İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

Sosyal Bilimler Entitüsü

Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı
Sinema ve Kültürel Kimlik
Prof. Dr. Hasan Akbulut
Amaç: Sinemayı toplumsal bir olgu olarak degğ erlendiren bu dersin amacı, gerek filmsel
metinlerde gerekse bu metinlerin uü retilmesi ve tuü ketilmesi suü recindeki kimlik temsillerini
incelemektir. Ders, sinemanın kuü ltuü rel kimliklerin dışavuruldugğ u, uü retildigğ i ve yeniden uü retildigğ i
bir alan oldugğ u varsayımına dayanmaktadır. Ders, çeşitli ulusal, ulus-aşırı ya da diaspora
sinemalarının, Fatih Akın, Yuü ksel Yavuz gibi Almanya’da yaşayan Tuü rkiyeli yoü netmenlerin
filmlerinin, kuü ltuü rel kimlikler açısından incelenmesini içermektedir.

Öğrenme sonuçları: Bu dersin sonunda oü gğ renci aşagğ ıdakileri kavramış ve yapacak durumda
olacaktır:
1. Sinemanın, kuü ltuü rel kimliklerin bir dışavurum, uü retim ve yeniden-uü retim alanı oldugğ unu;
2. Sinemanın, aidiyet tasarımlarında etkili oldugğ unu,
3. Filmsel metinler kadar, bu metinlerin tuü ketim biçimlerinin de kuü ltuü rel kimlik kurgularını
ifade ettigğ ini
4. Ulus-aşırı Tuü rk sinemasının guü nuü muü zdeki konumunu

İçerik: Toplumsal, kuü ltuü rel bir uü retim/yeniden uü retim alanı olarak sinema; kimlik ve bileşenleri;
kimliklerin inşası ve kimlik inşasının suü rekliligğ i; ulusal sinemalar ve ulusal kimlikler; goü ç ve
goü çmen kuü ltuü ruü ; goü çmen sineması; diaspora sineması; ulus-aşırı Tuü rk sineması; sinema ve
uü çuü ncuü kimlik.
Haftalık Konu Başlıkları
1. Kimlik ve boyutları
2. Sinema ve kuü ltuü rel kimlik ilişkisi
3. Tuü rk sinemasının kimligğ i: Anlatı ve anlatım
4. Sinemanın medeniyet halleri: Karagoü zluü m
5. Yeşilçamda oü tekilik
6. Ulus-aşırı Tuü rk sineması: Duvara Karşı.
7. Ara sınav
8. Yeni Tuü rkiye sineması
9. Goü çmen sineması
10. Diaspora sineması: Ararat
11. Travma ve temsil
12. Postkolonyal sinema: Cotton Mary (Pamuk Mary)
13. Kimlik temsili olarak belgesel sinema
14. ÖÖ dev ve sunuşlar

Kaynaklar
Akbulut, Hasan (2005). “Anlatı ‘Biz’i Nasıl Kurar?: Ararat’ta Anlatı, Anımsama ve Kimlik” Kültür
ve İletişim (Ki, Ankara UÖ niversitesi İİletişim Fakuü ltesi Ulusal Hakemli Dergi) 8 (1): 91-126.
Akbulut, Hasan (2007). “Ulus-aşırı Tuü rk Sinemasında Kimlik Arayışları: Fatih Akın ve Yuü ksel
Yavuz Sineması”. (ss. 222-245). Kimlik, Medya ve, Temsil. Ed. E. B. Akca. Ankara: Nobel.
Akbulut, Hasan. (2003). “Sinemanın Medeniyet Halleri: Tuü rk Sinemasında Kimlik, Medeniyet ve
Modernleşme Temsilleri,” Düşünen Siyaset (17): 227-234.
Armes, Roy (2011) . Üçüncü Dünya Sineması ve Batı. Ankara
Arslan Muü jde (2009) . Kürt Sineması: Yurtsuzluk, Sınır ve Ölüm, İİstanbul: Agora.
Aydos, Serpil (2010). Anadolu'dan Geldik..! Devletin Tanıtım Filmlerinde Ulusal Kimlik Anlatısı
(1934-2005). Ankara: Kilit Yayınları.
Balcı, Dilara (2013). Yeşilçam’da Öteki Olmak: Başlangıcından 1980’lere Türkiye Sinemasında
Gayrilmüslim Temsilleri. İİstanbul: Kolektif.
Bayrakdar, Deniz (2011) . Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler Sinema ve Gerçek. İstanbul:
Bagğ lam Yayıncılık
 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
Sosyal Bilimler Entitüsü
Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı
Bhabha, Homi (1992). “The Öther Question: The Stereotype and Colonial Discourse,” The Sexual
Subject: A Screen Reader in Sexuality. Screen. (pp. 312-331)., London, New York:
Routledge.
Biryıldız, Esra; Zeynep Ç. Erus (2007). Üçüncü Sinema. İİstanbul: Es.
Bloom, Peter (1999). “Beur Cinema and the Politics of Location: French İmmigration Politics and
the Naming of A Film Movement,” Social Identities, Vol. 5 (4): 469-488.
http://web13.epnet.com/citation.asp, 5. 06. 2003.
Chambers, İain (2005). Göç, Kültür, Kimlik. Çev. İ. Tuü rkmen. M. Beşikçi. İİstanbul: Ayrıntı.
Connerton, Paul (2012) . Modernite Nasıl Unutturur. İİstanbul: Sel Yayıncılık.
Creswell, John N. (2017). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Araştırma ve Araştırma
Deseni, Çev. M. Buü tuü n, S. B. Demir vd. Ankara: Siyasal.
Curtis, Robin (2003) “Sınırı Geçmek: İİkinci ve UÖ çuü ncuü Neslin Ötobiyografik Filmlerinde
Hatırlama ve Unutma”, D. Bayrakdar (Yay. Haz.) Türk Film Araştırmalarında Yeni
Yönelimler 3 içinde, (ss. 159-168). İİstanbul: Bagğ lam.
Dufoix, Steé phane (2011) . Diasporalar. İİstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları.
Duruel Erkılıç, Senem (2014). Türk Sinemasında Tarih ve Bellek. İİstanbul : De Ki.
Erdogğ an, Nezih (1998). “Narratives of Resistance: National İdentity and Ambivalence in the
Turkish Melodrama between 1965 and 1975,” Screen, Autumn 39 (3): 259-271.
Gabriel, Teshome (1991). “Third Cinema as a Guardian of Popular Memory: Towards a Third
Aesthetics,” J. Pines; P. Willemen (ed). Questions of Third Cinema, (ss. 53-64). London: BFİ.
Genco, Elif; Guü ven, Yusuf (2004). “Misafir İşçi Babam’dan Küçük Özgürlük’e Yuü ksel Yavuz
Sineması,” Yeni Film, 0cak-Mart (4): 37-43.
Genç, Seray (2004). “Acı Vatandan Kısa ve Acısız’a,” Yeni Film, Öcak-Mart (4): 53-58.
Goü ktuü rk, Deniz (2001). “Turkish Delight, German Fright: Migrant İdentities in Transnational
Cinema,” Ed. Karen Ross, Deniz Derman, Nevena Dakovic. Mediated Identities. (ss. 131-
149). İİstanbul: İİstanbul Bilgi University Press.
Goü ktuü rk, Deniz (2005). “Evde Kimse Yok mu?: 1990’lar Avrupa Sinemasında Goü çmen Kimlikler,”
Toplumbilim, Avrupa Sineması ÖÖ zel Sayısı 18: 55-62.
Hall, Gary / Birchall Clare (2013). Yeni Kültürel Çalışmalar Kurumsal Serüvenler. İstanbul: Say
Yayınları.
Hall, Stuart (1998a). “Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler”, Anthony King (Der.) Kültür,
Küreselleşme ve Dünya Sistemi: Kimlik Temsilinin Çağdaş Koşulları, (ss. 63-96). Çev. G.
Seçkin; V.H. Yolsal, Ankara: Bilim ve Sanat.
Hall, Stuart (1998b). “Kuü ltuü rel Kimlik ve Diaspora”, Jonathan Rutherford vd. Kimlik: Topluluk,
Kültür, Farklılık, (ss. 173-192). Çev. İİ. Sagğ lamer. İİstanbul: Sarmal.
Hall, Stuart (2000). “Cultural İdentity and Cinematic Representation”, R. Stam; T. Miller (Ed.),
Film and Theory: An Anthology, (ss. 704-714). Öxford, Masachussetts: Blackwell.
Hall, Stuart (2017). Temsil : Kültürel Temsil ve Anlamlandırma Uygulamaları. Çev. İİ. Duü ndar.
İİstanbul : Pinhan.
Hamm-Ehsani, Karin (2005). “Screening Transnational Turkish Community in Fatih Akın’s Kurz
und Schmerzlos –Short and Sharp Shock-” ki (kültür ve iletişim). 8 (2): 101-128.
Keyman, Fuat / Mutman Mahmut / Yegğ enogğ lu Medya (1996). “Oryantalizm, Hegemonya ve
Kültürel Fark” İİletişim Yayınları, (ss.253)
Makal, Ögğ uz (1994). Sinemada Yedinci Adam: Türk Sinemasında İç ve Dış Göç Olayı. İİzmir: Ege
Yayıncılık.
Moorti, Sujata (2003). “Desperately Seeking an İdentity: Diasporic Cinema and the Articulation
of Transnational Kinship”, International Journal of Cultural Studies, 6 (3): 355-376.
Naficy, Hamid (1999). “Between Rocks and Hard Places: The İnterstitial Mode of Production in
Exilic Cinema,” Ed. Hamid Naficy. Home, Exile, Homeland: Film, Media, and The Politics of
Place. (ss. 125-147). New York, London: Rotledge.
Naficy, Hamid (2003). “Phobic Spaces and Liminal Panics: İndependent Transnational Film
Genre,” Ed. Ella Shohat, Robert Stam. Multiculturalism, Postcoloniality, and Transnational
Media, (ss.203-226). New Brunswick, New Jersey, London: Rutgers University Press.
 Radyo Sinema-Tv Yüksek Lisans Programı

Neyzi, Leyla (2011). Nasıl Hatırlıyoruz? Türkiye'de Bellek Çalışmaları. İİstanbul: Tuü rkiye İİş
Bankası Kuü ltuü r Yayınları.
ÖÖ zyuü rek, Esra (2008) . Modernlik Nostaljisi Kemalizm, Laiklik ve Gündelik Hayatta Siyaset.
İİstanbul: Bogğ aziçi UÖ niversitesi Yayıncılık , (ss. 258)
Pekerman, Serazer (2012) . Film Dilinde Mahrem Ulusötesi Sinemada Kadın ve Mekan Temsili.
İİstanbul: Metis Yayınları.
Pines, Jim; Paul Willemen (ed. 1991). Ouestions of Third Cinema. London: BFİ.
Ross, Karen / Derman Deniz / Dakovic Nevena (2001). Medıated Identities. İİstanbul: İİstanbul
Bilgi UÖ niversity Press.
Ryan, Michael / Kellner Douglas (1997). Politik Kamera. İİstanbul: Ayrıntı Yayıncılık.
Ulusay, Nejat (2008). Melez İmgeler Sinema ve Ulusötesi Oluşumlar. Ankara: Dost Yayıncılık.
Yaren, ÖÖ zguü r (2008). Altyazılı Rüyalar: Avrupa Göçmen Sineması. Ankara: De Ki.
Yaşartuü rk, Guü l (2012). Türk Sinemasında Rumlar. İİstanbul: Agora.
Willemen, Paul (1991). “The Third Cinema Öuestions: Notes and Reflections,” Pines, Jim; Paul
Willemen (ed.). Ouestions of Third Cinema, (ss. 1-52). London: BFİ.

Makaleler
Adadagğ , ÖÖ zguü r (2014). “Soü muü rgeleri Tanıyın, Tanıtın, Medenileştirin: Belgesel Filmlerde
Soü muü rgecilik”, sinecine, 5 (2).
Birinciogğ lu, Yıldız Derya (2017). “Ulus Fantazisinin İİmgesel Duragğ ı: The Water Diviner”, sinecine,
8 (1):
Kılıçbay, Barış (2006). “Ölanaksız Geçişler: Lola + Bilidikid ve Yurtdışı Turnesi’nde Toplumsal
Cinsiyet ve Melankoli”, İletişim Çalışmaları Dergisi, Yeditepe Ü. İletişim Fakültesi Dergisi, 3
(Bahar): 175-193.
Mersin, Serhan (2010). “Azınlık Filmleri: Tarihin Yeniden İİnşası ve Kolektif Bellek”, sinecine, 1 (2).
Mersin, Serhan (2011). “Kurtuluş Savaşı Filmleri ve Milli Hamaset”, sinecine, 2 (2).
ÖÖ zdemir, Ece (2012). “UÖ mit UÖ nal Sinemasında Ulusal Alegori”, sinecine, 3 (2).
Tokdogğ an, Nagehan (2013). “Milliyetçilik, Militarizm ve Toplumsal Cinsiyet İİlişkisini Nefes Filmi
UÖ zerinden Ökumak”, sinecine, 4 (2).
Tuü rkkol, Fatma (2013). “Tuü rk Filmlerinde Kıbrıs ve Kıbrıslı Tuü rkler, Tuü rkiye Kameralarıyla Kabul
ve Ret: Mazlum Tuü rk-Kıbrıslı Tuü rk”, sinecine, 4 (1).
Yaren, ÖÖ zguü r (2014). “Dogğ u Avrupa Sinemasında Post Komuü nist Nostalji”, sinecine, 5 (1).
Yuü ksel, Eren (2012). “1990 Sonrası Tuü rkiye Sinemasında Etnik Kimliklerin Temsili”, sinecine, 3
(1).

Değerlendirme: Bir ara sınav (% 30), bir kitap sunuşu (20) bir final (% 50)