Professional Documents
Culture Documents
www.kitapsevenler.com
Merhabalar
Buraya Yüklediğimiz e-kitaplar
Görme engellilerin okuyabileceği formatlarda hazırlanmıştır.
Buradaki E-Kitapları ve daha pek çok konudaki Kitapları bilhassa görme engelli
arkadaşların istifadesine sunuyoruz.
Ben de bir görme engelli olarak kitap okumayı seviyorum.
Ekran okuyucu program konuşan Braille Not Speak cihazı kabartma ekran ve benzeri
yardımcı araçlar
sayesinde bu kitapları okuyabiliyoruz. Bilginin paylaşıldıkça pekişeceğine
inanıyorum.
Siteye yüklenen e-kitaplar aşağıda adı geçen kanuna istinaden tüm
kitap sever arkadaşlar için hazırlanmıştır.
Amacımız yayın evlerine zarar vermek ya da eserlerden menfaat temin etmek değildir
elbette.
Bu e-kitaplar normal kitapların yerini tutmayacağından kitapları beğenipte engelli
olmayan okurlar,
kitap hakkında fikir sahibi olduklarında indirdikleri kitapta adı geçen
yayınevi, sahaflar, kütüphane ve kitapçılardan ilgili kitabı temin edebilirler.
Bu site tamamen ücretsizdir ve sitenin içeriğinde sunulmuş olan kitaplar
hiçbir maddi çıkar gözetilmeksizin tüm kitap dostlarının istifadesine sunulmuştur.
Bu e-kitaplar kanunen hiç bir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve
kullandırılamaz.
Bilgi Paylaşmakla Çoğalır.
Yaşar MUTLU
İlgili Kanun: 5846 Sayılı Kanunun "altıncı Bölüm-Çeşitli Hükümler " bölümünde
yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitapları dahil, alenileşmiş veya yayımlanmış yazılı
ilim
ve edebiyat eserlerinin engelliler için üretilmiş bir nüshası yoksa hiçbir ticarî
amaç güdülmeksizin bir engellinin kullanımı için kendisi veya üçüncü
bir kişi tek nüsha olarak ya da engellilere yönelik hizmet veren eğitim kurumu,
vakıf veya dernek gibi kuruluşlar tarafından ihtiyaç kadar kaset, CD, braill
alfabesi ve benzeri formatlarda çoğaltılması veya ödünç verilmesi bu Kanunda
öngörülen izinler alınmadan gerçekleştirilebilir."Bu nüshalar hiçbir şekilde
satılamaz, ticarete konu edilemez ve amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz.
Ayrıca bu nüshalar üzerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulması
ve çoğaltım amacının belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde
deneme yayınına geçilmiştir.
T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi İşlem ve Otomasyon Dairesi Başkanlığı
ANKARA
bu kitap Görme engelliler için düzenlenmiştir.
Kitabı Tarayan ve Düzenleyen Arkadaş için çok çok teşekkürler.
verilen emeğe saygı duyarak lütfen bu açıklamalaı silmeyin.
Tuncay Özkan _ Operasyon
Babam Ziya Özkan ın
aziz hatırasına...
Birinci bölüm
Ankara
Ankara soğuk rüzgâra teslim olmuştu. Kentin üzerindeki sis, rüzgârın etkisiyle
dağılırken, Ankara Kalesi nin burçları güneşi yutmaya başlamıştı. Akşam
oluyordu.
Günlerden perşembeydi. 4 şubat 1999 akşamı, olağan gibi gözüken her şey, az
sonra gerçekleşecek randevuyla, bambaşka bir boyuta taşınacaktı.
Amerikan gizli servisi CİA nın Ankara temsilcisi, Yenimahalle de bulunan, Türk
gizli servisi MİT in resmî konutundaki randevusuna tam saatinde geldi. İki gizli
servis mensubu karşılıklı nezaket sözcüklerinin sonrasında iş konuşmaya
başladılar. Amerikalı casus, MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun a çok önemli bir
teklifte bulunuyordu.
CİA yetkilisi, MİT Müsteşarı na, PKK terör örgütünün başı Abdullah Öcalan ın
ortak gerçekleştirilecek bir operasyonla yakalanmasını ve Türkiye ye
getirilmesini öneriyordu.
Saat 21.15 sularıydı. Şenkal Atasagun olayla ilgili biraz daha bilgi istedi. CİA
yetkilisi ne istendiğini anlamıştı. Amerika, Türkiye ye Abdullah Öcalan ı teklif
ediyordu. Ama şartı neydi? Amerika Öcalan ı niye Türkiye ye verecekti?
Amerika nın şartı açıktı:
Operasyonu Amerikan ve Türk ekipleri gerçekleştirecek. Ancak ne olursa olsun
Abdullah Öcalan Türkiye ye sağ olarak getirilecek, mahkemede adil olarak
yargılanacak ve öldürülmeyecekti.
Açıkça istenilen buydu. Ama sonradan yaşananlar olayın getirdiği olumlu
rüzgârların Amerika nın Usame Bin Laden, Saddam Hüseyin ve İran a karşı
girişeceği operasyonlarda MİT in verdiği desteğin bu istek kadar önemli olduğunu
ortaya koydu.
Amerika nın şartı
Amerika şart olarak, Abdullah Öcalan ın sağ olarak Türkiye ye getirilip,
yargılanması ve öldürülmemesi konusunda garanti ve güvence istiyordu. Onlara
göre en önemlisi buydu. Türkiye nin Öcalan ı yok etmek konusundaki daha önce
gerçekleştirdiği operasyonlardan haberdar olan Amerikan yönetimi, Öcalan ın sağ
ele geçirilmesinde ısrarlıydı.
Şenkal Atasagun, Amerikalı temsilcinin sözlerini dikkatle dinledi. Bu konudaki
kararı tek başına vermesinin mümkün olmadığını aktardı.
Atasagun, Başbakan Bülent Ecevit e ulaştı. Ecevit o sırada Dışişleri Bakanı
İsmail Cem in verdiği bir yemek nedeniyle Çankaya da Başbakanlık Konutu nun
hemen altında bulunan Dışişleri Konutu ndaydı. Konu çok özeldi ve hemen görüşmek
gerekiyordu. Ecevit, gelin dedi. Atasagun a başbakanlık konutunda randevu
verdi.
Saat 22.45 de Başbakan Ecevit ile MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun başbaşa
görüşmeye başladılar. Ecevit, CİA yetkilisinin aktardıklarını duyunca,
Cumhurbaşkanı na bilgi vermek gerektiğini söyleyip, Süleyman Demirel i aradı.
Çankaya Köşkü 4 şubat 1999 perşembe gününü yorgun geçirmişti. Cumhurbaşkanı
Demirel in devlet günü dediği günlerden biriydi. Sabah 09.00 dan, akşam
20.00 ye kadar yoğun bir şekilde çalışılmıştı. Saat 17.30 da MİT Müsteşarı
Şenkal Atasagun, 18.00 de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu,
19.00 da ise Başbakan Bülent Ecevit Çankaya Köşkü ne gelerek brifing dosyalarını
anlatmışlardı Demirel e. Kapıda bekleyen gazeteci ordusu, bu haftalık ve olağan
geçen görüşmelerden bir şey çıkmayacağını çok iyi biliyordu.
Ama Başbakan Ecevit in telefonuyla sarsılan Çankaya Köşkü nde az sonra
gerçekleşecek zirve, hepsinden farklıydı. Saat 23.10 da olağanüstü zirveye
kapılarını açmıştı Köşk.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan Bülent Ecevit ve MİT Müsteşarı Şenkal
Atasagun konuyu tartışmaya başladıklarında Genelkurmay Başkanı Hüseyin
Kıvrıkoğlu da toplantıdaki yerini aldı. Kapıda gazeteciler yoktu. Toplantıdan
bakanların dahi bilgisi olmamıştı. Ankara da çıt çıkmıyordu.
MİT VE CİA nın gizli protokolü
Atasagun kendisine iletilen teklifi aktardı. Amerika nın şartı kabul edilebilir
bulunuyordu. Öcalan, sağ olarak ele geçirilirse, Türk gizli servisinin
elemanları kendisini sağ ve sağlıklı olarak Türkiye ye getirecekler ve adalete
teslim edeceklerdi.
Genelkurmay Başkanı Kıvrıkoğlu, Öcalan ın teslim edilebilirliği konusuna çok
güvenmediğini belli ediyordu. Ama bu operasyona girilmeliydi.
Operasyonun bütün sorumluluğu Şenkal Atasagun a verildi. Operasyon başından
sonuna kadar MİT e ve müsteşarına teslim edildi. Atasagun un isteği üzerine
Genelkurmay İstihbarat Dairesi nin başında bulunan General Fevzi Türkeri de,
çalışmaya dahil edildi.
Ankara soğuktu. Işıklar içindeki kentin manzarası üzerinde dumanlar vardı. Büyük
sırrı saklayacak olan zirve konukları Çankaya Köşkü nden ayrı ayrı çıktılar.
Ayrı kapıları kullandılar. Sırlarıyla beraber kentin buz tutmuş yollarında
gözden kayboldular.
Atasagun, Çankaya Köşkü nden ayrıldıktan sonra yeniden konutuna, kendisini
beklemekte olan CİA yetkililerinin yanına döndü.
Tamam dedi, Abdullah Öcalan sağ olarak getirilecek ve yargıya teslim
edilecek. Bağımsız Türk yargısı kendisini en adil bir şekilde yargılayacak.
Asrın gizli servis operasyonu işte bu sözlerle başlamış oluyordu. İki gizli
servis arasında hemen oracıkta bir kâğıt üzerinde basit bir protokol yapıldı.
Protokol içinde şunlar yazıyordu:
Abdullah Öcalan ın ele geçirilerek Türkiye ye getirilmesinde Türk gizli servisi
MİT ile Amerikan gizli servisi CİA birlikte ve ortak bir operasyon
yapacaklardır. Öcalan sağ olarak ele geçirilip adil bir şekilde
yargılanacaktır.
Oturulup bir hazırlık planı yapıldı. Her şey bir anda gelişti. Öcalan,
operasyonuna ad bile konmadı.
Amerikan çelmesi
Türkiye nin Öcalan ı ele geçirme isteği malumdu. Peki ama Amerika, Abdullah
Öcalan gibi bir büyük kozu, masadaki en önemli Kürt kartını neden Türkiye ye
veriyordu? Aslında sonunun Amerikalıların elinden olacağını bilmeden, bu sorunun
yanıtını yakalanmadan az önce, Özgür Politika gazetesinde Abdullah Öcalan şöyle
veriyordu:
Doğrudan ABD tarafından yönlendirilen komployla ulusal kurtuluş çizgisinin
tamamen tasfiyesi amaçlanmaktadır. Kuzey Iraklı Kürt liderlerin katıldığı
Washington Deklarasyonu süreci tasfiyemiz üzerinde kuruldu. Mesut Barzani ile
Celal Talabani nin Ankara ya gidişleri bu çerçevededir. Kimse kendini
aldatmasın.
Öcalan yakalandıktan sonra toplanan PKK nın VI. Kongresi Öcalan ın
yakalanmasının Amerika nın bölgesel etkinliklerinin yeni dizaynı içinde
değerlendirilmesi gerektiğine inandığını açıkladı.
PKK nın VI. Kongresi 1999 ocak-şubat döneminde Kuzey Irak-İran
sınırında Kandil Dağları bölgesinde toplandı. Kongre sonrasında alınan kararlar
PKK nın yayın organı Özgür Politika gazetesinde 5 mart 1999 tarihinde
yayımlandı. Zafer Kongresi Uluslararası Komploya Yanıttır başlıklı bildiride
şöyle denildi:
ABD emperyalizmi, İsrail Siyonizmi ve Türk faşizminin tüm uluslararası
güçleriyle, Kürt ihanetini de kullanarak gerçekleştirdiği 9 ekim 1998 komplosu,
hiçbir uluslararası hukuk kuralına, ahlak kuralına ve insanlık ölçülerine bağlı
kalmaksızın sürdürülmüş, parti önderliğimizin yüksek öngörülü ve kararlı
mücadelesine rağmen 15 şubat 1999 günü korsanlık eylemiyle yeni bir aşamaya
ulaşmıştır.
İkiyüzlü Avrupa
Parti önderimizin oldukça ölçülü olan mücadele çizgisi ve Kürt sorununa siyasî
çözüm bulma arayış ve çabasının böyle alçakça bir yöntemle karşılaşması, tarihin
oldukça derinlikli bir olayı olarak karşı karşıya olduğumuz düşman gerçeğini,
Kürt halkının haklarının karşısındaki dünya gerçeğini, ABD entrikacılığı ile
Avrupa ikiyüzlülüğünü açıkça ortaya koymuştur.
PKK bazı şeyleri anlıyordu, ama anlaması için Türk-Kürt 30 000 kişinin ölmesi ve
Türkiye nin tam yüz milyar dolarlık bir kayba uğraması gerekiyordu. Ama PKK,
içindeki canavarın kan isteğine gem vuramaz bir haldeydi. Bu yüzden de terör
batağında çırpınıp duruyordu. Dünya onu dışlayalı çok zaman olmuştu. Özellikle
Amerikan yönetimi terör raporlarında PKK için özel bölümler açmaya başlamıştı.
Başka bir deyişle PKK nın ve Abdullah Öcalan ın Amerika için bir önemi
kalmamıştı. Washington da hem de Türk Büyükelçiliği nin yanı başında yıllardır
bürosu olan PKK, Amerika dan tokat yemeden gerçekleri anlamayacak kadar kötü bir
durumdaydı.
Amerika için Türkiye her zamankinden daha fazla önem kazanmıştı. Bunu anlamak ve
algılamakta PKK çok gecikti. Arkasındaki büyük güç Avrupa ya güvenmekle ne kadar
yanıldığını sonradan gördü. Amerika, Türkiye yi Avrupa dan daha farklı bir
konumda görüyordu. Bu konum daha sonra stratejik müttefiklik olarak
adlandırıldı.
Amerika nın Türkiye planı
Türkiye, Amerika için ne ifade ediyor? Bu sorunun yanıtı PKK nın neden Amerika
tarafından pasifize edildiğinin de göstergesi. Bu aynı zamanda Amerika nın
bugüne kadar Türkiye nin başına bela olan PKK yı neden kolladığının da cevabı.
Türkiye, Amerika açısından vazgeçilmez bir üs. Ekonomik, insanî ve fizikî
coğrafyası Türkiye yi Amerika nın vazgeçilmezi yaptı. Bunu bir strateji uzmanı
dostum Amerika, Washington dan vazgeçer, ama Türkiye den vazgeçemez diye
tanımladı.
Kafkas enerji yatakları ve buradaki Türk kökenli uluslar, Ortadoğu daki
dengeler, Balkanların çatışmalara gebe durumu, Asya ya uzanan yeni yapılanmalar,
İsrail in yeni dengeler içindeki arayışları ile Amerika yla girdiği güç
çatışmaları ve Rusya nın belirsizliği bu ilişkilerin vazgeçilmez noktalarını
oluşturuyor.
Şangay beşlisi olarak adlandırılan Çin, Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve
Hindistan ittifakı, bölgesel güç dengesi yaratarak, Amerika karşısında
potansiyel güç arayışıdır. Yani dünyanın patronluğunu tek başına Amerika ya
bırakmama mücadelesinin önemli bir adımıdır.
Çünkü Amerika yeni dünya düzeni stratejisini, bu bölgelerdeki çokkültürlü,
çokuluslu, egemen ama küçük olan, demokrasi yle yönetilen devletçikler
oluşturmak üzerine kurmuş durumda. Nüfuz alanı üzerindeki büyük devletleri de iç
çatışmalar veya ekonomik kontrolle yönetebilir veya yönlendirebilir olmak
istiyor.
En önemli ilişki noktalarından biri ise Çin e karşı Amerika nın geliştirdiği
stratejiler içinde Türkiye nin önemidir. Komünizmini yenileyen, sürekli gelişen
ve büyüyen Çin, Rusya ve Kafkaslar daki Türk kökenli devletlerle çevrelenmiş
durumda. Sincan Özerk Bölgesi ve buradaki ayrılıkçı faaliyetler Çin in başını
ağrıtan başlıca sorun. Çin Doğu Türkistan sorunu nedeniyle ciddi bir tehdit
altında olduğunu dile getiriyor. Bu sorunun zaman zaman MİT in kışkırtmalarına
dayandığı Çin tarafından iddia edilmektedir. Türkiye de bölgenin ayrılıkçı
liderlerinin ve militanlarının etkin olduğu da gözlenmektedir.
Çin ile Türkiye arasında özellikle silah sanayii konusunda gelişen ilişkiler,
öncelikle bu sorunun Türkiye tarafından sahiplenilmemesi üzerine kurulu
bulunuyor. PKK ya karşı verdiği mücadelede Avrupa ve Amerika nın silah
ambargolarından bunalan Türkiye nin alternatif olarak Çin e yöneldiği biliniyor.
Çin i memnun etmek isteyen Türkiye, Doğu Türkistan sorunuyla ilgili olarak bir
üs gibi kullanılmasını önleyecek düzenlemeler yaptı. Ancak bu konuda ne kadar
dayanabilecek, bunu kestirmek güç.
Ayrıca, Afganistan ve Tacikistan ın iç durumları ve yönetimlerindeki şeriatçı
güçler, Çin karşısında Amerika yı Türkiye ye yönlendiriyor. Büyüyen bir dev
olarak Çin tehdidi karşısında, Amerika nın en etkin kozu Türkiye.
Sadece Çin mi? Hayır. Türkiye, Amerika nın Balkan politikalarının en etkin gücü.
Amerika ya ve var olan NATO ya rağmen, silahlı bir ordu kurma kararı alan
Avrupa nın ekonomik çıkarları karşısında Amerika nın kozu yine Türkiye.
Ortadoğu ve Kafkas enerji politikalarının da belirleyeni Türkiye dir. İran,
Irak, Suriye yle sorunları olan Amerika, bölgesel etkinliğini Türkiye yle
pekiştiriyor.
Türkiye nin bugünkü paylaşım dengeleri içinde sorunlu, ama geleceğin büyük
ekonomi merkezleri durumunda olan ülkelerle coğrafî, tarihî ve fiilî ilişkileri
var. Bu ilişkiler önümüzdeki yüzyılın kaderini belirleyecek. Bunlar,
Kafkasya nın Türk ulusları. Ayrıca Türkiye ekonomik pazar olarak var olması
gereken bir ülke. Bölgenin en istikrarlı ve gelişen ülkesi olduğu gerçeği inkâr
edilemez. Potansiyeli de ortada. Türkiye dünyanın en gelişmiş 16. ekonomisi.
Araştırma geliştirme yatırımlarına en çok bütçe ayıran 17. ülke. Yetişmiş insan
gücü, Batı tipi kurumları ve laik cumhuriyet sistemi Türkiye yi vazgeçilmez
kılıyor. Amerika nın 1960 sonrasında Türkiye de izlediği ılımlı İslam modelini
geliştirme politikaları, 12 Eylül müdahalesiyle tuttu. Yani Türkiye Amerika nın
istediği kıvamda. Amerika bundan sonra Türkiye yi bir pazar ülke ve
Amerikalıların ifade ettiği stratejik müttefik lik konumunda görmek istiyor.
Çünkü mallarını pazarlayacağı bir ülke olarak Türkiye önemlidir. Amerika,
Türkiye de kaybederse, dünyadaki konumunda büyük gedikler açılmasını
engelleyemeyecektir.
Avrupa-Amerika farkı
Dünya yeniden kurulurken, Türk-Amerikan ilişkilerinde yaşanan bu sıcaklıkları
kaynama noktasına ulaştıran şey Abdullah Öcalan ın yakalanması sırasında
Amerika nın verdiği büyük destektir.
Türkiye ile Amerika arasındaki bu gelişim, Körfez Savaşı ndan bu yana zaten var
olan, karşılıklı etkileşimin bir sonucu. Türkiye daha sonra Avrupa ile Amerika
arasında tercihlerini ve kendi yolunu çokça arayan, ama Avrupa kapılarında
kendine geçiş olanağı bulamayan bir ülke olarak kaldı.
Türkiye, içinde yaşadığı Avrupalı mı olalım, Amerikalı mı çatışmasında arada
sıkıştı. Bunda Türkiye nin içten yıpratılmasını sağlayan ayrılıkçı PKK terörü en
etkili unsurdur. Türkiye nin ekonomik kaynaklarının yönelimi, askerî
mekanizmaların iç politikadaki etkin kullanımı ve bunların PKK terörüyle
destekli, siyasal İslam ın yükselişiyle geldiği iç denge arayışları,
tercihlerini yapmakta olan Türkiye yi zorladı. Buna bir de Avrupa nın Kürt
kartını ezici ve Türkiye yi yıkıcı anlamda kullanmaya kalkması eklenince,
Amerikan politikalarının siyasetimizin belirleyeni durumuna geçmesi
kendiliğinden oldu da bitti bile. Öcalan ın yakalanmasına kadar geçen süreçte
Avrupa nın tutumu inanılır gibi değildi.
Amerika nın iki canı: Talabani ve Barzani
Amerika nın Türkiye ye bu politik ilişkiler içinde PKK terör örgütünün başı
Abdullah Öcalan ı vermesi, Türkiye ile Amerika arasındaki yaklaşımları doruğa
çıkarttı. Avrupa nın tersine (ve çoğu zaman karşısında) Öcalan kartı Amerika nın
baştan beri istemediği bir şeydi. Amerika bölgede kendisiyle tam uyumlu, düşmanı
Saddam la çatışan iki Kürt yerel lider Mesut Barzani ve Celal Talabani yi
bulmuşken, Öcalan ı ve PKK yı hoş göremezdi zaten. Amerika 1975 yılından bu
yana Barzani ve Talabani yle silah ve parasal ilişki içinde bulunuyor. Amerika
için Barzani ve Talabani ikilisi bölgenin vazgeçilmez unsurları. Amerika bunu
pekiştirmek amacıyla bölgeden topladığı beş bin peşmergeyi Amerikan vatandaşı
yaptı. Bu peşmergeler aldıkları eğitimin ardından tekrar Kuzey Irak a
getirilerek yerleştirildiler. (Amerika ile Kürtlerin dansını daha yakından
incelemek isteyen okurlar için ABD nin Kürt Kartı, Turan Yavuz, Doğan
Kitapçılık, mayıs 1998.
Kuzey Irak ta Amerika nın yardımıyla altyapı sorunları çözüme kavuşan, kurumları
yeniden yapılandırılan bir hükûmet ve bölge devleti hızlı adımlarla kuruluyor.
Abdullah Öcalan ve PKK yapısı, Türkiye nin üzerindeki sıkı baskısı, lideri,
fikri ve gelecek planlarıyla Amerika nın bölge politikalarını ve Kuzey Irak ta
oluşturduğu Kürt tampon devlet fikrini zedeleyecek bir noktaydı. Amerika,
Öcalan ı Türkiye ye vererek bu noktayı etkisizleştirdi. Abdullah Öcalan ın kendi
ifadesiyle Amerika, ilkel ve Avrupacı bulduğu Öcalan dan, Barzani ve
Talabani yi kurtardı.
Bu operasyonun her iki ülkenin gizli servisleri arasındaki ilişki düzeyini
geliştirdiği muhakkaktır. Bunun yansımalarını her iki ülkenin gizli
servislerinin Ortadoğu ve Kafkaslar ta yürüteceği operasyonlarda bundan sonra
gözlemek kimseyi şaşırtmamalıdır.
Bu ilişkinin Türkiye nin savunma başta olmak üzere pek çok alanda aleyhine
olacağı eleştirileri de bir gerçekliktir. Amerika nın bölgedeki düşmanlarına
karşı Türkiye yi kullanma isteği yeni bir arzu değildir. Bu konuda Türkiye de
uzunca bir zamandır geçerli olan sağduyunun Öcalan operasyonuyla başlayan
süreçte ortadan kalkmaya başlaması ulusal çıkarlar açısından tehlikelidir.
Türkiye de gelişen muhalefet
Amerika nın bu planlarıyla ilgili olarak Türkiye de aslında güçlü bir muhalefet
bulunmaktadır. Bu muhalefet Türkiye nin bağımsız ve güçlü kimliğini korurken
gelişmesi ve ilişkilerindeki karşılılık ilkesinin Türkiye aleyhine oluşmamasını
istemektedir. Bu muhalif seslerin en güçlülerinden olan Attila İlhan ın dile
getirdikleri çok çarpıcı unsurlar taşımaktadır:
Ankara, NATO ya girmekle, ulusal savunması nı nasıl bir çark a bağladığını,
sanırım, Başkan Johnson ın ünlü mektubuyla anlamıştı:
...Türkiye ile aramızda mevcut askerî yardımın, veriliş maksatlarından başka
gayelerde kullanılması için, hükûmetinizin Birleşik Devletler in onayını alması
gerekmektedir...
Mevcut şartlar altında, Birleşik Amerika nın, Türkiye nin Kıbrıs a yapacağı
müdahalede, Amerika tarafından sağlanmış malzemenin kullanılmasına muvafakat
edemeyeceğini, size bütün samimiyetimle bildiririm... (haziran, 1964).
Bunun üzerine, o günleri yaşamış olanlar hatırlayacaktır, İsmet Paşa , ...büyük
bir devletle ittifak, bir atla yatağa girmeye benzer demişti. Nereden mi
biliyordu? O nesil bunu, cephelerde, üstelik bir imparatorluk kaybederek
yaşamıştır.
Kendi uçağını kendin yap!..
Tanık/1. Şevket Süreyya Bey, eski Bolşevik, eski Kadro cu (solcu Kemalist),
incelemeci ve araştırmacı.
...birbirinden sorumsuz, birbirinden mutaassıp ve çağdaş bir dünya görüşünden
mahrum dört kişi, imparatorluğun kaderini, kendi aralarına ve ancak birbirlerine
cesaret vererek, merkezi hükûmetler in (Almanya, Avusturya ve Macaristan)
kaderlerine bağlamışlardır. Bu dört kişi Enver Paşa, Talat Bey, Meclisi Mebusan
Reisi Halil Bey ve Sadrazam Sait Halim Paşa dır. Hele ittifakı imzalayan Sait
Halim Paşa, bir Mısırlıdır, Türk vatanı ile bir ilgisi yoktur...
...Türk/Alman İttifakı nın imzası olayı şöyle özetlenebilir: Alman Sefiri Baron
von Wangenhein, Almanya harbe girdikten sonra, Türk-Alman İttifakı nın derhal
imzalanmasını ister. Sadrazam ın yalısına, kendi evi gibi dilediği zamanda girer
çıkar; rica değil, tazyik eder; hatta bağırır çağırır, tehditlerde bulunur.
Nihayet gene böyle bir sahnede ve onu yalının başka bir odasında oyalamaya
çalışan Halil Bey, birkaç defa o oda ile arkadaşlarının bulundukları oda
arasında gidip geldikten sonra çıkışmaya başlar: ...herife karşı ayıp oluyor
yahu. Hem adam bağırıp çağırıyor, imzalayalım bu istediği neyse, çıkıp
gitsin!.. İstediği imzalanır, adam memnun, çıkar gider. Başları dertten
kurtulur ama, milletin başını derde sokarlar ki, bu harp Türk tarihine, şu veya
bu yolda, milyonlarca insanın kanına ve devletin yıkılışına mal olacaktır...
(Tek Adam, cilt 1, s. 199/200, Remzi Kitabevi, 1969).
İddia makamının ekidir: ...NATO nun, Soğuk Savaş ta Türkiye ye attığı kazık,
yalnız Johnson ın mektubu mudur?
Hayır! Önceleri Türkiye, Sovyet taarruzu halinde topyekûn mukabele den
yararlanacaktı; yani caydırıcılık dozu etkili ve güçlüydü; sonradan esnek
mukabele den yararlanabilecek düzeye indirildi; bu esnekliğin dozunu ve
derecesini, elbette, Düveli Muazzama nın (sistemin) çıkarları belirleyecekti;
Türkiye nin ulusal çıkarları değil...
Kendi Uçağını Kendin Yap! afişleri, nereden çıkmıştı sanıyorsunuz? Aslında,
Ulusal savunmanı kendin kur anlamına geliyordu.
Tarih tekerrürden ibaret midir?
Belge/1. ABD ile Türkiye arasında, ortak savunma: Türkiye ile ABD; Suriye, İran
ve Irak gibi nükleer füze sistemlerine sahip ülkelerden gelebilecek tehditlere
karşı yürüttükleri ortak çalışmayı, Bill Clinton ın ziyareti sırasında ilerletme
kararı aldılar. ABD Savunma Bakanlığı, 3 Türk generalini ABD de yapılacak bir
toplantıya davet ederken, kurulacak ortak çalışma grubu, gelecek yıl ABD de
simülasyon tatbikatı gerçekleştirecek. ABD yönetimi, Soğuk Savaş sırasında
kurulan ve SSCB nin nükleer faaliyetlerini de izleyen, Belbaşı Sismik
Gözlemevi ni Türkiye ye devrediyor... (Cumhuriyet, 24 kasım 1999).
Belge/2. Türkiye nin Ortak Savunma Projesi ni, NATO ya genişletme isteğini, ABD
reddetti. ...ABD, Türkiye nin, bölgesel balistik füze tehdidine karşı
geliştirilmesi planlanan savunma şemsiyesinin NATO bünyesinde gerçekleştirilmesi
istemini reddetti. ABD, Ortadoğu ülkelerinden kaynaklanabilecek füze tehdidine
karşı, ortak bir çalışma geliştirmek amacıyla, iki yıl önce Türkiye ile
işbirliği yapma kararı aldı. Çalışmalar sırasında, Türkiye bu projenin ekseninin
genişletilmesi ve bir NATO çalışması olarak geliştirilmesi istemini dile
getirdi. Ancak ABD, bu isteme, ...ikili düzeyde yapmamızda daha büyük yarar
var diyerek karşı çıktı... (Cumhuriyet, 25 kasım 1999).
Esas hakkında mütalaa: ...Washington, Avrasya da, yani petrol ve su
coğrafyasındaki, temel savunma stratejisi ni acaba neden NATO çerçevesinde
düşünmek istemiyor?
Yoksa bu, Avrasya yı, çoğu NATO üyesi Avrupa lı müttefikleri ne karşı bir koz
olarak kullanmak tasarısından mı ileri geliyor? Bu, bir...
...fakat asıl, ikincisi önemli: Ortadoğu, Kafkaslar ve Orta Asya ya yönelik
Amerikan ortak savunma stratejisi nde, potansiyel düşman olarak zikredilen
ülkeler (İran, Irak ve Suriye), Türkiye nin sınırı bitişik komşuları hem de
Ankara nın ulusal politikasında önceliği olan ülkeler, onları a priori hasım
saymak, ülkenin ne kadar çıkarına uygun düşer? Hele, Wolfowitz Raporu nda
açıklanan, ABD Temel Savunma Stratejisi nin esasları hatırlanırsa!...
Öteki süper güç kim olabilir ki?
Bilirkişi raporu: Paul Marie de la Gorce , Wolfowitz Raporu nu değerlendiriyor:
...rapora göre, Avrupa daki istikrarı; ya Rusya da milliyetçiliğin diriltilmesi
ya da Rusya nın SSCB den ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiş ülkeleri yeniden
kendisine bağlaması teşebbüsü, bozabilir: Ukrayna yı, Beyaz Rusya yı, belki de
başkalarını!.. İşte burada, gelecek yıllara değin Amerikan politikasının, hangi
temel düşünce ye dayandığı meydana çıkıyor: Ne pahasına olursa olsun, Sovyetler
Birliği nin dağınık halde kalmasını, korumak; hatta gerekirse, bu dağılmayı
hızlandırmak; hangi şartta olursa olsun, Rusya da ya da (buraya dikkat!) Rusya
etrafında güçlü bir süper devlet in oluşmasını önlemek!... (Le Monde
Diplomatique, nisan 1992).
Evet, alıntı yaptığımız kısım Attila İlhan ın tanıkları, bilirkişi raporları ve
sonuç değerlendirmesiyle büyük kavganın fotoğrafından bir bölüm. Ama dahası da
var tabiî.
Özal ve Bush un Kürt planları
Amerika bölgesel 2000 planları için Türkiye yi öne sürüyor. Bu konuda Milli
Güvenlik Kurulu dahil pek çok devlet kuruluşunda eskiden beri Türkiye nin bir
bölgesel savaşla öne sürülüp, Amerikan çıkarlarının koruyucusu ve dolayısıyla
mağduru olmasının altı çiziliyordu. Buna karşı bir direnç gösteriliyordu.
Özellikle Körfez Savaşı sırasında askerlerin Irak a girmeme ve Özal-Bush
formüllerine karşı direnme politikaları Avrupacı güçlerin ordu içindeki
muhalefeti olarak yorumlanıyordu.
Bu kavgayı o zaman büyük satranç tahtasında Lozancı olarak da adlandırılan
Avrupacı güçler kazanmıştı. Ama Amerika planlarından asla vazgeçmedi.
Ortadoğu nun bütün Amerikan karşıtı güçleri Türkiye ye hep kuşkuyla baktılar. Bu
kuşkuyu ne Körfez Savaşı sırasında takınılan tutum, ne de Kıbrıs konusunda
Amerika ya karşı girişilen büyük mücadele değiştiremedi. Bunda NATO üyesi
olmanın yanı sıra Türk ekonomisinin giderek Amerika ya bağımlı bir duruma
gelmesinin, dış politikada her ne şart altında olursa olsun Amerika yla birlikte
hareket etme kararlılığının büyük etkisi olsa gerek. Bu ekonomik tercih
özellikle İMF ilişkileri ve devletin borçlanma taleplerindeki Amerikan ağırlığı,
bölge ülkelerini etkileyen önemli bir unsur.
Bölgenin önemli ve Amerika yla ilişkileri çatışmalı, sorunlu ülkeleri olan
Suriye, Irak ve İran, Türkiye yi Amerikan gizli servislerinin desteğiyle kendi
ülkesinde operasyonlar düzenlemekle suçlamaktadırlar.
Suriye-Irak-İran: APO neden yalnız?
Suriye giderek ağırlaşan ekonomik bunalımı nedeniyle Amerika yla arasını
düzeltmek ve İsrail le barış anlaşması yaparak bölgede Türkiye den kendisine
yönelecek hareketlerden kurtulmaya çalışıyor. Bunun bir sonucudur ki Abdullah
Öcalan Suriye den çıkartılmak durumunda kalmıştır. Türkiye baskılarında etkili
olabilmiştir. Suriye eskiyen savaş teknolojisi, bozuk ekonomisi yüzünden PKK yla
mücadele sırasında sık sık sınırlarından içerilere, kilometrelerce terörist
takibine giren Türk güvenlik güçleri karşısında çaresiz kalmıştır. Türkiye bunu
gördükten sonra Öcalan la ilgili baskılarını yoğunlaştırmıştır. Sınır
bölgelerinde terörist takibine sınırdan içeri girerek devam eden güvenlik
güçleri karşısında en önce Suriye karakolları kaçarak yanıt vermiştir. Bu durum
Sovyetler Birliği nin dağılması, Rusya nın içinde bulunduğu ekonomik durumun
kötülüğü ve Suriye ye yardım edememesinden kaynaklanıyor.
Çünkü Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad, iktidara gelirken Türkiye ve Amerika nın
desteğini almıştır. Kendisi aslen Hataylıdır.Ama daha sonra ülkesini Ruslarla
sıkı müttefik yapmıştır. Türkiye ile Amerika nın istediğinde neler
yapabileceğini iyi bilmektedir. Ayrıca ülke içi dengelerde etkin olan şeriatçı
Müslüman Kardeşler örgütünün kendisine karşı zaman zaman başvurduğu darbe
girişimlerinin arkasında da yine Türk-Amerikan ortak operasyonlarını
görmektedir. Suriye PKK yla ilgili olarak kendisine giden bütün Türk heyetlerine
Müslüman Kardeşler örgütünü karşı koz olarak sunmuştur.
İki kutuplu dünya ve Soğuk Savaş yıllarının getirdiği dengeler içinde Rus
yardımı sonucu Suriye, Türkiye karşısında durabilecek askerî yapıya sahipti.
Hatta sınırını geçen veya yakın uçan Türk casus uçaklarının yanı sıra, Türk Tapu
Kadastro uçağı dahi takip edilip Türk sınırları içinde vurularak düşürülmüştü.
Ve bu durum karşılıklı güç dengesi içinde müzakerelerle halledilmeye çalışılan
sıradan sınır olayları olarak kayıtlara geçirilmişti.
Ama Sovyetlerin dağılması,Rusya nın içinde bulunduğu durum Suriye nin,
Türkiye ye yanıt vermesini ve silahlı kuvvetlerindeki modernizasyonu olanaksız
hale getirdi. Suriye bu nedenle Türkiye ve İsrail karşısında, Amerika yla iyi
ilişkiler geliştirme ataklarını hızla sürdürmektedir.
Irak ise özellikle kuzey bölgelerinde Amerika tarafından oluşturulan Kürt tampon
devleti politikasına karşı Amerikan baskısı yüzünden hiçbir şey yapamamaktadır.
Irak hava kuvvetleri ve silahlı unsurlarının teknik ve gelişmiş birimleri
Amerikan saldırıları ve sıkı takibi sonucu tamamen yok edilmiş
durumdadır.Silahlı unsurlarını ülkesinin topraklarını değil ama, iktidarını
korumak için kullanmak zorunda bulunan Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, Türkiye yi
düşman olarak görmektedir.Amerika nın Irak politikalarında da en etkin ülke
Türkiye dir. Türkiye den kalkan Amerikan uçakları Irak üzerindeki kontrollerini
düzenli olarak yapmakta bu Çevik Güç operasyonlarına Türkiye Büyük Millet
Meclisi izin vermektedir.
Suriye ile Irak ın elele vermesi sonucu Fırat ve Dicle ırmaklarının kullanımı
konusunda Türkiye karşıtı bir politik tutum Arap dünyasında ve Batılı çevrelerde
kabul görmüştür. Bu nedenle Atatürk Barajı ile GAP yatırımlarına Türkiye
Batı dan da kredi alamamış, kendi olanaklarıyla bu projelerini gerçekleştirmek
durumunda kalmıştır. Suriye ve Irak özellikle Mısır ın Arap dünyasındaki
liderlik arayışlarından yararlanarak sınır aşan sular konusunu önemli bir
tartışma gündemi olarak tutuyorlar.
İran hep tetikte
İran ise hem ideolojisi, hem rekabeti, hem de karşılıklı dengeler içindeki
konumlanmaları yüzünden Türkiye yle ilişkileri son derece kötü bulunmaktadır.
İran rejimine yönelik en büyük kalkışmanın yaşandığı Tahran daki son öğrenci
olaylarının sorumlusu olarak Türkiye yi göstermektedir.
İran da 1979 yılındaki İslam devriminden sonraki en büyük gösteriler geçtiğimiz
1999 temmuzunun ilk günlerinde başladı. Bir hafta süren gösterilerde kaç kişinin
öldüğü, yaralandığı ya da gözaltına alındığına dair resmî bir açıklama
yapılmadı.
Gösterilerin başlama sebebi İran ın önde gelen yayın organlarından Selam
gazetesinin 7 temmuzda kapatılmasıydı. Selam gazetesi, Cumhurbaşkanı Muhammed
Hatemi yanlısı olarak biliniyor. Kararı veren Ruhaniyet Özel Mahkemesi,
gazetenin devletin gizli bir belgesini yayımladığını, bunun üzerine basın ve
ceza kanununun Gizli belgelerin izin alınmadan yayınlanması ve halkın zihninde
kargaşa yaratmaya yönelik yalan yaymak ve propaganda yapmakla ilgili
maddelerine göre gazete hakkında dava açıldığını ve suçun tekrarının önlenmesi
için gazetenin yayınının durdurulduğunu açıkladı.
Selam gazetesi, 6 temmuz 1999 tarihinde, 1998 de İran da meydana gelen seri
cinayetlerin sorumlusu olarak tutuklanan ve 19 haziranda intihar ettiği
açıklanan eski İstihbarat Bakan Yardımcısı Said İmami nin İstihbarat Bakanı na
yazdığı bir mektubu yayımlamıştı. Mektupta, basına ve muhalif yazarlara ağır
kısıtlamalar getirilmesi öneriliyordu. İran da rejime yönelik bilimsel
muhalefetin yükseldiği kaynakların başında gelen Tahran Üniversitesi nin dört
öğretim üyesi ölü bulunmuştu. İran hükûmeti cinayetlerin sorumlusu olarak kendi
gizli servisinin içindeki bir gizli yapılanmayı göstermişti.
İran daki isyan
İran daki ilk gösteriler 8 temmuz 1999 da Tahran Üniversitesi nde başladı. Gece
üniversitede eylem başlatan öğrencilere 9 temmuz sabahı polis müdahale etmek
istedi. Kampüse girmeye çalışan öğrenciler ile polis arasında çatışma çıktı.
Kampüse giremeyen polis ve sivil Besiç (gönüllü) güçler üniversiteyi kuşattı.
Aynı gün gösteriler diğer kentlere de sıçradı. Binlerce öğrenci ve Hatemi
yanlısı halk özgürlük sloganlarıyla sokağa döküldü. Olayların 5. günü sona
erdiğinde Tahran valiliği gösterileri yasakladı. Buna rağmen 13 temmuz günü
binlerce öğrenci yine sokaklardaydı. Ya özgürlük, ya ölüm sloganları atan
göstericilerle polis çatıştı. 6 gün süren olaylarda kaç kişinin öldüğü
resmî olarak açıklanmadı. Öğrenciler onlarca kişinin öldüğünü, binlerce kişinin
de gözaltına alındığını iddia etti. Selam gazetesinin kapatılmasıyla başlayan
olayların yedinci gününde bu kez mollalar sokaklardaydı. Dinî lider Ayetullah
Ali Hamaney in resimlerini taşıyan binlerce kişi öğrencileri protesto etti.
Gösterilerde gözaltına alınan öğrencilerin büyük çoğunluğu serbest bırakılırken
sadece öğrenci liderleri tutuklandı ve mahkeme karşısına çıkarılmaya başlandı.
Şu ana kadar Tahran Devrim Mahkemesi nde yargılanan beş öğrenci liderinden dördü
idama çarptırıldı, bir kişiyse 2,5 yıl hapis cezası aldı.
İran yönetiminin olayların arkasında Ankara nın bulunduğuna yönelik çok sert
suçlamaları oldu. İranlılar, rejim karşıtı Halkın Mücahitleri Örgütü nün ve
Ankara ile Washington ın oyunlarının olaylara yol açtığını dile getirdiler.
Olaylara karışan bazı kişileri televizyonlara çıkartarak konuşturdular. Bu
kişiler Türkiye de eğitim gördüklerini ileri sürdüler.
Yani Abdullah Öcalan ın, yakalanarak Türkiye ye getirilmesi, Avrupa nın
hesaplayamadığı kadar büyük değişimlere neden oldu. Öcalan ın sonradan ikiyüzlü
olmakla suçladığı Avrupa, Amerika nın çelmesini göremedi.
Avrupa-PKK ilişkileri
Aslında PKK ile Avrupa nın ilişkileri olabildiğince iyiydi :
Yunanistan la ilişkiler günbegün artıyordu. 20 mart 1992 de PASOK milletvekili
Varivakis, Vounatso ve Papazoi nin de aralarında bulunduğu Yunan heyeti Bekaa
Vadisi nde Öcalan ı ziyaret etti.
14 haziran 1995 de, Yunanistan Parlamentosu Başkanı Birinci Yardımcısı Panayotis
Sgourides başkanlığında, milletvekilleri Haci Dimitriou, Dimitris Vounatsos,
Leonardo Hacandreou, Yannis Statopoulos, Maria Mahera, Vounacos Statopoulos ve
Kostas Badouvas tan oluşan bir Yunan parlamento heyeti, Bekaa Vadisi nde yine
Öcalan la görüştü.
Emekli Amiral Andonis Naksakis, Yunan istihbaratı tarafından PKK yla ilgili
temasları ayarlama ve bu örgütün uluslararası bağlantılarına destek verme
amacıyla atandı. Daha sonra Öcalan ın yakalanması sürecinde Öcalan ı başından
atmak isteyen Yunan gizli servisiyle kavga etti. Yunanistan Yeni Demokrasi
Partisi milletvekilleri Mihalis Galenianos ve Elizavet Papazoi, Abdullah Öcalan
ve adamlarıyla Bekaa da 1992 de görüştü.
1997 yazında yine P. Sgourides başkanlığındaki bir Yunan parlamento heyeti Bekaa
Vadisi nde Öcalan la tekrar görüştü. 17-19 ekim 1988 de PASOK ta Papandreu nun
danışmanı ve Yunan gizli servisi ajanı Mihalis Haralanbidis, bir grup Yunanlı
generalle Bekaa Vadisi nde yine PKK liderinin konuğu oldular. Bunların arasında
Yunanistan ın o dönemde PKK yla ilişkilerden sorumlu olarak atadığı General
Dimitris Matafias da vardı. Yunanistan iki ay sonra, Bekaa daki PKK kampına 20
000 Kalaşnikof tüfek gönderdi.
Almanya ve PKK
Almanya da PKK sız ve Öcalan sız, daha doğrusu Kürtsüz, Ortadoğu ve Drah Nah
Osten yani Büyük Doğu Politikası nı yürütemiyordu. Hatta bu uğurda Alman gizli
servisi Kani Yılmaz adlı PKK Avrupa sorumlusunu iyiden iyiye kendisine eleman
yapmıştı. Bununla da kalmayan Almanya-PKK ilişkileri, giderek üst düzeyde
gelişmeler gösteriyordu. Kürt kartı Alman dış politikasının temel unsurlarından
birisi haline gelmişti. PKK ve Öcalan bu kartın en aktif unsuruydu.
Ekim 1995 te Hristiyan Demokrat Partisi (CDU) Federal Milletvekili ve Berlin
eski İçişleri Senatörü Heinrich Lummer Şam da, 1995 yazında Federal Anayasayı
Koruma Örgütü nden casus Grünewald yine Şam da, mart 1996 ve mart 1997 de yine
CDU lu Lummer in Şam da ve Suriye nin kontrolü altındaki Lübnan topraklarında,
Öcalan la görüştükleri ortaya çıktı. Lummer, kasım 1995 te yaptığı açıklamada,
Almanya nın çıkarları için gerekirse şeytanla bile görüşürüm diyerek,
buluşmayı doğruladı. O dönem Helmut Kohl e bağlı çalışan İstihbarattan Sorumlu
Devlet eski Bakanı Bernd Schmidbauer de aynı tarihte yaptığı bir açıklamayla,
Grünewald in Şam a giderek Öcalan la görüştüğünü açıkladı.
Eski Doğu Almanya da iktidarda bulunan Sosyalist Birlik Partisi nin uzantısı
durumunda bulunan Demokratik Sosyalizm Partisi nden (PDS) Heike Krause ve Rolf
Köhne ile Yeşiller den Bavyera Eyalet Meclisi Milletvekilleri Elisabeth Köhler
ve Hans G.Schramm in PKK nın Almanya daki en büyük destekçileri olduğuna dair
haber, 5 aralık 1994 tarihli Focus dergisinde yer aldı. Bu milletvekillerinin,
Almanya da yasaklı olan PKK ya başka isimler altında gösteri ve yürüyüş izni
aldıkları ortaya çıktı. Aynı şekilde Yeşiller den Angelika Beer de PKK nın
destekçileri arasında yer aldı. Almanya nın Hannover kenti Büyükşehir Belediye
Başkanı Herbert Schmalstieg, yürüyüşlere katıldı. Türk hükûmetinden İstanbul,
İzmir ve Diyarbakır da PKK ya büro açma izni vermesini talep etti.
İngiltere klasik Ortadoğu dengeleri içinde bölgeyi çok iyi tanımasının
avantajlarını PKK için de kullanmaktaydı. Politikaları her zamanki gibi Amerikan
destekli ama kendine hastı.
Avrupa nın toy delikanlısı
Temmuz 1998 de İngiliz Parlamenter John Austin Walker, ağustos 1998 de Lordlar
Kamarası mensubu Lord Avebury, Şam da Öcalan la görüştü.
İtalya garipti. Avrupa nın az gelişmiş çocukları arasında sivrilme mücadelesinde
o da PKK kartıyla dünyanın büyük oyun sahnesine adım atmak istiyordu.
Mussolini den sonraki düşleri askıdaydı. Terör belasını en iyi bilenlerden
biriydi. Ama elini ateşe atmak onun büyükler kulübünde yer almasında önemli rol
oynayacaktı.
10 eylül 1998 de İtalyan Komünist Yeniden Kuruluş Partisi (PRC) milletvekili
Montavani ve De Cesaris, Öcalan ı Şam da ziyaret ederek görüştü. Mantovani, daha
sonra İtalyan Komünist Partisi ve Roma hükûmetinin bazı milletvekillerini
örgütleyerek Öcalan ı, 12 kasım gecesi Rus Havayolları na ait bir uçakla
İtalya ya getirdi. Ve kıyamet İtalya nın kifayetsiz muhteris omuzları üzerinde
koptu.
İspanya ise çorbada tuzum olsun misali, PKK ya yabancı kalmamaya çaba sarf
etti.
Ağustos 1998 de İspanyol İzouierda Unida Partisi nin dış politikadan sorumlu
sekreteri ve Avrupa Parlamentosu üyesi Pedro Marcet başkanlığındaki bir İspanyol
heyeti Şam da Öcalan la görüştü.
Rusya ile PKK nın arasındaki ilişkiler ise PKK nın hamurunda vardı. Ve Rusya
Kürt kartını ne bugün ne de yarın kimselere kaptırma niyetinde değildi.
10 ekim 1997 de Rusya Parlamentosu alt kanadı Duma nın Jeopolitik Komitesi
Başkanı Aleksi Mitrofanov başkanlığında 4 kişilik Duma milletvekili heyeti
Suriye de Öcalan la görüştüler. Bu milletvekili, Öcalan ın Suriye den Rusya ya
gelmesi ve burada 33 gün kalmasında kilit rol oynadı.
Aslında Türkiye de son ana kadar bölgesel gelişmelerde PKK kartının kimin
elinde nasıl bir koz olduğunu algılayamamıştır.Bu konuda kendisine hiç
güvenilmemesine rağmen Celal Talabani yıllar öncesinden Türkiye yi uyarmıştır.
Talabani, Türkiye de ilk temas kurduğu Dışişleri Bakanlığı yetkililerine
Amerika ne isterse o olacak demiştir.
Türkiye nin yalancı ve samimi bulmadığı, bir zamanlar bölge kontrolü için
savaştığı Mesut Barzani ye karşı PKK desteğiyle üstünlük sağlayan Talabani,
yıllar öncesinden bölgede olacaklar konusunda çok ilginç şeyler söylemişti.
Bugünlere de ışık tutan bu görüşmenin ayrıntıları çok önemli.
Talabani nin PKK ve Öcalan kehanetleri
Tarih 26 haziran 1992. Yer Ankara, Balgat. Dışişleri Bakanlığı ana binası.
Kürdistan Yurtsever Birliği nin (KYB) lideri Celal Talabani binadadır. 25
haziran 1992 tarihinde Ankara ya gelmiştir ve 26 haziran 1992 tarihinde bakanlık
koridorlarını aşarak girdiği toplantı salonunda İstihbarat Araştırma Dairesi
Başkanı Büyükelçi Cenk Duatepe ve diğer üst düzey Dışişleri mensupları Burhan
Ant, Türkekul Kurttekin le bir toplantı halindedir. Talabani ye Ankara daki
İrtibat Görevlisi Sarchill Kazzaz da eşlik etmektedir. Gelin isterseniz
tutanaklardan konuşmaları şöyle bir gözden geçirelim:
Talabani: Viyana da düzenlenen Irak muhalif gruplarının toplantısı başarıyla
sonuçlandı. Toplantıda çesitli muhalif gruplardan oluşan heyetlerin temaslarda
bulunmak için bazı ülkeleri ziyaret etmeleri kararlaştırıldı. İlk ziyaret
edilecek ülkenin Türkiye olmasında ısrar ettik ve bu isteğimizi size ilettik.
Ziyaretimin nedenlerinden biri de bu konudaki cevabınızı öğrenmek.
Kurttekin: Devlet erkanının halen Ankara dışında bulunduğunu biliyorsunuz. Biz
Viyana daki büyükelçiliğimizin heyetle görüşmesini öngördük. Ancak anladığımız
kadarıyla grup Londra ya geçmiş. Dolayısıyla görüşme Londra Büyükelçiliğimizle
yapılabilir.
Talabani: Heyet Londra da değil, üyeleri Kahire, Riyad gibi bulundukları ülke
başkentlerine döndüler. Önemli bir adım olarak gördüğümüz bu girişim için
heyetin gidilen ülkede üst düzeyde kabul edilmesini istiyoruz. Oysa sizin bu
cevabınız önerimizin reddi gibi bir mahiyet arz ediyor.
Kurttekin: Talebinizi üst makamlarımıza ilettik. Pratik olacağı gerekçesiyle
belirttiğim usulün izlenebileceği talimatını aldık. Ancak grup dağılmış ise,
üyeleri bulundukları ülkedeki Türk Büyükelçiliği yle görüşebilirler.
Talabani açıklıyor: PKK İran ve Ermenistan ı üs yaptı
Talabani: Esasen biz ziyaret edilecek ilk ülke olarak Türkiye ye önerdiğimizde
birçoğu buna karşı çıktı. Sizin bu tavrınız bu çevrelerin işini kolaylaştırıyor.
Heyetin ABD de Baker ve Kongre üyeleriyle görüşmesi öngörülüyor. Belki de Başkan
Bush un da kabulü söz konusu olabilir. İngiltere de Major ve Hurd kabul edecek.
Türkiye de de üst düzeyde bir kabul beklerdik. Ben bu cevabınızı önerimizin
reddi şeklinde kabul ediyorurn. Heyete, ziyaretlerine Arap ülkelerinden
başkalarını telkin edeceğim.
Kurttekin: Pek tabiî, ziyaretlerine istedikleri yerden başlayabililer. Biz de bu
ifadelerinizi üstlerimize aksettiririz.
Talabani: Ziyaretimin birinci nedeni bu durumu size aktarıp, cevabınızı
öğrenmekti. İkincisi ise, PKK yla ilgili bazı yeni gelişmeler konusundaki
fikirlerimi sunmak olacak. PKK şu anda İran ve Ermenistan ı üs olarak
kullanıyor. Öte yandan bu örgütün Suriye tarafından dışlanmış olduğu konusunda
tereddütlerim var. Suriyeliler oyunlarının bir parçası olarak belki şimdilik bu
rolü oynuyorlar, ancak PKK nın bu ülkeden çıktığına inanmak güç. Bir diğer
izlenimleri de PKK nın Türkiye deki etkisinin giderek kaybolmasıdır. Buna
Abdullah Öcalan ın deliliklerin de büyük katkıda bulunduğunu söylemeliyim.
Kürtler Abdullah Öcalan ın davalarına zarar verdiğini kabul etmeye başladılar.
Bu hem sizin hem de bizim için çok olumlu bir gelişme. Bundan bir yıl evvel
Mehdi Zana yla görüşürken kendisi bana Abdullah Öcalan ı desteklememiz
gerektiğini kararlı bir ifadeyle söyledi. Ben de kendisine Şam a gidip
Öcalan la bir görüş, döndüğünde aynı fikirdeysen bundan böyle senin her sözünü
dinlerim dedim. Gitmiş görüşmüş, döndükten sonra kendisini gördüğümde
Haklıymışsın dedi.
Öcalan ı serbest bıraksanız Kürtler ondan kurtulmanın çaresini
arar
Talabani: Diyeceğim o ki, Öcalan ı Türkiye de serbest bıraksanız Kürtler ondan
bir an evvel kurtulmanın çaresini ararlar.PKK ya yaklaşım konusunda aramızda bir
fark var. Ben siyasetçiyim, bir devleti de temsil etmiyorum. Benim PKK yla
kavgam siyasî düzeyde olur. Ben PKK yı Kürt milletinin gözünde afişe etmek için
caniliğini, barbarlığını, Kürt milletine verdiği zararı, Saddam la yaptığı
işbirliğini herkese açıklayan siyasî bir kampanya sürdürürüm, ama onunla
savaşamam. Sizi de anlayışla karşılıyorum. Siz bir devletsiniz ve PKKya karşı
yumuşak davranamazsınız. Ama silahla da her şeyin halledileceğine inanmak
zordur. İngiltere gibi tüm imkânları olan bir ülke İRA yla baş edemiyor.
Kanaatimce İçişleri bakanınızın teslim olan PKK lı militanların hoşgörüyle
karşılanacağı yolundaki açıklaması çok olumlu bir tutum. PKK yı tecrit etmek
istiyorsak daha siyasî davranmak gerektiğini ve onların silahını ellerinden
almak gerektiğini düşünüyorum.
Ben PKK ya daha farklı yaklaşabiliyorum, çünkü ben Kürt üm ve onların
anlayabileceği lisanı ve üslupla düşünüyorum. HEP lilerle burada yaptığım
görüşmelerde hata yaptıklarını söylüyorum. Önceleri bana inanmıyorlardı. Şimdi
ise ne kadar haklı olduğumu teslim ediyorlar. Onlara SHP den ayrılmalarının hata
olduğunu söyledim. Şimdi bana hak veriyorlar. Zaten bizde Türkmenler tarafından
söylenen bir atasözü vardır. Bir Kürt ün beyninin ancak olaydan sonra
çalıştığı tasvir ediliyor. Diğer taraftan PKK nın işlediği cinayetlere ilişkin
olarak hazırlanan kasetler de çok faydalı, bunların televizyonlardan
yayınlanması halkı etkiliyor. Biz Kuzey Irak ta bunu yapıyoruz ve netice
alıyoruz.
Duatepe: Yeri gelmişken söyleyeyim. Talebiniz üzerine PTT ve TRT
teknisyenlerinden oluşan bir ekibi Kuzey Irak a gönderdik. Ancak adı geçenler
Kuzey Irak ta bizim anladığımız tarzda bir televizyon yayın şebekesi
bulunmadığını, kısıtlı ve bölgesel yayın kapasitesi olan 3 verici bulunduğunu TV
yayın şebekesinin tam anlamıyla kurulmasının ise büyük bir proje hazırlanması,
bunun da yüklü bir bütçeyle desteklenmesi gerektiğini bildirdiler. Bu görevliler
ayrıca, kendililerine yakın ilgi gösterilmediği gibi, tecrit dahi edildiklerini
bildirdiler.
Talabani: Kuzey Irak ta 4 istasyon ve her biri 1S kw gücünde 4 vericimiz var.
Bunlar Kerkük teki Irak vericisinden daha güçlü ve 200 km2 lik bir alana yayın
yapabiliyor. Bizim sorunumuz bunlardan üçünün devre dışı bulunması. Bunların
yedek parçalarının karşılanmasını istiyoruz. Büyük projeye gerek yok. Bu yedek
parçaların bedelini de ödemeye hazırız. Bu teknisyenlere ilgi gösterilmediği,
tecrit edildikleri iddiasına gelince, ben kendilerine evimde yemek verdim.
Gittikleri her yerde de yakın ilgi gördüklerini söyleyebilirim.
Kurttekin: Benim dikkatinizi çekmek istediğim bir husus Avrupa daki gazetecilere
verdiğiniz demeçlerle ilgili. Bu demeçleriniz belki de basın organlarınca tam
yansıtılmıyor ve tutumunuzda dalgalanmalar olduğu izlenimi yaratıyor. Örneğin
İtalyan La Republica gazetesine verdiğiniz demeçten (Roma Büyükelçiliği nin 740
sayılı açık teli) Irak ta sadece Kürtler ve Arapların yaşadıkları gibi bir
netice ortaya çıkıyor. Yine bu demecinizde yarın bir gün Kürdistan ın
bağımsızlığına kavuşabileceğini söylüyorsunuz. (Sayın Kurttekin daha sonra
makalenin metnini okumuştur.)
Talabani: Bu makalede yer alan her şeyi söyledim ve bugün bana aynı sorular
sorulsa aynı şeyi söylerdim. Her şeyden önce benim Irak ta sadece Kürt ve
Arapların yaşadığı gibi fikir öne sürmem imkânsız. Ben Türkmenlerin talebi
üzerine onların da sözcülüğünü yapıyorum. Bunu Türkmenlere sorabilirsiniz.
Kürdistan ın bağımsızlığı konusuna gelince; cümleyi tam okursanız benim Eğer
bir gün Araplar birleşirse Kürdistan bu ülkenin bir parçası olmayacaktır
dediğimi göreceksiniz. Biz Irak ın bölünmesini istemiyoruz ayrıca gerçekten de
yarın bir gün Araplar birleşirse, Kürtler Arapların bir kolonisi olmayacaktır.
Belki Türkiye yle birleşmeye karar verir, belki bağımsız bir devlet kurarız, ama
artık hiçbir zaman Arap sultasında yaşamak istemiyoruz. Samimi olarak ifade
edeyim ki, şimdi Irak ın bölünmesi için en müsait vakit. Buna rağmen biz Irak ın
bütünlüğünün korunmasına taraftarız. Eğer bölünmeyi isteseydik çoktan harekete
geçerdik. Bizim tavrımız çok açık. Bu bakımdan makalede yazılarının hepsinin
doğru olduğunu ve bizi anlayışla karşılamanız gerektiğini düşünüyoruz.
Irak ile Suriye birleşir mi?
Kurttekin: Söylediğiniz çerçevede evet. Ancak gazetelerde yayımlanan demeçler
bazen çarpıtılabiliyor. Bu bakımdan sizi uyarmak istedim.
Talabani: Açıkça söyleyeyim artık biz Araplarla açıkça mücadele edeceğiz. Bugün
Irak için bir komplo hazırlandığını, buna göre, Irak Baas Partisi nin yapısının
değiştirilerek Irak ın Suriye yle birleşmesi öngörüldüğünü biliyoruz. Zaten bu
tür planlar yıllardır tatbik edilmek isteniyor. Biz Araplarla içiçe yaşadığımız
için Arap meseleleri ve Arapların birleşmeleri yönünde el altından sarf edilen
gayretleri bilmiyor değiliz. Zaten biraz evvel bahsettiğiniz demecimde de bunu
vurgulamak ve bu tür bir olasılık halinde Arap dünyasının dışında kalacağımızı
belirtmek istedim.
Duatepe: Musul Vilayet Konseyi yle ilgili girişimin arkasında kimin olduğunu
biliyor musunuz?
Talabani: Biz bunun Türk askerî çevreleri tarafından desteklendiği izlenimini
edindik. Musul Vilayeti Projesi nin hukukî temelini hazırlamış olan Mr. Keller
bana, projeyi üst düzeyde bazı askerî makamlarınızla görüldüğünü söyledi.
(Keller, Cenevre deki Good Offices Group of European Lawrnakers isimli kurulun
genel sekreteri.) Türkiye tarafından desteklendiğini düşündüğümüz için de karşı
çıkmadık. Doğru söylemek gerekirse bunu Türkiye nin kara kaşı, kara gözü için
değil, bizim işimize de geldiği için destekledik. Musul Türkiye yle birleşirse
bu bizim de Türkiye yle birleşmemiz için bir ön adım teşkil eder. Bakın size
samimi olarak fikirlerimizi söylemek istiyorum. Biz gerçekçiyiz. Bağımsızlık
peşinde değiliz. Eğer bir ülkeyle beraber yaşamamız gerekiyorsa bunun Türkiye
olmasını istiyoruz. Musul Türkiye ye geçerse Türkiye nin petrol sorunu kalmaz.
Biz de Türkiye yle birleşirsek, PKK sorunu da ortadan kalkar. Biz de sizinle
aynı parlamentonun çatısı altında konuşuruz. Ben bunu Sayın Başbakan a da
söyledim ve Sayın Başbakan bu fikrime güldü. Bizim içten dileğimiz bu,
demokratik bir ülke olan Türkiye sadece bizim için değil, başkaları için de
çekici bir ülke olmaya başladı.
Duatepe: Musul Vilayet Konseyi girişiminin arkasında Türkiye yok. Bunun Türk
askerî çevrelerince desteklendiği yolundaki görüşü ilk defa duyuyorum. Bu
kişiler filhakika önce askerî yetkililerimizle temas etmişler, onlar da bize
gönderdiler. Mesele bundan ibaret.
KYB Temsilcisi Kazzaz: Buradaki Otel masrafları olan 128 000 000 TL yi kimlerin
ödediğini merak ediyorum.
Talabani: Bu işin arkasında Almanlar ve petrol işinden büyük kazanç sağlamayı
uman Avrupalılar olduğunu düşünüyorum. Yanlarındaki Keller adlı şahıs bunları
yönlendirip idare ediyor. Ancak tekrar ifade edeyim ki, Musul Vilayet Konseyiyle
ilgili olarak sunulan proje son derece iyi hazırlanıyor. Çok iyi bir çalışmanın
ürünü. Bunu kimin hazırladığını merak ettim. Amerikalılar da, İngilizler de bunu
bilmediklerini söylüyorlar. Ben zaten Türkiye yle birleşme fikrimizi üst düzey
Amerikan yetkililerine açmak, işe karışmak istemiyoruz. Bu Türkiye nin
meselesidir dediler ama menfî bir tepki de göstermediler.
Her şey Amerika nın tutumuna bağlı
Kurttekin: Bizim 70 yılda gerçekleştiklerimizi, üstelik bunu petrolsüz
gerçekleşirdiğimizi dikkate aldığınızda bu tür projelerin bizim için önemli
olmadığını takdir edersiniz.
Talabani: Çok diplomatça davranıyorsunuz. Artık eski politikalarınızı bırakın.
Musul u alın ve biz de sizinle birleşelim.Beni üst düzey askerî yetkililerinizle
de görüştürmenizi istiyorum. Jandarmayla pratik önlemler için görüşüyorum, ancak
ben askerlerle görüşmek istiyorum.
Duatepe: Sayın Başbakan burada olmadığı için bu talebinizi sonra
değerlendirebiliriz. Muhalefet grupları olarak Viyana da ne kararlar aldınız?
Talabani: Ana fikir bir hükûmetin kurulması oldu. Erbil de kurulmasına karar
verilen hükûmeti Suudi Arabistan gibi bazı ülkelerin de tanıyacaklarını ümit
ediyoruz. Ancak her şey ABD nin tutumuna ve bu işe ne diyeceğine bağlı. Heyet
ABD ye gittikten sonra fikirlerin netleşeceğini bekliyoruz. Bu arada bizim
ihtiyaç duydumuz bazı maddelerin Kuzey Irak a geçirilmesi için yardımlarınızı
bekliyoruz. Örneğin sigara fabrikası için getirdiğimiz kâğıt Kapıkule de
bekliyor. Sayın Başbakan buna müsade edileceğini söylemişti.
Duatepe: Bu konuda Sayın Ant size cevap verecek. Ancak Sayın Başbakan bu sigara
kâğıtları için özellikle bir talimat vermeden genelde Kuzey Irak için neler
yapılabileceğini sorduğunu hatırlatmak isterim.
Ant: Kuzey Irak a mal sevkiyatı için Birleşmiş Milletler Yaptırımlar
Komitesi nin müsaadesi gerekli. Eğer söz konusu sigara kâğıtları için bu müsaade
verilmemiş ise Kuzey Irak a gitmesini sağlamamız söz konusu olamaz. Biz
elimizden gelen kolaylığı göstermeye çalışıyoruz. Örneğin bir İsveç NGO su
tarafından Kuzey Irak a gübre ve tahta sevkiyatı için yapılan başvuruları
Yaptırımlar Komitesi kabul etmiş. Ama takdir edersiniz ki kararları biz
almıyoruz. Bu konuda BM çok hassas davranıyor.
Talabani: Yaptırım Komitesi nin kararları zaten ihlal edilmiyor mu? Kuzey
Irak tan getirilen ihtiyaç dışı mazota göz yumulmuyor mu?
Ant: Bunu bizden herkes talep etti ve başta BM istedi. Çünkü size sağladıkları
insanî yardım projeleri için gerekli malzemeyi taşıyacak kamyon bulamıyorlardı.
Biz de zararımıza olmasına rağmen kabul edilebilir bir miktarın sevkine izin
verdik.
Talabani: 0 halde bize yardımcı olamayacaksınız. Biz de bu malzemeyi İran
üzerinden geçiririz. Bir seneden beri sizden talep ettiğimiz hiçbir şeyi
sağlayamadık. Bundan üzüntü duyuyoruz.
Görüşmenin sonunda Talabani, muhalif grupları temsilen bir heyetin Türkiye yi
ziyaretinin, ABD ziyaretinden sonra gerçekleştirebileceğini düşündüğünü
söylemiştir.
Bölgede kimin sözünün nereye kadar geçerli olduğunun bu tutanaklardan daha iyi
kanıtı olabilir mi?
Türkiye PKK yla mücadelede hasımlarını yıllar yılı yanlış cephelerde aramıştır.
Türkiye olayları doğru tahlil edebilseydi, silahlı ve kanlı bir bataklık yerine
Öcalan ı Kürt siyasî atmosferinde çok önce etkisiz kılabilirdi. Bu anlamda
Türkiye yi bu terör bataklığına sürenleri de göz ardı etmemek gerekiyor.
Turgut Özal ve Abdullah Öcalan
Türkiye Talabani ve benzerleriyle girdiği diyalogdan nasıl etkileniyordu? Öcalan
bu konuda Turgut Özal dönemine ilişkin övgüler dile getiriyor. Bunun bir anlayış
sorunu olduğunun altını çiziyor. Yani Kürt sorununu Özal anladı, ama PKK yla en
etkin mücadeleyi de Özal verdi diyor. Çünkü sorunun ekonomik boyutunun Özal
tarafından algılandığını iddia ediyor.
Turgut Özal Kürt sorunuyla ilgili olarak görüşlerini 1992 yılında kurulan
DYP-SHP Hükûmeti nin Başbakanı Süleyman Demirel e bir mektupla aktarmıştı.
Demirel e elden verilen ve notlardan oluşan bu mektubu çok güvendiğim bir
kaynağım,o dönem Özal ve Kürt sorunuyla ilgili olarak ortaya atılan tartışmaları
sonuçlandırmak için bana verdi.
O tarihlerde Turgut Özal ın Kürt sorununa barışçı çözüm bulma yanlısı olduğu
tartışılıyordu. Oysa Özal 1983 te askerî yönetimden devraldığı Türkiye de PKK
terörünün adım adım tırmanması sırasında en etkin görev yapan kişiydi. PKK
onlarca masum Kürt ü öldürmeye başladığında Bunlar üç beş kıçı kırık eşkıya
diyen Özal daha sonra PKK yla mücadele için bütçenin büyük bölümünü silah
alımına aktarma kararını veren kişiydi. Olağanüstü Hal uygulaması onun döneminde
başladı. PKK yla mücadele denilerek polis içinde Özel Tim kurulmasına o karar
verdi. SS kararnamesi olarak adlandırılan basına ve Olağanüstü Hal ilan edilen
13 ilde yaşamın tamamına müdahale edilmesine olanak veren düzenlemeleri o yaptı.
Peki ama bu Turgut Özal Kürt sorunu ile nasıl baş etmek istiyordu?
Özal ın Kürt mektubu
İşte Özal ın Demirel e ilettiği mektup onun gerçek düşüncelerini ortaya koyması
bakımından ilginç bir belgeydi.Ben de bu mektubu hem Hürriyet gazetesinin 12
kasım 1993 tarihli nüshasında, hem de Arena programında yayınlamıştım. Bu mektup
Cumhurbaşkanlığı makamında oturan Özal ın, Başbakan Süleyman Demirel e
tavsiyelerini içermekte ve bir Kürt sorunu analizi yapmaktadır. Şimdi Özal ın
meşhur Kürt mektubunu okuyalım, sonra değerlendirelim:
Çok gizli
Zata mahsus
Kürt Sorunu: Güneydoğu Anadolu daki durum ve çözüme yardımcı olabilecek
öneriler
Giriş:
Uzun zamandır Türkiye nin güneyinde, belki Cumhuriyet tarihinin en önemli
problemiyle karşı karşıya bulunmaktayız. Siyasî, sosyal ve ekonomik boyutların
yanında, kanlı terör olaylarıyla büyük bir sancı veren Kürt Olayı ve Güneydoğu
Anadolu daki sorun, devletimizi her geçen gün daha fazla meşgul etmektedir. Bu
sorunun başlangıcı, Osmanlı döneminin son yıllarına kadar uzanmaktadır.
Cumhuriyet in ilk 15 yılında karşımıza önemli bir mesele olarak çıkmış, devleti
hayli meşgul etmiş ve muhtelif isyanlar olmuştur. Bunlar, zamanında icabında
kanla bastırılmış, bölge halkının bir kısmı mecburi iskân a tabi tutularak,
batıya yerleştirilmişlerdir.
1950 yılında demokrasiyle beraber mecburi iskânın kalkmasıyla bunların bir
kısmı, geriye yerlerine dönmüşlerdir. Ancak, özellikle 1960 lı yıllardan sonra
bu bölge halkının sürekli olarak batıya doğru kaymaya başladığını müşahade
etmekteyiz.
Gerek 1960 lı, gerek 1970 li, hatta 1980 li yıllarda yeniden kısmî olarak 1940
öncesi politikalara, hafif de olsa bir dönüş gözlenen devreler olmuşsa da, genel
olarak demokrasiye geçişimizle birlikte bölge halkının devamlı batıya göçü
olduğu görülmektedir. Elimizde, kesin rakamlar mevcut olmamakla beraber, etnik
olarak Kürt denilen nüfusun muhtemelen yüzde 60 ı Ankara ve batısında
yaşamaktadır. Tabiatıyla, bu göç planlı olmadığından, batıda da bazı
şehirlerimizde, (mesela Adana, Mersin, İzmir, Antalya hatta İstanbul da) bu
vatandaşlarımızın birbirine yakın, hatta toplu halde yerleştikleri
görülmektedir.
Bazı gözlemler:
- Son yıllarda problem esas itibariyle, önceleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin;
Tunceli, Şırnak, Siirt, Hakkari ve Mardin illerinde başlamış, daha sonra diğer
Güneydoğu illerimiz ile Ağrı, Erzurum, Erzincan, Kars, Ardahan, Iğdır ve Elazığ
illerimize de sıçramıştır. Ancak, bununla beraber, halen olayların büyük bir
kısmının Güneydoğu Anadolu nun Şırnak, Hakkari, Mardin ve Siirt illerini
kapsayan dağlık bölgede ve Diyarbakır, Bitlis tarafındaki dağlık kesimde de
yoğunlaştığı görülmektedir.
- Maalesef bu bölgede, ister kendi rızaları, ister korku ve tehdit saikiyle
olsun, terör örgütüne verilen destekte ciddi artışlar olduğu ve bunun süratle
geliştiği görülmektedir. Ayrıca, bu örgüte katılmak veya destek vermek amacıyla,
dağa çıkan ve örgüte iltihak eden genç sayısında da önemli bir artış vardır.
- Bu örgütün dağ faaliyetleri yanında, ovaya indiği, şehir ve kasabalarda da
rahatça faaliyet gösterdiği, hatta yol kesme olaylarının adeta olağan hale
geldiği de kabul etmemiz gereken bir gerçektir.
- Diğer taraftan, bölgede hudut karakollarımıza, birliklerimize, devlete ait
yatırım yapan, faaliyet gösteren tesislere ve eğitim müesseselerimize saldırı,
baskın, taciz, pusu gibi faaliyetlerde de önemli bir artış gözlenmektedir.
- Terör örgütünün dağlık ve kırsal kesimde devletin yanında, hatta onun
ötesinde, ikinci veya alternatif otorite haline gelme istidadını gösterdiği
keyfiyetini de göz önünde bulundurmak gerekir. Nitekim, bazı yerlerde vergi
toplamaktan yargıya kadar bazı devlet fonksiyonlarını üstlendikleri bile
görülmektedir.
- Bu terör örgütünün, devletin askerlik çağına gelen gençleri silah altına
almasını engelleme çabalarının yanı sıra, bu gençleri kendi saflarına çekme
gayretleri de müşahade edilmektedir. Bu suretle, bölgede geniş bir toplumu, bu
meselenin içine çekme gayretlerinde büyük artış olduğu anlaşılmaktadır.
- Bu menfi gelişmeler ışığında, bölge halkının bezgin ve tedirgin olduğu ve
durumun kötüleşmesi ve Şırnak benzeri olayların artması halinde, sorunun
ülkemizin batısına da belli derecede sıçraması ihtimali kuvvetlenecektir.
Nitekim, bunun belirtileri, bazı şehirlerimizde şimdiden görülmeye başlamıştır.
- Diğer endişe verici bir gelişme de, bu durumun bir Türk-Kürt çatışmasına,
hatta kavgasına dönüşmesi ihtimalinin artmasıdır. Mesela, Güneydoğu illerine mal
sevkıyatının yavaşlatıldığı, kredili mal verilmediği bazı batı illerimizdeki
işyerlerinde ayırım işaretlerinin başladığı gözlenmektedir.
- Bölge halkı, bir taraftan terör örgütünün her geçen gün yoğunlaşan tehdit ve
baskısı, diğer taraftan bazı güvenlik mensuplarının muamelesi karşısında
kendilerini iki ateş arasında kalmış hissetmekte, buna rağmen devleti yanında ve
arkasında görme arzusu içindedir.
- Buradaki durum devam ederse, çok büyük problemlerle karşılaşmamız kaçınılmaz
olacaktır.
- Bölgede diğer önemli bir sorun da, işsizliğin çığ gibi büyümesidir. Devletin
ve özel sektörün yatırımlarının şu veya bu nedenle aksamasından dolayı, işsizlik
süratle çoğalmaktadır.
- Meselenin bu şekilde sürüp gitmesi, ister bölgede, ister batıda yaşayan,
ülkemizde Kürt etnik kimliği olmakla beraber, kendilerini Türkiye
Cumhuriyeti nin sadık ve sağlam vatandaşı addedenlerde de bir kırgınlık, endişe
ve hassasiyet yaratmaktadır.
- Bugün ülkemizde bir Kürt milliyetçiliği kavramının her geçen gün daha büyük
bir kesimce benimsendiğini ve mevcudiyetini kabul etmek gerekir. Bunun planlı
bir şekilde geliştiğini ve geliştirildiğini görmekteyiz. Gerek yurtiçinde, gerek
yurtdışında mevcut bazı kurum ve kişilerin bu konuda yoğun çaba harcadıkları
bilinmektedir.
- Üniversitelerimizde okuyan Kürt etnik kökenli gençlerin, daha ziyade idare ve
yargıda çalışacak şekilde yetişmeleri de calibi dikkattir.
- Söz konusu terör örgütünün, terör faaliyetleri yanında Kürt milliyetçiliğini
canlandırıcı çalışmalara, içeride ve dışarıda etkili propagandaya da ağırlık
verdiği görülmektedir. Gerek terör alanında, gerek bu konularda terör örgütünün
lideri ve mevcut kadrosunun yanında çeşitli ülkelerden uzman ve teknisyenlerin
bunlara yardımcı olduğu ve yol gösterdiği ihtimali gözden uzak tutulmamalıdır.
- PKK nın yurtdışındaki yabancı Kürt enstitüleri, insan hakları dernekleri,
kendilerine sempati duyan basın mensuplarıyla yakın temas ve işbirliği içinde
oldukları izlenimi edinilmektedir. Yurtiçinde de, Emeğin Bayrağı, Yeni Ülke,
Özgür Gündem ve Yeryüzü gibi Kürt gruplarca çıkartılan gazete ve dergiler ile,
2000 e Doğru ve benzeri yayınlardan anında yurtdışında alıntılar yapılması
dikkat çekicidir.
- Şüphesiz, bütün bu gelişmeleri Türkiye nin içeride ve bilhassa dışarıdaki
düşmanlarının istediği bir husus olduğu gerçeğini göz önünde bulundurmakta yarar
vardır. Gelişen Türkiye nin, özellikle son zamanlarda gerek Balkanlar, gerek
Orta Asya daki Müslüman ve Türk kökenli ülkelerle geliştirmekte olduğu yakın
ilişkiler ve dünya politikasında önemli bir yere kavuşma durumundan rahatsız
olan çevrelerin, Türkiye yi rahatsız etmek, en azından bu süreci yavaşlatmak
için çaba göstermiş olabileceklerini de göz önünde bulundurmalıyız. Bu meseleye
bir çözüm bulamazsak, büyük, hatta orta devlet olma şansımızı kaybetme ihtimali
mevcut olduğu gibi, zayıf ve perişan hale gelmemiz ihtimali de mevcuttur.
- Güneydoğu Anadolu da terörle mücadele ve Irak la müşterek sınırımızın daha
etkin bir şekilde kontrolü ve güvenliğini temin için Kuzey Irak Kürtleri ve
liderleriyle temas ve ilişkilerimiz özel bir önem taşımaktadır. Muhtelif
zamanlarda ülkemize gelen ve her seviyede temaslarda bulunan Kuzey Irak Kürtleri
liderlerinden Celal Talabani ve Mesut Barzani, her vesileyle Türkiye yle daha
yakın ilişkilere büyük önem verdiklerini, PKK yla mücadelede istihbarat dahil
her alanda işbirliğini arzuladıklarını, Kuzey Irak ın yeniden inşası ve
iktisaden ayakta durabilmek için destek ve yardımımıza ihtiyaç duyduklarını
belirtmektedirler. Kuşkusuz, oradaki durum bizi de yakından ilgilendirir ve
etkileyebilir. Bu itibarla, bu liderlerle ilişkilerimizi ve temaslarımızı
dikkatle, ihtiyatla ve kararlılıkla sürdürmemizin yararı açıktır. Kuzey
Irak taki bu grupları, niyetleri belli bazı dış güçlerin etkisine açık bırakmak
yerine, bizim bunlara hâkim olmamız yararlı olacaktır. Bunları mümkün olduğu
kadar etkimiz altında tutmak ve adeta hamilik rolünü üstlenmek keyfiyetlerini
göz önünde bulundurmalıyız. Saddam rejiminin PKK yı desteklediği ve her türlü
yardımı yaptığı bilinmektedir. Saddam rejiminin PKK ile beraber Kuzey Irak
Kürtlerini ve Türkmenleri zayıf düşürmesi, hatta bertaraf etmesi veya PKK
karşısında etkisiz hale getirmesi, bu terör örgütünün Kuzey Irak ta daha rahat
faaliyet göstermesine yol açacaktır. Ayrıca PKK ya ilaveten Talabani ve
Barzani yi de karşımıza almamızın yararımıza olmayacağı izahtan varestedir. Bu
itibarla, bu liderlere ve Türkmenlere ihtiyatı elden bırakmadan kendileriyle
yakından ilgilendiğimiz ve varlıklarını sürdürmelerine önem verdiğimiz mesajını
vermekte yarar vardır. Bu cümleden olarak, bazı sembolik jestler yapabileceği
akla gelmektedir. Mesela, bunlara, bazı insanî yardımlara ilaveten, çeşitli
ihtiyaçlarını tesbit için ufak bir teknik heyet gönderilebileceği gibi, bu
bölgenin yeniden imarı konusunda Türk müteahhitlerinin ilgisi teşvik edilebilir.
- Temaslarımızda bugüne kadar olduğu gibi, müstakil bir Kürt devletinin mümkün
ve feasible olmadığını, sorunlarının en iyi demokratik bir sistem kurulmasıyla
çözülebileceğini, kimsenin Irak ın coğrafî sınırlarının değiştirilmesini kabul
edemeyeceğini ve Kürtlerle beraber Türkmenlerin de menfaat ve haklarının
sağlanmasının bizim için önem taşıdığının vurgulanması yararlı olacaktır.
- Kuzey Irak Kürtleri nin, Kürt kökenli vatandaşlarımızın soydaşları olduğunu,
aralarında kız alıp verme dahil, yakın ilişkiler bulunduğu gerçeğini de
unutmamak gerekir.
- Özellikle, Irak ta ileride normal ve demokratik bir düzen kurulduğunda, Kuzey
Irak Kürtleri yle ilişkilerimizi bugünden izleyeceğimiz politikanın büyük ölçüde
etkileyeceği açıktır.
Çözüm hakkında bazı düşünceler:
- Yukarıdaki hususların ışığında, karşılaştığımız sorunun, basit bir terör
olgusunun çok ötesinde olduğu aşikârdır. Bu itibarla, çözümleri kısa-orta vade
ile orta-uzun vadeli çözümler olarak düşünmek, ayrıca terörle mücadele için
yapılacaklarla, bölge halkıyla ilişkilerde hareket tarzını ayırmak
gerekmektedir.
Kısa ve orta vade için düşünceler
- Bu olayların iç ve dış nedenleri hakkında oldukça bilgi mevcut bulunmasına
rağmen, derinlemesine analiz edilmediğini görmekteyiz. İzlemekte olduğumuz
politikanın etkinliğini artırmak için, bir yandan terörle mücadele ederken, öbür
yandan da ülke içi ve dışından bilim adamlarının da iştirakiyle, bazı
derinlemesine çalışmaların yapılması yararlı olacaktır. Her şeyden önce, en
büyük eksiklik olarak gözüken bölge ve olaylarla ilgili bilgi eksikliğini
gidermek amacıyla ve yukarıda belirtilen gözlemlerle ilgili alanlarda süratle
araştırma grupları kurulmalı ve bu araştırmacılar sosyoekonomik, psikolojik
harekât ve diğer alanlarda detaylı araştırmalar yapmalı, gerekirse kamuoyu
yoklamalarına başvurarak olayın ve eğilimlerin ne olup olmadığı bütün
boyutlarıyla ortaya konulmalıdır. Bu araştırma gruplarına yukarıda belirtilen
bilim adamları, devlet görevlileri, istatistikçiler, askerler ve diğer uzmanlar
dahil edilmelidir.
- Terörle mücadele ediyoruz derken, halkın ciddi şekilde rahatsız edildiği,
hırpalandığı, hatta küstürüldüğü göz önünde bulundurulmalıdır. Bu uygulamada,
varsa yapılan hataların ve eksikliklerin, gerçekler hiç saklanmaksızın ortaya
konularak tartışılması ve bunlara gerçekçi çözüm bulunması gerekmektedir.
- Güvenlik güçlerinin eğitimi, teçhizatı, teknikleri ve halkla ilişkiler
konusunda yetiştirilmelerinin yeniden düzenlenmesi yararlı olacaktır.
- En kritik yerlerden başlayarak, Güneydoğu daki dağlık bölgelerden köy ve
mezraların tedricen boşaltılması, PKK terör örgütünü besleyen ve toplam nüfusu
150 000-200 000 i geçmeyen bu topluluğun, bir plan dahilinde, ülkenin batı
kesimlerine serpiştirilerek yerleştirilmesi düşünülmelidir. Böylece, hem bu
halkın yaşam standardı artırılmış, hem de örgütün lojistik kaynakları, büyük
ölçüde kurutulmuş olacaktır. İş ve kadro verme öncelikleri bu taşınan gruba
tahsis edilebilir.
- Bu dağlık terör merkezlerine hem civar yerlerin tahliyesiyle terör örgütü
iyice tecrit edilmiş olacak hem de lojistik destekten mahrum kalacaktır. Bunun
için bu kesimler kontrol altına alınmalı, tekrar yuvalanma önlenmelidir. Bu
kesimlerde tekrar iskânı ve dönüşü önlemek ve göçe teşvik için bölgedeki müsait
yerlerde çok sayıda baraj yapılabileceği akla gelmektedir.
- Bütün anayollarda 24 saat kesintisiz, elastikî, çevik, gündüz helikopterlerle,
geceleyin görüş cihazıyla takviye edilmiş özel timler ve zırhlı araçlarla
devriye hizmeti verilmeli, güvenlik güçleri savunan değil, devamlı arayan ve
vuran bir konuma getirilmelidir. Bu faaliyetler gece ve gündüz sürdürülmelidir.
- Silahlı Kuvvetlerimize ve güvenlik güçlerimize öncelikle bu bölgede hizmet
veren unsurlara acilen münasip sayıda (20 adet) Cobra tipi silahlı helikopter
ile asgari 20-30 adet Scorsky tipi ağır silah ve personel taşıyan helikopterler
alınması, bölgede aynı anda birden fazla olaya müdahale edebilecek çevik bir
kuvvet yaratacaktır. Ayrıca, olay mahallerine zaman kaybetmeden bir an evvel
ulaşılması da mümkün olabilecektir. İstihbarat eksikliği için merkezdeki ve
bölgedeki birimler süratle yeniden tanzim edilmeli, MİT, jandarma, Silahlı
Kuvvetler ve polis gibi çeşitli birimler arasındaki kopukluk giderilerek
koordineli bir çalışma ortamı yaratılmalıdır.
- Esas sıcak teması, mücadeleyi yapmak üzere, tam anlamıyla profesyonel, en az 1
yıl özel eğitim görmüş ve en az bölgede 5 yıl süreyle hizmet verebilecek, 40
000-50 000 kişilik özel bir kuvvet kurulmalı, bunlara iyi ücret verilerek burada
hizmet cazip hale getirilmelidir.
- Bu özel kuvvetin teçhizatı, ulaşım vasıtaları, silahlı ve silahsız
helikopterleri, istihbarat unsurları özel olmalı, başındaki komutan her konuda
inisiyatif sahibi ve yetkili olmalıdır. Tabiatıyla, bu özel kuvvetin diğer
birimlerle de koordinesi sağlanmalıdır. Bu özel kuvvet hafif, esnek, çabuk tepki
koyabilen, savunmada kalmayıp devamlı arayan ve teröriste saldıran tipte
konuşlanmalı; klasik Türk Silahlı Kuvvetleri birlikleri ise, sadece tıkama ve
belli yerleri kontrol gibi görevlerde kullanılmalıdır.
- Özellikle sınır bölgelerinde yaşayan halkımızın önemli bir geçim kaynağı olan
sınır ticaretinin geliştirilmesi, hatta serbest bırakılması zaruridir. Bunu
teminen, mevcut sınır ticareti yerlerinin geliştirilmesi, kapatılanlar varsa
bunların yeniden açılması, Suriye yle sınır dahil hudut bölgelerinde yeni
kapılar açılması gereklidir. Devlete fazla yük getirmeyen sınır ticaretinin bir
an evvel geliştirilmesi ve teşviki büyük ölçüde bölge halkına imkânlar
sağlayacak, hiç olmazsa bir kısmını rahatlatacaktır.
- PKK terör örgütüne olan desteği kesebilmek için, halkın kazanılmasına önem
verilmeli, hizmet götürülmesi güç olan mezra ve köyler büyük yerleşim yerlerine
katılmaya teşvik edilmelidir.
- Göçün, bu eğilimde devamı halinde yakın bir gelecekte, bölgede 2-3 milyon
civarında nüfus kalacağı, diğerlerinin batıya göç edeceği anlaşılmaktadır.
Ancak, eğer bu göçe el atılmaz ve bir plana bağlanamaz ise, sadece hali vakti
yerinde olanların göç etmesi, fakirin bölgede kalması sonucu doğacak, bu da
bölgeyi anarşiye hassas, yardımcı hale getirecektir. Bunu önlemek için göçün
planlı, her kesimden alınarak ve batıda dengeli bir şekilde dağıtılarak
yapılmasına yardımcı olunması, hatta düzenlenmesi gerekmektedir.
- Terör örgütü, bölgede sürdürdüğü terör faaliyetlerine ilaveten bölge halkının
beynini yıkamak, korkutmak ve kendine çekmek amacıyla etkin bir propaganda
faaliyeti sürdürmektedir. Buna karşı koyacak halkın devlete bağlılığını
kuvvetlendirecek ve moralini yükseltecek, aynı zamanda yanlış ve yanıltıcı
bilgileri düzeltecek karşı propaganda faaliyeti büyük önem taşımaktadır.
- Bu çerçevede gerek iç kamuoyunu, gerek dış dünyayı bu konuda aydınlatmak için
özel gayret sarf edilmesi büyük önem taşımaktadır. Bunu teminen uzmanlardan
müteşekkil bir ekip oluşturulması bilinçli bir şekilde ve millî menfaatlerimiz
doğrultusunda aydınlatma ve kamuoyu oluşturma çalışmaları yapılması ve açıklama,
haber sızdırma, görüntü verme, icabında dezenformasyon gibi konularda
etkinliği artıracaktır.
- Devlet güçlerinin terör örgütüne karşı giriştiği mücadeleyle ilgili basına
verilen haber ve açıklamaların çok iyi bir şekilde düzenlenmesi büyük önem arz
etmektedir. Karşı tarafça istismara açık, terör örgütünü kahraman ya da mazlum
gibi gösterecek haber ve görüntülerden imtina edilmesi zaruridir.
- Bölgedeki devlet güçlerinin kapalı istihbarat yanında, açık istihbarattan da
faydalanılmasını sağlayacak yöntemler geliştirmelidir.
Orta, uzun vade için düşünceler:
- Bölgede cazibe merkezleri olarak belirlenecek bazı illere (Adıyaman,
Diyarbakır, Urfa, Mardin, Batman, Siirt, Elazığ, Malatya, Erzincan, Erzurum,
Kars, Ardahan, Iğdır) özel bir teşvik sistemi uygulanarak, yatırım ve yerleşme
için çekici hale getirilmeli, böylece kırsal kesimin boşaltılması teşvik
edilmeli ve kolaylaştırılmalıdır.
- Bunu teminen istihdamda gelişmeyi sağlamak, olayları azaltmak için, bölgede
özel sektör yatırımlarının teşviki ve özendirilmesi sağlanmalıdır. Bu çerçevede
devlet yatırımlara destek vermeli (Kaynak Kullanma Destekleme Fonu örneğinde
olduğu gibi), Kurumlar Vergisi alınmayan ve uzunca vergisiz bir dönem olmalı,
Gelir Vergisi düşük tutulmalı, elektrik daha ucuz verilmelidir.
- Bu meseleyle ilgili herşey tarafsız, önyargısız bir şekilde açıkça ve
serbestçe tartışılmalıdır. Tartışma ortamı doğruları ve yanlışları ortaya
çıkaracak ve gerçekleri daha kolay öğrenmemize imkân sağlayacaktır. Tartışmayı
engellemek, gerçekleri saklamak meseleyi azaltmayacak, aksine tedbirler yanlış
olacağı için giderek daha da büyültecektir.
Sonuç:
Gerek dünyadaki son oluşumlar sonucu ortaya çıkan etnik milliyetçilik
anlayışının etkisi, gerekse Türkiye nin yakaladığı tarihî büyüme fırsatını
engellemek isteyen dış güçlerin teşvik ve desteğiyle bugünkü ciddi boyutlarına
ulaşan Güneydoğu ateşi; eğer yanlış yapılmaz, acele ve fevri davranılmaz,
soğukkanlılık kaybedilmez ise, 5-10 yıl içinde milliyetçilik akımının şiddetini
kaybetmesi ve dış desteğin azalması sonucu kendiliğinden hafifleyerek
sönecektir. Dış dünyaya, özellikle bu meseleden korktuğumuz, çekindiğimiz ve
endişe ettiğimiz izleniminin verilmemesi ve devletin her şeyin üstesinden
gelecek güçte olduğunun belirtilmesi büyük yarar sağlayacaktır.
Bu nedenle, devletin her kesimindeki görevlilerinin, politikacıların ve basının;
terörle bölge halkını birbirine karıştırmadan, her ikisine farklı ve
anladıkları, layık oldukları şekilde yaklaşarak, üniter devlet anlayışını
bozmadan, bölge halkının sıkıntılarını giderecek yukarıda zikredilen tedbirlerin
süratle alınıp uygulanması, terörü zamanla etkisiz hale getirmesi eksin bir
zorunluluk ve herkes için sorumluluktur.
Öcalan bir Özal ı anladı. Ama yanlış anladı
Bu mektupta Özal ın dile getirdikleri çatışmadan ve silahlı mücadeleden
geçiyor.Aslında Özal ın Kürt politikaları Amerikan modeline dayanıyor. Yani
Barzani ve Talabani yi kolla PKK ve Öcalan ı yok et. Bu anlayış mektupta açıkça
ifade ediliyor. Öcalan ın Özal sevgisi Kürt kartının Amerikan destekli
versiyonundan kaynaklanıyor olsa gerek. Hem o dönem Özal ı sorunun çözümünde
etkin bir rol oynayacak kişi olarak değerlendiren Türk aydınlarının önemli bir
bölümü, hem de Öcalan, Özal ın bu konudaki iki taraflı oyununu görememişlerdir.
Özal bütün iktidarı boyunca Kürt sorununun silahlı çözümünden yana olmuş, buna
yatırım yapmıştır. Bu noktada uluslararası silah tekellerinin etkinliğini de en
önemli pazar haline gelen Türkiye yi yöneten kişi üzerindeki siyasal baskılarını
da unutmamak gerek. Turgut Özal silah pazarı haline dönüşen Türkiye de Amerikan
politikalarının gelmiş geçmiş en etkin savunucusu olarak bu baskılardan
etkilenmiştir. Bundan kendisinin Amerika destekli yeni bir Türk-İslam sentezli
Turan politikasının etkisi büyüktür. Ona göre Amerika yla birlikte Ortadoğu da
petrol yataklarına ve kutsal topraklara inip buraları kontrol altına almak,
ayrıca Kafkaslar da da olabildiğince açılabilecek yeni politikalarla Osmanlı dan
sonra yeniden bu topraklara sahip olmak mümkündü. Bu ancak Amerika yla birlikte
gidilerek başarılabilirdi.
En barbarın gürültüsü
Ama bu politikada Öcalan ın yerinin bulunmadığı geç de olsa Öcalan ın Kenya
operasyonuyla CİA destekli yakalanmasında ortaya çıktı. Amerika PKK terörü
sırasında özel sektörünün silah satışlarıyla Türkiye den önemli bir ekonomik
kazanç elde etti. Barzani ve Talabani yi Türkiye yle buluşturdu. Irak, Suriye,
İran denetimini sağladı. Öcalan da bu oyunda Türkiye nin ayağındaki pranga
olarak kullanıldı. Ama o bunu göremedi. Öte yandan diğer bir Kürt lider Kemal
Burkay silahlı mücadeleye karşı çıkarak ve Kürt sorununa siyasal çözümler
arayarak terörden uzak kaldı. Ama o asla dinlenmedi. En barbar olan en çok söz
geçiren oldu.
İkinci bölüm
Öcalan a karşı ilk eylemler
Üçüncü bölüm
Av olma duygusu
Öcalan ın Türkiye açısından sorun olma zamanları 1970 li yıllar. 1970 yılında
DDKO (Devrimci Doğu Kültür Ocakları) üyesi olarak siyasete atılan Öcalan, 1971
yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ne kayıt yaptırmış. Bu
yıllarda THKP-C örgütüyle ilgilenmiş. Nisan 1972 tarihinde bildiri dağıtırken
yakalanmış ve 7 ay Mamak Askerî Cezaevi nde tutuklu kalmış. Tutukluluk
yıllarında zaman zaman polis muhbiri olarak kullanılmak istenmiş. Bu nedenle de
içerden çıkartılmasında devlet çokça yardımcı olmuş. 1975 yılına kadar
Ankara da devlet bursu alarak da okuyan Öcalan, sonrasında tapu kadastro memuru
olarak Şanlıurfa ya gitmiş. Herkes onu kadastro çalışması yapıyor zannederken o
1976 yılından 1978 e kadar bölgede Kürtçülük üzerine çalışmış. 1978 de ise PKK
terör örgütünün resmen kurulması sağlanmış. 27 kasım 1978 tarihinde
Diyarbakır ın Lice ilçesinin Ziyaret köyünde kurulan terör örgütü PKK ın ilk ve
değişmez elebaşı olma özelliği var Öcalan ın.
Terör bilançosu
15 ağustos 1984 PKK nın kanlı terör eylemlerinin başladığı tarih. Eruh ve
Şemdinli ilçelerine silahlı saldırılarda bulunulmasıyla PKK terörü kan dökmeye
başlamıştı. PKK nın silahlı faaliyetine başladığı 15 ağustos 1984 tarihinden
30 eylül 1999 tarihine kadar geçen dönemde; 21 631 terör olayı gerçekleşti.
Olaylardan 6 742 si saldırı, 8 511 i güvenlik kuvvetleriyle çatışma, 3 473 ü
mayın döşeme ve bombalama suretiyle patlama, 411 i gasp, 1 076 sı yol kesme ve
adam kaçırma, 758 i kanunsuz toplantı düzenleme, 660 ı bildiri dağıtma şeklinde
gerçekleşti.
Bu olaylarda 4 018 i asker, 1 264 ü GKK, 254 ü polis olmak üzere toplam 5 536
güvenlik görevlisi şehit oldu. 8 644 ü asker, 1 723 ü GKK, 987 si
polis olmak üzere toplam 11 354 güvenlik görevlisi yaralandı. 4 558 vatandaş bu
olaylarda hayatlarını kaybettr. 5 853 vatandaş da yaralandı.
Bu olaylara neden olan 18 741 terörist ölü ele geçirildi, 2 133 terörist
de güvenlik güçlerine teslim oldu. Güvenlik güçlerinin yapmış oldukları başarılı
operasyonlar neticesinde örgüte ait 23 611 uzun namlulu silah, 5 552 tabanca,
21 276 bomba ve çok miktarda mühimmat ele geçirildi. (Kaynak: EGM, TEMÜH
Daire Başkanlığı verileri.)
Öcalan takibi başlıyor
Terör ateşinin, varoluşuna saldırdığını anlayan Türkiye için artık karar günleri
yaklaşmıştı. Türkiye ile Suriye ve İran arasında PKK destekçiliği konusundaki
tartışmalar, bölgede suların ısındığının ilk işaretleri oldu. Suriye Türkiye
karşısında dayanabilecek durumda değildi.
16 eylül 1998 günü Suriye sınırına giden Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ateş
çok sert bir üslupla Türkiye nin Sabrımız taştı mesajını Suriye ye verdi.
Orgeneral Atilla Ateş, Suriye yi PKK ya destek verdiği için uyararak Artık
sabrımız kalmadı. Eğer gerekli tedbirleri almazlarsa biz Türk Milleti olarak her
türlü tedbiri almak zorunda kalacağız dedi. Suriye sınırı yakınlarındaki Hudut
Bölük Komutanlığı nı denetleyen Ateş, Reyhanlı da yaptığı açıklamada Suriye
başta olmak üzere bazı ülkelerin Türkiye nin iyi niyetini suiistimal ettiğini
vurguladı. Ateş Bütün bu iyi niyetimize ve gayretimize rağmen, bazı
komşularımız özellikle ismini açıkça söylüyorum Suriye gibi komşular, iyi niyet
ve gayretimizi yanlış tefsir ediyorlar. Apo denen eşkıyayı destekleyerek,
Türkiye yi terör belasına bulaştırdılar. Türkiye, iyi ilişkiler konusunda
gerekli çabayı gösterdi. Ancak artık sabrımız kalmadı. 29 eylülde Türkiye,
Suriye sınırına askerî yığınak yapmaya başladı. Suriye PKK nın merkezi olmanın
bedelini Türkiye yle savaşarak mı ödeyecekti?
Ortadoğu karışınca
Türkiye uzun zamandır Arapların PKK ya verdikleri destek nedeniyle Ortadoğu
politikalarında büyük değişiklikler yapmıştı. Bölgede Araplara karşı İsrail le
iyi ilişkiler geliştirme politikası izleniyordu. Özellikle askerî alanda Türkiye
ile İsrail arasında yaşanan yakınlaşma ve işbirliği, ortak tatbikatlarla
perçinleniyordu. Arap dünyasında Türkiye ile Suriye arasında gerilen ip hemen
fark edildi. Ortadoğu nun kurnaz ve etkili politikacısı Hafız Esad Türkiye yle
yakın diyaloğu bulunan Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ten arabulucuk
yapmasını istedi. Mübarek Türkiye ye gelirken, İran da devreye girdi. Bir anda
ortalık toz bulutu içinde kalmıştı. Türk Silahlı Kuvvetleri nin yığınağı devam
ederken, 1 ekimde Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Şam ı çok sert bir
şekilde uyardı. Türkiye Öcalan ın Şam da korunmasını ve buradan terör olaylarını
yönetmesini savaş sebebi sayacaktı.
Tam bugünlerde İstanbul da görüştüğüm birçok üst düzey yetkili, bu savaş
oyunlarıyla ilgili olarak bana, Bunu sonuna kadar devam ettireceğiz.
Kararlılığımız bu noktada önemli. Ama savaş var mı diyorsan? Savaş zor bir
karar dedi.
Aslında Öcalan a karşı ilk zafer diplomatik alanda kazanıldı. Burada sivil,
asker Türk yetkilileri büyük bir başarıya imza attılar. Bu diplomasi oyununda
Türkiye nin Amerika ve İsrail kartlarını çok iyi kullanması bir diplomatik zafer
getirdi.
Mesut Yılmaz bir dönemin gizli tarihini açıklıyor
Dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz ile Öcalan yakalandıktan ve hakkındaki idam
kararı Yargıtay da onandıktan sonra bu konuda çok özel bir söyleşi yapma
fırsatım oldu. Yılmaz bu söyleşide Öcalan la ilgili gelişmeleri şöyle anlattı:
Ben aslında Öcalan Suriye yi terk etmeden çok önce, sanırım 6 ay önce, Milli
Güvenlik Kurulu nda bu işin mutlaka Suriye üzerine baskıyı yoğunlaştırmak
yoluyla çözümleneceğini dile getirdim. Ama o tarihte belli bir konsensus
oluşmamıştı. Sonra komuta kademesinde bir değişiklik oldu. Yine bir Milli
Güvenlik Kurulu toplantısından sonra yemek yedik. Kara Kuvvetleri Komutanı
Atilla Ateş Paşa bana, Bölgede görev yaptığını bu işin tek çözüm yolunun Suriye
üzerine baskı yapmak olduğunu; Suriye nin ancak sert dilden anlayacağını aksi
takdirde PKK ve Öcalan himayesinin devam edeceğini söyledi. Ben ilk defa orada
bu konuda artık bir devlet politikasının oluşabileceğini düşündüm. Hatay a,
Hatay ın kurtuluşu için gittiğimde bu mesajı verdim.Çok sert konuştum.
Türkiye nin bu konuda gerekli her şeyi yapabileceğini söyledim. Bir süre sonra
da bana gayrı resmi yollardan Suriye Dışişleri Bakanı Şara dan sitem mesajı
geldi: Dostum Yılmaz bizi savaşla tehdit ediyor diye. Arkasından Kara
Kuvvetleri Komutanımız sınırda denetim yaptı. Arkasından Cumhurbaşkanı nın
Meclis in açılışında Suriye ye dönük çok sert mesajları oldu. Baktık ki bu
girişimlerimiz Suriye üzerinde sonuç vermeye başladı. İran ve sonra Mısır, Hüsnü
Mübarek devreye girdi. Mübarek hatta Ankara ya geldi arabuluculuk için bizimle
görüşme yaptı.O görüşme de biz, Cumhurbaşkanı ve ben de kesinlikle bu işi çözmek
kararında olduğumuzu, bunun için savaşmayı göze aldığımızı çok kesin dille
söyledik. Mübarek ve dışişleri bakanı hemen Ankara dan Şam a gittiler. O
tarihten sonra Şam hükûmetinin Öcalan üzerindeki baskısı çok arttı. MİT telefon
konuşmalarını takip ediyordu ve biz Apo nun Suriye yi terk edeceğini, terk
etmesinin gün meselesi olduğunu biliyorduk. O telefon konuşmalarından önce
Irak ta Saddam Hüseyin in kontrolündeki bölgeye gitmesi ihtimali kuvvetliydi.
Oradaki PKK lılarla irtibat içindeydi. Fakat daha sonra oraya gitmek yerine
ayrılıp Rusya ya gitti.
Amerika ve İsrail kartları
Peki bu süreç içinde Amerikalılar hiç devreye girmiş miydi?
Dönemin Başbakanı Yılmaz yanıt verdi:
Amerikalılar devreye sadece MİT kanalıyla devredeydiler. Direkt bizimle hiçbir
temasları olmadı. Ama ben Rus elçisiyle görüşmemden sonra Amerikan elçisini
çağırıp bilgi verdim. Almanya elçisini de çağırdım ona da bilgi verdim. Ama
resmen bize hükûmet kanalıyla bir şey gelmedi.
Peki İsrail ile Öcalan konusunda daha önceden yapılan anlaşmalar hiç gündeme
gelmemiş miydi? İsrail ile Türkiye arasında Öcalan hakkında neler yapılmıştı?
Yılmaz bu konuya da açıklık getirdi:
Yine hükûmet olarak devreye girmedi. Ama ben eylül ayında New York ta o zaman
ki İsrail başbakanıyla yaptığım baş başa görüşmemde bu konuyu dile getirdim.
Kendisi de bana yardımcı olmayı vaat etti. Ondan sonra MİT müsteşarımız İsrail e
gitti. Karşılıklı yardımlaşma yoğunlaşmıştı.Ben İsrail ziyaretimi New York a
gitmeden önce gerçekleştirmiştim. İsrail de yine gazetecilerin bir sorusu
üzerine İsrail i ziyaret etmemin Suriye yi çok tahrik ettiği konusunda Arap
gazeteciler sorular sordular. Ben de hiç umurumuz da değil Suriye nin tepkisi
diye sert çıktım. Bir ay sonra New York ta Natenyahu yla çok iyi ilişki kurduk.
New York ta Türk evine geldi bizi ziyaret etti.Orda baş başa görüşmede Suriye
üzerinde baskıyı devam ettireceğimizi, kendilerinden de bize yardımcı olmalarını
istedim. O da bana yardımcı olmayı vaat etti. MİT müsteşarının ziyareti bunun
üzerine gerçekleşti, ben gönderdim.
Suriye sıkışınca
Tarih ağlarını örerken ve açıklamalar üst üste gelirken Abdullah Öcalan Suriyeli
yetkililerin Ya Türkiye ile savaşacağız, ya da seni Türkiye ye teslim edeceğiz
büyük baskısı sonucu Şam ı terk etmesinin zamanının geldiğini anladı.
Öcalan ın Suriye serüveni aslında Ortadoğu ve Türkiye üzerinde hiç bitmeyen
büyük oyunlar açısından iyi incelenmesi gereken bir olay. Çünkü dün Öcalan la
kullanılan bu senaryonun yarın bir başkası için kullandırılmayacağının garantisi
hiçbir zaman yok.
Öcalan Suriye serüvenini de sorgusu sırasında anlattı. Bu noktada onu dinlemekte
fayda var sanıyorum:
Neden Suriye?
1979 yılı temmuz ayında benim kuryem olan Suruçlu Ethem Akcan isimli kuryemle
birlikte Suriye ye geçtik. Ethem Akcan alanı çok iyi tanıyan bir elemandı,
onunla birlikte geçişi yaptık. Evvela Suruç un karşısına düşen Kobani denilen
kasabada Ethem in amcası olan Ömer Muhtar ın evinde bir müddet kaldık. Bu arada
Filistin Örgütü yle irtibat kurarak bu örgütten Demokratik Cephe kimliği elde
ettik. Temin ettiğimiz bu kimliklerle Lübnan a geçtik. Filistin Örgütü bize
Bekaa Vadisi nde yer verdi. Bu yeri kendi kampımız haline getirdik. Giderek
örgüte bağlı elemanları burada topladım. Burada kendi eğitimimizi kendimiz
yaptık. Her ne kadar Filistin Örgütü bizleri kendi askerleri gibi
görüyorlardıysa da biz kendimizi ve onlardan ayrı olduğumuzu kabul ettirdik. Bu
kampta üç yıl faaliyet gösterdik. Helve adı verilen bu kampa daha sonra Mahsun
Korkmaz Akademisi ismini verdik. 1992 yılında Türkiye den bugünküne benzer
baskılar gelmesi üzerine ve aynı zamanda Kuzey Irak ta bizim için faaliyet
alanları doğması ve dolayısıyla Bekaa Vadisi nin eski işlevini kaybetmesi
üzerine Suriye ye geçtim. Önce Hafız Esad ın kardeşi Cemil Esad la ilişki
kurdum. Cemil Esad sosyal ilişkileri geliştiren ve kuran bir insandır. Suriye
bizi siyasetten hiçbir zaman kabul etmedi. Sosyal ilişkiler çerçevesinde kabul
etti. Cemil Esad ı bayramlarda ziyarete giderdim. Bu arada bizim Şam da büyük
bir tüccar olarak tanıdığımız Ağa kod adlı Mervan Zerki yle yoğun ilişkilerimiz
sonucunda bu şahsın El-Muhaberat denilen Suriye istihbarat servisinin elemanı
olduğunu öğrendim. Mervan Zerk aslen Erzurumlu olan Kürt kökenli bir insandır.
Dolayısıyla Mervan Zerki Suriye istihbaratı ve devletiyle aramızda bir halka
oluşturuyordu. Suriye bizi resmen ve siyasetten tanımamakla, kendisinden
sorulduğumuzda bizde Apo kod adlı Abdullah Öcalan isimli birisi yoktur
diyebiliyordu. Yani Suriye nin bizi siyasetten tanımaması ve sosyal ilişkiler
içinde tanıması kendi açısından aldığı bir tedbirdir. Mervan Zerki ile ben
Suriye den ayrıldıktan sonra Al-Tecalma, Al-Vatan, El-Demokrasiye (Ulusal
Demokratik Birlik) adı altında bir parti kurdu ve kurduğu bu partiyle PKK nın
mirasına konarak bizim çekilmemizden sonra Suriye deki çok geniş olan Kürt
potansiyeli toparladı. Biz Suriye ye geldiğimiz zaman kalabalık olduğumuz için
geniş evler satın almış veya kiralamıştık. Daha sonra bu evleri parti okullarına
çevirdik. Bir Kürtçe eğitim bir de Türkçe eğitim yapan okul açtık, Suriye
makamlarına ise hastalarımız ve sakatlarımız var bu evler bize lazım dedik,
onlarda bu görüntü altında müsaade ettiler, ancak zaman zaman El-Muherabat ın
elemanları okullarımıza geliyorlar ve denetliyorlardı. Şam da ikamet ettiğim evi
de kendim satın aldım. Korumamızı da kendimiz yaptık. Suriye hükûmeti uzaktan
gözetleme yapmış olabilir. Suriye de bulunduğum süre içerisinde Ali Ammar adına
tanzim edilmiş Demokratik Cephe kimliğiyle dolaştım. 1992 sonunda 09 ekim 1998
tarihine kadar ağırlıklı olarak Şam da kaldım, zaman zaman Lübnan a da gittim.
Benim okullarım biraz şehrin dışında kalır, Kürtçe ve Türkçe eğitim yapan iki
okul ile birlikte burada bir evim daha vardır, bir de şehir merkezinde bir evim
vardır.
Suriye den çıkmadan önce
Türkiye nin baskısı üzerine Suriye hükûmeti bana Ya Türkiye ile aramızda savaş
çıkar veya biz seni yakalar Türkiye ye teslim ederiz, tercih yapmak zorundasın
dedi. Bu tebliği bana Ağa kod adlı Mervan Zerki yaptı. Bizde Yunanistan
formülünü tercih ettik. Suriye den çıkmadan evvel örgüt arşivini Şam da bulunan
Kürtlere dağıttık. Bu arşiv halen onlarca Kürt ün evinde bulunmaktadır. O
tarihte iki milyon iki yüz elli bin dolar param vardı. 50 000 dolarını yanıma
aldım 2 milyon 200 bin dolarını Delil isimli adamıma bıraktım. Delil rastgele
bir temsilcimdir. Delil in esas ismini bilmiyorum. Diyarbakırlıdır, eşinin kod
adı Mizgin dir. Onunda ismini bilmiyorum. Delil in Suriye yi terk edeceğini
zannetmiyorum. Sıkışırsa Kuzey Irak a gider.
Abdullah Sarıkurt
1993 süreci Türkiye için bir tarihî fırsattı, Türkiye nin çok barışçı bir çözüm
yolu imkânı idi. Türkiye nin cumhurbaşkanı düzeyinde en yüksek yetkilisinin
kabulü vardı. Türk Silahlı Kuvvetleri de pratikte iyi niyetini göstermişti.
Ancak bu süreç işlemedi. Yetersizlik nedeniyle ve Özal ında ölümüyle bu süreç
bozuldu. Özal ın ölümünden sonra ailesine çektiğim başsağlığı mesajını tarih bu
sürecin haklılığını kanıtlayacak ve aynı noktaya gelecektir. Yani Özal ın
başlattığı sürece tekrar gelinecektir demiştim. Nitekim 01 eylül 1998 de yeniden
ateşkes ilan ettik. 09 ekim 1998 günü yanımda Yunanca bilen ve Yunanistan
temsilcisi olan Rozerin kod adlı Ayfer Kaya olduğu halde bir Suriye uçağıyla
çıkış yaptım. Çıkmadan evvel Avrupa temsilciliğinden bana Abdullah Sarıkurt
adına düzenlenmiş bir pasaport temin ettim. Pasaporta kendi fotoğrafımı
yapıştırdım.
Kuş kafesini arıyor
Abdullah Öcalan için Suriye yi terk etmek sonun başlangıcı olmuştu. Öcalan ölümü
göze alarak Türkiye de dağlarda dolaşan, Kuzay Irak ta, Suriye de veya İran da
kamplarda bulunan Kürt gençleri gibi değil de rahata doğru kanat açmayı
yeğlemişti. Suriye de kafesinin kapısı açılan kuş, kendisine yeni kafes olarak
Avrupa yı seçmişti. Rahat edecekti. Korunacaktı. O güne değin Avrupa nın verdiği
destekler onu rahatlatıyordu. Acı gerçekle çok geçmeden karşılaşacaktı. Ama daha
görmesi gerekenler vardı. Gerçi yakalanıp hakkında idam kararı verildikten sonra
bu konuda kendisini şöyle savundu:
Suriye den Avrupa ya çıkmamı şöyle açıklayabilirim: dağa çıksaydım birey
olarak benim için kurtuluş olabilirdi. Benim için 40 yıllık bir hayal olan dağı
tercih etmedim. Çünkü dağa çıkar çıkmaz durum daha derinleşirdi. Halk ve
hareketin bundan dolayı zorlanacağını biliyordum. Avrupa yı da çok kapalı
buldum. İtalya da kalmakta ısrar etseydim kalabilirdim. İnsanın onuru üzerine
oynama tehlikesini görünce oradan ayrıldım. Bundan sonra Kenya sürecini de bir
çeşit kadercilik olarak değerlendiriyorum. Adeta kafam donmuştu. Uçaktaki o
barış sözcüğünü kullanmam da yeni bir sürecin başlangıcı oluyordu.
Abdullah Öcalan ın Suriye den çıkışı konusunda Türkiye ye ilk bilgi hem Amerikan
kaynakları hem de Mossad tarafından ulaştırıldı. PKK lideri artık Suriye
sığınağından mahrumdu.
Yunanistan kurtuluş kapısı mı?
Öcalan, Suriye den kovulduğunda, kendisini taşıyan uçağın indiği Yunanistan da
büyük bir sevgiyle karşılaşacağını sanarken yanıldığını çok geçmeden anladı ve
şöyle anlattı:
Yunanistan a geldiğimizde o zamana kadar bana büyük ilgi gösteren PKK ya dost
olduğunu ifade eden Yunanistan, son derece kötü yüzünü gösterdi. Bana 3 saat
içinde ya geldiğin yere geri döneceksin veya istediğin yere gideceksin dediler.
Bu arada Rozerin Yunan gizli servisinden Dimitri yle görüştü Yunanistan dan
ayrıldık
Öcalan ın Yunanistan da barınamama nedeni Amerika ydı.Bir yandan Yunan gizli
servisi, diğer yandan Dışişleri Bakanlığı Amerika nın büyük baskısı altında
tutuluyordu. Yunanistan teröre destek veren ülke olarak ilan edilecekti.
İlişkiler askıya alınacaktı. Amerika nın tutumundan korkan Yunanlılar, Öcalan ı
bindirdikleri ilk uçakla daha geleli üç saat bile olmadan sınır dışı ettiler.
Hem de iltica dilekçesine bile bakmadan. Öcalan doğruca Jirinovski ye Moskova ya
postalanıyordu. Kızgınlıktan çok, yıkılmış bir adam hali vardı üzerinde:
Ayının ininde
Moskova ya gitmeden evvel Yunanistan a iltica talebinde bulundum ama kabul
edilmedi. Moskova da Jirinovski kanalıyla temasa geçtim, zaten beni davet
etmişlerdi. Mitropano beni Suriye deyken de davet etmişti. Bu Mitropano,
Jirinovski nin partisine mensup bir şahıstır. 33 gün süre içerisinde bunların
bulduğu evde kaldım. Bu süre içerisinde Ariski isimli iç güvenlik sorumlusu olan
şahısla temaslarda bulundum. Duma 298 oyla benim Rusya da kalmamı bir çekimser
oya karşılık kabul ettiği halde Başbakan Primakov anlayamadığım bir nedenle bu
kararı uygulatmadı. 33 gün sonra Rusya dan ayrılmak zorunda kaldım.
MİT bırakmıyor
Öcalan, aslında kaçış oyununda Ruslara sığınarak kendisini saklamayı başarmıştı.
Ama onu yine kendi alışkanlıkları ele verdi. Yanında taşıdığı çanta tipi bir
uydu telefon aracılığıyla sürekli görüşmeler yapıyordu. Bu görüşmeleri
Amerika nın teknik takip yapan gizli servisi NSA tarafından saptanınca yeri
belirlenmiş oldu. CİA, Öcalan ın Rusya da bulunduğunu MİT e bildirdi. Hem de
Moskova nın ne kadar uzağında olduğunu da aktardı.
Dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz, Rus büyükelçisini makamına çağırarak durumu
aktardı. Elçi bizde yok derken, aldığı adres karşısında şaşkın, geri döndü.
Mesut Yılmaz görüşmenin ayrıntılarını şöyle anlattı:
Rus elçinin utancı
Apo nun Suriye yi terk ettiğini bana MİT bildirdi.Bana Rusya ya gittiğini
söylediler. Ben Rusya ya gittiğini söylemeniz yeterli değil bana nereye
gittiğini söyleyin dedim. Hakikaten Şenkal Atasagun bir gün sonra bana
Amerikalıların telefon konuşmalarını dinleyip Öcalan ın bulunduğu yerin
koordinatlarını bulduğunu söyleyip, Öcalan ın koordinatlarını verdi. Ben o
sırada Rus elçisini çağırdım. Sizde olduğunu biliyoruz. Ya teslim etmenizi ya
da tutuklamanızı istiyoruz. Bu insan şu kadar insanın ölümünden sorumludur,
çağımızın en büyük teröristlerinden birisidir dedim. Rusya devletinden bizim
talebimiz budur , dedim. Büyükelçi bana Ben bunu teyit edebilecek durumda
değilim, ama hemen konuşacağım Rusya daki yetkili makamlara bildireceğim, size
de yanıt vereceğim dedi ve gitti. Şimdi tam hatırlamıyorum ya iki gün sonra ya
üç gün sonra benden randevu isteyerek geldi ve Yaptığımız araştırmada Rus
hükûmetinin bilgisi dahilinde şu anda Rusya da bulunmamaktadır. Ben de
kendisine Ben size söylemiştim biz Rusya da olup olmadığını sormuyoruz sadece
Rusya dan verilmesini istiyoruz ya da tutuklanmasını istiyoruz. Ben size
koordinatlarını vereyim şurda şurda bulunuyor. Moskova nın bilmem kaç kilometre
dışında şu isimli bir kasabada şu koordinatlarda kalıyor diyerek kendisine notu
verdim. Bozuldu tabiî. Aldı gitti onu, ertesi gün beni ziyarete gelen
gazeteciler vardı onlara söyledim, onlar da gazeteye bastı. Ondan sonra artık
inkâr etme imkânları kalmadı.Bundan sonra Rus büyükelçisi dedi ki, Hükûmet
dışında bazı güçler var, parlamenterlerden bu adama destek olanlar var, onun
için işimiz zor, ama şunu bilin ki, Başbakan Primakov bu konuda size yardımcı
olmak için elinden geleni yapacağını söylememi istedi.
Sonra Cumhuriyet in yıldönümü için dışişleri bakanları gelmişti. Bana
Primakov un bir mesajını getirdi orada da aynı şeyleri söylüyordu . Neticede
bizim baskımız sonucu Ruslar buna ülkeden gitmesi için baskı yaptılar.
Rusya dan kaçış
Rusya da milliyetçi unsurların temsilcisi olan eski KGB ajanı ve Türkiye uzmanı
Vilademir Jirinovski nin Öcalan dan aldığı paralar da onu kurtarmaya yetmemişti.
Baskı büyüktü. Türkiye Rusya nın üzerine çalışırken, Amerika tutumunu
kararlılıkla koruyordu. Öcalan istenmeyen kişiydi.
Oradan oraya kaçmak durumunda olan Öcalan başına gelenleri ve gelecekleri henüz
kavrayamamıştı. Olayları yorumlayamıyor, sadece kaçıyordu. Yaşadıkları üzerinde
hiçbir kontrolü yoktu:
33 gün sonra Rusya dan ayrılmak zorunda kaldım. Avrupa temsilciliğimiz
vasıtasıyla İtalya dan davet alıp almadığımı araştırdım. Nitekim bana yeniden
yapılanma adı altındaki bir oluşuma mensup olan gerek muhalefet gerekse
iktidardaki bazı milletvekillerinin daveti olduğunu söylediler. Esasen bu
milletvekillerinden Mandovani yanında bir arkadaşıyla Suriye ye gelerek daha
evvel benimle görüşmüştü. Bunu üzerine yanımda Roma temsilcim Ahmet Yaman olduğu
halde bir Rus yolcu uçağıyla Roma ya geldim.
Kanlı makarna
İtalya da siyasî iltica talebim kabul edilmesini beklerken tutuklama olayı
gündeme geldi, hastane adı altında bir tecrit yerine konuldum. Daha sonra Adalet
Bakanlığı benim serbest kaldığımı belirtti ancak ben Roma yakınında Cehennem
Vadisi denilen bir evde kalmaya başladım. Burada kalmamı söylediler. İltica
talebim konusunda belirsizlik devam etti. Bazen kabul edecek gibi bir davranış
gösterdiler daha sonra iltica talebimin kabulünü beklemeye aldılar halen de bu
talebim askıdadır. Daha önce gerek İtalya gerekse Avrupa devletleri her gün
yüzlerce Kürt ün siyasî bile olmayan iltica taleplerini kabul ederken, benim
siyasî olan iltica talebimi kabul etmediler. Giderek üzerimdeki baskı arttı. Kaç
kurtul şeklinde bana karşı olan bir tutum göstermeye başladılar. Bu baskılar
karşısında İtalya dan ayrılmam ve tekrar Moskova ya gitmem gündeme geldi. Şunu
da belirtmek istiyorum. Yunanistan dan Rusya ya küçük bir uçakla gittim. Bu
Yunan istihbarat servisinin özel bir uçağıydı. İtalya da toplam 66 gün kaldıktan
sonra 16 ocak 1999 günü İtalya dan ayrıldım. İtalya da kaldığım süre zarfında
Tayfun Talipoğlu isimli bir gazeteci geldi kendisi ile röportaj yaptım. Daha
sonra Milliyet gazetesinden Nilgün Cerrahoğlu geldi, bununla da fazla kapsamlı
olmayan bir röportaj yaptık, bilahare Haluk Gerger isimli doçent gelerek benimle
görüştü, bunun dışında Avrupa da bulunan Kürtler, Avrupa milletvekilleri,
heyetler, gazeteciler geldiler görüşmeler yaptık.
Tayfun Talipoğlu Öcalan la görüşüyor
Abdullah Öcalan ın İtalya da ortaya çıkması, Türkiye de bomba etkisi yarattı.
İtalya nın, Öcalan a yönelik tutumu, PKK hareketinin siyasallaştırılması olarak
özetlenebilirdi. Bu konuda Avrupa nın desteğini alacağından son derece emin olan
İtalya, Öcalan la Kürt oyununda masada bir yer kapmak için çabalıyordu.
Bu sırada Öcalan ın durumu neydi? Bu konuda en iyi bilgi sahibi kişiler arasında
gazeteci Tayfun Talipoğlu bulunuyor. Talipoğlu o tarihte Öcalan ı ziyaret
etmişti. Yaptığı ropörtajı yayımlayamadı. Bu ropörtajın tamamını ekler bölümünde
okuyabileceksiniz. Talipoğlu yla o günlerin Öcalan ını konuştum.
Talipoğlu na göre Abdullah Öcalan Roma da rahat değildi. Her şeyden önce
kendisi de bunun farkındaydı. Hatta ben oda hapsine alışığım 15 senedir böyle
yaşıyorum diye konuşuyormuş.
Talipoğlu nun aktardıkları şöyle:
Uzun güvenlik aranmalarından sonra İtalyanların kuş uçurmadığı Öcalan ın
bulunduğu evden içeri girdik. Yanımda küçük kamerayı götürmüştüm içeriye
almadılar. Teybimi almadılar, hiçbir şey almadılar. Görüşme sırasında bizim bir
helikopterimiz düşmüş ve 17 er şehit olmuş... Aynı gün de bunu Med TV veriyordu.
Orayı açtı. Med TV de beraber izledik, gözleri doldu. Ben dedi üzülüyorum, kim
ölse üzülüyorum dedi. Bu da yanlış tabiî dedi. Ama çok üstümüze geliyorlar dedi.
Bizim herhangi bir toprak talebimiz yok dedi. Gerilla son anda karar verir,
gerilla ne yapacağına karar vermez dedi. Bana ben dedi Urfa da bir köylü
çocuğuydum. İşte geldim Ankara ya. Ankara dan kaçtım sonra Urfa ya. Urfa dan
sonra Elazığ da bir polis Urfa da olduğumu öğreniyor, yakalayacağız diyor. Bu
haber üzerine Türkiye den kaçışını anlattı. Suriye de kendisine nokta imha
yapacağız dendiği için çıkıp Rusya ya gittiğini aktardı. Oda hapsine 15 yıldır
alışığım Rusya da da aynı şey oldu diye konuştu. Ama artık işte ben de barışı
özlüyorum diyordu ve her iki lafının biri barışdan söz ediyordu. Yeter ki bu
barışa ve bana Türkiye Cumhuriyeti inansın, bu işi düzelteceğiz. Çünkü bu
savaşın kazananı yok; yani kan dökülmeye devam ediyor biçiminde konuştu. Çok
önemli bir lafı var orda, şimdi anımsıyorum: Tamam 30 000 adam öldü, 30 000 adam
öldü diyorsunuz, dedi. Yani bir 30 000 daha mı ölsün? Ne istiyorsunuz ? Yani
artık bırakalım diyorum. 30 000 şehit kanı var deniyor ama bunların zaten 27
000 i Kürt çocuk. Onlar da var bunların içinde dedi. Hepsi şehit, hepsi bizim
çocuklarımız ama yani bir daha mı ölsünler dedi. Amerika yla temas kuramamaktan
yakınıyordu. Bağlantı noktası eskiden varmış da şimdi buradan bir türlü yanıt
alamamaktan yakınıyordu.
Roma cezaevi gibi
Roma da sıkışıp avcılarını beklemekte olan Öcalan ın düşündükleri, duyguları
böyleydi. Sahipsizdi.
Roma da sıkışan sadece Öcalan değildi. İtalya Başbakanı D Alema da Öcalan
konusunda çıkış yolu arıyordu. Çareyi Galatasaray ile Juventus un İstanbul da
yapacakları maçta arayacaktı. Ama Roma daki hesap Ankara da tutmadı. Dönemin
Başbakanı Mesut Yılmaz ince diplomasiyi anlattı:
Ülkeden ayrıldı ondan sonra işte İtalya hikâyesi çıktı. İtalya da yakalandığı
zaman biz ilk aşamada çok ümitlenmiştik .İtalya da en azından yargılanacağını
suçlu muamelesi göreceğini filan bekliyorduk.Bir süre sonra İnal Batu yla,
oradaki büyükelçimizle temaslarımızda İtalyan halkının uçta olmadığını İtalyan
hükûmetinin bazı unsurlarının buna siyasî mülteci hakkı tanınması için kulis
yaptıklarını söyledi. Zaten misafir muamelesi yapmaya başladılar.
Apo diplomasisi, Juventus-Galatasaray pazarlığı
Bir de D Alema dan ilginç bir haber geldi. Galatasaray, Juventus maçı var ben
İstanbul a geleceğim, İstanbul da oturalım sizinle bu işi konuşalım.İtalyanlarla
çalışan bazı özel sektör kuruluşları boykot uyguluyorlar, halkınızda da infial
var İtalya ya karşı, bu konuda görüşelim diye. Ben onu samimi görmedim.Sanki
ateşimizi almak için yapıyor gibi geldi bana. Ben Gelsin Ankara ya görüşelim
ben İstanbul a maç için gitmeyeceğim dedim. Aslında maça da gitmek istiyordum.
Ama bu gelişme dolayısıyla gitmedim.
Roma da işler iyice karışmıştı.Öcalan Roma dan da kaçmak zorundaydı. Çünkü
Almanya kendisine güvence sağlayamamıştı. İtalya yalnız kalmıştı, sıkışmıştı.
Amerika bastırmaktaydı. Türkiye ayaktaydı.
Öcalan yeniden bir uçağa bindi...Artık sona doğru hızla yol almaktaydı:
Meçhule kalkan uçak
İtalya dan çıkmadan evvel Rozalin vasıtasıyla Güney Kıbrıs tan kırmızı pasaport
temin ettim ve kendi fotoğrafımı yapıştırdım. İtalya dan kendimiz bir uçak
tuttuk. Bu uçağı onların yardımıyla bulduk. Masrafını biz ödedik. Yanımda Roma
temsilcimiz Ahmet Yaman olduğu halde Moskova nın 4,5 km kuzeyinde Rovinrant
Havaalanı na geldik. Bu işi benim Rusya temsilcim olan Mahir kod adlı Numan Uçar
organize etmiş, ancak Rusya daha önce en az bir ay hatta 6 ay kalabilir diye
vaatte bulundukları halde yine çok ters bir tutum içine girdiler. Büyük
zorluklar çıkardılar, bana seni Suriye ye göndereceğiz dediler. Kendilerine
Suriye zaten kabul etmiyor. Ya savaş çıkar ya da seni Türkiye ye teslim ederiz
diyorlar, buna rağmen beni nasıl Suriye ye gönderirsiniz dedim. Zorluk çıkarmak
şeklindeki tutumları devam etti. Halbuki isteseler güvendikleri bir ülkeye
gönderebilirlerdi. Rusya nın bu tutumu üzerine tekrar Rozalin le irtibat kurdum.
Rozalin Yunanistan a gelebileceğimi söyledi ve kendisi Rusya ya geldi. Birlikte
29 ocak 1999 tarihinde Rusya dan ayrıldık. Rozalin Rusya ya yani benim yanıma
yine küçük bir uçakla geldi. Yanında Badouvas ve Nagazakis isimli iki Yunanlı
vardı. Bu uçakta zannederim Yunan gizli servisine aitti. Bana, Badouvas ve
Nagazakis büyük güvence verdiler. Yunanistan a kabul edileceğimi söylediler.
Yunanistan a geldik dost görünen bu insanlarla bir gün dolaştık, ancak yetkili
ve sorumlu durumunda olan Dimitris beni görünce yeniden hırçınlaştı derhal
gönderileceğimi söyledi ve benim Minsk üzerinden Hollanda ya gönderileceğim
söylendi, kendi uçaklarıyla beni Minsk Havaalanı na getirip bıraktılar. Bu
havaalanında dondurucu soğukta 4 saat bekledim. Bu duruma Avrupa ülkeleri karar
almış, beni Hollanda ya götüreceklerini söyledikleri uçak bir türlü gelmedi.
Böylece beni ortada bıraktılar. Bu bekleme sırasında beni ısrarla uçaktan
indirmek istediler. Beni uçaktan indirerek bu havaalanında bırakmak ve büyük bir
tehlike karşısında kalmamı istediler. Bende ısrarla uçaktan inmek istemedim. Bu
olay 31 ocağı 1 şubata bağlayan gece cereyan etti. Bu sırada bütün Avrupa
havaalanlarının uyarıldığını duydum. Belçika benzer bir küçük uçağa karşı bir
tane F-16 kaldırmış. Belçika nın bu davranışı daha sonra skandal olarak
değerlendirildi. Pirimakov aynı gün bütün bağlı ülkelere kabul edilmeyeceğimi
bildirmiş. Sonuçta mecburen tekrar Yunanistan a dönme gereği doğdu.
Yunanistan da Dimitris tarafından çok daha kötü bir şekilde karşılandım.
Öcalan a yolculuğunun bu kısmında eşlik eden bir kişi daha vardı.Olayın
kahramanlarından olan bir Yunanlı casus. Savvas Kalenderidis.
O da Türkiye de görev yaptığı dönemlerde başarılı olmuş bir casus. İzmir de
görev yaparken Türkiye ye ilişkin askerî gizli bilgilere ulaşabilen Kalenderidis
Türkiye de casusluk suçlamasından mahkûm olduktan sonra Yunanistan a dönmüştü.
Öcalan operasyonunda onun anlattıkları da büyük boşlukları dolduruyor.
Dördüncü bölüm
Atina nın açmazı
Abdullah Öcalan ı 2 şubat 1999 günü Kenya ya kadar götüren Yunan gizli servis
ajanı Savvas Kalenderidis in 26 şubat 1999 ve 3 mart 1999 tarihlerinde Atina
Asliye Hukuk Mahkemesi nde ifade verdi.
Savvas Kalenderidis in bir solukta okunan, ifadesi Öcalan ın yarım
bıraktıklarını tamamlıyor:
Casus anlatıyor
Yeminli tanık ifadesi: Sapfous 157 Numara Atina adresinde ikamet eden, 1960
doğumlu ve mesleği binbaşı olan, Helen ve Hıristiyan Ortodoks, Stavros oğlu
Savvas Kalenderidis, 26 şubat 1999 cuma günü saat 23.00 te soruşturma memuru
İoannis Sakellakou ve kâtibe Fotini Ntaskaanni nin de tanıklığında, Atina Asliye
Hukuk Savcısı Hristos Markoannis in huzuruna çıktı.
Yukarıdaki kimlik bilgileri, kendisi tarafından gösterilen Milli Savunma
Bakanlığı tarafından verilme 12.06.1989 tarih ve 16113 sayılı kimlik belgesine
dayanılarak yazıldı. Sağ elini İncil üzerine koyarak, Ceza Yargılama Usul
Kanunu nun 218. ve 219. maddelerine uygun olarak yemin etti. Kendisine, İçişleri
ve Kamu Düzeni Bakanlığı tarafından Abdullah Öcalan ın yasadışı şekilde
Yunanistan a gelişi ve ikameti hakkında tanık olarak dinlenmesi amacıyla gerekli
iznin verildiği hatırlatıldı. Soruşturmanın devamında, olası diğer konuların
ortaya çıkması durumunda kendisine Ceza Uygulama Usul Kanunu nun 212.maddesinin
1.paragrafının, d fıkrası hükümleri hatırlatıldı. (Tanığa, konuşmama hakkı veren
madde.)
Şu şekilde cevap verdi: Binbaşıyım ve 1992 yılından beri EİP de (Yunan gizli
servisi) görev yapıyorum. Hatırlatılanları tamamen anladım. İtalyan makamları
tarafından, Abdullah Öcalan ın özgür bir kişi olarak değerlendirmesinden sonra,
kendisine o ülkeden ayrılması için resmî makamlar tarafından baskı yapılıyordu.
Bunun üzerine Öcalan ın yasadışı yollardan Yunanistan a gelme olasılığını
değerlendirdim. Bu değerlendirmelerimi ve korkularımı, Kurum un (Yunan gizli
servisi) Başkanı na Haralambos Stavrakakis aktardım. Kendisine, hükûmeti
aydınlatacak bir yazı hazırlamamız için teklifte bulundu.
Öneriler, Öcalan ın yasadışı olarak ülkeye gelmesi durumunda, hazır çözümleri
içeriyordu. Teklif, Kurum başkanı tarafından reddedildi. Öcalan ın İtalya dan
Rusya ya hareket etmesinden biraz önce, geceyarısı saat 01.00 civarında tarihini
hatırlayamadığım bir gece, Naksakis ten (Andonis Naksakis, emekli bir deniz
subayı, fanatik bir Türk düşmanı) bir telefon aldım. Naksakis, benden, Öcalan ın
Yunanistan a yasadışı ve habersiz olarak getirilmesi çabalarına katılmamı
istiyordu. Hemen Kurum başkanına telefon edip, Naksakis in niyetini bildirdim.
Daha sonra Badouvas (Kostas Badouvas, PASOK eski milletvekili. Öcalan ın
Yunanistan daki hamilerinden. Bu eyleminden dolayı daha sonra partisiden ihraç
edildi) tarafından da telefon edildi. Bu arada aynı amaçla EİP başkanına da
telefon edilmiş. Sonuçta, Öcalan ın Yunanistan a girişine engel olundu.
Abdullah Öcalan İtalya dan, bilinmeyen bir istikamete gitmek üzere ayrıldı.
Başta Rusya ya geçeceği ve Dağlık Karabağ a (Ermenilerin işgali altında bulunan
Azerbaycan toprakları) gideceği şeklinde söylentiler vardı. EİP başkanı, 29 ocak
1999 cuma günü saat 13.40 ta bir yurtdışı gezisinde bulunduğu sırada beni
telefonla arayarak, elindeki bilgilere göre, Ruslar ın, Öcalan a Rusya yı terk
etmesi için baskı yaptıklarını söyledi. Öcalan ın, Yunanistan a gelmeyi
düşünmemesine rağmen, bizim dikkatli olmamız gerektiğini belirtti. Ben,
Öcalan la ilgili bu hususları biliyordum.
Davetsiz misafir
Aynı gün saat 19.40 civarında işten henüz eve girdiğim bir sırada, EİP başkan
yardımcısından telefon geldi. Bana, yeni gelişmeler olduğunu ve Kurum a dönmem
gerektiğini söyledi. Başkan yardımcısı, aynı gün öğleden sonra, başkanın bana
telefonda söylediklerini tekrarlamıştı. Hemen Kurum a döndüm. Orada, başkan
yardımcısının odasında Naksakis, Rozerin ve Pirro nun birlikte, zannedersem Egeo
şirketine ait özel bir uçakla Petersburg dan geldiklerini öğrendim. Kesin
olmayan bilgilere göre, gerekli gümrük işlemleri yapılmadan dördüncü bir şahsın
VİP salonuna sokulduğunu, aynı şahsın daha sonra siyah renkli Cadillac veya
benzeri özel bir otomobile bindiğini tespit ettim.
Söz konusu otomobile havaalanından ayrılışta büyük bir ihtimalle beyaz renkli
Hundai marka iki otomobil refakat etmiş. Dördüncü şahsın A.Öcalan olup
olmadığı konusunda kesin bilgi yoktu. Bu arada başkan yardımcısıyla anlaşarak,
kendisinin bürosundan, durumu aydınlığa kavuşturmak için Naksakis ve Rozerin le
(Rozerin Laser, uzun yıllar Yunanistan da siyasî göçmen olarak yaşayan ve
PKK nın Yunanistan sorumluluğunu yapan bayan) görüşmeye çalıştım.
Öcalan ın Yunanistan a gelip gelmediği konusu ile bulunduğu yeri tespit etmek
amacıyla Naksakis e telefon edip, kendisini iknaya çalıştım. Naksakis, bunu
kesinlikle reddetti. Konuyla ilgili olarak bana aynen şunları söyledi: Bana, ne
dediğini anlamıyorum... Bu arada elimize geçmiş olan pasaport fotokopilerini
kullanarak, kendisini tekrar ikna etmek istedim, şu cevabı verdi: Bu, hiçbir
şey ifade etmez. Ne dediğini yine anlamıyorum... Naksakis, aynı konuyla ilgili
olarak başka çevrelerden de telefonlar edildiğini ve baskı gördüğünü belirtti.
Yunanistan telaşta
Sabah saat 03.30 civarında tamamen kontrolden çıkmış olan Naksakis, kendisini
bir daha telefonda rahatsız etmememi kesin bir dille söyledi.
Eldeki tüm bilgilere göre, Yunanistan a girmiş olan Öcalan ı başka yöntemlerle
tespit etmek amacıyla bütün gece başkan yardımcısının bürosunda kaldım.
Saat 03.30 civarında başkan, Öcalan ın saklandığı yeri tespit edebilmemiz için
Rozerin e telefon etmemi istedi. Rozerin e ettiğim telefona Melsa (Melsa Deniz,
Öcalan la Kenya ya giden PKK lı bayan militanlardan biri) çıktı. Rozerin in
uyuduğunu söyledi. Uyandırmasını istedim. Bana, yapamam dedi. Sonuçta, o gece
Rozerin le görüşemedim.
Ertesi gün sabah saatlerinde Naksakis telefon edip, kendinden geçmiş bir halde,
iki-üç polisin yakınında bulunduğunu söyleyip, onlardan şikâyetçi oldu.
Kendisine, sakin olmasını ve onlarla konuşmasını söyledim. O ise, panik halinde
savcıya ve Kamu Düzeni bakanının yaverine telefon edeceğini belirtti. Ayrıca,
tansiyonunun yükseldiğini, Deniz Hastanesi ne götürülmek için ambulansa telefon
edeceğini belirtti. Ben de kendisine, yatağa uzanmasını ve bir ilaç alarak
sakinleşmesini tavsiye ettim.
Benim açımdan, öğleden sonra Öcalan ı tespit etme çabaları azaldı. Akşam
saatlerinde, Öcalan la bir randevu ayarlandığını öğrendim. Ama bu randevunun
nerede olacağını bilmiyordum. EİP başkanının, bu randevuya gitmek amacıyla
yurtdışından gelmesini bekliyorduk. Hava koşulları kötü olduğu için başkan
gelmekte gecikti. Saat 23.00 civarında Tümgeneral Roubis in Öcalan la görüşmeye
gideceğini öğrendim. Roubis, Kurumumuzdan, tercüman-çevirmen istedi.
Ben, çevirmenlik yapabilecek durumdaydım. Ancak, başkanın bana ihtiyacı olma
ihtimaline karşı bir başka çevirmen bulmaya çalıştık. Önerim üzerine, EİP daimi
kadrosundan memur Mihalis Lioumis bu iş için görevlendirildi. EİP başkanı ise,
saat 01.00 civarında havaalanına gelmiş. Doğrudan Öcalan la randevusuna hareket
etmiş. Öcalan la görüşüp görüşmediğini bilmiyorum.
Pazar, sabah saat 07.00 de uyumaya gittim. Saat 09.30 da Polis Müdürü Tzovaras
(Atina emniyet müdürü) telefon edip, Öcalan la sohbet etmemi istedi. Ancak,
gideceğimiz yeri bilmiyorduk. Öcalan, yalnızmış. Benim, kendisiyle oturup sohbet
etmem isteniyormuş. Evde bulduğum bazı Türkçe kitapları yanıma alıp, Kurum a
gittim. Öcalan la ne kadar birlikte olacağımızı bilmediğim için bu kitapları
gerekli olur diye yanıma aldım. Motosikletimle EİP ye gittim, orada Kurum a ait
bir otomobile bindim, şoför, beni Agios Andreas Tesisleri ne götürdü. Orada,
Tzovaras ve hangi kurumdan olduğunu bilmediğim bir polis vardı. Ancak bu
görevli, EİP den değildi.
Öcalan ı salonda bulup, kendisine selam verdim. Bu arada tipik sorular
yönelttim. Kendisi, bir önceki gece yaptığı görüşmelerden söz etti. Öcalan la
Türkçe konuşuyorduk. Tahminen bir saat birlikte oturduk. Ardından Tzovaras, bir
arabayla Hellinikon Havaalanı na (Atina havaalanı) gideceğimizi söyledi. Saat
12.30 civarında havaalanına gittik. Orada bulunan EİP başkanı, bana, Öcalan la
birlikte önce Minsk e, ardından da Hollanda ya gideceğimizi bildirdi. Ancak,
kesinlikle uçaktan inmemem talimatını verdi.
Acil uçuş
Uçakta Öcalan ın daha önce Atina dan Moskova ya (Öcalan ın Suriye den kaçışının
ardından) götürülmesi sırasında tanıdığım bir pilot ile tanımadığım bir yardımcı
pilot bulunuyordu. Uçakta, Öcalan ın dışında Melsa ile Zorz adındaki Kıbrıslı
bir işadamı ve Hollandalı bir avukat oturmaktaydı. Bu avukat, Öcalan ın vekâlet
verdiği Britte nin eşiydi.
Naksakis i getirmiş olan pilota, hareket saatimizi sordum, 23.30 da gidileceğini
söyledi. Hareket emrinin acil olarak verilip verilmediği konusundaki soruma da
Evet, acil dedi. Pilot, devletin gizli bir işiyle ilgili olarak görevli
olduğunu belirtti, kasım ayında Öcalan la Atina dan Moskova ya yaptığımız
yolculuğu örnek olarak gösterdi.
Öcalan, bana, Yunanistan a geliş nedenlerini şöyle anlattı: Perşembe akşamı KGB
yetkilileri, beni ziyaret etti. Üzerinde fotoğrafım bulunan sahte bir Rus
pasaportu verdiler. Ardından da ertesi gün sabah saat 08.00 de beni zorla Şam a
giden uçağa bindireceklerini söylediler. Şam daki tanıdıklarımızla görüştüm.
Onlara, Ruslar ın kararını bildirdim. Suriyeliler, bana tekrar Suriye ye
girdiğim takdirde tutuklanıp, Türkiye ye teslim edileceğimi belirttiler. Daha
sonra Rozerin e telefon ederek, cuma sabahı bir uçak ayarlayıp, beni Rusya dan
Atina ya getirin, dedim.
Öcalan ın bu açıklamalarından sonra, KGB nin (Rus gizli servisi), EİP yi niçin
haberdar etmediğini düşündüm. Çünkü, her iki gizli servis arasında iletişim
kanalları bulunmaktaydı. Ülkemizin (Yunanistan), KGB tarafından
bilgilendirilmeme konusu benim için önemliydi.
Öcalan ve beraberindekilerle birlikte Atina dan havalanıp, saat 18.00 de Minsk e
(Beyaz Rusya nın başkenti) ulaştık. Orada, Riga dan (Letonya nın başkenti)
gelecek Antonov tipi bir uçağı bekledik. Bu uçakla, Hollanda nın Rotterdam
şehrine gidecektik. Bu planın esin kaynağı Zorz du. Isı dışarıda -19 dereceydi.
Beklediğimiz uçağın rötarı devam ediyordu. Önce saat 23.00 te geleceğini
belirttiler. Zorz uçaktan çıkıp, telefonla bilgi aldı. Sonuçta, bizi Rotterdam a
götürecek uçağa iniş izni verilmediğini 01.00 de öğrendik. 03.00 te tekrar
Atina ya döndük.
Korfu Adası
Atina Havaalanı nda bizi EİP başkanı ile öteki EİP yetkilileri karşıladı. Bir
kahve içtikten sonra tekrar bilmediğim bir istikamete hareket ettik. Bizimle
birlikte seyahat eden Hollandalı, Hellinikon Havaalanı nda gruptan ayrıldı. Bu
defa uçağa İsveç vatandaşı ve Kürt kökenli bir şahıs ile Polis Müdürü Tzovaras
bindi.
Saat 05.30 da Kerkira ya (Korfu Adası) ulaştık. Güvenli bir yere yerleştik.
Öcalan, orada istirahate çekildi, biz de kendisini ülkeden (Yunanistan) çıkarma
planlarını görüştük.
Bu arada bazı kişileri, hemen İtalya ya gönderdim. Gerekirse onların, Öcalan ı
İtalya kıyılarında karşılamaları için tedbir almalarını planladım. Ayrıca,
Öcalan ı İtalya ya 2,5 saatte götürecek bir sürat teknesi bulduk.
Öcalan kararsız
Abdullah Öcalan, Sırbistan a, hatta Arnavutluk a gitmek istiyordu. Daha sonra
saat 17.00 de Kurum başkanından Zorz a telefon geldi. Bu yeni karar, Öcalan a şu
şekilde nakledildi: İlk aşamada, Afrika daki bir ülkeye götürüleceksiniz.
Orada, ülkemizin sorumluluğu altında konaklayacaksınız. Bu arada Güney
Afrika dan sizin için siyasî sığınma hakkı ayarlanacak. Daha sonra Güney
Afrika ya gönderileceksiniz.
İşin başında gideceğimiz Afrika daki ara ülke bana bildirilmedi. Ancak Zorz,
Öcalan ın kulağına bunu fısıldadı. Koridorda ayakta duran Öcalan, bana doğru
dönerek, Fikrin nedir? diye bir soru yöneltti. Ben kendisine, planın tamamını
bilmediğim için fikir belirtemeyeceğimi söyledim. Bu arada Zorz, EİP başkanına,
Öcalan ın kararsızlığını bildirdi.
Biraz sonra başkan bana telefon ederek şunları söyledi: Öcalan a baskı yap,
hareket planını kabul etsin. Gideceği yerde Yunan devletinin resmî koruması
altında bulunacak. Sığınma hakkı onaylandığı zaman biz onu Güney Afrika ya
götüreceğiz. Söyle.
Telefonu kapatıp, başkanın ifade ettiği planı Öcalan a aktardım. O da bana
görüşümü sordu. Ben de kendisine, gidilecek yeri bilmediğimi, ancak resmî Yunan
koruması altında tutulacağını, bunun bir teminat olduğunu kendisine söyledim. Bu
arada Öcalan a, şöyle bir değerlendirmede bulundum: Bu yeni gelişme, ülkemizin
sizin şahsınıza ve genel olarak Kürt sorununa yönelik bir politika değişikliğini
ifade ediyor. Çünkü ben ilk kez böyle bir kararı duyuyordum.
Abdullah Öcalan, fikrimi dikkatle dinledi, belirli bir süre ısrarla gözlerime
baktı ve Gidiyoruz dedi.
Öcalan Kenya kararını anlatıyor
Kalenderides in anlatımlarını burada kesip, Abdullah Öcalan ı dinlemekte fayda
var:
Seni hemen Kenya ya gönderelim dediler. Böylece bir Kenya modelinin
hazırlandığını gördüm. Bu arada beni Korfu Adası na götürüp getirdiler. Burada
dikkat çeken husus Kenya nın tesadüfen seçilmediği, planlı olarak seçildiğidir.
Avrupa daki olmazlar ve Yunan hükûmetinin bu tutumu karşısında Kenya ya gitmek
zorunda kaldım. 2 şubat 1999 günü sempatizanlardan İbrahim isimli arkadaşla ve
Yunanlıların yine o küçük uçağıyla Kenya ya hareket ettim. Kenya da Yunan
Büyükelçiliği görevlileri bizi alarak Yunan Büyükelçisi Kostulas ın evine
götürdüler. Önce bana pasaport çıkartıp Güney Afrika ya göndereceklerini
söylediler, bu bir vaatti ancak günler geçmesine rağmen bu pasaport gelmedi,
daha sonra benim başka bir eve yerleştirileceğim söylendi. Bende bunun benim
için büyük tehlike olduğunu, korumasız bir yere gidemeyeceğimi söyledim, evden
ayrılmadım ve yazılı olarak iltica talebinde bulundum. Büyükelçi hay hay
memnuniyetle dediği halde benim dilekçeme cevap vermedi. Benim Kenya ya
gelişimden bir iki gün sonra da Dilan kod adlı Şemsi Kılıç Kenya ya geldi,
olaylara şahittir.
Kenya kıskacı
Giderek benim büyükelçilik evinden ayrılmam konusunda baskı arttı. Hatta zorla
çıkaracaklarını söylediler ve beni bu evden çıkarmak için Yunanistan dan dört
kişilik bir ekip göndermişler. Bizde çıkmayız gerekirse kendimizi savunuruz
dedik. Kendi çapımızda tedbirler alarak çatışmayı da göze alarak direnişe
hazırlandık, ancak bu dört kişilik ekip bekledi, bize karşı harekete geçmedi.
Son gün Yunan büyükelçisi, Kenya Dışişleri Bakanlığı na çağrıldı, evvela
büyükelçi davete uymayacağını bildirdi, bilahare araba gönderdiler, büyükelçi
Dışişleri Bakanlığı na gitti. Dönüşte bana istediğim bir ülkeye gidebileceğimi
bu ülkelerin Güney Afrika veya Hollanda olabileceğini söyledi. Yunan hükûmetinin
de Hollanda nın beni kabul etmeye hazır olduğunu bildirdiğini ifade etti. Ertesi
gün, 15 şubat 1999 günü beni havaalanına götürmek için Kenyalı bir yetkili
geldi, Yunan büyükelçisi de beni kendisinin ve kendi arabasıyla havaalanına
götüreceğini söyledi. Aralarında münakaşa çıktı, neticede Yunan büyükelçisi
kendi toprağında, kendi misafirini, kendi arabasıyla götüremedi. Beni Kenyalı
yetkilinin arabasına tek başıma bindirdiler. Havaalanına getirdiler. Ben zaten
neticeyi anlamıştım. Bindirildiğim uçakta enterne edildim. Bindirildiğim bu
uçağın hangi ülkenin uçağı olduğunu bilmiyordum.
Kenya daki Rum: Lazaros Mavros
Öcalan ın anlatımlarını burada Kalenderides inkilerle karşılaştırdığımızda hemen
hemen aynı olduğunu görüyoruz. Ama Kalenderides daha fazla ayrıntı veriyor:
Ben, ara istasyonla (Kenya) ilgili en ufak bir şey duymamıştım. Kerkira dan,
Afrika daki ara istasyona hareket saati 17.30 du. Bu arada Tzovaras, havaalanına
gitti. Orada iki televizyon kamerası bulunuyormuş. Onları, usulüne uygun bir
şekilde havaalanından uzaklaştırmaya çalışmış, ama başaramamış. Saat 20.30 da
bineceğimiz uçağa karartma uygulandı. Biz de farları kapalı otomobillerle
havaalanına gittik. İbrahim (Öcalan la Kenya ya giden İsveç pasaportlu İbrahim
Ayas), Öcalan ve Melsa nın içinde bulunduğu Land Rover marka araba hızla uçağa
yaklaştı, şoför uçağın kanadını görmedi ve doğrudan üzerine çakıldı. Kanat, ön
camdan içeri girdi, yüzüme kadar geldi. Korunmak için ellerimi öne uzatınca, iki
elimin avuç içinden yaralandım.
Daha sonra bir eve gidip, sahil güvenliğe ait bir tekneyle İgumenitsa ya geçtik.
Oradan karayoluyla havaalanına gittik. Yabancı bir şirketin özel uçağına
binerek, saat 04.30 da Afrika nın ara ülkesine hareket ettik. Uçakta, Kenya nın
başkenti Nairobi ye gittiğimizi öğrendim.
Kerkira da olduğumuz sırada, uçak yolcularının isimleri ve pasaport numaraları
istenmişti. Bunları yazıp, faksla Atina ya gönderdim. Bu isimleri, gideceğimiz
ülke giriş vizelerinin ayarlanması için oradaki büyükelçimize göndereceklerini
belirttiler. Abdullah Öcalan, Kıbrıs Cumhuriyeti (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi)
makamlarına ait Lazaros Mavros adına düzenlenmiş sahte bir pasaportla seyahat
ediyordu.
Nairobi ye vardık, bizi Yunanistan Büyükelçiliği Kâtibi Diakofotakis
karşıladı. Kontrollerden normal olarak geçtik, büyükelçilik otomobillerine
binip, büyükelçilik ikâmetgâhına hareket ettik.
Yunanistan ın sırları
Abdullah Öcalan ın bundan sonra büyükelçilikteki ikametiyle ilgili konular,
yanındakilerin Yunanistan a dönüşüyle ilgili olaylar, gizli diplomatik
girişimlere konu teşkil etmektedir. Ülkemizin güvenliğini ilgilendiren bu
konuları açıklamaktan sakınıyorum. Başka ilave edecek birşey yoktur.
Kalenderides ifadelerini burada kesiyor. Ama Öcalan olayı Yunanistan da bakan
devirmeye başlayınca işin rengi de değişiyor. Kalenderides yeniden ifade vermek
zorunda kalıyor ve her şeyi anlatıyor:
3 mart 1999 cuma günü Atina da saat 12.30 da Sapfous 157 Numara Atina
adresinde ikamet eden, 1960 doğumlu ve mesleği binbaşı olan, Helen ve Hıristiyan
Ortodoks, Stavros oğlu Savvas Kalenderidis in kendisine konuyla ilgili soru
soruldu ve aşağıdaki şekilde cevap alındı:
26 şubat 1999 tarihinde vermiş olduğum ve içeriğini onayladığım ifademe
aşağıdakileri ekliyorum.
Büyükelçilik ikâmetgâhına (Yunanistan ın Kenya Büyükelçiliği) varıp yerleştikten
sonra, Diakofotakis le (Kenya daki büyükelçilik başkâtibi) birlikte
büyükelçiliğe geçip, Atina ya yazılı mesaj gönderdik. EİP başkanına (Yunanistan
gizli servis başkanı), yerleşmemizin sorunsuz bir şekilde gerçekleştiğini ve
talimatın geri kalan kısmını tamamlamak amacıyla Güney Afrika ya hareket
hazırlığı yaptığımı belirttim. Burada (Güney Afrika Cumhuriyeti nde), Abdullah
Öcalan a, bu ülke tarafından siyasî sığınma verilmesi için yapmam gerekenler
vardı.
Dışişleri Bakanlığı ndan Papaioannou (Yunanistan Dışişleri bakanının diplomatik
büro müdürü), bize, bundan böyle konuyla ilgili yazılı bir raporun kesinlikle
gönderilmemesi talimatını verdi. 3 şubat 1999 da Costorlas a (Yunanistan ın
Kenya büyükelçisi), Johannesburg a (Güney Afrika Cumhuriyeti nin başkenti)
hareket etmem gerektiğini belirttim. 4 şubat 1999 tarihi için yer ayırttım. O
tarihte Kenya Airways uçağıyla hareket etmek için havaalanına gittim.
Sayın büyükelçi, Kenya Dışişleri Bakanlığı genel sekreteri tarafından bakanlığa
çağrılmıştı. Saat 12.00 de uçacak olan uçağı, havaalanında beklerken, Kenya
Dışişleri Bakanlığı nda görüşmesini tamamlayan büyükelçi, saat 11.00 de
havaalanına gelip, bizi buldu. Havaalanında Diakofotakis ve Aristidou yla
(Apo yla birlikte Kenya ya gelen Güney Kıbrıslı esrarengiz işadamı)
birlikteydik. Sayın büyükelçi, Katourima nın (Kenya Dışişleri Bakanlığı genel
sekreteri), kendisine, The Nation gazetesinde yer alan ve Öcalan ın 2 şubat 1999
tarihinde Yunanistan dan hareket ettiğini belirten bir yazıyı gösterip,
görüşlerini sorduğunu bize nakletti.
Meraklı Kenyalılar
Büyükelçi, gazete haberindeki konudan haberi olmadığını söylemiş. Bu arada
Kenyalılar, büyükelçiye, 1 şubat 1999 tarihinde gönderdiği, 5 yolcunun
Nairobi ye gelişiyle (Apo ve beraberindekilerin gelişi) ilgili notayı sormuşlar.
Kenyalı yetkililer, daha çok benimle ve Aristidou yla ilgilenmişler. Büyükelçi
de onlara, bizim arazi ve bina eksperi-işadamı olduğumuzu ifade etmiş.
Saat 11.30 da arkadaşlarla vedalaşıp, biniş kartı aldım. Kartı alırken, gişedeki
memur, yanına bir genç gelinceye kadar bekledi. Sonunda biniş kartını alıp,
pasaport kontrolüne gittim. Çıkış kaşesini vurdular, ardından havaalanının
bekleme salonuna geçtim. Orada, yanıma daha önce gişede gördüğüm genç görevli
yaklaşıp, nazik bir şekilde kendisini takip etmemi istedi. Birlikte, güvenlik
bürosuna gittik. Pasaportumu aldılar, beklememi söylediler. Kendilerine,
herhangi bir problem olup olmadığını sorup, büyükelçiliğe telefon etmek
istediğimi bildirdim. Bana, herhangi bir sorun olmadığını, telefon etmeye bir
neden bulunmadığını söyledi.
Pasaportumu alıp, bir büroya götürdüler. Beklediğim süre içerisinde bana,
Kenya ya niçin geldiğimi sorup, Devletle ilgin var mı? dediler. Ben,
kendilerine, gayrimenkulleri değerlendiren bir büroda çalıştığımı, Nairobi ye,
büyükelçiliğin satın almayı öngördüğü bir gayrimenkulü değerlendirmek amacıyla
geldiğimi belirttim.
Saat ilerledikçe yetkiliye, uçağı kaçırma tehlikesi bulunduğunu hatırlattım.
Kendisi bana, biniş kartım olduğu için, uçağın beni bekleyeceğini söyleyip,
rahatlattı. Büyükelçiliğe telefon etmek istedim; dış hat bulunmadığını belirtti.
Saat 12.15 civarında pasaportumu iade ettiler. Bunun üzerine, çıkış a yöneldim.
Orada ise, uçağın hareket ettiğini söylediler. Yetkili memur, benimle ilgilendi.
Ancak, hangi büronun geciktirdiğini kendisine sorduğumda, geri çekilip gitti.
Güvenlik bürosuna gittim, açıklama istedim. Bana, bir yalnışlık olduğunu,
ücretsiz olarak giriş vizesi (Kenya ya tekrar giriş vizesi) alabileceğimi
söylediler. Pasaportumdaki çıkış kaşesini iptal ettiler. Dışarıya çıkıp,
büyükelçiliğe telefon ettim, bu arada EİP başkanına, olayı aktardım.
Diakofotakis ten, beni gelip havaalanından almasını istedim. Kendisi gelmiş,
ancak buluşamadık. Sonuçta, Rodezya dan gelen iki Helen genciyle karşılaştık.
Birlikte bir taksi kiralayıp, büyükelçiliğe gittik. Orada, ayrıntılı olarak
olayı aktardım, bu arada genel bir durum değerlendirmesi yaptık. Bir sonraki gün
tekrar hareket etmeye karar verdim.
5 şubat 1999 günü sabahı Katourima, telefonla benim ve Aristidou nun
pasaportlarını istedi. Sayın büyükelçi, Aristidou nun, yönünü bilmediği bir
ülkeye gitmek üzere ayrıldığını söyledi. Kendisine, sadece benim pasaportum
bulunduğunu belirtti. Katourima ile benim pasaportumu 8 şubat pazartesi günü
Diakofotakis in götürmesi için anlaştılar.
Hemen EİP başkanına telefon edip, hareketimin birtakım zorluklar yüzünden
pazartesi gününe kadar geciktiğini, buradan çıkışımın mümkün olup olamayacağı
konusunda tereddütlerim bulunduğunu belirttim. Güney Afrika ya, benim yerime
başka bir kişinin gönderilmesi gereğini düşünüp düşünmediğini sordum.
MGK, Yunanlı casusu korkuttu
O gün, İnternet ten bir İstanbul gazetesi ile Almanya nın Frankfurt kentinde
yayımlanan Özgür Gündem gazetesindeki Günay Aslan imzalı Öcalan la İlgili No.2
başlıklı makaleyi aldım. Abdullah Öcalan, bu makaleyi okuduktan sonra havaya
fırladı. Gerçekte bir bilgi bülteni şeklinde olan bu makale, Öcalan a tuzak
kurulduğu, garanti edilmiş güvenceler olmadan, bulunduğu yeri terk etmesi
halinde yok olmaya gideceği mesajını veriyordu.
Öcalan ın bana belirttiğine göre, Şam dan kovulmadan önce eylül 1998 tarihinde
yayımlanan Öcalan la İlgili No.1 başlıklı makaleyle de yine kendisi
karşılaşacağı tehlikeler konusunda uyarılmış. Bu koşullar altında 5 şubat 1999
tarihli makale, bundan sonraki tutumunda belirleyici rol oynadı.
Hemen Nairobi deki Yunanistan Büyükelçiliği ne hitaben, kendisine siyasî sığınma
verilmesi için dilekçe yazdı. Bunu, büyükelçiye resmen takdim etti. Büyükelçi
şaşırdı, Öcalan a kesin bir dille Nairobi deki bir çiftliğe yerleştirilmesi
konusundaki anlaşma hatırlatıldı. Ayrıca, kendisinin de bildiği birçok malum
nedenlerden dolayı ülkemiz tarafından kendisine siyasî sığınma sağlanması
konusundaki kesin tutum, tekrar söz konusu edildi.
Türkiye Millî Güvenlik Kurulu nun, ocak ayının sonundan itibaren, Abdullah
Öcalan a her türlü korumayı sağlayacak komşu ülkelere karşı kuvvet kullanma
kararı ortadaydı. Türkiye deki askerî olguyu çok iyi bildiğim için, içinde
bulunduğumuz bu durum ortaya çıkarsa, Türkiye nin sözlü tehditlerle
yetinmeyeceğini Öcalan a hatırlattım. Özet olarak, olayların böyle bir boyuta
gelmesi durumunda, tarihte cereyan edecek olan en aptal savaşın çıkabileceğini
belirttim.
Öcalan bana, Türkiye nin, Yunanistan ın geriye adım attığını bilip, blöf
yaptığını söyledi. Ama, kendisi de bir noktaya kadar ikna oldu. Dilekçesinin
Yunanistan a gönderilmesini istedi. Bu arada, Yunanistan tarafından güvenli bir
ülkeye gönderilinceye kadar, Kenya dan hareket etmeme kararı aldı.
Bu sırada büyükelçi, Öcalan ın dilekçesini alıp, konuyu Diakofotakis le müzakere
etti. Büyükelçi, dilekçeyi kabul etmeme yetkisinin bulunmadığına karar verdi.
Daha sonra, söz konusu dilekçeyi Dışişleri Bakanlığı Özel Bürosu na hitaben
yazdığı bir yazıya ekleyip, Nairobi de bulunan Yunanlı diplomat Kampitsis
aracılığıyla Atina ya gönderdi.
5 şubat 1999 tarihinde EİP başkanına telefon edip, Atina ya gönderilen
dilekçeden söz ettim. Bunu, kendisinin de görmesi gereğini vurguladım. Olayların
gidişinde değişiklik olduğunu söyleyip, şu anda ortaya çıkan yeni durumu
anlaması için, Günay Aslan ın makalesini okuması gereğini vurguladım.
Öcalan sığınma istiyor
Bu arada, durumdan rahatsız olan büyükelçi, Öcalan a siyasî sığınma ve
diplomatik pasaport verilmesi için arayışa geçti. Ardından, Atina ya telefon
edip, Papaioannou ya, Seyşel Adaları yla güçlü bağları bulunan bir arkadaşının
telefonunu verdi.
Dışişleri Bakanlığı, büyükelçinin arkadaşıyla irtibat kurmuş. Daha sonra,
Öcalan ın gerçek kimlik bilgileri açıklanmadan belirli bir ücret karşılığında
Seyşeller de konaklayabileceğini öğrendik. Aristidou nun Seyşeller e geçmesine,
büyükelçinin önerdiği arkadaşının da Nairobi de bizi ziyaret etmesine karar
verildi.
Öte yandan, Papaioannou dan duyduğuma göre, Yunanistan ın Güney Afrika daki
büyükelçisi, Öcalan a siyasî sığınma verilmesi için temaslar yürütüyormuş. Bu
arada Aristidou, amacın gerçekleşmesi için Seyşeller e verilmek üzere Yunan
hükûmetinden para bulmak için çalışıyordu. Sonunda, Yunanistan dan para
bulamayıp, Avrupa ya gitti. Kendisinin söylediğine göre, Kürt örgütleri bir
milyon dolar vermiş.
EİP başkanı, Öcalan ın korunması için iki şahsı Nairobi ye gönderdi. Bunu,
Aristidou ayarlamış. Ancak, Nairobi ye gelenler, Yunanistan göçmen pasaportuna
sahip olduklarından, giriş yapamayıp, geri döndüler. Onların yerine, Dilan ve
Nurcan (Öcalan ın kadın korumaları Şemse Dilan Kılıç ve Nurcan Derya) geldiler.
11 şubat 1999 perşembe günü durum şöyleydi: o ana kadar Öcalan grubunun
Yunanistan la olan tüm iletişimleri şahsen tarafımdan büyük bir titizlikle
denetlendi. Büyükelçilik konutunda şehirlerarası telefon yoktu. Bu arada, uydu
telefonu hiçbir şekilde kullanılmadı. Telefon haberleşmesi ise, şu şekilde
oluyordu: Öcalan ın şifreli talimatlarını Melsa ya (Apo yla birlikte Kenya ya
giden PKK lı kadın militan) söylüyordum. Onun bu mesajları Rozerin e Yunanca
aktarmasını istiyordum. O ana kadar benim yokluğumda hiçbir telefon görüşmesi
yapılmadığı gibi, Yunanca dan başka bir dil de kullanılmadı.Yine o ana kadar
Avrupa daki sorumludan ve Kenya ya giremeyen şahıslardan başka hiçbir Kürt,
Öcalan ın yerini bilmiyordu.
O günlerde benimle birlikte konuya dahil olan diğer görevliler, hareketlerimizin
herhangi bir şekilde izlendiğini fark etmedik. Özellikle, arabada giderken
dikkat ediyordum, ama hiçbir zaman bir takip hissetmedim. Durumu, EİP başkanına
aktardım. Perşembe gününden itibaren Öcalan ın ulusal renkler den (Yunanistan
Büyükelçiliği Konutu ndan) dışarıya çıkarılması amacıyla baskılar artmaya
başladı. Doğal olarak, Atina nın bu konudaki talimatları, zorunlu argümanlarla
desteklenerek en ufak ayrıntısına kadar Öcalan a aktarılıyordu.
Öcalan ı ikna etmekte güçlük çekiyorduk. Öcalan, kendisine siyasî sığınma
verecek ülkenin geçerli pasaportu eline ulaşmadan konutu terk etmiyeceğini
vurgulamaktaydı. Ayrıca, Nairobi den uzaklaşması için ülkemizden (Yunanistan) ve
Kenya makamlarından güvenlik garantisi verilmesini de istiyordu.
Bu arada, Öcalan taraftarı kişiler, büyükelçiliğe sunmuş oldukları dilekçenin
meşrulaşmasını sağlamak amacıyla avukatlarından yardım talep ettiler.
Yunanistan dan ve Avrupa dan avukatlar beklemeye başladılar. EİP ye ve Dışişleri
Bakanlığı na da bu konuyla ilgili bilgi verdik. Cuma günü ilk kez tutumumuz
değişti. Dışişleri Bakanlığı ve EİP, Öcalan ın metropolitlik konutlarına
(Nairobi deki Ortodoks Metropolitlik Tesisleri) yerleştirilmesi talimatı verdi.
Bu arada, Seyşel Adaları na cuma günü saat 10.00 da ulaşan Aristidou dan,
diplomatik pasaport sağlanmasıyla ilgili muallak cevaplar geldi.
Öcalan ın korkusu
12 şubat 1999 cuma gecesi bize, metropolitliğe taşınma emri verildi. Bu, Öcalan
tarafından kabul edilmedi. Öte yandan, metropolitlikte, sivil giyimli şüpheli
şahıslar dolaştığı için, bu emrin gerçekleştirilmesi mümkün görülmedi. Aynı
gece, Öcalan ın bir turistik tesise yerleştirilmesi gündeme geldi. Oradan da
Seyşel e gizlice gönderilmesi amaçlanıyordu. Bu konuyla ilgili olarak da,
Kenya da faaliyet gösteren bir işadamıyla görüşüldü.
Öcalan, konuttan çıkarıldıktan sonra büyükelçilik araçlarıyla Tanzanya ya
götürülecek, oradan gizlice Şeyseller e gönderilecekti. Her iki plan da, eski
tutumundan geri adım atan Öcalan tarafından kabul edildi. Ama, Seyşeller den
gelecek pasaportu yine ön şart olarak ileri sürüyordu.
Seyşeller de bulunan Aristidou yla görüştüm. Kendisi bana durumun kritik
olduğunu söyledi. Ondan, tüm imkânlarını kullanmasını istedim. Kendisi bana,
ümitli olduğunu, pasaportu alması halinde cumartesi sabahı uygun bir şahısla
Nairobi ye göndereceğini ifade etti. Ama pasaportlar hiçbir zaman gelmedi,
böylelikle her iki proje de suya düştü.
13 şubat 1999 cumartesi günü Nairobi ye (Kenya nın başkenti) Avukat
F.Kranidiotis (Apo nun Yunanlı avukatı) gelip, büyükelçilikten (Yunanistan
Büyükelçiliği) müvekkiliyle görüşme talebinde bulundu. Müvekkiline götürülen
avukat, kendisiyle belirli bir süre görüştü. Daha sonra Kranidiotis bize,
müvekkiline yapılan baskılardan söz edip, büyükelçiliği terketmesi halinde
tehlikelerle karşılaşacağını söyledi. En kısa süre içinde kendisinin oradan
ayrılıp, konuyu dışişleri bakanıyla görüşeceğini ifade etti.
Öcalan ı kovun baskısı
Bu arada, cumartesi günü Öcalan ın uzaklaştırılması amacıyla Atina dan yapılan
baskılar dayanılmaz hâle geldi. EİP başkanı tarafından, Öcalan ı desteklemek,
kendisine akıl vermek, normalde orada bulunmamam gerektiği halde, bulunmakla
suçlandım. 13 şubat saat 23.30 da Avukat Kranidioitis in ayrılacağı uçakta,
Nairobi den ayrılmak amacıyla yer ayarladım. EİP başkanı, büyükelçilik
ikâmetgâhının Öcalan ve grubundan temizlenmesi amacıyla dört kişi
gönderdiklerini söyledi. Bu olayla ilgili olarak Öcalan ın avukatı ve
refakatindeki üyeler (Apo nun PKK lı korumaları) bilgi sahibi oldular. Ben
kendilerine, gelenlerin Öcalan ın talep ettiği korumalar olduğunu bildirdim.
Doğal olarak ortaya çıkmış bulunan durum sonucunda, İkametgâh ı terk etmek için
gördükleri inanılmaz baskılar sebebiyle benim söylediklerim onlara inandırıcı
gelmedi. Bu arada Papaioannou (Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Büro
müdürü), cumartesi günü, Öcalan ın Büyükelçilik İkâmetgâhı ndan zorla
çıkarılması için Nairobi den paralı yerel fedai ler bulunmasını istedi. Tam
olarak fedai sözünü duyup duymadığımı hatırlamıyorum, ancak konu bu idi.
Büyükelçi (Yunanistan ın Kenya Büyükelçisi Kostorlas), Papaioannou ya bu
isteğinin gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığını belirtti. Aynı günün akşam
saatlerinde eşyalarımızla birlikte İkâmetgâh a gidip, Öcalan la vedalaştık.
Bizimle birlikte Kranidiotis, Dilan ve Nurcan (Öcalan ın kadın korumalarından
Şemse Dilan Kılıç ve Nurcan Derya) bulunuyordu. Dilan ile, Nurcan işlerini
halletmek için şehre gittiler. Krandiotis ve büyükelçiyle birlikte önce
büyükelçiliğe gidip, saat 22.00 de havaalanına hareket ettik. Dilan ve Nurcan
işlerini bitirdikten sonra büyükelçiliğe geldiler. Oradan EIP Başkanı na telefon
edip, biraz sonra Yunanistan a hareket edeceğimi bildirdim. Telefonda, gergin
bir ortam içerisinde benim, Öcalan ı desteklediğimi söyledi. On dakika
içerisinde gidip, onu büyükelçilikten dışarı çıkarmamı istedi.
Bu konuşma sırasında başkana söz konusu talimatı pratik olarak uygulamanın
imkânsız bulunduğunu, çünkü Öcalan ın, benden 40 kilo daha ağır olduğunu, bu
arada kendisine dört kişinin refakat ettiğini bildirdim. EİP başkanı telefonu
kapattı, biraz sonra Polis Müdürü Tzovaras (Atina emniyet müdürü) telefon etti.
Bana, üç bakanın yanında bulunduğunu, Öcalan ile grubuna karşı ahlâksızca
ifadeler kullanıp, küfür ederek, onları dışarı atmamı istediklerini belirtti.
Yunanistan a döndüğüm anda beni görevden atmakla tehdit etti. Bu aşamada,
aramızda bir söz düellosu başladı. Sesler üzerine, koridorda bulunan Avukat
Kranidiotis, kapıyı açarak içeri girdi ve konuşulanlara tanık oldu.
Öcalan ın kadın koruması intihar edecek
Daha sonra Atina ya döneceğimi bildirdim. Büyükelçinin, Papaioannou yla yaptığı
görüşmedeki baskı ve gelişmelerin farkına varan Dilan, çantasından bir tabanca
çıkararak, çenesinin altına koydu ve intihar etme tehdidinde bulundu. Bu olay
üzerine Atina dan 14 şubat günü gelecek olan dört meslektaşın varışına kadar her
türlü görüşmenin durdurulması talimatı geldi.
Kranidiotis le birlikte oradan ayrıldık. Ancak Bay Papaioannou bana,
büyükelçilik ikâmetgâhında kalıp, duruma hâkim olmam gerektiği görüşünü ifade
etti. Biraz sonra da başkandan telefon geldi. Dışişleri Bakanlığı nın talebi
üzerine, orada kalmam gerektiğini söyledi. Ertesi gün servisten (Yunan gizli
servisi) dört kişi gelip, otele yerleşti.
Bay Papaioannou, bu arada Diakofotakis e (Yunanistan ın Kenya Büyükelçilik
başkâtibi) telefon etti. Büyükelçinin, Atina dan gelen EİP memurlarına şu
talimatı iletmesini söyledi: eğer iyi hatırlıyorsam, Öcalan ve refakatçıları
çarşaf veya battaniye ile büyükelçilik binasından, daha önce odaların ayırtılmış
olduğu otele nakledilsinler. Onlara biraz para verilsin, kendileriyle her türlü
temas kesilsin.
Bu talimat, grup başkanına nakledildi. Kendisi daha sonra EİP başkanıyla temas
etti. Grup başkanı (Öcalan ı sefaretten atmak için Atina dan gelen gizli servis
elemanı Bobos İoannis), operasyonu gerçekleştirmenin mümkün olmadığını söyledi.
Bobos, Niovis Caddesi fiyaskosunu hatırlattı. (Yunanlı polislerin, Niovis
Caddesi nde bir Romen uyuşturucu müptelasını yakalamada gösterdikleri
başarısızlık.) Daha sonra polisler, 15 şubat pazartesi günü Atina ya harekete
kararlı olarak otele gittiler.
Kenyalı görevli Öcalan la tanıştı
Pazartesi sabahı Bay Kathourima (Kenya Dışişleri Bakanlığı genel sekreteri),
büyükelçiyi makamına davet etti. Bunun üzerine Dışişleri Bakanlığımız,
büyükelçiye hastalık bahane edip, gitmemesini; gittiği takdirde hiçbir durumda
Öcalan la ilişkiyi kabul etmemesini söyledi. Bu gelişme üzerine Kenya Dışişleri
Bakanlığı, büyükelçinin gelmemesi halinde kendisini almak üzere birisinin
gönderileceğini bildirdi. Ardından da büyükelçiliğe, Dışişleri Bakanlığı (Kenya)
protokol müdürü gelip, büyükelçiyi alarak götürdü.
Büyükelçi saat 16.00 civarında büyükelçiliğe döndü. Büyükelçinin verdiği bilgiye
göre Kenyalılar daha ilk günden itibaren her şeyi bildiklerini söylemişler. Bu
sorundan kendilerinin de kurtulması için, Öcalan ın başka bir ülkeye
gönderilmesini bekliyorlarmış. Bu konu hakkında hiçbir yabancı servise bilgi
aktarmadıkları teminatını da vermişler. Kenyalılar, hiçbir tartışmaya girmeden
ikâmetgâhın saat 17.00 de boşaltılmasını büyükelçiden istediler. Yani ültimatom
verdiler. Hatta, uçak getirtilmemesini, zira uçağı Kenya hükûmetinin tahsis
edeceğini açıkladılar. Saat 16.20 de ikametgâha gittik. Öcalan uyuyordu.
Kendisini uyandırdık. Kısaca durumu izah ettik. Kendisi kararsız göründü. Biraz
sonra büyükelçiliğe bir kişi girdi. Büyükelçiye göre bu kişi, Kenya Dışişleri
Bakanlığı nın memuruydu.
Saat takriben 17.20 de Kenyalı görevli, Abdullah Öcalan la tanışıp, kendisine
hayranlığını ifade etti. Öcalan, bir ara Seyşeller den garanti gelmediği için,
büyükelçilik ikametgâhından ayrılmayı kabul etmediğini bildirdi. Kendisine
anlaşmayı, daha doğrusu öneriyi kabul etmek zorunda olmadığı söylendi. Daha
sonra, Kenya Dışişleri Bakanlığı memurunun baskı ve örtülü tehditlerini
hissederek, teklifi kabul ettiğini, çünkü dostlarına başkaca sorunlar yaratmak
istemediğini ifade etti.
Yani, bunun üzerine Seyşeller e gitme teklifini kabul etti. Bavulları
büyükelçilik otomobiline yüklediğimiz sırada Öcalan, uçağın Seyşeller yerine bir
Avrupa ülkesine yönelip yönelemeyeceğini sordu. Bu arada Finlandiya, Hollanda ve
hatta Almanya dan söz etti.
Kenya Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin bize söylediğine göre, yakıt ikmali için
uçağımız Mısır a inecekmiş; daha sonra da Avrupa ülkesine yönelecekmiş. Bu
durumu, Öcalan a da bildirdik. Ayrıca, koşullarda meydana gelen değişiklik hemen
Atina ya da arz edildi.
Hollanda senaryosu oluşuyor
Benim anladığıma göre Atina, tavsiye mahiyetinde Seyşeller yerine bir Avrupa
ülkesini önermiş ve sonuçta da Hollanda üzerinde karar kılınmış. Ancak, bana
verilen talimat, Öcalan a, Seyşeller e gidişinde eşlik etmek şeklindeydi. Fakat,
Hollanda ya gitmek için karar değişikliği yapıldığından, benim bu Avrupa
ülkesine gitmemem bildirildi. Ülkemizin bu olaya bulaşmak istememesi, söz konusu
karara neden oldu. Öcalan ın ikâmetgâhta bize bildirdiğine göre, kendisi önce
Hollanda ya gidecek, bu ülkeye girmeyi başaramama durumunda, Seyşeller e
dönecekti.
Biz, hareketten önce büyükelçinin arabasına girmeye çalıştık. Eğer yanlış
hatırlamıyorsam; bu otomobile iki kişi binmişti. Bu arada, Kenyalı Dışişleri
memuru, Yunanistan büyükelçisine, otomobilini kullanmaması için uyarıda bulundu.
Herkesin, Kenya konvoyuna binmesi talep edildi. Bu arada büyükelçinin, Kenyalı
yetkiliyle tartıştığını gördüm. Hatta Kenyalının, büyükelçiye tehditte
bulunduğunu fark ettim. O sırada araçlara gün ışığında binmemiz uyarısı
yapılıyordu. Büyükelçilik ikâmetgâhının dış kapısını açtığımızda, dışarıda
Kenyalılara ait beş otomobilin beklemekte olduğunu gördük.
Durumu kontrol ettiğimde, her araçta iki veya üç zencinin bulunduğunu,
aralarında hiçbir beyazın olmadığını gördüm. Öcalan ikâmetgâhtan çıktı, bu anda
Kenyalılar ortada duran otomobilin kapısını açtılar. Büyükelçi, Öcalan ın yanına
oturmaya çalıştı. Kenyalılar, güvenliği bahane edip, büyükelçinin o araca
binmesini engellediler. Bu defa ben, Öcalan ın yanına oturmaya çalıştım.
Kenyalılar bana, güvenlik nedeniyle Öcalan ın otomobilde tek başına gideceğini
söylediler. Bunun ardından Nuzyan (Nurcan) ve Dilan, Öcalan ın yanına oturmaya
gittiler. Dilan, otomobile binmek için herkesten fazla ısrar etti. Sonuçta,
Öcalan ın işaretiyle konvoy hareket etti.
Öcalan sona doğru yol alırken
Büyükelçiyle birlikte bulunduğumuz otomobil, Öcalan ı taşıyan otomobille teması
kaybetti. Havaalanına Öcalan ile Nurcan ve Dilan ı taşıyan otomobillerden bir
dakika sonra vardık. Kızlar, endişeli olarak bize, başkanın (Öcalan) bindiği
otomobilin havaalanına Police Station yazan bir kapıdan girdiğini söylediler.
Kızlar, ondan sonra Öcalan ın arabasıyla teması kaybetmişler.
Havaalanına kadar bize eşlik eden Kenyalı şahıslar da yanımızdan yavaş yavaş
uzaklaşmaya başladılar. Büyükelçi ve Öcalan a refakat eden dört kişiyle birlikte
ortada kalmıştık. Büyükelçi, havaalanında bir yetkiliyle temasa çalıştı, fakat
sonuç alamadı. Saat takriben 19.40 tı.
Büyükelçi, bu arada büyükelçilik binasında bulunan Diakofotakis i arayıp,
kendisine bilgi verdi ve Kathourima yla temas etmesini istedi. Diakofotakis,
genel sekreteri bulamamış. Kenya Dışişleri Bakanlığı nın bir başka yetkilisiyle
konuşmuş, ancak o kişi konuyla ilgili teması reddetmiş.
Diakofotakis, olaylardan Papaioannou yu da bilgilendirmiş. Papaioannou,
kendisine şu talimatı vermiş: Havaalanındaki arkadaşlarımıza söyle, Öcalan ın
refakatçilerini orada terk edip, hızla bölgeden uzaklaşsınlar.
Bu talimat bize geldiği sırada, Öcalan ın refakatçileri, büyükelçinin etrafını
sarmışlardı. Büyükelçi, oradan Papaioannou yu arayıp, mevcut koşullar altında
talimatı uygulamasının mümkün olmadığını açıkça belirtti. Papaioannou ya, hep
birlikte büyükelçiliğe gideceğimizi bildirdi.
Daha sonra, havaalanında alıkonulan dört polisi aramaya başladık. Sonuçta,
onların havaalanında alıkonulduklarını bir gün sonra saat 02.00 de (16 şubat
1999) resmî ağızlardan öğrendik. Sabah tahminen saat 10.30 da dört polis,
büyükelçiliğe geldi. Bu sırada Yunanistan, benim, dört polisle birlikte ülkeye
dönmem için talimat verdi. Ancak, servis başkanına bunun riskli olduğunu, zira
Kenyalılar tarafından tutuklanma ihtimalim bulunduğu gibi, hayatımın da
tehlikede olduğunu belirttim.
Servis bana, diplomatik pasaport sağlamak için gerekeni yaptı. Ancak bunun
hiçbir değeri yoktu. Çünkü, diplomatik hüviyet ve diplomatik dokunulmazlık, bu
ülkede sadece akredite olan kişiler için geçerliydi. Pasaportu bana, bir posta
seyahat şirketiyle gönderdiklerini söylediler. Gerçekten pasaportu 22 şubat 1999
pazartesi günü aldım.
20 şubat cumartesi, yahutta 21 şubat pazar günü EİP Başkan Yardımcısı
Loukopoulos, sayın büyükelçi ve benimle yaptığı telefon konuşmasında,
büyükelçiliğimizden bir kişinin havaalanına gidişim sırasında bana refakat
etmesini istedi. Ancak bu sırada herkesin bildiği gibi, büyükelçi, Kenya nın
talebi üzerine zaten geri çekilmişti. Bu nedenle büyükelçiliğin, Kenya
devletiyle teması sorunluydu.
Sayın büyükelçiye, Öcalan operasyonu nedeniyle burada kalan bütün şahısların
tayini için harekete geçmesi gereğini vurguladım. Eğer yanlış hatırlamıyorsam, o
zaman Atina ya, ilk kripto bu konuda yazıldı. Telgrafta, büyükelçilikte mahsur
kalmış olan kişilere değinildi. Bu arada, Dışişleri Bakan Yardımcısı Bay
Kranidiotis in, Kenya dan ayrılışımızla ilgili çalıştığını öğrendim.
Yunanlı ajan zor kurtuldu
Bir telefon konuşması sırasında, Atina daki Amerikan Büyükelçiliği nden,
Nairobi den hareketimiz için müdahalesinin istendiğini öğrendim. Bay Burns,
benim için garanti vermiş, ancak Öcalan ın refakatçileri üç bayan için garanti
veremiyeceğini söylemiş. Bu arada, Nairobi deki Amerikan Büyükelçiliği yle
temasa geçmemiz gündeme geldi. Amerikalılardan, Kenya dan tahliyemizle ilgili
yardım istenecekti. Ancak, bunu sakıncalı gördüm. Yunan Dışişleri Bakanlığı na,
Amerikalıların benimle ilgili herhangi bir müdahalesini reddettiğimi bildirdim.
Bu arada, büyükelçiye de yegâne müdahalenin, vatandaşı olduğum Avrupa
Birliği nden yapılması önerisinde bulundum.
Sonuçta, Nairobi ye Büyükelçi Apostolidis geldi. Benim bilmediğim görüşmelerden
sonra, havayoluyla güvenli bir şekilde Atina ya döndük. Bu aşamada şunları ilâve
etmek istiyorum:
Pazartesi günü (15 şubat 1999) öğleden sonra, büyükelçi, Kenya Dışişleri
Bakanlığı memuruyla konuşurken, ondan, Öcalan ı nakledecek olan uçağın çağrı
numarasını istedi. Atina da bu bilgiyi büyükelçiden bekliyordu. Ancak Kenyalı
yetkili, uçağın çağrı numarasını vermeyi reddetti.
Bunun yanı sıra cuma günü büyükelçilik konutunun Öcalan tarafından boşaltılması
istenmişti. Süre olarak da pazartesi sabahı vurgulanmıştı. Şahsen bu sürenin
nasıl saptandığını ve buna neden olan konuları bilmiyorum.
Nihayet bütün hareketlerimi, aldığım ve bana iletilen talimatlara göre yaptığımı
vurgulamak istiyorum. Talimatların yerine getirilmesine imkân olmadığı
durumlarda bu talimatların uygulanmama gerekçelerini Atina ya belirttim. Söz
konusu nedenler benimsenmişti. Yani bana bu emirleri verenler tarafından kabul
edilmişti. İlave edeceğim başka birşey yoktur.
Öcalan Kenya ya Mavros Lazaros adına düzenlenen Kıbrıs Rum kesiminin
diplomatik pasaportuyla giriş yapmıştır.
Yunan kriptosu
Öcalan ve beraberindekiler Yunanistan ın Nairobi büyükelçisine ait Muthaiga
Sokağı 12 numaralı resmî ikametgâhta koruma altında tutuluyordu. Bu serüven 14
gün sürdü. Yunanistan ın Nairobi Büyükelçisi Yorgo Kostorlas tarafından
Öcalan ın bu 14 günü Yunanistan a saat saat bildirildi. Kostorlas, Atina ya 21
şubat 1999 günü saat 17.54 te geçtiği ve Yunan gazetelerine de yansıyan 34
sayfalık kriptosunda Öcalan ın gelişini ve yakalanışını bir bir anlattı:
Dosya: 00000162.NAİ NAİ Nairobi PRV
Baskı: Pazartesi, 22 şubat 1999
Saat: 17:54:13
Sayfa: 1+34
Nairobi Kripto
21 şubat 1999
Sayı: 1847B/5/AS 162
Kimden: Nairobi Büyükelçiliği
Kime: Yardımcı Bakan Bürosu na (Sayın Yardımcı Bakan a)
Dağıtım: Bakan Özel Bürosu na (Sayın Genel Sekreter e)
wwww Z01, Z02, Z05
Çok Gizli - Kişiye Özel- İvedi Konu: Öcalan Konusu
İlgi: 20.2.1999 tarih ve AP EH AS sayılı telgrafları.
A. Büyükelçilik, talimatlarınız doğrultusunda Öcalan konusuyla ilgili olarak
bildiklerini aşağıdaki şekliyle sıralamaktadır.
Pazartesi, 1 şubat 1999. Saat 13.00 civarında Bakan Diplomatik Büro Müdürü
Vasilis Papaioannou büyükelçiliği telefonla arayarak benimle görüşmek istediğini
bildirmiş.
UNEP toplantıları (not: 1 şubattan 5 şubata kadar Nairobi de UNEP İcra Komitesi
toplanmıştır. Nairobi UNEP ve HABİTAT ın merkezi olup, bunların başında
Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı Klaus Topfer bulunmaktadır)
nedeniyle büyükelçilikte bulunmadığımdan, Sayın Papaioannou, meslektaşım
Büyükelçilik Başkâtibi Diakofotaki yle konuşmuş ve kendisine Söyleyeceklerim
tamamen kişiye özeldir. Dikkat et. Söylediğim her şeyi not al. Bir uçak gelecek.
Karşılanmasıyla ilgilenin. Varış saatini bilmiyoruz, hemen büyükelçiye haber
ver demiş.
Gafil avlanan büyükelçi
Meslektaşım, gelenlerin kim olduğunu sormuş, kendisine şu cevap verilmiş:
İtalya ile ilgili ne olduğunu biliyorsanız, anlayacaksınız. Sayın Papaioannou
ayrıca daha sonra yeni bir şey olduğunda kendisinin doğrudan büyükelçiliği
arayacağını belirtmiş.
Meslektaşım, telsizle hemen benimle irtibat kurdu. Böylece, UNEP çalışmalarını
bırakarak, saat 14.00 civarında büyükelçiliğe döndüm. Meslektaşımla birlikte,
gelecek olan uçağın, sorunları olan bir Sırp veya Bosnalı bir Sırp ı
getirebileceğini değerlendirdik. Bu arada, o günlerde uluslararası basına göre
NATO tarafından Kosova nın bombalanmasının gündemde olduğunu belirtmek
istiyorum.
Sayın Papioannou saat 16.00 civarında tekrar büyükelçiliği arayıp, bana şunları
söyledi: Uçağın Nairobi ye gece saat 00.00 veya 2 şubat saat 01.00 da gelmesi
beklenmektedir. Uçağın tipi Falcon 900, call sign 9 M BAB dır.
Kalenderidis in orada (Nairobi de) inmesi öngörülmemekte olup, hemen
Yunanistan a dönecektir. Büyükelçilik kâtibi seviyesinde karşılayıp, bir hafta
boyunca ağırlayarak, safari için gereken ilgiyi gösterin. Onlara, aslanlar ve
kaplanlar ayarlayın. Harcamalarınız gönderilecek.
Sayın Papaioannou ya bu bilgilerin Kenya Dışişleri Bakanlığı na nota yazılması
için yeterli olup olmadığını sordum. Kendisi, bana tekrar büyükelçiliği
arayacağını, büyükelçiliğin ivedilikle uçuş izni, iniş izni için hareket etmesi
gerektiğini bildirdi.
Sayın Papaioannou yla birlikte yaptığımız değerlendirmede, saatin ilerlemiş
olması ve buradaki iş koşullarından notanın mümkün olan en kısa süre içerisinde
gönderilmesine karar verdik. Daha fazla bilgiyi, sonra vereceğini belirtti.
Büyükelçilik olarak, yukarıdaki bilgiler ışığında, turizm amaçlı bir seyahat
için uçuş izni, iniş izni alınması için buradaki Dışişleri Bakanlığı na 1 şubat
1999 tarih ve 1069/1/AS 103 sayılı bir nota gönderdik.
Talimat Pangalos tan
Ben ve meslektaşım (Büyükelçilik Başkâtibi Diakofotakis) havaalanına iki araçla
gitmek amacıyla, saat 23.00 te buluşmak üzere anlaştık. Saat 22.00 civarında
konutuma Papaioannou dan gelen yeni bir telefon sonucunda, uçağın sabah saat
06.00 gibi geleceğini öğrendim. Bunun üzerine meslektaşımla tekrar bir başka
saat için anlaştık.
Saat 03.00 gibi Yunanistan Dışişleri Bakanı Pangalos tan tarafıma yeni bir
telefon geldi. Bu telefonda, ziyaretçileriniz gecikecek deniliyordu. Daha
sonra Sayın Papaioannou nun bir başka telefonuyla uçağın varış saati tekrar
değişti ve 2 şubat saat 09.00 -10.00 arası oldu.
Salı, 2 şubat 1999. Meslektaşımla (Büyükelçilik Başkâtibi Diakofotakis) birlikte
saat 09.30 civarında havaalanına gittik. Havaalanının transit bölümüne geçen
Diakofotakis, telsizle sürekli olarak benimle irtibat halindeydi.
Saat 10.45 e kadar uçak gözükmemişti. Bu arada büyükelçiliğe telefon edip, yeni
bilgi aldım. Sayın Papaioannou aramış, uçağın 11.30 da Kenya hava sahasına
gireceğini bildirmiş.
Bu arada büyükelçilik, kontrol kulesiyle irtibat kurmuş. Tamamen şans eseri
olarak tahminen saat 11.00 de uçağın henüz indiğini öğrendik. Diakofotakis
gelenlerin ağırlanması, gümrük işlemlerinin tamamlanması, bagajlarının alınması
işlemlerini mümkün olan en kısa sürede bitirdi.
Bu arada, tüm yolcuların kurallara uygun şekilde pasaportlarına giriş damgası
vurulduğunu, giriş kartı doldurduklarını ve bu şekilde Kenya ya girdiklerini
belirtmek istiyorum. Uçak yolcularından Sayın Kalenderidis de öteki yolcularla
birlikte giriş yaptı. Daha önce geri döneceği belirtilen Sayın Kalenderidis le
ilgili talimat geçen süre içinde değişmişti.
Ayrıca, şunu vurgulamak istiyoruz:
a) Öcalan, Kenya ya Lazaros Mavros adında sahte bir Kıbrıs (Güney Kıbrıs Rum
Yönetimi) pasaportuyla geldi.
b) Bay Berivan Güngör olarak belirtilen, Bayan Melsa Deniz olup, Kenya ya
başka bir şahsa ait olan Alman kimliğiyle gelmiştir. Pasaportu olmadığı için,
evrakında giriş kaşesi bulunmayan uçaktaki tek yolcudur.
Yolcuları aldıktan sonra hemen konuta (büyükelçilik resmî konutu) hareket ettik.
Otomobillerimiz, gelenleri almaya yeterli olmadığından, Kenyalı şoförümüzü
havaalanında bıraktım. O ana kadar büyükelçiliğimizden hiç kimse, gelenlerin
kimliğini bilmiyordu. Ben, hemen Öcalan ı tanıdım. Biraz sonra meslektaşım da
(Büyükelçilik Başkatibi Diakofotakis) tanımış.
Öcalan büyükelçinin evinde
Tüm yolcularla birlikte konuta geldik. Hemen Papaioannou ya yolcuların güvenli
bir şekilde geldiğini ve teslim aldığımızı bildirdik. Bu arada Sayın
Papaioannou ya, büyükelçiliğimiz memuru vasıtasıyla, Sayın Büyükelçi,
gönderdiğiniz ilaçlar için içtenlikle teşekkür eder şeklinde mesaj gönderdik.
Sayın Papaioannou dan bize şu cevap geldi: İlaçları teslim aldığı için ben,
kendisine teşekkür ederim.
Yolcuların tümü yorgun ve bitkindi. Öğle yemeğinden sonra Kalenderidis in
haricindekiler uyumaya daldılar. Öğleden sonra Kalenderidis, Diakofotakis le
birlikte konuttan, büyükelçiliğe geçtiler. Bay Kalenderidis, Kurumuna
(Yunanistan gizli servisi) mesaj göndermek istediğini belirtti. Bu arada Bay
Aristidou nun eşine iyi olduğu mesajını da geçmiş.
Bay Papaioannou, Diakofotakis le yaptığı telefon görüşmesinde, konuyla ilgili
olarak bakanın özel bürosuna iki adet kişiye özel telgraf göndermelerini ve
bunlardan birinin doğrudan bakana yollanmasını söylemiş. Gereğini yaptık. Kripto
(şifreli haberleşme) haberleşmesinde ortaya çıkan zorluk üzerine Diakofotakis,
bakanın özel bürosunda nöbetçi olan Ateşe Bayan Veve yle görüşmüş ve aynı mesajı
iki kez göndermiş.
Çarşamba, 3 şubat 1999. Diakofotakis, Bay Papaioannou yla görüşmüş, kendisine
bakan talimatı olarak, bakanın bürosuyla yapılacak her türlü görüşmenin
telefonla yapılması bildirilmiş.
Öcalan ve Güney Afrika seçeneği
Büyükelçilik olarak, Bay Kalenderidis in en kısa süre içerisinde Güney
Afrika ya gitmesi ve oradaki makamlarla, Öcalan a siyasî sığınma ve normal
pasaport verilmesi konusunda görüşme yapması talimatını aldığını öğrendik.
Ayrıca, Bay Aristidou nun, Kenya ya geri dönme olasalığı açık olmak üzere
görevi bitmiştir talimatını da öğrendik. Aristidou nun da Kenya dan en kısa
sürede ayrılması gerekiyormuş. Son olarak, Öcalan ın güvenliğinin sağlanması
amacıyla çalışma arkadaşlarının Kenya ya geleceklerini de haber aldım.
Bu arada, Bay Kalenderidis in sürekli Kurumunun başkanıyla iletişim halinde
olduğunu vurgulamak isterim. Öğleden sonra, buradaki (Kenya daki) Dışişleri
Bakanlığı nın Genel Sekreteri Kathourima, büyükelçiyle görüşmek istedi.
Perşembe, 4 şubat 1999. The Nation adlı Kenya gazetesi, uluslararası haberler
sütunlarında Öcalan la ilgili bir makaleye ve fotoğrafına yer veriyor.
Büyükelçilik, söz konusu yayını bakanlığa (A4 Müdürlüğü ne) 4 şubat 1999 tarih
ve 1841/29/AS 120 sayılı yazıyla göndermiştir.
Saat 08.45 te Amerikan Büyükelçiliği kâtibi, Diakofotakis i arayarak, kendisiyle
görüşmek istediğini belirtiyor. Sabah bu kadar erken saatte aranan Diakofotakis,
kendisine herhangi birşey olup olmadığını soruyor. Amerikalı, herhangi bir şey
olmadığını belirtiyor. Bir gün sonra ailece buluşmaya karar veriyorlar.
Saat 10.00 gibi Dışişleri Bakanlığı na gittim. Bay Aristidou ve Bay Kalenderidis
(Öcalan ı Kenya ya getiren Yunanistan gizli servis elemanları) büyükelçiliğe
gelerek, havaalanına gitmeden önce benim dönüşümü beklemişler.
Bay Kathourima, bana uçak ve yolcular hakkında ne bildiğimi sordu. Ben de, çok
az şey bildiğimi, çünkü onlarla büyükelçilik kâtibinin ilgilendiğini söyledim.
Bay Kathourima, bana The Nation gazetesinin yayınını göstererek, Bu adam,
Yunanistan ı güç duruma sokuyor. Yunanistan, bunun farkında mı? diye sordu.
Ben, bilmediğimi söyleyerek, miyop gözlüklerimin eksikliğinden, metni okuma
zorluğu çektiğimi belirttim.
Kenya dan çıkış yok
Görüşmemden sonra meslektaşımın (büyükelçilik başkâtibi), havaalanına giden
Kalenderidis ve Aristidou ya eşlik etmekte olduğunu telsizle öğrendim. Ben de
havaalanına hareket ettim ve orada onlarla buluştum.
Kalenderidis, saat 12.00 de Güney Afrika ya hareket eden Kenya Airways ten bilet
bulmaya çalışıyordu. Bay Aristidou ise saat 12.30 da Zürich e hareket edecek
olan Swissair de son işlemleri tamamlamaya uğraşıyordu.
Ben ve meslektaşım, yolcularla vedalaşarak büyükelçiliğe döndük. O arada,
Amerikalı meslektaşım tekrar büyükelçiliği aradığını ve şehir merkezinde şahsî
bir işi olduğundan Diakofotakis le görüşme talebinde bulunduğunu öğrendim. Onun,
havaalanında olduğunu öğrenen Amerikalı, görüşmekte ısrar etmemiş ve belirlemiş
oldukları randevularının geçerli olduğunu söylemiş. Hem Kathourima yla konuşma,
hem de Amerikalının garip telefonu ve iki ziyaretçinin (Yunanistan gizli servis
elemanları) ayrılışları hemen Bay Papaioannou ya bildirildi. Kendisi, bu
bilgileri Büyük Şarkıcı ya, yani sayın bakana ileteceğini belirterek, bize,
Büyük Şarkıcı nın şarkısını dinledikten sonra bize şarkı söyleyeceğini ifade
etti.
Saat 14.00 civarında Bay Kalenderidis, büyükelçiliğe telefon ederek, uçuşunda
bir sorun olduğunu, tahminen 1,5 saat gibi havaalanı güvenlik makamları
tarafından nazik bir şekilde tutuklandığını ve uçuşu kaçırdığını belirtmiş.
Ayrıca kendisine, havaalanı güvenlik makamları, pasaportunda ülkeden çıkış mührü
bulunduğu ve kullanılmamış bir iniş kartı olduğu söylenmiş.
Diakofotakis, Kalenderidis i almak için tekrar havaalanına hareket etti.
Havaalanı içerisinde, yolculara benzemeyen ve kendisinin hareketlerini izleyen
birçok beyaz ın (zenci olmayan) varlığını fark etmiş. Kalenderidis i aramış,
ancak bulamamış ve tekrar büyükelçiliğe dönmüş. Kalenderidis de, Diakofotakis le
buluşamadığı için büyükelçiliğe taksiyle gelmiş.
Gelişmeler, tarafımdan, Papaioannou ya ve Kalenderidis tarafından EİP başkanına
aktarıldı. Kalenderidis, EİP başkanından mümkün olan en kısa süre içerisinde
Kenya dan, Güney Afrika ya geçme talimatını almış. Kalenderidis, Güney Afrika ya
başka bir şahsın gönderilmesinin araştırılmasını başkanından talep etmiş. Çünkü,
havaalanında daha önce meydana gelen olaydan dolayı kendisinin hareketinin kesin
olmadığını belirtmiş.
Durmadan ıslık çal
Papaioannou, benimle irtibat kurarak, Kenya makamlarına karşı Öcalan la her
türlü irtibatı reddetmemi, bakanın talimatı olarak belirtti.
Cuma, 5 şubat 1999. Sabah saatlerinde Kenya Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri
Kathourima, benimle irtibat kurarak, uçak yolcularının akıbetini sordu. Ben,
kendisine, bunlardan üçünün nerede olduğunu bilmediğimi, bildiğim birisinin
ülkeden ayrıldığını, bir diğerinin de sebepsiz yere havaalanı makamları
tarafından tutuklandığını, halen Nairobi de olduğunu belirttim.
Kathourima, Nairobi de bulunan Kalenderidis in (Yunan gizli servis elemanı)
pasaportunu görmek istediğini söyledi. Ben, sağlık sorunlarım nedeniyle
Dışişleri Bakanlığı na gelemeyeceğimi belirttim. Bunun üzerine Kathourima,
pazartesi günü büyükelçilik kâtibinin pasaportu, bürosuna getirmesini istedi. Bu
gelişmeler Bay Papaiounnou ya aktarıldı. Kendisi de büyükelçiliğe, Büyük
Şarkıcı nın talimatlarını aktarıp, benim Çobanı oynamam ve konuyla ilgili
olarak durmadan ıslık çalmam gerektiğini belirtmiş.
Kalenderidis, olayları EİP Başkanı Stavrakakis e aktarmış, ardından da Kenya dan
acele hareket etme talimatı almış. Ancak, Kalenderidis in pasaportunu
Kathourima ya gösterme sözü verildiğinden, kendisinin hemen ayrılması mümkün
olmadı.
Bu gelişmeler Papaiannou ya (Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Büro
müdürü) aktarıldı ve Sayın Bakan Pangalos a iletildi. Ardından da EİP başkanı
tarafından Kalenderidis e, Nairobi de kalma talimatı verildi. Kalenderidis, EİP
başkanına Kurum dan üçüncü bir şahsın Güney Afrika ya gönderilmesi önerisini
tekrarlamış.
Saat 14.00 civarında Papaiannou büyükelçiliği arayarak bana şunları söyledi:
Matmazel Katehaki ye (Kalenderidis) söyleyin. Öcalan la görüşsün. Düşman
topraklarından hemen hareket etmesi gerektiğini bildirsin.
Papaiounnou ya, Nereye gitsin? diye sordum. Bana şunları söyledi:
Büyük Şarkıcı (Yunanistan Dışişleri Bakanı Pangalos) sinirlendi. Kendilerine
bir hizmet sunduk, bunu burnumuzdan getirmesinler. Safariye gitsin. İstediği
yere gitsin. Millî topraklarımızdan uzağa gitsin.
Papaiounnou ya, Öcalan ın Ortodoks Kilisesi mekânlarına götürülmesini teklif
ettim, olumsuz cevap verdi. Kalenderidis ve Diakofotakis le birlikte
büyükelçilikte konuyla ilgili olarak bir değerlendirme yaptık. Bu
değerlendirmede şu karara vardık: Öcalan, büyükelçilik tarafından Birleşmiş
Milletler Genel Sekreter Yardımcısı Topfer in huzuruna, BM binasına götürülsün,
oraya teslim edilsin, BM den koruma ve siyasî sığınma talep etmesi önerilsin.
Bu önerimizde Papaiannou ya aktarıldı. Ancak reddedildi. Büyükelçiliğin bu işi
daha fazla uzatmadan Öcalan ı hemen millî topraklar dan (Yunanistan
Büyükelçiliği binasından) uzaklaştırılması istendi.
Öcalan zorda
Daha sonra Kalenderidis le birlikte konuta geçerek Öcalan dan, sert bir şekilde
binadan uzaklaşmasını talep ettik. Öcalan, ikna olmadı. Aynı anda, kurnazca ve
kararlı bir şekilde tehlikeyi fark etti. Oturduğu yerden kalkarak bana bir asker
selamı verdi, ardından da Yunanistan dan siyasî sığınma hakkı istediğini
belirtti. Bu arada Yunan hükûmetine hitaben Türkçe olarak kaleme alınmış bir
dilekçeyi de bana verdi.
Yunan hükûmetinin, çok ciddi nedenlerle kendisine siyasi sığınma hakkı vermeme
kararı aldığını Öcalan a bildirdim. Kenya ya gelme kararında da kendisinin onayı
olduğunu hatırlattım.
Öcalan, bunun üzerine bana şunları söyledi:
Evet, Atina da iken, Nairobi Büyükelçiliği konutuna getirilmeyi kabul ettim.
Ancak bugün herhangi bir ülkenin resmî teminatı olmadan bu mekândan dışarı
atacağım adımın, beni yok etmekle aynı anlama geldiğinden eminim. Yunanistan dan
ve yerel makamlardan (Kenya dan) koruma isteyin. Siyasî sığınma talebimimizin
reddi, resmî olarak Yunan makamları tarafından bildirilsin. Ayrıca,
Yunanistan dan güvenliğimle ilgili gerekli önlemleri almasını istiyorum. Siz de,
yerel makamlardan konut çevresinde güvenliğin sağlanmasını talep edin.
Türkçe yi çok iyi bilen Kalenderidis, siyasî sığınma talebiyle ilgili dilekçenin
tercümesini yaptı, daha sonra benimle birlikte büyükelçiliğe geldi. Durum
Papaiounnou ya ve EİP başkanına bildirildi. Biraz sonra EİP başkanı
Kalenderidis e telefon ederek şunları söylemiş: Eğer istersen, bunu
başarırsın. Kalenderidis ise, bu telefon konuşması sırasında başkanına,
Öcalan ın kararlılığını vurguluyordu.
Meslektaşım (büyükelçilik başkâtibi) ve Kalenderidis le birlikte tekrar konuyu
değerlendirdik. Siyasî sığınma talebini içeren dilekçenin, Bakan Pangalos un
bürosuna kişiye özel ve ivedi diplomatik posta ile gönderilmesine karar
verdik. (Bkz: 5 şubat 1999 tarih ve 1841/28/AS 119 sayılı yazımız.)
İvedi Posta , Nairobi ye UNEP çalışmalarını izlemeye gelen Dışişleri Bakanlığı
uzmanı Kampitsis vasıtasıyla gönderildi. Kampitsis, Cenevre ye hareket
ettiğinden, diplomatik kuryenin Cenevre de açılmadan doğrudan bakan bürosunda
Papaiounnou ya teslim edilmesini talep ettik.
Yukarıdaki bilgiler Papaiounnou ya aktarılmış ve bakana iletileceği
bildirilmiş.
Öcalan ı derhal kovun
Bunun üzerine verilen tâlimatta, Öcalan ın millî topraklar ı hemen terk etmesi
gerektiği belirtildi. Öcalan la görüşmenin doğrudan Kalenderidis tarafından
gerçekleştirilmesi, benim bu görüşmede bulunmamam istendi.
Bütün bunlar Öcalan a aktarılmış, ancak kendisi talimatlarımıza uymayı reddetti.
İki refakatçisi, başkan larına (Öcalan a) daha fazla baskı yapılmamasını talep
ettiler. Aksi takdirde ikametgâhın bahçesinde kendilerini yakacakları tehditinde
bulundular.
Bu arada Diakofotakis (büyükelçilik başkâtibi) diplomatik kurye olarak
Atina ya gidecekti. Bu görevin, Öcalan ın gelişiyle bir ilgisi yoktu. Ancak bu
planlama iptal edildi. Diakofotakis, ailesini Atina ya gönderdi, kendisi de
duruma yardımcı olmak için kaldı. Eşinin ise konuyla ilgili hiçbir bilgisi
yoktu.
Cumartesi, 6 şubat 1999. Gerek tarafımdan, gerekse Kalenderidis tarafından
Öcalan nezdinde yapılan yeni girişimler başarısız kaldı. Durum Papaiannou ve EİP
başkanına aktarıldı. EİP başkanı, Kalenderidis ten, mümkün olan en kısa zaman
içerisinde Kenya dan ayrılmasını istedi.
Papaiannou bir gün sonra yurtdışına çıkacağını ve kendisiyle irtibat kurmamızın
zor olacağını söyledi. Tekrar Öcalan ın milli topraklardan ivedilikle
uzaklaştırılması talep edildi.
Papaiannou ya bu arada bir yeni öneride bulundum. Şeysel Adaları ekonomik
sıkıntı içindeydi. İkili ilişkilerimiz ise, iyi ortamdaydı. Bu ülkeyle, bundan
sonra adı Panos olarak geçecek Yunanlı işadamı vasıtasıyla girişimde
bulunulmasını önerdim. Bu önerim hemen kabul edilmedi. Ancak, daha sonra saat
16.00 civarında Papaiannou beni arayarak onayın verildiğini söyledi, bu arada
söz konusu kişiyle nasıl irtibat kurulacağını sordu.
Seyşeller e gider mi?
Şeysel Adaları ndan, Öcalan ın gerçek adı ve soyadıyla diplomatik bir pasaport
verilmesi isteniyordu. Yani, Şeyseller vatandaşı olarak gerçek bir kimlikle
donatılması ve belirli bir süre bu ülkede kalabilmesinin sağlanması arzu
ediliyordu.
Panos la irtibatı EİP üstlendi. Bu arada bazı EİP yetkilileri, Panos a, üzerinde
Öcalan ın fotoğrafı olan gerçek bir Portekiz pasaportu göstermişler. Panos tan,
Şeysel Adaları na vize alması konusunda yardım istemişler. Ancak Panos, Portekiz
pasaportlarının Şeysel Adaları na giriş için vizeye ihtiyacı olmadığını
belirtmiş. Bu durum sıkıntı yaratmış.
Saat 18.00 civarında Aristidou dan, büyükelçiliğe bir telefon gelmiş. O sırada
büyükelçilikte sadece Diakofotakis bulunuyordu. Aristidou, bir Avrupa ülkesinde
olduğunu, pazartesi veya salı günü Nairobi ye geleceğini belirtmiş. Misafirlerin
sağlık durumlarını sormuş, konunun güvenli ve ivedi bir şekilde çözümlenmesi
için gerekli çabaların gösterildiğini belirtmiş.
Gece geç saatlerde Öcalan ın buradaki refakatçisi, Avrupa dan iki arkadaşlarının
Nairobi ye doğru yolculuk ettiğini ve onların havaalanından alınması için
ilgilenmemiz gerektiğini belirtti.
Pazar, 7 şubat 1999. Sakin bir gün. Öcalan, konuttan ayrılması teklifimizi yine
reddediyor. Bu arada EİP başkanı, Kalenderidis le görüşerek, kendisine birisinin
geleceğini ve birşey getireceğini belirtiyor.
Kalenderidis, Öcalan a refakat etmek için gelecek kişileri havaalanında arıyor,
ancak onları bulamıyor. Daha sonra bu kişilerin Yunan göçmen pasaportu sahibi
olduklarını, bu nedenle Kenya ya girişlerine izin verilmediğini öğrendik.
Öcalan ı çıkartın
Papaiannou, benimle irtibat kurarak Matmazel (Kalenderidis) işini mümkün
olduğu kadar kısa süre içinde yapsın dedi. Yani, Kalenderidis in Öcalan ı,
konuttan çıkması konusunda ikna etmesini istiyordu. Bize, yurtdışına yapacağı
ziyaretten dolayı iletişim sorunu olacağını, mesajlarımızın bakan bürosu
vasıtasıyla iletilmesini söyledim. Bu arada tamamen tesadüfî bir şekilde Bakan
Pangalos un aynı gün bir Balkan gezisine çıktığını, Atina ya önümüzdeki çarşamba
akşamı dönmesinin öngörüldüğünü öğrendik.
Pazartesi, 8 şubat 1999. Talimatım üzerine Diakofotakis saat 15.00 civarında
Kenya Dışişleri Bakanlığı na, Genel Sekreter Kathourima nın bürosuna,
Kalenderidis in (Yunanistan gizli servis elemanı) pasaportunu göstermeye gitti.
Genel sekreterin bürosundaki görüşmede protokol bölümünün başı ile meslektaşıma
tanıştırılmayan bir başka şahıs daha bulunuyormuş. Diakofotakis, (Yunanistan
Büyükelçiliği başkâtibi) bu şahsın, emniyetin bir yetkilisi veya başkanın
çevresinden birisi olduğunu tahmin ediyor.
Salı, 9 şubat 1999. Bugün sorunsuz devam ediyor. Papaiannou yla (Yunanistan
Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Büro müdürü) irtibat kuramıyoruz.
Öcalan konutta bulunmaya devam ediyor. Her gün Kalenderidis in İnternet ten
aldığı Türk basınını okuyor. Kalenderidis bize, bir İstanbul gazetesinin
makalesinde, önümüzdeki günlerde Öcalan ın yakalanacağından bahsedildiğini
söyledi.
Bu arada 2 şubattan bu yana Öcalan ın refakatçisi Melsa Deniz, telefon etmek ve
Avrupa daki üst düzey PKK yetkililerine Öcalan ın iyi ve güvenli olduğunu
bildirmek amacıyla her iki günde bir, büyükelçiliğe geliyordu. Bu görüşmeler,
Kalenderidis in yakın takibinde ve Yunanca olarak yapılıyordu.
Çarşamba, 10 şubat 1999. Saat 11.00 gibi büyükelçiliğe Panos (Öcalan ı Şeysel
Adaları na götürecek işadamı) gelmiş. Ben ve Kalenderidis konutta bulunduğumuz
bir sırada Diakofotakis tarafından uyarıldık. Hemen büyükelçiliğe gittik.
Panos, Atina da EİP yle yaptığı görüşmelerden bahsetti. EİP nin talimatları
doğrultusunda Şeysel Adaları yöneticileriyle temas sağlamış ve olumlu cevap
almış. Şeyseller yetkilileri, Öcalan ın, ülkelerinde konuk edilmesi ve kendisine
pasaport verilmesinin mümkün olduğunu söylemişler. Kimlik bilgilerini
istemişler. Panos, bu iş için Şeyseller yetkililerinin 15 milyon dolar
istediklerini açıkladı. Aristidou (Öcalan la Kenya ya gelen esrarengiz kişi) ön
ödeme için bir miktar para temin etmeye çalışıyormuş. Panos un verdiği bilgiye
göre, Aristidou daha sonra Şeysel Adaları na hareket edecekmiş.
Panos un elinde EİP başkanı tarafından verilen Panafon a la carte vardı. Yunan
özel cep telefon şirketinin bu cihazını, Dışişleri Bakanlığımızla yaptığımız
açık telefon görüşmelerindeki sorunları ortadan kaldırmak amacıyla
kullanacaktık. Ancak Kenya cep telefon sistemi, Yunan cep telefon sistemiyle
uyumlu olmadığından, bu telefon büyükelçiliğin işine yaramadı.
Cenevre Büyükelçimiz Karaitidis ten bir telefon aldım. Bana diplomatik zarfı
(içinde Öcalan ın siyasî iltica dilekçesinin bulunduğu zarf) neden açamıyacağını
soruyordu. Kendisinden, zarfı ivedilikle Atina ya, Dışişleri Bakanı Pangalos un
bürosuna göndermesini rica ettim.
Konuyla ilgili olarak toplantı yaptık. Öcalan ın, Şeysel Adaları na güvenli bir
şekilde hareket etmesinin senaryolarını değerlendirdik. Bu arada kendisinin
herhangi bir çiftliğe götürülmesini ve Kenya da çok sayıda olan toprak
pistlerden (air strips) birinden hareket edecek olan çift motorlu küçük bir
uçakla, Somali veya Tanzanya ya götürülmesini düşündük. Bu düşünce, Dışişleri
Bakanlığı yla iletişim kuramamamızdan ve konuyla ilgili olarak Atina daki
gelişmeleri bilemediğimizden herhangi bir sonuca ulaşamadı.
Saat 17.30 civarında meçhul bir kişiden, meslektaşımın (Büyükelçilik Başkâtibi
Diakofotakis), Panos ve Kalenderidis in de tanık olduğu bir telefon aldım. Bu
meçhul kişi, To Vima gazetesinden Nikos Marakis olduğunu, Öcalan ın Kenya da
bulunduğuna dair bir bilgi aldığını, bunun doğru olup olmadığını sordu.
Diakofotakis, telefondaki kişinin yabancı şiveli olduğunu, bunun Nikos Marakis
olamayacağını söyledi. Telefondaki şahsa, ben de Öcalan la ilgili bilgilerin
yalan olduğunu ifade ettim.
Kalenderidis, başkanıyla (Yunan gizli servis başkanı) görüşerek bu konuyu ve
Panos un Nairobi de bulunduğunu kendisine söyledi. Bu arada ben de
Papaiannou yla konuşup, aynı bilgileri kendisine aktardım.
Bu arada Aristidou, Kalenderidis i arayarak, Öcalan a refakat etmek üzere iki
kişinin Nairobi ye doğru uçmakta olduklarını bildirmiş. Bu seyahat de EİP nin
bilgisi dahilinde gerçekleşiyormuş.
Büyükelçi yok diyin
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı bürosuyla irtibat kurmaya çalıştım. Bakan,
uçakla bir Balkan ülkesinden Atina ya doğru yol alıyormuş. Saat 21.30 civarında
henüz Atina ya inmiş olan ve evine doğru gitmekte bulunan Papaiannou yla
görüştüm. Bizi, kısa sürede bilgilendireceğini söyledi.
Bu arada pazar günü öğle saatlerinden itibaren, çarşamba günü akşam saatlerine
kadar, büyükelçiliğin Papaiannou yla veya konuyla ilgili Dışişleri
Bakanlığı ndan başka bir yetkiliyle görüşmesi olmadı.
Geç saatlerde Öcalan ın iki refakatçisi büyükelçiliğe geldiler. Konu hakkında
kendilerine bilgi verildi. Gelenler (Avrupa dan beklenen PKK militanları) hemen
Öcalan ı görmek istediler.
Panos, Kalenderidis ve Öcalan ın iki refakatçisi ikametgâha hareket ettik. Orada
bir toplantı yaptık. Panos, Öcalan ı Şeyseller e götürme konusunda kendisine
ikna edici bilgiler verdi. Şeysel in devrimci geçmişi ve bugünkü
cumhurbaşkanının ABD yle olan gergin ilişkilerini anlattı. Adalar ın ikamet
etmek için güvenli bir yer olduğunu vurguladı. Öcalan, ikna olmuş gibi gözüktü
ve hatta Eğer oraları dediğiniz gibiyse, gidip yatırım yapalım dedi.
Perşembe, 11 şubat 1999. Saat 11.00 civarında yabancı bir kişi büyükelçiliği
telefonla arayarak, kendisinin UPİ Ajansı (United Press İnternational) muhabiri
olduğunu belirtip, büyükelçiden, Öcalan ın Kenya da bulunup bulunmadığını
doğrulamasını istiyordu. Bu telefona idarî ataşe cevap verdi. Büyükelçi burada
yok, konuyla ilgili hiçbir şey bilmiyorum dedi.
Saat 12.00 civarında Aristidou, bize Atina dan ön ödeme için para bulmanın
mümkün olmadığını, söz konusu parayı PKK aracılığıyla temin etmek için Avrupa ya
hareket ettiğini belirtti. Bu bilgileri Papaiannou ya bildirdim. Kendisi,
Öcalan ın millî topraklar dan ivedilikle uzaklaştırılması gerektiğini
tekrarladı.
Kalenderidis le birlikte hemen ikametgâha giderek, Öcalan ı bilgilendirdik ve
bir kez daha başka bir ülkeye götürülmesi amacıyla konuttan ayrılmasını talep
ettik. Bize, gerekli garantiler verildiği takdirde binayı terk edeceğini, aksi
halde çok tehlikeli olduğunu tekrarladı.
Kalenderidis le birlikte büyükelçiliğe döndük. Son durumu Papaiannou ve EİP
başkanına bildirdik. Papaiannou, Büyük Şarkıcı (Yunanistan Dışişleri Bakanı
Pangalos), oradakilerin ivedilikle konuttan uzaklaştırılmasını istiyor dedi.
Konuttakilerin Ortodoks Metropolitliği ne taşınmalarını söyledi.
Öcalan direniyor
Saat 20.00 civarında büyükelçilikte Panos ve Diakofotakis in katılımıyla bir
toplantı düzenlendi. Benim ve Diakofotakis in kullanacağı iki araçla,
karayoluyla Tanzanya ya gitme olasılığını inceledik. Ertesi sabah saat 04.00 te
hareket etmeyi Kenya sınırından da 06.00 gibi çıkmayı planladık.
Önerimizi Papaiannou ya aktardık. Bunu, Büyük Şarkıcı ya iletmeyi ve daha sonra
bize, duruma göre şarkı söyleme yi vaat etti. Biraz sonra bizi arayarak,
otomobiller ve bizlerin bu seyahate katılmamızla ilgili ayrıntılı bilgi istedi.
Kendisine, başka ulaşım yolu olmadığını söyledik. Bunları bakana aktarmış. Sonuç
olarak bazı sıkıntıları bulunmasına rağmen, önerimiz kabul edilmiş.
Kalenderidis le birlikte tekrar ikametgâha geçtik. Ancak Öcalan, kararında taviz
vermez görünüyordu. Saat gecenin 01.00 i olmuştu.
Kenyalıların sorgusu
Diakofotakis e şunlar sorulmuş:
Soru: Gelenler nereli?
Cevap: Üçünü bilmiyorum, birisi gitti, birisi burada ve pasaportu da bu.
Soru: Uçağın tipi neydi?
Cevap: Uçaklardan anlamıyorum. (Adı bilinmeyen üçüncü görüşmeci, bunun Falcon
olduğunda ısrar ediyor.)
Soru: Uçuş ve iniş iznini kim verdi?
Cevap: İzin notayla talep edildi. Daha sonra yetkili makamlar açısından (kontrol
kulesi vs...) bilmiyorum. Protokol müdürü, iznin yazılı olarak verilmesi
gerektiğini söylemiş. Bize yazılı iznin verilip verilmediğini sormuş,
meslektaşımın cevabı ise olumsuz olmuş.
Soru: Yolcular havaalanından nasıl çıktı?
Cevap: Diğer yolcular gibi. Protokol müdürü bu olasılığı reddederek, yolcuların
havaalanından gizlice çıktığını, büyük bir ihtimalle sadece bakanların kabulünde
açılan VİP salonundan çıktıklarını belirtmiş. Diakofotakis, giriş kaşesi bulunan
Kalenderidis in pasaportunu göstermiş, Kathourima, pasaportu 24 saat tutma izni
istemiş. Diakofotakis, bunun için büyükelçiyle görüşmesi gerektiğini belirtmiş,
Kathourima ise ısrar etmemiş, bu arada kendisiyle tanıştırılmayan bir şahsa
pasaportun fotokopisini almasını söylemiş.
Soru: Gelen şahıslar ne iş yapıyorlar?
Cevap: Bilmiyorum. Zannedersem işadamları.
Soru: Bu şahıslar, Yunan hükûmetinin emriyle büyükelçilik binalarını teftişe mi
geldiler, büyükelçiliğe mi geldiler?
Cevap: Hayır. Bu adamların Yunan hükûmetiyle hiçbir ilgileri yok. Şu anda
itirazda bulunduğumuz, Nairobi Havaalanı nda sebepsiz yere tutulan Kalenderidis
haricindekiler, büyükelçiliğe herhangi bir iş nedeniyle gelmiş değiller.
Protokol müdürü, bu pasaportun sahte olup olmadığını sormuş, meslektaşım da buna
hayır diye cevap vermiş. Müdür, Kenya içerisinde aynı numarada ve aynı kimlik
bilgilerini taşıyan bir başka Yunan pasaportunun bulunduğunu belirtmiş.
Diakofotakis ise, Kalenderidis in pasaportunun sahte olmadığını, aynı sayılı
sahte başka bir pasaportun bulunmasını anlayamadığını belirtmiş. Protokol müdürü
de görüşünde ısrar ederek, sahte pasaportla ilgili araştırmaların devam ettiğini
söylemiş.
Soru: Uçağın yolcularını kim karşıladı?
Cevap: Ben.
Soru: Büyükelçi havaalanında mıydı?
Cevap: Evet, ancak karşılamada yoktu. Ayrıca, makam otomobilim nedeniyle,
havaalanındaki varlığımın tespit edilmiş olduğunu burada vurgulamak istiyorum.
Meslektaşım, yolcuların nereye götürüldükleri hakkında ve diğer üç kişiyle
ilgili soru sorulmamasını ise garipsemiş.
Bu bilgiler Kalenderidis tarafından, EİP başkanına aktarıldı. Başkan, dost un
gelişini beklemesi gerektiğini söylemiş. Bakanın bürosu aracılığıyla,
Papaiannou yla irtibat kurmaya çalıştık, ancak bu mümkün olmadı.
Cuma, 12 şubat 1999. Sabah saat 09.30 civarında Kathourima dan (Kenya
Dışişleri Bakanlığı genel sekreteri) bir telefon aldım. Kathourima, beni
görüşmeye çağırıyordu. Ancak hasta olduğumu bahane ederek, bu görüşmeyi gelecek
haftaya erteledim.
Ona aptal olduğunu söyleyin
Saat 10.00 civarında Kalenderidis (Öcalan la birlikte Kenya ya giden Yunan
gizli servis elemanı), başkanıyla (Yunanistan gizli servis başkanı) görüşme
yaptı. Başkan, sığınma hakkı talebi (Apo, Yunanistan dan sığınma hakkı
istemişti) konusunu öğrenir öğrenmez çok asabî bir şekilde şunları söyledi:
Ona, aptal olduğunu söyle. Sefilce davranıyor. Bu yaptığı iş değil, geçerli de
değil. Ona söyle, hemen defolup istediği yere gitsin. Biz, kendisine hiçbir şey
vaat etmedik. Savvas (Kalenderidis in ilk adı), o adamı dışarı at, iş bitsin.
Rica ediyorum oğlum.
Saat 10.30 civarında Kalenderidis, Bay Aristidou nun (Apo yla birlikte Kenya ya
giden, Yunan gizli servisi elemanı) Seyşeller e vardığını öğrenmiş. Ardından da
başkanından Aristidou nun telefon numarasını alıp, kendisiyle görüşmüş.
Kalenderidis in bize naklettiği bilgiye göre, Aristidou, Öcalan ın kimlik
bilgilerini Seyşel Adaları yöneticilerine vermiş. Onları, Öcalan ı kabul
etmeleri için iknaya çalışıyormuş. Öcalan, Ada ya yabancı bir pasaportla geldiği
takdirde, kendisini kabul edeceklerini, ardından da diplomatik pasaport vermeye
çalışacaklarını belirtmişler.
Kalenderidis, Aristidou ya şunları söylemiş: Öcalan a, Seyşel Adaları na
ulaştığı gün pasaport çıkartılması şart. Çünkü Öcalan, büyükelçilik konutundan
ayrılıp, Seyşeller e gitmek için bunu ön şart olarak belirtiyor.
Aristidou, Öcalan ın bu şartını öğrendikten sonra, ertesi gün (13 şubat 1999
cumartesi) saat 07.30 sıralarında güvendiği bir kişiyle, bize pasaportu
göndermesinin muhtemel olduğunu söylemiş. Bütün bu gelişmeler üzerine Papaioannu
(Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Büro müdürü) ve EİP başkanı
(Yunanistan gizli servisi başkanı) emreder bir şekilde, Öcalan ın hemen
Nairobi deki Ortodoks Kilisesi ne nakledilmesini istediler. EİP Başkanı,
Kalenderidis e, Öcalan ı eğer iknâ edemezsen, sen orayı derhal terk et demiş.
EİP başkanı, Kalenderidis in Nairobi den en kısa sürede ayrılması talimatını
vermiş.
Yunanistan ın iyiliği için
Saat 12.00 civarında, bir gün önce Atina dan dönmüş olan Kenya Metropoliti
Serafim, büyükelçiliğimizi ziyarete geldi. Mesai arkadaşlarımla birlikte
kendisini büroya götürdük. Bu görüşme sırasında Metropolit e şunları söyledik:
Sizden, Yunanistan ın iyiliği için bir ricada bulunuyoruz. Bu ricamız kişisel,
hatır işi değil. Tamamen millî bir mesele. Burada bir çift var. Bu akşam, o
çifti misafir etmenizi rica ediyoruz.
Metropolit Serafim, söylediklerimizden birşey anlayamamıştı. Ancak neşeli,
ümitvar ve hatta biraz da şüpheli bir şekilde Konstantinos mu burada? (devrik
Yunan kralı) diye sordu. Bu cevap karşısında arkadaşlarım ve ben
soğukkanlılığımızı zor tuttuk.
Bu arada Öcalan ın beraberindeki kişilerden, Yunanlı bir avukatın Nairobi ye
geleceğini, bunu İtalyan ve Hollandalı avukatların izleyeceğini öğrendik.
Öcalan ın beraberindeki şahıslardan Şemse Kılıç, Avrupa daki arkadaşlarıyla
sürekli telefon görüşmesi yapmakta, ikametgâhtan dışarı çıkıp, kartlı
telefonları kullanmaktaydı. Avukatların geleceği haberini Atina ya Yunanlı ve
başka Likourezos ların gelmesi bekleniyor şeklinde bildirdik.
Bir yandan da Panos (Öcalan ı Seyşel Adaları na götürmeye çalışan Rum işadamı),
Öcalan ın Portekiz pasaportuna vurulmak üzere sahte Seyşel Adaları vize
mühürleri bulmaya çalışıyordu. Bu gelişmeler Atina ya bildirildi. Papaioanou,
Öcalan ın hemen ikametgâhtan uzaklaştırılmasını istedi.
Kalenderidis le birlikte kiliseye gittik. Çevrede sivil polislerin mevcudiyetini
fark edip, büyükelçiliğe döndük. Bu olayı da Atina ya bildirdik. Ayrıca,
Öcalan ın Seyşeller e normal sefer sayılı bir uçakla gitmesi konusunu bakanlığa
önerdim. Konuyu Kenya makamlarına açabileceğimi, yerlilerden yardım
isteyebileceğimi söyledim. Papaioannou, bu teklifimi de üzerinde hiç durmadan
reddetti. Biz, Öcalan ın Kenya dan güvenli bir şekilde çıkmasıyla ilgili
çabaları sürdürdük.
EİP başkanı, Kalenderidis e telefon ederek, Aristidou nun Seyşeller de olduğunu
bildirdi. PKK nın Kıbrıs sorumlusu (Güney Kıbrıs Rum Bölgesi sorumlusu Nurcan
Derya), 10 şubatta Nairobi ye gelmişti. Seyşeller deki Aristidou ile Öcalan ın
yanındaki Nurcan ı telefonla görüştürdük. Bu konuşma sırasında Aristidou,
Nurcan a şunları söylemiş: Ben şu anda Seyşeller deyim. Öcalan ın buraya
güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlayacağız. Kendisini burada ben
karşılayacağım. Öcalan ı bu konuda ikna edin.
Bu telefon konuşmasının sonucundan da bir şey çıkmadı. Konu, Atina da
değerlendirilmiş, EİP başkanı, Seyşeller de bulunan Aristidou ya, 13 şubat
cumartesi günü 03.00 te Nairobi de olması ve Öcalan la görüşmesi için talimat
vermiş.
Turizmci Öcalan
Bay Aristidou, Kalenderidis e şöyle dert yanmış: Ben, söylenecek her şeyi
Bayan Nurcan a bildirdim. Tekrar Nairobi ye gelmenin nedenini bir türlü
anlayamadım.
Her şeye rağmen Aristidou nun Nairobi ye gelme ihtimalini düşünüp,
Kalenderidis le birlikte saat 20.00 de konuta geçtik. Yine Öcalan ı Seyşeller e
gitme konusunda iknaya çalıştım. Öcalan, Seyşeller e gitmek için ortada hiçbir
garanti göremediğini söyleyip, teklifimizi yine reddetti. Öcalan a,
Aristidou nun pasaport getirip veya göndereceğini hatırlattık; gerçek Seyşeller
pasaportunun eline geçmesi halinde konuttan çıkabileceğini, üçüncü bir ülke
üzerinden Seyşeller e gidebileceğini, bu üçüncü ülkeyi de büyükelçinin takdirine
bıraktığını belirtti.
Öcalan ın konuttan ayrılıp, Seyşeller e seyahatinin organizasyonu için bir
turizmciyle konuşma konusunda Papaioannou dan izin aldım. Turizmci işadamı,
kimliğini bilmediği Öcalan ı Nairobi dışındaki ıssız bir turistik tesiste
misafir etmeye söz verdi. Ayrıca, büyükelçilik konutuna otomobil göndereceğini
de söyledi. Ertesi gün saat 09.00 da ise, önemli bir bedel karşılığında, bir
İtalyan pilotla uzlaşma imkânlarını inceleyip, Öcalan ın Kenya dan ayrılmasını
ayarlayacağını bildirdi.
Yukarıdaki konuları sabah 01.00 de Atina ya bildirdik. Papaioannou ve EİP
başkanı bu durum için mutabık kaldılar ve Öcalan ın konuttan hemen ayrılması
konusundaki baskılarını durdurdular. Saat 18.00 civarında büyükelçiliği, UPİ
Ajansı na mensup bir gazeteci aramış, kendisiyle Diakofotakis (Yunanistan ın
Kenya Büyükelçiliği başkâtibi) konuşmuş. UPİ muhabiri, Öcalan ın Kenya da olup
olmadığını sormuş. Mesai arkadaşım bu konuşmayı bana esprili bir şekilde
anlatıp, gazetecinin sözlerini şu şekle sokarak aktardı: Gazeteci, eğer
pazartesi sabahına kadar Büyükelçiliğinizden cevap alamazsam, ajansımın sahibine
gideceğim diyor.
Sabah bana Free Lancer in muhabiri telefon edip, ertesi gün saat 09.00 da
fotograf çekmek üzere büyükelçilik konutunu ziyaret edeceği tehdidinde bulundu,
ama gelmedi.
Cumartesi, 13 şubat 1999. Cumartesi günü sabah saatlerinde Öcalan ın Yunanlı
avukatı Failos Kranidiotis Nairobi ye geldi. Ancak, Seyşeller den beklenen
Aristidou ise gelmedi. Bu arada Öcalan ın konuttan ayrılması için ön şart olan
pasaportu da getiren olmadı.
Öcalan evden çıkmam diyor
Saat 09.00 civarında, bir gün önce anlaştığımız turizmci işadamından telefon
aldık. Kendisi bize, bir otomobilin konuttan 500 m mesafede Muthaiga Club ın
park yerinde harekete hazır beklediğini söyledi. Ancak Öcalan, konuttan
ayrılmayı reddetti. Öcalan, beraberindeki kişiler ve avukatı Kranidiotis le özel
bir toplantı yapmak istedi. Öcalan, bu toplantıdan sonra bize Yunanistan dan,
hayatının korunması için gerekli bütün önlemlerin alınmasını, zira artık
tehlikenin çok yakın olduğundan emin olduğunu açıkladı. Bizden de, Kenya
makamlarından resmen koruma önlemleri talep etmemizi istedi. Sığınma talebine
Yunanistan ın resmen cevap vermediğini belirten Öcalan, söz konusu cevap
gelinceye kadar Kenya dan bunu istememiz gerektiğini belirtti.
Öcalan, şunları söyledi: Yunanistan, bana sığınma hakkı vermese dahi, beni
kabul etmek, yargılamak ve gerekirse Türk makamlarına iade etmekle mükellef. PKK
lideri veya bir politikacı olarak değil, hayatı tehlikede bir insan olarak,
Yunan hukuku ve uluslararası hukukun gereği olarak bunu istiyorum. Yunanistan ın
imzalamış olduğu Uluslararası Sözleşmelere göre korunmamı taleb ediyorum.
Öcalan ın taleplerini ayrıntılı bir biçimde Atina ya bildirdik. Bu arada
Kranidiotis büyükelçiliğe geldi. Bana ve Kalenderidis e, müvekilinin (Öcalan ın)
yasalara göre korunmasını talep etti.
Atina: Öcalan ı kovun
Atina ise, Öcalan ın ikametgâhtan hemen ayrılması için baskılarını tahammül
edilmez bir halde artırdı. Kalenderidis e, EİP başkanı telefon ederek, gidip
Öcalan ı zorla ve hemen ikâmetgâhtan dışarı atmasını emretti. Kalenderidis,
pratik nedenlerle emrin uygulanmasındaki imkânsızlığı belirtti. EİP başkanı ise,
Kalenderidis i azarlamış, Öcalan ı desteklemekle suçlamış ve teşkilatın (Yunan
gizli servisi) kararlarını uygulamamakla suçlamış.
Biraz sonra Diakofotakis telefonda Mihalis isminde birisinin aradığını söyleyip,
telefonu Kalenderidis e verdi. Kalenderidis e telefonda, açık görüşmede şunlar
söylendi: Savvas beni dinle! Ben, Kovaras, üç bakan ve başkan burada. Üç
bakanın kaderi sana bağlı. Anlıyor musun? Git ve hemen onu zorla dışarı at!
Kalenderidis, sert bir şekilde, kendisinden böyle bir şey istenmesinin mümkün
olmadığını söyledi. Konuşma çok sert geçti, bu, avukatın da dikkatini çekmiş.
Koridorda bulunan Kranidiotis, büronun kapısını açarak dinlemeye geldi.
Kovaras, sözlerine şöyle devam etti: Rica ediyorum Savvas, o âdet bezlerini
(refakatçi bayanları kastediyor) dışarı at ve işi bitirelim. Bunu yapabilirsin.
Dikkat et, yapamazsan, geri geldiğinde seni ordudan atacaklar. Yapabilirsin. Üç
bakan burada.
Kalenderidis in, Atina yla konuşması Öcalan ve beraberindekileri şiddet
kullanarak atmasının mümkün olmadığını belirtmesiyle bitti. Biraz sonra
Papaioannou bize telefon ederek, piyasadan, Öcalan ve beraberindekileri
büyükelçilik ikametgâhından zorla uzaklaştırma operasyonunu üstlenecek yerli
gorillerin bulunmasını istedi. Ben, bunun mümkün olmadığını söyledim. Ardından
Papaioannou ve EİP den telefon geldi. Öcalan ı sefarethaneden zorla uzaklaştırma
operasyonunu üstlenecek dört gorilin Atina dan gönderileceği bildirildi.
Papaioannou, bu gorillerin futbol takımı kimliğiyle geleceğini ve gerektiğinde
orada top oynayacağını söyledi. Bu konuşma sırasında yanında üç şarkıcı , yani
üç bakan ve Bayan Katehaki nin yani EİP başkanının bulunduğunu ifade etti. Daha
sonra ayrıntıların bildirileceğini söyledi. Hemen ardından EİP başkanı,
Kalenderidis in derhal Nairobi den ayrılması için baskı yapmaya başladı.
Öcalan ı yasal olarak verin
Kalenderidis, EİP başkanına şunları söyledi: Bunlar olmamalıdır. Böyle şeyler
yapılacağına, kendisini yasal şekilde teslim etmemiz daha iyi olur. Dikkat edin,
bütün bunların ciddi sonuçlar yaratacağını bakanlara söyleyin. Bizi, kötü bir
oyuna sokuyorlar. Bunlar, ülkeyi istikrarlaştırma politika planlarının bir
bölümüdür.
EİP başkanı, Kalenderidis i dinledikten sonra derhal Atina ya dönmesini emretti.
O da valizlerini hazırlayıp, Kranidiotis le birlikte Atina ya dönmeyi planladı.
Kranidiotis, bütün bunların yasadışı ve yapılmaması gereken şeyler olduğunu,
Atina ya döndüğünde hemen Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle görüşmeye
çalışacağını ifade etti.
Saat artık 16.00 olmuştu. Kalenderidis le birlikte Öcalan ı, arzu ettiği şekilde
kendiliğinden ikametgâhtan çıkmaya ikna etmek ve Atina da hâkim olan havayı
kendisine anlatmak amacıyla son bir gayret sarf etmek üzere konuta döndük.
Öcalan, hiç kımıldamadan yerinde oturmaktaydı. Beraberindekiler, yine ikametgâh
içerisinde kendilerini yakmak tehdidinde bulundular. Öcalan, hemen bir bildiri
metni dikte etti, Bayan Kılıç da (Öcalan ın, Nairobi ye sonradan gelen koruması
Şemse Dilan Kılıç) bunları sefaret dışından telefon veya faksla Avrupa ya
nakletti. Öğrendiğimize göre Öcalan bu bildirisiyle Yunanistan, İtalya ve
Rusya dan himaye ve sığınma istemekteydi.
Seyşeller in bedeli 15 milyon dolar
Arkadaşlarımla birlikte sefarete döndük. Biraz sonra Bayan Kılıç da geldi,
garanti alınmadan Öcalan ın ikametgâhtan herhangi bir şekilde çıkmasının mümkün
olmadığını söyledi, bizlerden de şunları istedi:
1- Atina dan hareket edecek olan bir uçak, Seyşeller-Nairobi-Seyşeller
güzergâhını izlemelidir. Aynı uçakla Aristidou, Öcalan için hazırlanmış
Seyşeller pasaportuyla gelmelidir. Seyşeller den Öcalan ı kabul edeceklerine
dair güvence alınmış olmalıdır.
2- Öcalan ın Seyşeller den uzaklaştırılması halinde Atina ya götürülmesi için
yazılı garanti verilmelidir. Seyşeller in istediği 15 milyon doları Yunanistan
ödemelidir.
3- Kenya makamları, Öcalan ın ülkeden güvenli bir şekilde çıkışı için garanti
vermelidir.
4- Öcalan a Kenya dan Seyşeller e gidişinde Yunanistan ın Nairobi büyükelçisi
eşlik etmelidir.
Bayan Kılıç ın şartları hemen Papaioannou ya iletildi. Beklendiği gibi bunlar da
kabul görmedi.
Yunanistan ikili oynuyor
Büyükelçinin anlattıklarıyla Kalenderides in anlattıkları arasında bir fark
gözlenmiyor.
Abdullah Öcalan ın yakalanması Yunanistan da neredeyse depreme yol açtı desek
yeridir. Özellikle Yunan basını bu konu üzerine oldukça sert yayınlar yaptı.
Yunanistan da pek çok üst düzey yetkili görevlerinden oldu.
Burada Yunanistan da yaşanan depreme değinmekte yarar var. Olayları zaman
sıralaması içinde şöyle gözlemek mümkün:
9 şubat 1999 Atina daki, fanatik PKK yanlısı Yunan milletvekillerinden oluşan
Öcalan a destek lobisi bir basın toplantısı düzenledi.Simitis Hükûmeti nden,
Öcalan a siyasî iltica vermesini istedi.
PKK nın düzenlediği toplantıya 6 Yunan milletvekili, 3 büyük siyasî partiyi
temsilen katıldı.
Basın toplantısında, Yunan basınınca, Öcalan ın Atina ya gelişinde, Simitis
Hükûmeti ne iltica verin baskısı yapan iki milletvekili, Kostas Badouvas ve
Hristos Kipouros, Öcalan a AB üyesi ülkelerce siyasî sığınma hakkı verilmesi
gerektiği üzerinde durdular ve Yunan hükûmetinin tutumunu protesto ettiler.
Diğer milletvekilleri ise 300 milletvekilinden 168 i Öcalan ı davet eden yazı
imzaladık, PKK şefi gelsin ve cesaretimiz yok gibi ifadeler kullanarak
hükûmeti tahrik etmeye çalıştılar. PKK nın Yunanistan daki yetkilileri ise,
Öcalan ın Atina da siyasî sığınmacı olarak ağırlanması yolunda, imza
kampanyası açtıklarını açıkladılar.
Yunan Dışişleri Bakanı Teodoros Pangalos Normal pasaportu varsa, Öcalan
Yunanistan a gelebilir dedi.
Saraybosna ziyareti sırasında, refakatindeki gazetecilerin sorularını yanıtlayan
Pangalos, Normal bir pasaportla gelirse onu tutuklayamayız, Öcalan için
uluslararası tutuklama emri yok. Ayrıca, Türkiye nin de bizden bu yönde bir
istemi yoktur iddiasında bulundu.
Öcalan ın Yunanistan a geldiğini doğrulamaktan da kaçınan Pangalos,
gazetecilerin ısrarlı sorularına alaycı bir üslupla şöyle cevap verdi:
Pangalos tan PKK ya: Hayvanlar!
Öcalan için Lahey dedir, İtalya dadır, Atina dadır şeklinde söylentiler var,
Kutsal Ruh (Holay Spirit) gibi.
Aynı Pangalos 16 şubat 1999 da Öcalan yakalandıktan sonra PKK lıların yaptıkları
gösterilere adeta köpürerek, PKK ya Saat 12 ye kadar hayvanca eylemlerinizi
sona erdirin, aksi takdirde fena olacak diye seslendi.Pangalos, yaptığı
açıklamada, PKK nın Avrupa daki 5 Yunan büyükelçilik ve 5 konsolosluğunda
yaptığı işgal eylemlerini aşırı sert ifadelerle eleştirdi, Hayvanlık, canilik,
teröristlik olarak niteledi. Pangalos Eğer saat 12 ye kadar Yunan
temsilciliklerini boşaltmazlarsa, PKK ya karşı Yunanistan da eylem başlatacağız.
Ayrıca, işgal edilmiş temsilciliklerimizin bulunduğu ülke makamlarına da
müdahale isteminde bulunacağız. Protesto ediyoruz, Lahey büyükelçimizin evini
işgal edenler eşi ile 8 yaşındaki çocuğunu el bombası tehdidiyle rehin
tutuyorlar, bu aşırı hayvanlıktır dedi.
Kenya senaryosu
Pangalos, Öcalan ın 12 günlüğüne Yunanistan ın Kenya büyükelçisinin evinde
kaldığını ancak, Yunan makamlarının muhalif olmasına rağmen, Kenya resmî
makamlarıyla yaptığı müzakereler sonunda, Hollanda ya gitmek üzere, pazartesi
saat 16.00 da yola çıktığını ve o andan itibaren izinin kaybolduğunu ileri
sürdü.
Pangalos, Havaalanına doğru yola çıkan otomobil konvoyunu Nairobi deki Yunan
diplomatlar geriden izliyordu, Öcalan ın otosu bir ara konvoydan ayrılarak,
kayboldu. Sorumluluk bizde değil, biz gitme demiştik, Öcalan ın Kenya ya komşu 3
ülkeden birine sığınması konuşuluyordu şeklinde açıklama yaptı.
Pangalos ayrıca, Öcalan ın İtalya ya siyasî sığınma isteminde bulunmasından
sonra, AB yasaları uyarınca, başka bir AB ülkesine, Yunanistan a siyasî sığınma
isteminde bulunmasının söz konusu olamayacağını belirtti.
Yunan Başbakanı Kostas Simitis, PKK gerçeği öğrenmeli, biz Öcalan a
sığınabileceği ülke bulduk ancak, onun tercihi başkaydı. Öcalan ın havaalanına
gideceğine nasıl Türkiye de bulunduğunu Kenya izah etsin dedi.
Bunun üzerine hep suskun kalmakta olan Kenya Yunanistan a bir yanıt verdi.
Kenya hükûmeti, bölücü terör örgütü başı Abdullah Öcalan ın Türkiye ye
gönderilmesinden sorumlu olmadığını, ancak Yunanlı yetkililerden, Öcalan ın
ülkeden çıkarılmasını istediğini bildirdi. Kenya Dişişleri Bakanı Bonaya Godana,
bölücü başının Yunanistan ın Nairobi Büyükelçiligi nde barındırıldığını
öğrendikten sonra, Öcalan ın topraklarından çıkarılmasını istediklerini, daha
sonra neler olduğu konusunda hiç bir fikirleri bulunmadığını belirtti. Dışişleri
bakanı, Kürtler de dahil bu konuda endişe duyan herkese söyleyecegimiz esas
şudur: bu olayda hiçbir rolümüz yok diye konuştu.
Kenya nın bu açıklaması Yunanistan ı daha da bir zora soktu.
Simitis, Atina da hükûmet aleyhine yükselen eleştiri sesleri ve meydana gelen
siyasî kriz ortamını durdurmak amacıyla hasta yatağından yaptığı yazılı
açıklamada, Öcalan a siyasî sığınma vermeye karşıydık, çünkü millî
çıkarlarımıza aykırıydı, ancak insanî yardım gerekince, kendisine dayanışma
gösterdik Öcalan konusunda birtakım tuzaklar bulunuyor, bu tuzaklara
düşmeyelim.
18 şubat 1999. Yunan Dışişleri Bakanı Teodoros Pangalos, Öcalan a refakat
edenlerde sahte pasaport olduğunu biliyordum dedi.
Pangalos, Ta Nea gazetesine verdiği demeçte çözülmeye başladı: Kenya ya götürme
kararı aldık, çünkü oradaki elçiliğimiz çok organize ve o ülkedeki sınır
kontrolü sıkı değil. Refakatçilerden bazılarında sahte belgeler vardı, üstelik
çok amatörce tahrif edilmiş sahte evraklar, herhangi ciddi organize bir devlette
hemen tespit edileceklerdi.
Pangalos, itiraflarına şöyle devam etti:
Bu pasaportlarla hiçbir Avrupa ülkesine gidemezlerdi. Avrupa daki tüm
havaalanları bildiğiniz gibi alarm durumundaydı, sivrisinek bile geçemiyordu.
Onun için Kenya ya gönderdik .
Çiftlikte kalacaktı
Pangalos, Yunan hükûmetinin Öcalan la ilgili planını da ortaya çıkardı. Yunanlı
bakan, Atina nın bölücü başının Nairobi deki Yunan büyükelçisinin evinde 3 gün
kaldıktan sonra, ülkede yaşayan onlarca zengin Yunanlıdan birinin taşradaki
çiftliğine yerleştirilmesinin planlandığını açıkladı.
Pangalos, Bu çiftliklerde tüm lüks mevcut, özel havaalanları bile var dedi.
Pangalos, Oradaki Yunanlılar, çok güvenilir, vatansever insanlar, süresiz
kalabilirdi, ancak kendisi gitmek istemedi, elçinin evinden çıkmak istemiyordu .
Silahlı tehdit
Pangalos, Öcalan ın elçinin evinden çıkmamakta ısrar etmesiyle 12 gün geçtiğini,
Yunan planına tepki olarak da yanındaki koruması Dilan Kılıç ın büyükelçiyi
silahla tehdit ettiğini ileri sürdü.
Pangalos a göre Dilan Kılıç, Yunan büyükelçiye silahını çevirerek, Israr
etmeyin, buradan gitmemiz söz konusu değil dedi.
Atina da, Öcalan fiyaskosu nun faturası ilk aşamada Dışişleri Bakanı Teodoros
Pangalos, İçişleri Bakanı Alekos Papadopoulos ve Kamu Düzeni Bakanı Filippos
Pekalnikos a çıktı.
Nairobi de barındırdığı Öcalan ın tutuklanmasıyla Yunanistan da başlayan büyük
siyasî kriz Simitis Hükûmeti ni devrilmenin eşiğine getirdi.
Bu ortamda, Başbakan Kostas Simitis, grip ile ateş içinde yattığı hasta
yatağından kalkarak küçük bakanlar kurulu toplantısına başkanlık etti ve
fiyaskodan sorumlu saydığı üç bakanın istifalarını istedi.
Pangalos ve diğer iki bakan hemen istifalarını başbakanın huzuruna sundular.
Simitis, ülkede ayaklanmış kamuoyunu yumuşatma operasyonu olarak değerlendirilen
bir siyasî manevrayla, üç bakanın istifasından sonra geniş bir kabine
değişikliği kararı aldı.
Pangalos, fiyasko ile sonuçlanan Öcalan la ilgili operasyonun büyük sorumlusu ,
içişleri ile kamu düzeni bakanları ise, polis ve haberalma örgütlerinin çok
kötü koordinasyonundan sorumlu sayılıyorlar.
Ana muhalefetteki Yeni Demokrasi Partisi lideri Kostas Karamanlis Bakanlar
değil, başbakanın kendisi istifa etsin dedi.
Yunanistan ın Kenya daki büyükelçiliğinde barınmaya devam eden, Öcalan ın
koruması Dilan Kılıç, Pangalos bize Hollanda ya götürüleceğimiz vaadinde
bulundu. Nairobi deki elçinin evinden havaalanına doğru yola çıktık ancak,
Öcalan ın otosu kayboldu dedi.
Dilan Kılıç, Elefterotipiya gazetesine verdiği demeçte, Yolda giderken, bizim
bulunduğumuz oto, Öcalan ın bulunduğu otoyu gözden kaybetti, havaalanına
vardığımızda Öcalan ın bulunduğu otoyu gördük, karakolun önündeydi, uzakta
uluslararası havaalanı pisti vardı, ancak bu bölge ile bizim aramızda demir
parmaklıklar vardı. Polisler geldi ve Öcalan ı oraya doğru götürdüler ve gözden
kayboldu, geri döndük. Çünkü artık hiçbir şey yapamazdık dedi.
Dilan Kılıç demecinde, Öcalan ın Kenya nın Yunanistan büyükelçisinin evinden
çıkmaması için kendisinin intihar tehdidinde bulunduğunu da ileri sürdü.
Dilan Kılıç, Öcalan la beraber Yunanistan ın Korfu Adası havaalanına indiğinde,
Öcalan ın bindiği otoya bir Yunan uçağının çarptığını da ileri sürdü.
19 şubat 1999. Yunan Başbakanı Kostas Simitis, Öcalan konusunda Oldubittiye
getirildim dedi.
Simitis, dünkü yeni kabinenin toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, Öcalan a
siyasî sığınma vermemekte kararlıydık çünkü çıkarlarımıza aykırı stratejik bir
hata oldurdu, ancak bunu maalesef Öcalan anlamadı şeklinde konuştu.
Yunan başbakanı, İnsanî yardım mecburiyetimiz vardı sözleriyle sürdürdüğü
demecinde Ancak, oldubittiye getirildik, Öcalan Yunanistan a yasal olmayan
yollarla girdi, akabinde biz çıkarımızı gözetmeye çalıştık, hatalar oldu tabiî
dedi. Simitis, Öcalan ı Atina ya getirenler hakkında soruşturma başlatılacağı
sinyalini vererek Sorumluları bulacağız ifadesini kullandı.
Simitis ne yaptı?
Yunan başbakanı demecinde, AB üyesi ülkelerin Öcalan konusundaki tutumundan
yakındı.
Simitis, Öcalan ın Avrupa da kendisine bir barınak bulamamasından, sorumluluk
üstlenmek istemeyen AB ülkelerinin suçlu olduğunu belirtti.
Simitis, Öcalan konusunda bundan böyle bir dizi inisiyatifler üstlenilmesi
kararı aldıklarını ve bu çerçevede dün Alman, Fransız ve Avusturya
başbakanlarıyla telefon görüşmesi yaptığını açıkladı.
21 şubat 1999. To Vima gazetesi, Yunan Başbakanı Kostas Simitis in Öcalan la
telefonda görüşerek Siyasî sığınma vermeme veya ülkede barındırmam söz konusu
değil dediğini yazdı.
Yunanistan ın en ciddi gazetelerinden, haftalık To Vima, Simitis-Öcalan telefon
görüşmesinin terörist başının Atina da kaldığı 3 günlük dönemde gerçekleştiğini
ileri sürdü.
Gazete, Simitis in Öcalan a telefonda söylediklerinin içeriğini şöyle özetledi:
Yunanistan ın siyasî sığınma vermeyeceğini ve ülkede barınmasına izin
vermeyeceğini söyledi, başka bir ülkeye güvenlik içinde nakli konusunu açık
bıraktı.
Gazeteye göre Simitis le telefon görüşmesi sonrası hoşnutsuzluğunu gizlemeyen
Öcalan yanındakilere şöyle dedi: Andreas Papandreu olsa, bunu bana yapmazdı .
To Vima ayrıca, Simitis in Öcalan la telefon görüşmesinin ardından ve Yunan
Gizli Haberalma Örgütü nün (EİP) Ülke dışında güvenli bir barınak
sağlayabiliriz şeklindeki raporlarından sonra, Öcalan a, barınabileceği başka
bir ülke aranmasına başlandığını iddia etti.
23 şubat 1999. Yunanistan da Öcalan fiyaskosu nun yarattığı kriz havası içinde,
savcılığın başlattığı, Öcalan ülkeye yasadışı nasıl girdi? konulu araştırma
çerçevesinde, terörist başını ülkeye getiren emekli Amiral Andonis Naksakis
ifade verdi.
Naksakis, ifadesi sonrası demeçlerinde Simitis Hükûmeti ni Öcalan ı satmakla
suçladı.
Naksakis, Öcalan ı ben getirdim ancak, vicdan azabı çekiyorum, tutuklanmasına
istemeden neden oldum ifadesini kullandı.
Emekli amiral ayrıca, Öcalan ın tutuklanmasına neden olan operasyonu
gerçekleştiren hükûmet şimdi, sorumluluğu alt düzeyde yetkililere yüklemek
istiyor dedi.
Yunan savcıya dün ayrıca, Öcalan ın en büyük destekçisi, Pasok Milletvekili
Kostas Badouvas da ifade verdi.
Edinilen bilgilere göre, savcıya önümüzdeki günlerde Yunan Gizli Haberalma
Örgütü nün istifa etmiş şefi Haralambos Stavrakakis ve istifa etmiş Yunan
Dışişleri Bakanı Teodoros Pangalos, eski İçişleri Bakanı Alekos Papadopoulos ve
eski Kamu Düzeni Bakanı Filippos Pekalnikos da ifade verecek.
Soruşturmanın bu aşamasının cumartesi günü tamamlanması hedefleniyor, ancak
Yunan yasalarına göre savcı, sorgular sırasında, olayda siyasî sorumlu
bulunduğunu tespit ederse, sorgulanma hemen yarıda kesilerek, dosyayı,
soruşturmanın devam etmesi için, Yunan parlamentosuna göndermesi gerekiyor.
50 milyon dolar
Öte yandan, Atina da Öcalan fiyaskosu nun yarattığı büyük kriz ortamı içinde,
Öcalan ı sattılar mı yoksa, gafil mi avlandık? şeklindeki ikilem akılları
kurcalarken, büyük tirajlı muhalefet gazetesi Elefteros Tripos, Öcalan ın
yakalanmasına yardımcı olana verileceğini ileri sürdüğü 50 milyon dolar
konusunu ortaya attı.
Gazete, 50 milyon doları kim aldı? manşetli haberinde, Madem Öcalan ın
satıldığına inancımız güçleniyor, o zaman Türkiye nin vaat etmiş olduğu 50
milyon dolar konusu da gündeme geliyor ifadesini kullandı.
27 şubat 1999. Öcalan ın koruması, Şemsi Dilan Kılıç Yunanistan ın bölücü başını
başından savma taktiği izlediğini ve bu çerçevede, Korfu Adası ndayken
öldürmeye teşebbüs ettiğini iddia etti.
Kılıç, Elefteros Tipos gazetesinde yayımlanan yazılı açıklamasında, 31 ocak 1999
günü Öcalan la birlikte, Kenya ya gitmeden önce kaldıkları Korfu Adası
havaalanında cereyan edenleri şöyle anlattı:
Havaalanında, uçağa doğru, askerî bir otoyla giderken kaza oldu. Uçağın
kanadı, otonun ön camına çarptı ve önde oturan Öcalan ı az kalsın öldürüyordu.
Zannederim bu kasıtlı oldu. Önceden planlanmıştı. Öcalan ın işini bir kaza yla
bitirmek istiyorlardı.
Müzakereler Simitis leydi
Kılıç, Öcalan Atina ya geldikten sonra yapılan müzakerelerin başında, Yunan
tarafından Başbakan Kostas Simitis le temas kurulduğunu, müzakerelere ayrıca,
Dışişleri, İçişleri, Kamu Düzeni bakanları ile Yunan Gizli Haberalma Örgütü
(EİP) şefinin katıldığını belirtti.
Kılıç, Kenya ya gittiklerinde kendilerine Elçinin evinde iki ay kalacaksınız,
burda hiçbir sorun olmaz, iki ay sonra müzakereler tamamlanınca Güney Afrika ya
gidebilirsiniz denildiğini ileri sürdü.
Pangalos dan terk edin direktifi
Kılıç açıklamasında, Öcalan la beraber elçilikte havaalanına doğru yola çıkmadan
önce Öcalan ın durumdan tedirgin olduğunu ve Gitmesek, burada kalsak, bunların
bir planı varsa, işimizi bu gece bitireceklerdir. Bunu mutlaka yapacaklardır
dediğini öne sürdü.
Öcalan ın koruması, Öcalan ın bulunduğu oto, biz daha bizim otoya binmeden
süratle elçinin evinden uzaklaştı, havaalanında ona yetiştik ancak, yaklaşmamızı
polisler engelledi, artık çok geçti, Yunan büyükelçisi, Pangalos la telefonda
görüştü, Pangalos elçiye bizim için, Beraberindekileri orada bırak ve kaybol
dedi. Ancak, elçi bu direktife uymadı iddiasında bulundu.
27 şubat 1999. Öcalan ın koruması Şemdi Dilan Kılıç, Yunan Başbakanı Kostas
Simitis in, Abdullah Öcalan ı Türkiye ye teslim eden bir komplonun içinde
olduğunu ileri sürdü.
Kılıç, dün Atina da kaldıkları otelde düzenlenen basın toplantısında, 3 PKK lı
militan adına yaptığı açıklamalarda Simitis e ağır ithamlarda bulundu ve
ihanetle suçladı.
Büyük boy bir PKK bayrağının önünde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Kılıç,
Öcalan ın, Türkiye ye uluslararası ortak bir komplo yla teslim edildiğini ve
komploya taraf olanların CİA, Mossad, Türkiye, Kenya, Rusya ve Yunanistan
olduğunu öne sürdü.
Kılıç, Yunan tarafından komplonun kahramanlarının Başbakan Simitis, istifa etmiş
3 bakan ve görevden alınmış Yunan gizli servisinin başı Haralambos Stavrakis
olduğunu belirtti.
Kılıç, Simitis in ahlak düzeyinden şüpheliyiz, ahlaksız çabalarda bulundu.
Simitis ve Pangalos bile bile Öcalan ı teslim ettiler dedi.
Kılıç, Simitis i kastederek, Yunan halkı, ihanetçi politikacıları mahkûm
etmelidir şeklinde konuştu.
PKK lı kızlar Pangalos u suçladı
PKK militanı demecinde, eski Dışişleri Bakanı Teodoros Pangalos u da Öcalan ı
kandırmakla suçladı. Kılıç, 12 gün boyunca Öcalan a Atina dan gelen direktifler
sonucu yapılan çık git baskılarının giderek arttığını söyledi.
Kılıç, Öcalan ın tutuklandığı gün, terörist başının 12 gün kaldığı Kenya daki
Yunan büyükelçisinin evinden çıkmak istemediğini ancak Pangalos dan gelen ve
vaatler, garantiler içeren bir telefon sonucu razı olduğunu söyledi.
Kılıç, Bizim aynı otoya binmemizi engellediler, Öcalan ın bindiği cip hemen
uzaklaştı, biz arkadan başka bir otoyla koştuk ancak, havaalanına vardığımızda
polis Öcalan a yaklaşmamızı engelledi ve her şey orada bitti dedi.
Kılıç, yanlarında olan, şaşkın haldeki Yunan büyükelçisinin hemen Pangalos la
telefonda görüştüğünü ve Pangalos un elçiye Yanındaki PKK lıları terk et ve
hemen çek git emri verdiğini öne sürdü.
Kılıç a göre, Yunan diplomat önce tereddüt etti ve sonra emre uymayarak
PKK lıları Yunan Büyükelçiliği ne taşıdı.
Kılıç ayrıca, Pangalos un 1,5 ay önce Kenya ya giderek, komployu hazırladığını
ileri sürdü.
6 mart 1999 Kostoulas raporu
Nairobi de barındığı Yunan büyükelçisinin evinden, Yunan makamlarının ısrarına
rağmen çıkmayı günlerce reddeden Öcalan ı, Kenya ya gönderilen 4 Yunan Gizli
Haberalma Örgütü (EİP) ajanının, içeceğine ilaç koyup bayıltarak, evden zorla
çıkarmayı planladıkları ortaya çıktı.
Yunanistan da yarattığı büyük siyasî kriz halen süren Öcalan fiyaskosu nun
Kenya yla ilgili bölümünü anlatan, Nairobi deki Yunan büyükelçisinin,
Dışişleri ne sunduğu 37 sayfalık raporu, Ta Nea gazetesinde tam metin olarak
yayımlandı ve Atina yı karıştırdı.
Öcalan ı evinde 12 gün barındıran Yunan Büyükelçisi Yorgo Kostoulas raporunda,
terörist başını evden çıkarma operasyonu düzenlemek amacıyla 14 şubatta
Nairobi ye giden 4 EİP ajanının Öcalan ı bayıltmayı planladıkları, ancak Kenya
polisi tarafından sıkı şekilde takip edildikleri için, beraberlerindeki
ilaçları, kaldıkları otelin tuvaletine döktüklerini belirtti.
Kostoulas, Öcalan ın 15 şubat pazartesi, günler süren ısrarlı çabalardan sonra,
evden çıkarak, Kenya polisi refakatinde, Hollanda ya gitmek üzere havaalanına
doğru yola çıkmaya razı olduğunu, ancak Kenya polisinin hazırladığı 5 otoluk
konvoydan, 3. oto olan lacivert bir Toyota Land Cruiser e bindirilen Öcalan ın,
yanındaki PKK militanları, Yunan büyükelçisi ve Yunan Gizli Haberalma Örgütü
yarbayı Kalenderidis in otolara binmeleri beklenilmeden uzaklaştıkları ve
Öcalan ı bir daha görmediklerini raporunda belirtiyor.
Nasıl sığınma istedi?
Yunan diplomat Öcalan ın 5 şubatta, Nairobi deki durumunun zorlaştığını görerek
nasıl siyasî sığınma istediğini ise şöyle anlatıyor:
Evden git telkinlerimiz onu ikna edemiyor. Kendisi çok akıllı ve kararlı, hemen
tehlikeyi görüyor. Oturduğu koltuktan kalkıyor ve bana, askerî selam durarak,
Yunanistan dan siyasî sığınma istiyorum diyor. Elime ise, önceden Türkçe
yazılmış bir siyasî sığınma dilekçesi iliştiriyor .
Yaptığı sefilliktir
Yunan Gizli Haberalma Örgütü şefinin Atina dan telefonla, siyasî sığınma
istemine tepkisini ise büyükelçi dile getiriyor:
Ona aptal olduğunu söyleyin. Yaptığı sefilliktir. Bu yaptığı bir şey değildir,
hükmü yoktur. Gidin ona, hemen çekip gitmesini söyleyin, istediği yere gitsin.
Ona hiçbir vaadimiz yoktu. Atın onu dışarı...
10 mart 1999. Atina nın Öcalan konusunda oldubittiye gelmediği, PKK şefinin
Nairobi deki elçilikte barınmasını 12 ocakta hazırladığı bildiriliyor.
Haberi dün Atinaiki gazetesi manşetten duyururken, Yunan hükûmet sözcüsü
Dimitris Reppas, haberi yalanladı.
Atinaiki gazetesi dünkü haberinde, Yunan resmî makamlarının Öcalan ı ağırlama
konusunda çok önceden hazırlık içinde bulunduklarını ve bu çerçevede
Yunanistan ın Nairobi deki büyükelçiliğine 12 ocakta bir telsiz bir de uydu
telefon yerleştirildiğini belirtti.
Öcalan la ilgili özel haberleriyle son dönemde dikkati çeken gazete, söz konusu
iki sistemi elçiliğe, Atina dan Nairobi ye gönderilen, Yunan Dışişleri teknik
servisinden uzman teknisyenlerin yerleştirdiğini duyurdu.
Gazete, bu tür sistemlerin Yunanistan ın diplomatik temsilciliklerine, sadece,
o ülkede savaş veya darbe beklendiği zaman yerleştirildiği yorumunu yaptı.
Atinaiki haberinde, Öcalan Kenya dayken, elçiliğini, 761841467 no lu uydu
telefonla arayarak, kaynaklarımızdan bilgi ediniyorduk, bunalım sürerken, uydu
telefon konusu dikkatimizi çekmemişti, ancak şimdi, Öcalan fiyaskosu sona
erdikten sonra durumun farkına vararak olayı araştırdık görüşüne yer verdi.
Yunan hükûmeti, çeşitli düzeyde yaptığı açıklamalarda, Öcalan aniden ve
yasadışı olarak ocak sonunda Yunanistan a girdi, oldubittiye geldik, insanî
yardım vermek amacıyla, Kenya ya gönderdik tezini savunuyor.
12 mart 1999 savcı raporu
Öcalan ın, Kenya da evinde barındığı ve kendisini Seyşel Adaları na götürmek
istediği Yunan Büyükelçisi Yorgo Kostoulas a öneriyi reddederek, Madem siyasî
sığınma vermiyorsunuz, güvenliğimi sağlayın, yargılayın ve gerekirse Türkiye ye
iade edin dediği ortaya çıktı.
Kenyalıların komplo hazırladığını farkına varan Yunan büyükelçinin ise evinin
kapısında Öcalan a Gitme, evimde kal diye yalvardığı ve raporda yer alıyor.
Atina da 3 savcının 20 gün süren soruşturma sonunda hazırladığı ve aralarında
Abdullah Öcalan ve iki PKK lı korumasının da bulunduğu 18 kişi hakkında suç
duyurusunda bulunulmasını öneren, Öcalan fiyaskosu yla ilgili raporun basına
sızan içeriğinde şu ilginç noktalar dikkati çekiyor:
Türkiye ye verin
Kenya da bulunduğu süre içinde, Yunan büyükelçisi ile EİP yarbayı
Kalenderidis in Elçilikten çıkıp, Şeyseller e gitmen gerekiyor, Kenya lılar çok
sıkıştırıyor şeklindeki baskılarından bunalan Öcalan, 13 şubatta, Elçi
Kostoulas a, Beni önce yargılayın, gerekirse Türkiye ye iade edin ama, önce
güvenliğimizi sağlayın dedi ancak, istemi kabul edilmedi ve elçinin evinden
Kenya polisinin refakatinde, havaalanına, Şeyseller veya Hollanda ya
götürülmesine karar kılındı.
Elçi, Öcalan a yalvardı
Elçi Kostoulas, 15 şubat saat 18.00 de Öcalan ı almaya gelen Kenya polisinin,
komplo hazırladığından şüphelenmeye başlayınca Öcalan ı evinin kapısı önünde
caydırmaya çalıştı, adeta yalvararak, Gitme, evimde kal dedi ancak, laf
dinletemedi.
Öcalan ın bulunduğu oto konvoydan ayrıldı, Yunan büyükelçisini aldatan Kenya
makamları Öcalan ı MİT e teslim etti.
PKK lıları terk edin
Havaalanında dona kalan Elçi Kostoulas, EİP li Kalenderidis ve 3 PKK lı militan
şaşkınlık içindeyken, Yunan Dışişleri Bakanı Teodoros Pangalos un özel kalem
müdürü Vasilis Papaioanou elçiyi cep telefonundan arayarak, PKK lıları hemen
terk edip, elçiliğe dönün, bu olayla alakanız sona ersin direktifi verdi.
Ancak, elçi ve Kalenderidis direktife uymadı ve 3 PKK militanıyla beraber
elçiliğe döndü.
Kostoulas ve Kalenderidis masum
3 savcının raporuna göre, Elçi Kostoulas ve EİP li Kalenderidis in Öcalan
fiyaskosunda hiçbir sorumlulukları yok, amirlerinin emirleri dahilinde hareket
ettiler.
Raporda, istifa etmiş 3 bakanın sorumlu olup olmadıklarını Yunan Parlamentosu
Soruşturma Komisyonu nun araştırması gerektiğini belirtiliyor.
Casus belli
Rapor, baş suçlu saydığı Naksakis için şöyle diyor:
Yunanistan, Türkiye yle barışçı ve müttefik ilişkileri içindedir, oysa
Naksakis in Türkiye ye karşı düşmanca ve kinci emelleri vardır. Türkiye,
Yunanistan ın Öcalan ı barındırmasının casus belli (savaş nedeni) olduğunu
beyan etmişti, dolayısıyla, Öcalan ı yurda kaçak getirmekle savaş tehlikesi
yarattı. Naksakis in eylemleri Türk halkında kızgınlık, nefret, galeyan yarattı,
Naksakis ve yandaşları, eylemlerinin böyle bir sonuç yaratacağını biliyorlardı,
buna rağmen barışı tehlikeye attılar.
18 suçlu...
Öcalan fiyaskosu nda 18 kişinin eylemleri veya görevlerini yerine getirmemeleri
sonucu suçlu oldukları ortaya çıkıyor. Bunlar:
- Andonis Naksakis, emekli amiral, ülkenin barış içindeki konumunu
tehlikeye düşürmek, 5 ila 10 yıl arası hapis.
- Evangelos Steryopoulos, uçağın kiralandığı şirket sahibi,
ülkenin barış içindeki konumunu tehlikeye düşürmek, 5 ila 10 yıl arası
hapis.
- Andonis Simigdalas, uçak şirketi acentası görevlisi, ülkenin barış
içindeki konumunu tehlikeye düşürmek, 5 ila 10 yıl arası hapis.
- Zisis Pehlivanoudis, Öcalan ı taşıyan uçağın pilotu, paraya
çevrilebilir hapis.
- Stefanos Evangelatos, Atina Havaalanı VİP salonu sorumlusu, paraya
çevrilebilir hapis.
- Yorgo Manginas, havaalanı EİP görevlisi, paraya çevrilebilir hapis.
- Dimitris Karayorgos, havaalanı pasaport kontrol görevlisi, paraya
çevrilebilir hapis.
- Yorgo Mavros, uçak kiralama şirketi personeli, paraya çevrilebilir
hapis.
- Yorgo Cirakis, EİP görevlisi, paraya çevrilebilir hapis.
- Mihalis Nikolopoulos, havayolları personeli, paraya çevrilebilir hapis.
- Konstantin Hristodoulopoulos, polis, paraya çevrilebilir hapis.
- Stavroula Damianakou, yazar, Öcalan ı evinde ağırlayan yaşlı
kadın, paraya çevrilebilir hapis.
- Eleni Vasilopoulou, Damianakou nun kızı, paraya çevrilebilir hapis.
- Angelos Betanis, havaalanı kontrol kulesi sorumlusu, paraya
çevrilebilir hapis.
- Abdullah Öcalan, paraya çevrilebilir hapis.
- Ayfer Kaya, Rozerin kod adlı PKK lı, Öcalan ın koruması, paraya
çevrilebilir hapis.
- Yakar Deniz, Öcalan ın koruması, paraya çevrilebilir hapis.
- Yorgo Kokoretsis, hava kontrol personeli, paraya çevrilebilir hapis.
- Kostas Badouvas, milletvekili, Öcalan ın en fanatik dostu, Atina
Havaalanı nda karşılayarak kaçak girmesine yardımcı oldu, 5 ila 10 yıl hapis
ancak, dokunulmazlığının kaldırılması gerekiyor.
15 mart 1999. Eski Yunan Dışişleri Bakanı Teodoros Pangalos, Öcalan ı Türkiye ye
CİA nın teslim ettiğini ileri sürdü.
Bu konuda açıklama yapan Beyaz Saray, Abdullah Öcalan ın yakalanarak Türkiye ye
götürülmesinden memnuniyet duydugunu belirtmişti.Beyaz Saray Sözcüsü Joe
Lockhart, terörist Abdullah Öcalan ın yakalanmasının kesinlikle memnuniyet
verici oldugunu belirtti, ancak Apo nun yakalanmasında ABD nin doğrudan bir rol
oynamadığını ifade etti. Joe Lockhart, Öcalan ın yakalanmasından sonra Avrupa da
teröristlerin başlattığı şiddet eylemlerini de kınadı. ABD yönetimi, uzun bir
süredir Öcalan ın adalet önüne çıkarılarak işlediği terör eylemlerinin hesabını
vermesi gerektiğini belirtiyordu. Amerikalı yetkililer, Öcalan ın nihayet
işlediği terör eylemlerinin hesabını vereceğini ifade ettiler.
Nedense bu kadar süre neden beklediklerini hiç açıklama gereği duymadılar.
Pangalos, Etnos gazetesine verdiği demeçte, Öcalan fiyaskosu ndaki rolünü
savunarak, Öcalan bize pencereden geldi, biz de onu pencereden çıkardık. Madem
olay yasal başlamadı, yasal bitmeyecekti tabiî ifadesini kullandı.
Yunan makamlarının düzenlediği Öcalan ı barındırma ve koruma operasyonunda,
Yunan Gizli Haberalma Örgütü nün (EİP) daha büyük gizli örgütlere yenik
düştüğünü belirten Pangalos, Kimse, Kenyalıların Öcalan ı Türklere teslim
ettiğine inanmıyor, Türkler uçakta bekliyordu, Kenyalılar Öcalan ı Yunan
elçiliğinden aldılar, ancak arada uzun boylu, sarışınlar, (Amerikalıları
kastediyor) büyükler müdahale etti şeklinde konuştu.
Pangalos, PKK nın terör örgütü olmadığını da savunarak Bazı eylemleri terördür
ve protesto edilebilir, ancak başka tür eylemde bulunamayan bir örgüte terörist
diyemeyiz tezini savundu.
15 mart 1999 Kalenderidis raporu
Öcalan fiyaskosu nun baş aktörlerinden, terörist başına Atina dan Nairobi ye
refakat etmiş ve Yunan büyükelçisinin evinde 12 gün kalmış Yunan Gizli Haberalma
Örgütü (EİP) ajanı, Savas Kalenderidis in Atina savcılığına verdiği ifadenin tam
metni basına sızdı.
Ta Nea gazetesinde yayımlanan ifadede, geçmişe dayanan Öcalan-Kalenderidis yakın
arkadaşlığı açıkça ortaya çıkıyor.
İşte şok ifadeden bazı kesitler:
Dışarı atamam
13 şubat akşamı saat 22.00 de Yunanistan a dönmeye hazırlanırken, EİP Şefi
Stavrakis le telefon görüşmemde gerginlik yaşandı, beni Apo yu desteklemekle
suçladı, 10 dakika içinde, elçinin evinden dışarı atmam emrini verdi.
Ben ise, emriniz pratikte uygulanamaz çünkü Öcalan benden 40 kilo daha ağır,
ayrıca yanında korumaları var cevabını verdim .
Savaş tartışması
5 şubatta İnternet aracılığıyla Özgür Politika gazetesinde yayımlanan bir
yazıyı Öcalan a okuttum, Nairobi de barınmasının artık tehlikeli olmaya
başladığı endişesine kapıldı. Hemen büyükelçiye siyasî sığınma dilekçesi verdi.
Ona siyasî sığınma veremeyeceğimizi anlattım ve şu ek nedeni dile getirdim: Türk
Milli Güvenlik Kurulu, Öcalan ı koruyacak herhangi bir komşu ülkeye karşı güç
kullanacağını beyan etmişti...
Ben Öcalan a, olaylar böyle gelişirse, tarihte, patlak vermiş en aptalca savaş
olacağını söyledim.
Kendisi cevaben, Türkiye nin blöf yaptığını, Yunanistan ın geri çekilmemesi
umudunda olduğunu ve bu durumu istismar ettiğini savundu... .
16 mart 1999 17 Kasım ın Öcalan açıklaması
Yunanistan ın derin devlet destekli ünlü terör örgütü 17 Kasım , Yunan
Başbakanı Kostas Simitis i, Öcalan ı Türklere teslim etmekle suçlarken, PKK
içinde de, Öcalan ın tutuklanmasından sorumlu olanlar olduğunu ileri sürdü.
Örgüt, yayımladığı bildiride, Yunan devletinin PKK ya para yardımı ve destekte
bulunduğunu belirtirken ancak, bunun maksatlı yapıldığını öne sürdü ve
PKK yla dayanışma içindeyiz, Öcalan ın tutuklanmasından çok üzgünüz dedi.
17 Kasım , Elefterotipiya gazetesine gönderdiği ve dün yayımlanan, Öcalan
fiyaskosu yla ilgili uzun bildirisinde, Öcalan ın tutuklanmasını CİA nın
organize ettiğini ileri sürdü.
17 Kasım bildirisinde PKK nın EİP yle ilişkisi de gözler önüne seriliyor ve
PKK ya yeni darbeler yememesi için tavsiyelerde bulunuyor.
17 Kasım ın bildirisinden bazı kesitler şöyle:
Kenya daki tutuklama operasyonu CİA tarafından düzenlendi, Amerikalı ve
İsrailli ajanlar ile Yunanistan ve Kenya yardımcı oldu, böylece Öcalan Türklere
teslim edildi. Öcalan ın hareketleri, gerek PKK kurmaylarının ve Atina ile
Avrupa daki sempatizanlarının telefonlarının dinlenmesiyle izlendi. Ancak, esas
izleme, yanında önceleri Avrupalı ve akabinde Yunanlı ajanların bulunmasıyla
sağlandı.
(...) Öcalan ın tutuklanması komplosunda Yunanistan, tuzağa düşüren dost
rolünü oynadı. Bu rolü sadece Yunanistan oynayabilirdi çünkü PKK nın itimadı
vardı. Bu itimat, Yunan gizli servislerince Kürtlere son yıllarda verilmiş küçük
miktardaki para ve komik derecedeki desteğe dayandı. Bu ajanların klasik aldatma
taktiğiydi çünkü böylece, onları kontrol ediyorlardı ve gereken anda bu itimadı
kullanabileceklerdi. Bu sözde yardım olmasaydı Öcalan Yunan hükûmetine
güvenmeyecekti. Tüm bunlar Yunan hükûmetinin onayı ve bilgisi dahilinde CİA nın
desteğiyle yapılıyordu. Yunan Gizli Haberalma Örgütü nün (EİP) kontrol
edilemeyen bir parçası yapmıyordu.
(...) EİP Şefi Stavrakakis Öcalan ın Yunanistan a geleceğini önceden biliyordu.
Böyle önemli bir konuda kendisinin, hükûmetin ve Amerikalıların bilgisi olmadan
ve direktif almadan hareket etmesini akıl almaz. EİP devletin kendisidir, devlet
içinde devlet değil.
(...) Öcalan ın Türklere teslimiyle ilgili hainliğin baş sorumlusu Simitis dir.
(...) Yunanistan daki bazı PKK kurmayları da sorumludur çünkü, yıllardır EİP
ajanlarıyla yüz göz durumdaydılar, Yunan ajanlar böylece onları kontrol
edebiliyordu. Oynanan oyunları anlamamaları imkânsız. PKK ın konuyu araştırması
ve bazı önlemler alması gerekiyor aksi takdirde, başka darbeler de yiyecek.
17 Kasım bildirisinin sonunda, Öcalan ın tutuklanmasından duyduğu ve
Simitis in hainliği nedeniyle daha da büyüyen üzüntüsünü dile getirerek,
PKK ya dayanışmamızı beyan ediyoruz ifadesini kullandı.
Rekortmen örgüt
17 Kasım bildirisinde, Amerika ya hodri meydan diyor. Örgüt, Amerikalıların,
kendilerine yöneltilmiş terör eylemlerinin faillerini ortaya çıkarmada aciz
olduklarını belirterek, ellerinde bizimle ilgili isim listeleri varmış, hodri
meydan şeklinde konuşuyor.
Avrupa nın en uzun ömürlü terör örgütü unvanına sahip, Yunanistan da 1975
yılından beri faaliyet gösteren 17 Kasım ın şimdiye kadar hiçbir üyesi
yakalanamadı.
17 Kasım 25 yıl içinde onlarca bombalı ve silahlı terör eylemi
gerçekleştirmiş, milletvekili, Türk ve ABD li diplomatları, işadamlarını, gazete
sahiplerini, polisi öldürmüştür.
Örgüt 1991 de Türkiye nin Atina daki Basın Ataşe Yardımcısı Çetin Görgü, 1994 de
de Türk Büyükelçilik Müsteşarı Haluk Sipahioğlu nu öldürmüştü.
17 Kasım ın eylemleri sonrası yayımladığı bildirilerinde antiamerikan ve aşırı
Türk düşmanı fanatik söylem dikkati çekiyor.
Atina da, Öcalan ın tutuklanması sonrası 17 Kasım ın eylem yapacağı endişesi
yaşanırken, örgütün eylemsiz bildiri göndermesi, soru işaretleri yaratıyor.
18 mart 1999. Öcalan ın yakın dostu olan ve ona Kenya da refakat eden Yunan
Gizli Haberalma Örgütü (EİP) ajanı, Binbaşı Kalenderidis terfi ederek,
yarbaylığa atandı.
Yunan Askerî Şurası nın yıllık olağan atamalarında, Kalenderidis, dosyasının
çok iyi ve amirlerinin de olumlu raporlar vermesi nedeniyle terfiye layık
görüldü.
Yunan ordusu subayı Kalenderidis, son dönem ajan olarak EİP de görev yapıyordu.
Bu atamadan sonra Kalenderidis hakkında, Öcalan fiyaskosu konusunda yapılan
soruşturmanın dosyası da rafa kaldırıldı.
Yunan fiyaskosu nun kahramanları
Panayotis Sguridis: Yunan parlamentosu başkan yardımcısı. Öcalan ı 1995 de
Bekaa daki ininde ziyaret eden, Yunan Parlamentosu heyetinin başkanı. 1998
aralık ayı başında, Yunan Dışişleri nin talimatı doğrultusunda, yanında EİP
ajanı ve Öcalan ın dostu Savas Kalenderidis i tercüman olarak alarak, Roma ya
gitti ve PKK lideriyle görüşerek, Yunanistan a gelmen söz konusu olamaz,
Simitis Hükûmeti kesinlikle siyasî sığınma vermeyecektir dedi.
Savvas Kalenderidis: Yunan ordusunda binbaşı, son yıllarda Yunan Gizli Haberalma
Örgütü ne (EİP) atanmış, Yunanistan ın İzmir Konsolosluğu nda görev yaparken,
Türkiye onu istenmeyen adam ilan etmişti. Öcalan fiyaskosu na katılımı 2
şubatta Öcalan ı Afrika ya gitmeye ikna etmekle başladı. Kenya ya Öcalan la
beraber gitti ve Yunan büyükelçisinin evinde terörist başıyla beraber 12 gün
kaldı. Öcalan tutuklandıktan sonra, elçilikte, 3 PKK lı kadın militanla beraber
10 gün daha kaldı ve Atina ya kurtarma operasyonu sonucu döndü.
Andonis Naksakis: PKK nın ve Öcalan ın en yakını Yunanlı. Emekli amiral. 29
ocakta Öcalan ı kaçak olarak Yunanistan a soktu. Öcalan ı bir geceliğine yakını
olan yazar Bayan Vula Damianakou nun evinde sakladı ve sonra siyasî sığınma
verilmesi için Yunan makamlarıyla temasa geçti.
Yunanistan da yaşanan bu deprem, PKK ve Kürt olgusuna bakış konusunda Yunan
cephesinde çok şeyleri değiştirdi. Yunanlı gazeteci Takis Mihas, The Wall Street
Journal Europe adlı gazetede 10 mart 1999 günü yayımlanan Atina çıkışlı
makalesinde Yunanistan ın savunma tezini kaleme aldı. Bu yazı değişen Yunan
savunmasının ana hatlarını dile getirmek bakımından önemli. Ayrıca bize
Öcalan dan sonra Yunanistan ın Nairobi Büyükelçiliği nde yaşananları da
aktarıyor.
Takis Mihas anlatıyor
PKK Bir Büyükelçiliği Nasıl Ele Geçirdi başlıklı yazıda, şunlar dile
getiriliyor:
Herkesin bildiği gibi Kürt İşçi Partisi (PKK) sempatizanları, PKK lideri
Abdullah Öcalan ın geçen ay tutuklanmasının ardından dünya çapında
büyükelçiliklerin dışında şiddet eylemleri gerçekleştirdiler. Tüm bu gösteriler
sırasında, PKK lıların, bir büyükelçilikte yönetimi ele geçirip, burayı birkaç
günlüğüne bir haberleşme merkezine dönüştürdükleri ise pek fazla bilinmiyordu.
Burası, Türk askerlerince yakalanmadan önce Öcalan ın son sığınağı olan
Yunanistan ın Nairobi Büyükelciliği ydi.
Elbette bir tedhiş grubunun, Avrupa Birliği ve NATO üyesi bir ülkenin
büyükelçiliğinin yönetimini ele geçirmesi hiç de komik değil. İkisi yirmilerinde
olan üç kadın PKK lı komando , sadece kendilerine zarar vermekle tehdit etti.
Atina daki gazetem tarafından gönderildiğim Nairobi ye vardığımda, Yunanistan
Büyükelçisi Yorgo Kostoulas ı taleplerini karşılamaya çalışırken bezgin ve
yıkılmış bir hale getirmeyi nasıl başarmış olduklarını gözümle gördüm.18 şubatta
Nairobi ye vardım. Üç gün önce Öcalan bir uçağa bindirilip Türkiye ye
götürülmüştü. Büyükelçi daha sonra Soruşturma Komisyonu na verdiği ifadede, PKK
liderinin sorumluluğunu üstlenen Kenya güvenlik güçlerinin Öcalan ı, Nairobi
Havaalanı nda küçük bir uçakta bekleyen Türk Ordusu nun özel komando
kuvvetlerine teslim ettiklerini belirtti. Öcalan Kenya nın başkentine 2 şubatta
sahte Kıbrıs pasaportuyla giriş yaptı.
Kenyalıların kendisini Ankara ya teslim etmeyeceklerine ilişkin verilen söz
çerçevesinde büyükelçilikten ayrılmaya ikna edilinceye kadar Yunanistan
Büyükelçiliği nde gizlendi. Yunan kaynaklarına göre, daimi sığınacagı bir yer
bulununcaya kadar Kenya da geçici bir süreyle kalabileceği yönünde Yunanlı
yetkililerle bir anlaşmaya varıldıktan sonra Öcalan, Yunanlı bir işadamına ait
Falcon tipi bir uçakla Yunan adası Korfu dan Kenya ya uçtu. Hepimizin bildiği
gibi, plan geri tepti ve Öcalan şimdi Türkiye de cezaevinde yargılanmayı
bekliyor.
Üç bayan işbirlikçisi -Avrupa meselelerinden sorumlu Şemsi Kılıç, PKK nın Kıbrıs
temsilcisi Nurcan Teria ve grupla birlikte olan ama görevi açıklanmayan Melsa
Deniz-Yunanistan Büyükelçiliği nde mahsur kaldılar. Başkanlarının akıbetinden
kaygı duyan bu üç kişi, büyükelçilikten ayrılmakta isteksiz davrandılar.
Deniz, Öcalan la birlikte Kenya ya giderken diğer ikisi, sekiz gün sonra 10
şubatta Nairobi ye gitti. Yunan kaynaklarına göre, ikisi sahte belgelerle
Kenya ya giriş yaptı. Bu da, ayrılmalarını zorlaştıran bır unsur oldu. 16
şubattan sonra Yunanistan ve Kenya arasında doğrudan ya da Almanya ve Belçika
gibi arabulucularla bir dizi görüşmeler yapıldı.
Öcalan ın işbirlikçileri, görüşmeler geçen hafta tamamlanıncaya kadar
ayrılamadılar. 28 şubatta, Büyükelçi Kostoulas, Yunanlı bir güvenlik görevlisi
eşliğinde PKK lı kadınlar, Atina ya gitmek üzere Yunan hükûmeti tarafından
gönderilmiş olan Falcon tipi bir uçağa binip Nairobi den ayrıldılar.
Öcalan ın tutuklanışı ile ayrılışları arasında bu üç kadın büyükelçiliğe hâkim
oldu. Bır noktada, konuktan ziyade amir oldular. Gerçekte, Yunanistan a ait
olan büyükelçilik PKK hücresi olmuştu. PKK lı kadınların bunu nasıl başardıkları
ise ilginç. İzledikleri strateji, karşı tarafı tehdit etmeye yönelik olağan
terörist yaklaşımdan farklıydı. Kadınlar sadece kendilerine zarar vermekle
tehdit ettiler. Büyükelçiye göre, Kılıç silahı ağzına dayayarak, tetiği
çekeceğini söyledi. Bir keresinde de üçü birden kendilerini yakmakla tehdit
ettiler. PKK lı eylemciler hep istediklerini elde ettiler. Medya da, bunların bu
hareketini çaresizlikten kaynaklandığı yönünde haber yaparak verdi.Öyle
değildi. Aksine, akıllı ve disiplinli üç kadın tarafından yürütülen stratejik
açıdan iyi planlanmış bir hareketti. Bu strateji her zaman çalışmaz. Ancak bu,
çağdaş Batı nın aşırılarla ilgili konuşmalarına hâkim olan kültürel
aldatmacanın bir göstergesi. Nairobi deki Yunanistan Büyükelçiliği nin küçük
dünyasında mucizeler yarattı. İşte böyle büyükelçiliğin kontrolünü ele
alabildiler. Yunanistan büyükelçisi ile diğerlerine göre, sadece ateşli silaha
değil, patlayıcı maddeye de sahiptiler. Bu silahların büyükelçiliğe mi ait
olduğu ya da kadınların dışardan mı getirdikleri konusu ise bir sır. Yunanlı ve
Kenyalı yetkililer, herhangi bir yorumda bulunmayı reddettiler. Hatırlanacağı
üzere büyükelçilikte düzenlenen bir basın toplantısında , PKK nın sevilen
liderini Türklere teslim eden hain hakkında iki saat süren öfke dolu
konuşmasını izlemek zorunda kalmıştık. Hain Yunanistan Başbakanı Kostas
Simitis ten başkası değildi. Kılıç konuşmasında, Öcalan ın tutuklanmasında rolü
olduğu gerekçesiyle ABD ve İsrail i de kınadı. Tüm bu süre içinde büyükelçi
sadece yüzünde yılgın bir ifadeyle oturdu. PKK nın kontrolü, büyükelçiliğin
haberleşme sistemine kadar uzandı. Bir devrimci grubun, NATO ve AB üyesi bir
ülkenin büyükelçiliğine ait elektronik posta, faks, telefon ve diğer haberleşme
cihazlarını sınırsız bir şekilde kullanarak diğer PKK birlikleriyle haberleşip,
hareketlerini koordine etmesi görülmeye değerdi. Anladığıma göre, üç kadın
Yunanistan a vardıktan sonra farklı Avrupa başkentlerine gönderildiler. Olaya
taraf olanlarca suçlanan Yunanistan, Öcalan meselesinde en büyük kayba uğradı.
Türkiye, Yunanistan ı Öcalan a sığınma olanağı tanıyarak PKK yla işbirliği
yapmakla suçluyor. PKK da, Öcalan a sığınma vermeyi reddederek Türklere teslim
ettikleri gerekçesiyle Yunan hükûmetine tepki gösteriyor. Kenyalılar da,
Atina yı, bilgileri olmadan PKK liderini barındırarak ülkelerinin egemenliğini
ihlal etmekle suçluyorlar. Yunanistan ın büyükelçisini geri çağırmasını
istediler. En sonunda AB üyesi diğer ülkeler de, tavsiyelerini yerine
getirememiş olması nedeniyle duydukları huzursuzluğu Yunan hükûmetine ilettiler.
Ancak her şey bitmiş değil. Belki de son haftalarda meydana gelen olaylar, Yunan
siyasî sınıfının bazı şeyleri yeniden düşünmesini sağlayabilir. Kürt halkının
kültürel haklarıyla ilgili meşru hakları savunmak başka bir şey, PKK gibi
Stalinci kalıntılara rehin olmak ve onlara müsamaha göstermek başka bir şey.
Terörist ülke Yunanistan
Bu bakış açısının Yunanistan ın terörist ülke konumuna gelecek olmasından
kaynaklandığı kuşkusuz. Türkiye ye karşı olalım derken terör destekçisi durumuna
gelen Yunanistan ın olayları değerlendirmedeki değişiminin arkasında suçüstü
yakalanması bulunuyor.
Avrupa Birliği üyesi olan Yunanistan ın teröre verdiği destek ortalığı epey
karıştırdı. Ama Avrupa nın Öcalan la ilgili sıkıntıları giderilemedi. Le monde
gazetesinin 12 mart 1999 tarihli sayısında, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri
Daniel Tarschys imzasıyla yayımlanan makale aslında Avrupa nın Öcalan a ve
Türkiye ye bakış açısını ortaya koymaktaydı:
Daniel Tarschys e göre Öcalan sorunu
Avrupa Konseyi, 1998 kasım ayında Roma da yakalanan Öcalan ın yol açtığı
fırtınaya tutuldu. Örgüt bünyesinde ve çevresinde başlatılan girişimlerle
birlikte sabırsız beklentiler de artarken, örgütün rolü ve etkinliği sürekli
tartışma konusu ediliyor. Bazıları, konseyi uzun zamandır Türkiye de insan
hakları konusunda yaşanan açık ihlalleri göz ardı etmekle ve Avrupa toplumunun
temel değerlerini koruma görevini yerine getirmek için yeterince çaba
göstermemekle suçlarken, diğerleri de örgütü Türk içişlerine müdahale etmekle
itham ediyor. Avrupa ve özellikle Avrupa Konseyi, işlenen suçlara göz
yummakla,terörizmle mücadelede sorumluluk almamakla ve şimdi de, baş sorumlunun
yakalanmasının ardından insan hakları konusunda ders vermekle eleştiriliyor. Bu
tür eleştirilerin temelinin olup olmadığı konusunda bir yargıya varmadan önce,
Avrupa Konseyi nin farklı yapı ve araçlarla harekete geçtiğini hatırlamak
gerekiyor. Türkiye deki durum, parlamenterler meclisinde düzenli olarak ve
yapıcı bir anlayış çerçevesinde çeşitli siyasî kesimlerden Türk parlamenterlerin
katılımıyla tartışılıyor. Öcalan olayı mecliste büyük ilgi uyandırdı ve meclis,
davada hazır bulunmaya ve 31 mart tarihinde Roma da toplanacak olan daimi
komisyonda yapılacak tartışmalardan birini bu davaya ayırmaya karar verdi.
Örgüte üye 40 ülkeye karşı yapılan kişisel başvuruları inceleyen Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi, çoğu zaman Türkiye konusundaki şikâyetlerle ilgilendi.
Mahkeme, Öcalan olayında, avukatlarının talebi üzerine Ankara dan açıklama
istedi ve Ankara talep edilen açıklamaları mahkemeye iletti. Mahkeme
Türkiye den, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin ilkelerine eksiksiz riayet
etmesini isteyerek, olağanüstü mahkemelerin kullanımına koyduğu çekincelerin
altını çizdi.
Avrupa Konseyi İşkenceyi Önleme Komitesi, Türkiye deki tutukluluk şartlarına
ilişkin birçok rapor hazırladı. Bu ülkeye yakınlarda düzenlenen bir ziyaret
çerçevesinde, komite üyelerinden ve uzmanlardan oluşan bir grup, İmralı Adası na
giderek, Abdullah Öcalan la tanıksız görüştü.Türkiye yle ilgili konulara ve
özellikle Öcalan olayına gösterilen bu büyük ilgi, acaba egemen bir ülkenin
içişlerine bir müdahale teşkil eder mi? Hiç şüphesiz Türkiye de bu konuda büyük
hassasiyet duyuluyor ve çoğu zaman Avrupalıların insan hakları konusundaki
yaklaşımları taraflı ve ikiyüzlü olarak nitelendiriliyor. Bu bakış açısını da,
Türkler ile Avrupalılar arasındaki ayırımı da kabul etmiyorum. Türkler tam
anlamıyla Avrupalıdırlar ve böyle kabul edilmelidirler.
Avrupa Konseyi nin diğer ülkeleri gibi, Türkiye de, demokrasiyi, hukukun
üstünlüğünü ve insan haklarını koruyacağını taahhüt etmiştir. Demokrasi ve insan
hakları sözkonusu olduğu zaman Avrupa da artık içisleri yoktur. Türkiye zengin
bir kültür hazinesine sahiptir. Bu ülke, 75 yıl önce cumhuriyetin kurulmasından
bu yana çok önemli ekonomik gelişmeler kaydetmiştir ve bundan gurur duymakta
haklıdır. Ancak, halen ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunan Türkiye, ulusal
bütünlüğü ve beraberliği için endişe duymaktadır. Kendi kendini tecrit etme
içgüdüsü hâlâ mevcut. Ancak ülkenin, ortak tecrübe ve değerlerimize dayanan bir
Avrupa stratejisi geliştirme yolunu seçeceğine inanıyorum.
Çoğulculuğun ve kimlik zenginliğinin günümüz Avrupası nda olağandışı bir durum
yaratmadığını herkes kabul etseydi, kim bilir ne kadar acı ve anlaşmazlık
önlenmiş olurdu. Avrupa ülkelerinin büyük bölümü, azınlık ve bölgesel farklılık
taleplerini ulusal bütünlükleriyle işte bu temelde barıştırmışlardır.
Bu amaca ulaşma tercihi ilgili ülkeye ait olsa da, kanıtlanmış olan Avrupa
deneyimlerinden de faydalanması önemlidir. Öte yandan, her ülke, insan
haklarının korunması için bazı yükümlülüklere ve ortak kurumların kontrolüne
tabidir. Avrupa Konseyi nin Öcalan olayına gerçek ve olası katkısını da bu
çerçevede değerlendirmek gerekmektedir.
Öcalan anahtarı
Bu görüş de Türkiye nin Avrupa Birliği içinde Öcalan olayıyla birlikte gideceği
yolu net biçimde göstermektedir. Türkiye Avrupalı olacaksa Öcalan kosunda
Avrupa nın dediklerini komplekse kapılmadan yapmak zorundadır yaklaşımı
Avrupa nın net tavrı. Ancak Türkiye buna nasıl yaklaşacak? Bu sorunun yanıtı
Öcalan la ilgili kavganın sonucuna bağlı.
Gerçi bazı Arap yazarlara göre sorun içinde çözümlerini de barındırıyor:
Öcalan ve Kürt Sorunu... Çözüm Güç, Ama Olanaksız Değil başlıklı yazısında, El
Haliç gazetesinde 11 mart 1999 da Fransa da yaşayan Iraklı yazar Dr. Aziz el
Hac, Öcalan ın yakalanmasını uluslararası bir kaçırma operasyonu olarak
değerlendiriyor ve şunları söylüyor:
Hiç kuşkusuz önceden de söylediğimiz gibi tamamen meşru olmasına rağmen
bağımsız ve birleşik bir Kürt devleti hayali, ne şimdiki aşamada ne de yakın
gelecekte gerçekçidir. Dolayısıyla işin gelecekteki gelişmelere bırakılması
gerekiyor...
Avrupa, Kürt sorununu bölgedeki ve dünyadaki siyasî birikimini güçlendirme
kapısı haline de getirme olanağına sahiptir.
Son olarak diyebiliriz ki, Türkiye de sorunun barışçı ve demokratik bir şekilde
çözüme kavuşturulması, bu ülkede istikrarı sağlayarak olumlu bir birikim sahibi
yapacaktır. Yine böyle bir çözüm, bölgemizde Kürt sorununun genelinde tarihî bir
hamle yaratacaktır. Çünkü Kürt sorununun Türkiye boyutu, geçmişte de, günümüzde
de çözümün yolundaki ana engel, Kürtlerin günümüze kadar çektiği acıların da
birinci etkeni durumundadır.
Aslında yazarın savunduğu tezler Avrupa nın en etkin görüşlerini barındırıyor.
Türkiye bir Kürt devletine evet desin, kendisi de Avrupa Birliği içinde erisin.
Bu da yeni Sevr olarak Türkiye nin karşısında dayatılan ve Öcalan la gelişen bir
boyutta devam eden yaklaşım. Bu oyunun sonunda Avrupa Birliği nin istediklerini
elde ettikten sonra Türkiye ye olumsuz yanıt vermesi olasılığı da yüksek
bulunuyor.
Abdullah Öcalan ın yakalanış öyküsünün buraya kadar olan bölümlerinde Türkiye
dışındaki oluşumlar ve Öcalan ın kendi ağzından bölümleri aktardık. Şimdi
Türkiye nin Öcalan operasyonundaki rolü ne oldu sorusunun yanıtını verme zamanı
geldi sanıyorum.
Beşinci bölüm
Türkiye nin zaferi
Türkiye istiyor
Türkiye, Abdullah Öcalan ın Suriye yi terk ettiğini öğrendikten sonra onun
peşinden uzun süre koştu. İtalya da kaldığı süre içinde onu etkisiz hale
getirebilecek yöntemler üzerinde de uzun süre çalışmalar yapıldığı biliniyor.
Türkiye, Öcalan ın Atina da olduğunu 1 şubat 1998 günü öğrendi. Batılı bir gizli
servis Öcalan ın Hollanda ya girmek için çabaladığını, ancak bunu başaramayıp,
geldiği yer olan Atina ya dönmek zorunda kaldığını bildirdi. Bunlar Yunanlıların
ellerinde oradan oraya dolaşmakta olan Öcalan la ilgili son dönemde elde edilen
ilk bilgilerdi ve anlamı da Öcalan ın Yunanistan da olduğuydu.
1 şubat 1998 günü, MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun Yunan gizli servisi EİP nin
başkanı olan Haralambos Stavrakis e acil kodlu bir faks çekti. PKK gibi bir
örgütün liderinin NATO ve Batı ittifakı içinde bulunan Yunanistan tarafından
himaye edilmesini ve kaçması için yardımcı olunmasını kınadı. Bunun vahim
sonuçlar doğuracağını hatırlattı.Öcalan ın Atina da bulunduğunun saptandığını
iletti. Bu faksın yanıtı 2 şubat günü geldi. Yunan gizli servisi Öcalan diye
birisi bizde yok yanıtını verdi.Yunanlılar, Türk tarafının yanıldığını
bildirdi. Stavrakis e göre Öcalan, Yunanistan da değildi. Olmayınca da sorun
yoktu. Karşılık faks kısaydı ve netti. İnkâra dayanıyordu. Sonuna kadar inkâr.
Türkiye aynı anda Amerika ve diğer Batılı ülkeler nezdinde de girişmelerde
bulunuyordu. Amerikalılar bu girişimler üzerine, Öcalan ı elinde tuttuğunu
bildikleri Yunanistan üzerinde büyük bir baskı uygulamaya başlamıştı. 2 şubat
günü Ankara daki Amerikan yetkililerine bütün Türk yetkilileri aynı mesajı
iletiyordu:
Yunanistan sonuca katlanır
Bu işler böyle kolay kapanmaz. İş ciddidir. Sonuçlarına Yunanistan katlanır.
Amerikalı yetkililer 2 şubat günü alarma geçmiş bir halde Ankara da Öcalan
sorununun bir Türk-Yunan savaşı sonucunu doğurup doğurmayacağını
soruşturuyordu.Yanıtlar Amerika yı telaşlandırmıştı. Amerika nın öncelikleri
değişiyordu. Amerikalı yetkililer Yunanistan a Derhal Öcalan dan kurtulun
mesajları iletiyorlardı. Yunanistan daki panik havası Ankara dan izlenmeye
başlamıştı.
3 ve 4 şubat günlerini Yunanistan ile Öcalan ın ne yaptığını öğrenmekle geçirdi
Ankara.Öcalan ın Kenya ya yol aldığı öğrenilmişti. Amerikan gizli servisi
gerekli izlemeyi yapıyordu. İsrail gizli servisi Mossad bu dönemde hiç devreye
girmedi. Sadece Suriye den Öcalan ın çıkışını teyid etti. Oysa Mossad uzunca bir
süredir Türkiye yle geliştirilen ikili anlaşmalar uyarınca hem yakalama ve
kaçırma operasyonları için eleman eğitiminde, hem de Öcalan ın izlenmesinde
etkindi. Öcalan ın izlenmesi konusunda İsrail, Türkiye yle1996 yılında yapılan
iki gizli servisin birbirlerine yardım ve destek anlaşması uyarınca PKK ve
Öcalan konusunda etkin olarak devreye sokuldu. İsrail o kadar etkin oldu ki bir
süre sonra Mossad ın Kuzey Irak ve Güneydoğu Anadolu daki PKK faaliyetlerini
izleme çalışmalarından MİT rahatsızlık duymaya başladı. Ama İsrail izleme
çalışmaları için OFEG-3 adlı casus uydusunu devreye soktu. Bu uydu ve Mossad ın
diğer kaynakları MİT e teknik ve bilgi aktarma düzeyinde yardımcı oldular. Ancak
İsrail gizli servisi yakalama aşamasında hiç devrede olmadı.
Dünyanın gözü Öcalan ve Türkiye nin üzerindeydi. Bütün gizli servisler aynı
kanıyı taşıyordu: Öcalan MİT tarafından öldürülecekti.Bu kanının bir uzantısı
olarak Öcalan ı topraklarında barındırmakta olan Rusya panik içindeydi.Rus TASS
Ajansı bunun bir göstergesi olarak 4 şubat 1999 perşembe günü şu haberi
geçiyordu:
Apo ya suikast korkusu
Rus TASS Ajansı, Abdullah Öcalan ın Hollanda daki avukatı Britta Bohler in
Öcalan ın hayatından endişe ediyoruz açıklamasını, MİT, Öcalan ı yok etmek
ya da gizlice ele geçirerek Türkiye ye götürmek için gizli operasyon
hazırlıkları yapıyor. Endişeliyiz diye yansıttı.
Haber Rus televizyon ve radyolarında geniş yankı uyandırdı. TV ve radyolar
haberi Türkiye Öcalan ın peşini bırakmıyor ve bu defa ciddi, Türk ajanları
saldırıya hazırlanıyor. Öcalan, İtalya yı terk ettiğinden bu yana suikast
tehlikesi ciddi bir şekilde gündeme geliyor. Bu nedenle Öcalan ın avukatının
söylediği gibi Apo nun üç günde bir yerini değiştirmesi gerekiyor yorumlarıyla
verdiler.
MİT in Rusya da suikast düzenlemeye hazırlandığı öne sürülürken, Rusya Dışişleri
ve Federal Güvenlik Servisi FSB, kısa bir açıklama yaparak Öcalan daha önce
Bakan İgor İvanov un açıkladığı gibi Rusya topraklarında yok ve bulunmayacak.
Türk basını tarafından yaratılan bu spekülasyon can sıkmaya başladı dedi.
Avrupa basını: Barınacak yer arıyor.
Avrupa da kapı kapı dolaşan Abdullah Öcalan için Batı basınında ilginç yorumlar
yer aldı:
Fransa nın Liberation gazetesi, Apo umutsuz bir biçimde barınacak yer arıyor
sözlerine yer verdi. Apo yu taşıyan uçağı, hiçbir Avrupa ülkesinin kabul
etmediğini belirtti.
Belçika nın Libre Belgique gazetesi Öcalan a hoşgeldin diyen yok başlıklı
haberde, Ankara nın kararlı tavrı sonunda teröristin Avrupa da sığınacak kapı
bulamadığını yazdı.
Almanya nın Köln Express gazetesi ise dünkü sayısında, Öcalan ın hayalet uçağı
bize ne zaman gelecek? diye sordu. İçinde 8 kişi olan uçağın bir saatlik uçuş
masrafının 10 000 mark tuttuğuna işaret edildi.
İngiltere nin The Daily Telegraph, Türkiye Apo konusunda haklı sözlerine yer
verdi.
Ankara da CİA zirvesi
4 şubat 1998 gününe Rusya nın aksine Ankara, olağan alarm durumuyla girdi.
Öcalan izleniyordu. Olağanüstülük yoktu. Akşam saatlerinde CİA nın Ankara
istasyon şefi, MİT Müsteşarı Atasagun a Öcalan ı teklif etti ve Türk devleti
Amerika nın şartını kabul edince oturulup bir protokol hazırlandı. Öcalan,
operasyonuna ad bile konmadı. Amerikalılar Öcalan ın Yunanistan da olduğunu ve
sonraki aşamalarda neler yapılması gerektiğini anlattılar.
Hemen MİT içinde bulunan özel eğitilmiş gruplardan bir ekip hazırlandı. Bu
ekipte çoğunluk MİT Anti Terör Dairesi nde yetişmiş daha sonra yakın koruma
konusunda uzmanlaşmış genç elemanlar vardı.
Öcalan ı getirenler
Bu elemanların eğitimine özellikle 1996 yılından sonra başlanmıştı. Çünkü o
tarihe kadar analitik istihbarat yapma konusunda eğitilen MİT mensupları,
özellikle Abdullah Öcalan ın Suriye den alınıp getirilmesi konusunda toplumsal
baskı ve dönemin başbakanı Tansu Çiller in sıkıştırmaları sonucunda aralarından
kelle avcısı eğitimine eleman ayırmaya başladılar. Bunlar İsrail ve diğer
Batılı ülkelerin gizli servislerinde operasyon için eğitim aldılar. Ayrıca MİT
bünyesinde bir de Kontr Terör Dairesi kuruldu. (Bkz. Bir Gizli Servisin Tarihi:
MİT, Tuncay Özkan, Milliyet Yayınları, 1996.)
Bu operasyon için seçilen eğitimli personelin arasına asker kökenli bir MİT
mensubu daha konuldu. Bu MİT mensubu PKK yla mücadelede emri altındaki pek çok
askerini bölgede şehit veren, Kuzey Irak daki Türkmen örgütlenmesinde görev alan
bir MİT mensubuydu. Ekipte asker görevli olarak sadece bir tabip yarbay
bulunması kararlaştırıldı. Bu yarbay da GATA Kardiyoloji Bölümü nden seçildi.
Diğer beş kişi özel olarak yetiştirilmişlerdi. Yakın koruma, çatışma ve savunma
uzmanıydılar.
Cavit Çağlar 200 000 dolar aldı
Takvimler 5 şubat 1998 gününü gösterdiğinde hazırlanan bu yedi kişilik ekibe
uzun menzil uçabilecek bir uçak aranmaya başlandı. Uçak hiç yakıt almadan uzun
uçuş yapabilmeliydi. Hızlı olmalıydı. Dikkat çekmemeliydi. Yapılan aramalar
sonucunda işadamı Cavit Çağlar a ait jet uçağının aranan niteliklerde olduğu
saptandı. MİT müsteşarı, Çağlar ı aradı. Kendisinin çıkacağı bir yurtdışı gezi
için uçağı kiralamak istediklerini söyledi. Çağlar bunu memnuniyetle karşıladı.
Uçağın kiralanmasının bedeli olarak 200 000 dolar fiyat biçti. MİT, Çağlar ın
teklifini kabul etti ve karşılıklı olarak uçağın 200 000 dolara MİT için
kiralanması konusunda anlaşıldı. Çağlar parasını kuruşuna kadar aldı.
Bu ödenen para, Öcalan operasyonunda dışardaki bir kurum veya kuruluşa ödenen
tek para oldu. Ne Kenyalı yetkililere, ne de operasyona yardımcı olan
Amerikalılar ile diğer ülke teşkilatlarına Öcalan için bir tek kuruş dahi para
ödenmedi. Rüşvet veya hizmet karşılığı olarak herhangi bir ödeme yapılmadı.
Taşeron yok MİT yaptı
Uçakta hiçbir ülkenin veya Türk tarafının taşeronu kullanılmadı. Uçakta
operasyon sırasında hiçbir Amerikalı bulunmadı. Sadece Çağlar ın uçak
mürettebatı da operasyonda zorunlu olarak hazır bulundu.
Operasyon bittikten sonra da Cavit Çağlar Soğudum, uçak üzerinde tehdit var
diyerek, uçağı MİT e satmak istedi ama bu istek MİT tarafından benimsenmedi.
Daha sonra aynı amaçlarda kullanılmak üzere başka bir jet uçağı MİT tarafından
satın alındı.
Atasagun CİA yı ikna etti
Operasyon için ayrılan ekip, ne için seçildiklerini bilmiyordu. Ekip Amerikalı
uzmanların gözetiminde Antalya ya götürüldü. Antalya da üç kişilik MİT uçuş
personeli ile Cavit Çağlar ın uçağının üç kişilik pilot ekibi de bulunuyordu.
Uçağın üzerindeki bütün numaralar, bayraklar ve Türkiye yi çağrıştıracak
işaretler tamamen yok edildi. Uçak uzun yolculuğa hazırlandı.
Antalya da,gözlerden uzakta Amerikalılarla birlikte Kenya da gerçekleştirilecek
operasyonun benzeri senaryolar sürekli olarak denendi. Ekip eğitimli hale
getirildi. Bu sırada Amerikalılar MİT elemanlarına operasyon için gerekli olan
bütün teknikleri gösterdiler. Ancak tam bu sırada CİA yetkilisi, Şenkal
Atasagun u ziyarete geldi. Öcalan ın Kenya da olduğunu sanıyorlardı. Ama yerini
bulamadıklarını iddia ediyorlardı. Amerika vaz mı geçiyordu? Atasagun bunun
üzerine çok güvenilir kaynaklarından öğrendiği Öcalan gerçeğini Amerikalı casusa
söyledi:
Öcalan Kenya da Yunanistan büyükelçisinin evinde.
Amerikalı yetkili şaşkındı. Türk gizli servisinin Öcalan a bu kadar
yaklaşabilmesi onu korkutmuştu. Operasyonun bu noktasında Amerikalı yetkili Türk
tarafına Öcalan ın ele geçirilemeyeceği mesajını vermek istiyordu. Ama aldığı
mesaj, Öcalan ın takibinde MİT in kararlılığını göstermişti. Öcalan Kenya da
Türk ajanları tarafından her an bir suikasta da kurban gidebilirdi. Amerikalı
yetkili daha sonra Öcalan la ilgili Atasagun un verdiği bilginin doğru olduğunu
teyid etti. Amerika vazgeçilmez bir noktaya gelindiğini anlamıştı. Operasyon
tarafların anlaştığı gibi devam edecekti.
Ama ekibe hâlâ görevle ilgili bilgi verilmiyordu. Bu sırada dinleme ve gözleme
çalışmaları Amerikalılar tarafından sıkı bir şekilde devam ediyordu. Yunanistan
üzerinde inanılmaz bir baskı oluşmuştu. Amerika , Yunanistan ın boğazını
sıkıyordu adeta.
Yılmaz biliyordu
Antalya da yapılan eğitim çalışmaları 4 gün boyunca devam etti.
Öcalan operasyonunu Türkiye de bu sırada Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel,
Başbakan Bülent Ecevit,Devlet Bakanı Hüsamettin Özkan, Dışişleri Bakanı İsmail
Cem, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu, MİT Müsteşarı Şenkal
Atasagun, Genelkurmay İstihbarat Dairesi Başkanı Fevzi Türkeri, MİT Müsteşar
Yardımcısı Miktad Alpay resmî olarak bilien kişilerdi. Bilgi sızmaması için
olağanüstü dikkat sarf ediliyordu. Başbakan Ecevit bu konuda hiçbir sızmanın
olmadığını sanıyordu. Ama yanılıyordu. Yanıldığını daha sonra anladı. Olayla
ilgili olarak ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz ın da bilgisi vardı. Yılmaz olayı
bildiğini Ecevit e nasıl aktardığını anlattı:
Devlet Bakanı Hüsamettin Özkan la Abdullah Öcalan yakalanmadan iki gün önce
yemekteydik.Yemek sırasında Özkan hiç bu konuda konuşmuyor, susuyordu. Ama bir
şeyler de var. Halinden belli. Ben şu Öcalan da gelince herşey iyi olacak diye
bir şey söyledim. Çok şaşırdı.Bana haber geldi,böyle bir operasyon olacak diye,
dedim. Öcalan yakalandığında da Ecevit e tebrik ziyaretine gittim.
Ankara sabırsızdı
Başbakan Ecevit ile Cumhurbaşkanı Demirel sürekli olarak operasyonu soruyorlar,
sonuç alınıp alınamayacağını merak ediyorlardı.
10 şubat günü Antalya dan Ankara ya gelen MİT ekibi, Müsteşar Atasagun
tarafından yolcu edildi. Atasagun ekibin içinde belirlenen iki lidere görevi
açıkladı. Bunlardan biri uçağın MİT mensubu olan pilotuydu. Pilot aynı zamanda
uydu telefonuyla uçaktan sürekli olarak Atasagun a bilgi aktaracaktı. Olaylarla
ilgili gelişmeler ve iletişim konusunda yetkili oydu. Elinin altında her an
kullanıma hazır uydu telefon bulunuyordu. Diğer lider ise eski bir askerdi.
Emekli albay uzun zamandır MİT içinde görev yapıyordu. O da 7 kişilik ekibin
başında bulunacaktı. Atasagun Öcalan ın sağ olarak Türkiye ye getirilmesi
talimatını verdi.Hiçbir şekilde zor kullanılmayacaktı. Ekip kendisini de bu
anlamda kontrol edecekti. Öcalan sağ ve salim olarak Türkiye ye getirilecekti.
MİT uçağa yerleştirdiği kendi kadrolu pilotlarına rotaları verdi. Güvenlik ve
gizlilik için en acil durumlarda kullanılacak uydu haberleşme sistemlerinden,
çıkabilecek çatışma anlarında başvurulacak silahlara kadar her şey düşünülmüştü.
10 şubat 1998 de uçak Türkiye den Öcalan ı almakla görevlendirilen ekiple
birlikte havalandı. İlk rota Mısır üzerinden Uganda ya göre çizilmişti. Uçakta
yolculuğu belgeleyecek video çekimleri yapıldı. Mısır piramitlerinin üzerinden
geçerken, üzerinden uçulan ülkelerin kentlerinin hava görüntüleri alındı. Ekip
Uganda ya ulaştığında, Öcalan ı almakla görevli olan yedi kişi uçaktan hiç
çıkmadı. Hep talimat beklediler. Hareketlerine Amerikalılarla birlikte
Ankara dan gelecek emirler yön veriyordu. 10 şubatta Uganda ya ulaşan ekip 14
şubat akşamına kadar hep haber bekledi. Bu sırada tam iki kez Öcalan ın alınması
için harekete geçirildi. Ancak Öcalan Kenya da baskılara karşı direniyordu.
Amerikalıların ve Yunanistan ın bastırmalarına karşın Yunan Büyükelçiliği ni
terk etmiyordu.
14 şubat akşamı uçağa Kenya nın başkenti Nairobi ye hareket etmesi emri verildi.
15 şubat pazartesi günü Nairobi de geçirilecekti.
Uçak hazır
Nairobi Havaalanı ndaki Türk ekibine öğlenden sonra her an hazırlıklı olması
için gerekli talimat ulaştırıldı. Bunun üzerine herkes uçak etrafındaki görev
yerine geçti. Sorun çıkması beklenmiyordu.
Akşam 19.20 sularında havalanının özel bölümündeki tel kapıların açıldığı
görüldü. Beklenen an gelmişti. Uçağın içindeki ve etrafındaki Türk görevliler
hazır bekliyorlardı. Aralarında Amerikalı yoktu. Bütün ekip MİT görevlileri ile
asker kökenli kardiyolog doktordan oluşuyordu. Etrafta Kenyalılar bulunuyordu.
Ama havaalanında ve Öcalan ın gelişinde Almerikalılar sıkı bir izleme ve gözleme
faaliyeti gerçekleştiriyordu. Amerikalılar Türk görevlilerin sözlerini yerine
getirip getirmeyeceklerini merak ediyorlardı.Öcalan sağ olarak Türkiye ye
ulaştırılmalıydı.
Öcalan hiç şüphelenmedi
Öcalan ı getiren otomobil aprona girdi. Türk ekibini taşıyan uçağın yanına kadar
geldi.
Öcalan, Kenyalı yetkilerle birlikte gayet rahat ve neşeli bir biçimde elindeki
çantasıyla uçağa doğru yöneldi. Hollanda ya gideceğini sanmaktaydı. Uçağa şöyle
bir göz atmış, ama dikkatini çekecek hiçbir şey görememişti. MİT ekibi nefesini
tutmuş olanları izliyordu. Öcalan hızlı adımlarla uçağın merdivenlerine yöneldi.
Kapıda duran uzun boylu, sarışın, yeşil gözlü Türk görevliyi hafif bir
gülümsemeyle selamladı. Fizikî görüntüsü Batılıları andıran görevli kendisine
gülümseyerek karşılık verdi. Rahat bir biçimde uçaktan içeriye girdi. Hiç
şüphelenmemeşti.
Öcalan ın içeriye girmesiyle, MİT görevlilerinin Öcalan ın üzerine atlamaları
bir oldu.Öcalan bir anda, bir eşya gibi özel bir bant ve kelepçeyle paketlendi.
Abdullah Öcalan uçağın içinde hiç karşı koyamadı. Yere yatırıldığında da,
sonrasında da hiç direnmedi.Türk görevliler kendisine karşı zor kullanmadılar.
Elleri, ağzı ve gözleri anında bantlandı.Askeri doktor sağlık kontrollerini
yapıyordu. Öcalan iyiydi. Ama yakalandığını anladığında şoka girmişti. Kendisine
de bir zarar vermemesi için olağanüstü dikkat gösteriliyordu.
Her dakika kayda geçti
Öcalan uçağa girdiği andan itibaren videoyla kayıt yapılmaya başlanmıştı.Uçak
yolculuğu boyunca toplam 90 dakikalık çekim gerçekleştirildi
Öcalan uçağın içinde bir süre paketlenmiş olarak tutuldu. Uçak kalkış izni
alıp pist başı yaptığında saatler 20.00 yi geçiyordu. 15 şubat 1998 günü Öcalan
eldeydi ve Türkiye ye doğru yola çıkıldı.
Öcalan uçak havalandıktan sonra bir koltuğa oturtuldu. Ellerinde kelepçe vardı.
Gözleri ve ağzı bantlıydı.
Önce ağzındaki bant açıldı. Sonra gözlerindeki. Öcalan yakalanmanın şokuyla
midesinin yandığını belirten şeyler yapıyordu. Ama konuşamıyordu. Tutulmuştu.
Öcalan a ne uçağa binmeden önce ne de bindikten sonra uyuşturucu, uyutucu veya
bilincini bozacak hiç ilaç verilmedi.
Öcalan korkmuştu. Öcalan ı sarmalayan özel bantlar çözülürken onlarca arkadaşını
PKK yla mücadelede şehit veren, MİT görevlisi o tarihî sözleri dile getirdi:
Abdullah Öcalan, memlekete hoş geldin.
Memleket havası
Bu sözlerin ardından şoka girdiği her halinden belli olan Öcalan ile konuşma
şöyle gelişti:
Görevli: Abdullah Öcalan, memlekete hoş geldin.
Öcalan: Sağol.
Görevli: Nasılsın, sağlık durumun nasıl?
Öcalan: İyi.
Görevli: Sağlıktan bir problemin yok yani?
Öcalan: (Midesini işaret edip, yüzünü ekşitti. Buruşturdu.)
Görevli: Ne var, midende ağrı mı var, ekşime mi var? Yanıyor mu?
Öcalan: (Başını evet anlamında sallıyor.)
Görevli: Tamam biz gerekli tedaviyi yaparız, yaptırırız gidince.
Öcalan: (Gözlerini kapatıyor.)
Görevli: Gözlerini kapatmana gerek yok. Suyla silelim. Silelim mi? Bant rahatsız
ettiyse suyla silelim.
Öcalan: (Hayır anlamında başını sallıyor.)
Görevli: Sen şimdi bizim misafirimizsin. Şimdi sana bir şeyler sormak istiyorum.
Rahat ol. Kendini öyle sıkıntıya sokma.
Öcalan: Ben ülkemi severim. Annem de Türk tü. Eğer bir hizmet gerekirse yaparız.
Onun dışında bana bir şey sormayın.
Görevli: Bizim sorduğumuz sorulara cevap vermiş olursan, hizmet yapmış olursun.
Öcalan: Türkiye ye dönünce hizmet edeceğim. Fırsat verirseniz ederim.
Görevli: Bak şimdi kayıt yapıyoruz...
Öcalan: Kaydedin, yayınlayın. İşkence etseydiniz... İşkence etmediniz. Ama ben
gerçekten söylüyorum. Türkiye ve Türk halkını seviyorum. Onlar için iyi hizmet
edeceğime inanıyorum. Fırsat verilirse yaparım.
Görevli: Fırsat veririz de istediklerin ne? Ne istiyorsun mesela?
Öcalan: Kendinizi de o kadar yormayın. Böyle şeylere gerek yok.
Görevli: Yok zaten bir emniyet tedbiri.
Öcalan: Bir fırsat verilirse, bir hizmet imkânım varsa ki inanıyorum vardır,
hizmet yapabilirim.
Altın makas Atasagun
Öcalan ın bu konuşmaları ve basına dağıtılan yedi dakikalık kaset aslında 90
dakikalık çekim bantlarından hazırlandı. Bu kasetten verilecek görüntülerle
Öcalan ın konuşmasından seçilecek bölümleri MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun bizzat
kendi elleriyle montajladı.
Öcalan uçakta geçen 6,5 saatlik yolculuğuyla ilgili olarak daha sonra şunları
anlattı:
İlk kararım tavır koyma yönündeydi. Yemeyecektim, içmeyecektim,
konuşmayacaktım. Ama daha sonra bazı gerçeklerin gizli kalacağını düşündüm.
Barış için yaşayacağım dedim. Uçak Mısır a, İsrail e veya Kıbrıs a indi. Yine üç
yere indiğimizi daha sonra helikopterle Anadolu topraklarına geldiğimizi
sanıyorum. Benim yanımdakilerin niteliğini bilmediğimden (çünkü gözlerim
kapalıydı), Bir faili meçhule uğrar mıyım? diye sordum. Bu sözlerime çok tepki
gösterdiler ve Sana o şansı vermeyeceğiz dediler.
Kenya dan hareket eden uçak Öcalan ın söylediklerinin aksine hiçbir yere
uğramadan doğruca Türkiye ye yöneldi. Uçak bunun için seçilmişti zaten. Kenya
ekibi Ankara yla direkt olarak görüşüyordu. Öcalan ın yakalandığı operasyonu
bizzat Şenkal Atasagun yönetiyordu. Atasagun önce operasyonun başarıyla
gerçekleştiği mesajını aldı. Ardından da 15 şubatı 16 şubata bağlayan gece
Öcalan ı taşıyan uçağın Türk hava sahasına girmesini bekledi. Amerikalılardan da
çek edilmişti, operasyon başarıyla tamamlanmıştı.
Saat 02.00
Öcalan ı taşıyan uçak hava sahasına girdiğinde saat 02.00 sularıydı. Şenkal
Atasagun sırasıyla Başbakan, Genelkurmay Başkanı ve Cumhurbaşkanı nı arayarak
Paket geldi dedi. Bu Abdullah Öcalan ın yakalanışının habercisiydi. Liderler
heyecanlıydı. Ayrıntıları istediler. Operasyonun başarılışı ve uçağın Türk hava
sahasında olduğu liderlere tek tek anlatıldı.
Ancak Bandırma da askerî havaalanına inmesi planlanan uçak sis nedeniyle iniş
yapamıyordu.Bu nedenle İstanbul a yönelindi.
Aslında uçak Bandırma Havaalanı na inseydi Öcalan la ilgili açıklama hemen
yapılmayabilirdi. Ama sis Bandırma ya inişi imkânsız hale getirmişti. İstanbul a
inilecekti. Ama uçağa İstanbul Havaalanı nın kulesi iniş izni vermiyordu. Çünkü
uçak kendisini tanımlamıyordu. Kule ile uçak arasında tartışma ve sorun vardı.
İstanbul kule izin vermeyince
Uçaktakiler iniş izni alamayacaklarını anlayınca üzerlerinde bulunan çok gizli
telefon numaralarını devreye soktular. Ankara ve İstanbul arasında yapılan
telefon görüşmelerinden sonra uçak için iniş izni derhal verildi.
Olağanüstü uçuş İstanbul Havalimanı nda sona erdi. Saat 03.30 sularıydı. MİT in
işi İstanbul da sona erdi. Bu ana kadar operasyonun içinde bulunmayan askerler
devreye girdiler. Öcalan ı MİT mensuplarından askerler devraldılar.
Bu sırada Kenya, Yunanistan ve Hollanda da bulunan Öcalan ın avukatları ile
Almanya daki PKK büroları Öcalan ın kaybolduğunu veya ele geçtiğini duyurmaya
başlamışlardı.
Öcalan geldi haberi
16 şubat günü saat 06.45 de İstanbul da cep telefonumun sesiyle uyandım.
Telefondaki haber kaynağım, İnanmayacaksın ama Öcalan ı MİT bir operasyonla ele
geçirmiş ve Türkiye ye getirdiler. Sabah alanda görülmüş. Kenya dan gelen uçak
diye sorarsan bilgi edinirsin. Ama ricam ne olur bir gün bekle sonra haber yap.
Bu gizllik açısından çok önemli dedi.
Telefonu kapattıktan sonra heyecandan uyuyamadım. Saat 07.45 te Ankara daki
kaynaklarımı aramaya başladım. Öcalan la ilgili bilgileri yoktu. Saat 08.15 te
MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun u evinden aradım. Telefonu direkt kendisi açtı:
Günaydın Şenkal Bey, ben Tuncay Özkan.
Günaydın. Hayırdır bu saatte Tuncay Bey...
Şenkal Bey Abdullah Öcalan ın yakalanarak Türkiye ye getirildiği yolunda
bilgilerimiz var. Bu operasyonu MİT in yaptığı söyleniyor...
Tuncay Bey yok böyle bir bilgimiz. Biz kendisinin nerede olduğunu öğrenmeye
çalışıyoruz...
Ama bu sabah Kenya dan özel bir uçakla İstanbul a gelmiş. Uçaktan
inidirilişini görenler var... Siz emin misiniz?
Vallahi bizden başka bir MİT var ve o bu tür operasyonlar yapıyorsa bilemem.
Ama bizim böyle bir operasyonumuz yok.
Peki efendim. İyi günler dilerim,
İyi günler.
Yapacak bir şey yoktu.
Saat 08.40 da Kanal D den editör arkadaşım Emin Demirel telefon etti:
Duydunuz mu?
Duydum. Ama MİT Müsteşarı yalanlıyor...
Getirmişler vallahi. Öyle söylüyorlar.
Gene bakacağım.
Çok yaygın söylenti var.
İçim içimi yiyordu. Kanal D nin kapısından içeri girdiğimde saat 09.20 ydi.
Herkes söylentiden bahsediyor, ama bir türlü doğrulayacak kaynaklara
ulaşılamıyordu.
Ankara bürosundan gelen haber içimdeki kuşkuyu artırdı. Başbakan Bülent Ecevit,
Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan, Genelkurmay yetkilileri ve MİT Müsteşarı
Şenkal Atasagun toplantı yapıyorlardı. İstanbul da Öcalan ı teslim alan
Genelkurmay Özel Kuvvetler Komutanlığı nın başındaki General Engin Alan
Başbakanlık a sürekli olarak gidip geliyordu. Ankara hep beraber toplantı
yapıyordu. Bu olacak şey değildi. Saat 09:55 de bir altyazı hazırlanması
kararını verdik.
Abdullah Öcalan Türkiye dedir
Flaş...Flaş...Flaş... Bölücü terör örgütünün başı Abdullah Öcalan ın Kenya da
yakalanarak Türkiye ye getirildiği belirtiliyor. Ayrıntılar az sonra.
Bu altyazının yazılması talimatını verdiğimiz Kanal D nin ana kumadasındaki
altyazıcı arkadaş, heyecandan ne yapacağını şaşırmıştı. Kendisine yayınla
demeden yazıyı ekrana vermemesi söylendiği halde o heyecandan yazıyı geçmeye
başlamıştı. Durdurmak için artık çok geçti. Ya değilse? Yalanlanırsak diye kara
kara düşünürken Ankara dan Başbakan ın, MİT müsteşarıyla birlikte bir basın
toplantısı düzenleyeceği ve bir dakika sonra yayına girilmesi gerektiği haberi
geldi. Masanın üzerinden atladığımı ve doğruca stüdyoya girdiğimi hatırlıyorum.
Yayındaydım. Sözcükler kendiliğinden ağzımdan dökülüyordu:
Abdullah Öcalan yakalandı ve Türkiye ye getirildi. Şimdi Ankara ya bağlanıyoruz
ve Başbakan ın konuyla ilgili açıklaması... dediğim sırada Başbakan Bülent
Ecevit in sözleri ekranlardan bütün Türkiye ye yayılıyordu:
Abdullah Öcalan Türkiye dedir.
16 şubat 1999 saat 10.03 de Bülent Ecevit, bölücü başının kendisi dahil hiç
kimsenin canı incitilmeden yakalandığını resmen açıklamış oluyordu. Sabaha karşı
03.00 den itibaren Abdullah Öcalan in Türkiye de olduğunu vurgulayan Ecevit,
Öcalan Türkiye dedir. Dünya nın neresinde olsa devletin onu ele geçireceğini
söylemiştik. Şehit analarına verilen söz yerine getirildi dedi. Öcalan ın 12
gündür değişik kıtalarda takip edildigini kaydeden Ecevit, Türkiye de bu konuyu
bilen 10 yetkili vardı. En küçük sızma olmadı. Bu operasyon Genelkurmay ile
MİT in tam uyum içinde çalışması neticesinde gerçekleştirildi. Güç bir iş
başarıldı. Şu anda Türkiye de ama, ulaşacağı yere henüz gitmedi diye konuştu.
Öcalan ın sorgulamasının yetkili adlî makamlar tarafından yapılacağını
vurgulayan Ecevit, Abdullah Öcalan ın yakalanışı konusunda ayrıntıya
giremeyeceğini ifade ederek, Öcalan kendisi dahil kimsenin canı incitilmeden
yakalandı. Hangi ülkede yakalandığını açıklamayacagız. Yakalanmasının şeklini
fazla kurcalamayın demekle yetindi. Dünyadan dışlanan Öcalan kendisini
Türkiye nin kucağında bulduğunu anlatan Ecevit, Öcalan, yaptıklarının hesabını
Türk adaletine verecektir. Devletimizle baş edilemeyeceğini herkes anlamıştır.
Gençlere seslenmek istiyorum. Dağlarda mağaralarda kendilerini ateşe atan
gençlere çağrıda bulunmak istiyorum. Sizler mağaralarda sürünürken, elini sıcak
sudan soğuk suya sokmadan kendisi lüks konaklarda yaşıyordu. Onların tuzağına
düştüğüne inanıyoruz. Kendinizi devletin adaletine teslim edin. Pişmanlık
yasasından faydalanın. Gelin analarınıza babalarınıza kavuşun. Hasretinizi
dindirin. Devletle ele ele halkınızı kucaklayın. Artık yeter deyin şeklinde
konuştu. Başbakan Ecevit, sözlerini Allah tüm insanlığı teröristlerden ve
savaşlardan korusun diyerek bitirdi.
Yassıada dan neden dönüldü
Başbakan bu basın toplantısına katılmadan önce MİT Müsteşarı ve askerî
yetkililerle bir toplantı yaptı. Bu toplantı sırasında Öcalan ın Yassıada ya
gönderilmesinin uygun olacağı görüşü Başbakan tarafından dile getirildi. Ancak
adanın imajı ve Öcalan ın kimliği ön palana alınarak olayın siyasî malzeme
yapılmasına fırsat tanınmaması üzerinde duruldu.
Bunun üzerine İmralı Adası Öcalan ın götürüleceği yer olarak saptandı.Ecevit bir
çocuk kadar şendi. Bu operasyonla ilgili olarak açıklamaların ardından aradığım
Şenkal Atasagun, bu kez Sabah size bunu doğrulamam mümkün değildi. Aslında
sizin bunu öğrenememeniz gerekiyordu, ama uçak alan değiştirince sızma oldu.
Başbakan açıklama yapmadan bunu doğrulayamazdım dedi.
Atasagun ayrıca Aman ne olur basın olarak bu olayı abartmayın. Bakın bu bir
müşterek operasyondur. Bununla ilgili ayakları yere basmayan şeyler söylenir ve
yazılırsa inanın komik oluruz. Çünkü operasyonun gerçek boyutlarını birlikte
yaşadığımız başka kuruluşlar var. Bizim ayaklarımız yere basıyor. Basının da bu
konuda soğukkanlı davranmasını diliyoruz. Başka açıklama yapamam dedi.
Ben de oturup 18 şubat günü yayımlanacak olan Radikal gazetesindeki köşemde
aynen şunları yazdım:
MİT in başarısı işbirliğinde
Nairobi Havaalanı nda Türkiye ye teslim edilen Abdullah Öcalan, daha uçaktayken
konuşmaya başladı. Öcalan ın, bir kısmı dün yayımlanan kasetteki itirafları
aslında tam 1,5 saat sürüyor. Abdullah Öcalan kendi deyişiyle Türk milletine
hizmete hazır bir sekilde, mevcutlu olarak Türkiye ye getirildi. Şimdi ne
olacak? Bu sorunun yanıtını vermeden önce, bu operasyonun nasıl yapıldığına
bakmakta fayda var.
Bu çapta bir operasyon desteksiz yapılamaz. Ama o desteği sağlayacak altyapıyı
oluşturmak, bazen operasyonu yapmaktan daha da önemlidir. Bu tür operasyonları
dünyada başarıyla gerçekleştiren İsrail gizli servisi Mossad, Amerikan askerî
gizli servisleri, Alman gizli servisi gibi belli başlı teşkilatlar var.
Çoğunlukla bu tür operasyonlarda bu gizli servisler de çuvallarlar. Başarısız
kalırlar. Başarılı olanlarının ardında da yine başka gizli servislerin veya
yerel örgütlerin aktif çalışmaları bulunur. Şimdi önümüzde duran bu başarılı
operasyona bakarken, havalara uçmamak ama sevincimizi de bastırmamak
durumundayız. Yani ayaklarımız yere basmalı. MİT elemanları çok önemli bir
operasyona imza koydular. Bu tim içinde yer alan asker kökenli kardiyolog doktor
dışında, operasyonel ekibin tamamı MİT mensubu. Bunların eğitimi ve operasyon
hazırlıkları MİT te yapılıyor. Bu ekip öyle üst düzey yetkililerden de
oluşmuyor.
Çağlar ın özel uçağı Türkiye açısından bu denli önemli olan operasyonda başka
gizli servislerin etkinliği biliniyor. Bunu söylemek, operasyonun değerini
küçültmüyor. Aksine onu yerli yerine koyuyor. Bu, operasyonun değerini
küçültmez. İşte bu yüzden ayaklarımız yere basarak, biz karşılıklı güven ve
işbirliği içinde bu başarıya imza attık demeliyiz. Eğer olayı abartır,
gerçekleri olduğundan başka yönlere çeker, olgusal değerlendirmeden kaçınırsak,
başkalarını kendimize güldürme olasılığıyla karşı karşıya kalırız. Amerika ve
İsrail gizli servisleri bizim operasyonla bir ilgimiz yok açıklamalarını
yaptılar. Bu onların etkinliklerini küçülttü mü? Bu gerçeklik ki MİT ve hükûmet
yetkililerini abartısız, sade açıklamalar yapmaya itiyor. Başbakan Ecevit olayı
olduğu gibi gösteriyor. MİT yetkilileri susuyor. Ağırbaşlı davranıyor. Şov
yapmak yerine gerçek sonuçla ilgilenmeleri, MİT içinde pek çok şeyin yoluna
girdiğini gösteriyor. Kanımca operasyona katılan Türk ekibinde yer alan beş kişi
Abdullah Öcalan ı teslim aldıktan sonra, kendilerine bayıltılmış olarak
paketlenip sunulan Öcalan ı getirenlere teşekkür etti ve uçağın kapısını
kapattı. (Doktorlara göre Öcalan bayıltıldığı için, uçakta ayılırken midesinde
ekşimeden şikâyet ediyor ve ilaç etkisini yitirene kadar kendine gelmekte
zorlanıyor.) Şimdilik yardımcı olan başka ülke servislerinin bu teşekküre, Bir
şey değil demek dışında yapacakları yok. Ama onlar da bir başka operasyon
sırasında MİT e başvurup yardım isteyeceklerdir. Karşılıklılık ilkesinin gizli
servisler arasındaki işleyişi böyle oluyor. Kenya operasyonu 10 şubat 1999
günü başlıyor. Türkiye de işadamı Cavit Çağlar ın şirketinden özel uçak
kiralanıyor. Çağlar ın ve adamlarının, hatta uçak pilotunun dahi operasyondan
haberi yok. Ekip önce Uganda ya sonra Kenya ya gidiyor. Tam beş gün boyunca,
Kenya Türk büyükelçisinin dahi haberi olmadan havaalanında bekliyor. Sonra
Abdullah Öcalan alınıp uçağa konuluyor. Bütün bu serüven kamerayla kaydediliyor.
Abdullah Öcalan ın uçaktaki konuşmalarından derlenen bir bölüm MİT Müsteşarlığı
tarafından dün gazetecilere dağıtıldı. Bu görüntülerin devamı da var tabiî.
Uçakta Öcalan la yapılan röportaj tam bir buçuk saatlik konuşmayı içeriyor.
Öcalan bu konuşmasının yayımlanmayan bölümlerinde dış desteklerinden, hayal
kırıklıklarına kadar pek çok konuda görüşlerini aktarıyor. Bunları İmralı da
başlayan sorgusunda da anlatacaktır. Önemli olan Abdullah Öcalan ın hiç direnç
göstermeden, direkt olarak sorulanlara yanıt vermesi ve açıklamalarıdır.
Öcalan ın Türkiye ye getirilişi ilginçtir. MİT Müsteşarı Senkal Atasagun un
göreve getirilişinin birinci yıldönümüne rastlıyor. İyi hediye diye düşünüyorum.
Operasyondan dolayı emeği geçen herkesi kutlamak lazım. Büyük iş yaptılar.
Türkiye nin olayı sevinç ve havalara uçmak dışında değerlendirmesi de gerekiyor.
Bundan sonra ne olacağı çok önemli. Abdullah Öcalan, PKK örgütünü kuran, onu
bugüne taşıyan kişi. Şimdi Türkiye nin önünde Öcalan sorunu ile birlikte
mücadele edilmesi gereken PKK terör örgütü var. Türkiye iki cephede birden
çatışmak durumunda. Batı nın bugüne kadar destek verdikleri Öcalan dan umut
kestikleri yaklaşık bir yıldır biliniyordu. Bu nedenledir ki Öcalan konusunda
Türkiye nin baskıları sonuç verdi. Öcalan ın tasfiye süreci başlamıştı.
Öcalan ın tasfiyesini izleyen süreç, bu terör hareketinin Batılılar tarafından
siyasallaştırılması olacaktı. Bugün Abdullah Öcalan kartını, Türkiye nin üzerine
bırakanlar, geride kalan PKK ve Kürt kartını hemen siyasallaştırma girişimlerini
de başlattılar.
PKK sorunu var. Siyasallaşan bölücü hareket, Türkiye nin önündeki büyük
engellerden birisi olmaya devam edecektir. Bununla mücadeleye hemen başlamamız
gerekiyor. Öncelikle terörist başının yargılanması sürecinin çok hızlı ve iyi
yapılması gerekiyor. Daha Öcalan Türkiye de 24 saatini doldurmadan ona avukat
gönderenlerin, uluslararası gözlemciler tayin edenlerin sorunu nerelere kadar
vardıracakları ortada. Almanya kendi topraklarında PKK terörünü en yakından
yaşayan ülke olmasına rağmen, Öcalan ın adil yargılanması konusunda açıklamalar
yaparak, adeta iç hukukumuza müdahaleye bile başladı. Türkiye de bağımsız, güçlü
ve adil bir yargı olacağını dünyaya anlatmamız gerekiyor. Bugüne kadar
başaramadığımız tanıtım sorununun altından şimdi kalkmamız gerekiyor. Burada
görev, Dışişleri Bakanlığı çalışanları ile dış misyonlarda çalışanlarındır.
Bunların toplam sayısı neredeyse 10 000 kişiyi buluyor. Artık bu insanlara haydi
demenin zamanıdır. Oralar da para alıp yatılmadığını, istendiğinde ne kadar
etkili olunabileceğini herkese göstermeleri lazım. Türkiye PKK sorunuyla daha
uzunca bir zaman karşı karşıya kalacak. Bunun için PKK yla mücadelede zafer
çığlıkları için çok erken. PKK yurtdışında başlattığı terör eylemlerini
Türkiye ye taşıyacak ve eylemlerde bulunacaktır.
Adaletin sınav günü
Halkın provokasyonlara karşı uyanık olması lazım. Büyük terör eylemleri için
güvenlik güçlerinin alarmda bulunması gerekli. Türkiye, PKK yla mücadelesinde
yeni ve başarıyla açtığı bir sayfada ilerliyor. Bu sayfanın hep başarıyla
devamı, Kürt sorunu olarak adlandırılan ekonomik kıskacın kırılmasına bağlı.
Güneydoğu da ekonomik kalkınmanın tam zamanıdır. Sosyal politikaların devreye
girmesinin tam zamanıdır. Bunlar, gecikmeden yapılması gerekenler. Hazır
terörist başı da Türk milletine ve Türk hükûmetine yardımcı olmak istiyor,
Benim Türkiye ye hizmet etmem için fırsat verirseniz, hizmet ederim. Kuran
hakkı için konuşuyorum, başka şeyleri de konuşurum. Bir hizmet imkânım varsa,
ben inanıyorum vardır... sanıyorum daha üst düzeyde tahlil edebilirler. Size ben
hizmet edeceğim. Ama ben gerçekten Türk üm, Türkiye yi ve halkını da seviyorum.
Layıkıyla hizmet edeceğime inanıyorum. İçime doğuyor diyor, bundan en iyi
sekilde yararlanmak lazım.
Örnegin Abdullah Öcalan, dış desteklerini anlatsa, banka hesap numaralarını,
askerî eğitim veren uzmanları, kendisiyle görüşen gizli servis mensuplarını
açıklasa, Türkiye terör mücadelesinde yeni bir boyut kazanır. Avrupa Topluluğu
üyesi ülkelerin PKK destekleri, Öcalan tarafından deşifre edilince, bu
çevrelerin başlatacakları yeni siyasallastırma numarası karşısında Türkiye
önemli bir koz elde etmiş olacaktır. Şimdiden Yunanistan da yaşananlar, olayın
arkasında büyük siyasî depremler olacağının göstergesi gibi.Terör ateşiyle
oynayanların, bir gün o ateşle yanacakları bundan güzel nasıl ortaya çıkardı ki?
Bu terörle hukuk dışı yöntemlerle mücadele eden bazı Türk çevrelerine de iyi bir
ders oldu. Otuz bin kişinin katili Abdullah Öcalan. Onu biliyoruz. Ama ya
binlerce faili meçhul. Onların hesabını terörü terörle bitirme hastalığına
yakalananlardan kim soracak? Bugünler Türk adaletinin sınav günleri. Bütün
gözler onların üzerinde.
Öcalan ve idam
Ve Türk adaleti Öcalan yargılamasında çok iyi bir sınav verdi. Yargılama aşaması
ve itirazların değerlendirilmesinde hukuk adamlarımız soğukkanlılıklarını hiç
bozmadılar.
Ancak yasalarda bulunan idam cezasının uygulanması noktasında karşımıza çıkan
sorunlardan biri Öcalan ın idam cezasının uygulanıp uygulanamayacağı
konusuydu. Bu konuda Türkiye yi kasım 1999 Helsinki Zirvesi yle aday ülke
konumuna getiren Avrupa Birliği baskısının yanı sıra, kendi ülkesinde idam
cezası uygulamalarıyla eleştirilen Amerika da, Türkiye nin Öcalan ı idam
cezasına çarptırmamasını istiyor. Bu Öcalan ı Türkiye ye teslim ederken
Amerika nın, sağ olarak adalete teslim edilmesi şartıyla da parelellik
gösteriyor. Bu şart ve Avrupa Birliği ile Amerikan yönetiminin Türkiye
üzerindeki baskıları Öcalan ın İmralı daki tutsaklığını ömür boyu hapse
çevirebilir. Bu konudaki tutumu iç hukuk kurallarımızın da üstünde bir hukuk
kuralı olarak mevzuatımıza giren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin kararı da
şekillendiriyor. Türkiye bu mahkemenin Abdullah Öcalan ın idam cezası hakkında
yürütmenin durdurulması kararına uymak konusunda çaresiz. Bu Öcalan ın idam
kararının uygulanamamasını gündeme getirecek. Çünkü Avrupa Birliği normlarında
idam cezası yok. Bu Türkiye nin de uymak zorunda kalacağı bir durum.
Ancak Ankara da, özellikle hükûmetin büyük ortağı Milliyetçi Hareket Partisi
içindeki şahinler ile askerî kanat arasındaki sıkışmışlık ve şehit ailelerinin
baskısı birleşince ne olacağı sorusuna net yanıt verilemiyor. Bazı çevreler
Öcalan asılır, sonra Avrupa Birliği normlarına uyulur diyorlar. Ama bunun
getireceği sonuçlar ile ödenecek bedeller konusunda tam bir hesap yok. Herkes
Öcalan konusunda hem Avrupa Birliği nin, hem de Amerika nın tutumunun idam
cezasının uygulanması durumunda olabildiğince sertleşeceğini kestiriyor.
Ankara da bu konuda duyguların mı, yoksa aklın mı galip geleceğini zaman
gösterecek. Bu anlamda Öcalan ın yakalandığında sağ olarak Türkiye ye
getirilmesi şartının, bir iç çatışma beklentisine dönük olduğunu dile getiren
görüşler de var.Bu eleştirilere de yol açıyor.
Operasyon eleştirdi
Operasyonla ilgili olarak görüştüğüm bir istihbarat uzmanı karşı görüşler dile
getirdi:
Abdullah Öcalan ın yakalanmasında en büyük faktör telefonkolik olması.
Telefonla konuşmayı çok sever ve bazen 4-5 saate varan konuşmalar yapar. Tabiî
PKK gibi bir örgütü, liderinin uzaktan kumanda etmesi için muhaberede bulunması
şart ama Alattin Çakıcı ile bunun ki bir hastalık halinde. Zaten Rusya ya gidişi
de aynı şekilde haber alındı. Çanta şeklinde uydu telefonu kullanıyor. Bu ise
Gölbaşın daki Bayrak üssünde bulunan yer istasyonundan dinleniyor. Herkes Uçağı
biliniyordu da uçağa hava sahamızda niye müdahale edilmedi? diye sordu. Bunun
sebebi mekanizmanın ağır çalışmasından. Dinleyen monitör rapora dökecek, o
üstüne arz edecek, amiri en kestirme yoldan yanına girebilirse MİT müsteşarına
bildirecek, müsteşar başbakana söyleyecek, O genelkurmay başkanına, o da hava
kuvvetleri komutanına talimat verecek, komutan da filo komutanına.Tabiî
arananlar bulunur veya bu arada biri yazılı emir istemezse 3-4 saat içinde
mekanizma harekete geçebilir. CİA Kontr Terör Merkezi, hiyerarşi içinde yer
almakla birlikte, doğrudan başkana muhatap olabiliyor. Böylece bizdeki 3-4 saati
10-15 dakikaya indirebiliyorlar. Zaten bu merkezde her önemli iç teşkilatın bir
temsilcisi var. Yani o temsilci bir telefonla mekanizmayı harekete
geçirebiliyor. Aslında bu sisteme benzer bir sistem kurulmalı Türkiye ye de.
Öcalan ı Kenya da tespit edenler Amerikalılar. Orada ABD
sefaretlerine yönelik hadiselerden sonra başta FBİ olmak üzere ABD güvenlik
güçleri karargâh kurmuşlardı. Daha doğrusu Öcalan ın Yunanistan da olduğunu ilk
tespit eden NSA (Amerika nın bütün dünyayı dinleyen Sinyal İstihbarat
Teşkilatı). Onun üzerine Yunanistan a baskı yapıldı.
Yunanlılar da alıp bunu Amerikalıların o anda en hassas olduğu ülkeye yani
Kenya ya götürüyorlar. Bu sefer telefon konuşması oradaki dinleyiciler
tarafından tespit ediliyor. Bizimkilere bilgi veriliyor. Amerikalılar PKK ve
Öcalan dan bihaber olan Kenya polisini devreye sokuyorlar ve kendileri arka
planda kalıyor. Bizimkilere gidip Kenya polisinden malı teslim almaktan başka
bir iş düşmüyor. Yani netice itibariyle Öcalan konusu tamamen Amerikalıların
eseri. Zaten bizim Kenya da hiçbir imkânımız yok.Daha önce de söylemiştim. Yine
tekrarlıyorum. Öcalan ın Suriye den çıkarılışı bir hataydı. Bizim senelerdir
üzerinde çalıştığımız ve burnunun dibine kadar girebildiğimiz bir mahalden
Öcalan ı çıkarttırmamızın yanlışlıkları ileride daha da çok anlaşılacak. Ya
Rusya veya İran, Irak gibi bir başka ülke Öcalan a Suriye gibi sahip çıkıp sonra
da gözlerimizin içine baka baka burada yok deseydi ne yapacaktık. Amerika PKK
terörünü bitirmek istedi ve bitirdi. Ancak bundan sonra PKK nın ve Kürt
konusunun siyasî yönü ön plana çıkacaktır. Yarın, öbür gün Apo yu mecliste
milletvekili olarak görürsem şaşmam.
Bu bir iç eleştiri. Öcalan yakalandıktan sonra Arap dünyası da olağanüstü bir
hareketlilik içine girdi. Bundan sonra ne olacak sorusu ve Türkiye ye yönelik
eleştiriler olayın boyutlarının aslında ne kadar büyük olduğunu gösteriyor.
Araplar ne diyor?
Arap dünyasının olayla ilgili değerlendirmeleri de oldukça ilginç. Bu konuda
Birleşik Arap Emirlikleri nde yayımlanan El İttihad gazetesinin yazarlarından
Sudanlı gazeteci Ahmed Ali Bukadi nin 11 mart 1999 günlü Abdullah Öcalan ...
Ders ve Anlam başlıklı yorumu Türkiye ve Kürtlere bakışı bize özetliyor. Ayrıca
Öcalan ın yakalanışıyla ilgili Türkiye ye dönük eleştirileri de dile getiriyor:
İsrail istihbaratı (Mossad) ve Amerikan Merkezî İstihbarat Teşkilatı CİA nın,
Kürt lider Abdullah Öcalan ın Nairobi den kaçırılarak Türkiye ye teslimi
operasyonunun planlanma ve uygulanmasında başrolü oynadığı artık bilinmeyen bir
şey değil. Türkiye nin, ünlü Amerikan casusluk filmlerine benzeyen bir operasyon
sonucu Öcalan ı yakalayanın kendi adamları olduğu yolundaki yalancı ve yersiz
övünmesini bir yana bırakacak olursak, dünyanın her yerinde sokaktaki sıradan
adam artık İsrail ve ABD nin, Öcalan ın hasımlarına teslim edilmesi skandalından
sonra istifa etmeye zorlanan üst düzey Yunan yetkililerle işbirliği yaparak
Öcalan ı kaçırma misyonunu üstlendiğini biliyor. Ama elinden bir şey gelmediğini
bildiren Kenya yönetimi ise, düşmanlarının güçlü müttefikleriyle işbirliği
yaparak ağa düşürünceye kadar ülkeden ülkeye kovaladığı bir halk lideri ve
siyasî sığınmacıya karşı böyle bir suçun işlenmesi için yabancı güç (İsrail) ve
uçaklara toprakları ile semalarını kullanma izni vermekten başka bir rol oynamış
değil.
Bu kısa özeti, şu cevap bekleyen önemli soruyu sormak için verdik: Türkiye nin
yanı sıra ısrarla ona siyasî sığınma hakkı tanımayı reddeden bütün Avrupa
Birliği ülkeleri adına İsrail ve ABD Abdullah Öcalan ın izini neden sürdü? Bizce
bu sorunun cevabı, Haçlı Savaşları ndan günümüze kadar Arap ve İslam
coğrafyasının tarihinin derinliğinde yatmaktadır. Eğer Araplar ve Müslümanlar,
Avrupa nın Arap ve Müslüman Doğu ya karşı yürüttüğü Haçlı Savaşları nı
unuttuysa, eğer Arap ve Müslümanlar XI. yüzyıl ortalarında başlayıp günümüze
kadar süren bu savaşların hedefini unuttuysa, sadece şekil olarak değişen, eski
ve yeni savaş üslupları, eski ve yeni savaş, eski ve yeni diplomatik üsluplar
bazında değişen bu tekrarlanan uzun savaş dalgaları boyunca, Hattin Savaşı nda
saldırgan Haçlılar a yenilginin acısını tattırarak Kudüs kentini Haçlılar ın
egemenliğinden kurtaran, Araplar ve Müslümanları birleştiren, Mısır ı merkez
alarak İslam devletinin sınırlarını Türkiye ve Kudüs dahil Şam yurdunu da içine
alacak şekilde Libya Çölü nden Mezopotamya daki Dicle Nehri ne kadar genişleten
tek kişinin Kürt asıllı Müslüman komutan Muhammed Salaheddin (Salaheddin Eyyubî)
olduğunu unuttuk mu?
Yine Müslümanların yüzyıllar boyu ülkelerine egemen olduğu Haçlılar ın
Müslümanlara yönelik dalga dalga gelen savaşlarının Müslümanları yenmeyi
başaramadığını unuttuysak; Birleşik Devletler in başını çektiği Siyonistler ve
Batılılar bunu unutmadı.
Çağdaş tarih bize, Batı nın ancak Birinci Dünya Savaşı nda Türkiye yi yenerek,
Osmanlı İmparatorluğu nu kötü imajlı Sevr Anlaşması na göre parçaladıktan sonra,
Batı da Türkiye yi yöneterek İslam ümmetinden koparması için Mustafa Kemal
Atatürk e destek verdikten sonra Ortadoğu daki Müslümanların yurtlarında
üstünlük ve egemenliğini yeniden kazanabilmiştir. Batı, Atatürk ü, Arap
bölgesinin paylaşılmasına ve Fransız ve İngiliz sömürgeciler arasında yağma
haline dönüşmesine yardımcı olmak üzere Osmanlı İmparatorluğu vilayetlerinin bir
tasfiyecisi olarak başa getirdi. İşte bu, Haçlı Savaşları nın torunlarına,
Birinci Haçlı Seferi nde kendilerini kesin yenilgilere uğratan Hattin Savaşı
kahramanı ve Kudüs ün kurtarıcısı komutan Selaheddin den öç alma fırsatı veren
tarihî bir andı. Salahheddin in torunları Müslüman Kürtlerden intikam alınması,
ilan edilmeyen ancak özenle ve şiddetle uygulanan cehennem planlarının arasında
yer almaktaydı. Bu plan ülkelerinin, Türkiye nin güneydoğusu haline
getirilmesiydi.
Milyonlarca Kürt dünyanın dört bir yanında ve Irak, İran ve Suriye gibi
Türkiye ye komşu ülkelerde parçalandı. Böylece Müslüman Kürtlere yasak konmuş
oldu. Oysa onlar kendilerine özgü bir yurda sahip olmak için gerekli bütün
ulusal özelliklere sahipti. Yaklaşık beş bin yıl öncesine dayanan tek bir dil,
kültür ve ortak tarihleri var. 1923 yılından günümüze kadar Kürtler kendilerine
özgü bir yurt ya da en azından kendilerine özgü kültürlerini ve dillerini
geliştirmelerini sağlayacak ve kendi yaşamlarıyla ilgili olarak ilerleme ve
refahlarını gerçekleştirecek bir şekilde yönlendirmelerine olanak verecek bir
özerk yönetim kazanmak için direniş mücadelesi verdi. 20 milyona yakın Kürt
Türkiye nin güneydoğusunda yaşadığından, Kürtlerin isteklerinin
gerçekleştirilmesinde Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 20 sini oluşturan bu
yoğun kitleye büyük görev düştü. Ancak Kürtlerin meşru taleplerine karşılık
verileceğine Türkiye içinde ve dışında onların nasibi öldürülmek ve göç
ettirilmek oldu. Meşru haklarını isteyen Kürtlerin Türkiye, Irak ya da İran da
başlarına gelenlerin ayrıntısına girmeye gerek yok. Çünkü bütün bunlar özellikle
Abdullah Öcalan ın kaçırılması operasyonundan sonra dünyanın her yerinde
herkesin dilinde dolaşan genel bilgiler haline geldi.Kürtlerin Türkiye de
uğradıkları şiddetli baskı karşısında ve haklarını savunmak için sıradan siyasî
etkinliklerine bile izin verilmemesi sonucunda, Türk ordusu ve Türk güvenlik
güçlerine karşı silahlı mücadele başlatmak zorunda kaldılar. Türkiye onlara,
Türk askerî mekanizmasının olabilecek en üst sınırda kullanıldığı bastırma
operasyonlarıyla karşılık verdi. Türkiye, Kürt direnişçilere Türkiye dahilinde
yaptıklarıyla yetinmedi, Kuzey Irak ta neredeyse her gün olduğu gibi onları
Türkiye sınırları dışında da takip etmek üzere uçakları ile top ve tanklarla
desteklenen birliklerini gönderdi. Birleşik Devletler ve Batılı ülkeler
Kürtlerin adil davasına destek vereceğine, Kürtlere yönelik tutumlarında en
basit insan hakları ilkelerini bile çiğneyen Türkiye nin tecavüzlerine göz
yumdu. ABD ve İngiltere Kuzey Irak ta Kürtlerin haklarını savunduğunu iddia
ederken Türk Silahlı Kuvvetleri nin, Türkiye nin güneydoğusunda ve Irak
içerisinde yürüttüğü kitle imha savaşını durdurmak için parmağını kıpırdatmıyor.
Ancak, Öcalan ın kaçırılması, belki de öldürülmesi ve Kürtlere yönelik savaşın
sürdürülmesi, Türkiye, ABD, Batılı ülkeler ya da İsrail in Kürtlere ve Araplara
yönelik savaşlarında zafere ulaşacakları anlamına gelir mi acaba? Bu sorunun
cevabı dünyanın tamamında yaşanan ve Kürtlerin liderlerini savunmak ve adil
davalarını sürdürmedeki ısrarlarını dile getirmek üzere sergilemiş olduğu
ayaklanışlarda yatmaktadır. Bizzat Batılı yayın organlarının da itiraf ettiği
gibi, Abdullah Öcalan ın kaçırılması, belki de yargılanması ya da idam edilmesi
gürleşen Kürt davası ateşine benzin dökmekten başka bi şey değil. Yine bu
sorunun cevabı Öcalan ın yanı sıra halkının her Arap ülkesinde kazandıgı destek
ve ilgide yatmaktadır. Batılılar ve Amerikalılar arasında bile bircok kişi
Türkiye nin Öcalan ı yakalamakla çok şey kaybettiğini ve onu tutuklamak ya da
idam etmekle Kürt sorunundan kurtulma girişimlerinin nasıl bir sonuç vereceğini
kestirmenin olanaksızlaştığı kanaatini taşıyor.
Arap ın da, Batılının da derdi aynı
Evet Arap ülkelerinin Kürt ve Abdullah Öcalan sorununa bakışının dışavurumu bir
yazı. Bu yazı Türklere, tarihlerine, Atatürk e genel bakışı göstermesi açısından
önemli. Çünkü Araplar bu konuda Öcalan dan yana. Aslında Türkiye Öcalan
konusunda yalnız kalmış gözüküyor.
Ancak bütün bu eleştirilere karşın Öcalan ın yakalanması iç siyasî dengelerde
olağanüstü değişikliklere yol açtı. Öcalan yakalanınca MHP ve DSP büyük bir oy
patlamasıyla seçimlerden galip çıktılar. Ancak şimdi idam cezasının uygulanması
konusunda yaşanacaklar da yeni iç siyasî dengeleri oluşturacak denli güçlü
etkiler yaratabilecek.
Altıncı bölüm
Öcalan açıklıyor: Nasıl yakalandım?
Kitabı kaleme alırken, hatta daha yazmayı hayal ettiğim zamanlarda bile,
özellikle Abdullah Öcalan ın kendi ağzından, bana özel olarak nasıl
yakalandığını anlatmasını istemiştim. Bu isteğimi daha sonra avukatları
aracılığıyla İmralı da bulunan Öcalan a da ilettim. Kendisi nasıl yakalandığı
konusunda yine avukatları aracılığıyla bana özel bir metni yolladı.
Ben bu metni olduğu gibi, hiçbir kelimesini değiştirmeden aynen burada
yayımlıyorum. Öcalan bu metinde kendisinin ele geçirilişini bir komplolar
dizisi gibi göstermeye çalışıyor. Anlattıkları bana akrebin etrafı ateşle
çevrildiğinde kendini vurmasını anımsattı. Öcalan etrafını kan ve gözyaşı yerine
siyasetle çevirmiş olsaydı, mutlaka kabul görebileceği yerler olurdu. Ama o
kendisini bir ateş topu haline dönüştürüp, sonra da beni tutun diyor. Onu hiç
kimsenin eline alması mümkün değildir. Terörün bir insanlık suçu olduğunu kabul
eden herkes için bu yazdıklarım geçerlidir. Terörden bu kadar çok çeken
Türkiye nin kendini savunma hakkı sadece bir hak gibi görülemez. Aynı zamanda bu
bir meşru savunmadır.
Öcalan ın yakalanışı akrebin kendini soktuktan sonra zehirlendim diye
bağırmasına benziyor. Bu yüzden onun komplolar teorisi de gerçekçi değil.
Yakalanışı uluslararası destek gören bir terör örgütünün liderinin, tıpkı
başvurduğu yöntemle, uluslararası bir operasyonla ele geçirilmesinden başka bir
şey değildir. Hukukîdir. Meşrudur. Ve uygundur. Teröristin kendini savunma hakkı
var da, mağdurun yok mudur?
Ben kitabın içsel zenginliği ve bir taraf olarak Öcalan ın söyleyeceklerinin
önemi bakımından bana yollanan metni aynen yayımlıyorum. İşte Abdullah Öcalan ın
kendi kaleminden yakalanış öyküsü ve detayları.
Öcalan anlatıyor
9 ekim 1998 tarihinde Suriye den çıkmak zorunda kalmamızla birlikte başlayan ve
yakalatılmak suretiyle, 16 şubat 1999 tarihinde Türkiye ye teslim edilmemle
noktalanan, gerçekten de tarihin gördüğü en kapsamlı bir operasyon yaşanmıştır.
Öncelikle Suriye den Avrupa ya çıkmamı şöyle açıklayabilirim, dağa çıksaydım
birey olarak benim için kurtuluş olabilirdi. Ama dağa çıksaydım, çıkmaz daha da
derinleşirdi. Şunun bilinmesi gerekir yaşadığımız bu kapsamlı sorunu çok uzun
zamandır bir diyalog anlayışı içinde çözmek istiyorduk, fakat çok çeşitli
nedenlerle, yani hem bizden hem de devletin o zamanlardaki yaklaşımlarından
kaynaklanan nedenlerle hepimizi derinden üzen bir faciayla, bir felaketle yüz
yüze kaldık.
İşte bunun için dağa çıkmayı tercih etmedim. Kolay olanı, dağa çıkmaktı. Bunu
bildiğim için böylesi bir sonucu yaratmaya hakkım olmadığına kendimi inandırdım.
Bunu da içselleştirdim. Avrupa yı da çok kapalı buldum. İtalya da kalmakta ısrar
etseydim kalabilirdim. İnsanın onuru üzerinde oynama tehlikesini görünce oradan
ayrıldım. Bundan sonra Kenya sürecini de bir çeşit kadercilik olarak
değerlendiriyorum. Yakalandığım anda uçaktaki o ilk barış sözcüğünü kullanmam da
yeni bir sürecin başlanıcı oluyordu. Daha önce de düşünmüştüm. Aslında ilk
kararım tavır koyma yönündeydi. Yemeyecektim, içmeyecektim, konuşmayacaktım. Ama
daha sonra, bazı gerçeklerin gizli kalacağını düşündüm. Barış için yaşayacağım
dedim. Uçak Mısır a, İsrail e veya Kıbrıs a indi. Yine üç yere indiğimizi daha
sonra helikopterle Anadolu topraklarına geldiğimizi sanıyorum. Benim
yanımdakilerin niteliğini bilmediğimden (çünkü gözlerim kapalıydı), faili meçhul
ihtimalini dile getirdiğimde buna tepki gösterdiler sana o şansı vermeyeceğiz
dediler.
Mahkeme sürecinde ben şunu fark ettim. bu operasyonla birlikte benim en başından
fark ettiğim birçok konu, sorunun bütün ilgilileri tarafından bilinmiyordu.
Muhtemelen Türkiye nin bu oyunun birçok kısmından haberi yok. Benimle ilk temas
kuran askerî yetkili: Bu bir oyundur, kardeşi kardeşe kırdıracaklar bunu
bozacağız demesini olumlu buldum. Bu genel bir tutumdu. Ben de Peki siz
sözlerinizin sahibi olabilecek misiniz? Gücünüz varsa ben barışa hazırım ,
dedim.
Ancak irade ve gücü olan barış yapabilir. Yetkililer, barış ve kardeşlik sözleri
edince bunu ciddi buldum, ben de yapabilirim dedim. Bu tutumumu şimdiye kadar da
sürdürdüm. Bu oyunu siyasîler bilmiyor ya da bilmek istemiyor, askerler kısmen
biliyorlardır. Kendilerine de, barışa gücünüz varsa yapalım diyorum. Bunun
tavizle, zorlamayla ilgisi yoktur. 1993 ten Turgut Özal döneminden beri böyle
bir tavrım vardır. Barış politikaları o günlerden beri sürmektedir, İmralı da
bunu daha da somutlaştırdım.
Teslim alınmam NATO kararıdır. ABD önderlik etti. Dikkat edilirse o gün tüm
Avrupa ülkelerine inişim yasaklanmıştı. Primakov, o da yasakladı o gün. Bu
tespit edilmeli. Benim hakkımda NATO seviyesinde de karar var. Burada önemli
olan Yunanistan ın rolüdür. Bunun iyi görülmesi gerekir. Yunanistan ın yaptığı
korkunçtur. Yaptıkları bilinçlidir. Dürüst değiller. Yunanistan, benim ortadan
kaldırılmam suretiyle Türkiye de bir Türk-Kürt savaşı başlatmak istemiştir.
Bu oyunu ilk başta hiç kimse anlamadı. Bu bir tuzaktı aslında. İngiltere nin
payı var. Bu tuzağı Türkiye nin halen sezdiğini zannetmiyorum, en üst düzeyde
bile anlaşılamamıştır. Siyasiler benim şahsımda zafer sarhoşluğuna kapılmış.
Türkiye de Kürt sorunu çözülürse Türkiye artık hiçbir gücün elinde oyuncak
olmaz.Bu tuzağı Türkiye nin halen kavradığını sanmıyorum. Tuzak Kürtlere ve
Türkiye ye de kurulmuş aslında.
Esasen bu tarzda bir oyun yeni de değildi.Beni harcamak amacıyla 1993 ten beri
yazılan senaryo buydu. İdam gerçekleşirse, gelişen tepkilere paralel bir
diktatörlük, sertlik gelecek. Saddam benzeri daha sonra Sırbistan olayı gibi
NATO devreye girecek, olay Kosova ya dönebilir. Ecevit bunu görmeli. Buna
devletin tavrı ne olacak. Türkiye yle de oynanıyor. Tarihî sorumluluk seyri bana
bu oyunu bozmamız gerektiğini emrediyor. Bunun için sezdiklerini, bildiklerimi
ileride daha detaylı anlatmayı düşünüyorum.
Fakat şimdiden şunu söyleyebilirim bu kapsamlı komplo iyi anlaşılamazsa,
Türkiye de çıkmaz derinleşirse kesinlikle yeni bir Iraklaşma, Yugoslavyalaşma,
Lübnanlaşma, Kosovalaşma olur. Hızlı demokratik bir yaklaşım bu çıkmaza
düşmesini engeller, düze çıkarır.
Türkiye inşallah bu oyuna gelmez. Ben bu oyunu bütün gücümle bozmak istiyorum.
Bütün çabam buna yönelik olacaktır.
Bu koşullarda yapabildiğim asıl şey, Türkiye yi ve kendimi büyük bir oyuna
düşürmekten kurtarmaktır. Tekrar söylüyorum plan kapsamlıdır. Israrla
Pangalos un ben Kenya daki Yunan elçiliğinde iken benim için atın onu oradan
demesi korkunç bir tuzaktı. Oysa, Yunanistan a gitmem onların davetiyle olmuştu.
Bildiğiniz gibi daha sonra kendi yasalarını da hiçe sayarak benim iltica
talebimi reddetmişlerdi. Bizi kullanmak istediler, ancak ben bu oyuna gelmeyince
de bu kez ortadan kaldırmak istediler: ben asla onların istediği bir şekilde
Türkiye ye karşı bir oyun içinde olmazdım. Olmadım da.Ben bu tuzağı açığa
çıkarttım.
Kurulan bu tuzağı gerçekleşme biçimi olan komployu bütün yönleriyle açıklamak
gerekiyor. Aslında hâlâ karanlıkta kalan yanları var. Ama zaman içerisinde
yaşanan bütün gerçeklerin açığa çıkacağını sanıyorum. Bilindiği gibi bütün
dünyada etkili olan bazı yasadışı, hatta bazen de hükûmetlerüstü, devletlerüstü
olan çokuluslu bazı gizli örgütler vardır. Bunlar binlerce iş yaptı böyle.
Bunların en çok bilineni gizli NATO Gladiosu dur.
Hatırlanacağı gibi, Rusya yetkilileri, mahkeme başladığı gün şöyle diyordu.
Öcalan üzerinde çok büyük pazarlıklar yapılıyor diyordu. İtalya daki birim de
hukukî değil, özel bir kuvvettir. Savunma Bakanlığı na, NATO ya bağlıydı.
D Alema Kabinesi nin gücü ve haberi yoktur.Hükûmetlerüstü çalışıyorlar.
Gizliydiler, takmıyorlardı kimseyi. Clinton bile susuyor bu konuda, bunlara
karşı gücüm yok diyor. Komplo gerçekleştiği günlerde NATO istihbaratı,
İsviçre de toplantı yapıyor. Bu komploda inisiyatif İngiltere de olabilir.
İsrail lobisinin İngiltere de etkinliği var. Onların da etkisi olabilir. Londra
önemli rol oynamıştır. İsrail ve Yunanistan da işbirliği yapmıştır diyebilirim.
Türkiye yi de haberdar etmişlerdir. Genelkurmay biz bu oyunu bozacağız dedi.
Öyle sanıyorum ki Genelkurmay da kendi çizgisine tam hâkim değil. Kışlalı yı
bile halen aydınlatamadı. Bence Genelkurmay da enterne ediliyor. NATO nun 20
yıllık Gladiosu halen Türkiye de de çok güçlüdür.
Suriye den itibaren benim içine girdiğim süreç, NATO nun içine girdiği süreçtir.
Bu süreçte NATO nun özel operasyon birimi tarafından kontrole alınma durumum
vardır. Suriye den çıkıp Yunanistan a -tuzağa- çekilirken bile, oradaki NATO
görevlileri etkili olmuştur. Bu süreçte; benimle muhatap olan, hem askerî hem de
sivil kesimler NATO nun elemanlarıydı.
İtalya da benimle ilişkilenen grubun da, NATO yla bağlantıları vardır. İtalyan
hükümetini de aşan bir Gladio birimi Roma sürecinde belirleyici rol almıştır. Bu
anlamda İtalya hükümeti, kendine güvensizdi ve belirleyici olma güçleri de
yoktu.
Yunanistan a son gittiğimde de, NATO nun ve ABD nin askerî çevresi etrafımdaydı.
Bu anlamda, Avrupa da genel olarak benimle ilgilenen NATO nun çekirdek
birimidir.
Kenya ya gönderildiğimde beni karşılayan Yunanistan Büyükelçisi Kostulas,
NATO da 20 yıldır seni sürekli araştıran birimin başında idim. Seni gökte
ararken yerde buldum. dedi. Bütün bu sözler anlamlıdır, iyi yorumlanmalıdır.
Türkiye nin tüm bu süreçten haberi vardı. Türkiye ye sürekli haberler veriliyor,
durmadan haber akışı sağlanıyordu. Teslim edilmem Yunanistan ın çıkarlarının
geliştirilmesi midir? Yoksa İsrail in çıkarlarının geliştirilmesi midir?
Görünüşte her ne kadar, Türkiye yi bilgilendiriyoruz deseler de, Yunanistan
İstihbarat Şefi Baby, Kalenderis ve Kostulas, bu üçü de NATO çalışanı ve azılı
Türk düşmanıdır. Bu üç kişi, hangi amaçla beni bu oyunun içine çektiler. Kendi
çıkarları için mi, Amerikan çıkarları için mi, yoksa İsrail çıkarları için mi?
Bu noktalar henüz aydınlatılabilmiş değildir. Bu ekip, daha sonra beni
Türkiye ye pazarlamak istedi ve sonuçta beni enterne eden de, NATO nun
Gladiosu dur.
İnisiyatif ABD lilerin elindeydi. ABD den komplodan sorumlu kişi Ulusal Güvenlik
Dairesi Başkanı Sandy Berger dir. Beri ben Clinton la konuştum, Öcalan a yardım
eder misin? diye sordum demişti. Bunun üzerine Clinton eliyle ağzını kapatmış.
Sandy Berger bunu bilir demiş. İkinci bir kişi daha söylüyor. Cevap aynı
oluyor. Bu konuda tam yetkili olan şahıs Sandy Berger dir ve operasyonu da
Berger yönlendirmiştir. Gelinen aşamada; Clinton inisiyatif almış mı veya ne
kadar almış? Bunu bilemiyorum.
İsrail Suriye yi kendine çekmek için bu komploda yer almıştır. Kenya daki
durumuma ilişkin, İsrail in de katkısı olabileceğini düşünüyorum. İsrail in bu
konuyla ilgili sorumlu kişisi İstihbarat Şefi David İrvin dir. Bana karşı
geliştirilen komployu, ABD den SandyBerger le birlikte yürüttüler. Perde
arkasındaki iki adam bunlardır. Burada Türkiye nin fazla bir rolü yoktur. Mesut
Yılmaz, Öcalan ın getirilişinde bizimkilerin haberi yoktur dedi.Dışişleri
çevreleri de, Getirilişi aleyhimizedir dedi. Kenan Evren de, Bu adam başımıza
bela olur tarzında açıklama yaptı. Genel olarak; Bizim fazla rolümüz yoktur.
Zaten paketlendi deniliyor.
Avrupa ve ABD yi top yekûn suçlamıyorum. İsrail için de şunu belirtmek
gerekiyor. Komplo Netanyahu dönemine aittir. David İrvin, o dönemin istihbarat
şefi idi. Şimdi Barak baştadır. Barak barışçıl görünüyor, Ortadoğu da barış
sürecini geliştirmeye çalışıyor. Yunanistan da da demokratlar olabilir, Yunan
halkından dostlarımız vardır, ancak komploda hükûmetin rolü açıktır. İtalya için
de şu söylenebilir, İtalyan hükûmetini de aşan bir Gladio birimi komploda etkili
rol oynamıştır.
Beni buraya gönderenlerin stratejik bazı amaçları olduğu kesindir. Türkiye yi
çokça sevdikleri için bunu yapmamışlardır. Türkiye nin gerçek yurtseverlerinin,
bu gerçekleri bilmeleri gerektiğini düşünüyorum. Oyunun derinliğini
kavramalıdırlar. Tüm bu konuların aydınlatılması gerektiğini önemle
vurguluyorum.
Israrla şunu vurgulamak istiyorum, bu oyunda Yunanistan ın rolü mutlaka açığa
çıkarılmalıdır. Bu nedenle Yunanistan da dev kadar araştırmaya ihtiyaç var.
Kostulas, bana 20 yıldır NATO da seninle ilgili raporlar bana geliyordu,
çuvallar dolusu demişti. Benim yakalanmama NATO nun çekirdek kanadının işidir.
Yunanistan ın NATO daki subayları Amerika emriyle Türkiye ye hizmet olsun diye
mi, yoksa birlikte Türkiye nin başını belaya sokmak için mi yaptılar? Bu oyunun
en büyüğü Türkiye ye oynamıştır. Araştıralım diyorum. NATO nezdinde istihbarat
nezdinde subayların örgütlenmesi var. Kostulas ın 20 yıl NATO da çalışması var.
O günleri hatırlarsak ilk görünüşte bir ayrıntı olan bir olay vardı. Gazeteler
yazmıştı, Simitis Apo nun Kenya da olduğunu duyar duymaz yere düşmüştü. Çok
ilginç bir olay. İyi yorumlamak lazım. Tarihî bir olay. Pangalos, Sırbistan daki
bir konuşmasında Öcalan, Ruhül kudüs oldu diyordu. Yani artık ölmem
gerektiğini düşünüyorlardı.
Abdullah Öcalan yakalanışıyla ilgili olarak bunları dile getiriyor. Ancak
Gladio veya derin devlet diye tanımladığı çevrelerin Türkiye de etkin
olmasının nedenlerinden biri kendisi ve PKK nın yarattığı terör oldu. Türkiye de
çeteler ve oluşumları PKK terörü yüzünden büyüdü. PKK ve Öcalan Türkiye nin
demokratikleşmesi ve gelişmesinin önündeki en büyük engeller olarak oyundaki
yerlerini aldılar. Bugün duyulan şey, bu pişmanlık olsa gerektir. Yine de ne
denirse densin ne gariptir ki, Abdullah Öcalan ın kaderi, Türkiye nin kaderiyle
kesişmeye devam ediyor. Tıpkı Türklerle Kürtlerin bir arada ve kardeşçe yaşama
zorunlulukları gibi.
Ekler
Ek: 1
Ek: 3
Abdullah Öcalan ın DGM savcıları tarafından İmralı Cezaevi nde,
alınan ilk ifadeleri
Ek: 5
Abdullah Öcalan ile ilgili olarak İmralı da yapılan yargılama sonucunda Ankara
DGM nin verdiği kararın metni
A
Ağar, Mehmet 50, 51, 52
Akcan, Ethem 68, 229
Alpay, Miktad 155
Arafat, Yaser 50
Aristidou 88, 89, 90, 92, 93, 104, 105, 106, 111-114, 117-120, 123
Aslan, Günay 90, 91
Atasagun, fienkal 11-13, 51, 72, 149, 154, 159, 161, 163
Atatürk, 24, 171, 173, 245, 252
Atmaca, Metin 56
Ateş, Atilla 64, 66
Ayas, İbrahim 87
B
Barak 180
Barzani, Mesut 14, 18, 29, 40, 59, 60
Baykal, Deniz 59
Berger, Sandy 180
Bir, Çevik 57
C
Cem, İsmail 12, 154
Cerrahoğlu, Nilgün 74, 232,
CİA 11, 12, 13, 14, 46, 49, 72, 131, 137, 139, 152-154, 169, 170, 192
Cirakis, Yorgo 136
Clinton, Bill 21, 58, 179, 180
Ç
Çağlar, Cavit 153, 165
Çiller, Tansu 50, 52, 55, 152
Çongar, Yasemin 57
D
Diakofotakis 87, 88, 90, 91, 98, 99, 103-106, 108, 110-116, 119, 121
D Alema, Massimo 76, 179
Delil 69, 218, 231
Demirel, Emin 161
Demirel, Süleyman 12, 13, 36, 37, 52, 65, 154, 187, 188, 189
Dimitriou, Haci 26
Duatepe, Cenk 29
E
Ecevit, Bülent 12, 13, 154, 161, 162
EİP 79, 80, 82-86, 90-94, 96, 99, 107-113, 117, 118, 119, 136-140, 149, 190, 191
Elçi, fierafettin 59
Erkan, Ünal 50
Esad, Cemil 68, 230
Esad, Hafız 23, 65, 68, 230
Evangelatos, Stefanos 136
Eymür, Mehmet 52, 57
F
Fuller, Graham 60
G
Galbright, Peter 60
Gazi, Ali 58
Gerger, Haluk 74, 229, 232
Grünewald 27
Gunter, Michael 57, 58
Güven, Ertuğrul 49
H
Hac, Aziz el 147
Hacandreou, Leonardo 26
Hamaney, Ali 26
Haralanbidis, Mihalis 27
Hatemi, Muhammed 25
Hüseyin, Saddam 12, 24, 66
İ
İlhan, Attila 22
İmami, Said 25
İrvin, David 180
J
Jirinovski 71, 73, 231
K
Kalenderidis, Savvas 78, 79, 88, 117, 121, 141
Karadayı, İsmail Hakkı 52
Karayorgos, Dimitris 136
Kaya, Ayfer 70, 135, 185, 191, 224, 231
Kazzaz, Sarchill 29
Keleş, İbrahim Abdi 54
Kılıç, fiemse Dilan 92, 95, 122
Kostorlas, Yorgo 101
Köksal, Sönmez 50-52
Kurttekin, Türkekul 29
Küçük, Yalçın 55, 215, 218, 222
Kranidiotis 94, 95, 99, 120, 121,
Kıvrıkoğlu, Hüseyin 12, 13, 154
Kohl, Helmut 27
L
Laden, Usame bin 12
Lord Avebury 28
Lummer, Heinrich 27
M
MGK 49, 90
Manginas, Yorgo 136
Matafias, Dimitris 27
Mavros, Lazaros 86, 87, 103
Mavros, Yorgo 136
Mihas, Takis 142
MİT 11-14, 16, 43, 49, 50-57, 66, 67, 72, 135, 148, 150-156, 157, 160, 162, 163,
165, 169, 186, 188, 192
Mitrofanov, Aleksi 29
Montovani 187
Mossad 50, 52, 131, 150, 164, 170
Mübarek, Hüsnü 65, 66
N
Naksakis, Andonis 26, 80, 129, 136, 141, 190
Natenyahu 67
Nikolopoulos, Mihalis 136
Nurcan 92, 95, 98, 118, 119, 143
Ö
Özal, Turgut 36, 37, 46, 77, 219
Özkan, Hüsamettin 154, 155, 161
P
Pangalos, Teodoros 103, 107, 108, 109 111, 112, 114, 124-127, 130-132, 135, 137,
138, 178, 181
Papaiannou 107, 108, 110-116
Pehlivanoudis, Zisis 136
Primakov 71, 73, 176, 187, 233
R
Roubis 82
Rozalin-Rozerin 70, 71, 76, 77, 81-83, 92, 137, 185, 224, 231, 232
S
Sarıkurt, Abdullah 69, 70, 185, 186, 231
Schmalstieg, Herbert 28
Schmidbauer, Bernd 27
Sgourides, Panayotis 26
Simigdalas, Andonis 136
Simitis, Kostas 125, 127, 128, 130, 131, 139, 144
Stavrakakis, Haralambos 80, 129
T
Talabani, Celal 14, 18, 27, 29, 40, 60, 219
Talipoğlu, Tayfun 74, 193, 232
Tarschys, Daniel 145
Türkeri, Fevzi 13, 155
Tzovaras 82, 83, 86, 95
U
Uçar, Numan 77, 228, 232
V
Vounatsos, Dimitris 26
W
Walker, John Austin 28
Y
Yaman, Ahmet 73, 77, 187, 232
Yeşil 28, 53, 54, 56, 57
Yıldırım, Mahmut 52, 53
Yılmaz, Kani 27, 58, 216, 228, 235
Yılmaz, Mesut 52, 55, 59, 65, 72, 76, 155, 180
Z
Zerki, Mervan 68, 69, 230
İçindekiler
9 Önsöz
11 Birinci bölüm
Ankara
49 İkinci bölüm
Öcalan a karşı ilk eylemler
63 Üçüncü bölüm
Av olma duygusu
79 Dördüncü bölüm
Atina nın açmazı
149 Beşinci bölüm
Türkiye nin zaferi
175 Altıncı bölüm
Öcalan açıklıyor: Nasıl yakalandım?
185 Ek:1
Abdullah Öcalan ın gün gün
yakalanış
serüveni
195 Ek: 2
Tayfun Talipoğlu nun Abdullah
Öcalan la
Roma da yaptığı ve daha önce hiçbir yerde
yayımlanmamış söyleşinin tam metni
211 Ek: 3
Abdullah Öcalan ın DGM savcıları
tarafından İmralı Cezaevi nde alınan ilk
ifadeleri
237 Ek: 4
Abdullah Öcalan davasında savcıların
sundukları mütalaanın tam metni
255 Ek: 5
Abdullah Öcalan la ilgili olarak
İmralı da
yapılan yargılama sonucunda
Ankara DGM nin verdiği kararın metni
257 Dizin
Tuncay Özkan _ Operasyon
www.kitapsevenler.com
Merhabalar
Buraya Yüklediğimiz e-kitaplar
Görme engellilerin okuyabileceği formatlarda hazırlanmıştır.
Buradaki E-Kitapları ve daha pek çok konudaki Kitapları bilhassa görme engelli
arkadaşların istifadesine sunuyoruz.
Ben de bir görme engelli olarak kitap okumayı seviyorum.
Ekran okuyucu program konuşan Braille Not Speak cihazı kabartma ekran ve benzeri
yardımcı araçlar
sayesinde bu kitapları okuyabiliyoruz. Bilginin paylaşıldıkça pekişeceğine
inanıyorum.
Siteye yüklenen e-kitaplar aşağıda adı geçen kanuna istinaden tüm
kitap sever arkadaşlar için hazırlanmıştır.
Amacımız yayın evlerine zarar vermek ya da eserlerden menfaat temin etmek değildir
elbette.
Bu e-kitaplar normal kitapların yerini tutmayacağından kitapları beğenipte engelli
olmayan okurlar,
kitap hakkında fikir sahibi olduklarında indirdikleri kitapta adı geçen
yayınevi, sahaflar, kütüphane ve kitapçılardan ilgili kitabı temin edebilirler.
Bu site tamamen ücretsizdir ve sitenin içeriğinde sunulmuş olan kitaplar
hiçbir maddi çıkar gözetilmeksizin tüm kitap dostlarının istifadesine sunulmuştur.
Bu e-kitaplar kanunen hiç bir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve
kullandırılamaz.
Bilgi Paylaşmakla Çoğalır.
Yaşar MUTLU
İlgili Kanun: 5846 Sayılı Kanunun "altıncı Bölüm-Çeşitli Hükümler " bölümünde
yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitapları dahil, alenileşmiş veya yayımlanmış yazılı
ilim
ve edebiyat eserlerinin engelliler için üretilmiş bir nüshası yoksa hiçbir ticarî
amaç güdülmeksizin bir engellinin kullanımı için kendisi veya üçüncü
bir kişi tek nüsha olarak ya da engellilere yönelik hizmet veren eğitim kurumu,
vakıf veya dernek gibi kuruluşlar tarafından ihtiyaç kadar kaset, CD, braill
alfabesi ve benzeri formatlarda çoğaltılması veya ödünç verilmesi bu Kanunda
öngörülen izinler alınmadan gerçekleştirilebilir."Bu nüshalar hiçbir şekilde
satılamaz, ticarete konu edilemez ve amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz.
Ayrıca bu nüshalar üzerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulması
ve çoğaltım amacının belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde
deneme yayınına geçilmiştir.
T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi İşlem ve Otomasyon Dairesi Başkanlığı
ANKARA
bu kitap Görme engelliler için düzenlenmiştir.
Kitabı Tarayan ve Düzenleyen Arkadaş için çok çok teşekkürler.
verilen emeğe saygı duyarak lütfen bu açıklamalaı silmeyin.
Tuncay Özkan _ Operasyon