Από την αρχή του νεοελληνικού κράτους μέχρι το 1880 περίπου έγινε μια

προσπάθεια να υπάρξει ελληνική παραδοσιακή μουσική, σύμφωνα με την ιστορία του

έθνους, με ρομαντικά στοιχεία, στην καθαρεύουσα, μια γλώσσα στην οποία έγραφαν
οι μορφωμένοι άνθρωποι της εποχής εκείνης. Από την άλλη πλευρά, υπήρχαν
5 τραγούδια και μουσικές με βάση την λαϊκή παράδοση, το δημοτικό τραγούδι, τους
βυζαντινούς ύμνους και την αρχαιοελληνική μουσική.

Το 1880 η Αθήνα χωρίζεται στα δύο: από τη μια μεριά βρίσκονται αυτοί που
υποστηρίζουν την ανατολική μουσική, και από την άλλη μεριά βρίσκονται όσοι
10 πιστεύουν ότι ο αμανές, το τραγούδι που τραγουδιόταν στους τεκέδες (τα καφενεία
όπου κάπνιζαν χασίς) δεν έχει τίποτα το ελληνικό.

Η ζωή στην Ελλάδα αλλάζει από τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922. Τα

τραγούδια των Ελλήνων που ζούσαν στα παράλια της Τουρκίας, στη Μικρά Ασία,
15 μαζί με τα δημοτικά και τα νησιώτικα τραγούδια οδηγούν στη δημιουργία του
ρεμπέτικου. Το ρεμπέτικο τραγούδι λοιπόν ακούγεται μετά το 1880 στα παράλια της
Μικράς Ασίας και μετά το 1922 και στα μεγάλα λιμάνια της Ελλάδας. Είναι τραγούδι
κυρίως των λιμανιών, όπως η Σμύρνη, η Κωνσταντινούπολη, η Σύρος, η
Θεσσαλονίκη, ο Βόλος, η Πάτρα, ο Πειραιάς, το Ηράκλειο.

20

Το ρεμπέτικο χρησιμοποιεί αρκετά όργανα της δημοτικής και νησιωτικής παράδοσης,

όπως το βιολί, το ούτι, το κανονάκι, την κιθάρα, τη λύρα, το σαντούρι. Το κυριότερο
όμως όργανο από το 1930 και μετά είναι το μπουζούκι.

25 Τα ρεμπέτικα δημιουργήθηκαν και τραγουδήθηκαν σε καφενεία, φυλακές, ταβέρνες

και τεκέδες. Τα τραγούδια που ηχογραφούνται είναι πολλών ρυθμών: υπάρχουν το
ζεϊμπέκικο, ο καρσιλαμάς, το τσιφτετέλι και ο αμανές. Στην αρχή οι δημιουργοί ήταν
ανώνυμοι.

30 Το σμυρναίικο τραγούδι συναντάει την πειραιώτικη ρεμπέτικη παράδοση και

κυριαρχεί το πειραιώτικο στυλ με κυριότερο ρεμπέτη (συνθέτη, τραγουδιστή και
μουσικό) τον Μάρκο Βαμβακάρη. Κύρια όργανα είναι η κιθάρα, το μπουζούκι και το
ακορντεόν. Η δικτατορία του Μεταξά απαγορεύει τους τεκέδες και τα λόγια του
ρεμπέτικου έπρεπε να αλλάξουν. Αυτή την περίοδο, το ρεμπέτικο τραγουδιέται σε
35 μεγάλα κέντρα διασκέδασης και γίνεται λαϊκό. Τραγούδια γράφονται και κατά τη
διάρκεια της κατοχής, αλλά μέχρι το 1946 δεν γράφονται σε δίσκο. Αυτή την περίοδο
κυριαρχούν ο Βασίλης Τσιτσάνης μαζί με την Μαρίκα Νίνου, ο Μανόλης Χιώτης, ο
 Γιώργος Μητσάκης, ο Γιάννης Παπαϊωάννου. Στη δεκαετία του 1940 εμφανίζεται η
Σωτηρία Μπέλλου.

40 Ο Βασίλης Τσιτσάνης χρησιμοποιεί αρμονική γλώσσα, πιάνο, ακορντεόν, κιθάρα,

μπαγλαμά και ρεφρέν στους στίχους. Με τον Τσιτσάνη το ρεμπέτικο τραγούδι γίνεται
«τέχνη».

Το Αρχοντορεμπέτικο, γεννιέται το 1948, στα τραγούδια που ακούγονταν στο

45 θέατρο, και περιέχει λαϊκές φράσεις και λέξεις. Ο Μανώλης Χιώτης προσθέτει άλλη
μια χορδή στο μπουζούκι και βάζει μέσα στα τραγούδια λάτιν ρυθμούς. Επίσης,
χρησιμοποιεί και νέα μουσικά όργανα.

Την ίδια εποχή εμφανίζεται και ένα λαϊκό τραγούδι, όχι τόσο καλό, με ρυθμούς
50 αραβικούς και ινδικούς, σαν τσιφτετέλι. Τέλος εμφανίζεται το λαϊκό τραγούδι που
θυμίζει πιο πολύ το πραγματικό ρεμπέτικο με συνθέτες τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον
Απόστολο Καλδάρα και τον Άκη Πάνου. Αυτά τα τραγούδια δεν λέγονται πλέον
ρεμπέτικα.

55 Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 το ρεμπέτικο πεθαίνει, γιατί δεν υπάρχουν πια οι
κοινωνικές συνθήκες που το γέννησαν. Σήμερα το ρεμπέτικο τραγούδι είναι πολύ
αγαπητό και πολλά στοιχεία του υπάρχουν και στα τραγούδια των νέων μουσικών της
Ελλάδας.