladu I time postao prva uredjena država u
istoriji. Mogućnost neograničenog snadbevanja vodom rezultovala je razvojem države I društva
koje je stvorilo velika čuda drevnog Egipta. U vrijeme faraona vrijeme izgradjene su tri velike I
dan danas najpoznatije piramide ( takodje svrstane u 7 svjetskih čuda) u Gizi. Keopsova
piramida, Keopsov sin Kefren I njegovog unuka Menkure. Pronadjeno je oko 46 piramida do
sada. Uvaženi stanovnici Egipta bili su toliko bogati das u mogli da priuste velelepne grobnice I
bogato ih opreme zlatom, dragim kamenjem, zapisima na papirusu, slikovnim prikazima I
statusu. Ovo je takodje period kada pocinje mumificiranje, sa ciljem da se sačuva telo na onom
svijetu. Najpoznatiji primjer mumificiranja su unutrasnji organi Majke Khufu, Heteferes. Samo
njeno tijelo je izgubljeno, ali organi prezivljavaju u obliku konope koji igraju važnu ulogu u
ritualu mumificiranja. Vjerovali su u zagrobni život. Preminule su balzamovali I sahranjivali u
piramidama. Reč mumija znači telo sacuvano pomoću voska ili katrana. Balzamovanje je
počinjalo vađenjem mozga, crijeva, srca I pluća koje su čuvali u cetiri zasebne vaze, konpske
vaze.Od srednjeg kraljevstva smatra se da se one nalaze pod zaštitom 4 Horusova sina, zaštitnika
konopskih posuda. Daumutef je čuvao želudac, od 19 dinastije, predstavljen je kao soko. Amset
je čuvao jetru, predstavljen je u ljudskom obliku, Hapi je čuvao pluća, predstavljen je kao
majmun, Kebehsenuef je čuvao creva od 19 dinastije predstavljen je kao šakal. Magijsko
prisustvo konopskih vaza u grobnicama bilo je važnije od njihovog sadržaja. Pronađene su
mumije kojima nisu uklanjani unutrašnji organi, ali su uz njih nadjene konopske posude. U
poznoj epohi, organe su umotavali u platno I vraćani u telo pokojnika. Posle toga su u telo
stavljane soli, koje su u delovanju sa suvim pustinjskim suncem izvlačile vlagu. Osušeni leš
umotavali bi u stotine metara pamučnog platna, Čitav process je trajao 70 dana. Egipatski jezik
bio je severno-afroazijski jezik blizak barberskim I semitskim jezicima. Ovaj jezik ima dugu
istoriju, posto je bio zapisivan od 3200. p.n.e. do srednjeg veka I ostao je govoreni jezik još neko
vreme. Egipatski jezik je bio sintetički jezik, ali je kasnije postao više analitički. Egipatski
hijeroglifi, hijeratsko I demotsko je na kraju zamenilo više fonetsko koptsko pismo. Koptski
jezik se još uvjek koristi u verskim odredima Koptska pravoslavna crkva. Hijeroglifi
predstavljaju pismo koje se sastoji od kombinacije logografskih, alfabetskih I ideografskih
elemenata. Sami hijeroglifi su se nazivali ‘’ta urezana slova’’ koja su se nalazila na spomenicima
kao što su stele, hramovi I grobovi.
 Način oblačenja u Egiptu

Zenska odjeća je konzervativnija od muške odjeće. Žene su često nosile jednostavne omotačke
haljine koje se zovu kalasiris. Sa jednom ili dvije trake haljine su bile održavane I nosile su se
sve do skočnog zgloba, dok gornja ivica može da se nosi iznad ili ispod grudi. Dužina haljine
označava socijalnu klasu. Oblik lajsni I perje su takodje koristili kao uljepšavanje na haljini.
Marame i ogrtači nosili su se kao haljine takodje. Šal je bio komad tkanine oko 4 metra širok,
dužine 13 ili 14 metara. Nosile su svjetliju odjeću napravljenu od platna.